Periódico Universitario / Unibertsitateko aldizkaria - 406. Zkia.- 2023ko iraila

Ongi etorri 2023-24 ikasturte berrira! Esperientzia berri anitzez betetako 9 hilabete inguru hasi dira.Euskal eta nafar unibertsitateek garai honen irekiera ofiziala ospatu ditu dagoeneko,eta ikasle guztiek beren ikasgela berriak ezagutu dituzte,non ezaguera berri ugari jasoko dituzten eta praktikak egiteko aukera izango duten.

Unibertsitateko Aldizkaria ere hemen da zuekin berriz ere,campusetako albisteen berri emateko.Oraingo honetan,besteak beste,honako gaiak jorratuko ditugu: UPV/EHUn sartzeko interes handia,Mondragon Unibertsita-

teak hainbat euskal proiekturi emandako sariak,Deustuk ere urtero banatzen duena,Ada Byron,alegia,NUPek egindako lehen ekitaldi nagusia,eta Nafarroako Unibertsitateak lortu duen postu ona QS 2024 nazioarteko rankingean.

Horretaz gain,beste kontu batzuk eskainiko dizkizuegu,ohikoa den bezala.Kulturari dagokionez,nabarmentzekoak dira Donostiako Zinemaldiaren 71.edizioa eta Ja! Umorezko Literaturaren eta Artearen Nazioarteko Jaialdiaren edizio berria,Bilbon.Hori guztia eta gehiago,hurrengo orrialdeetan. Itzulera bikaina izan dezazuela!

Laguntzen du

Kaixo 2023-24 ikasturteari!

406.zkia.2023ko iraila Doakoa

UNIBERTSITATEAK

Universidad del País Vasco / Euskal HerrikoUnibertsitatea www.ehu.eus

Uda IkastaroakDonostiaMiramar Jauregia z/g943 219 511

Gipuzkoako Campuseko ErrektoreordetzaDonostiaIgnacio MªBarriola Eraik.Elhuyar Pza.1943 018 141

Leioako Campusa (Zentralita)Leioa-ErandioSarriena Auzoa,z/g946 012 000

Sarbide Bulegoa.Bizkaiko CampusaLeioa-ErandioSarriena Auzoa,z/g946 015 555

Arabako Campuseko ErrektoreordetzaGasteizComandante Izarduy Kalea,2945 014 444

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU)

GasteizC/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta945 014 336oij.ar@ehu.eus

LeioaApia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea946 015100oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate PublikoaTuteraTarazona etorbidea,z/g948 417 800

UNED

UNED

UNED BizkaiaPortugaleteIgnacio Ellacuria Parkea,2-3944 936 533

UNED GipuzkoaBergaraMartin AguirreDeunaren Enparantza,4943 769 033

UNED NafarroaIruñeaSadar

Mondragon Unibertsitatea www.mondragon.edu

Mondragon UnibertsitateaArrasateLarramendi,4.23 posta-kutxatila943 794 700 / 943 712185

EUNEIZ Unibertsitatea www.euneiz.com

EUNEIZ UnibertsitateaGasteizBiosferako Pasalekua,6945 255 007

LANBIDE HEZIKETA

Ikaslan.Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea

Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK

Particular de Ategorrieta Kalea,2 Baxua.10.lokala

20013 Donostia.Tfnoa.: 943 053 488

http://www.elperiodicouniversitario.com

posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com

Lege Gordailua: BI-338-93

ISSN: 2530-2132

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa,Ana Belén Sánchez,Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185

Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

UPV/EHU

Ekonomia eta Enpresa Zientzien

Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea,83.48015 - BILBAO

Tel.: (+34) 946 013 651/ 652

E-maila: cde@ehu.eus

http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Deustuko Unibertsitatea

Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial,1.48009 - BILBAO

Tel.: (+34) 944 139 417

E-maila: begona.prado@deusto.es

http://www.iee.deusto.es

Nafarroako Unibertsitatea

Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa.31080 Iruñea.

Tel: 948 425 634.E-maila: cee@unav.es

EUROPE DIRECTCEDERNA

GARALUR.NAFARROA

Barriobide,40,001 bulegoa.

31013 Ansoain.Tel.: 948 206 697

E-maila: europadirect@cederna.es

EUROPE DIRECTHAZI

Granja Modeloa,z/g.01192 Arkaute (Araba).Tel.: 945 0003 208

http://www.hazi.es

EUROPE DIRECTBIZKAIA

Simón Bolivar Kakea,8B

48010 Bilbao.Tel.: 946 072528

E-maila: europedirect@fundacionede.org

http://www.europedirectbizkaia.org

EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu,dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECTDONOSTIA

Prim kalea,14 2D.20006 Donostia Tel.: 943 470 962

E-maila: europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net

Informazioa,orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

+TREBAKUNTZA ETA GAZTEOK BYEWORLD ALDIZKARIAK EUSKO JAURLARITZAKO GAZTERIA ZUZENDARITZAREN DIRU-LAGUNTZA DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

Interes handia UPV/EHUn ikasteko

20.000 pertsonak baino gehiagok eman dute izena Euskal Herriko Unibertsitatean graduko ikasketak egiteko

Unibertsitateko Aldizkaria

Euskal Herriko Unibertsitateak 20232024 ikasturtean graduko ikasketak egiteko 20.400 aurreinskripzio-eskaera jaso ditu.Gehien eskatzen diren titulazioen artean daude Medikuntza, Odontologia,Erizaintza eta osorik ingelesez ematen diren ikasketak,hau da: Business and Economics gradu bikoitza eta datorren ikasturtean hasiko den Biomedical Engineering (aipamen duala duena).Beste gradu berriak ere,Lehen Hezkuntza + Haur Hezkuntza Gradu Bikoitzak,harrera bikaina izan du.

Jakintza-arloei dagokienez,eta eskaeretan adierazitako lehen aukera kontuan hartuta,aurreinskripzioen

% 37,3 Osasun Zientziei dagokie;

% 29,8 Gizarte eta Lege Zientziei;

% 18,5 Ingeniaritza eta Arkitekturari;

% 7,7 Zientziei,eta % 6,8 Arte eta Giza Zientziei.Alde horretatik,nabarmentzekoa da Ingeniaritza eta Arkitekturaren arloan eskaerak bi puntu igo direla.

Osasunari lotutako titulazioak eta ingelesez ematen direnak,gehien eskatzen direnen artean

2023-2024 ikasturterako,guztira,

8.694 plaza eskaintzen dira,iaz baino pixka bat gehiago.Matrikula datorren astelehenean,uztailak 17,hasiko da.

“Gradu-ikasketen eskaintzak eskaera handia izan du berriz ere,eta horrek erakusten du euskal gizarteak konfiantza handia duela bere unibertsitate publikoan.Titulazio

berriek jaso duten harrerak islatzen du eskaintza bat datorrela belaunaldi berrien eskaerekin,eta na-

zioartekotzean,diziplinartekotasunean eta ikasketa dualetan lanean jarraitu behar dugula”,nabarmendu du Eva Ferreira errektoreak.

8.694 plazen eskaintza

Euskal Herriko Unibertsitateko 19 fakultate eta eskoletan guztira

8.464 plaza eskainiko dira datorren ikasturtean.Plaza horiei gehitu behar zaizkie UPV/EHUri atxikitako hiru ikastegietako (Bilboko Merkataritza Ganberako Unibertsitate Eskola; Gasteizko Erizaintza Eskola; eta IMHko Ingeniaritza Dualaren Unibertsitate Eskola),hiru graduenak,guztira,230 plaza.UPV/EHUk

datorren ikasturtean 107 gradu eskaintzen ditu.Horietariko bi berriak

dira: Biomedical Engineering,osoosorik ingelesez emango dena Bilboko Ingeniaritza Eskolan,eta Hezkuntzaren arloko lehen gradu

bikoitza: Lehen Hezkuntza + Haur

Hezkuntza,Hezkuntza,Filosofia eta Antropologia Fakultatean egingo dena,Gipuzkoako Campusean.Azken horrekin,hamabost dira eskaintzen diren gradu bikoitzak.

Bestalde,Biomedical Engineeringekin dagoeneko bi gradu ematen ditu UPV/EHUk ingelesez,2020-2021

ikasturtetik aurrera Ekonomia eta Enpresa Fakultateak Sarrikoko

egoitzan Business + Economics gra-

du bikoitza eskaintzen baitu.Gainera,Lehen Hezkuntza,modalitate hirueledunean,Hezkuntza eta Kirol Fakultatean (Arabako Campusa) eta Bilboko Hezkuntza Fakultatean ematen dira.Bilboko fakultate horretan Haur Hezkuntza ere ematen da modalitate hirueledunean.Bi hizkuntza ofizialetan egin ahal dira graduak,eta gehienek ingelesezko irakasgaiak dituzte (800 baino gehiago dagoeneko),baita beste hizkuntza batzuetan ematen diren irakasgaiak ere (180 inguru).Lau graduk nazioarteko aipamena dute,Unibasq Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziak ematen duen aipamena,ikaslegoaren nazioartekotzea sustatzeagatik.Ildo horretan,nabarmentzekoa da UPV/EHUko graduko lau ikasletik batek nazioarteko mugikortasun esperientzia bat izan duela ikasten ari den bitartean. Gainera,hamabi graduk (Biomedical Engineering tartean) prestakuntza dualeko proiektuak garatzen dituzte, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuak unibertsitatean eta enpresan uztartzen dituen eredua.Prestakuntza duala albo batera utzirik,ia ikasle guztiek dute aukera praktikak egiteko bertako enpresa,erakunde,GKE edo elkarteetan,eta urtero 13.000 praktika inguru egiten dira; % 37,borondatezkoak.

Formula Student Bizkaia Silverstonen

Bilboko Ingeniaritza Eskolako Formula Student Bizkaia proiektua Silverstoneko zirkuituan lehiatuko da,lehen aldiz bi modalitatetan: ibilgailu elektrikoa eta ibilgailu autonomoa

rruan kontsolidatutako zatiketa berri baten oinarria bihurtzea gidatze autonomoan aurrera egiteko,hau izango delako automobilgintzaren etorkizuna.

FSB2023 ekipoa: Gure enpresen etorkizuna

Bilboko Ingeniaritza Eskolako Formula Student Bizkaia proiektua mundu osoko 100 unibertsitate baino gehiagoren aurka lehiatuko da

Formula Student lehiaketa entzutetsu eta zorrotzean,Silverstoneko zirkuituan (Erresuma Batua),uztailaren 19tik 23ra.

Formula Student Bizkaia proiektua azken ikasturte honetan gogotsu lanean aritu da Bilboko Ingeniaritza Eskolako 60 ikaslek eta 3 irakaslek osatutako taldeak aurrekaririk gabeko bi ingeniaritza-erronka lortzeko. Alde batetik,FSB2023ren diseinua eta eraikuntza.Azken belaunaldiko eserleku elektriko bat da FSB2023, eta trakzio osoa du.0 km/h-tik 100 km/h-ra bitarteko abiadura har dezake 3 segundoan,eta "Endurance"

lasterketaren 22 itzuliak egin ditzake, erritmo bizian.Bestalde,GidarIA izeneko "made in Euskadi" gidatze autonomoko lehen sistemaren diseinua.

Sistema horren bidez,ibilgailu automatizatu batera konektatu ondoren, inguruko sentsoreen datuak aztertu eta zirkuitua modu autonomoan egiteko erabaki egokiak har daitezke.

Proiektuko ikasleek,irakasleen tutoretzapean,ikasturte osoan lan egin dute beste herrialde batzuetako unibertsitate onenek garatutako ereduen

aurka borrokatzeko gai diren bi prototipo horiek amaitzeko.Hala,FSB2023

prototipo elektrikoak trakzio-sistema berri bat du,gurpil bakoitzean integratutako lau motor elektrikok osatua.Ingeniaritza-erronka horri aurre egiteko,ikasleek berek diseinatutako software baten bidez optimizatutako bateria-sorta bat jarri behar izan dute, eta,horri esker,110 zp-ko potentzia 228 kg-ko pisuan garatzera heldu dira.Ibilgailuaren egonkortasuna bermatzeko,ikasleek esekidura banandu berri bat eta pack aerodinamiko berri bat diseinatu dituzte,ibilgailuari edozein baldintzatan heltzeko.

Helburua: Top 10 berrestea eta muga berriak irekitzea 2006an sortu zenetik,proiektuak goranzko ibilbidea izan du,eta gero eta erronka teknologiko konplexuagoei heldu die.Horiei esker,proiektuak bere prestakuntza hobetu ahal izan du,teknologiaren joerei eutsi die,eta, aldi berean,gero eta emaitza handiagoak lortu ditu lehian,nazioarteko erreferente gisa finkatzeko.

Formula Student UK nazioarteko lehiaketaren 2023.edizioari begira,irakaskuntza-proiektuak bi helburu nagusi ditu.Batetik,Silverstoneko zirkuituan nazioarteko erreferente gisa duen posizioa berrestea,bosgarren urtez jarraian sailkapen orokorreko Top 10ean sartzea lortuz. Bestalde,GidarIA gidatze automatizatuko sistema berria,proiektuaren ba-

Formula Student Bizkaia irakaskuntza-proiektu bat da,irabazi-asmorik gabea,eta,UPV/EHUko Bilboko Ingeniaritza Eskolaren babespean,ikasleen prestakuntza,talentua eta enplegagarritasuna sustatzea du helburu.2006an sortu zenetik,"Enpresa unibertsitatean" izeneko ikaskuntza-metodologia berritzaile bat definitu du proiektuak,rol- eta erantzukizun-sorta bat konbinatzen duena,non ikasleak fikziozko enpresa batean integratzen baitira,eta proiektuetan oinarritutako ikaskuntza-eredua jarraitzen duten. Eredu horri esker,Bilboko Ingeniaritza Eskolan eskaintzen diren Ingeniaritzako gradu eta masterretako 550 ikasle baino gehiago trebatu ahal izan dira,eta,gainera,Europa osoko Formula Student lehiaketetan ikasturte osoan landu dutena probatzeko esperientzia bizi izan dute. Proiektuaren arrakasta,lehiaketako emaitzetan ez ezik,partaideen prestakuntzan eta pertsonalki ere neurtzen da.Proiektuan bizitako prestakuntza eta esperientzia gero eta gehiago baloratzen dituzte gure inguruko enpresek,etorkizuneko erronkei irtenbidea emango dieten etorkizuneko ingeniarien bila baitabiltza.Bertan aktiboki parte hartzen duten 40 enpresen artean Bizkaiko Foru Aldundia,Alunid,Bilboko udala, Batz,Idom,Imedusa,Inarak,Ingemat,Madit,Sener,Sistemodel eta Tecnalia nabarmentzen dira.

Informazio gehiago: https://www.fsbizkaia.com/

Unibertsitateko Aldizkaria

MU,euskarazko proiektuak aitortzen

Mondragon Unibertsitateak eta MONDRAGON Korporazioak gradu-amaierako euskarazko proiektuak saritu zituzten

kultatea),Rafael Altuna eta Miriam Leibar (Enpresagintza Fakultatea),Xabier Arrasate eta Pedro Urteaga (Mondragon Goi Eskola Politeknikoa) eta Ander Etxeberria (MONDRAGON Korporazioa).Proiektuak sakon aztertu ondoren,epaimahaikideak ados jarri ziren puntuazioa eman eta saridunak aukeratzeko orduan.

Saridunak

❚ Lehen saria: Ianire Rabanete Gonzalez (Goi Eskola Politeknikoa).

Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitateak eta MONDRAGON Korporazioak euskaraz

egindako ikasketa-amaierako proiekturik onenei sariak eman zizkieten

ekainaren 6an MONDRAGONek Otalora Jauregian duen egoitzan.Mondragon Unibertsitateko bi proiektu saritu ziren.Lehen sariaren irabazlea Ianire Rabanete Gonzalez izan zen,Industria Antolakuntzako Ingeniaritza graduko ikaslea,Ulma Packagingendako egindako “ULMA Packaginentzat mekanizazio-tailerrean 5S garapena eta ezarpena” lanagatik,eta 1.500 euroko saria jaso zuen.Bigarren sariaren irabazlea Ainhoa Sarasola Olano izan zen,Ingeniaritza Mekanikoa Graduko ikaslea,ORKLIrentzat egindako proiektu honengatik: “Multzo magnetikoen karakterizazio-postuaren definizioa”.Kasu honetan,500 euroko saria eman zioten.

Sariok duela hamaika urte sortu ziren,MONDRAGON Korporazioko Euskara Batzordearen ekimenez,Mondragon Unibertsitateko ikasleek

lan-munduan sartzeko egin beharreko ikasketa-amaierako proiektuak

euskaraz egin zitzaten.MONDRAGON

Korporazioak erronka hori jasoa zuen bere Plan Estrategikoan,eta 2010ean

lantalde bat sortu zuen,Korporazioko eta Unibertsitateko kideez osatua,sariak abian jartzeko.Hala,fakultate ba-

koitzeko bi ordezkarik eta Korporazioko batek osatutako epaimahaiak Korporazioko enpresetan egin eta sariketara aurkeztutako proiektuak aztertu zituzten.

Hirugarren akordioa

Byulmuri Social

Cooperative-rekin

sinatu da,ikastetxe

berritzaileak biltzen

dituen erreferentziazko

sarearekin

Guztira 843 proiektu garatu ziren Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultatean,Goi Eskola Politeknikoan eta Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean.Horietatik 280 euskaraz egin ziren,alegia,%33,2 (aurreko edizioan % 28,5).MONDRAGONeko kooperatibetan 224 proiektu landu ziren,horietatik 62 euskaraz (% 27,7 eta iaz % 20).Aurkeztutako proiektu guztiek maila tekniko handia zuten,eta euskaraz ongien idatzitakoak izan ziren sarituak. Epaimahaia osatzen zuten fakultate bakoitzeko kideak hauek izan ziren: Eneko Bidegain eta Asier Irizar (Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fa-

❚ Proiektuaren izena: ULMA Packaging mekanizazio-tailerrean 5S garapena eta ezarpena.

❚ Laburpena: ULMA Packaging-eko mekanizazio-tailerrak espazio faltak eragindako arazoei aurre egin behar dio egunero.Tailerrak gainera,ez du OOL sistemarik ezarrita,eta horrek gehiago areagotzen du arazoa.Azken urteotan,tailerraren ekoizpena hazi egin da eta makina berriak sartu behar izan dira.Aurreikusten denez,hazkunde horrek datozen urteetan ere jarraituko du,eta,hori posible izan dadin,ULMAren sail honetara zuzendutako pabilioi berri bat eraikitzea planifikatu da.OOLen baldintzak hobetzeko asmoz,ULMAk 5S metodologia garatu eta ezartzearen aldeko apustua egin du.

❚ Bigarren saria: Ainhoa Sarasola Olano (Goi Eskola Politeknikoa).

❚ Proiektuaren izena: Multzo magnetikoen karakterizazio postuaren definizioa.

❚ Laburpena: Gaur egun,ezinbesteko betekizuna da edozein gas sistemen segurtasun termoelektrikoa bermatzea.Gas ihesak agertzeak ondorio larriak ekar ditzake,bai sistema horretan,baita haren inguruan ere.Segurtasun sistema horretan parte hartzen duen elementu nagusietako bat izan da aztergai lan honetan: multzo magnetikoa.

MU,Hego Korearen lagun

Mondragon Unibertsitateak Hego Korearekiko harremanak sendotu ditu, unibertsitate eta erakundeekin lankidetza-hitzarmenak sinatuta

Unibertsitateko Aldizkaria

Hego Korea erreferentziazko herrialdea da Mondragon Unibertsitatearen nazioartekotze-jardueren barruan. Mondragon Team Academy sareko laborategi guztietako LEINN - Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza Graduko 230 ikasle/ekintzailek Hego Koreara egin dute ikasturte honetan beraien ikasketa-bidaia edo learning journeya.Ikasketa-bidaia horretan,Asiako berrikuntza-ekosistema eta erreferentziazko enpresak ezagutzen dituzte,eta proiektu ekintzaileak garatzen dituzte.Gainera,campus guztietako Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza Graduko (myGADE-dual) 30 ikaslek ere,marketing digital ibilbidekoak,herrialde horretan egin dute nazioarteko egonaldia aurten.

Bixente Atxa (Mondragon Unibertsitateko errektorea),Lander Beloki (Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateko dekanoa) eta Aitor Lizartza (Mondragon Team Academyko koordinatzailea) bertan zirela,Mondragon Unibertsitateak agenda bizia garatu du,eta horren barruan lankidetza-hitzarmen bat sinatu da Sungkonghoe University-SKHUrekin,ikasleen trukea areagotzeko eta jarduera

akademikoak elkarrekin garatzeko. Aipatzekoa da,halaber,Jeju Development Centerrek,Happy Bridge Management Institutek eta Mondragon Unibertsitateak sinatutako esparruakordioa,Jeju uhartean ekintzailetza eta berrikuntza bultzatzeko bi aldeen artean.

Hirugarren akordioa Byulmuri Social Cooperative-rekin sinatu da, ikastetxe berritzaileak biltzen dituen erreferentziazko sare batekin. Sinatutako akordioez gain,Mondragon Unibertsitateak Jeju Forum for Peace and Prosperity-n parte hartu du bi txosten aurkeztuz: lehena, MONDRAGONen eredu kooperatiboari eta horrek lurralde-garapenean duen eraginari buruzkoa,eta bigarrena,Mondragon Team Academyren hezkuntza-proiektuari eta haren nazioarteko ekintzailetzaekosistemari buruzkoa.Jeju Forum nazioarteko urteroko hitzordu bat da,20 urte baino gehiagoko ibilbidea duena,eta erronka globalei buruz eztabaidatzen da hainbat diziplinatako nazioarteko adituekin.

Bisitaren ekitaldi garrantzitsu bat Happy Bridge Management Institute - HBMIk gizarte berrikuntzari buruz

antolatutakoa izan zen.Bertan,Mondragon Unibertsitatea - Mondragon Team Academy,TZBZ,Ashoka Korea eta C.dot-eko ordezkariek parte hartu zuten,LEINN Graduko ikasle eta graduatuekin batera.

Unibertsitateei buruz

Sungkonghoe University-SKH Koreako unibertsitate bat da,lotura handia duena Hego Koreako gizarte-ekonomiaren sarearekin,Management eta Gizarte Zientzien Fakultateekin, Humanitateekin,Komunikazioarekin, Ingeniaritzarekin eta Hezkuntzarekin,eta 4.000 ikasle baino gehiago ari dira bertan ikasten.

Happy Bridge Management Institute- HBMI Mondragon Unibertsitateak Hego Korean duen bazkide estrategikoa da duela hamar urtetik,ekintzailetza,berrikuntza eta ekonomia sozialeko proiektuak batera garatzeko.

Jeju Development Center Jeju uharteko garapen-agentzia da,Hego Koreako uharterik handiena,bere turismosektore indartsuagatik erreferentea. Byulmury Social Cooperative Hego Koreako ikastetxe berritzaileen erreferentziazko sarea da.

Ada Byron Saria banatu da Deustuan

2023ko Emakume Teknologoarentzako Ada Byron Saria eman die Deustuk María José Escalonari,softwarearen ingeniaritzako adituari,eta Sara Garcíari,minbiziaren ikertzaile eta astronautari

Unibertsitateko Aldizkaria

Deustuko Unibertsitateko Ingeniaritza

Fakultateak aurten X.ediziora heldu den Emakume Teknologoarentzako

Ada Byron Saria eman zuen uztailaren 13an Madrilen.Saridunak hauek

izan ziren: María José Escalona Cuaresma sevillarra,senior kategorian, eta Sara García Alonso leondarra,35 urtetik beherakoen kategorian.

Agintari hauek hurbildu ziren ekitaldira: Asier Perallos Ingeniaritza Fakultateko dekanoa,Teresa Riesgo Zientzia eta Berrikuntza Ministerioko idazkaria; Teresa Laespada Bizkaiko

Foru Aldundiko Enplegua,Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko foru diputatua,baita Unibertsitateko beste agintari batzuk eta saria babesten duten beste entitate publiko eta pribatuetako ordezkariak ere.Aurten, gainera,saria X.ediziora iritsi denez, saria jaso duten beste emakume batzuk ere izan ziren.Horietatik hiru izan ziren parte-hartzaile ekitaldian: Asunción Gómez,2015eko Ada Byron sariduna eta Real Academia de la Lenguako kide hautatu berria; Concepción Monje,2019ko Ada Byron sariduna; eta Laura Lechuga,2020ko Ada Byron sariduna eta Ikerketa Sari Nazionala jasoa.

Sariak helburu nagusi hauek ditu: ikerketa esparruan eta garapen teknologikoan emakumezkoen bokazioak sustatzeko,bizitzako eta gizarte garapeneko esparru guztietan teknologiari ospea ematea,baita lan eta ikasketa horiek emakumeek egin izanak zelako ekarpena egin dion gizateriari erakustea eta balioa aitortzea ere.

Sariaren urrezko babeslea Microsoft da,baita Red Hat,Bizkaiko Foru Aldundia,Danobatgroup eta Emakunde ere,eta babeslea Innobasque da.

Zientzia eta teknologia, etorkizunaren oinarri

Asier Perallos Ingeniaritza Fakultateko dekanoak azpimarratu zuen “Unibertsitateek gizarteari aurrean planteatzen zaizkion erronkak artatu beharra dugula,eta adi egon behar dugula enpresen premia eta eskakizunetara,haietara moldatzeko.Deustun urtero hamabost mila ikasle inguru ditugu,unibertsitateko 46 gradutan banatuta; gure fakultateetako bat Ingeniaritzakoa da eta 40 urte baino gehiago daramatza profesionalak prestatzen,enpresei etengabe entzunez; izan ere,gero eta ingeniari gehiago behar dituzte.Eskaera hori da,hain zuzen,Madrilen lehenengoz banatzen dugun sariaren helburuetako bat”.Asier Perallosek nabarmendu zuen “zientzia eta teknologia gure etorkizunaren oinarri direla,eta gure saridunen adibidea pizgarri izango dela beste emakume askok bide hori jarraitu dezaten”. Aurreko edizioetan bezala,saridunak lanbideko karrera zabala eta ospe handikoa dutenak dira.María José Escalona,irabazle seniorra,Sevillako Unibertsitateko katedraduna da,eta Lengoaia eta Sistema Informatikoen sailari atxikitakoa.Engineering and Science for Software System ikertaldeko zuzendaria da,eta jorratzen dituen ikerrildoak softwarearen eta eskakizunen ingeniaritzan daude fokalizatuta,eta,oro har,pertsonengan oinarritutako softwarean.2004.

urtean lortu zuen doktore titulua nazioarteko aipamenarekin,eta ordutik hona 200 argitalpen baino gehiago egin ditu nazioarteko eta nazioko foroetan.Hainbat doktore-tesi eta nazio eta nazioarte mailako hainbat ikerketa proiektu zuzendu eta tutoratu ditu.Bere ibilbidean nabarmentze-

koa da sare sozioekonomikoarekin duen harremana,enpresekin egindako proiektuak,patente bat eta ustiatzen ari diren software-erregistro ugari.Kudeaketa karguak hartu ditu bere unibertsitatean eta estatuko erakundeetan,eta era aktiboan parte hartzen du estatuko eta nazioarteko hainbat foro eta aholkularitza taldetan.

Sariaren helburua:

ikerketa-esparruan eta garapen teknologikoan emakumezkoen bokazioak sustatzeko, bizitzako eta gizarte-garapeneko esparru guztietan

teknologiari ospea ematea

Bestalde,Sara García Alonso,gazte saria jaso zuena,Ikerketa Onkologikoen Zentro Nazionaleko (CNIO) ikertzaile titularra da,eta Europako Espazio Agentziako (ESA) astronauten erreserbako kidea.Bioteknologian lizentziatu zen Leongo Unibertsitatean eta,unibertsitateko karreran zehar,hainbat laborategitan trebatu.Biomedikuntzako espezialitateko Masterra egin zuen.Ondoren, Minbiziaren Ikerketa Zentrora joan zen (2013-2018),eta han Minbiziaren Biologia Molekularrean eta Medikuntza Translazionalean cum laude doktoratu zen.Medikuntzako doktore-tesirik onenaren Sari Berezia jaso zuen Salamancako Unibertsitatean. Tarte horretan zehar,minbizi mota desberdinetako diana terapeutikoak eta botikekiko erresistentzia-mekanismoak identifikatzen lan egin zuen.

2019an,Mariano Barbacid doktorearen laborategira batu zen CNIOn,eta aurrerapen esanguratsuak egin ditu KRASek bultzatutako biriketako adenokartzinomaren azterketan.Haren lana eragin handia izaten ari da minbizi mota horren aurkako terapiak identifikatzen.2022an,Astronauten Europako Taldean erreserbako astronauta izateko hautatu zuten,eta toki hori lortu zuen lehen emakume espainiarra izan zen.

Ehun eta hirurogei hautagai baino gehiago

Emakume Teknologoarentzako Ada Byron Sariaren X.edizio honek marka guztiak gainditu ditu,166 hautagaitza jaso eta ebaluatu baititu.Hamargarren edizio honetako hautagaiek talentu eta trebetasun sorta zabala osatzen dute Espainiako esparru teknologikoan.Emakume horiek konpromiso bikaina erakutsi dute beren arloetan,eta nabarmen lagundu dute berrikuntzan eta aurrerapen teknologikoan.Profilen artean,honako hauek nabarmendu behar dira: ikerketako ekoizpen zientifiko zabala,Garapen Jasangarrirako Helburuekiko konpromisoa,zabalkundea eta teknologiaren bidez giza osasuna eta ingurumena hobetzeko bokazioa.

Ohikoa denez,parte hartzen duten emakume teknologoak jatorri geografiko askotakoak dira,bai eta era askotako prestakuntza jasoak ere. Bereziki nabarmentzekoak dira Bioteknologia,Aeronautika,Kimika,Nekazaritzako Ingeniaritza,Industria eta Konputazio eta Elektronika arloetako profesionalak.Hautagaiak hainbat sektoretakoak dira,besteak beste,akademiakoak,industriakoak,ekintzailetzakoak eta gobernuesparrukoak,eta horrek erakusten du teknologiak duen aplikazio zabala.

Espainiako edizioaz gain,Deustuko Unibertsitateko Ingeniaritza Fakultateak beste bost sari ditu Amerikako bost herrialdetan: Mexikon,Argentinan,Uruguain,Kolonbian eta Txilen; lanean ari dira Brasilera zabaltzeko ere.

Espainiako edizioan,hamar urte hauetan honako hauek izan dira sarituak: Montserrat Meya,adimen artifizialeko eta itzulpen automatikoko aditua; Asunción Gómez,“teknologia semantikoen” ikertzailea; Nuria Oliver,Telefónicako I + G-ko zuzendaria; Regina Llopis Rivas,Berkeleyko Kaliforniako Unibertsitateko (AEB) Adimen Artifizialera Aplikatutako Matematikako doktorea; María Ángeles

Martín Prats,Sevillako Unibertsitateko Ingeniaritza Elektronikoko saileko irakasle titularra; Concepción Alicia Monje Micharet,Robotikako ikertzailea eta Madrilgo Carlos III.a Unibertsitateko irakasle titularra; Laura María Lechuga Gómez,Kimika Zientzietako lizentziatua eta COVID-19aren inguruko ikerketen barruko europar proiektuetako bateko koordinatzailea; Elena García Armada,industria ingeniaritzako doktorea,CSICeko ikertzaile zientifikoa eta Marsi Bionics-eko presidentea,eta Lourdes Verdes Montenegro,behaketa erradioastronomikoetako zientzialari eta ikertzaile espezialista. Bestalde,Ada Byron gaztearen irabazleak honako hauek izan dira aurreko edizioetan: Ana Freire,Informatikako ingeniaria eta doktorea, Pompeu Fabra Unibertsitateko (Bartzelona) Ingeniaritza Eskolako ikertzailea eta irakaslea; Susana Ladra González,Informatikako doktorea eta Matematikan graduatua; Jordina Torrents Barrena,Pompeu Fabra Unibertsitateko doktorea adimen artifizialaren arloan; eta Julia Guiomar Niso Galán,Ingeniaritza Biomedikoan doktorea eta Alzheimer gaixotasunaren markatzaile goiztiarren ikerketako ikertzailea.

Ikasturte berria hasi da NUPen

2023-2024 ikasturteari hasiera emateko ekitaldia egin zen Nafarroako Unibertsitate Publikoan

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) 2023-2024 ikasturteari hasiera eman zion irailaren 12an,hirurehun pertsona inguru bildu zituen ekitaldi batean.María Chivite Navascués Nafarroako Gobernuko lehendakaria eta Ramón Gonzalo errektorea izan ziren ekitaldiaren buruak, eta Foru Komunitateko agintari nagusiak eta Unibertsitateko komunitateko kideak ere bertan izan ziren. Hasierako ikasgaia,“Seinaleak eta espektroak: naturaren zikloen bila” izenekoa,Alfonso Carlosena Seinalearen Teoriako eta Komunikazioetako katedradun eta NUPeko errektore ohiak eman zuen.

tuen datu nagusien berri emanez. Hala,nabarmendutako datuen artean,ingelesezko irakaskuntzaren hazkundea,graduondoko titulazioen mapa berria,ikasleentzako espazio berriak,enplegagarritasunaren arloko ekintzak edo Unibertsitatea UNITA aliantzako kide izatea aipatu zituen.Era berean, NUPek ikertzeko duen gaitasuna edo nazioarteko rankinetan duen presentzia azpimarratu zituen,besteak beste.

Ekitaldian zehar,zenbait pieza musikal interpretatu zituzten Iruñeko Orfeoiak,Juan Gainzaren gidaritzapean,eta Zura Quartet laukoteak, Leire Fernández Sainz de Murietak, Mario Oroz Arraizak,Daniel Sádaba Bermejok eta Igor Saenz Abarzuzak osatutakoak.

Eguerdiko 12:00etan hasi zen ekitaldia,segizio akademikoa Fernando Remacha aretoan sartu zenean, hots,togadun irakasleak,NUPeko errektore ohiak eta beste unibertsitate batzuetako errektoreak,errektorea,Nafarroako Gobernuko lehendakaria eta Nafarroako Parlamentuko lehendakaria,“Zura Quartet” laukoteak “Erresumako Gortearen Sartzerako Martxa” (anonimoa,XVIII.mendekoa) jotzen zuen bitartean.

Ondoren,Roldán Jimeno Aranguren Unibertsitateko idazkari nagusiak joan den ikasturteko memoriaren laburpena irakurri zuen,NUPek aldi horretan ikerketari,irakaskuntzari,transferentziari eta erakundeen arteko aliantzei buruz izan di-

Ondotik,Alfonso Carlosena katedradunak hasierako ikasgaia irakurri du,eta,jarraian,Ramón Gonzalo errektoreak hitzaldia eman zuen. Azkenik,María Chivite Nafarroako lehendakariak ofizialki eman zion hasiera ikasturte akademikoari.

Ekitaldian Foru Komunitateko agintari nagusiak eta esparru politikoko, erakunde judizialetako eta ekonomiaeta gizarte-erakundeetako ordezkariak izan ziren.Arlo akademikoari dagokionez,Nafarroako Unibertsitate Publikoko errektore ohietako bik hartu zuten parte: Alfonso Carlosenak, hots,hasierako ikasgaiaren egileak, eta Antonio Pérez Pradosek.Halaber, María Iraburu Nafarroako Unibertsitateko errektorea eta Juan José Unzilla Euskal Herriko Unibertsitateko Eraldaketa Digitalaren eta Komunikazioaren arloko errektoreordea ere izan ziren bertan.

NUPeko errektorearen hitzaldia Ramón Gonzalo errektoreak azpimarratu zuen Unibertsitateari buruzko Foru Lege bat bultzatu behar dela, NUP “Nafarroako garapen sozial,kultural eta ekonomikoaren funtsezko zutabe” gisa sendotzeko,“gizarteari zerbitzua emateko duen eginkizun hautsezina islatuz”.Halaber,Nafarroako Gobernuaren eta NUPen arteko negoziazioaren ondorioz erakundeak lortu duen urte anitzeko finantzaketarako hitzarmenak duen garrantziaz hitz egin zuen.Bestalde,NUPen plan estrategikoa garatuko da laster, eta dokumentu horrek,errektoreak adierazi zuen bezala,hitzarmen horretarako oinarri gisa balioko du,baliabideak Nafarroaren garapen integralari laguntzen dioten proiektuekin lotzen baititu.

Ramón Gonzalok bere hitzaldian adierazi zuenez,NUPek “erakunde inklusiboagoa izan nahi du,bere komunitatean errotua egon,Nafarroako ehun sozioekonomikoan integratua baina nazioarteko ikuspegi eta anbi-

zio batekin”.Horretaz gain,aditzera eman zuen ziur dagoela Unibertsitateko komunitateak “bere erabakitasunari eutsiko diola beharrezko aldaketak bultzatu eta bideratzeko,modu horretan gizarteari eskaintzen diogun balioa eta zerbitzua bermatuz”.

Unibertsitateari buruzko Foru Legea

Hitzaldian,Nafarroako lehendakariak aipatu zuen Gobernuak Unibertsitateari buruzko Foru Lege bat prestatzeko asmoa duela,eta NUPek Nafarroaren garapen ekonomiko,zientifiko eta sozialari egiten dion ekarpena azpimarratu zuen.Halaber,ikasturte unibertsitarioan familiaren etxetik kanpo bizi behar dutenentzako beken deialdi berri bat iragarri zuen,650 lagun ingururentzat izango dena.

Bestalde,María Chivite NUPeko ikasle ohi izatearen harrotasunaz mintzatu zen.Hala,Unibertsitateari buruzko datu batzuk aipatu zituen, esate baterako Estatuko Ikerketa Planeko funts gehien hartzen dituen erakundea izatea,“starting grant” bana jaso duten hiru ikertzaile eduki-

tzea (Europar Batasunean prestigio zientifiko handiena duen laguntzetako bat),egresatuen enplegagarritasunari buruzko datu onak izatea edo emakumeen talentua ikusarazteko konpromisoa izatea.Azken batean, herritarren bizitza hobetzen laguntzen duten proiektuak garatzen dituen aurrerapenerako eragile gisa deskribatu zuen NUP.

Hasierako ikasgaia

Hasierako ikasgaian,Alfonso Carlosenak seinalearen teoria zer den eta diziplina horretan zer ikasten den azaldu zuen eguneroko zenbait adibidez erabiliz (COVIDaren kutsadura-kurba edo elektrokardiograma bat,besteak beste).Hala,aditzera eman zuen ezen seinalearen prozesamendua,azken batean,“sorburu eta forma erabat desberdineko seinaleetatik informazioa prozesatzeko,aldatzeko eta ateratzeko gaitasuna dela,baina teknika komunak aplikatuz,eta teknika horiek guztiak azken batean zenbakien sekuentzia diren heinean”.Horrek,hitzaldian zehaztu zuen bezala,aplikazio praktiko ugari du.

Testuinguru horretan,“seinalearen espektroa” kalkulu matematiko batzuek osatzen dute,eta horiek, seinale jakin bati aplikatuta,zenbait erpin dituen grafiko bereizgarri bat sortzen dute.Espektro horren analisiak aukera ematen du fenomeno askotan modu ziklikoan errepikatzen diren ereduak aurkitzeko (adibidez,hamaika urteko serieetan fenomeno klimatikoen kasuan).

Iragarpen horiek lagungarriak izan daitezke,besteak beste,klima-ereduak hobetzeko eta zenbait gertakari natural aurreikusteko.

Katedradunak zehaztu zuen bezala,bere ikerketa-taldean seinalearen prozesamendu hori aplikatu dute,adibidez,“vending” makina batean sartutako txanpon bat faltsua ote den edo aerosorgailu bat balio-bizitzaren amaierara noiz iritsi den jakiteko teknikak garatzeko.

Halaber,prozesamendu hori historiaurreko garaietako klimaren azterketan ere aplikatu dela azaldu zuen,hau da,paleoklimatologian, baita kantu lirikoko bibratoaren azterketan ere.

Hasierako ikasgaiaren ondorio gisa, Alfonso Carlosenak ziurtatu zuen natura bakarra dela,eta,zientziaren eta artearen zatiketaren aurrean,ezinbestekoa dela jakintzaren eta ikerketa zientifikoaren diziplinaaniztasuna.Era berean,adierazi zuen matematika eta giza hizkuntza izan beharko liratekeela prestakuntzaren oinarria,eta,azkenik, “gaur egungo arazo eta erronken konponbide asko gu baino lehenagoko jenio handi ezagun nahiz ezezagunek ematen dizkigutela”.

NU,Espainian bosgarrena QS 2024 nazioarteko rankingean

Nafarroako Unibertsitate-zentro akademikoa Madril eta Bartzelonako unibertsitate handiek baino ez dute gainditzen

NUko masterrak, Espainiako onenen artean

Nafarroako Unibertsitateko hamabi master Espainiako onenen artean daude,'El Mundo'ko rankingaren arabera

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitatea munduko 280.postuan dago 104 herrialdetako 1.497 unibertsitate sailkatzen dituen QS World University Rankings 2024 rankingean.Sailkapenaren arabera,Unibertsitatea munduko unibertsitate onenen % 19an dago.Espainian,Nafarroako Unibertsitatea ebaluatu diren Estatuko 35 unibertsitateetatik seigarren postutik bosgarrenera igaro da.Unibertsitate handiek baino ez dute gainditzen: Bartzelonako Autonomoak,Bartzelonako Unibertsitateak,Madrilgo Complutenseak eta Madrilgo Autonomoak. Sailkapenak unibertsitate-sistema globala aztertzen du,enplegagarritasunaren,ikerketaren,ikaskuntzaesperientziaren,nazioartekotasunaren edo iraunkortasunaren bost dimentsio aztertzeko erabiltzen diren bederatzi adierazle ezberdinen bidez.2024rako QS ranking globalean,Nafarroako Unibertsitatea nabarmentzen da enplegagarritasunean eta nazioartekotasunean.

Hala,130 da munduan eta hirugarrena Espainian enpresaburuen artean ospean eta,enplegagarritasun emaitzetan (enplegatzaileen emaitzetan),282 da munduan eta seigarrena Espainian.

Bestalde,nazioarteko konpromisoa neurtzen duten adierazleei dagokienez,Nafarroako Unibertsitatea 186.postuan dago munduan,bigarrena Espainian,bere ikasgeletan prestatutako nazioarteko ikasleei dagokienez,eta bosgarrena Espainian,bere irakasleen aldetik.Gainera,laugarrena da irakasle-ikasle ratioari dagokionez,irakaskuntza dimentsioaren arloan.

8.280 argitalpen eta 93.900 aipamen jaso dira

QS World University Rankingaren 2024ko ediziorako,17,5 milioi argitalpen baino gehiagoren datuak eta dokumentu horien 141 milioi aipamen erabili dira.Horrez gain,akademikoen iritzia 2,1 milioi botoen bidez bildu da,baita mundu osoko 617.000 enpresaburuena ere.Nafarroako Unibertsitatetik,jasotako 8.280 argitalpen eta 93.900 aipamen baino gehiago kontuan hartu dira.Aurten,QS rankingak bi hamarkada bete ditu lehenengo aldiz argitaratu zenetik.Orduz geroztik,sailkatutako unibertsitateen kopurua 2013ko ia 900etik rankingean agertzea lortzen duten 1.497ra igo da,edizio honetan guztira ebaluatu diren goi-mailako 2.963 erakundeetatik.

Nafarroako Unibertsitateko hamabi master Espainiako espezialitateko onenen artean daude,'El Mundo'k argitaratutako azken rankingaren arabera. Egunkariak 800 aditu,irakasle,ikasle ohi eta enpresa-zuzendari baino gehiagoren iritziak aztertzen ditu,eta 250 programa onenak zerrendatzen ditu,unibertsitateek eta beste zentro batzuek ematen dituzten mila titulu baino gehiagoren artean.

Aurten bildutako Nafarroako Unibertsitateko hamabi masterretatik hiru sailkatu dira lehen postuan dagozkien arloetan.Sendagaien Ikerketa,Garapen eta Berrikuntzako Masterra da horietako bat,beste behin Farmazia espezialitatea zuzentzen duena.Sailkapenak bere lanerakuntza eta enpresekin mantentzen duen harreman estua azpimarratu du.Enpresek,askotan,"bere datu-baseak langileak kontratatzeko erabiltzen dituzte".

Bere kategorian lehenengoa Komunikazio Politiko eta Korporatiboko Masterra ere bada,hilabete bateko egonaldia Washingtonen (Estatu Batuak) eta astebete Bruselan.Gainera,ISEMek ematen duen Moda-Enpresen Kudeaketako Executive Masterrak Espainiako lehen postua balioztatzen du,zeinaren sailkapenak irakasgaiak jorratzen dituen ikuspegi integratua nabarmentzen du, ikaslea ingurune erreal batean kokatzen duena.

Bigarren postuan,Komunikazio Enpresen Kudeaketako Masterra eta Hezkuntza eta Esku-hartze Psikologikoko Masterra daude; eta hirugarrena,Arkitekturaren Teoria eta Diseinuko Masterra,eta Zerga Aholkularitzako Masterra.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitateko Liburutegi Nagusiko ikasleak.

Deustuko errektore berriaren karguratzea

Unibertsitateko Aldizkaria

Deustuko Unibertsitateak uztailaren 11n egin zuen Juan Jose Etxeberria errektore berriaren errektoretza-taldea karguaz jabetzeko ekitaldia.Taldean,bi aurpegi berri izango dira: Aitziber Irigoras,Unibertsitateko Elkarteko eta Agenda

2030eko errektoreordea,eta Javier Arellano,Ikerketa eta Nazioarteko Harremanetako errektoreordea.

Gainera,errektoreorde batzuen arduretan aldaketak daude.Horrela,Elena

Auzmendik betetzen duen Ikasketen

Antolamenduko,Irakaskuntzaren Berrikuntzako eta Kalitateko errektoreordetza Ikaskuntzako eta Eraldaketa

Digitaleko errektoreordetza bihurtuko da,eta Xabier Riezu Donostiako errektoreordeak egungo ardurez gain Hizkuntza Politika ere hartuko du.Victor

Urcelayk orain arte zuen kargu berari eutsiko dio: Ekintzailetzako eta Enpresekiko Harremanetako errektoreordea izango da.

Ekitaldian Gonzalo Meseguer zuzendari kudeatzailea ere karguan berritu zuten.Juan Jose Etxeberriaren errektoretza taldea Stella Solernou Idazkari Nagusiarekin osatu da,2021eko ekainean izendatua izan ondoren,karguan jarraituko baitu.Denei,errektoreak enkargu berezia egin zien: "Unibertsitatearen zeharkako begirada izan behar da eta,horretarako,fakultate eta unitate guztiei entzun behar zaie,eta komunikazioa erraztu".

Errektoreordetza berrituak

Juan José Etxeberriak azaldu zuenez,Unibertsitatearen asmoa gaur egun gizartea eraldatzen laguntzea da,gure balio bereizgarrietatik abiatuta."Jesusen Lagundiak funtsezko aukeratzat dituen lehentasun apostolikoek gidatzen gaituzte eta 2030 Agendak,adostasun sozial global modura.Horretarako gizartearen beharrak entzuten ditugu eta behar

horiei erantzunak eskaintzen dizkiegu.Ideia horiek aukera eta proiektu zehatzetan gauzatu ditugu gure Plan Estrategikoan.Horrela bermatzen dugu gure zerbitzua sozialki garrantzitsua dela eta etorkizunean ere eutsi ahal izango diogula”, zehaztu zuen.

Plan estrategikoan -erantsi zuen-, “eraldatzen den eta eraldatu egiten duen unibertsitatea garela baieztatzen dugu.Geure burua arin eraldatzea ezinbesteko baldintza da gure bikaintasuna mantentzeko.Gaur kargua hartuko duen errektoretza taldea talde aproposa da barne eraldaketa hori aurrera eramateko”.Ildo horretan,esparru estrategikoak biltzen ditu errektoreordetza berrituetan,aukerak modu zuzenagoan lotzeko aukera ematen dutenak. Hala,ikerketa eta nazioartekotze errektoreordetza batean batu da, eta horrek aukera emango du ikerketa eta transferentzia bikaintasuneko ikerketarako gaur egun behar diren aliantzen eskalan kokatzeko. Bestalde,ikaskuntza eta digitalizazioa lotzea lagungarria izango da berrikuntza eta bere prestakuntza eredua berritzea gure zerbitzuaren elementu bereizgarri bihurtuko dituen unibertsitaterantz joateko.“Jakina,nazioartekotzeak ikerkuntzaz

haragoko beste arlo askori eragiten die.Digitalizazioak ere bai.Baina, horiek harremanetan jarrita,funtsezkoak izango dira proiektu estrategikoak aurrera eramateko eta gure 2023-2026 Planaren adierazleak betetzeko”,adierazi zuen Juan José Etxeberriak.

2030 Agenda,zeharkako ardatza

Deustuko errektoreak adierazi zuen bere talde berrian nabarmendu eta ikusarazi nahi izan duela unibertsitateko elkartea eta 2030 Agenda funtsezko ardatzak direla proiektu hori guztia aurrera eramateko.Gainera, apustu garbia egiten du Unibertsitateak ekonomia eta enpresa arloko eragileekin dituen harremanen zeharkako kudeaketa estrategikoaren alde, Ekintzailetzako eta Enpresa Harremanetako Errektoreordetzaren bidez. Azkenik,hizkuntza politika berariazko arlo gisa sartu du beste errektoreordetza batean.Kasu honetan, Donostiako campusean,hizkuntza aniztasunaren kudeaketan aurrerapen berriak bultzatzeko.“Gai hori oso garrantzitsua da Deusto bezalako unibertsitate batentzat,euskararekin konprometituta dagoelako eta nazioartera zabaltzearen alde egin duelako”,adierazi zuen.

Deustuko Unibertsitateak Juan Jose Etxeberria errektore berriaren taldearen kargu-hartzea ospatu du

Urrea Euskadiko LHrentzat

Unibertsitateko Aldizkaria

Euskadiko Lanbide Heziketak urrezko domina lortu du 2023ko Euroskills txapelketan."Lanbide Heziketako olinpiadak" izenez ezagutzen den lehiaketa Polonian egin da,Europako 32 herrialdeko ikasleen parte-hartzearekin.Garikoitz Mujika Gutierrez Andoaingo La Salle Berrozpe ikastetxeko ikaslea nabarmendu da "CAD Diseinu Mekanikoa" modalitatean,lehen postuan geratuta.Belgikako eta Portugalgo ikasleek jarraitu diote podiumean modalitate horretan.

Euskadiko ikasleen partaidetza Adrián Arellano

Tolosaldea LHIIko ikasleak eta Emma Vélez García Ciudad Jardin LHIIkoak (Vitoria-Gasteiz) osatu dute,"Sare Sistemen Administrazioa" modalitatean lehiatuta.

Euroskills 2023 Poloniako Gdansk hirian ospatu da irailaren 5etik 9ra bitartean.Europako Lanbide Heziketaren arloan trebetasunen bikaintasunaren inguruko ekitaldirik handiena da,bi urtean behin egiten dena.WorldSkills Europe erakundeak antolatzen du,32 herrialde kiderekin batera,eta ikasten ari diren Lanbide Heziketako zikloarekin lotutako trebetasun edo diziplinan Europako onenak izan nahi duten ehunka gazte biltzen ditu. Poloniako Euroskills hitzordura iristeko,baina, ikasle hauek urrea lortu behar izan dute aldez aurretik EuskoSkills-en ere eta,ondoren, SpainSkills-en.Europa mailan oso gazte gutxik lortzen dute horraino iristea.Irunen eta Madrilen egindako lehiaketetan lortutako bi urreen ondoren,euskal ordezkariek ez diote entrenatzeari utzi,irakasleen erabateko inplikazioarekin eta dedikazioarekin.

Euskadin ere Lanbide Heziketa sustatzea

Euskadiren EuroSkills-eko parte-hartzeak Hezkuntza Sailak antolatutako Euskoskills txapelketan du abiapuntua.Joan den maiatzean Irunen ospatu zen lehiaketan,parte hartu zuten ikasleek beren trebetasunak eta gaitasunak erakutsi behar izan zituzten,egun eta erdian zehar hainbat proba eginez.Euskadiko Lanbide Heziketako

48 ikastetxetako 250 ikasle elkartu ziren Ficoban (Irun) bi egunez egin zen ekitaldian,eta

"Lanbide Heziketako Olinpiadetako" 28 modalitatetan lehiatu ziren.

Ekimen honen helburu nagusia da,txapelketen bidez,jabetzea gaitasunek eta konpetentziamaila handiek funtsezko ekarpena egiten dute-

la arrakasta profesionala lortzeko eta nork bere burua garatzeko.Era berean,EuskoSkills txapelketa aukera paregabea da Lanbide Heziketaren eta bere lanbide-arloen aniztasuna euskal gizartean sustatzeko.“Lanbide Heziketako olinpiada” hauetan parte hartzea,halaber, motibazio berezia da ikasleentzat ere,eta bilgune egoki bihurtzen da Euskadiko beste ikastetxe batzuetako ikasleekin elkarbizitzeko eta harremanak estutzeko.

#UnitedBySkills.Mundua aldatu dezakegu

EuroSkills Gdansk 2023 bi urtean behin egiten den EuroSkills lehiaketaren zortzigarren edizioa da,Lanbide Heziketarekin eta gaitasunen garapenarekin lotutako Europako ekitaldirik handiena.

Bi urtean behin antolatzen den eta WorldSkills Europe-k 32 herrialde kiderekin batera antolatuta,EuroSkills-ek Europa osoko herrialdeetako ehunka profesional gazte biltzen ditu,aukeratutako trebetasunean Europako onenak izateko lehian aritzen direnak.

EuroSkills Gdansk 2023-k 32 herrialdetako 25 urtetik beherako 600 profesional kualifikatutako gazteri ongi etorria eman zien 43 trebetasun eta lanbide ezberdinetako lehiaketetan eta erakustaldietan parte hartzeko.Polonia osoko eta atzerriko ekitaldietako 100.000 parte-hartzaile inguru espero ziren.

EuroSkills Gdansk 2023-k 31 herrialdetako 25 urtetik beherako profesional gazte kualifikatuak hartu zituen,44 gaitasun eta lanbide ezberdinetako lehiaketetan eta erakustaldietan parte har-

Euskadiko Lanbide Heziketak urrea lortu du 2023ko Euroskills txapelketan

tuko zutenak.Polonia osoko eta atzerriko ekitaldietako 100.000 parte-hartzaile inguru espero ziren.Bisitariek jokalariak martxan ikusteko aukera izan zuten, EuroSkills-eko lehiakideek euren kide nazionalak ordezkatzen dituzte eta EuroSkills-en lehiatzeko aukeratzen dira WorldSkills Europe-ko herrialde kideetan egiten diren lehiaketetan parte hartu ondoren.EuroSkills-en zehar,lehiakideek trebetasun teknikoak erakutsi behar dituzte banaka zein taldeka beren lehiaketako zeregin zehatzak burutzeko.EuroSkills lehiakideek hiru eguneko epean proba-proiektu bat edo proiektu sorta bat burutzen dute.Proiektuek gazteek eskola,ikasketen eta lantokiko prestakuntzaren bidez ikasi eta menperatzen dituzten ezagutza tekniko eta trebetasun konplexuak behar dituzte.WorldSkills Europeko adituak EuroSkills ekosistemaren funtsezko zati dira.44 EuroSkills lehiaketetako bakoitzak aditu,tailer-zuzendari eta boluntario talde bat behar du jokoa errealitate bihurtzen laguntzeko.WorldSkills Europe-ko adituek beren herrialde kidea ordezkatzen dute beren gaitasunak,esperientzia komertziala edo teknologikoa partekatuz.

Euskadiko Lanbide Heziketak

lehen postua lortu du “CAD Diseinu Mekanikoa”

modalitatean,ikasleei zuzenduriko EuroSkills 2023 lehiaketan

Hautatuak EuroSkills Gdansk 2023ko irabazleak

Ia 32 herrialdetako talentu handieneko 600 profesional gazte sarituak izan ziren irailaren 9an, larunbata,EuroSkills Gdansk2023 ekitaldiaren amaierako ekitaldian,euren lanbideetan bikaintasun maila lortzeko konpromisoagatik.

EuroSkills Gdansk2023, #UnitedBySkills lemapean,ekitaldi paregabea izan zen Poloniarentzat,industria,gizarte eta hezkuntza sektoreak uztartuz 42 trebetasun eta lanbide ezberdinetan ekintzaz betetako hiru egunetan. Azkenean,inplikaturiko guztien lan gogorra ospatu zen,WorldSkills Europe-ko kide diren 32 herrialdeetako ordezkariek 576 lehiakide,572 aditu eta laguntzaile elkartu zirenean,lehiake-

taren emaitza ofizialak ezagutzera eman ziren amaierako ekitaldi ikusgarri batean.

José de Goey saria Europako jokalari onenari

EuroSkills sari preziatuena,Europako jokalari onenaren José de Goey estatuatxoa,beti da amaierako ekitaldian ematen den azken saria, emozioak eta zirrara gorenera iristen direnean. Europako onenaren saria WorldSkills Europe-ren sortzailearen eta erakundearen lehen presidentearen omenez du izena.José de Goey bat-batean hil zen 2020an; WorldSkills mugimenduari bizitza osoan egindako dedikazioa omentzeko, saria bere oroimenez izena aldatu zioten.Saria 40 EuroSkills lehiaketetan ehunka lehiakideren artean puntuazio orokorrik handiena lortu duen lehiakideari (edo lehiakide-taldeari) ematen zaio. Aurten,José de Goey saria Tamas Bandur eta Zsolt Koncsik bikoteari eman zitzaion,Hungariako ITNetwork Systems Administration Lehiaketan urrezko domina jaso zutenak,eta Anouschka de Goey sortzaile zenaren alargunak eman zuen. Polsat Plus Arena Gdansk -en itxiera ekitaldian bildu ziren milaka ikusleen artean Teija Ripattila WorldSkills Europe-ko zuzendaritza batzordeko presidentea eta prof.Pawel Poszytek, WorldSkills Polska-ko ordezkari ofiziala eta Hezkuntza Sistemaren Garapenerako Fundazioko (FRSE) zuzendari nagusia.

Espezialista gazteen ospakizuna

WorldSkills Europe Kontseiluko presidente Teija Ripattilak mezu bat partekatu zien lehiakideei sari banaketaren ostean: "Zuetariko bakoitzak EuroSkills txapeldun dei dezakezu orain,domina bat etxera eraman ala ez,aste honetan Gdansken lehiatuz,Europa osoan frogatu da zure gaitasunetan profesional gazte onenen artean onena zarela.Eta orain EuroSkills-ekin duzun esperientzia etorkizunean arrakasta profesional handiagoa lortzeko abiapuntu gisa erabil dezakezu".

Pawel Poszytek,WorldSkills Poland-eko delegatu ofizial eta Hezkuntza Sistemaren Garapenerako Fundazioko zuzendari nagusiak,esan zuen: "Gaur egun berezia da.Europako gazte ikaragarriak saritzen ditugun unea da.Europako onenak euren espezialitateetan.Domina garrantzitsua da,baina lortutako esperientzia eta adiskidetasunak balio erantsi eskerga dira. Hezkuntza Sistemaren Garapenerako Fundazioko Zuzendari Nagusia naizen aldetik,harro, hunkitu eta pozik nago ohorea izan izanaz,baina baita erronka handia da hamabost hilabetetan EuroSkills Gdansk 2023 antolatzea.

Passion for Knowledge bueltan da

Donostia International Physics Center (DIPC) zentroak Passion for Knowledge (P4K) zientzia-jaialdiaren beste edizio bat antolatu du urriaren 2tik 7ra bitarterako

Donostia International Physics Center (DIPC) zentroak antolatuta,2023ko Passion for Knowledge (P4K) zientzia-jaialdiak zortzi Nobel saridun eta nazioarteko zientzialari entzutetsu ugari bildu ditu,guztiak ere azken hamarkadetako aurkikuntza garrantzitsuenetako batzuen protagonistak.Luxu benetakoa guztion eskura,harrotasunez ospatzeko zientziak gizateriaren mesedetan egin duen urrats bakoitza.

Passion for Knowledge jaialdiak irudi berria du aurten,eta publiko-mota ororentzako jardueraprograma zabala.Gala-jantzian helduko da zientzia gurera azken aurkikuntzak herritarrekin partekatzeko,urriaren 2tik 7ra,Donostian, Bilbon eta beste herri batzuetan egingo den jaialdiaren edizio berri batean.

Passion for Knowledge jaialdiaren helburua da zientzia funtsezko kultura-jarduera gisa sustatzea,hurrengo belaunaldien ongizateari laguntzeko eta ezagutza nabarmentzeko zientzia-, teknologia- eta kultura-aurrerapenaren eragile gisa.Era askotako ikusle-entzuleentzako jarduera-sail batekin osatu da programa: Bigarren Hezkuntzako ikasleekiko topaketa jendetsuak, ikertzaile gazteentzako dibulgazio-saioak,erakusketak,haurrentzako tailerrak,ikuskizunak,

bertso-saioa,Naukasen kolaboratzaileen eta streameren dibulgazioa,proiekzioak,etab. Jaialdiaren egoitza nagusian -Victoria Eugenia antzokian- arratsaldez egiten diren hitzaldi nagusiak dira jaialdiaren egitarau zabalaren jarduera bereizgarria.Zenbait Nobel saridunen eta zientzia-diziplina askotariko nazioarteko izen handien eskutik,ikus-entzuleek fisika kuantikoaren,kimikaren,biomaterial adimendunen,botanikaren edo bioteknologiaren berri izango dute.Aurtengo gonbidatuen artean,besteak beste,hauek izango ditugu: Özlem Türeci,zeina giltzarri izan baita COVID19aren aurkako txertoaren lasterketan; Didier Queloz (2019ko Fisikako Nobel sariduna),lehen exoplanetaren aurkitzailea; Jean-Pierre Sauvage (2016ko Kimikako Nobel sariduna),makina molekularren diseinatzailea; Donna Strickland,zeinak Fisikako Nobel saria jaso baitzuen 2018an laserren eremuan egindako ikerketa aitzindariari esker; Dario Gil,IBMko presidenteordea eta IBM Researcheko zuzendaria,non konputazio kuantikoko munduko laborategirik handiena garatzen baitihardute; eta Jocelyn Bell Burnell,pulsarren aurkitzailea.Luxu benetakoa,guztion eskura,eta,gainera,saio bereziak Euskalduna Jauregian eta Beasaingo CAF enpresan.

Tradizioak agindu bezala,Victoria Eugenia antzokian,gainera,Bertso Passion ikuskizunaz ere go-

Unibertsitateko Aldizkaria

zatu ahal izango da.Bertsolaritzaren izen nabarmenetako batzuk entzuteko aukera izango da, hala nola Maialen Lujanbio,Amets Arzallus,Nerea Ibarzabal eta Andoni Egaña; horretaz gainera, Naukas Passion-en saio ezagunak ere izango dira,non zientziaren dibulgazioan eta komunikazioan diharduten Espainiako zenbait izen ospetsuk parte hartuko baitute.Aurten,gainera, formatu berri bat estreinatuko du jaialdiak: Streamer saioak; Espainiako eduki zientifikoko streamerik onenak oholtzara igoko dira,eta hainbat gai zientifiko eta teknologikoren azken aurrerapenak partekatuko dituzte guztiokin. Jaialdiaren aurtengo edizioan ere,ohi bezala,Bigarren Hezkuntzako eta Batxilergoko ikasleen eta punta-puntako ikertzaileen arteko Topaketa jendetsuak egongo dira; aurten,bost Nobel saridunek parte hartuko dute topaketotan.Topaketon helburu nagusia da gazteengan -bereziki,neskenganzientzia ezagutzeko jakin-mina piztea eta bokazio zientifikoak sortzea.Telefónica,EDP eta UPV/EHU topaketen babesle dira.Aukera paregabea da ikasleei ezagutzarekiko grina helarazteko.Topaketetan parte hartzeko,ikastetxeek lekua erreserbatu behar dute irailaren 8a baino lehen jaialdiaren webgunean: https://p4k.dipc.org/eu/izen-ematea-topaketak.

Zortzi Nobel saridunek eta mundu-mailako adituek hitzaldi publikoak emango dituzte

Victoria Eugenia antzokian, Euskaldunan eta CAFen

Halaber,'STROM - Astronomia inklusiboa' izeneko astronomia-erakusketa berritzaile bat inauguratuko da jaialdiarekin batera.Erakusketa horrek ateak zabalduko dizkio inklusioari,eta, hala,ukimenean,entzumenean eta ikus-entzunezkoetan oinarritutako esperientziak eskainiko ditu: esate baterako,aukera emango du planeten gainazala eta Ilargiaren kraterrak hatzez ukitzeko edo Eguzkiak egiten dituen soinuak entzuteko.DIPCk berariaz Passion for Knowledge jaialdirako,eta Tabakalerarekin elkarlanean, antolatu du erakusketa,eta urriaren 4tik 31ra bitartean bisitatu ahal izango da Tabakalerako 3.solairuan.

Asteburuan,bestalde,Passion Txiki egingo da Victoria Eugenia antzokiko Club aretoan.Txikientzako zientzia-jaialdi txiki bat da,Kutxa Fundazioaren laguntzari esker antolatua,esperimentu-tailerrak,

ipuin-kontalari zientifikoak,jokoak eta beste zenbait jarduera eskainiko dituena etxeko txikientzat. 2023ko Passion for Knowledge DIPCko patronoen etengabeko laguntzari esker antolatu ahal izan da: Eusko Jaurlaritza -Hezkuntza Sailaren eta Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailaren bitartez-,Gipuzkoako Foru Aldundia, Euskal Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU),Donostiako Udala,Kutxa Fundazioa,Telefónica,EDP eta CAF; bai eta Eusko Jaurlaritzak Hezkuntza

Sailaren eta Berrikuntza Funtsaren bidez ematen duen berariazko finantzaketa bati esker ere. Jokin Bildarratz Hezkuntza sailburuak aurkezpenean nabarmendu duenez “Eusko Jaurlaritzarentzat eta Hezkuntza Sailarentzat lehentasuna da zientzia,teknologia eta berrikuntza-politika,eta hori,batez ere,euskal gizartearentzat ere lehentasunezkoa delako da horrela.Ezagutza pertsona ororen ondasun publikoa da; hori zabaltzea interes publikoko kontua da eta hedapena ematea da demokratizatzeko modurik onena.Zentzu horretan,Passion for Knowledge luxua da,ikasleei,irakasleei eta gurasoei hainbat jarduera eskaintzeko aukera ematen baitigu.Gure haurrek zuzen-zuzenean ezagutu ahal izango dituzte maila goreneko zientzialariak.Eta bereziki emakume zientzialariengan jartzen dut arreta,ezagutza inklusiboa delako mezua helarazten baitiete gure ikasleei,gizonen eta emakumeen ahalegin zein lorpenak beti ez direla berdin baloratu izan ulertarazteaz gain. Azken batean,aparteko ekitaldi batean izateko aukera paregabea dugu”.

Pedro Miguel Etxenikek DIPCren ideia gidaria nabarmendu du,hots,“zientziak balio kultural eta hazi eraldatzaile” gisa duen garrantzia,eta garbi utzi du nahitaezkoa dela pentsamendu kritikoa informazio gehiegizkoaren eta fake newsen garaiotan.DIPCko lehendakariak Hipatiaren aipu bat erantsi du: “gorde ondo hausnartzeko zure eskubidea,gaizki pentsatzea ere hobea baita ezer ez pentsatzea baino”,eta ezagutzaren jaialdi honetan parte hartzeko gonbita egin die herritar guztiei.

Ricardo Díez Muiño DIPCko zuzendariak nabarmendu duenez,“Mundu mailako punta-puntako ikerketa-erakundeak dituen zientzia- eta ezagutza-hiri bat da Donostia.Testuinguru horretan,beraz,jarduera hori herritarrei helarazteko ekimen naturala da Passion for Knowlege jaialdia,aukera aparta guztiok partekatzeko ezagutzarekiko lilura.Oso zaila da munduan zehar gurea bezalako jaialdi bat aurkitzea”.

Jaialdiari buruzko azken berriak jasotzeko, eman izena jaialdiaren newsletterrean: https://p4k.dipc.org/en/home#newsletter

Global Training Bekak 2023

Beka horiek atzerrian 6 eta 12

hilabete artean praktika ordainduak egiteko aukera eskaintzen dute

AFMk eta IKASLANek,atzerrian lan egiteko 80 beka Global Training eskaintzen dituzte.Beka horiek euskaldun gazte tituludunei zuzenduta daude (unibertsitarioei eta goi mailako lanbide-heziketakoei) eta atzerrian 6 eta 12 hilabete artean praktika ordainduak egiteko aukera eskaintzen dute.

Global Training bekak Basque Trade & Investment-en (Nazioartekotzeko Euskal Agentzia), SPRI-Enpresen Garapenerako Euskal Agentziaren eta Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen,Iraunkortasun eta Ingurumen Sailaren ekimena dira.Helburua euskal gazteek atzerriko enpresa eta erakundeetan prestakuntza praktikoaren bitartez gaitasunak eskuratzea da.

Beka hauek Basque Trade & Investment (Euskal Nazioartekotze Agentzia),SPRI-Enpresa Garapenerako Euskal Agentziaren eta Eusko Jaurlaritzaren ekimen bat dira.

Global Training hainbat entitateren bitartez kudeatzen da eta Basque Trade & Investment webgunean beken eskaintza bateratua kontsultatu daiteke: https://basquetrade.spri.eus/eu/laguntzak/global-training-nazioartekotzekomugikortasun-programa/.

Nazioarteko Mugikortasun programa

❚ Praktiken gutxieneko iraupena 6 hilabetekoa da,12 hilabetera arte luzatzeko aukerarekin.

❚ Nazioarteko egonaldia hasi baino lehen 4060 ordu arteko prestakuntza ematen da.

❚ Sari ekonomikoa ez da aldatzen destinoaren arabera,gehienez ere 1.635 euroko saria.

Ezaugarriak

❚ Guztira,80 beka eskaintzen dira,6 eta 12 hilabete bitarteko iraunaldiarekin.

❚ Aurreikuspenen arabera,2023ko urria eta 2024ko urtarrila bitartean zehar izango da herrialde hartzaileetarako irteera.

❚ 2023eko urtarrilaren 1ean 30 urte bete gabe izatea.

❚ Lizentziatura,Diplomatura,Gradua,Goi-mailako Lanbide Heziketa edo Goi-mailako Ikasketak izatea.

❚ Euskadin erroldatuta egotea epea irekitzen den unea baino gutxienez 12 hilabete lehenagotik edo elkarren segidako 5 urtez aurreko 10 urteetan.

❚ Atzerrian praktikak egiten 6 hilabetetik gorako egonaldiak ahalbidetu dituen beste bekaren baten onuradun ez izana.

❚ Diru-laguntza edo laguntza publikoak jasotzeko aukera galarazten duen zigor administratiborik edo penalik ez edukitzea,edo aipatu laguntzak jasotzeko ahalak kentzen dituen legezko debeku-egoera batean ez egotea.

❚ B1 ingeles maila izatea (Goi-mailako Lanbide Heziketa egina dutenek) eta B2 maila aurreratua edukitzea (Unibertsitateko Titulua dutenek).Era berean aintzat hartuko dira herrialde hartzaileko hizkuntzaren ezagutza mailak.Aukeratzeko prozesuan zehar egiaztatu ahal izango da hizkuntzaren maila,eta horretarako ahozko eta idatzizko probak egingo zaizkie euren maila egiaztatzen duten ziurtagiri eguneratuak ez dauzkatenei.

❚ Izena emandako bekaren eskaintzan eskatzen den profilari egokitzea.

❚ Eskaera epea uztailak 21tik irailak 22ra irekita egongo da.

❚ CV-aren azterketa eta titulazioaren,prestakuntzaren,esperientzien eta praktiken balorazioa.

❚ Ingelesaren proba.Ingelesaren B1 edo B2 maila ezin egiaztatu dezaketen eskatzaileek aipatu hikuntzaren maila egiaztatzeko proba bat egin beharko dute.

❚ Eskatutako enpresarekiko eta postuarekiko hautagaiaren profilaren egokitasuna aztertzeko elkarrizketa pertsonala.

❚ 2023ko urria eta 2024ko urtarrila bitartean abiatuko dira bekadunak herrialde hartzaileetara.

Unibertsitateko Aldizkaria

Alstom Espainia,talentu gazteen bila

Alstom Espainiak bere talentu-programaren edizio berri bat abiarazi du unibertsitateko ikasle gazteentzat eta lizentziatu berrientzat

Jon Lasa Galdos

Alstom-ek,mugikortasun iraunkor eta adimendunaren munduko liderrak,Alstom Talent Energy programaren 11.edizioa jarri du abian.Bikaintasun akademiko eta profesionaleko ekimen hori Graduko eta Masterreko azken urteko ikasleei eta lizentziatu berriei zuzenduta dago,trenbide-sektoreko talentu gazteak prestatzeko eta sustatzeko helburuarekin.

Programak,6 eta 12 hilabete arteko iraupena du eta graduondoko prestakuntza eta praktikak egiteko bekak eskaintzen ditu,Madrilgo eta Bartzelonako Alstom zentroetan ordaindutakoak.

“Dagoeneko 300 gazte tituludun baino gehiagok parte hartu duten programa honekin,azken kurtsoko edo Masterreko ikasleei eta lizentziatu berriei aukera bat eskaintzen diegu garapen pertsonal eta profesionalean jarraitzeko Alstom bezalako enpresa batean,liderra dena munduan mugikortasun iraunkor eta adimentsuan.

Talentu gaztearen sustapena eta bere garapen profesionala gure enpresaren zutabe estrategikoa da”,dio Stéphanie Burik,Alstom Espainia eta Portugalgo Giza Baliabideetako zuzendariak.

Aurten guztira 18 plaza eskainiko dira graduondoko edo azken kurtsoko ikasleentzat

Industria Ingeniaritza,Industria Antolakuntza, Eraldaketa Digitala,Ingeniaritza Elektrikoa edo Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzan,besteak beste.Praktikak urtean garatuko dira Santa Perpètua (Bartzelona) industria zentroan,Madrilgo trenbide-seinaleztapen eta segurtasun zentro globalean edo zerbitzu digital eta mantentze-unitate desberdinetan.

Hautatutakoek,programa bakarrean,graduondoko prestakuntza eta prestakuntza praktikoa uztartu ahal izango dituzte.Ordaindutako eta tutoretzako praktikez gain,Alstom-eko partehartzaileek Talent Energy-ren "Erakunde Biziak eta Eraldaketa Digitala" izenburuko titulua ikasiko dute,AlcaláUnibertsitatearena.Parte-hartzaile guztiek Alstom Espainiaren beka bat jasotzen dute prestakuntza hori aurrera eramateko eta,paraleloki,beren lanbide-praktika desberdinetan garatzen dituzten mugikortasun iraunkorreko proiektuak,nazionalak edo nazioartekoak, egiten dituzten bitartean.

Hautaketa prozesurako izena emateko epea urriaren 13an amaituko da.Hautagai hautatuak azaroan batuko dira.Alstom Talent Energy programan izena emateko interesa dute lizentziatuek edo beste ikasleek sarean egin dezakete eskaera helbide honetan: www.alstom.com/es/alstom-talent-energy-espana

Astom Espainia

Historia industrial eta teknologiko luze baten jabe, Alstom Espainiak 3.100 langile baino gehiagoko plantilla bat du,4 industriagune,4 zentro teknologiko eta hogei mantentze-lantegi baino gehiagotan banatuta.Besteak beste,Alstom Espainiak badu lantegi industrial bat Bartzelonan,material mugikorra fabrikatzera dedikatua,propultsio sistemako fabrika bat Bizkaian eta,Madrilen,berrikuntza teknologikoko zentro desberdinak proiektu-programak garatzera dedikatua trenbide-segurtasunaren,seinaleztapenaren,mantentzearen eta mugikortasun digitalaren alorretan.

Alstomi buruz

Alstom-ek karbono gutxiko etorkizunean laguntzeko konpromisoa hartu du,irtenbideak garatuz eta sustatuz mugikortasun berritzaile eta jasangarrian,zeinetan bidaiariek bidaiatzen gozatzen duten.Abiadura handiko trenetatik,metroak,monorailak eta tranbiak giltza eskuan dauden sistemetara,zerbitzuetara,azpiegiturara,seinaleztapenera eta mugikortasun digitalera.Alstom-ek hainbat bezerori sektoreko zorrorik zabalena eskaintzen die.63 herrialdetan presentzia du eta talentu oinarria

175 nazionalitatetako 80.000 pertsona baino gehiagorekin,Alstom-ek bere gaitasunak eta esperientzia garatzen ditu diseinuan,berrikuntza eta proiektuen kudeaketan,non mugikortasun irtenbideak behar diren.Alstom-ek 16.500 milioi euroko diru-sarrerak sortu zituen 2023ko martxoaren 31n amaitutako ekitaldian.Informazio gehiago, www.alstom.com webgunean.

Hiri-mugikortasunerako soluzio berritzaile eta iraunkorrak

Alstomek,mugikortasun iraunkor eta adimentsuan mundu mailako liderrak,hiriko mugikortasunerako soluzio berritzaile eta jasangarriak aurkeztu zituen UITPk antolatutako World Public

Transport Summit 2023an,zeina ekainaren 4tik

7ra Bartzelonan ospatu zen.Fira Gran Vía-ko Konbentzio Zentroan.Aurtengo kongresuaren leloa "Mugikortasuna hirian distira egiten duen argia da" izan zen.

"Gure industria gure hirien eraldaketaren erdigunean dago",esan zuen Henri Poupart-Lafarge-k, Alstom-eko zuzendari nagusiak."Trenbidea garraio sektorea deskarbonizatzeko biderik azkarrena da.Bidaiariek trenez,metroz edo tranbian bidaiatzea hautatzen dutenean,autoz bidaia bera egingo balute baino 30 aldiz berotegi-efektuko gas gutxiago isurtzen dute,eta hegazkinez baino 20 aldiz gutxiago.Gure ardura kolektiboa trenbidea bidaiarientzat aukerarik erakargarriena izatea da".

Sar zaitez Bartzelonako metrora

Kongresura bertaratu zirenek Metropolis metro berriko bagoietako batean sartu ahal izan zuten Transports Metropolitans de Barcelona (TMB) tokiko operadorearen eskutik,eta Alstom-en standean egon zen ikusgai.Baldintza errealetan ezagutzeko aukera izan zuten Alstomek hiriko mugikortasuna eta bidaiarien esperientzia hobetzeko dituen berrikuntzak: ekodiseinua,birziklagarritasun handia,% 100 LED argiztapena, informazio sistema adimenduna,irisgarritasun hobetua,airearen tratamendua eta askoz gehiago.Esperientzia oso baterako eta murgiltzeko, bisitariek Bartzelonako metro sarean gidarien prestakuntzarako bereziki diseinatutako gidatze-simulatzaile bat ere probatu ahal izan zuten.

Adituak mugikortasunaren zerbitzura

Kongresuan zehar,Alstom-eko hainbat adituk hiri mugikortasunaren funtsezko gaiei buruz hitz egin zuten.Bisitariek seinaleztapen-,mantentzeeta zibersegurtasun-soluzioak ezagutzeko aukera izan zuten,zuzenean standean (CBTC seinaleztapen-sistemei,mantentze aurreikuspeneko soluzioei edo Alstom unibertso birtualari eskainitako hainbat gunetan...),edo saio ezberdinetan.

300 gazte tituludun baino gehiagok parte hartu dute dagoeneko programa honetan

2+3

programaren egiaztagiriak banatu dira

Administrazio eta Finantzetako heziketa-zikloko 51 ikaslek Talentu Plana

2+3 programan parte hartu izanaren egiaztagiria jaso dute

Jon Lasa Galdos

Administrazio eta Finantzetako LHko prestakuntza-zikloko 51 ikaslek Talentu Plana 2+3 programan parte hartu izanaren ziurtagiria jaso dute.Horren bidez,goi-mailako ziklo batez eta bost ikasturteko unibertsitate-gradu batez (2+3) osatutako prestakuntza-ibilbidea egin dezakete.

Carlos Gimeno Gurpegui Hezkuntzako kontseilaria eta Ramón Gonzalo García Nafarroako Uniber-tsitate Publikoko errektorea izan dira 2+3

Talentu Plana egiaztatzeko diplomak emateko ekitaldiaren buru.

Nafarroako Foru Komunitatea,Hezkuntza Departamentuaren eta Nafarroako Unibertsitate Publikoaren (NUP) bitartez,aitzindari izan da programa bat eskaintzen,goi-mailako heziketaziklo jakin bat egiten ari diren ikasleei (eta,hala badagokio,heziketa-ziklo eta unibertsitate-gradu bakoitzerako zehaztu beharreko prestakuntza osagarri bat) 60 ECTS kreditu aitortuak izateko,gradu elkartuko kurtso baten baliokideak.

Zehazki,lehen edizio honetan,Administrazio eta Finantzetako goi-mailako zikloko ikasleek,Merkataritza eta Marketineko goi-mailako moduluen bidez (Marketin-politikak eta produktu eta zerbitzuen merkaturatzea),Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako edo Lan Harremanetako unibertsitate-gradua egin ahal izango dute,, eta hiru ikasturtetan amaitu.Administrazio eta Finantzetako goi-zikloa ematen duten ikastetxe publikoetako (CIP Donapea,CI Mª Ana Sanz,CIP Lizarra-Lizarra,CIP ETI Tutera,CIP Tafalla eta CIP Elizondo) zein itunduetako (Cuatro Viento CI eta Carlos III Ikastetxe Teknikoa) ikasleak sartu dira programan.

Titulazioetarako denbora murriztea bezain garrantzitsua da programa honetako ikasketa-plana antolatzea,Lanbide Heziketaren hasieratik unibertsitateko irakaskuntzetaraino jarraipena eman nahi baitu.NUPek ahaleginak egin ditu irakasgaiak eta egutegia antolatzeko,LHtik datozen ikasleak unibertsitate-gradu horietara sartzen diren eta ikasketak hiru urtean amai-

tzen dituzten gainerako ikasleekin integra daitezen.

Hala,talentu-plana,batetik,lan-merkaturako trantsizioa errazteko diseinatuta dago,batez ere LHren eraginkortasunak indartua,eta, bestetik,epe luzeko gurdi profesionalaren aukerak hobetzeko,unibertsitate-titulu bat lortuz.

Programa honek Lanbide Heziketaren Antolamendu eta Integrazioari buruzko martxoaren 31ko 3/2022 Lege Organikoaren aplikazioan aurrera egitea dakar.Lege horren printzipioen artean dago ikasleei ikasketa-plana optimizatzen eta prestakuntza-aukerak zabaltzen lagunduko dien prestakuntza-ibilbideak sortzea.Halaber, ikasle horiek Marketin eta Publizitateko goi mailako zikloarekin osatu ahalko dute beren prestakuntza.Programa horiek Europan LHren aldeko apustuaren bidez ezar daitezke,Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Mekanismoaren (MRR) bidez finantzatzen baitira.

2+3 Talentu Planaren informazio orokorra

Nafarroako Unibertsitate Publikoak eta Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuko Lanbide Heziketako Zuzendaritza Nagusiak adostu dute Goi Mailako Heziketa Ziklo bat gainditzen duten ikasleek eta,hala badagokio, Heziketa Ziklo eta Unibertsitate Titulu bakoitzerako berariaz zehaztutako prestakuntza osagarria,hitzarmenari lotutako eta Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUP) irakasten den Graduko ECTS kreditu guztien baliokide diren ECTS kreditu batzuk aitortuak jasoko dituztela.

2+3 Talentu Plan hau 'Administrazioa eta Finantzak' goi-mailako heziketa-ziklorako eta 'Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza'-ko unibertsitate-titulurako,eta 'Administrazio eta Finantza' goi-mailako heziketa-ziklorako eta 'Lan Harremanetan eta Giza Baliabideetan' unibertsitateko graduan zehaztuko dira. Bi kasuetan,'Marketina eta Publizitatea' goimailako zikloko bi lanbide-moduluren prestakuntza osagarria ezarri da.2+3 Talentu Plan honekin,Nafarroako 'Administrazioa eta Finantza' goi-mailako zikloa eta prestakuntza osagarria ('Marketin eta Publizitatea' goi-mailako 2 modulu) egiten dituzten ikasleek,NUPen plaza bat

lortzen badute 'Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako' unibertsitate-titulua ateratzeko edo 'Lan Harremanetako' unibertsitate-titulua egiteko,180 ECTS kreditu egin behar izango dira,Graduak osatzen dituen 240 ECTS kredituen ordez,60 ECTS kredituko aitorpena lortuko baitu.

Hezkuntza eta NUP lanean ari dira esperientzia beste bi titulaziora zabaltzeko

2+3 Talentu Planaren egitura eta antolaketa

❚ 'Administrazioa eta Finantzak' goi-zikloa'Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza' eta 'Lan Harremanak' unibertsitate-tituluak.

2+3 Talentu Plana honako hauek osatzen dute:

- 'Administrazioa eta Finantza' goi-mailako heziketa-zikloa.

- Eta prestakuntza osagarri bat.

❚ Prestakuntza osagarria.

'Marketina eta publizitatea' goi-zikloko 2 lanbide-moduluk osatzen dute.

- 0930 Lanbide-modulua.Marketin-politikak.

- 1109 Lanbide-modulua.Produktu eta zerbitzuak abian jartzea.

❚ Sekuentziazioa honako hau da:

- 0930 modulua.Marketin-politikak.'Administrazioa eta Finantzak' goi mailako zikloko lehen mailako ikasleek egiten dute.

- 1109 modulua.Produktuak eta zerbitzuak abian jartzea.'Administrazioa eta Finantzak' goi mailako zikloko bigarren mailako ikasleek egiten dute.

Sarbide baldintzak Nori zuzenduta dago?

2+3 Talentu Plan hau 'Administrazioa eta Finantza' goi mailako zikloko lehen eta bigarren ikastaroak Nafarroako zentro publiko edo diruz lagundutako modalitate presentzialean egiten ari diren eta matrikulatu nahi duten ikasleei zuzenduta dago,Nafarroako Unibertsitate Publikoko 'Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza' edo 'Lan Harremanak' unibertsitateko goi mailako zikloa egin ondoren.

LaborESO diplomak banatu dira, enpresetan lan egin ondoren

120 ikasle nafarrek LaborESO diplomak eskuratu dituzte ikasturte honetan,ehun bat enpresatan bi asteko egonaldiak egin ondoren

Jon Lasa Galdos

11 ikastetxeko 129 ikasle nafarrek DBHko diplomak lortu dituzte ikasturte honetan,Foru Komunitateko 100 enpresatan bi asteko egonaldiak egin ondoren.Ikasle horiek,beraz,Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako (DBH) ikasleak lan-mundura goiz hurbiltzea helburu duen esperientzia batean parte hartu dute.Esperientzia horrek bi astez enpresa batean egoteko aukera ematen die ikasleei.

Ekimen horren bidez,Ikaskuntza eta Errendimendua Hobetzeko Programa egiten ari diren DBHko 3.mailako ikasleek lan-munduarekin lehen harremana izateko aukera dute,bi asteko egonaldia eginez inguruko enpresa edo erakundeetan.

LaborDBHko XIII.edizioan,honako ikastetxe hauek hartu dute parte: Zarrakazteluko IESO Valle del Aragon,Cintruenigoko La Paz DBHI,Cortesko Bardea DBHI,Iruña Lizarrako Tierra Estella BHI,Martzillako Marqués de Villena BHI.

Etorkizun akademikorako prestakuntza

Programa irakaskuntza eta ikaskuntza jarduera bat da,institutuetako orientazio departamentuetako Orientazio Akademiko eta Profesionalerako

Planaren parte dena.Ikastaro honetan 120 ikaslek,23 irakaslek eta 100 enpresak hartu dute parte.Sektore hauetako jarduerak dira: ile-apainketa eta estetika,abeltzaintza,kirol-jarduerak,merkataritza eta sukaldaritza,eraikuntza,informatika, ostalaritza,mekanizazioa,parke eta lorategien mantentze-lanak,telekomunikazioak,farmazia, irudia eta soinua,administrazioa eta osasuna.

Parte hartu duten ikastetxeek aktiboki hartu dute parte programaren garapenean,eta oso positiboki ebaluatu dute esperientzia goiztiar hori.Horren bidez,parte hartzen duten ikasleek lan-errealitatea hobeto ezagutzen dute,espiritu ekintzailea

sustatzen dute eta beren etorkizun akademikoari eta profesionalari buruzko erabakiak hartzeko prestakuntza hobea lortzen dute.

Hezkuntzaren programak

Bigarren Hezkuntzatik

lan-errealitatera goiz hurbiltzea sustatzen du

Ikasle diplomadunak

Ikasturte honetan Lan DBHko diplomak lortu dituzten ikasleak hauek izan dira:

❚ IESO Valle del Aragón de Carcastillo: Iván Enciso Chivite,Lucía Gil Gutiérrez,Carlos Grávalos Clavería,Andoni Grávalos Jiménez,Azucena Grávalos Jiménez,Luna Jiménez,Carlos Linares Moreno,Ali Ngadi Ngadi eta Miguel Ángel Rengilla.

❚ La Paz de Cintruénigo: Abderrazak Abdouni, Aya Bachiri Amraoui,Syndhel Trinity Bianco Garcéa,Stefan Mihai Dobrogeanu,Youssef El Goual,Abdoulaye Keita,Marta Lozano Gil,Raquel.

❚ IESO Bardenas Reales de Cortes: Nerea Blasco Sansuan,Ibrahim Boudene Bikkich,Yon Ciuciur Martínez,Lucía Cobos Nasarre,Ibai Estévez Delgado,Dulce Miriam Macho Salguero, Wafa Tristani Baleh,Sara Lissetoakea.

❚ Lizarra-Lizarra BHI: Patricia Azpilicueta Novoa,Abdelmajid Chafra Souhaili,Iván González Heredia,Fátima Hafian El Alaoui,Gaizka Lorente Espinosa,Lucía Martínez Gimenez,Sara Samozelhi.

❚ Villena de Martzillako BHI: Acho-Abatal,Soulaimane Belguenani Boutaleb,Benyamin Bou-

zourine Lanzoa,Claudia Da Silva,Hasnaa Dahmani Belmamoun,Mohammed Aymane El Aich Salmi.

❚ Iruñeko Julio Caro Baroja BHI: Aimar Aceña Romero,Ekaitz Arbilla Ruiz,Iker Ayerdi Del Molino,Kimberly Carbajal Ordoñez,Nerea Del Río Aristu,Carolina Díaz Poza,Lia Dumitru,Julio Johan Fajardo,Jiménez González de Aristu.

❚ Iruñeko Navarro Villoslada BHI: Salma Ahouichane El Aydi,Ismael Amador Ferreira,Uxue Arriada Leunda,Iosune Beneito Gil,Glauco Blasco Arcanjo,Diana Margarita García Hernández,Edurne García Sevanos,María María.

❚ Tafallako Sancho IIIEl Mayor BHI: Yésica Carbonell Echeverría,Desiré Gimenez Hernández, Zangozako Sierra de Leyre BHIkoa; Metin Ahmedov Demirov,Unai Balaklav Oa Hachim Bouaskar Zamosine.

❚ Tuterako Valle del Ebro BHI: Alissa Alic Sánchez,Marco Beltrán Miranda,Zakaria Boukhcheb,Adrián Bueno Nievas,Hiba Essbai Sbai, Kadore Gago Arriazu,Diego Gómez Menéndez, Douae Hamdaodestinmi,Mariatxilotx Rapalam.

❚ Tuterako La Anunciata ikastetxea: Danial Afzak Muhammad,Osama Al Hussain,Jhon

Deivy Borrero Ruales,Lisseth Ximena Cargua Salazar,Marian Amanda García Flores,Iker

Gasca Moya,Paula Jiménez Verwela Marcela

Alberto Marqués Blanco,Juan Pablo Muñoz Ruiz,Rodrigo Iván Palomino Calderón,Sabrina Saadaoui Farah,Alexander Sánchez Leudo,Alejandro Solarte Narváez eta Jordi Mauricio Vera Serrano.

LaborESO

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako ikasleei lan-munduan hasiera goiztiarra ematen dien esperientzia da LaborESO.

Ikasleak bi astez enpresa batean egoten dira, eta horri esker,euren buruaren ezagutza,trebetasunak eta interesak hobetzen dituzte eta, gainera,lan-errealitatea hobeto ezagutzen dute,harekin harreman zuzena izanda.

Esperientzia honek DBH amaitzean ikasleek beren etorkizun akademiko eta profesionalari dagokionez egin behar duten erabakiak hartzeko prozesua errazten du.Aldi berean,espiritu ekintzailea sustatzen laguntzen du gazteek enpresa munduaren ezagutzaren bitartez.

Nola egiten da?

❚ Eskola garaiaren barruan.

❚ Hezkuntza-zentroek amaiera-data zehatzak ezartzen dituzte.

❚ Ikasleak 2 aste emango ditu enpresa batean bere ohiko ordutegian (asteburuak barne).

❚ Tarte horretan,ikasleak bere hezkuntza zentrora joateari utziko dio esperientzia aurrera eramateko.

Ikasleen egonaldia enpresan

❚ Ikaslea langile gisa tratatuko da.

❚ Arriskutsuak ez diren oinarrizko zereginak egingo ditu.

❚ Enpresak lehentasunezko tutore bat izendatuko du.

❚ Ikasleak lan-egutegi bat betetzen eta hierarkia bati men egiten ikasiko du.

Zer ekarpen egiten dio enpresari?

❚ Lanerako eta enplegurako beharrezkoak diren gaitasunak transmititzeko aukera.

❚ Hezkuntza mundura hurbiltzea.

❚ Bere irudi soziala hobetzea.

❚ Hezkuntza-sistemak laneko behar berrietara egokitzeko parte hartzea.

❚ Trebetasun berriak atzematea eta/edo estimulatzea.

❚ Gazteek enpresaz duten ezagutza hobetzea.

❚ Gazteen nahiak enpresaren errealitatera hurbiltzea.

Mundukideren Lasterketa Solidarioa, motorrak berotzen

Mundukideren Lasterketa Solidarioaren zortzigarren edizioa urriaren 22an jokatuko da Urkuluko urtegian,Aretxabaletan

Jon Lasa Galdos

Balio kooperatiboak partekatzen dituzten enpresa eta pertsonen arteko elkargune bikaina izateaz gain,Mundukideren Lasterketa Solidarioa aukera ona da naturaz eta kirolaz gozatzeko ere. Era berean,aitzakia onena da Mundukideren kooperazio-programei babesa erakusteko,elkartasun unibertsala aldarrikatzeko gure gizartearen eraldatzearen sustapenarekin.Mundukidetik gonbidapena luzatu dute jada,eta lasterketa solidarioan izena emateko epea ere dagoeneko irekita dago.Hala,interesa duten guztiek www.mundukide.org webgunean dute aukera.

Kooperatiben babesa

Beste behin,Mundukideren lasterketa solidarioak MONDRAGONeko kooperatiba ugariren babesa jasoko du.Besteak beste,Krean,Laboral Kutxa eta Fagor Elektronika babesle nagusi izango dira,Athlon-ekin batera.Era berean,beste zenbait enpresa eta instituziok ere babesa eskainiko diote antolakuntzari: Konfekoop,Arteaga, Komunonak,Columbus,Ausolan,1990 diecinueve noventa,Aretxabaletako Udala,Debagoieneko mankomunitatea eta Adox Komunikazioa.

2023 Urriak 22

❚ Data: 2023 urriak 22.

❚ Non: Aretxabaletako Urkuluko urtegia.

❚ Iraupena: 10:00-14:00.

❚ Ibilbidea: 6,3 Km (desnibelik gabe).

❚ Prezioa: 10 € pertsonako (5 € ikasleak).

❚ Izen-ematearen itxiera: Urriak 17.

Parte hartzeko izen-ematea zabalik

Ekitaldi solidarioa urriaren 22an izango da,igandea,Aretxabaletako (Gipuzkoa) Urkuluko urtegi zoragarrian, Pobrezia desagerrarazteko Nazioarteko Astearekin batera.Ekitaldiaren bidez bildutako dirua Afrikan eta Hego Amerikan egiten dituzten lankidetza-programetan inbertituko da.

Mundukide: "Asko poztuko gineteke etorriko baziña.Egun atsegina pasatuko dugu naturaz inguratuta eta besteengandik gure ekarpentxoa egiten.Interesa baduzu,eman pausoa eta zatoz zure lagun,lankide eta familiakoekin".

Mundukidek gonbidapena luzatu du dagoeneko,eta irekita dago lasterketa solidarioan izena emateko epea.Interesa duten guztiek eman dezakete izena www.mundukide.org

webgunean

Modalitateak

❚ X3 Talde Lasterketa

- Kooperatiba bakoitzeko 3 pertsonako taldea.

- Kategoriak: Emakumezkoa / Mistoa / Gizonezkoa.

- Ibilbidea: 6.3 Km.

- Irteera: Goizeko 11:00etan.

❚ Martxa Nordikoa

- Publiko guztientzat.

- Ibilbidea: 6.3 Km.

- Irteera: Goizeko 10:30etan.

❚ Oinezkoa

- Publiko guztientzat.

- Ibilbidea: 6.3 Km.

- Irteera: Goizeko 10:30etan.

❚ Gazteen Lasterketa

- Irteera: Goizeko 10:00ean.

Oharrak eta argibideak

❚ Izenematea: www.mundukide.org helbidean eta

lasterketa egunean Otalora jauregiko aparkalekuan (Urkulun) eman ahal izango da Goizeko

9:00etatik 10: 30ak bitartean.

Laguntzen du

❚ Dortsal jasotzea: Otalora jauregiko aparkalekuan (Urkulun),goizeko 9:00etatik 10:30 bitartean.

❚ Ibilbidearen ezaugarriak: Nagusien modalitateetan egin beharreko distantzia 6.300 km.-takoa da eta desnibel gabekoa.

❚ Jan-edanak: Ibilbidearen erdialdean ura eskuratu ahal izango da eta helmugan fruta eta edariak izango dituzte partehartzaileek.

❚ Sariak:

- Modalitatea eta kategoria bakoitzeko lehenengoek jasoko dute saria.

- Lasterketaren babesleak emandako artikulu eta produktuak erabiliko dira sarietarako eta baita parte hartzen dutenen artean egiten den zozketarako ere.

❚ Epaileak: Arrasate Atletismo taldeko partaideak izango dira.

❚ Antolatzaileak: Mundukiderekin batera,Krean,Fagor Elektronika eta Athlon.

❚ Prezioa: 10 €.

❚ Haur eta gaztetxoek ez dute ordainduko.

STOP Kamixeta

Urtero dortsalarekin batera banatu izan den kamiseta ekoiztu eta banatzeari utziko dio MSLko antolakuntzak.Ehungintzak eta hondakinek ingurumenean duten eragin kaltegarria saihesteko keinua da ekimena.

Une erabakigarria da klima-aldaketari aurre egiteko.Egunero,munduko hainbat tokitan,jasaten ari den aldaketa izugarriei buruzko mezuak bidaltzen dizkigu planetak,elikagaien ekoizpena mehatxatzen duten jarraibide meteorologiko aldakorretatik hasi,eta uholde katastrofikoen arriskua areagotzen duen itsas mailaren igoeraraino.Klima-aldaketaren ondorioek guztioi eragiten digute.Neurri gogorrik hartzen ez bada,askoz zailagoa eta garestiagoa izango da etorkizunean izango dituen ondorioetara egokitzea.

"Sor dezagun ekonomia bidezkoagoa,solidarioagoa,egungo krisialditik ateratzeaz gain,bizitzaz gainezka dagoen munduarekin duen loturaren zentzua itzuliko diguna",dio Mundukidek.

Mundukideren lankidetza-proiektuak

"Mozambikeko eta Etiopiako milaka nekazariri laborantzarako aukerak eskaintzen jarraituko

dugu,elikadura-beharrak asetzeaz gain errenta sortzeko gaitasun handiagoa izan dezaten.Brasilen,Kolonbian eta Ekuadorren familien garapen sozioekonomikoa bultzatzeko helburuarekin,kooperatiben jarduna hobetzeko lanean jarraituko dugu,ekoizpenetik merkaturatzeraino, prozesuen optimizazioan erreferente diren pertsonei kudeaketari buruzko prestakuntza eskainiz.2021eko ekitaldian,100.000 pertsonak baino gehiagok jaso dute Mundukideren laguntza,zure moduko bidelagunen laguntzari esker.Jarrai dezagun aurrera egiten",diote erakundetik.

Mundukide

Horrela azaltzen du Mundukidek bere lana: "Neurri handiagoan edo txikiagoan,“Lehen mundu” honetako kide garen guztiok jabetzen gara jaio garen lekuan jaio izanaren pribilegioaz.Eta kasu askotan kontzientzia horrek bultzatzen gaitu zorte hori izan ez dutenekiko elkartasunez jokatzera.Zalantzarik gabe,jarduteko modu asko daude.Banakakoak edo antolatuak.Naziokoak edo nazioartekoak.Larrialdikoa.Hainbat helbururekin: osasuna, hezkuntza,ingurumena…Haurrei,emakumeari edo errefuxiatuei laguntzeko.Baina,nolanahi ere, horiek guztiek elkartasuna dute banderatzat".

Laguntzen du

"Ekintzailetza oso aberasgarria da, baina,aldi berean,oso sakrifikatua"

Jon Lasa Galdos

Gorka Lorenzo Aglaya Virtual startup-aren sortzaile eta zuzendari nagusia da.2020an jaiotako konpainia horrek mundu birtualetan marka,enpresa eta mota guztietako entitateentzako espazioak sortzen ditu,non ekitaldi txikiak egin daitezkeen, hala nola bilerak,aurkezpenak,mahai-inguruak, hitzaldiak...Elkarrizketa honetan,Gorkak Aglaya Virtuali buruz,metabertsoari buruz eta ekintzailetzari buruz hitz egingo digu,besteak beste.

Zer da Aglaya Virtual?

Aglaya Virtual pandemia baten testuinguruan jaio zen oinarri teknologikoko startup bat da, konfinamenduan alegia,ekitaldiak eta mundu birtualak,azokak eta bestelakoak egiteko plataforma gisa hasi zena.Duela urte eta erdi,gure teknologian bira bat egin genuen eta ekitaldi masiboak egitean soilik zentratu izatetik mundu

birtualetan irudikatu nahi duten marka,enpresa eta mota guztietako entitateentzako topaguneak sortzera igaro gara,non,besteak beste,ekitaldi txikiak egin daitezkeen,baina batez ere,mundu birtualen bidezko elkarrekintzara gehiago bideratzen da,izan bilerak,produktuen aurkezpenak,mahai-inguruak,hitzaldiak...mundu birtualetan modu sozialean egin daitekeen guztia.

bakarrik egin dezaketen zerbait"

Nola bururatu zitzaizuen ideia?

Startup-a 2020an sortu zen.Garai hartan unibertsitatean nengoen.Lidergo Ekintzaile eta Berrikuntzako gradua egin dut,LEINN,Mondragon Unibertsitatean,eta pandemia dela eta,hirugarren mailan nengoela,Indiara eta Txinara joan behar izan genuen garaian,eta pandemia dela eta ezin izan zen egin.

Beraz,etxetik,unibertsitateak laugarren mailan prestatu ziguten plana bizkortu zuen,hau da, Euskal Herrian zegoen startupen ekosistema ezagutzearekin lotutako prozesu bat zen,ideiak burutzeko eta prozesuak,bi 'venture builders'ekin,hasierako faseetatik proiektuak inbertitzen eta laguntzen dituzten entitate moduko bat bezala.Nolabait,zurekin batera sortu dute proiektua, baliabideak eskaintzen dizkizute eta,batez ere, startup-a abian jartzeko gai zehatz batean euren espezializazioa eta ezagutza ematen dizute. Gure kasuan,Eiwa Spacerekin ari ginen lanean, hau da,errealitate birtualeko eta errealitate areagotuko 'venture builder' bat,teknologia horietan oinarritutako proiektuak onartzen dituena. Garai hartan,ondorioztatu genuen pandemia osoarekin lotuta,eta merkatu-segmentu ezberdinetan tresna digitalak hartzean izango zen

"Mundu birtualak demokratizatzeko helburua dugu,hau ez dadin izan enpresa handiek

bizkortzea zela eta,interesgarria zela ikusi genuen azoka eta biltzarren sektoreari laguntzeko tresna bat martxan jartzea,beren jarduera egin ahal izateko premium plataforma bat izan ahal izateko,ezin baitzuten normaltasunez egin. Merkatuan zegoen behar hori ikusita,bezero potentzial gutxi batzuekin eta sektoreko eragile ezberdinekin balioztatu ondoren,ideia hau Eiwa Space-ren laguntzarekin jarri zen martxan,zeinaren laguntza mantentzen jarraitzen dugun gaur egun.

mitu dezakezula.Beraz,oso esperientzia-alderdi bat egin behar zaio erabiltzaileari eta kanal berri batean esperientzia ezberdina izan duen sentsazioa geratzen da.

Nola ikusten duzu mota honetako ekitaldien etorkizuna? Gero eta birtualagoak edo hibridoagoak izango direla uste al duzu?

Zein abantaila ditu mundu birtual horien erabilerak enpresa batentzat?

Bada mundu birtualei buruzkoa ez den zati bat, baizik eta biltegi digital hauek daudela,une edo momentu zehatz batean konektatu ezin diren azken erabiltzaileek eduki hori kontsumitu dezaten, eta hori normaltasun batekin egin daiteke,jakina YouTube bideo batekin edo nahi duzunarekin biltegi bat sortzen duzun webgunea,baina bada mundu birtualek asko mesedetzen duten gauza bat,eta hori da esperientzia horiek guztiak gamifika daitezkeela.Hau da,ekitaldi bat egin den espazio batean sartzen zara,espazio horrek bere horretan jarraitu dezake,esperientzia gamifikatzen duten elementu desberdinak egon daitezke, erabiltzaileak denbora gehiago igarotzen duena, dituen produktuak edo edukiak kontsumitzen dituena.Ekitaldiaren barruan babesleak barne,azken finean dena parke tematiko bat bezalakoa delako,esperientzia oso berezia delako,eta horrek,batez ere,erabiltzaileak pasatzen duen denborari mesede egiten dio mota honetako erabiltzailearekin lortzen dugun konpromisoari esker,espazio eta ekitaldi birtualak eginez,dela 3Dko webgune bat edukiz.Webgune batean sartu eta orrialde lau batean edukia irakurtzen dugunean,dagoeneko dena oso dinamikoa egiten saiatzen ari gara,baina 3D webgune bat ere sor dezakegu,non sartu,espazioan zehar mugitzen zaren eta gidatzen zaituen gidari bat duzun,webgune arrunt batean dagoen eduki guztia kontsu-

Gertaerak soilik ikusita,ez dut guztiz argi mota honetako ekintzen birtualizazio osoa egongo denik.Ekitaldiak gizakiaren kontaktua oso garrantzitsua den inguruneak dira eta aberasgarria izan daiteke hori.Pandemiagatik ekitaldietan inbertsioak murrizteagatik mota honetako ohiturak moteldu badira ere,badago oso puntu garrantzitsu bat,eta hau da,ekitaldi batean presentzia hori izan nahi denean,presentziala izango dela.Beraz,ez dut guztiz argi hau masiboa izango denik.Hori dela eta,ekitaldietan soilik zentratzetik gure teknologiaren erabilera-espektroa apur bat zabaltzera ere egin dugu aldaketa hori,baina uste dut erabiltzaileen ohiturek esperientziak jasoko dituztela kasu honetan. Digitalizazioa pauso bat haratago doa eta bideokonferentziak egitenan,Zoom batean egotetik mugimendu librea dugun hiru dimentsioko espazio batean izatera pasako gara eta jardunaldi hauek modu naturalean,kamerarekin,egiten jarraitu ahal izango dugu.modu berean,Inguruan zehar mugitu eta edukiak beste era batera igotzeko gai izango garela besterik ez da. Erabiltzaileek esperientziak eskatzen dituzte eta hauek estandarizatu egingo dira urteak pasa ahala.Ez da gaurtik biharko adopzioa izango, oso urrun dago,baina hardwarearen garapena eta errealitate birtualeko betaurrekoen garapena eta gailu hauek etxeetan eta bulegoetan hartzea hurrengo 10-20 urteetan funtsezkoa izango da esperientzia mota hauek ohiko izaten jarraitzeko.

Enpresa batek sarean egon behar al du etorkizuna izateko? Bai,noski.Orain,nahiz eta kale-mailako edozein negoziok bere bezeroa bertatik pasatzen eta leialtzen duelako etortzen dela pentsatzen duen, bezero hori gutxienez Google-n indexatu behar du,My Business-en fitxategi bat izan behar du, helbide zuzena jakiteko,bestela,ez baituzu jakin-

"Sarean egotea guztiz oinarrizkoa eta ezinbestekoa da edozein enpresarentzat"

go negoziora nola iritsi.Guztiz oinarrizkoa eta ezinbestekoa da edozein enpresarentzat.

Jada ez gara enpresa handiez ari,noski sortzen den trafikoaren zati handi bat iragarkien bidez egiten baita euren webgunetik birbideratu ahal izateko eta hitzordua hartu eta euren produktu edo zerbitzuak aurkeztu ahal izateko.Enpresa txikiek ere primeran dakite Interneten egon behar dutela gutxienez oinarrizko presentzia batekin.

Jendea Metabertsoa bezalako terminoak ezagutzen dituela uste al duzu? Nola azalduko zenuke hitz gutxitan?

Gero eta gehiago.Metarekin,Facebookekin egon den zalaparta hori,mota honetako ingurune birtualei buruz hitz egiten ari dena,nolabait demokratizatu du teknologia hori.Zer zen ez zekiten jende askori ulertarazi dio birtualki komunikatzeko modu berri bat dela; jendeari gehiago ulertzen lagundu dio.Bai,egia da jende asko dagoela terminoak nahasten jarraitzen dutenak.

Errealitate areagotuaren eta errealitate birtualaren arteko aldea ez dago argi jende arruntarentzat,uste dute betaurrekoak jartzea dela eta errealitatea gainjartzen duten gauza birtualak besterik gabe gertatzen direla.Ez dakite nola bereizten gauza bat bestetik,baina badago prozesu askoz aurreratuago bat,sartzen zaren hiru dimentsioko espazioak daudela ulertzen duena, non mugitu eta avatar baten bidez irudikatzen direla.

Metabertsoa espazio birtual bat da,non jendea elkartzen den gizarteratzeko,lan egiteko edo jolasteko.Eta hiru dimentsioko espazio hori bideo-joko bat bezalakoa da.Leku erreal baten antzekoa izan daitekeen espazioa da,edo esperientzia paregabea sortzeko diseinatu den fikziozko espazio bat izan daiteke.Itxura alda dezakezun avatar batek irudikatzen zaitu,ilea luzea edo laburra egin dezakezu,arropa alda dezakezu eta pertsonaiari nahi duzun izena edo ezizena eman diezaiokezu.Identitate birtual horrek irudikatuko zaitu eta espazio horren barruan dauden pertsona horiekin elkarreragin ahal izango duzu.Hau da,ingurune mota honetan ere badago denborazkotasuna.

Zer da ekintzailetzaren onena eta txarrena?

Onena,pausoak modu arinean ematen jakitea da,hau da,norberaren bidea markatu ahal izatea,nahiko garrantzitsua den guztiaren lider izan ahal izatea.Nire inguruan korporazio tradizionaletan dauden pertsonak ikusten ditudanean,erabakiak hartzea edo ekintza-uneak askoz prozesu motelagoak edo absurdoak izan ohi dira uneren batean gauzatzeko oso errazak diren gauzak daudenean.Ekintzailetzak hori modu arinean egiteko aukera ematen du eta zure estrategian oinarritutako emaitzak lortu ahal izatea oso erosoa da.Eta gero,bistan dena,lan karga zuk zeuk kudeatu ahal izatea.Zama asko dagoenean,pentsa dezakezu: "Nekatuta nago, oso erreta nago,proiektua asko bultzatzen dut eta gauza asko izaten ari naiz",baina,bestalde, positiboa da aurrera egiten ari zarelako.ekintzaile gisa ezarri diozun helburu horretan.Beraz,oso aberasgarria den zerbait da,baina,aldi berean,oso sakrifikatua da.

Ikusten dudan puntu negatiboa da askotan ekintzailetzak daukana da baliabiderik gabe zaudela,Goliaten aurka David bat eginez,enpresa handiagoak daudelako zuk ere ikusi duzun merkatu aukera ere ikusi dutenak,baliabide askoz gehiagorekin,markatuta ikusi duzun bide beretik bultzatu eta tira egin nahian.Beraz,askoz sakrifikatuagoa da,batzuetan emaitzak ez baitira iristen.Proiektu batean

jartzen duzun lanaren eta ilusioaren artean ez dago erlaziorik jasotzen duzunarekin.Kontuan hartu edo neurtu dezakezu lana ondo egiten

ari zarela,urratsak ematen ari zarela eta abar, baina gero batzuetan emaitza ez da iristen enpresa batentzat.Ekonomikoaz ari garenean, zabalkunde handia izan dugun arren komunikabideetan,Aldi berean,metabertso eta mundu birtualen inguruko formatzaile eta hedatzaile ere banaiz eta hezkuntza entitate pare batekin elkarlanean aritu izan naiz...Badaude prozesuan oso aberasgarriak diren zenbait gauza,baina badira beste batzuk oso sakrifikatuak direnak,badirudi makilak eta harriak daudela gerra batean,baliabide askorekin enpresa handiak daudelako eta aurrera egitea zaila delako.

Nola animatuko zenuke jendea Aglaya Virtual erabiltzera?

Animatuko nizuke zure enpresan mundu birtualean nola sartu kezkatzen bazaitu.Modu desberdinak daude egiteko.3D webgune bat izatea den,bisitari bakoitza informazioa nola kontsumitzen duen harritu dezan eta eskaintza ezberdinekin edo espazio gamifikatuekin egin dezakegu hori,erabiltzaileek zure markaren inguruan esperientzia paregabea izan dezaten, eta hori animatuko nuke.Beldurra badute,harremanetan jartzea,teknologia mota honek dituen bertuteez eta negozioetarako duen potentzialaz jabe daitezen.Bere bezeroekin eskuz esku lan egiten duen bazkidea gara.Guk ez dugu plataforma bertan jartzen gero zuk bakarrik kudeatzeko,baizik eta konpainiak duen helburu horretan oso laguntza sendoa ematen dugu eta harekin bat egiten dugu,batez ere, aholkuak emanez zein tresna diren egokienak edo zein den informazioa banatzeko modurik onena,duten helburu horretan eragin positiboa izateko.

Nola animatuko zenituzke ideiak dituzten gazteak ekintzailetzara ausartzera?

Honetan ematen dudan aholkurik handiena da hastea har dezakezun erabakirik onena dela.Ez dut esaten enpresa bat sortu eta bide bat markatu eta baliabideetan inbertitzeko edo zure proiektuan inbertitzeko norbait bilatzean inplikatu behar denik,baina lehen urratsa martxan jartzea eta saiatzea izan daitekeela.Ideiak jende askok dauzkate,eta azkenean,aldea egiten duena gauzatzeko modua da.Jendea ibiltzen hastera animatuko nuke,batez ere horrek gero profilen arteko aldea egiten duelako.Ekiten hasten zarenean,bost zentzumenak jartzen dituzu bertan,dituzun trebetasun guztiak,eta gaitasun zehatzago batzuk eskuratu ahal izan dituzu trebetasun teknikoagoko karrera batean,baina gero beste trebetasun sorta bat dago,oso garrantzitsuak direnak.Lan-ingurunean ez ezik,enpresaingurunean ere,enpresekin harremanak dituzunean,bezero horiek bilatzen saiatzen zara eta abar...Beraz,badaude trebetasun jakin batzuei esker eskuratu ahal izango dituzunak urrats hori eman ahal izateko.Eta,jakina,gomendatzen dudana da igerilekura salto egin eta aurrera egitea,batez ere gogoak daudenean.

Zer etorkizuneko plan duzue Aglaya Virtualen?

Epe luzera,nahi duguna da konfiguratzaile bat proposatzea,bezeroak berak,proiektuak gure eskuetatik pasatu behar duen ala ez kontuan hartu gabe,konfiguratzaile bat izan dezan,non bere espazio birtuala sortu eta martxan jarri ahal izateko.Hau da,mundu birtual bat sor dezaketen espazio bat,txantiloi bat erabil dezakete,elementu batzuk mugitzea erabaki dezakete, logotipoa,testuak...Erabilera horietarako espazio birtual bat dutela,baina beraiek sortu duten espazioa,konfiguratzaile batetik.Horrek egiten diguna da tresna eskalagarriagoa edukitzea, eta bezeroaren arretara bideratu eta beraiek erabil dezaketen teknologia eskaini izana. Azkenean,bezeroari laguntzean eta aholkatzean zentratzen gara,eta mota honetako prozesuak egiten jarraituko genuke,baina gure etorkizuneko planak estilo honetako tresna bat sortzea dakar hazten jarraitu ahal izateko eta Aglaya Virtuala startup eskalagarriago bat egiten jarraitu ahal izateko.

"Metabertsoa espazio birtuala da,non jendea elkartzen den gizarteratzeko,lan egiteko edo jolasteko"

II.ARNASETIK bideosormen lehiaketa martxan

Arnasa Gara ekimenak euskararen arnasguneak osatzen dituzten udalerri euskaldunetako gazteei zuzendutako lehiaketaren edizio berri bat abiatu

Jon Lasa Galdos

2022ko ekitaldi arrakastatsuaren ondoren,Arnasa Gara ekimenak ARNASETIK bideosormen-lehiaketaren bigarren edizioa antolatu du.Lehiaketa euskararen arnasguneetako 10 eta 16 urte bitarteko gazteei zuzenduta dago,eta haien egitekoa izango da euskarari lotutako istorioak kontatzea.Lehiakideen sormena pizteaz gain,lehiaketaren helburua ere bada arnasguneetako gazteen hizkuntza-ohituren inguruan gogoeta eragitea.Arnasa Gara UEMAk,Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak elkarrekin sustatutako egitasmoa da,eta euskararen arnasguneek duten garrantzia jendarteratzea du helburu, euskararen biziberritzeari eta euskararen he-

rriari egiten dioten ekarpena nabarmenduz.ARNASETIK lehiaketa euskararen arnasguneetako ikastetxeetako ikasleei zein arnasguneetako ikasleak jasotzen dituzten ikastetxeetako ikasleei zuzenduta dago.

Lehiaketan parte hartuko duten gazteek lanak banaka edo taldeka (lagunartean edo ikaskideekin batera) garatu ahal izango dituzte.

Hiru kategoria adinaren arabera

ARNASETIK bideosormen-lehiaketa horren bigarren edizioa ere 10-16 urteko gazteei zuzendua dago,eta lehen edizioan bezala,aurten ere adinaren arabera hiru kategoria zehaztu dira,kategoria bakoitzean aurkeztu beharreko lanak ezberdinak izanik.LHko 5.eta 6.mailako ikasleek beraien herriak nolakoak diren azaldu beharko dute,bertan zer egin daitekeen eta,garrantzitsuena,euskara-maila hobetzeko zergatik diren egokiak azalduz.Promozio-bideo baten bitartez edo formatu librean (marrazkiak,olerkiak,bertsoak,bideoak,abestiak…) aurkeztu ahal izango dira kategoria horretako lanak.Kontuan izanik arnasgune asko udalerri txikiak direla,horiek ezagutarazteko ariketa interesgarria da.

DBHko 1.eta 2.mailako ikasleei dagokienez beraien herrietako esamolde berezienak eta beraien esanahia azaldu beharko dute umorezko bideo baten bitartez.Arnasguneetan entzun daitezkeen euskalkiak balioan jartzeko ariketa da hau,euskararen aniztasuna agerian utzi nahi duena.

Azkenik,DBHko 3 eta 4.mailako ikasleek modu sortzailean bideo bat sortu beharko dute,euskal kultura,musika eta ekimenak balioan jarriz.

Kategoria bakoitzerako bideo ereduak zein lehiaketaren oinarri guztiak www.arnasagara.eus webgunean daude ikusgai.

Kategoria bakoitzak 500 euroko balioa duen sari bat izango du,eta publikoaren saria ere bana-

tuko da,guztira 2.000 euro banatuz.500 euroko balioa duen sari bakoitza Irrisarri Land-en,Durangoko Azokako denda birtualean edo EITB-ko Goazen! eta Irabazi arte! telesailen merchandising-ean trukatu ahal izango da.

Data esanguratsuak

Azaroaren 22an izango da ARNASETIK bideosormen lehiaketaren sari banaketa ekitaldia, Zarauzko Modelo aretoan.Gauzak horrela,gazteek egingo dituzten sormen lanak urriaren 24a baino lehen jaso beharko dira.

Bitartean,informazio gehigarria izango duzue https://www.arnasagara.eus/arnasetik-bideosormen-lehiaketa/ webgunean eta hainbat sare sozialetan.

Euskarabideak sustatua

Arnasa Gara' ekimenak,Euskarabideak,UEMAUdalerri Euskaldunen Mankomunitateak eta Eusko Jaurlaritzak elkarrekin sustatutako egitasmoa, Arnasetik bideosormen lehiaketaren bigarren edizioa antolatu du,2022ko ekitaldi arrakastatsuaren ondoren.Lehiaketa hau euskararen arnasguneetako (udalerri euskaldunetako) 10 eta 16 urte bitarteko gazteei zuzenduta dago eta haien egitekoa euskarari lotutako istorioak kontatzea izango da.Lehiakideen sormena pizteaz gain,lehiaketaren helburua arnasguneetako gazteen hizkuntza ohituren inguruan gogoeta eragitea ere bada.Bideosormenak urriaren 1etik 24ra aurkez daitezke.

'Arnasa Gara' aipatutako hiru erakundeek elkarrekin sustatutako egitasmoa da eta euskararen arnasguneek duten garrantzia jendarteratzea du helburu,euskararen biziberritzeari eta euskararen herriari egiten dioten ekarpena nabarmenduz.Arnasetik lehiaketa,zehazki,euskararen arnasguneetako ikastetxeetako ikasle zein arnasguneetako ikasleak jasotzen dituzten ikastetxeetako ikasleei zuzenduta dago.

Lehiaketan parte hartuko duten gazteek lanak banaka edo taldeka,lagunartean edo ikaskideekin batera,garatu ahal izango dituzte,nahieran.

Arnasa Gara

Euskararentzat arnasguneak diren udalerriak

zein bertako herritarrak ahalduntzea eta dagokien aitortza egitea dira ekimen honen oinarri

nagusiak.Hiztun komunitate sendo bati esker, euskaraz modu naturalean bizi daitezkeen udalerriek dute arnasgune izendapena,eta funtsezkoak dira Euskal Herri euskaldunago bat lortzeko.Arnasa Gara kanpainak balioan jarri nahi ditu herriok,eta errekonozimendua adierazi nahi die urteetan euskararen ongizatearen alde izandako jarrerarengatik.Sustatzaileak UEMA, Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua dira.

Hauek dira garatu diten kanpainak:

❚ 2019: Webseriea

2019an Arnasa Gara kanpaina garatu zuen Hiruko Itunak UEMArekin batera.EiTB-k ekoitzitako 'Kartzela' serie digitala eta herriz herri egindako ekitaldiak izan ziren kanpainaren muina.Denetara 21 herrietan egin ziren aurkezpen ekitaldiak eta 1.000 lagun baino gehiago batu ziren,kezkak, gogoetak eta erronkak konpartituz.

❚ 2021: Egunerokoan zer?

2021ean Arnasa Garak bigarren kanpaina abiatu zuen,aurreko kanpainatik ateratako ondorioetan sakontzeko helburuarekin.'Arnasa Garaegunerokoan zer?' kanpainak arnasguneei lotutako zortzi ideia zehatz landu zituen astean behin sareratuko esketx baten bidez,aurreko kanpainan ateratako ondorioak oinarri hartuz. Helburua arnasguneetako herritarrek euren arazo eta erronketatik abiatuta ahalduntzerako urratsa ematea da eta arnasguneek euskararen biziberritzean duten garrantzia azpimarratzea.

❚ 2022/2023: Arnasetik bideosormen lehiaketa Arnasetik bideo sormen lehiaketa da,euskararen arnasguneak osatzen dituzten udalerrietako gazteei zuzendua (LH-5etik DBH-4ra) eta udalerri euskaldunetako gazteen hizkuntza ohituren inguruan gogoeta piztu nahi du.Gaur egungo gazteen komunikazio-hizkuntzara eta teknologia berrietara egokitutako lehiaketa da, eta teknika,tratamendu,genero,sorkuntza prozesu eta gai desberdinak landuko dira.Hala, euskaraz ekoiztutako ikus-entzunezko piezen eta sormen lanen erakusleiho bihurtuko da Arnasetik.Gazteen etorkizunerako begirada sortzaileak pizteko asmoarekin,lehiaketan modu ezberdinetan parte-hartzeko aukera egongo da eta kategoria ezberdinetako sariak egongo dira. Horrek esan nahi du banaka,talde lanean edoeta eskolartekoan jorratu daitezkeela lanak.

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2023iraila 22

Baimenik gabe ahoan musu bat ematearen prezioa

Aste batzuen buruan,Jenni Hermosok,Luis Rubialesen aldetik baimenik gabeko musu bat ahoan jaso ostean,Espainiako Futbol Federazioko presidentea salatu du Auzitegi Nazionalean

Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

Asteak pasa dira Luis Rubialesek,Espainiako Futbol Federazioko presidenteak ahoan musu bat eman zionetik Jenni Hermosori inongo baimenik gabe,Emakumezkoen Espainiako Selekzioak Munduko Txapelketa irabazi ostean.Erreportaje zabal honetan,gertaera horrek ekarritako jazoera guztien laburpen bat eskainiko dizuegu. Abuztuaren 20an,Luis Rubiales Espainiako Futbol Federazioko (RFEF,gaztelaniaz) presidenteak ahoan musu eman zion Jennifer Hermoso selekzioko jokalariari Munduko Txapelketan finaleko garaipena ospatzeko ekitaldian,zehazki,dominak banatzeko unean.Irudiak biral bihurtu ziren sare sozialetan,eta hainbat buruzagi politikoren gaitzespena eragin zuten,besteak beste Irene Montero Espainiako Gobernuko jarduneko Berdintasuneko ministroarena.Monteroren aburuz, gertatutakoa "sexu-indarkeria" zen.Sumarrek, bere aldetik,Rubialesen dimisioa eskatu zuen. Espainiak Ingalaterra garaitu osteko irudietan ikusi zenez,Rubialesek burutik oratu zion,eta, baimenik gabe,musu eman zion ahoan Hermosori.Ondoren,aldageletan zuzenean sare sozial baten bidez zabaldutako irudietan,honakoa esan zuen emakume jokalariak: "Ez,ez zait gustatu (…) Baina zer egin dezaket? Begiratu niri,begiratu".

Gerora,Federazioak EFEri bidalitako adierazpenetan,gertatutakoari "buelta gehiago ez emateko" eskatu zuen,eta "Munduko Txapelketa irabazteak emandako erabateko zoriontasunaren eraginez izandako bat-bateko keinu bat izan da, elkarren artekoa".Jokalariaren esanetan,"presidenteak eta nik harreman oso ona dugu,gu guztiokin hamarreko jarrera eduki du,eta keinu naturala izan da,maitasunezkoa eta esker onekoa". Rubialesek bi minutuko bideo bat zabaldu zuen Federazioaren bidez desenkusatzeko.Bertan onartzen zuen "ziurrenik" oker jokatu zuela eta "ez zela,bi aldeetako batetik ere,inolako intentzio txarrik egon" esaten zuen.

Jenni Hermoso: "Zaurgarri eta eraso baten biktima sentitu nintzen"

Gertakari matxistak oihartzun handia izan zuen sare sozialetan -"Rubiales" joera nagusienen artean zegoen X sarean,lehen Twitter zen horretan.Irene Montero jardunean dagoen Espainiako Berdintasun ministroak oso gogor kritikatu zuen: "Onespenik gabe musu bat ematea ez da 'gertatzen den zerbait'.Emakumeok egunero jasaten dugun sexu-indarkeriaren mota bat da,orain arte ikusiezina zena eta normalizatu ezin dena". Monteroren hitzetan,jokaera horiekin amaitzea "gizarte guztiaren egitekoa da.Onespena erdigunean.Bai bakarrik da bai".

Sozialisten partetik,Adriana Lastra PSOEren diputatuak esan zuen Rubiales "nazkagarri" bat zela,eta dimisioa "gaur bertan" aurkeztu beharko lukeela."Denagatik.Partidan zehar izan zuen jarrera onartezinagatik,jokalariak behartu ditzakeela eta hori barregarria dela uste izateagatik,eta herrialdearen erdia iraintzeagatik",idatzi zuen X sare sozialean.

"Zaurgarri sentitu nintzen"

Jenni Hermosok,Espainiako selekzioarekin munduko txapeldun izandako futbolariak,gezurtatu egin zuen Luis Rubiales Espainiako Futbol

Federazioko presidenteak Ezohiko Batzarrean emandako bertsioa,eta adierazi zuen "inoiz" ez zuela baimendu ahoan jaso zuen musua,eta aitortu zuen "zaurgarri eta eraso baten biktima" sentitu zela.

"Argitu nahi dut inoiz ez niola musu emateko baimenik eman,eta ez nuela inola ere lehendakaria altxatu nahi izan.Ez dut onartzen nire hitza zalantzan jartzea eta are gutxiago esan ez ditudan hitzak nere ahotan jartzea",esan zuen Jenni Hermosok komunikatu batean.

Sororitatea eta laguntasuna

Emakumezkoen Munduko Txapelketaren ospakizunaren ondoren egin gisa,Jenni Hermosok FutPro sindikatuaren bitartez egin zituen adierazpenok,ohar batean.Idatzia 56 jokalarik sinatu zuten,horien artean Sydneyn munduko txapeldun izan ziren 23 jokalariek.Hain zuzen ere,23 jokalari horiek uko egin zuten selekzioaren deialdietan parte hartzeari Luis Rubiales Espainiako Futbol Federazioaren presidente zen bitartean. "Gaur goizean jazotako gertakariekin eta Luis Manuel Rubiales Béjar Espainiako Futbol Federazioko presidenteak eman duen hitzaldiarekin zur eta lur,selekzio absolutuko jokalariek,munduko txapeldun berriek,Jennifer Hermosoren alde,irmo gaitzetsi nahi dituzte emakumeen duintasunaren aurka egin duten jokabideak",adierazi zuten.

"Gure sindikatutik azpimarratu nahi dugu emakume bakar batek ere ez lukeela zertan erantzun beharrik izan mundu guztiak ikusi dituen gisako irudien aurrean,eta,jakina,ez lirateke baimendu gabeko jarreretan zertan nahasiak egon",gaineratu zuen.

Futbolariek komunikatua itxi zuten RFEFen aldaketak eskatuz eta Munduko Txapelketaren konkista historikoaren ondoren duten sentimendua azalduz,alegia,Luis Rubialesen jokabideak,alde batera utzi zuela lorpena eta ospakizuna bera. "Komunikatu hau amaitzeko,benetako aldaketak eskatu nahi ditugu,bai kirol arloan,bai egituran, Selekzio Absolutuak hazten jarrai dezan,arrakasta handi hori ondorengo belaunaldietara eraman ahal izateko.Guztiz atsekabetzen gaitu hain gertaera onartezin batek Espainiako emakumezkoen futbolaren kirol-arrakastarik handiena lausotzeak".

Salaketa Rubialesen aurka

Jenni Hermoso futbolariak salaketa formala aurkeztu zuen azkenean Luis Rubiales RFEFko presidentearen aurka,Munduko Txapelketa irabazi eta gero baimenik gabe eman zion musua dela eta.

Fiskaltzatik azaldu zutenez,jokalariak salaketa jarri zuen Estatuko Fiskaltza Nagusian,Marta Durantez Auzitegi Nazionaleko fiskalordearen aurrean.

Horren ostean,Auzitegi Nazionaleko Fiskaltzak iragarri zuen laster kereila jarriko zuela Rubialesen aurka.

Abuztuaren 28an,Ministerio Publikoak izapideak abiatu zituen Rubialesen musuagatik,sexu-erasoa izan zitekeelakoan,eta auzitara jotzea eskaini zion jokalariari.

Irene Montero jarduneko Berdintasun ministroak babesa agertu zion Hermosori,X sare sozialean (Twitter ohia) idatzitako mezu batean: "Jenni Hermoso,ez zaude bakarrik.Milioika gaude zurekin".

Victoria Rosell Genero Indarkeriaren aurkako Espainiako Gobernuaren ordezkaria ere mintzatu zen sare sozial horretan: "Jokalariak eman du zigor legeak eskatzen zuen pausoa gertatutakoa ikertu eta epaitzeko.Orain,egoerak eskatzen duen mailan egon behar du Estatuak.Eta egon egongo da.Beharrezkoak diren legeak ditugu, eta Fiskaltzak konpromisoa agertu du berdintasunarekin eta indarkeria matxistaren aurka".

Azken jazoerak

Honen guztiaren ondoren,Luis Rubiales RFEFko presidenteak bere dimisioa aurkeztu zuen,nahiz eta bere lehen erabakia postua ez uztearena izan zen,behin eta berriz errepikatu zuen zerbait hitzaldi batean.

Jenni Hermosori dagokionez,esan beharra dago jokalaria ez zela deitua izan Espainiako Selekzioaren hurrengo partidarako Montse Tomé entrenatzaile berriaren aldetik.Tomék adierazi zuen erabaki hau Hermoso "babesteko" hartu zuela.Azken honek,bere aldetik,bere ondoeza erakutsi zuen X sare sozialean hurrengoa esanez: "Zertaz babestu? Edo nortaz?".

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2023iraila 24

Korridoreen beharra Lesboseko migratzaileentzat

Melgosa sailburuak korridore humanitarioak sortzeko eta igarobide seguruak bermatzeko beharra berretsi du Lesbos uhartera egindako bisitaren ondoren

Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

Lesbosen egon zen bitartean,euskal ordezkaritzak,Berdintasun,Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua,Nerea Melgosa,eta Migrazio eta Asiloko zuzendaria,Xabier Legarreta buru zituela,bertatik bertara ikusi ahal izan ditu uharteko errefuxiatuen eta migratzaileen baldintzak.Zuzeneko testigantza horrek indartu egin du Eusko Jaurlaritzak krisi honen aurrean irtenbide eraginkor eta humanitarioagoen alde egiteko duen erabakitasuna.

“Bisitak egin ditugu tokiko agintariekin,eta horietako bakoitzean korridore humanitarioak sortzeko eta igarotze seguruak bermatzeko beharra defendatu dugu,Migraziorako Euskal Itun Sozialean hartutako konpromisoa betez”,esan du Melgosa sailburuak.

Euskal ordezkaritzak uste sendo bat du: Euskadiko harrera-eredua jarraitu beharreko eredu bat da,elkartasunean eta enpatian oinarritua.

Frogatuta dago pertsona horiek harrera-gizartean integratzeko eraginkorrak direla korridore humanitario seguruen ikuspegia,migrazio-politikak gizatiartzea eta babes bila dabiltzan pertsonei banakako arreta ematea.

Nerea Melgosa sailburuak adierazi duenez,“Eusko Jaurlaritzak egunotan ikusi duenez,pertsona guztien giza eskubideak errespetatzeko eta arlo horretan hartutako nazioarteko akordio guztiak betetzeko eskatzen dugu berriro”.

Bestalde,Zaporeak GGKEak uhartean lanean jarraituko du,Kara Tepe II kanpamentuko errefuxiatuentzat eta inguruko beste gizarte-erakunde batzuentzat egunero 2.000 errazio baino gehiago eginez.

“Zaporeakekin hiru egun kalean igaro ondoren, esan dezakegu oso harro gaudela bere profesionaltasunaz,bere aintzatespenaz,eta Lesbosen bere misioa beharrezkoa dela egiaztatzen dugu”, esan du sailburuak.

Bidaia horretan,Eusko Jaurlaritzak Greziako agintariekin eta Europako beste erakunde batzuekin lankidetza estuan lan egiteko ahalegina egiten du, migrazio-krisiari modu eraginkorragoan heltzeko eta lekualdatuen oinarrizko eskubideak errespetatzeko epe luzeko irtenbideak sustatzeko.

Zergatik Lesbos

Lesbos greziar uhartea,Turkiarekiko hurbiltasunagatik,Siriako gerrarekin eta Estatu Islamikoa-

ren sorrerarekin 2014tik Europarako migrazio ate handietako bat da.Garai hartan,19.000 asilo eskatzaile baino gehiago bizi ziren Moriako kanpamentu gainezka eta osasungaitzean.Kanpamenduak su hartu zuen eta Greziako agintariek beste kanpaleku bat jarri zuten,oraingoan konposatu handiago eta askoz kontrolatuago batean. Turkia da migratzaile hauek zeharkatzen dituen herrialdea.Europar Batasunak eta Turkiak 2016an sinatutako akordioaren arabera,Egeoko uharteetara modu irregularrean iristen diren pertsona guztiak Turkiara itzuliko lirateke. Azken urteotan,Europako hegoaldeko herrialdeetara milioika etorkinen etorrera Grezian pilatu da,batez ere,Turkiarekiko hurbiltasunagatik. Greziako errefuxiatu-esparru saturatuena Lesbos uhartekoa da,Turkiarekiko hurbiltasunagatik.Azken herrialde hau Siriako eta Ekialde Hurbileko beste eskualde batzuetako gerratik ihesi doazen pertsonen migrazio bideari dagokio.

Greziako errefuxiatuen kanpamenduetan bizi den jende kopurua neurriz kanpoko kopuru batera iristen da: Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Batzordearen (ACNUR) datuen arabera,2019an 74.000 pertsona baino gehiago iritsi ziren heleniar herrialdera, kopuru hori ia bikoitzean gainditzen duena Espainiakoa,errefuxiatu gehien dituen bigarrena baita. Itsasoan zehar kilometro askotako odisea baten ostean,milaka errefuxiatu iristen dira greziar Lesbos uhartera,eskualdeko errefuxiatu-esparru saturatuena bihurtu baita,hain urrun ez dagoen Turkiako kostaldetik gertuen dagoena baita,24 kilometrora baino ez.Grezian arazoa larria da,umezurtzak daude,familia hautsiak,ur,janari,sendagai falta eta etorkizun duin bat imajinatzeko aukera urria da.

Eusko Jaurlaritzaren

ordezkaritzak Lesboserako

bidaia amaitu du,eta giza

eskubideak errespetatzeko eta

nazioarteko akordioak esparru

guztietan betetzeko eskatu du

Harrera-politikak zorroztea

Europar Batasuna osatzen duten herrialdeek, 2015 eta 2016 artean Europara ia milioi bat errefuxiatu iritsi zirela ikusita,larritu egin ziren eta ez zuten hainbeste pertsona lekuz aldatzeko harrera plan egokirik sortu.Horren ordez,guztiz bete ezin zuten akordioa sinatu zuten.

EBko herrialdeek errefuxiatuen etorrera gelditu nahi zuten eta oso kritikatua izan zen Turkiarekin lortu zuten akordioa,herrialde honek hiru mila milioi euro jasoko baitzituen haiek hartzeko.Hungaria,Bulgaria,Mazedonia,Austria eta Italia mugak ixten eta harrera politikak gogortzen hasi ziren bitartean.

Greziara iristea errefuxiatuentzako aukera onenetako bat zen eta gaur egun Turkiara iristeko sarbide nagusi bihurtu da.

Migrazio politika berriak Grezian

35.000 errefuxiatu inguru bizi dira Grezian Egeo itsasoko uharteetan banatuta.Askok asilo eskaerak egin dituzte,baina prozesu luze eta korapilatsu hau izapidetzeaz arduratzen diren Greziako agintariak gainezka ari dira hainbeste eskaerarekin.Hori guztia are gehiago zaildu du krisi ekonomikoak eta 2019ko hauteskundeak irabazi zituen Gobernu berriak.

Exekutibo berriak immigrazio politikak gogortu nahi ditu eta neurri batzuk hartu nahi ditu,hala nola, atzerriko atxilotze zentroak (CIE) sortzea,zeinak kritika asko dituzte gaitasun kopuru txikiagoa izateagatik eta mugimendu askatasuna mugatzeagatik. Asilo eskaerak bizkortzeko eta Turkiara deportazioak areagotzeko ere lanean ari dira.Horrek guztiak atsekabe handia sortu du eta erakunde humanitarioak hitz egiten ari dira,errefuxiatuen eskubideak urratzen dituztelako.

Zer dira errefuxiatuak?

Errefuxiatua bere bizitzako unerik zailenetako bat bizitzen ari den pertsona da,haurra edo heldua izan.Bere etxea,lana,bere lagunak,baita familia ere utzi behar izan dituen gizakia da,bere bizitza salbatzeko eta bere herrialdean gertatzen diren gatazketatik ihes egiteko,hala nola gerra, indarkeria edo jazarpena.

Beste herrialdeetan segurtasuna bermatzeko bere herrialdea utzi eta mugak gainditzera behartuta dagoen pertsona da.Ihes egiten dute egoera hauek beren bizitza arriskuan jartzen dutelako eta beraz,herrialdeek eta erakundeek laguntza medikoa eta soziala eta duintasunez bizitzeko tokia eskaini behar diete. Garrantzitsua da errefuxiatua,lekualdatua eta migratzailea bereizten jakitea.Termino desberdinak dira,baina guztiek partekatzen dute giza lekualdatzea beren osotasuna zaintzeko: lekualdatu bat bere herrialdean geratzen da,migrante batek bere borondatez bere herrialdea uztea

erabakitzen du bizimodu hobe bat bilatzeko,eta errefuxiatu batek bere herrialdea utzi behar du asiloa bilatzeko beste herrialde batean.

Oinarrizko Mugimenduak Artiumen

Egunotan,ikusgai dago 'Bilduma Hau Colección.Oinarrizko Mugimenduak (1950 - 2000)' erakusketa Gasteizko Artium Museoaren A0 Aretoan

Unibertsitateko Aldizkaria

"Hau" erakusle bat da,eta hurbiltasuna adierazten du.Erakusleak hitz egiten duenaren eta hizpide den gaiaren arteko distantzia adierazteko baliatzen dira.Hala,kokatzen laguntzen dute,posizio bat zehazten baitute.Baina hau hitzak baditu beste adiera batzuk beste testuinguru batzuetan.Marcel Mauss frantses antropologoak Essai sur le don (1925) saiakeran aditzera eman zuenez, maorien artean,emandako objektuei atxikitzen zaien balio espirituala da hau.Museoaren definizioa,historikoki,haren bildumatik dator,guztiona den eta jakintza sortzen eta komunitatea imajinatzen laguntzen duen funts baten izaera publikotik. Adiera bikoitz horrek atariko modura dihardu museoaren bildumaren funtsen berrantolaketan,berrogeita hamarreko hamarkadan hasi,Mari Paz Jiménez,Jorge Oteiza,eta Néstor Basterretxea Latinoamerikatik itzultzean,eta gaur egunera arteko tartea harturik,Hal Foster teorialariak “erreala denaren itzulera” deitu zuena ikertuz.Abiapuntu ditu oinarrizko mugimendu batzuk,zeinek aktibatzen baitute beti eraikuntzan dagoen narratiba bat.Aurkezpen honek ehundik gora artelan,dokumentu eta artxiboko material biltzen ditu,XX.mendearen bigarren erdian artistek eraikitzen lagundu zuten testuinguruak eta artistek lanean jardun zuten testuinguruak ikertzeko bidea ematen dutenak.

Bilduma Hau: deskribapena

"Hau" erakusle bat da,hurbiltasuna adierazten duena.Erakusleak hitz egiten duenaren eta hitz egiten denaren arteko distantzia adierazteko erabiltzen dira.Hizkuntza askotan hiru gradu daude: hemen dagoen hau, hor geratzen den hori eta han dagoen hura.Distantzia honek espazioari ez ezik,denborari ere egiten dio erre-

ferentzia.Denbora adierazteko erabiltzen denean,diskurtsoa egiten den uneari egiten dio erreferentzia: orain, duela gutxi edo atzo.Funtsezkoa da agerian uztea mezua nondik eta noiz igortzen den,nork proposatzen duen ikuspuntua.Erakusleek,alde horretatik,kokatzen laguntzen dute,posizio bat argitzen baitute.

Aurkezpen honek ehundik gora artelan, dokumentu eta artxiboko material biltzen ditu,XX. mendearen bigarren erdian artistek eraikitzen lagundu zuten testuinguruak eta artistek lanean jardun zuten testuinguruak ikertzeko bidea ematen dutenak

Baina "hau" hitzak beste testuinguru batzuetan esanahi desberdinak ere baditu,han,urrun.Marcel Mauss antropologo frantsesak bere liburu ezagunenean,Essai sur le don.Forme et raison de l'échange dans les societés archaiques (1925),jasotzen duen kontakizunari jarraituz,hau, maorien kultura polinesiarrean,dohaintzan emandako objektuei ematen zaien balio espirituala da.Kasu honetan,hau,oparitzen diren gauzen arima da,animatzen dituena eta norberaren zati dena,eta truke bat egiten denean,dohaina itzultzera edo erreproduzitzera behartzen duena.Museo baten definizioa,historikoki,bere bildumatik dator,guztiona den eta ezagutza sortzen laguntzen duen obra-funts baten

izaera publikotik -dohaina-,komunitate bat irudikatzeko aukera ere ematen duena.

Adiera bikoitz horrek Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoaren bildumaren funtsak berrantolatzeko atariko gisa funtzionatzen du.Berrantolaketa hori berrogeita hamarreko hamarkadan hasi zen,eta gaur egunera arte iritsi da oinarrizko mugimendu batzuetatik abiatuta. Mugimendu horiek,aurreko berrantolaketan bezala,beti eraikitzen ari den narratiba bat aktibatzen dute. Erakusketa honek ehun artelan,dokumentu eta artxiboko material baino gehiago biltzen ditu museoko aretoetan,eta tentsioak eta topaketak eragiten ditu hartzen dituen bost hamarkadetan sortutako arte-adierazpenen artean.

Edozein irakurketa orainalditik egituratu,iragana interpelatu baina,era berean,etorkizunean proiektatzen den enuntziazio bat dela jakinda,erakusketa honen kronologiak hausturak eta denbora-gainjartzeak ditu bere ibilbideetan.Era berean,proposatutako ibilbideek testuinguru hurbileneko eztabaidak eta praktikak nazioarteko eremuetan izandakoekin lotzeko balio duten obrak eta artistak ere biltzen dituzte.

Erbestealdiaren amaiera eta Mari Paz Jiménezek 1945ean,Jorge

Oteizak 1948an eta Néstor Basterretxeak 1952an Latinoamerikako herrialdeetan egindako bidaien eta egonaldien itzulera hartzen dira abiapuntutzat.Arantzazuko basilikaren proiektuaren inguruan bildutako komunitate artistikoari forma ematen dion genealogia bat.Era berean,funtsezkoa da Francoren diktaduraren aurka argi eta garbi agertutako artista eta idazleek hirurogeiko hamarkadan errepresaliatutako langileen egoeraren aurrean erakutsitako konpromisoa, hala nola Estampa Popularreko

María Franciska Dapenak eta

Agustín Ibarrolak,edo Gabriel

Aresti,Blas de Otero eta Gabriel Celaya bezalako poeten ahotsak; hain zuzen ere,azken honengandik hartu dugu 1947an idatzitako Movimientos elementales poemaliburuaren izena.

Praktika artistikoen eta gizarte-mugimenduen arteko gurutzaketak interes handiko unea aurkitzen du Vitoria-Gasteizko erlijio-arkitekturan. Erakusketak,alde batetik,kultu-guneak berritzeko apustua islatzen du, Vatikanoko II.Kontzilioaren testuinguruan gizartea prestatzeko,elkartzeko eta biltzeko toki gisa planteatuak.Hirian hiru eliza eraiki ziren 1958 eta 1968 artean,50 eta 60ko hamarkadetako industria-garapenak Euskadin eragindako hazkunde demografiko handiaren ondorioz proiektatutako langile-auzo berrien eraikuntzarekin lotuta.Industrializazio horrek bizi-baldintza berriak ekarri zituen,eta eztabaida sozial,ekonomiko eta politikoak kalea hartzen hasi ziren agertoki nagusitzat.Erakusketa honetan,Luis Peña Ganchegui arkitektoaren obra aipagarria den Asisko San Frantzisko parrokiazentroan 1976ko martxoaren 3an izandako gertakarietan gauzatzen da hori guztia.

Era berean,hamarkada hauetan ekoitzitako arteak Euskal Herrian eta Euskal Herritik kanpo hartu zuen lekua azpimarratzen da.Horrela,erakusketa erreferentziazko erakusketetara hurbiltzen da,Iruñeko Topaketetara (1972) eta nazioarteko hitzorduetara,hala nola

1957ko Sao Pauloko Bienalera, Oteizarekin,eta Veneziako Bienale-

tara: 58kora Eduardo Chillidarekin, 86kora Cristina Iglesiasekin,eta

88kora Espainiako pabiloia partekatu zuten Susana Solanorekin eta Oteizarekin.Artisten arteko beste

topaketa batzuk ere sartzen dira, hala nola 1964ko Kasseleko Documenta,Chillidak eta Antoni Tàpiesek parte hartu zutena.

Berrantolaketa hau,gainera,aurreko urteetan bildumari lotutako erakuske-

tetan eta ikerketetan landutako aldi baterako erakusketen eta azterketakasuen esparruan sortutako ikerketak biltzeko eta garatzeko espazio bat da.Horrela,Juan Antonio Sistiagaren eta Esther Ferrerren obrak gehitu dira,Adierazpen Libreko Tailerrean (TEL) izandako esperientzia pedagogiko esperimentalen bidez; Euskadin hirurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran eta laurogeiko hamarkadaren hasieran antolatutako jardunaldi eta erakusketa feministak; Euskal Eskolaren sorrera hirurogeigarren hamarkadan,eta bi hamarkada geroago EAErena -Euskal Artisten Elkartea-, edo Mitos y delitos (1984) kolektiboarena,gerora «Euskal Eskultura Berria» izenez ezagutuko zena aurreratzen zuena.Ikerketa-kasu horien esparruan kokatzen dira CVArenak bezalako esperientziak (María Luisa Fernández eta Juan Luis Moraza artistek osatua),zeinen artxiboa museoaren funtsen parte baita.Kolektiboaren piezen artean,berriz agertzen da AU,kolektiboaren lanetako baten izenburua,testu honi eta erakusketaproiektuari hasiera emateko erabili genuen izenera itzultzen gaituena.

Laurogeiko hamarkadatik laurogeita hamarrekora bitarteko aldaketa esanguratsua izan arren eta,ziur aski, bere garaian modu nabarmenean hauteman bazen ere,zuhurtziaz hurbiltzea merezi du.Haustura paradigmatiko edo eroaldi argiztatu bat baino gehiago,orainaldi-etorkizun trinko eta

lausoaren zentzua ekarri zuen.Laurogeietako irudi garbiak,zeinuak eta testuak ordezkatuz,aldiaren egiteko moduak hain ulergarriak ez ziren praktiken hiztegia nabarmendu zuten: keinuak,ekintzak eta performanceak, gorputzak,identitateak eta politika. "Errealaren itzulera" hau eta haren deriba anitzak,besteak beste,Ion Munduate/Mugatxoan,Álvaro Perdices,Itziar Okariz eta beste artista batzuen lan eta proiektuetan agertzen dira Bilduman. Hau-k arreta jartzen du,halaber,obra hauek lehen aldiz ekoitzi eta erakutsi ziren lekuetan,hamarkada horretan hainbat erakusketa-espazio,formatu eta testuinguru sortu baitziren museoen eta galerien horma zurietatik harago.Horrek,artearen eta erakusketen ahalmen mugagabea baino gehiago,norabide berrien bilaketa zalantzazkoa ospatzen zuen une bati erantzun zion.

Erakusketa-proposamenak hautsi egiten ditu kronologiak,eta orain artekoari erreparatzen dioten jarraitutasunak proposatzen dira,erakusketan obrei eta proiektuei esanahi berria ematen eta testuinguruan kokatzen laguntzen dutenak.Bilduman berriki sartutako erosketa eta dohaintza berriak ere aurkezten dira. Horien artean,aipatzekoak dira Nestor Basterretxearen familiaren artxiboak,Juana Cima artistaren funtsa eta Juncal Ballestín eta José Félix González Placer-en legatuak.

'Las bodas lógicas',1984.CVA.

Bermut girotua Iruñean

Iraileko eta urriko asteburuetan,bermuta hartzen duten bitartean,Iruñeko biztanleek kultura-ekitaldiez gozatu ahal izango dute

- 13:30: Proud Marys .

❚ Larunbata,23

- Carlos III etorbidearen eta San Fermin kalearen arteko bidegurutzea

- 12:15: Oskia Txistu Taldea.

- 13:30: Gussy.

❚ Igandea,24

- Azueloko Monasterioaren plaza

- 12:15: Lau Haize Fanfarrea.

- 13:30: Maialen Lecumberri.

❚ Larunbata,30

- Anelier pasealekua.

- 12:15: Willy Folk.

- 13:30: Adriana Olmedo.

Batasunaren Pribilegioaren 600.urteurreneko ekitaldiekin jarraituz,Iruñeko Udalak ibilbide musikal bat proposatu du hiriko hainbat plazatan zehar,Iruñean ohikoa den bermuta hartzeko ohituraren osagarri gisa. Irailaren 16an,larunbatarekin hasi eta urriaren 8ra bitarteko lau asteburuetan,hainbat musika-taldek, kantautorek,fanfarrek eta gaita-jotzailek emanaldiak eginen dituzte Iruñeko auzo ezberdinetan,eguerdiko 12:30etik 14:30era.

Musika-ziklo berri horren bidez,herritarrak familiarekin eta lagunekin eguerdian janaurrekoaz gozatzeko elkartu ohi diren auzoetako plazak eta txokoak alaitu nahi dira.

Bermutean ekimenak Batasunaren

Pribilegioaren espirituari jarraipena eman nahi dio,kasu honetan,hiriko hainbat tokitan musika eta ostalaritza uztartuz.Zikloa bi auzotan egingo da asteburu bakoitzean,bi saiotan,12:15ean eta 13:30ean,eta

Pop Rocketik folkeraino doazen hainbat estilotako musika-taldeek parte hartuko dute,besteak beste, Musas y fusas,Proud Marys,Gussy, Maider Lecumberri,Adriana Olmedo,Raúl Vital eta Go & Go DJek.

Tokiko musikak ere bere lekua izango du fanfarre edo herri-musikako taldeen eskutik,esaterako: Donibaneko gaita-jotzaileak,Joaquín Mayako txistulari-taldea,Lau Haize eta Zuperri fanfarreak,Oskia txistu-taldea,Willy Folk eta Viva la música abesbatza. Gainera,urriaren 1ean (igandea),eta urriaren 7an (larunbata),bi auzotan emango dira kontzertuak,eta kalejira egingo da Ziripot txarangarekin eta Lezkairuko gaiteroekin. La Pamplonesak ere parte hartuko du zikloan,Iturrama auzoko Felix Huarte plazan,12:15ean.Udal bandak kontzertu-ziklo berri bat abiatuko du Gayarre Antzokian,baina egokitzeko-lanengatik itxita jarraitzen duenez,bere lehen zikloko kontzertua izango litzatekeena aire zabalean eginen da.

Iraila

❚ Larunbata,16

- Yamaguchi plaza.

- 12:15: Musas y Fusas (familiartekoa).

- 13:30: San Juan eskolako gaiteroak.

❚ Igandea,17

- Anelier pasealekua.

- 12:15: Joaquín Mayako Txistulariak.

Hurrengo asteburuetan, hainbat musika-emanaldi eskainiko dira Iruñeko auzo ezberdinetan bermuta hartzen den bitartean

Urria

❚ Igandea,1

- Erraldoien plaza.

- 12:15: Musas y Fusas (familiartekoa.Eusk.)

- 13:30: Zuperri fanfarrea

- Arrosadia auzoa. 12:15: Ziripot txaranga (Kalejira).

❚ Larunbata,7

- Félix Huarte plaza.

- 12:15: La Pamplonesa.

- Iturramako Bulebarra.

- 13:30: Raúl Vital.

- Arrosadia auzoa.

- 12:15: Lezkairuko gaiteroak (Kalejira).

❚ Igandea,8

- Carlos III etorbidea (Entzierroaren monumentoaren ondoan).

- 12:15: Viva la música abesbatza. 13:30: Go & Go DJak.

Unibertsitateko Aldizkaria

Izarrak zeruan eta lurrean Zinemaldian

Jaione Cambordak,Isabel Coixetek eta Isabel Herguerak

Urrezko Maskorra irabazteko lehian parte hartuko dute

Donostia Zinemaldiaren 71.edizioko Sail Ofizialean

Unibertsitateko Aldizkaria

Datorren irailaren 22tik 30era bitartean Donostia Zinemaldiaren 71.Edizioko Sail Ofizialean,New Directors, Horizontes Latinos,Zabaltegi-Tabakalera sailetan eta Belodromoan ikusi ahal izango diren Espainian ekoitzitako 14 lanen (bederatzi film luze, film ertain bat,film labur bat eta hiru telesail) izenburuen iragarpena dakargu dagoeneko.

Jaione Camborda (Donostia,1983)

Urrezko Maskorra lortzeko lehiatuko da bere bigarren film luzearekin, O Corno / The Rye Horn izenekoarekin -lehenengoa, Arima (2020),Made in Spain sailerako hautatua izan zen, Sevillan eta Gijónen saritua izan ondoren-.Filmak -galizieraz filmatua eta proiektu fasean zegoenean Ikusmira Berriak egonaldi-programan parte hartutakoa- erditzeetan laguntzen aritzen den Maríaren (Janet Novás) istorioa kontatzen du.Gertaera ikaragarri baten ondoren,bizi den uhartetik ihes egin beharko du. Isabel Herguera (Donostia,1961) artista bisuala,ekoizlea eta animaziozko zuzendaria da.Bere lanen artean, sari asko jasotako zenbait film labur nabarmentzen dira,esaterako: Kutxa beltza (2016), Amore d'inverno (2015), Bajo la almohada (2012), Ámár (2010) eta La gallina ciega (2006).Azken horrekin Goya sarietako animaziozko film labur onenaren sarirako hautagaia izan zen.Bere lehenengo film luzean, El sueño de la sultana / Sultana's Dream izenekoan,Rockeya Hossainek 1905ean idatzitako ipuin batean oinarritutako kontakizun bat aurkezten digu Herguerak.Kontakizun horretan,bere bizipenaz gain,emakumeek gobernatutako Ladyland mundu utopikoa-

ren istorioa azaltzen digu. Bestetik, Isabel Coixet (Sant Adrià de Besòs,1960) lehen aldiz izango da Urrezko Maskorra irabazteko hautagaia, Un amor filmarekin.Sara Mesaren eleberri homonimoan oinarrituta dago eta Laia Costa du protagonista.Aktore taldeko gainerako kideen artean,Hovik Keuchkerian,Hugo Silva,Luis Bermejo,Ingrid García-Jonsson eta Francesco Carril daude.Coixetek Donostia Zinemaldian aurkeztu zuen bere lehenengo filma, Demasiado viejo para morir joven (New Directors,1988). Geroztik,Cannesen,Berlinen eta Venezian lehiatu da eta,beste sari askoren artean,sei Goya sari irabazi ditu.Donostia Zinemaldiaren aurreko edizioan,lehenengo aldiz hartu zuen parte Sail Ofizialean, El sostre groc / The Yellow Ceiling lanaren lehiaketaz kanpoko emanaldi bereziarekin.Film horrek RTVE-Beste Begirada saria jaso zuen eta Dunia Ayaso sarian aipamen berezi bat. Halaber, Javier Ambrossik (Madril, 1984) eta Javier Calvok (Murtzia, 1991),"Los Javis" izeneko bikote artistiko ezaguneko kideek, La Mesías izeneko zazpi ataleko telesail batekin hartuko dute parte,lehen aldiz,Sail Ofizialean.Telesaila,thriller familiar gisa definitua,lehiaketaz kanpo emango da.Aktoreen artean,besteak beste,Roger Casamajor,Macarena García,Lola Dueñas,Carmen Machi,Ana Rujas,Albert Pla,Amaia,Biel Rossell eta Cecilia Roth daude.Ambrossik eta Calvok beste telesail arrakastatsu batzuk ere zuzendu eta/edo ekoitzi dituzte,adibidez: Paquita Salas (2016), La Veneno (2020) eta Cardo (2021).2017an beren lehen film luzea estreinatu zuten Zine-

Javier Ambrossi eta

Javier Calvoren "La Mesías" telesaila Sail Ofizialaren parte izango da,lehiaketaz kanpo

New Directors,Zuzendari Berriak

New Directors sailean,lehenengo eta bigarren filmei zuzendua, Javier Maciperen (Zaragoza,1987) La estrella azul / The Blue Star bigarren film luzea estreinatuko da,Mauricio Aznar musikari zaragozarrarenganako fikziozko hurbilketa bat -Más Birras eta Almagato taldeen sortzailea izan zen,besteak beste-.Lehenengo film luzearekin, Los inconvenientes de no ser Dios izenekoarekin (2014),Zaragozako zinema-jaialdiko lehenengo film onenaren saria irabazi zuen.Horrez gain,zenbait film labur zuzendu ditu; Goya sarietan finalista izandako Gastos incluidos (2019) eta Os meninos do rio (2014), besteren artean.

Bi telesail Belodromoan

Belodromoa,ia 3.000 ikuslerentzat egokitua,Zinemaldiko edukiera

maldian, La llamada,RTVE Galan.

handieneko aretoa da eta edizio honetan bi telesail estreinatuko dira bertan. Santos Bacanak (Madril, 1991), Cristina Trenasek (Madril, 1987) eta Rogelio Gonzálezek (Madril,1991) zuzendua, Esta ambición desmedida / This Excessive Ambition lanak hiru zati ditu eta Sin Cantarni Afinar musika-biraren abiarazteaz baliatzen da C.Tangana artistaren sorkuntza-prozesua esploratzeko.

El otro lado / The Other Side ere aurkeztuko da Belodromoan,Movistar Plus+ kateko telesail berria,sei atalez osatua, Javier Ruiz Calderak (Viladecans,1976) eta Alberto de Torok (Bartzelona,1972) zuzendua,eta Berto Romerok (Cardona,1974) sortua,batera idatzia eta Romero bera protagonista duela.Telebistako komiko ezagunak -hainbat telesail egin ditu,besteak beste, Mira lo que has hecho-,lehenengo aldiz beldurraren generoa landuz,Nacho izeneko kazetari baten istorioa kontatzen du. Nacho,fenomeno paranormaletan espezializatua,bolada txar bat izaten ari da lan arloan eta bizitza pribatuan.

Fernando Trueba eta

Javier Mariscalen "They

Shot the Piano Player"

filmak,berriz,emanaldi

berezia izango du Sail

Ofizialaren barruan

Javier Bardem kartelean

Javier Bardem aktore espainiarrak

Oscar sari bat,Urrezko Globo bat, BAFTA bat eta zazpi Goya irabazi ditu,baita aktore onenaren saria ere Cannesen,Venezian eta Donostian, eta irailaren 22an (ostirala) egingo den inaugurazio ekitaldian lehiaketaren ohorezko aintzatespenik handiena jasoko du.

Dimensión publizitate-agentziak Nico Bustosen argazkietan oinarrituta sortutako poster ofizialaren irudiak

aktoreak bere interpretazioetan erakutsitako izaera aldakorra omentzen du.

Javier Bardemek Donostia Sari bat jasoko du Donostia Zinemaldiaren 71.Edizioan.Aktore espainiarra bi aldiz izango da protagonista Zinemaldian: batetik,Zinemaldiko ohorezko sari garrantzitsuena -1986. urtetik aurrera zinemaren munduko pertsona handien ibilbidea eta ekarpena aitortzeko ematen denajasoko du; bestetik,hurrengo edizioko kartel ofizialaren irudia izango da.

Sari emate ekitaldia 71.edizioaren inaugurazio galan egingo da,irailaren 22an (ostirala),Kursaal Auditorioan,Bardem Zinemaldira lehendabizikoz etorri zenetik hogeita hamar urte igaro ondoren; 1993.urtean Bigas Luna zuzendariaren Huevos de oro filma Sail Ofizialean eman zenean izan zen Donostian.

Atzerabegirakoa Hiroshi Teshigaharari

Donostia Zinemaldiak Hiroshi Teshigahara (1927-2001) zuzendariari eskainiko dio zinema klasikoko atzerabegirakoa,Euskadiko Filmategiarekin batera antolatua, Japan Foundation-en eta Etxepare Euskal Instituaren laguntzarekin (Euskadi-Japan 2023 programa-

ren baitan).Hiroshi Teshigahara

1960ko hamarkadako zinema japoniarraren ezinbesteko egile bat da,poetika esperimentaleko film sorta bati eta Kobo Abe idazlearekin egin zuen elkarlan luzeari esker.Espainian banatu zen bere film bakarrak oso ondo laburbiltzen du garai hura eta Teshigahararen estiloa: Suna no onna / Woman in the Dunes (1964).

Teshigahara Tokion jaio eta hil zen. Lehenengo,Arte Ederrak ikasi zituen eta 1950eko hamarkadaren erdialdean,film labur dokumentalaren eremuan debutatu zuen. Erresistentzia-mugimenduek Bigarren Mundu Gerran erakutsi zituzten mendebaldeko joera zinematografiko guztiak interesatzen zitzaizkion,garbiki neorrealismo

italiarra eta garaiko zinema frantsesa,eta Cinema 57 izeneko klub moduko batekoa izan zen.Horretan,askotan zinema-areto komertzialetan ikusten ez ziren dokumentalak ematen zituzten eta horiei buruz eztabaidatzen zuten. Zinema dokumentalarekiko interes argiak eragin handia izan zuen fikziozko film luzeak egitera igaro zenean.

Informazio gehiago: www.sansebastianfestival.com

2023ko Ja!-n,magia nagusi

Ja! Umorezko Literaturaren eta Artearen Nazioarteko Jaialdia,Bilbon egin ohi dena urtero,magia izango du ardatz nagusi aurtengo edizioan

Unibertsitateko Aldizkaria

Jaialdiaren 14.edizioa irailaren 27tik urriaren 8ra egingo da Bilbon.Joan den urteko gune beretan egongo da: lehen astean,2010etik,Ja!-ren hasieratik,ohiko eszenatokia den Kale Nagusiko BBK Aretoan.Egitarauaren bigarren zatia,berriz,UPV/EHUren paraninfoan,Abandoibarra etorbideko Bizkaia Aretoan,gauzatuko da. Jaialdiaren aurretik,Naukas Bilbaoren zientziaren,eszeptizismoaren eta umorearen jaialdian egongo da.Neuromagiari buruzko ekitaldi bat egingo da elkarrekin,baina oraindik zehazteko dago.

Ohikoa den bezala,2023ko Ja!-ren egitarauan nazioko eta nazioarteko egile garrantzitsuak egongo dira, eta umorearekin zerikusia duten gaiak jorratuko dituzte.

Magia eta Javier Jaénen kartela

Edizioa honetan,magia nagusituko da.Magia literaturaren,beste arte batzuen eta umorearen ikuspegietatik ikusita; eta magikoa,arrazoibidetik at eta naturaz gaindi gertatzen dena,ulertu eta aurreikusi ezin dezakeguna,irudimenaren ahalmenarekin duen erlazio estua eta arteetan duten eragina.

Irudimena,eta baita umorea ere,gizakiaren bereizgarriak dira,eta horien arabera ulertzen eta irudikatzen du mundua (modu figuratuan zein poetikoan).Ja!-ren 14.edizioak eremu magiko eta miragarri horretan aldarrikatzea du xede.

Javier Jaén artista grafikoak diseinatu du 2023ko kartela,bigarren urtez.

Zuri-beltzeko ilargi-eklipse estilizatuak begi bat marrazten du,eta amarrutik ere badu zerbait.Jaialdiak pu-

blikoarentzat sortutako bidaia magikoa iragartzen du.

Jaialdiaren 14.edizioa irailaren 27tik urriaren 8ra egingo da Bilbon, joan den urteko gune beretan

Méliès magoa

'Méliès magoa' izenburupean,egitarauaren barruan magiak zenbaterainoko garrantzia duen erakutsi nahi izan da.

George Méliès (1861-1938) ilusionista eta zinemagilea izan zen,baita pantailaratutako fantasiazko generoaren aitzindari bikaina ere.Irudimen handiko dekoratu barrokoetan filmatutako ekintza fantastiko eta irudi onirikoekin mundu oparoa sortu zuen.1902ko

'Ilargira bidaia' filmaren egilea da,bere maisulana.Zinearen historian irudi ikonikoa da.Ilargiak giza aurpegiaren itxura dauka,eta espazio-ontzia ere baden kanoi-obusak begi bat zulatzen dio.Ilargi-begi horretan oinarritzen da Javier Jaénen kartela.

Bere filmografiaren sekuentzia eta film labur batzuk proiektatuko dira, eta,gero,ikusitakoaren eta zinemagilearen nobela-itxurako bizitzaren gainean jardungo dira Mélièsen bi jarraitzaile zoro: Raquel Sastre umorista -Sombra fantasiazko zinema-jaialdiaren antolatzailea- eta Imanol Ituiño magoa - eta magiaren historiaren dibulgatzailea eta dokumentalista-. Sekuentzien proiekzioak xarma handia izango du,eta,izan ere,antzinako zinema mutuaren estilora,

Lola Barroso Nórdica Libros argitaletxeko prentsa-arduradun eta pianista profesionalak saiorako prestatu duen musika-konposizioa joko du.Juan Basek aurkeztuko du saioa.

John Banville,14.edizioko protagonista

Idazle irlandarra 2023ko jaialdiko gonbidatu nagusietako bat izango da.George Steiner kritikariak hari buruz esan zuen "ingeleseko idazlerik azkarrena" eta "estilistarik dotoreena" dela.Banville umorearen taumaturgoa da,eta,izan ere,haren literaturak jolasa eta sofistikazioa nahasten ditu.Horregatik,ezin zuen magiari,hots,irudimenaren adierazpen gorenari,eskainitako jaialdi honetara huts egin.María Fasce-k, Alfaguaran duen editoreak,jendaurreko elkarrizketa egingo dio. Banvilleren eleberriak maisulanak dira,eta,besteak beste,Booker Prize Saria,Kafka Saria eta Asturiasko Printzearen Letren Saria jaso ditu. Boston Globek "izugarrizko talentua,argitasuna eta adimena dituen magoa" zela esan zuen.Banvilleren obra adierazpen metaforiko eta pertsonaia liluragarriz,eta,askotan, barregarriz,beteta dago,eta Oviedoko epaimahaiak nabarmendu zuen haren prosak "eremu liriko liluragarriak erakusten dizkigula edertasuna eta ironia uztartzen dituzten aipamen kulturalen bitartez".