Spigul corona special, juli 2020

JULI 2020 | CORONA EDITIE

| VOORWOORD

Christien Roeloefs Poorthuis

Ik leef van dag tot dag Het positieve is dat je leert relativeren

D

ag alle begeleiders van Aveleijn,

Het is

In februari dit jaar keek ik naar het

moeilijk

journaal op televisie. Ik zag beelden

om een virus

van China (wist ik later) van mensen met

te begrijpen wat

mondkapjes. Wat is daar aan de hand? Dacht

je niet ziet. We moeten

ik. De beelden waren nog ver weg voor mij.

ons wel aan de regels houden maar we zien niet waarom. Wel

Begin maart hoorde ik mensen over Corona

zie je op tv dat je er heel erg ziek van

praten op mijn werk en op tv. Oh jee dacht ik,

kunt worden. Helaas zijn er bij Aveleijn ook

maar het kwam nog niet bij mij binnen. Het

mensen overleden. Dat vind ik heel erg. Ook

was een ver van mijn bed mededeling: dat

leef ik mee met de mensen die helemaal

overkomt anderen, maar ons niet. Maar toen

niemand zien overdag door het coronavirus.

Een goede

ik in een praatprogramma hoorde dat er een

Mensen in een zorginstelling mogen soms

oplossing vind ik.

patiënt in Nederland met het coronavirus

helemaal niet naar buiten of werken. Dit

Zo kun je besmetting

was besmet werd ik best een beetje bang.

maakt mensen erg eenzaam en ongelukkig.

voorkomen.

Wat houdt zo’n virus in en kun je er erg ziek

Op dit moment zijn de maatregelen van

Maar ik moet wel erg wennen hoor.

van worden? Op tv probeerden ze de mensen

het Kabinet omtrent het coronavirus iets

Mijn man en ik zijn genoodzaakt meer

gerust te stellen. Dat vond ik zelf typisch.

versoepeld gelukkig. Maar ook toen er nog

praktische dingen zelf te doen. Dan maakt

Als je dat bij het Jeugdjournaal doet is het

een intelligente lockdown gold in Nederland

ons mentaal volwassener en geeft meer

logisch, maar bij het volwassenen kun je toch

waren er mensen die gewoon voor hun

eigenwaarde. Het positieve aan deze tijd is

gewoon eerlijk zijn.

plezier naar de stad gingen. Dat zag ik met

dat je dingen leer relativeren.

eigen ogen. Dat maakte mij boos. Weten Op 12 maart 2020 hebben mijn man en ik

die mensen niet wat de gevolgen zijn voor

Wat de toekomst brengt weet ik helaas niet.

voor het laatst gewerkt. Sinds die tijd zitten

mensen in een risicogroep?

Ik leef van dag tot dag. En laten we hopen dat de pandemie zo snel mogelijk onder controle

we allebei thuis. Vanaf 16 maart dit jaar werd Zelf krijg ik met mijn man samen ambulante

en bejaardenhuizen enzo op slot. Ook de

begeleiding van Aveleijn. Mijn man en ik

dagbesteding ging sluiten.

hebben allebei een verstandelijke beperking.

Met vriendelijke groet en veel gezondheid

Vroeger woonde ik zelf 24 uur begeleid.

gewenst van Christien Roelofs Poorthuis.

Nu krijgen we begeleiding via beeldbellen.

2

komt.

het serieus. Toen gingen alle instellingen

 REAGEREN? Dat kan via communicatie@aveleijn.nl

INHOUDSOPGAVE |

08

10 22 32

24

Inhoud01 JULI 2020 | CORONA-EDITIE

02 Voorwoord Christien 24 Creatieve initiatieven 04 Raad van Bestuur 26 Leren van corona 06 Ervaringen vanuit diverse locaties 28 One (and a half) to watch 08 Cijfers en feiten 30 Op zoek naar ervaringen van cliënten 12 Persoonlijke verhalen in de driehoek 32 Als een cliënt aan corona overlijdt...

14 Fotoverslag 34 Leven vol betekenis in coronatijd 22 Marloes blijft beeldbellen 36 Raamportretten

Colofon Redactie communicatie@aveleijn.nl Redactie Elles Kamp, Leah Masselink, Inge Masselink, Marianne Exterkate, Miranda Asbroek, Jessica Groen, Bente Niesink, Anique Besten, Linda Koning.

Met bijdragen van en dank aan Raad van Bestuur, Christien RoelofsPoorthuis, Maureen Mentink, Kim Leushuis, Dirk jan, Priscilla & Denise, Patricia Kuiper, Laxmi Schoonhoven, René Schoonhoven, Monique Kremerter Hart, Raoul Evers, Marloes Maurik, Ashley Breukers, Evelien Rondhuis, Thomas Verlaek, Miranda van der Weide, Chantal Leferink, Nadine van Asperen, Rick Nederstigt, Ellen te Riele.

Beeldmateriaal Marlie Koggel Fotografie Ontwer Leah Masselink Druk GI Business Promotors

3

| RAAD VAN BESTUUR

I am who I am because of who you are

Ubunut

De verantwoordelijkheid voor onze kwetsbare

Nadat de acute fase van de coronacrisis wat voorbij

cliënten maakte dat we de rol en de waarde van

was, ontstond gelegenheid om te reflecteren op

ieder individu in onze organisatie herkenden, dat we

de afgelopen paar maanden. Ik heb veel gelezen en

talenten inzetten voor het groepsbelang. Ubuntu

nagedacht over het begrip ‘Ubuntu’. Een filosofie

zoals het bedoeld is!

afkomstig van de tribes in Afrika, die gaat over sociale relaties tussen mensen onderling. Ubuntu gaat ervan

Een goede gemeenschap blijft sterk. Ook als de

uit dat je als mens niet functioneert, als je geen

vermoeidheid toeneemt, als het begrip voor de

deel uitmaakt van een groter verband. Het gaat over

maatregelen afneemt, als de druk op emotionele

gemeenschapszin, verantwoordelijkheid nemen voor

afwegingen sterker wordt. Ook dan vormen we bij

elkaar, er zijn als dat nodig is.

Aveleijn een gemeenschap die in de traditie van Ubuntu de dialoog voert, niet de makkelijke paden

Ubuntu is sterk verwant aan de oorspronkelijke vorm

afloopt, maar in verbondenheid met allen die onze

van ‘noaberschap’ zoals we dat in Twente van oudsher

gemeenschap vormen de juiste richting zoekt.

al kennen. Aveleijn vormt ook zo’n gemeenschap.

De saamhorigheid die ontstond in de acute fase van

De afgelopen periode heeft mij ervan bewust

de coronacrisis, is kenmerkend voor ubuntu: collega’s

gemaakt dat Aveleijn een sterke gemeenschap is. We

van dagbesteding die onmiddellijk bij de woonlocaties

zijn ons ervan bewust dat wij ‘mens zijn’, ómdat er

diensten gingen oppakken, werkgroepen die aan de

andere mensen om ons heen zijn die ertoe doen. In

slag gingen om protocollen te ontwikkelen voor de

ons werk en privéleven. De coronacrisis doet ertoe,

nieuwe werkelijkheid die ontstond, medewerkers

de crisis maakt ons bewust van de kracht van ons

die elkaar via digitaal beeldbellen opzochten om

samenzijn, onze verbondenheid met elkaar. Die

van betekenis te kunnen zijn en elkaar te kunnen

kracht maakt dat ik met een diep respect en grote

steunen. Ons ziekteverzuim daalde en de inzet voor

bewondering terug kijk op de afgelopen maanden.

onze cliënten en hun verwanten was indrukwekkend.

Ubuntu In Twente: het bestaat!

Onvermoede creativiteit, liefdevolle gebaren en zorg voor elkaar kenmerkten deze eerste maanden.

4

Susanne Bentvelsen

RAAD VAN BESTUUR |

Rust en eenvoud

In tegenstelling tot de mens is de natuur niet

Tsja,.. en toen zaten we ineens met zijn allen in

onderhevig aan vrijheidsbeperkende maatregelen.

een intelligente lockdown. We werden bruut

Het ritme van de seizoenen draait gewoon door.

geconfronteerd met het feit dat we niet alles kunnen

De natuur bloeit en wij ontwikkelen nieuwe

beheersen. Blijkt ook de mens onderworpen te zijn

persoonlijke ritmes in deze bijzondere tijd.

aan de wetten van de natuur. De natuur is inclusief

Alternatieve tijdsbestedingen maar ook oude liefdes

en het virus sluit niemand uit.

die worden hervonden. Voor mij zijn dat toertochtjes op de fiets met de camera. Weer tijd om te proberen

Stevige maatregelen waren het gevolg: alles op

mooie plaatjes te schieten. Het onzichtbare virus laat

slot. Geen bezoek meer op onze woonlocaties, de

me weer anders en beter kijken. In het bos ineens het

dagbesteding gesloten, geen theatervoorstellingen,

licht zien en dat vastleggen.

geen museumbezoek en geen bekerfinale (!). Kortom een bijzondere en lastige tijd door allerlei ingrepen

Een ellendige tijd, maar ook een tijd van rust

in onze bewegingsvrijheid.

en eenvoud. Er zijn veel dingen waar we naar terugverlangen. Maar wat houden we vast? Wat heeft

Maar deze tijd brengt ook meer rust en eenvoud.

deze crisis ons geleerd en willen we niet meer kwijt?

We hebben minder reistijd, minder sociale

Een crisis is een kans? De tijd zal het leren.

verplichtingen en minder bijeenkomsten en vergaderingen. Minder mogen, maar daardoor ook

Mooi dat ons persoonlijke statuut ongewijzigd

minder moeten. We zien ook een enorme digitale

blijft: we staan voor gelijkwaardigheid, inclusie en

versnelling. EfficiĂŤnt beeldbellen met een enorme

duurzaamheid. Een stevig moreel kompas naar de

vermindering van vervoersbewegingen. Is de

toekomst.

coronacrisis een leerervaring voor de klimaatcrisis?

Willem den Hartog

5

| ERVARINGEN

Persoonlijke ervaringen Kinderdagcentrum Klim Op Maureen Markink, begeleider

M

ijn locatie ging dicht, ik kwam op het centrale

Daarnaast was ik thuis druk om het contact met de ouders

rooster te staan. Al snel kreeg ik het verzoek of

van de Klim Op-kinderen te behouden. De ouders vroegen

ik wilde bijspringen op de Muldersmanhoek,

om tips hoe om te gaan met verschillende situaties met hun

een woonlocatie voor jong volwassenen. Een hele andere

kind. Ineens waren hun zorg intensieve kinderen 24 uur thuis,

doelgroep dan ik gewend was, maar ik wilde de uitdaging

daar wilden we bij helpen. Toen ik weer begon op Klim Op

zeker aangaan.

met een klein groepje EMB kinderen, merkte ik dat er een rust heerste in het gebouw en zeker op de groep. Ik zag ook dat

Omdat ik daar geen rapportages hoefde te maken, was ik

de kinderen hier heel goed op reageerden, dat we er gewoon

in de luxepositie om er helemaal te zijn voor de cliënt. Ook

zijn. Door deze ervaring gaan we als cluster het onderwerp

in mijn hoofd werd ik tijdens de dienst niet afgeleid door

‘rustmomenten’ verder uitwerken binnen Klimop.

alle randtaken die andere begeleiders op dat moment wel hadden. Zeker door corona was het voor hen heel druk.

Het was een hele heftige, drukke tijd maar ik heb veel

Ik merkte dat cliënten het heel prettig vonden dat ik de

geleerd. Daarbij ben ik er nog meer van overtuigd dat ik

volledige aandacht voor hen had. Er gewoon zijn, cliënten

uiteindelijk heel graag werk met kinderen met een ernstig

voelen dit heel goed aan waardoor een hele prettige sfeer

meervoudige beperking. Hoe leuk jong volwassenen ook zijn,

ontstaat. Dat is wat me vooral heel erg is bijgebleven van

mijn hart ligt bij mijn huidige doelgroep, de kinderen.

deze periode.

Ouderenlocatie Johannesklooster Dirk Jan Koeleman (samen met Priscilla en Denise)

D

e eerste twee weken vond ik het niet zo erg om

We hebben veel gewandeld om er toch even uit te zijn. We

thuis te zijn. Het leek een beetje vakantie. We

hebben samen cake gebakken en getrakteerd aan andere

konden nog rondtoeren met de auto, wandelen

bewoners, daar ben ik erg trots op.

en naar de winkel. En vanaf de dag na sluiting van de dagbesteding (16 maart) kreeg ik 1 op 1 begeleiding van

Denise en Priscilla hebben kunnen zien hoe ik woon, wat we

Denise en Priscilla van de Akkerstaf.

in de avond doen en wie er op het Johannesklooster werken.

Dit is wel handig omdat ze elkaar soms nodig hebben. Samen

Na een paar weken vond ik het wel vervelend om niet naar

met mij kunnen ze nu makkelijk overleggen over wat ik fijn

mijn werk te kunnen. Ik begon mijn collega’s te missen,

vind en wat ik niet fijn vind.

autorijden en naar de winkel mocht ook niet meer. Via beeldbellen kon ik toch contact houden, dat vond ik wel fijn.

Vanaf maandag 15 juni mag ik weer naar de dagbesteding, erg fijn! Wel zijn er allerlei regels en veranderingen en zal het

Af en toe werd ik boos omdat het allemaal zo lang duurde.

niet meer zo zijn als voor de corona. Dit vind ik niet erg want

Samen met Denise en Priscilla verzonnen we dan toch iedere

ik mag weer gaan werken, ik spring een gat in de lucht!

keer wel iets om weer even door te kunnen.

6

ERVARINGEN |

vanuit diverse locaties Jongerenlocatie Molenwiek Kim Leushuis, senior begeleider

I

n mijn werk ben ik vooral bezig om cliënten zoveel

In een andere situatie hielp creatief zijn helaas niet. Omdat

mogelijk zelfstandigheid bij te brengen. Maar in

alle ideeën die je maar kon bedenken de pijn niet minder

coronatijd werden er nogal wat uitzonderlijke

maakten. Een kind van een cliënt was op bezoek bij vader

beperkingen opgelegd. Ik zag dat cliënten daardoor steeds

terwijl de grenzen dicht gingen. Vader woont op afstand

creatiever werden in het bedenken van oplossingen.

van moeder, waardoor moeder hem moet missen. Door de

Bijvoorbeeld manieren bedenken om toch even naar oma

beperking van de zoon was het voor hem niet mogelijk om

te kunnen of haar in ieder geval even te kunnen zien. Ook

zelf terug te reizen. Deze moeder heeft dus haar zoon, die

kwamen cliënten met ideeën om te gaan wandelen op

normaal gesproken alleen tijdens vakanties naar vader gaat,

afstand, zodat zij tijdens de wandeling konden vertellen hoe

lang moeten missen.

het ging met ze.

Een van mijn cliënten heeft de afgelopen periode bij haar Een aantal cliënten heeft zich het beeldbelprogramma

ouders thuis gewoond. Dit was twee jaar geleden nog

Teams eigen gemaakt. Deze vorm van contact had voor mij

ondenkbaar. Nu waren zowel de cliënt als haar ouders zo blij

echt een meerwaarde, ik kon de cliënt dan even zien. Door

verrast over hoe zij zich had ontwikkeld. Het thuis zijn werd

de lichaamshouding en uitdrukkingen te zien kun je beter

een hele fijne ervaring. Zo heeft zij samen met haar ouders

inspelen op hoe een cliënt zich voelt.

een hele mooie herinnering gemaakt, die er zonder deze situatie niet geweest was.

Behandeling Patricia Kuiper, gedragswetenschapper | orthopedagoog-generalist NVO

I

n het begin zag ik vooral veel obstakels. Veel van wat ik

ging het contact via beeldbellen. Soms was dat juist mooi

gewend was, kon ineens niet meer. Ik had veel vragen

aanvullend op de therapie. Lastig voor mij als behandelaar

over hoe dat nu moest met het behandelen. En daarbij

is dat ik met beeldbelbehandeling veel minder grip op het

een huishouden met twee werkplekken en drie schoolplekken

gesprek heb. Zo komt er plotseling een hond in beeld, of

onder een dak, dat was een flinke klus.

wordt iemand gestoord door een huisgenoot. Dan moet je flexibel kunnen reageren en daar het positieve van in kunnen

Op ons vakgebied zag je ineens héél veel webinars en online

zien.

scholingen over online behandelen. Dat heeft mij wel geholpen bij mijn drempelvrees en weerstand voor digitale

Bij een cliënt heb ik zelfs EMDR (traumabehandeling met

communicatie. Zo heb ik toch een redelijke weg gevonden.

behulp van oogbewegingen) gedaan via het beeldscherm.

De begeleidster was bij haar en vertelde wat ze zag omdat

Sommige cliënten kunnen niet meer bij mij komen. Dan ga

ik het niet kon zien. Bijvoorbeeld spanning in het lijf, dat zie

ik naar de cliënt toe en doen we al wandelend de gesprekken.

je via een scherm bijna niet. Ik hoorde later dat ze er enorm

Het geeft een mooi inkijkje in de dagelijkse omgeving van de

mee geholpen was. Met goede afstemming is er dus veel

cliënt, dat had ik anders niet gehad. Bij andere cliënten

meer mogelijk dan we vooraf hadden bedacht!

7

Op de cohortafdeling bij de Akkerstaf in Enschede stonden 17 bedden klaar voor opvang van zieke cliĂŤnten die niet op de eigen locatie konden blijven.

47

Er zijn

Het coronafilmpje van de Molenwiek is het meest geliked op Facebook:

141

iPads uitgeleend

CIJFERS

2

Er zijn op locaties van Aveleijn besmettingen geweest Het Corona Ondersteunings Teamkreeg de meeste vragen over logeren, de bezoekregeling en over vervoer.

?

E

Het bestuurscentrum verbruikt ongeveer 2000 liter water minder per dag, omdat bijna iedereen thuis werkt.

Per keer deden er ongeveer

150

N

FEITEN

deelnemers mee met de online bingo

Er zijn in totaal ongeveer 113 activiteiten afgelast

Op 16 maart gingen 47 dagbestedingslocaties dicht Vanaf 15 juni gaan ze stap voor stap weer open.

| PERSOONLIJKE ERVARINGEN IN DE DRIEHOEK

Persoonlijke ervaringen in de driehoek Laxmi Schoonhoven woont bij Aveleijn aan de Kruidenlaan in Nijverdal.

Haar vader RenĂŠ Schoonhoven is lid van de Centrale Verwantenraad van Aveleijn. Monique Kremer is de persoonlijk begeleider van Laxmi.

We vroegen hen hoe zij de afgelopen periode ervaren hebben, ieder vanuit het eigen perspectief.

10

PERSOONILJKE ERVARINGEN IN DE DRIEHOEK |

Laxmi

“

Ja hallo, leuk dat je er bent. Maar wil je even achterom lopen? In onze tuin staat een tent voor bezoekers”, roept Laxmi enthousiast.

En weg is ze alweer, het huis in, de woonkamer door, het terras over. Daar wacht ze me op bij de tuindeur.

Laxmi is blij dat ze weer bezoek mag ontvangen, al is het in een tent en vanachter een tafel met plexiglas.

23 jaar geleden werd ze geboren in India. In het weeshuis waar ze de eerste jaren opgroeide, werd duidelijk dat ze een ontwikkelachterstand had.

Laxmi kwam als 3 ½ jarige bij René Schoonhoven en zijn vrouw Marga. Later adopteerden ze een broertje, Sagar (20 jaar inmiddels). Laxmi hing erg aan haar moeder. Ze deden alles samen en ze waren dag en nacht bij elkaar. Toen Marga vrij plotseling overleed in 2012, was dit dan ook een zeer traumatische ervaring voor Laxmi. Haar leven stond compleet op de kop. Het was in die tijd, dat ze verhuisde naar locatie de Kruidenlaan in Nijverdal.

Haar vader en zijn gezin wonen in dezelfde wijk.

Iets wat beiden heel prettig vinden.

“Door de corona mocht ik een hele poos niet naar papa toe. Gelukkig kon ik hem wel zien als we gingen beeldbellen. Gezellig eten bij papa en de anderen, dat was altijd zooo leuk. Soms droomde ik erover en dan zei ik tegen Monique, mijn PB-er, dat het wel weer mocht. Ik wilde het zo graag, dat ik écht geloofde dat het weer kon. Maar helaas was het dan niet zo. Dat maakte mij wel eens verdrietig.”

Gelukkig ging de dagbesteding door ‘in huis’ en waren PB-ers Monique en Laura er altijd voor Laxmi.

“We hebben vandaag nog lekkere koekjes gebakken”, lacht ze, terwijl ze ondeugend naar Monique kijkt.

“Euhm…. en ja, het is fijn dat jij naar mij luistert, dat jij afspraken nakomt…. Dat jij mij helpt met douchen. En wij doen gesprekjes om mijn hoofd leeg te maken. Mijn hoofd zit soms heel erg vol met gedachten.” Ook de EMDR-therapie volgt Laxmi nu in huis. “Dit helpt mij om angsten te verwerken.

Want nog steeds denk ik aan die nare slangetjes in het ziekenhuis bij mama en aan andere nare dingen.”

11

| PERSOONLIJKE ERVARINGEN IN DE DRIEHOEK

Rene

“

Wat mij betreft een dikke pluim op de hoed van het lokale coronateam in de Kruidenwijk”, vindt René Schoonhoven. “Zij zorgden er

bijvoorbeeld voor dat er een woning in deze wijk vrijgemaakt werd voor eventuele opvang van met corona besmet geraakte cliënten. Gelukkig bleef dat huis tot nu toe leeg”, zegt René. “Maar als je ergens mee zit of je hebt vragen over corona, dan kun je bij het coronateam terecht. Ze zijn altijd bereikbaar, nemen duidelijke beslissingen en geven snel antwoord. Best lastig”, realiseert René zich.

Zelf is hij jarenlang persoonlijk begeleider geweest in de zorg. Daarnaast is hij al een lange tijd actief in de lokale cliëntenraad- verwanten en is hij momenteel voorzitter. Dus ook vanaf die stoel maakt hij van dichtbij mee wat er allemaal speelt binnen Aveleijn tijdens deze coronacrisis. “Naast het volgen van de richtlijnen van het RIVM, volgt Aveleijn ook de afwegingskaders van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). De richtlijnen en adviezen van beide organisaties lopen niet overal 100% synchroon”, volgens Schoonhoven. Toch waren de maatregelen die genomen werden door Aveleijn steeds helder voor ons. Ze werden zorgvuldig en duidelijk gecommuniceerd door het team naar ons als ouders. Heel prettig, zo is mijn ervaring.”

René is ook enthousiast over de korte lijnen die hij heeft met de persoonlijk begeleiders van zijn dochter. “Zo maak ik Monique nu drie jaar mee als PB-er en we weten elkaar snel te vinden voor overleg rond Laxmi. Heel prettig die korte lijnen en de manier waarop meegedacht wordt. Bijzonder ook vind ik hoe Monique een tijd geleden, nog vlak voor corona, voorstelde om met Laxmi naar Zutphen te gaan. Daar staat de urn met as van haar moeder Marga, en deze krijgt een plekje in een urnenkelder.

Monique spreekt regelmatig met Laxmi over haar mama, en daarbij kwam ook de vraag op, waar mama dan nu is. Door de urn letterlijk een duidelijke plek te geven, lukt het Laxmi steeds beter om het overlijden van haar moeder, in figuurlijke zin een plek te geven.” Straks, als de deuren weer wat meer opengaan, en cliënten op pad mogen, gaan Laxmi en Monique zeker nog een keer theedrinken bij mama in Zutphen.”

12

PERSOONLIJKE ERVARINGEN IN DE DRIEHOEK |

monique

“

Het duurt te lang. En ooh, we houden het nog vol hoor, maar het wordt steeds moeilijker om een goede balans te vinden tussen veiligheid en

emotioneel welbevinden. Vanaf dag één zijn we heel consequent geweest naar onze cliënten. We geven steeds duidelijke uitleg over wat er aan de hand is en welke maatregelen daarbij horen. En ja, natuurlijk vonden ze dat moeilijk om te begrijpen, zeker in het begin. Maar inmiddels is Laxmi zover dat ze míj gaat wijzen op het correct naleven van de maatregelen: “Hé Monique, vergeet niet je handen te wassen hé?”, roept ze dan.”

Het moeilijkst vindt de persoonlijk begeleider de momenten waarop iemand verdrietig is. “Probeer dan maar eens die anderhalve meter afstand in acht te houden. Dat blijft gewoon heel lastig. Want dan wil je iemand graag troosten of een knuffel geven.”

Vanaf het moment dat dagbesteding op locatie niet meer mogelijk was, hebben collega’s van dagbesteding in samenspraak met het coronateam, de activiteiten verplaatst naar de woning. “Dit hebben ze samen écht heel goed opgepakt. Heel veel complimenten voor hen” benadrukt Monique.

“Sterker nog, persoonlijk ga ik ze missen, als de dagbesteding weer op locatie is. Echt waar hoor, want als ik bijvoorbeeld ’s middag hier kom en zie wat ze samen allemaal gedaan hebben!

Naast bewegingsoefeningen, doen ze samen schoonmaakwerkzaamheden en klussen in de tuin.… echt toppers!

Wel merk ik aan bijna alle cliënten dat ze weer op pad willen. De deur uit, andere mensen zien en spreken. En dat begrijp ik natuurlijk heel goed. We maken nu dagelijks wandelingetjes door het park, maar hopelijk mogen we binnenkort ook weer samen naar een winkel. Laxmi wil graag weer de aandacht en waardering van mensen bij Groot Lochter, de wijkvereniging waar ze dagbesteding deed. Klusjes doen én weer gezellig kletsen met de bezoekers.

Maar voorlopig blijft het nog oppassen geblazen.

Onze cliënten zijn kwetsbaar en tegelijk zien ze niet of nauwelijks de gevaren van mogelijke besmetting.”

13

C O R O N

N A

C O

16

H O R T

C O N T

A C T

| LEREN BEELDBELLEN

Ik stop nooit meer met beeldbellen Zonder corona was Marloes Maurik (30 jaar) waarschijnlijk nooit aan beeldbellen begonnen. Nu kan ze het en wil ze er nooit meer mee stoppen!

H

aar ouders wonen in Haaksbergen en kwamen, tot die nare ‘lock down-dag’, regelmatig op visite.

Omgekeerd ging Marloes graag naar haar ouders en naar haar zus Suzan en haar gezin.

De iPad van het team in locatie ’t Heeckeren waar Marloes woont, bevat een heleboel icoontjes met foto’s. Eén daarvan is een fotootje van de moeder van Marloes. “Hai mama, zie je wat ik doe? Marloes wandelt van de ‘coronatent’, waar ze inmiddels bezoek mag ontvangen, naar de buitenren met hangoorkonijnen. Kijk die witte is wel lief, maar die zwarte zegt hap, hap, hap ... in mijn broek.”

Verleidelijk en leuk om te doen En zo wandelt Marloes via de tuin het huis in langs alle dingen die ze graag even met haar moeder deelt. Volgens Ashley Breukers, persoonlijk begeleider, kan dit gesprek zomaar 15 tot 20 minuten duren. Sinds de lock down beschikt elk team over een eigen iPad. “Dat betekent dat Marloes deze met zeven bewoners moet delen. Natuurlijk hebben we goede afspraken gemaakt over wie wanneer mag beeldbellen, maar soms… in een momentje van onoplettendheid, merk ik dat iemand de iPad gepakt heeft en zelfstandig even is gaan beeldbellen. Nu we vaker samen geoefend hebben, lukt het enkele cliënten namelijk heel goed om dit zelfstandig te doen via Skype.” Ashley is enthousiast over deze manier van communiceren. Beeldbellen heeft duidelijk voordelen ten opzichte van een telefoongesprek. “Nu ken ik Marloes al

22

LEREN BEELDBELLEN |

een paar jaar, maar nog steeds kost het me soms moeite om te begrijpen wat ze nou precies zegt of bedoelt. Aan de telefoon mis je haar mimiek en wordt het nog lastiger.

Maar met beelden erbij, heeft haar moeder aan een half woord genoeg. En dan zie je dat communiceren via beeldbellen vrijwel moeiteloos verloopt.”

Favoriete activiteit Marloes laat zien dat ze nog meer kan met de iPad. “Kijk, zo ga ik naar YouTube. Ik houd van Nederlandse liedjes,” zegt ze nadrukkelijk.

“En ik mag zelf kiezen wat ik wil. Basta!” Het liefst houd ze de iPad de hele dag bij zich in de buurt. “Maar”, vertelt Ashley, “we hebben nog meer te doen. In coronatijd gaan we niet naar dagactiviteitencentrum De Roos toe, maar organiseren medewerkers van De Roos activiteiten in ’t Heeckeren. Vertel eens Marloes, wat vind je het leukst om te doen?”

Het antwoord laat zich raden: beeldbellen natuurlijk! Ashley lacht, en geeft toe dat dit inmiddels een favoriet ‘programmaonderdeel’ geworden is. Dan vraagt ze wat Marloes nog meer leuk vindt. Na even denken volgt: tekenen en schrijven, buiten spelen en ijsjes eten. Dat doet ze graag bij kinderboerderij Het Kukelnest, een paar honderd meter verderop. “Daar wandelen we soms naartoe om de dieren te aaien”, glimlachen de dames.

“Aan de telefoon mis je haar mimiek, en wordt het nog lastiger.

Met beelden erbij heeft haar moeder aan een half woord genoeg. ”

“Toen ik mijn MBO-4 diploma gehaald had,

de quarantaine, maar hiermee konden we

ben ik hier blijven hangen. Met veel plezier

wel een heleboel leed verzachten. En… voor

overigens, want ik houd van de doelgroep en

bewoners bij wie minder vaak bezoek komt,

vind het fijn om PB-er te zijn van Marloes.

is beeldbellen een extra en laagdrempelige

Prachtig om te zien hoe zij het beeldbellen

mogelijkheid om toch ook wat meer contact

omarmt en nu helemaal niet meer wil

te hebben met familie en vrienden.

stoppen.

Als Ashley vraagt wat Marloes fijner vindt: Ik vond het dan ook een erg goed besluit van

beeldbellen of mama in het écht zien, moet

Beeldbellen is laagdrempelig

Aveleijn om extra iPads aan te schaffen na

ze even nadenken. Maar dan volgt toch heel

Ashley Breukers (24 jaar) uit Delden maakte

afkondiging van de lockdown, zodat wij het

resoluut: “Mama moet hier komen. Dan kan

voor het eerst kennis met de bewoners van

beeldbellen konden oppakken in alle groepen.

ik haar ook een knuffel geven.”

Locatie ’t Heeckeren tijdens haar stage.

Natuurlijk was het geen totaaloplossing voor

23

| INITIATIEVEN LOCATIES

Creatieve initiatieven Online bingo en crea-les Via een livestream op Facebook konden cliënten de bingo, de crea-les en allerlei andere activiteiten volgen. Het is zeer waarschijnlijk dat ook na de crisis de online bingo blijft bestaan! 17 en 31 juli is er weer een nieuwe bingo.

Vlog van Rianne en Rianne Heb jij de vlogs van deze creatieve collega’s gemist?

Kijk op het portaal!

Ramen lappende clowns en tuinconcerten Verkleed als clown gingen een aantal collega’s verschillende locaties langs om afleiding en vrolijkheid te brengen. Ook was er op veel locaties muzikaal vermaak om de clienten een hart op te beuren.

Telefoonleijn Cliënten kunnen sinds half maart bellen met de Telefoonleijn, gewoon voor een praatje. (tel: 074 265 11 68).

24

INITIATIEVEN LOCATIES |

Kuier’n met familie en vrienden ‘Kuieren’ betekent in het Twents ‘praten’. Door allerlei deuren, ruimtes of ingerichte hoekjes konden bewoners van Aveleijn locaties toch ‘offline’ en op 1,5 meter afstand met familie en vrienden kletsen.

Spandoeken, posters en stoepkrijttekeningen Dit spandoek maakten de bewoners van locatie Tuindorpstraat op eigen initiatief. Ook vanuit de buurt kregen we allerlei lieve berichten!

Appeltaarten voor vrijwiligers van Resto van Harte Resto van Harte in Enschede wilde haar vrijwilligers een hart onder de riem steken. Zij deelden appeltaarten van Wattez aan hen uit.

En nog meer Resto van Harte in Enschede wilde haar vrijwilligers een hart onder de riem steken. Zij deelden appeltaarten van Wattez aan hen uit.

25

| LEREN VAN CORONA

Leren van corona Intern onderzoek onder medewerkers

Door corona kwamen we voor grote dilemma’s te staan en in allerlei opzichten zijn relaties en verhoudingen veranderd. Ook hebben we dingen voor elkaar gekregen die we voorheen niet mogelijk achtten of waarvan we dachten dat het veel meer tijd zou kosten.

Hoe leren we optimaal van deze ervaringen? Wat houden we vast en wat niet?

Wat zijn waardevolle veranderingen voor ons als organisatie? Deze vragen zijn het vertrekpunt van een intern actie-onderzoek. Op het moment dat deze Spigul in druk gaat is het onderzoek nog in volle gang. Toch geven we je alvast een inkijkje in de werkwijze en delen we enkele bevindingen uit de gesprekken met collega’s.

B

ij actie-onderzoek ga je op zoek naar

een teamreflectie. Vanuit verschillende

het vasthouden van nieuwe initiatieven (en

patronen die tijdens het werken of

doelgroepen, regio’s en samenwerkingen

te voorkomen dat we terugvallen in oude

samenwerken in een bepaalde situatie

halen zij verhalen op. Ook de uitkomsten van

patronen). “Het valt mij op hoe flexibel

worden toegepast. Een onderzoeksteam

reflecties of evaluaties uit de clusters worden

iedereen is! Voor Corona ging het vaak over

stelt vragen op, interviewt betrokkenen,

verzameld en opgenomen in het onderzoek.

volle agenda’s en waarom iets niet kon, nu

verzamelt de verhalen (data) en analyseert

Zo willen we een breed beeld aan ervaringen

lukt het veelal onder de druk van de crisis

deze verhalen. In een rapportage beschrijft

krijgen.

wel.”

uitzonderlijke tijden is er ruimte voor nieuwe

Ervaringen van onderzoekers

Ook Anique Besten was onder de indruk van

werkwijzen, spontane ontwikkelingen en

De onderzoekers geven aan dat collega’s de

de gesprekken met collega’s: “Wat ik mooi

toevallige ontdekkingen. Nieuwsgierigheid

gesprekken als waardevol ervaren. Yvonne

vond om te horen is dat een locatie vertelde

en verwondering zijn daarom belangrijk in de

Waanders: “Het valt me op dat er behoefte

dat er nu meer oprechte aandacht is voor de

gesprekken om vooral dit soort ervaringen

is om ervaringen te delen en dat er op een

cliënt. En er zijn ook de schrijnende verhalen

naar boven te krijgen.

open, genuanceerde manier verteld wordt.”

van cliënten waar het niet goed mee ging

Ilonka Gruiters en Renée Timmerman beamen

door de lockdown. Die grepen me aan.”

het onderzoeksteam de uitkomsten. Juist in

Onderzoeksteam Aveleijn

deze openheid: “Er is ruimte voor de mooie

Ons onderzoeksteam bestaat uit de

dingen die gebeuren en voor de dingen die

Het interne actie-onderzoek loopt tot

managers van de innovatie en kwaliteit

minder goed gaan of moeilijk zijn in deze

september. Later dit jaar delen we de

tafel, vier reflectieve praktijkleiders,

crisis. De gesprekken zijn eerlijk, verrassend en

uitkomsten van het onderzoek en kijken

twee gedragswetenschappers en twee

verbindend.”

hoe we ermee aan de slag gaan. Ook van

collega’s van kwaliteit en innovatie. Deze

26

ervaringen van cliënten en verwanten willen

actie-onderzoekers houden zelf korte

Leon Apperloo doet mee als onderzoeker

we leren, we werken samen met Team Sam

interviews met collega’s of organiseren

omdat hij hoopt zo bij te kunnen dragen aan

die dit in Almelo onderzoekt.

LEREN VAN CORONA |

Het interview bestaat uit verschillende vragen. We hebben op dit moment in meer dan 20 sessies circa 40 collega’s individueel of als (ambulante) teams gesproken. We stelden onder meer de volgende vragen, met daaronder een greep uit de reacties:

Wat is er nu anders?

De dagbestedingsbehoefte van een cliënt is in een ander perspectief komen te staan. De visie is zoveel mogelijk buitenshuis, terwijl we nu zien dat sommige cliënten zich beter voelen dan voorheen. Je biedt meer maatwerk. ‘Is hij niet chronisch overvraagd geweest?’ vroegen mijn collega wonen en ik ons af. – Begeleider dagbesteding De regels van het RIVM zijn noodzakelijk maar wel heel lastig om in de praktijk te brengen. Je beperkt de vrijheid van de cliënten en dat vind ik heel erg moeilijk. Ze kunnen nergens meer heen, familie mag niet op bezoek komen en dat doet veel met ze en dus ook met mij. - Begeleider wonen Wat heb je van deze tijd geleerd?

We hebben ontdekt dat ons team stabiel is en in staat is om dit soort situaties op te vangen. We zijn nuchter en dat scheelt. Ook zijn we veel creatiever geworden in het bedenken van oplossingen. Zowel thuis als op het werk genieten we van meer verbondenheid en saamhorigheid. We hebben ook gezien dat cliënten flexibeler en weerbaarder zijn dan we dachten. – Begeleider wonen Waar wil je mee stoppen?

Je ziet cliënten niet meer lijfelijk, maar via app of beeldbellen. Het werkt nu het niet anders kan, maar hier wil ik graag zo snel mogelijk mee stoppen. Als je ergens op locatie komt, zie en voel je hoe het is. Je voelt hoe de cliënt erbij zit, via beeldbellen en appen zie je dat niet. Hoe de sfeer is op locatie, heeft ook invloed op de cliënt. Het appen met cliënten werkt wel goed. Vooral voor cliënten die helemaal alleen wonen is het fijn dat ze kunnen appen met mij. – Begeleider ambulant Wat wil je graag behouden?

Ik wil graag de korte lijntjes met dagbesteding houden en meer samenwerken. Ik hoop dat het meer mogelijk wordt om werken op dagbesteding en wonen te combineren. Zodat mensen meer in hun kracht worden gezet. – Begeleider wonen Afwisseling in fysiek en digitaal overleg, de digitale kennis. De creativiteit en minder het beheersmatige naar de kinderen toe wil ik graag behouden. Ook het denken in wat wel kan ondanks de situatie, wil ik graag houden. – Begeleider jeugd Wat wordt het nieuwe normaal?

Ik zou graag het roosteroverleg via beeldbellen willen doen, dat geeft veel meer rust en scheelt tijd. MDO’s wil graag wel fysiek doen. - Begeleider wonen

| ONE (AND A HALF) TO WATCH

Fashionable mondkapje (ab)normaal?

Veel merken en bedrijven spelen in op het feit dat iedereen mondkapjes moet dragen in het openbaar vervoer. En als je er dan toch een moet dragen, waarom er niet voor zorgen dat hij goed past bij je outfit? In de zorg dragen we natuurlijk medische mondkapjes, maar in je vrije tijd kun je best eens voor iets anders gaan!

Op gepaste afstand

Nederlandse film over Covid-19 De eerste Nederlandse film over COVID-19 is 19 mei gelanceerd.

In deze korte film ontmoeten Ilias en Eef elkaar ten tijde van de coronacrisis. De twee brengen samen een dag door in de uitgestorven straten van een stad in lockdown. De film werd gemaakt onder aangepaste omstandigheden in verband met de richtlijnen van het RIVM en er werd een strak draaiprotocol gehanteerd. Bekijk de film gratis via PathĂŠ thuis.

One to and a half

28

Heb jij inspiratie voor je collega’s?

Laat het weten via communicatie@aveleijn.nl

ONE (AND A HALF) TO WATCH |

Brahim vlogs Samen in coronatijd

Brahim maakt samen met zijn broertje Bilal, die het syndroom van Down heeft, wekelijks nieuwe vlogs. Tijdens de coronacrisis hebben ze elkaar 2,5 maand moeten missen, maar dat weerhield ze er niet van om nog steeds vlogs te maken. Je ziet hoe ze beiden met deze moeilijke situatie omgingen. Nu gaan ze weer samen op pad en ontmoeten ze (on)bekende inspirerende mensen. Zie hoe 2 broers liefde geven aan elkaar, maar vooral aan de mensen om hun heen en kijk met eigen ogen hoeveel positiviteit dat brengt. Je bekijkt de video’s op YouTube onder ‘Brahim Vlogs’. .

Alternatieve Vierdaagse

Plan je route en verken jouw omgeving Wandelen is goed voor je! Loop van 21 t/m 24 juli gratis mee met de alternative avondvierdaagse. Je wandelt een zelfgekozen route, je hoeft hiervoor dus niet naar Nijmegen. Afstanden van 10 en 20 kilometer zijn toegevoegd. Voor het meedoen kun je gratis wandel.nl-app gebruiken, deze stippelt jouw route uit en houdt je kilometers bij, zodat je na afloop een speciaal aandenken kunt verdienen.

Wil je meedoen? Kijk op www.wandel.nl.

De anticoronadepressie podcast Elke dinsdag om 16:00 proberen Tim Hofman en een gast je dag een klein beetje beter te maken. Dat doen ze bijvoorbeeld door te bespreken wat er knelt, mis gaat of zeer doet in onze samenleving. Anders gezegd, we bespreken hier waar we met z’n allen boos van worden. Maar soms ook met muziek, inspirerende gesprekken en mooie verhalen. Kortom: je komt er altijd beter uit, dan dat je erin ging. De podcast beluister je onder andere via Spotify, YouTube en podcastluisteren.nl.

29

| OPROEP! VERHALEN OVER CORONA

! p e o r p O

Aveleijn n a v n te n ë li c n e b Hoe heb aren? de coronatijd erv

We zijn benieuwd naar de impact die de coronacrisis op hen had en willen deze ervaringen graag delen met anderen, in een mooi vorm gegeven bundel. Zo maken we samen een tastbare herinnering aan een uitzonderlijke tijd waarover je met elkaar in gesprek kunt gaan.

We zijn op zoek naar gedichten, tekeningen, foto’s of verhalen gemaakt door cliënten, over de coronatijd. Deze worden gebundeld in een boek en/of op de website geplaatst. Hierzie je al twee mooie voorbeelden: een tekening van Thomas Verlaek en een gedicht van Miranda van der Weide. Inzendingen kunnen naar: Bureau Evenementen, Markstraat 23, 7622 CP, Borne | bureauevenementen@aveleijn.nl | 074 245 10 80

Waarom moet er corona zijn Het voelt niet fijn Niet voor groot en niet voor klein Het doet zoveel pijn Alles moet op afstand zijn Elkaar niet kunnen zien niet kunnen aanraken Heel veel verdriet Omdat je een ander niet ziet Veel eenzaamheid Was het maar snel voorbij deze tijd Niet kunnen knuffelen niet naar iemand op bezoek Veel mensen vereenzamen En zitten te turen door de ramen 30

Wanneer mag ik hem of haar weer bezoeken Een hand vasthouden of een arm om me heen Ik voel me zo ontzettend alleen Soms mag je er even uit op afstand bezoek Of kun je iemand bellen via beeld Maar dat is het niet wat het verdriet heelt Je wilt die ander echt kunnen ontmoeten Het verdriet met een ander kunnen delen Zodat er een beetje van die wond kan helen Ik ben het niet alleen er zijn meer mensen Die dit wensen Hopelijk is alles snel achter de rug En zien we elkaar snel weer terug Gedicht door: Miranda van der Weide

Tekening door: Thomas Verlaek

OPROEP! VERHALEN OVER CORONA |

31

| ACHTERGROND

Als je cliënt aan corona overlijdt...

Voor Vilans is onze collega Chantal Leferink samen met Annemieke Kappert van Amerpoort geïnterviewd. Beiden maakten van nabij mee hoe het is om iemand voor wie je zorg draagt aan corona te verliezen. Ze delen hun ervaringen.

Z

e weet nog goed hoe een cliënt op

De familie wilde ik pas bellen nadat het 100

de locatie waar ze werkt ziek werd.

procent zeker was dat het corona was. Ik ben

Chantal: “Dat was eind maart zo

naar huis gegaan om bij te komen. Na twee

Bezoek

dagen ben ik weer gaan werken.”

Haar zus mocht langskomen. Dat vond ze heel

ongeveer. Ze trok zich erg terug van alles.

Het duurde even voordat we ontdekten

fijn. Volgens de richtlijnen mocht ze er maar

wat er aan de hand was. De cliënt was

Waar heeft iemand het opgelopen?

anderhalf uur zijn. Dat vond ik heel moeilijk.

verstandelijk beperkt en had dementie.

Wat Chantal opviel was dat de zus van de

De volgende dag heb ik haar gebeld en

Daardoor kon ze haar klachten niet goed

cliënt er heel goed mee om ging toen ze

gevraagd of ze weer wilde langskomen. Ze is

uitleggen. De arts dacht eerst aan een

hoorde dat het corona was. “Ik vroeg me

toen bij de cliënt gebleven tot haar overlijden.

blaasontsteking.”

af waar onze cliënt het had opgelopen. De

Wij vonden dat ze aan het einde zo lang als

dagbestedingslocaties waren immers al

nodig aanwezig kon zijn. Ze kreeg morfine

Onwerkelijk

gesloten.” Annemieke (geestelijk verzorger/

toegediend en werd in slaap gebracht. Zo is ze

Toen de cliënt klachten kreeg, reed Chantal

ethicus) : “Ik begrijp heel goed dat je als

rustig overleden.”

met haar naar de spoedpost in Almelo. “We

begeleider bezig bent met zo’n vraag. Maar

namen plaats in een voorverwarmde tent.

uiteindelijk heeft het geen zin om zoiets uit te

Laat de keuze bij verwanten

Ik bleef dicht bij haar. Ze begon met niezen en

zoeken. Want wat levert het op? Daarom sta

Annemieke: “Ik kwam ook in de situatie

nieste daarbij vol in mijn gezicht. Vervolgens

ik eerder in zo’n situatie stil bij: “Wat doet het

terecht waar ik met familieleden in gesprek

kreeg ze vrij snel een mondkapje, maar ik

met jou?”

moest gaan. Hun familielid ging dan zo

kreeg die pas veel later. ‘Het is 99 procent

32

iemand met het Downsyndroom.

hard achteruit dat ik vroeg of ze op bezoek

zeker dat ze corona heeft’, zeiden de artsen en

Het ging heel snel

kwamen om afscheid te nemen. Sommige

ze stapten direct een meter bij ons vandaan.

De cliënt van Chantal verbleef in een speciaal

verwanten behoorden zelf tot een risicogroep.

En daar stond ik dan. Het was zo onwerkelijk.”

isolatieappartement: “Ze was daardoor even

Het moet een onmogelijke keuze voor hen

helemaal beduusd. Daarom heb ik zoveel

zijn geweest, daarom was het gesprek

Zelf besmet?

mogelijk van haar vertrouwde spulletjes daar

hierover aangaan heel belangrijk. Luisteren

De cliënt mocht na de onderzoeken weer

neergezet, waaronder de sjoelbak. Ik vroeg

naar levensverhalen, zorgen en twijfels

naar huis, maar moest wel in isolatie op

haar of ze wilde sjoelen. Maar ze zei: ‘Nee,

helpt. Sommige familieleden besloten

haar kamer verblijven. De positieve uitslag

ik zit hier goed’.” Dat waren haar laatste

om uiteindelijk toch niet langs te komen.

van de test kwam de volgende ochtend.

woorden. Daarna is het heel snel gegaan.

Wat hun keuze ook was, dat begrepen en

Chantal: “Ik belde direct de manager om

Ze had veel pijn. Ik heb toen met de familie

respecteerden we.”

te overleggen over hoe verder. Er kwam

gesproken en gevraagd ‘Wat is jullie wens?’

een coronacrisisteam op de locatie. Het

We hebben besproken dat ze in haar eigen

team regelde alles, waaronder de inzet van

vertrouwde omgeving zou blijven. De cliënt

persoonlijke beschermingsmiddelen.

was 65 en dat is al op hoge leeftijd voor

ACHTERGROND |

Maak moeilijke keuzes niet alleen

Het is ook heel mooi als je kunt laten zien

Het werk ging gewoon door, maar de angst,

Annemieke: “De vraag over hoe je het best

dat je het als medewerker ook ingewikkeld

verdriet en onbegrip bleven in mijn hoofd

om kunt gaan met dit soort moeilijke keuzes

vindt en dat het je raakt. Je kunt bijvoorbeeld

doorgaan.

leeft bij veel begeleiders. Het meest belangrijk

best zeggen: ‘Ik vind het heel moeilijk, maar

is dat je het gesprek samen voert. Je moet

ik weet het ook even niet.’ Die openheid is

Verbondenheid

herkennen en erkennen dat het niet makkelijk

een voorwaarde om goed je werk te kunnen

We hadden oog voor elkaar, wat erg prettig

is en dat je het niet alleen hoeft te doen.

doen.”

was en waardoor we als team heel erg hecht

Samen keuzes maken zorgt ervoor dat het draaglijker wordt.”

zijn geworden. De afgelopen periode zou je Impact

kunnen zien als teambuilding. Onze manager

Het overlijden heeft op Chantal persoonlijk

gaf in een evaluatieoverleg aan dat er niets

Gedoseerde en open communicatie

diepe indruk gemaakt. “Er overleed kort

zo goed werkt voor de verbondenheid in een

Verder is communicatie met familie heel erg

daarna een tweede cliënt op de locatie. Ik

team dan een cliënt die komt te overlijden.

belangrijk. Annemieke: “Samen sta je voor

kreeg nachtmerries en kon niet meer aan iets

En daar heeft hij, hoe gek het ook klinkt, gelijk

moeilijke keuzes. Je moet als begeleider altijd

anders denken. Hiervoor heb ik hulp gekregen

in.”

proberen aan te sluiten bij de emoties of

van een psycholoog. Voor ons als team was

gevoelens die er op dat moment zijn. Je moet

het ook een moeilijke tijd.

oog hebben voor en luisteren naar de ander.

33

| WAARDENWERK TIJDENS CORONA

34

WAARDENWERK TIJDENS CORONA |

Leven vol betekenis in coronatijd DOOR NADINE VAN ASPEREN | PROGRAMMALEIDER WAARDENWERK EN KWALITEIT

Ook, of misschien wel juist, in uitzonderlijke tijden geven kernwaarden richting aan de invulling van ons werk. Deze gedeelde waarden helpen ons om keuzes te maken in een wereld die er ineens totaal anders uit ziet. Want als alles anders is, hoe dragen we dan bij aan een leven vol betekenis? Soms is het waardenwerk heel zichtbaar, vaak zit het in kleine dingen en in onverwachte situaties. In het actie-onderzoek (pagina 26 en 27) en verschillende reflectieve bijeenkomsten zien we dat ook terug.

Ontmoeten

we zoveel mogelijk samen met de mensen

bezoek ontvangen en niet meer naar de

De kernwaarde ontmoeten gaat vooral over

die belangrijk zijn voor de cliënt. Daarbij

dagbesteding, is heel onwerkelijk. Het past

de relationele afstemming tussen mensen.

balanceren we tussen belangen, waarden

ook niet bij hoe we willen werken. Inmiddels

Hebben we echt oog voor de ander en is

en behoeften van alle betrokkenen. In 2019

gaan we naar steeds meer maatwerk, in

er tijd voor oprechte aandacht? Ingesleten

hebben we stil gestaan bij ambachtelijke

oplossingen en ook in uitzonderingen. De

gewoontes kunnen een goede ontmoeting

afstemming en wat er gebeurt als deze

eerste weken waren redelijk duidelijk, dat

en afstemming in de weg staan. Nu de

afstemming faalt (Simon van der Weele).

was voor de een prettig en voor de ander

routine weg is, geeft dit ruimte om stil te

Op de waardendag komend najaar zijn

juist lastig. De RIVM richtlijnen naleven

staan bij wat we doen. Meerdere collega’s

deze relevante thema’s emotiearbeid

bracht hoe dan ook nieuwe uitdagingen

hadden door het wegvallen van activiteiten

en ambachtelijke afstemming opnieuw

in de begeleiding. Een cliënt die toch op

meer tijd en aandacht voor echt contact

onderwerp van gesprek.

bezoek gaat bij vrienden, de 1,5 meter

met de cliënt.

afstand die niet lukt, het ondersteunen bij Ontwikkelen

contact op afstand met familie waarbij de

Het gaat niet alleen om de ontmoeting

Het zetten van ontwikkelingsstappen, groot

relatie onder druk kwam te staan. Rondom

tussen cliënt en begeleider. De cliënt heeft

of klein, kan dat in coronatijd? Begrenzing

deze situaties zijn steeds door reflectie en

ook andere contacten die belangrijk zijn en

blijkt ook tot creativiteit te leiden. Het

in samenspraak afwegingen gemaakt.

bijdragen aan de kwaliteit van zijn bestaan.

biedt mogelijkheden om (opnieuw) te

De afgelopen tijd hebben we gezien hoe

onderzoeken waar de ander vandaan komt

Hoe medewerkers het bieden van

groot de impact is als deze contacten

en wat voor hem echt belangrijk is. En dan

ondersteuning in coronatijd hebben ervaren

begrensd worden. Schrijnende verhalen

samen zoeken naar nieuwe oplossingen.

onderzoeken we nog verder. Ook zijn we

waarin we proberen bij te dragen aan

Een mooi voorbeeld is het beeldbellen. Zelf

op zoek naar ervaringen van cliënten en

veiligheid voor iedereen en tegelijk weten

heb ik met cliënten het kwaliteitsrapport

verwanten. De interne actie-onderzoekers

hoe belangrijk contact met anderen is. De

digitaal besproken, wat een mooie ervaring!

werken hiervoor samen met Team SAM

verhalen die we hierover lezen in het actie-

Gaaf om te zien hoe goed dat ging.

(ons team van ervaringsdeskundigen)

onderzoek maken weer duidelijk hoezeer

dat onderzoek doet onder cliënten en

ons werk ook emotiearbeid is. We moeten

Ondersteunen

verwanten. De opbrengsten nemen we mee

afwegingen maken waarvan we zien dat het

Ondersteunen is maatwerk en

als input voor de verdere invulling van het

pijn doet en soms niet begrepen wordt. Dat

samenwerken. Dat er dan ineens voor een

waardenprogramma.

is ingewikkeld. Deze afwegingen maken

hele groep iets beslist wordt, zoals geen

35

| RAAMPORTRETTEN

Rick Nederstigt

“

Hé Rick, jij kunt toch zulke mooie foto’s maken?

Wanneer zet je mij erop?” Zo klonk het op een ochtend vanuit het venster toen ik langs locatie

De Groene Bogen liep. Ik woon daar dichtbij en enkele cliënten kennen mij omdat ik er wel eens als vrijwilliger werk en graag een praatje met hen maak”, vertelt fotograaf Rick Nederstigt. Het was eind maart, de deuren van Aveleijn bleven dicht. Voor mij, maar ook voor de cliënten. Dus zei ik: “Karima, ik fotografeer jou door het raam, oké? En zo ontstonden de eerste raamfoto’s in een serie van maar liefst 50 portretten.

“Elke foto vertelt z’n eigen, stille coronaverhaal. De mooie glimlach verraadt het plezier van dat moment.

En de reflectie in het glas toont een stukje wereld dat lange tijd het enige uitzicht vormde. Ook in praktische zin voelde ik de begrenzing en het gemis aan écht contact. In gebarentaal probeerde ik uit te leggen wat ik ging doen en vroeg ik om iets naar links of rechts te kijken bijvoorbeeld.”

Expositie in AtelierZ Na fotografie van cliënten bij De Groene Bogen, ging het als een lopend vuurtje rond. “Gelukkig ben ik inmiddels weer lekker druk als zelfstandig ondernemer, maar de eerste weken werden alle opdrachten uitgesteld of afgezegd. Dus ja, tijd genoeg om op pad te gaan langs verschillende locaties.

Activiteitenbegeleiders belden of ik langs wilde komen. En zo maakte ik foto’s bij De Hoesstee en ’t Veldhoes in Enschede, maar ook bij De Elsmors en Tuindorp in Hengelo. Of cliënten nieuwsgierig waren naar het resultaat? Nee, meestal niet. Het ging hen vooral om de activiteit. Als ik de foto’s terugkijk, ben ik trots op het resultaat. Het is een indrukwekkende en ontroerende serie die goed weergeeft hoe het leven in quarantaine zich afspeelde. Inmiddels heb ik contact met de mensen van AtelierZ aan de Steynstraat in Hengelo. Ik richt graag met hen een expositie in. Als dat lukt, hoort u hier zeker meer van.”

36

RAAMPORTRETTEN |

37

| RAAMPORTRETTEN

38

RAAMPORTRETTEN |

39

| RAAMPORTRETTEN

40

RAAMPORTRETTEN |

41

| CORONA-EDITIE

 REAGEREN? Dat kan via communicatie@aveleijn.nl