“De indruk dat men hier ondersteboven aan de tapkraan hangt, klopt niet”
Tijdens het 40 uur durende marathondebat over zijn regeerverklaring pleitte premier Bart De Wever ervoor om, in navolging van het Vlaams Parlement, alcohol te bannen uit de cafetaria van de Kamer. Volgens partijgenoot en Kamervoorzitter Peter De Roover (N-VA) krijgt het onderwerp een buitensporige aandacht, onder meer omdat de premier het heeft aangesneden. “Mensen die uit de Kerk zijn getreden, zijn meestal de grootste antikatholieken. Bart (De Wever, red.) is daar als geheelonthouder heel gevoelig voor. Ik heb daar alle respect voor. Maar ik denk niet dat er ooit minder gedronken is in deze omgeving dan vandaag.”
8-9
AFD ZIET SCORE VERDUBBELEN, MAAR...
DUITSERS KRIJGEN NIET DE REGERING WAARVOOR ZE GESTEMD HEBBEN
Hoe duidelijk kan het signaal van de kiezer zijn? De twee rechtse partijen van Duitsland werden zondag met afstand de grootste van het land. Het AfD zag zelfs zijn score verdubbelen. Maar J.D. Vance had gelijk: het Europese bestel blijft hardnekkig een belangrijk deel van de kiezers opsluiten in een cordon. De CDU/CSU weigert te praten met het AfD. Het resultaat is dat de ruk van rechts van de kiezer zich niet zal vertalen in het beleid.
Het signaal van de kiezer heeft nochtans een opmerkelijk groot draagvlak. De opkomst van 84 procent was de hoogste sinds de Duitse eenmaking. Dat 21 procent daarvan voor het vermaledijde AfD heeft gestemd, wekt de hoop dat het Duitse volk de last van het verleden eindelijk van zich zal afschudden. En dat het zal ophouden over hedendaagse problemen en politieke vragen te denken in begrippen en categorieën van 80 jaar geleden. Duitsland hinkt in zijn politieke evolutie eigenlijk achterop. Andere Europese landen hebben al veel vroeger een doorbraak meegemaakt van hun nieuwe, rechtse partijen die een stem geven aan het groeiende ongenoegen over de ongebreidelde immigratie. In enkele landen zijn die partijen al doorgestoten naar het regeringsniveau. In andere landen is dat nog een kwestie van één verkiezing. In Duitsland zal dit misschien iets langer duren. De nieuwe Bondskanselier wordt Friedrich Merz. Het spreekt in zijn voordeel dat hij binnen zijn partij nog in een vete is verwikkeld geweest met Angela Merkel, waarschijnlijk de meest rampzalige Europese leider van de naoorlogse geschiedenis. Hij is ook conservatiever en migratiekritischer dan zijn voorgangers. Of dat ook merkbaar zal worden in het beleid, is verre van zeker. De socialistische SPD heeft de grootste afstraffing uit haar
geschiedenis gekregen, maar zal opnieuw in de regering zitten. Dankzij de kiesdrempel hebben christendemocraten en socialisten een meerderheid in zetels die ze niet in stemmen hebben.
Het afvoerputje
Deze regering, waartegen het AfD zich zal kunnen profileren als voornaamste oppositiepartij, heeft twee opdrachten, waarop ze ook afgerekend zal worden. De eerste is de moeilijke taak om de Duitse economie te herstellen. Duitsland is, vooral dankzij de ‘energiewende’ en de rest van het desastreuze groene beleid, de zieke man van Europa geworden. Victor Davis Hanson herinnerde onlangs aan het Morgenthau-plan, het nooit uitgevoerde plan van de Amerikaanse minister van Financiën, die na de Tweede Wereldoorlog alle Duitse industrie wilde vernietigen om het land weer naar zijn pre-industriele staat te voeren. Hanson merkt op dat de Duitse politici dat plan intussen zelf hebben uitgevoerd.
De tweede opdracht is, uiteraard, het terugdringen van de immigratie. Ook daar mag verwacht worden dat de linkse SPD zal dwarsliggen. Jan van de Beek, de Nederlandse wiskundige, had gelijk in het interview dat hij vorige week aan dit blad gaf. In de EU is een ‘race to the bottom’ ingezet waarbij de verschillende Europese staten hun asielrecht zo streng mogelijk maken, binnen de grenzen van wat mogelijk is binnen het verstikkende keurslijf van de EU. Niemand wil nog de weg van de minste weerstand aanbieden aan de asielavonturiers. Niemand wil het afvoerputje zijn. Indien Duitsland zijn asielbeleid niet krachtdadig genoeg hervormt, dreigt het nochtans precies dat te worden.
JURGEN CEDER
Vrijwillige legerdienst is een goed idee
Het moet een van de bekendste wervingsposters uit de geschiedenis zijn: Uncle Sam, de personificatie van de Verenigde Staten, die ons aankijkt en met de vinger aanwijst, en daaronder, in grote, vette letters: “I want you for U.S. Army.” Zien we binnenkort in het straatbeeld van pakweg Brussel of Lubbeek gelijkaardige posters verschijnen, maar dan met de beeltenis van kersvers minister van Defensie Theo Francken (N-VA) erop?
De kans lijkt eerder klein. Maar met een brief gericht aan alle 18-jarigen hoopt Francken wel hetzelfde doel te bereiken als de Amerikanen met hun historische poster uit de Eerste Wereldoorlog: de nationale strijdkrachten gevoelig versterken. Concreet zullen alle 18-jarigen, ongeveer 100.000 jongens en meisjes, een uitnodiging ontvangen om zich gedurende een jaar vrijwillig in te zetten voor Defensie. De hoop is dat een deel van hen na die eerste kennismaking doorstroomt naar een echte job in het leger of op z’n minst inzetbaar blijft als reservist. Het gaat voor alle duidelijkheid niet om een verplichte legerdienst, zoals die tot 1993 in België bestond. Door een gebrek aan infrastructuur en personeel is het volgens Francken niet haalbaar om die opnieuw in te voeren. Een vrijwillige legerdienst om jongeren in contact te brengen met Defensie is een goede zaak. België telt momenteel ongeveer 24.000 actieve beroepsmilitairen en 6.659 reservisten. Tegen de huidige achtergrond van geopolitieke spanningen en afkalvende Amerikaanse steun, mogen dat er gerust wat meer worden. Afschrikking is immers de beste verdediging. En aangezien Europa volgens twee Europese denktanks 300.000 extra soldaten nodig zou hebben om zich zonder Amerikaanse steun te kunnen verdedigen tegen een Russische aanval, is elke extra soldaat welgekomen.
Ook luitenant-generaal op rust Marc Thys riep in november vorig jaar de federale onderhandelaars al op om opnieuw massa te creëren. “De eerste vier tot zes maanden wordt een oorlog uitgevochten door het professionele leger. Daarna worden er gemobiliseerden ingezet, dus moeten we ervoor zorgen dat die iets kunnen, goed getraind zijn en een goede uitrusting hebben”, zei hij in een interview met uw favoriete weekblad. De vrijwillige legerdienst die Francken wil ontrollen, lijkt een goede eerste stap om opnieuw de nodige massa te creëren. Het is niet het eerste initiatief dat Francken neemt om de burgerzin in de samenleving (opnieuw) aan te wakkeren. In de zomer van 2022 richtte hij in zijn gemeente Lubbeek als eerste in Vlaanderen een vrijwilligerskorps voor jongeren tussen 18 en 25 jaar op. Zij kunnen bij rampen worden ingezet ter ondersteuning van de hulpdiensten. Denk maar aan het vullen van zandzakjes of het evacueren van inwoners bij een overstroming. Francken verwees bij de lancering naar een bekend citaat van de Amerikaanse oud-president John F. Kennedy: “Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country.” Hopelijk stellen de jongeren die binnenkort de brief van Defensie in de bus krijgen zich dezelfde vraag.
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke
Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen
Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be
Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs:
Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
Daar waar de rust in de federale regering lijkt teruggekeerd, nemen de spanningen binnen de regering-Diependaele toe. Reden: de eigengereide communicatie van de Vooruit-ministers Caroline Gennez en Melissa Depraetere. Het zet minister-president Matthias Diependaele in de schaduw. Hij moet zelf oplossingen zoeken voor de stoorzenders sinds partijvoorzitter Bart De Wever federaal premier is geworden.
“Aankondiging, aankondiging, aankondiging. Maar al die plannen zijn niet gepasseerd in de regering.” Dat was de reactie van de Vlaamse meerderheidspartijen N-VA en cd&v op de assertieve communicatie van minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit). Die had de pers opgevorderd in een kinderdagverblijf in Schaarbeek met de boodschap dat ze haar nieuw plan voor meer kinderopvang zou voorstellen. Gennez had, blijkens haar passage in De Afspraak een week eerder, een ‘tienjarenplan’ klaar. De andere regeringspartijen wisten niet waarover het ging. De indruk overheerste dat Gennez in navolging van haar partijvoorzitter Conner Rousseau vooral wil scoren via een constante aankondigingspolitiek. De minister van Welzijn zorgt al een tijd voor ergernis binnen de regering: herinner u de uitspraak over ondernemers die amper belasting betalen en hele dagen aan hun zwembad zitten. Dat de Vooruit-minister niet streng tot de orde werd geroepen door minister-president Matthias Diependaele (N-VA), versterkte het vermoeden dat ze bij de Vlaamse socialisten het licht op groen gekregen hebben om de publieke ruimte met polariserende uitspraken in te palmen. Diependaele kwam niet verder dan te verklaren dat hij de uitspraak ‘niet verstandig’ vond.
Wat federaal niet kan, Vlaams proberen
Gennez hield zich inderdaad niet in. In een interview met Het Laatste Nieuws vorig weekend pleitte ze ervoor om de tarieven in de kinderopvang op een zeer gedetailleerde manier te koppelen aan het inkomen van de ouders. En dan zou men niet alleen kijken naar het loon op zich. Gennez: “We willen een inkomenstoets naar alle bronnen van inkomen. Of je nu gaat werken voor je geld of het geluk hebt om in een vennootschap te werken en jezelf een minimumloon uit te keren of je je aandelen voor jou kan laten werken: laten we dat allemaal eerlijk meepakken. Maar zolang dat niet gerealiseerd is, is een verklaring op eer het hoogst haalbare.”
DIEPENDAELE KWAM NIET VERDER DAN TE VERKLAREN DAT HIJ DE UITSPRAAK NIET VERSTANDIG VOND
Kortom, Vooruit streeft ernaar iets Vlaams in te voeren wat in jaren federale regering niet is gelukt: een vermogenskadaster met een exhaustieve lijst van alle inkomens. Het leidde tot de volgende reactie van Open Vld’er Egbert Lachaert op X: “Er komt een Vlaams vermogenskadaster met allerlei vormen van inkomens. Dergelijk kadaster was altijd de natte droom van de PS. Ze kregen dat nooit gedaan. Nu gaat Vlaanderen het doen.”
En daarmee was de kous niet af. Vlaams minister van Wonen Melissa Depraetere duwde op tv het discours van
de Vlaamse Regering nog meer naar links wanneer het ging over de woningnood in Vlaanderen: “Lokale besturen die de opgelegde doelstellingen qua sociale woningen niet halen, zullen gesanctioneerd worden.” Of hoe ze door straffen, controle en regulitis de wooncrisis wil aanpakken. Als voorbeeld van verregaande staatstussenkomst is dat niet mis.
Diependaele toont zijn tanden niet
Vooruit is op die manier steeds meer een stoorzender in de Vlaamse regering. In de federale regering hebben de Vlaamse socialisten na wat akkefietjes rond de meerwaardetaks hun plaats gevonden. Bij linkse Franstalige politici is onbegrip te horen over het feit dat de Vlaamse socialisten in een te rechtse regering zouden zijn gestapt. Maar dat heeft dus weinig impact. Vooruit heeft blijkbaar een plan om het linkse imago via de Vlaamse regering op te poetsen. Dat is op dat niveau ook gemakkelijker omdat Vlaanderen er financieel veel beter voorstaat. En de N-VA heeft op Vlaams niveau ook minder problemen met een zeker etatisme
GENNEZ ZORGT AL EEN TIJD VOOR ERGERNIS BINNEN DE REGERING
Wel is het zo dat minister-president Matthias Diependaele op die manier wat in de schaduw wordt geduwd. Is hij nog de echte leider van de Vlaamse ploeg? Vergelijkingen met de periode dat Jan Jambon minister-president was, worden nog niet gemaakt. Niettemin is het pijnlijk dat de profileringsdrang van de Vooruit-minister ervoor gezorgd heeft dat Diependaele naar de achtergrond werd geduwd. Zo was er begin vorige week weinig aandacht voor de plannen die hij uitrolde om voor minder regulitis te zorgen in Vlaanderen en de industrie hier een steuntje in de rug te geven. Het imago van de minister-president als notaris was al een feit. Nu blijkt dat hij zijn tanden te weinig toont.
Nieuwe N-VA-voorzitter moet orde op zaken stellen
Het is nochtans aan de minister-president zelf om de cohesie van de ploeg te smeden en het stoorzendergedrag van de Vooruit-excellenties binnen de perken te houden. Tot voor een maand werden zo’n problemen opgelost door een telefoontje tussen N-VA-voorzitter Bart De Wever en zijn buddy Conner Rousseau. Nu De Wever in de Wetstraat 16 zit, is dat niet meer mogelijk. Hasselts burgemeester Steven Vandeput is nu interim-voorzitter van de Vlaams-nationalisten, maar het is niet aan hem om knopen door te hakken.
Eigenlijk bestaat het risico dat het zal duren tot er echt een nieuwe voorzitter is vooraleer er de Vlaamse regeringspartijen de neuzen opnieuw in dezelfde richting krijgen. Wie de kandidaten zijn om Bart De Wever op te volgen, is nog onbekend. Er is ook nog geen exacte datum voor de voorzittersverkiezingen. En zelfs als die nieuwe voorzitter er is, moet die zich nog inwerken. Met als gevolg dat de Vlaamse regering geen baken van stabiliteit zal zijn. De komende maanden komen daar op de koop toe nog een aantal moeilijke dossiers op tafel. We hebben het dan over stikstof en de Vlaamse begroting die er wellicht minder fraai uitziet dan tot nu toe gedacht. Tenslotte zal het aangetaste gezag van Diependaele en het optreden van de Vooruit-ministers ervoor zorgen dat figuren als onderwijsminister Zuhal Demir (N-VA) zich niet zullen inhouden. Ook die zullen zich virulent en provocatief doen opmerken in de pers.
DE ECHTE VREDESONDERHANDELINGEN MOETEN NOG BEGINNEN
Een nieuwe week, een nieuw avontuur van Donald Trump. Tot nu was het parcours van Trump 2.0 vrij goed. Tot spijt van wie het benijdt, voert hij uit wat hij voor de verkiezingen heeft beloofd. Daar zitten heel wat mooie dingen in, zoals het afschaffen van positieve discriminatie en het snoeien in het overheidsapparaat. Trump doet dat ook met een ongekende snelheid en efficiëntie. Vorige week heeft hij wel te veel hooi op zijn vork genomen.
Trump had beloofd dat hij de oorlog in Oekraïne in 24 uur zou oplossen. Dit was uiteraard een Trumpiaanse overdrijving. De president had zijn speciale gezant, ex-generaal Kellogg, de opdracht gegeven binnen de 100 dagen een oplossing te vinden voor de oorlog in Oekraïne. Het lijkt er nu op dat de president zelf de touwtjes in handen heeft genomen.
In ‘Omringd door Idioten’ verdeelt gedragspsycholoog Thomas Erikson de mensen in 4 kleuren: rood, blauw, groen en geel. Zijn kleurensysteem biedt een vereenvoudigende kijk op de vele menselijke persoonlijkheden. Die omvat niet alle schakeringen, maar het kan soms een praktisch instrument zijn om menselijk gedrag te begrijpen. De ‘rode’ mens is bijvoorbeeld zeer doelgericht, ongeduldig, bazig en niet bepaald begripvol voor andere meningen. De rode mens weet wat hij wil en gaat daar zo recht mogelijk op af. Hij heeft geen geduld met oeverloos gepraat, tijdverlies en helaas ook niet altijd met morele bezwaren. Donald Trump is een extreem voorbeeld van een ‘rood’ persoon.
De CEO van de VS Een vredesgesprek verschilt voor Trump weinig van een zakelijke onderhandeling. Zijn enige vraag is: hoe kom ik hier buiten met zoveel mogelijk winst voor mijn bedrijf, in dit geval de VS. Trump is geen klassieke staatsman, hij is de CEO van de NV USA, schrijft de Britse historicus en politicoloog Mark Galeotti
VERMOEDELIJK ONDERSCHAT TRUMP POETIN, DIE ZICHZELF EEN HISTORISCHE
MISSIE HEEFT TOEGEDICHT
De eerste zet van Trump was gericht op Zelensky. Hij liet zijn minister van Financiën een contract opmaken waarin Oekraïne, als vergoeding voor Amerikaanse hulp, de helft van zijn mineraalrechten zou schenken aan de VS. Oekraïne zit nu al financieel aan de grond, maar zou daarmee nog eens een groter deel van zijn welvaart moeten afstaan dan de Duitsers deden met het beruchte Verdrag van Versailles van 1919. Voor alle duidelijkheid: dit zou enkel een vergoeding zijn voor de Amerikaanse hulp uit het verleden. Verdere hulp zal meer kosten. Zelensky weigerde, vooral omdat er in de overeenkomst geen veiligheidsgarantie voor Oekraïne is opgenomen. ‘Dictator’
Trump begon daarop publiekelijk de legitimiteit van Zelensky in twijfel te trekken, met het argument dat er sinds het begin van de oorlog geen verkiezingen in zijn land zijn geweest. Volgens Trump zou Zelensky nog weinig steun onder de bevolking genieten. Zelensky repliceerde dat Trump “in een bubbel van desinformatie” leeft. Dat is misschien waar, maar misschien was dat niet de verstandigste reactie. Trump ging daarna een stap verder en noemde Zelensky een ‘dictator’.
De Amerikaanse president trok dan maar naar Riyad om alleen met Rusland te praten. Trump gelooft in ‘the art of the deal’, zoals beschreven in zijn gelijknamige boek. Hij hoopt in Poetin een gelijkgestemde ziel te vinden, iemand met wie hij nuchter en zakelijk de meest voordelige vrede voor beiden kan bewerkstelligen. Ik vermoed dat hij Poetin, die zichzelf een historische missie heeft toegedicht, onderschat.
De EU werd expliciet niet aan de tafel gevraagd. Dat is niet alleen een gebaar van minachting voor de militaire dwerg die Europa is geworden. Henry Kissinger grapte ooit: “Naar welk telefoonnummer moet ik bellen als ik met Europa wil spreken?” Wie zou Europa kunnen vertegenwoordigen? En hoeveel commissies zou die moeten raadplegen vooraleer een standpunt te kunnen innemen?
Vrede of rechtvaardigheid?
Europa reageert voorspelbaar verontwaardigd op de manoeuvres van Trump, maar kan geen vuist maken. Dat is niet alleen een probleem van diplomatieke zwakte. De EU heeft ook geen vredesplan. Het enige wat ze Oekraïne kan bieden, is een eindeloze voortzetting van de oorlog. Hoe onsmakelijk de recepten van Trump ook zijn, ze zijn wel gericht op vrede, te beginnen met een wapenstilstand.
Mijn kritiek op het gebrek aan oorlogsdoel van de EU heb ik al meerdere keren neergeschreven. Ik erger mij aan de morele gelijkstelling van de twee partijen in de oorlog, zoals ik bijvoorbeeld regelmatig hoor bij de vrienden van Poetin bij een deel
van de Vlaamse rechterzijde. Maar het is ook voor de vrienden van Oekraïne stilaan duidelijk dat vrede én rechtvaardigheid niet meer allebei haalbaar zijn. Oekraïne had in 2023 kunnen winnen, indien de verontwaardiging in het Westen over de Russische agressie zich onmiddellijk had vertaald in het leveren van de vereiste militaire steun. Nu lijkt die mogelijkheid verdwenen. Het wordt tijd te erkennen dat Oekraïne het best gediend is met vrede, ook als het toegevingen moet doen. De vraag is dan: hoeveel toegevingen? En welke waarborgen krijgt Oekraïne tegen nieuwe Russische agressie?
NAVO?
De intelligentste analyse die ik hoorde, kwam van Ben Hodges, een voormalige Amerikaanse generaal. De gesprekken in Riyad zijn nog steeds geen onderhandelingen, zegt hij. Dit is wat men, in militaire termen, ‘verkenningsvuur’ noemt. Er wordt op een zone geschoten in de hoop dat de vijand door tegenvuur zijn positie verraadt. Hodges deelt overigens de analyse die generaal Kellogg al eerder maakte. Indien Trump van Poetin niet de snelle vrede krijgt waarop hij hoopt, bestaat nog steeds de kans dat hij zich tegen hem keert.
De kranten hebben veel aandacht besteed aan de verklaring van Pete Hegseth, de Amerikaanse minister van Defensie, die zei dat lidmaatschap van de NAVO uitgesloten blijft voor Oekraïne. Er werd minder opgemerkt dat hij die verklaring weer heeft ingetrokken. Amerikaanse bronnen hebben aan de Britse krant The Telegraph gezegd dat een onmiddellijke opname van Oekraïne in de NAVO toch als joker achter de hand gehouden wordt, voor het geval dat Poetin zich niet aan de afspraken zou houden.
Besluit van dit alles: de echte onderhandelingen moeten nog beginnen. Dat kan ook niet zolang Zelensky niet aan tafel zit. Het Oekraïense leger is immers niet verslagen. Het Russische leger is er zelfs nog niet in geslaagd de Oekraïners uit de regio van Koersk te verdrijven. Zelfs indien de Amerikaanse hulp opdroogt, zal het Oekraïense verzet niet snel in elkaar storten. Links vindt een zaak
Dat neemt niet weg dat Trump zich tegen Oekraïne lijkt gekeerd te hebben. “Je had deze oorlog niet moeten beginnen”, zei hij op TruthSocial tegen Zelensky. Uit de context blijkt dat Trump eigenlijk Oekraïne niet echt als de agressor wilde benoemen, maar hij suggereerde wel dat het land de oorlog had kunnen vermijden. Je kan het de traditionele media niet kwalijk nemen dat ze Trump letterlijk interpreteerden. Hij legt wel degelijk de verantwoordelijkheid voor de oorlog bij Zelensky, wat onjuist en onrechtvaardig is
ONMIDDELLIJKE OPNAME VAN OEKRAÏNE IN DE NAVO TOCH ALS JOKER ACHTER DE HAND GEHOUDEN
De benoemingen van Trump bij het begin van zijn mandaat lieten nochtans ruimte voor hoop. Zowel zijn veiligheidsadviseur (Waltz), zijn speciale afgezant voor Oekraïne (Kellogg) en zijn buitenlandminister (Rubio) staan gekend als anti-Russisch. Zij hebben er hun baas niet van kunnen weerhouden om de onderhandelingen te beginnen vanuit een startpunt dat Poetin tegemoet komt.
Trump is mogelijk een vergissing aan het begaan. Het afdwingen van een vrede wordt een stuk ingewikkelder dan hij had verwacht. Ondertussen heeft hij wel links Amerika, tot dan
versuft door de knock-out van november, een nieuwe adem gegeven. Met het verhaal van het verraad van Oekraïne door Trump lijkt het eindelijk een vlag gevonden te hebben waarrond kan gemobiliseerd worden.
Gemor op rechts
Misschien nog onheilspellender is het gemor op de rechterflank. Tot op heden is conservatief Amerika volgzamer mee gestapt met Trump dan 8 jaar geleden, maar de wittebroodsweken zouden wel eens voorbij kunnen zijn. Het viel op dat Kellogg, zijn speciale gezant, kort nadat Trump zich denigrerend had uitgelaten over Zelensky, de Oekraïense president een “moedige leider” noemde op sociale media. Kellogg was ook niet te zien op de gezamenlijke persconferentie
HET IS OOK VOOR DE VRIENDEN VAN OEKRAÏNE STILAAN DUIDELIJK DAT VREDE ÉN RECHTVAARDIGHEID NIET MEER ALLEBEI HAALBAAR ZIJN
De rechtse New York Post plaatste een foto van Poetin op de voorpagina, met het onderschrift: ‘President Trump: dit is een dictator’. Mike Pence, Trumps voormalige vicepresident, reageerde ook: “Mijnheer de president, Oekraïne is deze oorlog niet begonnen.” Rechtse commentatoren als Ben Shapiro en Mark Levin keurden de woorden van Trump eveneens af. De Republikeinse Partij is misschien niet meer wat ze was onder Ronald Reagan, maar zoete broodjes bakken met Russische dictators ligt er nog steeds niet goed. Het valt nu af te wachten hoe ver Rubio en Waltz zullen meegaan in de strapatsen van hun president.
Zoals in de elfde eeuw
Niet dat dit Trump zal interesseren, maar op Facebook merkte ik ook de verdeeldheid van de Vlaamse rechterzijde over deze kwestie. De ‘bubbel van desinformatie’, voor een flink deel van Russische makelij, beïnvloedt ook bij ons de geesten. Voor onze anti-Amerikaanse rechterzijde werd het een moeilijke evenwichtsoefening. Ik hoor van die kant al drie jaar dat de oorlog in Oekraïne een ‘war by proxy’ (oorlog via volmacht) zou zijn, waarmee Amerika Rusland zou willen verzwakken. De Oekraïners zouden de onwetende pionnen zijn op het Amerikaanse geopolitieke schaakspel. Dat idee botste altijd met de werkelijkheid. Ook Biden had al heel wat signalen uitgestuurd dat hij deze oorlog liefst zo snel mogelijk beëindigd wilde zien, desnoods met Oekraïense toegevingen. Met de directe koers van Trump blijkt nog duidelijker waar de Amerikaanse belangen liggen: hij wil niet meer betalen voor deze oorlog en zou liefst zelfs de handelsrelaties met Rusland hernemen. Voor iemand met ‘America First’ als uitgangspunt is dat een begrijpelijk standpunt. Rusland is geen concurrent, geen grootmacht meer. Het is wel nog steeds een bedreiging voor zijn buurlanden, maar daar zijn de Amerikanen steeds minder mee bezig. Ze willen niet meer de verantwoordelijkheid en de financiële last dragen voor bondgenoten die ze met moeite op de kaart kunnen terugvinden. Alleen de EU denkt nog dat Europa het centrum van de wereld is. We zitten weer in de periferie, zoals duizend jaar geleden. De vijanden uit het noorden, de Vikings, staan intussen gelukkig aan onze kant. De gevaren uit het oosten en het zuiden zijn wel even reëel als toen. Daar zullen we ons weer zelf tegen moeten beschermen.
JURGEN CEDER
Zelensky, Macron en Trump in het Elysée
Trump en de bezorgde farma- en chemiesector
DEZE WEEK IN DE GESCHIEDENIS VAN ’T PALLIETERKE
BASF-tankers in de Antwerpse haven
Het optrekken van handelsmuren door de regering-Trump zou zich niet beperken tot industriële producten als auto’s of staal. Ook de farma- en de chemiesector komen in het vizier. Dan wordt het opletten geblazen voor Belgische en Vlaamse bedrijven. Antwerpen is de op een na grootste chemiehub ter wereld. En de farmaceutische producten zijn goed voor 50 procent van de export naar de VS.
Het blijft moeilijk om in het hoofd van Amerikaans president Donald Trump te kijken. Maar wie zijn parcours in de zakenwereld kent, weet dat hij in sommige gevallen bij het begin van een onderhandeling hard uit de hoek komt om zijn tegenstanders van de wijs te brengen en daarna bij te sturen. Of dat zo zal zijn tijdens de vredesgesprekken over Oekraïne, valt nog te bezien, maar op het vlak van zijn economisch protectionisme is de kans groter dat hij eerst met de voeten vooruit tackelt. Om daarna bij te sturen en af te zwakken. Dat is bijvoorbeeld het geval geweest met zijn dreigement om handelsmuren op te trekken rond Mexico en Canada. Economische waarnemers verwachten dat de soep niet zo heet zal gegeten worden als ze wordt opgediend. En dat de handelstarieven dus minder hoog zullen zijn.
Handelsbarrières
Zal dat ook voor China gelden? En vooral: ook voor Europa? De ergernis van Donald Trump, vooral ten opzichte van Duitsland, is bekend. Hij vindt dat Europese landen en de Exportweltmeister bij uitstek een te groot handelsoverschot hebben ten opzichte van de VS. Kort gesteld: Trump wordt er slecht van als hij al die Mercedes-wagens in zijn thuisland ziet rondrijden. En dus is Europa een van de volgende slachtoffers van zijn protectionisme. Er wordt verwacht dat hij dreigt met hoge toltarieven en die pas zal bijsturen als meer Europese bedrijven zich in de VS komen vestigen. Veel Europese en ook Vlaamse bedrijven zijn al actief in de VS, zoals staaldraadproducent Bekaert. In juli vorig jaar, nog voor de verkiezing van Donald Trump heeft de Ninoofse bakkerijgroep La Lorraine een belang van 50 procent verworven in Bakery de France, een Amerikaans diepvriesbakkerijbedrijf. Voor een deel was dat al anticiperen op de isolationistische golf die Trump over de wereldeconomie wil doen rollen. En dat proces is nog niet ten einde. Vorige week liet Trump weten dat de handelsbarrières ook voor farmaceutische producten zouden gelden. Zelfs als dat het aanbod van medicijnen voor Amerikaanse burgers zou beperken of de prijs sterk zou doen stijgen. Opnieuw: het zou kunnen dat de regering-Trump lagere tarieven dan verwacht oplegt. Maar het is wel een reden tot bezorgdheid voor Belgische en Vlaamse bedrijven. Farma, en bij uitbreiding de chemiesector, is een branche waar wij echt nog sterk staan, ondanks de
hoge fiscale druk en de vele regulitis. Na het Texaanse Houston is de Antwerpse haven de grootste chemische industriehub ter wereld. Alle grote spelers zitten hier. Wanneer er bij het Duitse BASF een herstructurering moest worden doorgevoerd, dan verdwenen er in Antwerpen geen banen, maar wel op de hoofdzetel in Ludwigshafen. Overigens: Friedrich Merz, die straks wellicht Duits bondskanselier zal worden, was een tijdlang lid van de raad van bestuur van BASF Antwerpen. Tolbarrières van de Amerikanen zouden de sector geen goed doen. De chemie in Vlaanderen genereert 30 procent van de toegevoegde waarde van de industrie en is sterk exportgericht.
ven zich in de VS vestigen, overtuigt niet, want vaak gaat het om filialen van Amerikaanse farmabedrijven. Trump snijdt bij een handelsoorlog trouwens niet diep in eigen vlees. Wat hij wil, is dat de productie van die medicijnen door Amerikaanse bedrijven in de VS zelf gebeurt. We zitten hier dus niet in een situatie zoals La Lorraine, de bakkerijgroep die zowel in Europa als de VS sites heeft om actief te kunnen blijven op beide markten. Als men de redenering van de Trump-administratie doortrekt, dan is het gewoon de bedoeling dat de Amerikaanse farmabedrijven hier volledig en definitief vertrekken. Kan dit vermeden worden? De federale en Vlaamse regeringen kunnen dat, door fiscale voordelen te geven aan onderzoekers en kaderleden van farmabedrijven. Die moeten hier sowieso nu al minder belastingen betalen. Dat kan bedrijven hier houden. In het Arizona-regeerakkoord staat trouwens al iets interessants voor Amerikaanse multinationals. De sociale bijdragen op werknemers-
TRUMP WORDT ER SLECHT VAN ALS HIJ AL DIE
MERCEDES-WAGENS ZIET RONDRIJDEN
Ook de zuivere farmasector speelt in onze economie een cruciale rol.
Die is bovendien zeer exportgericht.
De farma-industrie is goed voor 50 procent van de Belgische export naar de VS. Omgerekend 16,4 miljard euro. De VS zijn ook de belangrijkste afnemer van onze medicijnen - vooral vaccins - geproduceerd door bedrijven als Janssen Pharmaceutica, GSK en Pfizer. 21 procent van de aankoop van de producten die hier van de band rollen, komt uit de VS.
Productie in eigen land
De vraag rijst of die uitvoer door handelstarieven niet sterk zal afnemen of zelfs verschrompelen. Het argument dat Trump en co de tarieven zouden laten vallen indien de bedrij-
lonen die hoger zijn dan het loon van de premier, zullen niet meer stijgen. Kortom, op het jaarloon boven de 275.000 euro worden geen sociale bijdragen meer betaald. Dat is geen onschuldige maatregel. Het klopt dat veel topmanagers en kaderleden met zo’n inkomen zelfstandige zijn en/of via een managementvennootschap werken. Maar de kaderleden van een Amerikaanse multinational kennen die traditie minder en worden in België nog vaak via een gewoon - en dus zwaar belast - loon betaald. Door daar een ‘cap’ of plafond op te zetten, zullen de kosten lager uitvallen dan verwacht. Wat die bedrijven twee keer zal doen nadenken vooraleer ze vertrekken naar hun thuisland…
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
1 maart 1951: de 24 maanden Rond deze periode werd in het parlement gedebatteerd over het verlengen van de periode waarin jongemannen de militaire dienstplicht zouden moeten vervullen. ’t Pallieterke was duidelijk tegen. “Wij zijn zo moedwillig er aan te twijfelen dat er zelfs nog acht maanden nodig zullen zijn om van onze rekruten volwaardige soldaten te maken”, schreef de ‘militaire medewerker’ dr. J.D.D.T. Brombouts op de voorpagina. “Een moderne oorlog kan gewonnen worden door het eenvoudig uitstrooien van nagels op de wegen waarover de vijandelijke autokonvooien alleen ’s nachts kunnen rijden, dus zien wij niet waarom onze jongens nog gedurende acht maanden met hun proper gewassen voeten zouden moeten laten spelen.”
2 maart 2023: De ‘sensitivity reader’ Twee jaar geleden berichtte ’t Pallieterke over Studio Sesam, een uitgever die de diversiteit in Vlaanderen zichtbaar wil maken en een nieuwe functie introduceerde. “Vorige week maakte Vlaanderen kennis met een van die beroepen waar niemand op zit te wachten: de ‘sensitivity reader’.” Die moet literatuur inclusiever maken. Of zoals ’t Pallieterke het omschrijft: “Politiek correcte snoodaards die verantwoordelijk zijn voor plezierbederf.”
3 maart 1993: Sorry vrienden, maar ik ga met pensioen Rond deze tijd kondigde Koninklijk Commissaris voor het Migrantenbeleid Paula D’Hondt haar pensioen aan. “Staat de sjampieter koud?”, schreef dit blad daarover. “In de vier jaar dat zij het roer van dat Koninklijk Kommissariaat in haar pollen heeft gehad, is zij zichzelf er steeds straffer van gaan overtuigen dat zij de alleenzaligmakende wijsheid in pacht heeft om het immigrantenprobleem tot een goed einde te voeren.”
4 maart 2015: Kantoren ’t Pallieterke te huur Zuhal Demir (N-VA) veroorzaakte in 2015 een mediastormpje na een gewaagde fotoreportage voor P-Magazine in het federaal parlement. Het bracht de financiële bollebozen bij ’t Pallieterke op ideeën. “Onze redactielokalen zijn vanaf heden te huur voor al uw fotoreportages, maar enkel voor vrouwelijk schoon, met of zonder lingerie. Opgelet: de kantoren zijn enkel af te huren TIJDENS de werkuren. We werken al hard genoeg en het oog mag ook wat.”
Naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van ’t Pallieterke op 17 mei 2025, wil de redactie het rijke verleden van dit weekblad in de kijker zetten. In deze rubriek blikken we terug op wat ’t Pallieterke in het verleden bracht.
5 maart 1997: Eigen Frans volk eerst! Op 27 februari 1997 kregen de werknemers van de Franse autobouwer Renault in Vilvoorde te horen dat hun fabriek zou sluiten. De sluiting - en het grootste collectieve ontslag zonder faillissement in de geschiedenis van België - leidt tot de wet-Renault, waarin onder meer staat dat dergelijke collectieve ontslagen aangekondigd moeten worden en dat onderhandelingen mogelijk moeten zijn. “Het zal u maar overkomen”, schreef ’t Pallieterke destijds. “Terwijl ge aan de draaibank staat, roept de Franse baas van uw bedrijf in een chique hotel in Brussel de pers bijeen om koudweg te vertellen dat de fabriek opgedoekt wordt. Takt en menselijkheid zijn blijkbaar begrippen die aan de bazen niet besteed zijn. Of toch zeker niet als die bazen behoren tot een Frans staatsbedrijf.”
6 maart 1947: België drinkt te veel! Al bijna een eeuw lang maakt men zich zorgen over het alcoholgebruik van de Belgen. “De gazetten, die, als ze goed opgesteld zijn, doorgaans gemaakt worden door goede borreldrinkers, hebben hun armen in de lucht gesmeten om te zeggen dat het een schande is dat in België iedereen iets meer dan drie liter alcohol gedronken heeft in 1946”, klonk het in de rubriek Zuur en Zoet. Het is er overigens niet minder op geworden: in 2019 dronk de Belgische alcoholdrinker gemiddeld 13,2 liter alcohol.
7 maart 1969: Verroken van Hertoginnedal “Wat verdient buiten zijn 500.000 ballekens per jaar een man gelijk Jan Verroken: medelijden of misprijzen?” ’t Pallieterke was altijd scherp voor Jan Verroken (CVP), die geregeld een tegenstrijdige rol speelde in de Vlaamse Beweging en de Belgische politiek. Door de Franstaligen gezien als extremistische flamingant, door radicale flaminganten gezien als te compromisbereid. “Laat Jan Verroken nu maar zaniken dat de Walen zich met hun eigen zaken bezighouden. Zijn onvergeeflijke onvergetelijke kapitulatie, waarvan in vele geslachten de gevolgen zullen nawerken, had in feite de deur moeten toedoen. De deur. En ook de mond van Jan Verroken. Definitief.” ECONOMISCHE
PROCUREUR JULIEN MOINIL
“Onze migratiepolitiek is een puinhoop waar wij gevolgen van dragen”
Terwijl Ahmed Laaouej (PS) naar aloude FDF-traditie een bijzonder toxisch anti-Vlaams sfeertje in Brussel creëert, plaatst hij een bom onder het wankele federale kaartenhuisje. De diepe politieke crisis vormt voor de Vlamingen de kans om eens orde op zaken te stellen. Helaas blijft de dadendrang beperkt tot wat verbale krachtpatserij.
Goed dat de Brusselse drugsdealers niet naar Villa Politica kijken. De machteloosheid droop van het scherm. Premier Bart De Wever kwam niet verder dan het voorlezen van de maatregelen die in de regeringsverklaring staan. De urgentie om de nationale veiligheidsraad bij elkaar te roepen, was volgens de N-VA’er niet nodig. Toen er in de straten van Antwerpen met bommen werd gegooid, kwam hij wekelijks in de media om zijn ontgoocheling uit te schreeuwen en vroeg hij meer middelen om de drugsmaffia aan te pakken.
De Wever schreef een turf over Antwerpen, maar over Brussel publiceerde hij amper een bijdrage. Waarom heeft De Wever nooit zijn politieke invloed en talent aangewend om de Brussel-problematiek hoog op de politieke agenda te plaatsen? Het had alvast zijn partij in Brussel een duwtje in de rug kunnen geven. Want hoe hard Vlaams minister van Brusselse Aangelegenheden Cieltje Van Achter ook beweert dat de N-VA de derde grootste van de Nederlandstalige Brusselse partijen is, haar partij leed bij beide verkiezingen vorig jaar een striemende nederlaag.
De enige die vandaag nog de communautaire trom roert, is Ahmed Laaouej. Terwijl de Franstalige partijen er niet in slagen om een regering te vormen, legt de PS’er de bal in het kamp van de Nederlandstaligen. Hij trekt rond de N-VA een heus cordon sanitaire op en weigert ieder gesprek.
Op weg naar de afgrond
Intussen wordt de situatie in Brussel stilaan onhoudbaar. “Brussel glijdt langzaam maar zeker richting de afgrond”, stellen bedrijfsleiders en CEO’s van grote spelers als onder meer Euroclear, Nestlé, Bosch, Manpower, Orange en UZ Brussel in een open brief vast. “Wij zijn bezorgd om de veiligheid van onze klanten, leveranciers en medewerkers die in Brussel aan de slag zijn en in Brussel wonen.” In december slaakten verschillende CEO’s van banken ook al een noodkreet over de onveiligheid aan de Naamsepoort in Brussel. Op termijn kan dit betekenen dat verschillende van deze spelers Brussel verlaten. Ook de sociale partners trokken al aan de alarmbel.
VAN ALLE EUROPESE HOOFDSTEDEN
WORDT ER IN BRUSSEL HET MEEST GESCHOTEN
Naast tal van internationale bedrijven herbergt Brussel ook heel wat ambassades en internationale organisaties. Brussel is ook de hoofdstad van Europa en de NAVO heeft er haar hoofdkwartier. Maar hoelang zullen de internationale spelers de dramatische ontwikkelingen blijven dulden? Brussel is intussen niet alleen uitgeroepen tot rovershoofdstad van Europa. Er wordt van alle Europese hoofdsteden ook het meest geschoten.
De Brusselse PS-kopstukken lijken niet te beseffen dat deze internationale organisaties en bedrijven heel wat tewerkstelling en rijkdom in het gewest genereren. Toch slagen de PS-burgemeesters er niet in om daar bestuurlijk de vruchten
Grootverdiener Magnette, verdediger van
uitkeringen en kleine pensioenen
Je moet het maar kunnen: op donderdag blijkt uit de mandatenlijst van het Rekenhof dat je veruit de grootverdiener bent onder de partijvoorzitters, maar op zaterdag neem je het in een groot interview op voor de mensen die moeten rondkomen met uitkeringen, een leefloon of een klein pensioentje. Nog straffer: De Standaard vond het niet nodig om Paul Magnette daar een vraag over te stellen.
Het valt natuurlijk niet uit te sluiten dat het interview met Paul Magnette afgenomen werd vóór het Rekenhof de mandatenlijst openbaar maakte, waaruit blijkt dat de PS-voorzitter verleden jaar maar liefst 311.346 euro bruto opstreek. Voor hem volstaat het blijkbaar niet dat hij als burgemeester van Charleroi meer dan 150.000 euro per jaar verdient, want daar moest nog eens minstens hetzelfde bedrag bovenop, als voorzitter van de partij die de verworpenen der aarde vertegenwoordigt. Ter vergelijking: op de tweede plaats prijkt Bart De Wever, met ongeveer 260.000 euro, en op de derde plaats Maxime Prévot van Les Engagés met minder dan 150.000 euro. Dat er in de top drie twee Franstalige partijvoorzitters zitten, zal alweer een toevallige toevalligheid zijn waar geen enkele lezer van opkijkt.
Leugenpers
We hebben er niets op tegen dat een partijvoorzitter goed zijn boterham verdient, maar het bedrag dat Magnette elk jaar binnenhaalt, doet een mens toch even in de ogen wrijven. Maar wat nog meer verbaast, is dat geen enkele krant het blijkbaar nodig acht hem daar ook even op aan te spreken, zelfs niet in een groot weekendinterview amper enkele dagen later. Dit tast niet alleen Magnettes geloofwaardigheid aan, maar ook die van de krant. Wat dat laatste betreft, laat de journalist van dienst Magnette van wal steken met de bewering dat “de PS de grootste partij in de oppositie is”. We zijn het voor alle zekerheid nog eens gaan nakijken, en jawel hoor: de PS heeft 16 zetels in de Kamer, maar het Vlaams Belang 20, toch een kwart meer. Het valt trouwens al een tijdje op dat wanneer de traditionele media (en
dus niet alleen De Standaard) de reacties van de federale oppositie brengen, de PS eerst aan het woord komt, daarna Groen en Open Vld, soms zelfs een kritische of halfdissidente stem van Vooruit, alsof die partij niet in de regering zou zitten, en vervolgens de PVDA. En als het echt niet anders kan, tot slot ook het Vlaams Belang, maar dan zo kort mogelijk. Zeg nog eens dat J.D. Vance in München ongelijk had, en dan zeker over de manier waarop ‘populistische’ partijen in Europa behandeld worden.
Gespannen verhouding met Vooruit
Uit het interview zelf blijkt dat Magnette geen vertrouwen heeft in de nieuwe federale regering. Dat hoeft natuurlijk niet te verwonderen uit de mond van de voorzitter van een oppositiepartij, maar zijn vrees dat de regering-De Wever weduwen in de armoede zal storten doet nogal 19de-eeuws aan. Straffer is wel zijn these dat die federale regering de maatregelen die tot zoveel armoede en ellende zullen leiden, verborgen probeert te houden.
VOOR PS IS HET VAN BELANG OM NA DE VERKIEZINGEN VAN
2029 SAMEN MET VOORUIT ALS ÉÉN POLITIEKE FAMILIE TE KUNNEN OPTREDEN
Hoe de federale regering dat zal kunnen, terwijl ze die maatregelen ook wil uitvoeren, legt hij niet uit. Sterker nog: hoe hij wel weet wat Vooruit, toch een van de regeringspartijen, niet weet, blijft ook een mysterie. Maar het is wel
van te plukken. Wie de Brusselse kaart van het mediaaninkomen bekijkt, ziet dat de georganiseerde verpaupering zich vooral in de gemeenten voordoet waar de PS de plak zwaait. In de Peterboswijk in Anderlecht heeft slechts 13 procent van de inwoners een inkomen uit arbeid. Het verschil met het zuidwesten van het Brussels Gewest is ronduit hallucinant.
De door de PS georganiseerde armoede leidt in bepaalde Brusselse wijken tot een prerevolutionair sfeertje waar jonge gangsters, zelfs met de aanwezigheid van de politie op een steenworp afstand van hen, er niet voor terugschrikken om hun kalasjnikov leeg te schieten. Procureur Julien Moinil legt de vinger op de wonde wanneer hij stelt dat er in de Brusselse gevangenissen 800 veroordeelden zitten die geen Belg zijn. “Onze migratiepolitiek is een puinhoop en daar dragen wij de gevolgen van.”
Drugsoorlog
Dan is er nog de explosieve drugsoorlog in de Brusselse straten. De Nederlandse oorlogsfotograaf, journalist en cultureel antropoloog Teun Voeten (59) schetst in zijn publicaties hoe de drugscriminaliteit binnen falende maatschappelijke en politieke structuren, verpauperde wijken en multi-etnische onderlagen makkelijk exponentieel kan uitgroeien tot een drugsindustrie met goed georganiseerde drugsbendes. Die houden er een uitgekiend businessmodel met een goed ontwikkelde en flexibele bedrijfsorganisatie op na. “De Mocromaffia is machtig geworden en bouwt aan een parallelle samenleving met vertakkingen naar de politieke en economische bovenwereld”, zei Teun Voeten twee jaar geleden in een interview met ’t Pallieterke. Voeg daarbij nog een totaal machteloze politieke elite en iedereen begrijpt waarom de drugseconomie in Brussel op enkele jaren tijd exponentieel groeide. Is er dan geen oplossing mogelijk? Eerst zal Brussel nog zieker moeten worden. Recent liet Belfius weten dat de kaskredietlijn voor Brussel fors wordt verlaagd. In juni dreigt een verlaging van de kredietrating, waardoor lenen nog duurder wordt. Dan komen we op het punt dat Brussel zonder garanties van de federale overheid geen leningen meer zal kunnen afsluiten en komt het gewest feitelijk onder curatele te staan. Dan is het moment aangebroken om forse hervormingen door te drukken. Maar daarvoor zullen de Vlaamse partijen eerst wat ruggengraat moeten kweken.
JULIEN BORREMANS
een mysterie dat hem goed uitkomt, want zoals hij zelf zegt: “Ik wil de relaties met Vooruit niet beschadigen.”
HOELANG KAN MAGNETTE VOLHOUDEN DAT VOORUIT ER ALLEEN MAAR INGELUISD IS DOOR DE WEVER EN NIET MEE VERANTWOORDELIJK GESTELD KAN WORDEN?
Dat zal de komende vier jaar ook de uitdaging van Magnette en de hele PS zijn: enerzijds de federale regering afbreken tot op de grond, maar anderzijds toch de relatie met Vooruit zo goed als mogelijk bewaren. Voor de PS is het immers van belang om na de verkiezingen van 2029 samen met Vooruit als één politieke familie te kunnen optreden, zodat hij bij de rege ringsvorming de post van eerste minister kan opeisen. De vraag is alleen hoelang Magnette zal kunnen volhouden dat Vooruit er alleen maar ingeluisd is door De Wever en niet mee verantwoordelijk gesteld kan wor den voor al wat deze federale re gering volgens hem fout zal doen.
“Docteur Bart” en “monsieur De Wever”
Maar Vooruit is niet de enige partij die er door De Wever ingeluisd is. Ook de MR en Les Engagés hebben zich laten bela zeren, want wat het communautaire betreft, heeft de N-VA, alweer, een verborgen agenda. We zouden zeggen: laten we het van harte hopen. En nemen we toch ook onze hoed af voor De Wever, die er blijkbaar in geslaagd
is maar liefst drie van de vier regeringspartners van de N-VA (en misschien ook cd&v, wie weet?) compleet om de tuin te leiden tijdens een formatie die bijna acht maanden geduurd heeft.
Alle gekheid op een stokje, want hier zit natuurlijk meer achter. Het besef dat de PS na de volgende federale verkiezingen niet alleen zal moeten kunnen samenwerken met Vooruit, maar ook met Les Engagés en de MR, zeker als Magnette eerste minister wil worden, speelt natuurlijk een rol. Maar ook hier: hoe lang denkt hij de lijn vol te houden om de MR en Les Engagés enigszins te ontzien? En bovendien: denkt hij dat hij de N-VA in 2029 niet nodig zal hebben?
Magnette lijkt in ieder geval bijzonder gebeten te zijn door de figuur van De Wever, wat herinneringen oproept aan de manier waarop De Wever zich na de vorige federale regeringsvorming bedrogen voelde door Alexander De Croo. Vóór de verkiezingen was er in ieder geval een duidelijke tendens richting een federale regering gebouwd op een N-VA-PS-as. Zou daar meer over bestaan hebben dan alleen maar een verwachting en een zekere verstandhouding?
Moinil is sinds januari 2025 Brussels procureur
FILIP VAN LAENEN
Paul Magnette
ONVERKOOPBAAR
TINNE VAN DER STRAETEN DOORDUWDE MET HULP VAN ELIA-TOPMAN
Energie-eiland op de Noordzee
Het extreem dure energie-eiland in de Noordzee blijkt voor baggeraar DEME een omzet van vele honderden miljoenen euro’s op te leveren. Dat is niet verwonderlijk, want DEME leurde al een tijd met het plan voor een kunstmatig eiland. Ze vingen bot bij diverse ministers in de regeringen-Michel en -Wilmès. Onmiddellijk na het aantreden van Tinne Van der Straeten (Groen) als minister van Energie in de regering-De Croo, lag het energie-eiland plots op tafel.
Het zag er aanvankelijk nochtans niet goed uit voor de eilandplannen van DEME. CEO Luc Vandenbulcke contacteerde Philippe De Backer (Open Vld) onmiddellijk nadat die de portefeuille van minister van Noordzee in handen had gekregen in de regering-Wilmès. DEME deed de kersverse minister een voorstel. Het bedrijf wilde een kunstmatig eiland bouwen voor de Belgische kust. De Backer vond het een onzinnig idee en stuurde DEME wandelen. Maar tot ieders verbazing dook dat eiland in oktober 2020 opnieuw op, na de vorming van de regering-De Croo. Kersvers minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) pakte vrijwel meteen uit met het energie-eiland, blijkbaar gesteund door Chris Peeters, de CEO van transmissienetbeheerder Elia.
De factuur van dit energie-eiland kon dankzij Elia doorgerekend worden aan de gebruikers, in de vorm van nettarieven op elektriciteitsrekeningen van huishoudens en bedrijven. Dat was nodig omdat de federale overheid geen budgetten kon vrijmaken voor het eiland. De minister kon echter wel alles in het werk stellen om Europese subsidies te bemachtigen of leningen bij instellingen zoals de Europese Investeringsbank (EIB).
Het energie-eiland werd een cruciaal onderdeel in het Federaal Ontwikkelingsplan 2024-2034, dat Elia samen met het kabinet-Van der Straeten en de onder haar ressorterende Algemene Directie Energie van de FOD Economie doordrukte, zonder duidelijke kostenramingen. Over het energie-eiland is nadien heel veel vergaderd binnen een soort taskforce. Het kabinet-Van der Straeten voerde de regie, in nauwe samenwerking met Elia. Via de AD Energie sluisde men miljoenen euro’s door naar de UGent, waar in het Elektrisch Energielab doctoraatsonderzoeker Joannes Laveyne het ene na het andere positieve rapport over windmolens produceerde voor Van der Straeten
DE MILJARDEN EURO’S VIA DE NETTARIEVEN
(LEES: VIA UW ENERGIEFACTUREN)
STROOMDEN PLOTS RICHTING ELIA…
Niet dat Van der Straeten geen kritiek kreeg, maar binnen AD Energie smoorde ze die in de kiem. Wie niet meewerkte, vloog uit het team. Zelfs binnen de regering kreeg de voortvarende aanpak van Van der Straeten tegenwind. Niet veel, maar toch... Het kabinet van Vincent Van Quickenborne, de minister van Noordzee, zat er op die vergaderingen van de taskforce immers vaak voor spek en bonen bij, net als de onder hem vallende dienst Marien Milieu van de FOD Volksgezondheid. Dat Van Quickenborne mee aan tafel zat, is dan weer een typisch Belgisch verhaal. Dat kwam doordat Van Quickenborne verantwoordelijk was voor de milieuvergunningen van zowel de nieuwe windmolenparken als het energie-eiland.
Ministerpost Vande Lanotte
Normaal gesproken is de Vlaamse regering verantwoordelijk voor milieuvergunningen, maar in 2003 creëerde Johan Vande Lanotte (Vooruit) de functie ‘minister van Noordzee’, om zeggenschap te krijgen over windmolendossiers op zee. Sindsdien zit dit vergunningsbeleid federaal. De initiatieven rond windenergie en windmolenparken van Vande Lanotte eindigden in een reeks schandalen, verkwisting van subsidies en faillissementen. Daardoor moest iemand in de federale regering die vergunning geven, in plaats van de toenmalige Vlaamse minister van Energie en Leefmilieu Zuhal Demir (N-VA)
TINNE VAN DER STRAETEN SMOORDE DE KRITIEK IN DE KIEM. WIE NIET MEEWERKTE, VLOOG UIT HET TEAM
De vergaderingen over het energie-eiland verliepen altijd volgens een bepaald stramien. Op dinsdag moest allerlei dringends besloten worden om het op de ministerraad van vrijdag goed te keuren. Op die manier zette Van der Straeten druk en loodste ze haar plannen systematisch door de ministerraad. Vaak speelde ze soloslim en kondigde ze allerhande initiatieven aan die niet eens in de ministerraad besproken of goedgekeurd waren.
Van der Straeten duwde door
Die stijl leidde soms tot harde woorden. Zo zei Tinne Van der Straeten naar verluidt ooit in het heetst van de strijd tegen een medewerker van Van Quickenborne: “Wat wil je eigenlijk om het energie-eiland goed te keuren?” Die anekdote toont aan dat niet iedereen overtuigd was van het nut van het energie-eiland. Maar Van der Straeten duwde door, ook toen in februari 2023 de eerste berichten over een explosie van de kosten opdoken.
Wat dat betreft, werkten het kabinet-Van der Straeten en de netbeheerder wel erg nauw samen. Elia kwam meteen met een PowerPointpresentatie van vier dia’s naar de vergadering. Ingewikkelde schema’s plus technische uitleg, en op de laatste dia de mededeling dat alle alternatieven duurder waren. Geen ramingen, geen cijfers. Niets van dat alles.
Het is merkwaardig dat Elia onlangs in de Kamercommissie Energie beweerde dat ze een brief over de ontsporing van de kosten van het energie-eiland zouden hebben gestuurd aan de minister van Energie en de minister van Noordzee in maart 2023. Een bron bij Elia gaf aan dat van die geheime brief aan Van Quickenborne absoluut geen sprake was.
Dat is niet het enige wat vragen oproept. De manier waarop werd omgegaan met het leefmilieu in de Noordzee, was zeer opvallend voor een groene minister. De bevoegde dienst Marien Milieu maakte zich grote zorgen over de vergunning. Het ging onder andere over dode en levende grindbedden op de zeebodem, maar ook over de afmetingen: vijf hectare aan de oppervlakte en 25 hectare op de zeebodem. Merkwaardig genoeg nam de afmeting later toe tot zes hectare aan de oppervlakte.
Zelfs qua hernieuwbare energie ging het kabinet-Van der Straeten zeer ver. Toen specialisten wezen op rendementsverlies en hogere slijtage door te veel windmolens per windmolenpark in de bestekken voor de drie nieuwe windmolenparken, was de reactie bijzonder vijandig. De capaciteit die Van der Straeten eiste, moest koste wat het kost in de aanbestedingen. Een dossier waarin de nieuwe minister van Energie, Mathieu Bihet (MR), vorige week de pauzeknop gedeeltelijk indrukte.
Het feit dat een ongewenst plan van baggeraar DEME plots gerecycleerd opduikt in beleidsplannen van een groene minister, is merkwaardig. De topman van Elia steunde ineens diezelfde groene minister. Soms tegen de mening van zijn eigen specialisten in stapte Peeters mee in de kernuitstap en het hernieuwbare-energieverhaal van Van der Straeten. De miljarden euro’s via de nettarieven (lees: via uw energiefacturen) stroomden plots richting Elia.
De conclusie kan enkel zijn dat de driehoek Vandenbulcke, Peeters en Van der Straeten serieuze vragen oproept.
LODE GOUKENS
Vlaamse baggeraars in opspraak in Argentinië
Twee Vlaamse baggeraars, DEME Group en Jan de Nul, kwamen afgelopen week in opspraak in Argentinië toen het parket de stekker trok uit een van de lucratiefste baggercontracten ter wereld, namelijk het uitbaggeren van de Paranarivier. Beide bedrijven worden beschuldigd van intimidatie en corruptie.
“Tijdens de procedure lobbyden politici, media en bedrijven bij de regering om de technische standaarden te verlagen en dat enkel uit winstbejag”, reageerde een woordvoerder van de Argentijnse president Javier Milei. Van de oorspronkelijk elf geïnteresseerde kandidaten voor de baggerconcessie bleef enkel DEME over. “We hadden elf bedrijven die deelnamen aan meerdere informatiesessies en plots, als bij toverslag, besloten die niet meer deel te nemen”, aldus de woordvoerder.
Corruptie of intimidatie
Daarop trok de Argentijnse regering de stekker uit de openbare aanbesteding. De Argentijnse justitie rook onraad omdat er slechts één bod ingediend werd. Saillant detail: DEME (het vroegere Dredging) stapte eerder zélf naar de rechter omwille van de openbare aanbesteding wegens corruptie. In drie verschillende rechtbanken trok DEME aan het kortste eind.
De Argentijnse regering vermoedt dat DEME de concurrentie heeft geïntimideerd. In de Nederlandse pers verscheen vorige week
al een artikel waarin staat dat Nederlandse en Belgische baggeraars elkaar de duivel aandeden om het Parana-contract binnen te halen. Meer dan 80 procent van de Argentijnse landbouwproducten verlaat via de Parana-rivier per schip het land. Langs de rivier ver-
scheept de agro-industrie ook soja uit Brazilië. De rivier ligt tussen Argentinië, Brazilië en Paraguay. De Parana moet continu gebaggerd worden over een traject van 1.300 kilometer. De Argentijnse president Javier Milei besloot in november om de rivier met 90 centimeter uit te diepen, om grotere schepen binnen te laten. Kandidaten voor dat 30-jarige contract konden tot 12 februari een bod indienen. Op 13 februari was het hommeles en trok de regering de aanbesteding in. Minder dan een week later startte justitie een corruptieonderzoek. Getrukeerde biedingsstrijd
In het eerdergenoemde Nederlandse tijdschriftartikel stelde men de vraag of de aanbesteding wel eerlijk verloopt. Anderen wijzen dan weer met de vinger naar de Argentijnse overheid en zelfs naar een speciale afdeling binnen het parket die niet bepaald onbesproken zou zijn.
Het Aalsterse Jan de Nul bezat de concessie om de rivier te onderhouden al decennia. Concurrent DEME beweerde dat de biedingsstrijd getrukeerd was ten voordele van Jan de Nul. De Argentijnse procureurs beweerden dan weer dat ze bewijzen hebben van ernstige en duidelijke onregelmatigheden langs de kant van DEME. Het is niet de eerste keer dat zowel DEME als Jan de Nul in opspraak komt wegens corruptie. Wie de krantenarchieven erop naslaat, vindt tal van voorbeelden waarbij smeergeld werd betaald voor baggercontracten.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren Labour en de Conservatieven overeengekomen dat er voor de duur van de oorlog geen verkiezingen gehouden zouden worden. Men wilde de interne spanningen en conflicten vermijden die altijd gepaard gaan met verkiezingscampagnes. Als er in een bepaalde kiesomschrijving een verkozene van Labour overleed, zou Labour zelf een opvolger aanduiden zonder de gebruikelijke tussentijdse verkiezingen. En omgekeerd zouden de Conservatieven hetzelfde doen. Een pragmatisch akkoord dat door beide partijen werd nageleefd.
Er vochten toen honderdduizenden Britse militairen in het buitenland, verspreid over drie continenten. Het organiseren van verkiezingen zou in die omstandigheden een organisatorische nachtmerrie zijn geweest. Maar er waren natuurlijk geen vijandelijke troepen die stukken van het moederland bezet hielden, wat in Oekraïne wel het geval is. De Oekraïense wet die bepaalt dat er in oorlogstijd geen verkiezingen gehouden moeten worden, is dus helemaal niet ongewoon of ondemocratisch. Zelensky is geen dictator omdat hij die wet toepast. Zelensky werd in 2019 in de tweede ronde tot president verkozen met 72,2 procent van de stemmen. Zijn tegenkandidaat Porosjenko haalde 24,5 procent. Duidelijk geen stalinistische scores, maar normale cijfers voor een tweede ronde. Let op de datum. De Krim, Loegansk en Donetsk waren toen al bezet door Russische troepen zonder kentekens op hun uniformen en tanks. In Loegansk en Donetsk waren er ook pro-Russische milities, maar die hadden niets kunnen bereiken zonder de vuurkracht van het Russische leger. Toch kon Oekraïne in de rest van het land nog normale verkiezingen houden. Vandaag lijkt dat ondenkbaar.
IS ER IEMAND NAÏEF
GENOEG OM TE DENKEN DAT ER IN DE DOOR RUSLAND BEZETTE GEBIEDEN EERLIJKE VERKIEZINGEN GEORGANISEERD KUNNEN WORDEN?
Is er iemand naïef genoeg om te denken dat er in de door Rusland bezette gebieden vrije, eerlijke en geheime verkiezingen georganiseerd kunnen worden? Of dat de duizenden Oekraïners die naar Rusland zijn gedeporteerd, zullen mogen meestemmen? Om nog maar te zwijgen van de tienduizenden Oekraïense doden die in massagraven liggen of onder het puin van Marioepol en andere verwoeste steden, die nooit meer zullen stemmen…
Tucker Carlson
De leugen dat Zelensky een dictator is, werd voor het eerst rondgebazuind door Tucker Carlson, toen van Fox News. Een zeer degelijke zender overigens, ondanks de uitlatingen van Carlson die er in 2023 vertrok. Nú neemt Trump dit idiote argument klakkeloos over.
Tijdens de anarchistische dagen van de terreur van Antifa en Black Lives Matter maakte
Carlson met zijn rake commentaren nog een zeer goede indruk op mij, maar intussen is hij hoe langer hoe gekker en excentrieker geworden. Zelfs tijdens vraaggesprekken zit hij te giechelen en snuiten te trekken. Voor een volwassene is dat een veeg teken. Bovendien raakte hij helemaal in de ban van Poetin, wat wel meer gebeurt met rechtsen die in eigen land redelijke mensen lijken te zijn. Carlson heeft geen officiële functie in de regering van Trump, maar hij heeft duidelijk wel een grote invloed op hem.
Poetin die verkiezingen. Niet door bedrog bij de kiesverrichtingen. Die gebeurden naar Russische normen vrij eerlijk. Maar wel bij het opzetten van de verschrikkelijkste campagnestunt uit de geschiedenis van de democratie: het ontketenen van de Tweede Tsjetsjeense Oorlog.
POETIN HEEFT NOOIT EEN MANDAAT GEKREGEN VIA VRIJE, GEHEIME EN EERLIJKE VERKIEZINGEN
Om dat te bereiken had de FSB een reeks bomaanslagen gepleegd op appartementsblokken in verschillende Russische steden. Die werden deskundig in de schoenen geschoven van de Tsjetsjenen en Poetin gebruikte dat om zichzelf te promoten als een meedogenloze bestrijder van het terrorisme. Hij liet onmiddellijk luchtaanvallen uitvoeren in Tsjetsjenië en hij stuurde ook grondtroepen.
Minzame moordenaars
Het lijkt misschien onwaarschijnlijk, maar uit getuigenissen van Russische opposanten die met Poetin probeerden te onderhandelen, blijkt dat Poetin een meester-manipulator is die heel innemend, meevoelend en charmant kan overkomen. Het is heel goed denkbaar dat hij Carlson en Trump heeft ingepakt. Ted Bundy, een van de beruchtste seriemoordenaars uit de Amerikaanse geschiedenis, was ook een ongelooflijk innemende persoonlijkheid. De FBI durfde hem niet voor de rechter te laten dagen voor er onwrikbare materiële bewijzen waren, omdat ze bang waren dat hij met zijn manipulatieve charme de jury tot vrijspraak zou kunnen verleiden. Poetin is ook zo iemand met twee gezichten. Nooit eerlijk verkozen
Zelensky is geen dictator. Poetin wel. Hij heeft nooit - niet één keer - een mandaat gekregen via vrije, geheime en eerlijke verkiezingen. In augustus 1999 werd de vrijwel onbekende ex-KGB’er Poetin door Jeltsin tot premier benoemd en daarna werd hij klaargestoomd voor de presidentsverkiezingen van 2000. Dat ging niet vanzelf, want uit peilingen bleek dat slechts twee procent van de Russen voor hem zou stemmen. Toch won
De slachtoffers in de appartementsblokken en in Tsjetsjenië waren niet voor niets gestorven: Poetins aanhang van twee procent uit de peiling in augustus was tegen december gestegen tot tachtig procent. Hij won de presidentsverkiezingen.
In 2010 publiceerden tientallen ‘oude’ dissidenten uit het Sovjettijdperk samen met ‘nieuwe’ leden van de oppositie hun manifest ‘Burgers van Rusland!’, dat terug te vinden is met de zoekterm ‘The Anti-Putin Manifesto’. U kan doorklikken om de beroemdste ondertekenaars te zien. Zij noemden tien ‘grafstenen’ van de democratie in Rusland. Daarbij waren ook de in scène gezette bomaanslagen op de appartementsblokken en het ontketenen van de Tweede Tsjetsjeense Oorlog. Bij de ondertekenaars waren mensen als de schaakkampioen Kasparov, Boris Jeltsin, de dissident Boekovski en de dissidente Jelena Bonner, de weduwe van de atoomgeleerde en dissident Sacharov. Nee, zulke mensen geloven niet in complottheorieën. Zij weten uit bittere ervaring hoe de KGB en de FSB werken. Sindsdien is bij álle presidentsverkiezingen in Rusland op grote schaal gefraudeerd bij de stem- en telverrichtingen en werd de oppositie niet alleen figuurlijk monddood gemaakt door arrestaties, dikwijls gevolgd door folteringen, soms met dodelijke afloop, door het uiteenranselen van manifestaties,
schijnprocessen, opsluiting in psychiatrische klinieken - ja, zoals in de oude USSR -, maar ook letterlijk door bomaanslagen op oppositiekranten en regelrechte moorden op journalisten en politici van oppositiepartijen. Ik geef slechts een handvol voorbeelden. Anatoly Sobtsjak, politicus. Volgens de officiële versie kregen hij en twee van zijn medewerkers in 2000 op hetzelfde ogenblik in dezelfde kamer een hartaanval. Sergei Yushenkov, partijvoorzitter van Liberal Russia, werd doodgeschoten vlak nadat hij na veel bureaucratische tegenkanting zijn partij nog op het nippertje had kunnen laten registreren voor de verkiezingen. En kijk, hoe toevallig, het was daarna te laat om nog een nieuwe lijst in te dienen (2003). Anna Politkovskaya, schrijfster en mensenrechtenactiviste (2006). Litvinenko, een voormalige FSB’er die een dossier had samengesteld over de bomaanslagen op de appartementsblokken (2006). Sergei Magnitsky was een procureur die onderzoek deed naar overheidscorruptie. Hij crepeerde in de cel door een gebrek aan medische zorgen (2009). Stanislav Markelov, Anastasia Baburova en Natalia Estemirova, alle drie journalisten en mensenrechtenactivisten (2009). Navalny, vermoord in een strafkamp (2024). En er zijn er nog veel, veel meer. Dappere president
Misschien zouden Trump en Poetin toch nog verbaasd kunnen opkijken als zij Zelensky dwingen nu verkiezingen te organiseren. Ja, na drie jaar zijn vele Oekraïners wanhopig, uitgeput en misschien oorlogsmoe. Net zoals het Franse en het Russische leger in 1917 na drie jaar bloedvergieten gedemoraliseerd waren en zelfs aan het muiten sloegen. Drie jaar is dikwijls een breekpunt, zelfs voor de dapperste militairen. Maar de Fransen en de Russen dachten toen dat zij als natie zouden kunnen overleven, zelfs na een ongunstig vredesverdrag en zelfs na het afstaan van stukken grondgebied. De Oekraïners weten dat het dan slechts een kwestie van tijd zal zijn voor de Russen zullen terugkomen om Oekraïne op te slokken en als natie te vernietigen, als ze hun verliezen hebben aangevuld en hun leger hebben heropgebouwd… Misschien scharen de Oekraïners zich met de moed der wanhoop achter hun dappere oorlogspresident.
IK KEN VELE VLAAMSE POLITICI, MAAR ER IS ER NIET ÉÉN DIE IK ZO DAPPER ZIE ZIJN ALS ZELENSKY
Twijfel er niet aan dat Zelensky dapper is. Bij het begin van de Russische invasie, toen iedereen dacht dat Oekraïne in enkele dagen onder de voet gelopen zou worden, boden de Amerikanen aan Zelensky naar een westers land te evacueren. Hij antwoordde: “Ik heb munitie nodig, geen ticket naar het Westen.” Ik ken vele Vlaamse politici, maar er is er niet één die ik zoiets dappers zie doen. Ze zijn dikwijls zelfs te laf om openlijk partij te kiezen tegen terroristen en dictators, al was het maar verbaal. Zij noemen dat natuurlijk niet laf. ‘Neutraal’ klinkt veel beter.
PAUL
BÄUMER
Vladimir Poetin
Het verwoeste Marioepol
Volodymyr Zelensky
“De indruk dat men hier ondersteboven onder de tapkraan hangt, klopt niet”
Of het nu door de aanwezigheid van Franstaligen, de thema’s die er behandeld worden of het oratorische talent van de parlementsleden is, de debatten in de Kamer leveren doorgaans meer vuurwerk op dan die in het Vlaams Parlement. Dat is ook Peter de Roover, die als voorzitter en dus eerste burger van het land de werkzaamheden van het federaal parlement in goede banen moet leiden, niet ontgaan: “De botsing tussen links en rechts is in de Kamer sterker dan in het Vlaams Parlement.”
Na een marathondebat van 40 uur gaf de Kamer begin februari het vertrouwen aan de regering-De Wever. Verschillende politici gaven aan die manier van werken niet meer van deze tijd te vinden. Toch toont Kamervoorzitter Peter De Roover (N-VA) zich bereid om “te verdedigen wat niemand zogezegd zou willen verdedigen”.
“Als je die 40 uur opnieuw uitzendt, zal niemand ernaar kijken. Maar een overzicht met de meest spraakmakende momenten zou fantastische televisie opleveren”, aldus De Roover. “Ik heb een geengageerd parlement gezien. Dat is niet onlogisch, aangezien het al maanden op dieet was. Ik zag ook een gretige regering. Bij de installatie van Vivaldi is de regering niet tussengekomen, op oud-premier Alexander De Croo (Open Vld, red.) na. Nu waren alle ministers onmiddellijk op het appel.”
Kon het dan echt niet korter?
“In de Kamer zetelen 150 parlementsleden. Als die allemaal 10 minuten spreken, zit je aan 1.500 minuten. En dan heeft de regering nog niks gezegd. Ik ben er niet de parlementsvoorzitter naar om parlementsleden het zwijgen op te leggen. Ik ben te lang opposant geweest om de rechten van de oppositie daarin niet te vrijwaren. Heb ik daarmee gezegd dat élke tussenkomst interessant of relevant was? Absoluut niet. Maar ik kan begrijpen dat sommige vragen herhaald worden. Je wilt weten of de N-VA hetzelfde zegt als de MR, Vooruit, cd&v en Les Engagés. Maar moet je dan vier keer dezelfde vraag stellen aan dezelfde fractie? Ik heb soms gedacht: ‘Nee, dit is echt niet nodig.’”
Zijn er technieken om het debat te condenseren?
“Een voorstel waar ik diezelfde avond geen consensus over vond, was om het
debat ’s nachts te onderbreken en ’s ochtends verder te laten gaan. Maar dat zou het debat niet verkorten, wel integendeel. Het zou net langer zijn. Dan heb je een debat van meerdere dagen. Mij niet gelaten, maar het idee dat het dan geen 40 uur duurt, klopt niet.”
“Er zijn wel een aantal ideeën. Er kan zonder kwaliteitsverlies in het debat gesnoeid worden, in het volle besef dat de perfectie niet bestaat. Anders zou het al lang in een formule zijn gegoten. Maar ik onthoud van het debat: een gretig parlement, een gretige regering, enkele hoogstaande momenten, terechte vragen van de oppositie, goede en soms minder goede antwoorden van de regering. Al is dat laatste natuurlijk de bedoeling.”
SOMS DENK IK BIJ BEPAALDE TUSSENKOMSTEN: ‘MOET DIT NU ECHT?’
“De mensen zeggen wel eens: ‘Het resultaat was toch al op voorhand bekend?’ Ja, dat weet ik. Maar het oppositie- en meerderheidswerk begint dan. Oppositieleden willen antwoorden uitlokken die ze later kunnen meenemen in hun parlementaire werk. De eerste slijtage op een regering komt er tijdens het debat over de regeringsverklaring. Ik heb een gesloten Arizona-front gezien.”
Freya Van den Bossche, de kersverse voorzitter van het Vlaams Parlement, kondigde vlak na haar aanstelling aan dat ze komaf wil maken met de afgelezen actualiteitsvragen in het Vlaams Parlement. Een goede zaak?
“Ten eerste is dat reglementair voorzien, maar het reglement wordt op vele vlakken niet toegepast. Een beetje pragmatisme kan geen kwaad. De beste tussenkomsten in een parlementair debat zijn die zonder papier. Kijk maar naar de plenaire verga-
dering: als er vijf actuele vragen zonder en vijf met papier worden gesteld, en je neemt de beste vijf, dan zullen dat er drie of vier uit de categorie zonder papier zijn.”
“Er zijn natuurlijk een paar Kamerleden die heel zenuwachtig zijn, die dingen op hun hand schrijven of een papier met enkele kernwoorden mee naar voren nemen. Ik weet niet of ik daar heel dwingend in moet tussenkomen. Ik kan alleen aan collega’s zeggen dat als ze een papier aflezen, ze het risico lopen dat iedereen in slaap valt. Dat is niet inspirerend. Dat is niet boeiend. Dat levert geen goed debat op. Daarom ben ik een voorstander van een papierloos debat. Maar er zijn al meer dan genoeg regels. Daarom ben ik terughoudend om ook het gebruik van papier te verbieden.”
“Als regeringsleden iets zeggen, kan dat al snel tegen hen worden gebruikt. Het is het een of het ander: als je een goed debat wil, moet je een spontane en geïmproviseerde uitspraak niet beschouwen als onderdeel van een bijbel.”
Is dat een oproep aan de journalisten in de zaal?
“Als je een goed debat wil, is het zaak om niet al te zeer in detail te gaan. In het andere geval moeten ze niet verbaasd zijn als ministers communiqués voorlezen. Maar wat een gemiddelde tussenkomst, zeker in de vorm van een actuele vraag, betreft, heb ik slechts één oproep: goede collega’s, laat dat papier achterwege.”
IK ZIT IN DE VLAAMSE BEWEGING, NIET IN DE ANTI-WAALSE
“Ik wil geen fracties met de vinger wijzen. Maar soms denk ik bij bepaalde tussenkomsten: ‘Moet dit nu echt?’ Soms komt het heel dicht bij een schriftelijke procedure. Leg je tekst neer en we zullen hem in
het verslag opnemen. Maar als een Georges-Louis Bouchez, Paul Magnette, Axel Ronse of vroeger Koen Geens het woord nemen of namen, valt de zaal stil. Daar luistert men naar.”
“Pas op: dat is niet het enige waarop je een parlementslid moet taxeren. Er zijn collega’s die bij wijze van spreken amper uit hun woorden geraken, maar wel goede parlementairen zijn. Dan is het aan de fractie om te bepalen waar je ze wel en niet inzet. Iemand die moeilijk uit zijn woorden geraakt of heel zenuwachtig is, doe je die echt een plezier door ze een actuele vraag te laten stellen? In de vorige legislatuur was er een collega die even zenuwachtig als een student die een examen moet afleggen door de gangen liep. Bij een andere vrouwelijke collega zou een goede liplezer de vraag al op voorhand kunnen aflezen. Ze studeert die volledig in. Doe je die parlementsleden een cadeau door ze een actuele vraag te laten stellen? Ik denk eerlijk gezegd van niet.”
Alcohol op de werkvloer, is dat nog van deze tijd? Premier Bart De Wever is er alleszins geen voorstander van.
“Is dat ooit van de tijd geweest? Men is daar nu veel puriteinser in. Van mij mag dat. Maar voor alle duidelijkheid: het onderwerp krijgt een buitensporige aandacht, onder meer omdat Bart het heeft aangesneden. Ik heb in die 40 uur alleszins geen enkele tussenkomst gehoord van iemand die dronken was.”
Misschien jammer, want dat levert altijd leuke beelden op.
“Dat is in het verleden zeker het geval geweest. De indruk dat men hier ondersteboven onder de tapkraan hangt, klopt niet. Het is ook niet gratis. Er is een verrekening via de fracties. Maar ik denk niet dat er sinds de afschaffing minder gedronken wordt in het Vlaams Parlement. Ik kan de parlementsleden hier niet vastbinden. Ze
PARLEMENTSLEDEN
DIE MOEILIJK UIT
HUN WOORDEN
GERAKEN OF HEEL
ZENUWACHTIG ZIJN: DOE JE DIE ECHT EEN
PLEZIER DOOR ZE EEN
ACTUELE VRAAG TE LATEN STELLEN?
kunnen op café gaan of in hun bureau een fles wijn opentrekken. Sommigen hebben nu eenmaal nood aan meer alcohol dan eigenlijk goed voor hen is. Die gaan echt niet in de problemen komen omdat er in de Kamer geen alcohol meer beschikbaar zou zijn. Het lost heel weinig op. Maar gelukkig is het ook maar een klein probleem.”
Was u verrast door de tussenkomst van de premier?
“Mensen die uit de Kerk zijn getreden, zijn meestal de grootste antikatholieken. Bart is daar als geheelonthouder heel gevoelig voor. Ik heb daar alle respect voor. Maar ik denk niet dat er ooit minder gedronken is in deze omgeving dan vandaag. De tijd dat men glazen whisky naar elkaar toeschoof en er sigaren in uitdoofde, bestaat niet meer. Het krijgt veel te veel belang. Maar ik wil de ruimte van de koffiekamer, waar de politieke tegenstellingen veel minder spelen en mensen over de fracties heen
elkaar ontmoeten, wel behoeden. Dat is belangrijk. Als mensen zich afzonderen op hun bureau of enkel met fractiegenoten op café gaan, zie ik de winst niet. Maar dat betekent niet dat er tijdens de plenaire gedronken moet worden. Dat lijkt me evident. Maar ik weet niet of men daarvoor een koffiekamer nodig heeft. Ik vrees van niet. Er zijn manieren genoeg.”
In hoeverre is de aanwezigheid van Franstaligen de reden dat er in de Kamer meer vuurwerk is dan in het Vlaams Parlement?
“Wat zeker waar is, is dat de Franstaligen op een meer literaire manier – met meer toeters en bellen – debatteren. Dat geldt natuurlijk niet voor álle Franstaligen. Is elke Vlaming soberder? Nee. Axel Ronse (fractieleider van de N-VA, red.), bijvoorbeeld, is best bourgondisch. En Benoît Piedbœuf (fractieleider van de MR, red.) is dan weer zeer beknopt. Dat geldt ook voor Jan Jambon, behalve als hij uit zijn krammen schiet. Dan zorgt hij ook wel voor vuurwerk. Maar gemiddeld genomen zal het bij de Franstaligen wat uitgebreider zijn.”
WE MOETEN ZORGEN DAT WE OVERHEIDSMIDDELEN GOED BESTEDEN. MAAR AF EN TOE MOET JE OOK IETS NALATEN VOOR DE GESCHIEDENIS
“Wat nog meer meespeelt dan de aanwezigheid van Franstaligen, is de aanwezigheid van voorzitters of oratorische talenten, en de thema’s. De Vlaamse thema’s zijn niet onbelangrijk of gering, maar geven iets minder aanleiding tot de grote tegenstellingen. De botsing tussen links en rechts is in de Kamer sterker dan in het Vlaams Parlement. PVDA-PTB en de PS nemen duidelijke ideologische standpunten in. De Vlaamse socialisten blijven socialisten – laat daar geen misverstand over bestaan –, maar hun socialisme is bedaagder dan dat van de PS. Dat blijkt al uit het simpele feit dat ze in de Arizona-regering zitten.”
Zou u kunnen aarden in het Vlaams Parlement?
“Ik kan mij er gemakkelijk vanaf maken door te zeggen dat ik er nooit heb gezeteld en dat dus niet kan weten (lacht). Maar ik denk dat ik eerder iemand van dit huis ben.”
Zit de overreglementering in het Vlaams Parlement daar voor iets tussen?
laat ik in het midden, maar hier gebeuren wel zaken die ons leven bepalen. Hier hangen of staan heel wat artefacten die daarvan getuigen.”
Geniet u er zelf voldoende van?
“(Aarzelt) Ik probeer mezelf daar wel toe te dwingen. Af en toe sta ik letterlijk eens stil voor een portret of borstbeeld. Ik vraag me dan af wat de afgebeelde persoon zoal heeft verwezenlijkt en in welk tijdsgewricht hij actief was.”
“Ik heb mijn zoon een houtskooltekening laten maken, een impressie van Alexis de Tocqueville. Hij is een van mijn interessantste inspiratiebronnen. Ik heb met de curator bekeken waar ik het omhoog kan hangen, zolang ik hier zit. Daarna neem ik het mee naar huis, want ik heb het zelf betaald (lacht). Daar zal ik zeker veel naar kijken, al was het maar uit familiale overwegingen en omdat ik zelf de opdrachtgever ben.”
Beschikt de Kamer over een vaste collectie?
“De aankopen zijn bijna naar nul gezakt, omdat we geen geld hebben. De grote meerderheid is van voor de Tweede Wereldoorlog. In de 19de eeuw kon het allemaal niet op en kocht men schilderijen dat het een lieve lust was. Na de Tweede Wereldoorlog nog een paar. Maar in de 21ste eeuw zijn er amper nieuwe aangekocht. Vanuit dat oogpunt staat de tijd hier een beetje stil. We zitten in een besparingsmodus.”
Is dat een goede zaak? Of zou er net meer geld naar de Kamer moeten gaan?
“Nee, dat hoeft niet. Er is ook geen ruimte voor. Maar dat neemt niet weg dat de bestaande budgetten herschikt moeten worden. Ik ben natuurlijk wel blij dat men niet in een besparingsmodus zat toen de kathedraal in Antwerpen is gebouwd. Al was dat eigenlijk wel het geval, want we hebben maar één toren. Maar dat maakt hem net charmant. Wat ik wil zeggen is: ‘A thing of beauty is a joy forever.’ We moeten zorgen dat we overheidsmiddelen goed besteden. Maar af en toe moet je ook iets nalaten voor de geschiedenis. Kunst en artefacten zijn stille getuigen van momenten in de geschiedenis. Ik ben geen beeldenstormer. Alles heeft zijn context. Ook daar moeten we niet te puriteins in worden.”
Is de Kamer voldoende uitgerust om het hoofd te bieden aan hedendaagse uitdagingen, bijvoorbeeld op het vlak van cyberveiligheid?
waar buitenlandse mogendheden wel enige belangstelling voor aan de dag zouden kunnen leggen.”
Waarop mogen we u op het einde van de legislatuur afrekenen? Welke stenen in de rivier wil u graag verleggen?
“Ik wil ervoor zorgen dat de wetgevende macht – dat van de drie machten een beetje het kneusje is – zich weet te handhaven en een voldoende belangrijke rol kan blijven spelen. Ik hoop dat de aandacht van de publieke opinie voor wat hier gebeurt, wat kan worden opgedreven. We moeten de problematisering van de wetgevende macht problematiseren. Bij de publieke opinie bestaat te sterk de indruk dat het parlement overbodig is en dat alles beter zou gaan als de tent gewoon zou sluiten. Ik denk dat niet. Kritiek moet en mag er zijn, maar een systeem zonder een vrij verkozen parlement zou een slechter systeem zijn. Ik zou willen dat dat erkend werd.”
Wat moet de Vlaamse Beweging vinden van het communautaire luik in het federale regeerakkoord?
“Ik begrijp de bekommernis. Wat ik altijd heb gezegd, is dat ik mij in de Vlaamse Beweging in eerste instantie heb beziggehouden met wat er zou moeten gebeuren, terwijl ik me nu moet bezighouden met wat er in de praktijk kan. Nu is er een splitsing ontstaan tussen hoe we de belangen van de Vlamingen enerzijds en de belangen van de Vlaamse instellingen anderzijds kunnen behartigen. Dat zijn twee verschillende dingen. Je kan gefrustreerd zijn omdat de mensen voor ‘verkeerde’ partijen hebben gekozen. Maar je mag niet abdiceren omdat je daar droevig over bent. Je moet niet zoals een verwend kind zeggen dat je geen soep wil omdat je geen nagerecht krijgt. Dan heb je honger. De Vlaamse instellingen zijn een moeilijke oefening, gezien de meerderheden die er zijn. Maar de Vlaamse welvaart wordt voor een stuk in de Kamer bepaald. Ook dat is bewegen voor Vlaanderen. Dat is voor mij ook een Vlaamse Beweging. Die hoeft niet anti-Waals te zijn. Als wij morgen de economie een andere richting uitduwen en Franstalig België of Wallonië wordt daar beter van, beschouw ik dat niet als een nederlaag.”
Jullie willen België dus ten dienste van Vlaanderen stellen?
“Daar is misschien te veel over nagedacht. Ik ben absoluut niet degene die moet zeggen hoe dat huis zich moet organiseren. Daar ben ik heel terughoudend in. Maar je moet opletten voor overreglementering. Er moet een zekere flow in een debat zitten. Mijn voorgangers lieten in begrotingsdebatten eerst een reeks vraagstellers aan bod komen. Ik heb er tijdens het investituurdebat voor gekozen om elke vraag meteen te laten beantwoorden. Je mag de minister niet de kans geven om eronderuit te muizen. Als er zeven vraagstellers zijn, kan hij enkel antwoorden op de drie die hem goed liggen en de vier andere vergeten.”
Wat is uw favoriete plaats in dit huis?
“Het is hier een echt museum. Ik zeg steeds tegen mijn medewerkers dat ik hoop dat ze de dag dat ze hier vertrekken geen spijt hebben dat ze daar onvoldoende aandacht voor hebben gehad. Hoe je het ook draait of keert, dit is een huis met een lange traditie. Je ziet het er ook aan. De Kamer is een driedimensionaal geschiedenisboek. Voor iedereen die een beetje geïnteresseerd is in geschiedenis en politiek, of in politieke geschiedenis, is de Kamer een belangrijke plaats. Of het goede of slechte dingen zijn,
“Deze eerbiedwaardige oude tante staat niet bekend om de snelheid die ze ontwikkelt. Maar dat wil niet zeggen dat je niet wat achter haar veren kunt zitten. Binnen de budgettaire beperkingen die er zijn, zijn er zeker een aantal verbeteringen mogelijk. Tot enkele jaren geleden was cyberveiligheid geen thema. Nu begint iedereen wakker te worden. Want het is niet omdat ze niet door de deur komen, dat ze niet binnenzitten. Een instelling zoals de Kamer is natuurlijk een doelwit voor potentiele cyberaanvallen. Daarom zijn we het veiligheidsbeleid voor parlementsleden die naar het buitenland gaan of die hier mensen ontvangen aan het herbekijken.
KRITIEK MOET EN MAG ER ZIJN, MAAR EEN SYSTEEM ZONDER EEN VRIJ VERKOZEN PARLEMENT ZOU EEN SLECHTER SYSTEEM ZIJN
De oude tante zal een paar nieuwe jurkjes moeten kopen, want de oude gewaden zullen niet volstaan. Dat is geen kritiek op mijn voorgangers. Er valt wel degelijk kritiek uit te brengen, maar dit zijn gewoon nieuwe uitdagingen. Dit blijft een huis
“Alleszins ten dienste van de Vlamingen. Of we het nu graag hebben of niet, 60 procent van de Belgen zijn Vlamingen. Ik zit in de Vlaamse Beweging, niet in de anti-Waalse. In dat laatste ben ik nooit geïnteresseerd geweest. In dat eerste wel. Binnen de mogelijkheden die er waren, was dit de beste keuze. En dat zeg ik met alle bescheidenheid die voor een politicus passend is. Als politicus moet je werken met de mogelijkheden die er zijn. Anders moet je niet aan politiek doen.”
ANTON SCHELFAUT
Betaalt jouw ziekenfonds brillen tot 100 euro terug?
Deze houtskooltekening van Alexis de Tocqueville, van de hand van Wannes De Roover, krijgt binnenkort een prominente plaats in het bureau van Peter De Roover.
Buitenland
Eerwraak eist mensenlevens
Vorige week werden twee broers en twee neven van een 28-jarige vrouw veroordeeld tot 25 jaar cel voor eerwraakmoord. De familie is afkomstig uit Syrisch Koerdistan.
De jonge vrouw werd in september 2023 op straat doodgestoken door haar broer Peshang A., en dat in het bijzijn van haar driejarig dochtertje. De vrouw was gescheiden. Haar ex was een van de neven en de vader van het kind. Hij is nu veroordeeld voor zijn aandeel in de voorbereidingen van de moord. De reden om haar te vermoorden: de vrouw weigerde na haar scheiding om terug bij haar ouders in Den Haag te gaan wonen. Ze bleef in Apeldoorn wonen en, erger nog, begon een nieuwe relatie met een andere man. “Ze moest dood omdat ze zich niet hield aan de culturele normen”, aldus de veroordeelden. Samen hadden ze besloten dat Roshin het met haar leven moest bekopen. De jonge vrouw werd daarop met tientallen messteken omgebracht. Te westers
In Lelystad loopt op dit ogenblik een gelijkaardig proces. Ryan Al Najjar, 18 jaar op het moment van de feiten, gedroeg zich volgens haar broers en vader veel te westers. Op 7 februari 2024 werd ze door haar twee broers Mohamed Al N. (23) en Muhanad Al N. (25) opgehaald en naar de Oostvaardersplassen gebracht, waar haar vader hen opwachtte. Het meisje werd vastgebonden met tape en - terwijl ze nog bij bewustzijn was - in het water gesmeten, waarna ze omkwam door verdrinking. Pas eind mei werd haar lichaam ontdekt.
Haar twee broers werden vrij snel na de moord opgepakt, maar ontkennen elke betrokkenheid. De vader, de 52-jarige Khaled Al N., heeft per e-mail bekend en neemt de schuld op zich. Maar de man is
onmiddellijk na de moord naar Syrië gevlucht. Hij is nog steeds voortvluchtig en wordt internationaal opgespoord. De uitspraak van de rechtbank volgt binnen enkele maanden. Ook hier is er sprake van eremoord. Even terzijde: elke maand wordt er in Nederland een moord als eremoord gekwalificeerd. En het aantal eremoorden is de voorbije jaren enkel toegenomen.
Psychische problemen
Vorige week veroordeelde de rechtbank in Rotterdam ene Fouad L. nog tot een levenslange gevangenisstraf. Deze man schoot in september 2023 zijn buurvrouw en haar 14-jarige dochter dood. Daarna stichtte hij brand in zijn eigen huis. Hierna stapte de verdachte op zijn motor en reed hij naar het Universitair Medisch Centrum (Erasmus MC). Daar schoot hij in een klaslokaal docent Jurgen Damen dood, bedreigde hij meerdere mensen en stichtte hij brand in het onderwijscentrum.
Reden: Fouad L. (33 jaar oud en van Marokkaanse afkomst) studeerde geneeskunde, maar had te horen gekregen dat hij zijn artsendiploma niet zou krijgen. Toen bedacht hij
VERENIGD KONINKRIJK
Nigel Farage leidt in recente peilingen
een plan om wraak te nemen op iedereen die hem – naar zijn overtuiging – in de weg had gestaan bij zijn streven om arts te worden. Hij kocht daarop drie vuurwapens met bijbehorende munitie. Om een grote brand te veroorzaken, kocht hij benzine voor molotovcocktails. Neen, eremoorden waren het niet, maar de moorden waren ingegeven door een diepe frustratie. Uit psychologisch onderzoek bleek dat Fouad L. achter zijn laptop fantaseerde over een ideale wereld zonder vrouwen.
Tot slot maken we ook nog even melding van het proces dat op dit ogenblik gevoerd wordt tegen de 22-jarige Ayoub M., eveneens van Marokkaanse afkomst. De man stak vorig jaar in september twee mensen neer aan de Erasmusbrug in Rotterdam. Hij riep ondertussen “Allahoe akbar”. Een 32-jarige Rotterdammer overleefde de mesaanval niet, een toevallig aanwezige Zwitser raakte ernstig gewond. Ayoub M. beweert dat hij in een psychose verkeerde op het moment van de feiten en zeker geen islamitisch terrorist is. Wat wel vaststaat, is dat de man drie jaar eerder zijn eigen moeder ernstig verwondde met een mes. De volgende zitting in deze zaak gaat door op 3 maart. Nederland geraakt zo meer en meer in de ban van mesaanvallen. Eind januari overleed een man in Schiedam (bij Rotterdam) na een fatale steekpartij. Op 16 februari was er ook al een steekpartij met twee slachtoffers en afgelopen zondag werd in dezelfde stad een dertienjarige jongen doodgestoken door een leeftijdsgenoot. Neen, het gaat niet goed met Nederland.
KARL VAN CAMP
DUITSLAND
Uit angst voor terreur worden de eerste carnavalsstoeten geschrapt
Duitsland associeer je automatisch met Weihnachtsmarkten, Biergarten en gezelligheid. Maar ook, en zeker in deze weken en maanden van het jaar, met carnaval.
Misschien behoort ook dit cultureel erfgoed binnenkort tot het verleden, want door de hoge veiligheidskosten en ontbrekend veiligheidsmateriaal zien steeds meer organisatoren van carnavalsstoeten in Duitse steden zich gedwongen de optochten te schrappen. De slachtpartij op de Magdeburger Weihnachtsmarkt van 20 december vorig jaar deed de overheid en politiediensten meer veiligheidsmaatregelen opleggen voor grote publieke bijeenkomsten. De veiligheidsmaatregelen en het benodigde materiaal (vooral om toegangen te versperren), zijn bijzonder kostelijk. En net dat is een probleem voor veel organisatoren van carnavalsoptochten. Zo werd onlangs de traditionele Faschingszug in Kempten (Allgäu) geschrapt, omdat er niet genoeg betonbarrières waren en de kosten van andere maatregelen te hoog opliepen. Volgens Klaus-Ludwig Fess, voorzitter van de Bund Deutscher Karneval, gaat het om bedragen met vijf en soms zelfs zes cijfers. Dat zijn kosten die er vroeger niet waren.
Niet enkel carnaval van Kempten getroffen
Voor de beveiliging van de carnavalsoptocht op 1 maart in Kempten had de organiserende gilde ‘Rottach 97’ een bedrag van 50.000 euro nodig. Omdat het bedrag niet beschikbaar was, werd de optocht dit jaar
FRANKRIJK
geschrapt. De organisator stelt dat het islamitische terrorisme hiermee zijn doel heeft bereikt: niet-commerciële bijeenkomsten worden in Duitsland in toenemende mate onmogelijk gemaakt.
HET ISLAMITISCHE TERRORISME HEEFT ZIJN DOEL BEREIKT
Maar niet alleen in Kempten werd de carnavalsoptocht geschrapt. Ook in Erfurt gaat de carnavalsstoet, de grootste carnavalsoptocht van de deelstaat Thüringen, op 2 maart niet uit. In de plaats daarvan wordt een demonstratie gehouden om te pleiten voor het behoud van de tradities. Op de Domplatz zal de demonstratie worden afgesloten met een feest, verklaarde Thomas Kemmerich, voorzitter van de Gemeinschaft Erfurter Carneval. In Noordrijn-Westfalen, in Neukirchen-Vluyn, wordt de Rosenmontag-optocht geschrapt, omdat ook daar de financiële en andere middelen niet voorhanden zijn. Ook de Nelkensamstagszug in Moers wordt geschrapt. Carnaval wordt verder geschrapt in Macherbach (Saarland), en Neckarweihingen waar de Mistelhexen op 23 februari niet uitgaan.
PIET VAN NIEUWVLIET
Dat Nigel Farage van de Engelse Reform UK de Conservatieven dicht op de hielen zat, en in sommige recente peilingen zelfs voorbijstak, was al een tijdje duidelijk. Maar de recente peiling van YouGov, in opdracht van Sky News, zorgde toch voor een donderslag bij heldere hemel. Uit die peiling blijkt dat 25 procent van de ondervraagde Engelse kiezers voor de Reform Party zou stemmen. De regerende Labourpartij zou op 24 procent komen, terwijl de Tories tevreden zouden moeten zijn met 21 procent.
Het politieke landschap in Engeland is fundamenteel aan het veranderen. Kiezers lijken het gehad te hebben met de traditionele partijen, en vooral met de Conservatieven en hun nefaste migratiebeleid, waarbij de Engelsen voortdurend werden voorgelogen. Reform UK verbaasde in de afgelopen parlementsverkiezingen van juli vorig jaar vriend en vijand met een forse 15 procent van de stemmen. Het succes is, volgens YouGov, vooral een gevolg van het ineenstorten van de Conservatieven, waarvan 1 op 3 kiezers richting Reform UK is vertrokken.
Engels politiek systeem uitgeleefd? Eerstkomende verkiezingen pas in 2029
De belangrijkste motivatie van kiezers om voor Reform UK te stemmen? De afkeer van het establishment. 19 procent stelde dat het Verenigd Koninkrijk dringend nood heeft aan een alternatief voor Labour en Conservatieven, die beiden verantwoordelijk worden gesteld voor de situatie waarin het Verenigd Koninkrijk verzeild is geraakt. Maar een andere factor in het kiesgedrag zal ongetwijfeld ook de migratie richting het VK zijn.
Labour-voorzitter Tony Blair opende de grenzen in de jaren 2000 en de Conservatieven, aan de macht sinds 2010, hebben migratie enkel nog doen toenemen, ondanks hun verkiezingsbeloften om de toevloed af te remmen. Migratie nam in het VK in 2023 toe tot 906.000 personen, een absoluut record. Volgens het Nationaal Agentschap voor Statistieken zal de Britse bevolking in 2032 72,5 miljoen mensen tellen, vooral als gevolg van migratie. In 2017 nog gaf George Osborne, voormalig raadgever van David Cameron,
toe dat de Tory’s nooit de intentie hebben gehad om migratie te beperken. “Geen enkele leider van de partij geloofde daarin, ze hebben de Britten bij elke verkiezing voorgelogen”, waren zijn woorden. Een ruk naar rechts in het Verenigd Koninkrijk? Feit is dat het Engelse kiespubliek steeds vijandiger kijkt naar extra migratie. Maar, een geluk voor de beide establishmentpartijen: de eerstkomende parlementsverkiezingen zijn er in het VK pas in 2029.
Fraude van pensioengerechtigden in Algerije
Ontzetting in de commissie Sociale Zaken van de Franse Assemblée. Conservatief parlementslid Fabien Di Filippo (Les Républicains) had een amendement ingediend om personen die hun woonplaats in het buitenland hebben en van een Frans pensioen genieten, regelmatig fysiek te controleren in de Franse consulaten. Een manier om pensioenfraude tegen te gaan, of om te vermijden dat reeds overleden personen - of beter: hun erfgenamen - dit pensioen verder ontvangen.
De ontzetting ontstond omdat het leek alsof Di Filippo zijn amendement terug introk onder linkse druk. Vooral de linkse partij La France Insoumise had alle registers opengetrokken en had het over een amendement “dat gebaseerd was op racistische en discriminerende principes”. Di Filippo werd ook verweten dat hij “problemen uitvond”, zoals dat van “honderdjarige Franse gepensioneerden in Algerije”. Di Filippo trok zijn amendement echter in omdat hij de fysieke controle van pensioengerechtigde ‘Fransen’ in Algerije door de consulaire autoriteiten verplicht en automatisch wilde maken. Daarvoor moest hij het voorstel herschrijven.
300.000 ‘Franse’ gepensioneerden in Algerije
Want er is wel degelijk sprake van pensioenfraude. Volgens de Franse pensioendienst CNAV leven ongeveer 1 miljoen Franse gepensioneerden in het buitenland, voor-
al buiten Europa. Op 31 december 2023 hadden 337.183 Franse pensioentrekkenden hun woonplaats in Algerije.
In 2022 probeerde een speciaal onderzoeksprogramma het bestaan van bijna honderdjarige Franse gepensioneerden in Algerije te verifieren. “Ongeveer 30 procent van de 1.000 personen die ouder waren dan 98 jaar en die werden opgeroepen, verschenen niet”, aldus Di Filippo. Dat betekent niet automatisch dat het allemaal fraudeurs zijn. Maar in 2019 had een privé-expertisebureau reeds massale fraude vastgesteld bij 85-plussers in Algerije. “Op de 1.000 dossiers van hoogbejaarde ‘Franse’ gepensioneerden in Algerije hebben we er slechts 50 procent teruggevonden. Van de andere 50 procent stelden we via de Algerijnse administratie 26 procent overlijdens vast. Bij de resterende 24 procent veronderstellen we heel wat overlijdens”, klonk het toen. PIET VAN NIEUWVLIET
In beslag genomen steekwapens
De partij van Farage heeft intussen 200.000 leden
Slaagt Europa erin het momentum te grijpen?
Of en in welke mate de recente demarches van de Amerikaanse president Trump een nieuw tijdperk in de trans-Atlantische relaties inluiden, zal de toekomst uitwijzen. Dat de gevolgen ingrijpend zullen zijn, staat nu al buiten kijf. Maar eerder dan ons te laten meeslepen in een emotionele verontwaardiging, plaatsen we de feiten op een rijtje.
Wat is de SWOT-analyse van het moment? En die SWOT vertalen we voor de gelegenheid naar de taal van Vondel: sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen.
STERKTES
Minder dan drie jaar voor de uitbraak van de oorlog in Oekraïne, deed Macron in een interview met The Economist de uitspraak dat de NAVO “hersendood” was. Het had toen heel wat weg van een onwennige waarheid, maar het conflict leverde de Alliantie een tweede adem op. Men was resoluut in de veroordeling, maar er volgden ook daden. Die bouwden verder op de training van het Oekraïense leger sinds in 2014 de Krim ingenomen werd. Er werden materiaal en middelen gemobiliseerd. Zweden en Finland werden lid van de NAVO, iets wat tot voor kort ondenkbaar was. Er was een opvallende eensgezindheid, ook al trokken enkele Oost-Europese staten niet toevallig het hardst aan de kar. Maar ook de informatieoorlog werd gevoerd. Wie had drie jaar geleden kunnen denken dat raketten Rusland zouden raken en een deeltje van Rusland zelfs bezet zou zijn? Nooit gezien sinds WOII.
SMEED UW PLOEGSCHAREN OM TOT ZWAARDEN EN UW SNOEIMESSEN TOT SPEREN
OUDE TESTAMENT
De sterkte vandaag bestaat erin hierop verder te bouwen. Investeren in defensie kan bijdragen tot een tweede adem voor de Europese landen. Vandaag is het ijzer heet en klaar om gesmeed te worden. “Smeed uw ploegscharen om tot zwaarden en uw snoeimessen tot speren”, om het in de bewoording van het Oude Testament (Joël 3:10) te stellen.
ZWAKTES
De voorbije jaren botsten de Europese militaire strijdkrachten meer dan eens tegen de eigen limieten - letterlijk! De gevolgen van decennialang besparingsbeleid kwamen pijnlijk aan de oppervlakte drijven. Inzetbaar materiaal was vaak onder een gênante ondergrens gezakt, om nog maar te zwijgen over de munitievoorraden. “Hoeveel divisies heeft de
OPINIE
paus?”, vroeg Stalin aan Churchill tijdens de Conferentie van Jalta in 1945.
Vervang paus door EU en je krijgt een plausibele update anno 2025. Dit behelpen vergt tijd, geld en (dus) vooral erg veel politieke wil. Indien men er niet in slaagt de beslissingen door te drukken die voor de kentering kunnen zorgen, ziet de toekomst voor het Avondland er wel heel erg somber uit.
KANSEN
Dit is een momentum om de scheeftrekkingen uit het verleden recht te trekken. Uit de voorbije drie jaar moeten enkele pijnlijke lessen getrokken worden. En de recente demarches van de Amerikaanse president Trump hebben geen zout, maar zwavelzuur in de wonde gegoten, wat zo te zien een schokeffect genereert. Mocht het omgekeerde gebeuren, dan is er een gemiste kans en neemt voormelde zwakte de overhand.
BEDREIGINGEN
De laatste weken wordt vrijwel alles op één hoop gegooid. Van de veelbesproken toespraak van de Amerikaanse vice-
Doofpot en hypocrisie
De zoveelste mesaanval, dit keer bij het Holocaustmonument in Berlijn, leidde weer tot een staaltje van doofpotberichtgeving. Die Welt schreef ‘Man valt Spanjaard aan’… De Frankfurter Allgemeine noemde de dader ‘een Rus’. De Berliner Zeitung had het gewoon over ‘een man’… Maar ik had enkele minuten eerder in Times of Israel gelezen dat de dader volgens Der Tagesspiegel een Tsjetsjeen was, een moslim dus.
president Vance over de retoriek aan het adres van de Oekraiense president Zelensky tot de bedreiging de militaire aanwezigheid van de VS terug te schroeven. En zoals wel vaker bij Trump, moet gericht door de (platte) retoriek heen gekeken worden. Dat hij via een wel zeer verrassende en directe aanpak de oorlog wil beëindigen, is een interessante ontwikkeling. Met wie nu uiteindelijk gepraat zal worden en tot welke toegevingen hij bereid zal zijn, het blijft koffiedik kijken.
HOPEN DAT EEN GROTER EVENWICHT TUSSEN DE VS EN DE EUROPESE NAVO-LEDEN DE WESTERSE EENSGEZINDHEID ZAL VERSTEVIGEN
Onrustwekkender is dat wanneer de trans-Atlantische relatie onderuit wordt gehaald, dat een signaal is naar de rest van de wereld dat even sterk als funest is. De indruk wekken dat artikel 5 van het NAVO-verdrag, de hoeksteen van de Alliantie, dode letter zou blijven bij een aanval (van wie dan ook), is de facto een versnippering van het document. Dat de tijd dat Europa gratis kon meesurfen onder de Amerikaanse paraplu voltooid verleden tijd is, daar zal wel iedereen het over eens zijn.
Elk op hun manier hebben de voorbije presidenten laten verstaan dat het Europese aandeel op militair vlak de hoogte in moest. Trump doet dit op een erg expliciete manier: praten doet hij rechtstreeks met Rusland, waarbij hij Europa links laat liggen. Wellicht zal in een volgende fase ‘Europa’ wel aanschuiven, maar de schok is er niet minder om. En zo te zien met resultaat.
HOEVEEL DIVISIES
HEEFT DE PAUS?
STALIN
De grootste bedreiging situeert zich op een iets langere termijn. Mogelijk raakt dit conflict opgelost onder aanvaardbare voorwaarden. Wie weet raakt Rusland terug wat gerehabiliteerd in de internationale orde. Alleen is dit nog geen eindpunt. De druk - en niet alleen uit Moskou - ten aanzien van het Westen zal de komende jaren en decennia een constante zijn. We kunnen enkel hopen dat een groter evenwicht tussen de VS en de Europese NAVO-leden de westerse eensgezindheid zal verstevigen. Dat is beslist te verkiezen boven een isolationistisch Amerika dat Europa de rug toekeert.
GDD
Tsjetsjenië is een autonome republiek binnen Rusland en de inwoners hebben Russische paspoorten. Dat komt dus overeen met de ‘Rus’ van de Frankfurter. Maar toen ik op de webstek van Der Tagesspiegel ging kijken, was die vermelding al weggehaald. Men beweerde nu dat de identiteit van de dader nog niet bekend was. Tja, op één dag voor de verkiezingen wilde men natuurlijk niet nog eens een islamitische terrorist erbij hebben. Nog één dag later, op zondagochtend, moest men toegeven dat de dader een 19-jari-
Holocaustmonument in Berlijn
ge Syrische ‘vluchteling’ was. Reuters schreef dat hij een Koran en een gebedsmatje in zijn rugzak had. Klaarblijkelijk beseften de Duitse kranten ook dat het nieuws toch niet meer achtergehouden kon worden als het al door Reuters werd verspreid. Het slachtoffer was overigens een niets vermoedende, niet-Joodse Spaanse toerist. Toch nog een klein pluspuntje voor Der Tagesspiegel omdat ze dat op de ochtend van de verkiezingsdag publiceerden? Maar toen las ik in dezelfde krant dit stuk van Stephan
Andreas Casdorff: “Bij alle woede over de aanvallen met messen: ‘Refugees welcome’, dat drukt een levenshouding uit. Het democratische centrum maakt zich al lang sterk dat het de illegale inwijking kan begrenzen. Maar de grenzen moeten daarbij open blijven voor mensen die een toevluchtsoord nodig hebben. Is het niet tragisch? Een antisemitische aanslag, een mesaanval, kort voor de verkiezingen, uitgerekend op het monument ter nagedachtenis van de zes miljoen vermoorde Joden. Het verdriet daarover kan men begrijpen - de woede niet.”
Blindheid
Kan men nog een beter voorbeeld van ideologische blindheid vinden? Van blindheid voor de feiten? Van schaapachtige volgzaamheid? Men mag treuren, maar niet kwaad worden. Men moet de terreur op de koop toe nemen en lijdzaam ondergaan. Men moet blijven geloven dat al die moslims naar Duitsland komen omdat ze echt vervolgd worden. Leg teddybeertjes op de plaatsen van de moorden, leg bloemen, bid desnoods - dat mag nog juist, zelfs als u ‘maar’ een christen bent -, maar doe in wokes naam niets om te beletten dat die islamitische slachters nog naar Duitsland komen.
Trump
In Duitsland is de verontwaardiging nu zeer groot over de manier waarop Trump met Poetin onderhandelt zonder Zelensky daarbij te betrekken. Op de vooravond van de verkiezingen uitten vele Duitse politici daar felle kritiek op, en terecht. Maar mogen we er even op wijzen dat de CDU, de SPD én Die Grünen indirect een grote verantwoordelijk-
heid dragen voor het uitbreken van de oorlog in Oekraïne? Zij sloten energiecontracten met Poetin, waardoor in 2020 de helft van het aardgas, de helft van de steenkool en een derde van de olie die in Duitsland werd verbruikt uit Rusland kwam. Trump was toen de enige die waarschuwde voor die gevaarlijke energie-afhankelijkheid. Maar hij werd weggehoond. In juni 2022 schreef The Guardian: “Duitsland financiert nu de Russische oorlog. In de eerste twee maanden betaalde het naar schatting 8,3 miljard euro voor Russische energie, ongeveer dubbel zoveel als de sommen die het Oekraïne had gegeven om zichzelf te verdedigen. Het is een pijnlijke ironie. ‘Dertig jaar lang hebben de Duitsers de Oekraïners de les gespeld over fascisme’, schreef de historicus Timothy Snyder onlangs. ‘Toen het fascisme er echt aankwam, financierden de Duitsers het en de Oekraïners sneuvelden in de strijd ertegen.’” Ik zou Poetin geen fascist noemen. Hij is iets anders. Maar inhoudelijk heeft Snyder gelijk. Zoals de Duitse verkiezingsretoriek over Trumps Oekraïnebeleid correct is, maar verschrikkelijk hypocriet. PAUL BÄUMER
19-jarige Syriër die werd opgepakt
CONGO OP DE RAND VAN DE AFGROND
Komt er een einde aan Democratische Republiek Congo zoals we die vandaag kennen? In Oost-Congo is de situatie ernstig door de opmars van de M23-rebellen, gesteund door Rwan da. De rebellen willen doorstoten tot in Kinshasa en nu ook de Oegandezen zich beginnen te mengen, ziet het er niet goed uit voor de eenheid van Congo-Kinshasa. Verschillende waar nemers speculeren over het uiteenvallen van het grootste land van Afrika – Algerije bui ten beschouwing gelaten. “Als dat gebeurt, begin je ergens aan zonder te weten waar het eindigt”, duidt voormalig VRT-journalist en Centraal-Afrikakenner Peter Verlin den. “Daarom geloof ik niet dat het Westen zal toelaten dat men de koloniale grenzen hertekent.”
Even recapituleren. Op 27 januari veroverden de M23-rebellen de miljoenenstad Goma, in de provincie Noord-Kivu. De provinciehoofdplaats van Zuid-Kivu, Bukavu, viel op 15 februari. Intussen rukt de rebellengroep op richting de grens met Burundi. De gevechten hadden zware humanitaire gevolgen: duizenden doden, een grote vluchtelingenstroom en massale verkrachtingen. Bukavu en Goma vallen nu onder M23-bestuur. De door hen aangestelde burgemeesters willen een nieuwe wind door Oost-Congo doen waaien. Corneille Nangaa, de leider van M23, neemt geen genoegen met de terreinwinst in het oosten van Congo. Het einddoel blijft Kinshasa, benadrukt hij
VEEL WESTERSE LANDEN ZIEN RWANDA
ALS EEN STABIELE EN BETROUWBARE PARTNER IN EEN ONRUSTIGE REGIO
De Congolese regering veroordeelt de opmars van M23 en wijst vooral op de Rwandese steun aan de rebellengroep. President Tshisekedi beschuldigt Rwanda van het destabiliseren van Oost-Congo. De aanwezigheid van Rwandese troepen op Congolees grondgebied is volgens hem een “escalatie met onvoorspelbare gevolgen”. Volgens Peter Verlinden moeten we er niet flauw over doen: “M23 is gewoon een verlenging van het Rwandese regime.” “Je denkt toch niet dat al die auto’s, al die communicatieapparatuur en al die nieuwe wapens en uniformen uit de lucht komen vallen?”
Etnische rivaliteit, economische belangen en inmenging van buurlanden
De oorsprong van het conflict in Oost-Congo, met name rond de M23-rebellen, ligt in een complexe mix van historische, etnische en geopolitieke factoren. Het begint voor een groot deel na de Rwandese genocide van 1994, toen Hutu-milities (zoals de FDLR) naar Congo vluchtten en daar actief bleven, wat spanningen veroorzaakte met de Tutsi-bevolking in de regio. Rwanda, dat Tutsi-gedomineerd is, steunde rebellengroepen zoals de CNDP en later M23 (opgericht in 2012) om invloed te behouden en de FDLR te bestrijden, maar ook om toegang te krijgen tot Congo’s rijke grondstoffen. De Congolese regering slaagde er nooit echt in de regio te stabiliseren.
Niet enkel Rwanda mengt zich in het oostelijke deel van Congo. Het Oegandese leger is in de nacht van 18 op 19 februari Bunia binnengetrokken, de hoofdstad van de provincie Ituri. Officieel gaat het om een hulpoperatie van de Oegandezen om de criminaliteit in de regio te bestrijden. Of de Congolese president Félix Tshisekedi daar blij mee is, is niet zeker. Maar als de Oegandezen er niet waren, dan hadden de M23-rebellen Bunia wellicht binnenkort in handen gekregen. Welke beweegredenen Oeganda heeft om militair aanwezig te zijn in Congo, is onduidelijk. Enerzijds helpt het de Oegandezen om de controle te behouden over de streek rond het Albertmeer. Anderzijds mag niet vergeten worden dat veel M23-rebellen na hun nederlaag in 2013 richting Oeganda vluchtten. Officieel werden ze er ondergebracht in demobilisatiekampen, maar er zijn rapporten en speculaties waaruit blijkt dat sommige strijders daar opnieuw werden bewapend of getraind voor hun wederopstanding in 2021. Een VN-rapport uit 2024 stelt ook dat Oeganda de M23-rebellen actief heeft gesteund, onder meer door hun aanwezigheid op Oegandees grondgebied toe te staan en logistieke hulp te bieden.
Etnisch geweld
Het gewone leven moet in de veroverde steden nu weer op gang komen, maar er is nog veel wantrouwen ten aanzien van het nieuwe bestuur. Men vreest dat M23 jonge kinderen
op school zal indoctrineren, maar ouders die hun scholieren thuishouden, worden bedreigd. Bovendien is er volgens men senrechtenactivisten “een epidemie van seksueel geweld” bezig. Ook in de zuidoostelijke provincie Katanga is de situatie zeer exposief tussen de verschillende etnische groepen. “Katangezen en Kasai vallen elkaar aan, aangemoedigd door familieleden van de president”, meldt een Congolese Belg. “Hopelijk ontploft het hier niet. Anders wordt het een bloedbad zoals in Rwanda.” Kasai-milities van de UDPS, de partij van Félix Tshisekedi, zou den voorzien zijn van wapens. “Er bestaan beelden waarin de Kasai-milities duidelijk zeggen dat ze de Katangezen gaan uit roeien. Het zijn overigens niet enkele de Katangezen die geviseerd worden, maar al de Swahili-volkeren.”
Diplomatieke behendigheid
Tshisekedi noemde de “stilte en inertie” tegenover de “barbaarsheid” van Rwanda eerder al een belediging voor Congo. Buurland Angola treedt op als bemiddelaar, maar voor het overige zwijgt een groot deel van de internationale gemeenschap.
“Rwanda blijft de fundamentele principes uit het VN-Handvest openlijk en schaamteloos schenden”, aldus de president. Landen als Frankrijk en de Verenigde Staten hebben zich uitgesproken over het conflict, maar ook niet meer dan dat. Verlinden: “De Amerikanen hebben nu wel een sanctie uitgesproken tegen James Kabarebe, de rechterhand van Kagame.” Of dat veel zoden aan de dijk zal brengen, is onwaarschijnlijk. “Symbolisch betekent dat wel wat, maar in de praktijk betekent dat natuurlijk niets”, aldus nog Verlinden
ALS JE GRENZEN HERTEKENT, WEET JE NOOIT WAAR HET EINDIGT
België is een van de weinige landen die minder neutraal blijven in het conflict. De Rwandese regering in Kigali verwijt België een “agressieve campagne” te voeren die de steun van het Westen moet belemmeren. Daarom heeft Rwanda intussen beslist om de ontwikkelingssamenwerking met België eenzijdig op te schorten. Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot reageert dat België “akte neemt van de beslissing” en dat zijn diensten ook al bezig waren maatregelen op te stellen tegen Rwanda. “We zijn vastbesloten om onze inspanningen voort te zetten om de bewustwording te vergroten en de internationale gemeenschap te mobiliseren om een vreedzame oplossing te vinden voor het conflict in Oost-Congo”, aldus Prévot. Veel westerse landen zien Rwanda als een stabiele en betrouwbare partner in een onrustige regio. Dictator-president Paul Kagame heeft het land gestabiliseerd na de genocide van 1994, waardoor het Oost-Afrikaanse land aantrekkelijk is om deals mee te sluiten. Het land bespeelt de internationale arena ook enorm goed: het sponsort voetbalclubs met de slogan ‘Visit Rwanda’, presenteert zichzelf als diplomatieke partner (denk aan de Britse Rwanda-deal) en haalde het wereldkampioenschap wielrennen 2025 naar hoofdstad Kigali. Dankzij die diplomatieke behendigheid ontvangt Rwanda miljarden aan ontwikkelingshulp: goed voor ongeveer een derde van zijn begroting. Rwanda speelt ook een sleutelrol in de export van mineralen die gebruikt worden in de techindustrie. Dat die grondstoffen illegaal ontgonnen en gestolen worden uit buurland Congo, weerhoudt de internationale markt er niet van om mee te profiteren van die handel. “Rwanda is officieel we-
reldleider in de export van coltan, met een marktaandeel van 25 procent. Alleen weten we dat die coltan voor 95 procent uit Congo komt.”
Geen officiële hertekening van grenzen
Volgens Verlinden heeft Rwanda het ideale moment gekozen om toe te slaan. Enerzijds omdat het Westen momenteel met twee andere grote conflicten bezig is, namelijk de oorlogen in Oekraïne en Palestina. “Daarnaast is er een sterk verzwakt Congo. En dat maakt het voor de internationale gemeenschap extreem moeilijk om een positie in te nemen. De Europese landen worstelen daar nu mee. Je kan een veroordeling uitspreken over Rwanda, maar als dat tegelijkertijd betekent dat je het regime van Tshisekedi steunt, geraak je niet veel verder. Want dat is al even corrupt tegenover de gewone mens.”
JE DENKT TOCH NIET DAT AL DIE AUTO’S EN NIEUWE WAPENS EN UNIFORMEN UIT DE LUCHT KOMEN VALLEN?
PETER VERLINDEN
Peter Verlinden verwacht een lange periode van instabiliteit in Congo. “Met dus veel ruimte voor plunderingen, ook door buurlanden.” Of het regime van Tshisekedi effectief valt? “De vraag is welke alternatieven er zijn. Het is zeer opmerkelijk dat de ‘Kleine’, Joseph Kabila, op dit moment zo onzichtbaar is. Je hebt ook Moïse Katumbi, in Katanga.” Volgens hem is er niemand die momenteel als eenheidsbrenger kan optreden. “Ik denk dat dat afgelopen is”, concludeert hij weinig hoopvol. Rwanda zal niet proberen om Congolees gebied rond het Kivumeer te annexeren. “Daar Rwanda van maken, zou internationaal nooit aanvaard worden. Dan herteken je de grenzen die vastliggen sinds het einde van de koloniale periode. Als je daarmee begint, weet je nooit waar je eindigt. Als je dat aanvaardt, vinden de Angolezen misschien dat ze het recht hebben om de provincie Centraal-Kongo (vroeger: Neder-Congo of Bas-Congo) over te nemen.” Daarom denkt Verlinden dat de Rwandezen zullen blijven vasthouden aan het bestaande model, dat ze al twintig tot dertig jaar geregeld hanteren: “Het gebied feitelijk bezetten, onder de knoet houden en economisch exploiteren.”
WANNES NEUKERMANS
M23 bereikte de luchthaven van Kavumu, vlakbij Bukavu
Félix Tshisekedi
STAKINGEN ZIJN VAN ALLE TIJDEN
De volgende dagen, weken en wellicht ook maanden zullen voor een groot deel in het teken staan van sociale onrust met betogingen en stakingen tegen de plannen van de regering-De Wever. Het zal u misschien verwonderen, maar stakingen zijn van alle tijden.
De oudste gedocumenteerde staking in de geschiedenis vond plaats tijdens de bouw van de piramiden van Cheops, ergens tussen 2551 en 2472 voor onze jaartelling. Toen de arbeiders op deze gigantische bouwwerf merkten dat hun rantsoenen steeds minder look - de lokale smaakmaker bij uitstek - bevatten, legden ze spontaan het werk neer. Duizend jaar later gingen hun afstammelingen die een paar monumenten aan het optrekken waren voor Farao Ramses III in de Vallei der Koningen in staking nadat er ernstige vertragingen waren opgetreden in de voedselbevoorrading. Ze namen hun hamers en beitels pas opnieuw ter hand nadat deze problemen definitief waren opgelost.
In het Oude Rome bestond de ‘secessio plebis’, een vorm van informele machtsuitoefening door de plebejische burgers - de gewone burgers, vaak boeren en handwerklieden, die grond bezaten - in hun conflicten met de patriciërs, de heersende klasse. De plebejers legden daarbij het werk neer en verlieten massaal met hun gezinnen de stad; een tactiek die de van het plebs afhankelijke patriciërs in moeilijke papieren bracht en die voor het eerst vruchten afwierp in 495 voor onze jaartelling. Ze gebruikten toen het stakingswapen tegen de strenge aristocratische staatsman Appius Claudius Sabinus Irregillensis en het in hun ogen onrechtvaardoge schuldrecht. Pas nadat hun schulden waren kwijtgescholden en de patriciërs een deel van hun macht hadden afgestaan aan een volkstribuun die het plebs vertegenwoordigde, keerden de plebejers terug naar de Eeuwige Stad en togen ze opnieuw aan het werk. De ‘secessio plebis’ - die ook in 449 en 287 voor onze jaartelling met succes werd ingezet - bleek een machtig wapen voor de plebejers om meer rechten en wetten ten gunste van het volk af te dwingen
HET GRAAFSCHAP VLAANDEREN EN HET HERTOGDOM BRABANT WERDEN IN DE MIDDELEEUWEN KOPLOPERS IN SOCIALE AGITATIE DIE IN SOMMIGE GEVALLEN ZELFS TOT REGELRECHTE OPSTANDEN LEIDDE
Tijdens de turbulente middeleeuwen werd heel Europa het toneel van geregeld weerkerende sociaaleconomische spanningen waarbij het graafschap Vlaanderen en het hertogdom Brabant koplopers werden in sociale agitatie die in sommige gevallen zelfs tot regelrechte opstanden leidde. Tot het einde van de veertiende eeuw, wanneer de Vlaamse graven en Brabantse hertogen privileges gaven aan hun steden, begonnen zich ook de politiek-maatschappelijke tegenstellingen te manifesteren. De grote concentratie van mensen, macht en kapitaal zorgde voor vaak hoogoplopende spanningen. In combinatie met een groeiend politiek bewustzijn creëerden voornoemde factoren een quasi revolutionaire traditie in de Vlaamse en Brabantse steden. Stakingen werden daarbij een geducht wapen.
Eerste stakingen
Vanaf 1240 komen we, vooral in de grote steden, de eerste stakingen tegen. Arbeiders en vooral dan de spinners, vollers, wevers en ververs gingen ‘bussen’ oprichten, een soort van solidariteitskassen die in eerste instantie dienen om de nabestaanden van overleden makkers bij te staan. De overheid verbood ze, want men vreesde dat die ‘bussen’ ook gebruikt zouden kunnen worden als stakerskas. Die vrees was trouwens terecht, want na 1302 kregen de gilden en ambachten niet alleen meer autonomie, maar ook politieke macht. Ze dienden petities of klachtenbrieven in bij de overheid of ze hielden demonstraties. Vaak werden die acties gevolgd door stakingen of ‘takehans’ waarbij rechtstreeks de confrontatie werd aange-
gaan met ‘the powers that be’. Wanneer het werk werd neergelegd, sprak men van een ‘ledichganck’. Soms hielden ze een ‘uutganck’, wat je zou kunnen vertalen als een uittocht. Dan trokken ze - zoals ooit de Romeinse plebejers tijdens de ‘secessio plebis’ deden - gewoon massaal naar een andere stad. De voor anarchie en chaos beduchte steden hadden daarom in die periode onderlinge afspraken gemaakt om andermans arbeiders niet toe te laten
STAKINGEN WERDEN IN ONZE
CONTREIEN COMPLEET AAN BANDEN
GELEGD DOOR NAPOLEON BONAPARTE, DIE EEN BLOEDHEKEL HAD AAN SOCIALE ONRUST
Ook tijdens het ancien regime bleef het stakingswapen in voege. Het bekendste voorbeeld waren de werkstakingen die in het voorjaar van 1717 uitbraken in Gent, Antwerpen, Mechelen en Brussel tegen de nieuwe en torenhoge belastingen die de bewindvoerders in Wenen aan onze gewesten hadden opgelegd. In Brussel deden de dekens van de naties en gilden een beroep op de oude stedelijke privileges om deze belastingen resoluut van de hand te wijzen. Toen deze stakingsgolf dreigde om te slaan in een heuse opstand, werd de stad door de keizerlijke troepen bezet en volgde een harde repressie. Dat kon niet beletten dat twee jaar later in Brussel opnieuw werd gestaakt en dat het tot opstootjes kwam. Om de onrust in te dijken, verdwenen vijf dekens van de Brusselse ambachten voor een half jaar achter de tralies en een van hen, de 60-jarige gildedeken Frans Anneessens, werd omwille van zijn leidende rol in het oproer op 19 september 1719 op de Grote Markt onthoofd.
Bloedige confrontaties
Stakingen werden in onze contreien compleet aan banden gelegd door Napoleon Bonaparte die een bloedhekel had aan sociale onrust. Kort na de Franse Revolutie, op 14 juni 1791 om precies te zijn, werd in Frankrijk de wet-Le Chapelier aangenomen die niet alleen de gilden en andere vakorganisaties had opgeheven, maar ook de oprichting van vakbonden of de organisatie van stakingen verbood. Na de Franse bezetting van onze gewesten werd deze wet, die intussen onverkort in de Code Napoléon was opgenomen, ook hier van kracht.
In de prille Belgische staat werd de wet-Le Chapelier door velen - terecht - beschouwd als een inbreuk op het grondwettelijk recht op vereniging. Deze omstreden wet werd op 25 mei 1867 afgeschaft. Dat betekende echter niet dat stakingen zomaar getolereerd werden, want artikel 310 van het strafwetboek, dat de wet-Le Chapelier verving, stelde stakingen strafbaar. Dat belette niet dat er in ons land een eerste - kleinere - stakingsgolf volgde tussen 1868 en 1880, die vaak met harde hand door rijkswacht, leger en burgerwachten werd bestreden. Het waren bloedige confrontaties, waarbij geregeld doden vielen.
Met de oprichting van de sociaaldemocratische Belgische Werkliedenpartij in 1885 werd de feitelijke start gegeven van de georganiseerde arbeidersbeweging in ons land. Dat zette ongetwijfeld druk op de ketel, maar bezorgde de arbeiders niet onmiddellijk een verbetering van hun werkomstandigheden en hun loon, die bij de slechtste in Europa waren. Er werd door de vakbonden in de volgende decennia dan ook steeds meer naar het wapen van grootschalige of algemene stakingen gegrepen die onlosmakelijk een bijzondere plaats in de sociale geschiedenis van ons land bekleden: in 1886, 1893, 1902, 1913, 1936, 1941, 1950, 1960-61 en 1993 legden grote groepen werknemers tegelijk het werk neer. Deze algemene stakingen leidden vaak, maar evenwel niet altijd, tot sociale verandering.
JAN HUIJBRECHTS
Zoeken naar zekerheden
Is ‘smartphone’ niet hét modewoord om mee te pronken en te tonen hoe eigentijds men is? Wie taalgevoelig is, spreekt van ‘slimme telefoons’. Maar heel wat Europese jongeren kiezen tegenwoordig bewust voor een ‘domme gsm’. Oudere lezers zullen zich nog wel de eerste mobieltjes van Nokia herinneren. Die waren bedoeld om telefonisch bereikbaar te zijn en tekstberichten te sturen. Steeds meer mensen willen afstappen van de druk van internet en sociale media. Ze kiezen ervoor om te ‘deconnecteren’ of zich digitaal te onthechten. Vanwaar die beweging?
Onze jeugd voelt zich onzeker in haar vel. Het is een stelling die bij de eerste generatie wrevel kan opwekken wanneer ze van een ouder(e) komt. Maar Julien De Wit is als twintiger naast professionele duizendpoot tevens oud-voorzitter van de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS). Jong van geest en gestel, en dus goed geworteld in de leefwereld van onze tieners en twintigers. Hij wijdt dit boek aan de twijfel die hen meer dan vroeger overvalt. Hij zoekt met ons naar oorzaken, gevolgen en oplossingen.
In een samenleving die steeds harder en drastischer verandert, hoeft het niet te verbazen dat mensen hun zekerheden, gewoontes en tradities op losse schroeven gezet zien worden. De Wit haalt een niet-limitatieve lijst van fenomenen boven: globalisering, artificiële intelligentie, epidemieën,… Kruid die met de liberalisering van de arbeids- en huwelijksmarkt, en de mens wordt volledig op zichzelf aangewezen. Vrij, dus ook verantwoordelijk voor elke beslissing in het leven. Maar die vrijheid leidt ons niet tot blijheid, maar richting onzekerheid en twijfel.
Het boek zou kunnen pleiten voor meditatie en nietzscheaanse manieren om het huidige leven te omarmen en zelfs te overstijgen. De ‘unheimliche’ tijdsgeest, soms vertaald in een depressie en/of een vlucht naar alcohol en drugs, toont dat het merendeel van onze samenleving moeite heeft hierin een oplossing te vinden. De Wit merkt op dat de mens een sociaal wezen is en schrik heeft om alleen te zijn. Hij wijst daarbij scherpzinnig op de paradox dat men vrij en succesvol wil zijn, maar deze motivatie het resultaat is van maatschappelijke normen. De mens is nooit de atoom die hij denkt te zijn of wil zijn.
Gemeenschapszin
Het pad sinds de reformatie en verlichting richting individualisme is intussen doorgeslagen naar egoïsme en narcisme. De Wit gidst de lezer kort door de filosofen die nadachten over het concept ‘persoonlijke identiteit’, van Socrates tot Foucault. Maar na deze intellectuele ronde blijft de moreel zoekende onvoldaan achter. Hoe moeten we nu een beter leven leiden? Alvast niet alleen door introspectie. Het boek besluit in dat verband: “Wat we ook weten, is dat onze identiteit niet alleen door onszelf wordt bepaald, ook door de context waarin we leven.”
Het boekt ijvert er daarom voor om het evenwicht te herstellen en meer gemeenschapszin te ontwikkelen, of in ieder geval diepere verbanden dan de oppervlakkigheid en overprikkeling van sociale media. Die wakkeren immers bewust of onbewust jaloezie aan en de drang om zich met elkaar te meten. Het is te beperkt om identiteit louter tot de eigen persoon te herleiden. Immers, het ‘zelf’ floreert pas bij onvoorwaardelijke liefde en acceptatie, maar die liggen per definitie bij onze medemens.
Vroeger was het vanzelfsprekend dat mensen hun identiteit in functie van gemeenschappen definieerden: volk, familie, werk… Die kernen komen nu door postmoderne deconstructie onder druk te staan. Maar de coronaperiode heeft ons met de neus op de feiten geduwd. Niets kan fysiek contact vervangen, hoe efficiënt digitale vergaderingen ook mogen lijken. Tijd dus om de steriele cocon open te breken en terug sociale relaties op te bouwen of te herstellen. Niet alleen op eigen kracht
Dat kan door terug naar de zin van het leven te grijpen. De familie als haven van emotionele en financiële geborgenheid. Vrienden die je uitdagen en tegelijk toelaten je emoties met hen te delen. Een job die zekerheid en structuur biedt aan je leven. En een samenleving waarin we elementen vinden die ons binden, waarin we thuis zijn en waarmee we solidair zijn.
Ergens citeert de schrijver de acteur Arnold Schwarzenegger: “Noem me alsjeblieft geen selfmade man.” Niet enkel onze identiteit, maar ook ons succes hebben we niet enkel aan onszelf te danken. Het is een interessante blik die we ook bij bijvoorbeeld de Amerikaanse filosoof Michael Sandel terugvinden. De Wit reikt de verweesde lezer heel wat inzichten aan die ondanks zijn jonge leeftijd van levenswijsheid getuigen en beschouwingen die een praktisch en toepasbaar gehalte hebben. Een moedige getuigenis die hier en daar tegen de tijdsgeest durft in te gaan.
PIETER VANDERMOERE
Julien De Wit, ‘(On)zeker - hoe overleven in een onzekere wereld?’. 2024, Ertsberg. 214 p., 24,50 euro ISBN 9789464984095
Frans Anneessens op weg naar het schavot
De eerste ‘Secessio plebis’, omstreeks 494 voor Christus
UITGELICHTE LEZERSBRIEF
Naar een realistisch migratiebeleid
Op 31 augustus 2015 sprak de Duitse bondskanselier Angela Merkel de inmiddels beroemde woorden: “Wir schaffen das.” Daarmee benadrukte ze dat alle vluchtelingen welkom waren en dat Duitsland de instroom aankon. Menselijk gezien was haar beslissing verdedigbaar, maar politiek gezien niet verstandig, zoals politiek filosofe Erica Benner terecht opmerkte (De Standaard, 18 november 2024).
Sindsdien zijn de gasimport uit Rusland en de export naar China veranderd, en is de Amerikaanse militaire bescherming onzeker geworden. Maar de migratiestroom is groter dan ooit. In 2023 werden in Duitsland meer dan 1 miljoen asielaanvragen geregistreerd, het hoogste aantal sinds 2016. Corry Hancké heeft gelijk wanneer ze stelt dat de erfenis van Merkel niet zo mooi is: ze had geen visie op de toekomst (De Standaard, 20 februari 2025). De vraag die rijst, is of er in België een opt-out moet komen voor de EU-afspraken op het gebied van asiel en migratie, zoals dit thans reeds het geval is voor Denemarken. Hieronder volgen enkele cijfers.
Afhankelijkheid van Rusland en China
Tijdens Angela Merkels ambtstermijn (2005-2021) nam Europa’s afhankelijkheid van Russisch gas aanzienlijk toe. De import uit Rusland steeg van ongeveer 126 miljard kubieke meter in 2005 naar zo’n 155 miljard kubieke meter in 2021. Waar in 2005 nog 25 tot 30 procent van het Europese gas uit Rusland kwam, liep dat aandeel tijdens haar bewind op tot 40 tot 45 procent. De import van aardgas uit Rusland naar Europa is sinds het begin van de oorlog in Oekraïne aanzienlijk verminderd. Volgens de cijfers voor het jaar 2023 daalde deze hoeveelheid verder tot ongeveer 28 miljard kubieke meter.
Tijdens de ambtstermijn van bondskanselier Angela Merkel is de export van de Europese Unie naar China aanzienlijk toegenomen. In 2005 bedroeg de export van de EU naar China ongeveer 51,8 miljard euro. Tegen 2021 was die gestegen tot ongeveer 223,6 miljard euro. Dat is een verviervoudiging. In 2021 was China goed voor ongeveer 10 procent van de totale EU-goederenexport, waarmee het de op twee na grootste exportbestemming voor de EU was, na de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Deze groei in export weerspiegelt de versterkte economische banden tussen de EU en China onder Merkels leiderschap, ondanks bestaande handelsonevenwichtigheden en geopolitieke uitdagingen.
NAVO-paraplu
steunen als een van hen wordt aangevallen. Naast de bekende vormen van hybride oorlogsvoering (verkiezingsinmenging, sabotage- en beïnvloedingsacties, spionage, desinformatie, cyberaanvallen enzovoort) zijn er ook nog eens de migranten die uit het Midden-Oosten de grens overgestuurd worden om de EU te destabiliseren. Er gaan meer en meer stemmen op om hierop een antwoord te bieden aan de hand van pushbacks. Pushbacks zonder kans op asiel zijn aan de Europese buitengrenzen al even het nieuwe normaal. Tot spijt van wie het benijdt. Landen als Hongarije en Polen legaliseren de pushbacks zelfs via nationale wetgeving en de Europese Commissie start geen inbreukprocedures op tegen hen.
Voorstel van resolutie
LEZERSBRIEVEN
Democratie
DE NAVO-PARAPLU WAS JARENLANG EEN VANZELFSPREKENDHEID, MAAR IS TEGENWOORDIG NIET LANGER GEGARANDEERD
De NAVO-paraplu was jarenlang een vanzelfsprekendheid, maar is tegenwoordig niet langer gegarandeerd. Donald Trump heeft herhaaldelijk opmerkingen gemaakt die twijfel doen rijzen over de automatische toepassing van artikel 5 van het NAVO-verdrag, met name voor landen die niet voldoen aan de afgesproken defensie-uitgaven van 2 procent van hun bruto binnenlands product. Zijn standpunt dat de effectiviteit van de NAVO afhangt van de bereidheid van alle lidstaten om eerlijk bij te dragen aan de collectieve verdediging, is niet onterecht. Toch blijven Europese leiders bezorgd over de vraag of de VS daadwerkelijk zullen ingrijpen wanneer een Europees land door Rusland wordt aangevallen. Bovenop het wegvallen van de hierboven aangehaalde drie pijlers heeft men de laatste jaren te maken met een nieuw fenomeen: de hybride oorlogsvoering of ‘greyzone warfare’, waar we als maatschappij weerbaar tegen moeten zijn. Door een hybride oorlog te voeren, blijven de Russen en hun lakeien onder de drempel van artikel vijf van het NAVO-verdrag, waarbij lidstaten elkaar in principe militair moeten
Om tegemoet te komen aan de dringende nood aan een realistische aanpak van het migratieprobleem, hebben zes parlementsleden van het Vlaams Belang (Francesca Van Belleghem, Ortwin Depoortere, Barbara Pas, Frank Troosters, Werner Somers en Sam Van Rooy) op 18 februari 2025 een voorstel van resolutie ingediend. In hun voorstel verwijzen de indieners naar het Deense referendum van 2 juni 1992, waarbij de bevolking het Verdrag betreffende de Europese Unie (EU-Verdrag) afwees. Dit verdrag transformeerde de Europese Gemeenschap (EG) in de Europese Unie (EU). Om de goedkeuring alsnog mogelijk te maken, bereikte de Europese Raad op 11 en 12 december 1992 een akkoord over een aantal uitzonderingsmaatregelen die specifiek voor Denemarken golden. Deze opt-out-regeling werd vastgelegd in protocol nr. 22 bij het EU-Verdrag en trad samen met het verdrag in werking na een tweede referendum op 18 mei 1993, waarin de Deense bevolking alsnog instemde met het EU-Verdrag. Dankzij deze uitzonderingspositie is Denemarken niet gebonden aan verschillende Europese richtlijnen inzake asiel en migratie. Dit omvat onder andere de Tijdelijke Beschermingsrichtlijn (20 juli 2001), de Gezinsherenigingsrichtlijn (22 september 2003), de Kwalificatierichtlijn (13 december 2011), de Procedurerichtlijn (26 juni 2013) en de Opvangrichtlijn (26 juni 2013).
Met hun voorstel willen de Vlaams Belang-parlementsleden de haalbaarheid onderzoeken van een gelijkaardige uitzonderingspositie voor België, om zo een onafhankelijker migratiebeleid te kunnen voeren. De indieners van het voorstel stellen voor dat de Belgische regering dezelfde stappen onderneemt als de regeringen van Nederland en Hongarije. Concreet betekent dit het verzenden van een officiële brief aan de Europese Commissie, waarin België te kennen geeft een opt-out te willen verkrijgen van de EU-wetgeving inzake asiel en migratie.
Wij onderschrijven deze visie en delen de mening van de betrokken parlementsleden. Gezien de veranderende maatschappelijke en politieke realiteit, is het van cruciaal belang dat de regering hier met de hoogste urgentie werk van maakt. Jede Zeit hat ihr Recht, jedes Recht seine Zeit. Dat zal Angela Merkel ondertussen ook wel hebben begrepen.
PATRICK HERBOTS EN MIET DRIESSEN, ADVOCATEN
Pallieterke, De democratie heeft gezegevierd in Duitsland: 84 procent van de kiezers kwam opdagen. Een vijfde van hen (20,5 procent) koos voor het AfD. De inkt op het stembiljet was nog niet droog, of men begon al te schermen met een ‘Brandmauer’. Nogmaals: democratie is mooi, maar vandaag beleven we de democratie van het eigen gelijk. Dat lijkt een beetje op fascisme. In eigen land kennen we het cordon sanitaire. Dat is een mooi woord om hen waar we niet mee akkoord gaan, uit te sluiten. Het werd oorspronkelijk uitgevonden door kleine partijtjes die zichzelf van de macht wilden verzekeren. Door regeringen te vormen die geen rekening houden met grote groepen uit onze samenleving, creëert men een verrotting van binnenin. Amerikaans vicepresident J.D. Vance noemde man en paard: “In Europa komt het gevaar van binnenin!” De Europeanen vielen op hun gat van verbazing. Dat hadden ze niet zien aankomen.
Guy Van Rysseghem, Lochristi
Paul Magnette
Pallieterke, Magnette en zijn partij hebben Wallonië om zeep geholpen. Nu is ook Brussel aan de beurt. Beide zitten met een astronomische schuld opgezadeld. In Brussel saboteert de PS de vorming een regering. Die man is toch niet meer geloofwaardig, integendeel. Hij is gevaarlijk. Het is ongelooflijk dat Magnette nog kritiek mag komen geven op de pogingen van de federale regering om de catastrofale schuld af te bouwen. Wie gaat die man eens een spiegel voorhouden in plaats van hem nog op te voeren als een betrouwbare politicus? Zelf heeft hij waarschijnlijk geen schaamtegevoel.
Dany Bauwens, Erps Kwerps
N-VA
Pallieterke, Alle kritiek aan het adres van de N-VA, in het bijzonder aan het adres van de voorzitter, doe ik af als een eenzijdige perceptie, de bling-bling, zeg maar. Bij mijn weten zijn de statuten van de N-VA nog steeds ongewijzigd gebleven en is mij geen aanvraag tot aanpassing ter ore gekomen. Bijgevolg is zeker de man in de eerste lijn, de voorzitter, gebonden aan deze statuten. Los van de man zijn strapatsen blijft dat zonder enige twijfel een feit. Het doel heiligt de middelen en daarom blijf ik bij mijn besluit: als premier is er geen betere positie om te achterhalen wie en vooral hoe men het wanbestuur in stand wil houden. Dat ze met velen staan te drummen om roet in het eten te gooien, is een open deur intrappen. Dat Bouchez niet in de regering zit, is een veeg teken. Het ‘Belgische’ verhaal is nog lang niet geschreven. Een varken met een lange snuit dient zich voorlopig nog niet aan. Jammer.
PS: ik ben geen militant en heb geen enkele partijkaart!
Roger Gielens, Bredene
Een lezersbrief insturen?
Knieval Pallieterke,
Waar zijn we mee bezig de laatste weken? De knieval voor een vreemde koning en hofhouding, een lokale N-VA’ster die twijfelt aan de Vlaamse identiteit, het negeren van artikel 1 van de partijstatuten… Duidelijk is dat de N-VA een machtspartij geworden is waar de inhoud meer en meer vervaagt. “Weet nu dan dat uw stem door niemand wordt aanhoord, zoolang gij stamelend bidt of bedelt bij de poort.” Voor Vlaanderen alles! Voor belgikske nikske! Iedereen naar ‘t Zangfeest!
Dirk Lambeets, Blankenberge
Totalitaire dictaturen
Pallieterke,
Er zijn nu voldoende gezaghebbende wereldfiguren (J.D. Vance, Yuval Harari,…) die ons duidelijk maken dat een cordon sanitaire en een Brandmauer in totalitaire dictaturen thuishoren, en geen plaats hebben in eender welke vorm van democratie. Democratie is dialoog. Het rechteloos maken van politieke rivalen, ontmantelt een van de zelfcorrigerende mechanismen. Democratie garandeert vrijheden (mensenrechten, burgerrechten,…) die zelfs de meerderheid niet kan afpakken. Democratie doet er goed aan enkele zelfcorrigerende mechanismen te behouden om de waarheid te beschermen, desnoods tegen de wil van de meerderheid in. Democratieën sterven niet alleen als mensen niet vrijuit kunnen praten, maar ook als mensen niet bereid zijn te luisteren. Jos Geysels heeft zijn tijd gehad... en was dus fout! Zijn volgelingen verknoeien onze democratie. Emil Maes, Ranst
Politieke prioriteiten
Pallieterke,
Op de radio hoorden wij dat overlijdenscertificaten voortaan per mail mogen worden overgemaakt en niet langer op papier moeten worden gedrukt. Want daar zat héél Vlaanderen op te wachten! Het afschaffen van misbruiken, van cumuls, van het oneerlijke en zelfs brutale verschil tussen de pensioenen in de privésector en die van ambtenaren of politici was niet zo dringend, zullen onze volksvertegenwoordigers gedacht hebben. En zo kwam er nog eens iets positiefs in de berichtgeveing, opdat wij niet zouden vergeten hoe hard er gewerkt wordt aan het welzijn van onze samenleving. Het was de minister-president in hoogsteigen persoon die deze heuglijke tijding mocht brengen. Van harte gefeliciteerd! Marc Bertrand, Edegem
Wat als?
Pallieterke,
Toen meer dan 60 jaar geleden de ‘Vlaamsgezinde’ ziekenfondsen succesvol waren, droomde een groep idealisten uit de streek van Ninove (alweer daar!) van een echte Vlaamse vakbond. Het bleef bij een droom, omdat de politiek gebonden syndicaten hen bijna onmiddellijk en langdurig, met de middelen waarover ze beschermend beschikten, stokken in de wielen staken! Hoe zou België/ Vlaanderen er nu uitzien mocht dat toch gelukt zijn?
Etienne Derpoorter, Brugge
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
Over honden en eenden
“België is de optelsom van twee democratieën. Vlaanderen en Wallonië hebben elk een eigen mening over de sociale zekerheid, immigratie, belastingen, de loonkost,... Die meningen groeiden de voorbije decennia steeds verder uiteen. Zo werd België het land van de stilstand en de blokkering. En stilstand is achteruitgang. Zeker in een wereld die razendsnel verandert.”
Bovenstaande alinea pluk ik letterlijk van de webstek van de N-VA uit het hoofdstuk waar het begrip ‘confederalisme’ wordt uitgelegd. Ik geef graag twee voorbeelden om de verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië te duiden.
Vorige vrijdag las ik in De Standaard dat in ons land de inteelt bij rashonden naar omlaag moet. Ik citeer: “De genetische gezondheid van rashonden is problematisch in heel Europa. Er wordt vaak gekweekt met dezelfde ouderdieren, meestal kampioenen van hondenshows. Het levert naar wens uniforme nestjes op met mooie puppy’s. Nadeel is dat de genenpool van een ras op die manier alsmaar kleiner wordt.”
Daarom moeten Vlaamse honden paren volgens een lastenboek. Met inspraak van rasverenigingen en met advies vanuit de wetenschap, is een fokfiche opgesteld met specifieke testen en onderzoeken voor de verschillende hondenrassen. Voor een bordercollie gaat het over veertien pagina’s, voor een golden retriever om een twaalftal. Vanaf 1 juli mogen rashonden in Vlaanderen pas paren als ze aan alle vereisten voldoen.
Maar in Wallonië en Brussel is van enige reglementering (nog) geen sprake. Daar krijgen puppy’s een stamboom zonder dat de ouders op (erfelijke) aandoeningen zijn onderzocht. Er is geen fokfiche in te vullen. Besluit: in België zijn er twee soorten puppy’s, die met een stamboom en die zonder stamboom. Aan de ene kant zijn er Vlaamse stamboomhondjes die werden geboren uit een doordacht fokprogramma en aan de andere kant heb je Waalse en Brusselse hondjes, die automatisch een stamboom krijgen omdat hun ouders er ook eentje hadden. Ganzen en eenden
Nu we toch in de dierenwereld beland zijn, is het maar een kleine stap om ook iets over ganzen en eenden te vertellen. Eerste feit: het dierenwelzijn is in 2014 een gewestelijke bevoegdheid geworden. Sinds dat jaar, tot op heden, is Ben Weyts de Vlaamse minister die bevoegd is voor dierenwelzijn. Tweede feit: in België wordt er enkel foie gras gemaakt van eend. Foie gras van ganzen wordt hoofdzakelijk vanuit Frankrijk ingevoerd. Sinds eind december 2023 is er een verbod in Vlaanderen op het produceren van foie gras. De laatste producent in Vlaanderen stopte al een jaar eerder om zo te kunnen rekenen op een schadevergoeding van de Vlaamse overheid. Sindsdien bewerkt en verkoopt de man foie gras in zijn bedrijf in Bekegem. De eendenlevers die hij hiervoor nodig heeft, koopt hij aan in Frankrijk en Wallonië.
Want daar zit het grote verschil: in Wallonië zijn nog een zevental producenten van foie gras. Waar de Vlaamse foiegrasproducenten in het verleden werden afgeschilderd als wrede dierenbeulen, is die benadering ver te zoeken in Wallonië. Op de website van VisitWallonia.be, de toeristische dienst van Wallonië, worden zelfs een viertal kwekerijen aanbevolen als te bezichtigen ‘attractie’. In Wallonië is de jaarlijkse productie goed voor 12 tot 14 ton eendenlever. Dat op zich is een peulschil ten opzichte van de jaarlijkse productie van foie gras in Frankrijk: zo’n 20.000 ton. Daar steeg trouwens in 2023 de productie met 21 procent…
De realiteit is dat jaarlijks zo’n 1.000 ton foie gras wordt ingevoerd in ons land. Het eten van foie gras is immers niet verboden in Vlaanderen en de consumptie ervan is de voorbije jaren enkel toegenomen. Ik spreek me niet uit over de raszuiverheid van Vlaamse hondjes noch over de lekkernij die foie gras is. Ik wil enkel het verschil in beleid aantonen in twee regio’s in België. Zogezegd één land, maar o zo totaal verschillend.
PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.
Terreur op het Thuisfront
Sinds 1 januari 2025 is het mogelijk om de gerechtelijke dossiers van zo’n 300.000 Nederlanders die verdacht werden van colla boratie met de Duitse bezetter online te raadplegen. Er was daar over in Nederland wat commotie ontstaan, want zo werden ook de namen bekend van Nederlanders die ten onrechte van collaboratie beschuldigd waren.
Bij ons zijn de archieven in het Rijksarchief enkel te raadplegen in de leeszalen en mits voorafgaandelijke toestemming van het college van procureurs-generaal. Al zijn er al kleine stappen gezet om – naar het voorbeeld van Nederland – ook in België die collaboratiedossiers publiek toegangelijk te maken.
80 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog beroeren collaboratie en verzet nog steeds de gemoederen. Wat zich in bepaalde streken afspeelde tijdens de oorlogsjaren, zoals aanslagen op enerzijds ‘zwarten’ en anderzijds represailles door de Duitsers of collaborerende milities, blijft tot vandaag nog voortleven.
Moord
In dat kader past het boek ‘Terreur op het Thuisfront’ met als ondertitel ‘15 ophefmakende moorden in de Denderstreek en het Pajottenland (19421945)’. Auteur Johan Daelman dook met de hulp van Bob Wellens in de archieven en beschrijft een aantal dossiers waarin collaborateurs vermoord werden door verzetsleden. Beide auteurs bekennen zich tot het Vlaams-nationalistische kamp, maar schrijven in hun inleiding dat ze de feiten in het boek zo objectief mogelijk beschreven hebben, zonder te oordelen of te beoordelen. Het boek start met een historische benadering van de collaboratie en het verzet. Het verzet als dusdanig bestond uit verschillende verzetsorganisaties met hun eigen politieke agenda of ideologie. Er waren verzetsorganisaties die zich enkel bezighielden met sluikpers of het besmeuren van gevels van collaborateurs. Andere richtten hun pijlen specifiek op het Duitse leger met bijvoorbeeld sabotageacties tegen spoorlijnen en militaire installaties.
Onafhankelijkheidsfront
Bepaalde verzetsgroepen viseerden met hun acties specifiek de collaborateurs, bedoeld om deze laatsten te ontmoedigen, maar ook om het bestuur te ontregelen. Op dat vlak moeten zeker het communistische Onafhankelijkheidsfront en de Gewapende Partizanen-Partisans Armés genoemd worden. In gans België werden in de periode 19421945 zo’n 1.100 collaborateurs en hun familieleden vermoord door verzetsleden.
HORIZONTAAL
A. Actualiteitenprogramma van de VRT / B. Vereniging van ondernemers - Vrouwelijke viervoeters / C. Vermaard - Voormalig Antwerps theatergezelschap / D. Element van een proces / E. Internetlandcode voor de VS - Jongensnaam - Bevestiging / F. Gravures - Marterachtige roofdieren / G. Nederlandse omroep - Geen klank of stem hebbend / H. Oesternet - Romeinse cijfer 99 - Term gebruikt door Opel in reactie op de GTI van VW / I. Loshangend jasje zonder mouwen - Buitenlands / J. Aanduiding van aarzeling - Tangens - Scandium / K. Zuilentype - Maanstand / L. Deel van een servies
VERTICAAL
1. Bevattelijkheid / 2. Voegwoord - Uilensoort / 3. Leden van een rondtrekkend volk - Nationaal kampioenschap / 4. Omgevouwen hoek - Nogmaals / 5. Vlaamse werkgeversorganisatie - Europese Unie - Internetlandcode voor de Seychellen / 6. Europese ruimtevaartorganisatie - Engelse lengtemaat / 7. Zonder winstoogmerk - Oppervlaktemaat / 8. Wandelevenement in Bornem / 9. Vogelproduct - Griekse oergodin van de zee - Insectenetend zoogdiertje / 10. Behoedt - Nare - Karaat / 11. MeisjesnaamDe jongere - Communicatiemiddel / 12. Kramptrekkende
Het boek gaat dieper in op een vijftiental moor den in de Denderstreek en Pajottenland. De eerste aanslag (24 oktober 1942) die uit de doeken gedaan wordt, is de moord op Jef Podevyn, commandant van de Vlaamse Fabriekswacht in Aalst. De plaats ontbreekt hier om alle verhalen op te lijsten, maar het ene verhaal is al tragischer dan het andere.
Herman De Vos
Een van die aangrijpende verhalen is dat van Herman De Vos, een schoolmeester uit Aalst. De Vos was vader van 11 kinderen en secretaris en medestichter van de ‘Vlaamse Kinderzegen’. Hij stond bekend als een katholieke flamingant en was lid geweest van het VNV, maar hij was in 1942 uit de partij gestapt. Hij was opgepakt in de dagen na de bevrijding van Aalst. Maar omdat de interneringskampen bomvol zaten, werd hij op 13 september 1944 vrijgelaten bij gebrek aan enig bewijs van ‘onvaderlands’ gedrag. Dat was niet naar de zin van de Vliegende Witte Brigade. Een commando trok naar het huis van De Vos waar hij uit zijn bed gelicht werd en meegenomen. Enkele kilometers verder werd hij geëxecuteerd. Tragisch detail: het was in feite de bedoeling om Jozef Van Overstraeten, de VTB-voorzitter, te liquideren, maar die was die avond niet thuis. Zodoende trok het commando enkele straten verder naar het huis van Herman De Vos, met de gekende tragische afloop.
Represailles
De auteurs besluiten dat de vele moorden en moordaanslagen op de collaborateurs weinig tot geen invloed hadden op het verloop van de oorlog. Maar de aanslagen veroorzaakten uiteraard veel onrust bij de ‘zwarten’ en hun families. Anderzijds waren er de represailles van de Duitsers, waarbij ook onschuldigen als gijzelaars werden afgevoerd naar concentratiekampen in Duitsland. Voor heel wat Vlaamse families - wit of zwart - hadden deze gebeurtenissen zware traumatische gevolgen. Al bij al geeft het boek een interessant tijdsbeeld van een bijna vergeten periode uit onze geschiedenis.
Het boek (ISBN 978 946 51201 33) telt 138 p. met 90 exclusieve afbeeldingen en foto’s. Prijs: 28,50 euro (+ verzendingskosten 7 euro). Bestellen kan via volgend adres: bob.wellens@telenet.be of gsm 0474 99 03 43.
Lees met een gerust hart Pal.be met
KARL VAN CAMP
KARL VAN CAMP
NOSTRADAMUS VAN DE WEEK
Steeds meer ambtenaren
De ambtenaar is de meest bedreigde ‘diersoort’ binnen de overheden. Ze leveren meer in van hun riante pensioenen dan alle anderen. Bovendien moeten ze volgens de nieuwe plannen jaren langer op hun bureau blijven slapen, voor ze überhaupt met pensioen mogen. Maar daar zal het niet bij blijven. De tijd dat mensen zo rap als mogelijk ‘een job aan de staat’ zullen willen, is definitief voorbij. Met uitzondering voor politici dan. Dat blijft een goed idee.
Elon Musk stuurde de Amerikaanse ambtenaar sinds het tijdperk Trump twee mails. In een eerste deed hij hen een vriendelijk en aantrekkelijk aanbod. Iedereen die meteen de overheidsdienst verliet, zou nog tot september uitbetaald worden en mocht meteen naar huis. Het aanbod had niet het verhoopte effect. Musk kreeg een beleefd automatisch antwoord waarin stond dat zijn dossier met ernst bekeken zou worden. Maar dat het gezien werkdruk niet vanzelfsprekend is om daar meteen een datum op te plakken. “Dank voor uw begrip”, zo concludeerde de mail.
Experten stellen voor om het aanbod tot eind 2027 overeind te houden. “Je kan die mensen toch niet kwalijk nemen dat ze niet ingaan op een aanbod per mail dat pas in december ten vroegste zal worden beantwoord?” Musk beet uit frustratie de bumper van zijn Tesla kapot en bedacht een plan B. Hij stuurde een nieuwe mail met een hoog-
dringende vraag aan alle ambtenaren om binnen de week te antwoorden wat ze de week daarvoor hadden gedaan. Zo niet zou onmiddellijk ontslag volgen.
Ook in België
Het initiatief van Musk zal ook in België wortel schieten. Ook Bouchez zal binnenkort willen weten waarmee de doorsnee-ambtenaar zijn dagen vult en of de burger daar nu echt mee gediend is. De vraag alleen al zal de samenleving op haar grondvesten doen daveren. Vakbonden zullen argumenteren dat het bijhouden van activiteiten extra werkdruk is. Als we nu ook al gaan moeten bijhouden wat we precies doen, zal ons werk erbij inschieten, zal het ACOD roepen. De regering laat het er niet bij en slaat keihard terug naar haar ambtenarenapparaat. En wel door meer ambtenaren in dienst te nemen om te weten wat die andere ambtenaren doen.
Jammer genoeg voor Bouchez zal Vooruit echter een clausule van beroepsgeheim voorzien, waardoor de controle-ambtenaren wel uitstekend werk leveren, maar zonder dat iemand het mag weten. Iemand zal opmerken dat er nu meer ambtenaren in dienst zijn die geen enkele nuttige bijdrage leveren. Hierop zal Bouchez besluiten dat de controle-ambtenaren ontslagen moeten worden. Wat zal worden tegengesproken door Vooruit, dat beweert dat Bouchez nu maar eens consequent moet zijn: ‘Is hij dan tegen controle en transparantie?’ Lang verhaal kort: het ambtenarenapparaat zal blijven groeien tot 2032.
GESCHIEDENISLES MET PRESIDENT TRUMP
“Hannibal maakte een cruciale fout met die goudvissen”
Donald Trump verbaasde vorige week vriend en vijand door te beweren dat Oekraïne en meer bepaald Zelensky de oorlog begon. Nog maar eens een voorbeeld van hoe we worden voorgelogen door de media en de universiteiten des lands. Wel, voor de lezers van ’t Pallieterke zal het niet waar zijn. Exclusief mochten wij bij Trump op de cola voor een herschrijving van onze geschiedenis. Vergeet alles wat u denkt te weten.
Trump zit duidelijk goed in zijn vel de jongste maanden. Hij is de hele dag druk in de weer om de Amerikaanse samenleving te bevrijden van zichzelf en lost tussendoor enkele wereldconflicten op. Daar hoorde een kleine herschrijving van de geschiedenis bij. De stelling dat Poetin Oekraïne was binnengevallen, bijvoorbeeld. Die moest op de schop. Alleen rest wel de vraag: als het Poetin niet was, wie dan wel? Trump kijkt ons met minzaam geduld aan.
Trump: “Het is onvoorstelbaar wat de media ons wijsmaken. Kijk, Poetin is wel degelijk met zijn troepen in Oekraïne en er wordt hier en daar een beetje over en weer geschoten. Maar als men luistert naar mij, is dat in één dag opgelost, dankzij mijn slim plan. En dat gaat als volgt: ‘Stop met op mekaar te schieten!’ Briljant, hé? Ik begrijp echt niet dat ze daar niet eerder op gekomen zijn. Biden is echt achterlijk.”
Maar dan moet u toch toegeven dat Poetin Oekraïne is binnengevallen?
Trump: “Toch niet. Wat ze je er niet bij vertellen, is dat Zelensky eerst zelf Oekraïne is binnengevallen. Vraag dat gerust na bij iedereen die er wat van kent. Dat is aan mij dus. Wel, ik heb onweerlegbaar bewijs dat het voor de oorlog net Zelensky was die hele stukken van Oekraïne bezette. Bijna het hele grondgebied. Hij deelde er de lakens uit. Niet Poetin. Mensen moesten er belastingen betalen en zo van die dingen. Zijn leger was overal in het land. Vreselijk was het. Had hij Oekraine niet eerst bezet, dan was Poetin nooit genoodzaakt geweest om het te bevrijden. Dus zeg nu zelf: wie is er eigenlijk begonnen?”
Euh…
Trump: “Zelensky, hé! Wel blijven opletten. Ik ben blij dat ik er net op tijd bij was om deze geschiedschrijving te corrigeren voor het te laat was. Maar dat maakt de rest van de geschiedenis natuurlijk helemaal fout. Neem nu de stelling dat Hannibal met olifanten de Pyreneeën overstak. Ik heb dat eens nagekeken voor de grap. Klopt niks van! Hij had goudvissen bij. Wat een zeer domme zet was. Onderweg ging er altijd water uit die bokalen. Veel goudvissen hebben het niet overleefd. Het was vreselijk. Al die ‘wonderfulle’ bergen roken naar dode goudvis. Die trouwens ook militair weinig verschil hebben gemaakt. Ze werden letterlijk in de pan gehakt. Dus toen Hannibal zijn biografie schreef, heeft hij die goudvissen uit de geschiedenis geschreven en de olifanten erin gestoken. Hun shit riekt ook naar dode vis. Eén grote stinkende doofpot was het! En mensen geloven dat allemaal.”
Fascinerend!
Trump: “Binnenkort schrijf ik een presidentieel decreet uit dat alle scholen verplicht om de waarheid te instrueren aan onze scholen. Onze mensen hebben het recht om de waarheid te kennen. Hannibal was geen groot strateeg, hij was een ‘dipshit’. En zo zijn er nog. Wie heeft de pizza uitgevonden? De Italianen? Laat mij niet lachen he. Dat was ons moeder. De Eiffeltoren? Dat is gewoon een boortoren, man! Maar de Fransen vonden geen olie en waren te lui om het op te kuisen! Vincent Van Gogh? Zou mijn muur niet eens mogen schilderen. Slavenschepen? Grootste leugen ooit. Dat waren verstekelingen die zichzelf in die boot verborgen om naar Amerika te komen. Ik kan dat bewijzen. Ze doen dat vandaag nog steeds. Maar het zal niet pakken. Nog voor het einde van dit jaar moet mijn boek ‘Amazing and awesome historical corrections of World History’ in de winkels liggen.”
Dat wordt het belangrijkste boek sinds de Bijbel!
Trump: “Zwijg me over de Bijbel! Die moet ik ook nog herschrijven. Mijn Adam ‘grabs’ Eva ieder uur by…”
