MB Maintenance 2-2021

AUGMENTED REALITY Gebruik AR/VR brillen neemt toe door COVID AANDRIJFTECHNIEK Meedenkende leverancier houdt snoepfabriek draaiend PERSONEEL & OPLEIDING Servicemonteur robotkranen: uitdagend, afwisselend werk

APRIL 2021

2

UW PARTNER IN ULTRASOON INSTRUMENTEN Lek Detectie Lager Conditiebewaking Lager Smering Condenspot & Afsluiter Elektrische Ontladingsdetectie

TRAINING CAT I & CAT II Ultrasound Training On-site Implementatie Training Applicatie Specifieke Training

TECHNISCHE ONDERSTEUNING Kostenloze ondersteuning & software Online Training Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum (webinars, artikelen, tutorials…)

UE SYSTEMS Windmolen 20 7609 NN Almelo The Netherlands T: +31-546-725125 E: info@uesystems.eu W: www.uesystems.eu

NEEM CONTACT OP MET UE SYSTEMS VOOR EEN DEMONSTRATIE

INHOUD

04 AUGMENTED REALITY MEEKIJKEN OP AFSTAND MET SLIMME BRIL Bij Engie in Terneuzen hebben medewerkers ervaring opgedaan met smart glasses van het Antwerpse Iristick. Als consumenten-gimmick is de slimme bril niet aangeslagen, maar voor industrieel gebruik biedt de doorontwikkelde versie allerlei voordelen. Een speciale ATEX-versie is in de maak.

06 AANDRIJFTECHNIEK PREVENTIEF ONDERHOUD EN MEEDENKEN BEPERKT STILSTAND Suikerwerkfabriek Matthijs werkt voor onderhoud en reparatie van de aandrijfcomponenten nauw samen met de leverancier. Stilstand wordt zo snel opgelost en samen wordt gewerkt aan het verminderen van het energieverbruik en het doorvoeren van verbeteringen.

04

06

09

11

09 PERSONEEL & OPLEIDING ‘ROBOTKRANEN GAAN VRIJWEL NOOIT KAPOT’ Dean Westerveld is servicemonteur bij de APM terminal Maasvlakte II, de meest geautomatiseerde en robotiseerde containerterminal in Europa. Hij onderhoudt er diepzeekranen, bargekranen en stackkranen. Hoe kwam hij hier terecht? En hoe is het om er te werken?

11 AUGMENTED REALITY AR/VR IN STROOMVERSNELLING DOOR COVID Corona heeft de ontwikkeling van onderhoud op afstand met VR-brillen versneld. Een van de koplopers in deze ontwikkeling is ASML. De angst voor het prijsgeven van fabrieksgeheimen heeft plaatsgemaakt voor enthousiasme over hoe snel en goedkoop AR/VR is, vertelt director customer support van ASML Michiel Haverkorn van Rijsewijk.

Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Met medewerking van: Leendert van der Ent, Henriëtte van Norel, Marco Vellinga

Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn redactie@maintenancebenelux.nl

Druk Veldhuis Media, Raalte

Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)546 65 8833 +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl Vormgeving GiesbersRetail, Duiven

Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462 © Proces Media bv

Abonnementsprijs 2021 Voor de Benelux: € 120 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag.

Losse nummers: op aanvraag.

Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Webmaster Piet van der Kooi +31 (0)53 434 4566 piet@procesmedia.nl Sales Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl

Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2021, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, ­opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

ISSN: 2352-0027

Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Maintenance Benelux | nr. 2 |april 2021

3

AUGMENTED REALITY | Leendert van der Ent | Fotografie: Iristick

MEEKIJKEN OP AFSTAND MET SLIMME BRIL Bij Engie in Terneuzen hebben medewerkers ervaring opgedaan met smart glasses van het Antwerpse Iristick. Als consumenten-gimmick is de slimme bril niet aangeslagen, maar voor industrieel gebruik biedt de doorontwikkelde versie allerlei voordelen. Een speciale ATEX-versie is in de maak.

Engie-operator test Iristick smart glasses bij zijn werk.

4

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

“We zetten de bril in voor ondersteuning van operators op afstand, in opleidingstrajecten en tijdens inspecties”, zegt Mark de Kok, Senior Cost Engineer E&I bij Engie. De bril in kwestie is een AR/XR bril, wat staat voor augmented reality en gecombineerde virtual, mixed en augmented reality. Die bril is via een draad verbonden met een smartphone. Daardoor is alle functionaliteit en ­rekenkracht van dat apparaat beschikbaar en komt er geen extra straling dicht bij het hoofd vrij.

BEELDEN DELEN Twee ingebouwde camera’s, vier microfoons en twee luidsprekers maken stembediening en interactieve communicatie mogelijk. Een aantrekkelijke mogelijkheid is namelijk ‘See What I See’ (SWIS): een brildragende operator stuurt beelden live door naar mensen die overal ter wereld kunnen meekijken. Sommige modellen hebben zelfs een zoomlens om onbereikbare of gevaarlijke plekken goed in beeld te krijgen. Uiteraard moet de Wifiverbinding wel goed zijn. “Een technische uitdaging blijft een goede dekking van een Wifi-, 3G- of 4G-netwerk”, zegt De Kok.

EXPERT-INFORMATIE De bril kan niet alleen gedragen worden door operators die via videoconferencing bijstand vragen aan experts, maar bijvoorbeeld ook door docenten die een bepaalde installatie toelichten.

Voor zowel experts als leerlingen is het handig om op afstand precies te zien wat de brildrager ziet. Via hun tablet, pc of smartphone kunnen zij daar verbaal op reageren, pijltjes in beeld tekenen

De ingebouwde camera’s, ­microfoons en ­luidsprekers maken stembediening en interactieve communicatie mogelijk.

bij een bepaald onderdeel of bestanden opsturen.

Het gaat erom de juiste expert-informatie op de juiste plek te krijgen. Is de omgeving te luid voor stemcommando’s? Als het lawaai de 90 dB noise-cancelling te boven gaat, kan de drager een touchpad aan de poten van de bril gebruiken om commando’s in te geven.

ATEX-VERSIE Tot nu toe was de keuze binnen het productportfolio van Iristick nog beperkt, maar daar komt

verbetering in. De producent van de slimme brillen kondigde voorjaar 2021 aan om voor diverse applicaties en industrieën verschillende brillen te gaan aanbieden, waaronder een bril die speciaal geschikt is voor ATEX-omgevingen.

“Daarmee wordt afgestapt van het ‘one size fits all’-model”, zegt Johan De Geyter, CEO van I­ristick. Oplossingen met glazen of clips op sterkte zijn er ook. De kosten liggen tussen de € 1.500 en € 2.500, vergelijkbaar met een premium laptop. ●

De use case was onderdeel van het Interreg Vlaanderen-Nederland project Smart Tooling.

Vanuit Nederland is onder andere het Kennisen Innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie (KIC-MPI) bij dit project betrokken.

De bril is met een draad verbonden met een smartphone.

Zo is alle functionaliteit en rekenkracht beschikbaar ­zonder extra straling dicht bij het hoofd.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

5

AANDRIJFTECHNIEK | Henriëtte van Norel

PREVENTIEF ONDERHOUD EN ­MEEDENKEN BEPERKT STILSTAND Suikerwerkfabriek Matthijs werkt voor onderhoud en reparatie van de aandrijfcomponenten nauw samen met de leverancier. Stilstand wordt zo snel opgelost en samen wordt gewerkt aan het verminderen van het energieverbruik en het doorvoeren van verbeteringen.

6

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

Daniël Nijhuis, maintenance manager bij suikerwerkfabriek Matthijs in Hoogerheide praat met passie over zijn werk. “Snoep maken blijft vakwerk, omdat we met natuurproducten werken. Natuurlijk zijn de bandbreedtes van bepaalde procesparameters van tevoren bekend, maar het ‘finetunen’ blijft absoluut mensenwerk, dag in, dag uit. Zo kijkt een ervaren ‘kok’ aan de lijn voortdurend mee en bepaalt op basis van een visuele inspectie of de ingestelde parameters correct zijn of misschien moeten worden bijgesteld om het gewenste eindproduct te verkrijgen.”

DOORLOPEND ONDERHOUD Als onderhoudsmanager is Nijhuis best tevreden over hoe de lijnen presteren. “Het aantal storingen blijft, over een heel jaar bekeken, eigenlijk altijd tot een minimum beperkt. Dat komt omdat onze mensen beide productielijnen volledig in eigen huis hebben gebouwd en ook alle modificaties al jarenlang grotendeels in eigen huis uitvoeren.”

De fabriek zet vooral in op preventief onderhoud.

“Elke week wordt door onze technische dienst een dagdeel besteed aan het uitvoeren van preventief en inspectief onderhoud”, zegt Nijhuis, “en eenmaal per jaar wordt een grote onderhoudsstop van 7 dagen gepland. Bij complexe technische aandrijfvraagstukken of voor specials roepen we de hulp in van experts als Stolk Transmission Services.”

BETROUWBAARHEID “Matthijs stelt uiteraard hoge eisen aan de betrouwbaarheid van de productielijn”, zegt Jan Leen Westplate, bedrijfsleider bij Stolk Transmission Services. “Daarom staan wij als experts altijd klaar om specialistische werkzaamheden uit te voeren die het bedrijf zelf niet kan, zoals het wikkelen van

Manneke Pis

Suikerwerkfabriek Matthijs in Hoogerheide produceert jaarlijks 9,5 miljoen kilo drop, winegums en gom. (Foto: Matthijs)

Snoepfabriek Matthijs is een 100 jaar oud Nederlands familiebedrijf. Operationeel directeur Nick Matthijs, achterkleinzoon van Walther Matthijs, die in 1920 begon in zijn woonhuis in Bergen op Zoom, is de vierde generatie. Aan hem de taak om de suikerwerkfabriek internationaal verder uit te rollen. “Het allereerste product waarmee we ooit furore maakten, is het beroemde ‘Manneke Pis-drop’”, zegt Matthijs trots. Tegenwoordig produceert de fabriek in Hoogerheide met een team van 110 medewerkers meer dan 100 verschillende soorten snoep (drop, winegums en gom) voor de wereldmarkt. In totaal gaat het om 9,5 miljoen kilo snoep per jaar. Een deel gaat op klantspecificatie. Van de jaarlijkse omzet van € 20 miljoen wordt circa 30% verdiend in Nederland en 70% met export naar NoordAmerika, Zuid-Afrika, Azië en andere delen van Europa.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

7

AANDRIJFTECHNIEK

(ATEX-)motoren, het leveren van nieuwe componenten of het refitten van delen van het systeem.

Het is namelijk wel een lijn die al tientallen jaren meegaat.”

OUDERDOM “Voor ons van Stolk is de grootste uitdaging vaak het relatief korte tijdsbestek waarin we met een oplossing moeten komen, in combinatie met de ouderdom van de machines”, zegt Westplate. “De machines in de oorspronkelijke productielijn zijn namelijk al decennia oud, en alle mechanische en elektrische, roterende componenten in die machines dus ook. Dat zijn componenten die niet meer te bestellen zijn of lastig te reviseren omdat reservedelen niet of nauwelijks verkrijgbaar zijn. In zo’n geval gaan wij voor Matthijs op zoek naar een prijstechnisch interessant alternatief dat in relatief korte tijd kan worden ingebouwd, zodat de productie weer snel kan worden hervat.”

Productieproces Meerdere keren per week worden de basisgrondstoffen glucose, suiker en gelatine aangevoerd per bulksilo. Per week gaat dat in totaal om zo’n 140 tot 150 ton. Zodra een recept is geselecteerd voor een batch van zo’n 850 kilogram, wordt de benodigde hoeveelheid droge grondstoffen uit de opslagsilo’s gehaald, gewogen en gemengd. In de volgende fase van het productieproces worden de natte grondstoffen (water en glucose) toegevoegd en wordt het geheel gemixt. Het nu vloeibare product wordt vervolgens via een buffertank doorgepompt naar twee ‘snelkookpannen’. Dit is een gesloten proces. Gemiddeld verblijft een batch zo’n 15 minuten in de snelkookpan bij een temperatuur van 115128 °C, totdat het halffabrikaat gereed is. Bij het volgende station, het vacuümstation, wordt afhankelijk van de gewenste hardheid en structuur van het uiteindelijke snoepje een bepaalde hoeveelheid vocht uit de vloeibare massa gehaald. Daarna kunnen kleur- en smaakadditieven worden toegevoegd en gaat de massa door naar de gietmachine, waar hij in een mal wordt gegoten. Van hieruit gaan de snoepjes de oven in bij een temperatuur van 40-70 °C. Afhankelijk van het type snoepje verblijven ze 10 tot 48 uur in de oven, en soms nog langer. Uiteindelijk wordt het snoepgoed voorzien van een suiker-, zuur- of olielaag (voor glans). Het eindproduct is nu gereed en gaat door naar de verpakkingslijn.

Het afwegen van de juiste hoeveelheid snoep gebeurt semi-automatisch en daarna zijn de snoepjes klaar om handmatig te worden verpakt in de gewenste zakjes. Dit proces is nog niet geautomatiseerd, omdat de fabriek een grote private label-producent is. Dat betekent veel verschillende verpakkingen, waardoor automatisering niet loont.

VIJZEL “Een mooi voorbeeld van zo’n situatie deed zich een tijdje geleden voor”, vertelt Westplate. “In de productie, waar vooral wordt gewerkt met elektrische en mechanische aandrijftechniek, was een vijzel van 5,5 kW met een grote vertragingskast vastgelopen, met als gevolg dat de hoofdproductielijn uitviel. Alleen de recent geplaatste, tweede productielijn werkte nog. Nijhuis heeft toen met zijn team razendsnel de vijzel uitgebouwd en naar onze werkplaats gebracht. Bij binnenkomst hebben wij de vijzel met vertragingskast eerst ingeschreven in ons ISO-kwaliteitssysteem, onderzocht en doorgemeten. We hebben de diameter, de flensmaten en de vertraging genoteerd en

bekeken wat er precies defect was en of het te repareren was. Eenzelfde product was op korte termijn niet leverbaar. In overleg met Matthijs zijn we toen op zoek gegaan naar een alternatief, zodat de productiestilstand tot een minimum kon worden beperkt. We kwamen uit bij een nieuwe standaard tandwielkast van Elsto Drives & Controls, onze moedermaatschappij. Die hebben we in onze werkplaats volledig afgestemd op de inbouwsituatie ter plaatse bij Matthijs”, aldus Westplate. Stolk heeft ook een extra tandwielkast op voorraad gelegd om dezelfde situatie in de toekomst te voorkomen.

FREQUENTIEGEREGELDE MOTOREN Nijhuis vertelt dat de tweede lijn, die pas onlangs is bijgeplaatst, moderner is. “Die hebben we volledig uitgevoerd met frequentiegeregelde elektro­ motoren. Daarmee is de piekbelasting bij deze lijn volledig weggehaald. En het toepassen van frequentie-omvormers is ook het energieverbruik met twee derde teruggedrongen in vergelijking met de oudere productielijn. Daarom hebben we nu besloten om bij vervanging van elektromotoren in de eerste lijn voortaan ook te kiezen voor frequentiegeregelde motoren.” “Maar dat doen we gefaseerd”, vult Matthijs aan, “omdat we ­natuurlijk

‘Wij staan klaar om ­specialistische ­werkzaamheden uit te voeren die Matthijs zelf niet kan’

Operator bij de productielijn van snoepfabrikant Matthijs. (Foto: Stolk Transmission Services) 8

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

niets vervangen wat niet kapot is.” Westplate vertelt hoe Stolk daarin te werk gaat. “Omdat de eerste lijn steeds ouder wordt”, zegt Westplate, “denken wij bij elke vervanging met Matthijs mee over gestandaardiseerde, generieke oplossingen, zodat ze voor individuele componenten voortaan niet meer gebonden zijn aan specifieke leveranciers. Door te kiezen voor genormaliseerde oplossingen kunnen we Matthijs in de toekomst dus nog sneller helpen en blijft de stilstand van de productielijnen tot een absoluut minimum beperkt. En voor de meest kritische installaties uit de lijn houden we reservedelen op voorraad.” ●

Leendert van der Ent

| Fotografie: APM | PERSONEEL & OPLEIDING

Interview: servicemonteur bij containerterminal

‘ROBOTKRANEN GAAN VRIJWEL NOOIT KAPOT’ Dean Westerveld is servicemonteur bij de APM terminal Maasvlakte II, de meest geautomatiseerde en robotiseerde containerterminal in Europa. Hij onderhoudt er diepzeekranen, bargekranen en stackkranen. Hoe kwam hij hier terecht? En hoe is het om er te werken?

was een mooie ervaring om mee te nemen toen mijn broer me in 2015 vertelde dat APM II personeel zocht. Toen ik solliciteerde, kreeg ik meteen een vast contract. Sindsdien werk ik hier met veel plezier.”

“Mijn oudere broer werkte bij de APM I containerterminal”, vertelt Dean Westerveld. “Hij kwam thuis met prachtige verhalen. Dat wilde ik ook!

Toen ik vijftien was, liet hij me een dagje meelopen. Ik was meteen verkocht. De ervaring bleef me bij, ook toen ik elders werkervaring opdeed. Ik heb

Welke opleiding heb je gedaan?

“Ik zat op HAVO/VWO, maar miste een jaar doordat ik mijn been brak. Vervolgens gingen mijn ouders uit elkaar, wat mijn motivatie voor school niet bevorderde. Uiteindelijk kwam ik op de basisberoepsopleiding terecht. Techniekgerelateerde onderwerpen lagen mij goed, dus als vervolg koos

een paar jaar als allround servicemonteur op een camping gewerkt. Daarna werd ik onderhoudsmonteur in een vrieshuis op de Maasvlakte, van waaruit Nederlandse diepvriesfrites naar de rest van de wereld wordt verscheept. Daar leerde ik met de vier elektrische stapelkranen werken. Dat

Kranen en AGV’s bij de APM terminal, waar containers van zeeschepen overgeladen worden naar binnenschepen en vrachtwagens.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

9

PERSONEEL & OPLEIDING

ik voor het Scheepvaart- en Transportcollege (STC) in Den Briel. Daar ben ik opgeleid tot allround onderhoudsmonteur op MBO 2-niveau. Je leert er omgaan met de mechanische en elektrotechnische kant van installaties in de procesindustrie.”

Hoe ziet een typische werkdag eruit?

“Een typische werkdag bestaat hier gelukkig niet.

Elke dag is anders. Soms gaat de portofoon één keer over tijdens een dienst, soms dertig keer. Als een kraan stilvalt, is het een kwestie van diagnos-

ticeren door de systeemlogs door te nemen en de operator te laten uitleggen wat er is gebeurd. Het kan van alles zijn: ik werk aan mechanica, elektronica, hoogspanning, laagspanning, doe veel veiligheidsgerelateerd werk en werk ook veel met plc’s en software. Veel hardware bouwen en testen we zelf. En op rustige momenten nemen we behalve service ook onderhoud voor onze rekening, zoals remmen afstellen en lagers vervangen. We hebben geen eigen onderhoudsploeg, maar onderhouden de contacten met externe onderhoudsbedrijven. Eén en al afwisseling.”

Krijgen servicemonteurs ­bijscholing?

“Als servicemonteur weet je een beetje van heel veel en word je voortdurend bijgeschoold op alle inhoudelijke vlakken. Daarnaast is veiligheid belangrijk; ik heb recent cursussen valbeveiliging en redden op hoogte gedaan. Je wordt aangemoedigd jezelf door te ontwikkelen. Ik ben bijvoorbeeld een week naar Zweden geweest om het geavanceerde besturingssysteem van de kranen goed te leren kennen.”

Hoeveel kranen zijn er in bedrijf?

“We servicen hier 68 kranen: diepzeekranen, bargekranen voor het beladen van binnenschepen en stackkranen voor het beladen van vrachtwagens.

Zes jaar geleden ben ik begonnen met het in bedrijf stellen. Daarbij heb ik geholpen de kinderziektes in de nieuwe technologie op te lossen.

Inmiddels ken ik de kranen en hun onderliggende systemen, zoals de spreaders die zichzelf instellen op het oppakken van 20-, 40- of 45-voets containers, van haver tot gort. Daarnaast rijden hier ook nog automatisch geleide voertuigen (AGV’s) rond.

‘Een typische werkdag bestaat niet. Elke dag is anders’ Wat vind je de meest bijzondere ­technologie?

“In de publiciteit kregen de afstandsbestuurde diepzeekranen de meeste aandacht. (Kraanmachinisten bedienen deze kranen vanuit een centrale, red.) Technisch gezien zijn de volledig gerobotiseerde stackkranen eigenlijk interessanter. We merken het verschil duidelijk. Mensen gaan aan het eind van hun dienst foutjes maken, waardoor weleens schade ontstaat. Robotkranen plaatsen containers altijd even voorzichtig. Ze gaan dan ook vrijwel nooit kapot.”

Waar ligt je hart: bij mechaniek, elektro­ techniek of software?

“Bij mechaniek, waarmee ik ook begonnen ben.

Maar tegenwoordig is het allemaal niet meer los van elkaar te zien.”

Wat vind je de leuke en minder leuke ­werkzaamheden in je baan?

“Elke baan heeft minder leuke kanten. Zelf vind ik het op het rechte pad zetten van AGV’s die hun transpondergeleiding kwijt zijn geraakt, het minst leuk. Dat gebeurt namelijk tijdens de allerslechtste weersomstandigheden met regen of sneeuw.

Ach, het hoort erbij. Het mooist is het uitzicht vanaf 80 meter hoogte op een diepzeekraan. Dat is echt machtig. En de afwisseling. Ik kan het niet genoeg benadrukken.” ● Servicemonteur Dean Westerveld onderhoudt een kraan bij de APM II containerterminal.

10

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

Leendert van der Ent

| Fotografie: Adobe Stock | AUGMENTED REALITY

Met de VR-technologie verminderde de responstijd voor service van 3-4 dagen naar 15-30 minuten.

AR/VR IN STROOMVERSNELLING DOOR COVID Corona heeft de ontwikkeling van onderhoud op afstand met VR-brillen v­ersneld. Een van de koplopers in deze ontwikkeling is ASML. De angst voor het prijsgeven van fabrieksgeheimen heeft plaatsgemaakt voor enthousiasme over hoe snel en goedkoop AR/VR is, vertelt director customer support van ASML Michiel Haverkorn van Rijsewijk.

De lithografiemachines voor chipproductie van ASML worden overal ter wereld ingezet. Het zijn er nu al meer dan 250. “De groei van onze installed base maakt onderhoud en service steeds belangrijker”, zegt Haverkorn van Rijsewijk. Al voor corona waren ASML en zijn klanten bekend met de mogelijkheden van Virtual Reality (VR) en Augmented Reality (AR), maar de angst voor inbreuk op intellectueel eigendom hield praktijktoepassing tegen. En dus bleven de specialisten de wereld

overvliegen om analyses, onderhoud en reparaties uit te voeren. En toen sloeg de pandemie toe en was er geen keus meer. De chipmachines moeten blijven draaien, ook als reizen onmogelijk is. “De pandemie heeft een ongekende doorbraak van AR voor service afgedwongen”, stelt Haverkorn van Rijsewijk nu vast. “Om machines bij klanten operationeel te houden, hebben we de oplossing in bestaande AR/VR-software gezocht van één leverancier. Met de slimme MS Hololens bril, de

bijbehorende MS Remote Assist ondersteuningssoftware en videoconferencing via MS Teams konden we onze klanten snel een oplossing op afstand bieden.”

INTELLECTUEEL EIGENDOM Experts kijken via de hololens mee met lokale monteurs bij de machine van de klant en geven hun instructies door. Haverkorn van Rijsewijk: “Vroeger verzamelden we wel diagnostische data op afstand, maar het is nieuw om real-time te beoordelen wat er gebeurt. Het probleem was niet de technologie. Wij vonden het vooral eng dat klanten met ons mee zouden kunnen kijken. En klanten vonden het eng dat wij bij hen in de keuken konden kijken. Voorheen was het echt ondenkbaar dat er een laptop of telefoon met camera mee de fabriek in zou gaan. Alles draait bij ons en bij hen om intellectueel eigendom (IP).”

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

11

AUGMENTED REALITY

De MS Hololens heeft nog wel wat verbeterpunten: batterijduur, draagcomfort en combinatie met persoonlijke beschermingsmiddelen.

TRANSPARANTIE De oplossing lag in heldere afspraken, om te beginnen bij de gebruikerstoepassingen rond ‘support escalatie’. Dat betekent dat ASML de contacten opschaalt van de lokale ASML-monteur bij de klant, naar ASML regionale ondersteuning en uiteindelijk wereldwijde expert-ondersteuning, veelal vanuit Veldhoven. Haverkorn van Rijsewijk:

“We kwamen uit op volledige transparantie met de klant over welke informatie wordt gedeeld. De klant kijkt mee en heeft de mogelijkheid om bij een IP-schending de communicatie stil te leggen.”

ENORME VERSNELLING Met de nieuwe benadering bleek een enorme versnelling mogelijk. In plaats van drie tot vier

‘Wij vonden het eng dat klanten met ons mee ­zouden kunnen kijken en vice versa’ 12

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

dagen liep de responstijd voor de benodigde expertise terug naar 15 of 30 minuten. Haverkorn van Rijsewijk: “Die voordelen bleken zo groot dat ook het geplande onderhoud of upgrades al snel op dezelfde manier werden geregeld. Het aantal gebruikstoepassingen groeit snel, ook bij onze toeleveranciers, die 85% van onze machines maken.

De volgende stap was toepassing van AR/VR in trainingen. De voordelen beperken zich niet tot een snellere responstijd en daardoor meer ‘uptime’ van de machines. Er gaat ook meer meteen de eerste keer goed en er is een grote besparing op reistijd en -kosten.”

‘De pandemie heeft een ongekende ­doorbraak van AR voor service afgedwongen’

worden aangepast aan toepassing in cleanrooms, kan het aantal toepassingen groeien. Overigens kunnen we ze ook nu al in cleanrooms tot klasse 5 gebruiken.”

GEBRUIKERSFEEDBACK ASML heeft zijn AR/VR-toepassingen in één jaar opgeschaald van ‘pionieren’ naar 1.500 getrainde gebruikers. Haverkort van Rijsewijk: “We vragen hun feedback op, zodat de fabrikant snel verbeteringen kan doorvoeren in hard- en software, bijvoorbeeld op het vlak van de ergonomie. Op basis van de feedback kan de leverancier ook de gebruiksvoorschriften aanpassen.” Een praktisch punt is de levensduur van de batterij. Die is nu zo’n twee à drie uur, terwijl een typische ingreep toch wel zo’n acht uur vergt. Mogelijkheden om dat op te lossen zijn een batterypack of de inzet van twee brillen, zodat er één aan de oplader kan terwijl de andere in gebruik is. Een ander punt is het comfort. “Na een paar uur met zo’n bril op kan het zijn dat die niet lekker meer zit en dat gebruikers last van duizeligheid krijgen”, vertelt Haverkort van Rijsewijk. “Dus is het zaak na twee uur gebruik even een rustmoment in te bouwen. En momenteel is het gebruik van de hololens in combinatie

met een veiligheidsbril en een ‘hard hat’ echt nog niet te doen.”

WERKINSTRUCTIES Naast mondelinge support op afstand en het ad hoc delen van informatie komen er nieuwe manieren bij om de technologie te gebruiken, bijvoorbeeld met (standaard) werkinstructies, inclusief animaties, die op de slimme bril stap voor stap, precies op het juiste werkgebied, vertellen wat de monteur moet doen. “Dat geeft minder vergissingen en is ook veiliger”, stelt Haverkort van Rijsewijk vast. Om op locatie bij de klant nog dieper in de machine en zijn geheimen te kunnen doordringen, werkt ASML ook aan nieuwe procedures. “In het geval van werk op afstand aan IP-gevoelige delen van de machine, kunnen we werkinstructies naar de hololens sturen, waarbij de gevoelige informatie alleen tijdelijk beschikbaar komt voor de brildrager.” Zo kan het aantal toepassingen nog verder toenemen. ● Dit artikel is gebaseerd op een presentatie tijdens het Online Event Virtual & Augmented Reality in Service van de stichting World Class Maintenance op 15 maart 2021.

(advertentie)

Verhuur van MOBIELE

STOOM-UNITS

Tevens leverancier van bio-olie.

Binnen 2 4 uur ter plaats e in het gehele la nd.

BLIJVEND Het begon met COVID, maar deze oplossingen zijn blijvend, weet Haverkort van Rijsewijk. “Onze klanten zien de voordelen, omarmen de benadering en staan zaken toe die eerst ondenkbaar waren. Het draagvlak is gegroeid. Daarom voorzien wij een verdere toename van het aantal toepassingen, ook buiten het domein van service en onderhoud, bijvoorbeeld in de productontwikkeling. We kunnen hele teams gaan trainen in het gebruik van de apparatuur en de procedures zo goed mogelijk aanpassen om deze technologie optimaal te benutten. Zeker als de slimme brillen nog beter

A.J. v.d. KOOY B.V.

Denariusstraat 19A NL- 4903 RC Oosterhout +31 (0)88 3694240 / (0)6 54675008 www.vdkooy.nl info@vdkooy.nl

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

13

ONLINE

Altijd.

Overal.

WEBSITE

+38.000 VISITS/MND

NIEUWSBRIEF +8.000 ONTVANGERS