Sæmundur 2025

Sæmundur

Sæmundur 2025

Gefið út af Sambandi íslenskra námsmanna erlendis sine@sine.is sine.is S: 822-4552

Grafísk Hönnun KE&PB (Katla Einarsdóttir og Patrekur Björgvinsson)

Prentun Háskólaprent

Að gera leiðinlega hluti

Ásgerður Magnúsdóttir

Einn og einmana erlendis

Katla Ársælsdóttir

Viðtal við Loga Einarsson menningar-, nýsköpunar og

Margrét Lára í Rotterdam

Margrét Lára Baldursdóttir

Er meðleigjandinn minn geimvera?

Anna Þórhildur Gunnarsdóttir

Að hræðast að fara heim Ellen Geirs

Jól í Skotlandi

Arna Dís Heiðarsdóttir

Viðtal við Borghildi Gunnarsdóttur

Miriam Petra Ómarsdóttir Awad

Viðtal við fólkið bakvið Snorra West

Kjúklingabaunaréttur að hætti ritstjóra

Katla Ársælsdóttir

Viðtal við Fjölni Gíslason og Vilhelm Þór Neto

Úr svitaherberginu í

Leiden í sendinefnd ESB á Íslandi

Þórhildur Kristbjörnsdóttir

Meðfylgjandi maki (e. Trailing spouse)

Þórdís Dröfn Andrésdóttir 76 Tímalína

Katla Ársælsdóttir Ritstjóri Sæmundar

Númi Sveinsson Cepero Gjaldkeri SÍNE

Sara Þöll Finnbogadóttir Meðstjórnandi

Þórdís Dröfn Andrésdóttir Forseti SÍNE

Anna Þóhildur Gunnarsdóttir Samfélagsmiðlastjóri og ritari

Tara Sveinsdóttir Cepero Meðstjórnandi

Sindri Freyr Ásgeirsson Varaforseti SÍNE

Nanna Hermannsdóttir Menntasjóðsfulltrúi

Arna Dís Heiðarsdóttir Meðstjórnandi

Katla Ársælsdóttir, ritstjóri Sæmundar

Katla er með BA í bókmenntafræði og ritlist, diplómu í kynjafræði frá HÍ og mastersgráðu frá Trinity College Dublin í Theatre and Performance studies. Þetta er annað ár Kötlu í stjórn SÍNE en hún var áður varaforseti og sat í ritstjórn Sæmundar. Hún hefur setið í stjórn SHÍ og stjórn Hugvísindasviðs Háskóla Íslands. Um þessar mundir vinnur hún meðal annars sem sviðslistagagnrýnandi hjá Rás 1.

Þórdís Dröfn Andrésdóttir, forseti SÍNE

Þórdís Dröfn Andrésdóttir, forseti SÍNE, hefur lokið BA í íslensku frá HÍ og MA í málvísindum frá háskólanum í Árósum. Hún flutti nýlega aftur til Íslands og gegnir hlutverki forseta SÍNE annað árið í röð. Hún hefur mikinn áhuga á því hvernig íslenskt kerfi tekur á móti íslenskum stúdentum sem snúa aftur heim eftir dvöl erlendis. Hún hefur líka metnað fyrir því að aðstoða fólk við að finna sér leið út í nám.

Sindri Freyr Ásgeirsson, varaforseti SÍNE

Sindri Freyr Ásgeirsson, varaforseti SÍNE, hefur lokið BA í stjórnmálafræði frá HÍ og er um þessar mundir að klára meistaranám í Political communications hjá Háskólanum í Glasgow. Sindri brennur fyrir hagsmunum stúdenta og vill beita sér fyrir því að auðvelda íslenskum nemendum að sækja sér nám erlendis enda telur hann reynsluna af því að mennta sig erlendis mjög dýrmætt veganesti inn í framtíðina.

Númi Sveinsson Cepero, gjaldkeri SÍNE

Númi Sveinsson Cepero, gjaldkeri SÍNE, er 28 ára doktorsnemi í lífvélaverkfræði við Kaliforníuháskólann í Berkeley með sérstaka áherslu á gervigreind og hermun. Númi hefur verið í stjórn SÍNE í þrjú ár og þar á meðal verið varaforseti og gjaldkeri félagsins. Samhliða námi hefur Númi einnig verið virkur í öðru félagsstarfi svo sem Amnesty International, Femínistafélagi HÍ, Vélin nemendafélagi, Röskvu og nú nýlega í nýstofnuðu verkalýðsfélagi framhaldsnema í UC Berkeley.

Anna Þórhildur Gunnarsdóttir, samfélagsmiðlastjóri og ritari

Anna Þórhildur Gunnarsdóttir, ritari SÍNE, nam píanóeinleik við Listaháskóla Íslands og síðar Conservatorium Maastricht í Hollandi. Þetta er fjórða ár Önnu í stjórn SÍNE og brennur hún fyrir hagsmunabaráttu íslenskra stúdenta á erlendri grundu.

Nanna Hermannsdóttir, Menntasjóðsfulltrúi

Nanna Hermannsdóttir, menntasjóðsfulltrúi SÍNE er með MSc í hagfræði frá Háskólanum í Lundi, þar sem hún lagði áherslu á félagslegan hreyfanleika, vinnumarkaðsmál og lýðfræði. Nanna hefur haft einlægan áhuga á lánasjóðsmálum í mörg ár og lítur á aðgengilegan, sveigjanlegan og sterkan námslánasjóð sem grundvöll félagslegs hreyfanleika og þekkingarsköpunar á Íslandi.

Sara Þöll Finnbogadóttir, meðstjórnandi

Sara Þöll Finnbogadóttir er doktorsnemi í stjórnmálafræði við Árósarháskóla í Danmörku. Hún er með MSc gráðu í kannana og gagnavísindum frá University of Michigan og og BA gráðu í stjórnmálafræði frá Háskóla Íslands. Áður fyrr starfaði hún sem aðstoðarmaður við rannsóknir við stjórnmálafræðideild HÍ fyrir prófessor Evu H. Önnudóttur og Íslensku kosningarannsóknina. Árið 2024, tók hún sæti í stjórn Evrópska ungmennavettvangsins (e. European Youth Forum), fyrst Íslendinga. Sara hefur setið í stjórn SÍNE frá 2023 og brennur fyrir hagsmunamálum stúdenta. Hún sat á skrifstofu Stúdentaráðs Háskóla Íslands sem varaforseti (2021-2022) og lánasjóðsfulltrúi (2020-2021).

Tara Sveinsdóttir Cepero, meðstjórnandi

Tara Sveinsdóttir Cepero, meðstjórnandi SÍNE, er með BS-gráðu í dýralækningum frá Kaupmannahafnarháskóla og er þetta annað ár Töru í stjórn SÍNE. Tara hefur einnig verið virk í félagsstarfi Kaupmannahafnarháskóla en hún sat í stjórn dýralæknafélagi skólans (Veterinær Medicinsk Forening) í tvö ár. Þar sem dýralækningar eru ekki kenndar á Íslandi eru allir íslenskir dýralæknanemar erlendir námsmenn og telur því Tara sig geta verið með til að hvetja aðra námsmenn til at stunda nám erlendis.

Arna Dís Heiðarsdóttir, meðstjórnandi

Arna Dís Heiðarsdóttir, meðstjórnandi SÍNE, er með BA-gráðu í stjórnmálafræði frá Háskóla Íslands. Í sumar lýkur hún meistaranámi í rússneskum, Austur-Evrópu og Evrasíufræðum við Háskólann í Glasgow. Arna situr einnig sem ungmennafulltrúi Sameinuðu þjóðanna á sviði menntunnar, vísinda og menningar og í landsnefnd UNESCO nefndarinnar á Íslandi. Arna hefur áhuga á öðrum menningarheimum og varðveitingu annarra tungumála og telur að nám erlendis sé dýrmæt lífsreynsla og gerir manni kleift til að upplifa nýja og spennandi ævintýri.

Ávarp ritstjóra Sæmundar

Katla Ársælsdóttir

Kæri lesandi Sæmundar,

Mikil gleði fylgir því að sjá vorútgáfu Sæmundar líta dagsins ljós.

Síðastliðið ár hefur vægast sagt verið viðburðaríkt og það um heim allan, ekki síst hjá námsmönnum. Það hefur eflaust ekki farið framhjá mörgum að við lifum á skrítnum tímum og það er aldrei að vita hvers konar frétta bíða manns á fréttaveitum á morgni hverjum. Því fylgir mikil óvissa, ekki síst hjá námsmönnum erlendis, sér í lagi eftir að fréttir bárust að Bandaríkjaforseti vill meina erlendum nemum aðgang að menntun við Harvard háskóla.

En þó svo að við lifum á fordæmalausum tímum, eins og frægt var til orða tekið hér fyrir nokkrum árum og á ekki síður við í dag, tel ég að sjaldan hafi verið jafn mikilvægt að ríða á vaðið og fara út fyrir landsteinanna. Þegar fólk fer í nám erlendis er það ekki einungis að afla sér þekkingar sem það mun búa að ævilangt en að kynnast nýjum menningarheimum, hefðum, tungumálum og öllu jafna betra veðurfari er ávinningur á sviði hins persónulega og samfélagsins. Við kynnumst sjálfum okkur ekki einungis betur en að læra af, skilja og vera í kringum ólíka menningarheima er forsenda fyrir því að streitast á móti rísandi þjóðernishyggju og fordómum.

En að fara út í nám er ekki alltaf dans á rósum. Með blaðinu í ár töldum við mikilvægt að sýna fram á allskyns kima þess að fara út í nám, bæði það góða og slæma við reynsluna og allt þar á milli. Við fáum því greinar og reynslusögur frá ólíkum áttum, heilræði, ráðleggingar og margt fleira sem ég vona að lesendur hafi bæði gagn og gaman af.

Ég finn mig þó knúna til að nýta þetta ávarp til að minna á að í þessu flókna pólitíska landslagi er þó eitt sem ég tel ekki vera flókið og það er sú staðreynd að það eru mikil forréttindi að fá að stunda nám og hvað þá á erlendri grundu. Fólk í stríðshrjáðum löndum eru mörg hver slíkum forréttindum ekki aðnjótandi sökum grimmdar og græðgi annarra og grundvallarmannréttindi þeirra eru ekki virt. Að því sögðu vil ég enda ávarpið á þessum orðum. Lifi frjáls Palestína.

Takk fyrir mig!

Katla Ársælsdóttir, ritstjóri Sæmundar 2024-2025

Ávarp lánasjóðsfulltrúa SÍNE

Nanna Hermannsdóttir

Kæru stúdentar og aðrir lesendur,

Þegar Lánasjóður íslenskra námsmanna var stofnaður árið 1961 sat afi minn í stjórn sjóðsins fyrir hönd námsmanna erlendis. Fyrir hönd stjórnar vann hann meðal annars mat á framfærslukostnaði námsmanna og drög að fyrstu úthlutunarreglum sjóðsins. Rúmum sextíu árum síðar sit ég í sömu stjórn, fyrir sömu samtök, og held áfram þeirri baráttu sem þá hófst: Fyrir aðgengi að menntun, réttlæti og raunverulegum stuðningi við stúdenta. Ég er þakklát fyrir að fá

tækifæri til að taka þátt í þeirri vegferð, á nýjum tímum, með nýjum áskorunum – en sömu hugsjón.

Málefni stúdenta eru ekki einkamál þeirra sem eru í námi hverju sinni. Hlutverk námslánasjóðs er að tryggja að aðstæður fólks komi ekki í veg fyrir að það geti sótt sér menntun. Aðgengi að menntun er grundvöllur félagslegs hreyfanleika, þekkingarsköpunar og framþróunar. Það er verkefni sem þjónar okkur öllum, ekki aðeins lánþegum dagsins í dag, heldur einnig þeim sem þegar hafa lokið námi, þeim sem stefna á nám í framtíðinni eða jafnvel þeim sem aldrei þurftu á lánum að halda.

Stúdentahreyfingin hefur verið öflug og sameinuð í baráttu fyrir bættum námslánasjóði undanfarin ár og afrakstur þeirrar vinnu endurspeglast skýrt í frumvarpi sem nú liggur fyrir Alþingi. Þetta er því góð áminning um mikilvægi þess að halda áfram þó að á móti blási.

Fyrir tilstilli SÍNE hafa helstu hagaðilar - samtök stúdenta og stéttarfélög háskólamenntaðra - tekið höndum saman um aukna samvinnu í málaflokknum. Ég bind miklar vonir við að sameinuð rödd okkar skili okkur lánasjóði sem raunverulega tryggir jafnrétti til náms.

Hlutverk lánasjóðsfulltrúa SÍNE er að veita aðstoð í lánasjóðsmálum og vera rödd stúdenta erlendis gagnvart stjórnvöldum. Ég hvet því lántaka, jafnt sem greiðendur, til þess að senda mér línu ef þið hafið spurningar, ábendingar eða áhyggjur - sine@sine.is. Ekkert vandamál er of lítið og þau mál sem mér berast leggja óhjákvæmilega grundvöll að minni baráttu, bæði innan stjórnar Menntasjóðsins og gagnvart stjórnvöldum. Hlutverk mitt er að miðla fjölbreyttri reynslu og þörfum námsmanna erlendis áfram - þín rödd er hluti af stærra samtali.

Nanna Hermannsdóttir, lánasjóðsfulltrúi SÍNE

Ávarp forseta SÍNE

Þórdís Dröfn Andrésdóttir

Senn lýkur öðru ári mínu sem forseti SÍNE. Að öllum líkindum það síðasta. Starfið er ótrúlega gefandi og ég gæti sinnt því út ævina.

En samtökin græða mest á því að nýjar raddir fái að heyrast og nýjar áherslur fylgi með nýjum leiðtogum.

Starfsárið sem nú er að líða undir lok hefur verið krefjandi.

Nýir vindar blása í alþjóðasamskiptum og ungt fólk sem sækir sér þekkingu og reynslu fjarri heimahögum fær að kenna á því.

Vörur og viðskipti hafa verið á allra vörum þegar staðan í alþjóðamálum er rædd og alþjóðanemasamfélagið vill oft gleymast.

Í síðustu kosningum spurðum við fulltrúa allra flokka sem við okkur

vildu ræða hvort þau hyggðust hafa tækifæri stúdenta í huga í sinni alþjóðastefnu. Smáþjóð eins og Ísland á mikið undir hjá námsmönnum erlendis. Hvort við snúum heim eða verðum eftir úti getur haft mikla þýðingu fyrir þekkingu og nýsköpun. Ég vona að enginn íslenskur námsmaður erlendis gleymi því, það sem við gerum er mikilvægt.

Ég er ótrúlega stolt af því starfi sem hefur átt sér stað í vetur. Við tókumst á við Alþingiskosningar með stuttum fyrirvara, áttum í afar farsælu samstarfi við Menntasjóð námsmanna, réðumst í hinar ýmsu herferðir og lengi mætti telja.

Sæmundur er málgagn námsmanna erlendis til að deila sínu lífi og upplifunum. Blaðið er ekki síður ætlað sem innblástur fyrir verðandi námsmenn erlendis. Fyrir rúmum tíu árum síðan las ég grein eftir unga konu í mannfræði við Háskólann í Árósum. Sú grein sáði fræi og fór ég í nám í málvísindum við sama skóla. Það vill líka til að ég giftist bróður hennar. Svona getur lífið verið fyndið.

Gangi ykkur öllum sem best, námsmenn og alþjóðasamfélag framtíðarinnar, sækið fram og breyta heiminum.

Að gera leiðinlega hluti

Ásgerður

Magnúsdóttir

Leið mín í nám erlendis var mjög hefðbundin. Ég lauk BA gráðu í sagnfræði við Háskóla Íslands

vorið 2022 og ákvað síðan að vinna í eitt ár á milli grunnnáms og meistaranáms og byrjaði því að sækja um nám veturinn 2022-2023. Ég var svo lánsöm að kennararnir mínir í BA náminu hvöttu mig eindregið til að fara út, skrifuðu meðmælabréf, veittu góð ráð og svöruðu endalausum spurningum.

Mér fannst á sínum tíma frekar undarlegt að þau væru í rauninni að segja mér að þau vildu ekki kenna

mér lengur. Ekkert þeirra hvatti mig til að halda áfram í námi við HÍ. En í dag skil ég þau betur. Flestir hafa gott af því að víkka sjóndeildarhringinn, prófa nýtt umhverfi og upplifa sína fræðigrein á alþjóðlegum vettvangi.

„En

eftir þessar fyrstu vikur kom raunveruleikinn og hann var bara frekar leiðinlegur“

Ég sótti um í fjórum skólum, en var í raun bara að vonast eftir að komast inn í einn og það gekk! Á miðri kvöldvakt í vinnunni fékk

ég tölvupóst um að ég hefði komist inn í draumanámið, MSc

í Economic History við London School of Economics and Political Science. Ég varð svo skrýtin á svipin að samstarfskona mín hélt að það hefði eitthvað hræðilegt komið fyrir. Þannig hún fékk að heyra fréttirnar á undan öllum öðrum.

Stóri dagurinn rann upp. Ég flutti til London, byrjaði í náminu af fullum krafti, hellti mér í félagslífið og allt hitt sem var í gangi.

Fyrstu vikurnar voru æðislegar, að kynnast nýrri borg, nýju fólki og hella mér í fræðigrein sem ég hafði endalausan áhuga á.

En eftir þessar fyrstu vikur kom raunveruleikinn og hann var bara frekar leiðinlegur.

Eftir að hafa eytt meira en ári að spá og spekúlera hvert ég ætti að fara, allt stressið og eftirvæntingin í umsóknarferlinu og gleðina þegar ég komst inn í draumanámið, þá var þetta bara engan veginn það sem ég hafði ímyndað mér. Deildin mín í skólanum var að ganga í gegnum miklar breytingar og það bitnaði því miður mikið á nemendaupplifuninni og hvernig námið var sett upp. Ég og flestir samnemendur mínir vorum sammála að þetta var ekki það sem við sóttum um eða „gæðin” sem við vorum að borga háar upphæðir í skólagjöldum fyrir. Ég var í afneitun lengst af hvað þetta var leiðinlegt, trúði heilshugar að vorönnin yrði betri en haustönnin. (Hún var það ekki). Fólkið í kringum mig var löngu byrjað að sjá að ég var ekki að njóta. Mamma var til dæmis dugleg að spyrja:

En er þetta nokkuð svo slæmt?”

Og þetta var alveg frekar slæmt. Ég myndi samt ekki breyta neinu.

Þótt að þetta hafi ekki verið upplifunin sem ég bjóst við þá var þetta eitt lærdómsríkasta ár lífs míns. Þrátt fyrir öll leiðindin, þónokkur tár og að hámarka lántöku mína frá Menntasjóði námsmanna þá var þetta vel þess virði. Ég eignaðist góða vini í náminu sem fannst staðan í deildinni alveg jafn leiðinleg og mér og við hjálpuðumst að í gegnum það versta, lærðum saman og vældum yfir mörgum bjórum. Ég fékk að upplifa að búa í stórborg eins og London, eitthvað sem fékk mig til að kunna að meta litla Ísland þeim mun meira. Ég lærði svo mikið nýtt í hverri viku í náminu og það breytti hvernig ég hugsa um heiminn til frambúðar. Að þrjóskast í gegnum námið þýddi líka að það var algjörlega stórkostleg tilfinning að klára.

Og stærsta ástæðan er að ef ég hefði valið annað nám væri ég ekki þar sem ég er í dag. Meistaranám í LSE er nefnilega bara 12 mánuðir (blessun og bölvun). Það þýðir að um vorið 2024 var ég aðeins byrjuð að líta í kringum mig og skoða hvað ég ætlaði eiginlega að gera næst. Þá rakst ég á auglýsingu um starfsnám í utanríkisþjónustunni. Ég prófaði að sækja um, haldandi að það væri nú ekki mikill séns á að þetta myndi ganga upp. En svo í upphafi vorprófanna kom símtal og ég var allt í einu að fara að flytja til Malaví í heilt ár um haustið. Ef ég hefði ekki valið LSE þá hefði ég líklegast farið í tveggja ára meistaranám, væri hugsanlega að leggja lokahönd á meistararitgerðina einmitt núna og hefði ekki fengið tækifærið til að upplifa nýtt ævintýri. Svo nýti ég líka fullt af því sem ég lærði í náminu á hverjum degi í vinnunni.

Fólk sem flytur erlendis í nám talar gjarnan bara um hvað það var frábært og algjör draumur og oftast er það þannig. Það getur hins vegar verið alveg ótrúlega leiðinlegt. Og það er líka alveg í lagi.

„Þrátt fyrir öll leiðindin, þónokkur tár og að hámarka lántöku mína

Einn og einmana erlendis

Katla Ársælsdóttir

Eins og gefur að skilja eru mikil viðbrigði að flytja erlendis, sér í lagi ef þú ert alveg einn á báti.

Fyrir mitt leyti þá flutti ég til Dublin á Írlandi haustið 2022 án þess að þekkja nokkurn mann þar í borg, hafði aldrei komið til Írlands en keypti flugmiða aðra leið og vonaði það besta. Fermingar, skírnir, sunnudagskafif og fleiri fjölskyldutengdir viðburðir máðst út af dagskránni, sem í allri hreinskilni sagt, fylgdi stundum ákveðin léttir en af sama skapi fann ég gjarnan fyrir tómleikatilfinningu. Þetta einfaldaði lífið að einhverju leyti, ég fékk mun meiri tíma til að sinna náminu mínu en ég hafði gert í grunnnáminu heima, þegar ég sinnti vinnu og félagsstörfum samhliða því og að sjálfsögðu að kynnast nýrri borg. En það fylgdi því ákveðið frelsi að fara út úr húsi, vitandi að líkurnar á að ég mætti einhverjum sem ég þekkti voru litlar sem engar. Það gat þó verið erfitt að finna löngunina til þess að gera það ein á báti. Ég átti töluvert færri vini en heima, væntanlega, en það gat verið erfitt að hafa ekki stuðningsnet vinahópsins þegar félagsbatteríið var full hlaðið.

Ef fleiri eru í þessum pakka, sem ég er viss um að fleiri eru, þá bjó ég til stuttan lista yfir hluti sem gaman er að gera einn.

Sæmundur

Farðu á safn

Þetta er klassískt, en ég ætlaði aldrei að lofa að listinn væri mjög frumlegur. Það er gott að vera menningarlegur af og til. Eða það held ég. Það góða við söfn í stórborgum er að mörg þeirra eru ókeypis sem hentar lífsstíl námsmanna einkar vel. Þar er hægt að eyða eins miklum eða litlum tíma og manni girnist hvert sinn og þeim fylgja iðulega góð kaffihús og gjafabúðir.

Farðu í strætóferð sem er ekki túristastrætó. Ég fer seint að tala illa um rauðu túristastrætóana, en ég hef lengi státað mig á því að vera sjálfskipuð drottning slíkra strætóa en þeir eru mjög heppilegir þegar um stutt stopp er að ræða og þú vilt sjá eins mikið af helstu kennileitum staðarins á skömmum tíma.

Samgöngur í flestum öðrum borgum eru betri og iðulega ódýrari en þær sem fólk fær að venjast hér heima og því finnst mér mikilvægt að grípa gæsina. En þar sem þú býrð nú á staðnum er um að gera að nýta sér almenningssamgöngur og kynnast þannig hverfum og stöðum sem eru ekki morandi í ferðamönnum.

Farðu út fyrir bæjarmörkin.

Helst í lest. Ég held að lestarhluti athafnarinnar segi sig sjálfur.

Þegar ég lít tilbaka á námsdvöl mína hefði ég viljað að ég hefði verið duglegri í að fara í lestarferðir og kynnst bæjunum í kringum Dublin betur en ég gerði. Það leynast gersemar út um allt.

Leyfa sér að týnast Ég held það sé ekki til betri leið til að kynnast borg. Þessi liður helst vel í hendur við strætóleiðangur og týnst í hverfi sem þú ferð ekki oft í. Settu góða hljóðbók eða tónlist í eyrun og ráfaðu um, finndu bestu bókabúðirnar, kaffihúsin og pöbbana í hverju hverfi fyrir sig.

Lesa bók á barnum Þetta er fyrir lestrarhestana. Og það má vera tilgerðarlegur í útlöndum. Því tilgerðarlegri sem bókin er því betra. Helst The Shining á rokkbar (ég skrifa af eigin reynslu). Þetta er eitthvað til að prófa til þess að upplifa frelsið að þekkja engan, þar sem líkurnar á að þú hittir einhvern sem þú þekkir eru töluvert minni en ef þú værir að stunda sömu iðju í miðbæ Reykjavikur.

Farðu í messu

Þetta kann að hljóma furðulega, sérstaklega í ljósi þess að ég er ekki einu sinni meðlimur í Þjóðkirkjunni. Ef til vill er þetta dægrastytting sem hentar menningu og löndum misvel en sem einhver sem bjó á Írlandi þá þótti mér gaman að prófa það. Það fylgdi þessu ákveðin núvitund.

Ekki svo að segja að þetta sé eitthvað sem ég hafi stundað og mætt hvern sunnudag, en það er eitthvað við það samt… dæmið að minnsta kosti ekki alveg strax!

Trítaðu þig

Þetta er það mikilvægasta á listanum og getur verið erfitt á sama tíma og það er skemmtilegt

Fáðu þér aukasíróp ofan í kaffið þitt, keyptu varalitinn sem þér finnst flottur og kíktu á útsölurnar. Prófaðu nýjan og spennandi veitingastað. Bara hvað sem er. Það er mikilvægt að leyfa sér einstaka sinnum þó svo að þú sért ekki með mikið á milli handanna.

Öllu jafna er mjög eðlilegt að vera einmana á nýjum stað án stuðningsnetsins. Minn helsti lærdómur

hvað þetta varðar var að það er kannski er ekki svo slæmt að láta sér leiðast einstaka sinnum, sér í lagi á framandi slóðum.

Einn og einmana erlendis

„Ég held að það sé mjög mikilvægt fyrir ungt fólk að elta draumana sína.“

Viðtal við Loga Einarsson Menningarnýsköpunar og háskólaráðherra, 20. mars 2025

Í

lok mars hittu Katla Ársælsdóttir, ritstjóri Sæmundar, og Þórdís Dröfn Andrésdóttir, forseti

SÍNE, Loga Einarsson,

menningar-, nýsköpunarog háskólamálaráðherra, í ráðuneyti hans og spurðu hann spjörunum úr er varðar stöðu íslenskra námsmanna um allan heim.

Loga Einarsson Menningarnýsköpunar og háskólaráðherra

„Það vill svo til að þú ert fyrrum íslenskur námsmaður erlendis, segðu mér aðeins frá þinni reynslu í Osló og hvað hefðir þú viljað hafa betra á þínum námsárum erlendis? Hvaða vandamál glímdu íslenskir námsmenn erlendis við á þeim tíma?” spyr Katla en Logi var í arkitektúrnámi við Arkitekthøgskolen og bjó í Noregi um nokkurra ára skeið.

„Til að byrja með var náttúrulega miklu flóknara að fara í nám erlendis, það er að segja að velja sér skóla. Maður var svolítið háður því að fá upplýsingar frá vinum og vandamönnum og öðrum sem höfðu verið. Þetta þurfti auðvitað að gerast í gegnum bréfaskrif og svör bárust seint og illa eða ekkert jafnvel. Ég sótti bara um á Norðurlöndunum af því að það voru þær upplýsingar sem ég fékk og endaði svo í Noregi” segir Logi og bætir svo við:

„Það voru auðvitað sömu áskoranir og eru fyrir námsmenn í dag. Það er dýrt að koma sér á milli og það er dýrt að koma sér upp búslóð, þó að hún sé lítil. Það voru líka praktískar hindranir á þeim tíma. Það var flóknara að færa pening á milli landa og engir farsímar. Veruleikinn var líka allt annar. Það voru ekki sömu kröfur um dagleg samskipti við sína nánustu.

Ég man að ég var búinn að vera úti í tvo og hálfan mánuð þegar ég hringi í mömmu úr tíkallasíma og bið hana um að lána mér pening, af því að námslánin voru náttúrulega ekki komin. Þau bárust seint og illa á þessum tíma. Þegar við vorum búin að græja það þá heyri ég að hún kallar í pabba sem sat í stofunni og spyr hvort hann vilji ekki heyra í syninum, hann sé í símanum. Þá heyri ég hann segja í bakgrunninum: „Kemur hann ekki um jólin?” Það var svo sem ekkert, þetta var allt annar veruleiki.”

Logi bætir síðan við: „Ég var náttúrulega feginn að fá að hleypa heimdraganum og það var mjög spennandi að komast út. Á þeim tíma mátti til dæmis ekki kaupa bjór á Íslandi og það var auðvitað, fyrir rúmlega tvítugan mann, mjög spennandi veruleiki. Það voru litlir hlutir sem glöddu. Það var ekki hægt að læra mitt nám á Íslandi á þeim tíma, þannig ég var afskaplega ánægður að hin Norðurlöndin vildu taka við okkur Íslendingunum. Í Osló á þessum tíma voru margir nemendur í arkitektúr, dýralækningum, veðurfræði og öðrum fögum sem ekki var hægt að læra hér. Það er viðvarandi verkefni, að sjá til þess að íslenskir nemendur hafi greitt aðgengi í erlenda háskóla.”

„Nú hefur þú nýlega tekið við ráðuneytinu, er eitthvað sem þú sást snemma að mætti betur fara?”

„Við sáum það um leið og við komum að skýrsla sem var gerð leiddi í ljós að lögin um nýja Menntasjóðinn sem sett voru 2019 stóðu ekki undir þeim væntingum að sjóðurinn yrði félagslegur jöfnunarsjóður. Þeim sem tóku lán fór fækkandi og vísbendingar voru um að þeir sem væru með lítið bakland tækju síður lán en aðrir. Það er alveg í andstöðu við markmið sjóðsins. Við sáum auðvitað líka strax að fjármagn til háskóla er hreinlega minna hér að meðaltali, bæði miðað við OECD og Norðurlöndin. Ef við berum saman þessi þrjú skólastig sem við erum með, það er að segja, grunnskóla, framhaldsskóla og háskóla þá teiknast upp mjög áhugaverð mynd sem sýnir að í samanburði við önnur lönd er fjármagn til háskólanna of lítið. Þriðji punkturinn sem sló okkur illa er sá að það má víða bæta húsnæðiskost háskóla til að nemendur geti sinnt námi sínu betur” segir Logi.

„Hugvitið leiðin að verðmætasköpun“

Aðspurður hvar honum finnst háskólamálin hafa staðið sig vel þegar hann tekur við ráðuneytinu segir Logi að almennur skilningur á gildi háskólanáms á Íslandi skipti sköpum.

„Við Íslendingar erum í grunninn nokkuð vel menntað fólk og það eru margir sem stunda nám í háskólum. Ég held að meðvitundin um að hugvitið sé í rauninni eina leið okkar til að auka enn á verðmætasköpunina sem að hefur byggt upp landið okkar, hún sé mjög rík.” Það er þó ýmislegt sem Logi myndi vilja gera úrbætur á. „ Það er umgjörðin sem við þurfum að hlúa betur að og laga. Þetta er auðvitað langtímaverkefni. Það tekur tíma að byggja hús, það þarf að gera við slíkar aðstæður að efnahagurinn sé í lagi, það tekur enn lengri tíma að klifra upp í þessi meðaltöl, að minnsta kosti Norðurlandanna og það er þolinmæðisverk. En það þarf sífellt að minna á mikilvægi þess. Síðan varðandi umgjörð nemendanna, aðbúnað nemenda, þá tel ég að þar séu tækifæri þar sem að hægt væri að ráðast í skjótari breytingar” svarar Logi.

„Segjum sem svo að þú vaknir á morgun og sért ekki ráðherra, þú ert á krossgötum lífsins að velja þér háskólanám ­ hvað myndir þú vilja læra og hvar?”

„Við vöknum á morgnana alltaf á einhverjum krossgötum. Við erum alltaf að glíma við einhver vandamál sem að eru kannski ekki endilega stór í sögulegu samhengi en skipta okkur máli.

Ætli ég yrði ekki myndlistarmaður. Ætli ég gerði ekki það sem mig langaði að gera en þorði ekki á sínum tíma. Ég veit ekki hvert ég myndi fara. Það eru margir mjög góðir skólar víða. Mér sýnist vera góð deild í Listaháskólanum. En ég reikna nú samt með því að það væri eitthvað sem ýtti mér í að fara til útlanda, bara einhver lítil, varkár ævintýraþrá” segir Logi sposkur.

„Hvar liggja áherslur þínar í háskólamálum?”

„Það þarf að tryggja námsmönnum meiri fyrirsjáanleika, meira öryggi. Það þarf að breyta Menntasjóðnum þannig að hann sé sannarlega félagslegur jöfnunarsjóður.

Í öðru lagi þá þarf að tryggja að háskólar fái það fjármagn sem þeir þurfa til þess að geta orðið í rauninni nógu öflugar stofnanir til að standast alþjóðlega samkeppni. Okkur vantar mjög mikið af vel menntuðu fólki, af sérfræðingum. Ég nefni, þó að það sé ekki eingöngu, sem dæmi hinar svokölluðu STEMgreinar og heilbrigðisvísindi. Við þurfum mikið af fólki og við þurfum auðvitað þess vegna að búa það vel um fólk að það geti hugsað sér að dvelja og búa hér. Og ef það fer erlendis, sem er held ég alltaf hollt og gott fyrir alla, að þau geti hugsað sér að skila sér aftur heim og leggja íslensku samfélagi lið. Og svo eru það húsnæðismálin sem eru bara praktísk mál en við þekkjum það af vegakerfinu okkar að eftir því sem þú frestar því að sinna því og halda því við, byggja upp það sem þarf, því erfiðara er að halda sjó. Og við erum hreinlega komin þangað í húsnæðismálunum að það verður átak að koma því öllu í lag” segir Logi.

„Hvernig lítur þú á stöðu námsmanna erlendis í dag? Eru einhverjar úrbætur sem þú myndir vilja gera?”

„Nú eru að verða 40 ár síðan ég kláraði nám erlendis, sem er alveg svolítið óhugguleg staðreynd. Þannig að margt hefur breyst. Margt hefur örugglega batnað. Það er auðveldara að finna skóla, það er auðveldara að finna hentugar námsleiðir. Skólakerfið hefur breyst og er orðið skemmtilegra, það er hægt að taka allskonar vinkla og beygjur

á leiðinni sem að ekki var hægt þegar ég var að læra. Það eru orðnar tíðari ferðir erlendis og það er ýmislegt ódýrara, en það er annar kostnaður sem leggst til. Það eru auðvitað alltaf þessi grunnatriði sem eru flókin. Fólk flyst erlendis, það er dýrt að koma sér fyrir á nýjum stað. Fólk sem á börn missir tengslanet og það er erfiðara. Þetta eru hlutir sem við getum ekki komið inn í með beinum hætti. En svo eru aðrir hlutir sem við getum skoðað.

Ég veit að námsmenn hafa lagt mikla áherslu á, eins og t.d. þakið á skólagjaldaláninu sem er7.5 milljónir núna. Í þeim tilfellum sem fólk er búið að fá lán fyrir skólagjöldum í námi hér á Íslandi, eins og til dæmis í HR, þá dregst sú upphæð frá því sem þú getur fengið erlendis. Það eru svona praktískir hlutir sem eru flóknir og þarf að leysa. Ég get ekki lofað að það verði gert einn, tveir og þrír en þetta er eitthvað sem þarf sannarlega að skoða og námsmenn hafa verið að benda á.

Síðan er alltaf flókið þegar fólk tekur námslán á Íslandi og stundar nám erlendis. Það eru einhverjar viðmiðunarupphæðir, jafnvel með uppbótum þar sem dýrast er að búa sem er lagt til grundvallar við útreikning námslána. Í fimm ára námi getur ýmislegt breyst í gjaldeyrisumhverfinu, þannig það er dálítil óvissa sem fylgir þessu. Ég held við þurfum á því að halda að fólk leiti til jafns erlendis í nám og hér innanlands. Ég held að það sé mjög dýrmæt fjárfesting fyrir íslenskt samfélag, að við fáum fjölþætta reynslu og þekkingu inn í okkar samfélag. Þess vegna held ég að það þurfi að leggjast yfir hlutina og fara í saumana á því sem gerir það flóknara fyrir námsmenn að læra erlendis.

Þórdís, forseti SÍNE bætir við: „Það sem breytti lífi námsmanna erlendis umtalsvert til hins betra, það var þegar námslánakerfinu var breytt þannig að námsmenn fengju framfærsluna sína borgaða mánaðarlega en ekki í lok hverrar annar.”

Logi svarar: „Ég held að við höfum fengið fyrir fram, en fengum í tveimur skömmtum. Og fyrir mann sem sýndi ekki mikla (fjárhagslega) ábyrgð á sínum yngri árum, þá hefði verið betra að fá mánaðarlega, eftir á að hyggja.

Við viljum auðvitað ekki að það sé fyrst og fremst í boði fyrir fólk sem að getur notið fjárhagslegrar aðstoðar að stunda nám” bætir hann við.

„Ég myndi gjarnan vilja sjá að menntasjóðurinn stæði undir þeim skyldum sínum að vera raunverulegur félagslegur jöfnunarsjóður.”

Katla spyr Loga hver framtíðarsýn hans sé í málaflokknum, sem er stór spurning

„Það

en ráðherra segir að framtíðarsýnhans sé

þríþætt: „það sem snýr að námsmönnum, það sem snýr að fjármögnun háskólakerfisins og það sem snýr að húsnæðismálunum. Ég myndi gjarnan vilja sjá að menntasjóðurinn stæði undir þeim skyldum sínum að vera raunverulegur félagslegur jöfnunarsjóður. Ég myndi vilja sjá að námsmenn gætu, ef þeir kjósa, helgað sér námi, stundað það án þess að vera í allskonar aukavinnu. Nú veit ég að veruleikinn hefur breyst og það er ýmis kostnaður sem var ekki þegar ég var sjálfur í þessum sporum, kostnaður við síma og netveitur og þess háttar. Ég myndi vilja sjá það að námsmenn gætu sinnt einungis námi sínu ef þeir kysu og ég held að það sé vanmetið. Nám hefur verið að breytast en ég held að fólk þurfi að gera sér grein fyrir því að háskólasamfélag er ekki endilega umhverfi sem að þú getur búist við að búa við alla ævi. Að þú fáir næði, kyrrð, þó það sé fullt starf að sinna náminu. Þú hafir ráðrúm til að spjalla við samnemendur jafnt og þú átt í samræðum við kennara inni í kennslustofu. Ég held að íslenskt samfélag væri töluvert ríkara ef fólk gæti helgað sig námi í þrjú til fimm ár án alls utanaðkomandi áreitis og kröfum um að það væri að vinna samhliða. Ég held það” svarar Logi.

„Hvað myndir þú ráðleggja ungum námsmönnum í dag, hvað er mikilvægt fyrir okkur að muna á þessum árum?”

„Ég held að það sé mjög mikilvægt fyrir ungt fólk að elta drauma sína. Gera það sem það langar til að gera frekar en að velta sér of mikið upp úr praktískum hlutum. Ég hef alveg sjálfur nagað mig oft í handabakið fyrir að þora ekki að elta mína drauma og fara frekar í nám sem ég taldi vera praktískara þó að mér hafi líkað ágætlega í því og gengið ágætlega í því. Ég held að það sé að mörgu leyti skynsamlegt að vera ekki of praktískur og leyfa sér að gera það sem maður vill. Við sjáum að fólk með sömu menntun getur starfað á ólíkustu sviðum. Þessar girðingar milli faga eru að hverfa. Ef við horfum til dæmis á stjórnmálaumhverfið, þetta hafa yfirleitt verið hagfræðingar og lögfræðingar

en það er að riðlast. Það hefur sýnt sig að það er gott að fá fólk með alls konar bakgrunn þangað inn. Ég held að fólk eigi ekki að vera hrætt við að fara bara í það nám sem að það heldur að það þrífist í og langar til að fara í.

Það fer þá bara að gera eitthvað annað ef það kemur síðan í ljós að það vill gera eitthvað annað” segir Logi.

„Þetta er eitthvað sem við þurfum að taka alvarlega.”

Katla spyr ráðherra út í Norrænt samstarf í menntamálum, hvernig hann telur það ganga og hvort það sé eitthvað sem betur mætti fara. „Alveg örugglega” svarar Logi.

Það er sífelld vinna að sjá til þess og það er auðvitað ekki síst á ábyrgð stjórnvalda að sjá til þess að norrænt samstarf sé gott og það sé alltaf, á öllum tímum, mögulegt fyrir Íslendinga að stunda nám á Norðurlöndunum. Það verður alltaf eitthvað sem ekki er hægt að læra hér á Íslandi. Síðan eru praktískir hlutir sem ég velti fyrir mér, hvort að íslensk stjórnvöld þurfi að skoða svo sem að sannreyna þær breytingar sem urðu á framhaldsskólakerfinu, að hann hafi verið styttur. Við viljum ekki vera í þeirri stöðu að við séum jafnvel að útskrifa stúdenta sem uppfylli ekki þær tungumálakröfur sem gerðar eru á Norðurlöndunum. Þetta er auðvitað eitthvað sem þarf að laga. Fimmtán ára gamall unglingur á ekki að þurfa að velta því fyrir sér hvort að það nám sem boðið er upp á í framhaldsskólum nægi til þess að fleyta þeim áfram í næsta skrefi í lífinu. Ég held að þetta sé eitthvað sem við þurfum að taka alvarlega.”

Þórdís bætir við og segir að við séum nú þegar farin að sjá áhrifin á nemendur sem vilja sækja um nám í Danmörku: „Við sjáum að eftir að framhaldsskólinn var styttur, hafa danskir háskólar markvisst verið að fækka íslenskum nemendum. Öll Norðurlöndin teljast gjaldgeng inn í nám á dönsku, nema Íslendingar.”

Logi segist hafa heyrt af því sama og telur stöðuna mjög alvarlega: „Það er í mörgum tilfellum, í stærri skólunum, hér á höfuðborgarsvæðinu og á Akureyri og víðar, hægt að bæta við sig aukaeiningum, það er að segja ef þú uppgötvar þetta. En svo eru það minni skólar sem hafa ekki tök á þessu og þá er verið að loka dyrunum á nemendur þeirra. Við erum alltaf háð því að eiga í góðum samskiptum við Norðurlöndin. Ég fór inn í skólann minn í Noregi árið 1986, sem er talsvert áður en við gerðum EES-samninginn. Ég komst þangað inn á kvóta. Það voru hliðarleiðir inn fyrir okkur því það var skilningur

á því á Norðurlöndunum að Íslendingar þyrftu sérfræðinga á þessu sviði eins og öðrum. Núna er þetta auðvitað gert með alþjóðlegum og fjölþjóðlegum samningum og á að vera auðveldara. En þá koma aðrar hindranir eins og tungumálin. Ég óttast að þetta sé svipað með einhverja skóla í Bretlandi.”

Þórdís bætir við: „Við höfum þurft að ná til nemenda sem eru að sækja um á Norðurlöndunum og þá sérstaklega í Danmörku, af því að áður en þú sendir inn umsóknina

þína þá þarftu að vera búin að sækja um að fara í tungumálapróf. Svo fá þau gjarnan þau svör að þau komist inn með því skilyrði að standast tungumálaprófið. En framboð er ekki það sama og eftirspurnin og þá er jafnvel orðið of seint að taka prófið.”

Vandamál af þessu tagi fellur ekki undir málefnasvið háskólamálaráðuneytisins en Logi segir að þau hafi hugsað sér að eiga í samtali við menntamálaráðuneytið. „Þessu þarf að kippa í liðinn,” segir hann.

Í framhaldi spyr Þórdís hvort það hafi komið upp sú hugmynd að eiga samtal við Danmörku um þetta og því svarar Logi: „Það er alveg sjálfsagt og við munum alveg örugglega gera það. Það getur vel verið að slíkt samtal hafi átt sér stað án þess að ég viti af því. Hins vegar er þetta líka á ábyrgð okkar að stytta ekki nám með þessum afleiðingum. Að það loki dyrum að næsta herbergi. Það er ótrúlega skammsýnt.”

„Menntasjóður námsmanna virðist stundum vera ein stór flækja, bútasaumsteppi eða völundarhús - Hvernig er að fá þetta verkefni í fangið?”

„Það var náttúrulega merkilegt að sjá þessa skýrslu sem sýndi það að nýleg lög náðu ekki markmiðum sínum. Námsmönnum sem taka lán fer fækkandi og margt sem að bendir til þess að fólk með veikari félagslegan bakgrunn taki enn síður lán. Það var margt bæði skynsamlegt og skemmtilegt í hugmyndinni sem lá þar að baki, að breyta þessu frá því að vera bara lán í að hafa þetta bæði styrki og lán. Það er auðvitað að norrænni fyrirmynd. En kannski hefur fólk látið glepjast af þeirri trú að við værum komin í eitthvað langtíma lágvaxtaskeið sem myndi tryggja að hér væru vextir lágir næstu áratugina.

Þannig hefur það því miður ekki verið á Íslandi og það sýndi sig að það var ekki þannig sem það var komið til að vera. Þannig að þessir rosalega háu vextir sem hafa verið hérna síðustu tvö ár hafa gert það að verkum að vextir af lánahlutanum hafa étið upp og rúm-

lega það, ávinninginn af styrkjahlutanum.

Mig minnir að ég hafi séð á Facebook í gær, spjald frá Visku sem sýnir þetta svart á hvítu.

Þetta er eitthvað sem við þurfum að bregðast við og við ákváðum að ráðast í þetta strax.

Þetta var fyrsta málið sem við fórum að vinna í og byrjuðum á því hálfum mánuði eftir að við komum inn í ráðuneytið. Þess vegna lögðum við fram nýtt frumvarp núna í vor sem við vonum að verði tekið fyrir í næstu viku.

Frumvarpið hefur verið tekið fyrir á þinginu og eru 1.umræður búnar þegar þessi grein er skrifuð. Það á eftir að koma í ljós hvort

frumvarpið verður samþykkt og þá hvort

það haldist í núverandi mynd.

Þar erum við meðal annars að gera nokkrar breytingar. Ein er að í stað þess að þú fáir 30% styrkinn alveg í námslok, þá færðu 20% eftir önnina og 10% í lokin. Þetta er auðvitað gert til þess að refsa fólki ekki ef að einhvern tímann á námsleiðinni kemur eitthvað fyrir sem gerir það að verkum að þú getur ekki klárað eina önn. Við seinkum einnig afborgunum, þær hefjast seinna en áður var. Við gerum breytingar sem gera það að verkum að þú þurfir ekki að greiða

af tveimur lánum í einu, þú greiðir fyrst af nýja láninu og svo af því gamla. Við ætlum að bæta upplýsingaöflun sjóðsins til muna. Og svo breytum við fyrirkomulaginu á útreikningum vaxta, skoðum lengra tímabil til að fletja út þessa háu kúrvu sem hefur verið. Þetta var fyrsta skrefið sem við töldum nauðsynlegt þar sem að við sáum að fólk var í verulegum vanda og fyrirsjáanlegt að fleiri myndu lenda í vanda. En við ætlum líka og erum búin að boða það, að fara í heildarendurskoðun á námslánakerfinu, aftur, þó að það sé ekki nema nokkur ár síðan það var samþykkt síðast. Þar verður allt undir. Þar verðum við að skoða hvort að þessi leið sem farin var heppileg og hvort að það eigi að skoða annað og aðeins tryggara og fyrirsjáanlegra kerfi. Aðalatriðið er að sjóðurinn standi undir þeim kröfum sem gerðar eru á hann í lögum.”

Viðtal við Loga Einarsson Menningarnýsköpunar og háskólaráðherra

Graf: Viska

„Forseti SÍNE mætti í viðtal hjá RÚV í síðustu kosningum og minnti meðal annars á að skýr utanríkisstefna sé mikilvæg fyrir hagsmuni íslenskra námsmanna erlendis. Hvernig lítur þú á samspil þátta eins og alþjóðasamskipta, stöðugleika í heiminum þegar kemur að tækifærum og stöðu námsmanna erlendis?”

„Gott samstarf okkar við umheiminn skiptir okkur öllu máli og það hefur sýnt sig að í sem opnustu samskiptum og nánustu sam skiptum við nágrannalönd okkar hefur okkur alltaf vegnað best” svarar Logi og bætir síðan við: „Þetta á auðvitað ekki bara við um námsmenn, þetta á líka við um viðskipti, almennan efnahag og velsæld þjóðarinnar. Nærtækast er að þétta enn betur samstarfið við Norðurlöndin. Norðurlöndin er miklu öflugri eining en flestir gera sér grein fyrir, þetta er ellefta eða tólfta stærsta hagkerfi í heiminum. Saman erum við ótrúlega sterk en við þurfum líka að þétta raðirnar við Evrópu. Síðan þurfum við auðvitað að eiga í margs konar tvíhliða samstarfi og við aðrar þjóðir eins og Bandaríkin og Asíu þjóðir, meðal annars til þess að greiða leiðir og opna möguleikann fyrir námsmenn sérfræðinga til að koma hingað og auðgað háskólalífið og hagkerfið. Við höfum alist upp við að alþjóðamálin séu svolítið eins og seigfljótandi tjörn sem hefur einhvern fyrir sjáanleika. Þó ástandið hafi ekki alltaf verið skemmtilegt, þá höfum við getað farið að sofa á kvöldin og vaknað upp við nokkurn veginn sama veruleika næsta morgunn. Núna um áramótin, vegna kosninganna Vestan hafs, þá er staðan breytt. Maður þorir varla að opna fjölmiðla á morgnana af því að það eru svo kvikar og ófyrirsjáanlegar breytingar

Ertu á heimleið?

Við tökum vel á móti þér

SÉRSNIÐIN ÞJÓNUSTA FYRIR HÁSKÓLAMENNTAÐA

• Starfsferilsráðgjöf

• Þjálfun fyrir launaviðtalið

• Lífeyrisráðgjöf

• Persónuleg hagsmunagæsla

Skráðu þig hér

viska.is

Margrét Lára í Rotterdam

Ég elskaði að mynda Rotterdam. Sem verðandi skipulagsfræðingur var svo nærandi að búa í borg sem iðaði af mannlífi. Ég nýtti flestar helgar

í að hringsóla um markaðina, mæla mér mót við vini eða njóta með mér sjálfri. Kaupa blóm, osta og árstíðabundið grænmeti. Rotterdam er í sífelli hringrás, byggðist upp af fólki sem kom og fór fyrir vinnu og er í dag uppfull af stúdentum sem koma og fara. Sem alþjóðlegur nemandi upplifði ég mig mjög velkomna inn í þessa hringrás borgarinnar.

1. Erasmusbrúin í Rotterdam

2. Túlípanar

3. Matarinnkaup

4. Fiskur af laugardagsmarkaðinum í Rotterdam

5. Fólk að versla á markaðinum í Rotterdam

6. Skýjakljúfur í Rotterdam

7. Menn í samræðum við textílbás

8. Vinkonur í garðinum

Er meðleigjandi minn geimvera?

Anna Þórhildur Gunnarsdóttir

Holland er magnað land. Ég bjó í þrjú ár í borginni

Maastricht, sem er alveg syðst í Hollandi, og lauk þaðan meistaraprófi í píanóeinleik. Áður en ég hélt

út til Maastricht í nám var mér sagt að lærdómurinn yrði mikill - en ekki á þann hátt sem ég byggist við. Lærdómurinn sem á sér stað í skólanum væri bara brot af þeirri þekkingu sem maður öðlast við nám erlendis. Restin fælist í hinu hversdagslega, t.d.

hvaða mjólk sé best að kaupa eða hvort maður geti greitt með korti (ég komst yfirleitt að þessu eftir

á með fullt fangið af mat og ekkert reiðufé á mér).

Það er nefnilega þannig að þó að maður fari ekki langt út fyrir landsteinana þá lærir maður ótrúlega margt á því að komast í kynni við aðra menningu (t.d. setja Hollendingar súkkulaðispænir á ristað brauð, þetta fannst mér virkilega framandi).

„Hann benti okkur Íslendingunum í húsinu t.d. gjarnan á að við værum útskeif eða hávaxin.“

Nám erlendis styrkir mann gríðarlega, og alls ekki bara

á bókina, heldur þjálfar það þolinmæðina, útsjónarsemi og sjálfstæðið, t.d. þegar maður pantar tíma hjá lækni og áttar sig á heilbrigðiskerfinu, rökræðir við háskólaskrifstofuna eða leigusalann.

Að búa erlendis getur reynst þrautinni þyngri. Það er enginn að fara að redda hlutunum fyrir mann, heldur þarf maður sjálfur að semja

við leigusalann sem loksins kemur og málar yfir risastóra græna myglublettinn sem hafði myndast í loftinu. Hins vegar er ég þakklát fyrir að búa að þessari reynslu. Námið úti kenndi mér seiglu og þolinmæði, að taka upp tólið og díla við hlutina.

Ég mæli með því við hvern sem er að láta vaða og fara út. Það er virkilega frelsandi að mæta í nýja borg, nýtt land þar sem þú kynnist svo ótrúlega mörgum og skemmtilegum karakterum, sum vinabönd haldast sterk þrátt fyrir margra ára aðskilnað og eitt stykki Atlantshaf á milli ykkar. Það að fara út í nám er ekki bara verkefnaskilin eða lokaritgerðin. Heldur er það einfaldlega að finna réttu mjólkina í búðinni og allt þar á milli.

Lærdómurinn felst líka í að kynnast því hvað þú vilt ekki gera. Námið úti getur opnað ótal dyr, en að sama skapi verður maður fyrir vonbrigðum með annað. Snúður úr Múmínálfunum sagði víst að maður þurfi að leggja í langferð, til að sjá hve yndislegt það væri að vera heima. Virkilega orð að sönnu. Grasið er ekki alltaf grænna hinum megin og það er ómetanlegur lærdómur að komast að því.

Úti í Hollandi átti ég hollenskan meðleigjanda. Meðleigjandi minn dvaldi oft heima hjá foreldrum sínum en kom við og við í bæinn. Við rákumst ekki oft á hann en það var alltaf minnisstætt þegar hann kom. Hann benti okkur Íslendingunum í húsinu t.d. gjarnan á að við værum útskeif eða hávaxin. Hann var í miðju doktorsnámi í læknisfræði og mikill rannsakandi og áhugamaður um sykursýki. Honum var því mjög umhugað um almenna heilsu og hollt mataræði. Salt og sykur var í lágmarki. Það var því forvitnilegt að fylgjast með honum í eldhúsinu. En það varð til þess að við Íslendingarnir fórum að velta fyrir okkur… er geimvera á meðal vor? Að því sögðu þá er hér uppskriftin að einum minnisstæðum kvöldverði meðleigjanda míns í Hollandi:

Heilsumatur að hætti geimvera

Hráefni:

⬤ 1 poki frosið grænmeti

⬤ 1 pakki shitake sveppir(því dýrari, því betri)

⬤ Ostsneiðar

Aðferð:

⬤ Setjið frosna grænmetið í pönnu

ásamt smá vatni. Setjið lok á og látið malla.

⬤ Skerið sveppi niður í bita og steikið í annarri pönnu ásamt smá vatni.

Leggið til hliðar.

⬤ Þegar frosna grænmetið er þiðið í pönnunni, setjið ostsneiðar yfir og rétt látið bráðna.

Berið fram með spínati.

Að hræðast að fara heim

Ellen Geirs

,,Hvenær förum við heim? Hvar drögum við línuna?’’

Í um það bil tíu ár hef ég reynt að sannfæra vini mína og vandamenn um ágæti Bandaríkjanna, eða Bandaríkjamanna öllu heldur. Ég hef reynt að sýna fram á að það sem berist til okkar um Bandaríkjamenn endurspegli ekki endilega raunveruleikann sem þar sé að finna. Í dag er sagan allt önnur.

Í dag berast fréttir af erlendum nemum með fullgildar vegabréfsáritanir sem eru hrifsaðir af götum úti án fyrirvara. Erlendum nemum með landvistarleyfi sem eru teknir af heimili sínu eða erlendu fræðafólki sem ekki er hleypt inn í Bandaríkin, að því er virðist fyrir það eitt að nýta rétt sinn til málfrelsis.

Víða á samfélagsmiðlum er fólk hvatt til þess að hætta við að fara úr landi eða ferðast til Bandaríkjanna. Hvatt til þess að ferðast með símtæki sem er án samfélagsmiðla eða gagna sem gætu komið sér illa gagnvart stjórnvöldum. Hvatt til þess að íhuga vandlega þann möguleika að þeim verði ekki hleypt aftur inn í landið kjósi það að fara.

Í lok mars tók ég áhættuna, ég fór til Evrópu í stutt helgarfrí og ferðaðist svo rakleiðis aftur til Boston þar sem ég hef, líkt og Mahmoud Khalil, einn handteknu háskólanemanna, nýlokið mastersnámi. Ég hugsaði með mér að ég hefði aldrei leyft valdasjúkum karlmanni að ráða mínum ferðum og ætlaði ekki að byrja núna. Þar að auki virtist það ekki vera fýsilegur valmöguleiki fyrir mig að útvega mér nýjan síma til þess að fela stafræna fótsporið mitt. Staðreyndin er sú að ég hef talað gegn Trump og hans líkum of lengi til þess að það sé hægt að fela það.

Svo ég hélt yfir landamærin í Boston, með hjartað í buxunum, alla tilskilda pappíra, sveitta lófa og öryggisráðstafanir virkar með mínum nánustu ef allt færi á versta veg, sem það blessunarlega gerði ekki.

Hér sit ég nú í Boston og íhuga framtíðina mína í Bandaríkjunum, sé hún einhver. Held vinnunni minni áfram eins og ekkert hafi í skorist og hugsa til þeirra erlendu nema sem voru ekki jafn heppnir og ég. Mahmoud Khalil, nýútskrifaðan nema við Columbia háskóla sem tekinn var haldi af bandarískum yfirvöldum í New York og Rumeysa Ozturk nema við Tufts háskóla sem var gripin

á götum Somerville, borgar 20 mínútum fyrir utan Boston.

Fyrir tíu árum reyndi ég að sannfæra Íslendinga um ágæti

Bandaríkjamanna en nú er komið að þeim að sannfæra heiminn um eigið ágæti. Ef ekki fyrir alþjóðasamfélagið, þá fyrir sögubækurnar.

,,Þegar fólk er handtekið fyrir að tala gegn honum.’’

Jól í Skotlandi

Arna Dís Heiðarsdóttir

Við fögnum öll hátíðunum á ólíkan hátt. Höldum til dæmis í mismunandi hefðir og siði og verjum

þeim í ákveðnum félagsskap. Fyrir mér snúast hátíðarnar um samveru með nærfjölskyldunni og að snæða ekta hátíðarmat. Alveg frá því að ég man eftir mér varði ég jólunum á Íslandi, með foreldrum, ömmu og afa og systkinum - og hef

í raun ekki þekkt annað fyrirkomulag yfir hátíðarnar.

Því fannst mér hugmyndin um að verja jólunum fjarri fjölskyldunni og auk þess í öðru landi bæði fjarstæðukennd og óhugsandi.

Við unnusti minn, Sindri, héldum til Glasgow í Skotlandi í mastersnám í september síðastliðnum, án þess að vera með flugmiða heim til Íslands aftur. Ég hafði það alltaf á bakvið eyrað að bóka flug heim fyrir jólin; því auðvitað ætlaði ég ekki að missa af jólunum á Íslandi, heldur verja þeim þar líkt og öllum hinum 22 jólunum í mínu lífi.

Skólinn, Skotland og félagslífið tók meira og minna yfir í október og við veltum desember ekki mikið fyrir okkur. Enda væru alveg tveir mánuðir þangað til og „við skulum ræða það seinna” varð vinsæl lína á heimilinu. En svo allt í einu hófst desember mánuður og þá kom í ljós að Sindri hafði ekki mikinn áhuga á að fara heim.

Bæði vegna praktískra ástæðna eins og fokdýrs flugmiða en einnig vegna þess að Sindri er ekki jafn mikið jólabarn og ég. Sindri hefur varið ótal mörgum jólum erlendis, þar á meðal dvaldi hann einn í Brasilíu um jólin 2013; svo að uppeldi okkar og reynsla er fremur ólíkt er kemur að hefðum hátíðanna. Ég ætla ekki að ljúga og segja að þetta hafi verið auðvelt, af því að ég hef aldrei fundið fyrir jafn mikilli heimþrá og desember dagana sem liðu hver af öðrum fram að jólum. Mér þótti erfitt að fylgjast með jólahefðum, sem ég hef tekið þátt í síðastliðna tvo áratugi, í gegnum símann. Það sem hreinlega bjargaði mér frá því að bóka flug heim með dags fyrirvara var þolinmæði Sindra. Hann var ekki að upplifa jólin erlendis í fyrsta skipti og gerði allt sem honum datt í hug til þess að lyfta mér upp og skapa nýjar jólahefðir sem við eigum núna saman. Sindri eldaði vegan wellington frá grunni og ég lagaði jólagraut að hætti mömmu minnar. Við sköpuðum mörg dýrmæt augnablik á aðfangadag, í fyrsta skipti við tvö saman ein um hátíðarnar.

Eftirá að hyggja er ég innilega þakklát fyrir að hafa varið jólunum 2024 erlendis. Það urðu til nýjar og dýrmætar minningar sem við Sindri geymum í hjörtum okkar. Ég leyfði mér að takast á við annars konar áskoranir og síðast en ekki síst verð ég ævinlega þakklát honum Sindra fyrir að skipuleggja ótal kósýkvöld, elda góðan mat og sýna mér hvað jólin geta verið dásamleg, eftirminnileg og hlý, jafnvel og kannski einmitt vegna þess að þau eru ólík öllum fyrri jólum og öllum hefðum og siðum sem ég taldi áður ómissandi.

„Þú getur í rauninni gert allt sem þér dettur í hug.“

Viðtal við Borghildi Gunnarsdóttur

Borghildur Gunnarsdóttir er nýflutt til Tókýó þar sem hún stundar nú meistaranám í verkfræði en það hefur lengi verið draumur hennar að búa þar í landi. Katla ritstjóri hitti hana í gegnum netspjall, þar sem klukkan var fimm síðdegis hjá Borghildi en níu um morgun hjá Kötlu enda er tímamismunur milli Íslands og Japan nokkuð mikill. Þær spjölluðu um flutninga milli heimsálfa, menningarmun á löndunum tveim og margt fleira.

„Hvað kom til að þú ákvaðst að fara í nám til Japans?” spyr Katla, enda ekki á hverjum degi sem maður heyrir af því að fólk haldi í svo langt ferðalag til að stunda framhaldsnám.

„Ég lærði japönsku í menntaskóla og elskaði og fór því í japönsku í Háskólanum. Útaf COVID þá komst ég ekki í skiptinámið sem ég átti að fara í sem hluti af náminu og fór því í verkfræði og kláraði tvær gráður. En mig langaði alltaf að prófa að búa í Japan og ná almennilega tökum á málinu af því þú nærð því ekki heima á Íslandi. Þegar ég sá að það væri verið að bjóða upp á fulla styrki fyrir meistaranámi úti í Japan þá varð ég að sækja um í verkfræði þar. Það var aðalástæðan, að ná almennilegum tökum á tungumálinu” segir Borghildur.

„Það er ekkert verra að Japanir eru mjög framarlega þegar kemur að verkfræði. Toyota fann eiginlega bara upp iðnaðarverkfræði og þar er grunnurinn minn. Það heillaði mig alveg og það eru margir í kringum mig í verkfræðinni sem fannst þetta sniðug blanda, japanska og verkfræði. Það mun alveg hjálpa mér að hafa góð tök á japönskunni þegar kemur að verkfræðitengdum vinnum.”

„Aðalstressið er að Japan er langt í burtu“

Að flytja til Japan er hægara sagt en gert og því fylgir meiri pappírsvinna en að flytja til margra annarra landa. Katla spyr hvernig Borghildi fannst flutningarnir og hvernig ferlið er þegar sótt er um Visa í Japan.

„Ég verð að viðurkenna að það var stressandi” segir hún en bætir síðan við: „en vegna þess að ég er nemandi sem er á styrk frá ríkinu þá var japanska sendiráðið á Íslandi alveg ótrúlega hjálplegt. Þau héldu svolítið í hönd mína þegar kom að Visa umsókninni. Það tekur tíma og er stressandi. Þegar þú sækir um Visa þá þarftu til dæmis að taka fram hvar þú ætlar að búa og á þeim tíma var ég ekki komin með húsnæði hér úti en það var óþægilegt. Aðalstressið er að Japan er langt í burtu. Þetta er ekki eins og að flytja til Danmerkur, ef þú gleymir einhverju þá er ekkert mál að redda því, annað en hér.

Ég bý á heimavist á vegum skólans en ég hefði frekar viljað vera í eigin íbúð, en þú getur eiginlega ekki fengið íbúð ef þú ert ekki í landinu. Þú þarft að vera á staðnum og fólk þarf að getað horft í augun á þér.

En ég fékk þessu herbergi úthlutað og ég vissi ekki almennilega hvar það væri

í borginni, því ég þekki bara miðborg Tókýó. Ég fattaði strax að þetta var fremur langt í burtu og það var frekar yfirþyrmandi að þekkja ekki hverfið,” segir hún og bætir við að fyrirkomulagið á leigumarkaðnum í Japan sé ólíkur þeim sem við erum vön hér á landi:

„Hér þarftu eiginlega að leigja allt sem þú snertir, ég leigi til dæmis dýnuna í rúminu sem ég sef í. Þannig ég ákvað að ferja sængur og rúmföt með mér svo ég þyrfti ekki að leigja það líka. Flutningarnir voru alveg stressandi, aðallega vegna fjarlægðarinnar og hvað þetta var langt ferðalag, ekki bara í loftinu heldur líka ferðalagið í þetta hverfi sem ég þekkti ekki” segir hún.

„Hvernig finnst þér að vera svona langt frá heimahögum?”

„Þetta er í fyrsta skipti sem ég bý alveg í öðru landi. Ég hef unnið í Danmörku og ég hef komið hingað í langt ferðalag, alveg þrjá mánuði, þannig ég hef verið að heiman. En það er svolítið öðruvísi að búa hérna. Það er aðallega erfitt með svona mikinn tímamismun (sem eru 9 klst). Annaðhvort þarf fólk að hringja í mig áður en það fer í vinnuna og ég er þá kannski ennþá í skólanum og stundum er ég vakandi langt fram á nótt svo ég geti talað við fjölskylduna mína. Sem er svolítið erfitt. En annars þá finnst mér æðislegt að vera komin hingað af því það hefur verið draumurinn minn svo lengi að búa hérna og það hjálpar til.”

„Þú ert með gráðu í japönsku - Varstu altalandi á japönsku áður en þú komst? Ef ekki, hvernig hefur verið að læra tungumálið?”

„Ég er ennþá svolítið ryðguð. Ég er með heila gráðu í þessu tungumáli og finnst þess vegna að ég eigi að vera betri í því en ég er. Það er alveg frústrerandi. En ég er alveg altalandi í því sem ég kalla Starbucks-Japanska. Ég get pantað mér mat og drykki og ég get farið með fötin mín í hreinsun og bent afgreiðslufólkinu á blettina og eitthvað þess háttar.

En það er ekki töluð mikil enska hér sem hjálpar manni og neyðir mann í að ná tungumálinu. Fólk er ekkert að tala við þig á ensku, þau tala bara við þig á japönsku. Það er kannski miðsvæðis í Tókýó og á túristastöðum þar sem enska er töluð. En þar sem ég bý næstum því upp í sveit hér í Tókýó þá er fólk ekki mikið að nota enskuna.”

„Hvað fannst þér vera mesta menningarsjokkið við það að flytja til Japan?”

„Ég verð eiginlega að segja þérunarmenningin. Ég vissi alveg af henni áður

en ég kom og ég var búin að læra um þetta í skólanum, að fólk sé þérað. En það er svolítið annað að vera á staðnum og upplifa það og þurfa að gera sjálf.

Það er líka mikið lagt upp úr valdastrúktúrum hérna. Eins og á rannsóknarstofunni þar sem ég vinn, ég er fyrsta árs meistaranemi og því er ég þannig séð frekar neðarlega í goggunarröðinni, ég er bara fyrir ofan BA nemendurna. Þess vegna þarf ég að sýna þeim sem eru lengra komnir í náminu en ég, annars árs meistaranemum og doktorsnemunum, ákveðna virðingu með því að þéra þau og tala mjög kurteisislega til þeirra. En síðan er ég eldri heldur en flestir á rannsóknarstofunni, ég er eldri en flestir doktorsnemendurnir til dæmis. Hér er mjög sjaldgæft að taka sér námspásu á milli grunnnáms og meistaranáms og vinna í einhvern tíma.

Í Japan á að klára nám innan tiltekins tímaramma. Þannig ég er eldri og því eiga margir erfitt með að staðsetja mig í goggunarröðinni, þeim finnst mörgum mjög ruglingslegt að ég sé eldri en samt styttra komin í náminu.”

„Hvað kom þér mest á óvart?”

„Þessi kurteisismenning var alveg sjokk.

Afgreiðslufólk útí búð þérar mig, sem mér finnst alltaf ótrúlega skrýtið. En svo eru það lestirnar. Japan er ótrúlega kurteist land en öll kurteisi gleymist þegar það kemur að lestinni. Þegar það er háannatími þá ýtir fólk hvort öðru, olnbogar sig í gegnum örtröðina.

Það ætlar að komast í þessa lest og gerir allt sem þau geta til þess. Það er ekki verið að biðjast afsökunar og yngra fólk er ekki að standa upp fyrir eldri konum eða neitt slíkt. En samt má ekki tala í lestinni. Þar er línan dregin. Ég mun olnboga þig í magann en ekki svara í símann. Svo olnbogar þú þig bara út þegar það er komið að stoppinu þínu.

Þetta er algjör martröð. Ég reyni að komast hjá því að taka lestina á þessum tíma. Ég næ því yfirleitt en ef ég er búin í skólanum á sama tíma og fólk er á leið heim úr vinnunni þá fæ ég mér kvöldmat á lestarstöðinni og bíð eftir því að mesta örtröðin sé liðin hjá. Ég er búin að sætta mig við það að vera frekar lengur á leiðinni heim á ákveðnum dögum. Ég nenni þessu ekki. Svo er rosa mikil yfirvinnumenning í Japan. Þú ferð ekki heim á undan yfirmanni þínum. Ef yfirmaðurinn þinn vill ekki fara heim þá ert þú ekki að fara heim. Það er líka mikil drykkjumenning. Ef að yfirmaðurinn þinn segir að þið séuð að fara í drykki eftir vinnudaginn, þá er fátt annað í boði. Það

kom mér líka svolítið á óvart, hversu mikið er drukkið. Á Íslandi myndi þetta líklega kallast alkóhólismi, það sem þeim finnst vera venjuleg drykkja á venjulegum degi.

Áfengi er geymt á rannsóknarstofunni minni, nemendur fá sér gjarnan áfengi ef þau eru að vinna frameftir. Bara til að vera með einhverja gulrót held ég, en ég vil helst vera komin heim áður en að viskíflaskan er tekin úr frystinum. Ég er persónulega ekki að fara að fá mér viskístaup á mánudegi” segir

Borghildur. Meðvituð um að það kann að vera erfitt að vera útlendingur í Japan.

Borghildur segir að ferðatíminn frá Íslandi sem og tímamismunurinn séu það erfiðasta við búsetuna í Tókýó. „Ég myndi líka segja að það alveg erfitt að kynnast fólki. Ég er allavegana ekki að búast við því að kynnast mörgum Japönum fyrir utan rannsóknarstofuna. Og þau eru ennþá að venjast mér, hvað ég er hávaxin og ólík þeim. Þú þarft alveg að leggja þig fram til að eignast vini. En reyndar er umsjónarmaður heimavistarinnar mjög duglegur að hóa okkur erlendu nemendunum saman og skipuleggja eitthvað. Síðan hvetur leiðbeinandinn minn mig mjög mikið að tengjast annarri erlendri stelpu sem er með mér í náminu, hann vill helst að við séum bestu vinkonur. Ég held þau séu mjög meðvituð um að það geti verið erfitt fyrir útlendinga að vera hérna” segir Borghildur.

Margt hægt að gera þó maður sé nemi

Aðspurð hvað sé það skemmtilegasta við að búa í Tókýó segir Borghildur að það sé alltaf eitthvað að gera hérna og borgin sé mjög lifandi. „Það er allt opið nánast allan sólarhringinn. Þú getur í rauninni gert allt sem þér dettur í hug og það kostar ekkert mjög mikið heldur. Það er gaman að gera fjölbreytta hluti og maður á alveg efni á því þó maður sé nemandi. Yen-ið er mjög veikt á miðað við íslensku krónuna þannig það er ekki mjög dýrt fyrir mig að búa hérna.

Síðan er ég algjör menningarnördi og mér finnst ótrúlega gaman að rölta um hverfið mitt og sjá öll gömlu litlu hofin sem eru úti um allt. Það er allavegana skemmtilegast núna. Fyrir utan skólann auðvitað” segir Borghildur og hlær.

Hawaii Japans og stórt Ísland

Það er ótrúlega margt merkilegt sem hægt er að skoða í Japan utan höfuðborgarinnar en landið býr yfir mikilli fjölbreytni, bæði á sviði menningar og landslags. Aðspurð hvort hún sé með drauma áfangastað í til að heimsækja

í Japan segir Borghildur að margir staðir komi til greina en drauma áfangastaðirnir séu tveir um þessar mundir. „Það er Okinawa sem er oft kallað Hawaii Japans. Þar langar mig að liggja á ströndinni og sóla mig. Síðan langar mig að leigja bíl og keyra til Hokkaido sem er í norður Japan. Það er svolítið eins og stórt Ísland, það verður mjög kalt þar og ekki eins heitt á sumrin og í Tókýó. Þar er rík frumbyggjamenning sem ég væri til í að kynna mér. Mig langar helst að fara þangað að vetri til af því þá er stór vetrarhátíð sem væri mjög gaman að fara á” svarar Borghildur.

„Ertu með ráð fyrir fólk sem langar að fara í nám til Japan?”

„Sækið um. Skoðið skólana vel og nákvæmlega hvar þeir eru. Þú nennir ekki að festast hvar sem er. Og skoðið styrkina! Það eru ótrúlega margir styrkir fyrir fólk frá Skandinavíu til að læra hér í Japan. Kýla á þetta!”

Dýrmæt reynsla

Miriam Petra Ómarsdóttir Awad, sérfræðingur hjá Rannís, Verkefnastýra Eurodesk á Íslandi og upplýsingastofu um nám erlendis.

“Að

fara í nám erlendis getur verið eitt heillavænlegasta skrefið sem fólk tekur í sínu lífi.”

Það eitt og sér að fara út opnar ákveðnar dyr. Í bókstaflegum skilningi sjáum við að veröldin er stærri en heimahagarniren í eiginlegum skilningi opnast fyrir mikinn persónulegan vöxt og þroska.

Dvöl erlendis er að vísu ekki til þess eins að kynnast sjálfum sér, heldur er í dvölinni ekki síður fólginn sá fjársjóður að kynnast nýrri menningu og siðum. Það getur verið afar þroskandi að læra að vinna með fjölbreyttu fólki sem hefur kannski alist upp með aðra sýn á lífið en við sjálf.

Val á námi skiptir auðvitað miklu, og það er úr mörgu að velja.

Ef ég ætti að hvetja fólk til einhvers er það að hengja sig ekki endilega of mikið á einn skóla heldur vera opin fyrir því að skoða aðra möguleika ef fyrsta valið gengur ekki að óskum.

Ég tel nefnilega sjálf að reynslan utan skólans skipti líka mikluég þekki það af eigin raun að það voru ekki endilega áfangarnir eða verkefnin sem voru eftirminnilegust þegar ég lít til baka, heldur fólkið sem ég kynntist og það að búa sjálf í öðru landi.

Það getur verið krefjandi og ógnvænlegt að taka fyrstu skrefin: Að fylla út umsóknir, sækja um styrki, undirbúa flutning og kannski læra nýtt tungumál. En það er líka hluti af ferðalaginu og í því er alltaf fólginn lærdómur. Þótt eitthvað gangi ekki upp í fyrstu, er yfirleitt hægt að finna aðra leið, annan vinkil eða annan áfangastað. Með áttavitann stilltan út í heim, er hægt að bóka að það bætist ríkulega í reynslubankann, sama hvert farið er, og að það muni búa með ykkur það sem eftir er.

Fyrir þau sem eru nú þegar komin með hugann hálfa leið út er gott að vita hvert á að leita að upplýsingum og fá ráðgjöf. Hjá Eurodesk veitum við upplýsingar um nám, skiptinám, starfsnám, sjálfboðaliðastörf og önnur tækifæri erlendis. Á farabara.is er hægt að lesa um ólík lönd og fá leiðbeiningar um nám erlendis, lesa reynslusögur og hafa samband með spurningar.

Nám erlendis er dýrmæt reynsla fyrir okkur sjálf en ekki síður skiptir það máli fyrir íslenskt samfélag, sem eflist af fjölbreyttri hugsun og þeirri flæðandi þekkingu sem við flytjum með okkur til baka.

Snorri West

Viðtal við fólkið bakvið Snorra West

If you don’t have plans for the Verslunarmannahelgi, Gimli in Manitoba is the place to be!

Jody Arman Jones, býr í Minnesota í Bandaríkjunum. Hún tók þátt í Snorri Plus verkefninu þar sem fólk frá Norður Ameríku kemur til Íslands til að fræðast um söguna og menninguna. Þetta var árið 2012 og dóttir hennar tók þátt ári síðar, hún endaði svo á að flytja til Íslands í kjölfarið. Jody hafði ferðast áður til Íslands, en ekki varið löngum tíma hér. Hún var síðan beðin um að hjálpa til með prógrammið og hefur verið annar formaður Snorra West prógrammsins síðan 2015. „Ég er svo lánsöm að eiga fjölskyldu hér að ég get komið hingað tvisvar á ári, sem er frábært,” segir Jody en hún var einmitt stödd á landinu þegar stjórnarmeðlimir SÍNE hittu á skipuleggjendur

Snorra West.

Dagrún Jónsdóttir var þátttakandi í Snorra West árið 2018, og hefur verið viðloðandi við verkefnið síðan þá. „Ég heillaðist af Íslendingaslóðum í Vesturheimi! Ég hjálpaði til við að skipuleggja Snorra hópinn sem kom hingað 2022 og árið 2024 fór ég í mína eigin Snorra West ferð þar sem ég hitti allt fólkið sem ég kynnist í fyrstu ferðinni minni 2018 og sótti nokkrar íslenskar hátíðir á svæðinu. Í sumar ætlar öll fjölskyldan mín með mér út og ég hlakka til að kynna þeim fyrir samfélaginu sem ég er nú hluti af” segir Dagrún.

Atli Geir Halldórsson er annar verkefnastjóri Snorra verkefnisins. Hann er í fullri vinnu allt árið að stýra verkefninu, og það eru tvö sem hafa slíka stöðu núna. Hann og Julie Summers frá Washington fylki, sem tók þátt í verkefninu árið 2012. Þau eru á fullu að undirbúa komu næsta hóps og það er sko sannarlega nóg um að vera hjá þeim.

Um Verslunarmannahelgina er haldin stór Íslendingahátíð

í Gimli, Manitoba í Kanada. Í ár fagna þau 150 árum frá því að Íslendingar settust fyrst að á svæðinu og því er búist við mörgum gestum og viðamikilli dagskrá.

Það eru fimm prógrömm innan Snorra verkefnisins, þar af tvö starfsnema prógrömm fyrir fyrrum þátttakendur Snorra verkefnisins, þ.e. Snorri Plus, Snorri West og upprunalega Snorraverkefnið.

Snorri Program: Fyrir norður-amerísk ungmenni á aldrinum 20-30 ára til að ferðast til Íslands.

Snorri West: Fyrir íslensk ungmenni á aldrinum 20-30 ára til að ferðast um Norður-Ameríku.

Snorri Plus: Tveggja vikna ferð um Ísland fyrir Norður-Ameríkana komna yfir þrítugt.

Þetta er mjög gefandi og fólk verður mjög náið gestgjöfunum sínum, sem eru oftar en ekki skyldmenni þeirra Samtökin voru stofnuð árið 2001 en hugmyndin kviknaði árið 1995, að stofna prógram svipað Nordjobb nema á milli Íslands og VesturÍslendinga. Saga Vestur Íslendinga hefur verið ótrúlega lifandi síðustu 170 árin og markmið verkefnisins er að halda í og efla tengslin.

Hugmyndin þróaðist og úr varð 6 vikna skipulögð ferð fyrir unga Vestur-Íslendinga, þar sem þau kynnast Íslandi, ferðast um landið og læra um menninguna og tungumálið. Mikilvægur hluti prógrammsins er að dvelja hjá ættingjum sínum hér á landi, kynnast þeim og vinna ýmis störf, til dæmis við búskap. Það er það sem gerir Snorra verkefnið svona ótrúlega sérstakt. Þegar þú kemur þá ertu ekki í hefðbundinni túristaferð, heldur ertu að mynda tengsl við ættingja þína og kynnast Íslandi eins og nútíma Íslendingar. Fyrsti

Snorra hópurinn kom til landsins árið 1999 og síðan þá hefur dagskráin lítið breyst. Markmiðin eru þau sömu og fyrirkomulagið eins nema núna er það samtals fimm vikur í stað sex.

Stór hluti af upplifuninni sem felst í verkefninu er að dvelja hjá ættingjum, og eitt af stærstu verkefnum skrifstofunnar að gera það að veruleika. „Þetta er mjög gefandi og fólk verður mjög náið gestgjöfunum sínum, sem eru oftar en ekki skyldmenni þeirra,” segir Jody.

Árið 2022 kom stærsti hópurinn í langan tíma og mikil vinna fór í að finna gestgjafa. „Það spretta falleg samtöl þegar við hringjum í mögulega gestgjafa og eldra fólk tekur sérstaklega vel í samtölin” segir Dagrún. Símtal við eina konu að austan var Dagrúnu minnisstætt. Móðir hennar hafði verið eftir á Íslandi meðan öll fjölskyldan flutti vestur yfir haf, og vissi konan um afdrif allra nema eins - móðurbróður hennar. Uppúrdúrnum kom að Snorra West þátttakandinn var afkomandi þessa bróðurs, og var því ráðgátan leyst um örlög bróðursins.

Snorra verkefnin styrkja tengslin milli þessara tveggja heima, segja þau, milli afkomenda Vestur-Íslendinga og ættingja þeirra á Íslandi. Það er virkilega gefandi fyrir Íslendinga að tengjast sömuleiðis ættingjum sem þau vissu ekki að þau ættu Vestanhafs. Einnig eru dæmi um að margir hafi flúið ástandið, svo það eru fleiri tengingar vestur fyrir utan Vesturfarana.

Á háum hest sem „alvöru Íslendingur”

Aðspurð hvernig það kom til að hún hafi tekið stökkið og tekið þátt í svona ferð, segir Dagrún segir það frekar skondið og tilviljanakennt.

Hún hafi fengið póst upp úr þurru frá gamla framhaldsskólanum

sínum um kynningu á verkefninu og hún alveg heillaðist. Við tók langt umsóknarferli því þau vilja gjarnan finna ættingja fólks

Vestanhafs, sem og viðtal til að athuga hvort að maður sé góður kandídat í verkefnið.

Dagrún elskar að ferðast og kynntist sögu Vestur-Íslendinga í gegnum ferðina en hana óraði ekki fyrir allri sögunni og að hún tengdist eigin fjölskyldu. Hún segist hafa kynnst æðislegu fólki sem hún er enn í sambandi við í dag.

Dagrún tók þátt í verkefninu árið 2018 og segir að dagskráin hafi verið mjög stíf. Þau lögðu af stað eldsnemma morguns og komu ekki aftur heim fyrr en seint á kvöldin. Þau ferðuðust á fjölmarga staði, bæði í Kanada og Bandaríkjunum, svo sem Washington D.C., Toronto, Nýfundnaland, Halifax og fleiri staði. „Þau eru svo spennt að sýna þér allt, túristastaði og staði sem tengjast Íslandi” segir Dagrún og bætir síðan við: „Það sem kom mér mest á óvart er hversu lík Vestur-Íslendingar eru okkur, í hugsanahætti og fleira. Þó þau hafi ekki fæðst hér, vilja flestir kynnast þér. Mér fannst gjarnan eins og fólk setti mig á háan hest, verandi „alvöru Íslendingur.” Ég kynntist ótrúlega mörgum í þessari ferð og eignaðist vini fyrir lífstíð. Ég get gist á ótrúlega mörgum stöðum þegar ég ferðast á þessar slóðir” segir Dagrún.

Sumir þátttakendanna í Snorra verkefninu tala íslensku, en það er mjög einstaklingsbundið. Mörg nota hins vegar orðin „amma” og „afi” í daglegu tali, og halda einnig uppá íslensku jólasveinana og Þorrablót. Svo fjölskyldur þeirra reyna að halda uppi íslensku hefðunum í Ameríku.

Í ferðinni skoðaði hópurinn einnig slóðir landnámsmanna og Leifs heppna, fyrsta Íslendingsins sem ferðaðist til Ameríku. Snorra verkefnið sjálft er þó nefnt eftir öðrum Íslending, honum Snorra Þorfinnssyni, sem talinn er vera fyrsta barnið af evrópskum uppruna sem fæddist í Ameríku. Foreldrar hans voru Þorfinnur karlsefni og Guðríður Þorbjarnardóttir, sem héldu til Vínlands og ætluðu að setjast þar að en dvöldu þar eingöngu í þrjá vetur áður en þau héldu aftur til Íslands.

„Þið fóruð í sitthvora ferðina á ólíkum tímum í ykkar lífi, hver var upplifun ykkar og hvað kom ykkur mest á óvart?“ Jody vissi ekki mikið um Ísland eða sögu Vestur-Íslendinga. Afi hennar var íslenskur en hann talaði lítið um uppruna sinn. Einn daginn fékk hún símtal frá frænku sinni sem var að læra við Háskólann í Minnesota. Sú frænka hafði verið að fara í gegnum símaskrána og leita að öllum með nafnið Ármann en þannig kynntust þær fyrst. Hún lærði um Snorra verkefnið og var áhugasöm en hún átti börn og var í vinnu og gat því ekki farið í ferð af þessu tagi fyrr en hún var orðin eldri. Þegar það kom loksins að því að fara í ferðina upplifði Jody sig tilheyra hér á landi og hún lærði heilmikið. Þau læra um íslenska sögu, Kvennafrídaginn og fleira en þau læra einnig íslensku, eða eins mikið og hægt er á svo stuttum tíma. Þetta eru miklar upplýsingar og mikill lærdómur á stuttum tíma. Síðan fá þau einnig tíma til að kanna landið sem Jody segist vera töfrum líkast.

Flestir sem hingað koma enda á Norðausturlandi en flestir Vesturfararnir voru af þeim slóðum. Þeir sem hingað koma enda fæstir á höfuðborgarsvæðinu en þau dreifast mikið um landið. Meira en helmingur þátttakanda enda á að dvelja á sveitabæjum þar sem húsnæði eru gjarnan stærri og þar vantar vinnuhjálp yfir sumartímann en hluti af prógramminu er að þátttakendur sinna sjálfboðaliðastörfum. „Þú býrð til þitt eigið tengslanet, því þú vinnur með fólki á þínum aldri” segir Dagrún.

Þau eru öll sammála um að ferðin geti einnig opnað dyr fyrir þá sem vilja fara út í nám, bæði er varðar þekkingu og tengsl. Dagrún segir að ferðin veiti þér öryggisnet en sjálf er hún á leið til háskólans í Manitoba á næsta ári í skiptinám og mikið traust felst í því að vita af fólki sem hægt er að reiða sig á. Stórkostleg ferð sem skilur mikið eftir En við hverju má búast þegar farið er í ferð af þessu tagi? Jody og Dagrún segja að þetta sé stórkostleg ferð sem er ótrúlega skemmtileg. Þær eru einnig sammála um að þær hafi lært mikið meira en þær bjuggust við, sjá og læra um staði sem þær vissu ekki að væru til. Margir þátttakendur í Snorra West hafa skrifað um reynslu sína í tengslum við háskólanám sitt og jafnvel snúið aftur á þessar slóðir til að sækja sér nám.

Kjúklingabaunaréttur að hætti ritstjóra

Sem einhver sem býr ekki yfir miklum hæfileikum í eldhúsinu og finnst almennt fremur leiðinlegt að sinna eldamennsku er mér mjög mikilvægt að vera með rétt sem auðvelt er að elda, er fljótlegur og þrifin séu í algjöru lágmarki. Þegar ég var úti í námi deildi ég eldhúsi með nokkrum öðrum, mér til mikils ama enda hafði ég gjarnan takmarkað eftir að félagsbatteríinu eftir langan dag og enn takmarkaðri þolinmæði fyrir subbuskap annarra. Í þeim aðstæðum var þessi tiltekni kjúklingabaunaréttur mjög vinsæll hjá mér en hann er fullkominn “meal prep” réttur og því þurfti ég að hafa enn minna fyrir kvöldmatnum næstu daga. Auk þess er hann vegan og hráefnin eru ódýr! Ég ætla ekki endilega að segja að þetta sé hinn fullkomni réttur en hann er engu að síður mjög góður kostur.

Hráefni:

⬤ Kjúklingabaunir

⬤ Kókosmjólk

⬤ Sólþurrkaðir tómatar

⬤ Kartöflur

⬤ Hvítlaukur

⬤ Laukur

⬤ Ólífuolía

⬤ Tómatpúrra

⬤ Grænmetiskraftur

⬤ Spínat eða grænkál

⬤ Krydd að eigin vali

⬤ Hrísgrjón og brauð eða annað meðlæti að eigin vali

Aðferð:

Skerið hálfan lauk niður í litla bita og steikið á pönnu með dass af ólífuolíu við meðalhita.

Þegar laukurinn er búinn að mýkjast eilítið bætið þið við hálfum söxuðum hvítlauk, eða eins mikið og ykkur lystir! Því næst bætið

þið við u.þ.b. 150gr. af sólþurrkuðum tómötum sem ég mæli með að þið skerið niður í litla bita svo þeir blandist vel við þau hráefni sem á eftir koma.

Nú væri tímabært að bæta kryddunum við og hræra vel áður en 600gr. af grænmetiskrafti er síðan hellt á pönnuna ásamt niðurskornum kartöflum en það er gott að leyfa þeim að sjóða í grænmetiskraftinum. Val á kryddi er mjög persónubundið og algjört smekksatriði en þau krydd sem ég mæli með eru:

⬤ salt

⬤ pipar

⬤ oregano

⬤ chilli

⬤ hvítlaukssalt

Því næst má bæta við einni dós af kókosmjólk eða um það bil 400ml. Hækkið hitann eilítið og látið malla í nokkrar mínútur áður en þið bætið við 400gr. af kjúklingabaunum (skoluðum og án vatnsins ef þær liggja í slíku) og eins mikið af spínati eða grænkáli og ykkur langar. Slökkvið undir og leyfið að malla þar til þið viljið gæða ykkur á þessu!

Ég mæli með að hafa hrísgrjón með en kúskús og kínóa virka einnig vel. Annars má líka bara borða þetta eintómt - eða hvernig sem þið viljið, þetta eru bara tillögur!

„Svo eftir á muntu rómantísera þetta tímabil í döðlur.”

Viðtal við Fjölni Gíslason og

Vilhelm Þór Neto

Á sólríkum eftirmiðdegi hitti Katla, ritstjóri

Sæmundar, vinina, leikarana og áhugakokkana

Fjölni Gíslason og Vilhelm Þór Neto yfir kaffibolla

á Kaffi Vest. Þar ræddu þau ýmislegt er varðar leiklistina, hversdaginn í útlöndum og margt fleira.

Fjölnir og Villi hafa brallað ýmislegt síðastliðin ár, báðir hafa þeir leikið í fjölbreyttum verkefnum,

bæði á sviði og í sjónvarpi en þeir vinirnir halda einnig úti vinsælu hlaðvarpsþáttunum Já ok! þar sem þeir fjalla um fjölbreytta kima íslenskrar sögu

á skemmtilegan máta. Þeir kynnast fyrst þegar þeir byrjuðu saman í bekk í Copenhagen International School of Performing Arts, þar sem þeir útskrifuðust báðir með BA gráðu í leiklist. Fjölnir og Villi eiga margt fleira sameiginlegt en leiklistina. Þeir eru pottamenn báðir, Fjölnir er þó mikið meiri sundmaður og Villa þykir gaman að lesa og segir að Goodreads sé sitt Strava.

„Hvað kom til að þið fóruð í CISPA?”

Villi ríður á vaðið: „Ég var endanlega búin að gefast upp á LHÍ. Ég var tvisvar búinn að komast í lokahóp en komst ekki inn. Eftir það þá bara nennti ég þessu ekki og fór í prufur í aðra skóla. Pabbi minn þrýsti mikið á mig að fara í prufur í CISPA og ég fór í þær. Eftir að hafa upplifað prufuferlið var þá var ég mjög sáttur, ákvað að ef ég kæmist inn þá færi ég í þennan skóla. Ég var svo ánægður með prufuferlið.”

„Pabbi þinn uppgötvaði CISPA á undan þér?” spyr Fjölnir og Katla bætir við: „Hvað kom til? Hvernig vissi hann af honum?”

„Hann var bara alltaf eitthvað að lesa sig til og hafði farið til Köben stuttu áður og elskaði Köben og við erum dálítið svipaðir” segir Villi en pabba hans þótti gaman að getað heimsótt Villa til Kaupmannahafnar, sem og systur hans en hún býr þar um þessar mundir.

Fjölnir segir að hann hafi endað í skólanum af hálfgerðri slysni. „Ég var í fríi í Kaupmannahöfn yfir Verslunarmannahelgina. Ég hafði reynt þrisvar við LHÍ og hafði líka reynt við skóla í London. Það var lítið að frétta nema í nokkrum skólum í London þar sem að ég var oft að komast í lokahópinn en fá síðan ekki inngöngu. Það er mannskemmandi dæmi. Ég var eiginlega byrjaður að stefna á að fara í skóla úti í London en svo fór ég í frí til Köben, fór að hitta systur mína sem var sjálf í fríi þar. Ég var að velta því fyrir mér hvort ég ætti að fara út til hennar eða fara á Þjóðhátíð í Vestmannaeyjum. Á meðan ég var úti frétti ég af þessum prufum í CISPA og ætlaði fyrst ekkert að fara. En síðan hugsaði ég að þetta væri ágætis æfing fyrir prufurnar í London, halda mér heitum og svona. Þannig ég sótti um og prufan var daginn eftir. En af því að ég ætlaði mér ekkert að komast inn þá var ég svo slakur í prufunni, þá meina ég rólegur á taugum. Ég var ekki arfaslakur en mér leið bara vel og var eiginlega bara að leika mér. Þá gerðust einhverjir töfrar. Mér fannst prufurnar líka frábærar og ég fékk það strax á tilfinninguna að þetta væri ekki beint hinn týpíski akademíski leiklistarskóli. Þetta nám yrði líkamlegra. En já svo bara blessunarlega komst ég inn og þá held ég að það hafi verið tvær vikur í að skólinn ætti að byrja. Þannig ég sagði upp leigunni, seldi bílinn minn og hætti í Borgarleikhúsinu en ég vann þar sem ljósamaður. Síðan var mikið traust lagt í mann” bætir Fjölnir við. „Við fengum til dæmis lykil að skólanum, við þurftum ekki að vera farin fyrir einhvern ákveðin tíma eins og er oft í öðrum skólum.” Strákaranir segjast oft hafa

æft langt fram eftir nóttu og jafnvel brugðið á það ráð að gista í skólanum þegar svo var. „Hvernig var inntökuferlið í skólann?”

„Það var bara mikið verið að leikstýra manni áfram. Það var mjög mikið verið að hlusta” segir Villi. „Fyrir fólk sem hefur farið í prufur í London, þá er fyrsta roundið, ég veit ekki hvort það hefur breyst þar sem mikið af prufunum eru nú í myndbandsformi. En ég man bara í fyrstu round-unum, prófdómararnir gátu ekki verið meira sama um þig. Það var svo oft sem að mér leið eins og það væri varla verið að hlusta á það sem ég var að segja.”

Fjölnir líkir prufurnar við það að vera á færibandi.„Svo þarna ertu bara allt í einu komin í skóla þar sem kennararnir fylgjast grannt með þér, vilja vita hluti um þig og leiðbeina þér og vilja að þú prófir þig áfram” segir Villi.

„Þetta er kannski eitthvað sem gerist í lokaprufum í öðrum skólum, en þau byrja á því strax þarna” bætir Fjölnir við.

„Hvernig var inntökuferlið annars? Var eitthvað meira sem þið þurftuð að gera fyrir utan prufurnar sjálfar?” spyr Katla.

„Voða lítið. Við fórum í prufurnar, sendum þeim einhverjar upplýsingar um okkur og svo sungum við líka í prufunum. Dönsuðum eitthvað smá. Þetta var mjög líkamlegt” svarar Villi.

„Hvað er jákvætt við það að fara erlendis í listnám?”

Villi svarar: „Ég held kannski sérstaklega fyrir listamenn þá er mjög gott og gaman að opna augun fyrir öðrum menningarheimum, kynnast öðru landi og öðru tungumáli. Mér finnst það frekar mikilvægt. Mér finnst eins og það væri best ef flestir gætu eytt einu eða fleiri árum í útlöndum, einhvern tímann á ævinni, sérstaklega ungri ævi til að leyfa því að móta sig aðeins sem manneskju. Ekki það að Köben sé eitthvað stórkostlega öðruvísi en Ísland en samt margt nýtt sem maður kynnist þar, sérstaklega í Nörrebro.”

Fjölnir bætir við: „Ég held að það besta sem hver sem er geti gert fyrir sjálfan sig á æviskeiðinu er að prófa að búa erlendis, þó það sé ekki nema bara í smá tíma. Mér finnst líka mikilvægt að við sem Ísland, svona lítil eyja, án þess að gera lítið úr því að sækja sér nám hérna heima, þá er mjög gott að sækja sér nám erlendis og koma með námið sitt heim aftur. Bæta í flóruna. Af því svo veit maður aldrei með árunum hvort maður fái að kenna sjálfur og ert þá að kenna eitthvað sem

Gíslason og

Vilhelm Þór Neto

margir hérlendis þekkja kannski ekki. Ég veit til dæmis að mikið af okkur aðferðarfræðum sem að við lærðum í skólanum eru ekki kenndar í LHÍ. Þó þetta sé í grunninn svo allt voðalega líkt.”

„Er eitthvað sem ykkur finnst neikvætt við það að fara erlendis?”

Villi segir að það erfiðasta við hafi verið að missa tengsl við vinina hér heima. „Fjölskyldan er alltaf til staðar en það er eitthvað við það að fara frá vinum sínum sem er svo leiðinlegt. Ég er svo vinakær. Mér finnst vinir mínir mjög mikilvægur hluti af mínu lífi og mér fannst það alveg langleiðinlegast. Og kannski það eina sem mér fannst erfitt við að vera í Köben, mér fannst allt hitt bara vera frábært. Meira að segja að læra nýtt tungumál.”

Fjölnir er sammála því að söknuðurinn hafi verið erfiður en að það hafi einnig verið mikill söknuður fólginn í því að flytja aftur heim. „Ég hugsaði mikið um, eins og útskriftirnar hérna heima. Þú ert búin að vera með bekknum þínum í þrjú ár en síðan þegar þið útskrifist, þá eru þið í raun og veru ekki að kveðja hvort annað. Við útskrifuðumst, ellefu manna bekkur og svo þurftum við að kveðjast. Mörg af þeim hef ég síðan ekkert séð síðan” segir Fjölnir.

„Það er ekki að við höfum ekki reynt” bætir Villi við. „Ég veit að við tveir erum mjög góðir í því að heyra í fólki en svo er það upp

á annað fólk komið hversu mikið það nennir sjálft að heyra í manni. Stundum, því miður, þá er það þannig þegar maður er í svona alþjóðlegum skóla að allir fara í mismunandi hluta heimsins.”

Fjölnir bætir við að vonandi verða endurfundir hjá bekknum í náinni framtíð.: „Já vonandi, ef fólk drullast til þess að svara” segir Villi.

„Hvernig er að fóta sig í þessum bransa eftir heimkomu?”

Villi segir að viðvera hans á netinu í nokkur ár áður en hann flutti erlendis hafi hjálpað honum mikið. „Ég vildi halda því áfram af því það var að virka. Þannig ég hafði nú þegar verið með einhverja viðveru hér heima þó svo ég væri í útlöndum. Það var kannski þar með „auðveldara” fyrir mig af því ég var búinn að koma mér fyrir í vitund fólks sem grínari og fór því að vinna svolítið í því og leika í auglýsingum og svoleiðis. Eftir það þá þróaðist það í eitthvað meira sem var alveg æði.”

Fjölnir: „Það væri kannski skrítið að nefna það ekki að við urðum svo góðir vinir þarna úti. Við bjuggum saman í einhvern tíma

og svo búum við til hlaðvarpsþáttinn. Það hjálpaði mér að ná einhverju platform-i hér á Íslandi. Svo hafði ég ómeðvitað myndað helling af tengslum áður en ég flutti út með því að vinna sem tæknimaður og vera í bransanum þó ég hafi ekki verið uppi á sviðinu eða fyrir framan myndavélina. En þetta fór nokkuð hægt af stað hjá mér verð ég að viðurkenna. Það er kannski fyrst núna, sex árum eftir útskrift sem mér finnst eitthvað vera að gerast hjá mér.”

Villi bendir á að Covid hafi líka sett töluvert strik í reikninginn. „Það er satt” segir Fjölnir og bætir síðan við: „En það hefur líka kennt manni að vera sjálfstæðari í sinni list og ekki bara sitja og bíða eftir að einhver hringi.” Villi segir að skólinn hafi lagt mikið upp úr því. „Já, við þurftum að búa okkur til verkefni og ferlið við að vera bæði leikari og höfundur” segir Fjölnir.

„Hvað er það sem þið lærðuð við að búa erlendis sem snýr ekki að náminu?”

„Bíllaus lífsstíll” segir Fjölnir og þeir hlæja. Villi segist hafa orðið enn tengdari Norrænum gildum og fengið að kynnast Norrænni menningu enn betur: „Hvað heilbrigðiskerfið og samgöngur varða, samgöngumátar og þess háttar” segir hann. „Það er margt sem Danmörk gerir rétt, en auðvitað rangt líka.

En það er áhugavert að hugsa til þess hvað maður lærði mikið um pólitíkina í landinu og hvernig landið er rekið” bætir hann við.

Fjölnir segist hafa lært mikið um pólitíkina og hvernig hún hafði beintengingu við margt í hversdeginum. Hann bætir við: „Hérna heima verður maður kannski svolítið samdauna pólitíkinni og sínum bergmálshelli.

Það er ekki fyrr en maður fer út og maður þarf ekki að vera lengi í burtu, ég var í London fyrir stuttu og þar fattar maður hvað samgöngur eru stór hluti af lífsgæðum.”

„Lífsgæðum allra, pöpulsins og bara allra stétta. Góðar samgöngur auka lífsgæði allra” bætir Villi við. „Því fleiri sem nota almenningssamgöngur, því færri úti að keyra og svona. En þetta eru svo þreyttar umræður hérna heima, þær eru alveg galnar, ég bilast á þessu.”

Fjölnir: „Kannski var maður líka í ákveðnum bergmálshelli þarna úti en mér fannst Danir ekkert endilega hafa sama hugarfar og margir hér heima, að ef þú berst fyrir einu þá þarf

það að þýða skerðingu fyrir eitthvað annað.

Ef við bætum samgöngur þá verður ekkert pláss fyrir einkabílinn er orðræða sem maður heyrir til dæmis hér heima, eins og eitthvað þurfi að víkja.”

Villi segir að fólk læri að verða sjálfstæðara þegar það flytur erlendis: „Maður þarf mikið að redda sér. Að panta tíma hjá lækni og svoleiðis er til dæmis allt önnur upplifun.”

Fjölnir skýtur inn í: „Ég man til dæmis eftir því að hafa farið upp á spítala einhvern tímann á meðan ég bjó í Köben. Þegar ég var að fara heim þá ætlaði ég að borga og læknirinn botnaði ekkert í mér.”

„Sama hér, manni leið eins og einhverjum algjörum sveitalúða að draga fram veskið” segir Villi.

„Mælið þið með að fara í leiklistarnám erlendis?”

Það gera þeir báðir og Fjölnir segir að það sé einna helst vegna þess hve mikið sé að græða á því. Villi segir að einnig sé mikilvægt að skoða ýmsa skóla í ýmsum löndum eins og til dæmis í Þýskalandi og á Norðurlöndunum.

„Leiklist hefur ekki alltaf verið bara London” segir hann.

Fjölnir bætir við: „Þó svo að skólinn sé að prófa ykkur, þá eru þið líka að prófa skólann. Síðan þarf ekki að vera að skólinn sé góður af því að hann er sá fyrsti sem kemur upp þegar þú leitar á Google. Sá skóli er ekki endilega sá rétti.

Ég held það séu kostir og gallar við þetta allt saman. Ég þekki eina leikkonu sem ætlaði í CISPA en fór í LHÍ og hún hefur það mjög gott í dag. Það var þá bara rétt ákvörðun fyrir hana. Ég held að það sé ákveðið innsæi sem maður þarf að fylgja. Ef maður fer í skóla hérna heima þá er styttra í að einhver taki eftir manni og maður býr til tengslanetið fyrr. Ef maður fer hins vegar í skóla úti þá græðiru á því að hafa búið úti, kynnst annarri menningu og mynda tengsl út fyrir landsteinanna. En þú þarft kannski að hafa aðeins meira fyrir því að mynda tengsl hérna heima.”

„Haldiði að þið búið yfir einhverri sérstöðu vegna þess þið fóruð í nám erlendis? Ef svo er, hver er hún?”

Villi svarar: „Kannski þessi Norrænna kunnátta, vera með hreimana þaðan og svona, tala dönsku og svona. Ég veit það ekki, vera með ríkan bakgrunn. Fólk er með svo mismunandi bakgrunna til þess að draga úr og ég er þá með þann bakgrunn sem ég get nýtt mér.”

Fjölnir bætir við: „Mér finnst ég vera mjög agaður. Og mér finnst það oft vanta, alls ekki hjá öllum en stundum finnst mér agann vanta í kringum þennan iðnað sem leikari. Ég er mjög líkamlegur, ef það meikar sens.”

Viðtal við Fjölni Gíslason og Vilhelm Þór Neto

„Eigið þið minningu sem stendur sérstaklega upp úr í Köben dvölinni?”

Villi segir að hann eigi margar ljúfar minningar frá námsárunum í Kaupmannahöfn. „Ég held að gegnumgangandi minning hjá mér, sem er mjög hversdagsleg, eru tíðar heimsóknir okkar Fjölnis á Fresh Kebab sem er alls ekki fresh en hann hét það. Hann var með mjög ódýrt og mjög gott kebab kjöt en þetta var algjört sull. En það er minning sem að stendur upp úr hjá mér. Bara einhver grallaraskapur að fara í einhverja búð sem myndi aldrei ganga upp hér heima, Fresh Kebab búllan sem er algjört sull á horninu sem maður getur alltaf kíkt á.”

Fjölnir: „Ég er með tvær. Ég skrifaði fyrsta handritið mitt af stuttmynd í Köben. Ég man bara að ég var á Mikkeller bar og kláraði að skrifa fyrsta draft, svo var ég að hjóla heim. Þessi minning, að hafa klárað fyrsta draft af handriti og vera að hjóla heim í þessari stórborg var draumkennt. Svo er önnur minning, en ég var að glíma við áráttu- og þráhyggjuröskun á þessum tíma, Villi fékk að kynnast því. En ég man að ég átti ZOOM tíma við sálfræðinginn minn og var heima. En ég átti svo góðan fund við hann og mér leið svo vel eftir hann. Við kláruðum fundinn og á þeim tíma var Villi að vinna á Hamborgarabúllu Tómasar í Köben og ég hjólaði til hans til að fá mér hamborgara og mér fannst eins og ég svifi um á bleiku skýi. Átti góðan sálfræðitíma, var í Kaupmannahöfn og á leiðinni að fá mér góðan hamborgara.

Villi: „Það eru náttúrulega geggjaðir hamborgararnir á Búllunni í Köben.”

Fjölnir: „Já, allt öðruvísi en hér heima.”

Villi: „Ég gerði oft hamborgara fyrir sjálfan mig sem ég kallaði Hræsnarann, sem var grænmetisborgari með osti og beikoni.”

„Hvað er það skemmtilegasta við að vera leikari?”

Fjölnir segir að sjálf vinnan sé líklega það skemmtilegasta en þeir eru báðir sammála um að fá að blása lífi í persónurnar sé mjög gefandi. „Að fá að lifa öll þessi líf” eins og Villi lýsir því.

Fjölnir er um þessar mundir í tökum á nýjum þáttum sem heita Flóðið eða Avalanche á ensku en einn tökudagur fyrir stuttu minnti hann á töfra leiklistarinnar. „Ég ætla ekki að segja að ég hafi ekki nennt þessum tökudegi en ég var þreyttur og eitthvað lengi að koma mér af stað. En þá fékk ég hugsun um hvað þetta væri samt geggjað. Þú ert með þessa persónu og þú færð smá glugga til að gefa

honum líf, Fá að lifa sem hann og það er eiginlega galið góð hugsun. Ég held sko að ef þú ert að vinna í leikhúsi og þú ert kannski komin á sýningu númer 40, ég trúi því vel að það geti stundum orðið erfitt að vinna vinnuna sína þá en þá finnst mér svo gott að hugsa: Ég fæ bara þennan smá glugga til að blása lífi í þessa persónu. Það finnst mér gefa mér einhvern eldmóð” segir hann.

Villi bætir við: „Mér fannst ég læra það í CISPA, að geta gert sýningu endalaust svo lengi sem þú ert að koma að henni úr mismunandi áttum, samt alltaf með sömu persónuna. Blása í hana lífi sem margir eru að sjá í fyrsta sinn.”

„Eru þið með einhver ráð fyrir fólk sem er að fara út í leiklistarnám?”

„Kannski bara að það gæti orðið smá erfitt peningalega séð” segir Fjölnir.

„Og kannski svolítið einmanalegt í byrjun” bætir Villi við og segir: „Þá er bara spurning um að muna að það varir ekki að eilífu. Og muna að njóta þess.”

Fjölnir er sama sinnis. „Svo er það. Njóta rómantíkurinnar við þetta. Að vera blankur námsmaður í erlendri borg.”

„Svo eftir á muntu rómantísera þetta tímabil í döðlur” segir Villi.

Strákarnir telja það einnig mikilvægt að vera opin fyrir tungumálinu í landinu sem þú býrð í, þó svo þér finnist það ljótt eða leiðinlegt, þá sé það mjög dýrmætt veganesti út í lífið.

„Sérstaklega sem leikari en líka sem manneskja” segir Villi. „Það hefur svo mikil áhrif á heilann að læra nýtt tungumál og hugsanahátt. Ég tala nokkur tungumál og mér finnst það gefa mér svo mikið.”

„En þeirra sem eru að koma heim úr leiklistarnámi?”

„Búið ykkur til vinnu” segir Villi og Fjölnir er sammála honum og bætir við: „Það er allt í lagi að senda tölvupósta og komast í samband og svona en besta leiðin til að koma sér á framfæri er að búa sér til vinnuna strax. Skrifa leikrit sjálfur, einleiki, uppistand, koma með hugmyndir af þáttum, búa til sketcha.”

Villi: „Spyrjið bara fullt af fólki, ef þú ert með einhverjar pælingar, fólk er alltaf til í að svara. Ef það gerir það ekki þá er það bara þeirra.”

Fjölnir: „Það gæti líka verið að maður þurfi svolítið að gefa vinnuna sína, allavegana í byrjun, þá er þetta meira svona eftir vinnu verkefni. Ekki búast við því að fara að mokgræða alveg strax. En þannig er það með allan iðnað, maður þarf að koma honum af stað.”

Viðtal

við

Fjölni Gíslason og

Vilhelm Þór

Neto

svitaherberginu í Leiden í sendinefnd ESB á Íslandi

Viðtal við Þórhildi Kristbjörnsdóttur

Þórhildur Kristbjörnsdóttir kemur úr Mosfellsbænum, er Verzlingur sem og stjórnmálafræðingur en hún segir að af alþjóðabraut Verzlunarskólans sé algengt að leiðast inn í stjórnmálafræði.

„Síðasta árið mitt í stjórnmálafræðinni fór ég skiptinámi í Þrándheima í Noregi. Ég bjó í Noregi sem barn og tala norsku og er mjög norsk í hjarta þannig að það skipti mig miklu máli að fara þangað út. Síðan ætlaði ég að taka smá pásu en ákvað frekar skyndilega að fara til Frakklands að læra frönsku. Í Frakklandi ígrundaði ég aðeins hvað ég myndi gera næst og rataði þannig inn á Leiden. Ég valdi eins árs prógram í Master of International Relations. Síðan sérhæfði ég mig í global conflict in the modern era” segir Þórhildur.

„Okei, það á svo sannarlega vel við í dag. Þú heyrir það ábyggilega oft.”

„Jú klárlega! Mig langaði mikið í meistaranám í alþjóðasamskiptum en vildi mjög gjarnan vera sérhæfðari, helst gráðu með rosalega löngu nafni til að skera mig betur út. Minna general og meira sérhæft,” segir Þórhildur sposk.

„Ég leitaði víða í Evrópu og rambaði inn á þetta, það er þetta einstaka sjónarhorn sem heillaði mig og ég er mjög glöð að hafa farið í nám þarna.”

„Geturðu sagt mér aðeins frá Leiden? Varstu þarna í eitt ár og fær skólinn þín meðmæli?”

Leiden er háskólabær og ótrúlega stúdentavænn staður. Þú þarft ekkert meira sem Íslendingur, þá er svo þægilegt að vera.

Það er svo frábært að vera ekki alveg inni í Amsterdam en það er samt stutt til allra helstu borga, Amsterdam, Rotterdam, Haag, jafnvel ef þú vilt kíkja til Brussel þá geturðu skroppið þangað. Alveg sniðið að stúdentum og Holland er alþjóðavænt land yfir höfuð. Það er reyndar á undanhaldi núna og ríkið er að loka á alþjóðanemendur í ríkara mæli.

En skólinn er mjög gamall og virtur, Leiden er elsti skólinn í Hollandi og verður 450 ára núna árið 2025. Kennararnir eru margir hverjir þekktir og mjög reyndir. Það eru mjög merkilegir hlutir sem hafa gerst á þessum stað og það var alveg magnað að fá að ganga þarna um.

Þegar ég útskrifaðist fékk ég að rita nafnið mitt á gamlan vegg í „svitaherberginu” svokallaða sem er aldagömul hefð. Í gamla daga voru nemendur látnir bíða eftir niðurstöðum í þessu herbergi og svitnuðu þá eflaust

mikið, en þaðan kemur nafnið. Svo þegar þeim var tilkynnt að þeir hefðu náð fengu þeir að skrifa nafnið sitt á veggina í herberginu.

Það er til marks um að ég hafi verið þarna ásamt öðrum. Stemningin er önnur en í HÍ, það má alveg segja það” segir Þórhildur.

„Hverjir eru helstu kostirnir við að læra í Leiden?”

„Mestu kostirnir eru klárlega magnað námsframboð. Maður kynnist svo mikið af fólki sem er að læra fjölbreytta hluti og koma alls staðar að úr heiminum sem er klárlega mjög aðlaðandi. Það er praktískt að búa þarna sem stúdent. Síðan kemur alveg á óvart hvað það er ódýrt að læra í Hollandi. Skólagjöldin voru að mínu mati mjög lág en það er svona staðlað verð fyrir alla opinbera háskóla í Hollandi. Ég borgaði u.þ.b. 380.000 kr. á ári í skólagjöld fyrir alveg „top-notch“ nám. Það er frekar lágt í samanburði við mörg önnur lönd í Evrópu.”

„Núna ertu í starfsnámi, byrjaðir þú í því beint í framhaldinu af mastersnáminu?”

„Já. Þetta passaði svo vel. Ég kláraði ritgerðina í byrjun janúar og fór í starfsnám í febrúar,” segir Þórhildur.

„Og hvað ertu að gera í starfsnáminu?”

„Ég er sem sagt í starfsnámi hjá sendinefnd ESB á Íslandi. Þetta er góð blanda af ýmsu en ég er í stjórnmála- og kynningarnefnd. Þar sé ég um samfélagsmiðla, heimasíðuna og skipulegg frekar marga viðburði. Síðan skrifa ég skýrslur og greiningar á stjórnmálaumhverfinu á Íslandi, þá sérstaklega utanríkispólitík sem er mitt helsta áhugasvið. Sem sagt, mikið að skipuleggja og plana. Það er erfitt að útskýra þetta í stuttu máli og þegar ég er spurð af öðrum hvað ég geri á daginn verð ég að svara bara sitt lítið af hvoru.”

„Hvað finnst þér þú helst hafa grætt á þessu námi?”

Þórhildur segir að í skólanum í Leiden sé mikil áhersla lögð á rannsóknaraðferðir og henni hafi fundist það kostur þar sem hún lærði ekki nóg af því í grunnnáminu að hennar mati. „Það var frábært að fá það í mastersnáminu. Ég byggði líka upp frábært tengslanet bæði hvað varðar kennara og samnemendur. Svo var þetta nám bara til eins árs, tveggja anna nám sem var mjög intense. Not for the weak!”

Meðfylgjandi maki (e.

Trailing spouse)

Þórdís Dröfn

Andrésdóttir

Mín leið að námi erlendis er hugsanlega aðeins öðruvísi en flestra. Ég fór nefnilega ekki alveg

ein eða á eigin forsendum.

Sumarið 2020 fór kærasti minn, sem nú er eiginmaður minn, í nám til Danmerkur. Ég var í vinnu sem mér þótti mjög gefandi og skemmtileg, ég var verkefnaráðin og átti eitt ár eftir í starfinu og

ákvað því að fara ekki til Danmerkur. Veturinn sem við vorum í sitt hvoru landinu var skrítnasti

tími lífs okkar. Covid var í hæstu hæðum og ég þurfti ýmsa pappíra til að komast á milli Íslands

og Danmerkur. Sem betur fer flaug alltaf ein vél

á milli í hverri viku. Það gerðist nokkrum sinnum að allt skall í lás á Íslandi. Þá nýtti ég tækifærið og fór til Danmerkur, það var jú hvort sem er ætlast til fjarvinnu.

Mér var gjarnan ráðlagt af eldra og reyndara fólki í kringum mig að elta kærastann ekki til Danmerkur, að ég þyrfti að finna eitthvað fyrir mig. Það var eins og margir litu það hornauga að vera maki í eftirdragi. Skiljanlega. Enda er það kannski mikil persónuleg fórnfýsi á tímabili sem krefst þess alls ekki. Við áttum engin börn og ég setti mitt á pásu bara til þess að fara þangað sem kærastinn fór. Þannig kom það ábyggilega flestum fyrir sjónir. Ég vissi hins vegar alls ekki hvað ég vildi gera næst og var á krossgötum. Tímabilið sem ég var meðfylgjandi maki var mjög mikilvægur þáttur í

því að komast að því.

Elsta heimildin um hugtakið „meðfylgjandi makii“ (e. Trailing spouse) er eignuð Mary Bralove og birtist grein í Wall Street Journal árið 1981 undir yfirskriftinni „Vandamál tveggja starfsferla fjölskyldna byrja að neyða fyrirtæki til að aðlagast“.

Frá 2020 til 2021 vorum við í fjarsambandi í miðjum heimsfaraldri, ég kláraði námið mitt hérna og vann samhliða því í Máltækniáætluninni hjá Árnastofnun. En þegar sumarið 2021 rann upp hafði ég fallið fyrir Sonderborg og saknaði kærastans. Við giftum okkur og ég flutti til hans.

Við bjuggum á Suður Alsey, eyja sem býr yfir mikilli fegurð og er friðsælasti staður sem ég hef nokkurn tímann búið á. Stúdentagarðarnir eru við skóg og strönd, göngufæri frá fallegum miðbæ.

Mér finnst ég verða að segja frá því í fullri hreinskilni að mér leiddist ekkert smá mikið. Benedikt fór í skólann alla daga. Fyrstu vikurnar vorum við í 18 fermetra stúdíóíbúð og því þýddi ekkert að hanga heima. Í Sonderborg er nóg til að skoða en ekki mikið um að vera. Ég hafði samt eitthvað fyrir stafni, ég vann sem textasmiður og prófarkalesari og prófaði fjarnám undir lok dvalarinnar.

Þessi tími er mér ótrúlega kær og var mikilvæg upplifun.

Áður en ég flutti hafði ég verið í fullu starfi, fullu námi, þátttakandi í félagslífinu og alltaf á fullu. Ég lærði að staldra aðeins við og gera ekkert. Horfa í kringum mig og njóta staðar og stundar.

Tímalína

Júní

Ný stjórn tekur til starfa.

September

Þórdís Dröfn Andrésdóttir

vekur athygli á stöðu námsmanna erlendis er varðar fæðingarorlofssjóð.

Nóvember

Arna Dís Heiðarsdóttir, meðstjórnandi SÍNE, varð kosin ungmennafulltrúi Íslands hjá

Sameinuðu þjóðunum á sviði mennta, vísinda og menningar.

Skyndilegar Alþingiskosningar og herferð keyrð af stað sem efla átti kosningaþátttöku nema erlendis. Kosningavefur SÍNE fór í loftið í kjölfarið þar sem áherslumál nema erlendis voru í forgrunni. Hægt er að skoða vefinn á https://sine.is/ althingiskosningar-2024/.

⬤

Þórdís Dröfn Andrésdóttir, forseti SÍNE, skrifar grein á Vísi og hvetur alla íslenska námsmenn til að ganga að kjörborðinu og nýta kosningarétt sinn! „Hvert atkvæði hefur áhrif á framtíð menntunar, loftslagmála, heilbrigðisþjónustu og fleira. Með því að kjósa átt þú þátt í því að tryggja að stjórnvöld mæti þörfum okkar allra og móti samfélagið að okkur.”

Sara Þöll Finnbogadóttir, meðstjórnandi SÍNE var kosin í stjórn Evrópska ungmennavettvangsins (YFJ) fyrst Íslendinga.

2025

Febrúar

Þórdís Dröfn Andrésdóttir, forseti SÍNE kjörin aðalfulltrúi íslenskra ungmenna í NORDBUK - Norrænu barnaog ungmennanefndinni.

⬤

Þórhildur Davíðsdóttir

Söebech hlaut kjör til embættis ungmennafulltrúa Íslands gagnvart Sameinuðu þjóðunum á sviði mannréttinda.

Mars

Katla Ársælsdóttir, ritstjóri

Sæmundar og Þórdís Dröfn Andrésdóttir fara á fund með

Loga Einarssyni, ráðherra og ræða málefni háskólanna og nema erlendis.

SÍNE og Viska skrifuðu undir samstarfssamning um fræðslu á sviði kjara- og réttindamála fyrir háskólanema sem snúa aftur til Íslands eftir nám erlendis.

Apríl

Landsþing Landssambands íslenskra stúdenta á Hvanneyri.

⬤

Númi Sveinsson, gjaldkeri SÍNE og doktorsnemi í

Kaliforníu-háskóla í Berkeley, ræddi um stöðu bandaríska háskólasamfélagsins í Speglinum.

Maí

Sindri Freyr Ásgeirsson, varaforseti SÍNE, ræddi við fjölmiðla um stöðu íslenskra námsmanna í Harvard, en Samband íslenskra námsmanna erlendis hvetur íslenska nemendur við Harvard háskóla til þess að hafa samband, í kjölfar þess að Bandaríkjastjórn tilkynnti að heimild skólans til þess að taka við nemendum erlendis frá hafi verið felld úr gildi. Hvetja námsmenn í Harvard til að hafa samband.