't Pallieterke van 27 maart 2025

Brussel moet onder curatele

Terwijl de kogels van drugbendes er dagelijks door de straten vliegen en ‘Griekse toestanden’ een te zwakke omschrijving is geworden voor het verlammende overheidstekort, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest nog steeds geen regering.

Brussel heeft een schuldgraad van meer dan 200 procent. Het huidige begrotingstekort zal dat cijfer tegen 2029 boven de 300 procent laten uitstijgen. Daarmee overschrijdt het stadsgewest ruimschoots de internationale drempelwaarden van 120 en 180 procent. De kredietwaardigheid van Vlaanderen is de enige reden waarom de Brusselse regio nog niet failliet is verklaard. Maar ook dat kan snel keren. Er wordt verwacht dat kredietbeoordelaar S&P in juni de kredietwaardigheid van Brussel zal verlagen. De geruchten worden ook hardnekkiger dat ING de geldkraan zal toedraaien. Dan zal de federale overheid (lees: Vlaanderen) de rekeningen moeten betalen. Die situatie zet de politici van de PS, de partij die de grootste verantwoordelijkheid draagt voor decennia aan malgoverno, niet aan tot enige bescheidenheid. De partij van Ahmed Laaouej blijft een veto stellen tegen regeringsdeelname van de N-VA. De ‘bondgenoten’ van de N-VA van Arizona zijn intussen al geplooid voor dat veto. Cd&v bleek, getrouw aan een lange partijtraditie, koopbaar, in casu met een ministerpostje voor Benjamin Dalle.

De lokale voorman van Open Vld, Frédéric De Gucht (zoon van), weigert het spel mee te spelen. De Gucht zegt dat Brussel niet financieel gezond kan gemaakt worden zonder de betrokkenheid van de partij van de premier. Zo komen we tot de bizarre situatie dat de N-VA in

Brussel wordt overboord gegooid door haar coalitiepartners, maar weer wordt opgevist door een oppositiepartij. De motieven van De Gucht zijn uiteraard niet alleen te vinden in zijn bekommernis over de toekomst van Brussel. Zijn partij is sinds de verkiezingen in overlevingsmodus. De MR is van plan (zie het gesprek met Rudy Aernoudt, verder in dit blad) om het stuk van het liberale electoraat dat nog niet is ingepalmd door de N-VA, nu zelf te verorberen. Ongeveer het slechtste wat je dan als liberaal kan doen is, in ruil voor één ministerpost in de meest miserabele regering van dit land, een bondgenoot te worden van de PS, de partij die symbool staat voor verspilling en corruptie, terwijl een onbevlekte N-VA in Brussel kan schieten vanuit de oppositie. De kordate houding van De Gucht slaat trouwens aan bij de partijachterban. Ook in de pers wordt hij nu al getipt als toekomstig partijvoorzitter. Niemand weet hoe het nu verder moet met de Brusselse regering. Spilzuchtige burgers kunnen door de rechtbank onder bewindvoering worden geplaatst. Het wordt tijd dat de federale regering zich beraadt over de mogelijkheden om op bestuursniveau hetzelfde te doen met Brussel. Via de Bijzondere Financieringswet en de Bijzondere Brusselwet kan ze een deel van de bevoegdheden overnemen. Bouchez heeft al laten verstaan dat hij daar open voor staat.

JURGEN CEDER

DE AMBITIES VAN MR VLAANDEREN

IN

GESPREK MET RUDY AERNOUDT, DE NIEUWE KABINETSCHEF VAN GEORGES-LOUIS BOUCHEZ

Op pagina 5 legt Filip Van Laenen uit waarom het niet vijf, maar één voor twaalf is voor de Vlaamse liberalen. Een van die redenen is de (mogelijke) doorstart van de MR in Vlaanderen. Met de opvallende aanstelling van Rudy Aernoudt als zijn nieuwe kabinetschef, toont MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez nog eens zijn interesse. Op het Open Vld-partijhoofdkwartier in de Melsensstraat zal men volgende zin in het persbericht met een bang hartje gelezen hebben: “Deze beslissing sluit ook aan bij de wens van de MR om haar liberaal politiek project in Vlaanderen te verspreiden.”

LEES

MEER OP BLZ

In een gesprek met ’t Pallieterke was Rudy Aernoudt erg duidelijk: de MR ziet in Open Vld geen liberale partner meer aan Vlaamse zijde. “Wij willen de economie vooruithelpen. De werkloosheid beperken in de tijd. Mensen motiveren en indien nodig sanctioneren. Wel: Open Vld zit op dat vlak erg links – en dan hebben we het nog niet over de ethische standpunten”, vertelt de econoom. “Het heeft trouwens ook geen zin voor ons om als reanimatiedienst op te treden voor een partij die zo in moeilijkheden zit”, aldus Aernoudt.

“Ik walg ervan dat tegenstanders ons in het pro-Russische kamp proberen te duwen”

De malaise bij Open Vld blijft duren. Eva De Bleeker slaagt er niet in om haar partij op de rails te krijgen en op de koop toe blijft Georges-Louis Bouchez met het idee rondlopen dat hij met de MR in Vlaanderen moet opkomen.

Federale ‘shit’ opkuisen, in ruil voor regionalisering?

Omdat de Belgische gevangenissen uit hun voegen barsten, zijn ruim 3.400 veroordeelde criminelen momenteel op vrije voeten. Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) wil hen de komende 2,5 jaar een enkelband geven, zodat haar federale tegenhanger Annelies Verlinden (cd&v) eindelijk de overbevolking in de gevangenissen kan oplossen.

De overbevolking in de Belgische gevangenissen neemt vandaag schrijnende proporties aan: er verblijven net geen 13.000 mensen in de cel, terwijl er slechts 11.000 plaatsen zijn. Daardoor blijft onder meer de belofte van voormalig minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) om ook gevangenisstraffen tot 3 jaar te laten uitzitten dode letter.

‘Voor de veiligheid van Vlaanderen’ is het volgens Demir van belang dat kortgestraften onder elektronisch toezicht worden geplaatst. Vandaag hebben de bevoegde diensten immers geen idee wat ze precies uitspoken en waar ze rondhangen. Demirs steun komt wel met drie voorwaarden. Ze eist een prefinanciering ten belope van 18 miljoen euro van het federale niveau en wil niet dat daders van intrafamiliaal geweld en recidivisten in aanmerking komen voor een enkelband. Bovendien wil Demir ‘de federale shit’ slechts 2,5 jaar helpen op te ruimen. Ze wil de problemen in het gevangeniswezen logischerwijze enkel blijvend aanpakken als dat een regionale bevoegdheid wordt. Dat brengt ons meteen bij de kern van de zaak: een regionalisering van Justitie. Het is een aberratie dat Vlaanderen instaat voor de uitvoering en opvolging van alternatieve straffen, zoals elektronisch toezicht en enkelbanden, maar dat het federale rechters zijn die beslissen aan wie die straffen worden toegekend. Een volledige overheveling van de strafuitvoering naar de regio’s zou een mooie eerste aanzet kunnen zijn. Dat is ook wat Demir met haar voorstel in de praktijk bekomt. Ze plaatst Verlinden en vooral de Franstaligen voor een moeilijke keuze. Verkiezen ze dat criminelen vrij rondlopen? Of stemmen ze in met de volledige regionalisering van de strafuitvoering, inclusief het gevangeniswezen?

Daarnaast zou een regionalisering van Justitie eindelijk komaf maken met de cultuurverschillen tussen de Nederlandstalige en de Franstalige magistratuur. Of hoe verklaart u anders dat in Vlaanderen daders van intrafamiliaal geweld vaker uit huis worden gezet dan in Brussel en Wallonië? Of dat in het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde verdachten vragen om in het Frans te worden berecht?

Bovenstaande voorbeelden tonen aan dat de straffen aan de overkant van de taalgrens vaak milder zijn dan in Vlaanderen. Een splitsing van Justitie zou ervoor kunnen zorgen dat ook de Franstalige magistratuur wat harder optreedt: het zal immers de regio met de laksere aanpak zijn die met de meeste criminaliteit te maken krijgt. Demir zelf pleitte in februari 2023 al voor een regionalisering van Justitie. Ze staafde haar pleidooi toen met een studie van grondwetspecialisten Stefan Sottiaux en Arvid Rochtus, die ze zelf had besteld bij de KU Leuven. Daaruit bleek dat een splitsing technisch mogelijk is. Maar of ze ook politiek mogelijk is, zal de toekomst moeten uitwijzen. Wij hopen alvast van wel.

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen

Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be

Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be

Abonnementen binnenland

Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

DE ‘REALPOLITIK’ VAN DE ARIZONA-REGERING

Op het internationale forum zorgen premier Bart De Wever (N-VA) en minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) met de nieuwe federale ploeg duidelijk voor een trendbreuk. Gedaan met idealisme en moralisme, de realpolitik domineert. En dat voor het eerst sinds de eeuwwisseling.

De voorbije week ging het in de media uitgebreid over het optreden van eerste minister Bart De Wever (N-VA) tijdens Europese topontmoetingen in Brussel. Vooral tijdens de top op 20 maart zou hij een goede beurt hebben gemaakt. Meer bepaald tijdens de persconferentie achteraf viel zijn humor op. Bij een vervelende vraag vroeg De Wever waar de nooduitgang was. En toen de lange onderhandelingen ter sprake kwamen, moest hij erop wijzen dat die op Europees niveau in niets te vergelijken zijn met de Belgische formatiegesprekken. Dat die dagenlang zouden kunnen duren, omschreef hij als “een verlengd weekend”. De droge humor werd gesmaakt. Dat De Wever vlot overschakelt van het Nederlands naar het Frans, het Engels en ook het Duits, werd blijkbaar eveneens gesmaakt. Geen deel van de links-liberale consensus Voor bepaalde waarnemers was het examen van De Wever daarmee geslaagd. Hij zou op die manier ‘aanvaard’ zijn geweest door de andere staatshoofden en regeringsleiders. Want, zo was te horen, er was toch enige bezorgdheid over een eerste minister die Vlaams-nationalist is en die tot de conservatieve en eurosceptische ECR-fractie behoort. Maar is dat wel zo?

Ook de Italiaanse eerste minister Giorgia Meloni behoort tot die fractie. Zij is een van de invloedrijkste stemmen op het Europese niveau

MET HUN IDEALISME HEBBEN

BELGISCHE POLITICI ZICH DE VOORBIJE KWARTEEUW VOORAL BELACHELIJK GEMAAKT

De Wever is zeker geen buitenbeentje. Hij werd trouwens ook uitgenodigd op de bijeenkomst van ‘migratierealistische’ landen. Dat is een initiatief van Giorgia Meloni (Italië), Dick Schoof (Nederland) en Mette Fredriksen (Denemarken). Het zijn landen die willen dat er een strenger migratiebeleid wordt gevoerd. Wie de berichtgeving over de Europese topontmoetingen leest, krijgt de indruk dat de journalisten het optreden van De Wever, maar ook van minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) toch sterk via een links-liberale bril bekijken. Daarbij zijn de ‘echte’ Europeanen diegenen die zich rond de linksliberale consensus scharen, met de Franse president Emmanuel Macron en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen als belangrijkste exponenten.

Europese toppen schuiven op naar rechts

Dat is dus te kort door de bocht. De Europese politiek schuift op naar rechts en dat is ook te merken tijdens de Europese topvergaderingen. In dat gremium is de Belgische eerste minister zeker geen curiosum meer. Tijdens de recente Europese top in Brussel dook er op sociale media wel een foto op van de ECR-vergadering met Meloni, De Wever, de Tsjechische premier Petr Fiala, de Roemeense presidentskandidaat George Simon en het Franse conservatieve Europees Parlementslid Marion Maréchal. Vooral deze laatste doet natuurlijk een aantal alarmbellen afgaan in de Franstalige pers. Journalisten gooiden wat berichten op sociale media om De Wever in de rechts-radicale hoek te duwen, maar dat veroorzaakte nul komma nul ophef. Omdat De Wever en co gewoon loyale Europese partners zijn, ook in de manier waarop men het conflict in Oekraïne benadert. Bovendien zijn de geopolitieke omstandigheden van die aard dat De Wever, Prévot en de federale regering in het algemeen zich beter thuis voelen en kunnen profileren op de internationale bühne. Concreet: we leven in een tijd waarin machtsverhoudingen en realpolitik dominant zijn. Het tijdperk van opgeheven vingertjes en moralisme is voorbij.

Kijken naar de eigen belangen

De Wever zou - luidens de nieuwsbrief van Wouter Verschelden, een van de weinige journalisten met goede contacten met de N-VA - ook intern binnen de regering gezegd hebben: eerder dimmen en vooral de economische belangen nastreven, en ervoor zorgen dat de EU-instellingen en de NAVO in Brussel verankerd blijven. Gedaan dus met het moralisme van de vorige premier: De Croo die zichzelf uitnodigde bij de vorige Amerikaanse president Joe Biden en aan de grens met Gaza ging staan om openlijk een oplossing voor het conflict in het Midden-Oosten te eisen. Die bemoeizucht en dat misplaatste idealisme, daar past Arizona voor. Dat is eveneens de teneur van het interview dat Maxime Prévot vorig weekend aan De Morgen gaf

DE CROO GEDROEG ZICH ALS EERSTE MINISTER VAN EEN GROOTMACHT, TERWIJL BELGIË ALTIJD EN OVERAL OP DE VINGERS WERD GETIKT

Een trendbreuk die meer dan welkom is. Want men moet eerlijk zijn: met dat idealisme hebben de Belgische politici zich de voorbije kwarteeuw vooral belachelijk gemaakt. Het is goed dat er nu wat meer rust komt op het internationale forum. Wat sinds 2000 is gebeurd, is niet voor herhaling vatbaar. Het optreden van Alexander De Croo was dan ook zeer pijnlijk. Hij gedroeg zich als de eerste minister van een grootmacht, terwijl België altijd en overal op de vingers werd getikt, of het nu over de kaduke begroting ging of over de onderinvesteringen in defensie. Bovendien was men er zich van bewust dat De Croo eigenlijk vooral geïnteresseerd was in een internationale topfunctie. Maar op dat niveau wou men geen Belg meer na de zwakke passage van Charles Michel als voorzitter van de Europese Raad. De nefaste genocidewet

Het ergste waren echter de Verhofstadt-jaren. We kunnen vandaag lachen met de oproep van toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel (MR) om niet te gaan skiën in Oostenrijk omdat radicaal-rechts er mee bestuurde, maar verregaander was de weigering van de groene partijen in de eerste regering-Verhofstadt om de VS te steunen op basis van het NAVO-verdrag en die na de aanslagen van 11 september.

HET TIJDPERK VAN OPGEHEVEN VINGERTJES EN MORALISME IS VOORBIJ

Onder Verhofstadt werd bovendien een genocidewet ingevoerd. Die moest het mogelijk maken om buitenlandse staatshoofden voor een Belgische rechtbank te dagen op basis van een schending van de mensenrechten. Op basis van de Belgische genocidewet diende de Belgische advocaat Jan Fermon in 2003 een klacht in tegen generaal Tommy Franks, toen opperbevelhebber in de oorlog tegen Irak. Dezelfde wet leidde onder meer ook tot klachten tegen Bush, Rumsfeld, Bush senior - voor de bombardementen op Irak in 1991 - en de voormalige Israëlische premier Ariel Sharon voor oorlogsmisdaden in Libanon. Na zware druk uit de VS werd de wet ingeperkt. De diplomatieke schade was niet te overzien. De kans dat we de komende jaren nog met zo’n onzin zullen worden geconfronteerd, is klein.

EDITORIAAL

ANTON SCHELFAUT

Bart De Wever dolt met uittredend Duits Bondskanselier Olaf Scholz

NA VIJF JAAR MOGEN WE HET EINDELIJK ZEGGEN:

HET CORONAVIRUS KWAM

UIT EEN LABORATORIUM IN WUHAN

Deze maand is het vijf jaar geleden dat België op slot ging. Op 18 maart 2020 gingen de horeca en de scholen dicht en mochten we enkel nog onze woning verlaten om naar de apotheek of een andere ‘essentiële’ winkel te gaan. We kregen ook de toelating om nog buiten aan lichaamsbeweging te doen. Je kon wel maar beter niet door de politie gezien worden als je naast iemand op een bank in het park ging zitten.

Hoe vervelend ze ook voor ons, overlevers, waren: dat waren niet de ernstigste gevolgen van de epidemie. Miljoenen mensen zijn gestorven. Bij meer dan 7 miljoen slachtoffers kon vastgesteld worden dat het virus de oorzaak of een medeoorzaak was. Een van hen was mijn oom.

Onmeetbare schade

Als je naar de oversterfte kijkt, zou het volledige cijfer tot vijf keer hoger kunnen liggen. Dat moeten we preciseren: oversterfte zal in heel wat gevallen ook het gevolg geweest zijn van de overheidsmaatregelen of van angstgedrag van burgers, met uitgesteld ziekenhuisbezoek als typisch voorbeeld.

Bij degenen die er niet aan doodgingen, zijn er velen die zoveel longschade hebben opgelopen dat ze niet meer normaal kunnen leven. We hebben het dan nog niet eens over de economische of emotionele schade die het virus en de maatregelen tegen het virus hebben aangericht. Het is moeilijk om een rangorde te bepalen van de crisissen die de mensheid hebben getroffen, maar Covid-19 moet een van de zwaarste sinds de Tweede Wereldoorlog zijn geweest.

Desinteresse

Het is dan ook opvallend hoe de meeste media, die in 2020 twee derde van hun nieuws besteedden aan het coronavirus, nu elke interesse hebben verloren voor de oorzaak ervan. Nochtans komt steeds meer informatie naar boven die de voorheen veronderstelde oorzaak, namelijk een virus dat is ontstaan bij vleermuizen en dat via via op de mens is overgegaan, twijfelachtig, meer zelfs, onwaarschijnlijk is geworden. Ik ben nog altijd trots op de kritische berichtgeving die dit weekblad toen heeft gebracht. We zijn als eerste gedrukte medium in Vlaanderen stelselmatig vragen gaan stellen over het nut van de verschillende maatregelen die toen door de overheid zijn uitgevaardigd, maar ook over de vele onzekerheden die ons als zekerheden werden verkocht.

HET IS EEN GOEDE ZAAK DAT EEN KRANT DE MOED HEEFT TOE TE GEVEN DAT ZE ER NAAST ZAT

We hebben er toen voor gekozen om ook niet in het andere uiterste te vervallen en naar complottheorieën te grijpen. Wat de media afdoen als een complottheorie, is dat echter niet altijd. De pers lachte toen met het idee dat Chinese onderzoekers bewust het virus zouden hebben gemaakt en losgelaten op de wereld. Dat was eigenlijk een bewuste verdraaiing van de piste die heel wat critici wel ernstig namen: geen complot, maar een onvrijwillig lek uit het Instituut voor Virologie van Wuhan. Het eerste artikel waarin ik het labolek een waarschijnlijkere verklaring noem, dateert al van juni 2021.

De inlichtingendiensten zijn unaniem

Sindsdien is de zekerheid rond de natuurlijke oor sprong van Covid-19 weggesmolten. Steeds meer onderzoekers kijken nu naar het viruslabo in Wuhan als bron van wat toen op de wereld is losgelaten. De eerste overheidsinstanties die deze piste onderschre ven, waren het wetenschapsdepartement van het Amerikaanse ministerie van Energie en het FBI. Het rapport van het FBI bestaat niet, zoals sommigen willen laten uitschijnen, uit enkele kladblaadjes van paranoïde geheime agenten. Het is gebaseerd op de adviezen van experts op het gebied van virologie, im munologie, microbiologie, biochemie en forensisch onderzoek.

Sinds januari weten we dat de CIA tot hetzelfde be sluit is gekomen. Bewezen is het niet, zegt die dienst, maar waarschijnlijk is Covid-19 gemaakt door de mens. De machtsovername door Trump heeft niets te maken met dat standpunt. Het besluit was al ten tijde van Biden genomen, maar is nu pas aan de pers bekend gemaakt.

De laatste weken kwamen de onthullingen in een stroomversnelling. Twee kranten brachten uit dat de Duitse inlichtingendiensten al in 2020 een studie hebben verricht naar de oorzaak van Covid-19. Hun besluit is, “met een zekerheidsgraad van 80 tot 95 pro cent”, dat het virus uit het Instituut voor Virologie van Wuhan komt. Het rapport werd door Angela Merkel stilgehou den om de relaties met China niet te verstoren.

In het VK heeft zich ongeveer hetzelfde voorgedaan, blijkt uit onthullingen van The Daily Mail van vorige week. Al in 2020 over

handigde de directeur van MI6 een rapport aan de Britse regering met daarin een niet mis te verstaan besluit: ”Het staat nu buiten redelijke twijfel vast dat Covid-19 werd ontwikkeld in het Wuhan Instituut voor Virologie.” Premier Boris Johnson nam het rapport ernstig, maar stuitte op verzet van de overheidswetenschappers onder leiding van Lord Vallance, die intussen gepromoveerd is tot minister in de regering van Keir Starmer.

Belangenvermenging

Misschien nog de meest duidelijke blijk van ‘voortschrijdend inzicht’ kwam vorige week van The New York Times, het meeste linkse van de Amerikaanse dagbladen. Deze krant heeft zich jaren afgezet tegen het idee van een labolek. De laatste maanden begonnen er echter barsten in die muur te komen. De muur sneuvelde vorige week zelfs helemaal. De krant bracht een lange opiniecolumn onder de titel ‘We werden ernstig misleid over de gebeurtenis die onze levens heeft veranderd’. Zeynep Tufekci, die lof kreeg voor haar berichtgeving over Covid-19, erkent dat de labotheorie de meest waarschijnlijk verklaring is geworden en, minstens even belangrijk, dat we bewust daarover zijn misleid door een aantal wetenschappers.

ele tussenschakel fungeerde tussen Fauci en het labo in Wuhan. Sommigen van de ondertekenaars hebben intussen hun positie veranderd, maar het kwaad was geschied. ‘De wetenschap’ had zich ingegraven. Hun stelling is vandaag echter niet meer houdbaar.

De argumenten

Er komt veel kritiek op het artikel van The New York Times. De linkerzijde klaagt dat de krant terugkomt op eerdere berichtgeving. De rechterzijde herinnert er aan dat de krant de labolektheorie ooit nog ‘racistisch’ heeft genoemd. Persoonlijk vind ik het een goede zaak dat een krant de moed heeft toe te geven dat ze er naast zat.

Misschien toch nog even in kaart brengen waarom er zoveel spreekt voor de theorie van het labolek. Het eerste argument doet een beroep op ons gezond verstand. Wat is de kans dat een coronavirus net uitbreekt in de stad waar ook het grootste onderzoekscentrum rond coronavirussen is gevestigd? In dit labo werd aan ‘gain-of-function’-onderzoek gedaan, waarbij gekende virussen worden gemuteerd tot nieuwe virussen, met de bedoeling de natuur voor te zijn. Dat kan echter slecht aflopen als daarbij onvoldoende veiligheidsmaatregelen in acht worden genomen. Al jaren voordien hadden wetenschappers zich bezorgd getoond over het gebrek aan gepaste veiligheidsvoorschriften in Wuhan. Tegenstanders voeren telkens aan dat er geen bewijs is voor deze theorie. Ze hebben gelijk. Er is geen bewijs, maar er zijn wel zoveel aanwijzingen dat er eigenlijk geen ‘redelijke twijfel’ meer is, zoals MI6 stelt. Een van die aanwijzingen is dat er nog steeds geen ‘tussendier’ is gevonden dat het virus van vleermuizen zou hebben overgebracht op de mens. Bij gelijkaardige virusuitbraken werden die al snel gevonden. Een andere belangrijke vaststelling is dat China onderzoeksgegevens heeft gewist en elk extern onderzoek saboteert.

Doet de pers aan zelfonderzoek?

DE REGERING DEED ALSOF HAAR BELEID WAS GESTOELD OP ‘DE WETENSCHAP’ EN ‘COMPUTERMODELLEN’, TERWIJL ZE HET GROOTSTE DEEL VAN DE TIJD BLIND AAN HET VAREN WAS

De naam die het vaakst valt bij die misleiding, is Anthony Fauci. Ik zou Fauci de Amerikaanse Marc Van Ranst kunnen noemen, maar hij is vele malen intelligenter en belangrijker. Fauci was de leidende overheidsimmunoloog ten tijde van het uitbreken van de coronacrisis en de voornaamste adviseur van de Amerikaanse regering bij het uitstippelen van het beleid. Wat helaas veel te lang werd genegeerd, is dat hij, als hoofd van het Amerikaanse overheidsinstituut voor besmettelijke ziekten, ook het virusonderzoek van het labo in Wuhan had gefinancierd. The New York Times legt het precieze ogenblik vast wanneer de wetenschappelijke ‘consensus’ werd opgelegd. Op 19 februari 2020, een vroeg moment in de crisis, verscheen een open brief in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet, ondertekend door 19 vooraanstaande wetenschappers. Daarin drukten zij hun zekerheid uit dat Covid-19 ontstaan is in de natuur. Alle andere verklaringen werden er als ‘samenzweringstheorieën’ afgedaan. Elke wetenschapper ter wereld wist daarna waaraan hij zich kon verwachten als hij zou durven vermoedens te opperen over een labolek. Later bleek dat de eigenlijke tekst is opgesteld door Peter Daszak,

Ik heb in die periode ook veel geschreven over Covid-19. Mijn grootste bron van ergernis was de pretentie van de regering dat haar beleid was gesteund op ‘de wetenschap’ en ‘computermodellen’, terwijl men het grootste deel van de tijd blind aan het varen was. Even dom en pretentieus was de zekerheid waarmee in de pers bepaalde aannames als onbetwistbare waarheden werden geponeerd. Nog eind vorig jaar schreef Knack in een ‘factcheck’: “Wetenschappers zijn over één zaak wel honderd procent zeker. Het gaat om een natuurlijk virus en niet een virus dat door de mens gemaakt is in een lab of genetisch is gemodificeerd (sic).”

Is er in Vlaanderen dan geen enkele krant bereid om hetzelfde toe te geven als The New York Times? Een van de meest verontrustende verschijnselen in die periode was de slaafsheid van de media. Kranten en televisiejournaals ontpopten zich tot informatiedienst van de overheid, niet als zoekers naar de waarheid. In die grote oorlog tegen een extern gevaar werd kritiek zelfs gezien als een daad van collaboratie met de vijand. Die censuur had gevolgen die tot vandaag doorwerken. In mijn vorige bijdrage heb ik gewezen op het netwerk van critici die, door de manier waarop pers en overheid toen omgegaan zijn met de waarheid en met andersdenkenden, een diep wantrouwen hebben ontwikkeld voor alles wat nog van het bestel komt, soms terecht, maar soms ook tot in het irrationele toe. In ‘Chernobyl’, een van de beste tv-series van het laatste decennium, zegt een wetenschapper, die de leugens over de ramp met de kernreactor niet meer kan verdragen, aan een tribunaal van

Hoe fiscale concurrentie tussen regio’s werkt

De voorbije dagen ging het vooral om de beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen als meest ‘communautaire’ maatregel in jaren, want de langdurig werklozen die hun uitkeringen dreigen te verliezen, wonen voor 75 procent in Wallonië en Brussel. Minder aandacht was er voor het stijgende aantal vastgoedtransacties in Wallonië: plus 42 procent in januari; een gevolg van de lagere registratierechten bij aankoop van een woning. En vooral: het resultaat van Waalse belastingverlagingen die na verloop van tijd altijd de Vlaamse fiscale kortingen volgen.

Het klopt dat de communautaire stappen die in het Arizona-akkoord vervat zitten een mager beestje zijn. Want hoe moet je het anders omschrijven als een van de belangrijkste realisaties erin bestaat dat de diplomaten op het Vlaamse niveau hetzelfde statuut krijgen als de federale diplomaten? Bij de N-VA benadrukt men wel dat de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen een communautaire toets heeft. Dat is niet fout. Dat wie twee jaar werkloos is zijn uitkering dreigt te verliezen - 55-plussers uitgezonderd -, is al lange tijd voorpaginanieuws in Wallonië en Brussel, maar veel minder in Vlaanderen. De reden is bekend. Van de 100.000 langdurig werklozen woont de helft in Wallonië en een kwart in Brussel. Men gaat ervan uit dat slechts een derde ervan een baan zal vinden. De rest verdwijnt uit de statistieken, wordt langdurig ziek of zal moeten rekenen op een leefloon, wat de steden en gemeenten op kosten jaagt, ondanks een geplande vergoeding uit de federale schatkist. De lokale besturen moeten immers een deel van de leeflonen betalen.

nister-president Adrien Dolimont (MR), want het verlaagt de drempel om eigenaar van een woning te worden. En ja, daar is een communautair kantje aan: het toont immers aan dat meer fiscale autonomie én belastingconcurrentie tussen regio’s helpt. Wat Wallonië doet, is gewoon Vlaanderen volgen.

Belastingconcurrentie werkt

Vlaanderen verlaagde de registratierechten in 2013 van 10 procent naar 3 procent en ondertussen is het tarief gedaald naar 2 procent. Hetzelfde is gebeurd met andere belastingen die naar de regio’s zijn overgeheveld. Toen Vlaanderen bevoegd werd voor erfenis- en schenkingsrechten, werden de tarieven verlaagd. Na enige tijd konden Wallonië en Brussel weinig anders doen dan volgen. Hetzelfde met de overheveling van een oude belasting, het kijk- en luistergeld, naar de regio’s. In Vlaanderen verdween die in 2002. Wallonië schafte het luistergeld in 2008 af, de tv-belasting volgde een decennium later. Niet dat de Walen anders naar Vlaanderen zouden

PARTIJEN WORDEN DANKZIJ FISCALE AUTONOMIE VERPLICHT OM AAN HUN ACHTERBAN UIT TE LEGGEN WAAROM EEN BELASTING BLIJFT BESTAAN OF HOGER IS DAN IN EEN NABURIGE REGIO

Het is een goede zaak. Lange tijd hebben vooral PS-politici aan hun achterban uitgelegd dat ze voor eeuwig op een uitkering zouden kunnen rekenen. Het leverde electoraal voordeel op. Nu moeten die linkse besturen op de blaren zitten. Maar eigenlijk verdiende een ander financieel-economisch nieuwsfeit met een communautair karakter vorige week meer aandacht. Ik heb het over de door de Franstalige beurskrant L’Echo gepubliceerde cijfers over de gestegen vastgoedtransacties in Wallonië. De verkoop van woningen is er de voorbije maanden met 15 procent toegenomen. In januari werd zelfs 42 procent meer notariële akten ondertekend. Dat is een gevolg van een beslissing van de Waalse regering om de registratierechten bij de aankoop van de eerste woning te verlagen van 12,5 naar 3 procent. Het nieuwe tarief geldt sinds 1 januari 2025. “Een koopkrachtmaatregel”, aldus Waals mi-

Naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van ’t Pallieterke op 17 mei 2025, wil de redactie het rijke verleden van dit weekblad in de kijker zetten. In deze rubriek blikken we terug op wat ’t Pallieterke in het verleden bracht.

29 maart 1990: De heldhaftige fluiter hield zich kalm In ’t Pallieterke van deze week blikte de redactie terug op het 53ste Vlaams-Nationaal Zangfeest. “Ja, waarachtig, ik zou een zware inspanning moeten leveren, om enige negatieve kritiek op het 53ste Vlaams-Nationaal Zangfeest van vorige zondag, onder woorden te brengen”, klonk het toen. Het jaar voordien waren er hevige fluitconcerten richting bepaalde eregasten. In 1990 was het Clouseau dat kwam optreden, wat een succes bleek. “Zaten de organizatoren van het jaarlijkse zangfestijn, vorig jaar zowat in zak en as, zondag heerste er na afloop een sfeer van euforie.”

gebruik van elektronisch versterkte muziek verboden.”

2 april 1964: Verhoging van de spoortarieven “Met gluip-manierekens heeft ministerke Bertrand de verhoging van de spoortarieven bekendgemaakt op het ogenblik dat de praatbarakkers al met hun valiezen klaar stonden om met paasverlof te vertrekken”, klaagde een lezer van ’t Pallieterke. “Die praatbarakkers rijden trouwens veel meer per auto dan per trein, en als zij toch dat proletarisch vervoermiddel eens gebruiken, dan is het gratis voor niks in eerste klas.”

verhuizen omdat ze daar minder erfenisbelastingen, tv-taksen of registratierechten zouden moeten betalen. Maar de belastingconcurrentie zorgt voor een transparant fiscaal systeem. De partijen van de regionale regering worden dankzij

de fiscale autonomie verplicht om aan hun achterban uit te leggen waarom een bepaalde belasting wel blijft bestaan of hoger is dan in een naburige regio.

Kortom, fiscale autonomie zorgt niet voor een ‘race to the bottom’ en het op droog zaad zetten van regionale begrotingen, zoals sommige economen beweren. Ze hebben integendeel een positieve economische impact, want de fiscale druk daalt. Het recente voorbeeld van de Waalse registratierechten zou het debat moeten aanzwengelen over de nood aan nog meer fiscale autonomie. In de personenbelasting bijvoorbeeld, waar een aantal academici zoals grondwetspecialist Quinten Jacobs (KU Leuven) pleiten voor een gesplitst systeem van personenbelasting

WAT WALLONIË DOET, IS GEWOON VLAANDEREN VOLGEN

Een ander voorbeeld is het opdelen van de belasting op bedrijfswinsten, de vennootschapsbelasting. Een paar decennia geleden pleitte de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka (toen nog VEV) voor een regionalisering van de vennootschapsbelasting, een pleidooi dat daarna nog een paar keer gehouden werd, zij het dat men bereid was een federale sokkel te hanteren. Het is vreemd dat dit dossier nu niet meer op tafel wordt gegooid. De voorbeelden van andere taksen tonen aan dat een gesplitste vennootschapsbelasting zal leiden tot een regionale concurrentie en een verlaging van de bestaande tarieven van 25 procent en 20 procent voor kmo’s. Goed nieuws voor de bedrijven. Tenslotte valt dan ook het argument weg voor onder meer de Vlaamse Regering waar te horen is dat men weinig anders kan dan miljoenen euro’s subsidies geven aan bedrijven. Tenminste, zolang er geen echte fiscale autonomie is in de ondernemingsfiscaliteit en dus de vennootschapsbelasting.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

30 maart 1972: Kultuur der kultuurlozen De Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap was van 1971 tot 1980 de voorloper van het Vlaams Parlement. Die had volgens ’t Pallieterke echter niet de gewenste impact. “Zij zijn begonnen met de Vlaamse Leeuw, maar hoe zullen ze eindigen? Na minder dan zes maanden klauwen in de ijle lucht zijn de leeuwen getemd! Wie dacht dat met de kulturele autonomie de Vlaamse Beweging naar haar schone voleinding stevende, kan op die hoop een groot kruis trekken.”

31 maart 1957: Nationale rouwdag voor Pol-Henri Spaak Aangezien minister van Buitenlandse Zaken Pol-Henri Spaak secretaris-generaal van de NAVO werd, moest hij zijn ministerschap vroegtijdig beëindigen. “Om aan te tonen hoezeer dit afscheid ons land ontroert, heeft de regering beslist dat 16 mei een nationale rouwdag zal zijn. (…) De redaktie van dit blad heeft met eenparigheid van stemmen besloten deel te nemen aan deze rouwtoestand en op gezegde datum geen enkele plezante mop te tappen.”

1 april 2021: Versterkte muziek is gevaar voor de volksgezondheid “Het onbegrip tussen de generaties groeit.” In Gent besloot burgemeester Mathias De Clercq om de coronaregels te verstrengen, nadat enkele studenten zich hadden misdragen. “We lezen in het collegebesluit volgende uitleg”, aldus ’t Pallieterke over de verstrengingen: “Omwille van het gezondheidsrisico, gepaard aan het gebruik van elektronisch versterkte muziek (die mensen aanzet tot samen zingen en dansen)… heeft de burgemeester met een politieverordening het

3 april 1987: Rekonversie van Limburg, een uitdaging Het sluiten van de Limburgse mijnen zorgde voor veel sociale onrust, al waren ze niet met veel op hun betoging in Brussel. “De Limburgse mijnwerkers hebben indruk gemaakt door hun vastberadenheid en door de waakzaamheid waarmee ze iedere door troebelwatervissers uitgelokte baldadigheid in de kiem wisten te smoren. Minder indruk maakte hun aantal. Het kan alleen maar aantonen dat het gros van de mijnwerkers zich ofwel neergelegd heeft bij het onvermijdelijke, ofwel het niet eens is met de eisen en de agitatie-strategie van het Mijnwerkerscomité.”

4 april 1999: De herauten van de multikultuur In deze editie schonk ’t Pallieterke aandacht aan de Kosovo-oorlog, die toen zware slachtoffers maakte en zorgde voor een asielstroom richting West-Europa. “Aldus worden wij gekonfronteerd met een samenlevingsprobleem van allereerste orde”, schreef ’t Pallieterke daarover. “Het onvermogen en de onwil tot integratie en assimilatie kan niet worden ontkend, en biezonder verontrustend is de vaststelling dat deze afwijking niet vermindert.”

Adrien Dolimont

De Crem onder vuur: hypocrisie in tijden van morele verontwaardiging

Sinds de Pano-reportage over het inschrijvingsbeleid in Aalter is de politieke verontwaardiging niet van de lucht. Burgemeester Pieter De Crem zou vreemdelingen systematisch ontmoedigen zich in zijn gemeente te vestigen. De cijfers lijken in eerste instantie bezwarend: wie geen Belgische nationaliteit heeft, moet gemiddeld 137 dagen wachten op zijn inschrijving, tegenover 15 dagen voor Belgen. Dat klinkt als discriminatie. Dat is precies hoe het in Franstalige media en linkse middens wordt geframed.

Maar wie even terugblikt in de Belgische geschiedenis, merkt dat deze morele verontwaardiging selectief is en vooral naar politiek opportunisme ruikt. In de jaren 1980 voerden meerdere Brusselse gemeenten een beleid dat veel verder ging dan wat Aalter vandaag doet. Gemeenten als Molenbeek, Anderlecht en SintJoost-ten-Node weigerden migranten gewoonweg in te schrijven. Het ging toen niet om administratieve vertraging, maar regelrechte uitsluiting. En dat op basis van nationaliteit, afkomst of laag inkomen.

Hypocrisie

Burgemeesters als Roger Nols, Guy Cudell en Edmond Machtens maakten er geen geheim van dat ze migratie wilden afremmen. Nolsdestijds burgemeester van Schaarbeek - ging zelfs op oudejaarsavond 1986 in djellaba op een kameel naar het gemeentehuis, uit protest tegen stemrecht voor migranten. Hij wou aantonen wat de gevolgen zouden kunnen zijn van het verlenen van stemrecht aan ‘vreemdelingen’.

vandaag De Crem aan de schandpaal nagelen. Hypocrisie is zelden zo opvallend geweest. Wat doet de gewezen minister van Defensie en Binnenlandse Zaken precies? Hij weigert niemand, maar laat inschrijvingsdossiers systematisch controleren op woningkwaliteit, met het oog op het tegengaan van domiciliefraude en huisjesmelkerij. Dat zorgt voor vertraging. Maar aan het eind van de rit wordt iedereen ingeschreven. Volgens de nieuwe schepen van Burgerzaken is deze praktijk stopgezet. En toch wordt De Crem op het matje geroepen door zijn eigen partij, door het parket en door minister Crevits van zijn partij cd&v. Terwijl in Brussel in de jaren

IN DE JAREN 1980 VOERDEN MEERDERE BRUSSELSE GEMEENTEN EEN BELEID DAT VEEL VERDER GING DAN WAT AALTER VANDAAG DOET

De federale overheid trad amper op. De Raad van State tikte hier en daar een gemeente op de vingers, maar vervolging of tuchtsancties bleven uit. De betrokken burgemeesters werden zelfs politiek gesteund door hun partijen. Franstalige partijen nog wel, dezelfde die

Pieter De Crem riskeert nu een strafrechtelijke veroordeling, een tuchtsanctie, partijpolitieke afrekening en mogelijk schadeclaims. Er zijn sinds 2023 al 110 klachten binnengekomen bij Binnenlandse Zaken, maar intussen werden er al 106 afgehandeld. Maar waar was die juridische ijver toen Roger Nols op een kameel zijn racisme in scène zette? Waar was het parket toen Vlaamse gezinnen in Sint-Joost werden geweigerd omdat ze ‘ongewenst’ waren?

1980 duizenden migranten en Vlamingen geweigerd werden - zonder gevolgen. Het is deze historische blindheid die stoort. Of erger: het twee maten en twee gewichtenbeleid. Anti-Vlaams

De klok

Destijds werden veel Vlamingen geweerd op basis van een laag inkomen, wonen in overbevolkte of ongeschikte woningen of vermoedens van afhankelijkheid van sociale hulp. De maatregel vormde voor de franskiljonse burgemeesters de gelegenheid om hun anti-Vlaams ressentimenten bot te vieren en de verfransing van Brussel met illegale middelen verder te zetten. De Raad van State en sommige rechtbanken tikten vanaf midden tot eind jaren 1980 bepaalde gemeenten op de vingers. Weigering van inschrijving louter op basis van woonkwaliteit werd onwettig verklaard. Maar er was geen algemene veroordeling of strafrechtelijke vervolging van burgemeesters of ambtenaren die dit toepasten.

tikt minder dreigend voor Groen dan voor Open Vld

Na de rampzalige peiling van eerder deze maand is het alle hens aan dek bij Open Vld. Maar met amper 6,6 procent van de kiesintenties deed ook Groen het niet bepaald schitterend in die peiling. Toch hebben de Vlaamse ecologisten meer tijd om hun zaken weer op orde te krijgen dan de liberalen, al doen ze er anderzijds toch ook goed aan eerder vroeg dan laat weer in actie te schieten.

In de nasleep van de voor Open Vld historisch slechte peiling heeft partijvoorzitter Eva De Bleeker een G10 in het leven geroepen die haar de komende maanden moet bijstaan bij het bestuur van de partij. Er is duidelijk haast bij om een nieuwe koers uit te tekenen, en het is trouwens twijfelachtig of De Bleeker de zomer haalt als partijvoorzitter als de volgende peiling even slecht of zelfs nog slechter is voor haar partij.

Bij Groen is er van een G10 of iets dergelijks voorlopig nog geen sprake. De partij trachtte zich afgelopen week nog eens in het nieuws te werken door te protesteren tegen de nieuwe legerbasis in Aalter, omdat die in natuurgebied terecht zou komen. Het is een standpunt waar men bij de enge achterban misschien wel mee kan scoren, maar gegeven de geopolitieke situatie levert het bij de rest van Vlaamse kiezers waarschijnlijk niet veel meer op dan een ongeïnteresseerd schouderophalen. Het valt ook af te wachten of de klacht van Groen tegen Pieter De Crem, de lokale burgemeester, maar dan vanwege discriminaties bij het inschrijven in de gemeente, de partij veel nieuwe stemmen zal opleveren.

Geen dreigende overname

In tegenstelling tot Open Vld, dat met de N-VA al een Vlaamse concurrent had, en sinds een tijdje met MR Vlaanderen ook nog eens een potentiële Belgische concurrent in eigen gouw, blijft Groen in Vlaanderen over een monopolie op het politieke ecologisme beschikken. Er is geen andere Vlaamse partij die evenzeer aanspraak kan maken op de thema’s milieu en klimaat als Groen, en er is al helemaal geen sprake van een ‘Ecolo Vlaanderen’ of iets in die zin. De afwezigheid van een concurrent op het kernthema maakt dat de klok voor Groen niet zo dreigend tikt als voor Open Vld. Daarbij is het een magere troost dat

DE AFWEZIGHEID VAN EEN CONCURRENT OP HET KERNTHEMA MAAKT DAT DE KLOK VOOR GROEN NIET ZO DREIGEND TIKT ALS VOOR OPEN VLD

Groen lang niet de enige groene partij in Europa is die het tegenwoordig slecht doet in de stembus en in de peilingen. Ecolo zit evenzeer in de problemen, en ook in landen zoals Nederland, Duitsland en Frankrijk doen de groene partijen het niet bepaald schitterend. Maar de partij wordt daardoor niet geconfronteerd met het contrast waar Open Vld mee zit, namelijk op een historisch dieptepunt te zitten net op het ogenblik dat de MR in Wallonië hoge toppen scheert. Dat contrast maakt de crisis voor Open Vld alleen maar groter.

Minder diepe val

Nog een effect dat meespeelt: twee decennia geleden haalde Open Vld nog scores van boven de twintig procent. De partij had toen zelfs de ambitie om een ware volkspartij te worden, die kon uitgroeien naar meer dan dertig procent. Groen daarentegen is er nooit in geslaagd een uitslag te halen die ver boven de tien procent uitsteeg. Het maakt de val voor Groen veel minder diep, ook al dreigt de kiesdrempel voor Groen even hard als voor Open Vld. Bovendien is Groen al eens eerder door de kiesdrempel gezakt, waarna de partij zich weer heeft kunnen herstellen. Dat maakt natuurlijk dat men bij die partij iets rustiger en met

HET ECHTE PROBLEEM IS DAT GEMEENTEN GEEN INSTRUMENTEN MEER HEBBEN OM MIGRATIE IN GOEDE BANEN TE LEIDEN

In plaats van zich collectief op de borst te kloppen, zouden media en politiek er goed aan doen om deze zaak in perspectief te plaatsen, want het echte probleem is niet dat Pieter De Crem mensen inschrijft met vertraging. Het echte probleem is dat gemeenten geen instrumenten meer hebben om migratie in goede banen te leiden, terwijl de gevolgen - op het vlak van huisvesting, sociale druk en integratie - lokaal moeten worden opgelost.

Criminaliseren

Als de federale overheid geen ernstig migratiebeleid voert, moeten gemeenten hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. Dat vraagt om duidelijke regels, niet om selectieve verontwaardiging. Misschien is het dan net tijd om te herbekijken wat ooit werd afgevoerd: een wettelijk inschrijvingsrecht, waarmee lokale besturen zelf kunnen aangeven wanneer de draagkracht bereikt is. Beter zou natuurlijk zijn dat er op Europees en federaal niveau een stringent migratie- en een streng asielbeleid wordt ontwikkeld. Ook op het vlak van de inburgering mag een tandje worden bijgestoken. Wat dreigt te gebeuren? Een burgemeester criminaliseren omdat hij probeert te doen wat federale regeringen al twintig jaar nalaten.

JULIEN BORREMANS

veel minder existentiële angst aankijkt tegen die kiesdrempel dan bij Open Vld, waar men waarschijnlijk nooit gedacht had ooit geconfronteerd te worden met een verkiezingsuitslag met slechts één cijfer voor de komma.

Erosie dreigt

Toch dringt ook voor Groen de tijd. Ten eerste is het natuurlijk zo dat het gemakkelijker is om een partij weer op te bouwen als ze in de peilingen nog steeds zes of zeven procent haalt, dan wanneer ze helemaal door het ijs is gezakt, en amper nog drie of vier procent haalt. In dat laatste geval dreigt ze uiteindelijk zelfs niet meer vermeld te worden in de uitslagen. Maar de ambitie van Groen zou toch ook moeten blijven om op termijn weer naar de tien procent te groeien, en dat is een pak meer dan zoals vandaag nipt boven de kiesdrempel te blijven zweven.

We denken echter dat vooral het risico op een diepgaande erosie voor de top van de partij een zorg zou moeten zijn, zeker als de zaken blijven aanslepen zonder dat er echt verbetering in zicht is. Niet iedereen wil zijn vrije tijd blijven steken in een partij die toch maar in het moeras blijft steken. Dan maken sommigen liever de overstap naar de niet-partijpolitieke milieu- of klimaatbeweging, al is er in dat geval nog niet echt een man overboord. Die bewegingen kunnen immers fungeren als een reservoir tot er weer betere tijden aanbreken voor Groen. Erger is dat sommigen ook de overstap zouden kunnen maken naar de linkse concurrenten PVDA en Vooruit. En dat geldt nog meer voor nieuwe talenten die op die manier verloren gaan voor Groen. Niet dat wij er ’s nachts wakker van gaan liggen, maar op die manier dreigt de partij wel een generatie politici mis te lopen. Partijvoorzitter Bart Dhondt heeft dus wel meer tijd dan zijn collega De Bleeker van Open Vld om zijn partij te hervormen en klaar te stomen voor de verkiezingen van 2029 (of eerder), maar zeeën van tijd heeft hij nu ook weer niet. Dat hij nog steeds niet uit de startblokken is geschoten en dat er bij de partij een soort van ‘business as usual’ lijkt te heersen na alweer een slechte peiling, doet echter vermoeden dat hij misschien toch niet de juiste man op de juiste plaats is.

Eva De Bleeker

Pieter De Crem

Bart Dhondt

GEFLOPTE BRUSSELSE MOBILITEITSAPP VAN MIVB KOSTTE 400 EURO

PER GEBRUIKER

Anderhalf jaar na de lancering van de Brusselse mobiliteitsapp Floya telt deze amper meer dan 35.000 gebruikers. Dit terwijl het Brussels Hoofdstedelijk Gewest maar liefst 14 miljoen euro uittrok voor een eigen mobiliteitsapp. Omgerekend kost dit de belastingbetaler dus 400 euro per gebruiker.

De mobiliteitsapps van zowel het Vlaams Gewest als het Brussels Hoofdstedelijk Gewest lijken oplossingen op zoek naar een probleem. En dat mag wat kosten. De Floya-app van de Brusselse regering, die 14 miljoen euro kostte, is de grootste flop; de Hoppin-app van de Vlaamse regering is wellicht de duurste flop, met een prijskaartje van 80 miljoen euro.

Floya

De Brusselse openbare vervoersmaatschappij MIVB had al een eigen app met de duidelijke naam STIB/MIVB, waarin reizigers hun reis kunnen plannen, de dienstregeling in realtime kunnen bekijken en de dichtstbijzijnde halte kunnen vinden. Die app is beschikbaar in de App Store en Google Play. Maar met geld van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kwam daar Floya bij.

De MIVB lanceerde Floya anderhalf jaar geleden. Dit keer was de belofte een volledig vervoersaanbod in Brussel: metro, tram, fiets, taxi’s, bus of step - noem maar op. Binnen ambtenarenkringen noemen ze dat multimodaal. Naast het raadplegen van realtimedienstregelingen kan de gebruiker ritten betalen. Ook de Floya-app is beschikbaar in de App Store en Google Play.

De smartphone van wie in Brussel circuleert, raakt zo wel erg vol. Naast de MIVB had de NMBS eveneens een app, net zoals de meeste bedrijven voor deelfietsen, deelsteps en deelauto’s. Ten slotte is er de app My Brussels, die in 2020 werd gelanceerd door diezelfde Brusselse regering. Die beloofde via Marc Van den Bossche, adjunct-directeur-generaal van het CIBG (Centrum voor Informatica voor het Brussels Gewest), om van Brussel een ‘smart city’ te maken.

Miljoenen euro’s, amper gebruikers

De toenmalige Brusselse minister van Digitalisering, Bernard Clerfayt (DéFI), en de minister van Mobiliteit, Elke Van den Brandt (Groen), kanaliseerden miljoenen euro’s naar het ontwikkelen van apps. Apps die in essentie niets anders doen dan wat bestaande apps al deden. De gebruiker bleek echter ongeïnteresseerd en bleef stug Google Maps, Kaarten op zijn iPhone of andere gratis toepassingen gebruiken. Met amper 35.000 gebruikers en nauwelijks zicht op hoe vaak de app wordt gebruikt, lijkt het op een geldverkwisting. Maar is zoiets een typisch Brussels fenomeen? Neen. Ook in

Vlaanderen liet de toenmalige minister van Mobiliteit, Lydia Peeters (Open Vld), een dergelijke veredelde routeplanner maken. Kostprijs: 80 miljoen euro. Een contract waarover in 2024 een audit liep bij het Rekenhof. Hoppin werd pas medio 2024 gelanceerd en blijkt een flop.

Dit alles stemt tot nadenken. Beide apps zijn immers voorbeelden van beleid gebaseerd op dure rapporten van mobiliteitsdeskundigen. Opvallend is dat geen enkele mobiliteitsdeskundige een goed woord over heeft voor de auto. Parkeer- en fileproblemen oplossen kan volgens hen altijd alleen door minder auto’s. Hun concepten draaien rond modewoorden zoals ‘modal shift’, ‘multimodaal vervoer’ en ‘mental shift’. Dat is ambtenarees voor auto’s verbieden of wegpesten.

Op zich lijkt het een nobel initiatief of een verdienstelijke poging om de reiziger met het openbaar vervoer, deelfietsen, deelsteps of deelauto’s te helpen bij het plannen van zijn verplaatsing zonder eigen auto. Maar voor al die vervoersmodi bestaan al oplossingen, vaak veel goedkoper dan 14 of 80 miljoen euro voor enkele duizenden gebruikers.

Deelmobiliteit

De reden dat apps zoals Floya en Hoppin er kwamen, is dat deelauto’s, deelfietsen en deelsteps absoluut mee moesten in de mix. De modal shift, zoals mobiliteitsdeskundigen zeggen. Dat noemen ze tevens ‘Mobility as a Service’ of MaaS: mobiliteit als dienstverlening. Tenminste, zo stond het bijvoorbeeld in de conceptnota van de Vlaamse Regering.

Nochtans waren er toen al een aantal commerciële MaaS-operatoren actief, voornamelijk in Antwerpen en Brussel. Eén daarvan is de app Whim (een ‘bekroonde app’), maar er zijn ook Olympus Mobility, Pikaway (van D’Ieteren), Jeasy (voorheen JoynJoyn van Ethias en inmiddels opgedoekt), Mobiflow (oorspronkelijk een app voor deelsteps en deelfietsen, nu een app voor laadpalen), de mobiliteitskaart Modalizy en de reisapp Xximo. Keuze genoeg dus, maar deze apps bleken ook geen succes en verdwenen of evolueerden naar hoofdzakelijk apps voor het laden van elektrische auto’s. Als succes qua aantal gebruikers al een probleem is, dan is de ontwikkelkost een ander. De hoge kosten van deze apps liggen aan de aanpak. Zo sloot het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van het Vlaams Gewest een contract met een groot reclamebureau (LDV United), een communicatiebureau (FINN) en een studiebureau/projectontwikkelaar (Common Ground).

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest koos ervoor om dit aan de MIVB over te laten. De MIVB

Greenpeace moet 655 miljoen dollar betalen na verloren proces

In tegenstelling tot wat veel media schrijven, is Greenpeace niet veroordeeld vanwege protestacties, maar wegens illegale praktijken zoals een lastercampagne en sabotage. Een Amerikaanse volksjury kende 655 miljoen dollar schadevergoeding toe aan het oliebedrijf Energy Transfer.

De zaak draait om de Dakota Access Pipeline, een 1.886 kilometer lange pijpleiding die sinds 2017 in gebruik is. In 2016 en 2017 braken protesten uit, waarbij de Sioux-stam van Standing Rock en milieugroepen fel ageerden tegen de aanleg. Naast bezwaren over inheemse begraafplaatsen en drinkwaterri-

sico’s werden sabotageacties uitgevoerd. Het project werd onder Obama stilgelegd, maar hervat onder Trump, wat tot hevige woede leidde. Greenpeace speelde een sleutelrol in de pr-campagne tegen de pijpleiding, gesteund door beroemdheden als Leonardo DiCaprio.

Oproepen tot geweld

Ondertussen liepen de kosten voor de exploitant van de pijpleiding op. Dit proces in Morton County was Energy Transfers tweede poging om juridische stappen te ondernemen. In 2019 had een federale rechter een eerdere schadeclaim van 300 miljoen dollar tegen Greenpeace afgewezen. Energy Transfer voerde aan dat Greenpeace leugens verspreidde en opriep tot geweld, sabotage en inbraken. De jury in Noord-Dakota oordeelde dat deze aantijgingen bewezen waren en kende een schadevergoeding toe.

De geflopte mobiliteitsapp

besteedde een deel van de realisatie uit aan de groep Customer Collective. Zij moesten de creatie en de visie omtrent MaaS uitwerken en een strategisch en operationeel marketingplan opzetten. Customer Collective is eigenlijk een marketinggroep en liet dit uitvoeren door haar dochterbedrijven The House of Marketing, AddData en Upthrust.

In Vlaanderen kwam daarbovenop een hoop straatmeubilair en aanpassingen van haltes voor de aanleg van Hoppinpunten langs gewestwegen. De ene keer extra werk voor overheidsbedrijven De Werkvennootschap of Lantis, de andere keer extra werk voor De Lijn.

Zowel bij Floya als Hoppin is het argument dat de reiziger een ticket kan kopen voor zijn volledige verplaatsing met verschillende vervoersmiddelen. Daarom moeten alle data van alle operatoren uitwisselbaar zijn en uiteraard moeten alle vervoersbewijzen samenvloeien in één (digitaal) ticket. Een technologisch titanenwerk.

Dankzij de mogelijkheid om routes te plannen en te betalen met zo goed als alle vervoersmiddelen in Brussel, zorgt de Floya-app volgens Brieuc de Meeûs, CEO van MIVB, “voor meer gebruiksgemak, efficiëntie en flexibiliteit, altijd en overal”.

‘Design’

Wat betreft Floya, gaf Brussels mobiliteitsminister Elke Van den Brandt (Groen) nog eens een onbekend bedrag uit om de app te laten bekronen met verschillende prijzen, zoals de ‘IF Design Award’ in Duitsland voor haar merkdesign. Dat klinkt indrukwekkend, maar zo’n IF-award koop je gewoon. Dat zijn marketingkosten. De designprijzen van IF zijn prestigieus en jaarlijks zijn er meer dan 5.000 inzendingen, maar de waarheid is dat inzendingen waanzinnig veel geld kosten. Het principe is ‘pay to play’. Dat er betaald wordt voor deelname is logisch, want het levert een fraaie vermelding op in persberichten of op de verpakking van een product. En designtijdschriften en andere media publiceren over sommige prijswinnaars. Een klein voorbeeld: wie een kandidatuur voor een IF Design Award indient, krijgt meteen een rekening voor een ‘nomination fee’ van 550 euro. En daarmee stopt het niet. De winnaar moet betalen per keer dat hij het logo van de IF Design Award op zijn website en producten afbeeldt. Verder zijn er kosten en verplichtingen, waarvan de grappigste is dat de laureaat altijd moet vermelden dat de IF Design Award ‘de meest prestigieuze designprijs’ is.

De conclusie is dat zowel Floya als Hoppin apps zijn die mobiliteit als een dienst (MaaS) moeten aanbieden, maar dat in de praktijk bitter weinig mensen er gebruik van maken. Het is vooral een stevige financiële transfer naar reclame- en marketingbedrijven.

LODE GOUKENS

Deze tweede poging leidde dus wel tot een veroordeling voor Greenpeace. Greenpeace beweert dat de rechtszaak bedoeld is om hen het zwijgen op te leggen en waarschuwt dat een faillissement dreigt. Greenpeace wil in beroep gaan en onderzoekt juridische stappen in Nederland, waar rechters klimaatactivistische ngo’s vaak steunen. Ze stellen dat de zaak in Noord-Dakota een strategische rechtszaak tegen publieke participatie (SLAPP) is, bedoeld om activisten financieel uit te putten. Greenpeace eist terugbetaling van proceskosten en een morele schadevergoeding. De zaak dient in juli. Eerder won Greenpeace in Europa rechtszaken tegen TotalEnergies in Frankrijk en Shell in het VK. De vraag is of een Nederlandse rechter bevoegd is, maar Greenpeace hoopt via haar hoofdkantoor in Amsterdam een zaak te kunnen aanspannen. Oorspronkelijk werd Greenpeace in Canada opgericht. LODE GOUKENS

EUROPESE SAMENWERKING ZONDER EU

Een van de sterkste politieke krachten in de geschiedenis van de voorbije eeuwen is de centralisatie, waarbij één machtscentrum steeds meer randgebieden opslokt, annexeert en steeds meer bevoegdheden naar zich toetrekt.

De duidelijkste vier voorbeelden zijn Frankrijk, Spanje, Rusland en Italië. Kijk gewoon op een wegenkaart. Dan ziet men dat ‘alle wegen naar Rome leiden’ of naar Parijs, Madrid of Moskou. De hoofdstad zit als een spin in een web van wegen… en een web van macht. Of kijk naar een kaart van Rusland of Frankrijk in 1500 en je ziet onmiddellijk welke gebieden deze centralistische staten sindsdien hebben opgeslokt en gerussificeerd of verfranst. In Rusland waren veel van die opgeslokte gebieden in Siberië heel dun bevolkt en primitief. In Frankrijk waren dat oude, roemrijke naties met een eigen cultuur en een eigen taal… waarvan bijna niets is overgebleven.

CENTRALISATIE VAN DE MACHT IS EEN ONWRIKBAAR HISTORISCH MECHANISME

De huidige EU is ook zo’n machtscentrum dat steeds meer bevoegdheden en autonomie van zijn deelstaten opslokt… tot er bijna niets meer van zal overblijven. Dat is een onwrikbaar historisch mechanisme. Op 16 mei 2024 schreef Geert Bourgeois in De Tijd: “De Europese Unie is een kostbare constructie, want na 75 jaar oorlogen in Europa heeft ze ons 75 jaar vrede en veel welvaart gegeven.” Eerder schreef hij ook dat de EU een kans was voor Vlaanderen, omdat België als staat zou vervluchtigen naarmate er steeds meer bevoegdheden overgedragen zouden worden aan de EU. Ja, dat is heel plausibel. Maar als zelfs een bijna tweehonderd jaar oude, internationaal erkende staat als België al zal vervluchtigen, wat zal er dan overblijven van een regio als Vlaanderen? Die zal nog sneller vervluchtigen.

Welvaart?

Tussen 1959 en 1974 groeide de Spaanse economie jaarlijks met gemiddeld 6,6 procent, dankzij de terugkeer naar een open markteconomie. De Spaanse economie was toen de op één na snelst groeiende ter wereld. Alleen Japan deed het nog beter. En dat was lang vóór Spanje lid werd van de EU. Zwitserland hoort niet bij de EU en het heeft nog altijd zijn eigen munt. Maar van alle Europese landen hebben alleen Luxemburg, Ierland en Noorwegen een groter bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking. Daarmee scoort Zwitserland beter dan EU-landen als Denemarken en Nederland en zelfs beter dan… de VS. Merk op dat Noorwegen ook niet bij de EU hoort en ook nog een eigen munt heeft. En dat het een olieland is, natuurlijk. Zoals meestal zijn piepkleine landjes als Monaco en Liechtenstein niet in deze rangschikking opgenomen. Ook zonder de EU steeg de welvaart in West-Europa overal met sprongen.

Vrede?

Ook het argument dat de EU voor vrede heeft gezorgd, is duidelijk vals. Waarom doet men zo vaag? Men noemt nooit één dreigend conflict dat door ‘vredestichters’ van de EU is voorkomen. Wie zou er bij wie zijn binnengevallen? Frankrijk in West-Duitsland? Of omgekeerd misschien?

De waarheid is dat de Europese grootmachten in dertig jaar tijd twee wereldoorlogen hadden ontketend, waarbij half het continent was verwoest. De fut was eruit. Europa was materieel en psychologisch platgeslagen. De winnaars minder dan de verliezers, maar evengoed waren zij gereduceerd tot tweederangsmogendheden die hun kolonies een voor een moesten opgeven. Er moest niet meer gevochten worden om de hegemonie in Europa: West-Europa stond onder bescherming van de VS, het kreeg Marshall-hulp, vrijheid en democratie. Oost-Europa werd uitgeplunderd door de USSR en er werden bloedige dictaturen geïnstalleerd. Het pleit was beslecht.

activistische, wereldvreemde rechters genoeg. We moeten streven naar natiestaten die met elkaar verbonden zijn in NAVO-achtige militaire allianties en wederzijdse economische verdragen, maar die zich verder zo weinig mogelijk bemoeien met elkaars binnenlandse aangelegenheden. Er is geen enkele reden waarom alle Europese landen dezelfde wet- en regelgeving zouden moeten hebben inzake de doodstraf, abortus, euthanasie, persvrijheid, kernenergie, vrije schoolkeuze, godsdienstvrijheid, drugs, transgenders, klimaatmaatregelen of zelfs mensenrechten. Als twee of meer landen een verdrag sluiten om geen grenscontroles meer uit te voeren, dan is dat prima. Als een ander land wél grenscontroles wil, ook goed. Als land A dom genoeg is om 100.000 migranten uit zee op te vissen, dan is dat een binnenlandse aangelegenheid. Maar A moet dan niet jammeren als buurland B de grens dichtgooit en alle migranten die er toch binnensluipen, sito presto interneert en/of deporteert en misschien zelfs een visumplicht invoert voor onderdanen van land A.

WE MOETEN STREVEN NAAR NATIESTATEN DIE MET ELKAAR VERBONDEN ZIJN IN NAVO-ACHTIGE MILITAIRE ALLIANTIES EN WEDERZIJDSE ECONOMISCHE VERDRAGEN, MAAR DIE ZICH VERDER ZO WEINIG MOGELIJK BEMOEIEN MET ELKAARS BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN

Ja, in de beginperiode van de EGKS en de EEG hebben politici als Schuman in Frankrijk en Adenauer in Duitsland zeker bijgedragen tot de verzoening tussen hun beide vaderlanden. Maar dat was vóór de EU. Ja, EU-landen hebben na 1945 nooit meer tegen elkaar gevochten. Maar Europese landen die heel lang niet tot de EU behoorden, zoals Spanje, Portugal, Zwitserland en Zweden, voerden toen ook geen onderlinge oorlogen meer.

Soevereiniteit

Als we de soevereiniteit van de natiestaten willen herstellen, dan moeten we de macht van het EU-centrum drastisch inperken. Moeten we samenwerken? Natuurlijk, anders worden we de speelbal van grote mogendheden als Rusland - voorlopig nog -, China en de VS. Maar de bouwstenen van die samenwerking moeten de natiestaten blijven, die onderlinge verdragen afsluiten, die in hun nationale parlementen goedgekeurd moeten worden. Dat zal langzamer gaan, maar het zal tenminste een democratisch draagvlak hebben. Het Europees Parlement is overbodig. We hebben al een democratie, dank u. De Europese Commissie met haar byzantijnse bureaucratie en haar niet-verkozen potentaten is ook overbodig, net zoals het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. We hebben zelf al

Holbewoners

Voor Thierry Baudet gek werd, stelde hij tijdens een toespraak in het Vlaams Parlement voor om alle supranationale Europese instellingen af te schaffen. Dat is misschien iets te drastisch, maar het raakt wel aan de kern van de zaak. Net zoals Madrid, Parijs, Rome en Moskou in het ‘oude’ historische Europa, zijn die supranationale instellingen machtscentra die dwangmatig streven naar uitbreiding van hun territorium en van hun bevoegdheden

OOK ZONDER DE EU STEEG DE WELVAART IN WEST-EUROPA OVERAL MET SPRONGEN

Het is geen toeval dat de Europese structuren vol zitten met individuen als Verhofstadt, Timmermans en Von der Leyen die dromen van een superstaat, “an ever closer union among the peoples of Europe” zoals zij dat zelf formuleren. In mensentaal gezegd: een Unie waarin het machtscentrum in Brussel steeds meer bevoegdheden en vrijheden van de deelstaten en regio’s usurpeert. Zulke politici komen op zulke structuren af, zoals verraders en collabo-

rateurs altijd hovelingen, ambtenaren of gouverneurs werden in dienst van de staat die hun oude vaderland had ingepalmd en gereduceerd had tot een provincie. En zulke politici werden binnen die structuren bijna automatisch bevorderd tot de hoogste bestuursfuncties. Wat in de EU heel gemakkelijk gaat, want zij moeten niet verkozen worden.

Hoe die eurocraten over nationale soevereiniteit denken, werd het best verwoord door Mark Eyskens die ooit zegde: “De soevereiniteit is het attribuut van de holbewoner: die is onafhankelijk, maar machteloos.” Ja?

Er zijn nochtans vele niet-verkozen mammoeten afgemaakt door groepen van die ‘machteloze’ holbewoners die de handen in elkaar sloegen en samen op jacht gingen. Als het zo zit, reken mij dan maar tot de fanatieke holbewoners.

EU-leger?

Als alle Europese landen samengevoegd worden tot één, dan zal er toch geen Europese oorlog meer mogelijk zijn? Nee, natuurlijk niet. Maar je krijgt gegarandeerd wel revoluties, secessieoorlogen, burgeroorlogen en afscheidingsbewegingen. Kijk maar naar de geschiedenis van alle gecentraliseerde rijken groot en klein, van tsaristisch Rusland tot de Sovjet-Unie, naar Spanje en Frankrijk, naar het vroegere Joegoslavië, naar China…

CENTRALISATIE VAN DE MACHT IS EEN ONWRIKBAAR HISTORISCH MECHANISME

Maar zal zo’n EU-rijk dan tenminste toch sterk staan tegenover een buitenlandse agressie? Maakt eendracht geen macht? Als u dat denkt, kijk dan naar Oostenrijk-Hongarije in de Eerste Wereldoorlog, met zijn vele divisies bestaande uit minderheden: Tsjechen, Slowaken, Bosniërs, Kroaten en nog vele andere groepen. De meesten wilden helemaal niet vechten voor hun meesters in Wenen of Boedapest. Als het slecht ging, sloegen ze massaal op de vlucht, of ze deserteerden, of ze gaven zich met duizenden tegelijk over. Het zou met een EU-leger juist hetzelfde zijn.

Ja, er rijzen onvermijdelijk problemen als nationale legers in een coalitie moeten samenwerken. Maar de geschiedenis leert ons dat het kan. Als ze onder bevel staan van officieren van hun eigen natie, die hun eigen taal spreken, zullen soldaten ook in een coalitie dapper voor hun vaderland vechten. Maar niet voor kunstmatige staten geleid door vreemde heersers die op hen neerkijken als op… holbewoners. Juist, ja. PAUL BÄUMER

Ursula von der Leyen

ANNICK PONTHIER

“Ik walg ervan dat tegenstanders ons in het pro-Russische kamp proberen te duwen”

De regering-De Wever moet voor de komende vier jaar op zoek naar 17 miljard euro extra voor Defensie. Waar moet ze die middelen vinden in een land dat er budgettair allesbehalve goed voorstaat? En waarin kan ze die het best investeren? Vlaams Belang-Kamerlid Annick Ponthier geeft haar kijk op de zaken.

Minister van Defensie Theo Francken (N-VA) legde vorige week woensdag in de Kamercommissie Landsverdediging zijn beleidsverklaring af. Kamerlid Annick Ponthier volgde als defensiespecialiste van haar partij, het Vlaams Belang, de commissievergadering op de voet. “De beleidsverklaring baadde in een sfeer van voorwaardelijkheid”, oordeelt ze. “Er zat geen concreet budgettair kader achter. Dat is volgens het Kamerreglement nochtans verplicht.”

WE BETREUREN DAT VOOR DE UITBOUW VAN DE DEFENSIEINDUSTRIE VOORAL WORDT GEKEKEN NAAR BRUSSEL EN CHARLEROI, EN NIET NAAR VLAANDEREN

“Minister Francken probeerde onze kritiek te counteren door naar het regeerakkoord te verwijzen, maar de geopolitieke context is de afgelopen weken ingrijpend veranderd”, vervolgt Ponthier. “Vooral de vraag hoe België de NAVO-norm van 2 procent van het bbp aan defensie-uitgaven zal halen, blijft onbeantwoord. De druk om die norm al tegen de zomer te halen, neemt toe. Maar de vraag blijft waar de regering de nodige middelen wil vinden. Er wordt gegoocheld met een defensiefonds, defensieobligaties en het ‘ReArm Europe’-plan van Ursula von der Leyen. Maar de onduidelijkheid over het budgettaire aspect blijft bestaan. Nochtans weet iedereen die met Defensie begaan is: ‘It’s all about the money.’ Momenteel lijken de financieringsplannen van de regering-De Wever vooral op een luchtkasteel.”

Waar zou u willen dat het benodigde geld wordt gevonden?

“Er ligt in België nog heel wat vet op de soep. Er is ruimte om te besparen op de miljardentransfers van Vlaanderen naar Wallonië en Brussel, de partijdotaties en het politieke bestel als dusdanig. De afschaffing van de Senaat zal niet volstaan. Ook op het vlak van ontwikkelingshulp kan de regering nog meer besparen. Aanvankelijk was ze van plan om daar 60 tot 70 procent op te besparen. Maar onder druk van Vooruit is dat uiteindelijk slechts 25 procent geworden. Dat kan beter. Ook uit de federale subsidiepot van 66 miljard euro valt nog heel wat te halen.”

Wat vindt u van het voorstel om het defensiefonds te financieren via de verkoop van overheidsparticipaties of onze strategische goudreserve?

“Wij zijn daar geen voorstander van. De verkoop van overheidsparticipaties levert onvoldoende en slechts eenmalige opbrengsten op.

Proximus en bpost, bijvoorbeeld, doen het momenteel niet al te denderend op de beurs. Het is een creatief idee dat herinneringen oproept aan de strategie van Guy Verhofstadt om overheidsgebouwen te verkopen en ze vervolgens meteen weer te huren. We moeten ‘out of the box’ durven te denken. Maar een verkoop van overheidsparticipaties is niet de juiste manier om de nodige miljarden te vinden. Het lijkt me ook geen goed idee om investeringen in Defensie buiten de begroting te houden. Op die manier zadel je toekomstige generaties met een extra last op. Zij zullen de schulden uiteindelijk moeten terugbetalen.”

Moet elke inwoner van België volgens u bereid zijn om 1.000 euro aan extra belastingen op te hoesten om de investeringen in Defensie te financieren?

“Vooral voor de Vlamingen moeten we de belastingen niet verder verhogen. Ze betalen nu al de meeste belastingen in dit land en krijgen daarvoor veel te weinig terug. We betreuren dat er voor de verdere uitbouw van de defensie-industrie – waar we voor alle duidelijkheid een grote voorstander van zijn – vooral wordt gekeken naar Brussel en Charleroi, en niet naar Vlaanderen. Nochtans is de haven van Antwerpen op dit moment al een NAVO-hub waar op relatief eenvoudige wijze verdere defensiecapaciteit kan worden uitgebouwd. Ik hoop dat minister Francken niet alleen de voormalige site van Audi in Vorst bezoekt, maar ook eens naar de haven van Antwerpen trekt.”

Wat zijn volgens u de prioriteiten voor investeringen in Defensie?

“In de huidige geopolitieke context moeten we vooral inzetten op de bescherming van onze kritieke infrastructuur, zoals de Antwerpse haven. Ook de instellingen die we huisvesten, zoals het NAVO-hoofdkwartier in Evere, het NAVO-commandocentrum in Bergen en de Europese instellingen in Brussel, zijn momenteel niet beschermd. Investeringen in luchtafweergeschut zijn dus broodnodig. Ook op het vlak van cyberveiligheid hebben we nog een lange weg af te leggen: we zijn onvoldoende gewapend tegen de hybride oorlog die momenteel al tegen onze samenleving wordt gevoerd. Ten slotte mogen we ook onze marine niet vergeten. Een extra fregat is essentieel om onze handelsroutes en economische belangen te kunnen verdedigen.”

In een opiniestuk op HLN hekelt Isolde Van den Eynde het gebrek aan transparantie in het defensiedebat. Volgens haar hebben te weinig politici zich al uitgelaten over de vraag welk leger we nodig hebben. Welk leger hebben we volgens u nodig?

“Dat is inderdaad een heel belangrijke vraag. We moeten ons afvragen welke capaciteiten we verder willen uitbouwen en welke we

eventueel moeten afstoten. Dat laatste is op dit moment zeker niet aan de orde. Gelet op de dreigingen die op ons afkomen, moeten we op alle fronten actief zijn, of toch minstens in een internationaal samenwerkingsverband. We kunnen niet alles alleen doen. Dankzij biof multilaterale samenwerkingsverbanden hoeven we geen capaciteiten af te stoten en kunnen we onze beperkte middelen optimaal inzetten. Onze marine, bijvoorbeeld, werkt momenteel uitstekend samen met Nederland, maar wel op vrijwillige basis. Dat moet zo blijven.”

Moet België vooral Europees of Amerikaans materieel aankopen?

“We hebben altijd gezegd dat we niet te afhankelijk mogen worden van de Verenigde Staten. Europa moet zijn eigen boontjes kunnen doppen. Dat kan door op vrijwillilige basis gezamenlijke legeraankopen te doen. We kunnen ons de incompatibiliteit van de verschillende Europese wapensystemen niet langer permitteren. Maar dat betekent absoluut niet dat ik een voorstander ben van een Europees leger, want dat is een illusie.”

Moeten Belgische troepen deel uitmaken van een Europese vredesmacht in Oekraïne?

“Dat is op dit moment een fictieve discussie, want er is nog geen vredesakkoord. Maar wij zijn daar eerder terughoudend in. Het Belgische defensieapparaat moet eerst grondig worden uitgebouwd. Op dit moment zijn we onvoldoende voorbereid om troepen te sturen. Als het al zou moeten, dan moet dat onder VN- of OVSE-vlag en niet onder NAVOvlag om een verdere escalatie te vermijden. Er is altijd een zeker risico verbonden aan de inzet van militairen in het buitenland. Maar het risico op escalatie lijkt me nu nog net iets groter, omdat Vladimir Poetin nooit de meest betrouwbare partner zal zijn, ook niet als er een vredesakkoord is.”

Wat is uw standpunt over een vrijwillige legerdienst voor 18-jarigen?

“Ik vind het wat te soft. Wij pleiten voor een verplichte gemeenschapsdienst van 6 tot 9 maanden voor iedereen die de middelbare schoolbanken verlaat. Daarmee versterken we de weerbaarheid van onze samenleving, die momenteel enorm onder druk staat. Jongeren hoeven niet per se in het leger te gaan. Ze kunnen zich ook op een andere manier ten dienste van de samenleving stellen, bijvoorbeeld door een halfjaar in een woonzorgcentrum of bij de politie te werken. Daar hebben we als samenleving meer bij te winnen dan bij een vrijwillige legerdienst.”

Bent u zelf voorbereid op een crisis of oorlogssituatie?

“Te weinig.”

KAMERLID (VLAAMS BELANG)

U heeft dus geen noodvoorraad water of voedsel in blik in huis?

“Nee, maar ik denk er de laatste tijd wel meer en meer over na. Ik ben er misschien wat nonchalant in, maar het lijkt me geen overbodige luxe om extra water of een noodradio op batterijen in huis te hebben. Ik ben er steeds meer mee bezig.”

Bent u bezorgd over een verdere escalatie van de oorlog in Oekraïne?

“Dat valt eigenlijk wel mee. We moeten een onderscheid maken tussen de fysieke dreiging en de hybride dreiging. Over die laatste vorm moeten we ons momenteel veel meer zorgen maken dan over de eerste. Niet alleen Rusland, maar ook China heeft de aanval op onze samenleving ingezet. Door middel van spionagepraktijken en TikTok proberen ze allerlei vergif in onze samenleving te injecteren. Dat is de reden waarom ik TikTok niet meer gebruik. We zijn ons onvoldoende bewust van de dreiging die van Chinese technologie uitgaat.”

Welke toegevingen moet Oekraïne volgens u bereid zijn om te doen om de oorlog te beeïndigen?

“Na drie jaar zijn we eindelijk terug ‘on speaking terms’ met Rusland. Dat is eigenlijk veel te laat. De afgelopen jaren heeft Europa geen enkel diplomatiek initiatief genomen. Het is goed dat de VS dat nu wel hebben gedaan. Maar het heeft nog te weinig kans op slagen.”

“Het is niet aan mij om te zeggen wat Oekraine wel of niet moet doen. Dat kan het alleen zelf beslissen. Een oorlog kent nooit winnaars, enkel verliezers. Niet ik, maar minister Francken heeft gezegd dat Oekraïne op een bepaald moment misschien grondgebied zal moeten afstaan. Ik begrijp natuurlijk dat dat geen leuke boodschap is om te horen. Wij zijn volksnationalisten. Ieder volk verdient zijn eigen land. En wie ben ik om te zeggen dat Oekraïne grondgebied moet afstaan aan de agressor, Rusland? Maar ik vrees dat het geen andere keuze zal hebben. Grondgebied zal altijd deel uitmaken van het eisenpakket van Rusland.”

Stel dat u morgen minister van Defensie zou worden. Wat zou u als eerste doen?

“Niks geraakt zomaar in een vingerknip opgelost. Maar mijn eerste prioriteit zou zijn om het personeelsbestand van Defensie uit te breiden en het militair statuut aantrekkelijker te maken. De pensioenplannen van de regering-De Wever doen net het omgekeerde: ze raken aan de aantrekkelijkheid van het beroep. Het specifieke karakter van het militair statuut blijft onderbelicht. Het pensioendebat moet een loopbaandebat zijn. Als men de pensioenleeftijd wil optrekken van 56 naar 67 jaar, moet men tegelijkertijd ook bekijken hoe men de loopbaan van militairen aantrekkelijker kan maken.”

Hoe beoordeelt u het beleid van de nieuwe minister van Defensie?

“Dat zullen we binnen vier jaar zien. Veel slechter dan voorheen kon het natuurlijk niet worden, want de lat lag bijzonder laag (lacht). Er worden veel goedklinkende beloftes gedaan, maar de vraag is in hoeverre deze gerealiseerd kunnen worden. Vooral de doelstelling om tegen het einde van de legislatuur 40.000 militairen – reservekader en burgerpersoneel inbegrepen – te hebben, lijkt erg ambitieus. Vandaag zitten we op 25.000. Maar militaire experten voorspellen dat we eerst nog naar 21.000 zullen terugvallen, vooraleer de stijging zal worden ingezet. Er zullen dus nog veel initatieven nodig zijn om van 21.000 of 23.000 naar 40.000 militairen te evolueren.”

“De vrijwillige legerdienst die de minister wil invoeren, is in die zin slechts een druppel op een hete plaat. Tegen 2026 mikt hij op een 500-tal jongeren, tegen 2029 op een duizendtal. Die aantallen zullen niet volstaan om het personeelsbestand op peil te houden. De pensioneringsgolf bij Defensie is op dit moment aan het afzwakken, maar ik blijf toch vrij sceptisch. Het is nog maar de vraag hoeveel jongeren na een jaar vrijwillige legerdienst bij Defensie aan de slag zullen blijven, als ze eenmaal weten hoe het is om als soldaat te dienen, met alle nadelen die erbij horen. Ik hoop

natuurlijk dat ik mij vergis. Maar ik kan het beleid van de minister nog niet beoordelen. Ik kan hem pas binnen vier jaar afrekenen op de beloftes die hij vandaag maakt.”

Had u dan liever een verplichte dan een vrijwillige legerdienst gezien?

“Op dit moment zijn er onvoldoende instructeurs en infrastructuur om de dienstplicht in het leger opnieuw in te voeren. Maar je moet ergens beginnen, natuurlijk. In die zin zijn de 500 plaatsen in het kader van een vrijwillige legerdienst een goede eerste stap. Meer zou op dit moment waarschijnlijk niet haalbaar zijn.”

Wat vindt u van de kritiek dat uw partij een pro-Russische houding zou hebben?

“Dat is belachelijk. Ik voel me daar helemaal niet door aangesproken. We hebben de inval in Oekraïne vanaf de eerste dag veroordeeld en zijn dat consequent blijven doen. Ik begrijp niet waar deze beschuldiging nog steeds vandaan komt. Het diplomatiek overleg en de vredesonderhandelingen tussen de VS en Rusland moeten alle kansen krijgen. Je mag die niet laten ondersneeuwen door oorlogsretoriek. Maar kennelijk is dat pleidooi al voldoende voor onze tegenstanders om ons in het pro-Russische kamp te plaatsen. Daar walg ik van. Ik kan daar met mijn verstand niet bij. Iedereen zou toch voor een langdurig vredesakkoord moeten zijn? Waarom zou je overleg dan niet alle kansen geven?”

Deelt u de mening van filosoof Gerard Bodifée dat Rusland door het Westen geprovoceerd is?

“Dat is een moeilijke kwestie. Niemand wil een tegenstander aan zijn voordeur, dus ik begrijp dat perspectief. Maar elk land is vrij om al dan niet lid te worden van de NAVO. Daar mogen we geen rem op zetten.”

Hebben jongeren met een dubbele nationaliteit een plaats in het Belgische leger?

“Wij zijn als partij tegen de dubbele nationaliteit. Momenteel wordt bij Defensie niet geregistreerd of een rekruut een tweede nationaliteit heeft. Het volstaat dat een van de nationaliteiten de Belgische is. Dat is een veiligheidsrisico. Zou het opportuun zijn om de kandidatuur van iemand met zowel de Belgische als de Russische nationaliteit te weerhouden? Ik denk van niet. Er vinden wel degelijk screenings plaats – soms zelfs te veel ten aanzien van Vlaams-nationalisten. Maar vaak zijn kandidaat-militairen al ver gevorderd in het selectieproces of zefs al aangeworven vooraleer bepaalde elementen aan het licht komen.” Zijn er gevallen bekend van een te strenge screening van Vlaamsnationalisten binnen Defensie?

“Ja, ik ken voorbeelden van mensen die op het matje zijn geroepen en hun veiligheidsmachtiging zijn verloren door een verkeerde Facebook-like. Daardoor kunnen ze niet meer op buitenlandse missie, wat een verlies aan inkomsten betekent. Dat vind ik heel erg. Ik heb de minister van Defensie hierover bevraagd en ben benieuwd naar zijn reactie. In de vorige legislatuur heeft hij daar vaak tegen gefulmineerd.”

ANTON SCHELFAUT

Buitenland

Bedreigt opmars AfD toerisme aan Oostzee?

Het sterke verkiezingsresultaat van AfD in de Duitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommern schaadt de toeristische sector. Dat deelde althans de voorzitter van het Deutsches Hotel- und Gaststättenverband (Dehoga, of Duitse vereniging voor het hotelwezen), Lars Schwarz, onlangs mee.

De berichten die Schwarz onmiddellijk na de Bundestagverkiezingen ontving, lieten volgens hem geen ruimte voor interpretatie. “Ik ontving van leden van ons verbond dagelijks informatie dat gasten met als motivatie ‘AfD’ hun hotelreservatie schrappen”, vertelde hij aan de lokale krant Ostsee-Zeitung. “Het is een thema dat ons dus bijzonder bezighoudt.” De Duitse krant Bild Zeitung nam de informatie van Schwarz over en kopte: “Ostsee-hotels klagen over een stroom van schrappingen ‘wegens AfD’”. Zoals geweten haalde het AfD in de deelstaat 35 procent van de stemmen.

Fake news... volgens Schwarz zelf

De informatie die Lars Schwarz rondstuurde, krijgt echter méér betekenis als men de partijpolitieke activiteit van Schwarz tegen het daglicht houdt. De hoteleigenaar is voor CDU ongeveer 10 jaar burgemeester in Gnoien (in de omgeving van Rostock). Na zijn herverkiezing liet hij volgens de publieke zender NDR de AfD-fractie in zijn gemeenteraad weten dat hij zich met hand en tand zou verzetten tegen alle mogelijke ongrondwettelijke eisen van de rechtse populisten.

Vreemd genoeg nam Lars Schwarz enkele dagen later in de Berlijnse lokale krant Berliner Zeitung een bocht van 180 graden. “Er is helemaal geen sprake van een annulatiegolf” en “er is geen meetbare achteruitgang van het aantal boekingen”, was nu de teneur. Ook in de Nordkurier liet hij optekenen dat “de indicaties van het aantal boekingen zelfs positief zijn”. Hij verwachtte “een goed toerismeseizoen” voor de Oostzee.

ZUID-AFRIKA

Het Verbond voor Toerisme Mecklenburg-Vorpommern (Tourismusverband), met haar voorzitter, Tobias Woitendorf, was in elk geval eenduidig en klaar: “Een annuleringsgolf op basis van de Bundestagverkiezingen hebben wij niet gemerkt. Volgens studies hebben stemgedrag en reisgedrag weinig tot niets met elkaar te maken.”

FRANKRIJK

Na enkele maanden wordt schooluniform opgeborgen

Sinds het nieuwe schooljaar droegen leerlingen van twee lycea in de Franse regio Provence-Alpes-Côte d’Azur een schooluniform. Het experiment zou normaal twee jaar duren, maar wordt nu al afgevoerd. De idee voor de eenvormige schoolkledij werd in december 2023 door de toenmalige minister van Onderwijs, Gabriel Attal, gelanceerd. Op die manier wilde de discussie rond islamitische kledij (de zogenaamde abaya) kunnen afsluiten, zonder moslims voor het hoofd te stoten.

Attal kondigde een ‘experiment op grote schaal’ af. Honderd schoolinstellingen verspreid over het ganse Franse territorium, zouden

ITALIË

Ruzie met VS dijt uit

De weinig diplomatieke taal van Zuid-Afrika’s ambassadeur in de VS, Ibrahim Rasool heeft geleid tot een dieptepunt in de betrekkingen tussen beide landen. Volgens Joel Pollak, redacteur van het rechtse Breitbart News, zou Rasool president Trump hebben verweten heerszuchtig te zijn en de bestaande orde in Amerika en de wereld te ondermijnen.

Dit is niet de eerste keer dat Rasool zich kritisch uitlaat. Tijdens Donald Trumps eerste ambtstermijn noemde hij de president een extremist die ongeschikt was om de Verenigde Staten te besturen. Rasool was tijdens de ambstermijn van Obama al eerder Zuid-Afrika’s ambassadeur van 2010 tot 2015. Hij keerde in januari jongstleden terug op dezelfde post. Zijn pro-Palestijnse houding heeft echter al geruime tijd tot ongenoegen geleid, vooral bij de Republikeinen. Op dezelfde dag werd hij door Marco Rubio, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, tot persona non grata verklaard. Hij kreeg tot 21 maart de tijd om het land te verlaten.

Splijtzwam Iran

De kwestie vormt de (voorlopige?) climax van het Amerikaanse ongenoegen, dat voornamelijk draait om de nauwe banden tussen Zuid-Afrika en Iran en de houding van Pretoria ten opzichte van Israël. Begin maart werd nog een Iraanse delegatie ontvangen op het ANC-hoofdkwartier. Twee jaar geleden dreigde de VS al met sancties toen Iraanse oorlogsschepen in Kaapstad aanmeerden. Hoewel president Ramaphosa blijft benadrukken dat de relatie met Washington hersteld moet worden, onderhoudt de ANC-regering warme betrekkingen met Rusland, China, Iran en Cuba. Het ANC heeft traditioneel het buitenlandse beleid van Zuid-Afrika naar zich toe getrokken en is niet te spreken over de missies van Solidariteit/AfriForum en van de Democratische Alliantie – de belangrijkste regeringspartner naast het ANC in de Regering van Nationale Eenheid (RNE) – naar Washington om de diplomatieke schade te herstellen. Een regeringsdelegatie met zakenlieden, met hetzelfde doel, komt echter niet van de grond, naar verluidt door interne onenigheid over

de aanpak en het besef dat men in de VS niet welkom is.

Toegevingen

Of Ramaphosa tevreden is met Rasools uitspraken, is een andere kwestie. Pretoria lijkt zich erbij neer te leggen dat het niet langer kan profiteren van de voordelige AGOA-tarieven, maar hoopt nog steeds op een gunstig bilateraal handelsakkoord met de VS. Niettemin zal Zuid-Afrika, indien het de betrekkingen met Washington wil normaliseren, volgens waarnemers concessies moeten doen. Hierbij wordt gedacht aan een verandering in de houding ten opzichte van Israël of aanpassingen aan de onteigeningswet en de wet op Zwarte Economische Bemachtiging (SEB), die bedrijven verplicht een deel van hun eigendom aan zwarte Zuid-Afrikanen over te dragen. Zo weigerde Elon Musk de SEB-eis van 30 procent toen hij met zijn internetbedrijf Starlink in Zuid-Afrika zaken wilde doen.

Jaco Kleynhans, hoofd buitenlandse betrekkingen van Solidariteit, stelde dat de toekomstige ambassadeur in Washington bij voorkeur een niet-politieke figuur zou moeten zijn of uit een andere partij zou moeten komen. Volgens berichten zou echter Andries Nel, huidig adjunct-minister van Justitie, de meeste kans maken. Nel is een Afrikaner, maar sloot zich in zijn jeugd aan bij anti-apartheidsorganisaties en werd later lid van het ANC.

Zuid-Afrika heeft er alle belang bij om verdere escalatie te vermijden. Minister Rubio weigerde eind februari al een bijeenkomst met zijn G20-collega’s in Johannesburg bij te wonen. Mocht president Trump in november besluiten weg te blijven van de G20-top in Zuid-Afrika, dan zou de vernedering compleet zijn.

JAN VAN AERSCHOT

er gedurende twee jaar aan deelnemen. Afhankelijk van de reacties en de ervaringen, zou de eenvormige kledij al dan niet worden veralgemeend voor alle scholen. Het project kende van in het begin moeilijkheden. Er was weinig vrijwillige medewerking en slechts 87 scholen toonden zich bereid om het experiment uit te proberen. Maar de eenvormige kledij werd in de plannen al snel vervangen door ‘gelijkvormige bovenkledij’.

Bijkomende financiële lasten

Uiteindelijk werd de eenvormige kledij ingevoerd in twee lycea: het lyceum des Palmiers in Nice en het lyceum Jean-d’Ormesson in Châteaurenard. Renaud Muselier, voorzitter van de raad van de regio PACA, heeft nu het einde van de uniformdracht aangekondigd. Om zijn beslissing te motiveren

verklaarde hij: “Het is duur en de staat houdt ermee op.” Onder impuls van Elisabeth Borne, de voormalige eerste minister, werd namelijk besloten deze eenvormige kledij niet meer te financieren, terwijl de regering voorheen wél het engagement had genomen om 50 procent van de kosten te dragen. Vanaf het schooljaar in september 2025 lopen de leerlingen in Nice en Châteaurenard erbij zoals in de rest van Frankrijk. De kledij die ze zes maanden geleden moesten aanschaffen, dient tot niets meer. Er worden geen reacties ingezameld om te zien of het experiment moet worden uitgebreid. Wat achterblijft, zijn kosten. De regionale instelling voor het onderwijs betaalde de twee schoolinstellingen 500.000 euro subsidie uit voor de aankoop van de eenvormige kledij.

PIET VAN NIEUWVLIET

1 miljoen euro boete voor weigering migranten

Het Hof van Cassatie van Rome heeft de Italiaanse regering veroordeeld tot een forse boete omdat zij in 2018 illegalen gedurende 10 dagen verhinderd heeft voet op Italiaanse grond te zetten. Hiermee wordt als het ware de scheiding tussen de wetgevende, de rechterlijke en de uitvoerende macht ondergraven: magistraten kennen zich de macht toe om zelf het politieke beleid te bepalen.

Het doet denken aan het proces tegen de voormalige Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, Matteo Salvini, die beschuldigd werd dat hij een ontscheping van illegalen in 2019 zou hebben verhinderd, nadat een ngo-schip de hulp van verschillende landen had geweigerd en eveneens geweigerd had aan te meren in nabijgelegen, Tunesische havens. De rechtbank van Palermo vervolgde de minister niet, maar het Hof van Cassatie besloot anders. In dit recente oordeel veroordeelde het Hof van Cassatie Italië tot een vergoeding aan 41 van de 177 Eritreeërs die aan boord van het marineschip Diciotti zes dagen de toegang geweigerd werden tot het Italiaanse grondgebied.

Italiaanse regering woedend

De Italiaanse regering is woedend, want het is wel de Italiaanse regering geweest die de migranten heeft gered in de territoriale wateren van Malta. De Eritreeërs kregen alle bijstand van Italiaanse militairen. Zoals de huidige Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, Matteo Piantedosi, uitriep: “Door deze beslissing moet de regering - met belastinggeld van eerlijke Italiaanse burgerspersonen vergoeden die Italië op een illegale manier probeerden binnen te dringen; die dus probeerden de Italiaanse wet te schenden.”

Rossano Sasso, parlementslid voor de Lega, nodigt niet-gepolitiseerde magistraten uit om te reageren op dit oordeel van het Italiaanse Hof van Cassatie. Hij herinnert aan de bijna permanente aanwezigheid van advocaten in en rond asielcentra. Het is een

winstgevende bedrijvigheid geworden voor een klein legertje aan advocaten, aldus Sasso. “Advocatenassociaties wrijven zich met dit arrest in de handen. Er zit een stortvloed aan zaken aan te komen met allemaal vragen naar schadevergoedingen, op kosten van de Italiaanse belastingbetaler. We mogen ontschepingen niet meer tegenhouden. We mogen illegalen niet naar Albanië brengen. We moeten ze laten ontschepen, we moeten ze opvangen, we dragen alle kosten. Ze begaan op ons grondgebied veel misdrijven. Het is goed dat de bevolking dit beseft en de gevolgen trekt.”

PIET VAN NIEUWVLIET

Matteo Piantedosi

DIPLOMATIEKE

Het (korte) momentum van Netanyahu

Heel wat elementen wijzen erop dat Israël - of op zijn minst toch de huidige regering - een nieuwe fase in het conflict in Gaza wil aansnijden. Maar hoe lang duurt het momentum van premier Netanyahu? Op dit moment heeft hij de VS aan zijn zijde, maar in het licht van de globale instabiliteit van het Midden-Oosten zou de houding van president Trump wel eens snel kunnen omslaan.

De legendarische Henry Kissinger - hij zou minder dan twee maanden na de aanval van Hamas op Israël in 2023 als eeuweling naar de eeuwige jachtvelden vertrekken - schreef ooit dat Israël “geen buitenlands beleid heeft, enkel binnenlands beleid”. Een typische overdrijving, maar zoals zo vaak: eentje die zich leent tot doordenken. Het punt is dat binnenlandse motieven tot op een behoorlijke hoogte kunnen verklaren waarom premier Netanyahu besloten heeft het offensief in Gaza nieuw leven in te blazen. Hij worstelde al een tijdje met gerommel binnen zijn coalitie die op enkele erg ‘rechtse’ franjes berust. Een coalitiepartner stapte zelfs uit de regering omwille van het staakt-het-vuren, maar kijk, die lijkt nu bereid zijn comeback in te zetten. Er is ook zijn eigen hachelijke positie met verschillende corruptieonderzoeken die de premier met de meeste dienstjaren sinds de oprichting van de staat (16 op dit moment; meer dan de allereerste, de legendarische David Ben-Gurion) als een zwaard van Damocles boven het hoofd hangen. En dus kan hij maar beter wat verder de oorlogstrom roeren.

Soevereiniteit Hamas Maar zoals gezegd, is dit een verklaring tot op een ‘behoorlijke’ hoogte. Het zegt niet alles. De eerste fase van het staakt-het-vuren

OPINIE

was min of meer afgerond, wat betekent dat enkele tientallen gijzelaars voor vele honderden Pales-

stalte moeten krijgen - quod non. Met lede ogen moest Israël vaststellen dat het indrukken van

dit hun belangrijkste (enige?) pasmunt is geworden. Plaatsnemen aan de onderhandelingstafel om het hierover te hebben, was de Israëlische eis. Hamas hield dan weer vast aan de garantie van de stopzetting van de oorlog als conditio sine qua non. Deze diplomatieke patstelling leidde tot een heropflakkering van het geweld, overigens niet zonder hevige kritiek in Israël. Maakt men op deze manier een terugkeer van de gijzelaars net niet onmogelijk? -

Vandaag kan premier Netanyahu op de steun -

sident rekenen, maar dit zou wel eens snel kunnen omslaan. Donald Trump wil een oplossing voor het Midden-Oosten en het lot van Gaza is hieraan ondergeschikt, om niet te zeggen dat het hem wellicht geen bal interesseert. Er is het gerommel met de Houthi-rebellen die het transport in de regio danig verstoren, en een land als Egypte dat stevig verdient aan het gebruik van het Suezkanaal, een financiële kater bezorgen. Zopas vond op initiatief van de Saudische sterke man Bin Salman een Arabische top over Gaza plaats. De door Trump gelanceerde idee dat de VS wel eens Gaza zouden kunnen innemen, heeft hen geactiveerd. Het wordt stilaan een herkenbaar patroon, die reacties op Trumps provocaties. De heropbouw van de ruïne die Gaza geworden is, zou naar schatting 54 miljard dollar kosten, dat is zo’n tien procent van het bbp van dit land. Sowieso wordt dit een obligaat onderdeel van elke deal die rond dat luguber stuk woestijn gesloten wordt. Donald Trump was de man die de toenadering van een aantal Arabische staten en Israël faciliteerde. In het licht van deze Abraham-akkoorden waren er ook al vergevorderde gesprekken tussen Tel Aviv en Riaad. Die werden onverbiddelijk aan diggelen geslagen na wat er gebeurd is in Gaza en vooral de reactie daarop. Wanneer hij nieuwe ‘deals’ ontwaart, zal dat ook gevolgen hebben voor de assertiviteit van Netanyahu. Ongeacht of dit als gevolg heeft dat deze uiteindelijk de nor wordt ingedraaid. En dus maakt deze laatste maar gretig gebruik van de tijd waarover hij nu beschikt.

Turkije glijdt nog verder af naar totalitarisme

Er zijn nog functionerende oppositiepartijen in Turkije en er is nog een burgerlijke samenleving die niet naar de pijpen van het regime danst. Turkije is nog geen totalitaire staat. Nog niet.

De Turkse partij CHP kan niet zomaar ingepast worden in de politieke schema’s die in Europa gebruikelijk zijn. Ze wordt meestal omschreven als sociaaldemocratisch. Maar… de zes pijlen van hun logo symboliseren de basisbeginselen zoals zij die zelf omschrijven. Kemalistisch - dus uitdrukkelijk tegen de invloed van de islam op de staat en de maatschappij. Republikeins en reformistisch, wat in het Turkse politieke jargon onder andere een afwijzing omvat van de revanchistische en letterlijk reactionaire stroming van Erdogans AKP, die een restauratie van het Ottomaans Rijk wil

IN DE TURKSE CONTEXT IS DE CHP DE ENIGE POLITIEKE KRACHT DIE NOG EEN ALTERNATIEF KAN BIEDEN VOOR HET ‘NIEUW OTTOMAANS RIJK’ VAN ERDOGAN

Hier is een duidelijke parallel met Poetins wensdroom om alles te heroveren wat ooit tot het grondgebied van de USSR behoorde en tot het Russische rijk op het hoogtepunt van zijn expansie onder Alexander III. De ‘verloren gebieden’ die Erdogan in het achterhoofd heeft, liggen in Syrië, Irak en… op de Balkan. Als de VS zich ooit uit de NAVO terugtrekken, dan staan de Grieken en de kleine Balkanstaten er heel slecht voor. De CHP denkt anders: zij wil geen terugkeer naar het verleden, maar grondige interne hervormingen in de Turkse samenleving, onder andere meer secularisme; wat in Turkije hard nodig is.

Tot daar lijkt dat allemaal logisch, ook voor ons. Maar de partij noemt zichzelf tegelijk ook populistisch, nationalistisch en ‘staatsgezind’, ‘statism’ in hun Engelse teksten. In hun discours betekent dat dat de staat het recht heeft binnen zekere grenzen belastingen te heffen en een economisch en sociaal beleid te voeren. In Europa is dat zo vanzelfsprekend dat we er nooit meer over nadenken. Bijvoorbeeld over de vraag waar die ‘zekere grenzen’ liggen. Voor de CHP omvat dit ‘statism’ ook het gevaarlijke marxistische idee dat de staat de productiemiddelen mag bezitten.

Enige tegenkracht

Maar ondanks dat alles is in de Turkse context de CHP de enige politieke kracht die nog een alternatief kan bieden voor het ‘nieuw Ottomaans Rijk’ van Erdogan. En die macht is ondanks de uitholling van de Turkse democratie nog zeer aanzienlijk: de partij heeft 134 van de 600 zetels in het parlement. Ter vergelijking: de AKP van Erdogan heeft er 290. De AKP is veruit de grootste partij, maar toch niet met de scores van Stalin of Poetin. De CHP heeft ook burgemeesters in 14 van de 30 grote steden, maar de aanhang op het platteland lijkt kleiner te zijn. De kans dat een kandidaat van de CHP bij de presidentsverkiezingen Erdogan zou kunnen verslaan, is heel, heel klein. Maar zelfs die kleine kans lokte al een buitensporige en gewelddadige reactie van het Erdogan-regime uit. De CHP wilde de populaire burgemeester Ekrem Imamoglu voordragen als tegenkandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2028. Statutair moest dat bekrachtigd worden door interne partijverkiezingen. Een formaliteit, want er was geen andere kandidaat. Maar tijdens die formele verkiezingen kwam het bericht dat

Imamoglu gearresteerd was wegens corruptie. Ach, wat een toevallige samenloop van omstandigheden. Geen hond die dat gelooft.

HET IS HEEL ONWAARSCHIJNLIJK DAT IMAMOGLU OOIT ZELFS MAAR PRESIDENTSKANDIDAAT ZAL KUNNEN WORDEN

Toen sloeg de vlam in de pan. Die saaie interne verkiezingen leidden plots tot emotionele protestacties tegen deze overduidelijke poging om de presidentsverkiezingen te saboteren. Intussen ontdekte de altijd waakzame Turkse overheid ‘toevallig’ ook dat Imamoglu’s diploma eigenlijk ongeldig was. Dat was

jarenlang niemand opgevallen. Zonder diploma kan hij zich niet meer kandidaat stellen. Een rare kronkel in de Turkse verkiezingswetgeving.

Ach, hoe lijkt dit allemaal op de manier waarop Russische politici in de jaren tussen 2000 en ongeveer 2014 buitenspel werden gezet. Voorlopig ranselt de Turkse oproerpolitie de manifestanten alleen maar uit elkaar met knuppels en beschiet ze hen alleen nog maar met traangasgranaten en rubberkogels. Voorlopig. Net zoals de Russen in de tijd van Kasparov, Nemtsov en Navalny zijn ook de Turken nu ongelooflijk dapper in hun protestacties. Maar we vrezen dat het allemaal symbolisch zal zijn. Er wordt ook al een beschuldiging wegens terrorisme tegen Imamoglu gefabriceerd. Het is heel, heel onwaarschijnlijk dat hij ooit zelfs maar presidentskandidaat zal kunnen worden. Laat staan president. PAUL BÄUMER

Manifestatie

Imamoglu

Donald Trump en Benjamin Netanyahu

“ALS JE EEN LIBERAAL

MAAR GEEN SEPARATIST BENT, BEN JE IN VLAANDEREN ONTVOOGD”

ZO CONCREET IS MR VLAANDEREN

“Ik geloof niet in een soort reanimatiedienst. Open Vld heeft het probleem dat het een klein partijtje is dat intern bestaat uit allemaal verschillende kleine partijtjes.” Rudy Aernoudt, de kersverse kabinetschef van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, gelooft niet in een wederopstanding van Open Vld. Het idee om MR Vlaanderen uit de grond te stampen, leeft al een tijdlang. Nu een recente peiling opnieuw bewijst dat Open Vld niet de liberale partner meer is die de Franstaligen aan de overkant van de taalgrens nodig hebben, lijkt de tijd rijp voor een gebiedsuitbreiding.

“Officieel is mijn contract nog niet eens getekend”, lacht Aernoudt bij aankomst in zijn kantoor. Hij kent duidelijk zijn weg nog niet helemaal op het MR-hoofdkwartier wanneer we met hem afspreken: “Moeten we nu op de negende of de tiende verdieping zijn?” Normaal gesproken is de aanstelling van een nieuwe kabinetschef geen groot nieuws, maar dat is deze keer anders. In het persbericht waarin Georges-Louis Bouchez Rudy Aernoudt als zijn kabinetschef aankondigde, was er één zin opvallend: “Deze beslissing sluit ook aan bij de wens van de MR om haar liberaal politiek project in Vlaanderen te verspreiden voor een verenigd, hervormd, efficiënt en toekomstgericht België.”

HET NIEUWS

fistische uitspraken van voormalig voorzitter Gwendolyn Rutten. “De Open Vld gaat naar een Volksunie-Spirit-verhaal, analyseert Aernoudt. “Met alle respect voor Eva De Bleeker, maar zo’n pakboot op drijfzand kun je gewoon niet omkeren. Je hebt binnen die kleine partij nog wat D66’ers, die oude krokodillen lopen er nog rond en dan is er nog een kleine minderheid die een beetje rechtser of dieper blauw denkt. Die zijn vertrekkend of al vertrokken… Voor Open Vld is het dus een kroniek van de aangekondigde dood.”

De val van VLD

De Vlaamse liberalen haalden op hun hoogtepunt makkelijk verkiezingsresultaten van meer dan twintig procent – iets wat vandaag onmogelijk lijkt. Die neergang kwam er voor een groot deel door voorzitters en kopstukken als Verhofstadt, De Croo en Rutten, die het belang van hun eigen carrière vooropstelden tegenover het belang van de partij. Anderzijds heeft de N-VA een groot deel van het oude VLD-kiespubliek weggezogen. Vlamingen die

• Rudy Aernoudt is de nieuwe kabinetschef van Georges-Louis Bouchez

• Het idee om MR Vlaanderen op te richten wordt concreet

• Open Vld peilt op 6 procent, meerdere burgemeesters zien overstap zitten

• MR vindt Open Vld niet meer de liberale partner van weleer

• N-VA kan die liberale partner worden, mits wijziging partijstandpunt nummer 1

De MR is de grootste partij in Wallonië, Open Vld is volgens de laatste peiling de kleinste in Vlaanderen. De Franstalige liberalen geloven niet dat de partij van Eva De Bleeker nog uit dit diepe dal kan klimmen, zelfs niet na een vernieuwend stichtingscongres in september. Enerzijds omdat het verleden te veel aan de verkozen politici kleeft, anderzijds omdat er geen eendracht is binnen de partij. Oud-voorzitter Tom Ongena schetste het volgens W16 als volgt: “We zijn voor Musk en dan weer tegen. We zijn voor wapens en dan weer tegen.” Afgelopen week was het pijnlijk om te zien hoe het pleidooi voor meer defensie-uitgaven van Kjell Vander Elst, het jonge liberale talent in de Kamer, werd onderuit geschopt door de paci-

voor economische groei en voor ondernemen zijn, worden voor een groot deel bediend door de partij van Bart De Wever. Hij heeft met zijn partij de plek ingenomen van Open Vld. Waar de MR in het verleden in Open Vld een partner zag, ziet ze dat vandaag eerder in de N-VA. Zowel in de regering-Michel als in de regering-De Wever zijn zij de twee leidende partijen met soortgelijke standpunten: economisch rechts, streng tegenover misbruik van de sociale zekerheid en migratiekritisch. “Maar het is niet omdat je liberaal bent, dat je a priori ook separatist bent. Als je tegen een splitsing van België bent en tegelijkertijd liberaal bent, ben je in Vlaanderen jammer genoeg ontvoogd”, legt Rudy Aernoudt uit. Daarom leeft binnen de MR het idee

om Vlaamse afdelingen op te richten. N-VA, de nieuwe liberale partij?

Er liggen volgens Aernoudt verschillende scenario’s op tafel: “Het kan zijn dat MR naar Vlaanderen trekt. Ik denk dat Georges-Louis Bouchez die markt ziet en er interesse in heeft.” Volgens hem is het in een federaal land niet meer dan logisch dat er nationale partijen zijn. “Als ik voor een Belgische regering moet stemmen, zou ik moeten kunnen stemmen voor mensen die België willen vertegenwoordigen. Dat heb je vandaag niet, want hoe kan een Vlaamse partij nu zeggen: ‘Dit is mijn programma voor België’, of omgekeerd? Dat werkt toch niet!” Volgens hem is het dus nodig om partijen te hebben die actief zijn aan weerszijden van de taalgrens. “Of partijen die tenminste goed overeenkomen.” PVDA-PTB is de enige unitair Belgische partij in ons land, maar Groen en Ecolo werken op federaal niveau ook al jarenlang samen. In mindere mate bestaan er ook nog steeds banden tussen Vooruit en de PS en cd&v en Les Engagés. Maar voor de MR is een dergelijk ‘partnerschap’ met Open Vld niet meer mogelijk, vreest Aernoudt. “Wij willen de economie vooruithelpen. De werkloosheid beperken in de tijd. Mensen motiveren en indien nodig sanctioneren. Wel: Open Vld zit op dat vlak erg links – en dan hebben we het nog niet over de ethische standpunten. Dus ik zie de gelijkenissen niet. Het heeft trouwens ook geen zin voor ons om als reanimatiedienst op te treden voor een partij die zo in moeilijkheden zit.” Een – al dan niet vijandig – overnamebod op de Open Vld ligt niet op tafel: “Het is nooit de bedoeling

DEZE BESLISSING SLUIT OOK AAN BIJ DE WENS VAN DE MR OM HAAR LIBERAAL POLITIEK PROJECT IN VLAANDEREN TE VERSPREIDEN VOOR EEN VERENIGD, HERVORMD, EFFICIËNT EN TOEKOMSTGERICHT BELGIË

MR

om een andere partij op te slorpen, want dan slorp je ook de miserie op.”

Een ander scenario, dat volgens Aernoudt wel tot de mogelijkheden behoort: een part nerschap met de N-VA. Dat ligt vooralsnog moeilijk omdat die partij in theorie nog steeds voorstander is van een onafhankelijk Vlaande ren, al heeft de voorbije regeringsvorming aan getoond dat de prioriteiten eerder op budget tair en economisch vlak liggen. Aernoudt zegt dat daar goede redenen voor zijn. “Ik ben altijd een tegenstander geweest van de splitsing van het land. Maar ik begrijp wel waarom andere mensen voorstander zijn, namelijk het slechte beheer in het zuiden van het land, dat voor transfers zorgt.” Nu Wallonië ook rechts be stuurd wordt en de ambitie heeft om de werkloosheid af te bouwen en de kosten in de sociale zekerheid te dempen, valt die noodzaak weg. “Als de N-VA de liberale partij van Vlaanderen wil zijn,

kunnen ze best partijstandpunt nummer 1 uit hun programma schrappen”, aldus de kabinetschef van Bouchez. “Zij zouden op die manier een krachtige partner voor de MR kunnen zijn.”

Concurrentie op rechts

Bij de N-VA ligt men er nog niet wakker van. “We hebben net twee verkiezingen achter de rug en ik ben er nog van aan het recupereren, we richten ons vandaag op besturen”, reageert Axel Ronse, fractieleider in het federaal parlement. “MR en N-VA liggen vanzelfsprekend dicht bij elkaar op bepaalde sociaal-economische vlakken, maar ik voel een goed partnerschap met alle Arizona-fracties in de Kamer.” Volgens hem zou een aankondiging van de MR dat ze in 2029 in Vlaanderen opkomen, niet zorgen voor wrevel binnen de regering-De Wever. “Je moet campagne voeren en aan politiek doen goed kunnen scheiden en deze Arizona-regering hangt goed aan elkaar, in tegenstelling tot de vorige. Ik heb bovendien een zeer goede verstandhouding met Georges-Louis.”

ALS DE N-VA DE LIBERALE PARTIJ VAN VLAANDEREN WIL ZIJN, MOETEN ZE PARTIJSTANDPUNT NUMMER ÉÉN UIT HUN PROGRAMMA SCHRAPPEN RUDY AERNOUDT

De MR is in Franstalig België de enige succesvolle partij ter rechterzijde. In Vlaanderen zou de partij moeten opboksen tegen verschillende andere partijen. Loopt de MR dan niet het risico om, zoals Open Vld, te vervellen tot een links-liberale partij? “Dat risico bestaat absoluut, maar je moet naar de markt kijken. In Wallonië is die markt hoofdzakelijk links, en de rest zit bij de de MR. Maar in Vlaanderen is de markt hoofdzakelijk rechts, dus als je dezelfde extrapolatie maakt, zou het eigenlijk logisch zijn dat Vlaanderen een of twee link

Rudy Aernoudt en Georges-Louis Bouchez

DE VLAAMSCHE VLAGGE

“Decennialang inspiratiebron voor revolterend en strijdvaardig Vlaams bewegen”

Op 28 maart 1875 - precies 150 jaar geleden dus - rolde in Brugge het eerste nummer van ‘De Vlaamsche Vlagge’ van de persen. Dit tijdschrift richtte zich tot ‘de leerende jeugd van Vlaanderen’ en zou meer dan een halve eeuw lang een belangrijke rol spelen in de katholieke Vlaamse studentenbeweging.

De initiatiefnemers voor ‘De Vlaamsche Vlagge’ waren Amaat Vyncke en Zeger Malfait, twee oud-leerlingen van het Klein Seminarie van Roeselare. Zij wilden de Vlaamse en christelijke idealen die ze in die school van enkele leraren hadden meegekregen, bundelen en aanwakkeren. Vyncke was een avontuurlijk aangelegde idealist die als 17-jarige zijn studies had onderbroken om dienst te nemen bij de Pauselijke Zoeaven, een infanterie-eenheid die door de paus was opgericht om het grondgebied van de kerkelijke staat te verdedigen. Hij was een van de 686 vrijwilligers uit ons land die dienst deden in deze merkwaardige eenheid. Vyncke verbleef twee jaar in Italië, maar raakte niet betrokken bij de gevechten. Na afloop van zijn contract keerde hij terug naar Roeselare om er verder te studeren en raakte hij betrokken bij de oprichting van de Westvlaamsche Gilde, een organisatie van Vlaamsgezinde scholieren en studenten. Naast het steunen van de katholieke en Vlaamse zaak, was de Gilde ook, onder invloed van priester-dichter Guido Gezelle, pleitbezorger voor het behoud van het West-Vlaams als belichaming van de etnische eigenheid en het godsdienstige karakter van het Vlaamse volk en dus tegen de als te Hollands – lees protestants – ervaren Nederlandse eenheidstaal. Vlamingen konden volgens hen slechts hun nationale eigenheid bewaren door vast te houden aan de volksstaal.

Van de Pauselijke Zoeaven tot de Westvlaamsche Gilde

Zeger Malfait was een van de medeoprichters van de Westvlaamsche Gilde. In 1874, toen Vyncke en Malfait de priesteropleiding aan het Groot Seminarie in Mechelen volgden, werd Malfait door de Brugse bisschop Johannes Faict uit het Groot Seminarie weggestuurd omdat hij zijn studies zou hebben verwaarloosd. Malfait trok daarop naar Luik, maar daar werd hij niet aanvaard, waarop hij in Leuven notariaat ging studeren. Hij werd er secretaris van het letterkundige genootschap ‘Met Tijd en Vlijt’ en richtte er samen met zijn goede vriend Albrecht Rodenbach de studentenafdeling van het Davidsfonds op.

Het duo Vyncke-Malfait was met de publicatie van ‘De Vlaamsche Vlagge’ niet aan zijn proefstuk toe. In de loop van 1874 hadden ze plannen gesmeed voor een ultramontaans-katholieke en uitgesproken antiliberale publicatie. Niet echt wereldschokkend, want het politieke bedrijf in ons land werd in die jaren gekenmerkt door een felle polarisatie tussen katholieken en liberalen. De twee meenden dat ook de jongeren hun steentje moesten bijdragen om de katholieke zuil te verdedigen. Zeker omdat de liberalen, die na een regeringsperiode van dertien jaar door de katholieken uit het zadel waren gelicht, verwoede pogingen deden om hun machtsbasis uit te breiden en onder meer probeerden greep te krijgen op de stilaan ontluikende

Vlaamse Beweging. Die publicatie, waarop ze maandenlang hadden zitten broeden, werd uiteindelijk de ‘Almanak voor de leerende jeugd van Vlaanderen’, die op nieuwjaarsdag 1875 verscheen. Deze Almanak werd, ondanks het feit dat hij niet ter goedkeuring was voorgelegd aan de kerkelijke overheid, positief onthaald.

Guido Gezelle feliciteerde de initiatiefnemers en de indertijd populaire strijdend katholieke dichter Lodewijk de Koninck zond zelfs een aantal gedichten ter publicatie. Wellicht vormden deze aanmoedigingen de rechtstreekse aanleiding om met ‘De Vlaamsche Vlagge’ van wal te steken.

Vyncke en Malfait werden sterk beïnvloed door de priester en schrijver Hugo Verriest, die in Roeselare een van hun leraars was geweest. Verriest had op 26 december 1872 in Roeselare voor een select gezelschap een opgemerkte toespraak gehouden onder het motto ‘Dat volk moet herleven’, die kon worden beschouwd als een blauwdruk voor het cultuurflamingantisme. Het bezorgde hem niet alleen naamsbekendheid tot ver buiten West-Vlaanderen, maar het leverde hem ook het mentorschap op over de Vlaamsgezinde West-Vlaamse studenten die zijn ‘dat volk moet herleven’ als een wekroep tot Vlaamsbewuste actie beschouwden. Blauwvoeterij

Alhoewel de eerste jaargang van ‘De Vlaamsche Vlagge’ vooral werd gekenmerkt door forse aanvallen op vrijmetselaars, liberalen en halve katholieken, duurde het niet lang voor de focus van de redactie verschoof naar Vlaams bewegen. Dat had veel, om niet te zeggen alles te maken met de groei van de Vlaamse scholierenen studentenbeweging die de geschiedenis in zou gaan als de Blauwvoeterij. Amper een paar maanden na het verschijnen van ‘De Vlaamsche Vlagge’ hadden uitgerekend aan het Roeselaarse Klein Seminarie de spanningen tussen de superior en enkele flamingantische scholieren tot de ‘Groote Stooringhe’ geleid, een kleine revolte tegen het schoolgezag

DE EERSTE JAARGANG WERD

GEKENMERKT DOOR FORSE

AANVALLEN OP VRIJMETSELAARS, LIBERALEN EN ‘HALVE KATHOLIEKEN

Vanaf de tweede jaargang leverden een aantal medewerkers, van wie Verriest de belangrijkste was, munitie voor de snel uitdijende Vlaamsgezinde contestatiebeweging aan de katholiele colleges en seminaries. Zij betoogden, vaak in erg scherpe polemische artikels dat de blauwvoeters het recht aan hun kant hadden en zorgden ervoor dat ‘De Vlaamsche Vlagge’ zich begon te focussen op de strijd voor de vervlaamsing van het bestuur en onderwijs. De opstandige toon van het tijdschrift zorgde bijna onvermijdelijk voor wrijvingen met en groeiende irritatie bij de kerkelijke overheid. In augustus 1877 verbood de Brugse bisschop Faict formeel aan de seminaristen en scholieren van zijn bisdom om nog langer mee te werken aan ‘De Vlaamsche Vlagge’ en andere, gelijkaardige publicaties. Deze oekaze belette niet dat veel scholieren en studenten anoniem of onder een schuilnaam in de pen bleven kruipen. Hugo Verriest, die sowieso al niet tot de favorieten van bisschop Faict behoorde, nam op verzoek van de studenten in september 1877 de redactie en het beheer van ‘De Vlaamsche Vlagge’ over en zou er bijna een kwarteeuw lang de koers van bepalen.

Toen het blad na de Eerste Wereldoorlog opnieuw verscheen, evolueerde het, net als de studentenbeweging, in Vlaams-nationale richting tot een uitgesproken anti-Belgische publicatie. Het kerkelijke verbod op het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond, de stichting van de KSA en de ideologische verdeeldheid in het Vlaams-nationale kamp deden uiteindelijk ‘De Vlaamsche Vlagge’ de das om en in 1933 verscheen het laatste nummer… De grote verdienste van ‘De Vlaamsche Vlagge’ was dat het tijdschrift decennialang een inspiratiebron en referentiepunt voor een revolterend en strijdvaardig Vlaams bewegen is geweest.

JAN HUIJBRECHTS

Langs Bourgondische wegen

Wie door de Franse, excuseer, Bourgondische stad Dijon kuiert, wordt elk uur verblijd met de tonen van een eeuwenoud technologisch wonder dat de juiste tijd aangeeft. Het gaat om een mechanische pop die met een hamertje op een kerkklok slaat, een zogenaamde Jacquemart of uurklopper. Een toeristische gids zal u leren dat deze na de Slag bij Westrozebeke (1382) uit het Kortrijkse belfort werd gestolen. Roofridder van dienst: hertog Filips de Stoute. We roepen met plezier de hulp van meester-verteller Bart Van Loo in om het hoe en waarom van deze diefstal te duiden.

Met zijn studie van ‘De Bourgondiërs’ gooide Van Loo al hoge ogen. Veel herdrukken van het boek, een podcast en zelfs een ganse toer van voordrachten doorheen Vlaanderen en zelfs Wallonië. Het lijkt alsof hij niet uitgepraat geraakt over het onderwerp. Zijn eerste werk leest eerder als een avonturenroman waarin hij de Bourgondische dynastie (vaak letterlijk) in geuren en kleuren beschrijft. Met ‘Stoute Schoenen’ reizen we met Bart Van Loo mee doorheen de Lage Landen en Frankrijk. De lezer waant zich nu veeleer een pelgrim, een toerist die hongert naar geschiedkundige herkenningspunten. De leidende dimensie is niet langer meer de tijd, maar de locatie.

Op stap met Bart Van Loo

Tijdens het lezen duikt meermaals de vraag op hoe dit boek zich verhoudt tot zijn voorganger. Ja, het kan nuttig zijn ‘De Bourgondiërs’ eerst te lezen omdat deze het dynastieke verhaal chronologisch en meer gestructureerd brengt. Maar ‘Stoute Schoenen’ biedt op verscheidene vlakken wel een meerwaarde, omdat Van Loo onuitputtelijk nieuwe anekdotes uit het leven van de Bourgondische vorsten blijft opdiepen.

Bovendien helpt zijn nieuwste boek het onderwerp ‘tastbaarder’ te maken. Samen met het boek kan men ook letterlijk in de voetsporen van onze vroegere heersers treden: waar ze feestvierden, waar ze regeerden, waar ze stierven en waar ze begraven werden.

Zijn stoute schoenen brengen hem naar Lier, Leuven, Sint-Truiden, Gelre, Namen en Artesië, langs ruïnes, verborgen architecturale pareltjes en musea tot in Zwitserland. Onder Karel de Stoute botste het groeiende rijk daar op zijn grenzen.

Kunst als bakermat van de Lage Landen

Bovenal is Van Loo een estheet, die vol enthousiasme het klooster van Champmol onder de aandacht van de lezer brengt. Het is een weinig bekend toonbeeld van het beste uit de Lage Landen op cultureel vlak: de beeldhouwer Claes Sluter, schilders als Melchior Broederlam en Johan Maelwael. Een gevoel van schaamte overvalt me dat deze kunstenaars nooit de faam van hun tijdsgenoten Jan Van Eyck, Jeroen Bosch en Rogier van der Weyden hebben gekregen.

Een andere vergane glorie is de Sainte-Chapelle de Dijon, volgens het boek “het mooiste gotische gebouw van Dijon”. Het gebouw was de zetel van de Orde van het Gulden Vlies en de kapel van de Bourgondische hertogen. Zoals zovele Franse kerken en abdijen werd ze tijdens de Franse Revolutie vernield. Het ontlokt Van Loo de volgende opwelling: “Eerst ga je watertanden, dan een klein beetje huilen als je bedenkt wat voor een grandioze juwelenkist die kapel moet zijn geweest.”

Bourgondiër in hart en ziel

De focus op het zintuigelijke vertaalt zich ook in het merkelijke genoegen van de schrijver wanneer hij de rijkelijke banketten uit die tijd beschrijft. Cultureel én culinair toont hij zich in een Bourgondiër in al zijn dimensies. Vandaag associëren we Bourgogne en zijn hoofdstad Dijon vooral met wijn en mosterd. Van Loo legt uit hoe enkele generaties Bourgondische hertogen hun finale stempel op deze streekproducten hebben gedrukt.

Tijdens de inleiding spreekt de auteur volgende wens uit: “Hopelijk ben ik er met ‘Stoute Schoenen’ in geslaagd een wandtapijtachtig boek te maken, met kleuren en kronkels die verwonderen, met even grillige als organische arabesken die een bijwijlen grandioos Bourgondisch landschap ontsluiten, met openingen naar een stukje nieuwe werkelijkheid, alsook kleine miniaturen waarin leunstoeldromers graag verdwalen, lezers die op hun beurt misschien zelf de reismicrobe voelen kriebelen.” Wat een zwierige volzinnen hanteert deze hedendaagse bard! Maar Van Loo slaagt er ook in om deze torenhoge ambitie waar te maken. U heeft intussen begrepen dat ook dit boek niet mag ontbreken in de bibliotheek van wie onze vaderlandse geschiedenis en cultuur genegen is.

PIETER VANDERMOERE

Bart Van Loo, ‘Stoute schoenen - in de voetsporen van de Bourgondiërs’. 2024, De Bezige Bij. 848 p., 45,00 euro. ISBN 9789403147918

Het Mysterie van het Euskara

Karim Van Overmeire trekt drie maanden door Spanje en Portugal in de voetsporen van de Vlaamse en Hollandse soldaten van Napoleon. Dat avontuur moet een nieuw boek opleveren. Ondertussen deelt hij zijn ervaringen en indrukken. Vandaag: het Euskara of Baskisch.

“En ik Laete UI weten als dat wij den 18 van augustus vertroken sijn uijt Parist naer garris. En gearriveerd den 24 september En wij sijn in Een droef Land En ook wij en verstaen geen Een woord van hunne taele”, zo schreef Franciscus Placest in 1807 vanuit het Baskische dorpje Garris naar huis. Franciscus was afkomstig uit Kooigem bij Kortrijk. Hij was ingelijfd in het leger van Napoleon. Het 32ste linieregiment waartoe hij behoorde, was op weg naar Portugal.

HOPELIJK KRIJGT HET BASKENLAND

BINNEN NOG TWEE EEUWEN NOG

ALTIJD BEZOEKERS DIE ‘GEEN EEN

WOORD VAN HUNNE TAELE VERSTAEN’

Vandaag is Frans-Baskenland niet langer een droef land, maar een heerlijke plek waar toeristen genieten van de fantastische natuur. Het is een streek waar je ook lekker kan eten en drinken. Net als Franciscus Placest versta ik echter ook geen woord van de lokale Baskische taal. Het Baskisch of Euskara is dan ook een van de meest mysterieuze talen van Europa. Ze heeft geen aantoonbare verwantschap met gelijk welke andere taal in de wereld en het zou dan ook een van de meest moeilijke talen zijn om aan te leren. Ik heb het zelf nog niet geprobeerd. De meest gangbare theorie over de oorsprong van het Baskisch suggereert dat het een overblijfsel is van de talen die vóór de komst van de Kelten in West-Europa werden gesproken.

Baskenland bestaat uit zeven provincies die verdeeld zijn in drie entiteiten. Zeker in de drie provincies van de zogenaamde ‘Autonome Gemeenschap van Baskenland’ in Spanje (Euskara Euskal Autonomia Erkidegoa) krijgt het Baskisch stevige steun van de overheid. De ondersteuning is minder in de provincie Navarra (die formeel niet tot Baskenland behoort) en nog minder in Frans-Baskenland.

Het Baskisch heeft in de loop der eeuwen veel terrein moeten prijsgeven aan het Spaans (Castiliaans), het Occitaans en het Frans. Dat was deels een natuurlijk proces, maar zeker ook het gevolg van een doelbewust beleid vanuit Madrid en Parijs. Vandaag zijn er nog zo’n 800.000 mensen die doorgaans of vaak Baskisch spreken. De taal staat het sterkst in de kleinere dorpen in de bergen van het Baskische binnenland. Aan de kust - waar er veel meer verstedelijking en inwijking plaatsvindt -, is de taal wel nog in het straatbeeld aanwezig, maar hoor je ze zelden spreken.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld het Vlaams in Frans-Vlaanderen - dat helaas bijna volledig verdwenen is - lijkt het Baskisch goed stand te houden. Een van de belangrijkste factoren voor dit relatieve succes ligt in de ontwikkeling en de promotie van een Baskische standaardtaal (Batua). Ik ben geen tegenstander van dialect, maar een taal is tot verdwijnen gedoemd als je ze niet buiten de huiselijke kring kan gebruiken. Voor de administratie, het onderwijs, voor literatuur en films, maar ook voor gebruiksaanwijzingen en videospelletjes heb je een standaardtaal nodig.

De Euskaltzaindia (te vertalen als: ‘Groep van Bewakers van de Baskische Taal’) is een instelling die te vergelijken is met onze Nederlandse Taalunie, maar ze geeft bijvoorbeeld ook advies aan lokale besturen die correcte Baskische benamingen willen gebruiken voor plaatsaanduidingen. De instelling wordt gefinancierd door de provinciale overheden, maar ook door Madrid en Parijs.

VANDAAG IS FRANS-BASKENLAND NIET LANGER EEN ‘DROEF LAND

Het Baskisch blijft geprangd tussen twee grote en sterke talen: het Spaans en het Frans. Stedelijke groei en migratie zorgen bovendien voor een instroom van inwoners geen Baskisch spreken. Het Baskisch staat er echter veel beter voor dan pakweg vijftig jaar geleden. Het is zeer hoopgevend dat, dankzij het onderwijs, de jeugd meer Baskisch kent en spreekt dan de generatie van hun ouders en zelfs van hun grootouders. Wellicht en hopelijk krijgt het Baskenland binnen nog eens twee eeuwen nog altijd bezoekers vanuit Vlaanderen die ‘geen Een woord van hunne taele verstaen’.

KARIM VAN OVERMEIRE

Overvolle gevangenissen

U kent het probleem wel: de Belgische gevangenissen zitten eivol. Dat leidt tot mensonwaardige levensomstandigheden voor de gedetineerden. Er is al jarenlang een tekort aan cellen en een tekort aan cipiers. Met als gevolg dat deze laatsten met de regelmaat van een klok in staking gaan.

In Nederland is de toestand niet veel beter. Ook daar zien we gelijkaardige problemen. Een van de oorzaken is te zoeken in het feit dat sinds 2013 een twintigtal gevangenissen gesloten werden. Rechtstreekse aanleiding was dat in de voorgaande jaren de criminaliteitscijfers in Nederland gedaald waren. De leegstand van sommige gevangenissen werd tegengegaan door cellen te verhuren aan andere landen. Zo werd in 2010 de gevangenis van Tilburg verhuurd aan België, dat er 650 gevangenen in onderbracht. In 2015 werden nog eens 240 gevangenen uit Noorwegen ondergebracht in de gevangenis van Veenhuizen.

Code zwart

Maar op 10 jaar tijd is de situatie grondig veranderd. Het aantal veroordeelden neemt terug toe, vooral door een strengere bestraffing van de drugscriminaliteit. Sinds eind vorig jaar verkeert het gevangeniswezen in ‘code zwart’: het tekort aan cellen is acuut. Een oplossing in de toekomst is het terug opstarten van ‘oude’ gevangenissen, maar die zijn na jaren van leegstand toe aan een opfrissing en modernisering. Dat vraagt tijd. Ten andere, er zijn enkele gevangenissen die op dit ogenblik gerenoveerd worden. Maar dan nog is het pro-

bleem niet opgelost, want er zijn ook te weinig cipiers. En ook dat vraagt tijd. Het gevolg is dat er zo’n 4.000 veroordeelden vrij rondlopen die in feite in de gevangenis zouden moeten zitten.

Wilders

Zoals u weet heeft Nederland sinds juli 2024 een rechtse regering. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ingrid Coenradie (PVV) heeft vorige week voorgesteld om gevangenen met een straf van maximaal 1 jaar, met 1 tot 2 weken vervroegd vrij te laten. “We kunnen niet anders”, verklaarde Coenradie tijdens het Kamerdebat. Maar haar oplossing om bepaalde gevangenenen vervroegd vrij te laten, stuit op verzet van haar eigen partijvoorzitter Geert Wilders. Kamerleden van de PVV keerden zich tegen het plan van hun partijgenote. PVV-Kamerlid Emiel Van Dijk stelde een alternatieve oplossing voor: meer gevangenen in één cel. Maar dat leidt dan weer tot meer spanningen bij de gevangenen en dat zou dan weer gevaarlijke situaties kunnen veroorzaken ten opzichte van de cipiers.

KARL VAN CAMP

LEZERSBRIEVEN

Bodifée Pallieterke,

Het is lovenswaardig om voor een maatschappij te zijn die vrij van oorlog is, zoals onze fronters het uitten na WOI in hun boodschap ‘nooit meer oorlog’. Maar beweren dat wij Rusland hebben gepest, is voor mij een brug te ver. Dat landen die vroeger onder het Russische regime zaten ervan onderuit wilden en hun hoop op het Westen stelden, is hun zaak. Dat ze zo bij de NAVO zijn terechtgekomen, hoefde geen bedreiging te zijn voor Moskou. De NAVO heeft nog geen enkel land aangevallen onder haar vlag. Dat de Oekraïners bij Rusland willen behoren, geloof ik niet. Enkel de vroeger geïmporteerde Russen misschien. Maar de Oekraïners zijn de genocide door uithongering onder Stalin nog lang niet vergeten: de Holodomor in 1932 en 1933 met vele miljoenen doden. Het vrijere Westen biedt meer waarborgen voor deze landen. Dat wij, het Westen, raketten hebben geplaatst, was uit zelfverdediging en omdat er aan de andere kant ook stonden. Poetin is wel degelijk een bedreiging. Hij heeft er zelfs mee gedreigd om supersonische raketten af te vuren op de Europese hoofdsteden. Dat uit de mond van een agressor horen, boezemt mij toch enige angst in. Zwakte is geen oplossing. Enkel door een sterk Westen is er geen oorlog geweest. Poetin wist goed dat wij verdeeld en verzwakt waren. Daarom is hij Oekraïne binnengevallen om er zogezegd de nazi’s even uit te roeien. Maar hij heeft de weerbaarheid van de Oekraïners onderschat. Neen, mijnheer Bodifée. U meent het goed, maar helaas werkt de wereld niet zoals u die voorstelt. Iedereen wil vrede, behalve Poetin, de dictator die denkt sterker te zijn dan zijn opposanten.

Bodifée (2)

Dirk Callens, Beveren

Pallieterke, Volgens filosoof Gerard Bodifée, die ik zeer waardeer, hebben wij Rusland gepest en geïrriteerd. Sinds de annexatie van de Krim las ik talrijke boeken over de Russische geschiedenis en over Poetin, waaronder ‘De aanval op het Westen’ en ‘Rusland in oorlog, met zichzelf en de wereld’. Ik tracht het gevoel van hopeloosheid te begrijpen dat zich na de val van de Berlijnse Muur meester heeft gemaakt van Poetin. Hij voelt zich gekrenkt en wil wraak nemen door duizenden dodelijke slachtoffers te maken. Hij wil de Russische Federatie opnieuw vergroten en grandeur geven, naar het voorbeeld van Tsaar Nicolaas, Peter en Catharina de Grote die zegden: “Wat ze mij afnamen, wil ik terug.” Toen Poetin in 1999 aan de macht kwam dankzij de machtige oligarchen, leek hij zelfs voor het Westen een geruststellende persoon. In zijn eerste toespraak nadat hij Jeltsin had opgevolgd, beloofde Poetin vrijheid van meningsuiting, vrijheid van geweten, vrijheid van de massamedia en bescherming van de eigendomsrechten. Dat zijn de fundamentele elementen van een beschaafde samenleving. Na zijn eerste verkiezingsoverwinning in maart 2000 verklaarde hij trots: “We hebben bewezen dat Rusland een moderne staat aan het worden is!” Twintig jaar later neemt Poetin, nog steeds in het Kremlin, een heel ander standpunt in. Al snel bleek dat hij meedogenloze autoritaire trekken heeft. Hij legde onafhankelijke machtsbronnen aan banden en bekrachtigde het centraal gezag en dit niet wegens onze pesterijen. Tegenstrevers werden omgebracht en hij gebruikte oorlogsvoering om zijn persoonlijke positie te versterken, zoals Netanyahu vandaag. Dat zijn allemaal stappen die zijn handelsmerk zouden worden zonder onze pesterijen. De bevordering van de democratie door het Westen is voor Poetin een directe bedreiging voor zijn

Een lezersbrief insturen?

eigen politieke en persoonlijke overleving. Zijn toespraak in 2007 op de Veiligheidsconferentie van München vormde een keerpunt. Het was niet alleen een boze reflectie op het verleden, hij liet het Westen ook weten wat hij van plan was tegen de door de VS geleide wereldorde. Uit zijn toespraak konden we verstaan wat komen zou: de militaire interventie in Georgië, de annexatie van de Krim, het zenden van troepen naar Syrië en de inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Hierdoor werd hij een icoon voor andere sterke mannen. Zijn nationalisme is gewoon een cynisch middel om de aandacht van de corruptie van de Russische top af te leiden. Hij beschermt de oligarchen die uit de politiek blijven en die hem beschermen en financieren, en laat politieke tegenstanders nooit met rust. Ik ben het wel eens met de heer Bodifée als hij zegt dat Poetin een oorlogsmisdadiger is die moet veroordeeld worden voor het Internationaal Strafhof. Ik ben het niet eens met zijn uitspraak dat wij meer een bedreiging zijn voor Rusland dan Rusland voor ons. En vergeet niet: de Russen zijn pas gelukkig als wij ongelukkig zijn.

Paul Janssens, Lint

Bodifée (3)

Pallieterke,

Ik heb het interview met Gerard Bodifée gelezen en kan veel van zijn standpunten alleen maar beamen. Een oorlog kan inderdaad uitgelokt worden en dat is met de huidige in Oekraïne zeker het geval. In 1991 heeft men aan Gorbatsjov beloofd om de NAVO niet naar het oosten uit te breiden. Men heeft ondertussen niets anders gedaan dan de NAVO uitgebreid. Voor de Russen was Oekraïne er te veel aan. Dat wil niet zeggen dat de democratische rechten van het Oekraïense volk moeten worden ontnomen. Maar er had minstens meer met de Russen moeten worden gepraat. We weten toch zeer goed dat er een bullebak huist in Moskou die zo goed als geen verantwoording moet afleggen. Dit in tegenstelling tot de bullebak die nu in het Witte Huis zit. Hij moet binnen twee jaar wel verantwoording afleggen. Oorlog is het ultieme kwaad en moet dus vermeden worden, temeer omdat het steeds weer de gewone man of vrouw is die de hoogste prijs betaalt. Uiteindelijk gaat het om de macht van de elite, in dit geval om de macht van Amerikaanse multinationals en aan Russische kant om de macht van Poetin en zijn oligarchen. Louis Lavrysen, Schoten L’Union Fait la Farce Pallieterke,

Karl Van Camp heeft groot gelijk in zijn artikel ‘L’Union Fait la Force’ in ’t Pallieterke van 20 maart 2025. Ik denk dat Manu Leroy en zijn KBVB op hun kop gevallen en blijven botsen zijn. ‘L’Union Fait la Farce’ zou veel beter passen. Ongelooflijk dat Vlaamse supporters nog meegaan in dit gezwam!

Alex Beaumon, Landen

Dienstplicht

Waarover in uw artikel over de Duitse dienstplicht met geen woord wordt gesproken, maar wat wellicht nog het grootste obstakel wordt: wat te doen met de vele duizenden jonge Duitsers met de dubbele, vaak Turkse nationaliteit? Hun loyaliteit ligt vaak bij het thuisland. In hoeverre kunnen of mogen zij worden geïntegreerd in het Duitse leger? Dit probleem kan zich ook in België voordoen.

Walter Van Rompaey, Duffel

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

Als het op werken aankomt

In Vlaanderen zijn er zo’n 104.000 werklozen op een bevolking van 6,8 miljoen. Wallonië telt 122.000 werklozen op een bevolking van 3,6 miljoen Walen. Het zijn cijfers die het verschil tussen noord en zuid meteen duidelijk maken.

Omgerekend naar de werkeloosheidsgraad per regio, betekent dit voor Vlaanderen dat 3,8 procent van de beroepsbevolking werkloos is. Voor Wallonië is dit 8 procent van de beroepsbevolking en in Brussel stijgt het percentage werklozen tot 12,3 procent. Op zich zijn die cijfers niet nieuw. Het verschil tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel is op dat vlak al jarenlang bekend. Nu wil de Arizona-regering ingrijpen en wie langer dan twee jaar werkloos is, geen uitkering meer geven. Dit zou betekenen dat zo’n 100.000 mensen binnenkort hun uitkering kunnen verliezen. Ook bij de ontleding van dat cijfer stellen we opmerkelijke verschillen vast: zowat de helft van die mensen woont in Wallonië; een kwart woont in Vlaanderen en nog een kwart woont in Brussel. Communautair

Vrij vertaald: het fenomeen van langdurige werkloosheid komt veel meer voor in Wallonië dan in Vlaanderen. De oorzaken zijn onder meer te vinden in een totaal andere mentaliteit enerzijds en een betere opvolging door bijvoorbeeld de VDAB anderzijds.

De bevoegde minister is David Clarinval (MR), u weet wel: dat is de minister die in de vorige Vivaldiregering de opdracht had om een volgende staatshervorming voor te bereiden. Het enige dat hij toendertijd gedaan heeft, is elk initiatief op het vlak van staatshervorming afblokken. Ook nu ontkent hij dat de maatregel een communautair tintje heeft. Dat botst dan weer een beetje met premier Bart De Wever die verkondigde dat “de werkloosheid beperken in de tijd de meest communautaire hervorming is die je kunt doen. Dat is revolutionair in Wallonië, maar minder in Vlaanderen”.

Hoe dan ook, de uitspraak van David Clarinval verleden week deed stof opwaaien: “In Wallonië zijn er werklozen die hun twintig jaar werkloosheid vieren.” In ‘ons’ land zijn er 15.819 mensen (onder de 55 jaar) al meer dan 10 jaar werkloos. En 1.952 mensen zijn dat zelfs al meer dan 20 jaar. Cijfers per regio konden we niet terugvinden, maar ga er maar vanuit dat het overgrote deel in Wallonië of Brussel woont.

‘Brusselaars’

In het Brussels gewest dreigen 26.866 werklozen hun uitkering te verliezen. De meesten onder hen wonen in Brussel-Stad: in totaal 5.023 personen. Op de tweede plaats staat Schaarbeek met 3.115 personen, gevolgd door Anderlecht met 3.047 en Sint-Jans-Molenbeek met 2.606. De helft is al meer dan vijf jaar werkloos. Deze drie Brusselse gemeenten halen - niet toevallig - ook op andere wijze regelmatig het nieuws. Reden voor de hoge werkeloosheidscijfers: een laag opleidingsniveau in het algemeen. Maar ook het gebrek aan kennis van het Nederlands voor jobs die tweetaligheid vereisen.

Met Vlaamse ‘collaboratie’

Feit is dat de Arizonaregering bereid is, ook aan Franstalige kant, om het probleem aan te pakken. Tegelijkertijd is het droef om vast te stellen dat het probleem niet eerder is aangepakt. Niet voor niets spraken we vroeger over de PS-staat en de PS-dictatuur in Wallonië. Die partij vond het geen prioriteit om langdurig werklozen op te sporen en tot werken aan te zetten. Maar dat kon dan alleen maar met de instemming van de Vlaamse partijen die in vorige federale regeringen zaten, samen met de PS.

Of de maatregel een budgettair effect gaat hebben, is nog maar de vraag. De vrees bestaat immers dat een aantal van de werklozen dat hun uitkering gaat verliezen, gewoon zal verkassen naar het OCMW om een leefloon te krijgen. Als je dan weet dat er in Vlaanderen nu al zo’n 42.000 mensen zijn die genieten van een leefloon, terwijl er dat in Wallonië zo’n 74.000 zijn, dan beseft u allicht dat zich ook daar een probleem stelt.

PAL voor Vlaanderen

PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.

‘Vlaanderens Mooiste’ kleurt ook dit jaar geel-zwart

Op zondag 6 april komen we te weten wie de Nederlander Mathieu van der Poel opvolgt als winnaar van de Ronde van Vlaanderen. Tijdens ‘Vlaanderens Mooiste’ is de Vlaamse Leeuwenlag alomtegenwoordig. Dat is geen toeval. Dat er zoveel Leeuwenvlaggen te zien zijn, is te danken aan Joris De Kerpel en honderden andere vrijwilligers uit de Vlaamse Beweging. Zij delen elk jaar door weer en wind tot wel 80.000 papieren Leeuwenvlaggetjes uit.

De bevlaggingsactie is twintig jaar geleden ontstaan in de schoot van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Joris De Kerpel, oud-voorzitter van VVB Zottegem en voormalig bestuurslid van de VVB, haalde de mosterd bij de Friezen, die hun Elfstedentocht massaal bevlagden. Intussen is de actie uitgegroeid tot een activiteit van de hele Vlaamse Beweging.

De honderden vrijwilligers zijn afkomstig uit alle hoeken van de Vlaamse Beweging, gaande van Voorpost en het VNJ over de jongerenpartijen van Vlaams Belang en N-VA tot de studentenverenigingen KVHV en NSV. Ook de V-partijen zelf dragen steevast hun steentje bij. De bevlaggingsactie steunt op een draaiboek dat na elke editie wordt bijgeschaafd. De Kerpel stelde het op met de hulp van oud-VVB-personeelsleden Jo Van Bever en Steven Vergauwen. Hoewel de Ronde dit jaar pas op 6 april plaatsvindt, is De Kerpel al in december aan de voorbereidingen begonnen. In die periode krijgt hij doorgaans als een van de eersten het parcours te zien.

Bekendste regiovlag?

De Kerpel klopt zich op de borst dat de hele wereld de Vlaamse Leeuwenvlag kent dankzij de bevlagging tijdens de Ronde van Vlaanderen. De wielerwedstrijd wordt immers over de hele wereld gevolgd. “Ik durf zelfs te beweren dat van alle regio-

Ben Weyts

vlaggen de Vlaamse de meeste bekendheid geniet. Enkel de Schotse vlag kan onze Leeuwenvlag misschien evenaren”, lacht De Kerpel.

Na al die jaren is de Leeuwenvlag volgens De Kerpel onlosmakelijk met de Ronde verbonden, in die mate zelfs dat intussen duizenden wielerfans hun eigen exemplaar meebrengen. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat op 11 juli minder Leeuwenvlaggen te bewonderen zijn in de Vlaamse Ardennen dan tijdens de Ronde.

Ondanks dat sluimerende Vlaamse bewustzijn, blijft de bevlaggingsactie broodnodig, benadrukt De Kerpel. “Als de VVB dit jaar geen bevlagging zou organiseren, zou er nog steeds een massa vlaggen te bewonderen zijn langs het parcours. Maar het aantal vlaggen zou jaar na jaar afnemen.”

De reacties van de aanwezige wielerfans zijn vrijwel allemaal positief. “De vlagjes worden als het ware uit onze handen getrokken, omdat ze zo gegeerd zijn”, lacht De Kerpel. “Tijdens de Ronde van Vlaanderen worden de Vlaamse batterijen volledig opgeladen.”

Dankzij een enorme mobilisatie-inspanning zijn alle plaatsen voor bevlaggers ingevuld. “Wie op 6 april toch nog een bijdrage wil leveren, kan dat doen door met zijn Leeuwenvlag langs het parcours te gaan staan”, besluit De Kerpel.

ANTON SCHELFAUT

HORIZONTAAL

A. Segment in de kerk met het altaar / B. Internetprotocol - Zanger van T.C. Matic - Europeaan / C. Vlaams cartograaf (1512-1594) - Hit van U2 / D. Vlaming die ooit aan het hoofd van de NAVO stond - Handel - En dergelijke / E. Tin - Onroerende voorheffing - Handwerkje / F. Praat wartaal wegens hoge koorts - Levenslucht - Engels brouwsel / G. Televisiegenre - Internetlandcode voor Honduras / H. Vleesvervanger - Gebruik (Lat.) / I. Nederlandse kaasstad - Pers.vnw.. 3de persoon. voorwerpsvorm - Energie / J. Horend bij een godsdienst / K. Geruisloos - Grote bazige vrouw / L. Bressen

VERTICAAL

1. Vlaamse tennislegende / 2. Automerk - PbVoorzetsel / 3. Politiek-religieuze beweging op Jamaica / 4. Deelnemen aan een snelheidswedstrijd - Kruising van pompelmoes en grapefruit / 5. Natuurlijke bodembedekker - Germaanse god / 6. Loot - Lofdicht - Lange voettocht door de natuur / 7. Uiterst schuchter / 8. Rechteroever - Muzieknoot - Kleine auto / 9. PlusGetijde - Europese Unie - Streepjescode / 10. Bos met een open structuur - Radium - Spuw / 11. Antwerps theatergezelschap / 12. Kerkelijke samenkomst - Voegwoord

KARL VAN CAMP

NOSTRADAMUS

De Belgische grapjas op het internationale forum

Bart De Wever heeft zijn entree op de internationale podia niet gemist. Door zijn gevatte opmerkingen op de pijnlijke realiteit die België heet, kreeg hij van de toonaangevende website Politico de titel van ‘Grappigste man van Europa’. Hiermee krijgt ons land eindelijk de erkenning die het altijd had moeten hebben. Maar hoe lang kan ‘Absurdistan’ grappig blijven?

“Je kunt jezelf niet uit een put graven”, grapte onze premier wanneer het over onze schulden gaat. Volgens BDW is België wereldkampioen schulden maken. Daar geraak je niet vanaf door nog meer schulden te maken: “Als je in een put zit, stop alstublieft met graven.” De internationale pers smulde ervan. Lachen, gieren en brullen was het daar. Ook onliners als “Is hier een nooduitgang?”, gingen er vlotjes in.

België als de komiek van Europa. Het lijkt op het lijf geschreven. ‘Al lachend zegt de zot zijn mening’, zegt het spreekwoord. Maar De Wever slaagde er ook in om met een kwinkslag pijnlijke waarheden te vertellen. Zoals in zijn analyse van de evolutie van onze staatsschuld. “De eerste minister van Zweden zei: ‘Het is een luxe dat je meer ideeën hebt dan geld. Het omgekeerde is veel erger’”, grinnikte Bart. “Dan zijn we als België uitstekend geplaatst. Als dat een

kracht is, dan worden we elke dag sterker.”

En dan moest hij het nog hebben over de extra miljarden die België aan het zoeken was om eindelijk een beetje aan de NAVO-verplichtingen te voldoen. “Kijk eens onder uw matras”, probeerde hij voor de Duitse pers. Maar Duitsland is er het land niet naar om te blijven lachen met de kleine buur die hun euro ondermijnt.

Als het lachen stopt

De bromance tussen BDW en de internationale collega’s en pers zal geen lang leven beschoren zijn. Uiteindelijk is de Belgische grapjas op het internationale forum niet echt een nieuwigheid. Neem nu Charles Michel, de meeste bespotte president van Europa sinds de EU werd opgericht. Overal maakte men zich vrolijk over ‘mister potato head’ en zijn ‘Allo Allo’-versie van de Engelse taal. Kent u die nog van die stoel voor Von der Leyen? Of Didier Reynders, de Europese Commissaris die zijn zwart geld witwast via de nationale loterij. Stuk voor stuk klasbakken van humor. Alleen waren die excellenties er zich niet van bewust dat ze komieken zijn. De Wever wel. Zelfspot is nog steeds de koning van de humor. Maar als er geen boter bij de vis komt, zal het snel groen lachen worden. En laat ons eerlijk zijn, Arizona is goed op weg Vivaldi te worden. Want ook komieken die hun kak niet opkuisen, hebben al snel een vuil kostuum. Nog voor 2027 zit België in het verdomhoekje. Mark our words.

Profi ciat met je Vlaamse overtuiging!

“Help jezelf, zo help je een ander”

Karel, Frédéric en de kleine Jean-Jacques De Gucht smeden plannen. De Vlaamse liberale partij ligt op apegapen en daar willen ze iets aan doen. Wij hadden een exclusief gesprek met het trio. “De naam De Gucht is nog steeds een naam als een klok in de politiek. Als we Bouchez willen afhouden van een agressieve overname van het Vlaams liberalisme, moeten we dringend mijn zonen inschakelen. Ik zal wel voor hen denken.”

Open Vld haalt nog 6 procent in de peilingen. Bij iedere tussenkomst van de nieuwe voorzitter Eva De Bleeker gaat daar nog een beetje af. Maar als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Na een experiment om zoontje Jean-Jacques aan de macht te helpen, lanceert Karel oudere broer Frédéric. Een doorgewinterd zakenman die niet van de schoolbanken naar het parlement werd gestuurd, maar in het echte leven heeft gestaan.

Heren, welkom! Hebben jullie een plan om Open Vld te redden?

“Ik geloof dat het een iconisch liberaal voorman was die ooit zei: ‘Help jezelf, zo help je een ander.’ Ik heb dat principe steeds hoog gehouden tot in de Toscaanse wijngaarden. Het werkt. Nu is het aan mijn zonen om zichzelf te helpen. En zo de ander natuurlijk.”

KAREL: “Inderdaad. Maar de wereld is nog niet klaar voor jouw genie. Speel nog wat op uw gsm.”

JEAN-JACQUES: “Ik ga mijn record breken. De Gucht, go go go!” Vrezen jullie niet dat Bouchez Open Vld zal opslorpen?

FRÉDÉRIC: “Maar nee, ik bewonder zijn communicatiestijl wel. Maar het blijft een Waal, hé. En hij spreekt nog geen woord Nederlands. Ik spreek daarentegen vlot Waals. Ik onderneem in Wallonië. Georges-Louis zou hoogstens een goede vicepremier zijn.”

“Wie was die iconische voor-

Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds?

“Dat was ikzelf, jongen, maar in de politiek moet je bescheiden zijn.”

KAREL: “Weer te vroeg, Rickie. Het punt is dat de naam De Gucht nog steeds een naam als een klok is in het liberale landschap. En het wordt hoog tijd dat die klok weer eens luidt over dit land. Van De Panne tot Aarlen.”

JEAN-JACQUES: “Mijn belletje ook, hé papa. Ik heb een plan om abortus te legaliseren nog voor conceptie.”

Splits zelf de sociale zekerheid!

Word lid van het VNZ.

“Inderdaad, Frédéric. Kijk naar mij! Ik heb 17 jaar in dat parlement gezeten en ‘bescheiden’ was ‘my middle name’. Als je mensen vraagt naar mijn palmares, zullen experts altijd zeggen: ‘bescheiden’. Toch degenen die mij leuk vinden. En als schepen van Aalst was ik zo bescheiden dat ze vonden dat ik niet meer moest terugkomen. Sterk, hé?”

“Flink hoor, jongen. En nu moet je nog bescheidener zijn tot Frédéric de partij overneemt en we die zetel terugpakken. Ga je nu vooral niet moeien. De situatie is al hope-

“Je kan op me rekenen, papa!” (haalt gsm boven en begint wat te ‘gaU bent dus de hoop in bange dagen,

“Ik zal mijn best doen. Ik heb natuurlijk heel veel ervaring in de privé. En als premier zal ik dit land opnieuw op de rails zetten. Om het dan later als Europees Commissaris naar ongekende hoogtes te stuwen en een nieuwe gouden Belgische eeuw aan te kondigen. Maar de oppositie moet zijn kop houden. Ik ga niet tolereren…” (tussen zijn tanden) “Rickie, jongen, je bent de oppositie! We gaan wat te snel. Je bent niet eens verkozen. Premier is

“Excuses, ik trek dat antwoord even terug. Ik was een beetje te enthousiast. We moeten eerst nog De Bleeker onder een trein gooien. Moeilijk kan dat niet zijn.”

“Beginnersfoutje, Rickie. Niet aantrekken. Ik heb dat ook eens gehad toen ik voorstelde om ouderen te euthanaseren voor de ziektes die nog zouden kunnen komen. Maar je moet toch vooruit denken.”

FRÉDÉRIC: “En ik ga België leiden als een modern bedrijf. Samen met Louis Verhofstadt.”

KAREL: “Rickie! Daar is het nog heel veel te vroeg voor. Laatste waarschuwing! Mannen, ik kan het toch niet alleen doen, hé. Ik ben een oude man. Maar misschien kan ik wel…”

FRÉDÉRIC: “Nee, mama is te oud voor nog een De Gucht te maken, papa. Ik fiks dat wel. Maar als ik nu eerst de oorlog in Oekraïne kan oplossen, komt het helemaal goed.”

JEAN-JACQUES: “Ik ga je helpen! Onze kuisvrouw is Russisch. Ik bel haar.”

DE FAMILIE DE GUCHT PLANT COMEBACK