Duurzaam Aveleijn by Aveleijn

DUURZAAM AVELEIJN 2020 EDITIE 1

Duurzaamheid bij Aveleijn

Hoe Aveleijn bijdraagt aan een duurzame wereld!

Lang hebben we genoten van modernisering, vooruitgang, onbeperkte groei en technologische ontwikkeling. Met behulp van wat onze aarde te bieden had, hebben we in bepaalde delen van de wereld een enorme welvaart bereikt. Het besef daalt steeds meer in dat hier grenzen aan zijn. Er dreigt uitputting van onze aarde en de atmosfeer eromheen. De balans tussen ‘geven en nemen’ is – zeker in de periode na de industriële revolutie - verstoord geraakt. De aarde is niet meer in staat om zelfstandig de natuurlijke bronnen te herstellen die wij mensen hebben verbruikt. Vijftien jaar geleden kwam de documentaire “An inconvenient truth” van Al Gore uit. De film heeft vandaag nog niets van zijn zeggingskracht verloren. Het is een indringende oproep om te werken aan de zichtbare en onzichtbare impact die de verstoring van de balans tussen mens en natuur. Nog onlangs – in juli van 2020 – kwam de realiteit weer in het nieuws. Het Milne-plateau in de Noordelijke IJszee bij Canada met een oppervlakte van 290 km2 en een centrale dikte van meer dan 100 meter brak in juli van dit jaar in tweeën. Meer dan 40% van het plateau stortte in binnen twee dagen. Een ernstig signaal dat de opwarming van de aarde nu zelfs sneller plaatsvindt dan wetenschappers in hun voorzichtige modellen berekenden. En wie kent niet de foto’s van prachtige stranden ver weg en dichtbij waar onvoorstelbare hoeveelheden plastic aanspoelen, de ‘plastic soep’ die in de oceanen rond drijft of de kaalslag in onze ‘groene longen’, de oerbossen van onze aarde.

VOORWOORD De mens heeft zichzelf herstellende ecosystemen verwoest en daarmee de natuurlijke cyclus van de aarde veranderd. Wij vinden dat wij de morele plicht hebben om bij te dragen aan het herstel van de balans tussen mens en natuur, voor onze kinderen en kleinkinderen, maar ook om de missie van onze organisatie Aveleijn in de toekomst te kunnen waarmaken. Het is tijd om anders te kijken, anders te denken en anders te doen. Aveleijn is een waardengedreven organisatie. Ons Waardenprogramma is ons kompas als het gaat om het bijdragen aan een betekenisvol leven voor onze cliënten. Ons waardenprogramma strekt zich ook uit tot de opdracht om bij te dragen aan een duurzame samenleving. Het bijdragen aan herstel van de balans tussen mens en natuur, de zorg voor de aarde waarop wij leven, rekenen wij tot onze maatschappelijke opdracht juist om het leven vol betekenis ook op de lange termijn vorm en inhoud te kunnen geven. De uitdaging die voor ons ligt is groot. De klimaatagenda van de overheid richt zich op alle domeinen van onze samenleving. De duurzaamheidsopdracht is niet alleen een opdracht voor de grote industriële of agrarische bedrijven. Ook de zorg kan en moet een betekenisvolle bijdrage leveren. Alleen door het samen te doen, kan het herstel van de balans mogelijk worden. Binnen onze beïnvloedingsmogelijkheden dragen wij bij aan het grote geheel. En we zijn daarin met velen! Met meer dan 200 andere organisaties ondertekenden wij de Green Deal in de zorg. Deze gezamenlijke inspanning zorgt immers voor het verschil. De opgaven vanuit de Green Deal geven richting aan ons duurzaamheidsprogramma.

We vormen daarbij met onze cliënten, medewerkers, vrijwilligers en al hún relaties een grote community. Wij kunnen samen vele steentjes bijdragen aan een duurzame toekomst voor onszelf én Aveleijn! Het duurzaamheidsprogramma van Aveleijn kwam aarzelend op gang, maar raakt steeds meer verankerd in onze doelstellingen en activiteiten. In dit boekje kunnen jullie lezen wat we tot nu toe gedaan hebben en welke stappen en stapjes inmiddels zijn gezet. De inspanningen die we tot nu toe hebben geleverd, proberen we in enkele feiten en cijfers weer te geven. Deze laten zien dat we nog aan het begin van de noodzakelijke transitie staan. Ook Aveleijn heeft in de komende jaren nog vele stappen te zetten. In dit boekje geven we ook ons enthousiasme en onze energie op dit onderwerp een plek. Het is onze vertaling van werk dat deugt én deugd doet!

Susanne Bentvelsen

Lid Raad van Bestuur /Ambassadeur Green Deal in de Zorg

Willem den hartog

Voorzitter Raad van Bestuur

Duurzaamheid bij Aveleijn

INHOUD

2 Voorwoord Raad van Bestuur

6 Inleiding

6 Elke dag een beetje groener 8 Green Deal Duurzame Zorg Aveleijn en de Green Deal Duurzame Zorg

10 Reductie co2

10 Hoe maken we het leuker? 11 Zonnepanelen bij Aveleijn

12 "Doe jij wel even die radio uit voordat je weg gaat?â&#x20AC;?

14 Circulariteit

14 Herbruikbare make-up doekjes

15 Een milieuvriendelijke houtkachel

Reductie medicijnresten

Hoe reduceer je medicijnafval? Gezonde leefomgeving

Igor en Thomas in gesprek met Tijmen

19 Minder vlees bij de Schors20

Een kweekkas bij de Akkerstaf

Green team

Campagne Green Team Aveleijn

"Jee, wat een eye-openers in dat Green Team" Bewustwording

24 Onze zorg is opgewekt 25 Middelen die zijn ingezet

Facts and figures

Mike van team Sam

Colofon Redactie Susanne Bentvelsen, Edward van Nielen, Ellen te Riele, Leah Masselink. Met bijdragen van en dank aan Bram Entrop, Jana en Wilma van â&#x20AC;&#x2DC;t Meera, Manuela, Sylvia en Richard van De Wielewaal, Johan en Frank van De Werkplaats, Merel Arentsen, Marleen Hassing, Mike van Team SAM, Michelle Hieltjes, Marieke en Shirley van het Green Team, Tijmen Sissing, Thomas en Igor, Gizem van De Schors. Beeldmateriaal Marlie Koggel en Leah Masselink Ontwerp, en realisatie Leah Masselink Druk GI Business Promotors Contact communicatie@aveleijn.nl

Duurzaamheid bij Aveleijn

Elke dag een beetje groener

In oktober 2018 heeft Aveleijn, samen met onder meer andere (zorg)organisaties, overheden en brancheorganisaties de ‘Green Deal Duurzame zorg voor een gezonde toekomst’ ondertekend. De inzet is het versnellen van de verduurzaming van de zorgsector. De partijen verduurzamen door het terugdringen van de CO2 uitstoot, meer circulair werken, minder medicijnresten in het water en het creëren van een gezonde leefomgeving voor cliënten en medewerkers. “Afspraken die één op één aansluiten bij het Klimaatakkoord”, vertelt Edward van Nielen, manager vastgoed bij Aveleijn. “Onze bestuurder, Susanne Bentvelsen is ambassadeur is van de Green Deal Duurzame zorg. Zij heeft duurzaamheid in haar portefeuille en vroeg mij om kartrekker te zijn van verduurzaming binnen Aveleijn. In mijn werk was ik al bezig met energiezuinige gebouwen en het opwekken van energie. We kennen de energieprestaties van elke locatie en duurzaamheid heeft een prominente plek gekregen in het vastgoedbeleid. Maar,… duurzaamheid gaat over veel meer dan alleen vastgoed”, weet Edward.

INLEIDING Beginnen bij bewustwording Een van de eerste acties die Edward ondernam was daarom het samenstellen van een ‘Factsheet’. “Een eenvoudig te lezen interactieve pagina met feiten over het klimaat. Door de links naar filmpjes, maakt het je snel wegwijs in de wereld van CO2, het broeikaseffect en de stijging van de zeespiegel. Sinds oktober 2019 staat deze Factsheet met klimaatfeiten op ons portaal.” In die periode startte ook een groepje studenten vanuit Saxion. “We vroegen hen om in kaart te brengen waar kansen liggen voor Aveleijn om te verduurzamen én hoe we acties die we ondernemen, meetbaar kunnen maken. Ze hebben een mooie start gemaakt en in het nieuwe studiejaar neemt een volgende groep studenten het stokje van hen over.” Edward begon in 2013 bij Aveleijn. Hij studeerde bouwkunde, aanvankelijk omdat hij architect wilde worden. “Ik houd er van om iets te creëren”. Via verschillende banen binnen de bouwsector kwam hij in 2002 bij een adviesbureau terecht. Deze was gespecialiseerd in huisvesting voor zorgorganisaties. In de 10 jaar daarna werkte Edward als adviseur en projectmanager voor verschillende zorgorganisaties door heel het land. Tot hij eens wilde voelen hoe het zou zijn om in een zorgorganisatie te werken. Zo startte hij begin 2013 bij Aveleijn, wat tot dat moment geen vastgoed expertise in huis had.

Zoals de indianen doen “In 2016 raakte ik geïnspireerd door een prachtig verhaal over een indianenstam. In plaats van ‘boven de natuur te staan’ voelen zij zich onderdeel van de natuur. Daardoor gaan zij veel bewuster om met hun leefomgeving. Ze nemen grondstoffen die ze nodig hebben en geven terug wat goed is voor de aarde. Alles voor behoud van de juiste balans. Het opperhoofd luistert bij elk belangrijk besluit dat hij neemt, naar zijn ouders, grootouders en overgrootouders. “Wat zouden zij ervan gevonden hebben als ik nu dit besluit zou nemen?” Tegelijkertijd luistert hij ook naar z’n kinderen en kleinkinderen om te horen wat zij zouden willen met het oog op de toekomst. Zo gaat het ook met verduurzaming”, zegt Edward. “Geen kort succes, maar lang geluk, zou je kunnen zeggen.” Duurzaamheid in de praktijk Edward woont met zijn vrouw en twee dochters (14 en 16 jaar) in Zevenaar. “Thuis maak ik op microniveau mee, wat de omslag naar duurzaam leven betekent. “En nee, het wordt me zeker niet altijd in dank afgenomen als ik thuis demonstratief het papier of plastic uit de afvalbak vis”, lacht hij. “Wat ik wel geleerd heb thuis, en ook bij Aveleijn, is dat het acceptatieniveau om duurzaam te handelen, veel groter wordt als het gemakkelijk is.

Dus een papierbak op een logische plek neerzetten. Dan gooit iedereen daar ook echt het papier in. Inmiddels heb ik ook al heel wat lekkere en makkelijke vegetarische recepten verzameld. Of we eten gewoon wat minder, dat is ook nog eens gezonder!” Nu, vandaag en morgen En zo streeft Edward ook binnen Aveleijn naar de juiste balans. “Hoe kunnen we door kleine veranderingen, die niet vervelend zijn of ten koste gaan van veiligheid en plezier, toch duurzamer omgaan met onze leefomgeving. Na een bijeenkomst met medewerkers, cliënten en verwanten over duurzaamheid hebben we vijf hoofdthema’s onderscheiden: voeding, afval, mobiliteit, groene leefomgeving en gebouwen.” Edward stelde een Green Team samen binnen Aveleijn. De mensen in dit team zijn allen ‘eigenaar’ van een thema. Op pagina 22 lees je over het Green Team van Aveleijn.

Duurzaamheid bij Aveleijn

green deal duurzame zorg Aveleijn en de green deal voor duurzame zorg

Zorgorganisaties gebruiken veel energie, voedsel en grondstoffen. Daarmee draagt de zorgsector bij aan vervuiling van het milieu. Daarom startte de Nederlandse overheid in 2011 met de Green Dealaanpak. Hiermee will zij initiatieven in verschillende sectoren, die de samenleving vernieuwen en verduurzamen de ruimte geven. In de Green Deal Duurzame zorg staan afspraken over het verminderen van de impact van de zorgsector op het milieu. ‘Duurzame zorg voor een gezonde toekomst’ luidt de slagzin. Het doel is om de gezamenlijke verduurzaming te versnellen. Susanne Bentvelsen ondertekende de deal namens Aveleijn. Vier pijlers De Green Deal Duurzame Zorg kent vier pijlers. Elke organisatie formuleert aan de hand van deze pijlers eigen doelen: • CO2-uitstoot terugdringen met 49% in 2030; • circulair en maatschappelijk verantwoord inkopen; • minder medicijnresten in het drinkwater; • gezondheid bevorderende leefomgeving. CO2-uitstoot terugdringen met 49% in 2030 In 2030 moet de CO2 uitstoot van de zorg 49% minder zijn dan in 1990. Dat doen organisaties door maatregelen te nemen voor bestaande en nieuwe gebouwen, vervoer en energiebesparing. Vanaf pagina 10 lees je hoe Aveleijn te werk gaat. Zoals in het klimaatakkoord staat, moeten organisaties in 2050 op een klimaat neutrale manier werken. Dat geldt ook voor de zorg.

Circulair en maatschappelijk verantwoord inkopen Zoals eerder genoemd verbruiken zorgorganisaties veel grondstoffen. Denk aan voeding, geneesmiddelen, medische hulpmiddelen of bedrijfskleding. Deze pijler van de Green Deal Duurzame Zorg is er op gericht dat organisaties rekening houden met het recyclen en hergebruiken van producten. Daarnaast is verantwoord inkopen van goederen een groot onderdeel. Aandacht voor het milieu en sociaal-maatschappelijke aspecten is hierbij belangrijk. Op pagina 14 lees je over circulariteit bij Aveleijn. Minder medicijnresten in het drinkwater In de zorg wordt ook veel medicatie gebruikt. Medicijnresten eindigen soms in het riool en daarna in sloten en rivieren. Dat is slecht voor het milieu. Van zorgorganisaties wordt gevraagd goed te kijken naar de manier van inkopen en het recyclen van medicatie. Pagina 16 vertelt meer over hoe je medicijnresten kunt reducren.

Gezondheid bevorderende leefomgeving Een gezonde leefomgeving bevordert een gezonde leefstijl. Zorginstellingen schenken hier steeds meer aandacht aan. Denk aan meer mogelijkheden voor bewegen en ontspanning, of een mooi aangelegde tuin. Initiatieven van Aveleijn op het gebied van een gezonde leefomgeving lees je op pagina 18. Aveleijn en de Green Deal Duurzame Zorg Om de Green Deal Duurzame Zorg waar te maken is een duurzame manier van werken nodig binnen Aveleijn. De deal geeft richting aan acties en beloftes om cliënten en hun netwerk nu én in de toekomst op de juiste en duurzame manier te ondersteunen.

Aveleijn werkt daarbij niet alleen. Om onze impact te vergroten werkt Aveleijn onder meer samen met Saxion Hogeschool, VGN, Milieuplatform Zorgsector, RVO en de Omgevingsdienst Twente. We gebruiken de principes van de keurmerken zoals de Milieuthermometer Zorg en BREAAM om onze geplande maatregelen te toetsen. Op de volgende pagina’s zijn daarvan per pijler een aantal aansprekende voorbeelden uit opgenomen.

Aveleijn is een maatschappelijke organisatie en wil zoveel mogelijk een bijdrage leveren aan het creëren van een duurzame leefomgeving op de plekken waar wij actief zijn. Het is de maatschappelijke verantwoordelijkheid van Aveleijn om mee te werken aan de energietransitie die onderdeel is van de klimaatagenda. Het thema duurzaamheid heeft een prominente plek op de beleidsagenda en is een aanvulling op ons waardenprogramma. In de begroting van Aveleijn is een budget toegekend aan alle activiteiten die met duurzaamheid te maken hebben. De pijlers van de Green Deal Duurzame Zorg helpen om richting te geven aan acties die Aveleijn uitvoert.

Duurzaamheid bij Aveleijn

Hoe maken we het leuker, en hoe zijn we duurzaam bezig?

Volgens Bram Entrop is het verduurzamen van een organisatie altijd maatwerk. “Zo kun je allerlei energiebesparende maatregelen treffen. Denk aan zonnepanelen, isolatie en nog veel meer, maar hoeveel energie je wérkelijk bespaart, hangt af van de mensen die er wonen en/of werken en van de activiteiten die zij daar doen. Maak het leuk om samen te zorgen voor een gezonde toekomst, waarin we vriendelijk zijn voor het milieu én voor onszelf.” Bram Entrop, associate lector Duurzame Leefomgeving aan Hogeschool Saxion begeleidde sinds augustus 2019 vijf enthousiaste studenten bij Aveleijn. Opdracht was het verkennen van mogelijkheden om te verduurzamen, passend bij de Green Deal die Aveleijn ondertekende, en het meetbaar maken van ingevoerde duurzaamheidsmaatregelen. Inmiddels ligt er een uitdaging voor het volgende studententeam dat in het nieuwe schooljaar aan de slag kan. Leren in de praktijk Universiteit Twente bracht Bram Entrop, 40 jaar geleden geboren in Tiel, opgegroeid in Hintham, naar Oost Nederland. “Ik woon hier inmiddels langer dan dat ik ooit in Brabant woonde, maar die zachte gee blijft mijn afkomst verraden”, geeft hij lachend toe. Met zijn gezin woont Bram in Borne. Twee dagen per week geeft hij les en drie dagen per week besteedt hij aan onderzoek en begeleiding van studenten op Saxion. “Prachtig te zien hoe ambitieus Aveleijn ingestapt is in het geven van invulling aan de Green Deal en daarmee op weg is naar duurzame zorg. Binnen de sector is Aveleijn hiermee echt een van de voortrekkers. We verwachten dat Aveleijn op deze manier meer mensen weet te enthousiasmeren om zich in te zetten voor een gezonde toekomst. Zowel binnen als buiten de organisatie.”

REDUCTIE 2 Co Ideeën uitwerken Hij herinnert zich hoe de studenten zoekende waren in het begin. “Eigenlijk net als Aveleijn zelf, want wat is wijsheid als je het hebt over het implementeren en meetbaar maken van mooie duurzaamheidsdoelstellingen? Hoe spreek je de intrinsieke motivatie aan van mensen als het gaat over dit onderwerp, wat is werkbaar en reëel en hoe meet je de resultaten? Eerste actie van het lectoraat organiseerden we een workshop over dit thema en gingen in gesprek met bewoners en medewerkers. Zo’n 45 deelnemers dachten actief mee en tijdens de brainstormsessie ontstonden allerlei mooie ideeën. Een deel daarvan werd later concreet uitgewerkt door de studenten in hun project in samenwerking met bewoners en medewerkers. Verderop in het boekje lees je hoe studenten Verpleegkunde dat deden. Dashboard bouwen De studenten Bouwkunde zijn aan de slag gegaan met simulatie van energiebesparende maatregelen in woonvoorziening De Wielewaal in Enschede. Bij het meten van energieverbruik hebben ze gekeken naar de eigenschappen van verduurzaming, de impact daarvan op het gebouw en op de mensen die er verblijven.” Als voorbeeld noemt Bram Entrop de invloed van sedum als milieuvriendelijke dakbedekking. “De studenten onderzochten de invloed van het vasthouden van water op het gebouw, maar bijvoorbeeld ook wat dit betekent voor het klimaat binnenin het gebouw. Dit heeft mooie inzichten opgeleverd, maar… het vraagt ook nog verdere uitwerking”, glimlacht de associate lector. “Laten we zeggen dat er een mooie voorzet ligt voor een volgend studententeam. Het zou mooi zijn als zij kunnen gaan bouwen aan een dashboard, waardoor inzichtelijk wordt, aan welke wielen je moet gaan draaien, om sneller te komen tot de gewenste, duurzame effecten.”

zonnepanelen bij aveleijn

Op 21 locaties van Aveleijn door heel Twente liggen op dit moment 3.600 zonnepanelen. De panelen zetten licht om in elektriciteit. Op die manier hoeven Aveleijn locaties minder fossiele energiebronnen te gebruiken, wat bijdraagt aan een lagere CO2 uitstoot. Per jaar scheelt dat zoâ&#x20AC;&#x2122;n 900.000 KG CO2.

De Wielewaal in Enschede

De Zwaluwborgh in Borne

Duurzaamheid bij Aveleijn

"doe jij wel even die radio uit voordat je weggaat?”

Deelname aan de Energiestrijd ligt al weer even achter de bewoners van De Wielewaal, maar… het bewust bezig zijn met energie besparen heeft blijvende sporen nagelaten. “Als ik zie dat iemand weggaat zonder het licht uit te doen, of radio en televisie aan laat staan, dan zeg ik daar wat van. En dat blijf ik ook doen!” benadrukt Sylvia Bornebroek (55 jaar). “Leuk of niet, je moet gewoon even een rondje maken voordat je vertrekt. Anders verspil je energie en dat is hartstikke jammer.” Net als haar collega in de Energiestrijd, Richard Brongers (49 jaar), woont ze al zes jaar in De Wielewaal aan de Waalstraat in Enschede. “We zijn allebei in deze stad geboren. Het is hier fijn. Het pand is nieuw en goed geïsoleerd. Daardoor hadden we al wel veel pluspunten voor in de Energiestrijd”, vertelt Richard. Maar we konden ook nog zeker extra dingen doen. Zoals zonnepanelen op het dak en de verwarming een graadje lager. In de winter doe je dan gewoon wat eerder een trui aan.” Meer dan duizend euro bespaard! Locatie De Wielewaal deed als één van zes Nederlandse locaties van verschillende zorgorganisaties mee aan de Energiestrijd. Hoofddoel daarvan was om aantoonbaar zoveel mogelijk energie te besparen binnen drie maanden. De meting begon 18 december en eindigde op 18 maart 2020. “We zijn als tweede geëindigd. Een knappe prestatie” vindt ook secretaresse Manuela van der Mey. Zij ondersteunde de bewoners van locatie De Wielewaal als ambassadeur tijdens de Energiestrijd. “We hebben in drie maanden tijd samen €1.038 bespaard aan energiekosten. Wat een bedrag hé! Dat verbaasde onszelf ook best wel. “

REDUCTIE 2 Co En hoe? Vooral door bewuster om te gaan met energie. Door de organisatie van de Energiestrijd werd uiteraard rekening gehouden met de bijna nieuwstaat van dit pand. Anders zou het een kwestie zijn van appels met peren vergelijken. Zonnepanelen waren al eerder gepland, maar zijn in die periode geplaatst. “Wat we daaraan toegevoegd hebben in de vijf huiskamers van de bewoners is koken op inductie in plaats van op gas. In de hal hangt een digibord met tips om energie te besparen in de vorm van icoontjes zodat ze makkelijk te begrijpen zijn voor iedereen. “En vergeet niet de tips die wij elke maandagavond na het eten gaven aan de andere bewoners én aan de medewerkers,” zegt Sylvia. Energiebewust leven Richard herinnert zich de startbijeenkomst. “Iedereen kreeg een energiebesparende LED lamp. Inmiddels zijn alle ‘oude’ lampen vervangen in De Wielewaal.” Sylvia begint te lachen. “En we hebben tussendoor leuke activiteiten georganiseerd. We hielden een ‘energieke bingo’ met mooie sjaals en mutsen als prijsjes. Deze waren gebreid tijdens de dagactiviteiten. Zelf heb ik een hele mooie, warme trui. Als het koud is trek ik die aan. Bij warm weer doen we screens naar beneden. Dan hoeft de koelinstallatie niet zo hard te draaien. Door de Energiestrijd houden we veel meer rekening met van alles op de locatie. Het heeft onze manier van leven eigenlijk best wel een beetje definitief veranderd ja…”

Duurzaamheid bij Aveleijn

Herbruikbare make-up doekjes

Jana (begeleider) en cliënt Wilma maken samen bij dagbesteding ‘t Meera in Enschede herbruikbare makeup doekjes. Wilma vertelt:“We maken ze van badstof en katoen, zodat je ze later opnieuw kunt gebruiken. We hebben de doekjes eerst getest met mijn ambulant begeleider, zij vond dat het goed werkte.” Jana vult aan: “Bij ‘t Meera proberen we veel dingen te maken van hergebruikt materiaal. Het materiaal voor de make-up doekjes krijgen we bijvoorbeeld van iemand die textiel verkoopt. Cliënten vinden het leuk om met dit soort dingen bezig te zijn, het geeft meer betekenis aan hun werk. Wilma: “Ja, we maken zelfs tassen van oude spijkerbroeken, dat vind ik ook heel leuk om te doen!”

CIRCULARITEIT Alles is een co-productie tussen meerdere cliënten, een maakt de tekeningen, een ander maakt de borduursels en weer iemand anders maakt het aan elkaar met en naaimachine. Wilma: “Ik zit vaak achter de naaimachine. Het geeft me een goed gevoel om goed voor het milieu bezig te zijn. Thuis probeer ik ook afval te scheiden en doe ik oude kleding naar Het Goed.” Jana begeleidt het proces van de cliënten: “Het werk van de cliënten van ‘t Meera is langzaam en handgemaakt. Ik vind het heel belangrijk dat ze bewust bezig zijn met het uitvoeren van het werk. Het is mooi als ze er van leren. We hoeven niet te verdienen aan deze producten en willen graag bijdragen aan onze wereld. Een extraatje is dat met het maken van deze producten cliënten meer bewust worden over het thema duurzaamheid.”

Een milieuvriendelijke houtkachel

Bij dagbestedingslocatie De Werkplaats in Enschede werkt Frank (54) inmiddels al 15 jaar. Daar zijn cliënten vooral bezig met het bewerken van hout en industriële taken. Frank is samen met begeleider Johan de Bruin en een paar andere cliënten verantwoordelijk voor de houtkachel die de hele Werkplaats verwarmt. Frank vertelt: “Ik zorg ervoor dat al het hout dat de houtkachel in moet het juiste formaat heeft. Het moet tot kleine stukjes worden versnipperd. Het hout dat de kachel in gaat is vooral restmateriaal van de dagbesteding en van het timmerbedrijf dat naast ons zit.”

Johan vervolgt zijn verhaal: “Binnenkort komt er iemand om de gasmeter en bijbehorende apparatuur weg te halen, dan hoeven we ook geen vastrecht meer te betalen. Dat scheelt ook, we verbruiken toch geen gas meer.” Bij De Werkplaats zijn ze naast de installatie van de houtkachel ook op zoek naar hoe ze verder zo goed mogelijk kunnen verduurzamen als locatie. “Laatst is er iemand van een milieutechnisch bedrijf langs geweest voor een scan. We hopen dat we wat kunnen met de uitkomsten. Frank: “Hier passen toch prima allemaal zonnepanelen op het dak! ”

Johan vult Frank aan: “Doordat we ons eigen restmateriaal versnipperen en gebruiken voor de houtkachel hoeven we niet meer naar de stort, dat scheelt ons kosten. Daarbij verbruiken we sinds de komst van de kachel heel veel minder gas. Er stonden hier eerst heaters om alles te verwarmen. Dat kostte ons wel 5000 euro in de drie maanden. Nou, reken maar uit. Dat is heel wat op jaarbasis. Die kosten zijn nu ook een stuk minder. In de zomermaanden verbruikt de kachel minder en in de winter is hij wat harder aan het werk. Het werkt echt heel mooi.”

Duurzaamheid bij Aveleijn

REDUCTIE MEDICIJNRESTEN

hoe reduceer je medicijnafval?

De reductie van medicatieafval in water en het milieu is een van de onderdelen van de Green Deal Duurzame Zorg. Marleen Hassing van apotheek Dana, en van de Samenwerkende Apotheken Twente vertelt hoe je medicijnafval volgens haar het best kan reduceren. Dana is een van de apotheken die de medicativerstrekking bij locaties Aveleijn verzorgt. Begin aan het begin Marleen: â&#x20AC;&#x153;Het is vooral belangrijk dat zorginstellingen zich bewust zijn hoeveel medicatie er besteld wordt en op een slimme manier omgaan met de verwerking. Bij Aveleijn is dat vrij goed geregeld. Met het introduceren van Medimo, een applicatie voor toedienregistratie waarin makkelijk bestellingen worden gedaan en een overzicht wordt bijgehouden. Je kunt daarin als zorgaanbieder goed zien wat je bestelt en levert, en daar begint het mee. Voor het aanmaken van Medimo moest iedere locatie van Aveleijn weer even goed kijken welke medicatie er toegediend wordt en of dat nog wel klopt. Eerder was het zo dat zorgmedewerkers graag een voorraad van een medicijn hadden liggen, voor het geval dat er iets onverwachts gebeurde. Eigenlijk zonde, want dan ligt er medicatie die op een gegeven moment niet meer gebruikt kan worden. Nu leveren we elke week of maand, zodat er minder verspild wordt.

Medicijnafval Sinds begin 2020 hebben ook alle locaties van Aveleijn een medicatie retourbox. Met deze box kunnen locaties medicatie-afval verwerken op een verantwoorde manier. Elke locatie heeft een box en deze wordt op afspraak met de apotheek geleegd. In de box mag alleen het geneesmiddelafval, zoals strips met geneesmiddelen of medicijnflessen met restjes. Doosjes gaan gewoon bij het oud papier. Privacyafval wordt apart verwerkt. Door de medicatie retourbox en de bijbehorende afvalscheiding hebben we een stuk minder te verwerken. Afspraken In Nederland geldt heel lang afspraak dat wanneer medicatie voor het eerst gebruikt wordt, je maar voor twee weken mag bestellen. Daarnaast zijn er ook regels voor aflevertermijnen. Dat verschilt per medicatie. Het is dus vooral belangrijk dat er goede samenwerking is en duidelijke afspraken zijn tussen alle partijen die te maken hebben met medicatie. Samen kom je een heel eind!â&#x20AC;?

Duurzaamheid bij Aveleijn

Tijmen in gesprek met igor en thomas over trashpacken

Thomas en Igor interviewden Tijmen Sissing voor de editie van het cliëntentijdschrift die ging over duurzaamheid. Tijmen werkte eerder bij Aveleijn, maar is nu trashpacker. Overal waar hij komt ruimt hij rommel op en probeert hij zelf zo min mogelijk plastic te gebruiken. Snorkelen Tijmen vertelt: “In 2018 was ik in Maleisië. Daar ging ik op een prachtige plek snorkelen. Toen ik ineens iets voelde in mijn nek draaide ik me om. Ik zag vervolgens van alles drijven: plastic bekertjes, rietjes, tasjes en nog veel meer afval. Ik was verbijsterd, maar besloot er iets aan te doen. Ik begon met opruimen. Eerst alleen, daarna hielpen er steeds meer enthousiaste mensen mee.

GEZONDE LEEFOMGEVING Stichting Thomas en Igor waren nieuwsgierig hoe Tijmen zijn reizen kon betalen. Tijmen: “De kosten van projecten betalen we via de stichting die ik heb opgericht: Stichting Trashpackers. Als mensen of bedrijven projecten sponsoren, gaat het geld hier naartoe.” Afval scheiden Een volgende vraag van Igor en Thomas ging over het afval scheiden in Nederland. Doen we dat eigenlijk wel op de juiste manier? Tijmen: “We doen het in Nederland best goed. We betalen hier belasting zodat de gemeente vervolgens geld heeft om het afval op te halen. In veel andere landen hebben ze geen regelingen. Daardoor eindigt er zoveel op straat of in de zee. Heel jammer.” Tips Volgens Tijmen kan iedereen beginnen met het verminderen van afval. Al is het maar klein. Door bijvoorbeeld geen tasje meer aan te nemen in de winkel, je eigen waterfles te vullen of losse appels te kopen in plaats van voorverpakte. Meer weten over Trashpacken? Kijk op www.stichtingtrashpacker.nl

Een kweekkas bij de akkerstaf

In september 2019 werkten zes Saxion studenten aan de vraag: “Hoe kan Aveleijn verduurzamen?” Merel Arentsen (24) zit in het derde jaar van de opleiding verpleegkunde en was een van die studenten. Bezig met een vraag uit de praktijk Merel vertelt: “Samen met een andere student verpleegkunde, twee studenten bouwkunde en twee studenten electrical engineering hebben we bij Aveleijn ons triple S-semester gevolgd. Een semester waarin we vanuit Saxion bezig konden met een vraag uit de praktijk, ingestuurd door een organisatie uit de regio. Verduurzamen van Aveleijn Bij Aveleijn ging die vraag over het verduurzamen van de organisatie. Samen met een andere student verpleegkunde kwamen we op het idee om ergens een zelfvoorzienende tuin te realiseren. Om te achterhalen welke locaties van Aveleijn mee wilden doen en zich hiervoor leenden zijn we op pad geweest. Voor ons als verpleegkunde studenten was het extra leuk om te zien hoe het er bij Aveleijn op de locaties aan toe gaat.” Aan de slag Merel en haar medestudent kwamen uiteindelijk terecht bij dagbestedingslocatie De Akkerstaf in Enschede. Om goed duidelijk te maken wat er moest gebeuren, maakten Merel en haar medestudent een plan gemaakt en vroegen aan cliënten of zij mee wilden werken. Daarna werkten ze elke week samen in de tuin. “We hopen uiteindelijk dat er met de tuin zoveel mogelijk groente en fruit zelf kan worden gekweekt, zodat Aveleijn minder naar de supermarkt hoeft” vertelt Merle.

“Het was echt heel leuk om samen te werken met cliënten van Aveleijn, dat gaf echt wel meerwaarde aan dit project. Cliënten hielden zich vooral bezig met het zaaien en gereed maken van de tuin.” Al met al vond Merel het een leuk project .“De samenwerking met Aveleijn en de cliënten was goed en uiteindelijk ben ik zelf ook meer bewust geworden waarom duurzaamheid zo belangrijk is. Het is een thema dat toch wel heel erg speelt en waar we samen wat mee moeten. Volgens mij is het vooral belangrijk om te beginnen. Alle kleine beetjes helpen.”

Op pagina 10 in het interview met Bram Entrop lees je wat de andere studenten hebben bedacht.

Duurzaamheid bij Aveleijn

Minder vlees bij de schors

Jaarlijks stoot één koe net zo veel broeikasgassen uit als één auto die ruim anderhalf keer de aarde rondrijdt. Er is voor elke kilo vlees veel water en voer nodig. Allemaal niet goed voor een gezonde leefomgeving. Bij De Havezatesingel in Losser hebben Gizem (ondersteunend begeleider) en collega’s daarom een vleesloze dag geïntroduceerd. “Op dinsdagavond eten we vegetarisch.” Gizem vertelt: “In ons jaarplan moeten we altijd doelen opnemen, een daarvan is gezond eten. Samen met collega’s hebben we gebrainstormd over hoe we dat het beste konden invullen. We besloten toen om minimaal één keer in de week vegetarisch te eten en dat er minimaal één keer in de week vis op het menu staat. Het eten aantrekkelijk maken Toen we dit plan voor het eerst introduceerden vonden cliënten het soms vreemd dat ze geen stukje vlees kregen bij een maaltijd. ‘In soep hoort toch vlees?’ Wij hebben ze proberen uit te leggen dat elke dag vlees eten niet perse gezond is, en daarnaast ook niet goed voor het milieu. Te veel bewerkt vlees kan gezondheidsproblemen veroorzaken en als er minder vlees wordt geproduceerd komen er ook minder broeikasgassen vrij. Op dit moment zijn de cliënten er helemaal aan gewend. Het is voor hen vooral belangrijk dat hun avondeten lekker is en de vegetarische gerechten die we voorschotelen maken we zo aantrekkelijk mogelijk.

GEZONDE LEEFOMGEVING Andere mindset Iedereen eet mee, waardoor cliënten steeds gevarieerder eten en kennismaken met andere producten. Samen maken we van tevoren een maandmenu. We proberen steeds nieuwe dingen, en als iets bevalt zetten we het er net wat vaker op. Collega’s en cliënten kunnen recepten aanleveren. Het is niets anders regelen, alleen even een andere mindset. Daardoor eten we echt een stuk minder vlees. Reken maar uit: 2,5 kilo vlees minder per week, 10 kilo minder per maand, 120 kilo minder per jaar. Dat is nog best wel wat!” Uitbreiden Op dit moment zijn we nog niet bezig met het uitbreiden van het vleesloze menu naar meerdere dagen. De vegetarische dinsdag is er nog niet zo lang, cliënten hadden echt wel even tijd nodig om eraan te wennen. We zijn al heel blij met hoe dit gaat, alle kleine beetjes helpen!”

Duurzaamheid bij Aveleijn

GREEN TEAM AVELEIJN Campagne Green Team Aveleijn

Om binnen Aveleijn zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met het thema Duurzaamheid richtte Edward van Nielen het Green Team Aveleijn op. Hierin zitten verschillende collega’s die allemaal op een andere manier bezig zijn met duurzaamheid. In het Green Team heeft ieder een eigen thema: voeding, afval, mobiliteit, gebouwen, groene leefomgeving of communicatie. Het doel van het Green Team is om samen zoveel mogelijk acties te ondernemen die bijdragen aan ‘duurzame zorg voor een gezonde toekomst’. Het team daagt medewerkers uit om na te denken over vragen als ‘wat is mijn impact op de aarde’, hoe kan ik die met alledaagse keuzes verkleinen?’ of ‘hoe verwerk ik afval op een goede manier?’. Het is belangrijk dat de ‘community’ van Aveleijn, bestaande uit cliënten, medewerkers, vrijwilligers en hun relaties meedoen aan en bewust zijn van onze duurzaamheidsmissie. Het Green Team organiseert daarom ook een campagne die zich richt op duurzaamheid. Over die campagne lees je op bladzijde 25. Duurzaamheid is soms lastig, maar door samen te werken en waarde te hechten aan kleine stapjes komen we een heel eind! Wil je meer weten over het Green Team? Neem dan contact op met Edward van Nielen.

Marieke Zandvoort-franke

Gedrag en afval

Shirley Wolbers Gedrag en afval

Petra staijen

Voeding

nicoline van der zijde Voeding

Albert marsman

Groene leefomgeving

thijs mekenkamp Mobiliteit

edward van nielen Gebouwen

“Jee, wat een eye openers in dat Green Team.”

Shirley Wolbers heeft zich aangemeld voor deelname in het Green Team omdat ze duurzaam leven belangrijk vindt, maar…. geeft ze eerlijk toe; “tot op dat moment deed ik er zelf nog niet zoveel aan. Gooide bijvoorbeeld lege batterijen nog gewoon bij de rest van het afval. Oeps… ik durf het bijna niet hardop te zeggen. Tegelijkertijd weet ik, dat velen met mij, stiekem ook nog wel eens wat in de verkeerde afvalbak gooien. In korte tijd heb ik al veel geleerd in het Green Team. Nu al ga ik veel bewuster om met afval én ook met het voorkomen van afval. Bijvoorbeeld door standaard een boodschappentas mee te nemen, in plaats van plastic tasjes kopen in de supermarkt. Kiezen voor onverpakte groente en fruit… Kleine dingen, maar alle beetjes helpen.” Aan de slag met afval Shirley (27 jaar) is persoonlijk begeleider bij Dagactiviteitencentrum De Roos in Goor. Ze meldde zich aan met collega PB-er Marieke Zandvoort (33 jaar): “We hebben ondertussen samen één bijeenkomst in het Green Team meegemaakt via beeldbellen. Dat kon helaas niet anders door corona. Ook ik heb me bewust aangemeld, ik was al wat langer bewust bezig met milieu en duurzaamheid. Vorig jaar heb ik de driedaagse cursus ‘Aan de slag met afval’ gegeven aan cliënten”, vertelt Marieke.

“Centraal daarin stond het nadenken over; wat is afval, hoe kun je afval voorkomen en hoe kun je het scheiden. Ik heb hier leuke reacties op gehad en ben er ook in de praktijk mee aan de slag gegaan. Helaas zakt die kennis na verloop van tijd weer een beetje weg. Wel jammer, want de bewustwording ten aanzien van afval voorkomen en afval scheiden, was gegroeid bij iedereen. Mijn uitdaging is dan ook om vanuit het Green Team dit weer op te pakken en er voor mezelf en mijn omgeving, een ‘way of life’ van te maken.” Behapbaar maken “Wat we veel horen om ons heen is: ‘jeeh, we zijn al zo druk met zorg,… hoezo duurzaamheid? Moet we dat er ook nog bij doen?’ En die reacties begrijp ik heel goed”, zegt Shirley. “Maar dat is juist de reden waarom Green Team opgericht is. Nu verdiept een klein groepje collega’s zich in vijf duurzaamheidsthema’s, zonder daar de hele organisatie zwaar mee te belasten.” Marieke knikt: “Vanuit het Green Team hopen we collega’s en cliënten de komende jaren te inspireren met tips en goede ideeën die eenvoudig over te nemen zijn. Wijk kozen voor het thema ‘gedrag en afval’. Andere Green Teamleden richten zich op gebouwen, voeding, mobiliteit en groene leefomgeving. Shirley en ik gaan kijken wat iedereen gemakkelijk zelf kan doen en hoe kleine gedragsveranderingen al voordelen opleveren voor de afvalberg die, wat ons betreft, steeds kleiner wordt.”

Duurzaamheid bij Aveleijn

BEWUSTWORDING

Bewust raken

Op deze dagen kun je in 2020 iets extra’s doen voor een gezonde wereld. Doe jij mee?

Om cliënten, medewerkers en vrijwilligers

Dag van de opknapper

januari

februari

Op deze dag denk je na over hoe je met

enthousiast te krijgen voor duurzaamheid,

je spullen omgaat. Gooi jij snel wat weg? Of repareer je het en gebruik je

zijn er verschillende middelen gemaakt en

Bomen zijn heel belangrijk voor een gezonde aarde. Op deze dag is hier extra aandacht voor. Hoeveel bomen staan

minder energie.

er waar jij woont?

9maar15 t -

kost energie om dingen te

te knappen. Is er bij jou in de buurt iets

maken. Als je minder koopt,

georganiseerd? Dan kun je misschien

wordt er minder gemaakt.

meedoen.

Op deze dag deel je je eten. Er is genoeg voor iedereen.

bijvoorbeeld speciale duurzaamheidspagina’s.

Als we maar eerlijk delen. Kraanwaterdag.

oktober

september

Dag van de duurzaamheid Iedereen kan helpen de aarde gezonder te maken. Heel veel mensen doen al goede dingen. Misschien kun je meedoen. Bijvoorbeeld op 7 november met Kraanwaterdag.

van alle duurzame dagen.

World clean up day

ruimen we vooral zwerfafval op. Dat is afval

open dag. Breng jij wel eens iets naar een kringloop?

dat bijvoorbeeld op straat

Of koop je daar wel eens iets? Dan hoeft het niet

of in de bosjes ligt.

HOI

2019

en?

Weertomje...

in dithrift...

is niet slecht voor de aarde.

Ook geven ze deze dag iemand het Duurzame Lintje. En er is een duurzame troonrede.

Grotestraat 260 7622 GW BORNE

Jij

Retouradres: GW Borne raat 260, 7622 Aveleijn, Grotest

eiden

sch

GOED

Ga op deze dag met de fiets en

te zijn voor de aarde?

niet met de auto.

HET KLIMAAT FEITEN & CIJFERS

Aveleijn wil mensen met een beperking faciliteren bij een Leven vol betekenis. Om die belofte naar cliënten van nu én in de toekomst waar te maken is een duurzame manier van werken nodig. Om te begrijpen waarom zuinig met de aarde zijn daar zo belangrijk voor is, wordt uitgelegd in deze factsheet over het klimaat.

AVELEIJN?

DE OP BLADZIJ KIJK EENS

3 4

Alle cliënten van Aveleijn krijgen drie keer per jaar volledig in het thema duurzaamheid. Wil je deze bekijken? Dat kan via online.aveleijn.nl

Klopt het dat de aarde opwarmt? Ja, dat klopt. Sinds eind 19e eeuw is het gemiddeld 1 graad warmer geworden. – dat verschilt wel per regio, de polen warmen sneller op dan de rest van de wereld. Land sneller dan zee.

Komt dat door de mens? De mens speelt een hele belangrijke rol in de opwarming van de aarde, omdat we energie opwekken. Hierdoor stijgt de concentratie CO2 in de atmosfeer en dat versterkt het broeikaseffect.

Aveleijn cliententijdschrift een tijdschrift toegestuurd. Een van die edities stond

Wat is het klimaat? Het klimaat is wat je verwacht, het weer is wat je krijgt. Het weer verandert van dag tot dag. Het klimaat is het gemiddelde van het weer, gemeten over 30 jaar.

IS?

Hoe helpt

Wereld Fietsdag Moet je ergens naartoe?

Milieudag. Wat doe jij op deze dag op goed

factsheet over het klimaat vinden.

websites.

Waarom spo

windmolen!

juni

Meer dan 100 landen houden Wereld

binnen Aveleijn. Daar kunnen medewerkers ook een

interessante filmpjes of

maak je eigen

juni

Wereld milieudag

Je kunt doorklikken naar

Wat is

? DUURZAAMHEID

afval

product koopt?

koffer. Dit is een koffer met heel veel duurzame ideeën.

september

Deze is interactief.

tijdsc

MAARTJE?

de aarde dat je dat

pagina ingericht met informatie over duurzaamheid

nschede 31 januari

betekent het voor

mei

Dag van de eerlijke handel

Op het online portaal voor alle medewerkers is een

oen! waa

gelo cember

Op deze dag let je op wat je koopt. Wat

Portaal en factsheet

oor g

Ga v

dag van de aarde

9 Koop op deze dag alleen dingen die

de hele wereld afval

Op deze dag hebben veel kringloopwinkels een

april

bespaart zo energie.

duurzaam zijn. Het maken van deze dingen

opgeruimd. In Nederland

Kringloopdag

20.30 uur en 21.30 uur. Je

duurzame dinsdag

opnieuw gemaakt te worden.

winter

maart

Earth Hour Doe je lampen uit tussen

Op deze dag krijgt het kabinet de Duurzame Dinsdag-

Op deze dag wordt in

oktober

2020 1

maart

je minder gebruiken?

wat kun jij doen in

wereld voedseldag

Op deze dag is er extra aandacht voor water. Let jij goed op hoeveel water jij gebruikt? Kun

en 770 gram vlees.

Natuurwerkdag Vandaag is een dag om de natuur op

Op het portaal en de website vind je

met je buren.

wereld waterdag

Week zonder vlees

november

NietWinkeldag

oktober

Op deze dag maak je je buurt schoon. Het is fijn om dit samen met anderen te doen. Bijvoorbeeld

dan 130 liter water, 76 kilometer autorijden

Koop op deze dag niets. Het

landelijke opschoondag

In deze week eet je geen vlees. Je bespaart

november

gecommuniceerd.

Ook is er een poster gemaakt met een overzicht

Op deze dag trek je een warme trui aan.

opnieuw gemaakt te worden.

maart

boomfeestdag

Dan kan de verwarming lager. En dat kost

het langer? Wat je repareert, hoeft niet

Warme truiendag

Klik om te zien hoe klimaatverandering ontstaat.

Wat is het milieu? Het milieu is de natuurlijk omgeving: bomen, water en lucht.

Volgens officiële cijfers warmde Nederland met een kleine 2 graden op!

Klopt het dat de zeespiegel stijgt? Ja, dat klopt. De zeespiegel ligt 120 meter hoger dan in de laatste ijstijd (die was zo’n 12.000 jaar geleden).

Hoe werkt het broeikaseffect? De aarde warmt op door de stralen van de zon. Het aardoppervlak kaatst een deel van die stralen terug. Diverse gassen – zoals CO2 – absorberen een deel van die stralen. Deze geven ze af aan de atmosfeer en daardoor wordt het warmer

*Sinds 1890 steeg de zeespiegel voor de Nederlandse kust met 24 centimeter. Klik om te lezen wat de invloed van klimaatverandering op Europa is.

Waarom gaat het vooral over CO2? CO2 domineert de discussie, omdat het met afstand het grootste aandeel heeft in de – door de mens – uitgestoten broeikasgassen.

Het planten van bomen helpt CO2 uit de atmosfeer te halen. Wat weet jij over het klimaat? Klik op de boom om een korte quiz te spelen.

In Nederland staan zo’n 3137 windmolens.

8 De laatste twee jaar lukt het niet om dit vol te houden, dus stijgt de uitstoot weer.

Zonder het broeikaseffect zou het op de wereld -18 C zijn!

Waarom blijft de uitstoot stijgen? Ontwikkelingen die de uitstoot van broeikasgassen aanjagen zijn de groeiende wereldbevolking en de welvaart. Tussen 1999 en 2012 kwamen er 1 miljard mensen bij, daarna nog eens 700 miljoen. Doordat de welvaart ook groeit, stijgt de consumptie. Ondanks dit lukte het tussen 2014 en 2016 economische groei te realiseren zonder extra uitstoot. Er is efficiënter omgegaan met energie en geïnvesteerd in hernieuwbare energie. .

Onze zorg is opgewekt

Onze Zorg is Opgewekt neemt in het bewustmakingsprogramma ‘op avontuur met Buzz’ medewerkers en cliënten op een leuke en praktische manier mee in de wereld van duurzaamheid. Verduurzaming gaat immers verder dan alleen technische maatregelen; duurzaam gedrag is minstens zo belangrijk. Michelle Hieltjes van Onze Zorg is Opgewekt vertelt over het bewustmakingsprogramma bij Aveleijn. “Het doel van dit programma is om iedereen in aanraking te laten komen met duurzaamheid op een manier die bij hen past. Iedereen leert op een andere manier en daar spelen we op in met verschillende activiteiten en interactieve materialen. Ik ben tevreden als iedereen op zijn eigen manier iets meekrijgt van het bewustmakingsprogramma, variërend van een lach op het gezicht tot meer inzicht in eigen gedrag en duurzamere keuzes. Inventarisatie Om het bewustmakingsprogramma goed te laten aansluiten op genomen duurzame maatregelen en plannen voor de toekomst, zijn we momenteel aan het inventariseren bij Aveleijn. Door in gesprek te gaan met cliënten en medewerkers brengen we in kaart waar wensen en behoeften liggen op het gebied van duurzaamheid. Op basis van deze inventarisatie bepalen we de bouwstenen van het bewustmakingsprogramma. Activiteiten zijn bijvoorbeeld workshops in diverse thema’s, afvalprikkers gebruiken, een logeerknuffel met duurzame attributen op bezoek of plastic doppen sparen. Deze doppen worden dan weer gerecycled tot leuke, praktische cadeautjes zoals bloempotjes. Voor alle activiteiten geldt hetzelfde uitgangspunt: ‘samen kijken wat mogelijk is, zonder opgeheven vinger.’

Voor iedereen! De workshops zijn zo opgebouwd dat ze voor een grote groep cliënten interessant zijn. Tijdens de workshops maken we gebruik van onze zelf ontwikkelde, interactieve materialen die op verschillende manieren prikkelen. Bijvoorbeeld een Zonne-instrument of de Elektrotwist: een spel dat inzicht geeft in het energiegebruik van apparaten. Door op de knop bij een apparaat te drukken laten de lampjes zien of dit apparaat veel of weinig stroom gebruikt. Op deze manier kun je apparaten met elkaar vergelijken. Door vervolgens de plaatjes om te draaien zie je de duurzame alternatieven. Bijvoorbeeld de was ophangen in plaats van in de droger doen. Het is mooi om te zien dat iedereen tijdens zo’n workshop op zijn eigen manier aanhaakt. Sommige cliënten worden blij van het indrukken van knoppen, anderen vinden het leuk om te raden hoeveel energie apparaten gebruiken en een aantal cliënten gaat in gesprek over hun eigen gedrag. Medewerkers Medewerkers nemen we mee in het bewustmakingsprogramma door inzicht te geven in de impact van keuzes in het dagelijks leven. Vragen als “hoe ziet mijn impact op het milieu eruit?”, “ik wil verduurzamen, maar waar ligt de grootste slagkracht voor mij?”, “is elektrisch rijden altijd beter?” of “is het produceren van een laptop of het gebruik ervan schadelijker voor het milieu?” komen hierbij aan bod. Duurzaamheid moet immers leuk zijn en blijven voor iedereen!”

FACTS &

Duurzaamheid bij Aveleijn

2019

2018 Energielabels De staafdiagrammen rechts geven weer welke energielabels de gebouwen van Aveleijn hebben, naar rato van het oppervlak. In 2019 stijgt aantal gebouwen met een groen(er) label.

9% 1% 6% 8%

7% 5% 9%

24%

22%

13%

15%

40%

42%

Aveleijn verbruikte in 2019:

72.863.000

liter water

Elektrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s In 2019 schaften Aveleijn een aantal electrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s aan. Hiermee legden medewerkers 80.000 km af. Daarmee is 10.000 KG CO2 uitstoot bespaard.

FIGURES Elektriciteit (kWh per jaar) Deze staafdiagram geeft het elektriciteitsverbruik van Aveleijn weer. In het groen vind je de opbrengst van de zonnepanelen. In 2021 wekken die een kwart van de elektriciteit op.

2019 -5.000.000

2015

2016

2017

2018

2020

2021 2015

-4.000.000 -3.000.000 -2.000.000 -1.000.000 0 1.000.000 2.000.000 Eind 2021 heeft Aveleijn in haar locaties de traditionele verlichting vervangen voor 12.000 LED lampen Gas (m3 per jaar) In de staafdiagram lees je af hoeveel gas Aveleijn verbruikt, inclusief de prognose voor 2020 en 2021.

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021 2015

1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0

€2,5 MLN

Sinds het tekenen van de Green Deal heeft Aveleijn 2,5 MLN euro geïnvesteerd in duurzame toepassingen zoals, gasloze verwarming, zonnepanelen, inductie kookplaten en elektrische auto’s.

Duurzaamheid bij Aveleijn

Iedereen milieubewust

Hoe denkt Mike van Team SAM over duurzaamheid? Dit is Mike. Hij is 30 jaar en ervaringsdeskundige bij Team SAM van Aveleijn. Daar vertelt hij graag hoe het voor hem is om een beperking te hebben. Met zijn kijk op bepaalde thema’s inspireert hij anderen. Op dit moment helpt hij bijvoorbeeld, met een aantal andere Team SAM-leden, het Radboud UMC in Nijmegen met het maken van een website die begrijpelijk is voor iedereen. Ook denkt hij met FC Twente en Heracles mee hoe de G-voetballers het beste kunnen trainen met 1,5 meter afstand. Naast ervaringsdeskundige, werkt Mike bij een biologische boerderij in Borne. Deze boerderij verkoopt lokale producten. Een duurzaam initiatief met milieuvriendelijke en onbespoten groente en fruit. Mike vindt het belangrijk om bij te dragen aan een betere wereld. Hij vertelt: “Duurzaamheid is denk ik minder stroom verbruiken, gezonder leven en afval scheiden.” Daarnaast gaat Mike altijd op de fiets: “Dat is ook goed voor het milieu en gezond voor mezelf. Dan blijf ik ook nog een beetje in beweging.” Mike: “Bij mijn ouders moest ik altijd afval scheiden, daar heb ik geleerd dat het belangrijk is. Thuis, op de Aveleijn locatie vind ik het nog lastig om afval te scheiden. Ik heb niet zoveel ruimte voor meerdere prullenbakken in mijn eigen appartement. Buiten op de locatie staan wel drie containers. Ik zie soms afval op straat liggen en dat vind ik dan echt onbeschoft. Mensen kunnen toch best moeite doen om naar de prullenbak te lopen of het anders even bewaren. Plastic blijft bijvoorbeeld heel lang liggen. Het zou goed zijn als iedereen wat meer milieubewust was.”