Sæmundur haust 2005

Page 1

SÆMUNDUR

2. tbl. 24. árg. nóvember 2005

Samband Íslenskra Námsmanna Erlendis

Samband Íslenskra Námsmanna Erlendis

Efnisyfirlit: Frá ritstjóra

Ágætu námsmenn nær og fjær,

Það er með mikilli ánægju sem ég sendi ykkur þetta blað til aflestrar. Blaðið er sneisafullt af margvíslegu efni, bæði til ánægju og fróðleiks. Sérstaklega þykir mér skemmtilegt að hugsa til þess hversu víða blaðið okkar hann Sæmundur fer um heiminn í þetta skipti. Alþjóðavæðingin margrædda lætur sig ekki vanta hjá námsmönnum og má segja að íslenskir námsmenn séu dreifðir um jarðkringluna.

Til þess að gefa ykkur, lesendur góðir, einhverja hugmynd um þau lönd sem SÍNE meðmlimir hafa yfirtekið langar mig til þess að telja þau hér upp í starfrófsröð: Austurríki, Ástralía, Bandaríkin, Belgía, Búlgaría, Danmörk, England, Frakkland, Grikkland, Írland, Ítalía, Japan, Jórdanía, Kanada, Kína, Kúba, Noregur, Pólland, Rúmenía, Rússland, Skotland, Spánn, S-Afríka, Sviss, Svíþjóð, Tékkland, Ungverjaland, Wales, Þýskaland. Þessi listi sýnir glögglega að Íslendingar eru víðförlir og óhræddir við að kanna ótroðnar slóðir.

Svo haldið sé áfram með skemmtilegar upptalningar langar mig rétt aðeins að tæpa hér á þeim námsgreinum sem þið lesendur góðir eruð að stúdera út um allan heim. Látum stafrófsröðina ráða ferð: Aðgerðagreining, Afbrotafræði, Alm. bókmenntafræði, Almannatengsl, Almenn málvísindi, Alþjóðleg samfélagsfræði, Alþjóðleg samskipti, Alþjóðamarkaðsfræði, Alþjóðastjórnmál, Alþjóðaviðskipti, Arabíska, Arkitektúr, Asíufræði, Auglýsingafræði, Austurlensk fræði, Blaðamennska, Borgarskipulag, Bókasafnsfræði, Borgarskipulagsfræði, Bráðaþjónusta, Bruggiðn, Byggingarfræði, Dans, Danska, Dýralækningar, Eðlisfræði, Efnafræði, Enska, Evrópufræði, Fagurfræði, Fatahönnun, Ferðamálafræði, Félagsfræði, Finnska, Fjármál, Fjölmiðlun, Flugnám, Flugöryggisfræði, Fornleifafræði, Forvarsla, Golvallafræði, Gull og silfursmíði, Hagfræði, Hagverkfræði, Heimspeki, Hnykklækningar, Hótelstjórn, Hönnun, Iðnaðarverkfræði, Ítalska, Jarðvegsfræði, Kínverska, Kontrabassaleikur, Kvikmyndagerð, Leiklist, Liðskekkjulækningar, Líffræði.... og svo mætti lengi telja.

Af þessari upptalningu sést fjölbreytileiki viðfangsefni ykkar námsmanna vel og það verður kærkomið fyrir íslenskt þjóðfélag að fá inn alla þessa nýju strauma og þekkingu.

Ég hvet alla SÍNE félaga að vera í sambandi við skrifstofuna okkar og senda okkur línu eða hringja. Þannig getum við tekið púlsinn á því sem er að gerast hjá ykkur og munum leita allra leiða til að aðstoða ykkur við þau mál sem kunna að koma upp. Nú og svo er alltaf gaman að fá lífsreynslusögur!

Njótið vel, Nathalía D. Halldórsdóttir

2
Frá ritstjóra Nathalía D. Halldórsdóttir 2 Ávarp formanns Gróa Másdóttir 4 Bréf frá framkvæmdastjóra 6 Stjórn SÍNE 2005-2006 7 Að Sækja þekkingu á rétta staði Steinþór Þórðarson, fræðslustjóri AlcoaFjarðaráls á Íslandi 8 Noregur, Þrándheimur og NTNU Sigurður Ágúst Einarsson, MS nemi 9 Studying in the United States Ronald E. Hawkins 12 Lánasjóðurinn Benedikta S. Hafliðadóttir 14 Íslenskur víóluleikari - í húsi hinna töfrandi lita 22 Prófundirbúningur 20 Nám í Japan Kristín Ingvarsdóttir 22 Að skoða 12 íbúðir á einu eftirmiðdegi ... Viðtal við Hildi Erlu Björgvinsdóttur 24 Að vera tryggður í námi - upplýsingar frá Tryggingastofnun 26 Rósrauður ljómi pastaréttanna Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir 28 Skattaleg heimilisfesti - hvað er nú það? 30 Eftiröpun og lánsfjaðraskraut - í frumskógi fræðanna 32
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

KB Námsmenn er fyrsta flokks fjármálafljónusta sem er sérstaklega lögu› a› flörfum flínum á námsárunum.

KB Námsmönnum stendur eftirfarandi til bo›a:

editko Allt a› 300.000 kr. tölvukaupalán til allt a› flriggja ára á mjög hagstæ›um kjörum.

20 bókastyrkir á ári a› upphæ› 20.000 kr. hver.

15 námsstyrkir á ári a› upphæ› 200.000 kr. hver.

16 bílprófsstyrkir á ári a› upphæ› 50.000 kr. hver. Mána›arlegt framfærslulán tengt LÍN á frábærum vöxtum.

Helmings afsláttur af færslugjöldum debetkorta.

Ekkert árgjald af kreditkortum fyrsta ári›. Námslokalán á betri kjörum en almennt bjó›ast.

Netklúbbur KB Námsmanna sendir reglulega út hagstæ› tilbo› til me›lima.

Vi› inngöngu geta n‡ir KB Námsmenn vali› milli fless a› fá fartölvutösku, flotta kaffikönnu e›a 1.500 kr. ni›urgrei›slu á nemendafélagsgjöldum.

KB námsmenn geta fengi› ókeypis ISIC-skírteini í útibúum bankans.

Ávarp formanns SÍNE

Nú þegar haustið er komið, er komið að því að gefa út haustblað Sæmundar. Útgáfa Sæma tengist haustinu jafn órjúfanlegum böndum og að setjast aftur á skólabekk. Að minnsta kosti finnst okkur í stjórn SÍNE það.

Nú eru væntanlega allir félagsmenn SÍNE byrjaðir í skóla eftir sumarfrí, hvar sem þeir eru staddir í heiminum. Sum ykkar upplifa væntanlega haustið sem kalt og hráslagalegt á meðan aðrir geta spókað sig um á stuttbuxum langt fram eftir vetri. Það er bara gaman að hin ýmsu lönd eru eins ólík og raun ber vitni.

Síðan síðasti Sæmi kom út, hefur ýmislegt breyst hjá SÍNE. Heiður Reynisdóttir, fyrrverandi framkvæmdastjóri, hvarf af vettvangi baráttumála íslenskra námsmanna erlendis og í hennar stað hefur Nathalía D. Halldórsdóttir komið sér þægilega fyrir. Við bjóðum hana velkomna til starfa og þökkum Heiði um leið kærlega fyrir góða og óeigingjarna vinnu fyrir SÍNE.

Stjórn SÍNE hefur einnig breyst. Tvær nýir stjórnarmeðlimir eru komnir inn, í stað Daða Rafnssonar og Brynhildar Ingvarsdóttur. Þetta eru tvær stúlkur og heita þær Erla Pétursdóttir lögfræðingur, sem var í framhaldsnámi í Bandaríkjunum, og Solveig Ýr Sigurgeirsdóttir tölvunarfræðingur, sem lærði í Danmörku.

Um leið og við bjóðum þær velkomnar til starfa, þökkum við Daða og Brynhildi fyrir vel unnin störf.

Baráttumál SÍNE fyrir þennan vetur varða fyrst og fremst Lánasjóð íslenskra námsmanna, eins og svo oft áður. Aðal áherslan í vetur verður að fá í gegn að námsmenn fái lánað fyrir skólagjöldum þó að um grunnnám sé að ræða - ekki að einskorða skólagjaldalán við meistara- og doktorsnám.

Undirrituð vonar að haustblað SÍNE verði félagsmönnum, sem og öðrum, bæði til gagns og gamans. Með von um að ykkur, kæru félagsmenn, gangi vel í ykkar námi sem og að SÍNE nái að stíga einhver skref fram á við í baráttunni fyrir auknum réttindum ykkar, kveð ég að sinni.

Gróa Másdóttir, formaður v/ Stakkahlíð · 105 Reykjavík

Sími 563 3800

Bréfsími 563 3833

Netfang khi@khi.is

Skrifstofa SÍNE

Pósthússtræti 3-5

101 Reykjavík

Sími: 552-5315 · Fax: 552-5370

Netfang: sine@sine.is

Veffang: www.sine.is

Skrifstofan er opin alla virka

daga frá kl. 9 - 12.

Stjórn SÍNE veturinn 2005 - 2006:

Formaður:

Gróa Másdóttir (Noregi)

Varaformaður:

Benedikta S. Hafliðadóttir (USA)

Gjaldkeri:

Guðmundur Thorlacius (Þýskaland)

Ritari:

Hrafn Sveinbjarnarson (Danmörk)

Stjórnarmaður í LÍN:

Benedikta S. Hafliðadóttir (USA)

Vafamálafulltrúi LÍN:

Nathalía D. Halldórsdóttir

Meðstjórnendur:

Solveig Sigurgeirsdóttir

Erla Pétursdóttir

Framkvæmdastjóri:

Nathalía D. Halldórsdóttir

Sæmundur, ritstjóri:

Nathalía D. Halldórsdóttir

Ábyrgðarmaður:

Guðmundur Thorlacius

Forsíða:

Nordic Photos

Umbrot:

Áslaug J. - aslaug@hive.is

Prentun:

Litróf - Hagprent

4
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Get ég aðstoðað þig?

Framkvæmdastjóri SÍNE hefur orðið:

Sumarið byrjaði rólega hér á skrifstofu SÍNE. Heiður Reynisdóttir fráfarandi framkvæmdastjóri kom mér skilmerkilega inn í málefni SÍNE og kynnti þau mál sem unnist hafa á undanförnum árum. Það er því ljóst að ég tók við mjög góðu búi og er það vel.

Undirrituð hefur frá því í sumar verið að koma sér inn í mál ykkar námsmanna hér á skrifstofu SÍNE auk þess sem ég hef kynnst starfsemi Lánasjóðs íslenskra námsmanna nokkuð með fundarsetum þar - bæði í vafamálanefnd sem og á stjórnarfundum.

Hef ég fengið mikið af tölvupóstsendingum með spurningum af ýmsum toga. Margar þeirra lúta að málum tengdum Lánasjóðnum og eins er verið að spyrja um ýmis praktísk atriði varðandi húsnæði, skólagjöld, inntökupróf, skattamál, tengslanet Íslendinga ofl. ofl sem tengist málum námsmanna á erlendri grundu.

SÍNE er til fyrir ykkur námsmenn góðir og við lifum og hrærumst í því sem upp kemur hjá ykkur - bæði það sem er gleðilegt, en eins viljum við aðstoða ykkur þegar vandamál koma upp. Við erum fyrst og fremst samtök sem sinnum ykkar hagsmunagæslu og okkur er mikið í mun um að það sér vel gert. Því hvet ég ykkur til þess að hafa samband við skrifstofuna og bera upp þau mál sem við svo gjarnan viljum hjálpa ykkur með.

Ég hvet ykkur til að fylgjast vel með heimasíðunni okkar www.sine.is og sendið okkur endilega línu á sine@sine.is.

Hlakka til að heyra frá ykkur!

Bestu kveðjur, Nathalía D. Halldórsdóttir

Menntaskólinn á Akureyri

Kaupfélag Skagfirðinga

Ártorgi 1, 550 Sauðárkróki

sími 455 4500

6
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Stjórn SÍNE starfsárið 2005-2006

Formaður: Gróa Másdóttir. Flutti til Noregs haustið 1995 og byrjaði í fornleifafræði í janúar 1996. Kláraði CandMag próf í fornleifafræði og sagnfræði haustið 1998. Byrjaði í MA-námi í sögu í janúar 1999 en kláraði það í HÍ í febrúar 2003. Hún flutti heim til Íslands vorið 2001. Stjórnarmaður frá 2001.

Varaformaður og stjórnarmaður í LÍN: Benedikta S. Hafliðadóttir. Er í doktorsnámi í líffræði við Háskóla Íslands. Fyrri hluta námsins, eða í tvö ár, var hún við Harvard Medical School í Boston sem „Visiting Fellow“. Hún kom heim í febrúar 2004 og byrjaði í stjórn SÍNE haustið 2004.

Gjaldkeri: Guðmundur Thorlacius. Hóf framhaldsnám í lögfræði við Westfälische Wilhelms Universität í Münster í Þýskalandi haustið 1996. Lauk LL.M. gráðu ári seinna og hóf þá doktorsnám í opinberu réttarfari og samanburðarlögfræði við sama skóla. Hann kom heim sumarið 2000 og er að vinna í doktorsverkefni sínu með vinnu. Stjórnarmaður frá 2001.

Ritari: Hrafn Sveinbjarnarson. Flutti til Danmerkur árið 1997. Var við nám í sagnfræði við Kaupmannahafnarháskóla 1997-2001. Útskrifaðist með Cand. mag. í sagnfræði nóvember 2001.

Stjórnarmaður frá 2001.

Meðstjórnandi: Solveig Ýr Sigurgeirsdóttir. Hóf nám við Tölvunarfræðiskor Háskóla Íslands vorið 1997 og lauk BSc prófi í Tölvunarfræði 2001. Fór út til Danmerkur í framhaldsnám haustið 2003 og lauk mastersprófi í Hugbúnaðarverkfræði sumarið 2005.

Stjórnarmaður frá 2005.

Meðstjórnandi: Erla Pétursdóttir. Lögfræðingur frá Háskóla Íslands 1999. Héraðsdómslögmaður 2003. LL.M. frá University of Miami 2005.

Stjórnarmaður frá 2005.

7
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Að sækja þekkingu á rétta staði

Það er ekki oft sem að íslensk fyrirtæki auglýsa styrki til náms. Nú í vor auglýsti Alcoa-Fjarðarál eftir háskólamenntuðu fólki í framhaldsnám til Þrándheims í Noregi.

Sæmundi lék forvitini á að heyra meira um tilkomu styrksins og mælti sér mót við Steinþór Þórðarsson, fræðslustjóra Alcoa-Fjarðaráls á Íslandi. Gefum honum orðið:

Aðferðin

Það er vel þekkt leið að styrkja efnilega nemendur til framhaldsnáms sem síðan koma til starfa hjá fyrirtæki. Fjarðaál er fyrirtæki sem er að byggjast upp frá grunni og eitt verkefnanna er að tryggja rétta og nægilega þekkingu. Með þessari leið opnast nemandanum góður aðgangur að upplýsingum sem og aðgangur að færum sérfræðingum á sviði álframleiðslu.

Ég var staddur í Noregi og hitti að máli Trygve Foosnæs prófessor en hann er yfir námsbraut um framleiðslu léttmálma við NTNU (Norges teknisk- naturvitenskapelige universitet) í Þrándheimi. Hann var áhugasamur um samstarf við Alcoa Fjarðaál og það varð úr að ákveðið var að auglýsa eftir styrkþega sem við myndum styrkja til 2 ára MSc náms.

Um er að ræða framfærslu- og ferðastyrk auk þess sem styrkþeginn fær sumarstarf hjá Fjarðaáli. Að námstíma liðnum kemur hann svo til starfa hjá okkur og er skuldbundinn til að starfa hjá okkur um tveggja ára skeið. Við vildum ekki hafa lengri starfstíma sem kvöð heldur lítum svo á að við þurfum að halda utan um þennan starfsmann rétt eins og aðra - viljum ekki halda honum í fjötrum, heldur kjósum við að láta spennandi starf og góða starfsmannastefnu leiða til þess að starfsmenn kjósi að vinna hjá okkur áfram. Mörg góð tækifæri bjóðast innan svona fyrirtækis og í raun mætti segja að fyrstu árin í starfi verði eins konar doktorsnám fyrir ungan verkfræðing.

Skólinn

NTNU í Þrándheimi er mjög öflugur á sínu sviði og leggur mikla áherslu á náin tengsl við iðnaðinn. Í Noregi starfa 3 álfyrirtæki og þar eru fimm álver. Má segja að þau séu bakland skólans. Þarna er því fyrir hendi

gífurleg þekking, reynsla og öflugt samfélag sérfræðinga um álframleiðslu.

Eftir að hafa kannað skólann og námsbrautir þær sem þeir bjóða upp á varð niðurstaða okkar sú að þarna sé um að ræða eitthvert albesta nám sem hægt er að fá í faginu.

Kandidatinn

Við vorum mjög heppin með kandidat að þessu sinni, hann heitir Sigurður Ágúst og er BSc. í véla- og rafmangsverkfræði. Hann byrjaði núna í haust er hæstánægður með námið og allan aðbúnað.

Við reiknum fastlega með að auglýsa aftur eftir umsækjanda og gera það jafnvel reglulega. Með því erum við að sækja rétta þekkingu á rétta staði. Við erum rétt að byrja!

8
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Noregur, Þrándheimur og NTNU

Sigurður Ágúst Einarsson segir hér frá fyrstu skrefum sínum í MS námi í Noregi.

Þegar maður er að ljúka B.Sc. gráðu í vélaverkfræði í Háskóla Íslands og byrjar að leita sér að skóla til að taka M.Sc gráðu við þá hugsar maður ekki fyrst um Noreg. Margir hugsa fyrst um USA, enda ekki nema von þar sem skólarnir þar eru sumir mjög góðir og frægir. Ég íhugaði að sækja um framhaldsnám í USA en þegar ég byrjaði að skoða þann frumskóg af skólum sem í boði var þá týndi ég öllum áttum. Auk þess er yfirleitt um umtalsverð skólagjöld að ræða og mikil pappírsvinna sem framkvæma þarf til að komast inn í skólana. Ég var einnig með Þýskaland og Svíþjóð í huga, tvö klassísk og rótgróin evrópsk verkfræðilönd sem hafa gott orð á sér hér heima. Ég tók TOEFL enskuprófið í fyrra haust til að sjá hvar ég stæði í enskukunnáttu og niðurstaðan úr því var mjög góð þannig að ég ákvað að láta slag standa og sækja um einn skóla í Ameríku, en ákvað að velja Kanada og sótti um skólavist í UBC í Vancouver. Svo leið tíminn og erfitt var að fá svör frá Kanadamönnunum vegna umsóknarinnar. Ég ákvað þó að bíða rólegur og var ekkert að stressa mig yfir þessu. Svo kom óformlegt svar í maí um að þeim þætti leitt að geta ekki veitt mér skólavist í því námi sem ég sótti um að þessu sinni. Ég var nú svosem ekkert að svekkja mig yfir þessu og var nú búinn að ákveða að taka mér eins árs námshlé þar sem næga vinnu var að fá fyrir verkfræðinga í Íslandi.

Í byrjun júní var ég staddur á netkaffihúsi í litlum strandbæ í Dóminíkanska lýðveldinu í útskriftarferð okkar vélamanna. Ég sá tölvupóst um námsstyrk sem Alcoa Fjarðaál væri að bjóða Íslendingi til að stunda nám í verkfræði léttmálma við NTNU, norska tækniháskólann í Þrándheimi. Ég varð strax mjög áhugasamur um þennan styrk og ákvað að kanna þetta nánar þegar heim kæmi. Ég hafði samband við Alcoa menn og sá að þetta gæti verið mjög svo áhugavert tækifæri til að mennta mig í grein sem er mjög vaxandi á Íslandi. Ég hafði verið starfsmaður Alcan(ISAL) í Straumsvík í sumarvinnu undanfarin fjögur ár og fannst álframleiðslan mjög skemmtileg grein sem ég hafði alvarlega hugsað um að sérhæfa mig í áður en ég kom auga á þennan styrk.

Ég vissi nú ekki mikið um Þrándheim og NTNU annað en að sumir prófesoranna minna við HÍ höfðu lokið sínum doktorsgráðum við þennan skóla. Einnig hljómar gamla borgarnafnið, Niðarós, kunnuglega og ekki laust við að borgin sé algengur viðkomustaður frægra kappa í Íslendingasögunum og miðaldasögu Íslands.

Í byrjun júlí fékk ég svo svar frá Fjarðaáli um að ég hefði verið valinn til að fara út til Noregs. Þá var rúmlega einn mánuður í kynningarviku fyrir nýja nemend-

9
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

ur og öll mín plön höfðu því breyst á svipstundu. Ég varð að semja við vinnuveitanda minn Alcan um að fá að hætta í rannsóknarstarfi mínu 3 vikum fyrr en samið hafði verið um og þetta stóð því allt mjög knappt. En það hafðist og ég flaug út til Oslóar að morgni 12. ágúst. Ekki byrjaði þessi Noregsdvöl mín nú gæfulega því ég þurfti að bíða svo lengi eftir töskunum mínum úr Flugleiðavélinni að ég var í raun búinn að missa af tengifluginu norður til Þrándheims. Þegar töskurnar skiluðu sér loks hljóp ég um Gardermoen flugsöðina og heppnin var sko með mér í þetta skiptið því innritunin hafði dregist um 10 mín og ég rétt náði að hliðinu áður en því var lokað, nokkrum mínútum fyrir brottför.

eru jafnvel dýrari en heima. Þetta hlýtur að vera ein meginástæðan fyrir því að Noregur hefur ekki notið jafn mikilla vinsælda hjá íslenskum námsmönnum eins og t.d. Danmörk og Svíþjóð. En skólinn minn, NTNU, er frábær. Norðmenn tóku þá skynsamlegu ákvörðun að byggja upp einn stórann og öflugan tækniháskóla í stað þess að dreifa kröftunum á marga staði eins og við Íslendingar erum að stefna að. Hér er aðstaðan hreint út sagt frábær. Mjög skemmtilegur campus og augljóslega nægt fjármagn til að byggja viðunandi kennsluhús, kaupa tæki og búnað til að vera í fremstu röð í rannsóknum. Námið er allt á ensku og er ég einungis í kúrsum núna á fyrstu önninni en svo tekur rannsóknarvinnan við í bland við kúrsa næstu þrjár

borg strax við fyrstu kynni. Andinn er mjög rólegur og

afslappaður og gamlar byggingar og þröngar götur í gamla bænum eru mjög heillandi og setja sterkan svip

á þessa borg sem stofnuð var árið 997 sem ný höfuðborg Haraldar Tryggvasonar Noregskonungs. Hér var einnig mikið kaþólskt kirkjuveldi á miðöldum og erkibiskupinn í Niðarósi var mjög valdamikill sem sést best

á hinni reisulegu dómkirkju sem stendur hér í miðborginni, var fullbyggð um 1300 og var þá stærsta bygging

Skandinavíu og það langt fram á 18. öld.

Það sem maður tekur strax eftir hér í Noregi er verðlagið. Hér er allt álíka dýrt og á Íslandi og sumir hlutir

leiðslu, tækni og rannsóknum í áliðnaðinum eru flestir af prófessorunum mínum meðal þeirra fremstu á sínu sviði í heiminum og eru þeir í flestum tilvikum höfundar þeirra kennslubóka sem við lesum (þær eru þó á ensku) og hafa auk þess mikla reynslu af störfum í álverum. Ég get því varla verið í betri skóla miðað við þá grein sem ég er að sérhæfa mig í.

Hér er mikið úrval af stúdentagörðum og leiga á stúdentaíbúðum er mjög lág miðað við það sem ég hef heyrt að menn séu að borga á Íslandi. Mér var úthlutað herbergi í íbúð sem ég deili með þremur öðrum stúdentum. Íbúðin er einkar snyrtileg og rúmgóð og

10
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

búin öllum nútíma þægindum. Sambýlingar mínir eru tveir Norðmenn og einn Þjóðverji og er ágætt að búa með öðrum ég held að það sé mjög æskilegt þegar maður fer í nám í nýju landi að búa ekki einn.

geta fengið kennitölu hér. Samfélagið hér er mjög líkt því íslenska og greinilegt hvaðan við höfum sótt okkur fyrirmynd þegar við byggðum upp íslenska velferðarkerfið. Eitt stærsta dagblaðið hér í Noregi birti nýlega grein þar sem fundið var út að Noregur í dag er ríkasta land allra tíma. Það er þó ekki að sjá þegar maður gengur um götur hér í Þrændarlögum. Norðmenn eru nefnilega mjög nægjusamir og eru ekki mikið að sýna auðlegð sína með bruðli í húsbyggingum og bílum. Nokkuð sem við Íslendingar mættum læra af þeim. Hér er líka augljóslega mun meira kynjajafnrétti heldur en á Íslandi og maður sér meira af körlum í svokölluðum kvennastörfum heldur en maður sér heima.

Fólkið hér er mjög stundvíst og löghlýðið og hér eru reglur um alla mögulega hluti og menn virðast fara eftir þeim í einu og öllu.

Samfélagið hér í NTNU er mjög fjölþjóðlegt. Hér eru um 1000 erlendir nemendur við nám á hverjum tíma og er það því nokkuð hátt hlutfall af heildarfjölda nemenda við skólann, sem er alls um 10 - 15 þúsund nemendur. Norðmenn eru mjög öflugir í þróunarsamvinnu við Afríku- og Asíuríki og þeir bjóða mörgum nemendum frá 3. heiminum að koma hingað í háskólanám og borga fyrir þá allan ferðakostnað og uppihald. Ég er því með fólki frá mörgum þjóðernum í fyrirlestrum, frá Ghana, Uganda, Eþjópíu, Nígeríu, Pakistan, Kína og Þýskalandi fyrir utan Norðmennina sjálfa. Maður kynnist því dálítið öðruvísi háskólabrag með þessu fólki, sem er oft mun opnara og óhræddara við spyrja misgáfulegra spurninga heldur en við Norður-Evrópubúar. Það verða því oft mjög fjörugar umræður í tímum og málin rædd meira manna á milli heldur en ég hef kynnst áður heima í HÍ.

Það er satt að segja mjög auðvelt að koma frá Íslandi inn í norskt samfélag. Við Íslendingar getum gengið inn í kerfið hérna án teljandi vandræða og það eina sem ég þurfti að gera var að fá fluttningsvottorð frá Íslandi til að

Það allra norskasta sem ég hef fengið að kynnast við dvöl mína hér í Þrándheimi er Hytte-klúbburinn hér við NTNU. Hytter eða kojer eru semsagt svona fjallakofar sem eru út um allt hér í fjöllunum í Noregi og notaðir sem afslöppunarstaðir og samkomustaðir. Hytte-klúbburinn á u.þ.b. 40 svona kofa/bústaði og skipuleggur ferðir í þá um hverja helgi og getur maður þá tekið hjólið með eða bara labbað frá rútunni í ca. klukkutíma upp í þessa kofa. Þarna er sauna til staðar og allt mjög frumstætt, t.d. þarf að höggva eldivið til að hita upp húsin. Það verður mjög áhugavert og spennandi að dvelja í þessum hyttum í vetur því þetta er mjög vinsælt meðal Norðmanna og þeir nota kofana sem dvalarstaði þegar þeir fara í langar skíðagöngur.

Ég get því ekki sagt annað í dag en að ég sé mjög ánægður með að hafa valið Noreg sem dvalarstað minn í M.Sc. náminu. Landið hefur upp á margt að bjóða og hér er mjög gott að vera námsmaður.

Ég stefni á að ljúka M.Sc. í Light Metals Production vorið 2007 og fer þá til starfa við gangsetningu álversins á Reyðarfirði.

Sigurður Ágúst Einarsson

11
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Studying in the United States

Many students I hope are beginning to think about the years to come and the possibility of studying in the United States. America offers some of the world’s best academic institutions and centers for higher learning. Studying abroad is a wonderful opportunity to gain insight into another culture and also to be exposed to new things.

As students explore the vast opportunities that await them in the United States, one of the questions that arises each year is what is the “2 Year Rule?” This rule only applies to J-category visa applicants or exchange students as they are more commonly called. In short the “2 Year Rule” or Section 212E of the Immigration and Nationality Act states that if students receive money towards their overseas education from either the Government of the United States or their respective country’s government, they must return and reside in their home country for 2 years before being eligible to return to the United States for work or immigration purposes. They can, however, return as tourists. The intention of this rule is to encourage those who study in the United States to return to their home countries and share their experiences. In this manner all are able to profit from one’s experience overseas.

This rule applies to all government sources of financing, including grants and loans, which are used to pay for the study abroad in the United States. Should circumstances warrant, an individual may apply for a waiver of the “2 Year Rule” but only after one’s academic time in the United States. In cases involving money coming from the Government of Iceland, a letter of non-objection would be needed from the Icelandic government in order for the Government of the United States to process the waiver request.

I encourage all students to think about the possibility of studying in the United States. What a great way to learn about America first-hand, brush up on English, make new friends and experience a wonderful country. For further information, please see the website of the U.S. Embassy in Reykjavik at www.USA.is.

12 SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis
UTANRÍKISRÁÐUNEYTIÐ RÉTTLÆTI NINGAR

SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Frábært áskriftartilboð

Þú gerist áskrifandi af einu af eftirtöldu tímaritum í eitt ár og færð fyrstu 4 tölublöðin með 45% afslætti. Eftir þessi 4 tölublöð færðu 20% afslátt. (verð miðast við að greitt sé með greiðslukorti)

ATHUGIÐ að enginn aukakostnaður hlýst af því að fá blöðin send erlendis.

Skráðu þig á www.frodi.is eða hafðu samband við áskriftadeildina í síma 00354-515 5555 eða á netfanginu askrift@frodi.is

Ef þú hefur samband í gegnum skráningarform vefsíðu okkar, taktu þá fram í athugasemdum að þú sért meðlimur SÍNE

Með kærri kveðju, Áskriftardeild Tímaritaútgáfan Fróði ehf.

13
búðarápi Vikunni Gerið eitthvað Sigríður Árnadóttir, Í nýju hlutverki og Örn Árna! Stjörnumerkið allar helgar! -RÓMANTÍSK HJÁ RAKARA! PUNGAPRÓF! Sipphoj! MESTU MÁTAR MESTU MÁTAR ALLT UM ÁHEYRNARPRÓFIN! Í SAMBÚÐ Í TYRKLANDI! Í Í og Ása HILMIR SNÆR SJÓÐHEIT Förðun Móa FR TT fylgiblað börn! klúbbablað 90HEILSUDROTTNING Í HOLLYWOOD SÉRBLAÐ UM BÍLA -
FRÓÐI TÍMARITAÚTGÁFAN

Nú hafa nýir fulltrúar SÍNE í stjórn LÍN tekið við. Undirrituð hefur tekið við af Brynhildi Ingvarsdóttur sem aðalfulltrú SÍNE og Natalía D. Halldórsdóttir framkvæmdarstjóri SÍNE hefur tekið við af Heiði Reynisdóttur sem varafulltrúi. Við munum halda áfram að vera talsmenn námsmanna erlendis innan stjórnar LÍN og hafa hagsmuni þeirra að leiðarljósi. Á sama tíma þökkum við Brynhildi og Heiði fyrir góð störf fyrir hönd námsmanna erlendis. Í vor voru samþykktar nýjar úthlutunarreglur fyrir skólaárið 2005-2006. Ýmsar breytingar koma sér vel fyrir námsmenn erlendis en helstu breytingar á reglunum eru eftirfarandi:

* Námsmönnum í Hollandi, Belgíu og á Ítalíu er tryggð sérstök hækkun á grunnframfærslu; fyrst og fremst vegna húsnæðiskostnaðar.

* Námsmenn erlendis þurfa ekki lengur að framvísa farseðlum til að fá ferðalán og fá þau nú afgreidd í kjölfar lánsumsóknar með öðrum lánum.

* Hámark skólagjaldalána hækkar vegna náms í Bandaríkjunum úr 33.000 USD í 38.000 USD og í Bretlandi úr 23.335 GBP í 25.600 GBP.

* Námsmenn erlendis á skólaárinu 2004-2005 fá aukalán til að mæta að hluta kostnaði vegna óvæntra og ófyrirséðra gengisbreytinga.

* Grunnframfærsla er hækkuð um 3,8% eða úr 79.500 kr. í 82.500 kr. Fjölmargir þættir námsaðstoðarinnar taka mið af grunnframfærslunni og hækka því samhliða henni, s.s. lán vegna maka og barna.

Lánasjóðurinn

* Reglum um tekjur sem koma til lækkunar námsláni er gjörbreytt. Í stað þess að 33% tekna eftir skatt umfram svokallað frítekjumark (300.000 kr.) komi til lækkunar koma nú einungis 14% heildartekna til lækkunar á útreiknuðu láni. Frítekjumarkið er afnumið og engu máli skiptir lengur hvort námsmaður er að koma úr námshléi eða ekki. Tillit til tekna er hið sama hvort heldur námsmaður býr í foreldrahúsnæði, leiguhúsnæði eða eigin húsnæði.

* Reglur um sumarlán eru rýmkaðar. Slakað er á námsframvindukröfum og lánþegum auðveldað að flýta námslokum með sumarnámi.

* Sjálfsfjármögnun námsmanna vegna innritunar- og skólagjalda er hækkuð úr 35.000 kr. í 45.000 kr.

* Þeir sem þurfa á auknu námssvigrúmi að halda vegna örorku eða lesblindu eiga nú rétt á lánum í eitt ár til viðbótar þeim fimm árum sem teljast almennur hámarkslánstími.

* Lánsréttur námsmanna í stórum námsáföngum er rýmkaður þegar skóli býður ekki upp á endurtekningar- eða sjúkrapróf í beinu framhaldi af námstíma.

Helsta mál sem við viljum hafa í fyrirrúmi eru skólagjaldalán námsmanna, að námsmenn geti fengið lán fyrir skólagjöldum í grunnámi erlendis eins og hægt er hér heima.

14
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis Kæru SÍNE félagar,

Íslenskur víóluleikari

-

í Húsi hinna töfrandi lita

Anna Hugadóttir er 25 ára víóluleikari. Síðastliðin þrjú ár hefur hún búið í Hollandi þar sem hún stundar framhaldsnám í víóluleik. Hér lýsir hún lífsbaráttu tónlistarnema á hollenskri grund.

Ég var ellefu ára gömul þegar ég fékk fyrst fiðlu í hendurnar. Ekki grunaði mig þá að ellefu árum síðar síðar ætti ég eftir að feta í fótspor þeirra fjölmörgu íslensku tónlistarnema sem halda utan á hverju ári til framhaldsnáms.

Ég ætlaði nefnilega alltaf að verða sagnfræðingur. Eftir stúdentspróf skráði ég mig í sagnfræði í Háskóla Íslands án þess þó að hætta í tónlistinni. Mér gekk erfiðlega að samræma sagnfræðina og tónlistarnámið og fljótlega varð mér ljóst að ekki yrði bæði sleppt og haldið. Ég söðlaði um, valdi tónlistina, skipti fiðlunni út fyrir víóluna og ákvað að stefna á framhaldsnám erlendis. Örlögin höguðu því svo til að nokkrum árum síðar hóf ég nám við Fontys tónlistarháskólann í Tilburg í suðurhluta Hollands. Þar hef ég nú búið og lært klassískan víóluleik og strengjakennslufræði síðan haustið 2002.

Það að hefja nám í öðru landi fannst mér afar spennandi. Skólinn uppfyllti væntingar mínar og ég kynntist skólasystkinum mínum fljótt og vel enda eru Hollendingar upp til hópa hið indælasta fólk, greiðvikið og blátt áfram. Mér gekk þó erfiðlega að komast inn í kerfið. Í fyrsta innflytjendaviðtalinu eyddi ég hálftíma í að útskýra stafina Þ og Ð fyrir starfsmanni hollenska útlendingaeftirlitsins. Viku síðar var ég krafin um vottorð um hjúskaparstöðu af starfmanni á bæjarskrifstofu Tilburgar sem taldi víst að ég léti stjórnast af annarlegum hvötum sem krefðust þess að ég næði mér í hollenskan eiginmann (lesist; landvistarleyfi) sem fyrst. Eftir að ég fór að geta tjáð mig á hollensku fór slíkum tilfellum að fækka og hurfu loks alveg þegar ég var farin að geta rifist á því eðla máli.

Ýmislegt kom mér hér spánskt fyrir sjónir í fyrstu. Aðra eins gommu af reiðhjólum hafði ég aldrei áður séð og mér þótti afar merkilegt að þurfa að stoppa á sérstökum hjólaljósum og gefa stefnumerki til beggja hliða. Í

16
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis Stigagangurinn í „Húsi hinna töfrandi lita“.

Amsterdam sá ég leikskóla við hliðina á hóruhúsum og í flestum borgum geta menn valið milli þess að fara á krá eða “kaffihús” þar sem maríjúana er reykt af sannri innlifun. Meint frjálslyndi Hollendinga á þó ekki við á öllum sviðum. Hér þykir mönnum ekkert tiltökumál að fara á fætur klukkan hálfsex á morgnana til að fara út með hundinn - og finnst annað í hæsta máta óeðlilegt. Það þarf bæði stáltaugar og einbeittan brotavilja til þess að ætla sér að sofa reglulega frameftir í slíku þjóðfélagi. Hollendingum er afar annt um tíma sinn og ég þori nú ekki fyrir mitt litla líf að koma akademískum fimm mínútum of seint á nokkurt einasta stefnumót eða hleypa gömlu fólki framar í röðina við kassann i súpermarkaðnum af ótta við reiði fólks sem finnst á sér brotið. Hollendingar eru auk þess afar skipulagðir og reglufastir. Missi maður af strætó í Hollandi er borin von að hann stoppi og hleypi manni inn á ljósum því það er bannað. Eins fær maður að heyra það skjótist maður inn í búð fimm mínútum fyrir lokun. Þá verður maður stundum hræddur. Hollendingar eru jarðbundnir og vandir að virðingu sinni. Því eru nýtni og sparsemi mikils metnar dyggðir hér á landi. Ofur eðlilegt þykir að bjóða félögunum í mat, draga síðan fram kassakvittunina með kaffinu og rukka viðstadda. Þetta þótti mér skrítið í fyrstu en þegar harðna fór í ári í byrjun desember og lítið var orðið eftir af námsláninu fór ég hins vegar að skilja það ósköp vel.

Fyrsta árið þurfti ég að flytja alls þrisvar sinnum og bjó þá við alls konar aðstæður. Nú bý ég á herbergjasam-

býli nemenda úr tónlistarháskólanum. Við búum fimm saman í litlu múrsteinshúsi sem sumum þætti varla fullnægjandi mannabústaður. Ekki þyrfti nema jarðskjálftakorn uppá 3,5 á Richter til að setja það alvarlega úr skorðum. Sem betur fer eru jarðskjálftar ekki tíðir í Hollandi og næsta flugeldaverksmiðja er í margra tuga kílómetra fjarlægð. Í húsinu, sem gengur undir viðurnefninu Huize van de magische kleuren (Hús hinna töfrandi lita) vegna brjálæðislegs litavals á veggjum þess, er leigan tiltölulega lág og því er vel hægt að sætta sig við að hafa hvorki hitaveitu, einangrun né sæmilega loftræstingu. Að ekki sé talað um félagskapinn af hinni ríku skordýraflóru sem prýðir húsið og gaskatlana sem eiga að halda á okkur hita en minna helst á minjagripi úr seinni heimsstyrjöld. Á köldum vetrarkvöldum prísar maður sig sælan að eiga ullarsokka frá ömmu.

Fátækur námsmaður kemst sæmilega af í Hollandi sé haldið rétt á spöðunum. Leiga og skólagjöld eru alltaf þyngstu útgjaldaliðirnir. Hins vegar er vel hægt að spara í matarinnkaupum sé maður ekki of kresinn. Hér er um fjöldann allan af lágvöruverslunum að velja sem þrátt fyrir takmarkað vöruúrval hjálpa fátækum námsmanni að halda í velmegunarspikið að heiman. Dósamatur og þurrvörur á borð við baunir og hrísgrjón eru þar á sérlega góðu verði, auk grænmetis og ávaxta. Fátækrafóðurskeðjan LIDL er uppáhaldsbúðin mín hér í Tilburg en þar get ég birgt mig upp af aukaefnahlöðnum mat og tómum kolvetnum fyrir lítið fé. Tyrk-

17
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis Anna Hugasóttir með hljóðfærið sitt á bakinu.

nesku hverfisverslanirnar reynast mér og öðrum þeim sem lítið hafa á milli handanna einnig afar vel. Þar má fá kúskús, hummus og annað austurlenskt góðgæti á góðum prís. Áfengi er hér hlægilega ódýrt miðað við heima á Fróni. Þeir sem eru hrifnir af bjór njóta sín yfirleitt vel á hollenskri grund.

Skynsamur fátækur námsmaður í Hollandi lifir að mestu á grænfóðri vilji hann spara og hugsa um heilsuna um leið. Vilji menn fá eitthvað blóðugra að bíta í er vissara að fara til slátrarans. Gæðin eru yfirleitt betri þar en í vakúmpökkuðum kjötborðum stórverslananna en þó er það ekki skothelt. Eitt sinn reyndi ég uppfull af heimþrá að elda mér kjötsúpu úr girnilegum lambaskanka úr kjötborði hverfisslátrarans. Eftir þær svakalegu aðfarir lyktaði eldhúsið í viku eins og líkhús sem rafmagnið hefur farið af. Þetta geri ég aldrei aftur.

Langi mann að lyfta sér upp stöku sinnum án þess að taka til þess yfirdráttarlán má hér í Hollandi fá miða á tónleika, söfn og í leikhús á sérstökum námsmannaprís. Úr nógu er að velja þar sem alls kyns menningar og ómenningaratburðir eru hér á hverju strái. Verð á fatnaði og öðrum slíkum óþarfa er hins vegar á svipuðu róli og heima á Fróni. Stór vöruhús eins og H&M reynast vinir í raun þegar mann fer að vanta heilar nærbuxur.

Með meðfæddri útsjónarsemi hefur mér gengið ágætlega að ná endum saman hingað til. Það hefur þó stundum reynt á þolrifin, sérstaklega þar sem námslán haustannar þarf stundum að duga fram í febrúar vegna seinna einkunnaskila í skólanum. Í slíkum aðstæðum kemur það sér vel að vera víóluleikari. Ég sel nú músíkalska þjónustu mína miskunnarlaust til hvers sem á þarf að halda, jafnt í brúðkaupum og jarðarförum sem í kantötum Bachs eða nýjasta poppsöngleiknum í bænum. Sem lausráðinn tónlistarmaður hér í Hollandi má maður vinna sér inn 5000 evrur ári skattfrjálst. Eitt eða tvö gigg á mánuði eru góð búbót og gott að eiga fyrir óvæntum útgjöldum skyldi maður þurfa að leita læknis, láta gera við hjólið - eða kaupa jólagjafir.

Síðustu þrjú ár hafa verið viðburðarík og skemmtileg þó heimþráin geri stundum vart við sig. Á þessum tíma hef ég þroskast mikið sem tónlistarmaður - og manneskja. Ég hef kynnst fólki frá öllum heimshornum og eignast marga góða vini. Ég hef einnig orðið vitni að hlutum sem ég vissi ekki að væru til, bæði góðum og slæmum og hef lært að taka engu sem sjálfsögðum hlut. Síðast en ekki síst kann ég nú að elda stórkostlegar máltíðir úr því sem til er í ísskápnum. Jafnvel þó aðeins séu til ólífur, smjör og lýsi.

18
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis Anna Hugadóttir í kennslustund.

Prófundirbúningur

Próftímabil einkennast af miklu álagi sem nemendur valda misvel. Bætt vinnubrögð og árangursrík námstækni geta dregið úr álagi í námi og á próftímabilum og komið í veg fyrir streitu og kvíða. Prófundirbúningi má skipta í tvennt; annars vegar undirbúning sem snýr að efnislegri yfirferð og námstækni og hins vegar persónulegan undirbúning.

EFNISLEG YFIRFERÐ OG NÁMSTÆKNI

Forgangsröðun: Það er mikilvægt að forgangsraða verkefnum og velta fyrir sér hvað er mikilvægt og/eða nauðsynlegt að framkvæma á próftímabilinu og hvað getur beðið betri tíma. Oft þarf að gera tímabundnar breytingar á forgangsröðun því próftímabil er álagstími, þar sem próflestur verður að hafa forgang.

Hugstormun og efnisflokkun: Gott getur verið að hefja próflestur á því að láta hugann reika í nokkrar mínútur og hugsa; ,,hvað þarf ég að kunna fyrir próf í þessari námsgrein”? Síðan er hægt að gera gátlista eða flokka efnið niður eftir efnisatriðum, t.d. út frá kennslu-áætlun, glósum eða kennslubók. Þannig má brjóta námsefnið niður í smærri einingar til að gera það viðráðanlegra.

Langtímaáætlanir: Mikilvægt er að gera langtímaáætlun fyrir allt próftímabilið til þess að fá heildarsýn. Ákveða þarf hvenær á að læra fyrir hvert próf og hversu lengi. Nýta þarf vel tímann ef stutt er á milli prófa.

Daglegar tímaáætlanir: Gott er að gera áætlun fyrir hvern dag með hliðsjón af heildarskipulaginu, en mun nákvæmari. Hafa þarf í huga; ,,hvaða námsgrein ætla ég að læra,” hvar ætla ég að læra,” ,,á hvaða tíma” og ,,hversu lengi”? Gera þarf ráð fyrir upprifjun á efni í lok hvers dags.

Vinnulotur: Tengjast daglegri tímaáætlun. Vinna þarf í hæfilega löngum lotum og taka mið af þyngd efnis hverju sinni. Nauðsynlegt er að taka hlé á milli lestrarlota og skipta um vinnuaðferð eða námsgrein ef einbeiting fer að dala. Gott er að taka mið af því hvenær dags maður er best upplagður.

Upprifjun: Endurtekning er besta aðferðin til að muna og hvað varðar undirbúning fyrir próf þá er það upprifjun sem vegur þyngst á metunum. Mikilvægt er að gera ráð fyrir markvissri upprifjun inni í áætlunum; við lok hvers efnisþáttar og í lok hvers dags, ásamt t.d. vikulegri upprifjun. Auk upprifjunar eru til ýmsar minnisaðferðir sem geta auðveldað lærdóm. Almennt ganga þær út á það að flokka, raða og skipuleggja upplýsingar með einhverjum hætti og ljá þeim merkingu, t.d. með því að muna fyrsta staf í hverju hugtaki sem þarf að muna, búa til orðleysu úr fyrstu stöfum hvers orðs o.s.frv.

Námsumhverfi: Nauðsynlegt er fyrir hvern og einn að velta fyrir sér hvar honum finnst best að læra. Þá skiptir máli að reyna að velja umhverfi þar sem fátt getur truflað. Misjafnt er hvað hentar hverjum og einum, en aðstæður sem ýta einna helst undir nám eru lesstofur eða sérstök vinnuherbergi.

20
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

PERSÓNULEGUR UNDIRBÚNINGUR

Uppbyggilegt sjálfstal; mikilvægt er að forðast niðurrifshugsanir og niðurrifstal um okkur sjálf, þar sem við gerum ráð fyrir vanmætti og vangetu. Þess í stað er hjálplegt að temja sér uppbyggilegt sjálfstal þar sem við leggjum áherslu á árangur og getu okkar til að glíma við verkefni eða próf.

Hreyfing; skiptir alltaf miklu máli en er nauðsynleg á próftímabilum. Það er mikil áreynsla, bæði líkamleg og andleg, að læra fyrir próf og hreyfing er nauðsynleg til að fyrirbyggja úthaldsleysi eða vöðvabólgu. Flestir geta fundið einhverja hreyfingu sem hentar þeim, s.s. gönguferðir, sund eða hjólreiðar.

Slökun; dregur úr streitu sem oft fylgir prófundir-

búningi. Hægt er að læra slökun en einnig eru til margar persónubundnar leiðir til slökunar, s.s. í gegnum hreyfingu, tónlist, lestur o.fl.

Hvíld; gæta þarf þess að fá nægan svefn því ónógur svefn kemur niður á getu manns til að muna og tileinka sér nýja þekkingu. Gott er að nota slökun ef illa gengur að sofna á kvöldin.

Matarræði; matarvenjur tengjast orku og einbeitingu. Á próftímabili er nauðsynlegt að gæta vel að matarræðinu, borða hollan og góðan mat og falla ekki fyrir skyndiréttum, sælgæti, gosi og kaffi, eins og auðvelt er að gera þegar maður er undir álagi og í sífelldu kapphlaupi við tímann.

• Mættu tímanlega til prófs.

• Forðastu að taka þátt í streituvaldandi umræðum um prófið áður en þú gengur inn í prófstofu.

• Í upphafi prófs skaltu gefa þér tíma til að koma þér fyrir og undirbúa þig andlega.

• Skráðu minnisatriði á rissblað, s.s. formúlur, lykilhugtök og annað sem þér er ofarlega í huga þegar þú sest inn í prófstofu.

• Mundu að lesa spurningar og/eða leiðbeiningar mjög vel.

• Lestu yfir allt prófið og byrjaðu síðan á að svara því sem þú ræður best við.

• Gott er að vita vægi hverrar spurningar eða próf-

hluta og gæta þess að skipta próftímanum niður á spurningar með hliðsjón af vægi þeirra.

• Gott er að skipuleggja svar við ritgerðarspurningu með því að gera ágripskennda beinagrind að svari á rissblað.

• Ef þú getur ekki svarað prófspurningu geymir þú hana og kemur að henni síðar í prófinu.

• Einbeittu þér að prófinu en eyddu ekki tímanum í að fylgjast með samnemendum eða hugsa um hvað þú hefðir átt að gera, eða gætir hafa gert, áður en þú fórst í þetta próf.

Gangi þér vel!

Birt með góðfúslegu leyfi Námsráðgjafar Háskóla Íslands

SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

21
Í
PRÓFI LANDBÚNAÐARÁÐUNEYTIÐ

Nám í Japan

Kristín Ingvarsdóttir lýsir reynslu sinni af því að vera við nám og störf í Japan en þar hefur hún verið í háskólanámi síðastliðin 7 ár og lýkur doktorsprófi þaðan næstkomandi vor.

Af hverju Japan?

Á sama hátt og Íslendingar þreytast aldrei á að spyrja útlendinga, „how do you like Iceland”, eru Japanir ótrúlega forvitnir að fá að vita hvers vegna maður sem útlendingur hafi valið Japan sem sérsvið. Í mínu tilfelli er ekkert einfalt svar við þeirri spurningu. Ég hafði aldrei heimsótt Japan þegar ég ákvað að byrja að læra japönsku og Asíufræði, og þekkti varla nokkurn mann sem hafði heimsótt landið. Það var blanda af mörgum þáttum sem gerði það að verkum að Japan varð fyrir valinu. Ég hafði mikinn áhuga á að fá innsýn í nýtt menningarsvæði og Japan var það land í Asíu sem heillaði mig mest. Japan á margt samgeinilegt með Íslandi en um leið bæði framandi og spennandi.

Eftir að hafa heyrt margar hryllingssögur um fólk sem hafði farið til Japans og gefist upp vegna tungumálaörðugleika og annara erfiðleika ákvað ég að hefja japönskunámið í Danmörku.

“Handelshojskolen I Kobenhavn” hafði þá nýlega opnað nýja námsleið sem kallast JAPOK (japansk & okonomi) og gaf einmitt þann grunn sem ég sóttist eftir, þ.e. þverfaglega þekkingu á Japan og Austur-Asíu sem og kunnáttu í tungumálinu. Eftir að ég lauk BS-námi í Kaupmannahöfn var ég mjög sólgin í að læra meira um Japan og sótti því um styrk til framhaldsnáms hjá japanska menntamálaráðuneytinu sem ég var svo heppin að hljóta

Fjarlægt og framandi

Ég var fyrsta 11/2 árið í Tokyo University of Foreign Studies þar sem ég lagði mesta áherslu á japönskunámið. Þegar leið á tímabilið fór ég svo að undirbúa mig fyrir inntökupróf í Mastersnmám sem er talsverð

vinna þegar um vinsælustu skólana er að ræða. Til að vera örugg um inngöngu í einn slíkan skóla sótti ég um fjóra góða háskóla og valdi svo þann sem mér leist best á, Hitotsubashi Háskólann í Tokyo. Þar hef ég verið við nám í japanskri samtímasögu síðan vorið 1998 - fyrst í meistaranámi og síðan í doktorsnámi.

Það hefur ekki alltaf verið dans á rósum að vera námsmaður í Japan. Það langerfiðasta var að komast í samband við japanska háskóla. Japönskunámið í Danmörku var svo nýtt að það voru ekki ennþá komin nein föst samskipti við japanska háskóla og því engan stuðning að hafa þaðan. Þegar ég var fyrst að sækja um háskóla var internetið nýtt fyrirbæri og hver einasti háskóli hafði heimasíðu sem var „under construction“. Ég reyndi líka að senda bréf til rúmlega tuttugu háskóla til að biðja um kynningarefni en aðeins einn svaraði(!) Á sama hátt komu aldrei nein svör frá prófessorunum sem ég skrifaði. Mér leið eins og ég væri að reyna að ná sambandi við fjarlæga plánetu og var orðin frekar vonlítil um að ég kæmist af stað til Japans þegar ég fékk loks aðstoð frá Íslendingum sem áttu vini í japanska háskólasamfélaginu. Það er ótrúlegt hvað löndin hafa færst mikið nær hvort öðru á þessum sjö árum sem ég hef búið í Japan. Nú eru komin gagnkvæm sendiráð í Reykjavík og Tokyo, allar upplýsingar eru fáanlegar á internetinu, kostar nær ekkert að hringja og samskipti landanna hafa aukist gífurlega.

Allt á japönsku

Það hefur verið mikil lífsreynsla að búa og læra í Tokyo. Fyrsta áfallið- og ögrunin- var að ALLT var á

22
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

japönsku hvert sem maður fór og nær enginn talaði ensku. Ég var afar þakklát fyrir hvert einasta orð sem ég hafði lært í Danmörku og sökkti mér niður í japönskunámið bæði af áhuga og nauðsyn. Eitt af því sem ég átti og á enn erfitt með er að venja mig við eru allar reglurnar í þjóðfélaginu og það hvað kerfið hér er ósveigjanlegt. Ég man t.d. að ein fyrsta sagan sem ég heyrði þegar ég byrjaði í MA náminu var af stelpu sem hafði skilað einu eintaki af ritgerðinni sinni í stað þriggja á eina skiladegi ársins. Þau mistök seinkuðu útskrift hennar um heilt ár. Á sama hátt var einn af erlendu nemendunum sem hafði misst námsstyrkinn sinn af því að hann hafði farið heim í frí og gleymt að tilkynna það í háskólanum.

Uppbyggingin í japönskum háskólum er líka öðruvísi en í Evrópu að því leiti að það skiptir meira máli hver leiðbeinandi manns er en hvaða deild maður tilheyrir. Hver prófessor hefur “seminar” í hverri viku og nemendurnir eru næstum eins og flokkur lærisveina í kringum leiðbeinand sinn. “Seminörin” byggjast mikið á því að nemendur halda fyrrlestra um eigin rannsóknir og það tók mig töluverðan tíma að venjast því að halda fyrirlestur á japönsku fyrir framan 10-20 gagnrýna “sempai” (eldri nema). Það er aftur á móti mikill stuðningur af góðu seminari. Sem dæmi má nefna að leiðeinandi minn úthlutaði einum af eldri nemunum því verkefni að aðstoða mig við japönskuna þegar ég skrifaði MA rigerðina mína og ég nýt góðs af sama kerfi núna með doktorsritgerðina mína.

Ég endurgeld svo greiðann í hvert skipti sem einhver í seminarnum þarf að skrifa texta á ensku. Einnig gildir sú regla að þeir sem eru að úskrifast megi biðja seminarið um hvað sem er síðustu vikuna fyrir ritgerðaskil. Við vorum þrjú sem skiluðum MA ritgerð á sama tíma og allt seminarið var á hjólum í kringum okkur við að lesa yfir, ljósrita og meira að segja kaupa mat þegar verst stóð á.

Það er ótrúlegur kostur að hafa þetta litla samfélag innan háskólans, en því fylgir reyndar sá ókostur að allir fylgjast með öllum. Ég man t.d. að einn eldri nemandi varð alveg ótrúlega hneykslaður þegar ég minntist á að ég færi oft út að hlaupa mér til heilsubótar. Honum fannst það greinilega alveg ótrúlega léttúðugt og skildi ekki hvernig ég hefði tíma í aðra eins vitleysu þegar ég ætti að vera að skrifa ritgerð. Ég forðaðist lengi á eftir að láta sjá mig í íþróttafötum í námunda við háskólann af ótta við að vera stimpluð í seminarinu fyrir að taka rannsóknina mína ekki nægilega alvarlega

Elska að nýta námið

Það hefur verði mikil vinna að skrifa MA og doktorsritgerð í Japan út af því aukaálagi sem fylgir því að tjá sig á japönsku um sérhæfð efni - í mínu tilfelli alþjóðavæðingu Japans. Það hefur því verið lítill tími aflögu til að sinna öðru. Engu að síður hef ég alltaf lagt mikla áherslu á að vinna með skólanum til að nýta þá þekkingu sem ég hef aflað mér - ekki einungis vegna teknanna, heldur vegna þess hvað mér finnst það vera hvetjandi. Samhliða náminu var ég fréttaritari fyrir Ríkisútvarpið í fimm ár. Að auki hef ég unnið sem leiðsögumaður heima á Íslandi á sumrin, og unnið sem þýðandi og gestafyrirlesari hér í Japan. Ég seinkaði svo útskriftinni minni um eitt ár þegar ég fékk tilboð um að vinna sem kynningarstjóri Norðulandanna á heimssýningunni hér í Japan. Árið 2005 sem ég hef til þessa varið nánast óskiptu í vinnuna á heimssýningunni er annasamasta ár sem ég hef upplifað en jafnframt eitt það skemmtilegasta. Eftir að hafa búið sjö ár ævinnar í Danmörku og sjö ár í Japan hefur það verið sannkallað draumastarf að kynna Norðulöndin og sjá um Norræna menningarviðburði í Japan. Starfið er líka svo fjölbreytt og ég hef fengið einstakt tækifæri til að íhuga hvers konar verkefni ég vil helst vinna við í framtíðinni. Ég stefni að því að skila doktorsritgerðinni í mars 2006 og finnst það ótrúlega góð tilhugsun að vera loksins á leið heim eftir 12 ár samfellt í útlöndum. Ég hlakka mikið til að koma heim og vonast til að fá starf þar sem reynsla mín getur nýst sem best. Þrátt fyrir maraþon-dvöl erlendis hefði ég síður en svo á móti því að hafa áfram annan fótinn í útlöndum.

23
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Að skoða 12 íbúðir á einum eftirmiðdegi...

Hildur Erla Björgvinsdóttir er starfsmannastjóri Haga sérvöru. Hildur Erla er kraftmikil kona sem geislar af og er ekki að tvínóna við hlutina þegar kemur að því að taka sig upp og flytja búferlum að námi loknu.

Hildur Erla er gift Bandaríkjamann og eiga þau 3 ára dóttur. Hún er með BA í sálfræði og lauk MSc. gráðu í Mannauðsstjórnun frá Florida International University í desember 2004. FIU er einn stærsti ríkisháskólinn á Austurstönd Bandaríkjanna. Námið þar er byggt upp af reynslumiklum aðilum úr viðskiptalífinu og var Hildur Erla mjög ánægð með skipulagningu námsins.

Hildur Erla flutti heim til Íslands í janúar 2005. Hér á eftir fer frásögn hennar af því þegar hún var að búa sig undir að flytjast heim til Íslands ásamt fjölskyldunni eftir áralanga dvöl sem námsmaður í Ameríku.

Í mörg horn að líta

Það er margt sem huga þarf að þegar menn flytjast búferlum milli landa: „Við þurftum að losa okkur við allar skuldbindingar úti í Bandaríkjunum og stofna til nýrra hér á Íslandi. Við þurftum að fá vinnu, eignast íbúð og bíl, og fá leikskólapláss fyrir barnið. Við gerðum þetta mjög skipulega þar sem knappur tími var til stefnu auk þess sem miklar annir voru framundan, lokapróf í háskólanum, að ógleymdri sjálfri jólahátíðinni. Við hjónin settumst niður í nóvember byrjun og gerðum lista yfir það sem gera þurfti, gerðum tímalínu, og notuðum til þess hið frábæra „excel”. Það reyndist vel og var léttir að hafa skipulagt ferli. Þannig mátti einbeita sér að einu í einu. Það veldur víst nógu mikilli streitu að kippa allri fjölskyldunni upp með rótum svo að ekki bætist við tímaskortur vegna skipulagsleysis. Inn á tímalínuna góðu settum við atriði eins og selja íbúð, selja bíl, pakka,setja í gám, ganga frá fjármálum o.s.frv. Það má eiginlega segja að vegna þessa góða skipulags hafi allt gengið mjög snurðulaust fyrir sig.”

Hildur Erla fluttist heim á undan með dótturina. Þeim hjónum fannst of mikil skuldbinding að fara öll í einu þar eð maður hennar var enn í starfi úti. Eiginmaður hennar kom þó með þeim til að stíga fyrstu skrefint.d. í íbúðarleitinni. Þau tóku sig til og skoðuðu u.þ.b. 12 íbúðir á einum eftirmiðdegi, gerðu svo tilboð í góða íbúð sem þau og fengu. Það má í raun segja að á mettíma hafi verið búið að ganga frá íbúð, bíl og leikskóla. Næsta áhlaup voru þá atvinnumálin.

Atvinnuleitin

„Ég byrjaði 4 mánuðum áður en við fluttumst heim að undirbúa mig. Byrjaði þá að kíkja á vinnumarkaðinn heima á Íslandi. Kannaði hvort að það væri vettvangur fyrir mig með minn bakgrunn. Skoðaði auglýsingar og eins skoðaði ég fyrirtæki af þeirri stærðargráðu sem búa yfir starfsmannahaldi, en þar vildi ég helst starfa. Markaðurinn á Íslandi er ekki stór og náði ég að kanna hann á skömmum tíma. Ég gerði mér líka grein fyrir því að ég yrði að vera tilbúin að starfa við eitt og annað uns ég fengi draumastarfið. Ég setti mig í samband við starfsmannastjóra ýmissa fyrirtækja og fékk alls staðar mjög vinsamlegar móttökur. Netið var óspart notað í þessum samskiptum, en netið er náttúrulega besti vinur námsmannsins.

Þremur mánuðum fyrir flutninginn skráði ég mig á atvinnumiðlanirnar og sótti um nokkrar stöður í gegnum þær. Gerði ég það meðal annars til að sjá hvar ég stæði, en það fannst mér mikilvægt til að gera atvinnuleitina hnitmiðaðri, þótt ég væri fyrirfram með ákveðin störf í huga.

Umsóknum mínum var vel tekið. Ég fór til dæmis í

24
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

símaviðtöl meðan ég var ennþá úti og fann þá að ég átti möguleika, sem var mjög góð tilfinning og gott veganesti. Það er um að gera að setja sig í samband við aðilana heima í atvinnulífinu, kynna sér störfin og kynna sér fyrirtækin.

Ég kom svo heim í janúarbyrjun og fór strax á fundi hjá ráðningastofum og nokkrum fyrirtækjum, en ég hafði sent póst á fyrirtæki sem ég hafði hug á að vinna hjá. Ég fékk mjög góðar viðtökur og er þeirrar skoðunar að maður á að kynna sig og sýna áhuga, það vekur athygli fyrirtækja. Þetta er hægt að gera án þess að vera of ágengur.

Eitt leiddi af öðru og mér bauðst fljótlega starf hjá IMG-ráðgjöf, þar byrjaði ég 1. febrúar. Það er góður vinnustaður og frábærir samstarfsmenn. Þó fann ég fljótlega að ég var samt ekki að gera það sem ég stefndi að þ.e. að vera í starfsmannahaldi fyrirtækis. Í ráðgjöfinni kom ég inn sem ráðgefandi aðili inn í ólík fyrirtæki en fann fljótt að ég vildi frekar starfa að þessum málum innan eins slíks fyrirtækis.

Mér bauðst síðar á árinu tækifæri til þess að sjá um starfsmannamál hjá Högum sérvöru og var ég fljót að stökkva á það. Ég hafði góða reynslu úr verslunargeiranum, en með námi mínu úti starfaði ég hjá Old Navy. Sem starfsmannastjóri Haga sérvöru er ég að nýta námið til fullnustu. Það má með sanni segja að ég notfæri mér eitthvað úr náminu á hverjum einasta degi. Fjárfestingin í náminu er því að skila sér mjög vel.”

Menningarmunur

„Á Miami var ég vön fjölmenningarlegu samfélagi og mikilli fjölbreytni og því voru það nokkur viðbrigði að koma hingað heim þar sem samfélagið er einsleitara.

Einnig fannst mér viss óreiða ríkja í fyrirtækjum hér heima þegar litið er til stjórnunar og uppbyggingar. Ég átti ekki von á því. Á hinn bóginn getur það í sumum tilfellum verið kostur, þá er kannski hægt að bregðast hratt við óvæntum aðstæðum. Það verður að segjast að við erum ekkert sérstaklega góð í að skipuleggja hlutina fram í tímann. Hér ríkir hinn eini sanni reddingarkúltúr.”

Að lokum

„Ég hvet íslenska námsmenn til þess að skoða sig vel um í því landi sem þau eru að læra í. Sjálf notaði ég allt frí sem ég fékk til að koma heim til Íslands og ég veit að það er mjög algengt meðal námsmanna. Maður er alltaf með heimþrá en tíminn er fljótur að líða og eftir á að hyggja sé ég dálítið eftir því að hafa ekki ferðast meira úti þegar tækifæri buðust.

Eins vil ég hvetja námsmenn til dáða, gefast ekki upp. Sjálf átti ég það til að sökkva mér í óvissuástand og vangaveltur um hvað framtíðin bæri í skauti sér, sem er vitaskuld bara tímasóun.

Maður á að bara vera bjartsýnn, fullur sjálfstrausts og missa aldrei kjarkinn!”

25
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Að vera tryggður í námi

- Upplýsingar frá Tryggingastofnun

Íslenskir námsmenn erlendis

Námsmenn sem eru tryggðir á Íslandi og dvelja erlendis við nám njóta ýmissa réttinda. Meðal þeirra eru réttindi samkvæmt lögum um almannatryggingar, t.d. til sjúkratrygginga og réttindi samkvæmt lögum um fæðingar- og foreldraorlof. Íslenskir námsmenn erlendis, utan Norðurlandanna, geta haldið lögheimili sínu hér á landi meðan á námi stendur og haldið rétti sínum til almannatrygginga.

Sjúkratrygging námsmanna

Hverjir teljast sjúkratryggðir?

Þeir sem eru búsettir hér á landi og hafa verið búsettir hér á landi í a.m.k. 6 mánuði eru almennt sjúkratryggðir á Íslandi. Námsmenn sem fara í nám erlendis verða að uppfylla framangreind skilyrði við upphaf náms til þess að halda tryggingu sinni á Íslandi.

Staðfesting á sjúkratryggingum

Margir erlendir skólar krefjast þess að nemendur hafi lágmarks sjúkra- og slysatryggingar. Einnig krefjast sumir skólar þátttöku í hóptryggingum hjá tilteknu tryggingafélagi. Staðfestingu á sjúkratryggingum er hægt að fá hjá þjónustumiðstöð Tryggingastofnunar ríkisins.

Þarf að kaupa sérstaka tryggingu?

Evrópska sjúkratryggingakortið og almenna tryggingayfirlýsingin staðfesta eingöngu að námsmaður sé sjúkratryggður samkvæmt íslenskum lögum á meðan dvalið er við nám erlendis. Því getur verið nauðsynlegt að kaupa sér tryggingar hjá Tryggingafélögum. Slíkar tryggingar greiða oft mun fleiri tegundir sjúkrakostnaðar en almannatryggingakerfið, t.d. heimflutninga vegna sjúkdóma eða andláts. Almenna tryggingayfirlýsingin veitir t.d. í raun engin réttindi í dvalarlandinu en með því að framvísa yfirlýsingunni er oft hægt að fá undanþágu frá skyldutryggingum erlendra skóla eða fá afslátt af þeim auk þess sem hún getur greitt fyrir þjónustu á ýmsum sjúkrastofnunum.

Norðurlöndin

Tryggingavottorðið - E 104 Almennt þarf ekki að taka með tryggingayfirlýsingu þegar farið er til náms á Norðurlöndunum. Þó gæti verið nauðsynlegt að fá yfirlýsingu ef námsmaður er haldinn sjúkdómi sem þarfnast stöðugrar/tíðrar meðhöndlunar. Í þeim tilvikum getur Tryggingastofnun gefið út vottorðið E 104.

Hvað felst í sjúkratryggingum á Norðurlöndunum?

Þar sem almennt er um flutning búsetu að ræða verður námsmaður tryggður í dvalarlandinu. Aðstoð er veitt samkvæmt reglum sem þar gilda og því getur þjónustan sem veitt er verið ólík frá einu landi til annars og mismunandi gjöld innheimt fyrir hana. Leitið upplýsinga hjá viðeigandi almannatryggingum eða Halló Norðurlönd: www.hallonorden.org (hægt að sækja upplýsingar á íslensku).

Innan EES og Sviss (utan Norðurlandanna) Evrópskt sjúkratryggingakort

Þegar nám er stundað innan EES-ríkis eða Sviss getur námsmaður fengið evrópskt sjúkratryggingakort ef um er að ræða tímabundna dvöl. Hægt er að sækja um kortið hjá þjónustumiðstöð Tryggingastofnunar.

Hvað felst í sjúkratryggingum innan EES?

Aðstoð er veitt samkvæmt reglum dvalarlandsins og því getur þjónustan sem veitt er verið ólík frá einu landi til annars og mismunandi gjöld innheimt fyrir

26
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

hana. Korthafi greiðir sama gjald fyrir þjónustuna og þeir sem eru tryggðir í viðkomandi landi. Endurgreiðslur heildarkostnaðar fara síðan fram beint milli tryggingastofnana viðkomandi landa. Athugið að kortið gildir eingöngu hjá þjónustuaðilum innan hins opinbera sjúkratryggingakerfis. Leitið ávallt upplýsinga um hvort læknir eða sjúkrastofnun sem leitað er til starfi innan opinbera sjúkratryggingakerfisins.

Hvernig virkar evrópska sjúkratryggingakortið?

Almennt þarf að framvísa kortinu ásamt persónuskilríkjum þegar farið er á heilsugæslustöð, sjúkrahús eða til læknis. Þó er gott er að kynna sér strax við komu reglur dvalarlandsins um hvernig námsmönnum ber að snúa sér þegar þeir þurfa á læknishjálp að halda.

Kortið staðfestir rétt til heilbrigðisþjónustu sem er nauðsynleg meðan á námsdvöl stendur í EES landi.

Þetta þýðir að námsmaðurinn á rétt á allri heilbrigðisþjónustu (t.d. læknishjálp og lyfjum) sem telst nauðsynleg í því skyni að gera honum kleift að ljúka dvöl sinni á öruggan hátt gegn sama gjaldi og íbúar landsins. Hann á ekki að þurfa að snúa aftur til heimalands síns fyrr en áætlað var til þess að fá nauðsynlega meðferð. Læknir í námslandinu metur heilsufar og nauðsynlega meðferð.

Utan EES

Almenn tryggingayfirlýsing - utan EES

Þegar um er að ræða nám utan EES, Sviss og Norðurlanda getur námsmaður fengið yfirlýsingu um að hann sé sjúkratryggður samkvæmt íslenskum lögum. Athugið að yfirlýsingin er eingöngu staðfesting á tryggingu en veitir ekki bein réttindi til þjónustu í dvalarlandinu. Með því að framvísa yfirlýsingu er þó oft hægt að fá undanþágu eða afslátt af skyldutryggingum erlendra skóla. Yfirlýsingin er á ensku og er hægt að sækja um hana í þjónustumiðstöð Tryggingastofnunar eða umboðum um allt land. Staðfesting á námi frá skóla eða LÍN þarf að fylgja umsókninni.

Hvað felst í sjúkratryggingum utan EES?

Tryggingastofnun endurgreiðir sjúkrakostnað sem námsmaður þarf að bera að því marki sem hlutur almannatrygginga hefði orðið í sams konar tilviki hér á landi. Eingöngu er greiddur kostnaður vegna heilbrigðisþjónustu sem telst nauðsynleg á meðan náminu stendur. Algengt er að greiddur sé kostnaður vegna: sjúkrahúsvistar, læknishjálpar með og án sjúkrahúsvistar, rannsókna, lyfja, röntgengreiningar, sjúkraþjálfunar, sjúkraflutnings og tannlækninga barna og lífeyrisþega.

Hvernig virkar yfirlýsingin?

Þar sem eingöngu er um staðfestingu á sjúkratryggingu að ræða ber námsmaður ábyrgð á þeim sjúkrakostnaði sem til verður vegna veikinda eða slyss. Sótt er um endurgreiðslu hjá Tryggingastofnun gegn framvísun frumrita af sundurliðuðum reikningum þar sem fram kemur hvaða þjónusta var veitt auk staðfestingar á greiðslu. Ef um verulega háa fjárhæð er að ræða getur Tryggingastofnun í einstaka tilvikum greitt hluta trygginga beint til þjónustuaðila. Hafa þarf samband við stofnunina fyrirfram vegna þessa.

Athugið málið Námsmenn og aðrir sem ætla utan til dvalar ættu að kynna sér þann rétt sem þeir eiga samkvæmt íslenskum lögum áður en haldið er af stað og einnig réttindi í náms- eða dvalarlandi; hvaða vottorða þar sé krafist o.s.frv. Nánari upplýsingar má nálgast í Handbók Tryggingastofnunar. Hana er t.d. að finna á netinu og er slóðin www.tr.is Þá má finna mikilvægar upplýsingar um réttindi námsmanna og fjölskyldur þeirra, dvalarréttindi o.fl. innan EES á slóð Evrópusambandsríkjanna. Upplýsingar um almannatryggingar á Norðurlöndum eru á heimasíðu tryggingastofnana viðkomandi landa. Þeim má tengjast í gegnum heimasíðu Tryggingastofnunar.

27
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Rósrauður ljómi pastaréttanna

Hver kannast ekki við það að tengja góðar minningar við góðan mat? Matur er svo snar þáttur í lífi okkar og menningu. Námsmenn eru þar að sjálfssögðu ekki undanskildir. Við ákváðum að taka hús á Þorbjörgu Helgu Vigfúsdóttur, rágjafa menntamálaráðherra og biðja hana um að rifja upp sín námsár og deila með okkur uppskrift að rétti sem vekur góðar minningar hjá henni og fjölskyldu hennar.

Við hjónin höfum búið í tveimur löndum og á þremur stöðum á meðan við vorum í námi. Á þessum tíma vorum við eins og allir aðrir námsmenn, fátæk en samt skorti okkur ekkert Pastaréttir og núðlusúpur voru óumflýjanlegur hluti af lífinu um leið og við kynntumst annars konar matarmenningu til viðbótar við fræðin.

Í Kaliforníu uppgötvuðum við hvað ferskur matur er í raun og veru en á þeim árum (1993) voru íbúar Norður Kaliforníu framsæknari en aðrir í grænmetisog heilsuréttum. Whole foods var nýja búð hippana og nýkreistir ferskir ávaxtasafar voru að ryðja sér til rúms. Þarna kynntumst við Íslendingarnir ferskari og meira úrvali af fiski en nokkrum sinni fyrr og þurftum að éta ofan í okkur frasann „það er bara hægt að borða fisk á Íslandi”. Kaliforníubúar kenndu okkur hratt og örugglega hvað væri kolvetnislaust, hvað væri fitusnautt og hvað væri yfirfullt af C-vítamíni. Það er ekki laust við að maður yrði hissa á því að hafa verið lifandi án þessarar vitneskju.

Þremur árum síðar í háskólaþorpi í Seattle var sama heilsubylgjan að ná fótfestu. Whole foods hafði nýlega opnað í hippalegasta hverfinu og á fjölmörgum kaffistöðum borgarinnar var hægt að fá fyrrnefnda ávaxtadrykki. Seattlebúar taka sjálfa sig þó ekki eins alvarlega en nágrannar þeirra syðra og taka lífinu með stóískri ró. Í heimaborg Starbucks var ekki annað hægt en að læra að drekka kaffi. Á örskömmum tíma var maður óhræddur í röðinni og bað um “Foamy Double Latte with 2 % milk” og fór hamingjusamur í tímann sinn.

Eftir fimm skemmtileg ár í Bandaríkjunum var næsti skóli á allt öðrum stað, nánar tiltekið í Frakklandi. Fáa hefði grunað það menningarsjokk sem við urðum fyrir

28
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

og má segja að þarna hafi á vissan hátt verið farið heimanna á milli, a.m.k. í vestrænum menningarheimi. Frakkar tóku ekki á móti okkur með opnum örmum en þeim var þó ekki sama um mann og þeir halda manni við efnið. Um það bil þrír mánuðir fóru í að fá debet kort, um fjórir mánuðir í að muna afgreiðslutíma mismunandi verslana og um sex mánuðir í að bera fram orðið baguette svo að maður fengi eðlilega afgreiðslu í hverfisbakaríinu. Aldrei tókst manni samt að venjast gatinu í klósettgólfinu sem maður átti að reyna að létta af sér í eða að skipta á börnunum hjá.

Það er þó ljóst að Bandaríkjamenn komast ekki með tærnar þar sem Frakkar eru með hælana þegar kemur að matarmenningu. Veitingahúsin, kaffihúsin og matvöruverslanirnar eru viðmið annara landa vegna gæða sinna og ferskleika. Í Frakklandi skynjaði maður betur en nokkru sinni ferskleika, vinnubrögð og virðingu fyrir matnum. Ótrúlegusta samsetning fæðutegunda og jafnvel innmatur varð að lostæti ef maður bara þorði að panta eitthvað nýtt. Þjónarnir í Frakklandi, eins hrokafullir og þeir virðast vera, eru þeir einu sem ég hef hitt sem kunna að hella víni í glas með virðingu og eru þeir einu sem eru með vatn í munninum þegar þeir bera matinn fram.

Þegar hingað á Klakann var komið tóku við erfiðari tímar því allt átti að gera og helst án þess að kvarta. Kröfur um að elda fínan og ferskan mat, vinna mikið, sinna

börnum, vinum og ættingjum, kaupa og laga íbúðina, kaupa útigalla og hefja matarklúbba. Okkur varð fljótt ljóst að ljúfir námsmannatímar voru á enda og ekki leið á löngu þar til að núðlusúpur og fátæklegir pastaréttir voru sveipaðir ákveðnum ljóma. Eftir standa minningar um matarmenningu, vini og góða prófessora. Minningar sem ég hvet alla til að reyna að varðveita.

Fátækur Carbonara:

500 gr. spaghetti/tagliatelle

3 egg

300 gr. beikon

3 msk. parmesan (rifinn)

1 msk. olía

1 dós sýrður rjómi

Sjóðið vatnið í stórum potti og saltið vel. Saxið beikon (gott ef beikonið er frosið) í litla teninga. Hitið olíuna á pönnu við vægan hita. Við suðu hellið pastanu út í og hrærið jafnt og þétt til að losa reimarnar sundur. Steikið beikonið þar til það er aðeins stökkt og þurrkið af því olíu og feiti með eldhúsrúllublaði. Setjið allan ostinn á pönnuna og hrærið létt saman við, setjið síðan eggin út í og leyfið aðeins að steikjast áður en sýrði rjóminn er settur út í. Hægt er að bæta út í rjóma eða smjöri eftir smekk. Pastað sett í skál og beikonblandan líka og öllu hrært saman. Fyrir 4.

29
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Skattaleg heimilisfesti

- hvað er nú það?

Meðfylgjandi upplýsingar, frá Skattstjóranum í Reykjavík, eru mjög mikilvægar því að borið hefur á því að námsmenn hreinlega gleymi að binda lausa enda hvað þessi mál varðar og lenda síðan í vandræðum, sem auðveldlega hefðu mátt koma í veg fyrir með því að sækja um skattalega heimilisfesti.

Framtalsskil námsmanna erlendis Skattaðilar búsettir erlendis hafa margir kosið að telja fram á vefframtali Ríkisskattstjóra. Til að fá aðgang að vefframtalinu þarf að hafa veflykil.

Þeir sem búa erlendis fá ekki veflykla og þurfa því að sækja um þá sérstaklega á netsíðu RSK (slóðin er http://www.rsk.is/vefskil/). Við framtalsskil 2006 geta skattaðilar búsettir erlendis notað varanlegan veflykil frá 2005, og þurfa þá ekki að sækja um nýjan veflykil til RSK.

Námsmenn erlendis sem ekki geta skilað framtali 2006 innan skilafrests skulu gera grein fyrir ástæðu síðbúinna skila með athugasemd á forsíðu framtals og skila eins fljótt og auðið er.

Umsókn um skattalega heimilisfesti námsmanns Í 3. málsgrein 69. greinar laga nr. 90/2003, um tekjuskatt og eignarskatt, er kveðið á um að námsmenn erlendis geti haldið skattalegum réttindum sem heimilisfesti á Íslandi veitir. Þessi réttindi eru persónuafsláttur án takmörkunar vegna dvalartíma erlendis, ásamt rétti til barnabóta og vaxtabóta.

Sækja skal um skattalega heimilisfesti námsmanns ÁRLEGA. Gera skal grein fyrir umsókn með athugasemd á forsíðu framtals. Gögn með umsókn skulu fylgja

pappírsframtölum. Þeir sem skila á netinu geta sent skönnuð gögn sem viðhengi með netframtali á Þjónustusíðu RSK. Einnig má senda gögnin með pósti, á faxi eða sem skönnuð viðhengi í tölvupósti (sjá upplýsingar um heimilisföng, faxnúmer og tölvupóstföng skattstjóra á slóðinni: http://www.rsk.is/skattyfirvold/skattstjorar.asp).

Gögn með umsókn skulu fylgja með pappírsframtölum. Þeir sem skila á netinu geta sent skönnuð gögn sem viðhengi með netframtali á Þjónustusíðu RSK. Einnig má senda gögnin með pósti, á faxi eða sem skönnuð viðhengi í tölvupósti. Upplýsingar um heimilisföng, faxnúmer og tölvupóstföng skattyfirvalda eru á www.rsk.is/skattyfirvold.

Árleg gögn með umsókn eru (1) vottorð um nám erlendis og (2) ljósrit af erlenda skattframtalinu. Þeir sem óska eftir barnabótum á Íslandi skulu senda gögn um fengnar barnabætur erlendis. Nánari upptalning um gögn með umsókn er að finna í 3. gr. reglugerðar nr. 648/1995 (sjá www.rsk.is/skattalagasafn) og í leiðbeiningum RSK um útfyllingu skattframtals.

Þeir sem komu heim úr námi á árinu 2005 þurfa einnig að sækja um þessi réttindin fyrir árið 2005 með umsókn um skattalega heimilisfesti á framtali 2006.

30
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Tilboð

50% afsláttur af standard-verði

Námsmannatilboð

Við bókun þarf að gefa upp CPD-númer SÍNE.

Gildir fyrir eftirfarandi flokka: A, B, F, I, S og T. Takmarkað

Þökkum eftirtöldum aðilum stuðninginn

Borgarbyggð, Borgarbraut 11, 310 Borgarnesi www.borgarbyggd.is

Bókasafnið Ísafirði, Eyrartúni, 400 Ísafirði www.isafjordur.is/bokasafn

Faxaflóahafnir, Box 382,121 Reykjavík hofnin@reykjavikurhofn.is

Félagsstofnun stúdenta, Stúdentaheimilinu, 101 Reykjavík www.fs.is

Fjölbrautarskóli Norðurlands vestra, v/Sæmundarhlíð, 550 Sauðárkróki www.fnv.is

Hasso-Ísland ehf.

Smiðjuvegi 6, 200 Kópavogi www.hasso.is

Héraðsskjalasafn, Laufskógum 1, 700 Egilsstöðum www.heraust.is

Kópavogsbær, Fannborg 2, 200 Kópavogi www.kopavogur.is

Líffræðistofnun Háskóla Íslands, V/Hagatorg, 101 Reykjavík www.hi.is/pub/lif

Menntaskólinn á Egilsstöðum, Tjarnarbraut, 700 Egilsstöðum www.me.is

Menntaskólinn Í Reykjavík, Lækjargötu 7,101Reykjavík www.mr.is

Menntaskólinn við Hamrahlíð, v/Hamrahlíð, 105 Reykjavík www.mh.is

Mjólkursamlagið Búðardal, Brekkuhvammi 15, 370 Búðardal www.ms.is

Prentsmiðja Suðurlands, Eyrarvegi 25, 800 Selfossi ps@selfoss.is

PricewaterhouseCoopers, Skógarhlíð 12, 105 Reykjavík www.pwc.is

Reykjanesbær

Tjarnargötu 12, 230 Keflavík www.reykjanesbaer.is

Siglufjarðarkaupstaður, Gránufélagsgötu 24 580 Siglufjörður www.siglo.is

Sparisjóður Mýrarsýslu, Borgarbraut 14, 310 Borgarnes www.spm.is

Sparisjóður Norðlendinga, Skipagötu 9, 600 Akureyri www.spnor.is

Sparisjóðurinn í Keflavík, Tjarnargötu 12, 230 Keflavík www.spkef.is

Sveitafélagið Skagafjörður, v/Faxatorg, 550Sauðárkróki

www.skagafjordur.is

Tónlistarskólinn í Reykjavík, Skipholti 33, 105 Reykjavík

www.tono.is

Verðbréfastofan, Suðurlandsbraut 1

108 Reykjavík

vbs@vbs.is

31
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis
ÍSLENSKA AUGLÝSINGASTOFAN/SIA.IS HER 28339 05/2005
bílaframboð. Fyrstir bóka – fyrstir fá! Tilboðið gildir maí–sept. 2005 +354 50 50 600 • hertz@hertz.is Keflavíkurflugvöllur, Reykjavík, Ísafjörður, Akureyri, Höfn, Egilsstaðir

Eftiröpun og lánsfjaðraskraut

í frumskógi fræðanna

Um ritstuld

Plagíarismi er orð sem þýða má á íslensku annars vegar sem hugmyndaþjófnað eða ritstuld og hins vegar hugmyndaþýfi eða ritþýfi. Þetta er alvarlegt athæfi sem tekið er á af mikilli festu hjá öllum háskólum og akademískum stofnunum með sjálfsvirðingu. Ritstuldur er einnig lögbrot, en ekki verður farið nánar út í þá sálma hér.

Orðið plagíarismi eða plagíat (enska plagiarism, ýmis evrópsk tungumál plagiat) er komið úr grísku π (plagios) í gegnum latínu plagium sem þýðir mansal eða þrælaverslun. Plagiarius er skemmdarvargur, níðingur, mannræningi eða barnaræningi á latínu. Þetta er í yfirfærðri merkingu notað um hugverkaþjóf, mann sem stelur hugverkum, ritverkum, myndverkum eða tónverkum eftir aðra að hluta eða í heild eða einstökum hugmyndum annarra. Í háskólum er þetta oftast ritþjófnaður, en einnig kemur fyrir myndþjófnaður þegar heimildar er ekki getið vegna mynda í ritgerðum.

Á síðari tímum hefur verið litið á það sem eðlilega skyldu akademískra borgara eða þeirra sem tilheyra háskólasamfélagi, bæði kennara og nemenda, að vísa til og vitna í rit og hugmyndir manna með skýrum og greinilegum hætti þar sem ritin og hugmyndirnar eru notaðar. Lengi þótti ekki þörf á að færa þessa skyldu í letur, svo sjálfsagður hluti af akademískum vinnubrögðum var þetta talið.

Á síðustu áratugum hefur brotum á þessu fjölgað mjög í háskólum út um allan heim og er nú æ víðar brugðist við með því að færa þessa skyldu í letur í reglum þeirra. Ritstuldur getur verið afar íþyngjandi fyrir þann sem stolið er frá, tilfinningalega, fræðilega

og efnahagslega. Í háskólum í Bandaríkjunum er t.d. ritstuldur talinn upp í sömu andránni og kynferðisofbeldi (e. sexual harrassment) eða kynþáttaofbeldi (e. racial harrassment).

Ein ástæða þess hversu alvarlegum augum þetta er litið er sú að ef sæmdarréttur og höfundarréttur hugverka er ekki virtur er hætt við að þeir sem fá hugmyndir og semja fræðirit njóti ekki uppskeru erfiðis síns. Uppskeruna hirðir þá óheiðarlegt fólk sem hefur stolið henni. Ef þessi réttur til eigin verka er ekki virtur veldur það því að verulega hægir á framförum í vísindum og fræðum. Fjárframlög til fræðimennsku renna þá til svindlara fremur en heiðarlegra fræðiiðkenda. Afrán af þessu tagi er því almennt fyrirlitið meðal heiðvirðra háskóla- og fræðimanna.

Þegar ritstuldur er framinn í ritgerðum nemenda við háskóla, þá er það prófsvindl og þar með tilraun til þess að sleppa auðveldar í gegnum prófin en aðrir sem tóku próf á heiðarlegan hátt. Það er einnig afrán gagnvart þeim. Ritstuldur af þessu tagi er einnig til þess fallinn að rýra gildi prófsins og háskólastofnunarinnar. Komist svindlið ekki upp fyrr en eftir á má ætla að þá sem dæmdu prófið hafi e.t.v. skort eitthvað í þekkingu á viðfangsefninu og af þeim sökum hafi einnig ýmislegt annað hjá öðrum sem tóku prófið farið fyrir ofan garð og neðan hjá prófdómurum. Það er því margþætt tjón sem háskólar, nemendur þeirra og kennarar bíða af ritstuldi. Stundum er þó erfitt, jafnvel fyrir færustu sérfræðinga, að sjá við ritstuldi.

Með ýmsum ráðum er reynt að sporna við ritstuldi hjá nemendum og kennurum í háskólum um víða veröld. Við háskóla er nær aldrei hægt að bera við grandaleysi

32
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

þegar nemandi eða kennari verður uppvís að ritstuldi. Yfirleitt er byrjendum í háskólanámi gerð grein fyrir því hvað beri helst að varast til þess að komast hjá því að gerast sekur um ritstuld. Oftast er inntakið í þeim leiðbeiningum að öruggara sé að vísa meira í en minna. Einnig er bent á að þess þurfi að gæta þegar um óútgefin ritverk eða hugmyndir annarra er að ræða, að afla þurfi leyfis (helst skriflegs) frá höfundi fyrir því að nýta þær, þar nægi ekki tilvísun ein, því eðlilegt er talið að fræðimenn fái sjálfir að ráða útgáfu hugverka sinna. Þessu má ef til vill líkja við það að sjái maður fallegan eða nytsaman hlut heima hjá einhverjum og langi mikið til þess að fá afnot af honum í lengri eða skemmri tíma, þá þykir það lítil kurteisi að taka hann með sér án þess að spyrja fyrst leyfis. Óbirt efni er í raun enn á skrifborði höfundarins.

Stundum er nemendum sem hefja nám við suma háskóla jafnvel gert að skrifa undir yfirlýsingu þess efnis að þeir hafi kynnt sér reglur skólans og viðurlög við ritstuldi.

Í mörgum háskólum er nemendum sem verða varir við ritstuld annarra gert skylt að tilkynna um það til þeirra sem um slík mál fjalla innan stofnunarinnar. Verði á því misbrestur er hægt að telja þá meðseka. Þetta gildir einnig um höfunda verka sem stolið er úr, þeir hafa ekki rétt til þess að láta stela frá sér. Með því að leyfa það brjóta þeir gegn fræðasamfélaginu ekki síður en ritþjófurinn.

Viðurlög við ritstuldi fara yfirleitt eftir því hversu alvarlegt brotið er. Sé brotið smávægilegt getur nemandi sloppið með áminningu, en sé brotið stórvægilegt getur nemandi átt von á að vera felldur og vísað úr skóla tímabundið eða alveg. Sumstaðar eru föst viðurlög að setja athugasemd í öll prófvottorð sem gefin eru út um þann sem hefur gerst sekur um ritstuld. Við alvarlegustu brot af þessu tagi, sem oftast eru brottrekstrarsök úr háskóla, tíðkast einnig sumstaðar að vara aðra háskóla við nemandanum þannig að í raun er um víðtæka brottvísun úr háskólanámi að ræða. Viðurlög eru breytileg eftir háskólum.

Talið er að ein ástæða tíðari ritstuldar við háskóla víða um heim, bæði meðal nemenda og kennara, sé sú að nemendum og kennurum hefur fjölgað stöðugt síðan um 1968. Um það gildir að oft er misjafn sauður í mörgu fé. Önnur ástæða er sú að með tilkomu internetsins hefur opnast hafsjór af textum sem margir freistast til að nýta sér á óheiðarlegan hátt. Við störf

háskólakennara hefur því bæst það að leita á internetinu að texta ritgerða sem skilað er, til þess að ganga úr skugga um að ekki hafi verið skilað annars manns texta af internetinu í nafni nemanda. Einnig má nefna sem orsök að auknum ritstuldi rýran bókakost við skólastofnanir. Stærsta bókasafn á Íslandi mun vera um 800.000 bindi prentaðra bóka sem þykir ekki nóg fyrir akademískt bókasafn í öðrum löndum - og í þeim er yfirleitt sjaldnast um að ræða bækur úr skylduskilum heillar þjóðar eins og í Landsbókasafni Íslands-Háskólabókasafni.

Ný tegund ritstuldar hefur einnig komið fram, sem m.a. má skýra með tilkomu vinnumatskerfa í háskólum sem krefjast þess að ákveðnum fjölda útgefinna fræðilegra greina og rita sé afkastað til þess að koma til álita þegar sótt er um stöður, til þess að halda launum óbreyttum eða fá launahækkun (publish or perish mun þetta hafa verið kallað á ensku). Til þess að afkasta miklu í blaðsíðufjölda hafa menn tekið upp á þeim óskunda að láta gefa út sömu greinina aftur og aftur í ýmsum tímaritum undir mismunandi titlum og með mismunandi orðalagi án þess að nefna fyrri gerðir greinarinnar. Svona endurvinnsla hefur verið kölluð á ensku self-plagiarism eða sjálfsritstuldur. Sums staðar hafa háskólar tekið hart á þessu, enda er fræðimönnum unnið mikið ógagn við störf sín að þurfa að eyða tíma í að leita uppi fjölda samhljóða greina eftir sama höfund, að ógleymdu því að með þessu er verið að svíkja fé út úr háskólum, sem að vísu hitta sjálfa sig fyrir í því að láta sér detta í hug svona vinnumatskerfi. Orðið sjálfsritstuldur er einnig notað um það þegar nemandi skilar sömu ritgerð oftar en einu sinni.

Afleiðingar þessa eru athyglisverðar. Fégírugheit hafa tekið völd af áhuga á viðfangsefninu og fræðirit verða fyrir þykktar- og lengdarmælingum fremur en gæðamati. Ritrýnd tímarit eru komin fram í nafni baráttu gegn fúski og þar með sérstök tegund ritskoðunar. Þess munu reyndar dæmi erlendis að ritrýnar hafi hrifist svo af greinum sem þeir hafa átt að dæma að þeir hafa ekki getað stillt sig um að gefa þær út undir eigin nafni. Það er því víða sem ritstuldur stingur upp kollinum. Nafnleysi ritrýna og dómenda um styrkhæfi verkefna ýtir einnig undir hættu á ritstuldi. Ritstuldur er vaxandi vandamál háskólasamfélaga um víða veröld.

Hrafn Sveinbjarnarson

SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

33

Hvað er ritstuldur?

Að taka upp eftir öðrum orðalag eða hugmyndir og setja fram í eigin nafni. Með því er öðrum ranglega talin trú um að þetta orðalag eða hugmyndir séu eigið verk höfundar.

Nokkrar tegundir ritstuldar

Skilgreiningar á plagíarisma er að finna í ýmsum leiðbeiningarritum fyrir háskólanemendur um ritun og frágang, en einnig í reglum ýmissa háskóla um frágang ritgerða að ógleymdum almennum reglum og siðareglum þeirra. Hér eru nokkrar tegundir nefndar.

Beinn ritstuldur

Kafli, hluti af texta, setningar eða setning er tekið upp orðrétt eftir öðrum, án gæsalappa og tilvísunar. Ritgerð eftir annan er skilað undir eigin nafni. Ritgerð er gefin öðrum til þess að skila undir sínu nafni. Fyrirtæki eða einstaklingur er ráðinn til þess að skrifa ritgerð sem skilað er undir nafni þess sem greiðir fyrir hana.

Umritun

Hugmynd úr riti er tekin og sett fram með nýju orðalagi án þess að ritsins sem hún var tekin úr sé getið.

Íblöndun

Hugmyndir úr riti eru teknar og settar fram ýmist með nýju orðalagi eða upprunalegu orðalagi og e.t.v. blandað saman við eigin hugmyndir og texta. Þetta getur einnig falið í sér að orðalagi eða frösum úr öðru riti er skotið inn í texta.

Vísun framhjá

Efni sem fengið er frá höfundi sem sækir það annað er stolið ef hans er ekki getið.

Ófullnægjandi tilvitnun

Gæsalappir eru aðeins um hluta af þeim texta sem tekin er beint upp eftir öðrum.

Uppbyggingu og rökleiðslu hnuplað

Uppbygging og/eða rökleiðsla er tekin upp eftir öðrum án tilvísunar.

Nettenglar til frekari fróðleiks:

Á íslensku

Um „Hvað er ritstuldur” á vísindavefnum: http://www.visindavefur.hi.is/

Hugvísindadeild Háskóla Íslands: Reglur um viðurlög við misnotkun á heimildum: http://www.hug.hi.is/page/misnotkun

Um höfundarrétt má benda á heimasíðu Hagþenkis - félags höfunda fræðirita og kennslugagna: http://www.hagthenkir.is

Á dönsku

Reglur Kaupmannahafnarháskóla um ritstuld: http://www.ku.dk/regel/8/1501.html

Á sænsku

Yfirlit á sænsku „Plagiathandbok” við företagsekonomiska institutionen við Uppsalaháskóla. Þar er fjöldi athyglisverðra tilvísana til heimasíðna um efnið á ensku og sænsku á netinu. http://fefiwid.fek.uu.se/plagiathandbok.htm#top

Á þýsku

Námskeið á þýsku „Fremde Federn finden” eftir Prof. Dr. Debora Weber-Wulff við Fachhochschule für Technik und Wirtschaft í Berlín. Þar er farið yfir skilgreiningar og sögu hugverkaþjófnaðar og aðferðir við greiningu á slíkum þjófnaði. Með fylgja æfingar (m.a. texti sem fjallar um íslenskt efni.) http://plagiat.fhtw-berlin.de/ff/

Tenglasafn háskólans í Bielefeld um ritstuld: http://www.uni-bielefeld.de/Benutzer/MitarbeiterInnen/Plagiate/links.html

Á ensku

Heimasíða The Center for Academic Integrity, sem er stofnun fjölda háskóla í Bandaríkjunum og hinum enskumælandi heimi, fjallar um siðareglur og stefnu háskóla við að standa vörð um akademískt siðgæði. http://www.academicintegrity.org/

Reglur London School of Economics varðandi ritstuld: http://www.lse.ac.uk/resources/schoolRegulations/regulationsOnAssessmentOffencesAndPlagiarism.htm #generated-subheading2

Skilgreiningar og leiðbeiningar frá University of Cambridge varðandi ritstuld: http://www.admin.cam.ac.uk/offices/gradstud/current/plagiarism.html

Yfirlýsing bandaríska sagnfræðingafélagsins „Statement on Standards of Professional Conduct”: http://www.historians.org/pubs/Free/ProfessionalStandards. cfm#Plagiarism

Reglur Harvard Graduate School of Arts and Sciences varðandi ritstuld „Regulations and Standards of Conduct”: http://www.gsas.harvard.edu/publications/handbook/regulation.html

Leiðbeiningarnar „Writing with Sources. A Guide for Harvard Students” Kafli 3.1. fjallar um ritstuld: http://www.fas.harvard.edu/~expos/sources/

Ritgerðin „Plagiarism in Colleges in USA” eftir lögfræðinginn Ronald B. Standler, þar eru gagnlegar tilvísanir á aðrar heimasíður: http://www.rbs2.com/plag.htm

Vænlegt til niðurstaðna um efnið á leitarvélum á netinu: Á ensku: - plagiarism - plagiarism resources - assessment offences

Á ýmsum evróputungum: - plagiatÁ norðurlandamálum: - plagiering - videnskabelig uredelighed - fusk och plagiat -

34
SÍNE · Samband íslenskra námsmanna erlendis

Án fyrirhafnar og áhyggjulaust

Það getur kostað talsverða fyrirhöfn að flytja búslóð milli landa. Þess vegna tryggir Eimskip námsmönnum sérstaklega fyrirhafnarlitla búslóðaflutninga.

Þú einfaldlega setur þig tímanlega í samband við okkur, pantar flutningana og við hjálpum þér með allt annað. Við sækjum búslóðina á umsömdum tíma, skilum henni á nýja staðinn og þú nýtur lífsins án fyrirhafnar og áhyggjulaust.

Kíktu á www.eimskip.is og leiðin er greið.

Eimskip ehf. Korngörðum 2 104 Reykjavík Sími 525 7000 Fax 525 7009 www.eimskip.is thj onusta@eimskip.is Himinn og haf / SÍA

vaxa Láttu peningana á

SPV Net

Hagstæður reikningur fyrir sparnað sem ekki má binda til lengri tíma. Vextir hækka eftir því sem inneignin stækkar.

Alltaf laus

Enginn kostnaður eða þóknun Engin lágmarksinnstæða

Hægt að nota sem launareikning eða fyrir sparnað.

Spv Net+

Hagstæðasta ávöxtun sem völ er á fyrir langtímasparnað.

Verðtryggður hávaxtareikningur

Enginn kostnaður eða þóknun Engin lágmarksinnstæða

Bundinn til 5 ára

SPV Net og SPV Net+ eru þægilegir og öruggir. Með því að nýta nýjustu tækni og beina öllum samskiptum Net-reikningshafa í gegnum vef SPV og Heimabankann getur SPV boðið betri ávöxtun en býðst á sambærilegum reikningum hér á landi.

Leitaðu þér uppl. um SPV Net og SPV Net+ á heimasíðu SPV, www.spv.is, eða með því að hringja í Þjónustuver SPV í síma 5754100

Netinu ÍSLENSKA AUGLÝSINGASTOFAN/SIA.IS SPV 18592 09/2002

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.