Herfst 2022

Te

colofon

Natuurpunt Mechels Rivierengebied is actief in Bonheiden, Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Dankzij meer dan 4400 leden en een stevige ploeg vrijwilligers werkt Natuurpunt in deze gemeenten aan de bescherming en verdere ontwikkeling van de natuur. Leden van Natuurpunt Mechels Rivierengebied ontvangen dit driemaan delijks tijdschrift gratis. Andere Natuurpuntleden kunnen voor 2023 een abonnement nemen door 6 euro over te schrijven op rekening BE42 0013 6468 8754 met als vermelding ‘tijdschrift 2023’.

Contactpersonen

Natuurpunt Mechels Rivierengebied

Jorn Van de Velde, 0493 02 96 97, jorn.vandevelde@gmail.com

Kern Mechelen

Nils Iwens, 0468 36 14 46, nils.iwens@natuurpunt.be

Kern Bonheiden

Joost Dewyspelaere, 015 51 69 97, joost.dewyspelaere@skynet.be

Kern St.-Katelijne-Waver

Godelieve Janssens, 015 20 97 02, godelieve-jans@telenet.be

Kern Willebroek

Wim Candries, 0472 29 87 32

Werkten mee aan dit nummer

Diane Appels, Wim Candries, Ine Colpaert, Bert Delanoeije, Peter Delvaux, Johan Denonville, Frank De Roover, Peter De Ridder, Mario Engels, Frank Hadermann, Nils Iwens, Godelieve Janssens, Jimmy Luyckx, Carla Morion, Katrien Moubax, Ann Pinceel, Wander Rooze, Roel Schrauwen, Charlotte Spaas, Tony Van den Broeck, Jorn Van de Velde

Redactie: redactie-mrg@natuurpunt.be

Druk: Buroform nv - www.buroform.be

Oplage: 4500 exemplaren

eekhoorn © Diane Appels

In dit nummer

2

dank je wel

wandelen in de natuur

Ledenadministratie

Online (geregistreerde leden):

www.natuurpunt.be/controlepaneel/mijn-gegevens Contactformulier: www.natuurpunt.be/contacteer-natuurpunt ledenadministratie@natuurpunt.be, 015 29 72 17

Website, Facebook en Twitter

www.natuurpunt.be/mechelsrivierengebied www.facebook.com/NatuurpuntMechelsRivierengebied twitter.com/NatuurMechelen

Digitaal afdelingsnieuws

Planten- en dierenwaarnemingen in onze regio: www.mechelen.waarnemingen.be Activiteitenflits: aanvragen via de startpagina van onze website www.natuurpunt.be/mechelsrivierengebied

Giften - Reservatenfonds

Schrijf je gift over op rekening BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt met vermelding ‘project 3799 Mechels Rivieren gebied’. Vanaf 40 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.

Lid worden

Het lidgeld bedraagt 30 euro per gezin tot eind 2023. Overschrijven op rekening BE17 2300 0442 3321 BIC GEBABEBB van Natuurpunt, met vermelding ‘(nieuw) lid via Mechels Rivierengebied’.

Dag van de Natuur © Natuurpunt

Be z oekerscentrum

Muizen - www.natuurpunt.be/bc-mrg

bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Open op maandag en donderdag van 13u30 tot 17u30 en op zondag van 10u tot 17u30. Tijdens de herfstvakantie ook op zaterdag van 13u30 tot 17u30.

- info over de lokale natuurgebieden en activiteiten

- wandelbrochures en gezinsspeurtochten

- kleine winkelhoek

- biosapjes, Beers for Nature (Dale, Gageleer en Bufo), koffie en thee Parkeren op randparkings Muizen-Dorp, Kerkenbos of Karolingenstraat. Er zijn slechts enkele parkeerplaatsen langs de Muizenhoekstraat.

Diane Appels

Woordje vooraf...

Afgelopen zomer overleed James Lovelock. Zijn naam zegt je wellicht weinig, maar deze Britse wetenschapper beschreef als een van de eersten, in ‘69, hoe de aarde een systeem is dat op verschillende manieren en niveaus samenhangt. Samen met andere boeken en studies, zoals Rachel Carson’s Silent Spring en het Rapport van de Club van Rome, werd de kiem gelegd voor de aard- en omgevingswetenschappen en het bredere denken in de milieu- en klimaatbeweging, zoals we dat vandaag de dag kennen.

Maar zelfs als we die brede beweging buiten beschouwing laten, toonde deze zomer aan hoe actueel Lovelocks ideeën en principes nog steeds zijn. Al wie met natuur bezig was, zag hoe droog en warm het opnieuw was. Met de hand op het hart hopen we dat de natuur ook deze schok te boven komt. Na enkele te droge zomers en een te natte zomer, wordt de dreiging groter dat onze natuur een andere richting uitgaat dan wat we hoopten of wilden. Het klimaat blijft immers veranderen, en niet in de goede richting.

mooie natuur. Op talrijke plekken kunnen we de natuur nog gezonder en dus robuuster maken. Met grotere aaneengesloten gebieden, waar veel diversiteit mogelijk is, kunnen we heel wat schokken opvangen.

De strijd is helaas ongelijk en daarom moeten we aan Lovelocks ideeën blijven denken. Die wijzen ons erop hoe wij als mensen, als organisatie, als gemeenschap naar klimaatverandering kijken en keuzes kunnen en/of moeten maken. Die keuzes beïnvloeden sowieso het klimaat, en klimaat en natuur zijn meer dan ooit intens verstrengeld. Waar het voorheen mogelijk was nogal vrijblijvend met natuur bezig te zijn maar niet met klimaat, lijkt dat steeds minder het geval te zijn. De uitstoot van broeikasgassen zorgt onvermijdelijk voor opwarming, die het aardsysteem helemaal uit balans doet gaan, wat vervolgens de natuur naast onze deur beïnvloedt.

We blijven zeker niet bij de pakken zitten en velen denken al na hoe we de natuur beter tegen klimaatverandering kunnen beschermen. Helaas zullen we hier en daar moeten toelaten dat de natuur niet wordt wat we ooit vooropgesteld hadden, maar mits een juist beleid is er ondanks de klimaatverandering nog veel ruimte voor

Het moet gezegd worden: er is de laatste jaren veel vooruitgang geboekt. Plannen worden gemaakt, systemen beginnen te veranderen. Maar zoals het er momenteel naar uit ziet, ligt er een hoop opwarming in het verschiet. De wereld van de komende jaren en decennia zal geenszins lijken op die van de voorbije jaren of de voorbije eeuw, en de zomers zoals we ze tot nu toe gekregen hebben, zijn in zekere mate nog maar een voorproefje. Voor onze natuur is er dus nog een hoop werk te leveren!

Niettemin, tot in de natuur!

Jorn Van de Velde Afdelingsvoorzitter

Mispeldonk © Diane Appels klimaat en natuur zijn meer dan ooit intens verstrengeld

17 juli Wandeling Barebeekvallei

© Ann Pinceel

27 juli Waterdiertjes zoeken tijdens het natuur.kamp in het Mechels Broek

© Ann Pinceel

31 juli Insectenwandeling Mispeldonk

© Diane Appels

Terugblik

Nood aan nieuwe nestplaatsen voor huiszwaluwen in Mechelen

Het aanbod aan potentiële nestplaatsen voor huiszwaluwen is de laatste decennia in vrije val. De vo gel staat op de Vlaamse rode lijst dan ook aangeduid als ‘kwetsbaar’. Met het nakende verlies van de 100 huiszwaluwnesten aan het Rode Kruisplein door de ontwikkeling van de Keerdoksite, is er nood aan nieuwe nestgelegenheid. Stad Mechelen legt de bouwpromotor op om ook 60 kunstnesten te voorzien ter plaatse, maar de vogels zijn zeer kieskeurig. Het is dan ook de vraag of ze dit zullen pik ken. Bij een vergelijkbaar project in Lier werd de zwaluwkolonie gehuisvest aan de onderzijde van een brug over de Nete. Deze plek voor kunstnesten bleek zeer succesvol.

Bij Gumm cohousing zijn ze alvast ook welkom. Natuurpunt en Gumm cohousing openden op 1 augustus een vogelhotel bestaande uit 45 kunstnesten in de 2500 m² grote tuin van het samenwoonproject.

Aan de bomen werden 10 nestkasten op gehangen voor mezen. Voor huiszwaluwen werden 35 kunstnesten geplaatst onder de terrassen van de woonunits van de eerste verdieping. Er werden er meerdere bij elkaar geplaatst omdat de huiszwaluw een kolonie broeder is. Na de renovatie van het dak van de kerk wordt het vogelhotel nog uitgebreid met 30 nestkasten voor gierzwaluwen en 10 voor huismussen.

BEATS FOR BEASTS 2022

150 feestvierders tekenden op 9 juli in Refuge present voor BEATS FOR BEASTS 2022. Met de organi satie van het evenement zamelde Natuurpunt Mechels Rivierengebied geld in voor de aankoop van nieuwe natuurgebieden.

Er werd bewust gekozen voor een dagfeest en voor een stadsomge ving, om de natuur en de nachtrust van de Mechelaars zo min mogelijk te verstoren.

Quinten Lengeler, dj: "Zelden zag ik zo'n geestdriftig publiek. Het is fijn dat ik op deze manier ook een steentje kan bijdragen aan natuur behoud en het is fantastisch om te zien dat Natuurpunt Mechels Rivierengebied ook jonge men sen weet te enthousiasmeren. Dit smaakt zeker naar meer."

Er komt dus zeker een tweede Beats for Beasts.

© David Legreve

© Tom Vorsselmans

Zwaluwen in Bonheiden

Dit jaar was het voor de zwaluwen een dubbel verhaal.

De boerenzwaluw deed het heel goed met meer nesten en veel jongen. De huiszwaluw deed het daarentegen slecht in het dorp van Rijmenam. Meer dan een halvering van het aantal nesten te genover een paar jaar geleden, nog maar 49 be zette nesten dit jaar. Oorzaken zijn verbouwings werken in de bestaande kolonies en in de buurt ervan en dit middenin het broedseizoen. Ook nieuwbouw met ongeschikte dakranden. Tot slot heeft een predator goed huisgehouden in de nesten. De mestplanken lager hangen kan helpen. Hopelijk vinden de huiszwaluwen volgend jaar nieuwe nestplekjes in de buurt van de verdwenen nesten.

Wil jij ons tijdschrift (ook) online lezen?

Sinds begin dit jaar kan je ons ledentijdschrift ook online lezen. Heel wat lezers zijn intussen op dit aanbod ingegaan en hebben gekozen om online te lezen en/of het gedrukte tijdschrift niet meer thuis te ontvangen. Online lezen kun je overal waar je kunt beschikken over een smartphone, tablet of computer.

Wat verandert er voor jou?

Als je zoals voorheen alleen de gedrukte versie wenst te lezen, verandert er voor jou niets.

Wil je ons tijdschrift (ook) online lezen, vul dan het inschrijvingsformulier in op np-mrg.be/tijdschrift Daar vind je ook een formulier waarmee je de gedrukte versie kunt annuleren. Zowel het online lezen als de annulatie van de gedrukte versie zijn omkeerbaar. Uitproberen kan en mag.

We hebben nu ook een digitaal archief waarin je naast het recentste nummer ook oudere nummers vindt. Dit archief staat op ISSUU: issuu.com/redactie-mrg. Vanaf dit nummer bieden we ook een link aan waarmee je het tijdschrift kan downloaden en als pdf bewaren

Help je ons besparen?

Er zijn meerdere redenen voor dit online aanbod, maar één reden wil len we beklemtonen.

Indien de keuze voor uitsluitend online lezen een succes wordt, be tekent dit een belangrijke bespa ring voor onze afdeling Mechels

Rivierengebied want er zijn dan minder druk- en portkosten.

Door deze besparing op het le dentijdschrift, is er niet alleen meer geld voor de natuur, maar krijgt het tijdschrift ook een kleinere ecologische voetafdruk.

Nog niet overtuigd? Bekijk dan dit herfstnummer online: np-mrg.be/datwilikzien De redactie, redactie-mrg@natuurpunt.be

overal lezen

pdf

bomen

tijdschrift

huiszwaluw © Diane Appels

Nieuwtjes

Week van het bos in Sint-Katelijne-Waver

Haag- en boomplantacties

Wilde planten en dieren verwelkomen we graag in onze natuurgebieden. Maar ook elders kan er plaats geboden worden aan onze fauna en flora. Zelfs in jouw tuin kunnen dieren en planten zich thuis voelen. Zeker als je tuin 'natuurlijk' wordt ingericht. Dat kan ondermeer door een gevel te laten begroeien, een haag aan te leggen of een hoogstamboom te planten.

Ook dit najaar krijgen in onze vier gemeenten de inwoners de kans om inheems plantgoed aan te kopen aan interessante voorwaarden.

Willebroek - Behaag-natuurlijk

In Willebroek is de actie een samenwerking van Natuurpunt en de gemeente.

De infobrochure en het online inschrijvings formulier zijn terug te vinden op de web site van Willebroek: www.willebroek.be/nl/ nieuws/behaag-natuurlijk-2022-bestel-kanten-klaar-inheems-plantgoed.

Bestellen kan tot 28 oktober.

De bestelde plantpakketten haal je af op 26 november tussen 9u en 11u op de Gemeentelijke werkplaats, Jozef Wautersstraat 92, Willebroek.

Tussen 10 en 17 oktober kunnen leerlingen uit het 4de leerjaar van alle basisscholen van Sint-Katelijne-Waver weer een mooie boswandeling maken met een gids.

Plaats van het ge beuren: ‘de Hondsbossen’.

Inschrijven bij: Frank Hadermann 015 31 55 05

leerlingen van 4B Dijkstijn © Frank Hadermann

lijsterbes © Wim Dirckx

Sint-Katelijne-Waver

Ook dit jaar verkoopt Natuurpunt Sint-Katelijne-Waver, in sa menwerking met het gemeentebestuur, de bekende haag pakketten. Dankzij een samenaankoop blijft de prijs laag. Vogels profiteren mee van deze aanplantingen: ze krijgen let terlijk ‘een tak om op te zitten’, maar ook nestplaatsen en extra voedsel. Op hun beurt helpen ze met het onder con trole houden van processierups, buxusmot of rupsen van de wintervlinder (op fruit) in je tuin.

We bieden dit jaar extra nestkastjes aan om mezen naar je tuin te lokken.

Bestellen en online betalen kan tot 20 oktober via www.sint-katelijne-waver.be/haagplantactie.

Op zaterdag 19 november haal je het bestelde plantgoed op in de gemeentelijke werkplaats (Dreefvelden 70) tussen 8u30 en 11u30.

Meer info bij Frank Hadermann: frank.hadermann@skynet.be of 015 31 55 05.

Bonheiden Boomt

Op zondag 2 oktober van 11u tot 17u ben je welkom op de infomarkt Bonheiden Boomt. Je krijgt er professioneel advies over o.a. welke bomen geschikt zijn voor je tuin; wat te doen om je tuin een rijkdom aan bio diversiteit te geven; hoe je een groendak aanlegt op je plat dak. Wens je bomen en hagen in je tuin, dan kan je er meteen al het plantgoed bestellen via de sa menaankoop die de gemeente organiseert sa men met de milieuraad.

Bestellen kan tot eind oktober via www.bonheiden.be/bonheidenboomt. Het afhaalmoment vindt plaats op zaterdag 19 november in de gemeentelijke magazijnen (Gestelhoflei).

Mechelen - Boom zoekt grond

In Mechelen krijgen de inwoners van de stad en de deelgemeenten voor het 4de jaar op rij de kans om hun tuin te vergroenen, de biodiversiteit te helpen vergroten én CO2 te verminderen. Er is keuze tussen verschillende boomsoorten en struikpakketten. Dit jaar kan je ook plantgoed voor een vogelbosje aankopen.

Bestellen kan tot 9 oktober via www.mechelen.be/boomzoektgrond/webwinkel Het afhaalmoment is op vrijdag 2 december tussen 14 en 18u, of op zaterdag 3 december tussen 9 en 12u in de Grote Nieuwendijkstraat 429, Mechelen.

Natuurpunt Mechelen werkt samen met Arsenaal/Lazarus Slam de natuur is een project van Natuuracademie. Samen met de peter van het project, Antwerps stadsdichter Seckou Ouologuem, worden verhalenvertellers, dichters en woordartiesten in een natuurgebied uitgenodigd om hun eigentijdse vorm van poëzie te filmen. Rond dit project gaat Natuurpunt Mechelen later dit jaar een samenwerking aan met Arsenaal/Lazarus. Positief daarbij is ook dat hun locatie zou kunnen gebruikt worden.

Op dit moment loopt bij Arsenaal/Lazarus het theaterstuk Freedom Club (zie affiche blz 28). Het gaat over een man op zoek naar impact op een desastreuze klimaatverandering. Terwijl hij de wereld probeert te redden, speelt hij echter zijn gezin kwijt. Een stuk over engagement en woede. Regisseurs-auteurs Freek Mariën (winnaar Taalunie Toneelschrijfprijs 2015) en Carl von Winckelmann van Het Kwartier zetten hiermee hun succesvolle samenwerking verder. Samen met acteur Joris Van den Brande maakten ze een voorstelling voor een publiek vanaf 14 jaar.

Natuurpunt streeft naar democratisering van natuurengagement

Het Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES) bracht een rapport uit dat aangeeft dat we de komende decennia 25% van de 4.000.000 planten- en diersoorten lijken te verliezen op aarde. 1.000.000 overlevingsstrategieën weg, voor altijd. In kwetsbare natuurgebieden is het aantal soorten met 50% te ruggelopen sinds 1990. Dit natuurverlies heeft een immense impact op onze samenleving door het weg vallen van de ecosysteemdiensten die de natuur ons levert. De gevolgen van dit verlies zullen we allemaal dragen en daarom moeten we deze boodschap overgebracht krijgen bij een breed, divers publiek. Natuurpunt beseft dan ook dat het actief moet inzetten op diversiteit en op het democratiseren van het natuurengagement. Deze diversiteitsdoelen werden bijgevolg in de beleidsplannen ingeschreven. Dit resulteerde de voorbije jaren in verschillende initiatieven waar Vlindervinders en Mottenzotten er ééntje van is. Vlindervinders en Mottenzotten is een natuurbelevingsactiviteit die kansarme kinde ren de verwondering voor de natuur tracht bij de brengen (zie ook blz 21).

© Leo De Nijn

Natuurpunt kalender en agenda 2023

De Natuurpunt kalender 2023 verzameling van 13 adembenemende na tuurfoto’s van de lens van fotograaf Wim Dirckx die ook als vrijwilliger meewerkt in onze afdeling.

De kalender meet 20 x 30 cm, is over zichtelijk ingedeeld en bevat voldoende schrijfruimte. Alle dagen van de week beschikken over dezelfde ruimte.

Met het bestellen van de Natuurpunt kalender heb je niet alleen een steun tje voor het geheugen, maar je on dersteunt ook de goede doelen van Natuurpunt! Ook leuk als cadeautje. Prijs kalender: € 10

Met de Natuurpunt agenda 2023 passie gemaakt door de meest enthousiaste fotografen die respect hebben voor de natuur. De agenda is heel gebruiksvriendelijk en heeft een luxe uitstraling. Hij meet 18 x 22,5 cm en biedt je veel schrijf ruimte. Een must voor elke vogel- en natuurliefhebber! Uiteraard ook perfect om cadeau te geven. Prijs agenda: € 17

Je kan een kalender of agenda bestellen via de webshop van Natuurpunt, maar indien je deze aan koopt in het bezoekerscentrum of bestelt via vrijwilligers van onze afdeling, gaat de opbrengst recht streeks naar de reservatenrekening van het Mechels Rivierengebied voor lokale aankopen van meer natuur. Doen!

Kalenders hebben we in stock in het bezoekerscentrum. Agenda’s moet je vooraf bestellen: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be.

Bovendien kan je in een aantal zones van ons afdelingsgebied je kalender laten thuisleveren of af halen bij een vrijwilliger.

Mechelen centrum (binnen de vesten): Filip Hebbrecht, filip.hebbrecht@natuurpunt.be, 0490 57 18 33

Sint-Katelijne-Waver (Elzestraat): Ann Pinceel, ann.pinceel@gmail.com, 0484 237 980 Sint-Katelijne-Waver (behalve Elzestraat) en Onze-Lieve-Vrouw-Waver: Godelieve Janssens, godelieve-jans@telenet.be, 0473 44 89 37

Willebroek: Ine Colpaert, ine.colpaert@gmail.com, 0497 71 68 21

voor

We zijn op zoek naar iemand die af en toe tijd kan vrijmaken tijdens de week om een terreinploegje te leiden of zich er bij aan te sluiten. De ploeg zal in ons natuurgebied De Biezenweiden kleine be heerwerken (voornamelijk klein snoei- en maaiwerk) aanpakken en grotere noden signaleren. Voor die grotere werken is er onze maandelijkse werkdag. Nog voor versterking van onze kern zijn we op zoek naar een communicatief “beestje” . Ben jij graag in de weer met mail en/of sociale media, schrijf je graag of ben je handig in het maken van flyers, affiches…, met één van deze talenten kan je ons heel erg helpen. We zien je graag komen! Voor deze twee vaca(na)tures neem je contact op met wimcandries@hotmail.com.

© Dieter Decoster

De Biezenweiden, midden in een blauw-groene mozaïek

De Rupel, die ontstaat door samen vloeiing van Nete en Dijle, vormt de grens van de gemeente Willebroek. In het noorden schuurt de Rupel tegen een berg van klei aan. Die klei werd en wordt nog steeds ontgonnen voor het maken van bakstenen. Aan Willebroekse zijde heeft de getijdenri vier een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van de Biezenweiden en zijn omgeving. Als je bij hoog water over de dijk fietst begrijp je dat met een. Het waterniveau komt dan ruim boven het maaiveld.

Voor de aanleg van dijken kon een groot deel van Willebroek overstro men. De oorspronkelijke wilgenvloedbossen werden langzaam ingepolderd en omgezet in vochtige hooilanden. Er bleven slechts enkele smalle stroken wilgenvloedbos bewaard, vlak langs de rivier. Halfweg vorige eeuw verloren die natte hooilanden hun waarde voor de landbouw die steeds intensiever werd. Grote delen van het open weidelandschap werden omgezet in een monocultuur van populieren. Natuurpunt kon in 2004 een groot deel van de Biezenweiden aankopen. De eerste aankoop die we konden realiseren in Willebroek was meteen een stevige brok van ruim 18 ha. De oppervlakte die we in beheer hebben, werd nadien nog verder uitgebreid. Het ontoegankelijke en monotone jachtdomein dat de Biezenweiden tot dan toe was, werd zo omgebouwd tot een toegankelijk, open en gevarieerd bos dat nog volop in ontwikkeling is.

© Diane Appels

© Wim Candries

Groen puzzelstukje De Biezenweiden zijn zeker geen geïsoleerd natuurgebied, maar een groen puzzelstukje in een blauwgroene mozaïek. Andere natuurgebieden zoals het Broek De Naeyer en het Blaasvelds Broek sluiten aan bij de Biezenweiden of liggen in de directe omgeving. Er is veel water in, maar vooral rondom de Biezenweiden. Behalve de Rupel en de Zwarte Beek zijn er nog grote zandwinningsputten, turfputten, visvijvers, bezinkbekkens, grachten en wielen (diepe plassen naast een dijk door een dijkbreuk). Allerlei soorten watervogels, maar ook bevers en zelfs de otter, weten die nattigheid wel te waarderen. Ze voelen zich hier helemaal thuis.

Verbinding naar het Zennegat Nabij het Zennegat, waar verschillende ri vieren samenkomen, liggen er waardevolle natuurgebieden waar onder de Battelaer en de getijdengebie den Oude Dijlearm en Battenbroek. Deze grote natuurkern ligt slechts enkele kilometers van de Biezenweiden. We beheren al enkele per celen (stapstenen) tus sen de Biezenweiden en het Zennegat. We zouden die verbinding graag verder versterken.

Wim Candries

© Diane Appels

© Wim Candries

Boerenwormkruid

Het Lam Gods in Gent is een van die wonderen van de schilderkunst waarop je telkens weer nieuwe details ontdekt. Ook als je geïnteresseerd bent in planten: niet minder dan 42 verschillende soorten zijn bota nisch geïdentificeerd, her en der verspreid over de verschillende panelen. Ze staan daar niet zo maar als vulsel, maar omwille van hun symboli sche betekenis. Zo zijn ze ook geschilderd: als symbolen, niet naar de natuur.

Boerenwormkruid is er ook bij, rechts onderaan het centrale paneel bij de heiligen en martelaars, en dit omwille van zijn duivelwerende eigen schappen. De bloeiwijze vertoont slechts vage gelijkenis maar door de uniek ingesneden bla deren kan je het niet verwarren met iets anders.

“De bladeren zijn langworpigh / al oft sy van vele bladeren aen een steelken vergaerdt zijn / seer naby die van Varencruydt Manneken ko mende”, aldus Dodoens. Die was dan weer geïn teresseerd in de geneeskracht van de ‘Reynvaer oft Wormen-Cruydt’ en zoals de naam aangeeft, gebruikte het “ghemeyn volck” de zaden van de plant tegen “soo wel de lange als de ronde” in

gewandswormen.

De oorspronkelijke tekening voor zijn CruydtBoeck, van de hand van Pieter van der Borcht (net als Dodoens een Mechelaar), is duidelijk wel naar de natuur vervaardigd.

Duivelwering is intussen enigszins passé; de geneeskrachtige eigenschappen van boeren wormkruid daarentegen zijn nog actueel, maar daarvoor moet ik doorverwijzen naar de gespe cialiseerde literatuur. Diezelfde werkzame stof fen dienen eigenlijk als chemische afweer tegen vraat en dat brengt ons bij de ecologische rol van het boerenwormkruid.

Boerenwormkruid is voor heel wat ongewervel den belangrijk: van ontmoetingsplek tot jacht terrein tot voedselbron. De plant is vooral be langrijk omdat hij pas laat in de zomer begint te bloeien, wanneer de meeste bloemen al over hun hoogtepunt heen zijn, en daar vrij lang mee door kan gaan tot in de herfst. Via ondergrond se uitlopers krijg je na enkele jaren een groei plek met verschillende tientallen bloeistengels. Elke bloeistengel is bovenaan vertakt tot een schermpje bloemhoofdjes. Elk bloemhoofdje

een groeiplek met tientallen bloeistengels boerenwormkruid © Peter De Ridder

is dan weer een korfje met enkele honderden buisbloempjes.

De buisbloempjes produceren nectar die ook bereikbaar is voor bloembezoekers met een vrij korte tong. Dus niet alleen dagvlinders als het bruin zandoogje of microvlinders als de weeg breemot of het brandnetelmotje, maar ook zweefvliegen komen erop af.

Honingbijen komen hier tanken en stuifmeel verzamelen en in Kauwendaal vonden we ook de wormkruidbij, een solitaire bij die haar naam dankt aan haar specialisatie op het gele boerenwormkruidstuifmeel.

Onder de bloemschermpjes heeft vaak een ge woon tandkaakje haar draden gespannen. Het gif van dit kogelspinnetje is zo krachtig dat zelfs limo nadewespen binnen de kortste keren uitgescha keld zijn. Het gruwelkabinet van prooiresten die onder het bloeischerm bengelen, verraadt de aan wezigheid van de dader. Ook de kameleonspin houdt van boerenwormkruid en past haar kleur aan naar knalgeel om zich te camoufleren; die aanpassing kan wel enkele dagen duren en zorgt dan voor een perfecte dekmantel om nietsver moedende bloembezoekers te grijpen.

Een galmug zorgt dan weer voor mooie urnvor mige gallen die uit het bloemhoofdje puilen; de urne heeft bovenaan een smalle opening, opdat de oranje galmugmade nog kan ademen.

Met een beetje geluk vind je ook de larve van de boerenwormkruidkokermot, die in haar bruin kokertje lijkt op een takje dat dwars op het bloem hoofdje ligt. Het beestje waant zich veilig en graast rustig van de bloemblaadjes. Het kan zo wel an dere belagers foppen, maar wij weten beter…

Laat deze tekst een uitnodiging zijn om je neus ook eens tussen de “gulden knoppekens” te steken.

Peter De Ridder

boerenwormkruid met wormkruidbij © Peter De Ridder

boerenwormkruid met weegbreemot

© Peter De Ridder

boerenwormkruid met kameleonspin © Peter De Ridder

boerenwormkruid met galmug © Peter De Ridder

boerenwormkruidkokermot

© Peter De Ridder

Gesignaleerd

Succesvol broedsel van grauwe klauwier

Na vele jaren afwe zigheid heeft er de voorbije lente op nieuw een grauwe klauwier in onze streek gebroed. De grauwe klauwier is op rust gesteld en vond een ge schikte nestplaats op een geheim ge houden plekje op Mispeldonk. Het koppeltje bracht drie jongen groot. Op 4 juli werd de eerste jonge vogel gezien. Wat later, op 9 juli, lieten drie jongen zich bewonderen. Ma en pa deden hun best om hun kroost te voeden met grote insecten zoals sabelsprinkhanen, libellen, hommels ... De soort kruipt de laatste jaren heel traag uit een diep dal en lijkt redelijk goed te reageren op beheermaatregelen. Grauwe klauwieren moeten het hebben van de kleinschaligheid in het land schap met houtkanten, bramen, voldoende grote insecten, graslanden … Een combinatie die niet meer terug te vinden is in de stilaan compleet uitgeklede landbouwgebieden. De soort verkiest dan ook de meer extensief beheerde gebieden met voldoende afwisseling en voedsel, die gelukkig stilaan terug te vinden zijn dankzij een goed beheer zoals op Mispeldonk waar deze koestersoort een plekje heeft gevonden. Het is een trekvogel die vanaf half april al kan terugkeren uit zijn overwinteringsgebied in zui delijk Afrika en hier in de loop van juli alweer kan vertrekken. Broeden gebeurt bij voorkeur in dichte doornstruiken of braamkoepels. Andere kleine landschapselementen spelen eveneens een belangrijke rol, aangezien ze mee helpen zorgen voor een voldoende prooiaanbod en de migratie van deze prooien tussen verschillende gebieden kunnen vergemakkelijken. Een geva rieerd habitat maakt dat er bij alle weersomstandigheden steeds voldoende prooidieren voor handen zijn doorheen het broedseizoen. Een belangrijke beheermaatregel voor deze soort is het herstel van heggen, houtwallen en braamstruweel in de huidige en voormalige broedgebie den. Ideaal om te broeden is een zeer dicht braamstruweel met een doornstruikje erin of een houtkantstructuur met palen en struiken, dat is precies waar de klauwieren van houden. Als er in onze nabije omgeving nog enkele geschikte broedplaatsen zijn dan is het wel in Mispeldonk of Pikhakendonk.

Ze hebben veel uitkijkposten nodig om hun voedsel op te sporen en ook een afwisseling van korte en langere vegetatie. Dat voedsel bestaat uit grote insecten, zoals sprinkhanen en mestkevers. Een gericht beheer met een terughoudend gebruik van insecticiden en ontwormingsmiddelen bij vee is noodzakelijk. Gefaseerd maaien zonder bemesting van graslanden biedt meer foerageermoge lijkheden. Voldoende rust moet worden verzekerd in de broedgebieden.

grauwe klauwier (schuilhutfoto)

© Wim Dirckx

Weinig maar wel bijzondere vlindersoorten

Lagere aantallen van gewone vlindersoorten betekent niet dat er op vlindervlak niets te beleven viel deze zomer. Zonnig weer is voor vlinders ideaal om te zwerven. Spectaculaire soorten zoals de keizersmantel en de grote weerschijnvlinder lieten zich opmerken tot ver buiten hun gekende leef gebieden.

Eind augustus waren er op de website van Natuurstudiewerkgroep regio Mechelen 93 keizersman tels en 44 grote weerschijnvlinders ingevoerd. In 2021 waren dat er respectievelijk 14 en 19.

De keizersmantel is de grootste oranjeachtige vlinder die je bij ons kan tegenkomen.

Je kan hem herkennen aan de sterk getekende voor- en achter vleugels met talrijke zwarte stip pen. Mannetjes hebben op de voorvleugel ook duidelijke zwarte geurstrepen. Op de onderzijde zien we zachtgroene tinten met daarin brede witte vegen.

De keizersmantel verkiest loof bossen met gevarieerde open bosranden en brede dreven met bloemrijke bermen als leefge bied. Het is bovendien een echte zwerver die dus ook in andere leefgebieden kan worden waar genomen. Heel wat waarnemingen gebeuren dan ook in tuinen. De keizersmantel is verzot op nectar en wordt op verschillende nectarplanten waargenomen zoals koninginnenkruid, vlinder struik, bramen, distels...

De grote weerschijnvlinder heeft prachtig blauw oplichtende vleugels. Hij komt voor in vochtige loofbossen. De wijfjes zetten de eitjes af op boswilg. Mannetjes verdedigen hun territorium vanuit een opvallende, hoge boom in de bosrand. Het voedsel van de volwassen vlinders bestaat vooral uit honingdauw of boomsappen. Je kan ze vaak ook drinkend aantreffen op kadavers en uitwerp selen.

Waarom gaat het nu ineens zo goed met de grote weerschijnvlinder?

Wij zitten aan de noordwestelijke grens van zijn verspreidingsgebied. De opwarming van ons klimaat be tekent dat grotere delen van ons land geschikt worden voor deze soort. Bovendien zijn ze erg mobiel en kunnen ze dus ook nieuwe plek ken bereiken.

Er komen steeds meer wilgenbos sen en ze worden ouder. Wilgen groeien snel en kunnen al na 20 jaar flinke bomen zijn.

Tenslotte houden ook meer bos beheerders rekening met mooie bosranden. Hierdoor komt er steeds meer leefgebied voor de grote weerschijnvlinder.

grote weerschijnvlinder

© Diane Appels

keizersmantel © Diane Appels

Activiteitenkalender . herfst 2022

oktober

ZA 1 oktober

Natuurwerkdag Zennebeemden

9u - 13u, info en aanmelden: 0495 18 22 07, zennebeemden@gmail.com

ZA 1 oktober

Te Gekke wandeling Mechels Broek

10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 1 oktober

Natuurwerkdag Stuivenberg

13u30 - 16u30, info en aanmelden: roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

DO 6 en 13 oktober, ZA 15 oktober Cursus Spoorzoeken

DO: 19u30 - 22u, Natuurpunt secretariaat, Coxiestraat 11, Mechelen

ZA: 10u - 13u, Mechels Broek, Muizenhoek straat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 8 oktober

Natuurwerkdag Kauwendaal

9u30 - 12u30 info en aanmelden: 0479 95 55 09, natuurpunt.kauwendaal@gmail.com

ZA 8 oktober

Nacht van de Duisternis in Willebroek 19u - 22u, parking Blaasveld Broek, Broek straat, Willebroek

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 9 oktober

Herfstvruchten in de Hondsbossen

9u30, kerk, Markt, Sint-Katelijne-Waver

ZA 15 oktober

Natuurwerkdag Waverwoud

9u30 - 15u30, info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com

ZA 15 oktober

Natuurwerkdag Muizen 10u - 15u, info en aanmelden: 0479 08 35 12, tonynatuurpunt@gmail.com

ZO 16 oktober

Bushcraft in de Biezenweiden voor kinderen tussen 8 en 12 jaar 8u45 - 12u30, ingang Biezenweiden t.h.v. fietsknooppunt 10, Stuyvenbergbaan, Wil lebroek. Inschrijven voor 12 oktober: 0494 90 97 50, ilse_broos@hotmail.com

ZO 16 oktober

Paddenstoelen in Broek van Blaasveld met pannenkoeken 14u, parking Broekstraat, Blaasveld

DI 18 oktober

WARME WINTERAVOND

'Zijn we met te veel?' 20u - 22u, Crescendo CVO, Vaartdijk 86, Mechelen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 22 oktober

Natuurwerkdag Bonheiden 10u - 13u, info en aanmelden: geert.van.dhuyns@scarlet.be

ZA 29 oktober

Natuurwerkdag Biezenweiden 9u - 12u, info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

ZA 29 oktober

Op herfstsafari in het Mechels Broek voor kinderen van 3de en 4de leerjaar 14u - 16u30, bezoekerscentrum, Muizen hoekstraat 7, Muizen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 30 oktober

Bomen in de stad 10u, ingang Kruidtuin, ViaVia, Zandpoort vest 50, Mechelen

ZO 30 oktober

Bomenfietstocht Bonheiden 14u, kerk, Dorp, Bonheiden Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

november

ZA 5 november

Natuurwerkdag Zennebeemden

9u - 13u, info en aanmelden: 0495 18 22 07, zennebeemden@gmail.com

ZO 6 november

Natuur in het centrum van Willebroek 14u, bibliotheek, Schoolweg 1a, Willebroek

ZA 12 november

Natuurwerkdag Kauwendaal

9u30 - 12u30, info en aanmelden: 0479 95 55 09, natuurpunt.kauwendaal@gmail.com

ZO 13 november

Natuurwerkdag Battelaer

14u - 17u, info en aanmelden: 0497 73 55 44, patrick.vanherp@hotmail.com

ZO 13 november

Herfst in het Mechels Broek

14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

DI 15 november

WARME WINTERAVOND

'De grote uitstervingsgolf door de mens'

20u - 22u, Crescendo CVO, Vaartdijk 86, Mechelen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 19 november

Natuurwerkdag Muizen

10u - 15u, info en aanmelden: 0479 08 35 12, tonynatuurpunt@gmail.com

ZO 20 november

Kauwendaal

10u, Duivenstraat 77, Mechelen

ZO 20 en 27 november

Boomplantactie in de Verloren Hoek

vanaf 13u, info: 015 31 55 05, frank.hadermann@skynet.be

ZA 26 november ‘Dag van de Natuur’

Natuurwerkdag Heindonk

9u - 16u, info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

ZA 26 november ‘Dag van de Natuur’

Natuurwerkdag Stuivenberg 9u30 - 12u, info en aanmelden: 0492 61 31 96, roel_schrauwen@hotmail.com

ZA 26 november ‘Dag van de Natuur’

Natuurwerkdag Bonheiden 10u - 16u, info en aanmelden: diane.appels@skynet.be

december

ZA 3 december

Natuurwerkdag Zennebeemden 9u - 13u, info en aanmelden: 0495 18 22 07, zennebeemden@gmail.com

ZO 4 december

Uitwaaien in de Barebeekvallei 14u, parking kerkhof, Kerkenbos, Muizen

ZA 10 december

Natuurwerkdag Kauwendaal 9u30 - 12u30, info en aanmelden: 0479 95 55 09, natuurpunt.kauwendaal@gmail.com

ZO 11 december

Zennegat 9u45, Zennegatsluis, Zennegatvaart, Battel

ZA 17 december

Natuurwerkdag Waverwoud 9u30 - 15u30, info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com

ZA 17 december

Natuurwerkdag Bonheiden

10u - 13u, info en aanmelden: diane.appels@skynet.be

ZA 17 december

Natuurwerkdag Muizen 10u - 15u, info en aanmelden: 0479 08 35 12, tonynatuurpunt@gmail.com

DI 20 december

WARME WINTERAVOND

'Zijn fietsende vrouwen de redding?’

20u - 22u, Crescendo CVO, Vaartdijk 86, Mechelen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Natuur.kamp was een succes

Drie dagen, dertig nieuwsgierige kinderen, een team enthousiaste natuurgidsen en niet te warm. De perfecte combinatie voor een geslaagd natuur.kamp in het De eerste dag kregen de jongste kinderen allemaal opdrachtjes om een groot kikkerkoningfeest te verdienen. De groteren maakten een avontuurlijke tocht door het natuurgebied, zochten waterdiertjes in een poel en bakten zelf superlekkere pannenkoeken met brandnetels.

Van de groep die donderdag na een ochtend rond uilen en muizen uilenbraakballen mocht pluizen, vond iedereen dat de leukste activiteit. “Ik vond het eerst een beetje vies, maar toen ik het eerste muizenschedeltje uit de braakbal haalde, begon ik het leuk te vinden en kon ik niet meer stoppen.” zei een van de jongens. Die namiddag gingen de oudsten aan natuurbeheer doen én mochten ze in de kar van de gator meerijden!.

Vrijdagochtend waren we te gast bij de vogelringers. Verwondering alom! Na het ontbijt op de dijk maakten ze nog prachtige kunstwerkjes, waren er activiteiten rond bloemen en vlinders en sloten we af met een groot escape-spel en een bushcraft-activiteit. Het was weer volop genieten, zowel voor de kinderen als voor de vrijwilligersploeg. Dankjewel aan Anneke, Silke, Carmen, Greet, Lies, Ann, Tom, Sarah, Anthe, Koen, Myriam, de ploeg ringers én aan Tony voor de logistieke ondersteuning!

Samen naar de poel een verslag van Caro die begin augustus mee mocht op wateronderzoek met het beheerteam in Kauwendaal.

Op zaterdagochtend trokken we onze watersandalen aan en mama haar botten want ze had geen zin in moddertenen. De bakfiets volgeladen met emmertjes en netjes, gingen we op pad naar de poel van het Stadsbos in Kauwendaal. Er waren nog veel mensen. Het was erg gezellig. Amber en ik speelden Tarzannetje. Marilou deelde nootjes en koekjes uit. We waren in een boom geklommen. We zijn op de trampoline gesprongen, maaaar… het was eigenlijk een boomstam. Hahaha!

De poel was vol met eendenkroos. Dat maakte het moeilijk om veel te zien. De eendenkroos stonk heel erg*. Amber en ik hadden een hele mooie waterkever opgevist. De kever had prachtige strepen en speciale voorpootjes die dikker waren vooraan. Erna schepte nog iemand zo’n kever op maar die had niet zulke pootjes. We denken dat dat het vrouwtje was en de onze het mannetje. Verder zagen we nog enkele slakjes van 3-4 mm groot, mini slangetjes en een watergarnaal. Volgende keer proberen we nog eens!

* Waarschijnlijk werd de geur veroorzaakt door de rotting van de bladeren die in de poel gevallen waren… Marilou (3), Amber (6), Caro (8), Katrien en Nikolaas

Vlindervinders en mottenzotten in kwadraat

Ook deze zomer sloegen Natuurpunt en vzw J@M de handen in elkaar om 15 maatschappelijk kwetsbare kinderen van de wijk Otterbeek een onvergetelijk weekend te bezorgen. Alles in teken van nachtvlinders: van lekkere vlinderpasta eten tot vlinderspelletjes spelen, van samen rond het kampvuur tot samen rond de nachtvlinderval. De verwondering van de kinderen over deze fladderende pracht werd aangewakkerd door enkele geduldige experten. De 15 mottenzotten kijken nu al uit naar de editie van volgend jaar!

Samen met Akadeemi hebben we tijdens hun natuurkampje deze leuke kinderactiviteit herhaald: met groot succes! We zagen alleen maar verwonderde en blije snoetjes.

Zondag 16 oktober

Bushcraft in de Biezenweiden

voor kinderen tussen 8 en 12 jaar

Bushcraft is de kunst van het (over)leven met en in de natuur. Vuur kunnen maken is belangrijk om buiten te leven. Maar hoe doe je dat zonder lucifers? Welke planten kan je eten? Hoe kan je eten klaarmaken boven het vuur?

Kinderen tussen 8 en 12 jaar kunnen het zelf komen ontdekken. Deze activiteit is in samenwerking met Gezinsbond Willebroek en Villmark adventures.

Prijs: 5 euro (3 euro voor leden Gezinsbond of Natuurpunt). Hapje en drankje inbegrepen.

Zorg voor aangepaste kledij en schoeisel.

Start: 8u45, ingang Biezenweiden t.h.v. fietsknooppunt 10, Stuyvenbergbaan, Willebroek. Einde om 12u30.

Info en inschrijven voor woensdag 12 oktober: ilse_broos@hotmail.com, 0494 90 97 50.

Zaterdag 29 oktober

Op herfstsafari in het Mechels Broek

voor kinderen van het 3de en 4de leerjaar

Hebben je kinderen zin om tijdens de herfstvakantie een middag zalig de natuur in te trekken? Gids Sigrid neemt hen graag mee op stap in het Mechels Broek. Ook in de herfst is daar veel te ontdekken.

Prijs: 5 euro (3 euro voor leden). Hapje en drankje inbegrepen.

Start: 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde om 16u30.

Info en inschrijven via www.natuurpunt.be/np-mrg

Beheer

Opruimactie in stadsbos Stuivenberg

Tussen de Stuivenbergvaart en de Stuivenbergbaan in Mechelen liggen de eerste puzzelstuk ken van het stadsbos Stuivenberg. Recent verwierf Natuurpunt een bosje van onge veer een halve hectare groot. Dit kleine bosje werd al snel omge doopt tot het Japanse bosje, aangezien er veel Japanse soorten in staan zoals bamboe, Japanse broodboom, Japanse esdoorns en Skimmia. Gelukkig geen Japanse duizendknoop.

In dat Japanse bos lagen nog resten van een oude houten chalet en afval van vele feestjes. Reden voor het Stuivenberg beheerteam om de mouwen op te stropen op hun allereerste natuurwerkdag. Zes en thousiaste vrijwilligers verwijderden 166 kg restafval en een paar aanhangwagens sloophout. Een deel van het houtafval en dood hout werd hergebruikt in een houtstapel. Op deze loeihete augustusdag was het heerlijk werken in de beschutting en koelte van de bomen. Een extra motivatie om de schouders onder het stadsbos te zetten en een koele groene long te realiseren in de schaduw van de stad.

ZO 20 en 27 november Boomplantactie in de Verloren Hoek in Onze-Lieve-Vrouw-Waver

In het gemeentelijk wandelbos Verloren Hoek heeft de letterzetter flink huisgehouden onder de spar ren die de helft van het bomenbestand uitmaakten. Nu ze allemaal gerooid zijn, is er plaats voor hon derden loofbomen. Wil je mee je boompje in de grond komen zetten, dan ben je welkom vanaf 13 uur.

Je mag je eigen spade meebrengen of eentje bij ons lenen.

Inkom via Baronsdreef of Leemstraat (naast huis nr 99), Onze-LieveVrouw-Waver.

Kom best met de fiets want par keergelegenheid is schaars.

Info: Frank Hadermann, 015 31 55 05, frank.hadermann@skynet.be.

Deze actie wordt georganiseerd door het Groencomité en het Gemeentebestuur met steun van Natuurpunt kern Sint-Katelijne-Waver.

© Geert Verhaegen

© Jimmy Luyckx

30 jaar Cassenbroekkamp van JNM Mechelen

31 jaar geleden werd een uiterst zeldzaam biotoopje aangekocht door Natuurpunt, een stuk trilveen. Rond het trilveen was alles verbost. Het trilveen zelf, een drijvend pak veen op een diepe bocht van een meander van een oerrivier, trilde niet meer en groeide stilaan vast aan het omgevende moeras. Er ston den nog maar enkele plantjes ronde zonne dauw.

Er kwam verandering toen JNM Mechelen (de lokale afdeling van de Jeugdbond voor Natuur en Milieu) be heerwerken kwam uitvoeren tijdens hun jaarlijks zomerkamp.

Eind juli ging hun 30ste werkkamp door.

In die 30 jaar is er veel veranderd. Het trilveen onderging een metamorfose naar een echte natuurparel en breidde sterk uit. Ook het omgevend moeras nam sterk in natuurwaarde toe. Dit door de niet aflatende inzet van JNM die het moeilijk beheerbare stuk elk jaar een maaibeurt gaf. Omdat het terrein niet berijdbaar is met een tractor, wordt met bosmaaiers gemaaid. Tot voor enkele ja ren gebeurde het afvoeren met draagberries, maar intussen hebben de inventieve JNM-ers een beter en efficiënter afvoersysteem gevonden en met vereende krachten wordt het afvoeren zo kinderspel (foto).

Ook de Zurenaad, een perceeltje in de buurt, kreeg dit jaar een maaibeurt. Op een deel van dit moe rasje zijn er ook mogelijkheden tot het ontwikkelen van trilveen. De toekomst ziet er rooskleurig uit voor het trilveen!

Duizendmaal dank JNM!

JNM Noordwest-Brabant heeft gezweet in het Waverwoud

Ergens in wat normaal het prille begin van de zomer is, werd een tentenkamp opgesteld in de Gasthuisbossen. Uit het verre nabije Grimbergen kwam een bende jonge actievelingen drie weken ge nieten van de warme zomeravonden in het Waverwoud.

Welk beheerteam is nu niet blij met jongeren die natuurwerk zoeken?

We kwamen vlot tot een overeenkomst en stelden een vrije werkplanning op. Het motto bleef wat het altijd is bij ons: ‘Wat kan gebeuren is een plus, wat niet gebeurd is, schuift wel op.’

Er werd een open plek gehooid die al enkele jaren uit de werkplanning schoof. De nestkastjes kregen een reinigingsbeurt en de kapotte werden verzameld. De jeugd ging aan de slag met zeis en hooirijf en zo werden weer wat plekken opgekuist. Er werd gelachen, genoten en vooral veel gezweet. Want in die prille zomerdagen werd het ongelooflijk heet.

Soms komt een oplossing uit onverwachte hoek en, zoals geweten, het beheerteam Waverwoud is al tijd te vinden voor een win-win. JNM blij met een kampplek in het midden van onze gebieden en wij blij met wat we zelf niet moeten doen. Of hoe een warme zomer toch nog meer kan opbrengen dan voorzien…

© Diane Appels

Natuurwerkdagen

Natuurbeheer is een werkwoord. Om onze natuurgebieden in conditie te houden is immers een aangepast beheer nodig. Dat beheer gebeurt deels door een professionele terreinploeg en deels door vrijwilligers. In de herfst plannen we weer heel wat natuurwerkdagen in onze natuurgebie den waar ook jij een handje kan komen toesteken! Zin om mee te doen? Meld je dan vooraf aan via het vermelde mailadres en de contactpersoon laat je dan weten waar er afgesproken wordt.

kern Bonheiden

Cassenbroek - Mispeldonk

ZA 22 oktober, 10u tot 13u

Info en aanmelden: geert.van.dhuyns@scarlet.be

ZA 26 november, 10u tot 16u en 17 december, 10u tot 13u

Info en aanmelden: diane.appels@skynet.be

kern Mechelen

Battelaer

ZO 13 november, 14 tot 17u

Info en aanmelden: patrick.vanherp@hotmail.com, 0497 73 55 44

Kauwendaal

ZA 8 oktober, 12 november en 10 december, 9u30 tot 12u30

Info en aanmelden: 0479 95 55 09 (Stefan) natuurpunt.kauwendaal@gmail.com

Mechels Broek - Barebeekvallei

ZA 15 oktober, 19 november en 17 december, 10u tot 15u

Info en aanmelden: tonynatuurpunt@gmail.com, 0479 08 35 12

Zennebeemden

ZA 1 oktober, 5 november en 3 december, 9u tot 13u

Info en aanmelden: zennebeemden@gmail.com, 0495 18 22 07 (Nic)

Stuivenberg

ZA 1 oktober, 13u30 tot 16u30 en 26 november, 9u30 tot 12u

Info en aanmelden: roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

© Tony Van Den Broeck

kern Willebroek

Biezenweiden

ZA 29 oktober, 9u tot 12u

Info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

Heindonk

ZA 26 november, 9u tot 16u

Info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

kern Sint-Katelijne-Waver Waverwoud

ZA 15 oktober en 17 december, 9u30 tot 15u30

Info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com

Naast deze publieke werkdagen komen er soms kleine groepjes van beheerteams samen om in hun gebied een klus uit te voeren. Wll je graag aansluiten bij het beheerteam van een bepaald natuur gebied, kijk dan even in de lijst op blz 35 en neem contact op met de verantwoordelijke.

Dag van de Natuur

ZA 26 november

Op de Dag van de Natuur gaan in heel Vlaanderen vrijwilligers aan de slag in gebieden in hun buurt. Ook in ons Mechels Rivierengebied plannen we dan verschillende natuurwerkdagen waar ieder een extra welkom is!

Bonheiden: 10u tot 16u

Info en aanmelden: diane.appels@skynet.be

Mechelen - Stuivenberg: 9u30 tot 12u

Info en aanmelden: roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

Warme dagen…

Willebroek - Heindonk: 9u tot 16u

We gaan weer aan de slag in Heindonk waar we een volgende reeks wilgen gaan knotten. Dat betekent dat er veel hout en takken op te ruimen zijn. Iedereen kan meedoen.

’s Middags voorziet het beheerteam een lunch. Voorzie aangepaste werkkledij. We sluiten af rond een gezellig vuurtje.

Afspraakplaats: 9u, kerk, Dorpsplein Heindonk

Info en aanmelden: Wim Candries, 0472 29 87 32

"Het zijn zo van die warme da-a-gen.", werd vroeger al ge zongen toen warm nog koel was. Voor de natuur, de begrazers en al wat geniet van groene blaadjes en fris gras iets minder leuk, maar voor natuurbeheer ders een tijd van ont spanning. Geen nood aan het maaien van paden. Geen herhaal de hooiwerken. Er is ook wat dood hout bijgekomen wat op zich positief is, als deze trend zich niet te sterk doorzet natuurlijk. Naar onderhoudswerken van wandelpaden en toegankelijkheid hebben we dus zeker geen klagen. Het gaat net wat ver om te zeggen dat we genoten van de zomerwarmte maar een tijd van minder werk was best wel fijn. Hopelijk staan we nu voor een lange natte periode. Dan zal het volgend jaar onder het koele gebladerte hopelijk weer fijn vertoeven zijn.

© Jimmy Luyckx

Mechelen schenkt 362.000 euro aankoopsubsidies aan Natuurpunt Mechels Rivierengebied

Bijna elk seizoen opnieuw kunnen we jullie in dit tijdschrift de aankoop van een nieuw stuk natuur in ons natuurpark voorstellen. Gelukkig maar; zo brengen we samen immers onze grote droom van een groot aaneengesloten natuurgebied elke keer weer een beetje dichterbij.

Aankopen door Natuurpunt zijn niet vrijblijvend Wanneer Natuurpunt percelen kan aankopen geeft dat nog steeds de grootst mogelijke garantie voor een duurzame natuurtoekomst voor het betrokken gebied. In de aankoopacte die we bij de notaris ondertekenen wordt immers een erfdienstbaarheid opgenomen dat het aangekochte perceel voor altijd natuurgebied moet blijven. Tegelijkertijd engageren we ons met een erkenning tot natuurreservaat om er het meest gepaste natuurbeheer te gaan voeren zodat planten en dieren er de beste overlevings- en groeikansen krijgen.

Dat de natuurgebieden in het Mechels Rivierengebied zo stevig konden groeien hebben we voor een belangrijk deel te danken aan jullie enthousiasme, jullie engagement en jullie ruime financiële bijdragen.

De Vlaamse overheid springt financieel bij De Vlaamse overheid zag al langer dat aankopen door Natuurpunt één van de efficiëntste ma nieren is om natuur te bewaren en engageerde zich in het natuurdecreet om deze aankopen, die zonder meer gebeuren om natuurgebieden te realiseren en die de hoogste natuurwaarden nastreven, ook financieel te ondersteunen.

Die Vlaamse subsidies helpen ons een flink eind op weg, maar elke aankoop blijft toch nog steeds een stevige financiële uitdaging. Het gaat zonder uitzondering om bijzonder veel cen ten die we bijeen moeten sprokkelen.

Ook de gemeentebesturen schenken aankoopsubsidies

In het Mechels Rivierengebied kon Natuurpunt met de steun van 4400 lidgezinnen de bestu ren van Sint-Katelijne-Waver, Bonheiden en Mechelen reeds vele jaren terug overtuigen om ook gemeentelijke aankoopsubsidies te voorzien zodat aankopen weer wat realistischer

Jorn en Bert op pad met Mechels schepen Patrick Princen om onze ingediende aankoopdossiers in het rivierenland toe te lichten en te verdedigen. Niets heeft immers meer overtuigingskracht dan onze natuurgebieden zelf.

werden. De sterke groei van het Waverwoud en onze natte natuurgebieden in de valleien was zonder deze subsidies niet zomaar mogelijk geweest.

In Bonheiden werden deze aankoopsubsidies enkele jaren terug omgevormd tot natuurinrichtingssubsidies.

We legden intussen onze ambities voor het “Natuurpark Rivierenland“ samen met onze partners heel erg hoog. We willen meer dan 3500 ha topnatuur op middellange termijn. We voelen het enthousiasme, het engagement en het vertrouwen groeien van steeds meer vrijwil ligers, maar ook van grondeigenaars die hun gronden aanbieden. Ze willen allemaal op hun manier mee bijdragen aan de versnelde realisatie van ons grote natuurproject.

Daarom riep het Mechels stadsbestuur, mede oprichtend partner van het Natuurpark Rivierenland, een nieuw krachtig subsidiereglement in het leven dat alle acties, die duidelijk kaderen in de ambities van het Natuurpark Rivierenland en die op Mechels grondgebied ge beuren, kan ondersteunen.

De voorbije zomer bracht Mechels schepen van natuur Patrick Princen het fantastische nieuws aan Natuurpunt dat het projectbureau onze aanvragen tot steun goedkeurde en dat de Stad Mechelen onze aankopen, die we het laatste jaar deden om het natuurpark verder uit te brei den, substantieel ondersteunt met zomaar even 362.000 euro. Dat is bij ons weten de grootste gemeentelijke steun die Natuurpunt tot vandaag ergens in Vlaanderen ontving. Met die steun konden we een aantal erg belangrijke natuuruitbreidingen in Mechelen, die haast onmogelijk leken, toch waarmaken.

Tussen 2019 en 2021 kon Natuurpunt binnen Natuurpark Rivierenland alleen al op Mechels grondgebied haar natuurgebieden uitbreiden met zomaar even 518.200 m2 of 51,8 ha. Dat is een stevige oppervlakte. Het stadsbestuur van Mechelen schonk 362.000 euro aan Natuurpunt Mechels Rivierengebied om volgende aankopen mogelijk te maken:

1,6 ha bos tegen de vaart te Battel in de oude Dijle arm/den Battelaer

9 ha akkers tussen de Dijle en de Dijleweg in Muizen/Mispeldonk

0,7 ha bos aan de winterdijk in Heffen tegen Heindonk

2,15 ha graslanden in Muizen, ontbrekend puzzelstukje midden in het Mechels Broek

3,7 ha weiland in Muizen aan de twee zijden van de Dijleweg Mispeldonk

4 ha hooiland met bosjes in Mechelen grens Zemst langsheen de Barebeek

Het Mechels beleid geeft hiermee duidelijk aan dat het een groot vertrouwen heeft in de par ticipatieve aanpak van natuurbehoud en dat ze samen met Natuurpunt en de andere partners resoluut kiest voor de versnelde uitbouw van Natuurpark Rivierenland.

Natuurpunt Mechels Rivierengebied waardeert enorm de keuze van de Stad om hier met over heid, natuurorganisaties en alle Mechelaars de handen in mekaar te slaan om dit natuurpark samen te realiseren.

Wij hopen dat dit Mechels model om natuuraankopen en -acties te ondersteunen ook snel bij de andere gemeenten in ons werkingsgebied, het hele natuurpark en bij uitbreiding in heel Vlaanderen ingang zal vinden.

In naam van de natuur een heel gemeende dikke merci aan Mechelen voor dit hoopvolle signaal!

Wandelen in de natuur

Voor de meeste excursies moet je niet vooraf inschrijven. Indien nodig, staat dit erbij vermeld.

Zaterdag 1 oktober

Te Gekke wandeling in het Mechels Broek

Bewegen is noodzakelijk om fysiek gezond te blijven. Maar wist je dat het ook heel wat men tale voordelen heeft? Wandelen, en bewegen in het algemeen, verbetert niet alleen je humeur. Het vermindert ook stress, depressieve klachten en angst.

Redenen genoeg dus voor Natuurpunt, CM Gezondheidsfonds en Te Gek!? om de handen in elkaar te slaan. Trek je (wandel)schoenen aan en ontdek als eerste onze gloednieuwe wandelroute met luisterverhaal.

We nodigen je graag persoonlijk uit op ons lanceringsmoment op zaterdag 1 oktober in het Mechels Broek. Samen wandelen we het nieuwe parcours in. De route bedraagt 5,4 km. Onderweg luister je naar het verhaal van Nikki die je op grappige manier vertelt wat wandelen doet voor de geest. Het verhaal van Nikki is geschreven door Hugo Matthysen en wordt vertolkt door Sien Eggers.

De vrijwilligers van Natuurpunt verwelkomen je daarna bij hun veldcafé. Daar sluiten we af met een heerlijk gezond hapje en drankje, en is er ruimte om na te praten.

Kortom, je krijgt een gezonde portie be weging en een moment vol warme, harte lijke ontmoetingen. De ideale start om de 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid in gang te stappen.

Kan je niet deelnemen op 1 oktober? De route blijft permanent beschikbaar. Scan de QR-code aan de ingang van het bezoekerscentrum en

ga op pad, alleen of in groep. Vlakbij de ingang van het Mechels Broek in de Muizenhoekstraat werd langs het wandelpad een nieuwe bank geplaatst. Daar kan je vanaf 1 oktober het eer ste fragment van het verhaal beluisteren.

Start: 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde rond 12u. Vooraf inschrijven via www.cm.be/ selfservice/agenda#/ activity/14983/detail

Zaterdag 8 oktober Nacht van de Duisternis in Willebroek

Een wandeling bij het licht van de volle maan, uitleg krijgen over het gebied en de gevolgen van lichtvervuiling, sterren en planeten bekijken door een echte telescoop, ontdekken welke wonderlijke trektocht vele vogels elk jaar ma ken (veelal ’s nachts) en genieten van een tasje soep of een warme chocomelk… en dat alles in een gezellige sfeer en het prachtige kader van het Blaasvelds Broek. Dat is kort uitgelegd de Nacht van de Duisternis in Willebroek. De organisatie is een samenwerking van Natuurpunt met de gemeente Willebroek, de Vereniging voor Sterrenkunde Klein-Brabant, de Natuurgidsen Broekgebieden Willebroek en het Agentschap voor Natuur en Bos.

Start: tussen 19 en 22u, parking Blaasveld Broek, Broekstraat, Willebroek Meer info en inschrijven via de website van Willebroek: www. willebroek.be/nl/nieuws/wandelmee-tijdens-de-nacht-van-deduisternis-op-8-oktober

Zondag 9 oktober

Herfstvruchten in de Hondsbossen

De bladverkleuring begon vroeg dit jaar. Zomereiken vallen op door hun grote hoeveel heid eikels. Ook veel andere bomen en struiken dragen veel vruchten. We gaan op zoek en kijken ook of er ondanks de droge zomer toch nog wel wat paddenstoelen te vinden zijn.

Start: 9u30, kerk, Markt, Sint-Katelijne-Waver. Einde om 12u. Lengte wandeling: 3 km Gids: Godelieve Janssens, 0473 44 89 37, godelieve-jans@telenet.be

Zondag 16 oktober

Paddenstoelen en pannenkoeken in het Broek van Blaasveld

Heksenboter, rupsendoder, judasoor, reuzen bovist, gekraagde aardster, gerimpeld mosoort je,… Het zijn vreemde namen voor vreemde wezens. Het zijn geen planten en geen dieren, maar wel paddenstoelen of schimmels. Tijdens de wandeling gaan we op zoek naar deze wondere schepsels terwijl de gidsen met veel plezier een woordje uitleg geven.

Na de geleide wandeling bieden we, voor een zacht prijsje, een pannenkoek en een warme drank aan.

Start: 14u, parking Blaasvelds Broek, Broekstraat, Blaasveld

Lengte wandeling: 2 km

Info: Wim Candries, 0472 29 87 32

Zondag 30 oktober - voormiddag Bomen in de stad

Een klassieker die eigenlijk geen aankon diging meer behoeft! Deze keer is er extra aandacht voor ons veranderend klimaat: welke rol kunnen de stadsbomen daarbij spelen en zijn onze bomen klaar voor extreme hitte en droogte?

Start: 10u, ingang Kruidtuin bij ViaVia, Zandpoortvest 50, Mechelen Lengte wandeling: 3 km Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zondag 30 oktober - namiddag Bomenfietstocht in Bonheiden

Net als oude gebouwen en monumenten vertellen de markante bomen in Bonheiden hun eigen verhaal. Legendes, gekke weetjes of interessante boomverhalen, tijdens deze bomenfietstocht kom je het allemaal te weten.

Kom met een fiets die tiptop in orde is én op slot kan. We rijden op een rustig tempo en beperken het aantal deelnemers tot 20.

Start: 14u, kerk, Dorp, Bonheiden. Einde rond 16u30.

Lengte fietstocht: minder dan 10 km Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Gidsen: Robin Verachtert en André Ceulemans

Info: robin_verachtert@hotmail.com

zomereik in Mispeldonk © Diane Appels

Zondag 6 november

Natuur in het centrum van Willebroek

Ook in het centrum van Willebroek is er natuur te vinden. Minder groots dan aan de overzijde van het kanaal. Maar die natuur in de buurt, vlak bij de mensen, is heel belangrijk. Onze gid sen wisten voldoende stukjes groen te vinden om een toffe natuurwandeling uit te stippelen. Tijdens deze wandeling ontdek je dat ook in hartje Willebroek, de natuur je buur is.

Start: 14u, bibliotheek, Schoolweg 1a, Willebroek Lengte wandeling: 4 km Gids: Albert Bellekens, 0486 89 37 33

Zondag 13 november

Herfst in het Mechels Broek

Trek je wandelschoenen aan en ga mee op stap in het Mechels Broek. Ook in november valt daar heel wat te ontdekken. Een herfstwande ling met speciale aandacht voor watervogels. Honden kunnen deze keer niet mee.

Start: 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lengte: 5,5 km. Gids: Koen van Vooren Info: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Zondag 20 november

Kauwendaal

Op deze herfstwandeling hebben we vooral aan dacht voor de grote variatie aan bomen en strui ken. Ons stadsbos is een mix van verschillende soorten exoten en inheemse soorten. Hoe kan je ze herkennen? Waar komen ze vandaan? Wat is hun rol in het geheel? En vooral: welk belang hebben ze voor de biodiversiteit in Kauwendaal?

Start: 10u, bij Duivenstraat 77, Mechelen

Lengte wandeling: 4 km

Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zondag 4 december

Uitwaaien in de Barebeekvallei

Een uitwaaiwandeling op de guurste zondag van het jaar (deze aankondiging werd in de zomer geschreven tijdens een hittegolf, de weersvoor spelling is dus met enig voorbehoud). Wat het weer ook wordt: ooievaars, nijlganzen en kauw tjes gegarandeerd. En voor de rest zien we wel.

Start: 14u, parking kerkhof, Kerkenbos, Muizen Lengte wandeling: 4 km

Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zondag 11 december

Zennegat

De wandeling start aan het Zennegat met zijn historische sluis waar Johan vertelt over het historisch erfgoed: de aanleg van de Leuvense Vaart die Leuven met de Schelde verbindt. Daarna wandel je langs de Sigma-werken. De aanleg van deze overstromingsgebieden langs de Dijle en de Nete heeft als doel de stad Mechelen te vrijwaren van overstromingen, en daarnaast, gelukkig maar, ook aandacht voor milieu en recreatie. Johan vertelt over het waarom en hoe van deze werken en over de functionering van zo’n gebied.

Start: 9u45, Zennegatsluis, Zennegatvaart, Battel. Einde rond 12u. Lengte wandeling: 4 km Gids: Johan Verheyden, 0476 75 93 33, johan.verheyden7@telenet.be

Natuurstudiewerkgroep Beneden-Dijle

Elke dinsdagvoormiddag gaat deze groep op stap, meestal in een natuurgebied in de buurt, soms verder weg. In de herfst wordt vooral naar paddenstoelen geke ken. Iedereen is welkom.

Voor het jaarprogramma en meer info kan je terecht bij MarieLouise Selleslach, 015 51 59 02, ml.selleslach@telenet.be.

Le z ingen en cursussen

13 en 15 oktober

Cursus Spoorzoeken

Wie was als kind niet gefascineerd door oude indianenverhalen? Wie zit iedere avond aan de buis gekluisterd om te zien hoe een of an der CSI-team aan de hand van de kleinste aan wijzingen het verleden kan reconstrueren? Sporenonderzoek spreekt tot de verbeelding en kan tijdens een wandeling een heel nieuw licht werpen op de natuur en haar bewoners.

Om mensen een beetje wegwijs te maken in deze verloren kunst bieden we een cursus spoorzoe ken voor beginners aan. Na de theorie trekken we er op uit om de natuur eens door een andere bril te bekijken. Curieuzeneuzen, verzamelt u!

Lesgever is Joeri Cortens van Natuuracademie. De deelnemers krijgen toegang tot een online les platform met o.a. de powerpoint-presentatie, cur sustekst en interessante weblinks.

Dinsdag 18 oktober

'Zijn we met te veel?'

Wat is overbevolking? Is de we reld wel overbevolkt? Is overcon sumptie niet het probleem? Wat heeft overbevolking te maken met de klimaatverandering? Door het ontbreken van een kritisch debat doen hierover heel wat misver standen de ronde.

Met een wetenschappelijke en filosofische be nadering schept Fons Jena, auteur van het boek ‘We zijn met te veel’ en medeoprichter van MinderMensen vzw, klaarheid. Hij ontkracht de misverstanden en schetst een beeld van een duurzame wereld met veel meer natuurruimte en een hogere levenskwaliteit voor iedereen.

Na de lezing van 1u20 is er ruimte voor vragen en discussie.

Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Dinsdag 15 november

De grote uitstervingsgolf door de mens

Data

Lessen op donderdag 6 en 13 oktober, 19u30 tot 22u, Natuurpunt secretariaat, Coxiestraat 11, Mechelen

Excursie Mechels Broek op zaterdag 15 oktober, 10u tot 13u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen.

Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Prijs: 30 euro (24 euro voor leden Natuurpunt)

WARME WINTERAVONDEN in het Rivierenland

De Warme Winteravonden worden georgani seerd in samenwerking met Avansa, Klimaan, Velt, Fietsersbond, ANB, Extinction Rebellion, Mechelen Klimaatneutraal, Citamine, Sigma, Crescendo CVO en De Vlaamse Waterweg nv. Deze lezingen zijn gratis en gaan door van 20u tot 22u in Crescendo CVO, Vaartdijk 86, Mechelen.

Klimaatchaos, de 6de massauitroeiingsgolf, dodelijk kapita lisme,... we bevinden ons in een multicrisis die onze beschaving bedreigt. Iliana Janssens en Joeri Van Deuren confronteren je met harde waarheden en ge ven een stand van zaken van de biodiversiteitscrisis. Verder vertellen ze wat er aan kan gedaan worden en hoe jij eraan kan bijdragen.

Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Dinsdag 20 december

Zijn fietsende vrouwen de redding?

De eerste drie maanden van 2022 waren er al 166 fietsdoden op on ze wegen, geen fraai palmares. Met meer vrouwen in het beleid en op de fiets wordt het ho pelijk anders. De fiets heeft zich in de geschiedenis immers al bewezen als vrijheidsmachine voor vele vrouwen. Met de actuele uitdagingen rond milieu en klimaat kunnen fietsende vrouwen en vrouwelij ke beleidsmakers ons nu misschien wel de weg wij zen naar een ander en duurzamer mobiliteitsbeleid? Lezing door Eva Van Eenoo

Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ree en sporen van een ree © Diane Appels

Cursus natuurgids 2023

Ben je gefascineerd door de natuur? Wil je we ten wat er allemaal rondom je groeit en bloeit?

Wil je ook anderen warm maken voor de na tuur? Dan heb je alles in huis om een geweldige natuurgids te worden.

Inhoud

De opleiding bestaat uit drie delen: de cursus, de verdieping en de stage. De cursus bestaat uit 34 activiteiten, zowel lessen als excursies. Voor de verdieping volg je 20 uur bijkomende vorming volgens eigen interesse. Tijdens de stage doe je ervaring op als natuurgids. De cursus duurt onge veer een jaar. De stage en de verdieping doe je op eigen tempo met een maximum van 2 jaar na het einde van de cursus.

In de cursus werk je rond een brede waaier aan the ma’s o.a. dieren, planten, landschappen, ecologie, natuurbeheer, … Tijdens de lessen gidsvaardigheden leer je hoe je een boeiende wandeling uitstippelt en groepen gidst. Je gaat ook regelmatig met ervaren gidsen op excursie in natuurgebieden in de buurt.

Daarnaast werk je samen met medecursisten een ‘groene activiteit’ uit waarbij je een natuurgebied of natuurthema stevig onder de loep neemt.

natuur.crypto 7

Praktisch

De theorielessen vinden plaats in ons bezoekers centrum in Muizen op maandagavond van 19u30 tot 22u30. De excursies op zaterdagvoormiddag van 9u tot 12u. Tijdens de schoolvakanties zijn er geen lessen. De eerste bijeenkomst is op 23 ja nuari 2023 en we ronden af op 9 december 2023.

Inschrijven kan vanaf 15 oktober via www.natuurpunt.be/np-mrg.

De cursus kost 315 euro (270 euro voor leden en 150 euro voor wie het minder breed heeft).

Op www.cryptochris.be vind je tips, meer opgaven en de oplossing.

A rustplaats voor weekdieren

B budgettair knipwerktuig

C mug, teek, Dracula

D nazomer

E De Blankaart, Doode Bemde, Mechels Broek

F propere watervogel

G toiletartikel uit het kippenhok

H Op de kermis koos hij de botsauto's maar ...

I prikkelende, ontvlambare plant

J Groene kool, Framboos, Twijgjes

K bereden watervogeltje

L 4 bollen stracciatella en 3 pistache

M gelukkigmakend plantje

N Rottweilerreet, Keeskont, Akita-aars

O menselijke amfibie

A 3 51119

B 1613 2218 15

5 1420 715

10 8

112020 36

F 422

G 18 1319

H 9 2124

I 16216 12

J 10

K 144 23

L 97

M 1217 823171

N 18 2 21 21

O 117 246

© Wim Dirckx

Pikhakendonk in Rijmenam

5 hectare extra grasland

Aan het begin van de lange hete zomer zetten de eigenaar-verkopers eindelijk, na lang aanslepende onderhandelingen, een handtekening onder de verkoopsover eenkomst voor 5 hectare “Pikhakendonk” in Rijmenam, netjes op de grens met Boortmeerbeek.

“Pikhakendonk zien en sterven” geldt zeker in de lente wanneer de duizenden witte bloesems van slee- en meidoorns er prachtige linten door het landschap trekken. Maar ook ver in de zo mer is dit natuurgebied met z’n pik-hagen en houtkanten een topper nu steeds meer bloemen van de behoorlijk zeldzame grote pimpernel de graslanden kleuren. Dit natuurgebied is een van de weinige binnen onze afdelingsgrenzen dat voor een groot stuk als Natura 2000 werd ingekleurd, waardoor het hele leefgebied er officieel Europese bescherming geniet. Natuurpunt realiseert er momenteel trouwens een Europees Life project “Green valleys” waardoor we in heel Pikhakendonk concrete acties op het terrein kunnen uitvoeren om er de soortenrijkdom nog te versterken.

Als je daar de extra kansen voor kamsalamanders in de net afgewerkte natuurinrichtingswerken in het kader van Sigma bijtelt, en de mogelijkheden die onze nieuwe aankoop biedt, lacht de toekomst de natuur in het gebied wel heel breed toe. Monotone maisakkers zullen hier nu snel plaats ruimen voor vochtige graslanden tsjokvol leven.

Deze natuurkans konden we niet laten liggen, ook al kost deze aankoop opnieuw geld, veel geld zelfs. We weten echter dat we voor de echte realisatie op terrein van Natuurpark Rivierenland steeds kunnen rekenen op jullie steun.

Storten mag dus, heel graag zelfs! op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt vzw met vermelding “project 3799 Mechels Rivierengebied".

Voor een gift vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest en sponsort de staat dus een stukje mee en betaal jij in realiteit heel wat minder.

Erg veel dank in naam van de natte natuur in Natuurpark Rivierenland en in het bijzonder in Pikhakendonk.

meidoornhaag in Pikhakendonk © Diane Appels

Bonheiden

Bruinbeekvallei

Zennegat

BiezenweidenPolder Heindonk

Mechelen

Stuyvenberg

Betzenbroeck

Leuvensevaart Vaart Willeb roek-Brussel

Glenn Deliège glenndeliege@hotmail.com, 015 33 63 06

Cassenbroek, Mispeldonk en Pikhakendonk

Geert Van D’huynslager geert.van.dhuyns@scarlet.be, 015 51 31 88

Joost Dewyspelaere joost.dewyspelaere@skynet.be, 015 51 69 97

Mechelen

Barebeekvallei

Philip Jackson philip.jackson@natuurpunt.be, 0487 344 702

Battelaer, Oude Dijlearm en Zuur Bemke

Patrick Van Herp, patrick.vanherp@hotmail.com, 0497 73 55 44

Betzenbroeck

Bart Callebaut, bart@wisper. be, 0485 62 77 38

Bart Van Neste vanneste.stynen@telenet.be, 0472 83 82 96

Fort van Walem

Filip Van den Wyngaert filip.vdw@telenet.be, 0476 25 37 45

Kauwendaal

Zenne

Zennebeemden

Nic De Muyer zennebeemden@gmail.com, 0495 18 22 07

Pieter Schepers zennebeemden@gmail.com, 0476 98 90 77

Willebroek

Biezenweiden

Wim Candries, 0472 29 87 32

Sint-Katelijne-Waver

Gasthuisbossen, Hondsbossen en Zuurbossen

Jimmy Luyckx, jimmy.luyckx@gmail.com, 0470 72 66 84

Vossenbergbos

Simon Jacobs, sim.jacobs@gmail.com, 0495 43 74 98

Oude Spoorwegberm

Frank Hadermann frank.hadermann@skynet.be, 015 31 55 05

OP DE GRENS

Natuurpunt Boortmeerbeek: Pikhakendonk Frans Dhaenens frans.dhaenens@telenet.be, 015 61 79 61

Stefan den Hartog natuurpunt.kauwendaal@gmail.com, 0479 95 55 09

Mechels Broek

Tony Van den Broeck tonynatuurpunt@gmail.com, 0479 08 35 12

Gust De Weerdt august.de.weerdt@telenet.be, 0477 77 10 19

Stuyvenberg

Roel Schrauwen roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

Natuurpunt De Putter: Peultenbossen Theo Vloerberghs vloeberghstheo@skynet.be, 015 75 51 01

Peulisbossen Lucien Verschoren lucien.verschoren@telenet.be, 0496 98 64 39

Natuurpunt Oude Spoorweg: Goorbosbeekvallei (bos 3) Peter Geschier peter.geschier@telenet.be, 0477 69 96 76

Mosterdpot (retentiebekken Goorbosbeek en Fermerijbos) Lutgarde Van Driessche lutgarde.van.driessche@telenet.be, 0485 55 97 13

35

Mechels Broek

Bemke

Zennegat

Dijlearm

Zeyp

Fort van Walem

Katelijne-Waver