Highspeed vacuümmenger: supersnel mengen zonder schoonmaken POMPEN
Deze zware jongen kan bijtende en slijtende stoffen verpompen
RIOOLWATERZUIVERING
Getest: 15 technieken om medicijnresten te verwijderen
MODULAIR ALUMINIUM LEIDINGSYSTEEM VOOR DE DISTRIBUTIE VAN PERSLUCHT, VACUÜM, STIKSTOF, GASSEN, MINERALE OLIE, SYNTHETISCHE OLIE EN ANDERE VLOEISTOFFEN.
PRODUCTEN EN OPLOSSINGEN, 100% OP MAAT GEMAAKT, VAN DE COMPRESSORRUIMTE TOT HET LAATSTE AFNAMEPUNT.
SNEL EN GEMAKKELIJK TE INSTALLEREN PLUG & PLAY
GEMAKKELIJK TE MONTEREN EN TE DEMONTEREN GEEN VERSPILLING VAN MATERIAAL
VERLAAGDE KOSTEN
In 1988 heeft Teseo Srl een markt uitgevonden waarin innovatieve modulaire systemen van aluminium ontwikkeld zijn voor de distributie van perslucht (gassen) en vloeistoffen die naar industrieën gaan over de hele wereld. Revolutionaire systemen die met zorg in Italië worden ontwikkeld en geproduceerd. De systemen zijn snel te installeren, ze werken efficiënt en gaan lang mee; dit alles met het oog op duurzaamheid en op economisch, energetisch-en milieugebied. Sindsdien is Teseo altijd doorgegaan met innoveren en ontwerpen van op maat gemaakte oplossingen voor iedere gebruiker. Daarnaast is Teseo bezig met het uitbereiden van zijn eigen portfolio d.m.v. oplossingen voor de distributie van perslucht (gassen) en vloeistoffen om een sterke en betrouwbare partner te zijn van compressorruimte tot en met de machine. Dit is alleen mogelijk met de ervaring en de expertise die alleen het bedrijf dat het product heeft uitgevonden kan hebben.
ENERGIE BESPAREND
100% LEKAGGE VRIJ
TESEO GARANTIE
HOE VER BEN JE MET INDUSTRIËLE AI?
Afgelopen december schreef ik dat kunstmatige intelligentie, meer specifiek industriële AI, productie- en logistieke processen ingrijpend gaat veranderen. Industriële AI kan wel eens net zo’n impact hebben op de sector als de industriële revolutie in de 18e eeuw. Die begon officieel rond 1760 in Engeland. Pas na 1850 kwam de industrialisatie ook in Nederland op gang. Bijna een eeuw later dus, en dat veranderde de samenleving compleet. Had je toen als ‘nijverheidssector’ een eeuw om op deze transitie te anticiperen, nu is elke dag dat je AI laat liggen een dag te veel. In de luchtvaartsector, de logistiek, de ict, het bankwezen, en ook in de industrie wordt AI inmiddels uitgerold in essentiële bedrijfsprocessen. Vaak nog pilots, maar toch. De early adopters nemen een voorsprong, en die is moeilijk te overbruggen als je blijft afwachten. Want wie met AI het rendement van zijn bedrijfsprocessen zelfs met slechts enkele procenten kan verbeteren, geeft zijn concullega’s het nakijken.
De procesindustrie gaat in de AI-ontwikkelingen zeker niet aan kop, zo bleek tijdens een AI-congres in Orlando waar ik afgelopen oktober was. Maar ook hier zijn er de early adopters. Zoals die Canadese voedingsmiddelenfabrikant die zijn onderhoudsschema’s met AI-gedreven software optimaliseert, zo onderhoudskosten weet te drukken en zijn uptime weet te verhogen. Nu nog vooral door optimalisatie van de inzet van personeel in de technische dienst. De implementatie van dit soort AI-trajecten duurt jaren, dus een eenmaal opgebouwde voorsprong geef je niet direct weg.
Ik zie je denken, wat is industriële AI nu eigenlijk? Heel simpel, het loslaten van kunstmatige intelligentie op de metadata van je productieprocessen. Met AI-ondersteunde software kun je optimalisaties aan bijvoorbeeld je machinepark doorrekenen in een fractie van de tijd die daar traditioneel voor staat. Als processen inzichtelijk worden, kun je – gebruikmakend van historische en real-time data – optimalisaties steeds verder verfijnen Zo verbeter je de uptime, verhoog je de output, kom je tot de beste onderhoudsintervallen, kun je medewerkers effectiever inzetten, en heb je helder in beeld wie er bevoegd is voor een taak en wie er moet worden bijgeschoold. Of waar extra mensen of kapitaalgoederen nodig zijn om knelpunten op te lossen in het proces. Het is maar een handvol voorbeelden uit hoe diep AI in organisaties ingrijpt. Voorwaarde is wel dat je je processen digitaal in kaart moet hebben gebracht en je medewerkers gemotiveerd en opgeleid zijn om AI voor de organisatie te laten werken. Zonder data geen AI.
Industriële AI is dus heel wat anders dan ChatGTP-achtige toepassingen. Handig voor de interne communicatie en het leesbaar maken van informatie (wel opletten voor de bugs!). Echter, heb je het over inzet van kunstmatige intelligentie in een fabriek voor het stroomlijnen van productieprocessen, dan zijn intelligente taalmodellen slechts een deel van het verhaal. Daarmee kun je bijvoorbeeld een automatiseringssysteem meertalig maken, zodat elke nationaliteit ermee overweg kan of waarmee labs met internationale vestigingen gemakkelijk informatie kunnen uitwisselen. Die taalmodules moeten overigens wel getraind worden anders krijg je rare dingen. Je voelt het al, deze revolutie gaat niet vanzelf. Je zult er ook AI-specialisten voor binnen moeten halen of een goede partner moeten zoeken. Want AI is geen wondermiddel en gaat niet werken met een druk op de knop. ●
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur
Robert Aarts, directeur van ATP Engineering, bij de 2x 200 liter MEGA FlackTek voor het homogeen mengen onder vacuüm met een reproduceerbaar resultaat.
De highspeedmixers van FlackTek verwerken poeders en vloeistoffen onder vacuüm en mengen middel- tot zeer hoge viscositeiten tot homogene mengsels zonder luchtinslag.
De mengers zijn niet alleen snel, maar hun hygiënische ontwerp sluit bovendien contaminatie uit. Schoonmaken tussen batches hoeft niet, omdat er geen sprake is van draaiende delen zoals peddels, assen of mengpropellers. Dit maakt de mengers ideaal voor sectoren waar precisie en efficiëntie cruciaal zijn, zoals de farmacie, de lijmindustrie, bij de productie van chemische pasta’s, en in de dentale industrie en ruimtevaart.
De menglijn van FlackTek is flexibel inzetbaar. Hij is geschikt voor de meest uiteenlopende mengklussen van laboratorium-, tot pilot- en industriële schaal.
Fluids Processing is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres
Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462 redactie@fluidsprocessing.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter
+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
08 BEURS
17E AQUA NEDERLAND: DE HIGHLIGHTS
Vakbeurs Aqua Nederland richt zich van 18–20 maart op de vier waterpijlers ‘Afvalwater’, ‘Drinkwater’, ‘Proceswater’ en ‘Stedelijk water & Rioolbeheer’. Het kennisprogramma met 65 sessies staat borg voor een vakinhoudelijke invulling van het evenement. Tijdens de beurs worden ook de officiële KNW Fitterijwedstrijden gehouden.
10 POMPEN
ZWARE CHEMICALIËN VERPOMPEN VERGT
MEMBRAANPOMP MET EXTRA’S
De membraanpomp is een ideaal pomptype om gevaarlijke vloeistoffen veilig en zonder contaminatie te verpompen. Hij wordt dan ook veel gebruikt in de chemische industrie. Maar wil je écht zware chemicaliën en agressieve vloeistoffen verpompen? Dan heb je een speciaal type membraanpomp nodig.
13 MENGEN
HIGHSPEED VACUÜMMENGER: IN 1 MINUUT EEN
HOMOGEEN MENGSEL
Voor het reproduceerbaar mengen van vloeistoffen en poeders tot homogene mengsels is er nu een highspeedmixer die onder vacuüm snel resultaat geeft. Deze krachtpatser kan middel- tot extreem hoge viscositeiten verwerken zonder luchtinslag op lab-, pilot- en industriële schaal.
16 AFVALWATER
RIOOLWATERZUIVERING: 15 TECHNIEKEN OM MEDICIJNRESTEN TE VERWIJDEREN
Voor rioolwaterzuiveringen komen steeds meer technieken in beeld om medicijnresten uit afvalwater te filteren of direct af te breken. Een evaluatie legde 15 kansrijke technieken naast elkaar. Hoe werken ze en hoe succesvol zijn ze?
Eindredactie
Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving
Giesbers Retail, Arnhem
Met medewerking van: Pieter van den Brand, Martijn Kroese Druk
Veldhuis Media, Meppel
Uitgever
Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Sales
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
Op 30 januari 2025 vierde de Water Alliance haar 15-jarige bestaan in de evenementenhal Gorinchem. Tevens een moment voor partner Easyfairs om de vakbeurs Aqua Nederland (18 – 20 maart) af te trappen. Er werd met de 150 aanwezigen teruggeblikt en vooruitgekeken. In retrospectief sprak Water Alliance directeur Hein Molenkamp van een succesformule “waarbinnen overheid, wetenschap, kennis, innovatie én bedrijfsleven elkaar naadloos weten te vinden en samen optrekken om Nederlandse water- en milieutechnologie nationaal en internationaal op de kaart te zetten.” Hij stond kort stil bij waar het allemaal mee begon. “We zijn vijftien jaar geleden klein en ambitieus begonnen en hadden met WaterCampus Leeuwarden vruchtbare grond om te groeien. En vooral door te verbinden hebben wij voor onze leden, maar ook voor onszelf, de ruimte gecreëerd om
Groepsfoto tijdens het 15-jarig jubileum van de Wateralliance. (Foto: Wateralliance) van industrie tot milieutechnologie. “Zo beslaan we als organisatie álle kennisgebieden binnen water en milieutechnologie”, aldus Molenkamp. De internationale erkenning van Water Alliance is toegenomen, concludeerde Molenkamp, “met Nederlandse wateren milieutechnologie die wereldwijd in steden zoals Milaan, Singapore en Dubai
op de kaart staat.” Walter van der Meer, voorzitter van de Raad van Toezicht van Water Alliance, sloot de dag af met een toekomstvisie. “We zijn nog lang niet klaar. Water wordt schaarser dan ooit; laten we vooral heel hard blijven werken om over 15 jaar ook daadwerkelijk een circulaire samenleving te hebben waar hergebruik van water de standaard is.”
WATERLINZEN ALS DUURZAME EIWITBRON
voorbeeld tussen bloembollen. Dat maakt de teelt tot een aantrekkelijke optie voor de agrifoodsector. Binnen het project onderzoekt een werkgroep bewerkingstechnieken om waterlinzen na de oogst geschikt, veilig en aantrekkelijk te maken voor de markt.
impact te kunnen maken nationaal en internationaal.” Daarbij doelend op het actieve matchmaken waar Water Alliance prat op gaat en het samengaan met branchevereniging ENVAQUA per 1 januari 2010. Daardoor telt de alliantie nu 200 leden. Er zijn 9 expertgroepen waarbinnen leden specifieke kennis delen van zwembaden tot legionella en Vijf Nederlandse hogescholen en verschillende bedrijven werken samen in het 2-jarige onderzoeksproject ‘Duurzame eiwitten: Eendje meer’, gericht op de teelt en bewerking van waterlinzen als een duurzame bron van eiwitten voor de voedingsindustrie. De focus ligt op 4 onderzoeksgebieden: teelt, procestechnologie, productontwikkeling en kennisdeling. Waterlinzen, beter bekend als eendenkroos, zijn eiwitrijk en kunnen efficiënt geteeld worden in bestaande systemen. Dit kan bij-
Waterlinzen, ook wel eendenkroos, is een potentiële eiwitbron voor voedingsproducten. (Foto: HAS)
Er wordt vooral gekeken naar droogtechnieken die de eiwitkwaliteit behouden, zoals refractance window drying (RWD) en agitated thin film drying (ATFD). RWD is een droogtechniek om voedsel of andere biomassa snel te drogen met infraroodstraling en warm water. Het proces maakt gebruik van een dunne laag water die het voedsel bedekt tijdens het drogen, de ‘refractance window’. Het water breekt de lichtstralen en zorgt voor een effectief energietransport naar het voedsel, zonder dat dit bloot staat aan intense directe warmte.
Bij AFTD wordt het materiaal in een dunne laag continu opgeschud. Dit is een efficiënte manier om vloeistoffen of vloeibare mengsels snel te drogen.
Daarmee is eendenkroos nog niet zomaar geschikt als voedingseiwit.
Demonstratie van de installaties voor het project ‘Duurzame eiwitten: Eendje meer’ bij HAS. (Foto: HAS)
De geur van waterlinzen en de groene kleur werpen namelijk op dit moment nog een drempel op voor de industrie. Er is dus nog een weg te gaan om het kroos met succes te kunnen verwer-
ken tot alternatieve eiwitbron in de voedingsindustrie. Het project wordt mede gefinancierd door Regieorgaan SIA en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.
VLAKWA WORDT VITO KENNISPUNT
Het Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa) krijgt een nieuwe naam en huisstijl: VITO Kennispunt Water. De organisatie zelf blijft zoals die is en net zo betrokken bij het wateronderzoek als vanouds. Voor Vlakwa’s nieuwe naam en paarse logo is gekozen vanwege de inbedding in de bredere VITO-structuur. VITO Kennispunt Water is gevestigd in Kortrijk en is een integraal onderdeel van de ruimere wateractiviteiten
Vlakwa gaat door als VITO Kennispunt water. (Beeld: VITO)
van VITO met onderzoeksteams en een testinfrastructuur op de locaties
Oostende en Mol.
PROEFPROJECT CO2 UIT ZEEWATER
CO₂ uit zeewater halen? Dat is de inzet van SeaO2, een proefproject om kooldioxide uit zeewater te halen. Waarom niet uit lucht? Omdat onttrekking vanuit het water efficiënter is dan directe CO₂ -verwijdering uit de lucht. Zeewater heeft namelijk door de omzetting van CO₂ in bicarbonaat en carbonaat een veel hogere opslagcapaciteit. Verantwoordelijke voor het onderzoek is chemisch ingenieur Asvin Sajeev. Met zijn team onttrekt hij vanuit een container op de Afsluitdijk via elektrochemische processen het broeikasgas aan het water. Door het water zuurder te maken met elektriciteit, wordt het bicarbonaat weer CO₂, dat vervolgens wordt afgevangen en afgevoerd. Het behandelde water keert terug naar zee en onttrekt opnieuw CO₂ aan de atmosfeer. De pilot,
COLUMN
TRENDS IN BIOFARMACIE 2025: CEL & GENTHERAPIE, AI, REGELGEVING EN DUURZAAMHEID
In de biofarmaceutische industrie springen er voor 2025 vier belangrijke thema’s uit: cel- en gentherapie, artificial intelligence (AI), regelgeving en duurzaamheid.
CEL- EN GENTHERAPIE
De opkomst van cel- en gentherapie blijft onverminderd doorgaan. Deze behandelingen bieden op maat gemaakte oplossingen voor specifieke patiëntengroepen, met name in de oncologie en immunologie. Hoewel de ontwikkeling kostbaar en tijdsintensief is, blijven de potenties enorm: therapieën die effectiever zijn en minder bijwerkingen veroorzaken.
ARTIFICIAL INTELLIGENCE
AI speelt een steeds prominentere rol in de biofarmacie. Van het versnellen van onderzoeksprocessen tot het verbeteren van de selectie van veelbelovende kandidaten voor klinische proeven: AI maakt het mogelijk. Bovendien kunnen AI-tools moleculaire interacties voorspellen, wat helpt bij het vroegtijdig detecteren van bijwerkingen. Deze technologie versnelt niet alleen de ontwikkeling, maar verlaagt ook de kosten en draagt bij aan het opsporen van nieuwe behandelmogelijkheden, bijvoorbeeld voor zeldzame ziektes.
REGULERING EN TOELEVERINGSKETENS
Met de groei van innovatieve therapieën werken toezichthouders zoals FDA en EMA aan regelgeving die beter aansluit op technologische vooruitgang. Tegelijkertijd benadrukt de geopolitieke onzekerheid het belang van robuuste toeleveringsketens. Spreiding van productie en flexibiliteit in ketens zijn cruciaal om tekorten te voorkomen.
DUURZAAMHEID
die dit jaar start, moet jaarlijks 25 ton CO₂ uit 50 m3 zeewater per uur halen, met als doel 1 miljoen ton per jaar tegen 2045.
SeaO2 is voortgekomen uit Faculty of Impact, een programma dat wetenschappers ondersteunt bij het ondernemerschap. De overheid investeert € 20 miljoen om meer onderzoekers te helpen hun innovaties in de praktijk te brengen.
Bekijk de video van SeaO2 via de QR-code.
Duurzaamheid krijgt meer prioriteit, zowel vanuit regelgevings- als maatschappelijk en bedrijfsmatig perspectief. AI kan ook hier bijdragen door efficiëntere onderzoeksprocessen, wat afval en energieverbruik vermindert. Daarnaast vraagt de impact van klimaatverandering om een flexibele en toekomstgerichte aanpak in de beschikbaarheid van grondstoffen en productieprocessen.
De uitdagingen en kansen binnen deze thema’s bieden wat mij betreft veel perspectief voor een vooruitstrevend en duurzaam 2025.
Liesbeth Gebuijs
Marketingspecialist Life Science bij Hitma
Proefproject SeaO2 draait om CO2 uit zeewater te halen. (Foto: Marjan Hammink)
Inhoudelijk kennisprogramma met 65 kennissessies voor de watersector
17E AQUA NEDERLAND: DE HIGHLIGHTS
Vakbeurs Aqua Nederland richt zich van 18–20 maart op de vier waterpijlers ‘Afvalwater’, ‘Drinkwater’, ‘Proceswater’ en ‘Stedelijk water & Rioolbeheer’. Het kennisprogramma met 65 sessies staat borg voor een vakinhoudelijke invulling van het evenement. Tijdens de beurs worden ook de officiële KNW Fitterijwedstrijden gehouden.
Op 18, 19 en 20 maart 2025 verzamelt de nationale waterketen zich in Evenementenhal Gorinchem voor Aqua Nederland. Beursorganisator Easyfairs en partners hebben een inhoudelijk kennispro-
gramma samengesteld, goed voor 65 sessies en 90 sprekers. Op de beursvloer presenteren exposanten oplossingen voor waterbehandeling, watermanagement, watertechnologie, hemel-
waterafvoer en -opvang, riolering en rioolwaterzuiveringsinstallaties. Goed voor de nodige actie zijn de officiële KNW Fitterijwedstrijden. Bezoekers kunnen hier dagelijks de 50 teams van de tien drinkwaterbedrijven aanmoedigen.
EXPOSANTENMARKT + KENNISPROGRAMMA
Aqua Nederland biedt een goed gevulde beursvloer, waar diverse exposanten uit Nederland hun laatste producten en diensten tonen, en een uitgebreid kennisprogramma dat kosteloos bezocht kan worden. Toegang tot de beurs is gratis, evenals de catering. Dagelijks vinden er diverse symposia plaats. Zo
Dit was Aqua Nederland in 2024.
organiseert Water Alliance met partners als Fieldfactors, Mijn Waterfabriek, Water Future, WFBR, SPIE, CEW en CirTec er elke dag een. De WZA belicht dagelijks bijzondere projecten, samen met STOWA en de waterschappen.
DINSDAG 18 MAART: WATERKWALITEIT- EN -BESCHIKBAARHEID
De eerste beursdag presenteert WLN het innovatieve project REGAIN voor duurzame productieprocessen. KWR behandelt de lokaal gesloten watercyclus. Hach vertelt over ATP-monitoring en Stichting RIONED gaat in op infiltratievoorzieningen. ACO beantwoordt deze dag de vraag of het zuiveren van regenwater in de openbare ruimte zin heeft. Eliquo Water&Energy ten slotte presenteert de ervaringen van doekfiltratie op RWZI Gieten.
WOENSDAG 19 MAART: VERWAARDEN VAN PROCESWATER
‘Van afvalwater naar herbruikbaar proceswater en het terugwinnen van waardevolle componenten’, dat is het thema van het ochtendsymposium op 19 maart van de Water Alliance. Dit seminar haakt in op het feit dat de Nederlandse watervoorziening onder druk staat en dit gevolgen heeft voor industrieel watergebruik. Zo wordt de regelgeving voor het lozen op het oppervlaktewater strikter en schrijft het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing een reductie voor van 20% in 2035. Voor producenten is er dus werk aan de winkel, of
ze krijgen te maken met oplopende kosten of zelfs gedwongen stillegging van productie. Het goede nieuws is dat het gebruikte water allerlei waardevolle componenten bevat die waterbesparing tot een interessante businesscase kunnen maken. In deze sessie benoemt Water Alliance met een aantal leden van de Water Alliance expertgroep Resource Recovery, de kansen die hier liggen voor de industrie.
Er valt nog meer te leren over waterzuivering en circulariteit op deze woensdag als SWIG ingaat op technologie voor de reductie van broeikasgassen. Verder belicht Arcadis AI-toepassingen op afvalwaterzuiveringsinstallaties, presenteert LLEV (Vitens en partners) de drinkwaterzuivering van de toekomst, behandelt CirTec het winnen van cellulose uit rioolwater en houdt Royal HaskoningDHV een lezing over zoetwaterbronnen.
Meer verdieping op de laatste beursdag, zoals een speech van KWR over legionella in afvalwaterzuiveringsinstallaties, de monitoring van waterkwaliteit bij proceswater, en een lezing van Royal HaskoningDHV over een veerkrachtig watersysteem.
INNOVATIES EN CARRIÈRE OP NEXT LEVEL
Op de bovenverdieping ‘Next Level’ kunnen bezoekers tijdens deze beursdriedaagse hun licht
Aqua Nederland
• Evenementenhal Gorinchem
• 18, 19 en 20 maart 2025
• 10:00-18:00 uur.
• Voor mensen uit de industrie, drinkwaterbedrijven, waterschappen, gemeenten, provincies, en de grond-, weg-, en waterbouwsector.
• Gratis toegang na voorregistratie via www.aquanederland.nl
opsteken bij diverse start-ups en innovatieve bedrijven op het Start-up & Innovatie Paviljoen. Onder de deelnemers Techras Nano, specialist in nano-bubble technologie, en Olpas die sensoren ontwikkelt voor vastlegging van het slibontwateringsproces. Next Level is ook de plek om contact te leggen met kennisbedrijven en advies- en ingenieursbureaus. Wie zijn carrière een draai wil geven, bezoekt hier het WaterWerkPlein. ●
ZWARE CHEMICALIËN VERPOMPEN VERGT
De membraanpomp is een ideaal pomptype om gevaarlijke vloeistoffen veilig en zonder contaminatie te verpompen. Hij wordt dan ook veel gebruikt in de chemische industrie. Maar wil je écht zware chemicaliën en agressieve vloeistoffen verpompen? Dan heb je een speciaal type membraanpomp nodig.
Zwavelzuur, salpeterzuur, alkaline, hydroxide en hypochloriet: zomaar een greep uit de chemische vloeistoffen die vaak worden verpompt met membraanpompen. Maar voor dit type vloeistoffen – die sterk bijtend zijn, en bovendien gevaarlijk voor mensen – kun je niet volstaan met een doorsnee membraanpomp.
VEILIGHEID IN DE HOOFDROL
“Hoe gevaarlijker de vloeistof, hoe veiliger het design van de pomp moet zijn”, vertelt Elmar Hilkmann, product manager bij pompenfabrikant Verder Liquids. In die rol helpt hij chemische bedrijven met het maken van de juiste keuze voor pompen. “Veiligheid staat daarbij op één. Veiligheid
voor de omgeving, voor het te verpompen product, maar vooral voor de medewerkers.”
ÉÉN BLOK TEFLON
Voor zware chemische toepassingen is er een speciaal type membraanpomp dat met afstand de veiligste oplossing is: de Verderair PURE. Die produceert Verder eigenhandig, in een fabriek in Polen. Bijzonder aan dit pomptype is dat het er van buitenaf uitziet als een kubusvormig blok, aan alle zijden gesloten.
SCHUURBESTENDIG OF CHEMISCH INERT
“Er zijn twee varianten”, legt Hilkmann uit. “Eentje is gemaakt van polyethyleen: PE. Dit type kunststof is resistent tegen abrasieve, oftewel schurende, vloeistoffen. Keramiek bijvoorbeeld. De andere variant is gemaakt van PTFE, beter bekend als teflon. Dat maakt de pomp chemisch inert en bestand tegen allerlei soorten chemicaliën, en bovendien tegen hoge temperaturen.”
Dat de hele pomp – inclusief het centrale blok – van ditzelfde hoogwaardige, maar ook kostbare, materiaal is gemaakt, heeft een belangrijke reden. “Die is tweeledig. Ten eerste: als er onverhoopt lekkage optreedt, tasten die chemicaliën niet het centrale blok van de pomp aan. Dat is immers volledig gemaakt van dat resistente materiaal. En ten tweede:
in ATEX-omgevingen.
bij sterke temperatuurverschillen is er geen risico op problemen met materialen die daar verschillend op reageren qua expansie.”
KOOLSTOF VOOR ATEX TOEPASSINGEN
Voor veel toepassingen binnen de chemische industrie is ATEX een belangrijk onderwerp. Hoe worden pompen die geheel gemaakt zijn van PTFE of PE, en dus geen stroom geleiden, ATEX-proof? “Dat hebben we heel slim opgelost”, zegt Hilkmann. “PTFE en PE geleiden geen stroom of vonkjes, maar koolstof wel. Voor de ATEX-varianten van de pomp wordt er daarom koolstof toegevoegd aan de PTFE of PE. Daarmee is de pomp geleidend en kan deze worden gebruikt in ATEX-omgevingen.” Bijkomend voordeel is dat de toevoeging van koolstof de pomp zwart maakt, terwijl de standaarduitvoeringen van de PURE-pompen wit zijn. “Je ziet dus meteen of je een ATEX-pomp voor je neus hebt, of een reguliere.”
‘Hoe gevaarlijker de vloeistof, hoe veiliger het design van de pomp moet zijn’
Elmar Hilkmann, Verder Liquids
LEKDETECTIE EN BARRIER SYSTEM
In de chemische industrie worden hoge eisen gesteld aan membraanpompen. Zo moet het risico op lekkage nihil zijn: als er chemische stoffen weglekken, levert dat al snel gevaar op. “Daarom hebben we een groot aantal extra opties die bedrijven kunnen toevoegen aan de pomp”, zegt Hilkmann. “Zo is er de lekdetectie: een systeem dat signaleert wanneer één van de membranen dusdanig is versleten dat er lekkage optreedt. Als extra veiligheid kun je bovendien zogeheten barrier system laten inbouwen: extra kamers met extra membranen, die maken dat vloeistoffen bij een eventuele lekkage niet direct weglekken uit de pomp.”
DRAINAGESYSTEEM
Verder kan de pompen bovendien op verzoek voorzien van een uniek drainagesysteem, legt Hilkmann uit. “Daarmee kun je de pomp eenvoudig van binnen laten leeglopen voor onderhoud of inspectie, op een veilige en verantwoorde manier. Dit kan manueel of pneumatisch. Er komt altijd een moment waarop membranen vervangen moeten worden: dankzij het drainagesysteem kan dat veilig.”
De PURE pomp: in wit PE of PTFE voor schurende of bijtende chemicaliën, in zwart met toegevoegd koolstof voor toepassing
MEMBRAANPOMP MET EXTRA’S
DEMPER
Daarnaast kan de PURE-membraanpomp ook uitgerust worden met een demper aan de bovenzijde. “Die zorgt ervoor dat het pulserende karakter van de pomp niet overslaat op de vloeistof. De vloeistof komt er dan dus rustig en gelijkmatig uit. Wel zo fijn als je gevaarlijke chemicaliën verpompt en geen gespetter of krachtige slagen op je achterliggende leidingwerk of vaten wilt.”
MINIMAAL ONDERHOUD
De gesloten kubusvorm van de membraanpomp draagt niet alleen bij aan de herkenbaarheid en veiligheid. Hij zorgt er bovendien voor dat er weinig materiaalstress optreedt. “Door het design is de pomp optimaal bestand tegen mechanische krachten. Er is daarnaast geen gevaar voor corrosie in agressieve atmosferen, doordat de luchtverdeelschuif is geïntegreerd
‘Bij onverhoopte lekkage tasten de chemicaliën het centrale blok van de pomp niet aan, want dat is volledig gemaakt van resistent materiaal’
in de pomp en er geen metalen onderdelen zijn die in contact komen met de vloeistof of de atmosfeer.” De PURE-membraanpompen vragen vanwege het design en de gekozen materialen minimaal onderhoud, merkt Hilkmann in de praktijk. “Uiteraard moet je af en toe een kogel, zitting, O-ring of membraan vervangen. Maar ik was in december bij een klant waar we in februari een set pompen hebben geleverd, en daar was nog volstrekt geen sprake van slijtage, ondanks intensief gebruik.”
JUISTE POMP KIEZEN
Een goede membraanpomp die volledig bestand is tegen de chemicaliën die je ermee wilt verpompen, is eenmalig een grote investering, maar gaat vervolgens dus wel erg lang mee. “Je kunt een goedkope standaard-membraanpomp kopen, maar daar hoef je echt geen bijtende zuren op 120 °C mee te verpompen. Dan zul je ‘m snel moeten vervangen. Kies je de juiste pomp voor jouw toepassing, dan is dat een duurzame, betrouwbare en vooral veilige investering”, besluit Hilkmann. ●
Verderair PURE membraanpomp met demper is speciaal ontworpen voor het verpompen van chemicaliën.
Officiële distributeur van DICKOW centrifugaalpompen
HIGHSPEED VACUÜMMENGER: IN 1 MINUUT EEN HOMOGEEN MENGSEL
Voor het reproduceerbaar mengen van vloeistoffen en poeders tot homogene mengsels is er nu een geavanceerde mengtechnologie die onder vacuüm snel resultaat geeft. Deze krachtpatser kan middeltot extreem hoge viscositeiten verwerken zonder luchtinslag in hoeveelheden van enkele grammen tot meerdere kilo’s.
Het klinkt haast te mooi om waar te zijn. Het mengen van zowel vloeistoffen als poeders, of een combinatie ervan, tot homogene mengsels met een reproduceerbaar resultaat, zonder luchtbellen. En dat met een gemiddelde procestijd van slechts één minuut en ook nog eens geen schoonmaaktijd. De mengapparatuur van het Amerikaan-
6
voordelen van de mengtechnologie van FlackTek
1 Altijd reproduceerbaar mengen
2 Mengen onder vacuüm voorkomt luchtinslag
3 Zeer korte procestijd van gemiddeld slechts één minuut
4 Geen schoonmaaktijd, direct gereed voor volgende mix
5 Een perfecte homogene massa van topkwaliteit
6 Flexibel inzetbaar. Keuze uit vele modellen en volumes van lab-, tot pilot-, tot industrieschaal
se FlackTek maakt dat waar. Deze mengtechnologie ligt nu ook voor bedrijven in de Benelux binnen handbereik. De producent van geavanceerde mengers wordt namelijk sinds 1 januari 2025 vertegenwoordigd door ATP Engineering.
REPRODUCEERBAAR MENGEN TOT HOMOGEEN MENGSEL
De highspeedmixers van FlackTek verwerken de poeders en vloeistoffen onder vacuüm en kunnen middel- tot zeer hoge viscositeiten tot homogene mengsels verwerken zonder luchtinslag. Niet alleen zijn de mengers snel, maar hun hygiënische ontwerp sluit bovendien contaminatie uit. Daarbij is er geen schoonmaaktijd dankzij het zelfreinigende vermogen. Dit maakt deze mengers ideaal voor sectoren waar precisie en efficiëntie cruciaal zijn, zoals de farmacie, de lijmindustrie, bij de productie van chemische pasta’s en in de dentale industrie en de ruimtevaart. De menglijn van FlackTek is flexibel inzetbaar. Hij is geschikt voor de meest uiteenlopende mengklussen van laboratorium-, tot pilot- en industriële schaal.
GEAVANCEERDE MENGTECHNOLOGIE UITTESTEN
ATP Engineering biedt in eigen huis demonstraties aan om nader kennis te maken met deze geavanceerde mengtechnologie. Het is mogelijk de FlackTek mengers in actie te zien en de voordelen van de technologie zelf te ervaren. Uittesten kan zowel in het eigen laboratorium van ATP in Almere als op locatie. Een optie is om de apparatuur te testen met eigen materialen. ●
ATP Engineering staat op 19 en 20 maart op de 2025 silicone EXPO Europe in de RAI te Amsterdam. Bezoek hiervoor de FlackTek-stand op nummer 204.
De 2x 200 liter MEGA FlackTek voor professioneel mengen onder vacuüm met een reproduceerbaar resultaat.
totpilottotindustriescha
FLUIDS PROCESSING WORLD
BRIDGEWATER, NJ, VS Onderzoekscentrum voor verftoepassingen
Speciaalchemiebedrijf Nouryon heeft zijn verfapplicatiecentrum geopend in de Amerikaanse staat New Jersey. De ontwikkeling van innovatieve en duurzame oplossingen, voor en samen met klanten, staat hier centraal. Het nieuwe centrum richt zich op de ontwikkeling van verfen coatingtechnologieën, productvernieuwing en moet een snellere time-to-market opleveren. De focus ligt op decoratieve verven en betere toepasbaarheid. Speciale additieven gaan de verfrecepturen verbeteren. Het gaat onder meer om de dispergeermiddelen Bermocoll en Alcogum, Alcosperse en middelen om de verfdikte (reologie) te beheersen. Het applicatiecentrum biedt hiertoe geavanceerde testfaciliteiten en gespecialiseerde wetenschappers en technici. Klanten kunnen Nouryon benaderen voor een bezoek aan het centrum. ●
OSSETT, VK
Kerry Foods halveert
slibproductie
Veolia Water Technologies heeft de slibproductie bij de afvalwaterzuiveringsinstallatie van boteren roomproducent Kerry Foods met de helft weten terug te dringen. Dit is gelukt door over te schakelen op een plantaardige coagulant in plaats van een metaalhoudende om zwevende vaste stoffen uit het water te verwijderen. Met de door Veolia voorgestelde stof HYDREX 62925 heeft Kerry niet alleen de slibproductie gehalveerd, maar voldoet het zuivelbedrijf ook aan de wettelijke milieueisen. Kortom minder slib, dus lagere kosten en een kleinere ecologische voetafdruk. De grootste winst haalt de producent uit het verminderde transport van slib, dit veroorzaakte een aanzienlijke CO₂-uitstoot. Bijvangst is dat het geconcentreerde slib een hogere calorische waarde heeft en geschikt is als input voor anaerobe vergisting. Hierdoor bespaart de fabriek niet alleen op verwijderingskosten, maar kan het ook extra inkomsten genereren. ●
STONEHOUSE, VK Slimme en efficiënte chloormeting
Een nieuwe reeks sensoren en analyzers van ABB biedt nu nauwkeurige en betrouwbare chloormetingsoplossingen die een minimum aan onderhoud nodig hebben. ‘ChloroStar’ helpt water- en afvalwaterbedrijven om chloor efficiënter te doseren. Het modulaire systeem optimaliseert de waterzuivering en verhoogt de uptime. Waar traditionele chloorsensoren nog wel eens kampen met vervuiling en afwijkende metingen, en dus onderhoudsgevoelig zijn, gaat het hier om zelfreinigende sensoren voor langdurige en stabiele metingen die voorspellend onderhoud faciliteren. Kern van het systeem is de ChloroStar Digital Sensor. Die meet vrij of totaal chloor met hoge precisie op basis van een drie elektrodes. Ingebouwde pH-compensatie zorgt voor meetstabiliteit en vergt minder schoonmaakwerk. Een speciale koppelingstechnologie vereenvoudigt de installatie. In combinatie met ABB’s InFlow Multi-Cell blijft de meting nauwkeurig, zelfs bij variërende waterstromen. Dan is er nog een cruciaal onderdeel: de ChloroStar Cell. Dit is een continu doorstroomd onderdeel, waardoor de elektroden schoon blijven. Dit voorkomt verstopping en scheelt tot 20% in verbruiksmaterialen. Het systeem is draadloos, het is dus overal mogelijk onderhoudsgegevens en meetresultaten te bekijken en delen. Er kan ook buiten gangbare installaties met deze oplossing gemeten worden. Een speciale fotometer biedt een snelle en nauwkeurige chlooranalyse in het veld. ●
WIJHE, NEDERLAND
Sprinklertanks als duurzame energiebron
SPIE Nederland en de Nederlandse scale-up Sprinkler Energy hebben een technologie ontwikkeld om fors op het gasverbruik te besparen door de inzet van sprinklertanks als energiebron. Zowel de industrie, tuinbouw als logistiek kan met deze innovatie op een duurzame en betaalbare manier gebouwen verwarmen zonder afhankelijk te zijn van aardgas. Het systeem gebruikt sprinklertanks, die normaal alleen worden gebruikt bij brand. Ze bevatten vaak honderdduizenden liters water die doorgaans ongebruikt blijven. Door deze waterbronnen te koppelen aan warmtepompen (lucht-water en waterwater) kan de in het water opgeslagen warmte dienen om gebouwen efficiënt te verwarmen. Volgens SPIE en Sprinkler Energy is de technologie breed toepasbaar, omdat veel bedrijven al beschikken over sprinklertanks. Dit maakt het een aantrekkelijke oplossing, er zijn immers geen grote infrastructurele aanpassingen nodig. De technologie werd getest in het distributiecentrum van AS Watson, het moederbedrijf van Kruidvat. Tijdens de pilot in Heteren bleek dat het systeem het gasverbruik met 60% kon verlagen. Het leverde Sprinkler de Energy Challenge Award van de provincie Gelderland op. De partijen zijn van plan de gepatenteerde technologie verder te ontwikkelen en op grotere schaal uit te rollen. ●
MANNHEIM, DUITSLAND
Virtueel trainingscentrum bij Coca-Cola
De Coca-Cola fabriek in het Duitse Mannheim maakt sinds kort gebruik van het Virtual Training Center (VTC) van KHS om operators en onderhoudspersoneel sneller en efficiënter op te leiden. Medewerkers kunnen zich met deze ‘tool’ op eigen tempo en wanneer het hen uitkomt in productieprocessen verdiepen en zich daarin verbeteren. Ze zitten dus niet vast aan strakke (klassikale) trainingsschema’s. Deze Augmented Reality (AR) applicatie werkt interactief en leent zich zelfs voor kortdurende trainingssessies, zoals tijdens een productiestop. Markus Straßer, hoofd Onderhoud bij Coca-Cola Mannheim, roemt vooral het speelse en intuïtieve karakter van VTC. De flexibele benadering werkt drempelverlagend, zowel voor instromers als ervaren medewerkers. KHS blijft het VTC-platform uitbreiden met nieuwe talen en modules, waardoor er steeds meer machines en processen worden gedigitaliseerd. Het VTC vervangt fysieke trainingen overigens niet volledig, wel zal het een vast onderdeel worden van het inwerkproces bij Coca-Cola Mannheim. ●
BERLIJN, DUITSLAND
Gebruiksklaar chloreringssysteem voor noodsituaties
Lutz-Jesco toont op de vakbeurs Tausendwasser 2025 op 26-27 maart in Berlijn een verplaatsbaar noodchloreringssysteem voor waterbedrijven. De module biedt een snelle en effectieve oplossing, voor het geval dat bestaande desinfectiesystemen onvoldoende werken, bijvoorbeeld door bacteriële vervuiling na zware regenval. ‘Safetychlormix’ maakt het mogelijk snel te handelen als de nood aan de man is. Het systeem biedt een nauwkeurige dosering van vloeibaar chloor, waardoor bacteriële groei snel beheersbaar wordt. Het noodchloreringssysteem is al in gebruik bij enkele Duitse gemeentelijke nutsbedrijven, waaronder die in de stad Schwerin. De chloreringsinstallatie is ontworpen als een plug-and-play systeem. Hij staat op een stevige stalen trolley. Dit maakt hem eenvoudig verplaatsbaar en direct inzetbaar door één persoon. Hart van het systeem is de Magdos LDp-membraandoseerpomp, die een calciumhypochlorietoplossing via een tien meter lange PVC-slang injecteert in het verontreinigde water. Hierbij komt hypochloorzuur (HOCl) vrij, dat korte metten maakt met micro-organismen. De pomp is onderhoudsarm en heeft geen verslijtbare onderdelen zoals tandwielen of assen. Een module kan tot 650 g chloor per uur produceren, afhankelijk van de configuratie. Een tegendruk- en drukontlastingsventiel bieden extra veiligheid, een lekbag moet lekkages naar het milieu voorkomen. ●
RIOOLWATERZUIVERING: 15 TECHNIEKEN
Voor rioolwaterzuiveringen komen steeds meer technieken in beeld om medicijnresten uit afvalwater te filteren of direct af te breken. Een evaluatie legde 15 kansrijke technieken naast elkaar. Hoe werken ze en hoe succesvol zijn ze?
De afgelopen vijf jaar zijn op een aantal rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) technieken getest om medicijnresten uit afvalwater te halen. In het najaar van 2024 verscheen een uitgebreide evaluatie. In totaal zijn van zo’n 25 technieken haalbaarheidsstudies uitgevoerd. Daarvan kregen 15 technieken groen licht voor een pilot.
Een van de drijfveren om met de technieken aan de slag is de in november vastgestelde Europese richtlijn voor Stedelijk Afvalwater. De richtlijn verplicht rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) om medicijnresten vergaand te verwijderen, in 2045 minimaal 80%. Voor rwzi’s is dit “een nieuwe tak van sport”, zegt Cora Uijterlinde, die het Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater (IPMV) leidde. De technieken moesten getest worden op het specifieke Nederlandse afvalwater waar ook een deel hemelwater in zit en bijvoorbeeld ook bromide, dat zich in de toxische stof bromaat kan omzetten (in 2022 is de bromaatnorm voor oppervlaktewater flink aangescherpt).
Luchtopname van rwzi Horstermeer waar de proef met O3-STEP plaatsvond (Foto: Waterschap-Amstel-Gooi-enVecht).
BESTAANDE TECHNIEKEN
De bestaande technieken om medicijnresten uit het water te filteren zijn actiefkool en ozondosering. Beide technieken kunnen het verwijderingsdoel van 80% bereiken en zijn
ondanks hun hoge energiekosten financieel aantrekkelijk. Inmiddels draait een aantal full-scale installaties in Nederland. Maar er kleven ook nadelen aan beide toepassingen. Toedienen van ozon breekt medicijnresten
Rondleiding bij conventionele (full-scale) actiefkool-installatie (PACAS) op rwzi Leiden-Noord (Foto: Cora Uijterlinde).
OM MEDICIJNRESTEN TE VERWIJDEREN
Pilotinstallatie met PAK+doekfiltratie op rwzi Vinkel (Foto: Arnoud de Wilt).
PACAS-Nereda-systeem op rwzi Simpelveld; de pijl geeft aan waar de unit zich in de Nereda-reactor bevindt (Foto: Waterschap Limburg).
af in een oxidatieproces, maar er is de kans op de vorming van het ongewenste bromaat. Actiefkool, dat medicijnresten bindt, geldt als een wegwerpproduct en heeft vanwege de fossiele oorsprong (steenkool of biomassa) een grote CO₂-voetafdruk. Zo gaat poedervormig actiefkool (PAK), dat wordt toegevoegd aan het actief-slibsysteem van de rwzi, als het verzadigd is met het slib naar de slibverbranding. Granulair actiefkool (GAK), dat wordt toegepast in een nageschakeld filter, kan na gebruik een regeneratieproces ondergaan en is dan geschikt voor hergebruik.
Bio-GAK+lucht-reactor op rwzi Emmen (Foto-Brightwork).
NIET ELKE TECHNIEK WERKT OVERAL
De 15 pilottechnieken zijn niet alleen geëvalueerd op zuiveringsrendement en kosten, maar ook op hun CO₂-voetafdruk, zoals het energieverbruik en de milieu-impact door de inzet van hulpstoffen en chemicaliën (b.v. cyclodextrines en high-silica zeolieten). Uit de evaluatie blijkt dat niet elke techniek op elke rwzi hetzelfde resultaat gaat geven. Dat hangt af van de kenmerken van de zuivering, zoals de concentraties medicijnresten en bromide in het water. Uijterlinde: “Voor de evaluatie is de technologie gestandaardiseerd voor een zuivering die het afvalwater van 100.000 inwoners
behandelt. Eigenlijk kan dat niet, want elke zuivering is anders. Het blijft altijd maatwerk. Daarom valt er over kosten ook niet zoveel te zeggen. Per zuivering kunnen de kosten anders uitvallen dan berekend in deze studie, al pas je dezelfde techniek toe. Bedrijven moeten zich daar dus zeker niet blind op staren. Daarom is het goed dat we de afgelopen vijf jaar zo’n breed palet aan technieken hebben kunnen beproeven. Er valt wat te kiezen: waterschappen kunnen voor de laagste kosten gaan, maar ook voor een hoger rendement en een betere kwaliteit van het gezuiverde water, of ze kunnen op duurzaamheid een extra investering doen.” ●
Gebouw met het O3STEP-systeem op rwzi Horstermeer (Foto: Waterschap-AmstelGooi-enVecht)
De ozoninstallatie van het O3-STEP-systeem op rwzi Horstermeer (Foto: WaterschapAmstel-Gooi-enVecht).
Buisje met zeolietkorrels voor het AdOxsysteem, beproefd op rwzi Leiden-Noord (Foto: Hoogheemraadschap Rijnland).
Medicijnresten uit rioolwater halen: 15 veelbelovende technieken
3 VARIANTEN OP CONVENTIONELE ADSORPTIE MET POEDERACTIEFKOOL (PAK), OFTEWEL PACAS (POWDERED ACTIVATED CARBON IN ACTIVATED SLUDGE):
1 PAK+doekfiltratie: hierbij wordt het poederactiefkool niet in het actief-slibsysteem gebracht, maar wordt het gezuiverde water door een PAK-reactor en een doekfilter gevoerd.
2 PACAS Nereda: hierbij wordt het PAK in de Nereda-korrelslibreactor (een techniek van RoyalHaskoningDHV) gebracht en samen met de geadsorbeerde medicijnresten met het spuislib afgevoerd.
3 PAK+O3: hierbij krijgt het effluent na de PAK-filtratiestap een behandeling met ozon. Door adsorptie en oxidatie te combineren, kunnen de doseringen actiefkool en ozon omlaag, wat duurzamer en goedkoper is.
4 upflow GAK: vernieuwde, nageschakelde filtratie met granulair actief-kool (GAK), waarbij het filter van onder naar boven doorstroomt. Dit verbetert het contact tussen actiefkool en water en daarmee het verwijderingsrendement. Door inzet van geregeneerde actiefkool (in plaats van primair kool) kan een kleinere CO₂-footprint behaald worden.
VARIANTEN VAN BIOLOGISCHE ACTIEFKOOLFILTRATIE (BAKF):
5 Bio-GAK+lucht: naast GAK vindt in één reactor ook een biologische aerobe behandeling plaats. Door zuurstof in te brengen, zetten micro-organismen in
de reactor een deel van de organische stof, die uit het water wordt gehaald door het adsorptieproces, ook weer om. Dat zorgt ervoor dat het langer duurt voor de kool verzadigd is en regeneratie nodig is. Dit drukt de kosten en zorgt voor een kleinere CO₂-voetafdruk.
6 BODAC (Biological Oxygen-Dosed Active Carbon), getest op rwzi Emmen. Deze installatie behandelt gezuiverd afvalwater in twee parallele filtratiesystemen met vers en verzadigd GAK, waar een biofilm op groeit die medicijnen uitfiltert en afbreekt (>80%). Overtollige biomassa wordt periodiek verwijderd. De installatie is sinds 2010 in gebruik en de actiefkool hoeft nog steeds niet vervangen te worden. Deze lange standtijd is een groot voordeel.
COMBINATIES VAN ACTIEF-KOOLFILTRATIE EN OZONDOSERING:
7 O3-STEP. Hierbij breekt de ozon-installatie de medicijnresten oxidatief af, zodat ze daarna makkelijker adsorberen in de GAK-filter. Het actiefkool verwijdert ook aanwezig bromaat. Deze techniek is begin 2024 op rwzi Horstermeer in bedrijf genomen.
8 Aurea. combineert dezelfde technieken, maar in omgekeerde volgorde. Eerst breekt een biologisch actiefkoolfilter de medicijnen af, daarna neemt een lichtere behandeling met ozon de resterende componenten voor zijn rekening. De lagere ozondosering verkleint de CO₂-voetafdruk en vermindert het risico op bromaatvorming. De techniek is ontwikkeld door RoyalHaskoningDHV en Wageningen Universiteit & Research.
Membraan-proefopstelling met NF+H2O2-techniek in de Waterfabriek in Wilp
2X NIET-FOSSIELE ADSORBENTIA
9 DEXfilter maakt gebruik van adsorptie met niet-fossiele adsorbentia (cyclodextrines) met een veel kleinere CO₂-voetafdruk dan fossiele adsorbentia. De uit suikers opgebouwde ringvormige moleculen vormen een soort cupjes met een positieve of negatieve lading waar medicijnresten aan kunnen adsorberen door elektrostatische en hydrofobe interacties samen met een uitsluitingsmechanisme op basis van molecuulgrootte. De cyclodextrines worden on-site met methanol geregenereerd. Getest op rzwi Lelystad.
10 AdOx is een adsorptie-en oxidatieproces met high-silica zeolieten. Deze korrels zitten in een vastbedreactor en filteren medicijnresten uit het neerwaarts stromende afvalwater. De verzadigde zeolieten zijn ter plekke met ozongas te regenereren, wat de vorming van bromaat in het gezuiverde water voorkomt.
3 OXIDATIE-TECHNIEKEN:
11 ZF+UV/H2O2 is een vorm van geavanceerde oxidatie door UV-licht te combineren met waterstofperoxide. Naast het oxidatieproces ontstaan hydroxylradicalen die voor een nog intensievere afbraak van medicijnen zorgen. De waterstofperoxide wordt in de installatie zelf duurzaam geproduceerd uit water en elektriciteit, zonder chemicaliën.
12 O3+ultrasound combineert een ozonbehandeling met vooraf en achteraf ultrasoon geluid, dat het ozonisatieproces versterkt en voor een snellere, efficiëntere afbraak van medicijnen zorgt.
13 Microforce is een combinatie van in reeks geschakelde reactoren met een ozon- en een biologische behandelingsstap met een biofilm die elk een specifieke dosis ozon hanteren. Door de inzet van biologie is ook bij deze techniek minder ozon nodig is.
MEMBRAANFILTRATIE-TECHNIEKEN:
14 NF+H2O2 combineert nanofiltratie met oxidatie door waterstofperoxide. De techniek (bereik: 1-10 nm) kan niet alleen medicijnen verwijderen, maar ook nog kleinere microverontreinigingen, pathogenen en microplastics.
15 O3+keramische MF. Na een eerste ozonisatiestap ontdoen keramische microfiltratie (MF)-membranen het afvalwater van microverontreinigingen, microplastics, bacteriën en virussen. Beide membraantechnieken mikken op hoogwaardig hergebruik van het gezuiverde water, dat de kwaliteit van drinkwater nadert.
Bron: Evaluatie Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater, STOWA, september 2024
(Foto: Waterschap Vallei en Veluwe).
BEGE NEEMT POMPENSPECIALIST KOMAK OVER
BEGE Aandrijftechniek neemt pompenspecialist Komak Fluid Technology over. Hiermee verstevigt Bege zijn positie in de maritieme sector, aquacultuur, petrochemie en voedingsindustrie. Komaks pompsystemen en afdichtingen zijn een goede aanvulling op Bege’s expertise in mechanische aandrijvingen en vloeistoftechnologie. De oprichters van Komak, Arjan Vermeiden en Paul Roesink blijven aan als respectievelijk algemeen directeur en technisch directeur.
Endress+Hauser en SICK zijn een strategisch partnerschap aangegaan om de procesautomatisering te verster-
ken. Endress+Hauser neemt de verkoop en service van SICK’s procesautomatiseringsproducten over, terwijl een
joint venture, “Endress+Hauser SICK GmbH+Co. KG”, zich richt op analysemeettechniek en gasflowmeting. Dit
biedt klanten wereldwijd een breder productportfolio en betere ondersteuning.
Circa 800 SICK-medewerkers van de afdeling “Cleaner Industries” verhuizen naar Endress+Hauser, maar blijven beschikbaar als vertrouwd aanspreekpunt voor bestaande klanten. Het procesautomatiseringsportfolio is per direct beschikbaar via www.endress. com. De joint venture is specifiek gericht op de energietransitie in de procesindustrie (‘decarbonisatie’), door het verbeteren van analyse-meettechniek en gasflowmeting. Vanaf maart 2025 bezitten beide bedrijven elk 50% van de joint venture.
SICK blijft zich focussen op zijn corebusiness in fabrieks- en logistiekautomatisering, waar het meer dan 80% van zijn omzet genereert. Dit partnerschap stelt beide bedrijven in staat hun sterke punten te benutten en klanten beter te ondersteunen met innovatieve technologieën.
SICK en Endress+Hauser gaan een joint venture aan. (Foto: SICK)
MOBIELE WIJNPOMP
Vogelsang heeft een moderne wijnpomp ontworpen met een ingebouwde VY-pomp. Deze draaizuigerpomp werkt pulsatievrij. De met elastomeer beklede lobben verpompen de druiven en de wijn voorzichtig en zonder schuimvorming. De pomp kan vloeistoffen met verschillende viscositeiten verpompen. Dit maakt hem geschikt voor alle belangrijke wijnproductieprocessen, inclusief het decanteren van wijn uit tanks, het transporteren van de pulp na gisting en maceratie, en het bottelen. De pomp is verkrijgbaar in 2 maten en 5 varianten. Hij kan op verschillende manieren worden geconfigureerd, afhankelijk van de grootte en debietvereisten. De
De mobiele wijnpomp met geïntegreerde VY-pomp van Vogelsang is geschikt voor alle belangrijke wijnproductieprocessen.
wijnpomp past ook in kleine ruimtes die moeilijk toegankelijk zijn. Het chassis van de mobiele pomp is opnieuw ontworpen, waardoor hij nu makkelijker te verrijden is. Het ontwerp van de pomp voorkomt productafzetting, waardoor reiniging eenvoudiger is en er minder onderhoud nodig is. Het besturingssysteem kan gegevens over druk, debiet en werkcycli uitwisselen, de bediening gaat met een touchscreen en een app. De VY-pomp kan afhankelijk van de toepassing 10-700 hectoliter per uur verpompen bij een maximale druk van 10 bar. De toevoerrichting van de pompen is omkeerbaar, dus ze zijn zowel geschikt voor vullen als legen.
Het nieuwe chassis maakt de mobiele wijnpomp van Vogelsang makkelijker verplaatsbaar.
Robuust en kosteneffectieve niveaumeting voor hoge nauwkeurigheidseisen
OPTIWAVE 1540 en OPTIWAVE 1560 compacte radar niveautransmitters ongevoelig voor omgevingscondities
• PVDF behuizing en antenne, bestand tegen vele chemische producten
• OPTIWAVE 1540 – voor vloeibare chemicaliën en toepassingen met hoge nauwkeurigheidseisen (±2 mm) en voor flowmeting in open kanaal
• OPTIWAVE 1560 – voor vloeistoffen in smalle tanks met interne obstakels (smalle richtingshoek 4°) met groter bereik en hoge nauwkeurigheid
MARKT NIEUWS
HITMA VERTEGENWOORDIGT DISTRAN
Hitma is de officiële distributeur van de ultrasone draagbare gaslekdetectieapparatuur van het Zwitserse Distran. Distran levert onder andere de Ultra Pro X, die zeer snel gaslekken weet te localiseren, zelfs op moeilijk bereikbare plaatsen. Of het nu gaat om waterstof, methaan, stikstof of vacuümlekken, de detectieapparatuur van Distran detecteert het lek. Ultrasone inspectie is bovendien veiliger, omdat je van grote afstand kunt inspecteren en dus niet in fysiek contact komt met gevaarlijke gassen. Naast de verkoop van de Distran-apparatuur gaat Hitma voor de Nederlandse markt ook trainingen verzorgen. Hitma biedt de detectieapparatuur ook aan in de verhuur, en klanten kunnen ook de servicedienst inhuren om een gaslekinspectie te komen doen met deze apparatuur.
Distran Ultra Pro X lekdetector.
Hitma +31 (0)297 514 614
www.hitma.nl
COMPACTE SLANGENPOMP MET
HOOG DEBIET
For more information visit: krohne.link/optiwave-products-nl sonderbreking
• Ingebouwde OPTICHECK technologie maakt apparaatdiagnostiek mogelijk, inbedrijfstelling, verificatie en bewaking zonder procesonderbreking via Bluetooth® en OPTICHECK Level Mobile app products solutions services
De Verderflex Dura 60 is een slangenpomp voor de overslag van schurende slurries en zeer viskeuze vloeistoffen. De pomp is onderdeel van de Duraserie van Verder, die bijzonder weinig plaats innemen door hun verticaal geplaatste motor. Deze pompen nemen 70% minder vloeroppervlak in beslag dan gewone slangenpompen. De Dura 60 heeft een hoog debiet tot 16,5 m3 per uur. De pomp is bestand tegen een maximale druk van 16 bar, en een maximum temperatuur van 100°C. De vaste delen in de te verpompen vloeistof
mogen maximaal 15 mm groot zijn (voor samendrukbare deeltjes) en maximaal 6 mm als ze niet samendrukbaar zijn. Maximale opvoerhoogte is 9,5 m en het maximale toerental is 71 rpm. De slang van NBR of EPDM gaat lang mee en is eenvoudig en snel te verwisselen. De pomp is bovendien energiezuinig, makkelijk te bedienen en eenvoudig schoon te houden.
Verder Liquids +31 (0)30 677 9211 www.verderliquids.com
Omvormer op de Verderflex Dura 60 slangenpomp.
IN DE KOMENDE NUMMERS
● Industriële warmtepompen en elektrificatie, toepassingen, voors en tegens
● PFAS uit (drink)water halen, welke zuiveringstechnieken kunnen de RWZI’s inzetten?
● Sprinklerinstallaties: zo worden ze beproefd en gecertificeerd voor jarenlang zorgeloos functioneren
De volgende editie van Fluids Processing verschijnt op 8 april 2025. Mis ‘m niet!
18-20 maart 2025
Aqua Nederland
Gorinchem
Vakbeurs Aqua Nederland richt zich op ‘Afvalwater’, ‘Drinkwater’, ‘Proceswater’ en ‘Stedelijk water & Rioolbeheer’. Naast de beursvloer is er ook een kennisprogramma met 65 sessies, en worden de officiële KNW Fitterijwedstrijden gehouden.
Gratis toegang na voorregistratie via www.aquanederland.nl
11-14 maart 2025
Aquatech
Amsterdam
Internationale waterbeurs, met natuurlijk exposanten en een omlijstend symposiumprogramma, maar ook een innovation hub met de inzendingen voor de Aquatech Amsteram Innovation Awards.
31 maart-4 april 2025
Hannover Messe
Hannover
Giga-industriebeurs met zo’n 6.000 internationale exposanten en 200.000 bezoekers.
4 april 2025
Hygiënisch ontwerpen –
Transportbanden
Utrecht
21-22 mei 2025
Advanced Engineering 2025
Gent
Door Easyfairs georganiseerde beurs met productontwikkeling, componenten en elektronica voor de maakindustrie.
20-22 mei 2025
World Hydrogen Summit & Exhibition
Rotterdam
Een van de grootste waterstofevenementen ter wereld, met 15.000 bezoekers en toonaangevende bedrijven.
4-6 juni 2025
Watertech China
Shanghai
Mega-waterbeurs met focus op de (afval)waterbehandeling. Meer dan 2.000 exposanten en een dikke 100.000 bezoekers. De moeite waard voor wie de sprong naar de Chinese watermarkt wil maken.
Dagcursus over het hygiënisch ontwerpen van een open transportband, met o.a. specifieke aandacht voor het bandoppervlak dat langs andere oppervlakken loopt en hoe die te reinigen. Behandeld worden het waarom van hygiënisch ontwerp (reinigbaarheid tot op microbieel niveau): het is wettelijk verplicht en noodzakelijk in verband met risico’s; hygiënisch ontwerp van open systemen; reiniging & desinfectie; de praktijk van transportbanden; de nieuwe Safe Food Factory opzet; en de beoordeling van een bestaand ontwerp.
8-10 april 2025
Maintenance Next 2025
Rotterdam
Grootste technologie- en onderhoudsexpo van de Benelux.
Start van de opleiding Procesveiligheid met 8 bijeenkomsten en een tentamen, georganiseerd door PHOV. Aan bod komen de procesveiligheid, maar ook de organisatie en uitvoering van grote projecten in de chemische procesindustrie. Ook aandacht voor cybersecurity.
Cursusdata 16, 23, 30 september, 7, 28 oktober, 4, 11, 18 november en tentamen op 2 december 2025
Lestijden: 9.30 tot 17.15 uur.
Blijf op de hoogte
CONDITION-BASED MAINTENANCE
Domme apparatuur slim maken kost tijd, maar levert geld op
DIGITALISERING
Scenario’s simuleren met een virtuele cloon van je fabriek
UW
INSTRUMENTEN
Lek Detectie
Lager Conditiebewaking
Lager Smering
Condenspot & Afsluiter
Elektrische Ontladingsdetectie
TRAINING
CAT I & CAT II Ultrasound Training
On-site Implementatie Training
TECHNISCHE ONDERSTEUNING
Kostenloze ondersteuning & software
Online Training
Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum
(webinars, artikelen, tutorials…)
www.uesystems.eu
28 CONDITION-BASED MAINTENANCE ‘CONDITION-BASED MAINTENANCE LUKT ALLEEN ALS MACHINES HUN ACTUELE CONDITIE DELEN’
Condition-based maintenance is alleen mogelijk als machines data genereren en hun status delen. Helaas staat er in de procesindustrie vaak nog oude, ‘domme’ apparatuur, die dat niet kan. Tim Foreman van Omron vertelt wat er komt kijken bij het ‘smart’ maken van oude machines.
30DIGITALISERING VIRTUAL TWINS: COMPUTERSIMULATIES MAKEN DE WERKPLAATS GEZONDER EN VEILIGER
Een virtual twin, de gesimuleerde versie van een digital twin, is een virtuele kopie van een fabriek om waarheidsgetrouw nieuwe inrichtingen en processen tekunnen testen, terwijl de productie gewoon doorgaat. Klinkt futuristisch? Het Franse Dassault Systèmes ontwikkelt ze al jaren voor bedrijven, die er hun werknemers veiliger en gezonder mee kunnen laten werken.
34MARKTNIEUWS
34AGENDA
35LEESTIPS
Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres
Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462 redactie@maintenancebenelux.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter
+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
Eindredactie
Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving Giesbers Retail, Arnhem
Met medewerking van: Martijn Kroese
Druk
Veldhuis Media, Meppel
Uitgever
Erik ten Haaf
+31 (0)297 22 3462
+31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Sales
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen
+31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Abonnementen abo@procesmedia.nl
+31 (0)297 22 3462
Abonnementsprijs 2025
Voor de Benelux: € 160 (excl. 9% btw).
Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.
Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
‘CONDITION-BASED MAINTENANCE HUN ACTUELE CONDITIE DELEN’
Intelligente machines zijn een voorwaarde om conditie-gestuurd onderhoud te kunnen plannen.
Condition-based maintenance is alleen mogelijk als machines data genereren en hun status delen. Helaas staat er in de procesindustrie vaak nog oude, ‘domme’ apparatuur, die dat niet kan. Tim Foreman van Omron vertelt wat er komt kijken bij het ‘smart’ maken van oude machines.
Uit onderzoek in de Verenigde Staten bleek laatst dat meer dan de helft van de industriële machines daar 30 jaar oud of ouder is. Deze legacy machines vormen een probleem voor de moderne onderhoudsplanning, want ze genereren geen data.
‘DOMME’ MACHINES SLIM MAKEN
Tim Foreman, R&D Manager bij automatiseerder Omron, weet als geen ander hoe groot de uitdagingen zijn als het gaat om het innoveren van processen waarbij oude machines – die technisch
nog prima werken – betrokken zijn. “Dertig jaar geleden was er nog geen internet, laat staat een Internet of Things. Machines uit die tijd zijn niet ‘smart’: ze delen geen data en houden geen logboek bij of informatie over hoe ze functioneren.”
NIET VANZELFSPREKEND
Digitaliseren, automatiseren en innoveren is voor veel industriële bedrijven lang niet vanzelfsprekend, zo ervaart Foreman in het werkveld. “Zeker kleinere bedrijven komen er eenvoudigweg niet aan toe. De business moet doordraaien, want zo
LUKT ALLEEN ALS MACHINES
wordt het geld verdiend. Een fabriek even een maand op pauze zetten om de machines slimmer te maken? Zo zit de wereld niet in elkaar.”
TIJDSINVESTERING
Hoewel een maand wellicht overdreven klinkt, komt het daar in de praktijk soms wel op neer, weet Foreman. “Als machines niet ontworpen zijn om data te delen, is het vaak een behoorlijk karwei om ze slimmer te maken. Zo’n machine stopt bijvoorbeeld ineens tijdens het productieproces, omdat er iets niet goed gaat. De machine weet wel waarom hij stopt – anders zou hij niet stoppen – maar deelt die informatie niet. In veel gevallen is die data helemaal niet uit de machine te halen.”
UITDAGING
Een onderhoudstechnicus moet zo’n machine dan openmaken om zelf te kijken wat het probleem is. “Dat kost veel tijd, die je kunt herwinnen als zo’n machine gewoon zelf aangeeft wat het probleem is. Maar als het om decennia oude apparaten gaat waarvan ook de fabrikant zegt: ‘hier kunnen we niet bij helpen’, dan wordt het een uitdaging. Maar die gaan we bij Omron graag aan, want de voordelen van een slimme, meer geautomatiseerde productielijn zijn enorm.”
‘Een fabriek weken op pauze zetten om de machines slimmer te maken? Zo zit de wereld niet in elkaar’
DE WAARDE VAN VOORSPELBAARHEID
Wat de meeste bedrijven het liefst willen, is voorspelbaar zijn. Beloftes kunnen nakomen bij klanten. Orders tijdig en foutloos leveren en exact kunnen voorspellen hoeveel productie er op een zeker moment gedraaid kan worden. “Beloftes niet nakomen levert niet alleen irritatie, maar ook afhakende klanten op”, zegt Foreman. “Moet je bij een machine die uitvalt eerst uitgebreid op onderzoek uit om te kijken wat de oorzaak is… dat draagt niet bij aan je voorspelbaarheid. Je wilt direct zien wat het probleem is, zodat je onderhoud
kunt plegen en de productie snel kunt hervatten.” Voorspelbaar zijn is ook in commercieel opzicht veel waard. “Dat zit ‘m niet alleen in machineuitval,” licht Foreman toe. “Neem bijvoorbeeld voorraadbeheer. Hoeveel bedrijven worstelen er niet mee dat de fysieke voorraad telkens afwijkt van de digitale voorraad die in het systeem staat? Allemaal zaken die je kunt oplossen als je slim digitaliseert en innoveert, en je machines met elkaar laat communiceren.”
MAANDEN BEZIG
Foreman vertelt over een recente casus bij een klant die een productielijn bestaande uit vijf machines efficiënter wilde maken. “Het waren allemaal domme machines. Ze deden hun werk, maar communiceerden er niet over. Wij dachten: vijf machines achter elkaar, we laten ze met elkaar praten en verzamelen de data op een centrale plek, hoe lastig kan het zijn?”
Dat liep anders. “Alleen al met de eerste twee machines waren we maanden bezig. Het ging om een apparaat dat soldeerpasta aanbracht op printplaten en een tweede apparaat dat dit controleerde. Maar soms liep er iets spaak, waardoor er onvoldoende pasta op de printplaten kwam. Dan ging de machine in een foutmodus: hij ‘wist’ dat er iets fout ging. Maar hij vertelde er niet bij wat eraan voorafging, of waar het probleem zat.”
HALF PROCENTJE BLIJKT 5% AFKEUR
Het team van Foreman rustte de machine uit
‘De impact van één domme machine die slim is geworden, is gigantisch’
met ‘een geheugen’ en slimmigheden, waardoor personeel nu op een heatmap kan zien op welk deel van de printplaat er onvoldoende soldeerpasta is. Onderhoudstechnici weten dan direct welk deel van de machine ze moeten reinigen of repareren. Alleen al die ene machine slim maken, heeft de klant enorm veel opgeleverd, vertelt Foreman. “Vooraf dacht de klant dat ongeveer een half procentje van alle printplaten niet perfect uit de machine kwam. Na ons onderzoek bleek dat tien keer zoveel te zijn: vijf procent. Moet je nagaan wat het in commercieel opzicht voor zo’n bedrijf betekent nu ze heel eenvoudig via heatmaps realtime hun kwaliteit kunnen monitoren… die impact van één domme machine die slim is geworden, is gigantisch. En we zijn nog lang niet klaar – ook die andere machines maken we slim.” ●
Het van oorsprong Japanse Omron is actief op het gebied van automatisering en innovatie in de industriële sector. Het bedrijf richt niet alleen nieuwe productielijnen in, maar maakt met automatisering ook bestaande processen slimmer en efficiënter.
Tim Foreman, R&D Manager bij automatiseerder Omron.
Virtual twins zijn virtuele kopieën met alle kenmerken van de fysieke werkvloer, die gebruikt worden om processen te optimaliseren zonder dat daarvoor de productie stilgelegd hoeft te worden.
VIRTUAL TWINS: COMPUTERSIMULATIES GEZONDER EN VEILIGER
Een virtual twin, de gesimuleerde versie van een digital twin, is een virtuele kopie van een fabriek om waarheidsgetrouw nieuwe inrichtingen en processen te kunnen testen, terwijl de productie gewoon doorgaat. Klinkt futuristisch? Het Franse Dassault Systèmes ontwikkelt ze al jaren voor bedrijven, die er hun werknemers veiliger en gezonder mee kunnen laten werken.
Wat als je alle – letterlijk: álle – facetten van een fabriek, product of werkplaats in een computer zou kunnen gooien, en vervolgens een volledig werkend 3D-model van de werkvloer tot je beschikking zou hebben om alles te testen en te optimaliseren wat je maar wilt? Dat is de kern van wat een virtual twin wordt genoemd: een virtuele
kopie die alle kenmerken bevat van de fysieke werkvloer.
KOPIE MET ALLES EROP EN ERAAN
Het Franse softwarebedrijf Dassault Systèmes is inmiddels zeer bekend met deze virtuele kopieën en vervaardigde al diverse virtual twins
(as-a-service) voor tal van grote bedrijven. “We hebben virtual twins gemaakt voor ziekenhuizen, fabriekshallen, laboratoria,” somt JanAlbert Majoor op. Majoor is directeur verkoop 3DEXPERIENCE (3DX) Enorth bij Dassault Systèmes. “Daarbij nemen we alles mee: niet alleen de machines die de processen uitvoeren,
‘We nemen alles mee: niet alleen de procesapparatuur, maar ook het personeel en hun werk- en onderhoudsinstructies, de ventilatiesystemen, lucht- en warmtestromen, tot aan de wifi-dekking in het pand aan toe’
MAKEN DE WERKPLAATS
maar ook het personeel en hun werk- en onderhoudsinstructies, de ventilatiesystemen, luchten warmtestromen, tot aan de wifi-dekking in het pand aan toe. Gaandeweg wordt zo’n virtual twin dan door onze experts of de klant zelf onderhouden.”
VIRTUAL TWIN VS. DIGITAL TWIN
Waar digital twins voornamelijk worden gebruikt voor realtime monitoring, analyse, optimalisatie en predictive maintenance van fysieke systemen, zijn virtual twins bedoeld voor simulaties, visualisaties en andere virtuele ervaringen. Wil je een nieuwe onderhoudsstrategie, nieuwe werkprocessen of
andere aanpassingen testen in een bestaande fabriek, dan heeft dat enorme impact op de operationele werkzaamheden. Het liefst wil je testen zonder de hele productie stil te hoeven leggen. “Dat is het grote voordeel van een virtual twin boven een digital twin,” legt Majoor uit. “Een digital twin is een digitale kopie van een proces of fabriek vanuit actuele datapunten van de werkvloer. Een virtual twin omvat meer: het virtuele model om verdere optimalisatie van je product of productieproces te simuleren. Zo’n virtual twin ‘werkt echt’, als in: we kunnen met een computersimulatie volledig waarheidsgetrouw testen hoe aanpassingen in de processen in de praktijk uitpakken.”
Jan-Albert Majoor, directeur verkoop 3DEXPERIENCE (3DX) Enorth bij Dassault Systèmes.
De data die in de virtuele twin geladen worden gaan niet alleen over de condities en afmetingen van machines, maar ook over looplijnen van het personeel, robots en AGV’s, taken die ze uitvoeren en eigenlijk alles wat in de ‘echte wereld’ meetbaar is.
VIRTUAL TWIN BOUWEN
Om een volledig werkende virtual twin te kunnen bouwen, maakt Dassault Systèmes onder andere 3D-scans van het pand – of de panden – waar het om gaat. Vervolgens verzamelt men zoveel moge-
Met behulp van een virtual twin kun je heel gericht het procesdesign in een fabriek aanpassen aan bijvoorbeeld nieuwe Arbo-regelgeving over maximaal tilgewicht en toegestane bewegingen.
lijk relevante data: niet alleen over de condities en afmetingen van machines, maar ook over looplijnen van het personeel en bijvoorbeeld robots en AGV’s, taken die ze uitvoeren en eigenlijk alles wat in de ‘echte wereld’ meetbaar is. De virtual twin
van een klant wordt op 3DX platform gemodelleerd aan de hand van 3D-data en klantdata, met als resultaat: een werkende computersimulatie die één-op-één overeenkomt met de fysieke locatie.
ARBO: GEZONDHEID EN VEILIGHEID
Zo’n virtual twin kan vervolgens worden gebruikt voor tal van optimalisaties en verbeteringen. Bijvoorbeeld om een predictive maintenancestrategie te implementeren, inclusief het testen van te verrichten onderhoudswerkzaamheden. Vaker dan je op het eerste gezicht zou verwachten, gaat het dan vooral om Arbo-aspecten: de veiligheid en gezondheid van personeel. “Zo bouwden we bijvoorbeeld een virtual twin voor een bandenfabrikant”, zegt Majoor. “Er was nieuwe wetgeving gekomen met regels over het maximale gewicht dat monteurs en andere medewerkers in fabrieken mochten tillen, en welke bewegingen ze wel en niet mochten uitvoeren. Met behulp van die virtual twin konden we heel gericht de processen en inrichtingen in de fabriek aanpassen aan de hand van bijvoorbeeld ergonomische simulaties. Dat kunnen we in groot detail: we kunnen in zo’n computersimulatie de tijd ‘vooruit’ spoelen, om te zien wat op lange termijn de impact van bepaalde taken is op de gezondheid van medewerkers. Zo helpt de computersimulatie om de mensen achter de processen gezond en veilig te houden.”
Met een virtual twin kun je een proces efficiënter inrichten en handelingen die achter elkaar plaatsvinden elkaar sneller laten opvolgen.
ONDERHOUD: INTEGRATIE VAN AR
Met gerichte inzet van virtual twins kan het leven van de onderhoudsmonteurs ook een stuk eenvoudiger worden, stelt Majoor. “Als je een virtuele
‘De Chinese COVID-ziekenhuizen die binnen enkele weken uit de grond werden gestampt, waren ontworpen met behulp van onze virtual twins’
kopie van een machine hebt, kun je met behulp van AR bijvoorbeeld ook veel sneller nieuw personeel trainen in het onderhoud van die machine.” “Via onze 3DX Delmia AR-oplossing worden werknemers ter plaatse ondersteund. Dat gaat dan met realtime 3D-projecties die de juiste instructies geven om onderhoudshandelingen uit te voeren.”
EFFICIËNTIE VERHOGEN
Ook in de zorg zet Dassault Systèmes virtual twins in en plukken medewerkers en eindgebruikers uiteindelijk de vruchten. “Bijvoorbeeld als we een efficiëntere inrichting van een laboratorium of ziekenhuis weten te realiseren,” licht Majoor toe. “Met een virtual twin kunnen we bijvoorbeeld een ziekenhuis zodanig herinrichten dat processen die vaak achter elkaar plaatsvinden elkaar ook veel sneller kunnen opvolgen. Patiënten kunnen bovendien een behandeling – zoals een CT-scan – al virtueel doorlopen voordat die daadwerkelijk plaatsvindt. Dan vergroot je de doorstroming en dus de capaciteit van zo’n ziekenhuis zonder dat er extra geld of personeel nodig is. In tijden van groeiende personeelstekorten is dat geen overbodige luxe.”
NIEUWBOUW ‘UIT DE GROND STAMPEN’ Virtual twins zijn ten slotte ook zeer waardevol voor het zo efficiënt mogelijk ontwerpen van geheel nieuwe panden. “Mensen herinneren zich wellicht nog de Chinese COVID-ziekenhuizen die binnen enkele weken uit de grond werden gestampt,” memoreert Majoor. “Die waren ontworpen met behulp van onze virtual twins. Ze waren nooit zo snel operationeel geweest als men niet gebruik had gemaakt van virtual twins om het ontwerp en de bouw vóór ingebruikname te optimaliseren.” ●
ELEKTROMAGNETISCHE WATERONTHARDER BESPAART WATER EN LOZINGSKOSTEN
Scalewatcher is een onderhoudsvrije waterontharder die kalkaanslag in leidingen, koeltorens, chillers, warmtewisselaars, waterboilers, stoomketels en RO-systemen voorkomt , vermindert en verwijdert zonder (of met minder) gebruik van chemicaliën.
De waterontharder werkt met elektromagnetische velden. Hij wekt een complex gemoduleerd signaal op dat de geladen deeltjes in het water agiteert. Dit beïnvloedt de initiële nucleatie, waardoor er meer kristallen ontstaan die kleiner zijn en afgeronde oppervlakken hebben. Hierdoor worden de deeltjes gevoelig voor waterstromen en worden ze uit de leiding gespoeld. Doordat er minder aanzettende deeltjes zijn, wordt geen nieuwe kalkaanslag opgebouwd. En zelfs oude kalkaanslag wordt
geleidelijk minder. Bovendien bespaart de ontharder 50-80% op het waterverbruik omdat er minder (automatisch) geloosd wordt (omdat het langer duurt voordat het elektrische geleidingsniveau in het water bereikt wordt waarop de waterafvoer aanslaat).
De Scalewatcher zit in een hermetisch afgesloten aluminium (IE-serie) of rvs huis met epoxylaag. Daarin zit een een Integrated Circuit dat elektromagnetische signalen genereert, een signaalkabel, kabelbinders, pluggen en duidelijke installatie instructies. Het apparaat kan worden aangesloten op 110 V of 230 V 50/60 Hz, en optioneel op 3 fase, zonne-energie of 24 Volt gelijkspanning. Jaarlijks energieverbruik: <120 kW. Het is voorzien van indicatoren die aangeven of hij goed werkt en of de kabel is aangesloten. Bij een defect gaat er een alarm af. Geschikt voor leidingen met een diameter tot maximaal 3000 mm.
Op 8-10 april is Rotterdam Ahoy de place-to-be voor onderhoudsprofessionals uit de industrie. Met meer dan 300 exposanten, praktijkcases en een stevig kennisprogramma zet het evenement in op kennisdeling, netwerken en innovatie. Er zijn dit jaar twee nieuwe componenten: de Innovation Expo en de Experience Tours. De Innovation Expo biedt een podium aan circa 20 zorgvuldig geselecteerde innovators, die hun baanbrekende ideeën en oplossingen kunnen presenteren aan het beurspubliek. De deelnemende innovators maken bovendien kans op de Innovation Award. De vakjury, samengesteld door de NVDO, selecteert 3 finalisten die de strijd met elkaar
14 maart 2025
Masterclass: NEN8026; van Strategie naar Operatie Houten
Dagcursus van de NVDO over NEN8026, waarmee je strategische onderhoudsdoelen leert vertalen naar meetbare resultaten in de praktijk. Wat is dit voor norm, hoe werkt hij en hoe pas je hem dagelijks toe? Voor onderhoudsmanagers, gebouw- en terreinbeheerders, en asset-eigenaren en -managers.
19 maart 2025
Digitaal inspecteren met AI online
NVDO webinar over het gebruik van AI om onderhoudsinspecties te versnellen.
21 maart 2025
ISO 55000 in één dag
Houten
aangaan. De Experience Tours zijn thematische rondleidingen langs zorgvuldig geselecteerde stands, die korte demo’s en workshops geven. Bezoekers kunnen kiezen tussen de thema’s Innovation & Tecnology en Sustainability & Maintenance. De groepsgrootte is 10-20 deelnemers. Per tour worden ca. 10 stands bezocht, met demonstraties van max. 5 minuten.
Toegang is gratis na voorregistratie. Scan de QR code om je aan te melden.
Dagcursus over de wereldwijde ISO 55000-norm voor asset management. De norm specificeert de eisen voor het ontwikkelen, implementeren, onderhouden en verbeteren van een Asset Management systeem en is in 2024 geüpdatet. Tijdens de training gaan deelnemers ook aan de slag met het opstellen van een Strategic Asset Management Plan binnen hun eigen specialisme (Industrie, Infra, Food of Gebouwde Omgeving).
26-27 maart 2025
Maintenance / M+R
Antwerpen
Onderhoudsbeurs over industrieel onderhoud. Tegelijk met M+R, de beurs over meet- en regeltechniek.
26-28 maart 2025
Machineering 2025
Brussel
Beurs over nieuwe maaktechnologie en machinebouw, met innovaties voor de maakindustrie.
28 maart 2025
Asset Data Management
Houten
Dagcursus over het verzamelen, vastleggen, delen, beheren en analyseren van informatie geeft inzicht in de waarde van informatie in alle fasen van de Asset Life Cycle. Met tips & tricks voor slim ADM. Georganiseerd door NVDO.
31 maart-4 april 2025
Hannover Messe
Hannover
Giga-industriebeurs met zo’n 6.000 internationale exposanten en 200.000 bezoekers.
8-10 april 2025
Maintenance Next 2025
Rotterdam
Grootste technologie- en onderhoudsexpo van de Benelux.
6 juni 2025
Hygiënisch onderhoud
Utrecht
Dagcursus van Burggraaf & Partners over hoe je onderhoud kunt plegen op zo’n manier dat het hygiëneniveau hetzelfde blijft, wat je moet doen als je een niethygiënische situatie tegenkomt, en welke invloed je als onderhoudsmonteur zelf hebt. Aan de orde komen: bewustwording dat hygiënisch werken noodzakelijk is; herkennen, signaleren en doorgeven (en terugkoppelen) niet-hygiënische situaties; kleine verbeteringen doorvoeren m.b.t. hygiënisch ontwerp; hygiënisch werken.
11-12 juni 2025
Vision, Robotics and Motion
Den Bosch
Beurs, congres en demonstraties van productie-automatiseringsoplossingen in de industrie.
Voorspellend onderhoud invoeren in 6 stappen
Hoe voer je voorspellend onderhoud in? Volg het 6-staps model van Bilfinger om predictive maintenance in te voeren.
Steekflens verhoogt veiligheid bij onderhoud leidingen
De steekflens is een extra afsluiting die het ontsnappen van vloeistof of gas in leidingen voorkomt. Dit verhoogt de veiligheid bij inspectie en onderhoud.
De Safety Culture Ladder 2.0 komt
eraan
NEN lanceert in 2023 een 2.0-versie van de Safety Culture Ladder. Met deze ¬beoordelingsmethode kunnen bedrijven het veiligheidsbewustzijn en het bewust veilig handelen in hun organisatie meten en verbeteren.
Datagestuurd onderhoud windparken op zee
Onderhoud aan offshore windparken kan efficiënter, blijkt uit het PhD onderzoek van Mingxin Li aan de TU Delft. Closed-loop datagestuurde onderhoudsstrategieën op basis van sensoren, computersimulaties en AI kunnen het onderhoud aan windturbines op zee ingrijpend effectiever maken.
Breekplaten: 5 praktische tips
De breekplaat is een populaire drukbeveiliging in gesloten systemen. Waar moet je op letten bij het kiezen, monteren en vervangen van breekplaten? 5 tips voor in de praktijk.
