Fluids Processing 2-2021

APRIL 2021

2

R&D Cosun verwaardt bietenpulp met nieuwe afscheiders WATERPRODUCTIE Waterproductie future-proof maken met technische aanpassingen MAINTENANCE Gebruik AR/VR brillen neemt toe door COVID FLU002_01_cover.indd 1

08-04-21 07:45

Officiële distributeur van Dickow centrifugaalpompen, Tuthill tandradpompen en Munsch kunststof (beklede) centrifugaalpompen.

Voorraadhoudend, service, onderhoud en reparatie Multipomp bv, Canadaweg 10, 4661 PZ Halsteren (ind. terrein Oude Molen) Tel.: 0164-63 20 40, Fax: 0164-63 20 41, E-mail: info@multipomp.nl, www.multipomp.nl

Synergie in roestvaststaal Heleon Group staat voor synergie in hoogwaardige procescomponenten voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie.

Naast een uitgebreid componentenprogramma beschikt Heleon Group over een zeer uitgebreide voorraad buizen en fittingen. Ook klantspecifieke onderdelen kunnen door ons vervaardigd worden. Dit optimale pakket kan ook uw project tot een succes maken. Graag denken we met u mee en ontwikkelen samen met u de meest effectieve toepassingen en oplossingen.

Ontdek de kracht van Heleon Group.

Heleon Group Holstaal BV Vierlinghstraat 10 4251 LC Werkendam Nederland Tel: (+31) 183-679860 www.heleon-group.com Roestvaststalen buizen en fittingen - sanitaire koppelingen - afsluiters - slangen - filters en andere armaturen voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 2

06-04-21 08:44

Fotografie: Finn Hentzepeter

| EDITORIAL

CORONASNELTEST NIET ZO SNEL orona is here to stay? Het lijkt wel een chronisch probleem te worden, deze pandemie. Zeker nu de vaccinatieprogramma’s in grote delen van de wereld stokken. Gevaarlijk, want zo ontstaan nieuwe varianten in armere landen, waartegen de vaccins niet of steeds minder werkzaam zijn. Het virus verspreidt zich slim en flexibel door de wereldpopulatie, past zich daarbij aan, en lijkt steeds virulenter te worden.

C

We hebben nu de Engelse variant, de nog besmettelijkere Braziliaanse variant, de Zuid-Afrikaanse variant en laatstelijk de Bretonse variant. Het nieuwe coronavirus mag je een jaar na de eerste grote uitbraken in Europa dan ook gerust het ‘oude coronavirus’ noemen. Zo hard gaat het met de mutaties, dat het zelfs met een stevig vaccinatieprogramma in elk geval tot mei nog dweilen met de kraan open is.

En laten we er niet omheen praten: met het vaccinnatietempo loopt het ook allesbehalve lekker. De ruis rondom het AstraZeneca-vaccin is schadelijk voor het vertrouwen in de vaccinatiecampagne. De gemiddelde burger denkt bijkans dat vaccineren levensgevaarlijk is, een groeiend percentage komt zijn afspraak niet na. Terwijl de kans om de gevreesde trombose op te lopen ergens tussen die van gedood worden door blikseminslag of een aanval van een hond ligt. Niet laten vaccineren en corona krijgen is veel gevaarlijker.

Maar ja, als iets eenmaal een slechte naam heeft, dan blijft het plakken. ‘Dat zijn die machines van die leverancier waar altijd wat mee is’. Kom maar eens van zo’n etiket af, hoe hard je ook aan je kwaliteit werkt.

De economie alvast opengooien met sneltesten is een sympathiek idee. Ik ben inmiddels ervaringskundige met hoe ze dit in het überstrenge Duitsland aanpakken. De dag voor Pasen ging ik er ‘shoppen’ op reservering.

Een ‘Termin’ aanmaken bij de winkels betekent eerst een app downloaden die 10x vastliep; kortom drie kwartier geklooi om drie locaties vast te leggen voor 3 x 30 minuten. Perfect geregeld dacht ik, nee dus, ineens was er ook een sneltestplicht. Dus 75 minuten wachten in de rij voor die swab mijn neus in kon (na invoer van paspoortgegevens en 20 euro verder).

Vervolgens 25 minuten op de uitslag wachten op mijn inbox: hoera, NEGATIV. Uiteindelijk waren we tien minuten te laat binnen bij de eerste afspraak. Uiteraard ook daar met mondkapje op, al ben je negatief. Wat een gedoe, er was geen hond in dat winkelcentrum. We konden uiteindelijk alle winkels zonder afspraak bezoeken, want het gros van de mensen met een afspraak was afgehaakt. Het aparte is dat je daarna een supermarkt inloopt waar het wegens Pasen overvol is en iedereen zonder test wél naar binnen mag.

Wat is hier de logica? Beter om je dat niet meer af te vragen. Ik en velen met mij klampen zich vast aan de verwachting dat we hier in Europa tegen de zomer eindelijk de gewenste vaccinatiegraad gaan bereiken, zodat het leven zich wat kan normaliseren. Tot die tijd is het doorbijten. We zijn en masse coronamoe, maar voorlopig zijn we er niet vanaf, maar als het zover is, ga ik dit jaar zo snel mogelijk uit mijn actieve herinnering wissen… ● Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_03_editorial.indd 3

3

07-04-21 13:04

OP DE VOORPAGINA

INHOUD

08 R&D DECANTERS SPIL IN NIEUW PROCES COSUN Decanteercentrifuges spelen een hoofdrol in een cellulose-scheidingsproces bij Cosun Biobased Experts. In een continuproces wordt 24/7 een milieuvriendelijke, biobased microvezel gemaakt die (fossiele) polyacrylaten of microplastics kan vervangen.

12 DIGITALISERING LUCHTTECHNIEK BEHEERSEN IN DE CLOUD

(Foto: Marco Vellinga)

Decanteercentrifuges spelen een hoofdrol in een cellulose-scheidingsproces bij Cosun Biobased Experts.

In een continuproces wordt een milieuvriendelijke, biobased microvezel gemaakt die (fossiele) polyacrylaten of microplastics kan vervangen.

Voor het continu scheiden van het vaste ingrediënt van de overige, vloeibare componenten heeft Cosun voor decanteercentrifuges van Pieralisi gekozen. Cosun heeft eerst geëxperimenteerd met kleine decanters op pilotschaal. Dankzij die ervaringen kon Pieralisi het ontwerp van de grotere decanters voor de demofabriek aanpassen. Zo is de spoedafstand van de transportschroef in de trommel van de decanter afgestemd op de eigenschappen van de microvezel. Ook is de verblijftijd van het product in de decanter afgestemd op het gewenste debiet door de damplaten in de centrifugetrommel aan te passen. De grote decanters zijn uitgevoerd in rvs om de zware procescondities – hoge temperatuur en zuur extractiemedium – te weerstaan.

Tijdens een online persconferentie eind maart 2021 ontvouwde adjunctdirecteur Siert Wiersema de digitaliseringsstrategie van Aerzen. Een cloudgebaseerd platform maakt alle apparatuur online toegankelijk.

Uitbreidingsmodules gaan conditiebewaking en energiebesparing mogelijk maken.

14 WATERPRODUCTIE FLEXIBELER WATERPRODUCTIE DOOR TECHNISCHE AANPASSINGEN Om pieken en dalen in de vraag naar drink- en proceswater op te vangen kunnen waterbedrijven verschillende aanpassingen doen. Energiezuinige motoren, frequentieregelaars en procesbesturingssoftware zijn drie mogelijkheden waarmee ze hun flexibiliteit en efficiency kunnen verhogen.

16 MONSTERNAME PUNTBEMONSTERING ONTWERPEN: HIER MOET JE OP LETTEN Puntbemonstering is een goede methode voor het veilig bemonsteren van media in een productieproces. Bij het ontwerp moet gelet worden op de juiste opvangmethode en op factoren als druk, temperatuur, chemische risico’s, reiniging en materiaalcompabiliteit. Een closed-loopsysteem is helemaal ideaal.

EN VERDER

03 Editorial 06 Kort nieuws

Pieralisi Weg en Bos 86 2661 GX Bergschenhoek +31 (0)10 892 9200 www.pieralisi.com

24 Fluids Processing World 26 Marktnieuws 27 Agenda

Fluids Processing is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl

Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn redactie@fluidsprocessing.nl

Vormgeving GiesbersRetail, Duiven

Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)546 65 8833 +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl

4

Met medewerking van: Pieter van den Brand, Martijn Brinks, Karim Mahraz, Marco Vellinga Druk Veldhuis Media, Raalte

Webmaster Piet van der Kooi +31 (0)53 434 4566 piet@procesmedia.nl Sales Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Fluids Processing | nr. 1 | maand 2021

FLU002_04_inhoud.indd 4

08-04-21 07:46

12

08

14

16 Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462 Abonnementsprijs 2021 Voor de Benelux: € 120 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag.

Losse nummers: op aanvraag.

Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2021, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

ISSN: 1874-7914

© Proces Media bv

Fluids Processing | nr. 1 | maand 2021

FLU002_04_inhoud.indd 5

5

08-04-21 07:46

KORT NIEUWS

NIEUWE FABRIEKEN VAN DE TOEKOMST Technologiefederatie Agoria en Sirris, het collectief centrum van de Belgische technologische industrie, hebben bekend gemaakt dat de in België gevestigde fabrieken van Cargill (Izegem), Danone (Rotselaar), Delhez Tôlerie (Thimister-Clermont) en L’Oréal (Libramont) zijn uitgeroepen tot de nieuwe Factories of the Future. De winnaars ontvingen hun onderscheiding digitaal uit handen van Jan Jambon en Willy Borsus, Vlaamse minister-president en Waals viceminister-president. Agoria definieert Factories of the Future als ‘bedrijven die investeren in digitalisering, in hun personeel, in slimme processen en producten en in een productie van wereldniveau. Ze gaan doordacht om met energie en materialen en stimuleren de betrokkenheid, creativiteit en autonomie van medewer-

kers.’ Dat er heel wat komt kijken om deze prijs in de wacht te slepen blijkt uit de prestaties bij Danone en Cargill, waarbij de geleverde inspanningen tot 10 jaar terug in de beoordeling zijn meegenomen. Zuivelbedrijf Danone, vestiging Rotselaar, werd onderscheiden vanwege zijn voortrekkersrol op het vlak van innovatie. Samen met de verpakkingsleverancier lukte het om het aandeel plastic in de Actimel-fles in een paar jaar met 50% te verminderen.

Wapenfeiten uit de jaren ervoor zijn op de site van Agoria terug te lezen. De Cargill-vestiging te Izegem raffineert oliën en vetten voor de voedingsindustrie en sprong er positief uit vanwege de hoge technische standaard van de productiefaciliteiten. Een focus op automatisering heeft het mogelijk gemaakt om flexibeler te werken. Ook werd er 2020

De prijswinnaars op gepaste afstand. Ze ontvingen een bokaal namens de in België gevestigde fabrieken van Cargill, Danone, Delhez Tôlerie en L’Oréal, die zijn uitgeroepen tot de nieuwe Factories of the Future. (Foto: Agoria) een nieuwe warmtekrachtkoppeling in gebruik genomen. Dit innovatietraject is niet los te zien van alle vernieuwingen

die al sinds 2009 zijn doorgevoerd, waarover meer op de Agoria-site (http://bit.ly/FotF2021).

RISICO’S CHROOM-6 GRAFISCH IN BEELD

Met de Chroom-6-infographic geeft VOMI het startsein voor een campagne om bewustwording rondom het veilig werken met Chroom-6-houdende materialen te bevorderen. (Tekening: VOMI) VOMI, de branchevereniging van dienstverleners in de procesindustrie, heeft een infographic laten maken die bedrijven bewuster moet maken van de noodzaak veilig te werken met Chroom-6-houdende materialen. Belanghebbenden kunnen de grafische tekening ook gebruiken om beleid met andere belanghebbenden af te stemmen. Blootstelling aan Chroom-6 kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid.

6

Bij onderhoudswerkzaamheden kunnen medewerkers van VOMI-leden te maken krijgen met Chroom-6. Daarom moeten bij het werken aan installatieonderdelen waar deze giftige stof in zit, de nodige voorzorgsmaatregelen genomen worden door zowel VOMI-leden als eigenaren van de installaties. Exemplaren van de infographic Chroom-6 zijn te downloaden van de VOMI-website: http://bit.ly/VOMI-Cr-6

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_06_kort+column.indd 6

08-04-21 07:43

NIEUWE LOCATIE INVESTA Energy Innovation Park in Alkmaar wordt de nieuwe thuisbasis voor de vestiging van InVesta die ruimte biedt aan pilot- en demonstratieprojecten op het gebied van groen gas, waterstof en andere duurzame energiedragers.

In het gebouw komen ook kantoren, vergaderruimtes, een lab en werk-

plaatsen. Het Energy Innovation Park op het terrein van energieproducent TAQA biedt mogelijkheden om het gebouw aan te sluiten op het bestaande gas- en warmtenet. Ook is het NXT tankstation voor de verkoop van duurzame brandstoffen, zoals waterstof, niet ver weg.

COLUMN

MONSTERNAMESPECIALIST ÉN COLUMNIST n januari 2021 ben ik aan de slag gegaan bij Hitma als monsternamespecialist voor de voedingsmiddelensector. En als specialist bij Hitma krijg je de kans columns te schrijven voor Fluids Processing. Daar maak ik graag gebruik van.

I

Als kind was ik altijd bezig met koken en bakken. Op school trokken vakken als scheikunde en natuurkunde mij aan. Toen ik een vervolgstudie ging kiezen, maakte ik kennis met de studie voedingsmiddelentechnologie. Ik was gelijk verkocht. De combinatie tussen scheikunde, natuurkunde en de productie van voedingsmiddelen sprak mij erg aan.

Onderzoek aan duurzame energiedragers. (Foto: InVesta)

OVERNAME UV-DESINFECTIESPECIALIST Holland Water, grootste in Nederland in watertechnologie voor de beheersing van de legionellabacterie, neemt de UV-activiteiten en handelsnaam Uvidis over van branchegenoot WaterZorg Friesland. Holland Water is bekend van het legionellabestrijdings-

systeem Bifipro en was al langer op zoek naar aanvullende preventietechnologie. Uvidis biedt die met waterbeheeroplossingen op basis van ultraviolet licht om drinkwater te ontdoen van bio-organismen bij de ingang van de waterinstallatie.

Tijdens mijn studie heb ik mij gespecialiseerd in procestechnologie, bakkerijtechnologie en productontwikkeling. Hierdoor weet ik hoe processen in de voedingsindustrie werken en hoe ingrediënten reageren onder verschillende omstandigheden. Ik heb stage gelopen bij Pally Biscuits, Royal Buisman en Griffith Foods. Hier heb ik veel geleerd over productontwikkeling en procestechnologie. Na mijn studie ben ik als Business Development Manager Food aan de slag gegaan. Ik hielp technologen bij productontwikkeling en adviseerde ze over ingrediënten en het proces. Ik was verantwoordelijk voor sectoren als soepen, sauzen, kant-en-klaar maaltijden, zuivel, sportvoeding en dranken.

Doordat ik uit ervaring weet hoe een proces in elkaar zit, heb ik ook het belang van betrouwbare monstername in de praktijk ervaren. Want bacteriën, schimmels en andere contaminanten veroorzaken één van de grootste problemen bij het nemen van monsters in de voedingsmiddelenindustrie: besmette monsters. Als een productmonster is besmet, zal het laboratorium alarm slaan en de batch afkeuren. In mijn columns ga ik uitleggen hoe u dit kunt voorkomen.

Ik heb bijzonder veel zin in m’n nieuwe uitdaging bij Hitma en hoop u via mijn columns zo nu en dan bij te praten over ontwikkelingen op monsternamegebied.

Amy van der Heide Specialist monsternametechnologie voedingsindustrie bij Hitma.

SUBSIDIE TECHNISCHE OPLEIDERS

Leo de Zeeuw, oprichter van Holland Water (links), en Wietze Boonstra, algemeen directeur van WaterZorg Friesland op gepaste afstand vanwege de coronabeperkingen. (Foto: Holland Water)

NL Leert Door stelt € 4 miljoen subsidie beschikbaar voor technische opleiders die vermeld staan op TechniekOpleiding.nl. De site vermeldt een lijst met gratis te volgen technische opleidingen. De subsidieregeling is een initiatief van de overheid voor deelnemers die een band met de Nederlandse arbeidsmarkt hebben. Iedereen die zich wil scholen, kan zich nu inschrijven voor diverse trainingen. Volgens John Huizing, directeur bij TechniekOpleiding.nl, kunnen er met deze subsidie in de eerste helft van 2021 al 4.000 technici worden opgeleid. Dit kan de tekorten aan functioneel inzetbaar personeel oplossen, een probleem waar de technische branche al jaren mee kampt. Het kan bijvoorbeeld gaan om het opleiden van mensen die zonder werk zitten door de coronacrisis of het faciliteren van een carrièreswitch naar de techniek.

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_06_kort+column.indd 7

7

08-04-21 07:43

R&D | Pieter van den Brand | Fotografie: Marco Vellinga

DECANTERS SPIL IN NIEUW PRODUCTIEPROCES COSUN 8

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_08_Cosun.indd 8

07-04-21 14:40

Decanteercentrifuges spelen een hoofdrol in een cellulose-scheidingsproces bij Cosun Biobased Experts.

In een continuproces wordt 24/7 een milieuvriendelijke, biobased microvezel gemaakt die (fossiele) polyacrylaten of microplastics kan vervangen.

Ooit van Betafib gehoord? Vermoedelijk niet, maar het is een multifunctioneel ingrediënt dat Cosun Beet Company-Biobased Experts (CBE) wint uit suikerbietenpulp. De cellulose-houdende vaste stof daarin heeft een aantal specifieke en veelgevraagde eigenschappen. Het biobased microvezeltje is zeer effectief in het suspenderen van deeltjes en gasbelletjes in watergebaseerde producten.

In gezichtscrème helpt het emulsies stabiel te houden. In vloeibaar wasmiddel zorgt het ervoor dat parfumcapsules ondanks hun lagere dichtheid niet gaan drijven. Toegevoegd aan latex voorkomt het dat er een laagje water bovenop de verf ontstaat. Tijdens het drogen van de verf is de kans op zakkers veel kleiner. “Dit ingrediënt is het resultaat van jarenlange innovatie”, vertelt business development manager Francesco Staps van het bedrijfsonderdeel Cosun Biobased Experts via een online verbinding vanuit het Cosun Innovation Center in Dinteloord. “Na de labfase worden onze innovaties hier op pilotschaal getest. Vervolgens

‘Decanters zijn goed regelbaar, zodat je de vast-vloeistofscheiding goed kunt sturen en controleren’ bouwen we een demofabriek, bedoeld om te leren hoe we een product moeten maken en op welke wijze we significante marktvolumes kunnen produceren”, legt Staps uit. “Vergis je niet bij het woord ‘demofabriek’. Voor ons is dat een fabriek op weliswaar kleinere schaal, maar die draait wel 24/7 productie. Doel van zo’n demofabriek is een markt voor het product te ontwikkelen maar ook de kinderziektes uit een proces te halen, want als je daar in een grote fabriek mee te maken krijgt, zijn de kosten vele malen hoger.”

De decanteercentrifuges in de Cosun demofabriek moeten aan extreme procescondities voldoen, met hoge temperaturen en een hoge zuurgraad van het extractiemedium.

VAN BATCH NAAR CONTINU De demofabriek voor Betafib staat sinds 2015 op de site van Sensus in Roosendaal, een zusterbedrijf van CBE. Het productieproces van het

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_08_Cosun.indd 9

9

08-04-21 10:02

R&D

populaire ingrediënt was echter aan een volgende fase toe. “Er is veel belangstelling in de markt om dit product te gebruiken”, vervolgt Staps. “Het is niet alleen een goed product, maar ook een groen en circulair alternatief voor bestaande fossiele grondstoffen, zoals polyacrylaten of microplastics, waar veel kritiek op is nu die volop in het milieu terechtkomen. Een voorwaarde van fabrikanten is dat we een substantieel volume leveren. We draaiden voorheen met een batchproces. Dat leverde een stabiel en prima kwaliteit product op om te verkopen, maar we wilden naar een continuproces toe, omdat dat veel makkelijker is op te schalen en de procescondities veel beter zijn te sturen. Om van batch op continu over te kunnen gaan, hebben we het proces opnieuw onder de loep genomen en zijn we terug naar de pilothal in Dinteloord gegaan. Dat was nodig om te testen hoe we zo’n continuproces moesten inrichten en bedrijven.

We beschikken nu over een zeer efficiënt proces, waar we een aanzienlijke tijdwinst en ook kwaliteitsvoordelen mee kunnen realiseren.” De demofabriek in Roosendaal is eind 2019 vernieuwd en alweer meer dan een jaar in gebruik.

DECANTERS Het continue productieproces leverde een proceslijn met een aantal andere typen apparaten op.

Het productieproces van Betafib bestaat grofweg uit twee stappen: scheiden van de cellulose en

Aanpassingen Met de decanteercentrifuges van Pieralisi kan Cosun Beet Company-Biobased Experts (CBE) beter sturen op de kwaliteit van het product.

Dankzij de ervaringen met de kleine decanters op pilotschaal kon Pieralisi het ontwerp van zijn grotere decanters aanpassen voor de demofabriek in Roosendaal. Het van origine Italiaanse Pieralisi beschikt over maar liefst 9 series decanteercentrifuges (van de ‘Baby’-serie met decanters van 2 m. lang en een diameter van 0,3 m. tot ‘Magnum’ decanters van 6,5 m. lang en een diameter van 0,75 m.). In het ontwerp van zijn decanters heeft het bedrijf onder meer aanpassingen doorgevoerd aan de spoedafstand (de afstand tussen twee wikkelingen) van de transportschroef in de trommel van de decanteercentrifuge, die de vaste stof scheidt en afvoert. Elk medium reageert namelijk anders in een decanter en dat beïnvloedt hoe de vaste stof uit de trommel wordt geschroefd. De decanter kon exact worden afgestemd op de eigenschappen van het cellulosehoudende product. Door de juiste hoogte van de damplaten in de centrifugetrommel kon de verblijftijd van het product in de decanter worden afgestemd op het debiet waar Cosun zijn product mee door het apparaat wil voeren. De decanters moesten bovendien aan de zware procescondities van het proces voldoen. Deze zijn voor decanteercentrifuges redelijk extreem, met name vanwege de hoge temperatuur (bijna tegen het kookpunt) en de hoge zuurgraad (2 tot 9 pH) van het extractiemedium. Daarom is de decanter uitgevoerd in rvs, om corrosie tegen te gaan. Door de aanpassingen functioneren de grotere decanters in de demoplant van Cosun in Roosendaal zelfs beter en leveren ze een kwalitatief beter product af dan de eerdere ‘Baby’decanter in de pilotinstallatie in Dinteloord.

overige (ongewenste) componenten en het kraken van de cellulosestructuur van dit halffabrikaat om de gewenste functionaliteit te realiseren. De eerste stap gebeurt met een extractieproces, de tweede met een techniek waar Cosun verder

geen enkel detail over prijsgeeft. Voor het continu scheiden van het vaste cellulosehoudende ingrediënt en de overige, vloeibare componenten is voor decanteercentrifuges gekozen. Het extractieproces van de gemalen bietenpulp vindt

Technisch projectleider Dees Lijmbach van Cosun R&D: “We stellen hoge eisen aan het scheidingsproces.”

10

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_08_Cosun.indd 10

07-04-21 14:40

bij relatief hoge temperaturen plaats en gebeurt met een medium met een hoge zuurgraad. Er zijn meerdere extractiestappen. De proceslijn heeft dan ook twee decanters. “We stellen hoge eisen aan het scheidingsproces”, licht technisch projectleider Dees Lijmbach van Cosun R&D toe. “Zo hebben we een aantal vast-vloeistofscheidingen onderzocht. Daarbij hebben we niet alleen naar decanters gekeken, maar ook naar andere apparatuur, zoals filters, die je continu kunt bedrijven.

We zijn op decanters uitgekomen, omdat die als voordeel hebben dat ze goed regelbaar zijn en je de vast-vloeistofscheiding goed kunt sturen en controleren. Dat is nodig voor de kwaliteit van het vaste-stofingrediënt. Vergeleken met de doorgaans grote filtratie-installaties is de decanter bovendien een relatief klein apparaat, dat minder vierkante meters inneemt.”

TESTEN EN OPSCHALEN Verschillende leveranciers passeerden de revue.

De keuze viel uiteindelijk op Pieralisi. “We hebben verschillende decanters geprobeerd, die allemaal hun plussen en minnen hadden”, zegt Lijmbach.

“Het pluspunt van deze leverancier was dat we een naar onze R&D-wensen gebouwd apparaat konden krijgen en op pilotschaal voor een langere periode konden testen. Als onderzoeker ben je daar natuurlijk heel blij mee. Door weer op pilotschaal te testen krijg je betrouwbare gegevens om

‘Het continuproces is zeer efficiënt en levert behalve aanzienlijke tijdwinst ook kwaliteitsvoordelen op’ het verder opschalen van het proces naar demofase en verder te engineeren. Door de decanters na te schakelen konden we het proces volledig simuleren en in de vingers krijgen.” De ‘Baby’decanter, zoals Pieralisi het apparaat noemt, meet slechts 2 x 1 x 0,8 meter en leverde al snel de gewenste productkwaliteit op. Na de positieve tests in de pilothal slaagde het bedrijf erin de juiste vertaalslag te maken naar twee grotere decanters voor in de demofabriek van Cosun. “De decanteercentrifuges en de overige apparatuur zijn opschaalbaar, weten we nu. Er zijn grotere machines beschikbaar die prima passen bij de volgende opschaling”, zegt Lijmbach. “Naar de markt toe kunnen we nu bewijzen dat we een uitontwikkeld product in een continuproces kunnen maken”, vult Staps aan. “Intern hebben we het bewijs geleverd, dat we het product kosteneffectief kunnen maken.

Dat biedt de potentie om het proces verder op te schalen. Daar zijn we nu naar aan het kijken.” ●

In de demofabriek in Roosendaal wordt het multifunctionele ingrediënt Betafib geproduceerd in een continuproces.

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_08_Cosun.indd 11

11

07-04-21 14:41

DIGITALISERING | Mischa Hoyinck | Fotografie: Aerzen

LUCHTTECHNIEK BEHEERSEN IN DE CLOUD Tijdens een online persconferentie eind maart 2021 ontvouwde adjunct-directeur Siert Wiersema de digitaliseringsstrategie van Aerzen. Een cloudgebaseerd platform maakt alle apparatuur online toegankelijk.

Uitbreidingsmodules gaan conditiebewaking en energiebesparing mogelijk maken.

Inspelend op de aanzwellende Industrie 4.0 golf, is Aerzen bezig zijn blower- en compressortechnologie te digitaliseren. In een online presentatie ging Siert Wiersema, adjunct-directeur van Aerzen Nederland, in op de ontwikkelingen rond smart industry, het internet of things en de redenen waarom de complete omschakeling naar condition-based maintenance toch nog langer duurt dan verwacht.

Maar Aerzen wil de ontwikkelingen niet afwachten en is hard bezig met zijn producten te digitaliseren. Concreet gaat het om het invoeren van live monitoring mogelijkheden, waarmee het aantal service- en onderhoudsbezoeken gereduceerd kan worden. Via de bewakingsfunctie kunnen bovendien real-time rapporten gegenereerd en event logs opgevraagd worden.

MACHINE PARK MANAGEMENT De basismodule van wat Aerzen ‘Aerprogress’ noemt, is eind 2020 geïntroduceerd. Deze Machine Park Management module omvat een cloud-gebaseerd platform, waarmee de Aerzen-apparatuur vanaf elke willekeurige plek benaderd kan worden.

De monitoringfunctie biedt inzicht in de actuele status van de blowers en compressoren. Deze informatie kan ook gebruikt worden voor het maken van rapportages, en het digitale platform voor het opvragen van service en onderhoudsprotocollen.

CONDITION MONITORING Voor 2021 staan nog twee uitbreidingsmodules op de planning: Condition Monitoring en Energy Management. Met de conditiebewakingsmodule kunnen gebruikers precies achterhalen waar en wanneer er een fout opgetreden is en de beschikbaarheid van de apparatuur maximaliseren. Dit voorkomt grote reparaties, total losses en ongewilde stiltand. Gebruikers met een op gebruik gebaseerd onderhoudsconcept (Condition-Based Maintenance) kunnen met de monitoringinformatie bijvoorbeeld berekenen wanneer de volgende onderhoudsbeurt ingepland moet worden. Ge-

12

Adjunct-directeur Siert Wiersema schetst de digitalisering van Aerzens technologie.

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_12_Aerzen.indd 12

07-04-21 13:05

De Aerprogress basismodule voorziet in digitale toegang tot alle Aerzen apparaten.

bruikers met een op tijd gebaseerd onderhoudsschema (Predictive Maintenance) gericht op het maximaliseren van de beschikbaarheid van de apparatuur, kunnen de monitoring-data gebruiken om de prestaties van de apparatuur te bewaken en afwijkingen te registreren. Zo kunnen ze preventief onderhoud inplannen en ongeplande downtime

Aerzen apparatuur is voortaan via de cloud verbonden.

voorkomen. Conditiebewaking functioneert dus als een vroegtijdig waarschuwingsysteem.

ENERGY MANAGEMENT De tweede uitbreidingsmodule die in de loop van 2021 beschikbaar komt, is gericht op het besparen van energie en kosten. De data leveren informatie

over het energieverbruik van de apparaten. Daarmee wordt het mogelijk om te sturen op efficiency en het energieverbruik en de bijbehorende CO₂-uitstoot te verminderen. Dit betekent dat ook de kosten van het apparaat over zijn hele levensduur verlaagd worden.

Met precieze informatie over het actuele energieverbruik wordt het mogelijk om aanbevelingen te doen waarmee het energieverbruik teruggedrongen kan worden en te berekenen hoeveel kosten dit bespaart.

De verbruiksdata kunnen ook gebruikt worden om het energieverbruik officieel te verifiëren, een eis waaraan in het kader van de ISO 50001:2018 norm voldaan moet worden.

WORKSHOPS Geïnteresseerden in de technologische mogelijkheden van Aerprogress kunnen zich via de website van Aerzen aanmelden voor een online workshop. Er is een webseminar over de digitalisering van blowertechnologie voor de waterindustrie, en een seminar over de toegevoegde waarde van digitalisering in pneumatisch transport. Aanmelden kan via https:// www.aerzen.com/nl/nieuws/webseminars-nl.html. ●

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_12_Aerzen.indd 13

13

07-04-21 13:05

WATERPRODUCTIE | Martijn Brinks | Fotografie: Adobe Stock

FLEXIBELER WATERPRODUCTIE DOOR TECHNISCHE AANPASSINGEN Om pieken en dalen in de vraag naar drink- en proceswater op te vangen kunnen waterbedrijven verschillende aanpassingen doen. Energiezuinige motoren, frequentieregelaars en procesbesturingssoftware zijn drie mogelijkheden waarmee ze hun flexibiliteit en efficiency kunnen verhogen.

De vraag naar water neemt mondiaal steeds verder toe. De VN berekende dat het waterverbruik in de afgelopen eeuw verzesvoudigd is (World Water Development Report 2020; http:// bit.ly/UNWWDR20). Waterbeheer is daarom essentieel, ook al vanwege klimaatverandering (minder neerslag, extreme neerslag), de groeiende wereldbevolking, intensieve landbouw en waterverslindende industrieën. Bovendien zijn ook huishoudens door de COVID-pandemie meer

14

water gaan gebruiken. Dit is de achtergrond waartegen Europese waterbedrijven bezig zijn hun verouderde infrastructuur te moderniseren.

Daarbij ligt de focus vooral op flexibiliteit, operationele efficiency en energiezuinigheid. Wat kunnen waterbedrijven doen om hun flexibiliteit en efficiency te verbeteren?

TOTEX-BENADERING Allereerst is het belangrijk dat waterbedrijven

een effectieve strategie ontwikkelen. Een Totexbenadering van assetmanagement – die rekening houdt met zowel de investeringskosten als de operationele kosten van kapitaalgoederen – is een goed uitgangspunt. Door te kijken naar de totale kosten tijdens de hele levenscyclus van een project krijgen waterbedrijven inzicht in hoe goed ze op de lange termijn presteren.

De Totex-benadering is niet alleen gericht op kostenbesparing, maar ook op het genereren van toegevoegde waarde voor consumenten en het realiseren van verbeteringen in efficiencymanagement en operationele efficiency. Voorspelbaarheid is belangrijk voor optimalisatie en daarom doen waterbedrijven er goed aan al in de ontwerpfase nauw samen te werken met de fabrikant van de apparatuur.

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_14_Weg.indd 14

07-04-21 13:05

Door de COVID-pandemie zijn ook huishoudens meer water gaan gebruiken.

ENERGIEZUINIGE MOTOREN De watersector als geheel gebruikt veel energie.

Volgens het Internationaal Energieagentschap wordt een kwart van het elektriciteitsverbruik besteed aan de opvang en behandeling van rioolwater (http://bit.ly/IEA-EW). Investeren in energiezuinige technologieën loont dus al snel. Dat levert milieuvoordelen en kostenbesparingen op, en speelt daarmee ook meer geld vrij voor investeringen in flexibilisering. Een energiezuinige motor die aan de IE4- en IE5-norm voldoet, is een goede eerste stap, maar die motor moet ook afgestemd zijn op de belasting. WEG heeft bijvoorbeeld aan een Engels waterpompstation drie IE4, spuitwaterdichte (IP55) super-hoogrendementsmotoren van 900kW geleverd die met een efficiency van 96,9% werken. Met de nieuwe pompwaaiers, tandwielkasten, frequentieregelaars en motoren werd de capaciteit van het pompstation verhoogd van 400 megaliter per dag naar 750 megaliter per dag, een efficiencyverhoging van 80% naar 86%.

CONDITIEBEWAKING Drinkwaterfabriek.

Watersector De watersector is een strikt gereguleerde markt. In Nederland bestaat de sector uit een complex netwerk van waterbedrijven en organisaties: waterschappen, gemeentes die verantwoordelijk zijn voor de rioleringssystemen en het grondwater in stedelijke gebieden, en drinkwaterbedrijven die verantwoordelijk zijn voor waterzuivering tot een acceptabel kwaliteitsniveau en de levering aan consumenten en de overheid.

Ook conditiebewaking kan een rol spelen bij het verhogen van de efficiency en flexibiliteit. Door sensoren aan te brengen in bestaande installaties en de data die worden verzameld door het IoT (Internet of Things) te analyseren met slimme technologie, kunnen voorzieningen en processen in realtime bewaakt worden. Zo kunnen managers van waterbedrijven met zekerheid bepalen of hun systemen optimaal werken en kunnen ze snel reageren op onverwachte voorvallen. Belangrijke prestatie-indicatoren, zoals (wijzigingen in) trillingen en temperatuur, kunnen een vroege indicatie zijn van ernstigere systeemstoringen. Conditiebewaking en daarop gebaseerd voorspellend onderhoud verminderen het risico op downtime en verstoring voor de consument.

FREQUENTIEREGELAAR (VSD) Het energieverbruik van elektromotoren komt voor een groot deel op het conto van pompen. Door een

motor met vast toerental te vervangen door een VSD (variable speed drive) kan een bedrijf beter inspelen op variabele procesbelastingen. Een VSD kan de snelheid van de motor automatisch besturen en snel reageren op de vereiste energievraag.

Hierdoor kunnen systemen ook efficiënter werken, in plaats van voortdurend te opereren op basis van een watertoevoer op de maximumcapaciteit van het systeem.

SOFTWARE Als bedrijven nog een stap verder willen gaan, kunnen ze investeren in geavanceerde procesbesturingssoftware, zoals Pump Genius van WEG. Deze ingebouwde VSD-software kan de procesnauwkeurigheid en beveiliging verbeteren en het systeem monitoren. Met de software kan één VSD maximaal vijf pompen regelen, de bedrijfstijd monitoren en bij veranderingen in de vraag meer of minder pompen inzetten. Door automatische detectie van gebarsten pijpen kan de VSD vloeistoflekkages identificeren en de motorprestaties aanpassen. Zie http://bit.ly/WEG-PG voor een video over de werking van deze software.

CONCLUSIE Door te kiezen voor een Totex-benadering en samen te werken met fabrikanten van apparatuur, kunnen waterbedrijven verantwoorde investeringen in hun productiesysteem doen. Daarmee zijn ze beter voorbereid op de steeds verder groeiende en sterker fluctuerende vraag naar proces- en drinkwater. Naast flexibiliteit leveren deze investeringen ook betere prestaties en kostenbesparingen op. ● Martijn Brinks is sales- en marketingmanager bij WEG Netherlands. WEG is een internationaal opererende fabrikant van elektrische en mechanische apparatuur voor o.a. de water-, staal-, pulp en papier-, olie en gas-, en mijnbouwindustrie. www.weg.net, info-nl@weg.net

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_14_Weg.indd 15

15

07-04-21 13:05

MONSTERNAME | Karim Mahraz | Fotografie: Swagelok

PUNTBEMONSTERING ONTWERPEN: Puntbemonstering is een goede methode voor het veilig bemonsteren van media in een productieproces. Bij het ontwerp moet gelet worden op de juiste opvangmethode en op factoren als druk, temperatuur, chemische risico’s, reiniging en materiaalcompabiliteit. Een closed-loopsysteem is helemaal ideaal.

Met een puntbemonsteringssysteem worden monsters van een systeemmedium genomen uit een proceslijn of pijpleiding en vervolgens in een lab geanalyseerd. Matt Dixon, Senior Principal Design Engineer bij Swagelok noemt puntbemonstering een van de beste en kosteneffectiefste methoden voor het routinematig nemen van monsters. Puntbemonstering verhoogt de nauwkeurigheid en de representativiteit van de monsters.

“Puntbemonstering speelt een belangrijke rol in

de kwaliteitscontrole, de procesbeheersing, de naleving van regelgeving en het verifiëren van de prestaties van procesanalysatoren”, zegt Dixon.

ONTWERP Zo’n puntbemonsteringssysteem moet wel nauwkeurig worden ontworpen om de kwaliteit en de samenstelling van chemische producten echt te kunnen waarborgen. Als operators de monsters op de juiste manier nemen, voorkomt dat onnodige kosten en onnauwkeurige analyses. Het nemen van representatieve monsters hangt onder andere af van de temperatuur, de procesfase, de consistentie, de druk en de chemische samenstelling van de systeemmedia.

OPVANGMETHODE “Helaas worden er bij het bemonsteren vaak fouten gemaakt”, zegt Dixon. “De manier waarop het monster wordt genomen en de manier waarop het wordt opgevangen, zijn bepalend voor de representativiteit. En de kwaliteit staat of valt met de opvangmethode.” Zo kan het bewaren

en vervoeren van een monster in een open fles leiden tot vervuiling. Bovendien zijn sommige chemicaliën onderhevig aan verdamping of andere veranderingen als ze niet onder een bepaalde druk worden gehouden. “Of je cilinders of flessen gaat gebruiken, hangt zowel af van de systeemdrukvereisten als van het moment waarop je het monster neemt”, zegt Dixon. “Cilinders worden gebruikt bij gas- of vloeistofsamples onder druk; flessen gebruik je voor vloeistofmonsters zonder druk en vacuüm.

FLESSEN Als druk geen issue is, dan voldoen flessen prima.

“Flessen kunnen direct vanuit het proces bij atmosferische druk worden gevuld en veilig worden vervoerd zonder risico op morsen of verdamping.

Dat geldt al helemaal als je voor een fles met een zelfsluitende dop kiest”, legt Dixon uit. In een glazen fles is het monster ook direct visueel te beoordelen. Voor monstername van vloeistoffen bij atmosferische druk kunnen dus goedkope glazen laboratoriumflessen gebruikt worden.

Puntbemonsteringssysteem van Swagelok. Een technicus vult een cilinder met gas voor een offline analyse.

16

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_16_Swagelok.indd 16

07-04-21 13:06

HIER MOET JE OP LETTEN CILINDERS Voor het bemonsteren van gas of vloeistof onder druk zijn alleen cilinders geschikt. Gasmonsters kunnen niet veilig of nauwkeurig in een fles opgevangen worden. “Het gebruik van cilinders beschermt het monster tijdens transport en voorkomt verdamping of fractionering van de chemicaliën”, licht Dixon toe. “Met cilinders kun je ook verschillende configuraties in het puntbemonsteringssysteem toepassen bij het nemen van een gasmonster.” Cilinders zijn meestal gemaakt van naadloze buizen met een uniforme wanddikte, capaciteit en afmeting. Zo blijft er na gebruik geen medium achter. Cilinders zijn goed reinigbaar en kunnen hergebruikt worden, wat uiteindelijk scheelt in de kosten.

DRUK Naast de juiste opvangmethode, zijn er nog andere factoren die meegenomen moeten worden in het ontwerp van een puntbemonsteringssysteem, zoals druk, temperatuur, chemische risico’s, reiniging en materiaalcompabiliteit. Zo moet het ontwerp garanderen dat de maximale nominale druk van het puntbemonsteringssysteem niet wordt overschreden. Een overdrukventiel verhoogt de veiligheid bij het bemonsteren van chemicaliën, met name bij monsters die snel kunnen uitzetten of bij verandering van druk door temperatuurschommelingen.

TEMPERATUUR Het ontwerp moet er ook rekening mee houden dat de maximale en de minimale temperatuur van een puntbemonsteringssysteem niet mogen worden overschreden. Dit beschermt de functionaliteit van de zittingen en afdichtingen van het systeem.

Temperatuurbewaking is vooral van belang om te zorgen dat het medium met voldoende snelheid blijft stromen. Als het medium heter dan 60 °C is, kan worden overwogen om het monster te koelen.

Dit verkleint de kans dat de monsternemer brandwonden oploopt. Daarbij moet er wel rekening mee gehouden worden dat te sterke koeling de representativiteit van het monster negatief kan beïnvloeden.

CHEMISCHE RISICO’S Het puntbemonsteringssysteem moet lekvrij zijn.

Uiteraard mogen operators bij het nemen van monsters in chemische processen niet blootgesteld worden aan potentieel gevaarlijke gassen of vloeistoffen. Daarnaast kan een lek ook een gevaar voor het milieu of de werkomgeving opleveren.

Daarom moet bij het ontwerp gekozen worden voor hoogwaardige componenten voor aansluitpunten. Kiezen voor een prefab puntbemonsteringssysteem, dat door de leverancier gemonteerd

wordt, kan ook een goede oplossing zijn om lekkages te voorkomen.

REINIGING Het ontwerp moet ook voorzien in een goede reinigbaarheid van het systeem. Als de chemicaliën na de monstername niet grondig uit het systeem gespoeld worden, kunnen ze het verontreinigen of corroderen. Daarom is het verstandig om een spoelsysteem in te bouwen, waarmee eventuele resten uit de leidingen gespoeld worden.

MATERIAALCOMPATIBILITEIT De materialen die in het monsternamesysteem worden gebruikt, moeten compatibel zijn met de procesvloeistof of het gas en met de fabrieksstandaard. Standaard rvs316 is geschikt voor veel toepassingen, maar soms wordt het gebruik van andere materialen voorgeschreven, zoals de nikkel-koperlegering Alloy 400 of de nikkel-molybdeen-chroomlegering C-276, om compatibiliteit te garanderen en het risico op corrosie in het hele systeem te verminderen.

of het gas in de cilinder blijft daarin opgeslagen onder exact dezelfde procesomstandigheden als op het moment van monstername en is dus een representatieve weergave van het proces. Alleen de temperatuur van het monster is anders.

EFFECTIEF Met een correct ontworpen puntbemonsteringssysteem kunnen veilig monsters genomen worden uit een pijpleiding, tank of procesvat. Als wordt gekozen voor de juiste opvangmethode – fles of cilinder – en rekening wordt gehouden met andere systeemvariabelen – druk, temperatuur, chemische risico’s, reinigbaarheid en materiaalcompabiliteit – zijn puntbemonsteringssystemen zeer geschikt voor het efficiënt en kostenbewust bemonsteren van systeemmedia. ● Karim Mahraz is product manager analytische instrumentatie bij Swagelok.

CLOSED-LOOPSYSTEEM Dixon noemt een puntbemonsteringssysteem in combinatie met een closed-loopsysteem het efficiëntste. Bij zo’n gesloten systeem is de circulatie van de systeemmedia zichtbaar en kan deze continu door de cilinder circuleren terwijl de operator een monster neemt. “Een closed-loopsysteem is ideaal voor het nemen van monsters in een overdrukproces en terug te voeren naar het proces op een plek met een lagere druk, bijvoorbeeld stroomopwaarts van een pomp. Hierbij wordt het drukverschil gebruikt om de vloeistof of het gas door het puntbemonsteringssysteem te laten stromen’, zegt Dixon.

REINIGING Closed-loop systemen hoeven ook minder vaak doorgespoeld te worden, omdat ze een soort extensie van het hoofdsysteem vormen. Als de inlaatklep van het bemonsteringssysteem wordt opengezet, stroomt het medium door de buizen en de bemonsteringscilinder van de bypass en vervolgens via een slang naar de uitgang. Eventuele resten die in de korte inlaatleiding achterblijven, worden snel door het gesloten circuit gestuurd, en komen weer terug in het proces als de cilinder zich vult. Zodra de monstercilinder gevuld is, kan de operator eenvoudig de in- en uitlaatkleppen van de cilinder sluiten en het systeem omdraaien om het te ontluchten. Zo worden de toevoer- en retourleidingen geïsoleerd en kunnen de vullijnen ontluchten. Vervolgens sluit de operator de inlaatklep om de stroom te stoppen en verwijdert de cilinder voor laboratoriumanalyse. De vloeistof

Puntbemonsteringspaneel met opvangfles.

Flessen kunnen alleen gebruikt worden voor vloeistoffen bij atmosferische druk (mits dit de kwaliteit van het monster niet verslechtert).

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_16_Swagelok.indd 17

17

07-04-21 13:06

Groei door met de nieuwste kennis en kunde VIND JOUW CURSUS OP PAOTM.NL

GEAVANCEERDE REGELSYSTEMEN k 1, 8 en 15 juni 2021 # dr. ir. J. Schuurmans MSc (DotX Control Solutions B.V.)

REGELSYSTEMEN

PUMPS & PUMP UNITS

k 14, 21 en 28 september 2021 # dr. ir. J. Schuurmans MSc (DotX Control Solutions B.V.)

EXPLOSIEVEILIGHEID k 2, 3 en 4 juni 2021 # ir. A. Harmanny (ISMA) en ir. G.J.M. van Laar (Inburex)

FOR BATCH AND CONTINUOUS PROCESSES

TIME SERIES ANALYSIS AND FORECASTING k 26 mei, 2, 9 en 16 juni 2021 # dr. J.J.M. Rijpkema (TU/e)

NIEUW

For demanding applications!

LEIDERSCHAP VAN INGENIEURS

FROM MICRO LITRE PER MINUTE TO 2,400 LITRE PER MINUTE

Hoe ben je samen succesvol voor de organisatie? Met de vernieuwde leiderschapscursussen leer je hoe je effectief leidinggeeft en samen met anderen resultaten boekt. Altijd met jouw eigen casuïstiek als uitgangspunt. Een greep uit de 10 verschillende leiderschapscursussen:

PULSELESS, ACCURATE AND REPRODUCIBLE G LQ GHOLYHU \ 6XXUPRQ G

WIDE APPLICATION RANGE EVEN AT >150į ā ò ŀ 200 BAR 3,

INVLOED ZONDER MACHT

WIDE CHOICE MATERIALS, INCLUDING PLASTIC!

k 1 en 2 juni 2021

WIDE TEMPERATURE RANGE SYSTEM PRESSURE UP TO 325 BAR!

PERSOONLIJK LEIDERSCHAP

77

k 1, 2 juni, 6 en 7 juli 2021

%

k Start op 16, 23 of 30 augustus 2021 Bekwaam jezelf verder als professional, veranderexpert en/of leidinggevende in het vierdaagse programma.

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 18

, 2 0$

0

INSCHRIJVEN? Dat kan op www.paotm.nl Of meld je op onze website aan voor de nieuwsbrief.

Vragen? 015 278 46 18 of info@paotm.nl

PAOTM Advertentie Fluids Processing 200421.indd 1

Customized pumps for lab, 7& 7, pilot and production.

Also for CIP/SIP/ATEX conditions.

1RW LQFOXGH

LEIDERSCHAP IN DE ZOMER

+9

9 )

6XFWLRQ ILOW

HU

* 3

+LJK 3UHVV XUH 3XPS

LET’S TALK! SUURMOND.COM

29-3-2021 10:02:33

06-04-21 08:44

Newsline ENERGIE

Uitgave 2 | 2021

Nieuwe mogelijkheden, ook voor uw toekomst De lidstaten van de Europese Unie hebben met elkaar afgesproken, dat in 2030 70 % van alle elektriciteit en minimaal 27 % van alle energie duurzaam is opgewekt. Fossiele brandstoffen zoals aardgas worden schaarser en om niet teveel afhankelijk te zijn van andere landen, zal er in de komende jaren een omslag naar hernieuwbare energiebronnen worden gemaakt. De energiesector speelt hierin een belangrijke rol.

Daarom is er de Topsector Energie, die zich als doel heeft gesteld: verlagen van de CO2-uitstoot en het slimmer benutten van hernieuwbare energiebronnen met nieuwe technieken.

Nieuwe technieken vragen ook om efficiëntere meetoplossingen. KROHNE biedt in haar toekomstvisie voor deze industrie oplossingen voor lokale en internationale wetgeving. Zoals voor

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 19

warmtemeting is de nauwkeurigheid van de ultrasone flowmeter OPTISONIC 3400 gespecificeerd op 0.5 % afwijking en mag daarmee gecertificeerd worden, volgens de MI-004 Heat meter regelgeving. Een kant en klare oplossing voor afrekenverkeer en subsidieverrekening.

Of voor stoom- en persluchtmetingen kan de OPTISWIRL Vortex flowmeter worden ingezet.

Door de geïntegreerde druk- en temperatuurcompensatie worden verstoorde meetresultaten als gevolg van druk- of temperatuurfluctuaties voorkomen, zodat de kosten hierdoor beheerst kunnen worden.

Meten is een belangrijk onderdeel in het herkennen van efficiëntie en het bewijzen van (meet)resultaten in baanbrekende duurzame projecten. Zo ook in het STEPWISE project van TNO, waar Waterstof, CO2 en Stoom onder extreme omstandigheden moeten worden gemeten. Door met ultrasone gasflowmeters de flow in een uitdagende applicatie te meten, bewijst TNO dat de baanbrekende en duurzame techniek werkt. Het volledige artikel leest u in deze Newsline.

Gezondheids-check voor uw instrumentatie Met de OPTICHECK Mobile app. kunt u draadloos on-site een inbedrijfstelling uitvoeren en uw KROHNE instrumenten verifiëren en monitoren. Een handige servicetool om de apparaatinstellingen, via een beveiligde Bluetooth-verbinding, te beheren.

Dit biedt voordelen voor installatie op moeilijk bereikbare plaatsen. Het aantal procesen bedrijfsveiligheid maatregelen kan hierdoor worden verminderd, een besparing op onderhouds- en arbeidskosten.

• OPTICHECK Flow Mobile- app voor alle OPTIMASS x400 flowmeters, via een beveiligde draadloze Bluetooth®-verbinding.

• OPTICHECK Pressure Mobileapp voor OPTIBAR PC | PM 5060 druk- en OPTIBAR DP 7060 drukverschiltransmitterserie.

• OPTICHECK Temperature Mobile-app voor de OPTITEMP TT 33 C / R en de OPTITEMP TT 53 C / R transmitters.

Leverbaar in zowel kop- als railversies en met ATEX- en IECEx-goedkeuring.

06-04-21 08:44 30.03.21 15:10

Flow meten in duurzaam CO2 en waterstofproject • Cruciale hoge temperatuur flowmeting voor H2 en CO2: onderdeel van succesvolle unieke testinstallatie TNO • OS 8300 meet moeiteloos real-time de gasovergangen zonder drukverlies • Unieke TNO installatie scheidt CO2 en H2 uit hoogovengas Achtergrond TNO is bekend om zijn toonaangevende toegepaste natuurwetenschappelijk onderzoek op verschillende fronten. Met name de duurzame energieprojecten, is waar KROHNE en TNO elkaar tegenkomen. Dit keer het STEPWISE project, dit wordt door TNO + partners ingezet om tot een CO2 neutralere staalindustrie te komen en wordt ondersteund door het European Horizon 2020 Low Carbon Energy (H2020 LCE) programma.

In Zweden, Lulea, bij SSAB wordt deze moderne techniek gedemonstreerd met geavanceerde technologie voor het verwijderen van CO2, dat vrijkomt bij staalproductie. Het hoogovengas wordt in dit geval gestript van de CO2, voordat het in de energiecentrales wordt verbrand. Dit

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 20 RZ_Newsline_2_Energie_2021_235x310.indd 4-5

proces heet SEWGS, ofwel Sorption Enhanced Water Gas Shift. De technologie zet koolmonoxide om in CO2 en H2 en scheidt CO2 van H2, door de CO2 aan een selectief vast absorptiemateriaal te laten hechten. Dit levert H2-rijk stoom onder druk op, geschikt voor stroomopwekking of andere energieprocessen. Regeneratie van het vaste absorptiemateriaal door middel van drukbeweging resulteert daarnaast in het CO2-rijke product, geschikt voor transport en opslag.

KROHNE is trots om hier aan te kunnen bijdragen, met 2 ultrasone gas flowmeters. Dit is vanwege de extreme procesomstandigheden zeer uitdagend, maar bewijst ook hoe succesvol KROHNE is bij het meten van waterstof, CO2 en stoom. Het proces en de meetvereisten worden hieronder beschreven.

Meetvereisten In het STEPWISE proces worden 3 verschillende gasmengsels als voedingsproduct gebruikt namelijk blast furnace gas, coke oven gas en basic oxygen furnace gas.

Het gas dat binnenkomt wordt geinjecteerd in de eerste fase genaamd WGS

(water-gasverschuivingsreactie) waarbij koolstofmonoxide wordt omgezet naar CO2 en H2, door de reactie met stoom. Hierdoor ontstaat een rijk en geactiveerd CO2 en H2 gas dat vervolgens in de scheidingskolom wordt geinjecteerd. De scheidingskolom, het SEWGS proces, is van binnen uitgerust met absorberend materiaal. Door het gas onder hoge druk in de kolom met absorptiemateriaal te brengen hecht het CO2 zich aan het absorptiemateriaal en scheidt zich van de H2. De H2 wordt vervolgens onder lage druk uit de kolom gelaten, waarna de CO2 onder lage druk uit het absorptiemiddel wordt geregenereerd. De CO2 en H2 worden apart uit de kolom gehaald en in verschillende leidingen naar een volgend onderdeel van het proces gebracht.

In de uitgaande leidingen wordt door de KROHNE flowmeters gemeten of de scheiding succesvol is en hoeveel CO2, H2, stoom en stikstof (bij H2) door de uitgaande leidingen gaat. De KROHNE gas flowmeters zijn dus een belangrijk onderdeel voor het bewijzen of de techniek werkt en bouwt het succes van de testen, onder andere op de output van de flowmeters.

06-04-21 08:44

Thermal oil BFG compressor bypass BFG CO2

Steam supply water

WGS and SEWGS reactor system

N2

H2

N2 supply

De uitdaging voor TNO in deze installatie is het real-time (+ responsive) en succesvol kunnen meten van de uitgaande flows waarbij rekening gehouden moet worden met de extreem hoge temperatuur van het gas namelijk +/- 500 graden. Daarnaast verlaat het gas de kolom onder lage druk waardoor de drukval over de meting zo laag mogelijk moest zijn. Ook was TNO zich ervan bewust dat de samenstelling van het gas dat uit de kolom komt, kan verschillen. De meting moet dus in staat zijn om verschillende gassamenstellingen te kunnen meten bijvoorbeeld een mengsel van H2, N2 en stoom of een mengsel van C02 en stoom. De gassamenstelling zal gedurende de tijd van een batch veranderen, het is cruciaal dat de flowmeter constant de uitgaande stroom blijft meten. De uitgaande stromen worden via een analyser geindexeerd en gelinkt aan het tijdsmoment waarop de flowmeter de volumetrische flow doorgeeft aan de PLC.

zonder overmatig drukverlies te creëren. Dit was voor TNO een extreem belangrijk voordeel ten opzichte van een venturi of coriolis massaflowmeter welke in veel gevallen een te groot drukverlies voor het drukloze gas creëren.

KROHNE oplossing De flowmeter die hiervoor de oplossing biedt is de OPTISONIC 8300, een full bore ultrasone flowmeter, specifiek ontwikkeld voor hoge temperatuur gassen, zoals stoom en in dit geval bewezen op CO2 en H2. De OS 8300 meet volgens het ultrasone meetprincipe transit-time en kan daardoor ingezet worden op diverse gassen maar ook op verschillende gassamenstellingen. De flowmeter is namelijk gassamenstelling onafhankelijk. Groot voordeel voor TNO is, dat de flowmeters real-time de transitiefases van de mengverhouding van het gas kunnen meten, waardoor de batches compleet gemeten kunnen worden, zonder enig verlies van meetwaardes.

• Flexibiliteit van één ultrasone meting op verschillende gassamenstellingen maakt het plaatsen van dubbelen metingen overbodig.

Door de opbouw van de sensor is het mogelijk om applicaties te meten tot 620 °C en 200 bar,

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 21

Waar TNO ook een groot voordeel aan heeft is het onderhoud. Een ultrasone flowmeter hoeft niet gekalibreerd te worden (een DP cel wel) en tevens is deze niet onderhevig aan slijtage of vervuiling. Uitstekend voor processen die af en toe stil staan, zoals bij TNO, waardoor deposit kan neerslaan. De nauwkeurigheid en het signaal van de flowmeter wordt niet aangetast door aanslag en hoeft niet gekalibreerd te worden, waardoor de flowmeter volledig ingelast kan worden zoals bij deze installatie is toegepast.

Klantvoordeel

• Door plaatsen van een OPTISONIC 8300, ten opzichte van conventionele meetoplossingen, bespaart TNO niet alleen op onderhoud maar ook op installatiegemak.

• De extreme design condities passen met gemak binnen de technische specificaties van de meting (540 graden Celsius).

• Door het full bore design ondervindt men geen drukverlies over de metingen waardoor energie-efficiëntie ontstaat.

• Daarnaast bewijst de OPTISONIC 8300 zich op CO2 en H2.

06-04-21 08:44 30.03.21 15:10

Nieuw in de processen!

Mogelijk heeft u het al gezien en gemerkt, FOCUS-ON brengt samen met KROHNE en SAMSON een nieuw product op de markt, genaamd FOCUS-1. FOCUS; “Flow Optimized Control Using Sensors” oftewel een regelventiel met geïntegreerde meettechnologie (flow, druk en temperatuur), die procesregeling in de toekomst simpeler en efficiënter maakt.

Bij Special Refining Company (SRC) Zaandam, waar ruwe plantaardige oliën & vetten voor de levensmiddelenindustrie worden geraffineerd, zijn er 2 FOCUS-1 devices geïnstalleerd; wij mochten meekijken. Edwin Loos de technisch manager bij SRC, heeft FOCUS-1 toegepast in 2 verschillende applicaties, namelijk: een warmtewisselaar voor het koelen van het product in de tanks en in de koeling voor de deodorizer. In beide applicaties betreft het een temperatuur gereguleerde control filosofie. Wij lichten een van de applicaties toe.

In de warmtewisselaar wordt het FOCUS-1 device gebruikt voor het regelen van de circulatie van proceswater, dat door koelwater wordt afgekoeld. Doordat het FOCUS-1 device de temperatuur van het proceswater monitort, kan het efficiënt de koelwater flow door de warmtewisselaar regelen. De uitdaging is om de temperatuur van het proceswater constant op 50 graden te houden, ondanks verandering van of beïnvloeding van het proces. Het FOCUS-1 device maakt dit proces efficiënter en nauwkeuriger, omdat het direct kan regelen op de temperatuur input en naast de regeling, ook de flow, druk- en temperatuur in de koelleiding meet, waardoor er een stabielere en constantere regeling ontstaat. Daarnaast kan de data welke FOCUS-1 verzamelt van zowel het device zelf als van het proces, gebruikt worden voor proces- en efficiëntieverbeteringen. Denk

hierbij aan het toenemen van de druk in de leiding, door vervuiling van de warmtewisselaar, dit kan met FOCUS-1 worden gedetecteerd, waarna er actie op ondernomen kan worden.

Edwin Loos van SRC beschrijft de oplossing en het gebruik als volgt: “Met het FOCUS-1 device hebben wij meet- en regelcomponenten in één apparaat, waardoor slechts één aansluiting nodig is met onbeperkte datamogelijkheden.

De naadloze integratie van het autonome apparaat in onze installatie en ons SCADA-systeem maakt programmering simpeler. Last but not least, het exporteren van onze meetwaarden direct in het veld en rechtstreeks uit het apparaat, is uiterst handig en tijdsefficiënt."

Wilt u meer weten over de mogelijkheden van het FOCUS-1 device en wat dit voor u kan betekenen in procesefficiëntie, kostenbesparing en voorspellend onderhoud? Wij informeren u graag via een persoonlijk gesprek of via een online webinar.

2.5"

Heated Water Out

DCS TC

TT

(4-20 mA as Valve Position) Focus-1 3" TI Heated Water In

3"

Clean Cooling Water Return

3"

Clean Cooling Water

3" 2.5"

2.5"

HEAT EXCHANGER

Flow Optimized Control Using Sensor Changing the flow forever Neem voor meer informatie contact op met: KROHNE en SAMSON zijn in 2019 een joint-venture aangegaan onder de naam FOCUS-ON. De focus bij deze samenwerking ligt op het ontwikkelen van een autonoom opererend instrument voor de procesindustrie.

Om u te informeren wat FOCUS-ON voor uw bedrijf kan betekenen, nodigen wij u graag uit voor het webinar “Flow Optimized Control Using Sensors”. Aan bod komen onderwerpen zoals, 4 in 1 evolutie, digital twin, diagnostiek en alarmen en de Industrie 4.0 revolutie.

KROHNE Nederland B.V. Postbus 110 3300 AC DORDRECHT Kerkeplaat 14 3313 LC Dordrecht Nederland Tel.: +31 (0)78 - 6306 200 e-mail: infonl@krohne.com www.krohne.com

Datum: 11 mei 2021 15.00 uur Duur: ± 30 minuten Spreker: Juan Keuzenkamp U kunt zich aanmelden via de QR-Code

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 22 RZ_Newsline_2_Energie_2021_235x310.indd 2-3

06-04-21 08:45

SERO ZELFAANZUIGENDE ZIJKANAALWAAIER POMPEN Zeer goed zelfaanzuigend Capaciteit tot 36 m3/h Opvoerhoogte tot 800 m Temperatuur -20 tot +220°C Leverbaar met NPSH voortrap met NPSHr tot 0,2 m Leverbaar in gietijzer en roestvaststaal AISI 316 Vele mogelijkheden m.b.t. de asafdichtingen TK RFLSJJYLJIWJ[JS Ook uitvoeringen in API 610 1:1 uitwisselbaar met andere merken 0TWYJ JS GJYWTZ\GFWJ QJ[JWYNOIJS Bedu Pompen BV - Nederland

+31 (0) 88 4802 900

WWW.BEDU.NL

info@bedu.nl

TOEPASSINGEN Voor het verpompen van o.a. gashoudende vloeistoffen of vloeistoffen met een hoge dampspanning zoals oplosmiddelen, diverse koolwaterstoffen en vloeibare gassen.

Tevens geschikt voor logen en zuren.

Bedu Belgium BVBA - België

+32 (0) 3 8087 980

made for your process

info@bedu.be

WWW.BEDU.BE

HET GAAT OM DE INSTELLING SCT AutoAdjust Met SCT AutoAdjust kunt u de statorklemming van een excentrische wormpomp eenvoudig automatisch op het optimale werkpunt instellen. Op afstand vanuit het centrale besturingssysteem of lokaal met de SEEPEX Pump Monitor en App worden de levenscycluskosten met één druk op de knop verlaagd. y Het voortdurend opereren met de optimale capaciteit en productiviteit dankz het optimale werkpunt

y Eenvoudige integratie in de bestaande besturing

y Verhoogde e iciëntie door onmiddell ke aanpassing aan veranderende procescondities

y Verlengde levensduur door het nastellen van de statorklemming

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 23

y Vermindering van stilstand door voorspellend onderhoud via cloudverbinding SEEPEX GmbH Bureau Nederland T +31 570 516644 www.seepex.com

06-04-21 08:45

INTERNATIONAAL | Redactie Proces Media

FLUIDS PROCESSING WORLD NEW YORK, VS

Samen in groene ammoniak Het Amerikaanse Trammo en het Schiedamse Proton Ventures hebben een overeenkomst getekend voor internationale samenwerking op het vlak van groene-ammoniakprojecten. Onderdeel hiervan is dat Proton Ventures de productie-units voor de groene ammoniak gaat bouwen. Daarnaast gaat het bedrijf zorgen voor de opslagfaciliteiten en de terminals voor import en export (‘NFuel Projects’) voor de groene ammoniakproductie met wind- en zonne-energie voor Trammo. Trammo is wereldmarktleider in het transport van ammoniak met ruim 55 jaar ervaring in marketing en logistiek. Het bedrijf beheert een internationale vloot met speciaal gekoelde vaartuigen. ●

LONDEN, VERENIGD KONINKRIJK

Ultraschone vliegtuigbrandstof Clean Planet, producent van groene energie, komt met ‘UltraClean Jet Fuel’: vliegtuigbrandstof gemaakt uit niet-recyclebare plastics met een 75% lagere ecologische voetafdruk dan kerosine. Bijvangst is dat met het ontwikkelde procedé duizenden tonnen afvalplastic per jaar een nuttige bestemming krijgen.

Normaal zou dit plastic afval op een stortplaats belanden. Naast vliegtuigbrandstof komen er bij het proces ook petrochemische grondstoffen vrij om nieuwe plastics van te maken. Verder scheelt het proces in de uitstoot van giftige stikstofoxide- en zwaveloxideverbindingen. Clean Planet heeft nu twee fabrieken draaien, en er zijn er nog vier in ontwikkeling. De reeds gecertificeerde premium, ultraschone en zwavelvrije dieselbrandstof voldoet aan de EU EN15940 -richtlijnen. Groenere, niet fossiele alternatieven voor brandstoffen voor cruise- en vrachtschepen levert het bedrijf al een tijdje. Meer info via http://CleanPlanetAir.com ●

KEULEN, DUITSLAND

Lanxess op overnamepad Chemiebedrijf Lanxess heeft de overname van biocidefabrikant Intace afgerond. Intace is een Parijse firma die schimmelwerende middelen voor de verpakkingsindustrie maakt. Het bedrijf zal deel uit gaan maken van de divisie materiaalbescherming van Lanxess. Het Duitse bedrijf is ook voornemens Theseo over te nemen om zijn positie in de groeiende markt voor dierhygiëne te versterken. Deze Franse groep met hoofdkantoor in Laval ten zuiden van Normandië is hierin marktleider in Europa en Latijns-Amerika en richt zich met zijn producten op het voorkomen van dierziekten in levende have. ●

24

NEUTRAUBLING, DUITSLAND

Eén loket voor brouwtechnologie Krones gaat zijn gezamenlijke taken rondom zijn brouwactiviteiten bundelen in Steinecker GmbH. Per april 2021 biedt dit nieuw opgerichte bedrijf alle oplossingen en installaties aan die brouwerijen nodig hebben. Het hoofdkwartier van Krones in Freising met zijn team van brouwerij- en drankenexperts wordt versterkt. Steinecker zal gebruik maken van het productie-, verkoop- en dienstverleningsnetwerk van Krones. Steinecker, al bijna anderhalve eeuw een naam in brouwerijtechnologie, zal in de nieuwe constellatie fungeren als één-loketsleverancier voor alle technische brouwerijvragen. ●

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_24_Internationaal.indd 24

07-04-21 13:07

MALMÖ, ZWEDEN

Energiebesparing met WK-installaties In de Zuid-Zweedse stad Malmö wordt de warmtepomptechnologie van GEA binnenkort gebruikt om rioolwaterafval duurzaam in te zetten voor het verwarmen van huishoudens.

Energiebedrijf EON gaat tien energiezuinige warmtepompen van 10 MW installeren om overtollige warmte van het riool en de vuilverbranding terug te winnen, wat een besparing op moet leveren van 8% van het totale energieverbruik van zo’n 100.000 huizen. Dit moet leiden tot een vermindering van de CO₂-uitstoot met 50.000 ton per jaar. Meer lezen op https://go.gea/1iL ●

ARCHANGELSK, RUSLAND

Vochtbeheersing karton Het Finse Valmet gaat zijn IQ kwaliteitscontrolesysteem en IQ moisturizer leveren aan de pulp- en papierfabriek Jsc nabij het Noord-Russische Archangelsk. Installatie van deze technologie op een van de kartonnagemachines moet de kartonkwaliteit verbeteren en het vochtprofiel in de dwarsrichting optimaliseren. Dit om de productie te verhogen en kosten te verlagen. Het nieuwe kwaliteitscontrolesysteem maakt de machine, en daarmee de kwaliteit van het eindproduct, beter beheersbaar. Het ontwerp van de bevochtiger met zijn spuitmondjes biedt controle op het hele vlak en werkt zo precies dat zelfs de kleinste vochtprobleempjes aangepakt kunnen worden. ●

LAHENDONG, INDONESIË

Efficiëntere geothermie

ANTALYA, TURKIJE

Energiebesparing van 30% Een upgrade van pompinstallaties door Alfa Laval bij de Turkse zuivelonderneming Yörükoğlu Süt heeft geresulteerd in een energiebesparing van maar liefst 30%. De pompen met een capaciteit van 600.000 kilo per dag werden slecht onderhouden door de oorspronkelijke toeleverancier, waarop de producent de hulp inriep van Alfa Lavals applicatiespecialisten om personeel te trainen in het onderhoud van kleppen en pompen bij Tetra Pak in Istanbul. Op basis van ‘Joules’, het digitale duurzaamheidsinstrument van het bedrijf voor vloeistofverwerkingsapparatuur en het berekenen van besparingen op water, energie en schoonmaakmiddelen, volgde het advies om bestaande pompen te vervangen door LKH-pompen van Alfa Laval. Zo kon de fabriek het water- en energieverbruik reduceren en emissies terugdringen. Na anderhalve maand testen bleek met de nieuwe installaties 30% rendementsverbetering behaald te zijn. ●

Yokogawa gaat het besturingssysteem leveren voor de geothermische energiecentrale in Lahendong, Noord Sulawesi in Indonesië en zal ook de software-integratie verzorgen. Dochteronderneming PT Yokogawa Indonesia zal voor het Indonesische overheidsbedrijf PT Pertamina Geothermal Energy (PGE) de bestaande besturingssystemen voor het Steamfield Above Ground System (SAGS) gaan vervangen. De aardwarmtecentrale met zes generatoren kan 120MW elektriciteit leveren en is daarmee een van de grootste geothermische energiecentrales in zijn soort in Indonesië. Onder de levering vallen het CENTUMTM VP geïntegreerde productiecontrolesysteem en een groot aantal draadloze transmitters, druktransmitters en flowmeters voor vier van de zes eenheden van de centrale. Bovenop de te leveren systemen en veldinstrumenten komt nog de engineering, de installatie, de inbedrijfstelling en de training van de operators en toezicht houden op de integratie van de systemen. ●

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_24_Internationaal.indd 25

25

07-04-21 13:07

MARKTNIEUWS

VLAMDETECTIEKENNIS ONLINE DELEN Tijdens de online kennisdagen Industriele Veiligheid die de FHI op 21-22 april 2021 organiseert, geeft ook gas- en vlamdetectiespecialist Peter Adema een presentatie. Op donderdag 22 april legt de specialist van Hitma uit wat de juiste vlamdetectietechnologie is voor een bepaald proces of installatie.

Adema laat zien dat er diverse soorten branden zijn met elk een eigen ‘karakter’. Hij bespreekt de verschillen tussen vlamdetectoren, gaat in op de risico’s van verkeerde keuzes en laat zien dat er een passende vlamdetectietechnologie is voor elke situatie.

Andere sprekers op het online event gaan in op risicomanagement, functionele veiligheid en aansprakelijkheid.

Zowel kennispartners als bezoekers kunnen via het Webinar-platform vanuit de eigen locatie deelnemen aan het

Elektromagnetische flowmeter AF-E-400.

ELEKTROMAGNETISCHE FLOWMETER

Vlamdetector van Hitma. online event. Aanmelden kan via de website van FHI: (https://fhi.nl/industrieleveiligheid).

Krohne introduceert de AF-E-400, een elektromagnetische flowmeter voor bijvoorbeeld flowmonitoring bij recirculatie van warm en koud water of in doseer-skids voor reagentia, katalysatoren of chemicaliën. Reductie van de ronde, vrije doorlaat garandeert een hoge nauwkeurigheid over een breed druk- en temperatuurbereik. De geïntegreerde temperatuurmeting maakt een extra sensor overbodig. De meter biedt

goede nauwkeurigheid in elk flowbereik. De AF-E-400 is gemakkelijk te installeren en kan op slechts 2 mm van elkaar parallel en storingsvrij worden geplaatst. De flowmeter heeft verschillende uitgang- en communicatie-opties, onder ander IO-link en Modbus.

Krohne +31 (0)78 630 6201 www.krohne.nl

Hitma +31 (0)297 514 614 www.hitma.nl

3-STANDENSCHAKELAAR VOOR FOODINDUSTRIE INDUTRADE NEEMT EFCON WATER OVER In maart 2021 heeft Indutrade Benelux Efcon Water overgenomen. Dit bedrijf uit Vianen ontwikkelt, produceert en installeert complete meet- en monsternamestations voor afvalwater en verzorgt de integratie van deze apparatuur in afvalwaterfactureringssystemen.

Paul Verkroost startte het bedrijf in 1993 en zal na de overname met zijn expertise bij de onderneming betrokken blijven. Efcon heeft in eigen huis

onder andere speciale thermoplastische behuizingen ontwikkeld, maar ook verschillende bemonsteringstechnieken, wereldwijd toegepaste elektronica en optionele apparatuur, zoals elektromagnetische flowmeters, afvalwaterpompen en -putten en waterniveausensoren.

Indutrade +31 (0)297 514 614 www.indutradebenelux.com

V.l.n.r. Robert Timmer (algemeen directeur Indutrade Benelux), Paul Verkroost (voormalig eigenaar Efcon Water) met zijn vrouw Rosita Fase en Leo van Diemen (financieel directeur Indutrade Benelux).

26

De HD5 van ABB is een drie-standen veiligheidsschakelaar, speciaal voor de voedingsmiddelenindustrie. De schakelaar is bedoeld om procesapparatuur veilig te kunnen inspecteren en repareren, of voor het programmeren of testen van onafgebouwde apparatuur waar geen andere beveiliging mogelijk is.

Hij wordt geïnstalleerd op inspectieluiken in machines of deuren in proceslijnen. Met de schakelaar in de middelste stand gaat de machine op lagere snelheid draaien. De deur naar de gevaarlijke zone kan dan worden geopend zonder dat de machine stopt, zodat de operator naar binnen kan om de werking van de machine te inspecteren. Zodra de operator de HD5 loslaat of er harder op drukt, stopt de machine onmiddellijk. Een sensor voor de uitgangspositie kan ook detecteren wanneer het apparaat uit de houder wordt gehaald en voorkomt dat andere bedieners de besturing van de machine overnemen. De schakelaar voldoet aan de EHEDG-richtlijnen voor hygiënisch ontwerp, en is IP65 geclassificeerd (stof- en spatwaterdicht). Een anticondensmembraan voorkomt dat condens (door temperatuurschommelingen in natte en

HD5 drie-standenveiligheidsschakelaar voor de voedingsmiddelenindustrie. vochtige omgevingen) binnen kan treden. De behuizing is van gehard, food-grade kunststof. De glasvezelversterkte schakelaar minimaliseert het risico dat verdwaalde kunststofdeeltjes in levensmiddelen terechtkomen. Het gladde, ergonomische ontwerp voorkomt aanhechting en ophoping van vuil en bacteriën.

De lasermarkering (in plaats van stickers) voorkomt besmettingsrisico door losrakende etiketten.

ABB +31 (0)10 407 8911 https://new.abb.com/benelux

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_26_markt.indd 26

07-04-21 14:42

AGENDA

IN DE KOMENDE NUMMERS

Voor meer cursussen en evenementen, zie www.fluidsprocessing.nl/events

●

Geavanceerde niveaumeting met radar, dankzij IoT nu ook inzetbaar voor mobiele applicaties.

●

Het afvangen en opslaan van broeikasgassen als serieuze optie om de klimaatopwarming in te dammen wordt op grote schaal getest in het Porthos-project.

●

Infographic: automatisch pelletiseren van hotmelt geëxtrudeerde producten.

Het volgende nummer van Fluids Processing verschijnt op 15 juni 2021. Mis ’m niet! (advertenties)

NIVEAU SENSOREN VOOR FLUIDS OP BASIS VAN RADAR, VLOTTER, ULTRASOON, MAGNETOSTRICTIEF, HYDROSTATISCH, CAPACITIEF, TRILVORK

+31 (0)78 - 681 39 77 | info@lansnivotherm.nl | www.lansnivotherm.nl

21-22 april FHI Kennisdagen Industriële Veiligheid online 2-daags, online event over fysieke veiligheid in de maak- en procesindustrie. Organisatie en aanmelding: Federatie van Technologiebranches FHI, https://fhi.nl/industrieleveiligheid.

16-17 juni Food Technology 2021 Den Bosch 2-daags kennis- en netwerkevenement over het snijvlak van high-tech en grootschalige voedselproductie.

Technologie biedt de oplossing voor elk probleem, van duurzaamheid tot gezondheid. Georganiseerd door Mikrocentrum en Vakblad EVMI.

23 september 2021 Hygiënische engineering: Gebouw Utrecht 2-daagse cursus van Burggraaf & Partners over de hygiënische eisen aan het gebouw waarin de bereidingsprocessen van food, feed of farma plaatsvinden.

6-7 oktober 2021 Pumps & Valves Rotterdam Rotterdam 6e editie van de vakbeurs voor de bewerking en verwerking van industriële vloeistoffen en gassen.

Gelijktijdig met Solids en M+R. 6-7 oktober 2021 M+R Rotterdam Rotterdam Nieuwe vakbeurs voor meet- , regel- en analyse instrumentatie en automatisering, naast Solids en Pumps & Valves.

LUCHTGEDREVEN MEMBRAANPOMPEN

VERDERAIR De meest efficiënte membraanpomp

BEZOEK ONZE WEBSITE

VERDER is fabrikant van VERDERAIR® pompen VERDER B.V. Tel.: +31 (0)50-549 59 00

Adv_PompNL Air_Decision_210x140mm.indd 1

sales@verder.nl

www.verder.nl

30-03-2021 13:36

Fluids Processing | nr. 2 | april 2021

FLU002_27_Agenda.indd 27

27

07-04-21 16:33

DISPERMAT TORUSMILL

Flexible and easy to use technology for dispersion, fine grinding and mixing in the laboratory, pilot plant and production

Contact us for a trial in our factory VMA–GETZMANN GMBH

We combine experience and know how with the highest quality to provide tailored solutions • Dissolver / Dispersers • Basket Mills / Bead Mills • Rotor‒Stator Systems

• Mixers and Stirrers • Vacuum, scraper, ceramic, nano design and more

• ATEX zone 0/1/2 • Process control • Custom made Design

Arian Breitenborn +49 2296 - 803 85 arian.breitenborn@vma-getzmann.de www.vma-getzmann.com

FP 70 “SMOOTH FLOW” POMP Laag in pulsatie, hoog in efficiëntie Deze nieuwe pomp combineert de voordelen van de KNF membraanpomptechnologie met de belangrijkste kenmerken van tandwiel- en centrifugaalpompen.

De FP 70 is zelfaanzuigend en kan drooglopen, transporteert vloeistoffen rustig en schoon en is chemisch bestendig.

De FP 70 leent zich uitstekend voor een breed scala aan toepassingen, waaronder medische technologie, voor inkjet printers, 3D-printen en analytische instrumenten.

Max.

capaciteit van 850 ml/min. (1,2 l/min. op verzoek) 2 bar continue (4 bar op verzoek) Weinig trillingen Aandrijving met regelbare BLDC motor Tot

10 x lagere pulsatie dan conventionele membraanpomp

03-KN-21_Adv_FP70_210x140mm_FluidsProc.indd 1

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 28

www.knf-verder.nl info@knf-verder.nl +31(0)30 6779240

www.knf.be info@knf.be +32(0) 38719624

31-03-2021 09:26

06-04-21 08:45

INHOUD

30 AUGMENTED REALITY MEEKIJKEN OP AFSTAND MET SLIMME BRIL Bij Engie in Terneuzen hebben medewerkers ervaring opgedaan met smart glasses van het Antwerpse Iristick. Als consumenten-gimmick is de slimme bril niet aangeslagen, maar voor industrieel gebruik biedt de doorontwikkelde versie allerlei voordelen. Een speciale ATEX-versie is in de maak.

32 AANDRIJFTECHNIEK PREVENTIEF ONDERHOUD EN MEEDENKEN BEPERKT STILSTAND Suikerwerkfabriek Matthijs werkt voor onderhoud en reparatie van de aandrijfcomponenten nauw samen met de leverancier. Stilstand wordt zo snel opgelost en samen wordt gewerkt aan het verminderen van het energieverbruik en het doorvoeren van verbeteringen.

30

32

35

37

35 PERSONEEL & OPLEIDING ‘ROBOTKRANEN GAAN VRIJWEL NOOIT KAPOT’ Dean Westerveld is servicemonteur bij de APM terminal Maasvlakte II, de meest geautomatiseerde en robotiseerde containerterminal in Europa. Hij onderhoudt er diepzeekranen, bargekranen en stackkranen. Hoe kwam hij hier terecht? En hoe is het om er te werken?

37 AUGMENTED REALITY AR/VR IN STROOMVERSNELLING DOOR COVID Corona heeft de ontwikkeling van onderhoud op afstand met VR-brillen versneld. Een van de koplopers in deze ontwikkeling is ASML. De angst voor het prijsgeven van fabrieksgeheimen heeft plaatsgemaakt voor enthousiasme over hoe snel en goedkoop AR/VR is, vertelt director customer support van ASML Michiel Haverkorn van Rijsewijk.

Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Met medewerking van: Leendert van der Ent, Henriëtte van Norel, Marco Vellinga

Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn redactie@maintenancebenelux.nl

Druk Veldhuis Media, Raalte

Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)546 65 8833 +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl Vormgeving GiesbersRetail, Duiven

Webmaster Piet van der Kooi +31 (0)53 434 4566 piet@procesmedia.nl Sales Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462 © Proces Media bv

Abonnementsprijs 2021 Voor de Benelux: € 120 (excl. 9% btw).

Overig buitenland: op aanvraag.

Losse nummers: op aanvraag.

Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2021, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.

ISSN: 2352-0027

Maintenance Benelux | nr. 2 |april 2021

MAIN002_FL_29_inhoud.indd 29

29

07-04-21 15:02

AUGMENTED REALITY | Leendert van der Ent | Fotografie: Iristick

MEEKIJKEN OP AFSTAND MET SLIMME BRIL Bij Engie in Terneuzen hebben medewerkers ervaring opgedaan met smart glasses van het Antwerpse Iristick. Als consumenten-gimmick is de slimme bril niet aangeslagen, maar voor industrieel gebruik biedt de doorontwikkelde versie allerlei voordelen. Een speciale ATEX-versie is in de maak.

Engie-operator test Iristick smart glasses bij zijn werk.

30

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_30_smart glasses.indd 30

07-04-21 11:41

“We zetten de bril in voor ondersteuning van operators op afstand, in opleidingstrajecten en tijdens inspecties”, zegt Mark de Kok, Senior Cost Engineer E&I bij Engie. De bril in kwestie is een AR/XR bril, wat staat voor augmented reality en gecombineerde virtual, mixed en augmented reality. Die bril is via een draad verbonden met een smartphone. Daardoor is alle functionaliteit en rekenkracht van dat apparaat beschikbaar en komt er geen extra straling dicht bij het hoofd vrij.

BEELDEN DELEN Twee ingebouwde camera’s, vier microfoons en twee luidsprekers maken stembediening en interactieve communicatie mogelijk. Een aantrekkelijke mogelijkheid is namelijk ‘See What I See’ (SWIS): een brildragende operator stuurt beelden live door naar mensen die overal ter wereld kunnen meekijken. Sommige modellen hebben zelfs een zoomlens om onbereikbare of gevaarlijke plekken goed in beeld te krijgen. Uiteraard moet de Wifiverbinding wel goed zijn. “Een technische uitdaging blijft een goede dekking van een Wifi-, 3G- of 4G-netwerk”, zegt De Kok.

EXPERT-INFORMATIE De bril kan niet alleen gedragen worden door operators die via videoconferencing bijstand vragen aan experts, maar bijvoorbeeld ook door docenten die een bepaalde installatie toelichten.

Voor zowel experts als leerlingen is het handig om op afstand precies te zien wat de brildrager ziet. Via hun tablet, pc of smartphone kunnen zij daar verbaal op reageren, pijltjes in beeld tekenen

De ingebouwde camera’s, microfoons en luidsprekers maken stembediening en interactieve communicatie mogelijk.

bij een bepaald onderdeel of bestanden opsturen.

Het gaat erom de juiste expert-informatie op de juiste plek te krijgen. Is de omgeving te luid voor stemcommando’s? Als het lawaai de 90 dB noise-cancelling te boven gaat, kan de drager een touchpad aan de poten van de bril gebruiken om commando’s in te geven.

ATEX-VERSIE Tot nu toe was de keuze binnen het productportfolio van Iristick nog beperkt, maar daar komt

verbetering in. De producent van de slimme brillen kondigde voorjaar 2021 aan om voor diverse applicaties en industrieën verschillende brillen te gaan aanbieden, waaronder een bril die speciaal geschikt is voor ATEX-omgevingen.

“Daarmee wordt afgestapt van het ‘one size fits all’-model”, zegt Johan De Geyter, CEO van Iristick. Oplossingen met glazen of clips op sterkte zijn er ook. De kosten liggen tussen de € 1.500 en € 2.500, vergelijkbaar met een premium laptop. ●

De use case was onderdeel van het Interreg Vlaanderen-Nederland project Smart Tooling.

Vanuit Nederland is onder andere het Kennisen Innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie (KIC-MPI) bij dit project betrokken.

De bril is met een draad verbonden met een smartphone.

Zo is alle functionaliteit en rekenkracht beschikbaar zonder extra straling dicht bij het hoofd.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_30_smart glasses.indd 31

31

07-04-21 11:41

AANDRIJFTECHNIEK | Henriëtte van Norel

PREVENTIEF ONDERHOUD EN MEEDENKEN BEPERKT STILSTAND Suikerwerkfabriek Matthijs werkt voor onderhoud en reparatie van de aandrijfcomponenten nauw samen met de leverancier. Stilstand wordt zo snel opgelost en samen wordt gewerkt aan het verminderen van het energieverbruik en het doorvoeren van verbeteringen.

32

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_32_snoepfabriek.indd 32

07-04-21 11:42

Daniël Nijhuis, maintenance manager bij suikerwerkfabriek Matthijs in Hoogerheide praat met passie over zijn werk. “Snoep maken blijft vakwerk, omdat we met natuurproducten werken. Natuurlijk zijn de bandbreedtes van bepaalde procesparameters van tevoren bekend, maar het ‘finetunen’ blijft absoluut mensenwerk, dag in, dag uit. Zo kijkt een ervaren ‘kok’ aan de lijn voortdurend mee en bepaalt op basis van een visuele inspectie of de ingestelde parameters correct zijn of misschien moeten worden bijgesteld om het gewenste eindproduct te verkrijgen.”

DOORLOPEND ONDERHOUD Als onderhoudsmanager is Nijhuis best tevreden over hoe de lijnen presteren. “Het aantal storingen blijft, over een heel jaar bekeken, eigenlijk altijd tot een minimum beperkt. Dat komt omdat onze mensen beide productielijnen volledig in eigen huis hebben gebouwd en ook alle modificaties al jarenlang grotendeels in eigen huis uitvoeren.”

De fabriek zet vooral in op preventief onderhoud.

“Elke week wordt door onze technische dienst een dagdeel besteed aan het uitvoeren van preventief en inspectief onderhoud”, zegt Nijhuis, “en eenmaal per jaar wordt een grote onderhoudsstop van 7 dagen gepland. Bij complexe technische aandrijfvraagstukken of voor specials roepen we de hulp in van experts als Stolk Transmission Services.”

BETROUWBAARHEID “Matthijs stelt uiteraard hoge eisen aan de betrouwbaarheid van de productielijn”, zegt Jan Leen Westplate, bedrijfsleider bij Stolk Transmission Services. “Daarom staan wij als experts altijd klaar om specialistische werkzaamheden uit te voeren die het bedrijf zelf niet kan, zoals het wikkelen van

Manneke Pis

Suikerwerkfabriek Matthijs in Hoogerheide produceert jaarlijks 9,5 miljoen kilo drop, winegums en gom. (Foto: Matthijs)

Snoepfabriek Matthijs is een 100 jaar oud Nederlands familiebedrijf. Operationeel directeur Nick Matthijs, achterkleinzoon van Walther Matthijs, die in 1920 begon in zijn woonhuis in Bergen op Zoom, is de vierde generatie. Aan hem de taak om de suikerwerkfabriek internationaal verder uit te rollen. “Het allereerste product waarmee we ooit furore maakten, is het beroemde ‘Manneke Pis-drop’”, zegt Matthijs trots. Tegenwoordig produceert de fabriek in Hoogerheide met een team van 110 medewerkers meer dan 100 verschillende soorten snoep (drop, winegums en gom) voor de wereldmarkt. In totaal gaat het om 9,5 miljoen kilo snoep per jaar. Een deel gaat op klantspecificatie. Van de jaarlijkse omzet van € 20 miljoen wordt circa 30% verdiend in Nederland en 70% met export naar NoordAmerika, Zuid-Afrika, Azië en andere delen van Europa.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_32_snoepfabriek.indd 33

33

07-04-21 11:42

AANDRIJFTECHNIEK

(ATEX-)motoren, het leveren van nieuwe componenten of het refitten van delen van het systeem.

Het is namelijk wel een lijn die al tientallen jaren meegaat.”

OUDERDOM “Voor ons van Stolk is de grootste uitdaging vaak het relatief korte tijdsbestek waarin we met een oplossing moeten komen, in combinatie met de ouderdom van de machines”, zegt Westplate. “De machines in de oorspronkelijke productielijn zijn namelijk al decennia oud, en alle mechanische en elektrische, roterende componenten in die machines dus ook. Dat zijn componenten die niet meer te bestellen zijn of lastig te reviseren omdat reservedelen niet of nauwelijks verkrijgbaar zijn. In zo’n geval gaan wij voor Matthijs op zoek naar een prijstechnisch interessant alternatief dat in relatief korte tijd kan worden ingebouwd, zodat de productie weer snel kan worden hervat.”

Productieproces Meerdere keren per week worden de basisgrondstoffen glucose, suiker en gelatine aangevoerd per bulksilo. Per week gaat dat in totaal om zo’n 140 tot 150 ton. Zodra een recept is geselecteerd voor een batch van zo’n 850 kilogram, wordt de benodigde hoeveelheid droge grondstoffen uit de opslagsilo’s gehaald, gewogen en gemengd. In de volgende fase van het productieproces worden de natte grondstoffen (water en glucose) toegevoegd en wordt het geheel gemixt. Het nu vloeibare product wordt vervolgens via een buffertank doorgepompt naar twee ‘snelkookpannen’. Dit is een gesloten proces. Gemiddeld verblijft een batch zo’n 15 minuten in de snelkookpan bij een temperatuur van 115128 °C, totdat het halffabrikaat gereed is. Bij het volgende station, het vacuümstation, wordt afhankelijk van de gewenste hardheid en structuur van het uiteindelijke snoepje een bepaalde hoeveelheid vocht uit de vloeibare massa gehaald. Daarna kunnen kleur- en smaakadditieven worden toegevoegd en gaat de massa door naar de gietmachine, waar hij in een mal wordt gegoten. Van hieruit gaan de snoepjes de oven in bij een temperatuur van 40-70 °C. Afhankelijk van het type snoepje verblijven ze 10 tot 48 uur in de oven, en soms nog langer. Uiteindelijk wordt het snoepgoed voorzien van een suiker-, zuur- of olielaag (voor glans). Het eindproduct is nu gereed en gaat door naar de verpakkingslijn.

Het afwegen van de juiste hoeveelheid snoep gebeurt semi-automatisch en daarna zijn de snoepjes klaar om handmatig te worden verpakt in de gewenste zakjes. Dit proces is nog niet geautomatiseerd, omdat de fabriek een grote private label-producent is. Dat betekent veel verschillende verpakkingen, waardoor automatisering niet loont.

VIJZEL “Een mooi voorbeeld van zo’n situatie deed zich een tijdje geleden voor”, vertelt Westplate. “In de productie, waar vooral wordt gewerkt met elektrische en mechanische aandrijftechniek, was een vijzel van 5,5 kW met een grote vertragingskast vastgelopen, met als gevolg dat de hoofdproductielijn uitviel. Alleen de recent geplaatste, tweede productielijn werkte nog. Nijhuis heeft toen met zijn team razendsnel de vijzel uitgebouwd en naar onze werkplaats gebracht. Bij binnenkomst hebben wij de vijzel met vertragingskast eerst ingeschreven in ons ISO-kwaliteitssysteem, onderzocht en doorgemeten. We hebben de diameter, de flensmaten en de vertraging genoteerd en

bekeken wat er precies defect was en of het te repareren was. Eenzelfde product was op korte termijn niet leverbaar. In overleg met Matthijs zijn we toen op zoek gegaan naar een alternatief, zodat de productiestilstand tot een minimum kon worden beperkt. We kwamen uit bij een nieuwe standaard tandwielkast van Elsto Drives & Controls, onze moedermaatschappij. Die hebben we in onze werkplaats volledig afgestemd op de inbouwsituatie ter plaatse bij Matthijs”, aldus Westplate. Stolk heeft ook een extra tandwielkast op voorraad gelegd om dezelfde situatie in de toekomst te voorkomen.

FREQUENTIEGEREGELDE MOTOREN Nijhuis vertelt dat de tweede lijn, die pas onlangs is bijgeplaatst, moderner is. “Die hebben we volledig uitgevoerd met frequentiegeregelde elektromotoren. Daarmee is de piekbelasting bij deze lijn volledig weggehaald. En het toepassen van frequentie-omvormers is ook het energieverbruik met twee derde teruggedrongen in vergelijking met de oudere productielijn. Daarom hebben we nu besloten om bij vervanging van elektromotoren in de eerste lijn voortaan ook te kiezen voor frequentiegeregelde motoren.” “Maar dat doen we gefaseerd”, vult Matthijs aan, “omdat we natuurlijk

‘Wij staan klaar om specialistische werkzaamheden uit te voeren die Matthijs zelf niet kan’

Operator bij de productielijn van snoepfabrikant Matthijs. (Foto: Stolk Transmission Services)

34

niets vervangen wat niet kapot is.” Westplate vertelt hoe Stolk daarin te werk gaat. “Omdat de eerste lijn steeds ouder wordt”, zegt Westplate, “denken wij bij elke vervanging met Matthijs mee over gestandaardiseerde, generieke oplossingen, zodat ze voor individuele componenten voortaan niet meer gebonden zijn aan specifieke leveranciers. Door te kiezen voor genormaliseerde oplossingen kunnen we Matthijs in de toekomst dus nog sneller helpen en blijft de stilstand van de productielijnen tot een absoluut minimum beperkt. En voor de meest kritische installaties uit de lijn houden we reservedelen op voorraad.” ●

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_32_snoepfabriek.indd 34

07-04-21 11:42

Leendert van der Ent

| Fotografie: APM | PERSONEEL & OPLEIDING

Interview: servicemonteur bij containerterminal

‘ROBOTKRANEN GAAN VRIJWEL NOOIT KAPOT’ Dean Westerveld is servicemonteur bij de APM terminal Maasvlakte II, de meest geautomatiseerde en robotiseerde containerterminal in Europa. Hij onderhoudt er diepzeekranen, bargekranen en stackkranen. Hoe kwam hij hier terecht? En hoe is het om er te werken?

was een mooie ervaring om mee te nemen toen mijn broer me in 2015 vertelde dat APM II personeel zocht. Toen ik solliciteerde, kreeg ik meteen een vast contract. Sindsdien werk ik hier met veel plezier.”

“Mijn oudere broer werkte bij de APM I containerterminal”, vertelt Dean Westerveld. “Hij kwam thuis met prachtige verhalen. Dat wilde ik ook!

Toen ik vijftien was, liet hij me een dagje meelopen. Ik was meteen verkocht. De ervaring bleef me bij, ook toen ik elders werkervaring opdeed. Ik heb

Welke opleiding heb je gedaan?

“Ik zat op HAVO/VWO, maar miste een jaar doordat ik mijn been brak. Vervolgens gingen mijn ouders uit elkaar, wat mijn motivatie voor school niet bevorderde. Uiteindelijk kwam ik op de basisberoepsopleiding terecht. Techniekgerelateerde onderwerpen lagen mij goed, dus als vervolg koos

een paar jaar als allround servicemonteur op een camping gewerkt. Daarna werd ik onderhoudsmonteur in een vrieshuis op de Maasvlakte, van waaruit Nederlandse diepvriesfrites naar de rest van de wereld wordt verscheept. Daar leerde ik met de vier elektrische stapelkranen werken. Dat

Kranen en AGV’s bij de APM terminal, waar containers van zeeschepen overgeladen worden naar binnenschepen en vrachtwagens.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_35_dean westerveld.indd 35

35

07-04-21 11:43

PERSONEEL & OPLEIDING

ik voor het Scheepvaart- en Transportcollege (STC) in Den Briel. Daar ben ik opgeleid tot allround onderhoudsmonteur op MBO 2-niveau. Je leert er omgaan met de mechanische en elektrotechnische kant van installaties in de procesindustrie.”

Hoe ziet een typische werkdag eruit?

“Een typische werkdag bestaat hier gelukkig niet.

Elke dag is anders. Soms gaat de portofoon één keer over tijdens een dienst, soms dertig keer. Als een kraan stilvalt, is het een kwestie van diagnos-

ticeren door de systeemlogs door te nemen en de operator te laten uitleggen wat er is gebeurd. Het kan van alles zijn: ik werk aan mechanica, elektronica, hoogspanning, laagspanning, doe veel veiligheidsgerelateerd werk en werk ook veel met plc’s en software. Veel hardware bouwen en testen we zelf. En op rustige momenten nemen we behalve service ook onderhoud voor onze rekening, zoals remmen afstellen en lagers vervangen. We hebben geen eigen onderhoudsploeg, maar onderhouden de contacten met externe onderhoudsbedrijven. Eén en al afwisseling.”

Krijgen servicemonteurs bijscholing?

“Als servicemonteur weet je een beetje van heel veel en word je voortdurend bijgeschoold op alle inhoudelijke vlakken. Daarnaast is veiligheid belangrijk; ik heb recent cursussen valbeveiliging en redden op hoogte gedaan. Je wordt aangemoedigd jezelf door te ontwikkelen. Ik ben bijvoorbeeld een week naar Zweden geweest om het geavanceerde besturingssysteem van de kranen goed te leren kennen.”

Hoeveel kranen zijn er in bedrijf?

“We servicen hier 68 kranen: diepzeekranen, bargekranen voor het beladen van binnenschepen en stackkranen voor het beladen van vrachtwagens.

Zes jaar geleden ben ik begonnen met het in bedrijf stellen. Daarbij heb ik geholpen de kinderziektes in de nieuwe technologie op te lossen.

Inmiddels ken ik de kranen en hun onderliggende systemen, zoals de spreaders die zichzelf instellen op het oppakken van 20-, 40- of 45-voets containers, van haver tot gort. Daarnaast rijden hier ook nog automatisch geleide voertuigen (AGV’s) rond.

‘Een typische werkdag bestaat niet. Elke dag is anders’ Wat vind je de meest bijzondere technologie?

“In de publiciteit kregen de afstandsbestuurde diepzeekranen de meeste aandacht. (Kraanmachinisten bedienen deze kranen vanuit een centrale, red.) Technisch gezien zijn de volledig gerobotiseerde stackkranen eigenlijk interessanter. We merken het verschil duidelijk. Mensen gaan aan het eind van hun dienst foutjes maken, waardoor weleens schade ontstaat. Robotkranen plaatsen containers altijd even voorzichtig. Ze gaan dan ook vrijwel nooit kapot.”

Waar ligt je hart: bij mechaniek, elektrotechniek of software?

“Bij mechaniek, waarmee ik ook begonnen ben.

Maar tegenwoordig is het allemaal niet meer los van elkaar te zien.”

Wat vind je de leuke en minder leuke werkzaamheden in je baan?

“Elke baan heeft minder leuke kanten. Zelf vind ik het op het rechte pad zetten van AGV’s die hun transpondergeleiding kwijt zijn geraakt, het minst leuk. Dat gebeurt namelijk tijdens de allerslechtste weersomstandigheden met regen of sneeuw.

Ach, het hoort erbij. Het mooist is het uitzicht vanaf 80 meter hoogte op een diepzeekraan. Dat is echt machtig. En de afwisseling. Ik kan het niet genoeg benadrukken.” ● Servicemonteur Dean Westerveld onderhoudt een kraan bij de APM II containerterminal.

36

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_35_dean westerveld.indd 36

07-04-21 11:43

Leendert van der Ent

| Fotografie: Adobe Stock | AUGMENTED REALITY

Met de VR-technologie verminderde de responstijd voor service van 3-4 dagen naar 15-30 minuten.

AR/VR IN STROOMVERSNELLING DOOR COVID Corona heeft de ontwikkeling van onderhoud op afstand met VR-brillen versneld. Een van de koplopers in deze ontwikkeling is ASML. De angst voor het prijsgeven van fabrieksgeheimen heeft plaatsgemaakt voor enthousiasme over hoe snel en goedkoop AR/VR is, vertelt director customer support van ASML Michiel Haverkorn van Rijsewijk.

De lithografiemachines voor chipproductie van ASML worden overal ter wereld ingezet. Het zijn er nu al meer dan 250. “De groei van onze installed base maakt onderhoud en service steeds belangrijker”, zegt Haverkorn van Rijsewijk. Al voor corona waren ASML en zijn klanten bekend met de mogelijkheden van Virtual Reality (VR) en Augmented Reality (AR), maar de angst voor inbreuk op intellectueel eigendom hield praktijktoepassing tegen. En dus bleven de specialisten de wereld

overvliegen om analyses, onderhoud en reparaties uit te voeren. En toen sloeg de pandemie toe en was er geen keus meer. De chipmachines moeten blijven draaien, ook als reizen onmogelijk is. “De pandemie heeft een ongekende doorbraak van AR voor service afgedwongen”, stelt Haverkorn van Rijsewijk nu vast. “Om machines bij klanten operationeel te houden, hebben we de oplossing in bestaande AR/VR-software gezocht van één leverancier. Met de slimme MS Hololens bril, de

bijbehorende MS Remote Assist ondersteuningssoftware en videoconferencing via MS Teams konden we onze klanten snel een oplossing op afstand bieden.”

INTELLECTUEEL EIGENDOM Experts kijken via de hololens mee met lokale monteurs bij de machine van de klant en geven hun instructies door. Haverkorn van Rijsewijk: “Vroeger verzamelden we wel diagnostische data op afstand, maar het is nieuw om real-time te beoordelen wat er gebeurt. Het probleem was niet de technologie. Wij vonden het vooral eng dat klanten met ons mee zouden kunnen kijken. En klanten vonden het eng dat wij bij hen in de keuken konden kijken. Voorheen was het echt ondenkbaar dat er een laptop of telefoon met camera mee de fabriek in zou gaan. Alles draait bij ons en bij hen om intellectueel eigendom (IP).”

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_37_ASML Hololens.indd 37

37

07-04-21 11:43

AUGMENTED REALITY

De MS Hololens heeft nog wel wat verbeterpunten: batterijduur, draagcomfort en combinatie met persoonlijke beschermingsmiddelen.

TRANSPARANTIE De oplossing lag in heldere afspraken, om te beginnen bij de gebruikerstoepassingen rond ‘support escalatie’. Dat betekent dat ASML de contacten opschaalt van de lokale ASML-monteur bij de klant, naar ASML regionale ondersteuning en uiteindelijk wereldwijde expert-ondersteuning, veelal vanuit Veldhoven. Haverkorn van Rijsewijk:

“We kwamen uit op volledige transparantie met de klant over welke informatie wordt gedeeld. De klant kijkt mee en heeft de mogelijkheid om bij een IP-schending de communicatie stil te leggen.”

ENORME VERSNELLING Met de nieuwe benadering bleek een enorme versnelling mogelijk. In plaats van drie tot vier

‘Wij vonden het eng dat klanten met ons mee zouden kunnen kijken en vice versa’ 38

dagen liep de responstijd voor de benodigde expertise terug naar 15 of 30 minuten. Haverkorn van Rijsewijk: “Die voordelen bleken zo groot dat ook het geplande onderhoud of upgrades al snel op dezelfde manier werden geregeld. Het aantal gebruikstoepassingen groeit snel, ook bij onze toeleveranciers, die 85% van onze machines maken.

De volgende stap was toepassing van AR/VR in trainingen. De voordelen beperken zich niet tot een snellere responstijd en daardoor meer ‘uptime’ van de machines. Er gaat ook meer meteen de eerste keer goed en er is een grote besparing op reistijd en -kosten.”

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_37_ASML Hololens.indd 38

07-04-21 11:44

‘De pandemie heeft een ongekende doorbraak van AR voor service afgedwongen’

worden aangepast aan toepassing in cleanrooms, kan het aantal toepassingen groeien. Overigens kunnen we ze ook nu al in cleanrooms tot klasse 5 gebruiken.”

GEBRUIKERSFEEDBACK ASML heeft zijn AR/VR-toepassingen in één jaar opgeschaald van ‘pionieren’ naar 1.500 getrainde gebruikers. Haverkort van Rijsewijk: “We vragen hun feedback op, zodat de fabrikant snel verbeteringen kan doorvoeren in hard- en software, bijvoorbeeld op het vlak van de ergonomie. Op basis van de feedback kan de leverancier ook de gebruiksvoorschriften aanpassen.” Een praktisch punt is de levensduur van de batterij. Die is nu zo’n twee à drie uur, terwijl een typische ingreep toch wel zo’n acht uur vergt. Mogelijkheden om dat op te lossen zijn een batterypack of de inzet van twee brillen, zodat er één aan de oplader kan terwijl de andere in gebruik is. Een ander punt is het comfort. “Na een paar uur met zo’n bril op kan het zijn dat die niet lekker meer zit en dat gebruikers last van duizeligheid krijgen”, vertelt Haverkort van Rijsewijk. “Dus is het zaak na twee uur gebruik even een rustmoment in te bouwen. En momenteel is het gebruik van de hololens in combinatie

met een veiligheidsbril en een ‘hard hat’ echt nog niet te doen.”

WERKINSTRUCTIES Naast mondelinge support op afstand en het ad hoc delen van informatie komen er nieuwe manieren bij om de technologie te gebruiken, bijvoorbeeld met (standaard) werkinstructies, inclusief animaties, die op de slimme bril stap voor stap, precies op het juiste werkgebied, vertellen wat de monteur moet doen. “Dat geeft minder vergissingen en is ook veiliger”, stelt Haverkort van Rijsewijk vast. Om op locatie bij de klant nog dieper in de machine en zijn geheimen te kunnen doordringen, werkt ASML ook aan nieuwe procedures. “In het geval van werk op afstand aan IP-gevoelige delen van de machine, kunnen we werkinstructies naar de hololens sturen, waarbij de gevoelige informatie alleen tijdelijk beschikbaar komt voor de brildrager.” Zo kan het aantal toepassingen nog verder toenemen. ● Dit artikel is gebaseerd op een presentatie tijdens het Online Event Virtual & Augmented Reality in Service van de stichting World Class Maintenance op 15 maart 2021.

(advertentie)

Verhuur van MOBIELE

STOOM-UNITS Tevens leverancier van bio-olie.

Binnen 2 4 uur ter plaats e in het gehele la nd.

BLIJVEND Het begon met COVID, maar deze oplossingen zijn blijvend, weet Haverkort van Rijsewijk. “Onze klanten zien de voordelen, omarmen de benadering en staan zaken toe die eerst ondenkbaar waren. Het draagvlak is gegroeid. Daarom voorzien wij een verdere toename van het aantal toepassingen, ook buiten het domein van service en onderhoud, bijvoorbeeld in de productontwikkeling. We kunnen hele teams gaan trainen in het gebruik van de apparatuur en de procedures zo goed mogelijk aanpassen om deze technologie optimaal te benutten. Zeker als de slimme brillen nog beter

A.J. v.d. KOOY B.V. %FOBSJVTTUSBBU " /- 3$ 0PTUFSIPVU

www.vdkooy.nl info@vdkooy.nl

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_37_ASML Hololens.indd 39

39

07-04-21 11:44

UW PARTNER IN ULTRASOON INSTRUMENTEN Lek Detectie Lager Conditiebewaking Lager Smering Condenspot & Afsluiter Elektrische Ontladingsdetectie

TRAINING CAT I & CAT II Ultrasound Training On-site Implementatie Training $SSOLFDWLH 6SHFLȴHNH 7UDLQLQJ

TECHNISCHE ONDERSTEUNING Kostenloze ondersteuning & software Online Training Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum (webinars, artikelen, tutorials…)

UE SYSTEMS Windmolen 20 7609 NN Almelo The Netherlands T: +31-546-725125 E: info@uesystems.eu W: www.uesystems.eu

21FLU002_ADVERTENTIES.indd 40

NEEM CONTACT OP MET UE SYSTEMS VOOR EEN DEMONSTRATIE

06-04-21 08:45