't Pallieterke van 24 april 2025

EEN ZWARTE PAUS: WAAROM NIET?

Er zijn al evenveel katholieken in Afrika als in Europa. En terwijl bij ons kerkbezoek en geloof blijven achteruitgaan, wordt de Kerk steeds groter in Afrika: niet alleen door hoge geboortecijfers, maar ook door bekering. Er wordt geschat dat vanaf 2060 bijna de helft van alle christenen in Afrika zullen wonen.

Die evolutie merk je ook in de Vlaamse kerken. Katholiek Vlaanderen zond ooit zijn zonen uit, meestal als missionaris naar het gebied der Grote Meren. Vandaag zijn de rollen omgedraaid. Al meer dan 20 procent van de bij ons actieve pastoors is van buitenlandse afkomst. Onder hen vormen Congolezen de grootste groep, met al 178 priesters die parochies in België leiden. Wordt het dan niet eens tijd om een zwarte man aan het hoofd van de Kerk te brengen? Dat ligt blijkbaar moeilijk, legt Rik Torfs uit aan de Nederlandse krant Algemeen Dagblad: “Die Afrikaanse kardinalen zijn bijna allemaal zeer conservatief. Ze hebben zich bijvoorbeeld eenstemmig tegen Benedictus gekant toen hij homoseksuele koppels ging wijden. Veel buitenstaanders zouden een zwarte paus misschien wel hip vinden, en een bewijs van progressiviteit, maar hun beleid zou dat haast zeker niet zijn. Peter Turkson uit Ghana is een briljant man, en in conservatieve katholieke media circuleert zijn naam

ook als kandidaat, maar toen de EU een transgendercentrum in zijn land ging steunen, heeft hij heftig geprotesteerd. Bovendien is een aantal Afrikaanse kardinalen, geïnspireerd door strubbelingen in hun thuisland, nogal uitgesproken anti-islam. Ook dat ligt moeilijk.”

Tijd voor diversiteit

Wanneer je iemand hoort pleiten voor ‘respect voor andere culturen’ moet je daar altijd bij denken: in zoverre die niet afwijken van onze progressieve waarden. Mij lijkt een Afrikaanse kandidaat om alle redenen die Torfs opsomt eerder een goede keuze. De meest vervolgde godsdienst ter wereld is het christendom, tevens de godsdienst met de leiders die daar het minst durven over klagen, omdat ze dan vrezen onvoldoende breeddenkendheid uit te stralen. Een paus uit Nigeria zal bijvoorbeeld een beter begrip hebben over wat het betekent te moeten samenleven met

de islam. Ook Ghana, het land van hogergenoemde Turkson, die bij de gokkantoren op de vijfde plaats staat van de kanshebbers om in de Heilige Stoel te gaan zitten, heeft de laatste jaren, door de opmars van de islam naar het zuiden, al te maken met jihadistische invallen

EEN ZWARTE PAUS ZOU DE AMUSEMENTSMAKERS MET

LAGE STANDAARDEN ERAAN

HERINNEREN DAT ZE NIET

ALLEEN VLAAMSE GELOVIGEN

AAN HET KLEINEREN ZIJN

Ter gelegenheid van Pasen programmeerde de VRT ‘Het Laatste Avondmaal’. De bedoeling leek humor te zijn, maar het niveau steeg nooit uit boven dansende apostelen en moppen over ‘stro in de foef van Maria’. Bis,

bis, maar kunnen de helden van de humor dat nu eens doen over de ramadan? Op het christendom mag geplast worden omdat het nog steeds wordt gezien als de inheemse godsdienst. Spotten met andere religies is ongepast wegens racistisch. Een zwarte paus zou geen slechte zet zijn om er de amusementsmakers met lage standaarden aan te herinneren dat ze niet alleen Vlaamse gelovigen aan het kleineren zijn.

Dus beste progressieve kardinalen, zet dat racisme en dat gebrek aan respect voor andere culturen een keer opzij. Tijd voor diversiteit en een zwarte paus.

JURGEN CEDER

“Ik wil de Flemish

Geen woorden maar daden

Zaterdag wordt Valerie Van Peel verkozen tot voorzitter van de N-VA. In een interview met De Zondag lichtte ze afgelopen weekend al een tipje van de sluier op over de koers die ze als voorzitter wil varen. Wij blijven na het lezen ervan met een dubbel gevoel achter. Dat Van Peel achter artikel één van de statuten van de N-VA blijft staan, is reden tot hoop. Maar dat een Vlaams-nationale krachtenbundeling voor Van Peel al bij voorbaat uitgesloten is, is dat niet.

Aangezien Pasen nog maar net achter de rug is, zullen we beginnen met de reden tot hoop. Die is dat Van Peel geen enkele reden ziet om artikel één van de partijstatuten aan te passen. Sterker nog, ze hoopt dat de onafhankelijke Vlaamse republiek die daarin beschreven staat op lange termijn realiteit wordt, weliswaar binnen een sterke Europese Unie. Dat kan de Vlaamsgezinde en Vlaams-nationale burger wat moed geven. Of toch niet?

Vorige week schreef politicoloog Bart Maddens in een opiniestuk in dit weekblad nog dat er een kloof gaapt tussen wat de N-VA op communautair vlak zegt en wat ze op dat vlak doet. Daarom nemen we Van Peels woorden –hoe mooi ze ook mogen klinken – voorlopig nog met een stevige korrel zout. In de wandelgangen horen we immers dat de N-VA de rationele afweging heeft gemaakt dat het electoraal niet loont om naar Vlaamse onafhankelijkheid te streven.

Op korte termijn is evenwel niet een onafhankelijke Vlaamse republiek de ambitie van de N-VA, maar het confederalisme. Van Peel sluit niet uit dat dat uiteindelijk misschien zelfs zal volstaan. Dat is een verdedigbaar standpunt. Ook al is een confederaal België niet het einddoel dat wij nastreven, we zullen elke stap richting meer Vlaamse autonomie steeds aanmoedigen.

Een andere heikele kwestie die de nieuwe N-VA-voorzitter steeds op haar bord zal krijgen, is een eventuele samenwerking met die andere V-partij, het Vlaams Belang. Maar aangezien Van Peel zelfs niet bereid is om een koffie te drinken met Tom Van Grieken, lijkt een samenwerking tussen de beide V-partijen ook in het post-De Wever-tijdperk politieke fictie.

Een ‘lastercampagne’ die het Vlaams Belang en Van Grieken meteen na de aankondiging van haar kandidatuur tegen Van Peel zouden hebben gelanceerd, is de reden waarom zelfs zoiets banaals als samen een koffie drinken onmogelijk is geworden. “Ik vind het heel erg voor zijn kiezers, want zij verdienen het niet om genegeerd te worden. Maar met zulke leiders kan het niet anders”, aldus Van Peel.

Het belang van persoonlijke relaties in de politiek kan moeilijk overschat worden, zo blijkt ook hier. Kijk maar naar de zogenaamde ‘bromance’ tussen Bart De Wever en Conner Rousseau. De goede persoonlijke verstandhouding tussen beide heren ligt mee aan de basis van de entente tussen de N-VA en Vooruit op lokaal, Vlaams en federaal niveau. Toch blijft het jammer dat Van Peel haar persoonlijke gevoelens jegens Van Grieken niet aan de kant kan of wil schuiven om in haar hoedanigheid van N-VA-voorzitter een koffie te drinken met de voorzitter van de op één na grootste partij van het land. Want als ze écht een onafhankelijke Vlaamse republiek nastreeft, is het Vlaams Belang momenteel de enige gesprekspartner.

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

OOK ECOLO WIL VERNIEUWEN

Net zoals de andere grote verliezers van de parlementsverkiezingen van vorig jaar zet ook Ecolo in op een vernieuwingsoperatie. Wanneer u dit leest, werd die operatie al gelanceerd, op 22 april, niet toevallig ook de Dag van Aarde. Alsof een zware verkiezingsnederlaag op zich nog geen goede reden was, liet de partij een enquête uitvoeren om te onderstrepen dat een vernieuwingsoperatie, en daar hoort uiteraard ook een nieuwe naam bij, écht nodig is.

De partij publiceerde de resultaten van de enquête een tijdje geleden al op haar website, onder de veelzeggende titel ‘Enquête Populaire: Ecolo doit renaître ou disparaître’. Herboren worden of verdwijnen dus. De verkiezingsresultaten van bijna een jaar geleden kunnen niet anders dan dramatisch genoemd worden. Bovendien plaatsen de laatste peilingen de partij in Wallonië rond de acht procent. Zonder drastische wijzigingen riskeert de partij bij een volgende stembusslag effectief te verdwijnen.

Succesvolle ondernemingen? Niet nodig!

Het moet gezegd worden: de enquête van Ecolo werd zeer breed opgevat, met meer dan 18.000 ondervraagden, waarvan ongeveer een derde uit Brussel, een derde uit de Waalse steden en nog eens een derde uit het Waalse platteland. Er werd daarbij niet alleen bij de eigen achterban gepeild: ongeveer de helft van de ondervraagden verklaart dicht of zeer dicht bij de partij Ecolo te staan, een kwart staat neutraal tegenover de partij, terwijl het laatste kwart zegt ver of zeer ver van Ecolo af te staan. Maar een aantal resultaten doen toch even met de ogen knipperen.

Zo antwoordt een grote meerderheid dat een goede gezondheid en een gezond milieu prioritaire thema’s zijn. Het zou er nog aan ontbreken. Voor een derde van de ondervraagden is het einde van de maand halen een bezorgdheid, en dat zegt toch wel iets. Maar terwijl een kwart van de ondervraagden de strijd tegen discriminaties belangrijk vindt, stipte slechts een op de zeven succesvolle ondernemingen als een belangrijk thema aan. Wie vertelt de Franstaligen dat het ene misschien wel eens verband zou kunnen houden met het andere?

Minstens even interessant: meer dan tachtig procent is bezorgd of zeer bezorgd over de toestand van de planeet. Of misschien correcter: na ongeveer een halve eeuw met het ene doembericht na het andere in de media ligt ongeveer zes procent van de ondervraagden nog steeds niet wakker van het milieu en het klimaat!

Is een groene partij nodig?

De naam Ecolo roept volgens de enquête in de eerste plaats een associatie met het klimaat op. Maar een derde vindt de partij dogmatisch en belerend, een kwart zegt dat ze naïef is en een zesde verbindt de partij met belastingen, woke en incompetentie. Welke partij doet haar dat achterna? Niet dat iedereen laaiend enthousiast zou moeten zijn over Ecolo, maar dat een derde van de ondervraagden de partij dogmatisch vindt, zou toch wel tot een beetje zelfreflectie moeten leiden.

Anderzijds is twee derde van mening dat een groene partij nodig is, ook al zetten zowat alle partijen zich tegenwoordig in voor het klimaat. Zelfs wie niet zo dicht bij Ecolo staat, is die mening toegedaan. En een kleine helft vindt dat Ecolo strijdpunten buiten het klimaat heeft die hen aanspreken.

Moet de partij van naam veranderen? Een kwart vindt van wel, een kleine helft is tegen. Vooral jongeren zouden voor een naamswijziging zijn, al is het aandeel ook bij hen niet groter dan een derde. Toch pikt de partij dit op in haar analyse. Is het besluit al

genomen en wordt alleen nog gezocht naar wie het voorstel steunt?

Kapotgeregeerd

Het echte probleem van Ecolo is natuurlijk dat de partij zich kapotgeregeerd heeft. Wat waren de verwezenlijkingen van de partij in de Vivaldi-regering?

Bij de vraag of Ecolo positieve veranderingen weet te bewerkstelligen wanneer ze in de regering zit, antwoordt slechts een derde positief, terwijl een derde het oneens is en de rest noch het ene noch het andere meent.

Als slechts een derde van de kiezers denkt dat je in de regering iets in positieve zin kan veranderen, maak je natuurlijk nooit kans om uit te groeien tot een brede volkspartij, om het nog zacht uit te drukken. In de praktijk zit er dan in de stembus niet veel meer in dan hoogstens een dikke tien procent. Maar zelf moeten we toegeven dat we ons na Vivaldi niet meteen een grote groene verwezenlijking voor de geest kunnen halen. De groene partijen leverden wel ministers, probeerden lang vast te houden aan de kernuitstap en hoopten op een mooie dag ook een ‘X’ op de identiteitskaarten te kunnen plaatsen. Maar de kernuitstap is zo goed als teruggedraaid en met de nieuwe regering komt er van die ‘X’ duidelijk niets meer in huis. Het staat wel niet rechtstreeks te lezen in de presentatie van de resultaten van de enquête, maar we hebben toch de indruk dat de antwoorden van de Ecolo-sympathisanten op deze vraag een pijnlijk resultaat opleverde voor de Ecolo-top.

De partij zal de komende jaren scherper, en misschien vooral geloofwaardiger, uit de hoek moeten komen om kiezers terug te winnen. Zich verzetten tegen de aankoop van Amerikaanse F-35-vliegtuigen is gemakkelijk, maar wat ben je ermee als het Europese alternatief eigenlijk niet bestaat?

FILIP VAN LAENEN

EDITORIAAL

ANTON SCHELFAUT

De Ecolo-covoorzitters

EUROPA KIJKT NAAR TRUMP-FLUISTERAAR

GIORGIA MELONI

Wanneer politieke commentatoren zoeken naar de ‘leider’ van Europa, komen ze meestal uit bij de bondskanselier van Duitsland of de president van Frankrijk. Dat is niet langer het geval. De leider van Europa is geen Fransman of Duitser, en ook geen man. Politico verkoos vorig jaar Georgia Meloni tot ‘machtigste persoon van Europa’. Recente ontwikkelingen hebben haar nog versterkt in die positie.

Meloni was donderdag te gast in Washington, op uitnodiging van de Amerikaanse president Donald Trump. Ze was eerder ook de enige regeringsleider van de EU die aanwezig mocht zijn op zijn inauguratie. Trump heeft het voor haar. Hij leidde haar in als een “alom geliefde en gerespecteerde leider”, om er op zijn Trumps aan toe te voegen: “… wat ik van niet veel mensen kan zeggen.”

De Trump-fluisteraar

Meloni werd niet officieel afgevaardigd door de EU, maar ze vertrok wel met de zegen van Von der Leyen. Iedereen verwacht van haar dat ze van haar goede relatie met Trump gebruik zal maken om de importheffingen ten nadele van de Europese Unie af te zwakken. De ‘Trump-fluisteraar’, zo wordt ze omschreven in The Washington Post. Concrete afspraken werden er tijdens die eerste ontmoeting niet gemaakt, maar Meloni heeft duidelijk gescoord bij Trump en zijn achterban. Vrijdag was ze terug in eigen land om daar JD Vance te ontvangen. Vance is katholiek en wilde Pasen vieren in Rome. Meloni heeft Trump nu ook uitgenodigd voor een tegenbezoek. Zij wil hem in Rome in contact brengen met de andere Europese leiders, om alsnog een schadelijke handelsoorlog te vermijden. Meloni moet een brug slaan tussen de Nieuwe en de Oude Wereld. De diplomaat

Op de onbewaakte momenten, wanneer plots wordt afgeweken van het voorbereide scenario, herken je de echte leiders. Op de gezamenlijke persconferentie met Trump toonde Meloni hoe behendig ze is als diplomaat. De rest van de persconferentie verliep in het Engels, maar toen een journalist een vraag stelde in het Italiaans, antwoordde Meloni in haar moedertaal. De vraag ging over de militaire uitgaven van Italië, maar de journalist wilde van Meloni ook weten of ze vindt dat oorlog in Oekraïne de schuld is van Zelenksy, zoals Trump al twee keer heeft laten verstaan. Meloni antwoordde uitgebreid op de eerste vraag, maar was kort en kordaat over de tweede: “Deze oorlog is een invasie. Poetin is de agressor.” “Dit klonk mooi en geweldig,” lachte Trump, die er geen woord van had begrepen, “maar kan iemand mij vertellen wat ze heeft gezegd?” De vertaler, die rechts van Meloni zat, deed haar best om het eerste deel te vertalen, maar begon dan te stamelen. Ze was duidelijk bang om Trump te vertellen dat hij ongelijk had over de schuld voor de oorlog. “Wacht, wacht”, onderbrak Meloni haar, “ik doe dit wel.” In beter Engels dan dat van de gediplomeerde vertaler, vertelde de Italiaanse premier Trump nog wat meer over de inspanningen van haar land voor defensie, maar ze vermeed te herhalen dat enkel Poetin verantwoordelijk is voor de oorlog

DE DRIE GROOTSTE RECHTS-NATIONALE PARTIJEN, WAARVAN MEN ONS VERTELDE

DAT ZE VROUWEN AAN DE HAARD WILDE, WORDEN GELEID DOOR WEIDEL, LE PEN EN MELONI

Meloni heeft geleerd van wat Zelensky is overkomen: het is niet verstandig om de Amerikaanse president voor schut te zetten in eigen huis. Ze heeft de waarheid gezegd in het Italiaans en daarna een incident vermeden in het Engels. Meloni blijkt een bedreven diplomaat in het algemeen. Ze is de enige leider in Europa die bevriend is met Trump en Orbán, maar tegelijk een goede band heeft met de meeste leiders van de EU. Haar vrouwelijke charme zal daarbij ongetwijfeld een voordeel zijn, maar verklaart niet alles. Giorgia Meloni heeft ook getoond dat ze kan samenwerken met Ursula von der Leyen.

Misschien heeft ze wel één zwak punt als diplomaat. Net als andere Italianen heeft ze neiging haar gevoelens te uiten met lichaamstaal. Bij haar is dat het rollen met de ogen als iemand haar geduld op de proef stelt. Zoals toen ze moest wachten op Biden op een vergadering van de NAVO. Of wanneer Macron, die veel te laat was, haar hand kuste aan de ingang van een staatsdiner. En donderdag opnieuw, wanneer Trump aan een lange monoloog over zijn handelsbeperkingen begon. De ‘postfascist’

De Morgen: “De coalitie rond de postfascisten van Giorgia Meloni heeft de Italiaanse parlementsverkiezingen gewonnen.” VRT: “Meloni wordt de eerste uiterst rechtse premier sinds het einde van het fascistische bewind van dictator Benito Mussolini.” De Standaard: “Meloni is geen gewone conservatief is, maar leidt een partij met de wortels stevig in het fascisme.” Het is amusant te herlezen wat in de Vlaamse pers verscheen toen Meloni in 2022 eerste minister werd. Toen was ze een bedreiging voor Europa, nu is ze de vrouw waarop de hoop van Europa is gevestigd. Toen was ze de vrouw die van Italië een paria ging maken en nu is ze de meest invloedrijke leider van de EU

URSULA VON DER LEYEN WERKT NU PRAGMATISCH SAMEN MET GIORGIA MELONI

Meloni is meer dan het mooie gezichtje van de rechtse regering. Ze blijkt een competente dossiervreter. Eveline Rethmeier, Italië-correspondente voor de Nederlandse openbare zender NPO: “Ze heeft alle cijfers in haar hoofd. Ze kan uren praten over alles wat ze achter gesloten deuren heeft besproken. Ze is supergoed geïnformeerd. Ze is echt wel een politiek fenomeen.” Ze blijft ook populair. Haar regeringscoalitie behoudt de meerderheid in de peilingen. 40 procent van de Italianen vindt ook dat ze zelf goed bezig is. Dat is weinig, hoor ik u denken. Voor een westerse regeringsleider is dat een echter een ongewoon hoge score. Macron moet het doen met 24 en Starmer met 28 procent. Bondskanselier Merz is nog maar pas begonnen en maar is al onder de 30 procent gedoken.

De drijvende kracht

Misschien is de grootste verwezenlijking van Meloni het veranderen van de politieke agenda van de EU inzake immigratie. Ze is de drijvende kracht achter verschillende afspraken van de EU met Noord-Afrikaanse landen, zoals Tunesië en Libië. Die krijgen investeringen of leningen om er hen toe aan te zetten om vluchtelingen te verhinderen om in te schepen. Het effect was onmiddellijk merkbaar. In 2023 kwamen in Italië nog 153.621 bootvluchtelingen aan. Een jaar later waren er dat nog slechts 64.846.

“Deze partnerschappen werken”, zei ook Von der Leyen in oktober nog. “Als je kijkt naar de route door het centrale deel van de Middellandse Zee, waar we intensief aan hebben gewerkt, is het totale aantal aankomsten nu gedaald met 64 procent.” Dit is dezelfde Von der Leyen die bij de verkiezingsoverwinning van Meloni nog had gedreigd dat ze “middelen ter beschikking” had om Italië in te tomen als het land “in de verkeerde richting” zou gaan. Ze werkt nu pragmatisch samen met Meloni. Degene die de richting bepaalt is niet zij, maar de Italiaanse.

De doorzetter

Namens Italië bereikt de Italiaanse premier ook een overeenkomst met Albanië om bootvluchtelingen naar dat land over te brengen. De filosofie erachter is even gezond als het plan van de vorige Britse regering om asielzoekers naar Rwanda over te brengen. Je geeft de ‘vluchtelingen’ de veiligheid die ze beweren

te zoeken, maar zonder de materiële voordelen van opvang in een westers land, waarna de zin om te ‘vluchten’ snel afneemt. Net als overal in het Westen worden dergelijke plannen, hoe groot het democratisch draagvlak ook, tegengewerkt door rechters met een politieke agenda. ‘Toghe rosse’, worden ze in Italië genoemd, ‘rode toga’s’. Dat verwijst niet naar de kleur van hun gewaden, maar naar de nog steeds sterke extreemlinkse aanwezigheid in de Italiaanse magistratuur. Meloni geeft niet op en past de wet telkens aan waar nodig. Ik ben het op dat vlak echter eens met Trump en Musk: op gebied van immigratie hebben we niet de luxe om tijd te verliezen met mollen meppen. We moeten de moed hebben rechterlijke excessen naast ons neer te leggen. En af en toe ook eens rechters die geen blijk geven aan respect voor de democratie, uit hun ambt te zetten. Waarom moet respect voor de scheiding der machten toch altijd maar van één kant komen?

De Atlantist

Als er morgen presidentsverkiezingen voor de EU zouden gehouden worden, zou mijn stem naar Meloni gaan. Ze is erin geslaagd een conservatieve wending te geven – ze zegt beïnvloed te zijn door Roger Scruton – aan de rechtse tegencultuur die de meeste anti-immigratiepartijen kenmerkt. Ze laat haar vijandigheid voor linkse elites niet omslaan naar vijandigheid voor haar eigen beschaving. “Make The West Great Again”, zei ze op de persconferentie met Trump. Ze vult die beschaving trans-Atlantisch in: “Als ik het over het Westen heb, dan heb ik het niet over geografische ruimte. Ik heb het over de beschaving. Ik wil die beschaving sterker maken.”

In tegenstelling tot haar coalitiepartner Salvini heeft ze zich nooit laten verleiden tot sympathie voor Poetin. Ze is onbeschaamd pro-NAVO in een land waar de sympathie voor de alliantie nochtans niet groot is. Ze is pro-Oekraïens en laat zich niet van de wijs brengen van de bij de eigen achterban welig tierende Russische propaganda.

De feministe van de 21ste eeuw

Je kan er moeilijk naast kijken. De drie grootste rechts-nationale partijen van Europa – het soort partijen waarvan men ons vertelde dat ze eigenlijk vrouwen aan de haard willen –, worden nu geleid door vrouwen: Alice Weidel, Marine Le Pen en Giorgia Meloni. Ook Riikka Purra, voorzitster van de ‘Ware Finnen’ en nu minister in de Finse regering, hoort in dat rijtje. Ik hoor echter weinig feministen, van zowel de mannelijke als vrouwelijke variant, de triomf van deze politica’s toejuichen. Als het moest, gingen ze naar de andere kant van de wereld, naar Nieuw-Zeeland zelfs, om daar de lof te bezingen van iemand als Jacinda Ardern (VUB-professor Karen Celis: “Een unieke combinatie van efficiënt, empathisch en authentiek.”), maar dichter bij huis doen ze er alles aan om de vervrouwelijking van politiek rechts niet te zien.

Ardern, het icoon van het feminisme van de 20ste eeuw, bleek een flop. Weidel, Le Pen en Meloni, vertegenwoordigers van een hedendaagse feminisme dat zich niet wentelt in het slachtofferschap van gisteren, maar in de kansen van vandaag, worden steeds invloedrijker. Meloni had geen positieve discriminatie nodig om er te komen. Ze is gewoon veel beter dan haar mannelijke concurrenten.

JURGEN CEDER

Giorgia Meloni en Donald Trump in het Witte Huis

Staatsbank als oorlogskas

Belfius-geld voor defensie is geen probleem. Zij het tijdelijk.

De regering-De Wever wil dat staatsbank Belfius 84 procent van de winst - 1 miljard euro - als dividend uitkeert. Dat geld moet helpen om het defensiebudget op te trekken. Een beslissing die veel kritiek kreeg.

Sommigen verwijzen naar de Verhofstadt-jaren: toen probeerde men de begroting op te smukken via allerlei boekhoudkundige trucs en vreemde verkoopoperaties.

Toch gaat die vergelijking niet op. Wat wel klopt, is dat de bijkomende geldstroom vanuit Belfius tijdelijk moet zijn.

Dat succesvolle overheidsbedrijven een melkkoe zijn om de staatskas te spijzen, is niet nieuw. Wanneer het bedrijf winst maakt, verwacht de federale regering van pakweg Proximus dat het daar een deel van als dividenden uitkeert. Het gaat vaak om honderden miljoenen die meehelpen om de begroting te saneren. Met de staatsbank Belfius is het niet anders. Voor het komende boekjaar wordt een dividend van 445 miljoen euro verwacht. Maar kijk: de federale regering wil meer

SOMMIGEN VERGELIJKEN HET MET DE VERHOFSTADT-JAREN, MAAR DAT GAAT NIET OP

Om de defensiedoelstelling van 2 procent van het bbp te halen, is 4 miljard euro extra nodig. De Arizona-regering heeft weinig zin om die middelen bij de burger te gaan halen. En dus moet de kaskoe Belfius een handje toesteken. Concreet wil de regering dat Belfius in 2025 84 procent van de winst als dividend uitkeert. Wellicht gaat het om zo’n 1 miljard euro. Voor volgend jaar zou daar nog eens 500 miljoen aan dividenden bijkomen.

Dan liever belastingverhogingen?

Zowel in politieke als in economische kringen kwam er kritiek. Sommige partijen zien hierin een situatie die vergelijkbaar is met de Verhofstadt-jaren (1999-2007), toen er allerlei trucs werden gebruikt om de begroting in evenwicht te krijgen. Denk aan de verkoop van overheidsgebouwen om met dat geld dan een budgettaire sanering door te voeren. Terwijl die gebouwen daarna opnieuw gehuurd moesten worden van de nieuwe eigenaar. Of het aanslaan van het NMBS en Belgacom-pensioenfonds. Dat spijsde de staatskas, maar het gevolg was wel dat de federale overheid sindsdien de jarenlange pensioenverplichtingen van de personeelsleden van de spoorwegmaatschappij en het telecombedrijf heeft moeten honoreren. Kortom, wat een gemakkelijke besparingsoperatie was, bleek in de praktijk meer te kosten. Indien de regering effectief het gros van de winst als dividend wil incasseren, dan is dat geen ‘truc’ waarvan

©

vorige week naar een interview met topman Marc Raisière die het had over mogelijke overnames en investeringen in het buitenland. Plannen die straks wellicht mogen worden opgeborgen, waardoor de groei van de staatsbank in gevaar komt

Naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van ’t Pallieterke op 17 mei 2025, wil de redactie het rijke verleden van dit weekblad in de kijker zetten. In deze rubriek blikken we terug op wat ’t Pallieterke in het verleden bracht.

26 april 1986: Tsjernobyl! Op deze datum vond nabij het Oekraïense Tsjernobyl een kernramp plaats. “Stel u maar eens voor wat er zou gebeuren moest Tsjernobil niet in de Oekraïne liggen maar in de VS of ergens in West-Europa. Het groene gehuil zou tot ver voorbij Venus te horen zijn”, schreef een lezer destijds. “Jawel, er is een communiquéke geweest van Agalev. Daarin wordt de misdadige lichtzinnigheid van de Sovjets aangeklaagd, maar in één adem wordt eraan toegevoegd dat ook hier te lande dezelfde misdadige lichtzinnigheid ten toon gespreid wordt door de autoriteiten.”

29 april 1952: Amerika benijdt ons! “Het Internationaal Instituut voor de Statistiek, dat te Boston gevestigd is, heeft zich de moeite getroost de min of meer beschaafde landen van de hele wereld te rangschikken. Zeer tot het begrijpelijk spijt van dit Instituut is niet Amerika met de palm gaan rennen, doch wel ons bloedeigen vaderlandje.” De statistieken liegen er dan ook niet om: “In ons land beschikken 98 op 104 personen over een eigen diepe telloor. Bijna 96,3 procent der Belgische keukendeuren zijn voorzien van een klink. Op haast 87 procent der huizen staat een schouw.”

men later de budgettaire rekening gepresenteerd krijgt. Dat er niet 50 maar 80 procent of meer van de winst wordt uitgekeerd als dividend aan de aandeelhouders, is trouwens niet zo uitzonderlijk. BNP Paribas Fortis heeft de gewoonte om zijn winst integraal als dividend uit te keren.

En laten we eerlijk zijn: heeft Jan Modaal liever dat het defensiebudget wordt opgetrokken met dividenden of via nieuwe belastingverhogingen? Het antwoord is bekend. Wel is het zo dat de federale regering ervoor had kunnen kiezen om het geld voor het defensiebudget te gaan zoeken bij besparingen. Of men kon beslissen om een aantal hervormingen in het arbeidsmarktbeleid en de pensioenen vroeger uit te rollen en minder te spreiden in de tijd. Vanuit die optiek is de gedeeltelijke financiering van defensie via het Belfius-dividend geen probleem, maar het ook niet meer dan een tijdelijke oplossing. De regering kan deze operatie niet elk jaar herhalen. Het is gewoon omdat er snel moet worden gehandeld dat men voor deze piste kiest.

Failliete overheden

Naast de politieke oppositie waren ook een aantal economen kritisch over de operatie. In welke mate worden er via dat dividend geen middelen weggezogen uit Belfius? De bank had naar verluidt overnameplannen. De Tijd verwees

ALS BELFIUS KREDIETEN BLIJFT VERLENEN AAN REGERINGEN MET OPLOPENDE TEKORTEN, DAN ZULLEN DE VLAMINGEN EXTRA GELD MOETEN OPHOESTEN

Een andere kritiek is dat het geld niet kan gebruikt worden om kapitaalbuffers op te bouwen, zodat banken tegen een financiële schok kunnen. Welnu, die kapitaalbuffer van 15 procent die banken moeten aanhouden om het etiket ‘comfortabel’ te krijgen, wordt probleemloos gehaald. Belfius zit aan 15,4 procent. Niets belet echter dat er in de toekomst een vraag komt om de kapitaalbuffers verder op te trekken. Maar dat zal dan niet te maken hebben met het feit dat de winst grotendeels als dividend terugvloeit naar de staatskas. Wel omdat Belfius als financier van lokale besturen en regionale overheden geldschieter is van overheden die het financieel moeilijk hebben; Wallonië en zeker Brussel om precies te zijn. Als Belfius kredieten blijft verlenen aan die regeringen terwijl hun begrotingstekorten verder oplopen, dan kan de Europese Centrale Bank (ECB) in Frankfurt eisen dat kapitaalbuffers extra worden opgetrokken. En in dat geval zijn het de belastingbetalers die het gelag betalen. Want dan zullen de Vlamingen extra geld moeten ophoesten voor het onverantwoordelijke beleid in Wallonië en Brussel. Maar dat is een ander verhaal.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

27 april 2007: Overlijden Karel Dillen Vlaams Blok/Belang-boegbeeld Karel Dillen overleed op 81-jarige leeftijd. In zijn in memoriam schreef ’t Pallieterke over het historische belang van de politicus. “Wie de geschiedenis van het Vlaams Blok kent, weet dat geen enkele andere persoonlijkheid in staat zou geweest zijn de toenmalige loslopende krachten binnen het Vlaams-nationalisme allemaal onder een dak onder te brengen.”

28 april 2022: Conner in Molenbeek

“Als ik door Molenbeek rijd, voel ik me niet in België.” Vooruit-voorzitter Conner Rousseau veroorzaakte een hele polemiek na een uitspraak in een interview met Humo. “Het is de week van de zageventen en zagevrouwen”, becommentarieerde de satirische schrijver in ’t Pallieterke. “‘Ik leg hele dorpen omver, gooi steden plat, doe proeven met supercoole kernbommen. En nog mag ik dat lampje grond dat Oekraïne heet, niet hebben’, jammert Poetin. Voor je het weet gaat hij beginnen zeuren dat hij zich precies niet meer in Rusland voelt als hij door de straten van Kiev wandelt.”

30 april 1988: Frankrijk redde onze eer De Canadese zangeres Céline Dion wint namens Zwitserland het Eurovisiesongfestival. Voor België deed Joseph Reynaerts uit Seraing mee, zonder al te veel succes. Zijn lied, ‘Laissez briller le soleil’, kreeg 5 punten, allemaal van de Franse jury. “Eigenlijk waren zelfs deze broederlijk francofone troostpuntjes niet eens verdiend”, vond K. IJker. “Schele ogen kreeg een mens er van.”

1 mei 1968: ’t Pallieterke verkocht aan De Standaard Rond deze datum publiceerde het Franstalige PAN een artikel waarin omschreven stond hoe ’t Pallieterke zou overgekocht worden door De Standaard. “Het begon toen onze hoofdredakteur werd betrapt terwijl hij zich verplaatste in een VW van het jaar ’65 en aldus blijk gaf van zijn billijke armoede”, lachte het blad op de voorpagina. Om op de derde bladzijde een serieuzere noot toe te voegen: “In ons nummer van verleden week staken wij de draak met het belachelijke gerucht. Tot onze verbazing heeft onze konfrater Pan die potsierlijke kwakkel overgenomen. We zijn alleen van onszelf en van u en van niemand anders.”

2 mei 1977: Feest in Moskou “Met is merkwaardig. De kommunisten van Moskou kopen miljoenen tonnen graan in het Westen”, schrijft ’t Pallieterke in het buitenlands spervuur. “De kommunisten van Peking insgelijks, de kommunist Tito stuurt honderdduizenden arbeiders om geld en deviezen te verdienen in het Westen. De kommunisten van Hanoi komen geld en hulp bedelen in het Westen, de kommunist Castro geeft toe dat er veel onvolkomenheden zijn in Cuba. En allemaal verwachten zij hulp van de kapitalisten.”

Van Evenepoel tot Çankaya: hoe tolerantie zichzelf vernietigt

Remco Evenepoel sprak recent over de kracht die hij vindt in het islamitische geloof. De toprenner beschouwt het geloof als een persoonlijk houvast en een bron van stabiliteit in zijn leven. Uiteraard is respect voor de persoonlijke keuze van Remco op zijn plaats. Maar zijn tolerantie en zijn openheid voor de islam staan in schril contrast met de haat van de predikers van datzelfde middeleeuwse geloof.

De waardigheid van Evenepoels spiritualiteit steekt pijnlijk af tegen de blinde haat van andere stemmen die vandaag het debat over religie en samenleven domineren, zoals Sinan Çankaya, cultureel antropoloog aan de VU Amsterdam, die in NRC doodleuk verklaart: “Fuck de integratie. Dat hele denken moet opgeblazen worden.”

Van universiteitsdocent tot anti-integratie-ideoloog

Geen woord te veel, geen nuance te bekennen. De samenleving waarin hij carrière maakte, waarin hij onderwijs geeft en publiceert, is volgens Çankaya rot tot op het bot. De integratie – ooit bedoeld als brug tussen culturen – is volgens hem niets meer dan een koloniale constructie, gebaseerd op ‘witte’ superioriteit. De rechtsstaat is een façade. De Joden zijn de nieuwe onderdrukkers

DE CULTURELE

ENCLAVE IS GEEN NACHTMERRIEBEELD, HET IS DAGELIJKSE REALITEIT

Dit is geen extremistische imam in een achterkamermoskee, maar een universitair docent aan een Nederlandse instelling, gefinancierd door belastinggeld. En he-

laas staat hij niet alleen. Çankaya is het boegbeeld van wat je gerust de integratieparadox mag noemen: hoe meer ruimte we geven aan diversiteit, hoe sterker de segregatie groeit. Hoe inclusiever het beleid, hoe exclusiever de reacties.

Zelfsegregatie als nieuwe norm

De culturele enclave is geen nachtmerriebeeld, het is dagelijkse realiteit. Jan van de Beek noemt het “zelfsegregatie”: migranten die bewust kiezen voor eigen winkels, eigen scholen, eigen rechtsspraak en eigen moskeeën. Ze gaan zich bewust afzonderen van de brede samenleving en leven in enclaves waar de dominante normen en waarden niet de liberale, westerse zijn, maar die van de herkomstlanden. Ze trouwen binnen de eigen gemeenschap en hebben nauwelijks contact met autochtone Nederlanders. In Duitsland stelt 64 procent van de jonge moslims de Koran boven de grondwet. In Frankrijk acht driekwart van de jonge moslims de islam belangrijker dan de Republiek.

Op de Jaarbeurs in Utrecht verzamelden onlangs 30.000 moslims voor een islamcongres. Een van de sprekers was Ali Hammuda die eerder verklaarde niets tegen het bezit van seksslavinnen te hebben. Getrainde haatpredikers krijgen een podium, terwijl de media en de linkse kerk de andere kant op kijken.

Gebedsoproepen als ideologische zending

Zelfsegregatie staat volgens Van de Beek de integratie in de weg. Het leidt tot sociale afstand, spanningen en uiteindelijk tot het ondermijnen van de sociale cohesie en gedeelde nationale identiteit. Het integratiebeleid legt te veel de nadruk op het faciliteren van culturele diversiteit en te weinig op assimilatie en gedeelde normen

DE PUBLIEKE RUIMTE BEHOORT TOE AAN

IEDEREEN,

NIET AAN DE MEEST AANWEZIGE OF LUIDRUCHTIGE GROEP

Dit is wat er gebeurt wanneer tolerantie verwordt tot capitulatie. Wanneer gebedsoproepen als culturele verrijking worden gepresenteerd, terwijl ze in realiteit versterkte proclamaties zijn van exclusieve religieuze waarheid, die meermaals per dag hele Nederlandse wijken domineren. “Allah is de grootste, ik getuig dat er geen andere god is dan Allah…” Dat is geen neutraal klankbeeld, maar een religieuze en ideologische zending. Vrijheid van godsdienst is een kernwaarde. Maar vrijheid om ongepolijste religieuze boodschappen via luidsprekers door de wijk te brullen, is dat niet. De publieke

SNELRECHTPROCEDURE KRIJGT (OPNIEUW) MAKE-OVER

“Wetgever

ruimte behoort toe aan iedereen, niet aan de meest aanwezige of luidruchtige groep. En toch gebeurt het, steeds vaker, onder het oog van bestuurders die hun verantwoordelijkheid hebben ingeruild voor laf moreel relativisme.

Universiteiten zonder ruggengraat

Neem de bezetting van het Maagdenhuis. Gemaskerde activisten drongen de UvA binnen, vernielden eigendommen, intimideerden medewerkers. De schade liep in de miljoenen. Wat deed rector Peter-Paul Verbeek? Hij zocht de dialoog. In gebroken Engels. Met mensen van wie hij niet eens wist of het studenten waren. Het is exemplarisch voor een lafheid die steeds meer instellingen tekent: dialoog als uitvlucht voor leiderschap, overleg als alternatief voor grenzen. Terwijl radicalen de publieke ruimte claimen met

bivakmutsen, slogans en luidsprekers, zoekt het establishment troost in inclusie en diversiteitsseminaries.

Tolerantie heeft grenzen

Maar dit debat gaat niet over decibels of meningen. Het gaat over de grenzen van onze beschaving. Over de vraag of we nog weten wie we zijn, waar we voor staan en over wat we niet langer tolereren. Want zonder grenzen is tolerantie zelfdestructie. Zoals Lale Gül het onverbloemd stelt: “Als we niet bereid zijn onze samenleving te verdedigen tegen de intolerantie van de medemens, dan zal de tolerante medemens ten gronde gaan.” Als we een samenleving willen waar mensen zoals Evenepoel openlijk hun geloof kunnen belijden, dan zullen we duidelijke grenzen moeten stellen en bewaken.

JULIEN BORREMANS

zoekt aansluiting bij juridische praktijk”

De snelrechtprocedure, oorspronkelijk ingevoerd bij de wet van 28 maart 2000, kende sinds haar ontstaan veel kritiek en werd na het arrest van het Grondwettelijk Hof van 28 maart 2002 nagenoeg verlaten. Een eerste substantiële hervorming kwam er pas met de wet van 18 januari 2024. Deze hervorming poogde tegemoet te komen aan eerdere bezwaren, onder andere door het verlengen van termijnen en het versterken van de rechten van de verdediging.

Desondanks stelde het College van procureurs-generaal in omzendbrief COL 05/2024 dat de toepassing van deze hervormde snelrechtprocedure problematisch blijft. De procedure is omslachtig, te afhankelijk van het akkoord van de verdachte en ongeschikt voor complexere dossiers. Dit leidde tot het wetsvoorstel van 11 maart 2025, ingediend door drie N-VA-parlementsleden, met als doel de snelrechtprocedure efficiënter en toegankelijker te maken. Mogelijke verbeteringen

Wat betreft de behandeling van verstekzaken, laat de wetgever volgens ons een kans liggen. De wetgever zou er beter voor opteren de mogelijkheid om verstek te laten gaan door de verdachte uit te sluiten wanneer hij op de zitting wordt vertegenwoordigd door zijn advocaat. Het systeem zou zo moeten zijn dat enkel beklaagden die geen kennis kregen van de dagvaarding, verzet kunnen aantekenen tegen een verstekvonnis.

De Belgische regeling is momenteel veel te soepel omdat ook beklaagden die kennis heb-

ben van de dagvaarding verstek kunnen laten gaan. Buiten een geval van overmacht zou een contradictoir proces dus ook zonder de verdachte tot stand moeten kunnen komen, mits zijn advocaat het woord heeft kunnen voeren. Bovendien zou er, naar analogie met de evaluatieverplichting opgenomen in artikel 91 van de wet van 18 januari 2024, in het wetsvoorstel moeten worden opgenomen dat de snelrechtprocedure binnen een periode van twee jaar aan een grondige evaluatie zal worden onderworpen. Zo zal er rekening kunnen worden gehouden met de praktijkervaring van de actoren op het terrein.

Motieven achter de hervorming

De voorgestelde aanpassingen beogen een efficiëntere justitiële afhandeling van eenvoudige en duidelijke strafzaken, waarbij het gerechtelijk onderzoek grotendeels overbodig is. De hervormingen willen een antwoord bieden op de kritiek van het College van procureurs-generaal over de rigide en omslachtige aard van de bestaande procedure. In lijn met buitenlandse modellen, zoals het Nederlandse snelrecht, wordt gestreefd naar een versnelde en doeltreffende procedure die niet langer afhankelijk is van de medewerking van de verdachte.

Aansluiting bij de juridische praktijk

De filosofie achter het wetsvoorstel sluit aan bij de opvattingen van de Amerikaanse rechtsgeleer de Duncan Kennedy, die in ‘The Critique of Adjudication’ waar schuwt voor wetgeving die geen rekening houdt

met de praktische ervaringen van de rechterlijke macht. Dergelijke wetgeving is niet alleen inefficiënt, maar verliest ook normatieve legitimiteit.

In die zin getuigt het wetsvoorstel van een bewuste keuze van de indieners om aansluiting te zoeken bij de juridische praktijk, wat op zich prijzenswaardig is. Het was namelijk de afwezigheid van overleg met actoren op het terrein die de eerste wet van 28 maart 2000 evenals de eerste make-over van 18 januari 2024 de das omdeed.

Of deze hervormingen ook in de praktijk zullen standhouden, zal moeten blijken uit de concrete toepassing van de nieuwe regeling. Indien zich alsnog structurele problemen voordoen, zal het aan de wetgever zijn om, rekening houdend met de opmerkingen gemaakt door de actoren op het terrein, de nodige correcties aan te brengen.

Gevaar van rechtsmisbruik

Juristen waarschuwen alvast voor het risico op misbruik van de voorlopige hechtenis als instrument om de snelrechtprocedure te activeren. Indien een verdachte lange tijd in vrijheid werd gelaten tijdens het onderzoek, lijkt het weinig verdedigbaar om vlak voor de afronding ervan alsnog een aanhoudingsbevel te vorderen, louter met het oog op toepassing van de snelrechtprocedure. Een dergelijke praktijk zou indruisen tegen artikel 16 van de Wet betreffende de voorlopige hechtenis en vormt een reëel risico op rechtsmisbruik.

PATRICK HERBOTS & MIET DRIESSEN, ADVOCATEN

KERNWIJZIGINGEN

VAN HET WETSVOORSTEL

1. AFSCHAFFING VAN HET AKKOOORD VAN DE VERDACHTE De verplichte instemming van de verdachte en diens advocaat zorgde vaak voor vertraging. Door deze voorwaarde af te schaffen, wordt het parket terug achter het stuur gezet. Indien er geen instemming is, geldt voortaan een langere termijn voor verschijning (tussen twee en zes weken) om de verdediging de kans te geven zich voor te bereiden.

2. SCHORSING VAN TERMIJNEN BIJ BIJKOMENDE PROCEDURES

Wanneer de inverdenkinggestelde of burgerlijke partij bijkomende onderzoeksdaden vordert, of wanneer de rechter een hersteltraject oplegt, wordt de snelrechtprocedure tijdelijk geschorst.

3. BEHANDELING VAN VERSTEKZAKEN Het voorstel maakt het mogelijk om de snelrechtprocedure na een tijdig ingesteld verzet te hervatten, in plaats van automatisch over te gaan naar het klassieke traject.

4. NIEUWE ONDERZOEKSRECHTER BIJ HEROPENING ONDERZOEK

Indien het parket tijdens de snelrechtprocedure alsnog een gerechtelijk onderzoek wil openen, wordt de zaak verplicht toegewezen aan een andere onderzoeksrechter dan degene die eerder het aanhoudingsbevel uitvaardigde. Dit werd besloten met het oog op het waarborgen van de onpartijdigheid van de onderzoeksrechter.

Minister van Justitie Annelies Verlinden

Onderzoek

EUROPEES HOF

EU-lidstaten moeten gezinshereniging toelaten voor illegale ouders en grootouders

Volgens het Europese Hof van Justitie moet België de migratie van ouders en grootouders toestaan, als die in Marokko al op kosten van hun in België wonende familie leven.

Het arrest van het Hof ging over een bewijs van de afhankelijkheidsverhouding. Zo’n arrest is nadien algemeen geldend in de EU. Het levert dus rechten op voor personen die familie zijn van een ‘Unieburger’. Volgens de rechter heeft een illegale migrant die kan bewijzen dat hij op kosten van een familielid uit een EU-land leefde voordat hij illegaal richting de EU kwam, recht op een verblijfsvergunning, als hij kan bewijzen dat hij ook hier op kosten van dat familielid leefde. De Europese rechter noemt dit het afgeleide verblijfsrecht. De zaak waarover hier een beslissing werd genomen gaat over een Marokkaanse vrouw die in 2011 in België aankwam. Zij vroeg gezinshereniging met haar zoon aan, die de Belgische nationaliteit had verworven. Nadat die aanvraag werd afgewezen vroeg ze in 2015 en 2017 een verblijfsrecht aan als rechtstreekse bloedverwant in opgaande lijn ten laste van de Nederlandse partner van haar zoon. De rechter spreekt hier van “partner” in plaats van echtgenote omdat die in 2005 bij de Belgische ambtenaar van de burgerlijke stand een verklaring van samenwoning met die zoon heeft afgelegd.

Voldoende voorwaarden

De al veertien jaar illegaal in België verblijvende Marokkaanse vrouw kwam met documenten uit de jaren 2010 en 2011 – de periode voordat ze naar België kwam – om aan te tonen dat zij materieel afhankelijk was van het huis-

houden waar zij zich in die periode bij had gevoegd. De Belgische autoriteiten wezen haar aanvraag af. Ze kreeg geen verblijfskaart. Volgens de Belgische overheid waren de documenten te oud om aan te tonen dat ze ten laste was van haar zoon en diens partner. Het Hof oordeelt dat een rechtstreekse bloedverwant in opgaande lijn van de partner - ouders of grootouders met andere woorden - van een Unieburger wél voldoet aan de voorwaarden van de richtlijn. Die kan dus aanspraak maken op een afgeleid verblijfsrecht, indien hij aantoont dat hij zowel op de datum van zijn aanvraag om een verblijfskaart, die

meerdere jaren na de aankomst in de gastlidstaat is ingediend, als op de datum van die aankomst ten laste was van die Unieburger en/of die partner. Wanneer aan die twee voorwaarden is voldaan, beschikt die rechtstreekse bloedverwant een verblijfsrecht dat niet afhangt van de afgifte van een verblijfskaart of van de rechtmatigheid van het verblijf volgens de nationale regelgeving. Dat verblijfsrecht kan hem bijgevolg niet worden geweigerd omdat hij volgens het nationale recht illegaal verblijft op het grondgebied van de lidstaat.

LODE GOUKENS

Amerikaanse regering legt bouw windmolenpark stil

De Amerikaanse regering heeft de bouw van het Empire 1-windmolenpark stilgelegd. Als de bouw niet meer door zou gaan, zou dit voor de Belgische beursgenoteerde baggersgroep DEME een financiële strop betekenen. DEME is immers ook één van de grootste installateurs van windmolenparken. Maar er is meer aan de hand.

President Donald Trump uitte al vaak kritiek op windmolens op zee. Hij noemt ze dodelijk voor vogels en walvissen. Het beëindigen de bouw van windmolenparken was een verkiezingsbelofte. Na zijn aantreden beval Trump overigens al het bevriezen van vergunningen en een verbod voor de aanleg van nieuwe windparken in Amerikaanse (federale) wateren. De beslissing komt dus niet echt als een verrassing. Het Empire 1-windmolenpark is een project van het Noorse energiebedrijf Equinor, dat eigendom is van de Noorse staat. Eén derde van de aandelen zijn genoteerd op de beurs van Oslo, de 67 procent resterende aandelen zijn nog altijd eigendom van de Noorse staat. Politiek project

De dreun die de Amerikaanse regering met het stilleggen van het project uitdeelt is zowel van politieke als van

economische aard. De bedoeling van de bouwers van het windmolenpark was om tegen 2027 een half miljoen mensen van elektriciteit te voorzien in New York. De capaciteit van het park zou 810MW zijn. De 54 windmolens zouden elk 290 m hoog worden. Daarmee zou dit het op zes na grootste windmolenpark worden qua capaciteit. Na Empire 1 zou nog een Empire 2 volgen en zo zou uiteindelijk met nog meer windmolenparken 9 GW aan capaciteit op de Oceaan moeten ontstaan om de stad New York van hernieuwbare stroom te voorzien. Belangrijker dan de stroom die het zou kunnen opwekken als het waait, is dat Empire 1 een zeer politiek project was door de participatie van bepaalde actiegroepen uit New York. Ook de lokale politiek deed mee. Zo stak de sociale huisvestingsmaatschappij van de stad New York geld in het Offshore Wind Ecosystem Fund. Dit fonds speelt een niet onbelangrijke rol in het verhaal.

Netto 8,4 miljoen migranten erbij in Duitsland in afgelopen 15 jaar

In 2015 zei toenmalig Duits bondskanselier Angela Merkel over de asielcrisis: “Wir schaffen das.” Onder-tussen is Merkel al even weg en kreeg Duitsland er netto 6,8 miljoen buitenlanders bij in tien jaar tijd. Het gaat grotendeels om migranten van buiten de Europese Unie.

Een aantal statistieken die in Duitsland bekend werden begin april, nopen tot reflectie. Zo kwamen tussen 2010 en 2024 meer dan 20 miljoen niet-Duitsers in Duitsland leven. In die 15 jaar vertrok een deel van de niet-Duitsers opnieuw, dikwijls naar andere EU-landen. Niettemin bedraagt het netto saldo 8,4 miljoen extra inwoners in vijftien jaar tijd. Om te begrijpen hoe enorm dat getal is, volstaat het te bedenken dat dit net iets meer is dan 10 procent van de huidige totale Duitse bevolking van 83,6 miljoen inwoners. De cijfers komen van de Duitse federale statistische dienst DEstatis. Die bracht begin april de cijfers uit over de migratie tussen 1950 en 2024. De tabel kreeg bijzonder weinig aandacht in de media. Op sociale media lag dat anders. Iemand goot ze in een Engelstalige grafiek en de staafgrafiek ging vlot rond, uiteraard met de mededeling dat Duitsland in de afgelopen vijftien jaar liefst 8,4 miljoen immigranten opnam.

Toevloed begon al eerder

Toch begon de toevloed al eerder, meer bepaald tussen 2001 en 2003. Maar tussen 2004 en 2009 bleek de instroom een pak minder. De echte massale migratie begint in 2010 met 153.925 meer inwijkelingen dan vertrekkers van buiten Duitsland. In 2011 verdubbelde dat aantal en in 2014 zat het al boven het half miljoen extra nieuwkomers in één jaar tijd. In 2015, het jaar van “Wir schaffen das”, bedroeg het saldo 1,2 miljoen. Er kwamen dus meer dan één miljoen extra inwoners van niet-Duitse komaf bij in één jaar. Dat noemde men toen het hoogtepunt van de asielcrisis.

Alleen bleven er jaarlijks vele honderdduizenden migranten bijkomen. In 2022, na de Russische inval in Oekraïne, bedroeg het saldo 1,5 miljoen. Meer dan anderhalf miljoen inwoners erbij. In 2023 en 2024 kwamen er nog eens meer dan een miljoen bij. Volgens Eurostat ving Duitsland in november 2023 1,2 miljoen Oekraïense vluchtelingen op.

Dat fonds is immers een samenwerking tussen Equinor (die het meeste geld schonken) en een dienst van de stad New York, de New York City Economic Development Corporation (NYCEDC). Hoewel het fonds officieel de windindustrie moet helpen ontwikkelen in de stad New York, deelt dit Ecosystem Fund 5 miljoen dollar uit aan allerhande groene initiatieven.

De Amerikaanse minister van Binnenlandse Zaken Doug Burgum eist nu een controle om te zien of de vorige regering-Biden het project er niet te snel doorduwde. Maar wat opmerkelijk is, is dat de eerste vergunning gegeven werd door de diensten van president Trump tijdens diens eerste ambtsperiode. Het stilleggen van de werken heeft dus gevolgen voor DEME, dat één van de aannemers is. DEME diversifieert al jaren in de aanleg van windmolenparken, net als het andere Belgische baggerbedrijf Jan de Nul. De woordvoerster van DEME, Vicky Cosemans, bevestigde dat DEME het contract voor het transport en de installatie van de kabels van het windpark binnenhaalde bij Equinor. In Zwijndrecht vinden ze het te vroeg om al te reageren. “Wij zijn één van de contractanten”, aldus de woordvoerster.

LODE GOUKENS

Kijken we enkel naar hoeveel er aankwamen, en niet naar het netto saldo van nieuwkomers en vertrekkers, dan kwamen er in de periode van 2010-2024 in totaal zelfs meer dan 20 miljoen immigranten naar Duitsland. Het blijft gissen waar al die nieuwe Duitse inwoners vandaan kwamen. Wie de statistieken qua ‘Herkunftsland’ raadpleegt, ziet voor 2024 dat er maandelijks ruim honderdduizend mensen toekwamen in Duitsland. Enkele tientallen duizenden per maand kwamen uit andere EU-landen. Qua niet-EU-landen ging het om 74.000 tot 116.000 per maand, waarvan 15.000 tot 20.000 Oekraïners per maand. De twee andere grootste groepen zijn enerzijds nog altijd Syriërs die a rato van 5.000 tot 8.000 per maand toekomen en anderzijds de Turken die met 5.000 tot 10.000 per maand inwijken. Andere grote groepen die voortdurend toekomen, zijn Indiërs, Afghanen, Serviërs, Russen, Noord-Macedoniërs, Bosniërs en Amerikanen. Die laatste groep valt bijna compleet toe te schrijven aan de Amerikaanse legerbasissen in Duitsland.

25 procent migratiekiezers

De vraag is waarom de Duitse media hierover nauwelijks tot niet berichten. Misschien biedt een ander statistisch rapportje van Destatis hiervoor een verklaring. 41 procent van de meerderjarigen met migratieachtergrond was bij de Bondsdagverkiezingen in 2023 stemgerechtigd. Dat gaat dus over 7,1 miljoen kiezers of één vierde van de stemgerechtigde inwoners van Duitsland (25 procent van de kiezers dus). Eén derde (36,2 procent) van de eerste generatie immigranten is al stemgerechtigd. Van de in Duitsland geboren nakomelingen is zelfs 70,8 procent stemgerechtigd bij nationale verkiezingen. Voor de recentste Bondsdagverkiezingen van 23 februari 2025 gaven ze nog geen cijfers. Opvallend is wel dat het persbericht over die 7,1 miljoen migratiekiezers of één kwart van de kiezers op 17 december 2024 uitging. Eén dag na de verloren vertrouwensstemming waardoor nieuwe verkiezingen nodig waren en de regering van kanselier Olaf Scholz (SPD) demissionair werd.

LODE GOUKENS

Europees Hof van Justitie

Op paasmaandag 21 april maakte het Vaticaan, bij monde van kardinaal Ke vin Farrell (camerlengo), officieel we reldkundig dat paus Franciscus die ochtend om 07.35 uur was overleden. Later die dag werd bekendgemaakt dat de paus overleed aan de gevolgen van een beroerte, een coma en hartfalen. De gezondheid van de paus was de we ken voor zijn overlijden reeds zorgwek kend. Zo werd hij in februari dit jaar nog opgenomen in het ziekenhuis met een dubbele longontsteking. Hoewel hij met Pasen nog wel het ‘urbi et orbi’ (zegen) uitsprak, moest hij vanwege zijn broze gezondheid de paasmis aan anderen overlaten. Het pontificaat van Franciscus, geboren Jorge Maria Ber goglio, duurde twaalf jaar. De paus is 88 jaar oud geworden.

VERDEELDE COMMENTAREN

BIJ OVERLIJDEN PAUS FRANCISCUS

In diverse media, zowel seculie-

re als christelijke kranten en tijdschriften, wordt de overleden paus geroemd. Zo spreekt de VRT van een “charismatische leider en een langzame vernieuwer”. De Nederlandse omroep NOS beschrijft Franciscus als een “hervormer en herder” en de Britse krant The Telegraph roemt hem als een “man van eenvoud”. Deze lofprijzingen hebben vooral betrekking op wat de seculiere media en politici zien als een poging van wijlen Franciscus om de Kerk van Rome aan te passen aan de huidige tijd, vooral ten aanzien van homoseksualiteit en het homohuwelijk, vrouwen en - zeker door de groei van het aantal migranten in Europa - moslims. Wat hierbij vooral opvalt, is dat de media hoofdzakelijk aandacht hebben voor de omgang van Franciscus met wereldse thema’s zoals de oorlogen tussen Rusland en Oekraïne, en tussen Israël en de terreurgroep Hamas. De paus riep kort voor zijn dood nog op tot een staakt-het-vuren in Gaza en uitte tevens zijn zorgen over de wereldwijde toename van antisemitisme en riep Hamas op de Israëlische gijzelaars vrij te laten.

Homoseksualiteit

Zoals ook tijdens zijn pontificaat het geval was, is de algemene opvatting dat paus Franciscus een gematigdere houding ten aanzien van homoseksuele relaties zou hebben gehad en dat hij positief zou hebben gestaan ten opzichte van bijvoorbeeld het geregistreerde partnerschap voor homoseksuele stellen. Veel mensen denken dat hij hierin door de Kerk werd tegengehouden, waardoor er kerkjuridisch gezien weinig veranderde. Deze indruk werd met name versterkt omdat de paus in 2013, vier maanden na zijn aantreden, desgevraagd aangaf niet over anderen te willen oordelen: “Als iemand homoseksueel is, God zoekt en goede wil heeft, wie ben ik dan om te oordelen?”

“Iedere persoon, onafhankelijk van zijn seksuele geaardheid, moet worden gerespecteerd in zijn waardigheid en met respect worden aanvaard. Iedere vorm van onrechtmatige discriminatie dient vermeden te worden, in het bijzonder agressie en geweld.” Dit schreef Franciscus in ‘Amoris Laetitia’, een postsynodale apostolische exhortatie uit 2016. Hoewel de paus dus wilde benadrukken dat gelovigen in liefde naar ieder mens, ongeacht seksuele voorkeur, religieuze opvattingen of herkomst, om moeten zien, komt

in ‘Amoris Laetitia’ geen acceptatie van het homohuwelijk binnen de Rooms-Katholieke Kerk naar voren, maar wel een liefdevolle acceptatie van iedere mens. Dit thema, een pauselijke oproep tot christelijke en menselijke naastenliefde en broederschap, werd nog eens versterkt in zijn encycliek Fratelli tutti (2021).

Christenvervolging

De media berichten niet of nauwelijks over het groot aantal christenen doorheen de wereld die worden gediscrimineerd en vervolgd. Naar schatting zijn dat er volgens Open Doors 380 miljoen, en het is tekenend dat ook bij het overlijden van de paus dit thema nergens aan bod komt in de vele analyses over zijn nalatenschap.

cumenten overhandigd: prijslijsten van christelijke en Jezidi-vrouwen en meisjes die als sekslaaf werden verhandeld door ISIS. Deze positieve herinneringen worden ook geuit door christenen elders in het Midden-Oosten, zoals bijvoorbeeld in de Arabische Golfstaten. De paus bracht in 2019 een bezoek aan onder meer de Verenigde Arabische Emiraten. Maar er is ook kritiek, bijvoorbeeld vanuit de Armeense gemeenschap die zich door het Vaticaan onder leiding van Franciscus in de steek gelaten voelt. Zo werd begin deze maand in Rome een conferentie gehouden over het christendom in Azerbeidzjan, georganiseerd door de Azerbeidzjaanse Ambassade voor het Vaticaan. Ze gehouden aan het pauselijke theologische seminarie, de Pauselijke Universiteit Gregoriana.

Op sociale media zoals X is er veel waardering voor paus Franciscus; met name omdat hij, met gevaar voor eigen leven, het door terreurgroep ISIS geteisterde Irak bezocht in 2021. Bisschop Warda, de Chaldeeuwse aartsbisschop van Erbil (Irak), dankt op X paus Franciscus voor zijn “liefhebbende, vaderlijke support” voor de christenen in Irak.

Tijdens deze conferentie werd Armeens christelijk erfgoed gepresenteerd als overblijfselen van het Albanese christelijke koninkrijk uit de vroege Middeleeuwen en ontdaan van alle Armeense herinnering. Dit is een tactiek die Azerbeidzjan al jaren gebruikt: de herinnering aan al het Armeense erfgoed uit te wissen en van een nieuwe, door Azerbeidzjan

Daarbovenop komt nog dat het Vaticaan een ereprijs uitreikte aan de Azerbeidzjaanse ambassadeur voor het Vaticaan, Ilgar Mukhtarov: het Heilige Kruis in de ridderorde van Pius de negende. Het Vaticaan erkende de ethische zuivering van de Armenen uit Nagorno-Karabach niet als zodanig, hoewel de paus in 2015 over Armeense christenen wel zei dat zij “de eersten waren die vervolgd werden eenvoudig weg omdat zij christenen zijn”.

Interne spanningen

Binnen de Rooms-Katholieke Kerk waren er onder paus Franciscus zeker spanningen merkbaar die in de seculiere media onderbelicht bleven. Deze spanningen waren het best zichtbaar waar het de traditionele Latijnse, of Tridentijnse, liturgie aanging. Dat is de liturgie van voor het Tweede Vaticaanse Concilie. Deze traditionele mis is nog altijd zeer populair en trekt zelfs nieuwe gelovigen aan.

In 2023 verscherpte de paus de regels rondom deze traditionele mis: voortaan moest voor het gebruik hiervan toestemming worden aangevraagd bij de Dicasterie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten van de Heilige Stoel. Dit was volgens het Vaticaan nodig om de eendracht en eenheid binnen de kerk te behouden. Franciscus vreesde dat de opleving van de Tridentijnse mis werd gedreven door ideologische motieven, als reactie op de moderniteit. Ook zou de paus de traditionele mis “indietrismo” hebben genoemd, een achteruitgang van de vernieuwingen die voortvloeiden uit het Tweede Vaticaanse Concilie. In reactie hierop verscheen een opiniestuk in The Washington Times waarin Emmett Tyrrell jr. schrijft dat het pauselijke besluit om de Tridentijnse mis aan banden te leggen niet werd genomen uit theologische motieven, maar

slechts uit de behoefte de traditionele rooms-katholieke mis te conformeren aan de huidige tijd. In 2024 verscheen vervolgens een open brief gericht aan de paus, inclusief een petitie, waarin Amerikaanse gelovigen en niet-gelovigen, activisten, academici en anderen Franciscus vroegen de Tridentijnse mis te behouden vanwege haar schoonheid, uit eerbied en voor het mysterie dat de traditionele Latijnse mis zou belichamen. Meer conservatieve rooms-katholieken hopen dat er, met het overlijden van Franciscus, een nieuwe, meer conservatieve paus zal komen. “Geef ons geen nieuwe woke paus”, wordt door sommigen verzucht. Een van de namen die wordt genoemd, is die van Kardinaal Robert Sarah die een criticus is van genderideologie en liberale theologie en een meer traditionele katholieke leer voorstaat. In 2020 nog noemde Sarah het islamisme een “monsterlijk fanatisme dat met daadkracht en vastberadenheid bestreden moet worden”. Dit in tegenstelling tot Franciscus, die in 2014 weliswaar islamitische leiders opriep zich uit te spreken tegen terrorisme, maar stelde dat het onterecht zou zijn de islam met geweld of terrorisme gelijk te stellen. Dit zou eerder worden veroorzaakt, aldus Franciscus, door sociale ongelijkheid en afgoderij.

Groei aantal katholieke gelovigen Europa

De laatste jaren is er in een aantal Europese landen een gestage groei, vooral onder jongeren, waarneembaar van het aantal rooms-katholieke gelovigen. De toename van het aantal katholieke gelovigen in West-Europa wordt eveneens verklaard door de toename van (arbeids)migranten uit bijvoorbeeld Polen.

SONJA DAHLMANS, THEOLOGE

Nobelprijswinnares Nadia Murad, een Jezidi-vrouw die de genocide door ISIS overleefde, schrijft dat zij de paus zijn “compassie en moed” herinnert en dat Franciscus naast overlevenden stond, een stem gaf aan hen die niet werden gehoord en hoop bracht waar dit nauwelijks nog bestond. Tijdens het pauselijke bezoek aan Irak kreeg Franciscus do-

goedgekeurde historische betekenis te voorzien. De Armeens Apostolische Kerk zei in een reactie hierop te betreuren dat dit evenement werd gehouden terwijl de internationale gemeenschap nog altijd niet adequaat heeft gereageerd op de vernietiging van het Armeense erfgoed in Nagorno-Karabach en op de verdrijving van de Armeense christenen uit de regio.

De paus bij een bezoek aan Irak

De paus bij een bezoek aan België

ZUHAL DEMIR VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS (N-VA)

“Ik wil de ‘Flemish Dream’ herstellen”

Vlaams minister van Onderwijs, Werk en Justitie Zuhal Demir (N-VA) wil de ‘Vlaamse droom’ – naar analogie met de ‘American Dream’ – herstellen. “Vroeger kon een arbeiderskind het tot minister, dokter of ingenieur schoppen. Maar vandaag slaagt het onderwijs er te weinig in om kinderen te verheffen en in opwaartse sociale mobiliteit te voorzien.”

Begin maart bracht Demir een bezoek aan drie Londense scholen, waaronder de befaamde Michaela Community School. Bijna 95 procent van de leerlingen van de concentratieschool komt uit een kansarm gezin. Ze spreken thuis verschillende talen en hebben de meest uiteenlopende nationaliteiten. Toch is het een van de best presterende scholen van Engeland. Dat veel leerlingen het tot dokter of ingenieur schoppen, vindt Demir indrukwekkend, zeker gelet op de achtergrond van de leerlingen. “Dat zie ik in een Vlaamse concentratieschool niet meteen gebeuren.”

Een kennisrijk curriculum, en een nadruk op routines, rust en structuur. Dat zijn volgens Demir de geheime ingrediënten van de Michaela Community School. Maar wordt dat recept ook al in Vlaanderen toegepast? “Er zijn al scholen in Vlaanderen die deze aanpak volgen, met leerwinsten tot gevolg. We zien dat hun leerlingen het beduidend beter doen met deze formule. Het is absoluut de bedoeling om dit pad verder te bewandelen: een kennisrijk curriculum met minimumdoelen is in volle voorbereiding. We hopen het pakket voor het zomerreces in het Vlaams Parlement te laten goedkeuren.”

EEN STAATSHERVORMING IS NODIG, MAAR ZAL NIET VOOR DE EERSTVOLGENDE JAREN ZIJN

“Verschillende scholen staan ervoor te springen om al in september met de nieuwe minimumdoelen aan de slag te gaan”, vervolgt Demir. “We zullen die voorbeeldscholen daarin ondersteunen, want er komt heel wat bij kijken. In september 2026 zullen alle scholen in Vlaanderen de nieuwe minimumdoelen voor wiskunde, Nederlands en wetenschappen moeten volgen. Een jaar later, in september 2027, geldt dat voor alle vakken. Die stapsgewijze invoering heeft men ook in Engeland toegepast.”

Wat maakt discipline op school zo belangrijk?

“Een schoolomgeving waar rust, orde en structuur heersen, is een veilige schoolomgeving. Leerlingen voelen zich er goed, omdat ze zich ten volle kunnen focussen op de lessen. De discipline en rust die vroeger op Vlaamse scholen aanwezig waren, zijn we gaandeweg verloren en willen we nu herstellen. Ik zeg niet dat we moeten overschakelen op een kadaverdiscipline en dat er geen plek meer is voor een liefdevolle aanpak. Maar ik geloof wel dat strengheid en liefde hand in hand gaan. Er moet opnieuw aandacht zijn voor beleefdheidsregels en attitudes, zodat we een weerbare samenleving krijgen. Als leerlingen later om 9 uur ‘s ochtends op het werk horen te zijn, dan mogen ze ook geen uur te laat aankomen.”

Stoort de zesjescultuur in het onderwijs u?

“Ik erger me aan het gebrek aan ambitie in het onderwijs. Vroeger kon een arbeiderskind eender wat worden: minister, dokter, ingenieur… Dat was de ‘Flemish Dream’. Ik wil die droom herstellen, dat we uit ieder kind het beste kunnen halen. Maar het onderwijs is vandaag doordrongen van een zesjescultuur. Leerkrachten vertellen mij tijdens schoolbezoeken dat ze dat jammer vinden. Zij vinden al langer dat het ambitieniveau omhoog mag. Welke afkomst of thuissituatie een kind ook heeft, op school moeten we ze echt uitdagen. We moeten erin geloven dat we elk kind kun-

nen verheffen. Dat is opwaartse sociale mobiliteit. Daar dient het onderwijs toch voor? De Vlaamse belastingbetaler betaalt er 19 miljard euro per jaar voor. Het is de taak van het onderwijs om kinderen te verheffen, liefst helemaal tot de top. Maar daar slagen we vandaag veel te weinig in. We zijn helemaal naar beneden gedonderd voor wiskunde, wetenschappen, Nederlands en noem maar op. Een en ander heeft natuurlijk te maken met het beleid dat ze in de jaren 2000 hebben ingevoerd. Dat was toen een bewuste politieke keuze.”

Wie draagt daarvoor de schuld?

“De pedagogen die in de jaren 2000 het onderwijssysteem hebben hertekend, zeggen maar beter ‘sorry’, vooral tegen de leerkrachten. Hun experiment is helemaal verkeerd uitgedraaid. Ze hebben onze welvaart op het spel gezet. De Vlamingen hebben geen andere grondstoffen dan hun hersenen. We hebben opnieuw nood aan meer knappe koppen. Uit alle vergelijkende onderzoeken blijkt dat Vlaamse kinderen niet meer excelleren. Nochtans mag dat geen vies woord zijn.”

Waarom niet?

“Het is niet omdat iemand excelleert, dat dat oneerlijk is ten opzichte van de andere leerlingen. In Engeland worden de leerlingen die het best presteren in een bepaald domein, zoals luisteren, lezen, sporten of presenteren, beloond met medailles. Er zijn kinderen met meer en kinderen met minder medailles. Maar wie denkt dat kinderen met minder medailles jaloers zijn op hun vriendjes met meer medailles, komt bedrogen uit. Ze worden net uitgedaagd om meer te studeren, omdat ze zelf ook meer medailles kunnen en willen verdienen. Een beetje competitie kan geen kwaad.”

Het lijkt wel alsof de samenleving tegenwoordig voor alles naar het onderwijs kijkt. Is dat een bron van ergernis voor leerkrachten?

“Je kan onmogelijk verwachten van scholen dat ze voor alles instaan. Op een bepaald ogenblik is het op, ook bij leerkrachten. Er wordt van hen verwacht dat ze pampers verversen, kinderen Nederlands leren, hen opvoeden, leren hoe ze moeten fietsen en hun veters strikken, warme maaltijden bereiden, seksuele opvoeding geven… Waar zitten sommige ouders? De afgelopen tien jaar zijn we almaar meer taken gaan uitbesteden aan het onderwijs. We zijn kennelijk vergeten dat er op school vooral les wordt gegeven. Leerkrachten zijn tegenwoordig meer opvoeders dan lesgevers. We moeten de focus opnieuw scherpstellen. Leerkrachten zijn opgeleid om les te geven, niet om kinderen op te voeden. Dat is de taak van de ouders. Dat moeten we als samenleving beseffen. Hoe meer taken we doorschuiven naar de school, hoe minder leerkrachten les kunnen geven.”

Lessen seksuele opvoeding worden steeds vaker ter discussie gesteld. In de zomer van 2023 protesteerden hoofdzakelijk conservatieve moslims nog tegen de goedkeuring van het EVRAS-decreet (dat bepaalt dat leerlingen in het zesde leerjaar en het vierde middelbaar een verplichte les van 2 uur krijgen rond relationele, emotionele en seksuele opvoeding) in het Franstalig onderwijs. Ziet u in Vlaanderen een gelijkaardige beweging?

“Het verzet tegen EVRAS was inderdaad afkomstig uit religieuze hoek. Extreemrechtse

conservatieven en religieuze islamisten lijken elkaar te vinden in hun verzet tegen seksuele opvoeding en LGBTQ+-rechten. Ze staan soms zelfs letterlijk zij aan zij op betogingen. Seksuele opvoeding moet wel degelijk aan bod kunnen komen op school, maar niet in de kleuterklas. Leerlingen moeten een bepaalde leeftijd en maturiteit hebben om de inhoud te kunnen begrijpen. Ik vond de lessen seksuele opvoeding in het middelbaar nuttig, omdat ik er thuis geen les over heb gekregen. Lessen seksuele opvoeding moeten op een juiste manier, met de juiste toon, wetenschappelijk onderbouwd en op de juiste leeftijd gegeven worden. We mogen ze in geen geval overlaten aan extreme groeperingen die elkaar in hun verzet hebben gevonden.”

Maar het is dus niet zo dat u verhalen bereiken van jonge moslimmeisjes die onder hun bank wegduiken als tijdens de lessen biologie tekeningen van geslachtsdelen worden getoond?

“Er bereiken mij steeds meer signalen van radicaal gedrag op school. Vrouwelijke leerkrachten krijgen steeds vaker van leerlingen te horen dat hun rokje te kort is, dat ze hun haren moeten samenbinden en geen te hoge hakken mogen dragen, omdat ze anders worden uitgescholden voor ‘hoer’ en te horen krijgen dat ze naar de hel zullen gaan. Door middel van een bevraging rond radicaal gedrag op school proberen we nu in kaart te brengen hoe groot het probleem precies is. Dit gedrag mogen we nooit aanvaarden. Het is onbegrijpelijk dat jonge gasten van amper 11 jaar oud zulke dingen durven te zeggen tegen een leerkracht, nota bene een autoriteitsfiguur. We zullen dit gedrag nooit tolereren, of het nu uit extreem religieuze of een andere hoek komt. Er zijn grenzen.”

Waar mogen we u op het einde van de legislatuur op afrekenen?

“Het basisonderwijs is mijn prioriteit. Het woord zegt het zelf: in die periode wordt de basis of het fundament van het huis gelegd. Het huis staat momenteel in brand. Je moet ergens beginnen te blussen. We zullen ervoor zorgen dat de fundamenten weer stevig zijn. Dat begint met de kennis van het Nederlands: ik wil ook van kleuters die geen Nederlands kennen echte taalheldjes maken. Eén legislatuur is heel weinig om het tij te keren. Dat besef ik heel goed. We gaan terug naar een kennisrijk curriculum en onze hersenen opnieuw trainen. Ik wil het Vlaamse onderwijs opnieuw naar de top katapulteren. Dat zal op het einde van deze legislatuur nog niet het geval zijn. Maar ik wil wel dat we tegen dan weer op de juiste weg zijn, zodat we in de volgende legislatuur de vruchten van onze inspanningen kunnen oogsten. In Engeland heeft het 7 à 8 jaar geduurd om het tij te keren. Dat betekent dat we geen tijd hebben om te treuzelen en nú moeten beslissen. Er is echt geen tijd om twee jaar te leuteren over de minimumdoelen in het kleuteronderwijs. Ik wil terug naar de basis: leerlingen van jongs af aan weer leren lezen, schrijven en rekenen. We hoeven het warm water niet opnieuw uitvinden.”

Wat vindt u van de kandidatuur van Groen-Kamerlid Petra De Sutter als rector van de UGent?

“Ik zie daar geen graten in. In Vlaanderen is het kennelijk onaanvaardbaar dat iemand die in de politiek zit de overstap maakt naar een ander beroep. In Nederland, bijvoor-

© BELGA

beeld, gaat dat veel vlotter. Ook wij stappen maar beter af van het idee dat er geen leven is na de politiek. Tenzij het om een functie gaat die volledige onafhankelijkheid vereist, vind ik dat politici vlot kunnen veranderen van job. Petra is een zeer integer persoon. Als ze wordt verkozen tot rector, zal ze die job ongetwijfeld integer uitvoeren.”

U wil het aantal knelpuntberoepen waarvoor vlotte migratie van buiten de EU mogelijk is inperken van 29 naar 23. Onder meer vrachtwagenbestuurder, buschauffeur en installateur van sanitair verdwijnt van de lijst met knelpuntberoepen. Waarom is een verstrenging nodig?

“Als minister van Werk wil ik een streng beleid voeren op vlak van arbeidsmigratie. De focus moet liggen op profielen die écht nodig zijn, maar die we hier niet meer vinden. Het aantal arbeidsmigranten is de laatste 5 jaar gestegen met 70 procent, terwijl er in Vlaanderen veel inactieven zijn. Wat komen arbeidsmigranten hier doen en waar komen ze vandaan? Van de middengeschoolde arbeidsmigranten, zoals slagers, bakkers en vrachtwagenchauffeurs, is 50 procent afkomstig uit Marokko of Turkije. Het gaat vaak om fraudegevoelige gevallen. Dat hebben we gezien in Limburg, waar een hele carrousel van zogenaamde Turkse bakkers werd opgedoekt. Het is te gemakkelijk geweest om mensen vanuit Turkije of Marokko naar Vlaanderen te halen, terwijl er hier voldoende werklozen zijn en de VDAB opleidingen aanbiedt voor knelpuntberoepen.”

“Om de arbeidsmigratie te beperken, zal ik de lijst van beroepen waarvoor men buitenlandse werknemers mag aanwerven, inperken. Daarnaast zullen werkgevers eerst 9 weken moeten zoeken naar werknemers in ons land of elders in de EU, vooraleer ze in het verre buitenland op zoek mogen gaan. Dat betekent dat ze eerst in Vlaanderen, dan in Brussel en Wallonië, dan in Europa en pas in laatste instantie in landen als Marokko of Turkije mogen zoeken.”

“Daarnaast ga ik anderstalige werklozen verplichten om een basiscursus Nederlands te volgen. Want zonder een basiskennis van het Nederlands wordt het moeilijk op onze arbeidsmarkt. De VDAB biedt maar liefst 15 opleidingen Nederlands aan. Ook bij SYNTRA of in het volwassenenonderwijs kunnen mensen terecht voor een taalopleiding. Anderstalige werklozen hebben dus geen excuus om geen Nederlands te leren, zodat ze gemakkelijker werk vinden.”

Momenteel zijn 4.000 veroordeelde criminelen op vrije voeten door de overbevolking in de Belgische gevangenissen. Mag ik uw voorstel aan de federale minister van Justitie om hen gedurende 2,5 jaar een enkelband te geven, wat een Vlaamse bevoegdheid is, beschouwen als een eerste stap richting een volledige regionalisering van de strafuitvoering?

“Met mijn voorstel breng ik het confederale model in de praktijk: Vlaanderen neemt een federale verantwoordelijkheid op zich omdat het federale niveau er niet in slaagt veroordeelde criminelen op te sluiten in de gevangenis. Dat leidt tot straffeloosheid, want momenteel lopen ze gewoon vrij rond. Niemand houdt hun komen en gaan in de gaten.

“Mijn voorstel komt er vanuit een bezorgdheid over de veiligheid van Vlaanderen. We zullen niet zomaar iedereen een enkelband geven. Wie veroordeeld werd voor verkrachting of intra-familiaal geweld, of eerder al een enkelband heeft doorgeknipt, komt niet in aanmerking.”

“Eigenlijk komt het erop neer dat we een federale bevoegdheid overnemen zonder staatshervorming. Als Vlaams-nationalist ben ik uiteraard voor een volledige regionalisering van álle bevoegdheden. In veel federale landen is justitie trouwens een bevoegdheid van de deelstaten. Maar de tweederdemeerderheid die hier nodig is voor een grondwetswijziging, ontbreekt momenteel. In de tussentijd is het een goede zaak dat de N-VA op federaal niveau haar verantwoordelijkheid opneemt. Zo kan Vlaanderen op de federale besluitvorming wegen en de wetgeving in een voor ons gunstige zin aanpassen. Maar om onze beleidskeuzes duurzaam te verankeren, is natuurlijk een staatshervorming nodig. Al zal die niet voor de eerstvolgende jaren zijn.”

In de vorige legislatuur bestelde u bij de KU Leuven een studie waaruit bleek dat een splitsing van Justitie technisch mogelijk is. Bent u daar al mee aan de slag gegaan?

“Die studie is heel duidelijk. Ik ben trouwens de eerste minister van Justitie die zo’n studie heeft laten uitvoeren. Maar om Justitie te regionaliseren, heb je natuurlijk een tweederdemeerderheid nodig. Die is er niet. Het enige wat ik in de tussentijd kan doen, is vanuit Vlaanderen wegen op het federale beleid. Als het federale niveau veroordeelde criminelen vrij laat rondlopen, neem ik als Vlaams minister van Justitie mijn verantwoordelijkheid voor de veiligheid van Vlaanderen. Maar de eerste Vlaamse gevangenissen zijn helaas nog niet voor meteen.”

VROUWELIJKE LEERKRACHTEN

KRIJGEN STEEDS VAKER VAN

LEERLINGEN TE HOREN DAT HUN

ROKJE TE KORT IS, DAT ZE HUN HAREN MOETEN SAMENBINDEN EN GEEN TE HOGE HAKKEN

MOGEN DRAGEN, OMDAT ‘HOEREN NAAR DE HEL GAAN’

“De gesloten jeugdinstellingen waren tot voor kort de verantwoordelijkheid van de Vlaamse minister van Welzijn, maar nu behoren ze mee tot mijn bevoegdheidspakket. We krijgen ook 20 miljoen euro bijkomende recurrente inkomsten. Minderjarige criminelen worden steeds jonger. Het is een goede zaak dat het voortaan een bevoegdheid van de Vlaamse minister van Justitie is, zodat we door een justitiële bril naar de problematiek kunnen kijken. Dat betekent niet dat we het welzijnsaspect zullen verwaarlozen, want het blijven per slot van rekening minderjarigen. Als maatschappij mag je zulke jongeren nooit opgeven. We blijven erin geloven dat je hen weer op het rechte pad kunt brengen. Maar dat zullen we op een andere manier doen dan in het verleden het geval was.”

Staat u binnen uw partij alleen met uw pleidooi voor een volledige regionalisering van zowat alle federale bevoegdheden?

“De onafhankelijkheid van Vlaanderen is het eerste programmapunt van de N-VA. Ik ga er vanuit dat iedereen daar nog steeds achter staat, om een duurzaam beleid op maat van Vlaanderen te kunnen voeren. Ik vind het een goede zaak dat de N-VA in de federale regering zit. De federale regering voert het beleid uit waar de Vlamingen voor gekozen hebben: ze beperkt de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, investeert extra in veiligheid en verstrengt het asiel- en migratiebeleid. Dat zijn allemaal goede maatregelen. Maar het risico bestaat dat binnen vijf of tien jaar de PS en Ecolo opnieuw in de federale regering zitten en alles weer om zeep helpen. Daarom moeten we de maatregelen die we deze legislatuur nemen op termijn duurzaam verankeren. In die zin is het een goede zaak dat Bart De Wever als premier een staatshervorming zal uittekenen. Ik ben en zal altijd een Vlaams-nationalist blijven. Als je onze Vlaamse democratie op een duurzame manier wil versterken, dan zal je onvermijdelijk naar de staatsstructuur van België moeten kijken.”

ANTON SCHELFAUT

Betaalt

jouw ziekenfonds het lidgeld van je sportclub tot 30 euro terug?

Voor veel burgers zijn ziektekosten reëel probleem

Gezondheidszorg vormt begin 2025 een toenemende bron van financiële onzekerheid voor steeds meer Fransen. Uit een peiling van Yomoni blijkt dat 57 procent van de Fransen oordeelt dat in goede gezondheid verkeren als een luxe gezien kan worden.

Het legt met één cijfer de kloof bloot tussen de ambities van een gezondheidssysteem dat universeel wil zijn en de realiteit op het terrein. Bijna 4 op 10 Fransen stelt dat ziektekosten een echt probleem vormen, voor 18 procent is het een reële budgettaire uitdaging.

Nog alarmerender: uit de enquête blijkt dat 28 procent van de Fransen erkent dat ze al eens hebben afgezien van een medische tussenkomst en 12 procent zegt zelfs dat ze dat verschillende keren gedaan hebben. Verontrustend, omdat het de relevantie aangeeft van de moeilijkheden die mensen ondervinden om toegang te krijgen tot de gezondheidszorg. Het gaat dan zowel om medische consultaties, medicatie en ziekenhuisopnames.

DENEMARKEN

Medische kosten worden onbetaalbaar voor vele Fransen. Lenen voor medische tussenkomsten

Medische kosten zijn voor veel Fransen een financieel risico, waarop ze zich niet kunnen voorbereiden. 37 procent van de Fransen grijpt naar de spaarrekening om de kosten te betalen, terwijl 19 procent op zoek moet naar een krediet of externe hulp (familie, vrienden). 17 procent gokt op gespreide betaling. 27 procent verklaart zelfs niets te kunnen doen in geval van een medisch noodgeval, en dat bij gebrek aan middelen. Cijfers die aantonen dat het niet meer gaat om een individuele optimalisatie als oplossing,

Trump houdt Groenland onder de wereldaandacht

maar dat het Franse beleid op dit vlak dringend moet worden bijgestuurd.

Ondervraagd wat men zou doen, mocht men over de nodige financiële middelen beschikken, stelt 46 procent van de ondervraagde Fransen dat ze een beter ziekenfonds zouden zoeken, 27 procent verklaart frequenter op medische raadpleging te gaan en 16 procent gezondere voeding aan te kopen. De onrust over een gelijke toegang van iedereen tot gezondheidszorgen groeit in Frankrijk. De realiteit blijkt in elk geval een stuk minder rooskleurig te zijn, en de facturen lopen op.

PIET VAN NIEUWVLIET

DUITSLAND Huiswerk als deel van de klassenstrijd

Huistaken schrappen, zolang mogelijk alle klassen algemeen houden en veel meer. De uiterst linkse Die Linke-partij pleit voor radicale wijzigingen van het Duitse onderwijssysteem.

De partij lanceerde nu een vijfpuntenplan tegen ongelijkheid van kansen in het Duitse onderwijs. De plannen werden door het Duitse magazine Stern gepubliceerd. Volgens partijvoorzitter Jan van Alken en parlementslid Nicole Gohlke is het onderwijs een “onderdeel van de klassenstrijd”. Kinderen van ouders met een academische opleiding worden bevoordeligd ten opzichte van kinderen die zich niet in deze situatie bevinden. Leren doe je op school en niet in de woonkamer. “Wie ouders heeft, die helpen, die komt vooruit. Wie niet zo’n ouders heeft, die blijft hangen. Wie geen eigen kamer heeft, geen rust en geen steun, die krijgt alleen

De Amerikaanse president Donald Trump herhaalde bij een bijeenkomst op 13 maart met de secretaris-generaal van de NAVO, Mark Rutte, zijn wens om Groenland te kopen of aan de VS aan te hechten. Het zorgde voor een schok in West-Europa en voor ontzetting in Denemarken, waar men zich bedreigd voelde door net die supermacht die sinds 1949 garant stond voor de Deense soevereiniteit en veiligheid: de Verenigde Staten. Denemarken bevond zich plots in het zenit van de geopolitiek.

De Amerikaanse president, die niet terugdeinst voor opmerkelijke en zelfs onthutsende uitspraken, verklaarde dat het bij Groenland gaat om de militaire veiligheid van de Verenigde Staten en de natuurlijke rijkdommen op het eiland. Hij heeft het dan natuurlijk over zeldzame aardmetalen als grafiet, titanium, vanadium, of molybdeen, die essentieel zijn voor hoogtechnologische producten en voor de energietransitie. Groenland zou volgens hem een sleutelrol kunnen spelen om zo de Amerikaanse afhankelijkheid van de Chinese aardmetalen te beperken.

Weinig gediend met annexatiepoging

De eerste minister van Groenland, Mute Egede, had het in een eerste reactie over een gebrek aan respect van Amerika voor de soevereiniteit van het eiland en bevestigde nog eens haar wil om onafhankelijk te worden van Denemarken. Intussen versterken de Amerikanen hun militaire aanwezigheid op het eiland met de modernisering van de Thule-basis. De Groenlanders zijn intussen – heel uitzonderlijk – massaal op straat gekomen om te protesteren tegen de uitlatingen van de Amerikaanse president. De organisator van de betoging in de tweede groot-

ste stad op het eiland, Sisimiut (5.000 inwoners), Steen Ohlsen, verklaarde aan de lokale krant Sermitsiaq dat hij nooit zoveel volk op straat had gezien.

DE VREES LEEFT DAT HET

ONAFHANKELIJKHEIDSSTREVEN DOOR DE UITSPRAKEN VAN TRUMP

WORDT VERSTERKT

Het Groenlandse parlement kwam bijeen. De centrumrechtse partij Demokraatit (10 zetels), de separatistische Naleraq (8 zetels), de socialistische partij Inuit Ataqatigiit (7 zetels), de sociaaldemocratische Siumut (4 zetels) en de conservatieve Atassut (2 zetels) spraken zich unisono uit tegen de plannen van Trump: “We vinden dit gedrag tegenover vrienden en geallieerden onaanvaardbaar.” De Groenlanders staan tot op vandaag wel positief tegenover buitenlandse investeringen in hun land: zo investeerde China al in de mijnbouw, nu blijken ook Amerikaanse bedrijven interesse te vertonen. In Denemarken leeft de vrees dat het onafhankelijkheidsstreven van de Groenlanders door de recente uitspraken zal worden versterkt. PIET VAN NIEUWVLIET

maar slechtere cijfers”, redeneert de partij in het document.

Gelijkheid of excelleren

Met verschillende achtergronden krijg je verschillende resultaten. Het gaat, aldus Van Aken en Gohlke, niet om “individuele zwakte”, maar om “structurele onrechtvaardigheid”. De aanleiding tot dit politiek actieplan voor het Duits onderwijs van Die Linke is een studie van het Duitse Instituut voor Economieonderzoek, die stelt dat de onderwijsnadelen voor eersteklassers uit families met lage inkomens en beperkte opleiding zwaarder doorwegen in Duitsland dan in veel buurlanden. Naast het schrappen van huiswerk pleiten de linkse politici verder voor het afschaffen van schoolfacturen voor de ouders en voor één gemeenschappelijk onderwijs tot minstens het 10de schooljaar (totdat de leerlingen dus minstens 16 jaar oud zijn). Verder moet een budget van 100 miljard euro worden voorzien om scholen te saneren en te moderniseren, en moet er meer schoolpersoneel komen.

Twee jaren geleden had Janine Wissler, voormalige voorzitster van Die Linke, gepleit voor het afschaffen van het huiswerk, omdat “deze dagelijkse routine” het familieleven vergiftigde, en tot stress en zelfs tot fysieke agressie zou leiden. Nu hebben ze bij Die Linke dus ontdekt dat huiswerk eigenlijk deel uitmaakt van de klassenstrijd.

ANC stopt minderheden in langzaam kokend water

Te midden van de huidige tegenstellingen binnen de Regering van Nationale eenheid (RNE) en binnen de blanke bevolking schetst Theuns Eloff, een bekende onafhankelijke commentator, een pessimistisch beeld van de toekomst van de minderheden in ZuidAfrika.

Eloff is in Zuid-Afrika geen onbekende figuur. Al vroeg was hij er zich van bewust dat de toestand in het land in de jaren 1980 onhoudbaar was geworden. Hij nam dan ook deel aan de Dakar-samenkomst, een niet-officiële ontmoeting van blanke vooraanstaanden met het ANC in 1987. Maar hij voelt zich ook een Afrikaner. In een recent artikel vergelijkt hij de blanken (en andere minderheden) met kikkers die langzaam in steeds heter water worden gekookt, zo langzaam dat ze er niets van merken. Concreet: de zwarte ANC-meerderheid – die zich ondanks haar verkiezingsnederlaag in 2024 nog steeds als een grote meerderheid gedraagt – voerde in de afgelopen decennia steeds nieuwe rassenwetten in (nu al 142) met als doel de blanken geleidelijk van hun economische macht te ontdoen. Wetten waar die zich bij neerleggen, maar die veel geld kosten en enkel de zwarte middenklasse ten goede komen. Zo is er de zogeheten Swart Ekonomiese Bemagtiging, waardoor bedrijven voor een deel in zwarte handen moeten komen. Een politiek die volgens het Instituut voor Rassenverhoudingen de staat jaarlijks 80 miljard rand (3,7 miljard euro) kost, of 7 procent van de begroting. Doel van deze wetten

zou volgens Eloff het vertrek van deze minderheden zijn dan wel ze geleidelijk “op te nemen in de ANC-natie met verlies van taal, cultuur en bezit”. De recente BELA-onderwijswet die tot de totale verengelsing van het onderwijs zou kunnen leiden of de recente Onteigeningswet zijn daar voorbeelden van.

Ramaphosa

Eloff staat met die visie niet alleen. Dokter Mario Oriani-Ambrosini, destijds de belangrijkste adviseur van Zoeloeleider Buthelezi, schreef in zijn memoires in dezelfde zin. Zo ook Danie Langner, besturend directeur van de Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge (FAK), die de huidige president Ramaphosa in dat alles een centrale rol toebedeelt. Ramaphosa, zegt Langner, wordt dikwijls als een besluiteloze figuur voorgesteld, maar dat is schijn. De man leerde de knepen van het vak in de jaren 1980 als vakbondsleider en was ook de (gewiekste) ANC-hoofdonderhandelaar tijdens de cruciale onderhandelingen met de regering De Klerk in de jaren 1990; onderhandelingen die leidden tot de machtsoverdracht aan het ANC. Later slaagde hij er niet alleen in het ANC bijeen te houden, maar

ook de diverse rassenwetten zonder raadpleging van andere partijen erdoor te duwen. Zo tekende hij de Onteigeningswet met het voorbijgaan van de verantwoordelijke minister (die tot de Democratische Alliantie behoort, de voornaamste coalitiepartner). Zo kwam het ANC in de voorbije weken met een (inmiddels betwiste) btw-verhoging, alweer zonder haar partners te raadplegen.

Onderlinge verdeeldheid

En terwijl het water van de ‘kikkers’ steeds meer wordt verhit, maken ze onderling ruzie, zegt Eloff. De top van Solidariteit en AfriForum wordt omwille van het bezoek aan Washington verweten de Trumpregering vals voor te lichten en terug te willen naar de apartheid. Er worden hen dingen toegeschreven die ze nooit hebben gezegd. Terwijl ze tevens maar een klein deel van de Afrikaners zouden vertegenwoordigen. Alsof Solidariteit geen 500.000 leden telt. En alsof de 10.000 betogers tijdens de anti-BELA optocht bij het Voortrekkermonument in november 2024 geen andere taal spraken. De ANC-eenheidsnatie is dan misschien toch nog niet voor morgen.

ZUID-AFRIKA

PIET VAN NIEUWVLIET

Amerikaanse onduidelijkheid rond Oekraïne

Wie houdt van zekerheden, houdt niet van Donald Trump. Want in hoeverre is zijn dreiging om de Amerikaanse bemiddelende rol in het conflict in Oekraïne stop te zetten realistisch? Het is giswerk. De VS hebben andere prioriteiten, dat is geweten. Maar de jarenlange betrokkenheid is evenzeer een feit, wat ons op het domein van imago en geloofwaardigheid brengt. En is dat niet de gevoelige snaar van de Amerikaanse president? Hij heeft een olifantenhuid, dat is geweten, maar de perceptie van zwak te zijn is zijn achilleshiel. Dat is ook in het Kremlin geweten.

Tijdens de kiescampagne klonk het bij Donald Trump dat hij de oorlog in Oekraïne binnen de 24 uur zou stoppen. Daarna werden het honderd dagen (ergens in maart bekende hij dat die 24 uur iets te “sarcastisch” was) en nu staan we op de valreep van het verstrijken van deze tweede periode. Nog steeds lijkt het water oneindig diep tussen Rusland en Oekraïne en dreigt Trump - bij gebrek aan voldoende goede wil – er de brui aan te geven. Dat voedt de vraag wat nu precies het doel is van die laatste uitspraak. Is die gemeend of is dit een staaltje van zijn specifieke stijl van ‘dealmaker’, die berust op een cocktail van dreigen, exorbitante eisen stellen en chaos? Laten we bij de feiten blijven en vooral niet uit het oog verliezen wie aan tafel zit.

Pissed off

In dit verhaal zitten enkele asymmetrieën ingebakken, te beginnen met de houding van de Verenigde Staten ten opzichte van Rusland en Oekraïne. Coulant voor de eerste, beduidend strenger voor de laatste, wat ook makkelijker is gezien die uit zijn hand eet. Het is misschien wel onontbeerlijk om te komen tot, jawel, een deal. Hij wil dat akkoord rond die mineralen met Oekraïne (‘yes, a deal!’), wat blijkbaar ook aan het lukken is, maar de ramingen dateren uit de Sovjettijd en de ontginning is technisch gesproken toch weer wat complexer dan gedacht – het is een onderwerp op zich. Rusland is een ander verhaal.

NEDERLAND

Hij spaart de Russen in de ‘handelsoorlog’, tracht ze te paaien met de gekende retoriek, maar heeft wel de sancties die hen onder Biden opgelegd werden herbevestigd en dreigt met meer. In een interview liet hij verstaan “pissed off” te zijn door de houding van Rusland, wat aansluit bij de tweede asymmetrie.

Tijd rekken

Het is geen exclusiviteit van Trumps tegenstanders om vast te stellen dat de ‘gesprekken’ met Rusland door een bijzonder onervaren ploeg gevoerd worden, in die mate dat men zich de vraag stelt of er zelfs enige voorbereiding aan vooraf is gegaan

WIE HOUDT VAN

ZEKERHEDEN, HOUDT NIET

VAN DONALD TRUMP

En dan heb je daartegenover, zoals The Independent schreef, “de sluwste bende die het Kremlin leidt sinds Stalin”. Een engagement tot terughoudendheid op zekere vlakken leidt steevast tot een schending, gewoon om te observeren hoe de andere zal reageren. Dat bedekte hij met de mantel der liefde, door de Russische aanval op Sumy als een ‘vergissing’ te bestempelen, ook al vertoonde die treffende parallellen met een soortgelijke aanval op een andere plek enkele dagen eerder.

Inmiddels heeft de Amerikaanse gezant Steve Witkoff al heel wat uren gesprekken met Poetin op zijn conto staan. Net zoals minister van Buitenlandse Zaken Rubio al stevig wat getelefoneerd heeft met zijn Russische evenknie Lavrov. Er worden voorstellen en tegenvoorstellen gedaan, om nadien vast te stellen dat de kloof erg diep blijft, om niet te zeggen: onoverbrugbaar. Het is een bewuste politiek van Moskou. Voor Vladimir Poetin is dit een win-winsituatie. Moreel gesproken niet gehinderd door menselijke verliezen, de economische tol voor zijn bevolking en gestuwd door een oorlogseconomie (wanneer het conflict stopt, raakt die in de problemen) maakt hij van tijd een bondgenoot. Ofwel komt hij tot een interessante deal met de VS, ofwel trekt Trump zijn

handen terug. In elk van beide scenario’s trekt Oekraïne aan het kortste eind. Adviseurs beluisteren

Er zijn signalen dat de VS de handschoen zo snel niet in de ring zullen gooien. Dit blijkt uit wat buitenlandminister Rubio ‘off the record’ verklaarde, maar ook uit de gesprekken van vicepresident Vance met de Italiaanse premier Meloni. Maar het blijft gissen/speculeren, terwijl de repercussies van de finale Amerikaanse houding ontzettend groot zullen zijn. Gezien de onzekerheden aan Amerikaanse kant, hebben de Europese landen onder Brits-Franse alliantie de nodige stappen gezet

DE GESPREKKEN MET

RUSLAND WORDEN DOOR EEN BIJZONDER ONERVAREN PLOEG GEVOERD

De steun voor Oekraïne wordt in de mate van het mogelijke voortgezet en er worden plannen opgesteld voor een versterking van een staakt-het-vuren, maar dat moet er dan wel komen, en dan kijkt men terug naar de VS. ‘Europa’ kan er geld tegenaan gooien, maar qua middelen, vooral op kortere termijn, is de VS een onontbeerlijke partner, zeker op het vlak van informatiedeling. Wat wij weten, is ook in Washington bekend. “Mister Rubio is te verstandig om het Atlantisme afgezworen te hebben, maar zijn handen zijn gebonden door zijn baas”, klinkt het in datzelfde stuk uit The Independent. Laten we maar hopen dat die ‘boss’ de komende weken de nodige luciditeit aan de dag legt, al luisterend naar zijn dito adviseurs. GDD

Nederlanders komen op straat tegen spreidingswet en komst asielcentra

De voorbije weken kregen nogal wat gemeenten in Nederland te maken met verhitte protestacties, omdat er mogelijk asielcentra (AZC) zouden komen. De burgers van de gemeenten in kwestie pikken het niet langer dat er boven hun hoofd beslist wordt waar en wanneer een AZC wordt geopend.

Het is al enkele maanden bezig: mensen die op straat komen bij een of andere gemeentelijke informatievergadering over de komst van een AZC. Onder meer in Bedum, Sint-Michielsgestel, Berlicum, Heerle, Best en Uden waren er al protestacties. In een aantal gevallen bleef het bij een rustig protest, maar op meerdere plaatsen ging het er wel heftig aan toe

DE GEMOEDEREN LOPEN EXTRA

OP DOOR DE VERKRACHTING

VAN EEN 15-JARIG MEISJE

In Best moest bijvoorbeeld de bijeenkomst voortijdig afgebroken worden nadat er vuurwerk werd afgestoken in het gebouw en er met eieren werd gegooid. Ook in Berlicum werd het gemeentehuis bestookt met eieren en werden varkenspoten opgehangen op de plek waar het opvangcentrum zou komen. In Het Hogeland, nabij Groningen, moest een raadslid samen met zijn gezin beveiligd worden door de politie omdat hij bedreigd werd.

Verkrachting

Al twee weken op rij waren er ook protesten in Uden, een deelgemeente van Maashorst. Daar komen drie nieuwe opvangplekken voor asielzoekers. De gemoederen in Uden lopen extra op door een tragisch voorval van 10 januari. Toen werd een vijftienjarig meisje verkracht door een Syrische asielzoeker uit

het AZC van Veghel. De vader van het meisje heeft het verhaal in de media gebracht. Zijn dochter draagt ondertussen de gevolgen, met zowel fysieke als psychische problemen. Maar er is meer: volgens de vader wordt het gezin structureel door de gemeente tegengewerkt. Hij en zijn dochter hebben het gevoel dat zij niet geloofd worden nadat de socialistische burgemeester uitspraken had gedaan die suggereerden dat het verhaal van het slachtoffer niet klopte. “Wij hebben het idee dat de slachtofferrol bij de verkrachter is komen te liggen, en de daderrol bij ons gezin”, aldus de vader. Die laatste werd trouwens door de gemeente gesommeerd om niet naar buiten te treden met zijn verhaal. Niet het eerste incident

Enkele maanden eerder, op 11 juni 2024, werd Uden ook al opgeschrikt door een steekpartij. Een 60-jarige Ethiopiër stak toen op klaarlichte dag zijn 38-jarige dochter neer. In januari werd de man voor deze feiten veroordeeld tot een gevangenisstraf van 12 jaar. Voeg daarbij nog enkele andere incidenten toe die de voorbije weken de media haalden: begin april werd een voormalig AZC-bewoner, een 21-jarige Syriër, in beroep veroordeeld voor de verkrachting van een vrouw in Kampen. In januari werden vier minderjarige alleenstaande asielzoekers veroordeeld voor de groepsverkrachting van een vrouw in Dronten.

Spreidingswet

Kortom, veel burgers vrezen voor hun veiligheid en komen op straat. Alvast in veertien gemeenten, goed voor in totaal 3.000 opvangplaatsen, is de komst van een asielzoekerscentrum tijdelijk of definitief van de baan geraakt. Alles heeft te maken met de spreidingswet waarbij de gemeenten verplicht op zoek moeten gaan naar geschikte opvangplekken voor asielzoekers.

VOORLOPIG HEEFT DE PVV NOG

NIET DE GROTE VERANDERING KUNNEN DOORVOEREN

De PVV van Geert Wilders noemde dat vroeger een ‘dwangwet’ en wil, nu de partij deel uitmaakt van de regering Schoofs, de wet schrappen. Aanvankelijk was het de bedoeling om de wet in 2024 al te schrappen, maar PVV-minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber heeft nu aangekondigd dat ze meer tijd nodig heeft. Pas in 2026 zou de spreidingswet verdwijnen. Maar dat is dan weer niet naar de zin van PVV-leider Geert Wilders die vorige vrijdag verklaarde dat het schrappen veel te lang duurt. Daarmee botste hij met zijn eigen minister. PVV verliest

Voorlopig heeft de de PVV nog niet de grote verandering kunnen doorvoeren op het vlak van migratie en asiel, de thema’s waarmee de partij in november 2023 zijn grote verkiezingsoverwinning boekte. De realiteit vandaag is dat asielzoekers nog steeds blijven toestromen en de huidige asielcentra de toevloed aan nieuwkomers niet kunnen bolwerken. Dat heeft zo zijn gevolgen op politiek vlak: al enkele maanden krijgt de PVV klappen in zowat alle peilingen.

KARL VAN CAMP

Amerikaans speciaal gezant Steve Witkoff

HARALD MAIR - AUTEUR

“EEN ONAFHANKELIJKE STAAT ZUID-TIROL

ZOU AANZIENLIJKE

VOORDELEN OPLEVEREN”

Vlaanderen, Catalonië, Schotland en Zuid-Tirol zijn enkele voorbeelden van regio’s die op zoek zijn naar zelfbestuur. De Schotten mochten in 2014 de spits afbijten toen ze voor de eerste keer in de geschiedenis mochten stemmen over onafhankelijkheid. Het referendum eindigde weliswaar in het voordeel van het Verenigd Koninkrijk, niettemin was de roep om zelfbestuur duidelijk naar voren gekomen. Drie jaar later stemde een meerderheid van de Catalanen voor onafhankelijkheid. Maar de Spaanse regering erkende de stemming niet en weigert tot op vandaag elke dialoog.

Internationale contacten zijn belangrijk voor volkeren die voor onafhankelijkheid streven. Vertegenwoordigers van Zuid-Tirol waren zowel in 2024 in Schotland en in 2017 in Catalonië aanwezig. Zo ontmoetten ze de auteurs van het Catalaanse Witboek, een document dat op thematische wijze alle vragen over onafhankelijkheid begrijpelijk voor het grote publiek uitlegt. Toen al rijpte het idee om op dezelfde basis een Zuid-Tirols Witboek uit te brengen. Enkele maanden geleden hadden we een gesprek met Harald Mair, een van de auteurs en medewerker aan het nieuwe boek ‘Kann Südtirol Staat?’, vrij vertaald: Kan Zuid-Tirol op eigen benen staan als onafhankelijke staat?

Het boek kwam er op initiatief van de vereniging Noiland Südtirol-Sudtirolo. Kunt u daar iets meer over vertellen?

“Wij zijn een groep vrouwen en mannen uit Tirol. Veel van onze leden zijn of waren werkzaam in de academische wereld en in het onderzoeksveld. We geven om de toekomst van Zuid-Tirol en daarom hebben we gezamenlijk onderzoek gedaan naar de vraag of Zuid-Tirol een staat kan zijn. Momenteel ben ik voorzitter van de vereniging, maar in het dagelijks leven ben ik fruit- en wijnteler en werk ik deeltijds in de vestiging van een internationale instelling waar ik voor meerdere gebieden verantwoordelijk ben. Binnen het team van Noiland zijn er ook mensen verantwoordelijk voor marketing, de website, perscontacten, boekpresentaties, moderaties, sociale media, enzovoort We werken allemaal vrijwillig, partij-onafhankelijk en over de taalgrenzen heen.”

Waarom geen politici?

“We hebben er bewust voor gekozen om geen politici te betrekken. We zijn als groep onafhankelijk van politieke partijen. Wel is Oskar Peterlini, een voormalig politicus, lid van onze wetenschappelijke adviesraad. Hij was jarenlang actief in de provincieraad, de regionale raad en in de Italiaanse Senaat in Rome.

Hij heeft dus veel ervaring en is bovendien universitair docent. Hij is al meer dan tien jaar niet meer politiek actief.”

Hoe werd de redactie samengesteld?

“Aanvankelijk bestond de redactie uit Lukas Varesco uit Zuid-Tirol, die tot kort daarvoor in het Schotse parlement voor de SNP had gewerkt en ikzelf. Maar we hebben gaandeweg steeds nieuwe medewerkers gezocht met expertise op verschillende gebieden. We beschikten dus over een team auteurs met grote kennis van zaken over hun specifieke vakgebied, zoals pensioenen, milieu, valuta, sport, enzovoort.”

HET BOEK PROBEERT EEN TOEKOMSTBEELD TE SCHETSEN WAARIN DE REGIO OVER ZIJN POLITIEKE, MAATSCHAPPELIJKE EN ECONOMISCHE ONTWIKKELING ZELF BESLIST

“Dat team bestond uit wetenschappers, professoren, bloggers en andere deskundigen –met uiteenlopende opvattingen over onafhankelijkheid – en zij hebben zich jarenlang met dat thema beziggehouden. Daarnaast was er een raad van deskundigen om het werk te begeleiden. Kortom, de hoofdstukken zijn in nauwe samenwerking met degelijke specialisten uitgewerkt – in totaal werkten meer dan honderd experts uit Zuid-Tirol en andere landen adviserend mee. Alles gebeurde op vrijwillige basis.”

Hoe bent u te werk gegaan?

“Voor elk onderwerp werden systematisch de volgende vragen behandeld: wat zijn de voordelen en nadelen van onafhankelijkheid? Wat zijn de kansen en de risico’s? Wat zijn de bestaande structuren die de nieuwe staat kan benutten? Hoe verloopt de losmaking van de Italiaanse staat en de internationale integratie?

De Onafhankelijkheidsstrijd van Zuid-Tirol: tussen autonomie en eigen staat

Zuid-Tirol, 7.400 vierkante kilometer groot, telt zo’n 532.000 inwoners die voornamelijk Duitstalig, maar ook Ladinisch en Italiaanstalig zijn. Na de Eerste Wereldoorlog werd het geannexeerd door Italië. Sindsdien is de verhouding tussen de Zuid-Tirolers en de Italiaanse staat complex gebleven. De roep om meer autonomie, of zelfs volledige onafhankelijkheid, is een belangrijk politiek en maatschappelijk thema gebleven.

Tot 1919 maakte Zuid-Tirol deel uit van het Oostenrijks-Hongaarse rijk. De regio werd na het Verdrag van Saint-Germain, aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, toegewezen aan Italië als onderdeel van de oorlogsvergoedingen. Wat volgde was een periode van verregaande italianiseringspolitiek: Duitse straatnamen werden veranderd, het onderwijs in het Duits werd verboden en Italiaanse ambtenaren werden naar de regio gestuurd.

In de jaren 1930 leidde deze onderdrukking tot de zogenaamde Option, waarbij inwoners van Zuid-Tirol konden kiezen tussen emigratie naar nazi-Duitsland of assimilatie in Italië. Deze verdeelde de bevolking en liet diepe sporen na. Na de Tweede Wereldoorlog werd de autonomie van Zuid-Tirol een speerpunt van diplomatiek overleg, met name tussen Italië en Oostenrijk. In 1946 leidde dit tot het ‘Gruber-De Gasperi Akkoord’, dat beloofde de

En – niet onbelangrijk – wat zijn de kosten voor de nieuwe staat?”

“De resultaten van dit onderzoek worden in dit boek gepresenteerd. Duidelijk, eenvoudig en overzichtelijk worden mogelijke stappen uitgelegd om een nieuwe staat op te bouwen. De kansen, risico’s, voorwaarden en verschillende strategieën worden grondig geanalyseerd. Dit boek biedt een uitgebreide feitencheck die als basis dient en bedoeld is voor verdere discussie.”

Wat waren de opvallendste reacties?

“Na een boekpresentatie hoorden we vaak dat mensen niet hadden verwacht dat het onderwerp zo grondig zou zijn onderzocht. We kregen veel positieve feedback over de kwaliteit van het boek. Een negatieve reactie die we vaak horen tijdens boekpresentaties in Zuid-Tirol, is dat onafhankelijkheid met de huidige Zuid-Tiroolse politici niet mogelijk zou zijn, omdat zij daar niet capabel genoeg voor zouden zijn – al is dit niet met feiten onderbouwd. Maar eerlijk: we hadden eigenlijk meer negatieve reacties verwacht en waren benieuwd of iemand fouten zou ontdekken. Maar tot nu toe is dat niet gebeurd. We hebben veel reacties ontvangen, waaronder recensies van bekende Europese wetenschappers, maar niemand wees op inhoudelijke fouten.”

Wat was voor u de meest verrassende conclusie van het boek?

“Bij de start van het boek hadden we de ambitie om de argumenten zo objectief, feitelijk en onderbouwd mogelijk te presenteren. Doel is om de voordelen van onafhankelijkheid bloot te leggen, maar ook de uitdagingen te benoemen en vooral het debat open te breken, zonder dat het overschaduwd wordt door etnisch-nationalistische denkpatronen of dooddoeners.”

“Aan de hand van tien themablokken en veertig hoofdstukken werden historische, juridische en politieke kaders belicht, evenals de haalbaarheid, kansen en risico’s van een onafhankelijke staat. Enkele voorbeelden van on-

rechten van de Duitstalige minderheid te beschermen. Hoewel Zuid-Tirol tegenwoordig over een aanzienlijke mate van zelfbestuur beschikt, leeft de vraag of dit voldoende is. Velen in de regio zien de autonomie als een stap in de goede richting, maar niet als het einddoel. Vooral in de Duitstalige meerderheidsgemeenschap bestaat er steun voor het idee van volledige onafhankelijkheid of hereniging met Oostenrijk. Op politiek niveau is het onafhankelijkheidsthema omstreden. De Süd-Tiroler Volkspartei (SVP), decennialang de dominante partij, houdt officieel vast aan autonomie binnen Italië. Tegelijkertijd winnen partijen met een sterkere focus op onafhankelijkheid, zoals Die Freiheitlichen, Süd-Tiroler Freiheit en Enzian, aan invloed. Maar ook binnen Italiaanse kringen is er scepsis over de voortdurende uitzonderingspositie van Zuid-Tirol binnen de Italiaanse republiek.

derwerpen: de verdeling van staatsbezittingen, de verdeling van de staatsschulden, de gezondheidszorg, het pensioenstelsel,…”

“De conclusie is dat een onafhankelijke staat Zuid-Tirol zou aanzienlijke voordelen opleveren. De oprichting van een staat is weliswaar een complexe onderneming, maar het is zeker mogelijk – en vooral ook: zinvol.”

Toch ziet u een aantal knelpunten of voorwaarden tot succes.

“Ja, een onafhankelijk Zuid-Tirol is alleen denkbaar als gezamenlijk project van alle taalgroepen. Het moet gaan om een staat die alle inwoners maximale welvaart, vrijheid, veiligheid én ruimte tot persoonlijke en collectieve ontplooiing biedt. Een onafhankelijk Zuid-Tirol moet een thuis zijn voor iedereen. Het boek probeert een toekomstbeeld te schetsen waarin de regio over zijn politieke, maatschappelijke en economische ontwikkeling zelf beslist – als onafhankelijke staat, vergelijkbaar met het kleine Zwitserland.”

DE VRAAG IS NIET OF ZUIDTIROL ER KLAAR VOOR IS, MAAR OF ITALIË ER KLAAR VOOR IS

“De huidige autonomie stoot vaak op haar grenzen, ten koste van waardevol ontwikkelingspotentieel. Als soevereine staat kan Zuid-Tirol een bestuurlijk kader op maat creëren dat recht doet aan zijn maatschappelijke, taalkundige en culturele eigenheid. De discussie over het beste toekomstmodel voor Zuid-Tirol moet open zijn en gedragen worden door alle drie taalgroepen. Uitgebreide garanties voor de minderheidstalen moeten zorgen wegnemen en vertrouwen opbouwen. Een onafhankelijk Zuid-Tirol moet ook openstaan voor mensen van diverse herkomst en een thuis bieden aan allen.”

Durft u hopen op een toekomstig onafhankelijk Zuid-Tirol?

“Op basis van het onderzoek concluderen we dat een eigen staat Zuid-Tirol veel voordelen voor de bevolking zou opleveren. We hadden dit resultaat vooraf niet per se verwacht. We zijn ons er natuurlijk van bewust dat onafhankelijkheid en staatsvorming niet van vandaag op morgen kunnen plaatsvinden, maar slechts op de lange termijn. Tijden veranderen voortdurend; wat gisteren nog ondenkbaar was, kan over enkele jaren of decennia mogelijk zijn. Dat toont de geschiedenis telkens weer aan. De vraag is niet of Zuid-Tirol er klaar voor is, maar veel belangrijker is de vraag of Italië er klaar voor is. Hopelijk draagt ons boek bij om meer begrip te krijgen binnen Italië. Daarom wordt er gewerkt aan een vertaling in het Engels en het Italiaans. Er zijn ook plannen voor een Franse vertaling, zodat het boek in de toekomst een breder, internationaal publiek kan bereiken. Een presentatie in het Europees Parlement in Brussel staat op de planning.”

KARL VAN CAMP

Noiland, Kann Südtirol Staat?, 2023. ISBN 9791221009187 19,90 euro (+ verzendingskosten) Te bestellen via www.athesiabuch.it/item/59916032

DE ARMEENSE GENOCIDE

Systematische deportaties

en executies door de Turken

Op 24 april 1915, deze week 110 jaar geleden, gingen de Ottomaanse autoriteiten over tot de aanhouding van een 250-tal leidende figuren en intellectuelen uit de Armeense gemeenschap in Istanboel. Deze golf van arrestaties was het begin van een systematische vervolgingspolitiek van de Armeense minderheid in het Ottomaanse Rijk, die al snel de kenmerken van een genocide kreeg.

Het ooit zo machtige Ottomaanse Rijk was in 1915 nog slechts een schaduw van wat het ooit geweest was. Dit imperium had zijn hoogtepunt in de 16de en 17de eeuw. Toen strekte het zich uit van Noord-Afrika over het Arabisch Schiereiland, het Midden-Oosten en Anatolië, tot ver over de Balkan tot in Centraal-Europa. In de 18de en 19de eeuw had het een steeds sneller verlopend machtsverlies geleden.

Sainte Alliance

Het vermolmde en corrupte machtsapparaat was niet langer opgewassen tegen de vele uitdagingen waarmee het werd geconfronteerd. Extern was er de toenemende en niet aflatende druk van oude rivalen zoals het Russische tsarenrijk, de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie en later ook van de snel opkomende westerse koloniale grootmachten als Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland. Intern was er de groeiende onrust die nog werd aangewakkerd door incompetentie. Vanaf de 19de eeuw hadden de Ottomanen af te rekenen met opstandige bewegingen van hoofdzakelijk christelijke bevolkingsgroepen die er, vaak met steun van buitenaf, keer op keer in slaagden - zij het meestal niet zonder bloedige strijd - eigen, onafhankelijke staten te vestigen binnen de grenzen van het oude imperium. Denken we in dit verband onder meer aan Griekenland, Servië, Bulgarije en Roemenië. Door deze dubbele dynamiek van desintegratie, verval en prestigeverlies kalfde het Ottomaanse rijk territoriaal steeds verder af en slonken de Ottomaanse macht en invloed in de wereld zienderogen.

HET ERKENNEN VAN DE GENOCIDE IS STRAFBAAR IN TURKIJE

Op het einde van oktober 1914 was ook het aan Duitsland gelieerde Ottomaanse rijk meegesleurd in de Grote Oorlog en leefde het in conflict met de ‘Sainte Alliance’, het bondgenootschap van Rusland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Vanuit militair oogpunt raakte het Ottomaanse rijk vrijwel meteen ernstig in de problemen. In het zuiden van het hedendaagse Irak, toen nog een Ottomaanse provincie, was al in november 1914 een uit India afkomstig Brits expeditielegertje aanbeland dat de mondingen van de Tigris en de Eufraat bezette en optrok naar Basra. Een Ottomaans-Duitse campagne die vanuit de Ottomaanse provincie Palestina tegen het door de Britten bezette Suezkanaal was gericht, liep uit op een compleet fiasco. Een andere campagne in het noordoosten van Anatolië, met de bedoeling om vanuit Transkaukasië Rusland binnen te dringen, liep in de winterse bergen tussen Ottomaans en Russisch Armenië eveneens uit op een enorme mislukking: van het 120.000 man tellende invasieleger onder bevel van generaal Enver gingen in januari 1915, in minder dan één week 80.000 manschappen verloren door een combinatie van moordende weersomstandigheden en de tegenaanvallen van Russisch-Armeense troepen. Het is heel goed mogelijk dat dit laatste feit mee aan de grondslag lag voor de plannen die uiteindelijk zouden leiden tot de volkerenmoord op de Armeniërs.

Pasja’s

Het triumviraat dat in die dagen het bewind voerde in het belaagde Rijk bestond uit Talaat Pasja, de minister van Binnenlandse Zaken, Generaal Enver Pasja, de minister van Oorlog en generaal Djemal Pasja, minister van Marine en gouverneur-generaal van de provincie

Syrië. Zij behoorden tot de kopstukken van de politieke beweging ‘Itthiad ve Terakki’, die in het Westen bekend werd als de Jong-Turkse Beweging. Deze Turks-nationalistisch geïnspireerde beweging had in 1908 niet alleen een einde gemaakt aan het autocratische bewind van sultan Abdul Hamid, maar droomde ook hardop van een groot aaneengesloten Turks Rijk dat zich uitstrekte van de Balkan tot ver in Centraal-Azië, waarin alle Turkssprekende volkeren verenigd zouden zijn. In dit geopolitieke concept was er niet langer plaats voor Armeniërs of andere niet-Turkse bevolkingsgroepen. Er bestond bij de Jonge Turken een diepgeworteld wantrouwen tegen de christelijke Armeniërs. Die christelijke gemeenschap had vanaf het laatste kwart van de 19de eeuw een opmerkelijke culturele en economische renaissance doorgemaakt, die met afgunst door Istanboel werd gevolgd. Het feit dat aartsvijand Rusland bij herhaling de ‘bevrijding’ van Armenië als oorlogsdoel had vooropgesteld en een lokale opstand waarbij Armeniërs betrokken waren geweest, waren wellicht de spreekwoordelijke druppels die de al even spreekwoordelijke emmer deden overlopen.

OP HET EINDE VAN OKTOBER 1914 WAS OOK HET AAN DUITSLAND GELIEERDE OTTOMAANSE RIJK MEEGESLEURD IN DE GROTE OORLOG

Nog voor er werd overgegaan tot de massale deportatie van de Armeniërs naar Syrië, werd er eerst korte metten gemaakt met het meest weerbare deel van de Armeniërs. In februari en maart 1915 werden de naar schatting 150 tot 200.000 Armeense officieren, onderofficieren en soldaten die in het Ottomaanse leger dienden, ontwapend en in zogenaamde ‘arbeidersbataljons’ geplaatst. De levensomstandigheden in deze eenheden waren verschrikkelijk. De mannen werden ingezet bij zware dwangarbeid en gedecimeerd door honger, mishandelingen en later ook executies door Ottomaanse legereenheden en Koerdische hulptroepen.

Op 24 april 1915 werden, zoals gezegd, in een zorgvuldig voorbereide actie 250 leidende figuren - politici, journalisten, academici en zakenlui - opgepakt, per trein gedeporteerd en kort daarop vrijwel allemaal vermoord. Daarom geldt 24 april wereldwijd als herdenkingsdag voor de Armeense genocide. Door deze arrestaties was de Armeense gemeenschap niet alleen van haar leiders beroofd, maar smoorde men ook eventueel verzet in de kiem. Men kon zonder veel problemen overgaan tot de ontruiming van de Armeense leefgemeenschappen, het in beslag nemen en plunderen van hun eigendommen en de deportaties. Bijeengedreven door Turkse gendarmes en hulptroepen, werden ze meestal te voet in dodenmarsen of soms per trein op transport gestuurd naar de Zuid-Ottomaanse provincies (het huidige Syrië en Irak). Naar schatting werden tussen de 1,2 en 1,5 miljoen Armeniërs op deze wijze systematisch gedeporteerd van wie, naar alle waarschijnlijkheid, driekwart het door ziekte, uitputting, uithongering en terechtstellingen niet heeft overleefd. Er was immers geen enkele poging gedaan om op de eindbestemming te zorgen voor onderdak, voedsel en water voor de gedeporteerden.

Een gitzwarte pagina uit het ‘Grote Geschiedenisboek’ die niet zomaar mag worden vergeten en die tot op vandaag in het Turkije van Recep Tayyip Erdoğan absoluut taboe is. Sinds in 2005 in het Wetboek voor Strafrecht artikel 301 werd opgenomen waarin werd gestipuleerd dat de Turkse identiteit niet mag beledigd worden, is het erkennen van de Armeense genocide immers strafbaar in Turkije.

JAN HUIJBRECHTS

Ode aan Frans-Vlaanderen

Wido Bourel (1955) is een geboren en getogen FransVlaming die als jonge man naar Vlaanderen trok, op eigen houtje Nederlands leerde en geschiedenis studeerde. Nooit heeft hij de band met en de liefde voor zijn geboortestreek verbroken. Tot op vandaag is hij er passioneel mee verbonden en komt men hem tegen in het Vlaamse verenigingsleven vanwaaruit hij ‘zijn’ heimat in de kijker zet.

Iedereen die ooit door Noord-Frankrijk trok richting Calais, de Opaalkust, Boulogne-sur-mer, Abbeville, Saint-Omer, Arras enzovoort, zal het wel opgevallen zijn hoeveel namen van dorpen en steden ‘Vlaams’ klinken: Dunkerque, Tardinghen, Balinghem, Hondschoote, Steenvoorde,… En wie even verder in een reisgids of geschiedenisboek grasduint, komt ook te weten hoeveel Franse namen van dorpen en steden eigenlijk een louter vormelijke omzetting zijn van een oorspronkelijk Vlaamse naam: Kales (Calais), Atrecht (Arras), Sint-Winoksbergen (Bergues-Saint-Winoc), Witzand (Wissant), Blankenesse (Cap Blanc Nez), Zandgat (Sangatte), Dowaai (Douai), Valencijn (Valenciennes), Robeke (Roubaix), Ouderwijk (Audruic), Terwaan (Thérouanne),… Meer nog: een kleine groep mensen spreekt er nog de oude Vlaamse streektaal, een nog plattere vorm dan het West-Vlaams. Het Algemeen Nederlands is voor hen een vreemde taal die ze vaak niet begrijpen.

Rijke geschiedenis

Wido Bourel kwam er op school al snel achter dat de taal die hem werd aangeleerd (het Frans) en de geschiedenis die hem werd verteld, door een Franse bril werden bekeken. Vanaf de zeventiende eeuw was de regio veroverd op het oude graafschap Vlaanderen door de Fransen die een onverbiddelijke verfransing op alle niveaus doorzetten. De volkstaal werd verboden in scholen en openbare instanties. Alleen onder elkaar sprak het volk nog de oude taal, wat generatie na generatie afnam.

Bourel voelde zich al snel Vlaming en Nederlander, en zou zijn verdere leven zoeken naar de wortels van zijn volk en elk initiatief dat het Vlaamse en Nederlandse karakter nieuw leven wilde inblazen, steunen. Vlaanderen en dus ook het huidige Frans-Vlaanderen behoorden immers ooit tot de Zeventien Provinciën, samen met Henegouwen, Artesië en Picardië. Om de geschiedenis van zijn geboortestreek bevattelijk te maken voor een groot publiek, leverde hij geen grotdroge turf af die al snel stof vergaart in de boekenkast. Integendeel, in aangenaam leesbare stukjes - bloemlezend als het ware - reeg hij tal van historische feiten, ontwikkelingen en gebeurtenissen, verhalen en leuke weetjes chronologisch aan elkaar. Die nodigen de lezer haast vanzelf uit om steeds weer verder te lezen.

Bijzondere aandacht gaat niet alleen naar het strikt historische, maar ook naar hen - Nicolas Bourgeois en Jean-Marie Gantois bijvoorbeeld, naast tal van anderen - die zich in de loop der jaren hebben ingezet om het Vlaamse verleden in Frankrijk niet enkel niet te doen vergeten, maar ook de kiemen hebben gelegd om tot op vandaag en met het oog op morgen de Frans-Vlaamse identiteit te doen bewaren. Daartoe beschrijft hij aan het einde van het boek bondig de initiatieven en personen die daar vandaag de dag nog actief toe bijdragen, ter plaatse, maar ook vanuit Vlaanderen: lokale radio’s, studieen culturele kringen, actiegroepen,… Frans-Vlaams en/of Nederlands?

De Franse overheid heeft het Frans-Vlaams als streektaal erkend en zo’n 350 leerlingen worden er in geïnitieerd, terwijl ze dat niet doet ten aanzien van het Nederlands, dat door zo’n 15.000 leerlingen en studenten wordt geleerd. Bourel: “De Franse methode om een dialect te promoten in de plaats van een standaardtaal is een sluwe zet binnen de jakobijnse gedachte. Deze methode is eerst in de Elzas toegepast en beproefd, na de Tweede Wereldoorlog: het Elzassisch, een Rijnlandse streektaal, werd doelbewust gepromoot om de cultuurtaal, het Duits, te blokkeren. Voor Frans-Vlaanderen wordt exact dezelfde methode gevolgd voor het Frans-Vlaams, versus het Nederlands.”

Hij pleit er dan ook voor de latere, recente evolutie in de Elzas ook in Frans-Vlaanderen te doen volgen: “Nu Frankrijk twee streektalen - het Frans-Vlaams en het Picardisch - officieel erkent en via de regio ‘Hauts-de-France’ subsidieert, is het van belang dat ook het Nederlands én als streektaal én als taal van de buren wordt erkend. Dat is nu al het geval in de Elzas, waar men na jaren alleen de streektaal te hebben gepromoot de nadelen van die eenzijdige benadering heeft ondervonden. Het Duits is er nu ook erkend en wordt onderwezen als streektaal, náást het Elzassisch. Dit en niets anders is wat nu moet gebeuren in Frans-Vlaanderen.” Want, zo zegt hij nog: “Het Nederlands is níét de vijand van de streektaal. Integendeel, het is een onmisbare syntaxis en grammaticale houvast, ook om de streektalen te leren.”

En tot slot: “Het voordeel van het Nederlands is tegelijkertijd dat die taal, als taal van de buren, de hele Franse Nederlanden aanbelangt. Ook het historisch Franstalig gedeelte van de Franse Nederlanden. In Rijsel heeft men immers nooit Frans-Vlaams gesproken.” Het fascinerende verhaal dat Wido Bourel hier neerschreef, is zonder meer uitnodigend om nog meer te weten te komen over dit haast vergeten stukje Vlaanderen of… om het zelf te gaan verkennen.

Wido Bourel, ‘Frans en toch Vlaams –Het verhaal van Frans-Vlaanderen’. Ertsberg, 2023. 267 p., 29,50 euro. ISBN 978946475036

KVDP

Armeense vluchtelingen.

De hoofden van onthoofde Armeniërs op spiezen

De chronische politieke instabiliteit in Portugal

Karim Van Overmeire trekt drie maanden door Spanje en Portugal in de voetsporen van de Vlaamse en Hollandse soldaten van Napoleon. Dat avontuur moet een nieuw boek opleveren. Ondertussen deelt hij zijn ervaringen en indrukken. Vandaag: de Portugese parlementsverkiezingen van 18 mei.

Portugal lijkt te kampen met een chronische politieke instabiliteit. De Portugezen moeten nu al voor de derde keer in drie jaar naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. In november 2023 werd de socialistische premier António Costa ten val gebracht na een schandaal rond beïnvloeding van een politieonderzoek naar corruptie. Bij de daaropvolgende verkiezingen op 10 maart 2024 werd de centrumrechtse ‘Democratische Alliantie’ (DA) van Luís Montenegro nipt de grootste partij. De echte winnaar was toen echter het rechtste Chega! (Genoeg!) van André Ventura. De partij haalde 18 procent en doorbrak daarmee de klassieke politieke tweedeling in centrumrechts en centrumlinks, die Portugal tot op dat moment kenmerkte.

Omdat Montenegro weigerde om zowel met de socialisten als met Chega! samen te werken, kwam er een minderheidsregering van de DA. Een dergelijke constructie vraagt natuurlijk een grote politieke behendigheid en veel koorddanserij. Zo werd de begroting goedge-

keurd met 79 tegen 72 stemmen bij 77 onthoudingen. Montenegro leek zich vooral te kunnen handhaven omdat er geen werkzaam alternatief voorhanden was. De premier kwam echter in nauwe schoentjes toen er sterke vermoedens van onrechtmatige verrijking ontstonden. Dat zou gebeurd zijn via het consultancybedrijf Spinumviva, dat in handen is van de vrouw en de zonen van Montenegro. De premier koos voor de vlucht vooruit en vroeg zelf om een vertrouwensstemming in het parlement: “Het land heeft duidelijkheid nodig. Er moet een einde komen aan de sfeermakerij en de intriges”, stelde hij. Montenegro slaagde er echter niet in om een meerderheid achter zich te krijgen. Daardoor kwam er automatisch een einde aan zijn regering. De Portugezen moeten bijgevolg voor de derde keer op drie jaar een nieuw parlement kiezen. Eind dit jaar zijn er overigens ook nog lokale verkiezingen en in januari 2026 volgen dan de presidentsverkiezingen. De leveranciers van verkiezingsdrukwerk zullen overuren moeten draaien.

DE WERELD DRAAIT DOOR

VRT

Volgens de opiniepeilingen – die vanzelfsprekend ook in Portugal slechts de waarde van peilingen hebben – zijn er geen significante verschuivingen tussen de partijen te verwachten. De ‘Democratische Alliantie’ van Montenegro zou de grootste partij blijven, gevolgd door de socialisten. De aanhang van Chega! zou zelfs wat zijn teruggevallen. Met dit resultaat is het niet duidelijk hoe Portugal de politieke stabiliteit kan herwinnen. De relatie tussen DA en de socialisten is ten gevolge van de Spinumviva-affaire nog meer verzuurd dan voorheen en Montenegro wil nog altijd niet samenwerken met Chega! Deze ‘neen is neen’-houding is de Portugese variant van het cordon sanitaire bij ons.

En toch… Binnen de Democratische Alliantie zijn er ook mensen die menen dat er een of andere vorm van vergelijk tussen de DA en Chega! mogelijk moet zijn. Onder meer de vorige eerste minister Pedro Passos Coelho verdedigde deze stelling. Hij deed dat onlangs en niet toevallig bij de voorstelling van het boek ‘Identiteit en Familie’ met teksten van 22 conservatieve auteurs die zich kanten tegen de aanvallen op het traditionele gezin. Coelho had tot op heden een uitgesproken liberaal profiel. Het feit dat hij zich nu bij de boekvoorstelling op het terrein van de cultuuroorlog begaf, kan geen toeval zijn. Wellicht hoopt Coelho om de gemeenschappelijke kandidaat van de DA en Chega! te kunnen zijn bij de presidentsverkiezingen van volgend jaar. Een zwaluw maakt evenwel de lente niet, ook niet in Portugal. Coelho kreeg meteen forse tegenwind, vanzelfsprekend van links, maar ook van sommigen binnen de eigen partij. In het Portugese politieke landschap van vandaag lijkt er echter meer mogelijk dan in het verleden. Een samenwerking tussen de Democratische Alliantie en Chega! zou alvast een uitweg kunnen bieden uit de politieke instabiliteit.

KARIM VAN OVERMEIRE

haalt sketch over ‘Casastrook’

offline: “Censuur-dictatuur”

De openbare omroep VRT heeft een sketch van het satirische programma ‘De Ideale Wereld’ (DIW) offline gehaald, nadat er op sociale media ophef over was ontstaan.

In de bewuste sketch die dinsdag werd uitgezonden, trekt een redacteur van De Ideale Wereld (DIW) met helm en kogelvrije vest naar de drukbezochte uitverkoop van de failliete winkelketen Casa – de zogenaamde ‘Casastrook’. “Chaos, wanorde en compleet wanhopige mensen. Dat is de situatie hier aan de Casastrook”, schetst ze de situatie, met dramatische muziek op de achtergrond.

“In conflictgebieden als dit veranderen zelfs de braafste mensen in monsters.” Dat een massa koopjesjagers wordt vergeleken met de oorlogsslachtoffers in Gaza, was voor de vzw ‘Een Hart Voor Vluchtelingen’ (EHVV) en haar volgers kennelijk meer dan een brug te ver. De vzw deelde het fragment op Instagram en uitte in het onderschrift haar ongenoegen over de inhoud er-

LEZERSBRIEVEN

Bart Maddens Pallieterke, Professor Bart Maddens slaat nagels met koppen wanneer hij in het nummer van 17 april stelt dat de N-VA wat betreft het Vlaams-nationalisme geen haar beter is dan cd&v. Straffer nog: cd&v heeft ons in het verleden ten minste nog enkele onvolmaakte en alleszins te duur betaalde staatshervormingen ‘geschonken’, terwijl de N-VA haar eerste betekenisvolle daad op dat gebied nog moet stellen. Wie daarop wacht, zal evenwel nog heel veel geduld mogen oefenen, want intussen is de partij toegetreden tot de kliek die ‘demandeur de rien’ hoog in het vaandel voert. In ruil mag De Wever dan wel pootjes geven aan de groten der aarde en daarbij steeds nederig het hoofd buigen (wat hem blijkbaar ‘ten paleize’ is aangeleerd).

Theo Francken mag intussen lustig met de soldaatjes spelen en Peter De Roover mag zich trots ‘de eerste burger van België’ noemen. Alle genomen maatregelen worden uitgelegd als zijnde ‘in het belang van de werkende Vlaming’, maar komen in feite enkel de werking van België ten goede. Er is evenwel niets nieuws onder de zon, want René De Clercq dichtte honderd jaar geleden reeds: “Dat is van alle kwaden, Vlaanderen uw grootste kruis, dat al die u verraden zijn meester in uw huis; dat knechten van uw knechten voorzitten aan uw dis...”

Gilbert Van Caeneghem, ’s-Gravenwezel

Bart Maddens

Pallieterke,

In ‘t Pallieterke van 17 april geeft Bart Maddens een inzicht in het huidige Vlaamse partijstandpunt van de N-VA. Inderdaad: de N-VA en vooral Bart De Wever hebben elke Vlaams-nationalistische impuls verloren. De N-VA is vandaag zeker niet méér Vlaamsgezind dan de cd&v en heeft alle Vlaamse prioriteiten verloochend. Zelfs confederalisme komt bij Bart De Wever niet meer ter sprake. Geen enkele Vlaamse eis is in het regeerakkoord opgenomen. Waarom wordt Vlaanderen steeds weer door zijn eigen leiders verlaten en verraden? Als ik de foto zie van Bart De Wever die de koning een hand geeft… in plaats van het hoofd fier rechtop te houden, staat hij onderdanig met gebogen hoofd voor de koning. Het doet mij denken aan Albrecht Rodenbach en zijn gedicht ‘Fierheid’: “Zoo zult gij knielen om de vrede die ‘k belove. (…) Heer graaf, geen een van ons wil knielen.” En verder nog: “Helaas, waar is der Oudren fierheid nu gevaren!” Leo Verbeeck, Schoten

Oekraïne

van. “Dit is er los over”, klinkt het. Ook de openbare omroep zelf heeft intussen gereageerd op de heisa. Woordvoerder Yasmine Van der Borght laat in een reactie aan De Morgen weten dat de programmamakers het leed van de Gazanen geenszins wilden bagatelliseren. Door middel van een satirische sketch wilden ze net aantonen dat er “schrijnender kwesties zijn die meer persaandacht verdienen dan een uitverkoop van geurkaarsen”. Vanuit politieke hoek kwam er een reactie van onder meer Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open Vld). “De definitie van goede humor is dat er altijd wel iemand beledigd zal zijn”, schrijft hij op X. “Toegeven aan de censuur-dictatuur van de minderheid is het ergste wat je kan doen. Meer Ricky Gervais (Brits komiek, red.) nodig in Vlaanderen.”

ANTON SCHELFAUT

hij de corruptie van de ‘overheden’ van zijn land belachelijk maakte. Hij had een referendum kunnen laten organiseren om de oostelijke provincies te laten beslissen of zij bij Rusland dan wel tot Oekraïne wilden behoren, maar dat heeft hij geweigerd. Honderdduizenden levens waren zo gespaard gebleven. Dat Poetin kwaad zou worden, was te voorzien. En nu verarmt Europa zijn burgers door massaal geld te geven aan Zelensky. De wapenindustrie draait als nooit tevoren. Het verwondert niemand dat Groen en andere partijen géén bezwaar hadden tegen het verhogen van de uitgaven voor defensie, want het geld zal van de bevolking komen, niet van onze politici of ambtenaren. Dat is géén ‘beschavingstest’, maar regelrechte diefstal. In Noord-Korea is de derde generatie ‘leiders’ aan de macht. België telt eveneens een groot aantal politieke dynastieën. Waarvoor betaalt Europa zoveel diplomaten? Is dat geen legitieme vraag misschien?

Marc Bertrand, Edegem ‘Onafhankelijkheid’

Pallieterke,

Valerie Van Peel zegt in een ‘exclusief’ interview aan De Zondag (20 april 2025): “Vlaamse onafhankelijkheid is iets wat wij op lange termijn als realiteit willen zien” en “Ik denk ook dat dat op lange termijn realiteit kan worden, maar misschien ga ik dat niet meer meemaken”. Dus onafhankelijkheid niet in de frigo, maar … in de diepvriezer! ‘Dank u’ voor die klare taal, mevrouw Van Peel – sorry, N-VA-voorzitter. Schrap dan ook maar die V, dan wordt het NA of ‘Niet Anders’ dan de traditionele partijen. Dirk Deschepper, Brugge Klare kijk

Pallieterke, Het oeverloos gelul over de huidige politieke en maatschappelijke toestand, en de dagelijkse actualiteit vanwege sommige ‘personaliteiten’ of partijen loopt soms de spuigaten uit. Platte, oneerlijke en moedwillige desinformatie en lafheid doen ons soms ernstige vragen stellen over hun echte bedoelingen. Het is dus een verademing om de artikels in ’t Pallieterke van Jurgen Ceder te mogen lezen, zoals bijvoorbeeld de bijdrage van vorige week ‘Uitgaven voor defensie zijn een beschavingstest’. Zijn realistische, eerlijke en klare kijk op de dingen staat in schril contrast met de woede-opwekkende, domme praat die dagelijks te lezen en te horen is in de media. Doe zo voort, Jurgen, en blijf de onverschrokken, eerlijke en rechtlijnige steunpilaar van ons lijfblad.

Pallieterke, Voor één keer ben ik het grondig oneens met Jurgen Ceder, die beweert dat Oekraïners ook westerlingen zijn. Het zijn Russen. Dat zij aansluiting zochten bij de Europese Unie, is hun volste recht, maar dat is een economische en géén politiek gegeven. Jens Stoltenberg stelde Oekraïne het lidmaatschap van de NAVO voor. Dat was een brutale stommiteit, want er bestond al een overeenkomst dat die niet naar het Oosten zou worden uitgebreid. Ursula Albrecht is de dochter van Ernst Albrecht, een Duits beroepspoliticus (Von der Leyen is de naam van haar echtgenoot, die zij onterecht gebruikt). De ouders van Stoltenberg waren of zijn eveneens beroepspolitici. Volodymyr Zelensky is een schatrijke komiek die zijn bekendheid, populariteit en fortuin dankt aan satirische programma’s waarin

Marcel Melkebeke, Zonnegem

Bidongooier

Pallieterke,

In het VRT-journaal van 14 april ging het een drietal minuten over de 34 doden veroorzaakt door de raketten van Poetin en twintig minuten over de bidon gegooid door een zatte ‘supporter’ naar wielrenner Mathieu van der Poel. ‘s Avonds komt de laffe aanval van de Russen niet meer ter sprake in het nieuws, maar over de bidon wordt verder verontwaardigd bericht en gedebatteerd. In de Tafel van Tine mag een oud-wielrenner bijna een halfuur zijn verontwaardiging uiten over de bidonhistorie. Daar wordt geen woord vuil gemaakt aan Gaza of Oekraïne. Toch een beetje overdreven. Dany Bauwens, Erps Kwerps

Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

Voormalig premier Pedro Passos Coelho

PAL voor Vlaanderen

Het einde is nog niet in zicht

Zaterdag wordt Valerie Van Peel verkozen tot nieuwe voorzitter van de N-VA. Over de capaciteiten van Van Peel ga ik me nog niet uitspreken, daarvoor is het nog te vroeg. Maar dat ze voor een grote uitdaging staat, is duidelijk.

Met de komst van Valerie Van Peel als nieuw voorzitter, neemt de partij meteen ook afscheid van haar oud-voorzitter Bart De Wever. Diens voorzitterschap begon in 2004, in opvolging van Geert Bourgeois. Deze laatste was best een harde werker en een Vlaamse intelectueel, maar tegelijkertijd ook een beetje een grijze muis zonder al te veel charisma. Bart De Wever beschikte wel over dat charisma, de kunst ook om mensen te charmeren en tegelijkertijd te begeesteren. Vriend en vijand zullen het met mij eens zijn: zonder Bart De Wever zou de N-VA nooit geworden zijn wat ze nu is. Locomotief

Herinner u dat de N-VA in 2003 voor het eerst deelnam aan de verkiezingen, maar enkel in West-Vlaanderen de kiesdrempel van 5 procent haalde. Enkel Geert Bourgeois raakte in het parlement verkozen. Voor de jonge partij betekende het tegenvallende verkiezingsresultaat ook een fameuze financiële domper. En ja: Bart De Wever was in 2003 lijsttrekker in de kieskring Antwerpen, maar haalde de kiesdrempel niet. Het kan verkeren, zou Bredero zeggen. Waar De Wever vandaag niet graag aan herinnerd wordt, is het feit dat hij na die verkiezingen enkele gesprekken heeft gevoerd met de top van het Vlaams Belang. Die gesprekken vonden ten dele plaats bij advocaat Paul Doevenspeck thuis in Malle.

De partij overleefde de volgende Vlaamse parlementsverkiezingen van 2004 door een kartel te vormen met cd&v. Dit op vraag van Yves Leterme en boze tongen beweren dat cd&v in ruil de financiële put van de N-VA mee heeft helpen dempen. Dat laatste is misschien een broodjeaapverhaal, maar als gevolg van het kartel kwam de N-VA in het Vlaams Parlement met zes zetels. Drie jaar later volgden succesvolle nationale verkiezingen.

Ik denk dat ze bij cd&v nog altijd zitten te knarsetanden over hun beslissing om twintig jaar geleden de N-VA aan boord te nemen. Zonder kartel was de N-VA hoogstwaarschijnlijk van het speelveld verdwenen. Communautair akkoord

Bart De Wever heeft in die jaren ook in eigen rangen stormen en stormpjes moeten overleven. In november 2006 was er de komst van Jean-Marie Dedecker, binnengehaald door De Wever. Maar cd&v verzette zich daartegen en dreigde ermee het kartel op te blazen. Vrij snel koos De Wever voor het kartel en plooide voor de oekazen van Yves Leterme, waarop Dedecker met zijn eigen partij LDD van start ging. De Wever was op dat ogenblik nog maar twee jaar voorzitter en maakte hoe dan ook geen al te beste beurt. Overigens kwam in 2008 een einde aan de samenwerking met cd&v toen het vertrouwen in de regering Leterme werd opgezegd… omdat er geen communautair akkoord was…! Het kan verkeren, zou Bredero zeggen. Brandjes blussen, dat is ook zo’n opdracht van een partijvoorzitter. Plaatselijke afdelingen zijn dikwijls een bron van geruzie, maar moeilijker wordt het als parlementsleden in opstand komen. Denk maar aan het vertrek van N-VA-kamerleden Hendrik Vuye en Veerle Wouters in september 2016, wat toch ook wel een serieuze domper was voor De Wever. Reden van de breuk: de toekomst van het communautaire project van de N-VA. Het is de verdienste van Bart De Wever dat toen niet méér parlementsleden zijn overgestapt.

Vriend en vijand zullen het met me eens zijn: zonder Bart De Wever was er geen N-VA geweest. U mag gerust twijfelen aan zijn strategieën en standpunten, feit is dat hij als voorzitter een onuitwisbare stempel gedrukt heeft. Het zijn grote schoenen om te vullen voor zijn opvolger.

PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.

Vlaming betaalt

jaarlijks 1.899 euro meer aan sociale zekerheid

dan Waal

Een Vlaming draagt jaarlijks 1.899 euro meer bij aan de sociale zekerheid dan een Waal. Dat blijkt uit cijfers van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ), dat bezorgd is over de overheidsfinanciën. Het ziekenfonds pleit voor meer responsabilisering en de volledige communautarisering van de ziekteen invaliditeitsverzekering.

Het VNZ onderzoekt jaarlijks de uitgaven- en inkomstenverschillen tussen Vlaanderen en Wallonië. Het doet dat op basis van de gegevens van de Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen (LNZ). Die vertegenwoordigt 5,25 procent van de bevolking of 613.330 inwoners. Een Vlaamse titularis binnen de Neutrale Landsbond betaalt jaarlijks 10.909 euro aan socialezekerheidsbijdragen. Voor een Franstalige is dat 9.010 euro. Dat bedrag omvat zowel de werknemers- als werkgeversbijdrage.

Het verschil tussen Noord en Zuid bedraagt 1.899 euro. Een Vlaming moet met andere woorden gemiddeld 21,1 procent

HORIZONTAAL

meer bijdragen dan een Franstalige landgenoot.

Significante consumptieverschillen

Volgens het VNZ waren ook de consumptieverschillen in 2024 significant. Het verschil tussen de gemiddelde ziektekosten voor een Vlaming (2.890 euro) en een Waal (3.004 euro) bedraagt nog altijd 105 euro. In Wallonië werd in 2024 per hoofd 3,6 procent meer uitgegeven aan gezondheidszorg.

Het VNZ stelt nog een ander opmerkelijk verschil vast. Uit de cijfers van alle ziekenfondsen samen blijkt dat in Brussel bijna

A. Het doen ontstaan van tegenstellingen / B. Wandvullende filmprojectie - Neem een slokje - Hoevedieren / C. Voegwoord - Vastgelegde waardes opgelegd door de Internationale Organisatie voor Standaardisatie / D. Oostenrijkse deelstaat - Ruth / E. GetijdeSoort saus / F. Agrarischer - Natuurlijk logaritme G. Directie van de speciale eenheden - Automerk - Type batterij / H. Zoon van Noach - MeerLange-afstandswandelpad / I. Cilinderinhoud - Eenheid van druk / J. Doldriftige - Afwijzing / K. TV-maker van o.m. 'Het Huis' / L. Soort aapKweker

VERTICAAL

1. CD&V-minister/staatssecretaris in de periode 2007-2020 / 2. Boek met meerdere werken van een auteur - Luchtwegenaandoening / 3. Muzieknoot - Moskoviet - Schrans / 4. Onbewezen stelling - Heideplant / 5. Skidiscipline - Turks bevelhebber / 6. Griekse zeegodin - Versterking van een bevestigend antwoord - Dun en rond stuk hout / 7. Antwerpenaren - Nederlandse waterloop / 8. Dopingmiddel - Boogballetje - Deel van het testament / 9. Zwarte vogel - Gehele / 10. In verband met - Muzieknoot / 11. Natuurverschijnsel - Zekere / 12. Inwoners van een Vlaamse stad

een op de drie een voorkeurregeling of verhoogde tegemoetkoming nodig heeft. In Wallonië heeft 23,49 procent van de bevolking recht op een verhoogde verzekeringstegemoetkoming. Dat is 39 procent meer dan in Vlaanderen, waar 16,9 procent daar recht op heeft. Tot slot bedroeg het verschil in het aantal uitkeringsdagen tussen Vlaanderen en Wallonië tien jaar geleden vier dagen. Dat is intussen opgelopen tot zes dagen, een stijging met bijna 23 procent. Vlaamse gerechtigden ‘genoten’ in 2024 van 26,86 uitkeringsdagen, hun Waalse tegenhangers van 32,81.

ANTON SCHELFAUT

KARL VAN CAMP

NOSTRADAMUS VAN DE WEEK

Grondwettelijk verboden audits

Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi gooide met Pasen een knuppel in het politieke hoenderhok. Hij sprak zijn steun uit voor een onderzoek naar activiteiten van Paul Van Tigchelt en Vincent Van Quickenborne als ministers van Justitie. Daarmee zal een doos van Pandora opengaan. De politie zal door steeds diepere dalen gaan voor de doos weer gesloten wordt.

“Of hij naar de paasmis zou gaan?”, wilde een journaliste van VTM weten. Van een mis had Mahdi geen weet, maar hij was wel van plan was om eieren te gaan rapen, wat doorgaans een kinderactiviteit is. Dus ook prima geschikt voor politici. Sammy heeft duidelijk geen kaas gegeten van Pasen en de vredesgedachte die daarmee gepaard gaat, want uitgerekend met Pasen lanceerde hij een snoeiharde aanval op de vroegere Vivaldi-vrienden van Open Vld.

“Het zou niet slecht zijn om een audit te voeren naar hoe de middelen voor Justitie de vorige legislatuur zijn besteed. Er waren ook heel wat middelen. Als je dan kijkt naar de puinhoop die er vandaag is, kan je je daar wel wat vragen bij stellen.” Een voorstel dat objectief gezien meer dan gerechtvaardigd is. En al zeker voor ieder departement dat ooit in liberale handen was. Maar het baant wel de weg naar meer van dergelijke vragen.

Zoals een onderzoek naar de betrokkenheid van cd&v bij het rampzalige landbouwbeleid en de invloed van de Boerenbond. De onvulbare zakken van het cd&v-welzijnsbeleid en waar dat geld heen vloeide. En de actieve hulp van cd&v bij het doofpotbeleid inzake misbruik in de Kerk. Als er dan ook nog eens gekeken wordt in de kookpotten van minister Vandenbroucke op Volksgezondheid, is het hek helemaal van de dam. Om nog maar te zwijgen over de mogelijkheden naar een onderzoek naar PS-activiteiten doorheen verschillende decennia.

Daar is de wereld nog lang niet klaar voor. Historici raden aan om dat verhaal pas te schrijven als alle leed geleden is. Ergens in 2355. Waarna ze aan de erfenis van Verhofstadt kunnen beginnen.

Doe die doos dicht

De audits van ministerieel beleid zijn geen Belgische gewoonte. Doorgaans wordt tijdens de onderhandelingen bepaald welk departement door wie mag worden mismeesterd en mag de volgende minister puin ruimen of meer puin maken.

In de komende maanden en jaren zal het evenwel onderzoeken regenen. Schandaal na schandaal zal opduiken, waarbij miljarden overheidsgeld doelbewust verkwanseld werden. De duurste departementen zullen niet langer Onderwijs, Justitie of Sociale Zaken zijn. Het duurste departement zal met kop en schouders ‘ministeriële onkunde’ zijn. Uiteindelijk zal ‘de audit’ in de Grondwet verboden worden als een gevaarlijke ondermijning van de democratie.

Profi ciat met je Vlaamse overtuiging!

Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds? Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het VNZ.

VRT-SPORTREDACTEUR

“Allez is welkom in de koers, Allah moet erbuiten blijven”

Een donderslag bij heldere hemel was het voor de wielerwereld. Remco Evenpoel kwam terug uit blessure en bleek ondertussen moslim geworden te zijn. Voor Eddy van de VRT-sportredactie is het een brug te ver. “Kijk, in onze stiel moet je met veel zaken rekening houden en je hebt rap iets te veel gezegd of een geslacht verkeerd ingeschat. Ik kreeg het net onder de knie tot bleek dat er nu ook van die muzelmannen opdoken in de koers.”

“Eddy staat er op om zijn verhaal anoniem te doen. In het verleden had hij problemen met een niet bij naam genoemd vrouwenteam dat volgens hem alleen uit ‘potten’ bestond. Een akkefietje dat hem aan de Reyerslaan niet in dank werd afgenomen. Maar Eddy ging op retraite en beterde zijn leven. Tot vandaag dus.

“Kijk, dat ik mij moet aanpassen aan het feit dat wijven ook willen sporten? Dat begrijp ik. Waarom zou zo’n wijf niet eens een blokje om lopen of doen alsof ze kan voetballen? Leven en laten leven, zeg ik altijd. Maar ineens moesten wij daar ook verslaggeving van maken op televisie. Dat is toch een paar bruggen te ver. Er is toch geen hond geïnteresseerd in vrouwenvoetbal of vrouwenbasket? Dat trekt op niks. Maar Eddy hier heeft zich aangepast en hun namen van buiten geblokt. Ik blijf er echter bij: verspilling

U heeft het niet voor vrouwensport, maar dat heeft toch niks met de islam te

“Wacht even, ik kom er toe. Ik wil hier niet overkomen als een vrouwenhater of racist, hé. Ik heb trouwens niks tegen vrouwensport. Beachvolleybal, tennis… Dat kunnen die meisjes wel. Niks zo verkwikkend om zo’n meisje ‘uh’ te horen roepen terwijl ze haar onderbroek laat zien. Dat is vernieuwend en bevrijdend. Wat dat betreft, ben ik de meest inclusieve van de sportredactie. Maar moslims op een fiets is toch een ander paar mouwen. Moslims fietsen niet. Die kunnen dat niet. En plots winnen ze de Brabantse Pijl. Mag ik dat

“Zijt gij blind? Dit is de islamisering van het enige dat nog van ons is: de koers! Die Saoedische prinsen hebben geen echte moslim gevonden die kon fietsen, dus hebben ze er een van ons gekocht. Heb je dat meisje van Remco gezien? Die vallen niet op zo’n eenvoudige boerenjongen, hoor. Hij heeft die gekregen in ruil voor zijn bekering. ‘Ik dank mijn overwinning aan het gebed en mijn vrouw.’ Nu zou ik ook wel eens willen ‘gebedden’ met dat kind, maar dat is pure propaganda. We moeten de islamisering van de koers in de kiem smoren. Meneer heet ook niet meer Evenepoel, hé. Het is Evenepoel-Rayan. Ze mogen op hun kop staan bij de VRT. Ik “En dan nog iets. Als meneer zijn mentale kracht haalt uit het gebed, is dat dan geen doping? Nee, het moet stoppen: de koers is

Nou nou, dat is toch wat verregaand hoor.

EDDY: “Niet waar. Heb jij al eens naar de Tour de France gekeken, jongen? Dat is wreed saai tot je aan de laatste 10 kilometer komt. Het enige wat je als commentator kan doen, is alle mooie kerkjes opsommen waar ze langs fietsen. En dat met een moslim aan de kop. Ik moet er geen tekeningetje bij maken, hé. De boodschap is glashelder: moslims zijn superieur. Ik hoor nu al van twaalfjarige mannekes die weigeren van zich te scheren.”

Wilt u dat Remco zich terugtrekt uit de sport?

EDDY: “Maar nee! Maar hij moet zijn gebeden en zijn liefde voor Allah voor zich houden. En wij moeten daar geen woord over zeggen. ‘Allez, allez’, dat is prima langs het parcours. ‘Allah, Allah’ is verboden. Zo simpel is dat. Alsof Allah zich zou bezighouden met Remco de Mont Ventoux op te duwen. Ten eerste moogt ge een coureur niet de berg opduwen. En ten tweede: kan die kerel niet beter naar Gaza moslims gaan helpen? Ik eis een communicatieverbod op religieuze achtergronden van coureurs. Ik zal het anders zeggen: als Van Aert een getuige van Jehovah was, hadden we daar zwijgplicht over. Daar lopen nogal wat zotten tussen. Maar nu er een moslim tussen loopt, is dat inspirerend of zo? Denk toch eens twee minuten na, zeg!”

GAAT IN HET VERZET