Dwumiesięcznik Kraków dla Mieszkańców nr 3 (29)

DWUMIESIĘCZNIK NR

03

(29)

MAJ 2022

T E M AT N U M E R U :

06

Powstanie park XXL „Białe Morza”?

02

Zapytaj sąsiada

03

Igrzyska Europejskie 2023:

04

08

Jacek Majchrowski jest boomerem z lat 90.

ile będą nas kosztować?

11

Kraków bez fajerwerków

Rodzinny interes

12

Krzyżówka

I S S N : 2 6 5 7 - 4 9 7 7. E G Z E M P L A R Z B E Z P Ł AT N Y

03

(29)

W

Zapytaj sąsiada październiku ubiegłego roku na

klatkach schodowych blisko 40

bloków na osiedlu Nowy Bieża-

nów pracownicy spółdzielni zawiesili ogło-

szenia o zamiarze wycięcia drzew w pobliżu

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

bloku. Mieszkańcy szybko się skrzyknęli, za-

Nowej Huty i Bieńczyc) – każdy w Krakowie

może więc znaleźć na Facebooku własnych

sąsiadów. Można tam np. zapytać o radę, znaleźć w okolicy sprawdzonego fachowca,

pożyczyć wiertarkę czy po prostu poplotkować – ale też zorganizować się w takich sy-

częły wśród nich krążyć zdjęcia informacji

tuacjach, jak ta na osiedlu Nowy Bieżanów.

chcą się pozbyć prawie 300 drzew. Dzięki

„Zapytaj Sąsiada Kraków” oraz „Zapytaj Są-

o wycince. Wyliczyli, że władze spółdzielni

temu, że zadziałali razem, temat nagłośniły

media, a pod petycją do spółdzielni podpi-

sało się niemal 850 osób. Efekt? Postępowanie Magistratu w tej sprawie jeszcze trwa, ale

już wiadomo, że nie będzie zgody na wycię-

cie co najmniej połowy drzew, o które zawnioskowała spółdzielnia.

Temat znam od podszewki, bo szukając pomocy mieszkańcy osiedla Nowy Bieżanów

trafili do nas. Na oględziny pojechał eks-

pert naszego think tanku, ekolog Mariusz

Istnieją także dwie grupy ogólnomiejskie:

siada – Krakowscy Rzemieślnicy”.

Nie wiem jak Wam, ale mi wciąż trochę

brakuje w naszym mieście lokalności. Mieć

kogo poprosić o podlanie kwiatków czy wy-

prowadzenie psa to dziś przecież raczej wyjątek niż reguła. A dopóki nie będziemy mieć

sąsiadów, których znamy, którym ufamy, to

nie ma co liczyć na to, że zaangażują się, je-

śli zapragniemy zmienić coś w naszej okolicy. Że staną za nami, gdy będziemy chcieli

powstrzymać wycinkę drzew czy doprowa-

Waszkiewicz, prezes Towarzystwa na Rzecz

dzić do rewitalizacji podwórka. Do tego po-

głośnić temat medialnie i braliśmy udział

społeczności – a społeczność buduje się od

Ochrony Przyrody. Pomogliśmy także naw urzędowych oględzinach dendrologicz-

nych. Ale to wszystko nie byłoby możliwe bez

trzeba czasu i zaangażowania prawdziwej

dołu.

zaangażowania i współpracy mieszkańców.

W takich właśnie przypadkach bardzo pomocna może się okazać facebookowa

(...) Można tam np. zapytać o radę, znaleźć w okolicy sprawdzonego fachowca, pożyczyć wiertarkę czy po prostu poplotkować...

społeczność „Zapytaj Sąsiada”, której patronujemy jako stowarzyszenie. Liczy ona

już prawie 30 tysięcy osób i wciąż się roz-

rasta. W ramach „Zapytaj Sąsiada” dzia-

łają oddzielne grupy dla każdej z dzielnic

(wyjątkiem jest wspólna grupa dla „starej”

2

Lider stowarzyszenia i klubu radnych Kraków dla Mieszkańców

Igrzyska Europejskie 2023: ile nas to będzie kosztować?

To już niemal pewne: mimo protestów i naszych starań o referendum w tej sprawie III Igrzyska Europejskie odbędą się w przyszłym roku w Krakowie. Organizatorzy przedstawili już wstępny kosztorys, który dokładnie przeanalizowali aktywiści z Akcji Ratunkowej dla Krakowa. Poniżej pokazujemy wybrane (nie wszystkie) wydatki – na które pójdą pieniądze z naszych podatków. Łączne koszty to 366 925 000 PLN.

3

Rodzinny interes 2 marca, po burzliwej dyskusji, Rada Miasta Krakowa poparła poprawkę radnego Łukasza Maślony (klub Kraków dla Mieszkańców) do projektu planu zagospodarowania obszaru „Siewna”. Zablokowała ona zabudowę cennych przyrodniczo terenów nad Białuchą na Prądniku Białym. Chodzi głównie

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

03

(29)

o działki w rejonie ul. Herwina-Piątka, należące do rodziny Elżbiety K., byłej wiceprezydent Krakowa, której niedawno postawiono zarzuty prokuratorskie. Zgodnie z wcześniejszymi planami urzędników mogło tam powstać nawet 20 budynków jednorodzinnych, z dopuszczeniem zabudowy bliźniaczej. pod zabudowę. Jednak w tej części plan został unieważniony przez wojewodę, a jego decyzję podtrzymały sądy. Wojewoda uchylił zapisy planu, bo były niezgodne z obowiązującym wtedy „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa”. Studium to dokument dla całego miasta, wiążący przy tworzeniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Jeśli w Studium zaplanowana jest na danym terenie zieleń, należy to później uwzględnić w planie. Obowiązujące wtedy Studium, przyjęte w 2003 roku, przewidywało w tym miejscu „teren zieleni publicznej”.

Teren Przynajmniej trzy z działek, których dotyczyła poprawka, należały kiedyś do miasta. Kiedy zostały wystawione na sprzedaż, w przetargach w 2011 i 2012 roku kupiła je firma Biuro Rozwoju Krakowa, prowadzona wtedy przez męża i syna ówczesnej wiceprezydent, a wcześniej przez nią samą.

Zanim została zastępczynią Jacka Majchrowskiego, BRK na zlecenie miasta opracowywało plany zagospodarowania przestrzennego. Obecnie firma zajmuje się przede wszystkim projektowaniem architektonicznym oraz reprezentowaniem deweloperów przed urzędem w postępowaniach o pozwolenia budowlane. Przyległe do działek BRK tereny, na których również urzędnicy chcieli dopuścić zabudowę, także są własnością rodziny K. – w jej rękach jest około hektar zieleni nad Białuchą, z drzewami i pasieką.

Nowy plan „Wyjęte” decyzją wojewody ze starego planu działki urzędnicy w 2019 roku włączyli do tworzonego planu zagospodarowania przestrzennego „Siewna”.

W międzyczasie zmieniło się Studium – nowy dokument dla całego Krakowa został przyjęty w 2014 roku, a jego głównym projektantem była Elżbieta K., jako wiceprezydent odpowiedzialna za rozwój miasta. W nowym Studium dopuszczono zabudowę spornych działek, więc urzędnicy w planie zagospodarowania przewidzieli tam domy jednorodzinne z dopuszczeniem zabudowy bliźniaczej na jeszcze większym obszarze niż w poprzednim planie. Gdyby dokument został uchwalony w tym kształcie, na przylegających do użytku ekologicznego te-

Pierwsza próba Sporne działki były już na terenie objętym planem zagospodarowania przestrzennego – był to plan „Dolina Prądnika”, uchwalony w lutym 2010 roku, na niespełna rok, zanim Elżbieta K. objęła funkcję wiceprezydent Krakowa. Plan zagospodarowania „Dolina Prądnika” przeznaczał dwie z trzech działek BRK oraz część prywatnych gruntów rodziny K. 4

renach nad Białuchą mogłoby powstać nawet 20 bliźniaków – 40 nowych dużych mieszkań, wartych łącznie kilkadziesiąt milionów złotych. Tak się jednak nie stanie dzięki przyjęciu poprawki radnego Maślony. Przeciw niej zagłosowali tylko radni z klubu Jacka Majchrowskiego oraz po jednym z przedstawicieli Platformy Obywatelskiej i PiS.

20 lat afer Sprawa aresztowania byłej wiceprezydent Elżbiety K. była punktem wyjścia dla ciekawego tekstu analityka Klubu Jagiellońskiego, Karola Wałachowskiego, pod tytułem „Gotowanie żaby po krakowsku”.

W swoim artykule przypomniał on największe afery administracji Jacka Majchrowskiego. Napisał m.in. o „niezatapialnym” Janie T., którego w 2015 roku Majchrowski powołał na szefa ZIKiT-u, mimo ciążących na nim kilkunastu zarzutów dotyczących m.in. korupcji, molestowania i mobbingu. Wówczas, pod naciskiem mediów i opinii publicznej, Jan T. stracił stanowisko po kilku dniach. Dwa miesiące później został prawomocnie skazany. Wałachowski napisał także o Motelu Krak, w którym przez 15 miesięcy w latach 2003-2004 Jacek Majchrowski bez zapłaty zajmował pokój, gdzie miał przyjmować urzędniczki i studentki. Sąd nakazał mu wówczas zapłacenie zaległej należności. W tekście pojawiają się też m.in. wątki milionów złotych „utopionych” w stadionie Wisły, planowanych w Krakowie Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022 czy wreszcie ubiegłorocznego pożaru miejskiego archiwum. Na wyjaśnienie tej ostatniej sprawy wciąż czekamy, śledztwo jest w toku. Artykuł Karola Wałachowskiego można znaleźć na stronach internetowych Klubu Jagiellońskiego i Gazety Krakowskiej, a wywiad z jego autorem przeczytacie na kolejnych stronach tego numeru.

Rodzina K. Elżbieta K. jako zastępczyni Jacka Majchrowskiego budziła wiele emocji. Ze względu na mnóstwo kontrowersji, związanych z betonowaniem Krakowa, nazywana była „Elką Deweloperką” lub „Żelbetą”. Z urzędem pożegnała się w 2018 roku, na krótko przed wyborami samorządowymi, oficjalnie ze względu na konflikt interesów. Reprezentowała miasto w negocjacjach dotyczących budowy na Klinach osiedla w ramach programu Mieszkanie Plus.

Tymczasem firma rodziny K. – Biuro Rozwoju Krakowa – współpracowała przy tej inwestycji z deweloperem. Na pierwsze strony gazet była wiceprezydent wróciła we wrześniu 2021 roku – kiedy to ona i jej syn, prezes BRK, zostali aresztowani, a później zwolnieni za poręczeniem majątkowym. Zarzuty prokuratorskie postawiono im i jeszcze trzem innym osobom – byłym i obecnym urzędnikom. Jak poinformowali śledczy, dowody wskazują, że Elżbieta K. już po odejściu ze stanowiska wykorzystywała swoje wpływy w krakowskim Magistracie, żeby uzyskać korzystne decyzje dla deweloperów obsługiwanych przez „konkretną, prywatną spółkę”.

Renata Ropska

5

Powstanie park XXL „Białe Morza”? „Białe Morza” to należący do miasta rozległy, niezabudowany teren na południe od Centrum Jana Pawła II, między Wilgą a ulicami Zbigniewa Herberta i Podmokłą. Ma powierzchnię 34 hektarów.

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

03

(29)

To tyle, ile prawie 50 boisk piłkarskich – albo o połowę więcej niż park Jordana albo Planty. Miejsce to służyło kiedyś do składowania odpadów z zakładów Solvay. W lipcu 2013 roku Jacek Majchrowski wywołał burzę – jednym zarządzeniem oddał „Białe Morza” na pole golfowe za 9 groszy za metr kwadratowy rocznie. W najbliższych tygodniach rozstrzygnie się, czy w tym miejscu będzie pole golfowe, czy też powstanie tam park – taki pomysł forsuje klub radnych Kraków dla Mieszkańców.

2013: zarządzenie

2015: przetarg

O tym, że „Białe Morza” mają się stać polem golfowym, prezydent zdecydował w lipcu 2013 roku, podpisując własne zarządzenie. Wywołało to powszechne oburzenie, które wynikało nie tylko ze skandalicznie niskiej ceny – 9 groszy za metr. Teren miał być wydzierżawiony na czas nieokreślony stowarzyszeniu Krakowski Klub Golfowy „Green Park”, które powstało zaledwie kilka miesięcy wcześniej – w marcu 2013 roku. Jacek Majchrowski zdecydował jednoosobowo, bez przetargu. Do tego gminne działki miały być przekazane za bezcen na potrzeby uprawiania golfa, który w naszym kraju bardziej kojarzy się z biznesem niż ze sportem – a to właśnie wykorzystaniem terenu na potrzeby sportowe Jacek Majchrowski uzasadniał preferencyjną stawkę. Po medialnej burzy i protestach radnych finalnie jednak nie doszło do podpisania umowy dzierżawy.

Ponad rok później prezydent uległ i w październiku 2014 roku zarządził, że teren zostanie wydzierżawiony w przetargu.

Zarząd Infrastruktury Sportowej ogłosił przetarg na dzierżawę „Białych Mórz” 3 lutego 2015 roku. Zgłosiły się dwie firmy. Wygrała – oferując 15 milionów złotych miesięcznie – GOLF&SPA RESORT, spółka z o.o., która – stając do przetargu – formalnie jeszcze nie istniała, była „w organizacji”. Firma została wpisana do rejestru przedsiębiorców 30 czerwca, na około dwa tygodnie przed ogłoszeniem wyników przetargu. Założyli ją w większości ci sami ludzie, którzy wcześniej powołali stowarzyszenie Krakowski Klub Golfowy „Green Park”. Działki trafiły więc praktycznie w te same ręce – ale za korzystniejszą dla miasta cenę i nie na czas nieokreślony, a na 30 lat. Zgodnie z podpisaną 30 września 2015 roku umową dzierżawca miał stworzyć projekt i uzyskać pozwolenie na budowę, a później w ciągu 24 miesięcy przeprowadzić inwestycję. Na „Białych Morzach” miało powstać pole golfowe.

6

Podpisz petycję na www.ParkBialeMorza.pl

2020: przełom Spółce GOLF&SPA RESORT udało się uzyskać pozwolenie na budowę w lutym 2018 roku. Od tego momentu miała dwa lata, żeby zrealizować projekt.

Na „Białych Morzach” jednak prawie nic się nie działo. Na wniosek dzierżawcy umowa z ZIS została aneksowana, a termin wydłużony o ponad rok – do 31 maja 2021 roku. Jednak firma była zobowiązana do oddawania terminowo kolejnych etapów budowy – i już w 2020 roku wiadomo było, że nie jest w stanie wywiązać się z tych terminów. W efekcie ZIS wypowiedział umowę i ta przestała obowiązywać 24 listopada 2020 roku.

2022: park?

W Krakowie, gdzie brakuje dużych, zwartych terenów zielonych, oczywiste było, że mieszkańcy będą woleli miejski park od pola golfowego. Pomysł, żeby „Białe Morza” stały się parkiem, pojawił się już w 2015 roku. Apelowało o to m.in. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski. Po rozwiązaniu umowy dzierżawy z prywatną spółką takie głosy wróciły.

W budżecie obywatelskim 2021 został nawet zgłoszony projekt w tej sprawie – ale urzędnicy odrzucili go podczas weryfikacji, podtrzymując plany stworzenia tam np. pola golfowego. Jednak w lutym 2022 roku pod obrady rady miasta trafił projekt uchwały w sprawie utworzenia parku XXL „Białe Morza”, zgłosili go radni klubu Kraków dla Mieszkańców.

16 lutego projekt został przekazany do prac w Komisji Sportu i Kultury Fizycznej. Pozostaje mieć nadzieję, że kiedy wróci pod obrady, koncepcja pola golfowego przegra i w głosowaniu zwycięży pomysł, żeby powstał park.

Możecie w tym pomóc, podpisując skierowaną do miejskich radnych petycję w tej sprawie na stronie internetowej www.ParkBialeMorza.pl.

Adrianna Siudy

7

Jacek Majchrowski jest boomerem* z lat 90.

Karol Wałachowski – ekonomista, ekspert ds. rozwoju miast, pracownik badawczo-dydaktyczny Uniwersytetu Ekonomicznego. Współtwórca

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

03

(29)

podcastu Międzymiastowo. Członek Klubu Jagiellońskiego.

Karol Wałachowski to jeden z najbardziej uważnych obserwatorów krakowskiej polityki i jej meandrów. To co widzi, opisuje i nie owija przy tym w bawełnę. To rzadkość w Krakowie, bo w tutejszej przestrzeni medialnej o Jacku Majchrowskim pisze się z reguły albo dobrze, albo wcale.

Dlaczego tak jest? Wałachowski wyjaśnił to w swoim głośnym tekście pt. „Gotowanie żaby po krakowsku”.

Tekście, który wśród wielu mieszkańców wywołał szok, a w krakowskim magistracie popłoch.

Dlaczego porównałeś krakowian do ugotowanej żaby? plikowane procesy, które nie każdy z nas rozumie.

Jeśli żaba zostanie wrzucona do wrzątku, to od razu W Krakowie jednak elity często maja jakieś relacje wyskakuje. Jeśli wrzuci ją się do zimnej wody i po- z magistratem. Np. ktoś kieruje jakąś instytucją woli podgrzewa, to można ją ugotować, a ona nie współpracującą z miastem i nie chce sobie robić zauważa wzrostu temperatury. I chyba tak właśnie wrogów. Albo – co jest chyba najbardziej szkodliwe jest z mieszkańcami Krakowa. Dlaczego? Argumenty – ma świadomość potencjalnej współpracy z miasą trzy. Po pierwsze – przywykliśmy do złego zarzą- stem i nie chce sobie robić kłopotów na przyszłość. dzania miastem, bo mamy tego samego prezydenta W Krakowie panuje taka atmosfera omerty. Nie jest od 20 lat i to „krakowskie bagienko”, różnego rodza- do końca racjonalna, bo prezydent nie ma wszechju afery, nie robią już na nas wrażenia i jesteśmy władzy, ale elity wybierają swój spokój i bezpieczeńnimi uśpieni. Drugi argument to postawa elit. Elity stwo i starają się nie komentować głośno działań powinny wyjaśniać zwykłym mieszkańcom skom- prezydenta Krakowa, szczególnie w krytycznym to-

8

*boomer – starsza osoba (oryginalnie z okresu baby boom 1946-1964), z przestarzałymi poglądami, nienadążająca za współczesnością (źródło: wikitionary.org) nie, na czym cierpi dobro wspólne. Trzeci argument dotyczy informacji i dostępu do wiedzy. Lokalne media są powiązane w dużej mierze z magistratem.

Z perspektywy dziennikarza kłopotliwe jest atakowanie urzędu miasta, który jest największym zleceniodawcą reklam w mieście. Dla mediów lokalnych artykuły sponsorowane, treści partnerskie i inne materiały zamawiane przez urzędników to są łatwe pieniądze. I łatwo być przez to – w pewien sposób – „poblatowanym z magistratem”. Albo mieć z tyłu głowy przekonanie, że im większa krytyka, tym mniejsza szansa na taką reklamę.

A nie powinno. Zresztą w Krakowie mieliśmy sporo spraw, które budziły wątpliwości, ale niemal nigdy nie kończyły się zarzutami czy więzieniem lub choćby wskazaniem winnych. Tu wychodzi słabość państwa.

Ale mamy za to mnóstwo konferencji prasowych dotyczących igrzysk europejskich. Te są organizowane przez „aksamitną koalicję”: Prawo i Sprawiedliwość i Jacka Majchrowskiego. I – zapewne zupełnym przypadkiem – będą odbywać się w czasie najbliższej kampanii wyborczej. Czy organizowanie tak dużej imprezy sportowej w Krakowie to Mamy zdefiniowaną „ugotowaną żabę” i pozostań- dobry pomysł? my przy wysokich temperaturach. Minął ponad Jeszcze parę lat temu byłem zwolennikiem tego porok od pożaru miejskiego archiwum, ale o tym mysłu. Intuicyjnie uważałem, że będzie to szansa na zdarzeniu wiemy tyle, ile w dzień pożaru. Dlacze- reanimację branży turystycznej po pandemii w Krago skasowanie pamięci miasta kowie i Małopolsce. Ale z biegiem nie wstrząsnęło ani opinią puczasu to straciło swój sens. Nabliczną, ani organami ścigania? gle się okazało, że z obiecanego Bo nadal bardzo mało wie1,5 mld zł dostaniemy jedynie 0,5 Jeśli żaba zostanie mld. Do tego dochodzi wojna na my. A to jest wynikiem słabości wrzucona do wrzątku, Ukrainie – i jedną ręką robimy państwa: prokuratura jest słaba, policja jest słaba, ogólnie orogólnokrajową zrzutkę na pomoc to od razu wyskakuje.

Ukraińcom, a drugą ręką orgagany ścigania są słabe. Minęło Jeśli wrzuci ją się do nizujemy kosztowną imprezę. tyle czasu, a nadal nie wiemy Dlatego moim zdaniem to błąd, nic. W przestrzeni publicznej zimnej wody i powoli pojawiają się wobec tego różale rząd oraz Jacek Majchrowski podgrzewa, to można myślą zapewne pod dyktando ne teorie spiskowe, ale one nie terminarza wyborczego. I już sodo końca muszą być teoriami ją ugotować, a ona spiskowymi. Przecież jesteśmy bie wyobrażają otwarcie imprew stanie wyobrazić sobie osoby, zy na stadionie Wisły, na oczach nie zauważa wzrostu kilkudziesięciu tysięcy widzów, które np. nie do końca legalnie temperatury. transmitowane na żywo przez kupiły jakąś kamienicę czy grunty i chciałyby wymazać tę część TVP Info. I to będzie ten moment pamięci miasta. Istnieje szansa, koronacyjny dla Jacka Majchrowże to była pobudka do tego, aby skiego, który on zawsze chciał archiwum się spaliło. Ale w związku z tym, że orga- mieć. Bo Jacek Majchrowski – patrząc na styl zarządzania miastem – jest boomerem lat 90., a te igrzyny ścigania o niczym nie informują, to bardzo łatwo lokalnym politykom zbijać takie argumenty i każ- ska są celem dużego boomera. Współcześni, młodzi dego, kto coś takiego zasugeruje, nazwać „szurem”. prezydenci miast chwalą się tym, że jadą do pracy rowerem i jedzą na ławce śniadanie. Prezydent A prokuratura? W tak ekstremalnie ważnej sprawie Majchrowski chce wystąpić przed dziesiątkami typowinno być wszystko przejrzyste, a postępowanie powinno być prowadzone dynamicznie. Dlaczego sięcy ludzi, telewizją ogólnokrajową i być fotografowanym przez tysiące fotoreporterów. prokuratura nie robi cotygodniowych konferencji prasowych, w czasie których mówiłaby o postępach w śledztwie, zabezpieczonych dowodach, hipote- A jak skomentujesz to, że magistrat poprosił zach, które założyli śledczy? Do ludzi idzie sygnał, mieszkańców o zrzutkę na dom pomocy społeczże „nic się nie stało” i uznajemy, że tak powinno być. nej dla Ukraińców uciekających przed wojną?

9

(29)

03 K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

Przecież miasto ma 7-miliardowy budżet, urzędnicy kupują sobie limuzyny i drogie telefony, a zabrakło na niezbędną pomoc i wyciąga się rękę po jałmużnę w stronę mieszkańców.

Słuchałem akurat konferencji prasowej w tej sprawie. Rzecznik prasowa prezydenta tłumaczyła wówczas, że musi być zrzutka, bo zamknięto już budżet na ten rok i nie ma skąd tych pieniędzy wziąć. Ale ten argument jest nieprawdziwy, bo wystarczy jedno głosowanie w radzie miasta nad poprawką do budżetu. Prawdopodobnie wszyscy radni poparliby ten pomysł, bo kto byłby przeciw pomocy potrzebującym Ukraińcom? Ale zasłanianie się przepisami czy prawem, to typowy styl Jacka Majchrowskiego. Gdy zatrudniał Jana T., nad którym ciążyło kilkanaście zarzutów prokuratorskich, też zasłaniał się przepisami i mówił, że po prostu wygrał w konkursie i wszystko jest legalne. A co do zrzutki, to jest to dość niesmaczne. Mamy ogromny budżet, z którego na pewno dałoby się to sfinansować, a sam prezydent nie robi zrzutek na nowy samochód dla siebie albo ławkę za 230 tysięcy złotych, która stanęła na placu Biskupim.

Pomówmy o tym, jak władze miasta rozmawiają z ludźmi. Mam wrażenie, że każdy, kto nie klepie prezydenta Majchrowskiego po plecach, jest od razu oskarżany przez jego otoczenie o to, że jest kupiony, uczestniczy w spisku albo jest zmanipulowany przez firmę PR-ową. Jak to wpływa na debatę publiczną w mieście?

Tak jak już wspomniałem, prezydent Majchrowski jest boomerem. Jego styl zarządzania miastem pochodzi z głębokich lat 90. Wtedy panował taki trend zachłyśnięcia się biznesem i oczekiwaliśmy od prezydentów, żeby zarządzali miastem jak firmą. Taki duch Leszka Balcerowicza. Ale minęło już kilka dekad i eksperci oraz nauka doszli do wniosku, że miasto nie jest jednak biznesem, tylko zdecydowanie bardziej złożonym systemem, jego głównym celem nie jest zysk i ma inne zadania niż prywatna firma. Taki dyktatorski, biznesowy styl stracił już sens. Z punktu widzenia nowoczesnego zarządzania miastem – gospodarz powinien współzarządzać z mieszkańcami, być koordynatorem ich inicjatyw.

Bo to oni wiedzą najlepiej, czego potrzebują w swoim najbliższym sąsiedztwie. Ale prezydent rządzi w starym stylu i każdego, kto przychodzi z jakimś innym pomysłem niż jego pomysł, traktuje od razu jako wroga. Bo podchodzi do rządzenia miastem jak do prywatnej firmy, a do ludzi z pomysłami jak do kogoś, kto kwestionuje wcześniejsze decyzje. Dlatego Jacek Majchrowski jest po prostu boomerem i nie chodzi tu o wiek, ale o mentalność. Są 70-latkowie, którzy doskonale ogarniają obecną rzeczywistość, a prezydent Krakowa zatrzymał się w latach 90.

10

Dlatego pod Wawelem albo przytakujesz panu profesorowi we wszystkim i stajesz się częścią familii, albo – jeśli tego nie robisz – jesteś uznawany za wroga, który na pewno tylko czeka, żeby przejąć władzę.

No tak – „kto nie z Mieciem, tego zmieciem”. Spróbujmy zrobić ocenę obecnej kadencji Jacka Majchrowskiego. Jakie są największe sukcesy, a jakie największe porażki po 4 latach rządów?

Sukces to na pewno wykup Wesołej. My za tym mocno lobbowaliśmy w Klubie Jagiellońskim i stworzyliśmy w tym temacie mocną presję społeczną. Fakt, że deweloperzy nie zabudowali ostatniego rejonu centrum Krakowa, to jest coś, co zostanie z nim na lata i jeśli pojawi się biografia Jacka Majchrowskiego, to rozdział o Wesołej będzie napisany złotymi zgłoskami. Po drugie, za dobrą decyzję uważam oddanie koordynacji pomocy Ukraińcom Uniwersytetowi Ekonomicznemu. Publiczna uczelnia nie jest zamieszana w żadne spory polityczne, dlatego znacznie łatwiej jest jej dogadać się z wieloma interesariuszami, takimi jak organizacje pozarządowe.

Po trzecie, za pozytywne uważam zmiany transportowe wokół Starego Miasta. Priorytet dla komunikacji publicznej czy stworzenie dróg rowerowych, np. na ulicy Grzegórzeckiej, to ruch w dobrym kierunku.

Co do porażek – to wspomniane już igrzyska europejskie. Jest to porażka pod tym kątem, że urzędnicy mają przed sobą dużo wyzwań i rzeczy, których oczekują mieszkańcy. Będą wkładali dużo sił i energii w tę imprezę, a jest ona dla mieszkańców mało istotna i na pewno oczekiwaliby, aby urzędnicy w pierwszej kolejności zajmowali się chlebem, a nie igrzyskami. Druga sprawa to utrata ImpactCEE – drugiej najważniejszej imprezy biznesowej w Polsce. Została ona oddana w zasadzie bez walki, nikt się o nią nie bił, nie było nawet na ten temat konferencji prasowej. Znowu takie „nic się nie stało”.

To wydarzenie przeniosło się do Poznania i stolica Wielkopolski będzie z niego korzystać. W połączeniu z utratą Forum Ekonomicznego w Krynicy, mamy ogromną stratę dla Krakowa i Małopolski. Po trzecie, za coś zabawnego uważam wszelkie starania Krakowa o bycie Zieloną Stolicą Europy. Sama idea startu Krakowa – miasta deweloperów – jest zakrzywianiem rzeczywistości. Do tego różne przekłamania we wniosku konkursowym, tworzenie atmosfery wielkiej wagi nagrody itp. Zdecydowanie wolałbym, żeby ta energia przeniesiona została na realne działania.

Rozmawiał Grzegorz Krzywak

Kraków bez fajerwerków Jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu trudno by było komukolwiek wyobrazić sobie Sylwestra bez fajerwerków – zarówno dużych pokazów, jak i odpalanych pod blokami sklepowych petard.

Od tego czasu świat się jednak zmienił – a raczej zwiększyła się świadomość tego, że chwila przyjemności patrzenia na sztuczne ognie jest okupiona ogromnym cierpieniem zwierząt. Dlatego całe miasta odchodzą od tego zwyczaju, zmieniając go np. na pokazy laserowe. Czy tak może też stać się w Krakowie? Rezolucję w tej sprawie, autorstwa klubu Kraków dla Mieszkańców, przyjęła właśnie Rada Miasta Krakowa.

K

rakowscy radni podjęli już próbę zakazania fajerwerków – w lutym 2009 przyjęto uchwałę w tej sprawie. Została ona jednak unieważniona przez wojewodę małopolskiego. Uznał on, że radni naruszyli „obowiązujący porządek prawny” – czyli zadziałali niezgodnie z ogólnopolskimi przepisami. Ten przykład służy od tamtej pory Jackowi Majchrowskiemu jako koronny argument do odmowy za każdym razem, kiedy ktoś apeluje do niego o wprowadzenie zakazu. Takich apeli, zarówno ze strony radnych, jak i mieszkańców, było już wiele. Żeby więc można było zakazać fajerwerków, konieczne są zmiany w prawie ogólnopolskim, które dadzą taką możliwość samorządom. O to właśnie apelują do Premiera i ministrów radni Krakowa dla Mieszkańców w swojej rezolucji. Dlaczego właśnie teraz? Żeby dać rządowi czas na zmianę przepisów, na co potrzeba kilka miesięcy.

Jest co najmniej kilka argumentów przeciw używaniu fajerwerków. Zawarte w nich substancje zanieczyszczają środowisko – przede wszystkim powietrze, ale też glebę i wody, bo pyły przecież opadają.

A w materiałach pirotechnicznych znaleźć można m.in. ołów, bar, chrom i chlorki. Oczywiste jest też, że nieumiejętne czy bezmyślne odpalanie sztucz11

nych ogni prowadzi do wypadków i pożarów. Jednak to cierpienie zwierząt jest głównym argumentem przeciwników. Przemawiają za nim konkretne dane – choćby te gromadzone przez krakowskie schronisko dla bezdomnych zwierząt. Okres okołosylwestrowy należy do tych, kiedy trafia tam najwięcej zwierzaków, zwłaszcza psów, najliczniejsze są także zaginięcia zgłaszane przez właścicieli. Uciekające w panice psiaki często są ranne, bo ulegają wypadkom. Z powodu hałasu cierpią także żyjące w mieście dzikie zwierzęta – ptaki czy dziki.

Nie jest nam trudno wyobrazić sobie, co przeżywa pies narażony na taki huk – my po prostu nie możemy sobie tego wyobrazić.

Słuch psa jest 50 (sic!) razy wrażliwszy od naszego. Małgorzata Niedoma, zoopsycholog, behawiorystka psów i kotów, w jednym z wywiadów zaproponowała ciekawy myślowy eksperyment, pozwalający wyobrazić sobie, co czują zwierzaki narażone na hałas wystrzałów: „każdy z nas ma jakiegoś znajomego czy kogoś z rodziny, który boi się latania. Fundowanie psom i innym zwierzętom rozrywek typu strzelanie w sylwestra jest porównywalne do tego, jakbyśmy tych naszych przyjaciół, którzy boją się latania, przymusowo zapakowali do samolotu. Jak będą reagowały systemy nerwowe tych ludzi?”

Agata Szopińska

Krzyżówka

1

2

3

4

litery na niebieskich polach, czytane kolejno,

10

11

w poziomie.

17

Autorem krzyżówki

18 20

19 22

21

dziękujemy za tak

23

bezcenny wkład w ten dwumiesięcznika!

24

25 29

26

27

30

31

03

(29)

28

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

14

16

jest Pan Edward Pięta,

numer naszego

12

13 15

– serdecznie

8

9

Hasło krzyżówki tworzą

któremu – jak zwykle

7

6

5

32 33

34

35

POZIOMO

25. bierny słuchacz dziada

1. gra owalną piłką

31. w ciele i w kościele

6. spóźniony u leniwych 9. falsyfikat skóry

7. antrakt lub pauza

32. nauka o budowie i schorzeniach

11. duma indyka

narządu słuchu i równowagi

10. odpoczywa w Chałupach

33. rwie z kopyta

13. krasi ziemniaki

35. kawałek Polski w Turcji

12. drzewo na meble i sok

15. festiwalowe miasto nad Odrą 17. twarzy lub współczucia 18. Krakuska dla Hanyski

20. antonim nadiru 22. alkowa misia

23. spec na medal

24. część ciała dużej ryby przeciętej w poprzek

6. huczna w remizie

28. dekoruje ścianę

34. grządkowa główka

PIONOWO

8. zawsze łże

14. królewskie gaże

16. biały grzyb hodowlany

19. równikowy lub pustynny

21. krzywa łącząca miejsca

o jednakowym ciśnieniu atmosferycznym

22. dzieli się na rzędy

1. kółko z zebrą

23. narzędzie, nie na słońce

2. orzeł w koronie

3. oszklona skrzynka w ogródkach

4. rajskie imię

5. cukierek lub kwiatek

26. ulubione ciastko hydraulika 27. nieziemska istota 29. arena do popisu

30. szata prokuratora

Dołącz do nas! www.KrakowDlaMieszkancow.com

Wydawca: Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkańców

www.instagram.com/KrakowDlaMieszkancow

Redaktor naczelna: Renata Ropska

FB.com/KRKdlaMieszkancow

Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkańców

Redakcja: ul. Kazimierza Wielkiego 60, 30-074 Kraków

Projekt kwartalnika, skład i ilustracje: www.stereoplan.pl

Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 60

Druk: Agata Pindel-Witek AW

zapraszamy w dni robocze od 9.00 do 17.00

biuro@krakowdlamieszkancow.com, tel. +48 516 381 647

Nie chcesz przegapić kolejnych numerów naszego dwumiesięcznika? Wyślij maila o treści „DWUMIESIĘCZNIK” na adres prenumerata@krakowdlamieszkancow.com – dostaniesz je od nas w wersji elektronicznej.

Ten dwumiesięcznik został wydrukowany na ekologicznym i certyfikowanym papierze. Drewno wykorzystane do jego produkcji pochodzi z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony.