't Pallieterke van 6 maart 2025

IS EUROPA KLAAR

VOOR DE EEUW VAN DE DRONES?

Het gaat snel, heel snel. De Atlantische alliantie was al een tijdje aan het ontrafelen. Maar nu Europa alleen dreigt te moeten opdraaien voor de steun aan Oekraïne, heerst er een panieksfeer in de Europese hoofdsteden. Europa heeft niet meer het militaire potentieel om zichzelf te verdedigen, laat staan Oekraïne naar een militaire overwinning te loodsen. Hoe kon het zover komen? Het zegt helaas iets over de kortzichtigheid van een hele generatie traditionele politici.

In alle landen van Europa worden nu in ijltempo de defensiebudgetten opgetrokken, maar het duurt jaren voor dat zich zal vertalen in werkelijke slagkracht. Een leger uit het niets heropbouwen is veel moeilijker dan een bestaand leger in stand houden. We kunnen nu zeuren over de Amerikaanse bocht onder Trump, maar we zouden ook eens moeten stilstaan bij wat we onszelf hebben aangedaan. Welke verpletterende verantwoordelijkheid draagt de generatie van traditionele politici voor het verkommeren van onze legers?

Onbemande vliegtuigjes veranderen ons idee van landsverdediging

En waarop wachtte de pers trouwens om die onverantwoordelijkheid aan te klagen? Ik lees nu in de kranten oproepen om Oekra-

ine “alles te geven wat het nodig heeft” (Inge Ghijs – DS) en Europa weer militaire slagkracht te geven, tegen welke prijs ook. Waarom hoorden we dat nooit eerder? De voornaamste revolutie in de moderne oorlogvoering is het gebruik van drones. De weinige Bayraktar TB2’s waarover het Oekraiense leger beschikte, speelden een cruciale rol in het stoppen van het Russische beginoffensief. Sindsdien zetten beide partijen steeds meer en steeds vernuftigere drones in.

Het zegt veel over de naïeve bubbel waarin de Belgische politiek verkeerde, dat defensieminister Vandeput in 2018 wel drones mocht kopen, maar dat Vivaldi daarna besliste dat die “om ethische redenen”’ niet met wapens mochten uitgerust worden. Intussen zijn alle Europese legers wel in allerijl bezig hun eigen gewapende drone-eskaders op te bouwen.

Arrogante Trump, domme Zelensky?

Het eigene aan drones is dat ze niet duur en hoogtechnologisch moeten zijn. In Oekraïne is het bouwen van onbemande vliegtuigjes zowat een huisnijverheid geworden. Iemand met een soldeerbout en wat goedkope Chinese elektronica kan al na een korte opleiding een drone in elkaar flansen. Oekraïne bouwde in 2024 meer dan 2 miljoen drones.

DE VOORNAAMSTE

REVOLUTIE IN DE MODERNE

OORLOGVOERING IS HET GEBRUIK VAN DRONES

Het grote nadeel is dat ook terroristen ge makkelijk drones kunnen bouwen. Daar zou weleens de grootste uitdaging voor Europa

kunnen liggen. Niet alleen Rusland, maar ook een ietwat georganiseerde terreurgroep kan Europa in een logistieke nachtmerrie storten. De Europese havens en energiecentrales beschikken bijvoorbeeld nauwelijks over verdediging tegen aanvallen met drones.

De Wever vroeg vorig jaar om Antwerpen te beschermen met Patriot-raketten, maar die kunnen geen drones onderscheppen. De handkanonnen met netten en de elektronische stoorapparaten waarover de Antwerpse politie beschikt, zijn nutteloos tegen aanvallen op schepen in de Westerschelde. Om nog te zwijgen van de onderwaterdrones die nu bijvoorbeeld al ingezet worden door de Houthi’s in de Rode Zee.

De Europese herbewapening wordt hoe dan ook duur. De burgers van de EU mogen

“In Wallonië gedijen de sheriffs van de middeleeuwen nog”

8-9

De ene vasten is de andere niet

Op woensdag 5 maart zijn katholieken wereldwijd aan de vastenof veertigdagentijd begonnen. Wie zich op Aswoensdag de moeite heeft getroost om naar de kerk te gaan, kon na de misviering huiswaarts keren met een kruisje van as op het voorhoofd. Hoewel de hoogdagen van het katholieke geloof al even achter ons liggen, loont het nog steeds de moeite om even stil te staan bij de betekenis van dat askruisje in het bijzonder en de vastentijd bij uitbreiding.

“Gedenk, mens, dat gij stof zijt en tot stof zult wederkeren.” Tenzij we zelf met een overlijden in onze dichte omgeving worden geconfronteerd, staan we vaak onvoldoende stil bij de vergankelijkheid van het leven. In een hoogtechnologische samenleving wordt de dood immers niet meer gepercipieerd als iets onvermijdelijks, maar als een vervelend obstakel dat de mens door middel van wetenschappelijke vooruitgang uiteindelijk zal kunnen overwinnen. Maar dat is uiteraard een illusie. Daarom loont het de moeite om op Aswoensdag en tijdens de veertigdagentijd nog eens stil te staan bij onze eigen sterfelijkheid.

Tijdens de vastentijd worden katholieken ook aangemoedigd om minder of eenvoudiger te eten, af te zien van bepaalde luxe, zoals snoep, alcohol, sigaretten of sociale media, en goede daden te verrichten, bijvoorbeeld door aan vrijwilligerswerk te doen. De huidige tijdsgeest is er een van overdaad, de onmiddellijke bevrediging van (soms vermeende) behoeften en individualisering. Op al deze ‘monsters van onze tijd’, zoals Khalid Benhaddou ze noemt in zijn nieuwe boek met de gelijknamige titel, kan de vastentijd een antwoord bieden.

Ook de moslims begonnen begin maart aan hun vastentijd of ramadan. Maar in tegenstelling tot de katholieke vastentijd, is de ramadan niet aangepast aan de 21ste eeuw. Terwijl katholieken enkel op Aswoensdag en Goede Vrijdag moeten vasten (en op beide dagen slechts één volwaardige maaltijd mogen nuttigen), mogen moslims 30 dagen lang pas na zonsondergang eten en drinken. Deze orthodoxie is niet zonder risico en zadelt onder meer bedrijven met heel wat hoofdbrekens op. Dat medewerkers met een moslimachtergrond overdag niet eten of drinken, kan tot gevaarlijke situaties leiden. Denk maar aan werknemers die op grote hoogte moeten werken of zich in het verkeer begeven, maar door de ontbering het risico lopen om flauw te vallen.

Het is onredelijk om van bedrijven te verwachten dat ze zich aanpassen aan eender welk religieus feest. Maar toch is dat exact wat er veel tegenwoordig doen. Onder meer het energiebedrijf EnergyVision pakte in een persbericht uit met de faciliteiten die het zijn medewerkers met een moslimachtergrond tijdens de vastentijd aanbiedt. Denk maar aan gebedsruimtes, lockers voor gebedsmatjes, flexibelere werkuren, extra pauzes en zelfs een halve dag betaald verlof om het Suikerfeest voor te bereiden.

Het bedrijf doet dat naar eigen zeggen omdat het “met gelukkige medewerkers klanten van goedkope, groene stroom kan voorzien”. Het causale verband tussen de twee ontgaat ons, maar dat even terzijde. De échte vraag is of katholieken op evenveel begrip en flexibiliteit zouden kunnen rekenen. Zij dreigen al snel te worden weggezet als achterlijk en het mikpunt van spot te worden. Die neerbuigende houding ten aanzien van het katholicisme staat in schril contrast met het ‘hippe’ imago dat de islam tegenwoordig geniet. Bedrijven maken van de iftar – de maaltijd die moslims na zonsondergang samen met vrienden en familie nuttigen – zelfs heuse netwerkevents. Daarbij lijken ze even te vergeten dat de islam geen religie is als de andere.

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen

Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be

Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

TOCH EEN COMMUNAUTAIRE REGERING?

Belangrijke federale regeringsposten als Financiën en Defensie zijn in Vlaamse handen. De beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen is vooral nadelig voor de Franstaligen. En de extra investeringen in Defensie via een federaal fonds zouden vooral de Vlaamse ondernemerswereld ten goede komen. Het zijn stellingen van de PS van Paul Magnette die de regering-De Wever als een communautaire en zelfs anti-Franstalige ploeg in de markt wil zetten. Een analyse.

In het federale regeerakkoord is het met een vergrootglas zoeken naar stappen richting een staatshervorming, meer Vlaamse autonomie of zelfs maar confederalisme. Toch is men bij de Parti Socialiste (PS) en een deel van de Franstalige pers ervan overtuigd dat de Arizona-regering een anti-Waals beleid wil voeren. Het was de teneur van PS-voorzitter Paul Magnette in de Kamer de voorbije weken. Ondertussen werd hier en daar in de media de vraag gesteld of ‘de Franstaligen zich niet hebben laten vangen’. Waarover gaat het? Opnieuw ‘l’état belgo-flamand’

De PS rakelt een oud politiek discours op dat verweven is met de bestaansreden van de naoorlogse Waalse Beweging. En dat anno 2025 vreemd klinkt van een partij die omwille van de transfers en de sociale zekerheid zeer vaak met een Belgische vlag zwaait. De Vlaamse economische en demografische dominantie vertaalt zich sinds de tweede helft van de jaren 1960 in een federale staat of regering die door de Vlamingen wordt gedomineerd. ‘L’état belgo-flamand’, zoals dat heet. Want volgens Magnette zijn de Vlamingen in de federale regering uitermate goed bedeeld met cruciale departementen als Financiën, Pensioenen, Justitie en Defensie. Het klopt dat dit belangrijke posten zijn, maar Binnenlandse en Buitenlandse Zaken zijn via Bernard Quintin (MR) en Maxime Prévot (Les Engagés) wel in Franstalige handen. Dat is niet weinig. Je zou natuurlijk kunnen zeggen dat Buitenlandse Zaken een bijna protocollaire post is, maar met de huidige geopolitieke instabiliteit weegt die wel zwaarder door dan pakweg tien jaar geleden. Ten slotte is Magnette vergeten te vermelden dat de federale regering afgezien van de premier paritair is samengesteld. Dus zijn geklaag is hier overdreven. Werklozen automatisch naar het OCMW?

Een tweede verborgen communautair agendapunt zou te maken hebben met de beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen tot twee jaar. Aangezien 70 procent van de langdurig werklozen in Wallonië en Brussel woont, zullen het vooral die regio’s zijn die hard geraakt worden door deze maatregel. La Libre Belgique maakte al een uitgebreide reportage in Charleroi, waar men bij het OCMW naar verluidt met de handen in het haar zit. Want wat gaat er gebeuren als al die werklozen na twee jaar hun uitkering verliezen en bij het OCMW om een leefloon komen aankloppen? De helft van het leefloon wordt betaald door de steden en gemeenten. Charleroi, Luik en Bergen zullen als steden met veel werklozen hun factuur aanzienlijk zien stijgen

DAT DE FEDERALE REGERING EEN VLAAMS-NATIONALISTISCHE AGENDA ZOU UITVOEREN, IS EEN MYTHE

Dat is een wat vreemde redenering. Blijkbaar gaat men ervan uit dat zowat alle werklozen naar een leefloon verschuiven en geen werk zullen vinden. Het is een wel zeer pessimistische benadering. Daarnaast wijst men er bij de PS op dat een verlaging van de personenbelasting op federaal vlak Wallonië in financiële problemen zal brengen. Dat zit zo: de regio’s heffen opcentiemen op de federale personenbelasting, maar als die daalt, dan is de opbrengst van de regionale belasting ook lager. Onder de regering-Michel kostte een taxshift op die manier honderden miljoenen euro’s aan de gewesten. Dat zal straks ook gebeuren. Hier moeten we twee bedenkingen bij plaatsen. Het is niet alleen Wallonië, maar ook Vlaanderen dat door

zo’n fiscale hervorming geld misloopt. Wat Vlaanderen betreft, spreekt men van 600 miljoen euro aan minderinkomsten tegen 2029. Ten tweede zou dit probleem kunnen worden opgelost als de deelregeringen veel meer eigen fiscale autonomie hebben. Maar daar hebben de Franstalige partijen - met de PS voorop - zich altijd tegen verzet

AANGEZIEN 70 PROCENT VAN DE LANGDURIG WERKLOZEN IN WALLONIË EN BRUSSEL WOONT, ZULLEN HET VOORAL DIE REGIO’S ZIJN DIE HARD GERAAKT WORDEN

Ook het feit dat het departement Pensioenen naar een Vlaming gaat - Jan Jambon - veroorzaakt ergernis. Het is geweten dat de PS deze post tijdens de VIvaldi-regering gebruikt heeft om daar een totale stilstand te creëren. De MR en Les Engagés zeggen hierover het volgende: dat een Vlaming de pensioenen moet beheren, is normaal, want er zijn meer gepensioneerden in Vlaanderen en ze leven ook langer. Bovendien zullen de pensioenhervormingen meer Vlamingen raken, wat een compensatie is voor de arbeidsmarkthervormingen die vooral in het zuiden van het land een impact hebben.

Vooral defensie-investeringen in Vlaanderen?

De meest vreemde hersenkronkel van de PS die in het regeerakkoord een communautaire agenda ziet, heeft te maken met de geplande extra investeringen in Defensie. Het is vreemd te stellen dat die ten nadele zijn van de Franstaligen, want tot nader order zijn grote defensiebedrijven als FN Herstal, Thales, Cockerill Defence enzovoort vooral in Wallonië actief. Maar zo ziet Thomas Dermine (PS) het niet. De burgemeester van Charleroi en voormalig staatssecretaris voor Relance ziet een herhaling van het beleid van de regering-Michel (2014-2019) die in zijn ogen anti-Waals was. Hij beweert dat de grote investeringen in de defensie-industrie gebeurd zijn in het openen of uitbreiden van Vlaamse vestigingen van Waalse defensiebedrijven, zoals de site van Sabca in Lummen of Thales Aerospace in Leuven. Terwijl dat in zijn ogen in Wallonië moest gebeuren. Dermine ziet hier een complot in, al brengt hij geen concrete bewijzen aan. Ook zijn bewering dat nieuwe defensie-investeringen vooral in de hoogtechnologische branche zullen gebeuren en dus goed nieuws zijn voor de Vlaamse ondernemerswereld, staaft hij niet.

Daarnaast stelt de Henegouwer in een gesprek met het Franstalige zakenblad Tendances dat de investeringen in een defensiefonds beheerd door de Federale Participatiemaatschappij (FPIM) ten nadele van de Franstaligen zullen zijn. Hoe? De Vlamingen zouden het fonds beheren. En overheidsparticipaties die verkocht worden om dat defensiefonds te spijzen, zouden Wallonië benadelen. Dermine spreekt van de mogelijk verkoop van verzekeraar Ethias die gevestigd is in Luik. Dat laatste klopt, maar de verzekeraar is geen Waalse instelling, want voor twee derde in federale en Vlaamse handen. Het is duidelijk dat de PS hier spoken ziet. Dat de federale regering een Vlaams-nationalistische agenda zou uitvoeren, is een mythe.

ANTON SCHELFAUT

Paul Magnette

AUTOPSIE VAN EEN PERSCONFERENTIE

Enigszins verrassend is Zelensky dan toch akkoord gegaan met het afstaan aan de VS van een deel van de rechten op de ontginning van mineralen in Oekraïne. Hij heeft ontdekt dat wat hem werd gevraagd, dan toch niet zo waardevol was als eerst was gemeld. Hij vloog naar Washington en bereikte snel een akkoord met Trump. Alles was klaar om getekend te worden. De persconferentie was alleen nog een formaliteit. Ook die verliep vlot, tot de laatste 5 minuten tenminste, wanneer alles ontspoorde.

Ik heb nog artikels geschreven voor SCEPTR, wat toen de internetversie van ’t Pallieterke was. Het viel mij toen op hoeveel reacties - positief of negatief - betrekking hadden op iets dat ik niet had geschreven. Het drong tot mij door dat heel wat mensen niet verder lezen dan de titel, hoogstens de eerste paragraaf, maar toch al hun mening beginnen te ventileren. De internetgeneratie is een ongeduldige generatie. Ik heb veel boze commentaren gelezen over de dramatisch slecht afgelopen persconferentie, waarvan duidelijk is dat ze uit de pen komen van mensen die enkel een paar uittreksels hebben gezien en die niet de moeite hebben genomen de volledige zitting te bekijken.

Rashomon

Die selectiviteit liet de Europese pers toe Trump en Vance weg te zetten als agressieve primaten die hun gast, de leider van een noodlijdend volk, beledigden en vernederden, gewoon omdat ze daar als machtswellustelingen eens zin in hadden. De beste vertolking van die eenzijdige kijk kwam, niet verrassend, van Karel Verhoeven van De Standaard: “Omringd door hielenlikkende journalisten van bevriende media die van Trump wilden weten waar hij zijn morele moed vandaan haalde om met Vladimir Poetin te gaan spreken, pochte de Amerikaanse president in zijn Oval Office over zijn kunst om deals te sluiten, oorlogen te beëindigen, vooral oorlogen die nog niet waren begonnen, en Poetin te bezweren. Maar de grote Donald Trump Show botste op de oorlogsgehardheid van Zelensky. Die wilde niet kwispelen en volgzame armstootjes geven zoals de Franse president of de Britse premier… Wat volgde - Trump en Vance die Zelensky striemend berispten als een stout kind -, werd een demonstratie van omnipotentie voor de Amerikaanse televisiekijkers.”

ZELENSKY HAD EVEN ZIJN TROTS MOET INSLIKKEN, INDIEN NIET IN ZIJN EIGEN BELANG, DAN TOCH IN HET BELANG VAN ZIJN VOLK

Je merkte hetzelfde bij de meeste commentaren op X en Facebook. Daar vond je, vooral bij een bepaalde stroming van rechts, ook de omgekeerde eenzijdigheid. Daar zijn er mensen die menen gezien te hebben hoe een hooghartige manipulator, die zijn volk de dood injaagt in een oorlog die hij gemakkelijk had kunnen vermijden, eindelijk eens de waarheid werd gezegd door zijn weldoeners die vooral de vrede nastreven. Het Rashomon-effect (naar de gelijknamige film van Akira Kurosawa) noemt men dat, wanneer getuigen van dezelfde feiten een totaal verschillende interpretatie geven van wat ze hebben gezien.

40 respectvolle minuten

Wie alles had bekeken, kon alleen maar vaststellen dat de gezamenlijke persconferentie van Zelensky, Trump en Vance 40 minuten lang een beleefde, bijna gemoedelijke gebeurtenis was. Niemand leek gekomen met vijandige bedoelingen. Er waren wel een paar domme vragen van journalisten uit het kamp van Trump. “Hebt u eigenlijk wel een pak?”, vroeg een journalist aan Zelensky. “Veel Amerikanen hebben er een probleem mee dat u de waardigheid van het presidentiële ambt niet respecteert.” Zelensky, die sinds het begin van de oorlog de gewoonte heeft aangenomen een militaire pull te dragen, bleef beleefd en beloofde dat hij na de oorlog weer een pak zal dragen. De hele tijd bejegenden Trump en Zelensky elkaar bijzonder correct. Rond de veertigste minuut liep het dan toch gruwelijk fout. Trump had net een vraag van een Poolse journalist gekregen. Die legde uit dat de Polen altijd hebben opgekeken naar de VS, maar nu vrezen dat het land zich te veel afstemt op wat Poetin wil. Trump antwoordde dat hij zowel met Zelensky als met Poetin probeert rekening te houden: “Hoe

kan ik anders van hen een akkoord krijgen? Wil je dat ik Poetin uitscheld en hem daarna opbel om een akkoord te krijgen?”

“Laatste vraag”, kondigde Trump dan aan. Dat was het ongelukkige moment dat J.D. Vance besloot nog even tussen te komen. Hij wees er de journalist op dat de VS nog maar net een president hebben gehad die de hele tijd stoer uithaalde naar Poetin. Dat had geen effect, zei Vance, Poetin viel toch Oekraïne binnen. “Misschien is diplomatie een betere weg naar vrede en welvaart. We hebben het geprobeerd met de borstklopperij van Joe Biden en met de illusie dat de woorden van een president zwaarder wegen dan zijn daden. President Trump probeert het met diplomatie.”

DE GEZAMENLIJKE PERSCONFERENTIE VAN ZELENSKY, TRUMP EN VANCE WAS 40 MINUTEN LANG EEN BELEEFDE, BIJNA GEMOEDELIJKE GEBEURTENIS

Zelensky mistte toen de kans om te zwijgen. Hij richtte zich expliciet tot Vance en vroeg hem, niet onterecht trouwens, hoever je met diplomatie geraakt bij een man (Poetin) die zich niet aan afgesloten akkoorden houdt. Vance voelde zich voor eigen publiek aangevallen en reageerde giftig: “Ik heb het over de diplomatie die uw land gaat redden. Het getuigt niet van respect dat u naar het Oval Office komt om hierover te discussiëren voor het oog van de Amerikaanse media.” Vance verwees naar de militair moeilijke situatie van Oekraïne en zei dat Zelensky de president maar beter kan danken omdat hij een einde probeert te maken aan dit conflict. Zelensky had beter moeten weten

Daarna ontspoorde alles volledig. Zelensky trok Vances kennis over de militaire situatie in twijfel, Vance repliceerde en daarna begon Zelensky aan wat duidelijk een lange uitleg zou worden. Het onvolmaakte Engels van Zelensky droeg niet bij tot een goede verstandhouding. Trump was tot dan lang onkarakteristiek stil geweest, maar toen Zelensky liet verstaan dat er ook tijdens de eerste ambtstermijn van Trump niet was opgetreden tegen de agressie van Poetin, ontplofte hij. Hij haalde zwaar uit naar wat hij ziet als de ondankbaarheid van Zelensky.

Ik vind het absoluut onbetamelijk hoe Zelensky werd vernederd door Trump en Vance. Tegelijk begrijp ik niet hoe Zelensky zo dom kon zijn. Hij kwam als gast naar een land dat hem grote militaire steun heeft gegeven, steun die hij ook in de toekomst zal nodig hebben. Hij kent de persoonlijkheid van Trump. Hij weet dat een heel andere ploeg, die een zelfverzekerd en zelfs arrogant Amerika vertegenwoordigt, nu de plak zwaait in Washington. Kan je dan niet even je ego bedwingen,

de lof bezingen van Trump en, vooral, hem en zijn vicepresident niet tegenspreken in hun eigen ambtswoning, in aanwezigheid van het volledige Amerikaanse perskorps?

Zelensky heeft zijn land geen dienst bewezen. Hij was tot dan toe op de persconferentie met respect behandeld en koos een slecht moment om een openbare discussie aan te gaan met Vance. De vraag wie van beiden het meest onbeleefd was, doet er uiteindelijk weinig toe. De ene kwam vragen, de andere kon geven. De machtsverhouding was onevenwichtig. Zelensky had even zijn trots moet inslikken, indien niet in zijn eigen belang, dan toch in het belang van zijn volk.

De mineralen liggen niet voor het rapen

Het ondertekenen van het mineralenakkoord werd door Trump afgeblazen. Zelensky en zijn gevolg vertrokken roemloos langs de achterdeur van het Witte Huis. Poetin moet een geweldige dag hebben beleefd. Wat er nu van de afspraak, waarvan de persconferentie de consecratie moest worden, overblijft, is eigenlijk niet duidelijk. Zowel Zelensky als Trump geven signalen dat de ondertekening nog steeds een mogelijkheid is.

Waarom wilde Zelensky dit akkoord nu wel ondertekenen, terwijl hij het eerst kordaat had afgewezen? Het blijkt dat de mineralenrijkdom zowel door de VS als Oekraïne fel is overschat. De schattingen zijn oud en speculatief. De ontginning staat nog nergens. Er is geen capaciteit voor raffinage ter plaatse. De Amerikanen zouden zelf alle infrastructuur, inclusief wegen, nog moeten bouwen. Enkele bronnen, waaronder de grootste vindplaats van lithium, bevinden zich in grondgebied dat door de Russen is bezet. Het ligt er vol landmijnen. Het afstaan van de concessies betekent nog steeds een offer van de kant van Oekraïne, maar het vestigen van Amerikaanse belangen zou de VS ook een strategische reden geven om die territoria te verdedigen.

Tijd voor realisme

Men zal mij, en de rest van de redactie van dit blad, er niet van kunnen beschuldigen niet duidelijk genoeg de kant van Oekraïne te hebben gekozen. In elke oorlog zijn er wel altijd twee verhalen, maar het morele onevenwicht in dit conflict is te groot om te negeren, welke onzin er ook wordt verteld door de in sommige rechtse kringen welig tierende Poetin-propaganda. Er komt echter een moment dat je de waarheid onder ogen moet zien. Oekraïne heeft, met enorme moed en grote vindingrijkheid, Poetin de zege ontzegd die hij hoopte te behalen, maar een totale militaire overwinning van Oekraïne, die in 2023 wel nog mogelijk leek, is nu onwaarschijnlijk geworden. Als de Amerikaanse steun wegvalt, wordt dat zelfs onmogelijk

IK VIND HET ABSOLUUT ONBETAMELIJK HOE ZELENSKY WERD VERNEDERD DOOR TRUMP EN VANCE. TEGELIJK BEGRIJP IK NIET HOE ZELENSKY ZO DOM KON ZIJN

Ik schreef dat vorige week al. Ik ben blij dat ook in het pro-Oekraïense deel van de Vlaamse politiek dat inzicht groeit. Theo Francken deed in De Standaard een uitspraak waarmee hij niet alleen de oppositie, maar ook de regeringsmeerderheid de gordijnen injaagt. In het interview van dit weekend liet hij verstaan dat Oekraïne territoriale toegevingen zal moeten doen in ruil voor vrede. Ik geef toe dat Francken onvoorzichtig klonk door de indruk te wekken dat Rusland alles moet krijgen wat het nu bezet, en zelfs op korte termijn zou kunnen ‘gerehabiliteerd’ worden, maar in essentie heeft hij wel gelijk. De complete herovering is onrealistisch geworden. Eva De Bleeker heeft al aangekondigd dat haar partij Francken in de Kamer zal interpelleren. Zijn regeringsgenoot, minister Prévot van Buitenlandse Zaken, heeft ook laten weten dat hij vasthoudt aan het officiële Belgische standpunt dat zegt dat de Oekraïense grenzen van 2014 moeten hersteld worden, dus ook met de Krim erbij. Ook helemaal mijn wens, maar het gaat niet meer gebeuren.

JURGEN CEDER

De voorstelling van de Clean Industrial Deal in de Handelsbeurs in Antwerpen

De Clean Industrial Deal is een mager beestje

Minder dure energieprijzen, meer groene en goedkopere energie en minder regulitis moeten de Europese industrie opnieuw concurrentieel maken. Dat is tenminste de bedoeling van de Clean Industrial Deal die vorige week werd voorgesteld in Antwerpen. De realiteit is dat dit plan van de Europese Commissie weinig voorstelt. De industrie krijgt onvoldoende ademruimte: groene Europese energie zal altijd zeven keer duurder zijn dan de fossiele brandstoffen uit de VS.

Even terug naar een jaar geleden.

Toen luidden meer dan 70 CEO’s van Europese industriebedrijven met een ‘Antwerp Declaration’ de alarmbel. De hoge energieprijzen, de groene doelstellingen en de vele regelsvooral rond duurzaamheid - jagen ondernemingen zo zwaar op kosten dat ze hun activiteiten moeten terugschroeven. De voorbije twee jaar is in de Europese chemiesector 11 miljoen ton capaciteit verloren gegaan, wat 100.000 banen heeft gekost. Europa moet op industrieel vlak de duimen leggen voor de VS en China

ZE MOGEN DAN WEL VERSTOPT ZITTEN OP DE NIEUWSSITES EN IN DE KRANTEN, MAAR DE REACTIES VAN DE BEDRIJFSLEIDERS WAREN NIET ECHT POSITIEF

Vorige week formuleerde Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in de Antwerpse Handelsbeurs haar antwoord: er komt een Clean Industrial Deal die de energiekost moet verlagen en de regeldrift terugdringen. De kosten voor bedrijven en gezinnen zullen zo verminderd worden met 45 miljard euro in 2025, een bedrag dat tegen het einde van dit decennium moet stijgen naar 130 miljard euro en zelfs 260 miljard euro tegen 2040. Men wil werken via verschillende kanalen. Ten eerste is het de bedoeling dat de Europese Commissie de nationale lidstaten ‘begeleidt’ bij het verlagen van allerlei heffingen op elektriciteit en gas. Daarnaast worden de duurzaamheidsregels versoepeld. Nu is het zo dat bedrijven allerlei rapporten moeten opstellen om aan te tonen dat ze de milieunormen respecteren, duurzaamheid hoog in het vaandel dragen en er geen mistoestanden zoals kinderarbeid zijn in de productieketens. Een administratieve last die tot voor kort 50.000 Europese bedrijven raakte. Nu zouden nog 10.000 bedrijven (met een omzet van meer dan 50 miljoen euro of 25 miljoen euro balanstotaal) onder de strenge rapportageregels vallen. Verder wil de Europese Commissie 100 miljard euro vrijmaken voor steun aan bedrijven die investeren in de ontwikkeling van groene energie. Want het is voor de Europese Commissie nog altijd de bedoeling om de Europese Green Deal die de CO 2 -uitstoot op termijn (2050 blijft het re-

ferentiejaar) tot nul wil reduceren, te verzoenen met een competitieve Europese economie.

Mager beestje

Zorgt de Clean Industrial Deal daarvoor? Het is twijfelachtig. Een lege doos zouden we het nog niet noemen, maar het is in elk geval een mager beestje. De media - zelfs De Tijd - waren er nochtans tamelijk positief over. En het klopt dat er in Antwerpen geen begrafenissfeer heerste zoals een jaar geleden. Maar ze mogen dan wel verstopt zitten op de nieuwssites en in de kranten, de reacties van de bedrijfsleiders waren niet echt positief. Sommigen bleven opvallend beleefd over het aangepaste EU-beleid dat nochtans ondermaats blijkt.

Zoals Geert Van Poelvoorde, de Europese CEO van staalbouwer ArcelorMittal, die het “een stap in de goede richting” noemt. Maar: “Het is niet concreet genoeg om te investeren.” Herinner u dat ArcelorMittal een miljardeninvestering voor een groenere hoogoven in Gent heeft uitgesteld.

Jim Ratcliffe van chemiebedrijf Ineos lieten weten dat hij in zijn fabriek in Keulen 140 miljoen euro per jaar meer betaalt voor gas en elektriciteit dan wanneer hij in de VS zou produceren. Voor hem zit de Europese industrie niet meer in een groeiverhaal, maar in een overlevingsmodus. Kortom, de Clean Industrial Deal zal er niet voor zorgen dat Europese bedrijven opnieuw de strijd kunnen aangaan met de VS en China. In het beste geval zal vermeden worden dat de energie-intensieve industrie verdwijnt.

Dat blijkt ook uit het vorige maand verschenen jaarverslag van de Natio-

DEZE WEEK IN DE GESCHIEDENIS

VAN ’T PALLIETERKE

nale Bank van België. Een turf van meer dan 300 bladzijden, boordevol interessante, maar ook verontrustende informatie, meer bepaald over de toekomst van onze industrie. Ondertussen is gouverneur Pierre Wunsch aan een lezingentournee begonnen waarin hij de inhoud van dat verslag toelicht: een aanrader voor alle burgers. Zo duikt in zijn presentatie een grafiek op van het aandeel van de (energie-intensieve) industrie in de totale toegevoegde waarde van de economie. Welnu, dat aandeel van de industrie bedroeg rond de eeuwwisseling nog 20 procent, nu is dat zo’n 13 procent. Het aandeel van de energie-intensieve industrie (zoals chemie en staal) bedraagt in België amper nog 5 procent van de totale toegevoegde waarde. Een gevolg van de Green Deal en de regulitis.

ALS MEN DE MANTRA VAN VON DER LEYEN EN CO BLIJFT VOLGEN, DAN ZAL ENERGIE HIER ZEVEN

KEER DUURDER BLIJVEN DAN IN DE VS

De grote boosdoener is en blijft echter de hoge energieprijs en het verschil met andere continenten. Met de Clean Industrial Deal wil men de nadelen voor onze bedrijven wegwerken, maar dat zal niet gebeuren. Zelfs niet met een transitie naar koolstofvrije energie. Dat zei Wunsch ook tijdens een presentatie: “Groene energie - de wens van Europa - zal in het beste geval 70 euro per megawattuur (MWh) kosten. Fossiele energie in de VS kost 10 euro per MWh. Als Europa deze keuze blijft volhouden, zullen we een groot stuk van de zware industrie verliezen.” Inderdaad, als men de mantra van Von der Leyen en co blijft volgen, dan zal energie hier zeven keer duurder blijven dan in de VS. In zo’n scenario is het zelfs optimistisch te stellen dat de Europese industrie zal overleven.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

8 maart 1990: De metro waar Vlamingen niet thuis zijn In maart 1990 voerde het Taal Aktie Komitee (TAK) nog eens actie in het kader van de MIVB. “Zij hebben vastgesteld dat de loketbedienden van de Brusselse trams praktisch geen Nederlands kennen of willen verstaan en dat de taalkursussen die de MIVB in dat verband hebben georganiseerd niet het minste resultaat opleverden.”

9 maart 1950: Duitse mosselen Belangrijk voorpaginanieuws: “De bladen hebben gemeld dat Duitse mosselen naar België werden verzonden, er aan toevoegend dat deze mosselen smakelijker zijn dat de Hollandse.” Toch niet alleen goed nieuws, volgens liberaal parlementslid Ernest De Muyter: “… dat het nodig is streng toezicht te houden op deze invoer en er zorg voor te dragen dat enkel gehoorlijk gedenazifieerde mosselen onze grens overschrijden”. Daarnaast gaf hij nog mee “dat België al voldoende voorzien is van mossels”.

10 maart 1985: De mortuis nil nisi bonum De mortuis nil nisi bonum: over de doden niets dan goeds, zoals de Romeinen zeiden. Maar dat gold dan toch niet voor Konstantin Tsjernenko, die stierf na een dik jaar aan het hoofd van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie. “Op de dag dat hij aangesteld werd als de nummer één van de Sovjet-hiërarchie was hij al een wrak”, was ’t Pallieterke streng. “Hij was eigenlijk een klagenswaardig en deerniswekkend wezen.” Ook over zijn opvolger was dit weekblad niet bepaald positief. “Hij is ‘jong’, heeft gestudeerd, is mondain en heeft een knappe vrouw. Maar één ding is zeker: voor het Westen is het eigenlijk beter dat er een oude, hulpeloze man in het Kremlin zit.”

11 maart 1987: Aan Iustinus Annemans, bijna praatbarakker In dit Pallieterke nam Gerolf Annemans, die de tv-rubriek een tijdlang voor zijn rekening hield, afscheid van de lezers. “Van volgende week af gaat hij, als verkozen eerste opvolger, in de kamerzetel van Karel Dillen zitten.”

Naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van ’t Pallieterke op 17 mei 2025, wil de redactie het rijke verleden van dit weekblad in de kijker zetten. In deze rubriek blikken we terug op wat ’t Pallieterke in het verleden bracht.

12 maart 1964: Reisagentschap Belvédère “Het vakantieseizoen nadert! Doet zoals Hunne Koninklijke Hoogheden van Belvédère, zegt ‘ja’ tot het leven en raadpleegt onze speciale toeristische rubriek op blz. 12! Goede reis!” Zelfs het koningshuis adverteerde vroeger in uw favoriete weekblad. De meest exotische aanbieding van het reisbureau van Albert & Paola? “5 dagen Afrika: bezoek aan Kongo, Katanga, Kenya, Zanzibar en andere vermakelijkheidscentra in gerieflijke pantserwagens van de UNO. Bijwonen van typische inlandse volksspelen als: jacht op blank wild.”

13 maart 2020: geen gedwongen huwelijk De basis van cd&v verzette zich in 2020 nog tegen een ‘gedwongen’ huwelijk met Groen. Dit artikel dateert dus van voor de Vivaldi-regering gevormd werd. “Nog een weekje huilen over ‘de nood aan een regering’, in de hoop met corona en een beursalarm toch nog iets uit de mouw te kunnen schudden.” Voorlopig hapte cd&v niet. “Vivaldi is over, want Vivaldi was ‘fake news’. Een afspiegelingscoalitie is de enige optie die er nog rest.” Of hoe ’t Pallieterke de toekomst dan toch niet altijd juist kan voorspellen.

14 maart 2014: CorrEUptie Vandaag brengt de redactie op pal.be heel wat over de corruptieen subsidieschandalen binnen de Europese Unie. Maar reeds in 2014 had ’t Pallieterke door hoe bijvoorbeeld de geldstromen richting Rusland een probleem vormden. “Nederland levert jaarlijks voor zo’n zeven miljard euro aan ‘Poetingrad’”, klonk het. “Na de waanzinnige belofte van de EU-criminelen en van de nieuwe en al even corrupte machthebbers, zou de PVV in vele steden een triomf geboekt hebben”, schreef Willem de Prater in de Nederlandrubriek. ECONOMISCHE

’t Pallieterke wenste hem succes. “Ik hoop voor u, jonge vriend, dat ook gij moogt slagen. Maar ik hoop ook nog wat anders. Gij kent de ellendige spanningen die bestendig gegroeid zijn tussen de twee Vlaamsnationale partijen. Wel, ik hoop dat gij met uw kollega’s van de VU, wáár het kan, aan één zeel zult trekken. Ik weet dat er op verschillende punten twee afwijkende programma’s zijn ontstaan, maar dat wil nog niet zeggen dat die twee nationalistische partijen elkaar de duivel moeten aandoen.”

Maakt de ramadan straks deel uit van onze Vlaamse

Begin maart startte de islamitische vastenmaand, de ramadan. Moslims moeten zich tussen zonsopgang en -ondergang houden aan de strenge vastenregels die de Koran voorschrijft. Best pittig. Maar de ramadan is veel meer dan vasten. “Het is een maand van taqwa, ‘een verhoogd bewustzijn van God’. Het is een periode waarin de ziel gezuiverd wordt van wereldse afleidingen”, schrijft islamleerkracht Ayoub Louch in De Morgen.

Weinig mensen zijn zich bewust van de religieuze dimensie van de ramadan. De groepsdruk is enorm. In heel wat Europese steden worden jongeren op steeds vroegere leeftijd verplicht om aan de ramadan deel te nemen. In de Brusselse scholen avonturen jonge moslims zich niet om aan de strenge regels van de traditionele vastenmaand te ontsnappen. Ook tijdens de ramadan worden vrouwen nog eens extra herinnerd aan de onderdanige positie die ze moeten innemen.

De business-iftar

In heel wat bedrijven vinden de iftars en de gebedsruimtes meer en meer ingang. Steeds meer werknemers en klanten uiten op een assertieve manier hun religieuze overtuiging. Inclusie-experts worden aangeworven en geven bedrijven advies om de diversiteit op de werkvloer te organiseren. In winkelketens zoals Lidl en Jumbo lopen medewerkers met de hoofddoek rond. Heel wat bedrijven zien er een commercieel voordeel in. Zo organiseren steeds meer bedrijven de business-iftar, die als een netwerkevent wordt aangeboden.

Brussels Airport organiseert een iftar voor de Belgische-Marokkaanse gemeenschap en biedt gebedsruimtes in terminals aan. Ook DPG Media en Telenet schrijven zich in deze trend in. Andere bedrijven bieden daarnaast extra faciliteiten aan, zoals lockers voor gebedsmatjes, extra pauzes of betaald verlof om het Suikerfeest voor te bereiden. Tijdens

sollicitatiegespreken wordt steeds meer geinformeerd naar mogelijke faciliteiten om het religieuze comfort op de werkvloer te vergroten.

Ook worden steeds meer halalmaaltijden aangeboden. In december was ik op een kerstfeestje in een Brusselse school waar enkel een halalmaaltijd werd aangeboden. Het maakt deel uit van ‘de inclusieve cultuur’ waarin ‘verbinding en dialoog’ centraal staan.

Zo worden de ramadan en de iftar als een onderdeel van de Vlaamse cultuur gepresenteerd, zonder dat men zich bewust is van de diepreligieuze betekenis die ermee gepaard gaat. Voor heel wat moslims vormt de ramadan een terugkeer naar de wortels van de islam.

Ramadan Expo

De expo werd georganiseerd door de Dawah-Groep die tot doel heeft om het netwerk ‘te verbreden en te verdiepen’. Er werd gesproken over ‘Mohammed als ideale echtgenoot, Mohammed en zijn omgang met de andersgelovigen…’ De organisatie is niet aan haar proefstuk toe. In 2016 werd een salafistische islamgeleerde uitgenodigd. Hij had ooit beweerd dat moslimafvalligen moeten worden vermoord.

Laatst werd op de Utrechtse Jaarbeurs een ‘Ramadan Expo’ georganiseerd. Drie omstreden islamitische predikers werden uitgenodigd. Aanvankelijk kregen ze omwille van erg omstreden uitspraken een inreisverbod, maar de beslissing werd teruggedraaid. De rechtbank ontkende niet dat het om haatpredikers ging, maar het inreisverbod was niet goed onderbouwd. PVDA/GroenLinks had zich trouwens tegen dit verbod gekeerd. “De prediker Abu Bakr Zoud heeft wel eens martelaarschap onder tieners aangemoedigd en spreker Ali Hammuda heeft gezegd dat er niets mis is met het hebben van seksslavinnen”, schrijft Lale Gül in haar wekelijkse column in De Telegraaf.

“We zijn hier getuige van een doelbewuste campagne om de islam in Nederland te activeren”, aldus Keyvan Shahbazi. In dezelfde week werd in Amsterdam na dreigmails de voorstelling van de Israëlische cabaretier Yohay Sponder geannuleerd. Zijn veiligheid kon niet worden gegarandeerd. Links Nederland keek andermaal de andere kant op.

Onze identiteit

In Le Figaro waarschuwt Michel Onfray voor de afbraak van onze joods-christelijke samenleving door het islamogauchisme. Terwijl onze eigen identiteit als verzonnen en schadelijk wordt afgeserveerd, wordt de islam verheerlijkt omdat het een breekijzer is in de verdere afbraak van onze westerse cultuur.

Affiche van de Ramadan Expo

Keyvan Shahbazi - columnist bij de Volkskrant en in 1983 gevlucht uit Iran - ging de sfeer op de expo opsnuiven: “De menigte krijste zo hard mogelijk Allah-o-Akbar. De spreker vraagt het nog een keer met de vuist omhoog. En steeds weer roepen duizenden mannen: ‘Allahoe-Akbar!’.” De gezellige, knusse en amicale sfeer van de diversiteitsfeestjes op de bedrijfsvloeren was helemaal zoek.

De Vlaamse regering wil alvast meer aandacht besteden aan onze cultuur en ons erfgoed. Ze vormen ‘de fundamenten van onze natie’, ‘ons gemeenschapsleven en onze identiteit’. Gastvrijheid en tolerantie vormen zeker een onderdeel van deze fundamenten, maar zelfdestructie en -haat allerminst. “Het wordt tijd om de rug te rechten en de lafheid in te ruilen voor moed”, schrijft Keyvan Shahbazi. Een degelijk voorstel!

JULIEN BORREMANS

Niet alleen Oekraïne heeft een probleem

Ik vrees dat we de voorbije week met zijn allen getuige waren van een moment dat als een belangrijk keerpunt in de geschiedenisboekjes zal komen. De manier waarop de Oekraïense president Zelensky in het Witte Huis door Donald Trump en J.D. Vance werd behandeld, was niet alleen naar diplomatieke maatstaven ongezien. Het typeert een optreden dat de gehele wereldorde zoals we die kennen op losse schroeven zet.

U weet uit mijn vorige bijdragen dat ik nooit een grote Trump-fan ben geweest. Toch kan ik de daadkracht toejuichen die hij toont op het vlak van immigratie, de ontvetting van de staat en het terugdringen van het doorgeslagen wokisme. Het Amerikaanse politieke systeem - met slechts twee relevante partijen en veel macht voor de president - maakt dergelijke drastische koerswijzigingen overigens mogelijk, terwijl in ons systeem met proportionele vertegenwoordiging en coalitieregeringen alles altijd rustig lijkt verder te kabbelen.

DE EUROPEANEN MOETEN ERVAN UITGAAN DAT ZE ER NU ALLEEN VOORSTAAN. DAT IS MINDER DRAMATISCH DAN HET LIJKT

We wisten dat Trump ook op het vlak van de buitenlandse politiek andere accenten wil leggen. Het standpunt dat de Europeanen forser moeten bijdragen voor hun eigen verdediging, is niet onredelijk. Door de opkomst van China wordt Washington gedwongen om meer aandacht aan Azië te besteden. Ook inzake morele weerbaarheid moeten de Europeanen een tandje bijsteken. Eerder deze maand spelde J.D. Vance in München een zaal vol Europese politici hierover terecht nog de les.

Wat we de voorbije week te zien en te horen kregen, is echter van een heel andere orde. Trump heeft een wel zeer vervormd beeld van de werkelijkheid wanneer hij poneert dat Oekraïne de oorlog is begonnen of dat de EU is opgericht om de Amerikanen te naaien. Zijn kortetermijngeheugen is blijkbaar nog slechter dan dat van zijn voorganger, aangezien

hij zich niet kon herinneren dat hij Zelensky een paar dagen eerder een dictator had genoemd. De georkestreerde vernedering van Zelensky voor de camera’s van de wereld kwam er ondanks het feit dat Starmer en Macron naar Washington waren gevlogen in een poging om de Amerikaanse president tot rede te brengen.

Goede televisie

Sommigen beweren dat het ging om een uitgekiend incident dat was opgezet om Zelensky tot meer toegeeflijkheid te dwingen. Daar ben ik niet van overtuigd. Ik vrees dat het manifeste narcisme, de behoefte aan theater en de ziekelijke drang om anderen uit te schelden groter zijn dan de rationele strategische overwegingen. De beelden van de Amerikaanse president die zijn Oekraïense ambtsgenoot uitkafferde en bedreigde, leverden ongetwijfeld ‘good television’ op voor dat deel van het Trump-electoraat dat Oekraïne niet kan en niet wil kunnen aanduiden op de wereldkaart. Er zit overigens een systeem in de vernedering. Een geplande ontmoeting tussen Kaja Kallas (de Hoge Vertegenwoordiger van de EU) en Marco Rubio (US Secretary of State) werd door de Amerikanen op het laatste moment en zonder opgave van reden afgelast. Het idee leeft blijkbaar dat men zich alles kan veroorloven omdat men sterker is.

IK VREES DAT HET MANIFESTE NARCISME, DE BEHOEFTE AAN THEATER EN DE ZIEKELIJKE DRANG OM ANDEREN UIT TE SCHELDEN GROTER ZIJN DAN DE RATIONELE STRATEGISCHE OVERWEGINGEN

Dit alles is een bijzonder ernstige zaak, niet alleen voor Oekraïne, maar voor alle vrienden van de Verenigde Staten. Hoe gerust mogen de Baltische staten, een aantal Arabische bondgenoten en landen als Zuid-Korea of Taiwan nog zijn wat betreft de steun van de VS met deze president? Ook voor de Verenigde Staten zelf lijkt me dit een bijzonder ernstige zaak. De VS zijn inderdaad zeer machtig, maar hun dominante positie is ook gebaseerd op de vrijwillige medewerking en de goede trouw van tientallen bondgenoten. Marco Rubio verklaarde dat het buitenlands beleid van de VS in de toekomst zal afgetoetst worden aan drie vragen: Maakt dit Amerika veiliger? Maakt dit Amerika sterker? Maakt dit Amerika welvarender? Het bedreigen en schofferen van bondgenoten levert drie keer een negatief antwoord op.

TRUMPS KORTETERMIJNGEHEUGEN IS BLIJKBAAR NOG SLECHTER DAN DAT VAN ZIJN VOORGANGER

De beelden van de Amerikaanse president die zijn Oekraïense ambtsgenoot uitkafferde en bedreigde, leverden ongetwijfeld ‘good television’ op

De Europeanen moeten ervan uitgaan dat ze er nu alleen voorstaan. Dat is minder dramatisch dan het lijkt. Ik haal er even de cijfers bij: de Europese Unie telt drie keer zoveel inwoners als Rusland en het Europese bnp is tien keer zo groot als dat van Rusland. Bij deze Europese cijfers zijn het Verenigd Koninkrijk, Oekraïne en Turkije nog niet eens meegerekend. De huidige crisis zal de Europese leiders er eindelijk toe aanzetten om hun defensiestrategieën te herzien en de Europese strategische autonomie te versterken. “Moge u in interessante tijden leven…”, zo zeggen de Chinezen wanneer ze iemand op een beleefde manier willen vervloeken. Laten we ons maar voorbereiden op die interessante tijden.

KARIM VAN OVERMEIRE

Binnenkort betaalt u via stroomfactuur voor koelkastpremie en nieuwe windmolensubsidies

Het extreem dure energie-eiland in de Noordzee blijkt voor baggeraar DEME een omzet van vele honderden miljoenen euro’s op te leveren. Dat is niet verwonderlijk, want DEME leurde al een tijd met het plan voor een kunstmatig eiland. Ze vingen bot bij diverse ministers in de regeringen-Michel en -Wilmès. Onmiddellijk na het aantreden van Tinne Van der Straeten (Groen) als minister van Energie in de regering-De Croo, lag het energie-eiland plots op tafel.

De sinterklaaspolitiek van de nieuwe Vlaamse Regering loopt volgens critici uit de hand. Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans (VB) vat het als volgt samen: “Dit is geen sociaal beleid, dit is een klucht. Men gooit belastinggeld te grabbel, zonder enige controle of visie.” Daarmee doelt hij natuurlijk op het fiasco van de ‘koelkastpremie’: Mijn Kortingsbon.

We recapituleren even. Depraetere besloot om de premie voor energiezuinige huishoudtoestellen voor mensen met een leefloon uit te breiden naar mensen met een bescheiden inkomen. Een maatregel die al snel de spottende naam

• nieuwe koelkast (met of zonder vriesvak) met het nieuwe energielabel B of beter;

• nieuwe diepvries met het nieuwe energielabel B of beter.

De aandachtige lezer merkte het allicht al op: er is hier sprake van oude en nieuwe energielabels. Zo’n energielabel zegt niets over energiezuinigheid, maar enkel of een toestel al dan niet zuiniger is dan andere vergelijkbare toestellen. Die labels moeten dus regelmatig aangepast worden, omdat er steeds nieuwe modellen uitkomen. Daarnaast veranderde de Europese Unie recent het systeem.

DEPRAETERE DACHT MISSCHIEN SNEL TE KUNNEN SCOREN MET BONNEN, MAAR WAT ZE UIT DE KAST HAALDE, WAS EEN VERGIFTIGD GESCHENK

‘frigobon’ meekreeg. Die kan iedereen die in aanmerking komt online aanvragen. Ze had daarvoor een budget van 4 miljoen euro, goed voor 16.000 frigobonnen. Alleen kwamen er al 44.000 aanvragen binnen. De factuur liep dus op tot 11 miljoen euro.

Via nettarieven

Depraetere beloofde dat ze het geld zou vinden om die premie te financieren. Bovendien was het allemaal minder erg, want een deel van die aanvragen bleek frauduleus. Zo bleken sommige gezinnen vier bonnen aan te vragen en dat was niet de bedoeling volgens de minister. Ondertussen duiken de bonnen die aangetekend opgestuurd worden al op bij zoekertjessites, om ze door te verkopen. Maar dat is slechts een anekdote. Het echt schokkende verhaal is dat de website van de Vlaamse overheid de aanvragen niet aankan. De meeste mensen die op de link klikken, komen op een webpagina waarop de mededeling staat dat er een wachtrij is. Technisch loopt het niet op rolletjes, maar een erger probleem is dat netbeheerder Fluvius die bonnen moet verwerken als deel van de openbare dienstverlening (ODV), opgelegd door de Vlaamse Regering. Dat wil zeggen dat Fluvius informatie moet verspreiden, maar ook het hele informaticasysteem achter de verdeling van de bonnen draaiende moet houden. Dat kost uiteraard geld. Dat mag Fluvius doorrekenen in de nettarieven die alle gezinnen en bedrijven moeten betalen.

Technische achterstand

Alleen lukt het Fluvius niet om de IT-problemen onder controle te krijgen. De achterstand bij de verwerking liep recent op van 30 dagen tot 45 dagen. Dat komt deels door de complexiteit. Vanaf 12 februari 2025 veranderden immers de voorwaarden voor de kortingsbonnen. Die tellen nog enkel voor de aankoop van een:

• nieuwe wasmachine met het nieuwe energielabel A of beter;

• nieuwe droogkast met een oud energielabel A+++ of beter;

Belangrijk voor de koper is dat hij of zij moet opletten dat de verkoper de koelkastpremie bij de verkoop verrekent. De winkel moet dat geld dus krijgen van de Vlaamse overheid, via Fluvius. Alleen zal die handelaar dus mogen wachten op zijn geld totdat Fluvius de bonnen heeft verwerkt. Resultaat: veel handelaars verhoogden hun prijzen in januari.

Depraetere moet zelf betalen

De collega’s van minister Depraetere in de Vlaamse regering gaven al aan dat de ontbrekende miljoenen euro’s voor de premies uit haar eigen budget moeten komen. Dat is op zich wel vreemd, want Depraetere mag dan voortvarend te werk zijn gegaan, de frigobonnen waren niet haar idee. De uitbreiding van de premie was immers een idee van haar voorgangster in de vorige Vlaamse Regering, Zuhal Demir (NVA).

Depraetere dacht misschien snel te kunnen scoren met de bonnen, maar wat ze uit de kast haalde, was een vergiftigd geschenk. Zeker nu plots één op de drie Vlaamse gezinnen recht heeft op die premie. Ondertussen kwam Depraetere wel met een eigen initiatief. Als minister van Energie en Klimaat wil

ze opnieuw windmolens gaan subsidiëren. Alleen komt het woord ‘windmolen’ niet één keer voor in het Vlaamse regeerakkoord, integendeel. “Bij elke bijkomende klimaatmaatregel die voorgesteld wordt, zullen de kosten en baten van die maatregel op termijn afge-

koord: “We blijven de ontwikkeling van hernieuwbare energie in Vlaanderen ondersteunen.” Dat is vaag en dus zou men kunnen zeggen dat Depraetere zoiets kan en mag invullen zoals ze wil, maar dat laatste klopt niet helemaal. Iets verder in het regeerakkoord

DEPRAETERE WIL DE UITBATERS VAN WINDMOLENS EEN INKOMENSGARANTIE BIEDEN. DE KOST DAARVAN KOMT VIA NETBEHEERDER FLUVIUS OP DE ENERGIEFACTUUR VAN HUISHOUDENS EN BEDRIJVEN

wogen worden tegen de impact op de uitstoot, de betaalbaarheid voor de burgers en de concurrentiekracht van onze ondernemingen.” Volgens het regeerakkoord zou er zelfs een ‘nieuw Vlaams Sociaal Klimaatplan’ komen. Over hernieuwbare energie staat in het regeerak-

staat immers: “Wat betreft windenergie, evalueren we het steunniveau. Voortbouwend op de evaluatie van het transitie-instrument onderzoeken we alternatieve steunmechanismen voor wind zoals bijvoorbeeld een bijpascontract (contract for difference).”

Te goedkope wind

Kortom: de subsidiëring moet gebeuren via het bijpassen tot een bepaald prijsniveau als de stroom die windmolens produceren op de elektriciteitsmarkt te goedkoop zou zijn en de windmolens dus verlies maken. Daarin zit natuurlijk de valkuil. In de praktijk wil Depraetere de uitbaters van windmolens dus een inkomensgarantie geven. Die kosten komen via de netbeheerder Fluvius in de nettarieven van de huishoudens en de bedrijven.

Alleen botst dat laatste dan weer met een andere afspraak in het regeerakkoord. “Fluvius focust zich op zijn bestaande kerntaken en verhoogt de dienstverlening naar de netgebruikers en leveranciers via een sterk verbeterde digitalisering.” Maar in plaats van Fluvius te dwingen om zich met zijn kerntaken bezig te houden, moet het van Depraetere subsidies en kosten gaan verwerken. Kosten die via de nettarieven - die de afgelopen jaren overigens enkel toenamen - op de stroomfactuur van huishoudens en gezinnen terechtkomen.

Depraetere zadelt Fluvius op met extra kosten en werk voor haar frigobonnen. Op de koop toe wil ze Fluvius inschakelen om de windmolenuitbaters, zoals de zeer lucratieve intercommunale Aspiravi, te gaan subsidiëren. Pikant detail: de 83-jarige Willy Claes (Vooruit) kreeg afgelopen zomer een bestuurszitje bij Aspiravi. De subsidies aan Aspiravi zullen trouwens hard nodig zijn. Op 18 februari werd immers bekend dat Aspiravi in een consortium stapt met baggeraar DEME en energiebedrijf Engie. Dat consortium doet een bod op het nieuwe windmolenpark in de Noordzee. Die investering gebeurt met bankleningen, maar daar moeten toekomstige inkomsten tegenover staan. Die inkomsten wil Depraetere helpen te garanderen.

Melissa Depraetere

HET RUSSISCHE MILITAIRE VOORDEEL OP OEKRAÏNE SMELT

ALS SNEEUW VOOR DE ZON

Na de rampzalige scheldpartij tussen Trump, Vance en Zelensky beweren sommigen dat het lot van Oekraïne - en misschien zelfs van de NAVObezegeld is. De Poetinisten kraaien al victorie. Maar misschien is het niet het Oekraïense leger dat nu op ineenstorten staat, maar het Russische.

Op de Russische sociale media circuleert een filmpje waarop men een Russische soldaat ziet die op een fiets voor een BMP-pantservoertuig uit rijdt om dat door een mijnenveld te loodsen. Men hoort het commentaar van de Russische militairen die dat filmen. Ze vinden dat ongelooflijk grappig. Het was een gewone fiets, geen motorfiets. Aanvallen van infanteristen, ondersteund door motorfietsen zijn al heel gewoon. Commentatoren zegden smalend dat de cavalerie terug op het slagveld was verschenen. Ze werden overigens op dezelfde manier weggeveegd als in 1914 de charges van cavalerie te paard tegen troepen met mitrailleurs.

Elders probeerden de Russen stormaanvallen uit te voeren met golfkarretjes. De enorme openluchtopslagplaatsen met tanks uit de Koude Oorlog zijn bijna helemaal leeg. Lucht- en satellietfoto’s bewijzen dat. De Russen gooien nu stokoude tanks uit de Tweede Wereldoorlog in de strijd. Niet eens de zwaar gepantserde stalintanks die vanaf april 1944 werden ingezet en die met hun 122 mm kanonnen misschien nog rake klappen zouden kunnen uitdelen, maar de T34-tanks die, zoals de nummering aangeeft, in 1934 werden ontworpen en in 1941 in de strijd werden gegooid

BIJ HET BEGIN VAN DE INVASIE

HADDEN DE RUSSEN EEN

OVERWICHT VAN TIEN TEGEN EEN INZAKE ARTILLERIE. NU IS DAT NOG ‘SLECHTS’ TWEE TEGEN EEN

Maar toen al vernietigden de Duitsers zeven T34’s voor elke tank die ze zelf verloren. Het grote voordeel van die T34’s was dat ze heel snel in grote aantallen geproduceerd konden worden, ook door laaggeschoolde arbeiders. Men moet zich niet afvragen hoe groot de overlevingskansen van zo’n oude vehikels zullen zijn tegen de recentere tanks van de Oekraïners. Het voordeel van snelle serieproductie is er nu natuurlijk niet meer.

Meerdere soorten ezels

De Russen hebben al zoveel vrachtwagens en transportvoertuigen verloren, dat ze nu proberen hun troepen aan het front te bevoorraden met ezels. Sommige Russische militairen worden in de strijd gegooid met honderd jaar oude geweren. Bij het begin van de invasie hadden ze een overwicht van

tien tegen een inzake artillerie. Nu is dat nog ‘slechts’ twee tegen een. De ezels zitten duidelijk niet alleen bij de bevoorrading. Nog in 2022 maakten de Russen op een creatieve manier gebruik van heel oude wapensystemen, zelfs tweedekkers, om de Oekraïense luchtverdediging uit te putten. Maar het is onwaarschijnlijk op welk een domme manier de Russen nu hun gesofistikeerde wapens verspillen. Ik heb er al eerder op gewezen dat het gewoon stompzinnig is om peperdure hypersonische wapens af te schieten op appartementsblokken vol burgers, nog los van het feit dat het misdadig is en strijdig met het oorlogsrecht

HET IS ONWAARSCHIJNLIJK OP WELK EEN DOMME MANIER DE RUSSEN HUN GESOFISTIKEERDE WAPENS VERSPILLEN

Ook de manier waarop zij ongeoefende rekruten verspillen in ‘meat attacks’ tegen Oekraïense stellingen, waarbij men steeds nieuwe bataljons laat storm lopen tot ze volledig zijn weggeveegd, tart alle militaire logica. Het is geen nieuw probleem dat men onervaren troepen moet inzetten. De Amerikanen hadden bij het begin van de oorlog in 1941 ook alleen maar onervaren troepen en dat is in vele oorlogen voor vele landen zo geweest. Maar als het even kon, lieten verstandige bevelhebbers zo’n eenheden met nieuwelingen nooit tot de laatste man aanvallen. Als het kon, liet men zulke eenheden eerst praktijkervaring opdoen in een rustige sector van het front of in een verdedigende positie. Als ze toch in de aanval gestuurd moesten worden, liet men hen terugtrekken en weer op krachten komen, bijvoorbeeld als de verliezen rond de 50 procent bedroegen. Zo konden zij de kern vormen van een nieuw bataljon dat voor ongeveer 50 procent bestond uit soldaten die toch al minstens één keer hadden gevochten. Een basiservaring die door geen enkele oefening te simuleren is. Door een verstandige rotatie van oude en nieuwe troepen kon men geleidelijk een strijdmacht opbouwen die langzaam maar zeker steeds meer ondervinding kreeg. De Russische officieren lijken die lessen niet meer te kennen. Of ze mogen ze van hogerhand niet meer toepassen omdat Poetin hen onrealistische tijdschema’s oplegt, dikwijls om een ‘overwinning’ te kunnen aankondigen op een symbolische datum. Wordt het Russische leger nu ook door politici geleid en

niet meer door professionele militairen? Net zoals korporaal Hitler de Duitse nederlaag heeft versneld door vanaf 19 december 1941 zelf voor generaal te spelen. Het is ook een teken aan de wand dat de Russen er niet in geslaagd zijn zelfs op het meest elementaire niveau te communiceren, samen te werken en aanvallen te coördineren met hun Noord-Koreaanse bondgenoten. Heel wat Noord-Koreanen zijn per vergissing door Russische beschietingen of luchtaanvallen gedood. Dat kan natuurlijk ook gedeeltelijk te wijten zijn aan de Noord-Koreanen zelf, die in hun pathologische mentale isolationisme denken dat zij van niemand steun of advies nodig hebben en dat ze op hun eentje heel Oekraïne kunnen veroveren.

Gangsters

Het Russische leger gedraagt zich ook steeds meer als een ongedisciplineerde straatbende en niet langer als een efficiënte strijdmacht. De Oekraïners hebben onlangs een drone buitgemaakt met een fiber-optische kabel van Chinese makelij, die immuun is tegen alle denkbare elektronische tegenmaatregelen. Er zijn dus nog ergens knappe koppen aan het werk in de Russische defensie-industrie... Of zijn dat ook Chinezen?

Maar veel drone-operatoren, en dat zullen toch niet de domsten onder de Russen zijn, gebruiken hun drones niet om vijandelijke militairen of wapensystemen uit de schakelen, maar om op individuele Oekraïense burgers of burgervoertuigen te jagen, alsof het een videospel is.

Een mythe van offervaardigheid

De Sovjetpropaganda heeft de mythe verspreid dat Russen tot alle offers bereid zijn voor hun moederland. Die mythe wordt nog steeds in brede kring geloofd. Kijk maar naar 1941! Ja, maar… toch hebben zich tijdens de Tweede Wereldoorlog zes miljoen Russen aan de Duitsers overgegeven. Inderdaad, dikwijls nadat zij omsingeld waren en geen munitie meer hadden. Maar lang niet altijd.

WORDT HET RUSSISCHE LEGER DOOR POLITICI

GELEID EN NIET MEER DOOR PROFESSIONELE MILITAIREN?

Die ‘offervaardigheid’ werd minstens gedeeltelijk aangemoedigd doordat de nazi’s in 1941 tienduizenden Russische krijgsgevangenen in treinen naar overstapstations in Warschau stuurden… zonder hen voedsel of zelfs maar water te geven. Die eerste treinladingen die in Warschau aankwam, zaten vol lijken. Het Poolse Geheime Leger - dat overigens de communisten even erg haatte als de nazi’s -

liet dat onmiddellijk uitlekken naar Rusland. Ja, toen begonnen de soldaten van het Rode Leger als leeuwen te vechten. Overgave was geen optie meer. Sneuvelen leek een minder pijnlijke dood dan langzaam creperen van honger en dorst. Als de Russen echt nog altijd zo ‘hardnekkig’ en ‘offervaardig’ zijn, waarom moeten er dan nu Tsjetsjeense milities achter het Oekraïense front klaarstaan om deserteurs op te vangen en terug te drijven? Of hen dood te folteren als afschrikwekkend voorbeeld? En waarom kondigt Poetin dan geen algemene mobilisatie af, zelfs niet na de Oekraïense tegeninvasie op Russisch grondgebied? Het korte antwoord: omdat de gedeeltelijke mobilisatie in 2022 al een mislukking was. Vele rekruten kwamen niet opdagen. Vele duizenden Russen, waaronder zeer veel hooggeschoolden, vluchtten naar de buurlanden om toch maar niet gemobiliseerd te worden.

Op hun tandvlees

Sinds de bolsjewieken in 1920 aan de macht kwamen, mochten Russische schepen nooit meer buitenlandse hulp aanvaarden bij rampen op zee. Men liet nog liever de bemanningsleden creperen dan ze te laten redden door buitenlanders. Dat beleid werd door Poetin voortgezet. Denk maar aan het lot van de atoomonderzeeër Koersk. Voor zover ik weet, is er één keer van de regel afgeweken: in augustus 2005 ‘mocht’ een haastig overgevlogen reddingsteam van de Royal Navy zeven man uit een (niet-militaire) Russische duikboot voor oceanografisch onderzoek redden

TSJETSJEENSE MILITIES STAAN ACHTER HET OEKRAÏENSE FRONT KLAAR OM DESERTEURS OP TE VANGEN EN TERUG TE DRIJVEN

De Russen proberen nu krampachtig te doen alsof ze nog steeds een grote mogendheid zijn, maar ze moeten nu Noord-Koreanen te hulp roepen en huurlingen aanwerven uit Yemen, Cuba, Nepal, India en Zwart Afrika. Ze moeten Iraanse drones en Chinese technologie aankopen en Afrikanen rekruteren om hun drones te assembleren.

Westerlingen zouden daar allemaal niet zo zwaar aan tillen, maar als men dit leest in samenhang met de misplaatste trots die de Russische leiders altijd heeft belet buitenlandse hulp te aanvaarden voor hun schepen, dan beseft men pas hoe dit voor de Russen een absolute vernedering moet zijn. Danwijst dat erop dat ze absoluut wanhopig zijn. Anders zouden zij zoiets niet doen. En dan hebben we het nog niet over hun economie gehad. PAUL BÄUMER

Begrafenis van een Russiche militair

ORTWIN DEPOORTERE

“Men slaagt er verdorie niet in om werknemers veilig naar hun werk te laten gaan”

Georges Clemenceau (1841-1929) was een Frans staatsman die als premier zijn land leidde op het einde van de Eerste Wereldoorlog en de voorbesprekingen voor het Verdrag van Versailles voerde. ‘Père la Victoire’, zoals hij genoemd werd, was altijd van mening ‘dat Frankrijk geen andere keuze had dan de overwinning’. Hetzelfde geldt voor de oorlog tegen het drugsgeweld dat zich de afgelopen weken concentreerde rond het Brusselse metrostation dat zijn naam draagt.

De politie móét de strijd aangaan met de bendes. “Het is misschien niet aantrekkelijk, maar wel hoogstnoodzakelijk”, zegt Ortwin Depoortere (Vlaams Belang), de voorzitter van de commissie Binnenlandse Zaken, Veiligheid, Migratie en Bestuurszaken. “We hebben geen andere keuze. Of moeten we de drugsmaffia, die vandaag al in het wilde weg schiet, laten doen? Er moet maar eens een onschuldig slachtoffer vallen.” “Er is een territoriumoorlog bezig tussen die verschillende clans”, getuigt Depoortere. Onbekenden beschoten een nachtwinkel en een snackbar, een ander rijhuis werd door twintig kogels geraakt. Er vielen twee doden: één ervan op amper 70 meter van twee politieagenten.

Hoe komt het dat het geweld zich rond dat metrostation concentreerde, de afgelopen weken?

“Er zijn op korte tijd inderdaad veel incidenten geweest aan Clemenceau. Maar het loopt niet enkel daar fout. Je hebt evengoed de Peterboswijk in Anderlecht, we hebben de problematiek gehad aan het Zuidstation en ook aan het Noordstation loopt het geregeld fout.”

“Wat we wel merken, is de altijd gelijkaardige etnische afkomst van het personeel van die drugsmaffia. Dat is taboe in ons parlement, in de media en in het politiek correcte wereldje. Het mag niet gezegd

zijn. Dat moet een deel zijn van de analyse, anders kan je de problemen niet oplossen.”

Kan u specifieke groepen benoemen?

“In Brussel gaat het over maffiosi uit Marseille. Zij zijn hun handel aan het transporteren richting onze hoofdstad en zijn meestal van Marokkaanse afkomst. Er zijn ook al andere groepen in beeld gekomen. In Antwerpen zijn het wellicht andere bevolkingsgroepen.”

Men schat het aantal mensen dat hier zonder papieren rondloopt op een honderdduizendtal. Als je de drugsproblematiek wil oplossen, moet je ook daarnaar kijken. Niet enkel politioneel, maar ook justitieel en op vlak van asiel en migratie.”

Voor alle duidelijkheid: van zo’n verdwaalde kogel zijn we niet zo ver verwijderd.

Je ziet ook dat daders steeds jonger worden. Is het ook niet zo dat kwetsbare jongeren uit moeilijke wijken ten prooi vallen aan die maffia?

“Vorige week hebben we een eerste hoorzitting gehad in de commissie Binnenlandse Zaken, met de korpschef van Brussel-Zuid, Jurgen De Landsheer, korpschef Michel Goovaarts van Brussel-Hoofdstad Elsene en een aantal mensen van de federale politie. Die beamen ook dat er een grote verwevenheid is tussen allochtonen en de maffia. Zij legden ons ook uit dat die maffia steeds vaker minderjarigen inschakelt, omdat men weet dat ons rechtssysteem zeer laks is ten opzichte van minderjarigen. Daarnaast maakt die maffia ook handig misbruik van de illegalenproblematiek in Brussel. Er zijn veel illegalen die doelloos rondlopen en gemakkelijk te rekruteren zijn, want in de

“We hebben in de commissie ook de directeur van de Federale Gerechtelijke Politie, Eric Jacobs, gehoord. Ook hij was zeer scherp voor het beleid van de politici. Hij had het over een mislukte multiculturele samenleving waarin de mislukte integratie al op de schoolbanken zichtbaar is. Het resultaat komt men op straat tegen. Het is dus geen Vlaams Belanger die dat zegt, maar een directeur van de politie. Dat toont aan dat wij in al die jaren waarin we de problematiek hebben aangekaart, niet aan het overdrijven waren.”

Vorige week viel de politie binnen in verschillende handelszaken in een onderzoek naar witwasgeld. Schenkt men voldoende aandacht aan die schakel van de drugsmaffia?

“Dergelijke acties gebeuren te weinig en men is er ook veel te laat mee. We zijn intussen een maand na die eerste incidenten rond Clemenceau. Begrijp me niet verkeerd, die acties moeten uiteraard gebeuren: ‘Follow the money’. Wanneer het kan, moeten we zaken sluiten die zich schuldig maken aan witwaspraktijken. Dat is een werk van lange adem en een deel van de langetermijnstrategie die ik goedkeur en die zeker moet gebeuren.”

IN WALLONIË GEDIJEN DE SHERIFFS VAN DE MIDDELEEUWEN NOG

“Anderzijds vind ik dat we vooral moeten zorgen dat de burger zich terug veilig voelt in zijn eigen straat. Dat hij bij wijze van spreken niet overhoop wordt geknald door een verdwaalde kogel als hij de metro wil nemen. Dát is waar men nu op moet inzetten en wat te weinig gebeurt, in mijn ogen. Het is ‘too little, too late’. Ik merk op dat vlak weinig daadkracht.”

“Dat klopt. Toen er in Antwerpen een kind stierf door een verdwaalde kogel, schoot Bart De Wever als burgemeester plots wakker. We mogen het niet zo ver laten komen, maar tot mijn verbijstering las ik dat minister van Justitie Annelies Verlinden (cd&v) zegt dat de politie niet moet terugschieten op drugscriminelen. Dat vraag ik mij af in wat voor samenleving we terechtkomen. De criminelen schieten vandaag al in het wilde rond op klaarlichte dag. Wij willen uiteraard die harde aanpak wél! Het is volledig absurd om de drugsmaffia zijn gang te laten gaan.”

Anderzijds lijkt een gewapende oorlog tussen de politie en bendes ook niet de meest aantrekkelijke toekomst voor onze hoofdstad.

“Het is misschien niet aantrekkelijk, maar wel hoogstnoodzakelijk. We hebben geen andere keuze. Ofwel laten we die drugsmaffia doen, ofwel moeten we de politie ertegen laten optreden. Er is nogmaals een nachtwinkel beschoten. Misschien denkt de bevolking: het is een territoriumoorlog, laat ze elkaar maar kapotmaken. Maar je kan nooit uitsluiten dat er een keer een onschuldig slachtoffer valt. We kunnen het ons als rechtsstaat niet veroorloven dat drugscriminelen met kalasjnikovs, oorlogswapens dus, rondlopen.”

Vorige week slaakten ook Brusselse bedrijven, waaronder Coca-Cola, Sodexo en de voetbalclub Union, een noodkreet: “Beste politici, onze oproep is niet vrijblijvend. We menen dat de tijd bijna is weggetikt.” Begrijpt u hen?

“Ja, absoluut. Dat is een oproep die niet dateert van dit jaar en al vaak herhaald is. Men pretendeert de hoofdstad te zijn van Vlaanderen, van dit land én van Europa. Maar men slaagt er verdorie niet in om werknemers veilig naar hun werk te laten gaan. Bedrijven maken kosten om hun personeel op

VOORZITTER KAMERCOMMISSIE BINNENLANDSE ZAKEN

mee aan tafel naargelang de problematiek. Wel: dat is de Nationale Veiligheidsraad.”

Met als verschil dat de deelstaten minder betrokken worden.

IK HOU VAN BRUSSEL, MAAR GA HONDERD METER VERDER EN JE KOMT IN EEN TOTAAL ANDERE WERELD

“En dat terwijl ik in dit geval zou willen voorstellen om Brussel er zeker bij te betrekken, want het is daar dat het helemaal fout loopt. Die analyse maken N-VA en Bart De Wever ook wel, want we zien dat ze het voorstel om de Brusselse politiezones te fusioneren effectief hebben overgenomen en in het regeerakkoord hebben gezet.”

Over die fusies dadelijk meer. Is het geen goed signaal dat De Wever de problematiek naar zich toetrekt door de leiding te nemen van die taskforce?

“Het is misschien wel een goed politiek signaal. Maar ik wil vooral de maatregelen op het terrein zien. We moeten naar een nultolerantie, maar wat ik nu hoor, zijn dezelfde straffe woorden die minister Verlinden de afgelopen vijf jaar telkens herhaald heeft. Ik heb nogal wat contacten in politiekringen. Het zijn zij die op het terrein verder moeten en een ongelijke strijd voeren: een zwaarbewapende drugsmaffia tegen een politiekorps dat veel minder bewapend is en met weinig manschappen ganse buurten veilig moet houden. En dan lopen agenten nog het risico om vervolgd te worden als ze hun wapen trekken. Men kan nog 2.000 taskforces oprichten. Maar zolang de politie geen middelen krijgt, is het dweilen met de kraan open.”

Als de politie het niet kan, is het misschien tijd om het leger in te zetten?

een veilige manier tot op het werk te brengen. Dus ja: er is een probleem.”

Er zijn wel geregeld grote politieacties, bijvoorbeeld aan het Zuidstation.

“Minstens tijdelijk. We hebben een lokale politie die zegt: ‘Wij kunnen deze situatie niet meer alleen bolwerken.’ Ook stel ik vast dat we een federale politie hebben die wel bepaalde interventieteams heeft, maar die zeer onderbemand is omdat ze allerlei taken moet uitvoeren: de beveiliging van VIP’s, gevangenentransport enzoverder. We moeten meer rekruteren, maar op korte termijn haalt dat weinig uit.”

“Dat klopt: het gebied rond Brussel-Zuid is voor een korte periode opgekuist, maar dan is het probleem zich beginnen te verschuiven. Al die kortetermijnmaatregelen mogen er niet voor zorgen dat het probleem verhuist naar de andere kant van Brussel.”

Voelt u zich zelf soms onveilig in Brussel?

“Mijn route in Brussel is van het station Brussel-Centraal tot aan het parlement: dat valt dus goed mee. Ik voel me daar niet onveilig. Ik kom ook graag en regelmatig in het centrum. Brussel is een mooie stad, met een Grote Markt die UNESCO-werelderfgoed is en, vind ik, de mooiste van Europa is. Brussel heeft heel wat toffe restaurants en leuke uitgaansgelegenheden; ik houd van Brussel. Maar ga honderd meter verder en je komt in een totaal andere wereld. Enkele weken geleden ben ik ter plaatse geweest aan het metrostation Clemenceau. Ik kan u verzekeren dat je in die buurt niet graag rondloopt. Dat is de verloedering ten top.”

Onder andere uw partij pleitte ervoor om de Nationale Veiligheidsraad bijeen te roepen, maar premier Bart De Wever kiest ervoor om een taskforce op te richten. Wat vindt u daarvan?

“Het kind moet een naam hebben, zeker? Ik snap niet goed waarom hij niet on middellijk de Nationale Veiligheidsraad bijeen geroepen heeft. Hij neemt de coördinatie op zich, werkt samen met Justitie en Bin nenlandse Zaken en de andere ministers schuiven

“Daarom vind ik dat we op bepaalde plaatsen, voor bepaalde opdrachten, het leger moeten inzetten. Het verlicht de taken van de politie en bovendien werkt het ook als afschrikmiddel. Dat is niets nieuws, want na de aanslagen patrouilleerde het leger ook op straat en dat had wel degelijk een effect. De criminaliteit daalde toen het leger werd ingezet, ook in Antwerpen trouwens.”

Maar dan moet er wel een wettelijk kader zijn voor die militairen op straat.

“Men kan die militairen onmiddellijk inzetten voor statische bewakingsopdrachten en voor patrouilles in de straten. Dat heeft een onmiddellijk effect. Maar als men dat op lange termijn wil blijven doen, moet er inderdaad een volledig wettelijk kader voorzien worden. Ik ben daar eerlijk gezegd geen grote voorstander van. Het leger moeten we gebruiken

“Ik pleit daarom opnieuw voor een soort rijkswacht: een politie die interventies kan plegen tegen zwaar banditisme. Nederland heeft de marechaussee, Frankrijk heeft de gendarmerie; wij pleiten dus niet voor revolutionaire zaken. We pleiten voor gezond verstand en ik denk dat de bevolking daar ook naar snakt.”

“Op alle vlakken van veiligheid moeten de taken herbekeken worden. Bepaalde administratieve politietaken kunnen we aan burgerpersoneel doorgeven. Men moet nadenken of private bewakingsfirma’s niet mee ingeschakeld kunnen worden, bijvoorbeeld bij grote evenementen. Ook dat kan de druk op het politiekorps verminderen.”

“Het rare is dat daar de vorige vijf jaar een boek van 700 bladzijden over geschreven is: ‘De Staten-Generaal van de politie’. Dat ligt nu stof te vergaren in een of andere kast, terwijl dat wel het recept is. Professor criminologie Jelle Janssens (UGent) reikt de politiek daarin zeer stevige handvaten aan. We kunnen daarmee aan de slag. Er worden dan werkgroepen over georganiseerd, maar het frustrerende aan heel dat veiligheidsbeleid is dat die goede ideeën niet omgezet worden in maatregelen.”

SOMS DENK IK DAT ZE DE FOUTE MINISTERS OP DE FOUTE POST HEBBEN GEZET

“Ik vraag me af of er ooit iets mee zal gebeuren. Het ligt er! De mensen op het terrein zijn het ermee eens! Men moet het gewoon uitvoeren, maar de politieke moed ontbreekt. Soms denk ik ook dat de foute ministers op de foute post zijn gezet. Als ik zie hoe Theo Francken alles op alles zet om zijn budgetten binnen te halen voor Defensie - binnen of buiten de begroting - en tegelijkertijd zie dat er voor onze binnenlandse veiligheid weinig of niets wordt gevraagd, stel ik me toch vragen. Er is nu 75 miljoen euro ingeschreven die moet verdeeld worden tussen politie, justitie en de opvang van asielzoekers. Dat bedrag dekt nog niet eens de behoefte van de Federale Gerechtelijke Politie in Brussel.”

Het volgende citaat komt uit het federaal regeerakkoord: “Drugs zijn altijd schadelijk. Drugsgebruik mag nooit genormaliseerd worden en deze regering neemt geen initiatief tot legalisering van drugs.”

“Zeer goed. Enkele jaren terug hebben we een drugsbrochure geschreven en vanuit elke partij was er toch wel iemand die met het pleidooi kwam om drugs te legaliseren. Wij willen met het Vlaams Belang ook geen onderscheid maken tussen de zogenaamde soft- en harddrugs. Voor ons zijn illegale drugs illegale drugs, punt.”

Druggebruik wordt dus door deze regering niet genormaliseerd. Moeten we het ook zwaarder aanpakken?

“Er moet uiteraard onder andere op scholen aan preventie gedaan worden. Maar wij pleiten er ook voor om druggebruikers aan te spreken en verantwoordelijk te stellen, met indien nodig verplichte afkicktrajecten. Ik denk niet dat het verstandig zou zijn om druggebruikers onmiddellijk gevangenisstraffen op te leggen, maar je moet hun verslaving wel aanpakken.”

De gebruikers zijn de laatste schakel in de drugsketen. Het regeerakkoord zegt de gehele keten aan te willen pakken. Hoe moet zo’n gecoördineerde aanpak eruitzien?

“Ik was niet ontevreden met de nationale drugscommissaris, Ine Van Wymersch. Er was eindelijk iemand die de

drugsproblematiek in kaart bracht en coordineerde. Maar zij kan enkel suggesties geven en adviezen opstellen. Ze kan het werk van de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie niet overnemen.”

U gaf daarnet al aan dat u voorstander bent van een verplichte fusie van de Brusselse politiezones.

“We hebben daar vorige legislatuur zelf nog een voorstel over ingediend dat werd weggestemd. Maar ik ben blij dat de geesten gerijpt zijn. De vraag is nu wel wanneer die fusie er komt en hoe die er zal uitzien. Er moet iemand aan de top staan en aan wie zal hij of zij politieke verantwoording moeten afleggen? Hoe zal de financiering gebeuren? De meeste voorstellen die ik realiteit zie worden in België, hebben een erg hoge kostprijs.”

Ook andere lokale politiezones zullen gestimuleerd worden om over te gaan tot fusies. Is dat overal een goede zaak?

“Het zou vooral een goede zaak zijn in Wallonië. In Vlaanderen heeft quasi iedereen, ook de politiemensen zelf, de voordelen van die schaalvergroting ingezien. Men dacht dat de politie verder van de burger zou komen te staan, maar dat klopt niet. Men brengt binnen één grote politiezone meer expertise bij elkaar, wat meer tijd vrijmaakt voor de politieagenten en de wijkagenten die de buurt moeten kennen. Ik grijp graag terug naar de studie van Jelle Janssens, want hij heeft wetenschappelijk bewezen dat politiezones van 500 manschappen zeer nuttig en efficiënt kunnen werken, zonder dat ze afbreuk doen aan de dienstverlening.”

“Waar men niet mee is in die redenering, is in Wallonië. Daar hebben ze geen gemeentefusies ingevoerd, maar daar begint alles mee. En bijna elke gemeente heeft dan ook nog eens een eigen politiekorps. Hier in de Kamer zit voor de PS Eric Thiébaut. Hij is burgemeester van een godvergeten gat aan de Franse grens. Dat dorp telt minder dan 7.000 zielen en heeft een eigen politiekorps. Dat is niet meer van deze tijd, hé. Je hoort ook wel verhalen over hoe de politie soms ingeschakeld wordt door burgemeesters om trouwfeesten te regelen en dergelijke. De sheriffs van de middeleeuwen gedijen daar nog altijd en worden daar zwaar voor gefinancierd.”

WANNES NEUKERMANS

“Het VNZ is een uitmuntend functionerend ziekenfonds datnaast het uitkeren van wettelijke vergoedingen - extra voordelen biedt aan zijn leden. Bovendien is het VNZ een echte gemeenschapsorganisatie die zich met passie ten dienste stelt van de ontwikkeling en ontplooiing van onze volksgemeenschap. Sluit aan en geniet mee van deze meerwaarde.”

Jan Verleysen, gewezen nationale voorzitter Marnixring

Voor

Vlaamse sociale zekerheid!

Buitenland

NEDERLAND

Kush: nieuw exportproduct

Nederland wordt wel eens het gidsland van Europa genoemd. Dat mag zeker gezegd worden als we het hebben over het drugsbeleid. Dan kennen we Nederland als een van de meest tolerante Europese landen. Denk maar aan de vrije verkoop van cannabis via de talrijke coffeeshops. Anderzijds zijn Nederlandse bendes berucht voor de import van cocaïne, onder meer via de havens van Rotterdam en Antwerpen.

Een nieuw rapport brengt aan het licht dat Nederland nu zowat de belangrijkste leverancier is van de synthetische drug ‘kush’ in Sierra Leone in West-Afrika. De gevolgen zijn verschrikkelijk: jongeren die het roken, raken in een zware roes. Het lijken wel zombies die ter plekke staand in slaap vallen. Ook krijgen mensen door het gebruik open wonden op hun benen en voeten.

DE ZIEKENHUIZEN EN MORTUARIA LIGGEN OVERVOL

Het is een zogenoemde designerdrug, bestaande uit een of meerdere chemicaliën die de werkzame stof THC uit cannabis nabootsen. De naam is afgeleid van een cannabissoort uit een Centraal-Aziatische gebergte, de Hindoekoesj. De bijwerkingen van de drug zijn heftig. Je kunt misselijk en duizelig worden, en zelfs hallucinaties krijgen. Er zijn ook fysieke problemen: mensen krijgen hartproblemen, epileptische aanvallen of hersenbloedingen. De drug is ook relatief goedkoop, zo’n 50 dollarcent per dosering. Dat lijkt goedkoop, maar weet dan dat het gemiddelde inkomen in Sierra Leone minder dan 500 dollar per jaar bedraagt, of nog geen 1,5 dollar per dag. Hoewel de problemen het grootst zijn in armere wijken en onder jongeren, neemt het gebruik in de gehele samenleving van Sierra Leone toe. Maar ook in de buurlanden Guinee en

OOSTENRIJK

Liberia is er een toename te zien. En Kush blijkt nu ook op te rukken richting Senegal en Gambia.

Noodtoestand

De drug dook voor het eerst op in Sierra Leone in 2016. De samenstelling van kush kan sterk varieren. In het algemeen is het een mengeling van plaatselijke planten en bladeren, gemengd met fentanyl, aceton, formaldehyde of tramadol. Nu ontwricht deze drug een hele gemeenschap. De ziekenhuizen en mortuaria van Sierra Leone, en vooral in de hoofdstad Freetown, liggen overvol. In april 2024 kondigde president Julius Maada Bio de noodtoestand af: hij spreekt van een ware drugsepidemie.

Het Verenigd Koninkrijk, maar vooral Nederland worden genoemd als herkomstlanden van kush. Zowel kant-en-klare kush als de grondstoffen worden via Nederland geleverd. Hoofdrolspelers in Nederland zijn uitgeweken Sierra Leoners. De grootste lading kush die ooit in beslag werd genomen, kwam uit Nederland. Het ging om 300 kilogram die in het voorjaar van 2024 werd onderschept.

Douane

Nog een ander fenomeen doet zich voor: in de regio duiken steeds meer synthetische drugs op afkomstig uit Nederland. Zo komt in Gambia, Marokko en ook Sierra Leone veel Nederlandse xtc voor. Ook zijn ‘Nederlanders’ betrokken

bij professionele cannabisteelt in die landen. Laat het duidelijk zijn dat die ‘Nederlanders’ meestal buitenlandse roots hebben. Veel van die xtc wordt dan weer geruild tegen cocaïne uit Zuid-Amerika. Die cocaïne wordt via de haven van Freetown verder gesmokkeld richting de Antwerpse haven. De douane in Nederland heeft haar handen vol aan de import van cocaïne vanuit Zuid-Amerika en is totaal niet bezig met de export van synthetische drugs - of de ingrediënten ervan - naar West-Afrika. Mede hierdoor mag Nederland zich met trots de prominente leverancier noemen van kush in Sierra Leone. Vraag is dan of er ook in België een exportkanaal zou zijn van synthetische drugs naar Afrika.

KARL VAN CAMP

VERENIGDE STATEN

Steriliseren tegen Trump

Laurie Pohutsky is een verkozen parlementslid voor de Democratische Partij in Michigan. Ze verkondigt niet alleen haar linkse standpunten, maar leeft er ook naar. Een consequentie waar sommige andere Democraten haar om bewonderen – of bekritiseren. Ze haalde de voorpagina’s van Amerikaanse kranten nadat ze verklaarde zich te laten steriliseren, omdat ze geen kinderen op de wereld wil zetten onder de gekozen Republikeinse president van de Verenigde Staten, Donald Trump.

Anderen binnen het Democratische kamp overwegen misschien een andere aanpak en zetten juist meer kinderen op de wereld zetten om tegen het ‘verschrikkelijke monster’ te strijden. Maar dat zou geen

GROTE FAMILIES

ZORGEN VOOR MEER

CO2-UITSTOOT EN DAT MOET VERMEDEN WORDEN

Mislukt integratieproject: Asielzoekers zouden IT-specialisten worden

In de Oostenrijkse stad Linz werd een zoveelste integratieproject uitgerold, maar slechts één deelnemer aan het project vond hierna een IT-job. Intussen pompte het stadsbestuur 134.000 euro in dit mislukte integratieproject. Het doel van het project was duidelijk omschreven: asielzoekers tot zogenaamde ‘Junior Developer’ op te leiden en klaar te maken voor de Oostenrijkse arbeidsmarkt.

Het resultaat was dus mager, want van de slechts 10 deelnemers aan het project Code. Fusion in Linz, vond er één werk in een IT-gerelateerde functie. In de gemeenteraad kwam ook naar boven dat enkele van de deelnemers aan dit project in 2022 deel hadden genomen aan de rellen rond Halloween in de stad. Wat gemeenteraadslid Michael Raml (FPÖ) deed verzuchten: “Terwijl jonge inwoners van Linz zonder strafblad hard moeten werken voor hun opleiding, werden deze relschoppers nog eens beloond met een duur opleidingsprogramma.”

Selectie door Rode Kruis en Caritas

Gemeenteraadslid Wolfgang Grabmayr sloot zich hierbij aan: “Statistieken bewijzen dat een groot deel van de migranten een grote achterstand heeft in lezen en schrijven. Dat de stad Linz deze mensen wil opleiden om te

programmeren, grenst aan een slechte mop en verliest de realiteit uit het oog.” Intussen bleek dat de selectie van de deelnemers aan dit opleidingsproject onder andere door Caritas en het Rode Kruis werd voorbereid, die de geselecteerde personen als geschikt aanduidden. Aan de opleiding namen dus 10 personen deel, 7 mannen en 3 vrouwen. Ze kregen een basisopleiding in het programmeren, maar dus zonder veel resultaat. Raml stelde: “Reeds van in het begin hebben we gewaarschuwd voor dit project. Maar de meerderheid in de gemeenteraad duwde het voorstel door.” De FPÖ eist nu dat dergelijke projecten worden geschrapt, omdat ze geen enkel aanwijsbaar nut voor de stad hebben. Naast de 110.000 euro voor de opleiding zelf werd 24.000 euro uitgekeerd aan een voormalige directeur van het Jobcenter, voor zogenaamde inspanningen bij het vinden van werk. PIET VAN NIEUWVLIET

DUITSLAND

ecologisch correcte oplossing zijn, volgens Pohutsky. Grote families zorgen namelijk voor meer CO 2 -uitstoot en dat moet te allen tijde worden vermeden. Daarom: geen kinderen, geen nageslacht!

Andere voorbeelden uit de geschiedenis…

Men kan erom glimlachen of de schouders ophalen. Met wat slecht karakter zou men zelfs kunnen verwijzen naar de film ‘Der Untergang’, waarin Magdalena Goebbels in een vreselijke scène haar zes kinderen om het leven laat brengen omdat ze het ondenkbaar vindt dat haar kroost in een wereld zonder nationaalsocialisme zou opgroeien. Laurie Pohutsky gaat niet zover: ze wil alleen geen kinderen op de wereld zetten die het risico lopen op te groeien in een wereld zonder progressiviteit.

Haar daad heeft iets tragisch. Deze mensen verkiezen de dood boven actie en daadkracht. Ze verkiezen de sterilisatie boven een strijd tussen ideeën, het einde van hun lijn boven het risico om een minderheid te worden in de wereld van morgen. Dit gaat over mensen die zelfvernietiging van hun beschaving verkiezen boven de strijd voor het behoud ervan.

PIET VAN NIEUWVLIET

Ophef omdat leerling niet deelneemt aan moskeebezoek

De recente reeks aanslagen - vaak met islamitische motieven - zorgen voor onrust en angst bij ouders. Maagdenburg, Aschaffenburg, München: ze blijven niet zonder gevolgen. Daarom meldt een moeder aan de schooldirectie dat haar dochter niet mee op moskeebezoek gaat. Maar de school dreigt met harde consequenties.

Het gaat om een lagere school in Keulen, die voor 6 februari een uitstapje van de vierde klas naar de centrale moskee in Ehrenfeld had georganiseerd. Op het moment dat de uitstap was gepland, had de aanslag in München nog niet plaatsgevonden. Omdat de moeder er na de bloedige aanslagen in Maagdenburg en Aschaffenburg toch niet gerust op was, besloot ze om haar dochter niet te laten meegaan. Een inbreuk op een verplichte schoolactiviteit

“Ik heb de directie gezegd dat ik bedenkingen heb om mijn kind aan dit uitstapje te laten meedoen”, liet de 36-jarige vrouw weten aan het informatiekanaal Express. De reactie van de school volgde snel. “Ik werd onmiddellijk bedreigd, mijn dochter zou hierna ook niet aan de andere uitstapjes mogen deelnemen en ook niet aan de afsluitende reis met de klas.” In een schrijven van de school staat te lezen: “Niet deelnemen van uw kind aan een schoolse

activiteit, is een inbreuk op de schoolplicht, zodat ik dit conform par 41, alinea 1 van de schoolwet van Nordrhein-Westfalen met een boete moet bestraffen. Ik wil hier bij wijze van uitzondering van afzien.”

DE MOEDER HEEFT EEN ADVOCAAT ONDER DE ARM GENOMEN

Het 9-jarige meisje ging niet mee op schooluitstap en werd op die dag in een andere klas opgevangen, waar ze les kreeg. Ze blijft uitgesloten van alle andere schoolreizen. Maar de moeder laat het hier niet bij. Ze heeft intussen een advocaat onder de arm genomen, want ze vindt de beslissing van de school onaanvaardbaar.

Westerse steden vieren islamitisch feest

De mainstreammedia staan er bol van: verleden vrijdag 28 februari begon de jaarlijkse ramadan. Voor moslims betekent de ramadan een maand van vasten, waarbij niet gegeten en gedronken mag worden tussen zonsopgang en zonsondergang.

Zodra de zon ondergaat, mag er uitgebreid gegeten en stevig gedronken worden tijdens de dagelijkse bijeenkomst met vrienden en familie, de iftar. Dit terzijde. In Londen werd dit jaar voor de derde keer op rij feestelijke ramadanverlichting opgehangen in het drukke stadscentrum. De versieringen, in de vorm van islamitische geometrische patronen en symbolen, sieren meerdere winkelstraten zoals West End Street, Coventry Street en Piccadilly Circus.

LONDEN WAS DE EERSTE WESTERSE STAD DIE STRAATVERLICHTING INSTALLEERDE NAAR AANLEIDING VAN DE RAMADAN

Het was de burgemeester van Londen, Sadiq Khan, die vorige week de openingsceremonie leidde bij het aansteken van de verlichting. Khan is moslim en van Pakistaanse afkomst. De verlichting blijft branden van 17.00 uur tot 5.00 uur en dat tot eind maart. Nieuw dit jaar zijn een interactieve installatie in Leicester Square en een halalvriendelijke iftarroute, met lokale eetgelegenheden die speciale ramadanmenu’s aanbieden. Duitsland volgt

Londen was de eerste westerse stad die straatverlichting installeerde naar aanleiding van de ramadan. Vorig jaar volgde Frankfurt, waar sinds 2021 een groenlinks

OPINIE

stadsbestuur aan de macht is. Met name de Grosse Bockenheimer Strasse in de voetgangerszone in het centrum kreeg ramadanverlichting. Dit jaar volgden ook Berlijn, München en Keulen het voorbeeld van Frankfurt. In München zal op het einde van de ramadan, op 29 maart, wanneer het Suikerfeest plaatsvindt, het stadhuis verlicht worden met de groet ‘vrolijke feesten’. In Berlijn zal het stadhuis met ‘Ramadan Kareem’ (gezegende ramadan) verlicht worden. Beide steden organiseren ook openbare iftars, waarop iedereen uitgenodigd wordt. Het is enkel nog wachten op gelijkaardi-

ge verlichting in een Belgische stad. Toen Londen er in 2023 mee begon, was het toenmalig Brussels staatssecretaris Pascal Smet (Vooruit) die wild enthousiast reageerde en het idee lanceerde om soortgelijke verlichting op te hangen in de straten van Brussel. De Brusselse burgemeester Philippe Close (PS) was het idee niet ongenegen.

Strafbaar

In Marokko wordt dan weer een heel andere discussie gevoerd. Daar heeft de Marokkaanse Christelijke Unie, geleid door dominee Adam Rbati, een oproep gedaan om artikel 222 van het strafrecht te schrappen. Dat artikel bepaalt immers dat het strafbaar is om te eten of te drinken in het openbaar tijdens de vastenmaand. Wie openlijk eet of drinkt, riskeert er een boete en zelfs een ge-

Vuurproef voor Merz

De klassieke coalitie tussen CDU/CSU en SPD werd vroeger de ‘Groko’ genoemd, de Große Koalition. Het is goed denkbaar dat er opnieuw zo’n Groko komt. Alleen zal die niet meer zo Groß zijn als vroeger.

Ze zal bijvoorbeeld geen tweederdemeerderheid hebben om de grondwet te wijzigen. Als men AfD buitenspel blijft zetten, zal men Die Linke én Die Grünen allebei nodig hebben. Beide partijen zijn gekant tegen een drastische verhoging van het defensiebudget, en juist daarvoor is een grondwetswijziging nodig.

Geesten van Weimar

Duitsland heeft zo lang geparasiteerd op de Amerikaanse militaire bescherming dat er nu een inhaalbeweging gemaakt moet worden. Maar daar doemen de geesten uit het verleden op. In 1949, toen de grondwet werd opgesteld, was men geobsedeerd door de gedachte dat de ondergang van de Weimarre-

DE OPMARS VAN DIE LINKE EN DE BLOKKERINGSPOSITIE

DIE ZE DAARDOOR HEBBEN GEKREGEN, IS DE ÉCHTE BEDREIGING VOOR DE DUITSE DEMOCRATIE

publiek en de opkomst van het nationaalsocialisme te wijten waren aan economische factoren - wat slechts gedeeltelijk waar is - en daarom werd in die grondwet vastgelegd dat Duitsland geen financiële avonturen mag beginnen en een heel voorzichtig begrotingsbeleid moet voeren.

vangenisstraf. De dominee pleit er ook voor om cafés (lees: theehuizen) open te houden voor wie niet vast.

HET BEGINT MET RAMADANSTRAATVERLICHTING EN VOOR JE HET BESEFT, VOLGT EEN VERBOD OP HET ETEN EN DRINKEN IN HET OPENBAAR

De inwoners van Frankfurt, Londen en Brussel zijn bij deze gewaarschuwd: het begint met ramadanstraatverlichting en voor je het beseft, volgt een verbod op eten en drinken in het openbaar.

Schaapjes

Tot slot nog een ander weetje uit Marokko: voor het Offerfeest is het een traditie om een schaap op rituele wijze (lees: onverdoofd) te slachten. Maar niet dit jaar, toch niet in Marokko. Koning Mohammed VI heeft zijn bevolking opgeroepen om dit jaar geen schaap te slachten. Het aanbod aan schapen is door droogte en economische omstandigheden eerder beperkt, waardoor de aankoopprijs van een offerdier is gestegen. Dat is dan weer ten nadele van de armere bevolking. Maar door het algemene verbod op het slachten van schapen tijdens het Offerfeest, zitten nu duizenden veehouders met de handen in het haar. Zij hebben het voorbije jaar zwaar geïnvesteerd in het vetmesten van hun dieren, maar blijven nu met hun schapen zitten. En dat terwijl het Offerfeest juist het hoogtepunt in de verkoop betekent. In andere jaren worden in Marokko zo’n 200.000 schapen geslacht voor het Offerfeest…

Verzoening?

MERZ HOOPTE OP EEN TRANS-ATLANTISCHE VERZOENING, MAAR WAARSCHUWDE OOK DAT DUITSLAND ZICH MOEST VOORBEREIDEN OP EEN EVENTUELE MISLUKKING DAARVAN

Dat werd bekrachtigd in de grondwetsherziening van 2009 en later nog verder aangescherpt. Het structurele tekort op de federale begroting mag jaarlijks niet meer dan 0,35 procent van het bbp bedragen. De deelstaten mogen zelfs alleen begrotingen indienen die volledig in evenwicht zijn. Het zou fantastisch zijn als iemand zo’n begrotingsregels aan België zou kunnen opleggen. Het land zou onmiddellijk ineenstorten. Marxistisch vergif

Terug naar Duitsland en de dierlijke begrotingsernst. In normale omstandigheden zijn die begrotingsregels gezond, maar nu moet er dus een uitzonderling gemaakt kunnen worden en Die Linke en Die Grünen zullen dat deskundig saboteren. Of ze zullen in ruil daarvoor zoveel van hun programmapunten doordrukken, dat er weer… niets verandert. Ja, dat komt ervan als men een totalitaire partij van DDR-creaturen geen strobreed in de weg legt. De opmars van Die Linke en de blokkeringspositie die ze daardoor hebben gekregen, is de échte bedreiging voor de Duitse democratie. Het marxistische psychische vergif is duidelijk een veel persistenter dan het nationaalsocialistische. Daar zijn de Duitsers nu bijna helemaal immuun tegen. Wie het tegendeel beweert, liegt gewoon.

Het is duidelijk dat Merz weet wat hij wil. Maar zal hij het ook waar kunnen maken? Zijn toespraken zijn dikwijls erg scherp. Onlangs hekelde hij de klimaatobsessie van de andere partijen en het fanatisme waarmee zij zelfs criminele illegalen in bescherming nemen. Hij verweet Scholz dat die veel te lang op de rem had gestaan om langeafstandsraketten aan Oekraïne te leveren, en dan alleen nog als die niet tegen doelen diep in Rusland gebruikt zouden worden. Merz zegde terecht dat dat getreuzel vele Oekraïners het leven heeft gekost. In de hysterische reacties tegen Trump hield Merz het hoofd koel. Hij pleitte voor een herstel van de goede relaties met de VS en voor pogingen om de VS in de NAVO te houden. Hij is nuchter genoeg om te beseffen dat het zelfs in het meest optimistische scenario nog héél lang zal duren voor de Europese NAVO-landen, en in het bijzonder Duitsland, in staat zullen zijn zonder Amerikaanse steun een geloofwaardige afschrikking op te bouwen tegen Rusland. Hij heeft ook het juiste profiel om zo’n verzoening tot stand te brengen: hij heeft ervaring in het bedrijfsleven, hij is economisch conservatief en hij was altijd Atlantisch en pro-Amerikaans. Dat zijn allemaal pluspunten, waardoor Trump hem misschien ernstiger zal nemen dan veel andere Duitse politici.

IN DE GRONDWET WERD VASTGELEGD DAT DUITSLAND GEEN FINANCIËLE AVONTUREN MAG BEGINNEN EN EEN HEEL VOORZICHTIG BEGROTINGSBELEID MOET VOEREN

Maar Merz was ook nuchter genoeg om te zien hoe instabiel de huidige situatie is. Hij hoopte op een trans-Atlantische verzoening, maar hij waarschuwde ook dat Duitsland zich moest voorbereiden op een eventuele mislukking daarvan en dus massaal in defensie moest investeren om desnoods zonder de VS verder te kunnen. De meeste media citeerden alleen het tweede deel van zijn betoog. Waarom verbaast ons dat niet?

PAUL BÄUMER

KARL VAN CAMP

Piccadilly Circus in 2023

Duitse militaire uitgaven in procent van het bbp

Beklijvend en visueel schitterend:

‘Nosferatu’ is een

bewegend schilderij

Wie heeft ooit gezegd dat in het horrorgenre geen goeie films kunnen bestaan? Regisseur Robert Eggers bewijst nu al even het omgekeerde, met werken als ‘The Witch’, ‘The Lighthouse’ en sinds eind vorig jaar: ‘Nosferatu’.

Nosferatu is in feite een remake, niet van Bram Stokers Dracula, maar van de gelijknamige film uit 1922. Dat plot was weliswaar een doorslag van Stokers werk, ontwikkeld om auteursrechten te ontwijken. Tevergeefs trouwens, want de makers van Nosferatu (1922) werden alsnog veroordeeld in een rechtbank. Maar toen het arrest werd geveld, was de stomme film al enorm verspreid en niet meer te vernietigen. Toch zijn er enkele belangrijke narratieve verschillen. Londen wordt vervangen door het Duitse Wisburg en het gezin Harker door de familie Hutter. Graaf Dracula zelf is zo vervangen door Graaf Orlok. In plaats van een charismatische, verzorgde en goed geklede aristocraat is Orlok een brute verpersoonlijking van dood, ziekte en verderf.

Symfonie van kleuren en silhouetten

Eggers brengt dit zo goed in beeld dat de stank en de doodswensen bij momenten door het scherm lijken te zweven. Sterker, Eggers maakt van de hele film een symfonie van gesatureerde kleuren en silhouetten. Tal van scènes springen zo in het oog, waaronder de verdwaalde Thomas Hutter (Nicholas Hoult) in het Transsylvanisch bos dicht bij het kasteel Orlok, die op een begeesterende clair-obscur-manier wordt weergegeven. En Ellen Hutter (Lily-Rose Depp) die - terwijl ze wandelt in een steeg

in het door de pest geteisterde Wisburgdoor haar rouwkledij lijkt omringd door een zwart aureool. Haar duistere voorkomen staat in contrast met de grauwblauwe lucht en dient als een voorteken van wat moet komen.

EGGERS BRENGT DIT ZO GOED IN BEELD DAT DE STANK EN DOODSWENSEN BIJ MOMENTEN DOOR HET SCHERM LIJKEN TE ZWEVEN

De gehele ervaring wordt afgemaakt door de kijker een ‘unheimlich’ of ‘uncanny’ gevoel te geven over de setting van het verhaal. Ja, uiteraard is dit fictie. Uiteraard bestaan vampiers niet. Maar zelfs de onderliggende zaken kloppen niet: de tijd loopt verkeerd - te snel of te traag - zoals duidelijk gemaakt door een magische regeling van een begrafenis op amper enkele uren met op maat gemaakte kisten. De stadsarchitectuur van Wisburg lijkt dan weer te simpel of onzinnig (denk aan een kerkhof op het strand aanleggen), waardoor alles in de film een extra laag vreemdheid krijgt, niet geheel oneigen aan het genre van de ‘gothic horror’. En o ja, Willem Dafoe speelt op een uiterst vermakelijke en bij wijlen hilarische wijze Eberhart Van Franz (Abraham Van Helsing in Stokers Dracula). Een aanrader. RN

Vorige week heeft de Europese Unie de meeste economische sancties tegen het ‘overgangsregime’ in Syrië stopgezet. Daarnaast maakte de Europese Commissie heel wat geld en steun vrij. Nochtans is er van vrijheid of gelijkheid in het land nog niet altijd sprake. Wil Europa misschien iets te gretig van de 1,4 miljoen Syrische vluchtelingen af?

Het was hier geen groot nieuws, maar de Estse liberale politica en Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid (HV) Kaja Kallas maakte op maandag 24 februari bekend dat de EU de sancties tegen Syrië grotendeels opheft. Het gaat dan om sancties tegen banken, de uitvoer van olie en gas, enzovoort. Op die manier krijgt het nieuwe islamitische regime heel wat geld binnen.

Ontsnappen uit gevangenis wordt (eindelijk) strafbaar

Murat Kaplan en Nordin Benallal, twee gevierde ontsnappingskunstenaars, behoren tot een lange lijst van criminelen die moeiteloos uit Belgische gevangenissen wisten te ontsnappen. Tot nu toe was dit slechts een spannend hoofdstuk in hun misdaadbiografie, want ontsnappen uit een Belgische cel was geen misdrijf. Maar er is verandering op komst.

Het Belgische Strafwetboek had tot op heden geen probleem met een gedetineerde die besloot de benen te nemen. Omdat de drang naar vrijheid nu eenmaal een ‘menselijk instinct’ is. Dat betekent dat een gedetineerde die zich door een tunnel naar buiten werkt, zoals Andy Dufresne in ‘The Shawshank Redemption’, enkel bestraft zou kunnen worden voor het ‘stelen’ van zijn gevangeniskledij. Minister Laurette Onkelinx (PS) verdedigde destijds deze filosofie met vuur. Ondertussen schreeuwen andere politici al jaren om verandering. Want ja, waarom zou je een gevangene opsluiten als hij toch gewoon kan weglopen zonder gevolgen?

Hulp bij ontsnapping wél strafbaar

Wat wél al jaren strafbaar is, is het verlenen van hulp bij een ontsnapping. Als een cipier een sleutel ‘verliest’ of een vriend een ladder tegen de gevangenismuur zet, dan zwaait er wat. Maar de gedetineerde zelf? Die kan na zijn korte uitstapje gewoon terugkeren zonder juridische repercussies, zolang hij op zijn weg maar niemand neersteekt. Als de ontsnapping gepaard

gaat met wat extra spektakel –geweld, vernieling, een wapen hier en daar – dan kan de gedetineerde alsnog vervolgd worden. Maar zolang hij gewoon stilletjes verdwijnt, was er tot nu toe weinig aan de hand. Het nieuwe Strafwetboek, dat

Bovendien kost al dat gedoe geld, aangezien de politie de weglopers moet opsporen. En niets tast de geloofwaardigheid van Justitie meer aan dan een ontsnapte gevangene die in alle rust van zijn vakantie geniet.

NIETS TAST DE GELOOFWAARDIGHEID VAN JUSTITIE MEER AAN DAN EEN ONTSNAPTE GEVANGENE DIE IN ALLE RUST VAN ZIJN VAKANTIE GENIET

in werking treedt op 9 april 2026, brengt geen verandering in het feit dat een geweldloze ontsnapping niet strafbaar is in België.

Een nieuwe regering, een nieuwe belofte

In het federale regeerakkoord van de regering-De Wever staat het zwart op wit: ontsnappen uit de gevangenis zal strafbaar worden. De MR krijgt eindelijk haar zin, na jarenlang te hebben geroepen dat deze juridische absurditeit moest verdwijnen.

Voorstanders vinden het hoog tijd dat België stopt met de contradictie dat hulp bij een ontsnapping strafbaar is, maar de ontsnapping zelf niet.

Critici zijn minder enthousiast. Zij wijzen erop dat een ontsnapte gevangene al genoeg bestraft wordt bij een hergevangenneming. Denk aan een verblijf in de isoleercel en een stevige impact op een eventuele vervroegde vrijlating.

Momenteel is ontsnappen uit de gevangenis nog steeds een onbestraft avontuur, maar de regering-De Wever wil daar dus een einde aan maken. De vraag is of deze maatregel meer is dan een politiek statement. Voorstanders roepen om orde en veiligheid, tegenstanders vragen zich af of het geen lege doos is.

De Raad Buitenlandse Zaken van de EU, waarin alle ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten zetelen, publiceerde een persbericht. Daarin vermeldt de Raad dat de sancties tegen de Syrische transport- en energiesector - met inbegrip van de olie-, gas- en elektriciteitsbedrijven - worden opgeheven. Ten tweede komen de bevroren tegoeden van vier Syrische banken en de Syrian Arab Airlines vrij. Ten derde gaat de EU toestaan dat fondsen en economische bronnen opnieuw beschikbaar worden voor de Syrische nationale bank.

Luxegoederen

Met mondjesmaat zullen Syrische banken vrijstellingen krijgen om relaties aan te knopen met financiële instellingen in de EU, zodat transacties mogelijk worden voor olie- en gashandel, humanitaire zaken of de wederopbouw van het land. De bestaande uitzondering voor humanitaire zaken wordt trouwens onvoorwaardelijk en definitief. De merkwaardigste

vrijstelling komt er voor persoonlijk gebruik van Syriërs die luxegoederen willen invoeren. Ondertussen onderzoekt de Raad Buitenlandse Zaken of hij de economische sancties kan pauzeren, maar hij volgt de situatie nauw op “om zich te verzekeren dat de schorsingen van de sancties gepast blijven”. Tegelijkertijd blijven de zwarte lijsten met handlangers van het Assad-regime, leveranciers van chemische wapens en drugshandelaars bestaan. Ook wapenhandel, handel in goederen voor dubbel gebruik, uitrusting voor interne repressie, afluister- en spionagesoftware, en de uit- en invoer van cultureel erfgoed blijven verboden. De vraag is natuurlijk of de bereidheid om met een regime te werken dat de sharia invoert en de sluiting van christelijke restaurants oplegt tijdens de ramadan een goed idee is. Vooral het beschikbaar maken van vele miljoenen euro’s is niet geruststellend. Of hopen de ministers dat het miljoen Syriërs in Europa dan bereid zal zijn terug te keren?

PATRICK HERBOTS EN MIET DRIESSEN, ADVOCATEN

Advertentie van Nosferatu op Times Square

DE BEZOPEN TSAAR

Ze staat ietwat verloren én verscholen tussen het groen in het Brusselse Warandepark: een hardstenen buste van de Russische tsaar Pjotr Alekseïevitch Romanov, beter bekend als Peter de Grote. Dit borstbeeld werd in 1854 aan de stad geschonken door de Russische gezant in ons land, prins Antoli Demitov. Het herdenkt een memorabel bezoek van deze tsaar aan de Zennestad. Op 16 april 1717 was hij immers de eregast geweest op een groots banket dat de vroede burgervaderen van Brussel in het Warandepark hadden aangericht voor het Russische staatshoofd.

Kosten noch moeite werden gespaard om het hun hoge gast naar zijn zin te maken. De meest exquise gerechten en een overvloed aan geestrijke dranken waren aangevoerd, en precies deze overvloed aan fijne champagne en rijnwijnen werd de om zijn gezonde eetlust en dorstige lever bekend staande vorst fataal. Lichtelijk aangeschoten diende hij zich wankelend van de feestdis te verwijderen om, tot verbijstering van het uitgelezen gezelschap, uitgebreid in een nabijgelegen fontein te gaan kotsen. De Brusselaars vereeuwigden dit incident door in het voetstuk van de fontein de tekst ‘Petrus Alexiowitz Czar Moscovitae, magnus dux, margini hujus fontis incidens, illius aquam nobilitarit libato vino hora post meridiem tertia due XVI aprilis anno 1717’ te plaatsen, of ruwweg vertaald ‘Petrus Alexiowitz, tsaar van Moskou en groothertog, gezeten aan de rand van deze fontein heeft er de wateren verrijkt met de wijn die hij heeft gedronken op zestien april 1717 om drie uur ’s namiddags’. De fontein in kwestie is intussen al lang verdwenen, maar het voetstuk van het bassin is nog steeds terug te vinden op een paar meter afstand van het borstbeeld

DE LEERGIERIGE PETER KWAM OGEN TE KORT IN DE REPUBLIEK

Dit jaar is het precies 300 jaar geleden dat Peter de Grote in het 53ste jaar van zijn leven en tijdens het 43ste jaar van zijn regeerperiode in het door hem gestichte Sint-Petersburg overleed. Tot op de dag van vandaag twisten historici over de vraag of Peter zijn bijnaam te danken had aan zijn imponerende lichaamslengte dan wel aan zijn bewindsvoering die Rusland geen windeieren legde. Waar ze het wél allemaal roerend over eens zijn, is dat Peter de Grote een bijzondere band met de Lage Landen had.

Interesse in scheepsbouw

Al op erg jonge leeftijd bleek Peter een erg nieuwgierige en rusteloos-energieke knaap te zijn. Zijn onstuitbare drang om nieuwe dingen te ontdekken en in beweging te zijn, voerde hem naar West-Europa. Hij was gefascineerd door wat er in het Westen gebeurde en vastbesloten om het, in zijn ogen achterlijke Rusland, op te tillen in de vaart der volkeren. Hij wierp zich als verlichte despoot fanatiek op zijn grootste ambitie, namelijk het moderniseren van zijn immens grote rijk door ingrijpende hervormingen in te voeren die niemand spaarden: Kerk, leger, administratie, handel, nijverheid, onderwijs én gezondheidszorg werdenondanks de tegenwerking die hij van de reactionaire krachten in zijn rijk mocht ondervinden - grondig hervormd. Daardoor werd het voordien geïsoleerde Rusland een Europese grootmacht, waarmee men beter rekening hield. Het feit dat een Russische grootvorst naar het Westen trok, was op zich al heel bijzonder. Nooit eerder had een Russische tsaar met vreedzame bedoelingen zich in het buitenland gewaagd. Hij was vooral gefascineerd door de scheepsbouw en wilde van Rusland een machtige zeevarende natie maken. Nadat zijn troepen tijdens de zogenaamde Azov-campagne van 1695-1696, de gelijknamige havenstad die de poort was tot de Zwarte Zee, hadden veroverd op de Ottomanen, zag Peter zijn kans schoon en stichtte hij de keizerlijke marine, waarvoor hij een eerste operationele basis uitbouwde in Taganrog. Hij kreeg daarbij hulp van zijn Zwitserse boe-

BOEK

Een terugblik op 40 jaar Belgische politiek

Neem even de plaats in van een pas gepensioneerd politiek journalist, met meerdere decennia activiteit in de Wetstraat op de teller, mijmerend in een tuinstoel op een mooie lentedag. Welke memorabele momenten zouden u te binnen schieten? Of welke evoluties in de Belgische politiek zouden er voor u uitspringen? Welke u ook kiest, ik durf ervoor te wedden dat ze het overzichtswerk van Johny Vansevenant hebben gehaald.

Het schip van Peter, opgetuigd met zeil en mast met behulp van Nederlandse timmerlieden

zemvriend en drinkebroer François Le Fort. Het was waarschijnlijk Le Fort, die ooit in dienst op een Hollands oorlogsschip was geweest en in Rusland tot admiraal was benoemd, die voorstelde om de Lage Landen te bezoeken en zich op de hoogte te stellen van vlootbouw, het gieten van kanonnen, waterhuishouding en vestingbouw. Peter besefte als geen ander dat de sleutel van maritiem succes in de bouw van een grote vloot lag. Daarom ging zijn eerste grote reis, die de ietwat pompeuze benaming van ‘Het Groot Gezantschap’ kreeg en die van maart 1697 tot augustus 1698 plaatsvond, naar onder meer Venetië, Engeland en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Niet geheel toevallig landen die een uitgebreide expertise op het gebied van de scheepsbouw bezaten.

Nadat Peter eerst Zweden en de Duitse Landen had aangedaan - landen die Rusland niet geheel ten onrechte als een bedreiging zag en hem liever zagen gaan dan komen -, kwam hij op 18 augustus 1697 in Holland aan, waar hij ‘undercover’ bij de scheepswerven in Zaandam ging werken. Toen hij na een paar dagen herkend werd, wat natuurlijk massa’s mensen op de been bracht, kocht hij een zeilboot en vertrok hij prompt naar Amsterdam, waar hij gretig inging op het aanbod van de Amsterdamse burgemeester Nicolaas Witsen om in de veel beter afgeschermde omgeving van de voor de republiek van levensbelang zijnde scheepswerven van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) verder opgeleid te worden tot scheepstimmerman.

Nederlands als officiële taal

De leergierige Peter kwam ogen tekort in de Republiek. Hij bezocht kledingateliers, spinnerijen, drukkerijen, botanische tuinen, hospitalen en laboratoria. Zo frequenteerde hij onder meer de fabriek van Jan van der Heijden, die de straatlantaarn en de brandspuit had uitgevonden, en nam modellen en ontwerpen van Van der Heijdens brandspuiten mee naar Rusland. In Leiden woonde hij een anatomische demonstratie bij van de gerenommeerde botanicus en chirurg Herman Boerhave en bezocht hij de wereldberoemde microbioloog Antoni Van Leeuwenhoek

PETER DE GROTE HAD EEN BIJZONDERE BAND MET DE LAGE LANDEN

In 1717 deed hij tijdens een nieuwe reis onder meer de haven van Nieuwpoort, Brussel, Spa en Antwerpen aan waar hij op 11 april met een gezelschap van 60 Russen voet aan wal zette en in het Sint-Michielsklooster verbleef. Ter herinnering aan dit bezoek werd in 1998 in de Kloosterstraat een meer dan levensgroot standbeeld van de tsaar van de hand van Georgi Frangoeljan geplaatst. De tsaar raakte zeer gecharmeerd door de Lage Landen. Niet voor niets diende de Nederlandse driekleur als voorbeeld voor de Russische vlag. Hij leerde de taal, had veel Nederlanders en Vlamingen in dienst en het gerucht ging zelfs dat hij van het Nederlands zijn officiële hoftaal wilde maken. En dat was niet zo verwonderlijk, want honderden Nederlandse woorden - vooral scheepstermen - werden opgenomen in de Russische taal. Overigens was de linguïstische uitwisseling geen eenrichtingsverkeer. Peter en zijn vaak even beschonken metgezellen hebben blijkbaar zo’n indruk gemaakt dat het Russische woord píer (feest, feestmaal) is blijven hangen en uiteindelijk is verbasterd tot ‘pierewaaien’.

Dat deze gewezen radiojournalist allerminst half werk heeft geleverd, blijkt wanneer men de ruim 940 bladzijden doorbladert. Daarbij hanteert hij als maatstaf dat de boodschap objectief en helder moet zijn. Het dient gezegd dat hij hierin geslaagd is en dus als voorbeeld geldt voor oud-collega’s die het inzake objectiviteit minder nauw nemen. Een tijd geleden verklaarde Vansevenant in uw lijfblad dat hij de politieke schutskring rond Vlaams-nationale partijen nooit heeft toegepast. Lezers met al dan niet lange tenen hoeven deze dus niet te krullen. Oké, misschien is het gebruik van de term ‘Zwarte Zondag’ wat ideologisch geladen. En tussendoor had de auteur ook Tom Van Grieken kunnen vragen om een politieke periode of gebeurtenis van achtergrond te voorzien. Maar niets doet af aan de kwaliteit van het werk.

Hoe de politiek vroeger werkte

De auteur duwt ons de teletijdmachine in en geeft het jaartal 1988 in. Welkom terug in de CVP-staat. De toenmalige BRT heeft nog een monopolie op radio en televisie. Internet en slimme telefoons zijn nog wetenschappelijke fictie, en dus zijn sociale media bijlange nog niet aan de orde. Het geeft de politiek ook de kans om gezapiger (of diepgaander, zoals u wil) te werk te gaan. De kans op sms-lekken of hijgerige journalisten met zendwagens lijken ten tijde van Jean-Luc Dehaene nog verre toekomstmuziek. “Geen commentaar”, was toen nog het adagium.

Ook wijst de auteur op het belang van de wet op de partijfinanciering. Niet toevallig geldt de schrijver als specialist inzake de Agusta-affaire waarin de socialistische familie zich had verrijkt in ruil voor de gunning van een legercontract aan de gelijknamige Italiaanse helikopterbouwer. Hij wijdde enkele boeken aan deze onsmakelijke smeergeldaffaire. Pikant weetje uit het boek: de socialistische partij had deze witteboordcriminaliteit nodig om de geldputten te dempen die ze door haar buitensporige steun aan de failliete krant De Morgen had gecreëerd.

Richting V-meerderheid?

Maar politiek België kent ook constanten: schandalen, van Walid Khaled over Dutroux tot Arco, de steeds langer durende regeringsonderhandelingen, de communautaire tegenstellingen die men telkens via staatshervormingen tracht te overspannen. Een voor de lezers bekende trend is ook de steile opgang van de V-partijen. Tom Van Grieken genas op spectaculaire wijze het Vlaams Belang van de oude wonden die nog dateerden uit de tijd van Marie-Rose Morel. Op Bart De Wever lijken dan weer de politieke wetten van de zwaartekracht geen impact te hebben. Terwijl de klassieke regeringspartijen verkiezing na verkiezing historische dieptepunten bereiken, blijft BDW als een basketbalspeler in de lucht zweven en op eenzame hoogte hangen. Tegelijk merkt Vansevenant op dat de partij zich sinds 2012 ook lokaal verankerd heeft, waardoor ze al enkele termijnen over een aanzienlijk aantal burgemeesters beschikt.

Niet enkel de verschillende strategische en tactische keuzes, maar ook de persoonlijke conflicten tussen beide Vlaams-nationale partijen doen de dromers van een Forza Flandria ook in 2024 met een kater wakker worden. Terwijl men in andere Europese landen wel klaar bleek te zijn om cordons te doen sneuvelen, blijkt in Vlaanderen het water dieper dan Willy Sommers ooit kan bezingen.

Quid staatshervorming?

JAN HUIJBRECHTS

Het boek brengt ons het N-VA-partijcongres van 21 september 2008 in herinnering. Door een gebrek aan garanties op een grote staatshervorming zegt de zaal het vertrouwen op in de federale regering en het kartel met cd&v. Bart De Wever: “In dit land word je als Vlaming staatsman door je eigen overtuiging in de frigo te stoppen zolang de carrière het vereist. Een staatsman is een man op wie geen staat te maken valt! En dus vragen wij om één keer aan het staatsmanschap te verzaken. Wij vragen één keer ambitie, één keer de Vlaamse ambitie om door te zetten.”

Anno 2024 kiest N-VA even resoluut voor een federale regering zonder garanties op een grote staatshervorming. Het is afwachten of de Wetstraat 16 in 2029 borrelnootjes of een vette vis zal serveren. Wat wel vrij zeker is, is dat de journalist-op-rust het met ons op de voet zal blijven volgen.

PIETER VANDERMOERE

Johny Vansevenant, ’De strijd om de macht - mijn leven in de Wetstraat’, 2024, Lannoo. 944 p., 44,99 euro, ISBN 9789401486309

Peter De Grote

Shrek en de partijvoorzitters

Eind volgend jaar komt de langverwachte vijfde Shrek-film uit. De vierde dateert al van 2010. Slechterik van dienst was toen ‘the pied piper’, bij ons beter bekend als de rattenvanger van Hamelen. Als die op zijn fluit speelt, dan moeten Shrek en zijn kompanen beginnen te dansen, of ze dat nu willen of niet, perfect synchroon en in de maat. Het heeft een griezelig effect, ‘uncanny’ zoals ze dat in het Engels zeggen. Ik moet altijd aan die scène denken als ik de partijvoorzitters bezig zie.

Neem nu Conner Rousseau. Ocharme die Vooruit-leden die de gekste danspassen moeten maken op de tonen van de voorzitter. Nu mag je coalities maken met de PVDA, nu niet meer. Nu moet je tegen kernenergie zijn, maar nu ervoor. Nu stemmen we voor een liberalisering van abortus, nu niet meer. Nu zijn we kritisch over legeraankopen, nu zijn we er enthousiast over. Nu keuren we een streng migratiebeleid af, nu voeren we het strengste migratiebeleid ooit. Nu veroordelen we xenofobie krachtig, nu kunnen we er wel begrip voor opbrengen. En de arme partijleden, die hebben geen andere keus dan mee te draaien in die helse en onvoorspelbare dans.

Ook met de N-VA-leden heb ik te doen. Hoe lastig moet het niet zijn om dwangmatig te dansen op de grillige tonen van Bart De Wevers fluit? Nu zijn we tegen het cordon sanitaire. Nu gaan we een maand onderhandelen met het Vlaams Belang. Maar nu onderschrijven we het cordon sanitaire. Nu mag geen enkele N-VA-er nog met het Vlaams Belang praten. Nu zijn we tegen de socialisten. Nu zijn de socialisten onze bevoorrechte partners. Nu willen we confederalisme, want België werkt niet. Maar nu zullen we eens tonen dat België ook werkt zonder confederalisme. Nu willen we minder Europa. Nu willen we meer Europa. Nu gaan we de Vlaamse identiteit versterken. Maar nu gaan we enthousiast de tweehonderdste verjaardag van België vieren. Nu gaan we Vlaanderen op de kaart zetten. Maar nu gaan we even een grote promotiecampagne voor België voeren in het buitenland. En de N-VA-leden, die moeten al die waanzinnige pirouettes navolgen, of ze willen of niet.

Duivelspact

lingen, zonder over alles hetzelfde te moeten denken en zonder hun kritische zin uit te schakelen. Dat is een meer vrijblijvende manier om aan politiek te doen, in de letterlijke en positieve zin van het woord. Als je actief bent in een drukkingsgroep, dan blijf je vrij. Maar, toegegeven, je wordt er niet rijk van en je macht blijft beperkt.

Partijpolitieke zombies

Als het gaat over mensen die de stap zetten van een niet-partijpolitieke beweging naar een partij, dan moet ik altijd denken aan een andere, veel oudere film: ‘Invasion of the body snatchers’. Het is een SF-cultfilm uit 1956, met een remake uit 1978. De bewoners van een Californisch stadje worden een voor een overgenomen door buitenaardse wezens. Het ene moment zijn ze nog perfect normaal, het volgende beginnen ze zich paranoïde en zombie-achtig te gedragen. Dan blijkt dat ze geen eigen wil en identiteit meer hebben, maar worden gedirigeerd door een buitenaardse kracht. Dat schijnt toen een metafoor geweest te zijn voor de dreigende infiltratie van het communisme in de Verenigde Staten.

IK HEB TE DOEN MET DE N-VA-LEDEN. HOE LASTIG MOET HET NIET ZIJN OM DWANGMATIG TE DANSEN OP DE GRILLIGE TONEN VAN BART DE WEVERS FLUIT?

Alleen, de Belgische politiek is natuurlijk geen sprookje en de partijvoorzitters hebben geen magische fluit. Toch slagen ze er miraculeus in om de achterban naar hun pijpen te laten dansen. Hoe zou dat toch komen? Hoe kan het dat de leden hun voorzitter zo kritiekloos volgen en dat er op het N-VA-congres, bijvoorbeeld, geen enkel tegengeluid klonk? Veel heeft te maken met de particratie en de macht van partijen om mensen aan zich te binden. Haal uit een congres alle deelnemers weg die direct of indirect financieel afhankelijk zijn van de partij en je zal veel lege zitjes zien. Partijen zijn machtsmachines. Hun tentakels reiken griezelig ver in de samenleving. Natuurlijk zijn er veel N-VA-mandatarissen die er het hunne van denken. Maar ze zijn te verknocht aan het postje om dat ook hardop te zeggen. Actief worden in een politieke partij, is zoiets als een pact sluiten met de duivel. Je kunt aanzien, macht en geld verwerven. Maar je moet er wel een zware prijs voor betalen. Je kritische geest moet je thuis laten. Je kan niet meer op een onbevangen, lucide manier naar de politiek kijken. En je moet altijd en over alles het standpunt van de partij verdedigen, ook al wisselt dat constant, en ook al ben je het er zelf niet mee eens. Om te weten wat partijleden moeten denken en zeggen, is het handig om af en toe het ledenblad te lezen. Als de partij in de meerderheid zit, dan is alles wat de regering doet goed. Als de partij in de oppositie zit, dan is alles wat de regering doet slecht. Stompzinniger kan het niet worden.

Wat ‘Invasion of the body snatchers’ zo spannend maakt, is dat het niet meteen duidelijk is wie al in bezit is genomen en wie niet. Om dat te weten te komen, moet je op kleine dingen letten. De manier waarop men spreekt, bijvoorbeeld. Ik heb het in de Vlaamse Beweging al verschillende keren meegemaakt dat mensen zich plots vreemd begonnen te gedragen. Gisteren waren ze nog radicaal, vandaag is er een subtiele verschuiving in hun discours. Ze klinken ineens gematigder en pragmatischer. Gisteren waren ze nog tegen het cordon sanitaire, vandaag zijn ze daar ineens veel genuanceerder over, of omgekeerd.

LEZERSBRIEVEN

Energie-eiland

Pallieterke, Veel dank voor uw artikel ‘Energie-eiland op de Noordzee’. De meeste mensen weten niet waarover het gaat en die schande - zeker 10 miljard euro voor grote zakken zonder het minste nut voor ons - moet gekend zijn, want onze zakken raken almaar leger en veel energie van dat eiland hoeven we niet te verwachten: het zal leeg zijn in 30 seconden! Een ware schande. Ik durf zelfs zeggen: u bent een schande, brave Belg die niet probeert te weten te komen wat er gebeurt met uw geld, zolang u denkt ‘genoeg’ te hebben. Mia Vossen, Rochefort

Onderwijs

Pallieterke, Het Vlaamse onderwijs is een actueel probleem geworden, gelet op de achteruitgang en scheefgroei van de sector. Ik hoor kersvers minister Zuhal Demir in de media vertellen dat er hoe dan ook verbetering moet komen (zelfs in het kleuteronderwijs).

Ze vertelt daarbij geen concrete dingen. Alleen dat er nog heel wat moet worden overlegd met de sector. Haar illustere voorgangers, onder wie ook haar partijgenoot Ben Weyts (N-VA), hebben er decennialang niets van gebakken (behalve gebakken lucht).

Russische staatskas plunderen en zijn eigen volk uitmoorden. Een in het bos en uit een groene knolamaniet geboren Koreaan vond dit een passende oplossing voor de overbevolking en stuurde ook een lading kanonnenvlees richting de Donbas. Iemand moet Trump ingelicht hebben over die bodemrijkdom in Oekraïne. Trump vond er niets beter op dan Poetin een neus te zetten en hem het begeerde af te pakken. Of dat goed zal aflopen voor Oekraïne en bij uitbreiding Europa, is zeer twijfelachtig. Naar mijn weten is dat niet de grootste bezorgdheid van Trump. Hij was wel zo vriendelijk om iemand te sturen en een stel beteuterde Europeanen een pak voor de broek te geven. Theo Francken mag zich alvast voornemen een herinnering te sturen aan zij die niet antwoordden op de uitnodiging voor zijn kransje dat pang-pang moet roepen en door de modder kruipen. Roger Gielens, Bredene

Defensiebeleid à la carte

Pallieterke,

HET AANTAL FLAMINGANTEN

DAT NIET OP EEN OF ANDERE MANIER

GEBONDEN IS AAN EEN POLITIEKE PARTIJ, WORDT STEEDS KLEINER

Wat een geluk dat je ook nog aan politiek kunt doen buiten de partijen, denk ik dan. Wat een geluk dat er ook nog zoiets bestaat als niet-partijpolitieke drukkingsgroepen en bewegingen. Daarin verenigen burgers zich rond een paar gemeenschappelijke doelstel-

Hoe gek, wat heeft die nu ineens gegeten, vroeg ik me dan altijd af. Een paar weken of maanden later kwam de aap dan uit de mouw. De persoon in kwestie outte zich als verruimingskandidaat van een of andere politieke partij. Ik heb een verkiesbare plaats op de lijst gekregen, zei hij of zij. De partij had die persoon in bezit genomen. Voortaan was het de partijvoorzitter die besliste wat die flamingant moest denken en kon zeggen. De film eindigt slecht. De buitenaardse kracht slaagt er uiteindelijk in om van alle inwoners willoze marionetten te maken, op het hoofdpersonage na. Soms heb ik het gevoel dat de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging vandaag hetzelfde lot ondergaat. Het aantal flaminganten dat niet op een of andere manier gebonden is aan een politieke partij, wordt steeds kleiner. Er dreigt geen voldoende kritische massa meer te zijn van Vlaamse Bewegers die op een lucide en eigenzinnige manier aan politiek doen. Worden we straks allemaal partijpolitieke zombies? Gehoorzamen we straks allemaal blindelings aan een of andere partijvoorzitter? Misschien is er nog hoop. Hoe sterker de particratie, hoe groter ook de aversie voor de politieke partijen. Ik ontmoet geregeld mensen die geïnteresseerd zijn in de politiek, zich willen engageren voor de gemeenschap, maar tegelijkertijd niets moeten weten van de politieke partijen. Voor al die mensen hebben wij goed nieuws. Er is een manier om mee te werken aan een bezielend politiek project, zonder de slaaf te worden van een partij. Je kunt met ons meebouwen aan een onafhankelijk Vlaanderen zonder je eigen onafhankelijkheid te verliezen. Welkom in de niet-partijpolitieke Vlaamse Beweging.

BART MADDENS

Hervormingen dus, met een terugkeer naar de basis en de kerntaken, zonder franjes of andere poespas. Ook de oorzaken van de achteruitgang, hoewel bekend, worden zelden met naam en toenaam genoemd. In mijn lang vervlogen tijd op de schoolbanken was het simpel en ging het over de kernopdrachten. Geen overbodige administratie, geen ballast en de schooldirecteur zat in een comfortabele zetel. De leerlingen die niet konden volgen, vielen af en konden nog kiezen om voetballer te worden. Anderzijds stel ik vast dat er weinig bekend is over de kwaliteit van het universitair of hoger onderwijs. Van dat laatste zegt men weleens dat de lerarenopleiding anders en beter moet. In het universitair onderwijs stel ik vast dat een aantal bijziende ministers quota hebben ingevoerd voor de opleiding geneeskunde en tandheelkunde (niet voor dierengeneeskunde). Met alle gevolgen van dien, namelijk tekorten op het terrein en de achterstelling van de gezondheidszorg. Daartegenover staat dat ik een wildgroei aan leerstoelen aan de universiteiten vaststel. Om het even cru te zeggen: zelfs over een scheet in een fles bestaat een academische leerstoel. Wat dat betreft kan er, tot spijt van wie het benijdt, aanzienlijk worden bespaard. Die wildgroei is nergens voor nodig.

Eddy Verpoten, Mechelen

Trump Pallieterke, Sommige olifanten kunnen eigenlijk best aan de ketting... Dat Trump liegt dat het een lieve lust is en niet altijd doet wat hij zegt, past perfect bij zijn profiel. Trump is een makelaar en makelaars hebben de kwalijke reputatie om te overdrijven en ondingen de hemel in te prijzen. Eindelijk is het voor iedereen klaar en duidelijk waarover het conflict in Oekraïne draait: bodemrijkdom. Dat wist de slachter van het Kremlin al lang en drie jaar geleden dacht hij de bodemschatten even snel in zijn bezit te krijgen. Oekraïne lag dwars en pisnijdig blijft Poetin de

Een lezersbrief insturen?

Theo Francken, kersverse minister van Defensie, wenst het leger uit te breiden en een oorlogsindustrie op te starten. Maar als men hem vraagt om het leger in te zetten tegen de drugsoorlog in Brussel, geeft hij niet thuis. Wat moet het land met zo’n spookminister? Veel geblaat maar weinig wol. Het dralen van de N-VA-minister irriteert nu zelfs coalitiepartner Vooruit. Voorzitter Conner Rousseau (Vooruit) reageert (terecht) in de krant HLN: “Als ik minister van Defensie was, had ik het leger al naar Anderlecht gestuurd.” Waarom kreeg de Joodse gemeenschap in Antwerpen, onder N-VA-bestuur, tijdens een cruciale periode wel bescherming van het leger en de inwoners van de oorlogszone in Anderlecht momenteel niet? Welke maatstaven worden hier gehanteerd door de minister? Is hier soms sprake van een veiligheidsbeleid à la carte? In het Parlement verklaarde Bart De Wever (N-VA) de premier van alle Belgen te willen zijn. Blijkbaar geldt dat beginsel (nog) niet voor de Brusselaars.

Anne Bouckaert, Zaventem

N-BA

Nu Bart De Wever de sleutel van de Wetstraat 16 op zak heeft, moet de partij dringend op zoek naar een nieuwe voorzitter (m/v). Maar dekt de afkorting N-VA de lading nog wel? De partij zou meteen ook een nieuwe, passende naam kunnen kiezen. Nieuw-Belgische Alliantie of N-BA lijk me duidelijker voor de toekomstige kiezers. Victor Driessens, Kampenhout

Bondgenoten?

Pallieterke,

De geestelijke afstand tussen de VSA en de EU is een stuk groter dan de fysieke afstand tussen de kusten van Noord-Amerika en Europa. Het is nog pijnlijker te moeten vaststellen dat de Europese poltici de ruggegraat missen en dat dat voor de goede orde moet worden verzwegen. Gelukkig heeft Poetin slechts twee handen en moet hij zich beperken tot twee handpoppen die hem nakwaken. Zelensky heeft blijkbaar meer lef dan de ganse EU- en NAVO-top samen.

Daniël Goes, Oostende

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

PAL voor Vlaanderen

Vlaanderen op oorlogspad

In de voorbije maanden is het duidelijk geworden dat België nog nauwelijks over een leger beschikt. Zo heeft ‘ons’ land al tien jaar lang geen eigen tanks meer. En ook de munitievoorraden zijn van een belachelijk laag niveau.

Dat minister van Defensie Theo Francken op korte termijn wil overgaan tot grote investeringen, lijkt dus meer dan logisch, zelfs noodzakelijk. Tenminste, als we ons willen verdedigen tegen eender welke vijand. Die drang tot bewapening komt natuurlijk niet uit de lucht vallen nu de oorlog in Oekraïne aan het kantelen is, maar vooral nu duidelijk wordt dat Europa niet langer op de Verenigde Staten kan rekenen in geval van een gewapend conflict. Niet dat de NAVO al is opgedoekt, maar de toekomst ziet er allesbehalve geruststellend uit.

Verschillen

Ook wat wapenproductie betreft, is er een groot verschil merkbaar tussen Wallonië en Vlaanderen. Wie in België aan wapens denkt, wijst automatisch naar FN Herstal als bekendste wapenfabriek. FN Herstal is, mocht u het niet weten, sinds 1997 voor 100 procent eigenaar van het Waals Gewest. Wat meteen ook betekent dat de lijn tussen wapenproductie en wapenexport enerzijds en de politiek anderzijds flinterdun is. Als de Waalse regering een exportvergunning voor FN Herstal weigert, dan is dat schadelijk voor de eigen portemonnee. De Waalse wapenindustrie maakt voornamelijk vuurwapens (FN Herstal), bommen, granaten en raketsystemen (Mecar, Thales Belgium - vroeger Forges de Zeebrugge (FZ)). Maar ook Eurenco, de grootste Europese fabrikant van buskruit voor munitie, heeft een grote vestiging in het Luikse Clermont.

De Vlaamse wapenindustrie daarentegen produceert vooral hoogtechnologische onderdelen. Het gaat dan bijvoorbeeld over beeldschermen (Barco), vuurgeleidingssystemen (OIP Systems) en radars (Advionics). De opkomst en het gebruik van drones is in feite goed nieuws voor Barco, want drones worden bestuurd vanop afstand en dan zijn goede beeldschermen hoogstnoodzakelijk. Ethische verschillen

Het is niet toevallig dat de bevoegdheid voor wapenexport sinds 2003 is geregionaliseerd, wat betekent dat Vlaanderen, Wallonië en Brussel afzonderlijk instaan voor de toekenning van wapenexportvergunningen. Over dit onderdeel van de regionalisering deden de Franstaligen - niet toevallig - helemaal niet moeilijk. Integendeel. Uit cijfers van de exportagentschappen en onderzoek van het Vlaams Vredesinstituut kan besloten worden dat Wallonië economische belangen vaak boven de ethische stelt. Minstens naar een tiental landen met een bedenkelijke reputatie wat betreft mensenrechten, worden Waalse wapens uitgevoerd. Meer nog, die landen ontvangen het merendeel van de Waalse wapenexport.

Vlaanderen is op ethisch vlak veel strenger. Met als gevolg dat de Vlaamse wapenexport hoofdzakelijk bedoeld is voor andere Europese landen en voor de Verenigde Staten.

Overigens vreest men in Wallonië dat Theo Francken bewust elders in de wereld zijn militaire bestellingen gaat plaatsen, liever dan ‘zijn’ geld te besteden over de taalgrens. Theo Francken heeft bij onze zuiderburen het imago van een anti-Waalse Vlaams-nationalist van de harde lijn. Er is dus best wat communautaire onrust, want de wapenindustrie in Wallonië stelt enkele duizenden mensen te werk, vooral dan in de regio rond Luik en Herstal. Communautaire spanning

Om maar te zeggen dat een oorlog in het verre Oekraïne uiteindelijk ook bij ons zorgt voor communautaire spanning. Bovendien is er ook het Vlaamse luik: de Vlaamse Beweging is ontstaan in de modder van het IJzerfront. “Dit willen we nooit meer meemaken”, zegden de Vlaamse oudstrijders na afloop van de Eerste Wereldoorlog. Het resulteerde in een sterke Vredesbeweging in de jaren 1920 en de slogan ‘Nooit meer Oorlog’ op de IJzertoren. In de jaren 1980 stapten zowel VOS als VUJO mee op in de antirakettenbetogingen in Brussel. In de N-VA van vandaag vertoeven nog altijd de deelnemers van de Vredesfietseling, die elk jaar richting Diksmuide fietsten. Wellicht komt het binnen de N-VA niet tot een clash tussen voorstanders van meer bewapening en de vredesactivisten van weleer. Maar ik kan me niet voorstellen dat een Jan Peumans er vandaag de dag gelukkig bijloopt…

PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.

In memoriam: Reninca

Op 25 februari jl. overleed in Oostende de Vlaamse dichteres Reninca. Vandaag een zo goed als vergeten dichteres, maar een grote naam in de naoorlogse jaren.

Reninca is het pseudoniem voor Renée Lauwers. Zij wordt omschreven als “rooms-katholieke Vlaamse dichteres”. Reninca staat voor ‘renata in caritate’. Vertaald betekent dat ‘herboren in liefde’.

Onze dichteres werd geboren in Puurs op 13 september 1923. Het einde van de Tweede Wereldoolog betekende voor haar een echte beproeving. Haar vader was onderwijzer en werd onterecht beschuldigd van collaboratie. Een opgehitste menigte plunderde het ouderlijke huis. Vader, moeder en de kinderen, onder wie de toen 21-jarige Renée, werden opgesloten in het beruchte Fort van Breendonk. Eind oktober 1944 werden moeder en kinderen dan nog eens van elkaar gescheiden. Maanden later - terwijl vader en moeder nog geïnterneerd waren - werden de kinderen opgevangen bij meerdere pleeggezinnen. Al tijdens de oorlog was hun huis beklad met hakenkruisen en kreeg de familie te maken met verdachtmakingen. Niet verwonderlijk dat ze in haar gedichten soms van leer ging tegen de “nachtridders”, daarmee de weerstanders bedoelend die tijdens de oorlog huizen van vermeende collaborateurs besmeurden. Haar vader werd pas in 1948 in ere hersteld.

Debuut

Hoe traumatisch de repressie voor de familie ook was geweest, het belette Reninca niet om al in 1945 haar debuut ‘Wassend getij’ te publiceren, een bundel waarin aforismen en religieus-wijsgerige meditaties een belangrijke rol speelden. In 1946 kreeg ze daarvoor de debuutprijs van de Provincie Antwerpen. Haar debuut werd zeer goed ontvangen. Later volgden nog enkele verzenbundels, getiteld ‘Een Lied der Mensheid’ (1949) en ‘Adem der Aarde’ (1950). Ook haar latere werken zijn mystiek geïnspireerd en worden veelal gemotiveerd vanuit het ‘menselijk tekort’ en de goddelijke liefde die ertegenover is geplaatst. In

1952 kreeg ze de Prijs Scriptores Catholici voor haar dichtwerk. Ik lees op internet: “Reninca’s gedichten zijn doorleefd van het verlangen naar het Hogere dat harmonieus verbonden wordt met een oprechte liefde voor de aardse werkelijkheid. De religieuze kernidee - eenheid tussen geest en lichaam tot meerdere eer en glorie van God - gaat gepaard met een sterk geloof in de opkomst en de bloei van een nieuwgeboren mensheid. Dat blijft zo in haar hele verdere oeuvre.”

Vlaanderen

Een hekeldicht uit 1949 toont aan dat ze niet hoog opliep met de Vlaamse verdeeldheid en ‘lafheid’ bij de Vlamingen.

Daar is geen klank, daar is geen kleur aan dit verward en hol gezeur dat uit uw huis verloren dwaalt, ik wéét het niet, waarom gij maalt!

Gij zijt niet trots, gij zijt niet schoon gij zijt geen zelfbewuste zoon, want razen doet g’ en legt de kaart over een vrouw die niet meer baart!

Is Vlaandren dood, gij deedt de moord, gij waart niet één, gij hadt geen woord... Ach stik in uw lamlendigheid, of wees een man, die Vlaming zijt!

Ze stopte met publiceren in 1960 (op een kleine uitzondering na in 1967), wat maakt dat het aantal bundels van haar hand eerder beperkt is. Over haar debuut schreef ’t Pallieterke in september 1953, bij het verschijnen van de tweede druk van ‘Zaad in de Wind’, volgende commentaar: “Die eerste bundel is zeer gaaf werk, zeer zeldzaam werk zelfs, maar curieus blijft het inmiddels, dat een dichteres van haar waarde zo in de stilte loopt.”

Reninca overleed op 25 februari 2025 te Oostende op 101-jarige leeftijd. De afscheidsdienst vond plaats op dinsdag 4 maart.

WINNAARS VAN DUOTICKETS VLAAMS NATIONAAL ZANGFEEST ZIJN BEKEND

De winnaars van de vijf duotickets voor het Vlaams Nationaal Zangfeest zijn intussen bekend!

• Ronald De Schrijver

• Arthur Slootmans

• Patrick Herbots

• Godfried Appels

• Jozef Van den Brande

Zij kunnen op zondag 9 maart het Zangfeest gratis bijwonen. De redactie wenst hun alvast een mooie middag toe. Heeft u niet gewonnen, maar wil u het Zangfeest toch graag bijwonen? Niet getreurd!

Via beat-tickets.be, telefonisch op het nummer 03 400 00 34 of de dag zelf aan de kassa kan u nog steeds uw ticket bemachtigen.

HORIZONTAAL

A. Wedstrijdfunctionaris / B. Dier dat zich met kadavers voedt - Bepaalde valuta / C. Vervaardigde al vlechtend een lange draad - In hogere mate - Nanoseconde / D. Wondklem - Dienst voor arbeidsbemiddeling / E. Engels hoofdtelwoord - Informatienetwerk tussen Belgische banken / F. Grafopschrift - Haarpluk - Titaan / G. Groot meer in de VS - Groot Indonesisch eiland / H. Afwijzing - Deel van een opera / I. Chinese afstandsmaat - Schep een droombeeld / J. Bepaalde - Frans lidwoord - Plechtige belofte / K. Werpt - Europees verdrag over het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg / L. Stilgelegde

VERTICAAL

1. Legendarisch Vlaams komisch duo / 2. Knolgewassen - Schoon / 3. Kennis van het occulteBewerkt het land / 4. Zangeres van '99 Luftballons' - Pers. vnw. - Onderofficier / 5. Sint - Drink een klein slokje - Gang van een paard / 6. Een van de stichters van Rome - Hel over / 7. Zegeschoten - Voorzetsel / 8. Explosief voorwerp - Voltooid / 9. Limburgse oude kaas - Internetlandcode voor de Verenigde Arabische Emiraten / 10. Technische universiteit - Inhoudsmaat - Maakt een pas / 11. Achteraf - Sorteert / 12. Hoofdfiguur in een tienjaarlijkse ommegang in Dendermonde

KARL VAN CAMP

KARL VAN CAMP

NOSTRADAMUS VAN DE WEEK

“Leve

de wapenwedloop”-betoging

Politieke visies zijn eigenaardige beestjes. Ze maken voortdurend bochten en kronkels om uiteindelijk terug te keren. Maar het bochtje dat er zit aan te komen bij de vredesbeweging en het dreigende einde van de NAVO, zal toch wel heel erg de wenkbrauwen doen fronsen. Kunt u zich voorstellen dat Bert Anciaux en Mieke Vogels arm in arm betogen voor meer kernwapens in ons land? Wel, het zit er aan te komen.

De iets oudere lezer zal ze zich vast nog herinneren, de betogingen tegen de komst van kernwapens in ons land. Op hun hoogtepunt in 1983 waren de Brusselse straten bezaaid met geitenwollensokken die tegen de komst waren van kernwapens in ons land. Meer dan 400.000 man kreeg de vredesbeweging op de been. Meer dan de Witte Marsen konden mobiliseren, als antwoord op Dutroux. Maar de kernraketten maakten dan ook geen onverwachte boswandelingen.

Vooral op links was de strijd verbeten. Ten eerste omdat ze van mening waren dat het hebben van kernwapens ook een motivatie was om ze te krijgen. Op uw kop welteverstaan. Maar ten tweede ook omdat die gericht waren op de Sovjet-Unie, dat paradijs van gelijkheid voor alle verworpenen der aarde. Wie zou die mensen iets kwaad willen doen? “Yankee go home!”, werd er

gescandeerd. En “Stop de wapenwedloop!” Premier Martens veegde er zijn voeten aan en kreeg gelijk. De Yankee bleef en won de wapenwedloop van de Russen. Zeer tot frustratie van de PVDA, die nog steeds van mening is dat de NAVO opgedoekt moet worden. Maar wie niet wil verdrinken, is wijs als hij zwemt. Want er komen andere tijden.

Yankee blijf hier

Zo’n 42 jaar na die fameuze betogingen, blijken ze ook de oren van de Amerikanen te hebben. President Trump heeft het zo’n beetje gehad met die Europeanen die tegen zijn schenen stampen. Binnenkort zal hij dan ook plannen aankondigen om zich terug te trekken uit Europa. Met kernraketten en toebehoren. “You want me out? Well I’m out”, zal hij op sociale media posten, terwijl de bommetjes al netjes worden ingepakt. Behalve bij de PVDA zal er op links groot ongenoegen heersen.

“Waar haalt die vette klootzak het lef vandaan om ons zo te laten vallen?”, zal Mieke Vogels verklaren tijdens een “Yankee stay”- en “Leve de wapenwedloop”betoging. “Die raketten zijn nu perfect ingeburgerd en mogen niet meer weg.” Bert Anciaux zal op De Afspraak bittere tranen plengen. “We zijn fout geweest. Ik geef het toe,” zal Bert huilen, “maar dat was ik mijn hele carrière lang. Ik vind het niet redelijk dat de Amerikanen nu ineens moeten gaan luisteren naar mijn gezeik.” Het kan verkeren, zei Bredero al.

“Poetin moet de Vlaamse winkelkar goedkoper maken”

Iedereen dacht dat hij na de zware regeringsvorming een paar jaar naar Marbella zou trekken om even op adem te komen, maar Conner Rousseau is vandaag al terug in het land om de problemen aan te pakken. En probleem 1 blijkt niemand minder te zijn dan Theo Francken, minister van Defensie. Theo zei in een kranteninterview dat het best wel eens mogelijk zou kunnen zijn dat Oekraïne wat land zou moeten afstaan in een vredesakkoord. Conner vindt van niet.

Net wanneer je denkt dat de miserie op zijn hoogtepunt is, komt Conner als een duiveltje uit een doosje tevoorschijn. De voorzitter van Vooruit had zijn witste trui aangetrokken om in de studio’s van VRT en VTM zijn wijsheid te laten schijnen over de hele Oekraïne kwestie. “Mensen willen een witte ridder en geen Wit Huis vol dorpsgekken”, zegt hij over die vestimentaire keuze. “Net als Zelensky weiger ik een kostuum aan te trekken tot Oekraïne vrij is”. Francken stelde dat het misschien onmogelijk was om heel Oekraïne te bevrijden en er misschien een diplomatieke oplossing moest komen. U hebt het daar moeilijk mee?

CONNER: “Ge moogt gerust zijn dat ik het daar moeilijk mee heb. Weet je hoeveel mensen bij Deborah aan de kassa klagen dat het leven te duur is geworden? En allemaal omdat Poetin Oekraïne is binnengevallen. Dan zeg ik: ‘Theo, ga uw mond spoelen met de goedkoopste zeep van de Aldi.’ Als we de winkelkarren van de mensen betaalbaar willen houden, gaat Poetin alles moeten teruggeven. En daar zal ik nu eens voor zorgen, zie. Ze noemen mij niet voor niks de Mussolini van de partij. Iedere morzel grond moet terugkeren.”

Ik vermoed dat Francken het daarmee eens is. Alleen zijn er nogal wat praktische bezwaren, zoals zwaarbewapende Russen.

CONNER: “Als hij het daarmee eens is, moet hij zijn bakkes houden. Een goed strateeg gaat niet uit van de bestaande situatie. Die gaat uit van de best mogelijke situatie. Als je Oekraïne wilt terugeisen, moet je meer vragen. Daarom eis ik dat Poetin Sint-Petersburg afstaat, zodat we het in Sint-Connersburg kunnen herdopen. Of anders…”

Of anders?

CONNER: “Doe niet zo negatief, man! Ik zeg dat het kan. Maar onderhandelen doe je niet in de tv-studio’s, hé. Kijk naar de Arizona-onderhandelingen. Ze zeiden ook dat die niet zouden lukken. Maar ik ben net zo strategisch doorgegaan tot de zwaarste schouders de zwaarste lasten zouden dragen. Inclusief die smeerlappen die willen sparen voor hun kinderen. ‘Als het schouders zijn, kunnen ze wat dragen’, zeg ik altijd. Zoals deze mooie trui. Maar we hadden het over Oekraïne! U probeert het onderwerp te veranderen. Als Theo dus zijn muil houdt, komt alles goed. Eén boodschap moet er weerklinken uit alle Europese monden: ‘Poetin, geef dat eens terug. Dan wordt onze winkelkar in Vlaanderen goedkoper.’ Ik zie niet in hoe hij dat argument kan weerleggen.”

Inclusief de Krim?

CONNER: “Ik zie niet in wat crème hier mee te maken heeft. Maar voor mijn part moet er crème zijn voor iedereen. Melissa kan steunbonnen voorzien voor wie zich geen crème kan permitteren. Maar nu verandert u weer van onderwerp! We hadden het over Poetin.”

De prijsstijgingen zijn er gekomen door het feit dat goedkoop Russisch gas niet meer aangekocht wordt. Wilt u dan opnieuw Russisch gas gaan kopen? De sancties opheffen?

CONNER: “Euh… dat is niet zo eenvoudig, hé. Volgende vraag, zeg! Ik had het dus over Oekraine en winkelkarren. Kunnen we alstublieft bij het onderwerp blijven? Ik begin te denken dat je zo een van die Trump-aanhangers bent die alles met elkaar vermengt. Ik ga u het volgende zeggen: we moeten gas geven bij de onderhandelingen. Maak daar maar de kop van het artikel van.”

Nogmaals, wat als Poetin weigert de veroverde grond af te staan? Wilt u dan de oorlog voortzetten? Desnoods met Europese troepen? Dat is toch een fundamentele vraag?

CONNER: “Nee, dat is geen fundamentele vraag. Maar als hij dat niet doet, eis ik wel dat Poetin tussenkomt in iedere Vlaamse winkelkar. En ja, meneer de wijsneus, ook voor de crème. Met uitzondering voor hazelnoten. Daar krijg ik uitslag van.”

CONNER ROUSSEAU FLUIT FRANCKEN TERUG