TIBET SUPPORT GROEP NEDERLAND
Nieuwsbrief juni 2021 SAGA DAWA NIEUWE SIKYONG GEKOZEN BOEK: BOEDDHA EN DE VOGELS VAN TIBET
Ten geleide In India en Nepal is de covid-19-crisis nog niet voorbij, en ook de Tibetaanse gemeenschap aldaar wordt zwaar getroffen. Toch hebben de Tibetanen op hun eigen wijze Saga Dawa beleefd, een van de belangrijkste boeddhistische festivals in het jaar. Het verrichten van goede daden is in deze periode heel belangrijk. In Tibet is een pelgrimstocht naar de berg Kailash of naar de
Jokhang-tempel in Lhasa in het kader van Saga Dawa het ideaal, maar de Chinese overheid stelt daar steeds meer paal en perk aan. Rosemarijn Dissen Coördinator Tibet Support Groep Nederland
TERUGBLIK 10 MAART 2021 Met een verrassend hoge opkomst voor een last minute-bijeenkomst kwamen er zo’n 150 Tibetanen naar de Chinese ambassade in Den Haag om ter gelegenheid van de herdenking van de Tibetaanse Volksopstand te protesteren tegen de Chinese bezetting van Tibet. Online organiseerde de Tibet Support Groep (TSG) op 10 maart de expositie ‘Tibet mijn thuis’, met tekeningen van kinderen van de Tibetaanse Gangjong Rigzod-school. Deze video is nog te zien op de website www.tibet.nu. International Campaign for Tibet Europe (ICT-Europe) organiseerde op 10 maart een online verkiezingsdebat met Nederlandse politici. Ondanks de coronamaatregelen is 10 maart dus zeker niet onopgemerkt gebleven.
SAGA DAWA De belangrijkste maand van de Tibetaanse maankalender is Saga Dawa, de vierde maanmaand. Saga Dawa 2021 loopt van 12 mei tot 10 juni. De vijftiende dag van deze maanmaand, de dag van volle maan, wordt Saga Dawa Düchen genoemd, waarbij Düchen ‘grote gelegenheid’ betekent. In 2121, het Tibetaanse jaar 2148, viel Saga Dawa Düchen op woensdag 26 mei. In deze maand en vooral op vollemaansdag wordt de geboorte, de verlichting en het overlijden van Shakyamuni Boeddha
gevierd. Dit is de belangrijkste heilige dag van het jaar voor Tibetaans boeddhisten; verdiensten worden verveelvoudigd. Saga Dawa Düchen is een uitermate geschikte dag om dieren te bevrijden. Zo kunnen palingen en wormen, bestemd voor consumptie en visvangst, worden opgekocht en bevrijd en/of kunnen dieren van de slacht worden gered.
‘CHEN QUANGUO: ARCHITECT VAN DE GENOCIDE IN XINJIANG’ Oud-Kabouter, Provo- en GroenLinks-coryfee Roel van Duijn schreef dit uitgebreide artikel over wie de Chinese aanstichters van de genocide op de Oeigoeren en de Tibetanen nu eigenlijk zijn. Wie orchestreert zo’n plan, wie voert het uit? Lees verder op onze website www.tibet.nu.
PANCHEN LAMA GEDHUN CHOEKYI NYIMA De elfde Panchen Lama werd 32 jaar op 25 april 2021, en dat was aanleiding om bij de Chinese ambassade in Den Haag informatie te gaan vragen over zijn verblijfplaats en te verzoeken om zijn vrijlating. Op zesjarige leeftijd werd de elfde Panchen Lama, Gedhun Choekyi Nyima, ontvoerd door de Chinese autoriteiten, Sindsdien is er niets meer van hem vernomen. Op 17 mei 2021 was de Panchen Lama officieel 27 jaar vermist. Ook Thubten Wangchen van Tibethuis Barcelona (Spanje) demonstreerde. Hij vroeg tegelijk om een boycot van de Olympische Winterspelen in Peking.
Thubthen Wangchen ©Tibethuis Barcelona
OLYMPISCHE SPELEN 2022 Verschillende mensenrechtenorganisaties en belangengroepen roepen op tot een boycot van de Winterspelen van 2022 in Peking. De Chinese regering pleegt genocide tegen het Oeigoerse volk en voert een ongekende repressiecampagne in Oost-Turkestan, Tibet en Zuid-Mongolië, evenals een totale aanval op de democratie in Hongkong. Mensenrechtenactivisten, geloofsgemeenschappen en journalisten worden door de CCP geïntimideerd. Ondanks dat Peking de
TIBETAANSE REGERING IN BALLINGSCHAP Wereldwijd togen Tibetanen de afgelopen maanden naar de stembus om voor een nieuw Tibetaans parlement in ballingschap en een nieuwe ‘minister-president’ te stemmen. Penpa Tsering (53) is verkozen tot Sikyong. In 1959 werd het Tibetaanse parlement in ballingschap, officieel het parlement van de Centraal-Tibetaanse regering, gesticht, het unicamerale (zowel parlement en senaat) wetgevende orgaan van de Tibetaanse regering in ballingschap. Om de vijf jaar worden er
WINDHORSE HOUSE, HET WINDPAARDHUIS Windhorse House. Life stories in the shadows of Tibet (DATO, 2021) is een uitgebreide Engelse versie van Het Windpaardhuis. Levensverhalen in de schaduw van Tibet (Asoka, 2007) van Myra de Rooy. Deze nieuwe editie is mogelijk gemaakt door ICT. In Dharamsala, het ballingsoord van de Dalai Lama, ontmoet Myra de Rooy een aantal ex-politieke gevangenen. Deze Tibetanen, die zich niet bij de Chinese bezetting neerlegden, vertellen Myra hun levensverhaal. De getuigenissen van moed en veerkracht tonen de recente geschiedenis van Tibet in de schaduw van de Chinese overheersing. De hoofdpersonen van dit boek kunnen hun vaderland niet bezoeken; Myra maakte een reis naar hun wortels en hun geboortegrond en sprak met hun familie daar. Tijdens haar bezoek aan Lhasa en op haar tocht langs dorpen, nomadententen en kloosters, komen de verhalen van de vluchtelingen tot leven. ISBN 9789462264052, € 19,95, verkrijgbaar bij de Tibetwinkel in Amsterdam en in de webwinkel, www.tibetwinkel.nl
GEBEDSVLAGGEN VOOR TIBET
mensenrechtenbelofte die voor de Olympische Zomerspelen van 2008 zijn gedaan niet nakomt, ondanks herhaalde verzoeken van de getroffen volkeren en mensenrechtenorganisaties om de Spelen van 2022 te verplaatsen of uit te stellen, heeft het Internationaal Olympisch Comité (IOC) gekozen voor het grote geld, ten koste van mensenlevens. Het is aan de internationale gemeenschap om actie te ondernemen. De TSG sluit zich aan bij de acties van het International Tibet Network. Er komen petities en andere acties. Deze zullen op de TSG-website te vinden zijn, www.tibet.nu. (bron: Tibetnetwork.org)
verkiezingen gehouden. De Centraal-Tibetaanse regering opereert momenteel onder het ‘Handvest van de Tibetanen in ballingschap’, aangenomen in 1991. Het uitvoerende gezag is gevestigd in de rol van Sikyong (voorzitter), een functie die tot voor kort door Lobsang Sangay werd vervuld. De Sikyong wordt ondersteund door een kabinet van ministers die verantwoordelijk zijn voor specifieke portefeuilles. Tot 2011 was de Dalai Lama de politiek leider van de Tibetanen in ballingschap, toen hij besloot dat hij deze rol niet langer zou vervullen en dat de politiek leider van het Tibetaanse volk in ballingschap door de Tibetanen gekozen zou worden.
BEGINSELEN EN INTRODUCTIE VAN DE TIBETAANSE GEMEENSCHAP IN NEDERLAND door Tibetaanse Gemeenschap in Nederland
Principles and introduction of Tibetan Community in the Netherlands (Beginselen en introductie van de Tibetaanse Gemeenschap in Nederland) luidt de titel van de publicatie over de doelstellingen en activiteiten van de Tibetaanse gemeenschap in Nederland. De eerste editie van het boek is in 2020 gepubliceerd door de bestuursleden van het vijfde bestuur van de Tibetaanse Gemeenschap in Nederland en is gesponsord door International Campaign for Tibet Europe (ICT Europe) en Tibet Support Groep Nederland (TSG-NL). De Tibetaanse Gemeenschap in Nederland is officieel opgericht in 2008 en wordt geleid door bestuursleden die zijn gekozen door in Nederland wonende Tibetanen. De Tibetaanse Gemeenschap in Nederland is gebaseerd op het principe van het handhaven van een niet-sektarische en niet-regionale geloofsovertuiging binnen onze gemeenschap. Elk bestuurslid heeft het recht om de gemeenschap drie jaar te dienen, waarna er een verkiezing zal zijn voor nieuwe bestuursleden. Binnen hun ambtstermijn omvatten de belangrijkste verantwoordelijkheden: de bescherming en bevordering van de tradities en culturen, het organiseren van belangrijke festiviteiten en activiteiten, onder meer het Tibetaans Nieuwjaar, de verjaardagsviering van Zijne Heiligheid de 14e Dalai Lama, de dag van de Tibetaanse volksopstand. Op dit moment verblijven er 1500 Tibetaanse
Kinderen van de Gangjong Rigzod school, foto Netty Leleulya
vluchtelingen in Nederland. Met het toenemende aantal Tibetanen is het van groot belang om gemeenschappelijke richtlijnen en principes op te stellen om een harmonieuze gemeenschap te realiseren. Vandaar de publicatie Principles and introduction of Tibetan Community in the Netherlands. Om de inhoud van het boek kort toe te lichten: we zijn begonnen met een korte introductie van de vorming van de Tibetaanse gemeenschap in Nederland, fundamentele regels en voorschriften, de rechten en plichten van de leden, het proces van de verkiezing en de verantwoordelijkheden van de bestuursleden. We hebben onze Tibetaanse cultuur- en taalschool geïntroduceerd: Gangjong Rigzod - Wisdom of the Snowland, aldus genoemd door Zijne Heiligheid de 14e Dalai Lama. Onze lessen worden alleen in het weekend gegeven en zijn bedoeld voor Tibetaanse kinderen in de leeftijd van 5 tot 18 jaar. Onze school is een groot succes dankzij onze hardwerkende vrijwilligers. We willen van deze gelegenheid gebruikmaken om onze oprechte waardering en dank uit te spreken aan onze partners International Campaign for Tibet Europe en Tibet Support Groep Nederland, die dit mede mogelijk hebben gemaakt.
door ine van schaik
Boek
Om Svasti In the language of angels, of serpents, of fairies, in the speech of the demons, the talk of the humans, in them all I’ve expounded the Dharma’s deep teachings, and in any tongue that a being may grasp them Uit deze snede, een soort intro op de tekst als zodanig, spreekt dat de Dharma niet beperkt is tot de mens – deze wordt aan alle gewaarwordende wezens geboden, in het verlengde van de oneindige compassie van de Boeddha. In deze vertelling – anoniem en ongedateerd, vermoedelijk uit de zeventiende of achttiende eeuw – neemt Avalokiteshvara ofwel Chenresi, de Bodhisattva van Mededogen, de vorm aan van een koekoek, om aldus de vogels te onderrichten.* In Het kostbare snoer van de Dharma van de vogels openbaart de Grote Vogel – ‘de verheven Avalokiteshvara’ in getransformeerde vorm – de Leer aan alle gevederde wezens; de watervogels, de boomvogels en alle andersoortige vogels: ‘Op deze magnifieke berg [“Schitterend Juweel”] verblijft de verheven Avalokiteshvara jarenlang in diepe meditatie. Niet alleen zit hij dag en nacht onbeweeglijk onder een machtige sandelhoutboom, ook heeft hij zich, om de Dharma – de Wet van het Leven – aan alle gevederde dieren te onderwijzen, veranderd in de koning der vogels: de Koekoek.’ Nadat de Grote Vogel heeft gesproken, komen enige andere gevederden – de Pagegaai, de Koningsgier, de Kraanvogel, de Gans, de Raaf, de Kwikstaart, de Bergeend, het Sneeuwhoen, de Duif, de Sneeuwduif, de Kauw, de Uil, de Haan, de Leeuwerik, de Korhoender, de Nachtegaal, de Pauw, de Valk – achtereenvolgens naar voren om hun eigen inzichten te delen. In een vervolgbijeenkomst – zoals overeengekomen een jaar na het voorgaande samenkomen – wordt de Grote Vogel verzocht om een nadere uiteenzetting van de Dharma om de ‘geest te verrijken’. De Guru van de kleine vogels spreekt de Grote Vogel vervolgens aan in zijn hoedanigheid van bodhisattva: ‘Uw gemoed is zo zachtmoedig en liefdevol, en zo vol mededogen dat het ons verlichting wil schenken.’ Na het geboden onderricht begeleiden ze de Grote Vogel naar waar hij vandaan is gekomen en overnachten alle vogels onder dezelfde boom. ‘Als de volgende ochtend de zon opkomt, vliegen zij gezamenlijk drie keer in een cirkel boven de boom (...) gaat ieder zijn eigen weg en vliegt terug naar zijn eigen woonoord.’ Mochten we de taal van de binnen onze sfeer huizende Merels, Meesjes en Musjes c.s. kennen... Boeddha en de vogels van Tibet of Het kostbare snoer van de Dharma van de vogels. Soest: Kairos, 1997 – ill., 63 p., ISBN 9070338378 * Edward Conze, The Buddha’s Law among the Birds. New Delhi: Motilal Banarsidass, 1974 – ill., 65 p., ISBN 8120801989
LAMA CHODPA-WIEROOK De Tibetwinkel koopt wierook, sieraden, handwerk en gebedsvlaggen graag bij Tibetanen die in bijvoorbeeld India en Nepal leven, om hen zo te ondersteunen. In de Tibetwinkel wordt al jaren Lama Chodpa-wierook verkocht. Dit product is ontstaan uit een bijzondere samenwerking tussen de gemeenschap van Khamtrul Rinpoche en de bevolking van een klein Indiaas dorp aan de voet van de Himalaya. Rinpoche vestigde zich na zijn vlucht uit Tibet in dit dorp en stichtte de Tashi Jong-gemeenschap voor de monniken, lama’s en leken uit Kham, Oost-Tibet, die met hem in ballingschap gingen. Het beroemde Drukpa Kagyü-klooster uit Khampagar werd er herbouwd. In de Tashi Jong-gemeenschap, een ‘eilandje van Tibetaanse cultuur’, leven ongeveer 450 leken en 300 monniken samen te midden van hun Indiase buren. Elk voorjaar wordt met verbluffend mooie lamadansen (Tibetaans: cham) de geboortedag van goeroe Padmasambhava – ‘uit een lotus geborene’ – gevierd. Het dansritueel werd meer dan driehonderd jaar geleden voor het eerst uitgevoerd in Tibet. In 1958 nam de achtste Khamtrul Rinpoche, een meester van de heilige dans, de kennis over deze dansen in ballingschap mee, en de monniken en lama’s van Tashi Jong hebben ze sindsdien steeds opnieuw uitgevoerd. In indrukwekkende gewaden van zijde en brokaat dansen ze met sterk
Colofon
gestileerde bewegingen, begeleid door plechtige gezangen en de warme klanken van traditionele tempelinstrumenten. Aan het eind van het ritueel wordt de verdienste van de dans opgedragen aan het welzijn van alle levende wezens. Met uw aankoop van Lama Chodpa-wierook steunt u de Tibetaanse gemeenschap in Tashi Jong. Onze Lama Chodpa-leverancier zorgt met zijn stichting Kunphen onder andere voor schoon drinkwater in het gebied, wat nu extra nodig is tijdens de covid-19-crisis. De TSG draagt hieraan graag een steentje bij. (bron: Stichting Kunphen)
Redactie: Rosemarijn Dissen, Ine van Schaik Vormgeving: Erik Schermer De nieuwsbrief van de TSG verschijnt eenmaal per kwartaal. Redactieadres: Spuistraat 185A, 1012 VN Amsterdam www.tibet.nu Tekening voorzijde: Tenzin Jorden
© Karma Phuntsok