Dwumiesięcznik Kraków dla Mieszkańców 6(26)

DWUMIESIĘCZNIK NR

06

(26)

L I STO PA D 2 0 2 1

06

T E M AT N U M E R U :

02

Półmetek

Raport Klubu Kraków dla Mieszkańców

03

Klub Radnych Kraków dla Mieszkańców

04

Ochronić to, co warto chronić

08

Nie od razu Kraków zabudowano

10

Będzie referendum 2022?

11

Zrób to sam

12

Krzyżówka

I S S N : 2 6 5 7 - 4 9 7 7. E G Z E M P L A R Z B E Z P Ł AT N Y

06

(26)

óP łmetek K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

N

igdy nie pobiegłem maratonu. Po-

dla dzików, które coraz liczniej pojawiają

którzy z wielką determinacją, często

miejskie projekty (Park XXL Dolina Prądnika,

dziwiam jednak kobiety i mężczyzn,

przez parę lat, trenują do niego, a potem bie-

gną te 42,195 kilometra. Ostatnio jedna z mo-

się na krakowskich osiedlach, przez duże projekt Parku Wesoła, wykup terenów Lasu Borkowskiego) – aż po sprawy o największej

ich znajomych, która tego dokonała, opo-

skali. Przykładem może być rezolucja do

w całym biegu było dla niej przekroczenie

wadzenia na terenie kraju klimatycznego

wiadała mi, że najważniejszym momentem

Rady Ministrów i Sejmu RP w sprawie wpro-

półmetka. Nie powiem, żeby druga połowa

stanu wyjątkowego – Kraków przyjął ją jako

półmetku poczułam satysfakcję, że tę poło-

w ślad za nami zrobiły to Łódź i Warszawa.

była łatwa – powiedziała – ale właśnie na

wę już przebiegłam. To mi dodało wiary, że

dobrze pobiegnę do końca.

Porównywanie pracy radnych do biegu

maratońskiego jest trochę aroganckie – umówmy się, że większość członków Rady

pierwsze miasto w Polsce, wkrótce potem

Podobno ostatnio popularna wśród ma-

ratończyków stała się strategia o nazwie

negative split. Polega na tym, że pierwsze

dwadzieścia jeden kilometrów biegnie się spokojnym tempem, a w drugiej połowie

Miasta Krakowa nie wygląda na maratoń- – przyspiesza. Nie wiem, czy tempo pracy

czyków, a pracę w komisjach i na sali obrad

naszego klubu w pierwszej części kadencji

i my, przynajmniej jako klub radnych Kra-

dość pewien, że w drugiej połowie co naj-

trudno uznać za aktywność fizyczną. Ale

ków dla Mieszkańców, staramy się zrobić

coś, co bywa trudne – i, teraz, w listopadzie

można określić jako spokojne… Ale jestem mniej je utrzymamy.

2021 roku, jesteśmy tuż za półmetkiem.

(...) ale właśnie na półmetku poczułam satysfakcję, że tę połowę już przebiegłam. To mi dodało wiary, że dobrze pobiegnę do końca.

W tym numerze naszego dwumiesięcznika

piszemy o tym, nad czym nasz klub pra-

cował w pierwszej połowie naszej „trasy”:

zaczynając od małych, ale ważnych w co-

dzienności spraw, takich jak to, żeby urzędnicy uruchomili w mieście kolejne odłownie

2

Lider stowarzyszenia i klubu radnych Kraków dla Mieszkańców

Klub radnych Kraków dla Mieszkańców 21 listopada 2018 roku radni klubu Kraków dla Mieszkańców po raz pierwszy zajęli swoje miejsca na Sali Obrad Rady Miasta Krakowa.

Ten dzień nie był tylko pierwszym dniem pracy trójki naszych radnych w budynku przy placu Wszystkich Świętych (na zdjęciu od lewej: Łukasz Gibała, Jan Stanisław Pietras i Łukasz Maślona).

Był także „startem” pierwszego w radzie klubu bez powiązań politycznych, złożonego z miejskich aktywistów i bezpartyjnych samorządowców.

Jan Stanisław Pietras Pracownik Politechniki Krakowskiej. Od 19 lat związany z samorządem, w latach 2014-2018 Przewodniczący Rady Dzielnicy IX Łagiewniki – Borek Fałęcki. W radzie miasta jest przewodniczącym Komisji Kształtowania Środowiska, która powstała z inicjatywy klubu Kraków dla Mieszkańców. Na zdjęciu podczas kwesty na remont zabytkowych nagrobków na Cmentarzu Rakowickim.

Łukasz Maślona Przedsiębiorca, miejski aktywista, jeden z liderów Stowarzyszenia Funkcja Miasto. Ambasador Budżetu Obywatelskiego. Był współorganizatorem akcji „3 x TAK dla zieleni w rejonie Rajskiej” – w której pierwsze „TAK” oznaczało postulat utworzenia parku pomiędzy ulicami Karmelicką a Dolnych Młynów. Dziś już wiadomo, że park powstanie i będzie nosił imię noblistki Wisławy Szymborskiej.

3

Ochronić to, co warto chronić Rozmowa z Janem Stanisławem Pietrasem, radnym miasta z klubu

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

06

(26)

Kraków dla Mieszkańców.

Mam koleżankę, która mieszka przy ulicy Brożka. czterech budżetach obywatelskich mieszkańcy głoKiedy ostatnio do niej zadzwoniłam i spytałam, sowali za dofinansowaniem dla zagospodarowania gdzie jest, powiedziała mi „nad rzeką!”. Wiem, że tego miejsca i udało się doprowadzić do tego, żeby Pan i klub Kraków dla Mieszkańców walczyliście przynajmniej zalążek parku tam powstał. Teraz będę o Park Rzeczny Wilga – o to, żeby ta koleżanka walczył, żeby ten obszar formalnie uzyskał status i inni mieszkańcy mogli cieszyć się tą rzeką i dziką parku, bo wtedy jest szansa na stałe dofinansowanie przyrodą wokół. z budżetu miasta.

Od lat. Jak w wielu miejscach Krakowa, ten teren miał zostać zabudowany – wysokie bloki, a kawałek Wiem też, że poza tym, że to będzie miejsce relaksu, dalej ciągła zabudowa domkami jednorodzinny- park może też się stać okazją do nauki. mi. Po wielu zmaganiach udało Tak, w rozmowach ze Szkołą się doprowadzić do tego, że zaPodstawową nr 56 doszliśmy miast tego powstaje park rzeczdo wniosku, że dobrze, żeby Mieszkam w Krakowie ny, w tym roku od ulicy Do Wilgi drzewa, krzewy i kwietne łąki od 72 lat. Kąpałem się do ulicy Brożka. Po drodze było przydały się też uczniom – po wiele żmudnej pracy i potyczek prostu do nauki przyrody. To w Wiśle i opalałem na jej z deweloperami, ale udało się jednak zupełnie coś innego brzegu, chodziłem po łąkach, uratować to miejsce i sprawić, że zobaczyć kwietną łąkę niż czytam, gdzie teraz są osiedla. jest piękne i przyjazne dla miesztać o kwiatach, siedząc pośród Widzę, jak miasto się kańców. Mam nadzieję, że dalej betonu. będzie dzikie – ze skupiskami zmieniło.

Rozumiem, że w tym wszystzieleni, ścieżkami wśród starych kim pomogło też wsparcie drzew, mnóstwem ptaków. Gdyby mieszkańców, którzy cztery to ode mnie zależało, to chciałbym, żeby wzdłuż całej Wilgi był park, jednak z po- kolejne razy głosowali na utrzymanie terenu zielonego na tym obszarze w budżecie obywatelskim. szanowaniem przyrody, która tam jest.

Na szczęście – i to jest kolejna sprawa, która się udaTo nie jedyny park, o który Pan razem z kolegami ła: budżet obywatelski ma zagwarantowane 0,5% i koleżankami walczył, prawda? w budżecie miasta. Chciałbym, żeby to było więcej Tak. Powoli powstaje też inny park w Łagiewnikach. – ale dobre i to. Udało się nam też doprowadzić do Te tereny udało się odzyskać na etapie sprzedaży. tego, że jest już możliwość głosowania na papieKilka lat temu osoby z zarządu dzielnicy dowiedzia- rze, a nie tylko internetowo. Niektórzy mieszkańcy, ły się, że te działki też mają zostać sprzedane pod de- zwłaszcza ci starsi, nie chcą się zmagać z Interneweloperkę. Na szczęście, dzięki naszym staraniom, tem, potrzebują kartki papieru i czasu do namysłu. udało się je odzyskać. To było bardzo ważne, bo tam- Mam nadzieję, że dzięki temu jeszcze więcej mieszten teren – między ulicami Fredry i Turowicza – nie kańców będzie głosować, tak jak głosowali mieszbył w ogóle chroniony zapisami miejscowego planu kańcy Łagiewnik, żeby mieć obok zieleń, a nie nazagospodarowania przestrzennego. W kolejnych stępne bloki.

4

udało, ale też, w niektórych sprawach, rozczarowany. Co Pana rozczarowało?

Na przykład to, że tylko częściowo udało się ochronić piękne zielone obszary na Klinach i w rejonie Słonej Wody (zielone tereny za Szpitalem Uniwersyteckim w Prokocimiu). Rada Miasta wrzuciła do kosza dużą część pracy Komisji Planowania, w której pracujemy razem z Łukaszem Maśloną, radnym naszego klubu, i w jakimś sensie można powiedzieć, że wygrała opcja deweloperska. Tylko kawałek terenu udało się niejako wydrzeć.

Co teraz jest dla Pana najważniejsze w Pana pracy?

Bardzo ważne są kwestie związane ze zmianami klimatycznymi. Te zmiany są nieuchronne, ale możemy już dzisiaj zmniejszyć skalę ich oddziaływania. Na przykład budując tak, żeby przeciwdziałać podtopieniom. Jeśli teraz zabudujemy wszystko, to potem będzie za późno. Wiem, że jakaś forma zabudowy jest konieczna, ale wierzę w to, co się nazywa zrównoważonym rozwojem. Mieszkam w Krakowie od 72 lat. Kąpałem się w Wiśle i opalałem się na jej brzegu, chodziłem po łąkach, tam, gdzie teraz są osiedla. Widzę, jak miasto się zmieniło. Ale ciągle mamy wpływ – na przykład na to, żeby mieszkańcy, którzy dzisiaj kupują mieszkania, mieli jakiś oddech. Żeby koło domu mieli park, a nie jakiś karłowaty placyk. I żeby ochronić to, co warto ochronić.

Na zdjęciach Park Rzeczny Wilga – widok z lotu ptaka i jedna z alejek.

Rozmawiamy dużo o zieleni, tymczasem wokół raczej ponuro. Wiem, że Pan zainicjował też projekt uruchomienia mobilnych lodowisk, który został zablokowany przez pandemię.

Tak, wszystko było już gotowe – przy jednej z podstawówek miało stanąć takie lodowisko i służyć w godzinach szkolnych uczniom, a po południu – mieszkańcom. Możliwe, że uda się ruszyć z tym projektem tej zimy. Docelowo będę podejmował starania, żeby w każdej dzielnicy było mobilne lodowisko. To przed Dworcem Głównym bardzo dobrze służy mieszkańcom.

Rozmawiała Renata Ropska

Jan Stanisław Pietras – Radny Miasta Krakowa, przewodniczący Komisji Kształtowania Środowiska RMK, członek Rady Budżetu Obywatelskiego. Od 2002 roku jest także nieprzerwanie członkiem Rady Dzielnicy IX Łagiewniki – Borek Fałęcki, a w latach 2014-2018 pełnił funkcję jej przewodniczego.

Zanim zaczęliśmy nagrywać tę rozmowę, powiedział mi Pan, że jest Pan zadowolony z tego, co się 5

Raport klubu Kraków dla Mieszkańców W połowie 2021 roku minęła połowa obecnej kadencji rady miasta – pierwszej, w której w radzie pracują radni klubu Kraków dla Mieszkańców. Żeby wymienić wszystkie działania, jakie w tym czasie podjęli, nie starczyłoby całego numeru naszego dwumiesięcznika. Dość powiedzieć, że samych tylko złożonych przez nich interpelacji – czyli interwencji w sprawach zgłaszanych przez mieszkańców

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

06

(26)

– na moment oddania tego numeru do druku naliczyliśmy 671. Dlatego tutaj przedstawiamy niewielką część subiektywnie przez nas wybranych efektów pracy Łukasza Gibały, Łukasza Maślony i Jana Stanisława Pietrasa – czyli radnych KdM. 2018

2019

21 listopada – ślubowanie nowo wybranych radnych, formalny początek kadencji

6 czerwca – klimatyczny stan wyjątkowy Rezolucja do Rządu i Sejmu w sprawie wprowadzenia na terenie kraju klimatycznego stanu wyjątkowego, przyjęta z inicjatywy KdM przez krakowską radę miasta, była pierwszą w Polsce. Wkrótce potem w ślad za Krakowem zrobiły to Łódź i Warszawa.

13 grudnia – Lokalne Standardy Urbanistyczne Jednym z pierwszych projektów klubu KdM był projekt uchwały w sprawie Lokalnych Standardów Urbanistycznych, czyli obostrzeń dla deweloperów, które minimalizują negatywne skutki specustawy zwanej „lex deweloper”. Umożliwia ona budowę osiedli na uproszczonych zasadach, nawet tam, gdzie nie pozwala na to plan zagospodarowania przestrzennego.

Radni KdM zainicjowali prace nad tymi ograniczeniami, dzięki czemu w Krakowie nie ma wielu wniosków o zabudowę na podstawie „lex deweloper”, a te, które są, rada miasta oddala, ograniczając większą zabudowę naszego miasta.

5 grudnia – miejska wypożyczalnia rowerów Po tym, jak w listopadzie z Krakowa wycofał się operator miejskiej wypożyczalni rowerów Wavelo, klub KdM przygotował projekt rezolucji do prezydenta miasta w sprawie utworzenia nowego systemu roweru miejskiego. Rezolucja została przyjęta przez radę,

jednak Jacek Majchrowski do dziś na nią nie zareagował. Powstała wyłącznie niewielka, pilotażowa wypożyczalnia rowerów elektrycznych.

19 grudnia – zaostrzenie norm smogowych

budżet miasta na 2020 rok – poprawki KdM

Rada Miasta Krakowa przyjęła rezolucję autorstwa klubu KdM do Premiera i Ministra Środowiska w sprawie zaostrzenia w Polsce „norm smogowych”, decydujących o obowiązku informowania mieszkańców o złej jakości powietrza i ogłaszaniu alarmów smogowych. Były one najmniej rygorystyczne w całej Unii Europejskiej. Minister Środowiska w rozporządzeniu zmienił normy na dokładnie takie, jak postulowane w rezolucji..

W ostatecznej wersji budżetu miasta na 2020 rok uwzględniono utworzenie Parku Rzecznego Wilga na odcinku od ul.

Do Wilgi do ul. Brożka (dwuletnia inwestycja zakończyła się w tym roku). W budżecie znalazły się także środki na odnowienie alejek w parku Solvay, a także program mobilnych lodowisk przy krakowskich szkołach.

Obie te inwestycje wskutek pandemii zostały przesunięte na 2021 rok. „Wesoła” i las Borkowski W 2019 roku szczęśliwym finałem zakończyły się kilkuletnie starania radnych KdM o wykupienie przez

6

2020 – czas pandemii

– pasażer płaciłby wtedy nie za czas spędzony w tramwaju, ale za liczbę przejechanych przystanków. Takie rozwiązanie uważają za bardziej uczciwe i sprawiedliwe. Uchwała została z poprawką przyjęta przez radę miasta bez ani jednego głosu przeciw.

6 lutego – koniec absurdu w strefie parkowania

7 kwietnia – park XXL Dolina Prądnika

miasto terenów poszpitalnych w rejonie ul. Kopernika – czyli „Wesołej” – i lasu Borkowskiego. Umowy zostały podpisane odpowiednio 21 października i 5 listopada.

Grudniowe zmiany w strefie – czyli wprowadzenie „tańszych” i „droższych” podstref – doprowadziły do absurdu: kierowcy,

Uchwała autorstwa klubu KdM w sprawie utworzenia parku XXL Dolina Prądnika, mimo negatywnej opinii prezydenta, została przyjęta przez radę miasta. Zgodnie z nią nowy park ma powstać na północy Krakowa, w rejonie pomiędzy ulicami Glogera i Dożynkową. Inwestycja czeka teraz na ruch ze strony Jacka Majchrowskiego.

którzy omyłkowo zapłacili za parkowanie w droższej strefie, niż faktycznie parkowali, musieli zapłacić mandat. Urzędnicy argumentowali, że problem może rozwiązać wyłącznie zmiana „parkingowej” uchwały rady miasta – dlatego klub KdM 24 stycznia złożył stosowny projekt. Rada miasta nie zdążyła go uchwalić – bo niespodziewanie 6 lutego Magistrat sam,

5 maja – dotacje na „zielone ściany” Podjęta w maju przez radę miasta uchwała autorstwa klubu KdM zakłada stworzenie miejskiego programu dotacji dla mieszkańców, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni i firm, chcących pokryć zielenią ściany

bez zmiany uchwały, wycofał się z nakładania takich mandatów.

swoich budynków.

16 września – konsultacje społeczne ws Centrum Muzyki

26 maja – odkryte baseny i kąpieliska

Latem 2020 roku, w samym środku pandemii, Jacek Majchrowski nieoczekiwanie wycofał się z wspólnej z władzami województwa budowy Centrum Muzyki na Grzegórzkach i ogłosił, że Kraków wybuduje je sam – na Cichym Kąciku. Decyzja wzbudziła kontrowersje – lokalizacja na Grzegórzkach została już gruntownie skonsultowana z mieszkańcami, a ponadto w wcześniejszym wariancie miasto miało pokryć tylko 30% kosztów. Dlatego klub KdM złożył projekt uchwały w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych w tej sprawie. Uchwała została przyjęta, a konsultacje trwały od listopada 2020 do stycznia 2021.

Radni KdM złożyli projekt uchwały, zakładającej odtworzenie dawnych basenów odkrytych i kąpielisk w Krakowie, a także ich budowę w nowych lokalizacjach. Ich zdaniem w pierwszej kolejności odtworzenia wymagają odkryty basen przy ul. Eisenberga, a także dawny basen „Krakowianki” w Borku Fałęckim. Prace nad uchwałą toczą się jeszcze w komisji, ma ona już jednak pierwsze pozytywne skutki. W lipcu ogłoszono, że miasto porozumiało się z obecnym właścicielem „Krakowianki”. Zarząd Infrastruktury Sportowej stworzył już koncepcję zagospodarowania tego terenu, uwzględniającą basen na wolnym powietrzu i sztuczną plażę.

28 września – zakaz dla dmuchaw do liści W przyjętym we wrześniu przez Sejmik Województwa Małopolskiego nowym Programie Ochrony Powietrza znalazł się zapis o całkowitym zakazie stosowania dmuchaw do liści w dni smogowe. Był to efekt wielomiesięcznych starań radnych KdM – takiego zakazu nie można było wprowadzić na poziomie rady miasta.

22 września – więcej odłowni dla dzików To między innymi dzięki apelom radnych KdM w kwietniu na Ruczaju pojawiła się pierwsza odłownia dla dzików. Rozwiązanie okazało się skuteczne, dlatego radni klubu złożyli projekt uchwały, zakła- dający stworzenie w Krakowie większej liczby takich pułapek. Uchwała została podjęta bez głosów przeciwnych. Magistrat zapowiedział już uruchomienie w najbliższym czasie dwóch nowych odłowni.

2021 18 lutego – bilet przystankowy W Krakowie z powodu korków bilet 20-minutowy często nie wystarcza na przejechanie takiej liczby przystanków, jak wynikałoby z rozkładu jazdy. Dlatego radni KdM złożyli projekt uchwały w sprawie utworzenia, na wzór Poznania, biletu przystankowego

7

Nie od razu Kraków zabudowano Łukasz Maślona mail: l.maslona@rmk.krakow.pl

www.facebook.com/MaslonaL/

Gigantyczne ilości betonu, które wylewają się na Kraków w ostatnich latach, bywają bagatelizowane. Władze miasta, które

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

06

(26)

na to pozwalają, powtarzają jak mantrę, że „to zrównoważony rozwój”. Tą równowagą dla chaotycznej zabudowy mają być parki kieszonkowe, niewielkie skwery czy łąki kwietne w pasach drogowych. Sięga się też do zdjęć satelitarnych, aby zaprezentować Kraków jako miasto pełne zieleni.

Albo w poczet terenów zielonych wlicza się... cmentarze lub zamknięte dla mieszkańców ogrody przyklasztorne. Kiedy jednak z kosmosu zejdziemy na ziemię, to sytuacja nie wygląda już tak kolorowo, a na pewno nie zielono.

Zapewne każdy z nas odczuł na własnej skórze ten „zrównoważony rozwój” i np. w miejscu ulubionej kiedyś wierzby albo polany, gdzie można było wyjść z psem – powstał biurowiec albo blok. Wg najnowszych danych w ostatnich kilkunastu latach z powierzchni Krakowa zniknęło ponad 1 600 ha terenów zielonych. To tak, jakbyśmy wycięli cztery Lasy Wolskie (sic!). W samym centrum miasta zabetonowano 2,5 km2, co odpowiada powierzchni 275 boisk piłkarskich. I choć wiadomo jest, że w mieście czasem budować trzeba, bo to nie Puszcza Niepołomicka, to problem w tym, że buduje się w sposób chaotyczny, niekontrolowany i bez pomysłu. W myśl zasady: po nas choćby potop. Dla mieszkańców jest to niestety potop betonu.

ne i tworzenie nowych, dużych obszarów parkowych. Tak, aby zostawić naszym dzieciom nie tylko bloki i smog, ale też drzewa i tlen. Co roku składamy poprawki do Budżetu Miasta, zwiększając ilość pieniędzy na wykup gruntów pod przyszłe parki i lasy. Musimy myśleć o kolejnych pokoleniach, ale też ograniczyć już teraz negatywne skutki zmian klimatycznych, które – co wyraźnie pokazują tegoroczne ulewy – stały się realnym zagrożeniem. Radni naszego klubu byli pomysłodawcami wykupu Lasu Borkowskiego, który w końcu – pod naporem mieszkańców – trafił w ręce miasta. Podobnie było z wykupem terenów dawnej dzielnicy Wesoła, do którego wspólnie z organizacjami pozarządowymi przekonaliśmy władze miasta, dzięki czemu mamy szansę stworzyć duży park w samym sercu Krakowa.

Rada Miasta poparła nasze projekty utworzenia parku XXL Dolina Prądnika, który będzie mógł w przyszłości połączyć się z Lasem Witkowickim, tworząc jedyny w swoim rodzaju piękny, rozległy zielony ob-

Zieleń to przyszłość Dlatego od samego początku kadencji Rady Miasta zwracamy uwagę na troskę o istniejące tereny zielo8

Na zdjęciu: rejon Wesołej

szar, przez który przepływa urokliwa Białucha. Wartości takiego terenu nie odda nawet tysiąc parków kieszonkowych. Wiemy, szczególnie po doświadczeniu pandemii, jak ważne są lasy, gdzie można spokojnie pospacerować i odetchnąć od miejskiego zgiełku. Tych w Krakowie nadal mamy mniej niż 5% całej jego powierzchni, co lokuje nas pod tym względem w ogonie polskich miast. Na głowę biją nas choćby Katowice, gdzie lasy stanowią ponad 40% powierzchni.

kim jednak chcemy zadbać o zdrowie krakowian, tak aby tereny poprzemysłowe nie były zagrożeniem w czasie spacerów czy wycieczek rowerowych.

Woda to złoto Komisja Kształtowania Środowiska pod przewodnictwem Jana Pietrasa koncentruje się nad zagadnieniem całej gospodarki wodnej Krakowa. Przechwytywanie deszczówki, jej magazynowanie, by ją ponownie wykorzystać – to przyszłość miast w całym cywilizowanym świecie i warto się do tego jak najszybciej przygotować. Taka retencja deszczówki wprowadzana nie tylko w skali pojedynczych budynków, ale całych osiedli ograniczy zasięg lokalnych podtopień, do których coraz częściej dochodzi wskutek ulewnych deszczy. Stąd starania o stworzenie systemu dopłat dla krakowian, którzy zdecydują się zakładać zielone dachy czy też ogrody wertykalne. To niezwykle ważne także przy ograniczaniu negatywnego wpływu tzw. miejskich wysp ciepła, szczególnie w zabetonowanym ścisłym centrum Krakowa. To właśnie tu latem temperatury biją kolejne rekordy, a przecież z roku na rok będzie coraz cieplej, na czym najbardziej będą cierpieć osoby starsze.

Zdrowie mieszkańców to priorytet Niezwykle ważne są parki XXL, ale nie zapominamy też o mniejszych, stąd nasze liczne poprawki do większości tworzonych planów zagospodarowania oraz rezolucje, jak choćby ws. parku przy Fabrycznej na Grzegórzkach. Apelowaliśmy także o zachowanie lasku Paprociowego w Czyżynach oraz pozostawienie zieleni na działce u zbiegu Alei Pokoju i Nowohuckiej, gdzie ekipa prezydenta Majchrowskiego zaplanowała budowę biurowca.

Mamy ogromny szacunek do dzikiej przyrody w mieście. Byliśmy za ograniczeniem mocnej ingerencji w kamieniołom Libana, od początku nie zgadzaliśmy się na dewastację przyrody na Zakrzówku.

Bierzemy udział w pracach zespołów roboczych mających tworzyć nowe użytki ekologiczne na terenie Krakowa, jak chociażby Łąki na Klinach czy w rejonie Słonej Wody, koło osiedla Rżąka. Bo wbrew narracji Magistratu wielu mieszkańców docenia bliskość dzikiej przyrody w mieście. Jednocześnie chcemy znać stan środowiska w rejonie kombinatu w Nowej Hucie, gdzie po likwidacji huty jej właściciel może pozostawić skażoną ziemię i wodę. Trzeba to sprawdzić, zanim będzie za późno. Nie chcemy, aby w przyszłości to mieszkańcy, a nie podmioty odpowiedzialne za ewentualne zanieczyszczenia, płacili za oczyszczanie tych terenów. Przede wszyst-

Jakie znaczenie ma zieleń dla Krakowa, wiedział prezydent Juliusz Leo, podejmując się wizjonerskiej inicjatywy założenia Lasu Wolskiego, którą poparli ówcześni rajcowie. I takiej dalekowzroczności życzymy radnym wszystkich klubów w tej kadencji Rady Miasta. Rozumiemy bowiem doskonale, że zieleń otwiera możliwości, a beton je zamyka. Łukasz Maślona – Radny Miasta Krakowa, wiceprzewodniczący Komisji Kształtowania Środowiska RMK, Ambasador Budżetu Obywatelskiego.

Przedsiębiorca i miejski aktywista, a także jeden z liderów Stowarzyszenia Funkcja Miasto.

9

Będzie referendum 2022?

Wszystko wskazuje na to, że w przyszłym roku mieszkańcy Krakowa będą mieli szansę wypowiedzieć się w ważnych dla miasta sprawach w referendum. Pomysł pojawił się z końcem sierpnia. Rada miasta zajmowała się wówczas projektem uchwały klubu Kraków dla Mieszkańców, zakładającym przeprowadzenie referendum

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

06

(26)

w sprawie Igrzysk Europejskich 2023. Uchwała finalnie przepadła w głosowaniu. Stała się jednak impulsem do dyskusji i pierwszych kroków w stronę organizacji referendum lokalnego w 2022 roku.

Mieszkańcy nadadzą kierunek Podczas dyskusji nad uchwałą referendalną pojawiło się bardzo wiele głosów, że przynajmniej raz w ciągu kadencji należałoby spytać Krakowian o ważne dla miasta sprawy. Wyniki takiego referendum byłyby wiążące dla prezydenta i radnych miasta – określiłyby cele, jakie mają realizować. W efekcie w Radzie Miasta Krakowa powstaje już specjalny zespół ds. organizacji referendum w 2022 roku. Bardzo prawdopodobne jest, że także mieszkańcy będą mieli możliwość zgłaszania własnych propozycji pytań. Zgodnie z jedną z sugestii, mógłby to zrobić każdy, kto zbierze 15 podpisów pod swoim pomysłem.

O co pytać?

Pierwsze pomysły pojawiły się już na sesji 25 sierpnia – radni Nowoczesnej złożyli poprawkę do uchwały referendalnej, dodającą trzy pytania. O co chcieliby zapytać mieszkańców? Pierwsze z dodanych pytań miałoby dotyczyć tego, czy ekologiczny transport powinien mieć większy priorytet w polityce transportowej miasta. Drugie – czy Kraków powinien zwiększyć swoje zadłużenie, żeby wybudować trasy Pychowicką i Zwierzyniecką (razem z Trasą Łagiewnicką mają domknąć III obwodnicę miasta). Trzecie pytanie dotyczyło komunikacji miejskiej. Zdaniem radnych to mieszkańcy powinni zdecydować, czy chcą za bilety płacić mniej niż obecnie, ale przy założeniu, że MPK będzie jeździć z mniejszą częstotliwością i starym taborem – czy jednak wolą zapłacić więcej, ale korzystać z transportu publicznego lepszej jakości. Wśród

pojawiających się w późniejszym czasie pomysłów pojawiły się m.in. co jakiś czas wracające kwestie objęcia całego miasta strefą płatnego parkowania czy zmniejszenia liczby dzielnic.

Metro Jedną z częściej pojawiających się propozycji jest pytanie o budowę metra w Krakowie. Zostałoby zadane Krakowianom już po raz drugi. Przypomnijmy, że w referendum w 2014 roku już się w tej sprawie wypowiedzieli, „ZA” było ponad 55% głosujących.

Od tego czasu niewiele się w temacie wydarzyło.

Przełom nastąpił w ostatnich miesiącach, kiedy Jacek Majchrowski ogłosił, że nie będzie budował metra, a premetro. W opinii wielu lokalnych polityków oznacza to w praktyce tramwaj jadący odcinkami w tunelu, który z metrem ma niewiele wspólnego.

Warto dodać, że zwolennikiem drugiego referendum w sprawie budowy metra jest od kilku już lat Łukasz Gibała. Jego zdaniem inwestycja ta powinna zostać najpierw rzetelnie wyceniona. Dopiero wtedy mieszkańcy będą mogli świadomie zdecydować, czy chcą metra, czy może wolą, żeby te pieniądze wydać na inne potrzebne inwestycje.

Co dalej?

Zgodnie z wstępnymi planami referendum ma się odbyć jesienią 2022 roku. Przed radnymi trudne zadanie: stworzenie dobrej listy pytań. Będziemy się temu przyglądać i do tematu z pewnością wrócimy w kolejnych numerach.

Agata Szopińska

10

Zrób to sam: ażurowa choinka Katarzyna Sobol, autorka bloga KlinikaDIY.pl

Taka masa plastikowych dekoracji świątecznych nas zasypuje, że aż trudno się oprzeć się wrażeniu, iż w tym szale nie chodzi już o rodzinne przygotowania, a wyłącznie o biznes. Ze wzruszeniem wspominam czasy, kiedy z babcią przygotowywałyśmy ozdoby choinkowe z papierków po cukierkach. „Złotko” było prawie na wagę złota. Do tego łańcuchy z bibuły i słomek.

To był szczególny czas przygotowań do świąt dla całej rodziny. Każdy miał swoje zadanie do wypełnienia, a cały ten galimatias przedświąteczny wprowadzał nas w klimat świąt. By na końcu cieszyć się włożoną pracą przy wigilijnym stole.

Dziś nie o „złotku” będzie, ale zachęcam Was do wykonania własnoręcznych dekoracji z bliskimi.

Materiały: •

bawełniany sznurek / włóczka

•

klej uniwersalny ( może być także vikol )

•

kartonik

•

taśma klejąca

•

nożyczki

•

miseczka i pędzelek

•

opcjonalnie brokat

• Kartonik zwijamy w stożek i oklejamy cały taśmą klejącą. Dzięki temu sznurek nie przyklei się do papieru.

• Klej wlewamy do miseczki. Jeśli jest zbyt gęsty, możecie dodać odrobinę wody. Ja dodałam także brokat. A niech się ta choinka świeci :) • Sznurek zanurzamy w kleju. Dajcie mu chwilę czasu, żeby dobrze nasiąknął klejem.

• Namoczonym w kleju sznurkiem owijamy stożek. Żeby choinka zachowała kształt, linie sznurka powinny się przecinać.

• Zostawiamy do wyschnięcia. Kiedy już sznurek będzie zupełnie suchy, delikatnie luzujemy sznurkową choinkę i ściągamy ze stożka. Ażurowa choinka gotowa.

• Możecie dodać sznureczek i powiesić na gałązce, postawić na wigilijnym stole lub podświetlić lampką led. Czy to nie proste? Owszem, trzeba wykazać się cierpliwością aż sznurek wyschnie, ale czy nie na tym polegają przygotowania do świąt? Na oczekiwaniu na ten jeden moment w roku.

Wesołych świąt!

11

Krzyżówka

1

2

3

4

litery na niebieskich polach, czytane kolejno,

10

11

w poziomie.

17

Autorem krzyżówki

18 20

19 22

21

dziękujemy za tak

23

bezcenny wkład dwumiesięcznika!

24

25 29

26

27

30

31

06

(26)

28

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, D W U M I E S I Ę C Z N I K N R

14

16

jest Pan Edward Pięta,

w ten numer naszego

12

13 15

– serdecznie

8

9

Hasło krzyżówki tworzą

któremu – jak zwykle

7

6

5

32 33

34 POZIOMO

35 28. w kociołku, po węgiersku

11. wyrzuty żołądka

32. pokój na poddaszu

16. posłanie z klockami

1. podatkowa lub matrymonialna

31. córka Edypa i Jokasty

9. largo lub adagio

33. koczowniczy namiot Azjaty

6. mały gnat

10. uczy hiszpańskiego i portugalskiego 12. bity dla sławy

13. w lornetce i w mikroskopie 15. zbożowy odpad

17. powoduje przestoje 18. nosi zarazki

20. pali w przełyku

22. czasami z marami

23. drobiazgowa białogłowa 24. ćwierć garnca

25. Henryk, były kolarz i trener kolarzy polskich

34. nizane na żyłkę

14. pismo kodeksowe od IV do X wieku 19. niewielkie wybrzuszenie trzonu kolumny doryckiej

35. ulena, odmiana śliwy

21. różnobarwna w bukietach

PIONOWO

23. krótkie wiosła

1. siedziba greckich bogów

2. zielona babka

3. zmusza do zwalniania

4. bywa odparty

5. Karewicz lub Zola

22. buziaczek

26. gra podobna do ringo

27. rogi do mocowania lin na jachcie 29. anemiczna kawa

30. coś na oś

6. zagroda na ranczu

7. szybki przy szybkach

8. namiętna brydżystka

Dołącz do nas! www.KrakowDlaMieszkancow.com

Wydawca: Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkańców

www.instagram.com/KrakowDlaMieszkancow

Redaktor naczelna: Renata Ropska

FB.com/KRKdlaMieszkancow

Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkańców

Redakcja: ul. Kazimierza Wielkiego 60, 30-074 Kraków

Projekt kwartalnika, skład i ilustracje: www.stereoplan.pl

Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 60

Druk: Agata Pindel-Witek AW

zapraszamy w dni robocze od 9.00 do 17.00

biuro@krakowdlamieszkancow.com, tel. +48 516 381 647

Nie chcesz przegapić kolejnych numerów naszego dwumiesięcznika? Wyślij maila o treści „DWUMIESIĘCZNIK” na adres prenumerata@krakowdlamieszkancow.com – dostaniesz je od nas w wersji elektronicznej.

Ten dwumiesięcznik został wydrukowany na ekologicznym i certyfikowanym papierze. Drewno wykorzystane do jego produkcji pochodzi z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony.