گاسوژ

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬ ‫ﻣﺎن‬

‫‪١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣ‪‬ﻘـﺪﻣــﻪ‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ر‪‬ﻣﺎﻧـﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﺟـﻴﺢ ﻣـﻲدادم آن را ﺑـﻪ ﻗﻠـﻢ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اي ﺗﻮاﻧﺎ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﻣﺘﺄﺳــﻔﺎﻧﻪ ﭼﻨـﻴﻦ ﺳـﻌﺎدﺗﻲ‬ ‫دﺳـﺖ ﻧﺪاد‪ .‬ﮔﺎﺳﻮژ را ﻧﻨﻮﺷــﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘــﺲ ﻧﮕـﺎرش آن را‬ ‫ﺑﺮﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل اﻓﺴﺎﻧﺔ ﮔﺎﺳﻮژ ﻣﺮا ﺑﻪ‬ ‫ﺧــﻮد ﻣــﺸﻐﻮل داﺷــﺖ‪ .‬ﻣــﻲداﻧــﺴﺘﻢ ﻛــﻪ ﻛﻤـــﻲﻫــﺎ و‬ ‫ﻛﺎﺳﺘﻲﻫﺎي اﻳﻦ رﻣﺎن‪ ،‬در ﻣﻘـﺎم ﻧﮕﺎرﻧﺪهاش ﺑﻴﺶ از ﻫـﺮ‬ ‫ﻛﺲ ﻣﺮا آزار ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬ﺑـﺎ اﻳـﻦ وﺟـﻮد دﺳـﺖ از آن‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ اﺳــﻄﻮره ﻧﻴــﺴـﺖ؛ ﺗــﺎرﻳﺦ ﻧﻴــﺴـﺖ؛ ﺣﻜﺎﻳـــﺖ‬ ‫ﺻﺮف ﻧﻴﺰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﻟﻨﮕﺮﮔـﺎهﻫـﺎ و ﺗﻜﻴـﻪﮔـﺎهﻫـﺎي‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ اﻳﻦ رﻣـﺎن‪ ،‬ﭼـﻪ ﻓـﻼت ﺑﻠﻨـﺪ اﻳـﺮان‬ ‫زﻣــﻴﻦ و ﭼــﻪ ﺷــﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬درﻳﺎﭼــﻪﻫــﺎ‪ ،‬ﻛــﻮهﻫــﺎ و ﭼــﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴـﺖﻫﺎياش‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﻗﻠﺐ رﻣﺎن و در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ‬ ‫‪٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻧﭽﻪ اﻓﺴﺎﻧﺔ ﻧﺎب ﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ ﻣﻌﻨﺎ و ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬وﻟـﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎهﻫﺎ از ﺑﺎر ﮔﺎﺳـﻮژ در ﻣﻘـﺎم ﻳـﻚ اﺛـﺮ ﺗﺨﻴﻠـﻲ‬ ‫ﻧﺎب ﻫﻴﭻ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺎﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎﺳﻮژ ﺑﻲزﻣﺎن اﻓﺴﺎﻧﻪ اﺳــﺖ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻼﺷﻲ اﺳﺖ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳـﺸﻲ ﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎ ﭘـﻴﺶ‬ ‫ﺷﻔﻴﻌﻲ ﻛﺪﻛﻨﻲ آن را در ﻗﺎﻟـﺐ ﻧﻈـﻢ ﭼﻨـﻴﻦ آورده ﺑـﻮد‪:‬‬ ‫»ﺗﺎ ﻛﺠـﺎ ﻣـﻲﺑﺮد اﻳـﻦ ﻧﻘـﺶ ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﺮا؟«‬ ‫در اﻣــﺮ دﺷــﻮار و ﻃﺎﻗـــﺖﻓﺮﺳــﺎي وﻳﺮاﺳــﺘﺎري ﮔﺎﺳــﻮژ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﭽـﻮن دﻳﮕﺮ ﻣﻴﻌﺎدﻫﺎ‪ ،‬از ﻛﻤـﻚﻫـﺎي ارزﻧـﺪة ﻧﺎﻫــﻴﺪ‬ ‫رﻛــــﺴﺎن ﺑﻬﺮﻫﻤﻨـــﺪ ﺷـــﺪم‪ ،‬و ﺟﻬـــﺖ ﺳﭙﺎﺳـــﮕﺰاري از‬ ‫زﺣﻤﺎتاش‪ ،‬اﻳﻦ اﺛﺮ را ﺑﻪ او ﺗﻘـﺪﻳﻢ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺳﻌﻴﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ 27 ،‬ژوﺋﻴﻪ ‪2020‬‬

‫‪٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﻮﺷﻴﺪر ﭘﺎيد‪‬گ ‪ ...‬ﻧَﮓﻧِﺸﺎن ‪...‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﺎگ دادار ‪ ...‬آزادﮔﺎن‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﺎگ دﺳﺘﺎوران ‪ ...‬ﻫﺎرﻧﺎي‬ ‫اَﺑ‪‬ﺮ ﭘﺎيد‪‬گ ‪ ...‬ﺳﻮﺷﻴﺎن‬ ‫دوﭘﺎد ﺳﻜﺴﺘﺎن ‪ ...‬ﭘﻮر آپ‬ ‫اَﺑ‪‬ﺮ ﮔَﺒﺮ ﺳﻮﺷﻴﺎن ‪ ...‬ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻫ‪‬ﻤ‪‬ﮓ ﺳﻜﺴﺘﺎن ‪ ...‬ﺑﺎرد آپ‬ ‫ﭘﻮر آپ ‪ ...‬اﻳﻤﺎ ﻧﺸﺎن‬ ‫در ﺳــﭙﻴﺪه دﻣــﻲ ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي ﺗﻨــﺪﺗﺎز ﺻــﺨﺮة‬ ‫ﺳــﺘﺮﮔﻲ را از ﺳــﻴﻨﺔ ﻛــﻮهِ آﺗﺮوﭘــﺎﺗﻦ آزاد ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫ﺻــﺨﺮه ﻫــﻢآواز ﺑــﺎ ﭘﺮﺗــﻮ ﺳــﻮزان ﺧﻮرﺷــﻴﺪ از ﻓــﺮازِ‬ ‫ﻛﻮﻫــﺴﺎران ﺑــﻪ ﺳــﻮي دﺷــﺖ روان ﺷــﻮد؛ ﺳــﺮ در ﭘــﻲ‬ ‫رودي ﺧﺮوﺷـــﺎن و ﺗُﻨـــﺪﺗﺎز ﮔـــﺬارد‪ ،‬و ﺷـــﺘﺎﺑﺎن ﺑـــﺮ‬ ‫رﺧــﺴﺎرِ ﺳــﻨﮓرﻳــﺰهﻫــﺎ ﺑــﺪود‪ .‬اراﺑــﺔ آﺗــﺸﻴﻦ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ‬ ‫آرام آرام ﺑــﻪ ﭘﻬﻨــﺔ آﺳــﻤﺎن ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ ،‬ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎياش‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ ﺻــﺨﺮه را ﻧــﻮازش ﻧــﺴﻴﻤﻲ اﺳــﺖ ﺣﺮﻳﺮﮔــﻮن‪.‬‬ ‫اﻣــﻮاج رود در ﺷــﻬﺎبﻫــﺎي زرﻳــﻦ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﻪ ﮔــﺮد‬

‫‪٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧــﻮد ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ؛ ﻫﻴــﺎﻫﻮي ﻟــﺸﻜﺮِ اﻣــﻮاج و ﻃﻐﻴــﺎن‬ ‫ﺻــﺨﺮه در ﻫــﻢ ﻣــﻲآوﻳــﺰد‪ ،‬و ﺧــﺮوش ﻣ‪‬ــﺼﺎفﺷــﺎن‬ ‫ﺳــﻜﻮت ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن را در ﻏﻮﻏــﺎي ﺳــﻬﻤﮕﻴﻦ ﺧــﻮد‬ ‫ﻣﻲﺑﻠﻌﺪ‪.‬‬ ‫رودِ ﺧﺮوﺷــﺎن اﻳﻨــﻚ ﺳــﻮاري را ﻫﻤــﺮاه اﺳــﺖ ﻛــﻪ از‬ ‫وراي آﺗﺮوﭘــﺎﺗﻦ ﺳــﻴﻨﺔ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن را ﺗــﺮك ﮔﻔﺘــﻪ ﺗــﺎ‬ ‫ﭘــﺎي ﺑــﻪ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺑﮕــﺬارد‪ .‬ﺳــﻮاري ﺑــﻪ رﻧــﮓ‬ ‫ﺧــﺎك‪ ،‬ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ﺑــﺎ ﻫﻴــﺎﻫﻮي رود؛ ﺳــﺮ در ﭘــﻲ ﺑــﺎد‬ ‫ﮔــﺬارده‪ .‬ﻛﻮﺑــﺔ ﻧﻌــﻞِ ﭘــﻮﻻدﻳﻦِ ﻣﺮﻛــﺐاش ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ‬ ‫ﺳــــﻨﮓرﻳــــﺰهﻫــــﺎ ﻫﻤﻬﻤــــﺔ رود را در ﺑــــﺴﺘﺮش ﺑــــﻪ‬ ‫ﺧﺎﻣﻮﺷــﻲ ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬ﻧﻌــﺮة آﻫﻨﮕــﻴﻦ ﻧﻌــﻞﻫــﺎ در ﻗﻠــﺐ‬ ‫رﺷــﺘﻪ ﻛــﻮهﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ در دو ﺳــﻮي رود ﺳــﺮ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﺑــﺮدهاﻧــﺪ ﺑــﺮاي آﺧــﺮﻳﻦ ﺑــﺎر‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ زاﻏــﻲﻫــﺎ در‬ ‫ﭼﺮﺧﺶِ ﺑـﻲﭘﺎﻳـﺎنﺷـﺎن ﺑـﺮ ﻓـﺮاز ﺻـﺨﺮهﻫـﺎ در ﻓﺮﻳﺎدﻧـﺪ‪،‬‬ ‫ﻃﻨﻴﻦاﻓﻜﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اراﺑﺔ زﻣـﺎن‪ ،‬در ﺟـﺎدة زرﻳـﻦِ ﺳـﭙﻴﺪهدﻣـﺎن ﺑـﻪ ﻛﻨـﺪي ره‬ ‫ﻣــﻲﭘﻴﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬ﺳــﻮارِ ﺧــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﮔﻬﮕــﺎه از ﺑﻨ ـﺪِ زﻳــﻦ رﻫــﺎ‬

‫‪٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷـــﺪه‪ ،‬رخ ﺑـــﻪ ﺳـــﻴﻨﺔ ﺧـــﺎك ﻣـــﻲﺳـــﺎﻳﺪ و ﻫـــﺮ ﺑـــﺎر‬ ‫ﭘﻨﺠـــﻪﻫـــﺎﺋﻲ ﻧـــﺎﻣﺮﺋﻲ و ﺗﻮاﻧﻤﻨـــﺪ در واﭘـــﺴﻴﻦ ﻟﺤﻈـــﺎت‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮش را اﺳــﺘﻮار ﻧﮕــﺎه ﻣــﻲدارد‪ .‬ﺧــﺴﺘﮕﻲ ﭼــﻮن‬ ‫ﭼﻨﮕﺎﻟـــﻪاي ﺗـــﺐآﻟـــﻮد ﻫـــﺮ ﻟﺤﻈـــﻪ ﺑـــﺮ اﻧـــﺪام ﺳـــﻮار‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻴﻦﺗـــﺮ ﺷـــﺪه‪ ،‬وﻟـــﻲ ﭼـــﺸﻤﺎناش ﭘﻴﻮﺳـــﺘﻪ در‬ ‫ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﻧﻘﻮﺷــﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﺣــﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫روزﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ زﻧﺠﻴــﺮة ﻛُــﺮ ﺳــﻮار را در ﻫــﺮ ﮔــﺎم‬ ‫ﺳــﺎﻳﻪوار دﻧﺒــﺎل ﻛــﺮده؛ در ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﻧﺸــﺴﺘﻪ و ﺑــﻪ او‬ ‫ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه‪ .‬روزﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﭼــﺸﻤﺎن ﺳــﻮار ﻳــﻚ دم‬ ‫از ﺑــﺎزي رﻧــﮓﻫــﺎ در ﻋﻤــﻖ دﺷــﺖ و ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﻛﻮﻫــﺴﺎر‬ ‫ﻧﻴﺎﺳـــﻮده‪ .‬در دوردﺳـــﺖ‪ ،‬آﻧﺠـــﺎ ﻛـــﻪ دره ﺑـــﻪ داﻣـــﺎن‬ ‫دﺷـــﺖ ﺳـــﺮازﻳﺮ ﻣـــﻲﺷـــﻮد و ﻛﻮﻫـــﺴﺎران ﺑـــﺎ اﻓـــﻖ‬ ‫ﻫﻤﻨــﺸﻴﻦ؛ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﺧــﺎك رداي ﺑــﻨﻔﺶِ ﺗﻨــﺪ ﺑــﺮ ﺗــﻦ‬ ‫ﻛـﺮده‪ ،‬ﺳــﻮار را ﺑـﻪ ﻧــﺎم ﻣـﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ؛ روزﻫﺎﺳــﺖ او را‬ ‫ﻓﺮﻳــﺎد ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬و ﻫــﺮ ﮔــﺎه ﻛــﻪ ﺳــﻮار در ﭘــﻲ ﻧــﺪا ﺑــﻪ‬ ‫داﻣـــﺎن ﺑﻨﻔـــﺸﻪﻫـــﺎ رﺳـــﻴﺪه‪ ،‬ﺑـــﻨﻔﺶِ ﺗﻨـــﺪروي رﻧـــﮓ‬ ‫ﺑﺎﺧﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﺮ ﺧــﺎك ﻓــﺮو اﻓﺘــﺎده‪ ،‬و ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎي ﺗﻨــﺪرﻧﮓ‬

‫‪٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧــﻮد را ﻳﻜــﻲ ﭘــﺲ از دﻳﮕــﺮي ﺑﻠﻌﻴــﺪه‪ ،‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗــﺎ ﺑــﺮ‬ ‫اﻧــﺪاﻣﺶ ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي ﻃﻼﺋــﻲ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ دوﺑــﺎره ﺑﺎزﺗﺎﺑــﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳـــﺎدي ﮔﻨـــﮓ در ﮔـــﻮش ﺳـــﻮار ﻫﻤﻬﻤـــﻪ اﻧﺪاﺧﺘـــﻪ‪،‬‬ ‫»ﻫﻨــﻮز ﺗــﺎ رﺳــﻴﺪن ﺑــﻪ داﻣــﺎنِ ﺑﻨﻔــﺸﻪﻫــﺎي ﺗﻨــﺪروي اﻓــﻖ‬ ‫راه درازي در ﭘـــﻴﺶ اﺳـــﺖ؛ ﻫﻨـــﻮز ﺗـــﺎ ﻓﺮوﺷﻜـــﺴﺘﻦ‬ ‫ﺷﻴـــﺸﺔ ﺑﻠـــﻮرﻳﻦ ﺑﺮﻛـــﺔ ﻧﻴﻠﮕـــﻮن ﻫـــﺎﻣﻮن راه درازي در‬ ‫ﭘﻴﺶ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫وﻟــﻲ اﻣــﺮوز‪ ،‬در اﻳــﻦ آﻏــﺎزﻳﻦ روزﻫــﺎي ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬در‬ ‫اﻓـــﻖ دور دﺳـــﺖ و در آﻏـــﻮش ردايِ ﻫـــﺰار رﻧـــﮓِ‬ ‫ﻛﻮﻫــﺴﺎرانِ ﺷــﺮق‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﺑــﺎروي ﺷــﻬﺮي ﺧﻔﺘــﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳـﺎن ﺷــﺪه‪ .‬ﺳــﻮار ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ رﻗــﺺ ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎي‬ ‫ﺑـــﺎروي ﺷـــﻬﺮي ﺧﻴـــﺮه ﻣـــﻲﻣﺎﻧـــﺪ ﻛـــﻪ در دلِ ﺳـــﺮاب‬ ‫ﻟﻐﺰﻧــﺪة اﻓــﻖ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬ﺑــﺎ دﺳــﺖ ﭼــﺸﻢ از ﮔﺰﻧــﺪ ﭘﻴﻜــﺎن‬ ‫ﺧﻮرﺷـ ـﻴﺪ اﻳﻤـــﻦ ﻣـــﻰدارد و ﺑـــﺎر دﻳﮕـــﺮ ﺑـــﻪ ﺷـــﻬﺮي‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮد‪ ،‬ﻛـﻪ ﻋـﺮوسوار ﺑـﺮ داﻣـﻦ ﺻـﺨﺮهﻫـﺎ آرﻣﻴـﺪه‪.‬‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺑـﻪ ﺳـﺨﺘﻰ ﺑـﺮ زﻳـﻦ اﺳـﺘﻮار ﻣـﻰﻛﻨـﺪ‪ ،‬و ﺑـﺎ دﻣـﻰ‬ ‫ﻋﻤﻴــﻖ ﻫــﻮاي ﺧﻨــﻚ ﻛﻮﻫــﺴﺎران ﺑــﻪ درون ﺳــﻴﻨﻪ ﻓــﺮو‬ ‫ﺑﺮده‪ ،‬زﻳﺮ ﻟﺐ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺧﺮمدژ!‬ ‫‪٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫٭٭٭‬ ‫آدﻳﻨـــﻪ اﺳـــﺖ و ﺧـــﺮمدژ در ﺷـــﻮر و ﺣـــﺎلِ ﻧﻴﻤـــﺮوزي‬ ‫ﻏﻮﻃــﻪور‪ .‬ﺗــﻦﭘــﻮش ﺷــﺎدان و اﺑﺮﻳــﺸﻤﻴﻦِ زﻧــﺎن ﭼــﺸﻢِ‬ ‫آﻓﺘــﺎب را ﺧﻴــﺮه ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺑــﻪ ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎي ﻧﻤــﺪﻳﻦ و‬ ‫ﺗﻴ ـﺮه رﻧ ـﮓِ ﻟﺒــﺎس ﻣــﺮدان ﺑــﺎل و ﭘــﺮ داده‪ .‬رﻧــﮓﻫــﺎي‬ ‫ﺷــﺎدان‪ ،‬ﺗﻴــﺮهرﻧــﮓﻫــﺎ را ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﻣﺮﻛــﺐ ﻫﻤﻬﻤــﺔ‬ ‫ﺷﻬﺮﻧـــﺸﻴﻨﺎن‪ ،‬ﭘﺮواﻧـــﻪوار و رﻗـــﺺﻛﻨـــﺎن ﺑـــﻪ ﻋﻤـــﻖ‬ ‫ﺗـــﺎرﻳﻜﻰِ ﺑﺎزارﭼـــﻪﻫـــﺎي ﻧﻴﻤـــﻪ ﻣﺘـــﺮوك ﻣــﻲدواﻧﻨـــﺪ؛‬ ‫آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ در ﺗﻴﺮﮔــﻲ ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎ ﻫﻤﮕــﻲ ﺟــﺎن ﺧﻮاﻫﻨــﺪ‬ ‫ﺑﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺳــﻮار از دروازة ﻏﺮﺑــﻲ ﭘــﺎي ﺑــﻪ ﺷــﻬﺮ ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ .‬از‬ ‫ﭼــﺸﻢ ﻛﻨﺠﻜــﺎوان دوري ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ‪ ،‬روي ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‬ ‫و ﺳـــﺮ در ﮔﺮﻳﺒـــﺎن دارد‪ .‬آدﻳﻨـــﻪﺑـــﺎزار را دور زده‪ ،‬از‬ ‫ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬در ﺳــﻤﺖ ﭼــﭗ ﺑــﺎزار‬ ‫ﮔــﺬر ﻓﺮوﺷــﻨﺪﮔﺎن اﺳــﺐ را آرامﺗــﺮ ﻣــﻰﻳﺎﺑ ـﺪ‪ .‬ﻣﺮﻛــﺐ‬ ‫ﺑــﻪ آﻧــﺴﻮي ﻣــﻲراﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﭙﺲ ﻟﮕــﺎم ﺑــﺮ ﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ دروازة ﺷﺮﻗﻲ ﻣﻰﺗﺎزد‪.‬‬

‫‪٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آدﻳﻨــﻪﺑــﺎزار دور و دورﺗــﺮ ﺷــﺪه؛ ﻫﻤﻬﻤــﺔ ﺟﻤﻌﻴــﺖ‬ ‫ﮔﻨــﮓﺗــﺮ و ﻣﺤــﻮﺗﺮ‪ .‬ﺳــﻮار ﻫــﺮ ﭼــﻪ ﺑﻴــﺸﺘﺮ ﭘــﺎي ﺑــﻪ‬ ‫داﻣــﺎن ﻃﺒﻴﻌــﺖ ﮔــﺬارده‪ ،‬ﺗﻠّــﻮن رﻧــﮓﻫــﺎ دﻳﮕــﺮ ﭼــﺸﻢ‬ ‫را ﺧﻴــﺮه ﻧﻤــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬دﺳــﺖ ﻃﺒﻴﻌــﺖ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در ﻛــﺎر‬ ‫ﺑــﺎزي ﺑــﺎ رﻧــﮓﻫــﺎ اوﻓﺘــﺎده‪ .‬درﺧﺘــﺎن ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ اﻳﻨــﻚ‬ ‫ﺳـــﺎﻳﻪﻫـــﺎي ﺳـــﻴﺎه ﺧـــﻮد را ﺧﻴﻤـــﻪوار‪ ،‬ﻛﻮﭼـــﻚ و‬ ‫ﺑــﺰرگ‪ ،‬ﺑــﺮ ﺟــﺎي ﺟــﺎي ﻛﻮﭼــﻪﺑــﺎغﻫــﺎ‪ ،‬ﺑــﺎمﻫــﺎ و‬ ‫درﮔــﺎهِ ﺧﺎﻧـــﻪﻫـــﺎي ﻛــﺎﻫﮕﻠﻲ ﮔـــﺴﺘﺮاﻧﺪهاﻧـــﺪ‪ .‬ﻃﻨـــﻴﻦ‬ ‫ﭘــﺎرس ﺳــﮕﺎن و ﺧــﺮوش ﮔﻨﺠــﺸﻚﻫــﺎ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ‬ ‫ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺷﻬﺮ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻳﻜــﺼﺪ ﮔــﺎﻣﻲ دروازة ﺷــﺮﻗﻲ در ﻛﻨــﺎر ﻣﻴــﺪاﻧِﻜﻲ‬ ‫ﻣﺘﺮوﻛـــﻪ‪ ،‬ﺳـــﻮار ﻟﺤﻈـ ـﺎﺗﻲ ﭼـــﻮن ﻣﻔـــﺮغ ﺑـــﺮ ﺟـــﺎي‬ ‫ﺧــﺸﻚ ﻣــﻰﺷــﻮد‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﺟــﺴﺘﺠﻮﮔﺮش در ﻋﻤــﻖِ‬ ‫ﺧﻨﻜــﺎي ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎ‪ ،‬در ﭘﻬﻨــﺔ ﺳــﻴﻨﺔ ﺳــﻮزان دﻳﻮارﻫــﺎي‬ ‫ﻛــﺎﻫﮕﻠﻰ‪ ،‬در ﭘ ـﺲِ درﺑﭽــﻪﻫــﺎي ﻧﻴﻤــﻪﺑــﺎز و ﭘــﺮ از راز‬ ‫ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﮔﻮﺷـــﻪ ﻣـــﻰدود‪ .‬ﺳـــﻮار ﮔﻮﻳـــﺎ در ﺳـــﻜﻮت‬ ‫ﻣﻴـــﺪاﻧﻚ‪ ،‬ﮔـــﻢ ﮔـــﺸﺘﻪاي ﻣـــﻰﺟﻮﻳـــﺪ‪ .‬ﺳـــﭙﺲ در‬ ‫ﺧﻠﻮتِ ﺑﻰﻣﺨﺎﻃﺐِ ﻣﻴﺪان ﻣﻲﻏﺮد‪:‬‬

‫‪٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻃﻐﺮل اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ؟‬ ‫ﺻـــﺪا ﭼـــﻮن ﻣـــﻮﺟﻲ ﺧﺮوﺷـــﺎن آﺑﮕﻴﻨـــﺔ ﺳـــﻜﻮتِ‬ ‫ﻛﻮﭼـﻪﻫــﺎ را در ﻫــﻢ ﻣــﻲﺷـﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﮔﻮﺷـﺔ ﻣﻴـﺪان‬ ‫ﻣﻰدود؛ ﺑـﺮ ﺳـﻴﻨﺔ دﻳﻮارﻫـﺎ‪ ،‬ﺑـﺮ درﮔـﺎه ﭘﻨﺠـﺮهﻫـﺎ؛ ﺑـﺮ‬ ‫ﻓــﺮاز ﺑــﺎمﻫــﺎ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬آﻧﻘــﺪر در اﻧﺘﻈــﺎر ﭘﺎﺳــﺦ ﭘــﺎي‬ ‫ﻣﻰﻓﺸﺎرد ﺗﺎ اژدﻫﺎي ﺳﻜﻮت آرام آرام او را ﺑﺒﻠﻌﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻧﻪ!‬ ‫ﻧﮕـــﺎه ﺳـــﻮار در ﺟـــﺴﺘﺠﻮي ﻣﺨﺎﻃـــﺐ ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﺳـــﻮي‬ ‫ﻣــﻲدود‪ .‬از اﻧﺘﻬــﺎي ﻛﻮﭼــﻪاي ﺑــﻦﺑــﺴﺖ ژوﻟﻴــﺪهﻣــﻮﺋﻲ‬ ‫ﻋــﺼﺎزﻧﺎن ﺑــﻪ ﺳــﻮي او ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬و در ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎﻣﻲاش‬ ‫ﺑﺮ ﺗﺨﺘـﻪ ﺳـﻨﮕﻲ ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ‪ .‬رداﺋـﻰ ﺧـﺎكآﻟـﻮده ﺑـﺮﺗﻦ‬ ‫دارد؛ ﺳـــﺮ ﺑـــﻪ ﭘـــﺎﺋﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘـــﻪ و رﻳـــﺶرﻳـــﺶﻫـــﺎي‬ ‫رداياش در دﺳـــﺖ ﻧـــﺴﻴﻢ ﭼـــﻮن آﺑـــﺸﺎري ﻛﻮﭼـــﻚ‬ ‫روي ﺑــﺮ ﺧــﺎك ﻣــﻲﺷــﻮﻳﺪ‪ .‬ژوﻟﻴــﺪه ﻣــﻮي ﻣــﺪام ﭘــﺎي‬ ‫ﺑﺮﻫﻨــﻪاش را ﺑــﺮ ﺳــﻨﮓرﻳــﺰهﻫــﺎ ﺑــﻪ اﻳﻨــﺴﻮي و آﻧــﺴﻮي‬ ‫ﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ‪ .‬در ﺧﻠـــﻮتِ ﻣﻴــﺪاﻧﻚ ﻣﺘـــﺮوك‪ ،‬او ﺗﻨﻬـــﺎ‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻮار از اﺳــﺐ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﺑﻠﻨــﺪاي ﻗﺎﻣــﺖ‪ ،‬ﺳــﻴﻨﺔ‬ ‫ﺳـــﺘﺒﺮ و ﺑـــﺎزوان ﻗﺪرﺗﻤﻨـــﺪش اﻳﻨـــﻚ ﺑـ ـﻴﺶ از ﭘـــﻴﺶ‬ ‫ﭼــﺸﻢ را ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬از ﭘــﺸﺖ ﻣﺮﻛــﺐ ﺷﻤــﺸﻴﺮي‬ ‫ﺑـــﻪ ﺑﻠﻨـــﺪي ﻗـــﺎﻣﺘﺶ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴـــﺪه در ﻏﻼﻓـــﻲ ﭼـــﺮﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮﻣــﻲدارد‪ ،‬دﻫﻨــﺔ ﻣﺮﻛــﺐ را ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫ﮔــﺎمﻫــﺎﺋﻰ ﺑﻠﻨــﺪ و ﺷــﻤﺮده ﺑــﻪ ژوﻟﻴــﺪه ﻣــﻮي ﻧﺰدﻳــﻚ‬ ‫ﻣﻰﺷـﻮد‪ .‬ﻏﺒـﺎر راه دراز از ﺳـﺮ ﺗـﺎ ﭘـﺎﭘﻮشﻫـﺎي ﺑﻠﻨـﺪش‬ ‫را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘـﻪ و در ﻫﺮﮔـﺎم ﺑـﻪ آراﻣـﻲ ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ ﺳـﺮازﻳﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺳـﻮار در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺗﺨﺘـﻪ ﺳـﻨﮓ ﻣـﻲاﻳـﺴﺘﺪ؛ ﺑـﺎ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﻲ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺣﻔــﺮهﻫــﺎي ﻛﺒــﻮد ﻫــﺎﻣﻮن‪ ،‬از‬ ‫وراي ﻧﻘــﺎﺑﻲ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮه ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺑ ـﻪ ژوﻟﻴــﺪه ﻣــﻮي‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮد‪.‬‬ ‫ـ اﻣﺮوز او را دﻳﺪي؟‬ ‫ﻧــﺪاي ﺗﻮﻓﻨــﺪه ﺳــﻮار ﭼــﻮن ﺗﺒــﺮزﻳﻦ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﻣﺨﺎﻃــﺐ‬ ‫ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ژوﻟﻴــﺪه ﻣــﻮي ﺳــﺮ ﺑــﻪ زﻳ ـﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬و‬ ‫ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎي ﻛﻮﭼـــﻚ و ﻧﺤﻴـــﻒاش ﭼﻨـــﺪ ﻟﺤﻈـــﻪ ﺑـــﻪ‬ ‫آﻫﻨــﮓ ﭘﻮزﺧﻨــﺪي ﻇﺮﻳ ـﻒ ﻣــﻲﻟــﺮزد‪ .‬آﻧﮕــﺎه ﺳــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻮي ﺳــﻮار ﺑــﺎﻻ ﻣــﻰآورد‪ ،‬ﺑــﺎ ﭼــﺸﻤﺎن ﺑــﺴﺘﻪ روي ﺑـﻪ‬

‫‪١١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻟﺒﺨﻨــﺪي ﻛــﻢرﻧــﮓ ﻣــﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬ﻟﺜــﻪﻫــﺎي ﭼــﺮﻛﻴﻦ و‬ ‫ﻟـــﺐﻫـــﺎي ﭼـــﺎكﭼـــﺎك و داغ ﺑﺮداﺷـــﺘﻪاش را ﺑـــﺎ‬ ‫ﺳـــﺨﺎوت در ﻣﻌـــﺮض دﻳـــﺪ ﻣـــﻲﮔـــﺬارد‪ .‬ﺳـــﭙﺲ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ را ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﻣــﻰﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳــﭙﻴﺪيِ ﻋﻤــﻖ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎناش را ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳﺎﻧــﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﭽــﻮن اژدﻫــﺎ دﻫــﺎن‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ آدﻳﻨــﺔ ﭘﻴــﺸﻴﻦ ﺟﻬــﺎنام ﻫﻨــﻮز اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ ﺗﻴــﺮه و ﺗــﺎر‬ ‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮد!‬ ‫ﻗﻬﻘﻬﺔ ﺳـﻬﻤﮕﻴﻦ ژوﻟﻴـﺪهﻣـﻮي ﺑـﻪ ﺳِـﻨﺪان رﺧـﺴﺎرِ ﺳـﻮار‬ ‫روي ﻣــﻰﻛﻮﺑــﺪ؛ ﭼــﻮن ﺷــﻴﻮن ﻣــﺮگ در ﭼﺎرﺳــﻮي‬ ‫ﻣﻴﺪان ﻣـﻰدود؛ در ﻛﻮﭼـﻪﻫـﺎي ﺧـﺎكﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﺮ درﻫـﺎ‬ ‫و دﻳﻮارﻫــﺎ ﻣــﻰﻛﻮﺑــﺪ‪ ،‬ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ از ﻫﻤﮕــﺎن اﺳــﺘﻤﺪاد‬ ‫ﻣــﻲﻃﻠﺒــﺪ‪ .‬ﺳــﻮار ﻧــﻴﻢﮔــﺎم ﺑــﻪ ﻋﻘــﺐ ﺑــﺮﻣــﻲدارد‪،‬‬ ‫ﻣــﻮﺟﻲ ﺳــﺮد ﺳــﺮاﭘﺎي وﺟــﻮدش را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘــﻪ؛ زﺑــﺎن‬ ‫در ﻛـــﺎﻣﺶ ﺳـــﻨﮕﻴﻦ ﺷـــﺪه‪ .‬زﻳـ ـﺮِ ﺑـــﺎﻻﭘﻮشِ ﺑﻠﻨـــﺪ و‬ ‫ﻧﻤـــﺪﻳﻨﻰ ﻛـــﻪ ﭘﻴﻜـــﺮش را ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺟﻮﻳﺒـــﺎري از‬ ‫ﻋــﺮق ﺳــﺮد ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درآﻣــﺪه‪ .‬آب دﻫــﺎن را ﺑــﻪ‬ ‫زﺣﻤـــﺖ ﻓﺮوﻣـــﻲﺑﻠﻌـــﺪ‪ ،‬و ﭘﻨﺠـــﻪ ﺑـــﺮ ﻗﺒـــﻀﺔ ﺷﻤـــﺸﻴﺮ‬ ‫‪١٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﺨﺖﺗــﺮ ﻣــﻲﻓــﺸﺎرد‪ .‬ژوﻟﻴــﺪه ﻣــﻮي وﺣــﺸﺖ او را‬ ‫اﺣــﺴﺎس ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬رﺿــﺎﻳﺖاش را ﺑــﺎ ﻟﺒﺨﻨــﺪي ﺗﻠــﺦ‬ ‫ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮه ﻣــﻲدواﻧــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎ دﺳــﺖ ﺑــﻪ دري ﻧﻴﻤــﻪﺑــﺎز در‬ ‫اﻧﺘﻬﺎي ﻛﻮﭼﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻮار در ﺑﺮاﺑـﺮ درب ﻧﻴﻤـﻪﺑـﺎز ﺳـﺮ ﺧـﻢ ﻛـﺮده از درﮔـﺎه‬ ‫ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬ﺑـــﺮ اوﻟــﻴﻦ ﭘﻠـــﻪ ﮔـــﺎم ﻣـــﻰﮔـــﺬارد‪ .‬رﺷـــﺘﻪ‬ ‫ﭘﻠﻜــﺎﻧﻲ ﺳــﻨﮕﻲ و ﻓﺮﺳــﻮده در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﭼﻮن ﻣـﺎر ﺑـﻪ ﻋﻤـﻖ ﺗـﺎرﻳﻜﻰﻫـﺎ ﻣـﻲﺧـﺰد‪ .‬ﺳـﻮار ﺑـﺎ ﻫـﺮ‬ ‫ﮔــﺎم از ﮔﺮﻣــﺎ و روﺷــﻨﺎﺋﻲ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ دورﺗــﺮ ﻣــﻲﺷــﻮد‪،‬‬ ‫ﺗـــﺎ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ در اﻧﺘﻬـــﺎي ﭘﻠﻜـــﺎن ﻧـــﻮري ﻧـــﻴﻢﺟـــﺎن‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎناش را ﻧــﻮازش دﻫــﺪ‪ .‬اﻳﻨــﻚ ﭘــﺎي در اﻃــﺎﻗﻲ‬ ‫وﺳــﻴﻊ ﮔــﺬارده ﻛــﻪ دﻳﻮارﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و ﺳــﻴﺎهرﻧــﮓاش‬ ‫ﺳـــﻘﻔﻲ ﮔﻨﺒـــﺪﻳﻦ را ﺗـــﺎ آﺳـــﻤﺎن دﻧﺒـــﺎل ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬از‬ ‫روزﻧﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼـﻚ ﺳـﻘﻒ ﻧـﻮري ﺑـﻲرﻣـﻖ ﺑـﺮ ﮔﻠﻴﻤـﻲ‬ ‫ﻣــﻲﺗــﺎزد ﻛــﻪ ﺳــﻨﮕﻔﺮش اﻃــﺎق را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ ،‬و ﮔــﺬر‬ ‫روزﮔــﺎر رﻧــﮓﻫــﺎي ﺗﻨــﺪش را ﺑــﻪ ﺑــﻲرﻧﮕــﻲ ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ﺑﺮ دﻳـﻮار ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ ﺷـﺒﻜﻪاي ﻓﻠـﺰي و زﻧﮕـﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬ ‫ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣــﻲﺧــﻮرد ﻛــﻪ ﺷــﻌﻠﺔ ﻧــﺎﺗﻮان ﭘﻴــﻪﺳــﻮزي از‬ ‫ﻗﻔــﺎي آن ﺑــﻪ درون اﺗــﺎق ﺳــﺮك ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬در ﺳــﻤﺖ‬ ‫‪١٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫راﺳـــﺖ رﺧﺘﺨـــﻮابﭘــﻴﭻ ﻣﻨﺪرﺳـــﻲ ﺑـــﻪ دﻳـــﻮار ﺗﻜﻴـــﻪ‬ ‫ﻛــﺮده‪ ،‬و از ﺳــﻮراخﻫــﺎياش ﻧﺎزﺑــﺎﻟﺶ و رواﻧــﺪازﻫﺎي‬ ‫رﻧﮕﺎرﻧــﮓ ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺑﻴــﺮون آوردهاﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﻮار در ﻣﻴﺎﻧ ـﺔ‬ ‫اﻃــﺎق ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ؛ »ﻃﻐــﺮل ﻛﺠﺎﺳــﺖ؟« ﻧــﺪاﺋﻰ در‬ ‫دروﻧــﺶ زﻣﺰﻣــﻪ ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪» :‬از اﻳ ـﻦ اﻃــﺎق زﻧــﺪه ﭘــﺎي‬ ‫ﺑﻴــﺮون ﺧــﻮاﻫﻲ ﮔــﺬارد؟« ﺷــﺒﻜﺔ ﻓﻠــﺰي ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻰ‬ ‫ﺧـــﺸﻚ ﺑـــﺮ ﻟـــﻮﻻي زﻧـــﮓزدهاش ﻣـــﻲﭼﺮﺧـــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﺮﺗـــﻮي ﺷـــﻌﻠﺔ ﻏـــﻢزدة ﭘﻴـــﻪﺳـــﻮز ﺳـــﻴﻤﺎي ﭘﻴـــﺮزن‬ ‫آﺑﻠــﻪروﺋــﻲ در ﻗﻔــﺎي ﺷــﺒﻜﻪ ﻧﻤﺎﻳــﺎن ﺷــﺪه‪ ،‬ﻛــﻪ ﺑــﺎ‬ ‫اﻧﮕــﺸﺘﺎن ﺟــﺬام ﺧــﻮردهاش ﺑــﻪ رﺧﺘﺨــﻮابﭘــﻴﭻ اﺷــﺎره‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻣﺴﺎﻓﺮان ﺟﻬﻨﻢ ﺷﺒﺎﻧﮕﺎه آﻧﺠﺎ ﺑﻴﺘﻮﺗﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷــﺒﻜﺔ زﻧﮕﺎرﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺑــﺎ ﻫﻤــﺎن ﺻــﺪاى ﺧــﺸﻚ ﺑــﺴﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮد و ﺳـﻜﻮت اﻃـﺎق را ﻓﺮاﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﺳـﻮار زﻳـﺮ‬ ‫ﻟـــﺐ از ﺧـــﻮد ﻣـــﻲﭘﺮﺳـــﺪ‪» :‬ﻃﻐـــﺮل ﻛﺠﺎﺳـــﺖ؟« ﺑـــﻪ‬ ‫رﺧﺘﺨــﻮابﭘــﻴﭻ ﺗﻜﻴــﻪ ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻫــﺎ را دراز ﻛــﺮده‪،‬‬ ‫ﭼﻨــﺪ ﻟﺤﻈــﻪ ﺑــﻲﺣﺮﻛــﺖ ﺑــﺎﻗﻰ ﻣــﻰﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ‬ ‫زﻣﺰﻣــــﻪ ﻣــــﻲﻛﻨــــﺪ‪» :‬ﻃﻐــــﺮل ﻛﺠــــﺎﺋﻲ؟« وﻟــــﻲ‬

‫‪١٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﻠــﻚﻫــﺎﻳﺶ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺷــﺪه‪ ،‬دﻳﮕــﺮ ﻓﺮﻣــﺎن ﻧﻤــﻰﺑﺮﻧ ـﺪ‪.‬‬ ‫اﺑﻠـــﻴﺲ ﺧـــﺴﺘﮕﻰ ﺑـــﺎ ﺗﺮدﺳـــﺘﻲ ﻃﻐـــﺮل‪ ،‬ﺧـــﺮمدژ‪،‬‬ ‫آﺑﻠــﻪروي ﺟـــﺬامزده‪ ،‬و ژوﻟﻴــﺪه ﻣـــﻮي را از ذﻫـــﻦ او‬ ‫ﻣــﻲرﺑﺎﻳــﺪ‪ ،‬و در ﮔﻨﺒــﺪ ﺗﻴــﺮهرﻧــﮓ اﻃــﺎق وﺳــﻴﻊ ﺑــﻪ‬ ‫داﻣــﺎن ﻓﺮاﻣﻮﺷــﻲ ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪ .‬ﺳــﻜﻮن آﻫــﺴﺘﻪ آﻫــﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﺳــﻮار ﭼﻴــﺮه ﺷــﺪه‪ ،‬او را در ﭼﻨﺒــﺮة روﻳــﺎﺋﻰ‬ ‫ﻋﻤﻴﻖ رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ـــ ﺳﻴــﺼﺪ و ﺳــﻰ و ﭘــﻨﭻ‪ ،‬ﺳﻴــﺼﺪ و ﺳــﻰ و ﺷــﺶ‪،‬‬ ‫ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻰ و ‪...‬‬ ‫ﻧــﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻧــﺪاي آﻏــﺎز ﭘــﺎﺋﻴﺰ ﻣــﻰدﻫــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ در ﺑــﺎغ‬ ‫ﺑــﺰرگ واﻟــﻲ ﻏــﺮب‪ ،‬ﻛــﻪ ﺧــﺎرج از ﺑــﺎروي ﺧــﺮمدژ‪،‬‬ ‫در ﻳــﻚ ﻓﺮﺳــﻨﮕﻲ دروازة ﺷــﺮﻗﻲ ﺑــﻪ ﻛــﻮهﭘﺎﻳــﻪﻫــﺎ ﺗﻜﻴــﻪ‬ ‫ﻛـــﺮده‪ ،‬ﺑـــﺮگ ﺳـــﺒﺰ درﺧﺘـــﺎن ﻫﻨـــﻮز ﭘـــﺎي در دﻳــﺎر‬ ‫ﺗﺎﺑـــﺴﺘﺎن ﻣـــﻰﻓـــﺸﺎرد‪ .‬در ﻣﻴﺎﻧـــﺔ ﺑـــﺎغ‪ ،‬در ﺳـــﺎﻳﺔ‬ ‫ﺳــﭙﻴﺪارﻫﺎي ﻛﻬــﻦ‪ ،‬ﺗﺨــﺖﻫــﺎي ﻣﻔــﺮوش در ﻛﻨــﺎر‬ ‫ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ ﺑـــﺮ ﭘـــﺎ ﺷـــﺪه‪ .‬ﻧـــﻮرِ آﻓﺘـــﺎب از ﻻﺑـــﻪﻻي‬ ‫‪١٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺮگﻫـﺎي رﻗـﺼﺎن ﺑـﺮ ﻓـﺮشﻫـﺎي اﺑﺮﻳـﺸﻤﻴﻦ ﻣـﻲﻟﻐـﺰد؛‬ ‫ﺳــﺒﺰ ﻳــﺸﻤﻴﻦ را ﻣــﻲرﺑﺎﻳــﺪ و ﺑﺠــﺎﻳﺶ ﻃــﻼي زرﻳــﻦ‬ ‫ﻣــﻲﻧــﺸﺎﻧﺪ؛ و ﮔــﺎه ﺳــﺮخ ﺷــﺮاﺑﮕﻮن را ﺑــﻪ ﺗﻴﺮﮔــﻲ ﺷــﺒﻖ‬ ‫ﻣـــﻲآراﻳـــﺪ‪ .‬ﺑـــﺮ ﺗﺨـــﺖﻫـــﺎ‪ ،‬در اﻃـــﺮاف ﺳـــﻔﺮهاي‬ ‫زرﺑﻔــﺖ ﭘــﻨﺞ ﻣــﺮد ﻧﺸــﺴﺘﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﺻــﻮرت ﭼﻬـﺎر ﺗــﻦﺷــﺎن‬ ‫را رﻳــﺶﻫـــﺎﺋﻲ اﻧﺒـــﻮه ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه ﻛـــﻪ ﺑـــﺎ ﮔـــﺮدة ﻃـــﻼ‬ ‫آراﻳـــﺶ ﺷـــﺪه‪ .‬ﻋﺒﺎﻫـــﺎي ﻧـــﺎزك ﭘـــﺸﻤﻴﻨﺔ ﻳـــﺰدي‪،‬‬ ‫اﻧﮕــﺸﺘﺮيﻫــﺎي ﻋﻘﻴــﻖ ﺧﺮاﺳــﺎﻧﻲ و ﺧﻨﺠﺮﻫــﺎي ﻣﺮﺻــﻊ‬ ‫ﺑﻐـــﺪاديﺷـــﺎن از ﺛـــﺮوت و ﻣﻜﻨـــﺖ ﺣﻜﺎﻳـــﺖ دارد‪.‬‬ ‫وﻟــﻰ ﭘﻨﺠﻤــﻴﻦ ﻣــﺮد ﻟﺒﺎﺳــﻲ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﺎك ﺑــﺮ ﺗــﻦ‬ ‫ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮهاش ﺳــﺒﻴﻠﻲ ﺗــﺎب داده و ﭘﺮﭘــﺸﺖ‬ ‫ﺧﻮدﻧﻤﺎﺋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺠﻤــﻴﻦ ﻣــﺮد ﮔــﻮﺋﻲ از ﺷــﻬﺮ و دﻳــﺎر دﻳﮕــﺮي اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺳــﺮش از ﺗــﻪ ﺗﺮاﺷــﻴﺪه ﺷــﺪه‪ ،‬ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎﺋﻲ ﺑﺮﺟــﺴﺘﻪ و‬ ‫ﭼﻬــــﺮهاي ﺑــــﻪ رﻧــــﮓ ﺧــــﺎك دارد‪ ،‬و ﭼــــﺸﻤﺎن‬ ‫ﺳـــﻴﺎﻫﺮﻧﮓاش‪ ،‬آﻧﺠـــﺎ ﻛـــﻪ ﺑـــﻪ ﺷـــﻘﻴﻘﻪﻫـــﺎ ﻧﺰدﻳـ ـﻚ‬ ‫ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻤـﻰ ﻛـﺸﻴﺪهﺗـﺮ ﻣـﻰﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬اﺑﺮواﻧـﻰ ﭘﺮﭘـﺸﺖ‬ ‫و ﺳــﻴﺎﻫﺮﻧﮓ ﺳــﺎﻳﻪﺑــﺎن دﻳــﺪﮔﺎن اوﺳــﺖ‪ .‬و در ﭘﻨــﺎه‬

‫‪١٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳـــﻦ ﺳـــﺪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘـــﺬﻳﺮ ﺗـــﻮ ﮔـــﻮﺋﻲ ﻫـــﺮ راز درون را‬ ‫ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺪ از دﻳ ـﺪ ﭘﻨﻬــﺎن دارد‪ .‬ﭘﻨﺠﻤــﻴﻦ ﻣــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ‬ ‫اﺳــﺖ؛ ﺻــﺨﺮهاي را ﻣﺎﻧــﺪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘــﺬﻳﺮ‪ .‬دﺳــﺖﻫــﺎي‬ ‫ﻗﺪرﺗﻤﻨـــﺪش اﺳـــﺘﺎداﻧﻪ در ﺣﺮﻛـــﺖ اوﻓﺘـــﺎده؛ ﭘﻴﻮﺳـــﺘﻪ‬ ‫ﺑــــﻪ درون ﻛﻴــــﺴﻪاي ﭼــــﺮﻣﻴﻦ ﻓــــﺮو ﻣــــﻲرود‪ ،‬و‬ ‫ﺳﻜﻪﻫـﺎﺋﻰ از ﻃـﻼي ﻧـﺎب ﺑﻴـﺮون ﻣـﻰﻛـﺸﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﺳـﻜﻪ‬ ‫را ﻧﺨــﺴﺖ ﺑــﺎ ﻧــﻮك اﻧﮕــﺸﺖ ﻣــﻰﻛــﺎود و ﻣــﻰﭘﻮﻳــﺪ؛‬ ‫ﺑﻌـــﺪ ﻣـــﻲﺷـــﻤﺎرد‪ .‬ﻧـــﻮر ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ ﺑـــﺮقِ ﻃـــﻼ در‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ دواﻧــﺪه‪ ،‬در ﺳــﺎﻳﻪ روﺷــﻦ ﺑــﺎزي ﺑــﺮگﻫــﺎ‬ ‫ﺻــﻮرﺗﺶ ﺑــﻪ ﺑﺒــﺮي ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻃﻌﻤــﻪ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪.‬‬ ‫ﮔــﺎه و ﺑــﻲﮔــﺎه ﺑــﺎ زﺑــﺎﻧﻲ ﺳــﺮخﻓــﺎم ﻟــﺐﻫــﺎياش را‬ ‫ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎ آواﺋــﻲ ﻛــﻪ ﺑ ـﻪ ﮔــﻮش ﭼﻬــﺎر‬ ‫ﻣــﺮد دﻳﮕــﺮ ﺳ ـﺨﺖ ﻧﺎآﺷــﻨﺎ و دور ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨــﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎرش اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﭼﻬــﺎر ﻫــﺰار و ﺻــﺪ و ﺑﻴـﺴﺖوﻳـﻚ‪ ،‬ﭼﻬــﺎر ﻫــﺰار و‬ ‫ﺻﺪ و ﺑﻴﺴﺖ دو‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻫﺰار و‪...‬‬ ‫ﺷﻤﺎرشِ ﺳـﻜﻪﻫـﺎ رو ﺑـﻪ ﭘﺎﻳـﺎن دارد‪ .‬ﺑـﺮقِ ﻟـﺬّتِ ﺑـﺎزي‬ ‫ﺑــﺎ ﻃــﻼ ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ ﭼــﺸﻤﺎن ﻣــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ را ﺗــﺮك‬

‫‪١٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﻰﻛﻨـﺪ و ﻟﻜـﻪﻫـﺎﺋﻲ ﺳـﻴﺎهرﻧـﮓ در ﻋﻤـﻖ دﻳـﺪﮔﺎناش‬ ‫ﻧﺸﺎن از دﻟﻨﮕﺮاﻧﻲﻫﺎ دارد‪.‬‬ ‫ـ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار و ﻧﻬﺼﺪ و ﻧﻮد و ﻧﻪ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻫﺰار!‬ ‫ﺳـــﻜﻮت ﺳـــﻨﮕﻴﻨﻰ ﻓـــﻀﺎي ﺑـــﺎغ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘـ ـﻪ‪ .‬ﺣﺘـــﻰ‬ ‫ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎن ﻧﻴــﺰ از ﺗﻘــﻼ و ﻓﺮﻳ ـﺎد دﺳــﺖ ﺑﺮداﺷــﺘﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺮ‬ ‫ﻓــﺮاز ﺳــﻔﺮة زرﺑﻔــﺖ ﭘــﻨﺞ ﺟﻔــﺖ ﭼــﺸﻢ ﺑــﻪ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﺧﻴـ ـﺮه ﻣﺎﻧـــﺪه‪ .‬ﮔـــﺎه ﺳـــﺮي ﺑـــﻪ آراﻣـــﻰ ﺑـــﻪ ﺳـــﻮﺋﻲ‬ ‫ﻣــﻲﭼﺮﺧــﺪ و ﭼــﺸﻤﺎﻧﻲ ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﺎن دﻳﮕــﺮ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪.‬‬ ‫ﺳــﺌﻮالﻫــﺎي ﺑــﻰﺟــﻮاب در ﭘــﺮواز اﺳــﺖ‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎت ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻨﻲ ﺳــﭙﺮي ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻣــﺮد ﭘــﻨﺠﻢ ﺑــﺎ اﺷــﺎره ﺑــﻪ‬ ‫ﺳـﻜﻪﻫـﺎﺋﻰ ﻛـﻪ ﻧــﻮر ﺧﻮرﺷـﻴﺪ را ﺑـﺎ ﺳـﺨﺎوت در ﭼــﺸﻢ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻣﺮد دﻳﮕﺮ ﻣﻰدواﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻜﻮت را ﻣﻰﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ دو ﺻﻨﺪوق‪ ،‬ﻫﺮ ﺻﻨﺪوق ﭘﻨﺞﻫﺰار ﺳﻜﺔ ﻃﻼ!‬ ‫ﭼﻬــﺎر ﻣــﺮد دﻳﮕــﺮ ﺑــﺮ ﺗﺨــﺖﻫــﺎ ﻣﻴﺨﻜــﻮب ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔــﺬر ﻟﺤﻈــﺎت ﺳــﺮﻋﺖ ﻣــﻲﮔﻴــﺮد؛ آﺛــﺎر ﺷـــﺘﺎب و‬ ‫ﺑــﻰﺣﻮﺻــﻠﮕﻰ در ﻧﮕــﺎه ﻣــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﻧﻤﺎﻳــﺎن ﺷــﺪه‪.‬‬

‫‪١٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧ ـﺪاى ﺳــﻨﮕﻴﻨﻰ ﻓــﻀﺎ را ﻣــﻰﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬و درﻳﭽ ـﺔ ﻧﺠــﺎﺗﻰ‬ ‫ﺑﻪ روي ﻫﻤﮕﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ـ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ!‬ ‫اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن‪ ،‬ﺣــﺎﻛﻢ وﻻﻳــﺖ ﻏــﺮب ﺳــﺨﻦ ﮔﻔﺘــﻪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤــﺔ ﺳــﺮﻫﺎ ﺑــﻪ ﺳــﻮي او ﺑﺮﻣــﻲﮔــﺮدد‪ .‬از دﻳﮕــﺮان‬ ‫ﻣـــﺴﻦﺗـــﺮ ﻣـــﻰﻧﻤﺎﻳـــﺪ‪ .‬ﻫﺎﻟـــﻪاي ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ذﻏـــﺎل‬ ‫ﻧﻴﻢﺳـﻮﺧﺘﻪ در اﻃـﺮاف ﭼـﺸﻤﺎن ﺑـﻰﻧـﻮر و ﺷـﺒﻖﮔـﻮﻧﺶ‬ ‫ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣــﻲﺧــﻮرد‪ .‬ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎﺋﻲ ﻓﺮورﻓﺘــﻪ دارد‪ ،‬و‬ ‫ﻫﻨﮕــﺎم ﺳــﺨﻦ ﮔﻔــﺘﻦ‪ ،‬ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﺎن ﻣﺨﺎﻃــﺐ ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﮔــﻮﺋﻲ ﻗــﺼﺪ دارد از درون ﭼــﺸﻤﺎن او ﺑــﻪ‬ ‫ﺣﻘــــﺎﻳﻘﻲ وراي ﺳــــﺨﻨﺎناش دﺳــــﺖ ﻳﺎﺑــــﺪ‪ .‬ﻧــــﺪاي‬ ‫اﺳﻤﻌﻴﻞﺧﺎن ﺑﺮ ﻟـﺐ ﺳـﻪ ﺗـﻦ دﻳﮕـﺮ ﻟﺒﺨﻨـﺪﻫﺎﺋﻰ ﺑـﻲرﻣـﻖ‬ ‫ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬دﺳـﺖﻫـﺎ و ﭘﺎﻫـﺎ ﻛـﻪ ﺗـﺎ اﻳـﻦ ﻟﺤﻈـﻪ از‬ ‫ﺑــﺮق ﻃــﻼ ﻟﻤــﺲ و ﺑــﻰﺣــﺲ ﺑــﺮ ﻗــﺎﻟﻰ ﻓــﺮو اﻓﺘــﺎده ﺑــﻮد‪،‬‬ ‫آرام آرام ﺣﺮﻛــــﺖ و ﺟﻨــــﺒﺶ از ﺳــــﺮ ﻣــــﻰﮔﻴــ ـﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻢ اداﻣﻪ ﻣﻰدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ وﻟﻲ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ اﻳﻼﺗﻲﻫﺎ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪١٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛــﺴﻰ ﭘﺎﺳــﺦ ﻧﻤــﻰدﻫــﺪ‪ .‬ﻫﻤــﻪ ﻣــﻰداﻧﻨــﺪ ﻛــﻪ در اﻳ ـﻦ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘـــﻪ ﻫـــﻴﭻ ﺣـــﺎﻛﻤﻰ از ﺟﺎﻧـــﺐ اﻳـــﻼت ﺗـــﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣـﺎﻛﻢ دﺳـﺖﻫـﺎ را ﺑـﺮ ﻫـﻢ ﻣـﻰﻛﻮﺑـﺪ‬ ‫و ﺧــﺪﻣﺘﻜﺎراﻧﻰ ﻛــﻪ ﭼﻨــﺪ ﻣﺘــﺮ دورﺗــﺮ ﻣﺠــﺴﻤﻪوار ﺑــﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺤﻔﻞ ﺧﻴﺮه ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ آﻣﺎدة ﭘﺬﻳﺮاﺋﻰ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨﺪ از ﺟﺎي ﺑـﺮ ﻣـﻰﺧﻴـﺰد‪ .‬ﺑـﺎ ﻟﺤﻨـﻰ ﻛـﻪ ﻧـﺸﺎن‬ ‫از ﺗــــﺴﻠﻂ ﺑــــﺮ آداب و رﺳــــﻮم درﺑــــﺎري و ﻃﺒﻘــــﺎت‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻪ دارد زﺑﺎن ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﺸﺎﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺳـﺮوران ﮔﺮاﻣـﻰ ﺑﻨـﺪه را ﻣﻌـﺬور دارﻧـﺪ‪ .‬اﻣـﺮي ﻣﻬـﻢ‬ ‫در ﭘﻴﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣـــﺮد ﭘـــﺲ از ﺗﻌﻈـ ـﻴﻢ ﻛـــﻮﭼﻜﻰ در ﻣﻘﺎﺑـــﻞ ﺣـــﺎﻛﻢ‪،‬‬ ‫ﺑـــﺪون آﻧﻜـــﻪ ﻣﻨﺘﻈـــﺮ ﺟـــﻮاب ﺑﻤﺎﻧـــﺪ ﺑـــﻪ اﻧﺘﻬـــﺎي ﺑـــﺎغ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑــﺮ اﺳــﺐ ﻛﻬــﺮي ﻛــﻪ ﻣِﻬﺘــﺮان دﻫﻨــﻪاش را‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧـﺪ ﺳـﻮار ﺷـﺪه‪ ،‬ﻟﮕـﺎم ﺑﺮﻣـﻲﻛـﺸﺪ و ﺑـﻪ ﺗﺎﺧـﺖ‬ ‫از دروازه ﺑﻴ ـﺮون ﻣــﻰراﻧــﺪ‪ .‬اﺳــﻤﻌﻴﻞ ﺧــﺎن‪ ،‬ﺳــﻜﻪاي‬ ‫از اﻧﺒــﻮه ﺳــﻔﺮة زرﻳــﻦ ﺑــﺮ ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ ،‬و ﺑــﺎ اﺷــﺘﻴﺎﻗﻰ‬

‫‪٢٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛﻮدﻛﺎﻧــﻪ ﺑــﻪ آن ﻣــﻰﻧﮕــﺮد‪ .‬ﻟﺒﺨﻨــﺪي ﻟــﺐﻫــﺎياش را‬ ‫زﻳﻨﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺧﺪا ﻧﮕﻪدار ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر ﻃﻐﺮل‪ .‬ﺧﺪا ﻧﮕﻪدار!‬

‫٭٭٭‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ! ﮔﺎﺳﻮژ!‬ ‫ﻧـــﺪا در ﮔﻨﺒـــﺪي در اوجِ آﺳـ ـﻤﺎن ﻣـــﻲﭘﻴﭽـــﺪ‪ ،‬و ﺑـــﺮ‬ ‫دﻳﻮارﻫـــﺎى ﻣﺮﻣﺮﻳﻨـــﻲ ﻣـــﻲﻟﻐـــﺰد ﻛـــﻪ آن را ﺗـــﺎ ﻛــﻒِ‬ ‫ﻣﻔــﺮوش دﻧﺒــﺎل ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬ﻣﺠــﺴﻤﻪﻫــﺎﺋﻰ ﻏــﻮلﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﭘــﺸﺖ ﺑــﻪ دﻳﻮارﻫــﺎ‪ ،‬روي در روي ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﮔﻨﺒــﺪ را‬ ‫ﺑﺮ ﺷـﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘـﻪاﻧـﺪ‪ .‬ﻏـﻮلﻫـﺎي ﻣﺮﻣـﺮﻳﻦ ﺑـﺮ ﻓـﺮشﻫـﺎي‬ ‫زرﺑﻔــﺖ و اﺑﺮﻳــﺸﻤﻴﻨﻲ ﭘــﺎي ﻧﻬــﺎدهاﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻣﺮﻣﺮﻫــﺎي‬ ‫ﻛـــﻒ ﻣﻌﺒـــﺪ را از ﭼـــﺸﻢ ﭘﻨﻬـــﺎن داﺷـــﺘﻪ‪ .‬در دﺳـــﺖ‬ ‫ﻏــﻮلﻫــﺎ ﺟــﺎمﻫــﺎﺋﻰ زرﻳــﻦ روي ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬و‬ ‫در درونﺷــﺎن ﭼــﻮبﻫــﺎي ﻣﻌﻄــﺮ ﺑــﻪ ﻫــﺰاران رﻧــﮓ در‬ ‫دل ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي آﺗـﺶ ﻣـﻰﺳـﻮزد‪ .‬ﻛﺎﻫﻨـﺎن ﺑـﺎ ﻟﺒـﺎسﻫـﺎي‬ ‫ﺑﻠﻨــﺪ و ﺳــﭙﻴﺪ اﺑﺮﻳــﺸﻤﻴﻦ‪ ،‬ﻣــﺰﻳﻦ ﺑــﻪ ﺑــﺮگ و ﮔــﻞﻫــﺎى‬ ‫‪٢١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻼﺋــﻲرﻧــﮓ‪ ،‬ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﻮي و آن ﺳــﻮي رواﻧﻨــﺪ‪.‬‬ ‫اﺑﺮﻳــﺸﻢ ﺳــﭙﻴﺪ روي ﺑــﺮ ﻓــﺮشﻫــﺎي زرﻳ ـﻦ ﻣــﻰﺳــﺎﻳﺪ و‬ ‫ﻫﻤﻬﻤـــﻪاي ﮔﻨـــﮓ در ﻓـــﻀﺎ ﻣـــﻲﭘﺮاﻛﻨـ ـﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎﻧـ ـﺔ‬ ‫ﻣﻌﺒــﺪ‪ ،‬ﻓــﻮارهﻫــﺎﺋﻲ ﻃﻼﺋ ـﻲ رﻧــﮓ در ﻣﻴﺎﻧــﺔ آبﻧﻤــﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣﺮﻣـــﺮﻳﻦ ﭼـــﺸﻢ در ﭼـــﺸﻢ ﮔﻨﺒـــﺪ دوﺧﺘـــﻪ‪ ،‬ﺳـــﻴﻼن‬ ‫ﻛــﻒآﻟــﻮدي ﭼــﻮن ﻟــﻚﻟــﻚﻫــﺎي ﺳــﭙﻴﺪ در ﻓــﻀﺎي‬ ‫ﻣﻌﺒﺪ ﻣﻲﭘﺮاﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ در ﮔﻮﺷــﺔ ﻣﻌﺒــﺪ ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﭘــﺎي‬ ‫ﻣﺠـــﺴﻤﻪاي ﺗﻜﻴـــﻪ زده‪ .‬ﺧﻨﺠـــﺮي زرﻳـ ـﻦ در ﻏﻼﻓـــﻲ‬ ‫ﭼــﺮﻣﻴﻦ ﺑــﻪ ﻛﻤــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ و ﻫــﺮ ﻳــﻚ از ﭘﺎرﭼــﻪﻫــﺎي‬ ‫رﻧﮕــﺎرﻧﮕﻲ ﻛــﻪ در دﺳــﺖﻫــﺎي ﻛﻮﭼــﻚاش ﮔﺮﻓﺘــﻪ‬ ‫ﺑــﻪ ﻋﻄــﺮي آﻏــﺸﺘﻪ اﺳــﺖ‪ .‬ﮔﻬﮕــﺎه آنﻫــﺎ را ﻣــﻲﺑﻮﻳــﺪ‪،‬‬ ‫و در ﺗﻼءﻟﻮء ﻧـﻮرِ ﺧﻴـﺮهﻛﻨﻨـﺪهاي ﻛـﻪ از ﻓـﺮازِ ﮔﻨﺒـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫درون ﻣﻌﺒــﺪ ﻣــﻰﺧــﺰد ﺑــﻪ آنﻫــﺎ ﻣ ـﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ‬ ‫ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣــﺎدر را ﻣــﻰﺑﻴﻨــﺪ ﻛــﻪ در اﻓﻘــﻰ دور دﺳــﺖ‪ ،‬ﮔــﻮﺋﻰ‬ ‫ﻫـــﺰاران ﻓﺮﺳـ ـﻨﮓ دورﺗـــﺮ‪ ،‬در ﻛﻨـــﺎر ﻣﺠﻤﺮﻫـــﺎﺋﻰ از‬ ‫آﺗـﺶ اﻳــﺴﺘﺎده و ﺑــﺎ ﻛﺎﺳــﻪاي ﮔِﻠـﻴﻦ‪ ،‬ادوﻳــﻪﻫــﺎي ﻣﻌﻄــﺮ‬

‫‪٢٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺮ ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎ ﻣــﻰاﻓــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬از ﺷــﻌﻠﻪاي ﺑــﻪ ﺷــﻌﻠﺔ دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﻣــﻰرود و ﻓــﻀﺎي ﻣﻌﺒــﺪ را ﺑــﻪ ﻫــﺰاران ﻋﻄـﺮِ ﮔﻮﻧــﻪﮔــﻮن‬ ‫ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ از ﺟــﺎي ﺑﺮﻣ ـﻰﺧﻴ ـﺰد‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫ﮔﺎمﻫﺎﺋﻰ ﻟـﺮزان ﭘـﺎي ﺑـﺮ ﻓـﺮشﻫـﺎي زرﻳـﻦ ﻣـﻰﮔـﺬارد‪،‬‬ ‫و آرام آرام ﺑﻪ ﻣﺠﻤﺮﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺣــﺮارت ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي آﺗــﺶ رﺧــﺴﺎر ﮔﺎﺳــﻮژ را ﮔﻠﮕــﻮن‬ ‫ﻛـــﺮده‪ .‬ﻋﻄـــﺮ ﭼـــﻮبﻫـــﺎي ﻣﻌﻄـــﺮ در ﻓـــﻀﺎي ﻣﻌﺒـــﺪ‬ ‫ﭘﺮواﻧ ـﻪوار در ﺣﺮﻛ ـﺖ اﺳــﺖ‪ .‬ﻛﺎﻫﻨــﺎن ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي‬ ‫ﻣــﻰروﻧــﺪ‪ ،‬و زﻳـﺮ ﻟــﺐ ﺑــﻪ آواﺋـﻰ ﺟــﺎدوﺋﻰ ﻧﻐﻤــﻪﻫـﺎﺋﻲ‬ ‫ﻧﺎآﺷـــﻨﺎ ﺳـــﺮ ﻣـــﻲدﻫﻨـــﺪ‪ .‬ﺳـــﺮاﻧﺠﺎم دﺳــﺖِ ﻛﻮﭼـــﻚ‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑـــﺮ داﻣـــﺎن اﺑﺮﻳـــﺸﻤﻴﻦ ﻣـــﺎدر ﻣـــﻰﻧـــﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﻴﻄــﻮنﻫــﺎي ﻃﻼﺋــﻲ دﺳــﺖاش را ﻣــﻲﺧﺮاﺷــﺪ؛ ﺑــﺮ‬ ‫داﻣــﺎن ﻣــﺎدر ﺳــﺨﺖ ﭘﻨﺠــﻪ ﻣــﻰاﻓﻜﻨــﺪ و در ﭘــﻲاش‬ ‫ﻣــﻲرود‪ .‬ﻫــﺮ دو از ﭘﻠﻜــﺎﻧﻲ ﻋــﺮﻳﺾ ﭘــﺎﺋﻴﻦ آﻣــﺪه‪ ،‬از‬ ‫ﻣﻌﺒــﺪ ﺧــﺎرج ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧــﻮر ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﺮ دﻳــﺪﮔﺎن‬ ‫ﮔﺎﺳـﻮژ ﻣــﻰﺗــﺎزد‪ ،‬از آﻓﺘــﺎب روي ﺑــﺮ ﻣــﻰﮔﺮداﻧــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺧﻨــﺪان ﺑــﻪ دﻳــﺪﮔﺎن ﻣــﺎدر ﻣــﻰﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺑﺮﻗــﻰ آﺷــﻨﺎ در‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎن ﻣـــﺎدر دوﻳـــﺪه‪ .‬ﺑﺮﻗـــﻰ ﻛـــﻪ ﻗـــﺮنﻫـــﺎ ﭘـ ـﻴﺶ‬ ‫ﺧــﺎﻣﻮش و ﻓﺮاﻣــﻮش ﺷ ـﺪه ﺑــﻮد‪ .‬ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﻫﻤﻬﻤــﻪاي‬ ‫‪٢٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻋﺠﻴــﺐ از درون ﻣﻌﺒــﺪ ﺑــﻪ ﮔــﻮش ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫روي ﺑﺮﻣـــﻲﮔﺮداﻧـــﺪ‪ ،‬ﻫـــﺰاران ﻛـــﺎﻫﻦ ﺑـــﺎ دﻫـــﺎن‬ ‫ﺧــﻮنآﻟــﻮد ﭼــﻮن ﺳــﻴﻞ از ﭘﻠــﻪﻫــﺎي ﻣﺮﻣــﺮﻳﻦ ﺳــﺮازﻳﺮ‬ ‫ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﺗﺨــﻢ ﭼــﺸﻤﺎنﺷــﺎن ﺑــﻪ ﺳــﭙﻴﺪي ﮔﺮاﺋﻴــﺪه؛‬ ‫اﻧﮕـــﺸﺘﺎن ﺟـ ـﺬام ﮔﺮﻓﺘـــﻪﺷـــﺎن را ﺑـــﻪ ﺳـــﻮي او ﻧـــﺸﺎﻧﻪ‬ ‫رﻓﺘــﻪاﻧــﺪ؛ ﻫﻤــﻪ ﺑــﻪ او ﻣــﻰﻧﮕﺮﻧــﺪ‪ ،‬و ﻫﻤــﻪ ﻳــﻚﺻــﺪا‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ! ﮔﺎﺳﻮژ!‬ ‫اﻧﺒـــﻮه راﻫﺒـــﺎن ﺑـــﺎ ﻗﻬﻘﻬـ ـﻪاي ﻫﻮﻟﻨـــﺎك ﺑـــﻪ ﺳـــﻮي او‬ ‫ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬دﺳـﺖﻫـﺎي ﺟـﺬام ﮔﺮﻓﺘـﻪﺷـﺎن ﺑـﻪ او ﻧﺰدﻳـﻚ‬ ‫و ﻧﺰدﻳـــﻚﺗـــﺮ ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪ .‬ﭼـــﻮبﻫـــﺎﺋﻲ ﻛـــﻪ در‬ ‫آﺗــﺶدانﻫــﺎيﺷــﺎن ﻣــﻰﺳــﻮزد‪ ،‬دﻳﮕــﺮ ﻋﻄــﺮآﮔﻴﻦ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ در ﺗــﺎرﻳﻜﻲ ﻧـﻴﻢﺧﻴـﺰ ﺷــﺪه‪ ،‬ﭘﻠــﻚﻫــﺎياش را‬ ‫ﺑــﻪ آراﻣ ـﻰ ﻣــﻰﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬ﮔــﺎمﻫــﺎﺋﻲ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺑــﺮ ﭘﻠﻜــﺎنِ‬ ‫ﺳــﺮداﺑﻪ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ و ﻃﻨــﻴﻦ ﺻــﺪا در ﮔﻨﺒــﺪِ ﺳــﻴﺎه‬ ‫ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ‪ .‬در ﺳــﺎﻳﻪ روﺷ ـﻦِ درﮔــﺎه اﻃــﺎق‪ ،‬ﺳــﺎﻳﻪاي‬

‫‪٢٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫از ﭘﻠﻜـــﺎن ﺟـــﺪا ﻣـــﻲﺷـــﻮد و ﭼـــﻮن ﻣـــﺎر ﺑـــﻪ درون‬ ‫ﻣﻰﺧـﺰد‪ .‬ﭘﻨﺠـﺔ ﮔﺎﺳـﻮژ ﺑـﺮ ﻗﺒـﻀﺔ ﺷﻤـﺸﻴﺮِ ﺳـﺘﺮگ ﺑـﺎز‬ ‫ﻫﻢ ﻓﺸﺮدهﺗـﺮ ﺷـﺪه‪ .‬وﻟـﻰ ﭘـﻴﺶ از آﻧﻜـﻪ ﺗﻴـﻎِ ﻫﻮﻟﻨـﺎك‬ ‫را ﻓــﺮود آورد‪ ،‬ﺻــﺪاي آﺷــﻨﺎﺋﻲ او را ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺎم ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ‪ ،‬ﮔﺎﺳﻮژ!‬ ‫در ﻣﻴﺎﻧــﺔ ﺧــﻮاب و ﺑﻴــﺪاري ﮔﺎﺳــﻮژ ﺻــﺪاي ﻃﻐــﺮل را‬ ‫ﺑﺎزﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ﭘﻴــﻚ ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﻫﻨــﻮز از ره ﻧﺮﺳ ـﻴﺪه‪ .‬ﻧــﻢ ﻧــﻢ ﺑــﺎران‬ ‫ﺑــﺮ ﺳــﻘﻒِ ﺑﻠﻨــﺪ اﻃــﺎق ﮔــﻮش را ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑـــﺎران ﭘـــﺎﺋﻴﺰي ﻫـــﻮاي ﺳـــﺮداﺑﻪ را ﻧﻤﻨـــﺎك و ﺳـــﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﻛــﺮده‪ .‬ﻃﻐــﺮل در ﺑﺮاﺑــﺮ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻰﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﻧــﻮر‬ ‫ﻧـــﻴﻢﻣـــﺮدهاي ﻛـــﻪ از وراي ﺷـــﺒﻜﺔ ﻓﻠـــﺰي ﺗـــﺎرﻳﻜﻲ‬ ‫ﺳــﺮداﺑﻪ را در ﻧﻮردﻳــﺪه‪ ،‬ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎﺋﻰ ﮔﻨــﮓ از دو ﻣــﺮد‬ ‫ﺑــﺮ دﻳﻮارﻫــﺎ ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﻜﻮت دﻗــﺎﻳﻖ را ﺑــﺎز‬ ‫‪٢٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﻢ ﺳـﻨﮕﻴﻦﺗـﺮ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳﺎﻧـﺪ‪ .‬در ﻧـﻮر ﭘﻴـﻪﺳـﻮز ﭼـﺸﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳـــﺨﺘﻰ راه ﺑـــﻪ ﭼـــﺸﻢ ﻣـــﻲﮔـــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟـــﻲ اﻣـــﻮاج‬ ‫درﺧــﺸﺎن دﻳــﺪﮔﺎن دو ﻣــﺮد ﺗــﺎرﻳﻜﻰ را ﺷــﻜﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬در‬ ‫ﻫــﻢ ﻣــﻲآوﻳــﺰد‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺑــﻪ ﺳــﻜﻮت ﺳــﭙﺮي ﻣــﻲﺷــﻮد‬ ‫ﺗﺎ ﺻﺪاي ﮔﺎﺳﻮژ ﻓﻀﺎ را ﺑﺸﻜﺎﻓﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﺴﻴﺎر راه ﭘﻴﻤﻮدم‪.‬‬ ‫ـ ـ ﻣــﻰداﻧــﺴﺘﻢ ﻛــﻪ ﺧــﻮاﻫﻰ آﻣ ـﺪ‪ .‬ﭘﻴ ـﻚﻫــﺎ ﭘﻴ ـﺎم را ﺑــﺮ‬ ‫ﺻﺨﺮهﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ــ ﻓﻘــﻂ اﺑﻠـﻴﺲ ﻣــﻰﺗﻮاﻧــﺴﺖ ﭼــﺸﻤﺎﻧﻢ را از دﻳـﺪنﺷــﺎن‬ ‫ﺑﺎز دارد‪.‬‬ ‫ـــ دﻳﺮﮔــﺎﻫﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺳــﺮ ﺑــﺮ اﻳــﻦ ﮔﻠــﻴﻢِ ﻧﻤــﻮر‬ ‫ﮔﺬاردهاي؟‬ ‫ـ ﻧﻴﻢ روزي ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ﻟﻤﺤﻪاي ﺳﻜﻮت ﻛﺮده‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ در ﺧﺮمدژ ﭼﻪ ﻣﻰﮔﺬرد؟‬ ‫ﭘﺮﺳــﺶ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻟــﺮزه ﺑــﺮ اﻧــﺪام ﻃﻐــﺮل ﻣــﻲاﻧــﺪازد؛ او‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧـﺮمدژ ﻣـﻲاﻧﺪﻳـﺸﺪ‪ .‬وﻟـﻲ ﭘﺎﺳـﺨﻲ ﺟـﺰ ﺳـﻜﻮت‬

‫‪٢٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﻛــﻒ ﻧــﺪارد‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ ﮔــﻮﺋﻲ ﭘﺎﺳــﺨﻲ ﻧﻤــﻲﺟﻮﻳــﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮِ ﺳــﺘﺮگ را ﺑــﻪ دﻳــﻮارة اﻃــﺎق ﺗﻜﻴــﻪ داده‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫ﺻــــﺪاﺋﻰ ﻛــــﻪ ﻫﻨــــﻮز ﺧــ ـﺴﺘﮕﻰ ﺳــــﻔﺮ ﺷــــﺎداﺑﻰ و‬ ‫ﺳﺮزﻧﺪﮔﻰ را در آن ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﻰﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭼﺮا ﺧﺮمدژ؟‬ ‫ﻃﻐـــﺮل ﺗﺄﻣـــﻞ ﻣـــﻰﻛﻨـــﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳـــﻮژ را ﭼـــﻮن ﻛـــﻒ‬ ‫دﺳـــﺘﺎناش ﻣـــﻰﺷﻨﺎﺳـــﺪ‪ ،‬ﺑﺨـــﻮﺑﻰ ﻣـــﻰداﻧـــﺪ ﭼﮕﻮﻧـــﻪ‬ ‫ﻣﺰاﺣــﻰ ﺑــﻪ ﻣﻮﻗــﻊ ﺧــﺴﺘﮕﻰ ﺳــﻔﺮِ دراز را در او ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﻛــﺸﺖ‪ .‬ﭘــﺲ ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻰ ﻛــﻪ در آن وﺟــﺪ و ﺷــﺎدﻣﺎﻧﻰِ‬ ‫ﺟﻮاﻧﻰ ﻣﻮج ﻣﻲزﻧﺪ ﻣﻰﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ـ ﻧﺠﻴــ ـﺐزادﮔــــﺎنِ ﭘﺎرﺳــــﻰ ﺧــــﺮمدژ را ﺧــــﻮش‬ ‫ﻧﻤﻰﻳﺎﺑﻨﺪ؟‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ﺑﺎ ﻗﻬﻘﻬﻪ ﺑﻪ ﺳﺮداﺑﻪ اﺷﺎره ﻣﻰﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻣﻴﻬﻤﺎنﻧﻮازيﺷﺎن ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ از اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻐــﺮل ﺑــﺎ ﻟﺤﻨــﻰ ﺟــﺪيﺗــﺮ و ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻰ ﻛــﻪ ﺑــﻪ زﻣﺰﻣــﻪ‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ اداﻣﻪ ﻣﻰدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻰ در ﺑﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟـــﻲ ﺧـــﻮد ﻧﻴـــﺰ از ﭘﺎﺳـــﺦاش راﺿـــﻲ ﻧﻴـــﺴﺖ؛ »دو‬ ‫ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر در ﮔﻮﺷــﺔ اﻳــﻦ ﮔــﻮر ﻣــﺘﻌﻔﻦ ﺑــﺮ ﮔﻠﻴﻤــﻰ‬ ‫ﻧﻤــﻮر‪ ،‬در ﻧــﻮر ﭘﻴــﻪﺳــﻮزي ﻛــﻪ از ﻻﺑــﻼي درﺑﭽــﻪاي‬ ‫زﻧــﮓزده ﺑــﺮ آﻧــﺎن ﻣــﻲﺗﺎﺑــﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻫــﻢ ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ‬ ‫ﻧﺸــﺴﺘﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﻣــﺴﻠﻢ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣــﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻤــﻰ ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ‬ ‫در ﻣﻴــﺎن ﺑﺎﺷــﺪ‪ «.‬ﺳــﻜﻮت ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗــﺮ ﺷــﺪه‪.‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﻣــﺮدد ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪» :‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ از او ﺑﺨــﻮاﻫﻢ ﻣــﺮا‬ ‫دﻧﺒــﺎل ﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺑـﻲآﻧﻜــﻪ ﺑﮕــﻮﻳﻢ ﺑــﻪ ﻛﺠــﺎ ﻣــﻰرود؟« ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺎﮔﺎه ﺳﻜﻮت را ﺷﻜﺴﺘﻪ و ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ در راه ﺳﺨﻦ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﻫﻴﭽﮕــﺎه او را اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ ﻣــﺮدد و اﺳــﻴﺮ زﻧﺠﻴــﺮ‬ ‫ﺗﺮدﻳــﺪ ﻧﺪﻳــﺪه ﺑــﻮد‪ .‬وﻟــﻲ او ﻧﻴــﺰ ﺑــﺮ دودﻟــﻲ ﻃﻐــﺮل‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻬﺎده‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٢٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ آري در راه!‬ ‫٭٭٭‬ ‫روﺷـــــﻨﺎﺋﻰ روز ﺳـــــﺎﻳﻪﻫـــــﺎي ﺷـــــﺐ را آرام آرام‬ ‫ﻣ ـﻰﺷــﻮﻳﺪ‪ .‬رﻧــﮓﻫــﺎ از ﭘ ـﺲِ ﺣﺮﻳ ـﺮ ﺷــﺒﻖﮔــﻮن ﺷــﺐ‬ ‫ﺷــﻮخﭼــﺸﻤﻲ آﻏــﺎز ﻛــﺮده‪ ،‬دﻳــﺪﮔﺎن را ﺑــﻪ ﺑــﺎزي‬ ‫ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬ﭘﻴــﺎم روز از ﻻﺑــﻼي آﺟﺮﻫــﺎي ﺳــﻘﻒ و‬ ‫ﺷــﻜﺎف درﺑﭽــﻪﻫــﺎ ﻫﻤﭽــﻮن ﭘﻴـﺸﻘﺮاوﻻن ﺷــﺎديآﻓــﺮﻳﻦ‬ ‫آﻓﺘــــﺎب ﺑــــﻪ درون اﻃــــﺎق ﻧﻤﻨــــﺎك ﻣــــﻰدود‪ .‬دو‬ ‫ﺳﭙﻬـــﺴﺎﻻر آﻣـــﺎدة ﺳـــﻔﺮ ﻣـــﻰﺷـــﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻜﻤـــﻪﻫـــﺎي‬ ‫ﭼـــﺮﻣﻴﻦِ ﺑﻠﻨـــﺪ و ﻧـــﻴﻢ ﺗﻨـــﻪﻫـــﺎﺋﻰ از ﻣﻴﺨﻜﻮﺑـــﻪﻫـــﺎي‬ ‫ﭘــﻮﻻدﻳﻦ ﻣــﻲﭘﻮﺷــﻨﺪ‪ .‬ﺑــﺎﻻﭘﻮشﻫــﺎي ﻧﻤــﺪﻳﻦ ﺑــﻪ رﻧــﮓ‬ ‫ﺧﺎك را ﺑﺎ ﺗـﺴﻤﻪﻫـﺎﺋﻰ از ﭼـﺮم ﺑﺎﻓﺘـﻪ و ﭘـﻮﻻد ﺑـﺮ ﭘﻴﻜـﺮِ‬ ‫ﺧــﻮد ﻣــﻰﭘﻴﭽﻨ ـﺪ‪ .‬و ﺑــﺎ ﮔــﺎمﻫــﺎﺋﻰ ﺳــﻨﮕﻴﻦ از ﭘﻠــﻪﻫــﺎي‬ ‫ﺳﺮداﺑﻪ ﺑـﺎﻻ ﻣـﻲروﻧـﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑـﺮ در‪ ،‬اﺳـﺐﻫـﺎ ﺑـﻪ آواي‬ ‫ﮔــﺎم آﺷــﻨﺎ ﻳ ـﺎل و دمِ ﺑــﻪ رﻗــﺺ آوردهاﻧــﺪ‪ ،‬و ﺑــﻪ اﻣﻴ ـﺪ‬ ‫ﺗﺎﺧﺖ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺻـﺨﺮهﻫـﺎي ﻛُـﺮ ﺑـﻪ آﻫﻨﮕـﻰ ﮔﻨـﮓ ﺳـﻢ‬ ‫ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻣــﻰﻛﻮﺑﻨــﺪ‪ .‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﻧــﺴﻴﻢ ﺻــﺒﺤﮕﺎه‬ ‫ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن ﺳــﻴﻨﻪ ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﻪ دو ﻣــﺮد ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ ،‬ﻳﻜﺒــﺎر‬

‫‪٢٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﻳﮕــﺮ ﻧﮕــﺎه ﮔﺎﺳــﻮژ در ﺗﺎرﻳــﻚروﺷــﻦِ ﺳــﭙﻴﺪهدم ﺑــﺮ‬ ‫ژﻧــﺪهﭘــﻮش ﻣﻴﺨﻜــﻮب ﻣــﻰﺷــﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﺠــﺎي دﻳــﺮوز؛‬ ‫ﺑــﺮ ﻫﻤــﺎن ﺗﺨﺘــﻪ ﺳــﻨﮓ ﻧﺸــﺴﺘﻪ و ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺳــﻮي آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﮔــﻮﺋﻰ ﺑــﻪ ﮔــﻮشِ ﺟــﺎن آواي آﺷــﻨﺎي ﺻــﺒﺤﺪم‬ ‫را ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎﻧﻰ ﻛـﻪ دﻳﮕـﺮ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ دﻳـﺪ دﻧﺒـﺎل ﻣـﻰﻛﻨـﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻐﺮل ﺳﻜﻪاي ﻃﻼ در دﺳﺖ ژﻧﺪهﭘﻮش ﻣﻰﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﻣﺮد ﺳـﻜﻪ را در دﺳـﺘﺎن ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﺑـﺎزي ﻣـﻰﮔﻴـﺮد‪ ،‬آن‬ ‫را ﺑــﻪ زﻳ ـﺮ دﻧــﺪان ﮔــﺬارده و ﺑــﺎ ﻧــﺸﺎﻃﻰ ﻛــﻪ از ﻫــﺰاران‬ ‫ﻓﻐﺎن اﻧﺪوهﺑﺎرﺗﺮ اﺳﺖ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻰزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻃـــﻼ!‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدش ﺑـﻪ ﻧﺎﻟـﻪاي ﮔﻨـﮓ ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﺎن ﻧﺎﻟـﻪاي ﻛـﻪ‬ ‫در ﻟﺤﻈـــﺔ دﻳـــﺪار ﻧﺨـــﺴﺘﻴﻦ ﻟـــﺮزه ﺑـــﺮ اﻧـــﺪامِ ﮔﺎﺳـــﻮژ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘــﻪ ﺑــﻮد؛ ژﻧــﺪهﭘــﻮش ﻃﻼﺋــﻰ را ﻣــﻰﺳــﺘﺎﻳﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﻫﺮﮔــﺰ ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ دﻳ ـﺪ‪» .‬ﻧﺎﺑﻴﻨــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ ﻃــﻼ را‬ ‫ﻣﻰﺳـﺘﺎﻳﺪ و ﻫﻤـﻮاره ﺑـﺮ ﺗﺨﺘـﻪ ﺳـﻨﮕﻲ ﻧﺸـﺴﺘﻪ!« ﮔﺎﺳـﻮژ‬ ‫ﻫﻤﭽــﻮن ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ دﻳــﺪار ﺑــﻪ ﺻــﻮرت ژﻧــﺪهﭘــﻮش ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣﺎﻧـــﺪه‪ .‬در اﻳـ ـﻦ ﭼﻬـــﺮه دردي ﻓﺮﻳـ ـﺎد ﻣـــﻰﻛـــﺸﺪ‪ ،‬و‬

‫‪٣٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺨﺎﻃــﺐ را ﺑــﻪ ﻳ ـﺎري ﻣــﻰﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎدي اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﮔــﻮﺋﻲ ﻫــﺰارهﻫــﺎ در ﮔﻠﻮﮔــﺎه ﺣــﺒﺲ ﺷــﺪه؛ ﻫﺮﮔــﺰ ره‬ ‫ﺑــﻪ ﺑﻴـﺮون ﻧﺒــﺮده‪ .‬ژﻧــﺪهﭘــﻮش ﻫﻤﭽــﻮن ﻣﺘﺮﺳـﻚ ﻓﻘــﻂ‬ ‫ﺗــﺮس ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎن ﻳــﺎر و ﻳــﺎورش ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ؛ ﭼــﻮن‬ ‫ﻣﺘﺮﺳــﻚ ﻣــﻰﺗﺮﺳــﺎﻧﺪ‪ .‬اﻃﺮاﻓﻴــﺎن را ﻣــﻲرﻣﺎﻧــﺪ؛ وﻟــﻰ‬ ‫ﺧﻮب ﻣﻰداﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﭘﺮﻧـﺪة ﻛﻮﭼـﻚ ﻛـﻪ اراده ﻛﻨـﺪ‬ ‫ﺑـــﺮ ﻓـــﺮاز ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎﻳﺶ از ﺳـــﭙﻴﺪهدم ﺗـــﺎ اوجِ ﺷـــﺒﺎﻧﮕﺎه‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﻧﺸــﺴﺖ‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎد ژﻧــﺪهﭘــﻮش در داﻻن ﺗﺎرﻳــﻚ‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺶ ره ﮔـــﻢ ﻛـــﺮده‪ ،‬ﺗـــﻮ ﮔـــﻮﺋﻲ در اﻳـــﻦ‬ ‫ﺻﺒﺤﺪم‪ ،‬ﭼـﺸﻤﺎن ﻓﺮوﻫـﺸﺘﻪاش ﺑـﺎ ﻫـﺮ ﻧـﺴﻴﻢ ﺑـﻪ رﻧﮕـﻰ‬ ‫ﻣــﻲاوﻓﺘــﺪ‪ .‬در ﺣﻔــﺮهﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ از ﭼــﺸﻤﺎن او ﺑــﺎﻗﻲ‬ ‫اﺳــﺖ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ روﺷــﻨﺎﺋﻲ دﻳــﺪﮔﺎن ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﻪ‬ ‫ﺷــﻜﺎرِ ﭼــﺸﻢ ﻣﺨﺎﻃــﺐ ﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕــﺮ ﻫــﻴﭻ ﻧﻴــﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﺎزي ﺑــﻲﻣﻌﻨــﺎي ﺳــﭙﻴﺪي اﺳــﺖ‪ ،‬ﮔــﻮﺋﻰ از ازل در اﻳـﻦ‬ ‫دﻳــﺪﮔﺎن ﻫــﻴﭻ‪ ،‬ﺣﺘــﻰ ﺗﻜــﻪ ﺳــﻨﮕﻰ ﺳــﻴﺎه و ﺑــﻰﺟــﺎن‬ ‫ﺟﺎي ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﻫــﺮ ﺑــﺎر ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺣﻔــﺮهﻫــﺎي ﺧــﺎﻟﻲ از‬ ‫زﻧـــﺪﮔﻲ دﻗﻴـــﻖ ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪ ،‬در ﻋﻤـــﻖ دﻳــﺪﮔﺎﻧﻰ ﻛـــﻪ‬ ‫دﻳﮕــﺮ وﺟــﻮد ﻧــﺪارد‪ ،‬دوﺑــﺎره زﻧــﺪﮔﻲ را ﺑــﺎز ﻣــﻰﺑﻴﻨــﺪ‪.‬‬ ‫‪٣١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در دﻳــﺪﮔﺎن ﺗﺎرﻳــﻚ ژﻧــﺪهﭘــﻮش ﻧــﻮري اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫درﺧﺸـــﺸﻰ ﺗﻨـــﺪ و ﺟﺎﻧﻜـــﺎه دارد‪ .‬ﮔﺎﺳـــﻮژ ﻫﻤﭽﻨـــﺎن‬ ‫ﻣــﺴﺤﻮر‪ ،‬ﺑــﻪ ﺣﻔــﺮهﻫــﺎي ﺟــﺎدوﺋﻲ ﭼــﺸﻤﺎنِ ژﻧــﺪهﭘــﻮش‬ ‫ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه‪ ،‬ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﻟــﺮزة ﺗﻨــﺪي ﺑــﺮ اﻧــﺪاماش‬ ‫ﻓــﺮو ﻣــﻰاﻓﺘــﺪ؛ ﮔــﻮﺋﻲ دو ﻧﮕــﺎه ﺑــﺎ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﮔﻼوﻳ ـﺰ‬ ‫ﺷـــﺪه ﺑﺎﺷـــﻨﺪ‪ .‬ﭼـــﺸﻤﺎن ﻧﺎﺑﻴﻨـــﺎ در ﭼـــﺸﻤﺎن او ﺧﻴـ ـﺮه‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪه؛ از ﺗــﺎرﻳﻜﻲﻫــﺎ ﺑــﺮاياش ﻗــﺼﻪﻫــﺎ ﻣــﻰﮔﻮﻳــﺪ‪.‬‬ ‫از ﻗﻌــﺮ ﭼــﺎﻫﻰ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ را ﺑــﻪ آن راﻫــﻰ‬ ‫ﻧﻴـ ـﺴﺖ‪ .‬از ﻧﮕـــﺎﻫﻰ ﻣـــﻲﮔﻮﻳـــﺪ ﺑـــﻪ ﺳـ ـﻴﺎﻫﻰ ﺷـــﺎﻫﭙﺮِ‬ ‫ﺷـــﺎﻫﻴﻦ و ﺗﻴﺰﺗـــﺎﺑﻰِ ﭘـــﺮواز ﻳـــﻚ ﻋﻘـــﺎب‪ .‬ﮔﺎﺳـــﻮژ‬ ‫ﻫﺮاﺳﺎن روي ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫دو ﺳـــﻮار ﻟﮕـــﺎم ﺑـــﺮ ﻛـــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑـــﻪ داﻣﻨـــﻪﻫـــﺎي ﻛُـــﺮ‬ ‫ﻣــﻰﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬ژﻧــﺪهﭘــﻮش از ﺟــﺎي ﺑــﺮﺧﺎﺳــﺘﻪ‪ ،‬راﻫﻨﻤــﺎ و‬ ‫ﻧــﺪﻳﻢاش‪ ،‬ﭼﻮﺑﺪﺳــﺖ ﻛﻮﭼــﻚ را ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﻮي و‬ ‫آن ﺳـــﻮي ﻣـــﻲدواﻧـــﺪ و آرام آرام‪ ،‬ﺑـــﻪ ﻧﺮﻣـــﻰ ﻳـــﻚ‬ ‫اﻓﻌــﻲ در ﻋﻤــﻖ ﻛﻮﭼــﻪﻫــﺎي ﺧــﺎك ﮔﺮﻓﺘــﻪ از دﻳــﺪ‬ ‫ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫‪٣٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼﻨــﺪ ﺻــﺪ ﮔــﺎم ﺧــﺎرج از دروازة ﺷــﺮﻗﻲ ﺧــﺮمدژ‪ ،‬در‬ ‫داﻣــﺎن ﺗﭙــﻪ ﻣﺎﻫﻮرﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ ﺑــﻪ ارﺗﻔﺎﻋــﺎت‬ ‫ﻣــﻲﭘﻴﻮﻧــﺪد‪ ،‬ﺧﺮاﺑــﻪاي از اﺳــﺘﻮاﻧﻪﻫــﺎي دودﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺳــﺮ‬ ‫ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﺑــﺮده؛ وﻳﺮاﻧــﻪاي اﺳــﺖ ﻛــﻪ از درون ﺗــﻞ‬ ‫ﺧـــــﺎﻛﻲ ﻛﺒـــــﻮد ﺳـــــﺮ ﺑﻴـــــﺮون آورده‪ ،‬و ﭼﻬـــــﺮة‬ ‫ﻫﻮﻟﻨــﺎكاش را در ﺳــﺎﻳﺔ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﻋﻈــﻴﻢ ﺑــﻪ ﻫــﺮ‬ ‫ﺳـــﻮي دواﻧـــﺪه‪ .‬آﺟﺮﻫـــﺎي دودزده و دﻳـــﻮارهﻫـــﺎي‬ ‫ﻧــﻴﻢﻓﺮورﻳﺨﺘــﻪاش آﻧﭽﻨــﺎن ﺑــﺮ ﺑﻴﻨﻨــﺪه ﻣــﻲﺗــﺎزد ﻛــﻪ ﺗــﻮ‬ ‫ﮔــﻮﺋﻲ از دﻳﺮﺑــﺎز ﺳــﻴﻠﻲ از دﺷــﻨﺎم در ﭼﻬــﺮهاش ﭘﻨﻬــﺎن‬ ‫داﺷـــﺘﻪ‪ .‬ﻣﺮدﻣـــﺎن اﻳـــﻦ وﻳﺮاﻧـــﻪ را ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮاي دژ‬ ‫ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪ ،‬و وﺣــﺸﺘﻲ ﮔﻨــﮓ از آن در دل دارﻧــﺪ‪.‬‬ ‫در اﺳــﻄﻮرهﻫــﺎ اﻳــﻦ ﺑﻨــﺎ ﻳﺎدﮔــﺎر ﭘﻴــﺮوزي ﺟﻤــﺸﻴﺪ ﺷــﺎه‬ ‫ﺑــﺮ دﻳــﻮان اﺳــﺖ‪ .‬اﺳــﻄﻮرهﻫــﺎ ﭼﻨــﻴﻦ ﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻛــﻪ در‬ ‫ﻫﻔﺘﻤـــﻴﻦ روز ﭘﺎدﺷـــﺎﻫﻲ ﺟﻤـــﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺳـــﺮداري ﭘﻴـــﺮوز‬ ‫ﻧــﺎم‪ ،‬ﺑــﺎ ﻧﻴــﺰهاي زرﻳــﻦ ﺑــﺮ دﻳــﻮاﻧﻲ ﻛــﻪ دژ را ﻣــﺴﺨﺮ‬ ‫ﻛــﺮده ﺑﻮدﻧــﺪ ﺗﺎﺧــﺖ و آﻧــﺎن را ﺗــﺎ اﺑــﺪ از ﺧــﺮمدژ ﺑــﻪ‬ ‫رﻳﮕﺰارﻫـــﺎي ﻣﻐﻮﻟـــﺴﺘﺎن ﻛﻮﭼﺎﻧـــﺪ‪ .‬وﻟـــﻲ ﺳﺮﮔﺬﺷـــﺖ‬ ‫ﺗــﺎرﻳﺨﻲ اﻳــﻦ ﺑﻨــﺎ ﻛــﻪ ﭘــﺎي ﺑــﺮ ﺻــﺨﺮه دارد و ﺳــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫آﺳــﻤﺎن ﻣــﻲﺳــﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺣﻜﺎﻳــﺖ دﻳﮕــﺮي اﺳــﺖ‪ .‬وﻳﺮاﻧــﻪ‪،‬‬ ‫‪٣٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﺎم دِژ را از ﺗــﺎرﻳﺦ ﺑــﻪ ﻋﺎرﻳ ـﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﺳــﺪهﻫــﺎ ﭘ ـﻴﺶ‬ ‫در اﻳ ـﻦ ﻣﻜــﺎن ﻓﺮﻣــﺎن ﺑﺮﭘــﺎﺋﻲ دژي ﻋﻈ ـﻴﻢ ﺻــﺎدر ﺷــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨــﺎي دژ ﻃــﻲ دﻫــﻪﻫــﺎ ﺣﻤــﻼت اﻗــﻮام ﻣﻬــﺎﺟﻢ‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﺗــﺪرﻳﺞ ﻓﺮورﻳﺨــﺖ و ﻋﺎﻗﺒــﺖ از ﻣﻴــﺎن ﺧﺮاﺑــﻪﻫــﺎياش‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاي دِژ ﺳــﺮ ﺑــﺮآورد‪ .‬ﻧــﺰد ﻋــﻮام ﺳﺮﮔﺬﺷــﺖ‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑــﺎ داﺳــﺘﺎنﻫــﺎﺋﻲ ﻫﻮﻟﻨــﺎك ﻫﻤــﺮاه ﺷــﺪه‪ ،‬از‬ ‫ﺷـــﮕﻔﺘﻲ داﻻنﻫـــﺎي ﺗﻮدرﺗـــﻮ و ﭼـــﺎهﻫـــﺎ و ﻏﺎرﻫـــﺎي‬ ‫ﭘﺮﺷﻤﺎرش داﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎنﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳــــﺎﻛﻨﺎن اﻳــــﻦ ﻛﺎرواﻧــــﺴﺮا را زﻧــــﺪاﻧﻴﺎن ﻓــــﺮاري‪،‬‬ ‫وﻟﮕـــــــﺮدان‪ ،‬ﺧﻮدﻓﺮوﺷـــــــﺎن‪ ،‬دﻻﻻن ﻣﺤﺒـــــــﺖ‪،‬‬ ‫ﻗﻤﺎرﺑــــــﺎزان و رِﻧــــــﺪان ﺗــــــﺸﻜﻴﻞ ﻣــــ ـﻲدﻫﻨــــــﺪ‪.‬‬ ‫ژﻧــﺪهﭘــﻮشﻫــﺎﺋﻰ ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﺟﻬــﺎن واﻻ ﻛــﺎري ﻧﺪارﻧــﺪ‪ .‬در‬ ‫دﻧﻴــﺎي آﻧــﺎن ﻓﺮﻫﻨــﮓ و ﻫﻨــﺮ‪ ،‬ﺟﻨــﮓ و دﻻوري ﻫﻤــﻪ‬ ‫ﭼﻴــﺰ ﺑــﻲﻣﻌﻨﺎﺳــﺖ؛ زﻧــﺪﮔﻲﺷــﺎن ﺟــﺰ آوﻳﺨــﺘﻦ از‬ ‫رﻳ ـﺴﻤﺎنﻫــﺎي ﻓﺮﺳــﻮده ﻧﻴــﺴﺖ؛ زﻳــﺴﺘﻰ زاﻟــﻮوار ﻛــﻪ‬ ‫ﻣـــﻲﺑﺎﻳـــﺪ ﺑـــﻪ آﺧـــﺮ رﺳـــﺎﻧﺪ‪ .‬دژﻧـــﺸﻴﻨﺎن ﺑـــﻪ آﻫﻨـــﮓ‬ ‫ﺟﻨﺎﻳـﺖ‪ ،‬ﻃــﺮاري و ﺷــﻘﺎوت روز ﺑــﻪ ﺷــﺐ ﻣــﻲرﺳــﺎﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫و ﻣﺮدﻣــﺎن اﻳــﻦ دﻳــﺎر آﻧــﺎن را ﻧﻔﺮﻳﻨﻴــﺎن ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪.‬‬

‫‪٣٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻔﺮﻳﻨﻴـﺎﻧﻲ ﻛــﻪ در ﻣﺨﺮوﺑـﻪﻫــﺎي دژ ﭘﻨــﺎه ﻣـﻲﺟﻮﻳﻨــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫دردِ ﺗﻨﻬــــﺎﺋﻰ در ﺟﻬــــﺎنِ ﻧﻴــ ـﻚﺑﺨﺘــــﺎن را در ﺟﻤــــﻊ‬ ‫دوزﺧﻴﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻰ ﺳﭙﺎرﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺬﺷـــﺖ زﻣـــﺎن ﺑـــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ دﻳـــﻮارهﻫـــﺎي اﻳـــﻦ ﺧﺮاﺑـــﻪ‬ ‫ﺳــﻮراخﻫــﺎﺋﻰ ﺣﻔــﺮ ﻧﻤــﻮده ﻛــﻪ ﻓــﺮاخﺗــﺮﻳﻦﺷــﺎن درب‬ ‫ورودي ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﺳﺮاﺷــﻴﺒﻰ ﺗﻨــﺪ و ﻧﻤــﻮر‬ ‫ﻣﻴﻬﻤـــﺎنِ دژ را از درب ﺗـــﺎ ﺻـــﺤﻦ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا ﻛـــﻪ‬ ‫ﺳـــﻘﻔﻲ ﻛﻮﺗـــﺎه دارد رﻫﻨﻤـ ـﻮن ﻣـ ـﻲﺷـــﻮد‪ .‬در ﻣﻴﺎﻧـ ـﺔ‬ ‫ﺻــﺤﻦ‪ ،‬ﭼــﺎلِ ﻋﻤﻴﻘــﻰ ﻣﻤﻠــﻮ از ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮ‪ ،‬ذﻏــﺎل و‬ ‫ﭼــﻮب ﻧ ـﻴﻢﺳــﻮﺧﺘﻪ اﺟــﺎق ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاﺳﺖ‪ .‬در ﮔﻮﺷــﻪ‬ ‫و ﻛﻨــﺎر اﺟــﺎق‪ ،‬ﻇــﺮوف ﻣــﺴﻴﻦ و ﮔﻠــﻴﻦ‪ ،‬ﻗــﻮريﻫــﺎ و‬ ‫ﻛﺎﺳــﻪﻫــﺎي ﻣﺘﻌــﺪدي ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣــﻲآﻳــﺪ ﻛــﻪ راﻳﺤــﺔ‬ ‫ﺗﻨـــﺪي از آﻧـــﺎن ﺑـــﻪ ﻣـــﺸﺎم ﻣـــﻲرﺳـ ـﺪ‪ .‬ﺻـــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن‪،‬‬ ‫ﺗﺎرﻫــﺎي ﻃﻼﺋــﻲ ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب‪ ،‬از ﭼﻨــﺪ روزﻧــﺔ ﭘﻨﻬــﺎن‬ ‫ﭘﺎي ﺑـﻪ درون ﻣـﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﻣـﻲﮔـﺬارد؛ ﺑـﻪ ﺳـﻮي اﺟـﺎق‬ ‫و اﻃــﺮاف آن ﻣــﻲدود‪ ،‬وﻟــﻰ ﭘــﻴﺶ از آﻧﻜــﻪ ﺑــﻪ زﻣــﻴﻦ‬ ‫و دﻳــﻮارهﻫــﺎ ﺑﺮﺳــﺪ‪ ،‬آرام آرام ﺟــﺎن ﻣــﻲﺑــﺎزد‪ .‬در‬ ‫اﻃــــﺮاف اﺟــــﺎق و در ﻛﻨــــﺎر دﻳــ ـﻮارهﻫــــﺎ‪ ،‬ﺗﺨﺘــــﻪ‬

‫‪٣٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻨﮓﻫــﺎﺋﻲ ﻣﻔــﺮوش ﺑــﻪ ﺣــﺼﻴﺮﻫﺎي ﻫﺰارﭘــﺎره ﻣﺤــﻞ‬ ‫اﺳــﺘﺮاﺣﺖ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧــﺎن دژ ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﺻــﺎﺣﺐ‬ ‫ﻣـــﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻳــﺎ ﻛـــﺴﻰ ﻛـــﻪ ﺧـــﻮد را ﺻـــﺎﺣﺐ اﻳــﻦ‬ ‫وﻳﺮاﻧ ـﺴﺮا ﻣــﻲداﻧــﺪ ﭘﻴﺮﻣــﺮدي اﺳــﺖ ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ و ﻛﻬﻨــﺴﺎل‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺎﭼﻮ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻛـــﺴﻰ ﻧﻤـ ـﻲداﻧـــﺪ ﺧـــﺎﭼﻮ از ﻛﺠـــﺎ آﻣـ ـﺪه‪ ،‬و ﭼـــﺮا‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﻣﻠِــﻚ اوﺳــﺖ‪ .‬در ﺧــﺮمدژ داﺳــﺘﺎنﻫــﺎي‬ ‫زﻳ ـﺎدي از ﺧــﺎﭼﻮ ﺑــﺮ زﺑــﺎنﻫــﺎ ﺟــﺎري اﺳــﺖ‪ .‬ﮔﺮوﻫــﻰ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧــﺪ ﻛــﻪ وي ﺑــﻴﺶ از دو ﻫــﺰار ﺳــﺎل ﻋﻤــﺮ دارد‪،‬‬ ‫و ﻫﻴﭽﮕـــﺎه ﻧﺨﻮاﻫـــﺪ ﻣـــﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧـــﻰ ﭘـــﺎي را ﻓﺮاﺗـــﺮ‬ ‫ﮔـــﺬارده ﺑـــﻪ ﭼﺎﻟـــﻪآب ﻛﺎرواﻧـ ـﺴﺮا ﻛـــﻪ آباﻧﺒـــﺎر دژ‬ ‫ﺳــﺎﺑﻖ ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر ﻣــﻲرود ﺧﻮاﺻــﻲ ﺟــﺎدوﺋﻰ ﻧــﺴﺒﺖ‬ ‫ﻣ ـﻲدﻫﻨــﺪ‪ .‬در ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاﻫﺎي ﻓــﻼتﺑﻠﻨــﺪ‪ ،‬ﻧﻘــﺎﻻن از‬ ‫ﻧﻘـــﺶ ﺧـــﺎﭼﻮ در ﻣـــﺮگ اﺳـــﻜﻨﺪر ﻣﻘـــﺪوﻧﻲ ﭼﻨـــﻴﻦ‬ ‫ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـــ زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﻣﻘــﺪوﻧﻲ ﻣﻠﻌــﻮن ﭘــﺎي در ﮔــﺬرﮔﺎه ﻛُــﺮ‬ ‫ﮔـــﺬارد‪ ،‬ﺧـــﺎﭼﻮ درب ﭼﺎﻟـــﻪ آب را ﮔـــﻞ ﮔﺮﻓـــﺖ و‬ ‫ﺑــﻪ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﭘــﺎرتﻫــﺎ ﮔﺮﻳﺨــﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻨــﺴﺎن ﺑــﻮد ﻛــﻪ‬ ‫‪٣٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳــﻜﻨﺪر در ﺟــﺴﺘﺠﻮي اﻛــﺴﻴﺮ ﻋﻤــﺮ ﺟــﺎودان ﺑــﻪ ﻫﻨــﺪ‬ ‫ﺷﺘﺎﻓﺖ و ﺟﺎﻧﺴﭙﺮد‪.‬‬ ‫وﻟـــﻲ اﻓـــﺴﺎﻧﺔ ﺧـــﺎﭼﻮ ﭘـــﺎي از اﺳـــﻄﻮرهﻫـــﺎ ﻓﺮاﺗـــﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔـﺬارد‪ .‬ﺧـﺎﭼﻮ ﻳـﻚ ﺟﺎﻣـﺔ ﺗـﺎرﻳﺨﻰ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫـﺮ‬ ‫از ﮔـــﺎه ﻣﻮﺟـــﻮدي ﻓﻨﺎﭘـــﺬﻳﺮ ﻧﺪاﻧـــﺴﺘﻪ و ﻧﺎﺧﻮاﺳـــﺘﻪ ﺗـــﺎ‬ ‫واﭘـــﺴﻴﻦ دﻗـــﺎﻳﻖ ﺑـــﺮ ﺗـــﻦ ﺧﻮاﻫـــﺪ ﻛـــﺮد‪ .‬ﺟـــﺎﺋﻰ در‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷـــﺖ ﻛـــﺴﻰ روزي ﻧﻮﺷـــﺘﻪاﻧـــﺪ‪» :‬ﺗـــﻮ ﺧـــﺎﭼﻮي‬ ‫ﺑﻌــﺪي ﺧــﻮاﻫﻰ ﺑــﻮد!« در ﻗــﺼﻪﻫــﺎ از او ﻧــﺎم ﻣ ـﻲﺑﺮﻧــﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳـــﻴﺎﻫﻰ ﺷـــﺐ ﻛﻮدﻛـــﺎن ﻧﺎﻓﺮﻣـــﺎن را از ﺳـــﺎﻳﻪاش‬ ‫ﻣـﻲﺗﺮﺳــﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎﻏﻴـﺎن و ﻃــﺮاران ﺑــﺎ اﻓﺘﺨــﺎر ﻧــﺎم او را ﺑــﺮ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ آﻏــﺎزﻳﻦ روزﻫــﺎي ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬در داﻣﻨــﺔ ﻛُــﺮ‪،‬‬ ‫ﺧـــﺎﭼﻮي ﻣـــﺎ ﭘﻴـــﺮي ﺗﻨﻮﻣﻨـــﺪ اﺳـــﺖ‪ .‬از اﻓـــﺴﺎﻧﻪ و‬ ‫اﺳــﻄﻮره ﺑــﻰﻧﻴــﺎز‪ ،‬از ﺧﺎﻧــﻪ و ﻛﺎﺷــﺎﻧﻪ ﺑــﻰﺧﺒــﺮ‪ .‬ﺑــﺎ‬ ‫ﺻـــﺪاﺋﻲ ﻛـــﻪ ﻧـــﺪاي ﮔُــﺮاز را ﻣﺎﻧـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﻪ درﺷـــﺘﻲ دو‬ ‫ﻛــــﻮهﻧــــﺸﻴﻦ را ﻛــــﻪ ﻫــــﺎجوواج در ﻛﻨــــﺎر اﺟــــﺎق‬ ‫ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ اﻳﺴﺘﺎدهاﻧﺪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٣٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ؟‬ ‫ﻳﻜــﻰ از ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻨﺎن از درون ﻛﻴــﺴﻪاي ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻛﻤــﺮ‬ ‫ﺑــﺴﺘﻪ ﻛﺒــﻮﺗﺮ ﻛﻮﭼــﻚ و ﺳــﭙﻴﺪي ﺑﻴــﺮون ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻴــﻮانِ اﺳــﻴﺮ اﻧــﺪك ﺗﻘﻼﺋــﻰ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ و آﻧﮕــﺎه ﻛــﻪ‬ ‫ﭘﻨﺠــﻪ ﺑــﺮ اﻧــﺪاماش ﻣﺤﻜــﻢﺗــﺮ ﻣـﻲﺷــﻮد آرام ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻮهﻧﺸﻴﻦ ﺑﺎ ﻟﻬﺠﻪاي ﻧﺎﻣﺄﻧﻮس ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺧﺮﻣﻬﺮه دارد!‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎن ﺧــﺎﭼﻮ در ﺳــﺎﻳﻪروﺷــﻦ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑــﻪ ﭘــﺎي‬ ‫ﻛﺒــﻮﺗﺮ اﺳــﻴﺮ ﺧﻴ ـﺮه ﻣ ـﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﺧﺮﻣﻬــﺮهاي ﺑــﺰرگ ﺑ ـﻪ‬ ‫ﭘـــﺎي ﺣﻴـــﻮان ﺑـــﺴﺘﻪاﻧـــﺪ‪ .‬ﺧـــﺎﭼﻮ ﺑـــﺎ ﺻـــﺪاﺋﻰ ﺧﻔـــﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻳﺎﭘﺎ ﻫﻨﻮز ﻧﻴﺎﻣﺪه‪.‬‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﭘــﺎي ﭘــﻴﺶ ﮔــﺬارده‪ ،‬ﻛﺒــﻮﺗﺮ را از ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻦ‬ ‫ﻣــﻲﮔﻴــﺮد و در دﻫﺎﻧــﺔ ﻳﻜــﻲ از ﻏﺎرﻫــﺎ از ﻧﻈــﺮ ﭘﻨﻬــﺎن‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬دو ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻦ ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦﻫــﺎي ﮔﻮﺳــﭙﻨﺪي‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﺷــﺎن را ﺑــﺮ دوش ﻣﺤﻜــﻢﺗــﺮ ﻣ ـﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬رﻃﻮﺑــﺖ و‬ ‫‪٣٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﺮﻣﺎي دژ ﺑــﺮاي آﻧــﺎن ﻧﺎآﺷــﻨﺎ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬ﭼﻤــﺎقﻫــﺎي‬ ‫ﮔــﺮهدارﺷــﺎن را ﺑــﻪ دﻳــﻮارهﻫــﺎ ﺗﻜﻴــﻪ داده‪ ،‬آرام آرام‬ ‫ﺑــﺮ ﺗﺨﺘــﻪ ﺳــﻨﮓﻫــﺎي ﻣﻔــﺮوش ﻣ ـﻲﺧﺰﻧــﺪ‪ .‬ﭼﻜــﻪﻫــﺎي‬ ‫آب ﻛـــﻪ از دﻳــﻮارة ﭼﺎﻟـــﻪآب ﺑــﻪ درون ﺣﻮﺿـــﭽﻪاي‬ ‫در ﻋﻤــﻖ ﭼــﺎه ﺳــﻘﻮط ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬــﺎ ﻣﻮﺳــﻴﻘﻲاي‬ ‫اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﺳـــﻜﻮت دژ را ﻣـ ـﻲﺷـــﻜﻨﺪ‪ .‬دو ﻣﻴﻬﻤـــﺎن‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮ ﺳـﻜﻮﻫﺎي اﻃـﺮاف ﺑـﺎ ﻻﻻﺋـﻰ ﭼـﻮبﻫـﺎﺋﻲ‬ ‫ﻛــﻪ در آﺗــﺶ اﺟــﺎق ﻣـﻲﺳــﻮزد‪ ،‬ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﻟﺤــﺎفﻫــﺎﺋﻲ‬ ‫ﻫﺰارﭘﺎره ﺧﻔﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﻈــﺎر دو ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻦ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺑــﻪ ﻃــﻮل ﻣــﻲاﻧﺠﺎﻣــﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺪاي ﭘـﺎي اﺳـﺒﻲ از دور ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣـﻲرﺳـﺪ‪ .‬اﺳـﺐ‬ ‫ﻧــــﺰد ﻣﻴﻬﻤﺎﻧــــﺎن دژ ﺑــــﻪ ﻣﻌﻨــــﺎي ﻃﻼﺳــــﺖ‪ .‬اﮔــــﺮ‬ ‫ﺳــﻮارﻛﺎري از اﻳــﻦ ﻣﺤــﻞ ﮔــﺬر ﻛﻨــﺪ ﻧــﻪ ﻓﻘــﻂ اﺳــﺐ‬ ‫ﻛــﻪ ﺟــﺎناش را ﻧﻴــﺰ در ﻗﻤــﺎر ﺑــﺎ رِﻧــﺪان ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑﺎﺧــﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﻬﻤﺎﻧــﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﺗــﺎ آن ﻟﺤﻈــﻪ ﺑــﺮ ﺳــﻜﻮﻫﺎ ﭼــﻮن ﺟــﺴﺪ‬ ‫ﺑـــﻰﺟـــﺎن ﻓـــﺮو اﻓﺘـــﺎده ﺑﻮدﻧـــﺪ‪ ،‬ﻧـــﻴﻢ ﺧﻴـــﺰ ﺷـــﺪه ﺑـــﺎ‬ ‫ﻛﻨﺠﻜــﺎوي ﭼــﺸﻢ ﻣ ـﻲﮔــﺸﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ ﻋﻄــﺮ ﻃــﻼ‬

‫‪٣٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﺮﻣــﺎ در ﺧــﻮنﺷــﺎن دواﻧــﺪه ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ ﻧﻌــﺮة ﺧــﺎﭼﻮ‬ ‫ﺑﺮ ﺟﺎي ﺧﺸﻚﺷﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻤﻴﺮﻳﺪ!‬ ‫ﻣﻴﻬﻤﺎﻧــﺎن ﺑــﺎ ﻣﻔﻬــﻮم اﻳــﻦ ﻓﺮﻣــﺎن آﺷــﻨﺎياﻧــﺪ‪» :‬اﮔــﺮ از‬ ‫ﺟــﺎي ﺑﺠﻨﺒﻴ ـﺪ ﺳــﺮ از ﭘﻴﻜﺮﺗــﺎن ﺟــﺪا ﻣــﻰﻛــﻨﻢ‪ «.‬ﻫــﺮ دو‬ ‫ﻣﻴﻬﻤــﺎن ﺳــﺮ ﺑــﺮ ﺑــﺎﻟﻴﻦ ﮔــﺬارده‪ ،‬ﻟﺤــﺎفﻫــﺎ را ﺑــﺮ ﺳــﺮ‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺸﻨﺪ ﺗــﺎ ﺧــﺎﭼﻮ ﻣﻄﻤــﺌﻦ ﺷــﻮد ﻛــﻪ ﺣﺘــﻰ ﺑــﺮاي‬ ‫روﻳــﺖ ﺳــﻴﻤﺎي ﺳــﻮارﻛﺎر ﺳــﺮ ﺑــﺮ ﻧﺨﻮاﻫﻨــﺪ داﺷــﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻮﺑـــﻪﻫـــﺎي ﺳـــﻢ اﺳـــﺐ ﺑـــﺮ در ورودي ﺧـــﺎﻣﻮش‬ ‫ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪ .‬ﺧـــﺎﭼﻮ دوان دوان از ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا ﺧـــﺎرج‬ ‫ﺷـــﺪه‪ ،‬ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻲ ﺑﻌـــﺪ ﻫﻤـــﺮاه ﺑـــﺎ ﻣـــﺮد دﻳﮕـــﺮي ﺑـــﺎز‬ ‫ﻣﻰﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘﺎ ﻣﺮد ﻣﻴﺎﻧـﺴﺎﻟﻰ اﺳـﺖ‪ .‬ﭼﻜﻤـﻪﻫـﺎﺋﻰ ﺑﻠﻨـﺪ و ﺑـﺮاق ﺑـﻪ‬ ‫ﭘــﺎي دارد‪ .‬دﺳــﺘﺎرِ ﺳــﭙﻴﺪ و ﻛــﻮﭼﻜﻰ ﺑــﻪ ﺳــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ ﻛــﻪ‬ ‫زرﻋــﻰ از آن ﺑــﻪ ﺷــﻴﻮة ﺻﺤﺮاﻧــﺸﻴﻨﺎن ﺑــﺮ ﭘــﺸﺘﺶ ﺗــﺎ‬ ‫ﻛﻤﺮ آوﻳـﺰان اﺳـﺖ‪ .‬ﭘﻮﺳـﺘﻴﻦ ﻛﻬـﺮ و ﻛﻮﺗـﺎه اﻓﻐـﺎﻧﻰ ﺑـﻪ‬ ‫ﺗــﻦ ﻛــﺮده و اﻧﺘﻬــﺎي ﺷــﻠﻮار ﻣﻠﻴﻠــﻪدوزي ﮔــﺸﺎدش در‬

‫‪٤٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎ ﭘﻨﻬــﺎن ﺷــﺪه‪ .‬آداب و ﺣﺮﻛــﺎﺗﺶ ﺧﻴﻠــﻰ‬ ‫زود او را در ﻣﻴــﺎن ﻧﻈﺎﻣﻴــﺎن ﺟــﺎي ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﻫﻴﻜــﻞ‬ ‫ﻇﺮﻳــﻒ و ﻛــﻮﭼﻜﻰ دارد وﻟــﻰ ﭼــﺸﻤﺎن آﻣﻮﺧﺘــﻪ در‬ ‫ﭘــﺲ اﻳــﻦ ﻇﺮاﻓــﺖ و ﺷــﻜﻨﻨﺪﮔﻰ ﺗــﻮان ﺟﻨﮕــﺎورياش‬ ‫را ﺗــﺸﺨﻴﺺ ﻣــﻲدﻫ ـﺪ‪ .‬ﺧــﺎﭼﻮ ﺑــﺎ آن ﻋﻈﻤــﺖ و ﻫﻴﺒــﺖ‬ ‫در ﺑﺮاﺑـــﺮ اﻳــﻦ ﻣـــﺮد ﻛـــﻮدك ﺟ‪‬ﺜـــﻪ دﺳـــﺖ ﺑـــﻪ ﺳـــﻴﻨﻪ‬ ‫اﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻰ ﮔﺮﻓﺘــﻪ دو ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻦ را‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻛﺒﻮﺗﺮ دارﻳﺪ؟‬ ‫ﻳﻜــﻰ از ﻛــﻮه ﻧــﺸﻴﻨﺎن دﺳــﺖ ﺑــﻪ درون ﻛﻴـﺴﻪاي ﻛــﻪ ﺑــﺮ‬ ‫ﻛﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻣـﻲﺑـﺮد و اﻳﻨﺒـﺎر ﻛﺒـﻮﺗﺮي ﺳـﻴﺎه رﻧـﮓ ﺑﻴـﺮون‬ ‫ﻣـ ـﻲﻛـــﺸﺪ‪ .‬ﻳﺎﭘـــﺎ ﺷـــﺎﻫﻴﻦوار ﭘﺮﻧـــﺪه را از دﺳـــﺖ او‬ ‫ﻣـــــﻰرﺑﺎﻳــــﺪ و در ﻣﻘﺎﺑـــــﻞ ﭼـــــﺸﻤﺎن ﺣﻴــــﺮت زدة‬ ‫ﻛـﻮهﻧـﺸﻴﻨﺎن ﺣﻠﻘـﻪاي ﻃﻼﺋـﻰ ﺑــﺮ ﭘـﺎي ﭘﺮﻧـﺪه ﻣـﻰﻧــﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﮕـــﺎه ﺑـــﻪ ﻫﻤـــﺮاه ﺧـــﺎﭼﻮ دوان دوان از ﻗﻬـــﻮهﺧﺎﻧـــﻪ‬ ‫ﺑﻴــﺮون ﻣــﻰرود‪ .‬دﻗــﺎﻳﻘﻰ ﺑﻌــﺪ ﻛﻮﺑــﺔ ﺳــﻢ اﺳــﺒﻰ ﺑــﻪ‬ ‫ﮔـــﻮش ﻣـــﻰرﺳـــﺪ ﻛـــﻪ دور ﻣـــﻰﺷـــﻮد‪ .‬ﺧـــﺎﭼﻮ ﺑـــﺎز‬ ‫ﻣـــﻰﮔـــﺮدد؛ دو ﻛـــﻮه ﻧـــﺸﻴﻦ از ﻗﻬـــﻮهﺧﺎﻧـــﻪ ﺑﻴـ ـﺮون‬

‫‪٤١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻰروﻧــﺪ و ﻣﻴﻬﻤﺎﻧــﺎن دژ ﺳــﺮ از زﻳ ـﺮ ﻟﺤــﺎفﻫــﺎ ﺑﻴ ـﺮون‬ ‫ﻣﻰﻛﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫اﻳﻨــﻚ دروازة ﺷــﺮﻗﻲ و ﺑــﺮجوﺑــﺎروي ﺧــﺮمدژ در ﭘــﺲ‬ ‫ﺗﭙﻪﻫﺎ از دﻳـﺪ ﭘﻨﻬـﺎن ﺷـﺪه‪ .‬ﮔﺎﺳـﻮژ و ﻃﻐـﺮل ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ‬ ‫ﺷـــﺮق ﻣـ ـﻲﺗﺎزﻧـــﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮﺷـــﺎن ﺳﻠـــﺴﻠﻪ ﺟﺒـــﺎﻟﻲ در‬ ‫داﻣــﺎن اﻓــﻖ دوردﺳــﺖ ﺳــﻴﻨﻪ ﺑــﻪ ﺳــﻴﻨﻪ آﺳــﻤﺎن داده‪،‬‬ ‫ﺳﻠــﺴﻠﻪ ﺟﺒــﺎﻟﻲ ﻛــﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻴــﺎن ﺑﺎﺳــﺘﺎن ﻛُــﺮ ﺧﻮاﻧــﺪهاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﻬﻨــﺔ ﻛﺒﻮدرﻧــﮓ آﺳــﻤﺎن‪ ،‬ﻧــﺴﻴﻢ ﻛُــﺮ ﭘــﺎرهﻫــﺎي‬ ‫اﺑﺮﺳــﭙﻴﺪ را ﮔــﺎه ﺑــﻪ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﻣــﻲدوزد و ﮔــﺎه ﭼــﻮن‬ ‫ﺣﺒـــﺎﺑﻲ ﻣﻴـــﺮا در درﻳـــﺎي ﻧﻴﻠﮕـــﻮن ﻣﺤـــﻮ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ اﺳــﻴﺮ ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي ﻧﻴﺮوﻣﻨــﺪ ﺷــﺎﻫﻴﻦ ﺧــﺎﻃﺮات‬ ‫دﺳـــﺖ در دﺳـــﺖ اﺑﺮﻫـــﺎي ﺳـــﭙﻴﺪ ﺳـــﺮ ﺑـــﻪ آﺳـــﻤﺎن‬ ‫ﮔﺬﺷــﺘﻪﻫــﺎي دور ﻣــﻲﺳــﺎﻳﺪ‪ .‬او ﺳﻠــﺴﻠﻪ ﺟﺒــﺎل ﻛُــﺮ را‬ ‫از ﺟﻨــﻮب اﻳــﺮوان ﺗــﺎ آﺗــﺸﻜﺪهﻫــﺎيِ ﺣﺎﺷــﻴﻪ ﻛــﻮﻳﺮِ‬ ‫ﺑــﺰرگ‪ ،‬ﭼــﻮن ﻛــﻒ دﺳــﺖ ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬در ﺟــﺎي‬ ‫ﺟـــﺎيِ ﺗﭙـــﻪﻣﺎﻫﻮرﻫـــﺎياش ﺑﺎرﻫـــﺎ اﻃـــﺮاق ﻛـــﺮده؛ در‬ ‫ﻋﻤـــﻖ ﻏﺎرﻫـــﺎي ﺗﺎرﻳـــﻚاش ﺑـــﻪ دﻓﻌـــﺎت ﺷـــﺐﻫـــﺎ‬ ‫‪٤٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﺬراﻧـــــﺪه‪ .‬ﻛُـــــﺮ ﺑـــــﺎ ﺗﻤـــــﺎم درﻧـــــﺪهﺧـــــﻮﺋﻲ و‬ ‫ﺧـــﺸﻮﻧﺖﻫـــﺎياش ﮔﺎﺳـ ـﻮژ را ﭼـــﻮن آﻏـــﻮش ﮔـــﺮم‬ ‫ﻣــﺎدري ﻣﻬﺮﺑــﺎن ﭘﻨــﺎه و ﻣــﺄوا ﺑــﻮده‪ .‬ﻛُــﺮ ﺧﺎﻧ ـﺔ ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫اﺳـــﺖ‪ .‬در ﻫـــﻮاياش ﺗـــﻨﻔﺲ ﻣـ ـﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬از ﻓـــﺮاز‬ ‫ﻗﻠــﻪﻫــﺎﻳﺶ‪ ،‬دﺷــﺖﻫــﺎ‪ ،‬رودﻫــﺎ و ﺑــﺎﺗﻼقﻫــﺎ را ﺗــﺎ‬ ‫ﺑــﻲﻧﻬﺎﻳــﺖ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬در داﻣــﺎﻧﺶ‪ ،‬ﭼــﻮن ﺻــﺨﺮهاي‬ ‫از آنِ او ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬و ﺑﺮاي او ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﻧﻮﺑــﺎوﮔﻲ را ﺑــﺎ ﺧــﺎﻃﺮات ﺷ ـﻴﺮﻳﻦ آﻏــﺎز ﻛــﺮد؛‬ ‫آﻧﺰﻣـــﺎن ﻫﻤـــﻪ ﭼﻴــﺰ ﺳـــﺎده ﻣــﻲﻧﻤـــﻮد‪ .‬از ﻫﻤﺒﺎزﻳـــﺎن‬ ‫دوﺳــــﺘﻲ آﻣﻮﺧــــﺖ و از ﺑﺰرﮔــــﺴﺎﻻن ﺑﺰرﮔــــﻮاري‪.‬‬ ‫ﺷــﺒﺎب را ﺑــﺎ ﺷــﺘﺎب از ﺳــﺮ ﮔﺬراﻧــﺪ؛ دﻟﻴ ـﺮي و ﻃﻐﻴ ـﺎن‬ ‫از آﺗـــﺶ ﮔﺮﻓـــﺖ‪ ،‬و ﺻـــﺒﺮ و ﺑﺮدﺑـــﺎري از ﺟﻮﻳﺒـــﺎران‪.‬‬ ‫در ﺷــﺎﻧﺰده ﺳــﺎﻟﮕﻰ‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﻫــﻢﺑﺎزﻳــﺎناش در‬ ‫ﺣـــﺎل و ﻫـــﻮاي ﺟـــﻮاﻧﻰ ﻏﻮﻃـــﻪور ﺑﻮدﻧـــﺪ ﮔﺎﺳـــﻮژ‬ ‫ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫـﻢﻧـﺸﻴﻦ آﺗـﺶ ﺷـﺪ؛ ﭘـﺎي در ﺟﺮﮔـﺔ آﺗـﺶ‬ ‫ﮔــﺬارد‪ .‬ﻫﻨــﻮز ﺻــﺪاي آﺷــﻨﺎ در ﮔﻮﺷــﺶ ﻃﻨ ـﻴﻦاﻓﻜــﻦ‬ ‫اﺳــﺖ‪» :‬ﮔﺎﺳــﻮژ! ﺧــﺮدِ آﺗــﺶ را ﺷــﻨﺎﺧﺘﻰ؟« و ﻫﻨــﻮز‬ ‫ﻓﺮﻳــــﺎد ﻣــــﺎدر را در ﮔــــﻮش دارد‪» :‬ﻓﺮزﻧــــﺪم را ﺑــــﻪ‬

‫‪٤٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي آﺗــﺶ ﺳــﭙﺮدﻧﺪ!« ﮔــﻮﺋﻲ ﻫــﺰارهﻫــﺎ از آن‬ ‫ﺳـﺎلﻫـﺎ ﻣــﻲﮔـﺬرد‪ ،‬وﻟــﻲ ﻫﻤـﻪ ﭼﻴـﺰ در ﻫﻨﮕﺎﻣـﺔ ﮔــﺬر‬ ‫از ﻛُــﺮ دوﺑــﺎره زﻧــﺪه ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺻــﺪاي ﻣــﺎدر در آن‬ ‫روز ﻓﺮاﻣﻮشﻧﺎﺷﺪﻧﻰ ﻫﻨﻮز در ذﻫﻨﺶ زﻧﺪه اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ـــ ـ ﮔﺎﺳــــﻮژ! ﮔﺎﺳــــﻮژ ﻛﺠــــﺎﺋﻰ؟! ﻛﺎﻫﻨــــﺎن از راه‬ ‫رﺳﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﺮﻫﻨﮕــﺎﻣﻲ ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ ﺑﻴــﺪي ﻛﻬﻨــﺴﺎل در‬ ‫اﻧﺘﻬــﺎي ﺑــﺎغ ﺗﻜﻴــﻪ داده‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧﻬــﺮ آب ﻣــﻲﻧﮕﺮﻳــﺴﺖ‪.‬‬ ‫آن روز ﻣــﻲﺑﺎﻳ ـﺴﺖ ﺑــﻪ ﻣﻌﺒــﺪ ﻣــﻲﺷــﺘﺎﻓﺖ‪ .‬اوﻟ ـﻴﻦ ﺑــﺎر‬ ‫ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﻫﻤﮕــﺎم ﺑــﺎ ﺟﻨﮕــﺎوران ﺑــﻪ ﺳــﻮي آﺗــﺸﮕﺎه‬ ‫ﻣــﻲرﻓــﺖ‪ .‬داﺳــﺘﺎن ﺳـﻴﺎووش را ﺑﺎرﻫــﺎ از ﺑﺰرﮔــﺎن ﻗــﻮم‬ ‫ﺷــﻨﻴﺪه ﺑــﻮد‪ ... » :‬آﻧﮕــﺎه ﺳ ـﻴﺎووش ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﺳــﺐ از‬ ‫آﺗــﺶ ﮔﺬﺷــﺖ ‪ «...‬وﻟــﻰ از ﻫــﻢﺑﺎزﻳــﺎن ﺧــﻮد داﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺳﻴﺎووشﻫـﺎﺋﻰ را ﺷـﻨﻴﺪه ﺑـﻮد ﻛـﻪ آﺗـﺶ آﻧـﺎن را ﺑﻠﻌﻴـﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﻴﺎووشﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ ﭼــﺸﻤﺎن ﺧــﻮد ﺑــﻪ آﺗــﺶ دادﻧــﺪ‪،‬‬ ‫آﻧــﺎن ﻛــﻪ ﭼﻬــﺮه ﺑــﻪ آﺗــﺶ ﻓﺮوﺧﺘﻨــﺪ‪ ،‬و آنﻫــﺎ ﻛــﻪ در‬ ‫ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي ﺗﻨﺪﺗﺎزش ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٤٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫روزي در ﻛﻮﭼــﻪﻫــﺎي ﺧــﺎكﮔﺮﻓﺘــﺔ ﺷــﻬﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد‬ ‫ﻧﺎﺑﻴﻨــﺎﺋﻲ ﺑـﻪ ﺗﻜــﺪي ﻧﺸــﺴﺘﻪ ﺑــﻮد‪ ،‬ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ ﺷــﺘﺎب در‬ ‫ﻛﺎﺳــﻪاش ﺳــﻜﻪاي اﻧــﺪاﺧﺖ‪ .‬ﭘﻴــﺮ ﺑــﺎ ﺷــﻨﻴﺪن ﺻــﺪاي‬ ‫ﺳــﻜﻪ‪ ،‬ﻋــﺼﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و ﺳــﻴﺎه رﻧــﮓاش را ﺳــﺨﺖ در‬ ‫دﺳﺖ ﻓﺸﺮد؛ روي ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ آﺳﻤﺎن ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫ـ اﻣـﺮوز ﻣـﺮا ﭼـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﻮي آﺗـﺶ ﺑـﻪ ﻣـﺸﺎﻣﻢ‬ ‫ﻣ ـﻲرﺳــﺪ‪ .‬اي ﻧﺎﺷــﻨﺎس! ﺷــﺎﻳﺪ ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي آﺗــﺶ ﺑــﺮ‬ ‫ﺗــﻮ راه ﮔــﺸﻮده‪ ،‬ﻛــﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧــﻪ ﭼــﻮن ﻧــﺴﻴﻢ ﺑﻬــﺎران‬ ‫ﻧــﻮازشات ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ .‬آﺗــﺶ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺑـﺮ ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎيات‬ ‫ﺑﻮﺳــﻪ زده ﻛــﻪ ﺟــﺎي ﮔــﺬرش ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮة ﺗــﻮ ﺑــﺎﻗﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎﻧــﺪه؟ اورﻧ ـﮓِ آﺗــﺶ از آن ﻛﻴــﺴﺖ؟ آﻧﻜــﻪ ﺧــﺮدِ‬ ‫آﺗـــﺶ از آن اوﺳـــﺖ‪ .‬و دﻳﮕـــﺮان ﻫﺮﮔـــﺰ ﻧﺨﻮاﻫﻨـــﺪ‬ ‫دﻳ ـﺪ‪ ،‬آﻧﭽــﻪ او ﺧﻮاﻫــﺪ دﻳــﺪ‪ .‬آرزوﻫــﺎياش را آﺗــﺶ‬ ‫ﺑـــﺮآورده ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬و ﺑـــﺎ دﺳـــﺖﻫـــﺎياش دروازة‬ ‫ﺧــﺮوج از ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎ را ﺑــﺮ او ﺧﻮاﻫــﺪ ﮔــﺸﻮد‪ .‬در ﻗﻠــﺐ‬ ‫آﺗــﺶ زﻧــﺪﮔﻰ ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪ ،‬و در ﻋﻤــﻖِ درﻳﺎﻫــﺎي دور‪،‬‬ ‫آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ دراوﻳــﺶ ﻛﻬــﻦ ﺗــﺎ اﺑــﺪ در رﻗــﺺ ﺳــﻤﺎءاﻧــﺪ‬ ‫ﺟــﺎودان ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬او ﻋﻘــﺎبوار ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﻫــﺴﺘﻰ و‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻰ‪ ،‬در ﺗﻨﻬﺎﺋﻰ آﺷﻴﺎﻧﺔ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ زﻳﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪٤٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ اﻃﺮاق ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ!‬ ‫ﻧــﺪاي ﻃﻐــﺮل‪ ،‬ﮔﺎﺳــﻮژ را از ﺟﻬــﺎنِ ﺧــﺎﻃﺮات ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﻣــــﻲآورد‪ .‬دﻫﻨـــﺔ ﻣﺮﻛــــﺐ را ﻛــــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﭘــــﺎي ﺑــــﺮ‬ ‫ﺻﺨﺮهﻫﺎ ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ﻳﺎﭘﺎ ﺳـﻮار ﺑـﺮ اﺳـﺒﻲ ﺗﻴـﺰرو دروازة ﺷـﺮﻗﻲ ﺧـﺮمدژ را ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻘــﺼﺪ ﻗﻠﻌــﺔ اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن ﺗــﺮك ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻳــﻚ‬ ‫ﻓﺮﺳـــﻨﮓ راه ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﺷـــﺮق در ﭘـــﻴﺶ ﺧﻮاﻫـــﺪ‬ ‫داﺷــﺖ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﺗﭙ ـﻪﻫــﺎي ﻧﻘــﺮهﻓــﺎم‪ ،‬و در اﻧﺘﻬــﺎي‬ ‫ﺟــﺎدهاي ﺑﺎرﻳــﻚ ﻛــﻪ ﻫﻤﭽــﻮن ﻣــﺎري ﻏــﻮلﭘﻴﻜــﺮ ﺑــﺮ‬ ‫داﻣﻨــﻪﻫــﺎ آرﻣﻴــﺪه ﺑــﻪ ﻣﻘــﺼﺪ ﺑﺮﺳــﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎناش از‬ ‫آﻏــﺎز ﻫﻤﭽــﻮن ﻋﻘــﺎب‪ ،‬ﺑـﺮق ﺳــﺮﻧﻴﺰة ﻧﮕﻬﺒﺎﻧــﺎنِ ﻗﻠﻌـﻪ را‬ ‫در ﻗﻠــﺐ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬و در ﻫﻨﮕﺎﻣــﺔ ﺗﺎﺧــﺖ‬ ‫دﻧﺒﺎﻟ ـﺔ دﺳــﺘﺎرِ ﺳــﭙﻴﺪ رﻧــﮓاش اﺳــﻴﺮ دﺳــﺖ ﺑــﺎد ﺑــﻪ ﻫــﺮ‬ ‫ﺳــﻮي ﻣــﻲدود‪ .‬اﺳــﺐ ﺳــﻴﺎهرﻧــﮓ ﻳﺎﭘــﺎ ﭼــﻮن ﭘﻴﻠــﻲ‬ ‫ﻣــﺴﺖ زﻣ ـﻴﻦ را ﺑــﻪ زﻳ ـﺮ ﺳــﻢ ﺧــﻮد ﺑــﻪ ﻟــﺮزه در آورده‪.‬‬

‫‪٤٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺎ ﻫــﺮ ﺟﻬــﺶ اﺳــﺐ‪ ،‬ﺟﺜ ـﺔ ﻛﻮﭼــﻚ راﻛــﺐ از زﻳــﻦ‬ ‫ﺟــﺪا ﺷــﺪه‪ ،‬و دوﺑــﺎره ﻓــﺮو ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﭼﻨــﺪ ﻟﺤﻈــﻪ‬ ‫ﺗﺄﻣــﻞ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬از اﺳــﺐ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦ‬ ‫اﻓﻐــﺎﻧﻲاش را ﺑــﻪ ﭘــﺸﺖِ زﻳــﻦ ﻣــﻲﺑﻨــﺪد‪ .‬زﻳــﺮ ﻟــﺐ‬ ‫ﻣــﻲﻏــﺮد‪» :‬آﻓﺘــﺎب ﻛُــﺮ ﻫﻨــﻮز ﺑــﺎ ﭘــﺎﺋﻴﺰ ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ اﺳــﺖ‪«.‬‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﺻــﺪاي ﺧــﺸﻚ ﺗﺎزﻳﺎﻧــﻪﻫــﺎي ﭘﻴ ـﺎﭘﻰ او ﺑــﺮ ﻛﭙ ـﻞِ‬ ‫ﺣﻴﻮان ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣـﻲرﺳـﺪ؛ اﺳـﺐ ﺑـﺎز ﻫـﻢ‬ ‫ﺳــﺮﻋﺖ ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬رگﻫــﺎي ﺿــﺨﻴﻢ ﺣﻴــﻮان ﺑــﻪ زﻳـﺮ‬ ‫ﭘﻮﺳــﺖ ﺷــﺒﻖﻓــﺎماش ﭼــﻮن رﻳ ـﺴﻤﺎﻧﻲ از ﻧﻘــﺮة ﻧــﺎب ﺑــﺮ‬ ‫ﺳﺮاﺳــﺮ اﻧــﺪام ﻋــﺮق ﻛــﺮدهاش ﻣ ـﻲدرﺧــﺸﺪ‪ .‬از ﻛﻮﺑــﺔ‬ ‫ﺳﻢﻫـﺎﻳﺶ ﻣِﻬـﻲ ﻏﻠـﻴﻆ ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻪ‪ ،‬ﻛـﻪ ﺗـﺎ ﭼﻨـﺪﻳﻦ زرع‬ ‫در ﻗﻠﺐ آﺳﻤﺎن ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪه‪.‬‬ ‫ﺳــﺎلﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻳﺎﭘــﺎ ﭼــﺸﻢ و ﮔــﻮش ﺣــﺎﻛﻢ ﻏــﺮب ﺑــﻪ‬ ‫ﺷـــﻤﺎر ﻣـــﻲرود‪ .‬اﺳـــﻤﺎﻋﻴﻞ ﺧـــﺎن‪ ،‬ﻓﺮﻣـــﺎن داده ﺗـــﺎ‬ ‫ﺗﺤﺮﻛــﺎت ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻري ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﻃﻐــﺮل را در ﺧــﺮمدژ‬ ‫زﻳـﺮ ﻧﻈــﺮ داﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﻃﻐــﺮل ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ در ﺣﻜﺎﻳــﺎت‬ ‫و ﻗــﺼﻪﻫــﺎ ﺳــﺘﺎرة درﺧــﺸﺎن ﺟﻨــﮓﻫــﺎي اﻳــﺮان زﻣــﻴﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬در واﻗﻊ ﻧﺎﺷـﻨﺎس ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﻲآﻳـﺪ! ﻳﺎﭘـﺎ ﺑﺎرﻫـﺎ‬

‫‪٤٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫از ﺧــﻮد ﭘﺮﺳــﻴﺪه ﺑــﻮد‪» :‬او در ﺧــﺮمدژ ﭼــﻪ ﻣ ـﻲﺟﻮﻳ ـﺪ؟‬ ‫ﭼـــﺮا ﻓﺮﻣﺎﻧـــﺪﻫﺎن و ﺣﻜـــﺎم ﻣﻨﻄﻘـــﻪ ﺑـــﻪ ﭘﻴـــﺸﻮازش‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﺎزﻧـﺪ؟ اﻳـﻦ ﺷﺨـﺼﻴﺖ اﻓـﺴﺎﻧﻪاي ﭼـﺮا ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬ ‫ﻧﺎﺷــﻨﺎس در دﻫﻠﻴــﺰ ﺟﻬــﻨﻢ ﺳــﻜﻨﻰ ﮔﺰﻳــﺪه؟« اﮔــﺮ ﺗــﺎ‬ ‫دﻳــﺮوز ﺻـــﺪﻫﺎ ﺳـــﺌﻮال ذﻫـــﻦ ﭘﻮﻳـــﺎي او را ﺑـــﻪ ﺧـــﻮد‬ ‫ﻣــﺸﻐﻮل ﻣــﻲداﺷــﺖ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﺧﺒﺮﭼﻴﻨــﺎن از ﺣــﻀﻮر‬ ‫ﺳﻠﺤــﺸﻮر دﻳﮕــﺮي ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﮔﺎﺳــﻮژ در ﻫﻤــﺎن دﻫﻠﻴــﺰ‬ ‫ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻴﺮش ﺻﺪ ﭼﻨﺪان ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺒﺮﭼﻴﻨــﺎن از ﮔﺎﺳــﻮژ ﺣﻜﺎﻳــﺎﺗﻲ ﺷــﮕﻔﺖ ﺑــﺮاي ﻳﺎﭘــﺎ‬ ‫آوردﻧـــﺪ‪ .‬در داﺳـــﺘﺎنﻫـــﺎﺋﻲ ﻛـــﻪ در ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮاﻫﺎي‬ ‫ﻛُﺮ ﻧـﺴﻞ ﺑـﻪ ﻧـﺴﻞ ﺑـﺎزﮔﻮ ﺷـﺪه‪ ،‬ﺧﺎﻧـﺪانِ ﮔﺎﺳـﻮژ ﺗﻨﻬـﺎ‬ ‫ﺳﻠــﺴﻠﻪاي ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر ﻣــﻲرود ﻛــﻪ از ﺳــﺪهﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ‬ ‫ﻣﺮﻛﺰﻳــﺖ ﻧﻈــﺎﻣﻰ ﺣﺎﻛﻤــﺎن را ﻣــﺮدود داﻧــﺴﺘﻪ‪ .‬ﭘــﺲ‬ ‫از آﻧﻜﻪ ﺷﻴﺦﻫـﺎي ﺻـﻔﻮي ﺑـﺎ ﺗﻜﻴـﻪ ﺑـﺮ ﮔـﺮوه ﺧﺎدﻣـﺎن‪،‬‬ ‫ارﺑﺎﺑــﺎن اﺻــﻔﻬﺎن ﺷــﺪﻧﺪ‪ ،‬ورودﺷــﺎن ﺑــﻪ ﻗﻠﻤــﺮو ﺧﺎﻧــﺪان‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ را ﻛــﺴﻲ ﺑــﻪ ﻳــﺎد ﻧــﺪارد‪ .‬اﻣــﺮوز ﻧــﺎم ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫ﻛــﺎﻓﻲ اﺳــﺖ ﺗــﺎ ﭘﺎﻳــﻪﻫــﺎي ﺣﻜﻮﻣــﺖ را در اﺻــﻔﻬﺎن ﺑــﻪ‬ ‫ﻟـــﺮزه درآورد‪ .‬ﻧـــﺎم او ﺳـــﻤﺒﻞ ﻣﻘﺎوﻣـــﺖ اﻓـــﺴﺎﻧﻪاي‬

‫‪٤٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﻠﺘــﻲ اﺳــﺖ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴــﺖ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ را از ﺗﺒــﺎر‬ ‫ﭘﺎرﺳــﻴﺎن ﺑﺎﺳــﺘﺎن ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪ ،‬از ﺧﺎﻧــﺪاﻧﻲ ﻛــﻪ ﻓﻨــﻮن‬ ‫ﺟﻨﮕـــﺎورياش از دﻳﺮﺑـــﺎز ﺗﻐﻴﻴـــﺮ ﻧﻴﺎﻓﺘـــﻪ‪ .‬اﻳﻨـــﺎن در‬ ‫ﺟﻨــﮓﻫــﺎ ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﺣــﻀﻮر دارﻧــﺪ‪ ،‬و ﻧﻔﻮذﺷــﺎن ﺣﺘــﻲ‬ ‫در ﮔﺮوه ﺧﺎدﻣـﺎنِ ﺷـﻴﺦﻫـﺎي ﺻـﻔﻮي ﭼـﺸﻢﮔﻴـﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﻗــﺪرت و ﺟــﺴﺎرت اﻳــﻦ ﺧﺎﻧــﺪان ﺳــﻼﻃﻴﻦِ ﺻــﻔﻮي را‬ ‫ﺳــﺨﺖ ﻧﮕــﺮان ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﺎلﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ ﻳﻜــﻲ از‬ ‫ﭘﻴــﺸﻴﻨﺎن ﮔﺎﺳــﻮژ در ﭘﺎﺳــﺦ ﺑــﻪ ﺷ ـﻴﺦﻫــﺎي ﺻــﻔﻮي ﻛــﻪ‬ ‫ﻋــﺪم ﺣــﻀﻮرﺷﺎن در ﺟﺒﻬــﺔ ﺟﻨــﮓ را ﻧﺒــﻮد آﻣــﺎدﮔﻰ‬ ‫ﻋﻨــﻮان ﻛــﺮده ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ﭘﻴ ـﺎم ﻓﺮﺳــﺘﺎد‪» :‬اﺟــﺎزه ﻓﺮﻣﺎﺋﻴ ـﺪ‬ ‫در ﺟﻨــﮓﻫــﺎي آﻳﻨــﺪه ﺑــﺎﻧﻮان ﺣﺮﻣــﺴﺮا ﻛــﻪ آﻣــﺎدﮔﻲ‬ ‫ﺑﻴــﺸﺘﺮي دارﻧــﺪ ارﺗــﺶ را ﻫﻤﺮاﻫــﻰ ﻛﻨﻨــﺪ‪ «.‬اﺻــﻔﻬﺎن‬ ‫ﺳــﺎلﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻣِــﺰاح ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر از ﺗــﻪ دل ﺧﻨﺪﻳــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻫﺰارﺟﺮﻳﺐ ﺳﺎلﻫـﺎ دﻧـﺪان ﺑـﺮ ﻫـﻢ ﺳـﺎﺋﻴﺪ‪ .‬ﺳـﺪهﻫﺎﺳـﺖ‬ ‫ﻛـــــﻪ ﺣﻜﺎﻳـــــﺎت ﮔﺎﺳـــــﻮژ را ﻧﻘـــــﺎﻻن ﭘﻴﻮﺳـــــﺘﻪ در‬ ‫ﻛﺎرواﻧﺴﺮاﻫﺎ ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ آﻫـــﺎي! ﺗﻚ ﺳﻮاري ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫‪٤٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻓﺮﻳ ـﺎد ﻧﮕﻬﺒــﺎنِ ﻗﻠﻌــﻪ ﺑــﻪ ﻳﺎﭘــﺎ ﮔﻮﺷــﺰد ﻣــﻲﻛﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫دروازة ورودي ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه‪.‬‬ ‫اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن ﻫﻤﻴ ـﺸﻪ ﻳﺎﭘــﺎ را در اﺗــﺎﻗﻜﻰ ﻛﻮﭼــﻚ در‬ ‫اﻧﺘﻬــﺎي ﻗﻠﻌــﻪ ﺑــﻪ ﺣــﻀﻮر ﻣــﻲﭘــﺬﻳﺮﻓﺖ؛ ﺑــﻪ دور از‬ ‫ﭼــﺸﻢ دﻳﮕــﺮان‪ .‬وﻟــﻰ اﻣــﺮوز ﭘــﺮدهدار او را ﺑــﻪ ﺗــﺎﻻرِ‬ ‫اﺻــﻠﻰ رﻫﻨﻤ ـﻮن ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺣــﺎﻛﻢ ﺑــﺮ ﻣﺨــﺪة زرﺑﻔﺘــﻰ‬ ‫ﺗﻜﻴـــﻪ داده‪ ،‬از درون ﻇﺮﻓــــﻲ ﻛﻮﭼــــﻚ و ﻧﻘــــﺮهاي‬ ‫ﻛــﺸﻤﺶﻫـــﺎي درﺷـــﺖ و ﺳـــﺮخرﻧـــﮓ را داﻧـــﻪ داﻧـــﻪ‬ ‫ﺑﺮداﺷــﺘﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ دﻫــﺎن ﻣ ـﻲﮔــﺬارد‪ .‬دﻗــﺎﻳﻘﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﺑــﺮ در ورودي ﺳﺮﺳــﺮا اﻳــﺴﺘﺎده‪ ،‬در ﺳــﻜﻮت ﺳــﺮ‬ ‫ﺑــﻪ ﭘــﺎﺋﻴﻦ دارد و ﺑــﻪ رﮔــﻪﻫــﺎي ﺳــﺒﺰرﻧﮓ ﻛــﻒﭘــﻮشِ‬ ‫ﻣﺮﻣـــﺮﻳﻦ ﺧﻴـــﺮه ﻣﺎﻧـــﺪه‪ .‬ﻳﺎﭘـــﺎ ﺣﺎﻛﻤـــﺎن را ﺧـــﻮب‬ ‫ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ ،‬در ذﻫــﻦ او اﻳــﻦ ﺟﻤــﻼت ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻲ ﺑــﺎد‬ ‫ﺷـــﻤﺎل ﻣـــﻲﻟﻐـــﺰد‪» :‬ﻟـــﺬﺗﻰ ﻛـــﻪ ﺣﻜـــﺎم از ﺗﺨﻔﻴـ ـﻒ‬ ‫رﻋﺎﻳ ـﺎي ﺧــﻮد ﻣ ـﻲﺑﺮﻧــﺪ از ﻟ ـﺬّت ﭘﻴ ـﺮوزي ﺑــﺮ دﺷــﻤﻦ‬ ‫ﺑﻴــﺸﺘﺮ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺮاي اﻳﻨــﺎن ﻛــﻪ ﺗﻤــﺎم ﻋﻤــﺮ را وﻗــﻒ‬ ‫ﺣﻔــﻆ ﻗــﺪرتﺷــﺎن ﻛــﺮدهاﻧــﺪ اﻳــﻦ ﺳــﺌﻮال ﻫﻤــﻮاره‬ ‫ﻣﻄـــﺮح اﺳـ ـﺖ‪ :‬آﻳـ ـﺎ ﻣـــﻦ از او ﻗـــﺪرتﻣﻨـــﺪﺗﺮم؟ در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑــﻞ رﻋﺎﻳ ـﺎ‪ ،‬ﭘﺎﺳــﺦ ﻫﻤﻴ ـﺸﻪ ﻣﺜﺒــﺖ اﺳــﺖ و در ﻣﻘﺎﺑــﻞ‬ ‫‪٥٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﺷــﻤﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴـﺸﻪ ﻧــﺎﻣﻌﻠﻮم‪ «.‬زﻣــﺎن ﻣــﻲﮔــﺬرد و زاﻧــﻮان‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ از ﺧــﺴﺘﮕﻲ ﺑــﻪ ﻟــﺮزه اﻓﺘــﺎده‪ .‬رﻧــﮓ از رﺧــﺴﺎرش‬ ‫ﭘﺮﻳﺪه‪ ،‬ﮔﻮﺋﻲ ﻗﻠﺐ در ﮔﻮشﻫﺎياش ﻣﻲﻃﭙﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺣــﺎﻛﻢ ﻳﺎﭘــﺎ را ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‪.‬‬ ‫اﻳــﻦ ﻣــﺮد ﻛﻮﭼــﻚ اﻧـــﺪام ﺑــﺮاي او ﻳــﺎدآور ﻣـــﺴﺎﺋﻞ‬ ‫دردﻧــﺎﻛﻰ اﺳــﺖ‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﺧﻔﻴــﻪﻧــﻮﻳﺲ اﺳــﺖ‪ ،‬و ﺣــﺎﻛﻢ‬ ‫ﻧﻴــﻚ ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻓﻘــﻂ در ﺧــﺪﻣﺖ او ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬وﻟــﻲ‬ ‫ﻓــﻀﺎي ﺳﻴﺎﺳــﻰ ﻛــﺸﻮر ﺑــﻪ ﺷــﺪت ﻣﻠﺘﻬــﺐ و ﺑﺤﺮاﻧــﻰ‬ ‫ﺷــﺪه‪ ،‬و ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ ﻳﺎﭘــﺎ را ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻣﻨﺒــﻊ اﻃﻼﻋــﺎت در‬ ‫ﺧـــﺪﻣﺖ ﺧـــﻮد ﻧﮕـــﺎه دارد‪ .‬دﻳﮕـــﺮ اﻣﻴـ ـﺪي ﺑـــﻪ دوام‬ ‫ﺷــﻴﺦﻫــﺎي ﺻــﻔﻮي ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬دﻳــﺮ ﻳــﺎ زود ﻳــﺎ ازﺑــﻚ و‬ ‫اﻓﻐﺎن ﻣ‪‬ﻠـﻚ را از ﻫـﻢ ﭘـﺎره ﭘـﺎره ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﻳـﺎ ارﺗـﺶ‬ ‫ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺎﻳﺔ ﻏﺮﺑﻰ ﺗﺎ اﺻﻔﻬﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺸﺮق ﻋﺰﻳﻤﺖ ﻛﺮد؟‬ ‫ﻳﺎﭘﺎ ﻛـﻪ از اﻧﺘﻈـﺎر دردﻧـﺎك رﻫﻴـﺪه ﺑـﺎ ﺻـﺪاﺋﻰ ﺳـﺮزﻧﺪه‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻠﻪ ارﺑﺎب!‬ ‫‪٥١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﭘﻴﺎم ﻣﺮا ﺑﻪ ارﺑﻴﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎدي؟‬ ‫ـ ﺑﻠﻪ ﻗﺮﺑﺎن! ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﺳﻴﺎهِ ﻧﺎﻣﻪﺑﺮ!‬ ‫ـ دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ داري؟‬ ‫ـ ـ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر دﻳﮕــﺮي ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﮔﺎﺳــﻮژ ﻫــﻢ در ﺧــﺮمدژ‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ـ از او ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻲ؟‬ ‫ﻳﺎﭘـــﺎ ﺑـــﻪ ﻧﻮﺑـــﺔ ﺧـــﻮد ﺣﻜﺎﻳـــﺎﺗﻲ را ﻛـــﻪ ﺧﺒﺮﭼﻴﻨـــﺎن‬ ‫آوردهاﻧﺪ ﻳـﻚ ﺑـﻪ ﻳـﻚ ﺑـﺮاي ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـﺎزﮔﻮ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬـــﺮة ﺣـــﺎﻛﻢ ﻫـــﺮ ﻟﺤﻈـــﻪ ﺑﻴـــﺸﺘﺮ در ﻫـــﻢ ﻣـــﻲرود‪،‬‬ ‫ﻛﺎﺳــﺔ ﻧﻘــﺮه در ﭼﺮﺧــﺸﻰ ﺳــﺮﻳﻊ ﺑــﺮ ﻣﺮﻣﺮﻫــﺎي ﺑــﺮاق‬ ‫ﻓــﺮو ﻣــﻰﻏﻠﺘ ـﺪ‪ ،‬و ﻳﺎﭘــﺎ ﻫﻤــﺎﻧﻄﻮر ﻛــﻪ ﺳــﺮ ﺑــﻪ زﻳــﺮ دارد‪،‬‬ ‫ﺑــﻪ ﻧــﻴﻢداﻳــﺮهﻫــﺎي ﻧــﺎﻣﺮﺋﻰ و ﻛــﻮﭼﻜﻰ ﻛــﻪ ﻇــﺮف‬ ‫ﻧﻘــﺮهاي ﺑــﺮ ﻣﺮﻣﺮﻫــﺎي ﺗــﺎﻻر ﺗﺮﺳــﻴﻢ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي اﺳـﻤﻌﻴﻞﺧـﺎن ﺑـﻪ زﻳـﺮ رﻳـﺶ اﻧﺒـﻮه‬ ‫و زراﻧـــﺪودش ﮔـــﻮد اﻓﺘـــﺎده‪ ،‬و ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺶ از ﭘـــﺲ‬ ‫ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي ﻣـﻮاج ﺗـﺎﻻر ﺑـﻪ ﺑـﺮگ درﺧﺘـﺎﻧﻲ ﺧﻴـﺮه ﻣﺎﻧـﺪه‬ ‫ﻛ ـﻪ ﭼــﻮن ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎن ﺳــﺒﺰ و ﻛﻮﭼــﻚ‪ ،‬ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﻧــﺴﻴﻢ‬ ‫ﭘـــﺎﺋﻴﺰي ﺑـــﺮ ﺷﺎﺧـــﺴﺎران ﻣـ ـﻲرﻗـــﺼﻨﺪ‪ .‬ﻟﺤﻈـــﺎت ﺑـــﻪ‬

‫‪٥٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺳـﭙﺮي ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬اﺳـﻤﻌﻴﻞ ﺧـﺎن ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻪ درﺧﺘﺎن ﻣﻲﻧﮕﺮد ﺑﺎ ﺻﺪاﺋﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ وﺳﺎﺋﻞ راﺣﺖ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر در ﺧﺮمدژ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮد؟‬ ‫ﻳﺎﭘﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ــ ـ ﺑـــﻪ ﻫﻤـــﺮاه ﺳﭙﻬـــﺴﺎﻻر ﻃﻐـ ـﺮل ﺑﻮدﻧـــﺪ! در دﻫﻠﻴـــﺰ‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺣــﺎﻛﻢ ﺳــﺮ را ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ او ﺑﺮﻣ ـﻲﮔﺮداﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺤﻈـــﻪاي ﻓـــﺮاّر رﻧـــﮓ ﺗﺮدﻳـ ـﺪ در ﺳـــﺨﻨﺎن ﻳﺎﭘـــﺎ ﺑـــﺮ‬ ‫ﭼﻬــﺮهاش ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﭘــﺲ از ﻛﻤــﻲ ﺗﺄﻣــﻞ‪ ،‬ﺑــﺎ اﺷــﺎرة‬ ‫دﺳﺖ او را ﻣﺮﺧﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫در ﭼــﺸﻤﺎن ﮔﺎﺳــﻮژ ﺗﺮدﻳــﺪ و دودﻟــﻲ ﻣــﻮج ﻣــﻲزﻧــﺪ‪.‬‬ ‫او ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را ﺧــﻮب ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬در اﻳــﻦ دوران‬ ‫از اﻳـــﻦ ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﻓﻘـــﻂ ﻧـــﺎﻣﻰ ﺑـــﺮ ﺟـــﺎي ﻣﺎﻧـــﺪه‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴ ـﺖ ﺑــﺮ ﻣﺮزﻫــﺎي ﺷــﺮﻗﻰ ﺑﻴــﺸﺘﺮ اﻓــﺴﺎﻧﻪ اﺳــﺖ ﺗــﺎ‬ ‫‪٥٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫واﻗﻌﻴ ـﺖ‪ .‬اﻗــﻮامِ ﭘﺮاﻛﻨــﺪة ﻣــﺸﺮق ﻫــﺮ ﮔــﺎه اراده ﻛﻨﻨــﺪ‬ ‫ﻣﺮزﻫـــﺎ را در ﻣـــﻲﻧﻮردﻧـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﻪ ﻏـــﺎرت و ﻛـــﺸﺘﺎر‬ ‫ﻣ ـﻲﭘﺮدازﻧــﺪ‪ .‬آﻧﭽــﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻨــﺪ ﺑــﻪ زور ﻣ ـﻲﮔﻴﺮﻧــﺪ‪ ،‬و‬ ‫آﻧﭽــﻪ در ﻧﻈﺮﺷــﺎن ﺑــﻰارزش ﺑﻨﻤﺎﻳـﺪ ﺗﺨﺮﻳــﺐ ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‬ ‫و ﺑﻪ آﺗﺶ ﻣﻲﻛـﺸﻨﺪ‪ .‬ﻫﺠـﻮم اﻳـﻦ ﻗﺒﺎﻳـﻞ ﺑﻨـﺎﻫـﺎي رﻓﻴـﻊ‬ ‫و زﻳﺒــﺎ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧــﻪﻫــﺎ و ﻣــﺪارس و آﺛــﺎر ادﺑــﻰ و ﻫﻨــﺮي‬ ‫را ﺑــﻪ ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮ ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻛــﺮده‪ .‬ﻣــﺰارع و ﻛﺎرﮔــﺎهﻫــﺎ‬ ‫ﺟـــﺎي ﺑـــﻪ ﻣﺨﺮوﺑـــﻪ ﺳـــﭙﺮده‪ .‬ﺷـــﻴﺦﻫـــﺎي ﺻـــﻔﻮي‬ ‫دﻫـــﻪﻫﺎﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﻗـــﺪرت ﻣﻘﺎﺑﻠـــﻪ ﺑـــﺎ واﻗﻌﻴـ ـﺎت اﻳـــﻦ‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦ را از دﺳــﺖ دادهاﻧــﺪ‪ .‬ﺷــﺎه ﻋﺒــﺎس او‪‬ل ﺑــﻪ‬ ‫دﻟﻴـــﻞ وﺣـــﺸﺖ از ﻓﺮزﻧـــﺪان ذﻛـــﻮر‪ ،‬روشِ دﻳﺮﻳﻨـــﺔ‬ ‫ﻗﺰﻟﺒــﺎش را ﻛــﻪ ﺧــﻮد از آن ﺑﻬﺮﻫﻤﻨــﺪ ﺷــﺪه ﺑــﻮد ﻣﻠﻐــﻰ‬ ‫ﻛـــﺮد‪ .‬از آن ﭘـــﺲ ﺗﺮﺑﻴـــﺖِ اوﻻدِ ذﻛـــﻮرِ ﺧﺎﻧـــﺪانِ‬ ‫ﺻــﻔﻮي دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎن ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﺗﻔــﻮﻳﺾ ﻧــﺸﺪ؛‬ ‫ﺣﺮﻣـــﺴﺮا ﺷـــﺎﻫﺰادﮔﺎن را ﺑـــﺰرگ ﻛـــﺮد‪ .‬ﺑـــﻪ اﻳـــﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴــﺐ‪ ،‬ارﺗــﺶ ﺟﻨﮕــﺎورِ ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﻛــﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻪ از‬ ‫ﺷــﻮراي ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪِ ﻗﺒﺎﻳــﻞ ﺑــﻮد ﻣﻠﻐــﻰ ﺷــﺪ و ﺑــﺮدﮔــﺎن‬ ‫ﺟﻴــﺮهﺧــﻮار ﺗﺤــﺖ ﻋﻨــﻮان ﻏﻼﻣــﺎنِ ﺻــﻔﻮي دﺳــﺖ ﺑــﻪ‬ ‫اﺳﻠﺤﻪ ﺑﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﻗـﺪرﺗﻰ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺧﻮدﻛـﺎﻣﮕﻰ ﺷـﻴﻮخ‬

‫‪٥٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻋﺘــﺮاض ﻛﻨــﺪ ﺑــﻪ دﺳــﺖ ارﺗــﺶِ ﺑﺮدﮔــﺎن ﺳــﺮﻛﻮب‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ .‬روﺷــﻦ اﺳــﺖ ﻣ‪‬ﻠﻜــﻰ ﻛــﻪ ﺑــﻪ دﺳــﺖ‬ ‫ﭘــﺮورش ﻳﺎﻓﺘﮕــﺎنِ دﺳﻴــﺴﻪﻫــﺎي ﺣﺮﻣــﺴﺮا اداره ﺷــﻮد‬ ‫ﭼـــﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷـــﺘﻰ ﺧﻮاﻫـــﺪ داﺷـــﺖ‪ .‬ﺗـــﺼﻤﻴﻤﺎتِ ﻣﻬـــﻢ‬ ‫ﻛـــﺸﻮري ﺑـــﺮ ﺑـــﺴﺎط اﻓﻴـــﻮن و در ﻫﻤﻬﻤـــﺔ ﺗﻤﻨّﻴـــﺎت‬ ‫ﺧﻮاﺟﮕــﺎن و ﺗﻮﻃﺌــﺔ ﺳــﻮﮔﻠﻲﻫــﺎ و ﻋــﺸﺎق ﺧﻔﻴــﻪﺷــﺎن‬ ‫اﺗﺨﺎذ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷــﺎه ﻋﺒــﺎس او‪‬ل ﺳــﺎزﻣﺎن وﺳــﻴﻌﻰ ﺟﻬــﺖ ادارة ﻛــﺸﻮر‬ ‫ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺰاري ﻛـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﺔ ﻧﻔـﻮذِ ﺧﺎدﻣـﺎنِ‬ ‫ﺻـــﻔﻮي ﺷـــﻜﻞ ﮔﺮﻓـــﺖ و ﭘـــﺲ از ﭼﻨـــﺪ دﻫـــﻪ ﺑـــﻪ‬ ‫ﺗــﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﻫﻮﻟﻨــﺎك ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﺷــﺪه ﻛــﻪ دﻳﮕــﺮ ﻫــﻴﭻ‬ ‫ﻗــﺪرﺗﻰ ﻗــﺎدر ﺑــﻪ ﻣﻬــﺎر آن ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﻛــﺸﻮر در دﺳــﺖ‬ ‫اﻳـ ـﻦ ﺳـــﺎزﻣﺎن ﻣﺨـــﻮف در اﺣﺘـــﻀﺎر اﺳـــﺖ‪ .‬ﻓـــﺴﺎد‪،‬‬ ‫دﺳﻴــﺴﻪ و ﺑـــﺎجﮔﻴــﺮي زﻧـــﺪﮔﻲ ﻣﺮدﻣـــﺎن را در ﻧﻄﻔـــﻪ‬ ‫ﺧﻔﻪ ﻛﺮده‪ .‬ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﺻـﻔﻮي ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﻪ اﺗﺤـﺎدِ ﻗﺒﺎﻳـﻞ‬ ‫ﻗﺰﻟﺒــﺎش و ﺑــﺮ اﺳــﺎسِ ﺗﻌﺮﻳﻔــﻰ ﻧــﻮﻳﻦ از دﻳــﻦ در اﻳــﻦ‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺷــﻜﻞ ﮔﺮﻓــﺖ‪ ،‬اﻣــﺮوز ﻋﺠــﻮزة ﻣﻨﺤﻮﺳــﻰ‬ ‫اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻫﻤﮕـﺎن دﻫـﻦﻛﺠـﻰ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬و ﺧـﺎك‬

‫‪٥٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳﻦ ﺳـﺮزﻣﻴﻦ را ﺑـﻪ ﺗـﺎراج ازﺑـﻚ و ﻋﺜﻤـﺎﻧﻰ ﻣـﻲﺳـﭙﺎرد‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد؟‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺳـــﺮ در ﮔﺮﻳﺒـــﺎن ﻓـــﺮو ﺑـــﺮده‪ ،‬وﻟـــﻲ ﻃﻐـــﺮل‬ ‫ﻣ‪‬ﺼﻤﻢ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ـ وﻗﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻧﺪارﻳﻢ!‬ ‫ـــ ﻋﺒــﺎس ﺳــﻮ‪‬م ﻓﻘــﻂ ﻫــﺸﺖ ﺳــﺎل دارد‪ .‬ﭼــﻪ ﻛــﺴﻰ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ؟‬ ‫ﻃﻐﺮل ﺳـﺮي ﺗﻜـﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ و ﺑـﺎ ﺻـﺪاﺋﻰ ﮔﺮﻓﺘـﻪ اداﻣـﻪ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﺴﺮِ ﺷﻤﺸﻴﺮ!‬ ‫ـ ﭘﺴﺮِ ﺷﻤﺸﻴﺮ؟!‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ‪ ،‬داﺳــﺘﺎن ﻏﻼﻣــﺰادة درﺑــﺎرِ ﺻــﻔﻮي را ﭘﻴــﺸﺘﺮ‬ ‫ﻧﻴــﺰ ﺷــﻨﻴﺪه‪ .‬در ﻣﻌﺮﻛــﺔ ﺷــﻴﻌﻪ و ﺳــﻨﻰ ﻛــﻪ ﺷــﻴﺦﻫــﺎ‬ ‫ﺑــﺮاي ﺣﻔــﻆ ﻗــﺪرتﺷــﺎن ﺑــﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘــﻪاﻧــﺪ‪ ،‬ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ‬ ‫ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﺣــﺎﻓﻆ ﻣﻨــﺎﻓﻊِ اﻫــﻞِ ﺳــﻨﺖ در درﺑــﺎر ﺑــﺮاي‬ ‫ﺧــﻮد ﭘﺎﻳﮕــﺎﻫﻰ اﻳﺠــﺎد ﻛــﺮده‪ .‬ﻧﺎرﺿــﺎﻳﺘﻰ روزاﻓــﺰون‬ ‫‪٥٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺮدﻣــﺎن ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ رﻧــﮓ ﺿــﺪﻳﺖ ﺑــﺎ ﺣﻜﻮﻣــﺖ‬ ‫ﺷـﻴﻌﻪ ﺑــﻪ ﺧــﻮد ﻣـﻲﮔﻴـﺮد ﭘﻠﻜــﺎنِ ﻣﻨﺎﺳــﺒﻰ ﺑــﺮاي ﺻــﻌﻮد‬ ‫ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ ﺷــﺪه‪ .‬ﺗــﺼﻮر ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻧــﺎدر ﺑــﺮ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ را دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻏﻼﻣﺰاده ﺑﻪ ﻃﻤﻊ ﺗﺎج و ﺗﺨﺖ اوﻓﺘﺎده؟!‬ ‫ـ ﻓﻘـﻂ ﺟـﺎهﻃﻠﺒـﻲ ﭼـﻮن او ﻗـﺎدر اﺳـﺖ دﺳـﺘﮕﺎه اداري‬ ‫و ﺧﺎدﻣـــﺎن ﺻـــﻔﻮي را ﻧـــﺎﺑﻮد ﻛﻨـــﺪ‪ .‬اﻳـــﻦ دﺳـــﺘﮕﺎه‬ ‫ﺟﻬﻨﻤﻰ ﻓﻘﻂ از درون ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﻫــﻮاي ﺧﻨــﻚِ ﻛﻮﻫــﺴﺎران را ﺑــﻪ درون ﺳــﻴﻨﻪ‬ ‫ﻓــﺮو ﻣ ـﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺻــﺨﺮهاي ﺑــﺰرگ ﺗﻜﻴ ـﻪ ﻣ ـﻲزﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻣــﺎي آﻓﺘــﺎب ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﭼــﻮن رودي از آﺗــﺶ ﺑــﺮ‬ ‫ﺷــﺎﻧﻪﻫــﺎياش ﻣــﻲدود‪ .‬از ﻋﻤــﻖ دره آواي زاﻏــﻲﻫــﺎ‬ ‫ﮔـــﻮش را ﻧـــﻮازش ﻣـــﻲدﻫـــﺪ‪ .‬ﺳـــﺌﻮاﻟﻰ در ﻋﻤـــﻖ‬ ‫وﺟﻮدش ﻣـﻲﺟﻮﺷـﺪ‪» :‬ﭼـﺮا؟ ﭼـﺮا ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ اﻳﻨﺠـﺎ‬ ‫رﺳﻴﺪ؟« ﻃﻐﺮل ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﺷــﻮراﺋﻰ از ﺑﺮﮔﺰﻳــﺪﮔﺎنِ ﻧﻈــﺎﻣﻰ اﻣــﻮرِ ﺟﻨﮕــﻰ را‬ ‫ﺑــﺮ ﻋﻬــﺪه ﺧﻮاﻫــﺪ داﺷــﺖ‪ .‬ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ ﻓﻘــﻂ ﺑــﻪ دﻟﻴــﻞِ‬

‫‪٥٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻔــﻮذ در ارﺗـﺶِ ﺧﺎدﻣــﺎن ﺑــﻪ رﻳﺎﺳــﺖ اﻳـﻦ ﺷــﻮرا دﺳــﺖ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘــــﻪ‪ .‬وﻇﻴﻔـــﺔ او در اﺻــــﻔﻬﺎن ﺑﺮﭼﻴـــﺪنِ دﺳــــﺘﮕﺎه‬ ‫اﻓﻴﻮنﺑﺎرﮔﻲ ﻋﺒﺎس اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ وﻟﻴﻨﻌﻤﺖ ﺧﻮد ﺑﺘﺎزد!؟‬ ‫ﻃﻐﺮل ﺑﺎ ﺑﻴﺤﻮﺻﻠﮕﻲ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﭘــﺴﺮِ ﺷﻤــﺸﻴﺮ در دﺳــﺖ ﺷــﻮراي ﺟﻨﮕــﻰ اﺳــﺖ‪ .‬از‬ ‫ﺧﻮد اﺧﺘﻴﺎري ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ـ اﻳﻦ ﺷﻮراي ﺟﻨﮕﻰ ﭼﻪ ﻫﺪﻓﻲ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬ ‫ــــ ﺑﻴـــﺮون راﻧـــﺪن اﺷـــﺮف اﻓﻐـــﺎن‪ ،‬آرام ﻛـــﺮدن‬ ‫ﻣﺮزﻫــﺎي ﺷــﺮﻗﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣــﺖ در ﺑﺮاﺑــﺮ روﺳــﻴﻪ و ﻋﻘــﺐ‬ ‫راﻧﺪن ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ!‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑـــﺎ ﺗﻌﺠـــﺐ ﺑـــﻪ ﻃﻐـــﺮل ﻣـــﻲﻧﮕـــﺮد‪ .‬در دل‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» ،‬ﺷــﻮراي ﺟﻨﮕــﻰ ﺑــﺮاي رﻫﺎﻧﻴــﺪن ﻛــﺸﻮر از‬ ‫ﺑﺤــﺮان‪ ،‬ﻫــﻢ ﺑــﺮ ﻃﻬﻤﺎﺳــﺐ دو‪‬م ﺷــﻮرش ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪،‬‬ ‫ﻫــﻢ ﺗﺰارﻫــﺎ را ﻣﻬــﺎر ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و ﻫــﻢ در ﻣﺮزﻫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫ﻫﻤــﺴﺎﻳﮕﺎن اﻋــﻼن ﺟﻨــﮓ ﻣــﻲدﻫــﺪ؟ ﻣﮕــﺮ ﻣﻤﻜــﻦ‬ ‫اﺳــﺖ؟« ﺻــﺪاﺋﻲ در دروناش ﻓﺮﻳــﺎد ﻣــﻲزﻧــﺪ‪» :‬راه‬

‫‪٥٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﻳﮕــﺮي ﺑــﺮايﺷــﺎن ﺑــﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧــﺪه‪ ،‬ﻳــﺎ ﺑــﻪ اﺳــﺎرت‬ ‫ازﺑﻜـــﺎن ﺧﻮاﻫﻨـــﺪ رﻓـــﺖ ﻳـــﺎ رﻧـــﺞ و ﻣﺤﻨـــﺖ ﺟﻨﮕـــﻲ‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮي ﺑﺮ ﺧﻮد ﻫﻤﻮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪«.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ﻗﻄـــﺮات درﺷـــﺖِ ﺑـــﺎران ﭼـــﻮن ﺑﻬﻤﻨـــﻰ از ﻣﺮوارﻳـــﺪ‬ ‫ﻏﻠﻄــﺎن ﻓــﺮو ﻣ ـﻲرﻳ ـﺰد‪ .‬ﻣﺮوارﻳــﺪﻫﺎ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﭼﻨــﺪ ﺑــﺮ‬ ‫ﺻﺨﺮهﻫﺎ ﺑﻪ دﻧﺒـﺎل ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣـﻲدوﻧـﺪ ﺗـﺎ ﻃﻌﻤـﺔ ﺧـﺎك‬ ‫ﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬در دﻫﺎﻧــﺔ ﻏــﺎر‪ ،‬در ﭘﻨــﺎهِ ﺻــﺨﺮهاي ﻋﻈــﻴﻢ‬ ‫ﺟــﻮاﻧﻲ ﺑــﺮ زﻣ ـﻴﻦ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺷ ـﻴﻮه ﭘﺎرﺳ ـﻴﺎنِ ﺑﺎﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻛــﻼهِ ﻧﻤــﺪﻳﻦ و ﻛﻨﮕــﺮهداري ﺑــﺮ ﺳــﺮ دارد‪ .‬ﻣﻮﻫــﺎي‬ ‫ﺑﻠﻨﺪش ﭼﻮن ﻣﻮﺟﻰ از ﺷـﺒﻖ ﺑـﻪ آﻫﻨـﮓ ﺑـﺎد ﺑـﺮ ﺷـﺎﻧﻪﻫـﺎ‬ ‫ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪ .‬ﻧــﻴﻢﺗﻨــﻪاي ﭼــﺮﻣﻴﻦ و ﺷــﻠﻮاري ﻧﻤــﺪﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﺮﻧـــﮓ ﻛـــﻼه ﺑـــﻪ ﭘـــﺎي ﻛـــﺮده‪ .‬ﭘـــﺎﭘﻮشﻫـــﺎي‬ ‫ﭼــﺮﻣﻴﻦاش ﺗــﺎ زاﻧــﻮ ﺑــﺎﻻ آﻣــﺪه‪ .‬در ﻛﻨــﺎرش ﺷﻤــﺸﻴﺮي‬ ‫ﺳــﺘﺮگ و ﻛﻤــﺎﻧﻰ ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﻪ ﺻــﺨﺮه ﺗﻜﻴــﻪ دارد‪ .‬ﻧــﻪ‬ ‫ﭼﻨــﺪان دورﺗــﺮ‪ ،‬اﺳــﺒﻰ ﻛﻬــﺮ در ﭘﻨــﺎه ﮔَـﻮ‪‬نﻫــﺎي ﻛﻮﺗــﺎه‬

‫‪٥٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻗﺎﻣــﺖ اﻳــﺴﺘﺎده و ﻳ ـﺎل و دم ﻣ ـﻲﺗﻜﺎﻧــﺪ؛ ﮔــﺎه ﺳــﻢ ﺑــﺮ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺑـــﻴﻢ و ﻫـــﺮاس در ﭼـــﺸﻤﺎن ﻛﺒﻮدرﻧـــﮓ ﺟـــﻮان ﻣـــﻮج‬ ‫ﻣــﻲزﻧــﺪ؛ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎﻧﻲ ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه ﻛــﻪ از ﺑــﺎران و ﻣِــﻪ‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻴﻦ ﺗﻴـــﺮه و ﺗـــﺎر ﺷـــﺪه‪ .‬ﻧﻌـــﺮة رﻋـــﺪ ﻓـــﻀﺎي‬ ‫ﻛﻮﻫـــﺴﺘﺎن را ﭘﻴـــﺎﭘﻲ ﻣــﻲﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬و ﮔـــﺎه ﺑﺮﻗـــﻰ ﺑـــﻪ‬ ‫ژرﻓﺎي ﻏﺎر ﻣﻲﺗﺎزد‪ .‬ﺑﻪ آﻧﺠـﺎ ﻛـﻪ ﻣـﺮدي ﻛﻬـﻦﺳـﺎل ﺑـﺮ‬ ‫ﺗﺨﺘــﻪ ﺳــﻨﮕﻲ دراز ﻛــﺸﻴﺪه‪ .‬در روﺷــﻨﺎﺋﻲ آذرﺧــﺶ‬ ‫ﮔﻴـــﺴﻮان ﺑﻠﻨـــﺪ و ﺳـــﭙﻴﺪش ﻧﻘـــﺮهﻓـــﺎم ﻣـــﻲﻧﻤﺎﻳـــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻻﭘﻮﺷــﻲ از ﻧﻤــﺪ ﺑــﺮ ﺗــﻦ دارد و ﭼــﺸﻤﺎناش ﭼــﻮن دو‬ ‫ﻓــﺎﻧﻮس ﻛــﻢﻓــﺮوغ ﺑــﻪ ﺳــﻘﻒ ﻏــﺎر ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه‪ .‬ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺎﮔـــﺎه ﻧـــﺪاي ﻣـــﺮد ﻛﻬـــﻦﺳـــﺎل ﺳـــﻜﻮت ﻏـــﺎر را‬ ‫ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﮔﺎﺳــﻮژ! آﺗــﺶ در اﻳــﻦ ﻣﻴﻌــﺎد‪ ،‬ﭼــﺸﻤﺎنات را ﺑــﻪ‬ ‫ﻓﺮﻳـﺐ ﺧﻮاﻫــﺪ ﮔــﺸﻮد‪ ،‬اﮔــﺮ ﺑــﺮ ﻓﺮﻳــﺐ ﭘﻴـﺮوز ﺷــﺪي‪،‬‬ ‫آﺗــﺶ ﺷﻤــﺸﻴﺮ‪ ،‬ﻛﻤــﺎن و ﻣﺮﻛــﺐ ﺗــﻮ را ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬و از آن ﭘــﺲ در دﺳــﺖﻫــﺎي او ﺧــﻮاﻫﻰ ﺑــﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪ دﻳﺪار در ﻣﻴﻌﺎدي دﻳﮕﺮ! ﺑﺪرود!‬ ‫‪٦٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﺮد ﺳــﭙﻴﺪ ﻣــﻮي از ﺟــﺎي ﺑــﺮﻣـﻲﺧﻴـﺰد‪ ،‬ﻏــﺎر را ﺗــﺮك‬ ‫ﻛــﺮده‪ ،‬و ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﺑﻌــﺪ ﺳــﺎﻳﺔ ﮔﻴــﺴﻮان ﻧﻘــﺮهﻓــﺎماش‬ ‫در دل ﻫــﺰاران ﺳــﺎﻳﺔ ﻛﻮﻫــﺴﺎران ﻛُــﺮ از ﭼــﺸﻢ ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫ﭘﻨﻬــﺎن ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ .‬آﺳــﻤﺎن ﻫﻤﭽﻨــﺎن ﻣ ـﻲﻏــﺮد؛ ﺧــﺮوشِ‬ ‫رﻋــﺪ و ﺑــﺎرانِ ﺳــﻴﻞآﺳــﺎ ﺗــﺎروﭘﻮد ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن را ﺑــﻪ ﻟــﺮزه‬ ‫درآورده‪ .‬ﮔﺎﺳـــﻮژ ﻣـــﻲاﻳـــﺴﺘﺪ‪ ،‬دﺳـــﺖﻫـــﺎياش ﺑـــﻪ‬ ‫ﺳــﻮي ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﻣـﻲﺧــﺰد‪ .‬ﻏــﻼف ﭼــﺮﻣﻴﻦ آن را ﻟﻤــﺲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻗﺒـﻀﺔ ﺷﻤـﺸﻴﺮ ﺑـﻪ ﺳـﺨﺘﻲ در دﺳـﺖﻫـﺎياش‬ ‫ﺟﺎي ﻣﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم ﻗـﻮا ﺳـﻼح را ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ ﺧـﻮد‬ ‫ﻣــﻲﻛـــﺸﺪ‪ .‬وﻟـــﻲ ﺗﻴـــﻎ ﭼـــﻮن ﺻـــﺨﺮهاي از آن ﻛُـــﺮ‬ ‫اﺳــﺖ؛ از ﺟــﺎي ﻧﻤ ـﻲﺟﻨﺒــﺪ‪ .‬ﺷﻤــﺸﻴﺮ از ﻗﺎﻣــﺖ او ﻧﻴــﺰ‬ ‫ﺑﻠﻨــﺪﺗﺮ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺮ اﻧﺘﻬــﺎي ﻗﺒــﻀﺔ آن ﺳــﺮ دو ﮔ ـﺎوﻣﻴﺶ‬ ‫ﻧـــﺮ از ﻃـــﻼي ﻧـــﺎب ﭘـــﺸﺖ ﺑـــﻪ ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ دارﻧـــﺪ و در‬ ‫درازﻧــﺎي ﻗﺒــﻀﻪ ﻧﻘــﺶﺑﺮﺟــﺴﺘﺔ ﺳــﻪ ﻣــﺮد از ﻃــﻼي ﻧــﺎب‬ ‫ﺣﻜــﺎﻛﻰ ﺷــﺪه‪ .‬ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﻣــﺮد در ﺣــﺎل ﺳــﺨﻦ ﮔﻔــﺘﻦ‬ ‫اﺳـــﺖ‪ ،‬دوﻣـــﻴﻦ‪ ،‬ﺳـــﺮ در ﮔﺮﻳﺒـــﺎن دارد‪ ،‬و آﺧـــﺮﻳﻦ‬ ‫ﭘﺘﻜــﻲ ﮔــﺮان ﺑــﺮ ﺳــﻨﺪان ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣﻔﻬــﻮم‬ ‫ﻧﻘﺶﻫﺎ را ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٦١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻌــﺮة رﻋــﺪ آرام ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ ،‬و ﺳ ـﻴﻨﺔ آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻲ‬ ‫در دور دﺳــﺖ ﻣ ـﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻧــﻮري ﺳــﭙﻴﺪ از اﻓــﻖ ﺳــﺮ‬ ‫ﺑــﺮآورده و ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ ﺳﺮاﺳــﺮ ﻛُــﺮ را ﻣــﻲﭘﻮﺷــﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧــﺪاﺋﻲ ﮔﻨــﮓ ﮔﺎﺳــﻮژ را ﻣﺨﺎﻃــﺐ ﻗــﺮار ﻣــﻲدﻫــﺪ‪:‬‬ ‫»ﺳــــــﻜﻮت ﺳــــــﭙﻴﺪي را ﺷــــــﻨﻴﺪي؟« در ﻗﻠــــــﺐ‬ ‫ﺳــﭙﻴﺪيﻫــﺎي اﻓــﻖ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ آﺗــﺸﻲ زرﻳــﻦ ﺟــﺎن‬ ‫ﻣ ـﻲﮔﻴ ـﺮد‪ ،‬ﻫــﺮ دم ﺳــﺮﻛﺶﺗــﺮ از ﭘــﻴﺶ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي‬ ‫ﻣــﻲﺷـــﺘﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺗـــﺎ ﺑـــﻪ ﺟـــﺎدهاي زرﻳـــﻦ ﺗﺒـــﺪﻳﻞ ﺷـــﺪه‪،‬‬ ‫ﻫﻤﭽــﻮن رودي از ﻃــﻼي ﻧــﺎب ﻗﻠــﺐ ﺳــﭙﻴﺪي را ﺑــﻪ‬ ‫دﻫﺎﻧﺔ ﻏـﺎر ﺑـﺪوزد‪» .‬ﭘـﺎي ﺑـﺮ ﺟـﺎدة زرﻳـﻦ ﺑﮕـﺬار!« در‬ ‫اﻧﺘﻬــﺎي ﺳــﭙﻴﺪي‪ ،‬ﻏﺒــﺎري ﻋﻈــﻴﻢ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﻣــﻲرود؛‬ ‫از دوردﺳﺖ ﺻـﺪاي ﺳـﻢ ﺳـﺘﻮران ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣـﻲرﺳـﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻬﻤــﻪ ﻧﺰدﻳــﻚ و ﻧﺰدﻳــﻚﺗــﺮ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ در‬ ‫ﺟﺎدة زرﻳـﻦ اراﺑـﻪاي ﺑـﺎ دهﻫـﺎ اﺳـﺐ ﺳـﭙﻴﺪ ﻣـﻲﺑﻴﻨـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑــﻪ ﺳــﻮي دﻫﺎﻧــﺔ ﻏــﺎر ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬ﻏﺒــﺎري از ﮔــﺮدة ﻃــﻼ‬ ‫زﻣــﻴﻦ و آﺳــﻤﺎن را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ .‬اراﺑــﻪ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ‪ ،‬آﺗــﺶ ﻟﮕــﺎم اراﺑــﻪ را ﺑــﻪ او ﺳــﭙﺮده‪ ،‬ﻓﺮﻣــﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٦٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻟﻬﻴﺐ ﻣﻦ ﺗﺎزﻳﺎﻧـﺔ ﺗﻮﺳـﺖ! ﺑـﺮ اراﺑـﺔ ﻃـﻼ ﺗـﺎ ﺑـﻪ آﻧﺠـﺎ‬ ‫ﺧـــﻮاﻫﻲ ﺗﺎﺧـــﺖ ﻛـــﻪ ﻓﺮﻳـــﺐ ﭼﻬـــﺮه ﺑـــﺮ ﭼﻬـــﺮة ﺗـــﻮ‬ ‫ﺑﮕــﺬارد‪ .‬آﻧﮕــﺎه ﮔــﺰﻳﻨﺶ از آن ﺗﻮﺳــﺖ‪ .‬ﻳــﺎ ﺷــﻴﻔﺘﺔ‬ ‫ﻓﺮﻳــﺐ ﻣــﻲﺷــﻮي‪ ،‬ﻳــﺎ ﺷﻤــﺸﻴﺮ‪ ،‬ﻛﻤــﺎن و ﻣﺮﻛــﺐات را‬ ‫در اﻳﻦ ﺷﺎﻣﮕﺎه ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﻮاﻫﻢ ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎﻧــﺔ آﺗــﺶ در آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ ﮔــﺮد ﺧــﻮد ﭼﺮﺧﻴــﺪه‪،‬‬ ‫ﮔــﺮدة ﻃــﻼ را از ﺟــﺎدة زرﻳــﻦ ﺑﺮﻣــﻲﮔﻴـﺮد‪ ،‬آن را ﻏﺒــﺎر‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و در ﻗﻌــﺮ آﺳــﻤﺎن از ﭼــﺸﻢ ﭘﻨﻬــﺎن ﻣــﻲدارد‪.‬‬ ‫ﻋﻤــﻖ ﺳــﭙﻴﺪي ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﺷــﻜﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬و اﻳﻨــﻚ آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﻧﻴﻠﮕــﻮن ﭼــﻮن درﻳـﺎﺋﻰ از ﻓﻴــﺮوزه ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﺟــﺎدة زرﻳـﻦ‬ ‫آﻏـــﻮش ﺑـــﻪ روي اراﺑـــﻪ ﮔـــﺸﻮده‪ .‬ﻫﻤـــﻪ ﺟـــﺎ رﻧـــﮓ‬ ‫زﻧــﺪﮔﻲ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘــﻪ؛ ﻧﻌــﺮة ﺳ‪‬ـﻢِ ﻣﺮﻛﺒــﺎنِ ﺑــﻰﻗــﺮار‪ ،‬زﻣـﻴﻦ‬ ‫و آﺳــــﻤﺎن را در ﻫﻤﻬﻤـــﻪاي ﻃﻮﻓــــﺎﻧﻰ ﺑــــﻪ ﻟــــﺮزه در‬ ‫آورده‪ .‬اراﺑــــﻪ ﭼــــﻮن ﻗــــﻮﺋﻰ ﺳــــﺒﻜﺒﺎل ﺑــــﻪ ﭘــــﺮواز‬ ‫درﻣﻰآﻳﺪ‪.‬‬ ‫از آﻧﺰﻣــﺎن ﺳــﺪهﻫــﺎ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ راه‬ ‫ﭘﻴﻤﻮد؛ ﻗﺮنﻫـﺎ ﺑـﺮ ﺑـﺴﺘﺮ ﻧﻴﻠﮕـﻮن آﺳـﻤﺎن ﺧﺮاﻣﻴـﺪ و ﺑـﺮ‬ ‫ﻓــﺮاز ﻫــﺰاران ﻗﻠــﺔ ﻛﻮﻫــﺴﺎران ﻓــﺮود آﻣــﺪ و ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ‬

‫‪٦٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘــﺮ ﺑﺮﮔﺮﻓــﺖ‪ .‬ﺣﻜﺎﻳــﺎت اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ و ﺳﺮﮔﺬﺷــﺖ‬ ‫ﻣﺮدﻣــــﺎناش را ﺷــــﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬و روزي از روزﻫــــﺎ‪ ،‬در‬ ‫ﻗﻠــﺐ دﺷــﺘﻰ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻃــﻼ‪ ،‬ﭼــﺸﻤﺎناش ﺑــﺎ ﻛــﺎﺧﻰ از‬ ‫ﺧــﺸﺖِ ﺳــﺮخﻓــﺎم آﺷــﻨﺎ ﺷــﺪ‪ .‬آن روز ﻏــﺮش آﺗــﺶ را‬ ‫ﺷﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻪ درون ﻛﺎخ ﺑﺘﺎز!‬ ‫اراﺑـــﻪ دروازهﻫـــﺎﺋﻰ را ﻛـــﻪ ﺣﻴـــﺎطﻫـــﺎي ﻛـــﺎخ را از‬ ‫ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﺟــﺪا ﻣــﻲﻛــﺮد‪ ،‬ﻳــﻚ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﭘﻴﻤــﻮد‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫آﻧﻬﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﺑﻨـــﺎﺋﻰ از زﺑﺮﺟـــﺪ اﻳـــﺴﺘﺎد‪.‬‬ ‫دﻳﻮارﻫـــﺎ‪ ،‬درﻫـــﺎ‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺮهﻫــﺎ ﻫﻤـــﻪ از زﺑﺮﺟـــﺪ ﺑـــﻮد‪.‬‬ ‫زﺑﺮﺟـــﺪ ﻫﻤﭽـــﻮن زﻧـــﻰ زﻳﺒـــﺎ در ﭼـــﺸﻤﺎن ﮔﺎﺳـــﻮژ‬ ‫ﻣــﻲﺧﻨﺪﻳــﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻣــﺎي دﺳــﺖﻫــﺎياش ﺑــﺮ اﻧــﺪام ﻣــﺮد‬ ‫ﺟــﻮان ﻣــﻮﺟﻰ ﻧــﺸﺎطآور ﻣــﻲآﻓﺮﻳــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﮔــﺎه ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫ﮔــﺎم ﭘ ـﻴﺶ ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ ،‬زﺑﺮﺟــﺪ ﺑــﻪ او ﻟﺒﺨﻨــﺪ ﻣــﻲزد‪.‬‬ ‫دﺳـــﺖﻫـــﺎي ﻣﻠﺘﻬـــﺐ ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ زﺑﺮﺟـــﺪ‬ ‫ﻣــﻲﻟﻐــﺰد‪ ،‬و ﻧﺎﻟــﻪاي ﮔﻨــﮓ از درون ﺳــﻴﻨﻪاش ﻓﺮﻳــﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫‪٦٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﺧﻨﺪه در ﭼﺸﻤﺎن ﺗﻮ ﭼﻪ دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ! ﺑﻪ آﻏﻮش ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺎﻣﺪي‪.‬‬ ‫دروازهﻫـــﺎي ﻛـــﺎخ زﺑﺮﺟـــﺪ ﺑـــﻪ آﻫﻨـــﮓ ﻧـــﺴﻴﻢ ﺑﻬـــﺎر‬ ‫ﮔــﺸﻮده ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻧــﺴﻴﻤﻰ ﺧﻨــﻚ ﻟــﺐﻫــﺎي داغﺑــﺴﺘﺔ‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ را ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﭘــﺎي در‬ ‫ﺳﺮﺳــﺮاي زﻣــﺮد ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ ،‬ﭘﻠﻜــﺎﻧﻲ ﺑــﻲاﻧﺘﻬــﺎ راه ﺑــﺮ‬ ‫او ﮔـــﺸﻮده‪ .‬ﻧـــﺸﺎﻃﻰ ﺗﻨـــﺪ و ﺗﻴﺰﭘـــﺎي در ﭼـــﺸﻤﺎناش‬ ‫دواﻧــﺪه‪ .‬ﺳـــﺘﻮنﻫـــﺎي ﻋﻈـــﻴﻢ ﺳﺮﺳـــﺮا ﭼـــﻮن ﺑـــﺮگِ‬ ‫درﺧﺘــﺎن ﺳــﺒﺰ و زﻧــﺪه اﺳــﺖ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ ﻟﺒﺨﻨــﺪ ﻣـﻲزﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﻣـ ـﻲﺧﻨـــﺪد‪ ،‬و ﺑـــﺎ ﻗﻬﻘﻬـــﺔ ﻣـــﺴﺘﺎﻧﻪاش دﻳـــﻮارهﻫـــﺎ و‬ ‫ﺳــﺘﻮنﻫــﺎي ﺳﺮﺳــﺮاي زﻣــﺮد را ﺑــﻪ رﻗــﺺ ﻣــﻲآورد‪.‬‬ ‫ﻫـــﺮ آن درب ﺳﺮﺳـــﺮاﺋﻰ ﻧـــﻮﻳﻦ ﺑـــﻪ روي او ﮔـــﺸﻮده‬ ‫ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ .‬زﻣــﺮدي رﺧــﺸﺎنﺗــﺮ از دﻳﮕــﺮي‪ ،‬ﻧــﺸﺎﻃﻰ‬ ‫دﻳﻮاﻧــﻪوارﺗــﺮ از ﻧــﺸﺎط دﻳﮕــﺮ‪ ،‬و ﻗﻬﻘﻬــﻪاي ﻣــﺴﺘﺎﻧﻪﺗــﺮ‬ ‫از ﻗﻬﻘﻬـــﺔ دﻳﮕـــﺮ‪ .‬ﺳﺮﺳـــﺮا در ﺗﻼﻃـــﻢ اوﻓﺘـــﺎده‪ ،‬و‬ ‫اﻣــﻮاج رودي ﺧﺮوﺷــﺎن ﺑــﻪ رﻧــﮓ زﻣــﺮد ﮔﺎﺳــﻮژ را ﺑــﻪ‬ ‫اﻳﻨــﺴﻮي و آﻧــﺴﻮي ﻣــﻲﻛــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﻓﺮﻳــﺎد‬ ‫ﺑﺮﻣﻲآورد‪:‬‬

‫‪٦٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺮا ﺗﺮك ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑــﻪ ﻳــﻚﺑــﺎره‪ ،‬ﺷــﻬﺎﺑﻲ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﻮن ﺳ ـﻴﻨﺔ زﻣــﺮد را‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎي ﺳــﺮخ ﻓــﺎماش ﺑــﺮ دﻳﻮارﻫــﺎ‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻦ و ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗــﺮ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺷــﻬﺎب ﺳــﺮﺧﺮﻧﮓ‬ ‫ﭼــﻮن ﭘ‪‬ﺘﻜــﻰ ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮة ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫ﺗﻠﻮﺗﻠﻮﺧــﻮران ﭘــﺎي در ﻛــﺎخ ﻳـﺎﻗﻮت ﻣــﻲﻧﻬــﺪ‪ .‬درﻫــﺎي‬ ‫زﻣـــﺮد ﻳﻜــــﻰ ﭘــــﺲ از دﻳﮕــــﺮي ﺑـــﻪ روي او ﺑــــﺴﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮد ﻛﺎخ را ﺑﻪ ﻟﺮزه در ﻣﻲآورد‪:‬‬ ‫ـ ﺧﻨﺪهﻫﺎيام ﻛﻮ؟! آنﻫﺎ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺎﻣﺪي‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﺸﺖ ﺑــﺮ دﻳﻮارﻫــﺎي ﻛــﺎخ ﻳــﺎﻗﻮت ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ؛‬ ‫از ﺧـــﺸﻢ ﭼـــﺸﻤﺎناش ﺑـــﻪ ﺧـــﻮن ﻧﺸـــﺴﺘﻪ‪ ،‬و ﺳـــﺮﺧﻲ‬ ‫ﻳﺎﻗﻮت را ﺑﻲرﻧﮓ ﻛﺮده‪:‬‬ ‫ـ دﻳﻮارﻫﺎﻳﺖ را ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺰم‪.‬‬

‫‪٦٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﻳﻮارﻫـــﺎي ﻛـــﺎخ از ﺧـــﻮن او رﻧﮕـ ـﻴﻦ ﺷـــﺪه‪ .‬ﻣـــﺮد‬ ‫ﺟــﻮان ﺳــﺮ ﺑــﺮ دﻳـﻮار ﻛــﺎخ ﻣ ـﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ ،‬ﺷــﺎﻳﺪ زﻣــﺮدِ از‬ ‫دﺳﺖ رﻓﺘﻪ را ﺑـﺎز ﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬وﻟـﻲ ﺳـﺘﻮنﻫـﺎ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﺧـﺸﻢ‬ ‫او اﻳ ـﺴﺘﺎده‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ از ﭘــﺎي ﻓــﺮوﻣــﻲاﻓﺘــﺪ و ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ‬ ‫ﻣـــﻲﻏﻠﺘـــﺪ‪ .‬ﻧـــﻮري ﺳـــﭙﻴﺪ ﺑـــﻪ آراﻣـــﻲ در ﻛﻨـــﺎرش‬ ‫ﻣــﻲﻧـــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬و ﻧـــﺪاﺋﻰ ﺑـــﻪ ﻧﺮﻣـــﻰ زﻣﺰﻣــﺔ ﺟﻮﻳﺒـــﺎر در‬ ‫ﮔﻮﺷــﺶ ﻣ ـﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪» :‬ﺑــﺎ ﻣــﻦ ﺑــﻪ ﻛــﺎخ آﻳﻨــﻪ ﺑﻴ ـﺎ‪ ،‬در‬ ‫آﻧﺠــﺎ آﻏــﻮشِ ﮔــﺮم زﺑﺮﺟــﺪ‪ ،‬ﻧــﺸﺎطِ دﻳﻮاﻧــﻪوار زﻣــﺮد‬ ‫و ﺧـــﺸﻢِ ﻃﻮﻓﻨـــﺪه ﻳـ ـﺎﻗﻮت‪ ،‬ﻫﻤـــﻪ از آنِ ﺗـــﻮ ﺧﻮاﻫـــﺪ‬ ‫ﺷــﺪ‪ «.‬ﻧــﻮر ﺳــﭙﻴﺪ ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ ﺑــﺮ ﭘﻠﻜــﺎنِ ﻛــﺎخِ ﻳــﺎﻗﻮت‬ ‫ﻣــــﻲدود و راه ﻣــــﻲﻧﻤﺎﻳــــﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳـــــﻮژ از ﺟـــــﺎي‬ ‫ﺑﺮﻣــﻲﺧﻴــﺰد‪ ،‬ﺑـــﺎ ﮔـــﺎمﻫـــﺎﺋﻰ ﺳ‪‬ــﺴﺖ ﻧـــﻮر را دﻧﺒـــﺎل‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه‪ ،‬ﻛــﺎخ ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﮔــﺎمﻫــﺎياش‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲرﻳﺰد‪.‬‬ ‫ﭼـــﺎﻫﻰ از ﻧـــﻮر دﻫـــﺎن ﺑـــﺎز ﻛـــﺮده‪ ،‬او را ﻣـــﻲﺑﻠﻌـــﺪ‪.‬‬ ‫ﻫـــﺰاران ﻫـــﺰار ﻓﺮﻳـــﺎد ﺣﻜﺎﻳـــﺖ وﺣـــﺸﺖ از دﻗـــﺎﻳﻖ‬ ‫ﻃــﻮﻻﻧﻰِ ﺳــﻘﻮط اﺳــﺖ؛ ﺳــﻘﻮﻃﻲ ﻛــﻪ ﮔــﻮﺋﻲ ﻫــﺰاران‬ ‫ﺳــﺎل ﺑــﻪ ﻃــﻮل ﻣــﻲاﻧﺠﺎﻣــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺳــﺮاﻧﺠﺎم ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﺮ‬ ‫ﻓﺮﺷــﻰ از آﻳﻨــﻪ ﻓــﺮواﻓﺘــﺪ‪ .‬آﺗــﺶ در ﮔــﻮشاش زﻣﺰﻣــﻪ‬ ‫‪٦٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪» :‬در ﻛــﺎخ آﻳﻨــﻪ ﻓﻘــﻂ ﺑــﻪ ﺗــﺼﻮﻳﺮ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺖ‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮي‪ «.‬ﻧﻮر‪ ،‬رﺧﺸﺎن و رﻗﺼﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﮔﺎﺳــﻮژ‪ ،‬زﺑﺮﺟــﺪ ﻧــﺎب ﺑﺮاﻳــﺖ آوردهام‪ .‬ﮔﺮﻣــﺎي‬ ‫زﺑﺮﺟﺪ در دﺳﺖﻫﺎي ﻣﻦ اﺳﺖ؛ ﺑﻨﮕﺮ!‬ ‫ﺻﺪاﺋﻰ دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮ ﻣﻲآورد‪:‬‬ ‫ـــ ﮔﺎﺳــﻮژ‪ ،‬ﻗﻬﻘﻬــﻪﻫــﺎي ﻣــﺴﺘﺎﻧﺔ زﻣــﺮد را ﺑــﻪ ﺧــﺎﻃﺮ‬ ‫داري؟ ﺑﻨﮕﺮ! ﺗﺎ زﻣﺮد را ﺑﺎزﺑﺒﻴﻨﻰ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﭼــﺸﻤﺎناش را ﺳــﺨﺖﺗــﺮ ﺑــﺮ آﻳﻨــﻪ ﻣ ـﻲﻓــﺸﺎرد‪،‬‬ ‫ﭼــﺸﻢ در ﺗــﺼﻮﻳﺮ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﻣــﻲدوزد و ﻧﻔــﺲﻫــﺎي‬ ‫ﮔﺮماش را ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻪ ﺳﻴﻨﺔ آﻳﻨﻪ ﻣﻲدواﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺿــﺮﺑﻪاي ﺳــﺘﺮگ ﺑــﺮ ﻛــﺎخ آﻳﻨــﻪ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺻﺪاﺋﻰ رﻋﺪآﺳﺎ ﻣﻲﺧﺮوﺷﺪ‪:‬‬ ‫ـ دﻻوريِ ﻳﺎﻗﻮت از آن ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﮕﺮ!‬

‫‪٦٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﺗــﺶ ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ در ﮔــﻮش او ﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪:‬‬ ‫»ﭼـــﺸﻢ از ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺖ ﺑﺮﻧﺨـــﻮاﻫﻰ ﻛـــﺸﻴﺪ‪ «.‬ﮔﺎﺳـــﻮژ‬ ‫ﻣﻲﻧﺎﻟﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺗﺎ ﻛﻰ؟!‬ ‫ـ ﺗﺎ آﻧﺰﻣﺎن ﻛﻪ وﺳﻮﺳﻪ و ﻓﺮﻳﺐ از دل ﺑﺰداﺋﻲ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﭼــﺸﻢ از دﻳــﺪﮔﺎن ﺧــﻮد ﺑﺮﻣــﻲدارد‬ ‫و ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻰ ﺗﻨـــﺪﭘﺎي ﭼـــﺸﻢ در ﭼـــﺸﻢ دﻳـــﻮِ ﻓﺮﻳـــﺐ‬ ‫ﻣــﻲدوزد‪ .‬ﺗــﺼﻮﻳﺮ ﻫﻮﻟﻨــﺎك دﻳــﻮ در ﻫــﺰاران آﻳﻨــﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﺎﺑﺪ و ﺗـﺎ ﺑـﻲﻧﻬﺎﻳـﺖ ﻣـﻲدود‪ .‬در ﺣﻔـﺮة دﺳـﺖﻫـﺎي‬ ‫ﺧـــﻮﻧﻴﻦاش ﺧﺰﻧـــﺪﮔﺎن و ﺣـــﺸﺮات ﻻﻧـــﻪ ﻛـــﺮدهاﻧـــﺪ‪.‬‬ ‫ﻏﻼﻓــــﻰ ﭼــــﺮﻣﻴﻦ ﺑــــﺮ اﺳــــﺘﺨﻮانﻫــــﺎي ﻧﺤﻴــ ـﻒاش‬ ‫ﻓﺮواﻓﺘـــﺎده‪ .‬ﭼـــﺸﻤﺎناش ﻫـــﺮ آن رﻧـــﮓ ﻣــﻲﺑـــﺎزد‪ .‬و‬ ‫ﻣﻮرﭼﮕـــﺎﻧﻰ ﻛـــﻪ در ﺟﻤﺠﻤـــﻪاش ﻻﻧـــﻪ دارﻧـــﺪ ﭼـــﻮن‬ ‫اﺑــﺮي ﺗــﺎر و ﺳـﻴﺎه ﺑــﺮ ﺷــﺎﻧﻪﻫــﺎﻳﺶ ﻓﺮورﻳﺨﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬دﻳـﻮ‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎ را ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﮔﺎﺳــﻮژ دراز ﻣــﻲﻛﻨــﺪ و از‬ ‫ﺣﻠﻘـــﻮﻣﺶ ﺳـــﻴﻼﺑﻰ از ﻓﺮﻳـــﺎد ﺑـــﺮ ﭼﻬـــﺮة ﮔﺎﺳـــﻮژ‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪:‬‬

‫‪٦٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ! ﺑﻪ آﻏﻮش ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺎﻣﺪي‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺧﻴ ـﺮه در دﻳ ـﻮ ﻣ ـﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬دﺳــﺖﻫــﺎي ﺧــﻮﻧﻴﻦ‬ ‫دﻳﻮ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ! ﺑﻪ ﻧﺸﺎط ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺎﻣﺪي‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﭘﻨﺠـــﻪ در ﭘﻨﺠـــﺔ دﻳـــﻮ ﻓﺮﻳـــﺐ ﻣـــﻲاﻓﻜﻨـــﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺰﻧــﺪﮔﺎن و ﺣــﺸﺮات ﺑــﺮ دﺳــﺖﻫــﺎياش ﻣــﻲدوﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﺧــﻮﻧﻰ ﻗﻴﺮﮔــﻮن از ﺣﻔــﺮة دﺳــﺖِ دﻳــﻮ ﺑــﺮ ﺑــﺎزواناش‬ ‫ﻓــﺮو ﻣــﻲرﻳــﺰد‪ .‬ﻣــﺸﺖﻫــﺎي ﮔﺎﺳــﻮژ ﭼــﻮن ﭘﺘــﻚ ﺑــﺮ‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ ﻓﺮﻳــﺐ ﻓــﺮود ﻣ ـﻲآﻳ ـﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﭼــﻪ ﺳــﺨﺖﺗــﺮ ﺑــﺮ‬ ‫اﻧـﺪام دﻳـﻮ ﻣـﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ ،‬ﺧـﻮن و ﺧﺰﻧــﺪة ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﺑــﺮ ﺳــﺮ‬ ‫و روي ﺧــﻮد ﻓــﺮو ﻣ ـﻲرﻳ ـﺰد‪ .‬ﺣــﺸﺮات و ﺧﺰﻧــﺪﮔﺎن از‬ ‫ﭘﺎﻫــﺎﻳﺶ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺳــﻴﻨﻪ و ﺷــﺎﻧﻪ ﻫﺠــﻮم ﺑــﺮدهاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻓﺮﻳﺐ ﻣﺮا در رﺑﻮد‪.‬‬ ‫و آﻧﮕــﺎه ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺧــﻮد را ﻣﻐﻠــﻮب ﻓﺮﻳــﺐ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‪،‬‬ ‫آﺗﺶ ﻧﻬﻴﺐ ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪٧٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــ ﺑﮕــﺬار ﻓﺮﻳـﺐ ﺑــﺮ ﺗــﻮ ﭼﻴـﺮه ﺷــﻮد‪ .‬ﺑﮕــﺬار ﺑــﺎ ﺗــﻮ در‬ ‫آﻣﻴــﺰد‪ ،‬ﭘــﺎرهاي از وﺟــﻮد ﺗــﻮ ﺷ ـﻮد‪ .‬از آن ﭘــﺲ ﻫــﺮ‬ ‫ﮔﺎه اراده ﻛﻨﻰ‪ ،‬او را ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮاﻫﻲ دﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑـــﺮ زﻣـ ـﻴﻦ ﻣـ ـﻲﻧـــﺸﻴﻨﺪ ﺻـــﻮرت ﺑـــﺎ دﺳـــﺘﺎن‬ ‫ﻣـ ـﻲﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭼـــﻮن ﻛـــﻮدﻛﻰ ﻣـ ـﻲﮔﺮﻳـ ـﺪ و ﻓﺮﻳـ ـﺎد‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻓﺮﻳﺐ را ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ!‬ ‫آﺗﺶ ﺑﺮ ﻗﺒﻀﺔ ﺷﻤﺸﻴﺮ دوﻳﺪه‪ ،‬ﻣﻲﻏﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﺷﺒﮕﻴﺮ را از ﺳﻴﻨﺔ ﺻﺨﺮه ﺑﺮﮔﻴﺮ!‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺳــﺘﺮگ ﭼــﻮن ﭘﺮﻧــﺪهاي ﻛﻮﭼــﻚ و ﺳــﺒﻜﺒﺎل‬ ‫در دﺳــﺖﻫــﺎي ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬آﺗــﺶ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺎر‬ ‫ﻣﻲﻏﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﻛﻤﺎﻧﻪ را ﺑﺮدار!‬

‫‪٧١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛﻤـــﺎنِ ﺑﻠﻨـــﺪ و وزﻳـ ـﻦ ﺑـــﺮ ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎي ﻣـــﺮد ﺟـــﻮان‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪ .‬آﺗﺶ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﺑــﺮ زﺑﺮﺟــﺪ ﺑﻨــﺸﻴﻦ و ﺑــﻪ ﭘــﻴﺶﺗــﺎز‪ .‬ﻣﺮﻛﺒــﻲ ﻛــﻪ ﺗــﺮا‬ ‫در اﻳــﻦ ﺣﻤﺎﺳــﻪ ﻫﻤــﺮاه ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ ،‬و در ﻫــﺮ ﻣﻴﻌــﺎد‬ ‫رﻧــﮓ ﻣــﻲﺑــﺎزد و رﻧــﮓ ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬دروازهﻫــﺎي ﺷــﻬﺮ‬ ‫ﭘﻨﻬــﺎن‪ ،‬ﺷــﻬﺮي ﻛــﻪ وراي ﺷــﻘﺎﻳﻖﻫــﺎي ﺳــﺮخﻓــﺎم ﺑــﺮ‬ ‫داﻣﻨــﺔ ﻛُــﺮ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ روي ﺗــﻮ ﮔــﺸﻮده ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪.‬‬ ‫وﻟــﻲ ﺑــﺪان ﻛــﻪ از اﻳــﻦ ﭘــﺲ ﭼﻬــﺮة ﺗــﻮ ﺑــﺮ ﻣﺮدﻣــﺎن‬ ‫ﭘﻮﺷــﻴﺪه ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ .‬ﺻــﻴﻘﻞ آﺗــﺶ از ﭼﻬــﺮة ﺗــﻮ‬ ‫ﻣﺮﻣــﺮي ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺑــﻪ ﺷــﻔﺎﻓﻴﺖ آب ﭼــﺸﻤﻪﻫــﺎ‪ .‬ﺷــﻔﺎﻓﻴﺖ‬ ‫دروﻧـــﺖ را ﻓﻘـــﻂ آﻧﺰﻣـــﺎن ﻛـــﻪ اراده ﻛﻨـــﻲ دﻳﮕـــﺮان‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨــﺪ دﻳــﺪ‪ .‬از ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﻳــﺎن ﺑﭙﺮﻫﻴــﺰ! ﺧﺮدﺷــﺎن وراي‬ ‫ﺻـــﻴﻘﻞ ﻣﺮﻣـــﺮﻳﻦ ﭼﻬـــﺮهات ﻧﻔـــﻮذ ﻛـــﺮده‪ ،‬آﻧﭽـــﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮان در ﺗﻮ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﺧﻮاﻫﺪ دﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳـــــﻮژ وﺣـــــﺸﺘﺰده از ﺟـــــﺎي ﺑﺮﻣـــــﻲﺧﻴـــــﺰد‪.‬‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎياش ﺑــﻲاﺧﺘﻴــﺎر ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺻــﻮرت ﻣــﻲدود‪.‬‬ ‫ﮔﻮﻧـــﻪﻫـــﺎي ﺑﺮﺟـــﺴﺘﻪ‪ ،‬اﺑـــﺮوان ﭘﺮﭘـــﺸﺖ و ﭼﺎﻧـــﺔ‬

‫‪٧٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼـﺎرﮔﻮش ﺧــﻮد را ﻟﻤــﺲ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬اﻧﮕــﺸﺘﺎﻧﺶ ﭼــﻮن‬ ‫ﻗــﻮﺋﻲ ﺳــﺒﻜﺒﺎل ﺑــﺮ ﺑﺮﻛــﺔ ﭼﻬــﺮهاش ﻣــﻲدود؛ ﻫﻤﭽــﻮن‬ ‫ﻗﻄﺮهاي آب ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﻣﺮﻣـﺮ ﺻـﻴﻘﻞﺧـﻮرده‪ ،‬ﺑـﻪ اﻳﻨـﺴﻮي‬ ‫و آﻧﺴﻮي ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪.‬‬ ‫رﻋــﺪ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺎر آﺳــﻤﺎن ﻛُــﺮ را ﺑــﻪ ﻟــﺮزه درآورده‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺳــﺒﻜﺒﺎل ﺑــﺮ زﺑﺮﺟــﺪ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬اﺳــﺒﻲ ﻛــﻪ در‬ ‫ﭘﻨــﺎه درﺧــﺸﺶ رﻋــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻃﻼﺋــﻲ ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ ﻏﺮﻗــﻪ در‬ ‫ﺧــﻮﻧﻲ ﺷــﺒﻖﻓــﺎم‪ .‬اﺳــﺒﻲ ﻛــﻪ ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ ﺳــﺪهﻫــﺎ در‬ ‫اﻧﺘﻈـــﺎر او ﺑـــﻮده‪ .‬ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻰ ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬ﺳـــﺎﻳﺔ ﺳـــﻮار و‬ ‫ﻣﺮﻛـــــﺐ در دل ﺗـــــﺎرﻳﻜﻰ ﻛﻮﻫـــــﺴﺘﺎن از ﭼـــــﺸﻢ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻳﺰد‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ﺑـــﺎزار در ﻫﻤﻬﻤـ ـﺔ ﻧـــﻴﻢ روز ﻓﺮواﻓﺘـ ـﺎده‪ .‬در ﺧﻨﺎﻛـــﺎيِ‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜــﻪ راهﻫــﺎﻳﺶ‪ ،‬و در ﭘﺮﺗــﻮي ﺳــﺘﻮنﻫــﺎي زرﻳﻨــﻲ‬ ‫ﻛــــــﻪ روﺷــــــﻨﺎﺋﻰ ﻧﻴﻤــــــﻪﺟــــــﺎن آﻓﺘــــــﺎب را از‬ ‫ﻧﻮرﮔﻴﺮﮔﻨﺒــــﺪﻫﺎي ﺳــــﻘﻒ ﺑــــﻪ درون ﻣــــﻲﻛــــﺸﺎﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭼﺎرﭘﺎﻳـــﺎن ﻻﺑـــﻼي ﺟﻤﻌﻴـــﺖ ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﺳـــﻮي رواﻧﻨـــﺪ‪.‬‬ ‫‪٧٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫راﻳﺤــﺔ ﺻــﺪﻫﺎ ﻋﻄــﺮ و ادوﻳــﻪ در ﻫــﻢ آﻣﻴﺨﺘــﻪ‪ ،‬و ﻫــﺮ‬ ‫راﺳـــﺘﻪ ﻋﻄـــﺮ و ﺑـــﻮﺋﻲ از آن ﺧـــﻮد دارد‪ .‬ﭘـــﺴﺘﻮﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﮔﻠــــﻴﻢﻫــــﺎ‪ ،‬دربﻫــــﺎي ﭼــــﻮﺑﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻠﻜــــﺎن ﻛﻮﺗــــﺎهِ‬ ‫ﺣﺠــــﺮهﻫــــﺎ‪ ،‬ﻫﻤــــﻪ و ﻫﻤــــﻪ در رودي از ﻋﻄﺮﻫــــﺎي‬ ‫ﮔﻮﻧــﺎﮔﻮن ﻏﺮﻗــﻪ اﺳــﺖ‪ .‬ﺳــﻨﮓ ﻓــﺮش ﺑــﺎزار ﻋﻤــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻣـﻲﺑـﺮد‪ ،‬ﺗـﻮ ﮔـﻮﺋﻲ ﺗـﻚﺗـﻚ ﺳـﻨﮓﻫـﺎ‬ ‫ﻋﻄﺮ دﻳﺮﭘﺎﺋﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﭙﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫راﺳ ـﺘﺔ ﮔُﻠــﺸﻲﺟــﺎن از ﺑــﻮي ﭘــﺸﻢ ﻧــﻢﺧــﻮرده و ﻛﻬﻨــﻪ‬ ‫آﻛﻨـــﺪه اﺳـــﺖ‪ .‬در ﮔﻮﺷـــﺔ ﺣﺠـــﺮهﻫـــﺎياش ﺻـــﺪﻫﺎ‬ ‫ﺗﺨﺘــﻪ ﻓــﺮشِ رﻧﮕﺎرﻧــﮓ ﭼــﻮن ﻫﻴ ـﺰم ﺑــﻪ روي ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ‬ ‫اﻧﺒــﺎر ﺷــﺪه‪ .‬در اﻧﺘﻬــﺎي راﺳــﺘﻪ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﺑﺎزارﭼــﻪ‬ ‫ﮔـــﻮﻧﻰﻓﺮوﺷـــﺎن آﻏـــﺎز ﻣـ ـﻲﺷـــﻮد‪ ،‬درﺑـــﻲ ﭼـــﻮﺑﻴﻦ‪،‬‬ ‫آراﺳﺘﻪ ﺑـﻪ ﮔـﻞﻣـﻴﺦﻫـﺎي ﭘـﻮﻻدﻳﻦ‪ ،‬ﺑـﺮ ﺳـﻴﻨﺔ دﻳـﻮاري‬ ‫ﻛﺎﻫﮕﻠﻰ ﭼـﺸﻢ را ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺧـﻮد ﻓﺮاﻣـﻲﺧﻮاﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﻪ‬ ‫آن را ﺑـــﻪ ﻧـــﺎم » دربِدار« ﻣـــﻲﺷﻨﺎﺳـــﻨﺪ‪ .‬ﻣـــﻲﮔﻮﻳﻨـــﺪ‬ ‫دربِدار از ﭼﻮﺑـــﺔداري ﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﺷـــﺪه ﻛـــﻪ ﻫﻼﻛـــﻮ‪،‬‬ ‫ﺧــﺎنِ ﻣﻐــﻮل ﺑــﺮاي ﻣﺠــﺎزاتِ ﻣﺮدﻣ ـﺎن در ﺷــﻬﺮ ﻣــﺮو ﺑــﺮ‬ ‫ﭘـــﺎ ﻛـــﺮده ﺑـــﻮد‪ .‬ﻛـــﺴﻲ ﻧﻤــﻲداﻧـــﺪ ﭼـــﺮا و ﭼﮕﻮﻧـــﻪ‬

‫‪٧٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼﻮﺑــﻪدار از ﻣــﺮو ﺑــﻪ داﻣﻨــﻪﻫــﺎي ﻛُــﺮ رﺳــﻴﺪه‪ ،‬و ﭼــﻪ‬ ‫ﻛــﺴﻲ از آن ﺑــﺮ اﻳــﻦ دﻳــﻮارة ﻛــﺎﻫﮕﻠﻲ درب ﺳــﺎﺧﺘﻪ‪.‬‬ ‫وﻟــﻲ از آﻧﭽـــﻪ ﺷـــﺒﺎﻧﮕﺎه در ﭘــﺲ اﻳــﻦ در اﺳـــﺮارآﻣﻴﺰ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬرد اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎنﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎﻫﺎن در ﻗﻔــﺎي اﻳــﻦ درب‪ ،‬ﻫﻼﻛــﻮ‬ ‫در ﻛﺎﻟﺒــﺪ ﻣــﺮدي ﺟــﻮان ﺣﻠــﻮل ﻣــﻲﻛﻨــﺪ و در ﻓــﺮاق‬ ‫ﻣــﺎﻫﺮخ‪ ،‬دﺧﺘــﺮي از اﻫــﺎﻟﻰ ﻣــﺮو‪ ،‬ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن وي‬ ‫ﺑــﻪ دار آوﻳﺨﺘــﻪ ﺷــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺳــﭙﻴﺪه دم ﻣــﻲﻧﺎﻟــﺪ‪ .‬اﻫــﺎﻟﻲ‬ ‫ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﻟﻤــﺲ ﻛــﺮدن دربِدار را ﻋﻴــﺐ ﻣــﻲداﻧﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﻣــﺮدان و زﻧــﺎن ﺟــﻮان‪ ،‬ﻫﻨﮕــﺎم ﻋﺒــﻮر از ﻛﻨــﺎر آن ﺑــﻪ‬ ‫ﺳـــﻴﻨﺔ ﭼـــﺎك ﭼـــﺎك و ﮔـــﻞ ﻣـــﻴﺦﻫـــﺎياش ﺧﻴـــﺮه‬ ‫ﻣـــﻲﻣﺎﻧﻨـــﺪ‪ .‬ﺷـــﺒﺎﻧﮕﺎه ﺑﺮﺧـــﻲ زﻧـــﺎن‪ ،‬درب را ﻟﻤـــﺲ‬ ‫ﻛ ـﺮده‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧــﺸﺎﻧﺔ ﻫﻤــﺪردي ﺑــﺎ ﻫﻼﻛــﻮ و ﻣﻌــﺸﻮﻗﻪاش‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜــﻪﻫــﺎﺋﻲ از ﭘﺎرﭼــﻪﻫــﺎي اﻟــﻮان ﺑــﺮ آن ﻣــﻰآوﻳﺰﻧــﺪ‪.‬‬ ‫دربِدار ﺧــﺎﻃﺮهاي اﺳــﺖ در ﻗﻠــﺐ ﺑــﺎزار ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‪.‬‬ ‫ﻫﻤـــﻪ آن را ﻣــﻲﺑﻴﻨﻨـــﺪ‪ ،‬ﻫﻤـــﻪ وﺟـــﻮدش را اﺣـــﺴﺎس‬ ‫ﻣـ ـﻲﻛﻨﻨـــﺪ‪ ،‬و ﻫﻨﮕـــﺎم ﮔﺬﺷـــﺘﻦ از ﻣﻘﺎﺑـــﻞ آن ﻫﻤـــﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮﮔـــﻮن ﻣـــﻲﺷـــﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷـــﺤﺎلاﻧـــﺪ ﻛـــﻪ آن را‬

‫‪٧٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دوﺑــﺎره ﻣ ـﻲﺑﻴﻨﻨــﺪ‪ ،‬ﻧﮕــﺮاناﻧــﺪ‪ ،‬ﭼــﺮا ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز آن را‬ ‫ﺑــﻪ درﺳــﺘﻰ ﻧــﺸﻨﺎﺧﺘﻪاﻧــﺪ‪ .‬وﻟــﻰ ﻫﻤﮕــﺎن دربِدار و‬ ‫اﺳــــﺮارش را از آن ﺧــــﻮد ﻣــــﻲداﻧﻨــــﺪ‪ .‬در ﺑــــﺎزار‬ ‫ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﺣﺠــﺮهﻫــﺎ‪ ،‬ﻫــﺮ روز ﺑــﺎ ﻳــﺎد رازِ دربِدار‬ ‫ﮔـــﺸﻮده ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪ ،‬و ﻫـــﺮ ﺷـــﺒﺎﻧﮕﺎه در ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜـــﻪراهِ ﺑـــﺎزار ﮔـــﻮﻧﻰﻓﺮوﺷـــﺎن‪ ،‬دربِدار را ﺑـــﻪ‬ ‫داﻣﺎن ﻧﺎﻟﻪﻫﺎي ﻫﻼﻛﻮ رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در آﻏــﻮشِ ﻛُــﺮ‪ ،‬ﺷــﻬﺮ ﭘﻨﻬــﺎن آﺧــﺮﻳﻦ دژِ ﺑــﻪ ﻳﺎدﮔــﺎر‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪه از اﺳــﻄﻮرة ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ اﺳــﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ ﺷــﻬﺮ ﻧــﻪ‬ ‫اﺛــﺮي از ﺣﻤﻠ ـﺔ ازﺑــﻚ و اﻓﻐــﺎن ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣ ـﻲﺧــﻮرد و‬ ‫ﻧــﻪ ﺗﻴــﻎِ ﺟﺎﻧــﺴﻮزِ ارﺗــﺶ ﻋﺜﻤــﺎﻧﻰ در ﺧــﺎﻃﺮة ﻣﺮدﻣــﺎن‬ ‫زﺧﻤــﻲ ﺑﺠــﺎي ﮔــﺬارده‪ .‬در دوراﻧﻴﻜــﻪ دﻳﮕــﺮ ﻣﻨــﺎﻃﻖ‬ ‫از ﺻـــﻠﺢ و رﻓـــﺎه ﺑـــﻰﺧﺒﺮﻧـ ـﺪ‪ ،‬ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﻫﻤﭽـــﻮن‬ ‫ﻋﺮوﺳــﻲ در ﺻــﻠﺢ و آراﻣــﺶ در داﻣــﺎن ﻛُــﺮ ﻧﺸــﺴﺘﻪ؛‬ ‫ﺳـﺘﺎرة درﺧـﺸﺎن اﻳـﻦ ﺷــﻬﺮ ﻫﻴﭽﮕـﺎه ﺧﺎﻣﻮﺷـﻰ ﺑـﻪ ﺧــﻮد‬ ‫ﻧﺪﻳــﺪه‪ ،‬و از ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ دورﺗــﺮ ﻣــﺴﺎﻓﺮان در اﻧﺘﻈــﺎر‬ ‫دﻳــﺪار ﺗﻼءﻟــﻮ ﻧــﻮر ﭼــﺮاغﻫــﺎياش روزﻫــﺎ و روزﻫــﺎ راه‬ ‫ﻣﻲﭘﻴﻤﺎﻳﻨـﺪ‪ .‬ﻫـﺰاران ﺗـﻦ از ﺷـﻬﺮﻫﺎ و دﻫـﺎت ﺑـﻪ ﺳـﻮي‬ ‫اﻳـــﻦ ﺷـــﻬﺮ در ﺣﺮﻛـــﺖاﻧـــﺪ‪ ،‬ﺗـــﺎ ﺑـــﻪ دروازهﻫـــﺎي آن‬ ‫‪٧٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺮﺳــﻨﺪ‪ .‬وﻟــﻰ ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ دروازهﻫــﺎ و دﻳﻮارﻫــﺎي اﻳــﻦ‬ ‫ﺷــﻬﺮ ﺑــﺎ ﻫﺠــﻮم ﻣﺮدﻣــﺎن ﻫــﺮ روز ﻓــﺮاخﺗــﺮ و ﮔــﺸﻮدهﺗــﺮ‬ ‫ﺷﺪه؛ ﻣﺮدﻣﺎن در داﻣﺎن اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ذوب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣــﺎلاﻟﺘﺠــﺎرهاي ﻛــﻪ در ﺣﺠــﺮهﻫــﺎي ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن اﻧﺒــﺎر‬ ‫ﺷﺪه ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺗﻨﻬـﺎﺋﻰ ﺟﻮاﺑﮕـﻮي ﻧﻴـﺎز ﻳـﻚ ﻛـﺸﻮر‬ ‫ﺑﺎﺷـــﺪ‪ .‬ﺛـــﺮوت اﻳـــﻦ ﺷـــﻬﺮ دﻳـــﮓ ﻃﻤـــﻊ ﺑـــﺴﻴﺎري‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﮕـــﺸﺎﻳﺎن را ﺑﺎرﻫـــﺎ و ﺑﺎرﻫـــﺎ ﺑـــﻪ ﺟـــﻮش آورده‪.‬‬ ‫وﻟـــﻰ ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﺑـــﻰﺗﻮﺟـــﻪ ﺑـــﻪ آﻧﭽـــﻪ در اﻃـــﺮاﻓﺶ‬ ‫ﻣ ـﻲﮔــﺬرد ﺑــﻪ راه ﺧــﻮد اداﻣــﻪ داده‪ .‬ﺳــﭙﺎه ﻏــﺎرﺗﮕﺮان‬ ‫از ﺗــﺼﻮرِ ﺛــﺮوت و ﻣﻜﻨﺘــﻰ ﻛــﻪ در ﺻــﻮرت ﭘﻴــﺮوزي‬ ‫ﺑــــﻪ دﺳــــﺖ ﺧﻮاﻫــــﺪ آورد‪ ،‬در ﭼﻨــــﺪ ﻓﺮﺳــــﻨﮕﻲ‬ ‫دروازهﻫــﺎي ﺷــﻬﺮ ﭼﻨــﺎن از ﺧــﻮد ﺑﻴﺨــﻮد ﻣــﻲﺷــﻮد ﻛــﻪ‬ ‫ﻧﻈــﻢاش را از دﺳــﺖ ﻣــﻲدﻫــﺪ؛ ﺳــﺮﺑﺎزان دﻳﮕــﺮ از‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧـــﺪﻫﺎن اﻃﺎﻋـــﺖ ﻧﻤـــﻲﻛﻨﻨـــﺪ‪ ،‬ﻫﻤـــﻪ ﭼﻴـــﺰ درﻫـــﻢ‬ ‫ﻣــﻲرﻳــﺰد‪ .‬و درﮔﻴــﺮي ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎن ﻣﻬــﺎﺟﻢ ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﻔــﻊ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧــﺎن ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﭘﺎﻳــﺎن ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ‬ ‫اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ از دﻳﺮﺑـــﺎز ﺳـــﭙﺎﻫﻴﺎن ﻣﻌـــﺪود اﻳـــﻦ ﺷـــﻬﺮ‬ ‫ارﺗﺶﻫﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ را ﺑﻪ زاﻧﻮ در آوردهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٧٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﻌـــﻀﻰ ﺣﻜﺎﻳـــﺎت ﻣـ ـﻲﮔﻮﻳﻨـــﺪ‪ ،‬ﺛـــﺮوت ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﻣﺘﺠــﺎوزﻳﻦ را در ﺑــﺪو ورود ﻛــﻮر ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬اﻳ ـﻦ‬ ‫اﻋﺘﻘــﺎد آﻧﭽﻨــﺎن در ﻗﻠــﺐ و روح ﻣﺮدﻣ ـﺎن رﻳ ـﺸﻪ دواﻧــﺪه‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺧــﻼف دﻳﮕــﺮ ﺷــﻬﺮﻫﺎي ﺛﺮوﺗﻤﻨ ـﺪِ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫زﻧــﺎن ﺟــﻮان و زﻳﺒــﺎي ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﺗﻤــﺎﻳﻠﻰ ﺑــﻪ ﭘﻨﻬــﺎن‬ ‫ﻛـــﺮدن ﺧـــﺰاﺋﻦ و زﻳﺒـــﺎﺋﻲﻫـــﺎيﺷـــﺎن ﻧﺪارﻧـــﺪ‪ .‬در‬ ‫دوراﻧـــﻰ ﻛـــﻪ ازﺑﻜـــﺎن ﺧـــﺎك ﻛـــﺸﻮر را ﺑـــﻪ ﺗـــﻮﺑﺮه‬ ‫ﻛــﺸﻴﺪهاﻧــﺪ‪ ،‬ﻫــﺮ ﻛــﺪام از اﻳــﻦ ﻣﻮاﻫــﺐ ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺪ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﻳـــﺖ ﺷــــﻬﺮي را ﺑــــﻪ ﺧﻄــــﺮ اﻧــــﺪازد‪ ،‬وﻟــــﻰ‬ ‫ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﺑــﺪون ﻫــﺮاس ﻫﻤﭽﻨــﺎن ﺑــﻪ راه ﺧــﻮد اداﻣــﻪ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳـــﻦ آﻏـــﺎزﻳﻦ روزﻫـــﺎي ﭘـــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ‬ ‫ﺧﻮرﺷـــــﻴﺪ آرام آرام در وراي ﻛـــــﻮهﻫـــــﺎ ﭘﻨﻬـــــﺎن‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬ﺑﺮﻓــﺮاز ﻳﻜــﻲ از ﻗﻠ ـﻞ ﻛُــﺮ دو ﺳــﻮارِﻏﺮﻗﻪ در‬ ‫ﻏﺒــﺎر‪ ،‬ﭘــﺸﺖ ﺑــﻪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﻪ ﺑﺎروﻫــﺎي ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮﻧـﺪ‪ .‬آﻓﺘـﺎبِ ﻏـﺮوب ﺳـﺎﻳﻪﻫـﺎي ﺑﻠﻨـﺪي از اﻳﻨـﺎن‬ ‫ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ دواﻧــﺪه‪ ،‬و ﺗﻮﺳــﻦﻫــﺎيﺷــﺎن در‬ ‫ﻧــﺴﻴﻢ ﺧﻨـﻚِ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن ﻳـﺎل و دم ﻣـﻲﺗﻜﺎﻧﻨــﺪ؛ ﮔــﻮﺋﻲ‬

‫‪٧٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻧــﺎن ﻧﻴــﺰ از دﻳــﺪار ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﺑــﻪ وﺟــﺪ آﻣــﺪهاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻐﺮل ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ از اﺳﺐ ﭘﻴﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ــ ﺑــﻪ ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﻧﺰدﻳـﻚ ﻣـﻲﺷــﻮﻳﻢ‪ .‬ﺷــﺐ را ﻫﻤﻴﻨﺠــﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔـﺬراﻧﻴﻢ‪ .‬ﻧـﻴﻢ روز ﺑـﻪ دﻳـﺪار ﻛـﺎخﺳـﻨﮓ ﺧـﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﺮ زﻳــﻦ ﻣﻴﺨﻜــﻮب ﺷــﺪه‪ ،‬ﺑــﺎ ﺷــﮕﻔﺘﻲ ﺑــﻪ‬ ‫ﻃﻐﺮل ﻣﻲﻧﮕﺮد‪:‬‬ ‫ـــ ﭼــﺮا ﻧــﺎدر ﻗﻠــﻰ را ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ در ﺣــﻮاﻟﻲ ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻴﻢ؟‬ ‫ﻧﺎم ﭘـﺴﺮ ﺷﻤـﺸﻴﺮ ﺷـﻮق دﻳـﺪار از دل ﻃﻐـﺮل ﻣـﻲﺷـﻮﻳﺪ‪،‬‬ ‫و وﻇـــﺎﺋﻒ و ﻣﺄﻣﻮرﻳـــﺖ ﺳـــﻨﮕﻴﻨﻰ را ﻛـــﻪ ﺑـــﺮ دوش‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺸﺪ ﺑــﻪ او ﻳــﺎدآور ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺑﻴــﺮون آوردن‬ ‫ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ از دوران ﻓﺘــﺮت ﺣﺘــﻰ دﻳ ـﺪار ﻧــﺎدر ﻗﻠــﻰ را‬ ‫ﻫــﻢ ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺴﺖ ﺑــﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺑــﻞ ﺗﺤﻤــﻞ ﻛﻨــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ‬ ‫ﻃﻐــﺮل از اﻳﻨﻜــﻪ ﺷﺨــﺼﺎً ﺑــﻪ دﻳــﺪار ﻧــﺎدر ﻗﻠــﻰ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ‬ ‫رﻓﺖ ﻗﻠﺒﺎً ﺧﺮﺳﻨﺪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪٧٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ـ در ﺣــﻮاﻟﻰ اﻳ ـﻦ ﺷــﻬﺮ ﺗــﺎ ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ ﻧــﻪ از ارﺗــﺶ‬ ‫ﺗﺮﻛــﺎن ﻋﺜﻤــﺎﻧﻰ اﺛــﺮ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﻲ ﻧــﻪ از ﺑﺎدﻳـﻪﻧــﺸﻴﻨﺎنِ ازﺑــﻚ‬ ‫و اﻓﻐـــﺎن! ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن و ﺣﻮﻣـــﺔ آن ﺗﻨﻬـــﺎ ﺳـــﺮزﻣﻴﻨﻰ‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز ﻣﺘﻌﻠــﻖ ﺑــﻪ اﻳﺮاﻧﻴـﺎن اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺮاي ﺗﻌﻴــﻴﻦ‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖ اﻳﻨﻜــﺸﻮر ﺑﻬﺘــﺮ از اﻳــﻦ ﺧﻄــﻪ ﺟــﺎﺋﻰ ﺳــﺮاغ‬ ‫داري؟‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ﺑـﺎ ﺷـﺘﺎب از زﺑﺮﺟـﺪ ﻓـﺮود ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ .‬ﺷـﺒﮕﻴﺮ و‬ ‫ﻛﻤﺎﻧــﻪ ﺑــﻪ ﺻــﺨﺮهاي ﺗﻜﻴ ـﻪ ﻣ ـﻲدﻫــﺪ‪ ،‬و در ﭘﻨــﺎه ﻫﻤــﺎن‬ ‫ﺻﺨﺮه ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑـﻪ آراﻣـﻰ ﺳـﺮ را ﺑـﻪ ﻋﻘـﺐ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬و ﻧﻔـﺴﻲ ﻋﻤﻴـﻖ ﻣـﻲﻛـﺸﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﺻـﺪاﺋﻰ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﻧﻴــﻚ ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ اﺷــﺘﻴﺎق دﻳــﺪار ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ را ﺗــﺎ ﺳــﭙﻴﺪهدم ﻫﻤﺮاﻫــﻰ ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬ﺗــﺎ‬ ‫ﺻــﺒﺤﺪم ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﺎ ﭼــﺸﻤﺎن ﺑــﺴﺘﻪ ﺑــﻪ ﺷــﻬﺮ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪.‬‬

‫‪٨٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻧﻤــﻲﮔــﺬرد ﻛــﻪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ روي ﭘﻨﻬــﺎن ﻛــﺮده؛‬ ‫دﻧﻴـــﺎ در ﺗـــﺎرﻳﻜﻲ ﻓﺮواﻓﺘـــﺪ‪ ،‬و ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺳـــﻮار ﺑـــﺮ‬ ‫ﺑــﺎلﻫــﺎي ﺷــﺎﻫﻴﻦ ﺧــﺎﻃﺮات ﺑــﻪ دﻳــﺪار ﺷــﻬﺮي ﺑــﺸﺘﺎﺑﺪ‬ ‫ﻛــﻪ ﺳــﻪ دروازه از ﭼﻬــﺎر دروازة آن روي ﺑــﻪ ﻃﺒﻴﻌﺘــﻰ‬ ‫ﺗـــﺴﺨﻴﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮ دارد‪ .‬ﻓﻘـــﻂ دروازة ﺳـــﭙﻴﺪرﻧﮓ »ﺷـ ـﻴﺪ«‬ ‫اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن را ﺑـــﻪ روي ﺟﻬـــﺎن ﺧـــﺎرج‬ ‫ﻣــﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬از ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ دورﺗــﺮ ﻣــﻲﺗــﻮان آن را‬ ‫دﻳــﺪ‪ .‬درﺧــﺸﺶ ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب ﺑــﺮ دروازة ﺷــﻴﺪ ﻫﻤــﻪ‬ ‫ﭼﻴــﺰ را ﭘﻴﺮاﻣــﻮناش ﺑــﻰرﻧــﮓ ﻣـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ارﺗﻔــﺎعاش ﺑــﻪ‬ ‫ﺑـــﻴﺶ از ﻫﻔﺘـــﺎد زرع ﻣـــﻲرﺳـــﺪ و ﻫـــﺮ ﺻـــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن‬ ‫ﻳﻜــﺼﺪوﭘﻨﺠﺎه ﻣــﺮد ﻣــﺴﻠﺢ دروازه را ﺑــﻪ ﺳــﻮي دﺷــﺖ‬ ‫ﻣ ـﻲﮔــﺸﺎﻳﻨﺪ و ﺗــﺎ ﭘﺎﺳــﻲ از ﻧﻴﻤــﻪ ﺷــﺐ از آن ﭘﺎﺳــﺪاري‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨﻨـــﺪ‪ .‬ﺧـــﺎﻃﺮة اوﻟــﻴﻦ ﻟﺤﻈـــﺎت ورود ﺑـــﻪ ﺷـــﻬﺮ‬ ‫ﻣﻮﺟﻰ از ﻧﺸﺎط ﺑﻪ ﺳﺮاﭘﺎي ﮔﺎﺳﻮژ ﻣﻲدواﻧﺪ‪.‬‬ ‫آن روز از ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ دورﺗــﺮ‪ ،‬رﻗــﺺ ﺷــﻘﺎﻳﻖﻫــﺎي‬ ‫ﺳــﺮخرﻧــﮓ در ﻧــﺴﻴﻢ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن ﭼــﺸﻤﺎن ﺟــﺴﺘﺠﻮﮔﺮ‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺟـــﻮان را ﺑـــﻪ ﺧـــﻮد ﻓﺮاﻣـــﻲﺧﻮاﻧـــﺪ‪ .‬وﻟـــﻲ‬ ‫زﻣﺎﻧﻴﻜـــﻪ ﺑـــﻪ دروازه ﻧﺰدﻳـــﻚ ﺷـــﺪ درﻳﺎﻓـــﺖ ﻛـــﻪ‬ ‫ﺷــﻘﺎﻳﻖﻫــﺎ‪ ،‬ﺷــﻨﻞ ﻟﻌــﻞﻓــﺎمِ ﻧﮕﺎﻫﺒﺎﻧــﺎن اﺳــﺖ‪ .‬ﻫــﺮ ﭼــﻪ‬ ‫‪٨١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑــﻪ دروازه ﻧﺰدﻳـﻚ ﺷــﺪ ارﺗﻔــﺎع دﻳﻮارﻫــﺎي ﺳــﭙﻴﺪ‬ ‫و ﺻ ـﻴﻘﻞ ﺧــﻮردة آن ﺑﻠﻨــﺪ و ﺑﻠﻨــﺪﺗﺮ ﺑــﻪ ﻧﻈــﺮ رﺳ ـﻴﺪ‪ .‬و‬ ‫ﻫﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ در ﺑﺮاﺑــﺮ دروازه اﻳ ـﺴﺘﺎد‪ ،‬ﻧــﺪاي آﺗــﺶ را‬ ‫ﺷﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫ـ رﻓﻴﻊﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎنﭘﻨﺎهِ دروازه را ﻣﻲﺑﻴﻨﻰ؟‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎن ﻛﻨﺠﻜــﺎو ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﺮ دﻳـﻮارة ﺳــﭙﻴﺪ‬ ‫دروازه ﺗﺎ ﺑﻪ آﺳـﻤﺎن دوﻳـﺪ‪ .‬دﻳـﻮار ﻣﺮﻣـﺮﻳﻦ ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﻗﻌـﺮ‬ ‫آﺳــﻤﺎن ﻛــﺸﻴﺪه ﺷــﺪه ﺑــﻮد‪ ،‬و ﭼــﻮن ﻋــﺎﺟﻰ ﺻــﻴﻘﻞ‬ ‫ﺧــﻮرده در اﻗﻴﺎﻧﻮﺳــﻰ ﻧﻴﻠﮕــﻮن از ﭼــﺸﻢ ﭘﻨﻬــﺎن ﻣـﻲﺷــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ آن روز رﻓﻴﻊﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎنﭘﻨﺎه را ﻧﺪﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎلﻫـﺎ ﺑﻌـﺪ در اﺳـﻄﻮرهﻫـﺎ درﻳﺎﻓـﺖ ﻛـﻪ آﺧـﺮﻳﻦ ﺟـﺎن‬ ‫ﭘﻨــــﺎهِ دروازة ﺷــ ـﻴﺪ وراي ﻧﻬﺎﻳــ ـﺖِ آﺳــــﻤﺎن اﺳــــﺖ؛‬ ‫درﻳﺎﻓــﺖ ﻛــﻪ ﭘــﺲ از ﺳــﺎلﻫــﺎ ﺻــﻌﻮد از ﭘﻠــﻪﻫــﺎﺋﻰ‬ ‫ﻣﺮﻣـــﺮﻳﻦ ﻫﻤﭽـ ـﻮن ﻋﻘـــﺎﺑﻰ ﺑـــﺮ ﻗﻠـ ـﺔ آﺳـــﻤﺎن ﺧﻮاﻫـــﺪ‬ ‫اﻳــﺴﺘﺎد و ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را ﺧﻮاﻫــﺪ ﻧﮕﺮﻳــﺴﺖ‪» .‬ﺗﻔﺘــﺎن‬ ‫را در اﻓــﻖ دور دﺳــﺖ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﻲ‪ ،‬ﺑــﺎ اﻟﺒــﺮز ﻛــﻮه ﭼﻬــﺮه‬ ‫در ﭼﻬـــﺮه ﻣـــﻲﺷـــﻮي‪ ،‬و دﺳـــﺘﻪﻫـــﺎي ﻛﻮﭼـــﻚ و‬ ‫‪٨٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺎزﻳﮕﻮش اﺑﺮﻫــﺎي ﺳــﭙﻴﺪ ﺧﻨﻜــﺎي ﺗﻨــﺪ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن را ﺑــﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣـ ـﺖ ﺧﻮاﻫﻨـــﺪ رﻳﺨـــﺖ؛ اﺻـــﻔﻬﺎن ﭘـــﻮﻟﻜﻰ ﺑـــﺲ‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚ و درﺧــﺸﺎن ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬و زاﻳﻨــﺪه رود ﻛــﻪ‬ ‫ﻫــﺰارهﻫﺎﺳــﺖ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻣﻘــﺼﺪي ﻧــﺎﻣﻌﻠﻮم ﭘــﻴﺶ راﻧــﺪه‬ ‫رﺷــﺘﻪ ﺑﺎرﻳﻜــﻪاي اﺳــﺖ آﺑــﻰ رﻧــﮓ در داﻣــﺎن دﺷــﺘﻲ‬ ‫ﺑــﻰاﻧﺘﻬــﺎ‪ .‬ﻛﻤــﻰ دورﺗــﺮ ﻛــﻮﻳﺮ ﺑــﺰرگ را ﺧــﻮاﻫﻲ دﻳــﺪ‬ ‫ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﺑﻴﻨﻬﺎﻳــﺖِ اﻓــﻖ ﺧــﻮد را ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬و اﻳﻨﻬﻤــﻪ را‬ ‫ﻓﻘــﻂ در راه ﻣــﻲﺑﻴﻨــﻲ؛ ﭘــﻴﺶ از رﺳــﻴﺪن ﺑــﻪ آﺧــﺮﻳﻦ‬ ‫ﺟــﺎنﭘﻨــﺎه‪ .‬آﺧــﺮﻳﻦ ﺟــﺎنﭘﻨــﺎه ﺟﺎﻳﮕــﺎه ﻋﻘــﺎبِآﺧــﺮﻳﻦ‬ ‫اﺳــﺖ و او ﺧــﻮد‪ ،‬ﺳــﻘﻒ آﺳــﻤﺎن اﺳــﺖ‪ .‬از ﺟﺎﻳﮕــﺎه‬ ‫او ﻫـــﻴﭻ ﻧﺨـــﻮاﻫﻲ دﻳـــﺪ‪ .‬از آﻧﭽـــﻪ در ﭘﺎﻳـ ـﻪﻫـــﺎي دژ‪،‬‬ ‫ﻛُــﺮ و ﺑﺮﻓــﺮاز ﺗﻔﺘــﺎن ﻣ ـﻲﮔــﺬرد ﺟــﺰ ﻏﺒــﺎري ﺳــﺤﺮآﻣﻴﺰ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬ﻋﻘـﺎبِ آﺧـﺮﻳﻦ ﻧـﺪاﻳﺶ ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻛـﺴﻰ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﺳـﻴﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ ﭘﻴﻜـﺎنﻫـﺎي ﻣـﺮگﺑـﺎرش از‬ ‫ﻓﺮﺳـــﻨﮓﻫـــﺎ دورﺗـــﺮ ﻫـــﺮ ﺟﻨﺒﻨـــﺪهاي را ﺑـــﺮ زﻣـــﻴﻦ‬ ‫ﻣﻴﺨﻜــﻮب ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬ﻋﻘﺎﺑ ـﺎن ﻛُــﺮ ﺑــﺎ ﺷــﺎهﭘﺮﺷــﺎن‬ ‫ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي او را ﻣــﻲآراﻳﻨــﺪ‪ ،‬و آﻧــﺎن را ﺑــﻰﻛــﻢ و‬ ‫ﻛﺎﺳﺖ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻫﺪﻓﻰ ﻛﻪ او اراده ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻧﺸﺎﻧﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪٨٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﻏــــﺮب دروازة ﺷــ ـﻴﺪ‪ ،‬دروازة رﻳــــﮓرود ﻗــــﺮار‬ ‫دارد‪ .‬رﻳﮕــﺮود را ﭘــﻴﺶﺗــﺮ ﮔــﺬرﮔﺎه ﻣــﻲﺧﻮاﻧﺪﻧــﺪ‪،‬‬ ‫وﻟــﻲ ﺗــﺎﻛﻨﻮن ﻫــﻴﭻ اﻧــﺴﺎﻧﻲ از آن ﻋﺒــﻮر ﻧﻜــﺮده‪ .‬در‬ ‫ﮔﺬﺷــﺘﻪﻫــﺎي دور‪ ،‬از ﭼــﺸﻤﻪﻫــﺎي ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن رودي‬ ‫ﺧﺮوﺷــﺎن ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ دروازة رﻳﮕــﺮود ﺟــﺎري ﺑــﻮده‪ ،‬و‬ ‫در ﻣﺤﻠــﻲ ﻛــﻪ اﻣــﺮوز دروازه ﻗــﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺑــﻪ درهاي‬ ‫ﻋﻤﻴـــﻖ ﺳـــﺮازﻳﺮ ﻣـــﻲﺷـــﺪه اﺳـــﺖ‪ .‬وﻟـــﻲ ﭼـــﺸﻤﻪﻫـــﺎ‬ ‫ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ ﺧــﺸﻜﻴﺪ‪ ،‬و از رود ﺟــﺰ ﺑــﺴﺘﺮ ﺧــﺸﻚِ‬ ‫آﺑﺸﺎري ﻣﺨﻮف ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﺎر ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻲاﺧﺘﻴــﺎر از ﺑـﻪ ﻳـﺎد آوردن رﻳﮕــﺮود ﺑــﺮ ﺧــﻮد‬ ‫ﻟﺮزﻳــﺪ‪ .‬رﻳــﮓرود را در اﻧﺘﻬــﺎي ﺑﺎرﻳﻜــﻪ راﻫــﻰ ﭘــﻴﭻ‬ ‫در ﭘـــﻴﭻ ﻣـــﻲﻳـــﺎﺑﻴﻢ‪ .‬آﻧﺠـــﺎ ﻛـــﻪ درهاي ﺑـــﻪ ﻋﻤـــﻖ‬ ‫ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ دﻫــﺎن ﮔــﺸﻮده‪ .‬در ﻗﻌــﺮ دره‪ ،‬ﺑﺮﻛــﻪاي‬ ‫ﻫﻤﭽـــﻮن آﻳﻨـــﻪاي آﺑـــﻲرﻧـــﮓ ﻣـــﻲدرﺧـــﺸﺪ؛ آن را‬ ‫ﮔـــــﻴﻼبﺟـــــﺎن ﻣـــــﻲﻧﺎﻣﻨـــــﺪ‪ .‬ﻫـــ ـﻴﭽﻜﺲ از آب‬ ‫ﮔــﻴﻼبﺟــﺎن ﻧﻴﺎﺷــﺎﻣﻴﺪه‪ .‬در ﺣﻜﺎﻳــﺎت آﻣــﺪه‪ ،‬ﻛــﻪ‬ ‫ﻓﻘــــﻂ زال از اﻳــــﻦ آب ﻧﻮﺷــــﻴﺪ‪ ،‬و در آن ﺧــــﻮد را‬ ‫ﺷﺴﺘــﺸﻮ داد؛ ﭘــﺲ ﮔﻴــﺴﻮاﻧﺶ ﺳــﭙﻴﺪ ﺷــﺪ‪ .‬رﻳﮕــﺮود‬

‫‪٨٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳﻨﭽﻨــــﻴﻦ در ﺗﻨﻬــــﺎﺋﻰ ﺧــــﻮد رﻫــــﺎ ﺷــــﺪه‪ ،‬و ﻓﻘــــﻂ‬ ‫ﻋﻘــﺎبﻫــﺎي ﺗﻴ ـﺰ ﭘــﺮواز ﻛُــﺮ ﻣ ـﻲﺗﻮاﻧﻨــﺪ از آن ﺑﮕﺬرﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــــﻮژ ﺑﺎرﻫــــﺎ در ﺧﻠــــﻮت رﻳﮕــــﺮود‪ ،‬و از ﻓــــﺮاز‬ ‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﺑــﻪ ﮔــﻴﻼبﺟــﺎن ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه؛ او ﻳﮕﺎﻧــﻪ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ آﺗﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﻔﺘﺔ ﺑﺮﻛﻪﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳـــﻮﻣﻴﻦ دروازة ﺷـــﻬﺮ روي ﺑـــﻪ ﺷـــﻤﺎل دارد‪ ،‬آن را‬ ‫درﻳــﺎب ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪ .‬درﻳــﺎب و ﺗﭙــﻪﻫــﺎي ﺷــﻦروان و‬ ‫ﺑـــﻲاﻧﺘﻬـــﺎياش‪ ،‬ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن را ﺑـــﻪ درﻳﺎﭼـ ـﻪاي زﻳﺒـــﺎ‬ ‫ﻣﺘــﺼﻞ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻫــﻴﭽﻜﺲ ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ در آﻧــﺴﻮي‬ ‫درﻳﺎﭼــﻪ ﭼــﻪ ﻣ ـﻲﮔــﺬرد‪ .‬ﺗــﺎ ﭼــﺸﻢ ﻣ ـﻲﺑﻴﻨــﺪ درﻳﺎﭼــﻪ‬ ‫ﺧــﻮد را ﺗــﺎ ﺑــﻪ اﻓــﻖ ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬از آب ﻧﻴﻠﮕــﻮن‪ ،‬ﻋﻤــﻖ‬ ‫ﻧﺎﺷــﻨﺎس و ﺧــﺮوش ﻃﻮﻓــﺎنﻫــﺎي درﻳ ـﺎب در ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﺣﻤﺎﺳـــﻪﻫـــﺎ ﺳـــﺎﺧﺘﻪاﻧـــﺪ‪ .‬درﻳـ ـﺎب ﺷـــﻬﺮ را ﺳـ ـﻴﺮاب‬ ‫ﻣـ ـﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﺮ ﻓـــﺮاز آن ﺑـــﺎران ﻣـ ـﻲآﻓﺮﻳﻨـــﺪ‪ ،‬و در‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣــﺔ ﻃﻐﻴـﺎنﻫــﺎياش ﺗــﺎ دورﺗــﺮﻳﻦ ﻧﻘــﺎط ﺷــﻬﺮ ﻧﻔــﻮذ‬ ‫ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬درﻳ ـﺎب را ﮔﺎﺳــﻮژ در ﭘﮕــﺎﻫﻰ ﺧــﺎﻃﺮهاﻧﮕﻴ ـﺰ‬ ‫ﺑــﺎز ﺷــﻨﺎﺧﺖ‪ .‬در داﻣــﺎن ﺗﭙــﻪﻫــﺎي ﺷــﻦ روان ﺷــﺐ را‬ ‫ﺑـــﻪ ﻣﺮاﻗﺒـ ـﺔ ﺳـــﺘﺎرﮔﺎن ﺳـــﭙﺮي ﻛـــﺮد‪ ،‬و ﺻـــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن‪،‬‬

‫‪٨٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺳــﻴﻨﺔ‬ ‫آﺳﻤﺎن را ﺷﻜﺎﻓﺖ‪ ،‬زﻣﺰﻣﺔ آﺗﺶ را ﺷﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫ـــ در اﻧﺘﻬــﺎي ﺗﭙــﻪﻫــﺎ ﺑــﻪ درﻳﺎﭼــﺔ ﻧﻴﻠﮕــﻮﻧﻰ ﺧــﻮاﻫﻰ‬ ‫رﺳـﻴﺪ‪ .‬درﻳـﺎب ﻧــﻪ راه ورود ﺑــﻪ ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن اﺳــﺖ و ﻧــﻪ‬ ‫راه ﺧـــﺮوج از آن‪ .‬در ﻋﻤـــﻖ آب ﻧﻴﻠﮕـــﻮﻧﺶ ﺧـــﺰاﺋﻦِ‬ ‫ﭘﻴــﺸﻴﻨﻴﺎن ﻣــﺪﻓﻮن ﺷــﺪه‪ ،‬و در آﻧــﺴﻮي درﻳــﺎب ﻓﻘــﻂ‬ ‫درﻳﺎب اﺳﺖ و دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ؛ درﻳﺎب ﻛﺮان ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫آﻧـــﺮوز ﮔﺎﺳـــﻮژ در درﻳـ ـﺎب ﻏﻮﻃـــﻪ ﺧـــﻮرد‪ .‬از آب‬ ‫ﻧﻴﻠﮕــﻮن آن ﻧﻮﺷــﻴﺪ و روزﻫــﺎ و روزﻫــﺎ در ژرﻓــﺎي آن‬ ‫ﺑـــﺮ ﻓـــﺮشﻫـــﺎﺋﻰ از زﻣـــﺮد‪ ،‬زﺑﺮﺟـــﺪ و ﻳــﺎﻗﻮت ﮔـــﺎم‬ ‫ﺑﺮداﺷـــﺖ‪ .‬از ﺗـــﺎﻻرﻫـــﺎي ﻗـــﺼﺮ ﻃـــﻼ ﻛـــﻪ از ﻋﻤـــﻖ‬ ‫درﻳــﺎب ﺳــﺮ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن اﻓﺮاﺷــﺘﻪ ﺑــﻮد ﮔﺬﺷــﺖ و در‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺎز ﻫﻢ زﻣﺰﻣﻪ آﺗﺶ را ﺷﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫ـــ راز ﻗــﺼﺮ ﻃــﻼ و ﺧــﺰاﺋﻦ ﭘﻴــﺸﻴﻨﻴﺎن را ﭼــﻮن ﻣﺎﻫﻴــﺎنِ‬ ‫درﻳ ـﺎب رﻫــﺎ ﺧــﻮاﻫﻰ ﻛ ـﺮد‪ ،‬و ﺑــﻪ دﻳــﺪار دروازة آﻳﻨــﻪ‬ ‫ﻣﻲروي‪.‬‬

‫‪٨٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دروازة آﻳﻨـــﻪ در ﺟﻨـــﻮب ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن در داﻣـــﺎن ﻛُـــﺮ‪،‬‬ ‫دﻳـ ـﻮاري اﺳـــﺖ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘـــﺬﻳﺮ‪ ،‬ﻛـــﻪ ﭼـــﺸﻢ در ﭼـــﺸﻢ‬ ‫ﺧﻮرﺷــﻴﺪ دوﺧﺘــﻪ؛ راه ﺑﺠــﺎﺋﻲ ﻧــﺪارد‪ .‬در ﺣﻜﺎﻳــﺎت‬ ‫آﻣــﺪه‪ ،‬آن ﻛــﻪ ﻣــﻲﺧﻮاﻫــﺪ از دروازة آﻳﻨــﻪ ﺑﮕــﺬرد‬ ‫ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ راه ﺧﻮاﻫــﺪ ﭘﻴﻤــﻮد‪ ،‬و ﭘــﺲ از آﻧﻜــﻪ ﺷــﺶ‬ ‫ﺳــﺪه در ﺑﺮاﺑــﺮ آن ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻧﺸــﺴﺖ‪ ،‬و از ﺳــﭙﻴﺪه دم‬ ‫ﺗــﺎ ﺷــﺎﻣﮕﺎه در ﺳــﻜﻮت ﺑــﻪ دﻳــﻮارهاش ﭼــﺸﻢ دوﺧــﺖ‪،‬‬ ‫در ﻫﻔﺘﻤ ـﻴﻦ ﺳــﺪة اﻧﺘﻈــﺎر آﺗــﺶ ﺑــﺮ او ﺧﻮاﻫــﺪ ﺗﺎﺑﻴــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫ــ آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﺧــﻮد را در آﻳﻨ ـﺔ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﺑﺎزﻳ ـﺎﺑﻰ‪،‬‬ ‫راه ورود ﺑﻪ دروازة آﻳﻨﻪ را ﻧﻴﺰ ﻣﻲﻳﺎﺑﻲ‪.‬‬ ‫ﻧـــﺴﻴﻢ ﺧﻨـــﻚ ﺻـــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﮔﻮﻧـــﻪﻫـــﺎي ﮔﺎﺳـــﻮژ را‬ ‫ﻧـــﻮازش ﻣـ ـﻲدﻫـــﺪ‪ .‬ﺗـــﺎ ﭼﻨـــﺪ ﻟﺤﻈـ ـﺔ دﻳﮕـــﺮ ﻗـــﺮص‬ ‫آﺗــﺸﮕﻮن ﺧﻮرﺷ ـﻴﺪ ﺳــﺮ از ﺧــﻮاب ﺑــﺮ ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺸﻴﺪ‪،‬‬ ‫و ﺟﻬـــﺎن را ﺑـــﻪ ﺷـــﻌﻠﻪﻫـــﺎياش ﺧﻮاﻫـــﺪ اﻓﺮوﺧـــﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺗﻤــﺎم ﺷــﺐ را ﺑــﺮ ﺑــﺴﺘﺮ ﺧــﺎﻃﺮات ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﺳــﭙﺮي ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺑــﺎ ﭼــﺸﻤﺎﻧﻰ ﺑــﺴﺘﻪ ﺑــﻪ او ﻧﮕﺮﻳــﺴﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﺗــﺼﺎوﻳﺮ اﻳــﻦ ﺷــﻬﺮ را ﺑــﻪ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ دوﺧﺘ ـﻪ‪ ،‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗــﺎ‬

‫‪٨٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دورﻧﻤــﺎي ﺗﻨﻬــﺎ ﺷــﻬﺮِ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را ﺑﻬﺘــﺮ و ﺑﻴــﺸﺘﺮ در‬ ‫دل زﻧـــﺪه دارد‪ .‬ﻧـــﺪاي ﻃﻐـــﺮل او را از روﻳـــﺎ ﺑﻴـــﺮون‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎه ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫در ﭼﻨـــﺪ ﻓﺮﺳـــﻨﮕﻰ ﺷـــﻬﺮ ﭘﻨﻬـــﺎن‪ ،‬در درة ﻋﻤﻴـــﻖ و‬ ‫ﭘﺮﻓــﺮاز و ﻧــﺸﻴﺒﻲ ﻛــﻪ آن را ﻧﻴﻠﮕــﻮن ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ و راه‬ ‫ﺑــﻪ دروازة ﺷــﻴﺪ ﻣــﻲﺑــﺮد‪ ،‬ﻫــﺸﺖ ﺳــﻮار در آراﻳــﺸﻲ‬ ‫ﭼﻠﻴﭙـــﺎﺋﻲ ره ﻣـــﻲﭘﻴﻤﺎﻳﻨـــﺪ‪ .‬ﺑـــﻪ ﻓﺎﺻـــﻠﻪ ﭼﻨـــﺪﮔﺎم‪،‬‬ ‫ﭘﻴــﺸﻘﺮاولﺷــﺎن ﭼــﺸﻢ از زﻣــﻴﻦ ﺑﺮﻧﻤــﻲدارد؛ ردي را‬ ‫دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬و اﻧﻌﻜـﺎس ﻧـﻮر ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﺑـﺮ ﻟﻜـﻪﻫـﺎي‬ ‫ﺳـــﻴﺎه و ﺧﺎﻛـــﺴﺘﺮيرﻧـــﮓ ﭘﻴﻜـــﺮ اﺳـــﺐ ﺳـــﭙﻴﺪش در‬ ‫ﻫﻨﮕــﺎم ﺣﺮﻛــﺖ ﭘﻴﻮﺳــﺘﻪ رﻧــﮓ ﻣــﻲﺑــﺎزد‪ .‬ﭼﻬــﺎر ﺗــﻦ‬ ‫دﻳﮕــﺮ ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﺳــﺒﺎﻧﻲ ﻛَﻬــﺮ ﭼﻬــﺎر ﺟﻬــﺖ اﺻــﻠﻲ را‬ ‫ﻣﻲﭘﺎﻳﻨـﺪ‪ .‬در ﻣﺮﻛـﺰ ﭼﻠﻴﭙـﺎ ﻣـﺮدي ﻣـﺴﻦﺗـﺮ از دﻳﮕـﺮان‬ ‫ﺑــﺮ اﺳــﺒﻲ ﺳــﭙﻴﺪ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮش دو ﺳــﻮار ﺑــﺎ‬ ‫اﺳـــﺒﺎﻧﻲ ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﺷـــﺒﻖ ﻗﻔـــﺎي ﻗﺎﻓﻠـــﻪ را ﻣـــﻲﭘﺎﻳﻨـــﺪ‪.‬‬

‫‪٨٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻮاراﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑــﺮ اﺳــﺒﺎن ﻛﻬــﺮ و ﺳــﻴﺎهرﻧــﮓ ﻧﺸــﺴﺘﻪاﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﻳــﻚدم از ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎ و ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﭼــﺸﻢ ﺑﺮﻧﻤــﻲدارﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﺘـــﻲ در ﺳـــﺎﻳﻪ ﮔَـ ـﻮ‪‬نﻫـــﺎي ﻛﻮﺗـــﻪ ﻗﺎﻣـــﺖ ﻛُـــﺮ ﻫـــﺮ‬ ‫ﺣﺮﻛﺘﻰ را ﻣﻲﭘﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫــﺸﺖ ﺳــﻮار ﻛــﻼهﺧﻮدﻫــﺎﺋﻲ ﭼــﺮﻣﻴﻦ و ﻧــﻮك ﺗﻴ ـﺰ ﺑــﺮ‬ ‫ﺳــــﺮ‪ ،‬ﻧﻘــــﺎبﻫــــﺎي رﻧﮕﺎرﻧــــﮓ ﺑــــﺮ ﭼﻬــــﺮه‪ ،‬و‬ ‫ﺑـــﺎﻻﭘﻮشﻫـــﺎﺋﻲ ﭘﻮﻟﻜـــﺪار ﺑـــﺮ ﺗـــﻦ دارﻧـــﺪ‪ .‬ﻧـــﮋاد‬ ‫اﺳــﺐﻫــﺎىﺷــﺎن ﻧﻴــﺰ ﻳــﻚﺳــﺎن ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﮔــﻪ ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎي و‬ ‫ﺑﻠﻨـــﺪﻣﻮياﻧـــﺪ‪ ،‬و ﮔـــﻪ ﻛﻮﺗـــﻪ ﻗﺎﻣـــﺖ و ﻗـــﻮيﻫﻴﻜـــﻞ‪.‬‬ ‫ﺟــﺎي ﺗﺮدﻳــﺪ ﻧﻴــﺴﺖ؛ راﻫﺰﻧــﺎن ازﺑــﻚاﻧــﺪ‪ ،‬ﻛــﻪ از ﻫــﺮ‬ ‫ﻗﺮﺑــــﺎﻧﻲ رداﺋــــﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺒــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻼﺣﻲ‪ ،‬ﭘــــﺎﭘﻮش و‬ ‫ﭼﻜﻤﻪاي ﺑﻪ ﻏﻨﻤﻴﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ازﺑﻜــﺎن رﻣــﻮز ﺟﻨـﮓِ و ﮔﺮﻳــﺰ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن ﻧﻤـﻲﺷﻨﺎﺳــﻨﺪ؛‬ ‫از ﻛـــﻮه ﻣـــﻲﻫﺮاﺳـــﻨﺪ‪ .‬ازﺑـــﻚ در دﺷـــﺖ ﺳـــﺒﻜﺒﺎل‬ ‫اﺳــﺖ؛ ﻋﻘــﺎبوار اﻃــﺮاف را ﺗــﺎ ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ زﻳ ـﺮ ﻧﻈــﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﺳـﺎز و ﺑـﺮگ ﺟﻨﮕـﻲ ﻣﺤﺒـﻮب او ﺑـﻪ ﺳـﭙﺮيِ‬ ‫ﻛﻮﭼــــﻚ‪ ،‬ﻛــــﻼه ﺧــــﻮد و ﺟﻮﺷــــﻨﻲ ﭼــــﺮﻣﻴﻦ‪ ،‬و‬ ‫ﺷﻤـــﺸﻴﺮﻫﺎي ﻛﻮﺗـــﺎه و دوﻟﺒـــﻪ ﻣﺤـــﺪود ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪.‬‬ ‫‪٨٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔــﺮوهﻫــﺎي ازﺑــﻚ در ﺑﺮﺧــﻮرد ﺑــﺎ دﺷــﻤﻦ در ﭼــﺸﻢ ﺑــﺮ‬ ‫ﻫــﻢ زدﻧــﻲ‪ ،‬ﺷــﻴﻮة ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﺣﻤﻠــﻪ را ﺑﺮﻣــﻲﮔﺰﻳﻨﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﻧــﺎدر اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺣﺮﻳـﻒ ﻧﮕــﻮنﺑﺨــﺖ ﺣﻤــﻼت ﻃﻮﻓﻨــﺪة‬ ‫اﻳﻨــﺎن را ﺗــﺎب آورد‪ .‬ﺳــﻮار ازﺑــﻚ ﺳــﺒﻚ اﺳــﻠﺤﻪ و‬ ‫ﺗﻨــﺪﺗﺎز اﺳــﺖ‪ ،‬و در ﺟﻨــﮓﻫــﺎ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ‬ ‫ﺗﻌﻴــﻴﻦﻛﻨﻨــﺪة ﻧﺒــﺮد ﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠــﺔ روﻳــﺎروﺋﻲ ﺑــﺎ او ﺟــﺰ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ازﺑـــﻚ در ﺟﻨـــﮓ اﺳـــﻴﺮ ﻧﻤـــﻲﮔﻴـــﺮد‪ .‬ﻗـــﻮﻣﻰ ﻛـــﻪ از‬ ‫ازﺑـــﻚ ﺷﻜـــﺴﺖ ﻣـ ـﻲﺧـــﻮرد ﺳـــﭙﺎﻫﻴﺎﻧﺶ ﻗﺘـــﻞ ﻋـــﺎم‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ ،‬زﻧــﺎن و ﻛﻮدﻛــﺎن ﻧﻴ ـﺰ ﻣــﺴﺘﺜﻨﻰ ﻧﻴــﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧــﺰد ازﺑــﻚ‪ ،‬ﻫــﺮ آن ﻛــﺲ ﻛــﻪ ﮔــﻮﻳﺶ او را ﻧﺪاﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﻫــﺮ ﻛــﻪ ﻫﻤﭽــﻮن او زﻧــﺪﮔﻰ ﻧﻜﻨــﺪ و رﻳﮕــﺰارِ ﺑــﺰرگ‬ ‫ﺳـﺎﻳﻪﻫــﺎﺋﻲ ﻛﻬﺮﺑــﺎﺋﻲ ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮهاش ﻓﺮوﻧﻴﺎﻧﺪاﺧﺘــﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻤﻴﺮد‪.‬‬ ‫درة ﻧﻴﻠﮕــﻮن ﺗــﺎ اوﻟــﻴﻦ ﻗﺮارﮔــﺎه ﻧﻈــﺎﻣﻰ ازﺑﻜــﺎن ﭼﻨــﺪ‬ ‫ﻓﺮﺳـــﻨﮓ ﻓﺎﺻـــﻠﻪ دارد‪ .‬و ﺣـــﻀﻮر اﻳــﻦ ﮔﺮوﻫـــﺎن در‬ ‫اﻳــــﻦ دره ﻏﻴﺮﻋــــﺎدي اﺳــــﺖ‪ .‬ﮔﺮوﻫــــﻲ ﻓﺮارﻳــــﺎن‬ ‫ازﺑـــﻚاﻧـــﺪ ﻛـــﻪ ﺟﻬـــﺖ راﻫﺰﻧـــﻲ و ﺳـــﺮﻗﺖ اﻣـــﻮال‬ ‫‪٩٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛـــﺎروانﻫـــﺎ و ﻓﺮارﻳـــﺎﻧﻰ ﻛـــﻪ از دﻳﮕـــﺮ ﻧﻘـــﺎط ﺑـــﻪ‬ ‫ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﻣـ ـﻲآﻳﻨـــﺪ‪ ،‬در درهﻫـــﺎي اﻃـــﺮاف دروازة‬ ‫ﺷــﻴﺪ ﮔــﺸﺖ ﻣــﻲزﻧﻨــﺪ‪ .‬در اﻧﺘﻬــﺎي درة ﻧﻴﻠﮕــﻮن دروازة‬ ‫ﺷـــﻴﺪ واﻗـــﻊ ﺷـــﺪه؛ از ﭼـــﺸﻢ ازﺑﻜـــﺎن ﭘﻨﻬـــﺎن اﺳـــﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻨﺎن ﻓﻘﻂ ﻣـﻲداﻧﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻧﺰدﻳـﻚ ﺷـﺪن ﺑـﻪ ﺷـﻘﺎﻳﻖﻫـﺎي‬ ‫ﺳــــﺮخﻓــــﺎﻣﻲ ﻛــــﻪ در اﻧﺘﻬــــﺎي دره در دﺳــــﺖ ﺑــــﺎد‬ ‫ﻣــﻲرﻗــﺼﻨﺪ ﻣــﺮگآور ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ .‬ﺑــﻪ ﻫﻤــﻴﻦ دﻟﻴــﻞ‬ ‫ﺳــﻌﻲ دارﻧــﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴــﺎن ﺧــﻮد را ﭘــﻴﺶ از رﺳــﻴﺪن ﺑــﻪ‬ ‫ﺷﻘﺎﻳﻖﻫﺎي ﺳﺮخ ﺷﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ازﺑــﻚ ﭘﻴــﺸﻘﺮاول ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﻣــﻲاﻳ ـﺴﺘﺪ؛ ﺑــﺎ دﺳــﺖ ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻮﺋﻰ اﺷــﺎره ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺟــﺰ ﭼﻬــﺎر ﺳــﻮاري ﻛــﻪ ﺑــﺮ‬ ‫اﺳـــﺐﻫـــﺎي ﻛﻬـــﺮ ﺳـــﻮارﻧﺪ و اﻃـــﺮاف را ﻣـ ـﻲﭘﺎﻳﻨـــﺪ‪،‬‬ ‫دﻳﮕـــﺮان ﺑـــﺎ ﺷـــﺘﺎب ﺑـــﻪ ﺟـــﺎﻧﺒﻰ ﻛـــﻪ او ﻧـــﺸﺎن داده‬ ‫ﻣــﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬در ﻣــﺪﺧﻞ ﻏــﺎرِ ﻛﻮﭼــﻚ و ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﻛــﻪ‬ ‫در دل ﻛــﻮه دﻫــﺎن ﺑــﺎز ﻛــﺮده ﻫﻤﮕــﻲ از اﺳــﺐ ﻓــﺮود‬ ‫ﻣــﻲآﻳﻨــﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﻣــﺴﻦ در ﻣــﺪﺧﻞ ﻏــﺎر ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ و‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺳـﻮار دﻳﮕـﺮ ﻧﻴـﺰ ﺑـﺎ ﺣﻔـﻆ آراﻳـﺶ ﺟﻨﮕـﻰ آﻧـﺎن‬ ‫را دﻧﺒــﺎل ﻛــﺮده‪ ،‬ﺑــﻪ ﻓﺎﺻــﻠﺔ ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎﻣﻲ از دﻫﺎﻧــﺔ ﻏــﺎر‬

‫‪٩١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣـــﻲاﻳـ ـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳـــﻪ ﺗـــﻦ از ازﺑﻜـــﺎن ﺷﻤـــﺸﻴﺮ از ﻧﻴـ ـﺎم‬ ‫ﺑـﺮﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﻧﻌــﺮهزﻧــﺎن ﺑــﻪ درون ﻏــﺎر ﻫﺠــﻮم ﻣــﻲﺑﺮﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎيﺷــﺎن ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ در ﻋﻤــﻖ ﻏــﺎر ﻣــﺪﻓﻮن و‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳــﺪ ﻣـــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻣـــﺮد ﻣـــﺴﻦ در ﻣـــﺪﺧﻞ ﻏـــﺎر در‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر اﺳـﺖ‪ .‬ﻟﺤﻈـﺎت ﺑـﻪ ﻛﻨـﺪي ﻣـﻲﮔـﺬرد‪ .‬ﻧﺎﮔﻬـﺎن‬ ‫از درون ﻏــﺎر ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎﺋﻲ ﻣﻤﺘــﺪ ﺑــﻪ ﮔــﻮش ﻣــﻲرﺳــﺪ‪.‬‬ ‫آﺛــﺎر ﺗــﺸﻮﻳﺶ و ﻧﮕﺮاﻧــﻰ ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮة ﺳــﻮاراﻧﻰ ﻛــﻪ در‬ ‫اﻧﺘﻈﺎراﻧــﺪ ﺳــﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨــﺪه‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺑﻌــﺪ ﺳــﻪ ازﺑــﻚ ﺑــﺎ‬ ‫ﺷــﺘﺎب از ﻏــﺎر ﺑﻴــﺮون ﻣــﻲآﻳﻨــﺪ و ﭘﻴــﺸﻘﺮاول ﻗﺎﻓﻠــﻪ‪،‬‬ ‫ﻛﻴــﺴﺔ ﭼــﺮﻣﻴﻦ ﺳــﻴﺎﻫﻲ را ﻛــﻪ ﺑــﻪ دﺳــﺖ دارد در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫ﻣﺮد ﻣﺴﻦ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﻣﺮد ﻣﺴﻦ رﻳﺰاﻧـﺪام اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻠﻴﻠـﻪﻫـﺎي ﺑـﺮاق ﻛـﻼهﺧـﻮد‬ ‫ﭼــﺮﻣﻴﻦاش در ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ ،‬و ﺷــﻴﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻋﻤﻴﻘــﻲ را ﻛــﻪ زﺧــﻢ ﺧﻨﺠــﺮ ﺑــﺮ ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎﻳﺶ ﺣﻔــﺮ‬ ‫ﻛـــﺮده ﻫـــﺮ ﭼـــﻪ ﺑﻴـــﺸﺘﺮ ﺑـــﻪ ﻧﻤـــﺎﻳﺶ در ﻣـــﻲآورد‪.‬‬ ‫ﻟــﺐﻫــﺎﻳﺶ ﭘــﺸﺖ ﺳــﺒﻴﻠﻲ ﺗُﻨُــﻚ و ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮيرﻧــﮓ‬ ‫ﭘﻨﻬــﺎن ﺷــﺪه‪ .‬ﺟﻮﺷــﻦ ﺑــﺮاق و ﭼــﺮﻣﻴﻦاش را ﺑــﺎ ﭘﻮﻟــﻚ‬ ‫آراﺳــﺘﻪ‪ .‬و ﺑــﺮ ﺳــﭙﺮ ﻛـﻮﭼﻜﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ دﺳــﺖ دارد‪ ،‬رد‬

‫‪٩٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘــﺎي ﻧﺒــﺮدﻫــﺎي ﺧــﻮﻧﻴﻦ ﺑــﺮ ﺟــﺎي ﻣﺎﻧــﺪه‪ .‬ﺑــﻪ رﺳــﻢ‬ ‫ازﺑﻜﺎن ﮔﻴـﻮه ﺑـﻪ ﭘـﺎي ﻛـﺮده‪ .‬ﺑـﺎ دﻳـﺪن ﻛﻴـﺴﺔ ﭼـﺮﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑــﺮق در ﭼــﺸﻤﺎناش ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ؛ ﺳــﭙﺮ را ﺑــﺮ زﻣ ـﻴﻦ‬ ‫اﻓﻜﻨــﺪه‪ ،‬ﺑــﺎ ﻧــﻴﺶ ﺧﻨﺠــﺮ ﻛﻴــﺴﺔ ﺑــﺰرگ را از ﻫــﻢ‬ ‫ﻣــﻲدرد‪ .‬دهﻫــﺎ ﮔﻮﺷــﻮاره‪ ،‬ﺳــﻴﻨﻪرﻳــﺰ‪ ،‬اﻧﮕــﺸﺘﺮي و‬ ‫دﻳﮕــﺮ زﻳــﻮرآﻻت ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻓــﺮو ﻣــﻲرﻳــﺰد‪ .‬ﻫﻠﻬﻠــﺔ‬ ‫ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧــﺔ ازﺑﻜــﺎن دره را ﺑــﻪ ﻟــﺮزه در آورده‪ .‬ﻣــﺮد‬ ‫رﻳﺰاﻧــﺪام ﺟــﻮاﻫﺮات را ﻟﻤــﺲ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻟﺒﺨﻨــﺪ ﺑــﺮ‬ ‫ﻟــﺐﻫــﺎياش ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺳــﭙﺲ ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﺑــﺎ ﺣﺮﻛﺘــﻲ‬ ‫ﺗﻨﺪ ﺑﻪ ﻏﺎر اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﻜﻮت ﺳــﻨﮕﻴﻨﻰ ﺑــﺮ ﺟﻤــﻊ ﺣﻜﻤﻔﺮﻣــﺎ ﺷــﺪه‪ .‬ﻳﻜــﻲ از‬ ‫ازﺑﻜﺎن ﺑـﻪ درون ﻏـﺎر ﺑـﺎزﻣﻲﮔـﺮدد‪ .‬دﻳﮕـﺮان ﺑـﻪ ﮔـﺮد‬ ‫ﺟــﻮاﻫﺮات ﺣﻠﻘــﻪ زدهاﻧــﺪ‪ .‬ازﺑﻜــﻰ ﻛــﻪ ﺑــﻪ درون ﻏــﺎر‬ ‫رﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﻟﺒﺎسﻫـﺎﺋﻰ ﻏﺮﻗـﻪ ﺑـﻪ ﺧـﻮن ﺑـﺎزﻣﻲﮔـﺮدد و آﻧـﺎن‬ ‫را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮد ﻣﺴﻦ ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ ﻣـﻲرﻳـﺰد‪ .‬او ﺑـﺎ دﻗـﺖ‬ ‫ﺑــﻪ ﻟﺒــﺎسﻫــﺎ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ ،‬ﺳــﭙﺲ آنﻫــﺎ را در ﻛﻴــﺴﻪاي‬ ‫ﻓﺮوﻛﺮده ﺑﻪ ﭘﺸﺖ اﺳﺐاش ﻣﻲﺑﻨﺪد‪.‬‬

‫‪٩٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻮاران ﻫﻤﮕــﻲ ﺑــﺮ زﻳــﻦ ﺟﻬﻴــﺪه‪ ،‬آﻣــﺎده ﺣﺮﻛــﺖ‬ ‫ﻣ ـﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻛــﻪ ﻧﺎﮔﻬــﺎن ﺿــﺠﺔ ﻛــﻮدﻛﻰ از درون ﻏــﺎر‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲرﺳـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﻪ ﺑـﻰﺣﺮﻛـﺖ ﺑـﺮ ﺟـﺎي ﺧـﺸﻚ‬ ‫ﻣـــﻲﺷـ ـﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣـــﺮد ﻣـــﺴﻦ ﺑـــﺎ ﺧـــﺸﻢ از اﺳـــﺐ ﻓـــﺮود‬ ‫ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬ﺧﻨﺠــﺮ ﻛﻮﺗــﺎه و ﻣﺮﺻــﻌﻰ را ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻛﻤــﺮ‬ ‫ﺑــﺴﺘﻪ از ﻧﻴ ـﺎم ﺑﺮﻣ ـﻲﻛــﺸﺪ و ﺑ ـﻪ درون ﻏــﺎر ﻣ ـﻲدود‪ .‬در‬ ‫ﭼـــﺸﻢ ﺑـــﺮﻫﻢ زدﻧـــﻲ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﻜـــﻪ ﻧـــﻮزادي را از دو‬ ‫ﭘﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻏـﺎر ﺑﻴـﺮون ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ .‬ﭘﻴﻜـﺮ ﺑﺮﻫﻨـﺔ ﻧـﻮزاد‬ ‫ﻏــﺮق ﺧــﻮن اﺳــﺖ و ﺻــﺪاي ﺿــﺠﻪاش ﻟﺤﻈــﻪاي ﻗﻄــﻊ‬ ‫ﻧﻤــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻣــﺮد ﭘﻴﻜــﺮ واژﮔــﻮن ﻛــﻮدك را در ﻣﻘﺎﺑــﻞ‬ ‫ﺧــﻮد ﻣــﻲﮔﻴــﺮد و ﺑــﺎ ﻳــﻚ ﺿــﺮﺑﺔ ﺧﻨﺠــﺮ ﺷــﻜﻤﺶ را‬ ‫ﻣـﻲدرد‪ .‬واﭘـﺴﻴﻦ ﻓﺮﻳـﺎد ﻃﻔـﻞ ﺳـﻴﻨﺔ ﺳـﻨﮓﻫـﺎي ﻛُــﺮ را‬ ‫ﻣﻲﺷﻜﺎﻓﺪ و در ﻫﻤﻬﻤـﺔ زاﻏـﺎن ﺷـﺒﻖﻓـﺎم ﮔـﻢ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﻜـــﺮ ﮔـــﺮم و ﺧـــﻮﻧﻴﻦاش ﺑـــﺮ ﺧـــﺎك ﻣـــﻲﻏﻠﻄـــﺪ؛‬ ‫ﺗﻘﻼﺋ ـﻰ ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و از زﻧــﺪﮔﻰ ﺗﻬــﻰ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻣــﺮد‬ ‫رﻳــﺰ اﻧــﺪام ﺑــﻪ ﺗﻨــﺪي ﺧــﻮن از ﭼﻬــﺮه ﻣــﻲزداﻳــﺪ؛ ﺑــﺮ‬ ‫اﺳــﺐ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ و ﺑــﺎ ﭼــﺸﻤﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑﺮﻗــﻲ ﻋﺠﻴــﺐ در‬ ‫آن ﻣﻲدرﺧﺸﺪ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﻣﺮدان دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻧﮕﺮد‪.‬‬

‫‪٩٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼﻠﻴﭙـــﺎي ﺗـــﺎراج اﻳﻨـــﻚ در ﻣـــﺴﻴﺮ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ‪ ،‬در راه‬ ‫ﺧــﺮوج از دره ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درآﻣــﺪه‪ ،‬و ﺑــﺎ ﺷــﺘﺎب ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻮي دﺷــﺖ ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬ازﺑﻜــﺎن ﻏﻨﻴﻤﺘــﻲ را ﻛــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫ﺧــﺎﻃﺮش ﺧﻄــﺮ ﻛــﺮده و ﺑــﻪ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن آﻣــﺪهاﻧــﺪ ﺑــﻪ‬ ‫دﺳــﺖ آوردهاﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ وﺣــﺸﺖ از ﻛﻮﻫــﺴﺎران ﻫﻨــﻮز‬ ‫ﺑﺮ ﺟﺎي ﺑـﺎﻗﻲ اﺳـﺖ‪ .‬دﻗـﺎﻳﻘﻰ را ﻛـﻪ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ ﺳـﻴﻨﺔ‬ ‫ﻛُــﺮ ﺳــﭙﺮي ﻛﻨﻨ ـﺪ ﺑــﺎ ﺑ ـﻲﺗــﺎﺑﻲ ﻣ ـﻲﺑﻠﻌﻨــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ ﻫــﺮ ﭼــﻪ‬ ‫زودﺗــﺮ زﻧــﺪﮔﻰ رﻳﮕــﺰاري ازﺑﻜــﻲﺷــﺎن را ﺑﺎزﻳﺎﺑﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﺗــﺎب ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎ‪ ،‬ﺗﻴﺮﮔــﻲ ﻋﻤــﻖ ﻏﺎرﻫــﺎ‪ ،‬و ﻏــﺎﻓﻠﮕﻴﺮي در‬ ‫ﮔــﺬرﮔﺎهﻫــﺎ را ﻧﺪارﻧــﺪ؛ ﻣــﻲﺧﻮاﻫﻨــﺪ دوﺑــﺎره ﺳــﻮار ﺑــﺮ‬ ‫ﺷــﺎﻫﭙﺮِ ﻋﻘــﺎبِ ازﺑــﻚ اﻃﻤﻴﻨــﺎن از دﺳــﺖ رﻓﺘــﻪ را ﺑــﺎز‬ ‫ﻳﺎﺑﻨــﺪ‪ .‬ﻳﻮرﺗﻤــﺔ اﺳــﺒﺎن ﺑــﺮاي ﻓــﺮار از اﻳــﻦ ﻣﻜــﺎن ﻛــﻪ‬ ‫ازﺑﻚ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲاش ﻣﻲداﻧﺪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺷﺪه‪.‬‬ ‫ﭘﻴــﺸﻘﺮاول دﻳﮕــﺮ زﻣــﻴﻦ را ﻧﻤــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﭼﻬــﺎر ازﺑــﻚ‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﺮ اﺳــﺒﺎن ﻛَﻬــﺮ ﻧﺸــﺴﺘﻪاﻧــﺪ ﺑــﺎ ﺑــﻰﺣﻮﺻــﻠﮕﻰ ﺑــﻪ‬ ‫اﻃﺮاف ﻣـﻲﻧﮕﺮﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪» ،‬دﺷـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫در اﻳ ـﻦ ﺳــﻮي ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ «.‬ﻣــﺮد ﻣ ـﺴﻦ ﮔﻬﮕــﺎه ﺑــﺮ‬ ‫زﻳ ـﻦ ﺑﻠﻨــﺪ ﺷــﺪه ﺑــﻪ ﺟﻠــﻮ ﺳــﺮك ﻣ ـﻲﻛــﺸﺪ‪» ،‬ﺗــﺎ ﻛــﻰ‬

‫‪٩٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺎﻳــﺪ در اﻳــﻦ دره ﺗﺎﺧــﺖ؟« دو ﺳــﻮار اﻧﺘﻬــﺎي ﭼﻠﻴﭙــﺎ‬ ‫ﮔﻬﮕــﺎه ﺑ ـﻪ ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮ ﻧــﻴﻢﻧﮕــﺎﻫﻲ ﻣــﻲاﻧﺪازﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ‬ ‫ﺗﻤــﺎم ﺣــﻮاسﺷــﺎن ﺑــﻪ ﺟﻠﻮﺳــﺖ؛ ﺑــﻪ ﺷــﻮق دﻳــﺪار‬ ‫دﺷﺖ ﻣﻲﺗﺎزﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ ﺑـــﻪ ﻧﻴﻤـــﻪراه روز رﺳـــﻴﺪه‪ ،‬ﺷـــﺮارهﻫـــﺎي‬ ‫آﺗــﺸﻴﻦاش ﺑــﺮ ﺳــﺮ و روي ازﺑﻜــﺎن ﻓﺮوﻣــﻲرﻳــﺰد‪ ،‬و‬ ‫ﻗﻄــﺮات درﺷــﺖ ﻋــﺮق ﺑــﺮ ﭘﻴــﺸﺎﻧﻰﺷــﺎن ﻣــﻲدواﻧــﺪ‪.‬‬ ‫اﺳــﺐﻫــﺎ ﻛــﻒ ﺑــﻪ دﻫــﺎن آوردهاﻧــﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﻴــﺰ و ﺷــﻼق‬ ‫ازﺑﻜــﺎن ﻫ ـﺮ ﻟﺤﻈــﻪ ﺑــﺮ ﺳــﺮﻋﺖﺷــﺎن اﻓــﺰوده‪ .‬ﺗﺎﺧ ـﺖِ‬ ‫ﻫـــﺸﺖ اﺳـــﺐ ﻫﻤﻬﻤـــﻪاي رﻋـــﺪآﺳـــﺎ در درة ﻧﻴﻠﮕـــﻮن‬ ‫ﭘﺮاﻛﻨــﺪه‪ .‬از زﻳ ـﺮ ﺳــﻢ اﺳــﺒﺎن‪ ،‬ﻏﺒــﺎري ﻏﻠ ـﻴﻆ ﺑــﻪ ﻫــﻮا‬ ‫ﺑﺮﻣ ـﻲﺧﻴ ـﺰد و ﺑــﺮ ﺳــﺮ و ﺻــﻮرت ﻋــﺮق ﻛــﺮدة ازﺑﻜــﺎن‬ ‫ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬زﻣــﺎن ﺑــﻪ ﻛﻨــﺪي ﻣــﻲﮔــﺬرد‪ .‬ﭘﻴــﺸﻘﺮاول‬ ‫ﭘـــﻴﺶ از دﻳﮕـــﺮان ﺑﺎرﻳﻜـــﻪاي از دﺷـــﺖ را ﺑـــﻪ ﭼـــﺸﻢ‬ ‫ﻣ ـﻲﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬ﺗﺎزﻳﺎﻧ ـﺔ ﻣﺤﻜــﻢﺗــﺮي ﺑــﺮ ﻛﭙــﻞ اﺳــﺐ ﻓــﺮود‬ ‫ﻣﻲآورد‪:‬‬ ‫ـ ﻫــﻰ! ﻫــﻰ!‬

‫‪٩٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آراﻳــﺶ ﺟﻨﮕــﻰ ازﺑﻜــﺎن در ﻫــﻢ رﻳﺨﺘــﻪ؛ دﻳﮕــﺮ از‬ ‫ﭼﻠﻴﭙــﺎ اﺛــﺮي ﻧﻴــﺴﺖ؛ ﻫــﺮ ﺳــﻮار ﺗــﻼش دارد ﺗــﺎ زودﺗــﺮ‬ ‫از دﻳﮕــﺮان ﺑــﻪ دﺷــﺖ ﺑﺮﺳــﺪ‪ .‬ﻫﻴ ـﺎﻫﻮي ازﺑﻜــﺎن‪ ،‬ﻧﻔﻴــﺮ‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎﻧــﻪﻫــﺎﺋﻰ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻛﭙــﻞ ﺳــﺘﻮران ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ و ﻧﻌــﺮة‬ ‫ﻧﻌـــﻞ اﺳـــﺒﺎن در دل درة ﻋﻤﻴـــﻖ ﻃﻮﻓـــﺎن ﺑﭙـــﺎ ﻛـــﺮده‪.‬‬ ‫دﺷــﺖ در ﻫــﺮ ﮔــﺎم آﻏــﻮش ﺧــﻮد را ﺑــﻪ روي آﻧــﺎن‬ ‫ﺑﻴـــﺸﺘﺮ ﻣـــﻲﮔـــﺸﺎﻳﺪ‪ ،‬و ﺷـــﺎدي و ﺷـــﻌﻒ دﻳـــﺪارش‬ ‫ﺧﻄـــﻮط ﻋﻤﻴـــﻖﺗـــﺮي ﺑـــﺮ رﺧـــﺴﺎر ﺳـــﻮاران ﻧﻘﺎﺷـــﻲ‬ ‫ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬ﻣـــﺮد ﻣـ ـﺴﻦ اﻛﻨـــﻮن ﭘﻴـ ـﺸﺎﭘﻴﺶ دﻳﮕـــﺮان‬ ‫ﻣــﻲﺗـــﺎزد‪ ،‬در دل ﻣـــﻲﮔﻮﻳـــﺪ‪» :‬ﻓﻘـــﻂ ﭼﻨـــﺪ ﻟﺤﻈـــﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮ! آﻧﮕـﺎه از اﻳـﻦ ﺟﻬـﻨﻢ رﻫـﺎ ﺧـﻮاﻫﻢ ﺷـﺪ‪ «.‬ﻧﺎﮔـﺎه‬ ‫دﺷــﺖ ﻧﺎﭘﺪﻳــﺪ ﻣــﻲﺷــﻮد؛ ﺳــﺮﺑﺎﻻﺋﻲ دره‪ ،‬ﻟﺤﻈــﻪاي‬ ‫دﺷـــﺖ را از ﭼـــﺸﻢ ازﺑﻜـــﺎن ﭘﻨﻬـــﺎن داﺷـــﺘﻪ‪ .‬وﻟـــﻲ‬ ‫اﺳــﺐﻫــﺎ در ﺳــﺮﺑﺎﻻﺋﻲ ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﺳــﺮﻳﻊﺗــﺮ ﻣـﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ ،‬و‬ ‫از اوجِ آن ﻫﻤﭽــﻮن ﺳ ـﻴﻼب ﺑــﻪ ﺳــﻮي دﺷــﺖ ﺳــﺮازﻳﺮ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ ﻛــﻪ ﻧﺎﮔﻬــﺎن ﻣــﺮد ﻣ ـﺴﻦ ﻟﮕــﺎم ﺑﺮﻣ ـﻲﻛــﺸﺪ‪،‬‬ ‫اﺳــﺐ را ﻣﺘﻮﻗــﻒ ﻛــﺮده‪ ،‬دﺳــﺖِ راﺳــﺖ ﺧــﻮد را ﺑــﺎ‬ ‫ﭘﻨﺠﺔ ﮔﺸﻮده ﺑﺎﻻ ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫‪٩٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ازﺑﻜــﺎن ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳــﺐﻫــﺎ ﺷــﻴﻬﻪ ﻣــﻲﻛــﺸﻨﺪ و ﺑــﺮ‬ ‫دو ﭘــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﻏﺒــﺎر ﻏﻠﻴﻈــﻰ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي‬ ‫ﭘﺮاﻛﻨـــﺪه ﺷـــﺪه‪ .‬ﻫـــﺸﺖ ﺳـــﻮار ﺑـــﺮ زﻳــﻦ ﻣﻴﺨﻜـــﻮب‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﻧــﺴﻴﻢ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن ﻏﺒــﺎر را ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ ﺑــﻪ‬ ‫دوردﺳﺖﻫﺎ ﻣـﻲﺑـﺮد‪ .‬اﻳﻨـﻚ ﭼـﺸﻢاﻧـﺪاز دﺷـﺖ ﺻـﺎف‬ ‫و روﺷــﻦ در ﺑﺮاﺑــﺮ راﻫﺰﻧــﺎن ﻗــﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬در دﻫﺎﻧــﺔ‬ ‫دره‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ دﺷ ـﺖِ ﺑــﺰرگ ﺳ ـﻴﻨﻪ ﻣ ـﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ ،‬دو‬ ‫ﺳــﻮار ﺑــﺎ اﺳــﺐﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎي در اﻓــﻖ‪ ،‬ﺑــﻰﺣﺮﻛــﺖ در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮﺷﺎن اﻳﺴﺘﺎدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ازﺑﻜـــﺎن ﺑـــﺎ ﻛﻨﺠﻜـــﺎوي ﺑـــﻪ دو ﺳـــﻮار ﻧﮕﺮﻳـــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑـــﺎ‬ ‫ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺳـﺮاب دﺷـﺖ را از ﺳـﺎﻳﻪﻫـﺎيﺷـﺎن ﻣـﻲﺷـﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲآﻳﻨـﺪ‪ .‬ﻫﻴﭽﻜـﺪام ﺟﻮﺷـﻦ ﻧﭙﻮﺷـﻴﺪه؛‬ ‫ﺳــﭙﺮ ﻫــﻢ ﻧــﺪارد‪ .‬ﺑــﺮق ﺷﻤــﺸﻴﺮﻫﺎيﺷــﺎن ﻧﻴــﺰ ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ‬ ‫ﻧﻤــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﺑــﺮق ﻃﻤــﻊ در دﻳــﺪﮔﺎن ازﺑﻜــﺎن‬ ‫ﻣـــﻲدرﺧـــﺸﺪ‪ .‬در ﻣـــﺪﺧﻞ درة ﻧﻴﻠﮕـــﻮن‪ ،‬ﻣـــﺴﺎﻓﺮ ﺑـــﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨــﺎي ﭘــﻮل ﻓــﺮاوان و آﺳــﺎن اﺳــﺖ‪ .‬آﺗــﺶ ﺷــﻮق در‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎنِ ﻣــﺮد ﻣ ـﺴﻦ زﺑﺎﻧــﻪ ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﻟ ـﺬّت ﭘﻴ ـﺮوزيِ‬

‫‪٩٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑـــﺮقآﺳـــﺎ ﺑـــﺮ دو ﻣـــﺴﺎﻓﺮ ﺑـــﻰﺳـــﻼح وﺟـــﻮدش را‬ ‫ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘــــﻪ‪ .‬ﻗﻬﻘﻬـــﻪاش ﻋﻤــــﻖ دره را ﺑــــﻪ ﻟــــﺮزه در‬ ‫آورده‪ .‬روي ﺑــﻪ ﻋﻘــﺐ ﺑﺮﻣــﻲﮔﺮداﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﭘﻴــﺸﻘﺮاول‬ ‫و ﺳﻪ ﺳﻮار دﻳﮕﺮ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬــــﺎر ازﺑــــﻚ ﺑﺮﮔﺰﻳــــﺪه‪ ،‬ﺷﻤــــﺸﻴﺮﻫﺎي ﻛﻮﺗــــﺎه و‬ ‫ﺧﻤﻴــﺪه از ﻧﻴــﺎم ﺑﺮﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﻧﻌــﺮه زﻧــﺎن ﺑــﻪ ﺳــﻮي دو‬ ‫ﺳــﻮاري ﻣــﻲﺗﺎزﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻫﻤﭽــﻮن ﻣﺠــﺴﻤﻪ‪ ،‬ﺑــﻰﺣﺮﻛــﺖ‬ ‫اﻳـﺴﺘﺎدهاﻧــﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻــﻠﻪ ازﺑﻜــﺎن ﺑــﺎ دو ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ‬ ‫ﻛــﻢ و ﻛــﻢﺗــﺮ ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ .‬اﻛﻨــﻮن ازﺑﻜــﺎن آﻧــﺎن را ﺑﻬﺘــﺮ‬ ‫ﻣ ـﻲﺑﻴﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺗﻮﮔــﻮﺋﻲ ﺧــﺎك ﺳــﺮاﭘﺎيﺷــﺎن را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ﻫﺮ دو ﻧﻤـﺪﻫﺎي ﻛﻠﻔـﺖ ﺑـﺎ ﺗـﺴﻤﻪﻫـﺎﺋﻰ از ﭼـﺮم و ﭘـﻮﻻد‬ ‫ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﭘﻴﭽﻴ ـﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﻳﻜــﻲ ﺑــﺮ اﺳــﺒﻲ ﻃﻼﺋــﻲ ﺳــﻮار‬ ‫اﺳــﺖ و ﺳــﺮ و ﺻــﻮرتاش را ﻧﻤــﺪِ ﺿــﺨﻴﻢ ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫دﻳﮕــﺮي ﺑــﺮ اﺳــﺐ ﻛﻬــﺮ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣــﻮي ﺳــﺮ از ﺗــﻪ‬ ‫ﺗﺮاﺷـﻴﺪه‪ ،‬و ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮهاش ﺟــﺰ ﺳــﺒﻴﻞ و اﺑــﺮوان ﭘﻬــﻦ و‬ ‫ﺳﻴﺎه ﻫﻴﭻ ﻧﻤـﻲﺗـﻮان دﻳـﺪ‪ .‬اوﻟـﻲ ﺑـﻪ آراﻣـﻰ ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ‬ ‫راﺳـﺖ ﺣﺮﻛــﺖ ﻣـﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و دﻳﮕــﺮي ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﺳــﺐ‬ ‫ﻛﻬــﺮ ﺑــﻪ ﭼــﭗ ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ‪ .‬دو ﺳــﻮار در دو ﺟﻬــﺖ‬

‫‪٩٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺨــﺎﻟﻒ در ﺣﺮﻛــﺖاﻧــﺪ‪ ،‬و ازﺑﻜــﺎن در ﺗﻌﻘﻴــﺐ آﻧــﺎن‬ ‫ﺑﻪ دو ﮔﺮوهِ دو ﻧﻔﺮي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫دو ﺳـــﻮار ﺑـــﻪ ﻳـــﻚﺑـــﺎره ﻣـــﻲاﻳـــﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺳـــﺐﻫـــﺎ را‬ ‫ﺑﺮﮔﺮداﻧــﺪه ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻣﻬــﺎﺟﻤﻴﻦ ﻣــﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﻮاري‬ ‫ﻛــﻪ ﺻــﻮرﺗﺶ را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه از ﻏــﻼف ﭼﺮﻣﻴﻨــﻲ ﻛــﻪ ﺑــﺮ‬ ‫ﭘـــﺸﺖ اﺳـــﺐ ﺑـــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺷﻤـــﺸﻴﺮي ﺑﻴـــﺮون ﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ‪.‬‬ ‫رﻗــﺺ ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب ﺑــﺮ ﺗﻴﻐ ـﺔ دوﻟﺒ ـﺔ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺳــﺎﻳﻪاي از‬ ‫ﺗﺮدﻳــﺪ و ﻫــﺮاس ﺑــﺮ ﺻــﻮرت ﻣﻬﺎﺟﻤــﺎن ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪.‬‬ ‫وﻟــﻰ ﻓﺮﺻــﺖ ﺑﺎزﮔــﺸﺖ از دﺳــﺖ رﻓﺘــﻪ‪ .‬وﺣــﺸﺖ از‬ ‫ﺗﻴـــﻎ ﻫﻮﻟﻨـــﺎك‪ ،‬ﻧﻌـــﺮة ازﺑﻜـــﺎن را ﺑـــﺎزﻫﻢ رﺳـــﺎﺗﺮ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﻧﻤــﺪﭘﻮش ﺑــﺎ اﺳــﺐ ﻃﻼﺋــﻰ ﭼــﻮن‬ ‫آذرﺧـــﺶ ﺑـــﻪ آﻧــﺎن ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣــﻲﺷـــﻮد‪ .‬دو ازﺑـــﻚ‬ ‫اﻳﻨــﻚ ﻫﻤــﺎورد را ﺑﺨــﻮﺑﻰ ﻣ ـﻲﺑﻴﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺳ ـﻴﻨﺔ ﻓــﺮاخ‪ ،‬و‬ ‫ﺣﺮﻛـــﺎت ﺟﻨـــﮓآزﻣـــﻮدهاش ﻟـــﺮزه ﺑـــﺮ اﻧـــﺪامﺷـــﺎن‬ ‫ﻣـــﻲاﻧـــﺪازد! اﻳـــﻦ ﻣـــﺮد ﺑﺎزرﮔـــﺎن و ﻣـــﺴﺎﻓﺮ ﻧﻴـ ـﺴﺖ؛‬ ‫ﺟﻨﮕﺠﻮﺋﻲ ﻫﺮاسآور اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٠٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼﻨــﺪ ﺻــﺪ ﮔــﺎم دورﺗــﺮ‪ ،‬ﺳــﻮاري ﻛــﻪ ﺑــﺮ اﺳــﺐ ﻛَﻬــﺮ‬ ‫ﻧﺸـــﺴﺘﻪ ﺑـــﻪ ﺗﺎﺧـــﺖ ﺑـــﻪ دو ازﺑـــﻚ دﻳﮕـــﺮ ﻧﺰدﻳـــﻚ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬در دﺳــﺖﻫــﺎياش ﻫــﻴﭻ ﺳــﻼﺣﻲ ﻧﻴــﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﺎ دﺳــﺖ ﺧــﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺑــﻰﻣﺤﺎﺑــﺎ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺗﻴــﻎ ﺟﺎﻧﻜــﺎه‬ ‫ازﺑﻜــﺎن ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬اﺳــﺐ ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎﻳﺶ را ﺑــﺎ ﻣﻬــﺎرت در‬ ‫داﻣــﺎن دﺷــﺖ ﻫــﺪاﻳﺖ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و ﻫــﺮ آن ﺳــﺮﻋﺖ‬ ‫ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬اﻧﻌﻜــﺎس ﻧــﻮر ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﺮ ﺳــﺎز و‬ ‫ﺑـــﺮگ ازﺑﻜـــﺎن در ﭼـــﺸﻤﺎناش ﺳـــﺎﻳﻪاي از ﺗـــﺮس‬ ‫ﻓﺮوﻧﻴﺎﻧﺪاﺧﺘﻪ؛ ﻣﺼﻤﻢ و ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲﺗﺎزد‪.‬‬ ‫در اﻳـــﻦ آﻏـــﺎزﻳﻦ روزﻫـــﺎي ﭘـــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬در دﻫﺎﻧـ ـﺔ درة‬ ‫ﻧﻴﻠﮕــﻮن‪ ،‬ﮔﺎﺳــﻮژ و ﻃﻐــﺮل ﺑــﻪ ﺳــﻮي راﻫﺰﻧــﺎن ازﺑــﻚ‬ ‫ﻣ ـﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬اوﻟ ـﻴﻦ ازﺑــﻚ ﻫﻤﭽــﻮن ﻃﻮﻓــﺎﻧﻰ ﺳــﻬﻤﮕﻴﻦ‬ ‫از ﺳــﻤﺖ ﭼــﭗ ﺑــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻧﺰدﻳـﻚ ﻣـﻲﺷــﻮد‪ .‬راﻳﺤــﺔ‬ ‫ﺧــﻮن و ﻣــﺮگ از او ﺑــﻪ ﻣــﺸﺎم ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ .‬ﻟﺒــﺔ ﻛــﻼه‬ ‫ﺧــﻮد ﭼــﺮﻣﻴﻦ ﻗــﺴﻤﺘﻰ از ﭼﻬــﺮهاش را ﻧﻴــﺰ ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ﺟﻮﺷـــﻨﻰ از ﭼـــﺮم و ﭘـــﻮﻻد ﺑـــﺮ ﺗـــﻦ دارد‪ .‬ﺷـــﻠﻮاري‬ ‫اﺑﺮﻳــﺸﻤﻴﻦ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻋﻨــﺎﺑﻲﺗﻨــﺪ‪ ،‬و ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎي ﺑﻠﻨ ـﺪِ‬ ‫ﺳـﻴﺎه رﻧـﮓِ اﻓــﺴﺮان ﻋﺜﻤــﺎﻧﻰ ﺑـﻪ ﭘــﺎي ﻛــﺮده‪ .‬ﻟﺤﻈــﻪاي‬ ‫ﻏﻔﻠــﺖ از ﺣﺮﻛــﺎت اﻳــﻦ ازﺑــﻚِ ﺟﻨــﮓدﻳــﺪه ﻛــﺎﻓﻰ‬ ‫‪١٠١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳـــﺖ ﺗـــﺎ ﺷﻤـــﺸﻴﺮ آﺧﺘـــﻪاش ﺗـــﺎ ﻗﺒـــﻀﻪ در ﺣﻠﻘـــﻮم‬ ‫ﻫﻤــﺎورد ﺑﻨــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬در ﻟﺤﻈــﺔ ﺑﺮﺧــﻮردِ دو ﺳــﻮار‪ ،‬در‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣــﻪاي ﻛــﻪ ﻓﻘــﻂ ﻳــﻚ ﺗــﻦ از اﻳﻨــﺪو ﺣــﻖ ﺣﻴــﺎت‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ داﺷـﺖ‪ ،‬ﮔﺎﺳـﻮژ ﭘﻨﺠـﻪ ﺑـﺮ ﻗﺒـﻀﺔ ﺑﻠﻨـﺪ و ﻃﻼﺋـﻰ‬ ‫ﺷــﺒﮕﻴﺮ ﻣﺤﻜــﻢﺗــﺮ ﻣ ـﻲﻓــﺸﺎرد‪ .‬ﺑــﺮقِ ﻫﻔــﺪه ﻣــﻦ ﭘــﻮﻻد‬ ‫آﺑﺪﻳــﺪه آﺳــﻤﺎنِ ﻛُــﺮ را ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﺷــﺒﮕﻴﺮ ﭼــﻮن‬ ‫ﺷــﻬﺎب ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ دﺷــﻤﻦ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬اﺳــﺘﺨﻮان‬ ‫رانﻫــﺎي ازﺑــﻚ از ﻫــﻢ ﻣــﻲﮔــﺴﻠﺪ‪ ،‬زﻳ ـﻦِ رﻧﮕﺎرﻧــﮓ‬ ‫و ﭘﻨﺒــﻪدوزي اﺳــﺐ ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬و ﻓــﻮارهاي ﺳــﺮخﻓــﺎم‬ ‫ﻟﻜــﻪﻫــﺎي ﺳــﻴﺎه و ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮي ﭘﻴﻜــﺮش را ﻓﺮاﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﻴـــﻮان از ﻛﻤـــﺮ ﺑـــﻪ دو ﻧـــﻴﻢ ﺷـــﺪه‪ .‬ﻧﻌـــﺮة ازﺑـــﻚ و‬ ‫ﺷــﻴﻬﺔ اﺳــﺐ در ﻫــﻢ ﻣــﻲآﻣﻴــﺰد‪ ،‬و ﭘﻴﻜــﺮ ﻫــﺮ دو در‬ ‫آﺑــﺸﺎري از ﺧــﻮن ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻓﺮوﻣــﻲرﻳــﺰد‪ .‬راﻛــﺐ و‬ ‫ﻣﺮﻛــﺐ در ﭼﻨﺒــﺮهاي از ﺧــﺎك و ﺧــﻮن در ﺗﻼﻃــﻢاﻧــﺪ؛‬ ‫زﺑﺮﺟﺪ ﺷﻴﻬﻪاي ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑﺮ دوﭘﺎي ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫ازﺑــﻚ دوم ﺑــﺮ اﺳــﺒﻲ ﺳــﻴﺎه و ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬ﻧــﻮك‬ ‫ﻓﻠــﺰي ﻛــﻼه ﺧــﻮد ﭼــﺮﻣﻴﻦ و ﻗﻬــﻮهاي رﻧــﮓاش ﻧــﻮر‬ ‫آﻓﺘــﺎب را ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻣــﻨﻌﻜﺲ ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬از وراي‬

‫‪١٠٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫زره ﭘــﻮﻻدﻳﻦ‪ ،‬رﻧــﮓ ﺳــﺒﺰ ﺗــﻦ ﭘﻮﺷــﺶ ﻧﻤﺎﻳــﺎن اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫اﻓـــﺴﺎر اﺳـــﺐ را ﺑـــﺎ دﺳـــﺖ ﭼـــﭗ ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ ،‬و ﻗﺒـــﻀﻪ‬ ‫ﺷﻤـــــﺸﻴﺮ دو دم وﻛﻮﺗـــــﺎﻫﻲ را در دﺳـــــﺖ راﺳـــــﺖ‬ ‫ﻣـــﻲﻓـــﺸﺎرد‪ .‬از ﻛﻨـــﺎرة زﻳــﻦ اﺳـــﺒﺶ ﻧﻴــﺰة ﻛﻮﺗـــﺎه و‬ ‫ﻗﻄــﻮري ﺑــﻪ ﻣــﻮازات زﻣــﻴﻦ ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺑﻴــﺮون آورده‪ ،‬و‬ ‫ﺳـــﻴﻨﺔ اﺳـــﺐ ﻣﺘﺨﺎﺻـــﻢ را ﻫـــﺪف ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ .‬ﻓﺮﻳـــﺎد‬ ‫اﺣﺘـــﻀﺎرِ ازﺑـ ـﻚِ او‪‬ل را ﻳـ ـﺎ ﻧـــﺸﻨﻴﺪه‪ ،‬ﻳـ ـﺎ ﺟـــﺴﺎرت و‬ ‫ﺷﺠﺎﻋﺖاش راﻫﻰ ﺟﺰ اداﻣﺔ ﻧﺒﺮد ﺑﺎﻗﻰ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ‪.‬‬ ‫دو ﺳـــﻮار ﺑـــﻪ ﺳـــﺮﻋﺖ ﺑـــﺎد ﺑـــﻪ ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳـــﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘـﻴﺶ از آﻧﻜـﻪ ﻧﻴـﺰة ازﺑـﻚ ﺳـﻴﻨﺔ زﺑﺮﺟـﺪ را‬ ‫ﺑـــﺸﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬ﺗﻴﻐـــﺔ ﺷـــﺒﮕﻴﺮ ﺑـــﺮ ﺣﻠﻘـــﻮم اﺳـــﺐ ﻓـــﺮود‬ ‫ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﻓــﻮارهاي ﺳــﺮﺧﺮﻧﮓ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﻣــﻲﺟﻬــﺪ و‬ ‫ﺳــﺮ اﺳــﺐ ﺑــﺮزﻣﻴﻦ ﻓﺮوﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬ازﺑــﻚ ﺑــﻪ ﭼــﺎﺑﻜﻲ‬ ‫ﭘﻠﻨﮓ ﺑﻪ زﻣـﻴﻦ ﻣـﻲﺟﻬـﺪ‪ ،‬و ﻧﻴـﺰه از ﻛﻨـﺎرة زﻳـﻦ ﺟـﺪا‬ ‫ﻛــﺮده‪ ،‬آﻣــﺎده ﭘﺮﺗــﺎب آن ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬وﻟــﻲ ﭘــﻴﺶ از‬ ‫آﻧﻜــﻪ ژوﺑــﻴﻦ ﭘﻨﺠــﺔ ازﺑــﻚ را رﻫــﺎ ﻛﻨــﺪ زﺑﺮﺟــﺪ ﺑﺮﭘــﺎي‬ ‫ﭼﺮﺧﻴــﺪه؛ ﺗﻴﻐــﺔ ﻫﻮﻟﻨــﺎك ﺷــﺒﮕﻴﺮ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺷــﺎﻧﺔ‬

‫‪١٠٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ازﺑــﻚ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬دﺳــﺘﻲ ﻛــﻪ ﻧﻴــﺰه را ﻣــﻲﻓــﺸﺎرد‬ ‫ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﺪ؛ ﻣﺮد ﻣﺠﺎل ﻓﺮﻳﺎد ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨـــﺪ ﺻـــﺪﮔﺎم دورﺗـــﺮ‪ ،‬دو ازﺑـــﻚ ﺑـــﺎ ﺷﻤـــﺸﻴﺮﻫﺎي‬ ‫آﺧﺘــﻪ‪ ،‬از ﻃــﺮﻓﻴﻦ ﺑــﻪ ﻃﻐــﺮل ﻫﺠــﻮم آوردهاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺮ‬ ‫ﻛـﻼه ﺧــﻮدِ ﭼــﺮﻣﻴﻦﺷــﺎن ﻣـﻴﺦﻫــﺎي ﺑــﺮاق ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺗــﺎ ﭼﻨــﺪ ﻟﺤﻈ ـﺔ دﻳﮕــﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮﻫﺎيﺷــﺎن ﭘﻴﻜــﺮ ﻫﻤــﺎورد‬ ‫را ﻗﻄﻌــﻪ ﻗﻄﻌــﻪ ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬ﻃﻐــﺮل دﻫﻨــﺔ اﺳــﺐ را ﺑــﻪ‬ ‫دﻧــﺪان ﻣــﻲﮔــﺰد‪ .‬از درون ﺧــﻮرﺟﻴﻦ ﻛــﻮﭼﻜﻲ ﻛــﻪ‬ ‫ﺑــﻪ ﻛﻤــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ‪ ،‬دو ﺧﻨﺠــﺮ ﻛﻮﺗــﺎه ﺑﻴــﺮون ﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﻫــﺮ‬ ‫دو را ﺑــﻪ ﺳــﻮي ازﺑﻜــﺎن ﭘﺮﺗــﺎب ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺧﻨﺠﺮﻫــﺎ‬ ‫ﭼـــﻮن ﭘﺮﻧـــﺪﮔﺎﻧﻲ ﻧﻘـــﺮهاي ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﻫـــﺪف ﭘـــﺮ‬ ‫ﻣـــﻲﻛـــﺸﻨﺪ‪ .‬ﺧﻨﺠـــﺮ ﻧﺨـــﺴﺖ ﻛـــﻼهﺧـــﻮد ﻳﻜـــﻲ از‬ ‫ازﺑﻜﺎن را ﻣـﻲﺧﺮاﺷـﺪ‪ .‬وﻟـﻲ دوﻣـﻲ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑـﺮ ﭼـﺸﻢ‬ ‫ﭼﭗ ازﺑﻜﻲ ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ ﻛـﻪ از ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻃﻐـﺮل‬ ‫ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺗﻴﻐــﺔ ﺧﻨﺠﺮﻛﺎﺳــﻪ ﺳــﺮ ازﺑــﻚ را‬ ‫درﻳـ ـﺪه‪ ،‬ﻧـــﻮك ﺧـ ـﻮنآﻟـــﻮدش از ﭘـــﺸﺖ ﮔـــﺮدن او‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١٠٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ازﺑﻜﻲ ﻛﻪ ﺟـﺎن ﺳـﺎﻟﻢ ﺑـﻪ در ﺑـﺮده‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﺑـﻪ ﺳـﻮي‬ ‫ﻃﻐــــﺮل ﻣــــﻲﺗــــﺎزد؛ ﺷﻤــــﺸﻴﺮش را ﺑــــﻪ دور ﺳــــﺮ‬ ‫ﭼﺮﺧﺎﻧــﺪه‪ ،‬ﻧﻌــﺮهزﻧــﺎن آن را ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺣﺮﻳــﻒ ﭘﺮﺗــﺎب‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻃﻐــﺮل دﻫﻨــﺔ اﺳــﺐ را دوﺑــﺎره در دﺳــﺖ‬ ‫راﺳﺖ ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ ،‬و ﺑـﻪ ﭼـﺎﻻﻛﻲ ﺑـﻪ ﭘـﺸﺖ ﻣـﻲﺧﻮاﺑـﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤـــﺸﻴﺮ ازﺑـــﻚ ﻓـــﻀﺎ را ﻣـــﻲﺷـــﻜﺎﻓﺪ؛ ﻫـــﺪف را‬ ‫ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺪ و ﺑﺮ زﻣـﻴﻦ ﻣـﻲاﻓﺘـﺪ‪ .‬وﻟـﻲ آﻧﻬﻨﮕـﺎم ﻛـﻪ ﺳـﻮار‬ ‫ﺑـــﺎ ﺳـــﺮﻋﺖ از ﻛﻨـــﺎر ﻃﻐـــﺮل ﻣـــﻲﮔـــﺬرد‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺔ‬ ‫ﻗﺪرﺗﻤﻨـــﺪي ﮔﻠﻮﮔـــﺎهاش را ﻣـــﻲﮔﻴـــﺮد‪ .‬ازﺑـــﻚ در‬ ‫ﭼﻨﮕــﺎل ﻃﻐــﺮل اﺳــﻴﺮ ﺷــﺪه‪ ،‬از زﻳــﻦ ﺟــﺪا ﻣــﻲﺷــﻮد؛‬ ‫ﻣﺮﻛـــﺐاش ﻣـــﻲﮔﺮﻳـــﺰد‪ .‬راﻫـــﺰن در ﺗﻼﺷـــﻲ ﻋﺒـــﺚ‬ ‫ﺑــﺮاي ﻧﺠــﺎت از ﭼﻨــﮓ ﺣﺮﻳــﻒ ﺑــﻪ ﺗﻜــﺎﭘﻮ ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪،‬‬ ‫وﻟــﻲ دﻳﮕــﺮ دﻳــﺮ ﺷــﺪه‪ ،‬ﺗــﻼش ﺑــﺮاي ﮔﺮﻳــﺰ از ﭘﻨﺠــﺔ‬ ‫ﭘـــﻮﻻدﻳﻦ ﻃﻐـــﺮل ﺑﻴﻬـــﻮده اﺳـــﺖ‪ .‬ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻲ دﻳﮕـــﺮ‬ ‫ازﺑــﻚ ﺻــﺪاي ﺧــﺮد ﺷــﺪن اﺳــﺘﺨﻮانﻫــﺎي ﮔــﺮدﻧﺶ را‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﻜــﺮ ﺑــﻲﺟــﺎناش ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫اﻓﺘــﺎد‪ .‬اﺳــﺐ ﺷــﺒﻖﻓــﺎم او‪ ،‬ﺑــﻲراﻛــﺐ ﻫﻤﭽﻨــﺎن در‬ ‫ﻋﻤﻖ دﺷﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫‪١٠٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻜﻮت ﺑــﺮ دﺷــﺖ ﺳــﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨــﺪه‪ .‬ﻓــﻀﺎي ﻋﻄــﺮآﮔﻴﻦ‬ ‫ﻓــﻼتِ ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﻪ ﺑــﻮي ﺧــﻮن آﻏــﺸﺘﻪ ﺷــﺪه‪ .‬در آﺳــﻤﺎن‬ ‫رزﻣﮕﺎه ﺣﻠﻘـﺔ ﻛﺮﻛـﺴﺎن ﺑـﺮ ﻓـﺮاز ﻃﻌﻤـﻪﻫـﺎ در ﭼـﺮﺧﺶ‬ ‫اوﻓﺘـــﺎده‪ .‬ﻏﺒـــﺎرِ ﺻـــﺤﻨﺔ ﻧﺒـ ـﺮد ﺑـــﻪ ﺗـــﺪرﻳﺞ ﭘﺮاﻛﻨـــﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﭼﻬـﺎر ازﺑـﻚ دﻳﮕـﺮ از ﻣـﺸﺎﻫﺪة ﺻـﺤﻨﻪ ﻧﺒـﺮد‬ ‫و ﭘﺮواز ﻛـﺮﻛﺲﻫـﺎ ﺑـﺮ ﺟـﺎي ﻣﻴﺨﻜـﻮب ﻣﺎﻧـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺮ‬ ‫ﭼﻬـــﺮة ﻣـــﺮد ﻣـــﺴﻦ ﻫﺎﻟـــﻪاي از وﺣـــﺸﺖ و ﻧﺎﺑـــﺎوري‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻴﻨﻰ ﻣــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬دو راه ﺑﻴــﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻧـــﺪه‪ .‬ﻣﺘﻔـــﺮق‬ ‫ﺷــﺪن و ﻓــﺮار‪ ،‬ﻳــﺎ ﺑﺎزﮔــﺸﺖ ﺑــﻪ درون درة ﻧﻴﻠﮕــﻮن‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺶ راﻧـﺪن ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ ﺷـﻘﺎﻳﻖﻫـﺎ و ﺷـﺘﺎﻓﺘﻦ ﺑـﻪ اﺳـﺘﻘﺒﺎل‬ ‫ﻣــﺮگ! ﺳــﻜﻮﺗﻰ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺑــﺮ ﺟﻤــﻊ ﭼﻬــﺎر ﻧﻔــﺮه ﺳــﺎﻳﻪ‬ ‫اﻓﻜﻨـــﺪه‪ .‬ﺑـــﻪ ﻧﺎﮔـــﺎه‪ ،‬ﻣـــﺮد ﻣـ ـﺴﻦ ﻓﺮﻳﺎدزﻧـــﺎن ﻟﮕـــﺎم‬ ‫ﺑـــﺮﻛـــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑـ ـﻪ ﺳـــﺮﻋﺖ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ دﺷـــﺖ ﭘـ ـﻴﺶ‬ ‫ﻣ ـﻲﺗــﺎزد‪ .‬دﻳﮕــﺮان ﻧﻴــﺰ ﭘﺮاﻛﻨــﺪه ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﻳــﻚ‬ ‫ﺟــﺎﻧﺒﻲ ﺑﺮﻣــﻲﮔﺰﻳﻨــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ اﻳــﻦ اﻣﻴــﺪ ﻛــﻪ ﺟــﺎن ﺑــﻪ‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ و ﻃﻐــﺮل ﺳــﺎﻳﺔ ﭼﻬــﺎر ازﺑــﻚ ﻓــﺮاري را ﻛــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫ﺗــﺪرﻳﺞ در ﻗﻠــﺐ ﺳــﺮابﻫــﺎ از ﭼــﺸﻢ ﭘﻨﻬــﺎن ﻣــﻲﺷــﻮد‬

‫‪١٠٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﻧﺒــﺎل ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬آﻧﮕــﺎه ﻟﮕــﺎم ﺑﺮﻛــﺸﻴﺪه ﭘــﺎي ﺑــﻪ درة‬ ‫ﻧﻴﻠﮕﻮن ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ـــ ﮔﺎﺳــﻮژ! در ﻣﻘﺎﺑــﻞ اﻳــﻦ ﺻــﺨﺮه ﺑﺎﻳــﺴﺖ‪ .‬ﺑــﻪ آن‬ ‫ﺑﻨﮕــﺮ‪ .‬آن را ﻟﻤــﺲ ﻛــﻦ‪ .‬ﺑﮕــﺬار دﺳــﺖﻫــﺎي ﺗــﻮ ﭘﻠــﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷــﺪ ﺑــﻴﻦ ﺗــﻮ و او‪ .‬ﺑﮕــﺬار ﺑــﺎ ﺗــﻮ آﺷــﻨﺎ ﺷــﻮد؛ ﺑــﻪ ﺗــﻮ‬ ‫اﻧﺲ ﮔﻴﺮد؛ ﺣﻜﻤﺘﺶ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻣﻮزد‪.‬‬ ‫در ﻣﻴ ـﺎن ﺗــﺎﻻر ﻛــﺎخ ﺳــﻨﮓ‪ ،‬ﮔﺎﺳــﻮژِ ﺟــﻮان اﻳــﺴﺘﺎده‪.‬‬ ‫رداﺋــﻲ ﺳــﭙﻴﺪ و ﺑﻠﻨــﺪ ﭘﻴﻜــﺮش را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮش‬ ‫ﺻـﺨﺮهاي از ﺳـﻨﮓ ﺧـﺎرا ﺳـﺮ از ﻛـﻒِ ﻣﺮﻣـﺮﻳﻦ ﺑـﺮون‬ ‫آورده‪ .‬ﺻــﺨﺮهاي اﺳــﺖ ﻫﻤﭽــﻮن دﻳﮕــﺮ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ‪،‬‬ ‫ﺳــــﺨﺖ و دﻳﺮآﺷــــﻨﺎ‪ ،‬ﺳــــﻨﮕﻴﻦ و ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘــــﺬﻳﺮ‪ .‬در‬ ‫دوران دور‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕــــﺎم ﻛــــﻪ آرﻳﺎﺋﻴــــﺎن از دو ﺳــــﻮي‬ ‫درﻳــﺎي ﺑــﺰرگ ﺑــﻪ داﻣــﺎنِ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺗﺎﺧﺘﻨــﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﻗﻠـــﺐ ﺷـــﻬﺮي ﻛـــﻪ اﻣـــﺮوز ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﻣـــﻲﺧﻮاﻧﻨـ ـﺪ‪،‬‬ ‫آرﻳــﺎرام ﻓﺮﻣــﺎن ﺑــﻪ ﺑﻨﻴــﺎنﮔــﺰاري ﻛــﺎخ ﺳــﻨﮓ داد‪.‬‬ ‫اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﻛـﺎخ ﺳـﻨﮓ ﺑﻨـﺎ ﺷـﺪ و ﻃـﻲ ﻫـﺰارهﻫـﺎ‬ ‫‪١٠٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫از ﮔﺰﻧــﺪ زﻣــﺎن ﻣﺤﻔ ـﻮظ ﻣﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ ﻧﻈــﺎرهﮔــﺮ ﺣــﻮادث‬ ‫ﻓﻼتﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ ﺗـــﺎﻻر ﻫﻤـــﻪ ﭼﻴــﺰ از ﺳـــﻨﮓ اﺳـــﺖ‪ .‬و ﻃـــﻲ‬ ‫ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﻛــﻪ از ﻋﻤــﺮ آن ﻣ ـﻲﮔــﺬرد ﻫ ـﻴﭻ ﻓﺮﻣــﺎﻧﺮواﺋﻲ‬ ‫ﺑــﺮ آن ﻓﺮﻣــﺎن ﻧﺮاﻧــﺪه‪ .‬ﻫـﻴﭻ ﺣﻜﻤﺮاﻧــﻰ ﺗﺨــﺖ ﺳــﻠﻄﻨﺖ‬ ‫ﺧـــﻮد را در اﻳـــﻦ ﻛـــﺎخ اﺳـــﺘﻮار ﻧﻜـــﺮده‪ ،‬و ﻫـــﻴﭻ‬ ‫ﻟــﺸﻜﺮي ﻧﺘﻮاﻧــﺴﺘﻪ دﻳــﻮارهﻫــﺎي رﻓﻴــﻊ آن را ﺑــﺎ ﻧﻌــﺮة‬ ‫رﻋﺪآﺳــﺎي ﺳــﻢ ﺳــﺘﻮراﻧﺶ ﺑــﻪ ﻟــﺮزه در آورد‪ .‬ﻛــﺎخ‬ ‫ﺳــﻨﮓ ﻳ ـﻚ ﻳﺎدﮔــﺎر اﺳــﺖ؛ ﺧــﺎﻃﺮهاي اﺳــﺖ ﺷ ـﻴﺮﻳﻦ‬ ‫ﻛﻪ ﮔﺮﻣﺎي آن ﻫـﺰاران ﺳـﺎل در ﻗﻠـﺐ ﻣﻴﻠﻴـﻮنﻫـﺎ اﻧـﺴﺎن‬ ‫آﻫﻨﮕــﻰ ﺑــﻪ زﻳﺒــﺎﺋﻰ و ﻋﻈﻤــﺖ ﻳــﻚ ﺗــﺎرﻳﺦ ﻧﻮاﺧﺘــﻪ‪.‬‬ ‫آرﻳﺎرام ﻣـﻲﮔﻔـﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ در ﻗﻠـﺐِ ﺳـﻨﮓ ﻣـﻲﺗـﻮان راز‬ ‫ﻫــﺴﺘﻰ و ﺟــﺎوداﻧﮕﻰ اﻳ ـﻦ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را ﺑﺎزﻳﺎﻓــﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﻛــﺎخﺳــﻨﮓ ﮔــﺬرﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺷــﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺮﮔﺰﻳـﺪﮔﺎﻧﻰ اﻧﮕـﺸﺖﺷـﻤﺎر ﺑـﺮ ﺻـﺨﺮة اﻳـﻦ ﺗـﺎﻻر‬ ‫ﭼــﺸﻢ دوﺧﺘــﻪ و راز آن را درﻳﺎﻓﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬روزي آﺗــﺶ‬ ‫در ﮔﻮش ﮔﺎﺳﻮژ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺠﻮا ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪١٠٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــــ ﻫـــﺰاران ﺳـــﺎل ﭘـــﻴﺶ ﺣﻜﻤـــﺖ اﻧـــﺴﺎن ﻣـــﺮا از‬ ‫ﺳـــﺮزﻣﻴﻦام‪ ،‬از ﻗﻌـــﺮ ﻧﺎﺷـــﻨﺎﺧﺘﻪﻫـــﺎ ﺑـــﻪ اﻳـ ـﻦ ﺟﻬـــﺎن‬ ‫ﻛــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬اﻧــﺴﺎنﻫــﺎ در اﻃــﺮاف ﻣــﻦ و ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ﻣــﻦ‬ ‫زﻧــﺪﮔﻰ ﺳــﺎﺧﺘﻨﺪ؛ ﺑــﻪ ﺷــﺐﻫــﺎ و ﺗــﺎرﻳﻜﻲﻫــﺎيﺷــﺎن‬ ‫روﺷــــﻨﺎﺋﻲ ﺑﺨــــﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣــــﻦ در ﭼﻬﺎرﺳــــﻮي ﮔﻴﺘــــﻰ‬ ‫زﻳـ ـﺴﺘﻢ‪ ،‬وﻟـــﻰ ﻓﻘـــﻂ اﻳـ ـﻦ ﻛﻮﻫﭙﺎﻳـ ـﻪ را ﺧﺎﻧـ ـﺔ ﺧـــﻮد‬ ‫داﺷــﺘﻢ‪ .‬در ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﻣــﺮا ﺑــﻪ ﺧــﺪاﺋﻰ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ؛ ﺑـﻪ زﻧﺠﻴـﺮم ﻛـﺸﻴﺪﻧﺪ؛ ﻗـﺮنﻫـﺎ ﻣـﺮا ﺑـﻪ ﺧـﻮد‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ؛ ﺳـﺪهﻫـﺎ ﻣـﺮا از ﺧـﻮد راﻧﺪﻧـﺪ‪ .‬وﻟـﻰ ﻫﻴﭽﮕـﺎه‬ ‫دﺳــﺖ از داﻣــﺎﻧﻢ ﻧﺸــﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳــﻦ ﻓــﻼت ﺧﺎﻧــﺔ آﺗــﺶ‬ ‫اﺳـــﺖ‪ .‬از ﻫـــﺰاران ﺳـــﺎل ﭘـــﻴﺶ‪ ،‬آن روز ﻛـــﻪ در‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎي آرﻳــﺎرام ﭘــﺎي ﺑــﻪ اﻳــﻦ دﻳــﺎر ﮔــﺬاردم‪،‬‬ ‫ﺳــﻨﮓ را ﻧﻴــﺰ ﺷــﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﺳــﻨﮓ ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﭘ ـﻴﺶ از ﻣــﻦ‬ ‫ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻓـﻼت آﻣـﺪه ﺑـﻮد‪ .‬آرﻳـﺎرام در ﺗـﺎﻻر از ﺳـﻨﮓ‬ ‫ﭘﺮﺳــﻴﺪ‪» :‬ﺣﻜﻤــﺖات ﭼﻴــﺴﺖ؟« و ﺳــﻨﮓ در ﭘﺎﺳــﺦ‬ ‫ﺳــﺪهﻫــﺎ ﺧــﺎﻣﻮش ﺑــﻪ او ﻧﮕﺮﻳــﺴﺖ‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ دروازة‬ ‫آﻳﻨﻪ آرﻳﺎرامِ ﻓﺮﺗـﻮت ﻗـﺮنﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺎرة ﺳـﻨﮓ ﻧﺸـﺴﺖ‪.‬‬ ‫و آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ آﺗـﺶِ وﺟــﻮدش را ﺑــﺎ ﻫــﺮ دو دﺳــﺖ ﺑــﻪ‬ ‫ﻣــﻦ ﻣــﻲﺳــﭙﺮد ﺗــﺎ ﭘﻴﻜــﺮش ﺑــﻪ ﺳــﺮدي ﺳــﻨﮓ ﺑﮕﺮاﻳ ـﺪ‪،‬‬

‫‪١٠٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧـــﺪاﺋﻰ ﺷـــﻨﻴﺪ‪» :‬آرﻳـــﺎرام! اﻛﻨـــﻮن ﻛـــﻪ آﺗـــﺶ از‬ ‫وﺟــﻮدت ﻣــﻲزداﺋــﻰ‪ ،‬در اﻳــﻦ ﺑﺮزﺧــﻲ ﻛــﻪ آﺗــﺶ و‬ ‫ﺳﻨﮓ را ﻫـﺮ دو ﺑـﻪ داﻣـﺎن داري‪ ،‬ﺑـﻪ ﺣﻜﻤـﺖ ﻣـﻦ ﭘـﻲ‬ ‫ﻣــﻲﺑــﺮي‪ .‬ﭼــﺸﻢ ﺑﮕــﺸﺎي و ﺑــﻪ دروازة آﻳﻨــﻪ ﺑﻨﮕــﺮ!«‬ ‫آن دم ﻟــﺐﻫــﺎي آرﻳــﺎرام ﭘﻴــﺮ ﭘــﺲ از ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫ﻟﺒﺨﻨــﺪ ﮔــﺸﻮده ﺷــﺪ‪ ،‬و ﻣــﺎ را ﺗــﺮك ﮔﻔــﺖ‪ .‬آﻧــﺮوز‬ ‫درﻳــﺎﻓﺘﻢ ﻛــﻪ ﺣﻜﻤــﺖ ﺳــﻨﮓ ﺗــﺎ اﺑــﺪ ﺑــﺮ ﻣــﻦ ﭘﻮﺷ ـﻴﺪه‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬وﻟــﻰ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺗــﻮ ﭼــﻮن آرﻳـﺎرام ﺑــﻪ آن‬ ‫دﺳــﺖ ﺧــﻮاﻫﻰ ﻳﺎﻓــﺖ‪ .‬ﺑــﻪ ﺳــﻨﮓ ﻧﺰدﻳ ـﻚ ﺷــﻮ؛ ﺑــﺎ او‬ ‫ﺳﺨﻦ ﮔﻮي؛ ﺳﻨﮓ ﭘﻴﺸﻴﻨﺔ ﺗﻮﺳﺖ از او ﻣﮕﺮﻳﺰ‪.‬‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎي ﮔﺎﺳــﻮژ ﺟــﻮان ﺑــﺎ ﺑ ـﻴﻢ و ﺗﺮدﻳ ـﺪ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﺳــﻨﮓ ﺧــﺎره دوﻳــﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻋﻈﻤــﺖاش ﺧــﻮد را‬ ‫ﻛﻮﭼـــﻚ ﻳﺎﻓـــﺖ‪ ،‬و از ﺣﻜﻤـــﺖاش ﻫـ ـﻴﭻ ﻧـــﺸﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻣــﺪتزﻣــﺎﻧﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻰ ﺑــﺮ ﻣﺮﻣﺮﻫــﺎي ﻛــﻒ ﺗــﺎﻻر ﺑــﺮ‬ ‫زﻣــﻴﻦ ﻧﺸــﺴﺖ و ﺑــﻪ ﺻــﺨﺮه ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﮔــﺬر اراﺑــﻪ‬ ‫زﻣــﺎن را ﺑــﺎ ﭼــﺮﺧﺶ آﻓﺘــﺎب ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﺗــﺎﻻر اﺣــﺴﺎس‬ ‫ﻛــﺮد و ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه در ﻫﻤــﺎن ﻣﻜــﺎن ﺳــﺮ ﺑ ـﺮ ﺑــﺎﻟﻴﻦ ﺻــﺨﺮه‬ ‫ﮔﺬارد‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺒﺎن زﻣﺰﻣﺔ آﺗﺶ را ﺑﻪ ﮔﻮش ﺷﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫‪١١٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﺑﺮﺧﻴﺰ! ﺳﻨﮓ ﺑﻪ درﻳﺎب ﻣﻲﻧﮕﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﻠ ـﻚﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻰ از ﻫــﻢ ﮔــﺸﻮده‬ ‫ﺷ ـﺪ‪ .‬از ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ دورﺗــﺮ‪ ،‬از آﻧــﺴﻮي ﺷــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‪،‬‬ ‫درﻳﺎب ﺑﻪ آﻫﻨﮕـﻰ ﺷـﻴﺮﻳﻦ ﺑـﺎ ﺳـﻨﮓ ﺳـﺨﻦ ﻣـﻲﮔﻔـﺖ‪.‬‬ ‫ﺷــــﻼﻗﻰ از اﻣــــﻮاج ﻃﻮﻓﻨــــﺪهاش ﺑــــﻪ اوج آﺳــــﻤﺎن‬ ‫ﻣ ـﻲرﺳ ـﻴﺪ و ﻫﻨﮕــﺎم ﻓــﺮود ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﺳــﻨﮓ ﺑــﻪ ﻧــﻮازش‬ ‫ﺑــﺪل ﻣــﻲﺷــﺪ‪ .‬در ﭘﺎﺳــﺦ ﺑــﻪ درﻳــﺎب از ﻗﻠــﺐ ﺳــﻨﮓ‬ ‫اﻣــﻮاج ﻧــﻮر ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ درﻳــﺎ ﻓــﺮو ﻣــﻲرﻳﺨــﺖ‪ .‬آﺗــﺶ‬ ‫زﻣﺰﻣﻪ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫ـ ـ درﻳ ـﺎب ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤــﺪم و ﻣﺨﺎﻃــﺐ ﺳــﻨﮓ ﺑــﻮد‪ ،‬از‬ ‫او دور ﺷــﺪ‪ ،‬و ﻓﺮﺳــﺦﻫــﺎ دورﺗــﺮ ﺳــﻜﻨﻰ ﮔﺰﻳــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭼﻨــﻴﻦ ﺷــﺐﻫــﺎ ﺳــﻨﮓ او را ﺑــﻪ ﺧــﻮد ﻣـﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ ،‬از او‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ آﻏـﻮشاش ﺑـﺎزﮔﺮدد و ﭘﺎﻳـﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‬ ‫ﺑــﻪ درد ﺗﻨﻬــﺎﺋﻲاش‪ .‬درﻳـﺎب ﻛــﻪ ﭘــﺎي در ﺟﻬــﺎﻧﻰ دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﮔــــﺬارده‪ ،‬ﺗــــﻮان ﺑﺎزﮔــــﺸﺖ ﻧــــﺪارد‪ .‬وﻟــــﻲ ﺳـــﻴﻞ‬ ‫اﻣــﻮاجاش ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺳــﻨﮓ ﭘــﺮ ﻣ ـﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﺳــﻨﮓ در‬ ‫ﻧــــﻮازش ﻣــــﻮجﻫــــﺎي درﻳــ ـﺎب درد ﺗﻨﻬــــﺎﺋﻰ را ﺑــــﻪ‬

‫‪١١١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻓﺮاﻣﻮﺷــﻲ ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪ .‬آﻧﮕــﺎه ﺳــﭙﻴﺪه دﻣــﺎن ﭼــﺸﻢ از‬ ‫درﻳﺎب ﻓﺮو ﻣﻲﺑﻨﺪد‪.‬‬ ‫ﺻـــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺗـــﺎﻻر ﻛـــﺎخ ﺳـــﻨﮓ را ﺗـــﺮك‬ ‫ﮔﻔــﺖ‪ .‬آﻓﺘــﺎب ﺗﻨــﺪ و ﺷـﻴﺮﻳﻦ ﻛُــﺮ ﭼــﻮن ﺑــﺎران ﺑﻬــﺎري‬ ‫ﺑــﺮ ﺳــﺮدر ورودي ﻛــﺎخ ﻣــﻲﺑﺎرﻳــﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژِ ﺟــﻮان‪،‬‬ ‫ﻣــﺴﺖ از اوﻟــﻴﻦ دﻳــﺪارِ ﺳــﻨﮓ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﻧﮕﺮﻳــﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻣــﺎي ﺧﻮرﺷ ـﻴﺪ ﺑــﺮ ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎياش دوﻳ ـﺪ‪ ،‬و آﺳــﻤﺎنِ‬ ‫ﻧﻴﻠﮕﻮنِ ﻛُﺮ ﺑﻪ او ﻟﺒﺨﻨﺪ زد‪» ،‬آﺗﺶ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟!«‬

‫٭٭٭‬ ‫ﺑﺮﻛــﻪاي از ﺷــﻘﺎﻳﻖﻫــﺎ در دوردﺳــﺖ ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ؛ دو‬ ‫ﺳﻮار ﺑـﻪ دروازة ﺷـﻴﺪ ﻧﺰدﻳـﻚ و ﻧﺰدﻳـﻚﺗـﺮ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮﺷـــﺎن ﭘﻨﺠـــﺎه ﻧﮕﻬﺒـــﺎن‪ ،‬ﺑـــﺎ ﺳـــﭙﺮ و ﻧﻴـــﺰهﻫـــﺎي‬ ‫ﻧﻘﺮهﻓـﺎم در دﺳـﺖ‪ ،‬و ﺟﻮﺷـﻦﻫـﺎي زرﻳـﻦ ﭼـﻮن ﺳـﺪي‬ ‫ﻧﻔـــﻮذﻧﺎﭘـــﺬﻳﺮ اﻳـــﺴﺘﺎدهاﻧـــﺪ‪ .‬ﺷـــﻨﻞﻫـــﺎﺋﻰ ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ‬ ‫ﺷـــﻘﺎﻳﻖﻫـــﺎي ﻛُـــﺮ ﺑـــﺮ ﺷـــﺎﻧﺔ ﻣـــﺮدان زرﻳـــﻦ ﭘـــﻮش‬ ‫ﻣـــﻲرﻗـــﺼﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧـــﺪة ﻧﮕﻬﺒﺎﻧـــﺎن ﮔـــﺎﻣﻲ ﺑـــﻪ ﭘـــﻴﺶ‬ ‫ﻣــﻲﻧﻬــﺪ؛ ﺷــﻨﻞ ﺳــﺮخرﻧــﮓاش‪ ،‬اﺳــﻴﺮ دﺳــﺖ ﻧــﺴﻴﻢ‬ ‫‪١١٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛُــﺮ ﮔــﺎه ﺷــﺒﻖﻓــﺎم ﻣــﻲﺷــﻮد؛ ﻧﮕــﺎﻫﻲ ﺑــﻪ دو ﺳــﻮار‬ ‫ﺧﺎكآﻟﻮد ﻣﻲاﻧﺪازد‪:‬‬ ‫ـ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﺷـﻬﺮ ﻫﻤـﻪ ﻣﻴﻬﻤـﺎناﻧـﺪ! ورود ﺑـﻪ‬ ‫ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن ﺑـــﺮ ﻫﻤﮕـــﺎن آزاد اﺳـــﺖ‪ .‬ﻣﺘﺠـــﺎوزان ﺑـــﻪ‬ ‫دﺳﺖ ﺧﻮد ﻛﻮر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﭙﺲ روي ﺑــﻪ ﺳــﻮاري ﻣــﻲﻛﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﺮ اﺳــﺒﻲ زرﻳــﻦ‬ ‫ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬ﺑــﺎ ﺣﻴـﺮت ﺑــﻪ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺳــﺘﺮﮔﻲ ﻛــﻪ در ﻏــﻼف‬ ‫ﭼــﺮﻣﻴﻦ ﭘﻴﭽﻴــﺪه ﺷــﺪه‪ ،‬و ﻛﻤــﺎن ﺑﻠﻨــﺪي ﻛــﻪ ﺑ ـﻪ ﭘــﺸﺖ‬ ‫اﺳﺐاش ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﻧﮕﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﺳـﻮار! اﮔـﺮ ﺷـﻬﺮوﻧﺪي ﺷﻤـﺸﻴﺮ‪ ،‬ﻛﻤـﺎن و ﻳـﺎ اﺳـﺐ‬ ‫ﺗﻮ را ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ او ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻰ ﮔﻔﺖ؟‬ ‫ـ ـ اﮔــﺮ ﺑــﻪ او ﺑﮕــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ ﺷ ـﺒﮕﻴﺮ از آنِ آﺗــﺶ اﺳــﺖ و‬ ‫دﺳــﺘﺎناش را ﺧﻮاﻫــﺪ ﺳــﻮزاﻧﺪ؛ ﻛــﻪ ﻛﻤﺎﻧــﻪ ﭘﻴﻜــﺎن از‬ ‫ﺧﻮرﺷـ ـﻴﺪ و ﺳـــﺘﺎرﮔﺎن ﻣـ ـﻲﮔﻴـ ـﺮد و ﻫـ ـﻴﭻ ﺗﻴـ ـﺮي در‬ ‫ﭼﻠــﻪاش ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﻧﺸــﺴﺖ؛ اﮔــﺮ ﺑﮕــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ زﺑﺮﺟــﺪ‬ ‫اﺳــﺒﻰ ﺳــﭙﻴﺪ و زﻳﺒــﺎ ﺑــﻮد ﻛــﻪ آﺗــﺶ ﺑــﺎ ﻟﻬﻴ ـﺐاش از او‬

‫‪١١٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺻــﺨﺮهاي ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻃــﻼي ﻧــﺎب ﺳــﺎﺧﺖ؛ ﺷــﻬﺮوﻧﺪ‬ ‫ﺗﻮ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ؟‬ ‫ــ ـ ﺧﻮاﻫـــﺪ ﮔﻔـــﺖ‪ ،‬ﺣﻜﺎﻳـــﺖ ﺧـــﻮش ﻣـــﻲﮔـــﻮﺋﻲ‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﻫـــﺪ ﮔﻔـــﺖ‪ ،‬اﮔـــﺮ رﻫﮕـــﺬري ﺑـــﻪ ﺷـــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﺧﻮﺷــﺎﻣﺪي! و اﮔــﺮ ﻣﻴﻬﻤــﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻤــﺎً ﺑــﺮ ﺳــﻔﺮة ﻣــﺎ‬ ‫ﺑﻨــﺸﻴﻦ ﻛــﻪ ﺣﻜﺎﻳــﺎتات ﮔﺮاﻣــﻲ و ﻛــﻼمات ﺷــﻴﺮﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧـــﺪه ﮔـــﺎﻣﻲ ﺑـــﻪ ﻋﻘـــﺐ ﺑﺮﻣـــﻲدارد‪ ،‬و ﮔﺎﺳـــﻮژ و‬ ‫ﻃﻐــــﺮل ﺑــــﻪ ﻧﺮﻣــــﻰ ﺟﻮﻳﺒــــﺎر ﭘــــﺎي ﺑــــﻪ ﺷــــﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﻣــﻲﮔﺬراﻧــﺪ‪ .‬ﺷــﻬﺮ در آﻫﻨــﮓ ﺷــﻴﺮﻳﻦ و ﻧﻐﻤــﻪﻫــﺎى‬ ‫ﮔﻨــﮓ ﮔﺬﺷــﺘﻪﻫــﺎي دور ﻏﻮﻃــﻪ ﻣ ـﻲﺧــﻮرد‪ .‬در ﭘﺮﺗــﻮ‬ ‫ﻧــﻮر ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ،‬ﺗــﻦ ﭘــﻮش اﻟــﻮانِ ﻣــﺮدان و زﻧــﺎن ﭼــﺸﻢ‬ ‫را ﺑــﻪ ﺑــﺎزي ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ در رﻗــﺼﻰ اﺑــﺪي‬ ‫اﺳــــﺖ؛ ﺑــــﺴﺎنِ ﻟﺒﺨﻨــــﺪي ﻛــــﻪ از ﺳــ ـﻴﻤﺎي ﻣــــﺮدم‬ ‫ﻧﻤـــﻲﮔﺮﻳـــﺰد‪ .‬در اﻳﻨـــﺴﻮي دروازة ﺷـــﻴﺪ درﻧـــﺪﮔﻰِ‬ ‫ازﺑــﻚ و ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗــﺮك و روﻣــﻰ‪ ،‬ﻋــﺮب و ﻣﻘــﺪوﻧﻲ‬ ‫دﻳـــﺪه ﻧﻤـــﻲﺷـــﻮد‪ .‬در اﻳﻨـــﺴﻮي ﻧﻮازﻧـــﺪهاي ﭘﻨﻬـــﺎن‬ ‫آﻫﻨﮕ ـﻲ ﺟﺎوداﻧــﻪ ﻣــﻲﻧــﻮازد؛ ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ ﭼــﻮن ﻗ ـﻮﺋﻰ‬ ‫ﺳــﺒﻜﺒﺎل ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﺮ ﺳ ـﻴﻨﺔ اﻣــﻮاج ﻧــﺴﻴﻢ ﻣ ـﻲﺧﺮاﻣــﺪ‪.‬‬ ‫‪١١٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در اﻳﻨـﺴﻮي‪ ،‬آﻫﻨــﮓ دلﻧــﻮازِ ﺗﺒــﺴﻢﻫــﺎ ﺗﻴﺮﮔــﻲ ﻧﻔــﺮت‬ ‫را ﭼــﻮن ﺣﺒــﺎب ﺑﺮﻛــﻪﻫــﺎ در ﻓــﻀﺎ ﻣـﻲﺗﺮﻛﺎﻧــﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ‬ ‫دﻳـ ـﺎر آﻫﻨﮕـــﻰ ﺑـــﻪ ﮔـــﻮش ﻣـــﻲرﺳـــﺪ ﺑـــﻪ ﻋﻈﻤـــﺖ‬ ‫ﻛﻮﻫﭙﺎﻳﻪﻫـﺎي ﻛُـﺮ و ﺑـﻪ ﻇﺮاﻓـﺖ ﻧـﺴﻴﻢ ﭘـﺮواز ﭘﺮواﻧـﻪﻫـﺎ‪.‬‬ ‫آﻫﻨﮕــﻲ ﻛــﻪ ﺷــﻨﻞ ﺷــﻘﺎﻳﻖرﻧــﮓ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧــﺎن دروازة ﺷــﻴﺪ‬ ‫در ﺗـــﺮﻧﻢ آن ﺑـــﻪ رﻗـــﺺ آﻣـــﺪه‪ .‬آﻫﻨﮕـــﻲ ﻛـــﻪ ﻫـ ـﻴﭻ‬ ‫ﺗﻨﺪﺑﺎدي ﺧﺰاناش ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫دو ﺳــﻮار‪ ،‬در اﻳﻨــﺴﻮي ﻣــﺮگ و ﺧــﺸﻮﻧﺘﻲ ﻛــﻪ ﻓــﻀﺎي‬ ‫دﺷــﺖ را اﻧﺒﺎﺷــﺘﻪ ﺑــﻮد‪ ،‬از ﻳــﺎد ﺑــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬دﻳﮕــﺮ اﻳــﻦ‬ ‫ﺳــﺌﻮال ذﻫــﻦﺷــﺎن را ﻧﺨﻮاﻫــﺪ آﻟــﻮد‪» :‬آﻳــﺎ در اﻳــﻦ‬ ‫ﻣﻴﻌــﺎد زﻧــﺪه ﺧــﻮاﻫﻢ ﻣﺎﻧــﺪ؟!« دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ ﺧــﻮد ﻧﺨﻮاﻫﻨــﺪ‬ ‫ﮔﻔـــﺖ‪» :‬اﮔـــﺮ ﺑـــﺎ ﺗﻴﻐـــﻲ ﺑ‪‬ـــﺮا ﭘﻴـــﺎمآور ﻣـــﺮگ در‬ ‫ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷـــﺔ اﻳـــﻦ ﻓـــﻼت ﺑﻠﻨـــﺪم‪ ،‬اﮔـــﺮ رودِ ﺧـــﻮن‬ ‫ﺟــﺎري ﻣــﻲﻛــﻨﻢ‪ ،‬ﺑــﺮاي آن اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺣــﺎﻛﻢ ﺑــﺮ‬ ‫ﺧــﺎكِ ﺧــﻮبِ ﺧــﻮد ﺑﺎﺷــﻢ!« ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻰﺗﻔــﺎوت ﺑــﻪ‬ ‫ﺷﺎدي ﻣﺮدم ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪ .‬ﺷـﺎدي را ﻣـﻲﺑﻴﻨـﺪ؛ ﺷـﺎد ﺑـﻮدن‬ ‫را ﻣ ـﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬ﻗﻄــﺮات اﺷــﻚ را ﻫــﻢ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ؛ ﻫــﺮ‬ ‫ﭼﻨـــﺪ ﺑـــﺎ اﻧـــﺪوه ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪ اﺳـــﺖ‪ .‬در ﻣﻴـ ـﺎن ﻫﻤﮕـــﺎن‬ ‫زﻧــﺪﮔﻲ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﺗﻨﻬﺎﺳــﺖ! از دﻳﺮﺑــﺎز آﺗــﺶ‬ ‫‪١١٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﮔـــﻮش او زﻣﺰﻣـــﻪ ﻛـــﺮده ﺑـــﻮد‪» :‬ﭼـــﻮن ﻋﻘـــﺎﺑﻰ‬ ‫دﻳﺮآﺷــــﻨﺎ از آﺷـــﻴﺎﻧﺔ ﺧــــﻮد ﺑــــﺮ ﻣﺮدﻣــــﺎن ﺧــــﻮاﻫﻰ‬ ‫ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎي ﺗﻨﻬﺎ!«‬ ‫در دور دﺳــﺖﻫــﺎي اﻓ ـﻖِ ﺷ ـﻬﺮﭘﻨﻬﺎن‪ ،‬دﻳﻮارﻫــﺎي رﻓﻴ ـﻊِ‬ ‫ﻛــﺎخ ﺳــﻨﮓ ﺑــﺎ ﻓﺮﻳــﺎدي ﮔﻨــﮓ دو ﺳــﻮار را ﺑــﻪ ﺧــﻮد‬ ‫ﻣ ـﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﻮاران ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﭘﻠﻜــﺎن وﺳــﻴﻌﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫ﻛــﺎخ ﺳــﻨﮓ ﻣﻨﺘﻬــﻲ ﻣــﻲﺷــﻮد ﻣــﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫ﭘﻠﻜﺎن‪ ،‬اﻓـﺴﺎر ﺳـﺘﻮران را ﺑـﻪ دو ﻣﻬﺘـﺮ ﺳـﭙﺮده‪ ،‬ﭘـﺎي ﺑـﻪ‬ ‫اﻳـــﻮاﻧﻲ ﻓـــﺮاخ ﻣـــﻲﮔﺬارﻧـــﺪ‪ .‬ﭘـــﻨﺞ ﻣـــﺮد در دروازة‬ ‫ورودي ﺗـــﺎﻻر در اﻧﺘﻈﺎرﺷـــﺎن اﻳـــﺴﺘﺎدهاﻧـــﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕـــﻲ‬ ‫ﻟﺒﺎس ﺑﻠﻨـﺪ و ﺳـﭙﻴﺪ ﺑـﺮ ﺗـﻦ دارﻧـﺪ‪ ،‬و ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮة ﭘﺎرﺳـﻴﺎن‬ ‫ﺑﺎﺳــﺘﺎن ﻛــﻼهﻫــﺎﺋﻲ ﺑﻠﻨــﺪ‪ ،‬ﻛﻨﮕــﺮهدار و ﻧﻤــﺪﻳﻦ ﺑــﺮ ﺳــﺮ‬ ‫ﮔــﺬاردهاﻧــﺪ‪ .‬ﻳﻜــﻲ از ﻣــﺮدان ﺳــﭙﻴﺪﭘﻮش ﻛــﻪ ﻛﻮﺗــﻪ‬ ‫ﻗﺎﻣ ـﺖﺗــﺮ اﺳــﺖ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ دو ﺳــﻮار ﮔــﺎم ﺑﺮﻣ ـﻲدارد‪.‬‬ ‫ﻛــﻒ دﺳــﺖ راﺳــﺖ را در ﺑﺮاﺑــﺮ دﻫــﺎن و ﺑﻴﻨــﻲ ﺣﺎﺋــﻞ‬ ‫ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﺔ اﺣﺘﺮام ﺳﺮ ﻓﺮود ﻣﻲآورد‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ ﭘﺎرﺳﻮا! ﺑﻪ ﻛﺎخِ ﺳﻨﮓ ﺧﻮﺷﺎﻣﺪي‪.‬‬

‫‪١١٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﺮد ﺑــﻪ ﺳــﻤﺖ راﺳــﺖ ﺗــﺎﻻر اﺷــﺎره ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و اداﻣــﻪ‬ ‫ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ :‬ﺷــﺐ را در ﺧﻠــﻮتِ ﻛــﺎخ و ﺑــﺮ ﺑــﺴﺘﺮ ﺳــﻨﮓ‬ ‫ﺧــﻮاﻫﻰ ﮔﺬراﻧــﺪ‪ .‬دﺳــﺘﻪاي رازﻳﺎﻧــﻪ در ﻛﻨــﺎر ﺑــﺴﺘﺮت‬ ‫ﺧﻮاﻫﻰ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣـــﺮد ﻛﻮﺗـــﻪﻗﺎﻣـــﺖ ﺳـــﭙﺲ روي ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﻃﻐـــﺮل‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﻃﻐــﺮل ﭘــﺎرﺗﻮا! ﻧﻴ ـﺮوي ﺑــﺎزوان ﺗــﻮ از ﺧــﺮدِ رﻳﮕــﺰار‬ ‫ﺑﺎﻛﺘﺮﻳ ـﺎن ﻧﻴ ـﺰ ﻓﺮاﺗــﺮ ﻣ ـﻲرود‪ .‬ﻛــﺎخ ﺳــﻨﮓ در داﻣــﺎن‬ ‫ﺧﻮد ﺗـﺮا ﺑـﻪ ﺑـﺴﺘﺮي از رﻳﮕـﺰاران ﻓﺮاﻣـﻲﺧﻮاﻧـﺪ‪ .‬ﺑﺎﺷـﺪ‬ ‫ﺗــﺎ ژرﻓــﺎي ﺧــﺮد ﺗــﻮ راهﺳــﺎزِ اﻳ ـﻦ ﺧــﺎكِ ﺧــﻮب ﺷــﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﺖ ﻗﺮﺻﻰ ﻧﺎن و ﻛﻮﻣﻪ ﺧﻮاﻫﻰ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﮕــﺎه ﻣــﺮد ﺳــﭙﻴﺪﭘﻮش ﺑــﻪ اﻓــﻖ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد و ﺑــﺎ آواﺋــﻲ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺗﺎ دﻳﺪار آﻳﻨﺪه!‬ ‫٭٭٭‬

‫‪١١٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﺐ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﭼــﺎدر ﺳ ـﻴﻪﻓــﺎم ﺧــﻮد را ﺑــﺮ ﻓــﺮاز ﻛُــﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔـﺴﺘﺮاﻧﺪ‪ .‬رﻧـﮓﻫـﺎ ﭼـﻮن ﻋﻴـﺎران در ﭘـﺲِ ﺗـﺎرﻳﻜﻰ‬ ‫ﺷـــﺐ ﭘﻨـــﺎه ﻣـ ـﻲﮔﻴﺮﻧـــﺪ ﺗـــﺎ ﺻـــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﺑـــﺎ ﻗﻬﻘﻬـــﺔ‬ ‫ﺧﻮرﺷــﻴﺪ و ﻧﻌــﺮة روز ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ از ﻣﺨﻔﻴﮕــﺎه ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﺟﻬﻴـﺪه از ﺳــﻔﺮة زرﺑﻔــﺖ آﻓﺘــﺎب رﻧ ـﮓِ از دﺳــﺖ رﻓﺘــﻪ‬ ‫را ﺑﺮﺑﺎﻳﻨـــﺪ‪ .‬ﻣﺮﻛـــﺐ ﺷـــﺒﻖﻓـــﺎم ﺷـــﺐ آواي ﮔﻨـــﮓ و‬ ‫ﺗﺮﺳـــﻨﺎكِ ﺷـــﻬﺮﻳﺎر ﺗﻴﺮﮔـــﻲ را ﺑـــﺮ ﻏﺎرﻫـــﺎ و درهﻫـــﺎ‪،‬‬ ‫ﻗﻠــــﻪﻫــــﺎ و ﺻــــﺨﺮهﻫــــﺎ‪ ،‬رﻳﮕﺰارﻫــــﺎ و ﺟﻮﻳﺒﺎرﻫــــﺎ‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻲاﻓﻜﻨــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه‪ ،‬ﻓﺮﻳــﺎدِ ﺳــﻜﻮت ﺷــﺐ‬ ‫آواي وﺣــﺶ را در ﻛُﻨــﻪ روح اﻧــﺴﺎنﻫــﺎ ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ؛‬ ‫ﻳــﺎدوارة دوران ﻛﻬــﻦ اﺳــﺖ‪ ،‬دوراﻧــﻲ ﻛــﻪ اﻧــﺴﺎن ﻗــﺼﺪ‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮﺷــﻲاش را دارد‪ .‬وﻟــﻲ ﻧــﻮرِ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ آﻧﺰﻣــﺎن‬ ‫ﻛــﻪ روﺷــﻨﺎﺋﻰ از ﭼــﺸﻢﻫــﺎ رﺑــﻮد‪ ،‬ﺳـﻴﻪﭼــﺎلِ وﺣــﺶ را‬ ‫ﺑــﺎ وﺿــﻮح ﺑﻴــﺸﺘﺮي در ﺑﺮاﺑــﺮ اﻧــﺴﺎنﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻧﻤــﺎﻳﺶ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬در ﭘـﺲ ﺳـﺎﻳﻪﻫـﺎﺋﻰ ﻛـﻪ ﺷـﻬﺮﻳﺎر ﺷـﺐ ﻫـﺮ‬ ‫دم آن را ﺗﻴﺮه و ﺗﻴـﺮهﺗـﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﺎﮔـﺎه ﻃﻨـﻴﻦ ﺑـﺎل‬ ‫ﻛﺒﻮﺗﺮي ﺗﺎروﭘﻮد ﺳﻜﻮت ﻛُﺮ را ﺑﻪ ﻟﺮزه ﻣﻲاﻧﺪازد‪.‬‬ ‫ﻧــﻮازش ﺑــﺎلﻫــﺎي ﭘﺮﻧــﺪه ﺑــﺮ ﺳ ـﻴﻨﺔ ﺷــﺐ ﺧﻔﺎﺷــﺎن را ﺑــﻪ‬ ‫ﻃﻤــﻊ ﺷــﻴﺮة ﺳــﺮخ ﻓــﺎم ﭘﻴﻜــﺮش ﺑــﻪ ﺟﻨــﺐ و ﺟــﻮش‬ ‫‪١١٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻧﺪاﺧﺘـــﻪ‪ .‬راﻳﺤـ ـﺔ ﮔﻮﺷـ ـﺖِ ﮔـــﺮم ﻛﺒـــﻮﺗﺮ در ﻣـــﺸﺎم‬ ‫درﻧـــﺪﮔﺎن دوﻳـــﺪه‪ ،‬و ﭼـــﺸﻤﺎن درﻳـــﺪة ﺟﻐـــﺪﻫﺎي‬ ‫ﺑـــﺰرگِ ﻛُـــﺮ را ﺑـــﻪ او ﺧﻴـــﺮه ﻛـــﺮده‪ .‬وﻟـــﻰ ﭘﻴـــﻚ‬ ‫ﺳﻴﻪﺟﺎﻣـﺔ ﻣـﺎ ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﭘﺮواﻧـﻪوار در دلِ ﻛﻮﻫﭙﺎﻳـﻪﻫـﺎ ﺑـﺮ‬ ‫ﻓـــﺮاز دروازة ﺷـ ـﻴﺪ ﻛـــﻪ ﭼـــﻮن ﻧﻴـ ـﺰهاي زرﻳـ ـﻦ ﻗﻠـــﺐ‬ ‫ﺗــــﺎرﻳﻜﻰ را ﺷــــﻜﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬در ﭼــــﺮﺧﺶ ﺑــــﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧــــﺪه‪.‬‬ ‫ﮔــﻮﺋﻲ روزﻧــﻪاي ﺑــﻪ ﻧ ـﻴﻢروز ﻧــﻮراﻧﻲ ﺷــﻴﺪ ﻣ ـﻲﺟﻮﻳ ـﺪ‪.‬‬ ‫ﭘــﺲ از ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺗﻨــﺪﺗﺎز‪ ،‬روزﻧــﻪ را ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪ ،‬از ﻋﻤــﻖ‬ ‫آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ زﻣــﻴﻦ ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎلﻫــﺎي‬ ‫ﺳـــﻴﺎهاش در دلِ ﺳـــﭙﻴﺪيﻫـــﺎي دروازة ﺷـــﻴﺪ ﭘﻨﻬـــﺎن‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ــــ ارﺑﻴـــﻞ ﺣﻠﻘـــﻪ را ﺑـــﺮدار! در اﺻـــﻔﻬﺎن ﻣﻨﺘﻈـــﺮت‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻛﻠﻴﺪ رﻣﺰ را دارﻧﺪ؟‬ ‫ـ از ﺳﻤﺮﻗﻨﺪ رﺳﻴﺪه‪.‬‬ ‫درون ﻛﻠﺒـــﺔ ﻛـــﺎﻫﮕﻠﻰ‪ ،‬ﺑـــﻪ زﻳـــﺮ ﺳـــﻘﻔﻰ ﻛﻮﺗـــﺎه دو‬ ‫ﻣــﺮد‪ ،‬دوزاﻧــﻮ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ ﻧﺸــﺴﺘﻪاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﻛﻠﺒـــﻪ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﭘﻴـــﻪﺳـــﻮزي ﻛـــﻪ ﻧـــﻮر‬

‫‪١١٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣـــﺮگزدهاش را ﻫﻤـــﺮاه ﺑـــﺎ دودي ﻏﻠـــﻴﻆ در اﺗـــﺎق‬ ‫ﻣــﻲﭘﺮاﻛﻨــﺪ ﻛﺒــﻮﺗﺮي ﺳــﻴﺎه را ﺑــﺎ دو دﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪.‬‬ ‫ﺷــﻌﻠﺔ ﭘﻴــﻪﺳــﻮز‪ ،‬ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎي وﻫــﻢاﻧﮕﻴـﺰي از دو ﻣــﺮد ﺑــﺮ‬ ‫دﻳﻮارﻫـــﺎي ﻛﻠﺒـــﻪ ﻧﻘﺎﺷـــﻰ ﻛـــﺮده‪ .‬ﺑـــﺎ ﻫـــﺮ ﻛـــﻼم و‬ ‫ﺣﺮﻛﺘـــﻰ از ﺟﺎﻧـــﺐ آﻧـــﺎن ﺷـــﻌﻠﻪ ﺑـــﻪ ﻟـــﺮزه درآﻣـــﺪه‪،‬‬ ‫ﺳـــﺎﻳﻪﻫـــﺎيﺷـــﺎن را ﺑـــﻪ رﻗـــﺺ ﻣـــﻲآورد‪ .‬دو ﻣـــﺮد‬ ‫ﺗـﻦﭘـﻮشﻫــﺎﺋﻰ ﻣﻨـﺪرس ﺑـﺮ ﺗــﻦ دارﻧـﺪ‪ .‬ﺻـﺎﺣﺐ ﻛﻠﺒــﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺑـﻲﻗﻴـﺪي ﺗﻜـﺔ ﭘﺎرﭼـﺔ ﺳـﭙﻴﺪي ﺑـﻪ دور ﺳـﺮ ﭘﻴﭽﻴـﺪه و‬ ‫ﻣﻴﻬﻤــﺎﻧﺶ‪ ،‬ارﺑﻴــﻞ ﻛــﻼهِ ﮔــﺮد و ﻛﻮﭼــﻚ ﻧﻤــﺪي ﺑــﺮ‬ ‫ﺳـــﺮ ﮔـــﺬارده‪ .‬ﮔﻴـــﺴﻮاناش از اﻃـــﺮاف ﻛـــﻼه ﺑـــﺮ‬ ‫ﺷــــﺎﻧﻪاش ﻓــــﺮو رﻳﺨﺘــــﻪ‪ .‬ﺻــــﻮرتﻫــــﺎي آﻓﺘــــﺎب‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﻪﺷﺎن ﺑـﻪ دﻫﻘﺎﻧـﺎن ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ‪ ،‬وﻟـﻰ ﭼـﻮن ﻣﻨـﺸﻴﺎن‬ ‫آﻫـــﺴﺘﻪ و ﺷـــﻤﺮده ﺣـــﺮف ﻣـــﻲزﻧﻨـــﺪ؛ ﻫـــﻴﭻ ﻟﻬﺠــﺔ‬ ‫ﻣﺤﻠــﻰ و روﺳــﺘﺎﺋﻲ ﻛــﻼمﺷــﺎن را ﻧﻘﺎﺷــﻲ ﻧﻤــﻲﻛﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻬﮕــﺎه ﺑــﺮقِ ﺷــﻮﻗﻲ ﮔــﺬرا در ﭼــﺸﻤﺎن ﻏــﻢزدهﺷــﺎن‬ ‫ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ و ﻧــﻮرِ ﻣــﺮدة اﺗﺎﻗــﻚ را از ﭼﻬــﺮهﺷــﺎن‬ ‫ﻣﻰﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬

‫‪١٢٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ارﺑﻴــﻞ ﺣﻠﻘــﺔ ﻃﻼﺋــﻰ ﻛــﻮﭼﻜﻰ را در ﻧــﻮر ﭘﻴــﻪﺳــﻮز‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺧﻄــﻮﻃﻰ ﻛــﻪ ﺑــﺮ آن ﺗﺮﺳ ـﻴﻢ ﺷــﺪه ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮد‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺪون ﻛﻠﻴﺪ از رﻣﺰ ﭼﻴﺰي ﻧﺨﻮاﻫﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺎﻣﺪادان ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﻛﻠﺒـــﻪ از ﺟـــﺎي ﺑﺮﻣـــﻲﺧﻴـــﺰد‪ ،‬ﭘﻮﺳـــﺘﻴﻨﻰ‬ ‫ﭼﻮﭘــﺎﻧﻰ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ارﺑﻴــﻞ ﭘﺮﺗــﺎب ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺳــﭙﺲ‬ ‫ﭘﻴــﻪﺳــﻮز را ﺑــﺎ ﻋﺠﻠــﻪ ﺧــﺎﻣﻮش ﻛــﺮده‪ ،‬در ﺗــﺎرﻳﻜﻰ‬ ‫اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺗــﺎ ﺻــﺒﺢ ﻣﻴﻬﻤــﺎنِ دربِدار ﺧــﻮاﻫﻰ ﺑــﻮد‪ .‬ﺑــﻪ اﻣﻴ ـﺪ‬ ‫دﻳﺪار!‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﭼــﻮن ﻗﻄــﺮهاي در درﻳــﺎي ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳــﺪ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺑــﺎ ﻣــﺮگِ ﺷــﻌﻠﺔ ﭘﻴــﻪﺳــﻮز اﻃﺎﻗــﻚ ﭼــﻮن‬ ‫ﮔــﻮري ﺗﻴــﺮه و ﺗــﺎر ﺷــﺪه‪ .‬رﻃﻮﺑــﺖ و ﺳــﺮﻣﺎ ﻟــﺮزه ﺑــﺮ‬ ‫اﻧﺪام ارﺑﻴﻞ ﻣـﻲاﻧـﺪازد‪ ،‬ﭘﻮﺳـﺘﻴﻦ را ﻣﺤﻜـﻢﺗـﺮ ﺑـﻪ ﺧـﻮد‬ ‫ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ‪ .‬راﻳﺤــﺔ ﭘــﺸﻢ ﮔﻮﺳــﭙﻨﺪ و ﭘﻮﺳــﺖ دﺑــﺎﻏﻰ‬

‫‪١٢١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﺪه ﻣــﺸﺎﻣﺶ را ﻣــﻲآزارد‪ .‬ﻧﻔــﺲﻫــﺎﻳﺶ ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎره‬ ‫اﻓﺘــﺎده‪ .‬ﺷــﺐ ﻫﻨــﻮز ﺑــﻪ ﻧﻴﻤــﻪ ﻧﻴـﺰ ﻧﺮﺳـﻴﺪه‪ ،‬اراﺑــﺔ زﻣــﺎن‬ ‫ﺑــﻪ ﻛﻨــﺪي ره ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪ .‬ارﺑﻴــﻞ ﺑــﻪ ﺧــﻮد ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪:‬‬ ‫»ﺗـــﺎ ﺳـــﭙﻴﺪه دم ﭼﮕﻮﻧـــﻪ در اﻳــﻦ ﮔـــﻮر ﻣـــﺘﻌﻔﻦ ﺗﺄﻣـــﻞ‬ ‫ﻛﻨﻢ؟« وﻟﻰ ﻣـﻮج ﮔﺮﻣـﺎي ﭘﻮﺳـﺘﻴﻦ ﺑـﻪ آراﻣـﻰ ﺑـﺮ ﭘﻴﻜـﺮ‬ ‫ﺧـــﺴﺘﻪاش ﻣـ ـﻲدود و رﻃﻮﺑـــﺖ از اﺳـــﺘﺨﻮانﻫـــﺎياش‬ ‫ﻣـــﻲﺷـــﻮﻳﺪ‪ .‬ﭘﻠـــﻚﻫـــﺎﻳﺶ ﺳـــﻨﮕﻴﻦ و ﺳـــﻨﮕﻴﻦﺗـــﺮ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﺷــﻮخﻃﺒــﻊ ﺟﻬــﺎن روﻳﺎﻫــﺎ ﺑــﺎ‬ ‫ﮔﺮﻣــﺎﺋﻰ دﻟﭙــﺬﻳﺮ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ارﺑﻴـﻞ ﺗﺎﺧﺘــﻪاﻧــﺪ‪ ،‬و روﺣــﺶ‬ ‫در ﻋﺮوﺟــــﻰ ﻃﻮﻓــــﺎﻧﻰ از ﭼــــﺎردﻳﻮاري ﻛــــﺎﻫﮕﻠﻰ‬ ‫ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ‪ ،‬در ﻋﻤﻖ روﻳﺎﻫﺎ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫»ﻣــﺎﻫﺮخ! در اﻳ ـﻦ ﺷ ـﺐِ ﺗﻴ ـﺮه و ﺗــﺎر ﺣﺘــﻰ ﻣــﺎه ﻧﻴــﺰ در‬ ‫ﭘــﺲ ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ ﭘﻨـــﺎه ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ .‬ﻫﻤـــﻪ در وادي ﺧـــﻮاب‬ ‫ﻏﻮﻃــﻪ ﻣ ـﻲﺧﻮرﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻳ ـﺎد ﺗــﻮ آﺗــﺶ ﺑــﻪ ﺟــﺎن ﻣــﻦ‬ ‫ﻣـــﻲزﻧـــﺪ‪ .‬ﻫﻼﻛـــﻮي وﺣـــﺸﻰ ﺗـــﺮا ﻣـــﻰﻃﻠﺒـــﺪ‪ .‬از‬ ‫رﻳﮕﺰارﻫـــﺎ ﺗـــﺎ ﻗﻠـــﺐ آﺗـــﺶ ﮔﺮﻓﺘـ ـﺔ ﻛـــﻮﻳﺮ ﺑـــﺰرگ‪،‬‬ ‫ﻫــﺰاران ﻓﺮﺳــﻨﮓ ﺗــﺎﺧﺘﻢ‪ ،‬ﻫــﺰاران ﺳــﺮ ﺑــﺮ ﻧﻴــﺰهﻫــﺎ‬ ‫ﻧﻬـــﺎدم؛ ﺷـــﺎﻳﺪ ﻳـــﺎدت از دل ﺑـــﺮاﻧﻢ‪ .‬در ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﺧﺪاﭘﺮﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻫﻼﻛــﻮي ﺑــﻰﺧــﺪا ﺑــﻮدم؛ ﺧــﻮد ﺑــﻪ‬ ‫‪١٢٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧـﺪاﺋﻰ ﻧﺸــﺴﺘﻢ‪ .‬ﭘﺎرﺳــﻰ از ﺗــﺮس ﺧــﺸﻢ ﻣــﻦ ﺑــﻪ ﺑﻴﻐﻮﻟــﻪ‬ ‫ﺧﺰﻳــﺪ‪ ،‬ﻣــﺎد ﺑــﻪ رﺿــﺎي ﺧــﻮد ﺗــﺴﻠﻴﻢ ﺷــﺪ‪ ،‬زﻧــﺎنِ‬ ‫ﺳﻴــﺴﺘﺎن‪ ،‬روداﺑـــﻪﻫـــﺎي داﺳـــﺘﺎن در ﺑﺎرﮔـــﺎه ﻣـــﻦ ﺑـــﻪ‬ ‫ﻛﻨﻴــﺰي رﻓﺘﻨــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻳــﺎد ﺗــﻮ از دل ﻧﻨﻬــﺎدم‪ .‬ﻣﻨــﺸﻴﺎنِ‬ ‫ﭘﺎرﺳﻰ ﺑـﺮ ﭼﻜﻤـﻪﻫـﺎي ﻣـﻦ ﺑﻮﺳـﻪ زدﻧـﺪ؛ ﺳﭙﻬـﺴﺎﻻران‬ ‫اﻳــﻦ ﻓــﻼت در ﺑﺮاﺑــﺮم ﺑــﻪ ﺧــﺎك ﻓﺮواﻓﺘﺎدﻧــﺪ؛ وﻟــﻲ ﺗــﻮ‬ ‫ﻣـــﺮا از ﺧـــﻮد راﻧـــﺪي‪ .‬ﻣـــﺮا وﺣـــﺸﻰ ﺧﻮاﻧـــﺪي؛ ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻴﻤﺎﺋﻰ ﭘــﺸﺖ ﻛــﺮدي ﻛــﻪ ﻫــﻢﻣــﻴﻬﻦات آن را ﺑــﻪ‬ ‫ﺧﺪاﺋﻰ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣــﺎﻫﺮخ! در اﻳـﻦ ﮔــﻮرِ ﺗﺎرﻳـﻚ‪ ،‬در اﻳـﻦ ﺑــﺮزخ ﻛــﻪ ﺑــﺮ‬ ‫آن ﭘﺎﻳ ـﺎﻧﻰ ﻧﻴ ـﺴﺖ‪ ،‬ﻫــﺮ ﺷــﺎﻣﮕﺎه ﺗــﺎ ﺳــﭙﻴﺪهدم ﺑــﺮ ﭼﻮﺑ ـﺔ‬ ‫دار ﺗــﻮ ﻣــﻲﻧــﺎﻟﻢ‪ .‬دﺳــﺖﻫــﺎﻳﻢ ﻫﻨــﻮز آﻏــﺸﺘﻪ از ﻋﻄــﺮِ‬ ‫ﮔﻴــﺴﻮان ﺗﻮﺳــﺖ‪ ،‬ﻫﻨــﻮز در ﺳــﻴﻤﺎي ﻫــﺮ زﻧــﻰ ﺳــﺎﻳﺔ‬ ‫دلاﻧﮕﻴـــﺰ ﺗـــﺮا ﻣـــﻲﺟـــﻮﻳﻢ‪ .‬وﻟـــﻲ ﺗـــﻮ در ﺟﻬـــﺎﻧﻰ‬ ‫دﻳﮕﺮآرﻣﻴ ـﺪهاي‪ ،‬ﺟﻬــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﻫﻼﻛــﻮي وﺣــﺸﻰ را ﺑ ـﻪ‬ ‫آن راه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻣــــﺎﻫﺮخ! آن روز ﺑــــﺮ ﻛﻨــــﺎرة ﺳـــﻴﺤﻮنِ ﺧﺮوﺷــــﺎن‪،‬‬ ‫آﻧﻬﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ ﻧـــﻮرِ آﻓﺘـــﺎب رﻗـــﺺﻛﻨـــﺎن ﺷـــﺎﻧﻪ ﺑـــﺮ‬ ‫‪١٢٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﻴــﺴﻮاﻧﺖ ﻣــﻲﻛــﺸﻴﺪ ﺗــﺮا دﻳــﺪم‪ .‬آن روز درﻳــﺎﻓﺘﻢ‬ ‫ﻛــﻪ ﻫﻼﻛــﻮ وﺣــﺸﻰ اﺳــﺖ‪ ،‬ﭼــﺮا ﻛــﻪ در داﻣــﺎن ﻋــﺸﻖ‬ ‫ﻧﻴــﺰ وﺣــﺸﻴﺎﻧﻪ اﺳــﻴﺮ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ .‬ﺳــﺮدارانام را از آن‬ ‫ﭘـــﺲ ﻫـــﺰاران ﺑـــﺎر ﺳـــﺮزﻧﺶ ﻛـــﺮدم‪ ،‬ﭼـــﺮا ﺛـــﺮوت‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﭼــﻴﻦ را ﻓﺮاﻣــﻮش ﻛﺮدﻳــﺪ؟ ﭼــﺮا ﭘــﺎي ﺑــﻪ‬ ‫ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﮔﺬاردﻳــﺪ؟ وﻟــﻰ در دل ﻫــﺰاران ﺑــﺎر ﺑــﻪ‬ ‫ﺧــﻮد ﮔﻔــﺘﻢ‪ :‬اﮔــﺮ ﺗــﻮ را ﻧﻤــﻲدﻳــﺪم ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺗﻠﺨــﻰ‬ ‫ﻣــﺮگ را ﻣـﻲﭘــﺬﻳﺮﻓﺘﻢ؟ ﻣــﺎﻫﺮخ ﺗــﺮا ﮔــﻮﺋﻲ از ﻫــﺰاران‬ ‫ﺳــﺎل ﭘ ـﻴﺶ ﻣ ـﻲﺷــﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬آن روز ﻛ ـﻪ ﻟــﺮزان از ﻓــﺮاز‬ ‫اﺳـــﺐ ﭘـــﺎي ﺑـــﺮ ﻓـــﻼت ﺗـــﻮ ﻧﻬـــﺎدم‪ ،‬در ﭼـــﺸﻤﺎنام‬ ‫ﻧﻤ ـﻲﺧﻮاﻧــﺪي آواي وﺣ ـﺶ را؟ در ﻟــﺮزش ﮔــﺎمﻫــﺎﻳﻢ‬ ‫ﻧﻤـــﻲدﻳـــﺪي آﻫﻨـــﮓ ﺷـــﻴﺮﻳﻦ ﺗـــﺮس را؟ در ﻃﻨـــﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدم ﻧﺸﻨﻴﺪي ﺳﻜﻮت ﻣﺮگ را؟‬ ‫ﻫﻼﻛــﻮ آﻧــﺮوز ﻛــﻪ ﺗــﺮا دﻳــﺪ وﺣــﺸﻰ ﺑــﻮد‪ ،‬ﭘﺮواﻧــﻪاي‬ ‫ﺑـــﻮد در دﺳـــﺖ دﺷـــﺖ‪ .‬ﺑـــﺎ آب ﺳـ ـﻴﺤﻮن ﭼﻬـــﺮه را‬ ‫ﺷــﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗــﺎ اﻳـﻦ ﻛــﺎﺑﻮس ﺷـﻴﺮﻳﻦ؛ اﻳـﻦ ﺧــﻮاب‬ ‫ﻧــﺎزﻧﻴﻦ؛ اﻳــﻦ رؤﻳــﺎي ﻫﻮﻟﻨــﺎك‪ ،‬ﺗﻨﻬــﺎياش ﮔــﺬارد‪.‬‬ ‫دﺳــﺖ از داﻣــﺎناش ﺑــﺸﻮﻳﺪ‪ ،‬در ﭼﻨﺒــﺮة ﺑــﻲﺧﺒــﺮي و‬

‫‪١٢٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﻰدرديﻫــﺎي ﮔﺬﺷــﺘﻪ رﻫــﺎياش ﻛﻨ ـﺪ‪ .‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗــﺎ ﺑــﺎر‬ ‫دﻳﮕــــﺮ ﻫﻼﻛــــﻮ ﺑﺎﺷــــﺪ؛ ﻫﻼﻛــــﻮﺋﻰ ﻛــــﻪ ﺧــــﻮد‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻨﺎﺧﺖ‪ .‬اﻓــﺴﻮس! اﮔــﺮ ﻋﻘــﻞ ﻓﺮﻳــﺐام ﻣــﻲداد‬ ‫ﺑﻪ اﻳـﻦ زﻳﺒـﺎﺋﻰ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺴﺖ‪ .‬در داﻣـﺎن ﻓﺮﻳـﺐ ﻏﻮﻃـﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧـﻮردم وﻟـﻲ ﺟـﺰ ﻓﺮﻳـﺐ ﻧﻤـﻲ ﺟـﺴﺘﻢ‪ .‬اﺳـﻴﺮ دﺳـﺖ‬ ‫ﻧﺎﺷــﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑــﻮدم وﻟــﻲ زﻧــﺪﮔﻰ دوﺑــﺎره ﻳــﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬و از آن‬ ‫ﭘﺲ دﻳﮕﺮ ﻫﻼﻛﻮ زﻳﺴﺘﻦ را ﻧﺸﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻣـــﺎﻫﺮخ! آﻓﺘـــﺎبِ ﻓـــﻼت ﺗـــﻮ ﭼﻬـــﺮة ﻧﺎﻣﺠﻮﻳـــﺎن و‬ ‫دﻻوران را ﺑــﻪ آﺗــﺶ ﺳــﻮزاﻧﺪه‪ .‬اﻳــﻦ دﻳــﺎر آرﻳــﺎرام‬ ‫ﺣﻜـــﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻘـــﺪوﻧﻰ ﻣﻠﻌـــﻮن‪ ،‬ﺻﺤﺮاﻧـــﺸﻴﻦ ﻋـــﺮب‪،‬‬ ‫ﭼﻨﮕﻴـــﺰ‪ ،‬ارﺑــــﺎب و ﺳــــﺮور ﻣﻐــــﻮل‪ ،‬و ﻫﻼﻛــــﻮي‬ ‫وﺣــﺸﻰ‪ ،‬ﻫﻤــﻪ را در ﺳــﻴﻨﺔ آﻓﺘــﺎب ﺧــﻮد ﺳــﻮزاﻧﺪه‪.‬‬ ‫وﻟــﻲ ﻣــﺎ ﻫﻨــﻮز ﻣ ـﻲآﺋــﻴﻢ‪ .‬ﻣــﺎ دوﺑــﺎره ﺗــﺮا ﻣ ـﻲﺟــﻮﺋﻴﻢ‪.‬‬ ‫در ﻛﻨــﺎر اﻳــﻦ دربِدار‪ ،‬در دلِ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎي ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه‬ ‫ﺗﺎ ﺻﺒﺤﺪم ﻣﻲﻧـﺎلاﻳـﻢ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ روﺷـﻨﺎﺋﻰِ اﻳـﻦ ﻓـﻼت‬ ‫را ﻧﺎﻣﺠﻮﻳـ ـﺎن و رﻧـــﺪان ﻫﺮﮔـــﺰ ﻧـــﺸﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼـــﺮا ﻛـــﻪ‬ ‫ﻓﻘــﻂ وﺟــﻮد ﺗــﻮ ﺑﺎرﻳﻜــﻪ راﻫــﻰ ﺑــﻪ ﺷــﻨﺎﺧﺖ ﺣﻜﻤــﺖ‬

‫‪١٢٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳــﻦ ﻓــﻼت ﺑــﻮد و ﻣــﺎ ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﺧــﻮد آن رﻳــﺴﻤﺎن‬ ‫ﮔُﺴﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻫﺮخ! ﻋـﺸﻖ ﺗـﻮ ﻋـﺸﻖ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺳـﺮزﻣﻴﻦ ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﺑـﺎ‬ ‫ﻋﺸﻖ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻳـﺎر ﻋﺠـﻴﻦ ﺷـﺪه‪ .‬در ﭘـﻲ ﺗـﻮ اﻳـﻦ زﻣـﻴﻦ‬ ‫را ﻣــﻲﻛــﺎوﻳﻢ‪ ،‬در ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﺗــﻮ ﺧــﺎكِ ﺷــﻬﺮﻫﺎ را‬ ‫ﺑــﻪ ﺗــﻮﺑﺮه ﻣ ـﻲﻛــﺸﻴﻢ‪ ،‬زﻧــﺎن را ﺑــﺎ ﻳ ـﺎد ﺗــﻮ ﺑــﻪ ﻛﻨﻴ ـﺰي‬ ‫ﻣـﻲﮔﻴـﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻣـﺮدان را ﺑـﺮاي ﺧـﺪﻣﺖ ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﺑـﻪ زﻧﺠﻴـﺮ‬ ‫ﺑﺮدﮔــﻰ ﻣ ـﻲﻛــﺸﺎﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺣﻠﻘــﻮم ﻃﻔــﻼن را ﺑ ـﻪ ﻳ ـﺎد ﺗــﻮ ﺑــﺎ‬ ‫ﺗﻴ ـﻎ ﻣ ـﻲﺷــﻜﺎﻓﻴﻢ‪ .‬و ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه‪ ،‬ﺧــﺴﺘﻪ از اﻳ ـﻦ ﺗــﻼش‬ ‫ﺑــﻰﺛﻤــﺮ‪ ،‬در ﻛﻨــﺎر اﻳــﻦ دربِدار در آﺗــﺶ ﺟﻬﻨﻤــﻰ‬ ‫ﻛـــﻪ ﺧـــﻮد ﺳـــﺎﺧﺘﻪاﻳــﻢ ﺑـــﻪ داﻣـــﺎن ﺗـــﻮ ﻣــﻲآوﻳــﺰﻳﻢ‪.‬‬ ‫اﺷــﻚﻫــﺎيﻣــﺎن زﻣ ـﻴﻦ دربِدار را ﺑــﻪ ﺷــﻮره زار ﺑــﺪل‬ ‫ﻛﺮده‪ .‬دﻳﮕـﺮ در اﻳـﻦ دﻳـﺎر ﻧـﻪ درﺧﺘـﻰ ﺧﻮاﻫـﺪ روﺋﻴـﺪ‬ ‫و ﻧــﻪ ﮔﻠــﻰ آﻓﺘــﺎب را ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﻮد ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﻛـﺮد‪ .‬ﻣــﺎﻫﺮخ! اﮔـﺮ وﺣــﺸﻰ ﺑـﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻋــﺸﻖ ﺗـﻮ ﻣــﺎ را‬ ‫وﺣﺸﻰ ﻛـﺮد‪ .‬ﺑﺎرﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺳـﺮداراﻧﻢ ﮔﻔـﺘﻢ‪ :‬ﭼـﺮا ﻓـﻼت‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ؟ ﭼﺮا؟‬

‫‪١٢٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺎﻫﺮخ! ‪« ...‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫در ﺑﺎرﻳﻜــﻪاي ﻛــﻪ رﻳﮕــﺰاران ﺑﺎﻛﺘﺮﻳــﺎن را ﺑــﻪ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﻳـــﺦزدة ﻣﻐـــﻮلﺳـــﺘﺎن ﭘﻴﻮﻧـــﺪ ﻣـــﻲزﻧـــﺪ‪ ،‬ﮔﻴــﻮهﻫـــﺎﺋﻰ‬ ‫ﻛﻮﭼ ـﻚ و ﻗﺮﻣﺰرﻧــﮓ زﻣ ـﻴﻦ را ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﻣ ـﻲﻛــﺎود؛‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﺷــﺶ ﻳــﺎ ﻫﻔــﺖ ﺳــﺎﻟﻪ اﺳــﺖ‪ .‬ﻛــﻼهِ ﮔــﺮد و‬ ‫ﻣﻠﻴﻠـــﻪدوزياش ﻧـــﻮر آﻓﺘـــﺎب را ﺑـــﻪ ﻫـــﺰاران ﺳـــﻮي‬ ‫ﻣـﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﺪ‪ ،‬و ﭘــﺸﻢﻫـﺎي ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦ ﻛﻮﭼــﻚ و ﻛﻮﺗــﺎﻫﺶ‬ ‫ﺑـــﻪ دﺳـــﺖ ﺑـــﺎد ﺑـــﻪ اﻳﻨـــﺴﻮي و آﻧـــﺴﻮي ﻣـــﻲدود‪.‬‬ ‫رﻳﮕــﺰارانِ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳ ـﺎن در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﭼــﺸﻤﺎناش ﺗــﺎ ﺑــﻪ اﻓــﻖ‬ ‫ﺑــﺎزي ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ؛ او را ﺑــﻪ داﻣــﺎن ﺧــﻮد ﻓﺮاﻣ ـﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫وﻟــﻰ ﻛــﻮدك ﺑــﺎ وﺣــﺸﺘﻰ دﻳﺮﭘــﺎي از آﻏــﻮش رﻳﮕــﺰار‬ ‫ﮔﺮﻳــﺰان اﺳــﺖ‪ .‬ﻧــﺪاﺋﻰ در ﮔﻮﺷــﺶ ﻧﺠــﻮا ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪:‬‬ ‫»از رﻳﮕــﺰاران ﺑﭙﺮﻫﻴــﺰ! اﻳــﻦ ﻣﻴﻌــﺎد را اﻧﺘﻬــﺎﺋﻰ ﻧﻴــﺴﺖ!«‬ ‫ﻃﻐــﺮل در دﺳــﺖﻫــﺎي ﻛﻮﭼــﻚاش ﭼﻨــﺪ ﺳــﻨﮕﺮﻳﺰه را‬ ‫ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻰ ﻣ ـﻲﻓــﺸﺎرد‪ ،‬ﺷــﺎﻳﺪ ﮔﺮﻣــﺎي دﺳــﺖاش آﻧــﺎن‬ ‫را ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ ﻧــﺮم و آﺷــﻨﺎ ﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﻳــﺎ ﺷــﺎﻳﺪ ﮔﺮﻣــﺎي‬

‫‪١٢٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻨﮓرﻳــﺰهﻫــﺎ‪ ،‬وﺣــﺸﺖاش از ﺑــﻲﻧﻬﺎﻳــﺖِ ﻫﻮﻟﻨــﺎك‬ ‫رﻳﮕﺰاران را ﻛﻤﻲ اﻟﺘﻴﺎم ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ ﺑﺎرﻳﻜــﻪ‪ ،‬در ﻣــﺮز ﻣﻐﻮﻟــﺴﺘﺎن ﭼــﺎدري ﺑــﺰرگ‬ ‫ﺑﺮﭘﺎﺳـــﺖ‪ .‬ﺑـــﺮ ﺗﻴـ ـﺮكﻫـــﺎى ﺑﻠﻨـــﺪش ﻗﺎﻟﻴﭽـــﻪﻫـــﺎﺋﻰ‬ ‫رﻧﮕﺎرﻧــﮓ ﻫﻤﭽــﻮن دﻳﻮارﻫــﺎﺋﻰ از ﮔــﻞﻫــﺎي ﺑﻬــﺎري‬ ‫ﺗــﺎ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﺳـﺮ ﺑﺮﻛــﺸﻴﺪه‪ .‬ﺑــﺮ ﻓــﺮاز اﻳـﻦ دﻳـﻮارهﻫــﺎ‪،‬‬ ‫ﺑــﺮ ﺳــﻘﻒ ﺧﻴﻤــﻪ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﺗﻤــﺎم ﺗﻴــﺮكﻫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﻣــﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧــﺪ‪ ،‬ﻧﻴــﺰة ﻛﻮﺗــﺎﻫﻰ ﺑﺮاﻓﺮاﺷــﺘﻪاﻧــﺪ‬ ‫ﻛﻪ دم ﺧﺮﮔﻮﺷﻲ ﺻﺤﺮاﺋﻲ ﺑﺮ آن آوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬ ‫روزﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻃﻐــﺮل در اﻳــﻦ رﻳﮕــﺰاران ﺗﻨﻬﺎﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﻫــﺮ ﺑﺎﻣــﺪاد ﻣــﺮدان و زﻧــﺎن در دﺳــﺘﻪﻫــﺎى ﻛﻮﭼــﻚ ﺑــﻪ‬ ‫دﻳـ ـﺪارش ﻣـ ـﻲﺷـــﺘﺎﺑﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑـــﺮش ﺗﻌﻈـــﻴﻢ ﻛـــﺮده‪،‬‬ ‫ﺳـﻴﻨﻰﻫــﺎى ﺑﺰرﮔـﻲ از ﻣﻴـﻮهﻫــﺎي ﺧــﺸﻚ‪ ،‬ﻗــﺮصﻫــﺎي‬ ‫ﻧـﺎن‪ ،‬ﻛـﻮزهﻫــﺎي ﻛﻮﻣـﻪ و ﺗﻨُـﮓﻫــﺎي ﺷـﺮﺑﺖ ﺑـﺮ زﻣــﻴﻦ‬ ‫ﻣـــﻲﮔﺬارﻧـــﺪ‪ .‬ﻃﻐـــﺮل ﺑـــﺎ ﭼـــﺸﻤﺎﻧﻰ ﺟـــﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺑـــﻪ‬ ‫رﺧــﺴﺎر ﺗــﻚﺗــﻚﺷــﺎن ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬در وراي‬ ‫ﻧﮕـــﺎه ﻣﺤﺒـــﺖآﻣﻴﺰﺷـــﺎن ﺑـــﻪ ﻋﺒـــﺚ ﭼﻬـــﺮهاي آﺷـــﻨﺎ‬ ‫ﻣــﻲﺟﻮﻳـــﺪ‪ .‬ﻫﻤﻬﻤـــﺔ ﻣـــﺮدان و زﻧـــﺎن آن زﻣـــﺎن ﻛـــﻪ‬

‫‪١٢٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳﻴﻨﻰﻫﺎ ﺑﺮ ﻓـﺮشﻫـﺎ آرﻣﻴـﺪ‪ ،‬ﺧـﺎﻣﻮش ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻫﻤـﻪ‬ ‫آن ﺧﻄـــﻪ را ﺗـــﺮك ﻣـــﻲﻛﻨﻨـــﺪ‪ ،‬و ﺳـــﻜﻮت ﭼـــﻮن‬ ‫ﺳــﻴﻼﺑﻲ ﺑﻨﻴــﺎنﻛــﻦ از ﻛﻨــﺎرهﻫــﺎي ﭼــﺎدرِ ﺑــﺰرگ ﺑــﻪ‬ ‫درون ﻣـﻲﻟﻐــﺰد‪ .‬ﺳــﻴﻼب در ﺳــﺮ ﻃﻐــﺮل ﻫﻤﻬﻤــﻪ ﺑــﻪ راه‬ ‫ﻣــﻲاﻧــﺪازد و ﺳــﺮابﻫــﺎ را ﭼــﻮن آﻳﻨــﻪﻫــﺎﺋﻲ رﻧﮕﺎرﻧــﮓ‬ ‫در ﺳﺎﻳﻪ روﺷﻦ اﻓﻖ ﺑﻪ ﺑﺎزي ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫»روز ﺑﺰرﮔــﻰ اﺳــﺖ!« ﻣــﺮدان و زﻧــﺎﻧﻰ ﻛــﻪ اﻣــﺮوز ﺑــﻪ‬ ‫دﻳـــﺪار ﻃﻐـــﺮل آﻣـــﺪهاﻧـــﺪ‪ ،‬او را ﻣـــﻲﺑﻴﻨﻨـ ـﺪ؛ ﺗﻌﻈـــﻴﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ ﺳـﺮ ﺑـﻪ ﭘـﺎﺋﻴﻦ ﻧﺪارﻧـﺪ‪ .‬ﺟﻤﻠﮕـﻲ زﻣﺰﻣـﻪ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪» :‬اﻣــﺮوز رﻳﮕــﺰاران ﺑــﺎ او ﺳــﺨﻦ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﮔﻔـــﺖ؛ اﻣـــﺮوز آﺳـــﻤﺎن در ﻛﻨـــﺎرش ﻣـــﻲﻧـــﺸﻴﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﻮدك ﺧﻴﺮه ﺑـﻪ آﺳـﻤﺎن ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪ .‬وﻟـﻰ ﺗﻨﻬـﺎ ﻧﻴـﺎزش‬ ‫در ﺳﺮداﺑﺔ رﻳﮕـﺰار ﮔﺮﻣـﺎي دﺳـﺖﻫـﺎﺋﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻳـﺎد‬ ‫ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﻟﺤﻈــﺔ ورود ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺟﻬــﺎن را در دل او زﻧــﺪه‬ ‫ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻣـﻲﺧﻮاﻫــﺪ دوﺑــﺎره آن ﻟﺤﻈــﻪ را زﻧــﺪﮔﻰ ﻛﻨــﺪ‪،‬‬ ‫دوﺑــﺎره آن را ﺑﻴﺎزﻣﺎﻳ ـﺪ‪ ،‬ﻣــﻲﺧﻮاﻫــﺪ ﺳــﺮديِ ﺻــﺤﺮاي‬ ‫ﺑﺰرگ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻰ ﺑﺴﭙﺎرد‪.‬‬

‫‪١٢٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ـ ﺳــﺮ ﺑــﺮدار! آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ اﻓــﻖ در آﻏــﻮشِ رﻳﮕــﺰاران‬ ‫ﻣ ـﻲآراﻣــﺪ‪ ،‬در ﺳــﺮابِ ﺑــﻰاﻧﺘﻬــﺎ ﺻــﺪا را ﻣ ـﻲﺷــﻨﻮي؟‬ ‫ﻧﺎم ﺗﻮ ﺑﺮ زﺑﺎن دارد‪ .‬ﻃﻐﺮل! ﻣﻲﺷﻨﻮي؟‬ ‫ﭼﻬــﺎر ﺳــﻮي رﻳﮕــﺰاران ﺑــﻪ ﺳــﺨﻦ آﻣــﺪه‪ .‬ﻧﻔﻴـﺮ ﺑــﺎد ﺑــﺎ‬ ‫ﻛــﻼم رﻳﮕــﺰاران در ﻫــﻢ آﻣﻴﺨﺘــﻪ‪ ،‬و ﮔﻬﮕــﺎه ﻓﺮﻳــﺎد‬ ‫ﺷــــﺎﻫﻴﻨﻰ ﺗﻴﺰﺑــــﺎل ﻣﻮﺳــــﻴﻘﻲ ﺟﺎوداﻧــ ـﺔ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳــ ـﺎن را‬ ‫ﻫــﻢﺳــﻔﺮِ ﭘــﺮوازش ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺧﺰﻧــﺪﮔﺎن ﺳــﻴﻨﻪ ﺑــﺮ‬ ‫رﻳﮕــﺰار ﺑــﺰرگ ﻣــﻲﺳــﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺣــﺸﺮات ﭘــﺎ ﺑــﻪ ﭘــﺎي‬ ‫ﺿــﺮﺑﺎت اﻳــﻦ آﻫﻨــﮓ ﺟــﺎودان ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ را ﻣ ـﻲدرﻧــﺪ؛‬ ‫و ﻣﻮرﭼﮕــﺎن ﻻﺷــﻪﻫــﺎ را ﭼــﻮن ودﻳﻌــﺔ اﻟﻬــﻰ ﺑــﺮ ﺳــﺮ‬ ‫ﻧﻬــﺎده‪ ،‬ﻣــﺴﺖ از ﺑــﺎدة رﻳﮕــﺰار رﻗــﺺﻛﻨــﺎن ﺑــﻪ ﺳــﻮي‬ ‫ﻻﻧــﻪﻫــﺎ ﻣــﻲدوﻧــﺪ‪ .‬ﭘﺮواﻧــﻪﻫــﺎ ﺑــﺎل ﺑــﺮ رﻳﮕــﺰاران‬ ‫ﻣــﻲﺳــﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬و زﻳﺒــﺎﺋﻰ ﻣﻴــﺮايﺷــﺎن را ﺑــﻪ رخ آﻓﺘــﺎب‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺸﻨﺪ‪ .‬ﮔَــﻮ‪‬نﻫــﺎ ﻋﻄــﺮ ﭘﻨﻬــﺎنﺷــﺎن را در ﻓــﻀﺎ‬ ‫ﻣــﻲاﻓـــﺸﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬و اﺳـــﻴﺮ دﺳــﺖ ﻧـــﺴﻴﻢ در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﭼـــﺸﻢ‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲرﻗﺼﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١٣٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻣــﺮوز ﻛــﻮدك ﺑــﻪ ﺑــﻮﻣﻲ ﻫــﺰار رﻧــﮓ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد ﻛــﻪ‬ ‫ﻧﻘـــﺶﻫـــﺎياش ﻣـــﺪام در ﺗﻐﻴﻴـــﺮ اوﻓﺘـــﺎده‪ .‬زﻣـــﺎن از‬ ‫ﺣﺮﻛــﺖ اﻳــﺴﺘﺎده‪ ،‬وﻟــﻰ ﻃــﭙﺶ ﻃﻮﻓﻨــﺪة زﻧــﺪﮔﻰ در‬ ‫ﺳــﻨﮓرﻳــﺰهﻫــﺎي ﻛــﻮﭼﻜﻰ ﻛــﻪ در دﺳــﺖ ﻛــﻮدك‬ ‫ﺑﺠــﺎي ﻣﺎﻧــﺪه زﻣــﻴﻦ و آﺳــﻤﺎن را ﺑــﻪ ﻟــﺮزه اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪.‬‬ ‫ﺳﻨﮕﺮﻳﺰهﻫـﺎ ﻫﻤﭽـﻮن ﻣﺎﻫﻴـﺎنِ درﻳـﺎي ﺑـﺰرگ ﺑـﺮ اﻣـﻮاج‬ ‫ﻧﻴﻠﮕﻮنِ ﺻـﺪا ﻣـﻲرﻗـﺼﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﺰرگ و ﺑـﺰرگﺗـﺮ ﺷـﺪه‪،‬‬ ‫ﺗﻨـــﻮرهﻛـــﺸﺎن ﭼـــﻮن ﻏـــﻮل‪ ،‬آﺳـــﻤﺎن را در آﻏـــﻮش‬ ‫ﻣــﻲﮔﻴﺮﻧــﺪ؛ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ را ﻣــﻲﭼﻴﻨﻨــﺪ؛ و ﺑــﺮ ﺧــﺎكِ‬ ‫رﻳﮕﺰار در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﻮدك ﺑﻪ زاﻧﻮ ﻣﻲﻧﺸﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ـــ ﻃﻐــﺮل! در دﺳــﺖﻫــﺎي ﺗــﻮ ﺣﻜﻤﺘــﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﺳــﻨﮕﺮﻳﺰهﻫ ـﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳ ـﺎن را ﻧﻴ ـﺰ ﺑــﻪ آن راﻫــﻰ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛــﻮدك ﺑــﺎ ﺣﻴ ـﺮت دﺳــﺖ ﻣ ـﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ ﺗــﺎ دوﺑــﺎره ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻨﮕﺮﻳﺰهﻫــﺎ ﺑﻨﮕــﺮد‪ .‬وﻟــﻲ در دﺳــﺖﻫــﺎياش ﻓﻘــﻂ‬ ‫ﺧـــﺎكِ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳـــﺎن را ﻣـــﻲﻳﺎﺑـــﺪ‪ .‬ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ روي ﺑـــﻪ‬ ‫ﻏــﺮوب ﻧﻬــﺎده‪ ،‬ﺳــﺮﻣﺎي ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎهِ رﻳﮕــﺰار ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ‬ ‫دﺷﺖ ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺳـﻮي ﻣـﻲﺧـﺰد‪ .‬ﻧـﻮرِ ﺳـﺮخ ﻓـﺎمِ آﻓﺘـﺎبِ‬ ‫‪١٣١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫رو ﺑﻪ ﻣـﺮگ ﺳـﺎﻳﻪﻫـﺎي ﻗـﺪﻣﺘﻰ زودرس ﺑـﺮ ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي‬ ‫ﻟﻄﻴــﻒ ﻛــﻮدك ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﻛــﺮده‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﻃﻐــﺮل در‬ ‫اﻧﺘﻬــﺎي ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎ ﻛــﺸﻴﺪهﺗــﺮ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬دﻳــﺪﮔﺎﻧﺶ‬ ‫ﺳــﻘﻮطِ دﺷــﺖ را ﺑــﻪ داﻣــﺎن اﺑــﺪﻳﺖ ﻫﻤﺮاﻫــﻰ ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﻪ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ رﻧــﮓﻫــﺎ ﺧــﻮد ﻣــﻲﺑﺎزﻧــﺪ و از دﺳــﺖ‬ ‫ﻣـﻲروﻧــﺪ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻏــﺮشِ ﺳـﻴﺎﻫﻰ ﺗﻤــﺎم رﻧــﮓﻫــﺎ را‬ ‫از رﺧـــﺴﺎر ﺟﻬـــﺎن ﻣـ ـﻲﺷـــﻮﻳﺪ‪ ،‬آﻧﺠـــﺎ ﻛـــﻪ در ﭘـــﺲ‬ ‫دﻳﻮارﻫــﺎﺋﻰ ﻛــﻪ اﺑــﺪﻳﺖ را ﺑــﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳ ـﺎن ﻣﺘــﺼﻞ ﻛــﺮده‪،‬‬ ‫ﻧﮕــﺎهِ ﻛــﻮدك ﺑــﺮ ﻟﻜــﻪاي ﺳ ـﻴﺎه ﺧﻴ ـﺮه ﻣﺎﻧــﺪه‪ .‬ﻟﻜــﻪاي‬ ‫ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺳﻴﺎﻫﻰِ ﺷﺐ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﭙﻴﺪي ﻛﺸﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ـ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﻫﻰﻫﺎ ﺑﻨﮕﺮ؛ ﺳﭙﻴﺪي را ﺑﻬﺘﺮ درﻣﻲﻳﺎﺑﻲ‪.‬‬ ‫ﺷــﺐ ﺑــﻪ آراﻣــﻲ آﻏــﻮش ﻣــﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎﻛﺘﺮﻳــﺎن در‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﻏﻮﻃــﻪ ﻣـﻲﺧــﻮرد‪ .‬ﻃﻐــﺮل ﺧــﺎك از ﻛــﻒ ﺑــﺮ‬ ‫زﻣ ـﻴﻦ ﻣ ـﻲرﻳ ـﺰد؛ ﺑــﻪ راه ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬اﻳﻨــﻚ ﮔﻴــﻮهﻫــﺎي‬ ‫ﻛﻮﭼـــﻚ ﻗﺮﻣﺰرﻧـــﮓ زﻣـــﻴﻦ دﺷـــﺖ را در ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ‬ ‫ﻣﻄﻠــﻖ ﻣــﻲﻛــﺎود‪ .‬آﻓﺘــﺎب ﺗﻴﺮﮔــﻲ ﭼــﺸﻢ ﻃﻐــﺮل را‬ ‫ﺧﻴــﺮه ﻛــﺮده‪ .‬در ﻧــﻮرِ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ ﺟﻬــﺎﻧﻲ ﺳــﭙﻴﺪﺗﺮ از‬ ‫ﺻـــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﭼـــﺸﻤﺎناش آﻏـــﻮش ﮔـــﺸﻮده‪.‬‬

‫‪١٣٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎنِ ﺳ ـﻴﺎﻫﻰ‪ ،‬ﺧﻔﺎﺷــﺎنِ رﻳﮕــﺰار ﺑــﺰرگ ﺑــﻪ زﻳ ـﺮ‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎﻧــﺔ ﺧﻮرﺷــﻴﺪِ ﺷــﺐ در آﺳــﻤﺎن درﭼــﺮﺧﺶاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻣــﺎﺋﻰ ﻣﻄﺒــﻮع ﺳﺮاﺳــﺮ ﺑــﺪن ﻛــﻮدك را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘــﻪ‪،‬‬ ‫ﮔﺮﻣــــﺎي روز ﻧﺨــــﺴﺘﻴﻦ ﺗﻮﻟــــﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻣــــﺎي آﻏــــﻮش‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺘﻰ آﺷﻨﺎ‪.‬‬ ‫ــ ـ ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ و ﺳـ ـﻴﺎﻫﻰ دﻳﮕـــﺮ ﻗـــﺪمﻫﺎﻳـ ـﺖ را ﻛُﻨـــﺪ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮ ﺗﺎرﻳﻜﻰﻫﺎ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ ﮔﺎم ﺑﺮدار‪.‬‬ ‫ﻗﻄـــﺮهﻫـــﺎي ﻛﻮﭼـــﻚ ﻋـــﺮق ﺑـــﺮ ﭘﻴـ ـﺸﺎﻧﻲ ﻃﻐـــﺮل راه‬ ‫ﻣـ ـﻲﭘﻴﻤﺎﻳـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﺮ ﺻـــﻮرتاش ﻣـ ـﻲدود و ﺑـــﺮ زﻣـ ـﻴﻦ‬ ‫ﺷــــﻮرهزار ﻓﺮوﻣــــﻲاﻓﺘــــﺪ‪ .‬آﺳــــﻤﺎن ﻣــــﻲﻏــــﺮد‪،‬‬ ‫ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎي ﺷــﺐ ﻋﻤﻴــﻖ و ﻋﻤﻴــﻖﺗــﺮ ﺷــﺪه‪ .‬ﺑــﺎراﻧﻰ‬ ‫ﺳــﻴﻞ آﺳــﺎ زﻣــﻴﻦ و آﺳــﻤﺎن را ﺑــﻪ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ دوﺧﺘــﻪ‪.‬‬ ‫وﻟـــﻲ ﻛـــﻮدك ﺑـــﻲاﻋﺘﻨـــﺎ ﺑـــﻪ ﺑـــﺎران‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـــﺎن در‬ ‫ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ راه ﻣـ ـﻲﮔـــﺸﺎﻳﺪ و ﺑـــﻪ ﺳـــﺮابِ ﺳـ ـﻴﺎﻫﻰﻫـــﺎ‬ ‫ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬ ‫ــــ ﺗـــﻮ ﺗﻨﻬـــﺎ ﻛـــﻮدك رﻳﮕـــﺰاري ﻛـــﻪ ﺻـــﺨﺮه در‬ ‫ﭘﻨﺠﻪﻫﺎيات ﺧﺎك ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫‪١٣٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫از دوردﺳــﺖ‪ ،‬در ﺟﻠﮕــﻪﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ ﺷــﻤﺎل اﺻــﻔﻬﺎن را‬ ‫ﺑـــﻪ ﺗﭙـــﻪ ﻣﺎﻫﻮرﻫـــﺎي داﻣـــﺎن ﻛُـــﺮ ﻣﺘـــﺼﻞ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪،‬‬ ‫اردوﮔــﺎه ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎن ﻧــﺎدر ﻫﻤﭽــﻮن درﻳﺎﭼــﻪاي ﻧــﻮراﻧﻲ‬ ‫ﭼــﺸﻢ را ﺑــﻪ ﺑــﺎزي ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬ﻟﻮﻟــﺔ ﺗــﻮپﻫــﺎي روﻏــﻦ‬ ‫ﺧـﻮرده‪ ،‬ﺳـﺮﻧﻴﺰهﻫـﺎي ﺗﻴـﺰ و ﺑـﺮا‪ ،‬ﻳـﺮاقﻫـﺎ و ﻣﻬﻤﻴﺰﻫـﺎ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﮕــﻲ ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب را ﺑــﺎ ﺳــﺨﺎوت ﺑــﻪ ﻫﻤــﻪ ﺳــﻮي‬ ‫ﻣـــﻲﭘﺮاﻛﻨﻨـــﺪ‪ .‬در ﻣﺮﻛـــﺰ اردوﮔـــﺎه ﻗـــﺎﻟﻲﻫـــﺎﺋﻲ ﻛـــﻪ‬ ‫دﻳــﻮارهﻫــﺎي ﺳــﺮاﭘﺮدة ﻧــﺎدر ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر ﻣــﻲرود ﻫﻤﭽــﻮن‬ ‫ﮔُﻞﻫﺎﺋﻲ ﻫـﺰار رﻧـﮓ از اﻳـﻦ اﻣـﻮاج ﻧـﻮراﻧﻲ ﺳـﺮ ﺑﻴـﺮون‬ ‫آوردهاﻧــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﻗــﺎﻟﻲ ﺑــﺎ رﻳــﺴﻤﺎنﻫــﺎي ﺿــﺨﻴﻢ ﺑــﺮ‬ ‫ﺗﻴــﺮكﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و ﭼــﻮﺑﻴﻦ اﺳــﺘﻮار ﺷــﺪه‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫ورودي ﺳــــﺮاﭘﺮدة ﻧــــﺎدر ﺑــــﺮق ﺷﻤــــﺸﻴﺮ و ﺟﻮﺷــــﻦ‬ ‫ﭼﻨــﺪﻳﻦ ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﻣــﺴﻠﺢ‪ ،‬ﺑــﺎزي رﻧــﮓ ﺑــﺮ ﻗﺎﻟﻴﭽــﻪﻫــﺎي‬ ‫زرﺑﻔــﺖ را ﺑــﻪ ﻣــﺼﺎف ﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﺑﺎرﮔــﺎه ﻧــﺎدرﻗﻠﻲ‬ ‫ﻛــﺎﺧﻲ اﺳــﺖ ﺑــﻲﻧﻴــﺎز از ﺑــﺮج و ﺑــﺎرو؛ ﻫــﺰار رﻧــﮓ‬ ‫اﺳــﺖ و آرﻣﻴــﺪه در داﻣــﺎن ﺑــﺮق ﺷﻤــﺸﻴﺮ و درﺧــﺸﺶ‬ ‫ﻗﺎﻟﻴﭽـــﻪﻫـــﺎي زرﺑﻔـــﺖ‪ .‬در اﻃـــﺮاف ﺑﺎرﮔـــﺎﻫﻲ ﻛـــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻳﮕــﺎهِ ﻧــﺎدر و اﻃــﺎق ﺟﻨــﮓ او ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر ﻣــﻲرود‪،‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻛﻮﭼـﻚﺗـﺮي ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮ ﭘـﺎ ﺷـﺪه‪ .‬ﭼﺎدرﻫـﺎﺋﻲ‬

‫‪١٣٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛــﻪ ﻣﺤــﻞ زﻧــﺪﮔﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎن ارﺗــﺶ ﻧــﺎدر اﺳــﺖ‪ .‬در‬ ‫اﻃــﺮاف ﺑﺎرﮔــﺎهﻫــﺎي ﻛﻮﭼــﻚ ﻫــﺰاران ﺗــﻦ در دهﻫــﺎ‬ ‫دﺳـــﺘﺔ ﻛﻮﭼـــﻚ ﺑـــﻪ ﻧﮕﻬﺒـــﺎﻧﻰ ﻣـ ـﻲﻧـــﺸﻴﻨﻨﺪ؛ ﻗﻤـــﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﻛـﺸﺘﻰ ﻣـﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ؛ ﻏـﺬا ﻣـﻲﭘﺰﻧـﺪ‪ ،‬و ﻳـﺎ در‬ ‫آﻏـــﻮش ﺷـــﻌﺎعﻫـــﺎي زرﻳـ ـﻦ آﻓﺘـــﺎبِ ﻛُـــﺮ ﺑـــﻪ زﻳـ ـﺮ‬ ‫ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦﻫــﺎى ﺑــﺰرگ ﺑــﻪ ﺧــﻮاب ﻣــﻲروﻧــﺪ‪ .‬اﻳﻨــﺎن‬ ‫ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﻧﺎدراﻧــﺪ؛ ﻫﻤﻴ ـﺸﻪ اﻳﻨﭽﻨ ـﻴﻦاﻧــﺪ‪ .‬ﻟــﺸﻜﺮ ﻧــﺎدر‬ ‫ﭼــﻮن ﮔــﺮوه راﻫﺰﻧــﺎن ﻣــﻲزﻳـﺪ؛ ﭼــﻮن ﻟــﺸﻜﺮي ﺗﻌﻠـﻴﻢ‬ ‫دﻳـﺪه ﻣـﻲﺟﻨﮕــﺪ؛ و ﻫﻤﭽــﻮن ﺟــﻮﻛﻲ ﻣــﺴﺦ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن‬ ‫ﻧــﺎدر‪ ،‬ﺧﺪاوﻧــﺪﮔﺎرش ﺑــﻪ داﻣــﺎن ﻣــﺮگ ﻓﺮوﻣ ـﻲرﻳــﺰد‪.‬‬ ‫ﻟــــﺸﻜﺮﻳﺎن ﻧــــﺎدر را ﻏﺎﻟﺒــ ـﺎً دﻫﻘﺎﻧــــﺎن آواره ﺗــــﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﻣـ ـﻲدﻫﻨـــﺪ‪ ،‬ﻫﻤـــﺎنﻫـــﺎ ﻛـــﻪ در ﮔﻴـ ـﺮودار ﻧﺒﺮدﻫـــﺎي‬ ‫ﺑــﻰاﻧﺘﻬــﺎﺋﻰ ﻛــﻪ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را در اﻳـﻦ دوران ﺑــﻪ آﻻم و‬ ‫دردﻫــــﺎ آﻛﻨــــﺪه‪ ،‬از دﻳــ ـﺎر ﺧــــﻮد‪ ،‬از زﻣــ ـﻴﻦ و از‬ ‫ﺧــﺎﻧﻮاده‪ ،‬از ارﺑﺎﺑــﺎن و ﻣﺒﺎﺷــﺮان ارﺑﺎﺑــﺎن ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻫــﺮ ﻳ ـﻚ از ﺳــﺮﺑﺎزان ﻧــﺎدر در ﮔﻮﺷــﻪاي از اﻳ ـﻦ دﻳــﺎر‬ ‫ﺗﻠﺨ ـﻰِ ﺧﺎﻧــﻪ و ﻛﺎﺷــﺎﻧﺔ ﺑﺮﺑــﺎد رﻓﺘــﻪ‪ ،‬زﻫ ـﺮِ ﺧــﺪﻣﺖ ﺑــﻪ‬ ‫ارﺑﺎﺑـــﺎنِ ازﺑـــﻚ و ﻋﺜﻤـــﺎﻧﻲ‪ ،‬وﺣـــﺸﺖ ﮔﺮﺳـــﻨﮕﻰ در‬ ‫داﻣــﺎنِ ﺷــﻬﺮﻫﺎي وﻳ ـﺮان‪ ،‬و ﻛــﺎﺑﻮس اﺳ ـﺎرت ﺑــﻪ دﺳــﺖ‬

‫‪١٣٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﻣﻬــﺎﺟﻢ را ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﭼــﻮن ﻛﻮﻟــﻪﺑــﺎري ﺑــﻪ‬ ‫دوش ﻣ ـﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﻓﺮارﻳ ـﺎن‪ ،‬ﺑﺎزﻣﺎﻧــﺪﮔﺎنِ ﻏــﺎرتﻫــﺎ و‬ ‫ﻛــﺸﺘﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻮدﻛــﺎن و ﮔــﺎه ﺣﺘــﻲ زﻧــﺎن ﻧﻴــﺰ ﺑــﺎ ﻟﺒــﺎس‬ ‫ﻣ‪‬ﺒــﺪل در ﻛﻨــﺎر ﻧــﺎدر ﻣــﻲﺟﻨﮕﻨــﺪ؛ ﺗــﺎ آﺧــﺮﻳﻦ ﻗﻄــﺮة‬ ‫ﺧــﻮن ﻣــﻲﺟﻨﮕﻨــﺪ‪ .‬ارﺗــﺶِ راﻫﺰﻧــﺎن اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ در دل‬ ‫دﺷــﺖﻫــﺎ ﺑــﻪ ﮔــﺮد ﻧــﺎدر ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ از ﻣــﺸﺎﻫﺪة‬ ‫ﭘﻴـ ـﺮوزي او ﺑـــﺮ دﺷـــﻤﻦ ﺧﺮﺳـــﻨﺪ ﺷـــﻮد‪ .‬از ﺗﻘـــﺴﻴﻢ‬ ‫ﻏﻨــﺎﻳﻢ ﺟﻨــﮓِ او ﺑﻬﺮﻫﻤﻨــﺪ ﮔــﺮدد‪ ،‬ﮔﺮﺳــﻨﮕﻲاش را‬ ‫ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ ﮔــﺬرا ﭼﻨــﺪ روزي ﻓﺮاﻣــﻮش ﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎرﻳﻜﻰ‬ ‫ﺷﻜــﺴﺖﻫــﺎي ﮔﺬﺷــﺘﻪ را در ﺗﻸﻟــﻮي ﺳــﻜﻪﻫــﺎي ﻃــﻼي‬ ‫ﻧــﺎب از ﺧــﺎﻃﺮ ﺑــﺸﻮﻳﺪ‪ ،‬و دوﺑــﺎره در ﻧﺒــﺮدي دﻳﮕــﺮ‬ ‫ارادة ﻧــﺎدر را ﺑــﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي ﺧــﻮد‪ ،‬ﺑــﺎ ﺧــﻮن ﺧــﻮد‪،‬‬ ‫ﺣﺘﻰ ﺑـﺎ ﮔﺮﻳـﺰ از زﻧـﺪان ﺟـﺴﻢ ﺧـﻮد ﺑـﺮ دﺷـﻤﻨﻰ دﻳﮕـﺮ‬ ‫ﺗﺤﻤﻴ ـﻞ ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﻧــﺎدر ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ ﺣﺎﺿــﺮﻧﺪ ﺗــﺎ‬ ‫در ﺻـــﺤﻨﺔ ﻧﺒـــﺮدي دﻳﮕـــﺮ ﻫـــﺮ دﺷـــﻤﻨﻰ را ﺑـــﻪ زﻳـــﺮ‬ ‫ﮔــﺎمﻫــﺎي ﺧــﻮد ﻧــﺎﺑﻮد ﻛﻨﻨــﺪ‪ ،‬ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ ﺑــﺴﻴﺎريﺷــﺎن‬ ‫ﺑﻲﭘﺎﭘﻮش و ﻧﻴﻢﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١٣٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺪون ﻧــﺎدر ﭘﻴــﺮوزي وﺟــﻮد ﻧــﺪارد‪ ،‬ﺑــﺪون ﺣــﻀﻮر‬ ‫وي ﻏﻠﺒــﻪ ﺑــﺮ دﺷــﻤﻦ ﻏﻴــﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳــﺖ‪ .‬اﻳــﻦ اﻋﺘﻘــﺎد‬ ‫راﺳﺨﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮ روح و ذﻫـﻦ ﺳـﺮﺑﺎز ﻧـﺎدر ﺣـﺎﻛﻢ‬ ‫ﺷــﺪه‪ .‬ﺑــﺮاي او واﻗﻌﻴــﺖ اﻳﻨﮕﻮﻧــﻪ اﺳــﺖ‪» :‬ﻧــﺎدر ﭼﻨ ـﻴﻦ‬ ‫ﻣ ـﻲﮔﻮﻳ ـﺪ؛ ﻧــﺎدر ﭼﻨ ـﻴﻦ ﻣ ـﻲﺧﻮاﻫــﺪ؛ ﻧــﺎدر ﺳــﺮﭘﻴﭽﻰ‬ ‫ﻧﻤـ ـﻲﺷﻨﺎﺳـــﺪ!« ﻧﻌـــﺮة ﻧـــﺎدر در ﮔـــﻮش ﻟـــﺸﻜﺮﻳﺎناش‬ ‫ﺗـــﺮﻧﻢِ زﻳﺒـــﺎﺗﺮﻳﻦ ﺗﺮاﻧـــﻪﻫﺎﺳـــﺖ‪ .‬ﺳـــﺮﺑﺎز او ﺳـــﺮﭘﻴﭽﻰ‬ ‫ﻧﻤ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺣﺘــﻰ اﮔــﺮ ﻓﺮﻣــﺎن ﻣــﺮگ ﺧــﻮد را از زﺑــﺎن‬ ‫او ﺑـــﺸﻨﻮد‪ .‬ﻓﺮﻳـــﺎد ﻧـــﺎدر‪ ،‬ﻧﻌـــﺮة ﻓﺮﻣﺎﻧـــﺪة راﻫﺰﻧـــﺎن‬ ‫اﺳــﺖ؛ ﺗﻨﻬــﺎ ﭘﻨــﺎه و ﻣــﻮﻧﺲ ﻓﺮارﻳ ـﺎن اﺳــﺖ‪ .‬ﻧــﺎدر ﮔــﺎه‬ ‫ﻧﻐﻤﺔ ﺟﻨﮓ ﺑـﻪ ﮔـﻮش اﻧـﺴﺎنﻫـﺎ ﻣـﻲﺧﻮاﻧـﺪ‪ ،‬و ﮔـﺎه در‬ ‫ﺳــﭙﻴﺪهدﻣــﻲ ﻫﻤﮕــﺎن را در ﺻــﺤﻨﺔ رزﻣﮕــﺎه ﺑــﺮ ﺳــﻔﺮة‬ ‫ﺧــﺎك و ﺧــﻮن ﻣــﻲﻧــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر ﺳــﺮﺑﺎزان ﺧــﻮد را ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﻨــﮓ ﻓﺮاﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ ﭘﻴــﺮوزي دﻳﮕــﺮي ﺑــﺮاي او‬ ‫ﺑــﻪ ارﻣﻐــﺎن آورﻧــﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪه اﺳــﺖ‪ ،‬ﭼــﺸﻢﻫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫اوﺳﺖ‪ ،‬و دلﻫﺎ اﺳﻴﺮِ ﻛﻼم اوﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ آﻏــﺎزﻳﻦ روزﻫــﺎي ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬ﻫﻤﭽــﻮن دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﺑﺎﻣــﺪاداﻧﻲ ﻛــﻪ ﻧﺒــﺮد ﻋﻨﻘﺮﻳ ـﺐ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬ﺳــﺮداران ﺑــﻪ‬ ‫ﺑﺎرﮔــﺎهِ ﻧــﺎدر ﻓﺮاﺧﻮاﻧــﺪه ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬آﻣــﺪهاﻧــﺪ ﺗــﺎ ﻧــﺎدر از‬ ‫‪١٣٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﺰدﻳــــﻚ ﺑــــﺎ آﻧــــﺎن ﺳــــﺨﻦ ﮔﻮﻳــــﺪ؛ از ﻧﺰدﻳــــﻚ‬ ‫ﭼﻬــﺮهﻫــﺎيﺷــﺎن را ﺑﺒﻴﻨــﺪ و ﻣﻴــﺰان وﻓــﺎداريﺷــﺎن را‬ ‫ﻣﺤـــﻚ زﻧـــﺪ‪ .‬ﻣـــﺮدان ﻧـــﺎدر در ﺳـــﺎﻳﺔ ﻗﺎﻟﻴﭽـــﻪﻫـــﺎي‬ ‫زرﺑﻔــﺖ ﺑﺎرﮔــﺎﻫﺶ ﺑ ـﻪ دور ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﺟﻤــﻊاﻧــﺪ‪ .‬ﻫﻤــﻪ‬ ‫در ﺳـــﻜﻮﺗﻰ ﺳـــﻨﮕﻴﻦ ﺑـــﺎ ﻛـــﻼم ﻧﮕـــﺎه‪ ،‬در اﺷـــﺎراﺗﻰ‬ ‫ﻛﻮﺗــﺎه و ﺣﺮﻛــﺖﻫــﺎﺋﻰ ﺗﻨــﺪ و ﺷــﺘﺎبزده‪ ،‬در ﺗﻜﻠﻤــﻰ‬ ‫ﮔﻨﮓ‪ ،‬ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ در ﮔﻔﺘﮕـﻮياﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﻪ ﻣـﻲداﻧﻨـﺪ‬ ‫ﻛﻪ دﻳـﺮ ﻳـﺎ زود ﻧﻌـﺮة ﺧﺪاوﻧـﺪﮔﺎرِ ﺟﻨـﮓ را ﺑـﻪ ﮔـﻮش‬ ‫ﺟــﺎن ﺧﻮاﻫﻨــﺪ ﺷــﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳــﺮداران در دل ﻣ ـﻲﺟﻮﺷــﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺑ ـﻪ زﺑــﺎن ﺑــﻰزﺑــﺎﻧﻰ ﻣ ـﻲﭘﺮﺳــﻨﺪ‪» :‬ﻛــﻲ و ﻛﺠــﺎ ﺧــﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫ﺟﻨﮕﻴــﺪ‪ ،‬در ﻛــﺪاﻣﻴﻦ ﺟﺒﻬــﻪ ﺑــﺎ ﻋﻔﺮﻳــﺖ ﻣــﺮگ ﭘﻨﺠــﻪ‬ ‫در ﭘﻨﺠـــﻪ ﻣـــﻲاﻧـــﺪازﻳﻢ‪ ،‬در ﻛـــﺪاﻣﻴﻦ ﻣﻴﻌـــﺎد ﺟـــﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﻴﻢ و ﻳـﺎ ﺟـﺎن ﻣـﻲﺳـﺘﺎﺋﻴﻢ‪ ،‬و آﻳـﺎ ﻧـﺎدر را ﺧﺮﺳـﻨﺪ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد؟!«‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ ﺟﻨــﮓ ﺑــﺮ رداﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و رﻧﮕــﻴﻦ ﺳــﺮداران‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻴﻦ ﺷـــﺪه‪ .‬اﻣﻴـــﺪ ﭘﻴـــﺮوزي ﺑـــﺮ دﺷـــﻤﻦ ﺑـــﺮقِ‬ ‫ﻛــــﻼهﺧﻮدﻫــــﺎي ﺑﻠﻨــــﺪ و ﻛﻨﮕــــﺮهداري ﻛــــﻪ ﺑــــﺮ‬ ‫ﺳﺮﮔﺬاﺷــﺘﻪاﻧــﺪ‪ ،‬ﺻــﺪﭼﻨﺪان ﻛــﺮده‪ .‬ﺑــﺮق ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎ‬

‫‪١٣٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﺸﻢ را ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ دلﻫــﺎ ﺳــﻨﮕﻴﻦ و‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــــﻪ اﺳــــﺖ‪ .‬دل در ﺳــــﻴﻨﺔ ﺳــــﺮداران ﻧــــﺎدر‪،‬‬ ‫ﻛﺒــﻮﺗﺮي را ﻣﺎﻧــﺪ اﺳ ـﻴﺮ ﻗﻔــﺲ‪ .‬در ﭼﻨــﻴﻦ ﻫﻴﻬــﺎﺗﻲ ﻛــﻪ‬ ‫دﻫﺎنﻫـﺎ ﻓﺮوﺑـﺴﺘﻪ و دﻧـﺪانﻫـﺎ ﺑـﺮ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻗﻔـﻞ ﻣﺎﻧـﺪه‪،‬‬ ‫ﺗﻜﻠــﻢ ﺗــﻚ واژهاي‪ ،‬ﻧﻴﺮوﺋــﻰ ﻓﺮاﺗــﺮ از ﻗــﺪرت اﻧــﺴﺎن‬ ‫ﻣــﻲﻃﻠﺒــﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﺋــﻲ ﻛــﻪ ﺑﺘﻮاﻧــﺪ آروارهﻫــﺎي ﺑــﻪ ﻫــﻢ‬ ‫دوﺧﺘﻪ را از ﭼﻨﮕﺎل رﻳﺴﻤﺎنﻫﺎي ﻧﺎﻣﺮﺋﻰ ﺑﺮﻫﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺧُﻨﻜـــﺎي ﺳـــﭙﻴﺪهدم‪ ،‬ﻗﻄـــﺮات ﻋـــﺮق ﺑـــﺮ ﭘﻴـــﺸﺎﻧﻲ‬ ‫ﺳــﺮداران ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪ .‬ﺑﺎرﮔــﺎهِ ﻧــﺎدر‪ ،‬ﺧﺪاوﻧـﺪِ رزﻣﮕــﺎه‬ ‫در ﺗــﺐ ﺟﻨــﮓ ﻣــﻲﺳــﻮزد‪ .‬ﺗﻮﮔــﻮﺋﻲ دﺳــﺘﻲ ﻧــﺎﻣﺮﺋﻲ‬ ‫ﻓــﺮشﻫــﺎي ﺳــﺮاﭘﺮده را ﺑــﻪ زﻳ ـﺮ ﻗــﺪوم ﻣــﺮدانِ ﻧــﺎدر ﺑــﻪ‬ ‫آﺗــﺶ ﻛــﺸﻴﺪه؛ ﺧــﻮن و اﺷــﻚ ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﺎن ﺳــﺮداران‬ ‫دواﻧــﺪه‪ .‬اﺷــﻚ ﺷــﻮق‪ ،‬اﺷــﻚِ ﻏــﻢِ از دﺳــﺖ دادنِ‬ ‫ﻳـــﺎران‪ ،‬اﺷـــﻚ وﺣـــﺸﺖ از ﺷﻜـــﺴﺖ‪ ،‬و ﻧﻬﺎﻳـــﺖ‬ ‫اﺷـــﻚ ﻫـــﺮاس از ﻣـــﺮگ‪ ،‬ﭼـــﻮن رودي ﺑـ ـﺮ ﭘﻬﻨـــﺎي‬ ‫ﭼﻬــــﺮهﻫــــﺎ ﻣــــﻲﻟــــﺮزد و ﺑــــﺮ زرهﻫــــﺎي ﭘــــﻮﻻدﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲرﻳﺰد‪.‬‬ ‫ـ دﺷﻤﻦ در ﺧﺎﻧﺔ ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪١٣٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﺸﻢﻫــﺎ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺻــﺪا ﻣــﻲدود؛ ﺻــﺪا آﺷﻨﺎﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺳـــﺮداران آﻣﻮﺧﺘـــﺔ اﻳـــﻦ ﻧِـــﺪاياﻧـــﺪ‪ .‬اﻳـــﻦ ﻧـــﺪاي‬ ‫ﺧﺪاوﻧـــﺪﮔﺎرِ زﻣــﻴﻦ اﺳـــﺖ؛ ﻧـــﺪاي ﻗﻬﺮﻣـــﺎنِ ﻫﻨﮕﺎﻣـــﺔ‬ ‫ﺟﻨــﮓ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺎ ﺷــﻨﻴﺪن ﺻــﺪاي ﻧــﺎدر‪ ،‬اﻣﻴــﺪ ﺑــﻪ‬ ‫ﭘﻴـﺮوزي در ﺳـﻴﻨﻪﻫــﺎ ﺟﻮاﻧــﻪ ﻣــﻲزﻧــﺪ‪ .‬ﻧــﻮر زﻧــﺪﮔﻲ ﺑــﻪ‬ ‫ﭼــﺸﻢﻫــﺎ ﺑــﺎزﻣﻲﮔ ـﺮدد‪ .‬زﺑــﺎنﻫــﺎ ﻛــﻪ در ﻗﻔــﺲ دﻫــﺎن‬ ‫ﺧــﺸﻜﻴﺪه ﺑــﻮد دوﺑــﺎره ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬و در‬ ‫ﻫﻤﻬﻤــــﻪاي ﮔﻨــــﮓ ﻗــــﺪوم ﻓﺮﻣﺎﻧــــﺪه را ﺧﻮﺷــــﺎﻣﺪ‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ ﻧــﺪاي ﻧــﺎدر رﻧــﮓﻫــﺎ در ﺳــﺮاﭘﺮدة‬ ‫ﻏـــﻢﮔﺮﻓﺘـــﻪ ﺑـــﻪ رﻗـــﺺ درآﻣـــﺪه‪ ،‬ﭼـــﻮن ﻛﻨﻴﺰﻛـ ـﺎﻧﻰ‬ ‫زﻳﺒـــﺎروي در ﺟـــﺸﻦ ﺧﺪاوﻧـــﺪﮔﺎرِ رزﻣﮕـــﺎه ﭘـــﺎﻳﻜﻮﺑﻰ‬ ‫آﻏﺎز ﻛﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬ﭘﻴﻜـﺮ ﺳـﺮداران ﻛـﻪ ﺗـﺎ ﻟﺤﻈـﻪاي ﭘـﻴﺶ‬ ‫ﺑــﻪ ﺳــﺘﻮنﻫــﺎى ﻟــﺮزان و رو ﺑــﻪ ﺳــﻘﻮط ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺳــﺒﻚ و ﺳــﺒﻚﺗــﺮ‪ ،‬ﭼــﻮن ﻋﻘﺎﺑــﺎن ﺗﻴﺰﭘــﺮواز ﺟــﺎن‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬آﻫــﻲ از ﺳــﺮ ﺷــﻮق از ﺳــﻴﻨﻪﻫــﺎ ﺑﺮﻣــﻲﺧﻴــﺰد‪:‬‬ ‫»ﻧﺎدر! ﻧﺎدر! ﻧﺎدر! ‪«...‬‬ ‫در اﻧﺘﻬــﺎي ﺳــﺮاﭘﺮده‪ ،‬ﻣﻴــﺎن دو ﺳــﺘﻮن ﭼــﻮﺑﻴﻦ‪ ،‬ﭼﻨــﺪ‬ ‫ﮔــﺎم ﺟﻠــﻮﺗﺮ از ﮔــﺮوه ﺣﺎﺟﺒــﺎن و ﻏﻼﻣــﺎنِ ﻏــﻮلﭘﻴﻜــﺮ‪،‬‬ ‫‪١٤٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﺎدر اﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬ﻧــﺴﻴﻢ دﺷــﺖ ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻲ‪ ،‬ﻗﺎﻟﻴﭽــﻪاي را‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﺑﺎرﮔــﺎه ﻛــﺸﻴﺪهاﻧــﺪ ﺟﺎﺑﺠــﺎ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ؛‬ ‫آﻓﺘــﺎب ﺷــﻌﺎﻋﻲ ﺑـــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﻧــﺎدر ﻣـــﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﺪ‪ .‬ﻗﺎﻣـــﺖ‬ ‫ﺑﻠﻨــﺪش در ﺑــﺮق ﺷــﺘﺎﺑﺎن ﻫﺰارﻫــﺎ زﻣــﺮد و ﻳ ـﺎﻗﻮت ﭼــﻮن‬ ‫ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر ﺷــﻴﻔﺘﺔ زﻳــﻮرآﻻت اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﺮق ﺧﻴ ـﺮهﻛﻨﻨــﺪة ﻃــﻼ و زﻣــﺮد‪ ،‬ﺑــﻪ ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦ ﻇﺮﻳــﻒ‪،‬‬ ‫دﺑــﺎﻏﻲ ﺷــﺪه و رﻧﮕــﺎرﻧﮕﻲ ﻛــﻪ ﭘﻴﻜــﺮش را در آﻏــﻮش‬ ‫ﮔﺮﻓﺘـــﻪ اﺑﻬـــﺖ و ﺷـــﻜﻮﻫﻲ روﻳـ ـﺎﺋﻰ ﺑﺨـــﺸﻴﺪه‪ .‬ﻧـــﺎدر‬ ‫ﭼﻮن ﻫﻤﻴـﺸﻪ ﮔﻨﺠﻴﻨـﻪاي را ﻣﺎﻧـﺪ ﻛـﻪ از ﻋﻤـﻖ اﻓـﺴﺎﻧﻪﻫـﺎ‬ ‫ﺳــﺮ ﺑــﺮون آورده ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬اﻳــﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨــﻪ ﺑــﻲاﻋﺘﻨــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﻬـــﺎن ﺧﺎﻛﻴـــﺎن‪ ،‬ﻫـــﺮ دم ﺑـــﻪ ﺳـــﺮداران ﻧﺰدﻳـــﻚ و‬ ‫ﻧﺰدﻳــﻚﺗــﺮ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬و ﻫﻤﭽــﻮن ﻋﻘــﺎب در ﭼــﺸﻢ‬ ‫ﺗﻚﺗﻚﺷﺎن ﺧﻴﺮه ﻣﻲﻧﮕﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﮕــﺎه ﮔﻴــﺮاي ﻧــﺎدر در ﭼــﺸﻢ ﺳــﺮداراناش ﻛــﻪ ﭼــﻮن‬ ‫ﭘﺮﻧــــﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻮﭼــــﻚ اﺳــــﻴﺮ ارادة آﻫﻨــــﻴﻦ ﻋﻘــــﺎب‬ ‫ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ ،‬درﺧﺸــﺸﻲ ﻃﻼﺋــﻲ ﺑــﻪ رﻗــﺺ آورده‪ .‬ﭘــﺴﺮ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺑــﺎ ﮔــﺎمﻫــﺎﺋﻰ اﺳــﺘﻮار‪ ،‬از ﺧﻴــﻞِ ﺣﺎﺟﺒــﺎن و‬ ‫ﻏﻼﻣــﺎن ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ ،‬ﺑــﺮ ﻓــﺮشﻫــﺎي زرﺑﻔــﺖِ‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮده ﺑ ـﻪ ﻧﺮﻣــﻰ ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درﻣ ـﻲآﻳ ـﺪ‪ ،‬ﺑــﺮ ﺳ ـﻴﻨﺔ‬ ‫‪١٤١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫رﻧﮓﻫـﺎ ﻣـﻲﻟﻐـﺰد‪ ،‬و ﭼـﻮن ﻧـﺴﻴﻢ‪ ،‬ﺑـﻰﺻـﺪا ﺑـﻪ ﺟﻤـﻊ‬ ‫ﺳـــﺮداران ﻧﺰدﻳـ ـﻚ ﻣـ ـﻲﺷـــﻮد‪ .‬دو ﭼـــﺸﻢ درﺧـــﺸﺎن‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‪ ،‬ﺑﺮ ﭼﻬﺮة زﺧﻢﺧﻮردهاش ﻣﻲدرﺧﺸﺪ‪.‬‬ ‫آن زﻣﺎن ﻛـﻪ ﻧـﺎدر ﺳـﺨﻦ آﻏـﺎز ﻛﻨـﺪ‪ ،‬اﺑـﺮوان ﭘﺮﭘـﺸﺖ‬ ‫و ﺳــــﻴﺎهرﻧــــﮓاش ﺑــــﺎﻻ ﺧﻮاﻫــــﺪ رﻓــــﺖ؛ ﮔﻮﺷــــﺔ‬ ‫ﭼــﺸﻢﻫــﺎياش اﺳــﻴﺮ ﻟﺮزﺷــﻲ ﻛﻮﭼــﻚ و ﺗﻨــﺪ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬وﻟـﻲ ﺳـﺮداراناش اﺳـﻴﺮ ﻃﻮﻓـﺎنِ ﻧﻔـﺲﻫـﺎي ﮔـﺮم‬ ‫اوياﻧــــﺪ‪ ،‬آﺗــــﺶ ﺟﻨــــﮓ ﻛــــﻪ در ﻧﻔــــﺲﻫــــﺎي‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪﮔﺎرﺷـــﺎن ﻻﻧـــﻪ ﻛـــﺮده ﺑـــﻴﺶ از ﻫـــﺮ ﭼﻴـــﺰ‬ ‫ﺳـــﺮداران ﻣـــﺴﺤﻮر ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬و در اﻳـــﻦ آﻏـــﺎزﻳﻦ‬ ‫روزﻫــﺎي ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬ﻧﻔــﺲﻫــﺎي ﮔــﺮم ﻧــﺎدر در ﺳــﺮاﭘﺮده‬ ‫ﻃﻮﻓﺎن ﺑﻪ ﭘﺎ ﻛﺮده‪.‬‬ ‫ﺳــﺮداران ﻣــﻲﺧﻮاﻫﻨــﺪ ﺧﻴــﺮه در ﭼــﺸﻤﺎناش ﺑﻨﮕﺮﻧــﺪ‪،‬‬ ‫در ﺧﻴﺰاﺑـــﻪﻫــﺎي ﺗﻨــﺪِ ﺷـــﺮارهﻫـــﺎي آﺗـــﺶ وﺟـــﻮدش‬ ‫ﻏﻮﻃــﻪ ﺧﻮرﻧــﺪ‪ ،‬از ﺧــﺸﻢ او ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﺑﻠﺮزﻧــﺪ‪ ،‬و در‬ ‫دل او را ﺑــــﺴﺘﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ﮔﺮﻣــــﺎﮔﺮم ﺗﻼﻗــــﻰ اﻣــــﻮاج‬ ‫ﻧﮕﺎهﻫـﺎيﺷـﺎن‪ ،‬ﭼـﺸﻤﺎن ﺧﺎﻛـﺴﺘﺮي ﻧـﺎدر را ﺑﺒﻴﻨﻨـﺪ ﻛـﻪ‬

‫‪١٤٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑـــﻲﺗﺎﺑﺎﻧـــﻪ‪ ،‬ﻏﻮﻃـــﻪور در دو ﺟـــﺎم ﺳـــﺮخرﻧـــﮓ ﺑـــﻪ‬ ‫اﻳﻨـــﺴﻮي و آﻧـــﺴﻮي ﻣـــﻲدود‪ ،‬و ﻫـــﺮ آن ﺑـــﺮ اﻧـــﺪام‬ ‫ﺗﻚﺗﻚﺷﺎن ﺳـﻨﮕﻴﻨﻰ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬زﺑـﺎنﻫـﺎ ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ در‬ ‫ﻏـــﻼف دﻫـــﺎن آرام ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ .‬ﺳـــﺮداران آﻣـــﺎدهاﻧـــﺪ؛‬ ‫آﻣـــﺎدهاﻧـــﺪ ﻛـــﻼمِ ﺧﺪاوﻧـــﺪﮔﺎر را ﺑـــﻪ ﮔـــﻮش ﺟـــﺎن‬ ‫ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ ازﺑﻚ از ﺗـﺮس ﻣـﺎ ﺑـﺮ ﺧـﻮد ﻣـﻲﻟـﺮزد؛ روزﻫـﺎياش‬ ‫ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎره اوﻓﺘــﺎده‪ .‬ﻻﻧــﺔ اﻳــﻦ وﺣــﺸﻴﺎن در ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﺎﺳــﺖ؛ در اﺻــﻔﻬﺎن‪ ،‬در ﭘﺎﻳﺘﺨــﺖ ﻣﺎﺳــﺖ‪ .‬دﺷــﻤﻦ‬ ‫ﻫﻨﻮز در ﺧﺎﻧﺔ ﻣﺎﺳﺖ ‪...‬‬ ‫ﺻـــﺪاي ﻧـــﺎدر ﻫـــﺮ ﻟﺤﻈـــﻪ اوج ﺑﻴـــﺸﺘﺮي ﻣـــﻲﮔﻴـــﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻤــﺎﺗﺶ ﭘﺘﻜــﻰ آﻫﻨ ـﻴﻦ اﺳــﺖ ﺑــﺮ ﺳــﻨﺪان روح و ذﻫــﻦ‬ ‫ﺳـــﺮداران‪ .‬از ﺟﻨـــﮓ ﻣـــﻲﮔﻮﻳـــﺪ‪ ،‬از ﻏـــﺎﻓﻠﮕﻴﺮي‬ ‫دﺷــــﻤﻦ ﺳــــﺨﻦ ﺑــــﻪ ﻣﻴــــﺎن ﻣــــﻲآورد‪ ،‬از اﺟــــﺴﺎد‬ ‫ﻛــﺸﺘﻪﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ ﭘــﺸﺘﻪ ﺷــﺪهاﻧــﺪ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ،‬و ﻧﻬﺎﻳــﺖ‬ ‫ﭼــﻮن ﻫﻤﻴــﺸﻪ از ﭘﻴـﺮوزي ﺳــﺨﻦ ﺑــﻪ ﻣﻴـﺎن ﻣـﻲآورد‪ ،‬و‬ ‫از ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖ ﺗﻠــﺦ آنﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ ﺷﻜــﺴﺖ ﺧــﻮردهاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕــﺎم ﺳــﺨﻦ ﮔﻔــﺘﻦ‪ ،‬در ﺣﺮﻛــﺖ اﺳــﺖ‪ ،‬در ﭼــﺸﻢ‬

‫‪١٤٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺗـــﻚ ﺗـــﻚ ﺳـــﺮداراﻧﺶ ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻣﺎﻧـــﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻳــﺎ از‬ ‫وراي ﭼﺸﻤﺎنﺷـﺎن ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ درﺟـﺔ وﻓـﺎداري رﻋﺎﻳـﺎ‬ ‫ﭘــﻰ ﺑــﺮد‪ .‬در اﻳــﻦ دﻳــﺪارﻫﺎ‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﻧــﺎدر زﺑــﺎن‬ ‫درﻛــﺸﺪ و ﺧــﺎﻣﻮش ﺷــﻮد‪ ،‬ﺳــﺮداران ﻫﻤﮕــﻰ ﺳــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫زﻳـ ـﺮ دارﻧـــﺪ‪ ،‬و ﮔـــﻮشﻫـــﺎيﺷـــﺎن ﭼـــﻮن ﻛﻮدﻛـــﺎنِ‬ ‫ﻣﻜﺘﺒــﻰ ﺑــﻪ زﻳـﺮ ﻛــﻼهﺧﻮدﻫــﺎ از ﭼــﺸﻢ ﭘﻨﻬــﺎن ﺷــﺪه‪ .‬ﺗــﺎ‬ ‫آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﻧــﺎدر ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﻪ ﺟﺎﻳﮕــﺎه و ﺧﻠــﻮت‬ ‫ﺧـــﻮد ﻟﻐﺰﻳـــﺪه‪ ،‬وراي ﭘـــﺮدهﻫـــﺎي رﻧﮕـــﻴﻦ ﺑﺎرﮔـــﺎهِ‬ ‫ﺑـــﺰرگ از ﭼـــﺸﻢ ﭘﻨﻬـــﺎن ﺷـــﻮد‪ ،‬ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻲ ﻃـــﻮﻻﻧﻲ‬ ‫ﺳﭙﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ـــ ﻧــﺎدر ﻫﻤــﻪ ﺟــﺎ ﻫــﺴﺖ‪ ،‬ﻫــﺮ آﻧﭽــﻪ ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‬ ‫ﻣﻲﺷـﻨﻮد‪ ،‬و ﻫـﺮ آﻧﭽـﻪ ﻣـﻲﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﻣـﻲداﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴـﺸﻪ‬ ‫ﺗــﺼﻮر ﻛﻨﻴــﺪ ﻛــﻪ ﻧــﺎدر ﭘــﺸﺖ ﻫﻤــﻴﻦ ﺳــﺮاﭘﺮده ﻧﺸــﺴﺘﻪ و‬ ‫ﺑــﻪ ﻣــﺎ ﮔــﻮش ﻣ ـﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﻫــﻴﭽﻜﺲ ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ‬ ‫ﺷــﻤﺎ ﻧﺎﻣﺠﻮﻳــﺎن ﺟــﻮان‪ ،‬ﺑﺎﻳــﺪ ﺑﺪاﻧﻴــﺪ! ﻧــﺎدر ﺗــﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻧﻤــﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ ،‬از ﭘــﻴﭻ و ﺧــﻢ دﻧﻴــﺎي ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻣﻨﺰﺟــﺮ‬

‫‪١٤٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳــﺖ‪ .‬از ﻧﻘــﺶ ﻫﻤــﺴﺎﻳﮕﺎن در ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‪ ،‬از ﻫﻨــﺪ و‬ ‫ﻋﺜﻤــﺎﻧﻰ و ازﺑــﻚ و روس ﻫــﻴﭻ ﻧﻤــﻲﺧﻮاﻫــﺪ ﺑﺪاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻧـﺎدر ﭘــﺴﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮ اﺳــﺖ! ﭼــﻮن ﺗﻴﻐــﻪاي ﺑ‪‬ــﺮا در ﻣﻘﺎﺑــﻞ‬ ‫ﺧــﻮد ﻫــﺮ آﻧﭽــﻪ آزادي ﺣﺮﻛــﺖاش را ﺳــﻠﺐ ﻛﻨــﺪ از‬ ‫ﻫـــﻢ ﻣـ ـﻲدرد‪ .‬او ﺧﺪاوﻧـــﺪﮔﺎر رزﻣﮕـــﺎه اﺳـــﺖ‪ .‬در‬ ‫ﺑﺮاﺑــﺮ دﺷــﻤﻦ ﻫ ـﻴﭻ اﺻــﻠﻰ ﺟــﺰ ﭘﻴــﺮوزي ﻧﻤــﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ؛‬ ‫ﭘﻴـ ـﺮوزي و دﻳﮕـــﺮ ﻫـ ـﻴﭻ‪ .‬از اﻧﺘـــﺰاع ﺑـ ـﻪ دور اﺳـــﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﻘـــﺸﺔ ﺟﻨـــﮓ را ﺑـــﺎ اﺳـــﺘﺎدي ﻣـــﻲآراﻳـــﺪ‪ ،‬و ﺻـــﺤﻨﺔ‬ ‫ﺟﻨـــﮓ و ﻫﻤـــﺎوردي ﺑـــﺎ ﻧﻴﺮوﻫـــﺎي دﺷـــﻤﻦ ﭼﻨـــﺎن‬ ‫آراﺳــﺘﻪ ﻣــﻲﺷــﻮد ﻛــﻪ دﺳــﺖ ﺗﻘــﺪﻳﺮ ﺷﻜــﺴﺖ را ﻫﺮﮔــﺰ‬ ‫ﺑــــﻪ او ﻧــــﺸﻨﺎﺳﺎﻧﺪه‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜـــﻪ ﺑﺮﺧــــﻲ ﺳــــﺮداران در‬ ‫ﺣــﻀﻮرش از ﺣﻘــﺎرتﻫــﺎيﺷــﺎن در ﻫﻨﮕﺎﻣــﺔ ﺷﻜــﺴﺖ‬ ‫ﺳــﺨﻦ ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‪ ،‬ﻧــﺎدر ﺑــﺎ ﺗﻌﺠــﺐ ﺑــﻪ آﻧــﺎن ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ از ﭼــﻪ ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‪ .‬ﭼــﺮا ﻛــﻪ‪،‬‬ ‫ﺟﻬــﺎن ﻧﺎﺷــﻨﺎﺧﺘﺔ ﺷﻜــﺴﺖ ﺳ ـﺘﺎرهاي اﺳــﺖ دور دﺳــﺖ‬ ‫ﻛــﻪ از روز ازل از آﺳــﻤﺎن ﻧــﺎدر ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪ‪ .‬ﻧــﺎدر ﺑــﻪ‬ ‫ﻣــﺮگ ﻧﻤــﻲاﻧﺪﻳــﺸﺪ‪ ،‬روزي ﺑــﻪ ﻳﻜــﻰ از ﺳــﺮداراناش‬ ‫ﮔﻔـــﺖ‪» :‬زﻧـــﺪﮔﻰ ﭼـــﻮن آﻓﺘـــﺎب اﺳـــﺖ‪ ،‬و ﻣـــﺮگ‬

‫‪١٤٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﻮن ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه‪ .‬آﻧﻘــﺪر در ﺗﻴـﻎ آﻓﺘــﺎب ﺧــﻮاﻫﻢ ﻧﺸــﺴﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻫﻢ از ﻣﻦ ﺑﮕﺮﻳﺰد‪«.‬‬ ‫اﷲ وردﻳﺨـــﺎن ﻣـــﻲاﻳـــﺴﺘﺪ؛ ﻣﻜـــﺚ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳـــﺎ‬ ‫ﻣــﻲﺧﻮاﻫــﺪ از ﺗــﺄﺛﻴﺮ ﻛﻼﻣــﺶ در ﻣﻴــﺎن ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎن ﺟــﻮان‬ ‫ﻣﻄﻤـــﺌﻦ ﺷـــﻮد‪ .‬ﺷـــﻨﻞ ﺳـــﺮخﻓـــﺎم و زرﺑﻔﺘـ ـﻲ ﻗﺎﻣـــﺖ‬ ‫ﺧﻤﻴــــﺪهاش را ﭘﻮﺷــــﺎﻧﺪه‪ .‬اﻧﺘﻬــــﺎي رﻳــــﺶ ﺑﻠﻨــــﺪ و‬ ‫ﺳﭙﻴﺪش ﭼـﻮن ﻧﻴـﺰه روي ﺑـﺮ ﺟﻮﺷـﻦ ﻇﺮﻳﻔـﻲ ﻣـﻲﺳـﺎﻳﺪ‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺗــﻦ ﻛــﺮده‪ .‬ﻫﻨﮕــﺎم ﺳــﺨﻦ ﮔﻔــﺘﻦ در ﻣﻴﺎﻧــﺔ‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮدة ﻣﺠﻠــﻞ ﻗــﺪم ﻣــﻲزﻧــﺪ‪ ،‬ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎﺋﻰ ﺑﻠﻨــﺪ و‬ ‫ﺑــﺮاق ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺷــﺒﻖ ﺑــﻪ ﭘــﺎي دارد‪ .‬ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎﻧﻲ ﺟــﻮان‬ ‫در اﻃــﺮافاش ﺣﻠﻘــﻪ زدهاﻧــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎ ﺗﺤــﺴﻴﻦ و ﺳــﺘﺎﻳﺶ‬ ‫ﺑﻪ او ﺧﻴﺮه ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣﺮد اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ــ ـ آﻧﺰﻣـــﺎن ﻛـــﻪ در ﺷـــﻤﺎل ﻛـــﻼت ﻧـــﺎدري‪ ،‬ﭘـــﺴﺮ‬ ‫ﺷﻤـــــﺸﻴﺮ ﺑـــــﻪ اﻗـــــﻮام وﺣـــــﺸﻰ درس ﺟﻨﮕـــــﺎوري‬ ‫ﻣــﻲآﻣﻮﺧــﺖ در ﻛﻨــﺎرش ﺑــﻮدم‪ .‬ﻧﻌــﺮة ﻧــﺎدر آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﻛــﻼت را ﺗــﺎ وراي ﻣــﺮو ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣــﺎدر دﻫــﺮ‬ ‫ﺟﻨﮕﺎوري ﭼﻮن او ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪه ‪...‬‬

‫‪١٤٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه ﺻﺪاﺋﻲ از ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻊ ﺑﺮﻣﻲﺧﻴﺰد‪:‬‬ ‫ـــ از ﻧــﺎدر ﺑــﻪ ﺑــﺪي ﻫــﻢ ﻳــﺎد ﺷــﺪه‪ ،‬در ﺟﻨــﮓﻫــﺎي‬ ‫ﺧﺮاﺳـــﺎن او را ﺑـــﻪ ﭼﭙـــﺎول اﻣـــﻮال دﻫﻘﺎﻧـــﺎن ﻣـــﺘﻬﻢ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﺟﻨﮕﺎوري اوﺳﺖ؟‬ ‫ﻧـــﻮك ﭼﻜﻤـــﻪﻫـــﺎي ﺳـــﻴﺎه و ﺑـــﺮاق اﷲوردﻳﺨـــﺎن ﺑـــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧــﺐ ﺻــﺪا ﻣــﻲﭼﺮﺧــﺪ‪ .‬ﺟــﻮاﻧﻲ ﺑﻠﻨــﺪﻗﺎﻣﺖ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‬ ‫ﻛــﻪ ﺣﻠﻘــﺔ زرﻳﻨــﻲ ﺑــﺮ ﺑــﺎزوي ﭼــﭗ دارد؛ ﻧــﻴﻢﺗﻨــﺔ‬ ‫ﭼﺮﻣﻴﻨـــﻲ ﺑـــﺮ ﺗـــﻦ ﻛـــﺮده ﻛـــﻪ ﻓـــﺸﺎر ﻋـــﻀﻼت ﺳـــﻴﻨﺔ‬ ‫ﺳــﺘﺒﺮش را ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻲ ﺗﺤﻤــﻞ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺷﻤــﺸﻴﺮي‬ ‫ﻛﻮﺗــﺎه و ﻗﻄــﻮر ﺑــﻪ ﻛﻤــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و ﺑﻠــﻮﻃﻲ‬ ‫رﻧــﮓاش ﺗــﺎ ﺷــﺎﻧﻪ ﻓﺮورﻳﺨﺘــﻪ‪ ،‬و ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮة آﻓﺘــﺎب‬ ‫ﺳــﻮﺧﺘﻪاش دو ﭼــﺸﻢ ﻓﻴــﺮوزه رﻧــﮓ ﭼــﻮن دو ﺷــﻌﻠﺔ‬ ‫ﭘﺮﺗــﻮان ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ .‬در ﭼــﺸﻤﺎن ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﺑﺮﻗــﻰ از‬ ‫ﺣﻴـــﺮت و ﺳـــﺘﺎﻳﺶ ﻣـــﻲدود‪ .‬از ﺟـــﺴﺎرت ﺟﻨﮕـــﺎور‬ ‫ﺟــﻮان‪ ،‬ﻫــﻢ ﻣﺘﻌﺠــﺐ ﺷــﺪه و ﻫــﻢ ﺷــﺎدﻣﺎن! ﺑــﺎ ﺧــﻮد‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» ،‬ﺣــﺎل در ﺟﻤــﻊ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳــﺎن ﺟــﻮان از‬ ‫اﻳﻦ ﻳـﻚ ﻧﻤﻮﻧـﻪاي ﺧـﻮاﻫﻢ ﺳـﺎﺧﺖ ﺗـﺎ دﻳﮕـﺮان ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ‬ ‫او ﺗﺄﺳــﻲ ﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧــﻪاي از ﺳﺮﺳــﭙﺮدﮔﻲ و ﺧــﻀﻮع‬

‫‪١٤٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﻗـــﺪرت ﻧـــﺎدر و ﻗـــﺪرت ﻣـــﻦ!« ﻟﺒﺨﻨـــﺪي‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ و ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﭘﺪراﻧﻪ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ از ﻧــﺎدر ﺑــﻪ ﺑــﺪي ﻳــﺎد ﺷــﺪه؟ ﭼــﻪ ﻛــﺴﻰ از ﭘــﺴﺮ‬ ‫ﺷﻤـــﺸﻴﺮ ﭼﻨـ ـﻴﻦ ﺟـــﺴﻮراﻧﻪ ﺳـــﺨﻦ ﮔﻔﺘـــﻪ؟ ﺳـــﺎﻳﺔ ﭘـــﺮ‬ ‫ﻧﻌﻤــﺖ اوﺳــﺖ ﻛــﻪ در اﻳــﻦ ﺑﺎﻣــﺪادان ﺑــﻪ ﻣــﺎ اﻣﻜــﺎن‬ ‫ﺗﺠﻤــﻊ و دﻳـﺪار در اﻳـﻦ ﻣﻜــﺎن ﻋﻨﺎﻳـﺖ ﻛــﺮده‪ .‬ﻧــﺎدر از‬ ‫ﻧﻮر دﻳﺪهﮔـﺎن ﻣـﺎ ﻋﺰﻳﺰﺗـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗـﻮ در ﻛـﺪام ﺟﻨـﮓ‬ ‫ﺑــــﺎ او ﺷــــﺮﻛﺖ ﻛــــﺮدهاي ﻛــــﻪ از او اﻳﻨﭽﻨـــﻴﻦ ﻳـــﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨـﻰ؟ ﻓﺮزﻧـﺪم ﺗـﻮ ﺟـﻮاﻧﻲ! ﺑـﻪ ﺗـﺎزﮔﻲ ﺑـﻪ ﺳـﭙﺎﻫﻴﺎن‬ ‫ﻧﺎدر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪاي؟ ﻧـﺎم ﺗـﺮا ﻧﻤـﻲداﻧـﻢ‪ ،‬وﻟـﻲ اﮔـﺮ ﻧـﺎدر را‬ ‫ﻧﻤﻲﺳﺘﺎﺋﻲ در اﻳﻦ ﺳﺮاﭘﺮده ﭼﻪ ﻣﻲﺟﻮﺋﻰ؟‬ ‫دﻳــﺪﮔﺎن ﻓﻴــﺮوزه رﻧــﮓ ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﺑــﺮ رﺧــﺴﺎر آﻓﺘــﺎب‬ ‫ﺳــــﻮﺧﺘﻪاش وﺣــــﺸﺘﺰده ﺑــــﻪ ﭼﻬﺎرﺳــــﻮي ﺳــــﺮاﭘﺮده‬ ‫ﻣ ـﻲدود‪ .‬ﻣــﺮد ﺟــﻮان اﺣــﺴﺎس ﻣــﻲﻛﻨــﺪ ﻛــﻪ ﭼــﺸﻤﺎن‬ ‫ﻧﺎﻓـــﺬ اﷲوردﻳﺨـــﺎن ﺑـــﺮ ﮔﻠﻮﮔـــﺎهاش ﭘﻨﺠـــﻪ اﻧﺪاﺧﺘـــﻪ؛‬ ‫ﺗﻤــﺎﻣﻲ ﻗــﺪرت ﺧــﻮد را ﺑــﻪ ﻛــﺎر ﮔﺮﻓﺘــﻪ و ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻲ‬ ‫رﺳﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫‪١٤٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ ﻣــﺮا ﻓُــﺮاد ﻣــﻲﻧﺎﻣﻨــﺪ؛ از ﺧﺎﻧــﺪاﻧﻲ ﺑﺎﺳــﺘﺎﻧﻲ ﺳــﺎﻛﻦ‬ ‫ﺳﻨﻪدژم‪ .‬ﺑـﻪ ﻟـﺸﻜﺮﻳﺎن ﻧـﺎدر ﭘﻴﻮﺳـﺘﻢ ﺗـﺎ اﻧﺘﻘـﺎم ﻋﺰﻳﺰاﻧـﻲ‬ ‫را ﺑﮕﻴﺮم ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﻗﺘﻞﻋﺎم ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓــﺮاد ﺳــﭙﺲ ﺑــﻪ ﺑﺎزوﺑﻨــﺪ ﻃــﻼي ﺧــﻮد اﺷــﺎره ﻛــﺮده‪،‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ــ آﻧﺰﻣــﺎن ﻛــﻪ اﻧﺘﻘــﺎم ﺧــﻮد را ﮔــﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬اﻳــﻦ ﺑﺎزوﺑﻨــﺪ را‬ ‫در ﻣﻘﺒــﺮة ﺧﺎﻧــﺪانام دﻓــﻦ ﺧــﻮاﻫﻢ ﻛــﺮد‪ .‬ﭘــﺪران ﻣــﻦ‬ ‫از ﻧـﺎدر ﺑــﻪ درﺷــﺘﻲ ﺳـﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨــﺪ؛ او را ﻗــﺪرتﻃﻠــﺐ‪،‬‬ ‫ﺷــﻘﻲ و ﺑــﻲﺧــﺮد ﺧﻮاﻧﺪﻧــﺪ‪ .‬ﺟﻨﮕــﺎوريﻫــﺎياش را در‬ ‫راه ﻏــﺎرت و ﺛــﺮوتاﻧــﺪوزي داﻧــﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺧﺎﻧــﺪان ﻣــﺎ‬ ‫‪...‬‬ ‫ﻧﻌــﺮة اﷲ وردﻳﺨــﺎن ﭼــﻮن ﺷﻤــﺸﻴﺮ رﺷــﺘﺔ ﻛــﻼم ﻓُــﺮاد را‬ ‫ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـــ در ﺧﺎﻧــﺪان ﺗــﻮ؟! ﻳــﺎ آﻧﭽــﻪ دﺷــﻤﻦ از ﺧﺎﻧــﺪانات‬ ‫ﺑــﺎﻗﻲ ﮔــﺬارد؟ ﺧﺎﻧــﺪاﻧﻲ ﺑــﺮاي ﺗــﻮ ﻧﻤﺎﻧــﺪه! ﺣــﺎل ﻛــﻪ‬

‫‪١٤٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ ﺑــﻪ درﻳــﻮزﮔﻲ ﺑــﻪ آﺳــﺘﺎن ﻧــﺎدر آﻣــﺪهاي‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﺧــﻮد اﺟــﺎزه ﻣــﻲدﻫــﻲ او را ﺷــﻘﻲ و ﺑــﻲﺧــﺮد ﺑﺨــﻮاﻧﻲ؟‬ ‫ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﻧــﺎدر ﺧــﺪﻣﺘﮕﺰاران ﻧﺎدرﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺮاي ﻧــﺎدر ﺟــﺎن‬ ‫ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ‪ ،‬ﺳــﺌﻮال و ﭘﺮﺳــﺸﻲ ﻫــﻢ در ﻣﻴــﺎن ﻧﻴــﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻧـــﺎدر ﺧﺪاوﻧـــﺪﮔﺎر رزﻣﮕـــﺎه ﻣﺎﺳـــﺖ‪ .‬و ﻫﻤـــﻪ ﭼـــﻮن‬ ‫ﻏﻼﻣــﺎن ﺣﻠﻘــﻪﺑــﻪﮔــﻮش در ﺧــﺪﻣﺖ اوياﻧــﺪ‪ .‬ﻫﻨــﻮز‬ ‫ﻧﮕﻔﺘﻲ در ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﻧﺎدر ﻫﻤﺮزم ﺑﻮدهاي؟‬ ‫در ﭼــــــﺸﻤﺎن اﷲورديﺧــــــﺎن ﻟــــــﺬﺗﻲ دﻳﻮﻧــــــﻪوار‬ ‫ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ ،‬و ﻃﻨــﻴﻦ ﻫﻮﻟﻨــﺎك ﻧﻌــﺮهاش ﺳــﺎﻳﻪاي از‬ ‫وﺣــﺸﺖ ﺑ ـﺮ رﺧــﺴﺎر ﻓُــﺮاد ﭘﺮاﻛﻨــﺪه‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﻫﻤﭽــﻮن‬ ‫ﻣــﺎر ﺑــﺮ ﭼﻨﺒــﺮة ﺧــﻮد ﺗﻜﻴــﻪ زده‪ ،‬و ﻫــﺮ ﺣﺮﻛــﺖ ﻣــﺮد‬ ‫ﺟﻮان را ﭼﻮن ﺟﻨﺒﺶ ﻃﻌﻤﻪاي ﻟﺬﻳﺬ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ـ در ﻫﻴﭻ ﻧﺒﺮدي ﺑﺎ ﻧﺎدر ﻫﻤﺮزم ﻧﺒﻮدهام!‬ ‫ﻗﻬﻘﻬﺔ ﺟﻨﮕـﺎوراﻧﻰ ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﮔـﺮد ﭘﻴﺮﻣـﺮد ﺟﻤـﻊ ﺷـﺪهاﻧـﺪ‬ ‫ﺳـــﺮاﭘﺮده را ﺑـــﻪ ﻟـــﺮزه در ﻣـــﻲآورد‪ .‬ﭼـــﺸﻤﺎنﺷـــﺎن‬ ‫ﻫﻤﮕــﻰ ﭼــﻮن ﭼــﺸﻤﺎن ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ ،‬و ﺑــﺮ‬ ‫ﻟــﺐﻫــﺎيﺷــﺎن زﻫﺮﺧﻨــﺪ ﺗﻤــﺴﺨﺮ ﻧﻘــﺶ ﺑــﺴﺘﻪ‪ .‬ﻫﻤﮕــﻲ‬

‫‪١٥٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﻮن ﮔﻠ ـﺔ ﺳــﮕﺎن وﺣــﺸﻰ ﺑ ـﻪ ﻓــﺮاد ﺧﻴ ـﺮه ﻣﺎﻧــﺪهاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻓــﻀﺎي ﺳــﺮاﭘﺮده ﭼــﻮن ﺑــﺎري ﮔــﺮان ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ ﻓــﺮاد‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺷــﺪه‪ ،‬و ﺗــﻨﻔﺲ را ﺑــﺮاياش ﻣــﺸﻜﻞ ﻛــﺮده‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣــﻪ ﺗﻨﻬــﺎ ﻛــﺴﻰ ﻛــﻪ ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺪ اﻳـﻦ ﻓــﻀﺎي‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻴﻦ را ﺑـــﺸﻜﻨﺪ ﺧـــﻮد اوﺳـــﺖ‪ .‬وﻟـــﻰ زﺑـــﺎن در‬ ‫ﻛـــﺎﻣﺶ ﺳـــﻨﮕﻴﻦ اﺳـــﺖ‪ .‬ﺳـــﻜﻮت ﺑـــﺮ ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷـ ـﺔ‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮده اﺑــﺪي ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ ﻛــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﺻــﺪاي رﺳــﺎي‬ ‫ﭘﻴﺮﻣـــــﺮد ﺳـــــﻜﻮت را ﭼـــــﻮن ﺟـــــﺎﻣﻲ ﺑﻠـــــﻮرﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﻣــﻦ! اﷲوردﻳﺨــﺎن‪ ،‬ﻳــﺎر و ﻳــﺎور ﻧــﺎدرم‪ .‬در ﻫﻤــﺔ‬ ‫ﺟﻨـﮓﻫــﺎ ﺑـﺎ او ﺑــﻮدهام‪ ،‬و در ﻫﻤـﺔ ﺟﻨـﮓﻫــﺎي آﻳﻨــﺪه‬ ‫ﻧﻴـــﺰ ﺑـــﺎ او ﺧـــﻮاﻫﻢ ﺑـــﻮد‪ .‬ﻗﻠـــﺐ آنﻫـــﺎﺋﻲ ﻛـــﻪ از‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪﮔﺎر ﻣﺎ‪ ،‬ﻧـﺎدر ﺑـﻪ ﺑـﺪي ﻳـﺎد ﻛﻨﻨـﺪ ﺑـﺎ اﻳـﻦ دﺷـﻨﻪ‬ ‫از ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﻢ درﻳﺪ‪.‬‬ ‫در دﺳــــﺖﻫــــﺎي اﷲوردﻳﺨــــﺎن دﺷــــﻨﻪاي ﻣﺮﺻــــﻊ‬ ‫ﻣ ـﻲدرﺧــﺸﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﺗﻴﻐــﺔ ﻛــﺞ‪ ،‬ﺑ‪‬ــﺮا و آﺧﺘــﺔ آن را‬ ‫در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﭼـــﺸﻢ ﺟﻨﮕـــﺎوران ﺟـــﻮان ﺑـــﻪ ﭼـــﺮﺧﺶ در‬ ‫ﻣــﻲآورد‪ .‬ﻧــﻮر ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﻫﻨــﻮز ﭘــﺎي ﺑــﺮ‬ ‫‪١٥١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻗﺎﻟﻴﭽــﻪﻫــﺎي ﺗﺮﻛﻤــﺎﻧﻰ ﺑﺎرﮔــﺎه اﷲورﻳﺨــﺎن ﻧﮕــﺬارده؛‬ ‫ﻫﻨــﻮز ﺗــﺎ ﻧﻮﻳ ـﺪ ﺷــﺎديآﻓــﺮﻳﻦ ﺳــﭙﻴﺪهدم ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺑــﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪه‪ ،‬وﻟــﻲ ﺑــﺮق ﺧﻨﺠــﺮ او در ﭘﺮﺗــﻮي ﺻــﺒﺢ ﻛــﺎذب‬ ‫ﻓُـــﺮاد و دﻳﮕـــﺮ ﺟﻨﮕـــﺎوران را در درﻳـــﺎﺋﻲ از ﺳـــﻜﻮت‬ ‫ﻣﻐــﺮوق ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﻓُــﺮاد از ﺑﺮﺧــﻮرد ﺑــﺎ ﭼــﺸﻢ‬ ‫ﭘﻴﺮﻣـــﺮد ﻣــﻲﮔﺮﻳــﺰد‪ .‬در دل از آﻧﭽـــﻪ ﮔﻔﺘـــﻪ ﺳـــﺨﺖ‬ ‫ﭘـــﺸﻴﻤﺎن اﺳـــﺖ‪ .‬ﻣـــﻲﺑﺎﻳـ ـﺪ زﺑـــﺎن ﺑﮕـــﺸﺎﻳﺪ؛ ﺳـــﺨﻨﻲ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳـــﺪ؛ وﻟـــﻰ ﺑـــﺎ ﭼـــﻪ زﺑـــﺎﻧﻰ ﺳـــﺨﻦ آﻏـــﺎز ﻛﻨـــﺪ‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨــﺎن ﺳــﻜﻮت ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺑــﺎ ﺳــﻤﺎﺟﺖ ﺑــﺮ اداﻣــﺔ‬ ‫اﻳـ ـﻦ ﻧﻤـــﺎﻳﺶ ﻫﻮﻟﻨـــﺎك اﺻـ ـﺮار ﻣـ ـﻲورزد‪ .‬واﻧﻤـــﻮد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛـﻪ ﻫﻨـﻮز ﻣﻨﺘﻈـﺮ ﺟـﻮاب از ﺟﺎﻧـﺐ ﻓُـﺮاد اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑـﻪ ﻋـﺎدت ﻣـﻲداﻧـﺪ ﭼـﻪ ﺟـﻮاﺑﻰ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺗــﺎ ﺑــﻪ ﺣــﺎل ﻫــﺮ ﺟــﻮان ﺳﺮﺳــﺨﺘﻲ در اﻳــﻦ ﺑﺎرﮔــﺎه در‬ ‫ﺑﺮاﺑــﺮش اﻳــﺴﺘﺎده‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧــﻮﻋﻰ از ﺗﻘــﺼﻴﺮ ﺧــﻮد ﭘــﻮزش‬ ‫ﻃﻠﺒﻴـ ـﺪه‪ .‬وﻟـــﻰ ﻓُـــﺮاد ﻓﻜـ ـﻮرﺗﺮ از دﻳﮕـــﺮان ﺑـــﻪ ﻧﻈـــﺮ‬ ‫ﻣ ـﻲآﻳ ـﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد در دل از ﺳــﻜﻮت او ﻣ ـﻲﻫﺮاﺳــﺪ و‬ ‫از اﻳــــﻦ ﻟﺤﻈــــﺎت ﺳــــﻨﮕﻴﻦ ﺧــــﺴﺘﻪ ﺷــــﺪه‪ .‬در دل‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬درﺷـﺖ ﮔـﻮي ﺑـﻰﻫﻤ‪‬ـﺖ‪ ،‬ﻳـﺎ ﭼـﻮن ﺳـﮕﻰ‬ ‫ﺑــﻰﻣﻘــﺪار ﭘــﻮزش ﻣـﻲﻃﻠﺒــﻰ ﻳـﺎ ﺧــﻮراك ﻛﺮﻛــﺴﺎنات‬

‫‪١٥٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻲﻛــﻨﻢ‪ «.‬ﻓــﺮاد ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺳــﺮ ﺑﻠﻨــﺪ ﻛــﺮده‪ ،‬ﭼــﺸﻤﺎن‬ ‫ﻓﻴــــﺮوزهاي رﻧــــﮓاش را در ﭼــــﺸﻤﺎن اﷲوردﻳﺨــــﺎن‬ ‫ﻣﻲدوزد‪:‬‬ ‫ـــ ارﺗــﺶ ﻧــﺎدر ارﺗــﺶ ﺑﺮدﮔــﺎن ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ارﺗــﺶ آزاد‬ ‫ﻣﺮدان اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺮﻣـــﺮد در دل ﻣـــﻲﻏـــﺮد‪» :‬ﭘـــﺲ ﺧـــﻮراك ﻻﺷـــﻪ‬ ‫ﺧــﻮاران ﺧــﻮاﻫﻰ ﺷــﺪ‪ «.‬و ﭘــﺲ از آﻧﻜــﻪ ﺑــﺎ ﺷــﻠﻴﻚ‬ ‫ﺧﻨــﺪهاش ﻓــﻀﺎي ﺳــﺮاﭘﺮده را ﻣــﻲﭘﻮﺷــﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﺻــﺪاي‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﻓُــﺮاد ﺟــﻮان و ﺟﻨﮕــﺎور اﺳــﺖ؛ اﻳ ـﻦ ﻣــﺮدان ﻣــﻮرد‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻧﺎدرﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﺨﻨﺎن اﷲوردﻳﺨــﺎن ﺑــﻪ ﻓــﻀﺎي ﺧﻔ ـﺔ ﺳــﺮاﭘﺮده ﻧــﻮري‬ ‫از زﻧـــﺪﮔﻰ ﻣــﻲﭘﺎﺷــﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳـــﭙﺎﻫﻴﺎن ﺟـــﻮان ﻧﻔـــﺴﻰ ﺑـــﻪ‬ ‫راﺣﺖ ﻣـﻲﻛـﺸﻨﺪ‪ ،‬وﻟـﻰ ﺑـﻪ دور از ﭼـﺸﻢ آﻧـﺎن‪ ،‬ﻧﮕـﺎه‬ ‫ﭘﻴﺮﻣﺮد‪ ،‬ﺑـﺮ ﺻـﻮرت ﻣـﺮد ﺳـﻴﺎه و ﻏـﻮلﭘﻴﻜـﺮي ﻛـﻪ در‬ ‫ﻛﻨــﺎر ﭘــﺮدة ورودي دﺳــﺖ ﺑــﻪ ﺳــﻴﻨﻪ اﻳــﺴﺘﺎده ﺧﻴــﺮه‬

‫‪١٥٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣ ـﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﺳ ـﻴﺎه ﻟﺒﺨﻨــﺪي زده‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧــﺸﺎﻧﺔ اﻃﺎﻋــﺖ‬ ‫اﻣﺮِ اﷲوردﻳﺨﺎن ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲدوزد‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ـــ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ در اﻓــﻖ‪ ،‬درﻳــﺎي ﺑــﺰرگ آﺳــﻤﺎن را ﺑــﺎ‬ ‫ﺗﻴﻐ ـﺔ ﭘــﻮﻻدﻳﻦاش ﻣ ـﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬ﭼــﺸﻢﻫــﺎ ﻓﻘــﻂ ﻳــﻚ‬ ‫رﻧﮓ ﺧﻮاﻫﺪ دﻳﺪ‪ :‬آﺑﻰ آﺳﻤﺎن و آﺑﻰ درﻳﺎ!‬ ‫ﻗﺎﻳﻖِ ﻛﻮﭼـﻚ ﭼـﻮن ﭘـﺮِ ﻛـﺎه در دﺳـﺖ اﻣـﻮاجِ ﻧﻴﻠﮕـﻮن‬ ‫ﻣ ـﻲرﻗــﺼﺪ‪ .‬ﺗــﻦﭘﻮﺷــﻰ از ﺧــﺰهﻫــﺎي ﺿــﺨﻴﻢ ﺑــﺎ رﻧــﮓ‬ ‫ﺗﻨــ ـﺪ ﺳــــﺒﺰﻳﻨﻪاش اﻟﻮارﻫــــﺎي ﻛﻬــــﻦ و ﻣﺮﻃــــﻮﺑﻲ را‬ ‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﻟـﻪﻫـﺎﺋﻲ ﺣـﺰناﻧﮕﻴـﺰ ﺑـﻪ اﻣـﻮاﺟﻲ ﭘﺎﺳـﺦ‬ ‫ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜﺮﺷــﺎن ﻣــﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬اﻳــﻦ ﻧــﺪا ﺗﻨﻬــﺎ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮهاي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻳـﺎد ﺧـﺎك را در ذﻫـﻦ زﻧـﺪه ﻧﮕـﺎه‬ ‫ﻣـﻲدارد‪ .‬در اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ دﻳﮕــﺮ ﻫــﻴﭻ ﻧﻴــﺴﺖ؛ رﻧــﮓ‬ ‫آﺑﻰ ﺗﻨﻬﺎ رﻧﮓ اﺳﺖ و ﻧﻌﺮة اﻣﻮاج ﺗﻨﻬﺎ ﺻﺪا‪.‬‬

‫‪١٥٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ ﺳــﻘﻮط ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬آﻧﺰﻣــﺎن ﻛــﻪ‬ ‫دﺳـــﺖﻫـــﺎ در ﺟـــﺴﺘﺠﻮي ﺗﻜﻴــﻪﮔـــﺎه ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﺳـــﻮﺋﻲ‬ ‫ﻣــﻲدود‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﻛــﻪ دﻳﮕــﺮ زﻣﻴﻨــﻰ ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﭘــﺎي‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ اﻟﻮارﻫـﺎي ﻣﺮﻃـﻮب و ﺧـﺰهﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻓﻜـﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬ﭼﻘـﺪر آنﻫـﺎ را دوﺳـﺖ ﻣـﻲدارﻳـﻢ؛ ﺣﺘـﻰ‬ ‫ﺑــﻴﺶ از ﺟــﺎن ﺧــﻮد‪ .‬آري‪ ،‬ﻗــﺎﻳﻘﺮانِ درﻳــﺎي ﺑــﺰرگ‬ ‫ﺑﻪ درﻳﺎ ﻧﻤـﻰاﻧﺪﻳـﺸﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻗـﺎﻳﻖ ﻓﻜـﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬درﻳـﺎ از‬ ‫آن او ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﻗـــﺎﻳﻖ ﺗﻨﻬـــﺎ ﻣ‪‬ﻠـــﻚ او در اﻳـــﻦ ﻣﻴـــﺪان‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ اﻟﻮارﻫــﺎي ﻛﻬﻨــﻪ ﺑــﻪ او ﭘــﺸﺖ‬ ‫ﻛﻨﻨ ـﺪ راﺑﻄ ـﺔ او ﺑــﺎ درﻳ ـﺎ ﻧﻴ ـﺰ ﻗﻄــﻊ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ ،‬درﻳ ـﺎ‬ ‫دﻳﮕــﺮ درﻳــﺎﻧﻮرد را ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﺷــﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬او را از ﺧــﻮد‬ ‫ﻣﻲراﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﮔﺎهِ ﺳﻘﻮط‪.‬‬ ‫ﺷــﻌﺎعﻫــﺎي زرﻳــﻦ آﻓﺘــﺎب ﺑــﺮ ﺳـﻴﻨﺔ ﺻ ـﻴﻘﻞﺧــﻮردة آب‬ ‫ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪ ،‬ﮔﻬﮕــﺎه از ﻣﻴــﺎنِ اﻣــﻮاج ﻣــﺘﻼﻃﻢ ﺳــﺮ ﺑــﺮ‬ ‫ﻣ ـﻲﻛــﺸﺪ و ﻫﻤﭽــﻮن ﭘﻴﻜــﺎﻧﻰ در ﭼــﺸﻤﺎن ﻣــﺮد ﺟــﻮاﻧﻲ‬ ‫ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ ﻛــﻪ ﻧــﻮر ﺗﻨــﺪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ‪ ،‬ﭼــﺸﻤﺎناش را‬ ‫وراي ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎ ﻫــﺮ دم ﻛــﺸﻴﺪهﺗــﺮ ﻛــﺮده‪ .‬روزﻫﺎﺳــﺖ‬ ‫ﻛــﻪ ﻣــﺮد ﺟــﻮان‪ ،‬ﻧﺸــﺴﺘﻪ ﺑــﺮ ﻗــﺎﻳﻖ ﻛﻮﭼــﻚ ﺳــﻴﻨﺔ‬ ‫درﻳﺎي ﺑﺰرگ را ﻣﻲﺷﻜﺎﻓﺪ‪.‬‬ ‫‪١٥٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫـــﺰارهﻫـــﺎ ﭘـــﻴﺶ‪ ،‬در ﺳـــﭙﻴﺪه دﻣـــﻲ ﺳـــﺮد و ﻧﻤﻨـــﺎك‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎﺋﻰ ﻟــﺮزان از داﻣﻨ ـﺔ ﭘﺮﺑــﺮف اﻟﺒﺮزﻛــﻮه ﺳــﻨﮕﻰ‬ ‫ﺳــﻴﺎه و ﺑ‪‬ــﺮّا ﺑﺮﮔﺮﻓـــﺖ‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨـــﺪان و ﺻـــﻨﻌﺘﮕﺮان ﻫـــﺮ‬ ‫ﻛــﺪام ﺑــﺮ اﻳ ـﻦ ﺗﻜــﻪ ﺳــﻨﮓ ﺑ ـﻲﻣﻘــﺪار ﺗﺎﺧﺘﻨــﺪ‪ .‬آن را‬ ‫ﺑﻮﺋﻴﺪﻧــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺑﻬــﺎرانِ داﻣﻨــﺔ اﻟﺒــﺮز را ﺑﻬﺘــﺮ درﻳﺎﺑﻨــﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﮕﺸﺘﺎن ﻟﺮزانﺷـﺎن را ﺑـﺎ ﻟﺒـﻪﻫـﺎي ﺗﻴـﺰ آن آﺷـﻨﺎ ﻛﺮدﻧـﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﻗﻬﺮ ﺳـﻨﮓ‪ ،‬ﻃﻮﻓـﺎنِ ﻳـﻮرش ﻋﻨـﺼﺮ ﺳـﺨﺖ ﺑـﺮ ﭘﻴﻜـﺮ‬ ‫ﺑــﻰدﻓــﺎع و ﮔــﺮم اﻧــﺴﺎن را ﺑﻬﺘــﺮ ﻟﻤــﺲ ﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﺮ او‬ ‫ﭼــﻮن ﻛﻮدﻛــﺎن ﺗﺎﺧﺘﻨــﺪ ﺗــﺎ ﻗﻬــﺮ او را در درون ﺧــﻮد‬ ‫ﻓﺮاﮔﻴﺮﻧـــﺪ‪ ،‬و ﭼـــﻮن اﻧﮕـــﺸﺘﻰ از اﻧﮕـــﺸﺘﺎن ﺧـــﻮد‪،‬‬ ‫ﭼــﻮن ﻧــﻮري از ﻧــﻮر ﭼــﺸﻤﺎن ﺧــﻮد‪ ،‬ﻗﻬــﺮ او را ﻧﻴــﺰ از‬ ‫آن ﺧــــﻮد داﺷــــﺘﻪ ﺑﺎﺷــــﻨﺪ‪ .‬از او ﺳــــﺎﺧﺘﻨﺪ آﻧﭽــــﻪ‬ ‫ﺳـــﺎﺧﺘﻦاش را دوﺑـــﺎره از او ﺧﻮاﺳـــﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨـــﺎن اﺑـــﺰار‬ ‫در دﺳـــﺖ‪ ،‬ﻫﻤـــﺎن ﺻـــﻨﻌﺘﮕﺮاناﻧـــﺪ ﻛـــﻪ در ﻏﺎرﻫـــﺎي‬ ‫اﻟﺒﺮزﻛــــﻮه ﻣــــﺸﻌﻞ اﻓﺮوﺧﺘﻨــــﺪ و دوﻳﺪﻧــــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳــ ـﺎد‬ ‫ﻛﺮدﻧـــﺪ‪» :‬اﻧـــﺴﺎن! ﺑـــﻪ اﻧـ ـﺴﺎﻧﻴﺖ ﻣـــﺎ! دﻳـ ـﻮان! ﺑـــﻪ‬ ‫ﺣﻴــﻮاﻧﻲات ﻣــﺎ! آﺳــﻤﺎن! ﺑــﻪ اﺑــﺪﻳﺖ ﺗــﻮ! ﺗــﺎ ﺣــﺎل‬ ‫ﭼﻨــﻴﻦ ﻧــﺴﺎﺧﺘﻪ ﺑــﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺣــﺎل در دﺳــﺘﺎن ﺧــﻮد از‬ ‫دﺳـــﺖ ﺑﻬﺘـــﺮ ﻧﺪﻳــﺪه ﺑـــﻮدﻳﻢ‪ .‬اﻳــﻦ ﺳـــﺎﺧﺘﺔ ﻣﺎﺳـــﺖ‪،‬‬ ‫‪١٥٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﺳــﺖ ﻣﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺟ ـﺎي دﺳــﺖﻣــﺎن ﻣ ـﻲﮔﻴ ـﺮد‪ .‬اﻳ ـﻦ‬ ‫اﻧﺴﺎنِ ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺠﺎي آﺳﻤﺎن ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪«.‬‬ ‫در آن ﺳــﭙﻴﺪه دم ﺳــﺮد و ﻧﻤﻨــﺎك ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﮔﻴــﺴﻮان‬ ‫ﻣــﻮاج و ﺷــﺒﻖﮔــﻮن ﻣــﺮدي ﺟــﻮان را ﺑــﻪ ﺳــﻨﮓ ﺗﻴــﺰ‬ ‫ﺗﺮاﺷــــﻴﺪﻧﺪ‪ .‬رداﺋــــﻰ از اﻟﻴــــﺎف ﺧــــﺸﻚِ دﺷــــﺖِ‬ ‫ﺗﺮﻛﻤﺎﻧـ ـﺎن ﺑـــﺮ او ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛـــﻮزهاي آب و ﭼﻨـــﺪ‬ ‫ﻣــﺎﻫﻰ ﻧﻤــﻚﺳــﻮد ﺑــﺮ ﻛــﻒ ﻗــﺎﻳﻘﻰ ﻛﻬــﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻨــﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﮕــﺎه ﺻــﺪاﺋﻰ ﻛــﻪ ﺗــﺎ آن روز در ﭘــﺲ ﺳــﻨﮓِ ﺳــﻴﺎهِ‬ ‫اﻟﺒــﺮز ﭘﻨﻬــﺎن ﺷــﺪه ﺑــﻮد‪ ،‬در ﮔــﻮش ﻣــﺮد ﺟــﻮان زﻣﺰﻣــﻪ‬ ‫ﻛﺮد‪:‬‬ ‫ـــ ﻃﻐــﺮل! ﮔــﺎهِ رﻓــﺘﻦ اﺳــﺖ‪ .‬از ﺻــﺤﺮاي ﺑــﺰرگِ‬ ‫ﭘﺎرﺗﻴ ـﺎن ﺗــﺎ ﻗُﻠ ـﺔ رﻓﻴ ـﻊ آرارات ﻓﻘــﻂ ﻳ ـﻚ درﻳ ـﺎ ﻓﺎﺻــﻠﻪ‬ ‫اﺳـــﺖ‪ .‬درﻳـــﺎ را ﺑـــﻪ ﺧـــﺎﻃﺮ ﺑـــﺴﭙﺎر‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻗـــﺎﻳﻖ را‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻣــﻮش ﻣﻜــﻦ ﻛــﻪ ﻗــﺎﻳﻖ ﺑــﺮ آب روان اﺳــﺖ‪ ،‬و درﻳـﺎ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮ ﺧﺎك ﺗﻜﻴﻪ دارد‪.‬‬ ‫در ﻫﻔﺘﻤــﻴﻦ روز ﺳــﻔﺮ‪ ،‬آﻓﺘــﺎب ﭼــﻮن ﭘﺘﻜــﻰ از آﺗــﺶ‬ ‫ﺑــﺮ ﺳــﺮ ﺗﺮاﺷــﻴﺪة ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﻣ ـﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﻣــﺮد‬

‫‪١٥٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺟـــﺰ رﻧـــﮓِ آﺑـــﻰ ﻧﻤـــﻲﺷﻨﺎﺳـــﺪ‪ ،‬رﻃﻮﺑـــﺖ درﻳـــﺎ‬ ‫اﺳــــﺘﺨﻮانﻫــــﺎياش را ﺑــــﻪ ﻓﺮﻳــــﺎد آورده‪ ،‬ﮔــــﻮﺋﻲ‬ ‫ﮔﺮوﻫــﻲ آدﻣﺨــﻮار آنﻫــﺎ را ﻳــﻚ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﻣ ـﻲﺟﻮﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺒــﺎناش در ﺣــﺴﺮت ﻗﻄــﺮهاي آب ﺷــﻴﺮﻳﻦ در ﭘﻬﻨــﺎي‬ ‫ﺻــﻮرت از ﻫــﻢ ﻓﺮوﻣ ـﻲﭘﺎﺷــﺪ‪ ،‬در ﻫــﻢ ﻣ ـﻲﺟﻮﺷــﺪ‪ ،‬و‬ ‫رﮔــﻪﻫــﺎي ﺧــﻮنﮔﺮﻓﺘ ـﺔ ﻣﺮﮔــﻰ آرام را ﺑــﺎ ﻗﻄ ـﺮهﻫــﺎﺋﻰ‬ ‫ﺑــﻪ ﺳــﺮﺧﻰ ﺷــﺮاب ﺑــﺮ ﺻــﻮرتاش ﻣــﻲﻧــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣــﺮد‬ ‫ﮔــﺎه ﻛــﻮر ﻣــﻲﺷــﻮد؛ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ را ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ و در‬ ‫داﻣــﺎنﺷــﺎن ﭼــﻮن ﻛــﻮدﻛﻰ ﺗــﺎزه ﭘــﺎي ﻣـﻲﮔﺮﻳـﺪ‪ .‬ﮔــﺎه‬ ‫ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬و وﺣــﺸﺖ از آﻧﭽــﻪ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ ﺑــﺮ او ﭼــﻮن‬ ‫ﻟـﺸﻜﺮي وﺣــﺸﻰ ﻣـﻲﺗــﺎزد‪ .‬و آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﺗــﺼﺎوﻳﺮ در‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺟــﺎن ﻣ ـﻲﮔﻴ ـﺮد‪ ،‬در دﻟــﺶ وﺣــﺸﺖ ﻣــﺮگ‬ ‫ﻣــﻲﺟﻮﺷــﺪ‪ ،‬و ﻧــﺪاﺋﻲ ﭼــﻮن آواي ﭘــﺮواز ﺣــﺸﺮهاي‬ ‫ﻣﺮﻣــﻮز ﺑــﻪ ﮔــﻮشاش ﻣ ـﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪» :‬ﻃﻐــﺮل‪ ،‬ﺗــﺎ دوزخ‬ ‫راﻫﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪه!«‬ ‫اﮔـــﺮ آﻓﺘـــﺎب ﻫﻤﭽﻨـــﺎن از ﺷـــﺮق ﺑﺮﻣــﻲآﻳــﺪ و در دل‬ ‫ﻏــﺮب ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬آرارات ﻫﻨــﻮز از ﻃﻐــﺮل ﺑــﺴﻴﺎر دور‬ ‫اﺳـــﺖ‪ .‬ﻣـــﺮد ﺟـــﻮان از دﺷـــﺖ ﭘﺎرﺗﻴـ ـﺎن دﻳﮕـــﺮ ﺟـــﺰ‬ ‫ﺧـــﺎﻃﺮهاي ﮔﻨـــﮓ در ذﻫـــﻦ ﻧــﺪارد‪ .‬ﮔـــﻮﺋﻲ ﻫـــﺰاران‬ ‫‪١٥٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘـﻴﺶ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ دﺷـﺖ ﺑـﺰرگ ﮔـﺎم‬ ‫ﺑﺮﻣــﻲداﺷــﺖ‪ .‬ﺻــﺪاي آﺷــﻨﺎﺋﻲ دﻳﮕــﺮ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬــﺎ‬ ‫ﺻــﺪا‪ ،‬ﺻــﺪاي ﺗﻨﻬــﺎﺋﻰ اﺳــﺖ‪ .‬آﻓﺘــﺎب ﺑــﻪ ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي او‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﭘﺎروﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﻗﻔــﻞ ﺷــﺪه‪ ،‬ﻣ ـﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺑــﺎ‬ ‫ﭘﻴﻜـــﺎنﻫـــﺎي آﺗـــﺸﻴﻦاش ﺑـــﺮ ﭘﻮﺳــﺖِ ﭼـــﺎك ﭼـــﺎك‬ ‫دﺳــﺘﺎناش ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬رﻃﻮﺑــﺖ درﻳــﺎي ﺑــﺰرگ را ﺑــﺎ‬ ‫آﺗـﺶِ ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎياش از ﻣﻴـﺎن اﻧﮕــﺸﺘﺎن ﻣــﺮد ﻣـﻲﺑﻠﻌــﺪ؛‬ ‫ﭘﻮﺳـــﺖاش را ﺧـــﺸﻚ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬ﮔـــﺮم و ﮔـــﺮمﺗـــﺮ‬ ‫ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﻗــﺎﻳﻖِ ﻛﻬــﻦ از ﻓــﺮاز اﻣــﻮاج‬ ‫رﻓﻴــﻊ در داﻣــﺎنِ ﺳــﻘﻮﻃﻰ ﺑــﻰﻣﺤﺎﺑــﺎ رﻫــﺎ ﻣــﻲﺷــﻮد‬ ‫آﻓﺘﺎب ﻓﺮﻳـﺎد ﻣـﻲزﻧـﺪ‪» :‬ﻃﻐـﺮل! ﺟﻬـﺎن در دﺳـﺖﻫـﺎي‬ ‫ﺗﻮﺳــﺖ‪ .‬ﺟﻬــﺎن اﺑــﺰار ﺗﻮﺳــﺖ‪ .‬ﺻــﺒﺤﺪم روي ﺑــﻪ ﻣــﻦ‬ ‫دار و ﭘــﺎرو زن‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ در ﭘــﺲِ ﭘــﺮدة ﻧﻴﻠﮕــﻮن‬ ‫درﻳــﺎ در ﻛﻔــﻦِ ﺳــﺮﺧﺮﻧﮓِ ﻣــﺮگ در ﻫــﻢ ﻣــﻲﭘــﻴﭽﻢ‪،‬‬ ‫روي از ﻣــﻦ ﺑﮕــﺮدان‪ .‬ﻣــﺮا در ﻣــﺮگ ﻫﻤــﺮاه ﻣﺒــﺎش‪.‬‬ ‫ﺑﮕــﺬار ﺗﻨﻬــﺎ ﺑﻤﻴ ـﺮم‪ .‬ﺑــﻪ ارﻣﻨــﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑــﻪ ﺑﻴــﺰاﻧﺲ‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺷــﻮاﻟﻴﻪﻫــﺎي ﺗُﻮﺗــﻮن‪ ،‬ﺑــﻪ ﺧﻄــﻪاي ﺑﻴﺎﻧــﺪﻳﺶ‬ ‫ﻛﻪ روزي از آن ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬

‫‪١٥٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻣـــﺮوز‪ ،‬آﻓﺘـــﺎب درﺧﺸـــﺸﻰ دﻳﮕـــﺮ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ‪ .‬آﻧﭽﻨـــﺎن‬ ‫ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ ﻛــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣــﺮد ﺟــﻮان از ﺟﻬــﺎن اﻃــﺮاف‬ ‫ﻓﻘــﻂ ﭘﺮﺗــﻮ زرﻳــﻦ او را ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‪ .‬رﻧﮕــﻰ ﺑــﻪ زﻳﺒــﺎﺋﻰ‬ ‫درﺧــﺸﺶ ﻃــﻼ در ﻋﻤــﻖ دﻳــﺪﮔﺎن ﻃﻐــﺮل ﺑــﻪ رﻗــﺺ‬ ‫درآﻣـــﺪه‪ .‬اﻣـــﺮوز ﻣـــﻮجِ درﻳــﺎي ﺑـــﺰرگ در ﻧﻮﺳـــﺎنِ‬ ‫ﺧـــﻮد ﭘﻴﻮﺳـــﺘﻪ از ﺣـــﺼﺎر ﻗـــﺎﻳﻖ ﻣـــﻲﮔـــﺬرد‪ ،‬ﻃﻐـــﺮل‬ ‫ﭘﺎروﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦ را دﻳﮕــﺮ ﺣــﺲ ﻧﻤـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ ﺧــﻮد‬ ‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳـﺪ‪» :‬ﻣﻴـﺎن ﻣـﻦ و دﻧﻴـﺎي ﺧـﺸﻚ و ﺧـﺎك ﻓﻘـﻂ‬ ‫ﻳﻚ درﻳﺎ ﻓﺎﺻـﻠﻪ اﺳـﺖ‪ «.‬ﻣـﻮج درﻳـﺎ ﺑـﻪ ﻧﺮﻣـﻰ ﺣﺮﻳـﺮ‪،‬‬ ‫ﺑــﺮ اﻧــﺪاماش ﻣــﻲﻟﻐــﺰد‪ ،‬او را ﻧــﻮازش ﻣــﻲﻛﻨــﺪ و در‬ ‫آﻏﻮش ﻣﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ او ﻳﻜـﻰ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬و آﻧﮕـﺎه ﻟـﺐ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﺮ ﻣـﻦ ﺷـﻮرش ﻣﻜـﻦ‪ ،‬ﻓﻘـﻂ از ژرﻓـﺎي ﻣـﻦ ﺑـﻪ ﻋﻤـﻖ‬ ‫آﺳـــﻤﺎن ﺧـــﻮاﻫﻰ رﺳـــﻴﺪ‪ .‬ﻓﻘـــﻂ در روﺷـــﻨﺎﺋﻲ ﻣـــﻦ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺎﻧﻰ آﻓﺘﺎب ﮔﺎم ﺑﺮدارى‪.‬‬ ‫ﺟـــــﺎدهاي زرﻳـــــﻦ از ﻋﻤـــــﻖ درﻳــــﺎي ﺑـــــﺰرگ راه‬ ‫ﻣﻲﮔـﺸﺎﻳﺪ و ﻫﻤﭽـﻮن رﻳـﺴﻤﺎﻧﻰ ﺑـﻲاﻧﺘﻬـﺎ ﺗـﺎ ﺑـﻪ آﺳـﻤﺎن‬ ‫ﺧــﻮد را ﺑﺮﻣــﻲﻛ ـﺸﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﺣﺮﻳــﺮ اﻣــﻮاج رﻫــﺎ‬ ‫‪١٦٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛــﺮده‪ ،‬دﺳــﺖ در رﻳـﺴﻤﺎن زرﻳــﻦ ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪ ،‬و ﭘــﺎي‬ ‫ﺑــﺮ ﻣــﻮج درﻳــﺎ ﻣ ـﻲﮔــﺬارد‪ .‬ﻣــﻮج ﺑــﺎ ﻧﺎﻟــﻪاي ﻇﺮﻳ ـﻒ‪،‬‬ ‫ﭘﺮﻧﺪهوار و ﺗﻴﺰﭘـﺮ از زﻳـﺮ ﮔـﺎمﻫـﺎﻳﺶ ﻣـﻲﮔﺮﻳـﺰد‪ .‬وﻟـﻲ‬ ‫دﻳﮕــﺮ ﮔــﺎه ﮔﺮﻳــﺰ ﻧﻴــﺴﺖ؛ ﻣــﻮج درﻳــﺎ ﭼــﻮن اﺳــﺒﻰ‬ ‫ﺷــﺎﻫﻮار‪ ،‬رامِ ارادة ﻃﻐــﺮل ﺷــﺪه‪ ،‬ﻫــﺮ ﭼــﻪ ﺳــﺮﻳﻊﺗــﺮ‬ ‫ﺑﮕﺮﻳ ـﺰد ﻃﻐــﺮل را ﻧﻴــﺰ ﺳــﺮﻳﻊﺗــﺮ ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﺮد‪.‬‬ ‫ﻣــﻮج ﻓﺮﻳ ـﺎد ﻣ ـﻲزﻧــﺪ‪» :‬از ﺳــﺮاي ﺧــﻮد ﺗــﻮ را ﺧــﻮاﻫﻢ‬ ‫راﻧــﺪ‪ ،‬اي ﺧــﺎﻛﻰ!« ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ‪ ،‬ﻛــﻒ ﺑــﻪ‬ ‫دﻫــﺎن آورده ﻧﻌــﺮه ﻣــﻲزﻧــﺪ‪» :‬درﻳــﺎ! اﻳــﻦ ﺧــﺎﻛﻰ را‬ ‫در ﻛــﺎم ﺧــﻮد ﻓــﺮو ﺑــﺮ ﺗــﺎ ﻋــﺼﻴﺎن اﻣــﻮاج ﺗـﻮ را ﻟﮕــﺎﻣﻰ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷــﺪ‪ «.‬وﻟــﻰ درﻳــﺎ ﻧﻴــﺰ در ﺳــﻜﻮﺗﻰ ﻏــﻢاﻧﮕﻴــﺰ در‬ ‫ﻋﻤــﻖ ﺗﺎرﻳــﻚ ﻫــﺰاره‪ ،‬ﺳــﺎﻛﺖ و آرام در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻣــﺮد‬ ‫ﺟﻮان ﺳﺮ ﻓﺮود آورده‪.‬‬ ‫اﻣﺮوز رﻧـﮓﻫـﺎ ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﭘﻴـﺎمآوران ﺷـﺎدياﻧـﺪ‪ ،‬و ﺑـﺎ‬ ‫آﻫﻨـــﮓِ زﻧـــﺪﮔﻰ ﺑـــﻪ دﻳـــﺪﮔﺎن ﻣـــﺮد ﺟـــﻮان ﺑـــﺎز‬ ‫ﻣــﻲﮔﺮدﻧــﺪ‪ .‬ﻃﻐــﺮل ﭼــﻮن ﭘﻴﻜــﺎﻧﻰ از ﻧــﻮر ﺑــﺮ ﻣــﻮج‬ ‫ﺑــﺰرگ ﻣــﻲﻟﻐــﺰد‪ ،‬ﺷــﺘﺎب ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ ،‬از ﻣــﻮﺟﻲ ﺑــﻪ‬ ‫ﻣــﻮﺟﻲ ﻋﻈــﻴﻢﺗــﺮ ﻣــﻲﺟﻬــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﺑــﺮ ﻣــﻮﺟﻰ‬ ‫دﻳﮕــﺮ ﺳــﻮار ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺳــﻔﺮِ او ﺑــﺮ اﻣــﻮاج درﻳــﺎي‬ ‫‪١٦١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺰرگ را ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ ﭘﺎﻳ ـﺎﻧﻰ ﻧﻴ ـﺴﺖ‪ .‬دﻳﮕــﺮ ﻣــﻮج ﻧﻴــﺰ‬ ‫او را رﻫــــﺎ ﻛــــﺮده‪ ،‬ﻃﻐــــﺮل اﻳﻨــــﻚ در دلِ آﻓﺘــــﺎب‬ ‫ﻧﺸـــﺴﺘﻪ‪ ،‬و ﭼـــﻮن ﭘﻴﻜـــﺎﻧﻰ از آن اوﺳـــﺖ‪ .‬در ﻗﻠـــﺐ‬ ‫آﺳــــﻤﺎن ﭘﺮﻧــــﺪهاي اﺳــــﺖ ﺗﻴﺰﭘــــﺮ در دﺳــــﺖﻫــــﺎي‬ ‫ﺑــﺎزﻳﮕﻮش ﻧــﺴﻴﻢ‪ .‬ﺷــﻬﺎﺑﻰ اﺳــﺖ در ﻋﻤــﻖ آﺳــﻤﺎن‪،‬‬ ‫ﻛـــﻪ ﭘـ ـﻴﺶ ﻣـ ـﻲﺗـــﺎزد ﺗـــﺎ از آﻧـــﺴﻮي درﻳـ ـﺎ‪ ،‬در اوجِ‬ ‫ﻛﻮﻫـــﺴﺘﺎﻧﻰ ﻏﻨـــﻮده در ﻗﻌـــﺮ ﺳـــﻜﻮت‪ ،‬ﭘﺮﻧـــﺪﮔﺎن‬ ‫زﻣﺰﻣــﺔ ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻮﻋـــﻮد را ﺑــﻪ ﮔـــﻮشاش ﺑﺨﻮاﻧﻨـــﺪ‪.‬‬ ‫ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﻧﻴﺎزﻣﻨــﺪ رﻧــﮓﻫﺎﺳــﺖ‪ ،‬ﻣــﻲﺧﻮاﻫــﺪ ﺗــﺎ‬ ‫رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎز ﻫـﻢ ﻋﻤﻴـﻖﺗـﺮ ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣـﻲﺧﻮاﻫـﺪ ﺗـﺎ ﺟﻬـﺎن‬ ‫ﭼــــﻮن ﺑــــﻮمِ ﻫﻨﺮﻣﻨــــﺪي ﭼﻴــ ـﺮه دﺳــــﺖ در ﻣﻘﺎﺑــــﻞ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺗﺮﺳــﻴﻢ ﺷــﻮد‪ .‬ﻧﻴ ـﺎز ﺑــﻪ دﻳ ـﺪن دارد‪ ،‬ﻋــﺸﻖ‬ ‫ﺑـــﻪ رﻧـ ـﮓِ زﻧـــﺪﮔﻰ ﭘـــﺮوازش را ﺳـــﺮﻳﻊ و ﺳـــﺮﻳﻊﺗـــﺮ‬ ‫ﻣـــﻲﻛﻨــــﺪ‪ .‬ﺟــــﺴﻢ ﺳــــﻨﮕﻴﻨﺶ از اﻣــــﻮاج ﻧﻴﻠﮕــــﻮن‬ ‫ﺷــﻬﺎبوار ﻣــﻲﺟﻬــﺪ‪ ،‬و ﻋﻘــﺎبوار از درﻳــﺎي ﺑــﺰرگ‬ ‫ﺟﺪا ﺷﺪه‪ ،‬در دل آﺑﻰرﻧﮓ آﺳﻤﺎن ﭘﺮ ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫در اﻓـــﻖ دور ﻗﻠـــﻪاي ﺳـــﭙﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻐـــﺮور ﭼـــﻮن ﺳـــﺮداري‬ ‫ﭘﻴﺮوزﻣﻨــﺪ ﺳــﺮ ﺑــﺮ آﺳــﻤﺎن ﺑﻴــﺰاﻧﺲ ﻣ ـﻲﺳــﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫــﺰاران‬ ‫ﺳــﺎل اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻗﻠــﺔ ﻣﻐــﺮور از ﻣﻴـﺎن ﺟﻨﮕــﻞ ﮔــﻮنﻫــﺎي‬ ‫‪١٦٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛﻮﺗـﻪﻗﺎﻣــﺖ‪ ،‬اﻳﻨﭽﻨـﻴﻦ ﺳــﺮ از زﻣـﻴﻦ ﺑﺮاﻓﺮاﺷــﺘﻪ‪ .‬ﻓﺮﻳ ـﺎد‬ ‫ﻛــﻮدﻛﻰ ﺗــﺎزه ﭘــﺎي اﺳــﺖ‪ ،‬ﻛــﻪ ﺑــﻲﻣﺤﺎﺑــﺎ از زﻧــﺪان‬ ‫زﻣ ـﻴﻦ روي ﺑــﻪ ﺳــﻮي آﺳــﻤﺎن آورده‪ .‬دﻫــﺎن ﮔــﺸﻮده‬ ‫ﺗـــﺎ ﻏﺮﻳـ ـﻮ ﺧـــﻮد را در ﮔـــﻮش ﺟﻬﺎﻧﻴـــﺎن ﺑـــﻪ ﻫـــﺰاران‬ ‫آﻫﻨـــﮓِ دلاﻧﮕﻴـــﺰ ﺗــــﺮﻧﻢ ﻛﻨــــﺪ‪ .‬آرزوي ﺳــــﺮودن‬ ‫ﻧﻐﻤــﻪاي زﻳﺒــﺎ در دل ﻗﻠــﺔ ﻣﻐــﺮور ﻻﻧــﻪ ﻛــﺮده‪ ،‬وﻟــﻰ‬ ‫ﺳـــﺮﻣﺎي ﺳـــﺨﺖ دﻫـــﺎناش را ﻓﺮوﺑـــﺴﺘﻪ‪ .‬آﻫﻨـــﮓ‬ ‫ﺟﺎوداﻧـــﻪاش ﻓﺮﻳـــﺎدِ ﺷﻜـــﺴﺘﻪ در ﮔﻠـــﻮي ﻧـــﻮزادي را‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ در ﻛــﻮدﻛﻰ ﭘﻴــﺮ ﺷــﺪه‪ ،‬ﺗﺮﺷــﺮوي ﺷــﺪه و‬ ‫ﺧَـﻢ ﺑــﻪ اﺑــﺮواﻧﺶ ﺑﺠـﺎي ﻣﺎﻧــﺪه ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﻛــﻮه ﺑــﺰرگ ﺑــﺎ‬ ‫ﺧــﺸﻢ ﺧــﻮد درهﻫــﺎ ﺳــﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﻓﺮﻳــﺎدش ﻏﺎرﻫــﺎ ﺑــﺮ‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ ﺧــﻮد ﺗﺮاﺷ ـﻴﺪه‪ ،‬و در ﺳــﻜﻮت ﺗﻨﻬــﺎﺋﻰِ ﺟــﺎودانِ‬ ‫اﺷــﻚﻫــﺎياش ﭼــﻪ رودﻫــﺎ و ﺳــﻴﻼبﻫــﺎ ﻛــﻪ ﺑــﻪ راه‬ ‫ﻧﻴﻨﺪاﺧﺘــﻪ‪ .‬ﻗﻠ ـﺔ ﺳــﭙﻴﺪ در ﺗﻨﻬــﺎﺋﻰ ﭼــﻮن ﻛــﻮدﻛﻰ ﺑﻴﻤــﺎر‬ ‫ﻣــﻲﻧﺎﻟــﺪ‪ ،‬و در ﺧــﻮاﺑﻰ اﺑــﺪي آرام آرام ﻣــﻲﮔﺮﻳــﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﻣﺮوز درﻳﺎ ﺑﺎ ﻗﻠﺔ ﺳﭙﻴﺪ ﺳﺨﻦ آﻏﺎز ﻛﺮده‪:‬‬ ‫ـ ﻫـﺰاره ﻫـﺎ ﭘـﻴﺶ‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕـﺎم ﻛـﻪ در ﻛﻨـﺎر ﻣـﻦ آرﻣﻴـﺪه‬ ‫ﺑــﻮدي‪ .‬اﻣــﻮاج ﺳــﻬﻤﮕﻴﻦام ﺗــﻮ را ﭼــﻮن ﻛــﻮدﻛﻰ ﺗــﺎزه‬ ‫ﭘـــﺎي از ﺟـــﺎي ﺑﺮاﻧـــﺪاﺧﺖ و در دور دﺳـــﺖﻫـــﺎ در‬ ‫‪١٦٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺗﻨﻬـــﺎﺋﻰ ﻧـــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬از ﺧـــﺸﻢ ﻣـــﻦ ﮔﺮﻳﺨﺘـــﻰ‪ ،‬در دور‬ ‫دﺳــــﺖﻫــــﺎ در دل دﺷــــﺘﻰ ﺑــــﺰرگ ﭘﻨــــﺎه ﮔﺮﻓﺘــــﻰ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﮕــﺎه ﺗــﺮا ﮔﻔــﺘﻢ‪ ،‬روزي ﺧﻮاﻫــﺪ رﺳـﻴﺪ ﻛـﻪ ﻓﺮزﻧــﺪ‬ ‫درﻳﺎﻫــﺎ ﺗﻨﻬــﺎﺋﻲات را درﻣــﺎن ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺗــﻮ ﻧﻮﻳــﺪ دادم‬ ‫ﻛــﻪ او از دﺷــﺖِ دور‪ ،‬ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﻣــﻮاج ﺑــﺎد ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫رﺳــﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫــﺪ رﺳــﻴﺪ ﺗــﺎ ﻋﻘــﺎبوار ﺑــﺮ رﻓﻴــﻊﺗــﺮﻳﻦ‬ ‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﺗـﻮ ﺑﻨــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺣــﻀﻮرش ﭼــﻮن ﺑــﺮف ﭘﻴــﺮي‬ ‫ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮهات رﻧــﮓِ ﺧــﺮد ﺧﻮاﻫــﺪ زد‪ .‬از ﺗﻨﻬــﺎﺋﻰات‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﻗـﺼﻪﻫـﺎ ﺧـﻮاﻫﻰ ﮔﻔـﺖ‪ .‬از درﻳـﺎ ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ ،‬از‬ ‫آﻏﻮش ﺑﺎد ﺑﻪ داﻣﻨـﻪﻫـﺎي ﺗـﻮ ﻣـﻲرﺳـﺪ‪ ،‬ﭼـﻮن ﭘﻴﻜـﺎﻧﻰ‬ ‫از ﺧﻮرﺷـــــﻴﺪ ﺧﻮاﻫـــــﺪ درﺧـــــﺸﻴﺪ‪ .‬او را ﻃﻐـــــﺮل‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﺎرتﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﻘــﺎﺑﻰ ﺳــﭙﻴﺪ ﻗﻠــﺐ آﺳــﻤﺎن را ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﺑــﺎلﻫــﺎي‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻦاش ﭼـﻮن ﺑﺎدﺑـﺎنِ ﻛـﺸﺘﻰِ ﺑـﺰرگ ﺑـﺮ ﻃﻮﻓـﺎن ﺑـﺎد‬ ‫ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬ﺳــﻔﻴﻨﺔ ﺳــﭙﻴﺪ‪ ،‬آرام آرام از داﻣــﻦ اﺑﺮﻫــﺎ‬ ‫ﺟـــﺪا ﺷـــﺪه‪ ،‬ﺑـــﻪ ﺑﻠﻨـــﺪﺗﺮﻳﻦ ﺻـــﺨﺮة ﻗﻠـــﻪ ﻛﻮﻫـــﺴﺘﺎن‬ ‫ارﻣﻨــﺴﺘﺎن ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣـــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ اﻳﻨـــﻚ در‬ ‫ﻧﻮرِ ﮔﺰﻧـﺪةِ آﻓﺘـﺎب در وراي ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎ ﻛـﺸﻴﺪهﺗـﺮ ﺷـﺪه‪.‬‬

‫‪١٦٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺮ ﺻــﺨﺮهاي رﻓﻴ ـﻊ ﺟــﺎي ﻣ ـﻲﮔﻴ ـﺮد‪ ،‬ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎياش‬ ‫ﺳــﺨﺖﺗــﺮ از ﺳــﻨﮓِ آرارات از آن ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﺷــﺪه‪،‬‬ ‫ﺑـــﺎلﻫـــﺎياش ﭼـــﻮن ﺑﺎﻻﭘﻮﺷـــﻰ از ﺑـــﺮفِ ﺳـــﭙﻴﺪ ﺑـــﺮ‬ ‫ﭘﻴﻜـــﺮش ﭘﻴﭽﻴـــﺪه‪ .‬ﻋﻘـــﺎب ﺳـــﺮ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ درﻳـــﺎ‬ ‫ﺑـــﺎزﻣﻲﮔﺮداﻧــــﺪ‪ .‬ﺑــــﻪ آﻧﺠــــﺎ ﻣــــﻲﻧﮕــــﺮد ﻛــــﻪ در‬ ‫دوردﺳـــﺖﻫــﺎ‪ ،‬رﻧـــﮓ آﺑـــﻰ درﻳــﺎ ﺑــﻪ آﺑـــﻰآﺳـــﻤﺎن‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ؛ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﭘﺎرتﻫﺎ‪.‬‬

‫٭٭٭‬

‫ارﺑﻴ ـﻞ ﭘــﻴﺶ از رﺳــﻴﺪن ﺑــﻪ دروازة ﺟﻨــﻮﺑﻲ اﺻــﻔﻬﺎن از‬ ‫اﺳــﺐ ﻓــﺮود آﻣــﺪه‪ ،‬ﺑــﺎ ﭘــﺸﺖ دﺳــﺖ ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب را در‬ ‫اﻓـــﻖ ﻣـــﻲﺷـــﻜﻨﺪ؛ ﺑـــﻪ ﻫﺰارﺟﺮﻳـ ـﺐ ﻣـــﻲﻧﮕـــﺮد‪ .‬در‬ ‫ﻛــﻮدﻛﻰ اﻳ ـﻦ ﻣﻨﻄﻘــﻪ را ﺑﺎرﻫــﺎ دﻳ ـﺪه ﺑــﻮد‪ .‬آﻧﺮوزﻫــﺎ از‬ ‫ازﺑــﻚ و اﻓﻐــﺎن ﻧــﺸﺎﻧﻲ ﻧﺒــﻮد‪ .‬اﺻــﻔﻬﺎن ﺷــﻬﺮ ﺣﺎﻛﻤــﺎن‬ ‫ﺑـــﻮد‪ ،‬ﻫﻤـــﺎنﻫـــﺎ ﻛـــﻪ ﺑـــﺮ ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﭘﻬﻨـــﺎور ﺻـــﻔﻮي‬ ‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻣـــﻲﻛﺮدﻧـــﺪ‪ ،‬و آﻓﺘـــﺎب ﻗـــﺪرتﺷـــﺎن در‬ ‫ﻛـــﺎخﻫـــﺎي ﻏﺮﻗـــﻪ در ﺛـــﺮوت ﻫﺰارﺟﺮﻳـــﺐ ﻏـــﺮوب‬

‫‪١٦٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﺪاﺷــﺖ‪ .‬ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎﻳﮕﺎنِ ﺻــﻔﻮي ﺑــﻪ دور از زاﻳﻨــﺪه رود‪،‬‬ ‫در ﺑـــﺎغﻫـــﺎي ﺗﻮدرﺗـــﻮي ﻫﺰارﺟﺮﻳـــﺐ ﻛـــﻪ ﺑـــﻲاﻧﺘﻬـــﺎ‬ ‫ﻣـــﻲﻧﻤـــﻮد‪ ،‬ﺳـــﻜﻨﻲ ﮔﺰﻳـــﺪه ﺑﻮدﻧـــﺪ‪ .‬در ﻛـ ـﺎخﻫـــﺎي‬ ‫رﻧﮕﺎرﻧـــﮓ‪ ،‬ﺗـــﺮﻧﺞﻫـــﺎ و ﺳـــﺮخﺷـــﺮاﺑﻲ ﻓـــﺮشﻫـــﺎي‬ ‫ﻛﺎﺷــﺎﻧﻲﺷــﺎن را ﭼﻬــﺮه ﺑــﻪ ﭼﻬــﺮة ﻃــﺎقﻧــﺼﺮتﻫــﺎﺋﻲ ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﻤــﺎﻳﺶ ﻣــﻲﮔﺬاردﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻣﻌﻤــﺎران ﻗﻔﻘــﺎزي‪ ،‬ارﻣﻨــﻲ و‬ ‫ﮔﺮﺟﻲ ﺑـﺮ ﭘـﺎ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬در ﻫـﺰار ﺟﺮﻳـﺐ‪ ،‬درﺑﺎرﻳـﺎن‬ ‫ﺻــﻔﻮي‪ ،‬ﻛﺠــﺎوهﻫــﺎ‪ ،‬اﺳــﺒﺎن و ﻏﻼﻣــﺎن‪ ،‬زﻧــﺎنِ ﺣــﺮم‬ ‫در ﭘﻨــﺎهِ ﭘــﺮدهﻫــﺎي ﺣﺮﻳــﺮِ ﺗﺨــﺖروانﻫــﺎ‪ ،‬اﻳﻨــﺴﻮي و‬ ‫آﻧــﺴﻮي ﻣــﻲرﻓﺘﻨــﺪ و ﻧﮕﻬﺒﺎﻧــﺎنِ ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﺑــﺮ ﭘــﻨﺞدريﻫــﺎ‬ ‫ﭘــﺎس ﻣ ـﻲدادﻧــﺪ‪ .‬ﻫﻤــﻪ ﭼﻴ ـﺰ ﻧــﺸﺎن از ﺛﺮوﺗــﻰ ﺑــﻰﻣﺜــﺎل‬ ‫داﺷـــﺖ‪ .‬در آن روزﮔـــﺎر از ﻫﺰارﺟﺮﻳـــﺐ ﺣﻜﺎﻳـــﺎت‬ ‫ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑـﺎنﻫـﺎ ﺑـﻮد‪ .‬ﻣـﻲﮔﻔﺘﻨـﺪ ﺷـﺐ ﻫﻨﮕـﺎم از‬ ‫آﺳﻤﺎنِ ﻫﺰارﺟﺮﻳﺐ ﺳـﻜﺔ ﻃـﻼ ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ ﻓـﺮو ﻣـﻲرﻳـﺰد‪.‬‬ ‫ﻛـــﻢ ﻧﺒﻮدﻧـــﺪ ﻧﺎﻣﺠﻮﻳـ ـﺎن و رﻧـــﺪان‪ ،‬دزدان و ﻋﻴـ ـﺎران‬ ‫ﻛﻪ در ﭘﻨـﺎهِ ﺷﻬﻨـﺸﺎه ﺳـﻴﻪﭘـﻮش ﺷـﺐ روزﻫـﺎي ﻣﺘﻤـﺎدي‬ ‫ﺑـــﺮ ﺷﺎﺧـــﺴﺎر درﺧﺘـــﺎنِ ﻛﻬـــﻦﺳـــﺎل ﻫﺰارﺟﺮﻳـــﺐ در‬ ‫ﻛﻤ ـﻴﻦ اﻳــﻦ ﺛــﺮوت ﺑــﺎد آورده‪ ،‬ﺗــﺎ ﺻــﺒﺤﺪم ﭼــﺸﻢ ﺑــﺮ‬ ‫ﻫــﻢ ﻧﻤــﻲﮔﺬاﺷــﺘﻨﺪ‪ .‬اﻋﺘﻘــﺎد ﺑــﻪ ﺟــﺎدوي ﻫﺰارﺟﺮﻳــﺐ‬

‫‪١٦٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺗــﺎ آﻧﺠــﺎ در ذﻫــﻦ ﻣﺮدﻣــﺎن رﻳــﺸﻪ دواﻧــﺪه ﺑــﻮد ﻛــﻪ‬ ‫ﻣــﻲﮔﻔﺘﻨــﺪ‪ ،‬ﭼﻨــﺪ ﺗــﻦ از اﻳﻨــﺎن ﺑــﻪ ﺛــﺮوت و ﻣﻜﻨــﺖ ﻧﻴــﺰ‬ ‫دﺳـــﺖ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ‪ ،‬ﺑـــﻪ دﻳـ ـﺎر دﻳﮕـــﺮ رﻓﺘـــﻪ‪ ،‬و دﺳـــﺖ از‬ ‫ﻋﻴـــﺎري ﺷُـــﺴﺘﻪاﻧـــﺪ‪ .‬ﻫﺰارﺟﺮﻳـــﺐ ﭼـــﻮن درﺧﺘـــﻰ‬ ‫ﻛﻬﻨـــﺴﺎل رﻳـ ـﺸﻪ در ﻋﻤـ ـﻖِ ﻗـــﺪرتِ ﺳﻴﺎﺳـــﻰ ﺻـــﻔﻮي‬ ‫داﺷــﺖ‪ ،‬و اﻓــﺴﻮنِ ﺣﻜﻮﻣــﺖِ ﺻــﻮﻓﻴﺎنِ ﺗــﺮكﺗﺒــﺎر از‬ ‫ﻫﺰارﺟﺮﻳـ ـﺐ ﻣﻌﺠـــﻮن ﻋﺠﻴﺒـــﻲ ﭘﺮداﺧﺘـــﻪ ﺑـــﻮد‪ .‬اﻳـــﻦ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘــﻪ در ﻫﺎﻟــﻪاي از رﻣــﺰ و راز‪ ،‬ﭼــﻮن ﻧﮕﻴﻨــﻰ ﻣﺘﻌﻠــﻖ‬ ‫ﺑـــﻪ ﺧـــﺰاﺋﻦ دوﻟـــﺖِ ﺷـــﻴﺦﻫـــﺎ در ﭼـــﺸﻢ ﺟﻬﺎﻧﻴـــﺎن‬ ‫ﻣـــﻲدرﺧـــﺸﻴﺪ‪ .‬ﻗﺪرﺗﻤﻨـــﺪان ﺻـــﻔﻮي ﻫﺰارﺟﺮﻳـ ـﺐ را‬ ‫ﺧﺎﻧــﺔ ﺣﺎﻛﻤﻴــﺖ ﻣــﻲداﻧــﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻴﻨﻮاﻳــﺎن از ﻧﻌﻤــﺎت‬ ‫آن ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺗﺨﻴﻼتﺷﺎن ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻟـــــﻰ‪ ،‬در اﻳـــ ـﻦ آﻏـــــﺎزﻳﻦ روزﻫـــــﺎي ﭘـــــﺎﺋﻴﺰي‪،‬‬ ‫ﻫﺰارﺟﺮﻳــﺐ در ﺧـــﻮاﺑﻰ ﻣﺤـــﺰون ﻓـــﺮو رﻓﺘـــﻪ‪ .‬ﻏﺒـــﺎرِ‬ ‫ﺟﻨــﮓ ﺑــﺮ رﺧــﺴﺎرش ﺳــﻨﮕﻴﻦ اﺳــﺖ‪ .‬ﺗــﺎراج ازﺑــﻚ‬ ‫ﺑﻮﺳــﺘﺎنﻫــﺎياش را ﭘﮋﻣــﺮده؛ وﺣــﺸﺖِ ﺗﻴــﻎ ﻣﻬﺎﺟﻤــﺎن‬ ‫دﻳﻮارﻫـــﺎ و ﭘـــﺮﭼﻴﻦﻫـــﺎياش را ﺑـــﻪ زﻳـ ـﺮ ﻏﺒـــﺎرِ ﻏـــﻢ‬ ‫ﻓﺮواﻧﺪاﺧﺘـــﻪ؛ ﻓﺮﻳـــﺎدِ ﺑﻴـــﺪاد و وﺣـــﺸﻴﮕﺮي و رﻧـــﮓِ‬

‫‪١٦٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧــﻮن‪ ،‬ﮔــﻞﻫــﺎي ﺑﻮﺳــﺘﺎن ﺑــﻰﺑﺎﻏﺒــﺎن را ﺑ ـﻪ دﺳ ـﺖِ ﺑــﺎدِ‬ ‫ﭘــﺎﺋﻴﺰي رﻫــﺎ ﻛــﺮده‪ ،‬و ﮔﻠﺒــﺮگﻫــﺎيﺷــﺎن ﻫﻤﭽــﻮن‬ ‫رﻣــﻪﻫــﺎﺋﻰ ﺗﺮﺳــﺎن ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻣــﻲﮔﺮﻳﺰﻧــﺪ‪ .‬ارﺑﻴ ـﻞ‬ ‫ﻟﺤﻈــــﺎﺗﻲ ﻃــــﻮﻻﻧﻰ ﺑــ ـﻪ اﻳــــﻦ ﺳــــﺮزﻣﻴﻦِ ﺳــــﻮﺧﺘﻪ و‬ ‫ﺟﻨﮓزده ﺧﻴﺮه ﻣﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ـ اﻫﻞِ ﻛﺠﺎﺋﻰ؟‬ ‫ارﺑﻴــﻞ از اوج ﺧــﺎﻃﺮات ﻫﺰارﺟﺮﻳــﺐ ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦِ ﺳــﺮد‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ روي ﺑﺮﻣــﻲﮔﺮداﻧــﺪ‪ .‬دو‬ ‫ازﺑ ـﻚِ ﻣــﺴﻠﺢ ﻣﺠــﺴﻤﻪوار ﺑــﻪ او ﺧﻴ ـﺮه ﻣــﻲﻧﮕﺮﻧــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭼﺸﻤﺎنﺷـﺎن ﻧـﻮر ﻣـﺸﻌﻠﻲ ﺳـﻴﺎهرﻧـﮓ ﻣـﻮج ﻣـﻲزﻧـﺪ‪ .‬و‬ ‫ﺳــﺒﻴﻞﻫــﺎى ﻛــﻢﭘــﺸﺖ و ﺑﻠﻨﺪﺷــﺎن ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﺑــﻪ زﻳـﺮِ ﭼﺎﻧــﻪ‬ ‫آوﻳــ ـﺰان ﺷــــﺪه‪ ،‬در دﺳــــﺖ ﻧــــﺴﻴﻢ ﺗﻜــــﺎن ﺗﻜــــﺎن‬ ‫ﻣــﻲﺧــﻮرد‪ .‬ﻛــﻼه ﭘﻮﺳــﺘﻲاي ﺑــﻮﻗﻰ و ﺳــﻴﺎﻫﺮﻧﮓ ﺑــﺮ‬ ‫ﺳــﺮ ﮔــﺬاردهاﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻟﺒــﻪاش را ﺑــﺎ ﭘﻮﺳــﺖِ ﺧﺮﮔــﻮش‬ ‫آراﻳـﺶ ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦﻫــﺎﺋﻰ ﺑــﻪ رﻧـﮓِ ﺧــﺎك ﺑــﺮ‬ ‫ﭘــﺸﺖ اﻧﺪاﺧﺘــﻪاﻧــﺪ ﻛــﻪ آﺳــﺘﻴﻦﻫــﺎيﺷــﺎن ﺑــﻪ زﻣــﻴﻦ‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﻳﻜــﻰ از آﻧــﺎن ﺗﻜــﻪ ﻧــﺎﻧﻰ ﺳــﻴﺎهرﻧــﮓ در‬ ‫دﺳـــﺖ ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ ،‬و دﻳﮕـــﺮي ﻫﻨـــﻮز ﺑﺎزﻣﺎﻧـــﺪة آﺧـــﺮﻳﻦ‬

‫‪١٦٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻟﻘﻤــﻪ را در دﻫــﺎن ﻣــﻲﺟــﻮد‪ .‬ازﺑﻜــﻲ ﻛــﻪ ﻟﻘﻤــﻪ در‬ ‫دﻫــﺎن ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ آراﻣــﻰ دﺷــﻨﻪاي از ﻏــﻼف ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ارﺑﻴــﻞ ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ ﻋﻤﺎﻣــﻪ از ﺳــﺮ ﺑــﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‬ ‫ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـــ از اﻫــﺎﻟﻰ دﻫــﺎتِ اﻃــﺮاﻓﻢ‪ .‬اﻫــﻞ ﺳــﻨﺖام و ﻏــﻼمِ‬ ‫ﺧﺎن ﺑﺰرگ!‬ ‫ـ آن ﭼﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮت ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدي؟‬ ‫ـــ ﺗﻜــﻪ ﭘﺎرﭼــﻪاي اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣــﺮا از ﮔﺰﻧــﺪِ آﻓﺘــﺎب‬ ‫ﻣﻲرﻫﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺪاي ﻗﻬﻘﻬـﺔ دو ازﺑـﻚ ﻓـﻀﺎ را ﭘـﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ دو‬ ‫ﺑـــﺎ ﺧﻨﺠﺮﻫـــﺎي از ﻧﻴـــﺎم ﺑﺮﻛـــﺸﻴﺪه ﺑـــﻪ آراﻣـــﻰ ﺑـــﻪ او‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻟﺒﺎس ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﺗﻦ داري؛ ﻋﺰا داري؟‬ ‫ـ از ﻣﺎل دﻧﻴﺎ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻧﺪارم‪.‬‬ ‫ـ ﭘﺸﻤﻴﻨﻪ ﭘﻮﺷﻰ؟ دروﻳﺸﻰ؟‬ ‫ـ ـ ﺑــﻪ ﻋ‪‬ﻤ‪ ‬ـﺮ ﺳــﻮﮔﻨﺪ ﻛــﻪ ﺧﻴــﺮ‪ .‬ﺧــﺪا دوﺳــﺘﻢ‪ .‬ﻏــﻼمِ‬ ‫ﺧﺎنِ ﺧﺎﻧﺎنام‪.‬‬

‫‪١٦٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻰ؟‬ ‫ـ ﻗﺎﺻﺪم!‬ ‫دو ازﺑــﻚ ﻟﺤﻈــﻪاي ﻣ ـﻲاﻳ ـﺴﺘﻨﺪ و ﺑــﻪ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﻧﻈــﺮي‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺮاي ﻛﻪ ﭘﻴﺎم داري؟‬ ‫ـ ﭘﻴﻐﺎﻣﻰ ﺣﻀﻮر ﺧﺎنِ ﺧﺎﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪.‬‬ ‫ﻳﻜــﻰ از ازﺑــﻚﻫــﺎ ﺗﻜــﻪ ﻃﻨــﺎﺑﻰ از ﻛﻤــﺮ ﮔــﺸﻮده‪ ،‬ﺑ ـﻪ‬ ‫ﺳــﺮﻋﺖ دﺳــﺖﻫــﺎي ارﺑﻴــﻞ را از ﭘــﺸﺖ ﻣــﻲﺑﻨــﺪد و‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻻل ﺑﻮدي ﻛﻪ ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻰ؟‬ ‫ﺳــﻪ ﺳــﻮارِ ﺧــﺎك ﮔﺮﻓﺘــﻪ از دروازة ﺟﻨــﻮﺑﻰ اﺻــﻔﻬﺎن‬ ‫وارد ﭼﻬﺎرﺑــﺎغ ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷــﻬﺮ ﭼــﻮن ﻏﺮﻳﻘــﻰ ﺑــﻰﭘﻨــﺎه‬ ‫در ﻋﻤــﻖ ﻏﺒــﺎري ﮔﻨــﮓ دﺳــﺖوﭘــﺎ ﻣـﻲزﻧــﺪ‪ .‬درﺧﺘــﺎنِ‬ ‫ﻧــﻴﻢ ﺳــﻮﺧﺘﻪ و ﺧﺎﻧــﻪﻫــﺎ و دﻛــﺎنﻫــﺎي ﻣﺨﺮوﺑــﻪ در دو‬ ‫ﺳــﻮي ﺧﻴﺎﺑــﺎن ﺑــﻪ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻧﮕﺮﻧــﺪ‪ .‬ﻻﺷــﺔ‬ ‫ﺟﺎﻧﻮران‪ ،‬و ﮔـﺎه ﺟـﺴﺪ اﻧـﺴﺎن اﻳﻨﺠـﺎ و آﻧﺠـﺎ ﺑـﻪ ﭼـﺸﻢ‬

‫‪١٧٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻲﺧــﻮرد‪ .‬ﺑــﻮي ﻣ‪‬ــﺮدار ﻓــﻀﺎي ﺷــﻬﺮ را ﭘــﺮ ﻛــﺮده‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬـــﺎ ﻧـــﺸﺎن از زﻧـــﺪﮔﻰ در اﻳـــﻦﺷـــﻬﺮ ﻫﻤـــﺎن ازﺑﻜـــﺎن‬ ‫ﻣــﺴﻠﺢاﻧــﺪ ﻛــﻪ در دﺳــﺘﻪﻫــﺎى ﻛﻮﭼــﻚ در ﮔﻮﺷــﻪ و‬ ‫ﻛﻨﺎرِ ﺑﻪ ﮔﺸﺖ و ﻧﮕـﺎهﺑـﺎﻧﻲ ﻣـﺸﻐﻮل اﻧـﺪ‪ .‬اﻳﻨـﺎن ﮔﻬﮕـﺎه‪،‬‬ ‫ﺑــﻪ ﺧﺎﻧــﻪﻫــﺎ و دﻛــﺎنﻫــﺎي ﺑــﻰﺻــﺎﺣﺒﻰ ﻛــﻪ ﻫــﺰاران ﺑــﺎر‬ ‫ﻏــﺎرت ﻛــﺮدهاﻧــﺪ ﺣﻤﻠــﻪور ﺷــﺪه در ﺗﻘــﺴﻴﻢِ آﻧﭽــﻪ در‬ ‫دﻓﻌـــﺎت ﭘﻴـــﺸﻴﻦ از ﭼـــﺸﻤﺎنﺷـــﺎن دور اﻓﺘـــﺎده‪ ،‬ﺑـــﺎ‬ ‫ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﮔﻼوﻳــﺰ ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎ ﺗﻴــﻎ آﺧﺘــﻪ ﻗــﺼﺪ‬ ‫ﺟﺎن ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﮔﻮﺷــﻪاي از ﺧﻴﺎﺑــﺎن وﺳــﻴﻊ ﭼﻬﺎرﺑــﺎغ ﭼﻨــﺪ ﺗــﻦ ﺑــﻪ‬ ‫دور ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ ﺟﻤـــﻊ ﺷـــﺪهاﻧـــﺪ‪ .‬ازﺑﻜـ ـﺎن ﺑـــﻪ ﻓﺮﻣـــﺎن‬ ‫ﺧــﺎنﺑــﺰرگ ﺣﻜــﻢ ﻗﺘــﻞ ﻣﺤﻜ ـﻮﻣﻲ را اﺟــﺮا ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ؛‬ ‫زﻧــﺪه زﻧــﺪه ﺑــﺎ ﺷﻤــﺸﻴﺮﻫﺎي ﺑــﺮان در ﺣــﺎل ﻗﻄﻌــﻪ ﻗﻄﻌــﻪ‬ ‫ﻛــﺮدن اوياﻧــﺪ‪ .‬ﻧﻌــﺮة ﻣــﺮد ﻧﮕــﻮنﺑﺨــﺖ ﺑــﺎ ﻓﺮﻳــﺎد‬ ‫اﷲاﻛﺒـــﺮ و ﻫﻠﻬﻠـــﺔ ازﺑﻜـــﺎن ﻓـــﻀﺎي ﺷـــﻬﺮ را آﻏـــﺸﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﻗﻠـﺐِ ارﺑﻴـﻞ از وﺣــﺸﺖ ﭼــﻮن ﻛﺒــﻮﺗﺮي اﺳـﻴﺮ در ﻗﻔــﺲ‬ ‫ﺳ ـﻴﻨﻪ ﻣ ـﻲﻃﭙــﺪ‪ .‬زﻳــﺮ ﻟــﺐ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» :‬از اﻳــﻦ ﺷــﻬﺮ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻧﻤﺎﻧـﺪه‪ .‬ﻣﺨﺮوﺑـﻪاي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺳـﮓﻫـﺎي وﻟﮕـﺮد‬

‫‪١٧١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫــﻢ رﻫــﺎياش ﻛــﺮده و ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪاﻧــﺪ‪ «.‬ارﺑﻴــﻞ ﺳــﻮار ﺑــﺮ‬ ‫اﺳـــﺒﻲ ﻛـــﻪ ﻳﻜـــﻲ از دو ازﺑـــﻚ ﺑـــﻪ دﻧﺒـــﺎل ﺧـــﻮد‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺸﺎﻧﺪ ﺑــﻪ دﺳــﺘﻪﻫــﺎي ﺑــﺴﺘﻪاش ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ ،‬و از‬ ‫ﺧﺠﻠـــﺖ ﺳـــﺮ ﻓﺮوﻣـــﻲاﻧـــﺪازد‪ .‬ﺳـــﻪ ﺳـــﻮار ﭘـــﺎي ﺑـ ـﻪ‬ ‫ﻧﻘــــﺶﺟﻬــــﺎن ﻣــــﻲﮔﺬارﻧــــﺪ‪ ،‬در ﻣﻴﺎﻧــــﺔ ﻣﻴــــﺪان‬ ‫ﺳــﻮارﻛﺎران ازﺑــﻚ ﺑــﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي ﺷــﺎدﻣﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣــﺴﺎﺑﻘﻪ‬ ‫ﺑ‪‬ﺰﻛِــﺸﻰ ﺑ ـﺮ ﭘــﺎ ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ ﺗﺎزﻳﺎﻧــﻪ‪ ،‬ﺧﻨﺠــﺮ و ﮔــﺎه‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣـﻲﺗﺎزﻧـﺪ ﺗـﺎ ﺟـﺴﺪِ ﺑ‪‬ـﺰي ﻧﻴﻤـﻪﺟـﺎن‬ ‫را ﺑﺮﺑﺎﻳﻨــﺪ‪ .‬اﻳ ـﻦ ﺑــﺎزي ﺳــﺎﻋﺖﻫــﺎ اداﻣــﻪ ﻣ ـﻲﻳﺎﺑــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫ﻫﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ ﺗــﻚﺳــﻮاري ﻫﻤــﻪ را از ﻣﻴــﺪان ﺑــﻪ در‬ ‫ﻛـــﺮده ﻻﺷـــﻪ ﺧـــﻮﻧﻴﻦ را از آن ﺧـــﻮد ﻛﻨـــﺪ‪ .‬وﻟـــﻲ دو‬ ‫ﺳــﻮار ازﺑــﻚ ﺑــﻰﺗﻮﺟــﻪ از ﻛﻨــﺎر ﺑ‪‬ﺰﻛِــﺸﺎن ﻣ ـﻲﮔﺬرﻧــﺪ‪،‬‬ ‫و در آﺳــﺘﺎﻧﺔ درب ورودي ﻋــﺎﻟﻰ ﻗــﺎﭘﻮ از اﺳــﺐ ﻓــﺮود‬ ‫ﻣــﻲآﻳﻨــﺪ؛ در ﺑﺮاﺑﺮﺷــﺎن ﻣــﺮد ﺑﻠﻨــﺪ ﻗــﺎﻣﺘﻲ ﺑــﺎ ﻛــﻼه‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺮﺻﻊ و رداي ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺰ اﻳﺴﺘﺎده‪.‬‬ ‫ﺻــﻮرت ﻣــﺮد ﺧﺰﭘــﻮش را رﻳ ـﺸﻰ اﻧﺒــﻮه و ﺳ ـﻴﺎه رﻧــﮓ‬ ‫ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬رداي ﺑﻠﻨــﺪ ﻣــﺮد ﺑــﺎ آﺳــﺘﻴﻦﻫــﺎى ﮔــﺸﺎدش‬ ‫اﻧــﺪام او را ﺑﻠﻨــﺪﺗــﺮ از آﻧﭽــﻪ ﻫــﺴﺖ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬ﺑــﺮق‬

‫‪١٧٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼﻜﻤﻪﻫـﺎي ﺷـﺒﻖ ﻓـﺎماش ﭼـﺸﻢ را ﺧﻴـﺮه ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ‬ ‫ﮔــــﺎمﻫــــﺎي اﺳــــﺘﻮار در داﻳــ ـﺮهاي ﻛﻮﭼــــﻚ ﻗــــﺪم‬ ‫ﺑﺮﻣـﻲدارد و آﻣﺮاﻧــﻪ ﺑــﺎ اﻃﺮاﻓﻴـﺎن ﺳــﺨﻦ ﻣـﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ‬ ‫راﺣﺘﻰ ﺑـﻪ زﺑـﺎنﻫـﺎي ﺗﺮﻛـﻰ و ﻓﺎرﺳـﻰ ﺗﻜﻠـﻢ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬ ‫در اﻃــﺮافاش ﭼﻨــﺪ ﺗــﻦ ﻧﻈﺎﻣﻴــﺎن ازﺑــﻚ ﮔــﺮد آﻣــﺪه‪،‬‬ ‫ﺳــﺌﻮاﻻﺗﻲ از او ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺳــﺌﻮال ﻫــﺮ ﻳــﻚ ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﺮﻋﺖ ﭘﺎﺳــﺦ ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻧــﺪرت ﺑــﺮاي دﻳــﺪن‬ ‫ﻣﺨﺎﻃــﺐ ﺳــﺮ ﺑــﺮ ﻣ ـﻲدارد و ﻫﻴﭽﮕــﺎه ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺻــﺪا‬ ‫روي ﺑﺮﻧﻤــــﻲﮔﺮداﻧــــﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳــــﺎ ﻫﻤــــﻪ را از ﻃﻨــــﻴﻦ‬ ‫ﺻﺪايﺷﺎن ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻗﺎﺻﺪي اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺧﺎنِ ﺑﺰرگ‪.‬‬ ‫ﻣـــﺮد ﺧﺰﭘـــﻮش ﺑـــﺪون آﻧﻜـــﻪ ﺳـــﺮ ﺑﺮﮔﺮداﻧـــﺪ ﭘﺎﺳـــﺦ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ در ﻛﻨﺎرِ ﻗﺮاوﻻن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫دو ازﺑـــﻚ‪ ،‬ارﺑﻴـ ـﻞ را ﺑـــﺎ دﺳـــﺖﻫـــﺎي ﺑـــﺴﺘﻪ ﭘﻴـــﺎده‬ ‫ﻣــــﻲﻛﻨﻨــــﺪ و از ﻫﻤــــﺎن راﻫــــﻰ ﻛــــﻪ آﻣــــﺪهاﻧــــﺪ‬ ‫ﺑــﺎزﻣﻲﮔﺮدﻧــﺪ‪ .‬ارﺑﻴ ـﻞ ﺑــﺮ ﺳــﻜﻮي وروديِ ﻋــﺎﻟﻰﻗــﺎﭘﻮ‪،‬‬

‫‪١٧٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ و ﻧﮕــﺎهاش ﺑــﺮ ﻣــﺮد ﺳــﻴﺎﻫﭙﻮش ﻣﻴﺨﻜــﻮب‬ ‫ﻣــــﻲﺷــــﻮد‪ .‬ﺧــــﺎﻧﻮادة او را از دوران ﺑــــﺴﻴﺎر دور‪،‬‬ ‫آﻧﺰﻣـــﺎن ﻛـــﻪ در ﺳـــﻤﺮﻗﻨﺪ ﺑـــﻪ ﺧـــﺪﻣﺖِ ﺧـــﺎنِ ازﺑـــﻚ‬ ‫درآﻣﺪﻧــﺪ ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬ﻣــﺎدرش اﻳﺮاﻧــﻲ اﺳــﺖ و او را‬ ‫ﺳــﻬﺮاب ﻧﺎﻣﻴــﺪه ﺑــﻮد‪ ،‬وﻟــﻰ از ﺗــﺮس ﺗﺮﻛــﺎنِ آﻣﻮدرﻳ ـﺎ‬ ‫در ﺷـــﺠﺮهﻧﺎﻣـــﻪاش او را ﻳـــﺎرﻗﻠﻲﺧـــﺎن ﺧﻮاﻧﺪﻧـــﺪ‪ .‬از‬ ‫اﻳﻨــﺮو ﻣــﻮرد اﻋﺘﻤــﺎدِ ﺧــﺎنِ ازﺑــﻚ اﺳــﺖ‪ ،‬و او را ﺑــﻪ‬ ‫رﻓﻊ و رﺟﻮع اﻣﻮرِ ﺑﺎرﮔﺎهاش ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﻧــﺴﻴﻤﻲ ﺧﻨــﻚ از ﺟﺎﻧــﺐ زاﻳﻨــﺪه رود‪ ،‬ﻻﺑــﻼي ﺑــﺮگِ‬ ‫درﺧﺘــﺎن ﻣــﻲدود‪ ،‬و ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﮔــﺬرا ﺑــﻮي ﻣــﺮدار را‬ ‫از ﭼﻬــﺮة ﺷــﻬﺮ ﻣـﻲزداﻳــﺪ‪ .‬ارﺑﻴــﻞ ﺳــﺮ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫ﻛــﺮده‪ ،‬در اﻋﻤ ـﺎق ﻧﻴﻠﮕــﻮن ﺑــﻪ اﺑﺮﻫــﺎﺋﻰ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد ﻛــﻪ‬ ‫ﭼـــﻮن ﻛﻮدﻛـــﺎﻧﻲ ﺷـــﻴﻄﺎن ﺳـــﺮ در ﭘـــﻰ ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﮔــﺬاردهاﻧــﺪ‪ .‬ﻣﺮﻛــﺐ ﺧﻴــﺎل را ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﺑﺮﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ‬ ‫ﭘﺮواﻧــﻪوار در ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﻗﻠــﻪاي ﻧﺎﺷــﻨﺎس‪ ،‬ﺑــﻪ اﻓــﻖﻫــﺎي‬ ‫دور دﺳــﺖ ﭘــﺮ ﻣــﻲﻛــﺸﻨﺪ ﻣــﻲراﻧــﺪ‪ ،‬ﻛــﻪ ﻧﺎﮔﻬــﺎن‬ ‫ﺻﺪاﺋﻰ او را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﻴﻐﺎم را آوردي؟‬ ‫‪١٧٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻳـــﺎرﻗﻠﻰﺧـــﺎن در ﺑﺮاﺑـــﺮش اﻳـــﺴﺘﺎده‪ .‬ﺳـــﺎﻳﺔ ﺳـــﻴﺎه و‬ ‫ﺑﻠﻨــﺪاش ﭼــﻮن ﻛــﻮﻫﻰ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﻧــﻮرِ ﺗﻨــﺪ آﻓﺘــﺎب را از‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ ارﺑﻴــﻞ ﻣــﻲﺷــﻮﻳﺪ‪ .‬در ﺳــﺎﻳﻪروﺷــﻦﻫــﺎﺋﻰ ﻛــﻪ‬ ‫آﻓﺘــﺎب ﺑــﺮ اﻧــﺪام ﻳـﺎرﻗﻠﻰ ﻣــﻲاﻧــﺪازد ﭼــﺸﻤﺎن ارﺑﻴـﻞ ﺑــﻪ‬ ‫ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﻣﺮدﻣــﻚ ﭼــﺸﻤﺎن او ﻣــﻲدود‪ ،‬وﻟــﻰ ﺟــﺰ‬ ‫ﺳﻴﺎﻫﻰ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ آراﻣﻰ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ آري!‬ ‫ـ ﺑﺮﺧﻴﺰ!‬ ‫ارﺑﻴــﻞ ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮ ﻳــﺎرﻗﻠﻲﺧــﺎن از دربِ اﺻــﻠﻰ وارد‬ ‫ﻋـــﺎﻟﻰﻗـــﺎﭘﻮ ﻣـ ـﻲﺷـــﻮد‪ .‬ﺑـــﺮ ﺳﺮﺳـــﺮاﻫﺎ‪ ،‬داﻻنﻫـــﺎ و‬ ‫دربﻫـــﺎ‪ ،‬ﺑـــﺮ ﻫﻤـــﻪ ﭼﻴـــﺰ ﮔﻮﻳـــﺎ ﻓﺮﺷـــﻲ از ﻏﺒـــﺎر‬ ‫ﻓﺮواﻓﺘــﺎده‪ .‬ﻫﻤــﺔ درﻫــﺎ ﺗﺤــﺖ ﻧﻈــﺮِ ازﺑﻜــﺎن ﻣــﺴﻠﺢ‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬ﻧﮕﻬﺒﺎﻧــﺎن‪ ،‬دو ﺑــﻪ دو در ﺣﺎﻟﻴﻜــﻪ ﻧﻴــﺰهﻫــﺎي‬ ‫ﺑﻠﻨــﺪ در دﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪاﻧ ـﺪ‪ ،‬ﭼــﻮن ﮔــﺮگ ﮔﺮﺳــﻨﻪ در‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻃﻌﻤـﻪ ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺳـﻮي ﻣـﻲﻧﮕﺮﻧـﺪ‪ .‬ارﺑﻴـﻞ ﻫـﺮ‬ ‫ﮔــﺎه ﺑــﺎ ازﺑﻜــﺎن ﺑــﻪ زﻳـﺮ ﻳـﻚ ﺳــﻘﻒ ﻣـﻲاﻳـﺴﺘﺪ ﺑــﻪ ﻳــﺎد‬ ‫ﻛــﻮدﻛﻲاش ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬آن زﻣــﺎن ﻛــﻪ در ﻛﻨــﺎر ﭘــﺪر‬ ‫‪١٧٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔــﺎم ﺑﺮﻣ ـﻲداﺷــﺖ و ﮔﻠ ـﺔ ﮔﻮﺳــﻔﻨﺪان را در ﺳ ـﻴﻨﺔ ﻛــﻮه‬ ‫ﺑـــﻪ ﭼـــﺮا ﻣـ ـﻲﮔﺮداﻧـــﺪ‪ .‬ﻫـــﻢ ﻛﻮﻫـــﺴﺘﺎن را دوﺳـــﺖ‬ ‫ﻣــﻲداﺷــﺖ‪ ،‬و ﻫــﻢ از آﻧﻜــﻪ ﭼﻨــﺪ ﻣﻨــﺰل از ﺧﺎﻧــﻪ و‬ ‫ﻛﺎﺷــﺎﻧﻪ ﺑــﻪ دور ﺑــﻮد‪ ،‬ﺗﺮﺳــﻰ ﮔﻨــﮓ ﺑــﺮ دﻟــﺶ ﭼﻨــﮓ‬ ‫ﻣــﻲاﻧــﺪاﺧﺖ‪ .‬از ﺻــﺪاي ﺑــﺎل ﻫــﺮ ﻣﮕــﺲ و از ﻃﻨــﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮﻳـﺎد ﻫــﺮ ﭘﺮﻧــﺪه ﻣــﻰﻫﺮاﺳـﻴﺪ؛ از ﻧــﻮازش ﻧــﺴﻴﻢِ ﺗﻨــﺪ و‬ ‫ﺧﻨﻜـﻰ ﻛـﻪ ﭘﻴـﺎمِ ﺑـﺎران ﺑـﻪ او ﻣـﻲرﺳـﺎﻧﺪ و از ﺗـﻨﺶِ ﺗﻨـﺪ‬ ‫ﺧﻴﺰاﺑـــﻪﻫـــﺎي آﺗـــﺸﻰ ﻛـــﻪ ﺷـــﺐ ﻫﻨﮕـــﺎم در ﻏـــﺎر ﺑـــﺮ‬ ‫ﻣ ـﻲاﻓﺮوﺧــﺖ؛ از ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ ﻣ ـﻲﻫﺮاﺳ ـﻴﺪ‪ .‬از آﺳــﻤﺎنِ‬ ‫آﺑﻰ ﻛﻪ در اﻓﻖ ﻛـﻮه ﺑـﻪ رﻧـﮓِ ﺑـﻨﻔﺶِ ﺗﻨـﺪ ﻣـﻲﻧﺸـﺴﺖ‪،‬‬ ‫و از ﻋﻈﻤــﺖ ﻳﺨﭽــﺎلﻫــﺎي اﺑــﺪي ﻗﻠــﻞ‪ ،‬از ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ‬ ‫ﺑﺮ ﺧـﻮد ﻣـﻲﻟﺮزﻳـﺪ‪ .‬وﻟـﻰ ﻫﻴﭽﮕـﺎه داﻣـﺎن ﻛـﻮه را رﻫـﺎ‬ ‫ﻧﻜــﺮد‪ ،‬ارﺑﻴــﻞ ﻫﺮﮔــﺰ ﺑــﻪ ﻛــﺴﻰ ﻧﮕﻔــﺖ ﻛــﻪ ﻣـﻲﺗﺮﺳــﺪ‪.‬‬ ‫ﺻــﺪاﺋﻰ در دروﻧــﺶ ﻓﺮﻳــﺎد ﻣــﻲﻛــﺮد‪» :‬ﺑﮕــﻮ! ﺑﮕــﻮ‬ ‫ﻛــﻪ ﻣ ـﻲﺗﺮﺳــﻰ‪ «.‬وﻟــﻰ ﻓﺮﻳ ـﺎدش ﻫﻤﻴ ـﺸﻪ ﭼــﻮن ﭘﺘﻜــﻰ‬ ‫ﻛــــــﻪ ﺑــــــﺮ ﺳــــ ـﻴﻨﺔ آب ﺑﻨــــــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬در ﺳــــــﻜﻮت‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲﺷﻜﺴﺖ‪.‬‬

‫‪١٧٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳﻨﺒـــﺎر ﻳــﺎرﻗﻠﻰ ﺟـــﺎي ﭘـــﺪر را ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ ،‬و وﺣـــﺸﺖ از‬ ‫ﻛـــﻮه ﺑـــﻪ وﺣـــﺸﺖ از ازﺑـ ـﻚِ ﺧـــﻮﻧﺮﻳﺰ ﺑـــﺪل ﺷـــﺪه‪.‬‬ ‫ﺳــــﺎﻳﻪﻫــــﺎي وﻫــــﻢاﻧﮕﻴــ ـﺰِ درﺧﺘــــﺎن در ﺳــــﭙﻴﺪهدم‬ ‫ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﺟــﺎي ﺧــﻮد را ﺑــﻪ ﺳــﺎﻳﺔ رﻗــﺼﺎن ﻧﻴ ـﺰهﻫــﺎ و‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮﻫﺎي ﺑﺮﻫﻨــﻪاي داده ﻛــﻪ ﺑــﺮ دﻳــﻮار راﻫﺮوﻫــﺎي‬ ‫ﻛـــﺎخِ ﺷـ ـﻴﺦﻫـــﺎ ﻣـــﻲدود‪ .‬از ﭘﻠﻜـــﺎن ﻣﺮﻛـــﺰي ﺑـــﺎﻻ‬ ‫ﻣــﻲروﻧــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﻳـﻚ ﮔــﺎم ﺑــﻪ ﺟﻠــﻮ‪ ،‬و ﺑــﺎز ﻫــﻢ‬ ‫ﺳﻜﻮت‪ ،‬ﺳﻜﻮﺗﻰ ﻛﻪ اﺑﺪي ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫درب ﺑﻠﻨــﺪي از ﭼــﻮبِ ﮔــﺮدو ﺑــﺎ ﻧﻘــﺶﺑﺮﺟــﺴﺘﺔ ﻃــﻼ از‬ ‫ﺷـﻜﺎرﮔﺎه‪ ،‬در اﻧﺘﻬـﺎي ﭘﻠﻜـﺎن ﭼـﺸﻢ ارﺑﻴـﻞ را ﺑـﻪ ﺳـﻮي‬ ‫ﺧــﻮد ﻓﺮاﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺟــﻪاي ﻧﻴﻤــﻪ ﺑﺮﻫﻨــﻪ و ﻏــﻮل‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ در ﺑﺮاﺑــﺮ در ﺑــﻪ ﻧﮕﻬﺒــﺎﻧﻰ اﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬ﻗــﺪمﻫــﺎي‬ ‫ﻳ ـﺎرﻗﻠﻰ ﺳ‪ ‬ـﺴﺖ ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﺑــﻰﻓــﺮوغِ ﺧﻮاﺟــﻪ‬ ‫ﭼــﻮن دو ﻛﺎﺳــﺔ ﺧــﺎﻟﻰ ﺑــﻪ اﻓــﻖ ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه‪ ،‬وﻟــﻲ‬ ‫ﺑــﺮﺧﻼف دﻳﮕــﺮ ازﺑﻜــﺎن از ﺟــﻼل و ﺣــﺸﻤﺖ ﻳــﺎرﻗﻠﻰ‬ ‫ﻣﺘـــﻮﺣﺶ ﻧﻤـ ـﻲﻧﻤﺎﻳـــﺪ‪ .‬ﻫﻤـــﻪ ﺟـــﺎ ازﺑﻜـــﺎن ﺣـــﻀﻮر‬ ‫ﻳــﺎرﻗﻠﻰ را ﺑــﺎ اﺣــﺴﺎس اﻃﺎﻋــﺖ و ﺳﺮﺳــﭙﺮدﮔﻰ ﭘﺎﺳــﺦ‬ ‫ﮔﻔﺘــﻪ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻳــﺎرﻗﻠﻲ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ اﻳــﻦ ﺧﻮاﺟــﺔ‬ ‫ﻧﻴﻤـــﻪ ﺑﺮﻫﻨـــﻪ‪ ،‬ﻃﻔﻠـــﻰ ﺑـــﻰدﺳـــﺖوﭘـــﺎي ﻣـــﻲﻧﻤﺎﻳـــﺪ؛‬ ‫‪١٧٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛﻮﭼﻚ و ﺧـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ ﻗـﺪمﻫـﺎﺋﻰ ﻛﻮﺗـﺎه و ﺑـﺎ اﺣﺘﻴـﺎط ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﻮاﺟــﻪ ﻧﺰدﻳ ـﻚ ﺷــﺪه ﭼﻨــﺪ ﻛﻠﻤــﻪ ﺑــﻪ ﺗﺮﻛ ـﻰِ آﺳ ـﻴﺎي‬ ‫ﻣﺮﻛــﺰي در ﮔــﻮشاش ﻧﺠــﻮا ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺟــﻪ ﺣﺘــﻲ‬ ‫ﻧــﻴﻢ ﻧﮕــﺎﻫﻲ ﻫــﻢ ﺑــﻪ او ﻧﻤــﻲاﻧــﺪازد‪ .‬ﭘــﺲ از ﮔﺬﺷــﺖ‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﺳــﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺑــﻰآﻧﻜــﻪ ﻛﻼﻣــﻰ ﺑــﺮ زﺑــﺎن راﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﺳــﺮ ﺑــﺮﮔﺮداﻧــﺪه‪ ،‬و اﻧــﺪام ارﺑﻴـﻞ را ﻛــﻪ در ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎﻣﻰ‬ ‫او ﻣﻴﺨﻜــﻮب ﺷــﺪه ﭼﻨــﺪﻳﻦ ﺑــﺎر وراﻧــﺪاز ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻨﻰ ﻧﮕــﺎه ﺧﻮاﺟــﻪ ﻟــﺮزه ﺑــﺮ اﻧــﺪام ارﺑﻴــﻞ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪.‬‬ ‫ﻧﮕــﺎﻫﺶ او را ﺑﺮﻫﻨــﻪ ﻛــﺮده‪ ،‬و در ﻛﻨﻜﺎﺷــﻰ ﺑــﻰﭘﺎﻳ ـﺎن‬ ‫ﺗﺎ ﺑﻪ زﻳـﺮ ﭘﻮﺳـﺖ ﺑـﺪناش دوﻳـﺪه‪ .‬ﻳـﺎرﻗﻠﻰ ﺳـﺮ ﺑـﻪ زﻳـﺮ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘـــﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ آﺟﺮﻫـــﺎي ﺧـــﺎك ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﻣـــﻲﻧﮕـــﺮد؛‬ ‫ارﺑﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ او ﺗﺄﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﻛﻨــﺪي ﻣـﻲﮔـﺬرد‪ .‬ﺳــﺮاﻧﺠﺎم ﺻـﺪاي ﺧــﺸﻚِ‬ ‫ﭼــﺮﺧﺶِ ﻧﻌﻠــﻴﻦﻫــﺎي ﭼــﻮﺑﻴﻦ ﺧﻮاﺟــﻪ ﺑــﺮ آﺟﺮﻫــﺎي‬ ‫ﻋـــﺎﻟﻰﻗـــﺎﭘﻮ ﮔـــﻮشِ دو اﻳﺮاﻧـــﻰ را ﻧـــﻮازش ﻣـــﻲدﻫـــﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﺟـــﻪ ﭼـــﻮن ﭘﻴـ ـﻞ‪ ،‬ﻫﻴﻜـــﻞ ﻋﻈـ ـﻴﻢ و ﻋـــﻀﻠﻪﻫـــﺎي‬ ‫ﭘــﻴﭻدرﭘــﻴﭻاش را ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ اﻧﺪاﺧﺘ ـﻪ‪ ،‬و ﺑــﻪ زﻳ ـﺮ ﻫــﺮ‬ ‫ﮔــﺎماش ﺑﻨــﺎي ﻋــﺎﻟﻲﻗــﺎﭘﻮ ﺑــﺎ ﻟﺮزﺷــﻰ ﻇﺮﻳـﻒ ﺑــﻪ ﻧﺎﻟــﻪ در‬

‫‪١٧٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻣــﺪه‪ .‬درب ﺳــﻨﮕﻴﻦِ و ﻃﻼﻛــﺎري ﺷــﺪه را ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ ﻣـﻲﮔـﺸﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺳـﺮ ﺧـﻢ ﻛـﺮده‪ ،‬ﺑـﻪ زﺣﻤـﺖ‬ ‫از ﭼــﺎرﭼﻮب ﻣــﻲﮔــﺬرد‪ ،‬و در را ﺑــﻪ دﻗــﺖ ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮ‬ ‫ﻣﻲﺑﻨﺪد‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﺟــــﻪ ﭘــــﺎي ﺑــــﻪ ﺗــــﺎﻻري ﺑــــﺰرگ ﮔــــﺬارده‪ .‬از‬ ‫روزﻧﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮ دﻳﻮارﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻓـﻀﺎي ﺑـﺎز ﺗﻌﺒﻴـﻪ ﺷـﺪه‪،‬‬ ‫ﻧﻮري ﺑﻰﺟـﺎن ﺑـﻪ درون ﻣـﻲﺧـﺰد‪ .‬ﻓﺮﺷـﻰ اﻟـﻮان ﻛـﻒ‬ ‫را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ ،‬و از ﻣﺮﻛــﺰ آن ﺗﻴﺮﻛــﻰ ﺑﻠﻨــﺪ و ﻗﻄــﻮر ﺗــﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻘﻒ ﺑﺎﻻ رﻓﺘـﻪ‪ .‬ﭼـﺎدري ﺑـﻪ رﻧـﮓِ ارﻏـﻮاﻧﻰ ﺗﻨـﺪ ﺑـﺮ‬ ‫ﺗﻴــﺮك ﻛــﺸﻴﺪهاﻧــﺪ ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﺧﻔــﺎش ﺑــﺎلﻫــﺎياش را‬ ‫در دو ﺳــﻮي اﺗــﺎق آوﻳــﺰان ﻛــﺮده‪ .‬در ﻃﺒﻘــﺔ ﻓﻮﻗــﺎﻧﻰ‬ ‫ﻛـــﺎخ ﺷـــﻴﺦﻫـــﺎ‪ ،‬ازﺑﻜـــﺎن اﻳـ ـﻦ ﺗـــﺎﻻر را ﺧﻴﻤـــﻪوار‬ ‫آراﺳــﺘﻪاﻧــﺪ ﺗــﺎ ﻳـﺎدآور ﺧﻴﻤـﺔ ﻧﻴﺎﻛــﺎنﺷــﺎن ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﭼﻨــﺪ‬ ‫زنِ ﻣﻴــﺎنﺳــﺎل ﻛــﻪ ﺳﺮاﺳــﺮ ﭘﻴﻜﺮﺷــﺎن در ﭼــﺎدر ﺳــﻴﺎه‬ ‫ﭘﻨﻬـــﺎن ﺷـــﺪه‪ ،‬در ﻛﻨـــﺎر ﺑـــﺎلﻫـــﺎي ﺧﻔـــﺎش ارﻏـــﻮاﻧﻲ‬ ‫ﻣﺠــﺴﻤﻪوار اﻳــﺴﺘﺎده‪ ،‬ﺑــﻪ زﻣــﻴﻦ ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬در‬ ‫اﻃﺮاف ﺗﺨـﺖ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﻛـﻪ در ﻣﺮﻛـﺰ اﺗـﺎق ﺗﻌﺒﻴـﻪ ﺷـﺪه‬ ‫ﭼﻨـــﺪ زن ﺟـــﻮان‪ ،‬و ﻧﻴﻤـــﻪ ﺑﺮﻫﻨـــﻪ در ﻟﺒـــﺎسﻫـ ـﺎﺋﻰ از‬

‫‪١٧٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺣﺮﻳ ـﺮ‪ ،‬ﻏــﺮق ﺟــﻮاﻫﺮات و زﻳﻨــﺖآﻻت ﺑــﺮ ﮔــﻞﻫــﺎي‬ ‫رﻧﮕﻴﻦ ﻗـﺎﻟﻰ ﭘﺮاﻛﻨـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﻳﻜـﻰ ﺑـﺎ ﺗﺎﺳـﻲ ﻛﻮﭼـﻚ از‬ ‫درون ﺗــﺸﺘﻰ ﺑــﺰرگ و ﻣﺮﺻــﻊ ﺑــﺮ ﺳــﺮ دﻳﮕــﺮان ﮔــﻼب‬ ‫ﻣ ـﻲﭘﺎﺷ ـﺎﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕــﺮي ﻣﻮﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و ﺷــﺒﻖ ﻓــﺎﻣﻰ را ﺑــﺎ‬ ‫دﻗﺖ و وﺳـﻮاس ﻣـﻲﺑﺎﻓـﺪ و دو ﺗـﻦ دﻳﮕـﺮ ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﻪﻫـﺎي‬ ‫ﺗﺨــﺖ‪ ،‬در آﻏــﻮش ﻳﻜ ـﺪﻳﮕﺮ ﺧﻔﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﭘﻮﺳــﺖﻫــﺎي‬ ‫ﮔـــﺮگ و روﺑـــﺎه ﺳـــﻄﺢ ﺗﺨـــﺖ را ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ ،‬و ﭼﻨـــﺪ‬ ‫ﭘﻮﺳــﺖ ﻧﻴــﺰ از ﺗﻴــﺮك ﻣﺮﻛــﺰي آوﻳــﺰان ﺷــﺪه‪ .‬روي‬ ‫ﺗﺨــﺖ ﻣــﺮدي ﻛﻮﭼــﻚ اﻧــﺪام‪ ،‬ﺑــﺎ ﺳــﺮي ﺑــﻲﻣــﻮي و‬ ‫ﺳــﺒﻴﻞﻫــﺎﺋﻰ ﺳــﻴﺎه و ﺑﻠﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺗــﺎ زﻳــﺮ ﭼﺎﻧــﻪاش ﻓــﺮو‬ ‫اﻓﺘــﺎده‪ ،‬ﺑــﻪ ﭘﻬﻠــﻮ آرﻣﻴــﺪه‪ ،‬از درون ﺳــﻴﻨﻲ زرﻳﻨ ـﻲ ﻛــﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﮔـﺬاردهاﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺧﻨﺠـﺮي ﻛﻮﭼـﻚ ﺗﻜـﻪﻫـﺎﺋﻲ‬ ‫از ﺑـــﺮة ﺑﺮﻳـــﺎن ﺑﺮﻳـــﺪه و ﺑـــﻪ دﻫـــﺎن ﻣـــﻲﮔـــﺬارد‪ .‬در‬ ‫ﻛﻨـــﺎرش دﺧﺘـــﺮي ﺑﺮﻫﻨـــﻪ دراز ﻛـــﺸﻴﺪه و ﻗـــﺴﻤﺘﻰ از‬ ‫ﺑﺎﺳـــﻦ و رانﻫـــﺎياش ﺑـــﻪ زﻳـ ـﺮ ﭘﻮﺳـــﺘﻴﻨﻰ ﺑـــﺰرگ از‬ ‫ﭼــــﺸﻢ ﭘﻨﻬــــﺎن ﺷــــﺪه‪ .‬در ﮔﻮﺷــــﺔ ﺗــــﺎﻻر ﭼﻨــــﺪﻳﻦ‬ ‫ﺻــﻨﺪوﻗﭽﺔ ﺑــﺰرگ و ﻛﻮﭼ ـﻚِ ﭼــﻮﺑﻴﻦ ﺑــﻪ رﻧــﮓﻫــﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠــﻒ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺻــﻮرﺗﻰ ﻧــﺎﻣﻨﻈﻢ ﺑــﻪ روي ﻫــﻢ ﺗﻠﻨﺒــﺎر‬ ‫ﺷــﺪه‪ ،‬و در آﺗــﺸﺪاﻧﻰ ﺑــﺰرگ ﻛــﻪ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺗﺨــﺖ در‬

‫‪١٨٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺮﻛـــﺰِ اﺗـــﺎق ﮔـــﺬاردهاﻧـــﺪ‪ ،‬ﭼﻨـــﺪ ﺻـــﻨﺪوﻗﭽﻪ ﺑـــﺎ‬ ‫ﺷﻌﻠﻪﻫﺎﺋﻰ زردرﻧﮓ در ﺣﺎل ﺳﻮﺧﺘﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﻮي ﭘﻮﺳــﺖِ دﺑــﺎﻏﻰ ﺷــﺪه‪ ،‬ﺑــﺎ ﻋﻄــﺮِ ﮔﻼﺑــﻰ ﻛــﻪ‬ ‫دﺧﺘــﺮان ﺳــﺮ و روي ﺧــﻮد را ﺑــﺎ آن ﻣــﻲﺷــﻮﻳﻨﺪ ﺑــﻪ‬ ‫ﻫﻤــﺮاه دودى ﻛــﻪ از آﺗــﺸﺪان ﺑــﻪ ﻫــﻮا ﺑﺮﻣ ـﻲﺧﻴــﺰد در‬ ‫ﻫــﻢ آﻣﻴﺨﺘــﻪ‪ .‬دود ﺑ ـﻪ ﮔــﺮد ﺧــﻮد ﻣ ـﻲﭘﻴﭽــﺪ‪ ،‬و دﺳــﺖ‬ ‫در دﺳــﺖ ﺧﻔــﺎش ارﻏــﻮاﻧﻲ از ﺳــﻘﻒ ﺗــﺎﻻر در ﺗﻌﻠﻴــﻖ‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧـﺪ‪ .‬اوﻏﻠـﻮن‪ ،‬ﻏـﻼم ﻧﻴﻤـﻪﺑﺮﻫﻨـﻪ و ﭘﻴـﻞﭘﻴﻜـﺮ‬ ‫ﺗﻌﻈﻴﻤ ـﻲ ﻛــﺮده ﺑــﻪ ﺟﺎﻧ ـﺐِ ﺗﺨــﺖ روان ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺑــﺎ‬ ‫ﻇﺮاﻓﺘــﻰ ﺑــﻰﻧﻈﻴ ـﺮ‪ ،‬ﻫﻴﻜــﻞ ﺳــﻨﮕﻴﻦ و ﮔﻮﺷــﺖآﻟــﻮدش‬ ‫را از ﻣﻴـ ـﺎن دﺧﺘﺮاﻧـــﻰ ﻛـــﻪ ﭼـــﻮن ﺟـــﺴﺪ در اﻃـــﺮاف‬ ‫ﺗﺨــﺖ ﻓﺮواﻓﺘــﺎدهاﻧــﺪ‪ ،‬ﻣــﻲﮔﺬراﻧــﺪ‪ .‬در ﮔــﻮش ﻣــﺮد‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ اﻧﺪام ﭼﻴﺰي زﻣﺰﻣﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘــﺸﺖ در اﺗــﺎق‪ ،‬ﻳــﺎرﻗﻠﻲﺧــﺎن و ارﺑﻴــﻞ ﻫﻨــﻮز ﭼــﺸﻢ ﺑــﻪ‬ ‫زﻣـــﻴﻦ دوﺧﺘـــﻪاﻧـــﺪ‪ .‬ﻣﮕـــﺴﻰ ﺑـــﺮ ﺻـــﻮرت ارﺑﻴـــﻞ‬ ‫ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺳــﺮ ﺗﻜــﺎن ﻣــﻲدﻫــﺪ ﺗــﺎ از ﺷــﺮ ﺣــﺸﺮه‬ ‫ﺧــﻼص ﺷــﻮد‪ .‬ﺑــﻮي ﺧــﺎك ﺑ ـﻴﺶازﭘ ـﻴﺶ ﻣــﺸﺎماش را‬ ‫آزار ﻣـﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ اﻧﮕــﺸﺘﺮي ﻣـﻲاﻧﺪﻳـﺸﺪ ﻛــﻪ در ﺷــﺎل‬ ‫‪١٨١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﻠﻨــﺪ و ﺳ ـﻴﺎه رﻧــﮓ ﺧــﻮد ﭘﻨﻬــﺎن ﻛــﺮده‪ .‬ﺑــﻪ ﺧﻄــﻮﻃﻰ‬ ‫ﻓﻜــﺮ ﻣـﻲﻛﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﺮ آن ﺣــﻚ ﺷــﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ ﻣﻌﻨـﺎى اﻳـﻦ‬ ‫ﭘﻴــﺎم ﻣــﻲاﻧﺪﻳــﺸﺪ‪ .‬از ﺧــﻮد ﻣــﻲﭘﺮﺳــﺪ‪» :‬اﻳــﻦ ﭘﻴــﺎم‬ ‫ﭼﻴــﺴﺖ؟ ﭼــﻪ ﭘ ـﻴﺶ آﻣــﺪه ﻛــﻪ ﺑــﺮاي رﺳــﺎﻧﺪن آن ﺑــﻪ‬ ‫دﺳــﺖ اﻳــﻦ وﺣــﺸﻲ ﻣــﻲﺑﺎﻳ ـﺪ اﻳ ـﻦ ﻟﺤﻈــﺎت ﺳــﻨﮕﻴﻦ را‬ ‫ﺗﺤﻤــﻞ ﻛــﺮد؟ اﻳــﻦ ﭘﻴــﺎم را ﻛــﻪ ﻓﺮﺳــﺘﺎده؟« وﻟــﻰ‬ ‫ﺳــﺌﻮاﻻت ﺑ ـﻲﺷــﻤﺎر اﺳــﺖ‪ ،‬و ارﺑﻴ ـﻞ ﺧــﻮب ﻣ ـﻲداﻧــﺪ‬ ‫ﻛــﻪ ﻫــﻴﭽﻜﺲ‪ ،‬ﺣﺘــﻰ ﻳــﺎرﻗﻠﻰ ﻧﻴــﺰ ﺟــﻮاﺑﻰ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ‬ ‫داﺷـﺖ‪ .‬ﺷـﺎﻳﺪ ﻫـﻴﭽﻜﺲ ﺟـﺰ ﺧــﺎن ﺑـﺰرگ از ﻣﺤﺘــﻮا و‬ ‫ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻰ اﻳﻦ ﭘﻴﺎم ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫درب ﻃﻼﺋــﻲ ﺑــﺎ ﻧﺎﻟــﻪاي ﮔــﺸﻮده ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺧﻮاﺟــﺔ‬ ‫ﻏــﻮل ﭘﻴﻜــﺮ ﺑــﻪ ﻫﻤــﺎن ﺻــﻮرت ﻛــﻪ وارد ﺗــﺎﻻر ﺷــﺪه‪،‬‬ ‫ﺑـــﺎ زﺣﻤـــﺖ از آن ﺑﻴـــﺮون ﻣـــﻲﺧـــﺰد‪ .‬ﺑـــﺎ دﺳـــﺖِ‬ ‫ﮔﻮﺷﺖآﻟـﻮدش ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﻫـﺮ اﻧﮕـﺸﺖ آن ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﻧﮕـﻴﻦِ‬ ‫ﺑﺰرگ ﺑـﺮق ﻣـﻲزﻧـﺪ ﺑـﻪ دو ﻣـﺮد اﺷـﺎره ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ‬ ‫دو ﺑـــﺎ ﺳـــﺮﻋﺖ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ در روان ﺷـــﺪه‪ ،‬ﺳـــﺮﻫﺎ را‬ ‫ﭘــﺎﺋﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ ،‬وارد ﺗــﺎﻻر ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻗﺒــﻞ از‬ ‫آﻧﻜــﻪ در ﻓــﻀﺎي دود ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﭼﻴــﺰي روﻳــﺖ ﻛﻨﻨــﺪ‪،‬‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪ ﺧﻮاﺟــﻪ ﺳــﺮ آﻧــﺎن را ﺗــﺎ ﺣــﺪ‬ ‫‪١٨٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻣﻜﺎن ﺑﻪ ﭘـﺎﺋﻴﻦ ﻓـﺮود ﻣـﻲآورد‪ .‬ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ‪ ،‬ﺧﻮاﺟـﻪ‬ ‫ﺑــﻪ ﺗــﺎزهواردان ﻳ ـﺎدآور ﻣــﻲﺷــﻮد ﻛــﻪ در ﺣــﻀﻮر ﺧــﺎنِ‬ ‫ﺑــﺰرگ ﺻــﻮرتﺷــﺎن ﺗــﺎ ﺣــﺪ اﻣﻜــﺎن ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﻪ ﺧــﺎك و‬ ‫زﻣ ـﻴﻦ ﻧﺰدﻳ ـﻚ ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬در ﺳــﻜﻮﺗﻰ ﺳ ـﻨﮕﻴﻦ و ﻃــﻮﻻﻧﻲ‬ ‫ارﺑﻴـ ـﻞ و ﻳـ ـﺎرﻗﻠﻰ روي در روي ﮔـــﻞﻫـــﺎي ﻛﻮﭼـ ـﻚِ‬ ‫ﻗﺎﻟﻰ ﺑـﺴﺘﻪ اﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﻧـﺪاي ﻣـﺮدي ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻟﻬﺠـﻪاي‬ ‫ﻧﺎﻣـــﺄﻧﻮس ﺑـــﻪ ﻓﺎرﺳـــﻲ ﺗﻜﻠـــﻢ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬ﺳـــﻜﻮت را‬ ‫ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﻴﻐﺎم ﻛﺠﺎﺳﺖ؟‬ ‫ﺳﺮ دو اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﻨـﻮز ﺑـﻪ ﭘـﺎﺋﻴﻦ ﻓـﺮو اﻓﺘـﺎده‪ ،‬و ﻓﻘـﻂ ﭼﻨـﺪ‬ ‫وﺟﺐ اﻃﺮافﺷـﺎن را ﻣـﻲﺑﻴﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻳـﺎرﻗﻠﻲ ﻟـﺐ ﺑـﻪ ﺳـﺨﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺟــﺎن ﻧﺜــﺎر ﭘﻴــﺎم اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن را ﺣــﻀﻮرﺗﺎن ﺗﻘــﺪﻳﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺻــــﺪاي ﻳـــﺎرﻗﻠﻰ از وﺣــــﺸﺖ ﻣــــﻲﻟــــﺮزد‪ .‬ارﺑﻴـــﻞ‬ ‫ﻫﻤــﺎﻧﻄﻮر ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻧﻘــﺶﻫــﺎي ﻛﻮﭼــﻚ و ﻗﺮﻣــﺰ رﻧ ـﮓِ‬

‫‪١٨٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻗﺎﻟﻰِ رﻳﺰﺑﺎﻓـﺖ ﺧﻴـﺮه ﻣﺎﻧـﺪه ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﻣـﻲاﻧﺪﻳـﺸﺪ‪» :‬اﻳـﻦ‬ ‫ﻫﻤــﺎن ﻣــﺮد ﻣــﺪﻳﺮ و ﻣــﺪﺑﺮي ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﺳــﺎلﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ؟«‬ ‫ـ ﭘﻴﻐﺎم را ﺑﻪ اوﻏﻠﻮن ﺑﺴﭙﺎر!‬ ‫اوﻏﻠــﻮن‪ ،‬ﻏــﻼمِ ﺧــﺎن‪ ،‬در ﻳــﻚﻗــﺪﻣﻰ اﻳﻨــﺪو ﭼــﻮن‬ ‫ﮔــﺮاز اﻳــﺴﺘﺎده و ﺗﻤــﺎﻣﻲ ﺣﺮﻛــﺎتﺷــﺎن را زﻳــﺮ ﻧﻈــﺮ‬ ‫دارد‪ .‬از ﺑــﺪو ورود‪ ،‬ﺣﺘــﻲ ﻗﺒــﻞ از آﻧﻜــﻪ ﺧــﺎنِ ﺑــﺰرگ‬ ‫ﻓﺮﻣــــﺎن ﺻــــﺎدر ﻛﻨــ ـﺪ‪ ،‬دﺳــ ـﺖِ راﺳــــﺖ ارﺑﻴــ ـﻞ در‬ ‫ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﻳــﻚ ﺑﺮﺟــﺴﺘﮕﻰ ﻛﻮﭼــﻚ‪ ،‬ﺑــﻪ زﻳـﺮ ﺷــﺎﻟﺶ‬ ‫ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي دوﻳــﺪه‪ .‬وﻟــﻲ زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن ﺧــﺎنِ‬ ‫ﺑــﺰرگ ﺻــﺎدر ﺷــﺪ‪ ،‬ﺗــﻼش او ﺑــﺮاي ﻳ ـﺎﻓﺘﻦ اﻧﮕــﺸﺘﺮي‬ ‫ﺳــﺮﻋﺖ ﺑﻴ ـﺸﺘﺮي ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﺑــﺎ اﻳــﻦ وﺟــﻮد‪ ،‬ﺑﺮﺟــﺴﺘﮕﻰِ‬ ‫ﮔﺮه ﻛﻮﭼـﻚ را در ﺷـﺎل ﺑﻠﻨـﺪ ﻧﻤـﻲﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬ﺗـﺼﻮر ﮔـﻢ‬ ‫ﮔـــﺮدن اﻧﮕـــﺸﺘﺮي اﺳـــﺘﺨﻮانﻫـــﺎياش را ﺑـــﻪ ﻟـــﺮزه‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘــــﻪ‪ .‬ﻗﻄــــﺮات ﻋــــﺮق ﭼــــﻮن ﻣﺮوارﻳــــﺪﻫﺎى‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚ و ﺷــﻔﺎف از زﻳــﺮ ﻋﻤﺎﻣ ـﺔ ﺳــﻴﺎه و ﺑــﺰرگ ﺑــﺮ‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻰ ﺑﻠﻨـﺪش روان ﺷـﺪه؛ دﺳـﺘﺶ ﺑـﻪ ﻋﻴـﺎن ﺑـﻪ ﻟـﺮزه‬ ‫اﻓﺘــﺎده؛ ﻫــﻮل و ﻫــﺮاس ﺗﻤــﺎﻣﻲ ﺣــﻮاس او را ﭼــﻮن‬ ‫‪١٨٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧــﻮره ﻣــﻲﺑﻠﻌــﺪ‪ .‬ﺑــﻰاﺧﺘﻴــﺎر دﺳــﺖ دﻳﮕــﺮ را ﻧﻴــﺰ ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧــﺐ ﺷــﺎل ﻣــﻲﺑــﺮد‪ ،‬و در ﺣﺎﻟﻴﻜــﻪ ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ زاﻧــﻮ‬ ‫زده و ﭼـــﺸﻢ ﺑـــﻪ ﮔـــﻞﻫـــﺎي ﻗـــﺎﻟﻰ دوﺧﺘـــﻪ ﭼـــﻮن‬ ‫ﻣــﺎﻫﻴﮕﻴﺮي ﭘﻴــﺮ و ﺧــﺴﺘﻪ ﺑــﺎ ﻫــﺮ دو دﺳــﺖ در ﻻﺑــﻼي‬ ‫اﻣـــﻮاج ﺷـــﺎل ﺑـــﺰرگ و ﭘـ ـﻴﭻ در ﭘــﻴﭻ در ﺟـــﺴﺘﺠﻮي‬ ‫اﻧﮕـــﺸﺘﺮي اﺳـــﺖ‪ .‬دﺳـــﺖﻫـــﺎي ﻋـــﺮقﻛـــﺮدهاش در‬ ‫ﮔﻮﺷﺔ ﺷـﺎل ﺑـﺰرگ ﻧﻬﺎﻳﺘـﺎً ﮔـﺮة ﻛﻮﭼـﻚ را ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ و‬ ‫ﺑــﺎ ﺳــﺮﻋﺖ آن را ﻣــﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ ،‬و در ﺣﺎﻟﻴﻜــﻪ ﻫﻨــﻮز‬ ‫ﭼــﺸﻢ ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ دوﺧﺘــﻪ‪ ،‬اﻧﮕــﺸﺘﺮ را ﺑــﺎ دﺳــﺘﺎﻧﻰ ﻟــﺮزان‬ ‫ﺑــﺎﻻ ﺑــﺮده ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ اوﻏﻠــﻮن دراز ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺟــﻪ‬ ‫اﻧﮕـــﺸﺘﺮ را از ﻛـــﻒاش ﻣـ ـﻲرﺑﺎﻳـ ـﺪ و ﺑـــﺎ ﮔـــﺎمﻫـــﺎﺋﻰ‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻦ از او ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﻣ ـﻲﮔﻴ ـﺮد‪ .‬ﻧﻌﻠ ـﻴﻦﻫــﺎي ﭼــﻮﺑﻴﻦ و‬ ‫ﺑــﺰرگِ اوﻏﻠــﻮن ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ از ﻣﻴــﺪان دﻳــﺪ دو ﻣــﺮد‬ ‫ﺧـــﺎرج ﺷـــﺪه‪ ،‬در دﺳـــﺖ اﻣـــﻮاج رﻧﮕﺎرﻧـــﮓ ﻗـــﺎﻟﻰِ‬ ‫ﺗــﺎﻻر ﮔــﻢ ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ .‬در ﺗــﺎﻻر از زﻧــﺎن زﻳﺒــﺎ‪ ،‬زﻧــﺎن‬ ‫ﭼـــﺎدري و ﻇـــﺮف ﻏـــﺬا دﻳﮕـ ـﺮي اﺛـــﺮي ﺑـ ـﻪ ﭼـــﺸﻢ‬ ‫ﻧﻤــﻲﺧــﻮرد‪ .‬در ﻣﻜــﺎﻧﻰ ﻛــﻪ زﻧــﺎن ﻣﻴﺎﻧــﺴﺎل اﻳــﺴﺘﺎده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﺮوﻫـﻰ ازﺑـﻚِ ﻣـﺴﻠﺢ ﺑـﺎ ﻧﻴـﺰهﻫـﺎي ﺑﻠﻨـﺪ ﻣـﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﺷــﺪهاﻧــﺪ و ﻣﻨــﺸﻴﺎن درﺑــﺎرِ ﺻــﻔﻮي‪ ،‬ﺑــﺎ ﻟــﻮازم ﺗﺤﺮﻳــﺮ‬

‫‪١٨٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫درﻛﻨﺎر ﺗﺨـﺖ ﺧـﺎن زاﻧـﻮ زدهاﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣـﺪﺗﻰ ﻣﺪﻳـﺪ‬ ‫ﺳــــﻜﻮت ﺳﺮاﺳــــﺮ ﺗــــﺎﻻر را ﻓﺮاﻣـــﻲﮔﻴـــﺮد‪ .‬از دور‬ ‫ﺻــﺪاي ﻧﺠﻮاﻫــﺎﺋﻰ ﮔﻨ ـﮓ ﺑــﻪ ﮔــﻮش ارﺑﻴ ـﻞ ﻣ ـﻲرﺳــﺪ‬ ‫وﻟــﻰ ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﺑ ـﻴﺶ از آن اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﻪ او اﻣﻜــﺎن دﻫــﺪ‬ ‫از ﻣﺤﺘــﻮاي ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﭼﻴ ـﺰي دﺳــﺘﮕﻴﺮش ﺷــﻮد‪ .‬ﻧــﺪاﺋﻲ‬ ‫رﺳﺎ از آﻧﺴﻮي ﺗﺎﻻر ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﭘﺎداش ﭘﻴﻚ را ﺑﺪه‪.‬‬ ‫ارﺑﻴـ ـﻞ ﺧﻮﺷـــﺤﺎل اﺳـــﺖ! از اﻳﻨﻜـــﻪ ﻛـــﺎر ﺑـــﻪ ﭘﺎﻳـ ـﺎن‬ ‫رﺳﻴﺪه‪ ،‬ﻧﻔـﺴﻰ ﺑـﻪ راﺣـﺖ ﻣـﻲﻛـﺸﺪ‪ .‬ﺳـﻨﮕﻴﻨﻰ ﺑـﺪن را‬ ‫ﻛــﻪ ﺗـﺎ ﺑـﻪ اﻳــﻦ ﻟﺤﻈــﻪ ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻰ ﺗﺤﻤــﻞ ﻣـﻲﻛــﺮد‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫آراﻣــﺶ ﺧﻴــﺎل ﺑــﺮ دو زاﻧــﻮ رﻫــﺎ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬از ﻓﻜــﺮ‬ ‫ﻳﻚﺻـﺪ اﺷـﺮﻓﻰ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺧﻮاﻫـﺪ آورد ﻗﻠـﺐاش‬ ‫ﺑــﻪ ﻃــﭙﺶ درآﻣــﺪه‪ .‬ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» :‬ﻫــﺮ ﭼــﻪ‬ ‫زودﺗــﺮ از اﻳــﻦ ﻛــﺎخ ﻟﻌﻨﺘــﻰ ﺑﻴــﺮون ﺑــﺮوم ﺑﻬﺘــﺮ اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﻮي ﮔﻨ ـﺪِ اﻳ ـﻦ ﺟــﺎﻧﻮران را دﻳﮕــﺮ ﻧﻤ ـﻲﺗــﻮاﻧﻢ ﺗﺤﻤــﻞ‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﻃﻨـﻴﻦ ﮔـﺎمﻫـﺎي ﺳـﻨﮕﻴﻦ اوﻏﻠـﻮن ﻛـﻪ دوﺑـﺎره ﺑـﻪ‬ ‫او ﻧﺰدﻳ ـﻚ ﻣ ـﻲﺷــﻮد در ﮔﻮﺷــﺶ ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ؛ »ﺣﺘﻤــﺄ‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺎداشام ﻣﻲآﻳﺪ‪«.‬‬ ‫‪١٨٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﺑﺮﺧﻴﺰ!‬ ‫اﻳــﻦ اوﻟــﻴﻦ ﺑــﺎر اﺳــﺖ ﻛــﻪ ارﺑﻴــﻞ ﺻــﺪاي اوﻏﻠــﻮن را‬ ‫ﻣﻲﺷـﻨﻮد‪ .‬از اﻳﻨﻜـﻪ اﻳـﻦ ﻛـﻮهِ ﭘﻴـﻪ و ﭼﺮﺑـﻲ ﺳـﺨﻦ ﻧﻴـﺰ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺣﺎﻟﺶ ﻣﻨﻘﻠﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫»ﺗﺮا ﻫـﻴﭽﻜﺲ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ دﻳـﺪ! اﮔـﺮ در ﺳـﺎﻳﺔ ﺳـﻴﺎﻫﻰﻫـﺎ‬ ‫ﭼـــﻮن ﺳـ ـﻴﺎﻫﺎن ﺧﺰﻳـ ـﺪي‪ ،‬و اﮔـــﺮ در ﺳـ ـﻴﻨﺔ آﻓﺘـــﺎب‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨــﺪ ﺗﻴﻐــﺔ ﭘــﻮﻻدي آﺑﺪﻳــﺪه درﺧــﺸﻴﺪي!« ﻧــﺪا در‬ ‫ﮔــﻮش ﻏــﻼمِ ﺳــﻴﺎه ﻃﻨــﻴﻦاﻓﻜــﻦ اﺳــﺖ‪ ،‬و او در ﻫــﺮ‬ ‫ﮔــﺎم ﺑﺎﻟــﺸﺘﻚ ﻋﺮﻳــﺎنِ ﭘﺎﻫــﺎياش را ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﺳــﺨﺖِ‬ ‫دﺷــﺖ و ﺑــﺮ ﺳـﻴﻨﺔ ﺳــﻨﮕﻰ ﻧــﺮم و راﻫــﻮار ﭘﻨــﺎه ﻣــﻲدﻫــﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﭼـﻮن ﭘﻠﻨـﮓ در ﺧﻴﺰﺷـﻰ ﻧـﻮﻳﻦ ﺳـﻨﮓ را رﻫـﺎ ﻛـﺮده‬ ‫ﺑــــﻪ داﻣــــﺎن ﺻــــﺨﺮهاي ﺟﺪﻳــــﺪ ﺑﻴــــﺎوﻳﺰد‪ .‬ﻃــــﻼ‪،‬‬ ‫ﻏــﻼمﺳــﻴﺎهِ اﷲوردﻳﺨــﺎن‪ ،‬ﭘﻠﻨــﮓوار در رﻗــﺼﻰ ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺮﻣـــﻰ ﻧـــﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻣـــﺎن ﺧﺪاوﻧـــﺪﮔﺎرش را ﺑـــﻪ ﺟـــﺎن‬ ‫ﺧﺮﻳــﺪه‪ ،‬ﺳــﺮ در ﭘــﻲ ﻗﺘــﻞ ﺟــﻮان ﺟﻨﮕﺠــﻮﺋﻲ ﮔــﺬارده‬

‫‪١٨٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﺟــﺴﺎرتاش اﷲورﻳﺨــﺎن را رﻧﺠﺎﻧــﺪه‪ .‬در اﻳــﻦ‬ ‫ﺻـــﺒﺤﺪم ﻓﺮﺻـــﺖ ﻣﻐﺘـــﻨﻢ اﺳـــﺖ؛ ﻓـــﺮاد در ﭼﻨـــﺪ‬ ‫ﻓﺮﺳــﻨﮕﻲ ﺑﺎرﮔــﺎه ﻧــﺎدر‪ ،‬ﺗﻨﻬــﺎ در ﻛﻨــﺎر ﭼــﺸﻤﻪاي زاﻧــﻮ‬ ‫ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ زده ﭘﻴــﺎﭘﻰ آب ﺑــﺮ ﺻــﻮرتاش ﻣــﻲزﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻴـــﺴﻮان ﺑﻠـــﻮﻃﻲرﻧﮕـــﺶ از زﻳـــﺮ ﺧُــﻮد ﭼـــﺮﻣﻴﻦ ﺑـــﺮ‬ ‫ﺷــــﺎﻧﻪﻫــــﺎ ﻓﺮورﻳﺨﺘــــﻪ‪ .‬زرﻫــــﻲ ﺑﻠﻨــــﺪ‪ ،‬ﺑــــﺎﻻﭘﻮش‬ ‫ﭼـــﺮﻣﻴﻦاش را ﭘﻨﻬـــﺎن داﺷـــﺘﻪ‪ ،‬و ﺑﺎزوﺑﻨـــﺪ ﻃﻼﺋـــﻲ و‬ ‫دﺳﺘﺔ ﻣﺮﺻﻊ ﺧﻨﺠـﺮ ﻛـﻮﭼﻜﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻛﻤـﺮ ﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﺎ ﻫـﺮ‬ ‫ﺣﺮﻛـــﺖ ﻫـــﺰاران رﻧـــﮓ ﺑـ ـﻪ اﻃـــﺮاف ﻣـــﻲﭘﺎﺷـــﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣــﭻﺑﻨــﺪﻫﺎﺋﻰ ﭼــﺮﻣﻴﻦ ﺳــﺎﻋﺪﻫﺎياش راﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه و در‬ ‫ﻛﻨـــﺎرش‪ ،‬ﺷﻤـــﺸﻴﺮي ﺳـــﺘﺮگ در ﻏﻼﻓـــﻰ ﻛـــﺞ روي‬ ‫ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﮔﺬارده‪.‬‬ ‫ﻏــﻼم از دور ﺑــﻪ ﺗﻤﺎﺷــﺎي ﻗﺮﺑــﺎﻧﻲ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ؛ ﻫــﺮاس از‬ ‫ﻟﺤﻈ ـﺔ دﻳ ـﺪار در دلاش ﻃﻮﻓــﺎن ﺑ ـﻪ ﭘــﺎ ﻛــﺮده‪ .‬در اﻳــﻦ‬ ‫ﺻــﺒﺤﺪم ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬ﻛــﻪ ﻛﻮﻫﭙﺎﻳــﻪﻫــﺎي ﻛُــﺮ ﭼــﺸﻤﺎن‬ ‫ﻧﺎآﻣﻮﺧﺘﻪ را ﺑـﻪ ﻓﺮﻳـﺐ ﺳـﺮابﻫـﺎيﺷـﺎن ﻓﺮاﻣـﻲﺧﻮاﻧﻨـﺪ‪،‬‬ ‫ﺳـــﻴﻨﻪﺳـــﺮﺧﻲ‪ ،‬ﻗﺎﺻـــﺪك ﺟﻬـ ـﺎن وﺣـــﺶ در دﺳـــﺖ‬ ‫ﺷـــﻬﺎب آﺗـــﺸﻴﻦ آﻓﺘـــﺎب ﺑـــﺎلﻫـــﺎ ﺑـــﻪ ﻫـــﺰاران رﻧـــﮓ‬

‫‪١٨٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻲﺷــﻮﻳﺪ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺑﺮﻣــﻲﻛــﺸﺪ و ﺑــﺮ ﺻــﺨﺮهاي ﻣﺮﺗﻔــﻊ‬ ‫ﻣﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ‪ .‬آﻧﮕـﺎه ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ دﺷـﺖ‪ ،‬ﻧـﺪاﺋﻰ ﺑـﻪ ﻟﻄﺎﻓـﺖ‬ ‫ﻧﻐﻤﺔ ﭼﺸﻤﻪﺳﺎران ﻣـﻲﭘﺮاﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺳـﻴﻨﻪﺳـﺮخ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮة‬ ‫ﺧﻮد ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﺎن را ﻧﻮﻳﺪ داده‪.‬‬ ‫ﻃــــﻼ‪ ،‬از ﺟــــﺎي ﺑﺮﻣــــﻲﺧﻴــــﺰد‪ .‬ﭘﻴﻜــــﺮ ﻋﻈــــﻴﻢ و‬ ‫ﺳــﻴﺎهرﻧــﮓاش را ﭘﻴﺮاﻫﻨــﻰ از اﺑﺮﻳــﺸﻢ ﺳــﺮخ ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ﺷــﻠﻮاري ﻣﻠﻴﻠــﻪدوزي ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻃــﻼ‪ ،‬ﺑــﻪ ﭘــﺎي دارد‪ .‬او‬ ‫را از ﻛـــﻮدﻛﻰ ﻃـــﻼ ﻧﺎﻣﻴـــﺪهاﻧـــﺪ و در دﺳـــﺖﻫـــﺎي‬ ‫ﻗﺪرﺗﻤﻨـــﺪ اﷲورديﺧـــﺎن ﭼـــﻮن ﻃـــﻼي ﻧـــﺎب‪ ،‬رام و‬ ‫ﻣﻄﻴــﻊ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺷــﻜﻠﻰ ﻛــﻪ او اراده ﻛــﺮده رخ ﻧﻤــﻮده‬ ‫اﺳـــﺖ‪ .‬اﷲورديﺧـــﺎن را ﻧـــﺪﻳﻢ اﺳـــﺖ و ﻧﺰدﻳـــﻚ‪،‬‬ ‫ﺣـــﺮماش را ﻧﮕﻬﺒـــﺎن اﺳـــﺖ و رازدار‪ .‬او را ﻣـــﻮﻧﺲ‬ ‫اﺳـــﺖ و ﭘﺮﺳـــﺘﺎر؛ ﺣﻜـــﻢ ﺧﺪاوﻧـــﺪﮔﺎرش ﻫـــﺮ ﭼـــﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬او ﻣﺠــﺮي اﺳــﺖ‪ .‬ﺧﺪاوﻧــﺪﮔﺎر ﺳــﺮ ﻓُــﺮاد را از‬ ‫او ﺧﻮاﺳـــﺘﻪ‪ ،‬و از آن ﻟﺤﻈـــﻪ ﻃـــﻼ ﺳـــﺎﻳﺔ ﻓُـــﺮاد ﺷـــﺪه‪.‬‬ ‫در ﭘﻨــﺎه ﻫــﺮ ﺧﻴﻤــﻪ‪ ،‬در ﭘــﺲِ ﻫــﺮ ﺗﺨﺘــﻪ ﺳــﻨﮓ‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫زﻳﺮ ﺳﺎﻳﺔ ﻫـﺮ ﺗـﻚدرﺧـﺖ‪ ،‬ﻓُـﺮاد ﺳـﺎﻳﻪاي دارد ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬ ‫ﻃـــﻼ‪ .‬اﮔـــﺮ اﻳـــﻦ ﺳـــﺎﻳﻪ ﭼـــﻮن ﻃـــﻼ ﻧﻤــﻲدرﺧـــﺸﺪ‪،‬‬

‫‪١٨٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧﺪﻣﺘﮕــﺬاري ﭼــﻮن او در اﻳــﻦ دورانِ ﺳــﺨﺖ از ﻃــﻼ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻃــﻼ ﻧﻔــﺲ در ﺳ ـﻴﻨﻪ ﺣــﺒﺲ ﻛــﺮده‪ ،‬ﮔــﺎمﻫــﺎ را آرام و‬ ‫آرامﺗــﺮ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻫﻴﻜــﻞ ﻋﻈــﻴﻢاش ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ‪ ،‬اﺳ ـﻴﺮ‬ ‫ﭘﻨﺠــﺔ ﺑــﺎد‪ ،‬ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر ﻧﺰدﻳـﻚ ﻣـﻲﺷــﻮد‪ .‬ﭘﺎﻫــﺎي‬ ‫ﺑﺮﻫﻨــﻪاش ﺑــﺮ ﺷــﻦﻫــﺎي ﻛﻨــﺎرة ﺟﻮﻳﺒــﺎر ﻣــﻲﻟﻐــﺰد و‬ ‫ﻫﻴﻜــﻞ ﭘﻴــﻞوارش را ﭘــﻴﺶ ﻣــﻲراﻧــﺪ‪ .‬ﻃــﻼ ﺑــﻪ ﭼﻨــﺪ‬ ‫ﮔﺎﻣﻲ ﻓُـﺮاد رﺳـﻴﺪه‪ ،‬اﻳﻨـﻚ ﺗـﺮس ﺑـﺮ وﺟـﻮدش ﭼﻨـﮓ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘــﻪ؛ ﻗﻠــﺐ در ﺳــﻴﻨﻪاش ﺗﻨــﺪ و ﺗﻨــﺪﺗﺮ ﻣــﻲﻃﭙــﺪ‪.‬‬ ‫ﻣــﺮد ﺳــﻴﺎه از ﻫــﺮ ﺻــﺪاﺋﻰ ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻣ ـﻲﻟــﺮزد‪ .‬ﻓﺮﻳ ـﺎد‬ ‫ﭘﺮﻧــــﺪﮔﺎن‪ ،‬آواي ﻧــــﺴﻴﻢ‪ ،‬ﺣﺘــــﻰ ﺻــــﺪاي ﻃــــﭙﺶ‬ ‫ﻗﻠـــﺐاش او را ﻣﺘـــﻮﺣﺶ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬در دل ﻓﺮﻳـــﺎد‬ ‫ﻣـــﻲزﻧـــﺪ‪» :‬اي ﻛـــﺎش اﻳـــﻦ ﻣـــﺮد در دم ﻣـــﻲﻣـــﺮد‪.‬‬ ‫ايﻛـــﺎش ﻗﻠـــﺐاش از ﺣﺮﻛـــﺖ ﺑـــﺎز ﻣـــﻰاﻳــﺴﺘﺎد و در‬ ‫ﭼﺸﻤﻪ ﺳـﺎر ﺳـﺮﻧﮕﻮن ﻣـﻲﺷـﺪ‪ .‬اي ﻛـﺎش ﻧﻤـﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ‬ ‫ﺳـــﺮ از ﺗـ ـﻦ او ﺟـــﺪا ﻛـــﻨﻢ‪ .‬از اﻳﻨﻜـــﺎر ﻣﻨﺰﺟـــﺮم‪ .‬از‬ ‫ﻛﺸﺘﻦ‪ ،‬از ﺑـﻰﺧﺒـﺮ‪ ،‬ﭼـﻮن ﺳـﺎﻳﺔ ﻣـﺮگ ﺑـﺮ ﺳـﺮ اﻳـﻦ و‬ ‫آن ﻓــﺮورﻳﺨﺘﻦ‪ ،‬از ﺧﺪﻋــﺔ ﺧــﻮﻧﻴﻦ‪ ،‬از ﻧــﺎﺟﻮاﻧﻤﺮدي‪،‬‬

‫‪١٩٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫از اﻳــﻦ زﻧــﺪﮔﻰ و از اﻳــﻦ ﺑﺮدﮔــﻰ! اي ﻛــﺎش ﻓُــﺮاد از‬ ‫ﻣﺎدر زاده ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫در ﻟﺤﻈــﻪاي ﮔــﺬرا‪ ،‬ﺷــﺒﺤﻲ ﺳــﺮخ و ﻃﻼﺋــﻲ ﺑــﺮ آب‬ ‫ﭼــﺸﻤﻪ ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪ ،‬و ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي ﭘــﻮﻻدﻳﻦ ﻃــﻼ از‬ ‫ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮ ﮔﻠــﻮي ﻓُــﺮاد را ﺳــﺨﺖ ﻣــﻲﻓــﺸﺎرد‪ .‬ﻃــﻼ‬ ‫ﻫﻤﻴـــﺸﻪ از ﭘـــﺸﺖ ﺑـــﻪ ﻗﺮﺑـــﺎﻧﻲ ﺣﻤﻠـــﻪ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ ﺗـــﺎ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎناش را ﻧﺒﻴﻨــﺪ‪ .‬از ﺑــﻪ ﻳــﺎد آوردن ﻛــﺎﺑﻮسﻫــﺎي‬ ‫ﺷــﺒﺎﻧﻪ ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻣ ـﻲﻟــﺮزد‪ .‬ﻧﺎﺑــﺎوري و ﺗﻌﺠﺒــﻰ ﻛــﻪ در‬ ‫ﺻـــﻮرت ﻗﺮﺑﺎﻧﻴــﺎناش دﻳــﺪه‪ ،‬در ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫـــﺎي ﺷـــﺐ‬ ‫ﮔﻬﮕــﺎه در ﺧــﻮاب ﺑــﻪ ﺳــﺮاغاش ﻣ ـﻲآﻳ ـﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي‬ ‫ﺧﻔﺘــﻪ در ﺧــﻮن‪ ،‬دﻳــﺪﮔﺎنِ از ﺣﺪﻗــﻪ ﺑﺮآﻣــﺪه و ﮔــﺎه‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎﻧﻲ ﻛـــﻪ ﺑـــﺎ آواي ﮔﻨـــﮓ از او ﻣـــﻲﭘﺮﺳـــﺪ‪:‬‬ ‫»ﭼــﺮا؟!« ﻃــﻼ ﺧــﻮد ﻧﻴـﺰ ﭘﺎﺳــﺦ را ﻧﻤـﻲداﻧــﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﺒــﺎر‬ ‫ﻧﻴــﺰ ﭼــﻮن دﻓﻌــﺎت ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﭘﻴــﺸﺘﺮ اﻳــﻦ ﺳــﺌﻮال را از‬ ‫ﺧﻮد ﻛﺮده‪» :‬ﭼﺮا؟« وﻟﻲ ﺟﻮاﺑﻰ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﻓُـــﺮاد اﺳـــﻴﺮ ﭘﻨﺠـــﻪﻫـــﺎي ﺳـــﻬﻤﮕﻴﻦ ﻃـــﻼ ﭼـــﻮن ﻣـــﺎر‬ ‫زﺧﻢﺧﻮرده ﺑـﻪ ﮔـﺮد ﺧـﻮد ﻣـﻲﭘﻴﭽـﺪ‪ .‬ﻧﺎاﻣﻴـﺪ از ﻳـﺎﻓﺘﻦ‬ ‫ﺧﻨﺠــﺮي ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻛﻤــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ‪ ،‬دﺳــﺖﻫــﺎﻳﺶ ﺑــﻪ ﭘﻨﺠــﺔ‬

‫‪١٩١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘــﻮﻻدﻳﻦ ﻣﻬــﺎﺟﻢ آوﻳﺨﺘــﻪ‪ .‬آﺳــﻤﺎن و ﻗﻠــﻞِ ﺗﭙــﻪﻫــﺎﺋﻰ‬ ‫ﻛــــﻪ ﺗــــﺎ ﻟﺤﻈــ ـﺎﺗﻲ ﭘــ ـﻴﺶ در ﻣﻘﺎﺑــــﻞ ﭼــــﺸﻤﺎن او‬ ‫ﻣـ ـﻲدرﺧـــﺸﻴﺪ ﺑـــﻪ ﺗـــﺪرﻳﺞ ﺗﻴـ ـﺮه و ﺗـــﺎر ﺷـــﺪه‪ ،‬ﺑـــﻪ‬ ‫ﺳــﺮابﻫــﺎﺋﻰ ﺑــﻰرﻧــﮓ ﻣ ـﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﺧــﻮن رگﻫــﺎياش‬ ‫را رﻫــﺎ ﻛــﺮده‪ ،‬ﭼــﻮن رود ﺑــﻪ درون ﻣﻌــﺪهاش ﺳــﺮازﻳﺮ‬ ‫ﺷــﺪه‪ .‬ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﻣــﻲﺧﻮاﻫــﺪ اﻳــﻦ رودِ را اﺳــﺘﻔﺮاغ‬ ‫ﻛﻨـــﺪ‪ ،‬از ﺧـــﻮد دور ﻛﻨـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﺮ زﻣــﻴﻦ ﺑﺮﻳــﺰد و آرام‬ ‫ﮔﻴــﺮد‪ ،‬وﻟــﻰ ﮔﻠﻮﮔــﺎﻫﺶ را ﺑــﺴﺘﻪ ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪ .‬ﻓــﺸﺎر‬ ‫ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي ﻃــﻼ ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ زﺑــﺎن ﺳــﺮخ رﻧــﮓ و ﻣﺘــﻮرم‬ ‫ﺟـــﻮان را آرام آرام از دﻫـــﺎﻧﺶ ﺑﻴـ ـﺮون ﻣـــﻲراﻧـــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎن ﻣﺘـــﻮﺣﺶ ﻓُـــﺮاد در ﺟـــﺴﺘﺠﻮي زﻧـــﺪﮔﻰ ﺑـــﻪ‬ ‫ﻧﺮﻣﻰ از ﻛﺎﺳﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺧﺰد‪.‬‬ ‫ـ زﻧﮕﻰ! ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻲ؟‬ ‫ﺣﻠﻘــﺔ ﭘــﻮﻻدﻳﻦ ﺑــﺮ ﮔــﺮدن ﻓُــﺮاد ﺳ‪‬ـﺴﺖ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻃــﻼ‬ ‫ﻛــﻪ ﭘــﻴﺶ از ﺣﻤﻠــﻪ ﻫﻤــﺔ ﺟﻮاﻧــﺐ و ﮔﻮﺷــﻪﻫــﺎ را ﺑــﺎ‬ ‫دﻗــﺖ ﺑﺮرﺳــﻲ ﻛــﺮده ﺑــﻮد ﺑــﺎ ﺗﻌﺠــﺐ روي ﺑــﻪ ﺳــﻮي‬ ‫ﺻﺪا ﺑﺮﻣـﻲﮔﺮداﻧـﺪ‪ .‬ﭘـﺸﺖ ﺳـﺮش ﻣـﺮدي ﺑﻠﻨـﺪ ﻗﺎﻣـﺖ‪،‬‬ ‫ﺑــﺎ ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎي ﭼــﺮﻣﻴﻦ و ﭘﻴﻜــﺮي ﭘﻮﺷــﻴﺪه در ﻧﻤــﺪ‬

‫‪١٩٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳــﺴﺘﺎده ﻛــﻪ ﻣــﻮي از ﺗــﻪ ﺗﺮاﺷــﻴﺪه؛ ﭘﻴــﺸﺎﻧﻲ ﺑﻠﻨــﺪ و‬ ‫اﺑــﺮوان ﭘﺮﭘــﺸﺘﻲ ﺑــﺮ ﭼــﺸﻤﺎن ﻧــﺎﻣﺮﺋﻲاش ﺳــﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨــﺪه‪.‬‬ ‫ﺳــﺒﻴﻞﻫــﺎى ﭘﺮﭘــﺸﺖ و ﺷــﺒﻖﮔــﻮﻧﺶ ﺑــﻪ ﻣــﻮازات ﻟــﺐﻫــﺎ‬ ‫ﻛــﺸﻴﺪه ﺷــﺪه‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﻃــﻼ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﭼﻨــﺪ ﭼــﺸﻤﺎن‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ را ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ؛ ﺟــﺰ دو ﺧــﻂ ﻣــﻮرب در ﭘﻨــﺎه‬ ‫اﺑــﺮوان ﻫــﻴﭻ ﻧﻤــﻲﻳﺎﺑــﺪ! ﺷــﺮارهﻫــﺎي ﺧــﺸﻢ و وﺣــﺸﺖ‬ ‫در ﭼــﺸﻤﺎن ﻃــﻼ ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ .‬اﮔــﺮ ﻓُــﺮاد اﻣــﺮوز از‬ ‫دﺳـــﺖ ﻃـــﻼ ﺑﮕﺮﻳــﺰد‪ ،‬اﷲوردﻳﺨـــﺎن ﺳـــﺮ از ﺗـــﻦاش‬ ‫ﺟــﺪا ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬ﭘــﺲ ﺑﺎﻳ ـﺪ او‪‬ل ﻧﺎﺷــﻨﺎس را از ﺳــﺮ‬ ‫راه ﺑـــﺮدارد‪ .‬ﺑـــﺪن ﻧﻴﻤـــﻪ ﺟـــﺎن ﻓـــﺮاد را ﺑـــﻪ زﻣـــﻴﻦ‬ ‫ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪ .‬ﺑــﺎ ﺗﺮدﺳــﺘﻲ ﺧﻨﺠــﺮي ﺑﻴــﺮون ﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬و‬ ‫ﭼﻮن ﭘﻠﻨﮕﻲ ﺳـﺒﻜﺒﺎل ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺑﻴﮕﺎﻧـﻪ ﻣـﻲﺟﻬـﺪ‪ .‬وﻟـﻲ‬ ‫ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي ﻏــﻼم ﺳــﻴﺎه ﺑــﺎ ﺻــﺨﺮهاي ﺳــﺨﺖ ﺑﺮﺧــﻮرد‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺧﻨﺠــﺮش ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻲ ﺧــﺸﻜﻲ ﺑــﻪ زﻣــﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬ﻃﻼ ﺑـﺎ ﻧﺎﺑـﺎوري ﺑـﻪ ﭼﻬـﺮة ﻫﻤـﺎورد ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪.‬‬ ‫دﺳـﺖﻫـﺎي ﻧﺎﺷـﻨﺎس ﭘﻨﺠـﻪﻫـﺎياش را ﭼﻨـﺎن ﻣـﻲﻓـﺸﺎرد‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﭘــﺮدهاي ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺷــﺐ ﺑــﺮ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬از ﻓــﺮط درد‪ ،‬در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻃﻐــﺮل ﺑــﻪ زاﻧــﻮ‬ ‫درﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬و داﻧــﻪﻫــﺎي درﺷــﺖ ﻋــﺮق ﭼــﻮن ﺟﻮﻳﺒــﺎر‬

‫‪١٩٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺮ ﭘﻴــﺮاﻫﻦ ﺳــﺮخ اﺑﺮﻳــﺸﻴﻤﻴﻦاش ﺟــﺎري ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬از‬ ‫دﻫﺎﻧﺶ اﺻﻮاﺗﻲ ﻧـﺎﻣﻔﻬـﻮم ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣـﻲ رﺳـﺪ؛ ﻓﺮﻳـﺎد‬ ‫را ﻫﻢ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ اﺣــﻮال ﻓُ ـﺮاد ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﻣــﺎر زﺧــﻢﺧــﻮرده ﺑــﻪ‬ ‫ﮔــﺮد ﺧــﻮد ﻣــﻲﭘﻴﭽﻴــﺪ‪ ،‬در ﺗﻜــﺎﭘﻮ ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ؛ ﻫﻨــﻮز‬ ‫ﺟﻬــﺎن در ﺑﺮاﺑــﺮش ﺗﻴــﺮه و ﺗــﺎر اﺳــﺖ‪ .‬در ﺟــﺴﺘﺠﻮي‬ ‫ﺧﻨﺠـــﺮ و ﺷﻤـــﺸﻴﺮ دﺳـــﺖﻫـــﺎﻳﺶ را ﺑـــﻪ ﺣﺮﻛـــﺖ در‬ ‫ﻣـــﻲآورد‪ .‬ﺗﻴﻐــﺔ ﺑ‪‬ــﺮاي ﺷﻤـــﺸﻴﺮ در ﻟﺤﻈـــﻪاي ﮔـــﺬرا‬ ‫اﻧﮕــﺸﺖاش را ﻣــﻲﮔــﺰد‪ ،‬ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ ﻧــﻴﻢﺧﻴــﺰ ﺷــﺪه‬ ‫ﻗﺒـــﻀﻪ را ﻣﺤﻜـــﻢ در دﺳـــﺖ ﻣـ ـﻲﻓـــﺸﺎرد‪ ،‬وﻟـــﻰ در‬ ‫آﺧــﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈــﺎت ﻛــﻪ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﻣــﻲرود ﺗــﺎ ﺧــﺎك را‬ ‫ﺗﺮك ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﭼﻜﻤـﻪاي ﭼـﺮﻣﻴﻦ ﺑـﺮ ﺗﻴﻐـﺔ آن ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓُــﺮاد ﺑــﺎ وﺣــﺸﺖ ﺑــﻪ ﺻــﺎﺣﺐ ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪.‬‬ ‫ﻗــﺎﻣﺘﻰ ﺑﻠﻨــﺪ دارد و ﻧﻤــﺪ ﭼﻬــﺮه و ﭘﻴﻜــﺮش را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺷـــــﻨﺎس ﺧﻨﺠـــــﺮ و ﺷﻤـــــﺸﻴﺮ ﻓـــــﺮاد را از زﻣـــــﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲدارد‪ ،‬و ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪآﻣﻴﺰ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻏﻼم ﺑﺎﻳﺪ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﻼﻳﻤﺖ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫‪١٩٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻏﻼم ﻛﻴﺴﺖ؟‬ ‫ـ ﻃﻼ! ﻏﻼمِ اﷲوردﻳﺨﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا ﻗﺼﺪ ﺟﺎن ﺗﻮ ﻛﺮده؟‬ ‫ـ ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ .‬ﺧﺪا ﮔﻮاه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻃﻼ ﮔﺎم ﺑﺮﻣﻲدارد‪:‬‬ ‫ـ ﭼﺮا اﷲوردﻳﺨﺎن ﻣﺮگ اﻳﻦ ﺟﻮان را ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ؟‬ ‫ﻏــﻼم ﻛــﻪ ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ زاﻧــﻮ زده و از درد ﭼــﻮن ﻣــﺎر ﺑــﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻟﻪﻛﻨﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﻏــﻼمزاده و ﻏﻼﻣــﻢ‪ .‬از ﺧﺪاوﻧــﺪﮔﺎر ﺧــﻮد ﻫﻴﭽﮕــﺎه‬ ‫ﺳﺌﻮاﻟﻰ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﭼــﺸﻢ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑﺮﮔﺮداﻧــﺪه‪ ،‬در ﺑﻨــﺪ‬ ‫ﺑﻨـ ـﺪِ زﻧﺠﻴـ ـﺮهﻫـــﺎﺋﻰ ﻛـــﻪ ﻧﻤـ ـﺪِ ﺿـــﺨﻴﻢ را ﺑـــﺮ ﭘﻴﻜـ ـﺮِ‬ ‫ﺳﺮوآﺳــﺎﻳﺶ ﭘﻴﭽﻴ ـﺪهاﻧــﺪ ﺧﻴ ـﺮه ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ ،‬و روي ﺑــﻪ‬ ‫آﺳﻤﺎن ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺧﺪاوﻧــﺪا! از دﺳــﺖ ﻓﺮزﻧــﺪان اﺑﻠ ـﻴﺲ ﺑ ـﻪ داﻣــﺎن ﺗــﻮ‬ ‫ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮم‪.‬‬

‫‪١٩٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﮔــﺎﻣﻲ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻏــﻼم ﺑﺮﻣــﻲدارد‪ ،‬ﺑــﺎ ﻳــﻚ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ او را از ﺧﺎك ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪﮔﺎرت ﺑﮕﻮ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮش ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻃــﻼ ﺑــﺎ ﻧﺎﺑــﺎوري ﺑــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺑــﺎ ﺧــﻮد‬ ‫ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪» :‬اﻳـﻦ ﻣــﺮد ﻛﻴـﺴﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﭼﻨـﻴﻦ ﺟــﺴﺎرﺗﻲ‬ ‫ﺑﻪ اﷲورديﺧﺎن ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ؟«‬ ‫ــــ اﷲورديﺧـــﺎن ﻣـــﺮا ﺧﻮاﻫـــﺪ ﻛـــﺸﺖ‪ ،‬ﺗـــﺮا ﻫـــﻢ‬ ‫ﺧﻮراك ﺳﮕﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ـ ـ ﺑــﻪ ﺧﺪاوﻧــﺪﮔﺎرت ﺑﮕــﻮ‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ آﻓﺘــﺎب در‬ ‫اوج ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬در ﻛﻨــﺎر ﻫﻤــﻴﻦ ﺑﺮﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣﻨﺘﻈــﺮ‬ ‫اوﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻏﻼم ﺑـﺮ ﭘـﺎي ﻣـﻲاﻳـﺴﺘﺪ‪ .‬ﻳـﻚﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﺑـﻪ ﮔﺎﺳـﻮژ و‬ ‫ﺻــﻮرت ﻃﻐــﺮل دﻗﻴــﻖ ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ ،‬ﮔــﻮﺋﻲ ﻣــﻲﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﺗﻤـــﺎم ﺟﺰﺋﻴـــﺎت را ﺑـــﻪ ﺧـــﺎﻃﺮ ﺑـــﺴﭙﺎرد‪ ،‬ﺳـــﭙﺲ دوان‬ ‫دوان ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ اردوﮔــﺎهِ ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﺪ‪ .‬ﺳــﺎﻳﺔ‬ ‫ﺳــﺮﺧﺮﻧﮓ ﻏــﻼم ﺳــﻴﺎه ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ در ﻗﻠــﺐ ﺳــﺮابﻫــﺎ‬ ‫ﭘﻨﻬـــﺎن ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪ .‬ﮔﺎﺳـــﻮژ روي ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﻓُـ ـﺮاد‬ ‫ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪:‬‬

‫‪١٩٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــــ ﺷﻤـــﺸﻴﺮ و ﺧﻨﺠـــﺮت را ﺑـــﺮدار! در ﻃﺒﺮﺳـــﺘﺎن از‬ ‫ﮔﺰﻧﺪ اﷲوردﻳﺨﺎن در اﻣﺎن ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ـ ـ ﺣﺘﻤ ـﺎً ﻏﺮﻳﺒــﻪاﻳــﺪ؛ اﷲوردﻳﺨــﺎن ﺧﻮﻧﺨــﻮاري اﺳــﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد؛ ﻫﺮ دوي ﺷﻤﺎ را ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﻏﺮﻳﺒﻪ! ﺑﺸﺘﺎب! وﻗﺖ ﺗﻨﮓ اﺳﺖ!‬ ‫ﻓُـــﺮاد ﺷﻤـــﺸﻴﺮ و ﺧﻨﺠـــﺮ ﺑﺮداﺷـــﺘﻪ ﺧﻄـــﺎب ﺑـــﻪ دو‬ ‫ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﺪرود! ﻓُﺮاد دﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دارد‪.‬‬ ‫ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻰ ﭼﻨـــﺪ در اﻧﺘﻈـــﺎرِ درﻳﺎﻓـــﺖِ ﭘﺎﺳـــﺦ ﺗﺄﻣـــﻞ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺟــﺰ ﺳــﻜﻮت ﻫــﻴﭻ ﻧﻤــﻲﺷــﻨﻮد‪ .‬رﻛــﺎب‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﻛﺸﺪ و ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ ﻛﻮﻫﭙﺎﻳـﻪﻫـﺎﺋﻲ ﻣـﻲﺗـﺎزد ﻛـﻪ در‬ ‫ﺷﻤﺎل ﻓﻼتِ ﺑﻠﻨﺪ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ او ﭼﺸﻢ دوﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫در آﻏــﻮش ﻛﻮﻫﭙﺎﻳــﻪﻫــﺎي ﻛُــﺮ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاي آﻫــﻮان‬ ‫دﻳــﻮارﻫــﺎي ﮔــﺎهﮔﻠــﻲاش را ﺗــﺎ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬ﺑــﺮ‬

‫‪١٩٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــــﻜﻮﻫﺎي ﻫــــﺸﺘﻲ ورودياش ﮔﺮوﻫــــﻲ ﺑﺎزرﮔــــﺎن‪،‬‬ ‫ﻣـــﺴﺎﻓﺮ و ﻧﻈـــﺎﻣﻲ ﺑـــﻪ ﺧﺮﻳـــﺪ و ﻓـــﺮوش و ﮔﻔﺘﮕـــﻮ‬ ‫ﻣــﺸﻐﻮلاﻧــﺪ‪ .‬ﻓﺮوﻫــﺸﺘﮕﻲﻫــﺎي ﻛﺎﺷــﻲﻛــﺎري ﻃــﺎق‬ ‫ﻫــﺸﺘﻲ در ﭘﻨــﺎه ﺳــﺎﻳﻪروﺷــﻦ ﻏــﺮوب از ﭼــﺸﻢ ﭘﻨﻬــﺎن‬ ‫ﺷــﺪه‪ .‬وﻟــﻲ ﺑــﺎ ﺗﺎرﻳــﻚﺗــﺮ ﺷــﺪن ﻫــﻮا‪ ،‬ﻧــﻮر ﻟــﺮزان‬ ‫ﻣﺸﻌﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﺗـﺪرﻳﺞ از ﻓـﺮاز ﺟـﺎنﭘﻨـﺎهﻫـﺎ و ﺑـﺮجوﺑـﺎروي‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑــﺮ ﻣــﺮدهرﻳــﮓ ﻛﺎﺷــﻲﻛــﺎريﻫــﺎ ﻣــﻲدود‪.‬‬ ‫ﻧﻔﻴــﺮ ﺷــﺘﺮان ﺑــﺎ ﻫﻴــﺎﻫﻮي ﭼﺎرﭘﺎﻳــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ در اﺻــﻄﺒﻞﻫــﺎ‬ ‫ﺳــﻢ ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻣــﻲﻛﻮﺑﻨــﺪ‪ ،‬ﻏــﺮوب دﺷــﺖ را ﻫﻤﺮاﻫــﻲ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﭼﻨــﺪ ﻧــﺎﻧﻮاي ازﺑــﻚ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺗﻨﻮرﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ‬ ‫در ﻛﻨــﺎر دﻳــﻮار ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺷــﺪه ﭼﺎﻧــﻪﻫــﺎ را ﺑــﺮ ﺗﺨﺘــﻲ‬ ‫ﭼــﻮﺑﻴﻦ در ﻛﻨــﺎر ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﻣــﻲﭼﻴﻨﻨــﺪ‪ ،‬و ﮔﺮوﻫــﻲ در‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻨﺎول ﻧـﺎنﻫـﺎﺋﻲ ﻛـﻪ از ﺗﻨـﻮر ﺑﻴـﺮون ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪ‬ ‫ﺑﻪ آﻧـﺎن ﺧﻴـﺮه ﻣﺎﻧـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﺣﺠـﺮهﻫـﺎي ﻣﻌـﺪودي ﻣـﺴﺎﻓﺮ‬ ‫دارد‪ ،‬و ﻛﺎرواﻧــﺴﺮادار آنﻫــﺎ را ﺑــﺎ ﭘــﺮدهﻫــﺎﺋﻲ ﺿــﺨﻴﻢ‬ ‫از ﺣﻴـــﺎط ﺟـــﺪا ﻛـــﺮده‪ .‬در ﺷـــﺎهﻧـــﺸﻴﻦ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا‪،‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ در ﻟﺒﺎﺳــﻲ ﺧــﺎكﮔﺮﻓﺘــﻪ ﭘــﺸﺖ ﺑــﻪ ﻣﺨــﺪه‪ ،‬ﺑــﺮ‬ ‫ﻓﺮﺷــﻲ رﻳــﺰﺑﺎﻓــﺖ ﻧﺸــﺴﺘﻪ و ﻣــﺮد ﺟــﻮاﻧﻲ در ﺑﺮاﺑــﺮش‬ ‫اﻳﺴﺘﺎده‪.‬‬

‫‪١٩٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺟﻤﻴـــﺮ ﻟﺒـــﺎس ﻧﻈﺎﻣﻴـــﺎن ﺑـــﺮ ﺗـــﻦ دارد‪ .‬ﺑـــﺮ ﭼﻬـــﺮة‬ ‫ﻣﻬﺘــﺎﺑﻲاش دو ﭼــﺸﻢ درﺷــﺖ ﺳــﻴﺎه‪ ،‬ﺑﻴﻨــﻲ ﻋﻘــﺎﺑﻲ و‬ ‫ﻟــﺐﻫــﺎﺋﻲ ﺑﺎرﻳــﻚ ﻧﻘــﺶ ﺑــﺴﺘﻪ‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﺟﻬــﺖ ﺗﻌﻘﻴــﺐ‬ ‫ﻃﻐــﺮل و دﻳﮕــﺮ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر ﻧﻴﺎزﻣﻨــﺪ ﺑ‪‬ﻠَــﺪي اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫داﻣﻨـــﻪﻫـــﺎي ﻛﻮﻫـــﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭼـــﺸﻤﻪﻫـــﺎ و ﭘﻨﺎﻫﮕـــﺎهﻫـــﺎ را‬ ‫ﻫﻤﭽـــﻮن ﻛـــﻒ دﺳـــﺖ ﺑـــﺸﻨﺎﺳﺪ‪ .‬در داﻳـــﺮة ﻧﻈﺎﻣﻴـــﺎن‬ ‫ﻣـــﻮرد اﻃﻤﻴﻨـــﺎناش‪ ،‬ﺑﻬﺘـــﺮ از ﺟﻤﻴـــﺮ ﻛـــﺴﻲ را ﺳـــﺮاغ‬ ‫ﻧﺪاﺷــــﺖ‪ .‬ﭘﻴﻜــــﻲ ﻓﺮﺳــــﺘﺎده ﺑــــﻮد ﺗــــﺎ ﺟﻤﻴــــﺮ در‬ ‫ﻛﺎرواﻧﺴﺮاي آﻫﻮان ﺑﻪ او ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬ ‫ـ ﺟﻤﻴﺮ! ﭼﻨﺪ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻧﺎﻣﻪﺑﺮ آوردي؟‬ ‫ـ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ داﺷﺘﻢ آوردهام‪.‬‬ ‫ـ ـ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن ﺑﺎﻳــﺪ دو ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر را در‬ ‫دﺷﺖ دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﻢ و ﮔﺰارش دﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘﺎ ﻟﺤﻈﻪاي ﻣﻜﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ! ﺳﭙﺲ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺟﻮﺷــﻦ و ﻛــﻼهﺧــﻮد ﺑــﻪ ﻫﻤــﺮاه ﻧﻴــﺎور! ﺷﻤــﺸﻴﺮ و‬ ‫ﺧﻨﺠــﺮ را درون ﺑﺎرﻫــﺎ ﭘﻨﻬــﺎن ﻛــﻦ‪ .‬ﺑــﺎ ﻃﻠــﻮع آﻓﺘــﺎب‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ!‬

‫‪١٩٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﺟــﺎي ﺟــﺎي ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ ﻧــﻮر ﻓــﺎﻧﻮسﻫــﺎ‬ ‫ﺗـــﺎرﻳﻜﻲ ﺷـــﺐ را ﻣـــﻲﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮادار درب‬ ‫ﺑــﺰرگ را ﻣــﻲﺑﻨــﺪد‪ ،‬و ﺑــﺎ ﻛﻤــﻚ ﭼﻨــﺪ ﺗــﻦ ﻛﻠــﻮن‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑـﺮ آن ﻣـﻲﮔـﺬارد‪ .‬ﺳـﭙﺲ ﻧﻘـﺎل ﻛﻬﻨـﺴﺎﻟﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﭘــﺮدهﻫــﺎياش را ﺑــﺮ دﻳﻮارﻫــﺎي ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا آوﻳﺨﺘــﻪ‪،‬‬ ‫آﻏـﺎز ﺑـﻪ ﺳـﺨﻦ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬از ﺟﻨـﮓ‪ ،‬ﻋـﺸﻖ و ﺧﻴﺎﻧـﺖ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﺔ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲرﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﺿــﻌﻒ و ﻫﺰﻳﻤــﺖ‪ ،‬ﻣﺮدﻣــﺎن اﻳــﻦ ﻓــﻼت‬ ‫را ﺑــﻪ ﻗﺒــﻮل ﺷﻜــﺴﺖ ﻓﺮاﻣــﻰﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬آنزﻣــﺎن ﻛــﻪ اﺑــﺮ‬ ‫ﺗﻴــﺮهاي از ﭘﻴﻜــﺎن ﻛﻤﺎﻧــﺪاران دﺷــﻤﻦ‪ ،‬آﻓﺘــﺎب دﺷــﺖ‬ ‫را ﻛﻮر و ﺑـﻰﻧـﺸﺎن ﻣـﻰﻛﻨـﺪ‪ ،‬آنﻫﻨﮕـﺎم ﻛـﻪ از ﻣﺮدﻣـﺎنِ‬ ‫ﻓــﻼت ﻛــﺸﺘﻪﻫــﺎ ﭘــﺸﺘﻪ ﻣــﻰﺷــﻮد‪ ،‬آن زﻣــﺎن اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﺳــﺨﻦ از ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ ﻣﻴــﺎن ﻣــﻰآﻳــﺪ‪ .‬ﻧــﺪاي ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﭼـــﻮن ﺑﺒـــﺮي در ﻣﻴــﺪان ﻧﺒـــﺮد ﻣـــﻲﻏـــﺮد‪:‬‬ ‫»ﻓﺮارﻳـــﺎن! اﺳـــﻄﻮرهﻫـــﺎ را ﻓﺮاﻣـــﻮش ﻛـــﺮدهاﻳـــﺪ؟‬ ‫اﻧﺴﺎنﻧﻤﺎﻳﺎن! در ﭘﺲ ﻛﺪام ﮔﻠﻴﻢ ﭘﻨﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﺪ؟«‬

‫‪٢٠٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻘــﺎل ﻣﻜــﺚ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﭼﻬــﺮة اﻓــﺮادي ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻛــﻼم‬ ‫ﺳــﺤﺮآﻣﻴﺰش ﮔــﻮش ﻓــﺮا ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ دﻗﻴــﻖ ﻣــﻲﺷــﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎم ﺑــﻪ اﻳﻨــﺴﻮي و آﻧــﺴﻮي ﺑﺮﻣــﻲدارد‪ ،‬ﺳــﭙﺲ‬ ‫اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـــ اﻳــﻦ آواي آﺷﻨﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﮔــﺎم ﻟــﺮزان ﻓﺮارﻳــﺎن‬ ‫زﻧﺠﻴ ـﺮ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﻓﺮوﻣــﻰاﻧــﺪازد‪ .‬ﻧﻌــﺮة آﺷــﻨﺎ‬ ‫ﭘﻴﻜــﺎﻧﻲ ﻗﺘــﺎل اﺳــﺖ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻧــﻪ از آن دﺷــﻤﻦ‪ .‬از آن‬ ‫دوﺳــﺖ‪ ،‬از آن دوﺳــﺘﺪاران ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‪ .‬ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻰ‬ ‫در ﻳـــﻚدم آﺳـــﻤﺎن ﺑـــﻪ زﻣـــﻴﻦ دوﺧﺘـــﻪ ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮕــﺎور از ﺧــﻮد ﻣــﻰﭘﺮﺳــﺪ‪» :‬اﻳــﻦ ﻧــﺪا از آن ﻛﻴــﺴﺖ؟‬ ‫آدﻣﻴــﺰاده ﻧﻴــﺴﺖ«؛ ﺑــﻪ ﻳــﺎد ﻣــﻲآورد ﻛــﻪ در ﻋﻤــﻖ‬ ‫وﺟــﻮدش‪ ،‬ﺟــﺎﺋﻰ در ﻗﻠــﺐ و روحاش ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﻫﻤــﻴﻦ‬ ‫ﻧــﺪاي آﺷــﻨﺎ را ﻣــﻲﺟــﺴﺘﻪ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﻪ ﻳــﺎد ﻣــﻲآورد ﻛــﻪ‬ ‫در دﻣـــﺎدم دﻗـــﺎﻳﻖ ﺗﻠـــﺦ ﺷﻜـــﺴﺖ‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ‬ ‫ﺗﻠــﺦﻛــﺎﻣﻰ را دﻳﮕــﺮ ﻧﻮﺷــﺪاروﺋﻰ ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻫﻤــﻴﻦ‬ ‫ﻧــﺪا ﻧﻴﺎزﻣﻨــﺪ ﺑــﻮده‪ .‬ﺟﻨﮕــﺎور ﺗــﺎ ﭘــﻴﺶ از اﻳــﻦ ﻧــﺪا‪،‬‬ ‫ﺗــــﺴﻠﻴﻢ ﻗــــﻀﺎﺳﺖ‪ .‬ﺗﻠﺨــــﻰ ﺷﻜــــﺴﺖ ﻛــــﺎماش را‬ ‫ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﻓﻘـﻂ ﭘﻴﻜــﺎﻧﻰ ﮔــﻢ ﻛــﺮده راه‪ ،‬ﻳــﺎ ﺧــﺪﻧﮕﻰ‬

‫‪٢٠١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫زﻫـــﺮآﮔـــﻴﻦ ﻣـــﻲﺑﺎﻳـــﺴﺖ ﺗـــﺎ درﻣـــﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷـــﺪ ﺑـــﺮ‬ ‫ﺳﺮﺷﻜـــﺴﺘﮕﻲاش‪ .‬ﭘﺎﻳـــﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷـــﺪ ﺑـــﺮ دﻗـــﺎﻳﻘﻰ ﻛـــﻪ‬ ‫ﮔــﻮﺋﻲ ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻃــﻮل ﺧﻮاﻫــﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴــﺪ‪ .‬وﻟــﻰ‬ ‫ﻟﺤﻈ ـﺔ ﭘﺎﻳ ـﺎﻧﻲ از راه ﻧﻤــﻲرﺳــﺪ؛ ﻳ ـﺎد ﮔﺎﺳــﻮژ ﻫــﺮ ﺑــﺎر‬ ‫ﺑﻪ ﺣﻤﺎﺳﻪﻫﺎ ﺟﺎن داده‪.‬‬ ‫در روﺷــﻨﺎﺋﻲ ﺷــﻌﻠﺔ ﻟــﺮزان ﻣــﺸﻌﻞﻫــﺎ و ﻓــﺎﻧﻮسﻫــﺎ ﻧﻘــﺎل‬ ‫ﻛﻬﻨـــﺴﺎل ﻋـــﺼﺎي ﺑﻠﻨـــﺪ و ﭼـــﻮﺑﻴﻦاش را ﻣﺤﻜـــﻢ ﺑـــﺮ‬ ‫زﻣـــﻴﻦ ﻣـــﻲﻛﻮﺑـــﺪ‪ ،‬و ﭘـــﺲ از اﻃﻤﻴﻨـــﺎن از ﺗﻮﺟـــﻪ‬ ‫ﻫﻤﮕﺎن‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺳــﺘﻮن از ﻫــﻢ ﮔــﺴﻴﺨﺘﺔ ﺟﻨﮕــﺎوران‪ ،‬ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﮔــﺮوه‬ ‫ﻣﺮدﮔــﺎﻧﻲ از ﻗﺒــﺮ ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻪ ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺴﺖ ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﻗﺎﻣــﺖ‬ ‫ﺷﻜـــﺴﺘﻪاش ﺑـــﻪ آواي ﮔﺎﺳـــﻮژ اﺳـــﺘﻮار ﺷـــﺪه‪ .‬در‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎن ﺟﻨﮕــﺎوران دﻳﮕــﺮ ﻧــﺸﺎﻧﻰ از ﺗﻠﺨــﻰ ﺷﻜــﺴﺖ‬ ‫ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺟﻮﻛﻴــﺎن رزﻣﮕـــﺎه‪ ،‬ﺟﻤﻠﮕـــﻲ ﻣـــﺴﺦِ ﻧـــﺪاي‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻣــﺴﺖ از ﺑــﺎدة ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎﻫﻲ آواي آﺷــﻨﺎ‪،‬‬ ‫ﺳـــﺮوﻗﺎﻣﺘﺎنِ ﺧــــﺎك ﻓـــﻼت ﺑﻠﻨﺪاﻧــــﺪ‪ .‬در ﭼــــﺸﻤﺎن‬ ‫ﺟﻨﮕﺎور دﻳﮕـﺮ ﻫـﻴﭻ ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﻧـﻪ ﺗﻠﺨـﻰ ﺷﻜـﺴﺖ‪ ،‬ﻧـﻪ‬ ‫ﺷــﺮارة ﺧــﺸﻢ‪ ،‬ﻧــﻪ ﺣﺘــﻲ ﻧــﻮري از اﻳﻤــﺎن‪ .‬ﻫــﺮ رزمآور‬ ‫‪٢٠٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﻮن ﺻــﺨﺮهاي ﻋﻈــﻴﻢ در درون ﺧــﻮد ﺑــﻪ ﻛﻨﻜــﺎش‬ ‫اوﻓﺘـــﺎده‪ ،‬در ﺟـــﺪال ﺧـــﻮد ﺳـــﺮا ﭘـــﺎ ﺳـــﺌﻮال اﺳـــﺖ‪،‬‬ ‫ﺳــﺌﻮاﻟﻰ ﺟــﺎودان‪ .‬ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ ﺟــﻮاﺑﻰ ﻧﻴــﺴﺖ! ﺟــﻮاب‬ ‫ﻓﻘــﻂ زﻣــﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫــﺪ آﻣــﺪ ﻛــﻪ در ﺑﺮاﺑــﺮ آﻳﻨــﺔ ﺗــﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺧــﻮد ﺑﻨــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺟﻨﮕــﺎور در آﻧــﻰ‪ ،‬ﺑــﻪ واﭘــﺴﻴﻦ دم ﺑــﺎز‬ ‫ﻣــﻰﮔــﺮدد‪ ،‬ﺑــﺎ آراﻣــﺸﻰ ﻋﻤﻴ ـﻖ ﺑــﻪ ﻣﻴ ـﺪان ﻧﺒــﺮد و ﺑــﻪ‬ ‫اﺟـــﺴﺎد ﻳـ ـﺎران ﻣـــﻰﻧﮕـــﺮد‪ .‬آﻧﭽـــﻪ در اﻳـ ـﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣـ ـﻪ‬ ‫ﻣــﻰﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭽﮕــﺎه ﻧﺪﻳــﺪه ﺑــﻮد‪ .‬در وراي ﻧﮕــﺎهاش‬ ‫وﺣـــﺸﺖ از ﺑﺮدﮔـــﻰ در ﺑﺎرﮔـــﺎه دﺷـــﻤﻦ ﺧﻮﻧﺨـــﻮار‪،‬‬ ‫ﻧﻨــﮓ اﺳــﺎرت ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﺗــﻮراﻧﻰ‪ ،‬ﻋــﺮب‪ ،‬ﺗــﺮك و‬ ‫ازﺑــﻚ ﺟــﺎي ﺧــﻮد را ﺑــﻪ آراﻣــﺶِ ﺑﺎزﻳﺎﻓــﺖِ ﻣﺮﮔــﻰ‬ ‫ﺳـــﺮﻓﺮازاﻧﻪ داده‪ .‬در اﻳـــﻦ ﻫﻨﮕـــﺎم اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﺗﻴـــﻎ‬ ‫دﺷـــﻤﻦ ﻻﻟـــﻪﻫـــﺎﺋﻰ ﻣـــﻲﺷـــﻮد ﻟﻄﻴــﻒ‪ ،‬ﭘﻮﺷــﻴﺪه در‬ ‫رداﺋـــﻰ از ﺷـــﺒﻨﻢ ﺻـــﺒﺢﮔﺎﻫـــﺎن‪ .‬ﻻﻟـــﻪﻫـــﺎﺋﻲ ﻛـــﻪ در‬ ‫دﺳــﺖ ﺑــﺎد و در ﺑﺮاﺑــﺮ دﻳــﺪﮔﺎن ﺟﻨﮕــﺎور ﺑــﻪ رﻗــﺺ‬ ‫درﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫‪٢٠٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻘﺎل دﺳﺖﻫـﺎ را ﻣﺤﻜـﻢ ﺑـﺮ ﻫـﻢ ﻣـﻲﻛﻮﺑـﺪ‪ ،‬ﮔـﻮﺋﻲ از‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺎ دﻗـﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﺑـﻪ ﮔﻔﺘـﻪﻫـﺎياش‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ اﻳﻨﺒﺎر دﺷـﻤﻦ ﺑـﺮ ﺧـﻮد ﻣـﻰﻟـﺮزد‪ .‬از ﺧـﻮد ﻣـﻲﭘﺮﺳـﺪ‪:‬‬ ‫»ﺑــﺮ آﻧﻜــﻪ از ﻣــﻦ ﻧﻤــﻰﺗﺮﺳــﺪ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﭘﻴــﺮوز ﺷــﻮم؟«‬ ‫ﻟﺒﺨﻨــﺪ ﭘﻴ ـﺮوزي از ﻟﺒــﺎن دﺷــﻤﻦ رﺧــﺖ ﺑﺮﺑــﺴﺘﻪ؛ ﻓﺮﻳ ـﺎد‬ ‫ﻣــﻰﻛــﺸﺪ‪ ،‬ﺷــﺎﻳﺪ ﺟﻨﮕــﺎور را دوﺑــﺎره ﭼــﻮن دﻗــﺎﻳﻖ‬ ‫ﭘﻴــﺸﻴﻦ ﺑﺘﺮﺳــﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﻴــﻎ آﺧﺘــﻪاش را در ﺑﺮاﺑــﺮ دﻳــﺪﮔﺎن‬ ‫او ﺑــﻪ رﻗــﺺ ﻣــﻰآورد‪ ،‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗــﺎ وﺣــﺸﺖ از ﻣــﺮگ را‬ ‫دوﺑــﺎره در ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑﺒﻴﻨــﺪ‪ ،‬ﻳــﺎ ﺷــﺎﻳﺪ ﺧــﻮد ﺷــﻬﺎﻣﺖ‬ ‫از دﺳــﺖ رﻓﺘــﻪ را ﺑــﺎز ﻳﺎﺑــﺪ‪ .‬ﭘــﺎي ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ ﻣــﻰﻛﻮﺑــﺪ‪،‬‬ ‫ﺗــﺎ ﺑــﺎزﮔﻮي ﺧــﺎك از دﺳــﺖ رﻓﺘــﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬ﻳــﺎدآور‬ ‫ﻫــﺰاران ﻫــﺰار ﺷﻜــﺴﺖ ﺗﻠــﺦ در اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‪ .‬ﺑــﺎ‬ ‫ﻧﮕــﺎﻫﺶ ﺑــﻪ ﺳــﺮوﻗﺎﻣﺘﺎن ﻣــﻰﮔﻮﻳــﺪ‪» :‬ﺑــﺎزي دوران را‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻛـﺮدهاﻳـﺪ؟ اﻳـﻦزﻣـﺎن ﻣـﺎ ﺑـﺮ ﺷـﻤﺎ ﻣـﻰﺗـﺎزﻳﻢ!«‬ ‫وﻟــﻰ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺎزي ﺑـــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن رﺳــﻴﺪه‪ .‬ﺳــﺮو ﻗﺎﻣـــﺖ‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژِ ﺧــﻮد را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘــﻪ‪ ،‬و آن روز ﺑــﺮق ﺷــﺒﮕﻴﺮﻫﺎ‬ ‫آﻓﺘﺎب دﺷﺖ را ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪه ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪٢٠٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳـــﻜﻮت ﺳﺮاﺳـــﺮ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ .‬ﭼـــﺸﻤﺎن‬ ‫ﺟﻤــﻊ ﺑــﺮ دﻫــﺎن ﻧﻘــﺎل ﺧــﺸﻚ ﺷ ـﺪه‪ .‬ﻫﻤــﻪ در اﻧﺘﻈــﺎر‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﺔ ﺣﻜﺎﻳـﺖ ﺑـﺎ ﺑـﻲﺗـﺎﺑﻰ ﻟﺤﻈـﺎت ﺳـﻨﮕﻴﻦ و ﻃـﻮﻻﻧﻰ‬ ‫ﺳــﻜﻮت را ﻣــﻰﺑﻠﻌﻨــﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺠﻜﺎواﻧــﻪ ﺑــﻪ ﻓﺮﻳ ـﺎد ﺳــﻜﻮت‬ ‫ﻣــﻰﮔﻮﻳﻨــﺪ‪» :‬از ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺑﮕــﻮ! از ﻧﺒــﺮد ﺑﮕــﻮ! از‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑﮕــﻮ!« وﻟــﻰ ﻧﻘــﺎل دﻳﮕــﺮ ﻫـﻴﭻ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﮔﻔــﺖ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑـــﻞ ﺣـــﻮضﺧﺎﻧـ ـﺔ ﻧﻤﻨـــﺎك ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا ﭼـــﻮن‬ ‫ﺗــﻚدرﺧﺘــﻰ ﺧــﺸﻚ‪ ،‬ﺑــﻰﺣﺮﻛــﺖ ﺑــﺮ ﺟــﺎي ﻣﺎﻧــﺪه‪.‬‬ ‫ﺳــﺮ ﺑــﻪ زﻳــﺮ دارد‪ ،‬ﭼﻮﺑﺪﺳــﺘﻲ ﺑــﻪ ﻛﻨــﺎر ﮔــﺬارده‪ ،‬و‬ ‫دﺳﺖﻫﺎ ﺑـﺮ ﻫـﻢ ﻣـﻰﻓـﺸﺎرد‪ .‬ﺧﻴـﺮه ﺑـﻪ آﺟﺮﻫـﺎي ﻛـﻒ‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﻣــﻰﻧﮕــﺮد‪ .‬ﮔﻮﻳ ـﺎ او ﻧﻴ ـﺰ ﺟــﺎﺋﻰ در ذﻫــﻦ و‬ ‫روحاش ﮔﺎﺳﻮژ ﺧﻮد را ﻣﻰﺟﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻌﺮة رﻋـﺪ دﺳـﺖ در دﺳـﺖ ﺑـﻎﺑﻐـﻮي ﻛﺒـﻮﺗﺮان ﻧﺎﻣـﻪﺑـﺮ‪،‬‬ ‫ﻓــــﻀﺎي ﻛﺎرواﻧــــﺴﺮا را ﭼــــﻮن ﺣﺒــــﺎﺑﻰ از ﺷﻴــــﺸﻪ‬ ‫ﻣــﻰﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬و در ﻳــﻚ آن ﻧﻘــﺎل‪ ،‬ﻧﺒــﺮد‪ ،‬دﺷــﺖ و‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷ ـﻲ ﺳــﭙﺮده ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺑﺮﻗــﻲ‬ ‫ﻛﻮرﻛﻨﻨــﺪه از ﻗﻠــﺐ آﺳــﻤﺎن ﺑــﺮ ﻛﺎﺷــﻲﻛــﺎريﻫــﺎي‬ ‫ﻓﺮوﻫــﺸﺘﺔ ﻫــﺸﺘﻲ ورودي ﻣــﻲﺗﺎﺑــﺪ‪ ،‬و آﻫﻨــﮓِ ﻛﻨــﺪ و‬

‫‪٢٠٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛــﺴﺎﻟﺖﺑــﺎر زﻧــﺪﮔﻰ‪ ،‬ﭼــﻮن ﺳــﻮاري ﺧــﺎكآﻟــﻮده از‬ ‫ﺑـــﺮجِ زﻣـــﺎن ﻓﺮاﻣـــﻲرﺳـــﺪ‪ .‬در ﭘـــﺲ دروازة ﺑـــﺴﺘﺔ‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺳــﻮاري ﻓﺮﻳ ـﺎد ﻣــﻰزﻧــﺪ‪» :‬دروازه ﺑﮕــﺸﺎﺋﻴﺪ!‬ ‫ﭘﻴﻚ ﺧﺎن ﺑﺰرگام‪ ،‬ﻣﺮﻛﺐ ﺗﺎزهﻧﻔﺲ ﻣﻲﺟﻮﻳﻢ‪«.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫آﻧﮕــﺎه ﻛــﻪ آﺗــﺶ ﺑــﺮ ﺳــﻨﮓ دوﻳــﺪ؛ آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ‬ ‫ﺗﻸﻟـــﻮي روﺷـــﻨﺎﺋﻲ آب ﭼـــﺸﻢ را ﺧـــﺸﻜﺎﻧﺪ؛ ﻟﺤﻈـــﺔ‬ ‫ﺟـﺪاﺋﻲ ﻓــﺮا ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎد ﺟــﺪاﺋﻲ‪ ،‬ﻗــﻮﺋﻲ ﺳــﺒﻜﺒﺎل‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ از ﻋﻤــﻖ آﺳــﻤﺎن ﺑــﺮ ﺑﺮﻛــﺔ ﺧﻴــﺎل ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ؛‬ ‫اﻧــﺴﺎن‪ ،‬اﻧــﺴﺎن را از دﺳــﺖ ﺧﻮاﻫــﺪ داد؛ اﻣﻴــﺪ را در‬ ‫ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮ آب ﻣــﻲﺷــﻮﻳﺪ‪ ،‬و در ﭘﻬﻨ ـﺔ آﻓﺘــﺎب در ﻛﻨــﺎرِ‬ ‫ﮔـﻞﻫــﺎي ﺳـﺮخ ﻣـﻲﻧـﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗـﺎ اﻣﻴـﺪش ﺟــﺎودان‬ ‫و اﺑــﺪي ﺷــﻮد‪ .‬اﻧــﺴﺎن ﺑــﻪ اﻣﻴــﺪ اﺑــﺪﻳﺖِ ﻟﺤﻈــﺔ دﻳــﺪار‬ ‫ﭼﻘﺪر ﮔﺮﻳﺴﺘﻪ؟‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ در ﻛﻨــﺎر ﺑﺮﻛــﻪ زاﻧــﻮ زده دﺳــﺖ در آب ﻓــﺮو‬ ‫ﻣـــﻲﺑـــﺮد و ﺑـــﻪ رﻗـــﺺ ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ در اﻣـــﻮاج ﺑﺮﻛـــﻪ‬ ‫ﻣـــﻲﻧﮕـــﺮد‪ .‬ﺳـــﻜﻮت ﺳـــﻨﮕﻴﻦ اﺳـــﺖ‪ .‬و در اﻳـــﻦ‬

‫‪٢٠٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻏـــﺎزﻳﻦ روزﻫـــﺎي ﭘـــﺎﺋﻴﺰي ﺳـــﻴﻨﺔ ﻛُـــﺮ ﻣﺎﻻﻣـــﺎل از‬ ‫ﻗـــﺼﻪﻫﺎﺳـــﺖ‪ .‬ﺣﻜﺎﻳـ ـﺖِ ﻫـــﺰارهﻫﺎﺳـــﺖ؛ دﻳـ ـﺪاري‬ ‫اﺳــﺖ دور ﻛــﻪ ﺷــﺎﻳﺪ دوﺑــﺎره ﻧﺒﺎﺷــﺪ‪ .‬دوري از دﻳـﺎر ﻳـﺎ‬ ‫دوري از ﻳــﺎدِ ﻳــﺎر‪ .‬ﻛــﺴﻲ ﭼــﻪ ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻓــﺮدا ﭼــﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟‬ ‫ـ وﻗﺖ رﻓﺘﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻋﻤﻖ ﭼـﺸﻤﺎنِ ﻫﻤﻴـﺸﻪ ﻧـﻴﻢﺑـﺴﺘﺔ ﻃﻐـﺮل ﮔـﻮﺋﻲ ﻫﻤـﺎن‬ ‫درﻳــﺎﺋﻲ در ﺗﻼﻃــﻢ اوﻓﺘــﺎده‪ ،‬ﻛــﻪ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر ﺑﺎرﻫــﺎ از‬ ‫آن ﮔﺬﺷــــــــﺘﻪ‪ .‬در آواياش ﻫــــــــﺰاران ﭘﺮﻧــــــــﺪة‬ ‫ﺧــﻮشاﻟﺤــﺎن ﻳــﺎ ﻫــﺰاران ﻫــﺰار دﺳــﺘﺎن ﻧﻐﻤــﻪﺧــﻮان در‬ ‫آوازاﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻫﻤﻨــﻮاﺋﻲ ﻫﺰاردﺳــﺘﺎن ﻧﻴــﺰ ﻧﻤــﻲﺗﻮاﻧــﺪ‬ ‫ﻟﺮزﺷــﻲ ﻛــﻪ ﺟــﺪاﺋﻲ ﺑــﺮ ﺗﺎرﻫــﺎي ﻛــﻼماش اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‬ ‫ﭘﻨﻬـــﺎن ﻛﻨـــﺪ‪ .‬در ﻛـــﻼم ﺳﭙﻬـــﺴﺎﻻر ﻧـــﺪاﺋﻲ ﻣﻐـــﺮوقِ‬ ‫اﻣــﻮاجِ ﺟــﺪاﺋﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﭘﻨﻬــﺎن ﻧﻤــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎﻧﻰ‬ ‫ﻛــﻪ ﺳــﺎلﻫــﺎ از ﻧــﻮر ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪ‪ ،‬اﻳﻨــﻚ ﺑــﻪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﻧﮕـﺮد‪ .‬در اﻣـﻮاج دو ﺑﺮﻛـﺔ ﺳـﻴﺎه ﺑـﺮ ﭼﻬـﺮة ﻃﻐـﺮل‪،‬‬ ‫ﺗــﺼﻮﻳﺮ ﻟــﺮزان ﻣــﺮدي ﻣــﻨﻌﻜﺲ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻣــﺮدي ﻛــﻪ‬ ‫ﻧﻤـــﺪ ﭼﻬـــﺮهاش را ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ .‬ﭘﻠـــﻚﻫـــﺎي ﻃﻐـــﺮل از‬

‫‪٢٠٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺗﻠﺨـﻰِ ﺟــﺪاﺋﻰ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ ﻧــﻮرِ آﻓﺘــﺎﺑﻰ را ﭘــﺬﻳﺮا‬ ‫ﺷــﺪه ﻛــﻪ ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر در اﻃــﺮاف ﺧــﻮد ﻣــﻲﭘﺮاﻛﻨــﺪ؟‬ ‫اﺑﺮواﻧـــﻰ ﻛـــﻪ ﺳـــﺎلﻫـــﺎ در ﭘـــﺲ ﭘـــﺮدة آﻫﻨـــﻴﻦاش‬ ‫ﺳﭙﻬـــﺴﺎﻻر ﺧـــﻮد را ﭘﻨﻬـــﺎن داﺷـــﺘﻪ‪ ،‬اﻣـــﺮوز دﻳﮕـــﺮ‬ ‫ﺳــﺎﻳﻪﺑــﺎنِ دﻳــﺪﮔﺎن او ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﻛــﻼم ﻛﻮﺗــﺎه اﺳــﺖ‪،‬‬ ‫وﻟــﻰ در ﻟﺤﻈـﺔ ﺟــﺪاﺋﻰ ﻛــﻼم ﺗﻨﻬــﺎ دواﺳــﺖ‪ ،‬و ﻃﻐــﺮل‬ ‫ﺑﺎ ﺻﺪاﺋﻰ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا در ﻟﺮزش اوﻓﺘﺎده ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ اﮔــﺮ ازﺑــﻚ ﭘﻴ ـﺮوز ﺷــﻮد‪ ،‬ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﻧــﺎدر را از دم‬ ‫ﺗﻴﻎ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ از ﻛﻨﺎر ﭼـﺸﻤﻪ ﺑـﺮ ﻣـﻲﺧﻴـﺰد‪ ،‬ﺑـﺮ اﻣـﻮاج ﻟـﺮزان‬ ‫دو ﺑﺮﻛﺔ ﺳﻴﺎه ﻣﻲﻧﮕﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﻧﺎدرﻗﻠﻰ در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﭘﻴﺮوز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ـــ از ﺧــﺮمدژ دو ﺳــﻮار ﭼــﻮن ﺳــﺎﻳﻪ ﺳــﺮ درﭘــﻲ ﻣــﺎ‬ ‫ﮔﺬاردهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ ـ ﺟﺎﺳﻮﺳــﺎن ازﺑــﻚ و ﺧﺒﺮﭼﻴﻨــﺎن اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎناﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ـ ـ در ﺣﻮﻣــﺔ ري ﻣــﺰد ﺟﺎﺳﻮﺳــﻰ را ﻛ ـﻒِ دﺳــﺖﺷــﺎن‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارم‪.‬‬

‫‪٢٠٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ـ ﻫﻨﮕــﺎمِ دﻳ ـﺪار ﺑــﺎ اﷲوردﻳﺨــﺎن زﺑﺮﺟــﺪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﻪ دور‬ ‫از اردوﮔــﺎه و در ﻛﻨــﺎر ﺗــﻮ ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬در داﻣﻨــﺔ ﺗﻴﺰﻛــﻮه او‬ ‫را ﺑــﺎز ﺧــﻮاﻫﻢ ﻳﺎﻓــﺖ‪ .‬دﻳﮕــﺮ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ را ﻧﺨــﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫دﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻐﺮل ﺑـﺮ اﺳـﺐ ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬دﻫﻨـﺔ زﺑﺮﺟـﺪ را ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﺎرت ﺑﺎز ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﺸﺖ!‬ ‫در داﻣـــﺎن دﺷــــﺖ‪ ،‬ﺳــــﺎﻳﺔ ﻃﻐـــﺮل اﺳـــﻴﺮِ ﮔــــﺮداب‬ ‫ﺳــﺮابﻫــﺎ از ﭼــﺸﻤﺎن ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣـﻲﮔﺮﻳـﺰد‪ .‬ﺳــﻢ اﺳــﺒﺎن‬ ‫ﺧــﺎك را در دلِ آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻣــﻲﭘﺮاﻛﻨــﺪ‪ .‬و‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ از وراي ﻏﺒــﺎر ﺑــﺮاي آﺧــﺮﻳﻦ ﺑــﺎر ﺑــﻪ ﻫــﻢﺳــﻔﺮ‬ ‫ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬زﻣــﺎنِ ﺑﺎزﻳــﺎﻓﺘﻦِ ﺧﻠــﻮﺗﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺷــﺎﻳﺪ‬ ‫ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﺑﭙﺎﻳـﺪ‪ .‬ﻓﺮزﻧـﺪِ آﺗــﺶ ﺑــﺮ ﺑــﺎمِ ﺻــﺨﺮهاي رﻓﻴـﻊ‬ ‫ﻣـ ـﻲاﻳـ ـﺴﺘﺪ‪ .‬ﺳـــﺎﻳﺔ ﭘـــﺎرﺗﻮا را از ﺷـــﺮارهﻫـــﺎي ﻟـــﺮزانِ‬ ‫ﺳﺮاب ﻣﻲرﺑﺎﻳـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ آﺧـﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈـﺔ دﻳـﺪار ﺗـﺎ اﺑـﺪ‬ ‫در ﺿﻤﻴﺮ او ﺣﻚ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٢٠٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫٭٭٭‬

‫ﺻﻨﺪلﻫـﺎى ﭼـﻮﺑﻴﻦ اوﻏﻠـﻮن ﺑـﺮ ﺳـﻄﺢِ ﻧـﺎﻫﻤﻮار و ﻏﺒـﺎر‬ ‫ﮔﺮﻓﺘـ ـﺔ ﭘﻠﻜـــﺎن ﺳـ ـﻴﺎه ﺑـ ـﻪ ﻧﺎﻟـــﻪﻫـــﺎﺋﻰ ﺧـــﺸﻚ ﺳـ ـﻴﻨﻪ‬ ‫ﻣ ـﻲﺳــﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧــﻮري ﺳ ـﻴﺎه ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺷــﺐ ﻓــﻀﺎي ﻣــﺎﺗﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــﺔ ﺳــﺮداﺑﻪ را اﺷــﺒﺎع ﻛــﺮده‪ .‬ﮔــﺎمﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦِ‬ ‫اوﻏﻠﻮن ﺑﺮ ﻫـﺮ ﭘﻠـﻪ اﻧـﺪك ﺗـﺄﻣﻠﻰ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻏـﻼم‪ ،‬ﺑـﺎ‬ ‫ﻟــﺬﺗﻰ ﻛﻮدﻛﺎﻧــﻪ ﻟــﺮزشِ ﻇﺮﻳﻔــﻰ را ﻛــﻪ ﻫــﺮ ﮔــﺎم ﺑــﺮ‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎي ﺳـﺮداﺑﻪ ﻣـﻲاﻧـﺪازد ﺑـﻪ ﮔـﻮشِ دل ﻣـﻲﺷـﻨﻮد‪.‬‬ ‫از دورانِ ﻛــــﻮدﻛﻰ او ﻓﺮﺑــــﻪﺗــــﺮﻳﻦِ ﻏﻼﻣــــﺎن ﺑــــﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺎلﻫـﺎ ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ دﺳـﺘﻮرِ ﺧـﺎنِ ﺑـﺰرگ او را اﺧﺘـﻪ ﻛـﺮده‪،‬‬ ‫ﺑــﻪ ﺧــﺪﻣﺖ اﻧــﺪرون ﮔﻤﺎﺷــﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨــﻮز آن روز را ﺑــﻪ‬ ‫ﻳــﺎد دارد‪ .‬روزي ﺑــﻮد ﭼــﻮن روزﻫــﺎي دﻳﮕــﺮ‪ ،‬وﻟــﻲ‬ ‫ﻧﺎﮔﻬـــــﺎن ﭼﻨـــــﺪ ﺧـــــﺎدمِ ﺣـــــﺮم ﺑـــــﺮ او ﺗﺎﺧﺘﻨـــــﺪ‪،‬‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎياش را ﺑــﺎ ﻃﻨــﺎب ﺑ ـﺮ ﭘﻴﻜــﺮش دوﺧﺘﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ‬ ‫زﻳﺮِ ﺳـﺎﻳﺔ ﻧـﺎروﻧﻰ ﺗﻨـﺎور ﻣـﺮدي ﻧﺎﺷـﻨﺎس ﺑـﺎ ﻗﻴﭽـﻰﻫـﺎى‬ ‫ﺑــﺰرگ و ﺳ ـﻴﺎه ﻛﻴ ـﺴﻪ ﺑﻴ ـﻀﻪﻫــﺎياش را درﻳ ـﺪ‪ ،‬آﻧﭽــﻪ‬ ‫ﻣ ـﻲﺧﻮاﺳــﺖ از او ﺑﺮداﺷــﺖ‪ .‬ﺟــﺎي ﺧــﺎﻟﻲ ﺑﻴــﻀﻪﻫــﺎ را‬

‫‪٢١٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺎ ﺧــﺎك ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪ و روزﻫــﺎ اوﻏﻠــﻮن را در ﺑــﺴﺘﺮي از‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﮔﺮم ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫از آن روز ﻓﻘــﻂ ﻓﺮﻳ ـﺎد ﺑــﻪ ﻳـﺎدش ﻣﺎﻧــﺪه‪ ،‬ﻓﺮﻳ ـﺎدي ﻛــﻪ‬ ‫ﺑــﺎ ﻗﻴﭽــﻰ ﺳــﻴﺎه آﻏــﺎز ﺷــﺪ و ﺗــﺎ اﻣــﺮوز ﻫــﻢﭘــﺎي او‬ ‫روزﻫــــﺎي زﻧــــﺪﮔﻲاش را ﭘ‪‬ــــﺮ ﻛــــﺮده‪ .‬از آن روز‬ ‫ﺳــﺎلﻫــﺎ ﮔﺬﺷــﺖ‪ ،‬و اوﻏﻠــﻮن ﻧﻤ ـﻲداﻧــﺴﺖ ﭼــﺮا زﻧــﺎن‬ ‫ﺑــــﻪ او ﺧﻴــــﺮه ﻣــــﻲﻧﮕﺮﻧــــﺪ‪ ،‬و ﭼــــﺮا ﻣــــﺮدان در‬ ‫ﺑــﺎزيﻫــﺎيﺷــﺎن او را راه ﻧﻤ ـﻲدﻫﻨــﺪ‪ .‬وﻗﺘــﻰ ﺻــﻮرتِ‬ ‫ﻫــﻢﺳــﺎﻻناش ﺑــﻪ رﻳ ـﺶﻫــﺎﺋﻰ ﺗُﻨُ ـﻚ آراﺳــﺘﻪ ﻣ ـﻲﺷــﺪ‪،‬‬ ‫اوﻏﻠـــﻮن ﺗﻐﻴﻴـ ـﺮي در ﺻـــﻮرت ﺧـــﻮد ﻧﻤـ ـﻲدﻳـ ـﺪ‪ .‬از‬ ‫ﺷـﻨﻴﺪنِ داﺳــﺘﺎنﻫـﺎي دﻟﭙــﺬﻳﺮي ﻛــﻪ ﻏﻼﻣـﺎن اﺧﺘــﻪ ﻧــﺸﺪه‬ ‫از دﺧﺘﺮﻛـــﺎنِ ﺷـــﻮخوﺷـــﻨﮓ ﺑـــﺮاي ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ ﻧﻘـــﻞ‬ ‫ﻣـﻲﻛﺮدﻧــﺪ ﻫـﻴﭻ ﻧﻤـﻲﻓﻬﻤﻴـﺪ‪ .‬اوﻏﻠــﻮن ﭼــﻮن ﺟﻐــﺪ در‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﺗﻨﻬــﺎﺋﻲ ﻣ ـﻲزﻳ ـﺴﺖ و ﻫــﺮ روز دﻧﻴ ـﺎي اﻃــﺮاف‬ ‫را ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪﺗــﺮ ﻣ ـﻲدﻳ ـﺪ‪ .‬ﻫ ـﻢﺻــﺤﺒﺖﻫــﺎياش‬ ‫ﻓﻘــﻂ ﭼﻨــﺪ ﻏــﻼم ﺧﻮاﺟــﺔ ﭘﻴــﺮ و ﻓﺮﺗــﻮت ﺑﻮدﻧــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﺗــــﺎرﻳﻜﻰِ زﻧــــﺪﮔﺎﻧﻰاش را ﻧﻴــــﻚ ﻣــــﻲﺷــــﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اوﻏﻠــﻮن ﻫــﺮ روز ﺑــﺰرگﺗــﺮ و ﻗــﻮي ﻫﻴﻜــﻞﺗــﺮ ﻣـﻲﺷــﺪ‪.‬‬

‫‪٢١١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻗــﺪرتاش زﺑــﺎﻧﺰد ﻫﻤﮕــﺎن ﺑــﻮد‪ .‬در ﺷــﺎﻧﺰدهﺳــﺎﻟﮕﻰ‬ ‫ﺑــﺎ ﻳﻜﺪﺳــﺖ ﻣ ـﻲﺗﻮاﻧــﺴﺖ ﮔﻮﺳــﺎﻟﻪاي را از زﻣ ـﻴﻦ ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫ﻛﻨــﺪ‪ .‬او ﺑ ـﻪ ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ ﺗﻌﻠــﻖ داﺷــﺖ و در اﻧــﺪرون‬ ‫ﺑــﻪ ﺧــﺪﻣﺖ ﻣــﺸﻐﻮل ﺑــﻮد‪ .‬زﻧــﺎنِ ﻧﺎﻓﺮﻣــﺎن را ﻛﺘــﻚ‬ ‫ﻣــﻲزد‪ ،‬ﺑﭽــﻪﻫــﺎي ﺑــﻲادب را ﺗﻨﺒﻴــﻪ ﻣــﻲﻛــﺮد؛ ﻏــﺬا‬ ‫ﻣــﻰﭘﺨــﺖ؛ ﺧﻴـﺎﻃﻰ ﻣـﻲﻛــﺮد؛ ﻧــﻪ زن ﺑــﻮد و ﻧــﻪ ﻣــﺮد‪،‬‬ ‫اﻧـــﺴﺎﻧﻰ ﺑـــﻮد ﻛـــﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷـــﺘﺶ ﮔﻮﻳــﺎ در ﺧـــﺪﻣﺖ ﺑـــﻪ‬ ‫اﻧـــﺴﺎنﻫـــﺎي دﻳﮕـــﺮ ﺧﻼﺻـــﻪ ﺷـــﺪه ﺑـــﻮد‪ .‬از ﻟـ ـﺬّات‬ ‫زﻧــﺪﮔﻰ ﻓﻘــﻂ ﻟـﺬّت ﺧــﻮردن را ﻣــﻲﺷــﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻫــﺮ ﭼــﻪ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣـﻲﺧـﻮرد ﻓﺮﺑـﻪﺗـﺮ و ﻗﺪرﺗﻤﻨـﺪﺗﺮ ﻣـﻲﺷـﺪ و ﺧـﺎن‬ ‫ﺑﺰرگ او را ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﻧﺰدﻳـﻚ ﻣـﻲﻛـﺮد‪ .‬ﺗﻨـﺎول‬ ‫ﺑــﺮاﻳﺶ وﺳــﻴﻠﻪاي ﺟﻬــﺖ ﺗﻘــﺮب ﺑــﻪ دﺳــﺘﮕﺎهِ ﺣــﺎﻛﻢ‬ ‫ﺑــﻮد‪ .‬ﻫﻤــﻪ ﻣــﻲﮔﻔﺘﻨــﺪ‪» :‬اوﻏﻠــﻮن ﺣﺘــﻰ از ﻓﻴــﻞ ﻫــﻢ‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗــﺮ اﺳــﺖ؛ ﺧــﺎنِ ﺑــﺰرگ او را ﺧﻴﻠــﻰ دوﺳــﺖ‬ ‫دارد!« اﻳــــﻦ ﺳــــﺨﻨﺎن او را ﺑــــﻪ زﻧــــﺪﮔﻰ اﻣﻴــــﺪوار‬ ‫ﻣﻲﻛـﺮد‪ ،‬و ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﻣـﻲﮔﻔـﺖ‪» :‬ﺑـﺎز ﻫـﻢ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬ ‫ﺧــﻮرد‪ «.‬ﭼــﻪ ﺷــﺐﻫــﺎ ﻛــﻪ از ﻓــﺮط ﺷــﻜﻢﭼﺮاﻧــﻰ ﺗــﺎ‬ ‫ﺻـــﺒﺢدم در ﺧﻠـــﻮت اﻃﺎﻗـــﻚ ﮔﻠـــﻴﻦاش از درد ﺑـــﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد و ﻫﻴﭽﮕﺎه دم ﺑﺮﻧﻴﺎورده ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪٢١٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫روزي از روزﻫــﺎ‪ ،‬در ﺳــﺤﺮﮔﺎﻫﻰ ﻣِــﻪ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺗــﻚ‬ ‫ﺳــﻮاري ﺑــﻪ دﻳ ـﺪار ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ آﻣــﺪ‪ .‬ﻣ ـﻲﮔﻔﺘﻨــﺪ از‬ ‫ﻓــﻼت اﻳ ـﺮان زﻣ ـﻴﻦ آﻣــﺪه‪ .‬ﺑــﺮ اﺳــﺒﻲ ﺑﻠﻨــﺪ ﭘــﺎي ﺳــﻮار‬ ‫ﺑــﻮد و ﻟﺒــﺎسﻫــﺎﺋﻰ ﻣﺘﻔــﺎوت ﺑــﺎ ازﺑﻜــﺎن ﺑــﺮ ﺗــﻦ داﺷــﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴــﺸﻪ در ﺧــﺪﻣﺖ ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ ﺑــﻮد و ﺑــﺮ ﺳــﻔﺮة او‬ ‫ﻣــﻲﻧﺸـــﺴﺖ‪ ،‬اوﻏﻠـــﻮن از دور ﭼﻨـــﺪ ﺑـــﺎر او را دﻳــﺪه‬ ‫ﺑــﻮد‪ .‬روزي ﻛــﻪ ﺑــﺎ وي از ﻧﺰدﻳــﻚ ﺑﺮﺧــﻮرد ﻧﻤــﻮد‪،‬‬ ‫ﻛﻢ ﻣﺎﻧـﺪه ﺑـﻮد از وﺣـﺸﺖ ﻗﺎﻟـﺐ ﺗﻬـﻰ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺻـﻮرت‬ ‫ﻣــﺮد ﻧﺎﺷــﻨﺎس را رﻳــﺸﻰ ﺳــﻴﺎه و اﻧﺒــﻮه ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه ﺑــﻮد‪.‬‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎﻧﻲ ﮔـــﻮد اوﻓﺘـــﺎده داﺷـــﺖ ﻛـــﻪ در آﻏـــﻮش دو‬ ‫ﻛﺎﺳﺔ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺳـﻮي ﻣـﻲدوﻳـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ دﻳـﺪن اوﻏﻠـﻮن‬ ‫ﺑﺮق ﻋﺠﻴﺒﻰ در ﭼﺸﻤﺎناش درﺧﺸﻴﺪ‪:‬‬ ‫ـ راهِ ﻣﺮو از ﻛﺪام ﺳﻮي اﺳﺖ؟‬ ‫اوﻏﻠـــﻮن ﻣـ ـﻲداﻧـــﺴﺖ ﻛـــﻪ ﻣـــﺮد راه ﻣـــﺮو را ﺧـــﻮب‬ ‫ﻣ ـﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ ،‬ﺑﺎرﻫــﺎ او را ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﺳ ـﺐِ ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎياش‬ ‫در ﺟــﺎدة ﻣــﺮو دﻳــﺪه ﺑــﻮد‪» .‬اﻳــﻦ ﻏﺮﻳﺒــﻪ از ﻣــﻦ ﭼــﻪ‬ ‫ﻣــﻲﺧﻮاﻫــﺪ؟« ﻧﮕــﺎه ﺗﻨــﺪﺗﺎز ﻏﺮﻳﺒــﻪ اوﻏﻠــﻮن را ﭼــﻮن‬

‫‪٢١٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﺮﻧــﺪهاي اﺳــﻴﺮ ﭼــﺸﻤﺎن ﺳــﺤﺮآﻣﻴﺰ ﻣــﺎر ﻛــﺮده ﺑــﻮد‪.‬‬ ‫اوﻏﻠﻮن ﺑـﺎ زﺣﻤـﺖ دﺳـﺖ راﺳـﺖ را ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮد و ﺟﺎﻧـﺐ‬ ‫ﻣﺮو را ﺑﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺗﺎ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻣﺮو رﻓﺘﻪاي؟‬ ‫در ﻧــﺪاي ﻏﺮﻳﺒــﻪ ﻗــﺪرﺗﻰ ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﺳــﺎلﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ در‬ ‫ﺻــﺪاي ﻧــﺎزك و ﺑــﻰآواي ﺧﻮاﺟــﻪ ره ﮔــﻢ ﻛــﺮده ﺑــﻮد‪.‬‬ ‫اوﻏﻠـــﻮن رﻧﺠﻴـــﺪه ﺧـــﺎﻃﺮ ﺑـــﺎ ﺣـــﺴﺮت ﺑـــﻪ ﻏﺮﻳﺒـــﻪ‬ ‫ﻧﮕﺮﻳــﺴﺖ‪» ،‬ﭼــﺮا ﻣــﺮا ﺑــﻰﻣﺤﺎﺑــﺎ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ دﻧﻴــﺎﺋﻰ از‬ ‫آزﻫــﺎ ﻗــﺮار داده؟ ﭼــﺮا ﻣــﺮا در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺻــﺤﻨﻪاي ﻧــﺸﺎﻧﺪه‬ ‫ﻛـــﻪ ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﻗـــﺼﺪ ﻓﺮاﻣـــﻮش ﻛـــﺮدناش را داﺷـــﺘﻢ؟«‬ ‫وﻟــﻰ در ﻫﻤــﺎن ﺣــﺎل ﻣــﻮﺟﻰ از ﺷــﺎديِ ﻧﺎﺷــﻨﺎﺧﺘﻪ در‬ ‫دﻟــﺶ ﻏﻮﻏــﺎ ﺑــﻪ راه اﻧــﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺷــﺎدي از ﭘﻴــﺮوزي ﺑــﺮ‬ ‫ﺗﺮﺳﻰ ﮔﻨـﮓ ﻛـﻪ ﮔﻮﻳـﺎ ﻗـﺮنﻫـﺎ وﺟـﻮدش را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘـﻪ‬ ‫ﺑـــﻮد‪ .‬از آن روز اوﻏﻠـــﻮن آزاد ﺷـــﺪ‪ ،‬ﭼـــﻮن ﻳـــﻚ‬ ‫ﭘﺮﻧــﺪه از زﻣــﻴﻦِ رﻳﮕــﺰار ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن ﭘــﺮ ﻛــﺸﻴﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺻــﺪاي ﻣــﺮد ﭘﺎرﺳــﻲ آزادي از زﻧﺠﻴــﺮ ﺗــﺮس را ﻳﺎﻓﺘــﻪ‬ ‫ﺑــﻮد‪ ،‬ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ ﻧﻤــﻲداﻧــﺴﺖ ﺑــﺎ آزادي ﭼــﻪ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﻛــﺮد‪ .‬اوﻏﻠــﻮن دﻳﮕــﺮ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻣــﺮدان ﺳــﺮ ﺑــﻪ زﻳــﺮ‬ ‫‪٢١٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻴﺎﻧــــﺪاﺧﺖ؛ زﻧــــﺎن ﻧﺎﻓﺮﻣــــﺎن را ﺗﻨﺒﻴــ ـﻪ ﻧﻜــــﺮد‪ ،‬و از‬ ‫آﺷـــﭙﺰﺧﺎﻧﺔ ﺧـــﺎن ﺑـــﺰرگ ﻫـــﺮ روز ﻓﺎﺻـــﻠﺔ ﺑﻴـــﺸﺘﺮي‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣــﺮد ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﻣــﺎهﻫــﺎي ﻣﺪﻳ ـﺪ در ﺷــﻬﺮِ ﻣــﺮدهرﻳ ـﮓﻫــﺎ‬ ‫اﻗﺎﻣﺖ ﻛـﺮد‪ .‬از آن روز ﺑـﻪ ﺑﻌـﺪ ﻫـﺮ ﺻـﺒﺤﮕﺎه اوﻏﻠـﻮن‬ ‫او را ﻣﻲدﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺳـﻮار ﺑـﺮ اﺳـﺐِ ﺑﻠﻨـﺪﭘﺎي در اﻓـﻖﻫـﺎي‬ ‫دور از ﭼــــﺸﻢ ﭘﻨﻬــــﺎن ﻣــ ـﻲﺷــــﻮد و ﻫــــﺮ ﺷــــﺎﻣﮕﺎه‬ ‫ﮔﺮدآﻟـــﻮده از راه رﺳـ ـﻴﺪه‪ ،‬ﺑـــﺮ ﺳـــﻔﺮة ﺧـــﺎنِ ﺑـــﺰرگ‬ ‫ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬اوﻏﻠــﻮن دﻳﮕــﺮ ﻫﻴﭽﮕــﺎه از او ﻧﺘﺮﺳ ـﻴﺪ‪ .‬ﺗــﺎ‬ ‫آن روز ﻛــﻪ در ﻛﻨــﺎر ﺑﺮﻛــﻪاي ﻛﻮﭼــﻚ ﺑــﻪ ﺷﺴﺘــﺸﻮي‬ ‫ﻟﺒﺎس ﻣـﺸﻐﻮل ﺑـﻮد و ﻣـﺮدِ ﻧﺎﺷـﻨﺎس دوﺑـﺎره ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ او‬ ‫آﻣــﺪ‪ .‬در ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﭼــﻮن ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﻧــﻮري ﻣﺘّﻠــﻮن و‬ ‫ﮔﻨﮓ ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪ و ﺻﺪاﻳﺶ آرام ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ـ اﻣﺮوز ﺑـﺎ ﻣـﻦ ﺑـﻪ ﻣـﺮو ﺑﻴـﺎ‪ ،‬ﻛـﺎري اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﻰ‪.‬‬ ‫ـ ﺧﺎن ﺑﺰرگ اﺟﺎزة ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﻪ ﻣﺮو ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺧﺎن ﺑﺰرگ دﺳﺘﻮر داده ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﺋﻰ‪.‬‬

‫‪٢١٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻔﺮ ﺑــﻪ ﻣــﺮو ﺑــﺮاي اوﻏﻠــﻮن ﺑــﻪ ﻣﻌﻨ ـﺎى ﮔــﺬر از ﻣــﺮزِ‬ ‫زﻣ ـﻴﻦ و آﺳــﻤﺎن ﺑــﻮد‪ .‬آن روز درﺳــﺖ ﺑﻴ ـﺴﺖ ﺑﻬــﺎر از‬ ‫زﻧــﺪﮔﺎﻧﻰاش ﻣــﻲﮔﺬﺷــﺖ و ﻣــﺮو‪ ،‬ﻋــﺮوسِ رﻳﮕــﺰار‪،‬‬ ‫در آن ﺳــــﻮيِ ﺟﻬــــﺎن در اﻧﺘﻈــــﺎر وي ﻧﺸــــﺴﺘﻪ ﺑــــﻮد‪.‬‬ ‫اوﻏﻠــﻮن دوان دوان ﺑــﻪ ﻛﻠﺒ ـﺔ ﮔﻠــﻰ ﺑﺎزﮔــﺸﺖ ﺗــﺎ اﺳــﺒﻰ‬ ‫زﻳــﻦ ﻛــﺮده‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺑﭙﻴﻮﻧــﺪد‪ .‬از ﺧﻮاﺟــﺔ ﭘﻴــﺮي‬ ‫ﻛﻪ درآﻓﺘﺎب ﺑﻪ دﻳﻮار ﻛﻠﺒﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﻛﺮده‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬ ‫ـ از ﻣﺮو ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻰ؟‬ ‫ـــ آﻧــﺎن ﻛــﻪ ﻣــﺮو را دﻳــﺪهاﻧــﺪ از دﻳﻮارﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ‪،‬‬ ‫درﺧﺘــــﺎن ﻛﻬﻨــــﺴﺎل و وﺣــــﺸﺖ ﺷــــﺒﺎﻧﮕﺎهﻫــــﺎياش‬ ‫داﺳﺘﺎنﻫﺎ دارﻧﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﺗﻮ را ﺑﺎ ﻣﺮو ﭼﻜﺎر؟‬ ‫ـ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺧﺎن ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﻪ ﻣﺮو ﻣﻲروم‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﺟﻪ ﭘﻴﺮ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ را ﻣﻲﺑﻨﺪد‪:‬‬ ‫ـ ـ ﻧﺎﺷــﻨﺎس داﺳــﺘﺎنِ زﻳ ـﺎدي از ﻣــﺮو ﻧﻤــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ .‬ﺷــﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺮو ﻧﺮود‪.‬‬ ‫اوﻏﻠــﻮن ﺳــﺨﻦ ﺧﻮاﺟــﺔ ﭘﻴــﺮ را ﻧــﺸﻴﻨﺪه ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﭼــﻮن‬ ‫ﻛــﻮدﻛﻲ ﺧﺮدﺳــﺎل‪ ،‬ﺑــﺎ ﺷــﻮق و ذوق ﺑــﺮ اﺳــﺒﻰ ﻓﺮﺑــﻪ و‬ ‫‪٢١٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛﻮﺗﻪﭘـﺎي ﺳـﻮار ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﻓﺮﻳـﺎد و ﻣﻬﻤﻴـﺰ ﺣﻴـﻮان را ﺑـﻪ‬ ‫ﺣﺮﻛــﺖ درآورد‪ ،‬و در آﺧــﺮﻳﻦ دﻗــﺎﻳﻖ ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺳــﻮي‬ ‫ﺧﻮاﺟﺔ ﭘﻴﺮ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺑﺎ ﺷﺎدي ﻓﺮﻳﺎد زد‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ دﻳﺪار!‬ ‫اﺳــﺐِ ﻓﺮﺑــﻪ ﺗﻤــﺎم روز‪ ،‬در ﻗﻔــﺎي اﺳــﺐِ ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎي راه‬ ‫ﭘﻴﻤــﻮد‪ ،‬وﻟــﻰ ﮔﻮﻳــﺎ ﻣــﺮو در اﻓــﻖ ﺧــﻮد را ﭘﻨﻬــﺎن ﻛــﺮده‬ ‫ﺑــﻮد‪ .‬اوﻏﻠــﻮن ﺑــﻲﺗــﺎب ﺑــﻮد‪» :‬ﺗــﺎ ﻣــﺮو ﺧﻴﻠــﻰ راه‬ ‫اﺳــﺖ!« ﻧﺰدﻳــﻚ ﻏــﺮوب ﻧﺎﺷــﻨﺎس در ﻛﻨــﺎر ﺗﭙــﻪاي‬ ‫ﺑﺰرگ اﻳﺴﺘﺎد‪:‬‬ ‫ـ ﻫﻢ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ!‬ ‫اوﻏﻠﻮن ﺑـﺎ ﺷـﺘﺎب از اﺳـﺐ ﻓـﺮود ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ اوﻟـﻴﻦ‬ ‫ﺑــﺎري اﺳــﺖ ﻛــﻪ از ﺷــﻬﺮي دﻳــﺪن ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬در ﻫــﺮ‬ ‫ﺳــﻮي ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ را در ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﺷــﻬﺮ ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ‬ ‫در ﻣـﻲآورد‪ ،‬در ﺧﻴـﺎﻟﺶ ﻣــﺮو را ﻣـﻲﺟﻮﻳـﺪ وﻟــﻰ ﺟــﺰ‬ ‫ﺧــﺎك‪ ،‬ﺟـــﺰ رﻳﮕـــﺰاري ﺧـــﺸﻚ ﭼﻴــﺰي ﺑـــﻪ ﭼـــﺸﻢ‬ ‫ﻧﻤـــﻲآﻳـــﺪ‪ .‬اوﻏﻠـــﻮن ﭘﻠـــﻚﻫـــﺎي ﭘ‪‬ـــﻒ آﻟـــﻮده و‬ ‫ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎي آوﻳﺨﺘــﻪ و ﺣﺠـﻴﻢاش را ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﻧﺎﺷــﻨﺎس‬ ‫‪٢١٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺮﻣ ـﻲﮔﺮداﻧــﺪ‪ .‬در ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺳــﺌﻮاﻟﻰ ﻣ ـﻲﺟﻮﺷــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﺗــﺸﻨﺔ ﺟــﻮاب اﺳــﺖ‪ .‬ﺻــﺪاﺋﻰ ﻛــﻪ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» :‬ﻣــﺮو‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ؟«‬ ‫ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺑــﺪون ﻛﻮﭼــﻚﺗــﺮﻳﻦ ﺗــﻮﺟﻬﻲ ﺑــﻪ اوﻏﻠــﻮن از‬ ‫اﺳــﺐ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬دﻫﻨــﻪ ﻣﺮﻛــﺐ را در دﺳــﺖ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ آرام آرام ﺗــﻞ ﺑــﺰرگ ﺧــﺎك را دور زده‪ ،‬از‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎنِ ﻏــﻼم ﭘﻨﻬــﺎن ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﺧﻮاﺟــﺔ ﺟــﻮان ﺑــﻪ‬ ‫دﻧﺒــﺎل ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﻣ ـﻲدود‪ .‬در آﻧــﺴﻮي‪ ،‬در دل ﺧــﺎك‬ ‫درب ﻛﻮﭼﻜﻰ ﺑﻪ او رخ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫اوﻏﻠــﻮن از آﻧــﺮوز ﺧــﺎﻃﺮهاي ﻓﺮاﻣــﻮش ﻧﺎﺷــﺪﻧﻰ دارد‪.‬‬ ‫آﻧــﺮوز اﻓﻘــﻰ ﺟﺪﻳ ـﺪ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﮔــﺸﻮده ﺷــﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﮕــﺮ ﺧــﻮراك وﺳ ـﻴﻠﺔ ﺗﻘــﺮب ﺑــﻪ ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ ﻧﺒــﻮد‪،‬‬ ‫آﻧــﺮوز اوﻏﻠــﻮن ﻓــﺮا ﮔﺮﻓــﺖ ﻛــﻪ ﺧــﻮردن ﻓﻘــﻂ ﺑﻠﻌﻴ ـﺪن‬ ‫ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﻳـﺎد ﮔﺮﻓــﺖ ﻛــﻪ دﻧــﺪان ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﻣـﻲﺗﻮاﻧــﺪ در‬ ‫ﮔﻮﺷــﺖِ ﺗــﺎزه و ﺧــﻮندار ﻓــﺮو رود و ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺟــﺎن‬ ‫ﻛﻨـــــﺪنِ ﻃﻌﻤـــــﻪ ﻗـــــﺴﻤﺘﻰ از روﻳـــ ـﺎي واﭘـــــﺲزدة‬ ‫ﻣﻘﻄــﻮعاﻻﻧــﺴﻞ ﺑــﻮدﻧﺶ را ﻣ ـﻲﺗﻮاﻧــﺪ زﻧــﺪه ﻛﻨــﺪ‪ .‬آن‬ ‫روز اﻋﺠــــﺎزِ ﺷــ ـﻴﺮﻳﻨﻰِ ﮔﻮﺷــ ـﺖِ اﻧــــﺴﺎن را ﭼــــﺸﻴﺪ‪،‬‬

‫‪٢١٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫درﻳﺎﻓـــﺖ ﻛـــﻪ ﺑـــﺎ ﺧـــﻮنِ ﮔـــﺮم و ﺷـــﻮرﻣﺰه ﭼﮕﻮﻧـــﻪ‬ ‫ﻣــﻲﺗــﻮان ﮔﻮﺷــﺖ ﺧــﺎم را ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﻪ درون ﻣﻌــﺪه‬ ‫ﻓــﺮو ﺑــﺮد‪ ،‬و ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺑــﻪ ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي ﻗﺮﺑــﺎﻧﻰ ﮔــﻮش ﻓــﺮا‬ ‫داد‪ .‬آن روز داﻧــﺴﺖ ﻛــﻪ ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ او را ﺑ ـﻴﺶ ﻫــﺮ‬ ‫ﻛـــﺲ دﻳﮕـــﺮي دوﺳـــﺖ دارد‪ .‬آن روز ﺑـــﻪ ﺷـــﻴﻮة‬ ‫ﻧﺎﺷﻨﺎسِ اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻪ ﺿﻴﺎﻓﺘﻲ اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺑﻌــﺪﻫﺎ ﺑــﻪ او ﮔﻔــﺖ‪ ،‬در ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﻣﺮدﻣــﺎﻧﻲ‬ ‫زﻧــﺪﮔﻰ ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ ﻛــﻪ آﻧــﺎن را »دوازده ﺧــﺪاﺋﻰﻫــﺎ«‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬درون ﺣﻔـﺮهﻫـﺎي اﻳـﻦ ﺗـﻞِ ﻋﻈـﻴﻢ دهﻫـﺎ ﺗـﻦ‬ ‫از آﻧـــﺎن اﺳـــﻴ ِﺮ ﺧـــﺎكاﻧـــﺪ‪ .‬ﻧﺎﺷـــﻨﺎس ﺑـــﻪ اوﻏﻠـــﻮن‬ ‫آﻣﻮﺧــــﺖ ﭼﮕﻮﻧــــﻪ ﺑــــﺪون آﻧﻜــــﻪ ﮔﻮﺷــــﺖ دوازده‬ ‫ﺧــــﺪاﺋﻲ ﻓﺎﺳــــﺪ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑــــﻞ ﺧــــﻮراك ﺷــــﻮد‪ ،‬از‬ ‫ﭘﻴﻜـــﺮش ﭼﻨـــﺪ روزي ﺧـــﻮراكِ ﺗـــﺎزه ﻓـــﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬ ‫ﺻـــﺪاي ﻧﺎﺷـــﻨﺎس ﻫﻨـــﻮز در ﮔـــﻮش اوﻏﻠـــﻮن ﻃﻨـــﻴﻦ‬ ‫ﻣــﻲاﻓﻜﻨــﺪ‪» :‬از دﺳــﺖِ راﺳــﺖ ﻳــﺎ ﭘــﺎي ﭼــﭗ ﺑﺎﻳــﺪ‬ ‫ﺷــــﺮوع ﻛــــﺮد‪ ،‬ﮔﻮﺷــــﺖاش ﻛﻤــــﻰ ﺳــــﻔﺖﺗــــﺮ از‬ ‫ﻗــﺴﻤﺖﻫــﺎي دﻳﮕــﺮ اﺳــﺖ‪ ،‬وﻟــﻰ ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي ﻗﺮﺑــﺎﻧﻰ و‬ ‫ﺧــﻮنِ ﺗــﺎزه و ﺷــﻮرﻟﺐ ﻟــﺬت ﺧــﻮراك را دو ﭼﻨــﺪان‬

‫‪٢١٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ آﻧﭽــﻪ از دﻳـﺮوز ﺑــﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧــﺪه ﻧﺒﺎﻳـﺪ دﻫــﺎن‬ ‫زد ﻛــﻪ ﻣــﺴﻤﻮم و ﻛــﺸﻨﺪه ﺷــﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻳــﺪ از دﺳــﺖ و‬ ‫ﭘــﺎي دﻳﮕــﺮ او آﻏــﺎز ﻧﻤــﻮد‪ .‬ﺧــﻮن روز دوم ﻏﻠ ـﻴﻆﺗــﺮ‬ ‫اﺳــﺖ و ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي ﻗﺮﺑــﺎﻧﻲ ﻛــﻢ ﻃﻨ ـﻴﻦﺗــﺮ و ﮔﻨــﮓﺗــﺮ‪.‬‬ ‫روز ﺳــﻮم از درون ﺷــﻜﻢاش ﺑﺎﻳــﺪ ﺧــﻮرد ﻛــﻪ ﺑــﺴﻴﺎر‬ ‫ﮔﻮاراﺳــﺖ‪ .‬روز ﭼﻬــﺎرم ﻗﺮﺑــﺎﻧﻰ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑــﻞ ﺧــﻮراك‬ ‫اﺳﺖ؛ او را ﺑﻪ ﺳﮓﻫﺎ ﻣﻲﺳﭙﺎري‪«.‬‬ ‫از آن روز اوﻏﻠﻮن ﻫـﺮ ﺑﺎﻣـﺪاد ﺑـﺎ ﻧﺎﺷـﻨﺎس ﺑـﻪ ﻣـﺮو آﻣـﺪ‬ ‫و ﺗــــﺎ ﻏــــﺮوب در داﻻنﻫــــﺎي ﺗــ ـﻞِ ﺧــــﺎﻛﻰ‪ ،‬درون‬ ‫ﺳــﻠﻮلﻫــﺎى ﻣــﺮگ‪ ،‬ﺑــﻪ »دوازده ﺧــﺪاﺋﻰﻫــﺎ« ﻛــﻪ در‬ ‫زﻧﺠﻴــﺮ ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻣــﻲﻟﺮزﻳﺪﻧــﺪ ﻧﮕﺮﻳــﺴﺖ‪ .‬ﻃﻌﻤــﻪاي از‬ ‫ﻣﻴــﺎن ﺟﻤــﻊ ﺑــﺮﮔﺰﻳــﺪ و ﭼــﻮن ﺣﻴ ـﻮاﻧﻰ درﻧــﺪه ﮔﻮﺷ ـﺖِ‬ ‫ﺑــﺪناش را ﺑــﺎ دﻧــﺪان ﺗﻜــﻪ ﺗﻜــﻪ ﻛــﺮد‪ ،‬و ﺑــﺎ ﻟــﺬت‬ ‫ﻓــﺮاوان ﺳــﺎﻋﺖﻫــﺎى ﻣﺪﻳــﺪ در دﻫــﺎن ﺟﻮﻳــﺪ‪ .‬ﻗﺮﺑــﺎﻧﻰ‬ ‫ﻓﺮﻳـ ـﺎد ﻣـ ـﻲزد؛ اوﻏﻠـــﻮن ﻗﻬﻘﻬـــﻪ ﻣـــﻲزد و ﺧﻴـ ـﺮه در‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎناش ﻣـﻲﺧﻨﺪﻳـﺪ‪ .‬دﻧــﺪان را ﺑــﻪ آراﻣــﻰ در ﺑــﺪن‬ ‫ﻗﺮﺑــﺎﻧﻲ ﻓــﺮو ﻣــﻲﺑــﺮد‪ ،‬دﻫــﺎناش از ﺧــﻮن ﺟﻮﺷــﺎن و‬ ‫ﻗﺮﻣــﺰ ﻃﻌﻤــﻪ ﭘــﺮ ﻣــﻲﺷــﺪ‪ .‬و ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي ﻗﺮﺑــﺎﻧﻲ ﭼــﻮن‬

‫‪٢٢٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻨﻴﻨــﻰ روحاﻓــﺰا ﺳﺮاﺳــﺮ زﻧــﺪان را اﺷــﺒﺎع ﻣــﻲﻛــﺮد‪ .‬ﺑـﻪ‬ ‫اﻳ ـﻦ ﺳــﺎن زﻧــﺪﮔﻰ ﻟــﺬاتاش را ﻗﻄــﺮه ﻗﻄــﺮه در ﺟــﺎن‬ ‫اوﻏﻠﻮن ﻓﺮوﻣﻲرﻳﺨﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻨـــﺪي ﺑﻌـــﺪ ﻣـــﺮد ﻧﺎﺷـــﻨﺎس ﺑـــﺮاي ﻫﻤﻴـ ـﺸﻪ از ﺷـــﻬﺮ‬ ‫ﻣــﺮدهرﻳــﮓﻫــﺎ رﻓــﺖ‪ ،‬وﻟــﻲ ﭘــﻴﺶ از ﻋﺰﻳﻤــﺖ ﺑــﻪ‬ ‫اوﻏﻠــﻮن ﮔﻔــﺖ‪» ،‬از آﺗــﺶ و ﻓﺮزﻧــﺪ آﺗــﺶ ﺑﭙﺮﻫﻴــﺰ‪،‬‬ ‫ﻟﻬﻴـــﺐ آﺗـــﺶ ﺧﻮﻧـــﺖ را ﻣـــﻲﺧـــﺸﻜﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﺧـــﺸﻢ‬ ‫ﻓﺮزﻧــﺪش ﭘﻴﻜــﺮت را ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮ ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ «.‬از آن‬ ‫روز ﺑﻬــﺎري ﺳــﺎلﻫــﺎ ﮔﺬﺷــﺖ و دﻳﮕــﺮ اوﻏﻠــﻮن او را‬ ‫ﻧﺪﻳــﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺟــﻪﻫــﺎي ﭘﻴــﺮ ﻛــﻪ ﺗﻨﻬــﺎ دوﺳــﺘﺎن اوﻏﻠــﻮن‬ ‫ﺑﻮدﻧــﺪ ﮔﻔﺘﻨــﺪ‪» :‬ﻫﻤــﺎﻧﻄﻮر ﻛــﻪ آﻣــﺪ‪ ،‬رﻓــﺖ!« وﻟــﻲ‬ ‫اوﻏﻠـــﻮن دﻳﮕـــﺮ ﺑـــﺎ ﺧﻮاﺟﮕـــﺎن ﭘﻴـــﺮ ﻧﻴـــﺰ دوﺳـــﺘﻰ روا‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫـﺮ روز ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺐِ ﻓﺮﺑـﻪ ﺳـﻮار ﺷـﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻣـــﺮو ﻣـــﻲرﻓـــﺖ‪ ،‬و در داﻻنﻫـــﺎ ﺷـــﻜﺎر ﺧـــﻮد را‬ ‫ﻣـــﻲﻳﺎﻓـــﺖ‪ .‬ﺷـــﺐﻫﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ ﺑـــﻪ ﻛﻠﺒـــﺔ ﮔﻠـــﻰ‬ ‫ﺑــــﺎزﻣﻲﮔــــﺸﺖ ﺗﻨﻬــــﺎي ﺗﻨﻬــــﺎ ﺑــــﻮد‪ .‬در ﺗــــﺎرﻳﻜﻰ‬ ‫ﻣﻲﻧﺸـﺴﺖ و ﺳـﺎﻋﺖﻫـﺎ ﺑـﻪ دﻳـﻮارِ ﺧـﺎﻛﻰ رﻧـﮓ ﺧﻴـﺮه‬ ‫ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬آواي ﺟﻐــﺪﻫﺎ از ﺑﻴــﺮونِ ﻛﻠﺒــﻪ ﺑــﻪ ﮔــﻮش‬

‫‪٢٢١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻲرﺳــﻴﺪ و اوﻏﻠــﻮن در ﻧﻔــﺲﻫــﺎياش ﻋﻄــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﻗﺮﺑــﺎﻧﻰ آن روز را ﻣ ـﻲﺑﻮﺋﻴــﺪ‪ .‬ﻋﻄــﺮ ﮔﻮﺷــﺖ و ﺧــﻮن‪،‬‬ ‫ﺣﺘﻰ ﺑـﻮي ﺗﻜـﻪﻫـﺎﺋﻲ از ﻟﺒـﺎس ﻗﺮﺑـﺎﻧﻰ ﻛـﻪ ﺑـﺎ دﻧـﺪان از‬ ‫ﭘﻴﻜـــﺮش درﻳـ ـﺪه ﺑـــﻮد ﺑـــﺎ اوﻏﻠـــﻮن ﻫﻤـــﺮاه ﺑـــﻮد‪ .‬در‬ ‫ﺗﻨﻬﺎﺋﻰِ ﻣﺤﺾ ﺑﺎ ﻳـﺎدِ ﻗﺮﺑـﺎﻧﻰ ﺳـﺮ ﺑـﻪ ﺑـﺎﻟﻴﻦ ﻣـﻲﮔﺬاﺷـﺖ‬ ‫و ﭼﺸﻢ ﻓﺮوﻣﻲﺑﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌــﺪﻫﺎ اوﻏﻠــﻮن در رﻛــﺎب ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ ﺑــﻪ اﺻــﻔﻬﺎن‬ ‫آﻣــﺪ‪ ،‬و اﻣــﺮوز ﻛــﻪ در ﭘﺎﻳﺘﺨ ـﺖِ »دوازده ﺧــﺪاﺋﻰﻫــﺎ«‪،‬‬ ‫از ﭘﻠــﻪﻫــﺎي زﻧــﺪانِ ﻫﺰارﺟﺮﻳــﺐ ﭘــﺎﺋﻴﻦ ﻣــﻲرود ﺗــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫درون ﺳـــﻠﻮلﻫـــﺎي ﻣـــﺮگ ﻗـــﺪم ﺑﮕـــﺬارد‪ ،‬ﺗـــﺼﺎوﻳﺮ‬ ‫روزﻫـــﺎي ﮔﺬﺷـــﺘﻪ در ذﻫـــﻦاش ﺑـــﻪ رﻗـــﺺ درآﻣـــﺪه‪.‬‬ ‫ﭼﻬــﻞ و ﭘــﻨﺞ ﺑﻬــﺎر از زﻧــﺪﮔﺎﻧﻲاش ﮔﺬﺷــﺘﻪ و ﻫــﺮ روز‬ ‫ﺟـــﻮانﺗـــﺮ و ﻧﻴﺮوﻣﻨـــﺪﺗﺮ از روز ﭘــﻴﺶ ﺷـــﺪه‪ .‬ﭘﻴــﺮي‪،‬‬ ‫ﻓﺘــــﺮت و رﻛــــﻮد در ﺟﻬــــﺎنِ اوﻏﻠــــﻮن ﺑﻴﮕﺎﻧــــﻪ و‬ ‫ﻧﺎآﺷﻨﺎﺳــﺖ‪ .‬او ﻫﻨــﻮز ﺟــﻮانﺗــﺮﻳﻦ ﻏﻼﻣــﺎن اﺳــﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﻧﻴ ـﺮوي ﺑــﺎزواناش دهﻫــﺎ ﻣــﺮدِ ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪ را ﺑﺮاﺑــﺮ‪ .‬ﺗﻨﻬــﺎ‬ ‫ﻏـــﻼم ﺧـــﺎن ﺑـــﺰرگ اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ روزي ﭘـــﻨﺞ ﻧﻮﺑـــﺖ‬ ‫ﺟﺎﻧﻤــﺎز ﺧــﺎن را ﭘﻬــﻦ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و ﺣــﻖ دارد ﺑــﺪون‬

‫‪٢٢٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺟــﺎزه وي ﻫــﺮ ﻛــﺎري ﻛــﻪ اراده ﻛﻨــﺪ اﻧﺠــﺎم دﻫــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺳــﻔﺮ و در رزم و در ﺑــﺰم‪ ،‬ﻫﻨﮕــﺎم اﺗﺨــﺎذ ﺗــﺼﻤﻴﻢﻫــﺎي‬ ‫ﻣﻬــﻢ ﺟﻨﮕــﻰ و اداري‪ ،‬ﺣﺘــﻰ ﻫﻨﮕــﺎمِ ﻫﻤﺎﻏﻮﺷــﻰ ﺧــﺎن‬ ‫ﺑـــﺎ زﻧـــﺎن ﻣﺘﻌـــﺪدي ﻛـــﻪ ﻫـــﺮ روزه از ﮔﻮﺷـــﻪ و ﻛﻨـــﺎر‬ ‫ﺟﻬــﺎن ِ»دوازه ﺧــﺪاﺋﻰﻫــﺎ« ﺑ ـﻪ اﻧــﺪرون وي ﻣ ـﻲآورﻧــﺪ‪،‬‬ ‫اوﻏﻠــﻮن ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﺣﺎﺿــﺮ اﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺪون ﻛﻮﭼــﻚﺗــﺮﻳﻦ‬ ‫اﺣــﺴﺎﺳﻲ ﭼــﻮن ﺳــﺘﻮﻧﻰ از ﺳــﻨﮓ ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ؛ ﻧﮕــﺎه‬ ‫ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ وﻟــﻰ ﭼــﻮن ﻛــﻮري ﻣــﺎدرزاد ﻫ ـﻴﭻ ﻧﻤ ـﻲﺑﻴﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﺨﻦ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ دﻳﮕــﺮ ﭼــﻮن ﮔﺬﺷــﺘﻪﻫــﺎ از‬ ‫ﮔﻠﻮﮔــﺎهاش ﻧــﺪاي ﻧــﺎزك و ﻟ ـﺮزان ﺑﻴــﺮون ﻧﻤــﻲرﻳــﺰد‪.‬‬ ‫ﻧــﺪاي اوﻏﻠــﻮن در ﮔﻠﻮﮔــﺎهاش ﻫــﺰاران ﺗﻜــﻪ ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪،‬‬ ‫و آنﻫﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ در ﻓــﻀﺎ رﻫــﺎ ﻣــﻲﮔــﺮدد‪ ،‬و در دﺳــﺖ‬ ‫اﻣﻮاج ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣﺨﺎﻃـﺐ ﻣـﻲرﺳـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﻌـﺮة ﺣﻴـﻮان‬ ‫ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬اوﻏﻠــﻮن ﻏــﻮﻟﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ اﻧــﺴﺎن ﺧــﻮراك‬ ‫اوﺳـــﺖ‪ .‬روﺣـــﻰ اﺳـــﺖ ﺳـــﺮﮔﺮدان ﻛـــﻪ از آﺗـــﺶ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻳﺰد‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﭼﺮا‪.‬‬ ‫ارﺑﻴ ـﻞ دروغ ﮔﻔﺘــﻪ ﺑــﻮد‪ .‬او ﻧﻴــﺰ »دوازده ﺧــﺪاﺋﻰ« ﺑــﻮد‬ ‫و ﺑــﺎ ﻓﺮﻳــﺐ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻃﻤــﻊ ﭘــﻮل ﺑــﻪ ﻳــﺎرانِ ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ‬ ‫ﭘﻴﻮﺳــﺘﻪ ﺑــﻮد‪ .‬و اﻣــﺮوز در اﻳ ـﻦ ﺳــﺮداﺑﻪ‪ ،‬اﺳ ـﻴﺮ اوﻏﻠــﻮن‬ ‫‪٢٢٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳــﺖ‪ .‬ﻳــﺎد ارﺑﻴــﻞ ﭘﻮزﺧﻨــﺪي زﻳﺮﻛﺎﻧــﻪ ﺑــﺮ ﻟــﺐﻫــﺎي‬ ‫ﻛﻠﻔــﺖ ﻏــﻼم ﻣـﻲﻧــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬آن روز ﻛــﻪ ارﺑﻴــﻞ را ﻛــﺸﺎن‬ ‫ﻛــﺸﺎن ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﺮداﺑﻪ آورد و ﺑــﻪ زﻧﺠﻴــﺮ اﻧــﺪاﺧﺖ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدﻫـــﺎي او را ﻣـــﻲﺷـــﻨﻴﺪ‪ ،‬و اﻣـــﺮوز از ﺑـــﻪ ﻳـــﺎد‬ ‫آوردناش ﺑـــﻰاﺧﺘﻴـ ـﺎر ﺑـــﻪ ﺧﻨـــﺪه ﻣـــﻲاﻓﺘـــﺪ‪ .‬ارﺑﻴـــﻞ‬ ‫ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ ﭼــﻪ در اﻧﺘﻈــﺎرش ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬و ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ‬ ‫ﻛـــﻪ دوﺳـــﺖ ﻗـــﺪﻳﻤﻲاش‪ ،‬ﻳـــﺎرﻗﻠﻰ رازش را ﺑـــﺮﻣﻼ‬ ‫ﻛــﺮده‪ .‬اوﻏﻠــﻮن ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» ،‬ﻳــﺎرﻗﻠﻲ ﻫﻤــﻪ‬ ‫ﭼﻴــﺰ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬ﺣﺘــﻰ دروغ و رﻳــﺎي دوﺳــﺖِ ﻗــﺪﻳﻤﻰ‬ ‫ﺧــﻮد را‪ «.‬ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ ارﺑﻴ ـﻞ را ﺑــﻪ اوﻏﻠــﻮن ﺳــﭙﺮد‪،‬‬ ‫و اﻣﺮوز ﻏـﻼمِ ﮔﺮﺳـﻨﻪ در اوﻟـﻴﻦ دﻳـﺪار ﺧـﻮد ﺑـﺎ ﻣـﺄﻣﻮر‬ ‫ﺳــﺎﺑﻖِ دﺳــﺘﮕﺎهِ ﺧﻔﻴــﺔ ازﺑﻜــﺎن ﻣ ـﻲرود ﺗــﺎ ﺳــﺎﻋﺖﻫــﺎي‬ ‫ﻣﺘﻤــــﺎدي دﻧــــﺪانﻫــــﺎي درﺷــــﺖ و ﺑﺮﻧــــﺪهاش را در‬ ‫ﮔﻮﺷــﺖ ﺷـﻴﺮﻳﻦ ارﺑﻴــﻞ ﻓــﺮو ﻛــﺮده‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﭼـﺸﻤﺎن‬ ‫ﺣﻴﺮتزدهاش از او ﻃﻌﺎﻣﻲ ﭼﻨﺪ روزه ﺑﺴﺎزد‪.‬‬ ‫در اﻧﺘﻬــﺎي ﭘﻠــﻪﻫــﺎي ﺳــﻴﺎهﭼــﺎل‪ ،‬ﻣــﺸﻌﻞ ﻛــﻮﭼﻜﻰ از‬ ‫دﻳ ـﻮار آوﻳــﺰان ﺷــﺪه‪ ،‬و ﺑــﺎ ﻧــﻮري ﻟــﺮزان ﺗــﺎرﻳﻜﻰ را‬ ‫ﺗــﺎ ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎﻣﻰ ﺧــﻮد ﻛــﻮر ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬اوﻏﻠــﻮن درِ‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻦِ ﺳــﻠﻮﻟﻰ را ﺑــﺎ ﻛﻠﻴ ـﺪي ﺑــﺰرگ ﻣ ـﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ و ﺑــﺎ‬ ‫‪٢٢٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫زﺣﻤــــﺖ ﻫﻴﻜــــﻞِ ﻏــــﻮلآﺳــــﺎﻳﺶ را از ﭼﺎرﭼﻮﺑــــﻪ‬ ‫ﮔﺬراﻧــﺪه ﭘــﺎي ﺑــﻪ درون ﻣ ـﻲﮔــﺬارد‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﮔــﺬرا‬ ‫ﻧﻮرِ ﻣﺸﻌﻞ ﭘﻴﻜـﺮ ارﺑﻴـﻞ را ﻛـﻪ ﺑـﺎ زﻧﺠﻴـﺮ ﺑـﻪ دﻳـﻮار ﺑـﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷــﺪه روﺷــﻦ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬وﺣــﺸﺖ در ﭼــﺸﻤﺎن ﻗﺮﺑــﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻮج ﻣـﻲزﻧـﺪ‪ ،‬و در ﻧـﻮر ﻣـﺸﻌﻞ ﻋﻤﺎﻣـﺔ ﺳـﻴﺎهرﻧـﮓاش‬ ‫ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﻃـــﻼ درآﻣـــﺪه‪ .‬اوﻏﻠـــﻮن ﻣـــﺸﻌﻞ را ﺑـــﻪ‬ ‫ﺻــﻮرت ارﺑﻴــﻞ ﻧﺰدﻳــﻚﺗــﺮ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﻋﻤﺎﻣــﺔ ﺳــﻴﺎه را‬ ‫ﺑــﻪ ﮔﻮﺷــﻪاي ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎد ارﺑﻴــﻞ در ﺳــﻠﻮل ﻃﻨــﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪازد‪:‬‬ ‫ـ اﺧﺘﺔ ﻣﻨﻔﻮر!‬ ‫اوﻏﻠــﻮن در را ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮ ﻣــﻲﺑﻨــﺪ‪ ،‬ﻗﻬﻘﻬــﻪاش ﻓــﻀﺎي‬ ‫زﻧــﺪان را ﺑــﻪ ﻟــﺮزه اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ .‬دﻳــﺮي ﻧﻤــﻲﮔــﺬرد ﻛــﻪ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي ارﺑﻴ ـﻞ ﭼﺎرﺳــﺘﻮنِ ﺳــﻴﺎهﭼــﺎل ﻫﺰارﺟﺮﻳــﺐ را‬ ‫ﺑﻪ ﻟﺮزه درآورد‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫ﺧــﺎكِ ﺳــﺮخ رﻧــﮓ ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ ﻣــﺎر ﺑــﺮ ﺑــﺴﺘﺮِ ﻣــﺮدهرود‬ ‫ﻣﻲﺧـﺰد‪ .‬ﻟﺤﻈـﺎﺗﻲ ﭼﻨـﺪ ﻋﺎﺷـﻘﺎﻧﻪ ﺳـﻴﻨﺔ ﺻـﻴﻘﻞ ﺧـﻮردة‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻰ را ﺑـــﻪ آﻏـــﻮش ﻣـ ـﻲﮔﻴـ ـﺮد‪ ،‬او را ﺑـــﻪ ﻧﺮﻣـــﻲ‬

‫‪٢٢٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧـــﻮازش ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬وﻟـــﻲ ﺗﺎزﻳﺎﻧـــﺔ ﺑـــﺎد ﻣﺠـــﺎلاش‬ ‫ﻧﻤــﻲدﻫــﺪ‪ ،‬ﺧــﺎك ﺳــﺮخ را ﺑــﻪ داﻣــﺎن ﺳــﻨﮕﻲ دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪازد‪.‬‬ ‫ـ در ﻓﻼتِ ﺑﻠﻨـﺪ ﻓﻘـﻂ ﺧـﺎك ﻧﻴـﺴﺖ ﻛـﻪ از ﺑـﺴﺘﺮي ﺑـﻪ‬ ‫ﺑــﺴﺘﺮ دﻳﮕــﺮ ﻣـﻲﮔﺮﻳـﺰد‪ .‬اﻧــﺴﺎنﻫــﺎ ﻧﻴـﺰ ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ﻧــﺴﻴﻢ‬ ‫رﺧــﺪادﻫﺎ ﭼــﻮن ﺧــﺎك ﺧــﻮد ﺑﺎﺧﺘــﻪاﻧــﺪ‪ ،‬و ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ‬ ‫رﻧﮕﻰ ﺗﺎزه ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﺳــﻜﻮت ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺳــﺮ ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪.‬‬ ‫آﺑــﺸﺎر ﮔﻴــﺴﻮان ﺑﻠﻨــﺪ و ﻧﻘــﺮهﻓــﺎماش در دﺳــﺖ ﺑــﺎد ﺑــﻪ‬ ‫اﻳﻨــــﺴﻮي و آﻧــــﺴﻮي ﻛــــﺸﻴﺪه ﻣــــﻲﺷــــﻮد‪ .‬اﺑــــﺮوان‬ ‫ﭘﺮﭘــﺸﺖاش را ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ ،‬و آﻧﮕــﺎه ﻛــﻪ ﺑــﺎد‬ ‫وزﻳــﻦ ﺑــﻮزد‪ ،‬ﮔﻴــﺴﻮاناش ﭼــﻮن ﺳــﺘﻮﻧﻲ ﺳــﭙﻴﺪ ﺑــﻪ‬ ‫آﺳــﻤﺎن ﻛــﺸﻴﺪه ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬از ﺻــﻮرت اﺳــﺘﺨﻮاﻧﻲ و‬ ‫آﻓﺘــﺎب ﺳــﻮﺧﺘﻪاش ﺑﻴﻨــﻲاي ﻋﻘــﺎﺑﻲ ﭘــﺎي ﺑــﻪ ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﮔــﺬارده‪ ،‬و ﭘﻴــﺸﺎﻧﻲ ﺑﻠﻨــﺪ وﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎي ﺑﺮﺟــﺴﺘﻪاش‪،‬‬ ‫دو ﭼــﺸﻢ ﺧﺎﻛـــﺴﺘﺮي رﻧـــﮓ را در ﻣﺤﺎﺻـــﺮه ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪.‬‬ ‫ﻟــﺐﻫــﺎي ﭘﻴﺮﻣــﺮد در ﺳــﺎﻳﺔ ﺳــﺒﻴﻞ ﺑﻠﻨــﺪ و ﺳــﭙﻴﺪي ﭘﻨــﺎه‬ ‫دارد‪ ،‬و ﺑــﺮ رداي ﭘــﺸﻤﻴﻨﻪ و ﺑﻠﻨــﺪش ﻛــﻪ از ﺷــﺎﻧﻪ ﺗــﺎ‬

‫‪٢٢٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﭻ ﭘﺎﻫــﺎي را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ ،‬رﻳــﺸﻲ ﺳــﭙﻴﺪ ﭼﻨــﮓ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪.‬‬ ‫ﺳــﻴﻨﺔ ﭘﻴﺮﻣــﺮد از ﺷــﻜﺎف ردا ﺑــﻪ زﻳــﺮ اﺷــﻌﺔ ﺳــﻮزان‬ ‫آﻓﺘــﺎب ﻣــﻲﮔــﺪازد‪ ،‬و ﺑــﺮ ﻛــﺸﻜﻮل و ﺗﺒﺮزﻳﻨــﻲ ﻛــﻪ‬ ‫ﻛﻬﻨــﺴﺎلﺗــﺮ از او ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺧــﻂ آراﻣــﻲ اﺷــﻌﺎري‬ ‫ﺣــﻚ ﺷــﺪه‪ .‬آﻧﮕــﺎه ﻛــﻪ ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﻛــﻼه ﺑــﻮﻗﻰﺷــﻜﻞ و‬ ‫ﺑﻠﻨـــﺪ ﺑــــﺮ ﺳـــﺮ ﺑﮕــــﺬارد‪ ،‬و ﺗﺒـــﺮزﻳﻦ در دﺳــــﺖ و‬ ‫ﻛــﺸﻜﻮل ﺑــﺮ ﺷــﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑــﺮ ﭘﺎﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ در ﭘﺎﭘﻮﺷــﻲ از‬ ‫ﭘﻮﺳــﺖ ﺧﺮﮔــﻮش ﭘﻨﻬــﺎن ﺷــﺪه‪ ،‬اﻳــﻦ ﭘــﺎي و آن ﭘــﺎي‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫ـــ آﻧﻜــﻪ ﺗــﻦ ﺧــﻮد ﻣــﻲﻓﺮوﺷــﺪ از ﺧــﻮد ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪ؛‬ ‫ﺧﻮدﻓﺮوﺧﺘﻪ از اﻧﺴﺎن ﻣﻲﮔﺮﻳﺰد‪.‬‬ ‫ﻣﺮداﻧــﻰ ﭼﻨــﺪ در ﺳــﻜﻮت ﭼــﺸﻢ ﺑــﻪ دﻫــﺎنِ ﭘﻴﺮﻣــﺮد‬ ‫دوﺧﺘـــﻪاﻧـــﺪ‪ .‬در ﻓـــﻼت ﺑﻠﻨـــﺪ او را دروﻳـــﺶ ﺳِـــﺘﻰ‬ ‫ﻣــﻲﻧﺎﻣﻨــﺪ‪ ،‬و اﮔــﺮ ﺗﻴﻐ ـﺔ زﻧــﮓزدة ﺗﺒــﺮزﻳﻦاش ﻛﻠــﻮخ‬ ‫ﺑﻴﺎﺑــﺎن را ﻧﻴـﺰ ﺗﻬﺪﻳـﺪي ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬زﺑــﺎﻧﻰ در ﻛــﺎم دارد ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺮﻣــﻰ ﺑــﺎد و ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻰ ﺳــﻨﮓ؛ ﺑــﻪ ﺗﻨــﺪي آﺗــﺶ و ﺑــﻪ‬ ‫ﻟﻐﺰﻧـــــﺪﮔﻲ آب ﭼـــــﺸﻤﻪﺳـــــﺎران‪ .‬آرام ﺳـــــﺨﻦ‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ،‬و در ﭼﺎرﺳــﻮي اﻳــﻦ دﻳــﺎر ﻫﻤﮕــﺎن او را‬ ‫‪٢٢٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳــﻨﺪ‪ .‬از ﺣﻜﻤــﺖاش داﺳــﺘﺎنﻫــﺎ ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‪،‬‬ ‫ﻛــﺴﻲ ﺑــﻪ ﻳــﺎد ﻧﻤــﻲآورد ﻛــﻪ دروﻳــﺶ ﻃﻌــﺎﻣﻲ ﺧــﻮرده‬ ‫ﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬ﻳــﺎ ﺧﺎﻧــﻪ و ﻛﺎﺷــﺎﻧﻪاي داﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺻــﺒﺤﺪم‬ ‫ﻛﻮدﻛــﺎن‪ ،‬ﺳــﺮﺑﺎزان ﻓــﺮاري‪ ،‬ﻳﺎﻏﻴــﺎن و رﻧــﺪان ﺑــﻪ ﮔــﺮد‬ ‫دروﻳـــﺶ ﺟﻤـــﻊ ﻣـــﻲﺷـــﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺷـــﺒﺎﻧﮕﺎه‪ ،‬ﺳِـــﺘﻲ در‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻰ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺑــﺎنﻫــﺎ را ﺑــﻪ ﺳــﻮيِ ﻣﻘــﺼﺪي ﻧــﺎﻣﻌﻠﻮم‬ ‫درﻣــﻰﻧــﻮردد‪ .‬ﻛــﺴﻲ ﻧﻤ ـﻲداﻧــﺪ ﭼﻨــﺪ ﺑﻬــﺎر از ﻋﻤــﺮش‬ ‫ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬وﻟـــﻰ ﺧـــﻮد ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» :‬آن زﻣـــﺎن ﻛـــﻪ‬ ‫روزيام از آﺳــﻤﺎن ﻗﻄــﻊ ﺷ ـﻮد‪ ،‬ﻟــﺐ ﺑــﻪ آبِ ﺑﺮﻛــﻪﻫــﺎ‬ ‫آﻏــﺸﺘﻪ ﺧــﻮاﻫﻢ ﻛــﺮد‪ ،‬و ﻋﻤــﺮ ﻣــﻦ آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻫــﺰاره‬ ‫ﺧﻮاﻫـــﺪ ﺑـــﻮد‪ «.‬دروﻳـ ـﺶ ﺳِـــﺘﻰ ﺧـــﻮد را در ﺧـــﺎك‬ ‫ﻣ ـﻲﺷــﻮﻳﺪ‪ ،‬و ﻗﺒــﻞ از آﻏــﺎزِ ﺳــﺨﻦ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﭼﻨــﺪ ﺑــﻪ‬ ‫ﺑــﺎزي ﺧــﺎكِ ﺳــﺮخ ﺑــﺮ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳــــﻦ ﺻــــﺒﺤﺪم در ﺣــــﻀﻮر ﺳــــﺮﺑﺎزاﻧﻰ ﻛــــﻪ از‬ ‫اردوﮔـــﺎهِ ﻧـــﺎدرﻗﻠﻰ ﺟﻬـــﺖ ﺗﻬﻴـــﺔ آذوﻗـــﻪ ﺑـــﻪ دﻫـــﺎتِ‬ ‫اﻃــﺮاف ﺷــﻤﺎل اﺻــﻔﻬﺎن آﻣــﺪهاﻧــﺪ‪ ،‬ﺳِــﺘﻲ از ﺑــﺎﻏﻲ ﺑــﻪ‬ ‫ﻧـــﺎم ﮔـــﻴﻼچ در ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﺷـــﺎم و از ﮔـــﻴﻼسﻫـــﺎي‬ ‫ﺳﺮﺧﺮﻧﮓ آن ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪٢٢٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ در ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺷــﺎم‪ ،‬در ﻗﻠــﺐ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑــﺎﻏﻰ‬ ‫اﺳــﺖ ﮔـﻴﻼچ ﻧــﺎم‪ .‬ﻫــﺰاران ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر از ﻛﻮﻫــﺴﺎران‬ ‫آب ﺑــﻪ داﻣــﺎناش ﻣ ـﻲآورﻧ ـﺪ‪ ،‬و درﺧﺘــﺎن ﻛﻬﻨــﺴﺎلاش‬ ‫ﻳﺎدﮔــﺎرِ دوران روﻣﻴ ـﺎﻧﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در ﻋﻬــﺪ ﺑﺎﺳــﺘﺎن ﺑــﺮ‬ ‫ﺷﺎم ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـﻮدهاﻧـﺪ‪ .‬ﭘﺮﻧـﺪﮔﺎنِ اﻳـﻦ ﺑـﺎغ ﺑـﻲاﻏـﺮاق در‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺑﻰﻣﺜﺎلاﻧﺪ‪.‬‬ ‫دروﻳــﺶ ﺳِــﺘﻰ ﺑــﻪ ﺟﻠــﻮ ﺧــﻢ ﺷــﺪه‪ ،‬ﻃﻨــﻴﻦ ﺻــﺪا را‬ ‫ﻛﻤــﻲ ﭘــﺎﺋﻴﻦ ﻣــﻲآورد‪ .‬ﭼﻨــﻴﻦ واﻧﻤــﻮد ﻣــﻲﻛﻨــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﻣـــﻲﺧﻮاﻫـــﺪ ﻓﻘـــﻂ ﺳـــﺮﺑﺎزاﻧﻲ ﻛـــﻪ در اﻃـــﺮافاش‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺳﺨﻦ او را ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ زردآﻟﻮﻫــﺎﺋﻰ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻃــﻼ در اﻳــﻦ ﺑــﺎغ دﻳــﺪهام‪.‬‬ ‫زردآﻟﻮﻫـــﺎ در ﻧـــﻮر آﻓﺘـــﺎب درﺧﺸـــﺸﻲ دارﻧـــﺪ ﻛـــﻪ‬ ‫ﻋﻴــﺎران و ﻃـــﺮاران را ﻫـــﺰاران ﺑـــﺎر ﺑـــﻪ ﻃﻤــﻊِ ﮔﻨــﮓِ‬ ‫ﻃﻼي ﻧﺎب‪ ،‬ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ‪.‬‬ ‫دروﻳﺶ دوﺑﺎره ﭘﺸﺖ راﺳﺖ ﻛﺮده و اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٢٢٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ روزي ﺳــﻮاري ﺧــﺎكآﻟــﻮد از راه ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭼــﺸﻢ در ﭼــﺸﻢِ دﻳﻮارﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪِ ﮔــﻴﻼچ ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪.‬‬ ‫از ﺧــﻮد ﻣــﻲﭘﺮﺳ ـﺪ‪» :‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﻣ ـﻲﺗــﻮان از اﻳ ـﻦ دﻳ ـﺎر‬ ‫دﻳﺪن ﻛﺮد؟« ﻧـﺪاﺋﻰ ﺑـﻪ ﻧﺮﻣـﻰ ﭼـﺸﻤﻪﺳـﺎر ﺑـﻪ او ﭘﺎﺳـﺦ‬ ‫ﻣــﻲدﻫـﺪ‪» :‬دﻳﻮارﻫــﺎي اﻳـﻦ ﺑــﺎغ ﻓﻘــﻂ ﺑــﺮ ﭼــﺸﻢ ﻛــﺴﻰ‬ ‫ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﺧــﺎك ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳـــﻮار ﻣﺘﺤﻴـــﺮ ﺑـــﻪ اﻃـــﺮاف ﻣـــﻲﻧﮕـــﺮد‪» .‬ﺻـــﺪا از‬ ‫ﻛﺠﺎﺳــﺖ‪ ،‬از آنِ ﻛﻴــﺴﺖ؟« در ﻗﻠــﺐِ ﺟﻮﻳﺒــﺎري ﻛــﻪ‬ ‫آبِ زﻻل را ﺑـــﻪ ﻧﺮﻣـــﻰ ﺧﻴـــﺎل ﺑـــﺮ ﺳـــﻨﮕﺮﻳﺰهﻫـــﺎي‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚ ﻣـﻲﻏﻠﺘﺎﻧــﺪ و ﺑــﻪ درون ﺑــﺎغ ﻣـﻲﺑــﺮد‪ ،‬زﻧــﻲ ﺑــﻪ‬ ‫زﻳﺒــﺎﺋﻰ ﻗــﺮص ﻣــﺎه ﺑــﻪ او ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﮔﻴــﺴﻮاﻧﺶ ﺑــﻪ‬ ‫رﻧـــﮓ ﺷـــﺒﻖ و ﭼـــﺸﻤﺎناش آوازﺧـــﻮان‪ ،‬ﺷـــﻮخ و‬ ‫ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ‪» .‬اﻳﻦ زن ﻛﻴﺴﺖ؟«‬ ‫ـ ـ ﻣــﻦ ﭘــﺮيِ ﺑــﺎغ ﮔــﻴﻼچام‪ ،‬در ﻣﻴ ـﺎنِ ﭼﻬ ـﺎردﻳﻮار آن‬ ‫اﺳﻴﺮم و ﭘﺎي در زﻧﺠﻴﺮِ دﻳﻮى ﺑﺪﺧﻮي دارم‪.‬‬ ‫ﺳﻮار ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪» :‬ﮔـﻴﻼچ‪ ،‬ﭼـﻪ ﻧـﺎم ﻋﺠﻴﺒـﻲ!«‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺷـﺘﺎب از اﺳـﺐ ﻓـﺮود ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﮔـﺎمﻫـﺎﺋﻰ‬

‫‪٢٣٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳــﺘﻮار ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺟﻮﻳﺒــﺎر ﻣـﻲرود‪ .‬ﭼــﺸﻢ در ﭼــﺸﻤﺎن‬ ‫ﺷﻮخ ﭘﺮي ﻣـﻲدوزد‪» :‬اﮔـﺮ ﭘـﺎي ﺑـﻪ ﺑـﺎغ ﺑﮕـﺬارم‪ ،‬دﻳـﻮ‬ ‫را ﺑـــﺎ دﺳـــﺖﻫـــﺎي ﺧـــﻮد ﻧـــﺎﺑﻮد ﺧـــﻮاﻫﻢ ﻛـــﺮد و‬ ‫آزاديات را ﺑـــﻪ ﺗـــﻮ ﺑـــﺎز ﺧـــﻮاﻫﻢ ﮔﺮداﻧـــﺪ‪ «.‬ﻟﺒﺨﻨـــﺪ‬ ‫ﺗﻠﺨـــﻲ ﺑـــﺮ ﻟﺒـــﺎن ﭘـــﺮي ﮔـــﻴﻼچ ﻣـــﻲﻧـــﺸﻴﻨﺪ‪» :‬دﻳـــﻮ‬ ‫ﻫــﺰارهﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣــﺮا اﺳـﻴﺮ ﻛــﺮده‪ ،‬ﻧﺎﻣﺠﻮﻳـﺎﻧﻰ ﭼــﻮن‬ ‫ﺗــﻮ ﺑــﺴﻴﺎر ﺑــﻮدهاﻧــﺪ؛ ﻫﻤــﻪ ﺑــﻪ زﻧﺠﻴــﺮ دﻳــﻮ ﻓﺮواﻓﺘﺎدﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﭼــﻪ ﺑــﺴﻴﺎر آنﻫــﺎ ﻛــﻪ‪ ،‬اﺳـﻴﺮِ ﻋــﺸﻖ ﻣــﻦ‪ ،‬در ﺳ ـﻴﺎﻫﭽﺎلِ‬ ‫ﮔــﻴﻼچ در زﻧﺠﻴــﺮِ دﻳــﻮ ﺑــﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧــﺪهاﻧــﺪ‪ «.‬ﺳــﻮار در‬ ‫ﻛﻨــﺎر ﺟﻮﻳﺒــﺎر زاﻧــﻮ ﻣــﻲزﻧــﺪ‪» :‬ﺷــﺎﻳﺪ ﺑ ـﻪ زﻧﺠﻴــﺮ دﻳــﻮ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــﺎر ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ ،‬ﭼــﺮا ﻛــﻪ زﻳﺒــﺎﺋﻲ ﺗــﻮ آﻧــﺎن را ﻛــﻮر‬ ‫ﻛﺮده‪ «.‬ﻟﺒﺨﻨﺪ از ﻟﺒﺎن ﭘﺮي ﻣﻲﮔﺮﻳﺰد‪.‬‬ ‫ـ ﻣﺮدي ﻣـﻲﺷﻨﺎﺳـﻰ ﻛـﻪ رﻗـﺺِ ﻫـﻮس در ﭼـﺸﻤﺎن ﻣـﺮا‬ ‫ﺗﺎب آورد؟‬ ‫اﻳﻨﺒﺎر ﺳﻮار ﻣﻲﺧﻨﺪد‪:‬‬ ‫ـ ﺗﻮ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮدي ﻧﺪﻳﺪهاي؟‬ ‫ﭘـــﺮي روي از ﺳـــﻮار ﻣـــﻲﮔﺮداﻧـــﺪ و دﻳﮕـــﺮ ﻫـــﻴﭻ‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ .‬ﺳـﻮار در ﻛﻨـﺎر دﻳﻮارﻫـﺎي ﺑﻠﻨـﺪِ ﮔـﻴﻼچ ﺑـﺮ‬

‫‪٢٣١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫زﻣ ـﻴﻦ ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺳــﺨﻨﺎنِ ﭘــﺮيِ ﺑــﺎغ ﻣ ـﻲاﻧﺪﻳ ـﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺟﻮﻳﺒــﺎر ﺑــﺎز ﻣــﻲﮔــﺮدد‪ ،‬دﺳــﺖﻫــﺎ را‬ ‫ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﻪ درون آب ﻓــﺮو ﻣــﻲﺑــﺮد‪ .‬آب ﭘﺮواﻧــﻪ وار‬ ‫ﺑـــﺮ اﻧﮕـــﺸﺘﺎﻧﺶ ﻣـ ـﻲرﻗـــﺼﺪ؛ ﺧﻨﺎﻛـــﺎياش را ﻗﻄـــﺮه‬ ‫ﻗﻄــﺮه‪ ،‬ﺑــﺮ دﺳــﺖﻫــﺎي ﺗــﺐآﻟــﻮد ﺳــﻮار ﻓﺮوﻣ ـﻲرﻳ ـﺰد‪.‬‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎنِ ﺟــﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺳــﻮار را اﻏﻮاﮔﺮاﻧــﻪ ﺑــﻪ اﻋﻤــﺎق‬ ‫ﺧــﻮد ﻓﺮاﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﻧــﺪاي ﻧــﻰ ﻛﻬــﻦ از دور دﺳــﺖ‬ ‫ﮔـﻮش را ﻧــﻮازش ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﭘـﺎي ﻣـﻲاﻳـﺴﺘﺪ‪،‬‬ ‫دﺳـــﺖﻫـــﺎياش ﻏﺮﻗـــﻪ در ﺧـــﺎكِ دﺷـــﺖ ﺷـــﺪه‪ ،‬و‬ ‫ﺟـــﻮي آب اﻳﻨـــﻚ ﺷـــﻴﺎري اﺳـــﺖ ﺧـــﺸﻚ‪ .‬ﺳـــﻮار‬ ‫ﺧــﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑــﺮ اﺳــﺐ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ دﻳﻮارﻫــﺎي‬ ‫ﮔـ ـﻴﻼچ ﻣـ ـﻲﺗـــﺎزد‪ .‬ﻣﺮﻛـــﺐ ﻧﺨـــﺴﺖ روي از دﻳـــﻮار‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﻛـﺸﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ ﻧـﺪاي ﻧـﻰ ﻛـﻪ اوج ﮔﺮﻓﺘـﻪ‪ ،‬ﺳـﻮار و‬ ‫اﺳــﺐ را ﻫــﺮ دو ﺑــﻪ ﺟﻨــﻮن ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬ﺑــﻪ آﻫﻨــﮓ ﻧــﻲ‪،‬‬ ‫ﺳــﻢﻫــﺎ ﻣﺤﻜــﻢ و ﻣﺤﻜــﻢﺗــﺮ ﺑــﺮ زﻣ ـﻴﻦ ﻓــﺮود ﻣ ـﻲآﻳــﺪ‪،‬‬ ‫ﻏﺒـــﺎر آﺳـــﻤﺎن را ﺗـــﺴﺨﻴﺮ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬ﻧـــﺪاي ﻧـــﻲ از‬ ‫دوردﺳــﺖﻫــﺎ ﺑــﺎز ﻫــﻢ رﺳــﺎﺗﺮ ﺑــﻪ ﮔــﻮش ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ ،‬ﺗــﻮ‬ ‫ﮔـــﻮﺋﻲ ﻧﺰدﻳـ ـﻚ و ﻧﺰدﻳـــﻚﺗـــﺮ ﺷـــﺪه‪ ،‬و در رﻛـــﺎب‬ ‫اﺳﺐ ﻣـﻲ ﻧـﻮازد‪ .‬در اﻳﻨﻬﻨﮕـﺎم اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺣﻴـﻮان ﺑـﺮ دو‬

‫‪٢٣٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﺎي ﺑﻠﻨـﺪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬و ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﻧﻌـﺮة ﺗﺎزﻳﺎﻧـﺔ ﺳـﻮار ﺑـﺮ‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎي ﮔﻴﻼچ ﻣﻲﺗﺎزد‪.‬‬ ‫ﮔــﻴﻼچ اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ ﻓﺮوﻣـــﻲرﻳــﺰد‪ .‬آﺑــﺸﺎري از ﻏﺒـــﺎر و‬ ‫ﺧــﺎك آﺳــﻤﺎن را ﺑــﻪ زﻣ ـﻴﻦ ﻣ ـﻲدوزد‪ .‬ﺳــﻮار از ﻣﻴ ـﺎن‬ ‫اﻳــﻦ ﻫﻤﻬﻤــﻪ ﻋﺒــﻮر ﻛــﺮده‪ ،‬در دوردﺳــﺖﻫــﺎي ﺑــﺎغ‬ ‫ﺗــﻚ درﺧﺘ ـﻲ ﻋﻈ ـﻴﻢ ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪» .‬درﺧ ـﺖِ ﭘــﺮ ﺑــﺎري از‬ ‫ﮔ ـﻴﻼس؟« ﻧــﺴﻴﻢ‪ ،‬ﺷــﺎﺧﻪﻫــﺎي ﭘــﺮ ﺑــﺎر درﺧــﺖ را ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺮﻣﻰ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﻟﻐﺰاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮار ﮔﻴﻼﺳﻰ ﻣﻲﭼﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫دروﻳــــﺶ ﺳِــــﺘﻰ ﺳــــﺎﻛﺖ ﻣــــﻲﺷــــﻮد‪ .‬در ﻋﻤــــﻖ‬ ‫ﭼــــﺸﻤﺎناش ﻓﻘــــﻂ ﺳــــﻴﺎﻫﻰ ﺷــــﺐ را ﻣــــﻲﺗــــﻮان‬ ‫ﺑﺎزﺷـــــﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﺳـــــﺮﺑﺎزانِ ﻧـــــﺎدرﻗﻠﻰ ﺧﻴـــــﺮه در او‬ ‫ﻣــﻲﻧﮕﺮﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﺌﻮاﻟﻰ در ﻓــﻀﺎي دﺷــﺖ از دل زﻣــﻴﻦ‬ ‫ﻣـــﻲﺟﻮﺷـــﺪ‪ ،‬ﺳـــﺌﻮاﻟﻰ ﻛـــﻪ در ﭼـــﺸﻢ ﻫـــﺮ ﺳـــﺮﺑﺎز‬ ‫ﭘﺮواﻧﻪوار ﻣﻲرﻗﺼﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎزي ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﻴﻼس را ﺑﻪ دﻫﺎن ﮔﺬاﺷﺖ؟‬ ‫ﻧﮕــﺎه دروﻳــﺶ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻣــﺮد ﻣــﻲﺧــﺰد‪.‬‬ ‫آﻧﮕـــﺎه از زﻳـــﺮ رداي ﺧـــﺎكآﻟـــﻮدهاش ﻧـــﻰﻟﺒﻜـــﻰ‬ ‫‪٢٣٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﺳــﺖآﻣــﻮز و ﻛﻬــﻦ ﺑﻴــﺮون ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﻟــﺐﻫــﺎي‬ ‫ﭼــﺎك ﺧــﻮردهاش ﺑــﺮ ﻟﺒــﺎن ﻧــﻰ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬و ﻧــﺪاي‬ ‫ﺣــﺰناﻧﮕﻴ ـﺰي دلِ دﺷــﺖ را ﻣ ـﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬دروﻳ ـﺶ ﺑــﻪ‬ ‫ﺳـﻮي ﻧﺎﺷــﻨﺎﺧﺘﻪﻫــﺎ در ﭘــﺮواز اﺳـﺖ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻧــﺪاي ﻧــﻲ او‬ ‫ﭘﻨﺠﻪ ﺑـﺮ دلِ ﺳـﺮﺑﺎزان اﻧﺪاﺧﺘـﻪ‪ .‬از ﻫـﺰارهﻫـﺎ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ؛‬ ‫از ﺟﺪاﺋﻰﻫﺎ و از اﺷﻚﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ ﺳ ـﻴﺎهِ ﺷــﺐ دور ﻧﻴ ـﺴﺖ‪ .‬در اﻳ ـﻦ ﺷ ـﺎﻣﮕﺎﻫﺎن ﻧﻴــﺰ‬ ‫دروﻳــﺶ ﺳِـــﺘﻰ دل در ﮔـــﺮو ﻣﻘـــﺼﺪي ﻧـــﺎﻣﻌﻠﻮم دارد‪.‬‬ ‫ﺑــﺎز ﻫــﻢ در دلِ دﺷــﺖ از ﭼــﺸﻢﻫــﺎ ﺧﻮاﻫــﺪﮔﺮﻳﺨﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﻧـﺪاي ﻧـﻰ او در ﮔـﻮشِ ﺳـﺮﺑﺎزاﻧﻰ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺣﻜﺎﻳـﺖِ‬ ‫ﮔ ـﻴﻼچ ﮔــﻮش ﻣ ـﻲدادﻧــﺪ‪ ،‬ﻃﻨ ـﻴﻦاﻓﻜــﻦ ﺑــﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ﻧﻌــﺮة دﻫ‪ ‬ـﻞ‪ ،‬ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﻧــﺴﻴﻢ دﺷــﺖ از دوردﺳــﺖﻫــﺎ‬ ‫ﺑﺮﮔﻠﺒــﺮگ ﺳــﺮخ رﻧــﮓ ﻏــﺮوب ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬ﺧــﺮوشِ‬

‫‪٢٣٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳ‪‬ﺮﻧﺎ ﺳـﺮ ﺑـﻪ ﻓﻠـﻚ ﻛـﺸﻴﺪه‪ .‬ﺑـﺮ ﻓـﺮاز ﺧـﺎكرﻳـﺰ‪ ،‬ﻳﺎﭘـﺎ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ اﺳﺐ ﻣﻲﺗﺎزد از ﺟﻤﻴﺮ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺟﻤﻴﺮ! اﻳﻦ ﻫﻴﺎﻫﻮ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ـ ﺟﺸﻦِ ﺗﺮﻛﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ در ﺣــﺎل ﺗﺎﺧــﺖ ﺑــﺮ دو ﭘــﺎي ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ‪ .‬از ﻓــﺮازِ‬ ‫ﺧﺎكرﻳـﺰ ﺑـﻪ ﻋﻤـﻖ دﺷـﺖ ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪ .‬در ﺗﻸﻟـﻮ ﺧـﻮن‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﺔ ﻏﺮوب‪ ،‬اﺳـﺐِ ﺳـﻴﺎهرﻧﮕـﺶ ﻟﻌـﻞﻓـﺎم ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﭼــﻮن ﻋﻘــﺎﺑﻲ ﮔﺮﺳــﻨﻪ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻃﻌﻤــﻪ ﺑﻨﮕــﺮد‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﭼــﺸﻢاﻧــﺪاز ﻫﺰاررﻧﮕـﻲ ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه ﻛــﻪ در دلِ دﺷــﺖ‬ ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه‪.‬‬ ‫در دوردﺳــﺖ‪ ،‬داﻣــﻦﻫــﺎﺋﻲ ﺑﻠﻨــﺪ ﭼــﻮن ﭼﺘــﺮي از ﮔــﻞ‬ ‫ﺳـــﺎﻗﺔ ﭘﻴﻜﺮﻫـــﺎي ﺑﺎرﻳـــﻚ زﻧـــﺎن را در ﺑـــﺮ ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪.‬‬ ‫آواي ﺳ‪‬ــﺮﻧﺎ ﭼــﻮن ﻣــﺎر ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ رﻗﺎﺻــﺎن ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ؛‬ ‫ﺣﺮﻳ ـﺼﺎﻧﻪ در آﻏــﻮشﺷــﺎن ﻣ ـﻲﮔﻴ ـﺮد‪ ،‬و ﭼــﻮن ﺣﺮﻳــﺮ‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺎﻗﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜـﺮِ آﺑﺪارﺷـﺎن ﻓـﺮو ﻣـﻲﻟﻐـﺰد‪ .‬ﻟـﺐﻫـﺎﺋﻰ‬ ‫ﻓﺮﻳﺒﻨـــﺪه ﺑـــﻪ ﺧﻨـــﺪه ﮔـــﺸﻮده ﻣـــﻲﺷـــﻮد؛ آﺑـــﺸﺎر‬ ‫ﮔﻴــﺴﻮاﻧﻰ ﻫﺰاررﻧــﮓ اﺳــﻴﺮ اﻓــﺴﻮنِ ﺑــﺎد ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬و‬

‫‪٢٣٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﻰ اﻏــﻮاﮔﺮ از اوج ﻟﺤﻈــﻪﻫــﺎي ﻟــﺬتﺑﺨــﺶ و‬ ‫زﻳﺒﺎي ﺧﻠﻘـﺖ ﻗـﺼﻪﻫـﺎ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ .‬از ﻏﺮﻳـﻮِ وﺣـﺶ در‬ ‫داﻣــﺎن دﺷــﺖ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ؛ داﺳــﺘﺎن ﻧــﻮﻳﻨﻲ از ﺣﻜﺎﻳــﺖ‬ ‫ﻛﻬﻦ‪.‬‬ ‫زﻧــﺎن ﺑــﻪ آﻫﻨــﮓ ﺳــﺮﻧﺎ و دﻫ‪‬ــﻞ ﻣــﻲرﻗــﺼﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻬﻤــﺔ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎ ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﻣــﻮجِ ﺷــﺎدي‪ ،‬دﻳ ـﻮارهﻫــﺎي ﻛُــﺮ را‬ ‫ﻣـــﻲﻟﺮزاﻧـــﺪ و ﺑـــﺮ زﻣـــﻴﻦ و زﻣـــﺎن ﻏﺮﻳـــﻮ زﻧـــﺪﮔﻰ‬ ‫ﻓﺮوﻣـﻲﭘﺎﺷــﺎﻧﺪ‪ .‬دﺳــﺘﻤﺎلﻫــﺎﺋﻰ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻣــﻮجِ درﻳـﺎ در‬ ‫ﺳــﻴﻨﺔ ﺧــﻮن ﮔﺮﻓﺘــﺔ اﻓــﻖ ﭼــﻮن ﻻﻟــﻪﻫــﺎﺋﻲ از ﺧﻴــﺎل‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻜﻔﺪ‪ ،‬و آﺧــﺮﻳﻦ ﺷــﺮارهﻫــﺎي زرﻳــﻦ ﺧﻮرﺷــﻴﺪِ‬ ‫ﺧﻮابآﻟﻮد در ﮔﻠﺒﺮگﺷﺎن ﻣﻲدرﺧﺸﺪ‪.‬‬ ‫رﻧــﮓﻫــﺎ ﺑ ـﻪ راﺳــﺘﻰ ﻣ ـﻲرﻗــﺼﺪ‪ ،‬و زﻧــﺎن ﺑــﻪ ﺗﻨــﺪي ﺑــﻪ‬ ‫ﻫﻤــﺮاه اژدﻫــﺎي ﺳــﻨﺞ ﭘــﺎي ﻣــﻲﻛﻮﺑﻨــﺪ‪ .‬ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ‬ ‫اژدﻫــﺎﺋﻲ ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﺿــﺮﺑﺎت ﭘــﺎي رﻗﺎﺻــﺎن ﻧﻌــﺮه ﻣــﻲزﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﺗُﻨـــﺪابِ ﻃﺒـــﻞ ﺧـــﺸﻤﮕﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻤﮕـــﺎم ﺑـــﺎ ﭘﺘـ ـﻚِ ﮔـــﺎم‬ ‫رﻗﺎﺻﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﻋﻤﻖ آﺳﻤﺎن زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬

‫‪٢٣٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣـــﺮدان در ﮔـــﺮوهﻫـــﺎﺋﻲ ﻛﻮﭼـــﻚ‪ ،‬زﻧـــﺎن را ﭼـــﻮن‬ ‫ﻧﮕ ـﻴﻦ در ﺑﺮﮔﺮﻓﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺮ ﮔــﺮدِ آﺗــﺶﻫــﺎي ﭘﺮاﻛﻨــﺪه‬ ‫دﺳــــﺖاﻓــــﺸﺎﻧﻰ ﻣــــﻲﻛﻨﻨــــﺪ‪ .‬اﻣــــﻮاج ﭘﺮﺧــــﺮوش‬ ‫ﻛﻮﺑﻪﻫـﺎيﺷـﺎن »ﻫـﻰ! ﻫـﻰ!« ﮔﻮﻳـﺎن از آﺗـﺸﻰ ﺑـﻪ آﺗـﺶ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺟﻬﺪ‪ .‬ﻟـﺐﻫـﺎﺋﻰ ﺑـﻪ ﺗﺒـﺴﻢ ﮔـﺸﻮده ﻣـﻲﺷـﻮد‪،‬‬ ‫ﺷﻌﻠﺔ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑـﻪ ﻧﮕـﺎه دﻳﮕـﺮ ﮔـﺮه ﻣـﻲﺧـﻮرد‪ ،‬دﻣـﻰ ﺑـﻪ‬ ‫داﻣﺎناش ﻓـﺮو ﻣـﻲاﻓﺘـﺪ و ﮔـﺎه‪ ،‬آﺗـﺶ ﮔﺮﻳﺰﭘـﺎي ﻧﮕـﺎه‬ ‫از اوج ﻓــﺮود آﻣــﺪه‪ ،‬ﻣــﻲﮔﺮﻳــﺰد ﺗــﺎ در ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي‬ ‫ﻓﺮواﻓﺘــﺎده ﺑــﺮ ﺧــﺎك ﺟــﺎن دوﺑــﺎره ﺑــﺎزﮔﻴﺮد‪ .‬از دور‬ ‫دﺳــﺖ‪ ،‬از آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﺧﻮرﺷ ـﻴﺪ در ﺑــﺴﺘﺮ ﺧــﻮنآﻟــﻮدش‬ ‫آرام آرام ﭼــﺸﻢ ﺑــﺮ ﻫ ـﻢ ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ ،‬ﺳــﻮاري ﭘــﻴﺶ‬ ‫ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬ﺳــﺎﻳﻪاش در اﺑــﺮي ﺑــﻪ رﻧــﮓِ ﻻﻟــﺔ ﺳــﻴﺎه‬ ‫ﻓﺮوﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬در داﻣــﺎنِ ﻫﻤﻬﻤــﺔ ﻓﺮﻳــﺎدِ ﻣــﺮدان و زﻧــﺎن‪،‬‬ ‫ﭘﺎﻳﻜﻮﺑﻪﻫـﺎي اﺳـﺐِ ﺗﺮﻛﻤـﺎﻧﻲاش ﮔـﺎه ﻻﻧـﻪ ﻣـﻲﮔﻴـﺮد و‬ ‫ﮔـــﺎه ﻏﺮﻳﺒـــﻪاي اﺳـــﺖ دﻳﺮآﺷـــﻨﺎ‪ .‬ﻧﻔـــﺲﻫـــﺎي ﺗﻨـ ـﺪِ‬ ‫ﻣﺮﻛــﺐاش ﻧﻔﻴــﺮِ اژدﻫــﺎﺋﻰ را ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ در ﭘــﻰِ ﻃﻌﻤــﻪ‬ ‫ﻣـ ـﻲﻏـــﺮد‪ ،‬و ﺳـ ـﻴﻨﻪ ﺑـــﺮ ﺧـــﺎكِ دﺷـــﺖ ﻣـ ـﻲﺳـــﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻮﺑــﻪﻫــﺎي ﺳــﻢ اﺳــﺐ ﻧﺰدﻳــﻚ و ﻧﺰدﻳــﻚﺗــﺮ ﺷــﺪه‪،‬‬ ‫ﮔﺮﻣــﺎي ﭘﻴﻜــﺮش ﺑــﻪ ﻫﻴﻤــﺔ آﺗــﺶﻫــﺎ ﻃﻌﻨــﻪ ﻣــﻲزﻧــﺪ‪.‬‬

‫‪٢٣٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳﻨــﻚ ﻓﺮﻳــﺎدِ ﻣـــﺮدان و زﻧـــﺎن ﺑـــﻪ اوج ﻣـــﻲرﺳـــﺪ‪ .‬از‬ ‫ﻫﻴ ـﺎﻫﻮي ﺷــﺎدي دﻳﮕــﺮ ﺧﺒــﺮي ﻧﻴ ـﺴﺖ؛ ﻏﺮﻳ ـﻮى اﺳــﺖ‬ ‫ﺑـــﻪ ﺑﻠﻨـــﺪاي آﺳـــﻤﺎن؛ ﻫﻴـــﺎﻫﻮﺋﻰ اﺳـــﺖ ﺑـــﻪ اﺑﻬـــﺖ‬ ‫ﺳـــﺮخﺗـــﺎب ﻏـــﺮوبِ ﺧـــﻮنﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ .‬آن زﻣـــﺎن ﻛـــﻪ‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدﺷــﺎن در اوج اﻣــﻮاجِ درﻳ ـﺎي دور ﺑﻨــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻣــﺮدان‬ ‫و زﻧــﺎن از دﺳــﺖاﻓــﺸﺎﻧﻰ ﺑــﺎز ﺧﻮاﻫﻨــﺪ اﻳــﺴﺘﺎد‪ .‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳـﺐ ﺑـﻪ رﻗﺎﺻـﺎن ﻧﺰدﻳـﻚ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣـﺮدان‬ ‫ﮔﻠﺒـــﺮگﻫـــﺎﺋﻰ ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﺧـــﻮن ﺑـــﺮ ﭼﻬـــﺮة ﺳـــﻮار‬ ‫ﻣﻲﭘﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺑﺎران ﺑﺮ ﻳﺎل اﺳﺐ ﻓﺮوﻣﻲرﻳﺰد‪.‬‬ ‫ﺳﻮار ﺑـﻪ آراﻣـﻰ ﺣﻠﻘـﺔ آﺗـﺶ را ﻣـﻲﺷـﻜﺎﻓﺪ در ﺳـﻴﻤﺎي‬ ‫ﺗــﻚ ﺗــﻚ ﻣــﺮدان و زﻧــﺎن ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺗﻼﻗــﻰِ‬ ‫ﻧﮕــﺎهاش ﺑــﺎ دﻳ ـﺪﮔﺎنِ زﻧــﺎن ﺟــﻮان‪ ،‬ﺳ ـﻴﻤﺎيﺷــﺎن را ﺑــﻪ‬ ‫ﺧــﻮن ﻣــﻲﻛــﺸﺎﻧﺪ و ﻣــﺮدان ﺑــﺎ ﻟﺒــﺎﻧﻰ ﺧﻨــﺪان ﺑــﻪ او‬ ‫ﻣـﻲﻧﮕﺮﻧــﺪ‪ .‬ﻫﻤــﻪ ﻣـﻲداﻧﻨــﺪ او ﭼــﻪ ﻣـﻲﺧﻮاﻫــﺪ؛ ﻫﻤــﻪ‬ ‫ﻣﻲداﻧﻨـﺪ او ﻛـﻪ را ﻣـﻲﺟﻮﻳـﺪ‪ .‬ﭘﺮﻧـﺪة ﭘﺮﺳـﺶﮔـﺮي ﺑـﺮ‬ ‫ﻓـــﺮاز دﺷـــﺖ ﭘـــﺮ ﮔـــﺸﻮده‪ ،‬ﻛﺒـــﻮﺗﺮي اﺳـــﺖ رام و‬ ‫ﻧﻐﻤﻪﺧﻮان‪ ،‬ﻧﺸـﺴﺘﻪ ﺑـﺮ ﺑـﺎﻣﻲ از اﺑﻬـﺎم‪ ،‬ﻛـﻪ ﺳـﺎﻳﺔ ﺳـﻮار‬ ‫را از دور دﺳﺖﻫﺎ دﻧﺒﺎل ﻛﺮده‪.‬‬

‫‪٢٣٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫وﻟــﻰ اﺑﻬــﺎم و ﺗﺮدﻳــﺪ را دﻳﮕــﺮ راﻫــﻰ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺳــﻮار‬ ‫ﻟﮕــﺎم ﺑﺮﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ ،‬ﺣﻴ ـﻮان ﺑــﺮ دو ﭘــﺎي ﻣــﻲﭼﺮﺧــﺪ‪ ،‬و‬ ‫روي ﺑﻪ ﺟﺎﻧـﺐ دﻳﮕـﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬زﻧـﻲ ﺟـﻮان در ﻟﺒﺎﺳـﻰ‬ ‫ﺳـــﭙﻴﺪ‪ ،‬در ﺻـــﺪﮔﺎﻣﻲ ﺳـــﻮار اﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬زﻧـــﻲ ﻛـــﻪ در‬ ‫ﺣﻠﻘــﺔ زﻧــﺎن و ﻣــﺮدان از دﻳــﺪ ﭘﻨﻬــﺎن ﻣﺎﻧــﺪه ﺑــﻮد‪ .‬وﻟــﻰ‬ ‫ﻫــﺮ ﮔــﻮﻫﺮي در درﻳــﺎي ﺑــﺰرگ‪ ،‬روزي از روزﻫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫دﺳــﺖ آﻓﺘــﺎب آزاد ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ ،‬از زﻧﺠﻴــﺮ آﺑﮕﻴــﺮ‬ ‫ﺧﻮاﻫـــﺪ ﮔﺮﻳﺨـــﺖ‪ ،‬در داﻣـــﺎن آﺗـــﺶﮔﺮﻓﺘــﺔ آﻓﺘـــﺎب‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﺳــﻮﺧﺖ‪ ،‬و ﺷــﻌﻠﺔ ﻋــﺸﻘﻰ ﻛــﻪ از آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ‬ ‫ﻋﺎرﻳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﭙﺮد‪.‬‬ ‫اﺳــﺐِ ﻫﻮﺷــﻴﺎر ﺧــﻮب ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ اﻳــﻦ زن زﻳﺒـــﺎ‬ ‫ﻛﻴـﺴﺖ‪ .‬ﭘﻴﻜــﺮ ﻇﺮﻳــﻒ او را دهﻫــﺎ ﺑــﺎر ﺑــﺮ ﭘــﺸﺖ ﺧــﻮد‬ ‫در ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﻛُــﺮ ﺑــﻪ ﮔــﺮدش ﺑــﺮده‪ .‬وﻟــﻰ اﻣــﺮوز‬ ‫ﮔﻮﻳـﺎ ﺳــﻮار ﻧﻴـﺰ ﻧﻤـﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ اﻳـﻦ ﺳــﭙﻴﺪﭘﻮش از ﻛﺠــﺎ‬ ‫ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬اﺳــﺐ ﺑــﻪ ﻋﻼﻣــﺖ ﻣﻼﻗــﺎت آﺷــﻨﺎ ﻛــﺮﻧﺶ‬ ‫ﻛﺮده‪ ،‬ﺳـﺮ ﺧـﻢ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬و ﭘـﺎي ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ ﻣـﻲﻛـﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻮﻳــﺎ ﻫﻤﮕــﺎن در اﻧﺘﻈــﺎر ﭘﺎﺳــﺦ اﺳــﺐ ﺑــﻮدهاﻧــﺪ؛ ﺑــﻪ‬ ‫ﻳــﻚﺑــﺎره ﻫﻤﻬﻤ ـﺔ ﻣــﺮدان و زﻧــﺎن دوﺑــﺎره زﻣ ـﻴﻦ را ﺑــﻪ‬

‫‪٢٣٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﺳﻤﺎن ﻣـﻲدوزد‪ .‬زﻧـﺎن ﺑـﻪ رﻗـﺺ آﻣـﺪهاﻧـﺪ‪ ،‬و ﻧـﺪاي‬ ‫»ﻫـــﻰ‪ ،‬ﻫـــﻰ« ﻣـــﺮدان ﺳ‪‬ـــﺮﻧﺎ را ﻛـــﻪ ﺑـــﺎ ﻧﻌـــﺮة ﻃﺒـــﻞِ‬ ‫دوردﺳﺖﻫـﺎ ﻫﻤـﺮاه ﺷـﺪه ﺗﻨﻬـﺎ ﻧﻤـﻲﮔـﺬارد‪ .‬ﺳـﻮار ﺑـﻪ‬ ‫ﺳـــﻮي زن ﺳـــﭙﻴﺪﭘﻮش ﻣـ ـﻲﺗـــﺎزد‪ ،‬ﻃﻮﻓـــﺎنِ ﺣﺮﻛـــﺖ‬ ‫اﺳــﺐ‪ ،‬آﺧــﺮﻳﻦ ﮔــﻞﺑــﺮگﻫــﺎي ﺧــﻮنﻓــﺎم را ﻧﻴــﺰ از‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮش ﻣ ـﻲﺷــﻮﻳﺪ و ﭘﺮواﻧــﻪوار در آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ رﻗــﺺ‬ ‫در ﻣـــﻲآورد‪ .‬ﺳـــﻮار در ﺣـــﺎل ﺗﺎﺧـــﺖ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ‬ ‫راﺳــﺖ ﺧــﻢ ﻣــﻲﺷــﻮد و ﺑــﺎ ﻳــﻚ دﺳــﺖ زن ﺳــﭙﻴﺪﭘﻮش‬ ‫را ﭼـــﻮن ﻣﻴــﻮهاي ﺑـــﻪ رﻧــﮓِ ﺑـــﺮف از داﻣـــﺎن دﺷـــﺖ‬ ‫ﻣﻲﭼﻴﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ زﻳﻦ ﻣﻲﻧﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫــﺮ دو در اﻓــﻖ دوردﺳــﺖ از ﭼــﺸﻢ ﭘﻨﻬــﺎن ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫وﻟــﻲ آﻫﻨ ـﮓِ ﺗﻨــﺪ »ﻫــﻰ‪ ،‬ﻫ ـﻰِ« ﻣــﺮدان و ﻓﺮﻳ ـﺎد ﺷــﺎدي‬ ‫زﻧﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن آﻧﺎن را ﺑﺪرﻗﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﺎ دﻳــﺪن اﻳــﻦ ﺻــﺤﻨﻪ‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨــﺪ ﺑــﻲرﻧﮕــﻲ ﺑــﺮ ﻟﺒــﺎن ﻳﺎﭘــﺎ‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ در دﺷﺖ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎري ﻣﻲروﻧﺪ؟‬

‫‪٢٤٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــ رﺳـﻢِ ﺗــﺮﻛﻤﻦﻫﺎﺳــﺖ‪ .‬ﺟﻨـﮓﻫــﺎي اﺧﻴـﺮ آﻧــﺎن را از‬ ‫ﺷـــﻤﺎل ﺑـــﻪ اﻳـــﻦ دﺷـــﺖ ﻛـــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬ﺑـــﻪ ﮔﻠـــﻪداري‬ ‫ﻣــﺸﻐﻮلاﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ در واﻗــﻊ ارﺗــﺶ ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ را دﻧﺒــﺎل‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﮔــﺎه ﻧﻴــﺰ ﺑــﻪ ﻧﻔــﻊ او در ﺟﻨــﮓﻫــﺎ وارد‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ازﺑـﻚ و اﻓﻐـﺎن ﺑﻴﻔﺘﻨـﺪ ﺟـﺎن‬ ‫ﺳــﺎﻟﻢ ﺑ ـﻪ در ﻧﺨﻮاﻫﻨــﺪ ﺑــﺮد‪ .‬دﺷــﻤﻨﻰ ﻣﻴــﺎنﺷــﺎن اﺑــﺪي‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘﺎ ﺑﺎ ﺑﻲﺣﻮﺻﻠﮕﻲ ﺳﺮي ﺗﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ردِ ﭘــﺎي دو ﺳــﻮاري را ﻛــﻪ دﻧﺒــﺎل ﻣــﻲﻛــﺮدﻳﻢ از‬ ‫دﺳﺖ دادهاﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎل اﻳــﻦ ﺳــﺨﻦ‪ ،‬ﺑــﺎ ﺣﺮﻛﺘــﻰ ﺗﻨــﺪ از اﺳــﺐ ﻓــﺮود‬ ‫ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ ،‬ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ زاﻧــﻮ زده و در آﺧــﺮﻳﻦ ﺑﺎرﻗــﻪﻫــﺎي‬ ‫ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ ﻏـــﺮوب ﺑـــﺎ دﻗـــﺖ ﺑـــﻪ ﺑﺮرﺳـــﻰ ﺧـــﺎك و‬ ‫ﺳﻨﮓرﻳـﺰهﻫـﺎ ﻣـﺸﻐﻮل ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺗـﻮ ﮔـﻮﺋﻲ در ﺧـﺎكِ‬ ‫دﺷــﺖ در ﭘــﻲ رد و ﻧــﺸﺎﻧﻪاي اﺳــﺖ‪ .‬ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎي ﺑﻠﻨـﺪِ‬ ‫ﺳــﻴﺎه رﻧــﮓ او را ﻏﺒــﺎري ﻏﻠــﻴﻆِ ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦ‬ ‫ﻛﻮﺗـــﺎه ﺧﺮاﺳـــﺎﻧﻰ و ﻋﻤﺎﻣـ ـﺔ ﺳـــﭙﻴﺪي ﻛـــﻪ ﺑـــﻪ ﺷـ ـﻴﻮة‬

‫‪٢٤١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺻﺤﺮاﻧـــﺸﻴﻨﺎن ﺑــﻪ ﺳـــﺮ ﺑـــﺴﺘﻪ ﻧﻴـــﺰ در ﺧـــﺎك ﻣﻐـــﺮوق‬ ‫اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ـ ﺗﺎ اردوﮔﺎهِ ﻧﺎدرﻗﻠﻰ ﭼﻘﺪر راه اﺳﺖ؟‬ ‫ﺟﻤﻴــﺮ ﻳﺎﭘــﺎ را ﺧــﻮب ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬از ﺟﻨﮕــﺎوريِ اﻳــﻦ‬ ‫ﻣﺮد ﻛﻮﭼﻚ اﻧـﺪام داﺳـﺘﺎنﻫـﺎ ﺷـﻨﻴﺪه‪ ،‬وﻟـﻲ ﻃـﻲ ﭼﻨـﺪ‬ ‫روزي ﻛــــﻪ ﻛُــــﺮ را ﺑــــﻪ ﻫﻤــــﺮاهِ وي در ﺗﻌﻘﻴــ ـﺐِ دو‬ ‫ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﭘــﺎي در آورده‪ ،‬اﺣﺘﺮاﻣــﻰ ﺗــﻮأم ﺑــﺎ‬ ‫ﺗــﺮس ﺳﺮاﺳــﺮ وﺟــﻮدش را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ .‬دو ﻧﺎﺷــﻨﺎس را‬ ‫آﻧﮕــﺎه ﻛــﻪ از ﻛُــﺮ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧ ـﺐِ دﺷ ـﺖِ زاﻳﻨــﺪه رود ﻓــﺮود‬ ‫ﻣـﻲآﻣﺪﻧــﺪ ﮔــﻢ ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ ،‬و دﻳﮕــﺮ ﭼــﻮن ﺳــﻮزﻧﻰ در‬ ‫ﻛﺎﻫــﺪان از آنﻫــﺎ اﺛــﺮي دﻳ ـﺪه ﻧــﺸﺪه‪ .‬ﺟﻤﻴــﺮ ﺳــﺮﺑﺎزي‬ ‫اﺳﺖ ﺳﺎده و ﺑـﻰادﻋـﺎ‪ ،‬وﻟـﻲ ﻛُـﺮ را ﭼـﻮن ﻛـﻒ دﺳـﺖ‬ ‫ﻣ ـﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬ﻫ ـﻴﭽﻜﺲ در اﻳ ـﻦ ﻛﻮﻫــﺴﺎر از دﺳــﺖ او‬ ‫ﻧﮕﺮﻳﺨﺘــﻪ ﺑــﻮد‪ ،‬وﻟــﻰ ﮔﺎﺳــﻮژ و ﻃﻐــﺮل ﭼــﻮن ﻗﻄــﺮه‬ ‫آﺑــﻲ در درﻳــﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳــﺪ ﺷـــﺪهاﻧـــﺪ‪ ،‬و او را در ﻣﻘﺎﺑـــﻞ‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﺑــﻲﺟــﻮاب و ﻫــﺎج و واج ﻧــﺸﺎﻧﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎد ﻳﺎﭘــﺎ‬ ‫رﺷﺘﻪ اﻓﻜﺎر ﺟﻤﻴﺮ را از ﻫﻢ ﻣﻲﮔﺴﻠﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﺮﺳﻴﺪم ﺗﺎ اردوﮔﺎهِ ﻧﺎدرﻗﻠﻰ ﭼﻘﺪر راه اﺳﺖ؟‬ ‫‪٢٤٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ در ﻳــﻚ ﻓﺮﺳــﻨﮕﻰ اﺳــﺖ‪ ،‬اﻳﻨــﺪو ﺳــﻮار‬ ‫ﻧﻤــﻲﺗﻮاﻧﻨــﺪ ﺑــﺪون آﻧﻜــﻪ ﺑــﺎ ﻣــﺎ ﺑﺮﺧــﻮرد ﻛﻨﻨــﺪ ﺑــﻪ‬ ‫اردوﮔﺎهِ او ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺟﺎدوﮔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﺳــﻨﮕﺮﻳﺰهﻫــﺎﺋﻲ را ﻛــﻪ در دﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺑــﺎ ﺗﻐﻴ‪‬ﻴ ـﺮ‬ ‫ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﺲ ﻫﻨﻮز ﺟﺎﺋﻲ در ﻛﻮهاﻧﺪ!‬ ‫ﺳﭙﺲ ﭼﻮن ﭘﺮﻧـﺪهاي ﺳـﺒﻜﺒﺎل ﺑـﺮ زﻳـﻦِ اﺳـﺐ ﻣـﻲﺟﻬـﺪ‬ ‫و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺟﻤﻴـﺮ! ﺗﻤـﺎمِ ﭼـﺸﻤﻪﻫـﺎ‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﮕـﺎهﻫـﺎ و ﻏﺎرﻫـﺎي اﻳـﻦ‬ ‫ﺳــﻮيِ ﻛُــﺮ را ﺑﺎﻳـﺪ ﻳـﻚ ﺑــﻪ ﻳـﻚ ﮔــﺸﺖ‪ .‬ﺷــﺘﺎب ﻛــﻦ!‬ ‫وﻗﺖ ﺗﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫ـ ﺧﺎﺋﻦ! دﻳﮕﺮ در دﺳﺖﻫﺎياش ﭼﻪ دﻳﺪي؟‬ ‫ﻛــﻒ ﭼــﺎدرِ ﺑــﺰرگ را ﻓــﺮشﻫــﺎي زﻳﺒــﺎي ﺗﺮﻛﻤــﺎﻧﻰ‬ ‫ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑــﻞ درِ ﺳــﺮاﭘﺮده‪ ،‬ﻃــﻼ ﺑــﻪ ﺣﺎﻟــﺖ‬ ‫‪٢٤٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﺠﺪه ﭼــﻮن ﭘﻴــﻞ ﺑــﺮ زﻣ ـﻴﻦ ﻓــﺮو اﻓﺘــﺎده‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮش‬ ‫ﻣﺨـــﺪهﻫـــﺎﺋﻰ ﺑـــﺰرگ ﺑـــﻪ روي ﻫـــﻢ اﻧﺒﺎﺷـــﺘﻪاﻧـــﺪ و‬ ‫اﷲوردﻳﺨـــﺎن در ﻟﺒﺎﺳـــﻰ ﻓـــﺎﺧﺮ ﺑـــﺮ آنﻫـــﺎ ﻟﻤﻴـــﺪه‪.‬‬ ‫ﺷﻌﻠﻪﻫـﺎي ﺧـﺸﻢ در ﭼـﺸﻤﺎنِ ﭘﻴﺮﻣـﺮد زﺑﺎﻧـﻪ ﻣـﻲﻛـﺸﺪ و‬ ‫ﺑـــﺮ ﭘﻴﻜـــﺮِ ﻃـــﻼ ﻓﺮوﻣـــﻲرﻳـــﺰد‪ .‬اﷲوردﻳﺨـــﺎن روي‬ ‫ﺑﺮﮔﺮداﻧــﺪه‪ ،‬ﻧﮕــﺎﻫﺶ ﺟــﺎﺋﻰ در دوردﺳــﺖﻫــﺎ ره ﮔــﻢ‬ ‫ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬از ﺷـــﺮح وﻗـــﺎﻳﻌﻲ ﻛـــﻪ ﻏـــﻼم ﺑـــﺮاياش‬ ‫ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﻛــﺮده ﺳــﺨﺖ ﻧﺎﺧــﺸﻨﻮد اﺳــﺖ‪ ،‬و ﺣﺘــﻲ ﺑــﻪ‬ ‫وﻓــﺎداري او ﻧﻴ ـﺰ ﻣــﺸﻜﻮك ﺷــﺪه‪» :‬ﻃــﻼ‪ ،‬ﻏــﻼمِ ﻣــﻦ‪،‬‬ ‫دروغ ﻣﻲﮔﻮﻳـﺪ؟« وﻟـﻲ ﺧـﺎن ﻧﻴـﻚ ﻣـﻲداﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻃـﻼ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺴﺎرﺗﻰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﭽﻪ را از زﺑﺎن ﻃـﻼ ﺷـﻨﻴﺪه ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﻣـﺮور ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬ ‫»ﻣــﺮدي ﺑــﻰﻣــﻮي‪ ،‬ﺑــﺎ ﭼــﺸﻤﺎﻧﻰ ﻧﻴﻤــﻪﺑــﺴﺘﻪ ﻛــﻪ ﺳﺮاﺳــﺮ‬ ‫ﺑـــﺪﻧﺶ را در ﻧﻤـــﺪ ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ .‬ﻣـــﺮدي ﻛـــﻪ ﭼـــﻮن‬ ‫ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻران ﺳــﺨﻦ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ،‬و ﻗــﻮيﺗــﺮﻳﻦ ﻏــﻼم‬ ‫ﺳ ـﻴﺎهِ اﻳ ـﻦ ﻣــﺮز و ﺑــﻮم را ﭼــﻮن ﻛــﻮدﻛﻰ ﺧﺮدﺳــﺎل ﺑــﻪ‬ ‫وﺣﺸﺖ اﻧﺪاﺧﺘـﻪ؟« ﺧـﺎن ﺑﺨـﻮﺑﻲ ﻣـﻲداﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻃـﻼ از‬

‫‪٢٤٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫روﻳـﺎروﺋﻰ ﺑــﺎ ﭘﻬﻠﻮاﻧــﺎن وﺣــﺸﺖ و ﻫﺮاﺳــﻰ ﺑــﻪ ﺧــﻮد راه‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺑﺎ ﺗﻤﺴﺨﺮ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـــ دﺳــﺖﻫــﺎﺋﻰ ﭼــﻮن ﺳــﻨﮓ ﺧــﺎرا؟ ﺗﺮﺳــﻮ! ﺑــﺰدل!‬ ‫اﻳﻨـــﺴﺖ ﺧـــﺪﻣﺖ ﺑـــﻪ ارﺑـــﺎب؟ ﻣـــﻦ از ﺗـــﻮ ﺳـ ـﺮِ آن‬ ‫ﻣـــﺮدك ﻳــﺎوه ﮔـــﻮي را ﻣــﻲﺧـــﻮاﻫﻢ‪ ،‬ﺗـــﻮ داﺳـــﺘﺎن‬ ‫رﺳﺘﻢ دﺳـﺘﺎن ﻣـﻲﮔـﻮﺋﻰ؟ ﻣـﻲﺧـﻮاﻫﻰ ﻓﺮﻣـﺎن دﻫـﻢ ﺗـﺎ‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎﻧــﻪﻫــﺎ را ﺑــﻪ ﭘﻴ ـﻪ ﮔــﺎو آﻏــﺸﺘﻪ ﻛﻨﻨــﺪ؟ ﻣ ـﻲﺧــﻮاﻫﻰ‬ ‫ﭘﻮﺳﺖات را زﻧﺪه زﻧﺪه از ﺑﺪن ﺟﺪا ﻛﻨﻢ؟‬ ‫ﻃـــﻼ ﺳـــﺮ از زﻣـــﻴﻦ ﺑﺮﻧﻤـ ـﻲدارد‪ .‬وﻟـــﻲ اﷲوردﻳﺨـــﺎن‬ ‫ﻧﻴــﻚ ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ ﭘﻮﺳــﺖ ﻃــﻼ را ﻫﻤﭽــﻮن ﭘﻮﺳــﺖ‬ ‫ﺧـــﻮد اﻳﻤـــﻦ ﺧﻮاﻫـــﺪ داﺷـــﺖ‪ ،‬ﻏﻼﻣـــﻰ ﭼـــﻮن او‬ ‫ﻣﺜــﺎلاش در اﻳـﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﭘﻴـﺪا ﻧﻤــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫او ﮔﺰﻧــﺪ ﺑﺮﺳــﺎﻧﺪ! ﺑﺎرﻫــﺎ از ﺧــﻮد ﭘﺮﺳــﻴﺪه‪ ،‬او ﺑﻴــﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑــﻪ ﻃــﻼ ﻧﻴ ـﺎز دارد‪ ،‬ﻳ ـﺎ ﻃــﻼ ﺑــﻪ او؟ در ﭘﺎﺳــﺦ ﺟــﻮاب‬ ‫ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﺌﻮال ﻫﻤــﻮاره دﭼــﺎر ﺗﺮدﻳــﺪي ﺧﺮدﻛﻨﻨــﺪه‬ ‫ﺷـــﺪه‪ .‬اﮔـــﺮ ﻃـــﻼ در ﻛﻨـــﺎر او ﻧﺒﺎﺷـــﺪ اﷲوردﻳﺨـــﺎن‬ ‫ﻛﻴــﺴﺖ؟ ﻫــﺮ آوازهﺟــﻮﺋﻰ ﺑــﺎ ﺗﻴﻐــﻰ آﺧﺘــﻪ ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺪ‬ ‫ﺣﻠﻘﻮمِ ﻣـﺮدِ ﻣﻘﺘـﺪرِ اردوﮔـﺎهِ ﻧـﺎدر ﻗﻠـﻰ را از ﻫـﻢ ﺑـﺪرد‪.‬‬ ‫‪٢٤٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫــﺮ ﺳــﺮﺑﺎزِ ﻧﺎراﺿــﻰ و ﻫــﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪة ﻧــﺎﻣﺠﻮ ﻣ ـﻲﺗﻮاﻧــﺪ او‬ ‫را در ﺷـــﺒﻰ ﺳـــﺮد در ﻫﻤـــﻴﻦ ﺳـــﺮاﭘﺮده ﻣﺠﻠـــﻞ ﺑـــﺎ‬ ‫دﺷـــﻨﻪاي ﻛﻮﭼـــﻚ و ﺑـــﻲﻣﻘـــﺪار ﺑـــﻪ ﺳـــﺮاي ﺑـــﺎﻗﻰ‬ ‫ﺑﻔﺮﺳــﺘﺪ‪ .‬ﻃــﻼ ﺗﻨﻬــﺎ اﻣﻴــﺪ اوﺳــﺖ؛ از ﺟــﺎﻧﺶ ﻫــﻢ‬ ‫ﺑﻴـــﺸﺘﺮ ﺑـــﻪ او واﺑـــﺴﺘﻪ ﺷـــﺪه‪ .‬اﮔـــﺮ او ﻧﺒﺎﺷـــﺪ ﻗﻠـــﺐ‬ ‫اﷲوردﻳﺨــﺎن دﻳ ـﺮي ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﻃﭙﻴ ـﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﺳــﺮ ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ و ﺑــﺎ ﻓﺮﻳــﺎدي ﻛــﻪ ﺧــﺸﻤﻰ ﺗــﺼﻨﻌﻲ در آن‬ ‫ﻃﻨﻴﻦاﻓﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ اﻳﻨﺒــﺎر ﺧﻮﻧــﺖ را ﻧﻤــﻲرﻳــﺰم! وﻟــﻰ ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ از‬ ‫ﺑﺨﺸﺎﻳﺶ و رﺣﻤﺖ ﺧﺒﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﷲ وردﻳﺨــــﺎن‪ ،‬ﺳــــﭙﺲ دﺳـــﺖﻫــــﺎ را دوﺑــــﺎر ﺑﻬــــﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲﻛﺸﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺣﺎﺟﺐ!‬ ‫ﺣﺎﺟــﺐ ﻣﻠــﺒﺲ ﺑــﻪ رداي ﭘﻴــﺸﺨﺪﻣﺘﺎن درﺑــﺎر ﺻــﻔﻮي‪،‬‬ ‫از ﭘــﺸﺖ ﭘــﺮده ﭘــﺎي ﺑﻴــﺮون ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ .‬ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎم ﺑــﻪ‬ ‫ﺳـﻮي اﷲورﻳﺨــﺎن ﺑﺮداﺷــﺘﻪ ﺗﻌﻈﻴﻤـﻲ ﻏــﺮا ﻣــﻲﻛﻨــﺪ و در‬

‫‪٢٤٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﺑـﺮ ﺟـﺎي ﻣﻴﺨﻜـﻮب ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻛـﻼه ﺑـﻮﻗﻲ‬ ‫ﺳـــﭙﻴﺪرﻧﮓ ﺑـــﺮ ﺳـــﺮ ﮔـــﺬارده‪ ،‬و رداﺋـــﻰ ﺑﻠﻨـــﺪ ﺑـــﺎ‬ ‫آﺳﺘﻴﻦﻫـﺎى ﮔـﺸﺎد ﺑـﻪ رﻧـﮓ ﺳـﺮخ ﺑـﻪ ﺗـﻦ دارد‪ .‬ﺧـﺎن‬ ‫اﻳﻨــﻚ ﺑــﻪ ﻳــﺎﻏﻰِ ﻧﻤﺪﭘﻮﺷــﻰ ﻣــﻲاﻧﺪﻳــﺸﺪ ﻛــﻪ او را ﺑــﻪ‬ ‫ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎري دوردﺳــﺖ در ﻗﻠــﺐ ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن دﻋــﻮت‬ ‫ﻛــﺮده‪» :‬اﻳ ـﻦ ﻳ ـﻚ ﺗﻮﻃﺌــﻪ اﺳــﺖ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ‪ ،‬ﭼــﻪ ﻧــﺎم‬ ‫ﻋﺠﻴﺒـــﻰ!« ﻣـــﺮدي ﭼـــﻮن اﷲوردﻳﺨـــﺎن در ﺷـــﺮاﻳﻄﻰ‬ ‫ﻧﻴ ـﺴﺖ ﻛــﻪ ﺑﺘﻮاﻧــﺪ ﺑــﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪاي اﻃﻤﻴﻨــﺎن داﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪.‬‬ ‫اﮔــﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺎن وي در اردوﮔــﺎهِ ﺟﻨﮕــﻰ ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺑﻬﺎﻧــﻪ‬ ‫ﻗــﺼﺪ ﺟــﺎن او ﻛــﺮده ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﺑــﺮاي ﺣﻔــﻆ ﺧــﻮد ﺑــﻪ ﭼــﻪ‬ ‫ﻛــﺴﻰ ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺪ روي ﻛﻨــﺪ؟ ﺻــﺤﺒﺖ ﺑــﺎ ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ‬ ‫ﺑــﻲﻓﺎﻳــﺪه اﺳـــﺖ‪ .‬او ﻓﻘـــﻂ ﺟﻨـــﮓ ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳـــﺪ و از‬ ‫رﻳ ـﺰهﻛــﺎريﻫــﺎي ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺑ ـﻲﺧﺒــﺮ اﺳــﺖ‪ .‬او در اﻳــﻦ‬ ‫روزﻫـــﺎ ﭼـــﻮن دﻳﮕـــﺮان در ﻓﻜـــﺮ ﺗـــﺪارﻛﺎت ﺟﻨﮕـ ـﻰ‬ ‫اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ روﺷـﻨﻰ ﺑـﻪ ﺷﻜـﺴﺖ ﺧﻮاﻫـﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴـﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺎرﻫــﺎ اﷲوردﻳﺨــﺎن او را از آن ﺑــﺮ ﺣــﺬر داﺷــﺘﻪ‪ .‬ﺑــﺎ‬ ‫ﻟﺤﻨــﻰ اﺳــﺘﻬﺰاءآﻣﻴﺰ ﺑــﻪ ﺧــﻮد ﻣ ـﻲﮔﻮﻳ ـﺪ‪» :‬ﺟﻨــﮓ ﺑــﺎ‬ ‫ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ!« اﷲوردﻳﺨــﺎن ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺗﻨﻬــﺎ راه‬ ‫ﭘﻴﺮوزي ﺑـﺮ ﺧـﺎنِ ﺑـﺰرگ از ﺑـﻴﻦ ﺑـﺮدن آراﻳـﺶ ﺟﻨﮕـﻲ‬

‫‪٢٤٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ازﺑــﻚ در ﻫﻨﮕــﺎم ﻋﻘــﺐﻧــﺸﻴﻨﻲ ﺑــﻪ اﺻــﻔﻬﺎن اﺳــﺖ‪،‬‬ ‫وﻟــﻰ ﻧــﺎدر ﻧﻴــﺮوي ﻛــﺎﻓﻲ ﺑــﺮاي اﻳﻨﻜــﺎر ﻧــﺪارد‪ .‬ﺣﻤﻠــﻪ‬ ‫ﺑـﻲﻓﺎﻳـﺪه اﺳــﺖ و او از ﻛﻠﻨﺠــﺎر رﻓــﺘﻦ ﺑــﺎ ﻧﻘــﺸﺔ ﺟﻨﮕــﻰ‬ ‫ﻧــﺎدر ﻛــﻪ در ﺣــﻀﻮر ﺧــﻮد وي آن را »ﻛــﺴﺎﻟﺖآور«‬ ‫ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ ﺷـﺪه‪ .‬زﻳـﺮ ﻟـﺐ ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪:‬‬ ‫»ﺗﺤﻤــﻞ اﻳ ـﻦ ﺗــﺮكِ اﻓــﺸﺎري را دﻳﮕــﺮ ﻧــﺪارم‪ «.‬ﺳــﭙﺲ‬ ‫روي ﺑﻪ ﺣﺎﺟﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺳﻰ ﺳـﻮار ورزﻳـﺪه و ﻣـﺴﻠﺢ ﻣـﻲﺧـﻮاﻫﻢ‪ .‬ﺗـﺎ ﻧـﻴﻢروز‬ ‫ﻓﺮﺻﺖ داري‪.‬‬ ‫ﺣﺎﺟــﺐ ﺑــﻰﺻــﺪا‪ ،‬ﭼــﻮن ﺷــﺒﺤﻰ ﻟﻐﺰﻧــﺪه‪ ،‬ﭘــﺲ ﭘــﺲ‬ ‫رﻓﺘـــﻪ‪ ،‬ﺑـــﻪ ﭘـــﺸﺖ ﭘـــﺮدة ﺣﺮﻳـــﺮ ﻣـــﻲﺧـــﺰد‪ ،‬و ﻧﮕـــﺎه‬ ‫ﺧـــﺸﻤﮕﻴﻦ اﷲ ورديﺧـــﺎن ﺑـــﺎر دﻳﮕـــﺮ ﻣﺘﻮﺟـــﻪ ﻃـــﻼ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ـ اﺳـﺐ ﻣـﺮا زﻳـﻦ ﻛـﻦ‪ ،‬ﻟﺒـﺎس رزم ﺑﭙـﻮش! ﺗـﺎ ﻓﺮﻣـﺎن‬ ‫ﺑﻌﺪي ﻣﻦ ﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﺋﻲ و ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻲﺷﻨﻮي!‬ ‫اﷲوردﻳﺨــﺎن از آﻧﭽــﻪ ﭘ ـﻴﺶ آﻣ ـﺪه ﻣﺘﺰﻟــﺰل ﺷــﺪه‪ .‬ﺑــﻪ‬ ‫ﻏــﻼم ﺧــﻮد اﻃﻤﻴﻨــﺎن ﻛﺎﻣــﻞ دارد‪ ،‬وﻟــﻲ ﺳــﺨﻨﺎﻧﺶ را‬ ‫‪٢٤٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﺨﺖ ﻣ ـﻲﺗﻮاﻧــﺪ ﺑــﺎور ﻛﻨــﺪ‪ .‬از ﺳــﻮﺋﻰ ﭼــﺎرهاي ﺟــﺰ‬ ‫ﭘﻴـــﺮوي از ﻓﺮﻣـــﺎن ﻧﻤـــﺪِﭘﻮش ﻧﺎﺷـــﻨﺎس ﻧﻤـــﻲﺑﻴﻨـــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎزﮔــﺸﺖ ﻓُــﺮاد ﺑــﻪ اردوﮔــﺎه‪ ،‬آﻧﻬــﻢ در رﻛــﺎب اﻳــﻦ‬ ‫ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﻣ ـﻲﺗﻮاﻧــﺪ زﻣﻴﻨــﻪﺳــﺎز ﺗﻮﻃﺌــﺔ ﻣﺨــﺎﻟﻔﻴﻦاش در‬ ‫اردوﮔـــﺎه ﻧـــﺎدر ﺷـــﻮد‪ ،‬و ﭘﺎﻳـــﻪﻫـــﺎي ﻗـــﺪرتاش را‬ ‫ﻣﺘﺰﻟــﺰل ﻛﻨ ـﺪ‪ .‬ﺷــﺎﻳﺪ ﻓﺮﻣــﺎن ﺑــﻪ ﻧــﺎﺑﻮديِ ﻓُــﺮاد‪ ،‬آﻧﻬــﻢ‬ ‫در آﺳـــﺘﺎﻧﺔ ﻳــﻚ ﺣﻤﻠــﺔ وﺳــﻴﻊ ﻛـــﺎر درﺳـــﺘﻲ ﻧﺒــﻮد‪،‬‬ ‫وﻟــﻲ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺮاي اﻳــﻦ ﺣــﺮفﻫــﺎ دﻳــﺮ ﺷــﺪه؛ زﻧــﺪه‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪن ﻓُــﺮاد ﻣـﻲﺗﻮاﻧــﺪ وﺳـﻴﻠﺔ ﻣﻨﺎﺳــﺒﻰ ﺑــﺮاي دﺳﻴـﺴﻪﻫــﺎ‬ ‫و ﻓﺘﻨــﻪﻫــﺎي دﻳﮕــﺮ ﺷــﻮد‪ .‬ﺑــﻪ ﻫﻤــﻴﻦ دﻟﻴــﻞ اﷲوردﻳﺨــﺎن‬ ‫ﻓــﺮار از ﻣﻼﻗــﺎت ﺑــﺎ ﻧﺎﺷــﻨﺎس را ﺻــﺤﻴﺢ ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﭘــﺲ ﭼــﺎرهاي ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﻪ دﻳــﺪار ﻣــﺮد ﻧﻤــﺪﭘﻮش‬ ‫ﺷﺘﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺘــﻚِ آﻓﺘــﺎب ﻧــﻴﻢروز ﺑــﺮ ﻓــﺮقِ ﺳــﻮاران ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ‪،‬‬ ‫ﺑـــﺮقِ ﺳـــﺮابﻫـــﺎ و ﺳـــﺮاﺑﻚﻫـــﺎ را ﭼـــﻮن آﻳﻨـــﻪ در‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎنﺷــﺎن ﻣـﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﺪ‪ ،‬و ﭘــﺎ ﺑــﻪ ﭘــﺎيﺷــﺎن ﻣــﻲﺗﺎزاﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﺮقِ ﺳــﺮﻧﻴﺰهﻫــﺎ ﭼــﺸﻢ ﻛــﻮر ﻣــﻲﻛﻨــﺪ و از ﺟﻮﺷــﻦ و‬ ‫زره آﻓﺘــﺎب ﺧــﻮرده ﺑــﻮي ﺟﻨــﮓ و ﺧــﻮن ﺑــﻪ ﻣــﺸﺎم‬ ‫ﻣـﻲرﺳــﺪ‪ .‬اﺳــﺐﻫــﺎ ﺑﺨــﺎرِ ﻧﻔــﺲﻫــﺎي ﮔــﺮمﺷــﺎن را در‬ ‫‪٢٤٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻴﻨﺔ آﺳـــﻤﺎن ﻣــﻲدواﻧﻨـــﺪ‪ ،‬و از اﻧﺘﻬـــﺎي دﻫﻨـــﻪﻫـــﺎي‬ ‫ﭼــﺮﻣﻴﻦﺷــﺎن ﮔﻬﮕــﺎه ﻗﻄــﺮه آب ﻛــﻮﭼﻜﻰ ﺑــﺮ دلِ ﺗــﺸﻨﺔ‬ ‫دﺷــﺖ ﺧــﺸﻚ ﻓﺮوﻣــﻲاﻧﺪازﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﻰ ﺳــﻮار در ﺳــﻪ‬ ‫ﮔــﺮوهِ ده ﻧﻔــﺮه ﺑــﻪ ﺳــﻮيِ ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر در ﺣﺮﻛــﺖاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﺮي ﻧﻤـﻲﭘﺎﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺗـﺎﻻب و ﭼـﺸﻤﻪ از ﺳـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ در‬ ‫ﻣﺤﺎﺻــﺮه ﻗــﺮار ﮔﻴــﺮد‪ .‬ﻓﻘــﻂ راه ﺟﻨــﻮب ﭼــﺸﻤﻪ ﺑــﺎز‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪه‪ ،‬وﻟــﻲ اﻳــﻦ راه ﺑــﺎ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﺻــﻌﺐاﻟﻌﺒــﻮر ﺑــﻪ‬ ‫ﺻـــﻮرت ﻃﺒﻴﻌـــﻲ ﺑـــﺴﺘﻪ اﺳـــﺖ‪ .‬ﺳـــﻮاران در اﻃـــﺮاف‬ ‫ﭼــــﺸﻤﻪ از اﺳــــﺐﻫــــﺎ ﻓﺮودآﻣــــﺪه ﺑــــﺎ ﺷﻤــــﺸﻴﺮﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮﻛــﺸﻴﺪه در اﻧﺘﻈﺎرﻧــﺪ‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺑﻌــﺪ‪ ،‬اﷲوردﻳﺨــﺎن‬ ‫ﺳـــﻮار ﺑـــﺮ اﺳـــﺐ ﺳـــﻴﺎه در ﺣﺎﻟﻴﻜـــﻪ ﻃـــﻼ او را دﻧﺒـــﺎل‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨـــﺪ ﺑـــﻪ ﭼـــﺸﻤﻪ ﻣـــﻲرﺳـــﺪ‪ .‬ﺧـــﺎن در آﻏـــﻮش‬ ‫رداياش ﭼـــﻮن ﮔﻨﺠﻴﻨـــﻪاي ﻃﻼﺋـــﻲ در ﺳـــﻴﻨﺔ آﻓﺘـــﺎب‬ ‫ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ .‬ﺷﻤــﺸﻴﺮي ﻛﻮﭼــﻚ و ﻣﺮﺻــﻊ ﻛــﻪ ﺑﻴــﺸﺘﺮ‬ ‫زﻳﻨﺘــﻲ اﺳــﺖ ﺗــﺎ رزﻣــﻲ ﺑــﻪ ﻛﻤــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ‪ ،‬و ﺧــﻮدي از‬ ‫ﭘﻮﺳــﺖ ﮔــﺎو‪ ،‬ﺷــﺒﻖﻓــﺎم و ﻫﻤﺮﻧــﮓ ﻣﺮﻛــﺐاش ﺑــﺮ ﺳــﺮ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪.‬‬

‫‪٢٥٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﻤــﺎﻧﻄﻮر ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺧﻮاﺳــﺘﻪ ﺑــﻮد‪ ،‬زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ آﻓﺘــﺎب‬ ‫در اوج ﻣـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺧــﺎن ﺑــﻪ ﻛﻨــﺎر ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر رﺳـﻴﺪه‪،‬‬ ‫وﻟــﻰ ﻫــﻴﭽﻜﺲ در ﻛﻨــﺎر ﭼـــﺸﻤﻪ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﻫﻴــﺎﻫﻮي‬ ‫اﺳـــﺒﺎن و ﺳـــﻮاران ﺑـــﻪ ﺗـــﺪرﻳﺞ در دلِ آﺳـــﻤﺎن ﮔـــﻢ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬و ﺳــﻜﻮﺗﻲ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺑــﺮ ﻓــﻀﺎي ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬ﻓﻘــﻂ ﮔﻬﮕــﺎه‪ ،‬ﻛــﺮﻧﺶ ﻛﻮﺗــﺎه و ﺑﺮﻳ ـﺪة‬ ‫اﺳـــﺐﻫـــﺎ ﭘـــﺮدة ﺳـــﻜﻮت را ﻣـ ـﻲﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﺧـــﺎن ﺑـــﺎ‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎﻧﻰ ﺟـــﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺑـ ـﻪ ﺻـــﺨﺮهﻫـــﺎ و ﭘﻨﺎﻫﮕـــﺎهﻫـــﺎ‬ ‫ﻣــﻲﻧﮕــﺮد؛ ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎل ﻧﺎﺷﻨﺎﺳـﻲ ﻣ ـﻲﮔــﺮدد ﻛــﻪ او را ﺑــﻪ‬ ‫اﻳـــﻦ ﻣﺤــــﻞ ﻛــــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬وﻟــــﻲ ﻫــــﻴﭽﻜﺲ ﻧﻴــــﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨﺎن از ﺷﺪت ﺧﺸﻢ ﻣﻲﻟﺮزد‪:‬‬ ‫ـ ﻛﺠﺎﺳﺖ اﻳﻦ ﻳﺎﻏﻲ؟ اﻳﻦ ﻳﺎﻏﻴﺎن را ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ!‬ ‫ﻓﺮﻳــﺎدِ ﺧــﺎن دﻳــﻮارهﻫــﺎي ﻛُــﺮ را ﺑــﻪ ﻟــﺮزه دراﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪،‬‬ ‫ﻃﻐﻴــﺎن و ﺧــﺸﻢ او آراﻣــﺶ ﻃﺒﻴﻌــﺖ را از ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر‬ ‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﭼﻨـﺪ ﺗﻴﻬـﻮ و ﻛـﺎﻛُﻠﻲ ﭘـﺮ ﻛـﺸﻴﺪه‪ ،‬ﭼﻨـﺪ ﺻـﺪ‬ ‫ﻣﺘﺮ دورﺗـﺮ در ﺳـﻴﻨﺔ ﻛـﻮه ﭘﻨـﺎه ﻣـﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﻲ ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬ ‫ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻓﺮﻣـﺎن ﺧـﺎن ﺑـﻪ ﺳـﻴﻨﺔ ﻛـﻮه و ﺗﭙـﻪﻫـﺎي ﻣـﺸﺮف‬

‫‪٢٥١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﺸﻤﻪ ﺣﻤﻠــﻪور ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﺧــﺎن ﻳــﻚﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﻓﺮﻳــﺎد‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻛﺠﺎﺳﺖ اﻳﻦ ‪...‬‬ ‫ﻛﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪاي آﻓﺘﺎب ﻓﺮﻳﺎد ﺧﺎن را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ!‬ ‫ﺧـــﺎن دﻫﻨـــﺔ اﺳـــﺐ را ﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ و ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﺻـــﺪا‬ ‫ﻣــﻲﭼﺮﺧــﺪ‪ .‬ﭼﻨــﺪ ﺻــﺪﮔﺎم ﺑــﺎﻻﺗﺮ از ﭼــﺸﻤﻪ‪ ،‬ﻣــﺮدي‬ ‫ﺑــﺮ ﺳ ـﻴﻨﺔ ﺻــﺨﺮه اﻳ ـﺴﺘﺎده‪ .‬ﻛﻤــﺎﻧﻰ ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﺮ دوش دارد‬ ‫و ﺑــﻪ ﺷﻤــﺸﻴﺮي ﺑــﻪ ﺑﻠﻨــﺪي ﻗﺎﻣــﺖ ﺳﺮوآﺳــﺎﻳﺶ ﺗﻜﻴــﻪ‬ ‫ﻛـــﺮده‪ .‬ﺑـــﺮقِ ﻧﻔـــﺮت ﺑـــﺮ دﻳـــﺪﮔﺎن ﺧـــﺎن ﺳـــﺎﻳﻪ‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪازد‪ ،‬روي ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺳﻮاراﻧﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ او را زﻧﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ!‬ ‫ﭘﻨﺞ ﻣـﺮد ﺑـﺎ ﺷﻤـﺸﻴﺮﻫﺎي ﺑﺮﻛـﺸﻴﺪه ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺻـﺨﺮهاي‬ ‫ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﺮ آن اﻳــﺴﺘﺎده ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درﻣ ـﻲآﻳﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﻫﻤﺎﻧﻨـــﺪ ﺻـــﺨﺮهاي ﻛـــﻪ ﺑـــﺮ آن اﻳـــﺴﺘﺎده‬

‫‪٢٥٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑـــﻰﺣﺮﻛـــﺖ اﺳـــﺖ‪ .‬ﺧـــﺎن روي ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐِ ﻃـــﻼ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻓُﺮاد ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ آن ﻣﺮد دﻳﮕﺮ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟‬ ‫ﻃﻼ ﺑﻪ ﻧـﺸﺎﻧﻪ ﺑـﻰاﻃﻼﻋـﻰ ﺳـﺮ ﺗﻜـﺎن داده‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ‬ ‫از اﺳــﺐ ﻓــﺮود ﻣـﻲآﻳـﺪ و ﺗﻴـﻎ ﺑـﻪ دﺳــﺖ در ﺟــﺴﺘﺠﻮيِ‬ ‫ﻃﻐــﺮل و ﻓُــﺮاد ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐِ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ و ﻏﺎرﻫــﺎي ﻛــﻮه‬ ‫ﻣـﻲدود‪ .‬ﭘــﻨﺞ ﻣــﺮد ﻣــﺴﻠﺢ ﻫﻤﭽﻨــﺎن در ﺳــﺮﺑﺎﻻﺋﻲ ﻛــﻮه‬ ‫ﺑــــﻪ ﺟﺎﻧــــﺐ ﮔﺎﺳــــﻮژ درﺣﺮﻛــــﺖاﻧــــﺪ‪ ،‬و ﺑــــﺮقِ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮﻫﺎيﺷــﺎن ﻧــﻮرِ آﻓﺘــﺎب را ﺑــﻪ ﻫــﺰاران ﺟﺎﻧــﺐ‬ ‫ﻣـــﻲﭘﺮاﻛﻨـــﺪ‪ .‬وﻟـــﻰ ﮔﺎﺳـــﻮژ از ﺟـــﺎي ﻧﻤـــﻲﺟﻨﺒـــﺪ‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨــﺎن از ﺑــﻰﺣﺮﻛــﺖ ﻣﺎﻧــﺪن ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻀﻄﺮب‬ ‫ﺷــﺪه‪ ،‬اﺣــﺴﺎس ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺗﻮﻃﺌــﻪاي ﺑﺎﻳ ـﺪ در ﻛــﺎر‬ ‫ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎنِ ﺳــﻪ ﮔــﺮوه ﺑــﻪ اﷲوردﻳﺨــﺎن اﻃــﻼع‬ ‫ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﺷــﻌﺎع دهﻫــﺎ زرع در اﻃــﺮاف ﭼــﺸﻤﻪ‬ ‫ﺟﻨﺒﻨــﺪهاي دﻳــﺪه ﻧﻤــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻳﻜــﻲ از ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎن ﺑــﺎ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٢٥٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺎﺳﻮژ اﺷﺎره ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ‪:‬‬ ‫ــ اﻳـﻦ ﻳـﺎﻏﻰ ﺗﻨﻬــﺎ ﻏﺮﻳﺒــﻪاي اﺳـﺖ ﻛــﻪ در اﻳـﻦ ﺣــﻮاﻟﻰ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨــــﺎن ﻣــــﺴﺘﺄﺻﻞ‪ ،‬ﺑــــﺎ ﺧــــﻮد ﻣــ ـﻲﮔﻮﻳــ ـﺪ‪:‬‬ ‫»دﺳــﺘﮕﻴﺮي اﻳ ـﻦ ﻳ ـﺎﻏﻰ ﭼــﻪ ﭼﻴ ـﺰ را ﻋــﻮض ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ؟‬ ‫آﻧﺪو ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻫـﻢاﻳﻨـﻚ ﺑـﻪ اردوﮔـﺎه رﺳـﻴﺪه ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪،‬‬ ‫و ﻫﻤــﻪ ﭼﻴـﺰ ﺑــﺮ ﻣــﻼ ﺷــﻮد‪ .‬ﭼــﻪ ﺣ‪‬ﻘــﻪاي در ﻛﺎرﺳــﺖ؟«‬ ‫ﭘﻨﺞ ﻣـﺮدِ ﻣـﺴﻠﺢ ﺑـﻪ ﺑﻴـﺴﺖ ﻗـﺪﻣﻰِ ﮔﺎﺳـﻮژ رﺳـﻴﺪهاﻧـﺪ و‬ ‫ﺑــﺎ اﺣﺘﻴ ـﺎط‪ ،‬ﻗــﺼﺪ ﻣﺤﺎﺻــﺮة ﺻــﺨﺮه ﻋﻈ ـﻴﻢ را دارﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﺧــﺎن ﺑــﻪ اﻣﻴــﺪ ﺗﻄﻤﻴــﻊ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ ﺳــﺮﺑﺎزاﻧﺶ ﻓﺮﻣــﺎن‬ ‫اﻳﺴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﺎﻳﺴﺘﻴﺪ!‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﺑــﺎ ﻟﺤﻨـــﻰ آرامﺗــﺮ ﮔﺎﺳـــﻮژ را ﻣﺨﺎﻃــﺐ ﻗـــﺮار‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٢٥٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ! اﻣﻴــﺪي ﺑــﻪ ﻧﺠــﺎت ﻧــﺪاري‪ .‬ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮت‬ ‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﻓﻠــﻚ ﻛــﺸﻴﺪه اﺳــﺖ و در ﻣﻘﺎﺑﻠــﺖ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮﻫﺎي ﺑ‪ ‬ـﺮان‪ .‬ﺑﮕــﻮ آن دو دﻳﮕــﺮ ﻛﺠــﺎياﻧــﺪ ﺗــﺎ‬ ‫ﺟﺎن ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ داري‪.‬‬ ‫ــــ در آﺳـــﺘﺎﻧﺔ ﺟﻨﮕـــﻰ ﺳﺮﻧﻮﺷـــﺖﺳـــﺎز ﻓﺮﻣﺎﻧـــﺪﻫﺎنِ‬ ‫ﺑــﺰرگ ﺟــﺎن ﺳــﺮﺑﺎزان را اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ آﺳــﺎن ﺑــﻪ ﺧﻄــﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲاﻓﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫رﻧــﮓ از رﺧــﺴﺎرِ اﷲوردﻳﺨــﺎن ﻣــﻲﮔﺮﻳــﺰد‪ .‬روي ﺑــﻪ‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزان ﻛﺮده ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲﻛﺸﺪ‪:‬‬ ‫ـ اﻳﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ در اﻣﺎن ﻣﺎﺳﺖ!‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎن ﺧــﻮن ﮔﺮﻓﺘ ـﺔ ﺧــﺎن ﺑــﺮ ﭘﻴﻜ ـﺮِ ﺑﻴﮕﺎﻧــﺔ ﻧﻤــﺪﭘﻮش‬ ‫ﺧﻴـﺮه ﻣﺎﻧــﺪه‪» .‬اﻳـﻦ ﻣــﺮد از ﻛﺠــﺎ ﻣـﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻧﺒــﺮدي‬ ‫ﺑــﺰرگ در راه اﺳــﺖ؟ دﻳﮕــﺮ از ﭼــﻪ رازﻫــﺎﺋﻲ آﮔــﺎﻫﻰ‬ ‫دارد؟ ﺑﺎﻳــﺪ اﻳــﻦ ﻳــﺎﻏﻰ را ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺑــﻪ ﺣــﺮف‬ ‫آورد«‪:‬‬

‫‪٢٥٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ـ ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ! از ﭼــﻪ ﻣ ـﻲﻫﺮاﺳــﻰ ﻛــﻪ در ﻗﻠــﺐ ﻛﻮﻫ ـﺴﺎر‬ ‫ﭘﻨــــــﺎه ﮔﺮﻓﺘــــــﻪاي؟ ﻣﮕــــــﺮ آوازة ﺟــــــﻮاﻧﻤﺮدي و‬ ‫ﻣﻴﻬﻤﺎنﻧﻮازي اﷲوردﻳﺨﺎن را ﻧﺸﻨﻴﺪهاي؟‬ ‫ــــ وﻗـــﺖ ﺗﻨـــﮓ اﺳـــﺖ‪ .‬در ﺳـــﺮاﭘﺮدة ﻧـــﺎدر ﻗﻠـــﻰ‬ ‫ﺟﻮاﻧﻤﺮدي اﷲوردي را ﺳﭙﺎس ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﻟﺮزهاي ﺗﻨـﺪ ﺑـﺮ اﻧـﺪامِ ﺧـﺎن ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳـﺎدِ ﺧـﺸﻤﺶ‬ ‫را در ﺳــﻴﻨﻪ ﺧــﺎﻣﻮش ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪» .‬ﺣــﺎل ﺧــﺎنِﺧﺎﻧــﺎن‪،‬‬ ‫ﺷـــﺪه اﷲوردي؟ ﺑﺎﻳـــﺪ ﭘﻴـــﺎمآورِ ﻳـــﻚ ﻳـــﺎﻏﻰ ﺑـــﻪ‬ ‫ﺳــــﺮاﭘﺮدة ﻧــــﺎدرﻗﻠﻰ ﺷــــﻮد؟ اﮔــــﺮ ﺧــــﻮنات را ﺑــــﺎ‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎيام ﻧﺮﻳ ـﺰم‪ ،‬ﺧــﺎك‪ ،‬ﭘﻮﺳــﺖ و اﺳــﺘﺨﻮاﻧﻢ را‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﺑﻠﻌﻴــﺪ‪ «.‬ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎن ﻛــﻪ ﺑــﺮاي دﺳــﺘﮕﻴﺮي و‬ ‫اﻋــﺪام ﻳــﻚ ﻳــﺎﻏﻰ ﺑــﺴﻴﺞ ﺷــﺪه ﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﺣﻴــﺮت‬ ‫ﭼـــﺮﺧﺶ ﻛـــﻼمِ اﷲوردﻳﺨـــﺎن و ﻣﻜﺎﻟﻤـــﺔ وي را ﺑـــﺎ‬ ‫ﻳــﺎﻏﻲ دﻧﺒــﺎل ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﻮاراﻧﻲ ﻛــﻪ در ﮔــﺮوهﻫــﺎى‬ ‫ﭼﻨــﺪ ﻧﻔــﺮه ﺗﻤــﺎﻣﻰ راهﻫــﺎي ﺗﻨﮕــﻪ و ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر را ﺳــﺪ‬ ‫ﻛـــﺮدهاﻧـــﺪ در ﺑﻬـــﺖ ﻓـــﺮو رﻓﺘـــﻪاﻧـــﺪ‪» .‬اﻳــﻦ ﻧﺎﺷـــﻨﺎس‬ ‫ﻛﻴﺴﺖ؟«‬

‫‪٢٥٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧـــﺮﻣﺶِ دور از اﻧﺘﻈـــﺎر اﷲوردﻳﺨـــﺎن‪ ،‬ﺑﻴـــﺮﺣﻢﺗـــﺮﻳﻦ‬ ‫ﺧــﺎنِ ﺑﺎرﮔــﺎه ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑــﺮ اﻳ ـﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ﺳــﺌﻮاﻻت‬ ‫ﺑــــﻲﺷــــﻤﺎري در ذﻫــــﻦ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳــــﺎن ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘــــﻪ‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨــﺎن ﻧﻴــﺰ ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ در ﺑﺮاﺑــﺮ اﻳــﻦ ﺟــﺴﺎرتِ‬ ‫ﻋﺮﻳـ ـﺎن ﭼـــﻪ واﻛﻨـــﺸﻲ ﺑﺎﻳـــﺪ ﻧـــﺸﺎن دﻫـــﺪ‪ .‬ﺑـــﺮ ﺳـــﺮ‬ ‫دوراﻫــﻲ اﻧﺘﻘــﺎم و ﻓﺮﻳــﺐ اﻳــﺴﺘﺎده‪» :‬ﺑﺎﻳــﺪ ﺟــﺴﺪِ ﻣﺜﻠــﻪ‬ ‫ﺷــﺪة اﻳــﻦ ﻳــﺎﻏﻰ را ﺑــﺮ دروازة اردوﮔــﺎه در ﻣﻌــﺮض‬ ‫دﻳ ـﺪ ﻫﻤﮕــﺎن ﻗــﺮار دﻫــﻢ ﺗــﺎ ﻣﺎﻳــﺔ ﻋﺒــﺮت ﺷــﻮد‪ «.‬وﻟــﻲ‬ ‫ﻧــﺪاﺋﻰ دﻳﮕــﺮ در ﮔﻮﺷــﺶ ﻣ ـﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪» :‬اﻳ ـﻦ ﻧﺎﺷــﻨﺎس‬ ‫در اردوﮔـــﺎه ﺟـــﺎﻧﺶ ﻫﻤﻴـ ـﺸﻪ از آن ﺗﻮﺳـــﺖ‪ .‬ﻛﻤـــﻰ‬ ‫ﺗـــﺪﺑﻴﺮ و ﺗﺄﻣـــﻞ داﺷـــﺘﻪ ﺑـــﺎش‪ ،‬ﺷـــﺎﻳﺪ در اﻳـــﻦ آب‬ ‫ﮔﻞآﻟـﻮد ﻓﺮﺻـﺘﻰ ﻃﻼﺋـﻰ ﻏﻮﻃـﻪ ﻣـﻲﺧـﻮرد‪ «.‬ﺳـﻨﮕﻴﻨﻰِ‬ ‫ﺳﻜﻮت را ﺻﺪاي آرام اﷲ ورديﺧﺎن ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـــ اﻣــﺸﺐ در ﺑﺎرﮔــﺎهِ ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ ﺑــﺎ ﺗــﻮ ﺳــﺨﻦ ﺧــﻮاﻫﻢ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﺑــﻪ ﭘــﻨﺞ ﻣــﺮد ﻣــﺴﻠﺤﻲ ﻛــﻪ ﺻــﺨﺮه را ﻣﺤﺎﺻــﺮه‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٢٥٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ـ اﺳــﺒﻰ ﺑــﻪ اﻳ ـﻦ ﻣــﺮد ﺑﺪﻫﻴ ـﺪ و او را ﺑــﻪ اردوﮔــﺎه ﻧــﺰد‬ ‫ﻃﻼ ﺑﻴﺎورﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﺳــﺐِ اﷲوردﻳﺨــﺎن ﺑــﺎ ﻓــﺸﺎرِ ﻣﻬﻤﻴﺰﻫــﺎ از ﺟــﺎي ﻛﻨــﺪه‬ ‫ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪ ،‬ﺧــﺎن ﻧ ـﻴﻢ ﻧﮕــﺎﻫﻲ ﺑــﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ﻣــﻲاﻧــﺪازد و‬ ‫دﻫﻨﻪ ﻣﺮﻛﺐ را ﺑﺠﺎﻧﺐ اردوﮔﺎه ﺑﺎزﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣـــﺎن‪ ،‬از اوجِ ﺻـــﺨﺮهﻫـــﺎي ﻛُـــﺮ‪ ،‬ﭼﻬـــﺎر ﭼـــﺸﻢ‬ ‫ﻛﻨﺠﻜــﺎو و ﺟــﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﻣﺮاﺳــﻢ آﺷــﻨﺎﺋﻰِ اﷲوردﻳﺨــﺎن‬ ‫ﺑــﺎ ﮔﺎﺳــﻮژ را ﺑ ـﻪ دﻗــﺖ دﻧﺒــﺎل ﻣ ـﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﻫﻴﭽﻴ ـﻚ از‬ ‫ﺳــﻮارانِ ﺧــﺎن ﻳﺎﭘــﺎ و ﺟﻤﻴــﺮ را ﻧﺪﻳــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ ﺧــﺎن در ﺣﻠﻘ ـﺔ ﺳــﻮاران در ﮔــﺮد و ﻏﺒــﺎرِ دﺷــﺖ‬ ‫از ﭼﺸﻢ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻳﺎﭘﺎ از ﺟﻤﻴﺮ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻣﺮد دﻳﮕﺮ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟‬

‫٭٭٭‬

‫‪٢٥٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻼﻳــ ـﻪدارانِ ﺳــــﻮاره ﻧﻈــــﺎمِ ﺑــــﺎﺧﺘﺮ اﻳﻨــــﻚ از دور‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎ دﺷــﺖِ زاﻳﻨــﺪه رود را ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣــﻲﺑﻴﻨﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﺳــﻨﮕﻲ دورﺗــﺮ‪ ،‬در داﻣﻨــﺔ ﻛــﻮه‪ ،‬ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﭼﻬــﺎر‬ ‫ﺧـــﺎنِ ﺑـــﺰرگ ﺑـــﻪ ﺳـــﺮﻛﺮدﮔﻰِ اﺳـــﻤﺎﻋﻴﻞﺧـــﺎن‪ ،‬در‬ ‫ﮔــﺮوهﻫــﺎﺋﻰ ﺑﻴــﺴﺖ ﻧﻔــﺮه اردو زدهاﻧــﺪ‪ .‬ﭘﻴــﺎده ﻧﻈــﺎمِ‬ ‫اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن ﺑــﺮ ﺳ ـﻴﻨﺔ ﻛُــﺮ ﭼــﻮن ﻣــﺎر ﺑــﺮ ﮔــﺮد ﺧــﻮد‬ ‫ﭼﻨﺒــﺮه زده‪ ،‬و دﺳــﺘﺎن ﺧــﺴﺘﺔ ﺳــﺮﺑﺎزان دهﻫــﺎ ﻋــﺮاده‪،‬‬ ‫ﺗﻮپ و زﻧﺒـﻮركﻫـﺎي ﻋﻈـﻴﻢ را ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﺑـﺴﺘﺮ ﺳـﻨﮓﻫـﺎ‬ ‫و ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﺧﻔﺘــﻪاﻧــﺪ‪ ،‬ﻫــﺮ ﺻــﺒﺤﮕﺎه ﻣــﻲﭘﺎﻻﻳــﺪ و‬ ‫روﻏــﻦﻛــﺎري ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺟﺎﺳﻮﺳــﺎنِ ازﺑــﻚ در ﻫﻤــﺔ‬ ‫ﺳـــﻄﻮح ارﺗـــﺶِ ﺑـــﺎﺧﺘﺮ رﺧﻨـــﻪ ﻛـــﺮدهاﻧـــﺪ‪ ،‬وﻟـــﻰ‬ ‫ﮔﺰارﺷــﺎتﺷــﺎن ﺿــﺪوﻧﻘﻴﺾ اﺳــﺖ‪ .‬ﮔﺮوﻫــﻰ از ﺧﻔﻴ ـﻪ‬ ‫ﻧﻮﻳــــــﺴﺎنِ ﻧــــــﺎدرﻗﻠﻰ او را از ﺣﻤﻠــــــﺔ اﺣﺘﻤــــــﺎﻟﻰِ‬ ‫اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن ﻣــﻲﻫﺮاﺳــﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﺟﻤﻌــﻰ دﻳﮕــﺮ ﻛــﻪ‬ ‫ﺟﻴــﺮهﺧــﻮاران ازﺑــﻚاﻧــﺪ‪ ،‬ﺧــﺎنﺑــﺰرگ ازﺑــﻚ را از‬ ‫ارﺗـــــﺶ ﺑـــــﺎﺧﺘﺮ ﻣـــــﻲﺗﺮﺳـــــﺎﻧﻨﺪ و در ﮔﺰارﺷـــــﺎت‬ ‫ﻣـــﻲﻧﻮﻳـــﺴﻨﺪ‪» ،‬در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﺣﻤﻠـــﻪ اﺣﺘﻤـــﺎﻟﻲ ﻋﺜﻤـــﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻟــﺸﻜﺮِ ﺑــﺎﺧﺘﺮ ﺣــﺎﻣﻰِ ﻧــﺎدر ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ ،‬و ﺑــﻪ اﻳــﻦ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴـــﺐ ﭘﺴﺮﺷﻤـــﺸﻴﺮ ﻣـــﻲﺗﻮاﻧـــﺪ ﺑـــﺎ ﺧﻴـــﺎل راﺣـــﺖ از‬

‫‪٢٥٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺟﺎﻧﺐ ﻏـﺮب ﺑـﻪ ﻟـﺸﻜﺮ ازﺑﻜـﺎن ﺣﻤﻠـﻪور ﺷـﻮد‪ «.‬وﻟـﻰ‬ ‫ﺗﻤـــﺎﻣﻰ ﺟﺎﺳﻮﺳـــﺎن‪ ،‬در ﻳـ ـﻚ ﻣـــﻮرد ﻣﺘﻔـــﻖاﻟﻘﻮﻟﻨـــﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻘــﺼﺪِ ﻟــﺸﻜﺮ ﺑــﺎﺧﺘﺮ اﺻــﻔﻬﺎن ﻧﻴــﺴﺖ!« ﻓﺎﺻــﻠﺔ ﺑﻌﻴــﺪ‬ ‫اﻳـﻦ ﻟــﺸﻜﺮ ﺗــﺎ دروازهﻫــﺎي اﺻــﻔﻬﺎن ﻫــﺮ ﮔﻮﻧــﻪ ﺧﻄــﺮي‬ ‫را از اذﻫـ ـﺎن دور ﻣـــﻲدارد‪ .‬ﺗـــﺎ اﻳـــﻦ ﻣﺮﺣﻠـــﻪ ﻳﺎﭘـــﺎ و‬ ‫ﺟﻤﻴـﺮ‪ ،‬ﻓﺮﺳــﺘﺎدﮔﺎنِ اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن‪ ،‬ﺑــﺎ ﻛﺒــﻮﺗﺮ ﻧﺎﻣــﻪﺑــﺮ‬ ‫ﻣـﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛـﺖ دو ﺳـﻮار ﻧﻤـﺪﭘﻮش را ﺑـﻪ ﺧـﺎن ﮔــﺰارش‬ ‫دادهاﻧــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ ﺣــﺎل ﻛــﻪ ﺑــﺮ اردوﮔــﺎه ﻧــﺎدر اﺷــﺮاف‬ ‫دارﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﻛﺒــﻮﺗﺮ ﻧﺎﻣــﻪﺑــﺮ ازﺑﻜــﺎن را از ﻣﻮاﺿ ـﻊِ ﻧــﺎدر‬ ‫ﺑــﺎﺧﺒﺮ ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﻴﻞ ﮔﺰارﺷــﺎت ﻳﺎﭘــﺎ اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن‬ ‫را ﻛﻼﻓـــﻪ ﻛـــﺮده‪ .‬ﻃﻐـــﺮل از وي ﺧﻮاﺳـــﺘﻪ ﺑـــﻮد ﺗـــﺎ‬ ‫ﻓــﺮدي را ﺑــﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳــﻰ ارﺗــﺶ ﻧــﺎدر ﺑﮕﻤــﺎرد‪ ،‬وﻟــﻰ‬ ‫اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن دﻟﻴﻠــﻰ ﺑــﺮ اﻳﻨﻜــﺎر ﻧﻤـﻲدﻳ ـﺪ؛ ﺧــﺼﻮﻣﺘﻰ‬ ‫ﺑﺎ ﻧـﺎدر ﻧﺪاﺷـﺖ‪ ،‬ﺧـﻮد را در ﻣﻮﺿـﻌﻰ ﻧﻤـﻲدﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫وي از در ﺗﺨﺎﺻـــــﻢ درآﻳــــﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـــــﻪ‪ ،‬از ﻳﺎﭘـــــﺎ‬ ‫ﺧﻮاﺳــﺘﻪ ﺑــﻮد ﺗــﺎ ﻣــﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛــﺖ ﻃﻐــﺮل و ﮔﺎﺳــﻮژ را‬ ‫ﮔــﺰارش ﻛﻨــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ اﻳﻨﻜــﻪ ﻳﺎﭘــﺎ دﻳﮕــﺮ ﭼــﻪ ﮔﺰارﺷــﺎﺗﻲ‬ ‫ﺑــــﺮاي ﭼــــﻪ اﻓــــﺮادي ﺧﻮاﻫــــﺪ ﻓﺮﺳــــﺘﺎد از ﭼــــﺸﻢ‬ ‫اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن ﺑــﻪ دور ﻣﺎﻧــﺪه اﺳــﺖ‪ .‬ﺧــﺎن ﺑــﺎﺧﺘﺮ ﻓﻘــﻂ‬

‫‪٢٦٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﻪ دﻟﻴــﻞ ﺳــﻜﻪﻫــﺎي ﻃــﻼي ﻃﻐــﺮل ﺷــﻴﻔﺘﺔ او ﺷــﺪه‪ ،‬و‬ ‫در اﻳــﻦ ﻛﻮﻫــﺴﺎران اﻃــﺮاق ﻛــﺮده! ﺳــﻜﻪﻫــﺎ ﭼــﻮن‬ ‫ﺑــﺎران ﻧﻌﻤــﺖ‪ ،‬روزﻫــﺎي ﺳــﺨﺖِ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را ﺑــﺮاي‬ ‫او ﺑــﻪ ﭘﺎﻳـﺎن رﺳــﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﻫﻤـﻪ ﭼﻴــﺰ ﺑــﺮاياش ﺳــﻬﻞ ﺷــﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻨﮕﻮﻧــﻪ ﺑــﻮد ﻛــﻪ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴــﺰاتِ ﻧﻈــﺎﻣﻰ‪ ،‬ﺳــﺎز و ﺑــﺮگ‬ ‫ﺳـــﻮاران‪ ،‬دهﻫـــﺎ اﺳـــﺐ و ﻋـ ـﺮاده و ﺗـــﻮپ در اﺳـــﺮع‬ ‫وﻗــﺖ آﻣــﺎده ﺷــﺪ‪ ،‬و روﻳ ـﺎي ﻏــﺎرتِ اﺻــﻔﻬﺎن و دﺳــﺖ‬ ‫ﻳـ ـﺎﻓﺘﻦ ﺑـــﻪ ﮔﻨﺠﻴﻨـ ـﺔ اﻓـــﺴﺎﻧﻪاي ﻫﺰارﺟﺮﻳـــﺐ ﺷـــﺒﺎﻧﮕﺎه‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن و ﺳﺮﺑﺎزاناش را آذﻳﻦ ﺑﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺗــﺼﻮﻳﺮ زﻳﺒــﺎيِ ﻟﺤﻈ ـﺔ ﭘﻴ ـﺮوزي ﺳــﺨﺘﻰِ اﻧﺘﻈــﺎر را از دل‬ ‫ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﻣـﻲﺷــﻮﻳﺪ‪ .‬اﻳﻨــﺎن در ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎنﻫــﺎي ﻣــﺸﺮف‬ ‫ﺑــﺮ دﺷــﺖِ زاﻳﻨــﺪه رود اردو زدهاﻧــﺪ؛ ﺷــﺐﻫــﺎ را ﺑــﻪ‬ ‫ﻣﻴﮕــﺴﺎري ﻣــﻲﮔﺬراﻧﻨــﺪ‪ ،‬و ﺳــﭙﻴﺪهدﻣــﺎن ﭼﻬــﺎر ﺧــﺎن‬ ‫ﻣﻐــﺮب آراﻳــﺶِ ﺟﻨﮕــﻰﺷــﺎن را ﺑــﺎزﺑﻴﻨﻰ ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪.‬‬ ‫»ﻛــﻲ ﺣﻤﻠــﻪ ﺧــﻮاﻫﻴﻢ ﻛــﺮد؟« ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎن در ﻣﻘﺎﺑــﻞ‬ ‫اﻳـﻦ ﺳـﺌﻮال ﻳـﻚ ﺟـﻮاب درﻳﺎﻓـﺖ ﻣـﻲدارﻧـﺪ‪» :‬دﺳـﺘﻮر‬ ‫ﺻــﺎدر ﺧﻮاﻫـــﺪ ﺷــﺪ!« ﺑـــﺮ ﻛــﺪاﻣﻴﻦ ﮔـــﺮوه و ﻟـــﺸﻜﺮ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺗﺎﺧـﺖ؟ ﺑـﺮ ﻋﻠﻴـﻪ ﻧـﺎدر؛ ﺑـﺮ ﻋﻠﻴـﻪ ﻋﺜﻤـﺎﻧﻰ؛ ﺑـﺮ‬ ‫ﻋﻠﻴ ـﻪ ﺧــﺎنِ ﺑــﺰرگِ ازﺑــﻚ؟ ﭘﺎﺳــﺦ ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﭘﺮﺳــﺶ را‬ ‫‪٢٦١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻴــﺰ ﻫ ـﻴﭽﻜﺲ ﻧﻤ ـﻲداﻧــﺪ‪ .‬ﭼﻬــﺎر ﺧــﺎن آﮔــﺎهاﻧــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﮔــﺮوه ﻛﺜﻴــﺮي از ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎنﺷــﺎن زرﺧﺮﻳــﺪِ دﺳــﺘﮕﺎهِ‬ ‫ازﺑــﻚ و ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻫﻤــﻴﻦ دﻟﻴــﻞ ﻧﻘــﺸﺔ ﺟﻨﮕــﻲ‬ ‫ﻃﻐﺮل در ﺳﻴﻨﻪﺷﺎن ﻣﺪﻓﻮن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫اراﺑــﺔ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ در اوج آﺳــﻤﺎن راه ﻣــﻲﭘﻴﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﻨـﺎه ﺻـﺨﺮهﻫـﺎ‪ ،‬اﺳــﺐﻫـﺎ ﺑـﻪ زﻳـﺮ ﺳـﺎﻳﺔ درﺧﺘـﺎن ﻛﻮﺗــﻪ‬ ‫ﻗﺎﻣ ـﺖِ ﻛُــﺮ اﻣــﻮاج ﺳــﻮزان را از ﺑــﺪن ﻣــﻲزداﻳﻨــﺪ‪ .‬ﻛُــﺮ‬ ‫در اﻳـــﻦ ﻧـــﻴﻢروز ﭘــــﺎﺋﻴﺰ ﺗﻨﻬــــﺎ ﻧﻴـــﺴﺖ‪ .‬ﻟــــﺸﻜﺮﻳﺎنِ‬ ‫اﺳـــﻤﺎﻋﻴﻞﺧـــﺎن ﺑـــﻪ ﻛـــﻮهِ ﻋﻈـــﻴﻢ و ﺧـــﺎﻣﻮش ﺟـــﺎن‬ ‫دادهاﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﺮﺑﺎزان‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪﻫﺎن‪ ،‬آﺷــﭙﺰان و ﺧﺪﻣــﺔ‬ ‫ﺑﺰرﮔــﺎن‪ ،‬ﻫﻤــﻪ در ﺗﻜــﺎﭘﻮياﻧــﺪ‪ .‬از ﻫــﺮ ﺳــﻮ ﺻــﺪاﺋﻲ‬ ‫ﺑــــﻪ ﮔــــﻮش ﻣــــﻲرﺳــــﺪ‪ .‬در ﻫﻴـــﺎﻫﻮيِ ﻏﺒﺎرﮔﺮﻓﺘـــﺔ‬ ‫اردوﮔــﺎه‪ ،‬ﻓﺮﻳــﺎدِ ﻣﻬﺘــﺮان و ﺷــﻴﻬﺔ اﺳــﺒﺎن ﺑــﺎ راﻳﺤــﺔ‬ ‫ﺳـــﻮﺧﺘﺔ ﺑـــﺎروت و ﺑـــﻮي ﻃﻌـــﺎم در ﻫـــﻢ آﻣﻴﺨﺘـــﻪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻓﺮازآﺗـــﺸﺪانﻫـــﺎ ﮔﻮﺷـــﺖ و ﺣﺒﻮﺑـــﺎت و ﻏـــﻼت در‬ ‫دﻳــﮓﻫــﺎي ﻣــﺴﻴﻦ ﻣــﻲﺟﻮﺷــﺪ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌــﺖ ﻧﻴــﺰ ﮔﻮﻳــﺎ از‬ ‫راﻳﺤـــﺔ ﺟﻨـــﮓ روي درﻫـــﻢ ﻛـــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺧـــﺴﺘﻪ دل ﺑـــﻪ‬ ‫ﻧﻈﺎره ﻧﺸﺴﺘﻪ‪.‬‬

‫‪٢٦٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼﻬـــﺎر ﺳـــﻮار ﺳـــﻴﻪﺟﺎﻣـــﻪ وارد اردوﮔـــﺎه ﻣـ ـﻲﺷـــﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴ ـﺎدهاي را ﺑــﺎ ﭼــﺸﻢﭘــﻮشﺳــﻴﺎه ﭼــﺮﻣﻴﻦ و دﺳــﺖﻫــﺎي‬ ‫ﺑــﺴﺘﻪ ﭼــﻮن ﻧﮕﻴﻨــﻰ در ﻣﻴ ـﺎن ﮔﺮﻓﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬از ﻟﺒــﺎسﻫــﺎ‪،‬‬ ‫ﺳــﻼحﻫــﺎي ﺳــﺒﻚ و زﻳـﻦﻫــﺎي ﭼــﺮﻣﻴﻦ و ﻧﻘــﺮه ﻛــﻮب‬ ‫اﺳــﺐﻫــﺎي ﺳ ـﻴﺎﻫﺮﻧﮓِﺷــﺎن ﻣ ـﻲﺗــﻮان درﻳﺎﻓــﺖ ﻛــﻪ از‬ ‫ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻناﻧــﺪ‪ .‬در ﻫﻴــﺎﻫﻮي اردوﮔــﺎه ﻫــﻴﭽﻜﺲ ﺑــﻪ‬ ‫آﻧــﺎن ﻧﻤــﻰﻧﮕــﺮد‪ .‬ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻن ﺳــﺮﺑﺎزانِ ﻣﺰدورﻧــﺪ‪.‬‬ ‫در ﺟﻤــﻊ دﻫﻘﺎﻧــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎنِ ﺧــﺪاوﻧﮕﺎران ﺧــﻮد‬ ‫ﺑــﻪ ﺻــﺤﻨﺔ ﻧﺒــﺮد ﮔــﺴﻴﻞ ﻣ ـﻲﺷــﻮﻧﺪ ﺟــﺎﺋﻰ ﺑــﺮاي آﻧــﺎن‬ ‫وﺟــﻮد ﻧــﺪارد‪ .‬ﭘﻴــﺸﻘﺮاول‪ ،‬آزادﻣــﺮدي اﺳــﺖ اﺳــﻴﺮِ‬ ‫ﺳ ـﻴﻢ و زر؛ ﺣــﺎل آﻧﻜــﻪ دﻫﻘــﺎن‪ ،‬ﺑــﺮدهاي اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫در ﺧــﺪﻣﺖ ﺑــﻪ ارﺑــﺎب آزادي ﺧــﻮد را ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ‬ ‫دو ﮔــﺮوه ﺑـﻪ ﻳـﻚ زﺑــﺎن ﺳــﺨﻦ ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‪ ،‬ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ‬ ‫از ﺟﻬــــﺎن ﻳﻜــــﺪﻳﮕﺮ ﻓﺮﺳــــﻨﮓﻫــــﺎ ﻓﺎﺻــــﻠﻪ دارﻧــــﺪ‪.‬‬ ‫ﻣـــﺰدوران‪ ،‬در ﭘﻨـــﺎه ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ ﭼـــﻮن ﮔﻠـــﺔ ﮔﺮﮔـــﺎن‬ ‫ﻣـﻲزﻳﻨــﺪ و ﺗﻨﻬــﺎ ﻋﺎﻣــﻞ ﺣﻴ ـﺎت را ﻫﻮﺷـﻴﺎري ﻣ ـﻲداﻧﻨــﺪ‪.‬‬ ‫دﻫﻘﺎﻧــﺎن‪ ،‬از آﻧﭽــﻪ ﻫﻮﺷــﻴﺎري ﻟﻘــﺐ ﮔﻴــﺮد ﺑﻴﺰارﻧــﺪ و‬ ‫ﺗﻨﻬـــﺎ ﻋﺎﻣـــﻞ ﺣﻴــﺎت را اﻃﺎﻋـــﺖ ﺑـــﻰﭼـــﻮن و ﭼـــﺮا از‬

‫‪٢٦٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ارﺑــﺎب ﻣ ـﻲﺑﻴﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺧﺪاوﻧــﺪانِ دﻫﻘﺎﻧــﺎن از ﭘﻴ ـﺸﻘﺮاوﻻن‬ ‫ﺑﻴﻤﻨــﺎكاﻧــﺪ‪ .‬آزاد زﻳ ـﺴﺘﻦ آﻧــﺎن ﺧﻄــﺮي اﺳــﺖ ﺑــﺮاي‬ ‫ﺧــﺎنﻫــﺎ‪ ،‬وﻟــﻰ ﺟﺒﻬــﻪﻫــﺎي ﺟﻨــﮓ ﺑــﻰﻧﻴــﺎز از اﻳــﻦ‬ ‫ﻧﻴــﺮوي ﻛﺎرآﻣــﺪ ﻧﻈــﺎﻣﻰ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬در ﺟﻨــﮓﻫــﺎ اﮔــﺮ‬ ‫ﭘﻴــــﺸﻘﺮاوﻻن ﺧﻄــــﻮط دﺷــــﻤﻦ را از اﺑﺘــــﺪاي اﻣــــﺮ‬ ‫ﻧــــﺸﻜﺎﻓﻨﺪ‪ ،‬دﻫﻘﺎﻧــــﺎن ﺟــــﺴﺎرت ﺣﻤﻠــــﻪ ﻧﺨﻮاﻫﻨــــﺪ‬ ‫داﺷـــﺖ‪ ،‬و ﻧﻴـــﺮويِ ﺧـــﺎنِ ﺑـــﺰرگ ﻛـــﻪ ﺑﻴـــﺸﺘﺮ ﺑـــﺮ‬ ‫ﺗــﻚﺳــﻮارانِ ﭘﻴ ـﺸﻘﺮاولِ ازﺑــﻚ ﻣﺘﻜــﻰ اﺳــﺖ‪ ،‬ﺗــﻮازنِ‬ ‫ﺟﺒﻬــﻪﻫــﺎي ﺟﻨــﮓ را ﺑــﻪ ﻧﻔ ـﻊِ ازﺑﻜــﺎن ﺑــﺮ ﻫــﻢ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫زد‪.‬‬ ‫ﺳــــﺪهﻫــــﺎي دراز ﻣــــﺎﺑﻴﻦِ ﭘﻴــــﺸﻘﺮاوﻻن و دﻫﻘﺎﻧــــﺎن‬ ‫ﻓﺎﺻــــﻠﻪاي ﻋﻈــــﻴﻢ ﻓﺮواﻧﺪاﺧﺘــــﻪ‪ .‬ﺑــــﺮاي دﻫﻘﺎﻧــــﺎن‪،‬‬ ‫ﭘﻴ ـﺸﻘﺮاوﻻن ﭘﻴ ـﺮوانِ ﺧﺮﻣــﺪﻳﻨﺎناﻧــﺪ؛ از آﻧــﺎن ﺑــﻪ ﺑــﺪي‬ ‫ﻳــﺎد ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬از زﻧــﺪﮔﻰﺷــﺎن ﺣﻜﺎﻳــﺖﻫــﺎ ﺳــﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷــﺪه‪ .‬ﻗــﺼﻪﮔﻮﻳــﺎنِ ﻣﺤﻠــﻰ ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺣﻜﺎﻳــﺎت داﻣــﻦ‬ ‫ﻣــﻲزﻧﻨــﺪ‪ .‬از آﻧــﺎن ﻣﻮﺟــﻮداﺗﻲ ﺳــﺎﺧﺘﻪاﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻓﻘــﻂ‬ ‫ﻳ ـﻚ ﭼــﺸﻢ در ﻣﻴــﺎن ﭘﻴ ـﺸﺎﻧﻰ دارﻧــﺪ‪ .‬دﻫﻘﺎﻧــﺎن از اﻳ ـﻦ‬ ‫ﺳﻮاران زﺑـﺪه ﻛـﻪ ﺑﻠﻨـﺪ و ﮔـﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﺳـﺨﻦ ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨـﺪ‪،‬‬

‫‪٢٦٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫و در داﻣﻨــﺔ ﻛــﻮه در ﻏﺎرﻫــﺎ و اﻃﺎﻗــﻚﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﻣ ـﻲزﻳﻨــﺪ‪ ،‬ﻣ ـﻲﻫﺮاﺳــﻨﺪ‪ .‬زﻧــﺎنﺷــﺎن را از ﭼــﺸﻢ آﻧــﺎن‬ ‫ﭘﻨﻬــﺎن ﻣ ـﻲدارﻧــﺪ‪ .‬ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻن زﻧــﺎن را ﺑــﻪ‬ ‫ﺣﻴﻠـ ـﻪ ﻓﺮﻳﻔﺘـــﻪ از ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﺧـ ـﻮاﻧﻴﻦ ﺑـــﻪ ﻣﻘـــﺼﺪِ اﻳـــﻦ‬ ‫اﻃﺎﻗــﻚﻫــﺎ ﻣــﻲﺑﺮﻧــﺪ‪ .‬ﻣﻌــﺮوف اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣــﺰدوران‬ ‫زﻧــﺎﻧﻲ را دزدﻳــﺪهاﻧــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎ آﻧــﺎن در ﻏﺎرﻫــﺎ زﻧــﺪﮔﻰ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺗﻌــﺪاد زﻧــﺎن آﻧﻘــﺪر ﻗﻠﻴــﻞ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻫــﺮ‬ ‫ﻳ ـﻚ ﺑــﻪ ﻧﻜــﺎح ﭼﻨــﺪﻳﻦ ﻣــﺮد در آﻣ ـﺪه‪ .‬اﻳ ـﻦ رواﻳــﺎت‬ ‫ﻧﻔــﺮت دﻫﻘﺎﻧــﺎن را از ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻن اﺑــﺪي ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺑــﺎ‬ ‫وﺟــﻮد آﻧﻜــﻪ در ﻳ ـﻚ ﺟﺒﻬــﻪ ﻣ ـﻲﺟﻨﮕﻨــﺪ از ارﺗﺒــﺎط ﺑــﺎ‬ ‫آﻧــﺎن ﭘﺮﻫﻴــﺰ ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕــﺎم ﺟﻨــﮓ ﺑﺮﺧــﻮردي‬ ‫ﻣـــﺎﺑﻴﻦِ اﻳﻨـــﺎن ﭘـــﻴﺶ ﻧﻤـــﻲآﻳـــﺪ‪ .‬وﻟـــﻲ اﮔـــﺮ ﺟـــﺎن‬ ‫ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻟﻰ در ﺧﻄــﺮ اوﻓﺘــﺪ از ﻃــﺮفِ دﻫﻘﺎﻧــﺎن ﺑــﻪ او‬ ‫ﻛﻤﻜــــﻰ ﻧﺨﻮاﻫــــﺪ ﺷــــﺪ‪ .‬زﻧــــﺪﮔﻲ ﭘﻴــــﺸﻘﺮاول در‬ ‫ﺷـــﺮاب‪ ،‬ﻫﻤﺨـــﻮاﺑﮕﻰ‪ ،‬ﺧـــﻮراك و ﺟﻨـــﮓ ﺧﻼﺻـــﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﻤﺎﻋﻴﻞﺧـﺎن ﺑـﻪ ﺗﻮﺻـﻴﺔ ﻃﻐـﺮل دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻲ اردوﮔـﺎه را‬ ‫ﺑــﻪ ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻن ﺳــﭙﺮده‪ ،‬و ﻫــﺮ ﻛــﻪ ﻗــﺼﺪ ورود ﺑــﻪ‬

‫‪٢٦٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اردوﮔــــﺎه و ﻳــــﺎ ﺧــــﺮوج از آن را داﺷــــﺘﻪ ﺑﺎﺷــــﺪ‬ ‫ﺳــﺮوﻛﺎرش ﺑــﺎ اﻳﻨــﺎن ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ .‬ﭼﻬــﺎر ﭘﻴــﺸﻘﺮاول و‬ ‫ﻣـــﺮد ﻛـــﺖ ﺑـــﺴﺘﻪ ﺑـــﻪ ﭼـــﺎدر اﺳـــﻤﻌﻴﻞﺧـــﺎن ﻧﺰدﻳـــﻚ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭽﻴ ـﻚ از ﻣــﺮدان اردوﮔــﺎه ﺑــﺮاي دﻳ ـﺪنِ‬ ‫اﻳـــﻦ ﮔـــﺮوه ﺳـــﺮ ﺑﺮﻧﻤـ ـﻲدارد‪ .‬ﮔﻮﻳـ ـﺎ ﻫﻤـــﻪ آﻧـــﺎن را‬ ‫ﻣ ـﻲﺷﻨﺎﺳــﻨﺪ وﻟــﻰ ﻫ ـﻴﭽﻜﺲ ﺑــﻪ ﺧــﻮد اﺟــﺎزه ﻧﮕﺮﻳ ـﺴﺘﻦ‬ ‫ﺑــﻪ ﭼﻬــﺮهﺷــﺎن را ﻧﻤ ـﻲدﻫــﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻬﻤــﺔ اردو راهﺷــﺎن‬ ‫ﺳــﺪ ﻧﻤــﻲﺷــﻮد‪ ،‬ﻫﻤــﻪ ﺑــﺎ ﺳــﺮﻋﺖ از ﺑﺮاﺑﺮﺷــﺎن ﺑــﻪ‬ ‫ﻛﻨﺎري رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺑﻪ ﻛﺎري دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲدارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺳـﻴﻪﺟﺎﻣـﻪ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﭼـﺎدر ﺑـﺰرگ اﺳـﻤﺎﻋﻴﻞﺧـﺎن‬ ‫ﻣـﻲاﻳـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜــﻰ از آﻧـﺎن ﺑــﻪ درون ﺳــﺮاﭘﺮده ﻣــﻲرود‪،‬‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺑﻌــﺪ ﭼﻬــﺎر ﺳــﻮار ﻣــﺮدِ دﺳــﺖ ﺑــﺴﺘﻪ را ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧﺐِ اﻃـﺎﻗﻜﻰ ﻛـﻪ در دلِ ﻛـﻮه ﺣﻔـﺮ ﺷـﺪه ﻣـﻲﺑﺮﻧـﺪ و‬ ‫از ﻫﻤــﺎن راﻫــﻲ ﻛــﻪ آﻣــﺪهاﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺎزﻣﻲﮔﺮدﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺮ درِ‬ ‫اﻃﺎﻗـــﻚ دو ﺳـــﺮﺑﺎز ﺑـــﻪ ﻧﮕﻬﺒـــﺎﻧﻰ اﻳـــﺴﺘﺎدهاﻧـــﺪ‪ .‬ﺗـــﺎ‬ ‫ﻓﺮواﻓﺘﺎدن ﺳﺎﻳﺔ ﺳﻴﺎه ﺷﺐ ﻫﻨﻮز راه ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﻫﻰ‪ ،‬ﻫﻰ!‬

‫‪٢٦٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﺠــﻮا‪ ،‬ﺳ ـﻴﺎﻫﻰ و ﺳــﻜﻮت ﺷــﺐ را ﻣ ـﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻣــﺮد‬ ‫ﺑـــﺎ ﭼـــﺸﻤﺎن و دﺳـــﺖﻫـــﺎي ﺑـــﺴﺘﻪ در ﻋﻤـــﻖ اﻃﺎﻗـــﻚ‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺎ ﮔــﻮش اﺳــﺖ‪ .‬دربِ اﻃﺎﻗــﻚ ﺳــﻨﮕﻰ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ‬ ‫ﮔـــﺸﻮده ﻣــﻲﺷـــﻮد‪ ،‬و در ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫـــﺎي ﺷـــﺐ ﺳـــﺎﻳﺔ‬ ‫ﻣــﺮدي ﭼــﻮن ﻣــﺎر ﺑــﻪ درون ﻣــﻲﺧــﺰد‪ .‬زﻧــﺪاﻧﻲ ﺳــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧﺐ ﺻﺪا ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ؟‬ ‫ـ آري!‬ ‫ـ ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻢ را ﺑﮕﺸﺎي!‬ ‫در ﻧـــﻮر ﻣﺎﻫﺘـــﺎب‪ ،‬ﺗﻴﻐـ ـﺔ ﺧﻨﺠـــﺮي ﻣـ ـﻲدرﺧـــﺸﺪ‪ ،‬و‬ ‫دﺳﺖﻫﺎ و ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﭼﺮﻣﻴﻦ زﻧﺪاﻧﻲ را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺧﻔﻴﻪﻧﻮﻳﺴﺎن ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ؟‬ ‫ــ ـ ﮔﺮوﻫـــﻰ ﻣـ ـﻲﮔﻮﻳﻨـــﺪ ﻣـــﺮدِ ﻧﻤـــﺪﭘﻮش در دﺷـــﺖ‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳــﺪ ﺷــﺪه‪ .‬ﮔﺮوﻫــﻰ دﻳﮕــﺮ ﮔــﺰارش ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﻳﺎﻏﻰ ﺳﺤﺮﮔﺎه ﺑﻪ ﭼﻮﺑﺔدار ﺳﭙﺮده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫زﻧﺪاﻧﻰ ﺳﺮي ﺗﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٢٦٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ اﻧﮕﺸﺘﺮي را آوردي؟‬ ‫ـ آري!‬ ‫دﺳﺖِ ﻣﺮد در ﺗـﺎرﻳﻜﻰ ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ ﺷـﺎلِ ﻛﻤـﺮ ﻣـﻲﺧـﺰد‬ ‫و دﻳـ ـﺮي ﻧﻤـ ـﻲﭘﺎﻳـ ـﺪ ﻛـــﻪ ﺑـــﺮقِ ﻃـــﻼ دل ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ را‬ ‫ﺑﺸﻜﺎﻓﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﻴﺸﻘﺮاوﻻن ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﻧﺪ؟‬ ‫ـ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺗﻦ!‬ ‫ــــ ﺑﺎﻳـــﺪ دو ﻫـــﺰار ﺗـــﻦ ﺑﺎﺷـــﻨﺪ‪ ،‬ﻣـــﺴﻠﺢ و آﻣـــﺎده!‬ ‫ﭘـــﺲﻓـــﺮدا ﭘﻴﻜـــﻰ ﺑـــﻪ ﺳـــﺮاغﺷـــﺎن ﺧﻮاﻫـــﺪ آﻣـــﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻮرات ﻻزم را درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ـ دﻳﮕﺮان ﭼﻪ ﻛﻨﻨﺪ؟‬ ‫ـــ ﺳــﭙﻴﺪهدم ﺳـــﻮارهﻧﻈــﺎم ﺑــﺎ ﺣﻔـــﻆ ﻓﺎﺻــﻠﻪ‪ ،‬ﻣـــﺴﻴﺮِ‬ ‫ﭘﻴ ـﺸﻘﺮاوﻻن را دﻧﺒــﺎل ﻛﻨــﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ ﭘﻴ ـﺎده ﻧﻈــﺎم در ﺳ ـﻴﻨﺔ‬ ‫ﻛﻮه ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ راهِ ﺑﺮﮔﺸﺖ را ﺑﺎز ﻧﮕﺎه دارد‪.‬‬ ‫ﺳـــﻜﻮﺗﻰ ﺳـــﻨﮕﻴﻦ ﻓـــﻀﺎي ﺗﺎرﻳـــﻚِ اﻃﺎﻗـــﻚ را ﭘـــﺮ‬ ‫ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺗــﺎزهوارد ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» ،‬دﺳــﺖ زدن‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺑـﺎ دو ﻫـﺰار ﺳـﻮار اﻧﺘﺤـﺎر اﺳـﺖ‪ ،‬ﻧـﻪ ﻧﻘـﺸﺔ‬

‫‪٢٦٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺟﻨﮕﻰ‪ .‬اﮔـﺮ ازﺑـﻚ ﮔـﺮوه را ﺑـﻪ ﻋﻘـﺐ ﺑﺮﮔﺮداﻧـﺪ ﭼـﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ؟« زﻧــﺪاﻧﻲ ﮔــﻮﺋﻲ از ﻧﮕﺮاﻧــﻲ ﺗــﺎزهوارد‬ ‫آﮔﺎه اﺳﺖ؛ ﺳﻜﻮت را ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـــ اﮔــﺮ از دو ﻫــﺰار ﺗــﻦ ﺑﻴــﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻧﻘــﺸﻪ ﺑــﺮ ﻫــﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﺗــﺎزه وارد از اﻳﻨﻜــﻪ ﭘﺎﺳــﺦ ﺧــﻮد را ﭘــﻴﺶ از ﭘﺮﺳــﺶ‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲاﻧﺪازد‪:‬‬ ‫ــ در ﻳﻜـﺼﺪ ﮔــﺎﻣﻰ اﻳـﻦ اﻃﺎﻗــﻚ‪ ،‬ﭘــﻴﺶ از رﺳــﻴﺪن ﺑــﻪ‬ ‫دره اﺳــﺒﻰ ﺳــﻴﺎه رﻧــﮓ ﻣﻴـﺎن ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﻣﻨﺘﻈــﺮ ﺗﻮﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺳـــﻼح‪ ،‬آذوﻗـــﻪ و آب در ﺧـــﺮﺟﻴﻦﻫـــﺎياش آﻣـــﺎده‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎل اﻳــﻦ ﺳــﺨﻨﺎن ﻣــﺮد ﺑــﻪ ﺳــﻮي درب اﻃﺎﻗــﻚ‬ ‫ﻣﻲرود‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ دﻳﺪار ﻃﻐﺮل!‬ ‫ـــ اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن! ﭘــﻴﺶ از روﺷــﻦ ﺷــﺪن ﻫــﻮا ﺑﺎﻳــﺪ‬ ‫ﻧﻤﺪﭘﻮﺷـــــﻲ در ﺑﺮاﺑـــــﺮ ﻫﻤﮕـــــﺎن اﻋـــــﺪام ﺷـــــﻮد‪.‬‬ ‫‪٢٦٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧﻔﻴــﻪﻧﻮﻳــﺴﺎن ازﺑــﻚ و ﻧــﺎدر اﻳــﻦ رﺧــﺪاد را ﮔــﺰارش‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺣــﻀﻮر ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ در ﺧﻴﻤــﺔ ﻧــﺎدر ﻧﮕﺮاﻧــﻲ ﺑــﻪ وﺟــﻮد ﻧﺨﻮاﻫــﺪ‬ ‫آورد‪.‬‬ ‫اﺳــﻤﻌﻴﻞﺧــﺎن ﭼــﻮن ﻣــﺎر از اﻃﺎﻗــﻚ ﺑﻴــﺮون ﻣــﻲﺧــﺰد‪.‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﺗﺄﻣــﻞ ﻛــﺮده‪ ،‬ﺑــﺎ ﮔــﻮش ﺟــﺎن ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻜﻮت ﺷــﺐ دل ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪ .‬ﺳــﭙﺲ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ‪،‬‬ ‫ﺳﻮار ﺑﺮ ﺑـﺎلﻫـﺎي ﺳـﻜﻮت‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ دره ﻣـﻲﺷـﺘﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺗــــﺎ دﻣﻴـــﺪن آﻓﺘــــﺎب راه درازي در ﭘــــﻴﺶ اﺳــــﺖ و‬ ‫ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻن ﭼـــﻮن ﮔﺮﮔـــﺎن ﮔﺮﺳـــﻨﻪ اردوﮔـــﺎه را در‬ ‫ﻣﺤﺎﺻــﺮه دارﻧــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﺟﻨﺒﻨــﺪهاي ﻛــﻪ ﻗــﺼﺪ ورود ﺑــﻪ‬ ‫ﺣـــﺮﻳﻢِ ﻟـــﺸﻜﺮ را داﺷـــﺘﻪ ﺑﺎﺷـــﺪ‪ ،‬از دم ﺗﻴـــﻎ آﻧـــﺎن‬ ‫ﺧﻮاﻫـــﺪ ﮔﺬﺷـــﺖ‪ .‬وﻟـــﻰ آﻧﻬﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ ﭘﻴـــﺎمآوران‬ ‫ﺻـــﺒﺢدم ﺑـــﺎر دﻳﮕـــﺮ ﺑـــﻪ زﻧـــﺪﮔﻲ رﻧـــﮓ ﭘﺎﺷـــﺎﻧﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭽﻜــﺪام از ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻن ﺑــﺎور ﻧﻤــﻲﻛــﺮد‪ ،‬ﺳــﺎﻳﻪاي‬ ‫ﻛﻪ در ﻋﻤﻖ دﺷﺖ ﭘـﻴﺶ ﻣـﻲﺗـﺎزد ﺗـﺎ ﺑـﻪ اوﻟـﻴﻦ ﭘﺮﺗـﻮي‬ ‫زرﻳــﻦ ﺳــﭙﻴﺪهدم ﺑﭙﻴﻮﻧــﺪد‪ ،‬ﻫﻤــﺎن ﻣــﺮد ﻛــﺖﺑــﺴﺘﻪاي‬

‫‪٢٧٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﺧﺮﮔﻮﺷــﻰ ﺑــﻰدﻓــﺎع اﺳــﻴﺮ دام آﻧــﺎن‬ ‫ﺑﻮده‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫ﻛــﺎروانِ ﻛﻮﭼــﻚ در دلِ ﺷــﺐ ره ﻣــﻲﭘﻴﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬ﻧــﻮرِ‬ ‫ﻓــﺎﻧﻮسﻫــﺎ ﺟــﺎدة ﺑﺎرﻳـﻚ را در دلِ ﺳ ـﻴﺎﻫﻰ ﻣ ـﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‬ ‫و ﺑــﺎ آﺳــﻤﺎنِ ﭘــﺮ ﺳــﺘﺎره ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ ﺳــﺨﻦ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔــﺎمﻫــﺎي ﺳ‪‬ــﺴﺖ ﻣﺮﻛــﺐﻫــﺎ و ﭘــﺸﺖ ﺧﻤﻴــﺪة ﻣــﺮدان‬ ‫ﻧــــﺸﺎن از راه درازي اﺳــــﺖ ﻛــــﻪ ﻗﺎﻓﻠــــﻪ ﭘﻴﻤــــﻮده‪.‬‬ ‫ﺗﺨـﺖِرواﻧــﻰ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻓــﺮازِ ﭘــﺸﺘﺔ ﭼﻬــﺎر ﺷــﺘﺮِ دوﻛﻮﻫﺎﻧــﻪ‬ ‫ﺟـــﺎي ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ ،‬در ﻓـــﺮاز و ﻧـــﺸﻴﺐِ ﻛـــﻮره راه ﭼـــﻮن‬ ‫ﻧﻬــﺎﻟﻲ اﺳــﻴﺮِ دﺳــﺖ ﻧــﺴﻴﻢ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﺳــﺮ ﻓــﺮود‬ ‫ﻣـــــﻲآورد‪ .‬ﻧـــــﻮري ﻫﺰاررﻧـــــﮓ از وراي ﺣﺮﻳـــــﺮ‬ ‫رﻧﮕــﺎرﻧﮕﻲ ﻛــﻪ دﻳــﻮارهﻫــﺎى ﺗﺨــﺖروان را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪،‬‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻲ را ﺑــﻪ ﺑــﺎزي ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬از درونِ ﺗﺨــﺖروان‬ ‫ﻧﻐﻤﺔ ﭼﻨﮕﻲ ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣـﻲرﺳـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻓﺮﻳـﺎدِ ﺳـﺎرﺑﺎﻧﺎن‬ ‫در ﻫﻢ ﻣﻲآﻣﻴـﺰد‪ .‬ﭼﻬـﻞ ﺳـﻮارِ ﺗـﺎ ﺑ‪‬ـﻦدﻧـﺪان ﻣـﺴﻠﺢ ﺑـﺮ‬ ‫ﮔﺮداﮔـــــﺮد ﻧـــــﻮرِ ﺧﻴـــ ـﺎلاﻧﮕﻴـــ ـﺰ ﺗﺨـــــﺖروان در‬ ‫ﺣﺮﻛــــﺖاﻧــــﺪ‪ .‬ﮔﻬﮕــــﺎه ﺷــــﻴﻬﺔ ﻛﻮﺗــــﺎه اﺳــــﺒﻰ‪،‬‬

‫‪٢٧١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧــﺶوﺧــﺶ اﺻــﻄﻜﺎك رﻛــﺎبﻫــﺎ ﺑــﺎ زره و ﺟﻮﺷــﻦ‬ ‫ﺳــﻮاران را ﻫﻤﺮاﻫــﻰ ﻣـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬زﻣــﺎﻧﻰ ﻧﻔﻴـﺮِ ﺟﻐــﺪي ﺑــﺮ‬ ‫ﻓــﺮازِ ﺧﺮاﺑــﻪﻫــﺎ ﭼــﺸﻤﺎنِ ﺳــﻮاري را از ﻛﻨــﺎمِ ﺳــﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﺧﻮاب رﺑﻮده‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮد ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳـــــﻮاران و ﺳـــــﺎرﺑﺎﻧﺎن ﺗﺨـــــﺖروان را ﺑـــــﺎ دﻗﺘـــــﻰ‬ ‫وﺳــﻮاسﮔﻮﻧــﻪ ﻣــﻲﭘﺎﻳﻨــﺪ‪ .‬در اﻳــﻦ ﺷــﺎﻣﮕﺎه ﻛــﻪ ﻫﻤــﺔ‬ ‫ﺟﻐﺪان ﻓﻼت ﺑﻠﻨـﺪ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺎرة ﺳـﻴﺎﻫﻲﻫـﺎ ﻧﺸـﺴﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺎﮔــﺎه از دور دﺳــﺖﻫــﺎ‪ ،‬ﺳﻮﺳــﻮي ﻧــﻮري ﭼــﻮن ﺑﺎرﻗ ـﺔ‬ ‫اﻣﻴ ـﺪي ﻟــﺮزان در ﭼــﺸﻢ ﺳــﺎﻻرِ ﻛــﺎروان ﺑــﻪ رﻗــﺺ در‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻛــــﺎژﺑﺎن!‬ ‫ﻧــﺪاي ﻛــﺎروانﺳـﺎﻻر ﻧﻮﻳـﺪي اﺳــﺖ ﺑــﺮ ﭘﺎﻳـﺎنِ راه دراز‪.‬‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻰِ ﺳﺎﻳﺔ ﺷـﺐ ﻛـﻪ ﺗـﺎ اﻳﻨﻬﻨﮕـﺎم ﭼـﻮن ﻣﺮﻏـﻰ ﺷـﻮم‬ ‫ﺑــﺮ ﺟﻮﺷــﻦ و زره ﺳــﻮاران ﻧﺸــﺴﺘﻪ ﺑــﻮد‪ ،‬ﺑــﻪ آراﻣــﻰ از‬ ‫ﻗﺎﻣـــﺖﺷـــﺎن ﭘـــﺮ ﺑﺮﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ‪ .‬ﺳـــﺮﻫﺎ از ﺳـــﻨﮕﻴﻨﻰِ‬ ‫ﻛــــﻼهﺧﻮدﻫــــﺎ آزاد ﺷــــﺪه‪ ،‬ﭼــــﺸﻤﺎن ﺧــــﺴﺘﻪ از‬ ‫ﺟـــﺴﺘﺠﻮي ﺑـــﻰﺣﺎﺻـــﻞ در ﻋﻤـــﻖ ﺗـــﺎرﻳﻜﻰﻫـــﺎ دوان‬

‫‪٢٧٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دوان‪ ،‬ﺑــﻪ ﻣﻜــﺎﻧﻲ در دوردﺳــﺖ ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﺪ؛ ﺑــﻪ ﺳــﻮي‬ ‫ﻛﺎژﺑﺎن! ﻣﺨﺮوﺑﻪ ﻛﺎرواﻧﺴﺮاﺋﻰ در دلِ ﻓﻼت ﺑﻠﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﻛﺎژﺑـــﺎن آﻧﺠﺎﺳـــﺖ ﻛـــﻪ دﺷـــﺖ ﺑـــﺰرگ‬ ‫ﺑﻠﻨﺪيﻫـﺎي ﻛُـﺮ را ﭼـﻮن اژدﻫـﺎ ﻣـﻲﺑﻠﻌـﺪ‪ .‬ﺳـﺪهﻫﺎﺳـﺖ‬ ‫ﻛــﻪ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاي ﻣﺨﺮوﺑــﻪ دﻳﮕــﺮ ﻋﺒــﻮرِ ﻗﺎﻓﻠــﻪﻫــﺎي‬ ‫اﺑﺮﻳ ـﺸﻢ‪ ،‬زﻋﻔــﺮان و ادوﻳــﻪ را ﺷــﺎﻫﺪ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺛــﺮوتِ‬ ‫ﻛﺎژﺑــﺎن ﺑــﺎ ﻛــﺎﻫﺶ ﺗﺠــﺎرت در ﺟــﺎدة اﺑﺮﻳــﺸﻢ رو ﺑــﻪ‬ ‫اﻓــﻮل ﻧﻬــﺎد‪ ،‬ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاي آن ﻧﻴ ـﺰ در دﺳ ـﺖِ ﻓﺮاﻣﻮﺷــﻰ‬ ‫ﭘﮋﻣــﺮد‪ .‬ﻗﻠﻴــﻞاﻧــﺪ ﻛــﺎروانﻫــﺎﺋﻰ ﻛــﻪ در ﻣــﺴﻴﺮﺷﺎن‬ ‫ﻛﺎژﺑـــﺎن را ﻣـــﺄوا و ﭘﻨـــﺎه ﺧـــﻮد ﻳﺎﺑﻨـــﺪ‪ .‬دﻳﻮارﻫـــﺎي‬ ‫ﻛﺎژﺑــﺎن ﺑــﺎ ﻫﺰارﻫــﺎ آﺟــﺮ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﺎك ﺳــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫آﺳـــﻤﺎن ﺑـــﺮده‪ ،‬و ﺑـــﺮ ﻃـــﺎق ﺑـــﺰرگ و ﺑﻠﻨـ ـﺪِ ﺳـــﺮدر‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا دﺳــﺘﺎﻧﻰ ﻫﻨﺮﻣﻨــﺪ ﺻــﺤﻨﻪ ﺷــﻜﺎرِ ﺳــﻼﻃﻴﻦِ‬ ‫ﻛﻬــﻦ را ﺑــﺎ ﻛﺎﺷــﻰﻫــﺎى ﻫﺰاررﻧــﮓ ﺑــﻪ ﻧﻤــﺎﻳﺶ در‬ ‫آورده‪ .‬ﺳـــﺮدر ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا ﺑـــﻪ ﺣﻴـــﺎﻃﻰ ﺑـــﺰرگ و‬ ‫ﺧـ ـﺎكﮔﺮﻓﺘـــﻪ راه ﻣـ ـﻲﺑـــﺮد‪ ،‬و در اﻃـــﺮاف ﺣـــﻮض‬ ‫ﺳــــﻨﮕﻲاي ﻛــــﻪ ﻣﻴﺎﻧــــﺔ ﺣﻴــــﺎط ر اﺷــــﻐﺎل ﻛــــﺮده‪،‬‬ ‫ﺣﺠــﺮهﻫــﺎي ﻣﺘﺮوﻛــﻪ ﺑــﺎ دﻫــﺎن ﺑــﺎز ﺑــﻪ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﺧﻴ ـﺮه‬

‫‪٢٧٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺎﻧـــﺪهاﻧـــﺪ‪ .‬دو ﭘﻠﻜـــﺎن ﭘـــﻴﭻدرﭘـــﻴﭻ در دو ﺳـــﻮي‬ ‫ﺣــﻮض ﺳــﻨﮕﻲ ﺑــﻪ ﻃﺒﻘــﺔ ﻓﻮﻗــﺎﻧﻲ و ﺣﺠــﺮهﻫــﺎﺋﻲ راه‬ ‫ﻣــﻲﺑــﺮد ﻛــﻪ ﺳــﺎﺑﻘﺎً ﺷــﺎهﻧــﺸﻴﻦ و ﻣﺤــﻞ اﻃــﺮاق ﺗﺠــﺎر‬ ‫ﺛﺮوﺗﻤﻨـــﺪ ﺑـــﻪ ﺷـــﻤﺎر ﻣـــﻲرﻓـــﺖ‪ .‬در اﻳـــﻦ آﻏـــﺎزﻳﻦ‬ ‫روزﻫــــﺎي ﭘــــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣــــﺮدي ﺛﻮﺑــــﺎ ﻧــــﺎم از اﻳــــﻦ‬ ‫ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا ﭘﺎﺳـــﺪاري ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬و ﮔـــﻮشﻫـــﺎي‬ ‫آﻣﻮﺧﺘـﻪاش در ﺳــﻴﺎﻫﻲﻫــﺎي ﺷــﺐ ﺻــﺪاي ﺳـﻢِ اﺷــﺘﺮان‬ ‫را از اﺳــﺒﺎن ﺑــﺎزﻣﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬در اﻳــﻦ ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه‪ ،‬آواي‬ ‫آﺷﻨﺎى ﻛﺎرواﻧﻲ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺛﻮﺑﺎ را ﺑﻪ وﺟﺪ آورده‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻓﻠــﺔ ﻛﻮﭼــﻚ ﺑــﺮ درِ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ‪ .‬ﻗﺎﻓﻠــﻪ‬ ‫ﺳــﺎﻻر از اﺳــﺐ ﭘــﺎي ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ .‬ﻣــﺮدي‬ ‫اﺳــﺖ درﺷــﺖ اﻧــﺪام ﺑـــﺎ ﺳــﻴﻨﻪاي ﺳــﺘﺒﺮ‪ .‬ﺑــﻪ ﺷـــﻴﻮة‬ ‫ﺟﻨﮕــﺎوران ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﭼــﻴﻦ ﺟﻮﺷــﻨﻲ ﭼــﺮﻣﻴﻦ ﻣــﺰﻳﻦ ﺑــﻪ‬ ‫ﻣــﻴﺦﻫــﺎي ﭘــﻮﻻدﻳﻦ ﺑــﺮ ﺗــﻦ ﻛــﺮده‪ .‬ﺷﻤــﺸﻴﺮي ﻛﻮﺗــﺎه و‬ ‫ﺳــﺮﻛﺞ ﺑــﻪ ﻛﻤــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ‪ ،‬و ﻣﻮﻫــﺎي ﺳــﻴﺎهرﻧــﮓ‪ ،‬ﻣﺠﻌــﺪ‬ ‫و ﺑﻠﻨــﺪش ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﻛــﻼهﺧــﻮد ﭘﻨﻬــﺎن ﺷــﺪه‪ .‬ﺑــﻪ آراﻣــﻲ‬ ‫ﺧــﺎك ﺳــﻔﺮ از ﺳــﺮ و روي ﺧــﻮد ﻣــﻲﺗﻜﺎﻧــﺪ‪ .‬در ﻗﻠــﺐ‬ ‫ﺳــــﺮدر ﻛﺎرواﻧــــﺴﺮا در ﻣﻴﺎﻧــــﺔ ﻛﺎﺷــــﻲﻛــــﺎريﻫــــﺎ‪،‬‬ ‫درﺑﭽﻪاي ﺑﻪ اﻧﺪازة ﻛﻒ دﺳﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ‪:‬‬ ‫‪٢٧٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻛﻴﺴﺖ؟‬ ‫ـ ﻛﺎرواﻧﻰ ﻗﺼﺪِ اﻃﺮاق دارد‪ .‬دروازه ﺑﮕﺸﺎي!‬ ‫ﺻـــﺪاي ﺛﻮﺑـــﺎ ﺑـــﺎر دﻳﮕـــﺮ در ﻃـــﺎﻗﻰ ﻛﺎﺷـــﻲﻛـــﺎري‬ ‫ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا راﺣــﺖِ ﻫــﻴﭻ ﻣــﺴﺎﻓﺮ را ﻧﻤــﻲدارد‪ .‬ﻧــﻪ‬ ‫ﻧـــﺎن دارﻳـ ـﻢ و ﻧـــﻪ آب‪ .‬ﺳـــﺮﭘﻨﺎﻫﻰ اﺳـــﺖ ﺧـــﺸﻚ و‬ ‫ﺳﻮزان ﻛﻪ ارواح ﻧﻴﺰ از آن ﮔﺮﻳﺨﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻓﻠﻪﺳﺎﻻر ﺟﻮﺷﻦ از ﺳﻴﻨﻪ ﺟﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﻧــﻪ ﻧــﺎن ﻣـﻲﺧــﻮاﻫﻴﻢ و ﻧــﻪ آب‪ .‬ﺳــﭙﻴﺪهدم ﺳــﻮاران را‬ ‫ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ ﺗﺎ آب اﻧﺒﺎرت را ﻫﻢ ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﺎ ﺷــﻨﻴﺪن اﻳــﻦ ﭘﻴــﺸﻨﻬﺎد ﭘﺮﻧــﺪهاي ﺷــﺎد و ﺷــﻴﻄﺎن از‬ ‫دﻳـــــﺪﮔﺎن ﺛﻮﺑـــــﺎ ﭘـــــﺮ ﻛـــــﺸﻴﺪه‪ ،‬دلِ ﺗـــــﺎرﻳﻜﻰ را‬ ‫ﻣـ ـﻲﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﺻـــﺪاي ﻣـــﺮد از آﻏـــﺎز در ﮔـــﻮشاش‬ ‫ﻃﻨﻴﻨــﻰ آﺷــﻨﺎ داﺷــﺖ‪ ،‬اﻳﻨــﻚ ﺑــﻪ ﻳﻘ ـﻴﻦ ﻣ ـﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ‪،‬‬ ‫»ﻣﺎﻫــﺎن اﺳــﺖ! اوﺳــﺖ ﻗﺎﻓﻠــﻪﺳــﺎﻻر!« دروازة ﺳــﻨﮕﻴﻦ‬

‫‪٢٧٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛﺎژﺑــﺎن ﺑــﺮ ﻟﻮﻻﻫــﺎي ﻋﻈــﻴﻢ و ﭘــﻮﻻدﻳﻦ ﺑــﻪ آراﻣـــﻰ‬ ‫ﻣــﻲﭼﺮﺧــﺪ‪ ،‬و ﻗﺎﻓﻠــﻪ ﭼــﻮن ﻣــﺎر ﺑــﻪ درونِ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا‬ ‫ﻣﻲﺧﺰد‪.‬‬ ‫در ﻃﺒﻘــﺔ ﻓﻮﻗــﺎﻧﻲ اﻃــﺎﻗﻜﻲ ﺑــﺎ ﭼــﺮاغ ﭘﻴــﻪﺳــﻮز روﺷــﻦ‬ ‫ﺷ ـﺪه‪ .‬ﺷــﻌﻠﺔ ﭼــﺮاغ در ﺧﻴ ـﺰابﻫــﺎياش ﭘﻴ ـﻪ ﺳــﻮﺧﺘﻪ‬ ‫را ﺑــﻪ ﻋﻄــﺮ ﺧــﺎك ﻣــﻲآﻻﻳــﺪ‪ ،‬و ﻧــﻮري ﺑــﻰرﻣــﻖ در‬ ‫اﻃﺎﻗــﻚ ﻣــﻲﭘﺮاﻛﻨــﺪ‪ .‬در ﻛﻨــﺎر در‪ ،‬ﺛﻮﺑــﺎ ﺑــﺮ ﮔﻠﻴﻤــﻰ‬ ‫ﭼﻨــــﺪﭘﺎره در ﻛﻨــــﺎر ﺟــــﺎﻣﻲ ﺑــــﺮﻧﺠﻴﻦ و ﻛﻮﭼــــﻚ‬ ‫ﭼﻬــﺎرزاﻧﻮ ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬آرﻧــﺞﻫــﺎ را ﺑــﺮ زاﻧــﻮان‬ ‫اﺳــﺘﻮار ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺳــﺮ ﺑــﺮ دﺳــﺘﺎن ﻧﺤﻴ ـﻒ و ﻧــﺎﺗﻮاناش‬ ‫ﺗﻜﻴـ ـﻪ داده‪ .‬ﺷـــﺎﻟﻲ ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﺧـــﺎك ﺑـــﺮ ﭘﻴﻜـــﺮش‬ ‫ﭘﻴﭽﻴــﺪه‪ .‬ﻣﻮﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و ﺳــﭙﻴﺪش در ﺷــﻌﻠﺔ ﺑــﻲﺟــﺎن‬ ‫ﭘﻴﻪﺳـﻮز ﮔـﺎه ﻃﻼﺋـﻲ اﺳـﺖ و ﮔـﺎه ﻧﻘـﺮهﻓـﺎم‪ .‬اﺑـﺮواﻧﺶ‬ ‫ﭼــــﻮن دو آﺑــــﺸﺎر ﺳــــﭙﻴﺪ در ﺑﺮاﺑــــﺮ دﻳــــﺪﮔﺎناش‬ ‫ﻓﺮورﻳﺨﺘـــﻪ‪ .‬در ﺳـــﻮي دﻳﮕـــﺮ اﻃﺎﻗـــﻚ‪ ،‬ﻣﺎﻫـــﺎن در‬ ‫ﻛﻨـــﺎر ﺧـــﻮرﺟﻴﻨﻲ ﺑـــﺰرگ ﺑـــﻪ دﻳـــﻮار ﺗﻜﻴـــﻪ داده‪،‬‬ ‫ﭘﺎﻫــﺎياش را دراز ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺗﻜــﻪ ﻧــﺎن ﺳــﻴﺎﻫﻰ را ﻛــﻪ‬ ‫در دﻫﺎن ﮔﺬارده ﻓﺮو ﻣﻲﺑﺮد‪:‬‬

‫‪٢٧٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻫﻨﻮز زﻧﺪهاي‪.‬‬ ‫ﺧﻨــﺪة ﺛﻮﺑــﺎ ﻛــﻪ ﺑﻴ ـﺸﺘﺮ ﺑــﻪ ﻧﺎﻟ ـﺔ ﻣﺤــﺰون ﺣﻴ ـﻮاﻧﻲ رو ﺑــﻪ‬ ‫ﻣــﺮگ ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﻟﺜــﻪﻫــﺎي ﺑــﻲدﻧــﺪاﻧﺶ را ﻧﻤﺎﻳــﺎن‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬و ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ رﻧــﮓ زﻧــﺪﮔﻰ ﻣــﻲﭘﺎﺷـﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺖﻫﺎي ﻟـﺮزاناش ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﺟـﺎم ﺑـﺮﻧﺠﻴﻦ ﻣـﻲﺧـﺰد‪،‬‬ ‫آن را در آﻏــﻮش ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ ،‬و ﺷــﺮاب ﻛﻬﻨــﻪ را ﺑــﻪ‬ ‫آراﻣــﻲ ﻣــﻲﻧﻮﺷــﺪ‪ .‬ﺳــﺮﻓﻪﻫــﺎﺋﻲ ﭘﻴــﺎﭘﻲ ﭘﻴﻜــﺮش را ﺑــﻪ‬ ‫ﻟﺮزه ﻣﻲاﻧﺪازد‪:‬‬ ‫ـ ﺧﻴﻠﻰ زود ﻣﺮا ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﺎك ﺳﭙﺮده ﺑﻮدي!‬ ‫اﻳﻨﺒـــﺎر ﻃﻨـــﻴﻦ ﻗﻬﻘﻬـــﺔ ﻣﺎﻫـــﺎن ﻓـــﻀﺎي اﻃﺎﻗـــﻚ را ﭘـــﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺳﺎﻻر ﺟﺮﻋﻪاي ﺷﺮاب ﻣﻲﻧﻮﺷﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﻣـﻲداﻧــﺴﺘﻢ ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز آب اﻧﺒــﺎر اﻳـﻦ ﻣﺨﺮوﺑــﻪ ﺧــﺎﻟﻰ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻟﺤـــﻦ ﺻـــﺪايِ ﺛﻮﺑـــﺎ ﺑـــﻪ ﻧﺎﮔـــﺎه ﺗﻐﻴﻴـ ـﺮ ﻣـ ـﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎناش از ﻣﻴـــﺎن دو آﺑـــﺸﺎر ﺳـــﭙﻴﺪرﻧﮓِ اﺑـــﺮاوان‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎﻫﺎن ﺧﻴﺮه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪:‬‬

‫‪٢٧٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ اﻳﻨﺒـﺎر ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﭼـﻪ ﻫـﺴﺘﻰ؟ اﻳـﻦ ﺳـﻮارانِ ﺟﻨﮕﺠـﻮ‬ ‫ﻫﻤـــﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪاﻧـــﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭽﻴـــﻚ ﺑـــﻪ زﺑـــﺎن ﺗـــﻮ ﺳـــﺨﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻰ ﻗﺒﻮل ﻛﺮدهاي؟‬ ‫ـــ ﻳﻜــﻰ از ﻧﺠﻴــﺐزادﮔــﺎن رﻳﮕــﺰارِ ﺑــﺰرگ ﺑــﻪ ﻣــﻦ‬ ‫ﻣــﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ داده‪ .‬ﺳــﻮاراﻧﻰ ﻛــﻪ ﻣـﻲﺑﻴﻨــﻰ ﻣﺮاﻗﺒــﺎن دﺧﺘ ـﺮِ‬ ‫ﺧـــﺎنِ ﺑـــﺰرگِ رﻳﮕﺰارﻧـــﺪ‪ .‬ﺗـــﺎ ﺣــﺎل او را ﺑـــﻪ ﭼـــﺸﻢ‬ ‫ﻧﺪﻳ ـﺪهام‪ ،‬وﻟــﻰ ﻣ ـﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ زﻳﺒــﺎﺗﺮﻳﻦ دﺧﺘــﺮ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﭼـــﻴﻦ اﺳـــﺖ‪ .‬ﭼﻴﻨﻴـــﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـــﺪ اﻟﻬـــﺔ اﺑﺮﻳـــﺸﻢ در‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎناش ﺗﺎرﻫـــﺎﺋﻲ ﺗﻨﻴـــﺪه‪ ،‬و اﮔـــﺮ ﻣـــﺮدي ﺑـــﻪ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑﻨﮕــﺮد ﺗــﺎ اﺑــﺪ اﺳــﻴﺮ اﻟﻬــﺔ اﺑﺮﻳــﺸﻢ ﺑــﺎﻗﻲ‬ ‫ﺧﻮاﻫـــﺪ ﻣﺎﻧـــﺪ‪ .‬ﺷـــﺎﻫﺰاده ﺧـــﺎﻧﻢ ﭼﻴﻨـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﺎرﻳﺦ‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﻣــﺎ را ﻣــﻲداﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ زﺑــﺎن ﻣــﺎ ﻧﻴــﺰ ﺳــﺨﻦ‬ ‫ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ .‬در ﻫﻨﺮﻫــﺎ‪ ،‬ﺷــﻌﺮ و ﻣﻮﺳــﻴﻘﻰ ﺳــﺮ آﻣــﺪ‬ ‫ﻫﻤﮕــﺎن اﺳــﺖ‪ .‬داﺳــﺘﺎنِ دروﻳ ـﺸﻰ را در اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷـــــﻨﻴﺪه‪ ،‬و ﻧﺎدﻳـــــﺪه دل در ﮔـــــﺮوي او دارد‪ .‬در‬ ‫ﺟـــﺴﺘﺠﻮي ﻫﻤـــﻴﻦ دروﻳــﺶ ﺑـــﻪ ﺳـــﺮزﻣﻴﻦِ ﭘـــﺎرسﻫـــﺎ‬ ‫آﻣﺪه‪.‬‬

‫‪٢٧٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻨــﻴﻦ ﺧﻨــﺪهﻫــﺎي ﺧﻔــﺔ ﺛﻮﺑــﺎ ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ در ﻓــﻀﺎي‬ ‫اﺗﺎﻗــﻚ ﻣـﻲﭘﻴﭽــﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﭘــﺸﺖ دﺳـﺖ ﻗﻄــﺮه اﺷــﻜﻲ را از‬ ‫ﻻﺑــﻼي ﭘﻠــﻚﻫــﺎي ﭼــﺮوك ﺧــﻮردهاش ﻣــﻲزداﻳــﺪ‪،‬‬ ‫و ﻗﺒﻞ از آﻧﻜـﻪ ﺳـﺮﻓﻪﻫـﺎي ﻛﻮﭼـﻚ و ﻣﺴﻠـﺴﻞ ﺑـﺎز ﻫـﻢ‬ ‫ﻧﻔـــﺲاش را ﺑـــﻪ ﺷـــﻤﺎره اﻧﺪازﻧـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﺎ ﺻـــﺪاي ﺑﻠﻨـــﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ زن؟! ﭘﻨﺠــﺎه ﺳــﺎل ﭘــﻴﺶ آﺧــﺮﻳﻦ ﺑــﺎر ﺑــﻮد ﻛــﻪ زن‬ ‫دﻳـ ـﺪم‪ .‬زن را ﻓﺮاﻣـــﻮش ﻛـــﺮدهام‪ .‬ﮔﻔﺘـــﻰ زﻳﺒﺎﺳـــﺖ‬ ‫اﻳﻦ زن؟‬ ‫ـ آري ﭘﻴﺮﻣﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ زﻳﺒﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺒﺎ‪.‬‬ ‫ﺳــﺮﻓﻪﻫــﺎي ﺛﻮﺑــﺎ ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ﺧﻨــﺪهاش اﻳﻨﺒــﺎر ﺗﻤــﺎمِ اﻃــﺎق‬ ‫را ﭘــــﺮ ﻛــــﺮده‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــــﺮد ﭘــــﺲ از ﻟﺤﻈــــﻪاي ﺗﺄﻣــــﻞ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺣﺎل از اﻳﻦ دروﻳﺶ ﺧﻮشاﻗﺒﺎل ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﮕﻮ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻫﺎن دﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻮرﺟﻴﻦ ﺑﺰرگ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪:‬‬ ‫ـ دروﻳﺸﻰ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳِﺘﻰ!‬

‫‪٢٧٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﺗــﺎرﻳﻜﻲ اﻃﺎﻗــﻚ رﻧــﮓ از روي ﺛﻮﺑــﺎ ﻣــﻲﮔﺮﻳــﺰد‪.‬‬ ‫ﺳـــﻜﻮت ﭼﻬﺎرﺳـــﻮي اﻃﺎﻗـــﻚ را ﭘ‪‬ـــﺮ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ و‬ ‫اﻧﮕــﺸﺘﺎن ﻟــﺮزانِ ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﺑــﺮ ﭘﻴﻜـﺮِ ﺟــﺎمِ ﺑﺮﻧﺠــﻲ ﺧــﺸﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﻫـﺎن زاﻧـﻮ در ﺑﻐـﻞ ﮔﺮﻓﺘـﻪ در ﻧـﻮر ﺑـﻲﺟـﺎن‬ ‫ﭘﻴــﻪﺳــﻮز ﺧﻴــﺮه ﺑــﻪ ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﻣ ـﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺳــﺎلﻫــﺎي ﺳــﺎل‬ ‫اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺛﻮﺑـﺎ را ﻣـﻲﺷﻨﺎﺳـﺪ وﻟـﻰ ﻫﻴﭽﮕـﺎه او را ﭼﻨـﻴﻦ‬ ‫ﻣﺘﺰﻟــﺰل و ﻧﮕــﺮان ﻧﺪﻳ ـﺪه ﺑــﻮد‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد از ﺷــﻨﻴﺪن ﻧــﺎمِ‬ ‫ﺳِﺘﻰ ﻣﻨﻘﻠﺐ ﺷﺪه‪ .‬ﻣﺎﻫﺎن ﺑﻪ روي ﺧﻮد ﻧﻤﻲآورد‪:‬‬ ‫ـ دروﻳﺶ ﺳِﺘﻰ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻰ؟‬ ‫ـــ دﻫــﻪﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ او را ﻧﺪﻳــﺪهام‪ .‬ﺳِــﺘﻰ دروﻳــﺶ‬ ‫ﻧﻴـ ـﺴﺖ‪ ،‬ﺳـــﺎﻳﻪ اﺳـــﺖ؛ ﺷـــﺎﻳﺪ اﻣـــﺮوز ﻣـــﺮده ﺑﺎﺷـــﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﺎلﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ ﺷــﻨﻴﺪم ﻛــﻪ داﻣﻨــﺔ ﻛُــﺮ را رﻫــﺎ ﻛــﺮده ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻮي درﻳﺎﭼــﺔ ﻫــﺎﻣﻮن ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﺪ‪ .‬ﺷــﺎﻳﺪ ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز‬ ‫زﻧــﺪه ﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ ﻧﻤــﻲداﻧــﻢ ﻛﺠﺎﺳــﺖ! ﻫــﻴﭽﻜﺲ‬ ‫ﻧﻤ ـﻲداﻧــﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﻣ ـﻲﺧــﻮاﻫﻰ او را ﺑــﻪ ﺑﺎرﮔــﺎه اﻳ ـﻦ‬ ‫زﻳﺒﺎروي ﭼﻴﻨﻰ ﺑﻴﺎوري؟‬

‫‪٢٨٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺎﻫـــﺎن ﺑﺎﻟﺒﺨﻨـــﺪ از درون ﺧُـــﺮﺟﻴﻦِ ﺑﺰرﮔـــﻰ ﻛـــﻪ در‬ ‫ﻛﻨـــﺎرش ﺑـــﺮ زﻣــﻴﻦ اﻓﺘـــﺎده ﻛﻴــﺴﻪاي ﭼـــﺮﻣﻴﻦ ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬ ‫ـ ـ اﻳ ـﻦ ﻳ ـﻚﺻــﺪ ﺳ ـﻜﺔ ﻃــﻼ از آنِ ﻛــﺴﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﺳِــﺘﻰ را ﺑــﻪ ﺑﺎرﮔــﺎهِ زﻳﺒــﺎروي ﻣــﺎ ﺑﻴــﺎورد‪ .‬اﮔــﺮ او را‬ ‫ﺑﻴــﺎﺑﻰ اﻳــﻦ ﺛــﺮوت از آن ﺗــﻮ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ .‬از اﻳــﻦ‬ ‫ﻣﺨﺮوﺑــﻪ آزاد ﻣــﻲﺷــﻮي‪ .‬ﻣــﻲﺗــﻮاﻧﻰ ﺣﺘــﻲ ﺑــﻪ ﻣــﺮو‬ ‫ﺑـــﺮوي؛ زﻧـــﻰ اﺧﺘﻴـ ـﺎر ﻛﻨـــﻰ ﻛـــﻪ در اﻳـــﻦ واﭘـــﺴﻴﻦ‬ ‫ﺳﺎلﻫـﺎي ﻋﻤـﺮ از ﺗـﻮ ﭘﺮﺳـﺘﺎري ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﻲﺗـﻮاﻧﻰ ﺗﻤـﺎم‬ ‫اﺷــﺮﻓﻲﻫــﺎ را ﺑــﻪ ﻣ ـﻲﻓﺮوﺷــﺎن ﺑــﺴﭙﺎري و ﺗــﺎ آﺧــﺮ ﻋﻤــﺮ‬ ‫در ﺧﺮاﺑـــﺎت‪ ،‬در ﺧُـــﻢِ ﺷـــﺮاب ﺑﻤـــﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺑﻤﻴـــﺮي و‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﺠــﺎ ﺑﭙﻮﺳــﻰ‪ .‬ﺧــﻮد داﻧــﻰ‪ ،‬وﻟــﻰ ﺛﻮﺑــﺎ! ﺳِــﺘﻰ را‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪.‬‬ ‫آﻓﺘــﺎبِ ﺻــﺒﺤﮕﺎه ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ رﻧــﮓ ﺷــﺐ را ﻣ ـﻲﺷــﻮﻳﺪ؛‬ ‫ﺛﻮﺑــﺎ ﺑــﺮِ زﻳــﻦ اﺳــﺐ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑــﺮاي ده روز آب و‬ ‫ﻏــﺬا در ﺧُــﺮﺟﻴﻦ دارد‪ .‬در آﺳــﺘﺎﻧﺔ ﺧــﺮوج ﻛﺎژﺑــﺎن را‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎﻫﺎن ﻣﻲﺳﭙﺎرد‪:‬‬

‫‪٢٨١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــ ـ ﺗـــﺎ ﺑﺎزﮔـــﺸﺖ ﻣـــﻦ دروازه را ﺑـــﻪ روي ﻫـ ـﻴﭽﻜﺲ‬ ‫ﻧﮕﺸﺎﺋﻴﺪ‪ .‬ﻳﺎدﺗﺎن ﻧﺮود آب اﻧﺒﺎر را ﭘﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻫﺎن ﺑﺎ ﻗﻬﻘﻬﻪاي او را ﺑﺪرﻗﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺳِــﺘﻰ را ﺑﻴــﺎب! دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ آباﻧﺒــﺎرِ ﻛﺎژﺑــﺎن ﻧﻴ ـﺎزي‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻰ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫در ﺳـﺮاﭘﺮدة ﻧـﺎدر ﭼـﺸﻤﺎنِ ﻃــﻼ ﺳﺮاﺳـﻴﻤﻪ ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺳــﻮي‬ ‫ﻣـﻲدود‪ ،‬ﻣﻔــﺮي ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ ﺗــﺎ ﺑــﺮ اﻧــﺪام ﮔﺎﺳــﻮژ ﺧﻴـﺮه‬ ‫ﻧﻤﺎﻧــﺪ‪ .‬ﻣﺮدﻧﻤــﺪﭘﻮش ﺻــﺨﺮهاي را ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻫــﻢ اﻳﻨــﻚ‬ ‫از داﻣــﺎن ﻛــﻮﻫﻰ ﺑﻠﻨــﺪ ﻓﺮواﻓﺘــﺎده ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﮔــﺎمﻫــﺎياش‬ ‫رﻗــﺺ ﻛُﺒﺮاﺋ ـﻰ اﺳــﺖ ﺳــﻬﻤﮕﻴﻦ ﻛــﻪ در ﻛﻤ ـﻴﻦِ ﻗــﻮﺋﻰ‬ ‫اﻓــﺴﺎﻧﻪاي ﺑــﺮ ﺑــﺴﺘﺮ درﻳ ـﺎﺋﻰ از اﺑﺮﻳ ـﺸﻢ ﻣــﻲﺧ ـﺰد‪ .‬ﻧﻤــﺪ‬ ‫ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ اﻳــﻦ ﻣــﺮد ﭼــﻮن رداﺋــﻰ ﻣﺮﺻــﻊ و ﺷﺎﻳــﺴﺘﺔ‬ ‫ﻗﺎﻣــﺖ ﺷــﻬﺮﻳﺎران ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬و ﻓــﺮشﻫــﺎي زرﺑﻔــﺖ‬ ‫ﺑﺎرﮔــﺎه ﻧــﺎدر در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺗﻸﻟــﻮ ﭘــﺎﭘﻮشﻫــﺎي در ﺧــﺎك‬ ‫ﻓﺮوﺧﻔﺘـــﻪاش‪ ،‬رﻧـــﮓ ﺑﺎﺧﺘـــﻪاﻧـــﺪ‪ .‬در ﺟـــﻮار او‪ ،‬در‬ ‫ﺗﻤــﺎس ﺑــﺎ او‪ ،‬ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ ﻣـﻲﻣﻴـﺮد‪ .‬ﻓــﺮو ﻣـﻲرﻳـﺰد ﺗــﺎ‬ ‫‪٢٨٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺎ اﻟﻬــﺎم از وﺟــﻮد او ﺟــﺎﻧﻰ دوﺑــﺎره ﻳﺎﺑ ـﺪ‪ .‬ﻣﺤــﻀﺮش‬ ‫ﭼــﻮن درﻳــﺎ وزﻳ ـﻦ اﺳــﺖ؛ اﺣــﺪي را ﺗــﺎب ﺗﺤﻤــﻞ آن‬ ‫ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺣــﻀﻮر ﮔﺎﺳــﻮژ ﻃــﻼ را در ﮔﺮﻳــﺰي ﭘﻴﻮﺳــﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﭼــﻮن ﻛﺒــﻮﺗﺮان ﻫﺮاﺳــﺎن ﺑــﻪ ﺗﻘــﻼ و ﺗــﻼش اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪،‬‬ ‫ﺗﻮﮔــﻮﺋﻲ ﭘﻴﻜــﺮ ﻏــﻼم در ﻛــﺎم اﻣــﻮاج درﻳﺎﻫــﺎي دور‬ ‫ﻣﻐـــﺮوق ﺷـــﺪه‪ .‬ﺑـــﺮدة ﺗﻨﻮﻣﻨـــﺪ در ﭼﻨﮕـ ـﺎل ﺣـــﻀﻮر‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑﺎرﻫــﺎ ﭘﻮﺋﻴــﺪه‪ ،‬ﭘﻮﺳــﻴﺪه و ﺧــﺎك ﺷــﺪه‪ ،‬ﻫــﺮ‬ ‫ﺑــﺎر در ﺗﻼﻃﻤــﻲ ﺟﺎﻧﻜــﺎه ﺟــﺎن داده‪ ،‬و دﻳﮕــﺮ ﺑــﺎر از‬ ‫ﺧﺎك روﺋﻴﺪه‪ ،‬ﺗﻨﺎور ﺷﺪه و ﺳﺮ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﺳﺎﺋﻴﺪه‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺳــﺎﻛﺖ اﺳــﺖ‪ ،‬وﻟــﻲ در ﮔــﻮش ﺑــﺮدة ﺳــﻴﺎه‪،‬‬ ‫آﻫﻨـــ ـﮓِ ﺳـــــﻜﻮت ﻣـــــﺮدِ ﻧﻤـــــﺪﭘﻮش زﻳﺒـــــﺎﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮاﻧـــﻪﻫﺎﺳـــﺖ‪ .‬ﺣـــﻀﻮر ﮔﺎﺳـــﻮژ در اﻳـــﻦ آﻏـــﺎزﻳﻦ‬ ‫روزﻫــﺎي ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬رﻧ ـﮓِ ﮔﻠﺒــﺮگ ﺑﻬــﺎرِان ﻓــﻼتﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫را از ﭼﻨﮕـــﺎل ﺳـــﻴﻤﺮغِ ﻃﺒﻴﻌـــﺖ رﺑـــﻮده‪ ،‬و ﺑـــﺎ ﻫـــﺮ‬ ‫ﻧﻔـــﺲاش رﻧـــﮓﻫـــﺎ ﻓﺮاﺗـــﺮ از ﺑـــﺰرگﺗﻴـ ـﺮك اﻳـ ـﻦ‬ ‫ﺳﺮاﭘﺮده ﭼﻮن ﻓﻮارهاي ﻫﺰار رﻧﮓ ﺑﻪ رﻗﺺ آﻣﺪه‪.‬‬ ‫ﭼﺮﺧــﺔ زﻣــﺎن ﭼــﻮن ﺧﺰﻧــﺪهاي ﻓﺮﺗــﻮت‪ ،‬ﺳـﻴﻨﻪ ﺑــﺮ ﭘﻬﻨــﺔ‬ ‫دﺷـــﺖ ﻣـــﻲﺳـــﺎﻳﺪ‪ .‬ﻏـــﻼم ﺗﻨﻮﻣﻨـــﺪ‪ ،‬درﻣﺎﻧـــﺪه ﭼـــﻮن‬

‫‪٢٨٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻰ ﺳﺮ ﺑـﻪ زﻳـﺮ ﻣـﻲاﻧـﺪازد‪ ،‬و ﺑـﻪ ﮔُـﻞِ ﺧﻮﻧﺮﻧـﮓ‬ ‫ﻗﺎﻟﻰ ﺧﻴﺮه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻬﮕــــﺎه ﻣــــﻮﺟﻰ از ﻧــــﺴﻴﻢِ دﺷــــﺖ‪ ،‬ﺑــــﺎزﻳﮕﻮش و‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎﻧــﻪ از ﻻﺑــﻼي ﮔﻠ ـﻴﻢﻫــﺎي ﭘــﺸﻤﻴﻦِ دﻳــﻮارهﻫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫درونِ ﺑﺎرﮔـــﺎه ﺳـــﺮك ﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳـــﺎدِ ﺷـــﺎديِ‬ ‫ﻏﺒـــﺎرآﻟﻮدش ﮔﻠـــﻴﻢﻫـــﺎ را ﺑـــﻪ اﻳﻨـــﺴﻮي و آﻧـــﺴﻮي‬ ‫ﻣــﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮة ﺳــﺮاﭘﺮده رﻧــﮓﻫــﺎي ﺗﻨــﺪ و‬ ‫ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ ﻣﻲاﻓﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧـﺴﻴﻢﻫـﺎ ﻳـﻚ ﺑـﻪ ﻳـﻚ ﻣـﻲآﻳﻨـﺪ‪،‬‬ ‫روي در آﺑﮕﻴﻨـــﻰ از آﻫﻨـــﮓ وﺣـــﺶ ﻣـــﻲﺷـــﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪ ﺑﺎزﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫»ﭘــﺴﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮ در راه اﺳــﺖ‪ .‬ﮔــﺎمﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦِ او ﺑــﺮ‬ ‫ﻓﺮشﻫـﺎي اﻳـﻦ ﺳـﺮاﭘﺮده ﻓـﺮود ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳـﻮژ!‬ ‫در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻣــﺮدي ﻛــﻪ ﻫﺮﮔــﺰ ﺷﻜــﺴﺖ را ﻧــﺸﻨﺎﺧﺘﻪ دﺳــﺖ‬ ‫ﺑـــﻪ داﻣـــﺎنِ ﻛـــﻪ ﺧـــﻮاﻫﻰ زد؟ آﺗـــﺶ ﺗـــﺮا در داﻣـــﺎن‬ ‫ﺧﻮرﺷــ ـﻴﺪ رﻫــــﺎ ﻛــــﺮد و رﻓــــﺖ‪ .‬ﮔــ ـﻴﻼب در دور‬ ‫دﺳـــﺖﻫﺎﺳـــﺖ‪ ،‬در داﻣـــﺎن ﻛـــﻮهِ ﺑـــﺰرگ‪ .‬زﺑﺮﺟـــﺪ‬ ‫ﻓﺮﺳﻨﮓﻫﺎ از ﺗـﻮ دور اﺳـﺖ‪ ،‬و ﻃﻐـﺮل ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ ﻣـﺮو‬ ‫ﻣـــﻲﺗـــﺎزد‪ .‬ﮔﺎﺳـــﻮژ! در ﺑﺮاﺑـــﺮ اﻳـــﻦ ﺟﻨﮕﺠـــﻮي‬ ‫‪٢٨٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷﻜــﺴﺖﻧﺎﭘــﺬﻳﺮ ﺗــﻮ ﻣﺎﻧــﺪهاي ﺑــﺎ ﺷــﺒﮕﻴﺮ و ﻛﻤﺎﻧــﻪ‪ .‬اﮔــﺮ‬ ‫ﺟــــﺎن او را ﻣــ ـﻲﺧﻮاﺳــــﺘﻰ دﺷــــﻮار ﻧﺒــــﻮد‪ .‬اﮔــــﺮ‬ ‫دوﺳــﺘﻰاش را ﻣــﻲﺟــﺴﺘﻰ در دم از آن ﺗــﻮ ﻣــﻲﺷــﺪ‪.‬‬ ‫اﮔــﺮ ﻣــﻲﺧﻮاﺳــﺘﻰ او را ﻓﺮﻳــﺐ دﻫــﻰ‪ ،‬ﭼــﻪ ﻛــﺎري‬ ‫ﺳــﺎدهﺗــﺮ از اﻳ ـﻦ‪ .‬وﻟــﻲ ﺗــﻮ روح ﻧــﺎدر‪ ،‬ﻋﻤــﻖ وﺟــﻮد‬ ‫ﭘـــﺴﺮ ﺷﻤـــﺸﻴﺮ را ﻣـــﻲﺧـــﻮاﻫﻰ‪ .‬ﺗـــﻮ از ﻧـــﺎدرﻗﻠﻰ آن‬ ‫ﻣ ـﻲﺧــﻮاﻫﻰ ﻛــﻪ زﻧــﺪﮔﺎﻧﻰ ﺳــﺎلﻫــﺎ ﭘ ـﻴﺶ از داﻣــﺎناش‬ ‫رﺑــﻮده‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ! از ﻧــﺎدر ﭼــﻪ ﻣ ـﻲﺧــﻮاﻫﻰ؟ آﻧﭽــﻪ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻳﺎ آﻧﭽﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟«‬ ‫ـ ﻛﺠﺎﺳﺖ اﻳﻦ ﻳﺎﻏﻰ ﮔﺴﺘﺎخ؟!‬ ‫ﺻﺪا ﺗﻴـﺮكِ ﺳـﺮاﭘﺮده را ﺑـﻪ ﻟـﺮزه دراﻧﺪاﺧﺘـﻪ‪ .‬ﻃـﻼ اﻳـﻦ‬ ‫ﺻـﺪا را ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳـﺪ‪ .‬در دم ﺑــﻪ ﺧـﺎك ﻣــﻲاﻓﺘـﺪ و ﭘﻴﻜـﺮِ‬ ‫ﻏﻮلآﺳـﺎﻳﺶ ﺑـﺮ ﻓـﺮش ﺗﺮﻛﻤـﺎﻧﻲ ﻓـﺮوﻣـﻲرﻳـﺰد‪ .‬دﻣـﻰ‬ ‫ﻧﻤ ـﻲﮔــﺬرد ﻛــﻪ ﻗﻠــﺐ ﮔﻠــﻴﻢﻫــﺎي رﻧﮕﺎرﻧــﮓ ﺷــﻜﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻪ ﺣﺎﺟـﺐِ ﺑﻠﻨـﺪ ﻗﺎﻣـﺖ ﺑـﺎ ﭘﻮﺳـﺘﻴﻦﻫـﺎى ﺑﻠﻨـﺪ‬ ‫و ﻣﺮﺻــــﻊ‪ ،‬و ﺷﻤــــﺸﻴﺮﻫﺎي از ﻧﻴــــﺎم ﺑﺮﻛــــﺸﻴﺪه‪ ،‬در‬ ‫آراﻳﺶ ﻣﺜﻠﺜـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ ﮔـﺎمﻫـﺎﺋﻰ ﺑﻠﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﮔﺎﺳـﻮژ‬ ‫ﻣ ـﻲآﻳﻨــﺪ‪ .‬رﺧــﺴﺎرﺷﺎن در آﻳﻨ ـﺔ آﻓﺘــﺎبِ دﺷــﺖ ﭼﻨــﺎن‬ ‫‪٢٨٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﺪاﺧﺘــﻪ ﻛــﻪ ﮔــﻮﺋﻰ از ازل ﺑــﺎ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﻫــﻢﻧﻔــﺲ‬ ‫ﺑــﻮده‪ .‬ﺑــﺮق ﺗﻴــﻎ ﺑﺮﻫﻨــﻪ در ﭼﺸﻤﺎﻧــﺸﺎن ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻧــﺸﺎﻧﻰ از ﺗﻌﻠــﻞ و دودﻟــﻰ در آﻧــﺎن ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮﮔــﻮﺋﻲ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨــــﺎن دارﻧــــﺪ ﺟﻨﺒﻨــ ـﺪهاي در ﺑﺮاﺑﺮﺷــــﺎن ﻳــــﺎراي‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣـــــﺖ ﻧﺨﻮاﻫـــــﺪ داﺷـــــﺖ‪ .‬از وراي ﻫﻤﻬﻤـــــﺔ‬ ‫ﻫﺰاررﻧــــﮓ ﻋﻤﺎﻣــــﻪﻫــــﺎي ﻛﻮﭼــــﻚ اﺑﺮﻳــــﺸﻤﻴﻦ و‬ ‫اﻟـــﻮانﺷـــﺎن ﻧﮕـــﺎهﻫـــﺎﺋﻲ ﺗﻨـــﺪ ﺑـــﺮ ﭘﻴﻜـــﺮ ﮔﺎﺳـــﻮژ‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻲاﻓﻜﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﺮق ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎي ﺷــﺒﻖﮔــﻮنِﺷــﺎن در‬ ‫روﺷــﻨﺎﺋﻲ ﭘﺮﻳـﺪهرﻧــﮓ ﺳــﺮاﭘﺮده ﮔﻠـﺔ ﮔﺮﮔــﺎﻧﻲ را ﻣﺎﻧــﺪ‬ ‫ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻃﻌﻤــﻪ ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬در رأس ﻣﺜﻠــﺚ‪،‬‬ ‫ﺣﺎﺟﺒﻲ ﺳﻴﻪﭼﺮدهﺗﺮ از دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻣﻲﻏﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﻳﺎﻏﻰ! ﺑﺮ ﺧﺎك ﺑﺎش!‬ ‫ﻧﻌــﺮة ﺣﺎﺟــﺐ ﭼــﻮن ﻣــﻮج ﺑـﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ‪،‬‬ ‫ﭼــﻮن ﺗﻨــﺪﺑﺎدي روي ﺑﺮﺗﺎﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺣﺎﺟﺒــﺎن ﺑــﺎز‬ ‫ﻣــﻲﮔــﺮدد‪ .‬ﺗﻨــﺪﺑﺎدي ﻛــﻪ ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷــﺔ ﺳــﺮاﭘﺮده را‬ ‫ﻣــﻲﭘﻴﻤﺎﻳــﺪ‪ .‬آﺑــﺸﺎر ﭘﺮﺗــﻮان ﺳــﻜﻮت ﮔﺎﺳــﻮژ در دم‬ ‫رﻧــﮓ ﻫــﻢﻧﻔــﺴﻲ ﺑــﺎ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ را از ﺻــﻮرت ﺣﺎﺟﺒــﺎن‬ ‫زدوده‪ .‬اﻳﻨــﻚ اﻓــﺴﻮنﺷــﺪﮔﺎﻧﻲاﻧــﺪ ﻛــﻪ ﭼــﺸﻢ از ﻳــﺎﻏﻲ‬ ‫‪٢٨٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺮﮔـــــﺮﻓﺘﻦ ﻧﺘﻮاﻧﻨـــــﺪ‪ .‬ﺑـــــﻪ ﻛﻨـــــﺎري ﻣـــــﻲروﻧـــــﺪ‪،‬‬ ‫دﺳﺖﻫـﺎيﺷـﺎن ﺑـﺮ ﻗﺒـﻀﺔ ﺷﻤـﺸﻴﺮ ﺳ‪‬ـﺴﺖ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﻧﮕﺎهﺷـﺎن ﻫﻤﭽـﻮن ﻧﮕـﺎه ﻃـﻼ از ﺣـﻀﻮرِ ﻣـﺮدِ ﻧﻤـﺪﭘﻮش‬ ‫ﻣـﻲﮔﺮﻳـﺰد‪ .‬وﻟــﻲ راه ﮔﺮﻳــﺰي ﻧــﺪارد‪ .‬ﮔﺮﻳــﺰي ﻧﻴــﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺟﺰ ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ ﺑﺮ ﻓﺮش زرﺑﻔﺖ ﺑﺎرﮔﺎه‪.‬‬ ‫ﮔــﺎمﻫــﺎي ﻧــﺎدر ﺳــﻜﻮت ﺳــﺮاﭘﺮده را ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﺳــﻪ‬ ‫ﺣﺎﺟــﺐ ﺑــﺮ ﭘــﺎي ﭼﺮﺧﻴــﺪه‪ ،‬ﺗﻌﻈــﻴﻢ ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﭘــﺴﺮ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﻛــﻼه ﺑﻠﻨــﺪ ﺷــﺒﻖرﻧﮕــﻲ از ﭘﻮﺳــﺖ ﺧــﺰ ﺑــﺮ‬ ‫ﺳــﺮدارد‪ .‬ﺳــﺮﺧﻲ ﻳــﺎﻗﻮتِ ﺑﺘــﻪ ﺟﻘــﺔ ﻛﻼﻫــﺶ ﭼــﻮن‬ ‫آﺗــﺶ در ﭼــﺸﻤﺎن ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮي رﻧــﮓ او ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﮕـــﺎﻫﺶ ﭼـــﻮن ﺷـــﻌﻠﺔ آﺗـــﺶ ﻓـــﻀﺎي ﺳـــﺮاﭘﺮده را‬ ‫ﻣﻲﺷﻜﺎﻓﺪ‪:‬‬ ‫ــــ ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪ! ﻣـــﺴﻠﺢ ﺑـــﻪ ﺳـــﺮاﭘﺮدة ﻣـــﺎ آﻣـــﺪهاي؟‬ ‫دﺳﺖﻫﺎيات ﺑﺎ ﻗﺒﻀﺔ ﺷﻤﺸﻴﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﺎ؟‬ ‫ـ ـ دﺳــﺘﺎنِ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺟــﺰ ﺑــﺎ ﺧــﺎك ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﭘﭙﻤــﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﺒﺴﺘﻪ‪.‬‬

‫‪٢٨٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﻧـــﻮرِ ﮔﺮﻳﺰاﻧـ ـﻲ ﻛـــﻪ ﮔﻬﮕـــﺎه ﺧﻮرﺷـ ـﻴﺪ ﺑـــﻪ درون‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮده ﻣــﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﺪ رداي ﺑﻠﻨــﺪ و ﻣﺮﺻــﻊ ﭘــﺴﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮ‬ ‫در ﺗﻸﻟــﻮﺋﻰ ﮔﻨــﮓ ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر ﮔــﺎﻣﻰ ﺑــﻪ ﭘــﻴﺶ‬ ‫ﺑــﺮ ﻣــﻲدارد‪ ،‬اﻳﻨــﻚ ﻳ ـﺎﻗﻮت درﺧــﺸﺎن ﻛﻼﻫ ـﺶ روي‬ ‫در رويِ ﮔﺎﺳﻮژ آورده‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ؟! از ﻛﺪام ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ؟‬ ‫ـ از داﻣﺎن ﻛُـﺮ ﻣـﻲآﻳـﻢ‪ .‬ﻓﺮزﻧـﺪ ﻓـﻼت ﺑﻠﻨـﺪم‪ ،‬از ﻗُﻠـﻞ‬ ‫ﻗﻔﻘﺎز ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ﻛﻮﻳﺮ ﺑﺰرگ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ـ ﻫــﻴﭽﻜﺲ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻣــﺎ اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ را زادﮔــﺎﻫﺶ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻧــﺪه‪ .‬ﺣﻜﻤــﺎي اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﻳـﺎ اﻫــﻞ ﻣﺮوﻧــﺪ و ﻳ ـﺎ‬ ‫از اﻫـــﺎﻟﻲ ري! ﺟﻨﮕﺠﻮﻳـــﺎﻧﺶ ﺑﻠـــﻮچ و ﻛـــﺮد و ﻟـــﺮ و‬ ‫اﻓــﺸﺎر ﺗــﺮكاﻧــﺪ‪ .‬ﺷــﺎﻳﺪ از ﭘﺎرﺳــﻴﺎن ﺑﺎﺷــﻲ؛ از آﺗــﺶ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﺋﻲ؟‬ ‫ﻧــﺎدر ﻣﻨﺘﻈــﺮ ﭘﺎﺳــﺦ ﻧﻤــﻲﻣﺎﻧــﺪ؛ ﺑــﻪ آراﻣــﻲ رﻳـﺶِ ﺑﻠﻨــﺪ و‬ ‫آراﻳﺶ ﺷﺪهاش را ﻧﻮازش ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٢٨٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﺳﺎلﻫـﺎ ﭘـﻴﺶ ﭘـﺪرانِ ﻣـﺎ را از آﻧـﺴﻮي ﻣﺮزﻫـﺎ‪ ،‬آﻧﺠـﺎ‬ ‫ﻛـــﻪ اﻣـــﺮوز ﻣـــﺮزِ اﻳـــﺮان ﺑـــﺎ ﻋﺜﻤـــﺎﻧﻲ اﺳـــﺖ‪ ،‬از‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦﺷــﺎن ﻛﻮﭼﺎﻧﺪﻧــﺪ‪ .‬در ﻛــﻮدﻛﻰ داﺳــﺘﺎنﻫــﺎي‬ ‫ﻓــﺮاوان از ﻛــﻮچ ﺑــﺰرگ ﺑــﺮايﻣـﺎن ﮔﻔﺘﻨــﺪ‪ ،‬از زﺟــﺮي‬ ‫ﻛﻪ دﻫـﻪﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻃـﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴـﺪ ﺣﻜﺎﻳـﺖﻫـﺎ ﺷـﻨﻴﺪﻳﻢ‪ .‬از‬ ‫ﻛﻬﻨــﺴﺎلﻫــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ در داﻣــﺎن دﺷــﺖ ﻃﻌﻤــﺔ ﮔﺮﮔــﺎن‬ ‫ﺷــﺪﻧﺪ‪ ،‬و از ﻃﻔــﻼنِ ﺑــﻰﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﻲ ﻛــﻪ در ﺷــﻬﺮﻫﺎ ﺑــﻪ‬ ‫ﺑﻬــﺎي ﻗﺮﺻــﻲ ﻧــﺎن ﺑــﻪ ﻓــﺮوش رﻓﺘﻨــﺪ‪ .‬از اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﻛـــﻪ ﺗـــﻮ آن را ﻓـــﻼت ﺑﻠﻨـــﺪ ﻣـــﻲﺧـــﻮاﻧﻲ ﺧـــﺎﻃﺮات‬ ‫ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻲ دارﻳـﻢ‪ .‬از ﻓـﺮو اﻓﺘـﺎدن اﻳـﻞ اﻓـﺸﺎر ﻛـﻪ ﻧـﺴﺐ‬ ‫ﺑــﻪ ﺧﺮﻣــﺪﻳﻨﺎن ﻣ ـﻲﺑــﺮد در ﮔــﺮداب دﺳﻴ ـﺴﺔ ﺷ ـﻴﺦﻫــﺎي‬ ‫ﺻــﻔﻮي ﻗــﺼﻪﻫــﺎي ﺑــﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ﺷــﻨﻴﺪهاﻳ ـﻢ‪ .‬ﺑــﺎ ﺧــﻮد‬ ‫ﻣــﻲﮔﻔﺘــﻴﻢ اﻓـــﺴﺎﻧﻪ اﺳـــﺖ؛ دروﻏـــﻰ ﺑــﻴﺶ ﻧﻴـ ـﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺳـــﺎلﻫـــﺎ ﺑﻌـــﺪ درﻳــﺎﻓﺘﻴﻢ آﻧﭽـــﻪ ﺷـــﻨﻴﺪه ﺑـــﻮدﻳﻢ ﻓﻘـــﻂ‬ ‫ﻗﻄــﺮهاي از درﻳــﺎي ﺣﻘــﺎﻳﻖ ﺑــﻮد‪ .‬ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻟﺮزﻳــﺪﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﭘــﺪرانﻣــﺎن را ﻧﻔــﺮﻳﻦ ﻛــﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻛــﻪ ﺧﻔــﺖ و ﺧــﻮاري‬ ‫ﺑــﺮ ﺧﺎﻧــﺪانﺷــﺎن ﺧﺮﻳﺪﻧــﺪ‪ .‬ﻧــﺎمﺷــﺎن را ﺑــﻪ دﺳــﺖ‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮدﻳﻢ؛ ﺧﻮد را ﭘﺴﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ!‬

‫‪٢٨٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﺎدر ﺑﻪ ﺳـﻮي دﻳـﻮارة ﺳـﺮاﭘﺮده ﻣـﻲرود ﺑـﺎ دﺳـﺖ ﭼـﭗ‬ ‫ﮔﻠــﻴﻢ ﺳــﺮﺧﺮﻧﮕﻲ را ﺑــﻪ ﻛﻨــﺎر ﻣــﻲزﻧــﺪ‪ .‬در ﭼــﺸﻢاﻧــﺪاز‬ ‫وﺳـــﻴﻌﻲ ﻛـــﻪ ﺳﺮاﺷـ ـﻴﺐِ دﺷـــﺖ در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﺑﺎرﮔـــﺎهاش‬ ‫ﮔﺸﻮده‪ ،‬ﺑﻪ اردوﮔﺎه ﻟﺸﻜﺮﻳﺎناش اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺑــﻪ ﺳــﺎﻛﻨﺎن ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺑﻨﮕــﺮ! ﻛﻮدﻛــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن ﻣـﺎ ﻣـﻲﺟﻨﮕﻨـﺪ‪ .‬زﻧـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در ﻟﺒـﺎس رزم ﺑـﺎ ﺗﻴـﻎِ‬ ‫ﺑﺮﻫﻨــﻪ ﺑــﺮ ازﺑــﻚ ﻣــﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬اﻳﻨــﺎن ﺳــﺎﻛﻨﺎن ﻓــﻼت‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﻧــﺪ‪ .‬از وﺣــﺸﺖ اﺳــﺎرت ﺑـﻪ دﺳــﺖ ازﺑــﻚ و اﻓﻐــﺎن‬ ‫از ﺧﺎﻧــﻪ ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ داﻣــﺎن ﻧــﺎدر آﻣــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺮاي‬ ‫ﻧــﺎدر ﻣــﻲﺟﻨﮕﻨــﺪ و در ﻣﻴــﺪان ﻧﺒــﺮد ﻣــﻲﻣﻴﺮﻧــﺪ‪ ،‬ﭼــﻪ‬ ‫ﺑـــﺎك! اﮔـــﺮ زﻧـــﺪه ﺑﻤﺎﻧﻨـــﺪ در ﺑﺎرﮔـــﺎه اﺟﻨﺒـــﻰ ﺑـــﻪ‬ ‫ﻛﻨﻴﺰي‪ ،‬ﻏﻼﻣﻰ و ﺧﻮدﻓﺮوﺷﻰ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﻄــﺮات درﺷــﺖ ﻋــﺮق ﺑــﺮ ﭼﻬــﺮه ﻧــﺎدر ﺟــﺎري ﺷــﺪه؛‬ ‫در ﭼــﺸﻤﺎن ﺳــﺮﺑﻲرﻧــﮓاش آﺗــﺶ ﻋــﺸﻖ‪ ،‬ﻧﻔــﺮت‪،‬‬ ‫ﺧﺸﻢ‪ ،‬ﻏﻀﺐ و درﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺷﻌﻠﻪ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪:‬‬ ‫ــــ ﺧـــﻮب ﺑﻨﮕـــﺮ! اﻳﻨـــﺎن ﺳـــﺎﻛﻨﺎن ﻓـــﻼت ﺑﻠﻨﺪاﻧـــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ! در ﻓـــﻼت ﺑﻠﻨـــﺪ ﺗـــﻮ وﺣـــﺸﺖِ ازﺑـــﻚ را‬ ‫‪٢٩٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﻨﺎﺧﺘﻪاﻧــﺪ؟ ﻃﻌــﻢ ﺗﻠــﺦ ﺗﺤﻘﻴ ـﺮ و ﺑﺮدﮔــﻰ‪ ،‬ﮔﺮﺳــﻨﮕﻰ‬ ‫و آوارﮔــــﻲ را ﭼﻄــــﻮر؟ از ﻛــــﺪاﻣﻴﻦ ﻛــــﻮچ و از‬ ‫ﻛﺪاﻣﻴﻦ درﻣﺎﻧﺪﮔﻰ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ؟‬ ‫ﻓﺮﻳــﺎدِ ﻧــﺎدر ﭼــﻮن رﻋــﺪ در ﺳــﺮاﭘﺮده ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ؛ ﺑــﺮ‬ ‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﻛُــﺮ ﻣـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ و ﺳــﻴﻤﺮغ دﺷــﺖ را ﺑــﻪ ﻧــﺎم‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺎلﻫـﺎي ﺟـﺎدوﺋﻲاش ﺳـﺪي ﺷـﻮد‬ ‫در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺳــﻴﻞِ ﺑﻨﻴــﺎنﻛﻨــﻰ ﻛــﻪ در ﻗﻔــﺎي دﻳــﺪﮔﺎناش‬ ‫ﻛﻤــــﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘــــﻪ‪ ،‬ﺗــــﺎ در ﻧﺨــــﺴﺘﻴﻦ ﻓﺮﺻــــﺖ ﺑــــﺮ‬ ‫ﮔﻮﻧـــﻪﻫـــﺎياش ﺳـــﺮازﻳﺮ ﺷـــﻮد‪ .‬ﭘﺴﺮﺷﻤـــﺸﻴﺮ ﮔﻠـــﻴﻢ‬ ‫ﺳــﺮﺧﺮﻧﮓ را رﻫــﺎ ﻛــﺮده‪ ،‬ﻧﮕــﺎﻫﻲ ﺗﻤــﺴﺨﺮآﻣﻴﺰ ﺑــﻪ‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ﻣﻲاﻧﺪازد‪:‬‬ ‫ـ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻓﻼت ﺑﻠﻨﺪ؟!‬ ‫آﺗــﺶ در دل ﮔﺎﺳــﻮژ زﺑﺎﻧــﻪ ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪» :‬در اﻳــﻦ ﻓــﻼت‬ ‫ﻓﻘــﻂ ﺧــﺎك ﺳــﺨﻦ ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ؛ ﻣﺮدﻣــﺎن ﺧــﺎﻣﻮشاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫـﺮ دم در ﺟـﺸﻦ ﺷـﻬﺮﻳﺎر ﻣـﺮگ ﭘـﺎي ﻛﻮﺑﻴـﺪهاﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻬﺮﻳﺎر ﻣـﺮگ ﺳـﺪهﻫـﺎ در اﻳـﻦ ﺳـﺮزﻣﻴﻦ ﺑـﺎر ﻋـﺎم داده‪،‬‬

‫‪٢٩١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫و ﻫـــﺮ آن ﺷـــﺘﺎﺑﺎن ﺳـــﺮ در ﭘـــﻰ ﺳـــﺎﻛﻨﺎن اﻳـــﻦ ﻓـــﻼت‬ ‫ﮔـــﺬارده‪ .‬ﺳـــﭙﺎﻫﻴﺎن ﻧـــﺎدر آﻧﺰﻣـــﺎن ﻛـــﻪ در آﻏـــﻮش‬ ‫ﻣــﺮگ آرﻣﻴﺪﻧــﺪ‪ ،‬ﻣــﺮگ را ﻧﻴــﺰ ﺑــﺎ ﺧــﻮد از اﻳـﻦ ﺟﻬــﺎن‬ ‫ﺑــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬در اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺧﻔــﺖ و ﺧــﻮاريِ اﻧــﺴﺎن‬ ‫در ﭼــﺸﻢِ اﻧــﺴﺎن دﻳــﺮي ﻧﭙﺎﺋﻴــﺪه‪ .‬ﺳــﺎﻛﻨﺎن ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫را ﺑــﺎ ﺧﻔــﺖ ﻛــﺎري ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺟﻨــﮓ ﻓﻘــﻂ ﻟﺤﻈــﻪاي‬ ‫ﮔــﺬرا ﻣــﻲﭘﺎﻳــﺪ؛ زﻧــﺪﮔﻰ ﺣﺘــﻰ ﻛﻮﺗــﺎهﺗــﺮ اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫اﺑــﺪﻳﺘﻲ ﺟــﺰ ﺧــﺎك ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬در ﺳــﺮزﻣﻴﻦ آﺗــﺶ ﻛــﺴﻰ‬ ‫از ﺳــﺘﻢِ ازﺑــﻚ و اﻓﻐــﺎن ﻧﻤــﻲﻧﺎﻟــﺪ‪ ،‬ﭼــﺸﻢ در ﭼــﺸﻢِ‬ ‫اﺑـــﺪﻳﺖ‪ ،‬و روي در رويِ ﺗـــﺎرﻳﺦِ ﺧـــﻮد ﭼـــﻮن ﺳـــﺮو‬ ‫ﻣــﻲاﻳ ـﺴﺘﺪ‪ .‬ﺳــﺎﻛﻦ ﻓــﻼتﺑﻠﻨــﺪ ﺷــﺮح ﺳ ـﻴﻪروزيﻫــﺎي‬ ‫ﺧــﻮد را ﺑــﺎزﻧﻤﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ .‬ﺳــﻴﻪروزي را ﻓﻘــﻂ ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ‬ ‫ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ! ﮔﺎﺳــﻮژ! ﺗــﻮ از ﺧــﺎك آﻣــﺪهاي‪ ،‬در ﺑــﺴﺘﺮ‬ ‫او آﺗــﺶ را ﺷــﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬ﭘــﺪراﻧﻰ را ﻛــﻪ ﻧﺪاﺷــﺘﻲ ﻟﻌــﻦ و‬ ‫ﻃﻌــﻦ ﻧﻜــﺮدي‪ .‬اﮔــﺮ ﺟﻨﺒــﺪهاي ﻳــﺎراي ﭘﺎﻳــﺪاري در‬ ‫ﺑﺮاﺑــﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮِ ﺳــﺘﺮگ ﺗــﺮا ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﻧــﺎم ﭘﺴﺮﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺑــﺮ‬ ‫ﺧﻮد ﻧﻨﻬـﺎدي‪ .‬ﮔﺎﺳـﻮژ! اﮔـﺮ ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ آﻟـﻮده ﺷـﺪي‪،‬‬ ‫ﻣﻔﺘــــﻮن ﺟﻨــــﮓ ﺑــــﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧــــﺪي؛ ﺑــــﺮاي زﻧــــﺪﮔﻲ‬ ‫ﺟﻨﮕﻴــﺪي‪ .‬در ﻋﻤــﻖ دﻳــﺪﮔﺎﻧﺖ ﺟﻬــﺎﻧﻰ از زﻧــﺪﮔﻲ‬

‫‪٢٩٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﻫــﻢ ﻣــﻲﺟﻮﺷــﺪ و ﻣــﻲﻏــﺮد‪ .‬زﻧــﺪﮔﻰ اﻳﻨﺠﺎﺳــﺖ‪،‬‬ ‫در دﻳ ـﺪﮔﺎن ﺗــﻮ‪ .‬و اﻣــﺮوز ﻫﻤــﻴﻦ زﻧــﺪﮔﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﺑــﻪ ﻳــﺎري ﻧــﺎدر آﻣــﺪه‪ ،‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗــﺎ ﭘــﺴﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﭘﻴــﺮوز‬ ‫ﺟﻨﮓِ ﺑﺰرگ ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎن ﺧــﺸﻤﮕﻴﻦ ﻧــﺎدر ﻫﻤﭽﻨــﺎن ﺑــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣﺎﻧـــﺪه‪» :‬اﻳـــﻦ ﻣـــﺮد ﻛﻴـ ـﺴﺖ؟ زﻣﺎﻧﻴﻜـــﻪ از وﺣـــﺸﺖِ‬ ‫ازﺑــﻚ و از ﮔﺰﻧــﺪ ﺗﻴــﻎ ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ ﺳــﺨﻦ ﻣــﻲراﻧــﻴﻢ از‬ ‫ﺟـــﺎي ﻧﻤـــﻲﺟﻨﺒـــﺪ‪ .‬آﺋـــﻴﻦاش رﻧـــﮓِ ﺣـــﺮص و آزِ‬ ‫ﺗﺎزﻳـــﺎن ﻧﮕﺮﻓﺘـــﻪ‪ ،‬ﻣـــﺮاﻣﺶ از ﺣﻴﻠــﺔ ﻣﻮﺑـــﺪان رﻧﮕــﻴﻦ‬ ‫ﻧﺸﺪه‪ .‬ﺳﺮ در ﭘﻲ ﭼﻪ ﮔﺬارده؟«‬ ‫ـــ اﷲورﻳﺨـــﺎن ﺗﻘﺎﺿـــﺎي ﺷـــﺮﻓﻴﺎﺑﻲ ﺗـــﻮ را ﺑـــﻪ اﻃـــﻼع‬ ‫ﺣﺎﺟﺒﺎن رﺳﺎﻧﺪه‪ .‬ﭼـﻪ ﻣـﻲ ﺧـﻮاﻫﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺮاﭘﺮدة ﻣـﺎ‬ ‫آﻣﺪهاي؟‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮِ ﻟﺤﻦ ﻧﺎدر از ﭼﺸﻤﺎنِ ﮔﺎﺳﻮژ دور ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ در ﻧﺒــﺮدي ﻛــﻪ در راه اﺳــﺖ ﭼﻬــﺎر ﺧــﺎن ﺑــﺎﺧﺘﺮ ﺑــﻪ‬ ‫رﻫﺒــﺮي اﺳــﻤﻌﻴﻞﺧــﺎن‪ ،‬در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺳــﭙﺎه ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ ﺟﺒﻬــﻪ‬

‫‪٢٩٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧﻮاﻫﻨــﺪ ﮔﺮﻓــﺖ‪ .‬ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎنﺷــﺎن در ﺳــﻴﻨﺔ ﻛُــﺮ ﻣــﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ در ﻫﻨﮕﺎﻣــﺔ ﺣﻤﻠــﻪ‪ ،‬راه ﻋﻘــﺐﻧــﺸﻴﻨﻲ‬ ‫ازﺑﻚ ﺑﻪ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺪود ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧــﺎدر ﻳﻜــﻪ ﻣــﻲﺧــﻮرد‪ ،‬ﺑــﻲاﺧﺘﻴــﺎر ﮔــﺎﻣﻲ ﺑــﻪ ﻋﻘــﺐ‬ ‫ﺑﺮﻣــــﻲدارد‪ .‬ﭘﺮﻳــــﺸﺎﻧﻲ و اﺿــــﻄﺮاب ﺑـــﺮ ﭼﻬــــﺮهاش‬ ‫ﺣــﺎﻛﻢ ﺷــﺪه‪» ،‬اﻳــﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧــﺔ ﻣﺮﻣــﻮز از ﻛﺠــﺎ ﻣــﻲداﻧــﺪ‬ ‫ﺟﻨﮕــﻲ در راه اﺳــﺖ؟« ﻫــﺰاران ﭘﺮﺳــﺶ ﺑــﻲﭘﺎﺳــﺦ در‬ ‫ذﻫــﻦ ﻧــﺎدر ﻣــﻮج ﻣــﻲزﻧــﺪ وﻟــﻲ ﻛﻨﺠﻜــﺎوياش ﺑــﺮ‬ ‫ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ ﭼﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ــ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﻣـﻲﺗــﻮاﻧﻴﻢ راهِ ﻋﻘــﺐﻧــﺸﻴﻨﻰِ ﺧــﺎنِ ازﺑــﻚ را‬ ‫ﺑﻪ اﺻﻔﻬﺎن ﺳﺪ ﻛﺮد؟‬ ‫ـ ـ ﺑــﺮاي ﮔﻔﺘﮕــﻮ در ﻣــﻮرد ﻫﻤــﻴﻦ اﻣــﺮ ﺑــﻪ ﺑﺎرﮔــﺎه ﺗــﻮ‬ ‫آﻣﺪهام‪.‬‬ ‫ﻧﺎدر ﺳﺮاﭘﺎ ﮔﻮش اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـــ ﻣــﺮدان اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ ﻛُــﺮ راه ﺗﻬــﺎﺟﻢ‬ ‫ﻋﺜﻤـــﺎﻧﻲ را ﺑـــﺴﺘﻪاﻧـــﺪ‪ ،‬و ﻫﻨﮕـــﺎم ﻧﺒـــﺮد ﻧﻬـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎ‬

‫‪٢٩٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﻳـــﺪﺑﺎﻧﻲ ازﺑـــﻚ را ﻧـــﺎﺑﻮد ﻣـــﻲﻛﻨـــﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣـــﺎن‬ ‫ﻟـــﺸﻜﺮي از ﺑـــﺎﺧﺘﺮ ﺑـــﻪ دﺷـــﺖ وارد ﺷـــﺪه‪ ،‬ﺳـــﭙﺎﻫﻴﺎن‬ ‫ازﺑـــﻚ را ﻣﺘـــﻮاري ﻛـــﺮده‪ ،‬ﻋﻘـــﺐﻧـــﺸﻴﻨﻲ ﺧـــﺎن ﺑـــﻪ‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﻧــﻪﻫــﺎي ﺳــﻮزان ﻋــﺮق ﺑــﺮ ﭘﻴــﺸﺎﻧﻲ ﻧــﺎدر ﻳــﺦ ﺑــﺴﺘﻪ‪.‬‬ ‫اﻣﻮاج ﭘﺮﺳـﺶﻫـﺎي ﺑـﻲﭘﺎﺳـﺦ ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﺑـﺮ او ﻣـﻲﺗـﺎزد‪.‬‬ ‫ﺑـــﻪ ﻋـــﺎدت ﻫﻤﻴـــﺸﮕﻲ ﭼﻨـــﺪﻳﻦ ﺑـــﺎر ﻋـــﺮض و ﻃـــﻮل‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮده را ﺑــﺎ ﮔــﺎمﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ ﻣــﻲﭘﻴﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬ﺳــﭙﺲ در‬ ‫ﻣﻴﺎﻧــﺔ ﺳـــﺮاﭘﺮده ﻣـــﻲاﻳـــﺴﺘﺪ‪ .‬ﺑﺎﺧـــﺸﻢ و اﺳﺘﻴـــﺼﺎل ﺑـــﻪ‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﻲﻧﮕﺮد و دﺳﺖ ﺑﺮ ﻗﺒﻀﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﻲﻓﺸﺎرد‪:‬‬

‫ـ ـ ﻣــﺎ؟! ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ! اﻳﻨــﺎن ﻛﻴ ـﺴﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﭘﻴ ـﺮوزيِ ﻧــﺎدر در‬ ‫ﮔﺮوي آنﻫﺎﺳﺖ؟‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑﺠــﺎي ﭘﺎﺳــﺦ ﺑــﺮاي ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﺑــﺎر ﭼــﺸﻢ در‬ ‫ﭼﺸﻢ ﻧـﺎدر ﻣـﻲدوزد و ﺳـﻴﻤﺎﺋﻲ ﻛـﻪ ﻫﺪﻳـﺔ آﺗـﺶ اﺳـﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﺳﺨﺎوت در ﻣﻌﺮض دﻳﺪ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫‪٢٩٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫رودي از ﭘــﻮﻻدِ ﺳ ـﻴﺎل ﺳــﺮاﭘﺮده را ﺑــﻪ ﻃــﺮاوت زﺑﺮﺟــﺪ‬ ‫ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬در ﺧﻨﺎﻛــﺎي اﻣــﻮاج ﺳـﻴﻼب زﺑﺮﺟــﺪ‬ ‫ﺳــﺎلﻫــﺎ ﻣــﻲﺗــﻮان در اﻧﺘﻈــﺎر ﺷــﻴﺮﻳﻦ دﻳــﺪار آﻓﺘــﺎب‬ ‫ﻧﺸــﺴﺖ؛ در آﺗــﺶِ ﺗﻨــﺪ اﻳــﻦ ﺳــﻴﺎﻟﺔ ﺳــﻮزان ﻫــﺰاران‬ ‫ﻛﻮﻫِــﺴﺎر ﺑﻠﻨــﺪ را ﻣــﻲﺗــﻮان در ﻟﻬﻴﺒــﻰ ﺗﻨــﺪ ﺳــﻮزاﻧﺪ و‬ ‫ﺧﺎﻛـــﺴﺘﺮ ﻛـــﺮد‪ .‬در ژرﻓـــﺎي آن‪ ،‬ﻓﺮﻳﺒﻨـــﺪﮔﻰ ﻣـــﺮگ‬ ‫ﻧﺎدر را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧـﻮد ﻣـﻲﺧﻮاﻧـﺪ‪» :‬آﻧـﺎن ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺗـﻮ‬ ‫ﺟــﺎن ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻳﻨــﺪ و ﺑﺒﻴﻨﻨــﺪ ﻛــﻪ در ﺑــﺴﺘﺮ اﻳــﻦ‬ ‫ﭘﻮﻻد ﺳﻴﺎل ﭼﻪ آﺳﺎن ﺟﺎن ﻣﻲﺑﺎزي!«‬ ‫ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦِ ﺟﻮاﻫﺮﻧــﺸﺎن ﭼــﻮن رداي دﻟﻘﻜــﺎن ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﻧـــﺎدرﻗﻠﻲ ﻣـــﻲﮔﺮﻳـــﺪ‪ ،‬ﻛـــﻼهِ ﮔﺮاﻧﻘـــﺪر ﺧـــﺰ ﺑـــﺮ‬ ‫ﺧﻤﻴــ ـﺪﮔﻰِ ﻗﺎﻣــــﺖاش ﻣﻮﻳــ ـﻪ ﻣــ ـﻲﻛﻨــــﺪ‪ .‬ﺧﻨﺠــــﺮ‬ ‫ﻣﺮﺻـــﻊاش ﺑـــﻪ ﭼـــﻮب دﺳـــﺖ ﺷـــﺒﺎﻧﺎن ﻣـــﻲﻣﺎﻧـــﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎي ﺑــﺮاق از ﻓــﺮط ﺷــﺮم‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﮕــﺎﻫﻲ در ﻋﻤــﻖ‬ ‫ﺧــﺎك ﻣـﻲﺟﻮﻳﻨـﺪ‪ .‬ﮔــﻮﺋﻲ از ﺑــﺮج ﻋــﺎج ﺑﺮﺧــﺎك ﻓــﺮو‬ ‫اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﻳــﺮ زﻣــﺎﻧﻰ ﺳــﭙﺮي ﻧﻤــﻲﺷــﻮد! ﺳــﻨﮕﻴﻨﻰ ﻧﮕــﺎهِ ﭘــﺴﺮ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ در ژرﻓــﺎي ﻧﮕــﺎه ﻧﺎﺷــﻨﺎس از ﺧــﻮد ﺑــﻰﺧــﻮد‬ ‫‪٢٩٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﺪه‪ ،‬روي ﺑــﺮ دﻳــﻮارهﻫــﺎﺋﻰ ﻧــﺎﻣﺮﺋﻰ ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭼــﻮن دﻳﻮاﻧﮕــﺎن ﺗﻴــﻎ ﺑــﺮ ﻛــﺸﻴﺪه ﺑــﻪ ﺟــﺎن ﺧــﻮدش‬ ‫اوﻓﺘـــﺎده‪ .‬ﻧﮕـــﺎه ﻧـــﺎدر اﻳﻨﭽﻨـــﻴﻦ از ﺟﻬـــﺎن ﻣـــﻲرود؛‬ ‫اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻣـﻲﻣﻴـﺮد‪ ،‬ﺗـﺎ دوﺑـﺎره در ﭘﺎﻳـﺔ ﺻـﺨﺮهاي ﻋﻈـﻴﻢ‬ ‫و ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﭼــﺸﻢ ﺑــﻪ ﺟﻬــﺎن ﺑﮕــﺸﺎﻳﺪ‪» .‬ﺑــﺮ ﻣــﻦ ﭼــﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬرد؟«‬ ‫ﻧﺪاي ﮔﺎﺳﻮژ رﺷﺘﺔ اﻓﻜﺎر ﻧﺎدر را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﻧــﺎﺑﻮدي دﻳــﺪﺑﺎﻧﻲ ازﺑــﻚ در ﺗﻴﺰﻛــﻮه از اﻳﻨــﻚ ﺗــﺎ دو‬ ‫ﻃﻠـــﻮع آﻓﺘـــﺎب ﺑﺎﻳـــﺪ ﻋﻤﻠـــﻲ ﺷـــﻮد‪ ،‬و اﻳـــﻦ ﻣﻬـــﻢ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﺳﺮداران ﻧﺎدر را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪.‬‬ ‫ﻧــﺎدر در ﺗﻤــﺎﻣﻲ ﺟﻨــﮓﻫــﺎ ﻣﻌﻤــﺎر ﻧﻘــﺸﺔ ﺟﻨــﮓ ﺑــﻮده‪،‬‬ ‫ﺑــﺮاﻳﺶ ﺳــﻨﮕﻴﻦ اﺳــﺖ ﻛــﻪ دﻳﮕــﺮي ﻧﻘــﺸﻪاي را ﺑــﻪ او‬ ‫ﺗﺤﻤﻴــﻞ ﻛﻨــﺪ‪ .‬در ﻣﻮﻓﻘﻴــﺖ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻧﻴــﺰ ﺗﺮدﻳــﺪ دارد‪،‬‬ ‫»ﺷــﺎﻳﺪ ﺟﺎﺳــﻮس ازﺑــﻚ ﺑﺎﺷــﺪ و ﺑﺨﻮاﻫــﺪ ﻣــﺎ را ﻧــﺎﺑﻮد‬ ‫ﻛﻨــﺪ؛ ﺷــﺎﻳﺪ زﻣﻴﻨــﺔ ﺣﻤﻠــﺔ ﻋﺜﻤــﺎﻧﻲ را ﻓــﺮاﻫﻢ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ؛‬ ‫ﺷـﺎﻳﺪ ﻣﺠﻨـﻮن اﺳـﺖ و ﭘﺮاﻛﻨـﺪهﮔـﻮﺋﻲ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ؛ ﺷــﺎﻳﺪ‬ ‫‪ « ...‬اﻓﻜــﺎر ﻏﺮﻳــﺐ ﻟﺤﻈــﻪاي ﻧــﺎدر را رﻫــﺎ ﻧﻤــﻲﻛﻨــﺪ‪.‬‬

‫‪٢٩٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫وﻟــﻲ ﺑﺎﻳــﺪ ﮔــﺰارش ﺧﻔﻴــﻪﻧﻮﻳــﺴﺎن در ﻣــﻮرد ﮔﺎﺳــﻮژ را‬ ‫درﻳﺎﻓـــﺖ دارد‪ .‬ﻧـــﺎدر ﻧﻴـــﻚ ﻣـــﻲداﻧـــﺪ ﻛـــﻪ ﻧـــﺎﺑﻮدي‬ ‫دﻳــﺪﺑﺎﻧﻲ ازﺑــﻚ از ﺳــﺮداراناش ﺑﺮﻧﻤــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬و ﺑــﺎ‬ ‫ﻧﺰدﻳـــﻚ ﺷـــﺪن ﻓـــﺼﻞ ﺳـــﺮﻣﺎ‪ ،‬ﭘـــﺸﺖ دروازهﻫـــﺎي‬ ‫اﺻــــﻔﻬﺎن ﺟــــﺰ ﺷﻜــــﺴﺖ و ﻫﺰﻳﻤــــﺖ ﻧــــﺼﻴﺐ او و‬ ‫ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎناش ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪» .‬ﻫــﺮ ﭼــﻪ ﺑﺎداﺑــﺎد! ﺟﻨــﮓ‬ ‫در راه اﺳــﺖ‪ ،‬ﺑﮕــﺬارﻳﻢ ﻣــﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻳﻨﻜــﺎر را ﻧﺎﺷــﻨﺎس‬ ‫ﻗﺒـــﻮل ﻛﻨـــﺪ‪ «.‬وﻟـــﻲ ﻧـــﺎدر ﺗـــﺮﺟﻴﺢ ﻣـــﻲدﻫـــﺪ ﺗـــﺎ‬ ‫ﺳــﺮداراناش ﻧﻘــﺸﺔ ﻧــﺎﺑﻮدي دﻳــﺪﺑﺎﻧﻲ را از زﺑــﺎن ﺧــﻮد‬ ‫او ﺑــﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑــﻪ اﻳــﻦ وﺳــﻴﻠﻪ‪ ،‬ﺳــﻴﻄﺮهاش ﺑــﺮ اردوﮔــﺎه‬ ‫ﺣﻔــﻆ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ ،‬و ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺪ از ﭘﻨﺠــﺔ ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺮون ﺧﺰد‪:‬‬ ‫ـــ در ﻣـــﻮرد ﺟﻨـــﮓ ﺗـــﺼﻤﻴﻢ ﺧـــﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺮﻓـــﺖ‪ .‬در‬ ‫اردوﮔﺎه ﻣﻴﻬﻤﺎن ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑﺨـــﻮﺑﻲ ﻣـــﻲداﻧـــﺪ ﻛـــﻪ اﻳﻨـــﻚ ﻣـــﺮگ و‬ ‫زﻧـــﺪﮔﻲاش ﺑـــﻪ رﻳـــﺴﻤﺎﻧﻲ ﻧـــﺎزك آوﻳﺨﺘـــﻪ‪ .‬اﮔـــﺮ‬ ‫ﺧﻔﻴــﻪﻧﻮﻳــﺴﺎن او را واﺑــﺴﺘﻪ ﺑــﻪ دﺷــﻤﻦ ﺑﺪاﻧﻨــﺪ‪ ،‬و ﻳــﺎ‬

‫‪٢٩٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﺮداران از ﻫﻤﻜــﺎري ﺑــﺎ وي ﺳــﺮ ﺑــﺎز زﻧﻨــﺪ‪ ،‬ﺣﻜﻤــﻲ‬ ‫ﺟــﺰ ﻣــﺮگ در اﻧﺘﻈــﺎر او ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ .‬ﺑــﺎ اﻳــﻦ وﺟــﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﺎرهاي ﺟﺰ ﻗﺒﻮل ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺎدر ﻧﺪارد‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫ﺎﻫﻰ ﺷــﺐ را در‬ ‫ﮔﻬﮕــﺎه زوزة ﮔﺮﮔــﻲ ﮔﺮﺳــﻨﻪ دلِ ﺳــﻴ ِ‬ ‫ﺧﺮاﺑــﻪﻫــﺎي اﻃــﺮاف ﺧــﺮمدژ ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬دﻳــﺮي در‬ ‫ﻓــﻀﺎ ﻣــﻲﭘﺎﻳــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ اﺳــﻴﺮ ﺻــﺨﺮهاي در ﻋﻤــﻖ درهﻫــﺎ‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑـﻪ ﻛـﺎم ﺗـﺎرﻳﻜﻰﻫـﺎ ﻓـﺮواﻓﺘـﺪ‪ .‬ﻛﺎرواﻧـﺴﺮاي دژ‬ ‫در ﺧــــﻮاﺑﻰ ﻋﻤﻴـــﻖ ﻓﺮورﻓﺘــــﻪ‪ .‬از روزﻧــــﺔ ﻛﻮﭼــــﻚ‬ ‫اﺗﺎﻗﻚِ ﻧﮕﻬﺒـﺎﻧﻲ روﺷـﻨﺎﺋﻲ ﺑـﻲرﻣﻘـﻲ ﺑـﻪ ﺑﻴـﺮون ﻣـﻲدود‬ ‫و اﻃــﺮاف دربورودي را ﻫﻤﺎﻧﻘــﺪر روﺷــﻦ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‬ ‫ﺗــﺎ ﺳــﺎﻳﺔ دو ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦﭘــﻮش ﻛــﻪ ﺑــﻪ درون ﻣــﻲﻟﻐﺰﻧــﺪ ﺑــﺮ‬ ‫دﻳﻮارﻫــﺎ ﻧﻘﺎﺷــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬ﺑــﺎ ورود آﻧــﺎن ﺑــﻪ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا‪،‬‬ ‫ﺧﻔﺎﺷــﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻃﻤــﻊ ﺧــﻮن ﺳــﺮخﻓــﺎم ﺳــﺮ در ﭘــﻲﺷــﺎن‬ ‫ﮔــﺬارده ﺑــﻮد‪ ،‬ﺷــﻴﻮنﻛﻨــﺎن ﺑــﻪ داﻣــﺎن ﺻــﺨﺮهاي در دل‬ ‫ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬

‫‪٢٩٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﺪاي ﺧﺎﭼﻮ از دو ﺗﺎزهوارد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭼﻪ دارﻳﺪ؟!‬ ‫ـ ﻛﺒﻮﺗﺮ!‬ ‫ﺧــﺎﭼﻮ ﺑــﺎ ﻛﺒــﻮﺗﺮي ﻛــﻪ در ﭼﻨــﮓ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﭘــﺎي در‬ ‫ﭘـــﻴﭻ و ﺧـــﻢ داﻻنﻫـــﺎي ﺑـــﻲاﻧﺘﻬـــﺎي دژ ﻣـــﻲﮔـــﺬارد‪.‬‬ ‫داﻻن ﻫـــﺮ دم ﺑﺎرﻳـــﻚ و ﺑﺎرﻳـــﻚﺗـــﺮ ﻣـــﻲﺷـــﻮد و‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎي ﺳـﻴﻪﭼـﺮدهاش ﻧـﻮرِ ﺑـﻲﺟـﺎن ﻣـﺸﻌﻞﻫـﺎ را ﻫـﺮ‬ ‫دم ﺑﻴ ـﺸﺘﺮ از داﻣــﺎن ﺧــﻮد ﻣ ـﻲراﻧــﺪ‪ .‬ﮔــﺎمﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﺧــﺎﭼﻮ ﮔﻬﮕــﺎه در ﺗــﺎﻻبﻫــﺎي ﻛﻮﭼــﻚِ آب ﭼــﻮن‬ ‫ﺑــﺎرش ﺑــﺎران ﺑﻬــﺎره ﺑــﺮ درﻳﺎﭼــﻪاي دور‪ ،‬ﻃﻨــﻴﻦ آﻫﻨﮕــﻰ‬ ‫ﺷــﺎدان در ﺳــﻘﻒ ﻏﺎرﻫــﺎ ﻣــﻲﭘﺮاﻛﻨــﺪ‪ ،‬و زﻣــﺎﻧﻰ ﺑــﺮ‬ ‫ﺳــﻨﮕﺮﻳﺰهﻫــﺎ ﭘ‪‬ﺮﺧــﺮوش ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬در اﻳــﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣــﻪ‬ ‫دهﻫــﺎ ﺷــﻦرﻳ ـﺰه ﺑﻴﺘﺎﺑﺎﻧــﻪ ﺑــﻪ ﺳــﻴﻨﺔ دﻳﻮارﻫــﺎي ﻣﺮﻃــﻮب و‬ ‫ﮔﻠﻴﻦ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫از دور ﻓﺮﻳــﺎد آﺑــﺸﺎري ﻛﻮﭼــﻚ ﻛــﻪ ﺑــﻪ درون ﺗــﺎﻻﺑﻲ‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻲرﻳــﺰد ﮔــﻮش را ﺑــﻪ ﻧــﻮازش ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﺧــﺎﭼﻮ‬ ‫ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪ ،‬اﻧﮕـﺸﺘﺮي را ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﭘـﺎي ﻛﺒـﻮﺗﺮ ﺑـﺴﺘﻪ ﺷـﺪه‬

‫‪٣٠٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﭘﺮﻧـﺪه را در ﻛﻴـﺴﻪاي ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﻛﻤـﺮ‬ ‫ﺑــﺴﺘﻪ ﻣــﻲاﻧــﺪازد و دﺳــﺘﺎنِ ﺟــﺴﺘﺠﻮﮔﺮش ﺑــﺮ دﻳــﻮارة‬ ‫ﻣﺮﻃــﻮب داﻻن ﻏــﺎر ﺗﺎرﻳـﻚ‪ ،‬ﺑــﺮ ﻛﻠــﻮنِ ﺳــﻨﮕﻴﻦِ درﺑـﻰ‬ ‫ﭼــﻮﺑﻴﻦ ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬درب ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻰ ﺧــﺸﻚ ﺑــﺮ ﭘﺎﻳ ـﻪ‬ ‫ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ و ﻧـﻮرِ ﺗﻨـﺪ و رﻗـﺼﺎنِ آﺗـﺶ ﺑـﺮ ﭘﻴﻜـﺮِ ﺧـﺎﭼﻮ‬ ‫ﻣـﻲﺗﺎﺑــﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻣــﺮد ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪ دژ ﺗــﺎﻻر ﻋﻈﻴﻤــﻲ در‬ ‫دل ﺳــﻨﮓ روي ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ ﻛــﻪ در ﮔﻮﺷــﻪ و ﻛﻨــﺎرش‬ ‫اﺳـــﺒﺎب و آﻻت ﻣﺨﺘﻠـــﻒ اﻧﺒﺎﺷـــﺘﻪ ﺷـــﺪه؛ ﺗـــﺎﻻري‬ ‫اﺳـــﺖ در دل ﺳـــﻨﮓ! در آﺗـــﺶدان ﺑـــﺰرگ ﻣﺮﻛـــﺰ‬ ‫ﺗــﺎﻻر ﻫﻴــﺰمﻫــﺎﺋﻰ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﻮن دﺳــﺖ در ﮔﺮﻳﺒــﺎن‬ ‫ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ ،‬آرام آرام در ﻟﻬﻴــﺐ آﺗــﺶ ﺟــﺎن‬ ‫ﻣ ـﻲﺑﺎزﻧــﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ آﺗــﺸﺪان‪ ،‬ﺑــﺮ ﺳــﻜﻮﺋﻲ ﻛــﻪ از دل‬ ‫دﻳــﻮار ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺑﻴــﺮون آورده‪ ،‬ﺟــﻮاﻧﻲ ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﻟﻤﻴــﺪه‪،‬‬ ‫ﭼــﺎﻗﻮي ﻛــﻮﭼﻜﻰ را در ﻣﻴــﺎنِ اﻧﮕــﺸﺘﺎﻧﺶ ﺑــﻪ ﺑــﺎزي‬ ‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﻫﻤﭽــﻮن ﺧــﺎﭼﻮ ﻟﺒﺎﺳــﻰ ﭘــﺸﻤﻴﻦ و زﻣﺨــﺖ ﺑــﺮ‬ ‫ﺗــﻦ دارد و ﭘــﺎﭘﻮشﻫــﺎﺋﻰ از ﭘﻮﺳــﺖ ﺧــﺮس ﭘﺎﻫــﺎياش‬ ‫را ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ .‬ﻫـــﻴﭻ ﺗـــﻮﺟﻬﻲ ﺑـــﻪ ﺣـــﻀﻮرِ ﺧـــﺎﭼﻮ‬ ‫ﻧﻤــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺧــﺎﭼﻮ ﻛﺒــﻮﺗﺮ را از درون ﻛﻴــﺴﺔ ﺑــﺰرگ‬ ‫ﺑﻴـﺮون ﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬در ﻻﻧـﻪاي ﻛــﻪ ﭼﻨــﺪﻳﻦ ﻛﺒــﻮﺗﺮ دﻳﮕــﺮ‬

‫‪٣٠١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در آن ﺑــﻪ اﻳﻨــﺴﻮي و آﻧــﺴﻮي ﻣــﻲروﻧ ـﺪ رﻫــﺎ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﮕــﺎه ﭘﻴــﺎﻣﻲ را ﻛــﻪ از ﭘــﺎي ﻛﺒــﻮﺗﺮ ﺟــﺪا ﻛــﺮده‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﺷﻌﻠﻪﻫـﺎي آﺗـﺸﺪان ﻣـﻲﺳـﭙﺎرد‪ .‬در ﺳـﻜﻮت اﻧﺒـﺎر ﻓﻘـﻂ‬ ‫ﺿــﺠﺔ ﺳــﻮﺧﺘﻦ ﻫﻴــﺰمﻫــﺎ ﺑــﻪ ﮔــﻮش ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ .‬ﻣــﺮد‬ ‫ﺟﻮان ﺑﺎ وﻟﻌـﻰ ﻛﻮدﻛﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺷـﻌﻠﻪﻫـﺎ ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪ .‬ﺧـﺎﭼﻮ‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑــﻞ او ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﻟﺤﻈــﻪاي‬ ‫ﮔـــﺬرا از آﺗـــﺶ ﮔﺮﻳﺨﺘـــﻪ ﺑـــﺮ ﻗﺎﻣـــﺖ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮادار‬ ‫ﻣــﻲدود‪ .‬ﺧــﺎﭼﻮ در ﻧــﻮر آﺗــﺸﺪان‪ ،‬ﻧــﻴﻢ ﻧﮕــﺎﻫﻲ ﺑــﻪ‬ ‫اﻧﮕــﺸﺘﺮي ﺑــﺰرگ و درﺧــﺸﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﻛــﺮده‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪازد‪:‬‬ ‫ـــ در دﺷــﺖ زاﻳﻨــﺪه رود ﺑﺎﻳــﺪ ﻛــﺎري ﺑــﻪ ﺳــﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﺑﺮﺳﺪ؛ دژ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲﺳﭙﺎرم‪.‬‬ ‫ـ دﻳﮕﺮ ﺑﺎز ﻧﺨﻮاﻫﻰ ﮔﺸﺖ؟‬ ‫ـ ﺑـﻪ ﻣـﺮو ﺧـﻮاﻫﻢ رﻓـﺖ‪ .‬ﺷـﺎﻳﺪ ﻫـﻢ ﺑـﻪ ﭼـﻴﻦ ﻳـﺎ ﻫﻨـﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻨﻚ از راﻫﻰ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﻧـﺸﺎن ﻣـﻲدﻫـﻢ ﺑـﻪ ﻛﺎرواﻧـﺴﺮا‬ ‫ﻣﻲروي‪.‬‬ ‫ﺧــﺮوج از ﺗــﺎﻻر ﺑــﺰرگ ﺑــﺮاي ﺟــﻮان ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ روﻳــﺪاد‬ ‫ﻣﻬﻤــﻲ اﺳــﺖ‪ .‬از روزي ﻛــﻪ ﭼــﺸﻢ ﺑــﻪ ﺟﻬــﺎن ﮔــﺸﻮده‬

‫‪٣٠٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در اﻳ ـﻦ دﺧﻤ ـﺔ ﺑــﻲاﻧﺘﻬــﺎ زﻧــﺪﮔﻰ ﻛــﺮده‪ .‬ﻟﺤﻈــﻪاي ﺑــﻪ‬ ‫دﻳﻮارﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬آﺗــﺸﺪانِ ﺑــﺰرگ‪ ،‬ﻻﻧ ـﺔ ﻛﺒــﻮﺗﺮان‬ ‫و ﻇــﺮوف زﻧــﮓزدهاي ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺳــﺎﻟﻴﺎن‬ ‫دراز ﺗﻨﻬـــﺎ ﻫـــﻢﺻـــﺤﺒﺖﻫـــﺎياش ﺑـــﻮدهاﻧـــﺪ‪ .‬آﻧﮕـــﺎه‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎن ﺟــﺴﺘﺠﻮﮔﺮش ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺧــﺎﭼﻮ ﺑ ـﺎزﮔــﺸﺘﻪ او‬ ‫را ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ‪ .‬ﺧــﺎﭼﻮ ﺗﻨﻬــﺎ ﻛــﺴﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣــﺮد‬ ‫ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ در ﻋﻤــﺮ ﺧــﻮد دﻳــﺪه‪ ،‬وﻟــﻲ ﺣﺘــﻰ ﻧــﺎم او را‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﺳــﺎلﻫــﺎ ﺑــﺎ ﺗــﻮ در اﻳـﻦ دﻫﻠﻴـﺰ ﻣــﺮگ زﻳــﺴﺘﻢ‪ ،‬وﻟــﻰ‬ ‫ﻧﺎمات را ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻧﺪاﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺘﻲ؟‬ ‫ﺧــﺎﭼﻮ ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﭘــﺎﺋﻴﻦ ﻣ ـﻲاﻧــﺪازد‪ .‬ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﺗﺮدﻳ ـﺪي‬ ‫آزاردﻫﻨــــﺪه ﺳﺮاﺳــــﺮ وﺟــــﻮدش را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘــــﻪ‪ .‬در‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻰِ ﺳــﺮداﺑﻪ ﭼــﺸﻤﺎناش از ﺧﻴﺰاﺑــﻪﻫــﺎي ﺗﻨ ـﺪِ ﻧﮕــﺎهِ‬ ‫ﻣــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﻣــﻲﮔﺮﻳــﺰد‪ .‬اﻳ ـﻦ ﺳــﺌﻮال ﭼــﻮن ﻃﻮﻓــﺎﻧﻲ‬ ‫ﺗﻨــﺪﭘﺎي ﺗــﺎر و ﭘــﻮدِ وﺟــﻮدش را در ﻧﻮردﻳ ـﺪه‪ ،‬ﺧــﺎﭼﻮ‬ ‫را در درﻳـــﺎي ﺧﻴـــﺎل ﻏﺮﻳـــﻖوار ﺑـــﻪ ﻫـــﺰاران ﺳـــﻮي‬ ‫ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬دﻓﺘــﺮ ﺧــﺎﻃﺮات را در ﺟــﺴﺘﺠﻮﺋﻰ ﺑــﻰاﻧﺘﻬــﺎ‬ ‫ﺑــﻪ ﺗﻨــﺪي ورق ﻣ ـﻲزﻧــﺪ‪ .‬ﺧــﺎﻃﺮهاي ﻛﻮﭼــﻚ؛ ﭘﻴ ـﺎﻣﻰ‬ ‫‪٣٠٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﺷـــــﻨﺎ و دور؛ ﻧـــــﺸﺎﻧﻰ از ﮔﺬﺷـــــﺘﻪاي ﻣـــــﺄﻧﻮس‪.‬‬ ‫اﻓــﺴﻮس! ﺧــﺎﭼﻮ ﻫــﻴﭻ ﻧﻤــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪ .‬در ﺗﻼﻃــﻢِ اﻳــﻦ‬ ‫ﺟـــــﺴﺘﺠﻮي ﺑـــــﻰﺣﺎﺻـــــﻞ ﺗـــــﺼﻮﻳﺮِ ﻫـــــﺰاران روز‬ ‫ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪ ،‬ﻛــﻪ ﻫــﺮ ﻳ ـﻚ دﻳﮕــﺮي را ﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬در اﻳــﻦ‬ ‫ﺳــﻴﻼبِ ﺗــﺼﺎوﻳﺮ ﭘﻴــﺎﻣﻰ ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﻛــﻪ ﺑــﺎ آن ﺑﺘﻮاﻧــﺪ‬ ‫ﺧــﻮد را در آﻳﻨــﺔ دﻳﮕــﺮي ﺑــﺸﻨﺎﺳﺎﻧﺪ‪ .‬در دل از ﺧــﻮد‬ ‫ﻣـﻲﭘﺮﺳــﺪ‪» :‬ﻧــﺎم ﺗــﻮ ﭼﻴـﺴﺖ؟ اﻳﻨــﻚ ﻛــﻪ زﻧــﺪﮔﻰات‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺎﻳـﺎن ﻧﺰدﻳـﻚ ﻣـﻲﺷـﻮد؛ در ﺗﻨﮕﻨـﺎﺋﻰ ﻛـﻪ ﺟـﺴﻢ ﺗـﻮ‬ ‫آزاد ﺧﻮاﻫـــﺪ ﺷـــﺪ و روﺣـــﺖ ﺗـــﺎ اﺑـــﺪ در زﻧﺠﻴـــﺮ‬ ‫ﺧــﺎﻃﺮاتِ اﻳــﻦ ﺗــﺎﻻب ﻣــﺘﻌﻔﻦ ﻣــﺪﻓﻮن ﺧﻮاﻫــﺪ ﻣﺎﻧــﺪ‪،‬‬ ‫از ﺧﻮد ﭘﺮﺳﻴﺪهاي ﻛﻪ ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺘﻰ؟«‬ ‫ﺗﻌﻠــﻞ‪ ،‬دودﻟــﻰ‪ ،‬ﺗﺮدﻳــﺪ ﻣﻮرﻳﺎﻧــﻪوار در ﺟــﺎناش ﻻﻧــﻪ‬ ‫ﻛــﺮده‪ .‬ﺳ ـﻴﻠﻰ ﻛــﻪ در ﭘــﺲ ﻣﮋﮔــﺎﻧﺶ ﭘﻨــﺎه ﮔﺮﻓﺘــﻪ اﮔــﺮ‬ ‫ﺳ ـﺪِ ﺧﻮﻳ ـﺸﺘﻦداري ﺑــﻪ زﻳ ـﺮ ﻓﺮوﻛــﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬اﮔــﺮ ﺷــﺎﻟﻮدة‬ ‫دﻳــﻮارهﻫـــﺎي ﺧـــﺸﻮﻧﺘﻰ را ﻛـــﻪ ﺟﻬـــﺎنِ او را در ﺧـــﻮد‬ ‫ﻓﺮوﻛـــﺸﻴﺪه از ﻫـــﻢ ﺑﮕـــﺴﻼﻧﺪ‪ ،‬آﻳـــﺎ روﺣـــﺶ را آزاد‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد؟ ﺧــﺎﭼﻮ ﻳ ـﻚﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﺳــﻨﮓآﺳــﺎ در‬

‫‪٣٠٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺮاﺑـــﺮ اﻳـــﻦ ﺳـــﺌﻮال ﻣـــﻲاﻳـــﺴﺘﺪ‪ .‬ﭼـــﺸﻢ از زﻣـــﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﻣــﺮا ﺳــﻨﮕﺰاد ﻣــﻲﻧﺎﻣﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﻨﮓزادهام! ﻫﻤﭽــﻮن‬ ‫ﺳــﻨﮓ در داﻣــﺎن ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ زﻳــﺴﺘﻢ‪ ،‬و ﺗــﻮ را ﻛــﻪ‬ ‫ﻳـ ـﺎدوارة ﻣـــﻦ ﻫـــﺴﺘﻲ در داﻣـــﺎن ﻫﻤـــﻴﻦ ﺳـــﻨﮓ رﻫـــﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣـــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨـــﺪ ﺟـــﻮان اﺳـــﺖ‪ .‬ﺗﺮدﻳـــﺪِ ﻛﻬﻨـــﺴﺎﻻن در‬ ‫دلاش ﺟــﺎﺋﻰ ﻧــﺪارد‪ .‬ﺑــﻲﺗــﺎب و ﺑــﻰﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ آﻧﭽــﻪ‬ ‫ﻣـﻲﺷــﻨﻮد و آﻧﭽـﻪ اﺣــﺴﺎس ﻣــﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﺧﺮﺳــﻨﺪي از‬ ‫ﺟــﺎي ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻪ‪ ،‬ﻛﻴــﺴﺔ ﺑﺰرﮔــﻰ از زﻣــﻴﻦ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘــﻪ و‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺳـﺎلﻫﺎﺳـﺖ ﻛـﻪ در اﻧﺘﻈـﺎر اﻳـﻦ ﻟﺤﻈـﺎﺗﻢ‪ .‬ﺣـﺎل ﻛـﻪ‬ ‫دژ را ﺑﻪ ﻣﻦ واﻣﻲﮔﺬاري ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎم ﺧﻮد را ﺑﺪاﻧﻢ!‬ ‫ـ آﻧﺰﻣـﺎن ﻛـﻪ در آﺳـﺘﺎﻧﺔ دژ از ﺗـﻮ ﺟـﺪا ﺷـﻮم ﺗـﻮ را ﺑـﻪ‬ ‫ﻧـــﺎم ﺧـــﻮاﻫﻢ ﺧﻮاﻧـــﺪ‪ .‬ﻫـــﺮ آﻧﭽـــﻪ ﺳـــﺎﻟﻴﺎن دراز در‬ ‫ﺑــﺎرهاش ﺳــﺨﻦ ﮔﻔﺘــﻪام ﺧــﻮاﻫﻰ دﻳـﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻣــﻮش ﻧﻜــﻦ‪،‬‬ ‫ﺳـــﺤﺮﮔﺎه ﻓـــﺮدا ﻧـــﻮزادى ﺑـــﻪ ﺗـــﻮ ﺧﻮاﻫﻨـــﺪ ﺳـــﭙﺮد؛‬ ‫‪٣٠٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻣــﻮزش او ﺑــﺮ ﻋﻬــﺪة ﺗﻮﺳــﺖ‪ ،‬ﭼــﻮن ﻧــﻮر ﭼــﺸﻤﺎنات‬ ‫از او ﻧﮕﺎﻫــﺪاري ﺧــﻮاﻫﻲ ﻛــﺮد‪ .‬اﻳﻨــﻚ ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎل ﻣــﻦ‬ ‫ﺑﻴﺎ!‬ ‫ﻣــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎلِ ﺧــﺎﭼﻮ از ﺗــﺎﻻر ﺳــﻨﮕﻲ ﺧــﺎرج‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬و ﭼــﻮن ﻃﻔﻠــﻰ ﺗــﺎزه ﭘــﺎي ﺑــﻪ داﻻنِ ﻧﻤــﻮري‬ ‫ﺧﻴﺮه ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ ﻛـﻪ درﻳﭽـﺔ او ﺑـﻪ ﺟﻬـﺎن ﺧـﺎرج ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫ﺷـــﺪ‪ .‬ﺳـــﻨﮓﻫـــﺎ‪ ،‬ﺧـــﺎكِ ﻧﻤﻨـــﺎك‪ ،‬ﺗـــﺎﻻبﻫـــﺎي‬ ‫ﻛﻮﭼـــﻚ و ﺑـــﺰرگ‪ ،‬ﺣﺘـــﻰ ﺣـــﺸﺮات ﻛـــﻪ ﻫﻨﮕـــﺎم‬ ‫ﺣﺮﻛــﺖ در اﻃــﺮاﻓﺶ ﺑــﻪ ﭘــﺮواز در ﻣــﻲآﻳﻨــﺪ‪ ،‬ﻫﻤــﻪ‬ ‫ﺗــﺎزهﻫــﺎي ﺟﻬــﺎن اوياﻧــﺪ‪ .‬راﻳﺤــﺔ ﮔﻨﺪاﺑــﻪﻫــﺎي دژ‬ ‫ﻣــــﺸﺎماش را ﻣـــﻲآزارد؛ ﻓﺮﻳـــﺎدِ آﺑــــﺸﺎر ﻛﻮﭼــــﻚ‬ ‫ﮔــﻮشاش را ﻣــﻲﺧﺮاﺷــﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﺟــﻮان دﺳــﺖﻫــﺎي‬ ‫ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪش را ﺑــﺮ دﻳﻮارﻫــﺎ ﻣــﻲﻛــﺸﺪ و ﻛﻮرﻛﻮراﻧــﻪ‬ ‫ﺳــﺮ در ﭘــﻰِ ﺧــﺎﭼﻮ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐِ ﻣــﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﮔــﺎم ﺑــﺮ‬ ‫ﻣـــﻲدارد‪ .‬از دور دﺳـــﺖِ داﻻن آواي ﺳـــﺨﻦ ﮔﻔـــﺘﻦِ‬ ‫ﭼﻨــﺪ ﺗــﻦ ﮔــﻮشاش را ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﺧــﺎﭼﻮ‬ ‫ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ در ﭼــﺸﻤﺎن ﻣــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫‪٣٠٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ـ ﻧــﺎمِ ﺗــﻮ ﺧﺎﭼﻮﺳــﺖ‪ .‬ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﻣــﺮدي ﻛــﻪ در اﻳــﻦ‬ ‫دﻻنﻫﺎ ﺑﺒﻴﻨﻰ ﺗﺮا ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﻧـﺎم ﺧﻮاﻫـﺪ ﺧﻮاﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﺗـﻮ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﭼﻮي دژ ﻫﺴﺘﻰ‪.‬‬ ‫ﻗﺒــﻞ از آﻧﻜــﻪ ﻣــﺮد ﺟــﻮان ﻓﺮﺻــﺘﻲ ﺑــﺮاي ﺳــﺨﻦ ﮔﻔــﺘﻦ‬ ‫ﺑﻴﺎﺑـــﺪ‪ ،‬ﺧـــﺎﭼﻮ در دل ﺗـــﺎرﻳﻜﻲﻫـــﺎي داﻻن ﻧﺎﭘﺪﻳـــﺪ‬ ‫ﺷﺪه‪.‬‬ ‫در آﺧــﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﻛــﻪ ﺳــﻨﮕﺰاد از ﻣــﺪﺧﻞ ﻏــﺎري در‬ ‫آﻧــﺴﻮي ﻛﻮﻫــﺴﺘﺎن‪ ،‬دژ را ﺗــﺮك ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧـــﺐ اﺳـــﺒﻰ ﺑـــﺮود ﻛـــﻪ در دل ﺷـــﺐ در اﻧﺘﻈـــﺎرش‬ ‫اﻳ ـﺴﺘﺎده‪ ،‬ﻓﺮﻳ ـﺎد دژﻧــﺸﻴﻨﺎن ﻛــﻪ ﻣــﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ را ﺑــﻪ ﻧــﺎم‬ ‫ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ در ﮔﻮﺷــﺶ ﻃﻨــﻴﻦ ﻣــﻲاﻓﻜﻨــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎدِ‬ ‫»ﺧــﺎﭼﻮ! ﺧــﺎﭼﻮ!« در دلِ داﻻنﻫــﺎ ﻃﻨــﻴﻦ اﻓﻜــﻦ ﺷــﺪه‪.‬‬ ‫اﻳ ـﻦ ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﺑــﺎر اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺳــﻨﮕﺰاد ﺧــﻮد را اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﻧﺎم ﺧﺎﭼﻮ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺎﻫــﺎ ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ اوج ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﺮ اﺳــﺐ‬ ‫ﻧﺸــﺴﺘﻪ و ﻟﮕــﺎم ﺑﺮﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﭘــﻴﺶ از آﻧﻜــﻪ در‬ ‫اﻣــﻮاجِ ﺗــﺎرﻳﻜﻰﻫــﺎي ﻛُــﺮ ﻏﺮﻗـﻪ ﺷــﻮد‪ ،‬ﻳـﻚﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ‬

‫‪٣٠٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻧﮕــﺸﺘﺮ ﺑﺰرﮔــﻰ را ﻛــﻪ از ﭘــﺎي ﻛﺒــﻮﺗﺮ ﺟــﺪا ﻛــﺮده ﺑــﺎ‬ ‫ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺘﺎناش ﻟﻤﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫٭٭٭‬ ‫»دروﻳــــﺶ ﺳِــــﺘﻰ ﻣــــﻲرﻗــــﺼﺪ! دروﻳــــﺶ ﺳِــــﺘﻰ‬ ‫ﻣـــﻲرﻗـــﺼﺪ!« ﻓﺮﻳـــﺎد ﻛﻮدﻛـــﺎﻧﻰ ﻛـــﻪ ﻟﺒـــﺎسﻫـــﺎي‬ ‫اﻟــﻮانﺷــﺎن دﺷـﺖِ ﺑــﺰرگ ﺳﻴـﺴﺘﺎن را ﺑــﻪ ﻫــﺰاران رﻧــﮓ‬ ‫ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﻛــﺮده از دوردﺳــﺖﻫــﺎ ﺑــﻪ ﮔــﻮش ﻣــﻲرﺳــﺪ‪.‬‬ ‫ﻏﺮﻳ ـﻮ ﻛﻮدﻛــﺎن ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي ﺳــﻮزانِ آﻓﺘــﺎبِ‬ ‫ﺳﻴـ ـﺴﺘﺎن‪ ،‬آﺳـــﻤﺎن و زﻣـ ـﻴﻦ را ﺑـــﻪ ﻫـــﻢ دوﺧﺘـــﻪ‪ .‬در‬ ‫داﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮓﻫـــﺎﺋﻰ ﻛـــﻪ در ﻫﻴﻤـ ـﺔ آﺗـــﺸﺪانِ دﺷـــﺖ‬ ‫ﻣــﻲﺟﻮﺷـــﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳـــﺎدﻫـــﺎي ﺷـــﺎدي از آﺳـــﻤﺎن ﺗﻔﺘـــﺎن‬ ‫ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﺷــﺎﻫﭙﺮِ ﺳـﻴﻤﺮغِ اﻓــﺴﺎﻧﻪﻫــﺎ ﻛــﻮهﻫــﺎ و درهﻫــﺎ را‬ ‫ﭘــﺸﺖ ﺳــﺮ ﮔــﺬارده؛ ﺷــﻬﺮ ﺑــﻪ ﺷــﻬﺮ‪ ،‬ﺟﻬــﺎنِ ﺧﺎﻛﻴ ـﺎن‬ ‫را ﺑــﺎ ﺧﺒـــﺮ ﻣــﻲﻛﻨـــﺪ‪» :‬دروﻳــﺶ ﺳِــﺘﻰ ﻣــﻲرﻗـــﺼﺪ!‬ ‫دروﻳﺶ ﺳِﺘﻰ ﻣﻲرﻗﺼﺪ!«‬ ‫دروﻳــﺶ ﻫﻴﭽﮕــﺎه ﻧﻤــﻲرﻗــﺼﻴﺪ‪ .‬رﻗــﺺ ﺧــﺎك ﺗﻨﻬــﺎ‬ ‫رﻗــﺼﻰ ﺑــﻮد ﻛــﻪ او ﻣـــﻲﺷــﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﺧــﺎكِ ﺧـــﻮب‪،‬‬ ‫‪٣٠٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧــﺎﻛﻰ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﻮن‪ ،‬ﺳــﺨﺖ ﭼــﻮن ﻛﻮﭼــﻚﺗــﺮﻳﻦ‬ ‫داﻧ ـﺔ ﺷــﻦرﻳ ـﺰهﻫــﺎ‪ ،‬ﻧــﺮم ﭼــﻮن ﻣــﺎري ﺧــﻮش ﺧــﻂ و‬ ‫ﺧــﺎل‪ .‬ﺧــﺎكِ ﺧــﻮب ﻫﻤﻴــﺸﻪ در دﺳــﺖ دروﻳـﺶ ﺳِــﺘﻰ‬ ‫ﻟﻐﺰﻳـﺪه‪ ،‬از ﻻﻧــﻪاش ﺑﻴـﺮون ﺧﺰﻳـﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧــﺪاي ﻧـﻰِ او‬ ‫ﺑــﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﻪ ﭘﺎﺳــﺦ داده‪ ،‬ﺑــﺎ او ﺳــﺨﻦ ﮔﻔﺘــﻪ‪ ،‬و ﭼــﻮن‬ ‫ﭘﺮواﻧــﻪاي اﺳــﻴﺮِ دﺳــﺖ ﺗﻨــﺪ ﺑــﺎد‪ ،‬در ﻧﻔــﺲِ آﺗــﺸﮕﻮن‬ ‫دروﻳــﺶ ﺗــﺎ دور دﺳــﺖﻫــﺎ در ﺗﻼﻃــﻢ اﻣــﻮاج درﻳــﺎﺋﻰ‬ ‫ﺧــــﺸﻚ و ﺑــــﻰآب ﺟﺎوداﻧــــﻪ دﺳــــﺖ و ﭘــــﺎي زده‪.‬‬ ‫دروﻳ ـﺶ ﺳِــﺘﻰ ﭼــﻮن ﺑــﺎد از ﺧــﺎك ﺑﺮﺧﺎﺳــﺘﻪ‪ .‬دﺳــﺖ‬ ‫در دﺳــﺖ ﺧــﺎك از ﻓــﺮاز درﻳﺎﭼــﻪ ﻫــﺎﻣﻮن ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﺗــﺎ‬ ‫در آﻧــﺴﻮي آﻣــﻮ درﻳ ـﺎ‪ ،‬در ﻋﻤــﻖ ﺷــﻨﺰارﻫﺎﺋﻰ ﻛــﻪ ﻧــﻮر‬ ‫از ﭼــﺸﻢ ﻣــﻲرﺑﺎﻳــﺪ‪ ،‬در ﺳ ـﻴﺎﻫﻰ ﺷــﺐﻫــﺎﺋﻰ ﺑــﻲﭘﺎﻳــﺎن‬ ‫ﻛﻪ ﺗـﺎ اﺑـﺪﻳﺖ ﺑـﻪ درازا ﻛـﺸﻴﺪه‪ ،‬در آﻏـﻮش ﻧـﺪاي ﻧـﻰ‬ ‫ﺗــﺎ ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﺗﻨﻬــﺎ ﺑﻨــﺸﻴﻨﺪ و ﺑــﻪ ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﺑﻨﮕــﺮد‪ .‬در‬ ‫ﺟﻬــﺎن ﺳِــﺘﻰ رﻗــﺺ از آنِ ﺧــﺎك ﺑــﻮده‪ ،‬ﺣﺘــﻰ اﮔــﺮ‬ ‫ﺧــﺎك ﻓﻘــﻂ در ﺗــﺮﻧﻢِ آﻫﻨﮕ ـﻴﻦِ ﻧــﺪاي ﻧــﻰ اوﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫رﻗﺼﻴﺪه‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﻣﺮوز ﻫﻤـﻪ ﭼﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻳـﻚﺑـﺎره رﻧﮕـﻰ دﻳﮕـﺮ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‪.‬‬ ‫ﻛﻬﻨــﺴﺎﻻﻧﻲ ﻛــﻪ از ﻛــﻮدﻛﻲ او را ﻣ ـﻲﺷﻨﺎﺳــﻨﺪ‪ ،‬ﺳِــﺘﻰ‬ ‫‪٣٠٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫را دروﻳـﺶِ ﻫﺰارﺳــﺎﻟﻪ ﻣـﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪ ،‬و اﻣــﺮوز ﻫــﻢاﻳﻨــﺎن‬ ‫ﺑﺮ ﺧﻮد ﻣﻲﻟﺮزﻧﺪ‪:‬‬ ‫»ﺳــﺘﻲ را ﭼــﻪ ﺷــﺪه ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﻋﻘــﺮب ﺟــﺮّاده درون‬ ‫ﺣﻠﻘــﺔ آﺗــﺶ ﺑــﻪ ﮔــﺮد ﺧــﻮد ﻣــﻲﭼﺮﺧــﺪ؟ او را ﭼــﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺑـﺎد ﻳﻜـﻰ ﻣـﻲﺷـﻮد وﻟـﻰ در اﻳـﻦ ﻃﻮﻓـﺎن از‬ ‫ﺟـــﺎي ﻧﻤـ ـﻲﺟﻨﺒـــﺪ؟ ﭼﮕﻮﻧـــﻪ اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ از اﻳﻨﺠـــﺎي‬ ‫ﻣــﻲرود‪ ،‬و ﺑــﻰآﻧﻜــﻪ ﺑــﺎزﮔﺮدد دوﺑــﺎره در ﻛﻨــﺎر ﻣــﺎ‬ ‫ﻣﻲاﻳـﺴﺘﺪ؟ ﭼـﺮا ﻟـﺐ ﺑـﻪ ﺳـﺨﻦ ﻧﻤـﻲﮔـﺸﺎﻳﺪ؛ داﺳـﺘﺎن‬ ‫از ﮔـــﻴﻼچ ﻧﻤـــﻲﮔﻮﻳـــﺪ؟ اﻳـــﻦ ﺗـــﺎزه ﻳﺎﻓﺘـــﺔ ﻛـــﻼم‬ ‫دروﻳـ ـﺶ ﭼﻴـ ـﺴﺖ ﻛـــﻪ ﻧـــﺪاي ﻧـ ـﻰِ ﺟـــﺎدوﺋﻰ او را در‬ ‫ﮔــﻮشﻫــﺎيﻣــﺎن ﺑــﻪ ﻏﻮﻏــﺎي ﻣﺤــﺸﺮ ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻛــﺮده؟‬ ‫اﻳــﻦ ﻛﻴــﺴﺖ ﻛــﻪ اﻳﻨــﻚ ﻫــﺰاران اﻓــﺴﺎﻧﻪ ﺑــﺮاي ﺳِــﺘﻲ‬ ‫ﺑﺎزﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؟«‬ ‫دروﻳــﺶ در آﻏــﻮشِ ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦِ ﺧــﺎكآﻟــﻮدهاش روي‬ ‫ﺑــﻪ درﻳﺎﭼـﺔ ﻫــﺎﻣﻮن ﭼــﻮن ﭘﺮﻧــﺪهاي ﻛﻮﭼــﻚ در دﺳــﺖ‬ ‫ﺑــﺎد ﻣــﻲرﻗــﺼﺪ‪ .‬ﺧﻴــﺮه در ﻋﻤــﻖ آب ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫ﻳﻚ دﺳـﺖ داﻣـﺎن ﭘﻮﺳـﺘﻴﻦِ ﻛﻬـﻦ در ﭘﻨﺠـﻪ ﻣـﻲﮔﻴـﺮد و‬ ‫ﺑــﺎ دﺳــﺖ دﻳﮕــﺮ ﻧ ـﻰِ ﻓﺮﺳــﻮده ﺑــﺮ ﺳ ـﻴﻨﻪ ﻣ ـﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ .‬ﺑــﺮ‬ ‫‪٣١٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘــﺎي ﻣ ـﻲﭼﺮﺧــﺪ‪ ،‬از زﻣ ـﻴﻦ ﻣ ـﻲﺟﻮﺷــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﻣـــﻲﭘﻮﻳـــﺪ‪ ،‬و ﺑــــﺮ ﮔــــﺮدِ ﻫــــﺎﻣﻮن ﻛــــﻪ ﺑﺎﺳــــﺘﺎﻧﻴﺎن‬ ‫ﻣﻴﻌﺎدﮔــﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻧــﺪهاﻧــﺪ در اﻧﺘﻈــﺎر ﻣﻌﺒــﻮد‪ ،‬ﺳــﺮ در‬ ‫ﭘـ ـﻰِ ﺗﻨـــﺪﺑﺎدِ ﺳﻴـ ـﺴﺘﺎن ﮔـــﺬارده‪ .‬از ﻓـــﺮاز ﺑـــﺮ ﻧـــﺸﻴﺐ‬ ‫ﻣ ـﻲﻏﻠﺘــﺪ؛ ﭼــﻮن ﺷ ـﻴﺮي ﺷــﺮزه ﻧﻌــﺮهزﻧــﺎن ﺑــﺮ اﻣــﻮاج‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚِ ﻫــﺎﻣﻮن ﻣــﻲﺗــﺎزد؛ دﺳــﺖ در دﺳــﺖ ﻧــﻮر‪،‬‬ ‫ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي آﺗــﺸﻴﻦ ﺑﻠــﻮر‪ ،‬در ﻗﻌ ـﺮِ ﻣــﺮداب‬ ‫ﻣـــﻲﺧﻨـــﺪد؛ ﻣـــﻲﮔﺮﻳـــﺪ؛ آﻧﮕـــﺎه ﻟـــﺐ ﺑـــﻪ ﺳـــﺨﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﻫــﺰارهﻫــﺎ را ﻫــﺰاران ﺑــﺎر دﻳــﺪهام‪ ،‬ﻧــﺪاي دوﺳــﺖ‬ ‫ﻫﺮﮔــﺰ ﻧــﺸﻨﻴﺪهام‪ .‬وﻟــﻲ اﻣــﺮوز از دور دﺳ ـﺖِ اﻓــﻖ ﻣــﺮا‬ ‫ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﻮاري ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﻮن ﺑــﻪ‬ ‫ﻣﻴﻌﺎدﮔــﺎه ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﺳــﺮ در ﭘــﻰِ ﻫــﻴﭻ دارد‪ ،‬اﻣﻴــﺪ و‬ ‫ﻧﺎاﻣﻴ ـﺪي ﻧــﺪارد‪ .‬از آﺳــﻤﺎن ﻣ ـﻲﮔﻮﻳ ـﺪ‪ ،‬ﭼــﻮن ﮔﺮﻳــﺔ‬ ‫ﻛﻮدﻛـــﺎن‪ ،‬و از زﻣـــﻴﻦ ﻣـــﻲﺟﻮﺷـــﺪ‪ ،‬ﭼـــﻮن ﺳـــﺎﻗﺔ‬ ‫ﻧﻮﻧﻬﺎﻻن ‪...‬‬ ‫ﭘــﺲ از ﺳــﻜﻮﺗﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬دروﻳــﺶ ﺳــﺘﻲ ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﻟﺐ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ‪:‬‬ ‫‪٣١١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻧﻴﺎﻛــﺎن ﻣــﺎ در داﻣــﺎن دﺷــﺖِ ﺑــﺰرگ‬ ‫ﻣﻐﻠــــﻮب ﺷــــﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﺰﻣــــﺎن ﻛــــﻪ اﺑــــﺮي از ﭘﻴﻜــــﺎن‬ ‫ﻛﻤﺎﻧــﺪارانِ دﺷــﻤﻦ آﻓﺘــﺎب را ﻛــﻮر و ﺑــﻰﻧــﺸﺎن ﻛــﺮد‪،‬‬ ‫آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ از ﺳــﺎﻛﻨﺎن اﻳــﻦ ﻓــﻼت ﻛــﺸﺘﻪﻫــﺎ ﭘــﺸﺘﻪ‬ ‫ﺷــﺪ‪ ،‬و ﺳــﺘﻮنﻫــﺎي اﻳــﻦ ﻓــﻼتِ ﻛﻬــﻦ را ﺷﻜــﺴﺖ و‬ ‫در ﻫــﻢ ﻓــﺮوﭘﺎﺷــﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻏﺒــﺎر ﻏــﻢاﻧﮕﻴ ـﺰ و ﺣــﺰنآوري‬ ‫ﻛـــﻪ رزﻣﮕـــﺎه را ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه ﺑـــﻮد‪ ،‬زﻣﺎﻧﻴﻜـــﻪ ﭘﻴــﺮوزي‪،‬‬ ‫ﻏﺮﻳﻘــﻰ ﺑــﻮد ﺑــﻰﭘﻨــﺎه‪ ،‬و ﻣــﺮگ ﺗﻨﻬــﺎ دارويِ ﺷﻜــﺴﺖ‬ ‫ﺧﻮردﮔﺎن‪ ،‬ﺳـﻮاري ﻣـﻲآﻣـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﺣﻤﺎﺳـﻪﻫـﺎ‬ ‫زﻧﺪه ﺷﻮد‪ .‬اﻣـﺮوز ﻫـﻢ اوﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺒﻰ ﺑـﻪ رﻧـﮓ‬ ‫ﺧــﻮن ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﭼــﻮن ﺑﺒــﺮ ﻣــﻲﻏــﺮد‪» :‬اﺳــﻄﻮرهﻫــﺎ را‬ ‫ﺑﻰﺻـﻮرت ﻣـﻲﻛﻨﻴـﺪ؟« اﻣـﺮوز آواي اوﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻗﻠـﺐِ‬ ‫ﺷﻜـــﺴﺖ را ﺧﻮاﻫـــﺪ ﺷـــﻜﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻜـــﺴﺖﺧﻮردﮔـــﺎن‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨــﺪ ﭘﺮﺳ ـﻴﺪ‪» :‬ﻛﻴ ـﺴﺘﻰ؟ از ﻛﺠــﺎ ﻣــﻰآﺋ ـﻰ؟ ﺗــﻮ را‬ ‫ﻧﻴﻚ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳـﻴﻢ‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ ﺗـﺎ ﺣـﺎل ﻧﺪﻳـﺪه ﺑـﻮدﻳﻢ ﺗـﺮا‬ ‫‪«...‬‬ ‫ﻣــﺮغِ ﺳــﻜﻮت ﺑــﺮ ﺳــﺎﺣﻞ ﻫــﺎﻣﻮن ﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﺟﻬــﺎن‬ ‫ﻫـــﺎﻣﻮن ﭼـــﺸﻢ ﺑـــﺮ دﻫـــﺎنِ ﺳِـــﺘﻰ دوﺧﺘـــﻪ‪ ،‬اﻧﺘﻈـــﺎري‬

‫‪٣١٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛـــﺸﻨﺪه ﺑـــﺎ ﺑﻴﺘـــﺎﺑﻰ ﻟﺤﻈـــﺎت ﺳـــﻨﮕﻴﻦ و ﻃـــﻮﻻﻧﻰ را‬ ‫ﻣــﻰﺑﻠﻌــﺪ‪ .‬ﻛﻨﺠﻜــﺎوان ﺑــﻪ ﻓﺮﻳ ـﺎد ﺳــﻜﻮت ﻣ ـﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‪:‬‬ ‫»از دﺷــﺖ ﺑﮕــﻮ‪ ،‬از ﻧﺒــﺮد ﺑﮕــﻮ‪ ،‬از ﺳــﻮاري ﺑﮕــﻮ ﻛــﻪ‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺒﻰ ﺑﻪ رﻧﮓِ ﺧﻮن ﻧﺸﺴﺘﻪ و از راه ﻣﻲرﺳﺪ!«‬ ‫وﻟــﻰ ﺳِــﺘﻰ دﻳﮕــﺮ ﻫــﻴﭻ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﮔﻔــﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑــﻞ‬ ‫آﻳﻨــﺔ ﻧﻤﻨــﺎكِ ﻫــﺎﻣﻮن‪ ،‬ﭼــﻮن ﺗــﻚ درﺧﺘــﻰ ﺧــﺸﻚ‪،‬‬ ‫ﺑﻰﺣﺮﻛﺖ ﺑـﺮ ﺟـﺎي ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ‪ .‬ﻃﻮﻓـﺎنِ ﺑـﺎد از ﺣﺮﻛـﺖ‬ ‫ﺑﺎزاﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬ﻟــﺐﻫــﺎي ﺳــﺘﻰ ﺑــﺮ ﻧــﻰِ اﻓــﺴﺎﻧﻪاي ﻓــﺮو‬ ‫ﻧﺸــــﺴﺘﻪ و ﭼــــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑــ ـﻲﻧﻬﺎﻳــ ـﺖ را ﻣــ ـﻲﺟﻮﻳــ ـﺪ‪.‬‬ ‫دروﻳـــﺶ ﻧﻴـــﺰ ﭼـــﻮن دﻳﮕـــﺮان ﺟـــﺎﺋﻰ در ذﻫـــﻦ و‬ ‫روحاش ﻣﺮﻛــﺐِ ﺧــﻮﻧﻴﻦ را ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ‪ .‬ﻧﻌــﺮة رﻋــﺪ‬ ‫ﻟــﺮزه ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﻫــﺎﻣﻮن ﻣــﻲاﻓﻜﻨــﺪ و ﻓــﻀﺎي ﻏﻤﮕ ـﻴﻦ را‬ ‫ﭼــﻮن ﺣﺒــﺎﺑﻰ از ﺷﻴـﺸﻪ ﻓﺮوﻣـﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳـﺎد آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﻫﻤــﻪ را ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺧــﻮد ﻓﺮاﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﺗــﺎ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ‬ ‫دﻳﮕــﺮ دوﺑــﺎره ﻧــﻰِ دروﻳــﺶ ﺳِــﺘﻰ ﻏــﺮوب ﻏــﻢاﻧﮕﻴــﺰِ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﺎن را ﺑـﻪ رﻧـﮓ ﺳـﻴﺎﻫﻰﻫـﺎي ﺷـﺐ ﻧﻘﺎﺷـﻰ ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪٣١٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺎ ﻓﺮواﻓﺘــﺎدنِ ﭼــﺎدر ﺷــﺐ‪ ،‬ﻓﺮﻳـﺎدِ وﺣــﺶ ﻫــﺎﻣﻮن را در‬ ‫ﺑﺎرﮔﺎه ﺳـﻴﺎﻫﻰﻫـﺎ ﺑـﻪ ﮔﺮوﮔـﺎن ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬دروﻳـﺶ در‬ ‫ﻛﻨــﺎر ﻫــﺎﻣﻮن ﺗﻨﻬﺎﺳــﺖ‪ .‬ﮔﻬﮕــﺎه ﻛﻮدﻛــﺎن و ﺟﻮاﻧــﺎنِ‬ ‫ﺷﻴﻔﺘﻪ‪ ،‬از داﻣﺎنِ ﻛﻠﺒـﻪﻫـﺎ ﺑـﺎ ﻧﮕـﺎﻫﻰ ﺟـﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺳـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳــﻮي ﺳِــﺘﻰ ﺑــﺎزﻣﻲﮔﺮداﻧﻨــﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷــﺪ ﺗــﺎ در ﺳ ـﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ‬ ‫ﺳﺎﻳﺔ ﮔﺮﻳﺰ ﭘﺎياش را دوﺑﺎره ﺑﺎزﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬

‫در ﺳــــﻜﻮتِ ﺷــــﺐ‪ ،‬زاﻳﻨــــﺪه رود آوازﺧﻮاﻧــــﺎن و‬ ‫ﺷــﺎدان ﺑــﺎ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ ﺑــﻪ ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬اردوﮔــﺎهِ‬ ‫ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ در دلِ دﺷــﺖ آرﻣﻴــﺪه‪ .‬ﻣــﺮدانِ ﻧــﺎدر در ﭘﻨــﺎهِ‬ ‫ﺷــﻌﻠﺔ آﺗــﺸﺪانﻫــﺎي ﺑــﺰرگ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ را ﻓﺮاﻣــﻮش‬ ‫ﻣـﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ ،‬و ﮔــﺎه ﻏﺮﻳـﻮِ ﺧﻨــﺪهﻫــﺎيﺷــﺎن دﻳـﻮِ ﺷــﺐ را‬ ‫ﺑــﻪ ﻣ ـﺼﺎف ﻣ ـﻲﻃﻠﺒــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳ ـﺎدِ ﻣــﺴﺘﺎﻧﻪﺷــﺎن ﮔــﺎه ﭼــﻮن‬ ‫ﺗﻴﻐﻰ آﺧﺘﻪ ﭘـﺮدة آﻫﻨـﻴﻦ ﺷـﺐ را ﻣـﻲﺷـﻜﺎﻓﺪ ﺗـﺎ در ﭘﻨـﺎه‬ ‫ﺗﻴــﺮك ﭼﺎدرﻫــﺎ‪ ،‬ﺳــﺮ در ﭘــﻲ ﻛﻨﻴﺰﻛــﺎﻧﻰ ﮔــﺬارد ﻛــﻪ‬ ‫اﺳــﻴﺮِ دﺳــﺖ ﺗﺎﺗﺎرﻫــﺎي ﻧﺎدرﻧــﺪ‪ ،‬و ﻧﺎﻟــﻪﻫــﺎيﺷــﺎن در‬ ‫آﻏﻮش ﺗﺎرﻳﻜﻲﻫﺎ ره ﮔﻢ ﻛﺮده‪.‬‬

‫‪٣١٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻜﻮت ﺷــﺐ در ﺑﺎرﮔــﺎهِ ﻧــﺎدر ﻛﻮﺗــﺎه و ﮔﺬراﺳــﺖ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻴﻜـــﻪ ﺗﺎﺗﺎرﻫـــﺎ دﺳـــﺖ از ﻛﻨﻴﺰﻛـــﺎن ﺑـــﺸﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬و در‬ ‫ﭘﻨــﺎهِ آﺗــﺸﺪانﻫــﺎي ﮔﺪاﺧﺘــﻪ ﺳــﺮ ﺑـﺮ ﺑـﺎﻟﻴﻦِ ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦﻫــﺎي‬ ‫ﮔﻮﺳـــﭙﻨﺪي ﻓﺮوﺑﺮﻧـــﺪ‪ ،‬آﻧﺰﻣـــﺎن ﻛـــﻪ ﻫﻤـــﻪ ﭼﻴـــﺰ در‬ ‫ﺳــﻜﻮت ﻣــﺮگ ﻣــﻲﺧُــﺴﺒﺪ‪ ،‬ﭘــﺎرس ﺳــﮓﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫آﺳــــﻤﺎن اردوﮔــــﺎه را از ﻫــــﻢ ﺧﻮاﻫــــﺪ ﮔﺴــــﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺳــﮓﻫــﺎي وﻟﮕــﺮدِ ﺷــﻬﺮﻫﺎي وﻳــﺮان‪ ،‬ﻓﺮﺳــﻨﮓﻫــﺎ و‬ ‫ﻓﺮﺳﻨﮓﻫﺎ ﺳـﺮ در ﭘـﻰ ﻗﺎﻓﻠـﺔ ﻧـﺎدر دارﻧـﺪ؛ ﺟﻨـﮓِ ﻧـﺎدر‬ ‫ﺟﻨـﮓِ آﻧــﺎن اﺳــﺖ‪ .‬ﺳــﮕﺎن ﮔﺮﺳــﻨﻪ دوﺳــﺖ و دﺷــﻤﻦ‬ ‫ﻧﻤـﻲﺷﻨﺎﺳــﻨﺪ‪ ،‬ﭘــﺎرهﻫــﺎي ﭘﻴﻜــﺮ ﺧــﻮﻧﻴﻦِ ﻛــﺸﺘﻪﺷــﺪﮔﺎن‬ ‫ﻟﺬﻳ ـﺬﺗﺮﻳﻦ ﻃﻌــﺎﻣﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در اﻳ ـﻦ ﺳــﺎلﻫــﺎي ﺳ ـﻴﺎه‪،‬‬ ‫ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﻪ آﻧــﺎن ﻫﺪﻳــﻪ داده‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎﻣ ـﺔ ﺟﻨــﮓ‪،‬‬ ‫ﺳــﮕﺎن در ﭘﻨــﺎهِ ﺗﺨﺘــﻪﺳــﻨﮓﻫــﺎ ﺳــﺮ ﺑــﺮ ﺧــﺎكرﻳﺰﻫــﺎ و‬ ‫ﺗﭙﻪﻫـﺎ ﻓـﺮود ﻣـﻲآورﻧـﺪ‪ ،‬و آﻧﺰﻣـﺎن ﻛـﻪ ﻧﺒـﺮد ﺑـﻪ ﭘﺎﻳـﺎن‬ ‫ﺧــﻮد ﻧﺰدﻳ ـﻚ ﻣ ـﻲﺷــﻮد و ﻋﺮﺑــﺪة زﻧﺒــﻮركﻫــﺎ‪ ،‬ﻧﻌــﺮة‬ ‫ﺷﻤﺸﻴﺮﻛــﺸﺎن و ﺷ ـﻴﻬﺔ اﺳــﺒﺎن ﺑﺨــﺎري ﻓ ـﺮّار ﻣــﻲﺷــﻮد و‬ ‫آﺳــﻤﺎن ﺟﺒﻬــﻪ را ﺑــﻪ آراﻣــﻲ ﺗــﺮك ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬اﻧﺒــﻮه‬ ‫ﺳــﮕﺎنِ ﮔﺮﺳــﻨﻪ دﻧــﺪانﻫــﺎي ﺑﺮﻧــﺪه و ﺑــﻲﺗ ـﺮﺣﻢﺷــﺎن را‬

‫‪٣١٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ﺑــﺮق آﻓﺘــﺎب‪ ،‬ﻳــﺎ در ﻧــﻮرِ ﻣــﺮگﺑــﺎرِ ﻣﻬﺘــﺎب ﺑــﻪ‬ ‫ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ ﻧـــﺸﺎن ﺧﻮاﻫﻨـــﺪ داد‪ .‬ﭘـــﺎرسﻛﻨـــﺎن‪ ،‬دوان‬ ‫دوان ﭘــﺎي ﺑــﻪ ﻣﻴﻬﻤــﺎﻧﻰِ ﺳــﻔﺮة ﻧــﺎدر ﻣ ـﻲﮔﺬارﻧــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ‬ ‫آﻧﭽـﻪ ﺑــﻮي ﺧـﻮن دﻫــﺪ‪ ،‬ﻃﻌﻤــﻪ آﻧـﺎن اﺳــﺖ‪ .‬زﺧﻤﻴـﺎن‬ ‫ﭘــﻴﺶ از آﻧﻜــﻪ ﻓﺮﺻــﺖ ﻓ ـﺮار ﻳﺎﺑﻨــﺪ در ﺑﻨ ـﺪِ آروارهﻫــﺎي‬ ‫ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺷــﺎن ﮔﺮﻓﺘــﺎر ﻣ ـﻲﺷــﻮﻧﺪ و ﺑﺪﻳﻨــﺴﺎن ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎي‬ ‫وﺣــﺸﺖ‪ ،‬ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ در ﺟﺒﻬــﺔ ﺟﻨــﮓ ﻃﻨــﻴﻦاﻓﻜــﻦ‬ ‫ﺧﻮاﻫـــﺪ ﺷـــﺪ‪ .‬اﻳﻨﺒـــﺎر ﻣـــﺎدر ﻃﺒﻴﻌـــﺖ اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ‬ ‫ﻓﺮزﻧـــﺪاناش را ﺑـــﻪ ﻣﻴﻬﻤـــﺎﻧﻰِ ﻧـــﺎدر ﻓﺮﺳـــﺘﺎده‪ ،‬ﻣـــﺎدر‬ ‫ﻃﺒﻴﻌــﺖ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺧــﺴﺘﻪ از ﮔــﺴﺘﺎﺧﻰِ ﺷﻤﺸﻴﺮﻛــﺸﺎن‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻠــﻪ ﻛــﺮدن آدﻣﻴــﺎن را ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬و ﺧــﺸﻢ‬ ‫ﺧــﻮد را اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ ﺑــﺮ ﻓــﺮاز وﻳﺮاﻧــﻪﻫــﺎي ﻛــﺎخ ﺟﻨــﮓ‪،‬‬ ‫در ﭘﻨﺎهِ ﻋﺮﺑﺪه ﺳﮕﺎنِ ﮔﺮﺳﻨﻪ و درﻧﺪه ﻓﺮوﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎﻫﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﺷــﻌﻠﺔ آﺗــﺶ ﺟﻨــﮓ ﺧــﺎﻣﻮش اﺳــﺖ‪،‬‬ ‫ﺳــﮕﺎنِ ﮔﺮﺳــﻨﻪ دﻳﻮاﻧــﻪ ﻣ ـﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑ ـﻪ ﮔــﺮد اردوﮔــﺎه‬ ‫ﻧــــﺎدر ﭼــــﻮن ﺧﻔﺎﺷـــﺎن ﮔﺮﺳــــﻨﻪ ﻣـــﻲﮔﺮدﻧــــﺪ‪ ،‬در‬ ‫زوزهﻫــﺎي ﺟﺎﻧﮕﺪازﺷــﺎن ﻓﺮﻳ ـﺎدِ ﮔﺮﺳــﻨﮕﻰ ﮔــﻮش ﻛــﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬ﮔـﺎه ﺑـﻪ ﻃﻤـﻊِ ﮔﻮﺷـﺖ ﺳـﺮخﻓـﺎمِ ﻣـﻮشﻫـﺎي‬ ‫ﺻﺤﺮاﺋﻲ ﺑﻪ ﺟـﺎن ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣـﻲاﻓﺘﻨـﺪ و زﻣـﺎﻧﻰ ﺑـﻪ ﮔـﺮدِ‬ ‫‪٣١٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳــﺒﺎن و ﭼﺎرﭘﺎﻳــﺎن ﺑــﻰﻣﺤــﺎﻓﻆ ﺣﻠﻘــﻪ زده ﺑــﺮ آﻧــﺎن‬ ‫ﻣـﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬ﻋﻄــﺶﺷــﺎن را ﻓﻘــﻂ ﺟﻨﮕــﻰ دﻳﮕــﺮ دوﺑــﺎره‬ ‫ﺳــﻴﺮاب ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬ﺷــﺎﻳﺪ ﻣــﻲداﻧﻨــﺪ ﻛــﻪ ﻧــﺎدر‬ ‫ﭘﺎﺳـــﺨﮕﻮي ﻧﻴﺎزﻫـ ـﺎيﺷـــﺎن ﺧﻮاﻫـــﺪ ﺑـــﻮد؛ دﺳـــﺖ از‬ ‫داﻣﺎناش ﻧﻤﻲﺷﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫در دور دﺳ ـﺖِ دﺷــﺖ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻧــﻮرِ آﺗــﺸﺪانﻫــﺎ ﺑ ـﻪ‬ ‫آن راﻫـــﻰ ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬آﻧﺠـــﺎ ﻛـــﻪ ﻓﺮﻳﺎدﻫـــﺎي ﻣـــﺴﺘﺎﻧﻪ در‬ ‫ﺑــﺴﺘﺮِ ﺗﻴـﺮهﮔــﻰﻫــﺎ راه ﮔــﻢ ﻣـﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻫــﺮاس‬ ‫از ﺗـــﺎرﻳﻜﻲﻫـــﺎ ﺳـــﮕﺎنِ ﻧـــﺎدر را ﻣﺘـــﻮاري ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪،‬‬ ‫درﻛﻨـــﺎرِ ﺟﻮﻳﺒـــﺎري ﺟـــﻮان و ﻛﻮﭼـــﻚ ﻛـــﻪ ﻫﻨـــﻮز‬ ‫ﻏــﺰلﺧــﻮاﻧﻲﻫــﺎي ﺷــﺒﺎﻧﻪ ﻧﻴــﺎزﻣﻮده‪ ،‬دﺳــﺘﺎنِ ﻧﻮازﺷــﮕﺮِ‬ ‫ﻣﺎﻫﺘﺎﺑﻰ رﻧـﮓ ﺑﺎﺧﺘـﻪ‪ ،‬ﭘﻴﻜـﺮِ ﮔﺎﺳـﻮژ را ﺑـﺮ ﻓـﺮاز ﺗﺨﺘـﻪ‬ ‫ﺳﻨﮕﻲ ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫»ﮔﺎﺳــــﻮژ! در ﺻــــﺒﺤﮕﺎﻫﻰ ﻛــــﻪ رﻧــــﮓ ﺷــــﺐ را‬ ‫ﻣ ـﻲﺷــﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬در ﭘــﺲ ﻛــﻮهِ ﺑﻠﻨــﺪي ﻛــﻪ ﻫــﺮ ﺑﺎﻣــﺪادان‬ ‫آﻓﺘــﺎب از ﺳــﻴﻨﻪاش روي ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻣــﺎ ﺑﺮﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪،‬‬ ‫در دﺷـــﺘﻰ ﻛـــﻪ داﻣـــﺎنِ ﻛُـــﺮ را ﺑـــﻪ ﻫـــﺎﻣﻮن ﻣــﻲﺑـــﺮد‪،‬‬ ‫ﻧﺒــﺮدي در ﭘ ـﻴﺶ اﺳــﺖ‪ .‬از ﻓــﺮازِ ﻛُــﺮ ﺑــﻪ داﻣــﺎن دﺷــﺖ‬ ‫‪٣١٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻓﺮواوﻓﺘــﺎدي‪ ،‬از ﺳــﻴﻨﺔ ﻫــﺰارة ﺳــﻨﮓ دﺳــﺖ ﺷــﺴﺘﻰ‪،‬‬ ‫ﭘﺎي ﺑـﺮ ﺳـﺮزﻣﻴﻦِ ﺧـﺎك ﻧﻬـﺎدي ﺗـﺎ ﻋـﺮوج را ﺑـﻪ ﭼـﺸﻢ‬ ‫ﺑﺒﻴﻨــﻰ‪ .‬اﮔــﺮ ﺑــﺎران ﻣــﺮگﺑــﺎرِ ﺗﻴـﻎِ ازﺑــﻚ ﺑــﺮ ﺳــﺮزﻣﻴﻦِ‬ ‫آﺗــﺶ زﺧﻤــﻰ اﺑــﺪي ﻓﺮواﻧــﺪازد‪ ،‬اﮔــﺮ ﻧــﺎدر در اﻳــﻦ‬ ‫ﻧﺒﺮد ﺑـﻪ زﺧﻤـﻰ ﻣﻬﻠـﻚ ﺟـﺎن ﺳـﭙﺎرد‪ ،‬اﮔـﺮ ﺳـﻮاران او‬ ‫ﭼ ـﻮن ﭘﻴ ـﺸﻴﻨﻴﺎنﺷــﺎن در اﻳ ـﻦ ﺟﻨــﮓ روي ﺑﺒﺎزﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ‬ ‫ﺳـــــﻨﮓ ﭼـــــﻪ ﭘﺎﺳـــــﺦ ﺧـــــﻮاﻫﻰ داد؟ ﺻـــــﺪاﻳﺖ‬ ‫ﻫـــﺰارهﻫﺎﺳـــﺖ ﻛـــﻪ در اﻳـ ـﻦ ﻓـــﻼت ره ﮔـــﻢ ﻛـــﺮده‪،‬‬ ‫آﺋــﻴﻦات ﻫــﺰارهﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﺗــﺎراجِ اﻳــﻦ و آن از‬ ‫دﺳــﺖ ﺑﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺳــﺮزﻣﻴﻦات از دوردﺳ ـﺖِ ﺗــﺎرﻳﺦ ﺑــﺴﺘﺮ‬ ‫ﺳـﻢِ ﻫــﺮ ﺳـﻮاري ﺷــﺪه‪ ،‬در ﻫــﻢ ﻓﺮورﻳﺨﺘــﻪ و ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮ‬ ‫ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫»ﮔﺎﺳﻮژ! ﺣـﺎل ﻛـﻪ ﻓـﻼت ﺑﻠﻨـﺪ را در دﺳـﺖﻫـﺎي ﻧـﺎدر‬ ‫ﻣﻲﮔـﺬاري‪ ،‬ﺑـﺮ ﺑـﺎمِ ﺑـﻮمﻫـﺎﻳﺶ ﺟـﺰ آواي ﺟﻐـﺪِ ﺷـﻮمِ‬ ‫ﺷﻜــﺴﺖ ﺻــﺪاي دﻳﮕــﺮي ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬اﻣــﺮوز ﻛــﻪ ﻗﻬــﺮِ‬ ‫دوران ﺳــــﺎﻛﻨﺎن اﻳــــﻦ ﻓــــﻼت‪ ،‬ﭘﺎرﺳــــﻲ‪ ،‬ﺗــــﺎزي و‬ ‫ﺗــﻮراﻧﻰ را در ﻳـﻚ ﮔﻬــﻮاره ﺑــﻪ ﺧــﻮن ﻣــﻲﺷـﻮﻳﺪ‪ ،‬و از‬ ‫آﻧـــﺎن ﺗـــﻮده اﺑـــﺮي ﻓّـــﺮار و ﮔﺮﻳﺰﭘـــﺎي ﺑـــﺮ ﺟـــﺎي‬ ‫ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ ،‬اﮔــﺮ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺎر در دلِ ﺳــﻨﮓ ﻣ‪‬ﻘــﺎﻣﻰ‬ ‫‪٣١٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﻮﻳﻦ ﺑﺮﮔﺰﻳــﺪي‪ ،‬زﻣــﺎﻧﻰ ﻛــﻪ در ﻗﻠــﺐ او ﺧﺰﻳــﺪي‪،‬‬ ‫و ﻫــﺰارهﻫــﺎﺋﻲ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺎرِ اﻣــﺮوز ﺑــﺮ دوش ﻛــﺸﻴﺪي‪،‬‬ ‫اﻣﺮوز را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮاﻫﻰ دﻳﺪ؟«‬ ‫»ﮔﺎﺳــﻮژ! ﻛﻤﺎﻧــﻪ در ﻛﻨــﺎر ﺗﻮﺳــﺖ! ﺗــﻮ ﻛــﻪ در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫آﻳﻨـﺔ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﻫﻨــﻮز در اﻧﺘﻈــﺎري‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ! ﺗــﺎ ﺣــﺎل‬ ‫ﭼﻬــــﺮة ﺧــــﻮد دﻳــ ـﺪهاي؟ اﻳــ ـﻦ ﭼﻴــ ـﺴﺖ ﻛــــﻪ در‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎنات ﻣــﻲﺧﺮوﺷــﺪ‪ ،‬اﻳــﻦ اژدﻫــﺎي اﺳــﻴﺮي ﻛــﻪ‬ ‫ﺷــﻌﻠﺔ ﺟﻬــﺎنﺳــﻮزش ﻫــﺮ ﺟﻨﺒــﺪه را ﻛــﻮر ﻣــﻲﻛﻨــﺪ؟‬ ‫آﻓﺘـــﺎﺑﻰ اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﻧـــﻮرِ آن در ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺖ ﺧـــﺎﻣﻮش‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه؟ اﻳﻦ ﭼﻴـﺴﺖ ﻛـﻪ ﻟﻬﻴـﺐ زﻧـﺪﮔﻰِ ﻫـﺰارهﻫـﺎ را ﺑـﻪ‬ ‫زﻳ ـﺮِ اﻳ ـﻦ ﺑــﺎﻻﭘﻮشِ ﺧــﺎك ﮔﺮﻓﺘــﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧــﻪ در زﻧــﺪاﻧﻰ‬ ‫اﺑﺪي ﻓﺮواﻧﺪاﺧﺘﻪ؟«‬ ‫»ﮔﺎﺳــﻮژ! در ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﻰ ﻛــﻪ ﭘــﺮدة ﻓﺮﻳــﺐِ ﺷــﺐ را‬ ‫اوﻟ ـﻴﻦ ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي ﺧﻮرﺷ ـﻴﺪ آﺗــﺸﮕﻮن ﭘــﺎره ﻛﻨ ـﺪ‪ ،‬راهِ‬ ‫ﻧــﻮر را ﺧــﻮد ﺑــﻪ ﺗــﻮ ﻧــﺸﺎن ﺧــﻮاﻫﻢ داد‪ ،‬و در داﻣــﺎن‬ ‫ﻛﻤﺎﻧﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺧﻮاﻫﻰ ﻳﺎﻓﺖ‪«.‬‬

‫‪٣١٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫»ﻧﻴــﻚ ﻣـﻲداﻧــﻢ! ﺑــﺎر ﺳــﺘﺮﮔﻰ ﻛــﻪ ﺑــﺮ دوش ﻛــﺸﻴﺪي‪،‬‬ ‫ﻫـــﺮ دم ﺳـــﻨﮕﻴﻦﺗـــﺮ ﺷـــﺪه‪ ،‬آﻧﺰﻣـــﺎن ﻛـــﻪ ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎي‬ ‫ﺳـــﺘﺒﺮت ﻣـــﻲرود ﺗـــﺎ ﺑـــﻪ زﻳـــﺮ ﺳـــﻨﮕﻴﻨﻲاش از ﻫـــﻢ‬ ‫ﻓﺮوﭘﺎﺷــﺪ ﻳ ـﺎد ﻛﻤﺎﻧــﻪ ﺑــﺎ ﺗﻮﺳــﺖ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ! ﻛﻤﺎﻧــﻪ ﺑــﺎ‬ ‫ﺗﻮﺳــﺖ ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺧــﻮد ﻧﻴــﺰ از ﺳــﺮاﻧﺠﺎم اﻳــﻦ ﻧﺒــﺮد‬ ‫ﺳﺨﺖ ﺑﻴﻤﻨﺎك اﺳﺖ!«‬ ‫ﺷــﻌﺎع ﻧــﻮراﻧﻲ ﺧﻮرﺷــﻴﺪِ ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎنِ دﺷــﺖ‪ ،‬ﺗﻨــﺪﺗﺎز‬ ‫ﺑــﺮ ﺳــﻨﮓﻫــﺎ ﻣـﻲدود‪ .‬ﮔــﻮﺋﻲ زر ﺑــﺮ ﺳـﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ ﭘﻴـﺮوز‬ ‫ﺷــﺪه‪ .‬ﺻــﺒﺤﮕﺎه ﺧﻨــﺪانﺗــﺮ از ﮔــﻞ ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﺑــﺎلِ‬ ‫ﭘﺮﻧــﺪهاي ﻛﻮﭼــﻚ ﺑــﺮ ﻛﻨــﺎرِ ﺟﻮﻳﺒــﺎر ﺟــﻮان ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺧﻴــﺮه ﺑـــﻪ اﻓــﻖ ﻣــﻲﻧﮕـــﺮد‪ ،‬ﺑــﻪ آﻧﺠــﺎ ﻛـــﻪ‬ ‫ﻛــﻮهﭘﺎﻳـﻪﻫــﺎي ﻛُــﺮ ﭼــﻮن ﭘـﻴﻼنِ ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﺑــﻪ رﻧ ـﮓِ ﺗﻨ ـﺪِ‬ ‫ﺑﻨﻔــﺸﻪﻫــﺎي ﺑﻬــﺎري ﺑــﺮ ﻛ ـﻒِ دﺷــﺖ آرﻣﻴــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ‬ ‫ﺧــﻮد ﻣــﻲاﻧﺪﻳــﺸﺪ‪ ،‬اﮔــﺮ ﺧﻔﻴــﻪﻧﻮﻳــﺴﺎن ﺑــﺮ ﻋﻠﻴــﻪ او‬ ‫ﺗﻮﻃﺌـــﻪ ﻛـــﺮده‪ ،‬ﻧـــﺎدر را ﺑـــﺮ او ﺑـــﺸﻮراﻧﻨﺪ؛ اﮔـــﺮ‬ ‫ﺳــﺮداران از ﻓــﺮط ﺣــﺴﺪ و ﺗــﺮس ﻗــﺼﺪ ﺟــﺎناش ﻛﻨﻨــﺪ؛‬ ‫اﮔــﺮ ﻧــﺎدر ﻓﺮﻳــﺐ ﺧــﻮرد‪ ،‬و در دام اﻳﻨــﺎن ﻓﺮواﻓﺘــﺪ ﭼــﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳــﺪ ﻛــﺮد؟ ﺟــﺎن ﻧــﺎدر را ﺑــﺴﺘﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻳــﺎ ﺳــﺮداراناش را‬ ‫از دم ﺗﻴـــﻎ ﺑﮕﺬراﻧـــﺪ؟ اراﺑـــﻪ زرﻳـــﻦ ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ ﺑـــﺎ‬ ‫‪٣٢٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي دﻟﻨــﺸﻴﻦاش ﺑــﻪ ﺟــﺎن ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﺗــﺎزد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر از ﺟــﺎي ﺑﺮﻣ ـﻲﺧﻴ ـﺰد‪ ،‬ﻛﻤﺎﻧــﻪ را ﻣﺤﻜــﻢ در‬ ‫ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎ ﻣـﻲﻓــﺸﺎرد و ﺑــﻪ ﺳــﻮيِ اردوﮔــﺎهِ ﭘــﺴﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﺘﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﻓﺮﻳــﺎد ﺑــﺮآورده‪ ،‬ﺑــﻪ ﺧﻮرﺷ ـﻴﺪ ﺳــﺮخﻓــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ در‬ ‫ﭘــﺸﺖ ﭘــﺮدة ﺿــﺨﻴﻢ ﺷــﻦ ﺑــﻪ ﻟﻜــﻪاي ﺳــﻴﺎه ﺑــﺪل ﺷــﺪه‬ ‫ﭘﺸﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﻛـــﻮﻳﺮ ﺑـــﺰرگ ﻫﺮﮔـــﺰ ﺑـــﺎران ﺑـــﻪ ﭼـــﺸﻢ ﻧﺪﻳـ ـﺪه‪.‬‬ ‫آﺳـــﻤﺎن ﻫﻤـــﻪ روزه ﺑـــﺮ ﺳـــﺮش ﺧـــﺎك ﻓـــﺸﺎﻧﺪه‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﺳﺎن دﻳﺪﮔﺎﻧﺶ را ﻣﺪﻓﻮن ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ﺟﻤﻴــﺮ درون ﻣﺮﺑﻌـﻲ ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﭘﻴﻜــﺮ ﭼﻬــﺎر‬ ‫اﺳــﺐ ﺑــﺮ ﺳــﻄﺢ ﻛــﻮﻳﺮ ﺑﻨــﺎ ﻛــﺮدهاﻧــﺪ ﭘﻨــﺎه ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫دﺳــﺖ ﭘﺎرﭼــﻪاي ﺿــﺨﻴﻢ ﺑــﺮ ﺳــﺮ ﺧــﻮد ﻧﮕــﺎه داﺷــﺘﻪاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎرانِ ﺷﻦ ﭼﻮن ﺷـﻼق ﺑـﺮ ﺻـﻮرتﺷـﺎن ﻓـﺮود ﻣـﻲآﻳـﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎﻧــﺔ ﺑــﺎد ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ اﺳــﺒﺎن ﻣ ـﻲﺗــﺎزد‪ ،‬و ﺑــﺮ ﻳ ـﺎلﻫــﺎي‬

‫‪٣٢١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑـــﺮاقﺷــﺎن اﺑـــﺮي از ﺷـــﻦ ﻣـــﻲاﻓـــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬رﻓﺘـــﻪ رﻓﺘـــﻪ‬ ‫دﻳﻮاري از ﺷﻦ ﺑـﺮ ﮔِـﺮد ﭘﻴﻜـﺮ اﺳـﺒﺎن ﺑﻨـﺎ ﺷـﺪه‪ .‬ﺷـﻦﻫـﺎ‬ ‫ﺑــﺮ ﭘﺎرﭼــﺔ ﺿــﺨﻴﻢ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻣــﻲدود و ﺧِــﺶ و‬ ‫ﺧِـــﺶِ ﮔـــﻮشآزارﺷـــﺎن دو ﻣـــﺮد را ﻛﻼﻓـــﻪ ﻛـــﺮده‪.‬‬ ‫اﺳــﺒﺎن ﺑــﺎ ﺑﻴﺘــﺎﺑﻲ ﻫــﺮ دم ﺳــﺮ و ﻳـﺎل ﻣــﻲﺗﻜﺎﻧﻨــﺪ‪ ،‬و ﺷــﻦ‬ ‫از دﻫــﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻨــﻰ و ﭼــﺸﻤﺎن ﺧــﻮد ﻣــﻲزداﻳﻨــﺪ‪ .‬وﻟــﻰ‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻧﻤــﻲﮔــﺬرد ﻛــﻪ ﺣﺮﻳــﺮي از ﺷــﻦ ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﺻــﻮرتﺷــﺎن را ﺑﭙﻮﺷــﺎﻧﺪ‪ .‬اﻛﻨــﻮن ﻧﻴﻤــﻰ از ﭘﻴﻜﺮﺷــﺎن‬ ‫در ﺷــﻦ ﻣــﺪﻓﻮن ﺷــﺪه‪ .‬اﻳــﻦ ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﺑــﺎر اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﺟﻤﻴﺮ ﺑﻪ زﻧﺠﻴﺮ ﻃﻮﻓﺎن ﺷﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎر آﻣﺪه‪:‬‬ ‫ـ ﺗﺎ ﻛﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺸﺴﺖ؟‬ ‫ـ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎنِ ﻃﻮﻓﺎن!‬ ‫ﺗﺎزﻳﺎﻧﺔ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺑـﺴﺘﺮ ﺷـﻦﻫـﺎ اﻓﻌـﻰوار ﻣـﻲﭼﺮﺧـﺪ‪ ،‬آنﻫـﺎ‬ ‫را در آﻏــﻮش ﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ اوج ﻣــﻲﻛــﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬و دوﺑــﺎره‬ ‫ﺑــﺮ ﭘﻬﻨــﺔ ﻛــﻮﻳﺮ ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ .‬ﺗﭙــﻪﻫــﺎي ﺷــﻨﻲ ﭼــﻮن‬ ‫دﻳﻮﻫــﺎي اﻓــﺴﺎﻧﻪاي آرام آرام ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ در آﻣــﺪهاﻧــﺪ‬ ‫ﻫــﺮ دم ﻣــﺄواﺋﻲ ﻣــﻲﮔﺰﻳﻨﻨــﺪ و در ﮔﻮﺷــﻪاي ﻣ ـﻲﻧــﺸﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟـــﻰ دو ﻣـــﺮد در آﻏـــﻮشِ ﭘﻨﺎﻫﮕـــﺎﻫﻲ ﻛـــﻪ از ﭘﻴﻜـ ـﺮِ‬

‫‪٣٢٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﺘﺮگِ ﭼﺎرﭘﺎﻳ ـﺎن ﺳــﺎﺧﺘﻪاﻧــﺪ در اﻳ ـﻦ درﻳ ـﺎي ﻣــﺘﻼﻃﻢ‬ ‫از ﺟــﺎي ﻧﻤــﻲﺟﻨﺒﻨــﺪ‪ .‬دﻧﻴــﺎ در اﻃــﺮافﺷــﺎن ﺑــﻪ ﻫــﺮ‬ ‫ﺳــﻮي ﻣ ـﻲدود‪ ،‬ﮔــﻮﺋﻰ ﺗــﻚ ﺗــﻚ ﺷــﻦﻫــﺎي ﺻــﺤﺮا‪،‬‬ ‫در ﺗﻼﺷــﻲ ﺑــﻲﺣﺎﺻــﻞ ﻣــﻲﺧﻮاﻫﻨــﺪ آﻧــﺎن را ﻧﻴــﺰ از‬ ‫ﺟﺎي ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻓــﺎن ﺑــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن ﺧــﻮد ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣــﻲﺷــﻮد و ﺷــﻦﻫــﺎﺋﻲ‬ ‫ﻛــﻪ ﺳــﺒﻜﺒﺎل و ﺷــﺎدان ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﮔﻮﺷــﻪ ﻣـﻲدوﻳﺪﻧــﺪ‪ ،‬ﭘﻴـﺮ‬ ‫و ﻓﺮﺗــﻮت در داﻣــﺎن دﺷــﺖ ﻓﺮوﻣ ـﻲاﻓﺘﻨ ـﺪ‪ .‬ﺗــﺎﺑﺶ ﻧــﻮر‬ ‫ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ ﻧﻮﻳـ ـﺪ آزادي از ﭼﻨﮕـــﺎلِ ﻋﻔﺮﻳـ ـﺖ ﻃﻮﻓـــﺎن‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬اﺳــﺒﺎن ﺑــﺎ ﺑــﺎزدمﻫــﺎﺋﻰ ﺗﻨــﺪ آﺧــﺮﻳﻦ ذرهﻫــﺎي‬ ‫ﺷـــﻦ را از دﻫـــﺎن و ﺳـــﻮراخﻫـــﺎي ﺑﻴﻨــﻲﺷـــﺎن ﺑﻴـ ـﺮون‬ ‫ﻣ ـﻲرﻳﺰﻧــﺪ‪ .‬ﺗﻤــﺎﻣﻰِ ﭘﻴﻜﺮﺷــﺎن ﺗــﺎ ﮔــﺮدن در ﺷــﻦ ﻓــﺮو‬ ‫رﻓﺘﻪ‪.‬‬ ‫دو ﻣـــﺮد ﭘﺎرﭼـــﺔ ﺿـــﺨﻴﻢ را از ﺳـــﺮ ﺑﺮﻣـــﻲﮔﻴﺮﻧـــﺪ‪.‬‬ ‫رﺧــﺴﺎرﺷﺎن در ﻏﺒــﺎر ﻛــﻮﻳﺮ ﭘﻴــﺮ و ﺧــﺴﺘﻪ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪.‬‬ ‫ﻣــﺮد ﻛﻮﭼــﻚ اﻧــﺪام ﺑــﻪ ﭼــﺎﻻﻛﻲ از ﺟــﺎي ﺑﺮﻣـﻲﺧﻴـﺰد‪.‬‬ ‫ﻃﻮﻓﺎن ﺑﺎ ﻫﻤـﻪ ﻋﻈﻤـﺘﺶ ﮔﻮﻳـﺎ ﺑـﺎ ﺟﻬـﺎن او ﺑﻴﮕﺎﻧـﻪ ﺑـﺎﻗﻰ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه‪ .‬ﻫﻨـﻮز دﺳـﺘﺎرِ ﺳـﭙﻴﺪرﻧﮓ را ﺑـﺮ ﺳـﺮ ﻧﮕـﺎه داﺷـﺘﻪ‬

‫‪٣٢٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫و ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺶ ﻫﻤﭽـــﻮن ﭼـــﺸﻢ اﻓﻌـــﻲ ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﺳـــﻮي‬ ‫ﻣــﻲدود‪ ،‬ﺑـــﺎ ﺻـــﺪاﺋﻲ ﻛـــﻪ ﻃﻨﻴﻨـــﻲ زﻳـــﺮ دارد‪ ،‬وﻟـــﻲ‬ ‫ﺗﺤﻜﻢ در آن ﻣﻮج ﻣﻲزﻧﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺟﻤﻴﺮ! اﺳﺐﻫﺎ را آﻣﺎده ﻛﻦ!‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﻗﺎﻣــﺖِ ﻛﻮﭼــﻚاش را راﺳــﺖ ﻧﮕــﺎه داﺷــﺘﻪ‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫دﺳـــﺖ‪ ،‬ﻣﺴﻠـــﺴﻞوار ﺷـــﻦﻫـــﺎ را از ﺳـــﺮ و روياش‬ ‫ﻣــﻲﺗﻜﺎﻧــﺪ‪ .‬رﻧـﮓِ ﻛــﻮﻳﺮ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ از ﭘﻴﻜــﺮش ﺷــﺴﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬و درﺧـﺸﺶ ﻧـﻮر آﻓﺘـﺎب رﻧـﮓﻫـﺎﺋﻰ ﺗﻨـﺪﺗﺮ‬ ‫ﺑﺮ اﻧﺪاماش زﻧـﺪه ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬آﻓﺘـﺎب ﭘﻴﻜـﺎنﻫـﺎﺋﻰ زرﻳـﻦ‬ ‫از دﺳــﺘﺔ ﺷﻤــﺸﻴﺮي ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻛﻤــﺮ ﺑــﺴﺘﻪ ﺑــﻪ ﻗﻠـﺐِ آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﻣــﻲﺑــﺮد و ﺑــﺮ ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ و ﺧــﺎك آﻟــﻮدهاش‬ ‫درﺧﺸﺶ دﻳﺮﺑﺎز را دوﺑﺎره زﻧﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻴــﺮ ﺑــﺎ دﻗــﺖ ﺑــﻪ ﺗــﻚ ﺗــﻚ اﺳــﺒﺎن ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﻋﻤــﻖ‬ ‫دﻳــﻮارة ﺷــﻦ ﻛــﻪ ﭘﻴﻜــﺮ ﻫــﺮ ﻳــﻚ را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه ﺑﺮرﺳــﻲ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬آﻧﮕــﺎه در ﻛﻨــﺎر اﺳــﺐ ﺳــﭙﻴﺪش زاﻧــﻮ زده‪،‬‬ ‫ﺑــﻪ آراﻣــﻲ‪ ،‬ﺑــﺎ دو دﺳــﺖ ﺷـﻦﻫــﺎي اﻃــﺮاف ﭘﻴﻜــﺮش را‬ ‫ﻛﻨﺎر ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎﭘﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ او ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬

‫‪٣٢٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ اﻓﺴﺎر ﺣﻴـﻮان را ﻣﺤﻜـﻢ ﺑﺎﻳـﺪ ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬اﮔـﺮ ﺑـﻲﻣﻮﻗـﻊ‬ ‫از ﺟــﺎي ﺑﺮﺧﻴ ـﺰد اﺳــﺐﻫــﺎي دﻳﮕــﺮ را در ﺷــﻦ ﻣــﺪﻓﻮن‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﭙــﺔ ﺷــﻨﻲ ﻫﻤﭽــﻮن ﻣــﺎﻳﻌﻲ ﻟــﺰج ﺑــﺮ اﻧــﺪام اﺳــﺐ ﺑــﻪ‬ ‫آراﻣــﻰ ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درآﻣــﺪه‪ .‬اﺳــﺐ ﺳــﭙﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘــﺎر در‬ ‫زﻧﺠﻴ ـﺮِ ﻛــﻮﻳﺮ ﺷــﻴﻬﻪ ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ ،‬ﺗــﻼش دارد ﺑــﺮ ﭘــﺎي‬ ‫ﺑﺎﻳــﺴﺘﺪ‪ .‬ﺷــﻴﻬﻪﻫــﺎياش ﺳــﻪ اﺳــﺐ دﻳﮕــﺮ را ﻧﻴــﺰ ﺑــﻪ‬ ‫ﺟﻨﺐ و ﺟـﻮش اﻧﺪاﺧﺘـﻪ‪ .‬ﺗﻜـﺎﭘﻮيِ اﺳـﺒﺎن ﺗﻮﻓـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ ﭘـﺎ‬ ‫ﻛــﺮده‪ .‬اﺳــﺐ ﻛﻬــﺮي ﻛــﻪ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ در ﻋﻤــﻖ ﺷــﻦﻫــﺎ‬ ‫از ﭼﺸﻢ ﭘﻨﻬـﺎن ﻣـﻲﺷـﻮد ﺑـﻪ ﻣـﺮد ﻛﻮﭼـﻚ اﻧـﺪام ﺧﻴـﺮه‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪه‪ .‬ﺟﻤﻴــﺮ اﺳــﺐ ﺳــﭙﻴﺪ را رﻫــﺎ ﻛــﺮده ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ‬ ‫ﺷــﻦﻫــﺎ را از اﻃــﺮاف ﺳــﺮ اﺳــﺐ ﻛﻬــﺮ ﻛﻨــﺎر ﻣــﻲزﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ اﻓــﺴﺎر اﺳــﺐ را ﺑــﺎﻻ ﻧﮕـﺎه ﻣــﻲدارد‪ .‬اﺳــﺐ ﻛﻬــﺮ از‬ ‫ﻣــﺮگ ﻣـﻲرﻫـﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ ﻫﻨــﻮز ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ دو اﺳــﺐ دﻳﮕــﺮ‬ ‫را ﻧﻴﺰ از دامِ ﺷﻦﻫﺎ رﻫﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘــﺲ از ﮔﺬﺷــﺖ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻲ و ﺗﻼﺷــﻲ ﭘــﻲﮔﻴــﺮ‪،‬‬ ‫اﺳــﺐﻫــﺎ ﻧﺠــﺎت ﻳﺎﻓﺘﻨــﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻗﻄــﺮات درﺷــﺖ ﻋــﺮق‬ ‫ﺑﺮ ﭼﻬـﺮة دو ﻣـﺮد ﻣـﻲدود‪ .‬ﻧﻔـﺲﻫـﺎيﺷـﺎن ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎره‬ ‫‪٣٢٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اوﻓﺘـــﺎده‪ ،‬و از ﻓـــﺮط ﺗـــﺸﻨﮕﻲ ﺷـــﻴﺎرﻫﺎي ﻛﻮﭼـــﻚِ‬ ‫ﺧﻮنآﻟﻮد ﺑﺮ ﻟﺐﻫﺎي داغﺑﺴﺘﻪﺷﺎن ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ دﻳﮕــﺮ رﻣﻘــﻰ در دﺳــﺖ و ﭘــﺎياش ﺑــﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧــﺪه‪،‬‬ ‫زاﻧﻮ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ آب!‬ ‫وﻟﻰ ﭘـﻴﺶ از آﻏـﺎز ﻃﻮﻓـﺎن ﻧﻴـﺰ ﻣـﺸﻚﻫـﺎ از آب ﺧـﺎﻟﻰ‬ ‫ﺑــﻮد‪ ،‬و اﻳﻨــﻚ در ﻣﻴﺎﻧ ـﺔ اﻳ ـﻦ ﻛــﻮﻳﺮ آب از ﻛﻴﻤﻴ ـﺎ ﻧﻴــﺰ‬ ‫ﻧﺎﻳـــﺎبﺗـــﺮ اﺳـــﺖ‪ .‬ﺟﻤﻴـــﺮ دﺳـــﺖ را ﺣﺎﺋـ ـﻞ ﭼـــﺸﻤﺎن‬ ‫ﻛـﺮده‪ ،‬ﺑــﻪ اﻃــﺮاف ﻣـﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺗــﺎ ﭼــﺸﻢ ﻛــﺎر ﻣـﻲﻛﻨــﺪ‬ ‫ﻓﻘــﻂ رﻧــﮓ ﺷــﻦﻫــﺎي ﺻــﺤﺮا در ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﻣــﻲدود‪.‬‬ ‫ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺟــﺴﺘﺠﻮي آب در اﻳــﻦ ﻛــﻮﻳﺮ ﺑﻴﻬــﻮده‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬اﻣــﺎ در ﻟﺤﻈــﻪاي ﻛــﻪ اﻣﻴ ـﺪِ ﻳ ـﺎﻓﺘﻦِ آب ﻣــﻲرود‬ ‫ﺗــﺎ ﺑــﻪ ﻳﺄﺳــﻰ ﺳــﺮد و ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺟــﺎي ﺑــﺴﭙﺎرد‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه‬ ‫رﻧﮕﻰ ﺟﺰ ﺧﺎك‪ ،‬در ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻴﺮ ﺷـﮕﻔﺖ زده ﭼﻨـﺪﺑﺎر ﭘﻠـﻚﻫـﺎ را ﺑـﺮ ﻫـﻢ ﻣـﻲزﻧـﺪ‬ ‫و ﺑــﻪ ﻫﻤــﺎن ﻧﻘﻄــﻪ دﻗﻴــﻖ ﻣــﻲﺷــﻮد‪» ،‬ﺷــﺎﻳﺪ ﺳــﺮاب‬

‫‪٣٢٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺎﺷــﺪ!« وﻟــﻰ آﻧﭽــﻪ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ ﺳــﺮاب ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﭼــﺸﻢِ‬ ‫آزﻣـــﻮدة ﺟﻤﻴـــﺮ ﻛـــﻮﻳﺮ و ﺣﻴﻠـــﻪﻫـــﺎياش را ﺑﻬﺘـــﺮ از‬ ‫اﻳــﻦﻫــﺎ ﻣ ـﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳ ـﺐِ ﺳــﺮاب ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﺎن او راه‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫــﺪ داﺷ ـﺖ‪ .‬در دوردﺳــﺖ ﺟــﺰ ﺷــﻦﻫــﺎي روان و‬ ‫ﮔــﻮنﻫــﺎي ﺧــﺸﻚ و ﻛﻮﺗــﺎه‪ ،‬ﺳــﺎﻳﺔ دﻳﮕــﺮي ﻧﻴــﺰ در‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎي ﻛــﻮﻳﺮ ﻧﺸــﺴﺘﻪ؛ ﺳــﺎﻳﺔ ﺳــﻴﺎﻫﻲ ﻛــﻪ از آنِ‬ ‫ﻛــﻮﻳﺮ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺟﻤﻴــﺮ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺳــﺎﻳﺔ ﺳــﻴﺎه ﻛــﻪ در‬ ‫رﻗــﺺِ ﺳــﺮابﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻛــﺸﻴﺪه ﻣــﻲﺷــﻮد‪،‬‬ ‫رﻫــﺴﭙﺎر ﺷــﺪه‪ .‬ﮔــﺎه ﭘﺎﻫــﺎياش ﺗــﺎ ﻣــﭻ در ﺷــﻦﻫــﺎ‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻲاﻓﺘــﺪ و زﻣــﺎﻧﻰ اﻧــﺪاماش در ﺗﻨــﺪ ﺑــﺎدِ ﺳﺮاﺷــﻴﺒﻰ‬ ‫ﻛــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﭘﺪﻳــﺪار ﻣــﻲﺷــﻮد ﺗــﺎ ﻛﻤــﺮ در ﻛــﺎم ﺷــﻦ‬ ‫ﻓﺮوﻣـ ـﻲرود‪ .‬ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧـــﺪة ﺗـــﻮان ﺟﻤﻴـــﺮ ﻧﻴـــﺰ اﻳﻨﭽﻨـــﻴﻦ‬ ‫ﻃﻌﻤﺔ اژدﻫـﺎي ﻛـﻮﻳﺮ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬وﻟـﻰ ﺷـﻮق رﻫـﺎﺋﻰ از‬ ‫ﭼﻨﮕــﺎلِ ﻋﻔﺮﻳــﺖِ ﺗــﺸﻨﮕﻰ‪ ،‬ﺗــﺼﻮر ﻧﻮﺷــﻴﺪن ﺟﺮﻋــﻪاي‬ ‫آب‪ ،‬در ذﻫــــﻦاش ﻣــــﺸﺎﻃﻪﮔﺮاﻧــــﻰ را ﺑــــﻪ رﻗــــﺼﻰ‬ ‫روﻳــﺎﺋﻲ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ .‬ﺟﻤﻴــﺮ ﮔــﻮﺋﻲ از ﻫﻤــﺎن ﻣــﺸﺎﻃﻪﮔــﺮان‬ ‫ﻧﻴـﺮو ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨــﺎن ﺑــﻪ ﭘـﻴﺶ ﻣــﻲرود‪ .‬ﺿــﺮﺑﺎن‬ ‫ﻗﻠــﺒﺶ ﭼــﻮن ﺗﺎزﻳﺎﻧــﻪ ﺑــﺮ ﺷــﻘﻴﻘﻪﻫــﺎ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ در درﻳــﺎي ﻏﺒﺎرﮔﺮﻓﺘــﺔ ﻛــﻮﻳﺮ ﺟــﺰ آن ﻟﻜــﺔ‬

‫‪٣٢٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻴﺎه ﻛــﻪ ﻫــﺮ دم ﺑــﻪ او ﻧﺰدﻳــﻚ و ﻧﺰدﻳــﻚﺗــﺮ ﺷــﺪه‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻨـــﻚ ﻟﻜـــﺔ ﺳـــﻴﺎه ﭘﻴﻜـــﺮ ﻣـــﺮدي اﺳـــﺖ در ﻛﻨـــﺎر‬ ‫ﻣـــﺮﻛﺒﺶ‪ .‬اﻣﻴـــﺪ رﻫـــﺎﺋﻰ از ﭼﻨﺒـــﺮة ﻣـــﺮگ ﻟﺒﺨﻨـــﺪ‬ ‫رﺿـــﺎﻳﺖ ﺑـــﺮ ﻟﺒـــﺎن ﺟﻤﻴـــﺮ ﻧﻘﺎﺷـــﻰ ﻛـــﺮده‪ .‬ذوﻗـــﻰ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎﻧـــﻪ در ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺶ دواﻧـــﺪه‪ ،‬وﻟـــﻲ در ﭼﻨـــﺪ‬ ‫ﮔﺎﻣﻰ ﻟﻜـﺔ ﺳـﻴﺎه‪ ،‬ﺑـﺎ ﺻـﻮرت ﺑـﺮ ﺷـﻦﻫـﺎ ﻓﺮوﻣـﻲاﻓﺘـﺪ!‬ ‫اراﺑــﺔ زﻣــﺎن ﺗﻨﺪﺗﺎزاﻧــﻪ ره ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪ ،‬و اﻣﻴــﺪ رﻫــﺎﺋﻰ‬ ‫ﺑــﻪ ﻫﻤــﺎن ﺳــﺮﻋﺖ از ذﻫــﻦ ﺟﻤﻴــﺮ ﻣــﻲﮔﺮﻳــﺰد‪ .‬ﻣــﺮد‬ ‫ﺟـــﻮان در آﺧـــﺮﻳﻦ ﺗـــﻼش ﺑـــﻪ دﺳـــﺖﻫـــﺎﻳﺶ ﺗﻜﻴـــﻪ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺻــﻮرت از ﺧــﺎك ﺑﺮﻣــﻲدارد و ﺑــﻪ ﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﻣﺮدي ﻣـﻲﻧﮕـﺮد ﻛـﻪ ﮔﻮﻳـﺎ در ﻛﻨـﺎر اﺳـﺒﺶ ﺑـﻪ ﺧـﻮاب‬ ‫ﻣــﺮگ ﻓﺮورﻓﺘــﻪ‪ .‬ﻛِ ـﻒ ﺳــﭙﻴﺪي ﻛــﻪ از دﻫــﺎن ﺣﻴــﻮان‬ ‫ﺑﻴــﺮون زده ﻧــﺸﺎن ﻣــﻲدﻫــﺪ ﻛــﻪ ﻣــﺪتﻫﺎﺳــﺖ ﻣــﺮده‪.‬‬ ‫ﻧﮕــﺎه ﺟﻤﻴــﺮ ﺑــﺮ دو ﻣــﺸﻚ ﺑﺰرﮔــﻰ ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨـــﺎن ﺑـــﺮ ﮔـــﺮدن اﺳـــﺐ آوﻳﺨﺘـــﻪاﻧـــﺪ‪ .‬ﻗﻄـــﺮات‬ ‫درﺷ ـﺖِ آب ﺑــﺮ ﺳــﻄﺢ ﻣــﺸﻚﻫــﺎ ﻣ ـﻲدود و در ﭘﺮﺗــﻮ‬

‫‪٣٢٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﻌﺎعﻫــﺎي زرﻳــﻦ آﻓﺘــﺎب ﭼــﻮن ﻣﺮوارﻳ ـﺪﻫﺎﺋﻲ ﻏﻠﻄــﺎن‬ ‫ﻣﻲدرﺧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻴـــﺮ ﺗـــﻮان ﺑـــﺎﻗﻰﻣﺎﻧـــﺪهاش را در ﮔﻠﻮﮔـــﺎه ﺟﻤـــﻊ‬ ‫ﻣـ ـﻲﻛﻨـــﺪ و ﻗﺒـــﻞ از آﻧﻜـــﻪ از ﻫـــﻮش ﺑـــﺮود‪ ،‬ﻓﺮﻳـــﺎد‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻳﺎﭘــــــــــــــﺎ! آب!‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ ﺳــﺮد ﺷــﺐ ﺑــﺮ ﺳ ـﺮِ ﻛــﻮﻳﺮ ﻓــﺮو اﻓﺘــﺎده ﻛــﻪ ﺟﻤﻴــﺮ‬ ‫ﭼـﺸﻢ ﻣـﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧـﺴﻴﻢ ﺧﻨــﻚ ﺷــﺎﻣﮕﺎﻫﻲ از ﻻﺑــﻼي‬ ‫ﻟﺒــﺎسﻫــﺎي ﭘــﺸﻤﻴﻦاش ﺗــﺎ ﻣﻐــﺰ اﺳــﺘﺨﻮان ﻧﻔــﻮذ ﻛــﺮده‪.‬‬ ‫در ﻧــﻮر ﭘﺮﻳــﺪه رﻧــﮓ ﻣﺎﻫﺘــﺎب‪ ،‬ﻳﺎﭘــﺎ را ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ ﻛــﻪ در‬ ‫ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎﻣﻲ او ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ ،‬و ﺑــﺎ آﺗــﺶ ﻛــﻮﭼﻜﻰ‬ ‫ﻛــﻪ از ﮔــﻮنﻫــﺎي وﺣــﺸﻰ اﻓﺮوﺧﺘــﻪ دﺳــﺖﻫــﺎياش را‬ ‫ﮔــﺮم ﻧﮕــﺎه ﻣــﻲدارد‪ .‬در ﻛﻨــﺎر ﻳﺎﭘــﺎ‪ ،‬ﭘﻴﻜــﺮ ﻣــﺮدي‬ ‫ﺑــﺮزﻣﻴﻦ اﻓﺘــﺎده؛ زﺑﺎﻧــﻪﻫــﺎي آﺗــﺶ ﭼــﻴﻦ و ﭼــﺮوك‬ ‫ﺻــﻮرﺗﺶ را ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻃــﻼ ﻧﻘﺎﺷــﻲ ﻛــﺮده‪ .‬ﮔﻠﻮﮔــﺎهِ‬ ‫ﺟﻤﻴـــﺮ ﻫﻨـــﻮز ﺧـــﺸﻚ اﺳـــﺖ‪ ،‬و زﺑـــﺎن در دﻫـــﺎﻧﺶ‬ ‫ﻣﻲﮔﺪازد‪:‬‬

‫‪٣٢٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻳﺎﭘﺎ! آب‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻣــﺸﻜﻲ ﺳـﻴﺎهرﻧــﮓ ﻣــﻲدود‪ ،‬ﻟــﺐﻫــﺎي‬ ‫ﺟﻤﻴــﺮ را ﺑــﺎ آب ﻣﺮﻃــﻮب ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﭙﺲ ﻣــﺸﻚ را‬ ‫ﺑــﻪ دﻫــﺎن ﺟﻤﻴــﺮ ﻧﺰدﻳــﻚ ﻛــﺮده‪ ،‬ﺑــﺎ ﻟﺤﻨــﻲ آﻣﺮاﻧــﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻛﻢ ﺑﻨﻮش‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ ﺧﻮاﻫﻰ ﻣﺮد!‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜـــﺔ ﻛﻮﭼـــﻚِ آب از دﻫﺎﻧـــﺔ ﻣـــﺸﻚ ﺑـــﻪ درون‬ ‫ﺣﻠﻘــﻮم ﮔﺪاﺧﺘــﺔ ﺟﻤﻴــﺮ ﻣ ـﻲدود‪ .‬اﺣــﺴﺎﺳﻰ ﻛــﻪ ﮔﻮﻳ ـﺎ‬ ‫ﻗــﺮنﻫــﺎ ﭘ ـﻴﺶ از ﻳ ـﺎد او رﻓﺘــﻪ دوﺑــﺎره زﻧــﺪه ﻣ ـﻲﺷــﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻴـــﺮ ﺑـــﻪ ﺳـــﺎﺣﻞ زﻧـــﺪﮔﻰ ﺑﺎزﮔـــﺸﺘﻪ‪ ،‬و ﺳـــﻴﻠﻲ از‬ ‫ﺳـــﺌﻮاﻻت ﮔﻮﻧـــﺎﮔﻮن در ﺳـــﺮش روان اﺳـــﺖ‪» ،‬ﭼـــﻪ‬ ‫ﺷــﺪه؟ ﻛﺠــﺎ ﻫــﺴﺘﻢ؟ ﭼــﻪ ﺑــﺮ ﺳــﺮم آﻣــﺪه؟« وﻟــﻰ‬ ‫ﭘﻴﺶ از آﻧﻜـﻪ ﻟـﺐ ﺑـﻪ ﺳـﺨﻦ ﺑﮕـﺸﺎﻳﺪ دوﺑـﺎره از ﻫـﻮش‬ ‫ﻣــﻲرود‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ دﻫﺎﻧــﺔ ﻣــﺸﻚ ﺳــﻴﻪﻓــﺎم را ﻣــﻲﺑﻨــﺪد‪ ،‬و‬ ‫ﻣﻐﺮوق اﻓﻜﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﻨﺎر آﺗﺶ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪٣٣٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻳﺎﭘـــﺎ از آﻧﻬﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ ﻣـــﺮدِ ﺑـــﻰﻣـــﻮي را در ﻛﻨـــﺎرِ‬ ‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﮔــﻢ ﻛــﺮد درﻳﺎﻓــﺖ ﻛــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن ﻛــﺎر ﻧﺰدﻳـﻚ‬ ‫اﺳــــﺖ‪ .‬او ﺧﻔﻴــــﻪ ﻧــــﻮﻳﺲ اﺳــــﺖ‪ .‬ﺟﺎﺳﻮﺳــــﻰ‪،‬‬ ‫ﺧﺒﺮﭼﻴﻨـــﻰ و آﺗـــﺶاﻓـــﺮوزي ﺣﺮﻓــﺔ اوﺳـــﺖ‪ .‬ﺟﻨـــﮓ‬ ‫ﻗﺮﻳــﺐ اﻟﻮﻗــﻮﻋﻲ ﻛــﻪ در دﺷ ـﺖِ زاﻳﻨــﺪه رود ﻧــﺎدر را در‬ ‫ﻣــﺼﺎف ﺑــﺎ ﺧــﺎنﺑــﺰرگ ﻗــﺮار ﺧﻮاﻫــﺪ داد ﭘﺎﻳ ـﺎنِ ﻛــﺎر‬ ‫ﻳﺎﭘﺎﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻛـﺪام ﺑﺮﻧـﺪة اﻳـﻦ ﻧﺒـﺮد ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺑﺎزﻧـﺪه ﺟـﺰ‬ ‫ﻳﺎﭘـــﺎ ﻧﺨﻮاﻫـــﺪ ﺑـــﻮد‪ .‬ﻳﺎﭘـــﺎ ﺑـــﺮاي ﻫـــﺮ دو اردوﮔـــﺎه‬ ‫ﺧﺒﺮﭼﻴﻨــﻰ ﻛــﺮده‪ ،‬و آنزﻣــﺎن ﻛــﻪ ﺷــﻌﻠﺔ آﺗــﺶ ﺟﻨـﮓِ‬ ‫ﻧــﺎدر و ﺧــﺎنﺑــﺰرگ ﻓﺮواوﻓﺘــﺪ ﻫــﻴﭻ ﻧﻴﺮوﺋــﻰ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﺗﻮاﻧــﺴﺖ ﻣــﺮگ او را ﺑــﻪ ﺗﻌﻮﻳــﻖ اﻧــﺪازد‪ .‬اداﻣ ـﺔ وﺿــﻊ‬ ‫ﻣﻮﺟـــﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬـــﺎ اﻣﻴـــﺪ ﻳﺎﭘـــﺎ اﺳـــﺖ‪ .‬اداﻣـ ـﺔ ﺟﻨـــﮓ و‬ ‫درﮔﻴــﺮي در ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﻣﺘــﻀﻤﻦ زﻧــﺪﮔﻲ اوﺳــﺖ‪.‬‬ ‫»وﻟــﻲ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﻣــﻲﺗــﻮان اﻳــﻦ ﺟﻨــﮓ را اداﻣــﻪ داد؟ اول‬ ‫ﺑﺎﻳـ ـﺪ ﮔﺮﻳﺨـــﺖ و در داﻣـــﺎنِ ﺷـــﻨﺰارﻫﺎي ﭘـــﺎرت ﭘﻨـــﺎه‬ ‫ﮔﺮﻓــﺖ‪ .‬در ﻣــﺮو ﻳ ـﺎ ﺷــﺎﻳﺪ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاﺋﻰ در دلِ ﺟــﺎدة‬ ‫اﺑﺮﻳﺸﻢ! ﭘﺲ از ﭘﺎﻳـﺎن ﺟﻨـﮓ ﺑـﺎ ﺑﺮﻧـﺪه ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮي ﻛﻨـﺎر‬ ‫ﺧــﻮاﻫﻢ آﻣــﺪ‪ «.‬ﻳﺎﭘــﺎ ﺗــﻼش دارد ﺑــﻪ ﺧــﻮد ﺑﻘﺒﻮﻻﻧــﺪ‬ ‫ﻛــﻪ ﺑﺮﻧــﺪة اﻳــﻦ ﻧﺒــﺮد ﺑــﻪ ﻫﻤﻜــﺎري ﺑــﺎ او ﺗﻤﺎﻳــﻞ ﺧﻮاﻫــﺪ‬

‫‪٣٣١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫داﺷﺖ‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ ﺧـﻮد ﻧﻴـﺰ آﻧﻘـﺪرﻫﺎ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع‬ ‫ﺧــﻮشﺑــﻴﻦ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» ،‬اﻧﺘﻘــﺎمﺟــﻮﺋﻲ‬ ‫از ﺧﻔﻴــﻪﻧﻮﻳــﺴﺎن ﭘــﺲ از ﻫــﺮ ﭘﻴــﺮوزي رﺳــﻢ و رﺳــﻮم‬ ‫ﺳﻴﺎﺳـــﺖ در اﻳـــﻦ ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ اﺳـــﺖ؛ ﭼﮕﻮﻧـــﻪ ﺧـــﻮاﻫﻢ‬ ‫ﺗﻮاﻧــﺴﺖ از ﭼﻨﮕــﺔ اﻧﺘﻘــﺎم اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن‪ ،‬ﺧــﺎنﺑــﺰرگ‬ ‫و ﻳﺎ ﻧﺎدر ﺑﮕﺮﻳﺰم؟«‬ ‫در اﻳﻨﻬﻨﮕـــﺎم ﭼـــﺸﻤﺎنِ ﻳﺎﭘـــﺎ ﺑـــﺮ ﺟـــﺴﺪِ ﭘﻴﺮﻣـــﺮد ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﺟﻤﻴــﺮ ﺑﻴﻬــﻮش ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﻳﺎﭘــﺎ ﭘﻴﺮﻣــﺮد را‬ ‫ﻛـــﺸﺎنﻛـــﺸﺎن ﺑـــﻪ اﻳـــﻦ ﻣﺤـــﻞ آورد‪ .‬ﺑـــﺎ ﺧـــﻮد‬ ‫ﻣ ـﻲاﻧﺪﻳ ـﺸﺪ‪» :‬ﺟﻤﻴــﺮ ﺟــﻮان و ﺧــﺎم اﺳــﺖ‪ ،‬ﭼــﻪ ﺑﻬﺘــﺮ‬ ‫ﻛــﻪ داﺳــﺘﺎنِ اﻳ ـﻦ ﻣــﺴﺎﻓﺮ ﻧﺎﻛــﺎم را ﻧــﺸﻨﻮد‪ .‬ﺗــﺎ ﺳــﭙﻴﺪه دم‬ ‫راه درازي در ﭘـــﻴﺶ اﺳـــﺖ و ﻓـــﺮدا روزي ﺳـــﺨﺖ در‬ ‫ﭘــﻴﺶ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳــﺪ ﭘــﻴﺶ از آﻧﻜــﻪ ﺟﻤﻴــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫ﻫــﻮش آﻳـﺪ ﺟــﺴﺪ را دﻓــﻦ ﻛــﻨﻢ و راز او را ﺑــﺮاي ﺧــﻮد‬ ‫ﻧﮕﺎه دارم‪«.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ در ﺣــﺎﻟﻲ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻛﻨــﺪي زﻣــﻴﻦ را ﺣﻔــﺮ ﻣ ـﻲﻛﻨــﺪ‪،‬‬ ‫ﻫــﺮ از ﮔــﺎه ﻧﮕــﺎﻫﻲ ﺑــﻪ ﺟــﺴﺪِ ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪ ،‬و‬ ‫اﺑﻌــﺎدِ ﮔــﻮدال را ﺑــﺎ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑــﺮ ﻗﺎﻣــﺖ ﻣــﺮد اﻧــﺪازه‬

‫‪٣٣٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣـــﻲﮔﻴـــﺮد‪ .‬آﺧــــﺮﻳﻦ ﺳــــﺨﻨﺎن ﭘﻴﺮﻣــــﺮد ﻫﻨــــﻮز در‬ ‫ﮔــﻮشاش ﻃﻨــﻴﻦاﻓﻜــﻦ اﺳــﺖ‪» :‬ﺷــﺎﻫﺰاده ﺧــﺎﻧﻤﻰ از‬ ‫ﭼــﻴﻦ‪ ،‬ﻣــﺮدانِ ﻣــﺴﻠﺢ‪ ،‬ﻣﺎﻫــﺎن و ﻫــﺰاران ﺳــﻜﺔ ﻃــﻼ‬ ‫در ﺧــﻮرﺟﻴﻦﻫــﺎي ﺑــﺰرگ!« و آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ اوﻟــﻴﻦ‬ ‫ﻗﻄــﺮة آب از ﮔﻠــﻮي ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﻓﺮورﻓــﺖ دوﺑــﺎره داﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺧـــﻮد را از ﺳـــﺮ ﮔﺮﻓﺘـــﻪ ﺑـــﻮد‪» :‬دروﻳـــﺶ ﺳـــﺘﻰ؛‬ ‫دﻳﻮارﻫـــﺎي ﻛﺎژﺑـــﺎن و درﻳﭽـــﻪاي ﻣﺨﻔـــﻰ ﻛـــﻪ ﻓﻘـــﻂ‬ ‫دروﻳــﺶ ﻣــﻲﺷﻨﺎﺳـــﺪ و ﻣـــﻦ!« وﻟـــﻲ ﻗﺒـــﻞ از آﻧﻜـــﻪ‬ ‫ﺧﻨﺠــﺮِ ﻛﻮﭼــﻚ ﻳﺎﭘــﺎ ﺣﻠﻘــﻮماش را ﺑــﺸﻜﺎﻓﺪ ﭘﻴﺮﻣــﺮد‬ ‫زﻣﺰﻣـــﻪ ﻛـــﺮده ﺑـــﻮد‪» :‬ﻧـــﺎم ﻣـــﻦ ﺛﻮﺑﺎﺳـــﺖ‪ ،‬ﻛﺎژﺑـــﺎن‬ ‫آﻧﺠﺎﺳــﺖ‪ ،‬در داﻣــﺎن ﻛــﻮه‪ .‬ﺑــﻪ ﻣﺎﻫ ـﺎن ﺑﮕــﻮ ﺳِــﺘﻰ را‬ ‫ﻧﻴ ـﺎﻓﺘﻢ؛ ﺑــﻪ او ﺑﮕ ـﻮ ﻛــﻪ ﺷــﺎﻫﺰاده ﺧــﺎﻧﻢ ﺑﺎﻳ ـﺪ ﺑــﻪ ﭼ ـﻴﻦ‬ ‫ﺑـــﺎزﮔﺮدد‪ ،‬ﺑـــﻪ او ﺑﮕـــﻮ ﻛـــﻪ ‪ « ...‬وﻟـــﻰ ﺧﻨﺠـــﺮ ﻳﺎﭘـــﺎ‬ ‫ﺳﺨﻨﺎن ﭘﻴﺮﻣﺮد را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﺎن ﻫﻨــﻮز ﻓــﺮشِ زرﻳ ـﻦ ﺑــﺮ ﺳ ـﻴﻨﺔ ﻛــﻮﻳﺮ ﭘﻬــﻦ‬ ‫ﻧﻜــﺮده ﻛــﻪ دو ﺳــﻮار ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درﻣـﻲآﻳﻨــﺪ‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﺑــﺮ‬ ‫زﻳ ـﻦ ﻧﺸــﺴﺘﻪ و دﺳــﺘﺎرِ ﺑﻠﻨــﺪش در ﻧــﺴﻴﻢِ ﺻــﺒﺤﮕﺎﻫﻰ ﺑــﻪ‬ ‫ﻫﺮ ﺳﻮي ﻣـﻲدود‪ .‬ﺟﻤﻴـﺮ ﺑـﺎ ﻗـﺎﻣﺘﻰ ﺧﻤﻴـﺪه ﺑـﻪ ﺳـﺨﺘﻰ‬

‫‪٣٣٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺮ ﻣﺮﻛﺐ ﺑـﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧـﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﻳﺎﭘـﺎ ﻣـﻲﺗـﺎزد‪ ،‬و در‬ ‫ﻫــﺮ ﺗﺎﺧــﺖ ﭘﻴﻜــﺮش از ﺟـﺎي ﻛﻨــﺪه ﺷــﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ ﭼــﭗ و‬ ‫راﺳــﺖ ﻣــﻲاوﻓﺘــﺪ‪ .‬ﭘــﻴﺶ از آﻧﻜــﻪ اوﻟ ـﻴﻦ ﺷــﻌﺎعﻫــﺎي‬ ‫ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮِ دو ﺳــﻮار ﺑﺘﺎﺑــﺪ‪ ،‬ﭼﻨــﺪ ﻣﻨــﺰل از‬ ‫ﻣﺤــﻞ اﻃــﺮاق ﺷــﺐ ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬در روﺷــﻨﺎﺋﻲ‬ ‫روز ﻳﺎﭘــﺎ ﺑــﻪ ﺳــﻜﺔ ﻃﻼﺋــﻰ ﻛــﻪ از ﺧُــﺮﺟﻴﻦِ ﺛﻮﺑــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫دﺳﺖ آورده ﺑﺎ دﻗـﺖ ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪ .‬زﻳـﺮ ﻟـﺐ ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪:‬‬ ‫»ﻃــﻼي ﭼــﻴﻦ!« ﻟﺒﺨﻨــﺪ رﺿــﺎﻳﺘﻲ ﻛــﻪ ﻟﺒــﺎناش را از‬ ‫ﻫـــﻢ ﺷـــﻜﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﭼـــﺸﻤﺎناش را در ﭘـــﺲ ﭘﻠـــﻚﻫـــﺎي‬ ‫ﭼﺮوﻛﻴـــﺪه ﺑـــﻴﺶ از ﭘـــﻴﺶ ﭘﻨﻬـــﺎن ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬ﺣﺘـــﻲ‬ ‫ﭼﻜﺎﻣــﻪﻫــﺎي رﻗــﺼﺎنِ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﻧﻴــﺰ از ﺳــﺎﻳﺔ ﻟﺒﺨﻨـﺪِ ﻳﺎﭘــﺎ‬ ‫و از ﭼﻬــﺮهاش ﻣـﻲﮔﺮﻳـﺰد‪ .‬رﺧــﺴﺎر ﻣــﺮد ﻋﺒــﻮسﺗــﺮ از‬ ‫ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬و دﻳــﺪﮔﺎن ﻧﺎﻓــﺬش ﭼــﻮن ﮔﺮﮔــﺎن‬ ‫ﮔﺮﺳــﻨﻪ‪ ،‬در ﺟــﺴﺘﺠﻮيِ رﺷــﺘﻪﻛــﻮهﻫــﺎﺋﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﻛﺎژﺑﺎن را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫ﺑﻴﺮاﻫـــﻪﻫـــﺎي ﺻـــﻌﺐاﻟﻌﺒـــﻮر‪» ،‬ﺳـــﻴﺎهﻛـــﻮه« را زﺑـــﺎﻧﺰد‬ ‫ﺧــﺎص و ﻋــﺎم ﻛــﺮده‪ .‬از اﻫــﺎﻟﻲ ﺧــﺮمدژ ﻛــﺴﻲ ﭘــﺎي ﺑــﻪ‬ ‫‪٣٣٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳـــﻦ ﺑﻴﺮاﻫـــﻪﻫـــﺎ ﻧﻤـــﻲﮔـــﺬارد‪ .‬ﺣﺘـــﻲ ﭼﻮﭘﺎﻧـــﺎن‬ ‫رﻣــﻪﻫــﺎيﺷــﺎن را در ﺗﭙــﻪﻣﺎﻫﻮرﻫــﺎي اﻃــﺮاف ﺳــﻴﺎهﻛــﻮه‬ ‫ﺑــﻪ ﭼــﺮا ﻧﻤــﻲﺑﺮﻧــﺪ‪ .‬در ﻗﻠ ـﺐ اﻳــﻦ ﻛﻮﻫ ـﺴﺘﺎن ﺑﻴﺮاﻫــﻪاي‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﭘﻴﻜــﺮ ﺑــﻲاﻧﺘﻬــﺎياش ﻫﻤﭽــﻮن ﻣــﺎر ﻻﺑــﻼي‬ ‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ ﭘﻴﭽﻴــﺪه‪ ،‬و ﻓﻘــﻂ ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻨﺎن آن را‬ ‫ﻣـــﻲﺷﻨﺎﺳـــﻨﺪ‪ .‬در اﻧﺘﻬـــﺎي ﭘﻴﻜـــﺮ ﻣـــﺎر‪ ،‬دﻫﻨـــﺔ ﻏـــﺎر‬ ‫»ﻫﺰارﺗــﻮ« در ﻗﻔــﺎي ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﭘﻨﻬــﺎن ﺷــﺪه‪ .‬ﻫﺰارﺗــﻮ‬ ‫اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه ﻛﻮهﻧﺸﻴﻨﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﻫﻠﻴﺰﻫـــﺎي ﻫﺰارﺗـــﻮ ﻗﻠـــﺐ ﻛﻮﻫـــﺴﺎر را ﭼـــﻮن ﻻﻧـــﺔ‬ ‫ﺟــﺎﻧﻮران ﺳــﻮراخ ﺳــﻮراخ ﻛــﺮده‪ .‬ﮔــﺎه ﺳــﺮدري ﺑــﻪ‬ ‫ﺑﻠﻨــﺪايِ ﺑﻴــﺴﺖ ﮔــﺎم در ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﻏــﺎر ﭼــﺸﻢ را ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬و ﻟﺤﻈـــﻪاي دﻳﮕـــﺮ ﻛـــﻮرهراه‪ ،‬ﺑـــﺮ ﺳـــﻴﻨﺔ‬ ‫ﺻــﺨﺮهاي ﻧﻤﻨــﺎك ﻣــﺴﺎﻓﺮ را ﺑــﻪ ﻟﺒــﺔ ﭼــﺎﻫﻰ ﻫﻮﻟﻨــﺎك و‬ ‫ﺑــﻰاﻧﺘﻬــﺎ رﻫﻨﻤــﻮن ﻣـﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻣــﺸﻌﻞﻫــﺎي ﺑــﻲﻓــﺮوغ ﺑــﺮ‬ ‫ﺟــﺎي ﺟــﺎي دﻳــﻮارة دﻫﻠﻴﺰﻫــﺎي ﺑــﻰاﻧﺘﻬــﺎ ﻛﻮﺑﻴــﺪه ﺷــﺪه‪.‬‬ ‫زﻣــﺎﻧﻲ ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎيﺷــﺎن در رﻗــﺺاﻧــﺪ و ﺑــﺮ ﺳــﻨﮓﻫــﺎ‬ ‫درﺧﺸــﺸﻲ ﺳــﺮخﮔــﻮن ﻣــﻲدواﻧﻨــﺪ‪ ،‬و زﻣــﺎﻧﻰ دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﺑــﺎ ﻓــﺮار از دﺳــﺖ ﺗﻨــﺪﺑﺎدي ﻛﻮﭼــﻚ ﺑــﺎ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ‬

‫‪٣٣٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫــﻢداﺳــﺘﺎن ﺷــﺪه‪ ،‬راﻳﺤــﺔ ﺗﻨــﺪ ﻗﻴــﺮ ﺑــﺮ ﺟﻬــﺎنِ ﻫﺰارﺗــﻮ‬ ‫ﻣــﻰﻓــﺸﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎ ﺑﺎرﻳﻜــﻪ راهﻫــﺎﺋﻲ را ﻛــﻪ ﻧــﺸﺖ‬ ‫آب ﭼﺸﻤﻪﻫـﺎ ﺑـﺮ دﻳـﻮارﻫـﺎ دواﻧـﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟﻮﻳﺒﺎرﻫـﺎﺋﻲ از‬ ‫ﻧﻘـــﺮة ﺧـــﺎم ﺗﺒـــﺪﻳﻞ ﻣـــﻲﻛﻨﻨـــﺪ‪ ،‬و ﮔﻬﮕـــﺎه ﻧـــﻮر ﺑـــﺮ‬ ‫آبﮔﻴﺮﻫــﺎي ﻛﻮﭼــﻚ ﻣــﻲﺗﺎﺑﺎﻧﻨــﺪ و آنﻫــﺎ را ﭼــﻮن‬ ‫ﺧﻮرﺷــ ـﻴﺪ درﺧــــﺸﺎن ﻣــ ـﻲﻧﻤﺎﻳﻨــــﺪ‪ .‬در داﻻنﻫــــﺎي‬ ‫ﺑـــﻲاﻧﺘﻬـــﺎي ﻫﺰارﺗـــﻮ ﺳـــﺎﻳﻪﻫـــﺎﺋﻰ ﭼـــﻮن اﺷـــﺒﺎح در‬ ‫ﺣﺮﻛــﺖاﻧــﺪ‪ ،‬و در ﺳــﻜﻮت‪ ،‬ﭼــﻮن ﺑﻴﮕﺎﻧﮕــﺎن از ﻛﻨــﺎر‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﮔﻮﺷــﻪ ﻛﻨــﺎر داﻻنﻫــﺎي ﻧﻤــﻮر‪ ،‬ﺗــﻪ ﻣﺎﻧــﺪة ﻏــﺬا‪،‬‬ ‫ﭘﻮﺳـــﺖ ﺣﻴﻮاﻧـــﺎت‪ ،‬ﻓـــﻀﻮﻻت اﻧـــﺴﺎن و ﭼﺎرﭘﺎﻳـــﺎن‬ ‫اﻧﺒﺎﺷــﺘﻪ ﺷــﺪه‪ .‬آﻧﻬﻨﮕــﺎم ﻛــﻪ ﻧــﻮر ﻣــﺸﻌﻞﻫــﺎ ﻳـﺎري دﻫــﺪ‪،‬‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ اﺷــﺒﺎح ﺷــﻜﻞ ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ ،‬ﺑــﻪ ﻣﺮداﻧــﻰ ﭘﻴﭽﻴ ـﺪه در‬ ‫ﭘﻮﺳــﺘﻴﻦﻫــﺎيِ ﮔﻮﺳــﻔﻨﺪي ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ ،‬ﻛــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫ﭼـــﻮب دﺳـــﺖﻫـــﺎﺋﻰ ﺑـــﺰرگ ﻣـــﺴﻠﺢاﻧـــﺪ‪ .‬ﻣـــﺮدان‬ ‫ﭘــﺎﭘﻮشﻫــﺎى ﺑﻠﻨــﺪ از ﭘﻮﺳــﺖ در‪‬ﻧــﺪﮔﺎن ﺑــﻪ ﭘــﺎي دارﻧــﺪ‪،‬‬ ‫و ﻣﻮﻫـــﺎي ﺑﻠﻨـــﺪ و آﺷـــﻔﺘﻪﺷـــﺎن ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﺧـــﺎك‪،‬‬

‫‪٣٣٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﻤﭽـــﻮن ﺗﻜـــﻪ ﭼـــﻮﺑﻲ ﺧـــﺸﻚ ﺑـــﺮ ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎيﺷـــﺎن‬ ‫ﻓﺮورﻳﺨﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﮔﻬﮕــﺎه زﻧــﺎن ﻧﻴــﺰ در اﻳــﻦ رﻫﮕــﺬر دﻳــﺪه ﻣــﻰﺷــﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘـــــﺸﻤﻴﻨﻪ رداﻫـــــﺎﺋﻰ ﺑﻠﻨـــــﺪ ﺳﺮاﺳـــــﺮ ﭘﻴﻜﺮﺷـــــﺎن را‬ ‫ﻣـــﻰﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭘـــﺎي ﺑﺮﻫﻨـــﻪ راه ﻣـــﻰروﻧـــﺪ‪ ،‬اﻏﻠـــﺐ‬ ‫ﺑــﻰﻣــﻮياﻧــﺪ و ﮔــﺎه دﺳــﺘﺎرﻫﺎﺋﻰ ﻫﺰارﭘــﺎره ﺑــﺮ ﺳــﺮ و‬ ‫رويﺷﺎن ﭘﻴﭽﻴﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻨﮕﺰاد در ﻣﻴﺎﻧﺔ ﻏـﺎر ﺑـﻪ اﻃـﺮاف ﻣـﻰﻧﮕـﺮد‪ .‬اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﻪ دﻳـﺪار ﻛـﻮهﻧـﺸﻴﻨﺎن آﻣـﺪه‪ .‬ﻫـﻴﭽﻜﺲ ﺑـﺎ او‬ ‫ﺳــﺨﻦ ﻧﻤــﻰﮔﻮﻳـﺪ‪ ،‬ﺣﺘــﻰ ﻛــﺴﻰ ﺑــﻪ او ﻧـﻴﻢﻧﮕــﺎﻫﻲ ﻧﻴـﺰ‬ ‫ﻧﻤــﻰاﻧــﺪازد‪ ،‬وﻟــﻰ ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑﺨــﻮﺑﻲ ﻣــﻰداﻧــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫ﻫﻤﮕــﺎن از ﺣــﻀﻮرش آﮔــﺎهاﻧــﺪ‪ .‬ﻣــﻰداﻧــﺪ ﻛــﻪ راهِ‬ ‫ورود ﺑـــﻪ داﻻنﻫـــﺎ ﭼـــﻮن ﻗﻠﻌـــﻪاي ﺟﻨﮕـــﻰ ﺷـــﺒﺎﻧﻪروز‬ ‫ﺗﺤــﺖ ﻧﻈــﺮ اﺳــﺖ و ورود ﻳــﻚ ﺣــﺸﺮه ﻧﻴــﺰ از ﭼــﺸﻢِ‬ ‫ﺗﻴ ـﺰﺑﻴﻦِ ﻧﮕﺎﻫﺒﺎﻧــﺎن دور ﻧﻤــﻰﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﮔﺮﻣــﺎي آﻓﺘــﺎبِ ﻛُــﺮ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺎ ﻟﺤﻈﺎﺗﻰ ﭘـﻴﺶ ﺑـﺮ ﭘﻴﻜـﺮش ﻣـﻰﺗﺎﺧـﺖ ﺑـﻪ ﺗـﺪرﻳﺞ‬ ‫ﺟــﺎي ﺑــﻪ ﺳــﺮﻣﺎي آزار دﻫﻨــﺪه و ﻣﺮﻃــﻮبِ ﻏــﺎر ﺳــﭙﺮده‪.‬‬

‫‪٣٣٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻓﺘـــﺎبِ ﺗﻨـــﺪي ﻛـــﻪ ﺗـــﺎ دﻗـــﺎﻳﻘﻰ ﭘــﻴﺶ ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺶ را‬ ‫ﻣﻰآزرد اﻳﻨﻚ ﺟﺎي ﺑﻪ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﺷﺒﻖ ﺳﭙﺮده‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺎ ﻫﺎﺗﻮ ﻛﺎر داري؟‬ ‫ﺳـــﻨﮕﺰاد روي ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﺻـــﺪا ﺑﺮﻣـــﻰﮔﺮداﻧـــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭼﻨـــﺪ ﮔـــﺎﻣﻰاش ﻣـــﺮدي اﻳـــﺴﺘﺎده ﻛـــﻪ ﺑـــﻪ رﺳـــﻢ‬ ‫ﻛـــﻮهﻧـــﺸﻴﻨﺎن ﮔـــﺮزي ﺳِـــﺘﺮگ ﺑـــﻪ دﺳـــﺖ دارد‪ .‬از‬ ‫ﭼﻬــﺮة ﻣــﺮد ﻓﻘــﻂ ﺗﻜــﻪﭘﺎرﭼــﻪاي دﻳــﺪه ﻣــﻲﺷــﻮد ﻛــﻪ‬ ‫ﻳﻜـــﻲ از ﭼـــﺸﻤﺎناش را ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ .‬ﭘﻨﺠـــﺔ ﺳـــﻨﮕﺰاد‬ ‫ﻗﺒﻀﺔ ﺷﻤﺸﻴﺮ را ﻣﻲﻓﺸﺎرد‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻪ او ﺑﮕﻮ ﺑﻴﺮون ﻏﺎر ﻣﻨﺘﻈﺮم!‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﺑــﻲآﻧﻜــﻪ ﻣﻨﺘﻈــﺮ ﭘﺎﺳــﺦ ﺷــﻮد‪ ،‬ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ از‬ ‫راﻫﻰ ﻛـﻪ آﻣـﺪه ﺑـﺎز ﻣـﻰﮔـﺮدد‪ .‬ﻟﺤﻈـﺎﺗﻲ ﺑﻌـﺪ ﻫـﺎﺗﻮ از‬ ‫ﻏــﺎر ﺧــﺎرج ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮدي اﺳــﺖ ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ ﺑــﺎ‬ ‫ﻣﻮﻫــــﺎي آﺷــــﻔﺘﻪ‪ .‬ﺣﺘــــﻲ ﻧــــﺴﻴﻢ ﻫــــﻢ در ﻣﻮﻫــــﺎي‬ ‫ژوﻟﻴــﺪهاش ره ﮔــﻢ ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺻــﻮرﺗﻲ ﻣــﺪور و ﭘﻴــﺸﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻮﺗــﺎﻫﻲ دارد‪ .‬ﻧﮕــﺎه ﺑــﻲﻓــﺮوغاش ﺑــﻪ ﺷــﻌﻠﺔ ﻟــﺮزان‬

‫‪٣٣٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷـــﻤﻌﻲ ﻣـــﻲﻣﺎﻧـــﺪ ﻛـــﻪ روي ﺑـــﻪ ﻣـــﺮگ ﮔـــﺬارده‪.‬‬ ‫ﺗﻮﮔـــﻮﺋﻲ ﺧﻮرﺷـ ـﻴﺪ ﭘﻴﺮﻣـــﺮد را در ﺗـــﺎرﻳﻜﻰﻫـــﺎ رﻫـــﺎ‬ ‫ﻛــــﺮده‪ ،‬و ﺷــــﻌﺎع زرﻳــــﻦاش را ﺑــــﺮ ﭘﻮﺳــــﺘﻴﻦ او‬ ‫ﻧﻤــﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻲ ﻛــﻪ ﮔــﻮﺋﻲ از ﺗــﻪ ﭼــﺎه ﺑــﺮ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ ﺳﻨﮕﺰاد را ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﻴﺸﻘﺮاوﻻن ﻣﻨﺘﻈﺮﻧﺪ!‬ ‫ـ ﭼﻨﺪ ﺟﻨﮕﺎور ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﺑﻔﺮﺳﺘﻰ؟‬ ‫ـ ده ﻫﺰار ﺗﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدهام!‬ ‫آﻧﮕــﺎه ﻫــﺎﺗﻮ ﺑــﺮ ﭘــﺎي ﻣــﻰﭼﺮﺧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﭼﻮﺑﺪﺳــﺘﻲاش ﺑــﻪ‬ ‫ﺳﻮي ﻣﺸﺮق اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺑﻪ ﺗﺎﻻب ﻛﻪ رﺳﻴﺪي ﮔﻮنﻫﺎ آﻣﺎده اﺳﺖ ‪...‬‬ ‫زﺑـــﺎن ﻛـــﻮهﻧـــﺸﻴﻨﺎن‪ ،‬ﻫﻤﭽـــﻮن ﻃﺒﻴﻌـــﺖ ﻛُـــﺮ ﺑـــﺮاي‬ ‫ﺳــﻨﮕﺰاد ﻏﺮﻳــﺐ و ﻧﺎآﺷﻨﺎﺳــﺖ‪ .‬در دﻫﺎﻧــﺔ ﻫﺰارﺗــﻮ ﻛــﻪ‬ ‫ﭼــﻮن اژدﻫــﺎﺋﻰ ﺳــﻴﺮيﻧﺎﭘــﺬﻳﺮ در داﻣــﺎن ﻛــﻮه ﺧﻔﺘــﻪ‪،‬‬ ‫ﻧﺪاي ﻛﻮهﻧـﺸﻴﻦ ره ﮔـﻢ ﻣـﻰﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻫـﺎﺗﻮ ﺑـﺮاي ﺳـﻨﮕﺰاد‬ ‫ﺑــﻪ ﺗﻠــﻲ از ﺧــﺎك ر‪‬س ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ؛ ﻳــﺎ ﺷــﺎﻳﺪ ﺻــﺨﺮهاي‬ ‫ﻛــﻪ ﻃــﻲ ﻗــﺮنﻫــﺎ‪ ،‬ﻫــﺰاران ﮔــﻮن در ﻗﻠــﺒﺶ رﻳــﺸﻪ‬ ‫‪٣٣٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دواﻧــﺪه ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﮔــﻮﺋﻰ ﻫــﺰارهﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ اﻳــﻦ ﺻــﺨﺮه‬ ‫را در ﻗﻌــﺮ ﻏــﺎر ﻧﻤﻨــﺎك از ﺗﻤــﺪنِ ﺑــﺸﺮي ﺑــﻪ دور ﻧﮕــﺎه‬ ‫داﺷــﺘﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﺎ دﻳــﺪن ﻫــﺎﺗﻮ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻳــﺎد زﻧــﺪﮔﻲ‬ ‫ﺧــﻮد ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻳــﺎد ﺳــﺎلﻫــﺎﺋﻰ ﻛــﻪ در ﻋﻤــﻖِ‬ ‫ﺗــﺎﻻبﻫــﺎي ﻣــﺘﻌﻔﻦ دژ‪ ،‬ﻫــﺮ ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه ﺳــﺮ ﺑــﺮ ﺑــﺎﻟﻴﻦ‬ ‫ﮔﺬاﺷــﺖ ﺗــﺎ در روﻳﺎﻫــﺎياش ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﺑــﺎلِ ﺳــﻴﻤﺮغ‬ ‫اﻓــﺴﺎﻧﻪﻫــﺎ ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﻮيِ ﻛُــﺮ ﺳــﻔﺮ ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻳــﺎد‬ ‫ﻣﻲآورد ﻛـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺳـﺎلﻫـﺎ را در ذﻫـﻦ ﺧـﻮد ﻛـﺸﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﺗﺤﻤﻞ آن دﺧﻤﺔ ﻧﻤﻮر ﻣﻤﻜﻦ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﻧــﺪة ﺧﻴ ـﺎل ﭘﻴﻜــﺮ ﺳــﻨﮕﺰاد را از ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻫــﺎﺗﻮ از زﻣ ـﻴﻦ‬ ‫رﺑـــﻮده و در آﺳـــﻤﺎنِ ﻧﻴﻠﮕـــﻮن ﻛُـــﺮ ﺑـــﺮ ﺗﺨﺘـــﻪﺳـــﻨﮕﻰ‬ ‫ﺳـــﺘﺮگ ﻧـــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬ﭘﺮﻳـــﺎن از دوردﺳـــﺖﻫـــﺎ‪ ،‬از آن‬ ‫ﻣ‪‬ﻘــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ روحِ ﺑــﻰﺗــﺎبِ ﺳــﻨﮕﺰاد دﻫــﻪﻫــﺎى ﺗﻠــﺦ ﻫــﺮ‬ ‫ﺷــﺐ ﺑــﻪ آن اﻧﺪﻳــﺸﻴﺪه‪ ،‬و ﻫــﺮ آن روﻳــﺎي دﻳــﺪارش‬ ‫در دل ﭘﺮوراﻧــﺪه‪ ،‬ﻗــﺼﻪﻫــﺎ ﺑــﻪ ﮔﻮﺷــﺶ ﻣــﻰﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪.‬‬ ‫درﻳﭽـﺔ ﺟﻬــﺎﻧﻰ ﺑــﻪ روي ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﺎز ﺷــﺪه ﻛــﻪ ﺗــﺎ اﻳـﻦ‬ ‫ﻟﺤﻈــﻪ ﺑــﺮاي ﻣــﺮدِ ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪِ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاي دژ ﻧﺎﺷــﻨﺎس‬ ‫ﺑـــﻮده‪ .‬ﮔﺮﻣـــﺎي آﻓﺘـــﺎبِ ﻧﻴﻤـــﺮوز و ﻫـــﻮاي ﺳـــﺒﻚ و‬

‫‪٣٤٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﻟﭙـــﺬﻳﺮِ ﻛﻮﻫـــﺴﺘﺎن ﻳـــﺎد دوران ﺗﻠـــﺦ را از ﺧـــﺎﻃﺮش‬ ‫ﻣــﻲزداﻳــﺪ‪ .‬ﻳــﺎد آﻧﺰﻣــﺎن ﻛــﻪ در ﺑﻨــﺪِ دﻳــﻮِ ﻧﻤــﻮرِ دژ‬ ‫اﺳــﺘﺨﻮانﻫــﺎياش از درد ﺑــﻪ ﻓﺮﻳــﺎد ﻣــﻰﻧﺸــﺴﺖ‪ ،‬آن‬ ‫زﻣـــﺎن ﻛـــﻪ در داﻻنﻫـــﺎي دژ ﻧﻔـــﺲاش ﺑـــﻪ ﺷـــﻤﺎره‬ ‫ﻣـــﻰاﻓﺘـــﺎد و ﻋـــﺮقِ ﺳـــﻮزان ﺗﺒـــﻰ دﻳﺮﭘـــﺎي ﺗﺎرﻫـــﺎي‬ ‫وﺟﻮدش را ﺑﻪ آﺗﺶ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫وﻟـــﻲ زﻳـــﺴﺘﻦ در ﺗـــﺎرﻳﻜﻲ داﻻنﻫـــﺎي دژ دﻳـــﺪﮔﺎن‬ ‫ﺳــﻨﮕﺰاد را ﺑــﺎ آﻓﺘــﺎب ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ﻛــﺮده‪ .‬ﺧﻮرﺷـﻴﺪ اﻧــﺪك‬ ‫اﻧــﺪك ﺑــﺮ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﺳــﺎﻳﻪ ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪ .‬در ﻧــﻮرِ ﺗﻨــﺪ‬ ‫آﻓﺘـــﺎب ﻫـــﺎﺗﻮ ﺑـــﻪ ﺳـــﺎﻳﻪاي در دلِ ﺷـــﺐ ﺑـــﺪل ﺷـــﺪه‪.‬‬ ‫ﺳــﻨﮕﺰاد ﭘﻨﺠــﻪ ﺑﺮﭼــﺸﻢ ﻣــﻰﻓــﺸﺎرد‪ .‬آراﻣــﺶ ﺳــﻴﺎﻫﻰ‬ ‫دوﺑــﺎره ﺑــﻪ او ﺑــﺎز ﻣــﻲﮔــﺮدد‪ .‬وﻟــﻲ آراﻣــﺸﻰ اﺳــﺖ‬ ‫زودﮔــﺬر‪ .‬ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي آﺗــﺶﺑــﺎر ﺧﻮرﺷــﻴﺪ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ را ﻣــﻲﮔــﺪازد‪ .‬ﺳــﻨﮕﺰاد روي از ﺧﻮرﺷــﻴﺪ‬ ‫ﻣـــﻲﮔﺮداﻧـــﺪ‪ ،‬وﻟـــﻰ آﻓﺘـــﺎب ﻧﻴـــﺰ ﺑـــﺎ او در ﭼـــﺮﺧﺶ‬ ‫اوﻓﺘــﺎده؛ روي ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻛﻨــﺪ ﻓﻘــﻂ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ را‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ دﻳــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﻣــﻰﮔﻮﻳــﺪ‪» :‬اﻳــﻦ ﺗــﺸﺖ ﺑــﻪ‬ ‫آﺗﺶ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﭼﻪ ﺑﻴﺮﺣﻢ اﺳﺖ!«‬

‫‪٣٤١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦِ ﻛــﻮه ﺑــﻪ آﻫــﻦ ﮔﺪاﺧﺘــﻪ ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳ ـﺎد آﺗــﺶﺑــﺎر ﺧﻮرﺷ ـﻴﺪ ﺑــﻪ ﻧﻌــﺮهاي ﺳــﻬﻤﮕﻴﻦ ﺑــﺪل‬ ‫ﺷـــﺪه‪ .‬ﺳـــﻨﮕﺰاد ﺑـــﺎر دﻳﮕـــﺮ دﺳـــﺖﻫـــﺎ را در ﻣﻘﺎﺑــﻞِ‬ ‫ﻧﻴــﺰهدارانِ آﺗـــﺶ ﺳـــﭙﺮ ﻣـــﻲ ﻛﻨـــﺪ‪ .‬در ﺳـــﺎﻳﺔ دﺳـــﺖ‬ ‫ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ ﺑـــﻪ او اﺣـــﺴﺎس زﻧـــﺪﮔﻰ ﻣـــﻰﺑﺨـــﺸﺪ‪ .‬از‬ ‫ﺧـﻮرﺟﻴﻦ ﺑﺰرﮔــﻰ ﻛــﻪ در ﻛﻨــﺎرش ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ ﻓﺮواﻓﺘــﺎده‬ ‫ﭘﺎرﭼـــﻪاي ﺿـــﺨﻴﻢ ﺑﻴـــﺮون ﻛـــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑـــﺮ ﭼـــﺸﻤﺎن‬ ‫ﻣــﻰﺑﻨــﺪد‪ .‬اﻳﻨــﻚ ﺻــﺪاي ﻫــﺎﺗﻮ را ﺑ ـﺎ وﺿــﻮح ﺑﻴــﺸﺘﺮي‬ ‫ﻣـــﻰﺷـــﻨﻮد‪ ،‬او را ﺑﻬﺘـــﺮ ﻣـــﻲﺑﻴﻨـــﺪ‪ .‬ﺧـــﻮرﺟﻴﻨﻲ ﺑـــﻪ‬ ‫ﻛﻮهﻧﺸﻴﻦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﻗﺒـــﻞ از آﻧﻜـــﻪ آﻓﺘـــﺎب ﭘـــﺸﺖ ﻛـــﻮه ﭘﻨﻬـــﺎن ﺷـــﻮد‬ ‫ﺣﺮﻛــﺖ ﻣــﻰﻛــﻨﻢ‪ .‬ﺑــﺮاي ده روز ﻧــﺎنِ ﺧــﺸﻚ‪ ،‬دوغ‬ ‫و ﮔﻮﺷﺖِ دودي ﻻزم دارم‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺮﻣﺮد در ﺳﻜﻮت دور ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺳــــﻨﮕﺰاد در دل ﻣــــﻲﮔﻮﻳــــﺪ‪» ،‬آري‪ ،‬ده روز! « در‬ ‫ﻧﺎﻣــﻪاي ﻛــﻪ ﻛﺒــﻮﺗﺮ آورد ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﺷــﺪه ﺑــﻮد‪ ،‬ﺳــﻪ روزه‬

‫‪٣٤٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛــﺎر ﺑــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن ﻣــﻰرﺳــﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﻪ ﭘــﺲ از‬ ‫ﺟﻨــﮓ ﻓﻜــﺮ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻧﻤــﻲﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻪ دژ ﺑــﺎزﮔﺮدد؛‬ ‫در ﻓــﻼت ﺑــﺰرگ ﻧﻴ ـﺰ ﻣ ـﺄﻣﻨﻰ ﻧﻤــﻰﺷﻨﺎﺳــﺪ‪» .‬ﺑــﻪ ﻣــﺮو‬ ‫ﻣﻰروم‪ ،‬ﺑـﻪ اﻧﺘﻬـﺎي اﻳـﻦ ﻓـﻼت ﺑﻠﻨـﺪ‪ ،‬از اﻳـﻦ ﺳـﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫ﺧﺴﺘﻪام‪«.‬‬ ‫درد در ﭼـــﺸﻤﺎن ﺳـــﻨﮕﺰاد ﻫـــﺮ آن ﺑﻴـ ـﺸﺘﺮ ﻣـــﻰﺷـــﻮد‪.‬‬ ‫دﻳﮕـــﺮ ﭘﺎرﭼـــﺔ ﺿـــﺨﻴﻢ ﻧﻴـــﺰ ﺣﻤﻠـــﺔ ﭘﻴﻜـــﺎنِ آﺗـــﺸﻴﻦ‬ ‫ﺧﻮرﺷــﻴﺪ را ﺳــﭙﺮِ ﻣﻘــﺎوﻣﻰ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬اﻳــﻦ درد و اﻳــﻦ‬ ‫اﺣــﺴﺎس ﻧــﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺑــﺮاياش ﺗــﺎزﮔﻰ دارد‪ .‬ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﻪ‬ ‫زﺣﻤــﺖ ﻣــﻰﺗﻮاﻧــﺪ اﺟــﺴﺎم را در ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎﻣﻰاش از‬ ‫ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﺑــﺎز ﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺳــﺨﺘﻲ ﺗــﻼش ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‬ ‫اﻃــﺮاف را ﺑﺒﻴﻨــﺪ؛ در اﻃــﺮاف‪ ،‬درﺧﺘــﻲ از ﺳ ـﻴﻨﺔ ﺗﺨﺘــﻪ‬ ‫ﺳـــﻨﮓ ﺳـــﺮ ﺑـــﺮون آورده و ﭼﺘـــﺮِ ﺷـــﺎخ و ﺑـــﺮﮔﺶ‬ ‫ﻣــﻲﺗﻮاﻧــﺪ او را از ﮔﺰﻧــﺪ ﻧــﻮرِ آﺗــﺸﻴﻦ آﻓﺘــﺎب در اﻣــﺎن‬ ‫دارد‪ .‬در ﺳــﺎﻳﺔ درﺧــﺖ ﻣــﻰﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻢﭘــﻮش را‬ ‫ﺑﺮﻣــﻲدارد‪ .‬در دور دﺳــﺖ ﻫــﻢ دﻳﮕــﺮ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ را ﺑــﻪ‬ ‫درﺳــﺘﻰ از ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ ﺗﻤﻴــﺰ ﻧﻤــﻰدﻫــﺪ‪ ،‬ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ در‬ ‫ﺑﺮاﺑــﺮ دﻳــﺪﮔﺎﻧﺶ ﺑــﻪ رﻗــﺺ درآﻣــﺪه‪» .‬ﭼــﻪ ﺑــﺮ ﺳــﺮم‬

‫‪٣٤٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﻣـــﺪه؟« ﺻـــﺪاي ﻧﺨﺮاﺷـــﻴﺪة ﻫـــﺎﺗﻮ او را از ﮔـــﺮداب‬ ‫ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﺸﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ آﻣﺎده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻦ ﺧــﺮﺟﻴﻦ را در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ‬ ‫ﮔﺬاﺷــﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈــﺮ ﭘﺎﺳــﺦ اﺳــﺖ‪ .‬ﺗﺮدﻳــﺪ و دودﻟــﻰ ﺑــﺮ‬ ‫روحِ ﺳـــﻨﮕﺰاد ﭘﻨﺠـــﻪ اﻧﺪاﺧﺘـــﻪ‪ .‬اﺣـــﺴﺎس ﻣـــﻰﻛﻨـــﺪ‬ ‫ﺻﺪﻫﺎ ﺳـﺎل ﭘﻴـﺮ ﺷـﺪه‪ ،‬ﭘﺎﻫـﺎﻳﺶ ﺗﻜـﻪ ﺳـﻨﮕﻰ اﺳـﺖ از‬ ‫آنِ ﻛُــﺮ‪ ،‬و دﻳﮕــﺮ در اﺧﺘﻴــﺎر او ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻰ‬ ‫ﺧﺴﺘﻪ و ﭘﺮدرد ﻣﻰﻧﺎﻟﺪ‪:‬‬ ‫ـ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺑ‪‬ﻠَﺪ دارم‪.‬‬ ‫ـ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻤﻲ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻨﻲ ‪...‬‬ ‫ـ ﻧﻪ! ﻧﻪ! ﺑﺎﻳﺪ ﻫـﺮ ﭼـﻪ زودﺗـﺮ ﺑـﻪ راه ﺑﻴـﺎﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳـﺪ ﻗﺒـﻞ‬ ‫از ﭘﺎﻳﺎن روز ﺑﻪ ﮔﻮنﻫﺎ ﺑﺮﺳﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﺋﻲﺳﭙﺮ راه را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬ ‫ﺳــﻨﮕﺰاد ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﺳــﺐ ﺑــﻪ آراﻣــﻲ از ﺑﻴﺮاﻫــﻪﻫــﺎي‬ ‫ﺳﻴﺎهﻛـﻮه ﺑـﻪ ﭘـﺎﺋﻴﻦ ﻣـﻲرود‪ .‬و در ﻫـﺮ ﮔـﺎم ﺧـﻮرﺟﻴﻦِ‬ ‫‪٣٤٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺣﺠﻴﻤﻰ ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﭘـﺸﺖ اﺳـﺐ ﺑـﺴﺘﻪ ﺿـﺮﺑﺔ ﻛـﻮﭼﻜﻰ ﺑـﺮ‬ ‫ﻛﭙــﻞ ﻣﺮﻛــﺐ ﻣــﻰﻧــﻮازد‪ .‬ﺋــﻲﺳــﭙﺮ ﻧﻮﺟــﻮاﻧﻰ اﺳــﺖ‬ ‫ﺑﻠﻨــﺪﻗﺎﻣﺖ و ﺑﺎرﻳــﻚ‪ .‬رﻳــﺶﻫــﺎﺋﻲ ﺗُﻨُــﻚ ﭼﺎﻧــﻪاش را‬ ‫آراﻳــــﺶ داده و ﺑــــﺮق ﺟــــﻮاﻧﻲ را از ﭼﻨــــﺪ ﮔــــﺎﻣﻲ‬ ‫ﻣــﻲﺗــﻮان در دﻳــﺪﮔﺎناش ﺗــﺸﺨﻴﺺ داد‪ .‬ﭘــﺎي ﭘﻴــﺎده‬ ‫ﺑــــﻪ دﻧﺒــــﺎل ﺳــــﻨﮕﺰاد ﺑــــﻪ ﺣﺮﻛــــﺖ درآﻣــــﺪه‪ ،‬و‬ ‫ﮔـــﺎمﻫـــﺎياش ﻫﻤﺎﻫﻨـــﮓ ﺑـــﺎ ﻳﻮرﺗﻤـــﻪﻫـــﺎي اﺳـــﺐ‬ ‫ﺳﺮاﺷــﻴﺐ ﺗﻨــﺪِ ﻛــﻮه را در ﻣــﻰﻧــﻮردد‪ .‬ﺗــﺎ ﮔــﻮنﻫــﺎ‬ ‫ﻫﻨـــﻮز راه درازي ﺑـــﺎﻗﻲ اﺳـــﺖ‪ .‬ﺧـــﺴﺘﮕﻰِ ﻋﺠﻴﺒـــﻰ در‬ ‫وﺟــﻮدِ ﺳــﻨﮕﺰاد ﻻﻧــﻪ ﻛــﺮده‪ .‬ﺷــﻘﻴﻘﻪﻫــﺎﻳﺶ ﭼــﻮن دو‬ ‫ﭘﺘﻚ آﻫﻨـﻴﻦ ﻣـﻰﻛﻮﺑـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺨﺘﻲ ﺗـﻼش ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﺗـﺎ‬ ‫از ﺷــﺪت درد ﻓﺮﻳــﺎد ﻧﻜــﺸﺪ‪ .‬اﻳﻨــﻚ درد ﭼــﺸﻤﺎناش‬ ‫را رﻫــﺎ ﻛــﺮده‪ ،‬و ﺑــﺮ ﺳﺮاﺳــﺮ ﺑــﺪﻧﺶ ﭼﻨــﮓ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪.‬‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻲ ﺑــﻪ اﻳــﻦﺳــﺎن ﺳــﭙﺮي ﻣــﻲﺷــﻮد ﺗــﺎ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺋﻲﺳﭙﺮ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺨﺮوﺑﻪاي اﺷﺎره ﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ آﻧﺠﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣٤٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑــﺮ دﻳﻮارﻫــﺎي ﻧــﻴﻢﻓﺮورﻳﺨﺘــﺔ ﻣﺨﺮوﺑــﻪ‪ ،‬ﻧــﻮرِ ﻏــﺮوب‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ دو ﻣــﺮد را ﻧﻘﺎﺷــﻲ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﻪ ﺳــﻮي‬ ‫ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎ ﻣــﻲﺗــﺎزد‪ .‬ﻳﻜــﻰ از آﻧــﺪو ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻦ اﺳــﺖ‪،‬‬ ‫دﻳﮕـــﺮي ﻣـــﺮدي اﺳـــﺖ ﺗﻨﻮﻣﻨـــﺪ و ﻣـــﺴﻠﺢ ﻛـــﻪ ﭼـــﻮن‬ ‫ﭘﻴـــﺸﻘﺮاوﻻن ﻟﺒﺎﺳـــﻰ ﭼـــﺮﻣﻴﻦ ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﺳـــﻴﺎه ﺑـــﺎ‬ ‫ﻣﻴﺨﻜــﻮبﻫــﺎي ﭘــﻮدﻻدﻳﻦ ﺑــﻪ ﺗــﻦ ﻛــﺮده و ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ‬ ‫ﭼــﻮن دو ﻋﻘــﺎب ﮔﺮﺳــﻨﻪ‪ ،‬در ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﻃﻌﻤــﻪ ﺑــﻪ ﻫــﺮ‬ ‫ﺳــﻮي ﻣــﻲدود‪ .‬ﺻــﺪاي ﭘﻴــﺸﻘﺮاول در ﮔــﻮشِ ﺳــﻨﮕﺰاد‬ ‫ﻣﻰﭘﻴﭽﺪ‪:‬‬ ‫ـ اﻧﮕﺸﺘﺮ!‬ ‫ﭘﻴــﺸﻘﺮاول ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻲ ﺑــﻪ اﻧﮕــﺸﺘﺮِ اﺳــﻤﺎﻋﻴﻞﺧــﺎن‬ ‫ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺳــﭙﺲ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺳــﻨﮕﺰاد ﺗﻌﻈـﻴﻢ ﻛــﻮﭼﻜﻰ‬ ‫ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﻮنﻫﺎ آﻣﺎدهاﻧﺪ! و ﭘﻴﺸﻘﺮاوﻻن ﮔﻮش ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن‪.‬‬ ‫ﺳــﻨﮕﺰاد ﺑــﺮ ﺗﺨﺘــﻪ ﺳــﻨﮕﻰ ﻣــﻰﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﺟﺮﻋــﻪاي آب‬ ‫ﮔﻠﻮ ﺗﺎزه ﻛﺮده‪ ،‬روي ﺑﻪ ﺋﻲﺳﭙﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫‪٣٤٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﺑﻪ ﻫﺎﺗﻮ ﺑﮕﻮ ﻛﺎر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺋــﻲﺳــﭙﺮ ﺑــﻪ ﻫﻤــﺮاه ﻛــﻮهﻧــﺸﻴﻦ دﻳﮕــﺮ دوان دوان دور‬ ‫ﻣــﻰﺷــﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎﺷــﺎن دﻳﮕــﺮ در ﺗﻴــﺮرس‬ ‫دﻳ ـﺪﮔﺎن ﻧﻴ ـﺴﺖ‪ ،‬ﺳــﻨﮕﺰاد روي ﺑــﻪ ﭘﻴــﺸﻘﺮاول ﻛــﺮده و‬ ‫ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ در وﻗــﺖ ﻣﻮﻋــﻮد ﻫﻤــﺔ ﭘﻴــﺸﻘﺮاوﻻن ﺣﺎﺿــﺮ ﺑﺎﺷــﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫــﺮ ﻳ ـﻚ ﺑــﺎ رﻳ ـﺴﻤﺎن ﺑﻠﻨــﺪ ﮔــﻮنﻫــﺎ را ﺑ ـﻪ دﻧﺒــﺎلِ اﺳــﺐ‬ ‫ﺧــﻮد ﻣــﻲﺑﻨــﺪد ﺑــﻪ ﻃــﻮري ﻛـﻪ ﻫﻨﮕــﺎمِ ﺣﺮﻛــﺖ ﻃﻮﻓــﺎنِ‬ ‫ﺧــﺎك ﺑﭙــﺎ ﺷــﻮد؛ دﻳ ـﺪهﺑــﺎنﻫــﺎي ﺧــﺎن را ﺑﺎﻳ ـﺪ ﻓﺮﻳ ـﺐ‬ ‫داد‪.‬‬ ‫ـ دﻳﺪﺑﺎنﻫﺎي ﺧﺎن در ﺗﻴﺰﻛﻮه؟‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺑﻲرﻧﮕﻲ ﺑﺮ ﻟﺒﺎن ﺳﻨﮕﺰاد ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻧﮕـﺮان دﻳـﺪﺑﺎنﻫـﺎي ﺗﻴﺰﻛـﻮه ﻧﺒﺎﺷـﻴﺪ‪ ،‬ﭘـﻴﺶ از آﻧﻜـﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣـــﺎن ﺣﻤﻠـــﻪ ﺻـــﺎدر ﺷـــﻮد؛ آﻧـــﺎن روي در ﺧـــﺎك‬

‫‪٣٤٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛــﺸﻴﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﺷــﻤﺎ دﻳــﺪﺑﺎﻧﺎن ﻟــﺸﻜﺮ را ﻓﺮﻳــﺐ ﺧﻮاﻫﻴــﺪ‬ ‫داد‪.‬‬ ‫ﺳــﻨﮕﺰاد از ﺟــﺎي ﺑــﺮ ﻣــﻲﺧﻴــﺰد‪ ،‬ﺑــﻪ ﭘﻴـﺸﻘﺮاول ﻧﺰدﻳــﻚ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ــ ﺧﻔﻴـﻪﻧﻮﻳـﺴﺎﻧﻰ در اردوﮔــﺎه ﺷﻨﺎﺳــﺎﺋﻰ ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳــﺖ ﺳـــﺮي اﺳـــﺖ‪ ،‬ﻛـــﺴﻰ از آن ﻧﺒﺎﻳــﺪ ﻣﻄﻠـــﻊ‬ ‫ﺷــﻮد‪ .‬از اﻳــﻦ ﻟﺤﻈــﻪ ﺗــﺎ ﭘﺎﻳــﺎن ﻛــﺎر ﻫــﻴﭽﻜﺲ ﺣــﻖ‬ ‫ﺧــﺮوج از اردوﮔــﺎه را ﻧــﺪارد‪ .‬ﺗﻌــﺪاد ﻧﮕﻬﺒﺎﻧــﺎن را ﺳــﻪ‬ ‫ﺑﺮاﺑــﺮ ﻣــﻰﻛﻨﻴ ـﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﻛــﺲ ﻗــﺼﺪ ﺧــﺮوج داﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‬ ‫ﺑﻲدرﻧـﮓ ﻛـﺸﺘﻪ ﺷـﻮد‪ .‬ﺗﻤـﺎﻣﻰ ﻛﺒـﻮﺗﺮان ﻧﺎﻣـﻪﺑـﺮ را در‬ ‫اردوﮔــﺎه ﺷﺨــﺼﺎً از ﺑــﻴﻦ ﻣــﻰﺑﺮﻳــﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕــﻰ ﻣــﺴﻠﺢ‬ ‫ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺳـــﻨﮕﺰاد ﻟﺤﻈـــﻪاي ﻣﻜـــﺚ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ ،‬ﺳـ ـﭙﺲ اداﻣـــﻪ‬ ‫ﻣﻰدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﺪون ﻣــﻦ ﻛــﺎر را ﺑــﻪ اﻧﺠــﺎم ﺑﺮﺳــﺎﻧﻴﺪ؛ ﺗــﻮان‬ ‫ﺟﻨﮕﻴﺪن ﻧﺪارم‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻨﻢ!‬ ‫ـ ﺧﻴﻤﺔ ﻣﺨﺼﻮص آﻣﺎده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣٤٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳـــﻨﮕﺰاد ﺑـــﻪ دﻧﺒـــﺎل ﻣـــﺮدِ ﭼـــﺮﻣﻴﻦﭘـــﻮش ﺑـــﻪ ﺳـــﻮي‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮدهاي از ﮔﻠــﻴﻢﻫــﺎي رﻧﮕﺎرﻧــﮓ ﻣــﻲرود‪ .‬ﻧــﺴﻴﻢ‬ ‫ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎﻫﻲ ﺳــﺮاﭘﺮده را ﺑــﻪ رﻗــﺺ درآورده‪ ،‬و ﺑــﺮ در‬ ‫ورودي آن ﭘﻴﺸﻘﺮاوﻟﻲ ﺗﻨﻮﻣﻨﺪ ﭘﺎس ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫ﻧـــﺎدر اﺗـــﺎق ﺟﻨـــﮓ ﺗـــﺸﻜﻴﻞ داده‪ ،‬ﺳـــﺮاﭘﺮده ﭼـــﻮن‬ ‫ﻧﮕـــﻴﻦ در ﺣﻠﻘـــﺔ ﻗﺰﻟﺒـــﺎشﻫﺎﺳـــﺖ‪ .‬ﺳـــﻤﺖ راﺳـــﺖ‬ ‫ورودي ﺳــﺮاﭘﺮده را ﻧــﻴﻢداﻳــﺮهاي از ﭘــﺮدهداران ﺳــﭙﻴﺪ‬ ‫ﺟﺎﻣــﻪ اﺷــﻐﺎل ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬ﻛــﻼهﻫــﺎي ﺑــﻮﻗﻲ ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﺮ ﺳــﺮ‬ ‫دارﻧﺪ و ﻧﮕـﺎهﺷـﺎن ﺑـﻪ روﺑـﺮو دوﺧﺘـﻪ ﺷـﺪه‪ .‬در ﺳـﻤﺖ‬ ‫ﭼــﭗ ورودي‪ ،‬ﻫــﻼل ﻏﻼﻣــﺎن ﺳــﻴﺎه ﺑــﺎ ﭘﺎﻫــﺎي ﺑﺮﻫﻨــﻪ و‬ ‫ﭘﻴــﺮاﻫﻦﻫــﺎي ﺳــﺮخ اﺑﺮﻳــﺸﻤﻴﻦ دﻳــﺪه ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻫﻤﮕــﻲ‬ ‫دﺳــﺖ ﺑــﻪ ﺳــﻴﻨﻪ و ﺳــﺮ ﺑــﻪ زﻳــﺮ اﻳــﺴﺘﺎدهاﻧــﺪ‪ .‬در ﻗﻠــﺐ‬ ‫اﻳــﻦ ﺣﻠﻘــﺔ ﺳــﺮخوﺳــﭙﻴﺪ‪ ،‬ﺟﻤــﻊ ﺧــﺎنﻫــﺎ و ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻران‬ ‫در ﻧﻮر ﻣﺸﻌﻞﻫـﺎ ﭼـﻮن ﻧﮕـﻴﻦ اﻟـﻮان ﻣـﻲدرﺧـﺸﺪ‪ .‬ﻫﻤـﻪ‬ ‫در اﻧﺘﻈــﺎر ﻧﺎدرﻧــﺪ‪ .‬ﺷــﺐ ﺟــﻮان اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ‬ ‫ﻫﻤــﺮاهِ ﭘﻴـﻚِ وﻳــﮋة ﻧــﺎدر ﭘــﺎي در ﺳــﺮاﭘﺮده ﻣــﻰﮔــﺬارد‪.‬‬ ‫ﻧﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ اوﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣٤٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در ارودﮔــﺎه ﻫﻤــﻪ از ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧــﻰ در‬ ‫او ﻓﺮزﻧــﺪِ ﮔﻤــﺸﺪة ﻧــﺎدر را ﻣــﻰﺑﻴﻨﻨــﺪ ﻛــﻪ از ﭼﻨــﮓِ‬ ‫ﻣﻐــﻮل ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪ‪ ،‬و اﻣــﺮوز در رﻛــﺎب ﭘــﺪر آﻣــﺎدة ﻧﺒــﺮد‬ ‫ﺷـــﺪه‪ .‬ﺑﺮﺧـــﻰ دﻳﮕـــﺮ ﮔﺎﺳـــﻮژ را ﻓﺮﺳـــﺘﺎدة اردﺷـ ـﻴﺮ‬ ‫ﺳﺎﺳــﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺒﻴ ـﺮة ﭘﺎدﺷــﺎهِ ﻓــﺮاري‪ ،‬ﭘﻴﺮوزﺷــﺎه ﻣــﻰداﻧﻨــﺪ‪،‬‬ ‫ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز در ﺷــﻤﺎل ﭼــﻴﻦ ﺑــﺮ ﻛــﺸﻮري از ﭘﺎرﺳــﻴﺎن‬ ‫ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻣــﻰراﻧــﺪ‪ .‬ﮔﺮوﻫــﻰ دﻳﮕــﺮ او را ﺟﺎﺳــﻮسِ‬ ‫ﻧــﺎدر در اردوﮔــﺎهِ ﺧــﺎنِ ﺑــﺰرگ ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر ﻣــﻰآورﻧــﺪ‬ ‫ﻛــﻪ آﺧــﺮﻳﻦ ﺗﺤــﻮﻻت ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖﺳــﺎز را در اﺧﺘﻴــﺎر‬ ‫ﻧﺎدر ﮔﺬارده‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧــﻰ ﭘــﺎي ﻓﺮاﺗــﺮ ﮔــﺬارده‪ ،‬ﺗــﺼﻮﻳﺮ ﺟــﺴﻮراﻧﻪﺗــﺮي از‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺗﺮﺳـــﻴﻢ ﻣـــﻲﻛﻨﻨـــﺪ‪ .‬ﻣﺮﻛـــﺐ ﺧﻴـــﺎلِ را ﺗـــﺎ‬ ‫دوردﺳــﺖﻫــﺎ ﻣــﻲراﻧﻨــﺪ؛ از ﺟﻨــﮓﻫــﺎﺋﻰ ﺣﻜﺎﻳــﺖ‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ ﻛــﻪ در رﻛــﺎب ﮔﺎﺳــﻮژ داﺷــﺘﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﻧﺒــﺮد‬ ‫ﻓﺮزﻧـــﺪ آﺗـــﺶ را ﺑـــﺮ ﺑـــﻮمِ ﺧﻴــﺎل ﻧﻘﺎﺷـــﻰ ﻣـــﻲﻛﻨﻨـــﺪ؛‬ ‫ﺷــــــــﺠﺎﻋﺖﻫــــــــﺎياش را ﻣــــــــﻲﺳــــــــﺘﺎﻳﻨﺪ؛ از‬ ‫ﺟﻨﮕــﺎوريﻫــﺎﻳﺶ اﺳــﻄﻮره ﻣــﻲﺳــﺎزﻧﺪ‪ ،‬و ﺧــﻮد را ﺑــﻪ‬

‫‪٣٥٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳــﻦ ﺟﻨﮕــﺎور ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺑــﻴﺶ از دﻳﮕــﺮان ﻧﺰدﻳــﻚ ﻧــﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟــﻮانﺗﺮﻫــﺎ ﺑــﺎ دﻗــﺖ ﺑﻴ ـﺸﺘﺮي ﺑــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﻧﮕﺮﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻨﺠﻜﺎواﻧـﻪ ﺣﺮﻛــﺎتاش را زﻳـﺮ ﻧﻈــﺮ دارﻧـﺪ‪ .‬اﻳﻨــﺎن ﻫــﺮ‬ ‫ﭼﻨـــﺪ ﮔﺎﺳـــﻮژ را ﻧﻤـــﻰﺷﻨﺎﺳـــﻨﺪ‪ ،‬در ﻋـــﺎﻟﻢ ﺧﻴـ ـﺎل در‬ ‫ﻛﻨﺎرش ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ ،‬و در ﻧﺒﺮدش ﺷﺮﻳﻚ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ ﺟﻤــﻊ ﻓﻘــﻂ اﷲورديﺧــﺎن ﺑــﻴﺶ از دﻳﮕــﺮان‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ را ﻣــﻰﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ .‬ﺧــﺎن از ﺟﻤــﻊ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻران‬ ‫ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘــﻪ و ﺑــﺎ ﻣــﺮد ﺑﻠﻨــﺪ ﻗــﺎﻣﺘﻲ در ﻟﺒــﺎس زرﺑﻔ ـﺖِ‬ ‫ﻣﻨــﺸﻴﺎنِ دﺳــﺘﮕﺎهِ ﺻــﻔﻮي ﮔــﺮم ﮔﻔﺘﮕﻮﺳــﺖ‪ .‬دو ﻣــﺮد‬ ‫زﻳﺮﻟﺐ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ‪ ...‬اﻋﺘﻤـﺎدِ ﻧـﺎدرﻗﻠﻰ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻧﺎﺷـﻨﺎس در ﺧـﻮرِ ﺗﻌﻤـﻖ‬ ‫اﺳـــﺖ‪ .‬آوازة ﺟﻨﮕـــﺎوري او ﭼـــﻮن ﻃﻮﻓـــﺎن‪ ،‬اردوي‬ ‫ﻧــﺎدر را ﻓــﺮا ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬در ﭼــﺸﻤﺎنِ ﺑﺮﺧــﻰ ﺑــﺮق ﺗﻨــﺪ‬ ‫ﺣﺴﺪ دواﻧﺪه‪ .‬ﺗﻮ ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ ﻣﻨﺸﻰﺑﺎﺷﻰ؟‬

‫‪٣٥١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﻈﻔــﺮ‪ ،‬ﻣﻨــﺸﻲﺑﺎﺷــﻲ ﻧــﺎدر ﺳــﺎلﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺎ اوﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺨـــﻮﺑﻲ ﻣـــﻲداﻧـــﺪ ﺑـــﺮاي ﻧـــﺎدر ﻛـــﻪ ﺟﻨﮕﺠـــﻮﺋﻲ‬ ‫ﺷﻜــﺴﺖﻧﺎﭘــﺬﻳﺮ اﺳــﺖ‪ ،‬ﻫــﻴﭻ ﭼﻴــﺰ ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗــﺮ از ﻗﺒــﻮل‬ ‫ﺑﺮﺗــﺮي دﻳﮕــﺮي ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﻧــﺎدر در ﻣﻴـﺪان ﺟﻨــﮓ ﺑﺎرﻫــﺎ‬ ‫ﺟــﺎن ﺧــﻮد را ﺑــﻪ ﺧﻄــﺮ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ ﺗــﺎ ﺳــﻮاراﻧﺶ ﺑﺪاﻧﻨــﺪ‬ ‫ﺷـــﺠﺎعﺗـــﺮﻳﻦ ﻣـــﺮد ﻛـــﺎرزار ﻫـــﻢ اوﺳـــﺖ‪ .‬اﻋﺘﻤـــﺎد‬ ‫ﻧــﺎدرﻗﻠﻲ ﺑــﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ذﻫــﻦ ﻣﻨــﺸﻲﺑﺎﺷــﻲ را ﻧﻴــﺰ ﻣــﺘﻼﻃﻢ‬ ‫ﻛــﺮده‪ .‬وﻟــﻲ اﻳﻨــﻚ در اﺗــﺎق ﺟﻨــﮓ ﻧــﺎدر و در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫اﷲوردﻳﺨــﺎن ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ اﺣﺘﻴــﺎط ﺑــﻪ ﺧــﺮج داد‪ .‬ﻣﻈﻔــﺮ‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ در ﺳــﻜﻮت اﺑــﺮوان ﭘﺮﭘــﺸﺖ و ﺳــﻴﺎهرﻧــﮓاش‬ ‫را ﺑــﺎﻻ ﺑــﺮده‪ ،‬ﭼــﻴﻦ ﺑــﺮ ﭘﻴــﺸﺎﻧﻲ ﻣــﻲاﻧــﺪازد و ﭘﺎﺳــﺦ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻧـﺎدر ﻫﻴﭽﮕـﺎه ﺳﺮﻧﻮﺷـﺖ ﻧﺒـﺮد را ﺑـﻪ ﻗﻤـﺎر ﻧﮕـﺬارده‪.‬‬ ‫ﺷـــﺎﻳﺪ ﺣـــﻀﻮر ﮔﺎﺳـــﻮژ را ﺿـــﺮوري ﺗـــﺸﺨﻴﺺ داده‪.‬‬ ‫در آﻏــﺎز ﻣــﻦ ﻫــﻢ از اﻳ ـﻦ ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﻫ ـﺮاس ﻋﻤﻴﻘ ـﻲ در‬ ‫دل داﺷــﺘﻢ‪ ،‬وﻟــﻰ اﻳﻨــﻚ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻓــﺮداي ﺟﻨــﮓ ﻓﻜــﺮ‬ ‫ﻣـﻲﻛــﻨﻢ‪ ،‬از ﺧــﻮد ﻣـﻲﭘﺮﺳــﻢ ﺑــﺎ ﺣـﻀﻮر اﻳـﻦ اﺳــﻄﻮرة‬ ‫ﻣﺘﺤﺮك ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﺎدر ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬

‫‪٣٥٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﷲ وردﻳﺨﺎن ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺄﺋﻴﺪ ﺳﺮي ﺗﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺑﺎﻳ ـﺪ ﺗــﻮان ﻧﻤــﺪﭘﻮش را در ﺟﻬــﺎن ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻧﻴ ـﺰ ﺑــﻪ‬ ‫ﭼﺸﻢ دﻳﺪ!‬ ‫ﺳــــﭙﺲ ﺑــــﺎ ﻟﺒﺨﻨــــﺪ زﻫﺮآﮔﻴﻨــــﻲ دﻧــــﺪانﻫــــﺎي زرد‬ ‫رﻧـﮓاش را ﺑـﻪ ﻣﻨــﺸﻲ ﺑﺎﺷـﻲ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳﺎﻧـﺪ؛ داﻣــﺎنِ رداي‬ ‫زرﺑﻔــﺖاش را در دﺳــﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺟﻤــﻊ ﺧــﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨــﺎن ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ در ﻣﻴــﺎن ﺧــﻮاﻧﻴﻦ اﻳــﺴﺘﺎده‪ ،‬وﻟــﻲ‬ ‫ﮔﻔﺘﮕـ ـﻮيﺷـــﺎن را دﻧﺒـــﺎل ﻧﻤـــﻲﻛﻨـــﺪ؛ ﺑـــﺎ ﺧـــﻮد در‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮﺳــﺖ‪» .‬در ﻣﻴ ـﺪاﻧﻰ ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز ﺑــﻪ آﺗــﺶ ﺟﻨــﮓ‬ ‫ﺷﻌﻠﻪور ﻧـﺸﺪه‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷـﺖ ﺑـﻪ ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﻧﺤـﻮ ﺑـﺎزيﻫـﺎي‬ ‫ﺳﻴﺎﺳــﻰ و دﺳﻴــﺴﻪﻫــﺎي رﻧﮕﺎرﻧــﮓ را رﻗــﻢ ﻣــﻰزﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑـــﺎزي ﻣـــﺮگ و زﻧـــﺪﮔﻰ ﻓﻘـــﻂ در ﻣﻴـــﺎدﻳﻦ ﺟﻨـــﮓ‬ ‫ﺣــﺎﻛﻢ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬اﮔـــﺮ ﻣـــﺮدِ ﻧﻤـــﺪﭘﻮش در اﻳــﻦ ﻧﺒـــﺮد‬ ‫ﭘﻴﺮوزيِ ﻧـﺎدر را ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬اﮔـﺮ ﺑـﺮ دﻳﮕـﺮ ﺳـﺮداران‬ ‫ﺗﻔﻮق ﻳﺎﺑـﺪ‪ ،‬دﻳـﺮى ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﮔﺬﺷـﺖ ﻛـﻪ ﺧـﻮد ﻃﻌﻤـﺔ‬ ‫ﻣﻄﻠــﻮﺑﻰ ﺑــﺮاي دﺳﻴـﺴﻪﻫــﺎي رﻧﮕﺎرﻧـﮓِ دﻧﻴـﺎي ﺳﻴﺎﺳــﺖ‬

‫‪٣٥٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﻮد‪ .‬ﺟــﺎي ﻧﮕﺮاﻧــﻲ ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬ﺑــﺎزيِ ﺳــﺤﺮآﻣﻴﺰِ ﻗــﺪرت‬ ‫ﭘــﺲ از ﻛــﺴﺐِ ﻫــﺮ ﭘﻴ ـﺮوزي و ﻳــﺎ ﺗﺤﻤــﻞ ﻫــﺮ ﺷﻜــﺴﺖ‬ ‫آﻏــﺎز ﻣــﻲﺷ ـﻮد‪ ،‬و ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ رﻧــﮓ ﺧــﻮن‪ ،‬ﺧﻴﺎﻧــﺖ‬ ‫و ﺑﺮادرﻛــﺸﻰ ﻣــﻰﮔﻴــﺮد‪ .‬ﻧــﺎدر ﻫﻤﻴــﺸﻪ در اﻳــﻦ ﺑــﺎزي‬ ‫ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﭘﻴﺸﻰ ﺟﺴﺘﻪ ‪«...‬‬ ‫ورود ﻧــﺎدر ﺑــﻪ ﺳــﺮاﭘﺮده‪ ،‬رﺷــﺘﺔ اﻓﻜــﺎر اﷲوردﻳﺨــﺎن را‬ ‫ﻣﻲﮔﺴﻠﺪ‪.‬‬ ‫ﭘــــﺴﺮ ﺷﻤــــﺸﻴﺮ ﭘﻮﺳــــﺘﻴﻨﻲ ﺑﻠﻨــــﺪ و زراﻧــــﺪود ﺑــــﺮ‬ ‫ﺷــﺎﻧﻪﻫــﺎياش اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ ،‬و ﻧﻴــﺰهاي ﻛﻮﺗــﺎه ﺑــﻪ دﺳــﺖ‬ ‫دارد‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ در دو ﻛﺎﺳــﺔ ﺧــﻮن ﻣــﻰﻏﻠﺘــﺪ؛ آرام‬ ‫و ﻗــــﺮار ﻧـــﺪارد؛ ﺣــــﻀﻮر ﮔﺎﺳــــﻮژ در ﺳــــﺮاﭘﺮده از‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎنِ او ﻧﻴــﺰ ﻣﺨﻔــﻰ ﻧﻤﺎﻧــﺪه‪ ،‬وﻟــﻰ ﺧــﻮد را ﺳــﺮﮔﺮم‬ ‫ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﺑــﺎ اﻃﺮاﻓﻴـﺎن ﻧــﺸﺎن ﻣــﻰدﻫــﺪ‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﺳــﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﺑــﻪ اﻳﻨــﺴﺎن ﺳــﭙﺮي ﻣــﻰﺷــﻮد ﺗــﺎ اﻳﻨﻜــﻪ ﻧــﺎدر در ﻣﻴــﺎن‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮده ﺑﺎﻳــﺴﺘﺪ و ﺑــﺎ ﻳــﻚ اﺷــﺎره دﺳــﺖ‪ ،‬ﺣﺎﺟــﺐ‬ ‫ﺟﻤﻊ را ﺑﻪ ﺳﻜﻮت دﻋﻮت ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٣٥٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑ ـﻪ اﺷــﺎرة ﻧــﺎدر دو ﺗــﻦ از ﺳــﺮداران ﺳــﻔﺮهاي ﭼــﺮﻣﻴﻦ و‬ ‫ﭼﺎرﮔﻮش ﺑـﺮ زﻣـﻴﻦ ﺳـﺮاﭘﺮده ﻣـﻲﮔـﺴﺘﺮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﺿـﻠﻊ‬ ‫ﺳــﻔﺮه ﺑــﻪ دو زرع ﺑــﺎﻟﻎ ﻣــﻲﺷــﻮد و ﻧﻘــﺸﺔ رزمﮔــﺎه ﺑــﺎ‬ ‫رﻧـــﮓﻫـــﺎى ﺗﻨـــﺪ ﺑـــﺮآن ﺗﺮﺳـــﻴﻢ ﺷـــﺪه‪ .‬ﭼـــﺸﻤﺎنِ‬ ‫ﻛﻨﺠﻜــﺎوِ ﺳــﺮداران ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻧﻘــﺸﺔ رزﻣﮕــﺎه ﻛــﺸﻴﺪه‬ ‫ﻣـــﻰﺷـــﻮد و ﻫﻤﮕـــﻲ ﺑـــﻰاﺧﺘﻴـ ـﺎر ﮔـــﺎﻣﻲ ﺑـــﻪ ﭘـ ـﻴﺶ‬ ‫ﺑﺮﻣــﻰدارﻧــﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر روي ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ آتاوش‪ ،‬ﺧــﺎنِ‬ ‫ﺗﺎﺗﺎر ﻛﺮده ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭼﻨﺪ ﺳﻮار ﺗﺤﺖِ ﻓﺮﻣﺎن داري؟‬ ‫ﺧــﺎنِ ﺗﺎﺗــﺎر ﺑــﺎ ﻟﻬﺠــﺔ ﻧﺎﻣــﺄﻧﻮس ﺗــﺮكزﺑﺎﻧــﺎن ﭘﺎﺳــﺦ‬ ‫ﻣﻰدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار!‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﺑــﻪ ﻣﺘﺮﺟﻤــﺎن و ﻣﻨــﺸﻰ ﺧــﻮد ﺑــﻪ زﺑــﺎن ﺗﺮﻛــﻲ‬ ‫ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ذر‪‬هاي ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ!‬

‫‪٣٥٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫رداي ﺳـ ـﻴﺎهرﻧـــﮓ و آﺳـــﺘﻴﻦﻫـــﺎي ﮔـــﺸﺎد و آوﻳـ ـﺰان‬ ‫آداكﺧـــﺎن‪ ،‬ﻣﻨـــﺸﻰِ آتاوش ﻛـــﻪ ﺟـــﻮاﻧﻰ اﺳـــﺖ‬ ‫رﻳﺰاﻧــﺪام ﺑــﺎ ﻛــﻼهِ ﺑﻠﻨــﺪِ اﺳــﺘﺮآﺑﺎدي‪ ،‬ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ در‬ ‫ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬آداكﺧــﺎن از آﻧــﺴﻮي ﺳــﺮاﭘﺮده ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ‬ ‫ﻣﺨـــﺪهﻫـــﺎي ﻣﺮﻛـــﺰ دوﻳــﺪه‪ ،‬در ﭼﻨـــﺪ ﮔـــﺎﻣﻰِ ﭘـــﺴﺮ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ دو زاﻧــﻮ ﻣــﻲﻧ ـﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﺻــﻔﺤﺔ ﭼــﻮﺑﻴﻦ و ﺑﺰرﮔــﻰ‬ ‫را ﻛــﻪ ﺑــﺮ آن ﭼﻨــﺪﻳﻦ ﺑــﺮگ ﻛﺎﻏــﺬ زردرﻧــﮓ ﭼـﻴﻦ ﺑــﻪ‬ ‫ﭼــﺸﻢ ﻣــﻲﺧــﻮرد‪ ،‬ﺑــﺮ زاﻧــﻮان ﻣــﻰﺧﻮاﺑﺎﻧــﺪ‪ .‬ﻗﻠــﻢِ‬ ‫رﻳﺰﻧﻮﻳــــﺴﻰ از ﻃــــﻼ در دﺳــــﺖ راﺳــــﺖ‪ ،‬و دواتِ‬ ‫ﺟﻮاﻫﺮﻧــﺸﺎﻧﻰ در دﺳــﺖ ﭼــﭗ‪ ،‬ﮔــﻮش ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن ﻧــﺎدر‬ ‫ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎنِ ﻣﻨــﺸﻰ ﺟــﻮان ﺑ ـﻪ زﻣ ـﻴﻦ دوﺧﺘــﻪ‬ ‫ﺷــﺪه و ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎياش ﻛــﻪ ﺧ ـﻴﺲِ ﻋــﺮق اﺳــﺖ ﻫــﺮ آن‬ ‫ﺑﺮ ﻗﻠﻢ و دوات ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي وارد ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎدر ﻧﻴﻢ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺸﻰ اﻧﺪاﺧﺘﻪ‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﻰدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﺳــﻮارانِ ﺗﺎﺗــﺎر ﺑــﺎ ﺗﺎرﻳــﻚ ﺷــﺪن ﻫــﻮا ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن‬ ‫ﺷـﻴﭙﻮرﭼﻰ ﺣﺮﻛــﺖ ﻣــﻰﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﭘــﺎي اﺳــﺒﺎن را ﻧﻤــﺪﭘﻴﭻ‬ ‫ﻛﻨﻴــﺪ ﺗــﺎ ازﺑــﻚ ﺧﺒــﺮدار ﻧــﺸﻮد‪ .‬دﻳــﺪهﺑــﺎﻧﻰِ ﺷــﻤﺎﻟﻰ‬ ‫ازﺑﻚ در ﺗﻴﺰﻛﻮه را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ‪.‬‬

‫‪٣٥٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﻮك ﻧﻴــﺰة ﻛﻮﺗــﺎه و ﻃﻼﺋــﻲ رﻧــﮓ ﻧــﺎدر روي ﻧﻘــﺸﻪ‬ ‫ﻣﺤـــﻞ دﻳـــﺪهﺑـــﺎﻧﻲ را ﻧـــﺸﺎن ﻣـــﻰدﻫـــﺪ‪ .‬ﭼـــﺸﻤﺎنِ‬ ‫ﺟـــﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﻣﺘﺮﺟﻤـــﺎن و ﻣﻨـــﺸﻰِ آتاوشﺧـــﺎن ﺑـــﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧﺐِ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻣﻲدود ﻛﻪ ﻧﻴﺰه ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﻛﺮده‪:‬‬ ‫ـ در ﺳﻴﻨﺔ اﻳـﻦ ﺗﭙـﻪﻫـﺎ ﭼﻨـﺪﻳﻦ دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻰ وﺟـﻮد دارد‪.‬‬ ‫ردﻳﺎﺑــﺎﻧﻰ ﺑــﺎ ﺗﺎﺗﺎرﻫــﺎ ﻫﻤــﺮاه ﺧﻮاﻫﻨــﺪ ﺷــﺪ‪ .‬دﻳـﺪهﺑــﺎﻧﻰ را‬ ‫از ازﺑــﻚ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺑــﻪ ﺗﺎﺗــﺎر ﺑــﺴﭙﺎرﻧﺪ‪ .‬ﭘــﺲ از ﻧــﺎﺑﻮدي‬ ‫دﻳـــﺪه ﺑـــﺎﻧﻲ ازﺑـــﻚ‪ ،‬ﺗﺎﺗـــﺎر دﻳـــﺪﺑﺎﻧﻲ را ﺑـــﺮ ﻋﻬـــﺪه‬ ‫ﻣﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﻛـﺎر ﻛـﻪ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ ﭘﻴـﻚ ﺧﺒـﺮ ﻣـﻰرﺳـﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫و آتاوشﺧﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮِ ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻌﺪي ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻴﻜــﻪ ﻓــﺮاﻣﻴﻦ ﻧــﺎدر ﺑــﺎ ﻗﻠــﻢرﻳــﺰِ آداكﺧــﺎن ﺑــﺮ‬ ‫ﺳ ـﻴﻨﺔ ﻛﺎﻏ ـﺬِ ﻧــﺎﻫﻤﻮار ﻧﻘــﺶ ﻣــﻲﺑﻨــﺪد‪ ،‬و ﻣﺘﺮﺟﻤــﺎن در‬ ‫ﮔــﻮشِ ﺧــﺎنِ ﺗﺎﺗــﺎر ﻧﻘــﺸﺔ ﺟﻨــﮓ را ﻧﺠــﻮا ﻣــﻰﻛﻨﻨــﺪ‪،‬‬ ‫آتاوشﺧـــﺎن ﺳـــﺮ ﺑـــﻪ ﭘـــﺎﺋﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺘـــﻪ‪ .‬در ﺻـــﻮرت‬ ‫ﭼــﺎق و ﻣــﺪورش‪ ،‬دو ﭼــﺸﻢ رﻳــﺰ از ﺣﺪﻗــﻪ ﺑﻴــﺮون‬ ‫زده و ﺳـ ـﺒﻴﻠﻰ ﺗُﻨـــﻚ از دو ﺳـــﻮي ﻟﺒـــﺎن ﻧـــﺎزﻛﺶ ﺗـــﺎ‬ ‫آروارهﻫــﺎ آوﻳ ـﺰان ﺷــﺪه‪ .‬آتاوشﺧــﺎن ﻣــﺮدي اﺳــﺖ‬

‫‪٣٥٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﻴـ ـﺎن اﻧـــﺪام؛ ﺑـــﻪ ﺗﻨـــﺪﺧﻮﺋﻲ ﺷـــﻬﺮت دارد‪ .‬ﻃﺎﺳـــﻲ‬ ‫ﺳــﺮش را ﺑــﺎ ﻛــﻼهِ ﮔــﺮد و ﺧــﺎﻛﻰ رﻧﮕــﻰ از ﭘﻮﺳــﺖ‬ ‫ﮔـــﺮگ ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ .‬و ﺑـــﺎﻻﭘﻮش ﮔـــﺸﺎدي از ﭘﻮﺳـــﺖ‬ ‫ﺑــﺮﺗﻦ داردﻛــﻪ ﺑــﺎ دمِ ﺧﺮﮔــﻮش‪ ،‬دﻧــﺪانﻫــﺎي ﮔــﺮازِ‬ ‫وﺣـــﺸﻰ‪ ،‬و ﭘﺮﻫـــﺎي رﻧﮕﺎرﻧـــﮓِ ﭘﺮﻧـــﺪﮔﺎن آراﺳـــﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه‪.‬‬ ‫ﻓــﺮاﻣﻴﻦِ ﻧــﺎدر را ﺑــﻪ ﮔــﻮش او ﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪ ،‬و ﺧــﺎن ﺳــﺮ‬ ‫ﺑــﻪ ﺗﺄﺋﻴــﺪ ﻣــﻲﺗﻜﺎﻧــﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﺳــﺨﻨﺎن ﻧــﺎدر ﺑــﻪ ﭘﺎﻳ ـﺎن‬ ‫رﺳ ـﻴﺪ‪ ،‬دﻳﻠﻤــﺎجﻫــﺎ ﻧﻴ ـﺰ ﺳــﺎﻛﺖ ﻣــﻰﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن‬ ‫رﻳــﺰ آتاوشﺧــﺎن ﺑــﻪ ﺷّــﺮاﺑﻪﻫــﺎي زرﻳــﻦِ ﻣﺨــﺪهﻫــﺎ‬ ‫ﺧﻴـــﺮه ﻣﺎﻧـــﺪه؛ در زﻳـــﺮ ﺑـــﺎﻻﭘﻮش ﮔـــﺸﺎد‪ ،‬ﺷـــﻜﻢ‬ ‫ﺑﺮآﻣــﺪهاش ﺑــﺎﻻ و ﭘــﺎﺋﻴﻦ ﻣــﻲرود‪ .‬ﺳــﺌﻮاﻟﻰ ﺑــﺮ دﻟــﺶ‬ ‫ﭼﻨــﮓ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ .‬ﺑــﺮاي ﺧــﺎن‪ ،‬ﺟﻨــﮓ وﺳ ـﻴﻠﻪ ﺑﻘــﺎء ﺑــﻪ‬ ‫ﺷــﻤﺎر ﻣــﻲرود‪ .‬او ﺑــﺮاي راﺿــﻰ ﻛــﺮدنِ ﺣــﺮص و آزِ‬ ‫ﺳــﻮاراﻧﺶ ﺑﺎﻳـﺪ زودﺗــﺮ از ﺧــﺎنﻫــﺎي دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ اﺻــﻔﻬﺎن‬ ‫وارد ﺷــﻮد ﺗــﺎ ﺷــﻬﺮ را آﻧﭽﻨــﺎن ﻛــﻪ ﻣــﻰﺧﻮاﻫــﺪ ﻏــﺎرت‬ ‫ﻛﻨـــﺪ‪ .‬زﻳﺒـــﺎﺗﺮﻳﻦ ﻛﻨﻴـ ـﺰان‪ ،‬ﻗـــﻮيﺗـــﺮﻳﻦ ﻏﻼﻣـــﺎن و‬ ‫ﺑــﺰرگﺗــﺮﻳﻦ ﺻــﻨﺪوﻗﭽﻪﻫــﺎي ﺟــﻮاﻫﺮات ﺑﺎﻳــﺪ از آن‬

‫‪٣٥٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫او ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬در ﻧﻘــﺸﻰ ﻛــﻪ ﻧــﺎدر ﺑــﺮاﻳﺶ در ﻧﻈــﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‬ ‫ﻫـﻴﭻﻛــﺪام از اﻳـﻦ ﻣﻮﻫﺒــﺎت ﺟــﺎﺋﻰ ﻧــﺪارد‪ .‬وﻟــﻰ ﺗــﺮس‬ ‫از ﻧـــﺎدر ﺻـــﺪاي اﻋﺘـــﺮاض را در ﮔﻠﻮﮔـــﺎهاش ﺧﻔـــﻪ‬ ‫ﻛﺮده‪ ،‬ﺳﻜﻮت ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﻜــﺎنِ ﻧﻌــﺮة ﻧــﺎدر ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ از ﭼﻠــﻪ ﻣــﻰﮔﺮﻳ ـﺰد و در‬ ‫آﻧــﺴﻮيِ ﺳــﺮاﭘﺮده دو ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ را ﻫــﺪف ﻗــﺮار‬ ‫ﻣﻰدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﭘﻴـﺎده ﻧﻈــﺎمِ ﻗــﺰلﺑﺎﺷــﺎن ﺑﺎﻳــﺪ در دو ﺟﺎﻧــﺐ‪ ،‬ﺷــﺮق و‬ ‫ﻏﺮب آﻣﺎده ﺣﻤﻠﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫دو ﺳــﺮدارِ ﺳــﺮخﭘــﻮش ﻛــﻪ دﺳــﺘﺎرﻫﺎيﺷــﺎن در ﻫﺎﻟــﻪاي‬ ‫ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﻃــﻼ ﻓــﺮو اوﻓﺘــﺎده ﭘــﺎي ﭘ ـﻴﺶ ﻣــﻰﮔﺬارﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎﺋﻰ ﺑــﺮاق ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺷــﺒﻖ ﺑــﻪ ﭘــﺎي دارﻧــﺪ و ﺑــﺮ‬ ‫رداي ﺳﺮخرﻧـﮓﺷـﺎن دهﻫـﺎ ﺑﺘـﻪﺟﻘـﺔ رﻳﺰﺑـﺎف ﻣـﺮواري‬ ‫دوزي ﺷــــﺪه‪ .‬ﺑﺮاﻧﮕــــﺸﺘﺎنﺷــــﺎن ﻛــــﻪ ﺑــــﺮ ﻗﺒــــﻀﺔ‬ ‫ﻃﭙﺎﻧﭽــﻪﻫــﺎى ﺟﻮاﻫﺮﻧــﺸﺎن ﻗﻔــﻞ ﺷــﺪه‪ ،‬ﻧﮕــﻴﻦﻫــﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣـــﻲدرﺧـــﺸﺪ‪ .‬در ﭼﻨـــﺪ ﮔـــﺎﻣﻲ ﻧـــﺎدر‪ ،‬ﭘـــﺸﺖ ﺳـــﺮ‬ ‫آداكﺧــﺎن اﻳــﺴﺘﺎده ﺗﻌﻈــﻴﻢ ﻣــﻲﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ دﻳــﺪن دو‬

‫‪٣٥٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻗﺰﻟﺒـــﺎش ﻧـــﺎدر ﺻـــﺪاياش را ﻛﻤـــﻰ ﭘـــﺎﺋﻴﻦ آورده‪،‬‬ ‫ﻧﻴـــﺰة ﻃﻼﺋـــﻲاش را ﭼـــﻮن ﻣـــﺎر ﺑـــﺮ ﻧﻘـــﺸﺔ ﭼـــﺮﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣــﻰﻏﻠﺘﺎﻧــﺪ و ﻣﻮاﺿــﻌﻰ را ﻛــﻪ ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﺑﺎﻳ ـﺪ در آنﻫــﺎ‬ ‫ﺟﺎي ﮔﻴﺮد ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺟﺒﻬﺔ ﺷﻤﺎل ﺷﺮق از اﻳـﻦ آﺑـﺮاه ﺗـﺎ ﺗﭙـﻪﻫـﺎي ﻛﻮﺗـﺎه ﺑـﻪ‬ ‫دﺳ ـﺖِ ﭘﻴ ـﺎدهﻧﻈــﺎمِ ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﻣــﺴﺪود ﻣــﻰﺷــﻮد‪ .‬از اﻳ ـﻦ‬ ‫ﻧﻘﻄــﻪ ﻓﺮاﺗــﺮ ﻧﻤــﻰروﻧــﺪ؛ دره را ﻣــﺴﺪود ﻧﻤــﻰﻛﻨﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﺎ ﺷــﺮوع ﺟﻨــﮓ ﮔﺮوﻫــﻲ از ﻟــﺸﻜﺮﻳﺎن ﺧــﺎنِ ازﺑــﻚ‬ ‫ﻛـــﻪ در ﻳـــﻚ ﻓﺮﺳـــﻨﮕﻲ اﻃـــﺮاق ﻛـــﺮدهاﻧـــﺪ‪ ،‬ﺑﺠـــﺎي‬ ‫ورود ﺑــﻪ اﺻــﻔﻬﺎن ﻣﺠﺒــﻮر ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ از اﻳــﻦ دره ﺑــﻪ‬ ‫ﺳﻮي ﺷﺮق ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻴﺰة زرﻳﻦ ﻧﺎدر از ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺷــﺐﻫﻨﮕــﺎم ﺑﻴ ـﺴﺖ ﻫــﺰار ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﺑــﻪ اﻳ ـﻦ ﻣﻮاﺿــﻊ‬ ‫ﺷــﺒﻴﺨﻮن ﻣــﻰزﻧﻨــﺪ‪ ،‬ﻫــﺮ ﭼــﻪ ازﺑــﻚ و اﻓﻐــﺎن ﻣــﻰﺑﻴﻨﻨــﺪ‬ ‫ﻧــﺎﺑﻮد ﻣــﻰﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬اﺳــﻴﺮ ﻧﻤــﻰﮔﻴﺮﻧــﺪ‪ ،‬ﺣﺘــﻰ ﻛﻨﻴــﺰ!‬ ‫ارﺗــﺶِ ﺧــﺎنِ ازﺑــﻚ در ﻳــﻚ ﻓﺮﺳــﻨﮕﻰِ اﻳــﻦ ﻣﺤــﻞ‬ ‫ﻣﺘﻤﺮﻛـــﺰ اﺳـــﺖ‪ .‬ﻫـــﻴﭽﻜﺲ ﻣﻨﺘﻈـــﺮ ورود ﻗﺰﻟﺒـــﺎش‬

‫‪٣٦٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬ازﺑـﻚ ﻣـﻲﭘﻨـﺪارد ﻗـﺼﺪ ﻣـﺎ ورود ﺑـﻪ اﺻــﻔﻬﺎن‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬ﻗﺰﻟﺒــﺎش ﻛــﺎر را ﻛــﻪ ﺗﻤــﺎم ﻛــﺮد‪ ،‬ﭘﻴــﻚ ﺑــﻪ‬ ‫ﺳﺮاﭘﺮده ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫دو ﻗﺰﻟﺒــــﺎش ﺑــــﻪ ﺟــــﺎي ﺧــــﻮد ﺑــــﺎزﻣﻲﮔﺮدﻧــــﺪ و‬ ‫ﻣﺠــﺴﻤﻪوار ﻣــﻰاﻳــﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻛﻨــﺎرِ ﻧﻘــﺸﻪ‬ ‫ﺟﻨــﮓ ﻗــﺪم ﻣــﻰزﻧــﺪ‪ .‬و ﭘــﺲ از ﻣﻜﺜــﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻲ ﺑــﻪ‬ ‫ﭘﺎرﺳﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪة ﭘﻴﺎده ﻧﻈﺎم اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدي ﺑﻠﻨـﺪ ﻗﺎﻣـﺖ ﭘـﺎي ﭘـﻴﺶ ﻣـﻲﮔـﺬارد‪ .‬ﻛـﻼه ﺑـﻮﻗﻲ‬ ‫ﻛــﻮﭼﻜﻲ ﺑــﺎ زﺑﺎﻧــﻪﻫــﺎي ﺟــﺎﻧﺒﻲ و ﺑﻠﻨــﺪ ﺑــﺮ ﺳــﺮ دارد‪.‬‬ ‫رﻳــﺶ اﻧﺒــﻮﻫﻲ ﺻــﻮرﺗﺶ را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه و ﻣﻮﻫــﺎي ﻣﺠﻌــﺪ‬ ‫و ﺳـــﻴﺎﻫﺶ ﻛـــﻪ ﺑـــﺮ ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎ ﻓـــﺮو رﻳﺨﺘـــﻪ‪ ،‬ﺗﻼﻟـــﻮ‬ ‫ﺟــﻮاﻫﺮات و ﺳــﻨﮓﻫــﺎى ﻗﻴﻤﺘــﻰ ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﻪاش را دو‬ ‫ﭼﻨــﺪان ﻛــﺮده‪ .‬رداﺋــﻲ از ﭘــﺸﻢ ﺷــﺘﺮ ﺑــﺮ ﺗــﻦ دارد؛‬ ‫ﺷﻤـــﺸﻴﺮ ﻛﻮﺗـــﺎﻫﻲ ﺑـــﻪ ﻛﻤـــﺮ ﺑـــﺴﺘﻪ ﻛـــﻪ ﺑـــﺮ دﺳـــﺘﻪ‬ ‫ﻃﻼﺋـــﻲاش دو زﻣـــﺮدِ ﭼﻬـــﺎرﮔﻮش ﺟﺎﺳـــﺎزي ﺷـــﺪه‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪة ﭘﻴﺎدﮔﺎن‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎدر ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٣٦١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﺎلﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﭘﺎرﺳــﺎ ﻫــﻢرزم ﻧــﺎدر اﺳــﺖ؛ از اﺳــﺐ‬ ‫ﺳــﺮﻳﻊﺗــﺮ ﻣــﻰدود و از ﭘــﻴﻼنِ ﺟﻨﮕــﻰ ﻛــﻪ ﻫﻨــﺪﻳﺎن در‬ ‫ﺣﻜﺎﻳــﺎتﺷــﺎن ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪﺗﺮ اﺳــﺖ؛ او در‬ ‫ذﻫــﻦ ﻧــﺎدر ﮔﺎﺳــﻮژ را ﺗــﺪاﻋﻲ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫ﻛــﻢ ﺣــﺮف اﺳــﺖ‪ ،‬از ﺧــﻮد ﺳــﺨﻦ ﻧﻤــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ،‬و در‬ ‫ﭘﺎﺳــﺦ ﺗﻌﻠــﻞ ﻧﻤــﻲﻛﻨــﺪ؛ از او ﻫــﻢ ﻋﻄــﺮ ﺧــﺎك ﺑــﻪ‬ ‫ﻣــﺸﺎم ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر ﻫﻨﮕــﺎم ﺳــﺨﻦ ﮔﻔــﺘﻦ ﺑــﺎ اﻳﻨــﺎن‪،‬‬ ‫ﺧـــﻮد را در ﺑﺮاﺑـــﺮ ﺗﻠـــﻰ از ﺧـــﺎك ﺗﻨﻬـــﺎ ﻣـــﻰﻳﺎﺑـــﺪ‪.‬‬ ‫»ﮔﺎﺳﻮژ ﺑـﺎ ﭘﺎرﺳـﺎ ﻓﻘـﻂ ﻳـﻚ ﺗﻔـﺎوت دارد؛ اﻳـﻦ ﻳـﻚ‬ ‫زﻳﺮدﺳـــﺖ اﺳـــﺖ و دﻳﮕـــﺮي ﻓﺮادﺳـــﺖ‪ .‬در ﭼـــﺸﻤﺎن‬ ‫ﭘﺎرﺳــﺎ ﻓﺮوﺗﻨــﻲ ﺧــﺎك ﻣــﻰﺑﻴــﻨﻢ‪ ،‬وﻟــﻰ در ﭼــﺸﻤﺎن‬ ‫ﮔﺎﺳـﻮژ آﺗـﺸﻰ ﺑـﻪ رﻧـﮓِ آﺳـﻤﺎن ﺷـﻌﻠﻪ ﻣـﻲﻛــﺸﺪ!« از‬ ‫ﺑ ـﻪ ﻳ ـﺎد آوردنِ ﻧﮕــﺎهِ ﮔﺎﺳــﻮژ‪ ،‬ﺑــﺎردﻳﮕﺮ ﻟــﺮزهاي ﺗﻨــﺪ‬ ‫ﺑـﺮ ﭘـﺸﺖِ ﻧـﺎدر ﻣـﻰدود‪ .‬ﻧﮕـﺎﻫﺶ را ﻛـﻪ ﺑـﻰاﺧﺘﻴـﺎر ﺑـﻪ‬ ‫ﺟﺎﻧــﺐ ﮔﺎﺳــﻮژ دوﻳــﺪه‪ ،‬ﻣــﻰدزدد ﺗــﺎ ﻓﺮزﻧــﺪ آﺗــﺶ‬ ‫ﺳـــﺎﻳﺔ ﺗـــﺮس را در ﭼـــﺸﻤﺎناش ﻧﺒﻴﻨـــﺪ‪ .‬وﺣـــﺸﺖ در‬ ‫ﻗﻠـﺐِ ﻧــﺎدر ﭼــﻮن ﻣﺮﻏــﻰ دﻳﻮاﻧــﻪ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻣــﻰدود‪.‬‬ ‫ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠـﺒﺶ ﭼـﻮن ﭘﺘـﻚ ﺑـﺮ ﺟﻤﺠـﻪ ﻛﻮﺑﻴـﺪن ﮔﺮﻓﺘـﻪ‪.‬‬

‫‪٣٦٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در دل ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ...» :‬ﺑﻌــﺪ از ﻧﺒــﺮد! ﺑﻌــﺪ از ﻧﺒــﺮد ‪...‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲدﻫﻢ ﺳﺮ از ﺑﺪﻧﺶ ﺟﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳــﻜﻮت ﻧــﺎدر ﺑــﺮق ﺷــﮕﻔﺘﻲ ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﺎنِ ﻣﻴــﺸﻲرﻧ ـﮓِ‬ ‫ﭘﺎرﺳﺎ دواﻧﺪه‪ .‬ﭘﺴﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺣﻤﻠﺔ ﭘﻴـﺎده ﻧﻈـﺎم ﺟﺎﻧـﺐِ ﺟﺒﻬـﺔ ﻣﻐـﺮب را ﻣـﻰﮔﻴـﺮد‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻗﻮاي ازﺑﻚ در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻴـﺰه در دﺳــﺘﺎن ﻧــﺎدر ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﺑــﺮ ﻧﻘــﺸﻪ ﻣــﻰﻟﻐــﺰد‪ ،‬و‬ ‫در ﺟﻨــﻮبِ ﻣﻨﻄﻘــﻪاي ﻛــﻪ ﻗــﺰلﺑــﺎش ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ اﺷــﻐﺎل‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰاﻳﺴﺘﺪ‪:‬‬ ‫ـــ در اﻳﻨﺠﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺳــﻮاره ﻧﻈــﺎم ﭼــﻮن ﺧﻨﺠــﺮ ﺑــﺮ‬ ‫ﻗﻠﺐ دﺷﻤﻦ ﻓﺮو ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺎدر ﮔﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺮاﭘﺮده ﺑﺮﻣﻲدارد‪:‬‬ ‫ـــ ﺑﻘﻴــﻪ در رﻛــﺎب ﻫــﺴﺘﻨﺪ! زﻧﺒــﻮركﻫــﺎ ﺑــﺮ ﭘــﺸﺖ‬ ‫ﺷﺘﺮﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٣٦٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻜﻮت ﺳــﺮاﭘﺮده را ﻓــﺮا ﻣــﻲﮔﻴــﺮد‪ .‬ﻣﺮداﻧــﻰ ﻛــﻪ در‬ ‫اﻃﺮاف ﻧﻘـﺸﺔ ﻧﺒـﺮد اﻳـﺴﺘﺎدهاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣـﻲﻧﮕﺮﻧـﺪ؛‬ ‫در ﻧﮕــﺎهﺷــﺎن ﺗﺮدﻳــﺪ و ﻧﺎﺑــﺎوري ﻣــﻮج ﻣــﻲزﻧــﺪ‪ .‬ﻧــﺎدر‬ ‫ﻧﻘﻄــﻪ ﺿــﻌﻒِ ﻧﻘــﺸﻪ را ﺧــﻮب ﻣــﻰداﻧــﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ ﺗــﺮﺟﻴﺢ‬ ‫ﻣــــﻲدﻫــــﺪ آن را از زﺑــــﺎن ﺳــــﺮداراناش ﺑــــﺸﻨﻮد‪.‬‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ ﻧﻤــﻲﮔــﺬرد ﻛــﻪ اﻣــﻮاج زﻣﺰﻣــﻪ ﭘــﺮدة ﺳــﻜﻮت‬ ‫را ﺑـﻪ ﻟـﺮزه در ﻣــﻲآورد؛ ﺳـﭙﺲ ﭼــﻮن آﺗـﺶ از دﻫــﺎنِ‬ ‫ﻣﺮداﻧﻘﻠﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻓﻮران ﻣﻰﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻧـﺎدر ﻗﻠـﻲ! اﻳـﻦ ﻧﻘـﺸﻪ ﻳـﻚ اﻧﺘﺤـﺎر اﺳـﺖ‪ ،‬ﻧـﻪ ﻃـﺮح‬ ‫ﻳﻚ ﻧﺒﺮد!‬ ‫ﻗﺰﻟﺒــــﺎش ﻛﻬﻨــــﺴﺎل ﻛــــﻪ ﺳــــﺒﻴﻞﻫــــﺎى ﭘﺮﭘــــﺸﺖ و‬ ‫ﺳــﭙﻴﺪرﻧﮕﺶ در ﻧــﻮر ﻣــﺸﻌﻞ رﻧــﮓ ﻃــﻼ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﭘــﺎي‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻣﻲﮔﺬارد‪:‬‬ ‫ــ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﻣــﻲﺗــﻮان دﻳــﺪهﺑــﺎنﻫــﺎي ﺗﻴﺰﻛــﻮه را ﻗﺒــﻞ از‬ ‫اﻋـــﻼم ﺧﻄـــﺮ ﻧـــﺎﺑﻮد ﻛـــﺮد؟ ﺑـــﺮاي اﻳﻨﻜـــﺎر ﺷـــﻬﺎﺑﻲ‬ ‫آﺳــﻤﺎﻧﻲ ﻻزم اﺳــﺖ‪ .‬ﺣﺘــﻲ اﮔــﺮ دﻳــﺪهﺑــﺎنﻫــﺎ را ﻧﻴــﺰ‬ ‫ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬ازﺑـﻚ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﭘﻴـﺎده ﻧﻈـﺎم را ﻣﺤﺎﺻـﺮه‬ ‫‪٣٦٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻛﻨــﺪ‪ .‬اﮔــﺮ ﻧﻴﺮوﻫــﺎي ازﺑــﻚ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺷــﺮق ﻣﺘﻤﺎﻳ ـﻞ‬ ‫ﻧــﺸﻮد‪ ،‬ﻧــﻪ ﺗﻨﻬــﺎ ﭘﻴــﺎده ﻧﻈــﺎم‪ ،‬ﻛــﻪ ﺳــﻮاره ﻧﻈــﺎم ﻧﻴــﺰ‬ ‫ﻣﻨﻬــﺪم ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪ .‬ازﺑــﻚ ﻣــﻰﺗﻮاﻧــﺪ ﺑــﻪ راﺣﺘــﻰ ﺑــﻪ‬ ‫اﺻــﻔﻬﺎن ﺑﺎزﮔــﺸﺘﻪ و اﻳــﻦ دﺷــﺖ را ﺑــﻪ ﮔﻮرﺳــﺘﺎن ﻣــﺎ‬ ‫ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﭼــﻪ ﻧﻴﺮوﺋــﻰ ﻣــﻰﺗﻮاﻧــﺪ دﻳــﺪهﺑــﺎنﻫــﺎ را‬ ‫ﻧــﺎﺑﻮد ﻛﻨــﺪ‪ ،‬و ﻛــﺪام ﻧﻴــﺮو ازﺑــﻚ را ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺷــﺮق‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛـﺸﺎﻧﺪ؟ ﺗﺎﺗﺎرﻫـﺎ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ ﻧـﺎﺑﻮدي دﻳـﺪهﺑـﺎنﻫـﺎ‬ ‫ﻧﻴـــﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﻴـــﺎده ﻧﻈـــﺎم ﻓﺮﻣﺎﻧـــﺪه ﭘﺎرﺳـــﺎ ﺑـــﻪ ﺗﻨﻬـــﺎﺋﻰ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ازﺑـﻚ را ﺑـﻪ ﺷـﺮق ﺑﺮاﻧـﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳـﺪ ﺳـﻮاره ﻧﻈـﺎم‬ ‫از آﻧﺎن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ؛ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻮاره ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻧﺪارﻳﻢ!‬ ‫ﻧــﺎدر ﻧﻴــﻚ ﻣــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ دﻳــﺪهﺑــﺎنﻫــﺎ ﺧﻄﺮﻧــﺎكاﻧــﺪ و‬ ‫ﻣــﺸﻜﻞ ﺑﺘــﻮان ﻧﺎﺑﻮدﺷــﺎن ﻛــﺮد‪ ،‬ﺳــﻮاره ﻧﻈــﺎم ﻫــﻢ ﻗﻠﻴـﻞ‬ ‫اﺳــﺖ و ﻧﻤــﻰﺗﻮاﻧــﺪ‪ ،‬ﻫــﻢ از ﺣﻤﻠ ـﺔ ﭘﻴ ـﺎدهﮔــﺎن ﺣﻤﺎﻳ ـﺖ‬ ‫ﻛﻨــﺪ و ﻫــﻢ راهِ ﻋﻘــﺐﻧــﺸﻴﻨﻲِ ازﺑــﻚ ﺑــﻪ اﺻــﻔﻬﺎن را ﺳــﺪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳـــﺪ‪ .‬روي از ﻗﺰﻟﺒـــﺎش ﻣـــﻲدزدد و ﺑـــﻪ ﮔﻮﺷـــﻪاي‬ ‫ﺧﻴﺮه ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ‪ .‬ﺧـﺴﺘﮕﻲ ﺷـﻴﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻴﻘـﻲ ﺑـﺮ ﭘﻴـﺸﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧــﺎدر دواﻧــﺪه‪ .‬ﺧــﺸﻢ در ﭼــﺸﻤﺎنِ ﭘــﺴﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺷــﻌﻠﻪ‬ ‫ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﻗﻄــﺮات درﺷــﺖ ﻋــﺮق ﺑــﺮ ﺻــﻮرﺗﺶ ﺑــﻪ‬ ‫رﻗــﺺ در آﻣـﺪه‪ .‬روزﻫــﺎي ﻣﺘــﻮاﻟﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در اﻳـﻦ‬ ‫‪٣٦٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اردوﮔﺎه ﻧﻘـﺸﺔ ﺣﻤﻠـﻪ ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه و ﻫـﺮ ﺑـﺎر ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ‬ ‫ﻧﻘﻄــﺔ ﻛــﻮر رﺳــﻴﺪه‪ .‬ﻫــﺮ ﺑــﺎر ﻧــﺎدر از ﻳــﺎﻓﺘﻦ راه ﺣــﻞ‬ ‫ﻧــﺎﺗﻮان ﻣﺎﻧــﺪه و در ﺳــﻜﻮت ﻓــﺮو رﻓﺘــﻪ‪ .‬وﻟــﻲ اﻳﻨﺒــﺎر‬ ‫وﺟﻮد ﮔﺎﺳﻮژ‪ ،‬ﻣﻔﺮي اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ـ ﻧﻴﺮوى ﻛﻤﻜﻰ در اﺧﺘﻴﺎر دارﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﮕﺎن ﺑﺮ ﺟﺎي ﺧـﺸﻚ ﺷـﺪهاﻧـﺪ‪ ،‬ﺳـﺮاﭘﺎ ﮔـﻮشاﻧـﺪ ﺗـﺎ‬ ‫از زﺑــﺎن ﻧــﺎدر داﺳــﺘﺎنِ ﻧﻴـﺮويِ ﻛﻤﻜــﻰ ﻧــﻮﻳﻦ را ﺑــﺸﻨﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧـــﺎدر دﺳـــﺘﺨﻮشِ اﻣـــﻮاج ﻣـــﺘﻼﻃﻢ ﺗﺮدﻳـــﺪ اﺳـــﺖ‪،‬‬ ‫»ﭼﮕﻮﻧـــﻪ ﺑﺎﻳـ ـﺪ از ﻧﻴﺮوﻫـــﺎي ﻛﻤﻜـــﻰ ﺳـــﺨﻦ ﮔﻔـــﺖ؟‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ و وﻋـــﺪهﻫـــﺎياش؟ ‪ « ...‬ﺳـــﻜﻮت ﺑـــﻪ درازا‬ ‫ﻛــﺸﻴﺪه‪ .‬ﻫﻤــﺔ ﻧﮕــﺎهﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻧــﺎدر دوﺧﺘــﻪ ﺷــﺪه‪ .‬دﻫــﺎن‬ ‫آرداك‪ ،‬دﻳﻠﻤــــﺎجِ آتاوش ﻧﻴــ ـﺰ در ﻛﻨــــﺎرِ ﮔــــﻮش‬ ‫ﺧﺎن ﻧﻴﻤـﻪ ﺑـﺎز ﺑـﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧـﺪه‪ .‬ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﻧـﺎدر ﻧﻴـﺰة ﻃﻼﺋـﻲ‬ ‫را ﺑﻪ ﺳﻮي ﮔﺎﺳﻮژ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪:‬‬ ‫ــ ـ ﺳﭙﻬـــﺴﺎﻻر‪ ،‬ﻧـــﺎﺑﻮدي دﻳـــﺪﺑﺎﻧﻲ و ﻫـــﺪاﻳﺖ ﺳـــﭙﺎه‬ ‫ازﺑﻚ ﺑﻪ ﻣﺸﺮق را ﺑﺮﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪٣٦٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻳـــﻦ ﻓﺮﺻـــﺖ ﻃﻼﺋـــﻰ از ﭼـــﺸﻤﺎنِ اﷲوردﻳﺨـــﺎن دور‬ ‫ﻧﻤــﻰﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬او ﺑــﺎ ﻧﻘــﺸﺔ ﻧــﺎدر از ﭘﺎﻳــﻪ و اﺳــﺎس ﻣﺨــﺎﻟﻒ‬ ‫اﺳــﺖ؛ روزﻫﺎﺳــﺖ ﻗــﺼﺪ دارد ﻧــﺎدر را ﻫــﺮ ﭼــﻪ زودﺗــﺮ‬ ‫ﺑــﻪ ﻣــﺼﺎﻟﺤﻪ ﺑــﺎ ﺧــﺎنﺑــﺰرگ ازﺑــﻚ در اﺻــﻔﻬﺎن وادار‬ ‫ﻛﻨـــﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖاش ﺑـــﺎ ﻧﻘـــﺸﺔ ﻧـــﺎدر دﻻﺋـــﻞ ﻧﻈـــﺎﻣﻲ‬ ‫ﻧــﺪارد‪ ،‬ﺧــﺎن ﻧﮕــﺮان اﻣــﻮال و اﻣﻼﻛــﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ از‬ ‫دﺳــﺖ داده و در اﺻــﻔﻬﺎن ﺑــﻪ دﺳــﺖ ازﺑــﻚ اﻓﺘــﺎده‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨﺎن ﺗﻌﻈﻴﻤـﻰ ﻛﻮﺗـﺎه ﺑـﻪ ﻧـﺎدر ﻣـﻰﻛﻨـﺪ‪ ،‬دﺳـﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﮔﺎﻣﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﮔﺬارد‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺷﺎﻳ ـﺴﺘﻪ اﺳــﺖ اﻳﻨــﻚ ﻛــﻪ ﻫﻤــﻪ ﺑــﻪ ﻣﻴ ـﺪان ﻧﺒــﺮدي‬ ‫ﺧــــﻮﻧﻴﻦ ﻣــــﻰروﻳـــﻢ‪ ،‬دوﺳــــﺖ و دﺷــــﻤﻦ را ﺑﻬﺘــــﺮ‬ ‫ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر ﻛﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻧﺎدر ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ!‬ ‫ـ ـ اﻳ ـﻦ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر ﻣــﺮدان ﺟﻨﮕــﻰ ﺧــﻮد را ﺑــﻪ ﺣــﻖ در‬ ‫اﺧﺘﻴــﺎر ﻧــﺎدرﻗﻠﻰ ﻗــﺮار داده‪ .‬وﻟــﻰ ﺷــﻤﺎر آﻧــﺎن ﭼﻨــﺪ‬ ‫اﺳﺖ؟‬

‫‪٣٦٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﺎدر ﺳــﻜﻮت ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳــﻮژ ﻫﻴﭽﮕــﺎه از ﺗﻌــﺪاد‬ ‫ﻣــﺮداﻧﺶ ﺳــﺨﻦ ﻧﺮاﻧــﺪه‪ .‬ﻟــﺮزهاي ﺧــﺸﻚ ﺑــﺮ ﭘــﺸﺖ‬ ‫ﭘــــﺴﺮِ ﺷﻤــــﺸﻴﺮ ﻣــــﻰدود‪» .‬ﭼﮕﻮﻧــــﻪ ﺑﮕــــﻮﻳﻢ ﻛــــﻪ‬ ‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ؟ ﺧﺪاﻳﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺎدم ﺑﺮس!«‬ ‫اﷲوردﻳﺨـــﺎن ﻛـــﻪ ﻧـــﺎدر را در ﭼﻨﺒـــﺮة ﺧـــﻮد اﺳـــﻴﺮ‬ ‫ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﺶ را ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﻫــﺰاران ﻓــﺪاﺋﻰ ﺟــﺎنﺷــﺎن را ﺑــﺮ ﻛــﻒ ﻧﻬــﺎدهاﻧــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺟﻤــﻊ ﺳــﺮداراﻧﻰ ﻫــﺴﺘﻴﻢ ﻛــﻪ ﻫﻤﮕــﻰ ﺑــﺎ ﺟﺎﻧﻔــﺸﺎﻧﻲﻫــﺎ‪،‬‬ ‫وﻓـ ـﺎداريﺷـــﺎن را ﺑـــﻪ ﻧـــﺎدر و ﻣـــﺮامﻫـــﺎياش ﺛﺎﺑـــﺖ‬ ‫ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬ﺗﻌــﺪاد ﺳــﻮارانِ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﺑﺎﻳــﺪ‬ ‫از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺮار ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﻛــﻪ ﺗــﺎﻛﻨﻮن در ﻛﻨــﺎر ﻗﺰﻟﺒﺎﺷــﺎن اﻳــﺴﺘﺎده ﺑــﻮد‪،‬‬ ‫ﺑـﺎ ﮔـﺎمﻫـﺎي ﻣﺤﻜـﻢ ﺑـﻪ ﻣﺮﻛـﺰ ﺳـﺮاﭘﺮده آﻣـﺪه در ﺑﺮاﺑـﺮ‬ ‫اﷲوردﻳﺨـــﺎن‪ ،‬در ﭼﻨـــﺪ ﮔـــﺎﻣﻲ ﻧـــﺎدر ﻣـــﻲاﻳـــﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﻣــﺸﻌﻞﻫــﺎ ﺑــﺎ ﺳــﺨﺎوﺗﻤﻨﺪي ﻧــﻮر ﻃﻼﺋــﻲ رﻧــﮓﺷــﺎن را‬ ‫ﺑــﺮ ﻧﻤــﺪي ﻛــﻪ ﭘﻴﻜــﺮش را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه ﻓﺮوﻣــﻲرﻳﺰﻧــﺪ‪.‬‬

‫‪٣٦٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧـــﺪاي ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑـــﺮاي اوﻟـ ـﻴﻦ ﺑـــﺎر در ﺟﻤـــﻊ ﺷـــﻨﻴﺪه‬ ‫ﻣﻰﺷﻮد‪:‬‬ ‫ـــ اﷲوردي! اﺳــﺮاري در ﻛــﺎر ﻧﻴــﺴﺖ؛ ﺳــﻮاران ﻣــﻦ‬ ‫در ﭘﻨــﺎهِ ﮔــﻮنﻫــﺎي ﻛُــﺮ آرام ﮔﺮﻓﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ ﻛﺠــﺎ‬ ‫ﮔـــﻮن رﻳـ ـﺸﻪ دواﻧـــﺪه‪ ،‬ﻫـــﺮ ﻛﺠـــﺎ ﺻـــﺨﺮهاي از دلِ‬ ‫ﺧـــﺎك ﺳـــﺮ ﺑـــﺮ آورده‪ ،‬در ﻫـــﺮ ﻗﻄـــﺮه آب ﻛـــﻪ از‬ ‫ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎري ﺑــﻪ ﺑﻴ ـﺮون ﻓــﻮران ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺳــﻮاري از‬ ‫ﺳﭙﺎهِ ﮔﺎﺳـﻮژ اﻳـﺴﺘﺎده‪ .‬آنزﻣـﺎن ﻛـﻪ ﮔـﻮنﻫـﺎ ﺑـﺮ داﻣـﺎن‬ ‫ﻛُﺮ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درآﻳﻨﺪ ﺳﻮاران ﻣﺮا ﺧﻮاﻫﻲ دﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﷲوردﻳﺨـــﺎن ﭘﻮزﺧﻨـــﺪي ﻣـــﻲزﻧـــﺪ؛ ﻳـــﻚ ﮔـــﺎم ﺑـــﻪ‬ ‫ﮔﺎﺳﻮژ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻃﻌﻨﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر ﻗــﺼﺔ ﭘﺮﻳــﺎن ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ؟ از ﺳــﻮاران‬ ‫ﺑﻲﺷـﻤﺎري ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ ﻛـﻪ در آب ﭼـﺸﻤﻪﻫـﺎ و در ﭘـﺲِ‬ ‫ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن دارد؟ و ﻣــﺎ‪ ،‬ﺳــﺮداران ﻧــﺎدر ﻛــﻪ‬ ‫ﺳــﺎلﻫﺎﺳــﺖ در اﻳــﻦ ﺧﻄــﻪ ﻣــﻲﺟﻨﮕــﻴﻢ ﻫﺮﮔــﺰ آنﻫــﺎ را‬ ‫ﻧﺪﻳﺪهاﻳﻢ؟!‬

‫‪٣٦٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﷲوردﻳﺨـــﺎن ﺳـــﭙﺲ ﺑﺮﭘﺎﺷـــﻨﻪ ﻣـــﻲﭼﺮﺧـــﺪ‪ ،‬ﺟﻤـــﻊ را‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ و ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ــ ﻛــﺴﻰ اﻳـﻦ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر را ﻣــﻰﺷﻨﺎﺳــﺪ؟ ﺳــﻮاراﻧﺶ را‬ ‫دﻳﺪه‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺣﻜﺎﻳﺖاش را ﺑﺎور ﻛﻨﻢ؟‬ ‫ﻣــــﻮج ﻧﻔــــﺮت در ﺻــــﺪاي اﷲورديﺧــــﺎن ﻓــــﻀﺎي‬ ‫ﺳــﺮاﭘﺮده را ﻫــﺮ آن ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗــﺮ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ؛ ﻣــﻲرود ﺗــﺎ‬ ‫ﺳﺮاﭘﺎي ﻫﻤﮕـﺎن را ﻓـﺮا ﮔﻴـﺮد‪ .‬ﺳـﺮداران ﻣـﻰداﻧﻨـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪ اﺳـــﺖ‪ .‬ﻛـــﺴﻰ او را ﻧﻤـــﻰﺷﻨﺎﺳـــﺪ و‬ ‫اﺣــــــﺪي ﺑــــــﺮاي ﺟﺎﻧﺒــــــﺪاري از او در ﻣﻘﺎﺑــــــﻞِ‬ ‫اﷲورديﺧــﺎن ﻟــﺐ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ ﮔــﺸﻮد‪ .‬ﺳــﻜﻮﺗﻲ ﻣﺮﮔﺒــﺎر‬ ‫ﺑــﺮ ﺳــﺮاﭘﺮده ﺳــﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨــﺪه‪ .‬ﻫﻤــﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮﻧــﺪ از زﺑــﺎن‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺳــﺨﻨﻰ ﺑــﺸﻨﻮﻧﺪ‪ .‬وﻟــﻲ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻫــﻢ ﺳــﻜﻮت‬ ‫ﻛــﺮده‪ .‬ﻟﺒﺨﻨــﺪ ﭘﻴــﺮوزي ﺑــﺮ ﻟﺒــﺎن اﷲوردﻳﺨــﺎن ﻧﻘــﺶ‬ ‫ﻣﻲﺑﻨﺪد‪ .‬ﺑـﻪ ﻧﺎﮔـﺎه ﻧـﺪاﺋﻰ ﺳـﻜﻮت ﻣـﺮگﺑـﺎر ﺳـﺮاﭘﺮده‬ ‫را ﻣﻰﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﮔﺎﺳﻮژ را ﻣﻦ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻢ!‬

‫‪٣٧٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در رﻗ ـﺺِ ﭘــﺮﻃﻨﻴﻦِ ﺷ ـﻌﻠﺔ ﻣــﺸﻌﻞﻫــﺎ‪ ،‬ﻧــﺪا ﭼــﻮن رﮔﺒــﺎر‬ ‫ﺑﻬـــﺎري ﺑـــﺮ آﺗـ ـﺶِ ﺗﻨـــﺪي ﻛـــﻪ ﻧﻔـــﺮتِ اﷲوردﻳﺨـــﺎن‬ ‫ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘــﻪ ﺑﺎرﻳــﺪن ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﭼــﻪ ﻛــﺴﻰ در اﻳ ـﻦ ﺟﻤــﻊ‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ را ﻣــﻰﺷﻨﺎﺳــﺪ ﻛــﻪ ﺳــﺨﻦاش اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ ﻗﻠــﺐِ‬ ‫ﻫﻤﮕﺎن را از ﻃﭙﺶ ﺑﺎزداﺷﺘﻪ؟ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺟﺰ ﻧﺎدر؟‬

‫٭٭٭‬ ‫در ﺳـــﻴﺎﻫﻲ ﺷـــﺐ ﻛُـــﺮ در ﺟﻨـــﺐ و ﺟـــﻮش اﺳـــﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ‪‬ﻠَ ـﺪﻫﺎي اردويِ ﻧــﺎدر‪ ،‬ﭘــﺎي ﭘﻴ ـﺎده دﺳــﺘﻪﻫــﺎيِ ﺳــﻮاران‬ ‫ﺗﺎﺗﺎر را ﺑـﻪ ﺳـﻮي دﻳـﺪﺑﺎﻧﻰﻫـﺎيِ ﺧـﺎنِ ﺑـﺰرگ راﻫﻨﻤـﺎﺋﻰ‬ ‫ﻣـــﻰﻛﻨﻨـــﺪ‪ .‬ﺗﺎﺗﺎرﻫـــﺎ در ﮔـــﺮوهﻫـــﺎي ﻛﻮﭼـــﻚ ﺑـــﺮ‬ ‫ﺗﭙــﻪﻫــﺎي ﺷــﻤﺎﻟﻰِ اردويِ ﺧــﺎنِ ازﺑــﻚ ﻣــﻲﺧﺰﻧــﺪ و‬ ‫اﺷﺒﺎحِ وﻫﻢاﻧﮕﻴﺰي ﺑـﺮ ﺻـﺨﺮهﻫـﺎ ﺑـﻪ رﻗـﺺ ﻣـﻲآورﻧـﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن ﻧــﺎدر ﭘــﺎي ﻣﺮﻛﺒــﺎن را در ﻧﻤــﺪ ﭘﻴﭽﻴــﺪهاﻧــﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ ﺳــﻮاران را ﻧﻴــﺰ در ﺑــﺎﻻﭘﻮشﻫــﺎﺋﻲ ﺑــﻪ رﻧـﮓِ ﺷــﺐ‬ ‫از ﭼـــﺸﻢ ﭘﻨﻬـــﺎن ﻧﮕـــﺎه داﺷـــﺘﻪاﻧـــﺪ‪ .‬ﮔﻬﮕـــﺎه در ﻧـــﻮر‬ ‫ﻣﺎﻫﺘــﺎب‪ ،‬ﺑــﺮقِ ﺷﻤــﺸﻴﺮي ﻛــﻪ ﺳــﺮ از ﺧ ـﻮرﺟﻴﻦ ﺑﻴ ـﺮون‬ ‫ﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬راز آﻧــﺎن را ﺑــﺮ ﻣــﻼ ﻣــﻰﺳــﺎزد‪ ،‬و ﮔــﺎه اﺳــﺒﻲ‬ ‫‪٣٧١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﻴﺠـ ـﺎنزده ﭘـــﺎيﭘـــﻮشﻫـــﺎي ﻧﻤـــﺪﻳﻦ را ﻣﺤﻜـــﻢ ﺑـــﺮ‬ ‫ﺳـــﻨﮕﺮﻳﺰهﻫـــﺎي ﺳﺮاﺷـ ـﻴﺐِ ﺗﻨـــﺪ ﻣـــﻰﻛﻮﺑـــﺪ‪ ،‬ﺷـــﻴﻬﺔ‬ ‫ﻛﻮﺗـــﺎﻫﻲ ﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ‪ ،‬و ﭼـــﺸﻢِ ﺑـــﻮفﻫـــﺎي ﮔﺮﺳـــﻨﺔ‬ ‫ﻛﻮﻫﺴﺎر را ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﻓﺮاﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳـــﺔ ﺗﭙـــﻪﻫـــﺎ‪ ،‬ﮔﺎﺳـــﻮژ در ﻛﻨـــﺎر آت اوشﺧـــﺎن‬ ‫اﻳﺴﺘﺎده؛ ﺑﻪ ﺷـﻌﻠﺔ آﺗـﺶِ دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻰﻫـﺎ ﺧﻴـﺮه ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪.‬‬ ‫آﻧﺰﻣﺎن ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰِ دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻰﻫـﺎ ﺧﻨﺜـﻰ ﺷـﻮد ﮔﺎﺳـﻮژ ﺑـﻪ‬ ‫ﻫﻤــﺮاه آﺧــﺮﻳﻦ ﺳــﻮاران از ﺗﭙــﻪﻫــﺎ ﺧﻮاﻫــﺪ ﮔﺬﺷــﺖ ﺗــﺎ‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﻃﻠـﻮع ﺧﻮرﺷـﻴﺪ آﺧـﺮﻳﻦ دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻰ را ﺑـﺮ ﻓـﺮازِ‬ ‫ﻗﻠــﺔ ﺗﻴﺰﻛــﻮه ﺗــﺴﺨﻴﺮ ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻧــﺎﺑﻮدي اﻳــﻦ دﻳــﺪهﺑــﺎﻧﻰ‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖ ﺟﻨــﮓ را ﺗﻌﻴــﻴﻦ ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬آتاوش‪،‬‬ ‫ﺧــﺎنِ ﺗﺎﺗــﺎر در ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﭼــﻮن ﻣــﺎر ﺑــﺮ ﮔــﺮد ﺧــﻮد‬ ‫ﻣـ ـﻰﭼﺮﺧـــﺪ‪ .‬از ﺷـــﺮوع ﺷـــﺒﻴﺨﻮن دﻗـــﺎﻳﻖ ﻃـــﻮﻻﻧﻰ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻫﻨـﻮز ﭘﻴـﻚ‪ ،‬ﭘﻴـﺎم ﺧﻨﺜـﻰ ﺷـﺪنِ دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻰﻫـﺎ‬ ‫را ﺑـــﺮاي ﺧـــﺎن ﻧﻴـــﺎورده‪ .‬دل در ﺳـ ـﻴﻨﺔ ﺧـــﺎن ﺗﺎﺗـــﺎر‬ ‫ﻣــﻰﻃﭙــﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈــﺎري ﺧﺮدﻛﻨﻨــﺪه ﺑــﺮ او ﺣــﺎﻛﻢ ﺷــﺪه‪.‬‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎنِ ﮔﺎﺳـــﻮژ در دلِ ﺗـــﺎرﻳﻜﻰ ﺑـــﻪ ﻧـــﻮرِ ﮔﺮﻳـ ـﺰانِ‬ ‫آﺗـــﺶ دﻳـ ـﺪهﺑﺎﻧـــﺎن در دور دﺳـــﺖﻫـــﺎ ﺧﻴـ ـﺮه ﻣﺎﻧـــﺪه‪.‬‬ ‫ﻣﻰداﻧﺪ ﻛـﻪ آﺗـﺶ ﺑـﺮ ﭘﻴـﻚ ﭘﻴـﺸﻲ ﺧﻮاﻫـﺪ ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬و‬ ‫‪٣٧٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘـــﻴﺶ از آﻧﻜـــﻪ ﭘﻴـ ـﻚِ آتاوش ﺧﺒـ ـﺮِ ﻓـــﺘﺢ ﺑﻴـ ـﺎورد‪،‬‬ ‫رﻗــﺺ ﺷــﻌﻠﺔ آﺗــﺶﻫــﺎ ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ را ﺑــﻪ او ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﮔﻔـ ـﺖ‪ .‬وﻟـــﻲ ﻫﻨـــﻮز آﺗـــﺶ ﺳـــﺨﻦ ﻧﮕﻔﺘـــﻪ‪ .‬ﻫﻨـــﻮز‬ ‫ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي ﺑــﺎزﻳﮕﻮشاش در داﻣــﺎن ﭘــﺮدهاي از ﺧــﻮن‬ ‫ﻓﺮوﻧﻴﻔﺘــﺎده؛ ﻫﻨــﻮز ﺳــﻜﻮت ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي زرﻳــﻦاش ﺟــﺎي‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺧﻔﻪ و دردﻧﺎك ﻧﺴﭙﺮده‪.‬‬ ‫ﻏﺒــﺎري ﻛــﻪ دﻳــﺮ ﻳــﺎ زود از ﻧﺒــﺮد ﻣــﺮدانِ ﻣــﺴﻠﺢ ﺑــﺮ‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﺧﻮاﺳــﺖ؛ ﭼﻜﺎﭼــﻚِ ﺷﻤــﺸﻴﺮﻫﺎ ﻛــﻪ ﻫــﺮ آن‬ ‫ﮔــﻮش را ﺧﻮاﻫــﺪ آزرد‪ ،‬ﭼﻬــﺮة آﺗــﺶ را ﻧﻴــﺰ اﻓــﺴﺮده‬ ‫ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺷــﺎﻳﺪ ﺷ ـﻴﻬﺔ اﺳــﺒﻰ وﺣــﺸﺘﺰده ﻗﺒــﻞ از آﻧﻜــﻪ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮي از ﻧﻴـﺎم ﺑﻴـﺮون آﻳـﺪ ﺑــﻪ آﺗــﺶﻧــﺸﻴﻨﺎن ﺑﮕﻮﻳـﺪ‪:‬‬ ‫»ﺑﺮﺧﻴﺰﻳـ ـﺪ! ﻣﺮداﻧـــﻰ در ﺧﻔـــﺎ ﺑـــﺮ ﺷـــﻤﺎ ﻣـــﻰﺗﺎزﻧـــﺪ‪«.‬‬ ‫ﺷـــﺎﻳﺪ ﺑـــﺮقِ ﺗﻴﻐـــﻰ آﺧﺘـــﻪ ﭘﻴــﺎمِ آﺗـــﺶ را از آﻧـــﺴﻮي‬ ‫درهﻫــﺎ در ﮔــﻮش ﮔﺎﺳــﻮژ زﻣﺰﻣــﻪ ﻛﻨــﺪ‪» :‬ازﺑﻜــﺎﻧﻰ ﻛــﻪ‬ ‫ﻣــﺮا از آﻧــﺴﻮيِ ﻗﻔﻘــﺎز رﺑﻮدﻧــﺪ‪ ،‬و در ﻣﺠﻤﺮﻫــﺎﺋﻰ از‬ ‫ﻗﻠــﻊ و ﻣــﺲ زﻧــﺪاﻧﻰ ﻛﺮدﻧــﺪ‪ ،‬اﻳﻨــﻚ در ﺑﺮاﺑــﺮِ ﺗﻴﻐــﻰ‬ ‫ﺑﺮﻧــﺪهﺗــﺮ از ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺧــﻮد در ﺧــﻮاب ﺟــﺎن ﺧﻮاﻫﻨــﺪ‬ ‫ﺑﺎﺧــﺖ‪ «.‬ﺷــﺎﻳﺪ ﻓﺮﻳ ـﺎدِ ﺟﺎﻧﮕــﺪازِ ﺟــﻮاﻧﻰ ازﺑــﻚ ﭘــﺮدة‬

‫‪٣٧٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷـــﺐ را ﺑـــﺸﻜﺎﻓﺪ‪» :‬ﭼﮕﻮﻧـــﻪ در ﺧـــﻮاب ﭼـــﺸﻢ از‬ ‫ﺟﻬــﺎن ﻓــﺮو ﺑﺒﻨــﺪم‪ ،‬ﺑــﻰآﻧﻜــﻪ ﺧﻮرﺷ ـﻴﺪ ﻓــﺮدا را دﻳ ـﺪه‬ ‫ﺑﺎﺷﻢ!«‬ ‫ﺳــﺎﻳﻪاي ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﺧــﺰد‪ .‬ﺧﻄــﻮط ﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚاش را ﻧــﻮر ﻣﻬﺘــﺎب ﺗﺮﺳــﻴﻢ ﻛــﺮده‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد‬ ‫ﺗﺎﺗﺎري اﺳﺖ‪ ،‬ﺑ‪‬ﻠَﺪ ﺗﻴﺰﻛﻮه‪:‬‬ ‫ـ ﻣﻦ راﻫﻨﻤﺎي ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر ﺑﻪ ﻗُﻠﺔ ﺗﻴﺰﻛﻮهام‪.‬‬ ‫ـ از ﺗﻴﺰﻛﻮه ﭼﻪ ﻣﻰداﻧﻰ؟‬ ‫ـ ﻗُﻠـﻪاي اﺳـﺖ ﭼـﻮن ﭘـﻮﻻد ﺳـﺨﺖ و ﭼـﻮن ﺗﻴﻐـﻰ ﺑ‪‬ـﺮا‪.‬‬ ‫ﺑــﺮ ﻓــﺮاز آن دو ﺗــﻦ ﻧﺘــﻮان ﺧــﺴﺒﻴﺪن‪ .‬ﭼﻬــﻞ ازﺑــﻚ ﺑــﺮ‬ ‫اﻃـــﺮاﻓﺶ ﺟﻤـــﻊاﻧـــﺪ و در ﭼﻬـــﺎر ﺳـــﻮي دﻳـ ـﺪهﺑـــﺎﻧﻰ‬ ‫ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺻـــﺪاي ﻟـــﺮزان ﭘﻴﺮﻣـــﺮد ﻳـــﺄس و ﻧﻮﻣﻴـــﺪي ﻣـــﻮج‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬

‫‪٣٧٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ از ﻗﻠــﺔ ﺗﻴﺰﻛــﻮه زﻧــﺪه ﺑــﺎزﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ آﻣــﺪ‪ .‬ﻏﻨﻴﻤــﺖ‬ ‫ﺟﻨﮕــﻰ ﻣــﻦ اﻳﻨﺒــﺎر ﺧﻨﺠــﺮي اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻗﻠــﺐام را در‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻮﻫﺴﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻜﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣـــﺪتﻫﺎﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﮔﺎﺳـــﻮژ از ﻧـــﻮازش اﻣـــﻮاج زﻻل‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪاي ﻣﺤﺮوم ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ـــ اوﻟــﻴﻦ ﺗﺎﺗــﺎري ﺧــﻮاﻫﻰ ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﭘــﺎي در اﺻــﻔﻬﺎن‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺗــﺎر ﻗــﺪﻣﻰ ﺑــﻪ ﻋﻘــﺐ ﺑــﺮداﺷــﺘﻪ در ﻧﮕــﺎﻫﺶ ﺳ ـﻴﻠﻰ از‬ ‫ﻫــﺰاران ﺳــﺌﻮالِ ﺟــﺎري اﺳــﺖ‪ .‬دﻫــﺎن ﻣــﻰﮔــﺸﺎﻳﺪ ﺗــﺎ‬ ‫ﺳــﺨﻨﻰ ﺑﮕﻮﻳــﺪ وﻟــﻰ زﺑــﺎن در ﻛــﺎﻣﺶ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺷــﺪه‪.‬‬ ‫ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﭘــﺎﺋﻴﻦ ﻣــﻰاﻧــﺪازد‪ .‬در دل ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪» :‬در‬ ‫آﺳﺘﺎﻧﺔ ﻣﺮگ‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﺎي ﻣﺰاح اﺳﺖ؟«‬ ‫اﻳﻨــﻚ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻓــﻮران ﺧــﻮن در ﺷــﻌﻠﺔ آﺗــﺶِ اوﻟــﻴﻦ‬ ‫دﻳﺪهﺑﺎﻧﻰ را ﺑـﻪ وﺿـﻮح ﻣـﻰﺑﻴﻨـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ آن ﭘﻴـﺎم ﺷـﻌﻠﻪﻫـﺎ‬ ‫رﺳﺎﺗﺮ ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻃـﭙﺶِ ﻗﻠـﺐِ ﻣﺮداﻧـﻰ ﻛـﻪ ﻣـﻰﺟﻨﮕﻨـﺪ‪،‬‬ ‫و ﻃﻨـ ـﻴﻦِ ﻓﺮﻳﺎدﻫـــﺎﺋﻰ ﻛـــﻪ ﺑـــﺮاي ﻫﻤﻴـ ـﺸﻪ ﻣـــﻰﻣﻴـ ـﺮد‪،‬‬

‫‪٣٧٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷـــﻌﻠﻪﻫـــﺎ را ﺑـ ـﻴﺶ از ﭘـ ـﻴﺶ آﺷـــﻔﺘﻪ ﻛـــﺮده‪ .‬ﭼﻨـــﺪي‬ ‫ﻧﻤــﻰﮔــﺬرد ﻛــﻪ ﺷــﻌﻠﺔ دﻳﮕــﺮ دﻳــﺪﺑﺎﻧﻲﻫــﺎ ﻧﻴ ـﺰ ﭘــﺎي در‬ ‫ﻫﻤــﻴﻦ رﻗـﺺِ ﺧــﻮﻧﻴﻦ ﺑﮕــﺬارد‪ .‬آﺗــﺶ از دوردﺳــﺖﻫــﺎ‬ ‫ﻗــﺼﺔ اﻳــﻦ ﻧﺒــﺮد را ﺑــﺎزﻣﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ،‬ﭼــﺸﻤﺎن ﮔﺎﺳــﻮژ‬ ‫ﭼــﻮن آﺗــﺶ ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ را ﻣــﻰﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬و در ﻟﺤﻈــﻪاي‬ ‫ﻛــﻪ ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎ رو ﺑــﻪ ﺧﺎﻣﻮﺷــﻰ ﮔﺬاﺷــﺘﻪ و رﻗــﺺ ﻣــﺮگ‬ ‫در داﻣــﺎن ﺷــﺐ ﺑــﻪ ﺧــﻮاب ﻣــﻰرود‪ ،‬زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎ‬ ‫ﭼــﻮن ﮔﺬﺷــﺘﻪ رو ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﻣــﻲﮔــﺬارد‪ ،‬اﻳــﻦ ﻧﻬﻴ ـﺐ‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺗﺎﺗــﺎران را از آﻏــﻮشِ ﻻﻻﺋــﻲ ﺷ ـﺐ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺸﺪ‪:‬‬ ‫ـ اﺳﺐﻫﺎ را آﻣﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ‪...‬‬ ‫آتاوشﺧــﺎن ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز در اﻧﺘﻈــﺎرِ ﭘﻴ ـﻚِ ﺗﺎﺗــﺎر اﺳــﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ دﺳﺘﭙﺎﭼﮕﻰ دﻳﻠﻤﺎج را ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ او ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺧﺎن در اﻧﺘﻈﺎرِ ﭘﻴﻚ ﭘﻴﺮوزي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ـ ﺑــﻪ ﺧــﺎن ﺑﮕــﻮ ﺳــﻪ دﻳ ـﺪهﺑــﺎﻧﻰ ﺧﻨﺜــﻰ ﺷــﺪه‪ ،‬ﻗﺒــﻞ از‬ ‫ﺻــﻌﻮد ﺑــﻪ ﻗﻠــﻪ‪ ،‬ﭼﻬــﺎرﻣﻴﻦ دﻳ ـﺪهﺑــﺎﻧﻰ را ﺧــﻮد ﺧﻨﺜــﻰ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪٣٧٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﺎﺳــﻮژ در اﻧﺘﻈــﺎر ﭘﺎﺳــﺦ ﻧﻤــﻲﻣﺎﻧــﺪ! ﺷــﺒﮕﻴﺮ ﺑــﺮ دوش‬ ‫ﮔــﺬارده‪ ،‬و ﺑــﺮ اﺳــﺒﻲ ﻛــﻪ ﺗﺎﺗــﺎران ﺑــﺮاياش آﻣــﺎده‬ ‫ﻛــﺮدهاﻧــﺪ ﻣــﻰﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﻳ ـﻚﺻــﺪ ﺗﺎﺗــﺎرِ ﺗــﺎ ﺑ‪ ‬ـﻦدﻧــﺪان‬ ‫ﻣﺴﻠﺢ ﭼﻮن اﺑﺮي ﺳـﻴﺎه در ﭘـﻲ ﮔﺎﺳـﻮژ ﺑـﻪ داﻣـﺎن ﺗﭙـﻪﻫـﺎ‬ ‫ﻣــﻲﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬ﺧــﺎنِ ﺗﺎﺗــﺎر ﺑــﺎ دﻫــﺎﻧﻰ ﻧﻴﻤــﻪﺑــﺎز در ﺟــﺎي‬ ‫ﺧــﺸﻚ ﺷــﺪه و زﻣﺎﻧﻴﻜــﻪ ﺗــﺎرﻳﻜﻰِ ﺷــﺐ آﺧــﺮﻳﻦ ﺳــﻮار‬ ‫را در دل ﺧــﻮد ﺑﻠﻌﻴ ـﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﻛﻨﺠﻜــﺎوي ﭼــﺸﻢ ﺑــﺮ آﺗ ـﺶِ‬ ‫دﻳﺪهﺑـﺎﻧﻰِ ﭼﻬـﺎرم ﻣـﻰدوزد‪ ،‬ﺗـﺎ ﺷـﺎﻳﺪ دﻟﻴﻠـﻰ ﺑـﺮ ﺣﻤﻠـﺔ‬ ‫ﭘﻴﺶرس ﺳﺮدارِ ﻧﻤﺪﭘﻮش ﺑﻴﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﺷــﺐ ﻛــﻮه را ﭼــﻮن اژدﻫــﺎﺋﻰ ﻓــﺮو ﺑﻠﻌﻴــﺪه‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﺎ دﻳــﺪهﺑــﺎﻧﻰِ ﭼﻬــﺎرم ﭼﻨــﺪ ﺻــﺪ ﮔــﺎم ﺑﻴــﺸﺘﺮ‬ ‫ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﻧــﺪارد‪ .‬از اﺳــﺐ ﻓــﺮود ﻣــﻰآﻳــﺪ و ﺑــﻪ زﻣﺰﻣــﺔ‬ ‫آﺗــﺶ ﮔــﻮش ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪» :‬ﺗﺎﺗﺎرﻫــﺎي ﻧــﺎدر آﺧــﺮﻳﻦ‬ ‫ﻟﺤﻈــﺎت ﻋﻤــﺮ را ﻣــﻰﮔﺬارﻧﻨــﺪ‪ «.‬ﭼــﺸﻤﺎنِ ﮔﺎﺳــﻮژ در‬ ‫اﻃﺮافِ دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻰ ازﺑـﻚ ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺳـﻮي ﻣـﻰدود‪ .‬ﺗﺎﺗـﺎرِ‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ اﻧﺪام ﺑﻪ آراﻣﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ آﺑــﺮاهِ ﺑــﺎرﻳﻜﻰ در ﺗﭙــﻪﻫــﺎ ﺑــﻪ دﻳــﺪﺑﺎﻧﻲ ﭼﻬــﺎرم راه‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫‪٣٧٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫وﻟــﻰ ﮔﺎﺳــﻮژ در ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﭘﺎﺳــﺦ دﻳﮕــﺮي اﺳــﺖ‪ .‬او‬ ‫ﻣﻰداﻧـﺪ ﻛـﻪ اﮔـﺮ از اﻓـﺮادِ دﻳـﺪﺑـﺎﻧﻰ ﻛـﺴﻰ ﺟـﺎن ﺳـﺎﻟﻢ‬ ‫ﺑــﻪ در ﺑــﺮده ﺑﺎﺷــﺪ ﺑــﻪ ﻗُﻠــﻪ ﺧﻮاﻫــﺪ رﻓــﺖ و از آﻧﺠــﺎ ﺑــﺎ‬ ‫ﻛﺒــﻮﺗﺮ ﻧﺎﻣــﻪﺑــﺮ ﺧــﺎنِ ازﺑــﻚ را از ﻧﻘــﺸﺔ ﺣﻤﻠــﻪ ﻣﻄﻠــﻊ‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ .‬ﺳــﺌﻮاﻟﻰ ﻛــﻪ ﻫــﺰاران ﺑــﺎر ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺳــﻮي‬ ‫روي ﻛﻮﺑﻴ ـﺪه و ﺑــﻰﺟــﻮاب ﻣﺎﻧــﺪه دوﺑــﺎره در ذﻫــﻦاش‬ ‫زﻧــﺪه ﻣــﻰﺷــﻮد‪» :‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ در ﺗــﺎرﻳﻜﻰِ ﻣﺤ ـﺾِ ﺗﭙــﻪﻫــﺎ‬ ‫ﻓﺮارﻳــﺎنِ ازﺑــﻚ را ﺑــﺎز ﺷﻨﺎﺳــﻢ؟ در ﻋﻤــﻖِ آﺳــﻤﺎﻧﻰ‬ ‫ﻛــﻪ اﺑﺮﻫــﺎي ﺳـﻴﺎهِ ﺷــﺐ ﺳــﺘﺎرﮔﺎﻧﺶ را ﺑﻠﻌﻴـﺪه‪ ،‬در ﻧــﻮرِ‬ ‫ﻣﻬﺘــﺎﺑﻰ ﺑــﻲﻓــﺮوغ ﻛــﻪ دﻳ ـﺪهﮔــﺎن ﻣــﺮدهاي ﻣﺤﺘ ـﻀﺮ را‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ ﭼــﺸﻤﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﻓﻘــﻂ از آﺗــﺶ درون ﻣــﻦ ﻧﻴـﺮو‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ‪« ...‬‬ ‫ﺷﻌﻠﺔ آﺗـﺶ دﻳـﺪﺑﺎﻧﻲﻫـﺎ رﻗـﺺ آﻏـﺎز ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻫـﺮ‬ ‫ﺳــﻮي ﻣــﻰدود و ﻓﺮﻳــﺎد ﻣــﻲزﻧــﺪ‪» :‬ﺑــﻪ دﺳــﺖﻫــﺎي ﻣــﻦ‬ ‫ﺑﻨﮕـــﺮ‪ ،‬ﻓﺮارﻳـ ـﺎنِ ازﺑـــﻚ را ﺑـــﺎز ﺧـــﻮاﻫﻰ ﺷـــﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﮕــﺎه ﻛــﻪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺳــﺮ از ﻣــﺸﺮق ﺑــﺮآورد و اﻧــﺴﺎن‬ ‫ﻣــﺮا در ﻋﻤ ـﻖِ ﺧﺎﻛــﺴﺘﺮﻫﺎ دﻓــﻦ ﻛــﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕــﻮي ﻣــﻦ و‬ ‫ﺗــﻮ ﻧﻴــﺰ در ﻋﻤــﻖِ ﺗــﺎرﻳﻜﻰﻫــﺎ ﻓﺮاﻣــﻮش ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ‪.‬‬ ‫‪٣٧٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫وﻟﻲ ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـﺮ ﺗﻴـﺮهﮔـﻰ ﺟﻬـﺎن اﻧـﺴﺎنﻫـﺎﺋﻲ‬ ‫ﺧــﻮاﻫﻢ ﺷــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﺧــﻮد ﻣــﺮا ﺑــﻪ اﻳ ـﻦ ﺟﻬــﺎن‬ ‫ﺑﺎزﻣﻲﮔﺮداﻧﻨﺪ‪«.‬‬ ‫در اﻣﺘــﺪاد رﻗــﺺ ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎ‪ ،‬ﺳــﺎﻳﺔ دو ازﺑــﻚ ﺑــﺮ ﻓــﺮازِ‬ ‫ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎ در ﭼﺸﻤﺎنِ ﻣﺮد ﻧﻤﺪﭘﻮش ﻣﻰدود‪.‬‬ ‫ـ ﻫﻤـﻪ از آﺑـﺮاه ﺑﺎرﻳـﻚ ﺑـﻪ دﻳـﺪهﺑـﺎﻧﻰِ ﭼﻬـﺎرم ﺑﺮوﻳـﺪ‪،‬‬ ‫و ﭘﺲ از ﻧـﺎﺑﻮدي ازﺑﻜـﺎن ﺑـﻪ ﻗﻠـﻪ ﺑﻴﺎﺋﻴـﺪ و ﺗـﺎ ﺳـﭙﻴﺪهدم‪،‬‬ ‫آﺗﺶ دﻳﺪهﺑﺎﻧﻲﻫﺎ را زﻧﺪه ﻧﮕﺎه دارﻳﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﭼــﺸﻤﺎنِ ﻣﺘﻌﺠــﺐِ ﻳﻜــﺼﺪ ﺗﺎﺗــﺎر‪ ،‬ﮔﺎﺳــﻮژ و‬ ‫ﺗﺎﺗــﺎر ﻛﻮﭼــﻚ اﻧــﺪام از ﮔــﺮوه ﺟــﺪا ﺷــﺪه‪ ،‬در ﻋﻤــﻖ‬ ‫ﺳــﻴﺎﻫﻲﻫــﺎ ﺑــﻪ ﭘ ـﻴﺶ ﻣــﻰﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬وﻟــﻰ اﺛــﺮي از ﺳــﻮاران‬ ‫ازﺑـــﻚ ﻧﻴـــﺴﺖ‪ .‬اﺳـــﺒﺎن ﺑـــﺎز ﻫـ ـﻢ ﺳـــﺮﻳﻊﺗـــﺮ ﭘـ ـﻴﺶ‬ ‫ﻣـــﻰراﻧﻨـــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳـــﺎدِ آﺗـــﺶ در دلِ ﮔﺎﺳـــﻮژ وﻟﻮﻟـــﻪ‬ ‫دراﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ ...» :‬در اﻳﻨـــﺴﻮيِ ﺻـــﺨﺮهﻫـــﺎ ﺳـــﺎﻳﻪﻫـــﺎﺋﻰ‬ ‫اﺳــﺖ از ﺳــﻴﺎﻫﻰ ﺳــﻴﺎهﺗــﺮ‪ ،‬از ﻧﺎﻟــﺔ ﮔﺮﮔــﺎﻧﻰ ﻛــﻪ ﺑــﺮ‬ ‫زﻣ ـﻴﻦِ ﺳــﺨﺖ روي ﺑﺮﻣــﻰﻛــﺸﻨﺪ ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗــﺮ‪ .‬ﺑــﺎز ﻫــﻢ‬ ‫ﭘ ـﻴﺶﺗــﺮ ‪ ...‬ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﭘ ـﻴﺶﺗــﺮ‪ «...‬ﻓﺮﻳ ـﺎدِ اوﻟ ـﻴﻦ ازﺑــﻚ‬

‫‪٣٧٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻓـــﺮاري در ﮔﻠﻮﮔـــﺎه ﻓﺮوﻣـــﻰﺷـــﻜﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﻐـ ـﺔ ﺷـــﺒﮕﻴﺮ‬ ‫ﺑﺮﺷــﺎﻧﻪاش ﻓﺮواﻓﺘــﺎده‪ .‬ﺳــﻮار و ﻣﺮﻛــﺐ‪ ،‬ﻫــﺮ دو ﺑــﻪ‬ ‫دو ﻧ ـﻴﻢ ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪ .‬ﺗﺎﺗــﺎرِ ﻛﻮﭼــﻚ اﻧــﺪام ﺑ ـﻪ درﺧــﺸﺶ‬ ‫ﺗﻴﻐـــﺔ ﺷـــﺒﮕﻴﺮ ﺧﻴـــﺮه ﻣﺎﻧـــﺪه ﻛـــﻪ ﺷـــﺐ را اﻳﻨﭽﻨـــﻴﻦ‬ ‫ﻣـــﻲﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳـــﺎد ﻫـــﻢرزم‪ ،‬دوﻣــﻴﻦ ازﺑـــﻚ را از‬ ‫ﺣﺮﻛــﺖ ﺑﺎزداﺷــﺘﻪ؛ ﻃﭙﺎﻧﭽــﻪ از ﻛﻤــﺮ ﺑﺮﻣــﻰﻛــﺸﺪ وﻟــﻲ‬ ‫ﻧﻌــﺮة ﻛﻤﺎﻧــﻪ ﺑﺎرﻗــﻪاي ﺗﻨــﺪ ﭼــﻮن ﻧــﻮرِ ﺳــﺘﺎرﮔﺎن ﺑــﺮ‬ ‫ﺳــﻴﻨﻪاش ﻓــﺮو ﻣــﻰاﻧــﺪازد‪ .‬ﻗﻠــﺒﺶ از ﺣــﺮارتِ آﺗــﺸﻰ‬ ‫ﻫــﺰار ﭘــﺎره ﻣــﻲﺷــﻮد ﻛــﻪ ﻓﻘــﻂ در دلِ ﺳـﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ ﺧﻔﺘــﻪ‪.‬‬ ‫اﻧﮕـــﺸﺘﺎناش ﺑـــﺮ ﻣﺎﺷـــﻪ ﺧـــﺸﻚ ﻣـــﻲﺷـــﻮد و آﺗـ ـﺶِ‬ ‫ﻃﭙﺎﻧﭽﻪ در ﻟﻮﻟﺔ زﻧﮓ ﺧﻮردهاش ﻣﺤﺒﻮس ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻠــﻮع آﻓﺘــﺎب ﻧﺰدﻳــﻚ اﺳــﺖ‪ ،‬و آﺗــﺶِ دﻳــﺪهﺑــﺎﻧﻰِ‬ ‫ﭼﻬــﺎرم اﻳﻨــﻚ ﻣﻐــﺮوقِ رﻗــﺺِ ﺻــﺒﺢﻛــﺎذب ﺷـــﺪه‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺗﺎرﻫــﺎ ﻛــﺎر را ﺗﻤــﺎم ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ ،‬ﭘﻴ ـﻚ ﺧﺒ ـﺮِ ﭘﻴ ـﺮوزي‬ ‫ﺑــﻪ آتاوش ﻣــﻲرﺳــﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﻳﻜــﺼﺪ ﺗﺎﺗــﺎر ﺑــﺎ ﺷــﺘﺎب‬ ‫اﺳــﺒﺎن را ﺑــﻪ ﭘــﻴﺶ ﻣــﻲراﻧﻨ ـﺪ ﺗــﺎ ﮔﺎﺳــﻮژ را در ﻧﻴﻤــﻪ راهِ‬ ‫ﻗﻠﺔ ﺗﻴﺰﻛـﻮه دوﺑـﺎره ﺑﺎزﻳﺎﺑﻨـﺪ‪ .‬داﻧـﻪﻫـﺎي ﻋـﺮق ﺑـﺮ ﭘﻴﻜـﺮ‬

‫‪٣٨٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺳــﺒﺎن ﻣــﻰرﻗــﺼﺪ و ﺑــﺎزوان آﺗ ـﺶ در ﻓﺮﻳ ـﺎدِ ﺳــﻜﻮت‪،‬‬ ‫راه ﺑﺮ ﻫﻤﺮزﻣﺎن ﮔﺎﺳﻮژ ﻣﻰﮔﺸﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺗــﺎ ﻗﻠــﺔ ﺗﻴﺰﻛــﻮه ﻧــﻴﻢ ﻓﺮﺳــﻨﮓ ﺑﻴــﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻧــﺪه؛ ﺑــﺰودي‬ ‫ﻫﻴ ـﺎﻫﻮيِ ﺳــﭙﻴﺪهﻣــﺎنِ ﻛُــﺮ ﮔــﻮش ﻓﻠــﻚ را ﻛــﺮ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﻛــﺮد‪ .‬ﻧﮕــﺎه اوﻟــﻴﻦ ﺗﺎﺗــﺎر ﺑــﺮ ﻗﻄﻌــﺎت ﭘﻴﻜــﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴــﺎن‬ ‫ﻧﺒـــﺮد ﺗﻴﺰﻛـــﻮه ﺧﻴـ ـﺮه ﻣـــﻰﻣﺎﻧـــﺪ‪ .‬ﮔـــﻮﺋﻰ از آﺳـــﻤﺎن‬ ‫آذرﺧــﺶ ﺑــﺮ آﻧــﺎن ﺗﺎﺧﺘ ـﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺗﺎﺗــﺎراﻧﻰ ﻛــﻪ ﭘﻴــﺸﺘﺮ‬ ‫اﻓـــﺴﺎﻧﺔ ﻧﺒـــﺮدِ ﮔﺎﺳـــﻮژ را ﺷـــﻨﻴﺪه ﺑﻮدﻧـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﺮ ﺧـــﻮد‬ ‫ﻣــﻰﻟﺮزﻧــﺪ؛ و آﻧــﺎن ﻛــﻪ ﻫـﻴﭻ ﻧﻤــﻰداﻧـﺴﺘﻨﺪ در درﻳـﺎﺋﻰ‬ ‫از ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻓﺮوﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫»ﻗﻠــﺔ دﺳــﺖﻧﺎﻳــﺎﻓﺘﻨﻲ ﺗﻴﺰﻛــﻮه ﭼــﻪ آﺳــﺎن ﻣــﺴﺨﺮ ﺷــﺪه!«‬ ‫ﺑــﺮ ﻓــﺮازِ ﻗﻠـﺔ رﻓﻴـﻊ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ دو ﺗــﻦ ﻧﺘــﻮان ﺧــﺴﺒﻴﺪن‪،‬‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ ﮔﺎﺳــﻮژ ﭼــﺸﻢ ﻳﻜــﺼﺪ ﺗﺎﺗــﺎر را ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫــﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻬﻤــﺔ ﺻــﺒﺢ ﻛــﺎذب ﺗﺎﺗــﺎرِ ﻛﻮﭼــﻚ اﻧــﺪام ﺑــﺮ‬ ‫ﺳﻨﮕﻰ ﻧﺸـﺴﺘﻪ‪ ،‬ﭼـﻮن ﻃﻔﻠـﻰ ﻣﺒﻬـﻮت ﮔـﻮش ﺑـﻪ اﻓـﺴﺎﻧﺔ‬ ‫ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر ﺳﭙﺮده‪:‬‬

‫‪٣٨١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــــ ‪ ...‬او را در ﻣﺠﻤﺮﻫـــﺎﺋﻰ از ﻃـــﻼي ﻧـــﺎب از ﻓـــﺮازِ‬ ‫ﻗﻠــﻪﻫــﺎي ﻗﻔﻘــﺎز آوردﻧــﺪ‪ ،‬ﻫــﻢ او ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﺷﻜــﺴﺘﻦ‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻰ دوﺑــﺎره ﻧــﻮرِ اﻣﻴـﺪ در دلِ اﻧــﺴﺎنﻫــﺎ زﻧــﺪه ﻛــﺮد‪.‬‬ ‫ﺑــﻪ اﻓــﻖِ دور دﺳــﺖ ﺑﻨﮕــﺮ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻛﻮﻫﭙﺎﻳــﻪ ﭘــﺮ‬ ‫ﺑﺮﻣــﻰﻛــﺸﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺳــﭙﺎهِ ﮔﺎﺳــﻮژ در اﻧﺘﻈــﺎر‬ ‫ﺻــﺒﺤﺪم اﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬آﻧﺰﻣــﺎن ﻛــﻪ دﺳــﺖ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ اﻓــﻖ‬ ‫را ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻲ ﻧــﻮازش دﻫــﺪ‪ ،‬ﺳــﭙﺎهِ ﮔــﻮنﻫــﺎ ﺳــﻮار ﺑــﺮ‬ ‫ﻫــﺰاران اﺳــﺐِ ﺗﺮﻛﻤــﺎﻧﻲ ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ ﻛُــﺮ در ﺣﺮﻛــﺖ‬ ‫ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ ،‬و ازﺑــﻚ ﺑــﺮاي ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را ﺗــﺮك‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ ﮔﻔــﺖ‪ .‬در ژرﻓــﺎي اﻳــﻦ درة ﻫﻮﻟﻨــﺎك ﻛــﻪ ﻗُﻠــﺔ‬ ‫ﺗﻴﺰﻛـــﻮه را ﺑـــﻪ داﻣـــﺎن ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ ،‬ﺟﻮﻳﺒـــﺎرِ ﺑﺎرﻳـــﻚ را‬ ‫ﻣﻰﺑﻴﻨـﻰ؟ ﻣﺮﻛﺒـﻰ زﺑﺮﺟـﺪ ﻧـﺎم ﺑـﺮ ﻛﻨـﺎرة آن در اﻧﺘﻈـﺎر‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬از اﻳـﻦ ﻗﻠـﺔ رﻓﻴـﻊ ﺗــﺎ ﻋﻤــﻖ دره ﻓﻘــﻂ ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎم‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ ‪« ...‬‬ ‫از وراي ﻗُﻠﻪﻫﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺗـﺎ اﻓـﻖ ﺳـﺮ ﺑـﻪ آﺳـﻤﺎن ﻣـﻲﺳـﺎﻳﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﻴــ ـﺸﻘﺮاوﻻن زرﻳــــﻦ ﺧﻮرﺷــــﻴﺪ روي ﺑــــﻪ ﺗﻴﺰﻛــــﻮه‬ ‫ﮔـــﺬاردهاﻧـــﺪ‪ .‬ﻛـــﺎروان ﻋـــﺮوس ﺳـــﭙﻴﺪهدم آرام آرام‬ ‫ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ را از ﻛﻮﻫــﺴﺎران ﻣــﻲﺷــﻮﻳﺪ و ﺑﺠــﺎيﺷــﺎن‬ ‫ﻫــﺰاران رﻧــﮓ ﻣــﻰﻧــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻬﻤــﻪاي ﮔﻨــﮓ از راه‬ ‫‪٣٨٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دور ﺑــﺮ ﻣــﻮج آﻓﺘــﺎب ﺳــﻮار ﺷــﺪه؛ ﻫﻤﻬﻤــﺔ ﻧﺒــﺮد ﻧــﺎدر‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﻣــﻮج در دﺳــﺖ ﺑــﺎد ﻣــﻰرﻗــﺼﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﮔــﻮنﻫــﺎ را ﺑــﻪ رﻗــﺺ و ﭘــﺎﻳﻜﻮﺑﻰ ﻣــﻰاﻧــﺪازد‪ .‬ﻓﺮﻳﺎدﻫــﺎ‬ ‫ﮔــﺎه رﺳــﺎ و ﮔﻴ ـﺮا‪ ،‬ﮔــﺎه ﮔﻨــﮓ و ﮔــﺎه در ﻫــﻢ اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﺎ ﻫﻴــﺎﻫﻮي ﺟﻨــﮓ آﺷﻨﺎﺳــﺖ‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎد ﻧــﺎدر‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻗﻠــﺐ دﺷــﺖ را ﺑــﻪ ﻟــﺮزه دراﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ .‬ﺳ‪‬ــﻢِ‬ ‫ﻫــﺰاران ﺳــﻮارِ ﻟــﺸﻜﺮ اوﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫ﻓﺮوﻣﻰﻛﻮﺑـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻧﻌـﺮة ﭘﺴﺮﺷﻤـﺸﻴﺮ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺳـﻨﮓ‬ ‫را در داﻣــﺎن ﺳــﻨﮓ ﺑــﻪ رﻗــﺺ دراﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪ .‬ﮔﺮدﺑـــﺎد‬ ‫ﻧﻌــﺮة ﺳــﻮاران‪ ،‬ﺷــﻴﻬﺔ اﺳــﺒﺎن‪ ،‬ﻧﻔﻴــﺮ ﭘــﻴﻼن ﻣــﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﻏـــﺮشِ زﻧﺒـــﻮركﻫﺎﺳـــﺖ ﻫـــﺮ آن ﺑـــﻪ ﻗﻠـــﻪ ﺗﻴﺰﻛـــﻮه‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ داﻣــﺎنِ ﻛُــﺮ ﺧﻴــﺮه ﻣﺎﻧــﺪه‪ .‬ﺑــﻪ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖ ﺟﻨــﮓ رﻗــﻢ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺧــﻮرد‪ .‬ﺗــﺎ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ‬ ‫دﻳﮕــﺮ ﻣــﻮج ﺗﻮﻓﻨــﺪة ﮔــﻮنﻫــﺎ ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ در ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫آﻣــﺪ‪ ،‬و ﺳــﭙﺎهِ ازﺑﻜــﺎن را ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺷــﺮق ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫راﻧﺪ‪:‬‬

‫‪٣٨٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﮔــﺎهِ رﻓــﺘﻦ اﺳــﺖ‪ .‬از اﻳـﻦ ﻗﻠــﻪ ﺗــﺎ ﻣﻨﺰﻟﮕــﺎه ﺗــﻮ راﻫــﻰ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺻﺪاي ﺗﺎﺗﺎر در ﮔﻠﻮ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر! ﻓﺮود از اﻳﻦ دره ﺧﻮدﻛﺸﻰ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـــ ﺑﺮﺧــﻰ ﻫــﺰاران ﺑــﺎر ﻣــﻰﻣﻴﺮﻧــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ راز زﻧــﺪﮔﻰ‬ ‫ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﮔﺎﺳـﻮژ ﺑـﺎﻻﭘﻮشِ ﺳـﻴﺎه از ﭘﻴﻜـﺮ ﺑﺮﻣـﻰﮔﻴـﺮد‪ .‬ﺑـﻪ‬ ‫ﺷــﺎﻫﻴﻦ ﺗﻴــﺰ ﺑــﺎﻟﻲ ﻛــﻪ در دلِ آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ آﻫﻨــﮓ ﺑــﺎد‬ ‫ﻣﻰرﻗﺼﺪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﺮواز را ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ ﻧﻤﻰآﻣﻮزﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــــﻴﻞِ ﺗﺮدﻳــــﺪ و دودﻟــــﻰِ ﭘﻠــــﻚﻫــــﺎي ﺗﺎﺗــــﺎر را‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲﺑﻨﺪد‪.‬‬ ‫ـ ـ ﭘﻴ ـﺎمِ دﻳ ـﻮِ ﺗﺮدﻳ ـﺪ‪ ،‬ﻧــﺪاي ﻣــﺮگ اﺳــﺖ‪ .‬ﺗــﺎ دﻳ ـﺪارِ‬ ‫دوﺑﺎره‪ ،‬ﺑﺪرود!‬

‫‪٣٨٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧﺮوﺷـــــﻲ ﭼـــــﻮن ﺗﻨـــــﺪر دل ﺻـــــﺨﺮة ﺑـــــﺰرگ را‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬ﮔﺮدﺑــﺎدي ﮔﺎﺳــﻮژ را ﺗــﺎ ﺑــﻪ اﻋﻤــﺎق درة‬ ‫ﺑـــﻲاﻧﺘﻬـــﺎ ﻫﻤﺮاﻫـــﻲ ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ‪ .‬ﺗﺎﺗـــﺎر ﺑـــﺎ دو دﺳـــﺖ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ را ﻣــﻲﭘﻮﺷــﺎﻧﺪ ﺗــﺎ ﺷــﺎﻫﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷ ـﺖِ ﺧــﻮﻧﻴﻦِ‬ ‫ﺳﭙﻬﺴﺎﻻرش ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫» ‪ ...‬ﻛُــﺮ در اﻳــﻦ ﺳــﭙﻴﺪهدم ﻓﺮزﻧــﺪِ ﻫــﺰارهﻫــﺎ را ﻫــﺰار‬ ‫ﺑــﺎره در آﻏــﻮش ﻣــﻰﮔﻴ ـﺮد‪ ،‬و ﻫــﺮ ﺑــﺎر ﺑ ـﻴﺶ از ﭘ ـﻴﺶ‬ ‫ﺑﺮ ﺧﻮد ﻣـﻰﺑﺎﻟـﺪ‪ .‬ﺑـﺮ ﺳـﻴﻨﺔ ﺻـﺨﺮهﻫـﺎ ﭘـﺎي ﻓﺮوﻛـﻮب‪.‬‬ ‫ﺑــﺮ ﻫــﺮ ﻧــﺸﻴﺐ ﺷــﺎهوار ﺑﻨــﺸﻴﻦ‪ .‬در ﻫــﺮ ﻓــﺮود ﮔــﻮنﻫــﺎ‬ ‫ﺳــﺮ از ﺧــﺎك ﺑــﺮدارﻧــﺪ؛ از ﺷﺎﺧــﺴﺎران ﺗﺨﺘــﻰ روان‬ ‫ﺳــﺎزﻧﺪ؛ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﺳــﺨﺖ آﻏــﻮش ﮔــﺮم ﺑــﺮ او‬ ‫ﺑﮕـــﺸﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﮔـــﺮ ﺳـــﺮﻣﺎي ﺷـــﺒﺎﻧﮕﺎه را ﻣﻔـــﺮي ﺑﺎﺷـ ـﺪ‪،‬‬ ‫اﮔــﺮ ﻋﻤــﻖ ﺗــﺎرﻳﻜﻰ را روزي ﺧﻨﺠــﺮ ﻧــﻮر ﺑــﺸﻜﺎﻓﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻢ از اوﺳﺖ! ﻫﻤﺎﻧﻜﻪ ﮔﺮﻣﺎي آﺗﺶ از اوﺳﺖ ‪«...‬‬

‫٭٭٭‬

‫‪٣٨٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آﺗــﺶ ﻧــﺮم ﻧﺮﻣــﻚ در ﮔــﻮش ﮔﺎﺳــﻮژ ﻧﺠــﻮا ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪،‬‬ ‫»در ﭘﺎﻳﺘﺨــﺖ دوازده ﺧــﺪاﺋﻲﻫــﺎ ﻣﻴﻌــﺎدي اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﻧﻤــﻲﺑﺎﻳــﺪ ﻓﺮاﻣــﻮش ﻛــﺮد‪ .‬ﻣﻴﻌــﺎد ﭘﻴــﺮوزي ﺷــﻌﻠﺔ آﺗــﺶ‬ ‫اﺳــﺖ ﺑــﺮ ﻣــﻮج ﻧﻔــﺮت؛ دﻳــﺪاري اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻧﻘﻄــﺔ‬ ‫ﭘﺮﮔـــﺎر اﻧـــﺴﺎﻧﻴﺖ اﺳـــﺖ؛ ‪ «...‬ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ‬ ‫اﺻـــﻔﻬﺎن ﻣـــﻲﺗـــﺎزد‪ .‬دروازة ﺷـــﻤﺎﻟﻰ ﺷـــﻬﺮ از دور‬ ‫دﺳــﺖ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺳــﺮ از درﻳــﺎي ﺳــﺮابﻫــﺎ ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﻣﻰﻛـﺸﺪ‪ .‬زﺑﺮﺟـﺪ دﻳﻮاﻧـﻪوار ﺑـﺮ ﺳـﻨﮕﺮﻳﺰهﻫـﺎي دﺷـﺖ‬ ‫ﭘــﺎي ﻣــﻰﻛﻮﺑــﺪ‪ .‬ﺳــﻨﮓﻫــﺎ ﺑــﻪ زﻳـﺮ ﺳــﻢ ﺳــﻨﮕﻴﻦاش ﺑــﺎ‬ ‫ﻧﺎﻟــﻪاي ﺧــﺸﻚ‪ ،‬ﺳــﺮ در داﻣــﺎن ﺧــﺎك ﻓــﺮو ﺑــﺮده‪،‬‬ ‫ﺧــﺮد ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ؛ ﮔــﺎه از ﺿــﺮﺑﺎت ﻧﻌــﻞ آﺗــﺶﮔﺮﻓﺘــﻪ‬ ‫ﻣــﻰﮔﺮﻳﺰﻧــﺪ‪ ،‬و ﮔﻬﮕــﺎه در داﻣــﺎن ﻏﺒــﺎري ﺑــﻪ رﻧــﮓ‬ ‫ﺧــﺎك ﺑــﺎ ﺑــﺎدِ دﺷــﺖ ﻫﻤﺪاﺳــﺘﺎن ﺷــﺪه‪ ،‬در ﺟــﺴﺘﺠﻮي‬ ‫ﺑﺴﺘﺮي ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻰ دﻳﮕﺮ ﻣﻰﺷﺘﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗـــﺎ ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻰ دﻳﮕـــﺮ ﻛﺎﺷــﻴﻜﺎريﻫـــﺎي دروازه ﭘﻴﻜـــﺎن‬ ‫ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ را از ﭼﻨـــﮓ آﺳـــﻤﺎن ﺧﻮاﻫـــﺪ رﺑـــﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﺟﻮﻳﺒــﺎري از رﻧــﮓﻫــﺎي ﺑــﺎزﻳﮕﻮش ﭼــﺸﻢ ﺳــﻮار را ﺑــﻪ‬ ‫ﻋﻄــﺮ ﮔــﻞﻫــﺎي ﻫــﺰار رﻧــﮓ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺴﺖ‪ .‬در ﭘﺮﺗــﻮ‬

‫‪٣٨٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﻧﻌﻜــﺎس ﭘﻴﻜــﺎنﻫــﺎي ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﺮ ﻓﻴــﺮوزة ﻛﺎﺷــﻲﻫــﺎ‪،‬‬ ‫دروازه ﻫـــﺮ آن ﺑـــﻪ رﻧﮕـــﻰ ﺧﻮاﻫـــﺪ ﻧﺸـــﺴﺖ‪ .‬ﺳـــﻮار‬ ‫ﺧﻴــﺮه در ﺑــﺎزي رﻧــﮓﻫــﺎ‪ ،‬رﻗــﺺِ ﺗﻨــﺪِ ﻣﺮﻛــﺐ ﺑــﺮ‬ ‫ﺧـــﺎك دﺷــــﺖ را آرام آرام ﺑـــﻪ دﺳــــﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷـــﻲ‬ ‫ﻣــﻲﺳــﭙﺎرد‪ ،‬در ﺑﺮاﺑــﺮش درﻳــﺎﺋﻲ از ﻓﻴــﺮوزه آﻏــﻮش‬ ‫ﮔــﺸﻮده‪ ،‬درﻳــﺎﺋﻲ ﻛــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﭼــﻮن ﻣﺮﻏــﺎن آبزي‬ ‫ﺑــﺮ اﻣــﻮاجاش ﻓﺮوﺟﻬﻴ ـﺪه؛ در داﻣــﺎﻧﺶ ﭘﻨــﺎه ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬و‬ ‫ﺧـــﺎﻃﺮة دﺷـــﺖِ ﺗﻨـــﺪﺧﻮي را ﭼـــﻮن اﺑـــﺮي ﺳـــﭙﻴﺪ و‬ ‫ﺗﻨﺪﺑﺎل ﺑﻪ دﺳﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮده‪.‬‬ ‫ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ ﺳـــﻮار را ﺗﻨـــﮓ در آﻏـــﻮش ﻣـــﻰﻓـــﺸﺎرد‪.‬‬ ‫ﻫــﻢآﻏﻮﺷــﻰ ﺑــﺎ آﻓﺘــﺎب ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﺳــﻮار ﺟﻮﻳﺒﺎرﻫــﺎﺋﻲ‬ ‫ﺳــﻮزان روان ﻛــﺮده‪ ،‬ﻛــﻪ اﮔــﺮ ﻃﻌﻤــﺔ ﻋﻔﺮﻳــﺖ ﻏﺒــﺎر‬ ‫ﻧــﺸﻮد‪ ،‬و ﭼــﻮن ﻟﻜــﻪاي ﺧــﺸﻚ و ﺑــﻰروح ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﺳــﻮارﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧــﺪ‪ ،‬دﻣــﻰ ﻧــﻮرِ ﺗﻨ ـﺪِ آﻓﺘــﺎب را ﺑﺮﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﺗﺎﻓــــﺖ‪ ،‬و ﭼــــﻮن ﺳــــﻜﻪاي از زر ﻧــــﺎب ﺧﻮاﻫــــﺪ‬ ‫درﺧــﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻳــﻚﺑــﺎره ﺷ ـﻴﻬﺔ زﺑﺮﺟــﺪ ﭘــﺮدة اﻓــﺴﻮن‬ ‫رﻧـــﮓﻫـــﺎ را ﻣـــﻰﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﺣﻴـــﻮان ﺑـــﺮ دو ﭘـــﺎي‬

‫‪٣٨٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑﺮﻣـــﻲﺧﻴـــﺰد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴـــﺮ ﺟﻬـــﺖ ﻣـــﻲدﻫـــﺪ؛ ﭼﻨـــﺪ ذرع‬ ‫ﻳﻮرﺗﻤﻪ ﻣﻲرود‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺮاﺑــﺮ ﺳــﻮار ﮔــﻮدالﻫــﺎى ﻋﻈــﻴﻢ از آبﮔــﻞآﻟــﻮد‬ ‫دﻫــﺎن ﺑــﺎز ﻛــﺮده‪ .‬ﺧﻨــﺪقﻫــﺎﺋﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻓﺮﻣــﺎن‬ ‫ﺧــﺎن ﺑــﺰرگِ در اﻃــﺮافِ ﺷــﻬﺮ ﺣﻔــﺮ ﺷــﺪه‪ ،‬ﺗــﺎ ورود‬ ‫ﺳــﻮاران را ﻏﻴــﺮﻣﻤﻜﻦ ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﻴــﺰ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﺮ‬ ‫ﺷــﻜﻢِ زﺑﺮﺟــﺪ ﻣــﻰﻧــﺸﻴﻨﺪ و دﻫﻨــﻪ ﺑــﻪ ﻋﻘــﺐ ﻛــﺸﻴﺪه‬ ‫ﻣــﻰﺷــﻮد‪ ،‬ﺳــﻢ اﺳــﺐ ﺑــﺮ ﺗــﻮدهﻫــﺎي ﻋﻈــﻴﻢ ﮔِــﻞ‬ ‫ﻣــﻰﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬در ﻻﻳـﻪﻫــﺎي ﭼــﺴﺒﻨﺪه و ﻣﻜﻨــﺪة ﮔــﻞوﻻي‪،‬‬ ‫ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎل ﻧﻘﻄــﻪ اﺗﻜــﺎء ﻣــﻰﮔــﺮدد‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜ ـﻪ از ﻳ ـﺎﻓﺘﻦ‬ ‫آن ﻧﺎاﻣﻴ ـﺪ ﻣــﻰﺷــﻮد ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻣــﻰﻟــﺮزد‪ ،‬و ﺑــﺮ ﮔــﻞ و‬ ‫ﻻي ﭘﺎي ﻣـﻰﻛﻮﺑـﺪ ﺗـﺎ ﮔـﺎﻣﻲ ﭘـﻴﺶ ﮔـﺬارد ﺗـﺎ ﭘﻴﻜـﺮش‬ ‫از داﻣــﺎن ﻋﻔﺮﻳ ـﺖِ ﺑــﺎﺗﻼق ﺑﺮﻫﺎﻧــﺪ‪ .‬ﺷ ـﻴﺎرﻫﺎي ﻋــﺮق ﺑــﺮ‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ آﺗــﺶﮔﺮﻓﺘــﻪاش ﻣــﻲدود‪ .‬ﺗﻮﮔــﻮﺋﻲ ﺟﻮﻳﺒــﺎري‬ ‫از ﻣﺮوارﻳــﺪ ﻏﻠﻄــﺎن ﺑــﺮ اﻧــﺪاماش دوﺧﺘــﻪاﻧــﺪ‪ .‬زﺑﺮﺟــﺪ‬ ‫ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﺑــﺮ ﺳــﺮﻋﺖ ﺧــﻮد ﻣــﻰاﻓﺰاﻳـﺪ‪ ،‬ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﺗــﻼش‬ ‫ﺑﻴــﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﮔــﺎﻣﻲ ﭘﻴــﺸﺘﺮ‪ ،‬و ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﺗــﻼش‪ .‬ﻫــﺮ‬ ‫ﻟﺤﻈــــﻪ ﻛﻤــــﻲ آرام ﮔﻴــــﺮد‪ ،‬ﺧــــﺮاش ﻣﻬﻤﻴــ ـﺰ ﺑــــﺮ‬

‫‪٣٨٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﻬﻠـــﻮياش ﺑـــﻪ او ﺧﻮاﻫـــﺪ ﻓﻬﻤﺎﻧـــﺪ ﻛـــﻪ ﻫﻨـــﻮز ﮔـــﺎهِ‬ ‫آراﻣــﺶ ﻧﺮﺳ ـﻴﺪه‪» .‬زﺑﺮﺟــﺪ! ﺗــﺎ آنﺳــﻮي ﮔــﻮدالﻫــﺎ‬ ‫راهِ زﻳﺎدي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ ‪ ...‬ﺑﺎز ﻫﻢ ‪«...‬‬ ‫ﭼﻬﺎرﺑــﺎغ‪ ،‬ﻋــﺮوسِ ﻣــﺎﺗﻢزدهاي را ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻗــﺮنﻫــﺎ‬ ‫ِ‬ ‫ﺑﺮﻣــﺰار داﻣﺎدﮔﺮﻳــﺴﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﺑــﺮگ ﻛﻬــﻦدرﺧﺘــﺎنِ ﻧــﺎرون‬ ‫روي ﺑـــﻪ زردي ﮔـــﺬارده و از ﻓـــﺮاز ﺷﺎﺧـــﺴﺎر ﺑﻠﻨـــﺪ‬ ‫دﺳــﺖ در دﺳــﺖِ ﺑــﺎد آﻣــﺎدة ﭘــﺮواز ﺑــﻪ واديِ ﻧﻴــﺴﺘﻰ‬ ‫اﺳـــﺖ‪ .‬اﻳﻨﭽﻨـــﻴﻦ اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﺑـــﺮگﻫـــﺎي ﻧـــﻴﻢﺟـــﺎن‬ ‫آﺧــﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈــﺎت را ﻣﻴﻬﻤــﺎنِ ﺑـــﻰﺧﻴــﺎلِ ﺑــﺎد ﭘـــﺎﺋﻴﺰي‬ ‫ﻣـــﻲﺷـــﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺷـــﻬﺮي ﻛـــﻪ ﻫﻤﮕـــﺎن از ﻫﻤﮕـــﺎن‬ ‫ﻣـــﻰﮔﺮﻳﺰﻧـــﺪ‪ ،‬و ﭼـــﺸﻢ از ﭼـــﺸﻢ روي ﻣـــﻲﮔﻴـــﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﺮگﻫﺎي ﻣﺮده اﺳـﻴﺮِ دﺳـﺖ ﺑـﺎد ﺑـﺮ ﺳـﻨﮕﻔﺮشﻫـﺎ ﺳـﻴﻨﻪ‬ ‫ﻣـــﻰﻛـــﺸﻨﺪ‪ .‬ﻣـــﺮدم ﻏـــﺮق در ﻫﻤﻬﻤـــﻪاي ﮔﻨـــﮓ و‬ ‫ﻧــﺎﻣﻔﻬﻮماﻧــﺪ؛ ﺑﺮدﮔــﺎﻧﻲ ﺑــﻰاﺧﺘﻴــﺎر را ﻣﺎﻧﻨــﺪ‪ ،‬اﺳــﻴﺮ‬ ‫ﭘﻨﺠــــﺔ ﺳﺮﻧﻮﺷــــﺘﻰ ﺷــــﻮم و ﻧﺎﺷــــﻨﺎﺧﺘﻪ‪ .‬ﻧﺠــــﻮاﺋﻰ‬ ‫ﻧﺎﺷﻨﻴﺪﻧﻰ ﻓﻀﺎي ﺷﻬﺮ را ﺑﻪ ﭘﻴﺎم روز ﻣﺤﺸﺮ آﻟﻮده‪.‬‬ ‫ﻫﻨـﻮز ﭘﻴـﻚ ﭘﻴـﺮوزي ﭘــﺎي ﺑـﻪ اﺻـﻔﻬﺎن ﻧﮕـﺬارده‪ ،‬وﻟــﻲ‬ ‫ﮔــﻮﺋﻲ ﻫﻤﮕــﺎن ﻣــﻰداﻧﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺧــﺎنِ ﺑــﺰرگ در ﺟﻨ ـﮓِ‬ ‫‪٣٨٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳﺮﻧﻮﺷـــﺖ از اورﻧـــﮓِ ﺧـــﻮﻧﻴﻦ ﻓﺮواﻓﺘـــﺎده‪ .‬رﻧـــﮓِ‬ ‫ﺷﻜـــﺴﺖ در ﺗـــﺮﻧﻢِ ﺳـــﺎﻳﻪ روﺷـــﻦﻫـــﺎي ﻧﻴﻤـــﺮوز ﺑـــﺮ‬ ‫رﺧــﺴﺎرِ ازﺑﻜــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز ﺷــﻬﺮ را ﺗــﺮك ﻧﻜــﺮدهاﻧــﺪ‬ ‫ﻣــــﻲرﻗــــﺼﺪ‪ .‬ﻧﻘــــﺶﺟﻬــــﺎن در ﺳــــﻜﻮت و ﺑﻬــــﺖ‬ ‫ﻓﺮواﻓﺘــﺎده‪ .‬ﻗﻬﻘﻬــﺔ ﻣــﺴﺘﺎﻧﺔ ازﺑــﻚﻫــﺎ ﻛــﻪ ﻫــﺮ روز ﺑــﺎ‬ ‫ﺑ‪‬ﺰﻛِـــﺸﻰ ﻣﻴـــﺪان را در ﻏﺒـــﺎر ﻓﺮوﻣـــﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨـــﺪ دﻳﮕـــﺮ‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎي ﻋﺎﻟﻰﻗﺎﭘﻮ را ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻟﺮزاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﻛﺐِ ﺧـﻮنرﻧـﮓ در ﻣﻴﺎﻧـﺔ ﻣﻴـﺪان ﺑـﻪ ﻓﺎﺻـﻠﺔ ﺻـﺪﮔﺎم‬ ‫از ورودي ﻋــﺎﻟﻲﻗــﺎﭘﻮ ﺳــﻢ ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ ﻣــﻰﻛﻮﺑــﺪ‪ ،‬ﻛــﺮﻧﺶ‬ ‫ﻣــﻰﻛﻨــﺪ و ﮔــﻞوﻻيِ ﺑــﺎﺗﻼق از ﻳ ـﺎل و دم ﻣــﻲزداﻳــﺪ‪.‬‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎنِ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ ﻫﺮﺟﺎﻧــﺐ ﻣــﻲدود ﺗــﺎ در آنﺳــﻮي‪،‬‬ ‫آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻛﻮﭼــﻪﻫــﺎي ﺑﺎرﻳ ـﻚ ﺳــﻴﺎهﭼــﺎل ﺧــﺎن را ﺑــﻪ‬ ‫ﻣﻴ ـﺪان ﺑــﺰرگ وﺻــﻞ ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺑــﺮ ﭘﻴﻜ ـﺮِ ﭘﻴ ـﻞآﺳــﺎيِ‬ ‫ﻣــﺮدي ﻧـﻴﻢﻋﺮﻳـﺎن ﻓﺮوﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣــﺮد ﻧـﻴﻢ ﺗﻨــﻪاي از ﭼــﺮمِ‬ ‫ﺳـﻴﺎه ﺑــﺮ ﺗــﻦ دارد‪ ،‬ﺷــﻠﻮار ﮔــﺸﺎدي ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺳــﺮخ ﺗــﺎ‬ ‫زﻳــﺮ زاﻧــﻮاﻧﺶ را ﭘﻮﺷـــﺎﻧﺪه‪ .‬ﻫــﻴﭻ ﻣـــﻮﺋﻲ ﺑــﺮ ﺳـــﺮ و‬ ‫ﺻــﻮرت واﻧــﺪاماش دﻳـﺪه ﻧﻤــﻰﺷــﻮد‪ .‬ﻏــﻼم ازﺑــﻚ در‬ ‫ﻫــﺮ ﺣﺮﻛــﺖ ﺧﺮوارﻫــﺎ ﮔﻮﺷــﺖ و ﭘﻴـﻪ را ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺟﺎﻧــﺐ‬

‫‪٣٩٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﻰدواﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﻲﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ اﻃــﺮاف زﻧــﺪاﻧﻴﺎنِ ﻛﺜﻴــﺮي را‬ ‫ﻛــﻪ در زﻧﺠﻴ ـﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ دﺳــﺘﻪ دﺳــﺘﻪ ﭼــﻮن ﺣﻴﻮاﻧ ـﺎت ﺑــﻪ‬ ‫درونِ ﻗﻔــﺲﻫــﺎﺋﻰ آﻫﻨـﻴﻦ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﭼﺎرﭼﺮﺧــﻪﻫــﺎ اﺳــﺘﻮار‬ ‫ﺷــﺪه‪ ،‬ﻣــﻰاﻧــﺪازد‪ .‬ﻗﻔــﻞﻫــﺎي ﺑــﺰرگ ﺑــﺮ درِ ﻗﻔــﺲﻫــﺎ‬ ‫ﻣــﻰزﻧــﺪ و ﺑــﺎ ﻧﻔﻴــﺮى ﻛــﻪ ﺧُﺮﻧــﺎس ﺧــﺮسِ ﮔﺮﺳــﻨﻪ را‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪ ﺑــﻪ ﭼﻨــﺪ ازﺑــﻚ ﻛــﻪ در ﺧــﺪﻣﺖ او اﻳــﺴﺘﺎدهاﻧــﺪ‬ ‫ﮔﻬﮕﺎه دﺳﺘﻮراﺗﻰ ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ آراﻣــﻰ ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﻣــﺮد ﭘﻴ ـﻞاﻧــﺪام ﻣﺮﻛــﺐ‬ ‫ﻣﻲراﻧﺪ‪ .‬اﻛﻨـﻮن ﻣﻴـﺎن آﻧـﺎن ﭼﻨـﺪ ده ﮔـﺎم ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺑـﻴﺶ‬ ‫ﻧﻴــﺴﺖ‪ .‬از اﻳــﻦ ﻓﺎﺻــﻠﻪ ﻧﺎﻟــﻪ و ﺿــﺠﺔ ﻣــﺮدان و زﻧــﺎﻧﻰ‬ ‫ﻛـــﻪ در زﻧﺠﻴـــﺮ ﻓﺮواﻓﺘـــﺎدهاﻧـــﺪ ﺑـــﻪ وﺿـــﻮح ﺷـــﻨﻴﺪه‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬راﻳﺤــﺔ ﮔﻮﺷ ـﺖِ ﮔﻨﺪﻳ ـﺪه ﻛــﺎروانِ زﻧــﺪاﻧﻴﺎن‬ ‫را ﻫﻤـــﺮاه اﺳـــﺖ‪ .‬زﺑﺮﺟـــﺪ ﻛـــﺮﻧﺶ ﺑﻠﻨـــﺪي ﻛـــﺮده‪،‬‬ ‫ﺳــﻢﻫــﺎي ﮔــﻞآﻟــﻮدش را ﺑــﺎز ﻫــﻢ ﻣﺤﻜــﻢﺗــﺮ ﺑــﺮ زﻣـﻴﻦ‬ ‫ﻣﻰﻛﻮﺑـﺪ‪ .‬ﺻـﺪاي ﻛـﺮﻧﺶِ اﺳـﺐ ﻧﮕـﺎه ﻣـﺮدِ ﻏـﻮلآﺳـﺎ‬ ‫را ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺳــﻮار ﻣﺘﻮﺟــﻪ ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪ .‬در ﻳــﻚ آن‬ ‫اوﻏﻠـــﻮن ﺑـــﺎ ﭼـــﺸﻤﺎنِ رﻳـــﺰ و ﺳـــﻴﻪ رﻧـــﮓاش ﺑـــﻪ‬ ‫ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﭼــﺸﻤﺎن ﮔﺎﺳــﻮژ ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬آﻧﮕــﺎه زﻧﺠﻴـﺮ‬

‫‪٣٩١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫زﻧــﺪاﻧﻴﺎن را ﻛــﻪ در دﺳــﺖ دارد ﻓــﺮو ﻣــﻰاﻧــﺪازد‪ .‬ﺑــﺎ‬ ‫ﺗﺤﻴـــــﺮي ﻛﻮدﻛﺎﻧـــــﻪ ﻛـــــﻪ ﺻـــــﻮرت ﺑـــــﺰرگ و‬ ‫ﮔﻮﺷــﺖآﻟــﻮدش را ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺳــﻮار ﮔــﺎم ﺑــﺮ‬ ‫ﻣﻲدارد‪.‬‬ ‫ـ اوﻏــــــــﻠﻮن!‬ ‫ﻧـﺪاي ﮔﺎﺳــﻮژ در ﻣﻴـﺪان ﻣــﻰﭘﻴﭽــﺪ‪ .‬ﻣــﺮدِ ﻫﻴـﻮﻻ ﭘﻴﻜــﺮ‬ ‫ﻗــﺪﻣﻰ دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ ﭘــﻴﺶ ﮔﺬاﺷــﺘﻪ و ﺑــﺎ ﻛﻨﺠﻜــﺎوي ﺑــﻪ‬ ‫ﺳﻮار ﺧﻴﺮه ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ــ ﺷــﺎد ﺑــﺎش! اﻣــﺮوز ﻋﻔﺮﻳـﺖ ﻣــﺮگ ﺑــﺮ زﻧــﺪﮔﺎﻧﻰ ﺗــﻮ‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﺔ رﻫﺎﺋﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺪاي ﮔﺎﺳﻮژ ﺑﺎز ﻫﻢ رﺳﺎﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮد‪:‬‬ ‫ـ از آﺗـﺶ ﮔﺮﻳﺨﺘـﻰ؟ ﻓﺮزﻧـﺪِ آﺗـﺶ ﺑـﻪ ﻧﺠﺎﺗـﺖ آﻣـﺪه‪.‬‬ ‫اﻳــﻦ ﺗﻴـﻎِ ﺗﺎﺑﻨــﺎك ﺗــﺮا از رﻳـﺴﻤﺎنِ ﺳــﻨﮕﻴﻦ اﻳــﻦ زﻧــﺪﮔﻰ‬ ‫ﻛﻪ دﻳﺮﮔـﺎﻫﻰ اﺳـﺖ ﺑـﺮ اﻧـﺪاﻣﺖ ﻓﺮواﻓﺘـﺎده رﻫـﺎ ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪٣٩٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اوﻏﻠــﻮن در ﺑﺮاﺑــﺮ ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ رﻗــﺺ ﺟﻨــﮓ آﻣــﺪه‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻧﻪﻫـﺎياش ﭼـﻮن ﺑﺎدﺑـﺎﻧﻲ اﺳـﻴﺮِ دﺳـﺖ ﻃﻮﻓـﺎن ﺑـﻪ ﻫـﺮ‬ ‫ﺳــﻮي ﻣــﻲدود‪ ،‬ﻧﻮﺳــﺎنِ آوﻧــﮓوار دﺳــﺖﻫــﺎياش‬ ‫در دو ﺳــﻮي ﻗﺎﻣــﺖ او ﺑــﺮ ﻛــﻒ ﻣﻴــﺪان ﺳــﺎﻳﻪﻫــﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣﺘﺤــﺮك دواﻧــﺪه‪ .‬ﻫﻴﻜــﻞِ ﻛــﻮهﭘﻴﻜــﺮش ﭼــﻮن ﺗﻨــﺔ‬ ‫درﺧﺘﻲ ﻛﻬﻨـﺴﺎل ﺑـﺮ ﺻـﻨﺪلﻫـﺎي ﭼـﻮﺑﻴﻦ ﻣـﻲﻟﻐـﺰد‪ .‬در‬ ‫ﮔﻴـــﺮودار رﻗـــﺺ ﺟﻨـــﮓ ﻣـــﺪت زﻣـــﺎﻧﻰ ﻛﻮﺗـــﺎه در‬ ‫ﺻــﻮرت ﻫﻤــﺎورد ﺧﻴ ـﺮه ﻣــﻰﺷــﻮد‪ ،‬و ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﺑﺮﻗــﻰ‬ ‫ﺗﻨــــﺪ در ﺗﻴﺮﮔــــﻲ رﻳــ ـﺰﻧﻘﺶ ﭼــــﺸﻤﺎناش ﻣــــﻲدود‪.‬‬ ‫ﻛــﻮدﻛﻰ را ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﺮاي ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﺑــﺎر ﻋﺮوﺳــﻚ‬ ‫ﺧﻴﻤﻪ ﺷﺐﺑﺎزي دﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫رﻗــﺺ ﺷــﺎدي ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ در ﭼــﺸﻤﺎن اوﻏﻠــﻮن ﺗﻨــﺪ و‬ ‫ﺗﻨﺪﺗﺮ ﻣـﻰﺷـﻮد‪ .‬ﻗﻠـﺒﺶ ﺑـﻪ ﻃـﭙﺶ اوﻓﺘـﺎده‪ ،‬ﺧـﻮﻧﻲ ﻛـﻪ‬ ‫در ﺷـــﺎﻫﺮگ ﮔـــﺮدنِ ﺳـــﺘﺒﺮش ﻣـــﻰدود‪ ،‬آﻫﻨـــﮓ‬ ‫ﺷــﺎدي ﻛﻮدﻛﺎﻧـﻪاي ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﻏــﻼم ﻛــﻮهﭘﻴﻜــﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺰﻣــﺎن‬ ‫ﺑــﻪ ﺧــﺸﻢ آﻣــﺪه؛ ﺑــﺎ ﻧﻔــﺲﻫــﺎي ﺗﻨــﺪ ﻫــﻮاي ﺗــﺐآﻟــﻮد‬ ‫ﻧﻴﻤــﺮوز را ﺑــﻪ درون ﺳــﻴﻨﻪ ﻣــﻲﻓﺮﺳــﺘﺪ‪ .‬ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ در‬ ‫آﺳـــﺘﺎﻧﺔ ﮔﻨـــﮓ ﺷـــﺎدي و ﻏـــﻢ‪ ،‬ﺧﻨـــﺪه و ﮔﺮﻳـــﻪ‪،‬‬

‫‪٣٩٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﻮروز و ﻣــﺎﺗﻢ ﻓــﺮو اﻓﺘــﺎده ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﻏﺮﻳﻘــﻲ را ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫درﻳــﺎ را ﺑــﻪ ﻣﺒــﺎرزه ﻣــﻲﻃﻠﺒــﺪ‪ .‬و ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﻧﻌــﺮة اوﺳــﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻴﺪان را ﺑﻪ ﻟﺮزه در ﻣﻲآورد‪:‬‬ ‫ـــ ـ ﭘﺎرﺳــ ـﻰِ ﻧﮕــــﻮنﺑﺨــــﺖ! روي از ﺳــــﺮ ﻫــــﺮاس‬ ‫ﭘﻮﺷــﺎﻧﺪهاي؟ ﺑــﺎ اﺳــﺐِ ﺑــﻪ ﺧــﻮن ﻧﺸــﺴﺘﻪ از ﻛــﺪاﻣﻴﻦ‬ ‫ﮔﺮدابِ دوزخ ﻣﻰآﺋﻰ؟‬ ‫زﻫﺮﺧﻨــﺪي ﻟﺒــﺎن ﻛﺒــﻮد و ﮔﻮﺷــﺖآﻟــﻮد اوﻏﻠــﻮن را از‬ ‫ﻫــﻢ ﻣــﻲﮔــﺸﺎﻳﺪ؛ ﻟﺜــﻪﻫــﺎي ﺳــﺮخ و دﻧــﺪانﻫــﺎى زرد و‬ ‫درﻫـــﻢ ﭘﻴﭽﻴـ ـﺪهاش ﻧﻤﺎﻳـــﺎن ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪ .‬آﻧﮕـــﺎه ﻧﻔﻴـ ـﺮِ‬ ‫ﻃﻮﻓﻨــﺪة ﻗﻬﻘﻬــﻪ ﺗــﺎر و ﭘــﻮدِ ﺻــﻮرﺗﻚ ﺧﻨــﺪاناش را از‬ ‫ﻫــﻢ ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻏــﻮل ﻗﻬﻘﻬــﻪ‪ ،‬از زﻧﺠﻴــﺮِ ﺣﻠﻘــﻮم‬ ‫ﻏــﻼم آزاد ﺷــﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﻮي و آﻧــﺴﻮي ﻣــﻲدود‪.‬‬ ‫ﺑــﺮ ﻫــﺮ دﻳــﻮار و آﺳــﺘﺎﻧﺔ ﻫــﺮ درب ﻫــﺰاران ﺑــﺎر ﺳــﺮ و‬ ‫روي ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن روي ﺑﺮﻣــﻲﻛــﺸﺪ؛ در‬ ‫اﻧﺤﻨــﺎي ﺻــﻴﻘﻞﺧــﻮردة آﺳــﺘﺎﻧﻪﻫــﺎي ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﻓﻠــﻚ‬ ‫ﻛــﺸﻴﺪه ﻣــﻲﻟﻐــﺰد؛ ﺑــﻪ ﮔــﺮد ﺧــﻮد ﻣــﻲﭘﻴﭽــﺪ و ﭼﻨﮕــﺎلِ‬ ‫ﻣﺮگﺑﺎرش را ﺑﺮ رﺧﺴﺎرِ ﮔﺎﺳﻮژ ﻓﺮوﻣﻲاﻧﺪازد‪.‬‬

‫‪٣٩٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫زﺑﺮﺟــﺪ ﺑــﺮ دو ﭘــﺎي ﻣــﻲاﻳــﺴﺘﺪ‪ ،‬ﺳــﺮوﻳﺎل ﺑــﻪ ﭼــﭗ و‬ ‫راﺳــﺖ ﻣــﻲﺗﻜﺎﻧــﺪ‪ ،‬و زﻣــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺳــﻢﻫــﺎياش ﺑــﺮ‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻔﺮش ﻣﻴــﺪان آرام ﻣـــﻲﮔﻴـــﺮد‪ ،‬در دﺳـــﺖﻫـــﺎي‬ ‫اوﻏﻠــﻮن ﮔــﺮزي ﮔــﺮان ﻣــﻲدرﺧــﺸﺪ‪ .‬ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮة ﮔــﺮز‬ ‫از ﻫـــﺮ ﺳـــﻮي دهﻫـــﺎ ﺗﻴﻐــﺔ ﺧﻨﺠـــﺮ زﺑﺎﻧـــﻪﻫـــﺎي ﺗﻨـــﺪ و‬ ‫ﮔﺰﻧــﺪهﺷ ـﺎن را ﺑﻴ ـﺮون آوردهاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺮ دﺳــﺘﻪ ﮔــﺮز‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫ﮔــﻞ ﻣــﻴﺦﻫــﺎي ﺑــﺰرگ ﭼﻨــﺪ زرع زﻧﺠﻴــﺮِ ﭘــﻮﻻدﻳﻦ‬ ‫ﻣﻴﺨﻜﻮب ﺷﺪه‪.‬‬ ‫اوﻏﻠــﻮن ﻧﻌﻠــﻴﻦﻫــﺎي ﭼــﻮﺑﻴﻨﺶ را ﺑــﺮ زﻣــﻴﻦ ﻣــﻲﻛﻮﺑــﺪ و‬ ‫ﻫــﻢزﻣــﺎن ﮔــﺮز را در آﺳــﻤﺎن ﻣــﻰﭼﺮﺧﺎﻧــﺪ و ﭼــﻮن‬ ‫ﻛﺒــﻮﺗﺮي دﺳــﺖآﻣــﻮز ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﻮي و ﺑــﻪ آنﺳــﻮي‬ ‫ﻣــﻰاﻧــﺪازد‪ .‬ﺣﻠﻘــﻪﻫــﺎي زﻧﺠﻴــﺮ در آﻏــﻮشِ ﻳﻜــﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣــﻲﻏﻠﺘﻨــﺪ‪ ،‬و ﺧــﺶﺧــﺶﻛﻨــﺎن ﺗﻴﻐــﻪﻫــﺎي ﺧﻨﺠــﺮ را‬ ‫ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ؛ ﻏــﻼم ازﺑــﻚ ﺑــﻪ رﻗــﺺ ﺟﻨــﮓ‬ ‫آﻫﻨــــــﮓ ﺗﻨــــــﺪﺗﺮي داده‪ .‬ﻫﻴــــــﺎﻫﻮي ﭼﻠﭽــــــﺮاغ‬ ‫اﻫﺮﻳﻤﻨـــﻲاش ﻓـــﻀﺎي ﻣﻴـــﺪان را اﺷـــﺒﺎع ﻛـــﺮده‪ ،‬و‬ ‫ﺗــﺎرﻫــﺎي ﺧــﺸﻢ ﭘــﺮدهاي ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﻮن در ﻋﻤــﻖ‬

‫‪٣٩٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼـــﺸﻤﺎناش ﻓﺮواﻧﺪاﺧﺘـــﻪ‪ .‬ازﺑـــﻚ‪ ،‬ﻧﻌـــﺮهﻛـــﺸﺎن ﺑـــﻪ‬ ‫ﺳﻮي ﮔﺎﺳﻮژ ﻣﻲدود‪.‬‬ ‫ﻏــﻼف دﺳــﺘﺒﺎﻓﺖ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮِ ﺷــﺒﮕﻴﺮ ﭼــﻮن ﭘﻮﺳــﺘﻲ ﺑــﺮ‬ ‫اﻧــﺪام ﻣــﺎر ﻣــﻰﻟﻐـﺰد‪ .‬ﺑــﺮق ﺗﻴﻐـﺔ آن ﺗــﺎ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﭼــﺸﻢ آﻓﺘــﺎب را ﻛــﻮر ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛــﺮد‪ ... » .‬اوﻏﻠــﻮن‬ ‫ﻧﻤــﻰداﻧــﺪ ﭼــﻪ ﻣﺮﮔــﻰ در اﻧﺘﻈــﺎر اوﺳــﺖ ‪ « ...‬ﻧــﺪاي‬ ‫ﭼــﺸﻤﻪﺳــﺎر آرام آرام در ﮔــﻮش ﮔﺎﺳــﻮژ ﺑــﻪ زﻣﺰﻣــﻪ‬ ‫اداﻣــﻪ ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ ... » :‬ﻓﺮزﻧــﺪ آﺗــﺶ از ﺧــﻮن ﻧﻬﺮاﺳ ـﻴﺪه‬ ‫‪ ...‬اﻣــﺮوز ﺷــﺒﮕﻴﺮ ﻗﻠــﺐِ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ را دوﺑــﺎره ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﺷــﻜﺎﻓﺖ‪ .‬از اﻳـــﻦ ﭘـــﺲ زﺑﺮﺟـــﺪ اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ رﻗـــﺺ‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺑـﻪ اوﻏﻠـﻮن ﻣـﻲ آﻣـﻮزد‪ .‬ﮔﺮدﺑـﺎدِ زﺑﺮﺟـﺪ اﺳـﺖ‬ ‫ﻛــﻪ ﻛــﺎخِ ﮔﻠ ـﻴﻦِ ﻏــﻼمﺑﭽــﻪ را ﺑــﺮ ﺳــﺮش ﻓــﺮو ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫رﻳﺨﺖ ‪« ...‬‬ ‫زﺑﺮﺟــﺪ ﺷـﻴﻬﺔ ﺑﻠﻨــﺪي ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ ،‬ﭼﻨــﺪ ﺑــﺎر ﺑــﺮ دو ﭘــﺎي‬ ‫ﻣــﻰاﻳ ـﺴﺘﺪ‪ ،‬ﺳــﻢﻫــﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪش روي ﺑــﺮ ﺳــﻨﮕﻔﺮش‬ ‫ﻣــﻲﺳــﺎﻳﺪ و ﭼــﻮن ﺷــﻬﺎب ﺑــﻪ ﺳــﻮي اوﻏﻠــﻮن ﻣــﻰﺗــﺎزد‪.‬‬ ‫ﻧﻴﻤــﺮوزِ ﺷــﻬﺮ ﺑــﻪ ﻟــﺮزه در آﻣــﺪه‪ .‬ﺗﻴﻐــﺔ ﺷــﺒﮕﻴﺮ در‬ ‫ﻟﺤﻈ ـﺎﺗﻲ ﺷــﺘﺎبآﻟــﻮده ﺣﺮﻳ ـﺮِ ﻓــﻀﺎي ﻣﻴــﺪان را ﺧﻮاﻫــﺪ‬

‫‪٣٩٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷــﻜﺎﻓﺖ‪ ،‬و آﻧﺰﻣــﺎن ﻛــﻪ زﺑﺮﺟــﺪ ﺳــﺎﻳﻪوار از ﻛﻨــﺎرِ‬ ‫اوﻏﻠـﻮن ﺑﮕــﺬرد‪ ،‬ﻧــﻮر و ﺻـﺪا ﻳــﻚ ﻟﺤﻈــﻪ در آﻏــﻮش‬ ‫ﻫـــﻢ آرام ﺧﻮاﻫﻨـــﺪ ﮔﺮﻓـــﺖ‪ .‬در ﻳـــﻚ آن‪ ،‬زﻣـــﺎن و‬ ‫ﻣﻜـــﺎن در ﮔـــﺮداب ﺳـــﻜﻮت ﻓـــﺮو ﻣـــﻲاﻓﺘـــﺪ‪ ،‬و از‬ ‫درون ﮔــﺮداب ﻓﺮﻳ ـﺎدي ﺑــﻪ ﻗﻠ ـﺐِ آﺳــﻤﺎن ﺑﺮﻣــﻲﺧﻴــﺰد‪،‬‬ ‫ﭼــﻮن ﻓﺮﻳ ـﺎد ﻧــﻮزادي در داﻣــﺎن ﻣــﺎدر‪ .‬اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ اﺳــﺖ‬ ‫ﻛــﻪ در دل آﻓﺘــﺎب ﻧــﻴﻢروز‪ ،‬ﻏــﻼم ازﺑــﻚ درﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪،‬‬ ‫در ﻣﻴﺎﻧــﺔ اﻳــﻦ ﻣﻴــﺪان ﻣــﺎﺗﻢزده‪ ،‬اﻟﻤــﺎس درﺧــﺸﺎن ﺑــﻪ‬ ‫رﻧﮓ ﺧﻮن ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫از دو ﻛﺘــﻒ اوﻏﻠــﻮن ﺧــﻮن ﻓــﻮاره ﻣــﻲزﻧــﺪ‪ .‬ﭼﻠﭽــﺮاغِ‬ ‫اﻫــﺮﻳﻤﻦ ﺑــﻪ زﻣ ـﻴﻦ اوﻓﺘــﺎده؛ ﻫﻨــﻮز ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي ﻏــﻼم از‬ ‫آن ﺟــﺪا ﻧــﺸﺪه‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ اﻳــﻮان ﻋــﺎﻟﻲﻗــﺎﭘﻮ‪ ،‬اوﻏﻠــﻮن‬ ‫ﺑــﻪ دو زاﻧــﻮ ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ و ﻓﺮﻳــﺎد در ﺣﻠﻘــﻮماش ﻣــﺪﻓﻮن‬ ‫ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﺣﻴــﺮتزدهاش در ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﻣــﺮدِ‬ ‫ﻧﻤﺪﭘﻮﺷ ـﻲ ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﭼﻨــﺪ ﻟﺤﻈــﻪ ﭘــﻴﺶ در ﺑﺮاﺑــﺮش ﺑــﻮد‪،‬‬ ‫اﻳــﻦ ﺳــﻮي و آن ﺳــﻮي ﻣــﻲدود‪ .‬در آﻓﺘــﺎب ﻧــﻴﻢروز‪،‬‬ ‫ﺳــﻮاري ﺑــﺮ ﻣﺮﻛــﺐ ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎي ﻣــﻲﺑﻴﻨــﺪ ﻛــﻪ ﺳــﺎﻳﻪاش‬ ‫ﭼــﻮن ﺳ‪‬ــﺮب ﻣــﺬاب در ﺷــﻌﻠﺔ آﺗــﺶﮔــﻮن ﺳــﺮابﻫــﺎ‬ ‫ﻣــﻰﺟﻮﺷــﺪ‪ .‬ﭼﻘــﺪر اﻳــﻦ ﺳــﺎﻳﻪ و ﻣﺮﻛــﺐ ﺑﻠﻨــﺪﭘﺎي در‬ ‫‪٣٩٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭼــﺸﻤﺎن اوﻏﻠــﻮن آﺷﻨﺎﺳــﺖ! دﻫــﺎن ﻣــﻰﮔــﺸﺎﻳﺪ وﻟــﻰ‬ ‫زﺑــﺎن در ﻛــﺎﻣﺶ ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺷــﺪه‪ .‬ﭼــﺸﻢ ﻣــﻰﮔــﺸﺎﻳﺪ ﺗــﺎ‬ ‫ﺳــﺎﻳﻪ را ﺑﻬﺘــﺮ ﺑﻴﻨــﺪ‪ ،‬وﻟــﻰ دﻳــﺪﮔﺎﻧﺶ ﺗــﺎر و ﺗــﺎرﺗﺮ‬ ‫ﺷـــﺪه‪ .‬در واﭘـــﺴﻴﻦ دم‪ ،‬آن زﻣـــﺎن ﻛـ ـﻪ ﭼﻬـــﺮه ﺑـــﺮ‬ ‫ﺧــﺎك ﻣــﻲﺳــﺎﻳﺪ و دﻳــﺪه در ﺧــﻮنِ ﻟــﺰج و ﺗﻴــﺮهرﻧــﮓ‬ ‫ﺧـــﻮد ﻓﺮوﻣـــﻰﺑﻨـــﺪد‪ ،‬ﻧـــﺪاﺋﻰ ﻧـــﺎﺗﻮان ﮔﻠﻮﮔـــﺎهاش را‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻟﺮزاﻧﺪ‪» :‬ﻣﺮو‪ ،‬ﻣﺮو ‪« ...‬‬ ‫ـ ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺘﻰ؟‬ ‫ﭘﻴﺮﻣــﺮدي ﻋــﺼﺎزﻧﺎن ﺑــﻪ ﮔﺎﺳــﻮژ ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣــﻲﺷــﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺠــﺔ ﭘﺎﻫــﺎي ﺑﺮﻫﻨــﻪاش از زﻳــﺮ داﻣــﺎن رداي ﻣﻨــﺪرس و‬ ‫ﺧــﺎﻛﻲ رﻧــﮓ ﺑــﻪ ﺑﻴــﺮون ﺳــﺮك ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﻋــﺼﺎﻳﺶ‬ ‫ﺗﻨـــﺔ آﺑﻨﻮﺳـــﻲ ﻛﻬـــﻦ اﺳـــﺖ‪ ،‬ﮔـــﺮهدار و ﺧـــﺸﻦ ﻛـــﻪ‬ ‫ﻫﺰاران ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ داﻣـﺎن درﺧـﺖ ﻛﻬـﻦ را رﻫـﺎ ﻛـﺮده‪،‬‬ ‫و ﭘــﻴﺶ از او در دﺳــﺖﻫــﺎﺋﻲ ﭼﻨــﺪ آﻣﻮﺧﺘــﺔ ﭘﻨﺠــﻪ و‬ ‫ﺟﻬــﺎن اﻧــﺴﺎنﻫــﺎ ﺑــﻮده‪ .‬ﻣﻮﻫــﺎي ﻧﻘــﺮهﻓــﺎم و آﺷــﻔﺘﺔ‬ ‫ﭘﻴﺮﻣـــﺮد ﺑـــﺮ ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎﻳﺶ ﻓﺮورﻳﺨﺘـــﻪ و در ﻛﺎﺳـــﺔ‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ‪ ،‬دو ﺣﻔــﺮة ﺗﺎرﻳــﻚ رﺧــﺴﺎرش را ﺑــﻪ رﻧــﮓ‬ ‫ﺳـــﻮگ آذﻳـــﻦﺑـــﺴﺘﻪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣـــﺮد در ﺟـــﺴﺘﺠﻮﺋﻲ ﻋﺒـــﺚ‬ ‫‪٣٩٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻫﻤــــﻮاره روي ﺑــــﻪ آﺳــــﻤﺎن دارد‪ .‬ﮔــــﻮﺋﻰ در دور‬ ‫دﺳــﺖﻫــﺎ اﺟــﺴﺎﻣﻰ ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺑــﺎزﻣﻲﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻨــﺎن‬ ‫زﻳﺒــﺎ و دﻟﻔﺮﻳــﺐ ﻛــﻪ ﺳــﺎﻟﻴﺎن دراز ﻣــﻲﺗــﻮان ﺑــﺮ آﻧــﺎن‬ ‫ﺧﻴ ـﺮه ﺑــﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧــﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ ﮔﺎﺳــﻮژ‪ ،‬ﻋــﺼﺎي آﺑﻨــﻮس‬ ‫از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎزﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪:‬‬ ‫ـــ ﮔﻮﻳﻨــﺪ ﭼــﺸﻤﺎﻧﻢ را از روز ﻧﺨــﺴﺖ ﻣــﺎدرِ دﻫــﺮ از‬ ‫رﺧــﺴﺎرم رﺑــﻮده‪ .‬ﺟــﺰ آﻧﭽــﻪ دﻳﮕــﺮان ﺳ ـﻴﺎﻫﻰ ﺧﻮاﻧﻨــﺪ‬ ‫ﻫ ـﻴﭻ ﺑــﻪ ﻳ ـﺎد ﻧــﺪارم‪ .‬وﻟــﻲ اﻣــﺮوز ﻧــﻮري ﺑــﻪ دﻳــﺪﮔﺎﻧﻢ‬ ‫ﻣــﻲﺗﺎﺑــﺪ ﻛــﻪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﭼــﺮا ﻛــﻪ ﮔﺮﻣــﺎي‬ ‫ﺳــﻮزان ﻧــﺪارد‪ .‬ﻣﺎﻫﺘــﺎب ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛــﻪ ﺣﺮﻳـﺮي از‬ ‫ﺳﺮﻣﺎ ﺑـﺮ ﭼﻬـﺮهام ﻧﻤـﻰاﻧـﺪازد‪ .‬آﺗـﺶ ﻧﻴـﺴﺖ ﭼـﺮا ﻛـﻪ‬ ‫زﻣﺰﻣ ـﺔ ﺳــﻮﺧﺘﻦ ﻫﻴ ـﺰمﻫــﺎ در ﻛﻨــﺎرش ﻧﻤــﻲﻳــﺎﺑﻢ‪ .‬ﺑــﺮق‬ ‫ﺗﻴﻐﺔ ﺑﺮان ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﻛـﻪ ﺑـﺮق ﺗﻴـﻎ را ﻫﻤﻴـﺸﻪ ﻓﺮﻳـﺎدِ ﺧﻔﺘـﺔ‬ ‫ﻧﻔـــﺮت و ﺗـــﺮس ﻫﻤـــﺮاه اﺳـــﺖ‪ .‬درﺧـــﺸﺶ اﻟﻤـــﺎس‬ ‫ﻧﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﭼـــﻮن راﻳﺤـــﺔ ﺣـــﺮص و آز ﺑـــﺸﺮ از آن ﺑـــﻪ‬ ‫ﻣــﺸﺎﻣﻢ ﻧﻤــﻲرﺳــﺪ‪ .‬ﺳ ـﻴﺎﻫﻰ ﺗــﻮ ﻛﻴ ـﺴﺘﻰ؟ ﻧــﻪ ﺧــﺎﻛﻰ‪،‬‬ ‫ﻧــﻪ آب‪ ،‬وﻟــﻲ ﻫﻤﭽــﻮ ﺑــﺎد ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮ ﻣــﺎ ﻣــﻲوزي‪ ،‬و‬ ‫ﭼــﻮن ﺳــﻴﻼب ﺑــﺮ ﻣــﺎ ﻏﺮﻳﻘــﺎن ﭘﻨﺠــﻪ ﻣــﻰاﻓﻜﻨــﻰ‪ .‬ﺑــﺮ‬

‫‪٣٩٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺮﻛﺒــﻰ ﺳــﻮاري ﻛــﻪ ﻛﻮﺑــﺔ ﺳــﻢ ﺳــﻨﮕﻴﻨﺶ را ﺑــﺮ اﻳ ـﻦ‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻔﺮش ﺣﺘـــﻲ ﮔـــﻮشﻫـــﺎي آﻣﻮﺧﺘـــﺔ ﻣـــﻦ ﻧﻴـــﺰ‬ ‫ﻧﻤـــﻰﺷـــﻨﻮد‪ .‬ﺗﻴﻐـــﻰ در دﺳـــﺖ داري ﻛـــﻪ ﻧﻔـــﺮت‬ ‫ﻧــﺸﻨﺎﺧﺘﻪ‪ .‬از ﺗــﻮ آواز ﺳــﻨﮓ ﻣــﻲﺷــﻨﻮم‪ .‬ﺗــﻮ ﺳ‪‬ــﻴﺎﻟﻰ‪،‬‬ ‫وﻟﻰ ﭼـﻮن ﺻـﺨﺮه؛ ﺗـﻮ رودي وﻟـﻰ ﭼـﻮن ﭘـﻮﻻد‪ .‬ﺗـﻮ‬ ‫ﻏﺮﻳﺒﻰ! اﻳﻨﻄﻮر ﻧﻴﺴﺖ؟‬ ‫ـــ ﻧﺎﺷﻨﺎﺳــﻢ‪ ،‬ﻧــﻪ ﻏﺮﻳــﺐ! رﻫﮕــﺬرم‪ ،‬ﻧــﻪ ﻣﻴﻬﻤــﺎن!‬ ‫آﻧﺰﻣــﺎن ﻛــﻪ از ﻓﺘﻨــﺔ ازﺑــﻚ آزاد ﺷــﺪي ﻳــﺎد اﻣــﺮوز را‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ در دل زﻧﺪه ﻧﮕﺎه داري‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﮔــﺎﻣﻰ ﭘــﻴﺶ ﻣـــﻰﮔــﺬارد‪ .‬ﺻــﻮرﺗﺶ را ﺑـــﻪ‬ ‫ﺳـــﻮي ﮔﺎﺳـــﻮژ ﺑـــﺎﻻ ﻣـــﻰآورد‪ .‬ﮔـــﻮﺋﻰ اﻳﻨـــﻚ او را‬ ‫ﺑﻬﺘــﺮ ﻣــﻰﺑﻴﻨــﺪ‪ .‬آﺗــﺶ را در او ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ؛ در درﻳــﺎب‬ ‫او ﺷــﻨﺎور ﻣــﻲﺷــﻮد؛ و ﻃﻮﻓــﺎن ﺧــﺎك ﭼــﺸﻤﺎﻧﻲ را‬ ‫ﻛــﻪ ﻫﻴﭽﮕــﺎه ﻧﺪاﺷــﺘﻪ ﺳــﺨﺖ ﻣــﻲآزارد‪ .‬ﭼﻮﺑﺪﺳــﺖ‬ ‫آﺑﻨﻮس را ﺑﻪ ﺳﻮي ﮔﺎﺳﻮژ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮدهاﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻏﻼﻣـﻲ زﻧﮕـﻲ را ﺑـﺎ زﻧﺠﻴـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﭼـﻮبدﺳـﺖ ﺑـﺴﺘﻪ‪ ،‬از ﺳـﺮزﻣﻴﻦﻫـﺎي دور ﺑـﻪ دﻳـﺎر‬

‫‪٤٠٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣــﺎ آوردﻧــﺪ و ﺑــﻪ ﻳﻜــﺼﺪ درﻫــﻢ ﻓﺮوﺧﺘﻨــﺪ‪ .‬اﻣــﺮوز‬ ‫ﭼﻮﺑﺪﺳــﺘﻲ ﻛﻬــﻦ ﻛــﻪ زﻧﺠﻴــﺮ ﻏــﻼم ﺑــﺮ آن اﺳــﺘﻮار ﺑــﻮد‪،‬‬ ‫ﻋــﺼﺎ و راﻫﻨﻤــﺎي دﺳــﺖ ﻣــﻦ ﺷــﺪه‪ .‬ﺷــﺐ ﻫﻨﮕــﺎم در‬ ‫ﻛﻨﺎر ﻣﻦ ﺳﺮ ﺑـﺮ ﺑـﺎﻟﻴﻦ ﻣـﻲﮔـﺬارد و ﺻـﺒﺤﺪم ﻣـﺮا ﺑﻴـﺪار‬ ‫ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬در ﺑـﺴﺘﺮم ﻋﻄـﺮ ﺷـﻜﻮﻓﺔ ﮔـﻴﻼس ﻣـﻲﭘﺮاﻛﻨـﺪ‬ ‫و از ﻫـــﺮ ﺣﻔـــﺮه و ﺷـــﻴﺎرش ﻫـــﺰاران ﻗـــﺼﻪ ﺑـــﺮاﻳﻢ‬ ‫ﻣــﻲﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬داﺳــﺘﺎن ﺳــﺮداران و ﺳــﭙﺎﻫﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎزرﮔﺎﻧ ـﺎن‬ ‫و ﻛﻨﻴﺰﻛــــﺎن‪ ،‬ﻏﻼﻣــــﺎن و ﻓﺮارﻳــــﺎن‪ ،‬ﺣﻜﺎﻳــــﺖ ﺗــــﻮ‬ ‫ﭼﻴــﺴﺖ‪ ،‬ﻛــﻪ اﻣــﺮوز آن را ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ دﻳــﺪم‪ ،‬و آﺑﻨــﻮس‬ ‫ﻛﻬﻦ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺑﺮاﻳﻢ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد؟‬ ‫ﮔﺎﺳــــﻮژ در ﺣﻔــــﺮهﻫــــﺎي ﺳــــﻴﻤﺎي ﭘﻴﺮﻣــــﺮد ﺧﻴــــﺮه‬ ‫ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ ،‬زﻣﺰﻣــﺔ آﺗــﺶ را ﻣــﻲﺷــﻨﻮد »‪ ...‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد‬ ‫ﻧﻤــﻲداﻧــﺪ ﻛــﻪ آﺑﻨــﻮس ﻛﻬــﻦ از ﮔــﻴﻼچ ﺟــﺪا ﺷــﺪ‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ دﻳـﺎر آﻣـﺪه راﻫﻨﻤـﺎي او ﺷـﻮد‪ .‬ﻧﻤـﻲداﻧـﺪ ﻛـﻪ از‬ ‫ﺗــﻮ ﺑــﻮي آﺗــﺶ ﺑــﻪ ﻣــﺸﺎماش ﺧﻮاﻫــﺪ رﺳــﻴﺪ‪ «.‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد‬ ‫ﭼﻮﺑﺪﺳﺖ را دو ﺑﺎر ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ‪:‬‬ ‫ـ رﻫﮕﺬر! ﺗﺮا ﺑﺎ ﭼﻪ ﻧﺎﻣﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آورم؟‬

‫‪٤٠١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ اﻣــﺮوز را ﻓﻘــﻂ ﺑــﺎ ﻳــﻚ ﻧــﺎم ﺑﺎزﺧﻮاﻫﻨــﺪ ﺷــﻨﺎﺧﺖ؛‬ ‫ﻧﺎدر!‬ ‫ﮔﺎﺳــﻮژ زﺑﺮﺟــﺪ را ﺑــﻪ ﺗﺎﺧــﺖ ﻣــﻰآورد‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﺑــﺎ‬ ‫ﭼــﺸﻢِ دل ﺳــﻮار را ﺗــﺎ اﻧﺘﻬــﺎي ﻣﻴ ـﺪان دﻧﺒــﺎل ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﻋــﺼﺎزﻧﺎن ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ اﻳ ـﻮانِ ﻋــﺎﻟﻰﻗــﺎﭘﻮ ﻣــﻲرود‪،‬‬ ‫از ﻛﻨــــﺎر ﺟــــﺴﺪ اوﻏﻠــــﻮن ﮔﺬﺷــــﺘﻪ‪ ،‬ﺑــــﺮ ﺳــــﻜﻮﺋﻲ‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺳﭙﻬـﺴﺎﻻري ﭼـﻮن ﺗـﻮ ﺑـﺴﻴﺎر ﻧـﺎدر اﺳـﺖ‪ .‬وﻟـﻰ ﻧـﺎدر‬ ‫ﻧﺎم ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ــ ـ زﻧﺠﻴﺮﻫـــﺎ را ﺑﮕـــﺴﻠﻴﺪ‪ ،‬ﺧـــﺎنِﺑـــﺰرگ ﺑـــﻪ ﻣـــﺸﺮق‬ ‫ﻣﻰﮔﺮﻳﺰد ‪...‬‬ ‫ﭘﻴ ـﻚِ ﺟــﻮان ﺳــﻮار ﺑــﺮ اﺳــﺒﻰ ﺧــﺎكآﻟــﻮد ﺑــﻪ ﻣﻴــﺪان‬ ‫وارد ﺷﺪه‪ .‬در ﺑﻮﻗﻰ ﺑﺰرگ ﻣﻰدﻣﺪ‪.‬‬ ‫ـ ـ ‪ ...‬ﻧــﺎدر ﭘﻴ ـﺮوز ﺷــﺪ ‪ ...‬ﺷــﻬﺮ در دﺳــﺖ ﭘﻴ ـﺸﻘﺮاوﻻن‬ ‫اﺳــﺖ ‪ ...‬درﻫــﺎي ﺑــﺴﺘﻪ را ﺑﮕــﺸﺎﺋﻴﺪ ‪ ...‬ﭘــﺮدهﻫــﺎي ﺳ ـﻴﺎه‬ ‫از ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﺑﺮﮔﻴﺮﻳﺪ ‪...‬‬ ‫٭٭٭‬

‫‪٤٠٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫در دلِ ﻛــﻮﻳﺮ ﻛــﺎژﺑــﺎن ﻛــﻮه ﺑﻠﻨــﺪ ﻫﻤﭽــﻮن ﭘﻴﻠــﻲ ﻣﻐــﺮور‬ ‫و ﻛﻬﻨـﺴﺎل‪ ،‬ﺑـﻪ دو ﺳـﻮاري ﺧﻴـﺮه ﻣﺎﻧـﺪه ﻛــﻪ ﺑـﺎ ﺷــﺘﺎب‬ ‫ﺑــﻪ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎي ﺑــﺰرگاش ﻧﺰدﻳــﻚ ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ‬ ‫در ﻛﻨــﺎر ﺻــﺨﺮهاي از اﺳــﺐ ﻓــﺮود ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬و ﺑــﻪ‬ ‫اﻃﺮاف ﻣﻲﻧﮕﺮد‪:‬‬ ‫ـــ ﭘﻴﺮﻣــﺮد ﭘــﻴﺶ از ﻣــﺮگ از ﺳــﻨﮕﻰ ﺑــﻪ رﻧــﮓِ درﻳــﺎ‬ ‫ﺳـــﺨﻦ ﻣـــﻲﮔﻔـــﺖ‪ .‬ﮔﻔـــﺖ راهِ ﻣﺨﻔـ ـﻰِ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا‬ ‫ﺳــﻨﮕﻲ اﺳــﺖ ﺑــﻪ رﻧــﮓ درﻳــﺎ‪ .‬ﻫﻤــﻪ ﺟ ـﺎ را ﺑــﺎ دﻗــﺖ‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻛﻦ‪ ،‬ﺳﻨﮓِ درﻳﺎرﻧﮓ را ﺑﻴﺎب!‬ ‫ﺟﻤﻴﺮ ﺳـﻮارِ ﺑـﺮ اﺳـﺐ در ﺟـﺴﺘﺠﻮي ﺳـﻨﮓ ﺑـﻪ اﻃـﺮاف‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻃﻨﻴﻦ ﻗﻬﻘﻬﻪاش در ﻛﻮﻳﺮ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻳﺎﭘـﺎ! در اﻳـﻦ ﻛـﻮﻳﺮ رﻧـﮓِ درﻳـﺎ ﻓﻘـﻂ از آنِ آﺳـﻤﺎن‬ ‫اﺳــــﺖ‪ .‬ﺷــــﺎﻳﺪ راهِ ﻣﺨﻔـــﻰِ ﻛﺎرواﻧــــﺴﺮا از آﺳــــﻤﺎن‬ ‫ﺑﮕــﺬرد‪ .‬ﭘﻴﺮﻣــﺮد دﭼــﺎر اوﻫــﺎم ﺑــﻮده‪ .‬ﺷــﺎﻳﺪ ﮔﺮﻣــﺎي‬ ‫آﻓﺘــﺎب او را دﻳﻮاﻧــﻪ ﻛــﺮده ﺑــﻮد‪ .‬در اﻳ ـﻦ ﻛــﻮﻳﺮ ﻫﻤــﻪ‬ ‫ﭼﻴــﺰ ﻓﻘــﻂ ﺑــﻮي ﺧــﺎك ﻣــﻰدﻫــﺪ‪ ،‬ﺳــﻨﮓِ آﺳــﻤﺎﻧﻰ‬ ‫رﻧﮓ از ﻛﺠﺎ ﺑﻴﺎﺑﻢ؟‬

‫‪٤٠٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧﻄــــﻮطِ ﺻــــﻮرتِ ﻣــــﺮد ﻛﻮﭼــــﻚاﻧــــﺪام در ﻫــــﻢ‬ ‫ﻓﺮوﻣـــﻰرود‪ ،‬ﺧـــﺸﻤﮕﻴﻨﺎﻧﻪ از ﺟﻴـ ـﺐِ ﺟﻠﻴﻘـ ـﺔ ﭼـــﺮﻣﻴﻦِ‬ ‫ﺷــﺒﻖﻓــﺎماش ﺳــﻜﺔ ﻃــﻼيِ ﺑﺰرﮔــﻰ ﺑﻴــﺮون ﻛــﺸﻴﺪه‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻰزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـ دﻳﻮاﻧﮕـﺎن و ﻣﺠﻨـﻮنﻫـﺎ ﺑـﺎ ﭼﻨـﻴﻦ ﺳـﻜﺔ ﻃﻼﺋـﻰ آوارة‬ ‫ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؟‬ ‫ﺳــﭙﺲ ﺑــﺎ ﻟﺤﻨ ـﻲ آﻣﺮاﻧــﻪ‪ ،‬ﻫﻤﭽــﻮن ﻓﺮﻣﺎﻧــﺪهاي ﻧﻈــﺎﻣﻰ‬ ‫دﺳﺘﻮر ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺟﻤﻴﺮ! ﺳﻨﮓآﺑﻰرﻧﮓ را ﺑﻴﺎب!‬ ‫ﺟﻤﻴــﺮ از ﻳﺎﭘــﺎ ﻣــﻰﻫﺮاﺳــﺪ‪ ،‬و ﺑــﻪ ﻫـﻴﭻ روي ﻓﻜــﺮ ﺗﻤــﺮد‬ ‫ﺑــﻪ ﻣﺨﻴﻠــﻪاش راه ﻧﻤــﻲدﻫــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ اﺳﺘﻴ ـﺼﺎل ﺑــﻪ اﻃــﺮاف‬ ‫ﻣــﻰﻧﮕ ـﺮد‪ .‬در دل ﻣــﻰﮔﻮﻳ ـﺪ‪» :‬اي ﻛــﺎش اﻳ ـﻦ ﺳــﻨﮓ‬ ‫آﺑــﻰرﻧــﮓ ﻫــﺮ ﭼــﻪ زودﺗــﺮ ﭘﻴــﺪا ﺷــﻮد‪ .‬روﻳــﺎي ﻃــﻼ‬ ‫ﻳﺎﭘـﺎ را دﻳﻮاﻧــﻪ ﻛــﺮده‪ «.‬وﻟــﻲ ﻳﺎﭘـﺎ ﺑﺨــﻮﺑﻰ ﻣــﻰداﻧــﺪ ﻛــﻪ‬ ‫دﺳــﺖ ﻳ ـﺎﻓﺘﻦ ﺑــﻪ ﮔﻨﺠﻴﻨــﻪاي از ﺳــﻜﻪﻫــﺎي ﻃــﻼ در اﻳ ـﻦ‬ ‫دوران ﭼﻘــﺪر ﺑــﺮاياش ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖﺳــﺎز ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪.‬‬

‫‪٤٠٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫از اﻳــﻦرو ﻧﻤــﻰﺧﻮاﻫــﺪ در ﺣﻘﺎﻧﻴــﺖ ﺳــﺨﻨﺎنِ ﭘﻴﺮﻣــﺮد‬ ‫ﻫـــﻴﭻ ﺷّـــﻜﻰ ﺑـــﻪ دل راه دﻫـــﺪ‪ .‬در اﻳـــﻦ روزﻫـــﺎي‬ ‫ﺳــﺨﺖ ﻛــﻪ ﻫ ـﻴﭻ ﺑﺎرﻗ ـﺔ اﻣﻴ ـﺪي ﺟﻬــﺎنِ ﻳﺎﭘــﺎ را روﺷــﻦ‬ ‫ﻧﻤــﻲﻛﻨــﺪ؛ در ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﻛــﻪ ﻫــﺮ روز ﺑــﻴﺶ از ﭘــﻴﺶ‬ ‫ﺗﻨﻬــﺎ و اﺳــﻴﺮ دﻧﻴــﺎﺋﻰ ﺳﺮاﺳــﺮ آﻛﻨــﺪه از ﺑــﻴﻢ و دﻟﻬــﺮه‬ ‫ﺷــﺪه‪ ،‬ﺳــﺨﻨﺎن ﭘﻴﺮﻣــﺮدي ﻛــﻪ ﮔﻠﻮﮔــﺎهاش را ﺑــﺎ ﺗﻴـﻎ از‬ ‫ﻫﻢ درﻳـﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ ﺑﻌﻴـﺪ و دور از ذﻫـﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ واﺣـﺔ‬ ‫اﻣﻴ ـﺪ اوﺳــﺖ‪ .‬ﺑــﺎ ﺧــﻮد ﻣــﻲﮔﻮﻳــﺪ‪ ... » :‬ﻣــﺴﻠﻢ اﺳــﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮد واﻗﻌﻴﺖ را ﮔﻔﺘﻪ ‪«...‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ در آﻓﺘــﺎبِ ﺗﻨــﺪِ ﻛــﻮﻳﺮ از ﺻــﺨﺮهاي ﺑــﻪ ﺻــﺨﺮة‬ ‫دﻳﮕــــﺮ ﻣــــﻰﺟﻬــــﺪ و ﻫــــﺮ دم ﻧــــﺸﺎن از ﺳــــﻨﮕﻰ‬ ‫آﺳـــﻤﺎﻧﻰرﻧـــﮓ ﻣـــﻰﺟﻮﻳـ ـﺪ‪ .‬ﺳـــﻨﮕﻰ ﻧﺎﺷـــﻨﺎس ﻛـــﻪ‬ ‫ﻣــﻲﺑﺎﻳ ـﺪ ﺟﻬــﺎنِ او را زﻳﻨــﺖ ﺑﺨــﺸﺪ و درﻳﭽ ـﺔ اﻣﻴ ـﺪ ﺑــﻪ‬ ‫روﻳــﺶ ﺑﮕــﺸﺎﻳﺪ‪ .‬زﻣــﺎن ﺑــﻪ ﺗﻨــﺪي ﺳــﭙﺮي ﻣــﻰﺷــﻮد‪.‬‬ ‫روز از ﻧﻴﻤـــﻪ ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬و ﮔﺮﺳـــﻨﮕﻰ و ﺧـــﺴﺘﮕﻰ ﺑـــﺮ‬ ‫ﭘﻴﻜــﺮ دو ﻣــﺮد ﭼﻨــﮓ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ؛ ﺣﺮﻛــﺎتﺷــﺎن ﻛﻨــﺪﺗﺮ‬ ‫ﺷ ـﺪه‪ .‬ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ دﻳﮕــﺮ‪ ،‬آﻓﺘــﺎب در اﻓ ـﻖِ ﻣﻐــﺮب ﺑــﺴﺘﺮ‬ ‫ﺧﻮﻧﻴﻦِ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ آراﻣـﻰ ﻣـﻰﮔـﺴﺘﺮاﻧﺪ‪ ،‬و ﺷـﻌﺎعﻫـﺎي‬

‫‪٤٠٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﻮراﻧﻰِ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ ﻛــﻢ ﻓــﺮوغﺗــﺮ و دورﺗــﺮ‬ ‫ﻣــﻰﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﺗــﺪرﻳﺞ ﺳــﺮﻣﺎﺋﻲ ﮔﺰﻧــﺪه و ﻣــﻮذي ﺟــﺎي‬ ‫ﮔﺮﻣــﺎي ﺗﻨــﺪ را ﻣــﻲﮔﻴــﺮد و ﭘﻴﻜــﺮ ﻋــﺮق ﻛــﺮدة دو ﻣــﺮد‬ ‫را ﻣــﻲﺧﺮاﺷــﺪ‪ .‬ﺳــﺎﻳﺔ ﺻــﺨﺮهﻫــﺎ ﺑــﺮ ﺑــﺴﺘﺮ ﻛــﻮﻳﺮ ﻫــﺮ‬ ‫ﻟﺤﻈــﻪ ﭼــﻮن ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي ﻋﻔﺮﻳﺘــﻰ ﺑــﺪﻛﻨﺎم ﺑﻠﻨﺪوﺑﻠﻨــﺪﺗﺮ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬و ﺷــﻬﺮﻳﺎر ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎﻫﺎن ﭼــﻮن ﺷــﺎﻫﺰادهاي‬ ‫ﻓــﺮهوش‪ ،‬در ﻃﻠــﺐ ﺗــﺎج و ﺗﺨــﺖ از ﻛــﻒ رﻓﺘــﻪ از راه‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑـــﺮ ﻗﻠـــﺔ ﻛـــﻮه‪ ،‬ﻳﺎﭘـــﺎ و ﺟﻤﻴـــﺮ‪ ،‬ﺧـــﺴﺘﻪ از ﺟـــﺴﺘﺠﻮي‬ ‫ﺑـــﻲﺣﺎﺻـــﻞ‪ ،‬در ﭘﻨـــﺎهِ آﺧـــﺮﻳﻦ ﺻـــﺨﺮه ﺑـــﺮ زﻣـــﻴﻦ‬ ‫ﻧﺸـــﺴﺘﻪاﻧـــﺪ‪ .‬از دور دﺳـــﺖ‪ ،‬زوزة ﮔﺮﮔـــﻰ ﺳـــﻼم‬ ‫ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎﻫﺎن را ﭘﺎﺳــﺦ ﻣــﻰﮔﻮﻳــﺪ‪ .‬رﻧــﮓﻫــﺎ ﻳــﻚ ﺑــﻪ‬ ‫ﻳــﻚ ﻣــﻲﻣﻴﺮﻧــﺪ و ﭘــﺮدهاي ﺑــﻪ رﻧــﮓ درﻳﺎﻫــﺎي دور ﺑــﺮ‬ ‫ﻓﺮاز ﻛﻮهﻫﺎ و درهﻫﺎ ﻓﺮو ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻴــﻎ آﺑﮕــﻮن درﻳﺎﻫــﺎي دور ﻧــﻮرِ زرﻳــﻦِ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ را‬ ‫ﻣــﻰرﺑﺎﻳــﺪ‪ .‬و آﻧﮕــﺎه ﻣﻬﺘــﺎب‪ ،‬ﺑــﺮ ﻓــﺮازِ ﺗﺨــﺖِ زرﻳــﻦ‬ ‫ﺳـــﺘﺎرﮔﺎن از ﻗﻌـــﺮ آﺳـــﻤﺎن ﺳـــﺮ ﺑﻴـ ـﺮون ﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ‪.‬‬

‫‪٤٠٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﻬﺘــﺎب‪ ،‬اﻟﻤــﺎسِ ﻛﺒــﻮد و ﺗﺎﺑﻨــﺎكِ ﺳــﻴﺎﻫﻰﻫــﺎ ﻛــﻪ راز‬ ‫دﻟﺒﺎﺧﺘﮕــﺎنِ ﺣــﺮمِ ﺧﻠــﻮت را ﺧــﻮب ﻣــﻰﺷﻨﺎﺳــﺪ‪ ،‬ﻧــﻮري‬ ‫ﭘﺮﻳــﺪه رﻧــﮓ در ﭼــﺸﻤﺎنِ دو ﻣــﺮدِ ﺧــﺴﺘﻪ ﻣــﻰرﻗــﺼﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﺻــﺪكﻫــﺎي ﻧــﻮر در دوردﺳــﺖﻫــﺎ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﻓﻘ ـﻂ‬ ‫ﻛﻬﻨــﻪ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاﺋﻰ ﺧــﺴﺘﻪ در داﻣــﺎن دﺷــﺖ ﻣــﻰﺗﻮاﻧــﺪ‬ ‫ﺑﺎﺷــﺪ‪ ،‬دو ﻣــﺮد را ﺑــﻪ دﻳــﺪار ﻛﺎژﺑــﺎن ﻓﺮاﻣــﻲﺧﻮاﻧﻨــﺪ‪.‬‬ ‫در درﻳــﺎي ﺗﻴــﺮة ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه‪ ،‬ﻛﺎژﺑــﺎن ﺑــﻪ دو ﻣــﺮد ﺧﻴــﺮه‬ ‫ﻣــــﻲﻧﮕــــﺮد؛ و ﺑﻬﺘــ ـﻲ ﮔﻨــــﮓ ﺑــ ـﺮ ﭼﻬــــﺮهﺷــــﺎن‬ ‫ﻓﺮوﻣـــﻲاﻧـــﺪازد‪ .‬ﻫـــﺮ دو ﻧـــﻴﻢﺧﻴـــﺰ ﺷـــﺪه‪ ،‬زﻣﺰﻣـــﻪ‬ ‫ﻣـــﻰﻛﻨﻨـــﺪ‪» :‬ﻛﺎژﺑـــﺎن!« ﺷـــﺐﻫﻨﮕـــﺎم در ﻗﻠـــﺐ اﻳـــﻦ‬ ‫ﻛــﻮﻳﺮ‪ ،‬در ﻧــﻮرِ ﻣﻬﺘ ـﺎب‪ ،‬ﻫﻤــﻪ ﭼﻴ ـﺰ ﺑــﻪ رﻧــﮓ آﺳــﻤﺎنِ‬ ‫آﺑــﻰ اﺳــﺖ‪ ،‬ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ ﺟــﺰ ﮔﺮﻣــﺎي آﺗــﺶ در ﻗﻠــﺐ‬ ‫ﻛﺎژﺑﺎن!‬ ‫ﻛﺎژﺑــﺎن‪ ،‬ﻳﮕﺎﻧــﻪ ﻣﺮوارﻳــﺪ آﺗــﺶﮔــﻮن اﻳــﻦ دﺷــﺖ در‬ ‫دلِ ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه آرام در ﺑــﺴﺘﺮ ﺧــﻮد ﺧﻔﺘــﻪ‪ .‬ﻫــﺰاران ﺳــﺎل‬ ‫در داﻣــﺎنِ ﻓــﻼتِ ﺑﻠﻨــﺪ زﻳــﺴﺘﻪ؛ زﺧﻤــﻪ از ﺟﻨــﮓﻫــﺎ‬ ‫ﺑــﺮده؛ ﺧــﻮنِ ﻫــﺰاران ﺟﻨﮕــﺎور ﺑــﺮ دﻳــﻮارهﻫــﺎﻳﺶ داغ‬ ‫ﺑــﺴﺘﻪ؛ ﻫﻨــﻮز ﻃﻨــﻴﻦ ﻓﺮﻳــﺎدِ ﻧﺎﻣﺠﻮﻳــﺎن در داﻻنﻫــﺎي‬

‫‪٤٠٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘـﻴﭻ در ﭘـﻴﭻاش ﮔــﻮشِ ﺗــﺎزهوارد را ﻧــﻮازش ﻣــﻲدﻫــﺪ‪.‬‬ ‫وﻟـــﻰ ﻛﺎژﺑـــﺎن دﺳﻴــﺴﻪ ﻧﻤـــﻰﺷﻨﺎﺳـــﺪ‪ .‬ﻛﺎژﺑـــﺎن راز از‬ ‫آدﻣـــــﻰ ﻧﻤـــــﻰﭘﻮﺷـــــﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭼـــــﺮا ﻛـــــﻪ در ﻗﻠﻤـــــﺮو‬ ‫ﻫﺰارهﻫـﺎياش آدﻣﻴـﺎن ﻧﺎﺷـﻨﺎساﻧـﺪ‪ ،‬ﻧـﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧـﻪ‪ .‬ﻟﻬﻴـﺐِ‬ ‫ﺷـــﻌﻠﻪﻫـــﺎي ﻛﺎژﺑـــﺎن اﻳﻨﭽﻨـــﻴﻦ دﻳـ ـﻮارهﻫـــﺎي ﺑﻠﻨـــﺪ را‬ ‫ﭘﻴﻤـــﻮده‪ ،‬ﺳـــﺮ ﺑـــﺮ آﺳـــﻤﺎن ﻣـــﻲﻛـــﺸﺪ‪ ،‬و از وراي‬ ‫ﺟــﺎنﭘﻨــﺎهﻫــﺎي ﻓﺮﺳــﻮده ﻧﮕــﺎهِ ﻣــﺮدانِ دﺳﻴـﺴﻪﺳــﺎز را ﺑــﻪ‬ ‫داﻣﺎن ﺧﻮد ﻓـﺮاﻣـﻲﺧﻮاﻧـﺪ‪ .‬دو ﺳـﻮار ﺑـﻪ ﺳـﻮي ﻛﺎژﺑـﺎن‬ ‫ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑــﺮ دروازه‪ ،‬ﻳﺎﭘــﺎ ﺑــﺎ دو دﺳــﺖ ﻛﻮﺑــﺔ‬ ‫ﻣﻔﺮﻗﻴﻦ و ﺣﺠﻴﻢ را ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻛﻴﺴﺖ؟‬ ‫ـ ﺛﻮﺑﺎ در ﺣﺎل ﻣﺮگ اﺳﺖ؛ دروازه ﺑﮕﺸﺎﺋﻴﺪ!‬ ‫دروازة ﺳــــﻨﮕﻴﻦِ ﻛﺎژﺑــــﺎن ﮔــــﺸﻮده ﻣــــﻰﺷــــﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﺑﺎرﻳﻜــﻪاي از ﻧــﻮرِ ﻣــﺸﻌﻞِ ﻗــﺮاوﻻن ﭼــﻮن ﺟﻮﻳﺒــﺎري از‬ ‫ﻃـــــﻼ دل ﺗـــــﺎرﻳﻜﻲ را ﻣـــــﻰﺷـــــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻣﺎﻫـــــﺎن راه‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ؛ ﻳﺎﭘـﺎ و ﺟﻤﻴـﺮ اﺳـﺒﻰ را ﻛـﻪ ﻛﻮﻟـﻪﺑـﺎر ﺑـﺮ آن‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑـﻪ درون ﻫـﻲ ﻛـﺮده‪ ،‬ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل اﺳـﺐ ﺧـﻮد‬ ‫ﺑـﻪ درون ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﻣـﻰﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬ﻫــﺮ دو ﺑـﻰﻫـﻴﭻ ﺳــﺨﻦ‬ ‫‪٤٠٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ از ﻧﻴ ـﺎم ﺑﺮﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬و ﺑــﻪ ﻣــﺸﻌﻞداراﻧــﻲ ﻛــﻪ در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮد ﻣﻲﺑﻴﻨﻨـﺪ ﺣﻤﻠـﻪور ﻣـﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻴـﻎِ ﺑ‪‬ـﺮّايِ ﻳﺎﭘـﺎ‬ ‫در دم ﮔﻠﻮﮔــﺎهِ ﻣﺎﻫــﺎن را از ﻫــﻢ ﻣــﻰدرد‪ .‬ﺟﻤﻴــﺮ ﺑــﻪ‬ ‫ﻣــﺸﻌﻞداراﻧــﻲ ﻳــﻮرش ﻣــﻲﺑــﺮد ﻛــﻪ ﻫﻨــﻮز از ﺣﻴــﺮت‬ ‫ﺷــﺒﻴﺨﻮن ﺑﻴ ـﺮون ﻧﻴﺎﻣــﺪهاﻧــﺪ؛ ﻫﻴــﺎﻫﻮي ﺳــﻮاران‪ ،‬ﺷــﻴﻬﺔ‬ ‫اﺳـــﺒﺎن و ﻏﺒـــﺎري ﻛـــﻪ ﻧـــﻮر ﻣـــﺸﻌﻞﻫـــﺎ را در آﻏـــﻮش‬ ‫ﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪ ،‬ﺣﻴـــﺎطِ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮاي ﻛﻬـــﻦ را ﺑـــﻪ ﻣﻴـــﺪان‬ ‫ﺟﻨــﮓ ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻛــﺮده‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎد ﻗــﺮاوﻻن و ﻣــﺸﻌﻠﺪاران‬ ‫ﻛـــﻪ ﺑـــﻪ زﺑـــﺎنﻫـــﺎي ﺳـــﻐﺪي و ﭼﻴﻨـــﻰ ﻳﻜـــﺪﻳﮕﺮ را‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮار ﻣﻰدﻫﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﻧﻌـﺮة ﻳﺎﭘـﺎ ﻛـﻪ ﭼـﻮن ﺷـﻴﺮي‬ ‫درﻧـــﺪه از ﻫـــﺮ ﺳـــﻮي ﺑـــﺮ آﻧـــﺎن ﻫﺠـــﻮم ﻣـــﻰآورد در‬ ‫ﻫﻢآﻣﻴﺨﺘـﻪ‪ .‬ﻏـﺎﻓﻠﮕﻴﺮي ﻟﺤﻈـﺎﺗﻰ ﺑـﻪ ﻃـﻮل ﻣـﻰ اﻧﺠﺎﻣـﺪ‪،‬‬ ‫و ﻫﻨﮕـﺎﻣﻰ ﻛـﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﺎنِ ﻛﺎرواﻧـﺴﺮا ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﻣـﻲآﻳﻨــﺪ‬ ‫ﻫــﻢﻗﻄــﺎران ﻛﺜﻴــﺮي از دﺳــﺖ دادهاﻧــﺪ‪ ،‬و در ﻣﻘﺎﺑــﻞ‬ ‫ﻗــﺪرت ﺟﻨﮕــﺎوري دو ﻧﺎﺷــﻨﺎس ﺟــﺰ ﻓــﺮار ﻳــﺎ ﻗﺒــﻮل‬ ‫ﻣﺮﮔﻰ دﻫﺸﺘﻨﺎك راﻫﻲ ﺑﺮايﺷﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣـــﺖ ﻧﻮﻣﻴﺪاﻧـ ـﻪ در ﺑﺮاﺑـــﺮ دو ﻣﻬـــﺎﺟﻢ ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪ ﺗـــﺎ‬ ‫ﺳـــﭙﻴﺪهدم ﺑـــﻪ ﻃـــﻮل ﻣـــﻰاﻧﺠﺎﻣـــﺪ‪ ،‬و زﻣﺎﻧﻴﻜـــﻪ اوﻟــﻴﻦ‬

‫‪٤٠٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﻴﻜـــﺎنﻫـــﺎي ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ ﺳـــﺮ ﺑـــﻪ درون ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا‬ ‫ﻣــﻰﻛــﺸﺪ‪ ،‬آﺧــﺮﻳﻦ ﻣﺤــﺎﻓﻆ ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﺗﻴــﻎِ ﻳﺎﭘــﺎ ﺟــﺎن‬ ‫ﻣــﻰﺑــﺎزد‪ .‬ﺑــﻮي ﺧــﻮنِ ﭼﻬــﻞ ﻣــﺮدِ ﻣ‪‬ﺜﻠــﻪ ﺷــﺪه ﻓــﻀﺎي‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا را ﺑــﻪ ﻋﻄــﺮ ﺟﻨــﮓ آﻏــﺸﺘﻪ‪ .‬ﭘﻴﻜــﺮِ ﻳﺎﭘــﺎ از‬ ‫روي ﺗﺎ ﺑـﻪ ﭘـﺎي ﺑـﺎ ﺧـﻮنِ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴـﺎناش ﻧﻘﺎﺷـﻰ ﺷـﺪه‪ .‬از‬ ‫ﺗﻴــﻎ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﻫﻮﻟﻨــﺎكاش ﺧــﻮنِ آﺧــﺮﻳﻦ ﻣﺤــﺎﻓﻆ ﻗﻄــﺮه‬ ‫ﻗﻄـــﺮه ﺑـــﺮ ﺧـــﺎكِ داغ ﺑﺮداﺷـــﺘﺔ ﺣﻴـــﺎط ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا‬ ‫ﻓﺮوﻣــﻰاﻓﺘــﺪ‪ .‬ﻋﻤﺎﻣ ـﺔ ﺑﻠﻨــﺪ و ﺳــﭙﻴﺪش ﻏﺮﻗــﻪ در ﺧــﻮن‬ ‫در ﮔﻮﺷــﻪاي از ﺣﻴــﺎط ﺑــﻪ زﻣــﻴﻦ اﻓﺘــﺎده‪ .‬در ﭼــﺸﻤﺎنِ‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ اﻣــﻮاج ﺧــﺸﻢ و ﺳــﺘﻴﺰ ﻫﻨــﻮز از اﻳ ـﻦ ﺳــﻮي ﺑــﻪ آن‬ ‫ﺳــﻮي ﻣــﻰدود‪ ،‬ﮔﻮﻳـﺎ در ﻃﻠــﺐ ﻣﺒــﺎرزِ دﻳﮕــﺮي اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻰﮔﻮﻳـﺪ‪» :‬ﺳـﺎلﻫـﺎ ﺑـﻮد ﻛـﻪ اﻳﻨﭽﻨـﻴﻦ ﻧﺠﻨﮕﻴـﺪه‬ ‫ﺑـــﻮدم!« ﻫـــﺮاس از آﻧﭽـــﻪ در راه اﺳـــﺖ؛ وﺣـــﺸﺖ از‬ ‫ﺷﻜــﺴﺖ و دﺳــﺘﮕﻴﺮي ﺑــﻪ دﺳــﺖ دﺷــﻤﻨﺎن در ﺷﻤــﺸﻴﺮِ‬ ‫ﻳﺎﭘـــﺎ ﻗـــﺪرﺗﻰ ﺟــﺎدوﺋﻰ ﺑـــﻪ ارﻣﻐـــﺎن آورده‪ .‬ﺟﻤﻴـــﺮ از‬ ‫ﺷــﺪت ﺧــﺴﺘﮕﻰ ﺑــﺮ ﺷﻤــﺸﻴﺮش ﺗﻜﻴ ـﻪ زده‪ .‬ﻳ ـﻚ آن‪،‬‬ ‫ﻧﮕﺎهاش ﺑـﻪ ﭼـﺸﻤﺎن ﻳﺎﭘـﺎ ﮔـﺮه ﻣـﻰﺧـﻮرد‪ .‬در دل ﺑـﻪ او‬ ‫رﺷــﻚ ﻣــﻰﺑــﺮد‪» :‬اﻳـﻦ ﻣــﺮد ﻛﻮﭼــﻚ اﻧــﺪام ﺑــﻪ ﺗﻨﻬــﺎﺋﻰ‬ ‫ﻟﺸﻜﺮي اﺳـﺖ‪ «.‬ﻧﻔـﺲﻫـﺎ و ﺑـﺎزدمﻫـﺎي ﺗﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺗـﺪرﻳﺞ‬

‫‪٤١٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آرام ﻣــﻰﮔﻴــﺮد‪ ،‬ﻗــﺪرتِ از دﺳــﺖ رﻓﺘــﻪ ﺑــﻪ ﺑــﺎزوانِ‬ ‫ﺧــﺴﺘﻪ دوﺑــﺎره ﺑــﺎزﻣﻰﮔــﺮدد‪ .‬ﻛــﺎﺑﻮسِ ﺧــﻮن و ﺟﻨــﮓ‬ ‫روحِ دو ﻣﺮد را اﻧﺪﻛﻲ آرام ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﻧــﻮر ﺳــﭙﻴﺪهدم‪ ،‬ﺳــﻴﺎﻫﻲﻫــﺎي ﺷــﺐ را ﻳــﻚ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺑــﻪ‬ ‫رﻧــﮓِ ﮔﺮﻣــﺎي روز آرام آرام ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﻛــﻪ‬ ‫ﻧﺪاﺋﻰ ﮔﻨﮓ ﮔـﻮﺋﻲ دو ﻣـﺮد را ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻣـﻰﺧﻮاﻧـﺪ؛ ﻫـﺮ‬ ‫دو ﺑــــﻰاﺧﺘﻴــــﺎر روي ﺑــــﻪ ﺟﺎﻧــــﺐِ دروازة ﮔــــﺸﻮدة‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑﺮﻣــﻲﮔﺮداﻧﻨــﺪ‪ .‬ﺳــﺎﻳﺔ ﻣــﺮدي ﺑــﻰﺣﺮﻛــﺖ‬ ‫ﻛـــﻪ اﻓـــﺴﺎر اﺳـــﺒﻲ در دﺳـــﺖ دارد‪ ،‬در ﻣﻴـ ـﺎن ﻗـــﺎب‬ ‫دروازه ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﺷــﺪه‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﻳــﻚ دﺳــﺖ را ﺑــﻪ ﻳــﺎري‬ ‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑﺎﻻ ﻣـﻰآورد‪ ،‬ﺳـﺎﻳﻪﺑـﺎﻧﻰ ﻣـﻰﺳـﺎزد‪ ،‬ﺗـﺎ ﻣـﺮد‬ ‫را ﺑﻬﺘــﺮ ﺑﺒﻴﻨــﺪ‪ .‬وﻟــﻰ آﻓﺘــﺎب اﻳﻨــﻚ درﺳــﺖ در ﻣﻴﺎﻧــﻪ‬ ‫در و ﭘــﺸﺖِ ﺳــﺮ ﻣــﺮد اﻳ ـﺴﺘﺎده‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﻗــﺎدر ﻧﻴ ـﺴﺖ او را‬ ‫درﺳــﺖ ﺑﺒﻴﻨــﺪ‪ .‬ﭼﻨــﺪ ﻗــﺪم ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺳــﺎﻳﻪﺑــﺎنﻫــﺎي‬ ‫ﻓﺮﺳــﻮده ﺑﺮﻣــﻰدارد‪ ،‬از ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب ﻣــﻰﮔﺮﻳــﺰد ﺗــﺎ‬ ‫ﺻــﻮرت ﻧﺎﺷــﻨﺎس را ﺑﺒﻴﻨــﺪ‪ .‬ﺗــﺎ ﭘــﺎي در ﺳــﺎﻳﻪﺑــﺎنﻫــﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارد‪ ،‬ﻣﻮﺟﻲ از ﻫﺮاس ﺑﺮ اﻧﺪاماش ﻣﻰﭘﻴﭽﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﺟﻤﻴﺮ! ﻣﺮدِ ﺑﻰﻣﻮي!‬ ‫‪٤١١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﻨﺠــﺔ ﺧــﺴﺘﺔ ﺟﻤﻴــﺮ ﺑــﺮ ﻗﺒــﻀﺔ ﺧــﻮﻧﻴﻦ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﮔــﺮه‬ ‫ﻣـــﻰﺧـــﻮرد‪ ،‬و دﺳـــﺖ دﻳﮕـــﺮش ﮔﺮﻳﺒـــﺎنِ ژوﺑﻴﻨـــﻰ‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚ را ﻣﺤﻜــﻢ ﻣــﻰﻓــﺸﺎرد‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎم ﺑــﻪ‬ ‫ﺳﻮي ﻣﺮد ﺗﺎزه وارد ﺑﺮﻣﻲدارد‪:‬‬ ‫ـ ﻛﻴﺴﺘﻰ؟ ﭼﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ؟‬ ‫ﻃﻐــﺮل در ﺳــﻜﻮت اﺳــﺐِ ﺗﻨﻮﻣﻨــﺪ را ﺑــﻪ دﻧﺒــﺎل ﺧــﻮد‬ ‫ﻛـــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑـــﻪ درون ﺣﻴـــﺎطِ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا ﻣـــﻰﻟﻐـــﺰد‪.‬‬ ‫ﺳــــﭙﺲ در ﻣﻘﺎﺑــ ـﻞِ ﭼــــﺸﻤﺎنِ ﺣﻴــ ـﺮتزدة دو ﻣــ ـﺮد‪،‬‬ ‫دروازة ﺑـــﺰرگ را ﭘـــﺸﺖ ﺳـــﺮ ﺧـــﻮد ﺑـــﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻛﻠـــﻮﻧﻰ‬ ‫ﻋﻈ ـﻴﻢ و ﺳــﻨﮕﻴﻦ ﺑــﺮ آن ﻣــﻰﻧــﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣــﻮﺟﻰ از ﻫــﺰاران‬ ‫ﭘﺮﺳــﺶ در ﭼــﺸﻤﺎن ﻳﺎﭘــﺎ ﻣــﻰدود‪ .‬ﻧ ـﺪاﺋﻰ در ﻗﻠــﺐاش‬ ‫ﻣـــﻰﭘﻴﭽـــﺪ‪» :‬از اﻳـــﻦ ﻣـــﺮد ﺑﻬـــﺮاس!« وﻟـــﻰ ﻳﺎﭘـــﺎ‬ ‫ﺟﻨﮕــﺎوري اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻟــﺸﻜﺮﻫﺎ ﺑــﻪ ﻫﺰﻳﻤــﺖ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪،‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧــﻪ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ اﻳــﻦ ﻣــﺮد ﺗــﺮس ﺑــﻪ ﺧــﻮد راه دﻫــﺪ؟‬ ‫ﻃﻐﺮل ﮔـﺎﻣﻰ ﭘـﻴﺶ ﻣـﻰﮔـﺬارد و ﺑـﺎ ﺻـﺪاﺋﻰ ﻛـﻪ ﭼـﻮن‬ ‫اﻟﻤــﺎس ﻗﻠــﺐ ﺳــﻨﮓ را ﻣــﻰﺷــﻜﺎﻓﺪ ﻳﺎﭘــﺎ را ﻣﺨﺎﻃــﺐ‬ ‫ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪٤١٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ـ اﻳ ـﻦ آﺧــﺮﻳﻦ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاﺋﻰ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در آن ﺑﻴﺘﻮﺗــﻪ‬ ‫ﻣﻰﻛﻨﻰ!‬ ‫ﻣــﺮد ﻛﻮﭼــﻚاﻧــﺪام ﮔــﺎﻣﻲ ﺑ ـﻪ ﻋﻘــﺐ ﺑﺮﻣــﻰدارد‪ .‬در‬ ‫ﺻﺪاي اﻳـﻦ ﻣـﺮد ﭘﺮﺳـﺸﻲ ﻧﻬﻔﺘـﻪ ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﺧﺒـﺮ از آﻳﻨـﺪه‬ ‫ﻣــﻰدﻫــﺪ‪ .‬آﻳﻨــﺪهاي ﻛــﻪ ﺧــﻮد از ﭘــﻴﺶ آن را رﻗــﻢ‬ ‫زده‪ .‬ﺟــﻮﺋﻰ ﺗﻨــﺪ از ﻋــﺮقِ ﺳــﺮد ﺑــﺮ ﭘﻴ ـﺸﺎﻧﻰ و ﮔﺮﻳﺒــﺎنِ‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﻣــﻰدود‪ .‬ﻧﮕــﺎﻫﺶ ﺑ ـﻪ ﺳــﺮﻋﺖ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧ ـﺐِ ﺟﻤﻴــﺮ‬ ‫ﻛــﺸﻴﺪه ﻣــﻰﺷــﻮد ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﺷــﻨﻴﺪن ﺗﻬﺪﻳــﺪ ﻃﻐــﺮل ﻧــﻮك‬ ‫ژوﺑ ـﻴﻦ ﻛﻮﭼــﻚ را ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺳ ـﻴﻨﺔ او ﻣﻨﺤــﺮف ﻛــﺮده‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﻛــﻪ ﻗــﺪرت ﺟﻨﮕــﺎوري ﻃﻐــﺮل را در دم ﺗﺨﻤــﻴﻦ‬ ‫زده‪ ،‬ﻧﻤـــﻲﺧﻮاﻫـــﺪ در اﻳـــﻦ ﻟﺤﻈـــﺎت ﺧﻄﻴـــﺮ ﺟـــﺎن‬ ‫ﻫــﻢﺳــﻔﺮ و ﻫﻤﺮاﻫــﻲ ﭼــﻮن ﺟﻤﻴــﺮ را ﺑــﻪ ﺧﻄــﺮ اﻧــﺪازد‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲﻛـﺸﺪ‪» :‬ﺟﻤﻴـﺮ! ﻧـﻪ!« وﻟـﻰ دﻳﮕـﺮ دﻳـﺮ ﺷـﺪه‪.‬‬ ‫ژوﺑــﻴﻦِ ﺟﻤﻴــﺮ ﺑــﺎ ﺻــﺪاﺋﻰ ﺧــﺸﻚ ﻓــﻀﺎ را ﺷــﻜﺎﻓﺘﻪ و‬ ‫ﻧــﻮكِ آﺧﺘــﻪاش ﭼــﻮن ﻧــﻴﺶ ﻣــﺎر ﺑــﻪ ﺳــﻴﻨﺔ ﻃﻐــﺮل‬ ‫ﻧﺰدﻳـ ـﻚ ﻣـــﻲﺷـــﻮد‪ .‬ﻃﻐـــﺮل در ﭼﺮﺧـــﺸﻲ ﺳـــﺮﻳﻊ از‬ ‫ﻣــﺴﻴﺮ ژوﺑــﻴﻦ ﺧــﺎرج ﺷــﺪه‪ ،‬ﺧﻨﺠــﺮي ﺑــﻪ ﺳــﻮي ﺟﻤﻴــﺮ‬ ‫ﭘﺮﺗــﺎب ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ .‬ﭘــﻴﺶ از آﻧﻜــﻪ ﺟــﻮانِ ﻧﮕــﻮنﺑﺨــﺖ‬ ‫‪٤١٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻣﺠــﺎلِ ﺣﺮﻛــﺖ ﻳﺎﺑــﺪ‪ ،‬ﺧﻨﺠــﺮ ﭼــﻮن اژدري آﺗــﺸﻴﻦ او‬ ‫را از ﺟـــﺎي ﺑﻠﻨـــﺪ ﻛـــﺮده‪ ،‬ﺑـــﺮ ﺑـــﺴﺘﺮي ﺧـــﻮﻧﻴﻦ ﺑـــﻪ‬ ‫دﻳـ ـﻮارهاي ﻛـــﺎﻫﮕﻠﻲ ﻣـــﻲدوزد‪ .‬ﺟﻤﻴـــﺮ اﺳـــﻴﺮ ﺗﻴﻐـــﺔ‬ ‫ﻫﻮﻟﻨـــﺎك ﭼـــﻮن ﻏﺮﻳﻘـــﻲ دﺳـــﺖ و ﭘـــﺎي ﻣـــﻰزﻧـــﺪ و‬ ‫آﺧــﺮﻳﻦ ﻧﻔــﺲﻫــﺎ را از ﻣﻴــﺎن اﻣــﻮاج ﺗﻨــﺪﺗﺎز درﻳــﺎي‬ ‫ﻣــﺮگ ﻣــﻲرﺑﺎﻳــﺪ‪ .‬ﻟــﺮزش ﭼﻜﻤــﻪﻫــﺎي ﺧــﺎكآﻟــﻮدش‬ ‫ﻧﻴﺰ دﻳﺮي ﻧﻤﻲﭘﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺮزﺷــﻲ در ﭘﻨﺠــﻪﻫــﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨــﺪﻳﺎﭘﺎ ﻣــﻲدود‪ ،‬ﻟﺮزﺷــﻰ‬ ‫ﻛــﻪ ﮔــﺎه در دوران ﻛــﻮدﻛﻰ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻣﻬﺘــﺮان ﺑــﻪ او‬ ‫دﺳــﺖ ﻣــﻰداد‪ .‬اﻳــﻦ ﻟــﺮزش دور و ﻧﺎآﺷــﻨﺎ ﻛــﻪ دﻫــﻪﻫــﺎ‬ ‫ﺑــﺎ او ﻏﺮﻳﺒــﻪ ﻣﺎﻧــﺪه ﺑــﻮد‪ ،‬اﻳﻨــﻚ دوﺑــﺎره ﺑــﻪ دﻳــﺪارش‬ ‫آﻣــﺪه‪ .‬در دﺳــﺘﺎﻧﺶ ﻣــﻰدود؛ ﻋــﺮق ﺑــﻪ رﺧــﺴﺎرش‬ ‫ﻣﻰﻛـﺸﺎﻧﺪ؛ ﻧﻔـﺲاش را ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎره ﻣـﻰاﻧـﺪازد‪ .‬دﺳـﺘﺔ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ را در دﺳــﺖﻫــﺎياش ﺧــﻴﺲ ﻋــﺮق ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘــﺎ ﺗــﻮان روﻳــﺎروﺋﻲ در ﺧــﻮد ﻧﻤــﻲﺑﻴﻨــﺪ؛ ﺑــﻪ ﺗﻄﻤﻴــﻊ‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ اﻣﻴﺪ ﻣﻲﺑﻨﺪد‪:‬‬ ‫ــ ﻃــﻼ! در اﻳـﻦ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﮔﻨﺠﻴﻨــﻪاي از ﻃــﻼي ﭼـﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮوﺧﻔﺘﻪ!‬ ‫‪٤١٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﺗﻤﺎم ﻃﻼي ﭼﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻧﺖ را ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺧﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎﭘﺎ ﭘﻨﺠـﻪﻫـﺎي ﻟـﺮزاﻧﺶ را ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﺑـﺮ ﻗﺒـﻀﺔ ﺷﻤـﺸﻴﺮ‬ ‫ﻣــﻲﻓــﺸﺎرد‪ .‬ﻗــﺪﻣﻰ ﭘ ـﻴﺶ ﻣــﻰﮔــﺬارد و ﻟــﺮزه از ﻛــﻼم‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـــ آري ﺣــﻖ ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﺗﻮﺳــﺖ! ﻃــﻼي ﭼــﻴﻦ از آن‬ ‫ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺮاي ﻣﺮگ آﻣﺎده ﺑﺎش!‬ ‫ﻃﻐــﺮل اﻓــﺴﺎر اﺳــﺐ را در ﻣﻴﺎﻧ ـﺔ ﺣﻴ ـﺎط ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا رﻫــﺎ‬ ‫ﻣـــﻰﻛﻨـــﺪ‪ ،‬و ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـ ـﺐِ ﻳﺎﭘـــﺎ ﮔـــﺎم ﺑﺮﻣـــﻰدارد‪ .‬در‬ ‫دﺳــﺘﺎناش ﺳــﻼﺣﻰ ﻧﻴ ـﺴﺖ‪ .‬آراﻣــﺶِ ﺧﺮدﻛﻨﻨــﺪة اﻳــﻦ‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ﻳﺎﭘــﺎ را ﺑــﻪ ﻣــﺮز ﺟﻨــﻮن ﻛــﺸﺎﻧﺪه‪ .‬اﻳــﻦ ﻣﺮدﮔﻮﻳـﺎ‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﺑ‪‬ﺮاﺋ ـﻰ ﻛــﻪ دهﻫــﺎ ﺟﻨﮕﻨــﺪه را در ﻫﻤ ـﻴﻦ ﺣﻴ ـﺎط‬ ‫ﺑــــﻪ ﺧــــﺎك و ﺧــــﻮن ﻛــــﺸﺎﻧﺪه ﻧﻤــــﻰﺑﻴﻨــــﺪ‪ .‬ﻣــــﺮد‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚاﻧــﺪام ﺷﻤــﺸﻴﺮ را ﺑــﺎﻻ ﻣــﻰآورد‪ ،‬ﻧــﻮرِ آﻓﺘــﺎب‬ ‫را در ﺗﻴﻐــ ـﺔ آﺑﺪﻳــ ـﺪه آن در ﻣﻘﺎﺑــــﻞ ﭼــــﺸﻢ ﻃﻐــــﺮل‬ ‫ﻣــﻰرﻗــﺼﺎﻧﺪ‪ .‬وﻟــﻲ ﻃﻐــﺮل ﻫﻤﭽﻨــﺎن ﭘــﻴﺶ ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬در‬ ‫دل ﻳﺎﭘــﺎ ﻏﻮﻏــﺎﺋﻲ ﺑﭙــﺎ ﺷــﺪه؛ ﻃﻐــﺮل در ﭼﻨــﺪ ﮔــﺎﻣﻰ‬ ‫اوﺳـــﺖ‪ ،‬دﻳﮕـــﺮ اﻣﻴـ ـﺪي ﺑـــﻪ ﻫﺮاﺳـــﺎﻧﺪناش ﻧﻴـ ـﺴﺖ‪.‬‬

‫‪٤١٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺷﻤـــﺸﻴﺮ را ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﮔﻠﻮﮔـــﺎهِ ﻃﻐـــﺮل ﺑـــﻪ ﺣﺮﻛـــﺖ‬ ‫ﻣﻰاﻧﺪازد‪ .‬ﺗﻴـﻎ ﻓـﻀﺎ را ﺑـﺎ ﺻـﺪاﺋﻰ ﮔﻨـﮓ ﻣـﻰﺷـﻜﺎﻓﺪ‪،‬‬ ‫وﻟــﻰ ﮔــﻮﺋﻰ ﻫــﺪف از ﺗﻴﻐــﺔ ﮔﺰﻧــﺪهاش ﻣــﻰﮔﺮﻳــﺰد‪.‬‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﻳــﻚ ﺑــﺎر دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ درﻣــﻰآﻳــﺪ‪ ،‬و‬ ‫اﻳﻨﺒــﺎر ﺻــﻮرتِ ﻫﻤــﺎورد را ﻫــﺪف ﻗــﺮار ﻣــﻰدﻫــﺪ؛ ﺑــﺎز‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻰﻓﺎﻳﺪه!‬ ‫ﻃﻐـــﺮل ﻫﻤﭽـــﻮن اژدﻫـــﺎ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ او ﻣـــﻰﺧـــﺰد‪ ،‬و‬ ‫ﺷﻤــﺸﻴﺮِ ﻳﺎﭘــﺎ ﻓﻘــﻂ در ﻓــﻀﺎي ﺧــﺎﻟﻰ اﻃــﺮاف ﺳــﺮ و‬ ‫ﺻــﻮرت ﻃﻐــﺮل ﻣــﻰﭼﺮﺧــﺪ‪ ،‬ﺑــﺪون آﻧﻜــﻪ ﺑــﺎ ﭘﻴﻜــﺮش‬ ‫ﺑﺮﺧــــﻮرد ﻛﻨــــﺪ‪ .‬ﺗﻴﻐــــﺔ ﺷﻤــــﺸﻴﺮ ﻳــــﻚ دم آرام‬ ‫ﻧﻤــﻰﮔﻴـﺮد‪ ،‬وﻟــﻰ ﺑــﺎلﻫــﺎي ﭘﺮﻧــﺪهاي را ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻓﻘــﻂ‬ ‫آﺳــﻤﺎن را ﻣــﻲﺷــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬ﻃﻐــﺮل ﺑــﺎ ﭼــﺎﺑﻜﻲ در ﺑﺮاﺑــﺮ‬ ‫ﺿـــﺮﺑﺔ ﺷﻤـــﺸﻴﺮ ﺟﺎﺧـــﺎﻟﻲ ﻣـــﻲدﻫـــﺪ و ﻫـــﺮآن ﺑـــﻪ او‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ـ اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮﻃﺌﺔ ﺗﻮﺳﺖ!‬ ‫ﻣــﭻ دﺳــﺖ ﻳﺎﭘــﺎ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻗﺒــﻀﺔ ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﻗﻔــﻞ ﺷــﺪه ﺑــﻮد‪،‬‬ ‫اﻳﻨــﻚ در ﭼﻨــﮓ ﻃﻐــﺮل اﺳــﺖ‪ .‬ﻓــﺸﺎر ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ ﺑــﺮ‬

‫‪٤١٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﺳـ ـﺖِ ﻳﺎﭘـــﺎ ﺷـــﺪت ﻣـــﻲﮔﻴـــﺮد‪ .‬ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﺷﻤـــﺸﻴﺮ از‬ ‫دﺳــﺖاش ﺑــﺮ زﻣ ـﻴﻦ ﻣــﻲاﻓﺘــﺪ‪ .‬ﻳﺎﭘــﺎ ﻓﺮﻳ ـﺎدي از ﺷــﺪت‬ ‫درد ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ ،‬ﻛــﻪ در ﺣﻴ ـﺎط ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑــﺮ اﻳ ـﻮانﻫــﺎ‬ ‫و ﻃــﺎﻗﻰﻫــﺎ ﻣــﻰدود‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎدي ﻣﻠﺘﻤــﺴﺎﻧﻪ؛ ﻧــﻪ ﻧﻌــﺮهاي‬ ‫ﺟﻨﮕﺎوراﻧـــ ـﻪ‪ .‬درد در ﭼـــــﺸﻤﺎناش ﭼﻨﺒـــــﺮه زده‪ ،‬و‬ ‫ﻣــﺮدي ﻛــﻪ ﺧﻔﻴــﻪﻧﻮﻳــﺴﺎناش ﺳــﺎلﻫــﺎ از ﻣــﺮو ﺗــﺎ درة‬ ‫ﺳــﻨﺪ‪ ،‬از ﻗﻔﻘــﺎز ﺗــﺎ ﺣﺠــﺎز‪ ،‬از ﻗﻮﻧﻴ ـﻪ ﺗــﺎ ﺳﻴ ـﺴﺘﺎن را ﺑــﻪ‬ ‫آﺷﻮب ﻣـﻲﻛـﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼـﻮن ﻃﻔﻠـﻲ ﻣـﻲﮔﺮﻳـﺪ‪ .‬دﺳـﺖ‬ ‫دﻳﮕـــﺮ ﻃﻐـــﺮل ﭼـــﻮن ﭘﻨﺠــﺔ ﻋﻘـــﺎب ﺑـــﺮ ﺣﻠﻘـــﻮم ﻳﺎﭘـــﺎ‬ ‫ﻓﺮوﻣﻰاﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻌـــﺮهﻫـــﺎي ﻣـــﺮدِ ﻛﻮﭼـــﻚاﻧـــﺪام در ﺣﻴـ ـﺎطِ ﻛﺎژﺑـــﺎن‬ ‫ﭘﻴﭽﻴ ـﺪه؛ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ دﻳﮕــﺮ ﺻــﺪايِ ﺧــﺸﻚِ ﺧــﺮد ﺷــﺪن‬ ‫اﺳـــﺘﺨﻮانﻫـــﺎي ﮔـــﺮدناش آﺧـــﺮﻳﻦ ﻓﺮﻳــﺎد را ﻧﻴـــﺰ در‬ ‫ﮔﻠﻮﮔـــﺎهاش ﺧﻮاﻫـــﺪ ﺷﻜـــﺴﺖ‪ .‬ﻳﺎﭘـــﺎ‪ ،‬ﻣـــﺮدي ﻛـــﻪ‬ ‫ﺳــﻮاران ازﺑــﻚ را ﺑــﻪ اﻳ ـﺮان ﻛــﺸﺎﻧﺪ؛ ﻣــﺮدي ﻛــﻪ ﻓﺘﻨ ـﺔ‬ ‫ﺧــﺎن ﺑــﺰرگ را آﻓﺮﻳ ـﺪ؛ ﻣــﺮدي ﻛــﻪ در ﻣــﺮو ﻫﻨــﻮز او‬ ‫را ﻣﻘــﺪس ﻣــﻲاﻧﮕﺎرﻧــﺪ‪ ،‬در ﺣﻴــﺎط ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاﺋﻲ ﻛــﻪ‬

‫‪٤١٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺑـــﻪ ﺣﻴﻠـــﺖ و ﺟﻨﺎﻳـــﺖ ﻓـــﺘﺢ ﻛـــﺮده‪ ،‬در ﭘﻨﺠــﺔ ﻣـــﺮگ‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻬﻤ ـﺔ ﺟﻨــﮓ ﻓــﺮو ﻧﺸــﺴﺘﻪ و ﺳــﻜﻮتِ دﺷــﺖ‪ ،‬ﺳــﻮار‬ ‫ﺑــﺮ اراﺑــﺔ ﻧــﺴﻴﻢ از دﻳــﻮارهﻫــﺎي ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑــﻪ درون‬ ‫ﻣــﻰدود‪ .‬ﺳــﻜﻮﺗﻲ ﻛــﺮ ﻛﻨﻨــﺪه ﭼــﻮن ﻧﻌــﺮة ﻃﻮﻓــﺎن‪ .‬در‬ ‫ﻣﻴﺎﻧ ـﺔ ﺣﻴ ـﺎطِ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا‪ ،‬ﻃﻐــﺮل روي ﺑــﻪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﻪ‬ ‫آﻫﻨــﮓ ﺳــﻜﻮت ﮔــﻮش ﺳـﭙﺮده ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﺳــﻨﮕﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﮕــﺎﻫﻲ ﭼــﻮن ﭘﺮﻧــﺪهاي ﺑــﺎزﻳﮕﻮش ﺑــﺮ ﺷــﺎﻧﻪﻫــﺎياش‬ ‫ﻣـــﻲﻧـــﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﻧـــﺪاﺋﻲ در دروناش ﻣـــﻲﮔﻮﻳـــﺪ‪» ،‬در‬ ‫ﺗــﺎرﻳﻜﻰ ﻃــﺎﻗﻰﻫــﺎي ﻓﻮﻗــﺎﻧﻰِ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا دو ﭼــﺸﻢ ﺗ ـﻮ‬ ‫را ﻣــﻰﺟﻮﻳ ـﺪ‪ .‬ﻳ ـﻚ دم ﺳــﺎﻳﺔ ﺗــﻮ را رﻫــﺎ ﻧﻤــﻲﻛﻨــﺪ‪«.‬‬ ‫ﻃﻐــــﺮل در دل ﻣــــﻲﭘﺮﺳــــﺪ‪» :‬ﻛﻴــــﺴﺖ؟ آﺧــــﺮﻳﻦ‬ ‫ﺟﻨﮕــﺎور؟!« دﻳ ـﺮي ﻧﻤــﻰﭘﺎﻳﺪﻛــﻪ ﺳــﺎﻳﺔ ﻟــﺮزان ﺟﻨﮕــﺎور‬ ‫ﻣﺮﻣﻮز را ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮ دﻳﻮارﻫـﺎي ﺗـﺎﻻرِ ﻧـﻴﻢ ﻣﺨﺮوﺑـﺔ ﻓﻮﻗـﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا ﺑﺒﻴﻨــﺪ‪ .‬دﻳﮕــﺮ ﺗﺮدﻳــﺪي ﻧــﺪارد؛ ﺟﻨﮕﺠــﻮﺋﻰ‬ ‫از درون ﺗﺎﻻر ﺣﺮﻛﺎت او را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮕﺠــﻮﺋﻰ ﻛــﻪ در ﺗــﺎﻻر ﻛﻤــﻴﻦ ﻛــﺮده ﺑــﺮاي ﭘــﺎﺋﻴﻦ‬ ‫آﻣــﺪن راه دﻳﮕــﺮي ﺟــﺰ ﭘﻠﻜــﺎن ﺳــﻤﺖ ﭼــﭗ ﻧﺨﻮاﻫــﺪ‬ ‫‪٤١٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫داﺷــﺖ‪ .‬ﻃﻐــﺮل ﺑــﻪ ﺳــﺮﻋﺖ از ﭘﻠــﻪﻫــﺎ ﺑــﺎﻻ ﻣــﻲرود‪ .‬در‬ ‫ﻃﺒﻘﺔ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ اﻳـﻮاﻧﻲ اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﻃـﺎقﻫـﺎي آﺟـﺮي ﻛـﻪ در‬ ‫اﻧﺘﻬــﺎياش درب ﭼــﻮﺑﻲ ﻓﺮﺳــﻮدهاي در ﭘﻨــﺎه ﻃــﺎﻗﻲﻫــﺎ‬ ‫از ﮔﺰﻧــﺪ آﻓﺘــﺎب ﺑــﻪ دور ﻧﺸــﺴﺘﻪ‪ .‬در ﺑــﺎ ﮔــﻞﻣــﻴﺦﻫــﺎي‬ ‫ﻃﻼﺋــﻲ و ﻧﻮارﻫــﺎي رﻧﮕﺎرﻧــﮓ ﭘﺎرﭼــﻪاي ﺗــﺰﺋﻴﻦ ﺷــﺪه‪.‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺗﺰﺋﻴﻨــﺎت ﻏﻴﺮﻣــﺄﻧﻮس ﺧﻴــﺮه ﺷــﺪه ﻛــﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺎﮔــﺎه ﺻــﻔﻴﺮ ﻇﺮﻳﻔــﻲ دﻳــﻮار ﺳــﻜﻮت را در ﻗﻔــﺎياش‬ ‫ﻣـــﻲﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ .‬روي ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﺻـــﺪا ﻣـــﻲﮔﺮداﻧـــﺪ‪.‬‬ ‫ﺻــﻔﺤﺔ ﻓﻠــﺰي ﻣــﺪور و ﺗﻴﻐــﻪداري ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﮔــﺮد ﺧــﻮد‬ ‫ﻣـــﻰﭼﺮﺧـــﺪ از ﻛﻨـــﺎر ﺷـــﻘﻴﻘﻪاش ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬ﺑـــﺮ درب‬ ‫ﭼﻮﺑﻴﻦ ﺗﺎﻻر ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﺗــﺎ ﺣــﺎل ﭼﻨــﻴﻦ ﺳــﻼﺣﻰ ﻧﺪﻳــﺪه‪ .‬ﻛﻮﭼــﻚ و‬ ‫ﺳــﺒﻚ‪ ،‬ﺳــﺮﻳﻊ و ﻫﻮﻟﻨــﺎك؛ ﭘﺮﻧــﺪهاي را ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ از‬ ‫ﻛﻒ دﺳـﺖ ﺑـﺰرگﺗـﺮ ﻧﻴـﺴﺖ و ﺑـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم ﭘـﺮواز دهﻫـﺎ‬ ‫ﺗﻴﻐ ـﺔ ﮔﺰﻧــﺪه در اﻃــﺮاف ﺧــﻮد ﺑــﻪ ﺣﺮﻛــﺖ ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪.‬‬ ‫ﺑـــﺮ ﺻـــﻔﺤﻪاش اژدﻫـــﺎﺋﻰ اﺳـــﺘﺎداﻧﻪ ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﻃـــﻼ‬ ‫ﺣﻜــﺎﻛﻲ ﺷــﺪه‪ .‬ﻫﻨــﻮز ﻃﻐــﺮل از ﺑﻬــﺖ ﺧــﺎرج ﻧــﺸﺪه‬ ‫ﻛــﻪ دوﻣــﻴﻦ ﭘﺮﻧــﺪة ﻣــﺮگﺑــﺎر ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮش ﻣــﻰﺗــﺎزد‪.‬‬

‫‪٤١٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻐﺮل ﺑـﺎ ﻳـﻚ ﭘـﺮش ﺑـﻪ ﭼـﭗ از ﺗﻴـﺮرس ﭘﺮﻧـﺪه ﺧـﺎرج‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬اﻳﻨــﻚ رﮔﺒــﺎرِ ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎنِ ﻣــﺮگ ﺑــﺎ ﺳــﺮﻋﺖ‬ ‫ﺑﻴــﺸﺘﺮي ﺑﺎرﻳــﺪن ﮔﺮﻓﺘــﻪ؛ ﭘﺮﺷــﻲ ﺑــﻪ ﭼــﭗ‪ ،‬ﭘﺮﺷــﻲ ﺑــﻪ‬ ‫راﺳﺖ‪ .‬ﻃﻐـﺮل ﮔـﺎه ﺑـﻪ ﺟﻠـﻮ ﺧـﻢ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬وﮔـﺎه ﺑـﻪ‬ ‫ﭼــــﭗ و راﺳــــﺖ و اﻳﻨﭽﻨــــﻴﻦ در ﮔــــﺮدابِ رﻗــــﺼﻰ‬ ‫ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻓـﺮواﻓﺘـﺎده‪ ،‬ﺗـﺎ از ﮔﺰﻧـﺪ ﺗﻴﻐـﻪﻫـﺎي ﭼﺮﺧـﺎن و‬ ‫ﻣﺮگآﻓﺮﻳﻦ اﻳﻤﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﮔﻴـــﺮودار رﻗـــﺺ ﻣـــﺮگ‪ ،‬ﭼـــﺸﻤﺎن ﻃﻐـــﺮل در‬ ‫ﺟـــﺴﺘﺠﻮي ﭘﻨﺎﻫﮕـــﺎه ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﺳـــﻮي ﻣـــﻰدود‪ ،‬وﻟـــﻰ‬ ‫ﭘﻨﺎﻫﮕــﺎﻫﻲ ﻧﻴــﺴﺖ؛ ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎنِ ﻣــﺮگ ﮔــﻮﺋﻰ از ﻋﻤــﻖ‬ ‫آﺳــﻤﺎن ﺑــﺮ او ﻣــﻰﺗﺎزﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ ﻧﺎﮔــﺎه ﻫﺎﻟــﻪاي ﺳــﭙﻴﺪ‪،‬‬ ‫درﺧــﺸﺎن ﭼــﻮن ﺑــﺮف ﻛﻮﻫــﺴﺎران در ﺑﺮاﺑــﺮ دﻳــﺪﮔﺎن‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﺑــﻪ ﭼــﺮﺧﺶ در ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﭼــﻮن اﻟﻤــﺎس‪ ،‬ﻧــﻮر‬ ‫ﺧﻮرﺷــﻴﺪ را ﺑــﻪ ﮔــﺮد ﺧــﻮد ﻣــﻲﺗﺎﺑﺎﻧــﺪ‪ .‬از ﻫﺎﻟـﺔ ﺳــﭙﻴﺪ و‬ ‫رﻗــﺼﺎن دو دﺳــﺖ ﺑﻴــﺮون آﻣــﺪه ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻫﺮﻳــﻚ از‬ ‫اﻧﮕـــﺸﺘﺎﻧﺶ دهﻫـــﺎ ﭘﺮﻧـــﺪة زرﻳـــﻦ و ﻣـــﺮگﺑـــﺎر ﭼـــﻮن‬ ‫اﻧﮕــﺸﺘﺮي ﻧﺸــﺴﺘﻪ و در ﻫــﺮ ﺣﺮﻛــﺖ ﻳ ـﻚ ﺑــﻪ ﻳ ـﻚ در‬ ‫آﺳــﻤﺎن رﻫــﺎ ﻣــﻰﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳــﻦ دﺳــﺖﻫــﺎياﻧــﺪ ﻛــﻪ‬

‫‪٤٢٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎن ﻣــﺮگ را ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﻃﻐــﺮل ﻣــﻲﻓﺮﺳــﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر را ﺑﻪ رﻗﺺ واداﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل در ﺗﻼﻃـﻢِ ﮔﺮﻳـﺰ از ﭘﻨﺠـﺔ ﻣﺮﮔﺒــﺎر ﭘﺮﻧــﺪﮔﺎن ﻫــﺮ‬ ‫دم ﺑــﻪ ﺳــﻮﺋﻰ ﻣــﻰﺧــﺰد‪ ،‬ﺳــﻴﻞ ﻋــﺮق ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮش روان‬ ‫ﺷــﺪه؛ ﻧﻔــﺲﻫــﺎياش ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎره اﻓﺘــﺎده‪ .‬ﻋﻔﺮﻳــﺖ‬ ‫ﻧــﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺑــﺮ او ﭼﻴــﺮه ﺷــﺪه‪ .‬دﻳــﺮي ﻧﻤــﻰﮔــﺬرد ﻛــﻪ‬ ‫آﺧــﺮﻳﻦ ﭘﺮﻧــﺪة ﻣــﺮگ ﻧﻴــﺰ ﭘﻨﺠــﺔ ﺟﻨــﮓآور را رﻫــﺎ‬ ‫ﻛــﺮده‪ ،‬ﺑــﻪ ﺟﺎﻧــﺐ ﻃﻐــﺮل ﺑــﺸﺘﺎﺑﺪ و آﺧــﺮﻳﻦ ﻧــﻮازشِ‬ ‫ﻣــﺮگ را ﻣــﺮد ﻧﻤــﺪﭘﻮش ﺑــﺮ ﭘﻮﺳــﺖ ﺻــﻮرتاش ﭼــﻮن‬ ‫ﮔــﺬرِ دﺳــﺖ ﻧــﺴﻴﻢ اﺣــﺴﺎس ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﻃﻐــﺮل ﺑــﺎ ﺟﻬــﺸﻲ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑـﻪ ﺟﻨﮕـﺎور ﻣـﻲرﺳـﺎﻧﺪ ﺗـﺎ ﺟـﺰاي ﮔـﺴﺘﺎﺧﻲاش‬ ‫را ﺑﺪﻫــﺪ‪ .‬وﻟــﻲ رﻗــﺺ ﻫﺎﻟــﺔ ﺳــﭙﻴﺪ ﻧﻴــﺰ ﭘﺎﻳــﺎن ﮔﺮﻓﺘــﻪ؛‬ ‫دﻳﮕﺮ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن زرﻳﻦ ﻣﺮگ ﭘﺮواز ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﺠـــﺎ ﻛـــﻪ ﺗـــﺎ ﻟﺤﻈـــﺎﺗﻰ ﭘـــﻴﺶ ﻫﺎﻟـــﺔ اﺑﺮﻳـــﺸﻤﻴﻦ در‬ ‫ﭼــﺮﺧﺶ ﺑ ـﻮد‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ اﻟﻤــﺎس ﻣــﻲرﻗــﺼﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻨــﻚ‬ ‫زﻧـــﻰ ﺳـــﺮو ﻗﺎﻣـــﺖ اﻳـــﺴﺘﺎده‪ .‬ﻛﻔـــﺶﻫـــﺎي ﺑـــﺎرﻓﺘﻦ‬ ‫ﺳـــﺮخرﻧﮕـــﺶ در ﭼـــﺸﻢ آﻓﺘـــﺎب ﻣـــﻲرﻗـــﺼﺪ؛ رداي‬ ‫اﺑﺮﻳـــﺸﻤﻴﻨﻲ ﺳـــﭙﻴﺪ ﺳﺮاﺳـــﺮ اﻧـــﺪاماش را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪.‬‬ ‫‪٤٢١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﮔﻴﺴﻮاﻧﻲ ﻛـﻪ ﺷـﺒﻖ را ﺳـﭙﻴﺪروي ﻣـﻰﻛﻨـﺪ ﭼـﻮن آﺑـﺸﺎر‬ ‫ﺑـــﺮ ﺷـــﺎﻧﻪﻫـــﺎياش ﻓـــﺮو رﻳﺨﺘـــﻪ؛ ﻫﻨـــﻮز در ﭼـــﺸﻤﺎنِ‬ ‫ﺳـ ـﻴﺎهاش ﺗﺎرﻫـــﺎﺋﻲ اﺑﺮﻳـــﺸﻤﻴﻦ ﭼـــﻮن ﺷـــﻌﻠﺔ ﺳـــﻮزان‬ ‫ﺟﻨــﮓ زﺑﺎﻧــﻪ ﻣــﻰﻛــﺸﺪ‪ .‬ﺳــﺮﺧﻰ ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎياش ﻧــﺸﺎن‬ ‫از ﺗـــﻼش ﺟﻨﮕﺎوراﻧـــﻪاي اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﺑـــﻪ ﺧـــﺮج داده‪.‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﺑــﺎ ﻧﺎﺑــﺎوري ﭼﻨــﺪﺑﺎر ﭼــﺸﻢﻫــﺎ را ﺑﻬــﻢ ﻣــﻲزﻧــﺪ‪.‬‬ ‫دوﺑــﺎره ﻣــﻰﻧﮕــﺮد‪ .‬ﮔــﻮﺋﻲ زﻳﺒــﺎﺋﻰ زنِ دو ﭼﻨــﺪان ﺷــﺪه‪.‬‬ ‫وﻟــﻲ اﻳﻨﺒــﺎر در دﺳــﺖِ ﺳــﭙﻴﺪ و ﻇﺮﻳــﻒاش ﺧﻨﺠــﺮي‬ ‫ﻣﺮﺻﻊ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻰﺧﻮرد‪:‬‬ ‫ـ ـ اﮔــﺮ ﮔــﺎﻣﻲ ﭘ ـﻴﺶ ﺑﮕــﺬاري اﻳ ـﻦ ﺧﻨﺠــﺮ ﻗﻠــﺐ ﻣــﺮا‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻜﺎﻓﺖ!‬ ‫ﺟﻨﮕـــﺎور ﺑـــﻪ ﭘﺎرﺳـــﻲ ﺳـــﺨﻦ ﻣـــﻲﮔﻮﻳـــﺪ‪ ،‬وﻟـــﻲ در‬ ‫ﺻــﺪاياش آﻫﻨﮕــﻰ ﮔﻨــﮓ ﻻﻧــﻪ ﻛــﺮده‪ ،‬آﻫﻨﮕــﻲ ﺑــﻪ‬ ‫ﻧﺮﻣــﻰِ ﻧــﺪايِ ﺳــﺎزي ﻛﻬــﻦ‪ .‬آواي ﻛﻬﻨــﺔ دوﺗــﺎري را‬ ‫ﻣﺎﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﺎ زﺧﻤـﺔ اﺳــﺘﺎد از ﻗﻔـﺲِ ﻛﺎﺳـﺔ ﭼــﻮﺑﻴﻦِ آزاد‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻃﻨـﻴﻦ دوﺗـﺎرِ ﭘﺎرﺳـﻲﮔـﻮي در اﻧﺤﻨـﺎي ﻃـﺎﻗﻰ‬ ‫ﻣﺨﺮوﺑـــﻪ ﻫـــﺰاران ﻛﺎﺷـــﻰِ رﻧﮕﺎرﻧـــﮓ را ﺑـــﻪ رﻗـــﺺ‬ ‫آورده‪ .‬ﻧـــﻮازشِ ﺗﻨـــﺪ و آﻫﻨﮕـــﻴﻦِ ﻧـــﺪاي زن ﻗﻠـــﺐ‬ ‫‪٤٢٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻐــﺮل را ﺑــﻪ ﺗــﭙﺶ اﻧﺪاﺧﺘــﻪ؛ دﻫــﺎﻧﺶ ﺧــﺸﻚ ﺷــﺪه؛‬ ‫دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ از ﻋﺮق ﺧﻴﺲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮزﻧــﺪِ رﻳﮕـــﺰارِ ﮔـــﻮﺋﻰ ﻫـــﺰاران ﺳـــﺎل اﻳــﻦ ﺻـــﺪا را‬ ‫ﻣﻰﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬و ﺗـﺎ ﺑـﻪ اﻣـﺮوز در ﻃﻠـﺐاش ﺑـﻪ اﻳﻨـﺴﻮي و‬ ‫آﻧـــﺴﻮي دوﻳـــﺪه ﺑـــﻮد‪ .‬ﻣـــﻮﺟﻲ ﺗـــﺎزهﭘـــﺎي ﺑـــﺮ دل و‬ ‫ﺟـــﺎناش ﻣـــﻲدود‪ .‬ﺷـــﺎدي ﻧﻴـــﺴﺖ؛ ﻏـــﻢ ﻧﻴـــﺴﺖ؛‬ ‫ﻃﻐـــﺮل اﻳـــﻦ اﺣـــﺴﺎس را ﻧﻤـــﻲﺷﻨﺎﺳـــﺪ؛ ﻧـــﺎﻣﻲ ﻫـــﻢ‬ ‫ﺑـﺮاياش ﻧﻤــﻲﺟﻮﻳـﺪ‪ .‬ﻟــﺮزهاي اﺳــﺖ ﺗﻨـﺪ ﻛــﻪ ﺗــﺎروﭘﻮد‬ ‫وﺟــﻮدش را ﻣــﻲﻧــﻮردد‪ ،‬دﺳــﺘﺎﻧﺶ را ﮔــﺮم ﻣــﻲﻛﻨــﺪ؛‬ ‫ﻋـــﺮق ﺑـــﺮ ﭼﻬـــﺮهاش ﻣـــﻲدواﻧـــﺪ‪ ،‬و در ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺶ‪،‬‬ ‫ﭼـــﺸﻤﺎﻧﻰ ﻛـــﻪ ﻫـــﺰارهﻫـــﺎ از آﻓﺘـــﺎب روي ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـــﻪ‪،‬‬ ‫ﺑــــﺮق آﻓﺘــــﺎب را ﺑــــﺎ ﻧــــﺸﺎط و ﺳــــﺎدﮔﻰ از ﻧــــﻮ‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲﭘﺎﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺣــــﺴﺎﺳﻲ ﻧﺎﺷــــﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑــــﺮ ﻃﻐــــﺮل ﻣــــﺴﺘﻮﻟﻲ ﺷــــﺪه‪.‬‬ ‫دﺳﺖﻫـﺎﺋﻲ ﻛـﻪ ﺻـﺨﺮه را ﺧـﺮد ﻣـﻰﻛﻨـﺪ ﭼـﻮن دﺳـﺖ‬ ‫ﻛـــﻮدﻛﻲ ﺷـ ـﻴﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻧـــﻮازشِ ﺗﻨـــﺪﺑﺎد اﺑﺮﻳـ ـﺸﻢِ ﺳـــﭙﻴﺪ را‬ ‫ﻣﻰﺟﻮﻳـﺪ‪ .‬وﻟـﻲ ﺑـﺮ ﺧـﻮاﻫﺶ دل ﭼﻴـﺮه ﻣـﻲﺷـﻮد؛ ﻫـﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺻﺪاياش در ﻟﺮزه اوﻓﺘﺎده‪:‬‬ ‫‪٤٢٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ ـ ﻃﻐــــﺮل ﻛــــﺴﻰ را ﻛــــﻪ ﻗــــﺼﺪ ﺟــــﺎﻧﺶ ﻛﻨــــﺪ‬ ‫ﻧﻤﻰﺑﺨﺸﺎﻳﺪ!‬ ‫ـ ـ ﻃﻐــﺮل؟! ﻧــﺎم ﻣــﺮدان ﭘــﺎرت اﺳــﺖ‪ .‬در ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‬ ‫ﭼﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟‬ ‫ﺻــﺪاي زن آﻫﻨﮕــﻰ دﻳﮕــﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﭼــﻮن ﺷــﻬﺮﻳﺎري‬ ‫در ﺑﺮاﺑـــﺮ رﻋﺎﻳـــﺎ از ﻣ‪‬ﻘـــﺎﻣﻰ رﻓﻴـــﻊ ﺳـــﺨﻦ ﻣـــﻰﮔﻮﻳــﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻣــﺎي ﻧﺒــﺮد از ﭼﻬــﺮهاش ﮔﺮﻳﺨﺘــﻪ‪ ،‬و آﺗــﺶ ﺧــﺸﻢ‬ ‫در ﭼـــﺸﻤﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺟـــﺎي ﺑـــﻪ ﺳـــﺮﻣﺎي ﺳـــﻨﮕﻴﻦِ ﻧﮕـــﺎهِ‬ ‫ﺳــــﻼﻃﻴﻦ ﺳــــﭙﺮده‪» .‬اﻳــ ـﻦ زنِ زﻳﺒــــﺎ ﻛﻴــ ـﺴﺖ؟ در‬ ‫ﻛﺎژﺑــﺎن‪ ،‬اﻳــﻦ ﻣﺨﺮوﺑــﻪ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮاي ﻓﺮاﻣــﻮش ﺷــﺪة‬ ‫ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﭼــﻪ ﻣــﻰﺟﻮﻳــﺪ؟« وﻟــﻰ در ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﻫﺎﻟــﺔ‬ ‫اﺑﺮﻳـــﺸﻢ ﺳـــﭙﻴﺪ ﻃﻐـــﺮل رام اﺳـــﺖ؛ ﺑـــﺰرگﻓﺮزﻧـــﺪ‬ ‫رﻳﮕــﺰار اﻳﻨــﻚ ﻓﻘــﻂ ﺑــﻪ آﻧﭽــﻪ از او ﻣــﻲﭘﺮﺳــﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳـﺦ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ داد‪:‬‬ ‫ــ ـ ﭘـــﺎرﺗﻮا و ﻓﺮزﻧـــﺪ رﻳﮕـــﺰارم‪ .‬از درﻳـ ـﺎي ﺑـــﺰرگ‬ ‫ﮔﺬﺷـــﺘﻪ‪ ،‬ﺑـــﺮ ﻛﻮﻫـــﺴﺎران ﻣﻐـــﺮب زﻣـــﻴﻦ دﺳـــﺖ‬ ‫ﻳﺎزﻳــﺪهام‪ .‬ﻣــﻮي ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺳــﻨﮓِ آﺗــﺶ ﺗﺮاﺷــﻴﺪهام‪ ،‬و‬

‫‪٤٢٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺗــﺎ آﺧــﺮ ﺟﻬــﺎن ﭼــﺸﻢ ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺎنِ آﺗــﺸﻴﻦ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ‬ ‫ﺑــﺴﺘﻪام‪ .‬ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﻣــﺮا ﻣــﻮﻃﻦ اﺳــﺖ‪ ،‬و ﻫﻤﻴــﺸﻪ‬ ‫ﻣﺮزﺑﺎن آن ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪهام‪.‬‬ ‫ﺷــــﻌﻠﻪاي ﺧــــﻮﻧﻴﻦ ﭼــــﻮن ﺷــــﺮاب در ﭼــــﺸﻤﺎن زن‬ ‫ﻣﻲرﻗﺼﺪ؛ ﺳﺎز ﻛﻬﻦ زﻣﺰﻣﻪ آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ در ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﻣــﻦ‪ ،‬از ﻫــﺰارهﻫــﺎ ﭘ ـﻴﺶ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را‬ ‫اِنﮔﺎنﺳـﻰ ﻧﺎﻣﻴـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﺧﺮدﺳـﺎل ﺑـﻮدم ﻛـﻪ ﺷـﻴﻔﺘﺔ اﻳـﻦ‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺷــﺪم‪ ،‬و ﻫﻤــﻴﻦ ﻧــﺎم ﺑــﺮ ﺧــﻮد ﻧﻬــﺎدم‪ .‬از‬ ‫ﻧﻮادﮔــﺎنِ ﭼﺎﻧــﻚﻛــﻴِﻦ‪ ،‬ﺳــﻔﻴﺮ ﭼــﻴﻦ در ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪم‪.‬‬ ‫در ﺟــﺴﺘﺠﻮي ﺣﻜﻤــﺖ اﻳــﻦ ﻓــﻼت از ﺑــﺮج ﺳــﻨﮓ در‬ ‫ﭘـــﺎﻣﻴﺮ ﮔﺬﺷـــﺘﻢ‪ ،‬و ﻣﺮداﻧـــﻲ ﻛـــﻪ اﻳﻨـــﻚ در ﺧـــﻮن‬ ‫ﺧﻔﺘــﻪاﻧــﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈــﺎن ﻣــﻦ ﺑﻮدﻧــﺪ‪ .‬اﻣــﺮوز اﺳــﻴﺮ دﺳــﺖ‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ در داﻣﺎن اﻳﻦ ﻛﻮﻳﺮم‪.‬‬ ‫ﻃﻐﺮل در ﻣﻘﺎﺑﻞ اِنﮔﺎنﺳﻰ زاﻧﻮ ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫ـــ اﺳــﺎرت ﺑــﻪ دﺳــﺖِ ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑــﺰرگﺗــﺮﻳﻦ‬ ‫ﺣﻜﻤـﺖِ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬دﺳـﺖِ ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖ در اﻳـﻦ‬ ‫ﻓــﻼت ﻋﻤــﺎرتﻫــﺎ وﻳ ـﺮان ﻛــﺮده؛ ﺑﺰرﮔــﺎن‪ ،‬ﺣﻜﻤــﺎ و‬ ‫‪٤٢٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــــﺨﻦداﻧــــﺎن ﺑــــﻪ زﻧﺠﻴــ ـﺮ ﻛــــﺸﺎﻧﺪه؛ رزمآوران و‬ ‫ﺳــﺮداران ﺑــﻪ ﺧــﺎك و ﺧــﻮن ﻛــﺸﺎﻧﺪه؛ و اﻳﻨﻬﻤــﻪ ﻓﻘــﻂ‬ ‫از ﺣﻜﻤــﺖ اوﺳــﺖ‪ .‬ﺣﻜﻤﺘــﻰ ﮔــﺎه ﻏﺮﻳ ـﺐ و ﺳــﺮد ﻛــﻪ‬ ‫اﻧــﺴﺎن را از ﺗﺒــﺎﻫﻰِ اﻳــﺴﺘﺎﺋﻰﻫــﺎ ﻣــﻰرﻫﺎﻧــﺪ‪ .‬اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺣﻜﻤــﺖ اﻳـﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﻫــﺰارهﻫــﺎ زر ﻧــﺎب از‬ ‫ﺧــﺎك ﺟــﺪا ﻛ ـﺮده‪ .‬ﭼــﺮا ﻛــﻪ ﺣﻜﻤــﺖ اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻫﺮاه ﻫﺰارهﻫﺎﺳﺖ ﺑﺮ ﮔﺬر اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪.‬‬ ‫اِنﮔــﺎنﺳــﻰ درﻣﺎﻧــﺪه و ﻣﺘــﺄﺛﺮ ﺳــﺮ ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪.‬‬ ‫ﺣﺮﻳــﺮ اﺷــﻚ ﺑــﺮ ﭼــﺸﻤﺎﻧﺶ ﭘــﺮده ﻛــﺸﻴﺪه‪» .‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ‬ ‫ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﻏﺮﻳﺒــﻪ ﺑﮕــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ ﺑــﺮاي ﭼــﻪ ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ‬ ‫آﻣــﺪهام؟ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺑﮕــﻮﻳﻢ در ﭘ ـﻲ اﺳــﺒﺎﻧﻲ آﻣــﺪهام ﻛــﻪ‬ ‫ﺑﺠــﺎي ﻗﻄــﺮات ﻋــﺮق‪ ،‬ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮﺷــﺎن ﺟــﻮي ﺧــﻮن‬ ‫ﺟـــﺎري اﺳـــﺖ؟« ﻛﻬـــﻦﺳـــﺎز ﭘﺎرﺳـــﻲﮔـــﻮي ﺑـــﺮ‬ ‫درﻣﺎﻧﺪﮔﻲاش ﭼﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ـــ ﺳــﺮ در ﭘــﻰِ دروﻳــﺶِ ﻫــﺰارهﻫــﺎ‪ ،‬ﺳِــﺘﻰ ﮔــﺬاردهام‪.‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ او را ﺑﻴﺎﺑﻢ؟‬

‫‪٤٢٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻃﻐﺮل از ﺷﻨﻴﺪن ﻧـﺎم ﺳِـﺘﻰ ﺑـﺮ ﺧـﻮد ﻣـﻰﻟـﺮزد‪» .‬اﻳـﻦ زن‬ ‫ﺑــﻪ ﺟــﺴﺘﺠﻮي دروﻳـﺶِ ﻫــﺰارهﻫــﺎ آﻣــﺪه‪ .‬اﻳﻨــﻚ ﺳــﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮ ﺳـﺎﺣﻞ ﻫـﺎﻣﻮن در اﻧﺘﻈـﺎر ﺗﻨﻬـﺎ ﻣﺮﻛﺒـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮ‬ ‫اﻧــﺪاماش ﺟــﻮي ﺧــﻮن ﻣــﻰﺟﻮﺷــﺪ‪ .‬دﻳــﺮي ﻧﺨﻮاﻫــﺪ‬ ‫ﭘﺎﺋﻴــﺪ‪ ،‬ﻛــﻪ ﺳــﺘﻲ ﺳــﻮار ﺑــﺮ ﭘﻴــﻚ آﺗــﺸﻴﻦ از ﺗﻔﺘــﺎن‬ ‫ﺑﮕــﺬرد‪ .‬دروﻳــﺶ ﺗــﺎ ﭼﻨــﺪ ﻣﻨــﺰل دﻳﮕــﺮ ﺑــﻪ ﻣﻘــﺼﻮد‬ ‫ﺧﻮاﻫــﺪ رﺳــﻴﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺑــﻪ او ﺑﮕــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ ﺑﺎزﻳــﺎﻓﺘﻦ‬ ‫دروﻳﺶ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ـــ ﺷــﺎﻳﺪ دﺳــﺖ ﺳﺮﻧﻮﺷــﺖ ﺣﻜﻤــﺖ دﻳﮕــﺮي ﺑــﺮاي‬ ‫اِنﮔﺎنﺳﻲ واﻻ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻨﺠــﺮ ﺑﺠــﺎي آﻧﻜــﻪ ﻗﻠــﺐ اِنﮔــﺎنﺳــﻰ را ﺑ ـﺸﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬ﺑــﺎ‬ ‫ﺻــﺪاﺋﻰ ﺧــﺸﻚ ﺑــﺮ آﺟﺮﻓــﺮشﻫــﺎي ﻛﻬﻨــﺔ ﻛﺎژﺑــﺎن‬ ‫ﻓﺮوﻣﻰاﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫٭٭٭‬ ‫درﻳﺎﭼــﻪ ﺑــﺮ ﺑــﺴﺘﺮِ اﻣــﻮاجِ ﻛﻮﭼــﻚ ﺳــﺮ ﻓﺮوﮔــﺬارده‪.‬‬ ‫آبِ ﺗﻴــﺮه رﻧــﮓِ ﻫـــﺎﻣﻮن ﻧـــﻮرِ آﻓﺘـــﺎب را در ﺳــﻴﺎﻫﻲ‬ ‫اﻋﻤــــﺎقاش ﭼــــﻮن اژدﻫــــﺎ ﻣــــﻰﺑﻠﻌــــﺪ‪ .‬ﻫــــﺎﻣﻮن‬ ‫‪٤٢٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧﻤـــﻰدرﺧـــﺸﺪ؛ ﺳـــﻴﻪ روي اﺳـــﺖ‪ .‬ﻧـــﻰزارﻫـــﺎﺋﻰ‬ ‫ﻛﻮﭼــﻚ ﺟــﺎي ﺟــﺎي ﺳــﺮ از آبِ ﺗﻴــﺮهرﻧــﮓ ﺑﻴــﺮون‬ ‫ﻛــﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ آﻫﻨــﮓ ﻧــﺴﻴﻢ ﺷــﺎﺧﻪﻫــﺎي ﺑــﻰﺑــﺮگﺷــﺎن‬ ‫در ﺟﻨــﺒﺶ اﺳــﺖ‪ .‬ﺣﻮاﺻ ـﻴﻠﻰ ﮔﺮﺳــﻨﻪ ﺑــﺮ ﻓــﺮازِ آب در‬ ‫ﮔــﺮدش اﺳــﺖ؛ ﭼــﻮن ﺷــﻬﺎب ﺑــﻪ درون ﺳ ـﻴﺎﻫﻰﻫــﺎي‬ ‫ﻫــﺎﻣﻮن ﻣــﻲﺟﻬــﺪ‪ ،‬و ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ ﺑﻌـﺪ از ﮔﻮﺷــﻪاي دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﺳﺮ ﺑﺮآورده دوﺑﺎره ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﭘﺮ ﻣﻰﻛﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳـﺎدِ آﺑﺰﻳـﺎن در ﺗــﺎﻻبﻫــﺎي دور و ﻧﺰدﻳــﻚ ﺳــﻮار ﺑــﺮ‬ ‫اﻣﻮاج ﻧﺴﻴﻢ ﮔـﻮش را ﻧـﻮازش ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬ﺑـﺎل ﻣﮕـﺲﻫـﺎ‬ ‫و ﻧﺠــــﻮايِ ﺑــــﻰﭘﺎﻳــ ـﺎن ﺣــــﺸﺮات ﺗﻜــــﺮار ﻫﻤﻬﻤــــﺔ‬ ‫ﻳﻜﻨــﻮاﺧﺘﻲ اﺳــﺖ‪ .‬وﻟــﻲ ﺳــﻜﻮتِ ﻫــﺎﻣﻮن ﺳــﻨﮕﻴﻦﺗــﺮ از‬ ‫آﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻬﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در دور دﺳـــﺖِ ﺳـــﺎﺣﻞ‪ ،‬ﺟـــﺎﺋﻰ در ﻗﻠـــﺐ آﻓﺘـــﺎب‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺮﻣـــﺮدي در زﻣﺰﻣـــﻪ اوﻓﺘـــﺎده‪ ... » .‬ﻗـــﺼﺔ ﻣـــﺎ ﻗـــﺼﺔ‬ ‫اﺳــﻄﻮرهﻫﺎﺳــﺖ‪ .‬ﻗــﺼﺔ ﻣــﺎ ﺧ ـﺎكِ رويِ ﺑﺮﻛــﻪﻫﺎﺳــﺖ‪،‬‬ ‫ﻗــﺼﺔ ﻣــﺎ آرزوي دﻳــﺪن اﺳــﺖ‪ ،‬آرزوي دﻳــﺪنِ ﻳــﻚ‬ ‫ذره ﺧــــــﺎك‪ ،‬آرزوي ﺧﻨــــــﺪه در ﭼــــــﺸﻤﺎنِ آب‪،‬‬

‫‪٤٢٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫آرزوي ﺑــﻮدنِ آﺗــﺶ ﻛﻨــﺎر‪ ،‬آرزويِ ﺑــﺎد‪ ،‬ﮔﺮدﺑــﺎد و‬ ‫ﺻﺨﺮهﻫﺎﺳﺖ ‪«...‬‬ ‫ﺳِـــﺘﻰ در رﻗـــﺺ اﺳـــﺖ؛ روزﻫﺎﺳـــﺖ ﻛـــﻪ در رﻗـــﺺ‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬او را وﺟــﺪي اﺳــﺖ ﺑــﻰاﻣــﺎن‪ ،‬ﺷ ـﻮري اﺳــﺖ‬ ‫ﺑـــﻰﭘﺎﻳـ ـﺎن‪ .‬ﺳِـــﺘﻰ ﺳـــﻨﮓ ﺳـــﻨﮓِ ﺳـــﺎﺣﻞِ ﻫـــﺎﻣﻮن را‬ ‫ﻣــﻰﺟﻮﻳ ـﺪ‪ .‬در ﭘ ـﻰِ ﮔﻤــﺸﺪه اﺳــﺖ‪ .‬ﻧــﻰﻟﺒــﻚ دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﻧﻤــﻰﺧﻮاﻧــﺪ؛ ﺧــﺎﻣﻮش ﻣﺎﻧــﺪه‪ .‬دﻫﻘﺎﻧــﺎن ﻣــﻰآﻳﻨــﺪ؛‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزانِ ﻓـﺮاري ﻟﺤﻈـﺎﺗﻰ در ﻛﻨـﺎر ﺑﺮﻛـﻪﻫـﺎ ﻣـﻰﻧـﺸﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻨـــﻰ ﭼﻨـــﺪ از ازﺑﻜـــﺎن روزﻫـــﺎ در ﭘـــﻰ آواي ﺳِـــﺘﻰ‬ ‫رواناﻧـــﺪ‪ ،‬و ﺷـــﺐﻫـــﺎ در اﻧﺘﻈـــﺎرِ آواي ﻓـــﺮداي او‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﺠــﺎ ﺑــﺮ ﺳــﺎﺣﻞِ ﻫــﺎﻣﻮن ﻣــﻰﺧُ ـﺴﺒﻨﺪ‪ .‬ﺳِــﺘﻰ ﭼــﻮن‬ ‫ﻫﻤﻴــــﺸﻪ ﺗﻨﻬﺎﺳــــﺖ؛ و دﻧﻴــــﺎﺋﻰ در وﺟــــﻮدش‪ ،‬در‬ ‫ﺷــــﻌﺮش‪ ،‬در آﻫﻨــــﮓ آوايِ ﮔﻨــــﮓاش ﻣﻐــــﺮوق‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧــﻰ ﭼــﺸﻢ ﺑــﺮ او ﻣــﻰدوزﻧــﺪ و ﺧﻴــﺮه ﻣــﻰﻧﮕﺮﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻌــﻰ ﭼــﺸﻢ از او ﻣــﻰدزدﻧــﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔــﺰ ﻧﻤــﻰﻧﮕﺮﻧــﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮاﻧــــﻰ‪ ،‬از دورﺗﺮﻫــــﺎ‪ ،‬ﭼــــﻮن ﻃﻔﻼﻧــــﻰ ﻛــــﻪ از‬ ‫ﻣﻜﺘـﺐ ﻣــﻲﮔﺮﻳﺰﻧــﺪ‪ ،‬از دور ﺳـﺎﻳﺔ ﺳــﺘﻲ را ﻣــﻰﺟﻮﻳﻨــﺪ‪.‬‬ ‫وﻟـــﻰ اﮔـــﺮ او دﻳﮕـــﺮ ﺣﻜﺎﻳـــﺖ ﻧﻤـــﻰﮔﻮﻳـ ـﺪ‪ ،‬اﮔـــﺮ‬

‫‪٤٢٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺣﻜﺎﻳــﺖﻫـــﺎياش رو ﺑـــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن ﮔـــﺬارده‪ ،‬ﺷـــﻌﺮش‪،‬‬ ‫ﺳــﻜﻮتاش‪ ،‬ﻫــﺮ ﻳــﻚ ﻫــﺰاران داﺳــﺘﺎن در ﮔــﻮشِ‬ ‫آﺷﻨﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ ﻧﻴﻤـــﺮوز ﻛـــﻪ ﺷـــﻌﻠﺔ ﺳـــﻮزان آﻓﺘـــﺎبِ ﻫـــﺎﻣﻮن‬ ‫ﺟﻬــﺎن را ﺑــﻪ آﺗــﺶ ﻛــﺸﻴﺪه‪ .‬ﺳِــﺘﻰ ﺳــﺮ ﺑــﻪ آﺳــﻤﺎن‬ ‫ﻛــﺮده‪ ،‬ﺷــﻌﺮش را ﻧﻴــﺰ ﻧﺎﺑﻬﻨﮕــﺎم رﻫــﺎ ﻣــﻰﻛﻨــﺪ‪ .‬در‬ ‫ﮔﻠﻮﮔــﺎهاش ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻰ ﺻــﺪا ﺑــﻪ ﻳــﻚﺑــﺎره ﺷﻜــﺴﺘﻪ‪.‬‬ ‫ﺳــﺘﻲ آﻓﺘــﺎب را در ﻋﻤــﻖ آﺳــﻤﺎن ﻣــﻰﺟﻮﻳ ـﺪ‪ .‬ﻧــﺴﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﺷ ـﻴﺎرﻫﺎي ﻛﻬــﻦِ رﺧــﺴﺎرِ دروﻳــﺶ‪ ،‬ﮔﻴــﺴﻮان و رﻳــﺶِ‬ ‫ﺳــﭙﻴﺪ و اﻧﺒــﻮهاش را ﻧــﻮازش ﻣــﻰدﻫــﺪ‪ .‬ﺳــﺘﻲ دﻳﮕــﺮ‬ ‫ﺟــﺎي ﺟــﺎي زﻣ ـﻴﻦ را ﻧﻤــﻰﺟﻮﻳ ـﺪ‪ ،‬ﮔﻤــﺸﺪه اﻳﻨــﻚ از‬ ‫آﺳــﻤﺎن ﺧﻮاﻫــﺪ رﺳـﻴﺪ‪ .‬ﭼــﺸﻢ ﻫﻤﮕــﺎن اﻳﻨــﻚ ﺳــﺘﻲ را‬ ‫رﻫــﺎ ﻛــﺮده‪ .‬در دور دﺳــﺖ‪ ،‬آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎﺋﻲ‬ ‫ﻟــﺮزان‪ ،‬ﺳــﺮابِ اﻓــﻖ را ﻧﻘﺎﺷــﻰ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬ﺳــﺎﻳﻪاي ﺗﻨــﺪ‬ ‫در ﺣﺮﻛــﺖ اوﻓﺘــﺎده‪ .‬ﭼــﺸﻢ ﻫﻤﮕــﺎن ﺑــﻪ اوﺳــﺖ‪ ،‬ﺟــﺰ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﺳِﺘﻰ‪.‬‬ ‫ازﺑﻜــﻲ ﻛﻬﻨــﺴﺎل ﻛــﻪ ﮔﺬﺷــﺖ روزﮔــﺎر ﻗﺎﻣــﺖاش را‬ ‫ﭼـــﻮن ﻛﻤـــﺎن ﺧﻤﻴــﺪه ﻛـــﺮده‪ ،‬ﺑـــﻪ ﺳـــﺨﺘﻰ ﭼـــﺸﻢ از‬

‫‪٤٣٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳـــﺮاب ﻣـــﻰﺷـــﻮﻳﺪ‪ .‬از ﺟﻤـــﻊ ﺣﺎﺿـــﺮان ﺑـــﻪ دور‬ ‫ﻣــﻲﻧــﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﺮ ﺗﺨﺘــﻪ ﺳــﻨﮕﻰ ﺑــﺰرگ ﺗﻜﻴــﻪ داده ﻛﻬﻨــﻪ‬ ‫دوﺗــﺎري از ﺟــﻮال ﺧــﺎكآﻟــﻮده ﺑﻴــﺮون ﻣــﻰﻛــﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﭼــﺸﻢ از ﺳــﺎﻳﺔ ﮔﺮﻳــﺰ ﭘــﺎيِ دور دﺳــﺖ ﻣــﻰدزدد‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫اﻧﮕـــﺸﺘﺎنِ ﭘﻴﻨـــﻪ ﺑـــﺴﺘﻪ را ﺑـــﺮ زِهﻫـــﺎي دوﺗـــﺎر ﺑﻨـــﺸﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫دﺳـﺖ دﻳﮕــﺮ را ﺑــﺎﻻ ﺑــﺮده در ﺣﺮﻛﺘـﻰ ﺗﻨــﺪ‪ ،‬ﺷــﺘﺎﺑﺎن ﺑــﻪ‬ ‫ﺳــﻮي ﻛﺎﺳــﺔ ﭼــﻮﺑﻴﻦ ﻓــﺮود ﻣــﻰآورد‪ .‬زهﻫــﺎ زﺧــﻢ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻪاﻧﺪ؛ ﻧﺎﻟـﻪ آﻏـﺎز ﻛـﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬دﺳـﺖ ﻣـﺮد دوﺑـﺎره‬ ‫ﺑﺎﻻ ﻣﻰرود و دوﺑﺎره زِهﻫﺎ ﺑﺮ ﺧﻮد ﻣﻲﻟﺮزﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻮﻓــــﺎن ﺿــــﺮﺑﺎت دﺳــــﺖ او ﻫــــﺮ ﻟﺤﻈــــﻪ ﺗﻨــــﺪﺗﺮ و‬ ‫ﺳـــﻬﻤﮕﻴﻦﺗـــﺮ ﺷـــﺪه‪ .‬ﺿـــﺠﺔ ﻣﺤـــﺰون دوﺗـــﺎر ﻓﺮﻳـــﺎد‬ ‫ﮔــﺮگِ ﮔﺮﺳــﻨﻪ را ﻣﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻜــﻪ در ﺷــﺒﺎﻧﮕﺎه ﺧــﻮاب‬ ‫از ﭼــﺸﻤﺎن ﻫــﺎﻣﻮن ﻣــﻰرﺑﺎﻳ ـﺪ‪ .‬ﺳــﻜﻮت‪ ،‬اﻳﻨﻬﻨﮕــﺎم در‬ ‫ﭘﻨﺠـــﺔ ﻛﻮﺑـــﻪﻫـــﺎي ازﺑـــﻚ ﻛﻬﻨـــﺴﺎل روي در ﻫـــﻢ‬ ‫ﻣــﻲﺷــﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻮﺑــﻪﻫــﺎ ﻓﺮﻳ ـﺎدِ ﺣﻮاﺻ ـﻴﻞِ ﮔﺮﺳــﻨﻪ را ﻫــﻢ‬ ‫اﺳـــﻴﺮِ ﻣـــﻮجِ ﻏـــﺮشِ زِهﻫـــﺎ ﻛـــﺮده‪ .‬ﺣﻮاﺻـــﻴﻞ ﻧﻴـــﺰ‬ ‫دﻳﺮﻫﻨﮕــﺎﻣﻰ ﻧﻤــﻰﭘﺎﻳــﺪ‪ .‬او ﻧﻴــﺰ از ﻋﻤــﻖ آﺳــﻤﺎن ﺑــﻪ‬ ‫ﺳـــﻮي ﻧﺎﻟـــﺔ دوﺗـــﺎر ﻣـــﻲﺷـــﺘﺎﺑﺪ؛ در ﻓﺮﻳـــﺎد ﺳـــﺎز‬ ‫ﻓﺮوﻣﻰاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺗﺎ رازِ ﻛﻮﺑﻪﻫﺎ را درﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪٤٣١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻟﺤﻈــﺎت ﭼــﻮن ﺻــﺨﺮهﻫــﺎﺋﻲ ﺳــﻨﮕﻴﻦ در ﺣﺮﻛــﺖاﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﺳــﺎﻳﺔ ﺳــﻮارِ دوردﺳــﺖﻫــﺎ ﺑــﻪ ﻧﺮﻣــﻰ ﭘــﺎي از درﻳــﺎي‬ ‫ﺳــﺮاب ﺑﻴ ـﺮون ﮔــﺬارده‪ .‬ﭼــﺸﻤﺎن ﺗﻴــﺰﺑﻴﻦ اﻳﻨــﻚ او را‬ ‫ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻮي درﻳﺎﭼـﻪ ﭘـﻴﺶ ﻣـﻰﺗـﺎزد‪.‬‬ ‫ﻧــﺪاي دوﺗــﺎر اوج ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ ،‬ﻛﻮﺑــﻪﻫــﺎ ﺗﻨــﺪﺗﺮ و ﺗﻨــﺪﺗﺮ‬ ‫ﺷــﺪه‪ .‬آﻓﺘــﺎب ﺑــﺮ زﺑﺮﺟــﺪي ﻣــﻲﺗﺎﺑــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﺧــﻮن‬ ‫ﻧﺸــﺴﺘﻪ؛ از ﺗــﺎﺑﺶ اﻣــﻮاج ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﻓﺮﻳــﺎدِ ﺣﻮاﺻــﻴﻞ‬ ‫ﮔﺮﺳــﻨﻪ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﻪ اوج ﻣــﻲرﺳــﺪ‪ .‬ﻧﺎﻟــﺔ زِهﻫــﺎ از‬ ‫ﭘﺮﻧﺪه ﻣﻰﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫» ‪ ...‬آﺳــﻤﺎن را ﺗــﻮ ﺣــﺎﻛﻤﻰ؟ ﺑــﻪ دور دﺳــﺖ ﺑﻨﮕــﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﮕــﻮ ﻛﻴــﺴﺖ ﻛــﻪ ﻣــﻰآﻳــﺪ‪ .‬ﻛﻴــﺴﺖ ﻛــﻪ ﺳــﺎﻳﻪاش‬ ‫ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ را اﻳﻨﭽﻨـــﻴﻦ ﺳـــﻴﻪروي ﻛـــﺮده؟ از ﻛﺠـــﺎ‬ ‫ﻣــﻰآﻳــﺪ‪ ،‬او ﻛــﻪ ﺧﻮاﺳــﺘﮕﺎهاش از ﺧــﺎك و از آب‪،‬‬ ‫از ﺑــــﺎد و از آﺗــــﺶ ﺟﺪاﺳــــﺖ؟ ﺑﮕــــﻮ ﺣﻮاﺻــ ـﻴﻞ!‬ ‫ﺑﺮﻓـــﺮاز ﺑﺮﻛـــﻪﻫـــﺎ ﭘـــﺮ ﺑـ ـﺮﻛﺶ‪ ،‬آبراهِ ﺑـــﺰرگ را‪،‬‬ ‫آﻧﭽــﻪ درﻳﺎﭼــﻪ ﺧﻮاﻧــﺪهاﻳـﻢ‪ ،‬ﺗــﻮ را ﻣﻨــﺰل اﺳــﺖ‪ .‬ﺑﮕــﻮ‬ ‫ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﺎي ﺑﺮ ﻣﻨﺰﻟﮕﻪ ﺗﻮ ﻣﻰﮔﺬارد؟«‬

‫‪٤٣٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺣﻮاﺻـﻴﻞ ﻓﺮﻳـﺎد ﻣــﻰﻛــﺸﺪ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺑﺮﻣــﻰﻛــﺸﺪ‪ ،‬ﺑــﺮ ﻓــﺮاز‬ ‫ﺑﺮﻛﻪﻫﺎ ﻣﻰﭼﺮﺧـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎز ﻫـﻢ ﺑـﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬ﺑـﺎز ﻫـﻢ رﻓﻴـﻊﺗـﺮ‪.‬‬ ‫دور و دورﺗــﺮ ﻣــﻰرود‪ .‬از ﺳــﻮاري ﻛــﻪ اﻳﻨــﻚ ﺳ‪‬ــﻢِ‬ ‫ﻣﺮﻛــﺐاش ﺗــﺎ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻰ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺮ آﻳﻨــﺔ آﺑﮕﻴــﺮ ﻛــﻢ‬ ‫ﻋﻤــﻖ روي ﺧﻮاﻫــﺪ ﻛﻮﺑﻴ ـﺪ ﻓﺮاﺗــﺮ ﻫــﻢ ﻣــﻰرود‪ .‬ﭘــﺲ‬ ‫ﺑــﺎز ﻣــﻰآﻳ ـﺪ‪ .‬ﺑــﻪ زﺑــﺎنِ ﻓﺮﻳ ـﺎد ﻣــﻰﮔﻮﻳ ـﺪ‪ ... » :‬ﻛــﺴﻰ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ! ﻛـﺴﻰ ﻧﻴـﺴﺖ! ﭼـﺸﻢِ ﻣـﻦ اﺳـﺒﻰ ﻧﺒﻴﻨـﺪ‪ .‬ﭼـﺸﻢ‬ ‫ﻣــﻦ آدم ﻧﺒﻴﻨــﺪ‪ .‬آﻧﻜــﻪ اﻳﻨــﻚ ﭘــﺎي ﺑــﺮ ﻣﻨــﺰل ﻣــﻲﻧﻬــﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺘﺎب اﺳﺖ‪ ،‬آﻓﺘﺎب!«‬ ‫زِهﻫــﺎ‪ ،‬آﺷــﻔﺘﻪ ﺣــﺎل ﺑــﻪ ﻓﺮﻳــﺎد ﺑﻠﻨــﺪﺗﺮي ﻣــﻰﻧﺎﻟﻨــﺪ‪:‬‬ ‫»ﭼــﺸﻢ ﻣــﺎ او را ﺑﺒﻴﻨــﺪ‪ ،‬ﻗﺒــﻀﺔ ﺷﻤــﺸﻴﺮِ اوﺳــﺖ‪ ،‬آﻓﺘــﺎب‬ ‫ﻧﻴـــﺴﺖ‪ .‬ﺣﻮاﺻـ ـﻴﻞ ﺟﻮﻳـ ـﺎي او ﺑـــﺎش‪ ،‬ﺑـــﻪ ﻛـــﺪاﻣﻴﻦ‬ ‫ﺳــﻮي ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﺪ؟« ﺣﻮاﺻــﻴﻞ ﻓﺮﻳﺎدﻛﻨــﺎن ﺑــﺮ ﻓــﺮازِ‬ ‫آبﻫـــﺎ ﺳـ ـﻴﻨﺔ آﺳـــﻤﺎن را ﻣـــﻰﺷـــﻜﺎﻓﺪ‪ ،‬و ﻣـــﻰﻧﺎﻟـــﺪ‪:‬‬ ‫»ﻗﺒـــﻀﺔ ﺷﻤـــﺸﻴﺮ ﻧﺪﻳـــﺪم‪ .‬آﻓﺘـــﺎب دﻳـــﺪﮔﺎنام ﺳـــﻴﻪ‬ ‫ﻛــﺮده‪ .‬در اﻳــﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣــﻪ ﻧﻴﻤــﺮوز ﻫــﻴﭻ ﻧﻴــﺴﺖ! ﺟــﺰ‬ ‫آﻓﺘﺎب‪ ،‬ﺟﺰ آﻓﺘﺎب‪«.‬‬

‫‪٤٣٣‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﭘﻴــﺮِ ﻛﻬﻨــﺴﺎل ﺑــﻪ ﻓﺮﻳــﺎد ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳــﺎد ﮔﻠﻮﮔــﺎهاش‬ ‫ﻣـــﻲﺧﺮاﺷـــﺪ و ﭘﺮواﻧـــﻪوار ﺑـــﺮ ﮔـــﺮدِ ﻧﺎﻟـــﺔ زهﻫـــﺎ در‬ ‫ﭼــﺮﺧﺶ ﻣــﻲاوﻓﺘــﺪ؛ اوج ﻣــﻰﮔﻴ ـﺮد؛ دور ﻣــﻰﺷــﻮد؛‬ ‫آﺳــﻤﺎن درﻣــﻰﻧــﻮردد؛ از ﻓــﺮازِ آﻳﻨــﺔ ﺳــﻴﻪدلِ ﻫــﺎﻣﻮن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﻰﮔـﺬرد‪ .‬ﺗـﺎ ﺑـﻪ دﻳﮕـﺮ ﺳـﻮي‪ ،‬ﺑـﻪ آﻧﺠـﺎ رود ﻛـﻪ‬ ‫ﺳــﻮار ﻣــﻲآﻳــﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳــﺎدش ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ آب‪ ،‬ﺑــﺮ ﺑــﺴﺘﺮِ‬ ‫آﺗــﺶﮔﺮﻓﺘــﺔ رﻳﮕــﺰار روي ﻣــﻰﻛﻮﺑــﺪ و دوﺑــﺎره ﺑــﺎز‬ ‫ﻣــﻰﮔــﺮدد‪ .‬وﻟــﻲ ﺻــﺪا در ﮔﻠﻮﮔــﺎه ﻣــﺮدِ ﻛﻬﻨــﺴﺎل ﻧﻴــﺰ‬ ‫ﻫﻤﭽـــﻮن ﺣﻮاﺻـــﻴﻞ‪ ،‬ﻓﺮﻳـــﺎد ﻣـــﻲزﻧـــﺪ‪ ...» :‬ﻛـــﺴﻰ‬ ‫ﻧﻴـﺴﺖ! آﻓﺘــﺎب اﺳــﺖ‪ .‬ﻛــﺴﻰ ﻧﻴـﺴﺖ! آﻓﺘــﺎب اﺳــﺖ‪،‬‬ ‫آﻓﺘﺎب ‪«...‬‬ ‫زﺑﺮﺟــﺪ ﻛــﻒ ﺑــﺮ دﻫــﺎن آورده‪ ،‬ﻋــﺮق ﺑــﺮ ﭘﻴﻜــﺮش ﺑــﻪ‬ ‫ﻫــﺮ ﺳــﻮي ﻣــﻰدود‪ ،‬و ﻏﺒــﺎرِ ﻃــﻼ رﻧــﮓ ﻫــﺎﻣﻮن در‬ ‫ﻫـــﺮاس از ﺳـــﻢ ﻛﻮﺑﻨــﺪهاش ﺑـــﻪ داﻣـــﺎن آﺳـــﻤﺎن ﭘﻨـــﺎه‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎﺣﻞ ﭼﻨﺪ ﮔﺎم ﺑﻴﺶ ﻧﻤﺎﻧﺪه‪.‬‬ ‫در اﻳـــﻦ آﻏـــﺎزﻳﻦ روزﻫـــﺎي ﭘـــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬آﻧﻬﻨﮕـــﺎم ﻛـــﻪ‬ ‫ﺗﻨــﺪي ﺷــﺮارهﻫــﺎي آﻓﺘــﺎب روي ﺑــﻪ ﺳــﺮﻣﺎي زﻣــﺴﺘﺎن‬ ‫ﻣــﻰﮔــﺬارد‪ ،‬در اﻧﺘﻬــﺎي ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺒــﻰ ﻛــﻪ‬

‫‪٤٣٤‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺧـــﻮن ﺑـــﺮاﻧـــﺪاماش ﻣـــﻰﺟﻮﺷـــﺪ ﺑـــﻪ ﺟﺎﻧـــﺐ ﻫـــﺎﻣﻮن‬ ‫ﻣـــﻰﺗـــﺎزد‪ .‬ﻓﺮﻳـ ـﺎد ﺣﻮاﺻـ ـﻴﻞ‪ ،‬ﻧﻌـ ـﺮة ﻣﺮدﻛﻬﻨـــﺴﺎل‪،‬‬ ‫ﻛﻮﺑــﺔ ﺗﻨــﺪﭘﺎي دوﺗــﺎر‪ ،‬ﻫﻤﮕــﻲ ﻧﻌــﻞﻫــﺎي ﺳــﻨﮕﻴﻦ‬ ‫زﺑﺮﺟـــﺪ را دﻧﺒـــﺎل ﻣـــﻰﻛﻨﻨـ ـﺪ‪ ،‬و در ﻃﻮﻓـــﺎن ﻫﻤﻬﻤـــﺔ‬ ‫آﺑﺰﻳـــﺎن‪ ،‬در دل ﺳـــﻜﻮت دﺷـــﺖ ﻫﻤـــﻪ ﻳـــﻚﺻـــﺪا‬ ‫ﻣــﻰﺧﻮاﻧﻨ ـﺪ‪» :‬ﻛــﺴﻰ ﻧﻴ ـﺴﺖ ‪ ...‬آﻓﺘــﺎب اﺳــﺖ‪ ،‬آﻓﺘــﺎب‬ ‫‪« ...‬‬ ‫ﺷــﺐ ﺳــﺎﻳﺔ ﺳــﻴﺎه ﺧــﻮد ﺑــﺮ ﺳــﺎﺣﻞ ﻫــﺎﻣﻮن ﻓﺮواﻧﺪاﺧﺘــﻪ‪.‬‬ ‫آﻧــﺎن ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺳــﺎﺣﻞ درﻳــﺎ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻧــﺪ ﺗــﺎ در ﺳــﭙﻴﺪة‬ ‫ﺻــــﺒﺤﺪم ﺳــــﺘﻲ را ﺑﺎزﻳﺎﺑﻨــــﺪ‪ ،‬دﻳﮕــــﺮ او را ﻫﺮﮔــــﺰ‬ ‫ﻧﺪﻳﺪﻧـــﺪ‪ .‬ﻫﻤـــﻪ در ﺟـــﺴﺘﺠﻮي دروﻳـــﺶ‪ ،‬ﺳـــﻨﮓ‬ ‫ﺳــﻨﮓ ﺳــﺎﺣﻞ ﻫــﺎﻣﻮن را ﺟــﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟــﻲ ﻛــﻮ اﺛــﺮي از‬ ‫او! و آﻧﻬﻨﮕ ـﺎم ﻛــﻪ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﻪ ﻓــﺮق آﺳــﻤﺎن رﺳــﻴﺪ‪،‬‬ ‫اﻳــﻦ ﺣﻮاﺻــﻴﻞ ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﻓﺮﻳﺎدﻛﻨــﺎن ﻫﻤــﻪ را ﺑــﻪ ﺟــﺎﻧﺒﻲ‬ ‫ﻓــﺮاﺧﻮاﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﻪ آﻧﺠــﺎ ﻛــﻪ در ﻛﻨــﺎر ﺻــﺨﺮهاي ﺳــﺘﺮگ‬ ‫ﻧــﻲ اﻓــﺴﺎﻧﻪاي ﺳــﺘﻲ ﺑــﺮ ﺳــﻴﻨﺔ ﺧــﺎك ﻓﺮواﻓﺘــﺎده ﺑــﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑـﺮ ﻓـﺮاز ﺻـﺨﺮه‪ ،‬ﻧـﻮر آﻓﺘـﺎب ﺑـﻪ ﺧـﻮن‬ ‫روي ﻣﻲﺷﺴﺖ‪» .‬ﭼﻴﺴﺖ آﻧﺠﺎ ﺣﻮاﺻﻴﻞ؟!«‬

‫‪٤٣٥‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ــ ﮔــﻴﻼسﻫــﺎﺋﻲ ﺑــﻪ رﻧــﮓ ﺧــﻮن؛ ﮔــﻴﻼسﻫــﺎي ﺑــﺎﻏﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﮔﻴﻼچ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ!‬

‫***‬

‫ﻣـــﺮد ﻣﻴـــﺎنﺳـــﺎل‪ ،‬اراﺑـــﻪاي ﺟﻨﮕـــﻲ را در دل دﺷـــﺖ‬ ‫ﻣﻲراﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻬﮕـﺎه درﻧـﮓ ﻛـﺮده ﺑـﻪ اﻃـﺮاف ﻣـﻲﻧﮕـﺮد‪،‬‬ ‫و دوﺑـــﺎره ﺑـــﺎ ﻧﻌـــﺮهاش اﺳـــﺒﺎن ﻗـــﻮيﭘﻴﻜـــﺮ را ﺑـــﻪ راه‬ ‫ﻣــﻲاﻧــﺪازد‪ .‬روزﻫــﺎﺋﻲ ﻃــﻮﻻﻧﻲ اﻳــﻦ ﺟــﺴﺘﺠﻮ اداﻣــﻪ‬ ‫داﺷــﺘﻪ؛ اراﺑــﻪ‪ ،‬اﺳــﺒﺎن و ﭘﻴﻜــﺮ ﻣــﺮد ﻏﺮﻗــﻪ در ﺧــﺎك‬ ‫ﻛــﻮﻳﺮ اﺳــﺖ‪ .‬در اﻳــﻦ آﻏــﺎزﻳﻦ روزﻫــﺎي ﭘــﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬ﺗــﺎ‬ ‫ﻏـــﺮوب راه درازي در ﭘـــﻴﺶ ﻧـــﺪارﻳﻢ‪ ،‬و ﺷـــﻌﺎعﻫـــﺎي‬ ‫زرﻳـــﻦ آﻓﺘـــﺎب ﻳـــﻚ ﺑـــﻪ ﻳـــﻚ از ﺑﺎزوﺑﻨـــﺪ ﻃﻼﺋـــﻲ‬ ‫ﻣﺮدﻣﻴﺎﻧــــﺴﺎل روي ﻣــــﻲﮔﺮداﻧﻨــــﺪ‪ .‬اﻳﻨــــﻚ اراﺑــــﻪ از‬ ‫ﺣﺮﻛــﺖ ﺑــﺎز اﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬ﻣــﺮد در اﻓــﻖ ﺑــﻪ وﻳﺮاﻧــﻪﻫــﺎﺋﻲ‬ ‫ﻣﻲﻧﮕﺮد ﻛﻪ ﺳـﺎﻳﻪﻫـﺎيﺷـﺎن ﺑـﻪ درازا ﻛـﺸﻴﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد؛‬ ‫زﻳﺮ ﻟﺐ زﻣﺰﻣﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫‪٤٣٦‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـ ﻛﺎژﺑﺎن!‬ ‫اراﺑﻪ در ﺑﺮاﺑـﺮ دروازة ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﻣـﻲاﻳـﺴﺘﺪ‪ .‬ﻣـﺮد ﭘـﺎي ﺑـﺮ‬ ‫زﻣــﻴﻦ ﮔــﺬارده‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻣــﻮن دﻳــﻮارﻫــﺎي ﺑﻠﻨــﺪ ﻛﺎژﺑــﺎن راه‬ ‫ﻣــﻲﭘﻴﻤﺎﻳــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﺟــﺎنﭘﻨــﺎهﻫــﺎي ﺑﺰرﮔــﻲ ﻛــﻪ در اوج‬ ‫ﻃـﺎﻗﻲﻫــﺎ ﻫــﺮ ﻳــﻚ ﺑــﻴﺶ از ده ﻛﻤﺎﻧــﺪار در ﺧـﻮد ﺟــﺎي‬ ‫ﻣــﻲدﻫــﺪ ﺧﻴــﺮه ﻣــﻲﻣﺎﻧــﺪ‪» .‬اﻳــﻦ ﻣﺨﺮوﺑــﻪ ﺗــﺴﺨﻴﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬ ‫اﺳــﺖ‪ ،‬ﻫــﻴﭻ ﻣﻌﺒــﺮي ﺑــﻪ درون اﻳــﻦ ﺑﻨــﺎ ﻧﻴــﺴﺖ!« ﻣــﺮد‬ ‫ﺑــﻪ ﺳــﻮي دروازه ﻣــﻲﺷــﺘﺎﺑﺪ‪ .‬ﺗــﺎ ﻟﺤﻈــﺎﺗﻲ دﻳﮕــﺮ زوزة‬ ‫ﮔﺮﮔــﺎن ﮔﺮﺳــﻨﻪ و ﺟﻴــﻎ ﺧﻔﺎﺷــﺎن ﻧﺎﻟــﺔ ﺧﺰﻧــﺪﮔﺎﻧﻲ را‬ ‫دﻧﺒـــﺎل ﺧﻮاﻫـــﺪ ﻛـــﺮد ﻛـــﻪ در ﺟـــﺴﺘﺠﻮي ﻃﻌﻤـــﻪ ﺑـــﺮ‬ ‫ﺳﻨﮕﺮﻳﺰهﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻜـﺎﭘﻮ ﻣـﻲاﻓﺘﻨـﺪ؛ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﺗﻨﻬـﺎ ﻧﻐﻤـﻪ‬ ‫ﺷﺒﺎﻧﺔ ﻛﻮﻳﺮ‪.‬‬ ‫ـ ﻛﺎرواﻧﺴﺮادار! دروازه ﺑﮕﺸﺎي!‬

‫‪٤٣٧‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﻧــﺪاي ﻣــﺮد ﻓــﻀﺎي ﺧــﻮنﮔﺮﻓﺘــﺔ ﻏــﺮوب را ﺷــﻜﺎﻓﺘﻪ‪،‬‬ ‫در ﻃـــﺎﻗﻲﻫـــﺎي ﺑﻠﻨـــﺪ ﻛﺎژﺑـــﺎن ﻃﻨـــﻴﻦاﻓﻜـــﻦ ﺷـــﺪه‪.‬‬ ‫ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﺑﻌﺪ ﺻﺪاﺋﻲ ﻟﺮزان ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﻛﺎرواﻧﺴﺮا ﻣﻴﻬﻤﺎن ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬ ‫ـ رﻫﮕﺬرم‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻴﻬﻤﺎن!‬ ‫ﺑـــﺮ دﻳـــﻮارة ﺑﻠﻨـــﺪ ﻛﺎرواﻧـــﺴﺮا درﻳﭽـــﻪاي ﮔـــﺸﻮده‬ ‫ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻧـﻮري ﺑـﻲﺟـﺎن‪ ،‬اﺳـﻴﺮ دﺳـﺖ ﻧـﺴﻴﻢ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬ ‫ﺳﻮي و آنﺳﻮي ﻣـﻲدود و ﺑـﺮ ﻓـﺮاز ﻓﺘﻴﻠـﺔ ﭘﻴـﻪﺳـﻮز ﺳـﺮ‬ ‫از درﻳﭽــﻪ ﺑﻴــﺮون ﻣــﻲﻛــﺸﺪ‪ .‬ﻟﺒﺨﻨــﺪي ﺑــﺮ ﮔﻮﺷــﺔ ﻟﺒــﺎن‬ ‫ﻣﺮد ﻣﻴﺎﻧﺴﺎل ﻣـﻲﻧـﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣـﺮدي از ﺑ‪‬ﻠﻨـﺪاي ﺟـﺎنﭘﻨـﺎه ﺳـﺮ‬ ‫ﺑﻴﺮون آورده‪:‬‬ ‫ـــ دروازه ﺳــﺎلﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ دﻳﮕــﺮ ﺑــﺮ ﻟــﻮﻻي آﻫﻨــﻴﻦ‬ ‫ﻧﻤــﻲﭼﺮﺧــﺪ‪ .‬از ﺷــﻜﺎف دروازه وارد ﺷــﻮ! اﺳــﺐﻫــﺎ‬ ‫را ﺑﻪ درون ﺑﻴﺎور‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﻮراك ﮔﺮگﻫﺎ ﻧﺸﻮﻧﺪ!‬

‫‪٤٣٨‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺳــﻜﻮت ﺷــﺐ ﻣﻠﺤﻔــﺔ ﺳــﻴﻪﻓــﺎماش را ﺑــﺮ ﻛﺎرواﻧــﺴﺮا و‬ ‫دﺷـــﺖ ﻛﺎژﺑـــﺎن ﻓﺮواﻧﺪاﺧﺘـــﻪ‪ .‬ﻓﻘـــﻂ ﺧـــﺴﺘﻪ ﺑـــﺎزوان‬ ‫آﺗــﺶ ﮔﺮﻓﺘــﺔ ﭘﻴــﻪﺳــﻮز ﻛﻮﭼــﻚ در اﺗﺎﻗــﻚ ﻛﺎژﺑــﺎن‬ ‫اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺑــﻪ ﻣــﺼﺎف ﺑــﺎ ﺷــﻬﺮﻳﺎر ﺳــﻴﺎﻫﻲﻫــﺎ ﻣــﻲرود‪.‬‬ ‫ﺷــﻌﻠﻪﻫــﺎي ﻟــﺮزان در ﻫــﺮ ﺷــﺘﺎب ﺑــﻪ اﻃــﺮاف رﻧــﮓ زر‬ ‫ﻣﻲﭘﺎﺷـﺪ‪ ،‬و روﻏـﻦ ﺗﻨـﺪﺑﻮي‪ ،‬آﺗـﺶ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‪ ،‬ﭼـﻮن‬ ‫ﺟــﺬام ﺑــﺮ ﻓﺘﻴﻠــﻪ دوﻳــﺪه ﺗــﺎروﭘﻮدش ﻣــﻲﺳــﻮزاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﻟــﺔ‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻓﺘﻴﻠﻪ ﺗﺎ ﺳﻘﻒ اﺗﺎﻗﻚ ﻣﻲدود‪:‬‬ ‫ـــ ﺳــﺎلﻫﺎﺳــﺖ ﻛــﻪ رﻫﮕــﺬري اﻳــﻦ ره ﺑﺮﻧﮕﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﻲ ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻲ؟‬ ‫ــ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻراﻧﻲ را ﻣــﻲﺟــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ ﺳــﺎلﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ ﺟــﺎﻧﻢ‬ ‫را ﻧﺠــﺎت دادﻧــﺪ‪ .‬ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ ﻳﻜــﻲ از آﻧــﺎن در اﻳــﻦ‬ ‫دﺷــﺖ ﺑــﻪ داﻣــﺎن ﻋــﺸﻖ ﮔﺮﻓﺘــﺎر آﻣــﺪ و ﻣﻨــﺰل ﮔﺰﻳــﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﺠــﺰة ﻣﻌــﺸﻮق ﭼﻨــﺎن ﻛــﺮد ﻛــﻪ ﺟﻨﮕــﺎوري از ﻳــﺎدش‬ ‫ﺑﺮﻓـــﺖ‪ ،‬و ﮔﻨﺠﻴﻨـــﺔ ﻃـــﻼي ﭼـــﻴﻦ را ﺻـــﺮف ﺑـــﺎﻓﺘﻦ‬ ‫ﻓﺮﺷــﻲ از اﺑﺮﻳــﺸﻢ ﺳــﭙﻴﺪ ﻛــﺮد‪ ،‬ﺗــﺎ ﺷــﺎﻳﺪ دﻟــﺪاده ﺳــﻮار‬ ‫ﺑــﺮ ﺑــﺎلﻫــﺎﺋﻲ اﺑﺮﻳــﺸﻤﻴﻦ ﺑﺘﻮاﻧــﺪ ﺑــﻪ رﻳﮕــﺰار ﺑــﺰرگ‪،‬‬ ‫ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺧــﻮد ﺑــﺎزﮔﺮدد‪ .‬ﻣــﻲﮔﻮﻳﻨــﺪ انﮔــﺎنﺳــﻲ‪،‬‬

‫‪٤٣٩‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫دﻟـــﺪاة او دوري از ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﻧﺘﻮاﻧـــﺴﺖ و در ﻛﺎژﺑـــﺎن‬ ‫ﺟﺎن ﺳـﭙﺮد‪ .‬وﻟـﻲ ﺳﭙﻬـﺴﺎﻻر ﺳـﺎل ﻫﺎﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫﻤﭽﻨـﺎن‬ ‫ﻓـــﺮش اﺑﺮﻳـــﺸﻢ ﻣـــﻲﺑﺎﻓـــﺪ و اﻧﺒﺎرﻫـــﺎي ﻛﺎژﺑـــﺎن را از‬ ‫ﻃﺎﻗــﻪﻫــﺎي اﺑﺮﻳــﺸﻢ ﺳــﭙﻴﺪ ﻣﺎﻻﻣــﺎل ﻛــﺮده‪ .‬ﺑــﻪ اﻳــﻦ اﻣﻴـﺪ‬ ‫ﻛــﻪ روزي ﭘﻴﻜــﺮ انﮔــﺎنﺳــﻲ را ﺑــﻪ رﻳــﮓزار ﺑــﺰرگ‬ ‫ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﭘﺲ ﺳﺮ در ﭘﻲ ﺣﻜﺎﻳﺎت داري!‬ ‫ــــ ﻫـــﻢ در ﭘـــﻲ ﺣﻜﺎﻳـــﺎتام و ﻫـــﻢ در ﺟـــﺴﺘﺠﻮي‬ ‫ﮔﻤــﺸﺪهﻫــﺎ؛ ﻛــﺴﻲ ﭼــﻪ ﻣــﻲداﻧــﺪ‪ .‬ﻓُــﺮاد ﻫﻤﻴــﺸﻪ دﻳــﻦ‬ ‫ﺧﻮد ادا ﻛﺮده‪.‬‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮادار ﭘﻴــﺮ در ﻧــﻮر ﻟــﺮزان ﭘﻴــﻪﺳــﻮز ﺑــﻪ ﭼﻬــﺮة‬ ‫ﻓــﺮاد و ﺑﺎزوﺑﻨــﺪ ﻃﻼﺋــﻲاي ﻛــﻪ ﺑــﺮ آن ﺳــﺮ ﺷــﻴﺮي ژﻳــﺎن‬ ‫ﻫــﻚ ﺷــﺪه ﻣــﻲﻧﮕــﺮد‪ .‬ﺑــﻪ ﻳــﺎد ﻣــﻲآورد روزي را ﻛــﻪ‬ ‫در ﻛﻨﺎر ﭼﺸﻤﻪ‪ ،‬ﻓﺮاد را از ﭼﻨﮕﺎل ﻃﻼ ﻧﺠﺎت داد‪:‬‬ ‫ـ از ﻛﻪ آﻣﻮﺧﺘﻲ ﻛﻪ رﻫﮕﺬري‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻴﻬﻤﺎن؟‬

‫‪٤٤٠‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ـــ از ﻫﻤـــﺎن ﺳﭙﻬـــﺴﺎﻻران‪ .‬از آﻧـــﺎن ﻛـــﻪ ﮔـــﺬر ﻣـــﺮا‬ ‫ﺳـــﻨﮓواره و ﺻـــﺎﻣﺖ ﻧﮕﺮﻳـــﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺧـــﻮد ﭼـــﻮن‬ ‫ﺷــﻬﺎﺑﻲ ﺗﻴــﺰرو‪ ،‬رﻫﮕــﺬران ﺗﻨــﺪﺗﺎز اﻳــﻦ ﻓــﻼت ﺑﻮدﻧــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﮔﺮد ﻣﺮﻛﺐﺷﺎن را ﻛﺲ دﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرواﻧــﺴﺮادار ﻣﺨــﺪهاي ﻣــﻲﺟﻮﻳــﺪ و ﺗﻜﻴــﻪﮔــﺎه آرﻧــﺞ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﻫﻲ ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﺑﻪ آراﻣﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺟﻮﻳﻨــﺪﮔﺎن ﺣﻜﺎﻳــﺎت از اﻧــﺪرز آﺗــﺶ ﻣــﻲآﻏﺎزﻧــﺪ‪،‬‬ ‫ﻫــﻢ او ﻛــﻪ رﻫﮕـــﺬر اﺳــﺖ و ﻣﻴـــﺮا! وﻟــﻲ ﺷـــﺐ در‬ ‫ﻛﺎژﺑﺎن ﺟـﻮان اﺳـﺖ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺑﺮآﻣـﺪن ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ،‬ﻫـﻢ اﻳـﻦ‬ ‫ﭘﻴــﻪﺳــﻮز روﻏــﻦ ﺑــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﺮد‪ ،‬و ﻫــﻢ ﻣــﺎ‬ ‫ﺣﻜﺎﻳــﺎت ﺑــﻪ اﻧﺠــﺎم‪ .‬روزﮔــﺎري ﺻــﺨﺮهاي ﺳــﺘﺮگ‬ ‫ﺑﺮ داﻣﻨـﺔ ﻛُـﺮ ﻧﻈـﺎرهﮔـﺮ ﺟﻬـﺎن ﺷـﺪ‪ .‬از آﺗـﺶ ﺗﻨـﺪي و‬ ‫ﺗﻬــﺎﺟﻢ آﻣﻮﺧــﺖ؛ از رﮔﺒــﺎر ﻧﺮﻣــﻲ و اﻧﻌﻄــﺎف‪ .‬ﺑــﺮ‬ ‫ﺑــﺎلﻫــﺎي ﺑــﺎد ﺷــﻤﺎل ﺗﻜﻴــﻪ زد ﺗــﺎ ﺗﻨــﺪﺗﺎزي ﻧــﺴﻴﻢ را ﻧﻴــﺰ‬ ‫ﺑــﺸﻨﺎﺳﺪ‪ .‬و آن روز ﻛــﻪ ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ درﻳﺎﻓــﺖ ﺑــﻪ ﺧــﻮد‬ ‫ﻧﮕﺮﻳــﺴﺖ‪ .‬ﭘــﺲ ﺳــﻴﻨﺔ ﻛﻮﻫــﺴﺎران رﻫــﺎ ﻛــﺮده‪ ،‬ﺑــﻪ‬

‫‪٤٤١‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫ﺟﻬــﺎن آدﻣﻴــﺎن آﻣــﺪ‪ ،‬و ﺣﻜﺎﻳــﺖ او اﻳﻨﭽﻨــﻴﻦ آﻏــﺎز‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ‪...‬‬ ‫ﻃﻐــﺮل ﺑــﺎ اوﻟــﻴﻦ ﭘﻴﻜــﺎن ﻃﻼرﻧــﮓ ﻃﻠــﻮع آﻓﺘــﺎب ﻛــﻪ‬ ‫اﻓــﻖ دور را زرﻳــﻦ ﻛــﺮد ﺣﻜﺎﻳــﺖ ﺑــﻪ ﭘﺎﻳــﺎن ﺑــﺮد‪ .‬ﻓُـﺮاد‬ ‫ﺷﺘﺎﺑﺎن ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫ـ ـ ﺳﭙﻬــﺴﺎﻻر! ﭘــﺲ از ﺗــﻮ ﻛﺎژﺑــﺎن ﻧﮕﺎﻫﺒــﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫــﺪ‬ ‫داﺷﺖ؟‬ ‫وﻟــــﻲ ﻛﺎرواﻧــــﺴﺮادار ﭘﻴــــﺮ‪ ،‬ﻫﻤــــﺮاه ﺷــــﻌﻠﺔ ﭼــــﺮاغ‬ ‫ﻛﻮﭼـــﻚ‪ ،‬ﺑـــﻲآﻧﻜـــﻪ ﻛـــﺴﻲ ﻧـــﺎﻣﻲ از او ﺑـــﻪ ﺧـــﺎﻃﺮ‬ ‫داﺷـــﺘﻪ ﺑﺎﺷـــﺪ از اﻳـــﻦ ﺟﻬـــﺎن رﺧـــﺖ ﺑﺮﺑـــﺴﺘﻪ ﺑـــﻮد‪.‬‬ ‫ﭼــﺸﻤﺎن ﻃﻐــﺮل اﻳﻨــﻚ در اﻣﺘــﺪاد ﺷــﻘﻴﻘﻪﻫــﺎ ﺑــﺎز ﻫــﻢ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪهﺗـﺮ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﺧﻄـﻲ را ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺴﺖ ﻛـﻪ ﺑﺠـﺎي‬ ‫دﻳﺪﮔﺎن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫از آﻧــﺮوز ﻗﺎﻓﻠــﻪﻫــﺎ ﻓــﻼت ﺑﻠﻨــﺪ را ﺑــﻪ ﻣﻘــﺼﺪ رﻳﮕــﺰار‬ ‫ﺑــﺰرگ در ﺟــﺎدهاي ﺗــﺮك ﻛﺮدﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻓﺮﺷــﻲ از‬

‫‪٤٤٢‬‬

‫ﺳﻌﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎن‬

‫ﮔﺎﺳﻮژ‬

‫اﺑﺮﻳـــﺸﻢ ﺳـــﭙﻴﺪ ﻛـــﺸﻴﺪه ﺷـــﺪ‪ .‬ﻣـــﺴﺎﻓﺮان اﺑﺮﻳـــﺸﻢ در‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣـــﺔ ﮔـــﺬر از درهﻫـــﺎ‪ ،‬آﻧﺠـــﺎ ﻛـــﻪ زاﻏـــﻲﻫـــﺎ در‬ ‫ﭼﺮﺧــﺸﻲ ﺑــﻲﭘﺎﻳــﺎناﻧــﺪ‪ ،‬ﻧــﺪاي ﺿــﺮﺑﺎت ﺗﻨــﺪ ﭼﻜ ـﺶ‬ ‫ﻛــﻮﻫﻜﻨﻲ را ﻣــﻲﺷــﻨﻮﻧﺪ ﻓــﺮاد ﻧــﺎم‪ .‬در ﺣﻜﺎﻳــﺎت آﻣــﺪه‬ ‫ﻛـــﻪ او ﺑـــﻪ ﺧـــﻂ آراﻣـــﻲ ﺣﻜـــﺎﻳﺘﻲ ﺑـــﺮ ﺻـــﺨﺮهﻫـــﺎ‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ؛ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺻﺨﺮهاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﺎﺳﻮژ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن‬

‫‪ 27‬ژوﺋﻴﻪ ‪2020‬‬

‫‪٤٤٣‬‬