TSG Nieuwsbrief maart 2022

Ten geleide

Onrust in de wereld: Oekraïne en Rusland voorop, en China die zegt de Russen te steunen. Wat zal dat betekenen voor de rest van de wereld? Het zijn spannende tijden, die volgen op onrust rond de Olympische Winterspelen, waar enkele landen wel een diplomatieke boycot over afspraken, maar andere landen eromheen bleven draaien en beweerden alleen vanwege corona geen diplomatieke afvaardiging te sturen. Uiteindelijk spraken enkele Olympische sporters zich negatief uit over de mensenrechtensituatie in China, onder wie Nils van der Poel. De Nederlandse NOS-journalist Sjoerd den Daas, die vorig jaar een documentaire maakte over Tibet, werd gedurende verslaggeving in Peking tijdens de Olympische Winterspelen, terwijl hij in Nederland live op de buis was, afgevoerd door Chinese beveiligingsmensen. Dit werd door nota bene het NOC later een ‘foutje’ genoemd. Dit alles was niet opzienbarend genoeg om te concluderen dat er een massaal protest is ontstaan tegen de schendingen van de mensenrechten door China of tegen het houden van (sport)evenementen in dit land.

Een sporter uit de National Basketball Association (NBA), Enes Kanter, spreekt zich al langere tijd expliciet uit tegen de schendingen van de mensenrechten in Tibet en China door de Chinese overheid. Om die reden is hij recent genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede, net als filmmaker Dhondup Wangchen, die in Nederland was tijdens zijn reis

door Europa om aandacht te vragen voor de situatie in Tibet. Het Tibetaanse Jaar van de Water Tijger, 2149, is ingeluid op 3 maart. Het belooft een tumultueus jaar te worden. Maar de Water Tijger geeft nooit op.

Losar tashi delek,

Rosemarijn Dissen Coördinator Tibet Support Groep Nederland

De Stichting Tibet Support Groep zoekt een betrokken penningmeester (onbezoldigd).

Onder de taken van de penningmeester vallen onder andere de verant woordelijkheid van het financieel beheer, de rapportage en de jaarrekening. Graag vertellen we u meer over de taken en inhoud van deze functie. Het is grotendeels thuiswerk. U draagt met dit werk bij aan de doelstellingen van de TSG / Tibetwinkel. De Tibet Support Groep

HERDENKING TIBETAANSE VOLKSOPSTAND 10 MAART 2022, DEN HAAG

Op 10 maart herdenken we de Tibetaanse Volksopstand. In 1959 protesteerden duizenden Tibetanen in Lhasa tegen de invasie van Tibet door China en de onderdrukking van de Tibetaanse bevolking. Vele demonstranten droegen de door China verboden Tibetaanse vlag. Daarom hangen we 10 maart de Tibetaanse vlag uit. Doet u mee? U kunt uw foto online zetten met hashtag #flagsfortibet. Van 12.00 tot 14.00 uur demonstreren we bij de Chinese ambassade in Den Haag. Komt u ook? Adriaan Goekooplaan 7, Den Haag.

DESMOND TUTU OVERLEDEN

De Dalai Lama condoleerde de dochter van Desmond Tutu, ds. Mpho Tutu, onmiddellijk nadat hij vernam dat Desmond Tutu, zijn ‘gerespecteerde spirituele broeder en goede vriend’, was overleden op 26 december 2021. ‘Aanvaard alstublieft mijn oprechte condoleances’, schreef hij.

Nederland is een onafhankelijke non-profit-organisatie die het Tibetaanse volk steunt in zijn streven naar zelfbeschikking. We informeren over de situatie in Tibet, we organiseren acties en culturele evenementen.

Hebt u interesse? Dan praten we graag verder! Stuur uw reactie naar info@tibet.nu

Tutu en de Dalai Lama ontmoetten elkaar verschillende keren, eenmaal voor langere tijd om samen aan Hetboekvanvreugdete werken, dat in 2019 verscheen.

Bron: https://www.dalailama.com/news

Water Tijger door Ihaya Tomoyo

TIBET SUPPORT GROEP ZOEKT EEN NIEUWE PENNINGMEESTER

TIBETAANSE FILMMAKER LIET DE ANGST ACHTER ZICH

DOOR PHILIP FOKKER

Wie het verontrustende artikel van 27 november 2021 van Trouw redacteur Gijs Moes las (‘Wie kritisch is in China, loopt altijd kans om zomaar te verdwijnen’), zou bijna vergeten dat in 2022 wederom ‘gewoon’ de Olympische Winterspelen in China zijn gehouden.

Zo niet Dhondup Wangchen, die tot zes jaar gevangenisstraf werd veroordeeld nadat hij in de aanloop naar de Olympische Spelen in Peking van 2008 een korte documentaire had geschoten, LeavingFearBehind De film verhaalt over de erbarmelijke omstandigheden waarin de Tibetanen leven in hun land, dat in 1951 door de Chinese Volksrepubliek werd geannexeerd. De documentaire ging destijds op de dag van de opening van de Spelen in première bij de Nederlandse ambassade in Peking.

Als Tibetaan lukte het Wangchen in de maanden voor de opening van de Spelen, samen met monnik Golog Jogme, landgenoten te interviewen die vertelden over de zware omstandigheden waaronder zij sinds de annexatie leven. Vlak voordat hij werd opgepakt, wist Wangchen het filmmateriaal het land uit te smokkelen, waarna het Zwitserse Filming for Tibet de productie en distributie voor zijn rekening nam. Eind 2021 deed de filmmaker op zijn Europese tournee Nederland aan, waar hij onder meer is ontvangen in een zogeheten Speciale Procedure, een formele procedure waarbij de vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken Wangchen heeft ontmoet. Ook heeft hij gesproken met medewerkers van NOC*NSF en Amnesty International. In aanwezigheid van de maker is eind november 2021 LeavingFearBehind getoond in het Amsterdamse Vrijburcht.

Zes jaar gevangenschap Voorafgaand aan de vertoning van de documentaire heerst er in het theater een gemoedelijke sfeer. Rosemarijn Dissen, coördinator van de Tibet Support Groep Nederland en organisator van de avond, vertelt dat Wangchen ieder ogenblik verwacht wordt; zijn ontmoeting met politici in Den Haag loopt iets uit. Als een ‘Tibetaans kwartiertje’ later Wangchen samen met zijn tolk en Wangpo Tethong (directeur van International Campaign for Tibet Europe) de zaal betreedt met Hollandse regenspetters op zijn lange, zwarte donsjas, valt vooral zijn bescheidenheid op. Met gevouwen handen begroet hij de gasten, waarna hij plaatsneemt op een klapstoeltje. Wangchen vertelt over zijn verdwijning van een jaar, na het verschijnen van de film in 2008. Na zes jaar gevangenschap, waarin hij verplicht vijftien uur per dag dwangarbeid verrichtte, werd hij, mede als gevolg van grote internationale druk, vrijgelaten. Hierna ging hij nog gebukt onder de surveillance die onder de buitengerechtelijke detentie in China valt, waarna hij met hulp van buitenaf het land kon ontvluchten. Voor de zekerheid waren zijn vrouw en kinderen vóór zijn arrestatie al naar het buitenland vertrokken.

Op dit moment werkt Wangchen aan een nieuwe documentaire, die hij in Lausanne bij het IOC wil tonen. Zijn boodschap? Veel informatie uit Tibet wordt gecensureerd of is doorspekt met Chinese propaganda. In 2008 beloofde het land verbeteringen van mensenrechten, een van de redenen voor het IOC om China de Olympische Spelen toe te wijzen. Die belofte werd echter verbroken en de situatie voor de minderheden in China is er sinds 2008 niet beter op geworden. Het IOC zou dan ook de Spelen van 2022 moeten afgelasten, aldus Wangchen. De berichten over misstanden die vanuit China het buitenland bereiken, zoals ook Gijs Moes eerder in zijn artikel in Trouwaanhaalde, komen ‘van sommige dappere mensen’. Of in de woorden van Wangchen: mensen die de angst achter zich hebben gelaten.

De film

Uitgangspunt van de documentaire is de vraag hoe de Tibetanen de Spelen van 2008 zien. Is het werkelijk een feest van vrijheid en vrede, zoals het IOC en de Chinese regering het wil doen voorkomen?

Allereerst het standpunt van de Chinese regering. Die verkondigt in de aanloop naar de Spelen dat er veel voor de Tibetanen is verbeterd en dat hun godsdienst(en), taal en autonomie worden gerespecteerd. Al snel blijkt uit de interviews dat de Tibetanen het tegenovergestelde ervaren. Het vee van de nomadische boeren kan niet grazen waar het wil, vaak

worden stukken land met prikkeldraad afgesloten en aangewezen als no-go-areas voor de boeren. Andere geïnterviewden verklaren dat door de Spelen de voedselprijzen stijgen, waar veel Tibetaanse burgers onder lijden. Wangchen bezoekt ook een alternatieve school waar jonge Tibetanen hun landgenoten clandestien onderwijzen in de Tibetaanse taal en de Tibetaanse cultuur. Wellicht de meest ontroerende scène speelt zich af in een kamer waar een groot aantal, vooral oudere, Tibetanen zich rondom een krakkemikkig televisietoestel hebben geschaard. Op het scherm zijn de beelden te zien van de Dalai Lama die door George W. Bush de Congressional Gold Medal krijgt opgespeld. De meeste oudjes zijn tot tranen toe geroerd; een dame verklaart dat ze maar één wens heeft: dat de Dalai Lama terugkeert naar Tibet en dat zij hem kan ontmoeten. En net als de Dalai Lama pleit ook Wangchen voor de zogenoemde middenweg als route naar een oplossing; een compromis tussen onafhankelijkheid en opgaan in China, oftewel betekenisvolle autonomie. Wangchen hoopt dat genoeg Tibetanen zich kunnen verenigen met het volgen van de middenweg, om op die wijze geweldloos de Chinese Communistische Partij (CCP) tot inkeer te laten komen. Een scène later vertelt een monnik dat de CCP zelfs door betaling van steekpenningen probeert de Tibetanen uit elkaar te spelen; ook worden er hoge beloningen uitgeloofd aan verklikkers. Aan het einde van de film is het duidelijk dat de CCP met de komst van de Spelen in 2008 de restricties en surveillance heeft opgeschroefd, in plaats van de permanente versoepelingen die werden beloofd. En er is geen enkele reden om te denken dat dit in 2022 anders is.

Wrange estafette

Er is veel veranderd in de laatste veertien jaar, maar helaas niet voor de Tibetanen. In de tussenliggende jaren heeft ook een andere minderheid in China veelvuldig het nieuws gehaald als het om mensenrechtenschendingen gaat: de Oeigoeren. Net als Tibet is Oost-Turkestan in de jaren vijftig van de vorige eeuw ingelijfd bij China. De naam van het land werd omgedoopt in Xinjiang. De wijze waarop China deze islamitische minderheid behandelt, vertoont ook andere parallellen. De Chinese propaganda-machine zet Xinjiang als interessant vakantiegebied in de spotlights en verklaart dat de Oeigoeren in alle vrijheid hun cultuur en geloof kunnen belijden. Maar ook hier is de realiteit het tegenovergestelde: naar schatting een miljoen Oeigoeren zitten in zogenaamde heropvoedingskampen, en het wordt hun zeer lastig gemaakt hun eigen cultuur en religie te leven. En zo zijn de Oeigoeren onderdeel geworden van een wrange estafette in een race om vrijheid waarin zij het stokje hebben overgenomen van de Tibetanen. Overigens bestempelt Nederland, net als de Verenigde Staten, de situatie in Xinjiang als genocide.

Diplomatieke boycot

De wijdverbreide berichtgeving over de misstanden jegens de Oeigoeren, mede door de opkomst van sociale media, is nu de reden voor een politieke boycot van de Verenigde Staten van de Winterspelen in 2022 in Peking. De Amerikanen spreken van een aanhoudende genocide en andere mensenrechtenschendingen in Xinjiang en willen met de boycot een duidelijk signaal afgeven. Geen diplomaten, wel sporters dus, in tegenstelling tot de boycot van de Spelen van Moskou in 1980. Inmiddels is ook duidelijk dat bijvoorbeeld de Fransen hier niet mee akkoord gaan. Emmanuel Macron vindt een diplomatieke boycot een onbelangrijke maatregel. Volgens de Franse president moet men óf de Spelen in zijn geheel boycotten óf ‘proberen de situatie te verbeteren met effectieve maatregelen’. Ook president Poetin van Rusland en VN-baas António Guterres zijn afgereisd naar de Spelen, terwijl het Verenigd Koninkrijk, Australië en Canada geen diplomaten stuurden.

Voor Wangchen is het ongelofelijk dat China nogmaals de mogelijkheid krijgt van het IOC om zich te profileren op het wereldtoneel, terwijl er niets is veranderd aan de situatie in Tibet.

In gesprek met het publiek Terug naar het zaaltje in Vrijburcht, waar de aanwezigen na de vertoning van de documentaire vragen kunnen stellen aan de maker.

Allereerst de vraag hoe Whangchen zijn gevangenschap heeft overleefd. Het gevangenisregime was extreem zwaar, met lange uren dwangarbeid. Het feit dat de internationale gemeenschap over de schouders van de Chinese machthebbers meekeek, heeft eraan bijgedragen dat Wangchen tijdens de zes vreselijke jaren gevangenschap net iets beter werd behandeld. Als ik opper dat de Chinese regering er zeker van wilde zijn dat hij levend de gevangenis zou verlaten, beaamt hij dit.

Wat verwacht hij eigenlijk van de regeringsleiders en organisaties die hij op zijn Europese filmtour ontmoet? Allereerst, vertelt Wangchen, heeft hij sinds de tour van start ging al veel steun ervaren van westerse landen. Dat was ook het geval bij zijn ontmoetingen met politici, ambtenaren en medewerkers van NOC*NSF en Amnesty International in Nederland. Als mensen die in een vrije wereld wonen, kunnen wij onze mond opendoen en onze volksvertegenwoordigers oproepen stappen te ondernemen, aldus Wangchen. De regeringen zouden volgens hem hun democratische waarden meer op internationale podia moeten hooghouden, júíst voor de mensen die dit niet zelf kunnen, zoals de Tibetanen en de Oeigoeren. Het Westen lijkt blind te zijn voor de vele misstanden in Tibet, terwijl het wel zaken wil doen met China. Om zijn oproep te illustreren, vertelt Wangchen dat hij nog tien broers en zussen heeft, waarvan er vijf binnen en vijf buiten Tibet wonen. De vijf binnen Tibet worden, veertien jaar na de vertoning van Wangchen’s documentaire, nog steeds lastiggevallen; ze moeten zich melden of krijgen bezoek van de politie.

Aan het einde van de Q&A gebeurt er iets opmerkelijks. Achter in de zaal zitten enkele jonge mensen. Een van hen neemt het woord en verontschuldigt zich van tevoren voor haar slechte Tibetaans.

Wangchen en zijn tolk, Loden Ribi, reageren vertederd op haar woorden en moedigen haar aan de vraag in het Tibetaans te stellen, wat zij dan ook doet: ‘Hoe wist hij in de gevangenis dat hij in de buitenwereld werd gesteund?’ Wangchen verklaart dat er ook in gevangenissen een bepaalde hiërarchie heerst. Bepaalde hooggeplaatsten deelden informatie met hem en ook officiële functionarissen die van post verwisselden, brachten hem nieuws. En zo eindigt de avond onbedoeld met het enige wat de Tibetanen koesteren: hoop op een vrij Tibet, of het nu de ouderen zijn in een huiskamer in het moederland, of jongeren –kinderen van immigranten − in een bescheiden zaaltje zo’n kleine 7000 kilometer verderop.

Bronnen bekend bij de redactie

DHONDUP IN NEDERLAND

Tijdens zijn bezoek aan Nederland is Dhondup Wangchen op 25 november 2021 in Den Haag ontvangen door de commissie voor Buitenlandse Zaken. Deelnemers waren S.W. Sjoerdsma (D66), R. de Roon (PVV) en R.P. Brekelmans (VVD). Ook heeft Wangchen gesproken met de Nederlandse directeur van Amnesty international, en met de woordvoerder van NOC*NSF, Geert Slot, en Herbert Wolff, directorof internationalaffairsNOC*NSF.

Na zijn bezoek aan Nederland heeft Wangchen zijn Europese tour vervolgd langs vijftien landen om de voortdurende mensenrechten schendingen door China, met name in Tibet, in de schijnwerpers te zetten. In de aanloop naar de Spelen in Peking in 2008 beloofde China dat het zijn staat van dienst zou verbeteren. ‘Ik vertrouwde erop dat ze hun belofte zouden nakomen’, aldus Wangchen. ‘Laat de geschiedenis zich niet herhalen.’ http://www.leavingfearbehind.com/dhondup-wangchen/

SANGAY TSO VRIJ

Sangay Tso is eind 2021 vrijgekomen; door mishandelingen tijdens haar detentie in een Chinese gevangenis kan zij echter bijna niet meer lopen. De Tibetaanse studente Sangay Tso − samen met Dadul en Kansi mede-oprichter van een chatgroep − werd een week na het Tibetaanse Nieuwjaar in 2021 gearresteerd. Er werd geen officiële reden gegeven, maar het lijkt erop dat het om hun niet-geregistreerde chatgroep ging. Veiligheidspersoneel van de Chinese overheid arresteerde drie leden van de chatgroep in hun huis in Domda in Kyegudo. In maart kwam het nieuws van hun arrestatie pas naar buiten. Dadul was met gebroken benen achtergelaten. Zijn familie werd ontboden door de politie en

werd verzocht om met niet meer dan twee familieleden en 40.000 yuan (ongeveer 6.000 dollar) naar het ziekenhuis te komen, zogenaamd om de operatie te betalen. Zijn familie werd gezegd niemand over de zaak te vertellen. Details over het welzijn en de verblijfplaats van Kansi zijn nog onbekend.

Uiteindelijk wist de familie van Sangay Tso haar eind december te traceren. Ze was overgebracht naar een hotel, zo zwaar mishandeld dat zij bijna niet meer kan lopen. Haar familie heeft haar vervolgens naar het ziekenhuis van Kyegudo gebracht.

Bron: Tibet Watch

Brief in vers

Nagarjuna (ca. 150 na Chr.) wordt door velen gezien als de belangrijkste denker in de Indiase boeddhistische traditie. Zijn ‘Leer van het Midden’ of Madhyamaka heeft het mahayana-boeddhisme, de stroming die zich in de eeuwen na het jaar 0 ontwikkelde, verregaand beïnvloed. Vermoedelijk stamde Nagarjuna uit een Zuid-Indiase brahmanenfamilie. Nagarjuna is de Meester van het begrip ‘leegte’, Sanskriet shunyata, dat hij beschouwt als afwezigheid van een ‘eigen wezen’ of ‘eigen bestaan’. Zijn non-duale benadering geeft een nieuwe basis aan de ontwikkelingen binnen het mahayana-boeddhisme waarin de spiritualiteit van leken meer op de voorgrond treedt. Nagarjuna wil met zijn leer van de leegte de neiging tonen om aan onszelf en aan de dingen een massieve svabhava-identiteit toe te kennen teneinde de vergankelijkheid ervan niet te hoeven zien.*

De ‘poëtische uiteenzetting’, de brief, van Arya Nagarjuna – ‘de bijzondere relatie die hij ontwikkelde met de naga’s (...) blijkt niet alleen uit zijn naam, maar ook uit de vele afbeeldingen waarin de cobra-achtige hoofden van de naga’s hem beschermen tegen de zon terwijl hij de dharma onderwees’ − aan een bevriende koning, naar het heet Surabhibhadra, Tibetaans: Dechö Zangpo, kent ‘drie delen: een deugdzaam begin, de inleiding; een deugdzaam midden, de eigenlijke tekst; en een deugdzaam eind, de conclusie’. Het werk telt 123 verzen, die het gehele mahayana-pad beslaan, en valt onder de zogenoemde shastra’s, commentaren op canonieke teksten. Het betreft een algemeen advies – gericht tot monniken en nonnen en tot leken.

Kangyur Rinpoche (1897-1975), ofwel Longchen Yeshe Dorje, biedt de lezer in zijn commentaar op de brief structuur, verheldering en een vertaling van vers naar verklarend proza.

Zo spreken de verzen 109, 110, 111 en 112 over onderlinge afhankelijkheid ofwel ‘afhankelijk ontstaan’ en het belang daarvan:

Door onwetendheid ontstaat handeling, en hierdoor Ontstaat bewustzijn, van daaruit verschijnt naam-en-vorm. Daardoor ontstaan de zes zintuigen, Waaruit contact ontstaat, aldus onderwees de Boeddha.

Dan komen door contact gevoelens op, En op basis van gevoel, zal verlangen verschijnen. Dan zal door verlangen grijpen worden geboren, En vervolgens wording, en hieruit ontstaat geboorte.

Zodra er geboorte is, verschijnt onnoemelijk lijden, En ziekte, ouderdom, gefrustreerde wensen, sterven, Verval, kortom die enorme overvloed aan leed.

Als geboorte wordt gestopt, zal dit alles er niet meer zijn.

In de schatkamer van de woorden van de Boeddha Is er niets zo kostbaar, zo diepgaand als dit. En zij die zien dat dingen ontstaan door afhankelijkheid Zien werkelijk de Boeddha, volmaakte kenner van de waarheid.

Hoe ‘de twaalf schakels van bestaan alsmaar rond en rond blijven gaan, met begin noch einde...’

* Jan Bor & Karel van der Leeuw (red.), 25eeuwenoostersefilosofie.Tekstenentoelichtingen, p. 69-75. Amsterdam: Boom, 2008

Nagarjuna’sBriefaaneenVriend.MetcommentaarvanKangyurRinpoche. Greonterp: Us Thús, 2015 − 208 p., ISBN 978-90-78092-10-0

DE TIBETWINKEL IS OPEN

Dat de Tibetwinkel in de Spuistraat in Amsterdam weer een periode gesloten was, had ook gevolgen voor de Tibetanen in India en Nepal bij wie we spullen inkopen. We proberen zoveel mogelijk ons gewone patroon te volgen om de continuïteit van onze steun niet verloren te laten gaan. Zo verwachten we dit voorjaar weer

www.tibet.nu

Colofon

Tibetaanse poppen, gemaakt binnen een project voor vrouwen in India, een nieuwe voorraad Tibetaanse verzorgingsproducten uit het Men Tsee Khang Instituut en mala’s uit het Kopan-klooster. Tibetwinkel, Spuistraat 185A, 1012 VN Amsterdam www.tibetwinkel.nl

Redactie: Rosemarijn Dissen, Ine van Schaik

Vormgeving: Erik Schermer

De nieuwsbrief van de TSG verschijnt eenmaal per kwartaal.

Redactieadres: Spuistraat 185A, 1012 VN Amsterdam www.tibet.nu

Afbeelding voorzijde: Marieke Keurentjes-van den Brink

Tijdens mijn reizen door Nepal en Tibet ben ik gefascineerd geraakt door het boeddhistische altaar. Alles wat erop staat, heeft een betekenis; het staat er niet zomaar. Hoe langer je voor een altaar staat, hoe meer je ziet. Zo zag ik geregeld kleurrijke sculpturen versierd met bloemen op de altaars staan. Dölma, een gids uit Lhasa, vertelde me dat dit torma’szijn en dat deze traditioneel van jakboter en gerstmeel gemaakt worden tijdens Mönlam Chenmo. Mönlam Chenmo is het boterlampfestival dat van de 4e tot de 11e dag van de nieuwe maanmaand wordt gevierd en midden in Losar, het Tibetaans Nieuwjaar, valt. Dit festival is in 1409 in het leven geroepen door Tsongkhapa, oprichter van de gelugpa-orde. Het is het grootste religieuze festival van Tibet, waarbij monniken van de drie grootste kloosters (Drepung, Sera en Ganden) bij de Jokhang-tempel samenkomen voor examens en religieuze rituelen. Vroeger kwam de Dalai Lama op de laatste dag van Mönlam, Chunga Chopa, voor een speciale dienst naar de Jokhang-tempel. Het Barkhor-plein voor de tempel veranderde dan in een openluchtexpositie van de mooiste botersculpturen, torma’s. Deze werden daarna ritueel verbrand in grote vuren, omdat ze gezien worden als een verzameling van al het kwaad.

De torma’szijn een abstracte manier om godheden voor te stellen, wat stamt uit vroeger tijden. Voor de werkzaamheid ervan was deze vorm noodzakelijk. Een uitgesprokener vorm zou verraden waar de mediterende mee bezig was en zou diegene kunnen schaden. Er zijn verschillende soorten torma’s, met twee veelvoorkomende vormen: bul-tor:tormaals offergave. Kleine figuurtjes die worden gebruikt tijdens rituelen, gericht aan tegenwerkende krachten om deze tevreden te stellen of gericht aan godheden om hun zegeningen te winnen. ten-tor:tormaals pilaar. Deze torma’sworden neergezet op het altaar en blijven daar staan. Ze vertegenwoordigen de godheid zelf of – liever − de pilaar waarin de godheden verblijven in een paleis. Tijdens het ritueel zien de beoefenaars de tormaniet meer als een materieel object, maar stellen zich deze voor als de belichaming van een godheid.

Bronnen: beleven.org, Lonelyplanet, Wikipedia, Ontmoeting met de horizon -Tibet, DesymboliekvanTibetaansetempels

Tibetaanse monniken zijn naar Chinese werkkampen gestuurd omdat zij informatie zouden hebben verspreid over de vernietiging van het enorme Boeddhabeeld in Drago, in de Karze-regio, Tibet. Elf Tibetanen werden gearresteerd en geslagen nadat het beeld en 45 traditionele gebedsmolens werden vernietigd door Chinese autoriteiten en daar nieuws over naar buiten kwam. Monniken en lokale bewoners werden gedwongen de vernietiging bij te wonen en te aanschouwen, maar er mocht geen informatie over worden verspreid. De gearresteerde monniken zijn overgebracht naar werkkampen. Hoe het hun nu vergaat,

is niet bekend. In de buurt van het Drago-klooster zijn extra wachtposten ingericht en monniken en bewoners in de omgeving worden in de gaten gehouden door de Chinese autoriteiten. Volgens een monnik die nu in ballingschap buiten Tibet woont, hoort de vernietiging bij de restricties van China op de Tibetaanse taal en Tibetaans-boeddhistische instituten in Tibet.

Bron: RFA Radio Free Asia

Ngawang Gyaltsen was een Tibetaanse monnik die bijna twintig jaar in Chinese gevangenissen doorbracht. Hij overleed op 21 februari 2022 op 61-jarige leeftijd. Hij was een van de 21 monniken die deelnamen aan de opstand in Lhasa in 1987. Indertijd werd hij veroordeeld wegens ‘ondermijning van de nationale veiligheid’ en tot 2006 zat hij in de gevangenis. ‘Het is hartverscheurend om te horen dat er weer een politieke gevangene is overleden, we moeten voor hem bidden en door zijn overlijden moeten de Tibetaanse jongeren in ballingschap de moed, vastberadenheid en aspiraties van onze broeders en zusters in Tibet beseffen’, aldus Ngawang Woebar, een andere monnik die deelnam aan de opstand van 1987.

Ngawang Gyaltsen

NGAWANG GYALTSEN OVERLEDEN

TIBETAANSE MONNIKEN NAAR CHINESE WERKKAMPEN

DOOR MARIEKE KEURENTJES-VAN DEN BRINK

foto’s: Marieke Keurentjes-van den Brink