TSG nieuwsbrief maart 2021

TIBET SUPPORT GROEP NEDERLAND

Nieuwsbrief maart 2021 TIBETAANS NIEUWJAAR VAN DE IJZEREN OS HERDENKING TIBETAANSE VOLKSOPSTAND BOEK: OUR ONLY HOME

Ten geleide EEN VOORSPOEDIG 2148 Het Tibetaanse nieuwe jaar is begonnen. Losar wordt meestal gevierd met de hele familie; vanwege de coronamaatregelen hebben veel Tibetanen in ballingschap deze keer het nieuwe jaar in kleinere kring begroet. Het jaar van de IJzeren Os is verbonden met eenheid en gericht op hard werken. We worden geadviseerd om niets te overhaasten in dit jaar, maar om tijd te nemen voor bezinning alvorens te handelen of beslissingen te nemen.

We zetten de schouders eronder.

Recentelijk zijn drie (voormalige) gevangenen onder Chinees bewind overleden als gevolg van mishandeling en marteling. Wij roepen onze regering op de Chinese overheid aan te spreken op de schendingen van de mensenrechten in Tibet.

Tashi delek,

Rosemarijn Dissen Coördinator Tibet Support Groep Nederland

LOSAR, MAAR DAN NET EVEN ANDERS door Marieke Keurentjes-van den Brink Losar, het Tibetaans Nieuwjaar, is een van de belangrijkste feesten op de Tibetaanse kalender. Tibetanen vieren dan hun onderlinge verbondenheid en verwelkomen samen het nieuwe jaar. Dit jaar, 2148, staat in het teken van de IJzeren Os, het symbool voor hard werken en betrouwbaarheid.

Op de vooravond van Losar, 11 februari, organiseerden de Tibet Support Groep Nederland (TSG-NL), International Campaign for Tibet (ICT Europe) en de Tibetaanse Gemeenschap in Nederland een online kookworkshop.

Wat niet mag ontbreken met Losar, zijn khapse, een gefrituurd gebakje, en dresil, een zoet rijstgerecht. Na een korte introductie van Tsering Jampa, directeur van Internationaal Campaign for Tibet, verschijnt souschef Dhondo in beeld. Samen met zijn familie runt hij het restaurant Tashi Deleg aan de Utrechtsestraat in Amsterdam. Ik ben er helemaal klaar voor. Alle ingrediënten voor de khapse staan afgewogen klaar op het aanrecht. De khapse heb ik al weleens geproefd bij een Losar-viering met de Tibetaanse Gemeenschap, maar vanavond ga ik ze zelf maken. Al snel kom ik erachter dat koken en luisteren tegelijkertijd niet echt voor mij is weggelegd, en ik besluit om eerst de kookworkshop te volgen en daarna met mijn aantekeningen zelf aan de slag te gaan.

De chef vertelt enthousiast over het altaar dat achter hem staat. Bij dit speciale Losar-altaar brengen ze, in de vorm van voedsel, offers aan de goden. Naast een grote stapel khapse staan er ook chang en frisdrank op het altaar. Op nieuwjaarsochtend wordt de dresil traditioneel gegeten, maar het eerste schaaltje wordt met een kort gebed geofferd op het altaar.

Ik kijk de kookworkshop af en ga dan zelf aan het werk in mijn keuken.

Ik maak de khapse met twee verschillende motieven: het rechthoekje met snee middenin met de twist, en het kroontje.

Na de kookworkshop ben ik helemaal geïnspireerd om het altaar dat in mijn woonkamer staat aan Losar aan te passen. Tijdens mijn reizen naar Tibet en Nepal heb ik verschillende altaar-attributen gekocht en daarmee heb ik dit altaar ingericht. Samen met mijn dochter maak ik het altaar schoon en vervang ik de wierookstokjes. De khapse-koekjes stapel ik netjes op in een offerschaaltje en dit zet ik bij het altaar neer.

De waterkommen vul ik tot aan de rand met water.

Vorig jaar heb ik Losar gevierd in de Koning in Amsterdam, samen met de Tibetaanse Gemeenschap, de TSG en de ICT. Wat ik inmiddels weet, is dat Losar ook gevierd wordt met veel zang en dans tot in de late uurtjes, en dat is wat ik nu nog mis. Op zondag volg ik online de Losar-viering van de Internationale Tibetaanse online school Sera Jey. Er worden live-filmpjes uitgezonden van Tibetanen in Europa en daarbuiten, zoals van twee jongens die muziek maken op de gitaar, maar ook van de traditionele Tibetaanse dansen.

Ik heb van alle online feestelijkheden rondom Losar genoten, maar hopelijk zijn we volgend jaar weer gewoon met z’n allen in de Koning in Amsterdam om samen het nieuwe jaar te verwelkomen.

Wilt u de Tibetaanse lekkernijen ook zelf maken? Kijk dan op www.tibet.nu de kookworkshop terug.

Bronnen: NOS.nl, TSG-NL, ICT Europe

NOMADEN IN TIBET worden nu definitief geherhuisvest en grote delen van het Tibetaanse Plateau die door nomaden werden gebruikt zijn door de Chinese overheid tot natuurgebied verklaard, waar geen jaks gehouden mogen worden. Onder het mom van armoedebestrijding en andere heropvoedingsprogramma’s zijn Tibetaanse nomaden decennialang verplicht gehuisvest.

Verschillende Chinese watertransportprogramma’s hebben de loop van rivieren veranderd en de vegetatie beïnvloed.

Verschillende landen die afhankelijk zijn van de loop van negen van de grootste rivieren van Azië die in het Tibetaanse Plateau ontspringen, zullen de gevolgen van de wateromleidingen voelen. China bouwt een watermonopolie op in de Himalaya.

KLIMAATCRISIS De Himalaya smelt. Help mee Tibet een

TASHI WANGCHUK, taalactivist en politiek gevangene,

TENZIN NYIMA, een jonge Tibetaanse monnik, overleefde zijn gevangenschap niet. Op 19 januari jl. overleed hij aan zijn verwondingen, hem toegebracht in de Chinese gevangenis. De monnik uit Dza Wonpo werd een jaar eerder gearresteerd en gevangengezet wegens het verspreiden van handgeschreven flyers waarin werd opgeroepen tot vrijheid voor Tibet.

is op 28 januari 2021 na vijf jaar uit de gevangenis vrijgelaten.

‘Hij mag nu uit de gevangenis zijn, echt vrij is hij niet’, aldus Tenzin Tzelha van het International Tibet Network. Wangchuk zal nog vijf jaar onder toezicht staan en kan zich niet vrij bewegen. Hij werd in 2015 gevangengezet omdat hij zich uitsprak voor het recht op onderwijs in de eigen taal in Tibet.

stem te geven op de VN Klimaattop in Glasgow in november 2021. Het Tibetaanse Plateau, ook bekend als de Derde Pool, is een belangrijke regio voor mondiale klimaatsystemen. Het plateau bevat de grootste hoeveelheid gletsjer-ijs buiten Antarctica en de Noordpool en helpt bij het reguleren van klimaatsystemen in heel Azië. Door de klimaatverandering smelt het ijs van de Himalaya-gletsjers echter; Tibet warmt drie keer sneller op dan de rest van de wereld.

De Tibet Support Groep en andere Tibet-organisaties roepen op tot internationale erkenning tijdens de VN Klimmaattop, onderteken de petitie op www.tibet.nu

VERKIEZINGEN Dit jaar kunnen Tibetanen in ballingschap nieuwe parlementsleden en een nieuwe president (Sikyong) kiezen. Verschillende kandidaten voeren campagne.

Begin januari was de eerste ronde, de tweede ronde is op 3 april. Wereldwijd was er op 3 januari een opkomst van meer dan 80.000 Tibetanen, verdeeld over dertig landen. Ook in Nederland was de belangstelling groot en bracht bijna 90 procent van de kiesgerechtigden een stem uit.

OLYMPISCHE SPELEN zouden volgens vele mensenrechtenorganisaties niet in China moeten plaatsvinden zolang de mensenrechten er met voeten getreden worden.

Acties worden in gang gezet om de Spelen in 2022 in Peking af te gelasten en elders te laten plaatsvinden. #NoBeijing2022 LHUNDRUP DRAKPA, een bekende Tibetaanse zanger,

loopt het risico gemarteld te worden in de gevangenis. Hij werd in juni 2020 veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf door de Chinese autoriteiten, vanwege het uitbrengen van een lied over de onderdrukking waarmee Tibetanen geconfronteerd worden door de Chinese bezetting. Lhundrup is tijdens zijn detentie geslagen en loopt ernstig risico verder gemarteld te worden, met alle mogelijke gevolgen van dien. Op onze website kan een petitie voor zijn vrijlating nog ondertekend worden.

De huidige Sikyong, Lobsang Sangay foto: Tibet.net

TIBET BRIEF 20/20 Tibet Brief 20/20 is de titel van het recent verschenen boek van Michiel van Walt van Praag en Mieke Boltjes. Tibet Brief 20/20 (Outskirts Press, 2020) is een wake-up call die een verband legt tussen het huidige expansionisme van China en de misplaatste verzoening van de internationale gemeenschap wat betreft Tibet. Het boek stelt dat veel staten niet alleen in strijd handelen met hun internationale wettelijke verplichtingen door Tibet te behandelen als de interne aangelegenheid van China, buiten hun bevoegdheid; ze maken ook het agressieve gedrag van China en de botte weergave van aanspraken mogelijk. Onze regeringen, stellen de auteurs, moeten dit dringend rechtzetten, en niet alleen om de Tibetanen recht te doen.

De auteurs tonen in de eerste plaats overtuigend aan dat Tibet, in tegenstelling tot wat Peking beweert en wat veel mensen als vanzelfsprekend beschouwen, historisch gezien nooit deel uitmaakte

SLACHTOFFER VAN HET CHINESE REGIME Kunchok Jinpa – Tibetaans gids en milieu-activist – is op 6 februari jl. overleden aan een hersenbloeding na een zevenjarig verblijf in een Chinese gevangenis. Hij stierf in een ziekenhuis, zonder zijn familie, omdat de autoriteiten hen niet had geïnformeerd.

De Tibet Support Groep en andere Tibet-organisaties roepen onze regering op China hiermee niet te laten wegkomen en geen nieuwe handelsafspraken te maken zonder dat de mensenrechtensituatie in Tibet en China is veranderd.

van China, en dat Peking niet het recht heeft om over Tibet te heersen en Tibet’s hulpbronnen te exploiteren. Vervolgens wordt betoogd dat zowel de bezetting van Tibet als de onderdrukking door Peking van het zelfbeschikkingsrecht van de Tibetanen ernstige schendingen zijn van het internationaal recht, en dat alle staten verplicht zijn om te helpen een einde te maken aan het zeven decennia durende Chinees-Tibetaanse conflict.

Tibet Brief 20/20 is een oproep tot actie.

Van Walt van Praag is een Nederlandse hoogleraar Internationaal Publiekrecht, tevens oprichter en voormalig secretaris-generaal van de UNPO. Hij is sinds 1984 de juridisch adviseur van de veertiende Dalai Lama en de Tibetaanse regering in ballingschap. Van Walt van Praag is in april 2020 benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje Nassau.

10 MAART 2021 Op 10 maart 2021 zal de jaarlijkse herdenking van de Tibetaanse Volksopstand van 1959 plaatsvinden. Vorig jaar vond er in dit kader nog een Vredesmars plaats in Amsterdam, dit jaar zal er bij de Chinese ambassade in Den Haag om aandacht gevraagd worden voor Tibet, met inachtname van alle nodige corona-maatregelen.

De Tibet Support Groep organiseert op 10 maart een kleine online expositie met tekeningen en schilderijen van Tibetaanse kinderen van de Ganjong Rigzod-school in Amsterdam, met als thema ‘Tibet, mijn thuis’, om Tibet op een positieve manier onder de aandacht te brengen in het licht van 10 maart. De expositie ‘Tibet, mijn thuis’ zal te zien zijn op de website www.tibet.nu, Facebook en Instagram.

VERKIEZINGSDEBAT INTERNATIONAL CAMPAIGN FOR TIBET EN WORLD UYGHUR CONGRESS Op 10 maart 18.30-20.00 uur organiseren International Campaign for Tibet en World Uyghur Congress een verkiezingsdebat over China, met name de onderdrukking door China van de Tibetanen en de Oeigoeren.

In het debat gaan kandidaat-Kamerleden in discussie over het Chinese beleid ten aanzien van Tibetanen en Oeigoeren en de invloed van China op onze samenleving en op mensenrechten wereldwijd. Het debat zal via livestream uit Nieuwspoort in Den Haag te volgen zijn en via de website van International Campaign for Tibet: www.savetibet.nl/ verkiezingsdebat.

Politici die deelnemen aan het debat zijn Martijn van Helvert (CDA), Joris van Dijk (SP), Kirsten van den Hul (PvdA) en Tom van den Nieuwenhuijzen. Wellicht sluiten er nog enkele andere partijen aan.

Onder leiding van debatleider Pim van Galen en met inbreng van in Nederland woonachtige Tibetanen en Oeigoeren zullen de kandidaatKamerleden met elkaar in discussie gaan over de uitdagingen en dilemma’s die zij zien in relatie tot China en hoe zij zich de komende periode gaan inzetten voor de mensenrechten van Tibetanen en Oeigoeren. Er is gelegenheid via de chat vragen te stellen.

10 MAART HERDENKEN WE DE TIBETAANSE VOLKSOPSTAND In 1959 protesteerden duizenden Tibetanen op 10 maart in Lhasa tegen de invasie van Tibet door China en de onderdrukking van de Tibetaanse bevolking. Vele demonstranten droegen de door China verboden Tibetaanse vlag. Wij hangen op 10 maart de Tibetaanse

Tibetaanse vlag om uit te knippen en op te hangen

vlag uit, om de boodschap van vrijheid en mededogen te verspreiden.

De Tibet Support Groep roept u op om ook de Tibetaanse vlag uit te hangen. Vlaggen zijn online te koop in de Tibetwinkel www.tibetwinkel.nl

door ine van schaik

Boek

Woning Wereld ‘I am also an ardent supporter of environmental protection. We humans are the only species with the power to destroy the Earth as we know it. Yet, if we have the capacity to destroy the Earth, so, too, do we have the capacity to protect it. It is encouraging to see how you have opened the eyes of the world to the emergency to protect our planet, our only home. At the same time, you have inspired so many young brothers and sisters to join this movement.’ Aldus schreef Zijne Heiligheid de Dalai Lama in het voorjaar van 2019 aan de destijds zestienjarige Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg – als openingspassage opnomen in het onderhavige boekwerkje.

Het Our only home-pamflet spreekt over de bedreiging van het milieu, dat het overleven van de mens als zodanig, en dat van een diversiteit aan gemeenschappen van gewaarwordende wezens anderszins, zorgwekkend in gevaar brengt. Voorlichting over de gevolgen van de aantasting van het ecosysteem en de verontrustende afname van de biodiversiteit is van wezenlijk belang – met de daaraan verbonden noodzakelijke veranderingen, gedreven door actie. Universele verantwoordelijkheid dwingt tot het perspectief van de mensheid als eenheid in het licht van de klimaatcrisis. Het onvermijdelijke terugdringen van onwetendheid en hebzucht en het cultiveren van compassie – voor al wat de blauwe planeet bewoont. En zo meer.

In de lijn van Our only home vond er verleden januari een e-gedachtewisseling plaats tussen de Dalai Lama, Greta Thunberg en twee wetenschappers, begeleid vanuit het Mind & Life Institute, ‘A Conversation on the Crisis of Climate Feedback Loops’.* Zijne Heiligheid sluit deze virtuele bijeenkomst af met de volgende woorden tot de dan inmiddels – net – achttienjarige Greta: ‘I appeal to you, my younger Swedish sister, to continue to take responsibility for humanity and the world. Thank you.’

Moge het appèl zich gehoord weten in alle hemelsrichtingen en tijdig beantwoord worden – in gedachte, woord én daad.

Dalai Lama & Franz Alt, Our only home. A climate appeal to the world. London [etc.]: Bloomsbury, 2020 – 144 p., ISBN 978-1-4729-8392-3 *

Mind & Life Institute – The Dalai Lama with Greta Thunberg and Leading Scientists: A Conversation on the Crisis of Climate Feedback Loops, 9-10 januari 2021, https://3eflcosga2p27vjw240zkfmu-wpengine. netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2021/01/2021_1-Climate-Convo_Recording-Transcript.pdf

TIBETWINKEL AMSTERDAM

DERTIG JAAR TSG

De Tibetwinkel in de Spuistraat 185A in Amsterdam is bij het ter perse gaan van deze nieuwsbrief misschien weer open, maar onder alle omstandigheden is de webshop bereikbaar, en wij nodigen u uit bij de speciale aanbiedingen te kijken. Bij de Tibetwinkel werken al sinds jaar en dag vrijwilligers; de opbrengsten van uw aankoop gaan naar de makers, vaak Tibetanen in India of Nepal – www.tibetwinkel.nl, ook op Instagram en Facebook.

Bestel nu de speciale uitgave die we vorig jaar ter ere van het dertigjarig bestaan van de TSG hebben uitgegeven, met herinneringen en ervaringen van oprichters, medewerkers en vrijwilligers.

Gratis in onze webwinkel www.tibetwinkel.nl

www.tibet.nu Colofon

Redactie: Rosemarijn Dissen, Ine van Schaik Vormgeving: Erik Schermer De nieuwsbrief van de TSG verschijnt eenmaal per kwartaal.

Redactieadres: Spuistraat 185A, 1012 VN Amsterdam www.tibet.nu Afbeelding voorzijde: Karma Phuntsok