ELKE BOCHT DE BAAS
Met zijn behendigheid, kracht, acceleratie en S-AWC vierwieltechniek zou de Mitsubishi Eclipse Cross PHEV hoge ogen gooien op het WK Shorttrack. Er is alleen geen onderdeel voor SUV’s, hoe sportief ‘ie ook is. Voor deze nieuwe rijbeleving moet je dus bij de Mitsubishi-dealer zijn. Ready?
Het gevecht van Peter Nauta en z’n gezin: verlangen naar de bel
Pruisscher doet zonder zeuren een stapje terug
Colofon
Hoofdredactie Eric Korver
Commercie Eric Korver
Fotografie Neeke Smit, Glenn Wassenbergh
Vormgeving Studio Konijn
Medewerkers Rijcko Treep Natasja Weber Lisa Deen
Druk Rodi Rotatiedruk BV
Oplage 20.000
Verspreiding Gratis via de ijsbanen en betere schaatsspeciaalzaken
Verschijning Maandelijks van oktober tot en met maart
Redactie 06-55866441
Mail redactie@schaatsnl.nl
Dynamiek
We staan weer aan de vooravond van een nieuw schaatsseizoen, en dat betekent dat dit eerste nummer traditioneel in het teken staat van de marathon. Zo’n vijf maanden lang zal het peloton weer langs de Nederlandse ijsbanen trekken, en vervolgens de ko ers pakken om te genieten van het natuurijs op de Weissensee en in Zweden.
Daar is niets nieuws aan.
Is er dan wel iets nieuw dit seizoen? Jazeker. Kijk naar de samenstelling van het peloton en er blijkt toch wel wat veranderd. Niet zozeer bij de mannen, waar de verhoudingen min of meer gelijk zijn gebleven. Dezelfde machtsblokken met hier en daar wat andere namen zullen het beeld van de wedstrijden domineren. Ook daar niets nieuws eigenlijk.
Maar dan de vrouwen. Er stond een klein pelotonnetje op het ijs van de Elfstedenhal afgelopen maart. Een kleine pelotonnetje vol vrouwen die afscheid namen van de sport. En daarbij niet de minsten. Ineke Dedden stond erbij, net als haar ploeggenote Merel Bosma. Twee rijdsters die de afgelopen jaren vaak het gezicht bepaalden van een koers, zeker op natuurijs.
En Irene Schouten natuurlijk. Al stond zij – misschien een voorteken – niet bij dat pelotonnetje met vertrekkers. Schouten bekeek dat tafereel van de kant, met in haar achterhoofd het idee dat ze haar beennummer zou behouden en zo dit seizoen af en toe nog eens op het ijs kon stappen. Maar daarbij hield ze geen rekening met haar eigen zwangerschap, die weliswaar meer dan welkom is voor de Noord-Hollandse, maar waarschijnlijk wel een streep zet door eventuele ambities op het ijs. Schouten moet pakweg half december bevallen, en dan lijkt het niks meer te worden.
Naast die drie waren er dus nog ink wat vertrekkers en dat heeft absoluut impact op het peloton.
In de voorbije weken spraken we veel rijdsters, en er was één woord dat regelmatig terugkwam. Dynamiek.
Ze zijn er allemaal benieuwd naar, die ’dynamiek’ in het vernieuwde vrouwenpeloton. Wie drukt nu de neus tegen het venster? Wie stapt in de leegte die Dedden, Bosma en Schouten achterlaten? Wie zal nu de koersen gezicht geven?
Uitgever
Korver Media
Langebuurt 41
1911 AT Uitgeest
T 06-55866441
E info@skatenl.nl
W www.skatenl.nl
Druk
Rodi Rotatie Druk
Visseringweg 40 1121AT Diemen
T 020-398 0808
NB Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Natuurlijk wordt er vooral gekeken naar Marijke Groenewoud, en dat is zonder meer terecht. Maar ook de nieuwe kopvrouw van Zaanlander zal er vaak niet zijn, weggetrokken door verplichtingen op de langebaan. En dan ontstaan er ineens allerlei vacatures in het peloton. Het wordt interessant te zien wat er dan gebeurt.
In ieder geval staat één ding vast: we krijgen een nieuwe Nederlands kampioene op natuurijs. Na acht seizoenen een ware dictatuur van Irene Schouten komt daar met zekerheid een einde aan. En dan staat er straks tien jaar na Mariska Huisman weer eens een andere vrouw met de krans om haar schouders.
Wat ook vaststaat: dat we weer een hele winter lang kunnen genieten van topsport in optima forma. We kunnen niet wachten.
Eric Korver
De Nederlandse titel van Bob de Vries wordt met het jaar specialer
De magie van winters Lapland beleef je in en om Luleå
Marco van der Tuin en zijn Tessa fietsen naar de andere kant van de wereld
Arianna
Roel Boek wil deze winter koersen met het mes tussen de tanden
door Eric Korver
APeter Nauta streed met gezin voor ernstig ziek zoontje
Verlangen naar de bel
ls marathonschaatser was Peter Nauta gewend aan uitdagingen. De stoere Fries ging nergens voor aan de kant, hield van de ontberingen, van het afzien. Maar negen jaar na zijn laatste wedstrijd stond Nauta voor de grootste uitdaging van zijn leven, samen met zijn vrouw Aukje Antsje. En nee, dat ging niet om ijs of om sport, maar om het gewone leven. Een ernstige ziekte van hun zoontje Hendrik wierp een schaduw over hun gezinnetje. Meer dan ooit verlangde Peter Nauta naar de verlossende bel.
Op het boerderijtje van Peter Nauta en Aukje Antsje net even buiten Makkum is het weer business as usual. Schapen, geitjes, kippen en zelfs een paar pauwen zorgen voor gezellig leven in de brouwerij. De kleine mannetjes Hendrik (4) en Ties (2) ravotten samen op het erf. Niets wijst meer op de ellende die zich bijna een jaar lang achter de voordeur afspeelde. Maar als Peter zijn verhaal doet, weet je al snel beter. De oud-marathonschaatser, die zes jaar lang op het hoogste niveau reed, neemt ons mee terug naar het einde van
Het gezinnetje Nauta weer gezond en gelukkig: Aukje Antsje, Ties, Hendrik en Peter. ,,Een gezinsleven hebben we afgelopen jaar niet gehad. Alles draaide om Hendrik.’’ (Foto Neeke Smit)
2023. Een jaar dat leek te worden afgesloten als alle andere: met gezelligheid, vuurwerk en gelukwensen. Maar over dat geluk hing meteen al een grauwsluier.
De kleine Hendrik, dan drie jaar jong, is al een paar weken niet lekker. Hij heeft buikpijn, en heeft moeite met zijn ontlasting. ,,Hij was al bekend met obstipatieklachten. Daar kregen we ook poeders voor om de ontlasting een beetje dun te houden. Dan was er minder kans op een verstopping’’, vertelt Peter. ,,Maar hij bleef last houden. Dan toch maar naar de huisarts, die adviseerde wat meer poeders te gebruiken en goed te drinken. We bleven doormodderen, gingen nog eens naar de huisarts, en nog maar eens. Met steeds hetzelfde advies. Maar Hendriks had pijn en de ontlasting kwam steeds moeilijker.’’
Buikpijn
Oudejaarsavond had veel gezelligheid moeten brengen met tal van vrienden bij Peter en Aukje Antsje in huis. Maar Hendrik was beroerd, had buikpijn en kon niet naar het toilet. Op Nieuwjaarsdag het volgende bezoek aan de dokter, en wéér weggestuurd. Tot het een dag later helemaal fout ging. ,,Ik had gewerkt, mijn ouders hadden opgepast. Hendrik had de hele dag niet gegeten of gedronken, vertelden ze. Ik nam hem op de arm mee naar de keuken, want een ijsje wilde hij wel, zei hij. Maar eenmaal daar begon hij
over te geven, en dat was allemaal ontlasting. Dat kwam er aan de bovenkant uit. Dan sta je heel raar te kijken. Ik heb meteen de huisarts gebeld en we konden met spoed komen.’’
Ze werden gelijk doorgestuurd naar Sneek, waar ook Aukje Antsje uit haar werk meteen naartoe kwam. Er werd een klysma geprobeerd, maar dat werkte niet. ,,Op foto’s en een echo was ook niks te zien. We moesten blijven voor een MRI-scan de volgende dag. Daar zagen ze het. In de lymfeklier bij zijn darm zat een tumor van meer dan vijf centimeter. Die zorgde ervoor dat de darm in elkaar schoof, waardoor er niets meer doorheen kwam.’’
Hij zwijgt even, slikt. ,,Dan krijg je het nieuws dat je jongen een tumor heeft. Man, ik króóp over de grond. Was nergens. De grond zakt werkelijk onder je voeten vandaan. Vreselijk, wat is dát erg. Je denkt dat je hem kwijtraakt, dat is het eerste wat door je heen gaat. Je denkt meteen het ergst, dat is verschrikkelijk naar.’’ Aukje Antsje bleef er rustiger onder. ,,Zij had al eens gezegd dat het ons alleen maar voor de wind ging. Een gelukkig huwelijk, ons boerderijtje, twee gezonde ’jonkjes’. Die had al het gevoel dat er een keer tegenslag moest komen. En dit was het dan. Natuurlijk waren we allebei verslagen, maar waar zij rust bewaarde, stortte ik helemaal in.’’
Niet wachten
Er werd meteen actie ondernomen. Al snel was er een ambulance die ze naar Utrecht bracht, naar het Prinses Máxima Centrum. ,,Daar wilden ze eerst kijken waar het precies zat en hoe groot het was. Het eerst plan was vervolgens medicijnen te gebruiken tot de tumor kleiner was en dán opereren. Maar een kwartiertje later waren alle artsen weer terug en de vrouwelijke chirurg gaf aan dat ze niet langer wilde wachten. Ze was bang dat de darm ging knappen. Als dat gebeurt, is het meteen kritiek. Ze zijn twee uur met hem bezig geweest, hebben alles verwijderd wat nodig was. Dat was goed gelukt. Daarna bleken er uitzaaiingen te zijn in andere lymfeklieren, maar niet in het hersenvocht of beenmerg. Dat konden ze met een kuur goed bestrijden.’’
De artsen vertelden Peter en Aukje Antsje dat er negentig procent kans was op genezing. Peter kon zijn geluk niet op. ,,Ik ben altijd positief ingesteld. Als ik negentig procent hoor, is dat bij mij honderd procent.’’ Zijn vrouw stond er anders in. ,,Die is dan wat zwaarder op de hand, was alleen maar bang dat Hendrik bij die tien procent zou zitten. Zij heeft echt wel een zware tijd gehad. We hebben geprobeerd elkaar er doorheen te helpen. Zij liet mij wat meer met beide benen op de grond staan, ik probeerde haar wat positiever te laten denken.’’ Een voorbode van wat hun huwelijk stond
te wachten. ,,Zoiets is meteen ook een enorme relatietest’’, verzucht Peter. ,,Je verwerkt het allebei op je eigen manier, maar je moet het uiteindelijk wel sámen doen. We zijn in dit jaar ook echt nog verder naar elkaar toegegroeid.’’
Zware tijd
Met het stellen van de diagnose begon het lange traject van werken naar herstel. In het geval van Hendrik betekende dat vijf chemokuren. ,,Een kuur duurde een week, daarna moest hij thuis drie weken herstellen, en dan kwam de volgende.’’ Een zware tijd, daar is hij duidelijk in. Zeker voor Hendrik, maar voor hen allemaal. ,,Door die chemo’s werd zijn weerstand afgebroken en was hij heel vatbaar voor alles. We waren daarom heel voorzichtig met bezoeken, maar kwamen zelf ook nergens. We wilden niet dat hij iets opliep. Daarnaast moesten we onmiddellijk naar het ziekenhuis als Hendrik koorts kreeg. Dat is een paar keer gebeurd en zeker de eerste keer waren we best in paniek. Meteen een tas pakken, Ties meteen aankleden want die moest naar opa en oma, en dan naar Leeuwarden waar direct een infuus werd aangelegd.’’ Peter en Aukje Antsje merkten hoe de zware chemo’s zijn tol eiste van hun kleine mannetje. ,,Ik heb er wel vaak aan gedacht dat straks die kanker weg zou zijn en hij dan ergens anders aan kwam te overlijden’’, verzucht Peter. ,,Zijn hele lij e werd aangetast door de bijwerkingen, ging gewoon kapot. Zijn slokdarm, darmpjes, slijmvliezen; alles ging stuk. Van mond tot kont, noemden ze dat al. Hij kon ook vijf maanden niet eten, heeft al die tijd sondevoeding gehad. Het was vooral slechts na de tweede en de derde kuur. Dat waren de zwaarste.’’
Impact
Ze zagen ook de invloed die alles had op hun jongste. Ties snapte er met zijn twee jaar natuurlijk weinig van, maar de impact was groot. ,,Op een gegeven moment wilde ik gewoon met hem naar buiten en zouden we zijn jas aan doen. Hij riep meteen ‘jas aan,
Peter Nauta als schaatser in 2014. In januari is hij terug op de Weissensee om te rijden voor KiKa. (Foto Neeke Smit)
Sponsor Peter
Peter Nauta schaatst straks in januari op de Weissensee de Alternatieve Elfstedentocht om geld op te halen voor KiKa, dat onderzoek naar kanker bij kinderen steunt. Een beetje steun kan Peter ook wel gebruiken bij zijn wens zoveel mogelijk geld bijeen te schaatsen. Wil je Peter Nauta en het onderzoek naar kinderkanker steunen? Scan dan de QRcode en sponsor Peter.
jas aan, jas aan’, omdat hij gewoon dacht dat het weer snel, snel, snel moest. Op dat moment hebben we gezegd dat het anders moest. Er ging eentje van ons mee met Hendrik, de ander bleef bij Ties. Halverwege de week wisselden we dan. Zo gaf dat hem meer rust. Weet je, alles draait in die tijd om Hendrik. Een gezinsleven heb je niet meer. Dan ben je weleens geneigd je andere kind wat minder aandacht te geven. Dat zijn we op een gegeven moment heel bewust van geworden, toen Ties eigenlijk ook niet meer alleen wilde gaan slapen. Want ja, dat ventje kan er natuurlijk ook niks aan doen. Je wilt hem ook de aandacht en liefde geven die hij verdient. Dat was in die hele tijd ook best moeilijk hoor.’’ Maar uiteindelijk doen de chemo’s wel wat ze moeten doen. Na de vierde kuur gaat Hendrik opnieuw door de scan en het resultaat is hoopgevend. ,,Er zat niets meer’’, zegt Peter. ,,Voor de zekerheid doen ze dan nog wel altijd de volgende kuur, want soms is het nog zo klein dat ze het niet kunnen zien. Maar ook na die vijfde was het resultaat van de scan goed. Toen konden ze hem schoon verklaren.’’
Emoties
Hij weet nog goed welke emoties hem overvielen bij het slechte nieuws op die derde januari. Maar hij weet óók nog heel goed welke onvoorstelbare vreugde hem overmande bij het goede nieuws na die laatste scan. ,,Als je dan hoort dat
Peter Nauta met Hendrik. ,,Als je hoort dat het goed, dan ben je zó blij. Daar kan geen geluksmoment in de wereld tegenop.’’ (Foto Neeke Smit)
het goed, dan ben je zó blij. Daar kan geen geluksmoment in de wereld tegenop. In vijf maanden tijd ben je echt door álle emoties gegaan met elkaar. Dat gevoel bij het slechte nieuws, dat heb je nooit ervaren. Maar het gevoel als het goed is, dat grijpt je ook. Dat blijft ook. Natuurlijk blijft Hendrik wel onder controle, want je houdt altijd de kans dat het terugkomt. Maar hoe langer het wegblijft, hoe kleiner die kans. En we hopen natuurlijk dat het nooit weer terugkomt.’’
Als schaatser keek Peter Nauta regelmatig reikhalzend uit naar de bel, zeker in die loodzware koersen op natuurijs. Maar nooit in zijn leven verlangde hij meer naar de bel dan nu, naar het symbolisch luiden van die bel in het Prinses Máxima Centrum als tegen dat je kindje genezen is. ,,Dat is echt een heel bijzonder moment. De opa’s en oma’s waren mee die dag, want ook zij hebben een verschrikkelijke tijd gehad. Heel de familie om ons heen. Het is ongeloo ijk hoeveel mensen dan voor je klaarstaan. Familie, maar ook vrienden. We hebben op een gegeven moment een appgroep aangemaakt, waarin vrienden aanboden elke dag warm eten bij ons te brengen. Aanvankelijk twijfelden we, maar we hebben het toch gedaan. Het is ongeloo ijk hoeveel rust dát gaf. Een fantastisch gebaar.’’ Lachend: ,,Ik heb weleens gevraagd of we dat niet konden doorzetten.’’ Hij is even stil. ,,Weet je, het is mooi dat we er nu zo over kunnen praten.’’
deren’’, weet Peter. ,,Dat zijn al indrukwekkende cijfers, maar ze willen met de genezing natuurlijk naar de honderd procent. Daarvoor is het onderzoek ook zo ongeloo ijk belangrijk. Had Hendrik dit vijftien jaar geleden gekregen, dan had het allemaal heel anders kunnen a open. In ieder geval was zijn kans dan een stuk minder geweest dan die negentig procent.’’ Hij heeft ook de keerzijde van de medaille gezien, de andere a oop. ,,Al die ouders hebben een ander verhaal, want elk geval is anders. Maar er zijn ook mensen die wel hun kindje hebben verloren. Dat is zó moeilijk. Heel dubbel. Dan heb je zelfs de neiging je schuldig te voelen dat het bij ons wél goed is afgelopen. We kregen naderhand ook een korte vakantie aangeboden, met kaartjes met VIP-behandeling voor Ouwehands Dierenpark. Waren we met twee gezinnen, maar dat andere gezin had zes weken daarvoor te horen gekregen dat hun zoon van een jaar of twaalf, dertien een hersentumor had en niet meer beter werd. Jeetje, dan sta je wel weer even met beide benen op de grond.’’
Weissensee
Kansen
Want vanzelfsprekend is dat uiteraard niet, al zijn de kansen van kinderen de laatste jaren ink gestegen. ,,Van de kinderen met leukemie geneest inmiddels 95 procent. Van de agressieve vorm die Hendrik had, herstelt negentig procent. In totaal geneest nu 81 procent van de kin-
Peter Nauta zet zich inmiddels ook in voor KiKa. Daarvoor keert hij straks in januari terug naar de Weissensee, waar hij zes jaar geleden als ploegleider voor het laatst was. Eerder zette hij zich al in met zijn collega’s van CRV door de KiKa Run in Almere te lopen en met de cast van musical De Tocht, waar hij heel lang meedraaide als gurant. Die laatste groep gaat naar de Weissensee. ,,We zijn in totaal met dertig guranten en hopen samen vijftigduizend euro bij elkaar te brengen voor onderzoek.’’
Ze rijden daar de Alternatieve, 200 kilometer. Voor Peter nog wel een dingetje. Lachend: ,,Ik was niet fantastisch op natuurijs, heb als wedstrijdrijder nooit de 200 uitgereden. Mij schoven ze meestal in het begin vooruit en dat waren de groepen die nooit de winnaar bij zich hadden.’’ Nu is hij vastbesloten wél het einde te halen. ,,Het gaat nu om een veel belangrijker doel. En als ik straks een keer kapot zit, dan denk je ’Wat kapot? Die jongen, die heeft wat meegemaakt. Wat nou pijn?’ En dan gaat dat me er doorheen helpen.’’
OKAY- INTERFARMS
ARoel Boek wil ook bij OKAY de aanval kiezen
Boek reed ook al mass-starts. ,,Dat helpt mijn snelheid te verbeteren.’’
Het mes tussen de tanden
an de hand van Casper Helling ontwikkelde Roel Boek zich de afgelopen jaren goed binnen de formatie van Port of Amsterdam. Hij liet zich vaak van voren zien, zoals hij zo graag doet. Daarmee schaatste Boek zich zodanig in de belangstelling dat hij deze winter uitkomt voor de formatie van OKAY-Interfarms. En Boek is razend enthousiast. ,,Ik heb het enorm naar mijn zin en ben heel benieuwd wat deze winter gaat opleveren.’’
Met op zijn been het nummer achttien waarmee ook ooit Rob van Meggelen furore maakte in het peloton drukte Roel Boek zeker ook afgelopen seizoen weer regelmatig zijn neus tegen het venster. Was er een serieuze aanval, dan kon je er bijna vergif op innemen dat Boek erbij zat. Het is de manier van rijden die bij hem past, stelt de Amsterdammer.
,,Het is ook wat Casper Helling me de afgelopen jaren heeft geleerd, om niet bang te zijn af en toe eens gas te geven. Zo zat ik er voorin al vaak bij, maar ik heb nog niet echt resultaten gereden. Ik zou graag met enigszins dezelfde rijstijl lekker in de aanval blijven gaan. Die ruimte wordt me ook geboden bij OKAY, en ik hoop dat dat dit jaar wel tot een uitschieter leidt.’’
Het leidde voor hem in ieder geval tot een uitnodiging van OKAY-coach Ron Neymann om eens een bakje ko e te doen. ,,Dat berichtje kwam vlak voor de Weissensee, en uiteindelijk hebben we daar inderdaad aan de ko e gezeten. De klik was goed, en een paar dagen later was het allemaal geregeld’’, vertelt Boek, die zich realiseert dat hij met zijn 27 jaar tot de laatbloeiers behoort. Lachend: ,,Bij mij komt alles rustig aan.’’
Niveau
Maar tijd voor rustig is er niet binnen de gelederen van zijn nieuwe team, waar hij straks aan de zijde mag koersen van mannen als Jeroen Janissen, Stefan Wol enbuttel, Bart Swings,
Yves Vergeer en Jorian ten Cate. Een mooi gezelschap, waarbij Boek al snel merkte dat het niveau hoger ligt en er meer van hem wordt verlangd. ,,Het was echt wel eventjes schakelen’’, verzucht hij. ,,Kijk, in de basis is het trainen voor het marathonschaatsen in grote lijnen wel gelijk. Maar het was echt wel even schakelen. Skeeleren ging een stukje hardere en nu in de eerste week op het ijs vliegen de snelle rondjes me om de oren. Ik denk dat ik nu al net zoveel sneller rondjes gereden heb als het hele vorig seizoen bij elkaar.’’ Maar dat is wel wat hij nodig heeft, geeft hij toe. ,,Ik ben me er wel van bewust dat ik niet de snelste van het peloton ben. Dat komt nu natuurlijk nog iets meer tot uiting in het verschil met de andere jongens, maar daarom werk ik er ook hard aan. Door de betere rijders om me heen hoop ik zelf ook naar dat niveau te groeien.’’
Finales
Die stap stond niet per se in zijn agenda. ,,Ik wil me altijd verbeteren, stop ook veel te veel moeite en energie in het schaatsen om stil te blijven staan in mijn ontwikkeling. Maar ik had niet de uitgesproken ambitie richting een andere ploeg te gaan en daar mijn heil te zoeken. Dit kwam op mijn pad, en die kans heb ik wel met beide handen aangegrepen.’’
Oók vanwege het karakter van de ploeg, legt hij uit. ,,Ik volg het marathonschaatsen al jaren. Niet alleen als schaatser, ook als liefhebber. En de stijl van OKAY vroeger er nu, dat is wel waar ik warm van werd langs de kant. In die jaren met Crispijn Ariëns en Frank Vreugdenhil hebben ze natuurlijk geweldige dingen laten zien met een aansprekende manier van koersen.’’
Lastig
Hij komt bij OKAY binnen met de bagage van drie jaar Topdivisie bij Port of Amsterdam, al brengt hij dat zelf terug tot twee jaar. ,,Het eerste jaar heb ik door Pfei er nauwelijks gereden.’’ In de andere seizoenen leerde hij echter volop. ,,Ik kreeg volop de ruimte en werd ook heel erg aangemoedigd om gewoon aan te vallen, zoveel mogelijk nales te rijden en dan maar te zien waar het schip strandt.
Had ik dat niet gedaan en altijd gekoerst met het hoofd in plaatsen van af en toe eens met het hart, dan was ik misschien wat meer pelotonvulling geweest, had ik nog steeds een superleuk jaar gehad bij de ploeg, maar had ik waarschijnlijk niet die extra stap kunnen maken die ik dit jaar bij OKAY hoop te maken.’’
Roel Boek leidt het treintje van OKAY-Interfarms. ,, De stijl van OKAY vroeger er nu, dat is wel waar ik warm van werd.’’ (Foto Timsimaging/Neeke Smit)
Begin mei stapte Roel Boek in bij het avontuur van OKAY. ,,Vanaf dat moment zijn we los gegaan’’, zegt hij met een lach. Vooral aan de skeelers moest hij even wennen. ,,Dat was in het begin echt lastig. Ik ben geen held op skeelers en een paar van de jongens reden gewoon heel erg hard. Dan moet je elke training maximaal en dat heeft wel een paar weken geduurd voor ik daar mijn rondjes op kop kon draaien. Gelukkig sta ik op de ets wel mijn mannetje en kon ik daar wat bijdragen. Na die skeelertrainingen heb ik me op weg naar huis vaak afgevraagd hoe ik dat het hele jaar ging volhouden. Maar ik ging snel vooruit, en ook nu op het ijs voel ik dat ik een stap heb gemaakt.’’
Hoewel Boek zich ook van zijn beste kant liet zien op het natuurijs van de Weissensee is hij meer een liefhebber van kunstijs. ,,Dat vind ik echt vele malen leuker. Dat zit er gewoon in dat ik het heel leuk vind een uur lang vol gas te geven en dat ik ook het tactische spelletje op de baan gaaf vind. Continu in de gaten houden wat de samenstelling van een groep is, wie waar rijdt en wanneer je wat kunt doen. Dat wisselt allemaal veel sneller op de baan en dat dynamische vind ik heel erg leuk.’’ In Jeroen Janissen treft hij wat dat betreft een gelijkgestemde ploeggenoot. ,,Ja, Jeroen vindt dat volgens mij ook gaaf. We kwamen elkaar vorig jaar in de koers al vaak tegen, kozen we hetzelfde moment of zaten we op dezelfde plek. Ik hoop dat we een mooie tandem kunnen vormen deze winter.’’
Voor zichzelf heeft hij een helder beeld van die winter. ,,Ik wil graag zoveel mogelijk kansen creëren voor de ploeg, maar ook voor mezelf. Hard koersen met het mes tussen de tanden en zien wat dat oplevert.’’
De verbinding is wat lastig deze dag, maar dat is op zich niet zo opmerkelijk. Marco van der Tuin en Tessa Molenaar trappen zich vooruit op de M41, een fameuze weg die begint in Afghanistan en dwars door Tadzjikistan en Kirgizië voert. ,,We staan hier nu dichtbij Khoroeg, een stadje vlakbij de grens met Afghanistan’’, vertelt Marco. Met recht the middle of nowhere, maar daar zijn ze inmiddels helemaal aan gewend.
Die M41 is beter bekend als de Pamir Highway, legt Marco uit. ,,Die is ruim 1400 kilometer lang en de op één na hoogste internationale weg ter wereld op meer dan 4500 meter hoogte.’’ Maar verwacht er niet te veel van. ,,Bij ons is dit de A6 of de A7, een snelweg. Hier is het een veredeld geitenpad. Meestal onverhard, allemaal losse stenen, veel aardverschuivingen of andere schade. Aan de rechterkant dan een afgrond met rivier en aan de andere kant een steile rotswand. En daar rijden wij gewoon overheen terwijl de vrachtauto’s met dubbele opleggers langs ons razen. Echt onvoorstelbaar.’’
Maar Marco en Tessa zijn er niet meer van onder de indruk. Ze zijn wel iets gewend geraakt sinds ze op 13 april aan hun avontuur begonnen. ,,We zijn nu zo’n 175 dagen onderweg, hebben meer dan tienduizend kilometer ge etst en we hebben al zó ongeloo jk veel gezien en meegemaakt. En elk
been met Marco & Te a
Marco van der Tuin en Tessa Molenaar in Kroatië. Inmiddels zitten ze al in het middenoosten. ,,De woestijn is mentaal heel zwaar. Alleen maar zand, rechte wegen. Heel saai.’’ (Foto’s Marco en Tessa)
van die dagen is weer anders dan de vorige. Als we wakker worden, weten we niet waar we die avond zijn, waar we slapen. We weten niet welke mensen we tegenkomen, in welke gekke situaties we belanden. Dieren op de weg, een gekke maniak die ons bijna doodrijdt in z’n vrachtwagen. Alles is volslagen anders dan de routine die we in Nederland kenden, waar alles gepland was en structuur had. Hier heeft niets structuur.’’
Culturen
Ze vinden het geweldig om steeds weer ergens anders te zijn, andere landen te zien en culturen te ervaren. ,,Soms is dat anders. Turkije is echt zó groot, daar hebben we twee maanden over gedaan om daar doorheen te komen. Dan heb ik dat op het laatst wel gezien.’’
Sinds ze Europa achter zich lieten, merken ze dat de mensen veranderen. ,,Ze zijn allemaal arm’’, vertelt Marco. ,,Maar ze willen je allemaal helpen. Drinken thee met je, geven het gratis eten en drinken. Ze hebben weinig, maar wat ze hebben, willen ze met je delen. We komen in dorpjes van veertig, vijftig mensen waar sommige mensen nog nooit een buitenlander hebben gezien. En toch die gastvrijheid.
Marco van der Tuin (30) uit het Friese Ryptsjerk maakte tot vorig seizoen nog deel uit van het marathonpeloton. Daarna zette hij een punt achter zijn loopbaan, waarin hij de boeken in ging als winnaar van de Aart Koopmans Memorial van 2023 op de Weissensee. Nu legt hij een andere krachtproef af. Samen met zijn vriendin Tessa Molenaar (25) uit Spaarndam is hij op wereldreis. Op de ets… SkateNL volgt ze deze hele winter.
Dat is echt heel bijzonder.’’ De route die ze achter zich hebben, voerde onder andere door Duitsland, Oostenrijk, Italië, Kroatië, Bosnië en Griekenland naar Turkije. ,,Van daar zouden we door Iran gaan, maar dat hebben we niet gedaan. Dat is een land dat je nu wilt mijden, net als India. Daar gaan ze ons echt niet zien. Uiteindelijk zijn we daarom via Georgië naar boven gereden en hebben we de ferry naar Aqtau in Kazachstan genomen. Van daaruit ga je de woestijn in. Dat was vooral mentaal heel zwaar. Alleen maar zand, rechte wegen. Heel saai. Maar zo zijn we via Oezbekistan in Tadzjikistan beland.’’ Ze hebben inmiddels ook gezelschap van Lucas, een Pool. ,,Die hebben we onderweg leren kennen. Hij is 31 en al wat langer op pad, een jaartje. Hij heeft ook al een keertje een break genomen. Vanaf Aqtau etst hij met ons mee. Dat is gezellig en goed voor de veiligheid. Bovendien spreekt hij Russisch, ook wel handig in deze streken.’’
Klimmen
Het aantal hoogtemeters dat ze hebben gemaakt, is nauwelijks meer bij te houden. Waar ze zijn is het vrijwel nergens meer vlak, altijd gaat de weg wel omhoog of –beter – naar beneden. ,,Hier ook’’, erkent Marco. ,,Gisteren waren we op 3250 meter hoogte, nu op 1500. Dat klimmen is wel pittig. Maar we zien ook dat Tessa sinds het vertrek uit Nederland daardoor wel steeds sterker is geworden.’’ Nodig ook, want ze hebben nog wat voor zich. ,,In de komende
zevenhonderd kilometer hebben we 20.000 hoogtemeters. Dat is echt heel zwaar. We komen dan op 4600 meter, het hoogste punt van deze weg, die dan bijna vijfhonderd kilometer boven de vierduizend meter blijft.’’
Met het stijgen van de meters zakken de temperaturen. Bovendien komt de winter eraan. Marco weet het. ,,We moeten ook wat spullen kopen voor de winter, al hebben we ook al wel veel. Maar ik denk wel dat er een warmere slaapzak nodig is. We zijn in gesprek met een mogelijke sponsor. Misschien kunnen zij ons helpen.’’ Ver weg van slechte wegen, uitdagende beklimmingen, prachtige vergezichten en onzekere overnachtingen begint straks het seizoen voor de marathonschaatsers. Zonder Marco van der Tuin. ,,Daar krijg ik weinig van mee, behalve in mijn dromen. Elke nacht droom ik wel van de marathon. Over gevechten met Crispijn of Jordy, soms Sjoerd. De gekste wedstrijden. Dus het zit nog steeds in mijn systeem, terwijl het letterlijk verder weg is dan ooit.’’
Eric Korver
Help Marco en Tessa
Een jaar etsen over de wereld is leuk, maar kost zeker ook geld. Marco van der Tuin en Tessa Molenaar spreken hun spaargeld aan, maar een beetje hulp is altijd welkom. Je kunt ze steunen door een bijdrage te leveren. Dat kan via GoFundMe (scan de QR-code) of Buy Me A Co ee. gofundme.com/f/met-de- ets-dewereld-rond buymeaco ee.com/mentobecycj
TEAMS TOPDIVISIE HEREN
Tjerk de Boer
Sjoerd den Hertog
Sprog
Klaas Poortinga
Woelders 62 Ivo de la Porte
Ruben Ligtenberg
VGR Sport/Galesloot 37 Wabe de Rooij 50 Niels Immerzeel 56 Joram Verkerk 61 Maikel Stam 72 Axel Koopman
Christiaan Hoekstra zet na het stoppen van Sportchalet Viehhofen zijn loopbaan voort bij Team Hamco. (Foto Neeke Smit)
Sjinkie Knegt is de nieuwe en verrassende aanwinst van Henk-Jan Meijer bij A6.nl/KMC. (Foto Neeke Smit)
Jeroen Janissen is één van de troeven van OKAY-Interfarms. (Foto Neeke Smit)
Jet Fransen jongleert met tomaten. ,,Ik heb vorig seizoen bij de Beloften veel geleerd en ik weet zeker dat ik ook dit seizoen nog veel ga opsteken.’’ (Foto Neeke Smit)
Jet Fransen mag zich bij Wokke laten zien in de Topdivisie
Wéér een Andijks talent
Andijk is een dorp met een grote reputatie in het marathonschaatsen. Het NoordHollandse dorp bracht natuurlijk de familie Huisman voort, met Mariska en Sjoerd als absolute toppers. Maar ook Irene Schouten en haar broer Simon groeiden er op. Nu heeft het dorp aan de boorden van het IJsselmeer een nieuw talent voortgebracht: Jet Fransen. Zij debuteert deze winter op het hoogste niveau bij Team Wokke Vastgoed.
enkel punt pakt. Je koerst toch anders. Ik vond dat aan de ene kant ook wel leuk, maar ik hoop nu toch dat ik weer iets vrijer kan schaatsen.’’
Zeges
lijk meteen ja gezegd. De ploeg traint ook gewoon hier in Hoorn, dus dat is ideaal.’’
Ontwikkeling
zit dan vooral in het overkomen met rechts. Ik vind dat nog lastig, het heeft echt even tijd nodig. Het is een kwestie van hard blijven trainen en hopen dat het kwartje een keer valt.’’
Schilder
Ze is gewoon een Noord-Hollandse meid, Jet Fransen. Lekker nuchter, beide beentjes op de grond. Een typische telg van het West-Friese land. En precies zo benadert ze ook haar stap naar de Topdivisie. Eigenlijk net als een te vroeg gestorven voetballegende ooit zei: ’Da’s logisch’. ,,Ik heb natuurlijk de cup gewonnen bij de Beloften’’, stelt Fransen. ,,Dan vind ik het een beetje nutteloos om nog eens een jaar bij de Beloften te gaan rijden.’’
Onder de vleugels van Wokke ontwikkelde Jet Fransen zich dus prima bij de Beloften. Na haar eindzege in de Marathon Cup kwam de stap naar de Topdivisie ter sprake. ,,Gerrit vroeg aan mij of ik dat wilde. Vervolgens hebben we samen besloten dat het wel een mooie stap zou zijn, die ook goed is voor mijn ontwikkeling. Ik heb vorig seizoen bij de Beloften veel geleerd en ik weet zeker dat ik ook dit seizoen nog veel ga opsteken.’’ Het meeste stak ze op van Ruud Slagter, die zelf jarenlang toonaangevend was bij de Beloften, maar inmiddels ploegleider is bij
Geen speld tussen te krijgen. En als Fransen (19) terugkijkt op het afgelopen seizoen kan ze niet anders dan tevreden zijn. Ze won in haar eerste winter op dat niveau meteen een wedstrijd en stond ook nog eens vier keer als nummer twee op het podium. ,,Ik had er zin in en vond het leuk bij de Beloften te rijden, maar vanaf het moment dat ik in het oranje pak mocht rijden was het toch anders. Dan kun je niet echt vrij meer schaatsen. Je wordt niet alleen in de gaten gehouden, maar je gaat ook zelf het klassement bijhouden. Dan weet je op bepaalde momenten als je gaat rijden en je blaast jezelf op, dat je geen
Ze komt eigenlijk uit het langebaanschaatsen. Lang had Fransen – die nog commerciële economie studeert aan de HVA – de focus op die discipline en reed ze de marathons ’ernaast’. Afgelopen winter reed ze voor het eerst een volledig marathonseizoen nadat ze het jaar ervoor al uitkwam in de regio., waar ze overigens de zeges aaneenreeg. ,,Oorspronkelijk kom ik uit het skeeleren’’, vertelt ze. ,,Dus dat pelotonspel, dat vind ik echt wel mooi. En de langebaan, tja, ik weet het niet. Ik vond het niet echt leuk tegen jezelf te strijden. Dat peloton, de tactische dingen die erbij horen, dat vind ik gewoon veel leuker. Daarom heb ik ervoor de langebaan een beetje opzij te zetten en me volledig te richten op de marathon. Ik heb sowieso ook het gevoel dat ik beter ben in de marathons, dus dat maakte de keuze ook niet zo heel moeilijk.’’
Net zomin als de keuze voor Team Wokke moeilijk was. Het team van ploegleider Gerrit Bakker herbergt immers voor Noord-Hollandse talenten, en Fransen paste keurig binnen die loso e. ,,Ik deed het goed in het Zesbanentoernooi en vervolgens kwam Gerrit Bakker naar me toe en vroeg of ik bij het team wilde. Dat was niet zo moeilijk. Bijna al die meiden komen hier uit de buurt. Hartstikke leuk en ik heb eigen-
,,Ik ben heel nieuwsgierig naar de eerste wedstrijd in Amsterdam, want ik heb geen idee wat ik kan verwachten.’’ (Foto Neeke Smit)
het mannenteam van Wokke. ,,Ik heb niet een supergoede techniek’’, is Fransen kritisch op zichzelf. ,,Ruud heeft me daar vorig jaar heel erg mee geholpen. Op technisch gebied heb ik ook de meeste vooruitgang geboekt, en dat
In haar ploeg komen verder ook Esmee Brommer, Pien van den Bos en So a Schilder uit. De laatste heeft er al een seizoen in de Topdivisie opzitten, maar verkaste ook naar Wokke, nadat ze afgelopen winter met name op de Weissensee grote indruk maakte. ,,So a is een goede vriendin van me. We kennen elkaar al heel lang van het skeeleren en van Radboud, de club in Medemblik. Echt leuk dat we nu samen kunnen rijden.’’ De twee hebben, vervolgt Fransen, ook een beetje hetzelfde karakter. En ook dat is wel typisch West-Fries. ,,Wij zijn echt van niet zeuren, maar gewoon doorgaan. De meeste meiden in de ploeg hebben die mentaliteit wel. We zijn ook allemaal wel recht voor z’n raap. Dus als er eens iets aan de hand is, wordt dat snel uitgesproken. Dat heb ik ook liever dan dat er achter elkaars rug om wordt gepraat.’’ Voor de komende winter hebben de meiden van Wokke ook al een beetje helder hoe ze het willen aanpakken. ,,We willen met z’n vieren voor het podium gaan met één rijdster, en dan maakt het echt niet uit wie dat is. Ik denk wel dat onze kwaliteiten vooral op natuurijs liggen. Daar willen we het goed doen.’’ Vorige winter liet Fransen zich al goed zien op de Weissensee in zowel het ONK als de Alternatieve. ,,Ja, dat ging heel lekker. Dat viel me zelf ook niet tegen. Zou mooi zijn als ik deze winter die lijn kan doortrekken. Ik ben alleen wel heel nieuwsgierig naar de eerste wedstrijd in Amsterdam, want ik heb geen idee wat ik kan verwachten.’’
die de wereld overging
Het gebeurt niet vaak dat een verliezer meer publiciteit krijgt dan een winnaar. Maar dat was precies het geval na de Alternatieve Elfstedentocht van 2017 op de Weissensee. Wie herinnert zich niet de val van Elma de Vries, met de streep letterlijk in het zicht? Ze won daardoor niet, maar ging wel de wereld over.
Bob de Vries balt de vuist als winnaar van de Nederlandse titel op natuurijs in 2010. ,,Een echte titel, die ontbrak nog op mijn erelijst.’’ (Foto Neeke Smit)
Marathonschaatsen is al tientallen jaren een sport die boeit. Op kunstijs, maar zeker op natuurijs. Vooral dáár geldt het recht van de sterkste, en slechts een enkele keer dat van de gelukkigste. De schaatsers van de lange adem zijn avonturiers, doorzetters, de cowboys van het ijs. En ze maakten door de jaren heen ink wat mee. In deze serie verhalen haalt SkateNL voor de liefhebbers de mooiste en meest memorabele momenten terug. In deze editie de overwinning van Bob de Vries in het NK op het natuurijs van de Belterwiede in december 2010.
Het beeld bleef lang hangen: Elma de Vries die op haar buik over het ijs van de Weissensee schuift. Ze ziet de nishlijn dichterbij komen, maar tegelijkertijd ziet ze ook de winst in de Alternatieve Elfstedentocht uit beeld verdwijnen. Volkomen ontgoocheld kwam Elma de Vries uiteindelijk over de streep. Als vierde, waar ze twintig meter eerder nog haar naam al in mooie sierletters bijgeschreven zag op het bord met winnaars van de Alternatieve. Ze begreep er helemaal niets van. ,,Niet te geloven’’, stamelde Elma de Vries met een stem vol onbegrip. ,,Ik weet wat het is, heb hier al een keer gewonnen, een paar keer op het podium gestaan. Dan telt alleen de winst. En ik deed alles goed. Maar één klein, lullig gaatje en het is over. Dit verzin je niet.’’ Ontreddering klonk in haar stem, beetje berusting ook. Maar haar ogen stonden nog vol ongeloof. ,,Voor mijn gevoel was ik er al. En ineens schuif ik zó hard over het ijs. Ik gleed ver door, zag de anderen niet komen, maar wel de nish naderen. Ik dacht dat ik het gewoon ging halen. Glijdend. Gewoon over die streep glijden. Maar tien meter voor de nish lig ik dan toch stil, zie ik de anderen komen en word ik gewoon vierde. Onvoorstelbaar.’’
Bitter
achter zich had gelaten, werd ze ineens de laatste. Zelfs geen podium, niks. Natuurlijk, De Vries weet dat blijven staan ook bij marathonschaatsen hoort. Maar in zo’n wedstrijd, op zo’n manier, en in zo’n vorm. Dat is heel bitter. ,,Ik was die dag echt de sterkste’’, zegt ze onomwonden. ,,Reed lang alleen, maar voelde dat dat te hoog gegrepen was onder die omstandigheden. Daarom liet ik me terugzakken. In dat groepje voelde ik dat ik voor de winst reed. Dan ben je er bijna en gaat het zo gruwelijk mis. Ik was er zo dichtbij…’’ Het beeld van de vallende Elma de Vries ging heel Nederland rond. Sterker, het ging zelfs de wereld over. Wrang voor winnares Lisa van der Geest was dat vrijwel niemand sprak over haar overwinning. De val van De Vries werd overal belicht. De Duitsers trokken er op nationale televisie zelfs zo’n twintig minuten voor uit om tot in de puntjes te analyseren waar het voor de Friezin nou precies fout ging. Vertragen, herhalen, terugspoelen. Dat kan je zo vaak doen als je wilt, maar uiteindelijk komt het op hetzelfde neer: Elma de Vries haakte in het ijs en bleef niet op de been. Gebroken zat de rijdster van – toen nog –Palet Schilderwerken op een koelbox, midden op de nishstraat. ,,Godverdomme jongens, hoe is dit mogelijk’’, stamelde ze. ,,Ik had ‘m. Ik zag de boog, ik had ‘m.’’
Publiciteit
je eigenlijk steeds meer hoe speciaal zo’n Nederlandse titel op natuurijs is. Destijds zaten we middenin een periode waarin we vaker zo’n NK hadden. Het was pas tien maanden geleden dat Jorrit Bergsma de titel pakte op het Zuidlaardermeer. En na de Belterwiede hebben we nóg twee keer een NK
Een zekere zege veranderde zo in de bitterste nederlaag uit de loopbaan van Elma de Vries, die tegenwoordig samen met Imke Vormeer is neergestreken in Schotland, in de buurt van Aberdeen. Van het kopgroepje van vier, waarvan ze drie rijdsters al ruim
Maar elk nadeel heeft een voordeel, om het zo maar eens te zeggen. Nooit eerder genereerde Elma de Vries zóveel publiciteit voor zichzelf of voor haar ploeg. De iconische foto van haar val haalde alle kranten en ook op televisie was er aandacht voor het ongelooflijke misfortuin van De Vries. De publicitaire waarde van pech bleek ineens enorm, maar dat was voor Elma de Vries slechts een haal schrale troost. ,,Ik kreeg zóveel reacties na die wedstrijd. Van collega’s, vrienden, familie en zelfs van onbekenden uit binnen- en buitenland. Het is heel jn dat mensen met je meeleven. Maar het was ook heel dubbel dat
Op de wedstrijddag teisterde een gure wind de Belterwiede. ,,Daardoor werd er toch vrij langzaam gereden, weet ik nog.’’ De Vries maakte desondanks al snel deel uit van een kopgroep. ,,Dat was een lange vlucht. We begonnen met een groter groepje, maar onder andere Yoeri Lissenberg viel daar uit weg. We bleven uiteindelijk met z’n vieren over, met Arjen Becker, Sander Kingma en Ralf Zwitser. Op een gegeven moment sprong Arjan Stroetinga er nog naartoe, dat zorgde voor wat onrust. Zo’n sprinter erbij, daar waren ze niet blij mee. Maar hij moest de inspanning uiteindelijk bekopen en viel na twee rondes weer terug.’’
Tempobeulen
Die kopgroep zinde Bob de Vries wel. ,,Becker en Zwitser waren in die ook wel de echte doorrijders in het peloton. De tempobeulen. Het was echt een mooie groep.’’ De ontsnapping paste ook wel in de plannen van Anema, die er destijds met BAM al dezelfde loso e op nahield als tegenwoordig met A-ware. ,,Dat is nooit anders geweest. Bij Jillert was het altijd helder. Als het winnend was, dan mocht je doorrijden. En ik wist zelf natuurlijk dat ik goed in vorm was in die tijd. Ik had dat seizoen op zich nog niet zoveel gewonnen, alleen in Noordlaren.
Maar op de langebaan had ik ook inke stappen gemaakt, daar reed ik ook vrij hard.’’ Als De Vries in de kopgroep om zich heen keek, had hij ook het gevoel dat hij deze koers moest kunnen winnen. ,,Ja, zeker. Van die vier was Sander Kingma op dat moment de minste. Die was net een beetje over zijn betere jaren heen. Toen hij bij ons in de ploeg zat, was hij best snel, maar dat was gewoon een beetje minder geworden. En Becker en Zwitser waren supersterke gasten, maar als het om de sprint ging waren ze niet op hun sterkst. Wat dat betreft was het voor mij een perfecte kopgroep. En we werkten ook goed samen. Het enige waar ik voor moest zorgen, was dat er niemand wegreed. Dan moest ik kunnen winnen.’’
Sprint
Dat scenario kwam ook precies uit. Na 102 kilometer en ruim drie uur koers moest de beslissing inderdaad vallen in een sprint. ,,Volgens mij ging Ralf Zwitser als eerste aan, waarna ik er achteraan ging en er meteen op en over ging. Het was een vrij lange sprint, maar ook dat
Bob de Vries leidt de kopgroep op de Belterwiede. Achter hem Ralf Zwitser, Arjen Becker en Sander Kingma. (Foto Neeke Smit)
was voor mij niet ongunstig. Op de baan had ik ook al regelmatig sprint gewonnen, maar die waren allemaal lang. Ik was niet de snelste sprinter, maar kon wel lang heel hard rijden. Daarom ging ik ook vaak aan op vijfhonderd meter om dan zo snel mogelijk een ronde te rijden. Met zo’n sprint op natuurijs heb je geen bochten meer, maar gaat het natuurlijk wel hard. Mijn versnelling op zich stelde niet zo veel meer voor die dag, maar het was voldoende.’’ Zo had De Vries eindelijk zijn nationale titel binnen. ,,Dat gaf mijn erelijst toch wel meer glans. Jaren later heb ik er ook op de baan nog eentje behaald. Dat blijven de mooie prijzen in je carrière. Ik heb de krans van de Belterwiede ook nog steeds. Die hangt hier op zolder.’’ Lachend: ,,Daar hangen er wel meer trouwens, ook van Elma nog een aantal.’’ Die krans hoort ook wel bij de schaarse momenten waarop hij nog wordt herinnerd aan één van zijn mooiste triomfen. ,,Verder hoor ik er niet veel meer over. Ja, toen ik stopte is dat NK wel vaak voorbij gekomen,
als je terugkijkt op wat je hebt gedaan. Maar daarna niet veel meer. Dat is soms ook weleens jammer aan het marathonschaatsen. Ik heb altijd gezegd dat het mijn grote liefde is, maar als mensen nu nog met mij praten over schaatsen, gaat het altijd over de Olympische Spelen. Dat snap ik ook wel. De marathon is echt een Nederlandse sport, en de langebaan is internationaler. Maar die Spelen zelf, daar heb ik echt niet mijn mooiste herinneringen aan.’’
Klûners
Bob de Vries en zijn vrouw Mieke hebben drie kinderen, van wie de oudste alweer dertien jaar is. En ze schaatsen alle drie. Sinds dit jaar is De Vries trainer geworden bij de Klûners, de club van zijn kinderen. ,,Vorig jaar was ik al begonnen met wat invallen, en nu ben ik er twee keer in de week om training te geven aan pupillen en een groepje junioren. Vind ik hartstikke leuk. Vooral als die kinderen zelf ook gemotiveerd zijn, want dat vind ik wel belangrijk.’’
Nadat hij in februari 2020 zijn laatste wedstrijd reed, zien ze Bob de Vries zo af en toe nog langs de kant bij een marathon. ,,Heerenveen, Leeuwarden, dat zijn wel de wedstrijden waar ik nog eens op de baan wil gaan kijken. Verder kijk ik ook nog geregeld naar de livestream. Maar ik merk dat de binding minder wordt. In het eerste jaar kende ik natuurlijk iedereen nog. Nu rijden er steeds meer jongens die ik niet ken en daardoor wordt de afstand wel steeds wat groter.’’
Dat merkt hij ook met oud-ploeggenoten, waarvan hij er na liefst zeventien jaar op het hoogste niveau toch heel wat heeft. ,,Natuurlijk heb ik nog wel contact met Arjan Stroetinga en Jorrit Bergsma, maar verder verslapt dat wel. En daar is volgens mij ook niets raars aan.’’ De Vries heeft het zelf heel lang volgehouden, maar ziet met genoegen hoe Bergsma nu al aan zijn negentiende seizoen in de Topdivisie begint. Lachend: ,,Maar Jorrit is ook een échte liefhebber.’’
VRIENDEN VAN HET MARATHONSCHAATSEN
Van Maaren in de mass-start. ,,Ik ben nieuwsgierig naar de dynamiek in het peloton.’’ (Foto Neeke Smit)
Cupwinnares Elsemieke van Maaren stapt over naar OKAY
Keuze voor het gevoel
Elsemieke van Maaren verraste vorig seizoen met de eindzege in de Marathon Cup. Maar náást het ijs verraste ze deze zomer eveneens. De cupwinnares verliet haar team BDM/BTZ om zich later aan te sluiten bij de volledig nieuwe damesploeg van OKAY-Interfams. ,,Ik was toe aan iets anders’’, verklaart Van Maaren.
Vrede
Juist in die periode kwam er wel wat besef. ,,Als het na mijn vertrek bij Eelco klaar was geweest, had ik het ook goed gevonden. Dan had ik er vrede mee gehad. Niet omdat ik mijn sportieve doelen had behaald of zo, maar omdat soms een weg gewoon ergens doodloopt. Dat besefte ik heel goed. En als het klaar was, kon ik mezelf in ieder geval recht aankijken in de spiegel. Dan had ik mijn gevoel gevolgd. Maar ik kwam er in die weken juist achter dat ik nog niet klaar was met schaatsen.’’
nieuwe dynamiek, een nieuwe uitdaging. Alles is nieuw. En dat is zó lekker. Opeens zijn er geen automatismen meer, en dat stimuleert weer. En dan voel ik inderdaad dat ik dit nodig had na vijf jaar in dezelfde omgeving. Gewoon een nieuwe impuls.’’
Contact
Even terug naar het vorige seizoen. Elsemieke van Maaren (27) tekent voor het grootste succes in haar schaatsloopbaan. In Leeuwarden is een derde plaats in de nale van de Marathon Cup voldoende voor de eindzege in dat prestigieuze klassement. Een prachtige prestatie met slechts één klein smetje: Van Maaren heeft nog steeds niet de overwinning waar ze zo naar verlangt. Maar daarvoor heeft ze nog tijd genoeg. Toch?
Op dat moment kwam ze in contact met Edward van Dijk, de manager van OKAYInterfarms, die zei het zonde te vinden als Van Maaren daadwerkelijk zou stoppen. En laat hij nou net een nieuwe damesploeg zijn begonnen. Ook in dit geval was één en één gewoon weer twee. Van Maaren maakt nu met Lianne van Loon en Nikki Noordergraaf deel uit van die nieuwe formatie. ,,Ik zit er goed op mijn plek, heb het enorm naar
Dat blijkt na het seizoen ineens anders te liggen. Van Maaren ziet hoe de ploeg om haar heen uit elkaar valt door het stoppen van Ineke Dedden en Merel Bosma. Maar Van Maaren wist niet zeker of ze nog wel verder wílde. ,,Ik heb vijf geweldige jaren gehad bij de ploeg van Eelco Kooistra, laat ik dat vooropstellen. Echt een supermooie tijd waarin ik mezelf goed heb kunnen ontwikkelen’’, vertelt ze. ,,Maar ik had ook het gevoel dat ik toe was aan iets anders. Ik heb daar wel lang over nagedacht, want zo’n besluit neem je niet zomaar. Ik wist niet zo goed wat ik dan moest. Een andere ploeg? Maar welke? Bij BDM/BTZ hadden we het zó goed voor elkaar dat eigenlijk alles als minder voelt. Behalve Zaanlander dan. Maar uiteindelijk heb ik echt mijn gevoel gevolgd. Daarna lag voor mij alles open, en daar was ik blij mee.’’ Maar een nieuwe ploeg had ze op dat moment nog niet. Plekjes bij de goede teams lagen immers niet voor het opscheppen, besefte ze. ,,En ik was nog eens vrij laat ook met mijn beslissing. Ik heb toen ook even een tijdje niet getraind, gewoon even genoten van het leven.’’ Lachend: ,,Je weet hoe dat werkt.’’
Wat overigens niet wil zeggen dat ze alles van haar vorige team achter zich heeft gelaten. Integendeel zelfs. ,,Die ploeg bestaat nog steeds’’, laat Van Maaren veelzeggend weten. ,,Alleen we schaatsen niet meer samen. Ik heb nog steeds contact met alle meiden. We zijn ook allemaal echt heel goed met elkaar. Dat is ook nooit een reden geweest om weg te gaan. Dat is puur een sportieve keuze geweest.’’ De nieuwe ploeg traint voornamelijk bij Bart
mijn zin.’’ Ze heeft bij OKAY gevonden wat ze zocht: een fris vervolg. ,,Een omgeving,
Berga-Belloni en Bianca Bakker. ,,Lekker, een beetje temperamentvol’’, stelt Van Maaren met een lach. ,,Ik vind het in ieder geval superleuk. Er is bij Valentina altijd één plan, en dat voer je uit. Daarom denk ik ook dat het heel goed gaat werken met die meiden.’’ Van ’die meiden’ is Lianne van Loon natuurlijk bekend uit het inlinen, maar afgelopen seizoen liet ze nota bene in het team van de KNSB Inline Selectie zien ook op ijs heel goed uit de voeten te kunnen. Ze pakte podiumplaatsen op zowel kunstijs als natuurijs en zegevierde zowaar in de cupwedstrijd in Alkmaar. Nikki Noordergraaf is daarentegen de grote onbekende in het team. ,,Zij komt uit het shorttrack’’, weet Van Maaren. Noordergraaf reed vorig seizoen zelfs zonder nummer een keer mee met de beloften en werd in Hoorn direct tweede achter Gioya Lancee. Die heeft dus wel degelijk iets in haar mars.
Dat de Vries, en staat op het ijs onder leiding van het duo Valentina Maaren. en ressant.
Van Maaren zelf start dit seizoen dus als cupwinnaar, maar daar houdt wat haar betreft de erfenis van vorig seizoen ook mee op. ,,Ik begin gewoon weer blanco’’, erkent ze. ,,En de cup op zich is nooit een doel. Het enige waar ik zelf nog wel een keer op wacht, is een overwinning, want die heb ik nog steeds niet achter mijn naam. Ja, ik heb er nu eentje te pakken in de massstart. Dat was wel een lekkere opsteker hoor, en dat gaf mij ook het idee dat ik een goede stap heb gemaakt, dat ik die andere omgeving echt even nodig had.’’ Verder is ze vooral benieuwd naar het peloton, dat de draad weer oppakt zonder dominante toppers als Irene Schouten, Ineke Dedden en Merel Bosma. ,,Ik ben nieuwsgierig naar de dynamiek. Het lijkt mij allemaal wel wat breder geworden nu. Er zijn meer teams met één of twee goede rijdsters, waardoor de kansen wat meer gespreid zijn. In ieder geval is er, zo lijkt het, niet meer één heel dominante ploeg, en dat maakt het inte-
Elsemieke van Maaren: ,,Als het na mijn vertrek klaar was geweest, had ik het ook goed gevonden. Dan had ik vrede mee gehad.’’ (Foto Neeke Smit)
- OKTOBER 2024 - 15
ZATERDAG 16 NOVEMBER 2024 - IJSBAAN HAARLEM
JDAIKIN MARATHON CUP 5
JAN VAN DER HOORN SCHAATSSPORT MARATHON
eroen Janissen belandde op een podium in een stad waar hij helemaal niet had willen zijn. De rijder van Okay/Interfarms had in zijn planning een bezoek aan Thialf opgenomen, wilde het NK Allround rijden. Het werden uiteindelijk de natuurijsmarathons in het Zweedse Luleå, een keuze die beloond werd met winst in het klassement van de Grand Prix op natuurijs.
ERVAAR DE ACTIE VAN DE MARATHON IN HAARLEM
TICKETS VIA SCHAATSEN NL/TICKETS
Janissen ging in overleg met trainer Ron Neymann. Resultaat? Er ging een streep door het NK Allround en er werden tickets geboekt naar Luleå. ,,Maar op dat moment heb ik ook wel gezegd dat het voor mij dan echt een doel werd om dat oranje pak te veroveren’’, verklaart Janissen, die ook volgend seizoen uitkomt voor Okay/Interfarms.
Bij besteding bij Jan van der Hoornschaatssport in Ter Aar of Haarlem van minimaal 100 euro ontvangt u 2 gratis toegangskaarten.
nale helemaal gebriefd’’, vertelt Janissen. ,,Zij heeft Excel erbij gepakt en alle mogelijkheden berekend. Als bepaalde jongens wonnen wist ze hoe ik moest eindigen, als die jongens tweede werden wist ze hoe ik moest eindigen. Als ze derde werden, nou ja, je snapt het. En ik wist natuurlijk zelf wel dat ik sowieso top tien moest rijden om Haasjes in te halen.’’
opletten.’’
FOTO: NEEKE SMIT
Daarom schiet Jeroen Janissen ook in de lach als hem gevraagd wordt hoeveel waarde hij hecht aan dat klassement. ,,Had je dat aan het begin van het seizoen gevraagd, dan had ik gezegd eigenlijk geen. Maar mijn overwinning op de Weissensee heeft alles veranderd. De wedstrijden daarna reed ik ook hartstikke goed, en dan ben je ineens leider in het klassement.’’
Een pak dat hij in Zweden echter al snel kwijtraakte aan Christian Haasjes. Maar dat het oranje voor de man van Team Sprog geen blijvertje zou worden, was meteen duidelijk. Haasjes rijdt uit geloofsovertuiging niet op zondag, en dat was precies de dag van de Grand Prix nale. Daarin lag dus opeens alles open. Ook voor Janissen. Die kon echter een zakjapanner meenemen op het ijs, want dat er veel gerekend moest worden stond vast. ,,Mijn vriendin heeft me de avond voor de
Geen pijn
Janissen wist wat hem te doen stond. ,,Rijden met een oog in mijn achterzak en continu alert zijn. Er kon bijvoorbeeld ook geen groepje wegrijden met daarin Daan Gelling of Luc ter Haar. Dat zou meteen lastig zijn.’’ Maar hij zag hoe er vier mannen ontsnapten die hem geen pijn konden doen: Gary Hekman, Niels Overvoorde, Maikel Stam en Homme Jan de Groot. ,,Prima. Dat was prettig, maar nóg moest ik
Maar de ontwikkelingen waren uiteindelijk gunstig voor Janissen, die met een achtste plaats uiteindelijk zes punten voor Haasjes bleef. ,,Vorig jaar was ik al blij met mijn derde plaats in het klassement van de Marathon Cup. Daar heb ik toen nog echt voor gereden. Maar dat ik nu echt een klassement win, dat vind ik echt wel heel vet. En dan nog op natuurijs. Ik zag mezelf nooit echt als een natuurijsrijder, maar ik denk dat inmiddels wel duidelijk is dat van de top vijftien op kunstijs ook vrijwel iedereen goed meekan op natuurijs. We zijn allemaal heel allround geworden. En om dat lijstje aan te voeren is wel heel gaaf.’’
Jeroen Janissen blij op het podium. ,,Dat ik nu echt een klassement win, dat vind ik echt wel heel vet.’’ (Foto Timsimaging/ Neeke Smit)
AArianna Pruisscher: ,,Ik heb de keuze voor A6.nl snel gemaakt. Het voelde gewoon goed, en dan hak je de knoop door en kunnen we verder.’’ (Foto’s Neeke Smit)
Stap terug zonder zeuren
rianna Pruisscher had een paar jaar geleden al eens contact met Henk-Jan Meijer van A6.nl/KMC, die serieuze interesse had in de geboren Drentse. Maar Pruisscher nam een andere afslag en koos voor Zaanlander, het team van Jillert Anema. Maar nu, twee jaar later, is het wel het juiste moment voor samenwerking tussen de twee. Pruisscher is blij met wat ze aantreft. ,,We hebben gewoon een mooie ploeg.’’
Arianna Pruisscher (26) praat nuchter over de volgende stap in haar loopbaan, die met de overgang twee jaar geleden naar Zaanlander een boost leek te krijgen. Ze mocht immers fulltime schaatsen in een topteam. Dat leverde haar uiteindelijk een reeks podiumplaatsen en één overwinning op. Na vorig seizoen scheidden de wegen. In de periode daarna kwam er opnieuw contact tot stand met Henk-Jan Meijer, die de zaken regelt voor A6.nl.
,,Hij benaderde mij twee jaar geleden ook al. We hadden leuk contact en ik zag de overgang naar dat team ook wel zitten, maar uiteindelijk heb ik toch gekozen voor Team Zaanlander. En dat is op zich natuurlijk ook helemaal geen gekke keuze geweest.’’
Het waren ook zeker geen verloren jaren bij het topteam van Anema. ,,De laatste twee seizoenen heb ik wel bewezen dat ik daar een betere schaatsster ben geworden. Je leert overal iets, en zeker daar. Over een breed gebied ben ik op veel punten beter geworden. Tactisch, inhoud, van alles. En zo ben ik ervan overtuigd dat ik ook nu bij A6.nl weer dingen ga leren.’’ Ze kon kiezen uit meerdere ploegen, maar het werd toch het team van het autobedrijf uit Lemmer. ,,Die keuze heb ik snel gemaakt, wilde ik ook niet te lang over twijfelen. Het voelde gewoon goed, en dan hak je de knoop door en kunnen we verder.’’
Gevolgen
Het is wel een overgang met gevolgen voor Pruisscher,
,,Er staat een ploeg met meiden die op één lijn zitten, die echt wel harde koersen kunnen maken en op natuurijs een heel sterk blok kunnen vormen.’’ (Foto Neeke Smit)
die zich bij Zaanlander enkel op de sport hoefde te focussen, maar nu er weer gewoon naast moet werken, zoals het gros van het vrouwenpeloton. ,,Ik werk nu fulltime als tandtechnicus en volg een opleiding’’, legt ze uit. ,,Dat betekent dat je natuurlijk niet zoveel kunt trainen als de rest en niet zo veel kunt rusten als de rest.’’ Dat is een terugslag waar Pruisscher wel met Drentse nuchterheid mee omgaat. ,,Ik kan wel fulltime wíllen schaatsen, maar wat niet kan, dat kan niet. Er is ook geen keuze. Er is maar één profploeg in het vrouwenpeloton en dat is Zaanlander. Voor de rest is er geen enkele ploeg waarbij je ervan kunt leven. Bovendien wil je op mijn leeftijd toch ook wel een carrière opbouwen, denk ik zo.’’ Ze moest wel even schakelen, gaat Pruisscher verder. ,,Je gaat eigenlijk gewoon van nul tot honderd de andere kant op, gaat gewoon weer mee in het bedrijfsleven. Ik ben bezig van zes uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds, en als je dan thuiskomt ben ik helemaal kapot. Klaar. Ja, dan ben ik echt óp.’’ De vraag is of je dan van jezelf nog prestaties op het ijs kunt verlangen. ,,Zo ben ik wel en zo zal ik het benaderen ook. Als ik die dag eruit heb gehaald wat erin zit, en er zit echt niet meer in, dan is dat wat het is. Maar ik ga niet de hele tijd lopen zeuren van ’o ik werk en o dit en dat’. Nee, het is wat het is, en daar probeer ik mee te dealen en er gewoon vol voor te gaan, zoals ik altijd doe.’’
Potentie
In het team dat ze nu om zich heen ziet, zit ook voldoende potentie om deze winter een prominente rol te kunnen spelen in de wedstrijden. Met Beau Wagemaker, Paulien Verhaar, de Italiaanse Laura Lorenzato en de meer dan ervaren Carla Ketel-
lapper-Zielman staat er een volwaardig team. ,,Het is echt een leuke ploeg’’, erkent Pruisscher, die nog even een slag om de arm houdt wat betreft de inzetbaarheid van Verhaar. ,,Zij is nog wat geblesseerd en rijdt ook op de langebaan, dus ik weet niet hoeveel wedstrijden zij in het begin gaat rijden. Maar er staat hoe dan ook een ploeg met meiden die op één lijn zitten, die echt wel harde koersen kunnen maken en op natuurijs een heel sterk blok kunnen vormen.’’ Voor zichzelf heeft Pruisscher een eenvoudige insteek voor het seizoen. ,,Het beste uit mezelf halen voor zover dat mogelijk is, en gewoon lekkere, aanvallende en zware wedstrijden ervan maken. Zoals ik het eigenlijk al die jaren heb gedaan. Dat verandert niet. Dat is mijn mindset en mijn kracht.’’
Geleen
Het zal straks wel even wennen worden voor Pruisscher, want als de competitie start in Amsterdam heeft ze nog amper op het ijs gestaan. Heeft alles te maken met haar woonplaats diep in het zuiden van Limburg, nabij Geleen. Niet alledaags voor een schaatsster. ,,Ik ben er ook beland door het wielrennen’’, zegt ze met een lach. ,,Al op mijn zeventiende verhuisde ik die kant op. Sindsdien heb ik daar mijn sociale kring opgebouwd en dan blijf je daar plakken.’’ De ijsbaan van Geleen wordt momenteel verbouwd. ,,Ik heb begrepen dat er in februari een dak op schijnt te komen, maar dat is voor trainingen dan pas een optie voor volgend seizoen. In Eindhoven ligt nog geen ijs, dus dat schiet ook niet op. Lastig. Vanwege de afstand kan ik ook niet trainen met de ploeg in Thialf. Ik heb nog wel wat gereden op Nijmegen, maar ik hoop straks gewoon in het seizoen te groeien.’’
De sponsoren van VGR-sport wensen de schaatsers een prachtig seizoen en veel plezier!
TEAMS TOPDIVISIE DAMES
A6.nl/KMC
5 Carla Ketellapper-Zielman
Beau Wagemaker Albert Heijn Zaanlander
Marijke Groenewoud
Bente Kerkho
Maaike Verweij
Bouwbedrijf De Vries
Olin Verhoog
81 Fenna Zandstra 86 Leonie Beers
Puur ICT/BTZ
3 Veerle van Koppen 30 Evelien Vijn
Gioya Lancee
Esther Kiel
Skadi/P&G Safety/Mark Bouman
Sanne van Heel 28 Lidia Tempert 33 Amber Siegers
Luna Jonkers Turner 6 Janne Berkhout
Evi Gelling
Sophie Kraaijeveld
Tjilde Bennis Victron Energy 7 Lisan van der Linde 72 Jade Groenewoud 73 Patricia Koot 88 Myrthe de Boer 89 Sylvia de Vries
VGR Sport/Vreugdenhil
55 Femke Mossinko 61 Tessa Snoek
68 Brit Qualm
Loesanne van der Geest
Wokke Vastgoed
11 Pien van den Bos 14 So a Schilder
77 Jet Fransen
Pien van den Bos krijgt bij Wokke Vastgoed de talenten Jet Fransen en Sofia Schilder naast zich.
als
Gioya Lancee mag het
cupwinnares bij de Beloften nu bij Puur ICT/BTZ laten zien in de Topdivisie. (Foto’s Timsimaging/Neek Smit)
Femke Mossinkoff stapte over naar de ploeg van VGR Sport/Vreugdenhil.
door Eric Korver
VLuleå perfecte uitvalsbasis om te schaatsen en te genieten
De magie van winters Lapland
eel Nederlanders bibberen al bij de gedachte aan winter in het hoge noorden. Toegegeven, in Zweeds Lapland kunnen de temperaturen tot diep onder nul kelderen. Maar alles is op te lossen met een beetje goede kleding, en dan staat niets meer in de weg om te genieten van de mooiste winterse avonturen. Laat je overweldigen door de magie van winters Lapland. Luleå, de stad van de schaatstochten, is daarbij een geweldige uitvalsbasis.
Meer en meer schaatsers trekken de laatste jaren naar Luleå, de meest noordelijke Zweedse stad aan de Botnische Golf.
Op hemelsbreed iets meer dan honderd kilometer van de poolcirkel kun je daar genieten van het beste van twee werelden. De stad heeft veel te bieden, maar de wereld daarbuiten nog veel meer. Voor de schaatsers is het duidelijk waar je moet zijn: in de Södra Hamn, oftewel de zuiderhaven, met zijn iconische oude kraan als blikvanger. Dat is het epicentrum van de schaatstochten, maar natuurlijk ook van de schaatswedstrijden uit de Grand Prix, waaraan alle Nederlandse topschaatsers deelnemen. Jouke Hoogeveen doet dat inmiddels niet meer, maar hij heeft wel z’n hart verloren aan Zweden, waar hij zo vaak geweldige zeges boekte. ,,Weet je’’, zegt Hoogeveen lachend, ,,het is een beetje hetzelfde gevoel als dat je op een camping staat ergens op het Franse platteland en ’s nachts naar het toilet moet. Dan voel je je heel klein. Opgenomen door de natuur en één met de natuur. Dat heb je in Zweden ook. Je hebt daar met niemand wat te maken als je op het ijs bent. Je ziet het ijs, je ziet een kustlijn, een bos of een eiland en heel in de verte de skyline van een stad. Dat
vind ik echt het mooie, die weidsheid.’’
In de stad is echter ook voldoende te beleven. De Sorgatan is de gezellige winkelstraat van Luleå, met vooral veel winkelcentra. Begrijpelijk, want met temperaturen ruim onder nul is het binnen behaaglijker dan buiten. Bijzonder detail: het voetpad voor de winkel is verwarmd en dus altijd sneeuwvrij. Als je doorsteekt naar de andere kant van het schiereiland waar het centrum op ligt, kom je in de Norra Hamn. Inderdaad, de noorderhaven. Daar zijn oude pakhuizen omgetoverd tot gezellige restaurants en zelfs een theater.
Restaurant CG
Over restaurants gesproken: in het laatste stukje van de Storgatan tref je restaurant CG, wat staat voor Carne Grill. Een wat aparte naam, maar wel een van de beste restaurants van de stad, zoniet het beste. Petter Nyberg en Pär Eriksson zwaaien hier de scepter, en dat doen ze zodanig goed dat CG inmiddels vaste prik is voor tal van bekende Zweden als muzikanten en acteurs. Er worden regelmatig films gedraaid in en om de stad, en dan is een tafeltje bij CG bijna een automatisme. Zeker, je
betaalt wat, maar dan ben je ook verzekerd van heerlijk eten.
,,We hebben een passie voor lokale specialiteiten, geselecteerd op basis van het seizoen’’, legt Nyberg uit. ,,Eerlijke smaken uit Norrbotten verwerkt in gerechten met onze eigen unieke twist. Ook voor vegetariers. Wijn is ons levenswater.’’ Niet voor niets heeft CG een indrukwekkende wijnkelder met exquise wijnen.
Wil je het iets eenvoudiger, maar toch lekker, dan is Bastard Burgers een prima optie. Het restaurant in het winkelcentrum aan de Timmermansgatan is modern en fris en serveert – zo zeggen ze zelf - de lekkerste burgers van Zweden. Dat kan best kloppen, want het concept is inmiddels wijdverbreid en heeft zelfs New York bereikt.
Polar Explorer Maar genoeg over de stad. Het is tijd om
Enthousiast?
Enthousiast geworden om alles wat Luleå en Lapland te bieden hebben zelf te ontdekken? Informeer je dan verder via de volgende links naar de diverse activiteiten:
Polar Explorer: icebreaker.fi
Brändön Lodge: brandonlodgelapland. com
Cape Wild: capewild.se
GC Restaurant: restaurangcg.se
Bastard Burgers: bastardburgers.com
Visit Luleå: visitlulea.se
Het noorderlicht danst prachtig boven de oude kerkhuisjes van Gammelstad. (Foto Daniel Holmgren)
eens buiten de grenzen van Luleå te kijken, want daar ligt het échte avontuur in Zweden. Daarvoor beginnen we met een autoritje van anderhalf uur, maar in een land als Zweden is dat natuurlijk peanuts. Helemaal in het noordelijke puntje van de Botnische Golf, bij het gehuchtje Båtskärsnäs ligt de Polar Explorer. Dat is een ijsbreker die tientallen jaren dienst heeft gedaan in alle uithoeken van de wereld, van Canada tot Zuid-Amerika. Het 78 meter lange schip werd in 1976 gebouwd in Hamburg, en precies vijftig jaar later overgenomen door de Zweedse Rederi AB Nestor en omgedoopt tot Polar Explorer. Sindsdien kun je met het schip tochten maken van rond de drie uur door het poolijs in de Botnische Golf.
Rauwe leven
Dat is een onvoorstelbaar bijzondere ervaring. Vanaf het moment dat je aan boord stapt ademt de Polar Explorer het rauwe leven van stoere kerels die in barre omstandigheden de vaarroutes ijsvrij maakten. Niets is hier gepolijst, geen blinkend metaal en gepoetst dek. Het schip is nog altijd zoals in de hoogtijdagen van vol gebruik, en dat ervaar je ook als je de rondleiding over de zeven dekken volgt. Zoek daarna een plekje aan de reling op de boeg en je voelt de sensatie van het schip dat z’n weg zoekt door de onmetelijke witte ijsvlakte die voor haar ligt. Grote brokken ijs glijden weg langs de zijkant, om aan de achterzijde een indrukwekkend spoor achter te laten. En natúúrlijk tre en we ook hier weer een Nederlander. Thomas Batenburg (31) uit Almere woont sinds bijna vijf jaar in Kalix, dat net iets noordelijker ligt. ,,Mijn vriendin komt daar vandaan en we ontmoetten elkaar in Limburg, waar ik destijds woonde. Ik had altijd de wens landelijk te wonen en nu hebben we hier een boerderij met een paardenhouderij.’’ Zelf werkt hij nu al een tijdje als gids op de Polar Explorer. ,,Eerder werkte ik hier bij de supermarkt, maar dat was niet de beste ervaring. Dit is een stuk leuker’’, zegt hij lachend.
graag. En ik zie hier ook regelmatig Nederlanders. Ik denk dat we er deze winter toch al ruim vijftig hebben gehad. Niet heel veel, maar altijd leuk. Het maakt ook niet uit waar de mensen vandaan komen, iedereen vindt dit een geweldige ervaring.’’
Die wordt compleet gemaakt door de mogelijkheid midden op zee (!) van boord te gaan en fantastische foto’s te nemen tegen de achtergrond van het schip. Maar het wordt nog beter als je zelf de ijszee in kunt springen. Wél in een soort Teletubbiepak, want anders is het niet te doen natuurlijk. Eenmaal in dat pak gehesen voel je de kou niet én blijf je moeiteloos drijven tussen de ijsschotsen. Echt uniek. Brändön Lodge
Toegegeven, zoiets is moeilijk te overtreffen, maar ook de andere activiteiten in Lapland zijn meer dan de moeite waard. Zoals een bezoekje aan de Brändön Lodge, op een halfuurtje rijden van Luleå. Eigenaar Göran Widén heeft daar een klein winters paradijs gebouwd met tal van mogelijkheden. In de lodges kun je heerlijk in alle rust verblijven. Maar er is ook genoeg te doen. Met de sneeuwscooter over de uitlopers van de Botnische Golf razen is geweldig. Eilandhoppen krijgt zo een nieuwe dimensie. ,,Maar je kunt bij ons veel meer doen’’, vertelt Widén. ,,Je kunt eropuit met de hondenslee of een tocht maken op sneeuwschoenen. En als de zon ondergaat, heb je hier een goede kans op het mooiste noorderlicht.’’
Cape Wild
Gammelstad
Ook net buiten Luleå ligt Gammelstad, dat vroeger gewoon ín Luleå lag. Gammelstad komt van Gamla Stad, oftewel ’oude stad’. En dat is precies wat dit is: het oude centrum van de stad, dat in de zeventiende eeuw werd ’verschoven’ naar de huidige locatie. Nu is Gammelstad het best bewaarde kerkdorp ter wereld met liefst 404 houten kerkhuisjes. Hier stap je echt terug in de tijd. Neem een kijkje in de oude kerk of in het Hägnan Outdoor Museum, waar je kunt zien hoe het er tussen de achttiende en twintigste eeuw aan toeging.
Batenburg krijgt vaak de vraag wat hem bezielt om te verkassen naar de diepvrieskou net onder de poolcirkel. ,,Maar ik vind het hier geweldig. Dit werk ook. Elke dag nieuwe mensen, allemaal met een eigen verhaal. Dat hoor ik
Nog dichter bij Luleå vind je Cape Wild, een ruim opgezet wildpark waar met name elanden en rendieren worden gehouden. Een unieke kans om die eens van dichtbij te zien. En dan valt pas goed op hoe indrukwekkend met name de elanden zijn. Groot, sterk en op Cape Wild zodanig aan mensen gewend dat je ze zelfs kunt voeren. Favoriete maaltijd? Een lekkere banaan. Ook de kleine kudde rendieren is een plezier om te zien. Als het voedertijd is, kun je ook die gewoon uit je hand laten eten. Prachtig om mee te maken. Let wel op: Cape Wild is alleen op afspraak te bezoeken voor groepen van twee tot twintig personen. En in september en oktober is het park dicht. Dan is het paartijd…
De Polar Explorer zoekt z’n weg door het poolijs, terwijl achter het schip de ’Teletubbies’ in de Botnische golf dobberen. (Foto Polar Explorer)
Luleå Hockey
Als je na een dag ontdekken nog energie over hebt, breng dan een bezoek aan de Coop Norbotten Arena, de thuishaven van Luleå Hockey. Zowel de mannen als de vrouwen behoren tot de absolute top van Zweden. De club werd in 1996 voor het eerst kampioen van Zweden en won bijna tien jaar geleden als eerste de Champions
Hockey League. Bij thuiswedstrijden kolkt de arena met bijna zevenduizend toeschouwers, vrijwel allemaal in het rood, zwart en geel gestoken. Grote man achter het succes van Luleå is Jakob Porsér, de mede-oprichter van het wereldwijd populaire computerspel Minecraft. Met een geschat vermogen van 1,2 miljard euro heeft hij wel de ruimte om leuke dingen te doen voor de club, die uiteraard een enorme schare fans heeft in de stad. Net zo leuk als de wedstrijd is de spectaculaire show die daaraan vooraf gaat. Als de nacht is gevallen, is het soms tijd voor een andere spectaculaire show. Het noorderlicht staat bij talloze mensen op de bucketlist. Nou, als je het ergens kunt zien, dan wel in Zweeds Lapland. Soms gewoon boven Luleå, zoals in februari 2022, toen het peloton na de laatste wedstrijd werd getrakteerd op een geweldige voorstelling van het noorderlicht en de lucht boven de stad ruim anderhalf uur danste in groen en roze. Maar die mazzel moet je net hebben.
Heerlijke Bastard Burgers in de maak.
Kolkende Coop Norbotten Arena bij een thuiswedstrijd van Luleå Hockey. (Foto Ida Lund)
750M2 FIETSAVONTUUR
RACE, MTB, E-BIKE, OF TREKKING
HASKER UTGONGEN 7, 8465 SJ OUDEHASKE
VOOR FIETSERS, DOOR FIETSERS
KALENDER
Kalender shorttrack
OKTOBER
19 oktober KNSB Cup 1 Utrecht
25-27 oktober ISU World Tour 1 Montreal (CAN)
NOVEMBER
1-3 november ISU World Tour 2 Salt Lake City (USA)
8-10 november ISU Junior World Cup 1 Bormio (ITA)
15-17 november ISU Junior World Cup 2 Bormio (ITA)
22-24 november Alta Valtelina Trophy Bormio (ITA)
29-30 november Star Class Oberstdorf (OOS)
Kalender Langebaan
OKTOBER
19 oktober Landelijke selectie TP Haarlem 26-27 oktober Holland Cup 1 IJsselcup Deventer
27 oktober Mass Start Competitie 3 Deventer
NOVEMBER
8-10 november World Cup Kwali catie Heerenveen
8-10 november Mass Start Competitie 4 Heerenveen
16-17 november Junior Kwali catie Enschede
22-24 november ISU World Cup 1 Nagano (JAP)
23-24 november HC 2A Gruno Bokaal Groningen
23-24 november HC 2B Utrecht City Bokaal Utrecht
29-30 november ISU World Cup 2 Beijing (CHN)
30 november ISU Junior World Cup 1 Tomaszow M (POL)
30 november NK Jun A-B-C Teamonderd. Alkmaar
Kalender marathonschaatsen
OKTOBER
19 oktober Marathon Cup 1 Amsterdam
26 oktober Marathon Cup 2 Alkmaar
NOVEMBER
2 november Marathon Cup 3 Den Haag
9 november Marathon Cup 4 Heerenveen
16 november Marathon Cup 5 Haarlem
23 november Marathon Cup 6 Hoorn
30 november Marathon Cup 7 Heerenveen
