Zomer 2019

zomer 2019

Mechels Rivierengebied Big Jump

Nacht van de vleermuis

Heidefeest

Cursus natuurgids

colofon

woordje vooraf

Natuurpunt Mechels Rivierengebied is actief in Bonheiden, Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Dankzij meer dan 3500 leden en een stevige ploeg vrijwilligers werkt Natuurpunt in deze gemeenten aan de bescherming en verdere ontwikkeling van de natuur. Leden van de afdeling ontvangen dit driemaandelijks tijdschrift gratis. Andere Natuurpuntleden kunnen voor 2019 een abonnement nemen door 6 euro over te schrijven op rekening BE42 0013 6468 8754 met als vermelding ‘tijdschrift 2019’.

Contactpersonen

Lid worden

Kern Mechelen

Het lidgeld bedraagt 27 euro per jaar en per gezin.

Nils Iwens, 0468 36 14 46,

Overschrijven op rekening BE17 2300 0442 3321

nils.iwens@natuurpunt.be

BIC GEBABEBB van Natuurpunt, met vermelding

Kern Bonheiden

‘(nieuw) lid via Mechels Rivierengebied’.

Diane Appels, 015 51 69 97, diane.appels@skynet.be

Digitaal afdelingsnieuws

Kern St.-Katelijne-Waver

Planten- en dierenwaarnemingen in onze regio:

Godelieve Janssens, 015 20 97 02,

www.mechelen.waarnemingen.be

godelieve-jans@telenet.be

Activiteitenflits: aanvragen via de startpagina van onze

Kern Willebroek

website www.mechelsrivierengebied.be

Wim Candries, 0472 29 87 32

Facebook en Twitter www.facebook.com/NatuurpuntMechelsRivierengebied

Activiteiten, bezoekerscentrum en groepsbezoeken

twitter.com/NatuurMechelen

via bezoekerscentrum, 015 43 61 09,

Werkten mee aan dit nummer

bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Diane Appels, Wim Candries, Bert Delanoeije, Peter Delvaux, Stefan den Hartog, Johan Denonville,

Een lijst van de natuurgebieden en de bijhorende

Peter De Ridder, Frank De Roover, Nils Iwens,

contactpersonen vind je achteraan in dit nummer.

Godelieve Janssens, Etienne Larock, Jimmy Luyckx, Ann Pinceel, Hans Vankerckhoven,

Het bleef droog...

Misschien zagen jullie ook de reportage in het nationale nieuws over de droogte in ons Mechels Broek dit jaar.

Als je in het voorjaar door de weiden in het gebied zou lopen, hoort het water tot boven je laarzen te spatten en de sloten zouden tot de rand gevuld moeten zijn.

Tony Van den Broeck, Filip Van den Wyngaert,

Giften

Patrick Van Herp, Johan Verheyden

Reservatenfonds

Druk Schrijf je gift over op rekeningnummer

Buroform nv

BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt met vermelding

Zandvoortstraat 6 - 2800 Mechelen - 015 28 89 99

‘project 3799 Mechels Rivierengebied’. Voor giften vanaf

info@buroform.be - www.buroform.be

40 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.

Oplage: 3700 exemplaren Voorpagina: Kattenstaart met houtpantserjuffer © Wim Dirckx

Bezoekerscentrum

Achterpagina © Natuurpunt

Muizenhoekstraat 7 - 2812 Muizen - 015 43 61 09

www.mechelsrivierengebied.be bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Dan is het broek een zegen voor watervogels en steltlopers, voor duizenden kikkers en salamanders, en voor de bijzondere maar bedreigde plantengemeenschappen van de wetlands. Niet dus!

Als onze vrijwilligers de waterpeilen in het broek opmeten lijkt het wel al hoogzomer…

Sinds de hete droge zomer verleden jaar is het waterpeil niet meer in de buurt van zijn normale waarden gekomen met alle gevolgen van dien voor al wat leeft in het broek.

Openingsuren: donderdag van 13u30 tot 17u30 zondag van 10u tot 17u30 Tijdens de zomervakantie ook op zaterdag van 13u30 tot 17u30

© Tony Van den Broeck

- info over de lokale natuurgebieden en activiteiten - wandelbrochures - inkijk-veldgidsen en kleine winkelhoek - gezinsspeurtochten - Dale, fruitsap, thee of koffie

En dit beeld van natuurgebieden die heel erg lijden onder de droogte is een constante in heel Vlaanderen. We moeten in Vlaanderen hoogdringend op zoek naar maatregelen om de opwarming van de aarde te stoppen; we moeten er tegelijk over nadenken hoe we ons beter tegen de mogelijke gevolgen van die opwarming kunnen wapenen.

© Tony Van den Broeck

Natuurpunt heeft hiervoor haar aanbevel i ngsl ijstje voor de n ieuwe V laamse regering al lang bijeen geschreven. Onder d ie behoorl ijk l a n ge wen sen l ijs t met natuur- en klimaatvragen kunnen we de handtekening zetten van meer dan 110 000 gezinnen die natuur belangrijk vinden.

In ons afdelingsgebied steken wij heel erg graag de hand uit naar de gemeentebesturen, het Agentschap voor Natuur en Bos, de V laamse Waterweg, de provincie, en alle open ruimte actoren om samen te werken aan de realisatie van een nationaal park Mechels Rivierengebied. Nooit eerder was er hier zo’n groot draagvlak om onze natuurgebieden te verbinden tot één grote, groene en beleef bare wildernis die een belangrijk deel van het antwoord kan bieden op de opwarming van ons klimaat.

Nooit tevoren waren er zoveel mensen die zo sterk de nood ervaren om naar buiten te kunnen, volop natuur te ademen en met al hun zintuigen te genieten.

En laat dat intens beleven en genieten nu net de rode draad zijn doorheen dit tijdschrift.

Lees het daarom als één grote uitnodiging!

Een grote uitnodiging om zoveel unieke natuur vlakbij te herontdekken.

Wel kom i n de Zomer van het Mechels Rivierengebied!

terugblik

nieuwtjes Mechelen, Korte Veluwestraat Vrijwilligers van Natuurpunt met telescopen en didactische leerspellen lieten op de zawordt natuurlijker

13 april - kinderactiviteit ‘Avonturiers gezocht’

midden: 30 april - teamdag Fluxys ter voorbereiding van 1 mei

© Tony Van den Broeck

De ambitie van de bewoners van de Korte Veluwestraat is meer groene ruimte in hun doodlopend straatje te brengen. Ze willen hun straat autovrij maken en tevens ontharden zodat regenwater beter kan insijpelen.

Ook moet er een duurzame beplanting aangebracht worden en ruimte komen voor straatcomposteren. Deze ingrepen vergroten de leefbaarheid en leefkwaliteit van de straat aanzienlijk en daarvoor mogen best wat parkeerplaatsen opgeofferd worden.

terdagmarkten in mei voorbijgangers meegenieten van deze majestueuze dieren.

Eerst waren alleen de volwassen dieren zichtbaar, maar vanaf 18 mei kwamen ook de steeds groter wordende kuikens piepen. © Nils Iwens

© Frank de Roover

© Tony Van den Broeck

onder: 1 mei - Het Mechels Broek, een sprookjeswei © Diane Appels

Bij dit project werken de stad en de bewoners van de straat samen. Dit is een primeur voor de stad Mechelen die er een subsidie van 5 000 euro voor vrijmaakt. Hiermee zal onder andere ook de professionele begeleiding en opvolging van het project door Natuurpunt betaald worden. Zo brengen we samen de natuur ook in de stad.

Project Slechtvalk Eind april kwamen twee van de drie slechtvalk eieren op de Sint-Romboutstoren uit. Natuurpunt Kern Mechelen liet in samenwerking met Visit Mechelen een webcam plaatsen bij het nest dat zich op 90 meter hoogte aan de westkant van de toren bevindt. De beelden van de kuikens zijn live te bekijken op www.mechelen.be/slechtvalk.

Op 13 mei daalde een klimmer af en nam de kuikens mee. Ze werden gewogen, gemeten, geringd en dan weer veilig teruggezet.

Het blijken mannetjes te zijn en ze stellen het goed. De professionele filmers Laurens Van Hove (www.tumultimedia.be) en Wim Dirckx ( wimdirckx.photoshelter.com ) legden deze hachelijke onderneming vast. Hun beelden worden nu door Michelle Paas, studente journalistiek aan de Thomas More hogeschool, gemonteerd tot een filmpje, dat binnenkort gepubliceerd wordt op onze website en Facebookpagina.

Het hoofddoel van Natuurpunt was de mensen wijzen op de aanwezigheid van wilde natuur in het centrum van de stad en hun verwondering hiervoor op te wekken. Wie aanwezig was op de Schoenmarkt kan beamen dat dit opzet zeker geslaagd is. Wat een plezier om nietsvermoedende voorbijgangers in rijen te zien aanschuiven om door de telescoop een glimp op te vangen van de slechtvalken en leergierig vragen te horen stellen. De terugkomst van deze beschermde roofvogel toont aan dat nog niets verloren is. Hij kan als ambassadeur gelden voor ons toekomstig Nationaal Park.

nieuwtjes

nieuwtjes

De eetdag van 17 maart, een weergaloos succes!

O m 1 2 u z wa a i d e n d e d e u r e n va n d e parochiezaal in het centrum van SintKatelijne-Waver alweer wijd open om de vele sympathisanten te ontvangen op onze voorjaarseetdag. © Tony Van den Broeck

De belangstelling op deze 4e editie was weer heel groot. Meer dan een week voordien moesten we al het bordje “volzet” hangen voor de avondshift en zo heel wat mensen ontgoochelen. De middagshift was een klein beetje minder populair, maar we mochten de dag uiteindelijk afkloppen met een mooie 404 eters. Naast ons welbekend Gallowaystoofvlees serveerden we dit jaar ook voor het eerst een schotel mixed grill puur natuurvlees die ook zeer gesmaakt werd.

O n d a n k s h e t h e e l w i s s e lva l l i ge we e r namen weer verschillende sympathisanten de moeite om een al dan niet geleide wandeling te maken in de Hondsbossen met zijn voorjaarsbloeiers. Iedereen werd weer uitermate verwend door ons top team van vrijwilligers. Meer dan 55 mensen kwamen een handje toesteken in de keuken, in de zaal, aan de afwas…, en ook de opkuis liep weer heel erg vlot.

Naast veel tevreden sympathisanten leverde de eetdag ook een mooi bedrag op dat integraal gaat naar de aankoop van nieuwe natuur in de streek. Volgend voorjaar proberen we mogelijk een nieuw concept uit. Kandidaten die deze eetdagtraditie willen verder zetten zijn zeker welkom.

Onze najaarseetdag gaat door op zondag 27 oktober in parochiezaal “de Krekel” in Bonheiden. Daar bieden we opnieuw een vegetarische buffetformule aan.

De paddenoverzetactie in Blaasveld De resultaten van de paddenoverzet in Blaasveld in de maanden februari, maart en april zijn binnengelopen. In de Broekstraat werden in totaal 1 386 padden, kikkers en salamanders overgezet richting Broek en in de Fonteinstraat hielpen onze vrijwilligers in totaal 280 dieren zonder kleerscheuren over de weg.

Deze resultaten zijn beter dan vorig jaar wat de padden betreft maar minder goed voor de kikkers. Helaas is ook het plaatje voor de padden minder rooskleurig als vergeleken wordt met het jaar 1999 want toen werden 2 182 padden naar de overkant geholpen.

De ‘Grote Vlindertelling van Natuurpunt’ Reeds meer dan 10 jaar organiseert Natuurpunt het laatste weekend van juli een tuinvlindertelling. Met de klimaatverandering verschuift echter ook het vlinderseizoen.

Hierdoor was vorig jaar een groot deel van de vlinders al afgevlogen. Andere jaren zat gewoon het weer niet mee en vlinders zijn nu eenmaal echte zonnekloppers die zich bij regen verschuilen.

Icarusblauwtje © Diane Appels

zondag 14 juli Big jump in Mechelen

5 juli en 2 augustus Natuurpint (Summer Editions) Het zit in de grond en je kan er op dansen?

Een moddervette BEAT! Als je na de 6de Natuurpint nog steeds op je benen kan staan, zak dan zeker ook af naar Natuurpint (Summer Editions) op vrijdag 5 juli en vrijdag 2 augustus. Deejays uit eigen stad draaien house- en technoschijven op een heuse Afterwork. De deuren worden opengezet naar de tuin. We voorzien gin tonics en een lekkere hap. Join us, show us your summer grooves and come shake your tail feathers!

Line up 5 juli: Bunkerfunk (Flatline)

(www.mixcloud.com/andreasdirickx/)

Saentos (Flatline) (soundcloud.com/Saentos) Robokop (Flatline) (soundcloud.com/robokop1) G-Lekke (Flatline) (soundcloud.com/g-lekke) Line up 2 augustus: Pommes (Pombak, AB, Maanrock)

(soundcloud.com/pommesdj) Jonathan Nox (Cloud 9) (soundcloud.com/user-524168843) dj P.A.T. (Battle Heir)

Welkom vanaf 18u, we sluiten af om 23u.

Reserveren niet nodig.

Bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

© Tony Van den Broeck

In 2019 wordt ‘het Grote Vlinderweekend’ omgevormd tot ‘De Grote Vlindertelling van Natuurpunt’. Vooral in het weekend van 6 en 7 juli gaan we de vlinders in de tuinen tellen, maar het blijft niet bij een weekend.

Om iedereen de kans te geven om mee te doen en meer bruikbare cijfers te verzamelen, kan je ook de andere weekends van juli tellen.

De telmethode blijft dezelfde. Tel samen met je gezin gedurende minstens een kwartier het aantal verschillende exemplaren van elke vlindersoort in je tuin, en geef je resultaten door aan Natuurpunt (www.vlindertelling.be). Zo maak je deel uit van het grootste vlinderonderzoek in Vlaanderen en help je mee om de natuur in de Vlaamse tuinen in kaart te brengen.

Op 23 oktober 2000 werd de Europese Kaderrichtlijn Water door het Europees Parlement aangenomen. Deze “waterwet” beoogde onze rivieren, stromen en andere wateroppervlaktes tegen 2015 ecologische gezond te maken. Heel wat waters zijn al properder maar helaas is de doelstelling nog niet bereikt. Gelukkig heeft België uitstel gekregen tot 2021 maar landbouw, industrie, overheden en huishoudens moeten nog extra inspanningen leveren.

Big Jump brengt in heel Europa elke tweede zondag van juli onder de aandacht dat proper water uiterst belangrijk is en dat 2021 niet veraf meer is.

Ook wij doen mee! Op 14 juli zwemmen we de Binnendijle over om aandacht te vragen voor de kwaliteit van ons water. afspraak: 15u, Haverwerf, Mechelen. Einde rond 16u. info: Tony Van den Broeck 0479 083512 belangrijke info om alles veilig te laten verlopen: - schoeisel verplicht (sandalen, ...)

- duiken is niet toegestaan - kinderen jonger dan 12 jaar wordt afgeraden te springen en als ze het toch doen, is dit op eigen risico voor ouder of voogd.

- oudere kinderen mogen enkel springen onder begeleiding van een volwassene.

nieuwtjes

nieuwtjes

Juli tot september Project Nachtvlinder

12 tot 18 augustus Ringweek Mechels Broek

Mispeldonk… van Boerenland tot Natuurgebied

© Tony Van den Broeck

Om een mooi beeld te krijgen van de verscheidenheid aan nachtvlinders die onze binnenstad rijk is, organiseert Natuurpunt Kern Mechelen van juli tot september Project Nachtvlinder: een serie inventarisaties waar we graag onze jongste natuurliefhebbers en hun ouders bij betrekken.

Net voor zonsondergang leren we de kids smeer maken waar nachtvlinders op afkomen en installeren we de nachtvlindervallen. Net nadat de avond gevallen is, bekijken we onze vondsten met een zaklamp.

Deze nieuwe brochure van Julien Van Goethem is te koop in het bezoekerscentrum aan 8 euro.

Na veel vijven en zessen bleek er weinig aan te doen. Positief gedacht is dit een bewijs dat er veel meer wild een thuis heeft gevonden in het Waverwoud. Een grote plus.

Je kon de vraat ook overdag vaststellen. De anders schuwe dieren deden weinig moeite om hun buffet te verlaten. De beuken en eiken waren het minst geliefd. En dat is ook een positieve meevaller. Net die soorten kozen we als hoogste boslaag. © Wim Dirckx

Lindepijlstaart © Nils Iwens

Heb je zin om het ringstation van het Mechels Broek te bezoeken en eens een vogel van heel dichtbij te zien? Dat kan! Bij mooi weer ben je vanaf 6u welkom bij de vogelringers in het stukje Mechels Broek dat aansluit bij de grote vijver van De Nekker.

Nu de winter voorbij is steken vele kortgeknaagde stammetjes weer moedig nieuwe takjes omhoog. De struiklaag begint nu gewoon wat dichter bij de grond. Dat er gesneuvelden zijn lijdt geen twijfel. Maar dat niet alles zo rampzalig is als eerst gedacht en dat planten weer taaier zijn dan je zou verwachten is een zekerheid. In elk geval heel bijzonder. Dit hebben we nog niet meegemaakt! Ga gerust een kijkje nemen.

We volgen alles op en hopen dat wat er groeit verder een snelle start neemt in 2019.

Je kan de ringplek bereiken via een poort beneden aan de Dijledijk, net voorbij de grote vijver als je vanuit Mechelen komt.

De dag nadien, na zonsopgang, gaan we een kijkje nemen welke vlinders in de vallen zitten. We determineren ze en ervaren nachtvlindervinders geven een woordje uitleg.

Nadat de waarnemingen werden ingevoerd op waarnemingen.be, wordt de dieren terug hun vrijheid geschonken.

Project Nachtvlinder vindt plaats op vijf verschillende data en vijf verschillende locaties in Mechelen: VR 12 juli en ZA 13 juli, Cohousing Gummarushof VR 26 juli en ZA 27 juli, tuin Aartsbisschoppelijk Paleis VR 9 augustus en ZA 10 augustus, Kruidtuin VR 23 augustus en ZA 24 augustus, Caputsteenpark Begin september, brandweerkazerne Deelnameprijs: gratis. Inschrijven verplicht.

Info en inschrijvingen: www.natuurpunt.be/ agenda/project-nachtvlinder-35901 of met QR-code:

Bel de avond vooraf wel even naar Patrick (0497 73 55 44) of Steven (0473 83 06 94) om af te spreken wanneer je komt.

Zomeruren bezoekerscentrum Tijdens de hele zomervakantie is het bezoekerscentrum open op donderdag en zaterdag van 13u30 tot 17u30, en op zondag van 10u tot 17u30.

Met verhalen over het landschap van Mispeldonk en getuigenissen uit de periode van tijdens en na WOII.

Boomplantactie Waverwoud: Last van de natuur?

Onze vrijwilligers geven je graag info over de wandelroutes die er starten en de speurtochten om met de kinderen het Mechels Broek in te trekken.

Met een fris Natuurpuntbier of biosapje kan je er nagenieten van je uitstap in de natuur. Redenen genoeg om even binnen te springen.

De boomplantactie van november 2019 was een groot succes. Dat las je in de vorige editie. Wie in tussentijd opnieuw een kijkje ging nemen merkt dat de aanplanting ook een groot succes was bij de hazen en reeën.

Reeds kort na de aanplant werd er gesmikkeld en gesmakt en geknibbeld en geknabbeld aan de jonge bomen. Voor alle betrokkenen leek zich wel een ramp te voltrekken. Wat nu gedaan?

Gezocht: natuurliefhebbers in Mechelen We blijven met z’n allen vaker binnen zitten voor onze schermpjes en stiekem verlangen we naar meer verbondenheid met anderen en de natuur. Als enthousiaste ex-JNM’er (Jeugdbeweging voor Natuur en Milieu) en nieuwe inwoner van prachtstad Mechelen, wil ik jonge groene mannen en vrouwen samenbrengen om te gaan wandelen, leuke beesten te spotten in de natuur, gelijke zielen te ontmoeten, pintjes te gaan drinken op café,…

Voel je je aangesproken, wil je meer info of ken je iemand die dat helemaal ziet zitten, geef gerust een seintje aan: charlotte.spaas@outlook.com.

wist je dat...

nieuwtjes

Uw testament voor de natuur © Wim Dirckx

Foto’s © Diane Appels

Koninginnenpages, meesters in het misleiden…

De koninginnenpage hoort tot de familie van de grote pages en is onze grootste en mooiste dagvlinder.

7&16

september

HET NIEUWE ERFRECHT en uw testament voor de natuur

Mensen zonder kinderen, die houden van de natuur, stellen zich vroeg of laat de vraag naar de mogelijkheid om iets na te laten voor de natuur.

Op 7 en 16 september komt Joost Verbeke uitleg geven bij het vernieuwde erfrecht dat sedert september 2018 van kracht is. “Is een duolegaat fiscaal nog even zinvol? Moeten de bestaande duolegaten herschreven worden? Wat kan ik doen om het natuurbehoud in mijn eigen streek te laten genieten van mijn legaat?” Joost geeft praktische tips, met veel voorbeelden. Na de lezing luistert hij naar uw eigen wensen en kan u desgewenst verder afspreken. Toegang is gratis, maar we horen toch graag van uw komst.

Kom naar de infomomenten in Mechelen of Muizen OP ZATERDAG 7 SEPT 2019 10u tot 11u30 of 14u tot 15u30, Coxiestraat 11, Mechelen

OP MAANDAG 16 SEPT 2019 14u tot 15u30 of 19u tot 20u30, bezoekerscentrum Muizenhoekstraat 7, Muizen

Meer informatie of een persoonlijk gesprek?

Joost Verbeke, contactpersoon schenkingen en legaten 0477-20 47 27 • joost.verbeke@natuurpunt.be www.natuurpunt.be/legaten © Godelieve Janssens

Hij kan van 50 tot 75 mm groot worden. Zijn vleugels zijn geel en zwart gekleurd en de achtervleugels lopen uit in staartjes. Die staartjes dienen om vijanden in de war te brengen, die denken dat het antennes zijn. De vijand wil op de kop mikken maar vergist zich dus en de vlinder kan ontkomen. Onderaan de vleugels loopt een blauwe rand met tegen het achterlijf aan een rode stip die zwart omzoomd is. Ook die rode vlekken dienen om vijanden af te schrikken. Wanneer de vlinder opgeschrikt wordt, worden de vleugels iets uit elkaar gehouden en worden twee rode ‘ogen’ zichtbaar.

De koninginnenpage gebruikt zijn lange roltong om nectar op te zuigen. Hij is verlekkerd op de nectar van allerhande kruiden, zoals rode klaver, vlinderstruik en akkerdistel. De rupsen doen zich te goed aan verschillende schermbloemigen zoals wilde peen, gewone engelwortel, melkeppe en kleine bevernel. In de moestuin kan je ze vinden op pastinaak, dille, venkel of worteltjes.

De koninginnenpage is nergens talrijk. Hij komt in verschillende biotopen voor, zoals in kruidenrijke graslanden en moerassige gebieden. Belangrijk is dat er voldoende waardplanten zijn voor de rups, en voldoende voedselplanten voor de vlinder.

Mannetjes en vrouwtjes van de koninginnenpage ontmoeten elkaar vaak op heuveltoppen, dit gedrag wordt ‘hill-topping’ genoemd.

De eitjes van de koninginnenpage worden allemaal apart gelegd, andere vlinders leggen hun eitjes vaak in groepjes bij elkaar. Het vrouwtje plakt haar eitjes aan de stengels of blaadjes van de waardplant vast.

De rupsen zijn echte schrokoppen. Naarmate de rups meer eet, wordt hij ook groter en barst hij letterlijk uit zijn vel. De rupsen beginnen hun leven klein en zwart, maar vervellen wel 4 keer. Op het einde is de rups dik en erg kleurrijk: groen met zwarte, witte en oranje vlekken. Wanneer de rupsen verstoord worden, komt er een oranje klier tevoorschijn die een onaangename geur verspreidt. Zo schrikt de rups belagers af. Ook zijn felle kleur brengt vijanden op andere gedachten: zo’n fel gekleurde rups moet toch wel giftig zijn…

Als de rups volgroeid is, spint hij op een schaduwrijk plekje een zijdedraad, waarmee hij zichzelf vastmaakt aan een takje of stengel.

Vervolgens ontdoet hij zich van het kleurrijke omhulsel en verandert in een bruine of groene pop.

Wanneer de vlinder groot genoeg is, kruipt hij uit de pop.

Wanneer de vlinder uit de pop komt, duurt het enkele minuten vooraleer hij kan vliegen.

Eerst moet de vlinder voldoende bloed naar zijn verkreukelde vleugels pompen.

beheer

beheer

Mechels Broek bedreigd door droogte

De droom van beheerteam Kauwendaal binnen bereik

Dreigende droogte is deze dagen een brandend thema in het nieuws. Ook voor het beheer van het Mechels Broek is het een tragedie in wording. We beheren het gebied als een open “wetland”. Helaas kunnen we alleen iets doen aan open land. Voor een “wetland” hebben we water nodig…

In november 2017 zijn met de hulp van veel vrijwilligers 5000 bomen geplant op Kauwendaal. Helaas was de hete zomer van 2018 nefast voor de jonge aanplant. De komende jaren zullen de kapotte boompjes vervangen worden. Want dit bos komt er, hoedanook.

© Tony Van den Broeck

Meer nog, Natuurpunt Kauwendaal maakt vier jaar na de start zijn eerste groeispurt.

Sinds kort is het gebied immers 50% groter geworden nu het bos tussen de boomplantactie en de R6 ook in beheer werd genomen. © Stefan den Hartog

© Diane Appels

Wie onlangs een wandeling maakte op Mispeldonk zal gemerkt hebben dat er heel wat geplagd werd. Bij het plaggen wordt een groot deel van de bovenste laag van de voedselrijke bodem afgeschraapt zodat het kalere zand terug bloot komt te liggen. Planten die in voedselarme heidegebieden voorkomen krijgen zo terug kansen en kunnen terug kiemen uit de zaadbank.

Maar wat moet er nu met al dat plagsel gebeuren?

Natuurpunt vond er een ecologische oplossing voor. Een gespecialiseerd bedrijf komt de grond uitzeven. Takken en wortels worden apart gestockeerd en worden naar een bedrijf afgevoerd dat er op een zo ecologisch mogelijke manier energie uit recupereert. De uitgezeefde potgrond wordt verkocht aan bloemenkwekerijen (voor o.a. azalea’s). Die gebruiken nu vaak grond die uitgegraven wordt uit venen. Zo kunnen heel wat stukken veen gespaard worden. Als je dan nog weet dat veen heel veel koolstof opslaat, dragen we dus ook ons een steentje bij aan het tegengaan van klimaatopwarming.

Sigma heeft het gebied al 40 jaar geleden afgesneden van het rivierwater, dus is het gebied nu uitsluitend afhankelijk van hemelwater en dat wordt steeds schaarser.

Bomkraters en grachten vallen droog en de watertafel zakt zo diep weg dat oever- en weideplanten het laten afweten.

Werk je mee?

Bonheiden - Mispeldonk zaterdag 24 augustus, 10u tot 16u

Het is werken om voor kikkers en salamanders nog plaatsen te behouden waar ze hun eitjes kunnen afleggen. Nestplaatsen voor watervogels zijn al evenzeer in de verdrukking net zoals die van de weidevogels.

Heeft er iemand nog kennis van een oude regendans of iets dergelijks om aan dit groeiend probleem een oplossing te bieden?

Of moeten we Greta Thunberg en Anuna De Wever samen met de schoolbrossers massaal gaan steunen om de wereld van de politiek te dwingen iets te doen aan het terugschroeven van de oorzaken van de acute verandering van het klimaat.

Verwerking plagsel op Mispeldonk

Info over afspraakplaats: Diane Appels, diane.appels@skynet.be, 015 51 69 97

Met deze 5 ha extra bos komt de droom van Natuurpunt binnen bereik: een groot aaneengesloten bosgebied in Mechelen-Noord.

Er is wel nog heel wat werk: zwerfvuil opruimen, jachthutten verwijderen, Amerikaanse vogelkers terugdringen, afrastering slopen...

Dit jaar wordt alvast een pad aangelegd om wandelaars van dit brokje natuur te laten genieten.

Bonheiden - ‘t Ven zaterdag 28 september, 10u tot 16u Info over afspraakplaats: Diane Appels, diane.appels@skynet.be, 015 51 69 97

Willebroek - Biezenweiden zaterdag 28 september, 9u tot 12u Afspraak: ingang gebied, Stuyvenbergbaan t.h.v. de Zwarte Beek, Willebroek Info: Wim Candries, 0472 29 87 32

Sint-Katelijne-Waver - Waverwoud zaterdagen 20 juli, 17 augustus en 21 september, 9u30 tot 15u30 Info over afspraakplaats en aanbevolen kledij: Jimmy Luyckx, natuurpunt.skw@gmail.com, 0470 72 66 84 ’s Middags is gratis picknick voorzien.

dank je wel

litenatuurtje © Tony Van den Broeck

VAN DE NATUUR VOOR DE NATUUR

Zomers hooiland; pas gemaaid.

Wat een heerlijke aftershave…

Geert De Kockere

Biosano – www.biosano.be – info@biosano.be – tel. 03/664 17 69

zomer 2019

activiteitenkalender

JANUARI juli

FEBRUARI augustus

VR 5 juli

VR 2 augustus

NatuurPint - Afterwork met DJ vanaf 18u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

NatuurPint - Afterwork met DJ vanaf 18u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

ZO 7 juli

ZO 4 augustus

Insecten in het Mechels Broek 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Dagwandeling Beneden-Dijlevallei 9u30, Nekkerspoel-station of 10u, ingang De Nekker, Spuibeekstraat, Mechelen Picknick meenemen. 12 km. Lijnbus Rijmenam-Mechelen rond 15u.

ZO 14 juli Big Jump 15u, Haverwerf, Mechelen

ZO 11 augustus

natuurpunt.skw@gmail.com

Fietstocht Mechels Rivierengebied 10u tot 17u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Picknick meenemen. 50 km.

Vooraf inschrijven: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

ZO 21 juli

MA 12 tot ZO 18 augustus

ZA 20 juli

Natuurwerkdag Waverwoud Sint-Katelijne-Waver 9u30 tot 15u30, info: 0470 72 66 84,

Dwergmuizen in de Biezenweiden 14u, ingang gebied, Stuyvenbergbaan t.h.v. Zwarte Beek, Willebroek

Zo 28 juli

Gluren bij de buren in Putte Insecten in de Hoge Beemortel 20u tot 22u30, bezoekerscentrum, 14u, kerk, Meester Van Der Borghtstraat, Grasheide

MA 29, DI 30, WO 31 juli, 9u tot 17u Natuur.kamp voor kinderen (volzet)

natuurwerkdag kinderen of aangepast voor kinderen

ZO 1 september

Demonstratie vogels ringen - Broek De Naeyer 8u, begin fietspad naar Klein-Willebroek, Stuyvenbergbaan, Willebroek

Sint-Katelijne-Waver 9u30 tot 15u30, info 0470 72 66 84, natuurpunt.skw@gmail.com

Heidefeest Mispeldonk

Wandeling Kauwendaal 10u, t.h.v. Duivenstraat 77, Mechelen

en Lange Veldstraat, Bonheiden

ZA 28 september

ZA 7 september

Natuurwerkdag Biezenweiden 9u tot 12u, ingang gebied, Stuyvenbergbaan t.h.v. de Zwarte Beek, Willebroek

natuur 10u of 14u, Coxiestraat 11, Mechelen Aanmelden: 0477 20 47 27,

Natuurwerkdag ’t Ven - Bonheiden 10u tot 16u, info 015 51 69 97, diane.appels@skynet.be

14u tot 17u doorlopend infostandjes en veldcafé. kruispunt Koningin Astridlaan

Infosessie Uw testament voor de

joost.verbeke@natuurpunt.be

ZO 8 september

Project Nachtvlinder in Mechelen

Open Monumentendag

ZA 17 augustus

ZA 14 september

Sint-Katelijne-Waver 9u30 tot 15u30, info 0470 72 66 84, natuurpunt.skw@gmail.com

Start Cursus Natuurgids 9u30 tot 12u30, bezoekerscentrum Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/agenda

ZO 18 augustus

ZO 15 september

Zomer in Mechelen stad 10u, Sint-Romboutstoren, Onder den Toren, Mechelen

Vleermuizen in de Biezenweiden 20u, ingang gebied t.h.v. Zwarte Beek, Stuyvenbergbaan, Willebroek

ZA 24 augustus

MA 16 september

Bonheiden 10u tot 16u, info 015 51 69 97,

de natuur 14u of 19u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Aanmelden: 0477 20 47 27, joost.verbeke@natuurpunt.be

diane.appels@skynet.be Nacht van de Vleermuis 19u45, ingang fort, Koning Albertstraat, Walem

Natuurwerkdag Waverwoud

ZO 22 september

fort van Walem Rondwandelingen tussen 10u en 16u ingang fort, Koning Albertstraat, Walem

Natuurwerkdag Waverwoud

ZA 21 september

ZO 1 september

Ringweek Mechels Broek info: Patrick 0497 73 55 44 of Steven 0473 83 06 94

Natuurwerkdag Mispeldonk wandeling met gids

MAART september

Infosessie Uw testament voor

DO 19 september In-de-week-wandeling Barebeekvallei 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lindepijlstaart © Nils Iwens

VR 12 en ZA 13 juli: Cohousing Gummarushof VR 26 en ZA 27 juli: tuin Aartsbisschoppelijk Paleis VR 9 en ZA 10 augustus: Kruidtuin VR 23 en ZA 24 augustus: Caputsteenpark Begin september: Brandweerkazerne Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/agenda/ project-nachtvlinder-35901

gluren bij de buren

gluren bij de buren

De Hoge Beemortel Wanneer je de Ferrariskaart van 1777 bekijkt zie je op grondgebied Grasheide tussen de huidige baan Wolzakken en de Leuvensebaan een bosgebied van enkele tientallen hectaren groot.

Opvallend is de aanwezigheid van graslanden tot diep in het bos. Het bos werd lange tijd gebruikt voor gerief- en hakhout. Vooral de bossen langs de Wolzakken zijn ondertussen grotendeels verdwenen. Nu zijn er daar enkel nog houtkanten en soms percelen die herbebost werden met populier en op de drogere delen met grove den.

De Schranshoeve was in de 18e eeuw ook al opvallend aanwezig in het landschap. De lokale naam van deze bossen is dan ook de ‘Schransbossen’, genoemd naar de dubbele schrans met een mei- en sleedoornhaag in het bos. Op die plek zouden de veehandelaars, onderweg naar het slachthuis van Anderlecht, hun vee ‘s nachts ondergebracht hebben om het te beschermen tegen veedieven. Nog maar enkele tientallen jaren is dit deel van het gebied verbost en een overblijfsel van die dubbele schrans is nog steeds zichtbaar.

De Hoge Beemortel bevindt zich in een lokale laagte waar lange tijd fijn, organisch en lemig materiaal uit de omgeving binnen spoelde en er zich op de bodem afzette.

Vanwaar de naam ‘Hoge Beemortel’?

‘Hoge’ zou komen van ‘Hoge Beemden’. In de 19e eeuw zou hier een landbouwmethode toegepast zijn waarbij er ‘hoge beemden’ gemaakt werden door de natte weilanden in de beekvallei (beemden) op te hogen met vruchtbare grond die uit de beken die tussen de percelen liepen kwam of met grond die afgeschraapt werd van de hooilanden. Zo kon men op hogere delen aan akkerbouw doen en op de lagere aan veeteelt. De niveauverschillen in het landschap zijn op sommige plaatsen nog altijd zichtbaar. De lager gelegen delen werden op termijn moerassen en onbruikbaar. De term ‘mortel’ zou afkomstig zijn van moer wat een stuk drassig land of moeras is. De Hoge Beemortel zou je dan ook kunnen omschrijven als een moerasbos.

In de hoogst gelegen delen ontstond een heidelandschap (Kalverheide). Die is nagenoeg verdwenen omdat het hier ideaal was om te bouwen.

In het gebied komen de Wolzakkenleibeek en Krekelbeek samen en gaan daarna verder als Valkenlaerebeek en Verbindingsbeek. Deze beken worden gevoed door regen die valt op Beerzelberg, het hoogste punt van de provincie Antwerpen (51,6 m boven de zeespiegel). Bij hevige regenval komt het gebied regelmatig blank te staan.

Het gebied telt veel verschillende unieke biotopen met een grote variatie aan planten en dieren.

Op de hogere delen zijn er nog restantjes van de voormalige heide met pijpestro, struikheide en tormentil. In de lente tref je in de bossen mooie voorjaarsbloeiers aan zoals slanke sleutelbloem, lelietje-van-dalen, dalkruid, gulden boterbloem, bosanemoon, speenkruid.

Enkele andere speciale planten zijn de maretak en de koningsvaren. Maar De Hoge Beemortel heeft ook mooie bloemrijke graslanden. Die graslanden, omzoomd met bos en struweel, trekken ook heel wat insecten aan.

Wil je kennismaken met de insectenrijkdom van het gebied kom dan naar onze vlinder- en insectenwandeling op 28 juli. © Diane Appels

vrijwilliger in de kijker

Het Mechels Broek: Hoe het begon

Marleen Ysebaert

Beschermd cultuurhistorisch landschap van 16 augustus 1984 tot heden.

Voor dit nummer zijn we te gast bij Marleen Ysebaert. Ze woont in de binnenstad van Mechelen maar de groene gevel verraadt al dat de natuur ook in de stad welkom is.

Bovendien worden in het voorschoot tuintje achteraan een paar net uitgevlogen pimpelmezen door hun ouders gevoed.

Marleen heeft de interesse voor natuur van thuis uit meegekregen. Haar ouders waren reeds geïnteresseerd in de natuur.

In Melsbroek speelde ze in het bos en had ze belangstelling voor planten, kikkers en salamanders. Ze was echt met de natuur begaan want ze was lid en van de Wielewaal en van Natuurreservaten, beide voorlopers van Natuurpunt. In 1997 heeft ze de cursus natuurgids gevolgd. Die vond ze super interessant. Daarna zijn nog vele cursussen gevolgd zoals bijvoorbeeld over paddenstoelen of mossen. Dit met de bedoeling om meer over die onderwerpen te weten te komen maar vooral om van de natuur te genieten.

Van de natuur genieten gebeurt tijdens zondagse wandelingen bij voorkeur in het Mechels Broek. Dit sluiten ze af met een DALE biertje in het bezoekerscentrum te Muizen. De stadswandelingen door Peter De Ridder worden ook altijd gesmaakt en leren aandacht te hebben voor de natuur in de stad.

Marleen zet zich ook actief in om de natuur meer weerklank te geven. In de “UIT in Vlaanderen”-kalender geeft ze alle informatie over ons aanbod in. Zo bereiken we mensen die op zoek zijn naar tips voor een activiteit. Dit is ook belangrijk omdat de UIT databank gebruikt wordt als bron voor aankondigingen in bijvoorbeeld het maandblad “De nieuwe Maan”. Occasioneel maakt

Vanaf zijn bescherming onderging Het Mechels Broek grote veranderingen. In het begin moesten wel wat onpopulaire maatregelen genomen worden want de kleine vijver stond onder hoge recreatiedruk. Er werd gezonnebaad en gezwommen en er broedden bijna geen vogels meer.

Na het herstellen van de rust nestelden er na enkele jaren terug slobeend, zomertaling, kievit, porseleinhoen, watersnip, tientallen blauwborsten en rietzangers… ©Diane Appels

ze ook persartikels klaar zodat informatie over natuur gebeurtenissen een ruim publiek bereikt. Bovendien helpt ze met de verwerking van dit tijdschrift en bust ze ons tijdschrift in haar buurt.

Op grote evenementen zoals de recente 1 mei gezinshappening was Marleen één van de vrijwilligers die een standje onderweg bemanden. De rest van de familie wordt dan ook ingeschakeld. Haar man, zoon en dochter hebben hongerige en dorstige deelnemers bediend in ons veldcafé.

Voor Marleen is het belang van natuur immers een familiezaak. Zo wordt dan ook de hele familie uitgenodigd op onze eetdagen in Bonheiden.

Soms mist Marleen de natuur rond de woning maar beseft dat enkel compacter samenwonen meer ruimte voor natuur kan mogelijk maken. En die is meer dan levensbelangrijk.

Samen met Marleen zetten vele vrijwilligers zich volop in binnen onze afdelingswerking.

DANK JE WEL !

35 jaar Mechels Broek

is dat niet evident. Dat open landschap is belangrijk voor water-, weide- en rietvogels.

Om het gebied open te houden werden in de jaren tachtig ook verschillende percelen met populierenaanplantingen gekapt in de kern van het gebied. Ook werden alle sloten afgedamd die in verbinding stonden met de omgeving. Zo kon het waterpeil in het gebied verhoogd worden wat het gebied aantrekkelijk maakte voor watervogels.

En we zaten niet stil. Natuurpunt won een prijs van de Koning Boudewijnstichting ter gelegenheid van het ‘Europees jaar van het natuurbehoud’. Met dat geld kon in 1989 een heuse uitkijktoren gebouwd worden.

De beleefbaarheid van het Mechels Broek verhoogde weer eens.

De mensen konden echter nog altijd van het De wandelinfrastructuur werd daarna nog flink uitgebreid. Er kwam een langere wan© Diane Appels gebied blijven genieten maar op een andere deling met 2 brugjes over de Boeimeerbeek manier. Eerst werd gestart met de bouw van en sinds vorig jaar kan je ook een afkorting een kijkhut aan de noordkant van de vijver maken langs de beek. waardoor je vogels van dichtbij kon observeren.

WWF sponsorde ons ook voor de bouw van Telkens werd geprobeerd om de kern die onze pittoreske schuur, die we nodig hadden rustgebied moest blijven te vrijwaren. om ons vee in onder te brengen. De schuur werd officieel ingehuldigd in 1987. Van de Iets dat nog niet gerealiseerd kon worden Muizenhoekstraat kwam er een nieuw wan- is een verbinding tussen de Dijle en het delpad dat via de schuur en de bomputten Mechels Broek. Op termijn gaat het gebied verzuren en voedselarmer worden, een naar de Dijledijk liep. knelpunt dat in de toekomst nog moet In die periode werd ook gestart met een aangepakt worden! graasbeheer. Wij waren trouwens de eersten in Vlaanderen die startten met runderbegrazing in een natuurgebied.

Het was wel even zoeken naar een geschikt ras. Eerst probeerden we met roodbonte koeien en enkele Jerseys, maar die waren te teer, daarna met Limousins maar die waren te wild. In 1988 vonden we uiteindelijk een Schots runderras dat heel geschikt was voor natuurbeheer, de Galloway, een rustig ras, dat gemakkelijk kalft, sterk is en niet gevaarlijk en niet kieskeurig qua voedsel. De eerste Galloways van de Benelux graasden in het Mechels Broek!

De koeien helpen ons het terrein open en kort begraasd te houden want in een moeras

©Diane Appels

vorming

vorming

Vanaf 14 september

Joeri Cortens Een levende tuin

Dirk Draulans Drummen op aarde

Wil je graag groepen begeleiden in het Mechels Rivierengebied? Zoek je naar een combinatie van inhoudelijke kennis, natuurbeleving en engagement? Dan is de cursus natuurgids echt iets voor jou.

Na de zomervakantie start een nieuwe editie van deze cursus in het bezoekerscentrum.

De cursus bestaat uit 30 activiteiten waarvan de helft theorielessen in het bezoekerscentrum en de helft excursies in natuurgebieden in onze regio. Na afloop heb je een brede basis over natuur en milieu en de vaardigheid om een groep te begeleiden.

Zowel de theorie- als de praktijklessen vinden plaats op zaterdag van 9u30 tot 12u30.

Tijdens de schoolvakanties zijn er geen lessen. De eerste bijeenkomst is op 14 september en we ronden af op 27 juni 2020.

Ooit gehoord van een levende tuin? Wel, dat is precies wat het belooft te zijn: een tuin vol leven! Vogels, vlinders, bijen, bloemen…

Maar vooral een tuin waar veel te be-leven is. Joeri stelt creatieve ideeën voor om je tuin om te toveren in een heerlijke plek om te leven en te spelen, met aandacht voor haar natuurlijke bewoners. Meer plezier, meer natuur, minder werk.

Opgepast! De organisatie is niet verantwoordelijk voor plotse opstoten van jeukende vingers.

We zijn met 7 miljard mensen op aarde en aardig op weg naar 9 of zelfs 10 miljard. Bioloog en journalist Dirk Draulans schetst aan de hand van de evolutieprincipes van Charles Darwin hoe het zo ver is kunnen komen. Hij gaat ook in op de nefaste invloed van onze aanwezigheid op het andere leven op aarde, zeker in de context van de klimaatverandering waar we nu mee te maken krijgen.

De overgang naar een duurzame maatschappij zal niet gemakkelijk zijn.

Cursus Natuurgids

Prijs: 240 euro (216 euro voor leden, 180 euro als je jonger bent dan 25).

Info: Ann Pinceel, bezoekerscentrum, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be of Iris Bueds, 0492 25 39 89, iris.buedts@cvn.natuurpunt.be Vooraf inschrijven via: www.natuurpunt.be/agenda/cursus-natuurgids-mechelen-muizen-32171

© Wim Dirckx

Programma onder voorbehoud: -- 14-9-19 -- 21-9-19 -- 28-9-19

Startles Les Gebieden Mechels Rivierengebied Dagexcursie Beneden-Dijlevallei

-- 5-10-19 -- 12-10-19 -- 19-10-19

Les Leven en overleven Excursie Les Opdrachten

-- 16-11-19 -- 23-11-19 -- 30-11-19

Excursie Herfst Les Methodiek 1 Les Dieren

-- 7-12-19 -- 14-12-19

Les Habitats en biotopen Les Methodiek 2

-- 11-1-20 -- 18-1-20 -- 25-1-20

Les Ecologie Les Natuurbeheer Excursie Winter

-- 1-2-20 -- 8-2-20 -- 15-2-20

Les Water Excursie Zennegat (Sigma) Les Methodiek 3

-----

Les Planten 1 Natuurbeheer Les Planten 2 Excursie Lente

7-3-20 14-3-20 21-3-20 28-3-20

-- 25-4-20

Excursie Methodiek

-- 9-5-20 -- 16-5-20 -- 30-5-20

Excursie Vogelzang Excursie Veldtechnieken planten Les Biodiversiteit en klimaat

-----

Les Beleid Excursie Methodiek (hele dag) Excursie Wateronderzoek Presentatie projecten

6-6-20 13-6-20 20-6-20 27-6-20

-- Thema’s kunnen nog wisselen van datum.

-- Kort voor de start van de cursus ontvang je het definitieve programma via mail.

‘Drummen Op Aarde’ is een ontnuchterend verhaal over minder kinderen krijgen, weerstand tegen verandering en de moeizame strijd voor een aanvaardbaar omgaan met de hulpbronnen van de aarde die we nodig hebben.

In samenwerking met Natuurpunt CVN en Velt Mechelen 19u30, Dorpshuis, Magdalenasteenweg 49, Muizen. Einde rond 21u30 9 euro (6 euro voor leden van Natuurpunt en Velt) Vooraf inschrijven via: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be. © Jimmy Luyckx

20u, zolder ViaVia reiscafé Mechelen, deuren 19u30 In samenwerking met De CultuurMolen en Natuurpunt Boortmeerbeek Tickets: 10 euro (8 euro voor leden van Natuurpunt) Reserveren op www.cultuurmolen.weebly.com of via mail naar cultuurmolen@outlook.com.

kinderhoek

Samen op pad

Op 10 juni werd de vernieuwde ‘Samen op pad’-kaart feestelijk gelanceerd in de Mosterdpot in Duffel. ORIOM bundelde op deze kaart maar liefst 17 kindvriendelijke wandel- en fietslussen van verschillende organisaties in en om Mechelen.

Paddenstoelenwandeling Langs het wandelpad in de Gasthuisbossen vind je houten paddenstoelen. Bij vijf paddenstoelen staat een bord met een doeopdracht.

kinderhoek

Kompastocht in het Mechels Broek

Tips genoeg dus om met het hele gezin op avontuur te gaan in de natuur!

In het bezoekerscentrum kan je een kompas en een opdrachtenbundel uitlenen. Als je de opdrachten goed uitvoert, vind je alle letters om het raadsel op te lossen.

Leden betalen 3 euro (waarborg 20 euro)

Kijk ook in de rubriek Nieuwtjes naar de aankondiging van het Project Nachtvlinder. Vijf data en vijf locaties in het stadscentrum waar je samen met de kinderen nachtvlinders kan inventariseren! Reuzeinteressant!!

JNM

Onze Natuurpuntafdeling werkte twee nieuwe lussen uit voor gezinnen met kinderen om op stap te gaan in het Mechels Broek en de Gasthuisbossen. Zeker eens uitproberen deze zomervakantie!

Het begin van het werkjaar van de Jeugdbond voor Natuur en Milieu is het perfecte moment om eens te komen aftoetsen of JNM al dan niet iets voor jou is.

Bo is jarig Bo, de libel, is jarig en droomt van een mooi feest, maar ze weet niet goed hoe ze dat doet, jarig zijn. Komen jullie haar helpen?

Trek het Mechels Broek in met een grote speurkaart en voer onderweg allemaal leuke opdrachtjes uit. Na een tocht van ongeveer 1,5 uur weet jij wat meer over het leven van een libel én kan Bo aan haar feestje beginnen.

- Leuk voor gezinnen met kinderen tot 7 jaar.

- Start: totempaal bij de bunker, Berlaarbaan 297, Sint-Katelijne-Waver - Route: 2 km. Volg de rode pijltjes. Bij droog weer kunnen buggy’s mee.

Ook de drie lussen die al eerder bestonden, staan mee op de (digitale) kaart:

Met de boeboeks op avontuur In het bezoekerscentrum kan je een tas uitlenen vol spannende opdrachten om samen met Piepel en Soeza op tocht te gaan in het Mechels Broek. Leden betalen 3 euro (waarborg 20 euro).

De kaart is te koop in het bezoekerscentrum aan 3 euro.

- Leuk voor gezinnen met kinderen vanaf 5 jaar - Start: bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen - Route: 2,5 km. Volg de rode pijltjes

P.S. Alle gezinnen die op 1 mei naar de gezinshappening kwamen in het Mechels Broek ontvingen een waardebon voor een gratis kaart!

- Leuk voor gezinnen met kinderen vanaf 5 jaar - Start: bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen - Route: 2,5 km. Volg de rode pijltjes

- Leuk voor gezinnen met kinderen vanaf 8 jaar - Start: bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen - Route: 5,5 km. Volg de paarse pijltjes AS-route.

De startdagen gaan door in september en zijn er voor iedereen van 7 tot 26 jaar met interesse in natuur of milieu.

Natuurschatten in de Hondsbossen Ga met de eekhoorn op pad voor de schattenzoektocht. Volg de juiste weg op de kaart en kom 6 leuke opdrachten tegen. Ontdek zo de grootste schat.

Wil je weten waar en wanneer de startdag van JNM Mechelen doorgaat? Neem dan een kijkje op www.jnm.be/in-je-buurt en klik door naar afdeling Mechelen.

- Leuk voor gezinnen met kinderen vanaf 8 jaar.

- Start: totempaal ter hoogte van Markt 32, Sint-Katelijne-Waver. Je kan daar een schatkaart meenemen of ze downloaden via: www.sintkatelijnewaver.be/kinderwandelinghondsbossen of via de QR-code hieronder.

- Route: 3,3 km. Volg de schatkaart

Natuur.kamp volzet 36 kinderen schreven zich in voor onze natuurdriedaagse in het Mechels Broek die doorgaat op 29, 30 en 31 juli. Ook de gidsen kijken er naar uit!

© Wim Dirckx

de natuur in

de natuur in Zondag 28 juli

Honden mogen aangelijnd mee

Gluren bij de buren Vlinder- en insectenwandeling in de Hoge Beemortel

(behalve in Broek De Naeyer).

Zondag 7 juli

Insecten in het Mechels Broek © Wim Dirckx

De laatste zondag van juli maken we een insecten- en vlinderwandeling in samenwerking met afdeling Putte. Vorig jaar gingen we op zoek naar insecten op Mispeldonk. Dit jaar bezoeken we de Hoge Beemortel in onze buurgemeente Putte. De Hoge Beemortel is een mooi afwisselend gebied met weiden, bosranden, bos en moeras en is dus een leuke habitat voor tal van vlinders en insecten. Het wordt vast uitkijken naar enkele nieuw opduikende soorten zoals kaasjeskruiddikkopje, keizersmantel of misschien zelfs de in Vlaanderen zeer zeldzame bruine vuurvlinder of iepenpage.

Naast vlinders kijken we ook naar andere insecten als sprinkhanen, kevers en libellen.

Breng gerust netjes en potjes mee zodat we de beestjes ook van dichtbij kunnen bekijken.

Afspraak: 14u, kerk, Meester Van Der Borghtstraat, Grasheide - Putte Info: Peter Hendrickx, 0471 53 18 85

Wat gonst, zoemt, kruipt en vliegt daar rond tussen de bloemen en de bomen?

We gaan op zoek naar allerlei insecten en hun specifieke levenswijzen.

Zondag 4 augustus

Dagwandeling door de Beneden-Dijlevallei © Wim Dirckx

Afspraak: 14u, bezoekerscentrum Info: Johan Denonville (gids), 0478 27 76 97, johan.denonville@telenet.be

staan. We bekijken ook hoe de nieuwe en niet zo nieuwe vlietjes al gekoloniseerd zijn door wilde natuur.

Afspraak: 10u, hoofdingang Sint-Romboutstoren, Onder den Toren, Mechelen Info: Peter De Ridder (gids), 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zaterdag 24 augustus Nacht van de Vleermuis

© Tony Van den Broeck

Zondag 11 augustus

Fietstocht in het Mechels Rivierengebied We fietsen langs een aantal van de mooiste plekjes van het Mechels Rivierengebied.

Het traject is ongeveer 50 km lang. Onderweg houden we halt bij enkele natuurgebieden voor wat info. Aan den Battelaer en de Biezenweiden geven de verantwoordelijken van het beheerteam een woordje uitleg.

Breng je lunchpakket mee, halverwege de tocht genieten we van een picknick in de natuur.

Afspraak: 10u, bezoekerscentrum. Terug rond 17u. Graag vooraf inschrijven vermits het aantal deelnemers wordt beperkt.

Info: Johan Denonville (gids), 0478 27 76 97, johan.denonville@telenet.be

Zomer in de stad

© Wim Dirckx

Dwergmuizen in Broek De Naeyer

Afspraak: 14u, ingang Biezenweiden ter hoogte van de Zwarte Beek, Stuyvenbergbaan, Willebroek Info: Wim Candries, 0472 29 87 32

Afspraak: 9u30 aan Nekkerspoel-station voor trein-tram-bus-fiets-reizigers.

Autoreizigers kunnen om 10u aansluiten aan de ingang van het Provinciaal Sport- en recreatiecentrum De Nekker, Spuibeekstraat, Mechelen Info: Johan Verheyden (gids), 0476 75 93 33, johan.verheyden7@telenet.be

Zondag 18 augustus

Zondag 21 juli

Naast de bever, het grootste knaagdier van Europa, huist in het Broek De Naeyer ook een heel klein knaagdiertje, de dwergmuis. Een provinciale domeinwachter neemt je mee naar zijn schuilplaats en verweeft leuke weetjes van dit diertje tot een boeiend verhaal.

onze middag picknick onderweg op, als het kan in een cafeetje in Hever-dorp.

Waarschijnlijk zijn we rond 14u30 in Rijmenam waar we dan rond 14u45 de bus van De Lijn nemen, terug naar Mechelen. Deze bus vertrekt elk uur. Geoefende wandelaars kunnen ervoor opteren te voet naar Mechelen terug te keren.

Aan het einde van de zomer, piekt de activiteit van vleermuizen. De jongen zijn uitgevlogen en er wordt druk gewerkt aan de generatie van het volgende jaar. In het fort van Walem komen in deze periode heel wat vleermuizen samen om te paren en hun winterverblijf te verkennen. Dat zorgt nu al enkele jaren voor mooie waarnemingen van vleermuizen in het fort.

Net zoals vorig jaar starten we met een korte wandeling door het fort. Daarna is er een korte presentatie over het leven van vleermuizen.

Afsluiten doen we met weer een kleine wandeling, maar nu in de duisternis, gewapend met zaklamp en batdetector.

Afspraak: vanaf 19u45 (de poort sluit om 20u), ingang fort, Koning Albertstraat, Walem Info: Filip Van den Wyngaert, 0476 25 37 45, filip.vdw@telenet.be

We trekken te voet door onze mooie Dijlevallei voor een (halve) dagtocht van ongeveer 12 km.

Met onze picknick in de rugzak vertrekken we aan het station van Nekkerspoel of aan de ingang van De Nekker. We trekken door het Mechels Broek naar het bezoekerscentrum van Natuurpunt Mechels Rivierengebied en lopen dan via de Barebeekvallei en Pikhakendonk naar het centrum van Rijmenam. We eten

Zondag 1 september

Demonstratie vangen en ringen van vogels

Deze zomervoormiddag hebben we de stad voor ons alleen om op verkenning te gaan.

De typische stadsflora zou nu in bloei moeten

Wilde vogels vangen is verboden. Alleen voor wetenschappelijk onderzoek mogen gediplomeerde vogelringers vogels vangen. Het zijn vaak geen professionele onderzoekers maar gepassioneerde liefhebbers die een deel van hun vrije tijd hieraan spenderen. Hoe het

de natuur in

de natuur in

vangen en ringen gebeurt, welke gegevens er verzameld worden en wat daaruit kan geleerd worden, vertellen ze je graag zelf.

Afspraak: 8u, Broek De Naeyer, begin fietspad naar Klein-Willebroek, Stuyvenbergbaan, Willebroek Info: Patrick Van Herp, 0497 73 55 44, patrick.vanherp@hotmail.com

Zondag 1 september

In ons veldcafé kan je ook terecht voor een hapje en een tapje.

Donderdag 19 september

In-de-week-wandeling in de Barebeekvallei

Heidegebieden zijn erg zeldzaam geworden (o.a. door bebossing en vermesting). Mits het juiste beheer kiemt heide echter ook makkelijk terug uit de zaadbank op onbemeste plekken waar ooit heide stond. Dankzij het beheer van Natuurpunt hebben we op Mispeldonk al een mooi stukje heide kunnen herstellen.

Vorig jaar werd er in die buurt een stuk lorkenbos gekapt en deze lente werd er geplagd.

Ook hier verwachten we terug struikheide en andere planten en insecten die typisch zijn voor heidegebieden. © Diane Appels

Op 1 september willen we jullie laten kennismaken met onze heidegebiedjes en wat er allemaal in leeft. We stippelen die dag een kort wandelparcours uit op stukken waar je normaal niet mag komen. Je kan doorlopend tussen 14u en 17u onze infostandjes bezoeken en krijgt er uitleg over planten en insecten op de heide, een stukje geschiedenis, iets over heidebeheer, de heide vroeger…

De jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM) zorgt voor toffe kinderactiviteiten en de Dichters 2820 fleuren alles op met een vleugje poëzie.

Wandeling Kauwendaal

© Tony Van den Broeck

Afspraak: kruispunt Koningin Astridlaan – Lange Veldstraat, Bonheiden. Doorlopend infostandjes en veldcafé tussen 14u en 17u.

Kom liefst met de fiets of te voet want er is bijna geen parkeerplaats.

Info: Diane Appels, 015 51 69 97, diane.appels@skynet.be

We bezoeken de verschillende landschappen van het gebied: de oude spoorberm, het robiniabos, het eiken/kastanjebos, de voormalige ‘heide’, een oud populierenbosje en de boomplantweide inclusief de nieuwe uitbreiding.

Voorzie stevig schoeisel want de paden zullen er niet altijd even proper bij liggen.

Zondag 8 september

Heidefeest Mispeldonk

Zondag 22 september

Open Monumentendag in het fort van Walem © Tony Van den Broeck

September, de natuur om ons heen is prachtig: mooie bladverkleuringen, grote spinnenwebben, lekkere vruchten aan de bomen. Paddenstoelen steken hun kopje uit de grond… © Jimmy Luyckx

Afspraak: 10u, vlakbij Duivenstraat 77, Mechelen Info: Peter De Ridder (gids), 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zondag 6 oktober

35 jaar Mechels Broek Een groepje vrijwilligers is nog volop bezig met de voorbereidingen van deze activiteit.

Hou de datum alvast vrij!

Info: bezoekerscentrum, 015 43 61 09, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

We openen opnieuw de poorten van het fort van Walem naar aanleiding van de Open Monumentendag. Tussen 10u en 16u staan vrijwilligers van Natuurpunt en de Walemse heemkundige kring Dr. Croquet klaar om jullie mee te nemen op een gegidste rondwandeling door het fort.

Natuurstudiewerkgroep Beneden-Dijle

© André Ceulemans

Afspraak: tussen 10u en 16u, ingang fort, Koning Albertstraat, Walem Info: Tony Van den Broeck, 0479 08 35 12, tonynatuurpunt@gmail.com

Zondag 15 september

Op zoek naar vleermuizen Het is de eerste keer dat we dit doen in de Biezenweiden, ’s avonds tijdens een begeleide wandeling op zoek gaan naar vleermuizen.

Gewapend met een batdetector gaan we op tocht en ondertussen verneem je meer over deze mysterieuze en boeiende zoogdieren.

Afspraak: 20u, ingang Biezenweiden ter hoogte van de Zwarte Beek, Stuyvenbergbaan, Willebroek Info: Wim Candries, 0472 29 87 32

Onze trekvogels verzamelen en vreten zich nog vol voordat ze vertrekken.

Met de herfst in aantocht, kan je al dit moois tegenkomen.

Elke dinsdagvoormiddag gaat deze groep op stap, meestal in een natuurgebied in de buurt, soms iets verder weg. In de zomer worden vooral planten en insecten onder de loep genomen. Iedereen is welkom.

Afspraak: 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen Info: 015 43 61 09, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Het jaarprogramma en meer info is verkrijgbaar bij Marie-Louise Selleslach, 015 51 59 02, ml.selleslach@telenet.be

waarvan akte

natuurgebieden

Natuurgebied Biezenweiden groeit

© Frank De Roover

Het is al veel te lang geleden dat we jullie nog eens groot nieuws konden brengen over meer natuur in Willebroek, maar vandaag is het feest voor de natuur in en rond de Biezenweide.

We konden immers onze handtekening zetten onder een aankoopovereenkomst voor ruim een hectare graslanden midden in ons reeds bestaande natuurgebied.

Bonheiden

Sint-Katelijne-Waver

Bruinbeekvallei

Gasthuisbossen, Hondsbossen en Zuurbossen

Glenn Deliège, 015 33 63 06, glenndeliege@hotmail.com

Jimmy Luyckx, 0470 72 66 84

Cassenbroek en Mispeldonk

jimmy.luyckx@gmail.com

Geert Van D’huynslager, 015 51 31 88,

Vossenbergbos

geert.van.dhuyns@scarlet.be

Simon Jacobs, 0495 43 74 98,

Joost Dewyspelaere, 015 51 69 97,

sim.jacobs@gmail.com

joost.dewyspelaere@skynet.be

Oude Spoorwegberm Frank Hadermann, 015 31 55 05,

Mechelen

frank.hadermann@skynet.be

Barebeekvallei

Op de grens

Guido Vanseuningen, 0472 34 04 87,

Natuurpunt Boortmeerbeek: Pikhakendonk

guy.vanseuningen@gmail.com

Frans Dhaenens, 015 61 79 61,

Battelaer, Oude Dijlearm en Zuur Bemke

frans.dhaenens@telenet.be,

Patrick Van Herp, 0497 73 55 44,

Natuurpunt De Putter:

patrick.vanherp@hotmail.com

Peultenbossen:

Fort van Walem

Theo Vloerberghs 015 75 51 01

Filip Van den Wyngaert, 0476 25 37 45,

vloeberghstheo@skynet.be

filip.vdw@telenet.be

Peulisbossen

Als jij een hart hebt voor de Biezenweiden dan is storten toegelaten, aangeraden zelfs.

Stort op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt vzw met vermelding “project 3799 biezenweide”

Kauwendaal

Lucien Verschoren 0496 98 64 39

Stefan den Hartog, 0479 95 55 09,

lucien.verschoren@telenet.be

natuurpunt.kauwendaal@gmail.com

Natuurpunt Oude Spoorweg:

Mechels Broek

Goorbosbeekvallei (bos 3):

Tony Van den Broeck, 0479 08 35 12,

Peter Geschier, 0477 69 96 76, peter.geschier@telenet.be

tonynatuurpunt@gmail.com

Mosterdpot (retentiebekken Goorbosbeek en

Dromen van een groot Nationaal Park in onze valleien tot helemaal in Willebroek kan en mag door jouw steun weer volop!

Gust De Weerdt, 015 41 97 27,

Fermerijbos)

august.de.weerdt@telenet.be

Lutgarde Van Driessche, 0485 55 97 13,

Met een aangepast natuurbeheer zullen deze weiden erg snel evolueren naar soortenrijke graslanden waar het gonst van het leven.

Het heeft behoorlijk lang geduurd vooraleer we de aankoop van deze percelen eindelijk rond kregen, maar onze handtekening zetten is één, de centen voor dit uniek stukje Dijlevallei op tafel leggen is een ander paar mouwen…

Heel veel dank in naam van de natuur!

lutgarde.van.driessche@telenet.be Willebroek Biezenweiden, Wim Candries, 0472 29 87 32

Afgiftekantoor 2800 Mechelen 1 P206001

bpost PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

driemaandelijks tijdschrift van Natuurpunt ‘Mechels Rivierengebied’ Afzender en VU: Etienne Larock - p/a Muizenhoekstraat 7 - 2812 Muizen juli - augustus - september 2019

De Grote Vlindertelling Tel de vlinders in je tuin www.vlindertelling.be

6 - 28 JULI

De hele maand juli organiseert Natuurpunt Devan Grote de Vlindertelling.

Tel de vlinders in je tuin en werk zo mee Binnenin vind je een overzicht meest voorkomende tuinvlinders. aan het grootste vlinderonderzoek in Vlaanderen. Geef je resultaten door op www.vlindertelling.be

wetenschap