Zomer 2022 by Ledentijdschrift Natuurpunt Mechels Rivierengebied

zomer 2022

Mechels Rivierengebied 25

Natuur.kamp

Nacht van de Vleermuis

Vollemaanwandeling

Cursus spoorzoeken

 colofon Natuurpunt Mechels Rivierengebied is actief in Bonheiden, Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Dankzij meer dan 4320 leden en een stevige ploeg vrijwilligers werkt Natuurpunt in deze gemeenten aan de bescherming en verdere ontwikkeling van de natuur. Leden van Natuurpunt Mechels Rivierengebied ontvangen dit driemaandelijks tijdschrift gratis. Andere Natuurpuntleden kunnen voor 2022 een abonnement nemen door 6 euro over te schrijven op rekening BE42 0013 6468 8754 met als vermelding ‘tijdschrift 2022’.

Contactpersonen

Natuurpunt Mechels Rivierengebied Jorn Van de Velde, 0493 02 96 97, jorn.vandevelde@gmail.com Kern Mechelen Nils Iwens, 0468 36 14 46, nils.iwens@natuurpunt.be Kern Bonheiden Joost Dewyspelaere, 015 51 69 97, joost.dewyspelaere@skynet.be Kern St.-Katelijne-Waver Godelieve Janssens, 015 20 97 02, godelieve-jans@telenet.be Kern Willebroek Wim Candries, 0472 29 87 32

Werkten mee aan dit nummer

Diane Appels, Wim Candries, Dieter Decoster, Bert Delanoeije, Peter Delvaux, Frank De Roover, Peter De Ridder, Stefan den Hartog, Jens D'Haeseleer, Jill Eeckhout, Nils Iwens, Godelieve Janssens, Ann Pinceel, Charlotte Spaas, Kurt Stevens, Tony Van den Broeck, Karen Van den Mooter, Jorn Van de Velde, Stefaan Vandamme, Jan Wijgerde

Redactie: redactie-mrg@natuurpunt.be Druk: Buroform nv - www.buroform.be Oplage: 4400 exemplaren

Adreswijzigingen

Online (geregistreerde leden):

www.natuurpunt.be/controlepaneel/mijn-gegevens

Contactformulier: www.natuurpunt.be/contacteer-natuurpunt

Facebook en Twitter

www.facebook.com/NatuurpuntMechelsRivierengebied twitter.com/NatuurMechelen

Digitaal afdelingsnieuws

Planten- en dierenwaarnemingen in onze regio: www.mechelen.waarnemingen.be

Activiteitenflits: aanvragen via de startpagina van onze website www.natuurpunt.be/np-mrg

Giften - Reservatenfonds

Schrijf je gift over op rekening BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt met vermelding ‘project 3799 Mechels Rivierengebied’. Vanaf 40 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.

Lid worden

Het lidgeld bedraagt 30 euro per gezin van 1 juli tot eind 2023. Overschrijven op rekening BE17 2300 0442 3321 BIC GEBABEBB van Natuurpunt, met vermelding ‘(nieuw) lid via Mechels Rivierengebied’.

slanke blaaskop © Diane Appels

BEATS FOR BEASTS © Natuurpunt

In dit nummer

Bezoekerscentrum

2 3 4 8 10 11 12 14 16 18 19 20 22 24 27 30 33 34 35

Muizenhoekstraat 7, 2812 Muizen - www.natuurpunt.be/bc-mrg Ann Pinceel - 015 43 61 09 - bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

colofon - inhoud woordje vooraf terugblik nieuwtjes online lezen dank je wel natuur in Mispeldonk bijenplan Mechelen Amerikaanse vogelkers kalender Natuurpark Rivierenland wist je dat gesignaleerd kinderhoek beheer wandelen in de natuur vorming - cryptogram waarvan akte natuurgebieden

In juli en augustus is het bezoekerscentrum open op maandag, donderdag en zaterdag van 13u30 tot 17u30 en op zondag van 10u tot 17u30. In september alleen op donderdag en zondag. - info over de lokale natuurgebieden en activiteiten - wandelbrochures en gezinsspeurtochten - inkijk-veldgidsen en kleine winkelhoek - biobier, fruitsap, thee of koffie Parkeren op randparkings Muizen-Dorp, Kerkenbos of Karolingenstraat. Er zijn slechts enkele parkeerplaatsen langs de Muizenhoekstraat.

woordje vooraf 

icarusblauwtjes © Diane Appels

k herinner me mijn eerste natuurervarin-

gen nog goed. Of beter: ik herinner me het grote plaatje. Telkens als we op reis waren in Frankrijk, of uitzonderlijk elders, trok ik er samen met mijn vader op uit: een wandeling hier, een wandeling daar. Steevast met het vlindernetje in de aanslag, om zo de lokaal aanwezige vlindersoorten beter te leren kennen. Als 8-jarige stond ik dan soms wat verveeld te kijken en te wachten, maar ik pikte het wel op. Dat gevoel van verveling is tegenwoordig niet meer aanwezig. Integendeel, dagvlinders behoren nog altijd tot een van mijn favoriete soortengroepen. Wat was een van jouw eerste natuurervaringen? Wellicht kan je er wel een vertellen: het zijn immers heel vaak deze eerste ervaringen die ons op weg zetten naar een leven vol liefde en inzet voor de natuur. Daarom moeten we er op blijven inzetten dat kinderen ook vandaag de dag van deze ervaringen kunnen genieten. Daarbovenop doet in de natuur rondhangen nog veel meer voor kinderen. Het daagt hen uit om te bewegen, hun grenzen te verleggen en hun fantasie te gebruiken. Om al die redenen wilt Natuurpunt actief inzetten op het betrekken van kinderen (en hun ouders). Op de laatste Wilde Buitendagen is ‘Snuit’ gelanceerd, het nieuwe buitenpretloket van Natuurpunt. Het doel is om kinderen en hun ouders de weg te tonen naar de natuur en om vrijwilligers te helpen activiteiten nog meer af te stemmen op kinderen. Kortom: het is een uitno-

diging voor ons allen om de natuur ‘kindvriendelijker’ te maken. Ben je lid? Aarzel dan niet om met je kind(eren) de uitdaging aan te gaan en de natuur in te trekken. Dat kan op verschillende activiteiten die we voor kinderen (en hun ouders natuurlijk) organiseren. Er zijn natuur.kampen, zoektochten, workshops en excursies die het hele jaar door plaatsvinden. Maar dat is niet het enige. Op verschillende plaatsen vind je ook speelnatuur en speelelementen waar je je echt helemaal kan uitleven. Sommige plaatsen hebben nood aan ietsje meer rust, maar ook in die natuurgebieden kan je terecht: enkele vlinders zien vliegen of onder een boomstam zoeken naar pissebedden, kan de band met de natuur alleen maar hechter maken.

Snuit: een uitnodiging om de natuur kindvriendelijker te maken Ben je vrijwilliger? Bedenk dan eens hoe je je activiteit kindvriendelijk kan maken, of hoe je nieuwe activiteiten gericht op kinderen en hun ouders kan maken. De kinderen van vandaag zijn immers de natuurliefhebbers van morgen, dus het kan de moeite waard zijn om eens nieuwe concepten uit te proberen. Zo kunnen we liefde voor natuur blijven voorzien, vandaag én morgen. Tot in de natuur,

Jorn Van de Velde Afdelingsvoorzitter

16 april Natuurwerkdag Gasthuisbossen

30 april

Cursus Fort van Walem

25 mei

Rondleiding in Willebroek voor NT2-klas GO! CVO Antwerpen

Terugblik Vrijwilligersbeurs 12 mei Op de derde editie van de vrijwilligersbeurs van Stad Mechelen maakten de Mechelaars kennis met meer dan 50 organisaties die op zoek zijn naar vrijwilligers. Op de stand van het Vrijwilligerspunt kon men terecht met alle algemene vragen over vrijwilligerswerk. Een fantastisch initiatief! Julie en Filip tekenden present voor Natuurpunt Mechels Rivierengebied en legden enthousiast uit hoe mensen zich kunnen inzetten voor de natuur in het Rivierengebied. Zo kan je bij ons -- 'sporadisch' vrijwilliger worden die zich af en toe inzet op één van onze activiteiten -- bestuurslid worden van de afdeling of van één van de vier kernen -- aansluiten bij de beleidswerkgroep en meewegen in de beleidsthema's -- je inzetten in één van onze beheerteams -- onthaalmedewerker worden in ons bezoekerscentrum in Muizen -- aansluiten bij de kernen of de SNUIT-werking van het bezoekerscentrum die activiteiten organiseren die te maken hebben met natuurbeleving -- aansluiten bij de werkgroep die fondsenwervingsactiviteiten organiseert Heb je interesse of wil je meer informatie, mail dan naar nils.iwens@natuurpunt.be.

Natuurpark Rivierenland wordt 10 hectare groter dankzij sportievelingen Natuurpunt Mechels Rivierengebied heeft de ‘putten van Verhaeren’ gekocht, een 10 hectare groot perceel met vijvers vlak bij natuurgebied ‘Den Battelaer’ in Battel. Opvallend: het geld voor de aankoop werd bij elkaar gebracht door sportievelingen: de deelnemers van Run for Nature Rivierenland en enkele teams die meededen aan Expeditie Natuurpunt. Conservator van Den Battelaer Patrick Vanherp: “Net als in de rest van Den Battelaer zullen we ook hier weer voor honderd procent de kaart van natte natuur trekken. We willen de graslanden met hun slotencomplex herstellen, vernatten en open houden door ze te maaien en te laten begrazen door runderen. De grote vijver was ingericht voor intensieve eendenjacht. De jachtinstallaties zullen we wegnemen. We bekijken ook of bijkomende poelen extra kansen kunnen geven aan de populatie kamsalamanders in het gebied.”

Vijver Battelaer © Wim Dirckx

De aangekochte percelen van de familie Verhaeren zullen te bezoeken zijn via de Zennedijk. Op termijn wil Natuurpunt ook een vogelkijkhut plaatsen aan de kleine vijver.

terugblik Jong en oud enthousiast over waterdiertjes in Willebroek Op zondag 22 mei organiseerde Natuurpunt kern Willebroek een waterdiertjes onderzoek tijdens de Dag van het Park. Het weer zat alvast goed mee, een zonnige zondag lokte jong en oud naar het park Bel-Air te Blaasveld. Gewapend met een schepnetje gingen de deelnemers op zoek naar leven in de vijvers, de Zwarte Beek, een waterbak... én met succes.

Aan de infostand gingen kinderen aan de slag met loeppotjes om allerlei waterdiertjes van dichtbij te bekijken. Zo werden waterschorpioenen, larven van libellen, bootsmannetjes en nog veel meer uitvoerig onderzocht. Een waterdiertjes-bingospel motiveerde hen nét dat tikkeltje meer. Het bewijs? Op nog geen twee uur tijd werden meer dan 30 kindjes gepromoveerd tot echte wateronderzoekers. En de ouders? Die waren oprecht verbaasd over wat voor mooie natuur er zich in hun park bevindt. De uitleg (en werving) over de vrijwilligersactiviteiten van Natuurpunt kregen ze er gratis bij.

Slechtvalk in het vizier

Tijdens drie weekenden kregen de Mechelse marktgangers de kans om te turen naar het gelukkige slechtvalkenkoppel op de kathedraal. Vanaf de eerste dag was het al een drukte van jewelste. Ook al liet het paar zich niet altijd zien, toch kon je niet naast ons gigantisch infodoek met de schitterende illustratie kijken. Terwijl het observatieteam mensen beneden informeerde, werd hoog in de toren het jong uit het nest geplukt om het te ringen. Op dag twee lieten de slechtvalken zich wat minder zien, maar dat compenseerde illustrator Joris De © Stefaan Van Damme Raedt ruimschoots door te schetsen aan de voet van Margaretha van Oostenrijk. Ook de livestream van Stad Mechelen bracht soelaas. Het slechtvalkjong besloot op dag drie de overblijvende witte donsjes uit z’n veren te pulken en gaf de volledige voormiddag een show met gekrijs en vleugelgeklapper. Het was drummen om een kijkje te nemen door de telescoop. Het verbaasde iedereen (vrijwilligers incluis) hoe snel het jong gegroeid was van een pluizenbol tot een trotse vogel. We hopen ze volgend jaar opnieuw te kunnen verwelkomen. Tot dan!

terugblik  WALK FOR NATURE Rivierenland Op zondag 29 mei vond onze tweede editie van WALK FOR NATURE Rivierenland plaats. Het wisselvallige weer en enkele andere grote evenementen die dag, maakten dat we met 800 deelnemers een pak minder deelnemers konden verwelkomen dan bij de eerste editie. Batteliek Net als vorig jaar organiseerden we de start en aankomst aan Batteliek, de nieuwe microbrouwerij van onze sponsor Het Anker in de Sint-Jozefkerk in Battel. Elke wandelaar kreeg na afloop dan ook een biertje. De Battelse Bergen werd met een duurzame markt omgetoverd tot een waar volksfeest met deejays en live acts ,en waar lekkere hapjes en drankjes konden genuttigd worden. Super gezellig! Animalinas Vorig jaar bracht graffitikunstenaar Dzia tien lokale diersoorten aan op muren langs het parcours van 35 km rond de stad Mechelen. Dit jaar maakten we de route 10 km langer en konden we met de steun van Sport Vlaanderen Hofstade en Agentschap Wegen en Verkeer drie nieuwe werken toevoegen: een gaai, een steenmarter- en een vossenfamilie. Deze laatste twee aan Battenbroek staan als doelsoorten symbool voor de werken die AWV er plant en die een veiligere passage onder de E19 tot doel © Nils Iwens heeft. Ter hoogte van de Spildoornlaag zal een raster dieren leiden naar de ecotunnel onder de E19. De leerlingen van 4 toerisme van Busleyden Atheneum, waaronder enkele anderstalige nieuwkomers, maakten een website voor de 13 werken en brachten QR-codes aan waarmee wandelaars meer uitleg krijgen bij de afgebeelde dieren. Parcours De Drie Wilgen en de Baarbeekhoeve zorgden er met hun sponsoring voor dat onze deelnemers onderweg even tot rust konden komen en konden genieten van lekkere biofruitsapjes en stukken biofruit. De zeescouts uit Willebroek zetten aan Planckendael de wandelaars over met zelfgemaakte vlotten. Dankjewel aan alle deelnemers en vrijwilligers! Noteer alvast zondag 28 mei 2023 in je agenda! Ook als je er dit jaar niet bij was.

Het Lente Ontbijt van Battle4Nature Team Battle4Nature organiseerde op Paaszondag voor de eerste maal een luxe ontbijt ten voordele van Den Battelaer. Onder een heerlijk paaszonnetje brachten we meer dan 500 ontbijten rond in Mechelen, Battel, Heffen en Leest. Met de opbrengst en de steun van enkele sponsors kunnen we ook dit jaar weer deelnemen aan Expeditie Natuurpunt. We willen al onze sponsors en iedereen die besteld heeft nog eens hartelijk bedanken! Markeer alvast 19 maart 2023 in je agenda voor ons volgende Lente Ontbijt!

Nieuwtjes Vlinders tellen in je tuin Dit jaar gaat in juli ‘De Grote Vlindertelling’ niet door. Maar heb je toch zin om te tellen? Graag! Tel nog tot oktober wekelijks de vlinders in je tuin via www.mijntuinlab.be (registratie vereist). Zo help je de wetenschap om de natuur in de Vlaamse tuinen mee in kaart te brengen. Alle info vind je op www.natuurpunt.be/pagina/wekelijkse-vlindertelling. kleine vuuurvlinder © Diane Appels Je vindt er hoe de telling werkt, hoe je de meest voorkomende vlinders kan herkennen, tuintips en nog veel meer.

Huiszwaluwkolonie Rode Kruisplein Mechelen Op het Rode Kruisplein zullen er huiszwaluwnesten verdwijnen op het Casino. Er is een verplichting om ter vervanging 60 nieuwe zwaluwnesten op dit plein te voorzien. Ontwerpbureau Landscaping Vogt heeft een voorstel uitgewerkt. Overleg wordt ingepland om dit aan ons en Regionaal Landschap Rivierenland voor te leggen en de praktische zaken te finetunen, zodat het ontwerpbureau dit correct in zijn vergunningsaanvraag kan opnemen.

Natuurpunt komt op tegen verdere verharding van de Dijledijk Er is steeds meer aandacht voor de problematiek van verharding. Het aandeel verharde oppervlakte in Vlaanderen groeit aan met zo’n 6 ha per dag, wat meer en meer druk legt op waterhuishouding en biodiversiteit. Als Natuurpunt proberen we dit tegen te gaan door onder andere bij openbare onderzoeken onze belangen naar voor te schuiven.

Dat deden we onlangs ook door op te komen tegen de verdere verharding van de Dijledijk, vanaf Dijledijk © Diane Appels Muizen tot aan de gemeentegrens met Bonheiden. Dit was deel van een groter project rond fietsinfrastructuur in de Dijlevallei. We zijn uiteraard niet tegen fietsen, maar zoals de Fietsersbond ook beaamt, is het veel relevanter om geld te steken in een opwaardering van de Rijmenamsesteenweg. Wat nog belangrijker is voor ons dan logische fietsinfrastructuur, is de grote brok natuur die we hier vinden: de Dijle verbindt hier het Mechels Broek, Mispeldonk, de Barebeekvallei, Pikhakendonk… We willen mensen op een rustige manier laten genieten van deze natuurpracht en vrezen dat meer verharding een grotere barrière vormt voor veel soorten.

nieuwtjes  Zomer in het bezoekerscentrum In juli en augustus is het bezoekerscentrum een extra namiddag open. Je kan er dan terecht op maandag, donderdag en zaterdag van 13u30 tot 17u30 en op zondag van 10u tot 17u30. De onthaalmedewerker geeft je graag informatie over de wandelmogelijkheden in de buurt en de activiteiten die we organiseren. Er zijn verschillende wandelbrochures beschikbaar en gezinnen met kinderen vinden er leuke speurtochten om mee op stap te gaan. Er is een kleine winkelhoek en zowel binnen als in de tuin is het gezellig zitten met een biosapje of een frisse pint. In onze koelkast staan drie Beers for Nature voor je koud: Dale, Bufo en Gageleer original.

11 tot 15 augustus

Vogelringdagen in het Mechels Broek Heb je zin om eens een vogel van heel dichtbij te zien? Of om te weten te komen waarom vogels eigenlijk geringd worden en hoe een vogelringstation in zijn werk gaat? Breng dan eens een bezoekje aan het vogelringstation van het Mechels Broek. Bij mooi weer zijn van 11 tot 15 augustus de vogelringers al vroeg uit de veren en kan je, na afspraak, vanaf 6 uur bij hen terecht met al je vragen. Ook een leuke belevenis voor je kinderen! Alleen na afspraak! Bel vooraf naar Steven (0473 83 06 94) of Patrick (0497 73 55 44). Je bereikt de ringplek via een poort beneden aan de Dijledijk, net voorbij de grote vijver als je vanuit Mechelen komt.

Nieuwe zoektocht in Mechels Broek Vanaf 1 juli kan je in het Mechels Broek op zoek naar tien houten kastjes. In elk kastje vind je enkele weetjes over bewoners van het Mechels Broek en een bijbehorende vraag. In het bezoekerscentrum kan je een gratis folder meenemen met de routebeschrijving. Je kan de folder ook downloaden op natuurpunt.be/bc-mrg. Deze zoektocht werd uitgewerkt door enkele mensen die de cursus natuurgids volgden in 2019-2020. Dankjewel Doris, Chris, Esther en Peter. Ook het wandelluisterspel Magisch Rivierenland is nog actief langs het wandelpad in het Mechels Broek. Hiervoor vertrek je aan De Nekker en moet je een app downloaden op je smartphone. Meer info: www.wilderhistories.be/ magisch-rivierenland

 nieuwtjes Nederlands leren in de Mechelse natuur Natuurpunt, Crescendo CVO, Welcome in Mechelen en het Agentschap Integratie en Inburgering sloegen de handen in elkaar en organiseerden voor anderstalige nieuwkomers de zesdelige activiteitenreeks 'Beleef de natuur'. Dit nieuwe initiatief creëert extra kansen om de Nederlandstalige woordenschat uit te breiden en Nederlands te oefenen. Enkele activiteiten die aan bod kwamen: slechtvalken in het vizier, de natuurgids in je broekzak (gebruik van Obsidentify), samen ontharden, in de weer in de natuur (beheerwerken in Den Battelaer)... Eva Guns, vrijwilliger Welcome in Mechelen: “Dit initiatief geeft mensen de kans om op een originele wijze kennis te maken met onze taal, de stad Mechelen en de natuur. Het sociaal-participatieve aspect is zeer leerrijk en bevorderlijk voor integratie in brede zin. We zijn blij met de activiteitenreeks van Natuurpunt en hopen op een verdere samenwerking! ”

Wil jij ons tijdschrift (ook) online lezen? In vorig nummer kondigden we aan dat je ons ledentijdschrift ook online kunt lezen. Een aantal lezers is op dit aanbod ingegaan en heeft gekozen om online te lezen en/of het gedrukte tijdschrift niet meer thuis te ontvangen. De respons was niet slecht, maar kan natuurlijk nog beter en daarom herhalen we deze aankondiging.

Wat verandert er voor jou? Als je zoals voorheen alleen de gedrukte versie wenst te lezen, verandert er voor jou niets en hoef je ook niets te doen. Wil je ons tijdschrift (ook) online lezen, vul dan het inschrijvingsformulier in op np-mrg.be/tijdschrift. Daar vind je ook een formulier waarmee je de gedrukte versie kunt annuleren. Zowel het online lezen als de annulatie van de gedrukte versie zijn omkeerbaar. Uitproberen is dus de boodschap. We hebben nu ook een digitaal archief waarin je naast het recentste nummer ook oudere nummers vindt. Dit archief staat op ISSUU: issuu.com/redactie-mrg

Help je ons besparen?

ONLINE

Er zijn meerdere redenen voor dit Zij leest ons ledentijdschrift al aanbod en je kunt ze allemaal naJij binnenkort ook? lezen in vorig nummer, maar één reden willen we nog even beklemtonen. Indien de keuze voor uitsluitend online lezen een succes wordt, betekent dit immers een belangrijke besparing voor onze afdeling Mechels Rivierengebied want er zijn dan minder druk- en portkosten. Door deze besparing op het ledentijdschrift, is er niet alleen meer geld voor de natuur, maar krijgt het tijdschrift ook een kleinere ecologische voetafdruk.

Nog niet overtuigd? Bekijk dan dit zomernummer online: np-mrg.be/datwilikzien De redactie redactie-mrg@natuurpunt.be

dank je wel

BIOLOGISCHE FRUITSAPPEN ALCOHOLISCHE BIODRANKEN BIO FRISDRANKEN DRANKENBUFFETTEN 1 L EN 20 CL FLESSEN 100% BELGISCHE APPELS RECHTSTREEKSE LEVERING

EGEVOEGDE

TÉ

IKERS - SAN

100% BIO

ZONDE SR

TOTAALLEVERANCIER

UCRES A JOU

Bist 1 2560 Nijlen +32 (0)3 411 10 51 info@dedriewilgen.be www.dedriewilgen.be

De weidse natuur van Mispeldonk Van droge en natte graslanden tot heide Een landschap ontstaan door het spel van rivieren Bekijk je de bodemkaart van Mispeldonk, dan ontdek je onmiddellijk het karakteristieke patroon van een riviermeander: een brede u-vormige bocht met afzettingen van klei en langs de noordzijde begrensd door een zandig (duin)gebied. In het midden van de rivierbocht vind je een heuvel die uit zand bestaat, ‘donk’ genaamd. Ten zuiden van de donk vind je dan weer leembodems. Die meander ontstond op het einde van de laatste ijstijd, zo’n 10.000 jaar geleden. De bochten van de oerrivier, de voorloper van de huidige Demer en Dijle, vielen droog. De wind blies het zand dat in de bochten was afgezet bijeen tot een duinengordel die zich nu uitstrekt van Bonheiden tot Tremelo. Wanneer het klimaat terug warmer en vochtiger werd, liepen de rivierbochten terug onder water en ontwik-

kelde zich een weelderige plantengroei die nu nog als veen terug te vinden is in de bodem. Van akker- naar weidelandschap De droge zandige donken waren ideale plaatsen voor hoeves, hoog en droog maar toch in de buurt van vruchtbare bodems die geschikt waren voor akkers en hooien graslanden voor het vee. Enkele van die historische hoeves staan er nu nog: de Mispeldonkhoeve en de Leeuwerikhoeve. Er waren in die periode veel meer akkertjes en de percelen waren ook kleiner. Het landschap was er ook veel opener, met hier en daar enkele bomen en houtkanten. Vogels van zo’n open landschap zoals veldleeuwerik en kievit deden het hier goed. Nu vind je op Mispeldonk vooral nog grote oppervlakten weiden en hooilanden, akkers zijn er niet meer. Door een beheer van hooien en begrazen, wil Natuurpunt deze graslanden © Diane Appels

nog schraler en dus bloemrijker maken. Onze Gallowaykudde helpt ons hierbij, vooral in de winter. Langs de beek vind je nog enkele broekbosjes met mooie voorjaarsflora en op hoger gelegen stukken nog wat naald- en loofbosjes. Donken en heide De aanwezigheid van zand biedt ook mooie kansen voor het herstel van bedreigde zandige biotopen. Aan de noordkant bevindt zich de duinengordel van Bonheiden waar je vroeger grote oppervlaktes heide vond. Waar mogelijk proberen wij die heide te herstellen. Op twee grotere percelen zijn we daar al goed in geslaagd. Op korte termijn ontwikkelden ze tot echte topgebiedjes met bijvoorbeeld evenveel bijensoorten als op de ganse Kalmthoutse heide. In de toekomst gaan we ook op de hogere delen rond de donken een beheer voeren om daar echt schraal grasland te krijgen. Ook daar liggen veel kansen voor een grote biodiversiteitstoename. Meer kansen voor natte natuur Mispeldonk is ook een gebied met veel waterpartijen. Naast de Boeimeerbeek die

door het gebied slingert, zijn er ook veel sloten. Die hadden een afwaterende functie. De sloten zijn echter stilaan aan het verlanden. Zeldzame planten als blaasjeskruid verdwijnen. In 2023 gaan we sloten ruimen en omvormen tot interessante waterpartijen. We gaan ook enkele vijvertjes herinrichten met zowel steile als glooiende oevers om zo meer kansen te creëren voor libellen, amfibieën, ijsvogels,… © Diane Appels

Bijenplan Mechelen

g n i k r in we

is de aanwezigheid van enkele nieuwkomers die pas recent in Vlaanderen of België opdoken: stadsmaskerbij, luzernebehangersbij, gouden bronsgroefbij en de mediterrane rode maskerbij. Het warme stedelijke klimaat en de ligging op de sterk geürbaniseerde as Brussel-Antwerpen maken van Mechelen duidelijk een goede plaats voor dergelijke nieuwkomers. Ze verkiezen allemaal een zeer warm microkliklokjesdikpoot vrouwtje © Maarten Cuypers maat. We verwachten Een jaar geleden vroeg de stad Mechelen aan dan ook dat naarmate de klimaatverandering Natuurpunt Studie om een studie te maken naar doorzet, deze soorten zich vanuit deze warme de bijenpopulatie in Mechelen. Dit stelde de stad corridor gaan verspreiden over het land en dat in staat om samen met Natuurpunt het Bijenplan er nog nieuwe soorten zich in deze warme omop te stellen, waarmee de stad aan de slag gaat. geving zullen vestigen.

In de loop van 2021 onderzocht Natuurpunt Studie op 8 verschillende locaties, die voornamelijk in beheer zijn van de stad Mechelen, de wilde bijenfauna. Op deze locaties werden tussen de 15 en de 49 bijensoorten aangetroffen, voor een totaal van 98 soorten. In Mechelen is de afgelopen jaren al veel onderzoek door vrijwilligers uitgevoerd, waardoor de totale soortenlijst voor de gemeente intussen maar liefst op 172 verschillende soorten staat. Mechelen scoort erg hoog en is een van de best onderzochte gemeentes in Vlaanderen. Bijzonder in Mechelen

16% van de waargenomen soorten is volgens de Belgische Rode Lijst in min of meerdere mate bedreigd of bijna bedreigd. Je kan enkele zeldzame en specifieke bijen in de regio vinden

knautiabij vrouwtje © Henk Wallays

Caputsteenpark 9 juli 2021 © Win Vertommen

zoals de knautiabij (die in de omgeving van Kauwendaal voorkomt) en de donkere rimpelrug. In het openbare groen in Mechelen vinden we een deel van de bijenfauna die in de rest van de gemeente voorkomt, maar ook enkele bijzondere soorten die je eerder in natuurgebieden zou verwachten! Een bijvriendelijk groenbeheer kan dus een belangrijke bijdrage leveren aan de bescherming van wilde bijen in Mechelen. Om de bijenpopulatie in Mechelen te beschermen, kan het opgemaakte bijenplan helpen. In het plan staan gerichte acties per onderzochte locatie. Verder werden ook algemene beheertips voor bijen opgenomen. Bij het beheer voor bijen wordt best rekening gehouden met drie pijlers: 1. Voedsel: zowel de volwassen bijen als de larven hebben voedsel nodig in de vorm van nectar en stuifmeel. 30% van onze bijensoorten is gespecialiseerd op een bepaalde plant- of plantenfamilie. Denk bijvoorbeeld aan de Knautiabij die enkel stuifmeel van beemdkroon verzamelt. De aanplant of in-

zaai van de juiste plantensoorten en een aangepast beheer dat rekening houdt met de bloeiperiode van deze specifieke planten is nodig voor het behoud van deze specialisten. 2. Nestgelegenheid: bijen hebben een plekje nodig om de nestcellen aan te leggen, dit kan bovengronds zijn, bijvoorbeeld in een bijenhotel, of ondergronds op een zanderig plekje. Ongeveer 80% van onze bijen nestelt ondergronds in zelfgegraven gangen. Ontharding is dus voor bijen ook van groot belang! 3. Geschikt microklimaat: bijen houden niet van winderige, koude plaatsen, je vindt ze vooral in warme, beschutte hoekjes. Bij de (her)aanleg van stedelijk groen kan hiermee rekening gehouden worden door de aanleg van speelheuveltjes of de aanplant van haagjes. Het volledige rapport is na te lezen op: www. natuurpunt.be/publicatie/bijenplan-voormechelen

Jens D'Haeseleer

Strijd tegen de Amerikaanse vogelkers Kauwendaal geeft leiding aan de natuur

Het Stadsbos van Natuurpunt Kauwendaal bestaat uit een oude spoorwegberm en een relatief jong bos met eilandjes van tamme kastanje, esdoorn, berk, zomereik en robinia. Daartussen woekert de Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina). Het is een exoot die aan het begin van de vorige eeuw in België werd geïntroduceerd en aangeplant tussen de grove dennen. Hij zou de bodem verbeteren en zo de naaldbomen sneller doen opschieten. Wanneer in de jaren ’50 en ’60 de dennen werden geoogst voor de mijnbouw en men nieuwe wou aanplanten, merkte men dat de Amerikaanse vogelkers moeilijk te verwijderen viel. Afzagen werkte niet want dan schoot deze telkens weer op. Ze moesten met wortel verwijderd worden wat tijdrovend en duur is. In heel Europa stootte men op hetzelfde probleem en al snel werd de soort, omwille van zijn invasief karakter, bospest genoemd.

en het cambium (de natte laag tussen de schors en het hout) weg. De plant ondervindt tijdens de groei weinig hinder van de ring, omdat het transport van water en voedingsstoffen van de wortels naar de takken en bladeren via de houtvaten nog doorgaat. Pas aan het einde van het groeiseizoen doet de ring zijn werk. Dan probeert de plant weer energie in de wortel op te slaan. Daarbij vormt de ring een barrière voor het transport van suikers en zetmeel door de bastvaten in de schors. Door het verwijderen van het cambium kan de bast niet regenereren.

Spinaziebedden Als je door het stadsbos van Kauwendaal wandelt, zie je pas hoeveel er van die bospest staat. Op sommige plaatsen overwoekert ze alles wat er onder groeit. Onder zo’n ‘spinaziebed’ is het zo donker dat er nauwelijks iets anders kan groeien. Wij willen hier echter graag een gevarieerd inheems bos van maken. Afgelopen lente hebben we ons gedurende drie beheerdagen bezig gehouden met het bestrijden van de Amerikaanse vogelkers. In maart lag de nadruk op het ringen. In april hebben we het gezellig gemaakt met de hele ploeg van Natuurpunt Kern Mechelen en groeven we relatief grote exemplaren uit. In mei kwamen de enthousiaste leerlingen en leerkrachten van het Scheppersinstituut ons helpen. Van de stad krijgen ze voor dat vrijwilligerswerk een bijdrage. We hebben honderden boompjes verwijderd spinaziebed (Amerikaanse vogelkers) © Kurt Stevens en we hebben kennis gemaakt met Nogal wat dieren lusten de kersen van deze exoot een handig instrument nl. de tree popper, waarwaardoor de verspreiding nauwelijks te stoppen mee je makkelijk boompjes uit de grond trekt. viel. Glyfosaat (Round-up) bleek een manier om Maar ondanks de vele inspanningen is het een de bomen te bestrijden maar dat is even desasrealiteit dat we deze soort zelf nooit helemaal treus voor omliggende fauna en flora en bovenkunnen verwijderen uit ons bos. Al halen we het dien mag het niet meer gebruikt worden voor die laatste stekje weg en is de lokale zaadbank uitdoeleinden. Jonge boompjes worden uitgetrokgeput, dan nog zullen nieuwe zaden overkomen ken of uitgegraven met wortel, grote bomen worden geringd. Hierbij haal je een deel van de schors vanuit omliggende gebieden.

sterken. Dus werken we samen met een bekende partner: de natuur. We besloten een goede kameraad van de natuur te raadplegen, Wouter Mewis, bosconsulent van Natuurpunt. Er wordt vermoed dat, als je een bos gevarieerd en weerbaar maakt, je de Amerikaanse vogelkers op termijn onder controle kan krijgen. Weg zal hij niet meer gaan maar het woekeren kan tegengegaan worden. Wat doet Kauwendaal? De bosconsulent stelt voor om de vijfstippilig struikhaantje © Jeanette 1(waarneming.nl) eilandjes waar we de bospest verwijderen, aan te planten met een Mee leren leven? mengeling van inheemse bomen: hazelaar, winMeer en meer gaan bosbeheerders ervan uit dat teren zomereik, linde, haagbeuk, boskers, lijsenkel verwijderen geen duurzaam resultaat geeft terbes en spork. Als je dat de volgende jaren blijft en dat de bospest een blijver is. Sterker nog: de herhalen gaan al die eilandjes een kruin vormen inheemse insectenfauna past zich langzaam aan boven de vogelkers. Daarnaast stelt hij voor om de nieuwkomer aan en voor bepaalde insecten is rondom de bestaande inheemse boompjes de het een welgekomen voedselbron. In Nederland Amerikaanse vogelkers af te knakken. Dat geeft ontdekte men zelfs dat het vijfstippelig struikde lokale soorten een lichten groeivoordeel haantje zijn inheemse waardplant, de lijsterbes, waardoor het enorm snel kan gaan. verlaat en overstapt naar de Amerikaanse vogelkers. Europese exemplaren zouden inmiddels minder van het giftige blauwzuur produceren en bovendien met een andere mix van blauwzuurproducerende moleculen. De natuur lijkt zich dus aan te passen om langer samen te leven.

Anderzijds blijft de Amerikaanse vogelkers een exoot die onze inheemse soorten in de verdrukking duwt. Tegelijk met het verwijderen van de soort, willen we daarom het bos ecologisch ver-

In het najaar beginnen we met die aanpak en hopen we zo op termijn een gevarieerd bos te krijgen met ook plaats voor de Amerikaanse vogelkers, we hebben er minstens één die evolueert naar een monumentaal exemplaar. We blijven exemplaren ringen of weghalen maar tegelijk geven we de leiding aan de natuur.

Kurt Stevens, Stefan den Hartog Kauwendaal beheerdag met tree poppers © Stefan den Hartog

Activiteitenkalender . zomer 2022 juli ZA 9 juli

Beats for beasts 14u-22u, Refuge Mechelen www.beatforbeasts.be

ZO 10 juli

STAPwandeling in het Waverwoud 13u, kerk, Dorp, Onze-Lieve-Vrouw-Waver Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 17 juli

Barebeekvallei 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 24 juli

Kauwendaal 10u, ingang boomplantwei naast Liersesteenweg 448, Mechelen

WO 27, DO 28 en VR 29 juli

Natuur.kamp in het Mechels Broek voor kinderen van 8 tot 12 jaar Inschrijven: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

ZO 31 juli

Mispeldonk ‘Vlinders en insecten’ 14u, kerk, Dorp, Bonheiden

augustus ZO 7 augustus

Natuur in de stad 10u, hoofdingang Sint-Romboutskathedraal, Onder den Toren, Mechelen

ZA 27 augustus

Natuurwerkdag Willebroek 9u - 12u, info: ine.colpaert@gmail.com

ZA 27 augustus

Natuurwerkdag Bonheiden 10u - 16u, info: diane.appels@skynet.be

ZA 27 augustus

Fort van Walem ‘Nacht van de Vleermuis’ 20u, ingang fort, Antwerpsesteenweg, Walem Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

september ZA 10 september

Vollemaanwandeling Mechels Broek 20u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

ZA 17 september

Natuurwerkdag Waverwoud 9u30 - 15u30, info: natuurpunt.skw@gmail.com

ZA 17 september

World Clean Up Day in Willebroek 14u - 17u, info: dieterdecoster@gmail.com

ZA 24 september

Natuurwerkdag Willebroek 9u - 12u, info: ine.colpaert@gmail.com

DO 11 tot MA 15 augustus

ZA 24 september

Vogelringdagen in het Mechels Broek Bezoek na afspraak: Steven (0473 83 06 94) of Patrick (0497 73 55 44)

Natuurwerkdag Bonheiden 10u - 16u, info: diane.appels@skynet.be

ZO 21 augustus

ZO 25 september

Vogels in het Mechels Broek met bezoek aan het ringstation 8u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Vruchten, bessen en zaden in het Mechels Broek 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Natuurpark Rivierenland Stand van zaken Om de biodiversiteitscrisis en de klimaatopwarming aan te pakken, gingen Natuur en Bos*, Stad Mechelen en Natuurpunt Mechels Rivierengebied in 2019 de samenwerking ‘Natuurpark Rivierenland’ aan. Regionaal Landschap Rivierenland** en Strategisch Project ORIOM*** vervoegden het parkbureau als experten. Samen schreven ze een ambitienota**** voor het park dat ze voor ogen hebben. In april 2021 lanceerde Vlaanderen de 'Vlaamse Parken-oproep': de realisatie van vier nieuwe nationale parken. Het parkbureau wou deze boot niet missen omdat Vlaams geld zou toelaten meer percelen aan te kopen en de snippers natuur sterker te verbinden met elkaar. De eisen voor de nationaal park-kandidaten waren niet mis: de natuurkernen moesten in totaal minstens 5000 hectare groot zijn, voor minstens 50% onder natuurbeheerplan type 4 vallen (natuurreservaat) en de komende jaren doorgroeien naar 10.000 hectare én één van de natuurkernen moest bestaan uit 3000 hectare aaneengesloten natuur. Deze eisen maakten dat het parkbureau zijn gebiedscoalitie dringend moest uitbreiden. Dit lukte aardig en al gauw sloten verschillende gemeenten, Natuurpuntafdelingen en andere organisaties zich bij hen aan en ondertekenden de engagementsverklaring voor het park.

dig lid blijven. De meeste partners gingen voor de laatste optie. Twee organisaties kozen voor de tryoutperiode en alleen Stad Vilvoorde onttrok zich aan de gebiedscoalitie door een gebrek aan ambtenaren om het park op te volgen. De gebiedscoalitie en haar ambities bleven dus nagenoeg ongewijzigd. Inmiddels ging de gebiedscoalitie aan het werk in drie kernteams: 1. Dijle, 2. Zenne en 3. Nete & Rupel. Deze kernteams stemmen aankopen en beheer op elkaar af, streven naar ontsnippering, enz. Elk kernteam maakte kaarten met de eigendommen en de percelen in beheer alsook de perimeters/de visiegebieden/zones van natuuruitbreiding van de verschillende partners. In de loop van de maand juni bekeken de kernteams samen op welke verbindingen eerst zal ingezet worden. Wordt vervolgd! Betrokken Natuurpuntafdelingen: Natuurpunt Mechels Rivierengebied (Bonheiden, Mechelen, Willebroek en Sint-Katelijne-Waver), Boortmeerbeek, Haacht, Zemst, Keerbergen, Oude Spoorweg, MaViSt Gemeenten en steden: Mechelen, Bonheiden, Boortmeerbeek, Zemst en Duffel Organisaties en instanties: Agentschap voor Natuur en Bos, Regionaal Landschap Rivierenland, Regionaal Landschap Dijleland, Regionaal Landschap Brabantse Kouter, Strategisch Project ORIOM, Sport Vlaanderen, de Vlaamse Waterweg nv, de Vlaamse Milieumaatschappij, water-link, Provincie Antwerpen In gesprek met: Sint-Katelijne-Waver, Willebroek en Keerbergen * Het Agentschap voor Natuur en Bos is een agentschap van de Vlaamse overheid dat ijvert voor het behoud, de bescherming en de ontwikkeling van natuurgebieden, bossen en parken in Vlaanderen.

In de zomer van 2021 startten Hans Gijsbrechts (coördinator bosuitbreiding) en Nils Iwens (coördinator natuurpark), en schreef het parkbureau de conceptnota voor de Vlaamse Parken die in september werd ingediend. In december deelde de jury mee dat Natuurpark Rivierenland niet weerhouden werd omdat de natuur er nog te versnipperd is en omdat het luik toerisme en recreatie onvoldoende was uitgewerkt. In februari legde het coördinatieteam alle partners drie keuzes voor: de gebiedscoalitie verlaten, intekenen voor een try-outperiode van een jaar of volwaar-

** Regionaal Landschap Rivierenland: wil de bevordering van het streekeigen karakter, van natuurrecreatie en -educatie, van natuurbehoud en van het beheer, het herstel en de aanleg van kleine landschapselementen. *** Strategisch Project ORIOM: het strategisch project ‘Open ruimte in en rond Mechelen’ dat door het Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt en Regionaal Landschap Rivierenland werd voorgedragen, wil de groenblauwe infrastructuur als strategie gebruiken om samen met de verschillende partners te bouwen aan een regio met een sterke identiteit en grote(re) landschappelijke en ecologische kwaliteit. **** www.mechelen.be/natuurpark-rivierenland-ambitienota

Iepen z i g z a g bladwesp

abij de ingang van Kauwendaal hebben we een klein groepje gladde iepen of veldiepen. Het was daar dat we een paar jaar geleden toevallig de eerste sporen vonden van de iepenzigzagbladwesp. Een paar dagen daarvoor had ik toevallig iets gelezen over deze nieuwe invasieve exoot uit Japan. In 2013 voor het eerst gesignaleerd in de buurt van het spoor in Ukkel, dus mogelijk via de trein daar terecht gekomen. Nederland had een eerste vondst in 2014. Wij zagen ze in Kauwendaal vanaf 2018. Vonden we ze in het begin alleen aan de ingang van Kauwendaal, al snel vonden we ze verspreid over het hele gebied, overal waar iepen voorkomen in de bosranden. Bladwespen zijn een allegaartje van primitieve wespen, overwegend vegetariërs, met binnen de groep een overgang naar de carnivore levenswijze van hun verre verwanten, de ‘echte’ wespen. Het zijn wespen zonder taille en de vrouwtjes hebben een zaagvormige legboor (in het Engels heten ze ‘sawflies’ en bij ons soms ‘zaagwespen’) en geen angel. Hun veelal kale larven worden vaak verward met vlinderrupsen.

Niemand weet hoeveel soorten er precies in ons land voorkomen, het moet ergens rond de 500 liggen. Het zijn de onbekende kneusjes onder de wespen, maar daar komt binnenkort misschien verandering in. In 2020 verscheen voor het eerst een modern standaard determinatiewerk, ‘Sawflies of Europe’ van Jean Lacourt. Zoals de Nachtvlindergids een opleving van de nachtvlinderstudie met zich bracht, kan dit nieuwe werk misschien hetzelfde doen voor de bladwespen. Ongeveer 500 soorten in België dus en af en toe komt er eentje bij. De iepenzigzagbladwesp beschikt over alle troeven voor een succesvolle invasie. De vrouwtjes van deze bladwesp planten zich

1 volwassen vrouwtjeswesp legt eitjes © Peter De Ridder

2 pas gestarte larve © Peter De Ridder

3 kleine larven maken zigzagvraatgangen © Peter De Ridder

wist je dat? 

6 popnetje © Peter De Ridder

vrouwtje duurt in de zomer één maand, wat betekent dat er wel vijf opeenvolgende generaties mogelijk zijn. De vraatgangen van de larve zijn op zijn minst opvallend te noemen maar toch vallen de larven zelf totaal niet op, ook al hebben ze een lichtere tint groen dan het groen van de iepenbladeren. Als je nader toekijkt, blijkt de larve vaak nog aan het uiteinde van de gang aan het werk. De vraatsporen zijn niet alleen opvallend, ze zijn ook esthetisch verantwoord. De iepenzigzagbladwesp heeft haar naam absoluut niet gestolen. Het is echter het werk van jonge larven; wanneer de larven groter zijn, happen ze grotere stukken uit het blad, tot vaak alleen de nerven overblijven. En dan is het tijd om te verpoppen. Dat gebeurt in een cocon in een netje onderaan een iepenblad. Een vers blad, want na de eerste aanval heeft de iep nieuwe kleine blaadjes gevormd. Ook de verpopping gaat zeer snel, al gauw zit daar een verse bladwesp, identiek aan haar moeder… mogelijks op een paar genetische kopieerfoutjes na. Ze is helemaal zwart en heeft witte poten. Ze zit op de rand van het blad en zet daar nieuwe, onbevruchte eitjes af. Een nieuwe generatie larven zigzagt van de bladrand richting hoofdnerf.

na de vraat © Peter De Ridder

Iepenzigzagbladwespen geraakten al voor de Tweede Wereldoorlog vanuit Japan in Polen en Hongarije, maar pas vanaf 2003 breidden ze hun areaal bliksemsnel uit in Centraal-Europa. Een doemscenario werd voorspeld voor de door de iepenziekte - al fel geplaagde iepen. Nu, bijna 20 jaar later, blijkt het met de schade nogal mee te vallen. Zoals bij veel ‘plagen’ is er een aftopping. Ook in Kauwendaal zien we dat het al met al goed meevalt. Elk jaar zien we ze terug, maar de iepen lijken er weinig last van 21 te hebben.

4 grotere larven met brede vraatgang © Peter De Ridder

ongeslachtelijk voort, wat wil zeggen dat één vrouwtje op een trein meteen de start kan zijn van een nieuwe invasie. Van ei tot volwassen

En eerlijk: ik kijk er elk jaar naar uit, want het is echt iets moois om te zien, een Japans fantasietje als variatie op de lukrake vraatpatronen die je overal vindt.

Peter De Ridder

Gesignaleerd Bonte vliegenvangers Een vogel die deze lente vaak gemeld werd, is de bonte vliegenvanger.

Wij wonen ongeveer aan de zuidgrens van zijn verspreidingsgebied. Er werden er een aantal jaren niet veel meer gezien maar nu dus wel. De mannetjes zijn goed herkenbaar aan de zwart-witte tekening. Sommige mannetjes zijn wel valer van kleur dan deze op de foto. De bonte vliegenvanger broedt bonte vliegenvanger © Diane Appels vooral in loof- en gemengd bos, parken en tuinen, liefst met wat oude eiken. Hij kiest meestal een nestkast als woning. Wanneer de vogels uit Afrika aankomen, zijn de meeste nestkasten echter al bezet. Door van een nestkast de invliegopening af te dekken tot half april kan je hen helpen. Bonte vliegenvangers eten rupsen maar kunnen ook goed vliegende insecten vangen. Vanaf een vaste zitpost maken ze korte vluchten achter de insecten aan en vangen deze in volle vlucht. Het is van bonte vliegenvangers geweten dat eens mevrouw aan het broeden is de mannetjes steeds andere vrouwtjes proberen te verleiden in een ander territorium vlakbij en daar ook in slagen.

Juweeltjes en om de tuin leiders

Op Mispeldonk werden deze lente enkele opvallende en zeldzame zweefvliegensoorten opgemerkt. Zweefvliegen behoren tot de ‘diptera’, dit zijn insecten met 2 vleugels waartoe alle vliegen en muggen behoren. Zweefvliegen horen tot de vliegenfamilie.

Ze hebben typische bijna ronde ‘vliegenogen’ die een groot deel van de kop vullen. Ze zijn herkenbaar aan hun vlucht, heel wendbaar en kunnen perfect stil hangen ‘zweven’, vandaar ook hun naam. Zweefvliegen vind je in alle soorten en maten. De meesten zijn onopvallend en klein. Een aantal echter valt direct op door zijn uiterlijk. Er zijn zelfs soorten die andere insectensoorten nabootsen die bijvoorbeeld gevaarlijk zijn om zo belagers af te schrikken. Dit noemt men ‘mimicry’. Er zijn er die lijken op hommels, bijen, wespen… De normale fopblaaskop ziet er met zijn zwart-gele tekening eerder uit als een wesp. Hij is heel herkenbaar aan de antennen die op het einde verbreed en afgeplat zijn en op een steeltje staan. In tegenstelling tot wat zijn naam doet vermoeden is het een zeldzaam beestje.

gesignaleerd  Een andere zeldzame soort die gezien werd, is de juweelzweefvlieg. Ze heeft haar naam niet gestolen. Met haar goudglanzende achterlijf en goudgele haarrijen is het een echt juweeltje. Je kan ze wel eens zien op witte schermbloemen. De larve van de juweelzweefvlieg leeft in de rottende kern van oude boomstronken, tot diep in de wortels. Ze leeft niet alleen in natuurlijk afgestorven bomen. Ook de oude stronken van omgezaagde bomen zijn in trek.

juweelzweefvlieg © Diane Appels

Birdathon

Op 7 mei werd binnen onze afdeling voor het eerst een Birdathon georganiseerd. De bedoeling daarvan was om binnen 24 uur zoveel mogelijk vogelsoorten te zien. De telling werd uitgevoerd door een vijftiental ervaren vogelkijkers die verspreid over de regio zoveel mogelijk natuurgebieden en biotopen uitkamden en hun waarnemingen invoerden op www.waarnemingen.be.

regenwulp © Diane Appels

Uiteindelijk werd afgeklopt op 133 vogelsoorten. Daartoe behoren alle algemene soorten uit de regio, maar ook enkele bijzonderheden, zoals baardmannetje, regenwulp, graszanger en zwarte stern. Volgend jaar komt er alvast een nieuwe editie, waarbij het niet zozeer de bedoeling 23 is om de beste te zijn of beter te doen, maar vooral voor het plezier van vogels kijken!

De complete lijst met waarnemingen van die dag is terug te vinden op mechelen.waarnemingen.be. Daar kan je bovendien ook altijd volgen wat er recent in de regio werd gespot!

Diane Appels

K I ND E R HO EK Foto van een jonge lezer Ben je jonger dan twaalf en hou je van foto's maken? Stuur dan voor 10 september je mooiste natuurfoto van deze zomervakantie en een tekstje van maximum 300 tekens naar redactie-mrg@ natuurpunt.be. Misschien staat jouw foto dan in het volgende nummer van dit tijdschrift! Deze keer een foto van Bas De Cuyper (9 jaar) in Senonchamps (Bastogne):

“Tijdens een boswandeling vond ik een hol aan een klein riviertje. Dit leek me de ideale plaats om mijn wildcamera op te stellen. Wat een succes! De volgende ochtend hadden we prachtige beelden. De camera fotografeerde niet alleen deze vos, maar ook een das, een muis, een marter en een wasbeer.”

Workshop kriebelbeestjes Op zondag 1 mei organiseerden Technopolis en Natuurpunt samen de workshop Kriebelbeestjes. Tijdens de workshop gingen kinderen in het Zennebeemdenbos op zoek naar kriebelbeestjes. Ze leerden er onder andere hoe belangrijk de diertjes zijn voor het ecosysteem. Met behulp van enthousiaste vrijwilligers en ervaren gidsen konden de kinderen waterdiertjes determineren, kriebelbeestjes zoeken in dood hout en in de bomen en tussen het hoge gras werden heel wat vlinders en sprinkhanen gespot. Deze beestjes werden gefotografeerd en op naam gebracht met behulp van de Obsidentify app.

Geslaagde Wilde Buitendagen

Zondag 8 mei werd een zalige dag. In twee groepen trokken kinderen met hun ouders vanuit het bezoekerscentrum naar het Mechels Broek. Daar kwamen ze vanalles te weten over het leven van de Galloways tijdens korte speelse activiteitjes. Daarna mochten ze meerijden in een kar achter de tractor naar de boerderij van Natuurpunt. Een belevenis voor groot en klein!

Op de boerderij was iedereen in de ban van de kalfjes die met hun moeders in een grote stal lagen. Een koe van zo dichtbij zien en wat hooi mogen geven, was voor veel kinderen een bijzondere ervaring.

Aan de buitenbar maakten de kinderen modder om hun vingerafdruk op het Snuit-manifest te zetten. Dit was meteen de kennismaking met Snuit, het nieuwe buitenpretloket van Natuurpunt dat tijdens de Wilde Buitendagen gelanceerd werd. Dankjewel Anja, Silke, Christel, Doris, Annelies, Philip, Abdel, Hatim, Pierre en Ann voor de geslaagde activiteit!

27, 28 en 29 juli

NATUUR.AVONTUUR in het Mechels Broek

woensdag 27, donderdag 28 en vrijdag 29 juli 2022

natuur.driedaagse voor kinderen Ontdekken, beleven, onderzoeken en spelen! Samen met natuur.gidsen op tocht in het Mechels Broek. Speuren naar vogels, waterdiertjes scheppen in de vijver, bloemen bewonderen langs de dijk, vlinders zoeken in de weide, op bezoek bij een vogelringer… Zat je in juni in het 2de tot 6de leerjaar? Dan kan je in de zomervakantie meedoen met dit zalige natuur.kamp in het MECHELS BROEK! woensdag en donderdag: 9u tot 17u vrijdag: 8u tot 17u 48 euro (lid Natuurpunt) - 38 euro (broer of zus) - 30 euro (gezinslidmaatschap) Info en inschrijven: BEZOEKERSCENTRUM Mechels Rivierengebied Muizenhoekstraat 7, 2812 Muizen Ann Pinceel, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be, 0484 23 79 80

gooit kinderen en hun grote mensen de deur uit, naar buiten, om natuur te beleven Va ka n t i e t i p s Vlakbij?

Er lopen verschillende speurtochten voor gezinnen met kinderen in het Mechels Broek en het Waverwoud. In het Mechels Broek kan je een rugzakje uitlenen voor de Broekbeertjeswandeling (voor peuters en kleuters) en een Boeboekstas (vanaf 5 jaar). Er loopt ook een libellenspeurtocht met een opdrachtenkaart ‘Bo is jarig’ (ook vanaf 5 jaar). In de Hondsbossen kan je met een kaart op zoek naar natuurschatten en in de Gasthuisbossen naar houten paddenstoelen. Meer info vind je op www.natuurpunt.be/np-mrg bij Leuk voor kinderen.

Verder weg of thuis?

Op snuit.be vind je activiteiten en een kaart met speelnatuurplekken in heel Vlaanderen. Ook leuke doe- en speeltips en andere snuitspiratie...

Vrijwilligers gezocht Heb jij zin om mee Snuit-activiteiten te bedenken of te begeleiden in het bezoekerscentrum en het Mechels Broek? Ontdekkingstochten, workshops, wilde buitendagen voor kinderen (al dan niet samen met hun ouders). Wil je liever brainstormen over hoe we een Snuit-hoekje in het bezoekerscentrum kunnen inrichten? Of heb je zin om mee een nieuwe speurtocht voor gezinnen uit te werken? Zie je het al volledig zitten of wil je eerst nog wat meer te weten komen? Wil je je helemaal smijten of gewoon eens eenmalig een handje toesteken? Allemaal goed! Stuur een mail naar Ann Pinceel via bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be. In september steken we de koppen bijeen.

Tot dan?

Beheer Hersteld wandelpad en nieuwe poelen op Mispeldonk Deze lente werd ons wandelpad op Mispeldonk volledig vernieuwd. Er werd zand uit de aanpalende graslanden opgebracht. Het pad ligt nu hoger en zal niet snel meer onder lopen en modderig worden. Het voordeel van zand uit het aanpalend grasland te gebruiken is dat de afgegraven zones schraler en bloemenrijker gaan © Diane Appels worden. Nu ziet het er nog een beetje triestig uit, maar binnen een paar maanden is alles terug mooi begroeid. Er werden ook al twee amfibieënpoelen gegraven. Er zijn er vier gepland. We willen zo de zeldzame kamsalamander en de poelkikker terug meer leefgebied geven. Maar ook waterplanten en -insecten zullen vlug deze waterpartijen koloniseren.

Gallowaykalfjes, schattig maar let op de moeder… Natuurpunt zet Gallowayrunderen in bij de begrazing in zijn natuurgebieden. Galloways zijn runderen met een ruig haarkleed waardoor ze goed tegen de kou kunnen en ook ’s winters buiten kunnen blijven. De dieren kunnen dus tegen een stootje en zijn ook vruchtbaar. Een moederkoe kan 1 kalfje per jaar krijgen en in haar leven aan 10 tot 12 kalfjes het leven schenken. In onze kudde werden er dit jaar 39 van die schattige harige kalfjes geboren, de meesten in de winter.

De koeien beschikken ook over een sterk beschermend moederinstinct. Benader je een kalfje te dicht of laat je je hond in de buurt lopen, kan de moeder wel eens heftig reageren.

beheer CISCO giving back Sinds 2016 is het beheerteam van het Mechels Broek heel blij met de steun en de sympathie van een team van medewerkers van het bedrijf CISCO. Twee maal per jaar maken zij via het project 'CISCO giving back' een dag vrij om met een tiental medewerkers een werkdag te verzorgen in ons natuurgebied. In de loop der jaren hebben zij zich gemanifesteerd als een stevig team dat geen uitdaging uit de weg gaat. Daarnaast ondersteunt de Amerikaanse moederfirma het initiatief financieel, wat onze materiaalmeester dankbaar heeft aanvaard. Dit jaar hebben we samen met hen de laatste dode bomen opgeruimd, die de voorjaarsstormen © Tony Van den Broeck op de omheiningen hadden gegooid. Gezien het om oude populieren ging met een serieuze doormeter, was het een aardige kluif. We hadden gelukkig het weer mee en het multinationaal team was nog steeds even enthousiast. Het beheerteam is dan ook dankbaar en tevreden dat zij na 6 jaar nog steeds op CISCO kunnen rekenen.

Zwartblessen in de Hondsbossen Vanaf begin augustus tot einde september zullen schapen de Scheerse wei in de Hondsbossen begrazen. Vorig jaar hadden we hiervoor vier Galloways opgetrommeld maar met hun 500 kg hebben die toch wel flink wat sporen achtergelaten op de wei en ook het struikgewas in de buurt is nog niet helemaal bekomen van hun doortocht.

Nu kiezen we dus voor het fijne werk en zes Zwartbles schapen krijgen de opdracht om de begroeiing op de Scheerse wei binnen de perken te houden. De naam 'Zwartbles' is een beetje verwarrend want het dier heeft een witte bles op een zwarte kop. Verder heeft dit schaap een aangenaam en rustig karakter en wordt het daarom ook dikwijls ingezet bij kinderen zorgboerderijen. Het is een zelfredzame soort die zonder veel toezicht zijn plan kan trekken bij het begrazen van de Scheerse wei. Alle succes gewenst!

zwartblesschaap © Pieter Neels, schaaphouder

beheer Orchideeën in ‘t Zuur Bemke Orchideeën doen vele natuurliefhebbers watertanden. Ze lijken iets dat je ver moet gaan zoeken, maar door een combinatie van goed natuurbeheer en de juiste omstandigheden vind je ze ook bij ons! In het Zuur Bemke, naast het Robbroek, ontstaan de goede omstandigheden door kwel van kalkrijk water uit de Leuvense Vaart. Het beheerteam bouwt daarop verder door in juli te maaien en op die manier grondstoffen af te voeren. Nabegrazing met Hebridische schapen zorgt voor de finale toets. Om de kansen die dit terrein biedt goed op te volgen, wordt er elk jaar geteld door de plantenwerkgroep. Op 23 april werden niet minder dan 2200 brede orchissen geteld en een 10-tal gevlekte orchissen!

gevlekte orchis © Joppe De Bruyn

Natuurwerkdagen Steek je mee de handen uit de mouwen? Bonheiden - Mispeldonk ZA 27 augustus en 24 september, 10u - 16u Info en aanmelden: diane.appels@skynet.be Sint-Katelijne-Waver - Waverwoud ZA 17 september, 9u30 - 15u30 Info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com Willebroek - Heindonk ZA 27 augustus en 24 september, 9u - 12u Geef een seintje aan Ine, zij laat weten waar we aan de slag gaan: ine.colpaert@gmail.com Ook in andere natuurgebieden spreken soms vrijwilligers af om er samen een beheerklus uit te voeren. Wil je graag aansluiten bij zo’n team, kijk dan in de lijst op blz. 35 voor de contactgegevens van het natuurgebied waarin je wil meewerken.

Zwerfvuilactie in Willebroek ZA 17 september, 12u - 17u Op 17 september is het World Cleanup Day, een dag waarop de hele wereld extra aandacht schenkt aan de zwerfvuilproblematiek. Natuurpunt Willebroek slaat de handen in elkaar met o.a. de Gemeente Willebroek, de Zeescouts en de Willebroekse Kajakclub om samen met River Cleanup het zwerfvuil op te ruimen in Willebroek. Want ook al was er op 6 juni al een River Cleanup actie, de nood blijft jammer genoeg hoog om zwerfvuil uit onze waterlopen en van onze oevers te verwijderen. Info: dieterdecoster@gmail.com Inschrijven: www.river-cleanup. org/en/river-cleanup-global/ natuurpunt-willebroek

Wandelen in de natuur Vooraf inschrijven is niet meer verplicht voor alle excursies. Indien nodig, staat dit vermeld en verlopen de inschrijvingen via de activiteitenagenda op www.natuurpunt.be/mechels rivierengebied. Heb je een vraag over je inschrijving of wil je deze annuleren, mail dan naar bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be. Voor specifieke vragen over de wandeling zelf, contacteer je de vermelde gids.

Zondag 10 juli

STAPwandeling in het Waverwoud Op deze zomerdag zetten we er de pas in en wandelen we door het Waverwoud met een kleine variatie op de route in de folder van de Waverwoudwandeling. Doel is om van OnzeLieve-Vrouw-Waver naar Sint-Katelijne-Waver te stappen langs zoveel mogelijk onverharde paden. Op de terugweg is dat iets moeilijker te realiseren. Vragen over natuur en beheer van het Waverwoud kunnen een antwoord krijgen. Wie weet komen we onderweg nieuwe bewoners tegen

Start: 13u, kerk, Dorp, Onze-Lieve-Vrouw-Waver Lengte wandeling: 10 km

Halverwege is een drank-en plaspauze voorzien. Daarom graag vooraf inschrijven via www.natuurpunt.be/np-mrg. Gids: Godelieve Janssens, 015 20 97 02, godelieve-jans@telenet.be

Zondag 17 juli

Werken op til in de Barebeekvallei Philip, trekker van het beheerteam van de Barebeekvallei, neemt je mee op stap in dit natuurgebied langs de Dijle. Hij vertelt je graag over het beheer en de werken die hier binnenkort van start gaan. Start: 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Lengte wandeling: 4 km Gids: Philip Jackson, 0487 34 47 02, philip.jackson@natuurpunt.be Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 24 juli

Kauwendaal

Sinds de aanplantingen in onze boomplantwei hebben de jonge bomen het niet gemakkelijk geKauwendaal © Ann Pinceel

Mechels Broek © Wim Dirckx

had. Wordt het weer zo’n extreem droge zomer? Of hebben ze dit jaar meer geluk? Start: 10u, ingang boomplantwei naast Liersesteenweg 448, Mechelen Lengte wandeling: 4 km Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zondag 31 juli

Vlinders en insecten op Mispeldonk Op de laatste julidag gaan we op zoek naar insecten op Mispeldonk. De bloemrijke hooilanden zitten dan vol sprinkhanen, bijen, vlinders en andere insecten. De heide begint ook stilaan te bloeien en daar valt altijd wel iets bijzonders te zien. Johan vertelt je interessante weetjes over insecten en je kan zelf ook actief mee zoeken. Breng gerust potjes en netjes mee. Ook leuk dus voor kinderen. Bij droog weer een mooie buit verzekerd. Start: 14u, kerk, Dorp, Bonheiden. Einde rond 17u. Lengte wandeling: 4 km Gids: Johan Denonville, 0478 27 76 97, johan.denonville@telenet.be

Zondag 7 augustus

Natuur in de stad

In het voorjaar bezochten we de zuidelijke helft van de binnenstad, nu gaan we de noordelijke helft bekijken.

De zomer is het seizoen bij uitstek voor de muurbloempjes en straatmadeliefjes in het begijnhof. We gaan ook op zoek naar waterjuffers, schaatsenrijders en andere beestjes in en rond onze vlietjes. Start: 10u, hoofdingang Sint-Romboutskathedraal, Onder den Toren, Mechelen Lengte wandeling: 3 km Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zondag 21 augustus

Vogels in het Mechels Broek Vanaf half juli vertrekken heel wat zangvogels naar hun winterverblijfplaats. Een aantal van hen krijgen tijdens die reis een ring rond hun pootje. Tijdens de wandeling vertelt Johan je hoe trekvogels zich voorbereiden op hun tocht en welke gevaren ze hiervoor moeten trotseren. Hij neemt jullie ook mee naar het vogelringstation van het Mechels Broek waar de medewerkers vertellen over het belang van het ringen en graag tonen hoe dat praktisch in zijn werk gaat. Een unieke gelegenheid om een aantal vogelsoorten eens van heel dichtbij te zien!

Start: 8u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Lengte wandeling: 5 km Gids: Johan Denonville, 0478 27 76 97, johan.denonville@telenet.be

de natuur in

Zaterdag 27 augustus

Zaterdag 10 september

Aan het einde van de zomer piekt de activiteit van vleermuizen. De jongen zijn uitgevlogen en er wordt druk gewerkt aan de generatie van volgend jaar.

Geniet van de rust en beleef het landschap van het Mechels Broek terwijl de zon ondergaat en de maan opkomt. Start: 20u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen - Lengte wandeling: 4 km Gids: Glenn Deliège, 015 33 63 06, glenn.deliege@hotmail.com

Nacht van de Vleermuis op het fort van Walem

In het fort van Walem komen in deze periode heel wat vleermuizen samen om te paren en hun winterverblijf te verkennen. Dat zorgt al enkele jaren voor mooie waarnemingen. We starten deze Nacht van de Vleermuis met een korte wandeling door het fort. Daarna is er buiten een presentatie over het leven van vleermuizen. Afsluiten doen we weer met een kleine wandeling, nu in de duisternis, gewapend met zaklamp en batdetector.

Afspraak: 20u, ingang fort, Antwerpsesteenweg, Walem. Info: Filip Van den Wyngaert, 0476 25 37 45, filip.vdw@telenet.be Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Vollemaanwandeling

Zondag 25 september

Vruchten, bessen en zaden in het Mechels Broek

Het is alweer enkele jaren geleden dat deze klassieker nog doorging. Bessen, noten, parachuutjes en propellers, mierenbroodjes,… Planten hebben zoveel verschillende manieren om hun nageslacht te verspreiden, maar er zijn ook kapers op de kust. Verhaalstof genoeg en af en toe proeven is toegelaten. Start: 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen - Lengte wandeling: 4 km Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Natuurstudiewerkgroep Beneden-Dijle

Elke dinsdagvoormiddag gaat deze groep op stap, meestal in een natuurgebied in de buurt, soms verder weg. In de zomer worden vooral planten onder de loep genomen. Iedereen is welkom. Voor het jaarprogramma en meer info kan je terecht bij MarieLouise Selleslach, 015 51 59 02, ml.selleslach@telenet.be. © Leon Verbruggen

Lezingen en cursussen In de zomer zijn geen cursussen gepland maar we kondigen graag de cursus Spoorzoeken aan waarvoor je nu al kan inschrijven.

lesplatform met o.a. de powerpointpresentatie, cursustekst en interessante weblinks.

6, 13 en 15 oktober

Cursus Spoorzoeken Wie was er als kind niet gefascineerd door oude indianenverhalen? Wie zit er iedere avond aan de buis gekluisterd om te zien hoe een of ander CSI-team aan de hand van de kleinste aanwijzingen het verleden kan reconstrueren? Sporenonderzoek spreekt tot de verbeelding en kan tijdens een wandeling een heel nieuw licht werpen op de natuur en haar bewoners.

Data Lessen op donderdag 6 en 13 oktober, 10u tot 13u, Natuurpunt secretariaat, Coxiestraat 11, Mechelen Excursie Mechels Broek op zaterdag 15 oktober, 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen.

Om mensen een beetje wegwijs te maken in deze verloren kunst bieden we een cursus spoorzoeken voor beginners aan. Na de theorie trekken we er op uit om de natuur eens door een andere bril te bekijken. Curieuzeneuzen, verzamelt u!

Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Lesgever is Joeri Cortens van Natuuracademie. De deelnemers krijgen toegang tot een online

Prijs: 30 euro (24 euro voor leden)

natuur.crypto 6 Op www.cryptochris.be vind je tips, meer opgaven en de oplossing. A konijnenspeeltje

B vitaal als een kangoeroe

D 3 honden, 4 goudvissen en 5 katten: het is hier zeer …

de smakeloosheid van de Pink Lady

het laatste dierengeluid

... met pruimen: het smaakt fantastisch!

24 16

zoals een dinosaurusei

M voordracht over de roos

5 21

14 8

19 10

12 2

K favoriete groente beschermd reptiel

H maïs en melk oogsten

14 2

neerslachtige neerslag

G houterige pony

1 23 11

waarvan akteakte  waarvan

Stuivenbergbos uit de startblokken

ussen de Stuivenbergbaan, de Stuivenbergvaart en de E19, ligt nog een stevige brok open ruimte die, niet zo heel moeilijk te raden, ‘Stuivenberg’ heet. Net omdat het gebied zo dicht bij de stad aanleunt, duiken er daar al jaren steeds opnieuw plannen op voor woonprojecten of kantoorzones. Gelukkig kon het protest van buurtbewoners gesteund door Natuurpunt zulke plannen tot vandaag tegenhouden. Natuurpunt Mechels Rivierengebied heeft er steeds voor gepleit om hier een ‘stadsbos’ te laten groeien. De Mechelaars hebben niet alleen recht op meer puur natuur dichtbij huis, maar een bos op die plek zal ook functioneren als een soort van natuurlijke airco die een deel van Mechelen kan helpen verkoelen op de hete dagen die de opwarming van de aarde ons meer en meer voorschotelt. Bovendien maakt een bos op Stuivenberg de groene verbinding tussen het Vrijbroekpark en het Robbroek compleet en dat geeft heel wat extra kansen voor planten en dieren. Het legt opnieuw een deeltje van de puzzel van het Natuurpark Rivierenland. Het huidige stadsbestuur kiest nu ook voor die groene long op Stuivenberg en wil ons steunen om onze stadsbosdroom waar te maken. Dat moet je geen twee keer zeggen aan een Natuurpunt beheerteam, zeker niet aan het Stuivenbergteam. Die stoppen met dromen en doen het dan gewoon. Een erg enthousiaste buurtbewoner schonk enkele perceeltjes aan Natuurpunt en gaf ze zo voor altijd een duurzame natuurtoekomst. Daar zijn we hem ongelooflijk dankbaar voor in naam van de natuur. En heel recent nog konden we een andere eigenaar overtuigen om ook zijn perceel aan de oostelijke kant van het gebied, ongeveer een halve hectare groot (net zo groot als een voetbalveld), aan Natuurpunt te verkopen. Daarmee is natuurproject Stuivenbergbos nu definitief uit z’n startblokken geschoten, op weg naar een schitterend mooi natuurverhaal dat we samen met de hele buurt willen schrijven.

Om deze eerste Stuivenbergaankoop te kunnen financieren en om dan meteen ons bos verder te kunnen laten groeien, is Natuurpunt Mechels Rivierengebied op zoek naar centen, behoorlijk veel centen. Storten mag dus, als jij op Stuivenberg ook zo'n bos wil, heel graag zelfs! op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt vzw met vermelding “project 3799 Mechels Rivierengebied Stuivenbergbos". Voor een gift vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest en sponsort de staat dus een stukje mee en betaal jij in realiteit heel wat minder. Erg veel dank in naam van dit ‘bos in aantocht’ in Natuurpark Rivierenland

natuurgebieden 

Ru pe

Zennegat

(Blaasveldbroek)

Mosterdpot

Nete

Biezenweiden Polder (Broek De Naeyer) Heindonk Willebroek Zennegat

N16

N14

Waverwoud

Goorbosbeekvallei

oude spoorwegberm

Brede Zeyp Hondsbossen Gasthuisbossen Vossenbergbos Zuurbossen

Fort van Walem

Oude Dijlearm

Sint-Katelijne-Waver

N15

R6 Kauwendaal

Peultenbossen (Robbroek) Zuur Bemke

Peulisbossen

Stuyvenberg

Bruinbeekvallei Mechels Broek Betzenbroeck

E19 Zennebeemden

Mechelen

Bonheiden

Mispeldonk Barebeekvallei

Cassenbroek

't Ven

Beneden-Dijlevallei Dijle

bro

Zenne

l sse

Bru

ek-

a va se en uv Le

ille

r Vaa

Pikhakendonk

Bonheiden Bruinbeekvallei Glenn Deliège glenndeliege@hotmail.com, 015 33 63 06 Cassenbroek, Mispeldonk en Pikhakendonk Geert Van D’huynslager geert.van.dhuyns@scarlet.be, 015 51 31 88 Joost Dewyspelaere joost.dewyspelaere@skynet.be, 015 51 69 97 Mechelen Barebeekvallei Philip Jackson philip.jackson@natuurpunt.be, 0487 344 702 Battelaer, Oude Dijlearm en Zuur Bemke Patrick Van Herp, patrick.vanherp@hotmail.com, 0497 73 55 44 Betzenbroeck Bart Callebaut, bart@wisper. be, 0485 62 77 38 Bart Van Neste vanneste.stynen@telenet.be, 0472 83 82 96 Fort van Walem Filip Van den Wyngaert filip.vdw@telenet.be, 0476 25 37 45 Kauwendaal Stefan den Hartog natuurpunt.kauwendaal@gmail.com, 0479 95 55 09 Mechels Broek Tony Van den Broeck tonynatuurpunt@gmail.com, 0479 08 35 12 Gust De Weerdt august.de.weerdt@telenet.be, 0477 77 10 19 Stuyvenberg Roel Schrauwen roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

N26

Zennebeemden Nic De Muyer zennebeemden@gmail.com, 0495 18 22 07 Pieter Schepers zennebeemden@gmail.com, 0476 98 90 77 Willebroek Biezenweiden Wim Candries, 0472 29 87 32 Sint-Katelijne-Waver Gasthuisbossen, Hondsbossen en Zuurbossen Jimmy Luyckx, jimmy.luyckx@gmail.com, 0470 72 66 84 Vossenbergbos Simon Jacobs, sim.jacobs@gmail.com, 0495 43 74 98 Oude Spoorwegberm Frank Hadermann frank.hadermann@skynet.be, 015 31 55 05

OP DE GRENS

Natuurpunt Boortmeerbeek: Pikhakendonk Frans Dhaenens frans.dhaenens@telenet.be, 015 61 79 61 Natuurpunt De Putter: Peultenbossen Theo Vloerberghs vloeberghstheo@skynet.be, 015 75 51 01 Peulisbossen Lucien Verschoren lucien.verschoren@telenet.be, 0496 98 64 39 Natuurpunt Oude Spoorweg: Goorbosbeekvallei (bos 3) Peter Geschier peter.geschier@telenet.be, 0477 69 96 76

Mosterdpot (retentiebekken Goorbosbeek en Fermerijbos) Lutgarde Van Driessche lutgarde.van.driessche@telenet.be, 0485 55 97 13

Afgiftekantoor 2800 Mechelen 1 P206001

driemaandelijks tijdschrift van Natuurpunt Mechels Rivierengebied Afzender en VU: Ann Pinceel - p/a Muizenhoekstraat 7 - 2812 Muizen juli - augustus - september 2022

bpost PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE