BEURS Modeshow PBM op Maintenance/Worksafe Gorinchem 2022 OPINIE Zonder menselijke intuïtie voegt AI niks toe PREVENTIEF ONDERHOUD Haagse trams blijven rijden dankzij preventief onderhoud
JUNI 2022
3
an MOBIELE Verhuur van MOBIELE
M-UNITS
STOOM-UNITS Tevens leverancier v an b io-olie.
cier van bio-olie.
BIN NE TER N 24 U U PLA ATS R I GEH N HET E ELE LAN D
BIN NE TER N 24 U UR PLA IN H ATSE GEH E ELE T LAN D
Blijf op de hoogte
A.J. van der Kooy b.v. Denariusstraat 19a, 4903 RC Oosterhout Tel.: +31(0)88 36 94 240 Mob: +31(0)65 46 75 008 www.vdkooy.nl | info@vdkooy.nl
A.J. van der Kooy b.v. Denariusstraat 19a, 4903 Oosterhout Denariusstraat 19a,RC 4903 RC Oosterhout T 088 36 94 240 M 06 546 750 08 Tel.: +31(0)88 36 94 240 www.vdkooy.nl | info@vdkooy.nl
Mob: +31(0)65 46 75 008 www.vdkooy.nl | info@vdkooy.nl
vd Kooy_102x140.indd 1
www.maintenancebenelux.nl
17-02-2022 16:38
EUROPA’S NR.1 IN SPROEITECHNOLOGIE LECHLER Benelux · info@lechler.be NL +31 30 68 76 047 · www.lechler-sproeiers.nl B/Lux. +32 10 22 50 22 · www.lechler.be
Bereik de beslissers
www.maintenancebenelux.nl
INHOUD
4 OPINIE KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE KAN NIET ZONDER MENSELIJKE INTUÏTIE “Kunstmatige intelligentie wordt onmisbaar” concludeerden managers van Tata Steel in Maintenance Benelux 2022 Nr. 1. Maar om het basale niveau van detectie en procescontrole te ontstijgen blijft menselijke intuïtie onontbeerlijk, betoogt Rob de Roode van ITconsultant Pegamento.
4
6
6 BEURS TERUGBLIK MAINTENANCE EN WORKSAFE GORINCHEM 2022 Op 12, 13 & 14 april 2022 vond in de Evenementenhal Gorinchem de beursdriedaagse Maintenance en Worksafe plaats. Bezoekers konden zich door 125 exposanten laten bijpraten over de nieuwste onderhoudstechnologieën en de laatste ontwikkelingen rond veilig en gezond werken. Een fotoverslag.
8 PREVENTIEF ONDERHOUD PREVENTIEF ONDERHOUD HOUDT OUDE TRAMS IN DE RUNNING Om zo betrouwbaar mogelijk te kunnen rijden zet het Haagse OV-bedrijf HTM in op preventief onderhoud. Stolk Transmission Services onderhoudt al meer dan 25 jaar de tractiemotoren van de oudste trams uit de vloot.
10 BEURS FOTOVERSLAG MAINTENANCE ANTWERPEN 2022 Op 23 en 24 maart 2022 vond de beurstweedaagse Maintenance Antwerpen 2022 plaats. Bezoekers konden het beursbezoek combineren met Pumps & Valves 2022 en M+R over meten en regelen die gelijktijdig werden gehouden.
8
Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.
Met medewerking van: Henriëtte van Norel, Rob de Roode
Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn +31 (0)297 22 3462 redactie@maintenancebenelux.nl
Druk Veldhuis Media, Meppel
Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl Vormgeving GiesbersRetail, Velp
Sales Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462 Abonnementsprijs 2022 © Proces Media bv Voor de Benelux: € 126 (excl. 9% btw). Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd. Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2022, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 2352-0027
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
3
OPINIE | Tekst: Rob Roode | Fotografie: Pegamento
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE KAN NIET “Kunstmatige intelligentie wordt onmisbaar” concludeerden m anagers van Tata Steel in M aintenance Benelux 2022 Nr. 1. Maar om het basale niveau van detectie en procescontrole te ontstijgen blijft menselijke intuïtie onontbeerlijk.
voorstelbaar grote rekenkracht uit ontstaan, maar ook een ‘zwart-wit’-benadering. De persoon achter het beeldscherm werd alleen rationeel benaderd, op basis van de data die de computer ophoestte. Eigenlijk bieden moderne kunstmatige intelligentie en geavanceerde algoritmen nog steeds niet méér dan dat. Maar als we deze gereedschappen op een andere manier combineren, kan technologie niet alleen nullen en enen opleveren, maar alle nuances die daartussen zitten. Technologie helpt om signalen te herkennen, zodat professionals zelf, op “Kunstmatige intelligentie wordt onmisbaar”, concludeerden experts onlangs in dit magazine (MB basis van hun persoonlijke inschatting en intuïtie, het beste besluit kunnen nemen. Het gaat om het 2022 nr. 1, pag. 14). Met twintig procent groei in instinctief begrijpen welke informatie het meest de wereldwijde AI-investeringen is AI wat internet relevant is en het op basis daarvan handelen. dertig jaar geleden was: een fundamentele game changer. Tenminste, als het zich kan bevrijden uit zijn nu nog beperkte toepassingswereld van detec- HUMAN LEAD tie en controle. Dat kan, als we beseffen dat menIn het hierboven aangehaalde artikel vertelt een selijke interactie noodzakelijk blijft in het managen manager van TATA Steel dat AI “nul productafkeur van datastromen op basis waarvan beslissingen en minimale downtime” binnen handbereik brengt. worden genomen die verder gaan dan een operatio- Maar de combinatie van menselijke en kunstmanele ingreep in een productie- of onderhoudsproces. tige intelligentie gaat veel verder. Juist door de Het betreft alle situaties waar geen sprake is van inzet van AI kan bijvoorbeeld procesautomatiseeen enkelvoudige relatie tussen oorzaak en gevolg. ring de omslag maken van technologie-gedreven Dat is van groot belang binnen de ogenschijnlijk naar menselijk-gedreven: de Human Lead. In het ultiem geautomatiseerde procesindustrie. streven naar operational excellence in de procesindustrie is het de uitdaging om de juiste data te vergaren, deze correct te verwerken en vervolgens in te zetten om volledige controle te realiseren. Dat kan met achtereenvolgens beeld- en controltechnologie en RPA, Reporting- en robotiseringtechnologie, en uiteindelijk analysetools. Om een Human Lead tot stand te brengen moeten al deze gereedschappen zijn ingebed in methodieken voor ontwikkeling, implementatie en onderhoud die ruimte bieden voor de menselijke maat. Ik bedoel daarmee de flexibiliteit om sneller voortschrijdend inzicht in praktijk te brengen, méér afdelings- en procesoverstijgende dialogen mogelijk te maken en non-hiërarchische beslisprocessen te hebben. Méér bewegingsruimte zonder concessies te doen MENSELIJKE MAAT aan de rigiditeit van veiligheid en kwaliteit, het is Kunstmatige intelligentie is goed in staat om mogelijk. Het begint met de erkenning dat kunsttestresultaten te analyseren op anomalieën. In matige intelligentie niet zonder menselijke intuïtie combinatie met video kan het, zonder menselijk kan. ● ingrijpen, oprispingen in productieprocessen detecteren. Maar om daadwerkelijke verdergaande conclusies te trekken en fundamentele verbeterRob Roode is innovatiemanager bij Pegamento slagen te maken is méér nodig. Daarvoor moeten we aan deze nieuwste technologieën het oudste Pegamento levert technologie waarmee klanten gereedschap toevoegen dat ons ter beschikking data tot zich kunnen nemen via de zintuigen van staat: de menselijke maat. Dit is iets dat nog veel hun voorkeur (horen en zien, maar in de toekomst te beperkt gebeurt, omdat automatisering de misschien ook voelen, ruiken en proeven). Het mens nog steeds exclusief rationeel benadert, op bedrijf onderscheidt zich van traditionele ICTbasis van data die de computer ophoest. partijen en consultants door zijn focus op de mens en de menselijke intuïtie; het instinctief begrijpen welke informatie het meest relevant is en het op ZWART-WIT Vijftig jaar lang baseerde de ICT zich op het binaire basis daarvan handelen. Dit ‘zesde zintuig’ noemt Pegamento de Human Lead. stelsel en het verschil tussen 0 en 1. Hier is on-
‘Technologie helpt om signalen te herkennen, zodat professionals zelf, op basis van hun persoonlijke inschatting en intuïtie, het beste besluit kunnen nemen’
4
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
Rob Roode, innovatiemanager bij Pegamento.
ZONDER MENSELIJKE INTUÏTIE
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
5
BEURS | Tekst: Vincent Hentzepeter | Fotografie: Foodnote
TERUGBLIK MAINTENANCE EN WORKSAFE GORINCHEM 2022 Op 12, 13 & 14 april 2022 vond in de Evenementenhal Gorinchem de beursdriedaagse Maintenance en Worksafe plaats. Bezoekers k onden zich door 125 exposanten laten bijpraten over de nieuwste onderhoudstechnologieën en de laatste ontwikkelingen rond veilig en gezond werken. Een fotoverslag. Wie op zoek was naar Persoonlijke Beschermings Middelen kon tijdens deze beursdriedaagse zijn hart ophalen. PBM-aanbieders waren er mede door de samenwerking met Worksafe te kust en te keur. Beursorganisator Easyfairs had ook een modeshow georganiseerd, waarbij veiligheidskleding door collega’s op de catwalk werd gepresenteerd. Voor de liefhebber van technische oplossingen had het misschien meer gemogen, al was er zeker het nodige te zien op het vlak van monitoring, inspectie en meten & regelen. Verder waren er diverse aanbieders van industriële onderhoudstechnologieën en explosieveiligheidsoplossingen. Dit was de tweede editie van vakbeurs Maintenance, die voor het eerst in 2018 werd georganiseerd, voor Worksafe was het de Nederlandse primeur. ●
Veiligheidskleding werd tijdens een modeshow getoond op de catwalk.
Diverse oplossingen voor het meten aan vloeistofdoorstroom, drukken en niveau meting (met bijvoorbeeld radar) op de stand van Krohne, zowel geïntegreerd in de installaties als draagbare applicaties.
Veel belangstelling voor de onderhoudssoftwareoplossingen van Ultimo. 6
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
Voor onderhoudsoplossingen van aandrijvingen en besturingen konden bezoekers terecht op de stand van Elsto Drives & Controls en Stolk Transmission services, onderdeel van de Stokvis Groep.
Het aanbod aan veiligheidskleding-oplossingen was enorm, zoals hier de diverse voorbeelden laten zien op de stand van Deltaplus.
Voor netwerken met een drankje en een versnapering was het Business Point ingericht.
Het aanklonteren en dichtslibben van leidingen beperkt niet alleen de levensduur, maar gaat ook ten koste van de capaciteit, bij een steeds hoger energieverbruik. Deze oplossing van Lamers op basis van geluidsgolven pakt ‘caking’ bij de wortel aan. Microben (eencelligen) kunnen zich door de geluidspulsen niet ontwikkelen, zodat het probleem zich niet meer voordoet.
Alles over (technische) opleidingen op de stand van de Nederlandse Vereniging van Doelmatig Onderhoud (NVDO).
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
7
PREVENTIEF ONDERHOUD | Tekst: Henriëtte van Norel | Fotografie: HTM
Het meten van de passingen van de lagers van de GLT8 tractiemotoren.
PREVENTIEF ONDERHOUD HOUDT OUDE TRAMS IN DE RUNNING Om zo betrouwbaar mogelijk te kunnen rijden zet het Haagse OV-bedrijf HTM in op preventief onderhoud. Stolk Transmission Services onderhoudt al meer dan 25 jaar de tractiemotoren van de oudste trams uit de vloot. Dagelijks rijden de trams van HTM zo’n 37.000 km per dag door de regio Haaglanden (de stad Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Delft, en Rijswijk). Voor de pandemie vervoerde de onderneming elke dag zo’n 300.000 reizigers van A naar B. Om te zorgen dat de trams storingsloos en op tijd rijden, doet HTM al heel lang aan preventief onderhoud. Stolk Transmission Services onderhoudt bijvoorbeeld al meer dan een kwart eeuw de tractiemotoren van de 62 oudste trams uit de vloot van HTM. Dat is een vak apart, temeer omdat deze 8
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
trams nog stammen uit de jaren 80 en draaistellen hebben uit de jaren 60.
ONDERHOUD Alexander Stokvis, directeur van Stolk Transmission Services vertelt: “Al ruim 25 jaar reviseren en onderhouden wij de verouderde tractiemotoren en elektronica van de GLT8 trams. Als organisatie zijn we gespecialiseerd in het uitvoeren van correctief en preventief onderhoud. Met een team van 3 mensen zorgen we ervoor dat deze trams elk jaar
opnieuw probleemloos zo’n 50.000 tot 60.000 kilometer kunnen afleggen, zelfs na tientallen jaren trouwe dienst. Belangrijk uitgangspunt is dat elk voertuig na onderhoud weer betrouwbaar en veilig de weg op kan, comfortabel is, en dat er efficiënt mee kan worden gereden.”
LAGERSTORING Elke GTL8-tram, bestaande uit 3 wagenbakken, heeft 8 tractiemotoren ofwel gelijkstroommotoren met een vermogen van elk 42 kW. Een veel voorkomende storing is lagerstoring. “Dit wordt vaak door bestuurders of monteurs opgemerkt tijdens het maken van proefritten, op basis van het geluid dat ze horen”, zegt Aad van de Sande, Senior servicemanager voertuigtechniek. “Zodra een lagerstoring wordt gedetecteerd, gaat de tram
‘We zorgen dat deze trams elk jaar opnieuw probleemloos zo’n 50.000 tot 60.000 kilometer kunnen afleggen’ Alexander Stokvis, Stolk Transmission Services de remmen.” Dit gebeurt om gemeenschappelijke kostenbesparingen door te voeren en ook om HTM nog meer controle te geven over de inzetbaarheid van hun eigen voertuigen, zodat ze niet meer zo afhankelijk zijn van de hydrauliekleverancier.
GLT8 Een overzichtsfoto van de tractiemotoren in de werkplaats.
naar binnen en wordt de motor uitgewisseld. De defecte motor wordt geïnspecteerd op asbest en daarna wordt bepaald of hij voor revisie naar Stolk gaat of afgevoerd wordt, omdat het einde van zijn technische levensduur bereikt is. Als hij gereviseerd kan worden, worden de beide kogellagers en de borstels uit de tractiemotor gehaald in onze werkplaats en verder worden alle onderdelen van de motor grondig schoongemaakt. Daarna worden de lagers weer gevuld met een door HTM geselecteerd vet en getest alvorens ze in opslag gaan.”
in dergelijke situaties nog uitkomst. Dit geldt ook voor de elektromechanische componenten van de GTL’s. Lukt het niet om het juiste onderdeel nog te vinden, dan krijgt Stolk opdracht om zo’n onderdeel na te maken in hun machinefabriek. Westplate: “Zo hebben we onder andere wiellagers gemaakt en worden momenteel de collectoren vervangen van de kleinere hydrauliek-units van
Behalve het onderhoud aan de tractiemotoren, reviseert Stolk Transmission Services ook alle omvormers van de GTL8-trams, leveren ze de verlichting van de hefbruggen en Orlaco camera’s voor de Avenio- en GTL8-trams. Daarnaast verzorgen ze de inspectie en het onderhoud van de Pfaff hefcilinders in de hefbruggen van de onderhoudswerkplaats. Ook is Stolk begonnen met het wikkelen van maar liefst 80 nieuwe ankers voor tractiemotoren van de GTL8-trams om de defecte ankers met asbest te vervangen. ●
RESERVEDELEN Om te zorgen dat de Technische Dienst van HTM nagenoeg nooit misgrijpt als er een reservedeel nodig is, houdt het bedrijf zelf voor alle types voertuigen uit de vloot alle onderdelen op voorraad, met name onderdelen die lastig verkrijgbaar zijn, het meest kritisch zijn of eenvoudigweg niet meer gemaakt worden. Momenteel ligt er voor een paar miljoen euro aan onderdelen op voorraad, variërend van het kleinste schroefje tot de grootste ruit. “Bij Stolk Transmission Services hebben we ook een eigen voorraad reservedelen voor HTM aangelegd”, zegt Jan-Leen Westplate, bedrijfsleider bij Stolk Transmission Services. “Dat varieert van schilden en veren tot borstelbruggen. Als een tractiemotor niet meer gereviseerd kan worden, dan worden de nog bruikbare onderdelen gedemonteerd en als reservedelen bewaard.” Met name bij de GTL’s komt het best vaak voor dat onderdelen niet meer te krijgen zijn, omdat ze niet meer gemaakt worden. Neem de oude elektronica van deze trams. Toen de GTL-vloot werd ingekrompen van 147 naar 70 trams, heeft de Technische Dienst van HTM de afgekeurde trams dan ook gedemonteerd en de goede onderdelen gereviseerd en bewaard. Zo zijn bijvoorbeeld van 5 oude elektronica-modules weer werkende elektronicamodules gemaakt. Alleen revisie biedt
De oudste Haagse trams worden onderhouden door Stolk Transmission Services.
Drie soorten trams HTM begon meer dan 150 jaar geleden met een paardenkoets die tussen de Kneuterdijk en Scheveningen reed. Anno 2022 heeft HTM ruim 2.200 medewerkers en een vloot van 203 trams, 115 aardgasbussen, 8 elektrische bussen, 1 meettram, 4 pekeltrams en 1 rijdend restaurant de Hoftrammm. De oudste modellen, de GTL8 trams dateren uit de 80-er jaren. Daarna werd de vloot uitgebreid met 71 lightrailtrams en de 70 nieuwste stadtrams zijn van het type Avenio.
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
9
BEURS | Tekst: Vincent Hentzepeter
| Fotografie: Foodnote
Terugblik combibeurs onderhoud en vloeistofhandling
FOTOVERSLAG MAINTENANCE ANTWERPEN 2022 Op 23 en 24 maart 2022 vond de beurstweedaagse Maintenance Antwerpen 2022 plaats. Bezoekers konden het beursbezoek combineren met Pumps & Valves 2022 en M+R over meten en regelen die gelijktijdig werden gehouden. Een fotoverslag. Het was voor het eerst sinds het uitbreken van de coronapandemie dat de vakbeurs Maintenance weer doorgang kon vinden. Een belangrijk thema was de digitalisering van de procesindustrie. Extra aandacht was er voor de wereld van Industrie 4.0, slim onderhoud en procesmonitoring. Het juiste moment om onderhoud uit te voeren wordt hiermee steeds voorspelbaarder, wat uiteindelijk scheelt in onderhoud en de uptime verhoogt. In Antwerpen toonden ruim 400 exposanten de rou-
tekaart naar toekomstig industrieel onderhoud en de laatste stand der techniek meet- en regeltechniek. Een impressie van Maintenance Antwerpen in 10 beelden. ●
De stand van Imes Dexis, een van de grootste Belgische leveranciers in de distributie van verbruiksartikelen voor MRO - Onderhoud, Reparaties en Revisies.
Te zien bij Hytorc, de nieuwe MXT+serie. Deze hydraulische momentsleutel biedt vergeleken met de originele MXT-sleutel verbeteringen als coaxiale reactieaandrijving, automatische ontgrendelingsfunctie, een nieuwe slagenteller en veiligheidsklik koppelingen.
Deze slimme bril van Iristick, gemonteerd in combinatie met een veiligheidshelm, was te zien bij Pepper + Fuchs. De bril ondersteunt realtime bij technische (onderhouds)werkzaamheden en biedt een krachtige optische zoom en topkwaliteit barcode scanner.
Doorkijkje van de stand van Uptimise, specialist in onder meer het afstellen van roterende kleppen en coatings tegen slijtage, naar de stand van Indus Clean, gespecialiseerd in filterreiniging en testen. 10
Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
Groot aanbod van positie-, processensoren en netwerk- en besturingssystemen voor de industriële a utomatisering bij IFM.
Vega toonde deze technologie om in stoomboilers het waterniveau te kunnen meten en de bandbreedtes van het vloeistofniveau in de gaten te houden, want alleen door exacte meting van het waterpeil kan de toevoer van verzadigde stoom naar de warmtewisselaar beheerst worden.
Ook voor complete automatiseringsoplossingen voor het bewaken van gevarenzones via Internet of Things kon de bezoeker op Maintenance Antwerpen terecht.
Meer Torque-gereedschappen bij Radial, distribiteur van Radmomentsleutels, die deze ook verhuurt en reparaties, kalibraties en garantieafhandel ingen doet.
Explosieveiligheid en ATEX-technologie is een van de traditionele thema’s tijdens Maintenance Antwerpen. Synthetische kettingolie voor vochtige omgevingen. Maintenance Benelux | nr. 3 | juni 2022
11
BESTEL GRATIS
UW ELEKTRONICA RECYCLE BOX! Bestel nu gratis de Elektronica Recycle Box, waarin u defecte of overbodige industriële elektronica en onderdelen op locatie kunt verzamelen: we komen de Recycle Box kosteloos bij u brengen en ophalen. UNIS Group is de full service partner op het gebied van industriële elektronica. Onze gespecialiseerde diensten richten zich op het bevorderen van de continuïteit van productieprocessen. Wij helpen u graag met het verantwoord recyclen van uw industriële elektronica, zodat we samen bijdragen aan een circulaire economie.
Bestel vandaag nog uw gratis Elektronica Recycle Box!
www.unisgroup.nl/recycle sales@unisgroup.com + 31 566 62 44 62