Rutilio Escandón laj spasbe sk’inal Bats’i Jnaklumetik ta Sbejel Banamil

Ta sk’ak’ali sna’obil Sk’inalik Bats’i jnaklumetik tas bejel banamil, ti li’ abile oy ya’yejal jech k’ucha’al “Reconocimiento a las Culturas Ancestrales Mayas”, ti jtunel jvu’el Rutilio Escandón Cadenas lajyal ti li’ ajvalil yu’un Cuarta Transformación ja’ ta xak’ abtelaletik ta sventa xich’ tael lekil utsilal, yo’ jech xk’ot ta pasel ti ich’el tsakel ta muk’ ta stojolik ta jujun tal o me ta svolel stsobelik ti bats’i jnaklumetike ta Chiapas.

Ti secretario para el Desarrollo Sustentable de los Pueblos Indígenas, Emilio Ramón Ramírez Guzmán, lajyal ti li’ ajvalile ak’bil stak’inalil sventa xich’ik ak’bel skotaelik ti ech’em jutuk ta millón 230 mil bats’i jnaklumetik ta Chiapas, jech k’ucha’al programaetik ta sventa k’elel poxtael, chanvun, beetik, naetik, chanubtasel ta k’usi spasel abtelall, ti ja’ jech te ta staik batel lekilal ta svolel stsobelik ti jnaklumetike. Lajyal ti bisil ta xich’ pasel abtelaletik ti bu ta xich’ik ich’el tsakel ta muk’ yo’ jch staik lekilal ti bats’i jnaklumetike.

Ti li’ ta tsobajele ja’ te ik’ot ta pasel ta slumal Jobel, ti jtunel jvu’el ja’ te lajyich’ ak’bel svunal acta yu’un 5º Acuerdo de Asamblea sventa stubesel ilbajinel ta stojolik antsetik ta steklumal Larráinzar, xchi’uk ja’ te laj stabe ta ojtikinel k’u yepal ta skolta sbaik jnaklumetik xchiukik jtunel j-abteletik ta federal, estatal xchi’uk municipal ti jech ta skomon ak’beik slekilaik ti jnaklumetik xchi’uk ti jech ak’o yich’ tubesel yulesel ilbajinel ta stojolik antsetik, jch’iub tsebetike xchi’uk bik’tal ololetike.

Ti secretaria de Igualdad de Género, María Mandiola Totoricaguena, xmuyubaj yo’on lajyal ti li’ jech ta xich’ pasel ta sventa yich’belik ta muk’ xchi’el sk’opojelik bats’i jnaklumetike, ti jech ta xich’ tubesel bajel vok’el xchi’uk uts’intael ilbajinel ta stojolik antsetik yo’ jech oyuk lek yich’el stsakelik ta muk’e. lajyal ti k’u x-elan ta xjel batel ti talel kuxlejalil mu toj k’unuk ta a’ayel, jayo’ jech ta jmoj ta x.abtejik batel ti nail abtelaletike yo’ jech xich’ tabel ta ilel ti slekilalik ti bats’i jnaklumetike.

K’alal laj staanbe ta ojtikinel spasel yabtelik jk’elvanejetik xchi’uk me’ jvet’umetik ti jech xchano - jik talel ta svo’nejal kuxlejalil yu’un bats’i jnaklumetik ta slumal estaro, ti jtunel jvu’el lajyal ti ta sventa k’elel poxtael ti mu ja’uk no’ox ta xich’an cha’meltsanel batel nail k’elel poxtael xchi’uk ti ta xich’an ak’bel lek yabtejebaltake xchi’uk stsatsubtabil sk’oplal ti yabtelik jk’elvanej jpox- tavanejetik yu’unik bats’i jnaklumetike, yu’un ti k’usi ta xich’ k’anele ja’ ti sk’elel stuk’ulanbel skuxlejalik ti jnaklumetike.

Xchi’uk xtok, Escandón Cadenas lajyak’anbe constancias de capacitación ta stojolik antsetik boch’otik lajyich’ik chanubtasel ta spasel abtelalil tas venta spasel k’u’iletik xchi’uk spasel kaxlan vaj; xchi’uk lajyich’ik ak’belapoyos tecnológicos sventa Programa Escuela Con Valores; insumos yu’un Programa Mujeres Constructoras de Paz, xchi’uk jech k’ucha’al ayudas técnicas ta stojolik boch’otik mu’yuk chapal sbek’tal stakipalik. Lajyal ti li’e ja’ te ta xich’ t’unel sa’el slekilal sta stak’inik stukik, sve’el yuch’umo’ik xchi’uk stael ti slekilal skuxlejalik ta slumalike.