รายงานประจำปี 2557 part01 2

02

ผลการปฏิบัติราชการ ประจ�ำปี 2557 ตามแผนยุทธศาสตร์ ส�ำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ

รายงานประจ� า ปี 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

ผลการปฏิบัติราชการประจ�าปีงบประมาณ 2557

ตามแผนยุทธศาสตร์ส�านักงานบริหารหนี้สาธารณะ

ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การบริหารจัดการหนีส้ าธารณะในเชิงรุก (Pro-active Debt Management) สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) มีหนาที่หลัก ในการบริหารจัดการหนี้สาธารณะของประเทศ โดยการ วางแผน กํากับ และดําเนินการกอหนีใ้ หม การบริหารหนีเ้ ดิม และการชํ า ระหนี้ เพื่ อ ให ส อดคล อ งกั บ สถานะการเงิ น การคลังของประเทศ และอยูภ ายใตกรอบความเสีย่ งทีเ่ หมาะสม รวมทั้งอยูภายใตกรอบความยั่งยืนทางการคลัง ที่กําหนดให สัดสวนหนีส้ าธารณะคงคางตอ GDP ไมเกินรอยละ 60 และ ภาระหนี้ตองบประมาณ ไมเกินรอยละ 15 1. การดํ า เนิ น งานตามแผนการบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ประจําปงบประมาณ 2557 ในปงบประมาณ 2557 คณะรัฐมนตรีไดมีมติอนุมัติ

และรั บ ทราบแผนการบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ประจํ า ป งบประมาณ 2557 รวมทั้งการปรับปรุงแผนระหวางปรวม 2 ครั้ ง มี ว งเงิ น ดํ า เนิ น การ 1,310,016.10 ล า นบาท ซึ่งประกอบดวย 4 แผนงานยอย ไดแก (1) แผนการกอหนี้ใหม (2) แผนการปรับโครงสรางหนี้ (3) แผนการบริหารความเสี่ยง (4) แผนการบริ ห ารหนี้ ข องรั ฐ วิ ส าหกิ จ ที่ ไ ม ต  อ ง ขออนุมัติภายใตกรอบแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจําป งบประมาณ โดย ณ สิ้นปงบประมาณ 2557 สามารถ ดํ า เนิ น การตามแผนการบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ประจํ า ป งบประมาณ 2557 ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

ตารางที่ 1 : ผลการดําเนินงานตามแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจําปงบประมาณ 2557 รายการ 1. แผนการกอหนี้ใหม 1.1 รัฐบาล 1.2 รัฐวิสาหกิจ 2. แผนการปรับโครงสรางหนี้ 2.1 รัฐบาล 2.2 รัฐวิสาหกิจ 3. แผนการบริหารความเสี่ยง 3.1 รัฐบาล 3.2 รัฐวิสาหกิจ 4. แผนการบริหารหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่ ไมตองขอ อนุมัติภายใตกรอบแผนฯ 4.1 การกอหนี้ใหม 4.2 การบริหารหนี้ รวม (1-4)

28

แผน

ผลการดําเนินงาน

463,941.99 280,701.00 183,240.99 643,246.15 462,258.74 180,987.41 128,805.88 53,360.49 75,445.39

404,149.29 273,484.00 130,665.29 640,184.98 460,035.74 180,149.24 31,335.80 31,335.80

รอยละ ของแผน 87.11 97.43 71.31 99.52 99.52 99.54 24.33 41.53

74,022.07

61,602.57

83.22

50,941.74 23,080.33 1,310,016.10

58,325.78 3,276.79 1,137,272.64

114.50 14.20 86.81

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

2. การบริหารความเสี่ยงของหนี้สาธารณะ เนื่องจากในปจจุบันการดําเนินนโยบายของรัฐบาล ที่ ใ ห ค วามสํ า คั ญ ต อ นโยบายในการพั ฒ นาประเทศโดย การลงทุนจากภาครัฐ แตดว ยขอจํากัดของรายไดทไี่ มเพียงพอ ตอรายจายภาครัฐ จึงจําเปนตองกอหนี้สาธารณะ สงผลให หนี้สาธารณะมีแนวโนมที่จะเพิ่มสูงขึ้น ซึ่ง สบน. จําเปนตอง มีการบริหารหนีแ้ ละบริหารความเสีย่ ง โดยมีเปาหมายเพือ่ ลด ตนทุนและความเสี่ยงของหนี้ในประเทศและหนี้ตางประเทศ ใหอยูภายใตกรอบความเสี่ยงที่เหมาะสม และยอมรับได รวมทั้งอยูภายใตกรอบความยั่งยืนทางการคลัง โดยในป งบประมาณ 2557 สามารถบริหารความเสีย่ งไดวงเงินทัง้ สิน้ 60,381.40 ลานบาท และทําใหสามารถลดภาระดอกเบี้ย ไดประมาณ 6,021.30 ลานบาท โดยมีรายละเอียด ดังนี้ (1) การบริหารความเสี่ยงหนี้ของรัฐบาล หนี้ในประเทศ วงเงินรวม 3,619.00 ลานบาท โดยเป น การชํ า ระหนี้ คื น ก อ นครบกํ า หนดของตั๋ ว สั ญ ญา ใชเงินเพื่อปรับโครงสรางหนี้ของรัฐบาล ซึ่งทําใหสามารถ ประหยัดดอกเบี้ยไดรวม 403.89 ลานบาท (2) การบริหารความเสี่ยงหนี้ของรัฐวิสาหกิจ หนี้ในประเทศ รัฐวิสาหกิจ 3 แหง (ธนาคาร เพือ่ การเกษตรและสหกรณการเกษตร การเคหะแหงชาติ และ ธนารักษพัฒนาสินทรัพย) ชําระหนี้กอนครบกําหนด จํานวน 29,083.40 ลานบาท ทําใหสามารถลดภาระดอกเบี้ยได 620.41 ลานบาท หนี้ ต  า งประเทศ โดยแปลงหนี้ เ งิ น กู  จ ากสกุ ล เงินเยนเปนสกุลเงินบาท (Cross Currency Swap) ของ การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) จํานวน 27,679.00 ลานบาท (87,918.50 ลานเยน) ทําใหประหยัด ดอกเบี้ยได 4,997.00 ลานบาท 3. การจั ด ทํ า แผนการบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ประจํ า ป งบประมาณ 2558 สบน. ไดจัดทําแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ประจําป งบประมาณ 2558 ซึ่งแผนดังกลาวเปนแผนที่แสดงใหเห็น ภาพรวมของการกอหนี้ใหมและการบริหารหนี้เดิมของทั้ง สวนราชการและรัฐวิสาหกิจในรอบระยะเวลา 1 ปงบประมาณ

เพื่ อ กํ า หนดทิ ศ ทางและแนวทางการดํ า เนิ น งานด า น หนี้ ส าธารณะในป ง บประมาณ 2558 ให ส อดคล อ งกั บ ยุทธศาสตร ตลอดจนนโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ของประเทศ รวมทัง้ มีความเหมาะสมภายใตกรอบความยัง่ ยืน ทางการคลั ง โดยได เ สนอแผนการบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ประจําปงบประมาณ 2558 พรอมผลสัมฤทธิท์ คี่ าดวาจะไดรบั และผลกระทบจากการดําเนินการตามแผนฯ ตอคณะรัฐมนตรี เมือ่ วันที่ 27 สิงหาคม 2557 และคณะรัฐมนตรีไดมมี ติอนุมตั ิ และรับทราบแผนฯ ป 2558 เมื่อวันที่ 5 กันยายน 2557 4. หนี้สาธารณะคงคางตอผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ ณ ราคาประจําป ณ สิ้นเดือนกันยายน 2557 มียอดหนี้สาธารณะ คงคาง มีจํานวน 5,690,814.15 ลานบาท หรือคิดเปน รอยละ 47.18 ของ GDP โดยแบงเปนหนี้ของรัฐบาล 3,965,455.04 ลานบาท หนี้รัฐวิสาหกิจที่ไมเปนสถาบัน การเงิน 1,087,393.91 ลานบาท หนีร้ ฐั วิสาหกิจทีเ่ ปนสถาบัน การเงิน (รัฐบาลคํ้าประกัน) 626,508.18 ลานบาท และ หนี้ ห น ว ยงานอื่ น ของรั ฐ 11,457.02 ล า นบาท โดยมี รายละเอี ย ดปรากฏตามแผนภาพที่ 1 และตารางที่ 2 ตามลําดับ

29

รายงานประจ� า ปี 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

แผนภาพที่ 1 สัดสวนหนี้สาธารณะ หนี้หนวยงานอื่นของรัฐ 0.20% หนี้ของรัฐบาล (เพื่อชดใชความเสียหายของ FIDF) 18.87%

หนี้รัฐวิสาหกิจ ที่เปนสถาบันการเงิน (รัฐบาลคํ้าประกัน) 11.01% หนี้รัฐวิสาหกิจ ที่ไมเปนสถาบันการเงิน 19.11%

หนี้รัฐบาลกู โดยตรง 50.81%

ตารางที่ 2 : รายงานหนี้สาธารณะคงคาง ณ วันที่ 30 กันยายน 2557 1. หนี้ของรัฐบาล (1.1+1.2+1.3)

3,965,455.040

1.1 หนี้ที่รัฐบาลกู โดยตรง

2,891,603.190

- หนี้ตางประเทศ

75,184.660

- หนี้ในประเทศ

2,816,418.530

- เงินกูชดเชยการขาดดุลงบประมาณ และการบริหารหนี้

2,366,370.000

- พันธบัตรโครงการชวยเพิ่มเงินกองทุน

0.000

- เงินกูเพ�อการปรับโครงสรางหนี้ตางประเทศ

0.000

- เงินกูเพ�อฟนฟูและเสริมสรางความมั่นคงทางเศรษฐกิจ

373,483.290

- เงินกูเพ�อนําเขากองทุนสงเสริมการประกันภัย

0.000

- เงินกูเพื่อวางระบบบริหารจัดการนํ้า

22,200.000

- เงินกู ใหกูตอ

37,908.570

- เงินกูเพื่อปรับโครงสรางหนี้ตางประเทศที่กระทรวงการคลังคํ้าประกัน

11,416.670

- เงินกูเพ�อใช ในการดําเนินโครงการเงินกู DPL

5,040.000

30

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

1.2 หนี้ที่รัฐบาลกูเพ�อชดใชความเสียหายใหแกกองทุนเพ�อการฟนฟูฯ

1,073,851.850

- FIDF 1

449,138.510

- FIDF 3

624,713.340

1.3 หนี้เงินกูลวงหนาเพ�อปรับโครงสรางหนี้

0.000

- หนี้เงินกูเพ�อชดเชยการขาดดุลงบประมาณ

0.000

- หนี้เงินกูเพ�อชดใชความเสียหายใหแกกองทุนเพ�อการฟนฟูฯ

0.000

- FIDF 1

0.000

- FIDF 3

0.000

2. หนี้รัฐวิสาหกิจที่ ไมเปนสถาบันการเงิน (2.1+2.2)

1,087,393.910

2.1 หนี้ที่รัฐบาลคํ้าประกัน

425,896.850

- หนี้ตางประเทศ

107,511.790

- หนี้ในประเทศ

318,385.060

2.2 หนี้ที่รัฐบาลไมคํ้าประกัน

661,497.060

- หนี้ตางประเทศ

172,586.480

- หนี้ในประเทศ

488,910.580

3. หนี้รัฐวิสาหกิจที่เปนสถาบันการเงิน (รัฐบาลคํ้าประกัน) (3.1+3.2)

626,508.180

3.1 หนี้ตางประเทศ

2,894.780

3.2 หนี้ในประเทศ

623,613.400

4. หนี้กองทุนเพ�อการฟนฟูฯ (4.1+4.2)

0.000

4.1 หนี้ที่รัฐบาลคํ้าประกัน

0.000

4.2 หนี้ที่รัฐบาลไมคํ้าประกัน

0.000

5. หนื้หน�วยงานอ�นของรัฐ (5.1+5.2)

11,457.020

5.1 หนี้ที่รัฐบาลคํ้าประกัน

0.000

5.2 หนี้ที่รัฐบาลไมคํ้าประกัน

11,457.020

รวม

5,690,814.150

Debt : GDP

47.18

GDP ของปงบประมาณ 2557

12,061,096.00

อัตราแลกเปลี่ยน

32.5161

31

รายงานประจ� า ปี 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การพัฒนาตลาดตราสารหนี้ในประเทศใหเปนเสาหลักทางการเงิน เพื่อเสริมสรางความแข็งแกรงของระบบการเงิน สบน. มีบทบาททีส่ าํ คัญในการพัฒนาตลาดตราสารหนี้ ใหเปน 1 ใน 3 เสาหลักทางการเงิน โดยปจจุบนั ขนาดของตลาด พันธบัตรมีมูลคาประมาณ 9,297,234 ลานบาท หรือคิดเปน ประมาณรอยละ 76 ของ GDP ซึง่ สบน. ไดมสี ว นรวมในการ พั ฒ นาตลาดตราสารหนี้ เ พื่ อ ให มี ข นาดใกล เ คี ย งกั บ ตลาดการเงินอื่นๆ (ตลาดทุน 101% และ ตลาดสินเชื่อ ธนาคารพาณิ ช ย 106%) โดยผ า นการออกตราสารหนี้ ของรัฐบาล ซึ่ง ณ สิ้นป 2557 ตราสารหนี้ของรัฐบาล มีมูลคารวมประมาณ 3,479,588 ลานบาท สบน. ไดกําหนด กลยุ ท ธ ใ นการออกตราสารหนี้ของรัฐ บาลในแตละปโดย คํานึงถึงปจจัยหลัก 4 ประการ คือ (1) ระดมทุนอยางไรให ไดวงเงินครบตามวงเงินที่ ตองการ (2) ระดมทุนอยางไรใหไดตนทุนที่เหมาะสม (3) ระดมทุนอยางไรใหมีความเสี่ยงตํ่า (4) ระดมทุนอยางไรใหเปนไปในวิถีทางที่เอื้อตอการ พัฒนาตลาดตราสารหนี้ในประเทศ โดยวางแผนการออกตราสารหนี้ ใ ห ส อดคล อ งกั บ ความต อ งการใช เ งิ น กู  ต ามแผนการบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ประจําปงบประมาณ พรอมทั้งกําหนดรูปแบบและวิธีการ รวมทั้งเครื่องมือในการระดมทุน โดยมีพันธบัตรรัฐบาลเพื่อ

ใชสรางอัตราดอกเบี้ยอางอิง (Benchmark Bond) เปน เครื่องมือหลักในการระดมทุน รวมทั้งพิจารณาเพิ่มวงเงิน พันธบัตรในแตละรุน ใหมขี นาดใหญขนึ้ เพียงพอทีจ่ ะทําใหเกิด สภาพคลองในตลาดรองได รวมทั้งไดมีการหารือ และชี้แจง กับผูรวมตลาดและนักลงทุนใหไดรับทราบแนวทางการระดม ทุนของรัฐบาลอยางสมํ่าเสมอ โดยผานการประชุม Market Dialogue ซึ่งจะจัดเปนรายไตรมาส และประจําป รวมทั้ง ไดมกี ารกําหนดแผนการกูเ งิน และประกาศตารางการประมูล พันธบัตรเปนรายไตรมาส พรอมทั้งมีการประมูลพันธบัตร อยางตอเนื่อง ตลอดจนมีการพัฒนาเครื่องมือการระดมทุน ในรูปแบบใหมๆ ใหสอดคลองกับความตองการระดมทุน และตอบโจทยความตองการของนักลงทุนที่หลากหลาย เชน พันธบัตรรัฐบาลประเภททยอยชําระคืนเงินตน (Amortized Bond : LBA) เปนตน 1. การออกพันธบัตรรัฐบาลเพื่อใชสรางอัตราดอกเบี้ย อางอิง (Benchmark Bond) ปงบประมาณ 2557 สบน. สามารถออกพันธบัตร รัฐบาลเพือ่ ใชเปนอัตราดอกเบีย้ อางอิง โดยแบงตามรุน อายุได ดังนี้

ตารางที่ 3 : ผลการออกพันธบัตรรัฐบาลเพื่อใชสรางอัตราดอกเบี้ยอางอิงในปงบประมาณ 2557

32

หนวย : ลานบาท

ประเภทรุน

ช�อรุน

วงเงินที่ประกาศ

วงเงินที่ ไดรับจัดสรร

5 ป 10 ป 15 ป 30 ป 50 ป รวม

LB196A LB236A LB296A LB446A LB616A

120,000 82,000 56,000 52,000 51,000 361,000

120,000 82,000 52,534 52,000 46,937 353,471

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

2. การออกพันธบัตรออมทรัพยเพื่อรายยอยพิเศษ สบน. ไดพัฒนาพันธบัตรออมทรัพย (Saving Bond) ใหเปนเครื่องมือในการสงเสริมใหสังคมไทยเขาสูสังคมแหง การออมอย า งแท จ ริ ง และเป น ทางเลื อ กในการออมที่ มี คุณภาพใหกบั ประชาชนทีม่ รี ายไดนอ ยสามารถเขาถึงไดอยาง สะดวก โดยไดพฒ ั นาชองทางการจําหนายพันธบัตรออมทรัพย ผานเคานเตอรธนาคาร และเครือ่ งถอนเงินอัตโนมัติ (ATM) ตลอด 24 ชัว่ โมง ของธนาคารตัวแทนจําหนาย 4 แหง ไดแก ธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ธนาคารกรุงไทย จํากัด (มหาชน) ธนาคารกสิกรไทย จํากัด (มหาชน) และธนาคาร

(2) พันธบัตรออมทรัพยของกระทรวงการคลังเพื่อ รายยอยพิเศษปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ครั้งที่ 2 รุนอายุ 3 ป อัตราดอกเบี้ยรอยละ 3.25 ตอป เปดจําหนายระหวาง วันที่ 8 พฤษภาคม - 29 สิงหาคม 2557 โดยสามารถ จัดจําหนายได 4,000 ลานบาท หรือคิดเปนรอยละ 100 ของ วงเงินตามแผน (3) พันธบัตรออมทรัพยของกระทรวงการคลังเพื่อ รายยอยพิเศษปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ครั้งที่ 3 เปด จําหนายระหวางวันที่15 กรกฎาคม 2557 - 25 กรกฎาคม 2557

ตารางที่ 4 : ผลการออกพันธบัตรรัฐบาลประเภทนวัตกรรม ในปงบประมาณ 2557 ประเภท Inflation Linked-Bond - รุนอายุ 15 ป Amortized Bond - รุนอายุ 25 รวม

หนวย : ลานบาท

ช�อรุน

วงเงินประกาศประมูล

วงเงินจัดสรร

ILB283A

25,000

22,730

LBA37DA

61,000 86,000

61,000 83,730

ไทยพาณิชยจํากัด (มหาชน) รวมทั้งเปนตราสารหนี้แบบ ไร ใบตราสาร (Scripless) โดยจะมีสมุดพันธบัตร หรือ Bond Book ในการจัดเก็บขอมูลใหแกผซู อื้ และผูซ อื้ สามารถลงทุน ได ในวงเงินซือ้ ขัน้ ตํา่ จํานวน 1,000 บาท และวงเงินซือ้ ขัน้ สูง 2,000,000 ลานบาท ในปงบประมาณ 2557 ไดวางแผน จําหนายพันธบัตรออมทรัพยเพือ่ รายยอยพิเศษ จํานวน 2 รุน วงเงิ น รวมรุ  น ละไม เ กิ น 4,000 ล า นบาท และมี ผ ล การจําหนาย ดังนี้ (1) พันธบัตรออมทรัพยของกระทรวงการคลังเพื่อ รายยอยพิเศษปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ครั้งที่ 1 รุนอายุ 3 ป อัตราดอกเบี้ยรอยละ 3.85 ตอป เปดจําหนายระหวาง วันที่ 2 ธันวาคม 2556-31 มีนาคม 2557 โดยสามารถ จัดจําหนายได 4,000 ลานบาท หรือคิดเปนรอยละ 100 ของวงเงินตามแผน

- รุนอายุ 7 ป อัตราดอกเบี้ยรอยละ 4.25 ตอป โดยสามารถจัดจําหนายได 11,835.55 ลานบาท หรือคิดเปน รอยละ 39.45 ของวงเงินตามแผน - รุนอายุ 10 ป อัตราดอกเบี้ยรอยละ 4.75 ตอป โดยสามารถจัดจําหนายได 18,164.45ลานบาท หรือคิดเปน รอยละ 60.55 ของวงเงินตามแผน

33

รายงานประจ� า ปี 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

3. การออกพันธบัตรรัฐบาลประเภททยอยชําระคืนเงินตน (Amortized Bond : LBA) สบน. ไดพัฒนาเครื่องมือการระดมทุนชนิดใหมเพื่อ พั ฒ นาตลาดตราสารหนี้ โดยการออกพั น ธบั ต รรั ฐ บาล ประเภททยอยชํ า ระคื น เงิ น ต น (Amortized Bond) ซึ่ ง พั น ธบั ต รดั ง กล า วมี เ งื่ อ นไขที่ แ ตกต า งจากพั น ธบั ต ร Benchmark ปรกติของรัฐบาล เนื่องจาก Amortized Bond มีการทยอยชําระคืนเงินตนในชวง 5 ปสุดทายของอายุ ตราสาร ปละเทาๆกัน (รอยละ 20 ของเงินตนตอป) โดย กําหนดให Amortized Bond มีอายุยาวถึง 25 ป แมพนั ธบัตร รุนนี้จะเปนสกุลเงินบาทและมีอายุยาวถึง 25 ป รวมทั้ง มีเงื่อนไขและรูปแบบใหม โดยที่รัฐบาลไทยเปนประเทศแรก ใน ASEAN ที่ออก Amortized Bond ในสกุลเงินทองถิ่น อายุยาวทีส่ ดุ และวงเงินใหญทสี่ ดุ แตพนั ธบัตรดังกลาวก็ไดรบั การตอบรับจากนักลงทุนเปนอยางดี โดย สบน. รวมกับ ธนาคารตัวแทนจําหนาย ทั้ง 3 แหง คือ ธนาคารกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) ธนาคารดอยซแบงก ธนาคารฮองกงและ เซี่ยงไฮแบงกิ้งคอรปอเรชั่น จํากัด สามารถประมูลพันธบัตร ดังกลาวไดเต็มจํานวนที่วางแผนไว คือ 61,000 ลานบาท ไดรับจัดสรร 61,000 ลานบาท 4. การออกพั น ธบั ต รอั ต ราดอกเบี้ ย แปรผั น ตามการ เปลีย่ นแปลงของเงินเฟอ (Inflation Linked Bond : ILB) อายุ 15 ป การออก ILB ครั้งแรกของประเทศไทย โดยการออก ในครั้งนี้มีจุดประสงคหลัก ในการริเริ่มพัฒนาสรางเสนอัตรา

34

ผลตอบแทนอางอิงของ Inflation Linked Bond (ILB Government Bond Yield Curve) เพื่อที่ในอนาคต ประเทศไทยจะไดมเี สน Yield Curve ของ ILB ทีย่ าวคูข นาน กับ Yield Curve ของ Benchmark Bond โดยปจจุบัน Benchmark Bond ของรัฐบาลยาวที่สุดถึง 50 ป ในการนี้ สบน. มีแผนที่จะออก ILB รุนอายุอื่นๆ อยางตอเนื่องทุกป และคาดวาภายในป พ.ศ. 2558 ที่ประเทศไทยจะเขาสูการ เปนประชาคมอาเซียนอาจจะมีการพัฒนา ILB ไปถึงรุนอายุ 30 ป นอกจากนี้ การสรางสภาพคลองใหกับ ILB ถือเปน ปจจัยสําคัญในการพัฒนา ILB ใหเปนที่นิยมและเปนอัตรา อางอิงที่มีเสถียรภาพ ซึ่ง สบน. ไดหารือกับผูคาหลักสําหรับ ธุรกรรมประเภทซื้อขายขาดของกระทรวงการคลัง (MOF Outright Primary Dealer : PD) ทั้ง 13 ราย ของกระทรวง การคลังใหทําหนาที่สรางสภาพคลองในตลาดรองดวย โดย ณ สิน้ ปงบประมาณ 2557 มีการประมูล ILB รุน 15 ป วงเงิน 25,000 ลานบาท ไดรับจัดสรร 22,730 ลานบาท การพั ฒ นาตลาดตราสารหนี้ ใ นประเทศอย า งมี ประสิทธิภาพสงผลให โครงสรางของหนี้ที่รัฐบาลกูตรง ดีขึ้น อยางเห็นไดชัด ดังนี้ 1) ยืดระยะเวลาเฉลี่ยที่หนี้จะครบ กําหนด (Average time to Maturity) 2) ตนทุนการกูเงิน เฉลีย่ ลดลง 3) สรางสมดุลระหวางสัดสวนอัตราดอกเบีย้ แบบ ลอยตัว (Floating) และอัตราดอกเบี้ยแบบคงที่ (Fixed) และ 4) การกระจายโครงสรางอายุหนี้คงเหลือที่จะครบ กําหนดชําระ (Maturity Profile)

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 : การพัฒนาองค์กรใหเขมแข็งและมีประสิทธิภาพ สบน. ถือเปนหนวยงานขนาดเล็ก มีบุคลากรประมาณ 240 คน (ขาราชการประมาณ 160 คน พนักงานราชการและ ลูกจางชัว่ คราวประมาณ 80 คน) ซึง่ ถือวาบุคลากรของ สบน. มีภาระรับผิดชอบที่สูง เนื่องจากตองดูแลและบริหารจัดการ หนี้สาธารณะจํานวนสูงถึง 5 ลานลานบาท ดังนั้น จึงจําเปน ตองมีระบบการพัฒนาและบริหารบุคลากร เพื่อรักษาคนดี และคนเกงใหอยูกับองคกร รวมทั้งพัฒนาระบบการบริหาร จัดการองคกรที่มีประสิทธิภาพ เพื่อพัฒนาองคกรให ไปสู องค ก รที่ มี ส มรรถนะสู ง และสามารถตอบสนองต อ ความต อ งการของผู  รั บ บริ ก ารได เ ป น อย า งดี โดยในป งบประมาณ พ.ศ. 2557 มีโครงการสําคัญ ดังนี้ 1. การบริ ห ารอัตรากํ าลั ง และการปรั บ ปรุ ง โครงสร าง องคกร จากบริบทของการบริหารงานภาครัฐทีเ่ ปลีย่ นแปลงไป รวมทั้งภารกิจที่เพิ่มขึ้นจากการดําเนินนโยบายตางๆ ของ ภาครัฐ สงผลกระทบตอการดําเนินงานของ สบน. ดังนั้น สบน. จึงไดมีการศึกษาแนวทางการพัฒนาหนวยงานเพื่อ รองรับการเปลี่ยนแปลงดังกลาว โดยมีการศึกษาแนวทาง การปรับปรุงโครงสรางองคกรและทรัพยากรบุคคลใหสะทอน และรองรับบทบาทภารกิจที่มีความยากและเพิ่มมากขึ้น ซึ่ง รวมถึงการจัดรูปแบบและกระบวนการทํางาน การบริหาร อัตรากําลังและตําแหนงที่เหมาะสมกับการขับเคลื่อนองคกร เพื่อเตรียมพรอมสําหรับอนาคต เชน ภารกิจในดานการ ติดตามและประเมินผลโครงการเงินกู ภารกิจดานการพัฒนา ตลาดตราสารหนี้ ใ นเชิ ง ลึ ก และการบริ ห ารความเสี่ ย ง เป น ต น โดยในการศึ ก ษาดั ง กล า วได มี ก ารคํ า นึ ง ถึ ง ความกาวหนาของบุคลากร ความมีประสิทธิภาพในการ บริ ห ารงาน และความคุ  ม ค า ในเชิง ภารกิจ ด วย รวมทั้ ง ไดมกี ารจัดรับฟงความคิดเห็นเกีย่ วกับการปรับปรุงโครงสราง จากบุคลากรภายใน รวมทัง้ ผูร บั บริการและผูม สี ว นไดสว นเสีย ดวย ในปงบประมาณ 2557 สบน. ไดมีการปรับเปลี่ยน โครงสรางขององคกร โดยมีการจัดตั้งหนวยงานระดับสํานัก เพิ่ม จํานวน 1 สํานัก ซึ่งไดแก สํานักบริหารและประเมินผล

โครงการลงทุน ภาครัฐ เพื่อใหการบริหารและประเมินผล โครงการฯ เป น ไปอย า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ และบรรลุ วัตถุประสงคที่วางไว สําหรับการพัฒนาบุคลากร นอกจากนี้ สบน. ไดมี หลั ก สู ต รต า งๆ ทั้ ง ที่ ไ ด จั ด ขึ้ น เองและจั ด โดยหน ว ยงาน ภายนอก โดยมีโครงการที่สําคัญในป 2557 ดังนี้ 1. หลักสูตรนักบริหารหนีส้ าธารณะมืออาชีพ รุน ที่ 2 สบน. ได อ อกแบบหลั ก สู ต ร “นั ก บริ ห ารหนี้ ส าธารณะ มืออาชีพ” รุนที่ 2 โดยมีวัตถุประสงคเพื่อพัฒนาบุคลากร ใหมคี วามรู ความเชีย่ วชาญในงานดานการบริหารหนีส้ าธารณะ อยางแทจริง และมีความเปนมืออาชีพในการปฏิบัติงาน โดย หลักสูตรดังกลาว มีเนื้อหาเกี่ยวกับเทคนิคในการบริหาร จัดการหนีส้ าธารณะ การพัฒนาตลาดตราสารหนี้ การระดมทุน การวิเคราะห โครงการ การบริหารจัดการ และทักษะในการ เจรจาตอรอง รวมทั้งสงเสริมใหเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู และ การทํางานเปนทีม โดยไดเชิญอดีตผูบริหาร และ ผูบริหารของ สบน. รวมทั้งผูเชี่ยวชาญจากหนวยงานที่ เกี่ยวของ เชน สมาคมตลาดตราสารหนี้ไทย สํานักงาน คณะกรรมการพั ฒ นาการเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห ง ชาติ เปนตน มาเปนวิทยากรใหความรู ซึ่งหลักสูตรไดออกแบบ เพื่อเปนมาตรฐานในการพัฒนาบุคลากรของ สบน. ให สามารถปฏิบัติงานไดตามวิสัยทัศนขององคกรที่ตองการให บุคลากรมีความเปนมืออาชีพในการบริหารหนี้สาธารณะ 2. หลักสูตร TLCA Executive Development Program รุนที่ 13 (EDP13) เปนหลักสูตรเพื่อการพัฒนา

35

รายงานประจ� า ปี 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ทักษะและประสบการณของผูบ ริหารจากหนวยงานทัง้ ภาครัฐ และภาคเอกชน ซึ่ ง จั ด ขึ้ น โดย ตลาดหลั ก ทรั พ ย แ ห ง ประเทศไทยและสมาคมบริษัทจดทะเบียนไทย โดยผูเขา อบรมจะไดรับความรูและประสบการณ โดยตรงจากวิทยากร ผูท รงคุณวุฒิ รวมทัง้ ไดแลกเปลีย่ นประสบการณ ความคิดเห็น และสร า งเครื อ ข า ยความสั ม พั น ธ อั น ดี ร ะหว า งผู  เ ข า ร ว ม หลักสูตร 2. การจัดการความรูของสํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ แผนการจัดการความรู ใชเปนเครือ่ งมือในการสงเสริม สนับสนุน พัฒนาองคกรใหเขมแข็งมีประสิทธิภาพ และ พัฒนาองคกรใหเปนองคกรแหงการเรียนรู รวมทั้งเปนไป ตามกรอบการประเมิ น ผลการปฏิ บั ติ ร าชการประจํ า ป งบประมาณ 2557 ของสํานักงาน ก.พ.ร. ซึ่งกําหนดใหมีตัว ชีว้ ดั “ระดับความสําเร็จของการพัฒนาองคกร” ซึง่ ไดมงุ เนน การพั ฒ นาองค ก รในด า นการแลกเปลี่ ย นความรู  แ ละ การพัฒนา โดยตามแนวทางแผนการจัดการความรูของ สบน. ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ประกอบดวย 3 กิจกรรมหลัก ไดแก 1. กิจกรรมการแบงปนและแลกเปลี่ยนองคความรู กับหนวยงานภายนอก ซึ่งเปนการถายทอดองคความรูและ ประสบการณจากวิทยากรผูเ ชีย่ วชาญเฉพาะดานจากหนวยงาน ภายนอก ไดแก 1) องคการความรวมมือระหวางประเทศ ญี่ปุน (JICA) หัวขอ “Project Financing” 2) สมาคมตลาด ตราสารหนี้ไทย (ThaiBMA) หัวขอ “Bond Market” 3) ธนาคารกสิกรไทยจํากัด (มหาชน) หัวขอ “Marketing Based Project Financing” และ 4) บริษทั หลักทรัพยจดั การกองทุน กรุงไทย จํากัด (มหาชน) หัวขอ “Asset Management” 2. กิจกรรมเวทีแลกเปลี่ยนความคิดเห็น (Morning Talk/Lunch Talk) เปนกิจกรรมภายใต โครงการการจัดการ ความรู (Knowledge Management :KM) ของ สบน. ซึ่งได มีการดําเนินการมาตั้งแตปงบประมาณ 2554 จนถึงปจจุบัน โดยไดมีการพัฒนารูปแบบในการจัดกิจกรรม เชน มีการ คัดเลือกผูรู ในดานตางๆ เพื่อเปน KM Guru และถายทอด ความรู  แ ละประสบการณ ใ ห กั บ บุ ค ลากรรุ  น ใหม ภ ายใน หน ว ยงาน รวมทั้ ง มี ก ารเชิ ญ ผู  เ ชี่ ย วชาญจากหน ว ยงาน ภายนอกทั้งภาครัฐและเอกชนมาแลกเปลี่ยนความรู และ

36

มุมมองการดําเนินงานในเรื่องตางๆ เปนตน ซึ่งกิจกรรม ดังกลาวไดรับความสนใจจากบุคลากรเปนจํานวนมาก และ เกิดการแลกเปลี่ยน ถายทอดความรู และประสบการณ ในดานตางๆ ระหวางบุคลากร ซึ่งจะเปนการรักษาองคความรู และประสบการณเหลานั้นใหคงอยูกับองคกร และสามารถ นําไปปรับใช ในงานที่ปฏิบัติได 3. กิจกรรมการศึกษาดูงานกับหนวยงานภายนอก (KM Journey) ซึ่งเปนการศึกษาดูงานกับหนวยงานที่เปน ตนแบบในดานการบริหารจัดการที่ดี (Best Practice) เพื่อ ใหบุคลากรของ สบน. ไดเกิดการแลกเปลี่ยนความรู และ นําไปสูการพัฒนาตอยอดเพื่อการปรับปรุงการปฏิบัติงาน การปรับกระบวนทัศนทั้งในดานระบบ การทํางานและดาน ชีวิตสวนตัว 3. การจัดทําคํารับรองการปฏิบัติราชการและระบบการ บริหารผลการปฏิบัติงาน ในการดําเนินงานตามยุทธศาสตรและเปาหมายที่ องคกรวางไว สบน. ไดมกี ารถายทอดตัวชีว้ ดั และคาเปาหมาย ขององคกรสูระดับบุคคล โดยบุคลากรทุกระดับตองเขามา มีสวนรวมในการดําเนินการตามยุทธศาสตรที่วางไว มีการ ถายทอดตัวชี้วัดจากระดับกระทรวง สูระดับกรม และระดับ หนวยงานภายในจนถึงระดับบุคคล เพื่อใหการดําเนินงาน ตางๆ มีผูรับผิดชอบที่ชัดเจน รวมทั้งผูบริหารใหความสําคัญ กับการพิจารณาคาเปาหมายใหมีความทาทาย สอดคลองกับ ผลการดําเนินการทีผ่ า นมา โดยมีระบบในการเจรจาคาเปาหมาย ซึ่งจะพิจารณาจากขอมูลการดําเนินงานที่ผานมา โดยจัดการ เจรจาระหวางหนวยงานระดับสํานักกับผูบ ริหารระดับสูง เพือ่ ใหเกิดความเขาใจในเปาหมายขององคกรรวมกัน และเกิด การเชื่อมโยงระหวางหนวยงานภายใน และสงผลใหเกิด ความรวมมือจากบุคลากรในทุกระดับขององคกร และนําผล การปฏิบตั ริ าชการดังกลาวเปนขอมูลในการบริหารคาตอบแทน และจั ด สรรสิ่ ง จู ง ใจ ซึ่ ง ระบบการบริ ห ารผลงานที่ มี ประสิทธิภาพดังกลาว สงผลให สบน. มีคะแนนผลการ ปฏิ บั ติ ร าชการอยู  ใ นระดั บ สู ง มาโดยตลอด ตั้ ง แต ปงบประมาณ 2553-2556 และสําหรับปงบประมาณ 2557 ยังอยูระหวางการตรวจประเมินของสํานักงาน ก.พ.ร.

03

งบการเงิน

ของส�ำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

ส�านักงานบริหารหนี้สาธารณะ งบแสดงฐานะการเงิน ณ 30 กันยายน 2557 หมายเหตุ สินทรัพย สินทรัพยหมุนเวียน เงินสดและรายการเทียบเทาเงินสด ลูกหนี้ระยะสั้น ลูกหนี้เงินโอนและรายการอุดหนุนระยะสั้น เงินใหกูยืมระยะสั้น เงินลงทุนระยะสั้น สินคาคงเหลือ วัสดุคงเหลือ สินทรัพยหมุนเวียนอ�น รวมสินทรัพยหมุนเวียน สินทรัพย ไมหมุนเวียน ลูกหนี้ระยะยาว ลูกหนี้เงินโอนและรายการอุดหนุนระยะยาว เงินใหกูยืมระยะยาว เงินลงทุนระยะยาว ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ สินทรัพย โครงสรางพื้นฐาน สินทรัพยไมมีตัวตน สินทรัพยไมหมุนเวียนอ�น รวมสินทรัพย ไมหมุนเวียน รวมสินทรัพย

38

5 6

7

8 9 10 11

(หน�วย:บาท)

39,392,074,609.56 235,734,323.28 1,506,511,498.70 41,134,320,431.54 1,412,924,454,588.50 72,206,266.35 43,685,766.19 6,682,813.57 1,413,047,029,434.61 1,454,181,349,866.15

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

หมายเหตุ หนี้สินหมุนเวียน เจาหนี้ระยะสั้น เจาหนี้เงินโอนและรายการอุดหนุนระยะสั้น เงินกูยืมระยะสั้น สวนของเงินกูยืมระยะยาวที่ถึงกําหนดชําระภายใน 1 ป สวนของเจาหนี้ตามสัญญาเชาการเงินที่ถึงกําหนด ชําระภายใน 1 ป เงินทดรองราชการรับจากคลังระยะสั้น เงินรับฝากระยะสั้น ประมาณหนี้สินระยะสั้น หนี้สินหมุนเวียนอ�น รวมหนี้สินหมุนเวียน หนี้สินไมหมุนเวียน เจาหนี้ระยะยาว เจาหนี้เงินโอนและรายการอุดหนุนระยะยาว เงินกูยืมระยะยาว เจาหนี้ตามสัญญาเชาการเงินระยะยาว เงินทดรองราชการรับจากคลังระยะยาว เงินรับฝากระยะยาว ประมาณการหนี้สินระยะยาว หนี้สินไมหมุนเวียนอ�น รวมหนี้สินไมหมุนเวียน รวมหนี้สิน สินทรัพยสุทธิ/สวนทุน สินทรัพยสุทธิ/สวนทุน ทุน รายไดสูง/(ตํ่า)กวาคาใชจายสะสม องคประกอบอ�นของสินทรัพยสุทธิ/สวนทุน รวมสินทรัพยสุทธิ/สวนทุน

12 14 17

13 15

16 17

18 19

(หน�วย:บาท) 38,108,664,907.17 116,300,000,000.00 353,795,453,243.86 4,337,352,450.26 7,111,455,850.74 519,652,926,452.03 989,364.59 3,532,148,921,347.19 1,250,000.00 6,544,082,122.81 3,538,695,242,834.59 4,058,348,169,286.62 (2,604,166,819,420.47) (1,745,948,795,386.54) (858,218,024,033.93) (2,604,166,819,420.47)

หมายเหตุประกอบงบการเงินเปนสวนหนึ่งของงบการเงินนี้

39

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ หมายเหตุประกอบงบการเงิน สําหรับปสิ้นสุดวันที่ 30 กันยายน 2557

หมายเหตุที่ 1 ขอมูลทั่วไป สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) เปนสวนราชการในระดับกรม สังกัดกระทรวงการคลัง จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 9 ตุลาคม 2545 ตามพระราช บัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 สบน. เปนองคกรที่มีภารกิจเสนอแนะนโยบาย รวมทั้งดําเนินการ กอหนี้และบริหารหนี้สาธารณะโดยคํานึงถึงประโยชนสูงสุดของประเทศ โดยมี บ ทบาทด า นงานบริ ห ารจั ด การหนี้ ส าธารณะในฐานะหน ว ยงาน (Agency) ซึ่งดําเนินการตามภารกิจเชนเดียวกับสวนราชการอื่น และ งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะในฐานะหน ว ยงานกลาง (Core Agency) ประกอบไปดวยการกอหนี้ที่กระทรวงการคลังไดผูกพันในฐานะผูกู ในนาม รัฐบาลของราชอาณาจักรไทย ทั้งหนี้ในประเทศและตางประเทศ การบริหารจัดการหนี้คงคาง รวมถึงการบริหารการชําระหนี้ ป พ.ศ. 2548 มีการประกาศใช “พระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548” ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ 2548 และมีผลใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป เหตุผลในการ ประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ เพื่อใหการบริหารหนี้สาธารณะมีประสิทธิภาพ ซึ่งเดิมไดบัญญัติไว ในกฎหมายหลายฉบับ และสมควรให มี ห น ว ยงานกลางเป น หน ว ยงานเดี ย ว ทํ า หน า ที่ รั บ ผิ ด ชอบในการบริ ห ารหนี้ ส าธารณะอย า งมี ร ะบบ มีประสิทธิภาพ และควบคุมดูแลการกอหนี้โดยรวม เพื่อใหภาระหนี้สาธารณะอยูในระดับที่สอดคลองกับฐานะการเงิน การคลังของประเทศ ซึ่งกําหนดใหกระทรวงการคลังเปนผูมีอํานาจในการกูเงินหรือคํ้าประกัน ในนามรัฐบาลแตเพียงผูเดียวโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรี กําหนดใหมีคณะกรรมการนโยบายและกํากับการบริหาร หนี้สาธารณะ ซึ่งมีอํานาจหนาที่รายงานสถานะหนี้สาธารณะ เสนอแผนการบริหารหนี้สาธารณะ จัดทําหลักเกณฑ ในการ บริหารหนี้ แนะนําการออกกฎกระทรวงและปฏิบัติการอื่น สบน. มีหนาที่รับผิดชอบเกี่ยวกับกิจการทั่วไปของคณะกรรมการนโยบายและกํากับการบริหารหนี้สาธารณะ และ มีอํานาจหนาที่ในการศึกษาวิเคราะห โครงสรางหนี้สาธารณะ หนี้รัฐวิสาหกิจที่ทําธุรกิจใหกูยืมเงิน และสถาบันการเงินภาครัฐ ที่กระทรวงการคลังไมไดคํ้าประกัน รวบรวมขอมูลประมาณการความตองการเงิน ภาครัฐ และการบริหารหนี้สาธารณะ เพื่ อ เสนอต อ คณะกรรมการนโยบายและกํ า กั บ การบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ดํ า เนิ น การเกี่ ย วกั บ การบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ ใหคําปรึกษาแนะนํา สงเสริมหนวยงานของรัฐในการบริหารจัดการหนี้ ติดตามการปฏิบัติตามสัญญาและประเมินผล การใชจายเงินกู ปฏิบัติงานธุรการของคณะกรรมการนโยบายกํากับการบริหารหนี้สาธารณะ และปฏิบัติการอื่น

หมายเหตุที่ 2 เกณฑการจัดทํางบการเงิน งบการเงินนี้จัดทําขึ้นตามมาตรฐานและนโยบายการบัญชีภาครัฐที่กระทรวงการคลังประกาศใชซึ่งรวมถึงหลักการ และนโยบายบัญชีสําหรับหนวยงานภาครัฐ มาตรฐานการบัญชีภาครัฐและนโยบายการบัญชีภาครัฐ และแสดงรายการ ในงบการเงินตามแนวปฏิบัติทางบัญชี เรื่อง การนําเสนองบการเงิน ตามหนังสือกรมบัญชีกลาง ที่ กค 0423.2/ว 237 ลงวันที่ 8 กันยายน 2557

40

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

หมายเหตุที่ 3 มาตรฐานและนโยบายการบัญชีภาครัฐฉบับใหม และมาตรฐานและนโยบายการบัญชี ภาครัฐที่ปรับปรุงใหม ดังนี้

ในระหวางปปจจุบัน กระทรวงการคลังไดประกาศใชมาตรฐานและนโยบายการบัญชีภาครัฐฉบับใหมและปรับปรุงใหม

มาตรฐานและนโยบายการบัญชีภาครัฐที่มีผลบังคับใชสําหรับรอบระยะเวลาบัญชีปจจุบันที่เริ่มในหรือหลังวันที่ 1 ตุลาคม 2556 เปนตนไป - มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที่ 1 เรื่อง การนําเสนองบการเงิน - มาตรฐานการบัญชีภาครัฐฉบับใหมขางตนไมมีผลกระทบอยางเปนสาระสําคัญตองบการเงินในงวดปจจุบัน มาตรฐานและนโยบายการบัญชีภาครัฐที่มีผลบังคับใช ในงวดอนาคต มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที่ 3 เรื่อง นโยบายการบัญชี การเปลี่ยนแปลงประมาณการทางบัญชีและขอผิดพลาด วันที่มีผลบังคับใช 1 ตุลาคม 2557 - มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที่ 5 เรื่อง ตนทุนการกูยืม วันที่มีผลบังคับใช 1 ตุลาคม 2559 - มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที่ 16 เรื่อง อสังหาริมทรัพยเพื่อการลงทุน วันที่มีผลบังคับใช 1 ตุลาคม 2559 มาตรฐานการบัญชีภาครัฐฉบับใหมขางตนไมมีผลกระทบอยางเปนสาระสําคัญตองบการเงินในงวดที่นํามาถือปฏิบัติ

หมายเหตุที่ 4 สรุปนโยบายการบัญชีที่สําคัญ 4.1 งบการเงินนี้จัดทําขึ้นตามเกณฑคงคาง (Accrual basis) โดยเปนไปตามขอกําหนดในหลักการและนโยบาย บัญชีสําหรับหนวยงานภาครัฐ ฉบับที่ 2 ตามประกาศกระทรวงการคลัง เมื่อวันที่ 11 กันยายน 2546 4.2 เงินสดและรายการเทียบเทาเงินสด เชน เช็ค ตั๋วแลกเงินสด เปนตน รับรูตามมูลคาที่ตราไวเงินทดรองราชการ บันทึกรับรูเมื่อไดรับเงินควบคูไปกับการบันทึกเงินทดรองราชการรับเงินจากคลังระยะยาว 4.3 ลูกหนี้เงินยืม บันทึกรับรูตามจํานวนเงินในสัญญายืม ไมวาจะจายจากเงินงบประมาณหรือเงินนอกงบประมาณ 4.4 รายไดจากเงินงบประมาณคางรับ บันทึกเปนรายไดจากเงินงบประมาณคางรับ ณ วันที่จัดทํารายงานหรือ ณ วันสิ้นปงบประมาณ ตามจํานวนเงินงบประมาณที่ยังไมไดรับตามฎีกาเหลื่อมจาย 4.5 รายไดคางรับ บันทึกตามจํานวนเงินที่ยังไมไดรับจนถึงสิ้นปงบประมาณ 4.6 วัสดุคงเหลือ แสดงในราคาทุน โดยตีราคาวัสดุคงเหลือตามวิธีเขากอนออกกอน 4.7 ดอกเบี้ยจายลวงหนา เปนสวนลดที่ใหแกผูประมูลตั๋วเงินคลัง 4.8 เงินใหกูระยะยาวแกรัฐวิสาหกิจ เปนเงินใหยืมแกรัฐวิสาหกิจ บันทึกรับรูตามจํานวนเงินในสัญญากูเงิน 4.9 อาคารและอุปกรณ (สุทธิ) เปนสินทรัพยที่มีมูลคาตอหนวยตอชุดหรือตอกลุม ตั้งแต 30,000 บาท ขึ้นไปเฉพาะ ที่ซื้อหรือไดมาตั้งแต ปงบประมาณ พ.ศ. 2540 - 2545 สําหรับรายการที่จัดซื้อหรือไดมาในปงบประมาณ พ.ศ. 2546 เปนตนไป จะรับรูเฉพาะที่มีมูลคาตั้งแต 5,000 บาท ขึ้นไป โดยแสดงราคาทุนหักดวยคาเสื่อมราคาสะสม 4.10 สินทรัพย ไมมีตัวตน (สุทธิ) แสดงในราคาทุนหักคาตัดจําหนายสะสม 4.11 เจาหนี้ บันทึกรับรูเจาหนี้จากการซื้อสินคาหรือบริการ เมื่อหนวยงานไดตรวจรับสินคาหรือบริการจากผูขายแลว แตยังไมไดชําระเงิน และสามารถระบุมูลคาสินคาหรือบริการไดชัดเจน 4.12 คาใชจายคางจาย เกิดขึ้นจากขอกําหนดของกฎหมาย ขอตกลงในสัญญา หรือจากบริการที่ไดรับ เชน เงินเดือน หรือคาจางคางจาย คาใชจายดําเนินงานคางจายและดอกเบี้ยคางจาย เปนตน โดยการประมาณคาตามระยะเวลาที่เกิด คาใชจายนั้นๆ สําหรับใบสําคัญคางจายจะรับรูเมื่อไดรับใบขอเบิกเงินจากขาราชการ พนักงานราชการ หรือลูกจาง รวมถึง

41

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ การรับใบสําคัญที่ทดรองจายจากเงินทดรองราชการ 4.13 รายไดรับลวงหนา บันทึกรับรูรายไดรับลวงหนา เมื่อไดรับเงินตามจํานวนการใชจายเงินรวมถึงการรับเงิน สนับสนุน 4.14 เงินกูระยะสั้น เปนเงินกูที่กระทรวงการคลังกู ในนามรัฐบาลแหงราชอาณาจักรไทย ซึ่งเปนสวนของงาน หนี้สาธารณะ ประกอบดวย 1) เงินกู ในประเทศ ไดแก เงินกูที่เกิดจากการออกตั๋วเงินคลัง (T- Bill) ตั๋วสัญญาใชเงินระยะสั้น (R-Bill และ PN) เงินกูระยะสั้นจากสถาบันการเงิน และสวนที่จะครบกําหนดชําระภายในหนึ่งปของพันธบัตรรัฐบาลตั๋วสัญญาใชเงิน (PN) และสัญญาเงินกูระยะยาว (Long Term Loan) 2) เงินกูตางประเทศ ไดแก ตั๋ว Euro Commercial Paper (ECP) และสวนที่จะครบกําหนดชําระภายในหนึ่งป ของ Samurai Bond และเงินกูตามสัญญากูเงินที่เปนสกุลเงินตราตางประเทศ 4.15 เงินกูระยะยาว เปนเงินกูที่กระทรวงการคลังกู ในนามรัฐบาลแหงราชอาณาจักรไทย ซึ่งเปนสวนของงาน หนี้สาธารณะ ประกอบดวย 1) เงินกู ในประเทศ ไดแก เงินกูที่เกิดจากการออกตั๋วสัญญาใชเงิน สัญญาเงินกูระยะยาวจากสถาบันการเงิน และพันธบัตร ซึ่งพันธบัตรรับรูตามมูลคาที่ตราไวหักหรือบวกดวยสวนเกินหรือสวนตํ่ากวามูลคาพันธบัตรที่เกิดขึ้นเมื่อมีการ ออกจําหนายพันธบัตร และทยอยรับรูสวนเกินและสวนตํ่ากวามูลคาตามอายุพันธบัตรโดยวิธีเสนตรง 2) เงินกูตางประเทศ ไดแก เงินกูที่เกิดจากการออก Samurai Bond และเงินกูตามสัญญากูเงินที่เปนสกุลเงิน ตราตางประเทศ 4.16 หนี้สาธารณะ หมายถึง หนี้ที่กระทรวงการคลัง หนวยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ หรือหนี้ที่กระทรวงการคลัง คํ้าประกัน (คํ้าประกัน รวมถึงการอาวัลตั๋วเงิน) แตไมรวมถึงหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่ทําธุรกิจใหกูยืมเงินโดยกระทรวงการคลัง มิไดคํ้าประกัน การกูเงินจะทําเปนสัญญาหรือออกตราสารหนี้ก็ได 4.17 การแปลงคาเงินตราตางประเทศ ไดบันทึกสินทรัพยและหนี้สินที่เปนเงินตราตางประเทศตามวันที่เกิดรายการ ดวยสกุลเงินตราตางประเทศนั้นๆ และแปลงคาเปนเงินบาทโดยใชอัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่เกิดรายการ โดยสินทรัพยและ หนี้สินคงเหลือ ณ วันจัดทํารายงาน หรือ ณ วันสิ้นปงบประมาณ ไดแปลงคาเงินตราตางประเทศของทรัพยสินและ หนี้สินคงเหลือ โดยใชอัตราซื้อสําหรับสินทรัพย และอัตราขายสําหรับหนี้สิน ตามอัตราแลกเปลี่ยนอางอิงตามประกาศของ ธนาคารแหงประเทศไทย กําไรหรือขาดทุนที่เกิดจากการแปลงคาดังกลาวรับรูเปนรายไดหรือคาใชจายจากอัตราแลกเปลี่ยน 4.18 ทุน รับรูเมื่อเริ่มปฏิบัติตามระบบบัญชีเกณฑคงคางซึ่งเกิดจากผลตางระหวางสินทรัพยและหนี้สิน 4.19 การรับรูรายได 4.19.1 รายไดจากเงินงบประมาณและเงินนอก งบประมาณรับรูเมื่อไดรับอนุมัติคําขอเบิกจากกรมบัญชีกลาง 4.19.2 รายไดอื่น รับรูตามเกณฑคงคางเมื่อ เกิดรายการ 4.20 คาใชจายบุคลากร คาใชจายในการดําเนินงาน และคาใชจายงบกลาง รับรูเมื่อเกิดคาใชจาย 4.21 คาเสื่อมราคาและคาตัดจําหนาย คํานวณ โดยวิธีเสนตรงไมมีราคาซาก (ราคาซาก = 0) สินทรัพยที่ หมดอายุ ก ารใช ง านแลวใหคงมูลคาไว ในบัญ ชี 1 บาท

42

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

จนกวาจะมีการจําหนายสินทรัพยออกจากระบบบัญชี การตีราคาสินทรัพย การคิดคาเสื่อมราคาและคาตัดจําหนายไดกําหนด ประเภทสินทรัพยและอายุการใชงานของสินทรัพยตางๆ ดังนี้ ประเภทสินทรัพย สวนปรับปรุงอาคาร ครุภัณฑสํานักงาน ครุภัณฑยานพาหนะ ครุภัณฑเครื่องใชไฟฟาและวิทยุ ครุภัณฑ โฆษณาและเผยแพร ครุภัณฑคอมพิวเตอร โปรแกรมคอมพิวเตอร

อายุการใชงาน (ป) 10 3 – 10 5 – 15 5 – 10 3–5 3–5 5

หมายเหตุที่ 5 เงินสดและรายการเทียบเทาเงินสด เงินทดรองราชการ เงินฝากคลัง เงินฝากธนาคารแหงประเทศไทยจากเงินกูเพ�อการปรับโครงสรางหนี้ เงินฝากธนาคารแหงประเทศไทยจากการกูเงินเพ�อชวยเหลือกองทุนฟนฟู เงินฝากธนาคารแหงประเทศไทยเพ�อปรับโครงสรางหนี้เงินกูตามแผนปฏิบัติการไทยเขมแข็ง เงินฝากธนาคารแหงประเทศไทยจากการกูเงินเพ�อการบริหารหนี้ ปรับมูลคาเพ�อซื้อเงินฝากสกุลเงินตางประเทศ รวม เงินสดและรายการเทียบเทาเงินสด

(หน�วย : บาท) 1,250,000.00 16,689,408,055.90 10,326,524,484.46 1,988,768,413.94 3,843,445,329.11 6,610,811,795.57 (68,133,469.42) 39,392,074,609.56

เงินสดในมือ เปนเงินสดและเช็คธนาคาร นอกจากสวนที่หนวยงานถือไวเพื่อใชจายสําหรับการดําเนินงานปกติ ตามวัตถุประสงคของหนวยงานแลว ยังรวมถึงสวนที่หนวยงานไดรับไวเพื่อรอนําสงคลังเปนรายไดแผนดินตามกฎหมาย ซึ่งไมสามารถนําไปใชเพื่อประโยชนของหนวยงานได เงินทดรองราชการ เปนเงินสดที่หนวยงานมีไวเพื่อใชจายเปนคาใชจายปลีกยอยในสํานักงานตามวงเงินที่ไดรับอนุมัติ จากกระทรวงการคลัง ตามระเบียบกระทรวงการคลังวาดวยเงินทดรองราชการ พ.ศ. 2557 ซึ่งจะตองสงคืนคลังเมื่อ หมดความจําเปนในการใชจาย เงินสด เงินฝากธนาคารและใบสําคัญที่เบิกจากเงินทดรองราชการแลวรอเบิกชดเชย เงินฝากคลัง เปนเงินที่หนวยงานฝากไวกับกระทรวงการคลังภายใตขอกําหนดตามกฎหมาย โดยไมมีดอกเบี้ย ซึ่งสามารถเบิกถอนไดเมื่อตองการใชจายตามรายการที่กําหนดไว ในระเบียบที่ระบุขอจํากัดในการใชจาย เงินฝากคลังจํานวน 16,689,408,055.90 บาท ซึ่งแสดงรวมอยูในเงินฝากคลังขางตนเปนเงินนอกงบประมาณที่มี ขอจํากัดในการใชจายเพื่อจายตอไปใหบุคคลหรือหนวยงานอื่นตามวัตถุประสงคที่ระบุไว ในกฎหมายอันเปนที่มาของเงินฝากคลัง นั้น หนวยงานไมสามารถนําไปใชจายเพื่อประโยชน ในการดําเนินงานของหนวยงานตามปกติได แตมีหนาที่ถือไวจาย ตามวัตถุประสงคของเงินฝากคลัง ดังนี้

43

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ เงินฝากเก็บคาใชจายภาษีทองถิ่นของสํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ เงินฝากเงินกู โครงการสงเสริมและยกระดับธรรมาภิบาล เงินฝากสํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ (คาจางชั่วคราว) เงินประกันสัญญา เงินฝากเงินกูเพ�อปรับโครงสรางทางเศรษฐกิจ เงินฝากคาธรรมเนียมการคํ้าประกันและคาธรรมเนียมการใหกูตอ เงินฝากเงินกูเพ�อปรับโครงสรางภาคราชการ 1 เงินฝากเงินกูเพ�อปรับโครงสรางภาคราชการ 2 เงินฝากเงินกูเพ�อสนับสนุนการเพิ่มประสิทธิภาพการดําเนินงานของสวนราชการ เงินฝากคลังไทยเขมแข็ง เงินฝากเงินกูเพ�อฟนฟูเศรษฐกิจและพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน เงินฝากเพื่อการวางระบบบริหารจัดการนํ้าและสรางอนาคตประเทศ รวม เงินฝากคลัง

(หน�วย : บาท) 10,785,851.00 190,800.00 480,978.37 364,892.83 4,162.73 7,916,212.80 1,166,736,511.37 1,109,080,401.27 41,101,818.28 11,981,127,582.98 2,104,930,700.21 266,688,144.06 16,689,408,055.90

หมายเหตุที่ 6 ลูกหนี้ระยะสั้น (หน�วย : บาท) 502,324.22 613,745.78 234,075,859.78 542,393.50 235,734,323.28

ลูกหนี้เงินยืมในงบประมาณ ลูกหนี้เงินยืมนอกงบประมาณ รายไดคางรับ – ภาครัฐ คางรับจากกรมบัญชีกลาง รวม ลูกหนี้ระยะสั้น ลูกหนี้เงินยืม ณ 30 กันยายน 2557 แยกตามอายุหนี้ดังนี้ ลูกหนี้เงินยืม 2557

ยังไมถึงกําหนด ชําระและการสง ใช ใบสําคัญ 859,770.00

ถึงกําหนดชําระ และการสงใช ใบสําคัญ -

เกินกําหนดชําระ และการสงใช ใบสําคัญ 256,300.00

(หน�วย : บาท) รวม 1,116,070.00

หมายเหตุที่ 7 สินทรัพยหมุนเวียนอื่น คาใชจายจายลวงหนา ดอกเบี้ยจายลวงหนา – ตั๋วเงินคลัง รวม สินทรัพยหมุนเวียนอ�น

44

(หน�วย : บาท) 461,581.20 1,506,049,917.50 1,506,511,498.70

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

ดอกเบี้ยจายลวงหนา จํานวน 1,506,511,498.70 บาท เกิดจากการประมูลขายตั๋วเงินคลังและตั๋วสัญญาใชเงิน ระยะสั้น ซึ่งเมื่อครบกําหนดจะจายคืนผูซื้อตามมูลคาหนาตั๋ว ผลตางระหวางราคาขายและมูลคาหนาตั๋วบันทึกเปนดอกเบี้ย จายลวงหนา โดย สบน. จะบันทึกตัดบัญชีดอกเบี้ยจายลวงหนารับรูเปนดอกเบี้ยจาย

หมายเหตุที่ 8 เงินใหกูยืมระยะยาว เงินใหกูยืมระยะยาว – หน�วยงานภาครัฐ เงินใหกูยืมระยะยาว – รัฐวิสาหกิจ พักปรับมูลคาเงินใหกูระยะยาว รวม ลูกหนี้ระยะสั้น

(หน�วย : บาท) 1,135,000,000.00 1,411,753,815,515.58 35,639,072.92 1,412,924,454,588.50

เงินใหกูยืมระยะยาวเปนเงินใหกูตอกับรัฐวิสาหกิจ และหนวยงานของรัฐ มี 3 ลักษณะ 1. การใหกูตอจากเงินงบประมาณ การบันทึกบัญชีในระบบ GFMIS เมื่อหนวยงานที่กูเงินรับเงินจากกรมบัญชีกลาง สบน. จะบันทึกรับรูเงินใหกูยืมระยะยาว - รัฐวิสาหกิจคูกับบัญชีหนี้สินไมหมุนเวียนอื่น และเมื่อรับชําระหนี้จากลูกหนี้ บันทึก การรับเงินคูกับบัญชีรายไดจากรัฐวิสาหกิจชําระหนี้เงินใหกูตอ พรอมกับบันทึกลดยอดบัญชีเงินใหกูยืมระยะยาว - รัฐวิสาหกิจ คูกับบัญชีหนี้สินไมหมุนเวียนอื่น 2. การใหกู โดยตรงจากแหลงเงินกู การบันทึกบัญชีในระบบ GFMIS เมื่อหนวยงานลูกหนี้ผูกูไดรับเงินกูจากแหลง เงินกู โดยตรง 3. การใหกูตอจากเงินกูเพื่อปรับโครงสรางหนี้ทางเศรษฐกิจ (SAL) เปนเงินกูยืมที่กระทรวงการคลังซึ่งสํานักงาน บริหารหนี้สาธารณะไดทําความตกลงในการกูกับสํานักงานสงเสริมกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ โดยคณะรัฐมนตรี ไดมีมติอนุมัติใหนําเงินกูเพื่อปรับโครงสรางหนี้ทางเศรษฐกิจ (SAL) เพื่อสนับสนุน ภารกิจของสํานักงานสงเสริมสังคม แหงการเรียนรูและคุณภาพเยาวชน (สสค.) การบันทึกบัญชีในระบบ GFMIS เมื่อหนวยงานที่กูเงินรับเงินจากกรมบัญชีกลาง สบน. จะบันทึกรับรูเงินใหกูระยะยาว – หนวยงานภาครัฐ คูกับบัญชีพักเงินใหยืม / เงินใหกู และเมื่อรับชําระหนี้จากลูกหนี้ บันทึกการรับชําระเงินคูกับบัญชีพักเงิน ใหยืม / เงินใหกู ณ วันที่ 30 กันยายน 2557 เงินใหกูระยะยาวแกรัฐวิสาหกิจมียอดคงเหลือจํานวน 1,411,789,454,588.50 บาท ประกอบดวย เงินตราตางประเทศ อัตราแลกเปลี่ยน จํานวนเงิน (บาท) ดอลลารสหรัฐ USD 500,000,000.00 32.1376 16,068,800,000.00 ยูโร EUR 86,771.56 40.6624 3,528,339.88 ดอลลารแคนาดา CAD 10,055,710.13 28.6941 288,539,552.04 เยน JPY 45,424,144,142.00 29.2317 1,327,824,954,315.70 67,603,632,380.88 บาท 1,411,789,454,588.50 รวม เงินใหกูระยะยาวแกรัฐวิสาหกิจ

45

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ เงินใหกูระยะยาวแกรัฐวิสาหกิจที่เปนสกุลเงินตราตางประเทศ ณ วันที่ 30 กันยายน 2557 แปลงคาโดยใชอัตราซื้อ ถัวเฉลี่ยทางโทรเลขตามประกาศอัตราแลกเปลี่ยนอางอิงของธนาคารแหงประเทศไทย ณ วันที่ 30 กันยายน 2557 เงินใหกูระยะยาวแกรัฐวิสาหกิจ จําแนกตามแหลงเงินใหกู ไดดังนี้ (หน�วย : บาท) ธนาคารเพ�อการเกษตรและสหกรณการเกษตร 14,999,300.00 บริษัทหองปฏิบัติการกลางตรวจสอบผลิตภัณฑ 1,340,941,136.51 การไฟฟาฝายผลิต 82,023,671.92 เทศบาลนครราชสีมา 61,681,117.48 องคการอุตสาหกรรมหองเย็น 402,205,819.57 ธนาคารกรุงไทย จํากัด (มหาชน) 1,173,778.61 การไฟฟาสวนภูมิภาค 3,438,539,552.04 บริษัท การบินไทย จํากัด (มหาชน) 16,068,800,000.00 การทางพิเศษแหงประเทศไทย 16,378,898,157.36 การรถไฟขนสงมวลชนแหงประเทศไทย 43,199,413,061.23 1,330,800,778,993.78 การรถไฟแหงประเทศไทย 1,411,789,454,588.50 รวม เงินใหกูระยะยาวแกรัฐวิสาหกิจ ในรายการเงินใหกูระยะยาวแกรัฐวิสาหกิจนี้มีลูกหนี้ที่ผิดนัดชําระหนี้ 2 ราย ไดแก องคการอุตสาหกรรมหองเย็น (อยูระหวางชําระบัญชี) ธนาคารกรุงไทย จํากัด (มหาชน) รวม ลูกหนี้ที่ผิดนัดชําระหนี้

(หน�วย : บาท) 402,205,819.57 1,173,778.61 403,379,598.18

หมายเหตุที่ 9 เงินลงทุนระยะยาว เงินลงทุนระยะยาว จํานวน 72,206,266.35 บาท เปนเงินลงทุนทั่วไปโดยกระทรวงการคลังลงทุนในกองทุนรวม เพื่อการรวมลงทุน มีวัตถุประสงคระดมทุนจากตางประเทศและในประเทศ เพื่อลงทุนในวิสาหกิจขนาดใหญในประเทศ โดยเนนการดําเนินการรวมกันระหวางกระทรวงการคลังกับบรรษัททางการเงินระหวางประเทศ ซึ่งใชเงินกูเพื่อปรับโครงสราง ทางเศรษฐกิจ จํานวน 2,161,670.10 เหรียญสหรัฐ

46

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

หมายเหตุที่ 10 ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ ที่ดิน อาคารและสิ่งปลูกสราง หัก คาเส�อมราคาสะสม-อาคารและสิ่งปลูกสราง อาคารและสิ่งปลูกสราง-สุทธิ ครุภัณฑ หัก คาเส�อมราคาสะสม-ครุภัณฑ ครุภัณฑ-สุทธิ รวม ที่ดิน อาคารและอุปกรณ-สุทธิ

(หน�วย : บาท) 3,875,000.00 (1,308,652.95) 2,566,347.05 159,591,506.16 (118,472,087.02) 41,119,419.14 43,685,766.19

สบน. ใชอาคารสํานักงานเศรษฐกิจการคลัง ชั้น 4 และ 5 เปนที่ตั้งสํานักงาน โดยสํานักงานเศรษฐกิจการคลังใชพื้นที่ ของที่ราชพัสดุ

หมายเหตุที่ 11 สินทรัพย ไมมีตัวตน สินทรัพยไมมีตัวตน หัก ตัดจําหน�ายสะสม-สินทรัพยไมมีตัวตน สินทรัพย ไมมีตัวตน-สุทธิ สินทรัพยไมมีตัวตนอ�น หัก ตัดจําหน�ายสะสม-สินทรัพยไมมีตัวตนอ�น สินทรัพย ไมมีตัวตนอ�น-สุทธิ รวม สินทรัพย ไมมีตัวตน

(หน�วย : บาท) 45,100,879.00 (41,105,704.76) 3,995,174.24 7,415,348.50 (4,727,709.17) 2,687,639.33 6,682,813.57

หมายเหตุที่ 12 เจาหนี้ระยะสั้น เจาหนี้การคา เจาหนี้อ�น ดอกเบี้ยคางจาย ดอกเบี้ยจายรอตัดชําระ คาสาธารณูปโภคคางจาย ใบสําคัญคางจาย รวม เจาหนี้ระยะสั้น

(หน�วย : บาท) 10,261,342.92 83,952.61 36,007,532,382.90 2,090,029,368.34 224,408.40 533,452.00 38,108,664,907.17

47

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

หมายเหตุที่ 13 เงินรับฝากระยะสั้น เงินรับฝากอ�น เงินประกันผลงาน เงินประกันอ�น รวม เงินรับฝากระยะสั้น

(หน�วย : บาท) 4,335,892,347.93 1,120,032.50 340,069.83 4,337,352,450.26

หมายเหตุที่ 14 เงินกูยืมระยะสั้น เงินกูเพ�อบริหารภาพคลอง - ตั๋วเงินคงคลัง เงินกูเพ�อวัตถุประสงคอ�น - ตั๋วสัญญาใชเงิน-ระยะสั้น (R-Bill) รวม เงินกูระยะสั้น

(หน�วย : บาท) 90,500,000,000.00 25,800,000,000.00 116,300,000,000.00

ตั๋วเงินคลัง จํานวน 90,500,000,000.00 บาท เปนตราสารหนี้ระยะสั้น อายุไมเกิน 12 เดือน ออกตามขอบเขตของ พระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 โดยใหกระทรวงการคลังโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีอํานาจกูเงิน เพื่อชดเชยการขาดดุลและบริหารสภาพคลอง เปนเครื่องมือในการบริหารเงินสดของรัฐบาล เงินที่ไดจากการออกตั๋วเงินคลัง ไดนําสงคลังเพื่อสมทบเงินคงคลัง ในการออกตั๋วเงินคลังจะเกิดคาใชจาย ไดแก คาธรรมเนียมในการจําหนายและการเปน นายทะเบียน รอยละ 0.01 ของวงเงินจําหนาย ตั๋วสัญญาใชเงิน – ระยะสั้น (R-Bill) จํานวน 25,800,000,000.00 บาท เปนตราสารหนี้ระยะสั้น อายุไมเกิน 12 เดือน มีคุณสมบัติเชนเดียวกับตั๋วเงินคลัง ออกตามพระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินและจัดการเงินกู เพื่อชวยเหลือกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงิน ระยะที่สอง พ.ศ. 2545 โดยใหกระทรวงการคลัง โดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีอํานาจกูเงินเพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกู FIDF3 ตามมาตรา 7

หมายเหตุที่ 15 หนี้สินหมุนเวียนอื่น ดอกเบี้ยจายรับลวงหนา รวม หนี้สินหมุนเวียนอ�น

(หน�วย : บาท) 7,111,455,850.74 7,111,455,850.74

ดอกเบี้ยจายรับลวงหนา จํานวน 7,111,455,850.74 บาท เกิดจาก ณ วันประมูลขายพันธบัตรรัฐบาลเปนคาดอกเบี้ย ที่คิดตั้งแตวันที่มีการจายดอกเบี้ยครั้งลาสุดจนถึงวันที่ซื้อพันธบัตรกรณีออกจําหนายพันธบัตรระหวางงวดการจายดอกเบี้ย

48

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

หมายเหตุที่ 16 เจาหนี้เงินโอนและรายการอุดหนุนระยะยาว รายไดรอการรับรู รวม เจาหนี้เงินโอนและรายการอุดหนุนระยะยาว

(หน�วย : บาท) 989,364.59 989,364.59

รายไดรอการรับรู จํานวน 989,364.59 บาท เกิดจากการบันทึกรับบริจาคครุภัณฑสํานักงาน โดยจะทยอยตัดรายได รอการรับรูนี้ตามคาเสื่อมราคาครุภัณฑที่รับบริจาคของปงบประมาณ

หมายเหตุที่ 17 เงินกูยืมระยะยาว เงินกูระยะยาวที่เปนสกุลเงินบาท - พันธบัตรรัฐบาล - ตั๋วสัญญาใชเงิน-ระยะยาว - สวนเกินมูลคา - สวนตํ่ากวามูลคา - เงินกูแผนดินสกุลเงินบาท-ระยะยาว รวม เงินกูระยะยาวสกุลเงินบาท หัก สวนของเงินกูระยะยาวสกุลเงินบาทที่ถึงกําหนดชําระภายใน 1 ป รวม เงินกูระยะยาวสกุลเงินบาท-สุทธิ เงินกูระยะยาวที่เปนสกุลเงินตางประเทศ - เงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ-ระยะยาว - ปรับมูลคาเงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ-ระยะยาว รวม เงินกูระยะยาวสกุลเงินตางประเทศ หัก สวนของเงินกูระยะยาวสกุลเงิน ตปท. ที่ถึงกําหนดชําระภายใน 1 ป รวม เงินกูระยะยาวสกุลเงินตางประเทศ-สุทธิ รวม เงินกูระยะยาว-สุทธิ

(หน�วย : บาท) 3,363,217,298,000.00 345,604,511,560.99 64,325,173,240.81 (27,535,828,247.94) 65,148,571,072.63 3,810,759,725,626.49 (348,298,892,936.19) 3,462,460,832,690.30 74,240,550,267.81 944,098,696.75 75,184,648,964.56 (5,496,560,307.67) 69,688,088,656.89 3,532,148,921,347.19

49

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ พันธบัตรรัฐบาล ประกอบดวย (หน�วย : บาท) ครบกําหนดชําระ ภายใน 1 ป 1. พันธบัตรรัฐบาลที่ออกเพ�อชดเชยการขาดดุล งบประมาณ 2. พันธบัตรรัฐบาลเพ�อการบริหารหนี้ 3. พันธบัตรรัฐบาลกรณีพิเศษและพันธบัตร รัฐบาลเพ�อการปรับโครงสรางหนี้ (FIDF1) 4. พันธบัตรรัฐบาลกรณีพิเศษและพันธบัตรรัฐบาล เพ�อการปรับโครงสรางหนี้ (FIDF3) 5. พันธบัตรออมทรัพยไทยเขมแข็ง (เพ�อปรับโครงสรางหนี้) รวม พันธบัตรรัฐบาล

เกิน 1 ป

รวม

213,522,000,000.00

1,262,347,008,000.00

1,475,869,008,000.00

65,000,000,000.00 -

567,846,000,000.00 341,900,000,000.00

632,846,000,000.00 341,900,000,000.00

-

575,100,000,000.00

575,100,000,000.00

-

337,502,290,000.00

337,502,290,000.00

3,084,695,298,000.00

3,363,217,298,000.00

278,522,000,000.00

พันธบัตรรัฐบาลที่ออกเพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณ จํานวน 1,475,869,008,000.00 บาท ออกตามมาตรา 9 ทวิ แหงพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2502 และที่แกไขเพิ่มเติม ตอมาไดมีการยกเลิกโดยออกตามความ ในมาตรา 20 (1) แหงพระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551 โดยใหกระทรวงการคลังโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีอํานาจกูเงินเพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณหรือเมื่อมีรายจายสูงกวา รายได เงินที่ไดจากการจําหนายพันธบัตรไดนําสงคลังเพื่อชดเชยการขาดดุล ในการออกพันธบัตรจะเกิดคาใชจาย ไดแก คาธรรมเนียมในการจําหนายและการเปนนายทะเบียน รอยละ 0.1 ของราคาพันธบัตรที่จําหนายได ดอกเบี้ยที่ชําระและ ตนเงินกูตามพันธบัตรที่ชําระคืน พันธบัตรรัฐบาลเพื่อการบริหารหนี้ จํานวน 632,846,000,000.00 บาท ออกตามมาตรา 14 มาตรา 20 (3) และ มาตรา 24 แหงพระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551 โดยให กระทรวงการคลังโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีอํานาจกูเงินเพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกู และ/หรือ แปลงตั๋วเงินคลัง เงินที่ได จากการจําหนายพันธบัตรไดนําไปปรับโครงสรางหนี้เงินกู และ/หรือ นําสงคลังเพื่อแปลงตั๋วเงินคลังใหเปนพันธบัตรรัฐบาล ในการออกพันธบัตรจะเกิดคาใชจาย ไดแก คาธรรมเนียมในการจําหนายและการเปนนายทะเบียน รอยละ 0.1 ของราคา พันธบัตรที่จําหนายได ดอกเบี้ยที่ชําระและตนเงินกูตามพันธบัตรที่ชําระคืน พันธบัตรรัฐบาลกรณีพิเศษและพันธบัตรรัฐบาลเพื่อการปรับโครงสรางหนี้ (FIDF1) จํานวน 341,900,000,000.00 บาท ออกตามพระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินและจัดการเงินกูเพื่อชวยเหลือกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนา ระบบสถาบันการเงิน พ.ศ. 2541 วงเงินกู 500,000,000,000 บาท โดยใหกระทรวงการคลังโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีอํานาจ กูเงินจากแหลงเงินกู ในประเทศ เพื่อชดใชความเสียหายและปรับโครงสรางแหลงเงินทุนของกองทุนเพื่อการฟนฟูและ พัฒนาระบบสถาบันการเงิน โดยเงินที่นํามาชําระคืนตนเงินกูรวมถึงดอกเบี้ยเงินกูมาจากเงินในบัญชีกองทุนเพื่อการชําระคืน

50

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

ตนเงินกูชดใชความเสียหายของกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงิน ซึ่งแหลงที่มาของเงินในบัญชีดังกลาว ประกอบดวย 1) เงินกําไรสุทธิที่ธนาคารแหงประเทศไทยนําสงเปนรายไดตามกฎหมายวาดวยธนาคารแหงประเทศไทยในแตละป จํานวนไมนอยกวารอยละเกาสิบ 2) เงินรายไดจากการแปรรูปรัฐวิสาหกิจในจํานวนตามหลักเกณฑและเงื่อนไขที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงการคลัง กําหนดโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรี 3) ดอกผลของกองทุน พันธบัตรรัฐบาลกรณีพิเศษและพันธบัตรรัฐบาลเพื่อการปรับโครงสรางหนี้ (FIDF3) จํานวน 575,100,000,000.00 บาท ออกตามพระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินและจัดการเงินกูเพื่อชวยเหลือกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนา ระบบสถาบันการเงิน ระยะที่สอง พ.ศ. 2545 วงเงินกู 780,000,000,000 บาท โดยใหกระทรวงการคลังโดยอนุมัติ คณะรัฐมนตรีมีอํานาจกูเงินบาท เพื่อชดใชความเสียหายของกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงิน โดยเงิน ที่นํามาชําระคืนตนเงินกูรวมถึงดอกเบี้ยเงินกูมาจากเงินในบัญชีสะสมเพื่อการชําระคืนตนเงินกูชดใชความเสียหายของ กองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงิน ซึ่งเปนเงินจากสินทรัพยคงเหลือในบัญชีผลประโยชนประจําป ตามกฎหมายวาดวยเงินตราหลังจากการจายเมื่อสิ้นป พันธบัตรรัฐบาลเพื่อการปรับโครงสรางหนี้ (TKK) จํานวน 337,502,290,000.00 บาท ออกตามมาตรา 8 แหง พระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินเพื่อฟนฟูและเสริมสรางความมั่นคงทางเศรษฐกิจ พ.ศ. 2552 โดยให กระทรวงการคลังโดยอนุมัติคณะรัฐมนตรีมีอํานาจกูเงินเพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกู ในการออกพันธบัตรจะเกิดคาใชจาย ไดแก คาธรรมเนียมในการจําหนายและการเปนนายทะเบียน รอยละ 0.1 ของราคาพันธบัตรที่จําหนายได ดอกเบี้ยที่ชําระ และตนเงินกูตามพันธบัตรที่ชําระคืน ตั๋วสัญญาใชเงิน – ระยะยาว ประกอบดวย

ตั๋วสัญญาใชเงิน - ระยะยาว รวม ตั๋วสัญญาใชเงิน - ระยะยาว

ครบกําหนดชําระ ภายใน 1 ป 50,627,959,129.04 50,627,959,129.04

(หน�วย : บาท) เกิน 1 ป 294,976,552,431.95 294,976,552,431.95

รวม 345,604,511,560.99 345,604,511,560.99

ตั๋วสัญญาใชเงิน (Promissory Note : PN) จํานวน 345,604,511,560.99 บาท ออกตามขอบเขตของกฎหมาย 4 ฉบับ ไดแก 1) พระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551 เพื่อนําเงิน ไปชดเชยการขาดดุลงบประมาณตามมาตรา 20 (1) และเพื่อปรับโครงสรางหนี้สาธารณะตามมาตรา 14 มาตรา 20 (3) และ มาตรา 24 2) พระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินและจัดการเงินกูเพื่อชวยเหลือกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนา ระบบสถาบันการเงิน พ.ศ. 2541 เพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกู FIDF1 ตามมาตรา 7

51

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ 3) พระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินและจัดการเงินกูเพื่อชวยเหลือกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนา ระบบสถาบันการเงิน ระยะที่สอง พ.ศ. 2545 เพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกู FIDF3 ตามมาตรา 7 4) พระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินเพื่อฟนฟูและเสริมสรางความมั่นคงทางเศรษฐกิจ พ.ศ. 2552 เพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกู TKK ตามมาตรา 8 การออกตั๋วสัญญาใชเงินอยูในกรอบวงเงินที่คณะรัฐมนตรีอนุมัติใหกูเงินในแตละปงบประมาณเพื่อชดเชยการขาดดุล และเพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกูภายใตแตละกฎหมาย สัญญาเงินกูระยะยาว ประกอบดวย (หน�วย : บาท)

สัญญาเงินกูระยะยาว รวม สัญญาเงินกูระยะยาว

ครบกําหนดชําระ ภายใน 1 ป 19,148,933,807.15 19,148,933,807.15

เกิน 1 ป 45,999,637,265.48 45,999,637,265.48

รวม 65,148,571,072.63 65,148,571,072.63

สัญญาเงินกูระยะยาว (Long Term Loan) จํานวน 65,148,571,072.63 บาท ดําเนินการตามขอบเขตของกฎหมาย 5 ฉบับ ไดแก 1) พระราชบัญญัติการบริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551เพื่อนําเงินไปให รัฐวิสาหกิจกูตอ ตามมาตรา 20 (4) และมาตรา 25 2) พระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินและจัดการเงินกูเพื่อชวยเหลือกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนา ระบบสถาบันการเงิน ระยะที่สอง พ.ศ. 2545 เพื่อปรับโครงสรางหนี้เงินกู FIDF3 ตามมาตรา 7 3) พระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินเพื่อฟนฟูและเสริมสรางความมั่นคงทางเศรษฐกิจ พ.ศ. 2552 เพื่อดําเนินมาตรการฟนฟูและเสริมสรางความมั่นคงทางเศรษฐกิจของประเทศ (ดําเนินโครงการตามแผนปฏิบัติการ ไทยเขมแข็ง 2555) ตามมาตรา 3 4) พระราชกําหนดใหอํานาจกระทรวงการคลังกูเงินเพื่อการวางระบบบริหารจัดการนํ้าและสรางอนาคตประเทศ พ.ศ. 2555 เพื่อนําเงินไปใชจายในการวางระบบบริหารจัดการนํ้าและสรางอนาคตประเทศ ตามมาตรา 3 5) พระราชกําหนดกองทุนสงเสริมการประกันภัยพิบัติ พ.ศ. 2555 เพื่อนําสงเงินเขากองทุนสงเสริมการประกันภัยพิบัติ ตามมาตรา 13 (1) การทําสัญญาเงินกูระยะยาวอยูในกรอบวงเงินที่คณะรัฐมนตรีอนุมัติใหกูเงินในแตละปงบประมาณเพื่อนําไปใชจาย ตามวัตถุประสงคภายใตแตละกฎหมาย

52

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

เงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว ประกอบดวย เงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว ณ วันที่ 30 กันยายน 2557 มียอดคงเหลือ จํานวน 75,184,648,964.56 บาท ประกอบดวย (หน�วย : บาท) เงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว 74,240,550,267.81 ปรับมูลคาเงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว 944,098,696.75 รวม เงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว 75,184,648,964.56 เงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว จํานวน 74,240,550,267.81 บาท เปนยอดเงินกูตางประเทศคงเหลือ ที่แปลงคาเงินบาทดวยอัตราแลกเปลี่ยนถัวเฉลี่ย ณ วันที่ 30 มิถุนายน 2550 ซึ่งเปนวันที่บันทึกรายการยกยอดเขาในระบบ GFMIS ปรับมูลคาเงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว จํานวน 944,098,696.75 บาท เปนบัญชีที่ใชบันทึกมูลคา ที่เปลี่ยนแปลงซึ่งเกิดจากการปรับมูลคาเงินตามอัตราแลกเปลี่ยน ณ วันสิ้นงวด เงินกูแผนดินสกุลเงินตางประเทศ – ระยะยาว จําแนกตามสกุลเงินและแหลงเงินกู ครบกําหนดชําระภายใน 1 ป เงินตราตางประเทศ เงินบาท หนี้ที่รัฐบาลกู โดยตรง หนี้ตางประเทศ ดอลลารสหรัฐ เงินกูจากธนาคารพัฒนา แหงเอเชีย (ADB) เงินกูจากธนาคารโลก (IBRD) เงินกูจากยูนิแบงค รวมดอลลารสหรัฐ เยนญี่ปุน เงินกูจากธนาคารเพ�อความรวมมือ ระหวางประเทศญี่ปุน (JICA) SAMURAI 23 TH SAMURAI 24 TH รวมเงินเยนญี่ปุน ดอลลารแคนาดา ยูโร รวมหนี้เงินกูแผนดินสกุลเงิน ตางประเทศ

(หน�วย : บาท) ครบกําหนดชําระเกิน 1 ป เงินตราตางประเทศ เงินบาท

28,855,000.02

892,682,066.11

282,498,302.51

8,730,043,054.32

7,016,111.97 35,871,111.99

218,707,258.28 1,111,389,324.39

1,038,789,425.91 1,321,287,728.42

32,717,832,320.55 41,447,875,374.87

4,189,156,000.00

1,373,141,999.60

89,933,530,287.00

27,965,861,437.23

10,000,000,000.00 14,189,156,000.00 674,620.42 86,771.56 14,225,788,503.97

2,988,710,000.00 4,361,851,999.60 19,729,409.11 3,589,574.57 5,496,560,307.67

89,933,530,287.00 9,381,089.71 91,264,199,105.13

27,965,861,437.23 274,351,844.79 69,688,088,656.89

53

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

หมายเหตุที่ 18 ทุน จํานวน 1,745,948,795,386.54 บาท ประกอบดวย

สินทรัพยและหนี้สินที่รับโอนจากกรมบัญชีกลางเนื่องจากการโอนงานบริหารหนี้สาธารณะมาให สบน. ดําเนินการ โดยบันทึกยอดสินทรัพยสุทธิไว ในบัญชีทุน จํานวน 1,745,948,795,386.54 บาท มีรายละเอียดดังนี้ สินทรัพย เงินฝากธนาคารกรุงไทยสกุลเงินตราตางประเทศเพ�อชําระหนี้ เงินฝากธนาคารแหงประเทศไทยเพ�อการปรับโครงสรางหนี้ ลูกหนี้ระยะยาว ครุภัณฑไมระบุรายละเอียด รวมสินทรัพย

หนี้สิน ตั๋วเงินคลัง ตั๋วสัญญาใชเงิน พันธบัตรรัฐบาล ตั๋ว ECP เงินกูตางประเทศของแผนดินระยะยาว รวมหนี้สิน หนี้สินสูงกวาสินทรัพยรับโอนเขาบัญชีทุน - ปรับปรุงอัตราแลกเปลี่ยนสินทรัพยและหนี้สินรับโอนที่เปนเงินตราตางประเทศ ใหถูกตองตามที่กรมบัญชีกลางสั่งการโดยบันทึกเปนรายไดคูกับบัญชีทุน รวมทุนรับโอน (ทุนเริ่มตนตามเกณฑคงคาง)

(หน�วย : บาท) 5,236,619,429.57 2,512,108,225.06 65,992,740,695.12 5,515,958.65 73,746,984,308.40 (หน�วย : บาท) (170,000,000,000.00) (70,000,000,000.00) (1,254,725,625,639.20) (19,329,694,714.20) (303,410,184,115.43) (1,817,465,504,468.83) (1,743,718,520,160.43) (2,230,275,226.11) (1,745,948,795,386.54)

หมายเหตุที่ 19 รายไดสูง (ตํ่า) กวาคาใชจายสะสม รายไดตํ่ากวาคาใชจายสะสมยกมา รายไดสูง(ตํ่า)กวาคาใชจายสะสมยกมา ผลสะสมแกไขขอผิดพลาด รายไดตํ่ากวาคาใชจายสุทธิงวดนี้ รวม รายไดสูง(ตํ่า)กวาคาใชจายสะสม

54

(หน�วย : บาท) (1,709,550,579,168.58) (86,297,319,895.31) 1,150,079,671,333.49 (212,449,796,303.53) 858,218,024,033.93

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

หมายเหตุที่ 20 รายไดจากงบประมาณ รายไดจากงบบุคลากร รายไดจากงบดําเนินงาน รายไดจากงบลงทุน รายไดจากงบกลาง รายไดจากงบรายจายอ�น หัก เบิกเกินสงคืนเงินงบประมาณ รวม รายไดจากงบประมาณ

(หน�วย : บาท) 51,961,492.93 29,302,760.62 19,066,054.04 13,153,260.69 162,360,077,713.52 (754,277.39) 162,472,807,004.41

หมายเหตุที่ 21 รายไดจากเงินกูและรายไดอื่นจากรัฐบาล รายไดจากเงินกู รายไดอ�นจากรัฐบาล รวม รายไดจากเงินกูและรายไดอนจากรั � ฐบาล

(หน�วย : บาท) 3,371,810.58 3,371,810.58

หมายเหตุที่ 22 รายไดจากการขายสินคาและบริการ รายไดจากการขายสินคา รายไดบริการอ�น รวม รายไดจากการขายสินคาและบริการ

(หน�วย : บาท) (711,027,763.69) (711,027,763.69)

หมายเหตุที่ 23 รายไดจากการอุดหนุนและบริจาค รายไดจากการชวยเหลือดําเนินงานหน�วยงานภาครัฐ รายไดจากการชวยเหลือดําเนินงานจากแหลงอ�น รายไดจากการบริจาค รวม รายไดจากการอุดหนุนและบริจาค

(หน�วย : บาท) 36,557,014.10 10,449,686,547.16 235,316.19 10,486,478,877.45

55

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

หมายเหตุที่ 24 รายไดอื่น รายไดดอกเบี้ยรับอ�น รายไดระหวางหน�วยงาน - เงินนอกงบประมาณตั๋วเงินคลัง รายไดระหวางหน�วยงาน - ปรับเงินฝากคลัง คาใชจายระหวางหน�วยงาน - หน�วยงานโอนเงินนอกงบประมาณใหกรมบัญชีกลาง รายไดระหวางหน�วยงาน - เงินทดรองราชการ คาใชจายระหวางหน�วยงาน - เงินทดรองราชการ รายไดอ�น รวม รายไดอน�

(หน�วย : บาท) 1,565,943,010.50 936,593,874,122.16 11,152,895,722.93 (11,153,131,356.93) (111,442,400.00) (250,000.00) 120,408,049.09 938,168,297,147.75

รายไดระหวางหนวยงาน - หนวยงานรับเงินนอกงบประมาณตั๋วเงินคลัง จํานวน 936,593,874,122.16 บาท เปน รายไดนอกงบประมาณที่หนวยงานไดรับเพื่อไถถอนตั๋วเงินคลัง – เงินตน ซึ่งเปนรายการที่เกิดขึ้นอัตโนมัติ รายไดระหวางหนวยงาน - ปรับเงินฝากคลัง จํานวน 11,152,895,722.93 บาท เปนรายการที่เกิดขึ้นเมื่อหนวยงาน นําเงินนอกงบประมาณฝากคลัง ซึ่งเปนรายการที่เกิดขึ้นอัตโนมัติ คาใชจายระหวางหนวยงาน – หนวยงานโอนเงินนอกงบประมาณใหกรมบัญชีกลาง จํานวน 11,153,131,356.93 บาท เปนรายการบัญชีที่เกิดขึ้นอัตโนมัติ เมื่อหนวยงานนําเงินนอกงบประมาณจากสวนราชการฝากคลังบัญชีดังกลาวถือเปน บัญชีรายการระหวางกัน ซึ่งจะตัดรายการระหวางกรมบัญชีกลางกับหนวยงาน

หมายเหตุที่ 25 คาใชจายบุคลากร เงินเดือน คาลวงเวลา คาจาง คาตอบแทนพนักงานราชการ เงินรางวัลประจําป คารักษาพยาบาล เงินชวยการศึกษาบุตร เงินชดเชย กบข. เงินสมทบ กบข. เงินสมทบกองทุนประกันสังคม คาใชจายบุคลากรอ�น รวม คาใชจายบุคลากร

56

(หน�วย : บาท) 50,210,820.71 148,400.00 15,558,174.50 1,816,080.00 423,181.18 5,221,648.95 163,424.00 866,813.43 1,300,220.16 756,269.00 1,240,348.39 77,705,380.32

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

หมายเหตุที่ 26 คาบําเหน็จบํานาญ บํานาญ เงินชวยคาครองชีพ บําเหน็จดํารงชีพ คารักษาพยาบาล เงินชวยการศึกษาบุตร รวม คาบําเหน็จบํานาญ

(หน�วย : บาท) 3,419,581.66 174,275.01 400,000.00 1,160,717.17 38,630.00 5,193,203.84

หมายเหตุที่ 27 คาตอบแทน คาตอบแทนเฉพาะงาน คาตอบแทนอ�น รวม คาตอบแทน

(หน�วย : บาท) 116,736.00 443,030.00 559,766.00

หมายเหตุที่ 28 คาใชสอย คาใชจายในการฝกอบรมในประเทศ คาใชจายในการฝกอบรมตางประเทศ คาใชจายในการฝกอบรมบุคคลภายนอก คาใชจายในการเดินทางในประเทศ คาใชจายในการเดินทางตางประเทศ คาซอมแซมและบํารุงรักษา คาจางเหมาบริการ คาจางที่ปรึกษา คาใชจายในการประชุม คาเชา คาใชจายผลักสงเปนรายไดแผนดิน คาประชาสัมพันธ คาใชสอยอ�น รวม คาใชสอย

(หน�วย : บาท) 4,767,983.13 3,088,455.02 472,527.52 467,315.30 8,539,550.60 690,875.99 21,537,887.66 26,098,449.00 506,687.29 1,448,106.00 177,163.68 1,672,631.00 839,977.00 70,307,609.19

57

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

หมายเหตุที่ 29 คาวัสดุ ตนทุนขาย คาวัสดุ รวม คาวัสดุ

(หน�วย : บาท) 3,295,183.34 3,295,183.34

หมายเหตุที่ 30 คาสาธารณูปโภค คาไฟฟา คาโทรศัพท คาบริการส�อสารและโทรคมนาคม คาบริการไปรษณีย โทรเลขและขนสง รวม คาสาธารณูปโภค

(หน�วย : บาท) 2,398,327.11 951,906.53 446,939.53 189,208.00 3,986,381.17

หมายเหตุที่ 31 คาเสื่อมราคาและคาตัดจําหนาย อาคารและสิ่งปลูกสราง ครุภัณฑ สินทรัพยไมมีตัวตน รวม คาเส�อมราคาและคาตัดจําหน�าย

(หน�วย : บาท) 258,333.33 26,029,040.58 7,430,277.06 33,717,650.97

หมายเหตุที่ 32 คาใชจายจากการอุดหนุนและบริจาค คาใชจายโอนสินทรัพยระหวางหน�วยงาน คาใชจายเงินอุดหนุนเพ�อการดําเนินงานอ�น รวม คาใชจายเงินอุดหนุนและบริจาค

58

(หน�วย : บาท) 4,641,239,423.28 34,733,069.23 4,675,972,492.51

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

หมายเหตุที่ 33 คาใชจายอื่น กําไร/ขาดทุนสุทธิจากการจําหน�ายสินทรัพย กําไร/ขาดทุนสุทธิจากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตางประเทศ คาใชจายระหวางหน�วยงาน - กรมบัญชีกลางโอนเงินกู ใหหน�วยงาน คาใชจายระหวางหน�วยงาน - เงินนอกงบประมาณตั๋วเงินคลัง คาใชจายระหวางหน�วยงาน - กูเงินเพ�อชดเชยการขาดดุล คาใชจายระหวางหน�วยงาน - เงินกูแปลงตั๋ว รายไดระหวางหน�วยงาน - หน�วยงานรับเงินนอกงบประมาณ จากกรมบัญชีกลาง คาใชจายระหวางหน�วยงาน - ปรับเงินฝากคลัง รายไดระหวางหน�วยงาน - ภายในกรมเดียวกัน คาใชจายระหวางหน�วยงาน - ภายในกรมเดียวกัน รวม คาใชจายอ�น

(หน�วย : บาท) 207,863.86 1,079,334,182.36 15,059,789,683.56 924,922,950,082.50 257,253,801,345.99 11,635,000,000.00 (18,080,946,576.86) 18,255,980,076.93 (16,160,766,294.65) 16,160,766,294.65 1,210,126,116,658.34

คาใชจายระหวางหนวยงาน – กรมบัญชีกลางโอนเงินกู ใหหนวยงาน จํานวน 15,059,789,683.56 บาท เปนรายการ ที่เกิดจากการที่รัฐบาลโอนเงินกู ใหหนวยงาน ซึ่งเปนรายการบัญชีที่เกิดขึ้นอัตโนมัติ คาใชจายระหวางหนวยงาน – เงินนอกงบประมาณตั๋วเงินคลัง จํานวน 924,922,950,082.50 บาท เปนรายการ ที่เกิดจากการไถถอนตั๋วเงินคลัง ซึ่งเปนรายการบัญชีที่เกิดขึ้นอัตโนมัติ คาใชจายระหวางหนวยงาน – กูเงินเพื่อชดเชยการขาดดุล จํานวน 257,253,801,345.99 บาท เปนรายการบัญชี ที่ เ กิ ด ขึ้ น อั ต โนมั ติ เ มื่ อ หน ว ยงานกู  เ งิ น เพื่ อ ชดเชยการขาดดุ ล เป น บั ญ ชี ร ะหว า งหน ว ยงานกั บ บั ญ ชี ร ายได ร ะหว า ง หนวยงาน – กูเงินเพื่อชดเชยการขาดดุล ซึ่งจะตัดรายการระหวางกรมบัญชีกลางกับหนวยงาน คาใชจายระหวางหนวยงาน – เงินกูแปลงตั๋วเงินคลัง จํานวน 11,635,000,000.00 บาท เปนรายการบัญชีที่เกิดขึ้น อัตโนมัติเมื่อหนวยงานกูเงินเพื่อแปลงตั๋วเงินคลัง เปนบัญชีระหวางหนวยงานกับบัญชีรายไดระหวางหนวยงาน – กูเงิน แปลงตั๋วซึ่งจะตัดรายการระหวางกรมบัญชีกลางกับหนวยงาน รายไดระหวางหนวยงาน – หนวยงานรับเงินนอกงบประมาณจากกรมบัญชีกลาง จํานวน 18,080,946,579.86 บาท เปนรายการที่เกิดจากกรมบัญชีกลางโอนเงินนอกงบประมาณใหหนวยงาน ซึ่งเปนรายการบัญชีที่เกิดขึ้นอัตโนมัติ คาใชจายระหวางหนวยงาน – ปรับเงินฝากคลัง จํานวน 18,255,980,076.93 บาท เปนรายการบัญชีที่เกิดขึ้น อั ต โนมั ติ เ มื่ อ หนวยงานขอเบิกเงินนอกงบประมาณที่ฝากคลังไว เปนบัญชีระหวางหนวยงานกับบัญชีรายได ร ะหว า ง หนวยงาน – ปรับเงินฝากคลัง ซึ่งจะตัดรายการระหวางกรมบัญชีกลางกับหนวยงาน

59

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

หมายเหตุที่ 34 ตนทุนทางการเงิน (หน�วย : บาท) 107,257,136,511.78 590,798,232.43 35,850,805.27 107,883,785,549.48

ดอกเบี้ยจาย คาธรรมเนียมเงินกู ตนทุนทางการเงินอ�น รวม ตนทุนทางการเงิน

หมายเหตุที่ 35 หนี้สาธารณะ สบน. มีหนาที่จัดทํารายงานสถานะหนี้สาธารณะ เสนอคณะกรรมการนโยบายและกํากับการบริหารหนี้สาธารณะ เพื่อรายงานคณะรัฐมนตรี โดยหนี้สาธารณะรายงานให ครม.ทราบ ประกอบดวยหนี้ที่รัฐบาลกู โดยตรง หนี้ของรัฐวิสาหกิจ ที่ไมเปนสถาบันการเงิน หนี้ของรัฐวิสาหกิจที่เปนสถาบันการเงิน และหนี้สินของกองทุนเพื่อการฟนฟูฯ และหนี้หนวยงานอื่น ของรัฐ ณ วันที่ 30 กันยายน 2557 รายละเอียดดังนี้ (หน�วย : ลานบาท) ตามที่รายงาน ครม.** เงินตราตางประเทศ เงินบาท 1. หนี้ที่รัฐบาลกู โดยตรง 1.1 หนี้ตางประเทศ ดอลลารสหรัฐ เงินกูจากธนาคารพัฒนาแหงเอเชีย เงินกูจากธนาคารโลก รวมดอลลารสหรัฐ เยนญี่ปุน เงินกูจากธนาคารเพ�อความรวมมือระหวางประเทศญี่ปุน เงินกูจากตลาดทุน รวมเยนญี่ปุน ดอลลารแคนาดา ยูโร เงินกูจากรัฐบาลเบลเยี่ยม รวมยูโร รวมหนี้ตางประเทศ

60

311.35 1,045.81 1,357.16

9,622.73 32,936.54 42,559.27

94.12 10.00 104.12 10.06

29,339.00 2,988.71 32,327.71 294.08

0.09 0.09

3.59 3.59 75,184.66

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

(หน�วย : ลานบาท) ตามที่รายงาน ครม.** เงินตราตางประเทศ เงินบาท 1.2 หนี้ในประเทศ เงินกูชดเชยการขาดดุลงบประมาณและการบริหารหนี้ - พันธบัตร - ตั๋วสัญญาใชเงิน (PN) - ตั๋วเงินคงคลัง - ตั๋วสัญญาใชเงิน (R-Bill) เงินกูชดใชความเสียหายใหแกกองทุนเพ�อการฟนฟูฯ - พันธบัตร FIDF 1 - พันธบัตร FIDF 3 - ตั๋วสัญญาใชเงิน (PN) เงินกูเพ�อฟนฟูและเสริมสรางความมั่นคงทางเศรษฐกิจ (TKK) เงินกูสําหรับโครงการเพื่อการวางระบบบริหารจัดการนํ้าฯ เงินกูเพ�อรัฐวิสาหกิจกูตอ เงินกูเพ�อใช ในการดําเนินโครงการเงินกู DPL รวมหนี้ในประเทศ 2. หนี้ของรัฐวิสาหกิจที่ ไมเปนสถาบันการเงิน 2.1 หนี้ที่รัฐบาลคํ้าประกัน - หนี้ตางประเทศ - หนี้ในประเทศ รวมหนี้ที่รัฐบาลคํ้าประกัน 2.2 หนี้ที่รัฐบาลไมคํ้าประกัน - หนี้ตางประเทศ - หนี้ในประเทศ รวมหนี้ที่รัฐบาลไมคํ้าประกัน รวมหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่ ไมเปนสถาบันการเงิน 3. หนี้ของรัฐวิสาหกิจที่เปนสถาบันการเงิน - หนี้ตางประเทศ - หนี้ในประเทศ รวมหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่เปนสถาบันการเงิน

2,108,715.01 152,771.67 90,500.00 25,800.00 341,900.00 575,100.00 156,851.84 373,483.29 22,200.00 37,908.57 5,040.00 3,890,270.38

107,511.78 318,385.06 425,896.84 172,586.48 488,910.58 661,497.06 1,087,393.90

2,894.78 623,613.40 626,508.18

61

รายงานประจ� า ป 2557 ส� า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ (หน�วย : ลานบาท) ตามที่รายงาน ครม.** เงินตราตางประเทศ เงินบาท 4. หนี้สินของกองทุนเพ�อการฟนฟูฯ 4.1 หนี้ที่รัฐบาลคํ้าประกัน 4.2 หนี้ที่รัฐบาลไมคํ้าประกัน 5. หนี้หน�วยงานอ�นของรัฐ 5.1 หนี้ที่รัฐบาลคํ้าประกัน 5.2 หนี้ที่รัฐบาลไมคํ้าประกัน รวมหนี้สินหน�วยงานอ�นของรัฐ สรุป ภาระหนี้รวมทั้งสิ้น (1)+(2)+(3)+(4)+(5)

-

11,457.02 11,457.02 5,690,814.14

หมายเหตุ *แปลงคาเงินตราตางประเทศดวยอัตราแลกเปลี่ยนอัตราขายอางอิงตามประกาศของธนาคารแหงประเทศไทย หมายเหตุ **แปลงคาเงินตราตางประเทศดวยอัตราแลกเปลี่ยนถัวเฉลี่ยระหวางอัตราซื้อกับอัตราขาย ณ วันที่ 30 กันยายน 2557 ขอมูลเพิ่มเติม 1) หนี้สาธารณะ หมายถึง หนี้ที่กระทรวงการคลัง หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจกูหรือหนี้ที่กระทรวงการคลังคํ้าประกัน (การคํ้าประกันหมายความรวมถึงการอาวัลตั๋วเงินดวย) แตไมรวมถึงหนี้ของรัฐวิสาหกิจที่ทําธุรกิจใหกูยืมเงินโดยกระทรวง การคลังมิไดคํ้าประกันการกูเงิน จะทําเปนสัญญาหรือออกตราสารหนี้ก็ได 2) หนี้สาธารณะสวนที่บันทึกบัญชีในงบการเงินของ สบน.จะบันทึกบัญชีเฉพาะหนี้ที่รัฐบาลกู โดยตรง สําหรับ หนี้สาธารณะสวนที่รัฐบาลคํ้าประกันและไมคํ้าประกัน (หนี้ที่หนวยงานของรัฐกูยืมเอง) จะไมไดบันทึกในงบการเงินของ สบน.

62

04

บทความวิชาการ

ของส�ำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

รูปแบบและวิธีการจัดหาเงินกูใหแกรัฐวิสาหกิจ นางชนันภรณ พิศิษฐวานิช ผูเชี่ยวชาญดานหนี้สาธารณะและความเสี่ยงทางเครติด นางสาวปวีณา สําเร็จ เศรษฐกรชํานาญการ

กระทรวงการคลัง โดยสํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) เปนหนวยงานหลักในการบริหารจัดการหนี้สาธารณะ ของประเทศ ซึ่งรวมถึงการจัดหาเงินกู ใหแกรัฐวิสาหกิจ เพื่อการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานและเพิ่มขีดความสามารถ ในการแข ง ขั น ควบคู  ไ ปกั บ การบริ ห ารจั ด การหนี้ เพื่ อ ลดตนทุนเงินกูและความเสี่ยงจากความผันผวนของอัตรา ดอกเบี้ย/อัตราแลกเปลี่ยน โดยในชวงสิบปที่ผานมาความ ต อ งการใช เ งิ น กู  ข องรั ฐ วิ ส าหกิ จ มี ป ริ ม าณเพิ่ ม ขึ้ น อย า ง ตอเนื่อง จากความตองการในการพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน ตลอดรวมถึงภารกิจเพิ่มเติมจากการกูเงินหรือการดําเนิน กิจกรรมกึ่งการคลังภายใตกฎหมายพิเศษและนโยบายใหม ของรัฐบาลผานการดําเนินการของรัฐวิสาหกิจตางๆ ซึ่งตอง ใชวงเงินในการดําเนินโครงการจํานวนมากและมีระยะเวลา การดําเนินการตอเนื่องติดตอกันหลายป อาทิเชน

64

• โครงการก อ สร า งรถไฟฟ า ของการรถไฟฟ า

ขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) เชน โครงการรถไฟฟา สายสีมวง สายสีนํ้าเงิน เปนตน • โครงการลดภาระค า ครองชี พ ของประชาชน 6 มาตรการ 6 เดือน ซึ่งรัฐบาลไดมอบหมายใหองคการขนสง มวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) การไฟฟานครหลวง (กฟน.) การไฟฟาสวนภูมิภาค (กฟภ.) การประปานครหลวง (กปน.) และการประปาสวนภูมิภาค (กปภ.) เปนผูรับผิดชอบและดําเนินโครงการ ซึ่งทําให รัฐวิสาหกิจดังกลาวมีรายไดลดลงอันเปนผลจากการดําเนิน โครงการ อยางไรก็ตาม รัฐบาลไดจัดสรรงบประมาณรายจาย ประจําป เพื่อชําระคืนเงินตน ดอกเบี้ย และคาใชจายในการ กูเงินใหกับรัฐวิสาหกิจ ซึ่งกูยืมเงินมาเพื่อชดเชยรายได ในการดําเนินโครงการ • การกู  เ งิ น เพื่ อ ดํ า เนิ น โครงการรั บ จํ า นํ า ผลผลิ ต ทางการเกษตรที่มีการดําเนินการตั้งแตป 2554 - 2557 วงเงินกวา 500,000 ลานบาท (โครงการรับจํานําขาวเปลือก) เพื่อยกระดับรายไดเกษตรกรและชีวิตความเปนอยูใหดีขึ้น โดยดําเนินโครงการผานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ การเกษตร (ธกส.) ตลอดระยะเวลาที่ผานมา สบน. ไดพัฒนาเครื่องมือ/ รูปแบบ/วิธกี ารระดมทุนอยางตอเนือ่ ง เพือ่ ใหสามารถดําเนินการ จัดหาเงินกู ให ไดเพียงพอตามความตองการในการดําเนิน โครงการตางๆ และใหเปนไปตามแผนการที่กําหนด มีตนทุน เงิ น กู  ที่ เ หมาะสมสอดคล อ งและเป น ไปตามกลไกตลาด หลายคนอาจมีคําถามวา สบน. มีเครื่องมือในการกูเงินใหกับ รัฐวิสาหกิจตางๆ และมีแนวทางการพิจารณาเลือกใชเครือ่ งมือ แตละประเภทอยางไร ในบทความนี้ จะพาทานผูอานไป ทําความรูจักเครื่องมือในการจัดหาเงินกู/รูปแบบ/วิธีการ ระดมทุนใหแกรฐั วิสาหกิจ และเกร็ดความรูเ กีย่ วกับเครือ่ งมือ ดังกลาวและองคประกอบสําคัญที่เกี่ยวของ เพื่อใหทาน ผูอานไดรูจักและเขาใจถึงบทบาทและกระบวนการทํางาน ของ สบน. ดานการจัดหาเงินกูมากยิ่งขึ้น

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

ประเภทเงินกู

การดําเนินโครงการตางๆ ของรัฐวิสาหกิจสวนใหญ ตองใชเงินในการดําเนินโครงการคอนขางสูง ดังนัน้ นอกจาก จะใชเงินรายได ในการลงทุนแลว รัฐวิสาหกิจตางๆ ตองอาศัย แหลงเงินหลักจากเงินกูรวมดวย ซึ่งแหลงเงินกูมีทั้งเงินกู ในประเทศและเงิ น กู  ต  า งประเทศจากการกู  เ งิ น ในตลาด เงินทุนตางประเทศ เชน การระดมทุนโดยการออก Samurai Bond ในประเทศญีป่ นุ หรือ Yankee Bond ในสหรัฐอเมริกา รวมทั้งการกูเงินจากสถาบันการเงินระหวางประเทศ เชน ธนาคารโลก (World Bank) ธนาคารพัฒนาเอเชีย (Asian Development Bank: ADB) และการกูเงินจากรัฐบาล ตางประเทศ เชน องคการความรวมมือระหวางประเทศ ของญี่ปุน (Japan International Cooperation Agency: JICA) ซึ่ง สบน. จะพิจารณาความเหมาะสมของแหลงเงิน จากต น ทุ น เงิ น กู  ร  ว มกั บ ลั ก ษณะของโครงการที่ ต  อ งการ ระดมทุนควบคูกัน ปจจุบันสภาพคลองในประเทศยังอยูในระดับสูง และ เพื่อลดความเสี่ยงจากความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยน สบน. ไดดําเนินการจัดหาเงินกู ในประเทศเปนหลัก อยางไร ก็ตาม ปริมาณความตองการเงินกู ในแตละปมีวงเงินที่สูงขึ้น ดังนั้น สบน. ซึ่งรับหนาที่ในการจัดหาเงินกูจึงตองดําเนินการ โดยมีการวางแผนที่ชัดเจน ทั้งเครื่องมือในการจัดหาแหลง เงินทุน และระยะเวลาในการระดมเงินสําหรับโครงการ เพื่อ ให โครงการสามารถดําเนินการไดราบรื่น และขณะเดียวกัน ไมกระทบสภาพคลองในตลาดมากเกินไป รวมทั้งเพื่อให มีตนทุนการจัดหาเงินกูที่เหมาะสม และใหจัดหาเงินกูไดครบ ตามความตองการ โดยเครื่องมือสําคัญที่ สบน. ใช ในการ จัดหาเงินกู ในประเทศใหแกรัฐวิสาหกิจ ไดแก 1. เงินกูสถาบันการเงิน/ธนาคารพาณิชย หรือ Term Loan/Bank Loan เปนรูปแบบการกูเงินเพื่อ ใชเปน Bridge Financing หรือการกูเงินที่สอดคลอง กับโครงการที่สามารถหารายไดได ในอนาคต เงินกูประเภทนี้ สามารถทยอยเบิกเงิน หรือสามารถขอชําระคืนกอนกําหนดได โดยแจงสถาบันการเงินลวงหนาเพียง 3 วัน ทําใหตนทุนการ กูเงินวิธีนี้สูงกวารูปแบบอื่น (P/N, พันธบัตร) โดยอายุเงินกู จะอยูที่ไมเกิน 3 ป 2. การออกพันธบัตร/ตราสารหนี้ หรือ Bond เปน รูปแบบการจัดหาเงินกูที่มีตนทุนตํ่าที่สุด พันธบัตรทั่วไป

มี ข  อ จํ า กั ด ที่ ไ ม ส ามารถชํ า ระคื น ก อ นกํ า หนดได สํ า หรั บ การกํ า หนดอายุ พั น ธบั ต ร สบน. จะกํ า หนดอายุ เ งิ น กู  ที่ หลากหลาย เพื่อทยอยการครบกําหนด ซึ่งจะไมกอใหเกิด ป ญ หาการกระจุ ก ตั ว ของหนี้ ที่ ค รบกํ า หนด (Bunching) โดยทั่ ว ไปการจั ด หาเงิ น กู  รู ป แบบพั น ธบั ต รเหมาะสํ า หรั บ โครงการลงทุ น ที่ เ ป น โครงการใหญ ๆ หรื อ โครงการ สาธารณูปโภคทีใ่ หผลตอบแทนในระยะยาว โดยประเภทของ พันธบัตรแยกตามผูออก ประกอบดวย พันธบัตรรัฐบาล หมายถึงตราสารหนี้ที่กระทรวงการคลังเปนผูออก พันธบัตร รัฐวิสาหกิจ หมายถึง ตราสารหนี้ที่รัฐวิสาหกิจเปนผูออก สําหรับตราสารหนี้ภาคเอกชนจะเรียกวา หุนกู ซึ่งหมายถึง ตราสารหนี้ที่ออกโดยบริษัทเอกชน และบทความนี้ จะพา ทานผูอานไปทําความรูจักกับพันธบัตรรัฐวิสาหกิจใหเพิ่มขึ้น พันธบัตรรัฐวิสาหกิจ (State Owned Enterprise Bond: SOE Bond) เปนตราสารหนี้ ภาครัฐที่ออกโดย หนวยงานรัฐวิสาหกิจ ออกจําหนายเพื่อระดมทุนในประเทศ จากประชาชนและสถาบันการเงิน มีชื่อเรียกตามองคกร ทีอ่ อกตราสาร เชน พันธบัตรการไฟฟาสวนภูมภิ าค พันธบัตร การทางพิเศษแหงประเทศไทย พันธบัตรการรถไฟแหง ประเทศไทย เปนตน โดยสวนใหญมีวัตถุประสงคเพื่อนํา เงิ น ทุ น ไปใช จ  า ยในการดํ า เนิ น งานตามโครงการต า งๆ พันธบัตรเหลานี้เปนการกูเงินโดยตรงของรัฐวิสาหกิจนั้นๆ โดยมี ทั้ ง ชนิ ด ที่ ก ระทรวงการคลั ง คํ้ า ประกั น ต น เงิ น และ ดอกเบี้ย เพื่อเพิ่มความนาเชื่อถือ โดยรัฐบาลรับภาระในการ ชําระคืนเงินตนและ/หรือดอกเบี้ย อยางไรก็ตาม กระทรวง การคลังจะพิจารณาความเหมาะสมในการใหการคํ้าประกัน ตามความเหมาะสมและจําเปน นอกจากนั้น ยังมีพันธบัตร

65

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

ชนิดที่กระทรวงการคลังไมคํ้าประกันเงินตนและดอกเบี้ย ซึ่งรัฐวิสาหกิจจะมีหนาที่และภาระในการชําระดอกเบี้ยและ เงินตนตามที่กําหนดไว ดังนั้น ความสามารถในการชําระหนี้ และฐานะการเงิ น ของรั ฐ วิ ส าหกิ จ จึ ง เป น เรื่ อ งสํ า คั ญ ที่ นักลงทุนตองพิจารณา วิธีการออกพันธบัตร พันธบัตรรัฐวิสาหกิจที่ออกใหม กระทรวงการคลัง โดย สบน. จะเปนผูดําเนินการจัดหา โดยมีรูปแบบในการ ดําเนินการ 2 รูปแบบ คือ (1) ก า ร จั ด ห า นั ก ล ง ทุ น ใ น รู ป แ บ บ ป ร ะ มู ล (Auction) ซึ่ ง สบน. จะทํ า การเป ด ประมู ล พั น ธบั ต ร ทุกสัปดาห ในวันพฤหัสบดี โดยจะพิจารณาจากผูที่เสนอ อัตราผลตอบแทน (All in cost) ตํ่าที่สุด และหากมีนักลงทุน ที่เสนออัตราผลตอบแทนเทากัน สบน. จะพิจารณาจัดสรร ไปตามสัดสวน (2) ก า ร จั ด ห า ตั ว แ ท น จํ า ห น  า ย ใ น รู ป แ บ บ Syndication ซึ่ ง เป น การประกั น ว า พั น ธบั ต รทุ ก รุ  น ที่ เสนอขาย จะสามารถจํ า หน า ยได ค รบเต็ ม จํ า นวนที่ อ อก ทุกครั้ง เพื่อใหภาครัฐสามารถบริหารจัดการการระดมทุน ได อ ย า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ โดยสถาบั น การเงิ น ที่ ไ ด รั บ การ คัดเลือกใหเปนผูจ ดั จําหนายจะทําการจําหนายพันธบัตรใหแก ผูลงทุนตอไป และยังสามารถเปนผูลงทุนในพันธบัตรดังกลาว ไดเองอีกดวย การออกพันธบัตรโดยวิธี Syndication หรือวิธีการ ประมูลโดยคัดเลือกสถาบันการเงินเขาทําหนาที่จัดหาเงินกู ใหแกผูออกพันธบัตร ซึ่งสามารถคัดเลือกสถาบันการเงิน ใหรวมกันจัดหาเงินกูไดมากกวา 1 แหง และสามารถกําหนด เงื่อนไขชวงอายุของพันธบัตรที่จะออกใหมีความยืดหยุน

66

และสอดคลองกับความตองการของตลาด นํามาซึ่งตนทุน เงินกู (Spread) ทีเ่ หมาะสม สอดคลองกับภาวะตลาด สําหรับ ขั้ น ตอนการดํ า เนิ น การนั้ น รั ฐ วิ ส าหกิ จ จะส ง หนั ง สื อ แจ ง ความตองการกูเงินใหกับ สบน. เพื่อดําเนินการจัดหาเงินกู โดยหากเปนวิธีการทํา Syndication ควรแจงลวงหนา ไมนอยกวา 2 เดือน จากนั้น สบน. และรัฐวิสาหกิจจะประชุม เพื่อพิจารณากําหนดเงื่อนไขและรายละเอียดตางๆ ของการ กูเงิน และนําเสนอกระทรวงการคลังพิจารณาอนุมัติเงื่อนไข รายละเอียด และวิธีการกูเงิน และดําเนินการออกหนังสือ ชี้ชวนไปยังสถาบันการเงินตางๆ เพื่อเสนอตัวเปนผูจัดการ จัดจําหนาย (Arranger) โดยหนังสือชี้ชวนจะแจงเงื่อนไข การออกพันธบัตร กําหนดวันรับเงิน และกําหนดวันยื่นซอง ขอเสนอในการเปนตัวแทนจัดจําหนายพันธบัตร โดยสถาบัน การเงิ น จะทํ า การยื่ น ข อ เสนอวงเงิ น และกรอบอั ต ราผล ตอบแทน (ดอกเบี้ย) ตามกําหนด จากนั้น สบน. และ รัฐวิสาหกิจจะรวมกันพิจารณาคัดเลือกสถาบันการเงินทีเ่ สนอ เงื่อนไขที่ดีที่สุด เพื่อใหเปน Arrangers ซึ่งอาจมีสถาบัน การเงินทีไ่ ดรบั การคัดเลือกมากกวา 1 ราย โดยสถาบันการเงิน ที่ไดรับการคัดเลือกจะดําเนินการสํารวจความตองการของ ตลาด/นั ก ลงทุ น เพื่ อ กํ า หนดอายุ พั น ธบั ต ร และวงเงิ น แตละรุนพันธบัตรที่เหมาะสม และ Arrangers จะแจง ผลสรุปวงเงิน อายุพนั ธบัตร และอัตราดอกเบีย้ ภายใตกรอบ เงื่อนไขที่ไดยื่นขอเสนอให สบน. และรัฐวิสาหกิจทราบ และ รวมกันกําหนดวัน Pricing/Bookbuild ตามวันที่กําหนด นอกจากนั้น การจัดหาเงินกู ในรูปแบบ Syndication อาจ กําหนดใหสถาบันการเงินที่เปนผูจัดจําหนาย (Arranger) ทํ า Roadshow ให กั บ รั ฐ วิ ส าหกิ จ ที่ ต  อ งการระดมทุ น จํานวนมากหรือรัฐวิสาหกิจที่ไมไดเขาสูตลาดเพื่อระดมทุน เปนประจํา เพือ่ ทําการประชาสัมพันธ สรางความเขาใจใหกบั ผูร ว มตลาด และขยายฐานนักลงทุน อยางไรก็ตาม การจัดหา เงินกู ในรูปแบบ Syndication มีคา ธรรมเนียมในการกูท อี่ ตั รา ไมเกินรอยละ 0.03 ของวงเงินกู และสําหรับพันธบัตรที่ กระทรวงการคลังคํ้าประกันมีอัตราคาธรรมเนียมในการกู ที่อัตราไมเกินรอยละ 0.02 ของวงเงินกู นอกจากนัน้ ยังมีการออกพันธบัตรโดยการเพิม่ วงเงิน พันธบัตรรุน เดิม (Re-open) ซึง่ หมายถึง การออกพันธบัตร รุนเดิมเพิ่ม (Reopen) หรือการเพิ่มปริมาณตราสารที่เคย ออกจําหนายแลว เพือ่ ใหมปี ริมาณตราสารหมุนเวียนในตลาด

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

มากขึ้ น เพื่ อ สร า งสภาพคล อ งในตลาดรองให ต อบรั บ ความตองการของนักลงทุน โดยการ Reopen พันธบัตร แตละรุนใหมีขนาดและสภาพคลองที่เหมาะสม ชวยเพิ่ม สภาพคลองในตลาดรองควบคูก นั ไป การ Reopen พันธบัตร รุนเดิม เงื่อนไขเงินกูพันธบัตรรุนนั้นจะยังคงเดิม เพียงแต เพิ่มวงเงินพันธบัตรเทานั้น ผลการออกพันธบัตรโดยวิธี Syndication ในป 2557 ในป 2557 สบน. สามารถดําเนินการออกพันธบัตร ผานการจัดทํา Syndication วงเงินรวมสูงกวา 1 แสนลานบาท โดยมีขนาดวงเงินการจัดหาตอครั้งที่สูงขึ้น หรือมีวงเงิน ประมาณ 1 – 2 หมื่นลานบาท และ 2 หมื่นลานบาทขึ้นไป ซึ่งชวยลดความถี่ในการจัดหาเงินกูลง และสามารถจัดหา เงินกูไดครบถวน อีกทั้งมีตนทุนการกูเงินลดลงรอยละ 0.42 ตอป นอกจากนี้ วงเงินพันธบัตรตอรุนที่เพิ่มสูงขึ้น ยังสงผล ใหพันธบัตรดังกลาวมีสภาพคลองในตลาด และเปนที่รูจัก ของนักลงทุน การจัดหาเงินกูด ว ยวิธี Syndication ในป 2557 ทําให สบน. สามารถจัดหาเงินกู ใหกับ ธกส. ไดสูงถึง 37,000 ลานบาท ในคราวเดียว นอกจากนั้น สบน. ยังสามารถจัดหา เงินกูดวยวิธี Syndication ใหกับ ขสมก. รฟท. กฟน. และ ธนาคารอาคารสงเคราะห (ธอส.) ไดอยางครบถวน และ ไดรับราคาที่สอดคลองกับภาวะตลาด 3. ตัว๋ สัญญาใชเงิน หรือ Promissory Note (P/N) เปนรูปแบบการกูเงินที่ สบน. ใชเพื่อขยายฐานนักลงทุน ใหกวางขึ้น นอกเหนือจากสถาบันการเงิน ซึ่งสงผลใหตนทุน การจัดหาตํ่าลง รวมทั้งในภาวะตลาดไมเหมาะสม สบน. ใช P/N เปนเครื่องมือในการจัดหาเงินกูระยะสั้น (6 เดือน และ 1 ป) ในการระดมเงิน กอนที่จะปรับโครงสรางหนี้ เปนพันธบัตรหรือ Term Loan ตอไปตามความเหมาะสมของ อายุโครงการและแผนการดําเนินโครงการ

รวมทัง้ ไมใหมภี าระการปรับโครงสรางหนีท้ สี่ งู เกินไปในแตละป นอกจากนั้น ในการจัดหาเงินกู สบน. จะตองศึกษาวิเคราะห อุปทานและตารางการกูเ งินในตลาดทัง้ ของรัฐบาล รัฐวิสาหกิจ และธนาคารแหงประเทศไทย ทั้งในดานอายุเงินกู เครื่องมือ ในการจัดหา และระยะเวลาที่จะจัดหาเพื่อใหไดตนทุนการ กูเ งินทีเ่ หมาะสม และหลีกเลีย่ งการแยงสภาพคลองในตลาด นั บ ตั้ ง แต ป  2557 สบน. ได ส  ง สั ญ ญาณในการ ปรับตัวของการพัฒนาตลาดตราสารหนี้รัฐวิสาหกิจจนสงผล ในทางบวกอยางชัดเจน โดยลดความถี่ในการกูเงิน โดย ในป 2556 ไดจัดหาเงินกูจํานวน 136 ครั้ง วงเงินกูกวา 4 แสนลานบาท หรือวงเงินกูเฉลี่ย 3 พันลานบาทตอครั้ง ตนทุนเฉลี่ยรอยละ 3.35 ตอป และในป 2557 ไดกู 69 ครั้ง วงเงินกูรวมกวา 35,000 ลานบาท และเพิ่มวงเงินประมูล ตอครั้งจากวงเงินประมาณ 1,000 ลานบาท เปน 5,000 ลานบาท และเพิม่ วงเงินคงคางให ใหญขนึ้ โดยมีตน ทุนเงินกู เฉลี่ยรอยละ 2.93 ตอป ตลอดจนมีการประกาศตาราง การประมูลลวงหนาอยางเปนระบบ เพื่อใหนักลงทุนสามารถ วางแผนการลงทุนไดอยางมีประสิทธิภาพ เพือ่ ลดตนทุนและ ความเสีย่ งในการดําเนินการ (Cost and Operational Risk) ในป 2558 มีความตองการระดมทุนของรัฐวิสาหกิจ จํานวน 11 แหง โดยมีเงินสูงกวา 2 แสนลานบาท โดย สวนใหญเปนการกูเงินเพื่อปรับโครงสรางหนี้ คิดเปนรอยละ 84 ของการจั ด หาเงิ น กู  ทั้ ง หมด ด ว ยวงเงิ น ในการปรั บ โครงสรางหนี้ที่สูงดังกลาว ทําให สบน. ตองวางแผนการ บริหารจัดการหนี้ใหเหมาะสม เพือ่ ไมใหเกิดปญหาการผิดนัด ชําระหนี้ ซึ่งการพิจารณาตองพิจารณาถึงภาระหนี้คงคาง ของรัฐวิสาหกิจในภาพรวมดวย เพื่อหลีกเลี่ยงปญหาการ กระจุกตัวของหนี้ (Bunching) สบน. ไดทําการหารือรวมกับ

เปาหมายในอนาคต

พัฒนาตลาดตราสารหนี้รัฐวิสาหกิจ กระทรวงการคลั ง โดย สบน. เป น หน ว ยงาน ที่รับผิดชอบในการจัดหาเงินกูและคํ้าประกันเงินกู ใหแก รัฐวิสาหกิจ การจัดหาเงินกู สบน. ไดกระจายอายุเงินกู ใหหลากหลาย เพื่อไมใหภาระเงินกูกระจุกตัวในปใดปหนึ่ง •

67

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ หน ว ยงานที่ เ กี่ ย วข อ งทั้ ง รั ฐ วิ ส าหกิ จ สํ า นั ก งบประมาณ ธนาคารแหงประเทศไทย และหารือรวมกับนักลงทุน เพื่อ สํารวจความตองการของนักลงทุน และกําหนดชวงเวลา ในการออกพันธบัตรและอายุเงินกู ใหเหมาะสม ใหสามารถ จัดหาเงินกูไดครบตามความตองการภายใตตน ทุนทีเ่ หมาะสม ไมสรางแรงกดดันใหตลาด พรอมทั้งพิจารณาความเหมาะสม ในการเลื อ กใช เ ครื่ อ งมื อ ในการระดมทุ น ให เ หมาะสมกั บ ความตองการและวัตถุประสงค ในการใชเงินของรัฐวิสาหกิจ นั้นๆ กลาวคือ - เงินกูสถาบันการเงิน/ธนาคารพาณิชย หรือ Term Loan/Bank Loan ใชสาํ หรับโครงการทีอ่ ยูร ะหวางการทยอย เบิกใชเงิน และการปรับโครงสรางหนีท้ คี่ าดวาจะมีการทยอย ชําระคืนหนี้กอนครบกําหนด หรือเปนการกูเงินเพื่อเปน Bridge Financing กอนที่จะพิจารณาจัดหาเงินกูระยะยาว ในรูปพันธบัตรตอไป - พันธบัตร/ตราสารหนี้ หรือ Bond ใชสาํ หรับโครงการ ลงทุนขนาดใหญ หรือโครงการสาธารณูปโภคทีใ่ หผลตอบแทน ในระยะยาว - การกูเ งินดวยวิธี Syndication จะยังคงดําเนินตอไป เนื่องจากการจัดหาเงินกูดวยวิธี Syndication ที่ผานมา มีตนทุนโดยรวมอยูในระดับที่เหมาะสม และสามารถจัดหา เงินกูไดครบตามความตองการ ถึงแมจะมีวงเงินสูง ก็สามารถ จัดหาไดครบในคราวเดียว นอกจากนั้น ยังเปนการขยายฐาน นั ก ลงทุ น รวมทั้ ง เป น การประชาสั ม พั น ธ ใ ห นั ก ลงทุ น รูจักพันธบัตรรัฐวิสาหกิจมากขึ้น สามารถกําหนดเงื่อนไข อายุเงินกู ใหมีความยืดหยุนสอดคลองกับความตองการของ นักลงทุน นํามาซึ่งตนทุน (Spread) ที่เหมาะสม สอดคลอง กับภาวะตลาด และขนาดวงเงินพันธบัตรตอรุนที่ใหญขึ้น

68

สงผลใหพันธบัตรดังกลาวมีสภาพคลองในตลาดรอง การพัฒนาพันธบัตรรัฐวิสาหกิจนอกจากจะชวยสราง ความหลากหลายในตลาดพันธบัตรและเปนการปูทางเพื่อ สรางสภาพคลองในตลาดรองแลว ยังเปนการชวยเพิ่ม ทางเลือกในการลงทุนที่นาสนใจ ทั้งในแงของความเสี่ยง และอัตราผลตอบแทนใหแกนักลงทุนอีกดวย ซึ่งไดรับการ ตอบรับจากนักลงทุนเปนอยางดี การพัฒนาตลาดตราสารหนี้ รัฐวิสาหกิจนับเปนอีกกาวที่มีสวนชวยในการพัฒนาตลาด ตราสารหนี้ไทย และ สบน. ไดผลักดันการพัฒนาตลาด ตราสารหนีร้ ฐั วิสาหกิจใหเติบโตควบคูไ ปกับตลาดตราสารหนี้ รั ฐ บาล เพื่ อ ขยายขอบเขตการพั ฒ นาตลาดตราสารหนี้ ใหกวางขวางขึ้นทั้งในดานปริมาณการซื้อขาย คุณภาพของ ตราสารหนี้ ตัวกลางการซื้อขาย แหลงขอมูลอางอิง และ ความแข็งแกรงของตลาดตราสารหนี้ไทยเพื่อใหรอรับตอ แนวนโยบายดานตลาดพันธบัตรแหงเอเชีย • จัดตั้งเงินกูชนิดหมุนเวียน (Revolving Credit) กระทรวงการคลังอยูร ะหวางการพิจารณาจัดตัง้ วงเงินกู ระยะสั้นหรือเงินกูชนิดหมุนเวียน (Revolving Credit) วงเงิน 100,000 ลานบาท ซึง่ เปนเงินกูร ะยะสัน้ ทีม่ รี ะยะเวลา ชําระคืนที่แนนอน เมื่อชําระคืนสามารถเบิกใชไดอีกภายใต กรอบวงเงินของเงินกูชนิดหมุนเวียนที่ไดจัดตั้งขึ้นนั้น เพื่อ สรางเครื่องมือในการบริหารจัดการหนี้ใหเพิ่มขึ้น โดยเงินกู ดั งกลาวจะใชเปน Bridge Financing/Bridge Loan สํ า หรั บ การบริ ห ารหนี้ ห รื อ ลงทุ น ในโครงการ ระหว า งที่ การจั ด หาเงิ น กู  ร ะยะยาวยั ง ไม แ ล ว เสร็ จ อย า งไรก็ ต าม การดํ า เนิ น การจั ด ตั้ ง Revolving Credit อยู  ร ะหว า ง การศึกษาทิศทางความเปนไปได ขอดี-ขอเสีย และขอจํากัด ในการดําเนินการ สบน. หวังวาเกร็ดความรูเกี่ยวกับรูปแบบ/วิธีการ จัดหาเงินกู ใหแกรัฐวิสาหกิจขางตน จะชวยใหทานผูอาน พอเขาใจภาพรวม และวิธกี ารดําเนินการจัดหาเงินกูไดชดั เจน ขึ้นบาง อยางไรก็ตาม หากทานตองการทราบรายละเอียด เพิ่ ม เติ ม ท า นสามารถติ ด ต อ สอบถามได ที่ ชนั น ภรณ พิศิษฐวานิช โทร 0 2265 8050 ตอ 5404 (chanunporn@ pdmo.go.th) หรือ ปวีณา สําเร็จ โทร 0 2265 8050 ตอ 5408 (paweena@pdmo.go.th) หรือหาขอมูลเพิ่มเติมได จากเว็บไซตของ สบน. (www.pdmo.go.th) คะ

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

การบริหารจัดการงบชําระหนี้ของรัฐบาล ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 นายวรวุฒิ แซลิ่ม เศรษฐกรชํานาญการ

สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ (สบน.) ในฐานะ หนวยงานที่กํากับดูแลการบริหารจัดการหนี้สาธารณะ โดย ทํ า หน า ที่ ใ นการวางแผนกํ า กั บ และดํ า เนิ น การก อ หนี้ คํ้าประกัน และปรับโครงสรางหนี้ รวมถึงการชําระหนี้ของ รัฐบาลใหเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ ซึง่ เปนกลไกหลักสําคัญ ในการรักษากรอบวินัยทางการคลัง เสริมสรางความยั่งยืน ทางการคลังและการพัฒนาเศรษฐกิจทีย่ งั่ ยืน โดยในสวนของ การชําระหนี้ของรัฐบาล สบน. ไดดําเนินการบริหารจัดการ งบชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาลที่ ไ ด รั บ จั ด สรรให เ ป น ไปอย า ง มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ ภายใต ง บประมาณที่ มี อ ยู  อ ย า งจํ า กั ด ซึง่ ในแตละปงบประมาณงบชําระหนีข้ องรัฐบาลโดยสวนใหญ จะเปนไปเพื่อการชําระดอกเบี้ยและคาธรรมเนียม ดังเห็น ไดจากแผนภาพแสดงการจัดสรรงบประมาณรายจายเพือ่ การ

ชําระหนี้ของรัฐบาลในชวงปงบประมาณ พ.ศ. 2540 - พ.ศ.

2557 โดยกวารอยละ 80 ของงบชําระหนี้ของรัฐบาลที่ไดรับ จัดสรรเปนไปเพือ่ การชําระดอกเบีย้ และคาธรรมเนียมผูกพัน เงินกูที่เกิดขึ้นเปนสําคัญ

แผนภาพที่ 1 แสดงการจัดสรรงบประมาณรายจายเพื่อการชําระหนี้ของรัฐบาล ระหวางปงบประมาณ พ.ศ. 2540 - พ.ศ. 2557 การจัดสรรงบประมาณรายจายเพื่อการชําระหนี้ของรัฐบาล

ลานบาท 200,000

รอยละ 20

150,000

15

100,000 50,000 0

8.04 7.90

10.74 10.34 10.51 9.75 10.40 9.62 10.04 9.63 9.24

11.64 8.72

7.19

10 6.23 6.43

3.72 3.52

5

2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 ตนเงิน

ดอกเบี้ยและคาธรรมเนียม

0

รอยละตอ"งปม.

ที่มา: สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ

69

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

1. การจัดสรรและการชําระหนี้เงินกูของรัฐบาล ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 สบน. ไดรับจัดสรร งบประมาณรายจายประจําปสําหรับการชําระหนี้ของรัฐบาล ตามแผนการบริหารจัดการหนี้ภาครัฐ จํานวน 162,332.05 ลานบาท ประกอบดวยงบชําระคืนตนเงินกู จํานวน 33,761.16 ล า นบาท งบชํ า ระดอกเบี้ยเงินกู จํานวน 128,072.08 ลานบาท และงบชําระคาธรรมเนียมและคาผูกพันเงินกู จํานวน 498.81 ลานบาท ซึง่ ในการบริหารจัดการงบชําระหนี้ ของรัฐบาลทีไ่ ดรบั จัดสรรดังกลาว สบน. ไดทาํ ความตกลงกับ สํานักงบประมาณเพื่อขอถัวจายตนเงินกู ดอกเบี้ย และ ค า ธรรมเนี ย มและค า ผู ก พั น เงิ น กู  เ พื่ อ ประโยชน ใ นการ บริหารจัดการงบชําระหนี้ของรัฐบาลที่ไดรับจัดสรรใหเปนไป อยางมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชนสูงสุด โดยผลการ บริ ห ารจั ด การงบชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาลในป ง บประมาณ พ.ศ. 2557 สบน. ไดดําเนินการชําระหนี้ตามภาระหนี้ ที่เกิดขึ้นจริงในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 เปนจํานวนทั้งสิ้น 139,464.85 ลานบาท ทําให สบน. มีงบชําระหนี้ของรัฐบาล

ที่เหลือจายจากวงเงินที่ไดรับจัดสรร จํานวน 22,867.20 ลานบาท โดย สบน. ไดนําไปบริหารเพื่อลดยอดหนี้คงคาง ในสวนของหนี้ที่ครบกําหนดในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 แตไมไดรับการจัดสรรงบประมาณ และดําเนินการอื่ นๆ ที่เปนประโยชน ในการลดภาระหนี้คงคางของรัฐบาลและ ลดภาระดอกเบี้ยที่จะตองชําระในอนาคต สาเหตุ ที่ ทํ า ให มี ง บชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาลเหลื อ จ า ย ดังกลาว เนื่องจากการจัดทํางบประมาณชําระหนี้ของรัฐบาล เปนการประมาณการลวงหนาหนึง่ ป และเมือ่ ถึงปงบประมาณ ที่ ต  อ งชํ า ระนั้ น มี ป  จ จั ย ต า งๆ ที่ เ ปลี่ ย นแปลงไป ซึ่ ง ในป งบประมาณ พ.ศ. 2557 มีสาเหตุมาจากปจจัยตางๆ ดังนี้  การเปลี่ยนแปลงของอัตราแลกเปลี่ยนสกุลเงิน บาทที่แข็งคาจากที่ไดคาดการณไวเมื่อเทียบกับสกุลเงินตรา ตางประเทศ  การเปลีย่ นแปลงของอัตราดอกเบีย้ ลอยตัวทีล่ ดลง จากที่ไดคาดการณไว  ฐานะการคลังดี ไมมีความจําเปนตองกูเงินเพื่อ ชดเชยการขาดดุลงบประมาณเต็มกรอบวงเงิน

งบชําระหนี้ของรัฐบาลที่ ไดรับจัดสรร ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2557 หนวย: ลานบาท งบชําระหนี้ที่ไดรับจัดสรร

คาดอกเบี้ย 128,072.08 78.895%

คาตนเงิน 33,761.16 20.798%

คาธรรมเนียม 498.81 0.307%

คาธรรมเนียม 612.45 0.377% คาดอกเบี้ย 105,175.17 64.794% คาตนเงิน 33,667.23 20.741%

งบชําระหนี้ ที่เหลือจาย 22,867.20 14.088%

หมายเหตุ: ตั้งแตปงบประมาณ พ.ศ. 2556 เปนตนไป หนี้เงินกูเพื่อชดใชความเสียหายใหกับกองทุนเพื่อการฟนฟูและพัฒนาระบบสถาบัน การเงิน (FIDF) ไมไดชาํ ระจากงบชําระหนี้ เนือ่ งจากได โอนภาระการชําระหนีไ้ ปยังกองทุนเพือ่ การฟน ฟูและพัฒนาระบบสถาบัน การเงินตามพระราชกําหนดปรับปรุงการบริหารหนีเ้ งินกูท กี่ ระทรวงการคลังกูเ พือ่ ชวยเหลือกองทุนเพือ่ การฟน ฟูและพัฒนาระบบ สถาบันการเงิน พ.ศ. 2555 แลว ทําใหไมมีการตั้งงบประมาณเพื่อการชําระหนี้ในสวนนี้ ที่มา : สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ

70

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

 มี ก ารเลื่ อ นการกู  เ งิ น ออกไปอั น เนื่ อ งจากความ

ลาชาจากการดําเนินโครงการไมเปนไปตามแผนที่วางไว ทําใหระยะเวลาในการคํานวณดอกเบี้ยลดลง หรือไมมีการ ดําเนินโครงการตามแผนงานทีว่ างไว ทําใหไมมกี ารกูเ งินและ การชําระดอกเบี้ยเงินกู ซึ่งจากปจจัยตางๆ เหลานี้ ทําใหงบชําระหนี้ของ รัฐบาลที่ไดรับจัดสรรเหลือจาย จึงเปนสิ่งที่ สบน. จะตอง ดํ า เนิ น การบริ ห ารจั ด การภายใต ส ถานการณ แ ละป จ จั ย แวดลอมตางๆ ที่เกิดขึ้นในปงบประมาณ เพื่อใหการบริหาร งบชําระหนี้ของรัฐบาลเกิดประสิทธิภาพและประโยชนสูงสุด

สามารถบริหารและเบิกจายงบชําระหนี้ของรัฐบาลที่ไดรับ จัดสรรไดเปนจํานวนทั้งสิ้น 162,330.85 ลานบาท คิดเปน รอยละ 99.999 ของงบชําระหนี้ที่ไดรับจัดสรร คงเหลือ งบชําระหนี้สุทธิเพียง 1.20 ลานบาท โดยการเบิกจาย งบชําระหนี้ของรัฐบาลดังกลาวประกอบดวย และจากการเบิกจายงบชําระหนี้ของรัฐบาลดังกลาว สามารถสรุ ป เป น การเบิ ก จ า ยเพื่ อ การชํ า ระหนี้ เ งิ น กู  ในประเทศเปนจํานวน 158,664.46 ลานบาท (97.74%) และ

2. ภาพรวมการบริหารและการเบิกจายงบชําระหนี้ ของรัฐบาล ในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ในการบริหารงบชําระหนี้ของรัฐบาล ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ทั้งจากการดําเนินการชําระหนี้ของรัฐบาลตาม ภาระหนี้จริงที่ครบกําหนดชําระในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 และจากการชํ า ระหนี้ ภ ายใต ก ารบริ ห ารงบชํ า ระหนี้ ข อง รัฐบาลที่เหลือจายในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ทําให สบน.

การเบิกจายงบชําระหนี้ ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 หนวย : ลานบาท คาธรรมเนียม 612.45 0.377%

คาดอกเบี้ย 105,175.17 64.790% คาตนเงินกู 33,667.23 20.741%

คงเหลือ 1.20 0.001%

 ชําระคืนตนเงินกู จํานวน 56,543.23 ลานบาท  ชําระดอกเบี้ยเงินกู จํานวน 105,175.17 ลานบาท  ชําระคาธรรมเนียมฯ จํานวน 612.45 ลานบาท  คงเหลืองบชําระหนี้สุทธิ จํานวน 1.20 ลานบาท

ที่มา : สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ

71

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

การเบิกจายงบชําระหนี้ในประเทศ ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 คาธรรมเนียม 590.80 0.37%

คาดอกเบี้ย 103,889.25 65.48% คาตนเงิน 54,184.41 34.15%

รายละเอียดการเบิกจายงบชําระหนี้ในประเทศของรัฐบาล ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2557 รายการ เงินกูเพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณ & ตั๋วเงินคลัง เงินกูตาม พ.ร.ก. ไทยเขมแข็ง เงินกูตาม พ.ร.ก. เพื่อวางระบบบริหารจัดการนํ้าฯ เงินกูบาททดแทนการกูเงินตราตางประเทศ รวม

ตนเงิน 31,318.41 22,866.60 54,184.41

ดอกเบี้ย 90,105.39 13,248.90 517.87 17.09 103,889.25

คาธรรมเนียม 590.80 590.80

รวม 122,014.60 36,114.90 517.87 17.09 158,664.46

การเบิกจายงบชําระหนี้ตางประเทศ ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 คาดอกเบี้ย 1,285.92 35.07%

คาธรรมเนียม 21.65 0.59% คาตนเงิน 2,358.82 64.34%

รายละเอียดการเบิกจายงบชําระหนี้ตางประเทศของรัฐบาล ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2557 รายการ เงินกูองคการความรวมมือระหวางประเทศของญี่ปุน (JICA) เงินกูธนาคารพัฒนาเอเชีย (ADB) เงินกูธนาคารโลก (IBRD) พันธบัตรเงินเยนชนิดจําหนายทั่วไปในตลาดทุนญี่ปุน (Samurai Bond) อื่นๆ (คาธรรมเนียม Moody’s, Standard & Poor’s (S&P) และ Fitch Rating) รวม ที่มา: สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ

72

ตนเงิน ดอกเบี้ย คาธรรมเนียม 1,373.14 638.84 0.85 767.34 260.10 3.01 218.34 342.93 46.05 0.04 17.75 2,358.82 1,285.92 21.65

รวม 2,010.84 1,030.45 561.27 46.09 17.75 3,666.39

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

การเบิกจายเพื่อการชําระหนี้เงินกูตางประเทศเปนจํานวน 3,666.39 ลานบาท (2.26%) โดยมีรายละเอียดการเบิกจาย งบชํ า ระหนี้ ป รากฏดั ง ตารางและแผนภาพการเบิ ก จ า ย งบชําระหนี้ในประเทศและตางประเทศของรัฐบาล ประจําป งบประมาณ พ.ศ. 2557

3. การบริหารงบชําระหนี้ของรัฐบาลที่เหลือจาย ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 สําหรับการบริหารงบชําระหนี้ของรัฐบาลที่เหลือจาย ดังกลาว สบน. ไดคาํ นึงถึงเปาหมายในการบริหารงบชําระหนี้ ตางๆ และนํามาพิจารณารวมกัน ไดแก การลดยอดหนี้ สาธารณะคงคาง การลดภาระดอกเบี้ยในอนาคต และการ ประหยัดงบชําระหนี้ของรัฐบาลในปงบประมาณถัดไป เพื่อ ใหการบริหารงบชําระหนีข้ องรัฐบาลทีเ่ หลือจายเกิดประโยชน สูงสุด โดย สบน. ไดพิจารณาถึงแนวทางและวิธีการดําเนิน การที่เหมาะสมแบงได 3 วิธี ไดแก 1) การชําระคืนตนเงินทีค่ รบกําหนดชําระ (Repayment) แทนการปรับโครงสรางหนี้ในกรณีที่ไมไดจัดสรรงบประมาณ เพื่อการชําระคืนตนเงินกู 2) การชําระหนี้กอนครบกําหนด (Prepayment) 3) การจัดซื้อเงินตราตางประเทศและนําฝากไวกับ ธนาคารพาณิชยเพื่อรอการชําระหนี้เมื่อถึงกําหนด (Foreign Currency Deposit : FCD) จากงบชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาลที่ เ หลื อ จ า ยจํ า นวน 22,867.20 ลานบาทดังกลาว สบน. ไดดําเนินการบริหารโดย

ติ ด ตามการชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาลอยู  ต ลอดเวลา รวมทั้ ง วางแผนการบริ ห ารงบชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาลที่ เ หลื อ จ า ย ดังกลาวใหเกิดประสิทธิภาพ โดยเมื่อใกลสิ้นปงบประมาณ ซึ่งสถานการณตางๆ มีการเปลี่ยนแปลง และการชําระหนี้ ของรั ฐ บาลที่ เ ป น ภาระที่ เ กิ ด ขึ้ น จริ ง ภายในป ง บประมาณ มีความแนนอนใกลเคียงมากยิ่งขึ้น ทําใหแนวทางในการ บริหารงบชําระหนีข้ องรัฐบาลทีเ่ หลือจายจึงมีการปรับเปลีย่ น เพื่อใหการบริหารจัดการเกิดประสิทธิภาพและประโยชน สู ง สุ ด โดยแนวทางการบริ ห ารงบชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาลที่ เหลือจายในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 สบน. ไดดําเนินการ ดังนี้ • ชําระคืนหนีท้ คี่ รบกําหนดชําระ (Repayment) ของ หนี้เงินกู ในประเทศ แทนการปรับโครงสรางหนี้ จํานวน 19,247 ลานบาท • ชําระหนี้กอนครบกําหนด (Prepayment) ของหนี้ เงินกู ในประเทศ จํานวน 3,619 ลานบาท จากแนวทางการบริหารดังกลาวทําให สบน. สามารถ บริหารงบชําระหนีข้ องรัฐบาลทีเ่ หลือจายไดเปนจํานวนทัง้ สิน้ 22,866 ล า นบาท ทํ า ให ค งเหลื อ งบชํ า ระหนี้ สุ ท ธิ เ พี ย ง 1.20 ลานบาท นอกจากนี้การบริหารงบชําระหนี้ของรัฐบาล ที่เหลือจายดังกลาวยังทําให สบน. สามารถลดยอดหนี้ สาธารณะคงคางได จํานวน 22,866 ลานบาท ประหยัด งบประมาณเพือ่ การชําระดอกเบีย้ ไดประมาณ 1,247 ลานบาท

73

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ

ผลการบริหารงบชําระหนี้ของรัฐบาลที่เหลือจาย ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2557 หนวยงาน: ลานบาท คงเหลือสุทธิ 1.20 0.001% ภาระหนี้จริง 139,464.85 85.913%

งบชําระหนี้ ที่เหลือจาย 22,866.00 14.086%

ในประเทศ 22,866.00 100.000%

Repay 19,247.00 84.173%

Prepay 3,619.00 15.827%

 ลดยอดหนี้สาธารณะคงคางได จํานวน 22,866 ลานบาท  ประหยัดดอกเบี้ยไดประมาณ 1,247 ลานบาท  ปดความเสี่ยงอัตราแลกเปลี่ยน และอัตราดอกเบี้ยลอยตัว  ประหยัดงบชําระหนี้ของรัฐบาล ปงบประมาณ พ.ศ. 2558 จํานวน 928 ลานบาท

ที่มา : สํานักงานบริหารหนี้สาธารณะ

สามารถประหยัดงบประมาณเพื่อการชําระหนี้ของรัฐบาล ในปงบประมาณถัดไป (ปงบประมาณ พ.ศ. 2558) ไดจํานวน 928 ลานบาท รวมทัง้ สามารถปดความเสีย่ งจากอัตราดอกเบีย้ ลอยตัวของภาระหนี้ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ทั้ ง นี้ แนวทางการบริ ห ารงบชํ า ระหนี้ ข องรั ฐ บาล ที่ เ หลื อ จ า ยข า งต นในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 สบน. ไมดําเนินการจัดซื้อ FCD เนื่องจาก สบน. ไดดําเนินการ บริ ห ารความเสี่ ย งอั ต ราแลกเปลี่ ย นและอั ต ราดอกเบี้ ย สกุลเงินตางประเทศ (Cross Currency Swap : CCS) จาก สกุลเงินตราตางประเทศเปนสกุลเงินบาทแลว ทําให สบน. จึงไมมีความจําเปนในการจัดซื้อ FCD เพื่อนํามาชําระหนี้ ในปงบประมาณ พ.ศ. 2558

74

4. สรุป จากการบริหารงบชําระหนี้ของรัฐบาลที่ไดรับจัดสรร ดังกลาว จะเห็นไดวา สบน. ไดตระหนักถึงภาระหนาที่ในการ ชําระหนี้ของรัฐบาลใหเปนไปอยางมีประสิทธิภาพและเกิด ประโยชนสงู สุด ภายใตงบประมาณทีไ่ ดรบั จัดสรรอยางจํากัด ตามโครงสรางของงบประมาณรายจายประจําป ดังนั้น ใน การบริหารจัดการงบชําระหนีข้ องรัฐบาล สบน. จึงตองดําเนิน การชําระหนี้ของรัฐบาลใหถูกตอง ครบถวน ตรงตามกําหนด เวลา เพื่อรักษาความนาเชื่อถือของประเทศ และบริหารงบ ชําระหนีข้ องรัฐบาลทีเ่ หลือจายใหเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชนสูงสุด เพื่อนําไปสูการเสริมสรางความ ยั่งยืนทางการคลัง และการพัฒนาเศรษฐกิจที่ยั่งยืนตอไป

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

การจัดอันดับความนาเชื่อถือของประเทศ Sovereign Credit Rating นางสาวพรรณทิพา วรรณพาหุล เศรษฐกรปฏิบัติการ

ทีม่ าและความสําคัญของการจัดอันดับความนาเชือ่ ถือในประเทศไทย อั น ดั บ ความน า เชื่ อ ถื อ ของประเทศเป น ตั ว ชี้ วั ด ดานความเสี่ยงอยางหนึ่งที่สะทอนถึงความสามารถในการ ชําระหนีห้ รือความเปนไปได ในการผิดนัดชําระหนีข้ องรัฐบาล รวมทั้งระดับความมั่นคงทางการเงิน ซึ่งเปนปจจัยสําคัญ ที่นักลงทุนในตลาดใชพิจารณาประกอบการตัดสินใจลงทุน ในพั น ธบั ต รรั ฐ บาลประเภทต า งๆ นอกจากนี้ อั น ดั บ ความน า เชื่ อ ถื อ ของประเทศยั ง มี ผ ลโดยตรงต อ ต น ทุ น การกูยืมเงินของรัฐบาลทั้งจากแหลงเงินทุนในประเทศและ ต า งประเทศ โดยอั น ดั บ ความน า เชื่ อ ถื อ จะแปรผกผั น กับตนทุนการระดมทุนของรัฐบาล กลาวคือ ยิ่งประเทศ มีผลการจัดอันดับความนาเชือ่ ถืออยูในระดับทีส่ งู ขึน้ จะชวยให สามารถระดมทุนได ในอัตราดอกเบี้ยที่ตํ่าลง นอกจากนี้ อั น ดั บ ความน า เชื่ อ ถื อ ของประเทศยั ง ส ง ผลไปถึ ง อั น ดั บ ความนาเชื่อถือของหุนกูภาคเอกชนอีกดวย จากการที่ ป ระเทศไทยจั ด อยู  ใ นกลุ  ม ประเทศกํ า ลั ง พั ฒ นา จึ ง มี ค วามจํ า เป น ต อ งพั ฒ นาโครงสร า งพื้ น ฐาน อีกหลายดาน อาทิ การศึกษา สาธารณสุข และระบบ คมนาคมขนสง เพื่อยกระดับขีดความสามารถในการแขงขัน ของประเทศ และจัดสรรบริการสาธารณะใหแกประชาชน อยางทั่วถึงเพื่อลดความเหลื่อมลํ้าระหวางภูมิภาค ซึ่งการ จัดสรรงบประมาณรายจายประจําปอยางเดียวอาจไมเพียง พอต อ ความต อ งการลงทุ น ในด า นต า งๆ ดั ง นั้ น รั ฐ บาล โดยสํานักงานบริหารหนีส้ าธารณะ (สบน.) กระทรวงการคลัง จึงตองระดมทุนโดยการกูเ งินภายใตกรอบกฎหมายทีเ่ กีย่ วของ มาช ว ยเสริ ม สภาพคล อ งของรั ฐ บาลให พั ฒ นาประเทศ ไดอยางตอเนื่อง ในการนี้ สบน. เห็นถึงความสําคัญในการรักษาอันดับ ความนาเชื่อถือของประเทศใหอยูในระดับที่ดี สอดคลองกับ สถานการณของประเทศในภาพรวม เพื่อเปนหลักเกณฑ อางอิงที่เชื่อถือไดสําหรับนักลงทุนและรองรับการขยายฐาน

Thailand Sovereign Credit Rating Background Sovereign credit rating is one of the indicators used to assess debt repayment capability or possibility of government’s default. In addition, it is a measure for financial stability assessment in which investors incorporate into their decisions about investments in government bonds. Moreover, sovereign credit rating is negatively correlated with government borrowing costs and affects directly in both domestic and foreign sources of fund. Therefore, a better credit score will help lower the costs of government’s funding. Sovereign credit rating also has a strong influence on debenture’s ratings.

As one of the developing countries, it is crucial for Thailand to enhance the country’s competitiveness by providing improvements in infrastructures such as education, public health, logistics and transportation system, along with reducing its inequality by ensuring nationwide public utility provision. In this regard, an annual budget allocation does not provide sufficient funding to cover investment needs. Thus, the Public Debt Management Office (PDMO) of the Ministry of

75

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ การระดมทุ น ผ า นตลาดตราสารหนี้ ใ นต า งประเทศและ ตลาดเงินทุนตางประเทศ ซึ่งอันดับความนาเชื่อถือที่อยูใน ระดับมั่นคงหรือระดับนาลงทุนจะการชวยประหยัดตนทุน การกูยืมเงินใหรัฐบาลไทยได

บทบาทของ สบน. เกี่ยวกับการจัดอันดับความนา เชื่อถือของประเทศไทย ประเทศไทยไดเริม่ ดําเนินการจัดอันดับความนาเชือ่ ถือ มาตั้งแตป 2530 เพื่อสรางมาตรฐานอางอิงประกอบการ ตั ด สิ น ใจลงทุ น ในพั น ธบั ต รรั ฐ บาลไทยให แ ก นั ก ลงทุ น ในประเทศและตางประเทศ ปจจุบัน ประเทศไทยวาจาง บริ ษั ท จั ด อั น ดั บ ความน า เชื่ อ ถื อ หลั ก 3 ราย ได แ ก (1) Moody’s Investors Service (Moody’s) (2) Standard and Poor’s (S&P’s) และ (3) Fitch Ratings (Fitch) เนือ่ งจากบริษทั จัดอันดับความนาเชือ่ ถือทัง้ 3 ราย มีมาตรฐาน การจัดอันดับความนาเชื่อถือที่เปนสากลและเปนที่นิยมของ นักลงทุนตางชาติ ซึ่งกลุมนักลงทุนบางประเภทมีการกําหนด หลั ก เกณฑ ก ารลงทุ น ว า ต อ งลงทุ น ในตราสารที่ บ ริ ษั ท จัดอันดับความนาเชื่อถือชั้นนําทําการจัดอันดับอยางเปน ทางการเทานั้น ในแตละป บริษทั จัดอันดับความนาเชือ่ ถือจะสงผูแ ทน เดินทางมาสํารวจขอมูลประจําป เพื่อใชประกอบการจัดอันดับ ความนาเชื่อถือของประเทศไทย โดยคณะผูแทนฯ จะหารือ กั บ ผู  แ ทนของหน ว ยงานภาครั ฐ และองค ก รภาคเอกชน ทีเ่ กีย่ วของ อาทิ สบน. สํานักงานเศรษฐกิจการคลัง สํานักงาน คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ธนาคาร แหงประเทศไทย ธนาคารโลก ธนาคารพัฒนาเอเชีย และ นั ก วิ ช าการด า นเศรษฐกิ จ และการเมื อ ง เพื่ อ รั บ ทราบ สถานการณการเงิน การคลังของประเทศ แนวนโยบายของ รัฐบาล และการดําเนินโครงการลงทุนภาครัฐทีจ่ ะชวยกระตุน เศรษฐกิ จ และส ง เสริ ม ความสามารถในการแข ง ขั น ของ ประเทศ โดยตัวชี้วัดหลักที่ใช ในการพิจารณาความเสี่ยง ทางเครดิตครอบคลุมประเด็นหลัก 4 ดาน ดังตอไปนี้ 1. ความแข็งแกรงทางเศรษฐกิจ เปนตัวชี้วัดในการ ประเมินความยืดหยุน ทางเศรษฐกิจและความสามารถในการ รองรั บ ความเสี่ ย งที่ อ าจเกิ ด ขึ้ น จากทั้ ง ผลกระทบของ เศรษฐกิจโลกและสถานการณภายในประเทศ

76

Finance has to raise funds by borrowing under relating legal frameworks to support government’s liquidity and financing needs in order to continually develop the country.

PDMO has recognized the importance of retaining a good credit score in accordance with the country’s overall situation. The credit rating serves as a credible risk indicator for investors and broadens the investor base in international bond and capital markets. A strong position of credit rating or investment grade can reduce costs of government borrowing.

PDMO’s Roles in Sovereign Credit Rating Operation Thailand has started implementing sovereign credit rating since 1987 (B.E. 2530) as an international standard indicator for domestic and international investors who are willing to invest in Thai bonds. At the present, Thailand has engaged with 3 major credit rating agencies: (1) Moody’s Investors Service (Moody’s), (2) Standard and Poor’s (S&P’s), and (3) Fitch Ratings (Fitch), whose rating methodologies are recognized internationally amongst foreign investors.

This is partly due to the restriction imposed on certain investors who can invest only in bonds rated by the major credit rating agencies.

Annually, an analyst team from credit rating agencies takes a rating survey trip to Thailand in order to collect data to evaluate Thailand sovereign credit rating. They discuss with representatives from both public and private sectors, such as PDMO, Fiscal Policy Office (FPO), National Economic and Social Development Board (NESDB), Bank of Thailand (BOT), World Bank, Asian Development Bank, and academic specialists in economics and politics to hear their views on financial and fiscal situations,

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

2. ความแข็ ง แกร ง เชิ ง สถาบั น เป น ตั ว ชี้ วั ด ประสิทธิภาพการดําเนินนโยบายของภาครัฐที่จะเปนปจจัย หลักในการกระตุน และขับเคลือ่ นการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ในระยะสั้น และแนวโนมการดําเนินการในระยะกลาง 3. ความแข็งแกรงของภาคการคลัง เปนตัวชี้วัด สถานะทางการเงินของประเทศโดยทั่วไป โดยประเมินจาก ระดับหนี้ของรัฐบาล ภาระทางการคลัง และความสามารถ ในการจัดเก็บรายได 4. ความออนไหวตอเหตุการณเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เปนตัวชีว้ ดั ความสามารถในการรองรับความเสีย่ งทีอ่ าจเกิดขึน้ อยางฉับพลัน ซึ่งอาจสรางแรงกดดันตอการเงินภาครัฐ และ เพิม่ โอกาสในการผิดนัดชําระหนี้ โดยประเมินจากความเสีย่ ง ของสถานะภาคตางประเทศ ภาคการธนาคาร และความเสีย่ ง ทางการเมือง ปจจุบัน สบน. ไดดําเนินการเกี่ยวกับอันดับความ นาเชื่อถือของประเทศไทยในเชิงรุก โดยติดตอประสานงาน อยางใกลชิดกับบริษัทจัดอันดับความนาเชื่อถือ เพื่อชี้แจง ขอมูลและสถานการณทางเศรษฐกิจ การคลัง การลงทุน ภาครัฐ และการดําเนินมาตรการตางๆ ของรัฐบาลที่จะชวย สนับสนุนการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศ รวมทั้ง สร า งความเข า ใจที่ ถู ก ต อ งเพื่ อ ลดความกั ง วลเกี่ ย วกั บ สถานการณทางการเมืองในประเทศอยางสมํา่ เสมอ นอกจากนี้ ยังแสดงใหเห็นถึงการปรับตัวทีด่ ขี นึ้ ของตัวชีว้ ดั ทางเศรษฐกิจ ทีส่ อดคลองกับสภาวการณทางเศรษฐกิจโลก ซึง่ เปนปจจัยสําคัญ ในการจัดอันดับความนาเชื่อถือและมุมมองความนาเชื่อถือ ของประเทศไทย นอกจากนี้ ผูบริหารและเจาหนาที่ของ กระทรวงการคลังไดหารือกับผูบริหารระดับสูงของบริษัท จัดอันดับความนาเชือ่ ถือตางๆ โดยตรง เพือ่ ชีแ้ จงแนวนโยบาย การพั ฒ นาประเทศที่ ชั ด เจนและหนั ก แน น ซึ่ ง จะช ว ย สรางความเขาใจที่ถูกตอง สามารถฟนฟูความเชื่อมั่นและ เปนประโยชนตอการวิเคราะหอันดับความนาเชื่อถือในที่สุด

ผลการจัดอันดับความนาเชื่อถือของประเทศไทย ในอดีต – ปจจุบัน ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอันดับ ความนาเชื่อถือและมุมมองความนาเชื่อถืออันเนื่องมาจาก การทีค่ วามผันผวนของเศรษฐกิจโลก รวมทัง้ ความไมแนนอน

government policy direction and investment implementation that support economic acceleration and country’s competitiveness. There are 4 main factors which are incorporated into credit risk assessment model.

1. Economic Strength: is used to indicate economic resilience and ability to absorb unexpected risks that could occur from domestic and global economic disturbances.

2. Institutional Strength: is used to indicate government effectiveness, which is a major driving factor in stimulating economic growth in short-term and medium-term growth prospects.

3. Fiscal Strength: is an indicator to assess country’s financial status by evaluating government debt level, repayment budget expenditure and revenue collection capability.

4. Susceptibility to event risk: it indicates a country’s ability to tolerate shocks which may cause pressure to public finance and possibility of credit default. This factor assesses score of external vulnerability risk, banking system performance and political risk.

Currently, PDMO proactively works on sovereign credit rating by closely coordinating with the credit rating agencies in order to clarify and provide information regarding country’s economic, fiscal, public investment and operating government policies to support economic growth. Our close engagement with the agencies enables them to acquire correct understanding and affirm investors about Thailand’s situation. Besides, the management and staff of the Ministry of Finance have had direct discussions with senior management of the credit rating agencies to clarify the policies to develop the country. This helps to build correct understanding and restore confidence, and is useful for analyzing credit ratings.

77

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ รูปที่ 1 ประวัติอันดับความนาเชื่อถือของพันธบัตรรัฐบาลระยะยาว นตราต รูปที่ 1 ประวัติอันดับความน่าเชืสกุ ่อถืลอเงิ ของพั นธบัาตงประเทศ รรัฐบาลระยะยาวสกุลเงินตราต่างประเทศ

3

ไม่ปรับเพิ่มอันดับความน่าเชื่อถือให้ประเทศไทยเนื่องจาก ความไม่มีเสถียร าพทางการเมืองภายในประเทศ แม้ว่า ปัจจัยพื้นฐานทางเศรษฐกิจ การเงิน การคลังจะแข็งแกร่งขึ้น

A/A2 A-/A3

ปรับลดแนว นมความน่าเชื่อถือ หลังจาก เกิดเหตุการณ์ความรุนแรงทางการเมือง

BBB+/Baa1

ปรับเพิ่มอันดับความน่าเชื่อถือหลัง ปัจจัยพื้นฐานต่างๆ ทั้งภาคเศรษฐกิจ การเงินและการคลังดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง

BBB/Baa2

การรัฐประหารในปี 254 ไม่กระทบพื้นฐานทางเศรษฐกิจ และสังคมของประเทศ และช่วย ให้สถานการณ์ดีขึ้นอย่างรวดเร็ว

BBB-/Baa3

ยืนยันอันดับความน่าเชื่อถือ เนื่องจากมองว่ารัฐประหาร จะไม่ส่งผลกระทบเชิงลบ ในระยะสั้น

BB+/Ba1

ธ.ค. มี.ค. ธ.ค. ก.ย. 1 มิ.ย. มี.ค. ธ.ค. ก.ย. มิ.ย. มี.ค. ธ.ค. ก.ย. มิ.ย. มี.ค. ธ.ค. ก.ย. มิ.ย. 1 มี.ค. ธ.ค. ก.ย. มิ.ย. มี.ค. มี.ค. มิ.ย.

ถูกปรับลดอันดับความน่าเชื่อถือ หลังจากเกิด Asian Financial Crisis

S&P's

Fitch

Moody's

3

แม้ว่าในช่Track วงที่ผ่านมาจะมี มีเสถียรภาพทางการเมื นข้อจากัดต่Rating ออันดับความน่าเชื่อถือ Recordความไม่ of Long-Term Foreignองเป็ Currency Track Record of Long-Term Foreign Currency Rating แต่บริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือหลักทั้ง 3 ราย ได้แก่ บริษัท Moody’s, S&P’s และ Fitch ยังคงยืนยัน อันดั15 บความน่าเชื่อถือที่ระดับ BBB+ และมีมุมมองความน่าเชื่อถือที่มีเสถียรภาพ เนื่องจากปัจจัยอื่นๆ ยังคงอยู่ was restrained from domestic political ในระดับแข็งแกร่ง และเศรษฐกิจไทยมีความยืดหยุ่นโดยสามารถปรัRating บuncertainty ตัวได้upgrade อย่างรวดเร็ วหลั งจากการเผชิ ญ and fiscal although economic financial A/A2 10 strengthen. วิกฤตต่างๆ โดยความน่าเชื่อถือในระดับ BBB+ หรือ Baa1อยู่ในระดับน่าลงทุนfundamental ซึ่งสะท้อนถึwere งความเสี ่ยงและ Rating outlook was changed from 5 A-/A3 ความสามารถในการช าระหนี ้ที่อยู่ในระดับปานกลาง โดยจะต้องระมัstable ดระวัtoงการเปลี ่ยนแปลงของปั negative after facing intenseจจัยทางด้าน Rating upgrade arose from political events. continuous in เศรษฐกิ0 จและภาคต่างประเทศ รวมทัimprovement ้งการลงทุนแบบเก็ งกาไร โดยมุมมองความน่าเชื่อถืออยู่ในระดับที่มี BBB+/Baa1 economic structure. " เสถียรภาพ (Stable Outlook) หมายถึง อันดับความน่าเชื่อถือยังไม่มีแนวโน้มว่าจะเปลี่ยนแปลงในระยะ BBB/Baa2 -5 (ช่วง 6 เดือน ถึง 2 ปี) โดยสะท้อนว่าแนวโน้มของสถานการณ์ Military coupทinี่อาจส่ 2006งwas ปานกลาง ผลกระทบต่ออันAffirm ดับ credit rating, the not affect economic and military coup did not ความน่ -10าเชื่อถือยังมีแนวโน้มคงที่ ไม่บั่นทอนเสถียรภาพด้านเครดิตsocial fundamental.

BBB-/Baa3 ตารางที่ 1 -15 BB+/Ba1

Rating outlook was changed to negative because of weaken financial system during Asian Financial Crisis

บริษทั จัดอันดับ ตราสารหนีร้ ะยะยาวสกุล

แนวโน้ม

Rating การยืนยัน

potentially trigger a negative rating action Agencies in short-term.

Mar-96 Dec-96 Mar-97 Dec-97 Sep-98 Jun-99 Mar-00 Dec-00 Sep-01 Jun-02 Mar-03 Dec-03 Sep-04 Jun-05 Mar-06 Dec-06 Sep-07 Jun-08 Mar-09 Dec-09 Sep-10 Jun-11 Mar-12 Mar-13 Jun-14 Dec-14 Mar-14

-20

Country’s situation was แสดงผลการจัดอันดับความน่าเชื่อถือล่าสุด ดยrestored Majorquickly.

Credit

ความน่าเชื่อถือ

เงินตราต่างประเทศ

Moody's

Baa1

S&P's Fitch

S&P's

BBB+ BBB+

ความน่าเชื่อถือ

ครัง้ ล่าสุด

มีเสถียรภาพ

28 พ.ค. 58

Fitch

มีเสถียรภาพ

18Moody's ธ.ค. 57

มีเสถียรภาพ

5 มี.ค. 58

During the last few years, even though the political uncertainty has been a challenge for our credit rating, the 3 major credit rating agencies namely Moody’s, S&P’s and Fitch, still affirmed Thailand’s ratings at BBB+ with a stable outlook. The credit worthiness

78

Annual Report 2014

PUBLIC DEBT MANAGEMENT OFFICE

ของสถานการณทางการเมืองภายในประเทศ สงผลกระทบ ตอตัวชี้วัดหลักทางเครดิต อยางไรก็ดี หลังเผชิญวิกฤต การเงินเอเชียในป 2540 (วิกฤตตมยํากุง ) อันดับความนาเชือ่ ถือ ของพันธบัตรรัฐบาลระยะยาวสกุลเงินตราตางประเทศ ที่นักลงทุนมักใชประกอบการพิจารณาลงทุนยังอยูในระดับ นาลงทุน (Investment Grade) มาโดยตลอด ดังแสดง ในรูปที่ 1 แมวา ในชวงทีผ่ า นมาจะมีความไมมเี สถียรภาพทางการ เมืองเปนขอจํากัดตออันดับความนาเชือ่ ถือ แตบริษทั จัดอันดับ ความนาเชือ่ ถือหลักทัง้ 3 ราย ไดแก บริษทั Moody’s, S&P’s และ Fitch ยังคงยืนยันอันดับความนาเชื่อถือที่ระดับ BBB+ และมีมุมมองความนาเชื่อถือที่มีเสถียรภาพ เนื่องจากปจจัย อื่นๆ ยังคงอยูในระดับแข็งแกรง และเศรษฐกิจไทยมีความ ยืดหยุน โดยสามารถปรับตัวไดอยางรวดเร็วหลังจากการเผชิญ วิกฤตตางๆ โดยความนาเชื่อถือในระดับ BBB+ หรือ Baa1 อยูในระดับนาลงทุน ซึ่งสะทอนถึงความเสี่ยงและความ สามารถในการชําระหนี้ที่อยูในระดับปานกลาง โดยจะตอง ระมัดระวังการเปลีย่ นแปลงของปจจัยทางดานเศรษฐกิจและ ภาคตางประเทศ รวมทั้งการลงทุนแบบเก็งกําไร โดยมุมมอง ความนาเชื่อถืออยูในระดับทีม่ เี สถียรภาพ (Stable Outlook) หมายถึ ง อั น ดั บ ความน า เชื่ อ ถื อ ยั ง ไม มี แ นวโน ม ว า จะ เปลี่ยนแปลงในระยะปานกลาง (ชวง 6 เดือน ถึง 2 ป) โดยสะทอนวาแนวโนมของสถานการณที่อาจสงผลกระทบ ตออันดับความนาเชื่อถือยังมีแนวโนมคงที่ ไมบั่นทอน เสถียรภาพดานเครดิต

Track Record of Thailand Sovereign Credit Ratings There have been numerous changes in credit ratings and rating outlook, owing to impacts from global economic vulnerability and domestic political uncertainty. However, after the Asian Financial Crisis in 1997, long-term foreign currency ratings rated by the 3 agencies have remained within the investment grade.

During the last few years, even though the political uncertainty has been a challenge for our credit rating, the 3 major credit rating agencies namely Moody’s, S&P’s and Fitch, still affirmed Thailand’s ratings at BBB+ with a stable outlook. The credit worthiness has resulted from the strong rating indicators and the flexibility for Thai resilient economy to adjust itself after continuous crisis. The BBB+ and Baa1 ratings lie within the investment grade, which reflect moderate risks and ability of the government to meet its financial commitments.

However, adverse economic conditions and changing circumstances are likely to weaken the capacity of the obligor to meet its financial commitments. Whereas the rating with stable outlook suggests that a rating is unlikely to change over an intermediate term

ตารางที่ 1 แสดงผลการจัดอันดับความนาเชื่อถือลาสุด โดย Major Credit Rating Agencies Table 1 Current Credit Rating Status by Major Credit Rating Agencies บริษัทจัดอันดับ ความนาเชื่อถือ Rating Agency

ตราสารหนี้ระยะยาว สกุลเงินตราตางประเทศ Long-term Foreign Currency Rating

Moody’s

Baa1

S&P’s

BBB+

Fitch

BBB+

แนวโนมความนาเชื่อถือ Ratting Outlook

การยืนยันครั้งลาสุด Latest Update

มีเสถียรภาพ Stable มีเสถียรภาพ Stable มีเสถียรภาพ Stable

28 พ.ค. 2558 28 May 2015 18 ธ.ค. 2557 18 Dec. 2015 5 มี.ค. 58 5 Mar. 2015

79

รายงานประจํ า ป 2557 สํ า นั ก งานบริ ห ารหนี้ ส าธารณะ รูปที่ 2 อันดับความนาเชื่อถือของไทยเทียบกับตางประเทศ Picture 2 Thailand Sovereign Credit Rating compare with other countries สิงคโปร/Aaa Singapore/Aaa

ออสเตรเลีย/Aaa Australia/Aaa จีน/Aa3 China/Aa3

ญี่ปุน/Aa3 Japan/Aa3

ฝรั่งเศส/Aa1 France/Aa1

มาเลเซีย/A3 Malaysia/A3

ไทย/Baa1 Thailand/Baa1

อินโดนีเซีย/Baa3 Indonesia/Baa3

อินเดีย/Baa3 India/Baa3

ฟลิปปนส/Baa3 Philippines/Baa3 เวียดนาม/"B1 Vietnam/”B1

บราซิล/Baa2 Brazil/Baa2

Stable Outlook Positive Outlook Negative Outlook

ที่มา: Moody’s Investors Service ณ กันยายน 2557 Source: Moody’s Investors Service as of September 2014

เมื่อเปรียบเทียบกับตางประเทศ นับวาอันดับความ นาเชือ่ ถือของประเทศไทยอยูในระดับทีแ่ ขงขันได โดยอันดับ ความนาเชือ่ ถือของพันธบัตรรัฐบาลสกุลเงินตราตางประเทศ อยูในระดับตํ่ากวาประเทศในกลุมอาเซียนเพียง 2 ประเทศ ไดแก ประเทศสิงคโปร (Aaa/AAA) และมาเลเซีย (A3/A-)

โอกาสในการไดรับการปรับอันดับความนาเชื่อถือ ในอนาคต

ในระยะตอไป บริษทั จัดอันดับความนาเชือ่ ถือจะพิจารณา พัฒนาการและความสําเร็จในการแกปญหาความขัดแยง ทางการเมือง และความรวดเร็วในการกลับสูก ารปกครองตาม ระบอบประชาธิปไตย เนื่องจากจะสงผลดีตอเสถียรภาพ ทางเศรษฐกิจและชวยสรางความเชือ่ มัน่ ใหแกประเทศในทีส่ ดุ อยางไรก็ดี ประเด็นสําคัญที่บริษัทจัดอันดับความนาเชื่อถือ จับตามองคือประสิทธิภาพในการดําเนินนโยบายเพือ่ สงเสริม การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจใหกลับมาเติบโตได ในระดับดี อีกครั้ง รวมถึงแนวนโยบายการพัฒนาประเทศในดานตางๆ โดยเฉพาะอยางยิง่ ความคืบหนาของโครงการลงทุนเพือ่ พัฒนา โครงสรางพื้นฐานดานคมนาคมขนสงของประเทศที่จะ ชวยสงเสริมขีดความสามารถในการแขงขันของประเทศไทย ใหดียิ่งขึ้น และชวยทําใหเกิดการจางงาน เพิ่มระดับอุปสงค ภายในประเทศ ซึ่งเปนการชวยกระตุนเศรษฐกิจใหฟนตัว ขึ้นได

80

(typically six months to two years). The stable outlook indicates that the tendency of rating factors that would trigger a rating action is likely to remain steady.

Thailand’s credit ratings are in competitive level relative to other countries. Among ASEAN nations, the long-term currency rating is below Singapore rated (Aaa/AAA) and Malaysia (A3/A-).

Positive development for ratings upgrade in the future

In the future, the credit rating agencies will investigate the development and success of political conflict resolutions as well as the success of the return to democracy. This will generate positive impacts to economic stability and trustworthiness of the country.

Nevertheless, the credit rating agencies’ key focuses are the effectiveness of policy implementation in enhancing economic growth and development policies in various fields, especially the progress of country’s infrastructure investment projects, which will strengthen the country’s competitiveness, enhance employability and increase levels of domestic demand.