Winter 2022 by Ledentijdschrift Natuurpunt Mechels Rivierengebied

winter 2022

Mechels Rivierengebied 23

Natuurwerkdagen

Vogelweekend

Cursus Meer natuur in je tuin

Warme Winteravonden

 colofon Natuurpunt Mechels Rivierengebied is actief in Bonheiden, Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Dankzij meer dan 4570 leden en een stevige ploeg vrijwilligers werkt Natuurpunt in deze gemeenten aan de bescherming en verdere ontwikkeling van de natuur. Leden van de Natuurpunt Mechels Rivierengebied ontvangen dit driemaandelijks tijdschrift gratis. Andere Natuurpuntleden kunnen voor 2022 een abonnement nemen door 6 euro over te schrijven op rekening BE42 0013 6468 8754 met als vermelding ‘tijdschrift 2022’.

Contactpersonen

Kern Mechelen Nils Iwens, 0468 36 14 46, nils.iwens@natuurpunt.be Kern Bonheiden Diane Appels, 015 51 69 97, diane.appels@skynet.be Kern St.-Katelijne-Waver Godelieve Janssens, 015 20 97 02, godelieve-jans@telenet.be Kern Willebroek Wim Candries, 0472 29 87 32 Diane Appels, Wim Candries, Dieter Decoster, Bert Delanoeije, Peter Delvaux, Frank De Roover, Peter De Ridder, Gust De Weerdt, Frank Hadermann, Nils Iwens, Godelieve Janssens, Jimmy Luyckx, Carla Morlion, Ann Pinceel, Tony Van den Broeck, Filip Van den Wyngaert, Jorn Van de Velde, Johan Verheyden, Jan Wijgerde

Redactie: redactie-mrg@natuurpunt.be

Oplage: 4630 exemplaren

Online (geregistreerde leden):

www.natuurpunt.be/controlepaneel/mijn-gegevens

Contactformulier: www.natuurpunt.be/contacteer-natuurpunt

Facebook en Twitter

www.facebook.com/NatuurpuntMechelsRivierengebied twitter.com/NatuurMechelen

Digitaal afdelingsnieuws

Planten- en dierenwaarnemingen in onze regio:

Werkten mee aan dit nummer

Druk: Buroform nv - www.buroform.be

Adreswijzigingen

www.mechelen.waarnemingen.be

Activiteitenflits: aanvragen via de startpagina van onze website www.natuurpunt.be/np-mrg

Giften - Reservatenfonds

Schrijf je gift over op rekening BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt met vermelding ‘project 3799 Mechels Rivierengebied’. Vanaf 40 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.

Lid worden

Het lidgeld bedraagt 30 euro per jaar en per gezin. Overschrijven op rekening BE17 2300 0442 3321 BIC GEBABEBB van Natuurpunt, met vermelding ‘(nieuw) lid via Mechels Rivierengebied’.

spreeuw © Diane Appels

In dit nummer

colofon - inhoud

woordje vooraf

terugblik

nieuwtjes

gebied in de kijker

wist je dat

kalender

dank je wel

beheer

gesignaleerd

kinderhoek

wandelen in de natuur

vorming

natuur.crypto

waarvan akte

natuurgebieden

RUN FOR NATURE © Natuurpunt

Bezoekerscentrum Muizenhoekstraat 7, 2812 Muizen - www.natuurpunt.be/bc-mrg Ann Pinceel - 015 43 61 09 - bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Open op donderdag van 13u30 tot 17u30 en zondag van 10u tot 17u30 In de schoolvakanties ook op zaterdag van 13u30 tot 17u30 (gesloten op 25 december en 1 januari) - info over de lokale natuurgebieden en activiteiten - wandelbrochures en gezinsspeurtochten - inkijk-veldgidsen en kleine winkelhoek - biosapjes om mee te nemen Parkeren op randparkings Muizen-Dorp, Kerkenbos of Karolingenstraat. Er zijn slechts enkele parkeerplaatsen langs de Muizenhoekstraat.

woordje vooraf 

k besef maar al te goed hoe gelukkig ik mag zijn als ik de grote aantallen eenden en watervogels op de waterplassen en overstromingsgebieden aan m’n kinderen kan laten zien tijdens onze Sinterklaas-uitwaaiwandeling in het Mechels Rivierengebied. Dat lijkt immers in schril contrast met het feit dat het aantal vogels in Europa tussen 1980 en 2017 met meer dan 600 miljoen afnam ... Waar we, zoals in onze regio, succesvol werk maken van bescherming van hun leefgebied, maken we samen wel degelijk het verschil en kunnen we blijkbaar die achteruitgang van vogels beperken. Om het tij te doen keren hebben we echter een aaneenschakeling van zo’n groene succesverhalen nodig. Wat een geluk dat Europa eindelijk koos voor een “green deal”, waarin naast de strijd tegen de klimaatopwarming ook een belangrijke biodiversiteitsstrategie werd uitgerold. Tegen 2030 wil Europa dat 30% van de oppervlakte wordt aangeduid als beschermd land of zeegebied en dat ten minste 25.000 km riviervallei hersteld wordt. Alle landen moeten hun steentje bijdragen. Om die broodnodige 30% te halen is het ook hier bij ons alle hens aan dek! Al mogen we ons toch ook af en toe eens op de borst kloppen. Tussen 1 januari 2019 en 1 december 2021 slaagden we er immers in, samen met de partners van het Natuurpark Rivierenland (Natuurpunt, ANB en de gemeenten), om ruim 200 ha extra gronden binnen het projectgebied een duurzame natuurtoekomst te geven. Dat is op z’n minst spectaculair te noemen. En dat kon alleen maar door de niet aflatende roep en steun van 4576 Natuurpunt-gezinnen voor meer natuur in onze buurt! Waarvoor onze oprechte, welgemeende en oneindige dank! En kijk, de kaap van 4600 Natuurpuntleden in onze afdeling ligt binnen handbereik. Wat dachten jullie

Cassenbroek © Diane Appels

van een lidmaatschap van Natuurpunt gecombineerd met een exemplaar van Animalinas, onder de kerstboom als origineel cadeautje voor wie jij graag ziet én meteen ook als cadeautje voor de natuur in jouw buurt. Die 4600 leden gaat Natuurpunt nog heel hard nodig hebben om dat andere natuurbedreigende dossier tot een goed natuureind te helpen brengen. 28% van de Vlaamse natuur kreunt onder het teveel aan stikstof dat we uitstoten in industrie, landbouw en verkeer … Bloemen, bijen en vlinders kunnen daar echt niet tegen en verdwijnen, bomen sterven en heide kleurt niet langer paars maar bruin. Om dit om te keren moet we dat stikstofoverschot tegen 2030 minstens halveren. Natuurpunt wil met een nooit gezien aantal leden de natuur in het stikstofdossier een sterke noodzakelijke stem geven. De winterzonnewende kondigt straks aan dat de dagen alweer elke dag voorzichtig een beetje langer worden, op weg naar de eerste voorjaarsbloeiers als voorbodes van weer een uitbundige lente.

4576 keer bedankt voor ruim 200 ha meer riviernatuur! Laten we eerst nog even intens genieten van de prachtige oneindige winterse rivierlandschappen, met verrassende dierensporen in slijk of zelfs sneeuw, met machtige zonsopgangen en donker afgetekende bomensilhouetten, met koude ademwolken en warme ontmoetingen. We wensen jullie alvast een heerlijk warme kersttijd en een fantastisch nieuw begin! Tot snel, ergens buiten allicht, op stap in ons winterwonder-rivierenland.

16 oktober Natuurwerkdag Mechels Broek

31 oktober

Bos-voor-iedereenwandeling Kauwendaal

20 november

Cursus uilen door Gerhard Smets

Terugblik Natuurpunt Mechelen zet zijn donateurs in de bloemetjes In oktober 2020 stuurde Natuurpunt Mechels Rivierengebied een giftenbrief naar al zijn leden. Er werd massaal op gereageerd. De Mechelse donateurs brachten op enkele weken tijd maar liefst 25.000 euro bij elkaar. Ook uit de andere gemeenten van de afdeling kwamen er mooie giften. Op zondag 14 november 2021 nodigde Natuurpunt Mechelen haar donateurs van het voorbije jaar uit om hen te bedanken met een wandeling van 6 km langs de 9 hectare die met hun giften en met de steun © Jochem Govaert van de stad onlangs werd aangekocht op grondgebied Mechelen aan de Dijle. Onderweg werden ze getrakteerd op pannenkoeken en lekkere drankjes. Dries Janssens: "We wonen graag in Mechelen, maar een stad kan niet zonder natuur. Daarom steunen we Natuurpunt. En tijdens de donateurswandeling van zondag14 november hebben we gemerkt dat we niet de enigen zijn. Geweldig om te zien dat zoveel Mechelaars de plannen voor een groot Natuurpark Rivierenland steunen. Meer natuur waar iedereen van geniet, wie kan daar nu tegen zijn?"

De vierdejaars van WAVO op schattentocht Tijdens de Week van het Bos gingen de leerlingen van het 4de jaar van Sint-Katelijne-Waver op schattentocht in de Hondsbossen. Ze mochten achteraf een foto insturen. Klas 4B van WAVO vond een salamander en stuurde deze (winnende) foto.

 terugblik Vrijwilligers Natuurpunt en buurtbewoners planten samen nieuw bos op terreinen Sylvesterstadion Vrijwilligers van Natuurpunt hebben op zaterdag 20 november, geholpen door heel wat buurtbewoners, 2000 bomen aangeplant op de terreinen van het voormalige Sylvesterstadion in Mechelen. In 2019 schonk de eigenares de in onbruik geraakte terreinen van het Sylvesterstadion aan Natuurpunt met als doel er nieuw bos aan te planten. Het voorbije jaar werd de oude kantine en infrastructuur afgebroken en werd het terrein plantklaar gemaakt. Op deze manier wordt het bestaande natuurgebied Robbroek © Mario Engels meteen een hectare groter: een belangrijk puzzelstukje voor het Natuurpark Rivierenland. De boomplantactie werd georganiseerd in samenwerking met de stad Mechelen en het Agentschap voor Natuur en Bos. Dit was meteen de eerste actie van het nieuwe Natuurpuntbeheerteam dat actief is in het gebied rond Stuivenberg.

De haagplantactie in Sint-Katelijne-Waver, een jaarlijks succes Als groene gemeente organiseert Sint-Katelijne-Waver jaarlijks samen met Natuurpunt een haagplantactie. Natuurpunters stellen een keuzelijst van bomen, struiken en planten op en de gemeente publiceert deze lijst in het infoblad “Uw Gemeente”. Inwoners van Sint-Katelijne-Waver kunnen dan via de gemeentelijke website een bestelling plaatsen. De bestellingen worden aan Natuurpunt doorgegeven en vanaf dat moment nemen wij als vrijwilligers de actie over: bomen en planten bestellen, wilgen knotten om de bestelde wilgenstaken te oogsten, bijenhotels maken, kruidenpakketjes en zadenmengsels samenstellen. Het grote moment is natuurlijk de verdeling van al dat bestelde plantgoed aan de gemeentelijke werkplaatsen. Het absolute haagplant topjaar was het coronajaar 2020 met 180 bestellingen, meer dan 500 bestelde bomen en plantenpakketten, en 150 kleinere zaken. Ook 2021 mag er best zijn met 120 klanten, 430 stuks/pakketten van het grotere plantgoed en 150 stuks bijenhotel of zadenmengeling.

De gemeente voorziet ook een geboorteboom voor elke baby van het afgelopen jaar. De jonge ouders kunnen die boom planten in hun eigen tuin maar ook in het geboortebos. Dit jaar werden er 19 zomereiken en 14 lindes verdeeld. We hopen op een duurzame samenwerking tussen Natuurpunt en de gemeente. De haagplantactie zorgt voor meer groen en Natuurpunt verdient er een extra centje mee om onze eigen natuurgebieden te onderhouden en uit te breiden.

terugblik  Ontbijt for Nature Zondag 24 oktober, 5 uur ’s morgens. In Atheneum Busleyden te Mechelen was het alle hens aan dek voor de vrijwilligers die de ontbijtzakken moesten vullen. Amper twee uur later stond alles al klaar voor de chauffeurs en de bakfietsers die aan hun ronde begonnen. De ontbijten werden correct en stipt thuis bezorgd. Om deze ontbijtdag tot een succes te maken was een kernteam al weken druk doende: onderhandelen met leveranciers, een koelwagen reserveren, een website maken voor de bestellingen, vrijwilligers mobiliseren voor het rondbrengen, pannenkoekenbakkers optrommelen, aankopen doen, de thuisbezorgers briefen en nog zoveel meer. Zaterdag 23 oktober was het al van ‘s morgens in Atheneum Busleyden een drukte van jewelste. Vrijwilligers verzamelden de ingrediënten voor de ontbijtzakken en extra's. Er ging © Ann Ongena ook tijd naar het minutieus voorbereiden van de zondag om dan niet voor verrassingen te staan. Het was dus zonder twijfel een intense periode, maar alles verliep op rolletjes en het was leuk samenwerken. Het resultaat mocht er dan ook zijn. Dank je wel aan alle vrijwilligers die hebben meegewerkt maar ook aan iedereen die een bestelling heeft geplaatst. De positieve feedback nadien deed ons goed en vormt een stimulans om het volgend jaar weer beter te doen.

Kijken met je potlood Tijdens deze mini-cursus in het bezoekerscentrum gaf Katrien Verschooten haar passie voor ‘Nature journallen’ op een enthousiaste en deskundige manier door aan de deelnemers. Dankjewel Katrien. Stukjes uit de reacties van enkele cursisten: “Deze cursus heeft me geleerd om nog meer dan vroeger naar de natuur te kijken: vormen, details, kleurnuanceringen...” Frans “We werden ondergedompeld in het tekenproces van de kleine dingen en ervaarden dat het in beeld brengen van die pracht best veel oefening vraagt. Het was zo fijn om te doen…” Gerd “Enkele pluspunten: je hoeft niet goed te kunnen tekenen, iedereen heeft zijn eigen stijl en je leert van elkaar. Wat voor mij ook zeer belangrijk was, is dat het natekenen veel concentratie vraagt, een zalige activiteit voor mentale rust.” Hilde

Nieuwtjes Vrijdag 11 februari, 19u30

Algemene vergadering Natuurpunt Mechels Rivierengebied Ook dit jaar nodigen we jullie graag uit om deel te nemen aan de algemene vergadering van onze afdeling. Steeds boeiend om vanuit verschillende hoeken een overzicht te krijgen van wat er allemaal gerealiseerd werd in het voorbije jaar en om samen vooruit te kijken naar 2022. Ben je benieuwd? Schrijf je dan in voor deze online avond via de activiteitenagenda van www.natuurpunt.be/np-mrg. Je ontvangt dan begin februari een mail met de link. Wil je je graag kandidaat stellen voor het afdelingsbestuur, stuur dan een mail naar nils.iwens@natuurpunt.be. Tot dan?

KERNEN Wil je je engageren in de Natuurpuntwerking in je gemeente of ben je gewoon nieuwsgierig naar wat er onder jouw kerktoren gebeurt? Welkom! Als de avond niet live doorgaat, ontvang je via mail een link om digitaal deel te nemen.

Zaterdag 8 januari - kern Mechelen

14u - 16u: Vraag-maar-raak-wandeling Het begint helaas een gewoonte te worden: ook dit jaar gaat de algemene vergadering van kern Mechelen ('De afrekening') digitaal door. Niet zo'n fan van zoom? Geen probleem! Die middag spreken we af om te wandelen en te antwoorden op al je vragen over de werking van de kern gedurende het afgelopen jaar. Of toch om ons best te doen: als we het antwoord niet weten, zorgen we dat de verantwoordelijke er 's avonds zeker op kan antwoorden! Start: ingang Kauwendaal, naast bushokje schuin tegenover frituur R6, Liersesteenweg 457, Mechelen Schrijf je alvast in, dan verzeker je je van een warme chocomelk en versnapering. 20u - 22u: De Afrekening Welke markante beheeringrepen vonden er plaats in 2021? Welke mooie activiteiten werden er op poten gezet? Hoeveel brachten de fondsenwervingscampagnes op? Hoeveel extra natuur werd hiermee in bescherming genomen? En wat met het Natuurpark Rivierenland? Vogel uit wat de antwoorden zijn op deze vragen en schrijf je nu in voor De Afrekening! www.natuurpunt.be/agenda/de-afrekening-av-2022-51146

Maandag 10 januari, 20u - kern Bonheiden 8

Online of bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven via diane.appels@skynet.be

Vrijdag 21 januari, 19u30 - kern Sint-Katelijne-Waver

Online of zaal Offendonk, Den Haes 8 A, Sint-Katelijne-Waver Inschrijven via godelieve-jans@skynet.be

Maandag 24 januari, 20u - kern Willebroek

Volkshuis, August Van Landeghemplein 47, Willebroek Vergeet je Covid Safe Ticket en je mondmasker niet. Inschrijven, ten laatste 9 januari, via ine.colpaert@gmail.com

nieuwtjes  Animalinas De voorbije maanden legde collectief Klimaten met graffitikunstenaar Dzia de laatste hand aan Animalinas: een 124 pagina’s tellende ode aan de fauna van Natuurpark Rivierenland. De productie wordt mogelijk gemaakt met steun van drukkerij zwartopwit en Stad Mechelen. De basis van het boek vormen de 10 graffitiwerken die kunstenaar Dzia aanbracht langs een 30 km parcours door de natuur in Natuurpark Rivierenland rond de stad Mechelen, dat 1500 wandelaars in mei aflegden tijdens de eerste editie van WALK FOR NATURE 2021 Rivierenland. De aangebrachte werken vertellen het lokale faunaverhaal: een ooievaar aan Planckendael, kieviten aan de landbouwgronden in Zemst, de knautiabij in Kauwendaal enzovoort. In het boek wordt aan de hand van verspreidingskaarten, foto's en schetsen meer informatie gegeven over deze lokale soorten. Ook de professionelen en vrijwilligers die zich voor deze dieren inzetten komen in Animalinas aan het woord. Alle opbrengsten van de boekenverkoop gaan naar aankopen ter bescherming van de natuur in Natuurpark Rivierenland. Jouw exemplaar kan je voor 20 euro kopen in ons bezoekerscentrum, Kabas, Supergoods en Salvator of via www.animalinas.be

Collectief Klimaten is Stefaan Van Damme (Klimaan), Nils Iwens en Hendrik Moeremans (Natuurpunt), Dieter Roelants (Greenpeace) en Katrien Van Kerkhoven en Joeri Van Deuren (Extinction Rebellion)

Duik het bos in met Natuurpunt en Radio 2

Natuurpunt sloeg de handen in elkaar met Radio 2 en stippelde in 15 bossen in Vlaanderen gezellige natuurwandelingen uit. Je kan ter plaatse de QR-codes scannen en de wandeling maken met telkens vijf luisterstops. Wandelingen voor groot en klein, waar je gegarandeerd iets van zal bijleren. Speciaal voor de gelegenheid werd ook een gloednieuwe (luister)wandeling gecreëerd in Zennebeemden dat deel uitmaakt van het Beschermd Natuurpark Rivierenland en enkele maanden geleden door Technopolis aan Natuurpunt Mechelen in beheer werd gegeven. Het bos zal door conservators Nic De Muyer en Pieter Schepers en hun beheerteam zoveel mogelijk met rust gelaten worden: een beperkt aantal paden wordt vrijgemaakt van omgevallen bomen, hier en daar wordt schors op de paden gelegd om ze beter begaanbaar te maken. www.bosvooriedereen.be/wandelen

 nieuwtjes Nog geen kalender voor 2022?

2022

Haal dan gauw je Natuurpuntkalender op in het bezoekerscentrum zodat je ook in januari al kan genieten van een mooie natuurfoto aan je muur. De kalender kost 10 euro. Hiervan gaat 5 euro naar het reservatenfonds van onze afdeling. Best vooraf even mailen om een exemplaar opzij te laten leggen: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be.

Magisch luisterspel in het Mechels Broek (Wilderhistories) Op tocht met de Nix

Lang geleden spookten de legenden over Nix, de Nekkerduivel, door het moerasland rond Mechelen. Maar Nix is niks meer sinds preker Rombout hem zijn naam afnam. Vind jij de ware naam van de Nix? Onderweg word je op de proef gesteld door heksen en heiligen, mysterieuze brugwachters en waterwezens. Ontmoet de kleurrijke figuren van deze plek, luister naar de legenden van 't Mechels Broek, los raadsels op, zoek naar geheime tekens in de natuur, leer over kruiden en bomen, zing mee met de ballade van Nix en ontdek hoe een echte Nixnut de natuur met nieuwe ogen bekijkt. Start: begin wandelpad links van fietsenstalling, parking Sport- en recreatiecentrum De Nekker, Spuibeekstraat, Mechelen. Je volgt een route op een kaart (5,4 km). De kaart vind je op wilderhistories.be of in een bakje aan het startpunt. Download de izi.TRAVEL App en scan de QR-code op de kaart. De audiofragmenten starten vanzelf wanneer je op de juiste plek passeert. Dit luisterspel is bedoeld voor volwassenen en jongeren.

Goede reis en veel geluk, Nixnut! Meer info op www.wilderhistories.be/magisch-rivierenland.

nieuwtjes  Filmschool Narafi maakt reportage in Kauwendaal Vier laatstejaarsstudenten aan de filmschool Narafi maakten voor het project Onze Natuur van Hotel Hungaria, een korte serie over de natuur die momenteel "in slaap valt". Voor de reportage over de uiteenlopende strategieën die insecten gebruiken om de winter door te komen, togen ze op pad met Nils Iwens in Kauwendaal. Bekijk de reportage eind december op www.facebook.com/onzenatuur.

Even uitblazen… Tot voor kort had je in de Biezenweiden geen gelegenheid om even op een bank te genieten van de rust en het uitzicht. Daar is verandering in gekomen. De zagerij van Natuurpunt heeft van een boomstam een mooie bank gemaakt. Het beheerteam heeft deze geplaatst op een prachtig plekje tussen wandelknooppunten 123 en 99, aan de oever van de Zwarte Beek. Je ziet van daaruit het torentje van het kasteel “De Bocht” en verder alleen groen.

Help de pad de straat over Padden en andere amfibieën, zoals kikkers en salamanders, ontwaken weldra. Ze trekken naar de vijver waar ze zelf geboren zijn om op hun beurt eitjes af te zetten en te bevruchten. Op heel wat plekken plaatsen we afsluitingen en emmers in de wegbermen. Zo voorkomen we dat de amfibieën de straat oversteken en slachtoffer worden van het verkeer. Zodra de paddentrek start, helpen vrijwilligers de dieren om veilig op hun bestemming te geraken.

zaterdag 29 januari In Blaasveld organiseert kern Willebroek een werkdag om de paddenoverzetactie in de Broekstraat voor te bereiden. Zin om een handje toe te steken op 29 januari? Stuur een mailtje naar ine.colpaert@gmail.com. Als je nadien graag wil helpen bij de overzetactie, neem dan contact op met Godelieve Smet, 03 886 37 92. Afspraak: 9u - 12u, parking, Broekstraat, Blaasveld Ook op andere plaatsen kan je padden helpen overzetten. Voor meer info bel of mail je naar de contactpersonen hieronder. Zij weten in welke buurten acties gepland zijn.

Bonheiden en Mechelen: Glenn Deliège, glenndeliege@hotmail.com Sint-Katelijne-Waver: Walter Van Camp, 0474 69 34 23, walter_van_camp@hotmail.com Onze-Lieve-Vrouw-Waver: Wim Marnef, 0474 71 83 95, wimmarnef@hotmail.com Willebroek: Godelieve Smet, 03 886 37 92

 nieuwtjes 29 en 30 januari

Vogelweekend

HET GROTE

Meetellen is simpel. Van de echte vogelkenner tot de occasionele vogelliefhebber: iedereen kan vogels tellen en zo zijn steentje bijdragen aan het grootste vogelonderzoek van Vlaanderen.

VOGELWEEKEND 0 29 & a3ri

Tel de vogels in je tuin

janu 2 202

Bekijk de vogels in je tuin of op je terras gedurende 15 minuten, noteer per soort het aantal verschillende vogels dat je tijdens jouw telling zag en geef je telling via de website in. Meer info en handig tellijstje op www.natuurpunt.be/zo-tel-je-vogels

Oefen alvast en zoek de 7 vogels bij Michaël Pas en Sarah Devos.

Op zondag 30 januari hebben we in het Mechels Broek twee activiteiten gepland: een vogelexcursie voor volwassenen in de voormiddag en een vogelsafari voor gezinnen met kinderen in de namiddag. Meer info op blz 26 en 29.

V.U.: Natuurpunt vzw, Walter Rycquart, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, ON 0434.364.713, RPR Ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Mechelen, info@natuurpunt.be, www.natuurpunt.be © Wim Dirckx

ACTIVITEITEN

Bovendien hangen we tegen dat weekend terug de bordjes van de www.vogelweekend.be vogelspeurtocht ‘Flierefluiters en luistervinken’ op in het Mechels Broek, de Hondsbossen en de Biezenweiden. Leuke wandelingen rond vogelgeluiden voor gezinnen met kinderen. Meer info op blz 27. Vogeltijd! Tel op 29 en 30 januari de vogels in je tuin en doe zo mee aan de grootste vogeltelling van Vlaanderen. Zo weet Natuurpunt hoe vogels onze tuinen gebruiken in de winter. Met die informatie kunnen we vogels beter helpen en beschermen.

Zondag 6 maart

RUN FOR NATURE 2022 Stel je voor: een middagje lopen, in ‘t groen, door ‘t slijk. De zachte winterzon. Zweet. Zalig toch! Loop 6 of 11 km op RUN FOR NATURE 2022 Rivierenland op zondag 6 maart. De opbrengst van deze benefietloop gaat naar de aankoop van nieuwe natuur. Alles kan beter. Ook jouw conditie en je leefomgeving. Dus schrijf je snel in. Voor de natuur. Door de natuur. Jouw zweet voor een betere planeet!

Onze 2022-editie gaat door in Sint-Katelijne-Waver! Vrij vertrek tussen 9u en 14u te KSK Wavria. Inbegrepen: 6 km of 11 km lopen door het prachtige Waverwoud; biofruit van de Baarbeekhoeve; Maneblusser van brouwerij Het Anker; button van Natuurpunt; kleedkamers, douches, vestiaires; brassbands en deejays; water. Het weer hebben we niet in de hand. Dit is een trailrun, het parcours kan op sommige plekken modderig zijn. Inschrijven kan op www.runfornature.be.

25 en 26 juni

Expeditie Natuurpunt 2022 Inspirerend, uitdagend en hartverwarmend! Expeditie Natuurpunt is een van de meest bijzondere ervaringen die je als team kan meemaken. Op 25 en 26 juni trek je te voet, op de fiets of per kano door de mooiste natuurgebieden in Vlaanderen.

V.U.: Natuurpunt vzw, Walter Rycquart, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, ON 0434.364.713, RPR Ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Mechelen, info@natuurpunt.be, www.natuurpunt.be © Wim Dirckx

nieuwtjes 

25&26 JUNI

De voorbije editie haalden deelnemers maar liefst 412.000 euro op voor de natuur. Maak reclame in je buurt, bij verenigingen en bedrijven, roep zoveel mogelijk mensen op om een team te vormen om mee te doen. Of misschien heb je zelf wel zin om mee te doen? Inschrijven kan op www.expeditienatuurpunt.be

Natuurlijke tuinen in Bonheiden

2022

SAMEN VOOR MEER NATUUR

FIETS

KANO

WANDEL

Trek met jouw team 2 dagen lang door de Vlaamse natuur, te voet, per fiets of per kano. Slapen doe je onder de sterrenhemel. De uitdaging? Zoveel mogelijk geld inzamelen voor meer natuur. En heelhuids de finish halen natuurlijk.

www.expeditienatuurpunt.be

#expeditienatuurpunt

De gemeente Bonheiden heeft samen met de milieuraad de Green Deal van de Vlaamse Overheid uitgewerkt tot het platform ‘Natuurlijke Tuinen’ om tuineigenaars te ondersteunen bij het omvormen van hun tuin naar een klimaatrobuuste tuin. Een tuin, op natuurlijke wijze ingericht en beheerd, draagt bij aan de biodiversiteit, het beperken van klimaatverandering en zelfs de gezondheid en het welzijn van elke inwoner. Op het platform Natuurlijke Tuinen kan je ideeën opdoen om je tuin stap voor bloeiende margrieten en biggenkruid © Diane Appels stap om te toveren naar een biodiverse tuin. Je vindt er tips met algemene informatie en informatie over de impact op biodiversiteit en klimaat. Je kan actief deelnemen door je eigen tuin te registeren en ons te vertellen wat jij gaat doen om je tuin een meer natuurlijke look te geven. Heel wat Bonheidense Natuurpuntleden hebben al een biodiverse tuin. Een oproep dus om je tuin te registreren en als voorbeeld te dienen voor de ganse gemeente. Contactpersoon: rudy.meeus@telenet.be. Meer info op 2820vraagt.be/natuurlijketuinen.

Natuurpunt Mechelen zoekt 6 m 2 STOCKAGERUIMTE

in Mechelen Centrum Ben jij een gulle deler van ruimte? Bel naar 0468 36 14 46 Samen voor merer natuu

Vacanature

Het Mechels Broek,

de groene parel van het rivierengebied Lang geleden... Er was eens... en zo beginnen vele verhalen uit het verleden. Alleen is het verhaal van het Mechels Broek geen fictief verhaal. Ooit was dit gebied een wild natuurgebied gevormd door rivierwater en wind. Paalwoningen waren de enige mogelijkheid om er te wonen en kano's waren het vervoermiddel. En van die tijd dateert het verhaal van de drang van de mens om het gebied in te palmen en tot een bruikbaar cultuurlandschap om te vormen. Het huidige natuurreservaat is een overgebleven geschiedenisboek van al deze ingrepen: het rechttrekken van de Boeymeerbeek, de kleine hoeves op de hoogten in het moeras, het graven van grachten om de gronden te ontwateren zodat hooi- en graasland ontstond, allemaal sporen uit het verleden die bij het verwerven van het reservaat konden worden gered. Enige constante in deze geschiedenis is de fauna en flora die deze ingrepen hebben overleefd.

Vorige eeuw Pas begin 20ste eeuw kende het gebied een drastische wijziging. Het graven van de afleidingsdijle veranderde het afwateringssysteem van het gebied, maar nog extremer werd het in de jaren 70 bij het optrekken van hoge dijken in het kader van het Sigmaplan. Het gebied werd afgesneden van zijn levenspartner, de Dijle. Andere menselijke ingrepen brachten de oppervlakte van het gebied terug tot de omvang van het huidig reservaat van Natuurpunt. Dat dit deel uiteindelijk overleefde, danken we aan de natuurliefhebbers van twee verenigingen. In 1984 werd het gebied langsheen de Dijle erkend als natuurreservaat onder beheer van de vzw Vogel- en Natuurreservaten en in dezelfde periode ijverde de Wielewaal voor het in eigen beheer krijgen van de rietvelden in de zuidoostelijke hoek van de restgronden van de grote zandwinningsput, nu gekend als De Nekker. In 2000 gingen beide verenigingen op in Natuurpunt en kwamen hun gebieden samen in het huidige Mechels Broek. Beide verenigingen speelden dus een doorslaggevende rol bij de start van het behoud

gebied in de kijker en de verdere uitbouw van het gebied waardoor een waardevol open wetland voor de bewoners van de regio kon behouden worden. De waarde van dit gebied voor ons welbehagen en onze leefbaarheid staat buiten kijf.

De waterbalans is cruciaal Kunnen wij nu tevreden achterover leunen en genieten van ons werk? Spijtig genoeg niet. Ingrepen van destijds en problemen van vandaag maken het gebied tot een permanente werkopdracht voor de beheerders. Het huidig hydrografisch effect van de Sigmaingrepen dreigt het gebied te verdrogen en te verzuren. In het verleden bevatte de verbinding Mechels Broek en Dijle een veelheid aan sluisjes. Die zorgden ervoor dat het teveel aan water snel geloosd werd in de Dijle, maar ook dat bij droogte het rivierwater kon opgelaten worden in het gebied. De bewoner van de Spuibeekhoeve (die verdween bij de uitgraving van de vijver van het sportpark de Nekker) speelde daarbij een belangrijke rol. Momenteel is het gebied volledig afhankelijk van hemelwater dat helaas nog veel te zuur is en door de klimaatverandering zijn vroegere regelmaat verloren heeft. Mede daardoor krijgen

wilgen en Amerikaanse vogelkers steeds meer greep op het gebied ten koste van het open wetland.

De uitdaging van de exoten Met Amerikaanse vogelkers hebben we het tweede probleem en aandachtspunt aangesneden: de invasieve exoten. De wereldhandel heeft een gewilde en ongewilde transfer van planten en dieren in het leven geroepen wat wellicht zal leiden tot het uitsterven van heel wat lokale soorten. Het probleem is inmiddels zo’n acute bedreiging geworden dat de Europese Gemeenschap lijsten heeft opgemaakt met maatregelen om de Europese natuur te beschermen tegen deze exoten. Als we naar het Mechels Broek kijken dan wordt de lijst van deze exoten almaar langer: Canadese ganzen, nijlganzen, Aziatische blauwbandgrondels, Zuid-Amerikaans parelvederkruid, NoordAmerikaanse grote waternavel, Amerikaanse vogelkers en dat zijn dan enkel de meest opvallende. Nu goed, wij delen deze zorgen met alle andere natuurbeheerders en we blijven eraan werken. Het komt er in eerste instantie op aan onze inheemse populaties te beschermen en dat kan alleen als de exoten onder controle gehouden worden. . Is dit alles slecht nieuws? Nee, het betekent enkel dat we alert moeten blijven om onze natuur en de biodiversiteit ervan te beschermen en te vrijwaren voor de generaties na ons. Alleen zo kan het Mechels Broek als groene parel van het rivierengebied onze talrijke bezoekers rust en positieve energie schenken. TIP: Ga mee op stap met Tony Van den Broeck op zondag 16 januari en leer meer over het beheer in het Mechels Broek (zie ook blz 28)

Knuffel geen bomen! B

este lezer, als je mij ooit met de neus tegen een boom ziet staan, moet je je geen zorgen maken. Integendeel: ik kan het iedereen aanbevelen. Probeer het en een nieuwe wereld gaat open. Miljoenpoten die grazen op korstmossen. Rondrennende miniroofvliegjes. Minuscule zwammetjes met een ellenlange naam (‘blauwgrijze schorsmycena’) die hun schoonheid absoluut geen eer aandoet. En vooral ook sigaarzakdragers. Eigenlijk begon mijn liefde voor schors met die sigaarzakdragers.

uitgekomen wijfje op pophuid

Grauwgrijze sigaartjes van een kleine twee centimeter lang, coconnetjes gesponnen door rupsjes van een microvlinder. Om zo min mogelijk op te vallen, verwerken ze er ook algen, stukjes schors en korstmos in (tegelijk ook hun voedsel) en verdwijnen zo tegen de achtergrond van boomschors. Terwijl ze eet, sleept de rups de slaapzak met zich mee. Als ze gaat verpoppen, spint ze een matje op de schors en hangt daar haar sigaar aan vast. Ze draait zich om in de huls en verpopt. De drie driehoekige kleppen achteraan gaan open en de pop schuift half naar buiten. Als er een mannetje uitkomt, pompt dat zijn grauwe vleugeltjes op en vliegt ervandoor, op zoek naar een vrouwtje.

wist je dat?  Als er een vrouwtje uitsluipt, gaat dat gewoon op de pophuid zitten. Het ziet eruit als een worstje met achteraan een legbuisje en een bundeltje borstelharen. Daarmee verspreidt ze feromonen. Dat is zoiets als hormonen die op afstand werken, meer bepaald om mannetjes in paarstemming te brengen en van ver te lokken. Eens bevrucht legt het vrouwtje haar eitjes in de cocon waar ze heel haar jeugd gesleten heeft, en sterft. De larven leven soms wel twee jaar, gespreid over drie zomers. Als vlindertje leven ze hooguit een paar dagen, in mei/juni.

mannetje sigaarzakdrager

Mijn motto ‘wie het kleine niet eert, mist veel’ indachtig, nam ik een paar van die sigaartjes mee naar huis. Sigaarzakdragers hebben de gewoonte aan het kopeinde van hun sigaar ook losse onderdelen van insecten toe te voegen. Zo onthulde de binoculair stukken van insectenvleugels en één groen juweeltje. Het borstschild van een goudwespje? Volgens de literatuur voedt de rups zich o.a. met dode insecten en blijkbaar bewaart ze aandenkens… Geheel onverwacht kwam één van de sigaartjes in beweging en was ik live getuige van een geboorte! De kleppen achteraan gingen open, en een insect wurmde zich naar buiten. Al snel bleek het geen vlindertje te zijn, maar een sluipwespje! Sigaartjes vertonen vaak gaatjes aan de boven- of zijkant: de camouflage werkt blijkbaar niet voor alle vijanden.

borstschild van een opgegeten goudwespje?

Elke ontdekking roept nieuwe vragen op en is een uitnodiging tot verder onderzoek. Vandaar mijn oproep: gelieve geen bomen te knuffelen, want je plet een uniek ecosysteem (en mijn studieobjecten).

Peter De Ridder

een sluipwespje wurmt zich naar buiten

Activiteitenkalender januari tot ZO 23 januari

Bossie zoekt haar vriendjes! Gezinsspeurtocht Mechels Broek Info: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 8 januari

De Afrekening 14u: Wandeling kern Mechelen 20u: Algemene vergadering kern Mechelen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 9 januari

Polderwandeling Heindonk 13u30, kerk, Dorpsplein, Heindonk Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

MA 10 januari

Algemene vergadering kern Bonheiden 20u, inschrijven: diane.appels@skynet.be

ZA 15 januari

Natuurwerkdag Mechels Broek 10u - 15u, info en aanmelden: tonynatuurpunt@gmail.com

ZO 16 januari

Natuurwerkdag Waverwoud 9u30 - 15u30, info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com

ZA 22 januari

Natuurwerkdag Bonheiden 10u - 16u, info en aanmelden: diane.appels@skynet.be

MA 24 januari

Algemene vergadering kern Willebroek 20u, inschrijven: ine.colpaert@gmail.com

ZA 29 januari

Voorbereiding paddenoverzet Blaasveld 9u - 12u, info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

ZO 30 januari - Vogelweekend

wandeling Mechels Broek 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg Vogelsafari voor gezinnen met kinderen 13u30 of 14u30, bezoekerscentrum Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Wandeling ‘Beheer in het Mechels Broek’ 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

vanaf ZO 30 januari

DI 18 januari

vanaf MA 31 januari

Warme Winteravond ‘Volharden in het ontharden’ 20u - 22u, info en inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 22 januari

VR 21 januari

Algemene vergadering kern Sint-Katelijne-Waver 19u30, inschrijven: godelieve-jans@telenet.be

ZA 22 januari

Natuurwerkdag Heindonk 9u - 12u, info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

Flierefluiters en luistervinken Gezinsspeurtocht in Mechels Broek, Hondsbossen en Biezenweiden Info: www.natuurpunt.be/np-mrg

Cursus ‘Meer natuur in je tuin’ 19u30, BimSem, Zandpoortvest 1, Mechelen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

februari WO 9 februari

Lezing 'Amfibieën - Van kikkerpoel tot paddenoverzet’ 19u30, secretariaat Natuurpunt, Coxiestraat 11, Mechelen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

winter 2022  VR 11 februari

Algemene vergadering Natuurpunt Mechels Rivierengebied 19u30, inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 13 februari

ZO 6 maart

RUN FOR NATURE 2022 Rivierenland Sint-Katelijne-Waver Inschrijven: www.runfornature.be

DI 15 maart

Verliefd op het Waverwoud 14u, banken voor kerk, Markt, Sint-Katelijne-Waver Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Warme Winteravond ‘De klimaatoplossing in minder dan een uur’ 20u - 22u, info en inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

DI 15 februari

VR 18 maart

ZA 19 februari

ZA 19 maart

ZO 20 februari

ZO 20 maart

Warme Winteravond ‘Gedomesticeerd wild’ 20u - 22u, info en inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Natuurwerkdag Barebeekvallei 9u - 13u, info en aanmelden: philip.jackson@natuurpunt.be

Landschapswandeling Mechels Broek 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 26 februari

Natuurwerkdag Waverwoud 9u30 - 15u30, info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com

ZA 26 februari

Natuurwerkdag Bonheiden 10u - 13u, info en aanmelden: diane.appels@skynet.be

ZA 26 februari

Natuurwerkdag Heindonk 10u - 16u, info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

maart WO 2 maart

Levende cluedo in het Mechels Broek voor kinderen van 2de tot 4de leerjaar 14u - 16u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Vollemaanwandeling Barebeekvallei 19u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Natuurwerkdag Mechels Broek 10u - 15u, info en aanmelden: tonynatuurpunt@gmail.com

Bevers op het spoor in de Biezenweiden 9u, ingang Biezenweiden t.h.v. Zwarte Beek, fietsknooppunt 10, Stuyvenbergbaan, Heindonk Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZA 26 maart

Natuurwerkdag Heindonk 9u - 12u, info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

ZA 26 maart

Natuurwerkdag Waverwoud 9u30 - 15u30, info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com

ZA 26 maart

Natuurwerkdag Bonheiden 10u - 16u, info en aanmelden: diane.appels@skynet.be

ZO 27 maart

Padden- en lentewandeling Mispeldonk 14u, kerk, Dorp, Bonheiden Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg Controleer of de activiteit doorgaat op www.natuurpunt.be/mechelsrivierengebied. Voor alle activiteiten is het aantal deelnemers beperkt. Steeds vooraf inschrijven dus!

dank je wel

brand-ink.be

grafische vormgeving en empathie

huisstijlen, fotografie, typografie, illustratie…

info@brand-ink.be, +32 (0)497 882740

Beheer Vier Galloways helpen de ezels van de Hondsbossen Na jaren afwezigheid staan er weer Galloways in de Hondsbossen. Ze komen een handje toesteken bij het graasbeheer. Door de overvloedige neerslag dit jaar was er gras in overvloed en onze ezels konden het niet bolwerken. Alle hulp was dus welkom. En nu staan de ezels vanuit hun nieuwe graasweide aan de paardenpiste met grote ogen te kijken naar die donkere beesten die “hun” Scheerse wei hebben ingepalmd. Voor de specialisten ter zake, het zijn twee koeien en twee © Paul Van Lint ossen die ons komen depanneren. Wanneer het echt winter wordt en het eten op is, verhuizen de Galloways naar hun warme stal in Mechelen. Misschien krijgen we ze volgend jaar weer op bezoek…

Natuurwerkdag in Heindonk: jongeren trokken de kar In de periode dat er traditioneel veel boomplantacties zijn, koos het vrijwilligersteam van Natuurpunt Willebroek om op de Dag van de Natuur bomen te ‘onderhouden’. Traditioneel werden knotwilgen geknot voor het timmer- en brandhout. Onze knotwilgen knotten we nu vooral om te voorkomen dat ze openscheuren onder het gewicht van hun eigen takken. Door deze onderhoudsbeurt kunnen de knotwilgen zeker zo’n eeuw oud worden. Het gros van de gesnoeide taken gebruikten we om takenhopen te maken, de ideale habitat voor veel beestjes waaronder insecten. Op deze Dag van de Natuur is onze maandelijkse werkdag altijd een beetje speciaal: van de gezamenlijke lunch genoten we dit jaar zelfs onder een verwarmend zonnetje. Onze vrijwillige hobbykok voorzag ons van lekkere wafels en appeltaartjes zodat we de namiddag met verse krachten konden aanvatten. Dat de klimaatjongeren meer doen dan betogen voor het klimaat, bewezen de 4 aanwezige jeugdige enthousiastelingen. Dankzij hun harde inzet werd er opnieuw een duurzame beheersactie succesvol afgerond. Eindigen deden we zoals gewoonlijk, met een gezellige babbel, een jenevertje en natuurlijk © Dieter Decoster met nog zo’n lekkere wafel.

beheer Beheer ’t Ven 2021 Een aantal jaren geleden onderging ’t Ven een grote gedaanteverandering. Greppels werden gedempt, vennen gegraven. Dit gebeurde om een waardevol heide- en venbiotoop te herstellen. ’t Ven werd door deze ingrepen ook beter beheerbaar. De biodiversiteit kreeg intussen een echte boost. Zeldzame planten doken terug op. Belangrijk dat het beheer dus goed volgehouden wordt. In 2021 was het beheer niet eenvoudig door de hoge waterstanden. De overgang tussen de kleine vennen en de middensloot was bijna de © Diane Appels ganse zomer niet te zien omdat alles onder water stond. Maar dankzij veel man/vrouwkracht en gesofisticeerde machines lukte het ons. Dit jaar stak JNM ons een flink handje toe. In juli maaiden ze het delicaatste stuk aan de kant van de Waterleliestraat en voerden ze het maaisel af. De pijpenstro en pitrus werden sterk in hun groei geremd waardoor zeldzame planten dit jaar nog flink kunnen uitbreiden. In november, wanneer de natuur in rust ging en geen dieren meer verstoord werden, werd de rest van ’t Ven gemaaid met de Softrak. Dit is een machine waarmee delicate, kwetsbare en vaak natte stukken kunnen gemaaid worden met een minimum aan schade. De Softrak rijdt op en af zonder te draaien waardoor er geen draaisporen ontstaan en dankzij de rupsbanden zakt hij ook niet weg. Een geniale uitvinding voor de natuur! Het maaisel wordt in een bak gespoten en meteen afgevoerd. Op ’t Ven werd het maaisel kort gestockeerd aan de ingang waar het door een landbouwer opgehaald werd om het humusgehalte op zijn akker te verbeteren, een win-winsituatie dus. De Softrak maait ook de heideplantjes af maar die gaan terug uitgroeien. Bedoeling is het aandeel van niet-gewenste planten naar beneden te krijgen. Volgend jaar gaan we de Softrak meer gericht inzetten. De al goed ontwikkelde stukken, waar het volume maaisel al veel kleiner zal zijn, gaan we terug met de bosmaaier maaien. Zo kunnen we zeldzame planten sparen.

Van lange adem…

Hoera! Zaterdag 16 oktober konden we weer aan de slag. Een stralende dag. Een licht nevelige ochtend, een mysterieuze schemering doorheen de Gasthuisbossen. Met een kleine bende trokken we het bos in. Oude bekenden en nieuwe gezichten. Rond halftien en op weg naar de eerste zonnestralen. Koffie in de hand… Uit een verkenningstocht vooraf hadden we besloten om werk te maken van het vrijstellen van de steeds talrijker opduikende heideplantjes. Nog een jaar verdrukking onder de bramen zou funest kunnen zijn. Zoeken, markeren, stokjes steken, zeisen, rieken, klepelen, bosmaaien, exoten wegzagen en hier en daar wat snoeiwerk. Het schoot best vlot op. Zozeer dat we besloten om ook een perceel bosbessen aan te pakken. © Jimmy Luyckx

beheer De teken in het bos zaten vast al weken te wachten op nieuwe nietsvermoedende mensachtigen met een aangename temperatuur van een goeie 36 graden. Altijd een aandachtspuntje als je nadien aan je eigen sessie wellness begint. Je weet nooit waar ze je precies te grazen nemen. Doorheen de jaren groeide ons arsenaal werkmateriaal. Hoewel, een tekentang ontbrak nog. Met de goede zorg van een handig team lag alles klaar en kon iedereen vlot aan de slag. Van 5 tot 75 jaar. Het leek wel een natuurspel. Er werd gesleurd, getrokken, gelachen. Gedronken, gesmikkeld en gesmakt. We werkten in het rustgebied. Dus zie je enkel zijdelings vanop het pad dat er wel wat gesnoeid is in het bos. "Natuurvernielers, vandalen, prutsers." Het zou zomaar gezegd kunnen worden, maar nu weet je dus het waarom. We zijn op weg naar een biodivers bos. Met hopelijk volgend jaar een mooiere plek heide en bosbessen. We zijn benieuwd. Een werk van lange adem. Maar de volgende generatie zaagde zich warm. Bedankt aan alle kleine en grote helpers!

Natuurwerkdagen

Kom je graag een handje © Godelieve Janssenstoesteken? Meld je vooraf aan via het vermelde mailadres. Bonheiden - Cassenbroek - Mispeldonk ZA 22 januari en 26 maart, 10u - 16u ZA 26 februari, 10u - 13u Info en aanmelden: diane.appels@skynet.be Muizen - Mechels Broek ZA 15 januari en 19 maart, 10u - 15u Bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Info en aanmelden: tonynatuurpunt@gmail.com Muizen - Barebeekvallei ZA 19 februari, 9u - 13u Parking begraafplaats, Kerkenbos, Muizen Info en aanmelden: philip.jackson@natuurpunt.be

Sint-Katelijne-Waver - Waverwoud ZA 22 januari, 26 februari, 26 maart, 9u30 - 15u30 Info en aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com Willebroek - Biezenweiden - Heindonk ZA 22 januari en 26 maart, 9u - 12u ZA 26 februari, 10u - 16u Info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com Willebroek - voorbereiding paddenoverzet Blaasveld ZA 29 januari, 9u - 12u Parking Broekstraat, Blaasveld Info en aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

Ook in andere natuurgebieden spreken soms vrijwilligers af om er samen een beheerklus uit te voeren. Wil je graag aansluiten bij zo’n team, kijk dan in de lijst op blz. 35 voor de contactgegevens van het natuurgebied waarin je wil meewerken. © Diane Appels

Gesignaleerd Wasplaten in het Mechels Broek Onze natuurstudiegroep vond op een mooi grasland in het Mechels Broek vijf soorten wasplaten. Wasplaten worden ook wel de orchideeën onder de paddenstoelen genoemd, omdat ze zulke prachtige kleuren en vormen hebben. Er is één wasplaat die zelfs verschillende kleuren kan hebben, van groen naar geel: het papegaaizwammetje. Ze zijn bijna allemaal zeldzaam. Wasplaten zijn echte graslandpaddenstoelen die enkel in bewasplaten papegaaizwammetje © Diane Appels tere schrale, droge en oude graslanden voorkomen die niet verstoord zijn. Heb je wasplaten in je grasland dan duidt dit op goede milieuomstandigheden en goed beheer. Vaak groeien wasplaten samen met satijnzwammen en knotszwammen. Oktober is de beste tijd om ze te vinden. Deze soorten vonden we in het Mechels Broek: hooilandwasplaat (of kleverige wasplaat), kabouterwasplaat, grauwe wasplaat, papegaaizwammetje en smoezelig sneeuwzwammetje.

Hoe kan je een wasplaat herkennen? Ze hebben een steel en een hoed en vrijstaande of aflopende vettige plaatjes met witte sporen. De meeste soorten zijn fel van kleur (geel, rood, oranje …), maar er zijn ook minder opvallende soorten zoals de grauwe wasplaat. Naast vettige plaatjes zijn ook de steel en de hoed vettig. Het al dan niet kleverig zijn van hoed en steel is een belangrijk determinatiekenmerk. Weetjes over wasplaten Van zodra er vijf soorten wasplaten staan in een grasland, krijgt dit de eervolle titel van ‘wasplatengrasland’. In het Mechels Broek hebben wij er dus zo eentje! Ook in onbemeste gazons, vaak met veel mos, kan je wasplaten vinden. 24

Waar komen al die (Vlaamse) gaaien vandaan? Op de trektelpost van het Mechels Broek werden er in het najaar recordaantallen gaaien genoteerd. Op 2 oktober vlogen er 299 over richting zuiden, op 25 september zelfs 763. Er bleven er ook veel hangen en we zien momenteel nog veel gaaien in onze tuinen en bossen. Het gebeurt nog wel eens, zo’n gaaieninvasie. In 2019 was er ook zo eentje. Waarschijnlijk komt het omdat er een voedseltekort is in zijn land van oorsprong.

gesignaleerd  De gaai voedt zich in het voorjaar en de zomer vooral met insecten, kevers, rupsen … Ook jonge zangvogels en eieren lust hij wel eens. In de herfst schakelt hij over op vruchten en noten. In het najaar verzamelt de gaai massaal eikels. De wetenschappelijke naam van de gaai "Garullus glandarius" betekent gaai © Diane Appels letterlijk babbelzieke eikelzoeker. Hij verzamelt ze één voor één in zijn krop. Met enkele eikels in de krop en één in de snavel vliegt hij naar zijn territorium om ze in de grond te verstoppen als wintervoorraad. Een gaai stopt elke herfst ongeveer 5000 eikels weg in de grond. Wat hij later niet terugvindt, groeit vaak uit tot een nieuwe eik. De gaai is dan ook één van de beste bosbouwers. Het straffe aan gaaieninvasies is dat deze vogels niet reageren op acute honger, maar dat ze een soort van voorspelling maken omdat ze honderden eikels verstoppen voor de winter. Als ze er onvoldoende vinden, weten ze instinctief dat ze later in de problemen gaan komen als ze geen betere plekken opzoeken. Alsof ze de voorraadkast bekijken en zien dat ze daar niet mee rond zullen komen.

Late libellen dit jaar Wanneer de herfst in ’t land komt, eindigt meestal ook het libellenseizoen. De vorige jaren gebeurde het wel dat er later op het seizoen nog libellen gezien werden, maar dat was er dan hier en daar eentje. Het voorbije najaar werden, vooral op beschutte plaatsen zoals op ’t Ven in Rijmenam, eind november nog tot 50 heidelibellen waargenomen. Ze zaten zich te warmen op de zonbeschenen bomen 25 en afgevallen takken.

bruinrode heidelibel © Diane Appels

Ook enkele soorten pantserjuffers en de paardenbijters waren nog laat op het seizoen actief.

K I ND E R HO EK

tot 23 januari BOSSIE ZOEKT HAAR VRIENDJES! Winterspeurtocht in het Mechels Broek voor gezinnen met kinderen

Bossie, de koe, is haar vriendjes kwijt. Waar zijn ze toch naartoe? Komen jullie Bossie helpen zoeken? Langs het wandelpad in het Mechels Broek hangen 11 foto’s van dieren met een kerstmuts. Van elk dier moet je de voornaam vinden met behulp van silhouetten en weetjes. Hiervoor heb je je smartphone nodig, met internetverbinding, en een woordrooster. Dat woordrooster kan je downloaden of meenemen uit het bakje dat aan het bezoekerscentrum hangt. Bij elk dier hoort ook een doe-opdrachtje. Start: bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Route: rode pijltjes (2 km) © montage foto Wim

Dirckx

Meer info op www.natuurpunt.be/np-mrg.

Zondag 30 januari VOGELWEEKEND Vogelsafari in het Mechels Broek Ga mee op stap en ontdek samen met een vogelkenner hoe de vogels leven in het Mechels Broek. Deze activiteit is speciaal voor gezinnen met kinderen vanaf 5 jaar. Op safari.... Iedereen ziet elke dag en bijna overal "vogels". Er zijn veel verschillende soorten: zangvogels, eenden, roofvogels... Maar wat doen ze zoal de hele dag? Leven ze alleen of samen in een groep? Kan je aan de bek zien wat een vogel het liefste eet? De gids vertelt je leuke weetjes en heeft antwoord op al je vragen. Op verschillende plekken houden jullie even halt om naar vogels te kijken, voor een spel of een verhaal. Na de tocht (2 km) kan je in de tuin van het bezoekerscentrum nog iets lekkers maken voor de vogels in je tuin. Als je een verrekijker hebt, neem die dan zeker mee.

kinderhoek Start: 13u30 of 14u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Inschrijven: zowel volwassenen als kinderen schrijven zich in als deelnemer voor deze gezinsexcursie via de activiteitenagenda op www.natuurpunt.be/np-mrg Info: Ann Pinceel, bezoekerscentrum, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

van 30 januari tot 18 april FLIEREFLUITERS EN LUISTERVINKEN Vogelspeurtocht in Mechels Broek, Hondsbossen en Biezenweiden voor gezinnen met kinderen (die vorig jaar de kans niet hadden) Tegen het Vogelweekend hangen we opnieuw de bordjes van deze leuke speurtocht langs het wandelpad in drie van onze natuurgebieden. Ook voor deze tocht heb je je smartphone nodig. Op elk bordje staat een qr-code die jullie een tip en een geluid geeft. Hiermee zoek je op het fotoblad in de folder de juiste vogel. Bovendien kan je letters verzamelen om op het einde de bijhorende letterpuzzel op te lossen en kans te maken om een leuk vogelcadeautje te winnen. De folder vind je in een bakje aan de startpunten of kan je downloaden via www.natuurpunt.be/np-mrg.

Mechels Broek (5,4 km): 2 startplaatsen: bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen of begin wandelpad, parking De Nekker, Spuibeekstraat, Mechelen Hondsbossen (2 km): kerk, Markt, Sint-KatelijneWaver (op 600 m van het bos), het bakje met folders © Ann Pinceel hangt net voorbij de ingang van het bos. Biezenweiden (4,3 km): ingang gebied, Stuyvenbergbaan t.h.v. de Zwarte Beek (fietsknooppunt 10), Heindonk

KROKUSVAKANTIE Woensdag 2 maart Levende cluedo in het Mechels Broek Dit spannend detectivespel is voor kinderen van het 2de tot 4de leerjaar. Ouders mogen niet mee. Help! Viktor is vermoord in het natuurgebied. Ga jij mee op tocht om de verdachte dood van Viktor uit te rafelen? Om uit te zoeken door wie, waarom, waar, wanneer en waarmee de moord is gepleegd? Start: 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde rond 16u30. Inschrijven: alleen kinderen inschrijven als deelnemer via de activiteitenagenda op www.natuurpunt.be/np-mrg Info: Ann Pinceel, bezoekerscentrum, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

TIP Zomervakantie: 27, 28 en 29 juli Natuur.kamp in het Mechels Broek

Schrijf nu je kinderen tussen 8 en 12 jaar al in. Meer info op www.natuurpunt.be/np-mrg.

Wandelen in de natuur Honden mogen aangelijnd mee (behalve in Broek De Naeyer).

Vooraf inschrijven is verplicht voor alle excursies. Tenzij anders vermeld, verlopen de inschrijvingen via de activiteitenagenda op www.natuurpunt.be/mechelsrivierengebied. Hier vind je ook de laatste info over de geldende coronamaatregelen. Als er een activiteit geannuleerd wordt, ontvangen de mensen die zijn ingeschreven, een mail.

Zondag 9 januari

Polderwandeling Heindonk Dit is geen wandeling door een natuurgebied, maar een gevarieerde landschapswandeling van ruim 7 km. We hebben het over ganzen en ooievaars, zandputten en kleiputten, otters en bevers, rivieren en dijken, natte weilanden en droge zandduinen.

Start: 13u30, kerk, Dorpsplein, Heindonk Lengte wandeling: ruim 7 km Info: Wim Candries (gids), 0472 29 87 32 Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 16 januari

Wandeling over het beheer in het Mechels Broek Vandaag kan je op stap met Tony, de verantwoordelijke van het beheerteam van het Mechels Broek. Wandel mee en kom onderweg alles te weten over het beheer van het gebied, over de Gallowayrunderen die er grazen en de vrijwilligers die hier actief zijn. Start: 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Lengte wandeling: 5,4 km Info: Tony Van den Broeck (gids), 0479 08 35 12, tonynatuurpunt@gmail.com Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg kuifeenden © Wim Dirckx

Waverwoud (Hondsbossen) © Wim Dirckx

Zondag 30 januari - Vogelweekend Voormiddag

Namiddag

Het broek trekt in de winter heel wat watervogels aan, zoals kuif- en tafeleenden.

Zie blz 26.

Vogels in het Mechels Broek

Grote kans dat we in de weilanden groepen brandganzen zien foerageren en op de vochtige plaatsen laten de smienten zich bewonderen. Met wat geluk zit er op een paaltje een buizerd of komt een slechtvalk een steltloper slaan. In de elzen zitten sijsjes en distelvinken het zaad uit de proppen te peuteren, terwijl vinken op de grond het gevallen zaad verorberen. Tijdens deze excursie vertelt vogelgids Gust over de vogelsoorten die zich onderweg laten zien. Neem je verrekijker mee om ze beter te kunnen bewonderen! Start: 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Lengte wandeling: 4,5 km Info: Gust De Weerdt (gids), 015 41 97 27, august.de.weerdt@telenet.be Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Vogelsafari voor gezinnen met kinderen

Zondag 13 februari

Verliefd op het Waverwoud We zetten er stevig de pas in en genieten van mooie stukjes natuur in Honds- en Gasthuisbossen. Verhalen over verleidingssignalen in de natuur - 't is toch bijna Valentijn - fleuren de wandeling op. Kleed je naargelang de weersomstandigheden, stevig schoeisel of laarzen zijn sterk aanbevolen. Start: 14u, banken voor de kerk, Markt, Sint-Katelijne-Waver Lengte wandeling: 7 km Info: Godelieve Janssens (gids), 015 20 97 02, godelieve-jans@telenet.be Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 20 februari

Zondag 6 maart

Een winterse wandeling door ons mooie Mechels Broek, met aandacht voor de evolutie van dit landschap in de tijd.

Meer info op blz 12 en www.runfornature.be

Start: 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde rond 12u30. Lengte wandeling: 4 km Info: Johan Verheyden (gids), 0476 75 93 33, johan.verheyden7@telenet.be Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Vollemaanwandeling in de Barebeekvallei

Landschapswandeling in het Mechels Broek

RUN FOR NATURE 2022 Rivierenland in Sint-Katelijne-Waver

Vrijdag 18 maart

Wie droomt er niet van om wolven te horen huilen bij volle maan? De kans is heel erg klein op deze avond, maar als je binnen blijft, komt

Natuurstudiewerkgroep Beneden-Dijle 30

Deze groep gaat elke dinsdagvoormiddag op stap, meestal in een natuurgebied in de buurt, soms verder weg. In de winter zijn het vaak landschapswandelingen waarbij vooral naar vogels en mossen gekeken wordt. Iedereen is welkom! Meer info en aanmelden bij Marie-Louise, 015 51 59 02, ml.selleslach@telenet.be.

de natuur in het er zeker niet van. Avondwandelingen in de natuur zijn altijd wat speciaal: omdat je weinig ziet, staan je andere zintuigen wat scherper. De vollemaan maakt de nachtsfeer compleet en brengt uit zichzelf verhalen naar boven. Start: 19u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Lengte wandeling: 3,5 km Info: Filip Van den Wyngaert (gids), 0476 25 37 45, filip.vdw@telenet.be Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 20 maart

Bevers op het spoor in de Biezenweiden In en langs het water voelen bevers zich thuis. Daar vinden ze alles wat ze nodig hebben: voedsel, veiligheid en huisvesting. Nu ja, voor die huisvesting zorgen ze in grote mate zelf. Ze bouwen een heuse burcht. Het werk van vele handen en tanden. De Biezenweiden is omgeven door waterrijke gebieden. Er zitten verschillende bevers in de buurt. Niet dat je ze makkelijk te zien krijgt. Maar de vele sporen die ze achterlaten in het landschap zijn wel makkelijk terug te vinden. Onze enthousiaste gids Kenny Odeurs vertelt je graag veel meer over deze boeiende dieren.

Start: 9u, ingang Biezenweiden thv de Zwarte Beek, fietsknooppunt 10, Stuyvenbergbaan, Heindonk Lengte wandeling: 4,4 km Info: Wim Candries, 0472 29 87 32 Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 27 maart

Padden- en lentewandeling Mispeldonk Op Mispeldonk zijn er heel wat waterpartijen: een oude rivierarm, een visvijver, sloten, de Boeimeerbeek,… In 2022 gaan er inrichtingswerken gebeuren aan die waterpartijen om het nog beter te maken voor amfibieën en andere dieren en planten die aan water gebonden zijn. Wij lichten al een tipje van de sluier op en gaan natuurlijk ook op zoek naar padden, kikkers en salamanders. Ondertussen genieten we van de mooie lentekleuren. Start: 14u, kerk, Dorp, Bonheiden. Einde rond 17u. Lengte wandeling: 4 km Info: Glenn Deliège (gids), 015 33 63 06, glenndeliege@hotmail.com Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg Mispeldonk © Diane Appels

Lezingen en cursussen Voor alle lezingen en cursussen is het verplicht om je vooraf in te schrijven via de vermelde link. Het aantal deelnemers is beperkt.

De lessenreeks gaat door Zandpoortvest 1, Mechelen.

BimSem,

Warme winteravonden in het Rivierenland De Warme Winteravonden worden georganiseerd in samenwerking met Klimaan, Velt Mechelen, Avansa Mechelen, Thomas More Mechelen, Mechelen Klimaatneutraal en Regionaal Landschap Rivierenland. Programma: Dinsdag 18 januari, 20u - 22u: Volharden in het ontharden Dinsdag 15 februari, 20u - 22u: Gedomesticeerd wild -- Eerste hulp bij steenmarters -- De impact van honingbijen op de biodiversiteit (Sanne Ruyts en Jens D'Haeseleer) Dinsdag 15 maart, 20u - 22u: De klimaatoplossing in minder dan een uur (Pieter Boussemaere) Deelnemen is gratis. Meer info, de locatie en inschrijven via www.natuurpunt.be/np-mrg.

Vanaf 31 januari

Cursus ‘Meer natuur in je tuin’ Spelen, genieten, ontspannen, groenten kweken, huisdieren houden, uithangbord … Een tuin kan zoveel verwachtingen inlossen. Met een doordachte visie en beheer vaart ook de natuur daar wel bij. Nectarplanten voor vlinders, bessen voor vogels, een bijenhotel, vleer32 muizennestkast of egelschuilplaats kan je zo integreren zonder de andere functies in gevaar te brengen. Maar we gaan verder, met creatieve en inspirerende ideeën voor een tuin vol leven. De cursus wordt georganiseerd in samenwerking met Velt Mechelen. Lesgever is Joeri Cortens, medewerker van Natuurpunt CVN.

Programma: Maandag 31 januari, 19u30 - 22u30: Inleiding: de levende tuin Maandag 7 februari, 19u30 - 22u30: Vogels in de tuin Maandag 14 februari, 19u30 - 22u30: Insecten in de tuin Maandag 21 februari, 19u30 - 22u30: Zoogdieren en amfibieën in de tuin Zaterdag 19 maart, 14u - 17u: Tuinbezoek (locatie nog te bepalen) Prijs: 50 euro (40 euro voor leden van Natuurpunt en Velt) Inschrijven via www.natuurpunt.be/np-mrg.

Woensdag 9 februari

Lezing 'Amfibieën - Van kikkerpoel tot paddenoverzet’ Amfibieën zijn graadmeters voor de toestand van onze natuur. Noem een milieuprobleem en ze hebben ermee te maken: verkeer, klimaat, pesticiden, waterverontreiniging…

vorming Het mag bijna een wonder heten dat ze nog in onze achtertuin voorkomen. Maar ze zijn er nog steeds! En hun verhalen zijn ongemeen boeiend. Genoeg stof voor een fijne avond over blaaskaken en coole minnaars, paddenoverzet en kikkerpoel.

Lesgever is Glenn Deliège, coördinator van de paddenoverzetacties in Mechelen en Bonheiden. 19u30, secretariaat Natuurpunt, Coxiestraat 11, Mechelen Prijs: 10 euro (7 euro voor leden van Natuurpunt) Inschrijven via www.natuurpunt.be/np-mrg.

Verdere planning 2022 Voor de lente zijn al afspraken gemaakt rond een cursus Dagvlinders en een lezing over bijen. Eind september starten we terug met een cursus Natuurgids en later in het najaar is nog een cursus Sporen zoeken gepland. Hou de activiteitenagenda op onze website in de gaten voor de laatste info. © Paddenoverzet Bonheiden

natuur.crypto 4 Lees eerst de tips op www.cryptochris.be. Vanaf 20 december vind je daar ook de oplossing.

A eenvoudig studentenverblijf

B snavel van de spotvogel

rimboeklank tijdens een voetbalwedstrijd

D vervelende echtgenote van een houthakker

uitwendige organen van een domme sloddervos

aankruisvogeltje

19 8

22 23

H eenzame wandelaar (Duits)

daarmee is de landbouwer in zijn sas

riviermonding in Tallinn

K vogel die niet uit zijn bed wil

lichtgewicht runderen

M de eerste mannelijke vrucht

N losgeslagen amfibie

G uitje

7 11

4 14

13 3

12 12

waarvan akteakte  waarvan

Een mooi nat grasland ... en geen weekendverblijf!

eze keer nemen we jullie graag mee naar het noordwestelijke hart van het Mechels Rivierengebied. Middenin de weidsheid van Heindonk, tussen de Rupel en de Bovenzanden, den Bocht en Hazewinkel kwam onverwacht een mooi nat grasland vrij dat grenst aan de “Hondekotloop”. Niet zo onbelangrijk om weten: het perceel staat op het gewestplan aangeduid als gebied voor verblijfsrecreatie en het is niet zomaar ondenkbaar dat men daar ooit een vergunning voor een weekendverblijf zou aanvragen. En dat zagen we op deze plek nu net niet zitten. Deze weilanden vormen de donkergroene verbinding tussen Hazewinkel en de Rupel. En daarom is het superbelangrijk dat we op deze plek niet voor recreatie en bebouwing kiezen maar dat natuur hier alle kansen krijgt, voor altijd. We zijn gewoon keiblij dat Natuurpunt dit stukje natte natuur heeft kunnen aankopen. Natuurpunt is immers de allerbeste garantie op een duurzame natuurtoekomst. Er ligt werk op de plank om de knotwilgen die het gebiedje afbakenen in hun oude glorie te herstellen, maar daar zijn we nu net zo goed in. Een stevige rietkraag die de beek helemaal vult, is vandaag al een perfecte woonplek voor heel wat vogels en hij verraadt de grote kansen op waardevolle natte natuur in het gebied. Daar gaan onze beheerteams heel graag mee aan de slag.

Precies omwille van de mogelijkheden voor verblijfsrecreatie was de aankoopprijs niet echt van de poes. Gelukkig kunnen we voor de echte realisatie op terrein van Natuurpark Rivierenland steeds rekenen op jullie steun. Storten mag daarom en is bij uitzondering uitermate welkom op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt vzw met vermelding “project 3799 Mechels Rivierengebied”. Voor een gift vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest en sponsort de staat dus een stukje mee. Jij betaalt dus in realiteit heel wat minder. Erg veel dank in naam van de natte natuur in Natuurpark Rivierenland.

natuurgebieden 

Ru pe

Zennegat

(Blaasveldbroek)

Mosterdpot

Nete

Biezenweiden Polder (Broek De Naeyer) Heindonk Willebroek Zennegat

N16

N14

Waverwoud

Goorbosbeekvallei

oude spoorwegberm

Brede Zeyp Hondsbossen Gasthuisbossen Vossenbergbos Zuurbossen

Fort van Walem

Oude Dijlearm

Sint-Katelijne-Waver

N15

R6 Kauwendaal

Peultenbossen (Robbroek) Zuur Bemke

Peulisbossen

Stuyvenberg

Bruinbeekvallei Mechels Broek Betzenbroeck

E19 Zennebeemden

Mechelen

Bonheiden

Mispeldonk Barebeekvallei

Cassenbroek

't Ven

Beneden-Dijlevallei Dijle

bro

Zenne

l sse

Bru

ek-

a va se en uv Le

ille

r Vaa

Pikhakendonk

Bonheiden Bruinbeekvallei Glenn Deliège glenndeliege@hotmail.com, 015 33 63 06 Cassenbroek, Mispeldonk en Pikhakendonk Geert Van D’huynslager geert.van.dhuyns@scarlet.be, 015 51 31 88 Joost Dewyspelaere joost.dewyspelaere@skynet.be, 015 51 69 97 Mechelen Barebeekvallei Philip Jackson philip.jackson@natuurpunt.be, 0487 344 702 Battelaer, Oude Dijlearm en Zuur Bemke Patrick Van Herp, patrick.vanherp@hotmail.com, 0497 73 55 44 Betzenbroeck Bart Callebaut, bart@wisper. be, 0485 62 77 38 Bart Van Neste vanneste.stynen@telenet.be, 0472 83 82 96 Fort van Walem Filip Van den Wyngaert filip.vdw@telenet.be, 0476 25 37 45 Kauwendaal Stefan den Hartog natuurpunt.kauwendaal@gmail.com, 0479 95 55 09 Mechels Broek Tony Van den Broeck tonynatuurpunt@gmail.com, 0479 08 35 12 Gust De Weerdt august.de.weerdt@telenet.be, 015 41 97 27 Stuyvenberg Roel Schrauwen roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

N26

Zennebeemden Nic De Muyer zennebeemden@gmail.com, 0495 18 22 07 Pieter Schepers zennebeemden@gmail.com, 0476 98 90 77 Willebroek Biezenweiden Wim Candries, 0472 29 87 32 Sint-Katelijne-Waver Gasthuisbossen, Hondsbossen en Zuurbossen Jimmy Luyckx, jimmy.luyckx@gmail.com, 0470 72 66 84 Vossenbergbos Simon Jacobs, sim.jacobs@gmail.com, 0495 43 74 98 Oude Spoorwegberm Frank Hadermann frank.hadermann@skynet.be, 015 31 55 05

OP DE GRENS

Natuurpunt Boortmeerbeek: Pikhakendonk Frans Dhaenens frans.dhaenens@telenet.be, 015 61 79 61 Natuurpunt De Putter: Peultenbossen Theo Vloerberghs vloeberghstheo@skynet.be, 015 75 51 01 Peulisbossen Lucien Verschoren lucien.verschoren@telenet.be, 0496 98 64 39 Natuurpunt Oude Spoorweg: Goorbosbeekvallei (bos 3) Peter Geschier peter.geschier@telenet.be, 0477 69 96 76

Mosterdpot (retentiebekken Goorbosbeek en Fermerijbos) Lutgarde Van Driessche lutgarde.van.driessche@telenet.be, 0485 55 97 13

Afgiftekantoor 2800 Mechelen 1 P206001

driemaandelijks tijdschrift van Natuurpunt Mechels Rivierengebied Afzender en VU: Ann Pinceel - p/a Muizenhoekstraat 7 - 2812 Muizen januari - februari - maart 2022

bpost PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE