De 17-jarige Lisa werd vorige week in Amsterdam vermoord, waarschijnlijk na een mislukte poging om haar te aan te randen. De dader verbleef in een asielcentrum in de buurt. De media deden er alles aan om de olifant in de kamer – de afkomst van de dader – niet te benoemen. Sterker nog, het toenemende onveiligheidsgevoel bij en geweld tegen vrouwen zijn volgens de media te wijten aan ‘mannen’, in de breedste zin van het woord. Het is nochtans zonneklaar dat we geen mannenprobleem hebben, maar een probleem met asielzoekers.
Wie houden de zelfverklaarde ‘experten’ en opiniemakers eigenlijk voor de gek? De gekste verklaringen – gaande van de ‘toxische mannelijkheid’ van Andrew Tate en Donald Trump tot de manier waarop we onze publieke ruimte inrichten – kwamen vorige week aan bod om de moord op de 17-jarige Lisa door een asielzoeker te verklaren. Maar de échte oorzaak van het toenemende geweld tegen vrouwen, zijnde de instroom van migranten uit landen waar vrouwen worden herleid tot broedmachines, bleef wederom onderbelicht.
De vraag waarom de media de olifant in de kamer niet durven te benoemen, was afgelopen zondag het onderwerp van een panelgesprek op het jaarlijkse IJzertreffen in Ieper. Ondergetekende argumenteerde er dat de media zich de afgelopen jaren hebben vastgereden in het narratief dat de multi-
culturele droom is uitgekomen, ook al is het in werkelijkheid eerder een nachtmerrie. Maar dat kunnen de media niet meer toegeven zonder gezichtsverlies te lijden, omdat ze jarenlang het tegenovergestelde hebben gepropageerd. Daarom gaan ze steeds wanhopig op zoek naar een ander narratief. In dit geval luidt de analyse dat mannen het probleem zijn. Maar om welke mannen het dan precies gaat, blijft steeds onvermeld. Onmogelijke positie
Asiel en migratie zijn niet de enige onderwerpen waarvoor de media zichzelf in een onmogelijke positie hebben gemanoeuvreerd. In de berichtgeving over internationale conflicten, zoals dat in Gaza, maken ze dezelfde fout. Zo vloeide er in Vlaanderen geen druppel inkt over de nochtans histo-
rische oproep van 22 Arabische landen aan terreurorganisatie Hamas om de wapens neer te leggen en de macht in de Gazastrook over te dragen aan de Palestijnse Autoriteit. Want dat nieuws zou niet passen in het heersende narratief dat het conflict in Gaza herleid kan worden tot een strijd tussen goed en kwaad.
Man en paard
Als een niet-westers land tegenover een westers land staat, is het steeds dat laatste dat met alle zonden van Israël overladen wordt en als grote boosdoener wordt afgeschilderd. Ja, er vallen te veel onschuldige slachtoffers – onder wie heel wat kinderen – in Gaza. En ja, dat is te wijten aan de drieste manier waarop het Israëlische leger er
te werk gaat. Maar over het feit dat een terreurorganisatie de eigen bevolking – kinderen incluis – als menselijk schild gebruikt, rept men in Vlaanderen met geen woord. Een onvoorwaardelijke overgave van Hamas is nochtans de snelste weg naar vrede. Het wordt tijd dat de media man en paard durven te noemen, zowel als het gaat over allochtoon geweld als in internationale conflicten. De bevolking heeft recht op álle informatie, ook als die niet in het narratief past. Alleen door de echte oorzaken aan te pakken, kunnen we ervoor zorgen dat onze moeders, echtgenotes en dochters zich weer veilig voelen op straat, en dat straks een einde komt aan het conflict in Gaza. Dat zijn we aan Lisa en de vele andere (vrouwelijke) slachtoffers van allochtoon geweld, en de kinderen die dagelijks sterven in Gaza en de Israëlische gijzelaars, verschuldigd.
ANTON SCHELFAUT
Mahdi, de verlosser
Wat zou er met de echte Sammy Mahdi zijn gebeurd? We hebben hem ooit gekend als de man die de échte problemen van de mensen ging oplossen en zich ver zou weghouden van “nodeloze politieke polarisering”. Vandaag overtreft hij de oppositie in zijn zelotisme voor de Palestijnse staat. Mahdi – en Maxime Prévot – dreigen zelfs met een regeringscrisis. Het aanpakken van de echte problemen van de mensen zal even moeten wachten tot onze regering de crisis in Gaza heeft opgelost.
Op de nieuwjaarstoespraak van 2024 benadrukte Mahdi nog dat politiek moet gaan over zaken die werkelijk tellen in het leven: gezondheid, gezinsleven, zorg, betaalbare kinderopvang, respect voor de jeugd en verbondenheid met de omgeving. Mahdi: “Onze mensen wéten wat er leeft, wat mensen écht belangrijk vinden in het leven.” Hij ging toen bewust in tegen oppervlakkige, polarisatiegedreven politiek. Hij wilde vooral bezig zijn met “inhoudelijke thema’s die bijdragen aan een deftig bestaan” voor de mensen van dit land.
Helaas. "De mensheid verbeteren is eenvoudiger dan je eigen straat vegen", schreef de Nederlandse dichter Cees Buddingh. Ik heb niet de indruk dat Mahdi nog weet wat de mensen hier ‘écht belangrijk’ vinden. De moord op Lisa door een “asielzoeker uit een middeleeuwse cultuur”, zoals Theo Francken hem beschreef, beroert hen meer dan de Palestijnse kwestie, ondanks alle pogingen van de media om vooral niets te zeggen over de afkomst van de moordenaar.
Uiteraard is het lot van de Palestijnen in Gaza beklagenswaardig, maar, zoals we tot in den treure toe moeten herhalen, is het zelfs niet bij benadering de zwaarste humanitaire crisis van de laatste 10 jaar. Ik heb nog steeds geen enkel argument gehoord waarom onze politici nooit dringende actie hebben geëist in die andere conflictzones. Ik heb ook nog geen enkel argument gehoord waarom de erkenning van de Palestijnse staat iets zou bijdragen aan de huidige humanitaire crisis. Welke Palestijnse staat? De corrupte bende van Abbas op de Westelijke Jordaanoever of de terroristen van Hamas die baas zijn in Gaza? En hoe zou het een oplossing zijn voor de toekomst? Mosab Hassan Yousef, zoon van de stichter van Hamas, merkte terecht op dat de huidige crisis niet het gevolg is
van het ontbreken van een onafhankelijke staat, maar net van het feit dat die de facto wel bestond in Gaza. Het irrationele, opgezweepte klimaat rond de situatie in Gaza doet denken aan de golf van ideologische waanzin die het Westen overspoelde na de dood van George Floyd. Dat Sammy Mahdi razend reageerde op de eigenlijk evidente opmerking van Matthias Diependaele dat ook Hamas zich gedraagt als een ‘smeerlap’, toont dat de rede helemaal is verdwenen. Over het conflict kan alleen nog manicheïsch, in scherpe zwart-wit-tegenstellingen, worden gesproken. Wie de minste nuance laat horen, is een ketter die evengoed zelf kindjes kan gaan vermoorden in Gaza.
OVER HET CONFLICT
KAN ALLEEN IN SCHERPE ZWART-WITTEGENSTELLINGEN, WORDEN GESPROKEN
Een ‘mahdi’ is in de Arabische traditie een Messiaanse figuur, een door Allah gezonden leider die rechtvaardigheid, vrede en ware islamitische leiding zal brengen na een periode van onrecht, chaos en onderdrukking. Zover zal Sammy het niet schoppen, maar hij lijkt toch wel erg gedreven om iets te doen aan het onrecht duizenden kilometers verwijderd van de problemen van de mensen hier, die hij nochtans plechtig beloofd had te zullen aanpakken. Gaat dit alleen om nog een poging om de N-VA in problemen te brengen? Of meent hij het echt? Het kan best allebei zijn.
Abonnementen binnenland: Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
Mahdi (cd&v) en Prévot (Les Engagés) dreigen beiden met een regeringscrisis als Arizona zich niet strenger opstelt tegenover Israël
SAMMY MAHDI IS EEN CADEAU VOOR N-VA EN VLAAMS BELANG
Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi slaat wild om zich heen omdat de federale en de Vlaamse Regering amper reageren op het Gaza-drama. Hij lijkt van geen ophouden te weten. Dat stresseert de N-VA niet. Mahdi’s gedaas komt De Wever en co goed uit. Concurrent Vlaams Belang heeft ook een nieuw doelwit. Het richt de pijlen nu op cd&v en minder op de N-VA.
Sinds zijn aantreden als eerste minister is Bart De Wever (N-VA) kop van jut bij het Vlaams Belang. De kopstukken en militanten van het Vlaams Belang maken er zich vrolijk over dat De Wever, nog altijd een stamboomnationalist, aan het vervellen is tot een politicus die het Belgische status quo moet verdedigen. Ook de bromance met Vooruit en Conner Rousseau wordt vaak aangegrepen om te schieten op de N-VA: waarom samenwerken met de socialisten als er ook een tweede Vlaams-nationalistische partij is?
De kritiek van Tom Van Grieken is meer dan terecht, maar op bepaalde momenten leek het in het VB-discours enkel nog over de N-VA te gaan. Op sociale media werd geteld hoeveel keer de verkozenen van het Vlaams Belang de naam van hun Vlaams-nationalistische concurrent vermelden. Het inhakken van het Vlaams Belang op de partij van De Wever raakt de premier amper, maar een aantal mandatarissen begon zich er wel aan te ergeren.
Ademruimte voor de N-VA
Maar zie, tijdens het zomerreces deed zich een verschuiving voor. Alles begon met de dreigementen van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau om het regeringswerk stil te leggen en desnoods de regering te laten vallen indien België niet snel een harder standpunt tegenover Israël zou innemen. Er moeten volgens Rousseau sancties komen tegen de Joodse staat en de Palestijnse staat moet erkend worden. Al werd uit het betoog van Rousseau duidelijk dat dit uiteindelijk niet tot de val van de regering zou leiden.
Wie wel vol op het orgel ging, was cd&v-voorzitter Sammy Mahdi. Hij probeerde Rousseau te overtroeven in hyperbolen over het Gaza-drama. In die mate dat er op N-VA-kabinetten de vrees bestaat dat Mahdi het zo hard gaat spelen dat de federale regering erover kan vallen. Zeker omdat hij met het inhakken op de N-VA van geen ophouden weet. Mahdi begon over morele kompassen en ging totaal los tegen Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) toen die zei “niet te weten wie de ‘grootste smeerlap’ in het conflict is: Hamas of Israël”. Sammy Mahdi vond dat beschamend. Ondertussen ging de therapeutische sessie van de zitting van de Kamercommissie Buitenlandse Zaken van 14 augustus voorbij, maar blijft het Gaza-dossier boven de Wetstraat hangen.
FEESTEND OP DE MUZIEK VAN DE IERSE RAPBAND KNEECAP, DIE IN HET VK WORDT VERVOLGD EN DE VS EN HONGARIJE NIET MEER BINNEN MAG WEGEN HAMAS- EN HEZBOLLAH-SYMPATHIEËN
De Wever raakt er blijkbaar niet door gestresseerd. Integendeel, de hysterische houding van Mahdi vinden ze bij de N-VA om twee redenen een cadeau. Ten eerste reageren ze bij de Vlaams-nationalisten met enige kalmte, door minister van Onderwijs Zuhal Demir het veld in te sturen. Zij veroordeelde de aanvallen van Israël en verpakte haar pleidooi voor de erkenning van een Palestijnse staat als een onderdeel van het zelfbeschikkingsrecht der volkeren en wees op de voorwaarden die de N-VA daar altijd aan heeft gekoppeld. Dat moet iedereen binnen de partij kalmeren, ook de pro-Israëlische flank. Het moet ook voor politieke ademruimte zorgen.
Cd&V-voorzitter fan van Kneecap
Wat ook voor ademruimte zorgde, is dat Mahdi zichzelf in de positie van doelwit van het Vlaams Belang had gemanoeuvreerd. Niet alleen door zijn pro-Gazaanse houding, maar ook al door een paar onverstandige optredens die gretig de ronde deden op sociale media. Met als gevolg dat VB’ers nu niet langer inhakken op de N-VA, maar op cd&v waar er niets meer van de christelijke wortels zou overblijven.
OPEN DOELKANSEN VOOR VLAAMS BELANG
We hebben het hier dan niet over het feit dat Mahdi’s vader afkomstig is uit Irak en dat zijn echtgenote en cd&v-verkozene Nawal Farih ook van allochtone afkomst is. Wat sommigen op sociale media ertoe heeft verleid om de christendemocraten als ‘moslimpartij’ te bestempelen.
Neen, het gaat over de foto’s van de aanwezigheid van het koppel Mahdi-Farih op Pukkelpop. Meer bepaald lekker feestend op de muziek van de Ierse rapband Kneecap, die in het Verenigd Koninkrijk wordt vervolgd en de VS en Hongarije niet meer binnen mag wegen Hamas- en Hezbollah-sympathieën. Nog eentje: Sammy Mahdi was deze zomer, in afwachting van de ‘hoogdringende’ Gaza-commissie, met verlof in Turkije. Daar werd getafeld met de voor passieve corruptie veroordeelde Genkse ex-schepen Ali Cagla. Een foto daarvan leidde tot een pak reacties op sociale media waarbij opnieuw de vraag werd gesteld wat er nog christelijk is aan cd&v.
Christendemocraten als geliefkoosd doelwit
Open doelkansen voor het Vlaams Belang. En de partij van Mahdi aanvallen voelt toch nog altijd iets comfortabeler dan te schieten op de N-VA. Akkoord, men ziet de partij van Bart De Wever als een bende opportunisten, maar er heerst binnen het Vlaams-nationalisme nog altijd een onderstroom die wijst op de gedachte achter het ‘Gebed voor het Vaderland’. Vlaams-nationalisten moeten uiteindelijk toch proberen aan één zeel te trekken.
De christendemocraten zijn dan weer historisch een geliefkoosd doelwit door de decennialange machtsdeelname van de CVP die een aantal krakkemikkige staatshervormingen heeft doorgevoerd en de Vlaamse meerderheid via grendels de facto heeft uitgeschakeld. Zo bont heeft de N-VA het nooit gemaakt, ook de Volksunie daarvoor niet. “CVP’ers farizeeërs” was jarenlang een bekende kreet op betogingen.
Daarnaast heeft het Vlaams Belang (en daarvoor het Vlaams Blok) de CVP/cd&v met succes aangevallen op ethische en maatschappelijke thema’s: immigratie die de christelijke maatschappijstructuur van Vlaanderen ondermijnde, het te gemakkelijk laten passeren van de legalisering van abortus in 1990 en een dubbelzinnige houding rond de LGBT-lobby. Sommigen zijn het vergeten, maar eind jaren 1980, begin jaren 1990 was de CVP die teveel naar links opschoof kop van jut. CVP-senator Bob Gijs probeerde de meubelen te redden. Tevergeefs. Vlaams Belang rook zijn kans. Met eerst een Gerolf Annemans en later vooral Alexandra Colen slaagde men erin met succes conservatieve katholieken bij de CVP weg te halen.
NIET DE NACHT, MAAR
HET ASIELBELEID
HEEFT LISA VERMOORD
Het begon eind juli. De Engelse vrouwenploeg won toen de finale van het EK voetbal tegen Spanje. Dat succes van de dames heeft flink wat enthousiasme losgemaakt in hun thuisland, zichtbaar in onder andere de Engelse vlaggen die her en der werden opgehangen. Na het einde van het toernooi gebeurde er iets vreemds. De vlaggen werden niet weggehaald. Er kwamen er integendeel steeds bij. Nu, een maand later, blijft de vlaggenzee aangroeien. Iedereen weet dat het al lang niet meer over damesvoetbal gaat.
De Engelse vlag, een rood kruis op een wit veld, ook wel het kruis van Sint-Joris genoemd, heeft veel gemeen met de Vlaamse Leeuw. Het is het officiële symbool van het Engelse landsdeel van het VK, maar wordt ter linkerzijde geassocieerd met nationalisme en rechts militantisme. Die dubbelzinnigheid wordt niet altijd uitgesproken, maar zowel degenen die deze vlaggen ophangen als degenen die ze laten weghalen, weten dat het over meer gaat dan het bevlaggen van de openbare ruimte met officiële symbolen.
Wel Palestijnse, geen Engelse vlaggen
De eerste stad waarin de Engelse vlaggen massaal opdoken, was niet toevallig Birmingham, van alle grote Britse steden die met het grootste aandeel moslims (30 procent). De Weoley Warriors, een lokaal comité van de wijk Weoley, begon Engelse vlaggen op te hangen aan verlichtingspalen. Ze wilden daarmee tonen “hoe trots we zijn op onze geschiedenis, onze vrijheden en onze verwezenlijkingen”.
Het bestuur van Birmingham, met de Pakistaan Zafar Iqbal als burgemeester, liet de vlaggen verwijderen ‘omwille van de veiligheid’. Merkwaardig is dat, want in deze stad werd nooit enige maatregel genomen tegen de Palestijnse vlaggen die overal werden opgehangen. Aan de vlag als nationaal symbool kan het ook niet liggen, want op de nationale feestdag van Pakistan werd het stadhuis nog opgelicht in de groen-witte kleuren van de Pakistaanse vlag.
MENSEN HEBBEN ALLE RECHT OM EEN VERBAND TE ZIEN TUSSEN DE AFKOMST VAN DE DADER EN ZIJN DAAD
De bevlaggingsacties zijn sindsdien overgewaaid naar andere Engelse steden, waaronder Londen, York, Bradford, Swindon, Manchester en Newcastle. Vlaggenverkopers melden dat ze de vraag niet kunnen bijhouden.
De Britse politiek weet niet goed hoe met de situatie om te gaan. De politici beseffen dat achter de acties politiek verzet schuilgaat tegen het asiel- en migratiebeleid, maar ze kunnen zich ook niet zomaar uitspreken tegen het vertoon van nationale symbolen. “Gevaarlijk moment voor het land”
De militante linkerzijde wordt duidelijk wel zenuwachtig. In The Guardian zegt een voorman van Stand up to Racism dat een “gevaarlijk moment voor het land is aangebroken” en waarschuwt hij voor de ‘extreemrechtse’ krachten achter de actie. Uiteraard is er een verband tussen de bevlagging en de recente protesten tegen de asielhotels. De betogers dragen dezelfde vlaggen mee. Er worden ook opvallend veel vlaggen opgehangen in de omgeving van die hotels. De Engelse en Britse vlaggen, restanten van een groots verleden en van nationale trots, mag je in dit verband zien als spandoeken tegen de ongeremde immigratie. In mijn bijdrage van twee weken geleden schreef ik over het prerevolutionaire klimaat dat in het VK lijkt te heersen. De moord
op drie meisjes in Southport door een man van Rwandese afkomst werd een kantelpunt. Sindsdien is de onveiligheid rond de asielhotels, vooral bewoond door jonge mannen, vaak in woonwijken en soms in de omgeving van scholen, de katalysator van het ongenoegen over de ongebreidelde immigratie. Het protest tegen de asielhotels begon in Epping, nadat een Ethiopiër op twee dagen tijd drie meisjes, waaronder een minderjarige, had aangerand. Een Syriër, uit hetzelfde asielhotel, deed enkele weken later hetzelfde. In Nuneaton waren het Afghanen die een meisje van 12 verkrachtten. Ik hoop dat de lezer mij deze lange inleiding vergeeft. Het aanzwellend vlaggenprotest is boeiend genoeg als nieuwsfeit op zich – niet voor de Vlaamse media evenwel –, maar ik wilde vooral de rol belichten van het wangedrag van asielzoekers tegenover vrouwen in wat stilaan een opstandige burgerbeweging aan het worden is. Het ongenoegen sluimerde reeds lang, maar een aantal recente gebeurtenissen, met telkens meisjes of jonge vrouwen als slachtoffer, hebben het vuur aan de lont gestoken. Je mag, in deze vluchtige tijden, niet te snel fundamentele omwentelingen zien, maar er lijkt toch wel iets aan de hand. Alleen al op Facebook merk ik dat elk bericht over ‘Raising the Colours’ niet tientallen, maar tienduizenden ‘likes’ krijgt.
Twee moorden
In onze contreien werden er op een week tijd twee moorden gepleegd door asielzoekers. In Gent werd een maatschappelijke werker doodgestoken. Nabij Amsterdam werd de 17-jarige Lisa vermoord, waarschijnlijk na een mislukte poging haar aan te randen. De politieke gevolgen zijn nog niet zichtbaar, maar ik kan mij niet voorstellen dat de krampachtige pogingen van de media om de olifant in de kamer te negeren veel succes zullen hebben. Nederlanders en Vlamingen zijn niet dommer dan Engelsen. Ze weten wie het heeft gedaan. En ze hebben alle recht om een verband te zien tussen de afkomst van de dader en zijn daad. Een open debat daarover zou hen minder ergeren dan de belachelijke omerta in de media. In het VK werd er ook alles aan gedaan om de afkomst van de daders te verzwijgen, zodat de mensen geen ‘foute conclusies’ zouden trekken, maar de informatiestroom op sociale media hou je niet tegen. Mensen die je beliegt, worden alleen nog bozer.
In het geval van de moord op Lisa weigerden politie en parket iets te zeggen over de nationaliteit van de dader, maar ze konden moeilijk de plaats verzwijgen waar hij werd opgepakt: een asielcentrum in Amsterdam. Hij was daar niet als personeelslid. Vooral echter in de commentaren achteraf wordt volledig genegeerd dat de dader een asielzoeker is.
Surrealistische commentaar
Wat we daar allemaal lezen, is bijwijlen hallucinant. Een vrouwelijke architect mag aan de VRT uitleggen dat we de openbare ruimte anders moeten inrichten opdat vrouwen er zich veiliger zouden voelen, onder andere met klassieke muziek in de parkeergarages. Alsof Lisa die nacht zou gebaat geweest zijn bij een groter gevoel van veiligheid. “Het zijn de jongens die zich moeten leren gedragen”, schrijft Chloë Stylemans in het Nieuwsblad. Onze jongens, Chloë?
De Morgen wijdt er een hele bladzijde aan: “Waarom blijft het voor vrouwen onveilig op straat?” Naast de terloopse mededeling dat de dader is opgepakt in een asielcentrum, wordt geen enkele aandacht besteed aan het profiel van de dader. Het merkwaardige is dat DM wel durft verwijzen naar de invloed van cultuur op het gedrag van mannen, maar dan enkel bij westerse mannen, ook al hebben die er in dit geval niets mee te maken. Het probleem zou zich namelijk situeren in de ‘manosfeer’. Waarom is Lisa vermoord? Het antwoord van DM: “Het antwoord is heel complex, maar experten wijzen ook steeds vaker in de richting van manfluencers als Andrew Tate en de hele manosfeer die online is gebouwd. Die menen dat de traditionele mannelijkheid aangevallen wordt en dat ze zich daar heel hard moeten tegen verzetten. Desnoods met geweld.” Krankzinnig, maar het staat er. De asielzoeker was blijkbaar niet beïnvloed door de verkrachtingscultuur van Kasjmir, Bangladesh of Zuid-Afrika, maar door filmpjes van Andrew Tate. In het artikel wordt ook Nienke ’s Gravemade, die graag schrijft over ‘toxische mannelijkheid’, aan het woord gelaten. Zij ziet hoe het ook allemaal de schuld van politiek rechts is: “Je ziet het tegenwoordig overal, ook in de politiek. Donald Trump is, ondanks vrouwonvriendelijke uitspraken, opnieuw verkozen, mede dankzij de steun van jonge mannen.” En zo is ook dat weer de schuld van Trump (hoewel die eigenlijk net volop bezig is mensen als de moordenaar van Lisa uit zijn land te zetten).
Afleiding
De media en de experten die ze aan het woord laten om hun eigen mening te bevestigen, zijn vreselijk naïef. Niemand wordt nog gefopt door dit soort onzin. Dat betekent niet meteen dat iedereen ook al openlijk de waarheid durft te zeggen. Na de moord op Lisa verschenen er heel wat berichten op sociale media met het hekje #rechtopdenacht met daarbij de tekst “Ik eis de nacht op. Ik eis de straten op. Ik eis dat de angst wordt verlegd. Ik eis dat meisjes van 17 veilig thuiskomen”. Ongetwijfeld hebben velen dat bericht te goeder trouw gedeeld, maar in feite leidt het de aandacht af van het echte probleem. De tekst is dan ook van de hand van schrijfster ‘s Gravemade van hoger, die liefst niets weet over de afkomst en cultuur van de dader, maar de schuld legt bij toxische mannelijkheid en Donald Trump.
DE VASTSTELLING DAT DE DADERS BIJNA ALTIJD MANNEN ZIJN, IS CORRECT. MAAR DIE WAARHEID WORDT EEN LEUGEN ALS JE NIET PRECIEZER WORDT
De nacht doodt niemand. Degenen die intimideren, aanranden en doden doen dat ’s nachts iets vaker, maar doen het overdag ook. De meisjes van Southport, Epping en Nuneaton werden niet ’s nachts, maar overdag belaagd. Het is niet de nacht die Lisa heeft vermoord, maar het asielbeleid dat jonge mannen, vaak avonturiers en desperado’s, uit tribale culturen waarin de vrouw niets meer dan een gebruiksvoorwerp is, binnenlaat en op de samenleving loslaat. De vaststelling dat de daders bijna altijd mannen zijn, is dus wel correct, maar die waarheid wordt een leugen als je niet preciezer wordt. Dat vrouwen worden geïntimideerd op straat en zich niet meer veilig voelen, is in disproportionele mate het werk van mannen afkomstig uit buitenlandse, vrouwonvriendelijke culturen, zoals destijds zichtbaar genoeg in de reportage ‘Femme de la Rue’. Wie niet bereid is die ongemakkelijke waarheid uit te spreken, kan maar beter zijn mond houden over onze onveilige en vrouwonvriendelijke straten.
Het asielbeleid is verantwoordelijk Niet de nacht, niet dé mannen, hebben Lisa vermoord. De dood van Lisa is het gevolg van een krankzinnig asielbeleid dat maar blijft volharden in de manifeste leugen dat asiel nog iets te maken heeft met vervolging, maar intussen gevaarlijke figuren, jihadisten en achterlijke, vrouwvijandige culturen blijft importeren.
Deze gevaarlijke man had hier nooit mogen zijn. Op zijn minst had hij in een gesloten instelling moeten zitten. De moordenaar was al enkele dagen eerder opgepakt voor een ander ‘ernstig zedenmisdrijf’. De week daarvoor was hij ook al betrokken bij ‘een poging tot seksueel misbruik’. Hoe kon dat roofdier dan weer de straat op? Waarom blijft onze samenleving dit zichzelf aandoen?
JURGEN CEDER
van Tommy Robinson zie je veel Engelse vlaggen
In Nederland haalde de actie ‘wij eisen de nacht op’ al bijna 400.000 euro binnen
VAKBONDEN VERSPREIDEN FAKE NEWS OVER NACHTWERK
Volgens de vakbonden dreigen werknemers door de hervorming van het nachtwerk 300 euro per maand aan premies te verliezen. Dat klopt niet. De syndicale organisaties trekken hier een mistgordijn op: de regels veranderen niet voor wie nu al ’s nachts werkt en de versoepeling geldt enkel voor e-commerce en aanverwante bedrijven in de logistiek en de pakjessector.
Eerst de feiten: het zomerakkoord van de regering-De Wever voorziet in een versoepeling van nachtwerk. Eén voorgestelde maatregel is het inkorten van de uren die als nacht gelden. Alleen werk tussen middernacht en 5.00 uur ’s ochtends zou als nachtwerk gelden, in plaats van tussen 20.00 uur en 6.00 uur ’s ochtends nu. De belangrijkste impact van de hervorming is het in principe afschaffen van de nachtpremie tussen 20.00 uur en middernacht en tussen 5.00 uur en 6.00 uur ’s ochtends. Nachtpremies zouden dus slechts voor vijf uur in plaats van tien uur worden betaald. Het ACV berekende dat dit werknemers die ’s nachts werken tot 300 euro per maand aan premies zal kosten. Maar klopt dit wel?
Neen. Het ACV en de andere vakbonden spuien hier doelbewust mist en wakkeren de ongerustheid aan. De indruk ontstaat dat men hier fake news verspreidt, en dat is ook zo. Daarin worden de vakbonden geholpen door weinig kritische artikels in De Morgen en Het Laatste Nieuws. Het was Axel Ronse, fractieleider van de N-VA in de federale Kamer, die de kat de bel aanbond op sociale media. Hij kreeg berichten van ongeruste verplegers met de vraag of ze effectief hun premie voor werk vanaf 20.00 uur zouden verliezen.
Antwoord van Ronse op X: “Het enige wat wijzigt is dat we nachtarbeid zonder cao mogelijk maken in e-commerce en aanverwante sectoren; daar laten we toe dat nieuwkomers pas vanaf middernacht een premie krijgen. Wie er nu al werkt, blijft de premie vanaf 20.00 uur behouden. Waarom? Omdat we al onze e-commerce verliezen aan Nederland en er jobs verloren gaan. Er wijzigt niets meer en ook niets minder.”
Inderdaad. De versoepeling voor nachtwerk geldt niet voor wie nu
al aan de slag is. De nieuwe regels hebben enkel betrekking op de nieuwe aanwervingen. Dat is al een aspect dat de vakbonden moedwillig verzwijgen. De aanpassingen doen zich bovendien vooral voor in de sector van de e-commerce en de pakjesdiensten. Elders verandert er weinig of niets.
Eén vakbond volstaat voortaan
Wel is het zo dat het akkoord van één vakbond voortaan voldoende zal zijn om nachtwerk toe te laten in een bedrijf. Tot nu toe was het fiat van de drie syndicale organisaties vereist. Dit is een versoepeling die voor alle sectoren geldt, dat klopt. Maar dat wil niet zeggen dat de nachtpremie zal verdwijnen.
Daar zijn twee redenen voor. Ten eerste zullen er op bedrijfsvlak nog altijd collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) worden afgesloten waarbij nachtpremies worden toegekend, gewoon omdat dit onderdeel uitmaakt van het vastleggen van de urenstaat. Die worden afgetoetst in de ondernemingsraad waar de vakbonden aanwezig zijn. Ten tweede is het zo dat individuele werknemers enkel kunnen worden gelokt om nachtwerk te doen als daar ook een extra financiële compensatie tegenover staat. Dus vergeet de dalende koopkracht voor nachtwerkers. In een krappe arbeidsmarkt zal men met die premies moeten blijven zwaaien. Als de werkgevers denken dat ze hier dus financieel veel bij gaan winnen, dan rekenen ze zichzelf te snel rijk.
Waarom de vakbondsweerstand?
Meteen rijst de vraag waarom de vakbonden zich dan zo virulent tegen de nieuwe regels rond nachtwerk verzetten en fake
nieuws verspreiden. Daar zijn twee redenen voor. Ten eerste is dit een gevoelig thema. Nachtwerk zou leiden tot gezondheidsproblemen. Onderzoek nuanceert dit sterk in die zin dat veel mensen bewust voor nachtwerk kiezen, zij het gedurende een bepaalde periode van hun loopbaan. Vooral jongere werknemers zijn ervoor gewonnen. Uiteraard doet men dat niet de hele loopbaan. Daar komt bij dat er sectoren zijn waar nachtwerk gecompenseerd wordt door verschillende rustdagen, zoals bij verplegend personeel in een ziekenhuis.
Een tweede reden voor de aanvallen van de vakbonden is te zoeken in hun afnemende macht. Individuele werknemers zullen in veel gevallen nog een akkoord bereiken met hun baas over de nachtpremie, maar dat de vakbonden daar niet of amper bij betrokken zullen worden, doet pijn. Afnemende vakbondsmacht
Het is een onderdeel van een lang proces van afnemende vakbondsmacht. Dat is bijvoorbeeld te merken bij het hoger aantal overuren dat iemand kan presteren zonder toestemming van de syndicale delegatie. De omvorming van de Delhaize-winkels tot franchise-winkels met minder vakbondsmacht valt daar ook onder. Rond loonbeleid hebben de syndicale organisaties ook steeds minder te zeggen omwille van een strenge loonwet die de loonkosten in België moet afstemmen op die in de buurlanden. Hun laatste machtshefboom is de uitbetaling van de werkloosheidsuitkeringen. Maar door de lage werkloosheid – zeker in Vlaanderen – en straks de beperking in de tijd van die uitkeringen, zullen de vakbonden minder werk hebben.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
DEZE WEEK IN DE GESCHIEDENIS
VAN ’T PALLIETERKE
Naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van ’t Pallieterke op 17 mei 2025, wil de redactie het rijke verleden van dit weekblad in de kijker zetten. In deze rubriek blikken we terug op wat ’t Pallieterke in het verleden bracht.
30 augustus 2001: Nieuwe toverformule Op deze dag presenteerde de Europese Centrale Bank de eurobiljetten. De euro zou op 1 januari 2002 ingaan als wettig betaalmiddel. Volgens de redacteur van de ‘Smalle Beursstraat’ had dit slechte gevolgen. “Iedereen weet dat onze politici aan alles hebben gedacht en met zware boeten dreigen om de snoodaards te bestraffen die op 1 januari a.s. van de omschakeling zouden durven misbruik maken om de prijzen te verhogen”, klonk het destijds. “Maar wat stellen we de laatste weken vast? Als een sluipend gif beginnen meer en meer handelaars de prijslijsten van hun producten volgens een nieuwe toverformule aan te passen. Zonder dat blijkbaar iemand iets merkt, beginnen steeds meer bedrijven hun prijzen aan te passen aan ‘ronde eurogetallen’, maar nemen er ‘en passant’ prijsverhogingen bij van 5 tot 10 procent!”
derwijs jaarlijks tussen zes en tien miljard meer uit de nationale pot krijgt dan het bij een billijke en eerlijke verdeling toekomt.”
3 september 1955: Stadhuis
“Na een bezoek aan het stadhuis te Gistel, begrijpen we niet hoe men nog mensen in dat gebouw kan laten binnentreden, zonder dat zij in het bezit zijn van een levensverzekering.” En of er werd geluisterd naar ’t Pallieterke: in 1960 werd er al een nieuw stadhuis ingehuldigd in Gistel, dat tot op de dag van vandaag gebruikt wordt voor culturele zaken.
4 september 1974:
31 augustus 1997: Triestige zaterdagavond “Mensen, dit was werkelijk een van de triestigste zaterdagavonden die we al ooit aan de vooravond van een IJzerbedevaart in Diksmuide hebben meegemaakt. En intussen zijn we tot in de laatste details op de hoogte van het roemloos sterven van Lady Di, en dat nieuws zal de rest van de dag de IJzerbedevaart wel wegdrukken in de radio- en TV-berichtgeving. Trouwens, aan de povere opkomst in de straten van Diksmuide te zien, zijn er meer mensen naar het nieuws over Diana blijven kijken en luisteren dan richting bedevaart te gaan.”
1 september 1961: Zendt uw kinderen naar de officiële school Victor Larock, minister van Nationale Opvoeding en Cultuur, liet een bericht in ’t Pallieterke plaatsen. “Weldra zullen de scholen heropenen en voor vele waarde landgenoten stelt zich het brandend en prangend probleem: naar welke school zal ik mijn kinderen zenden? Deze vraag stellen is ze meteen beantwoorden: naar de officiële school natuurlijk! Want de officiële school is de enige goede. Daar alleen – en nèregens anders – kweekt men breeddenkende, vaderlandminnender, ver- en zelfstandige burgers die morgen aan de spits zullen staan van de natie.” Verder waarschuwde hij nog voor “duistere ultra-rechtse elementen die in ’t geniept propaganda gevoerd hebben om onze nationale onderwijsinstellingen in een slecht daglicht te stellen”.
2 september 1985: Onderwijs federaliseren “Sommigen hebben zich afgevraagd waarom de Waalse Christen-democraten, met Nothomb aan kop, zo halsstarrig de federalisering van het onderwijs de pas blijven afsnijden. Daar zijn meerdere redenen voor. De minst serieuze is de zogenaamde vrees voor de minorisering van het vrij onderwijs in Wallonië. Een andere reden, die veel zwaarder doorweegt, is dat het Franstalige on-
Een Belgische zaak-Capucci?
“De Israëlische politie meldde onlangs de vangst van MgR. Hilarion Capucci, Grieks-katoliek aartsbisschop van Jeruzalem. De prelaat wordt beschuldigd van trafiek van wapens en springstoffen bestemd voor Arabische terroristen, bedrijvig in Israël en in het door Israël bezette Jordaans gebied. Heel de katolieke wereld vernam dit nieuws met verslagenheid. Maar vooral te Mechelen wekte het grote beroering. En niet ten onrechte: ingewijden weten inderdaad dat onze bloedeigen aartsbisschop, kardinaal Suenens, sinds enige tijd wordt verdacht van wapentrafiek ten voordele van subversieve groepen.”
5 september 1946: Lallenman tegen de gasverdeeling “Velen vragen zich af waarom er nu eigenlijk zoo weinig gas is. Er is geen gas omdat er geen patatten zijn. Lallenman is op de gasfabrieken een bezoek gaan brengen en heeft de directeurs wijs gemaakt waarom er geen patatten zijn. Redenen waarvan simpele verbruikers toch niets kunnen begrijpen. Wel, zei hij, geef geen gas. Als er geen gas is, zullen de huisvrouwen geen patatten kunnen koken. Dus zijn er geen patatten noodig. En als er geen patatten noodig zijn is er ook geen gas noodig. Dus vinden wij er allemaal baat bij.”
Kan De Gucht Open Vld nog redden?
De recyclage van de restanten is volop aan de gang
Het vertrek van Eva De Bleeker stond na de laatste desastreuze peilingen in de sterren geschreven. Haar herstichtingsplannen botsten op hoongelach en ongeloof. Ze wilde een nieuw verhaal en een nieuwe naam, maar vergat dat eerst intern af te stemmen. Het resultaat: complete ongeloofwaardigheid en de kortste weg naar de uitgang. In het vacuüm dat ze nalaat, duikt nu Frédéric De Gucht op. Hij mag de scherven bijeenrapen, maar de vraag is of zelfs hij nog leven kan blazen in een partij die gekannibaliseerd wordt door de N-VA.
Na de slechtste verkiezingsuitslag ooit voor de Vlaamse liberalen verkeert de partij in een existentiële crisis. De spagaat tussen grootse woorden en harde interne machinaties werd onhoudbaar. Alexander De Croo keek op verkiezingsavond met tranen in de ogen onwezenlijk naar de verkiezingsresultaten. De partij implodeerde, is kapot geregeerd en door eindeloze interne ruzies uiteengeslagen. Wat rest is een partij die na 25 jaar mee regeren alleen nog puin nalaat, met een land dat aan de rand van de financiële afgrond staat.
De erfenis van De Croo
De liberale fracties in Kamer en Vlaams Parlement ogen lachwekkend. In de Kamer moeten Vincent Van Quickenborne, Alexandria Bertrand en Paul Van Tigchelt oppositie voeren tegen regering-De Wever. Het leidt heel regelmatig tot cynische opmerkingen en hilariteit. Ze zijn medeverantwoordelijk voor het slechtste verkiezingsresultaat ooit en voor de penibele situatie van dit land. Hoe geloofwaardig kan je de regering dan nog aan de tand voelen? De Open Vld-fractie in het Vlaams Parlement telt binnenkort vier gewezen voorzitters: Gwendolyn Rutten, Egbert Lachaert, Tom Ongena en Eva De Bleeker. Pijn lijker kan het niet.
In april 2025 hield Vlaams Parlement slid en voormalig kandidaat-voorzitter Maurits Vande Reyde het voor bekeken en verliet de partij. De partij is te links geworden en pleit onvoldoende voor minder overheidsuitgaven en minder overheid: “Gratis menstruatieproduc ten en subsidies voor elektrische wa gens: dat beleid past niet bij een partij die minder overheid belooft.” Ook De Bleeker werd niet gespaard.
In dat vacuüm treedt Frédéric De Gucht naar voor. De voormalige CEO van Sprimoglass
presenteert zich als een nieuwe pitbull. In Brussel wist hij al snel de aandacht naar zich toe te trekken. Tegen de PS hield hij het been stijf om de N-VA mee in de Brusselse Regering binnen te loodsen. Hij praat vlot, scherp en begrijpt wat ondernemen is. “De meerwaardebelasting is bedacht door iemand die nog nooit meerwaarde heeft gerealiseerd”, zei hij onlangs. Maar na een pijnlijke uitschuiver moest hij onlangs op zijn woorden terugkomen. Zo kantte hij zich eerder tegen de beperking van de werkloosheid in de tijd.
DE LIBERALE FRACTIES IN KAMER EN VLAAMS PARLEMENT OGEN LACHWEKKEND
Het vroeg heel wat masseerwerk om hem van standpunt te doen veranderen. De Gucht lijkt een veelbelovende kandidaat. De vraag is hoelang de euforie zal aanhouden. Kan één man de leegloop van de partij tegenhouden? Bovendien staat De Gucht tegenover een veel hardere politieke realiteit waarin de liberale erfenis eigendom van Bart De Wever en de N-VA is geworden.
Het kannibalisme van de N-VA
De Wever plukt de kroonjuwelen van de Vlaamse liberalen weg en voert ze uit. De beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd – jarenlang een liberale verkiezingsbelofte – werd door de N-VA binnengehaald. Het is een signaal dat de N-VA vandaag de echte ondernemerspartij van Vlaanderen is, gesteund door werkgeversorganisaties en verankerd in de publieke opinie. Ondertussen staat Georges-Louis Bouchez in Wallonië met zijn MR ster-
ker dan ooit en stuwt hij zijn partij naar hoogtes waar Open Vld alleen nog van kan dromen.
De liberale gedachte leeft, maar niet meer binnen Open Vld. Ze is opgeslorpt door concurrenten die ze beter uitvoeren en overtuigender verdedigen.
Daar komt bij dat het partijbureau statutair wordt aangevuld met oud-voorzitters en oud-regeringsleiders met elk een eigen agenda. Mensen die de partij in de vernieling hielpen, zitten nu mee aan tafel om de zogenaamde vernieuwing te begeleiden. Gwendolyn Rutten, Egbert Lachaert, Alexander De Croo en Karel De Gucht, allemaal dragen ze hun verleden mee. De toekomst van de partij lijkt verder weg dan ooit.
Het onmogelijke mirakel
Kan Frédéric De Gucht dit tij keren? Zijn stijl is fris, zijn communicatie scherp en hij heeft de allure van iemand die niet uit het partijestablishment komt. Maar tegenover de realiteit van een N-VA die het liberale programma beter en overtuigender uitvoert, lijkt zijn opdracht onmogelijk. Bovendien wacht Open Vld een jarenlange oppositie met mensen die iedere geloofwaardigheid missen of onervaren zijn. De nieuwe partij is er nog lang niet. Wat rest, is een partij die haar rol heeft uitgespeeld, overbodig is geworden en bij elke peiling verder leegbloedt.
De liberalen zijn gekannibaliseerd door de N-VA. Wie vandaag liberaal wil stemmen in Vlaanderen, kijkt niet langer naar Open Vld. De vraag is of Frédéric De Gucht daar nog veel aan kan veranderen.
JULIEN BORREMANS
Alweer wat trager op de Brusselse Ring
Vorige week kondigde de milieuorganisatie Dryade aan dat ze haar verzet tegen een verbreding van de Brusselse Ring zal staken. In ruil daarvoor bekwam ze dat op sommige delen van diezelfde Brusselse Ring de snelheid dynamisch aangepast zal worden om natuurgebieden te beschermen tegen te veel stikstof. Vraag is wat nu de volgende reden zal zijn waarmee een milieuorganisatie komt aandraven om de snelheid nog verder omlaag te halen of ergens weer een rijstrook weg te halen.
De wat oudere lezers zullen zich nog de tijd herinneren dat er eigenlijk maar één argument de ronde deed om de snelheid op autosnelwegen te beperken: de veiligheid. Daarbij klonk het ook steevast dat die 120 kilometer per uur je eigenlijk amper sneller op je plaats van bestemming brengen dan wanneer je aan 100 kilometer per uur over de autostrade rijdt. Veiligheid lijkt ondertussen slechts nog een bijkomstigheid te zijn in de discussie over de maximumsnelheid op snelwegen. De ervaring leert ook dat een beperking tot 100 kilometer per uur slechts een tussenstap is om daarna te pleiten voor een verdere beperking tot 80 kilometer per uur. In Parijs staan ze zelfs al een paar stappen verder en mag je er op de ring nog slechts 50 kilometer per uur rijden, en dat pas als je eerst ook nog eens een milieuvignet gekocht hebt. Het is ongetwijfeld de natte droom van nogal wat Vlaamse milieu- en klimaatactivisten om op termijn hetzelfde te kunnen invoeren op de ringen rond Brussel en Antwerpen.
CO₂ en stikstof
Vandaag lijkt het wel of de snelheid op onze wegen enkel nog bepaald wordt aan de hand van de CO₂- en stikstofuitstoot van het verkeer. Die CO₂-uitstoot is de reden waarom nu al de snelheid op de Brusselse Ring beperkt is tot 100 kilometer per uur, tenminste toch wanneer je er niet in de file staat. Maar nu de Vlaamse overheid van plan is om bepaalde delen van de ring rond Brussel te verbreden met een extra rijstrook, zal de maximumsnelheid hier en daar verder omlaag gaan. Dat blijkt immers uit een overeenkomst die de Werkvennootschap, de organisatie die in naam van de Vlaamse overheid grote mobiliteitsprojecten ondersteunt, zopas heeft afgesloten met Dryade. Voor lezers die de Brusselse Ring misschien niet onmiddellijk kunnen verbinden met een natuurgebied: het gaat hier voornamelijk om het Laarbeekbos in Jette. Dat bos is niet meer dan 34 hectare groot, een derde van een vierkante kilometer dus, maar werd
wel uitgeroepen tot een Natura 2000-zone.
In de buurt van het bos moet de Brusselse Ring over een relatief steile helling en dat zorgt regelmatig voor opstoppingen en files.
De Vlaamse overheid wil daar al jaren iets aan doen, maar stuit steevast op verzet van buurtbewoners en milieuorganisaties.
VEILIGHEID LIJKT ONDERTUSSEN SLECHTS NOG EEN BIJKOMSTIGHEID TE ZIJN
Deze keer wordt een aanpassing van de ring om het verkeer beter te laten doorstromen niet tegengehouden, maar zal de maximumsnelheid dus dynamisch aangepast worden in functie van hoeveel stikstof het bos aankan.
Tweekoppige Dryade
De details van het akkoord kennen we niet, maar we vermoeden dat op basis van de meest recente stikstofnormen uitgerekend zal worden wat de maximale snelheid mag zijn in functie van het aantal auto’s dat voorbijrijdt. Hoe meer auto’s op de ring en hoe drukker het verkeer, des te lager wordt dus de maximumsnelheid. Daarmee komen de automobilisten op dit stuk van de ring vermoedelijk van de regen in de drup: waar tot nog toe de doorstroming van het verkeer geremd werd door vrachtwagens die moeite hadden om de helling op te komen, zal voortaan het verkeer geremd worden op basis van een stikstofnorm. De flessenhals wordt dus helemaal niet weggewerkt, maar geïnstitutionaliseerd.
Wat nog het meest van al verbazing oproept, is dat deze overeenkomst het werk is
van niet meer dan twee juristen. Inderdaad, de ‘milieuorganisatie’ Dryade blijkt niet meer dan een samenwerking te zijn van een zekere Dries Verhaeghe en Elias Van Marcke. In De Tijd lazen we dat Verhaeghe een aantal jaren geleden nog voorzitter is geweest van de Vlaamse socialisten in Brussel-Stad. De twee zijn overigens niet aan hun proefstuk toe, want eerder wisten ze de Vlaamse overheid al te verplichten de bescherming van de wilde hamster ernstiger aan te passen en later dit jaar hopen ze de Vlaamse overheid ook op te leggen dat ongeveer een derde van Vlaanderen volledig pesticidevrij zou moeten zijn. Ook in de Antwerpse haven zouden ze hun best aan het doen zijn om zoveel mogelijk plannen van bedrijven tegen te houden.
Gouvernement des juges
Ambitie hebben de twee juristen van Dryade dus wel. Hun werkwijze is vaak dezelfde: de basis is vaak een of andere milieunorm of Europese wetgeving, die dan aangegrepen worden om de overheid te verplichten een of andere vorm van mobiliteit, industrie of landbouw te verbieden. Het zal de lezer niet verbazen dat de twee activisten bij de rechterlijke macht maar al te vaak op een gewillig oor stuiten om hen gelijk te geven. Dat de Werkvennootschap het deze keer niet zover wou laten komen en daarom met Dryade een overeenkomst sloot, is echter een primeur. Het activisme van de rechters blijkt dus te werken, want de Vlaamse overheid durft het blijkbaar niet meer aan om een milieuorganisatie naar de rechtbank te laten trekken.
O ja, we kunnen er alleen maar van dromen dat een jurist uit het Brusselse eens op dezelfde manier bij de Brusselse overheid de naleving van de taalwetten zou afdwingen. We vrezen echter dat de Belgische rechterlijke macht op zulke initiatieven iets minder activistisch reageert…
Frédéric De Gucht
Nog trager op de Brusselse Ring
Turkse politie en inlichtingendienst hebben onbeperkte toegang tot privégegevens van burgers
Nordic Monitor wordt beheerd door het in Stockholm gevestigde Nordic Research and Monitoring Network. De site onderzoekt religieuze, ideologische en etnisch-extremistische bewegingen en radicale groeperingen, met speciale aandacht voor Turkije.
De site wordt beheerd door Abdullah Bozkurt, voormalig hoofd van het bureau in Ankara van het dagblad Today’s Zaman. Dat werd in 2016 door de Turkse regering gesloten. De BBC meldt: “De krant was nauw verbonden met de Hizmet-beweging van de invloedrijke, in de VS gevestigde geestelijke Fethullah Gülen. Turkije zegt dat deze beweging terroristisch is.” Naast Bozkurt zijn er ook verbannen Turkse journalisten in Zweden, zoals Levent Kenez en Murat Cetiner.
BAR-document onthult surveillancepraktijken
Uit een vertrouwelijk en authentiek document dat door Nordic Monitor is verkregen, blijkt dat Turkse wetshandhavings- en inlichtingendiensten verregaande toegang hebben tot privéreis-, accommodatie- en communicatiegegevens van burgers. Dit geeft aanleiding tot bezorgdheid over privacyschendingen en misbruik van terrorismebestrijdingswetten.
Het document heet ‘Linkage Analysis Report’ (Birliktelik Analiz Raporu of BAR). Het werd in juni opgesteld door het Turkse Directoraat voor de Bestrijding van Misdaden tegen de Nationale Veiligheid, dat onder de politie valt. Het toont volgens Nordic Monitor duidelijk aan dat autoriteiten in staat zijn om persoonlijke gegevens op te vragen en te analyseren. Het gaat om hotelreserveringen, logboeken bij grensovergangen, bus- en treinkaartjes, en gegevens van vliegtuigpassagiers.
Volgens het rapport worden deze datasets gebruikt om verbanden te leggen tussen mensen die misschien geen relatie met elkaar hebben, maar tegelijkertijd per toeval op dezelfde plaats verschijnen. Het document laat zien dat privacywaarborgen in de praktijk worden omzeild. Politie en inlichtingendiensten krijgen onbeperkte toegang tot landelijke databanken.
Gülen-beweging als hoofddoelwit
Het BAR-document toont volgens Nordic Monitor aan dat veel onderzoek gericht is op volgelingen van de Gülen-beweging. Deze religieuze en sociale groep is geïnspireerd door de overleden geestelijke Fethullah Gülen. Deze beweging is sinds 2013 het doelwit van president Recep Tayyip Erdoğan. De regering beschuldigt de beweging van het orkestreren van een couppoging in 2016, een bewering die de groep ontkent. Volgens een ander rapport gaat het allicht om een valsevlagoperatie van Erdogan om de Gülen-beweging te beschuldigen.
ByLock als ‘bewijs’ voor terrorisme
Uit het rapport blijkt dat de politie vraagt of personen een berichtentoepassing met de naam ByLock hebben gebruikt en, zo ja, met wie ze hebben gecommuniceerd. Turkse rechtbanken beschouwen het downloaden van ByLock al lang als voldoende bewijs voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. Zij beweren dat het werd gebruikt door leden van de Gülen-beweging. Ongeacht de inhoud wordt het gebruik van de applicatie zelf als belastend behandeld.
ByLock was een smartphone-applicatie waarmee gebruikers konden communiceren via een privéversleutelde verbinding. ByLock was publiekelijk beschikbaar op Google Play, maar de Turkse autoriteiten hebben het gepresenteerd als een clandestiene tool.
Uitgebreide dataverzameling
Het document specificeert ook dat hotel- en pensiongegevens worden verzameld via een systeem dat wordt beheerd door de afdeling openbare orde van de politie. Gegevens worden rechtstreeks verstrekt door accommodatie-
CITAAT VAN DE WEEK
verschaffers in het hele land. Grenspoortautoriteiten voeren in- en uitreisgegevens in. Die kunnen worden vergeleken om te tonen dat personen binnen een tijdsbestek van 30 minuten door hetzelfde controlepunt gaan.
Passagiersmanifesten van luchtvaartmaatschappijen worden door vervoerders verstrekt in de vorm van Advance Passenger Information en Passenger Name Records. Zo kan de politie reizigers op dezelfde vluchten identificeren als beoogde personen.
Busmaatschappijen uploaden reisgegevens naar een database die wordt beheerd door de afdeling informatietechnologie en beschikbaar is voor de politie. De staatsspoorwegen leveren passagierslijsten van treinen die tonen wie op dezelfde punten is in- en uitgestapt.
Koppelingsanalyses leiden tot verhoren
Door deze categorieën te combineren, produceert de politie wat het rapport ‘koppelingsanalyses’ noemt. Die zijn bedoeld om vast te stellen of een verdachte werd vergezeld door anderen die als verdacht werden beschouwd. De reikwijdte van de toegang die in het document wordt beschreven, geeft aan dat vrijwel alle vormen van verplaatsing binnen en buiten het land worden gevolgd en direct beschikbaar zijn voor onderzoekers.
De praktijk heeft er al toe geleid dat burgers werden ondervraagd over vreemden die ze toevallig tegenkwamen in hotels of op dezelfde reis. Gedetineerden werd gevraagd om uit te leggen waarom ze in hetzelfde hotel verbleven als een andere verdachte of waarom hun telefoons in het verleden verbinding maakten met dezelfde zendmast. Dit ondanks het feit dat dergelijke toevalligheden gebruikelijk zijn in stedelijke gebieden en niet noodzakelijkerwijs duiden op persoonlijk contact.
Concrete voorbeelden van surveillance
Nordic Monitor meldde eerder dat politieverhoren vaak vragen bevatten over hotelovernachtingen. Verdachten worden gevraagd waarom ze zich in hetzelfde etablissement bevonden als mensen die beschuldigd worden van banden met Gülen.
In één geval beval een rechtbank in Istanbul in 2019 onderzoekers om hotelgegevens te bekijken. Ze wilden zien of journalisten van de linkse krant Birgun in hetzelfde hotel hadden verbleven als aan Gülen gelieerde personen. In een ander voorbeeld verwees de aanklacht tegen de gevangengenomen zakenman Osman Kavala naar telefoongegevens. Die toonden aan dat de apparaten van hem en de Amerikaanse academicus Henri Barkey bij verschillende gelegenheden met dezelfde zendmasten waren verbonden. Barkey verwierp de claim en wees erop dat dergelijke overlappingen in drukke steden onvermijdelijk en zinloos zijn.
THIERRY DEBELS
Nederlandse politie viseert burgers met ‘anti-institutioneel gedachtegoed’
Via sociale media lekte uit dat de Nederlandse politie een handleiding had om de online opinies van gewone Nederlanders te screenen. Tegelijk zetten ze in dat document slachtoffers van de Toeslagenaffaire weg als complotdenkers en geradicaliseerden. Het document doet zeer sterk denken aan een gedachtepolitie die mensen in de gaten houdt omwille van hun online-opinies.
De Nederlandse politie had een document getiteld ‘Herkennen, duiden, handelen: complottheorieën en anti-institutioneel gedachtegoed’. Dat zorgde voor verontwaardiging. Terecht. Het roept vragen op.
Ten eerste: waarom moet de politie zich bezighouden met opinies van gewone mensen, zelfs al uiten ze die op sociale media?
Ten tweede: nu het via sociale media uitlekte, schrok de politietop zich een hoedje. Zonder de juiste ‘contex’ zou de brave burger wel eens een verkeerd beeld van de politie kunnen krijgen.
Sukkelachtige crisiscommunicatie
Wat volgde, was zowaar een van de meest sukkelachtige crisiscommunicaties sinds de brand van Rome toen keizer Nero een gedicht opdroeg aan de brandende stad. “De handleiding is zorgvuldig samengesteld. Daarin staat dat het stuk niet als werkinstructie moet worden gezien, maar als hulpmiddel om gesprekken te voeren”, staat te lezen in het persbericht. Zoiets geeft eigenlijk al aan dat ze donders goed wisten en weten dat dit hoogst ongepast is in een liberale democratie. Daarom minimaliseren ze de zaak.
Toeslagenslachtoffers als complotdenkers bestempeld
Dat slachtoffers van de onbillijke en bevooroordeelde overheid die hun huis en soms zelfs hun kinderen kwijtspeelden in de Toeslagenaffaire nu werden weggezet als een zootje complotdenkers, is pijnlijk. Daarover meldt de politie in het persbericht:
“We erkennen dat sommige onderdelen zonder de juiste context voor verwarring kunnen zorgen. Daarom zullen we de handleiding op dit punt aanpassen. Wij willen benadrukken dat het leed van de gedupeerden en het onrecht dat hun is aangedaan niet ter discussie staan. De vermelding van dit thema heeft alleen betrekking op de complotverhalen die over dit onderwerp circuleren. We gaan daarover graag in gesprek met vertegenwoordigers van gedupeerden. We benadrukken dat de politie altijd oog heeft voor maatschappelijk ongenoegen en de mensen die daarvan de gevolgen ondervinden”, aldus de expert. Geen gepaste excuses, maar in het ambtenarees rond de pot draaien. Wie gekwetst is, mag op de koffie komen bij de politie en zal een hypocriete uitleg krijgen.
Gaslighting van mondige burgers
De kern van de zaak is dat dit document aangeeft hoe de politietop in Nederland denkt over mondige burgers. Dat zijn dus ‘geradicaliseerden’ of ‘complotdenkers’. Nochtans weet iedereen wie de terroristen zijn en wie de geradicaliseerde groepen binnen de Nederlandse samenleving zijn. Maar de politie gaat hier een beetje aan gaslighting doen. Gaslighting is genoemd naar de bekende Hitchcock-film waarin iedereen een vrouw wil laten geloven dat ze gek is. Gaslighting is het verspreiden van leugens waarvan iedereen weet dat het leugens zijn, maar waarbij anderen het spel meespelen en doen alsof ze waar zijn. Het doel is de beoogde slachtoffers de indruk te geven dat wat ze denken, voelen of zien waanzinnig is.
Selectieve rechtshandhaving
Iedereen weet uiteraard welke bevolkingsgroepen straatgeweld plegen, zoals bij de jodenjacht in Amsterdam in de marge van de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi. Meestal spreken politie en media over ‘jongeren’, ‘een verwarde man’, ‘bestuurders van fatbikes’ of ‘iemand met psychische problemen’.
Gaëtan Hannecart, bestuursvoorzitter van bouwgroep Matexi “Energiezuinige woningen worden onbetaalbaar voor gewone gezinnen”
Gaëtan Hannecart, de bestuursvoorzitter van bouwgroep Matexi, postte op LinkedIn een opmerkelijk bericht. De regelgeving van de overheid over energie maakt woningen stilaan onbetaalbaar. “Waarom zou een ontwikkelaar nog investeren om gronden te verwerven, plannen en ontwerpen te laten maken door landmeters, stedenbouwkundigen, architecten en ingenieurs, aanvragen in te dienen, werk te verschaffen aan bouwbedrijven, makelaars, notarissen en vele anderen – samen 15 procent van het BNP – als vele gezinnen het niet meer kunnen betalen?” Volgens Hannecart is de diepere oorzaak dat “meer dan 50 procent van de kostprijs van een nieuwbouwwoning in beslag genomen wordt door onze overheden”.
Het lijkt alsof de Nederlandse politie denkt dat de brave burgers een bende malloten zijn die niet rond zich kunnen kijken en hun land niet zien veranderen in een narcostaat. Een staat waar de overheid zeker niet hun belang vooropstelt. Verbale kritiek op sociale media wordt dan meteen ‘anti-institutioneel gedachtegoed’ dat de aandacht van de politie trekt.
Richting totalitaire politiestaat
Nederland gaat wat dit betreft de richting uit van het VK. Daar pakt de politie actief mensen op omwille van berichten op sociale media. Iets wat sterk doet denken aan een totalitaire politiestaat waarin de politie de klagers aanpakt in plaats van de criminele overlastveroorzakers en een oneerlijke overheid met twee maten en twee gewichten werkt. LODE GOUKENS
Erdoğan
DE HYPE ROND BIOBRANDSTOFFEN HEEFT ZWARE GEVOLGEN
Herinnert u zich de hype rond biobrandstoffen die rond 2005 heel de westerse wereld teisterde? Zelfs de Amerikanen werden erdoor meegesleept. Dat blijk bijvoorbeeld uit hun Energy Police Act van 2005, goedgekeurd tijdens de legislatuur van de Republikeinse president Bush jr. En natuurlijk raakten ook Obama, Biden en de EU-potentaten erdoor in extase.
Tijdens die hype werden voedingsgewassen voor mensen en/of dieren, zoals maïs, suikerriet, sojabonen en bieten verwerkt tot biobrandstof. In 2006 werd een derde van de Amerikaanse maïsoogst omgezet in ethanol voor de productie van biobrandstof. Brazilië en China maakten 200.000 vierkante kilometer vruchtbare grond vrij voor gewassen bestemd voor biobrandstoffen. Soms was dat landbouwgrond die vroeger voor de voedselproductie werd gebruikt, soms gronden waar bos of oerwoud was gerooid. Dat leidde natuurlijk wereldwijd tot een scherpe stijging van de voedselprijzen.
DE EU HEEFT MET HAAR ONDOORDACHTE HYPE OVER BIOBRANDSTOF EEN VOLLEDIG NIEUWE ECONOMISCHE SECTOR GECREËERD
In rijke landen is dat onaangenaam, maar voor vele mensen in ontwikkelingslanden die al op de rand van de armoede leefden, betekende dat hongerlijden. En het leidde natuurlijk tot ontbossing, rechtstreeks als er bos werd gekapt voor de biobrandstofindustrie, maar ook onrechtstreeks als er al bestaande landbouwgrond werd gebruikt. Dan moest er natuurlijk bos gekapt worden om nieuwe voedingsgewassen te kunnen kweken. Niet alle landen zijn zo rijk dat ze onbeperkt voedsel kunnen aanvoeren en zeker niet aan prijzen die voor mensen uit de laagste inkomenscategorieën nog betaalbaar zijn. Doordat ook veevoer duurder werd, stegen de prijzen voor vlees, eieren en melkproducten, soms met 30 procent. Dat leidde tot de voedselcrisis van 2007-2008. Er braken geen echt dodelijke hongersnoden uit, maar wel massale sociale onrust en voedselrellen, in het bijzonder in landen die netto-importeurs waren van voedsel.
Vele mensen raakten ondervoed en miljoenen moesten een beroep doen op noodvoedselhulp. Vooral Haïti en West-Afrika warden het zwaarste getroffen. Zij betaalden de prijs voor de groene klimaatwaanzin. En allemaal bijna voor niets. Want de winning van bio-ethanol uit planten bleek zo inefficiënt te zijn, dat de kosten niet tegen de baten opwogen, tenzij de olieprijzen op topniveau stonden en men de voedseltekorten op de koop toe nam. Die sukkelaars in Haïti en West-Afrika konden toch niet op groene partijen in de EU stemmen. Als zij zouden sterven… tja, in de klimaatlogica van de EU verkleint dan de ecologische voetafdruk van hun land. Hoe minder mensen, hoe minder vervuiling en CO2-uitstoot. Als het om zo’n hogere belangen gaat zoals het redden de planeet, dan kan men toch niet op een paar inboorlingen meer of minder kijken, nietwaar? Zoals de stalinisten altijd zegden: “Waar gehakt wordt, vallen spaanders?” en “Men
kan geen omelet bakken zonder eieren te breken.” Ik herinner mij dat het Vlaams Belang toen een van de weinige partijen – misschien wel de enige – was die tegen dit cynisme protesteerde.
Zelfsabotage
De EU heeft met haar ondoordachte hype over biobrandstof een volledig nieuwe economische sector gecreëerd, ten koste van de voedselvoorziening en het bos- of oerwoudareaal in de producerende landen, en de promotie van biobrandstoffen gaat onverminderd verder. Maar tegelijk voert de EU wel een nieuwe ontbossingsrichtlijn EUDR in. Het vrijblijvend klinkende woord ‘richtlijn’ is een eufemisme. Het is een bindende EU-wet die de import verbiedt van producten die bijdragen tot ontbossing en bosdegradatie. Vanaf 30 december 2025 moeten bedrijven die hout, palmolie, soja, rundvlees, cacao, koffie en afgeleide producten op de EU-markt brengen, aantonen dat deze afkomstig zijn van ontbossingsvrij land. Het is erger dan Trumpiaanse tarieven. Als men het ernstig toepast, komt het in praktijk neer op een importverbod. Al men het niet ernstig toepast… is het zinloos. Voor palmolie en soja is het probleem veroorzaakt door de Europese obsessie voor biobrandstoffen. Voor hout is het probleem erdoor verergerd.
HAÏTI EN WEST-AFRIKA BETAALDEN DE PRIJS VOOR DE GROENE KLIMAATWAANZIN
De EU heeft tijdens de hype rond biobrandstoffen een economische cyclus van vraag en aanbod gecreëerd, die het nu zelf wil saboteren. Had men niet op voorhand haalbare voorwaarden inzake herbebossing kunnen stellen? Had men niet op voorhand de impact op de voedselvoorziening kunnen berekenen? Ja, als men redelijk en logisch nadenkt wel. Maar zoals Jurgen Ceder in ons nummer van 14 augustus 2025 schreef: “Probeer nooit de rede te zoeken in het overheidsbeleid rond energie en klimaat.” Dat ging over Belgische idiotieën. Maar het is evengoed van toepassing op de EU.
Compensaties
Ja, het is mogelijk een ecologische cyclus ‘duurzaam’ te maken door evenveel bos aan te planten als men omhakt…, maar niet op de huidige schaal. Bomen groeien heel langzaam. Men kan het jaarlijks rooien of omhakken van één vierkante kilometer bos met grote, laat ons zeggen vijftig jaar oude bomen, niet compenseren door jaarlijks een vierkante kilometer vol te planten met kleine boomscheutjes. Dan zal er pas vijftig jaar later echte compensatie zijn. Men zou zoveel bomen moeten aanplanten dat de jaarlijkse aangroei ervan, uitgedrukt in biomassa, even groot is als de biomassa van de bomen die men jaarlijks omhakt. En daar is véél meer voor nodig dan één vierkante kilometer. Merk ook op dat dit allemaal relatief eenvoudig kan voor ‘gewoon’ bos, maar niet voor tropisch regenwoud. Dat regenereert alleen onder heel gunstige en uitzonderlijke omstandigheden, en dan nog heel langzaam. Ik durf in dat verband geen uitspraken doen over de situatie in Afrika of Zuid-Oost-Azië, maar in Latijns-Amerika is het met het Amazonewoud in praktijk ‘weg is weg’. Er zijn uitzonderingen, maar die zijn héél zeldzaam.
Onrealistisch
Die regeling van het compenseren van ontbossing is voor sommige landen onhaalbaar. Er is gewoon niet genoeg vrucht-
bare grond beschikbaar. De EU kennende, verwacht ik niet zij consequent een echt invoerverbod zal instellen. Het wordt waarschijnlijk een importtarief dat een andere naam krijgt. Iets met ‘milieu’ of ‘klimaat’ erin. Dezelfde komedie als met het gesjacher met emissierechten. En zelfs als ze toch echte invoerverboden instellen… De ervaring met de sancties tegen Rusland is niet hoopgevend. Om alleen nog maar hout te noemen, omdat dat ook in de anti-ontbossingsrichtlijn wordt vernoemd… In juli 2022 heeft de EU de import van Russisch hout verboden, maar er wordt nog steeds Russisch hout aan EU-landen verkocht via China, Turkije en enkele landen in Centraal-Azië. Zou het met bijvoorbeeld met producten uit China – alweer! – of Brazilië anders zijn?
Tegennatuurlijk vlees
Waarom valt ook vlees onder die regeling? We zouden kunnen denken dat het is omdat een uitbreiding van de vleesproductie in Latijns-Amerika meestal gebeurt door een deel van het Amazonewoud om te hakken en er graasland voor kudden runderen van te maken, en omdat de meeste veehouders grootgrondbezitters zijn. Geen sympathieke kerels en niet de achterban van de groenen… Maar dat is waarschijnlijk te redelijk en te logisch geredeneerd. De echte reden is allicht gewoon omdat de groenen vinden dat vlees eten een tegennatuurlijke gruwel is. Veel soorten dieren doen het nochtans ook… De kleine cacao- en koffieboeren, die ook het slachtoffer zullen worden van deze maatregelen, zijn wél heel lang de lievelingetjes geweest van de groene gekken. Denk maar aan hun promotie van Fair Trade-producten. Dank zij Trump hebben de Amerikanen al een uitzondering op die maatregel gekregen. Ontbossing voor landbouw is overigens in de VS slechts een marginaal probleem. Het verbranden van hout voor de opwekking van energie gebeurt ook in de VS, maar het is heel beperkt: rond de twee procent van de energieproductie. In de EU is dat ongeveer zes keer meer. Officieel. Want er is een grote ‘grijze zone’: in de bosrijke EU-staten in Oost-Europa wordt in vele landelijke gebieden door privépersonen massaal hout gekapt en gestookt voor de verwarming van woningen en voor keukenkachels. Dit valt volledig buiten de officiële statistieken. Maar je kan het overal ruiken. Een heerlijke geur overigens. Vele woningen hebben er zelfs geen gasaansluiting.
Hypocriet
Het schandelijkste en meest hypocriete in dit verhaal is echter dat de EU niet bereid en niet in staat is die regels binnen haar eigen grenzen te laten naleven. We hebben er al eerder (zie ‘Hout als wapen tegen Oekraïne’ in ’t Pallieterke van 7 april 2022) op gewezen dat de Noord-Europese hout exporterende landen hadden geweigerd de klimaatakkoorden van Parijs te ondertekenen, tenzij de uitstoot van biomassacentrales op hout met een rekentruc uit de statistieken gehaald zou worden. Nederland alleen al verbrandt elk jaar zes miljoen ton hout voor energieproductie. De uitstoot daarvan, 18 miljoen ton CO2 plus stikstof en fijn en ultrafijn stof, werd met die truc uit de statistieken geschrapt.
HET LEIDDE TOT ONTBOSSING EN HONGERSNOOD
En daar komt nog eens de uitstoot van het transport bovenop… Estland en Letland planten op geen stukken na genoeg nieuwe bomen aan om de kaalslag te compenseren. In Bulgarije is het nog erger. Daar worden illegaal hele wouden omgehakt om de biomassacentrales in de rest van Europa te bevoorraden. De EU kan of wil die illegale houtkap en die illegale transporten niet tegenhouden. Niet eens in haar eigen achtertuin. En in Brazilië, China of Maleisië zou het dan wel moeten lukken? De EU eist van anderen wat ze niet eens zelf kan.
PAUL BÄUMER
In Haïti en West-Afrika zorgde de hype voor hongersnood
STIJN BAERT
‘‘Ons land heeft zijn zaakjes niet op orde’’
Met een Zomerakkoord op zak, starten de ministers van de regering-De Wever na hun zomers verlof met onderhandelingen over de begroting. De beperking van de werkloosheid in de tijd en de hervorming van de pensioenrechten moeten geld opleveren, waarmee – al is het pas in 2029 – de nettolonen omhoog moeten gaan. Professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent) was alvast niet onder de indruk van de sociaaleconomische hervormingen die in dat zomerakkoord stonden. “De regering bevestigt hiermee gewoonweg wat er al in het regeerakkoord was afgesproken. En men heeft er wat politiek kabaal rond gemaakt. Meer niet.”
Het Zomerakkoord, dat naast de werkloosheids- en pensioenhervorming ook ging over de verhoging van de belastingvrije som en elementen bevatte om de arbeidsmarkt te ‘moderniseren’, is volgens Baert dus niet meer dan een politiek akkoord dat effectief uitgevoerd zal worden. “Dat is dan de nuance die je moet stellen: we zijn in het verleden vaak met een regeerakkoord gestart, dat dan stukje bij beetje minder en minder wordt. Hier bevestigt de regering-De Wever ten minste wat ze al van plan was.” Hoewel de regering haar plannen concretiseerde, blijft de arbeidseconoom zich afvragen hoe die gefinancierd zullen worden. “Ik had gehoopt dat men die plannen en de betaalbaarheid ervan meer onderbouwd zou hebben.”
Over de begroting spreekt men na het zomerreces: dus nadat er een Zomerakkoord gesloten is. Een vreemde werkwijze?
“Niet noodzakelijk. Alleen zal het akkoord over de begroting – als het er komt – voor mij veel belangrijker zijn dan het Zomerakkoord zelf. ‘Show me the money’: Bart De Wever kent deze uitspraak zelf erg goed. Het zal dus belangrijk zijn om, zoals alle partijen beloofd hebben, werken interessanter te maken. Er is beloofd om, weliswaar pas tegen 2029, iedereen 100 euro netto extra te laten verdienen. Dat is mooi, al blijven onze lonen ook dan nog steeds de meest belaste ter wereld. Maar belangrijker: men moet nog zoeken vanwaar dat geld moet komen: zolang dat niet duidelijk wordt, is het helemaal niet zeker of die netto loonsverhoging er komt.”
De regering moet eerst geld vinden om die belofte na te kunnen komen.
“Inderdaad. Men doet in België altijd alsof wat er in de buitenwereld gebeurt, de oorlog in Oekraïne of de coronacrisis, ons zomaar overvalt, waardoor we alles begrotingsmatig moeten loslaten. Andere landen tonen nochtans dat het anders kan: als je op voorhand zorgt dat je huis op orde is en dat het niet binnen regent, kan je dergelijke schokken aan. Een land als Nederland gaat niet telkens zo diep in het rood. Zij hebben op voorhand hun zaken op orde en kunnen dan ook gaandeweg dergelijke crisissen aan.”
“Ons land heeft zijn zaakjes niet op orde. Als er de komende jaren nog eens een crisis op ons afkomt, bestaat de kans dat de regering zal zeggen: die fiscale korting zullen we toch niet kunnen toekennen. Dat is het gevaar: die fiscale korting is nu een ongedekte cheque. Terwijl de gewone mens het wel verdient om ietwat normale belastingen te betalen op zijn loon.”
Die verlaagde fiscale druk is wat u betreft absoluut nodig?
“Absoluut, en daar zijn twee redenen voor. Ten eerste kan je gewoon de vergelijking maken met andere landen. Elk jaar presenteert de OESO een lijst: er is geen enkel land waarin er zo veel van je loon afgaat als België. Als een werkgever 100 euro betaalt aan loonkost voor een werknemer, gaat er zomaar even 53 euro naar de schatkist. In Nederland, toch niet zo ver van hier, en ook zeker geen perfecte jongens en meisjes, is dat 35 euro. Dat is een gigantisch verschil, en zij zitten dan nog maar op het OESO-gemiddelde. Bovendien, als je die jaarlijkse rapporten bekijkt, zie je dat het er de laatste jaren nog slechter op geworden is. Het gat tussen België en de tweede zwaarste belaster van de klas, Duitsland, is de afgelopen jaren groter geworden. We dragen dus veel meer af, maar we krijgen daar niet de service voor terug die bijvoorbeeld de Scandinavische landen – waar ook relatief veel belastingen worden geheven – aan hun burgers geven.”
“Ten tweede moet het ook anders voor onze economie en onze sociale zekerheid. Een economie draait enkel omdat mensen willen werken en ondernemen. We zien dat er relatief weinig mensen werken, omdat het zo weinig loont. Als je als werkloze een job vindt en aan de slag gaat voor een middenlaag loon, ga je er in België 6 procent op vooruit…, bijna niks dus. In alle andere Europese landen is dat een stuk meer. Door al die belastingen loont het helemaal niet om aan de slag te gaan. En dat is dan nog los van het feit dat waar men in andere landen mensen die één dag gaan werken, meteen soigneert, wij ze vanaf dag één van alles afnemen: korting op de bus, korting op de waterfactuur,… Ook daarom wordt het voor mensen minder interessant om te gaan werken.”
U pleit er al een tijdlang voor om dergelijke sociale kortingen aan het inkomen te koppelen, in plaats van aan de werkstatus.
“Over heel veel maatregelen zijn er discussiepunten tussen experten, maar daarover niet. De keuze om sociale voordelen te gaan koppelen aan inkomen in plaats van aan statuut, is de logica zelve. Als je aan een laag loon gaat werken, mag je niet slechter af zijn dan als je werkloos blijft. Het enige probleem is: computer says no. Met het Vlaamse Relancecomité hebben we de regering indertijd aangespoord om die aanpassing uit te voeren, want die stond ook in het regeerakkoord-Jambon. Dat stond ook in het regeerakkoord van de regering-De Croo en het staat nu opnieuw in het regeerakkoord van de Arizona-regering.”
“Elke keer we met het Vlaams Relancecomité een vergadering met de regering hadden, vroegen we: waar blijft dat? Om dan uiteindelijk het antwoord te krijgen dat het computertechnisch toch wat moeilijk is. We kunnen makkelijk een sociaal voordeel koppelen aan een eentje of een nulletje, maar aan de continue schaal die het inkomen is, kan dat veel moeilijker. Terwijl het perfect mogelijk is om belastingen te innen op basis van die continue schaal…”
Is dat dan een drogreden om die logische aanpassing niet in te voeren?
“Ik denk het niet. Ik vermoed dat er ergens een ambtenaar zit die zegt dat die invoering niet zo gemakkelijk zal zijn en dat daarom tegenhoudt. Men zou toch gewoon moeten zeggen: dit moet, het kan in zoveel andere landen en we gaan dat gewoon uitvoeren.”
WAT DE REGERINGDE WEVER DOET, GETUIGT VAN EEN STUK MEER VERANTWOORDELIJKHEIDSZIN DAN DE REGERING-DE CROO GETOOND HEEFT
Wat mist u als professor arbeidseconomie in dit Zomerakkoord?
“Ik mis nieuwbouw. Wat de regering-De Wever doet, getuigt van een heel stuk meer verantwoordelijkheidszin dan bijvoorbeeld de regering-De Croo getoond heeft. Er zijn een aantal hervormingen waarvan ik denk dat ze de goeie richting kiezen en mensen echt kunnen activeren. Maar er is wel weer gekozen voor het typische Belgische knutselboek, waarbij je koterijen wat vertimmert en er nog wat nieuwe bouwt, zoals met die meerwaardebelasting bijvoorbeeld.”
Wat is uw voorstel?
“Ik zou drie documenten op tafel leggen: ten eerste het pensioenplan met punten van de pensioencommissie onder leiding van toenmalig professor (en huidig vicepremier) Frank Vandenbroucke uit 2014. Een logisch en transparant systeem: elke gewerkte maand levert u een punt op en
als je voldoende punten verdient, kan je met pensioen. Heb je een levensduurverkortende of levenskwaliteitverminderende functie (de zware beroepen, red.), krijg je meer dan een punt per maand. De regering-De Wever halveert de bijkomende vergrijzingskosten tegen 2070 door kleinere ingrepen, maar de systemen voor ambtenaren en werknemers blijven fundamenteel verschillend, zodat wie uitgeblust is bij de overheid, toch vaak zal blijven zitten, en er blijven te veel koterijen overeind om in te schuilen. Twee: de brede fiscale hervorming zoals uitgewerkt in de blauwdruk van professor Mark Delanote. Hij zegt zelf dat wat men nu doet, nog weinig te maken heeft met zijn blauwdruk, terwijl die wel komaf zou maken met de koterijen in de fiscaliteit. En drie: de hervorming van de werkloosheid. Die zou degressiever moeten dan ze vandaag is. Die werd op mijn voorstel door Kris Peeters op een vrij goede manier uitgewerkt, maar is gesneuveld toen de regering-Michel is gevallen. Die drie maatregelen hadden een vereenvoudiging teweeggebracht en hadden ook meer activerende effecten gecreëerd.”
ARBEIDSECONOOM (UGENT)
Vindt u dat de hervorming van de werkloosheid in de tijd niet goed in elkaar steekt?
“Ik twijfel of het effect op de arbeidsmarkt daarvan op de langere termijn positief zal zijn. Voor een stuk zal je mensen doorschuiven van de werkloosheid – een statuut waarin er nog een vorm van controle is – naar de inactiviteit. Bovendien geloof ik dat je vanaf het begin moet activeren, in plaats van daar twee jaar mee te wachten. Op Radio 1 hoorde ik daarnet nog het perfecte argument daarvoor: de werkloosheid in Charleroi is nog steeds zeer hoog. En in datzelfde Charleroi zit de luchthaven te wachten op mensen, vaak voor functies waar je geen speciaal diploma of veel ervaring voor nodig hebt. Ik denk dus dat er op dat vlak nog meer mogelijk was.”
“De effectiviteit ervan zal gemeten worden. Er is best wel wat discussie over, omdat twee zaken elkaar tegenwerken. Als je de werkloosheidsuitkering beperkt tot twee jaar, zal ongeveer een derde van die mensen plots een job vinden. Dat zijn de ‘valsspelers’ die in elk verzekeringssysteem zitten. Een
jaar is er alleen maar bijgekomen. Het is op zich niet onlogisch om de werkloosheidsuitkering relatief hoog te laten beginnen – mensen die een hypotheek hebben lopen of een huur moeten betalen, mogen niet onmiddellijk in de problemen komen. Maar dan zou ik verwachten dat je na drie en na zes maanden de uitkering naar beneden toe bijstelt, als stimulans om toch wat meer vacatures te overwegen. Dat heeft men niet gedaan: de maxima zijn wat verhoogd, zodanig dat de middenklasse die in de werkloosheid verzeild geraakt, wat beter gesoigneerd wordt, zonder dat daar een activerend effect aan
JE DUWT MENSEN WEG VAN
HET ZICHTBARE PUNTJE VAN ONZE ARBEIDSRESERVE ONDER DE WATERLIJN
gekoppeld wordt. Dat is een beslissing die ik moeilijk begrijp, omdat mijns inziens de winst net in die degressiviteit zit.”
“We weten trouwens hoeveel het op korte termijn zal opleveren, omdat wat we nu implementeren, namelijk een beperking van de werkloosheid in de tijd behalve voor sommige 50-plussers, sterk lijkt op twee voorstellen die vorig jaar in de verkiezingsprogramma’s stonden die zijn doorgerekend. Aan Franstalige zijde lijkt het op het voorstel van de MR, aan Vlaamse zijde lijkt het, straf genoeg, op het voorstel van het Vlaams Belang. Uit de berekeningen van het Planbureau blijkt dat het ongeveer 1,5 miljard euro zal opleveren op de korte termijn. Maar op de langere termijn is het dus een gevaar dat zichzelf wreekt. Je duwt mensen weg van het zichtbare puntje van onze arbeidsreserve onder de waterlijn.”
Vakbonden vrezen voor een sociale tijdbom. Hebben ze een punt?
“Op een bepaald moment moet je toch proberen een cultuuromslag te krijgen. De tijd van de twee Waalse vriendinnen Virginie en Caroline, die ooit de pers haalden, moet toch voorbij zijn. Virginie, die bijna 40 jaar lang had gewerkt waarvan het grootste deel als zelfstandige, kreeg een pensioen van 925 euro bruto per maand. Haar vriendin Caroline, die amper 6 jaar gewerkt had en 33 jaar werkloos was, kreeg 220 euro meer. Aan de Carolines moeten we in de toekomst toch kunnen zeggen dat ze het zullen voelen als ze niet aan de slag gaan. Het kan zijn dat die daar niet tevreden mee zijn, misschien komen ze op straat met hun gele hesjes aan, maar op een bepaald moment moet je toch duidelijkheid geven. Ik denk dat een vakbond, die in se een vereniging is van werknemers, er niets op tegen zou mogen hebben dat het verschil tussen wie er echt voor gaat en wie leunt op het systeem, wat groter wordt.”
Die activering zit ook een stuk bij de regio’s. Hoe brengen die het ervan af?
knelpuntberoep te volgen. Toen hebben alle andere Waalse partijen gezegd: ‘Dat gaan we niet doen! We gaan mensen toch niet straffen omdat ze geen job vinden?’ Met die mentaliteit gaan we er natuurlijk niet komen.”
In Vlaanderen zijn er nog zo’n 215.000 werkzoekenden ingeschreven bij VDAB. Hoe laag kan – of wil – je dat cijfer realistisch krijgen?
“Met dat cijfer zitten we in internationaal perspectief zeer laag in Vlaanderen. Daar wil ik onmiddellijk de nuance bij maken dat we in de categorie van de inactieven (mensen zonder baan die er ook geen zoeken) maar een middelmatige leerling zijn. Wat die werkloosheid betreft, moet je kijken naar kortdurende en langdurende werkloosheid. In Wallonië is de helft van de werkzoekenden langdurig werkzoekend, het jaar voorbij dus. Ondanks al de vacatures in Vlaanderen, is ook hier een vierde van de werkzoekenden meer dan een jaar werkloos. Een relatief groot deel is dus kortdurend werkloos: dat is gewoon de arbeidsmarkt die logisch werkt. Maar het feit dat er in Vlaanderen toch nog een aanzienlijk aantal mensen langer dan een jaar werkloos blijft, geeft wel aan dat je misschien toch nog wat doortastender moet durven optreden.”
Maar de inactieve groep blijft het grootste probleem?
“Je hebt in Vlaanderen een heel reservoir aan mensen die buiten ons gezichtsveld staan; ongeveer 18 procent van onze 25 tot 64-jarigen. Dat zijn een paar honderdduizend mensen die niet werken en geen job zoeken. En we kennen hun profielen: dat zijn typisch kortgeschoolde mensen zonder diploma secundair onderwijs en ook heel vaak mensen met een migratieachtergrond. Een land als Nederland leert ons dat je wél met die profielen aan de slag kan, maar wij doen het niet. In België werkt één op de twee kortgeschoolde mensen niet. In Nederland is dat maar één op drie.”
Moeten we accepteren dat er altijd mensen uit de boot zullen vallen?
derde van de mensen zal uit de werkloosheid verdwijnen, maar naar een andere uitkeringsvorm doorschuiven. Het laatste derde zal ook inactief worden, maar dan zonder uitkering. Een derde gaat dus aan het werk, twee derde blijft inactief. En die mensen dreig je voor de langere termijn kwijt te geraken. Op korte termijn zal de beperking van de werkloosheid in de tijd dus positief zijn, maar op de langere termijn dreig je mensen weg te duwen onder de waterlijn. Eens ze in de inactiviteit zitten, is het aan de OCMW’s om mensen te activeren. Die hebben vaak niet de kritische massa en ook vaak niet de ambitie om dat te doen.”
Hoe had u het dan gedaan?
“Het is geweten dat als je in de eerste maanden dat iemand werkloos is al activerend werkt, je veel meer kans hebt op slagen om mensen terug te krijgen. Daar had ik veel meer op ingezet, maar dat heeft deze regering niet gedaan. De regering-De Wever heeft de degressiviteit hervormd: na één jaar gaat de werkloosheidsuitkering snel naar de bodem – wat logisch is –, maar in het eerste
“Ik heb geen doorlichting van VDAB of Actiris gedaan, maar je ziet wel dat de VDAB het de laatste twee decennia beter doet. De activering van werklozen is naar de gewesten verschoven, maar de hefbomen voor inactieven – dat zijn mensen die geen werk hebben en ook geen werk zoeken – die zijn federaal gebleven. Sinds de activering op gewestelijk niveau zit, zie je dat elke Vlaamse provincie minder werklozen heeft dan elke Waalse provincie. Alle vijf de Waalse provincies doen het dus slechter dan om het even wel ke Vlaamse provincie. Men doet vaak alsof dat door de economie komt, maar dat klopt niet. Zowel Vlaanderen, Brussel als Wallo nië zitten met aanmerkelijk meer vacatures dan het Europese gemiddelde. Het idee dat er in Brussel en Wallonië geen jobs zouden zijn, klopt helemaal niet – denk opnieuw aan de luchthaven van Charleroi. Alleen is de hardnekkigheid waarmee men die werkloze bij de vacature wil krijgen bezuiden de taal grens heel lang en, misschien ook nog van daag, gewoon veel kleiner. Twee jaar geleden stelde Georges-Louis Bouchez voor om men sen die meer dan een jaar in de werkloosheid zitten, te verplichten een opleiding voor een
“Ik denk het niet. Waarom doen we dit allemaal? Om voldoende binnen te krijgen in de sociale zekerheid, zodanig dat je voor mensen kan zorgen die het écht nodig hebben: mensen met kanker, met een functiebeperking,… Dát zijn de mensen die voor mij maatschappelijk uit de boot dreigen te vallen zonder een sociale zekerheid. Je moet voldoende mensen hebben die kunnen werken om hun schouders onder die sociale zekerheid te zetten. Mensen die uit de boot vallen in de zin van dat ze vaak van de ene uitkering de andere in rollen, dat is wel vaak zo in België. Nochtans is er wel ruimte om die aan het werk te krijgen. Het is niet zo dat de mensen in België totaal anders in elkaar zitten dan in Nederland, Duitsland of Frankrijk. Die zijn niet dommer en hebben geen fundamenteel andere programmering qua mentaliteit. En toch, door onze beleidskeuzes zal een profiel dat in Nederland deeltijds werk combineert met gezinszorg, in ons land, zoals het nu in elkaar zit, voor eeuwig en drie dagen niet werken. Logisch: in het menu waaruit men kan kiezen, is werken niet bepaald smakelijker dan niet werken. De regering-De Wever voegt wat lepeltjes suiker toe voor wie werkt, maar fundamenteel wijzigt de kaart voorlo
VERENIGD
Autochtone Engelsen hoeven voorlopig niet meer voor MI5 te
solliciteren
In het Verenigd Koninkrijk is positieve discriminatie bij wet verboden. Nochtans blijkt MI5 (Military Intelligence, Section 5) een adept van dit beleid als het erom gaat bepaalde zogenaamde minderheidsgroepen te bevoordelen. Zo werden op haar site stageplaatsen aangeboden onder een titel met vrij normale bewoordingen: “Samen georganiseerd door MI5 en GCHQ is onze stage een uitstekende gelegenheid om het werk te ontdekken binnen de Britse inlichtingendiensten.” Maar daarna begint het echt: “Wie kan solliciteren?”
MI5 vult in: “U moet student zijn in het laatste of voorlaatste universiteitsjaar (voor het universiteitsjaar 2025/2026), ongeacht de studierichting. U moet de Britse nationaliteit bezitten, van herkomst zwart, Aziatisch, gemengd of afkomstig uit een etnische minderheid, en afkomstig uit een sociaal of economisch achtergestelde omgeving.” MI5 preciseert dat het de kandidaten zoekt uit “de volgende etnische minderheden” – en dan volgt een opsomming van alle mogelijke etnische minderheden. Ook de categorie ‘blanken’ is voorzien, maar dan uitsluitend voor Roma en Ierse Tinkers.
Bepaalde etnische en andere categorieën expliciet uitgesloten
Voor autochtone Engelsen is het dus njet, maar ook voor mensen met een migratieachtergrond, die het economisch en financieel gemaakt hebben. De discriminatie van MI5 slaat met andere woorden op twee criteria: de huidskleur aan de ene kant en de sociale omgeving aan de andere kant. De verklaring van MI5 is duidelijk: “We beperken de kandidaturen voor deze stage tot deze personen omwille van een ondervertegenwoordiging binnen onze diensten.” De Britse inlichtingendiensten willen dus niet noodzakelijk de beste krachten, maar willen zich per se houden aan quota. Het Conservatieve parlementslid, Chris Philp, spaart zijn kritiek niet. In een persbericht stelt hij: “Ik begrijp de noodzaak om kandidaturen uit verschillende horizonten aan te moedigen… Maar dit mondt uit in een openlijk racistisch beleid dat onmiddellijk moet wor-
CANADA
den gestopt.” Claire Coutinho, eveneens Conservatief parlementslid, sluit zich hierbij aan: “Vooraf beslissen wie mag deelnemen aan een stage op basis van huidskleur, is totaal onaanvaardbaar. Deze discriminatie gebeurt onder de bescherming van de overheid. Wij moeten gewoonweg de beste kandidaten aanwerven.”
Het gaat niet enkel om een vrijblijvende stage, want het vooruitzicht op een carrière binnen MI5 wordt expliciet voorzien, zoals de inlichtingendiensten zelf op hun site zeggen: “Op het einde van de stage krijgt u de mogelijkheid om te solliciteren voor een vaste betrekking binnen MI5.”
Washington versus Pretoria Een totale impasse?
Er komt geen schot in de verbetering van de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en ZuidAfrika. Tot nu toe bleef een handelsakkoord uit. En het hoge invoertarief van 30 procent voor Zuid-Afrikaanse goederen bleven op 1 augustus van kracht. Alles zou terug te brengen zijn op de weigering van Pretoria om op een aantal Amerikaanse eisen in te gaan.
Augustus ging voorbij zonder dat het tot een doorbraak tussen beide landen kwam. Tot nu toe werden alle Zuid-Afrikaanse voorstellen om tot een definitief handelsakkoord te komen immers door de VS afgewezen. Tekenend is trouwens ook dat nog steeds geen nieuwe ambassadeur in Washington werd aangesteld, sinds Ibrahim Rasool in maart jongstleden aan de deur werd gezet. Ook kreeg de door president Ramaphosa aangestelde speciale gezant, Mcebesi Jonas, van de VS geen visum en weigeren de Amerikanen met hem
Justitie trekt openlijk de niet-blanke kaart
Het betekent een historisch keerpunt in Quebec: voor de eerste keer sprak de rechter een veroordeling uit gebaseerd op de huidskleur van een verdachte. Het gebeurde op 28 juli. Een magistrate besloot namelijk de straf voor een drugshandelaar te verlichten door zich te baseren op de “evaluatie van de impact van de etnische of culturele afkomst van de verdachte”: een analyse dus van de ‘systemische hindernissen’ waarmee de verdachte zijn leven lang te maken kreeg, aldus het vonnis
Deze uitspraak heeft een mogelijk zwaarwegend gevolg: het militant concept van ‘systemisch racisme’ kan voortaan gebruikt worden als verzachtende omstandigheid bij ‘geraciseerde’ verdachten en criminelen. Concreet stelt de rechter in haar uitspraak dat de verdachte opgroeide zonder vader en het éénouderschap vaker voorkomt bij zwarten in Canada dan bij andere etnische groepen. Verder vermeldt men dat de dader zijn jeugd doorbracht in een “kwetsbare wijk”, waar de politie zich “op raciale basis profileerde”.
Federale staat promoot het
Kers op de taart van de beklaagde: men vraagt de rechters rekening te houden met “de mogelijkheid van een posttraumatisch syndroom” dat mogelijk verbonden is met “een intergenerationeel trauma van slavernij”, waaraan de verdachte zou kunnen leiden. Allemaal mooi én zo geplukt uit een uiterst links woordenboek. Maar de rechter hield met dit alles rekening in haar eindbeslissing en de gevangenisstraf van 35 maanden werd verlaagd naar 25 maanden, zoals de verdediging had gevraagd. “We moeten leren, en wij moeten ons aanpassen”, aldus de vrouwelijke magistrate. Dit is misschien wel het eerste vonnis op basis van deze argumenten, maar het zal zeker niet het laatste zijn. Want de federale Canadese overheid promoot het rekening houden in de rechterlijke beslissingen met de ‘culturele en etnische achtergronden’ van verdachten van misdrijven en misdaden. Het is duidelijk dat dit alleen speelt in het voordeel van niet-blanken. Het herinnert ons aan een beslissing van een rechter in Dublin in 2001. Een Algerijnse asielzoeker stond toen terecht voor de verkrachting van een kind. De rechter veroordeelde hem tot 6 jaar opsluiting, en zei in de rechtbank: “Als u een Ier was, zou ik u 10 jaar opsluiting hebben gegeven.” Maar de rechter vond de opsluiting van een Algerijn in een Ierse gevangenis een ondraaglijke last.
te onderhandelen.
Amerikaanse eisen
Volgens de leider van het Vrijheidsfront Plus, Corné Mulder, die begin juli met een kleine delegatie de VS bezocht, heeft dit alles te maken met de weigering van het ANC om in te gaan op een aantal Amerikaanse eisen.
Daarbij zouden vier punten centraal staan: de plaasmoorde moeten als prioriteitsmisdaad worden erkend, het zingen in het openbaar van ‘Kill the Boer, kill the farmer’ moet worden veroordeeld, er mogen geen onteigeningen gebeuren zonder vergoeding en de Zuid-Afrikaanse rassenwetten (vooral de Swart Ekonomiese Bemagtiging die stelt dat 30 procent van het kapitaal van een bedrijf in zwarte handen moet zijn) mogen niet op Amerikaanse investeerders worden toegepast.
Maar voor het ANC moet een plaasmoord niet anders worden aangepakt dan andere moorden elders in het land en is ‘Kill the Boer’ een strijdlied. Dit alles bleek nog eens uit een recent parlementair verslag waarin het haatlied trouwens niet eens werd vermeld.
FRANKRIJK
Iran centraal
Dit is dan weer in tegenspraak met een onderzoek van een bureau van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat Zuid-Afrika bezocht. Dat wees op het gruwelijke karakter van de aanvallen en de dikwijls trage reactie of zelfs het ontbreken van een reactie van de politie. De besluiten van het Amerikaanse bureau kwamen bovenop enkele initiatieven van congresleden waarbij voor sancties tegen ANC-leiders wordt gepleit. Dat daarbij de strafzaak tegen Israël en de goede betrekkingen van Zuid-Afrika met Iran centraal blijven staan, is duidelijk. Begin juli sprak de Zuid-Afrikaanse regering bij monde van haar adjunct-minister van Buitenlandse Zaken nog haar leedwezen uit over de dood van verscheidene Iraanse leiders tijdens de Israëlische aanvallen. En terwijl een Zuid-Afrikaanse delegatie in de VS onderhandelde over het handelsakkoord, bezocht ’s lands legerchef, generaal Rudzani Maphwanya, Iran om de militaire samenwerking tussen beide landen te bevorderen. Tevens sprak hij zijn solidariteit met Iran uit. Weliswaar distantieerden de departementen Defensie en Buitenlandse Zaken zich van de generaal, maar het blijft afwachten of zijn uitspraak tot werkelijke repercussies zal leiden.
JAN VAN AERSCHOT
Verontwaardiging over affiche tegen clandestiene verkopers
Het is als toeristische trekpleister een goed idee om vooral tijdens de zomermaanden toeristen van over de ganse wereld te waarschuwen tegen zwartwerk en gadgetverkopers. Dit moet de stad Parijs en de politie allicht gedacht hebben, want ze lieten op 6 augustus affiches aanbrengen met daarop de boodschap: “Laat u niet verleiden! Koop geen voorwerpen bij clandestiene verkopers, want u versterkt er illegale netwerken mee”. Een correcte boodschap: steun de legale economie, steun de Franse zelfstandigen. En toch wekte de affiche veel woede en ergernis op.
Op de affiche ziet men een man met een verleidelijke verkopersblik kijken naar de mogelijke kopers. In zijn handen houdt hij een beeldje vast, de Eifeltoren van Parijs. Alleen: de tekening van de verkoper is wel bijzonder ver verwijderd van de realiteit van de clandestiene verkopers, die de markten en toeristische straten van Parijs overrompelen met hun gadgets voor toeristen. Volgens een enquête van Le Parisien uit 2019 komen de verkopers meestal uit Afrika: “Mali, Guinea, Kameroen…het gaat meestal om vrij jonge mannen die hun land in crisis hebben verlaten en hun kansen, zonder papieren weliswaar, in Europa uitproberen.” Een profiel dat niet helemáál overeenkomt met het Europese gezicht op de affiche.
Niet eerste keer
De commentaren, ook in de Franse krant, logen er niet om. Zo ironiseerde Eric Naulleau, columnist: “Helemaal de robotfoto van de clandestiene verkoper, het volstaat even te wandelen in de buurt van de Eifeltoren om er zeker van te zijn.” Een militante van het vrouwencollectief Némésis vraagt zich hardop af: “Hebt u al een Europese clandestiene verkoper in Parijs gezien?” De commentaren op sociale media bleven maar komen, zodat zelfs de grootste koppigaard wist dat het geen zin had. De affiches werden intussen uit het straatbeeld en in de sociale media verwijderd.
Het is niet de eerste keer dat een overheidscampagne tegen onveiligheid of ander asociaal gedrag veraf lijkt de staan van de werkelijkheid in Frankrijk. In mei 2024 lanceerde de minister van Binnenlandse Zaken een campagne tegen illegale straatraces, een echte plaag in Frankrijk. Maar ook hier veroorzaakte het gebruikte promobeeld ergernis. Een blanke man met rolkraag op een scooter. Een jaar daarvoor wilde het bestuur van het openbaar bestuur van Île-de-France ‘Séverine’ met affiches aanzetten om minder overlast te veroorzaken op het openbaar vervoer.
PIET VAN NIEUWVLIET
PIET VAN NIEUWVLIET
¡Aló Presidente!
Er was een tijd dat Venezuela het ‘Zwitserland van Latijns-Amerika’ werd genoemd. Er was ook een moment – dan hebben we het over de nadagen van WOII – dat het land even de grootste olieproducent ter wereld was. Maar mede door socialistische utopieën ging het mis, waarbij het vandaag een verpauperde speelbal van geopolitieke belangen geworden is. Nog steeds beschikt het over de grootste oliereserves ter wereld. Logisch dus dat het een forum van de Amerikaans-Chinese rivaliteit geworden is.
Op enkele jaren na miste de ‘legendarische’ Venezolaanse leider Hugo Chávez de eerste intrede van de Amerikaanse president Trump in het Witte Huis – een zeldzame kanker velde hem op 58-jarige leeftijd. Uiteindelijk was hij 14 jaar aan de macht, voldoende om het land met de grootste oliereserves ter wereld (niet Saoedi-Arabië of Rusland dus) te ruïneren. Tijdens zowat die hele periode had hij een wekelijkse tvshow, ‘¡Aló Presidente!’ genaamd. Daarin aanhoorde hij vragen van kijkers, lichtte hij zijn beleid toe – ministers werden verschillende keren live op antenne benoemd en ontslagen, er was pure entertainment en uiteraard ging ook de nodige aandacht naar zijn personencultus, uren aan een stuk. 378 afleveringen in totaal.
Het was ook een forum voor hem om Amerikaanse presidenten te ridiculiseren. Clinton noemde hij een “imperialistische marionet”, terwijl Bush gewoonweg “el Diablo” was. Benieuwd wat dat met Trump gegeven had, zeker nu deze een soort van mini-armada richting Venezuela heeft gestuurd. Officieel als reactie op al hetgeen deze ‘narco-staat’ uitspookt.
Cocaïne & Co
Wanneer u dit leest, zal de vloot al positie ingenomen hebben: drie torpedobootjagers, duizenden mariniers, ondersteuningsschepen, een duikboot, luchtsteun en wat verderop in de Caraïbische Zee ter ondersteuning een vliegdekschip. Tegelijkertijd werd de prijs op de Venezolaanse leider Maduro ook verhoogd. Op het eerste
gezicht kan men hier de ingrediënten van een stevige nakende interventie in zien, maar toch menen de meeste experts dat het zo’n vaart niet zal lopen en we hier eerder een typisch Trumpiaans machtsvertoon ontwaren. En zoals steeds moet de vraag gesteld worden wat hier werkelijk speelt. De rol van Venezuela als draaischijf voor de drugshandel (als producent is zijn rol verwaarloosbaar) staat buiten kijf, maar deze route is slechts marginaal voor de cocaïne & Co die haar weg naar de VS vindt. Andere elementen spelen dus. Olie om te beginnen en – obligaat – China.
Chevron
In tijden waarin het sociale en ecologische een stevige plaats verworven hebben in de bedrijfsvoering, is Chevron altijd al opmerkelijk actief gebleven in Venezuela. Ook op momenten dat Hugo Chávez studenten op straat liet neerschieten. Onder Biden kon de oliegigant aan de slag blijven in Venezuela, Trump trok die toestemming een tijdje geleden weer in, maar stuurde die weer bij (een herkenbaar manoeuvre).
Dankzij schalieolie slaagden de VS erin hun grote afhankelijkheid van olie, die zo ken-
merkend was voor de decennia sinds WOII, de laatste jaren drastisch terug te schroeven. Autarkisch is het land nog niet en een deeltje van het eigen verbruik wordt nog ingevoerd, maar daar ligt niet het grote belang van Venezuela. Maar het (zwaardere) type olie dat uit die contreien komt, is wel van groot belang voor de raffinaderijen aan de Golf van Mexico/Amerika (schrappen naar believen). En dan is er nog een ander element: wordt het potentieel van Venezuela wat efficiënter aangeboord, dan kan dit een weerslag hebben op de olieprijs. Dit is trouwens de belangrijkste reden waarom men Chevron aldaar activiteiten liet ontplooien. Vandaag is een lagere olieprijs vooral iets wat Rusland zou treffen.
Onvermijdelijk
China
Er zijn natuurlijk grondige ideologische verschillen tussen Maduro en zijn kliek en, laten we het simpel houden, de MAGA-beweging die in Washington de teugels in handen houdt. Maar er is vooral de focus die ze op China hebben, een land dat vandaag de belangrijkste investeerder is in Venezuela met 60 miljard dollar aan lopende leningen. Ze zijn ook de grootste olieklant, op sommige momenten goed voor 40 procent van de volledige productie. Ondertussen is Peking dankzij zijn vetorecht in de VN-Veiligheidsraad ook de behoeder van Venezolaanse belangen op het internationale toneel. Afwezigheid in Venezuela betekent ruimte creëren voor de Chinezen. Daar draait het om. Eerst kijken naar de strategische rivaliteit met China, dan pas naar de ideologische verschillen. Het is een gouden regel om wat structuur te krijgen in het wispelturige optreden van Donald Trump.
GDD
Na Alaska: Poetin reageert op zijn manier op mislukte onderhandelingen
“Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, een oorlog te winnen zonder het land van de invaller aan te vallen. Het is alsof een heel goed sportteam een fantastische verdediging heeft, maar niet offensief mag spelen. Dan is er geen kans op een overwinning. De louche en vreselijk onbekwame Joe Biden liet Oekraïne niet terugvechten, alleen verdedigen. Wat was het resultaat? In alle geval, deze oorlog zou nooit zijn begonnen als ik toen president was geweest. Zeker niet. We gaan boeiende tijden tegemoet!!!” Dit is de vertaling van een bericht van president Trump op Truth Social, het mediaplatform dat hij zelf heeft opgestart.
De schreeuwerige kapitalen heb ik door gewone letters vervangen. Dit bericht dateert van 21 augustus. Dezelfde dag postte Trump twee foto’s: een waarop hijzelf Poetin met een beschuldigende vinger de les lijkt te lezen en een andere waarop president Nixon hetzelfde lijkt te doen met Chroesjtsjov. Ik druk mij voorzichtig uit, want uit momentopnamen zonder context kan men soms verkeerde conclusies trekken. Maar lees goed wat er in de tekst staat en wat niet. Trump zegt niet uitdrukkelijk dat hij de Oekraïners wapens zal leveren om diep in Rusland toe te slaan of dat hij hen de vrije teugel geeft om dat met Europese wapens te doen. Maar hij suggereert het alleszins.
Stalins atoomstad
stad Sarov, het vroegere Arzamas-16, dat nog steeds verboden gebied is voor buitenlanders en onbevoegde Russen. Daar ontwierpen Sovjetgeleerden Stalins eerste atoombommen en het is nog steeds een
centrum voor de ontwikkeling van nieuwe kernwapens. Het is een duidelijk antwoord, dat typisch is voor Poetin: “Pas maar op! Ik heb ook kernwapens!” Het typische, al bijna tweehonderd keer herhaalde, antwoord van een leider die geen redelijke antwoorden en argumenten meer heeft.
Het equivalent van een gorilla, die ook niet kan argumenteren, maar die zich luid brullend op de borst klopt om zijn rivalen te intimideren. Ter herinnering: Rusland had in 1996, onder Jeltsin, de Conventie tegen het Testen van Nucleaire Wapens CTBT geratificeerd, maar in 2023 had Poetin dat verdrag opgezegd. Rusland heeft nog steeds een basis voor nucleaire tests op Nova Zembla, maar het heeft tot nu toe
nog geen nieuwe kernproeven uitgevoerd.
Signaal
doorheen de Oekraïense luchtverdediging om een Amerikaanse fabriek voor civiele elektronica in Mukatsjevo volledig te verwoesten. Daarbij vielen tientallen gewonden, maar als bij wonder geen doden. Het is heel onwaarschijnlijk dat zo’n gecoördineerde aanval een reactie was op dezelfde posting. Zo snel kunnen de Russen zo’n operaties niet coordineren. Maar het was zeker wel een reactie op de mislukte onderhandelingen tussen Poetin en Trump in Alaska en een duidelijk antwoord op Trumps eerdere verklaringen waarin hij had gesteld dat de aanwezigheid van Amerikaanse bedrijven in Oekraïne een impliciete veiligheidsgarantie bood, omdat de VS in een crisissituatie een land waarin zij zoveel hadden geïnvesteerd, niet in de steek zouden laten.
Poetin had het ook zo geïnterpreteerd, want de dag daarop volgde zijn tegenzet. Hij bracht een verrassingsbezoek aan de
Op 21 augustus, dezelfde dag dat Trump bovenstaand bericht postte, voerden de Russen massale aanvallen uit op Oekraiense doelwitten, met 457 Iraanse Shaheed-drones en 40 ballistische raketten. De meeste werden neergehaald, maar er kwamen er genoeg
TRUMP SUGGEREERT DAT HIJ OEKRAÏNE VAN WAPENS ZAL VOORZIEN
Zijn uitdrukking was “they have skin in the game”, vrij vertaald: “Er staat iets op het spel voor hen”. Hij geloofde dat misschien echt, maar het is een typische denkfout van een zakenman die de mechanismen van oorlog niet begrijpt. Moderne oorlogvoering is gruwelijk duur. Als men alleen economisch denkt, zijn zelfs tien megabedrijven geen militaire interventie waard. Poetin heeft het hem goed willen inpeperen. En dat hij Mukatsjevo koos, ver van het front, maar dicht bij de grenzen met Hongarije, Roemenië, Slowakije en Polen, is ook een waarschuwing. Impliciet, maar ondubbelzinnig.
PAUL BÄUMER
Hoe zou een 'Aló Presidente' waarin Chavez het over Trump heeft verlopen?
Uw energiefactuur wordt dit jaar
Voor elke drie euro die u vorig jaar al betaalde voor uw energiefactuur, komt er dit jaar één euro bij. Maar geen paniek! Depraetere plant een Energiearmoedeplan 2030, dat u via een heffing op uw energiefactuur zal mogen betalen.
Eigenlijk dateert het antwoord van Vlaams minister van Energie en Klimaat Melissa Depraetere (Vooruit) van 3 juni 2025, maar het parlementaire document kwam pas recent online op de site van het Vlaams Parlement. Een stijging van 33 procent van de nettarieven. Dat is het deel dat u betaalt aan intercommunales voor de levering van uw energie. Dat is geen verbruik. Daarvan komt er dus een derde bij. En in die nettarieven zit van alles. Meestal gaat het om de kostprijs van politieke beslissingen door de federale of gewestelijke regering, of investeringsbeslissingen van intercommunales… geleid door lokale politici.
DE VLAAMSE MINISTER
VAN ENERGIE WEET NIET HOEVEEL
HUISHOUDENS, KMO’S EN INDUSTRIEBEDRIJVEN
UITGEVEN AAN ENERGIE
Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans (Vlaams Belang) vroeg tien specifieke zaken. Brusselmans gaf daarbij ook enige context. Hij deed dat omdat, zoals hij in zijn vraag schreef, de distributienettarieven voor elektriciteit in 2025 met gemiddeld 33 procent gestegen zijn ten opzichte van 2024. “Voor een gemiddeld Vlaams gezin betekent dit een stijging van 120 euro op jaarbasis”, schetste Brusselmans. “Hiermee komt het distributienettarief voor elektriciteit op gemiddeld 483 euro (inclusief btw) voor een gezin met een verbruik van 3.500 kWh en een maandpiek van 4,26 kW. De stijging van de distributienettarieven voor aardgas bedraagt gemiddeld 6 procent, ofwel 15 euro op jaarbasis.”
Minister verwijst door naar Nutsregulator
Zo’n schriftelijke vraag is soms zeer leerrijk. De Vlaamse minis ter van Energie trok meteen haar paraplu open en verwees voor de eerste zeven vragen naar de Vlaamse Nutsregulator. Daarmee gaf ze eigenlijk te kennen dat ze blijkbaar niet kan antwoorden op de toch eenvoudige vraag wat de exacte evolutie van de distributienettarieven per netbeheerder voor de perio de 2020-2025 is. En hoe dat zit
voor industriële verbruikers, kmo’s of residentiële afnemers (huishoudens)?
De Vlaamse minister van Energie weet dus niet hoeveel huishoudens, kmo’s en industriebedrijven uitgeven aan energie. Tenzij ze de vraagsteller van het kastje naar de muur wil sturen, natuurlijk.
Op de vraag naar de kosten van de groenestroomcertificaten (een miljardenput uit het verleden dankzij haar partijgenote Freya Van den Bossche die nu voorzitster van het Vlaams Parlement is) antwoordde Depraetere al evenmin. Verder kwam er geen antwoord op de vraag wat of welke beslissingen zoal verantwoordelijk zijn voor de explosie van de nettarieven en wat het aandeel van elk van die kostenposten is.
De vraag over het capaciteitstarief en in welke mate dat de facturen van de huishoudens negatief beïnvloedde, verkoos Depraetere ook niet te beantwoorden. Neem maar contact op met de Vlaamse Nutsregulator.
Twintig e-mails over tariefstijgingen
Wat de minister wel kon, is het aantal e-mails tellen dat haar kabinet ontving. Op de vraag hoeveel klachten er binnenkwamen, antwoordde ze dat haar kabinet 20 mails had ontvangen met ‘vragen’ over de verhoging van de nettarieven.
Depraetere moest in haar schriftelijke antwoorden ook gas terugnemen. Eerder deed ze in de media allerlei beloftes over subsidies, compensaties, enzovoort om de elektriciteitsfacturen van de Vlaamse huishoudens te verlagen.
In haar schriftelijk antwoord tapte ze duidelijk uit een ander vaatje: “De tariefmethodologie en tariefstructuur van de nettarieven zijn exclusieve bevoegdheden van de regulator. Het is in se beleidsmatig niet wenselijk en bovendien juridisch niet mogelijk om via een subsidie nettarieven te compenseren, gezien dit zou neerkomen op het uithollen van de bevoegdheid van de regulator.”
Vlaams beleid mag facturen niet verhogen
Maar toch volhardde de minister in een discours alsof ze wel iets kan doen. “Dit doet niets af aan het in mijn beleidsnota geuite voornemen dat deze legislatuur de Vlaamse component in de elektriciteitsfactuur niet mag toenemen als gevolg van eigen Vlaams beleid.”
Vervolgens pakte de minister uit met een federale bevoegdheid waar ze als Vlaams
minister geen enkele impact op heeft. “De geplande taxshift van lasten op elektriciteit richting fossiele brandstoffen zal er bovendien voor zorgen dat de elektriciteitsfactuur deels kan worden ontlast.”
Nieuw energiearmoedeplan in de maak
Op de tiende en laatste vraag antwoordde Depraetere met een nieuw plan. Een nieuw Vlaams Energiearmoedeplan. Een energiearmoede die de federale en Vlaamse overheid grotendeels zelf organiseren door constant stijgende nettarieven en openbare dienstverleningen (odv’s) op ieders energiefactuur. Beslissingen die van de energiefactuur een tweede belastingbrief maakten.
KWETSBARE GEZINNEN KUNNEN OP ONDERSTEUNING REKENEN OM TE LEREN ‘EFFICIËNTER’ MET ENERGIE OM TE GAAN
Depraetere haalde daarbij een klassieker van stal. Kwetsbare gezinnen kunnen op ondersteuning rekenen om te leren ‘efficiënter’ met energie om te gaan. Energiearmoede is dus eigenlijk hun eigen schuld. Ze moeten maar zuiniger leven. Daar zullen vooral gezinnen met een budgetmeter ontzettend blij mee zijn. Gezinnen die amper genoeg stroom krijgen om een lamp te laten branden en één potje te laten koken, en waar kinderen geen tv mogen kijken als de wasmachine draait of een ouder het eten bereidt.
Daarnaast gaat de minister de gezinnen nog wat extra schulden aansmeren. Bijvoorbeeld met de Mijn VerbouwLening van de Vlaamse overheid. Wie zijn huisje
afbetaalt, moet dan extra lenen bij de overheid om energiezuiniger te kunnen gaan leven.
Uiteraard wees Depraetere nog eens op enkele prachtrealisaties van haar voorgangster Zuhal Demir (N-VA), namelijk de Mijn VerbouwPremie voor warmtepompen en isolatie, en de kortingsbon voor energiezuinige huishoudtoestellen. Die laatste raakte bekend als de frigobon toen Depraetere deze maatregel met veel poeha introduceerde bij haar aantreden.
Frigobonnen betaald via nettarieven
Wat Depraetere ‘vergat’ te vertellen, is dat de kosten van het uitdelen en registreren van die frigobonnen ten laste van netbeheerder Fluvius zijn en dus via de nettarieven op de facturen van elk huishouden verschijnen.
ENERGIEARMOEDE IS VOLGENS DE MINISTER DE SCHULD VAN DE KWETSBARE GEZINNEN ZELF: ZE MOETEN MAAR ZUINIGER LEVEN
De conclusie is deprimerend. Blijkbaar citeerde Depraetere vooral maatregelen die ze eigenlijk niet zo goed blijkt te kennen of te begrijpen, zoals de sociale openbaredienstverplichtingen (odv’s). Voor meer uitleg daarover verwees ze naar het Energiearmoedeplan 2025 uit 2021. Daarvan is enkel nog maar een kort tekstje in de visienota van haar voorgangster Zuhal Demir (N-VA) bekend. En merkwaardig genoeg is dit gekoppeld aan de digitale meters waarin een budgetfunctie zit, zodat vanop afstand het verbruik van huishoudens gecontroleerd en beperkt kan worden. Geen nood, Melissa Depraetere werkt samen met haar kabinet en de Vlaamse administratie van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) aan een Energiearmoedeplan 2030. En u raadt nooit hoe dat beleid gefinancierd zal worden: door een federale heffing voor het Energiefonds op uw energiefactuur.
Filip Brusselmans
Depraetere
HET BELEG EN DE VAL
VAN ANTWERPEN
De exodus nadien was mee de grondslag van de Gouden Eeuw
Men kon veel van Farnese beweren, maar hij was geen idioot. In tegenstelling tot zijn voorganger, de hertog van Alva, die met ijzeren hand onze opstandige gewesten in het gareel wilde dwingen, gebruikte de sluwe Farnese diplomatie en zijn persoonlijke charme om de rebelse staten op andere gedachten te brengen. Nadat hij 1578 als landvoogd was aangesteld, slaagde hij er in amper een jaar tijd in om de Waalse provincies te verzoenen met Filips II. Dit gaf de vakbekwame militair die Farnese was een goede uitvalsbasis om tegen de meer noordelijk gelegen verzetshaarden op te treden. Zijn strategie was even simpel als efficiënt: hij putte de opstandige steden uit door ze te isoleren, waarbij hij het omliggende land bezette en alle land- en waterwegen naar de opstandige steden afsloot, zodat ze niet langer konden worden bevoorraad. Verder vergemakkelijkte hij de capitulatie door gematigde voorwaarden van overgave voor te leggen. Tegen 1584 had Farnese op deze manier de meeste kernen van verzet in de Zuidelijke Nederlanden weer onder controle gekregen, waarna hij zijn blik op Antwerpen kon richten. De Scheldestad had zich op 29 juni 1579 aangesloten bij de Unie van Utrecht, een defensief verbond tussen een aantal opstandige provincies, en was sindsdien een doorn in het oog van de Spaanse kroon.
Bezette oevers
In juli 1584 sloeg Farnese zijn tenten op voor de Antwerpse stadsmuren. De Antwerpse buitenburgemeester Filips van Marnix van Sint-Aldegonde, een vertrouweling van Willem van Oranje, organiseerde intussen de verdediging van de Scheldestad en liet een groot deel van de polders onder water zetten om de Spaanse troepen te hinderen. Ondanks het feit dat Farnese erin slaagde om beide oevers van de Schelde te bezetten, bleven de Staatse forten van Liefkenshoek en Lillo weerstand bieden, waardoor hij niet kon verhinderen dat de Hollands-Zeeuwse vloot Antwerpen bleef bevoorraden. Om dit probleem op te lossen, besloot hij tot een wel erg drastische zet.
Bij een ondiepe bocht van de Schelde tussen Kallo en Oordam bouwde Farneses ondergeschikte Richebourg het fort Sint-Marie, terwijl Mondragon op de rechteroever de schans Sint-Filip oprichtte. Beide schansen werden door een scheepsbrug verbonden. Op 25 februari 1585 was de 731 meter lange brug af. En ze bood, naast het feit dat het een erg knap staaltje van militaire bouwkunst was, ongetwijfeld een imponerende aanblik. Duizenden bomen waren in het Waasland en de Kempen omgehakt en in de modderige Scheldebodem geheid...
De brug bestond uit 32 boten die met elkaar verbonden waren door stevige kettingen en een plankier. Deze platbodems waren in het grootste geheim in Dendermonde gebouwd en over de Schelde naar Antwerpen geloodst. Aan de voor- en de achtersteven waren de pleiten van geschut voorzien. Dertig met musketten bewapende soldaten bemanden ieder vaartuig. Aan weerszijden van de brug lagen bovendien binnenschepen die eveneens waren uitgerust met kanonnen. Idem dito voor de twee bruggenhoofden op iedere oever waar met stevige borstweringen afgeschermde geschutplatformen waren gebouwd en waarop honderden musketschutters de wacht optrokken.
De Antwerpenaren wilden natuurlijk koste wat het kost deze barricade doorbreken. De voedselbevoorrading kwam immers in het gedrang en ook het verder aanvoeren over het water van troepen was door de bouw van de brug uitgesloten. De in de Scheldestad verblijvende Italiaanse ingenieur Frederico Gianibelli bedacht een plan om de scheepsbrug op te blazen. Hij kreeg daarbij hulp van de Antwerpenaren Timmermans en Bovy. Deze laatste was een uurwerkmaker die verstand had van tijdsmechanismen. Gianibelli bevestigde achtmaal vier platbodems aan elkaar en bestrooide ze gul met buskruit. Hij liet deze brandschepen die de weg moesten banen voor De Hoop en De Fortuin, twee grotere, met buskruit en brandbaar materiaal volgestouwde schepen, op 4 april 1585 in de avond afdrijven naar de scheepsbrug. De Hoop in rook vervlogen
De Fortuin strandde echter op de linkeroever en explodeerde met een enorme knal. Daarbij sneuvelden heel wat Spaanse soldaten, maar de scheepsbrug bleef evenwel onbeschadigd…tot De Hoop er iets later in slaagde de brug te rammen. Bij deze ontploffing ontsnapte Farnese die een kijkje was komen nemen, ternauwernood aan de dood. Volgens de meest correcte schattingen zouden er bij deze aanval ongeveer 500 Spaanse soldeniers het leven hebben gelaten, terwijl 1.000 anderen gewond raakten. De brug was echter niet vernietigd, zoals de belegerde Antwerpenaren hadden verhoopt. Slechts drie schepen van de brug zonken en drie andere waren gekanteld. Enkel het plankier werd voor het grootste deel vernietigd, maar de rest van de schepen was door de kettingen niet afgedreven. Er was dus wel een – kleine –bres geslagen, maar het grootste deel van de brug was nog steeds intact en dus bruikbaar…
De Antwerpenaren die in het ongewisse verkeerden over het resultaat van de operatie, hadden niet genoeg schepen om meteen de brug en de aangeslagen Spanjaarden aan te vallen, en om het allemaal nog wat erger te maken, was er een en ander misgelopen qua communicatie met de Hollands-Zeeuwse vloot die stroomopwaarts klaarlag om van die kant de brug aan te vallen. Hierdoor ging niet alleen kostbare tijd, maar ook het momentum verloren om Farnese te verslaan en het beleg te doorbreken.
Twee pogingen, op respectievelijk 7 en 28 mei, om de zwaar verdedigde Kouwensteinsedijk – die van Stabroek tot de Scheldelinie liep – in te nemen, liepen eveneens faliekant af. Farnese had rond deze strategisch gelegen dijk niet minder dan vijf met kanonnen uitgeruste schansen gebouwd, die hij als een gefortificeerde verlenging gebruikte van zijn scheepsbrug. De pogingen om de dijk tegelijkertijd langs twee kanten aan te vallen, eindigden in een waar bloedbad.
De Schelde bleef dus versperd en de knagende honger deed de rest. Op 17 augustus 1585 tekende buitenburgemeester Filips van Marnix van Sint Aldegonde de formele overgave van de stad en viel Antwerpen in de handen van de Spaanse scharen… Dit zorgde voor de uittocht van een groot deel van de bevolking naar het Noorden. Deze exodus van de vaak rijke en hoog opgeleide sinjoren, een ware ‘brain drain’, lag mee aan de grondslag van het feit dat het Noorden in de volgende decennia haar Gouden Eeuw kon beleven.
JAN HUIJBRECHTS
BOEKEN
De historische invloed van het nationalisme
In een van zijn eerste publieke toespraken op Pinksteren jongstleden, laat de huidige kerkvader zich meteen in politieke zin uit. Hij zet er nationalisme gelijk met ‘uitsluiting en oorlog en muren van haat’, in strijd met de Heilige Geest. Als universele godsdienst heeft het katholicisme vaak een moeilijke verhouding gehad met de natiestaat. Tot ver in de vorige eeuw waren er ultramontaanse bewegingen die Kerk boven Staat plaatsten. Toch blijft het verbazingwekkend hoe sterk recente pausen een karikatuur maken van de emanciperende beweging die het nationalisme was en is. Daarvoor hoeven we enkel maar te verwijzen naar de wijze waarop het katholicisme in Polen, Kroatië en Ierland voor zelfbeschikking heeft gezorgd.
Het boek dat voor me ligt, waagt een poging om het ruim omvattende begrip in historisch perspectief te plaatsen. Eric Storm is professor geschiedenis aan de universiteit van Leiden. Daarbij heeft hij een bijzondere interesse voor nationale identiteiten en regionale bewegingen in West-Europa rond het begin van de 20ste eeuw. Naast een heldere omlijning van het thema, worstelt elke auteur met het kiezen van een passend startpunt. Natiestaten zijn immers vrij recent. De identificatie met een godsdienst, een stad of een lokale gemeenschap was in de middeleeuwen meer gangbaar. Koningen en keizers dienden toen nog af te rekenen met de macht van de Kerk en de steden, vooral in de Lage Landen en Noord-Italië. Historici beweren dat pas met de secularisatie in de 19de eeuw deze zich ten volle kon ontplooien. Ook wijst Storm erop dat het verlaten van het Latijn als voertaal helpt om een nationale identiteit te creëren. De democratisering van onderwijs in de ware zin van het woord (dus niet de nivellering naar beneden, PVDM) karakteriseert het emanciperende karakter van het nationalisme.
De verhouding van de moderne burger tot de politieke overheid werd ook minder vrijblijvend. Deze bleef niet langer meer beperkt tot een vreemde heerser die sporadisch voorbijtrok om recht te spreken of uit een verre hoofdstad te regeren. Er kwam een staand leger, maar ook belastingen en een ambtenarenapparaat. Het is onnodig te benadrukken dat naties zelden cultureel homogeen zijn. Het is eerder te onderlijnen dat met foute, gekleurde stereotypering van het nationalisme het kind met het badwater wordt weggegooid: solidariteit, gemeenschapsgevoel, zingeving.
De auteur legt het begin van zijn boek ook bij de opgang van de burgerrechten van een steeds ruimere groep inwoners, waarbij rechten ook aan plichten en een verklaring van trouw werden gekoppeld. Denk maar aan de opkomst van de dienstplicht ten tijde van de jonge Franse republiek. Het is een les naar vandaag, waarbij ‘papieren’ een vrijgeleide zijn voor allerhande politieke en vooral sociale rechten, zonder dat daartegenover iets komt te staan.
Het boek beperkt niet tot de politiek-ideologische dimensie. De auteur strooit kwistig met voorbeelden uit het dagelijkse leven die een nationaliserend effect sorteren: mode, eetgewoonten, sport, musea en natuurlijk literatuur. Denk maar aan onze Hendrik Conscience. Men componeert een volkslied, ontwerpt een nationale vlag en voert een feestdag in om een historische hoogdag te herdenken en tegelijk vooruit te blikken.
Naarmate het nationalisme doorheen de 19de eeuw aan belang wint, dient de schrijver vaak tegengestelde trends binnen deze ideologie te duiden. Frans jakobinisme versus Duitse romantiek, imperialisme versus volksnationalisme, tribalisme versus pan-bewegingen. Dient een natie geschraagd te worden door afkomst, cultuur, godsdienst of simpelweg door een gezamenlijke toekomst? Het blijft een verhit onderwerp tot vandaag. Maar door de uitdijende stromingen wordt het wel plots heel veel en moeilijk om voor de lezer nog een zekere consistentie en helder overzicht te behouden.
Het boek weidt uit over het economisch beleid van Keynes na 1945, mijns inziens wat ver van het onderwerp van het boek. Anderzijds wordt de groeiende invloed van supranationale organisaties als EU, VN, IMF, ECB,… op het economisch, politiek en monetair beleid amper aangeraakt. Hier ligt toch een gemiste kans. Anderzijds maken de heldere besluiten bij ieder hoofdstuk het boek zeer leesvriendelijk. En af en toe spitse analyses, zoals het verschil tussen nationalisme en fascisme. De eerste plaatst de staat in functie van de natie, terwijl het de laatste het tegenovergestelde bewerkstelligt. Laat niemand deze dus op gelijke voet stellen!
PIETER VANDERMOERE
Eric Storm, ‘Nationalisme –een wereldgeschiedenis’. 2024, Alfabet. 704 p., 49,99 euro. ISBN 9789021343198
Farnese afgebeeld door Simone Moschino als overwinnaar van Antwerpen, met de Schelde en de ketterij aan zijn voeten
Parma’s brug over de Schelde, door Romeyn de Hooghe
Spaanse bosbranden zijn een gevolg van een natuurbeschermingswet
De verwoestende bosbranden in voornamelijk het noorden van Spanje hebben tot nu toe al meer dan 40.000 hectaren natuurgebied verwoest. Minstens vier mensen kwamen hierbij om het leven, waaronder twee brandweerlieden. De socialistische premier Sanchez was er als de kippen bij om de schuld te leggen bij de klimaatopwarming, maar ging daarbij voorbij aan enkele ongemakkelijke feiten.
Er werden intussen al 27 mensen opgepakt voor brandstichting. De zomer van 2025 was lang niet de heetste van de voorbije vijf decennia. 1975, 1991, 2003, 2015 en 2017 waren volgens de cijfers van de Spaanse weerdienst AEMET even heet of nog heter. Volgens de getuigenissen van brandweerlui en boswachters in de Spaanse media is er echter één grote, bijna onzichtbare, boosdoener: de ‘Ley de Montes 44/2003’ die tot stand kwam om in lijn te zijn met de EU- regelgeving van Natura2000. Het probleem van de wet is dat het rapen van dood sprokkelhout in de bossen niet langer toegelaten is en de begrazing door geiten bestraft wordt met boetes tot honderdduizend euro voor de geitenboer die het aandurft om met zijn kudde door het natuurgebied te trekken en aldus het hoog opgeschoten gras en kruid weg te laten vreten, zoals dat altijd al de gewoonte was in het verleden. En laat dat dorre gras nu net de brandstof te zijn geweest die de bosbranden zo uit de hand lieten lopen. Geldgewin?
Na de natte winter en het natte voorjaar in Spanje, was dat kruid in de natuurgebieden namelijk hoog opgeschoten en in de zomer uiteraard verdroogd, waardoor het bij de minste vonk vlamvat. Dat is meteen ook de reden waarom het overgrote deel van de bosbranden
gek genoeg in het noorden van Spanje, in Galicië en ook rond Madrid woedden, waar de overvloedige regens voor een uitbundige groei in het voorjaar zorgden.
De krant El Debate interviewde een landeigenaar die nog een ander licht deed schijnen op de oorzaak van aangestoken bosbranden. Terwijl enkele van die branden daadwerkelijk werden aangestoken door ziekelijke pyromanen, blijken andere branden te zijn aangestoken om redenen van geldgewin
DE KANS DAT ER VOLGEND JAAR
ZONNEPANELEN
STAAN, IS NIET DENKBEELDIG
De wet 44/2003 voorziet er namelijk in dat een natuurgebied dat door brand is vernietigd een herbestemming kan krijgen als bijvoorbeeld bouwgrond, hetzij voor woningen of voor industrie. Die herbestemming gebeurt dan door de politiek - ik hoef er geen tekeningetje bij te maken dat dat met veel lobbywerk gepaard gaat. De landeigenaar voegde er in zijn interview nog fijntjes aan toe dat hij eerder dit jaar was benaderd
door een elektriciteitsmaatschappij die zijn grond wilde kopen om er een zonnepaneelpark op aan te leggen. Toen de man weigerde, omdat het terrein al sinds zijn overgrootvader in de familie is en hij dat om nostalgische redenen zo wil houden, poogde de elektriciteitsmaatschappij hem in samenwerking met het stadsbestuur te onteigenen. Ook dat lukte niet, na een beslissing van de rechter in de man zijn voordeel. En nu is zijn stuk terrein helemaal afgebrand. De Guardia Civil vond aan de rand van het veld een verbrande bus haarlak die mogelijk als brandversneller diende en verzwaard was met een steen, en volgens het onderzoek waarschijnlijk vanuit een voertuig op ’s mans grond werd gemikt. Door de wet van 2003 kan de politiek nu een herbestemming van de grond bepalen. De kans dat er volgend jaar zonnepanelen staan, is niet denkbeeldig.
Te warme zon(nepanelen)
De ironie in deze is nooit ver weg, want de brand die ontstond in het dorp Casas de Don Pedro (provincie Badajoz), werd net veroorzaakt door de oververhitting van een slecht onderhouden zonnepaneelpark. In Madrid waren er intussen al straatprotesten die een aanpassing van de wetgeving eisen, in samenspraak deze keer met boswachters die met beide voeten in de realiteit staan, want een natuurbeschermingswet die uiteindelijk leidt tot meer vernietigde natuur, blijkt naast een contradictie ook gewoon een verleidelijke manier voor malafide personen om aan zelfverrijking te doen onder de dekmantel van ecologie. Door naar het efemere begrip klimaatopwarming te verwijzen, wast premier Sanchez ook zijn handen in onschuld, want hij was er snel bij om in één adem ook de catastrofe van de overstromingen door de DANA van de voorbije winter onder dezelfde noemer te schuiven en zo de politieke verantwoordelijk te ontlopen, want ook zijn besparingen bij de brandweer en het bosbeheer werden al door de oppositiepartij Partido Popular (PP) als redenen voor de catastrofe naar voor geschoven. Dat de onzalige wet 44 van 2003 tot stand kwam onder de regering Aznar (PP), daar zwijgt de PP nu wijselijk over. Want een politicus die zijn gat verbrandt, zit niet graag op de blaren.
ALAIN GROOTAERS
Besnorde rechts-extremist naar vrouwengevangenis na ‘geslachtsverandering’
De Duitse rechts-extremistische activist Sven Liebich heeft op creatieve manier gebruik gemaakt van de moderne tijd. Nadat hij veroordeeld werd tot achttien maanden gevangenisstraf voor het aanzetten tot haat en laster, veranderde hij in 2024 van geslacht. Sven – nu Marla-Svenja – zal zijn/ haar straf uitzitten in een vrouwengevangenis.
Een opmerkelijke zet van Liebich, die meer dan kritisch tegenover de LGBT-gemeenschap staat: zo postte hij tijdens de Pride foto’s van brandende regenboogvlaggen. Volgens de Duitse krant Der Spiegel heeft Sven Liebich zijn geslacht veranderd “om te provoce-
ren en om de Duitse staat belachelijk te maken”. Ondanks dat beschrijven verschillende toonaangevende media, waaronder de Britse BBC, Liebich nu consequent als een ‘zij’.
Snor groeit mee met nieuwe identiteit
Het meest absurde? Liebichs uiterlijk is nauwelijks veranderd sinds zijn ‘geslachtsverandering’, behalve dan het feit zijn baard zelfs iets langer is geworden. Op recente foto’s verschijnt “Marla-Svenja” in vrouwenkleding, compleet met forse snor – een combinatie die de ernst van de transitie nogal twijfelachtig maakt. De geslachtsverandering werd mogelijk door Duitslands nieuwe zelfbeschikkingswet die in november 2024 van kracht werd. Deze wet staat burgers toe hun juridische geslacht te veranderen zonder naar de rechtbank te hoeven. Wat bedoeld was als progressieve wetgeving ter ondersteuning van transgender personen, wordt nu tégen progressief Duitsland gebruikt om de uitwassen van woke in het belachelijke te trekken. Duitse gevangenisautoriteiten zitten nu met de handen in het haar. Marla-Svenja Liebichs straf begint op 29 augustus, in de vrouwengevangenis van Chemnitz.
De autoriteiten weten niet wat te doen en vinden nu dat er een “individuele beoordeling” moet komen.
LEZERSBRIEVEN
Merkel en de tewerkgestelde werklozen
Pallieterke, Iedereen heeft de beelden gezien van de Schaapstal in Gent, waar eenstilzittendprotestplaatsvond van een massa tewerkgestelde OCMW-werklozen die normaal alle sympathie hebben voor de nieuwkomers die hun werk bezorgen. OCMW-begeleiders krijgen overal voorrang met een nieuweling aan de hand: op de spoeddienst, in de ziekenhuizen, bijallesocialediensten,wanneer ze op zoek zijn naar een woning, vervoer en of een pro-Deoadvocaat.Dielaatstezalervoorzorgen dat de moordenaar een gunstbehandeling krijgt in een psychiatrische inrichting in afwachting van zijn Belgische papieren en proces. Iedere burger weet hoeveel er mogen voorsteken in een wachtzaal op de spoeddienst, want die betaalde medewerker en zijn anderstalige vreemdeling gaan voor. Bedankt Angela Merkel met “Wir schaffen das”. Zij heeft miljoenen gelukzoekers en hun gezin binnengebracht om ons Europees volk één per één te latenafslachten.Somsisereentje die in naam van zijn geloof een ganse troep mensen op de stoep wegmaait. Moord en verkrachtingen zijn ons deel geworden. Wanneer kunnen onze meisjes terug op straat komen zonder angst om lastig gevallen te worden door godsdienstige (psychische)fanatiekelingen?
E. Van Haeren, De Haan Didier Van Haver Pallieterke, MeneerVanHaver,uvertolkthet buikgevoel van velen onder ons. Ja, ik heb uw lezersbrief in Pallieterke nummer 26 gelezen, herlezenenvoorgelezenaanderden. Ja, ik heb zelfs de digitale versie gekopieerd en doorgemaild naar de adressen uit mijn adresboek. Respect voor uw moedig betoog. U slaat de nagel op de kop. Het opnemen tegen onze regeringsleiders is vechten tegen de bierkaai. Hier zou je moedeloos van worden. Wij blijven samen met u vechten voor een rechtvaardig en eerlijk politiek systeem. Laat ons hopen dat de inhoud van uw brief blijft nazinderen bij de huidigepolitici.Erzijnnogwittekonijnen.
Mia De Swaef, Vlierzele
FietsstrateninBrugge
Pallieterke, Bruggezalbinnenkortzijnareaal fietsstraten nog verder uitbreiden. Dat zou geen prioriteit mogen zijn, niet in Brugge en niet in andere centrumsteden. Eerst moet de geest opnieuw in de fles. Die geest is dat de fietsers (en bij uitbreiding steps) extra rechten bekwamen door die fietsstraten, en nu vinden dat ze alle rechten hebben,zoalsrijdenzonderlicht, zonderhanden,aandeverkeerde
kantvandeweg,ophetvoetpad, veel te snel, met 2 (of zelfs 3) op een step, en ga zo maar door.En daar worden ze overigens quasi nooitvoorbestraft.Dus,inplaats van hun meer rechten toe te kennen, moeten ze gedwongen wordenhunplichtennateleven.Veel meer controle en boetes moeten dusprioriteitkrijgen.
Carl Kins, Kortrijk
ProtectEU
Pallieterke, Op kerstdag 25 december 2016 bedankte de Europese Unie haar burgers met een geschenk, zijnde inzage in en dus controle over al ons mailverkeer. Voor de veiligheid, uiteraard! Vandaag wil de EU ook weten waar wij mee bezig zijn, ‘zelfs onze geheimste gedachten’, zoals dat lang geledenineengebedverwoordwerd. Deze nieuwe maatregel werd gelanceerd op 1 april van dit kalenderjaar en was niet bedoeld als grap. Burgers kunnen niet meer naar het gemeentehuis of het politiekantoor zonder voorafgaande afspraak. Volgens de overheid is dat voor een “betere dienstverlening naar de burgers toe”. Ik heb lang gedacht dat de Belgen het domste volk van Europa was, maarikhebmevergist.Hetishet domste volk van het hele noordelijke halfrond. De uitleg is hier belangrijkerdandefeiten.
Marc Bertrand, Edegem Lisa
Pallieterke, Ik sta achter de nationale actie in Nederland die stelt dat vrouwen beter beschermd moeten worden, naar aanleiding van de moord op Lisa. Alleen worden alle mannen over dezelfde kam geschoren. Maar benoemen welke bevolkingsgroep het vaakst meisjes lastigvalt, hen betast en zelfs vermoordt (niet alleen in Nederland), lukt blijkbaar nog altijdniet…
Leo Haest, Herentals Bob Maes Pallieterke, Met leedwezen vernam strijdend Vlaanderen het overlijden van de heer Bob Maes. Spijtig genoeg kreeg men niet de gelegenheid omvanhempersoonlijkafscheid te nemen. Dit zou ongetwijfeld prinselijk geweest zijn, net als destijdsbijWimMaes.Maarmen respecteert zijn laatste wens. Men zal zich Bob Maes blijven herinneren als een man met een enorm en welgemeend engagementvooralleswathemdierbaar was. Met het overlijden van Bob Maes verliest Vlaanderen een toegewijd man met een groot hart en een spitse geest. Spijtig genoeg zijn er bij onze huidige Vlaams-nationalistische politiekersgeenpersoonlijkhedenzoals Bob Maes meer te bespeuren, die het militantenwerk steeds ondersteunen. Met een praatbarak komen wij zeker niet verder in het huidigemoeras.Houzee!
Filip Duyn
Een lezersbrief insturen?
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pal.be. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30•tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
DE WERELD DRAAIT DOOR
Zware branden woeden al heel de zomer in Spanje
IN MEMORIAM
Herman Candries
Vlaanderen leerde Herman Candries kennen als panellid van het legendarische tv-programma de ‘Wies Andersen Show’. Hij maakte indruk in het programma door zijn humor én met zijn uniform van luchtmachtofficier.
Op dat ogenblik was hij ook docent aan de Militaire School en was hij hoofd van de informatiedienst van het ministerie van Landsverdediging. Voorafgaandelijk studeerde hij bedrijfs- en financieel management. Na zijn ontslag bij het leger in 1977 werd hij voorzitter bij KV Mechelen. Daar werd in de directie tot dan toe nog Frans gesproken, maar daar bracht Candries snel verandering in. Ook was hij de initiatiefnemer van de FLAG, de Flemish Aeurospace Group. Die groep had de bedoeling om de belangen van de Vlaamse bedrijven die actief waren in de luchtvaartsector te verdedigen. Waalse bedrijven hadden op dat ogenblik een groot overwicht in de luchtvaartsector en Vlaamse luchtvaartbedrijven vielen naast de compensaties bij legeraankopen. Hij stak heel veel energie en tijd in ‘zijn’ FLAG. Politiek
Het was VU-voorzitter Jaak Gabriëls die hem kon overtuigen om op een lijst te gaan staan als verruimer. Hij werd verkozen als federaal kamerlid. Enkele jaren later kwam het tot een breuk met de Volksunie, want hij had het moeilijk met de progressieve koers van de partij. Hij stapte over naar de CVP en werd Vlaams Volksvertegenwoordiger. Een van zijn bekommernissen was de correcte toepassing van de aanbestedingen en de aankopen van het Belgische leger. Hij waakte erover dat ook Vlaamse bedrijven hun aandeel kregen. Hij was trouwens een vurig pleitbezorger van de splitsing van het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Daarnaast was hij voorzitter van organisaties en verenigingen als Orde van den Prince, de Mechelse ziekenhuizen, het Pausonthaalcomité, de Mechelse Cavalcade en de Bond van Grote en Jonge Gezinnen. In 2005 was hij een van de ondertekenenaars van de ‘Oproep tot steun aan de Vlaamse burgemeesters van Halle-Vilvoorde’. Voor zijn grote verdienste voor de Vlaamse zaak kreeg hij in 1983 de erepenning van de Marnixring. Herman Candries overleed op 18 augustus op 93-jarige leeftijd.
Roger Deridder
Op zijn afscheidsbrief staat ‘fiere Vlaming’. En dat was Roger tenvolle. Jaren geleden al stapte hij in het huwelijksbootje met zijn Greta… op 11 juli. Hij werd geboren in Deurne in 1939 overleed aldaar op 20 augustus jl. op 86-jarige leeftijd. Was er ergens een Vlaamse actie of een of andere bijeenkomst, dan was de kans groot dat je Roger tegenkwam. Hij was jarenlang actief in de Vlaamse Volksbeweging (VVB) waar hij ook verschillende bestuursfuncties had, zowel op nationaal niveau als in de Antwerpse afdeling. De meeste bekendheid genoot hij als voormalig voorzitter van Vl@s, de Vlaamse actieve senioren, de opvolger van het Vlaams Verbond voor Gepensioneerden. Roger was een vlotte babbelaar –bijna een praatvaar, zou ik durven zeggen – en daarbij kwam altijd zijn grote passie naar boven: de onafhankelijkheid van Vlaanderen. Met hart en ziel zette hij zich voor dat ideaal. Dag en nacht was hij onvermoeid op de baan om het vuur aan de lont te steken bij de Vl@s en de VVB. “Een volk dat fier is op zijn eigen identiteit, dat zijn rechtmatige belangen verdedigt en zijn lot in eigen handen neem, moet dat blijven doen met wilskracht en overtuiging”, zo schreef hij nog in 2012 in zijn editoriaal in het tijdschrift van Vl@s. We nemen afscheid van deze Vlaamse strijder en fiere Vlaming op vrijdag 29 augustus om 11 uur in de Sint-Rochuskerk in Deurne (Sint-Rochusstraat).
IJZERTREFFEN Nieuwe formule slaat meteen
Vlak bij het monument voor de gebroeders Van Raemdonck in Steenstrate bij Ieper vond afgelopen weekend de eerste editie van het IJzertreffen – de opvolger van de IJzerwake – plaats. Het evenement kreeg een nieuwe invulling met meer ruimte voor muziek, debat en gezinsactiviteiten, maar hield tegelijk vast aan zijn historische boodschap. De nieuwe formule leek meteen aan te slaan, als we mogen afgaan op het enthousiasme bij de aanwezigen.
De jaarlijkse IJzerwake mag dan wel een nieuwe naam hebben, de kernwaarden – zelfbestuur, godsvrede en nooit meer oorlog – waren afgelopen weekend nooit veraf. Het IJzertreffen blijft in essentie een voortzetting van de historische IJzerbedevaarten. Ook dit jaar vormden de misviering en de hulde aan de gesneuvelde IJzersoldaten de kern van het programma. De link met de Vlaamse frontsoldaten uit de Eerste Wereldoorlog en hun oproep tot vrede en zelfbeschikking stonden nog steeds centraal. Ondanks de pacifistische boodschap, wees Elke Heylen in haar toespraak namens de organisatie op het belang van een eigen Vlaamse defensie. “Wij staan voor vrede, maar niet voor onderwerping. (…) We dienen een Vlaams leger uit te bouwen dat soeverein kan werken, niet onder het juk van of bij gratie van de EU of de NAVO.” Een Vlaamse defensie-industrie zal volgens haar onze innovatiekracht en werkgelegenheid alleen maar ten goede komen.
Afsluiten deed Heylen weinig verrassend met een pleidooi voor Vlaams zelfbestuur. “Van Belgische staatshervormingen moeten we niets verwachten. Vlaanderen moet op eigen kracht de zelfstandigheid afdwingen. En staan er wetten of praktische bezwaren in de weg? Dan zeggen wij met de Fronters: ‘Omver en erover!’”, besloot ze.
Nieuwe invulling
Nieuw was de bredere culturele en gezinsgerichte invulling. Het IJzertreffen is een ontmoetingsplaats voor jong en oud geworden, met een rijk aanbod aan Vlaamse muziek, dans, volksspelen en ambachten.
De geplande historische ‘re-enactments’ (het naspelen of uitbeelden van historische gebeurtenissen) konden evenwel niet doorgaan, omdat de re-enactmentgroep omwille van politieke bezwaren op het laatste moment verstek had laten gaan.
De jongste bezoekers konden terecht in het kinderdorp, terwijl de oudere bezoekers hun hartje
HORIZONTAAL
konden ophalen op de markt met verkoopkraampjes – onder meer van uw favoriete weekblad – en infostanden. In de podiumtent vond na de herdenkingsmis ook een panelgesprek plaats over de rol van de media.
De panelleden, onder wie Dries Van Langenhove, Hans Blanckaert (organisator van de Witte Mars voor Vrijheid in Brugge) en ondergetekende, lieten zich daarin onder meer kritisch uit over de berichtgeving over de moord op een 17-jarig meisje in Nederland door een inwoner van een asielcentrum. Dat de media de schuld voor het onveiligheidsgevoel bij vrouwen bij álle mannen leggen, terwijl het meestal om asielzoekers gaat, zette bij hen kwaad bloed.
Jef Elbers, die zich tijdens het panelgesprek al op het podium had begeven omdat ook hij zijn mening over de coronaberichtgeving met het publiek wilde delen, mocht de activiteiten in de podiumtent afsluiten met een felgesmaakt optreden. ANTON SCHELFAUT
A. Ziekelijk / B. Dwingeland - Inhoudsmaat - Bepaalde / C. Sierplanten - Internetlandcode voor Curaçao / D. Koolhydraatarm dieet - Noord-Afrikaanse hoofdstad / E. Ginds - Muzieknoot - In memoriam / F. Autogas - Vlinderdas, passend bij formele feestelijke gelegenheden / G. Romeinse naam voor het noorden van Gallië - Grieks nationaal bevrijdingsleger, opgericht in 1942 / H. Loopvogel - Warme drank / I. ConferentiesPers. vnw. / J. De oudere - Franse NV - GeheugenstickVoorzetsel / K. Telwoord / L. Dien opwekende middelen toe - Bevel
VERTICAAL
1. Vlezige vruchten / 2. Knolgewas - Oost-Vlaamse gemeente / 3. Lattenkist - Glunderde - Neodymium / 4. Vlaamse jeugdwerkorganisatie van de CM - Warmwatertoestel / 5. Economisch Netwerk AlbertkanaalVlekkenwater - Aanduiding van een miljardste deel / 6. Officier - Acht in samenstellingen - Tangens / 7. VS - Ruige / 8. Verzoeken om schadevergoeding uit te keren - Oost-Duitser / 9. Afkorting van een voormalige benaming van de Vlaamse socialistische partijGewichtsaanduiding voor garen en vezels - Business Nieuws Radio / 10. Overdreven - Volkerenstrijd / 11. Inbegrepen (Afk.) - Gebalk - Uniek / 12. LeepTurkse bevelhebber
KARL VAN CAMP
NOSTRADAMUS VAN DE WEEK
Een tijdelijke Nobelprijs voor Trump
Samen met Sinterklaas deelt het Nobelprijscomité zijn cadeautjes van het jaar uit. En ergens in een groot wit huis in Washington staat nu al een schoentje klaar om de vredesvariant van de Nobelprijzen te ontvangen. Niet dat de Nobelprijs voor de vrede in dat schoentje past. Daar dient het schoentje niet voor. Wel voor iedereen die hem de prijs niét geeft, stevig tegen de kont te stampen.
De Nobelprijs is zo’n ding waar je drie legislaturen lang nog mee kan uitpakken. En dat ziet Donald Trump helemaal zitten. Die nog drie legislaturen én de Nobelprijs. Het moet immers niet makkelijk zijn om een zittend Nobelprijslaureaat weg te stemmen. Dat is nog nooit gebeurd in de geschiedenis. The Donald wil het ding echt wel en niemand heeft de moed om de verwachtingen wat te temperen. Zelfs Netanyahu, internationaal gezocht wegens oorlogsmisdaden, schreef het comité een mooie aanbeveling om hem niet aan hemzelf te geven. Maar aan Donald. Al is de kans dat hij hem zou krijgen compleet ondenkbaar. Hij neemt liever geen risico’s. Dat is wijs van de man.
Stel dat Netanyahu hem zou krijgen, dan kan hij de Amerikaanse steun op zijn buik
schrijven. En dat geldt overigens voor alle potentiële winnaars. Binnen de internationale politiek is er een brede consensus: win je de Nobelprijs? Stuur die dan meteen door naar ‘1600 Pennsylvania Avenue NW. Washington, D.C. 20500. Verenigde Staten’. Met een excuusbrief om de priis onterecht te hebben gekregen. Je haalt je dan meteen een hele hoop miserie van de hals. Trump solliciteert actief naar het hebbedingetje. Dat was in het verleden ‘not done’. Hoe gaat het Nobelprijscomité met deze nieuwe feiten omgaan?
Geen Nobelprijs
Het aantal oorlogen dat Trump meent beëindigd te hebben loopt op met één oorlog per week. Er zijn vandaag landen die vrede gesloten hebben, na decennialange conflicten die niet eens weten dat ze ooit in oorlog waren geweest of een vredesakkoord hebben ondertekend. In het comité liggen er drie plannen klaar. Piste 1 bestaat erin om één of ander onschuldig kind de prijs te geven. Omdat het is neergeschoten of omdat het een mooi opstel heeft geschreven over vrede. Daar kan niemand jaloers op zijn. Maar dan onderschatten ze Trump schromelijk. Plan 2 is dan weer om geen Nobelprijs uit te reiken dit jaar. Gewoon als signaal dat de wereld echt zijn best niet heeft gedaan en Trump daar nog minder jaloers op kan zijn. Hoewel? Trump kan dat. Plan 3 tenslotte is om de Nobelprijs alsnog aan Trump te geven… om erger te voorkomen. Dat is de piste die Nostradamus in zijn glazen bol zag. Na zijn presidentschap komt er dan een rechtzetting.
ultieme droom: een Vlaamse sociale zekerheid!
Ik ben 92, Vlaams-nationalist in hart en nieren en meer dan tevreden lid en ambassadeur van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.
Elke Vlaming zou lid moeten zijn of worden van dit ziekenfonds dat een persoonlijke dienstverlening koppelt aan talrijke troeven en met een Vlaamse reflex.
Alleen met een eigen sociale zekerheid kan Vlaanderen bloeien. Dus volg mijn voorbeeld: word nu lid en wees een consequente Vlaming!
Mark Gabriëls, Dilbeek
NIEUW LEIDERSCHAP BIJ OPEN VLD
Lachaert: “De usurpator is dood, leve Frédéric”
De Gucht:
“Zo is dat, Eggie”
Vorige week hield voorzitter Eva De Bleeker er nog de moed in, maar achter de schermen was Open Vld het zwaard al aan het scherpen waar ze zichzelf op mocht storten. De liberalen blijven geloven in de kracht van het individu, het vrije denken en de gelijkwaardigheid van mensen. En uiteraard in middeleeuws feodalisme, waar bij enkel degenen die uit de juiste balzak komen, de lakens uitdelen. Wij spraken met Frédéric De Gucht en Egbert Lachaert. “Frédéric is de Heiland”.
We ontmoeten De Gucht in het kantoor van Eva De Bleeker waar Frédéric net een foto van vader Karel aan het ophangen is. Lachaert is er nog niet. Of toch. “U gaat nu vast zeggen dat de verkiezingen nog moeten komen,” klinkt het van achter het bureau, “maar dat is slechts een detail. Liberalen weten nu al dat Heer Frédéric onze enige hoop is.” Lachaert zit naast de voorzittersstoel op de grond. Nog voor we daar vragen bij kunnen stellen, brult De Gucht: “Eggie, als er pers is moet je op een stoel zitten, hé. Wat gaan de mensen denken?”
LACHAERT: “Excuseer, Heer Frédéric. Wat ik dus eigenlijk wou zeggen, is dat we als liberale partij nu geen oorlog meer mogen voeren. We moeten ons scharen achter één grote leider: Heer Frédéric. We hebben het geprobeerd met lager geboren mensen en dat werkt niet.”
DE GUCHT: “En ook geen ‘Heer Frédéric’ als er pers is.”
LACHAERT: “Excuseer Heer, ik bedoel kameraad Frédéric.”
DE GUCHT: (zucht) “Vergeeft u mijn collega Egbert. Het is voor iedereen nog wat wennen. Maar we gaan inderdaad een nieuw tijdperk tegemoet van grootsheid. Ik ga er niet van uit dat ik de voorzittersverkiezing al op zak heb. De leden hebben… (zucht) … ik haat deze zinnen. Eggie, zeg jij ze maar.”
LACHAERT: (declameert) “Wat He… collega De Gucht wilt zeggen, is dat in een partij als de onze iedereen een vrije, uitgesproken mening heeft. Wij zijn een partij van individuen. Hier is geen kadaverdiscipline. Vrijheid is onze kracht. De leden hebben het laatste woord. En als het collega Frédéric behaagt, zal die vrije wil zich mogen onderwerpen aan de nieuwe voorzitter. Heil…”
DE GUCHT: “Geen Heil, Eggie. We zijn hier allemaal gelijken.”
LACHAERT: “Klopt. Allemaal gelijken! De volgende vervelende stap is dat ‘Festival van ideeen’. Een idee van het vorige regime dat ons naar de afgrond heeft geleid. Ramp boven ramp. De eerste ramp was de valse Heer De Croo, de usurpator. Hij heeft de bevolking belogen en bedrogen. Hij zal zijn straf niet ontlopen. Naar de Verenigde Naties met deze verrader. De clan
De Gucht is de enige echte leverancier van ideeen. Dit festival is een regelrechte belediging van het superieur intellect van Frédéric.”
DE GUCHT: “Rustig maar. Dat festival moeten we even door. Pintje pakken, gezellig wat met de onderdanen kletsen. Hun ideetjes noteren. Ik vind dat allemaal prima. Jij niet, Eggie?”
LACHAERT: “Ik vind dat allemaal prima!”
DE GUCHT: “U hoort het. De eensgezindheid binnen de partij groeit en bloeit, en als het lot mij het leiderschap toewerpt, zal ik die handschoen opnemen en het ‘Festival van ideeën’ omzetten in een programma waar iedere liberaalvoelende, vrijheidminnende mens zich in zal herkennen.”
LACHAERT: “Zo niet is het geen liberaal. Wat liberaal is, laten we niet meer aan de mensen zelf over. Dat is de fout geweest van het verleden. Eerst waren we voor kernenergie, dan weer tegen, dan weer voor. De mensen kunnen dat allemaal niet meer volgen, hé.”
Was u geen voorzitter in die periode, meneer Lachaert?
LACHAERT: “Gaat u nu weer die oude koeien uit de gracht halen? Ik heb boete gedaan voor mijn wandaden. Ik had nooit mogen opklimmen naar die voorzittersstoel die het geboorterecht was van de clan De Gucht. Maar ik was misleid door de usurpator en ben vergeven door de ene ware leider.”
Vreest u niet dat figuren als Lachaert niet steeds met twee gezichten spreken, meneer De Gucht?
DE GUCHT: “Ik zie wat u bedoelt, maar Eggie is oprecht misleid geweest. Ik geef hem graag een tweede kans. Hij gaat dat niet opnieuw doen.”
LACHAERT: “Dank, oh Heer. Ik ben niet waardig dat gij tot mij komt, maar spreek en ik zal weer de ware liberaal zijn.”
