Het protest van de magistraten tegen de pensioenplannen van de regering-De Wever en het gebrek aan werkingsmiddelen voor Justitie blijft zich uitbreiden.
De politierechters in Oost- en West-Vlaanderen zullen deze week, op vraag van het Openbaar Ministerie, de behandeling van de meeste kleinere dossiers uitstellen. Eerder besliste het Openbaar Ministerie al om 4.000 veroordeelden die een korte celstraf van minder dan drie jaar moeten uitzitten, maar door de overbevolking in de gevangenissen op vrije voeten waren, toch op te roepen. Nochtans had minister van Justitie Annelies Verlinden (cd&v) precies het tegenovergestelde gevraagd.
In een interview met HLN roept Frederik Vansina, stafchef van het Belgisch leger, de federale regering op om de crisistoestand af te kondigen, zodat Defensie sneller wapens kan aankopen. Dat is een goed idee. Maar als de regering de crisistoestand afkondigt voor Defensie, moet ze dat ook meteen doen voor Justitie. Ook daar staan alle lichten momenteel op rood.
Toch lijkt het alsof onze binnenlandse veiligheid minder waard is dan onze buitenlandse veiligheid. Tijdens de onderhandelingen over het paasakkoord wist Verlinden een budgetverhoging van 150 miljoen euro voor Justitie in de wacht te slepen. 150 miljoen euro lijkt misschien veel, maar dat bedrag verbleekt bij de 4 miljard euro extra die de regering vrijmaakt voor Defensie.
Begrijp ons niet verkeerd: ook wij zijn voorstanders van bijkomende investeringen in Defensie. Maar die mogen geenszins ten koste gaan van onze binnenlandse veiligheid. De schrijnende overbevolking in de gevangenissen, het nijpende personeelstekort, de oplopende dossierachterstand, de verouderde infrastructuur,… Het zijn maar enkele problemen waar Justitie vandaag mee kampt en die 150 miljoen euro allesbehalve zal oplossen.
De gevolgen van deze chronische en jarenlange onderfinanciering spreken tot de verbeelding. Ze zouden geen plaats mogen hebben in een democratische rechtsstaat. 4.000 veroordeelde criminelen zijn op vrije voeten door het plaatsgebrek in de gevangenissen. De bevoegde diensten hebben geen idee wat ze precies uitspoken of waar ze rondhangen. Papieren dossiers rotten weg, beschimmelen of vallen uit elkaar omdat ze in slechte omstandigheden worden bewaard. Tolken willen niet meer met Justitie samenwerken omdat ze niet, te laat of te weinig worden betaald.
Alles bij elkaar is het ongenoegen bij de magistraten dus best gerechtvaardigd. Waarom zouden ervaren juristen of gespecialiseerde advocaten nog overstappen naar de magistratuur als ze de disfunctionele omgeving die de Belgische Justitie vandaag is, kunnen mijden door voor de privésector te kiezen?
ANTON SCHELFAUT
MAARTEN BOUDRY
“MET PETRA DE SUTTER WORDT HET NOG ERGER”
Volgens filosoof Maarten Boudry is het geen goede zaak dat Groen-politica Petra De Sutter vorige week de rectorverkiezingen aan de UGent heeft gewonnen. Hoewel Boudry op z’n zachtst gezegd niet onverdeeld gelukkig was met de beslissing van Rik Van de Walle om de samenwerking met Israëlische universiteiten stop te zetten, beschouwde hij die laatste toch als “het minste van twee kwaden”.
De rectorverkiezingen aan de Universiteit Gent hebben vorige week meteen een nieuwe rector opgeleverd: Petra De Sutter neemt bij de start van het volgende academiejaar het stokje over van Rik Van de Walle. De verkiezing van De Sutter is volgens filosoof Maarten Boudry geen goede zaak: “Mijn grote bezorgdheid is het overwicht van linkse, groene en woke ideeën aan de universiteit. In dat opzicht is het geen goede zaak dat iemand met een heel uitgesproken groen-links en woke profiel rector wordt.”
Boudry heeft vooral zijn twij-
fels over de manier waarop De Sutter met de academische vrijheid zal omgaan. Hij haalt daarbij het voorbeeld aan van een professor aan de faculteit Letteren en Wijsbegeerte die voor een integriteitscommissie moet verschijnen omdat hij het had aangedurfd om een artikel te bespreken dat kritisch was over migratie en demografische ontwikkelingen.
“Op zo’n moment heb je een rector nodig die pal achter de academische vrijheid staat”, zegt Boudry daarover. “Rik Van de Walle was volgens mij zo iemand: ondanks zijn houding
ten aanzien van Israël, begreep hij wat academische vrijheid inhoudt. Ik had er wel vertrouwen in dat hij als liberaal en intellectueel de academische vrijheid zou verdedigen. Maar of De Sutter dat als rector ook zal doen? Dat betwijfel ik.”
Boudry twijfelt aan zijn toekomst aan de UGent. “De rectorverkiezing heeft het klimaat aan de UGent er niet op verbeterd. Ik weet niet of ik hier op de lange termijn zal blijven. Ik heb geen vaste aanstelling, dus ik ben vrij om te gaan en te staan waar ik wil. Ze zijn mij ook liever kwijt dan rijk, zeker binnen mijn eigen vakgroep.”
In een peiling van het Leuvense studentenblad Veto naar aanleiding van de verkiezingen van 9 juni 2024 gaf 40 procent
IK WEET NIET OF IK OP LANGE TERMIJN AAN DE UGENT ZAL BLIJVEN LEES HET VOLLEDIGE INTERVIEW
van de professoren aan op Groen te zullen stemmen. Of een soortgelijke peiling aan de UGent hetzelfde resultaat zou opleveren, lijkt Boudry eerder onwaarschijnlijk. “Er zijn ongetwijfeld ook aan mijn faculteit professoren die voor de N-VA of Open Vld stemmen en misschien zelfs voor het Vlaams Belang. Maar ze komen daar niet voor uit. Ze zullen nooit op een lijst staan of publiek uitpakken met hun politieke voorkeur. Proffen die voor Groen of de PVDA stemmen, kunnen daar probleemloos voor uitkomen. Er zijn zelfs proffen die zonder problemen affiches van de PVDA aan de deur kunnen plakken. Dat is illustratief voor het klimaat aan onze faculteit”, besluit hij.
EU-landen disputeren steeds vaker ‘fout’ stemgedrag
De rechtse kandidaat George Simion heeft zondag met voor sprong de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen gewonnen. Hij haalt dubbel zoveel stemmen als de kandidaat van het bestel. Nog opvallender: hij scoort zelfs een stuk beter dan zijn medestander Calin Georgescu vorig jaar. De eerste ronde werd toen geannuleerd door het Hooggerechtshof en de winnaar, Geor gescu, werd uitgesloten van de verkiezingen. De Roemeense kiezer heeft zondag duidelijk gemaakt wat hij van die praktijken vindt.
Ik heb het niet voor Georgescu. Hij was ooit een groene klimaatstrijder, maar is volgens de media nu ‘extreemrechts’ omdat hij te dicht bij Poetin staat. Mijn mening is echter niet van belang. Hij behaalde het grootste aantal stemmen in de eerste ronde van de Roemeens presidentsverkiezingen en had dus ook aan de tweede moeten kunnen deelnemen. Het Roemeense Hooggerechtshof motiveerde de ingreep met de dubieuze stelling dat Russische propaganda de re sultaten beïnvloed zou hebben. JD Vance zei daarover in München: “Als je demo cratie vernietigd kan worden met een paar honderdduizend dollar aan digitale reclame uit het buitenland, was ze al niet erg sterk om te beginnen.” Het doet denken aan de afzettingsprocedure tegen Donald Trump, gebaseerd op het vermoeden dat zijn eerste verkiezing het resultaat was van Russische in menging. Dat bleek toen een kwakkel. Het uitsluiten van kandidaten en partijen is in de EU steeds gericht tegen partijen die het groeiende verzet dat de burgers belichamen tegen het beleid van de oude kaste. Het overkwam het Vlaams Blok. Het overkwam recent Le Pen en Georgescu. Het is moeilijk om het patroon niet te zien. Deze veroordelingen en partijverboden worden steeds gemotiveerd als noodzakelijk om de democratie te beschermen, maar zijn eigenlijk fundamenteel tégen de democratie gericht. Orwell had een geweldige novelle kunnen schrijven over de ‘nieuwspraak’ van onze tijd en over politieke woorden die het omgekeerde zijn gaan betekenen van wat ze werkelijk betekenen.
De triomf van de DDR
Het grootste gevaar loopt het AfD van Duitsland. Deze partij, grote overwinnaar van de laatste verkiezingen, is nu door de geheime dienst (BfV) als ‘extreemrechts’ en ‘een gevaar voor de democratische orde’ bestempeld. Deze dienst heeft nauwe banden met regeringspartijen CDU en SPD. De gevolgen van dit officiële brandmerk zijn zwaarwichtig. De geheime dienst mag alle telefoongesprekken van partijleden afluisteren en informanten in de partij rekruteren. Partijlidmaatschap kan tot ontslag leiden voor mensen in een overheidsbetrekking.
Er komen nu ook oproepen om het AfD niet meer aan het woord te laten bij de openbare omroep. De partij riskeert haar partijfinanciering te verliezen. Binnen de socialistische SPD en de christendemocratische partij CDU gaan zelfs stemmen op om de partij, nochtans de tweede van het land, helemaal te verbieden. Blijkbaar hebben we ons vergist over de aard van de Duitse eenmaking. Het is niet de Bondsrepubliek die de DDR heeft aangehecht, maar de DDR die zich meester heeft gemaakt van de Bondsrepubliek. Ik ben ervan overtuigd dat ook in Duitsland deze pogingen om de werking van de democratie te saboteren op termijn zullen mislukken, maar ze zeggen veel over het gebrek aan democratische ingesteldheid van de Europese elites. Ze vertragen ook de democratie. Erger, ze lokken vooral een fundamenteel wantrouwen in het systeem uit. Begrijpelijk, overigens.
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
Georges-Louis Bouchez
PERMANENT HANENGEVECHT
TUSSEN MAGNETTE EN BOUCHEZ
In Wallonië wordt de politiek beheerst door een constante confrontatie tussen MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en PS-baas Paul Magnette. Dat de potjes tijdens de 1 mei-toespraken wat overkoken, is normaal. Wie het gekibbel vanop enige afstand bekijkt, kan enkel concluderen dat de Franstalige liberalen en socialisten voor lange tijd niet meer in een regering zullen zitten. Daarvoor is het water tussen beiden veel te diep.
“Rechts valt alles wat de democratie voedt aan. Rechts wordt steeds radicaler en flirt met het racisme en de haat van de armen. Ze valt ambtenaren aan, journalisten, onderzoekers, de verdedigers van mensenrechten, klimaatactivisten, artiesten, vakbonden, alle tegenmachten,…” Dat is een passage uit de 1 mei toespraak van PS-voorzitter Paul Magnette. Straffe taal, al is die bezuiden de taalgrens altijd wat militanter dan in Vlaanderen. De Franstalige socialisten moeten uiteraard een versnelling hoger schakelen nu ze federaal in de oppositie zitten. Je zou als politiek waarnemer kunnen zeggen: we hebben de 1 mei-folklore gezien en gehoord, over naar de orde van de dag. Maar dat zou al te gemakkelijk zijn.
Flauwe verwijzing naar grote syndicale protesten
Bouchez is immuun voor die linkse kritiek en dat maakt de kloof met de PS enkel nog dieper. De volgende verkiezingen van 2029 zijn nog een eeuwigheid, maar de Vlamingen moeten er zich van bewust zijn dat Bouchez en Magnette nooit meer samen in een regering kunnen zitten.
De PS-voorzitter, die zich lange tijd eerder als een linkse bobo-intellectueel profileert, is dermate radicaal aan het worden dat hij begint te verwijzen naar de mythische strijdmomenten van het Waalse socialisme en syndicalisme. Een flauwe verwijzing, het
DE PS LAAT ZICH MEESLEPEN DOOR HET GEDRAG VAN HET RADICAAL-LINKSE LA FRANCE INSOUMISE (LFI) VAN JEAN-LUC MÉLENCHON
Het gefulmineer van Paul Magnette en van de PS moet in een breder kader worden gezien. Er vindt een verschuiving van het discours richting radicaal-links plaats, zowel in de partij als in de vakbond. In Brussel was er zelfs een ABVV’er die federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) een “pseudosocialist” noemde. Misschien niet zo verwonderlijk, aangezien diezelfde Vandenbroucke 20 jaar geleden de federale regering Verhofstadt moest verlaten onder PS-druk wegens… niet links genoeg. Bouchez in het hol van de leeuw Wat er in essentie aan het gebeuren is, is dat de PS aanstuurt op een polarisering van het politieke landschap in Franstalig België. Men probeert er een tweestrijd van te maken met de liberalen van de MR. De verwijten vliegen over en weer en misschien denkt men al aan de verkiezingen van 2029. Bij een sterke polarisering is er voor centrumpartijen als bijvoorbeeld Les Engagés weinig te winnen.
Daar komt nog bij dat MR-voorzitter GeorgesLouis Bouchez met graagte de handschoen opneemt en gewonnen is voor zo’n permanent hanengevecht. Dat hij bij een lezing meer dan eens belaagd werd door rode vakbondsmilitanten, helpt daar zeker bij.
De Bergenaar pookt het vuur trouwens zelf op door de 1 mei-viering van de MR deze keer in Charleroi te houden. In het hol van de leeuw zowaar. Even kaderen: de Franstalige liberalen vonden ten tijde van Louis Michel dat het feest van de arbeid geen exclusief socialistisch gegeven was en organiseerden dus zelf een meeting. Dat vond meestal in Geldenaken plaats, de Waals-Brabantse thuishaven van de familie Michel. Dat Bouchez nu naar het rode Charleroi verhuisde, kan gerust als een provocatie worden omschreven. Tijdens zijn toespraak schoot hij met scherp op de PS die hij verweet alles wat niet links is “te beschouwen als extreemrechts”. Dat is een duidelijk andere opstelling van de Franstalige liberalen. In vroegere tijden, zoals tijdens de regering-Michel (2014-2018), lieten de Franstalige liberalen zich gemakkelijker intimideren door de linkse kritiek. Men moest te allen prijze vermijden een extreemrechts etiket opgeplakt te krijgen. Ook al omdat de MR toen als enige Franstalige partij in een federale regering met de N-VA zat. Het gebeurde meer dan eens dat er in de Wetstraat een crisissfeer heerste wanneer toenmalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) fier op sociale media pochte dat hij een aantal asielzoekers het land had laten uitzetten.
moet gezegd. Zo vergeleek hij de maatregelen van de regering-De Wever met de Eenheidswet van 196061 onder premier Mark Eyskens. Om de economie op het spoor te krijgen en vooral de Vlaamse te moderniseren, werd een reeks maatregelen genomen die inderdaad lijken op het beleid van de regering-De Wever: stimulansen voor het bedrijfsleven, besparingen in werkloosheid, ziekteverzekering en ambtenarenpensioenen. De besparingen waren ook nodig om het deficit te verminderen. De begroting had zwaar te lijden gehad onder de Congo-crisis. Dat leidde in 1960 tot zware protesten en stakingen onder leiding van de legendarische Waalse vakbondsleider André Renard. En het ongenoegen was communautair getint, want men zag in het beleid vooral de Vlaamse hand. Maar het is belachelijk om die stakingen te vergelijken met de huidige protesten tegen het regeringsbeleid. Die trouwens elke week zwakker worden. Als Magnette zich wil vergelijken met een wallingantische legende als André Renard, dan maakt hij vooral zichzelf belachelijk.
De Franse politiek werpt zijn schaduw over Wallonië
In Vlaanderen houden we er best ook rekening mee dat de ruzies tussen Magnette en Bouchez aanhouden omdat beiden zich laten inspireren door de polarisering van de Franse politiek. Die werpt van nature altijd een schaduw op Wallonië. Zo laat de PS zich meeslepen door het gedrag van het radicaal-linkse La France Insoumise (LFI) van Jean-Luc Mélenchon, dat overal rechtse complotten ziet en zich profileert als pro-islampartij.
Nu het Rassemblement National even moet bekomen van de rechterlijke uitspraak waardoor voorzitter Marine Le Pen in 2027 misschien niet eens kan deelnemen aan de verkiezingen, proberen andere politici een deel van het rechtse terrein daar in te nemen. Met een ‘law and order’-discours door minister van Binnenlandse Zaken Bruno Retailleau, binnen twee jaar mogelijk een presidentskandidaat voor Les Républicains van ex-president Nicolas Sarkozy. Ook de vroegere eerste ministers van president Emmanuel Macron schuiven wat naar rechts op, zoals Edouard Philippe en Bruno Attal. Laatstgenoemde was trouwens gastspreker op de meeting van de MR in Charleroi. Georges-Louis Bouchez spiegelt zich duidelijk aan deze figuren.
Koen De Leus
En plots groeit de Europese economie sterker dan die van de VS
In het eerste kwartaal van dit jaar kende de Amerikaanse economie een krimp van 0,3 procent, een eerste voorspelbare gevolg van de aangekondigde handelsoorlog van president Donald Trump. Opvallender is dat de groei in de eurozone en België met 0,4 procent hoger is dan in de VS en sterker is dan gedacht. Even afwachten of die groei zich doorzet. Indien wel, dan zou dit een onverwachts cadeau voor de door begrotingsperikelen geplaagde regering-De Wever zijn.
Economen voorspellen dat de Amerikaanse handelstarieven die president Donald Trump wil opleggen, zullen leiden tot een recessie in de Verenigde Staten. Dat zijn twee opeenvolgende kwartalen met negatieve groei. Zover zijn we nog niet. Maar het eerste kwartaal maakt wel al duidelijk dat de Amerikaanse economie aan het krimpen is: met 0,3 procent. Dat wil echter nog niet zeggen dat de consumenten massaal de vinger op de knip houden, bestellingen voor bedrijven terugvallen en investeringsplannen fors worden teruggeschroefd. De consumptie is in het eerste kwartaal trouwens met 1,8 procent gestegen. De krimp met 0,3 procent is in eerste instantie het resultaat van een wiskundige berekening van de groei van het bbp. In die berekening wordt de invoer afgetrokken van de verwachte binnenlandse productie. Welnu, om te anticiperen op hogere tarieven, hebben bedrijven in de VS massaal buitenlandse grondstoffen aangekocht. Het blijft dus afwachten wat er in het tweede kwartaal tussen april en juni zal gebeuren. De kans is reëel dat economisch wantrouwen door de gevreesde handelsoorlog de groei verder aantast, maar dat kan evengoed later in 2025 of pas in 2026 duidelijk worden.
Geen verklaring voor groei
Het belangrijkere economische nieuws kwam eigenlijk uit Europa. In het eerste kwartaal van dit jaar groeide de economie van de eurozone met 0,4 procent. Dat is meer dan de 0,3 procent die verwacht werd en ook meer dan de 0,2 procent groei in het laatste kwartaal van 2024. Voor België zitten we volgens de Nationale Bank ook aan 0,4 procent en dat is hoger dan de prognoses van de verschillende banken (0,2 procent). Het kwartaalgroeicijfer van 0,4 procent is het grootste sinds begin 2024. Nu kan men zich afvragen of dat iets is om verheugd over te zijn, een groei die tenslotte slechts een paar procentpunt na de komma hoger is dan gedacht. Gaat het hier niet om details? Toch zijn er een paar elementen die bron zijn van optimisme. Sinds de financiële crisis van 2009, maar ook sinds de coronapandemie van 2020 lag de economische groei de meeste kwartalen hoger in de meer wendbare Amerikaanse economie dan in Europa en de eurozone. Ten tweede gaan deze cijfers in tegen het huidige sentiment van onzekerheid over de groei, net door de nakende handelsoorlog. Koen De Leus, hoofdeconoom bij BNP Paribas Fortis, noemde het groeicijfer tijdens een interview op Kanaal Z wat overdreven “fantastisch”. Maar hij moest tegelijk
toegeven dat hij er geen verklaring voor had, want voor België zouden de oplopende vergrijzingskost en de begrotingsperikelen de groei net extra onder druk zetten. Koen De Leus denkt dat er eventueel geanticipeerd werd op de handelsperikelen en dat bedrijven de bestellingen daardoor vervroegd hebben. Maar het blijft gissen. Volgens de Nationale Bank lag de groei van de toegevoegde waarde het grootste in de bouw (+0,9 procent). Een reden daarvoor is onduidelijk. De industrie kende voor het eerst in bijna een jaar geen krimp. Integendeel, de echte groei is er op kwartaalbasis en is geleden van eind 2022. Is er sprake van nieuw optimisme in de industriesectoren? Niemand die het weet.
Het zou ook kunnen dat de impact van de Amerikaanse tarieven of op zijn minst de aankondiging ervan gewoon minder groot is omdat de handel van bijvoorbeeld België met de VS slechts een deel van de uitvoer uitmaakt. 8 procent van de export gaat naar de VS, 62 procent gaat naar de rest van de Europese Unie. We hebben het in deze rubriek al geschreven: de geplande investeringen en het expansieve beleid in Duitsland, de grootste economie van de EU, kan voor de groei van onze bedrijven een vliegwieleffect hebben.
DE CIJFERS GAAN IN TEGEN HET HUIDIGE SENTIMENT VAN ONZEKERHEID OVER DE GROEI
Dit groeicijfer in het eerste kwartaal is uiteraard een momentopname. Het valt af te wachten of die cijfers zich de komende maanden herhalen. Dat blijft twijfelachtig, want volgens een recente enquête van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka overweegt 25 procent van de
Vlaamse bedrijven de komende zes maanden een herstructurering.
Budgettaire rugwind
Als dat klopt, dan wordt het toch moeilijk om de komende maanden het groeicijfers van 0,4 procent per kwartaal te herhalen. Gebeurt het toch, dan zou dat goed nieuws zijn voor de regering-De Wever waarvan het duidelijk is dat ze de openbare financiën zeer moeilijk onder controle krijgen. Even ter herinnering: volgens de recentste cijfers bedraagt het begrotingstekort 4 procent van het bbp of 25,5 miljard euro. De doelstelling om dat tekort terug te dringen tot 3 procent tegen 2029, lijkt al zeer moeilijk haalbaar. Maar indien de groei hoger uitvalt dan voorzien, kan de regering rekenen op wat budgettaire rugwind.
25 PROCENT VAN DE VLAAMSE BEDRIJVEN OVERWEEGT EEN HERSTRUCTURERING
Even een berekening. Laten we ervan uitgaan dat de economie op deze basis blijft groeien, dan komen we op het einde van het jaar uit op een groei van 1,6 procent van het bbp. Dat is 0,4 tot 0,5 procentpunt meer dan aanvankelijk verwacht. In euro’s is 0,5 procent extra groei 3 miljard euro extra voor de economie. Welnu, gegeven het feit dat de overheid de helft van de welvaart afroomt, betekent dit 1,5 miljard euro extra voor de staatskas zonder er iets voor te moeten doen. Het is op dit moment een optimistische voorspelling en ook geen indrukwekkend bedrag. Maar in onzekere economische tijden kunnen alle beetjes helpen. Al zal zo’n meevaller dus zeker niet voldoende zijn om de begroting op koers te houden. Daarvoor zijn ingrijpender maatregelen en hervormingen nodig en moet de regering-De Wever wat minder rekenen op de verwachte terugverdieneffecten van onder andere de hervormingen in de pensioenen en het arbeidsmarktbeleid. Maar dat is een ander verhaal.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van ’t Pallieterke op 17 mei 2025, wil de redactie het rijke verleden van dit weekblad in de kijker zetten. In deze rubriek blikken we terug op wat ’t Pallieterke in het verleden bracht.
10 mei 2019: Erdogan, kalief van de EU Officieel is Turkije nog steeds kandidaat-lidstaat van de Europese Unie, hoewel het land onder Erdoğan steeds minder democratisch wordt. Toen Erdoğan die ambitie nogmaals herhaalde in 2019, schreef ’t Pallieterke dat “Erdoğan kalief van de EU wil worden”.
11 mei 1948: De crisis van de regeringscrisis “Het zal geen mens ontgaan zijn dat wij werkelijk een crisis van de regeringscrisis beleven. Mensen van een zekere leeftijd zullen zich waarschijnlijk nog de goede, ijzersterke regeringscrisissen van vóór de oorlog van ’14 herinneren”, schreef Bruno De Winter. “Dat waren tenminste regeringscrisissen van kwaliteit, gewaarborgd op factuur. Helaas is die tijd voorbij.”
12 mei 1966: Beuling voor Queen Elisabeth Het Engelse koningspaar bezocht ons land en werd ontvangen door het Belgische koningspaar en premier Paul Vanden Boeynants, die als ondernemer actief was in de worstenindustrie. ‘Polle Pens’ gaf op kermissen of tijdens verkiezingstijden geregeld gratis worsten weg. “En toen de Queen uit de handen van premier VdB een eigenhandig gemaakte ere-beuling in ontvangst mocht nemen, was zij even haar ontroering niet meester.”
13 mei 1953: Koninklijke kuren
“Wij willen niet beweren dat Elisabeth een meisje is met kuren (…),
maar wat wij wél mogen zeggen, is dat zij voor ’t ogenblik een kuur doet, of zoals dat tegenwoordig heet, een dieet volgen.” De toenmalige prinses wilde vermageren – hoewel ze allesbehalve dik was – , terwijl Boudewijn best wel wat dikker mocht worden. “Gaan wij naar het Rijk van Elisabeth de Magere en van Baudouin de Dikke?”
14 mei 1981: Bobby Sands
Toen IRA-lid Bobby Sands overleed aan de gevolgen van een hongerstaking in de Maze-gevangenis, kopte ’t Pallieterke “De schande van Thatcher en van den Belgiek”. Het maakte de vergelijking met de repressie en de manier waarop de Vlaamse pers daarnaar keek. “Na de (vrijwillige) dood van één IRA-militant roepen ze dat ‘er grenzen zijn aan de onmenselijkheid’. Waar liggen dan de grenzen van de onmenselijkheid in het koninkrijk België, waar tientallen burgers officieel werden vermoord – die NIET, zoals Bobby Sands, zichzelf schuldig hadden gemaakt aan gewapende overval en doodslag?”
15 mei 1991: Je suis nen Brusseleir Wilfried Martens zou overstappen naar het tweetalige kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, was tot ongeloof leidde bij de mensen die de situatie rond Brussel-Halle-Vilvoorde bleven volgen. “Met de uitgesproken ambitie om uzelf na de bollekenskermis op te volgen als eerste-piet in het koninkrijk van Baudouin gaat gij alvast een unionistische brug slaan tussen Vlamingen en frankofonen.”
16 mei 1974: Vlaamse woordenschat Op de laatste bladzijde van dit Pallieterke hoopte de redactie de lezer wat Vlaamse woordenschat uit te leggen. “Hij werpt paarlen voor de zwijnen”, geven we cadeau. Herkent u de andere Vlaamse woordenschat?
Hoe Rabin Baldeswingh Nederland schoffeert
OORLOGSTAAL, ISLAM EN PROGRESSIEVE VERDWAZING
Rabin Baldeswingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR), verklaarde op de Arabische zender Al Jazeera dat Nederland “een oorlog tegen moslims voert” en dat moslimhaat er genormaliseerd is. Deze woorden, uitgesproken door het gezicht van een rijksinstituut dat verbinding en gelijkheid moet bevorderen, hebben het omgekeerde effect: ze polariseren, verdelen en gooien olie op het vuur van maatschappelijke spanningen.
De NCDR, gecreëerd na de Black Lives Matter-protesten, beschikt over een jaarlijks budget van drie miljoen euro. Het instituut stelt zich tot doel om discriminatie tegen te gaan, maar onder leiding van Baldeswingh pleit het voor controversiële maatregelen zoals verplichte diversiteitsquota, een verbod op etnisch profileren en zelfs 26 weken transitieverlof voor transgenders. Baldeswingh, een oud-PVDA’er en voormalig wethouder, beweert herhaaldelijk dat racisme diepgeworteld zit in de Nederlandse instituties en dat minderheden er structureel slachtoffer van zijn.
Hypocrisie
Opvallend is dat Baldeswingh stelt dat het hele Nederlandse staatsapparaat doordrenkt is van racisme, terwijl hij zélf aan het hoofd staat van een door diezelfde staat gesubsidieerd instituut. Dat hij zijn kritiek vanuit een goedbetaalde overheidsfunctie kan uiten, zonder enig zelfinzicht of ironie, ondermijnt de geloofwaardigheid van zijn boodschap. Zijn uitspraken doen vermoeden dat hij geen structurele verbetering nastreeft, maar eerder een ideologische ondermijning van het bestaande systeem. Als racisme tot de genetica van de staat behoort, zoals hij beweert, wat is dan zijn plan? Alles afbreken en opnieuw beginnen? Zijn warboel van ongeloofwaardige suggesties
geeft weinig hoop op constructieve oplossingen. In het verleden liet Baldeswingh al optekenen dat het ambtenarenapparaat in Den Haag ‘te wit’ is en dat ambtenaren geselecteerd zouden moeten worden op huidskleur. Hij pleit voor verplichte excuses voor het slavernijverleden en het direct ontslaan van ambtenaren die zich ‘discriminerend’ gedragen – zonder proces of nuance.
ALS RACISME TOT DE GENETICA VAN DE STAAT BEHOORT, ZOALS HIJ BEWEERT, WAT IS DAN ZIJN PLAN?
Dat hij zijn aanval op Nederland voerde via Al Jazeera, een zender die berucht is om het vergoelijken van islamistisch extremisme, schoot bij veel Nederlanders in het verkeerde keelgat. Terwijl moslims in het Westen volop van religieuze vrijheid genieten, veel meer dan in moslimlanden zelf, stelt Baldeswingh dat ze hier structureel worden onderdrukt. Het slaat nergens op.
Een functie zonder draagvlak
De functie van de NCDR zou normaal eind dit jaar verdwijnen, maar werd onder het huidige kabinet verlengd tot 2029. Of die beslissing houdbaar is, valt nog te bezien. De Telegraaf noemde zijn uitspraken ‘krankzinnig’ en zijn positie ‘onhoudbaar’. Steeds meer publieke stemmen stellen zich vragen bij een coördinator die vooral verdeeldheid zaait. Meer dan eens lijkt Baldeswingh jonge moslims op te hitsen met een verhaal van slachtofferschap en antiblank racisme. In plaats van bruggen te bouwen, graaft hij loopgraven. In plaats van nuance, zaait hij haat en conflict. In naam van gelijkheid, ondermijnt hij het maatschappelijk vertrouwen.
veel plaatsen stilzwijgend als vrije dagen erkend. In Vlaanderen leidde een voorstel tot strengere neutraliteitsregels tot grote beroering in de provincieraad van Oost-Vlaanderen. De reden? Te veel moslimmeisjes zouden niet meer naar school komen door het verbod op de hoofddoek. In Gent werd aan de alarmbel getrokken: meer dan honderd meisjes droegen daar een hijab op school. Vooruit – dat deel uitmaakt van de meerderheid en het bestuursakkoord goedkeurde – onthield zich bij de stemming over het hoofddoekenverbod, een staaltje hypocrisie waar je moeilijk naast kan kijken. Vooruit pleit wel voor secularisering, maar doet het omgekeerde.
Progressieve verdwazing
De naïviteit van progressieve partijen wordt gretig uitgebuit door fundamentalisten. Maajid Nawaz, ooit jihadist en politiek
gevangene in Egypte, beschreef in zijn autobiografie hoe hij misbruik maakte van multiculturele verwarring en goedgelovigheid om op universiteiten zieltjes te winnen voor jihadistische bewegingen. Wie waarschuwde, werd monddood gemaakt met de term ‘racist’. Diezelfde verwarring speelt Rabin Baldeswingh feilloos uit. In plaats van de samenleving te verbinden, zet hij bevolkingsgroepen lijnrecht tegenover elkaar. Hij zaait verdeeldheid onder het mom van gelijkheid. Hij is niet de oplossing, maar een deel van het probleem. Zijn uitspraken op Al Jazeera vormen geen incident, maar passen in een patroon van provocatie en ideologische oorlogvoering. Niets is erger dan progressieve verdwazing. Dat beseft Rabin Baldeswingh als geen ander. Hij lacht al jaren de Nederlandse samenleving recht in het gezicht uit.
JULIEN BORREMANS
Beroering
Intussen neemt de druk vanuit islamitische hoek in het Westen toe. Steeds vaker klinken eisen voor gescheiden mannen- en vrouwenzones, halalvoeding op scholen of het recht op religieuze kledij in publieke functies. Moskeeën en islamitische scholen rijzen als paddenstoelen uit de grond. Het Suikerfeest en Offerfeest worden op
Open Vld verliest Vlaams Parlementslid
Een donderslag bij heldere hemel kan je het niet noemen wanneer een mandataris van Open Vld aankondigt dat hij zijn partij verlaat. Echt verrast waren we dus niet toen we lazen dat Maurits Vande Reyde voortaan als onafhankelijke in het Vlaams Parlement zal zetelen. Vraag is of en wanneer er anderen volgen, en wat de volgende stap van Vande Reyde zal zijn.
Vande Reyde kondigde zijn vertrek uit de Open Vld in een interview met het Nieuwsblad aan. “Als het erop aankomt, kiest Open Vld steeds weer voor meer overheid”, duidt hij aan als reden waarom hij zich niet meer kan vinden in zijn partij. Bovendien heeft hij weinig vertrouwen in het vernieuwingscongres dat later dit jaar volgt. Dan werkt hij liever zelf aan een eigen ‘nieuw politiek project’. Het zou daarbij niet gaan om een nieuwe politieke partij, maar Vande Reyde zou de eerste politicus niet zijn die een nieuwe ‘beweging’ sticht die in de praktijk toch als een politieke partij opereert.
Belangrijk kwantitatief én kwalitatief verlies
in zo’n kleine fractie doet eentje meer of minder er wel degelijk toe. Maar ook kwalitatief is dit een groot verlies, want Vande Reyde weet hoe hij zich moet uitdrukken, durft met de pers te praten en vindt daar ook weerklank. Het is met andere woorden iemand die de partij ‘smoel’ kan geven, bovendien met een donkerblauwe achtergrond, en hij had dus een belangrijke rol kunnen spelen om de partij weer op de rails te krijgen.
HET VERTREK VAN VANDE REYDE IS EEN GROOT VERLIES
land dus) eigenlijk in de meerderheid is, zoals ook telkens weer blijkt wanneer de partij echte, vrije voorzittersverkiezingen houdt. Maar zoals het voorzitterschap van Egbert Lachaert duidelijk aantoonde, levert het uiteindelijk toch weer telkens een linkse koers op, en dus ook ‘meer overheid’. De conclusie is dan ook snel getrokken: het maakt niet uit dat de partij zich later dit jaar hernieuwt in een rechtsere richting als de top bij de eerstvolgende gelegenheid toch weer voor een links beleid zal kiezen. Geef hem maar eens ongelijk!
Koos Open Vld echt voor ‘meer overheid’?
Oppervlakkig gezien lijkt zijn analyse correct. Maar koos Open Vld ooit echt zelf voor ‘meer overheid’ of een links beleid? Ons lijkt het er meer op dat de top van de partij vooral voor de postjes koos en daartoe waar nodig de partijstandpunten liet aanpassen aan de eisen van de coalitiepartners.
In het geval van Vivaldi betekende dat dus vooral een links beleid dat op sommige punten ook samenvalt met de standpunten van de linkervleugel van de partij, vooral dan wat de ethische kwesties betreft. In ruil mocht de top enkele postjes invullen, voor het prestige en de carrière, maar dus zonder de macht. Voor dat laatste bestaat geen betere illustratie dan de tragische figuur van eerste minister Alexander De Croo.
Kort geheugen van de kiezer
Vande Reyde is al vertrokken bij Open Vld en voor hem maakt het dus niet veel meer uit. Maar de correctheid van de analyse is wel belangrijk voor de achterblijvers die voor zichzelf wel nog een toekomst zien weggelegd binnen Open Vld, en dan in het bijzonder voor hen die denken dat die toekomst zich kan uitstrekken tot voorbij de volgende nationale verkiezingen.
Het vertrek van Vande Reyde is een groot verlies voor Open Vld, zowel kwantitatief als kwalitatief. Kwantitatief omdat de partij in het Vlaams Parlement al maar negen parlementsleden meer had, en
Dat laatste geldt natuurlijk alleen als Open Vld later dit jaar een rechtsere koers zou willen gaan varen. In de commentaren van vorige week werd opnieuw de vraag gesteld of Open Vld een links-liberale (zoals D66 in Nederland) of een rechts-liberale (zoals VVD) koers zou moeten varen, of verder moet proberen om beide strekkingen te combineren in één partij. Grofweg is die tweespalt binnen de liberale partij er ook een tussen de basis en het platteland enerzijds, dat eerder een rechtsere koers wil, en de top en de steden die eerder naar links hellen. De analyse van Vande Reyde is dat de meerderheid van de partij (de basis en het platte-
Neem nu het migrantenstemrecht, dat misschien wel het zuiverste voorbeeld is van die praktijk. Formeel was de Open Vld tegen, zoals begin 2004 ook bevestigd werd op een extra partijcongres. Maar veel belangrijker was dat op hetzelfde partijcongres een resolutie werd weggestemd om de regering over de kwestie te doen vallen. Ook zonder Open Vld was er immers in de Kamer een meerderheid voor het migrantenstemrecht en dus hoefde de partij haar eigen standpunt niet eens aan te passen, zolang de coalitiepartners maar vrij spel kregen voor een alternatieve meerderheid.
Het is dus ook niet zo dat Open Vld de laatste jaren voor ‘meer overheid’ heeft gekozen, maar wel dat de partij toeliet dat haar coalitiepartners zulk beleid hebben kunnen voeren.
De vernieuwingsoperatie mag de partij nog zo donkerblauw kleuren als ze wil, de kiezer moet ook nog willen geloven dat het de partij deze keer echt menens is. Als de kiezer echter met de indruk blijft zitten dat de top uiteindelijk toch weer vooral zichzelf zal bedienen na de volgende verkiezingen, dan blijft de partij natuurlijk met een levensgroot probleem zitten. De voortdurende aanwezigheid van oude krokodillen in de topcenakels van de partij is daarbij echt geen voordeel.
Toch is er hoop, want we weten dat de kiezer gewoonlijk slechts over een zeer kort geheugen beschikt. Het is immers lang niet zeker dat de term ‘Vivaldi’ in 2029 bij die kiezer nog een ander belletje zal doen rinkelen dan dat van de componist van ‘De Vier Jaargetijden’.
Maurits Vande Reyde
Ravin Baldeswingh
Onderzoek
Ultimas cultuurprijs voor extreemlinkse Kif Kif
De linkse vriendjes zorgen goed voor elkaar. Dat is het enige dat een mens kan besluiten na de toekenning van een Ultimas-prijs aan de extreemlinkse organisatie Kif Kif.
De Ultimas zijn de cultuurprijzen die jaarlijks worden uitgereikt door de Vlaamse regering, onder toezicht van de minister van Cultuur. Sinds 30 september 2024 is Caroline Gennez ‘onze’ Vlaamse minister van Cultuur.
De Ultimas worden uitgereikt in 10 categorieën, zijnde Beeldende kunsten, Architectuur, Podiumkunsten, Film en Visuele Kunsten, enzovoort. Er is ook een categorie ‘sociaal-cultureel volwassenenwerk’. Dit jaar gaat de prijs naar de extreemlinkse vzw Kif Kif.
Antiracisme en diversiteit
Kif Kif brengt mensen samen in de antiracistische strijd, zet racisme en ongelijkheid op de publieke agenda en deelt expertise met zoveel mogelijk andere organisaties, onderzoekers en beleidsmakers. Zo lezen we in de statuten van de vzw. De organisatie werd opgericht in 2001 door ene Tarik Fraihi. Die was in 2018 nog politiek directeur van Groen en voorzitter van het linkse Vermeylenfonds. Al bleef hij beide functies maar een goed jaar uitoefenen. Van 2000 tot 2003 was hij tewerkgesteld bij de Federatie Marokkaanse Democatische Organisaties. Op 1 februari 2003 was hij wetenschappelijk medewerker op de studiedienst van de sp.a. Op vraag van Patrick Janssens, toen sp.a-voorzitter, werkte hij in 2003 aan een rapport over minderheden. In de nasleep van de aanslagen van 9/11 in New York, was Tarik Fraihi ook gestart met een blog. Na enkele jaren werking en met nieuwe medewerkers, groeide de blog uit tot de organisatie Kif Kif.
Tegen Vlaams Belang, uiteraard
In de strijd tegen discrimatie en racisme loopt Kif Kif voorop met de vlag. En dat betekent ook dat de organisatie met de regelmaat van een klok “elke vorm van racisme” bestrijdt. Zo worden jaarlijks antiracistische betogingen georganiseerd en wordt er steun verleend aan KOZP, Kick Out Zwarte Piet, u weet wel, de acties om de traditie van Zwarte Piet te vervangen door een roetveegpiet.
Evengoed wordt opgeroepen tot boycot van ‘rechtse’ bijeenkomsten. Een voorbeeld: toen Filip Dewinter in 2022 een lezing wilde geven aan de Universiteit Antwerpen, had Kif Kif de rector opgeroepen om de bijeenkomst te verbieden. Eerder, in 2005, diende de vzw een klacht in tegen Dewinter. Kortom, Kif Kif is een geducht wapen tegen alles wat ‘extreemrechts’ en ‘racisitisch’ is. Of met andere woorden: het Vlaams Belang en tutti quanti worden actief bestreden.
Een gekende medewerkster is Jihad Van Puymbroeck. Zij zegt op de website: “Dankzij Kif Kif leerde ik wat activisme is, hoe je op straat én online actie kan voe-
ren, hoe je als antiracismebeweging de krachten bundelt en de waakhond van het beleid bent.” Van Kif Kif was het maar een kleine stap om bij de VRT binnen te geraken als specialiste sociale media. Bij de VRT, waar ze een tweetal jaar werkte, was ze eveneens actief in de werkgroep die als doel had het VRT NWS te diversifiëren op het vlak van gender en etniciteit.
Tegen N-VA
Is Kif Kif alleen tegen het Vlaams Belang? Neen, in 2017 reageerde Theo Francken nog woest omdat Kif Kif bij een artikel op haar website een gefotoshopt beeld plaatste waarbij Theo Francken en Gwendolyn Rutten te zien zijn, beiden gekleed in een oranje overall en met een IS-strijder op de achtergrond, klaar om beiden te onthoofden. Voor nogal wat N-VA’ers waren de ruime subsidies voor Kif Kif een doorn in het oog.
In 2019 was er een poging vanuit de Vlaamse regering om de subsidies van Kif Kif te beperken of stop te zetten. Een decreet werd ingediend waarbij organisaties die zich terugplooiden op een etnisch-culturele afkomst niet langer zouden kunnen rekenen op subsidies van de Vlaamse regering. Groen, PVDA en Vooruit wisten via een alarmbelprocedure de decreetswijziging te vertragen. Het Grondwettelijk Hof vernietigde uiteindelijk de ‘omstreden’ subsidievoorwaarde. De poging van Jan Jambon, toenmalig minister van Cultuur, om de subsidies van o.a. Kif Kif te beknotten, mislukte.
Subsidieslurpers
Kif Kif vzw wordt al zo’n 20 jaar gesubsidieerd door de Vlaamse regering. In 2024 ontving de vereniging 303.788 euro wer-
kingsgeld (lees: uw belastingsgeld). Die subsidie kreeg de vzw als sociaal-cultureel volwassenwerk. Daarnaast werd er nog een tewerkstellingssubsidie uitgedeeld, goed voor nog eens 26.674, euro.
De vzw krijgt ook subsidies van de federale overheid, in 2024 bijvoorbeeld 164.015 euro, toegekend door Marie-Colline Leroy van Ecolo en als toenmalig staatssecretaris bevoegd voor Gelijke Kansen en Diversiteit. De subsidie is bedoeld ter financiële ondersteuning van de jaarlijkse werkingskosten gelinkt aan de uitvoering van een werkprogramma dat verband houdt met het federale beleid inzake de bestrijding van racisme, aldus de motivatie van het ministerie. Ook in voorgaande jaren kreeg Kif Kif al subsidies van de federale overheid.
Met de nieuwe Vlaamse minister van Cultuur, Caroline Gennez (Vooruit) ziet de toekomst er voor Kif Kif rooskleurig uit. En ook Rob Beenders (Vooruit), minister van Gelijke Kansen in de federale regering, zal – zo vermoeden we – welwillend de geldkraan open houden. Voor links blijven de subsidies komen. En daar komt voor Kif Kif de ‘cultuurprijs’ Ultimas nu nog eens bovenop, goed voor 10.000 euro prijzengeld. Altijd mooi meegenomen. Het is een extra vernedering voor de N-VA’ers die enkel knarsetandend mogen toekijken langs de zijlijn. Ja, de linkse vriendjes zorgen goed voor elkaar… KARL VAN CAMP
Een overzicht van de winnaars van de Ultimas voor sociaal-cultureel volwassenwerk van de vorige jaren:
2023: Liga voor Mensenrechten
2022: Sankaa vzw (Koepelorganisatie voor Afrikaanse verenigingen)
2018: BXLRefugees (Burgerplatform voor vluchtenlingenhulp)
Europees openbaar aanklager pakt financiële waakhond van EU aan
Het vrij recent opgerichte Europees Openbaar Ministerie (EOM) is een rechtszaak begonnen tegen de Europese Rekenkamer (ECA). Beide EU-instellingen liggen met elkaar in de clinch. De officiële reden is dat de Rekenkamer al jarenlang een onderzoek naar misbruik van EUgeld door leden van de Rekenkamer zou tegenwerken. Maar in de wandelgangen is te horen dat de Europese Commissie en andere EU-instellingen niet zo gelukkig zijn met kritische rapporten over het uitgeven van EU-geld door de Europese Commissie en EU-agentschappen.
Dezelfde twee aanklagers (de Italiaan Luca De Matteis en de Fransman Emmanuel Farhat) die het van corruptie beschuldigde Griekse Europarlementslid Eva Kaili aanklaagden, klagen nu de Europese Rekenkamer aan. Deze aanklagers zijn het jarenlange mist spuien en de tegenwerking door de Europese Rekenkamer beu. Het gaat over een escalerende ruzie over een fraudeonderzoek. Vier jaar geleden kwam financieel wangedrag aan het licht bij de Rekenkamer. Het EOM beweert dat de Rekenkamer belangrijke ambtenaren verbood om te getuigen in het juridische onderzoek en zo het onderzoek hindert. Daarom vroeg het EOM de rechtbank om de geheimhoudingsplicht van EU-ambtenaren op te heffen, zodat ze kunnen getuigen in het strafrechtelijk onderzoek.
Exclusieve diners en rondleidingen
De hele zaak draait rond de voormalige voorzitter van de Rekenkamer, de Duitser Klaus-Heiner Lehne, en andere betrokkenen. De zaak kwam aan het licht toen de Franse krant Libération in 2021 onthulde dat Lehne zich niet aan het verplichte verblijf in Luxemburg hield, maar wel de bijhorende onkostenvergoedingen opstreek. Dat laatste was fraude met EU-geld. De beschuldiging was dat Lehne samen met drie van zijn kabinetsleden een appartement huurde in Luxemburg. Zo konden ze alle vier vergoedingen claimen als expat. Lehne verbleef daar zelden. Daarnaast diende hij allerlei forse onkostenvergoedingen in. Lehne verscheen in die zaak al voor een commissie in het Europees Parlement. Daar ontkende hij alles. Zo beweerde hij dat de verkoop van exclusieve besloten diners en rondleidingen bij de Rekenkamer –enkele voorbeelden van zaken waarvan hij werd beschuldigd – verzinsels waren. Waar en met wie hij samenleefde, ging niemand aan, oordeelde Lehne.
Impasse
De antifraudedienst van de EU, OLAF, voerde in 2022 een onderzoek uit en speelde het dossier door aan het Europees Openbaar Ministerie (EOM). Die dienst beweerde altijd al dat ze formidabel tegengewerkt werd. Daarom vroeg het in 2023 de opheffing van de vertrouwelijkheid en de immuniteit van verschillende stafmedewerkers van de Rekenkamer. De Rekenkamer verwierp dit verzoek. De vraag van de onderzoekers om te toegang te krijgen tot de elektronische archieven van de Rekenkamer, werd eveneens geweigerd. Op 9 december 2024 escaleerde de zaak nog meer. Toen verbood de Rekenkamer haar werknemers om te getuigen bij onderzoekers van het EOM. Daarmee kwam de zaak in een impasse terecht.
Volgens het EOM mogen EU-instellingen zich niet mengen in de plicht van de aanklagers om bewijzen te verzamelen in strafrechtelijke onderzoeken. Daarom wendde het EOM zich tot het Hof van Justitie van de EU met de vraag of wat de Rekenkamer doet wel wettelijk is. Dat is op zich een vreemde vraag, want EU-instellingen mogen wel degelijk getuigenissen van hun medewerkers blokkeren wanneer dit de belangen van de EU zou dienen. Een kanttekening is dat het Hof van Justitie in arresten al herhaaldelijk aangaf dat dit belang van de EU “aanzienlijk en vitaal” dient te zijn. De Rekenkamer verwijt het EOM dat de onderzoekers te weinig informatie gaven om de immuniteit van hun medewerkers op te heffen. De aanklagers beweren dat ze “substantiële feitelijke gronden” meedeelden aan de Rekenkamer. De Rekenkamer gaf deze week als enige reactie dat ze haar zaak zal verdedigen voor de rechtbank in Luxem-
Caroline Gennez
Klaus-Heiner Lehne
En dat kan een manier zijn om onze pensioenen betaalbaar te houden?
“We beseffen nu plots dat de afhankelijkheidsratio te groot wordt. Er zijn met andere woorden te veel bejaarden of gepensioneerden in vergelijking met de actieve bevolking. Het duurt zeker 20 jaar om daar demografisch iets aan te doen. Elke baby die vandaag geboren wordt, draagt pas binnen ten vroegste 20 jaar bij. We kunnen natuurlijk veel zaken oplossen met migratie. Maar dat is slechts een tijdelijke oplossing met allerlei nadelen. De mensen zitten daar niet op te wachten. Dat roept weerstand op.”
“De enige reden waarom de geboortecijfers in België al bij al nog meevallen in vergelijking met andere landen, is migratie. Als je de migrantenpopulatie buiten beschouwing zou laten, zullen we meer lijken op Zuid-Korea en Hongarije. De reden waarom het geboortecijfer in Hongarije zo laag is, is net omdat er geen immigratie is.”
Wat zijn volgens u de belangrijkste redenen waarom we ons niet meer voortplanten?
“Dat heeft voor een stuk te maken met het wegvallen van de religieuze geboden. Vroeger kwam de priester op de deur kloppen als
waren vooral bezorgd over wat er na de dood zou gebeuren. Daarom leefden we godsvruchtig en volgden we de bijbel. Vandaag ligt de nadruk op het hiernúmaals. We zijn vooral bezig met aards genot en plezier, en individualisme en zelfontplooiing. Kinderen horen daar niet altijd bij.”
“Vroeger had je uiteraard ook mensen die niet zo geïnteresseerd waren in kinderen. Maar zij hadden eigenlijk geen keuze. Want als je seks had, kreeg je sowieso kinderen. Er was ook heel wat familiale druk. Vandaag hebben mensen wel de vrijheid om geen kinderen te krijgen. Ook de sociale druk is weggevallen. Op individueel niveau is dat fantastisch. Maar op het niveau van de samenleving is dat problematisch, tenzij we erin slagen om de productiviteitsgroei in de economie stevig op te drijven.”
In dat geval zou een dalend bevolkingsaantal geen probleem zijn?
“Als de bevolking zou blijven krimpen, maar we wel steeds rijker worden, is het probleem ook opgelost. Voor mij hoeven er niet per se 8 miljard mensen op onze planeet rond te lopen. Maar de enige manier om te vermijden dat we armer worden, gegeven de dalende bevolking, is een groei van de productiviteit. Het is het een of het ander. Als het niet de populatie is die groeit, moet het de productiviteit zijn. Daarvoor zullen we nog een serieus tandje moeten bijsteken.”
DE LAGE GEBOORTECIJFERS IN ONS LAND ZIJN REDEN TOT BEZORGDHEID
“Maar het paradoxale is dat we voor die productiviteitsgroei opnieuw afhankelijk zijn van kinderen. Wereldwijd is het zo dat de meeste uitvindingen worden gedaan door jonge mensen. Oudere mensen zijn nu eenmaal minder creatief, gewoon omdat ze ouder zijn. Een vijftiger zal minder snel iets als Facebook of Google uitvinden. Dat waren niet toevallig allemaal twintigers of dertigers. Alleen al om die reden heb je voldoende jonge mensen nodig, zodat we de wereld in het algemeen vooruit kunnen helpen.”
Tot slot zou ik graag nog een ander onderwerp aansnijden. Petra De Sutter werd vorige week verkozen tot de nieuwe rector van de UGent. Een goede zaak?
betwijfel ik. Ook al is ze zelf misschien niet zo radicaal – behalve ten aanzien van Israël dan –, het is wel zo dat linkse professoren en academici eerder zullen zwichten voor de radicaal-linkse strekkingen aan de universiteit. Die laatste hebben nu sterk de indruk dat ‘iemand van hen’ heeft gewonnen.”
En als De Sutter binnen vijf jaar herverkozen wil worden, heeft ze geen andere keuze dan hun tegemoet te komen?
“Ja, inderdaad. Daar ben ik een beetje bang voor. De rectorverkiezing heeft het klimaat aan de UGent – met de boycot ten aanzien van Israël, het verdwijnen van Johan Braeckman en een aantal andere kritische stemmen en tegengewichten – er niet op verbeterd. Ik weet niet of ik hier op de lange termijn zal blijven. Ik heb geen vaste aanstelling, dus ik ben vrij om te gaan en te staan waar ik wil. Ze zijn mij ook liever kwijt dan rijk, zeker binnen mijn eigen vakgroep. Ik krijg vaak positieve reacties van collega’s van andere vakgroepen, zoals psychologie, economie en ingenieurswetenschappen. Maar niet zo binnen mijn eigen faculteit.”
In een peiling van het Leuvense studentenblad Veto in aanloop naar de verkiezingen van 9 juni 2024 gaf 40 procent van de professoren aan op Groen te zullen stemmen. Zou een soortgelijke peiling aan de UGent hetzelfde resultaat opleveren?
je vrouw al drie jaar niet meer zwanger was geweest, ook al had je al vier kinderen. Dan kwam de priester vragen wat er aan de hand was. Het is een goede zaak dat die externe dwang is weggevallen en dat we tegenwoordig over allerlei anticonceptiemiddelen beschikken.”
“De meest fascinerende verklaring is een economische. Door de eindeloze vooruitgang is het leven bijzonder boeiend geworden. Er zijn zoveel dingen om te doen. Maar daardoor is de opportuniteitskost van een kind groter geworden. Dat is wat paradoxaal. Wat konden mensen vroeger doen? Ze konden niet reizen of ontdekken. Ze hadden ook geen geld om naar het toneel of de film te gaan. Daarom bleven ze thuis en kregen ze kinderen.”
“Vandaag hebben jonge twintigers of dertigers de keuze om een wereldreis te maken en hun geld daaraan te spenderen in plaats van aan een kind. Door de vooruitgang is de opportuniteitskost van een kind groter geworden. De zogenaamde ‘dinks’ – dual income, no kids’ – leven als koningen en koninginnen. Ze kunnen bij wijze van spreken elk weekend op vakantie gaan. Het is lastig om dat op te geven voor een kind. Dat is een effect van vooruitgang. Er zijn zoveel dingen om te doen, waardoor we niet meer geïnteresseerd zijn in kinderen.”
“Vroeger focusten we op het hiernamaals. We
“Ik heb niet op haar gestemd, dat wil ik wel zeggen. Maar dat zal u misschien niet verwonderen (lacht). Ik was ook niet gelukkig met Rik Van de Walle en zijn beslissingen over Is raël. Daarin was ik zwaar ontgoocheld. Maar ik moet erkennen dat Rik ook op dat vlak het minste van twee kwaden was. Met Petra wordt het nog erger. Op persoonlijk vlak heb ik geen probleem met haar. Ik heb haar een paar keer ontmoet: ze is een zeer vriendelijk en integer persoon. Maar mijn grote bezorgdheid is het overwicht van linkse, groene en woke ideeën aan de universiteit. In dat opzicht is het geen goede zaak dat iemand met een heel uitge sproken links-groen en woke profiel rector wordt. Daar ben ik niet zo enthousiast over.”
U geeft ze niet het voordeel van de twijfel?
“40 procent lijkt me echt wel heel veel. In de bewuste peiling waren de menswetenschappen een beetje oververtegenwoordigd. Er zijn ongetwijfeld ook aan mijn faculteit professoren die voor de N-VA of Open Vld stemmen, en misschien zelfs voor Vlaams Belang. Maar ze komen daar niet voor uit. Ze zullen nooit op een lijst staan of publiek uitpakken met hun politieke voorkeur. Proffen die voor Groen of de PVDA stemmen, kunnen daar probleemloos voor uitkomen. Niemand zal hen dat kwalijk nemen. Er zijn proffen die zonder problemen affiches van de PVDA aan de deur kunnen plakken. Dat is illustratief voor het klimaat aan onze faculteit. Ik ken niemand aan onze faculteit met een uitgesproken N-VA-profiel. Ik moest zelfs al hard zoeken naar iemand met een liberaal profiel. Dirk Verhofstadt was een tijd gastprofessor. Maar die staat niet op een lijst. Zijn drijvende kracht is het liberalisme, maar ook hij is nog altijd links. Hij is een sociale liberaal die heel uitgesproken pro-Palestijns is. Aan andere faculteiten heb je die profielen wel, zoals Wouter Duyck en zo. Die staan dichter bij de N-VA. Maar zo iemand ken ik niet aan mijn faculteit, Letteren en Wijsbegeerte.”
“Ik weet niet wat ze allemaal zal doen, bij voorbeeld op het vlak van academische vrij heid. Misschien slaagt ze er wel in om me op dat vlak aangenaam te verrassen. Maar dat betwijfel ik toch een beetje. In onze vakgroep krijgt een eerder rechtse professor – en zo zijn er natuurlijk heel weinig – een integri teitscommissie over zich heen omdat hij een artikel heeft besproken dat kritisch was over migratie en demografische ontwikkelingen. Het is zorgwekkend dat daar protest tegen komt. Onder meer Apache heeft onze vak groep enorm opgejaagd. Op zo’n moment heb je een rector nodig die pal achter de aca demische vrijheid staat. Rik Van de Walle was volgens mij zo iemand: ondanks zijn hou ding ten aanzien van Israël, begreep hij wat academische vrijheid is. Ik had er wel vertrou wen in dat hij, een liberaal en intellectueel, de academische vrijheid zou verdedigen. Maar of De Sutter dat als rector ook zal doen? Dat
Maarten Boudry, ‘Het verraad aan de verlichting: pleidooi voor een nieuwe vooruitgangsbeweging’. 2025, Prometheus. 348 p., 27,50 euro. ISBN 9789044654356
AMERIKAANSE REALITEITSZIN KAN EFFECT HEBBEN OP OORLOG IN OEKRAÏNE
“Inschikkelijke vriendelijkheid volstaat niet”
De ruzie tussen Trump en Zelensky enkele weken geleden en de recente foto van het ingetogen gesprek in Vaticaanstad: als symbool heeft dit zijn waarde. In Washington lijkt een zekere realiteitszin wortel te hebben geschoten. Nee, dit conflict raakt niet in een handomdraai opgelost. Er zijn echter realistische tussenoplossingen, alleen moeten de VS een positie bekleden van waaruit ze Rusland onder druk kunnen zetten. De voorbije weken hebben immers aangetoond dat inschikkelijke vriendelijkheid niet volstaat.
Er was dat onfortuinlijke gesprek tussen Trump, Vance en Zelensky, gekoppeld aan de idee om al hetgeen in het conflict gestopt is via die zeldzame grondstoffen, te laten terugbetalen. En dan was er dat beeld van Trump en Zelensky in Vaticaanstad, kort gevolgd door de deal zoals die vandaag voor ons ligt. Een fonds met als doel die ontginning mogelijk te maken, paritair beheerd en voorzien van enkele duidelijke fiscale voordelen voor de middelen die gegenereerd worden. Van een terugbetaling is geen sprake meer en Amerikaanse militaire steun kan de kwalificatie van ‘investering’ voor het fonds krijgen. Eigen aan dergelijke akkoorden is dat elke partij zo zijn eigen klemtonen legt, maar dat dit een belangrijke diplomatieke vooruitgang is voor Oekraine, staat buiten kijf. Dat begrijpt men ook in Moskou.
Is dit voortschrijdend inzicht van Trump gebaseerd op de ervaring van de voorbije maanden? De voorspelling dat hij het conflict binnen de 24 uur zou oplossen, was natuurlijk verkiezingspropaganda. Maar inmiddels moet ook de betere optimist erkennen dat andere termijnen van enkele maanden volstrekt onwerkbaar zijn. De Amerikaanse president dacht het allemaal snel te klaren door zijn herkenbare stijl als zakenman op dit kluwen te projecteren. Wat afblaffen, even wat paaien en ten slotte dreigen er zijn handen van af te trekken. Misschien dat dit laatste werkt wanneer men een vastgoedtransactie wenst door te drukken, maar hier is het gegeven grondig anders. Het klonk de Russische president Poetin als muziek in de oren. Amerikaanse desinteresse is precies wat hij wil. Dit verzwakt Oekraïne, wat ontzettend belangrijk is, zeker voor iemand die – anders dan Trump – van tijd zijn bondgenoot maakt en op de lange termijn mikt.
Belazerende Poetin
Donald Trump heeft de voorbije weken enkele vaststellingen moeten doen. Dat Poetin hem belazert, om er slechts één te noemen. En wellicht drong ook door dat een kant-en-klare deal die het conflict op een duurzame manier oplost, je reinste fantasie is. Er zijn echter (tijdelijke) tussenoplossingen, geboetseerd rond een wapenstilstand. Alleen moet hij hiervoor een positie hebben vanwaaruit de druk op Rusland kan worden uitgeoefend. En dat is dus merkelijk niet gelukt door zich ten aanzien van het Kremlin als een soort gewillige dealmaker te profileren. Vandaag zijn de VS een economische partner van Oekraïne met belangen precies in de betwiste regio’s, wat toch iets anders
is dan de desinteresse en de dreiging zich terug te trekken van enkele weken geleden.
Koude Oorlog
Eén zwaluw maakt de lente nog niet, maar de hoop dat de VS een beweging richting meer realiteitszin hebben ingezet, is (hopelijk) niet ijdel. In de eenvoudige kijk van Trump is de wereld een verhaal van grote mogendheden die via deals tot een soort ‘balance of power’ komen, quod non. Die visie wordt inmiddels met rasse schreden door de complexe realiteit ingehaald. De Koude Oorlog – of moeten we zeggen: de vorige Koude Oorlog – kende evenmin een loepzuiver scenario, niet in het minst op het vlak van de relaties tussen de westerse bond-
Liberalen winnen verkiezingen, maar verliezen Canada
Wie de commentaren op de recente verkiezingen in Canada slechts oppervlakkig volgt, zou kunnen denken dat de Conservatieve Partij van Poillièvre de verkiezingen had verloren. Hij verloor zelfs zijn eigen zetel en zijn partij behaalde niet de noodzakelijke absolute meerderheid.
Maar in werkelijkheid hebben de Conservatieven 7,5 procent gewonnen. Dat was inderdaad niet genoeg voor een meerderheid in het parlement. Waarom was dat in zekere zin toch een nederlaag? Omdat de Conservatieven in de peilingen een voorsprong hadden van meer dan 20 procent. Maar dat was vóór het ontslag van de gediscrediteerde woke-fanaticus Trudeau en vóór Trump op de proppen kwam met zijn onzinnige plan om Canada te annexeren. De Liberale Partij had ook een meesterlijke zet gedaan door Trudeau in extremis te vervangen
door Mark Carney, die minder dan drie weken voor de verkiezingen plots premier werd. De Conservatieven hadden hun campagne onder meer opgebouwd als een reeks – terechte! –aanvallen op Trudeau, en plots was hun tegenstander verdwenen. Dat vereiste een koerswijziging in de campagne, die niet snel genoeg doorgevoerd kon worden. Carney was even goed, maar in de ogen van het grote publiek had hij nog een blanco politiek strafregister. Trump gaf hem bovendien de kans zich te profileren als een stoere verdediger van de Canade-
genoten onderling. En nu we het toch over die Koude Oorlog hebben… Voor de oorlog in Oekraïne begon, besteedde Rusland 3,6 procent van het bbp aan defensie. En ja, het is zo’n graadmeter waar met de nodige voorzichtigheid mee moet worden omgesprongen, maar dat dit inmiddels naar 6 procent steeg, is zonder meer tekenend. Het militaire apparaat, zo werd onlangs beslist, gaat ook groeien met 50 procent, meer bepaald tot anderhalf miljoen manschappen, tegenover het miljoen van vandaag. In 2021 produceerde Rusland jaarlijks zo’n 40 stuks van de T-90M, hun basistank. Vandaag zitten ze aan 300, waarvan – een belangrijk teken aan de wand – er vrijwel geen enkele naar het front in Oekraïne wordt gestuurd. Ook de productie van artillerie en munitie zit in de lift: +20 procent dit jaar. Het hoofd van de Amerikaanse troepen in Europa verwoordde het onlangs voor een Senaatscommissie als volgt: “Het Russische leger is zich sneller aan het herstellen én aan het groeien dan waarop de meeste analisten geanticipeerd hebben. In werkelijkheid is het vandaag groter dan voor het conflict begon.” Tegelijkertijd ontwaart men structurele verstevigingen aan de grens met NAVO-landen, wat de idee van een conflict, al dan niet provocatief en kleinschalig, plausibeler maakt. En wat misschien een belangrijk miskend element is: de rekrutering loopt dankzij de gunstige financiële voorwaarden vlotjes, naar schatting zo’n 40.000 rekruten per maand. Dit gaat dan weer gepaard met het groeiend maatschappelijk aanzien van het militair apparaat, wat iets zegt over de Russische samenleving van morgen.
De idee van Trump om het probleem van Oekraïne het liefst zo snel mogelijk weg te parkeren, waarna hij zich op een meer exclusieve manier met China kon bezighouden, tja, die is wellicht toch wat te optimistisch gebleken. Meer dan hij het zou willen, blijft de factor Rusland er eentje die nog heel wat jaren prominent op de radar van het Pentagon aanwezig zal blijven. Na Oekraïne volgen nog hoofdstukken.
GDD
referenda over een secessie organiseren, is in Canada juridisch gezien een heikele zaak, maar de provincies Alberta, Saskatchewan en Manitoba bereiden nu gezamenlijke ‘provinciale consultaties’ voor – gecamoufleerde referenda dus – en die gaan niet meer over pensioenfondsen, maar over volledige onafhankelijkheid, gevolgd door de vorming van een nieuwe staat, een soort West-Canadese Unie.
Zoals Duitsland
se onafhankelijkheid. Volgens de momenteel beschikbare resultaten behalen ook de Liberalen geen absolute meerderheid. Waarschijnlijk zullen zij een coalitie vormen met het even linkse Franstalige Bloc Québécois. Het leek een triomf voor links en woke.
Secessie
Als ook Brits-Columbia zich daarbij aansluit, is het hek helemaal van de dam. De kaart van de winnende partijen in de verschillende kiesomschrijvingen in deze provincie kleurt bijna helemaal blauw – de kleur van de Conservatieven. Er zijn slechts enkele kleine ‘eilandjes’ in het rood van de woke liberalen. Maar dat zijn wel de steden met de meeste inwoners. En daar-
HUN ‘OVERWINNING’ OP TRUMP EN POILIÈVRE ZOU WEL EENS HET EINDE VAN CANADA KUNNEN INLUIDEN
Maar het zal misschien een pyrrusoverwinning blijken te zijn. In de Engelstalige westelijke provincies Alberta, Manitoba, Saskatchewan en misschien Brits-Columbia, waar de economie draait op landbouw en olie- en gaswinning, broedt al lang een muiterij tegen de woke-onzin en vooral tegen de klimaatmaatregelen die deze economische sectoren naar de ondergang drijven. Het begon toen de provincie Alberta aankondigde dat ze zich wilde terugtrekken uit het federale Canada Pension Funds en haar pensioenfondsen zelf wilde beheren. Dat zou een aderlating zijn voor de federale regering in Ottawa, die op termijn tot een faillissement zou kunnen leiden. Alle verschillen in acht genomen: ongeveer zoals het stopzetten van de transfers in België tot het failliet van Wallonië en Brussel zou leiden. Een heerlijk vooruitzicht… Maar intussen is dit conflict over de pensioenfondsen scherper en politieker geworden en zijn ook andere provincies op de kar gesprongen. Politieke
door haalden de Liberalen in die staat een nipte meerderheid. Een situatie die vergelijkbaar is met de politieke kaart van Duitsland: daar zijn de groene gekken ook alleen in sommige grootsteden de grootste partij. Lekker ver weg van de echte natuur, in een droomwereld van transgenders en zero-emissies.
Paniek
De stemming bij de Liberalen is in korte tijd omgeslagen van euforie naar algemene paniek. Hun ‘overwinning’ op Trump en Poilièvre zou wel eens het einde van Canada kunnen inluiden. Een unie van West-Canadese staten zou meer olie- en gasreserves hebben dan Venezuela. Zonder woke en zonder socialisme zou dat een welvarende staat zijn. En als Trump slim is, zal hij die staat onmiddellijk erkennen en er handelsakkoorden mee afsluiten. Als…
Mark Carney werd enkele weken voor de verkiezingen plots premier
DE MYTHE VAN AL-ANDALUS
De verhalen van de ‘convivencia’ als instrument om multiculturalisme te promoten
Karim Van Overmeire trekt drie maanden door Spanje en Portugal in de voetsporen van de Vlaamse en Hollandse soldaten van Napoleon. Dat avontuur moet een nieuw boek opleveren. Ondertussen deelt hij zijn ervaringen en indrukken. Hij is nu aanbeland in Sevilla, de hoofdstad van Andalusië.
In 711 staken de moslims vanuit Noord-Afrika de Straat van Gibraltar over. Op een paar jaar tijd veroverden ze heel het huidige Spanje en Portugal. Vervolgens was Frankrijk aan de beurt. Pas in 732 werd de opmars van de moslims gestopt in de historische slag bij Poitiers. De christenen zouden een eeuwenlange ‘Reconquista’ nodig hebben om de moslims uit Spanje te verdrijven. Daarbij moet u zich geen permanent gevecht tussen een hecht christelijk en islamitisch blok voorstellen, maar eerder een Spaanse versie van Game of Thrones: de verschillende heersers bekampten elkaar in wisselende allianties, waarbij de moslims uiteindelijk aan het kortste eind trokken. In 1492 – het jaar waarin Columbus Amerika ontdekte – capituleerde het laatste moslimrijk in Spanje.
Hardvochtige verdrijving
Het door de moslims gecontroleerde deel van Spanje en Portugal wordt als Al-Andalus aangeduid. Het islamitisch verleden vindt u vandaag nog terug in de lokale keuken, muziek en architectuur. Denk maar aan het Alcazar van Sevilla en het Alhambra in Granada. Sommige plaatsnamen hebben een Arabische origine. Zo is Almería afgeleid van Madinat al-Mariyya (de stad met de wachttoren), Algeciras van al-Jazīrah (Groen Eiland) en Alicante van Al-qant (de witte stad). Linkse historici en politici willen wel eens lyrisch doen over dat islamitisch verleden. Ze hebben het dan over de zogenaamde ‘convivencia’ waarbij moslims, christenen
april
en joden in een perfecte harmonie zouden samengeleefd hebben. Dergelijke verhalen sporen natuurlijk lekker met het hedendaagse multiculturalisme, zeker als de vermeende ‘convivencia’ dan nog eens kan afgezet worden tegen de hardvochtige verdrijving van de joden en moslims uit Spanje vanaf het einde van de 15de eeuw.
stond de doodstraf. In rechtszaken konden joden of christenen niet tegen moslims getuigen. Ze mochten geen wapens dragen en niet te paard rijden. Onder de Almoraviden en de Almohaden (11de tot 13de eeuw) werden joden en christenen het slachtoffer van gedwongen bekeringen en verdrijvingen.
HET IS INTELLECTUEEL
ONEERLIJK OM DE MEEST TOLERANTE
PERIODE IN DE ISLAMITISCHE GEBIEDEN TE VERGELIJKEN MET DE MINST TOLERANTE
PERIODE IN DE CHRISTELIJKE GEBIEDEN
De zo bejubelde ‘convivencia’ van Al-Andalus bestond overigens ook in de christelijke gebieden. De Castilliaanse koning Alfonso el Sabio (Alfonso de Wijze) (1252-1284) noemde zichzelf bijvoorbeeld de ‘koning van de drie godsdiensten’ en omringde zichzelf niet alleen met christelijke, maar ook met joodse en islamitische medewerkers. Ook in het noorden bleef de ‘convivencia’ niet duren, want vanaf het einde van de 15de eeuw evolueerde Spanje naar een strak katholiek
OOK IN HET NOORDEN BLEEF DE ‘CONVIVENCIA’ NIET DUREN, WANT VANAF HET EINDE VAN DE 15DE EEUW EVOLUEERDE SPANJE NAAR EEN STRAK KATHOLIEK LAND, WAARBIJ JODEN EN MOSLIMS DE KEUZE KREGEN TUSSEN BEKERING OF UITWIJKING
Het is een feit dat er tijdens de acht eeuwen islamitische aanwezigheid in Spanje periodes waren van economische, culturele en wetenschappelijke bloei. De islamitische heersers schakelden ook christelijke en joodse geleerden, handelaars en vakmensen in. De maatschappelijke positie van de niet-moslims hing sterk af van de tijdsperiode en de lokale heerser. Al-Andalus bestond uit een kluwen van elkaar beconcurrerende staatjes. Van een samenleven op gelijkwaardige basis tussen moslims, christenen en joden was echter nooit sprake. Christenen en joden waren altijd ‘dhimmi’ die zich moesten tevreden stellen met een ondergeschikte positie. Ze moesten een speciale belasting, de ‘jizya’, betalen. De bouw van nieuwe kerken of synagogen was vaak verboden, net als processies of klokgelui. Op bekeringen van moslims tot het christendom
land, waarbij joden en moslims de keuze kregen tussen bekering of uitwijking, en waarbij de Inquisitie de bekeerlingen nauwgezet in de gaten hield. Er is echter niemand die de middeleeuwse christelijke Spaanse vorstendommen voorstelt als ideaalbeelden van harmonisch interreligieus en intercultureel samenleven, zoals wel met Al-Andalus gebeurt.
Het is niet alleen intellectueel oneerlijk om de meest tolerante periode in de islamitische gebieden te vergelijken met de minst tolerante periode in de christelijke gebieden. De verhalen van de ‘convivencia’ hebben bovendien een zeer wankele historische basis. Ze lijken vooral als instrument te dienen om hedendaagse politieke doelstellingen zoals het multiculturalisme te promoten.
KARIM VAN OVERMEIRE
LEZERSBRIEVEN
Hel op aarde
Pallieterke, “De hel op aarde is erger dan de hel van Dante, want hier is iedereen de duivel van zijn naaste. Er bestaat ook een aartsbooswicht die groter is dan alle andere: de veroveraar, die honderdduizenden mensen tegen elkaar opzet en hun toeschreeuwt: ‘Lijden en sterven, dat is jullie lot! Schiet elkaar daarom neer met kanonnen en geweren.’ Dat doen ze.” Dit is een gedachte van Arthur Schopenhauer (1788-1860), tweehonderd jaar geleden geschreven, maar uiterst actueel. Johan Corveleijn, Oostende Remco
Pallieterke, Pas heeft hij de eindmeet overschreden of daar is ze al: de eega van Evenepoel die hem rond de nek vliegt. Het is een beeld dat we al dikwijls hebben gezien. Ook Van Aert heeft de gewoonte om vrouw en kinderen na de wedstrijd te ontvangen. Al een geluk dat niet alle renners zo familiair zijn ingesteld, of het zou daar wat zijn aan de aankomstmeet. Ik kan me niet herinneren dat ooit gezien te hebben na de talrijke zeges van Van Looy, Merckx of De Vlaeminck. Daarnaast is er nog de verklaring van Evenepoel dat hij dankzij de islam – een godsdienst die door de meesten wordt verafschuwd wegens zijn vele negatieve uitwassen – uit een depressie is geraakt. Maar toen daar kritiek op kwam, bleek al snel dat de vedette en zijn familie vrij lange tenen hebben. Ze dreigen zelfs met gerechtelijke procedures. Maar wie graag zijn eega in de belangstelling plaatst en de islam aanprijst, moet toch weten dat dat minder prettige gevolgen kan hebben?
Robert Bové, Wichelen
Quousque tandem abutere patientia nostra?
Pallieterke,
In De Standaard der Letteren verscheen vorig weekeinde een interview van journalist Bart Brinkman met Rolf Falter, historicus en ex-journalist van dezelfde De Standaard, naar aanleiding van diens boek ‘Het verdeelde land’, met daarin enkele merkwaardige uitspraken die ik u niet wil onthouden. Falter noemt een Vlaams-nationalist als eerste minister van België de ultieme paradox en zegt dat niemand zich zou kunnen voorstellen dat de Schotse politica Nicola Sturgeon Downingstreet 10 zou binnenwandelen of Carles Puigdemont premier van Spanje zou worden. In België vindt men dat wel logisch, omdat dat het enige land ter wereld is waar de meerderheid zich van de minderheid wil afscheiden. Falter vergeet er wel bij te vertellen dat dat komt omdat die meerderheid het hier niet voor het zeggen heeft. Het succes van de N-VA is volgens Falter geen gevolg van haar nationalistische programma, maar van de rechtse, conservatieve en katholieke grondstroom die zich verwaarloosd voelde door de opeenvolgende rooms-rode coalities. Ook Guy Verhofstadt stelde daarna teleur en diens beleid, voor zover men dat een beleid kon noemen, werd gevolgd door drie jaar chaos onder Leterme en Alexander De Croo, die de stekker eruit trok, maar zelf niet beter presteerde ten tijde van de Vivaldi-regering. Als De Wever zich niet langer kan afzetten tegen een links Wallonië, dan is zijn partij haar bestaansreden kwijt en wordt ze inderdaad, zoals Bart Maddens het tegenwoordig stelt, een nieuwe CVP. Een geseculariseerde volkspartij die Vlaanderen herleidt tot een symboliek van wielerkoersen
Een lezersbrief insturen?
en rockfestivals, een soort Vlaams alternatief op de Beierse Oktoberfeste. Quousque tandem abutere patientia nostra?
Guido Van Alphen, Kasterlee Islam
Pallieterke, Volgens moraalfilosoof Patrick Loobuyck maakt de islam onderdeel uit van de Vlaamse cultuur. Mooi zo. Kan hij mij laten weten in welke islamlanden een of andere westerse gewoonte, ideologie of religie een wezenlijk onderdeel uitmaakt van de lokale cultuur? Ik vermoed dat dat niet het geval zal zijn in bijvoorbeeld Saoedi-Arabië of Iran. De liefde schijnt altijd maar in één richting te gaan, namelijk van de islam naar het – eertijds christelijke – Westen. Roland Vanermen, Haasrode
Vlaamse ruziemakers
Pallieterke, De kritiek van meerdere lezers op de N-A, omdat ze opgeschoven is naar het centrum en alle eisen inzake staatshervorming (definitief?) in de koelkast gestopt heeft, is terecht. Anderzijds is de starre houding van het VB even onvruchtbaar, want je kan tot sint-juttemis wachten vooraleer die partij op haar eentje meer dan 65 procent van de Vlaamse stemmen zal verwerven. Het resultaat van die houding is even onvruchtbaar en leidt tot niets. Natuurlijk begrijp ik dat het VB onder geen beding tot de federale regering wil behoren, maar de Franstalige politici buiten die Vlaamse zelfverminking uit en dwingen ons in politieke onmacht. Het VB zou moeten aanvaarden dat de weg der geleidelijkheid ten minste iets opbrengt en dat die van de starre ‘gelijkhebberij’ nergens toe leidt. Wie kan voorspellen wat de houding van De Wever zou zijn, mochten deze twee flamingantische partijen samen 60 of 70 procent van de stemmen halen? Vlamingen zijn onverbeterbare ruziemakers en het zou me verbazen als hij de grote vrede zou sluiten. Ik hoop uit de grond van mijn oude hart dat ik mij vergis. Roger Bryssinck, Berchem (Antwerpen)
Olifant in de kamer Pallieterke,
In De Zevende Dag werd het onderwerp aangekaart van een derde leerjaar dat bij gebrek aan een leraar ophoudt te bestaan. Hoeft het nog gezegd dat dit fenomeen zich voordoet in het Brusselse Sint-Gillis? Twee gemotiveerde schooldirecteurs en een ouder gingen hierover in debat. Op een bepaald moment ging het toch over een mogelijke oorzaak van dit verschijnsel. Michael Van Droogenbroeck bracht uiterst voorzichtig het begrip normen en waarden aan. Toen werd er door het geacht gezelschap verontwaardigd een register opengetrokken van allerlei mogelijke oorzaken: geen warme maaltijden, te weinig begeleiding van de leerkrachten, Nederlandsonkundigen, Brussel is te ver, gebrek aan middelen,… De olifant in de kamer bleef maar drummen om in het debat te verschijnen. Wanneer twee Vlaamse schooldirecteurs en een (zwarte) mama het probleem niet willen, mogen of weigeren te benoemen, zal de precaire situatie in Brussel alleen maar erger worden. Minister Demir, benoem het probleem en plaats een dikke stok achter de deur om de ethiek van een zekere bevolkingsgroep serieus wat bij te schaven. Als het kalf nog niet verdronken is.
Gie Van de Wouwer, Schriek
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
Op 16
overleed in Wilrijk
Eric Werner Van Dyck, levenslang steunabonnee van 't Pallieterke en vorig jaar nog bij ons op kantoor. Onze innige deelneming gewenst aan zijn lieve vrouw Rita Ceulemans.
Grafsteden met joodse Davidsterren, christelijke kruisen en islamitische pentagrammen uit Lissabon
PAL voor Vlaanderen
Flitsen maar!
Tom Waes kent binnen een tweetal weken zijn straf voor dronken en onverantwoord rijden. Waes riskeert een rijverbod tot 5 jaar, een alcoholslot en een geldboete.
Vergelijk dit even met de voetballer Sofian Kiyine, die in Flémalle via een rotonde door de lucht vloog en in een sporthal belandde. U zal zich de spectaculaire beelden nog wel herinneren. De man reed op dat ogenblik 150 km per uur in plaats van de voorgeschreven 50 km per uur. Ook hier speelde alcohol een rol: de man had 1,72 promille alcohol in het bloed. Ondanks de ernstige feiten, kreeg de voetballer vorig jaar een uitstel van veroordeling voor de politierechtbank van Luik. Voorlopig gaat de man dus vrijuit, al is het parket wel in beroep gegaan. De kans dat Tom Waes geen straf zal krijgen, is onbestaande; het zou ten andere een slecht signaal zijn. Maar het toont toch wel aan dat er in Wallonië en Vlaanderen anders gestraft wordt inzake verkeersovertredingen.
6,9 miljoen boetes
Dat brengt ons bij de jaarlijkse cijfers die de FOD Justitie ons bezorgt. In 2024 werden 6,9 miljoen boetes uitgeschreven door de politie, goed voor een bedrag van zo’n 577 miljoen euro. Dat geld komt in eerste instantie op de rekening van de FOD Financiën. Ongeveer de helft van het bedrag gaat naar de federale overheid. De andere helft gaat naar de gewesten. Vlaanderen is goed voor ongeveer 63 procent van de overtredingen en dat is ook ongeveer het percentage dat Vlaanderen krijgt uitgekeerd, omgerekend dus een 181 miljoen euro. Wat er met het geld in de federale begroting gebeurt, is niet duidelijk.
Vorig jaar is een half miljoen meer verkeersovertredingen vastgesteld dan het jaar ervoor. Vergelijken we met 2022, dan is het aantal vaststellingen in Vlaanderen lichtjes gedaald. Maar in Wallonië zien we op twee jaar tijd een stijging van het aantal verkeersovertredingen met maar liefst 44 procent. Daar is wel degelijk een verklaring voor. In Vlaanderen zijn er veel meer trajectcontroles en flitspalen, wat maakt dat de gemiddelde Vlaming voorzichtiger omgaat met de gaspedaal. Een voorbeeld: in 2024 waren er zo’n 158 trajectcontroles op de Belgische snelwegen.
Maar nu het verschil: Vlaanderen heeft zo’n 1.450 km autosnelwegen waarvan 600 km gecontroleerd wordt door trajectcontroles. Wallonië heeft zo’n 1.700 km autosnelwegen waarvan 276 km gecontroleerd wordt door trajectcontroles. Wallonië is echter aan een inhaalbeweging bezig en plaatst volop nieuwe flitspalen en trajectcontroles. Dat is alvast een verklaring voor de opvallende stijging van het aantal snelheidsboetes in 2024. Let wel: het gaat hier enkel over de trajectcontroles op de autosnelwegen. De cijfers van de regionale en lokale wegen zijn hier niet meegeteld, maar ook daar zijn grote verschillen te merken tussen de regio’s.
GAS doet gas minderen
Dat de Vlaming voorzichtiger omgaat met zijn/haar gaspedaal, heeft ook met een ander fenomeen te maken. In Vlaanderen kennen we de snelheidsovertreding die via een GAS-boete wordt gesanctioneerd en rechtstreeks door de gemeenten wordt geïnd. In 2023 incasseerden de Vlaamse gemeenten zo’n 124 miljoen euro aan GAS-boetes, hoofdzakelijk afkomstig uit verkeersboetes. Dat systeem van administratieve gemeentelijke boetes kennen wij in Vlaanderen al sinds 2021, maar in Wallonië kent men dat systeem niet of nauwelijks. Al wordt er ook daar gewerkt aan een decreet naar het voorbeeld van Vlaanderen. Maar wat duidelijk is: een Vlaming krijgt veel meer te maken met boetes en dat heeft niets met zijn of haar rijgedrag te maken, maar wel met een veel grotere pakkans.
Besluit: Noord en Zuid verschillen wel degelijk in visie inzake verkeersbeleid en sanctionering van verkeersovertredingen. En dan zijn er mensen die beweren dat alle Belgen gelijk zijn voor de wet…
PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.
VNJ organiseert jaarlijkse meiboomplanting
Op donderdag 1 mei vond in Belsele bij Sint-Niklaas de jaarlijkse meiboomplanting van het Vlaams Nationaal Jeugdverbond (VNJ) plaats. Op het programma stonden ook de meispelen, waarbij de deelnemers strijden om de titel van meigraaf en meigravin, en volksdans. Onder meer Voorpost-kopman Luc Vermeulen was aanwezig. Hij deelde enkele sfeerbeelden van het gebeuren op Facebook en feliciteerde de organisatoren voor wat hij een topeditie noemt. “Het VNJ is een jeugdbeweging om te koesteren, te steunen en vooral om onze kinderen naartoe te sturen”, schrijft hij.
HORIZONTAAL
A. Middeleeuwse strijdwapens / B. Bepaald slaatje - Economisch overlegorgaan / C. Ontvangt - Ferry - Olienorm / D. Recht kruis waarvan de kruisarmen uitlopen in de vorm van een bloem, geassocieerd met Frankrijk / E. Opgewassen zijn tegen / F. Duldt - OostVlaams dorp / G. Praat met God - Trechter in een visfuik - Afdichtmiddel / H. Officier - Hoevedier - Ginds / I. Duitse keizersnaam - Bindt vast / J. Tijdperk - Muzieknoot - Algemene stapelplaats / K. Manhaftige - Dorp nabij Sluis / L. Verfschieten
VERTICAAL
1. Befaamde reliek in Brugge / 2. Dorp in de Vlaamse Ardennen - Voetbalterm / 3. Europees land - Spaanse lekkernij / 4. Lawrencium - Indirecte antiglobulinetest - Onderofficier - Griekse letter / 5. Loofbomen - Bestaat - Naaldboom / 6. Spelprogramma op VRT (sinds 1994)Beknopt / 7. Zeer vlug naderen - Getijde / 8. Herkenningsmelodie - Breng in veiligheid / 9. Internetlandcode voor Roemenië - Modieus - In grote mate / 10. Deel van een bestek / 11. Europees ruimtecentrum - Jongensnaam / 12. Deel van een dag - Bewerken van land
