TIBET SUPPORT GROEP NEDERLAND
Nieuwsbrief december 2022 INTIMIDATIE VAN TIBETANEN IN NEDERLAND DOOR CCP COVID-MAATREGELEN IN TIBET TIBET EN DE KLIMAATCRISIS BOEK: KRACHT VAN SYMBOLIEK IN TIBETAANS BOEDDHISME
Ten geleide Beste Tibet-vrienden, Nu de dagen kouder en donkerder worden, gaan mijn gedachten uit naar de dappere Oekraïense bevolking die aan de grenzen van Europa vecht tegen de brute dictator die het heeft voorzien op hun vrijheid en hun bestaansrecht als volk. Tibetanen weten als geen ander wat er op het spel staat en wat het betekent als je niet de baas bent in je eigen land. Al meer dan zeventig jaar, tot op de dag van vandaag, zijn Tibetanen tweederangs burgers in eigen land, in wat in feite neerkomt op een koloniale bezetting: onderdrukking, economische marginalisering, systematische discriminatie, institutioneel racisme en grootschalige roof van grondstoffen. In 2012, bij het aantreden van Xi Jinping als president van China, kreeg de bezetting van Tibet echter een sinistere wending. Naast de draconische politiestaat kregen Tibetanen ook te maken met specifiek beleid gericht op de uitroeiing van de Tibetaanse cultuur en identiteit. Dit beleid moet de band tussen Tibetanen onderling, met hun land, met hun geschiedenis en met hun cultuur voorgoed verbreken, met als uiteindelijk doel de Tibetaanse identiteit op te slokken in de superieur geachte Han-cultuur. Nu Xi Jinping zijn macht geconsolideerd heeft in zijn derde termijn, lijkt niets de intensivering van zijn ideologisch gedreven beleid in de weg te staan. De gevolgen van dit doelbewuste beleid zijn enorm voor het voortbestaan van Tibetanen als volk. Wellicht wordt het meest zorgwekkende onderdeel van Xi Jinping’s beleid gevormd door de ‘koloniale stijl’-kostscholen, die verplicht zijn
voor Tibetaanse kinderen vanaf 4 jaar. Hierdoor leven bijna een miljoen Tibetaanse kinderen gescheiden van hun families. Op de kostscholen leren ze alleen Chinees en hebben ze geen toegang meer tot hun cultuur, religie of moedertaal. Op deze wijze wordt binnen één generatie de Tibetaanse cultuur voorgoed gebroken. Voor Tibetanen komt dit huiveringwekkende vooruitzicht neer op culturele genocide en in wezen is dit de doodsteek voor hun unieke cultuur en identiteit. Tibet is een afgrijselijk voorbeeld van wat er gebeurt als je je vrijheid verliest. De Oekraïense bevolking beseft dit dondersgoed en blijft ondanks alle kou en ontberingen verbeten vechten tegen een meedogenloze vijand. Ondanks deze soms uitzichtloos lijkende situatie blijft u zich vastberaden en onvermoeibaar inzetten voor vrijheid en democratie in Tibet en hebt u daarmee gewaarschuwd voor dictators als Poetin en Xi Jinping en hun grenzeloze ambities. Ik weet hoeveel hoop en kracht Tibetanen putten uit het feit dat anderen om hen geven en hen niet in de steek zullen laten. Daarom is uw steun zo cruciaal, vooral nu, in deze kritieke periode voor het Tibetaanse volk. Namens het Tibetaanse volk wil ik van deze gelegenheid gebruikmaken om u persoonlijk te bedanken voor uw steun om van deze wereld een veilige plek te maken voor iedereen. Uw steun maakt het verschil. Dank u wel. Tsering Jampa, voorzitter Tibet Support Groep NL
INTIMIDATIE DOOR CHINESE OVERHEID IN NEDERLAND Tot onze verbijstering bleek eind oktober jl. dat er zich in Nederland illegale Chinese politieposten bevonden. Nederlandse staatsburgers van Tibetaanse afkomst worden vanuit deze posten systematisch gevolgd en geïntimideerd. Dit is weer een manier van de Chinese autoriteiten om te proberen in Nederland critici van het CCP-regime het zwijgen op te leggen. Uit angst kiezen Tibetanen vaak voor zwijgen en zelfcensuur. Deze impact op de vrijheid en veiligheid van Tibetaanse Nederlanders baart ons grote zorgen. Het is betreurenswaardig dat de Nederlandse overheid niet alleen ernstig heeft gefaald om haar onderdanen te beschermen, maar dat het juist ook degenen betreft die hier een veilig heenkomen hebben gezocht. Natuurlijk is het goed dat minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken in dezen een stevig standpunt heeft ingenomen. Onmiddellijke sluiting, een onderzoek en het instellen van een meldpunt volstaat echter niet. Daarom hebben we een petitie opgesteld die ook u kunt tekenen op onze website, www.tibet.nu We roepen op tot een voorlichtingscampagne die Tibetanen, Oeigoeren en andere groepen die door China geïntimideerd worden op hun rechten te wijzen, en pleiten ervoor te zorgen dat zij zich veilig kunnen voelen in Nederland.
We roepen premier Rutte op een onderzoek te laten doen naar hoe dit vier jaar lang heeft kunnen plaatsvinden, pleiten voor een transnationale aanpak en vragen het kabinet werk te maken van de aanbevelingen van de Europese onderzoekscommissie die erop gericht zijn autoritaire staten te stoppen in hun aanvallen op onze democratische rechtsstaat. Ook verzoeken we premier Rutte een delegatie Tibetanen, Oeigoeren en andere door China onderdrukte groepen te ontvangen en met hen van gedachten te wisselen over hun situatie en mogelijke oplossingen. Teken nu de petitie!
DE DAM IN AMSTERDAM Om onze actie kracht bij te zetten, komen we 10 december, de Internationale Dag van de Rechten van de Mens, samen op de Dam in Amsterdam om aandacht te vragen voor de Tibetanen en alle andere groepen die door China onderdrukt worden. De Tibet Support Groep, de
ONLINE ACTIE OP 10 DECEMBER Op 10 december houden we ook de actie Remember Tibet. Steekt u ook een kaarsje aan voor Tibet? Maak een foto van uw lichtje en post het op social media met de hashtags #RememberTibet #HumanRightsInTibet #IStandWithTibet In het kader van deze actie ontvangt u deze decembermaand in de Tibetwinkel en de webwinkel www.tibetwinkel.nl een gratis kaarsje bij uw aankoop.
Tibetaanse Gemeenschap, International Campaign for Tibet, Oeigoerse, Hongkongse, Zuid-Mongoolse en andere groepen zullen aanwezig zijn. Zaterdag 10 december, Dam, 15.00-18.00 uur.
Eeuwig leven door Marieke Keurentjes-van den Brink Het enorme klooster lijkt meer op een ford dan op een klooster. Dit komt grotendeels door de torenhoge muren en de patrouillepaden, maar ook omdat er op elke hoek een wachttoren staat. De muren van het klooster zijn grijs geschilderd, de typische kleur van deze streek. Sakya betekent toepasselijk ‘grijze aarde’. Djabu steekt op het binnenplein zijn verhaal af over de geschiedenis van het klooster. In de veertiende eeuw werd deze regio onafhankelijk verklaard en viel die niet meer onder de Dalai Lama. Tegenwoordig laat de Chinese overheid deze streek nog steeds redelijk autonoom bestaan, wat in Tibet bijna nergens meer voorkomt. Dit klooster behoort tot de Sakya-stroming en wordt ook wel ‘het klooster van de witte mutsen’ genoemd. Verschil met de andere scholen in Tibet is dat een lama hier opgevolgd wordt door zijn zoon. Dit hangt dus niet af van studie of incarnatie. Vroeger woonden binnen de ommuring twee families in twee paleizen. Het paleis van de familie Phuntsok en het paleis van de familie Dolma. De oudste van elke generatie werd de nieuwe troonopvolger van Sakya, en de geschiedenis stond hierdoor in het teken van grote rivaliteit tussen de beide families. Twee grote stenen leeuwen bewaken de hoofdingang van het klooster. Het is er donker. Ik denk dat ze vergeten zijn de lampen aan te doen. Kamers gevuld met beelden, het ene nog mooier dan het andere. In de volgende kamer het pronkstuk van het klooster: een groot, gouden Boeddhabeeld. Als ik dichter bij het beeld kom, zie ik dat de muur erachter bestaat uit kleine Boeddha’s op een rechthoekig, rood kleitablet. Deze tsa-tsa’s beslaan de gehele muur, als een soort behang. Achter de muur is een gigantische gang met aan de ene kant authentieke boeken. Van het plafond tot aan de vloer alleen maar boeken! Oude Tibetaanse boeken zien er prachtig uit. Ze zijn rechthoekig en het papier is in zijde gewikkeld. Aan de boven- en onderzijde zit een houten plankje om de teksten te beschermen. Alles wordt bij elkaar gehouden door een lint met versiersels. Deze bibliotheek wordt ook wel het geheugen van Tibet genoemd. Er schijnen hier documenten aanwezig te zijn waarin staat dat China vroeger onder Tibet viel, en niet omgekeerd. Dit is ook de reden waarom je de bibliotheek niet altijd mag bezoeken. Vandaag hebben we geluk en kunnen we tegen extra betaling de bibliotheek in. Maar wat vooral uniek is in dit klooster zijn de potten met kruiden die je het eeuwige leven geven. In juni maken ze het kruidenextract en doen ze dit in aardewerken potten. Op de potten staan in felle kleuren de gelukssymbolen afgebeeld. Het extract dat erin zit, bestaat uit mais, medicijnen, goud, zilver, parels, edelstenen, water en zand afkomstig van heilig land. Ze offeren de helft van het extract aan het water en de rest is te koop. Als je dit in huis
neerzet, moet het altijd hoger dan op harthoogte staan. Het mengsel staat voor de boeddhistische beschermer van gezondheid, de zesarmige Mahakala. Je kunt begrijpen dat de souvenirwinkel wordt bestormd, en al snel loop ik samen met meerdere mensen uit de groep met een tasje met een pot erin. Hoe ik hem heelhuids thuis krijg, zien we later wel weer! Het is lunchtijd, en met een paar mensen van de groep beland ik in een restaurant tegenover het hotel. Dit familierestaurant is op de bovenverdieping en lijkt meer op een Tibetaanse woonkamer. Zo te zien is dit ook hun woonkamer als er geen gasten zijn. We nemen een schaal momo’s om te delen en ik bestel thukpa, een Tibetaanse noedelsoep. Daar kun je mij echt midden in de nacht voor wakker maken. Lange noedelslierten met een krachtige bouillon en fijngesneden groenten. Vandaag heb ik geluk, want er zitten stukken jakvlees in. De rest van de middag struin ik alleen wat door het dorpje. Normaal gesproken loopt er een rivier dwars door het dorp heen, maar het is nu, door de droogte, niet meer dan een klein stroompje. Via de brug kom ik aan de overkant, waar aan de voet van de berg een nieuw klooster is gebouwd. Alles is heel nieuw en het voelt anders aan dan de oude kloosters. De kenmerkende kloostermystiek is hier ver te zoeken. In het dorpje staan ommuurde huizen. Het gezinsleven speelt zich grotendeels af op de binnenplaats. Koeien lopen rustig door de steegjes en als ik er een wil omzeilen, word ik vriendelijk begroet door twee vrouwen met waterkannen op hun rug, die door een deur naar buiten komen. Tashi deleg, groet ik terug. Ze lachen en steken hun tong uit. Voor ons, Nederlanders, ziet dat er een beetje gek uit, maar ik heb gelezen dat dit hun manier van begroeten is en met een raar gevoel in mijn buik steek ik ook mijn tong naar hen uit.
COVID-MAATREGELEN IN TIBET Een golf van coronavirusinfecties trof in augustus jl. de onrustige regio van Lhasa, waarop de Chinese autoriteiten hun bestuur hebben versterkt in een poging om onrust van de onderdrukte Tibetaanse minderheidsgroep te voorkomen, nadat honderden boze demonstranten op 26 en 27 oktober de straten van de hoofdstad van Tibet op gingen om te protesteren tegen harde ‘nul covid’-maatregelen. Veel van de demonstranten waren Han-Chinezen die toestemming eisten om terug te keren naar hun huizen in Oost-China. De
Chinese migrantendemonstranten verspreidden zich nadat de autoriteiten hadden ingestemd met hun vertrek, terwijl Tibetanen uit plaatsen buiten het hoofdstedelijk gebied nog steeds niet weg mochten. Volgens de laatste volkstellingsgegevens van de Chinese regering registreerde Tibet op 31 oktober jl. 18.653 bevestigde gevallen van coronavirus in de regio. (Bron: RFA Tibetan)
COVID IN CHINA Sinds 26 november zijn er protesten in Shanghai en Peking; Chinese demonstranten riepen: ‘Xi Jinping moet aftreden.’ Dit in protest tegen de strenge covid-maatregelen. De politie trad hard op.
COP27 & DE KLIMAATCRISIS IN TIBET Op de 27e VN-conferentie over klimaatverandering in Egypte (7-18 november 2022), de COP27, ontmoette een delegatie van vijf Tibetaanse vrouwen leiders uit verschillende landen. Het doel was het belang van het Tibetaanse milieu en de grote rivieren van Tibet voor buurlanden en de wereld onder de aandacht te brengen, evenals de klimaatcrisis in Tibet en het feit dat China’s zogenaamde milieubeleid de Tibetaanse natuur vernietigt. Al jaren slaan Tibetaanse organisaties alarm over de toenemende milieucrisis in Tibet. Het Tibetaanse plateau bevat de grootste hoeveelheid
gletsjerijs buiten Antarctica en de Noordpool, en wordt daarom ook wel de ‘derde pool’ genoemd. De klimaattop in Egypte eindigde met het besluit een compensatiefonds op te richten voor klimaatschade in kwetsbare landen. Maar er is, ondanks de overtuigende argumenten van de Tibetaanse delegatie en andere voorvechters van meer maatregelen om het klimaat te verbeteren, geen overeenstemming bereikt over het verder terugdringen van de uitstoot. Eurocommissaris en vicevoorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans, noemde het uiteindelijke akkoord teleurstellend.
IN MEMORIAM geshe Tenzin Pelsang (1965-2022) Geboren in Norpa, Tibet, trad Pelsang in 1986 toe tot het Drepung Loseling-klooster in Zuid-India. In 2009 keerde hij met de titel geshe terug naar Tibet. In 2012 werd hij na lokale protesten gearresteerd en door de Chinese autoriteiten veroordeeld. Toen hij in 2018 werd vrijgelaten, kon hij amper nog lopen door de verwondingen die hij overhield aan de martelingen
in de gevangenis. Lokale Chinese autoriteiten maakten medische behandeling onmogelijk. Uiteindelijk verslechterde de gezondheidssituatie van Pelsang zo sterk dat hij begin november 2022 overleed, aldus Tibet Watch.
door ine van schaik
Boek
Wensvervullend Werk ‘Het Tibetaanse thangka-schilderen is een van de grootse Aziatische kunsten – niet alleen rijk wat betreft iconografie, religieuze inhoud en stilistische uitwerking; mede gezien de door de schilders en hun begunstigers eraan gewijde materialen, kennis en kunde. Ieder die slechts enkele van dergelijke kostbare oude rolschilderingen (thangka’s) beschouwt, kan niet anders dan onder de indruk zijn van de verfijnde materialen en het uitzonderlijke vakmanschap dat de verwezenlijking ervan toont.’* De thangka-traditie kent verschillende stijlen, waaronder de Menri en de Karma Gardri, en weet zich inmiddels mede voortgezet in meer westelijk gelegen gebied, waaronder de lage landen. Marian van der Horst-Lem, verbonden aan het Tibetaans-boeddhistische Jewel Heart, wijdde een groot deel van haar leven aan deze kunstvorm, ‘een schildering op stof, oprolbaar en makkelijk te transporteren’, een ‘drager van allerlei soorten informatie’. Zelf heeft zij in de gegeven periode vele thangka’s tot wording laten komen, terwijl ze anderen hierin heeft mogen onderrichten.
Kracht van symboliek in Tibetaans boeddhisme is een persoonlijk document, in gezamenlijkheid – familiaal en in verbondenheid anderszins – gerealiseerd, waarin Marian mede verhaalt over haar leven, haar leraren en haar werk. De beeltenissen zijn gevormd in de haar zo geliefde Karma Gardri-stijl die ze zich heeft weten eigen te maken. De afbeeldingen zijn volgordelijk geschikt naar het systeem van een van haar leraren – in het bijzonder Gega Lama – en voorzien van toelichting, onder meer over de symbolen die erin zijn verwerkt en de betekenis die eraan wordt toegekend. De inhoud van de onderhavige publicatie vormt – naar haar eigen zeggen – in zekere zin een ‘erfenis’, opdat ‘de betekenis en kracht ervan (...) in de toekomst mag bloeien en groeien’. Het Veld van Verdienste – ‘een wensvervullende stamboom’ – is een veelomvattend werk met meer dan zeshonderd afgebeelde figuren, door Marian vervaardigd op verzoek van haar leraar, Ngawang Gelek Rinpoche (1939-2017) – een project dat zij na drie jaren wist te voltooien, te ervaren als een soort retraite. Het schema van de bloesems en vruchten dragende boom is weergegeven en beschreven in de begeleidende tekst – boeddha’s, bodhisattva’s, arhats, beschermers... Beschouwing van de schildering met een hulpmiddel – een leesloep en/of een leeslamp – geeft een verrassend zicht op de elementen in het thangka-landschap, dat enige vrijheid biedt wat betreft de invulling ervan. Daarin kunnen we mede Marian en haar echtgenoot – ‘hij was jurist en rechter’ – waarnemen; respectievelijk met een opgerolde thangka en een weegschaal als attribuut... De kracht van het werk komt aldus op verschillende niveaus tot uiting – in het totaalbeeld evenals in de details, deel uitmakend van en mede vorm gevend aan het geheel. Te verwijlen in de sfeer van dit omvangrijke werkstuk, het ervoor gepositioneerde gulden Boeddha-beeld, een onderrichtende leraar en zijn entourage, enige sangha-leden en andere aanwezigen, en een deels toeziende maan – heilzaam... * David & Janice Jackson, Tibetan thangka painting. Methods & materials. London: Serindia Publications,1988, p. 1 [vertaling uit het Engels ivs] Marian van der Horst-Lem, Kracht van symboliek in Tibetaans boeddhisme. [Nijmegen], 2022 – 84 p., ill., 24,5 x 34,5 cm (oblong)
TIBET WAS NOOIT EEN DEEL VAN CHINA Sonam Frasi en Michael van Walt van Praag hebben op 7 november jl. tijdens een hoorzitting in het Litouwse parlement getuigenissen afgelegd waarin ze aandrongen op een resolutie die door de Seimas, het parlement van Litouwen, moet worden aangenomen. Hierin wordt erkend dat ‘Tibet nooit deel heeft uitgemaakt van China’ en wordt de EU gevraagd om een ‘speciale coördinator voor Tibet’. De conclusie van het onderzoek Tibet Brief 20/20 van Michael van Walt van Praag en Miek Boltjes luidt dat Tibet nooit een deel van China is geweest en vormt een belangrijke referentie voor beleidsmakers, onderzoekers en diplomaten die zich bezighouden met China, Tibet en conflictbeslechting. Volgens Van Walt van Praag heeft de China-claim geen wettelijke basis: ‘China bezet Tibet nu al bijna drie generaties tegen de wil
van het Tibetaanse volk. De Chinese soevereiniteitsclaim op Tibet heeft geen wettelijke basis en berust uitsluitend op een zelfingenomen historisch verhaal. Dit verhaal is Chinees-centrisch, deels onnauwkeurig en deels misleidend. Maar het wordt zo hardnekkig en krachtig doorgedrukt door Peking dat de wereld het geleidelijk heeft overgenomen en Tibet vandaag grotendeels behandelt als de interne aangelegenheid van China die buiten verder bereik valt.’ Van Walt van Praag en Boltjes zijn van mening dat het kennen van de historische feiten essentieel is om een onderhandelde oplossing van het Sino-Tibetaanse conflict te bereiken. (Bron: Tibet Brief 20/20, Michael van Walt van Praag & Miek Boltjes, 2020).
TIBETWINKEL
WORD DONATEUR
In de Tibetwinkel ontvangt u deze decembermaand bij uw aankoop een gratis kaarsje om aan te steken voor Tibet. Plaats op 10 december, en/of op enige andere dag deze maand, een foto van uw lichtje op social media met de hashtags #RememberTibet #LightForTibet #HumanRightsInTibet
Steun de Tibet Support Groep met een periodieke donatie en maak onze acties mede mogelijk. Meld u aan via de website www.tibet.nu/doneren of stuur ons een e-bericht info@tibet.nu Hartelijk dank voor uw support!
www.tibet.nu Colofon
Redactie: Rosemarijn Dissen, Ine van Schaik Vormgeving: Erik Schermer De nieuwsbrief van de TSG verschijnt eenmaal per kwartaal. Redactieadres: Spuistraat 185A, 1012 VN Amsterdam tel: 0621366012 www.tibet.nu Foto voorzijde: Marieke Keurentjes-van den Brink