't Pallieterke van 16 januari 2025

VLAANDEREN KRIJGT NIETS

Hoeveel keer heeft hij het gezegd? Tien keer? Twintig keer? We gaan het niet optellen, maar het staat vast dat er maar één partijstandpunt is dat Bart De Wever in de aflopen jaren meermaals als breekpunt voor regeringsdeelname heeft vooropgesteld: “We stappen niet in een federale regering zonder confederalisme.”

In de afgelopen maanden hebben we er herhaaldelijk op gewezen dat de mediastilte over een mogelijke staatshervorming een veeg teken was. Minstens zouden we ongenoegen moeten horen van Franstalige partijen over de eisen van de N-VA. Het lijkt er nu op dat er gewoon nooit een eis is geformuleerd.

Sander Loones zou een werkgroep leiden om, parallel aan de echte regeringsvorming, met de andere partijen aan een staatshervorming te werken. Eind deze maand moeten de regeringson derhandelingen achter de rug zijn, maar het enige geluid dat uit die werkgroep komt, is het getsjirp van krekels.

Onafhankelijkheid Confederalisme

Op de nieuwjaarsreceptie viel het woord ‘confederalisme’ niet in de toespraak van De Wever. Hij zei: “Wij zijn bereid om dit land te besturen als er concrete communautaire vooruitgang te boeken valt.” Wat we daaronder moeten verstaan, zegt hij niet. De Wever verzekert ons dat dit iets voor later is: “We steken het communautaire niet in de frigo, maar de hoofdfocus ligt op her vormingen op de arbeidsmarkt, pensioenen en fiscaliteit.” Het communautaire ligt inderdaad niet in de frigo. Het is in de open haard gegooid.

HLN zei van alle aanwezigen op de receptie hetzelfde te hebben gehoord, namelijk “dat de economie pas echt kan floreren en de begroting pas echt op orde kan gesteld worden, als ook de staatsstructuur veranderd wordt”. Matthias Diependaele had in december ook nog eens gezegd dat de moeilijke federale onderhandelingen bewijzen dat België niet werkt. Allemaal correcte analyses, maar waarom is een staatshervorming dan niet de eerste eis geweest?

De N-VA heeft het nooit geprobeerd

Knack liet deze week twee grondwetsspecialisten aan het woord die niet tot de Vlaams-nationale familie behoren. Het zou verplichte lectuur moeten zijn voor alle politici. Jürgen Vanpraet: “Ik vrees dat de Arizona-regering met hervormingen zal komen die een flauw afkooksel zijn van wat dit land nodig heeft, óók op socio-economisch vlak. In dat opzicht zal het eindresultaat niet veel afwijken van de eindbalans van Vivaldi... De staatshervorming is geen prioriteit voor de onderhandelende partijen, ook niet bij de N-VA.” Quinten Jacobs: “Ik stel alleen maar vast: de staatsstructuur is de kern van heel veel problemen. Wie België wil redden, moet het hervormen... Ik nodig alle politici uit: bezorg mij uw plan waarmee ude openbare financiën voor de lange termijn vlot wilt trekken zonder staatshervor ming. Dat is simpelweg onmogelijk.”

In De zevende dag zei Peter De Roover dat deze cruciale fase in de onderhandelingen niet het moment is om eisen tot staatshervorming te formuleren. Inderdaad, Peter, de N-VA had nooit mogen beginnen aan de onderhandelingen zonder eerst een princi piële toezegging van de anderen over een grote staatshervorming. Nu is het te laat. Prévot en Bouchez sabelden de zeer voorzichtige oproep van De Wever voor ‘com munautaire vooruitgang’ trouwens onmiddellijk weer neer.

Ik ben naïef geweest toen ik hier waarschuwde voor het gevaar dat we een kleine staatshervorming zouden krijgen die het Belgische probleem niet oplost. We zul len blijkbaar zelfs dat niet krijgen.

JURGEN CEDER

“Asteroïden zijn letterlijk rondvliegende goudmijnen”

8-9

De privilegekoffer van de ambtenarij

Wie een bezoek brengt aan het Antwerpse stadhuis, kan daar de 14de-eeuwse privilegekoffer of ‘privilegekom’ bewonderen. Zoals de naam al doet vermoeden, werden daarin eeuwenlang de privileges of oorkonden met de rechten en de vrijheden van Antwerpen bewaard. De privilegekom overleefde tijdens de Spaanse Furie als bij wonder de brand op het Antwerpse stadhuis, die was aangestoken door Spaanse troepen.

Als de Belgische ambtenarij over een soortgelijke koffer zou beschikken, welke privileges zouden er dan inzitten? Ik som er enkele voor u op. Een gemiddeld nettopensioen dat 891 euro hoger ligt dan dat van een werknemer (1.467 euro) en zelfs dubbel zo hoog als dat van een zelfstandige (1.143 euro). Of wat dacht u van een volledig pensioen voor leerkrachten na 41,25 gewerkte jaren, terwijl gewone werknemers daar pas na 45 jaar aanspraak op kunnen maken? De perequatie misschien, die ervoor zorgt dat de pensioenen van ambtenaren na hun pensionering meer dan de index stijgen? Nog eentje om het af te leren: de gunstige berekeningswijze van het pensioen op basis van het gemiddelde loon in de laatste tien gewerkte jaren, terwijl voor werknemers het gemiddelde loon over de hele loopbaan als referentie geldt. Wanneer in de middeleeuwen een nieuwe vorst of landvoogd aan de macht kwam, bracht hij of zij doorgaans een bezoek aan de steden in zijn of haar gebied. Tijdens deze zogenaamd blijde intrede werd de nieuwe vorst feestelijk ontvangen door de lokale bevolking. In ruil voor de erkenning van zijn machtspositie, beloofde de vorst om de privileges van de steden te eerbiedigen.

De nieuwe federale heersers, formateur Bart De Wever (N-VA) en zijn in de steigers staande Arizona-regering, lijken niet van plan om de privileges van de ambtenarij zomaar te herbevestigen, tot ongenoegen van zo’n 30.000 onderwijsambtenaren. Zij betoogden maandag in Brussel tegen de verwachte federale pensioenplannen. Hoe de deelnemende leerkrachten dat kunnen verantwoorden ten aanzien van hun leerlingen, is ons een raadsel.

Van leerkrachten zou men mogen verwachten dat ze hun leerlingen verantwoordelijkheidszin bijbrengen. Maar wat is er verantwoordelijk aan betogen voor royale statuten waarvoor hun eigen leerlingen - die maandag noodgedwongen thuiszaten door de schoolstaking - later zullen moeten opdraaien? Pijnlijke hervormingen zijn onvermijdelijk als we onze (klein)kinderen geen financiële strop om de nek willen leggen. Vooral door de vergrijzing zullen de sociale uitgaven in de komende legislatuur stijgen van 146 miljard naar 173 miljard euro. Dat is een stijging van meer dan 5 miljard euro per jaar. Laat ons daarom hopen dat de privilegekoffer van de ambtenarij - in tegenstelling tot de Antwerpse privilegekom - wél wordt verzwolgen door de vlammen.

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen

Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be

L ezersbrieven: lezersbrieven@pal.be

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Simon Segers, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

Geen ‘junta’ van de partijvoorzitters

In de Wetstraat werd de voorbije weken gespind dat formateur Bart De Wever (NVA) erop staat dat alle partijvoorzitters in een mogelijke federale regering stappen. Enkel MR-baas Georges-Louis Bouchez lijkt toe te happen, net als Maxime Prévot (Les Engagés). Dreigt er met Conner Rousseau (Vooruit) en Sammy Mahdi (cd&v) aan de zijlijn en Bouchez die voorzitter blijft een ‘junta’ te ontstaan tegen de premier, zoals ten tijde van het Egmontpact? Dat is verre van zeker.

Net zoals vakbonden betogen nog voor er sprake is van een federale regering, is het gespin volop bezig over de verdeling van de ministerposten nog voor er een definitief regeerakkoord op tafel ligt. En meer bepaald of de onderhandelende voorzitters al dan niet tot de Arizona-regering zullen toetreden. Formateur en gedoodverfd premier Bart De Wever heeft al duidelijk gemaakt dat hij de voorzitters in de regering wil. Hij wil geen Vivaldi-toestanden waarbij een Georges-Louis Bouchez of een Paul Magnette (PS) vanop de tribune de duim omhoog of omlaag kunnen duwen om het regeringsbeleid te sturen.

BINNEN DE N-VA IS BART DE WEVER ONAANTASTBAAR

En als historicus en Vlaams-nationalist kent De Wever natuurlijk zijn klassiekers. Eind jaren 1970 werd de Wetstraat verlamd door de zogenaamde ‘junta’ van de partijvoorzitters. Onder andere in de afhandeling van het uiteindelijk ter ziele gegane Egmontpact stond eerste minister Leo Tindemans (CVP) tegenover de partijvoorzitters Wilfried Martens (CVP), André Cools (BSP), Hugo Schiltz (VU) en Charles-Ferdinand Nothomb (PSC).

Enkel Bouchez en Prévot aan boord

De Wever wil dat iedereen op dezelfde lijn staat en dat kan volgens hem enkel met de voorzitters in de regering. Zeker in tijden dat ze om de haverklap interviews geven en op sociale media opduiken. Alleen lijkt zijn overtuigingskracht momenteel eerder beperkt. Het ziet ernaar uit dat enkel MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez 100 procent zeker tot de regering zal toetreden. Het is bekend: de man aast op de post van Binnenlandse Zaken. Ook Les Engagés-baas Maxime Prévot ziet wat in een ministerpost, al is dat nog niet zeker. Het is bekend dat de Franstalige centristen graag controle hebben over het stelsel van de gezondheidszorg. Misschien wordt Prévot minister van Sociale Zaken

CONNER ROUSSEAU IS VERZWAKT SINDS HIJ VORIG JAAR DE AFDELING VAN GENT NIET ONDER CONTROLE KREEG

Maar voor Conner Rousseau van Vooruit en Sammy Mahdi van cd&v liggen de zaken anders. Eerstgenoemde denkt niet aan deelname aan de regering. Die zou zijn partij misschien te veel stemmen kosten in 2029 en de plaatsen - twee - als minister zijn ook beperkt. Idem voor Sammy Mahdi die bij de keuze van de ministers bijna niet om Vincent Van Peteghem en Annelies Verlinden heen kan.

Voorzitters minder sterk dan gedacht

De vraag is dan ook in welke mate we in een nieuw Vivaldi-scenario terechtkomen met de partijvoorzitters als schoonmoeder die constant kritiek uiten of de regering de les spellen. Want er komt nog bij dat Bouchez van plan is om de post van minister en partijvoorzitter te combineren. Er dreigt dus een junta van partijvoorzitters te ontstaan, zeker van de jongere generatie van dertigers. Dit tegenover de wat oudere De Wever (54 jaar) en Prévot (46).

Toch is enige nuance hier op zijn plaats. Om tot die zogenaamde junta te komen, moeten de partijvoorzitters intern zeer sterk staan - ja, zelfs onaantastbaar zijn. En ook al zijn ze inderdaad met een stalinistische score verkozen, in de praktijk staan ze minder stevig in de voorzittersschoenen dan gedacht. Conner Rousseau is verzwakt sinds hij vorig jaar de afdeling van Gent niet onder controle kreeg. Vooruit Gent verzette zich tegen een coalitie met de N-VA en schilderde de Vlaams-nationalisten in de beste Jos Van Eynde-stijl af als een groep halve nazi’s. Rousseau zal zijn positie enkel kunnen verstevigen indien hij een regeerakkoord met voldoende rechtse sociaaleconomische accenten door een partijcongres krijgt.

Ook de positie van Georges-Louis Bouchez is zowaar aangetast. Ex-premier Sophie Wilmès uit openlijk kritiek op het feit dat Bouchez twee petjes wil blijven dragen: minister en voorzitter. Het leidde tot een woede-uitbarsting van de Bergenaar en de federale regeringsonderhandelingen moesten er even voor worden stilgelegd. Ook kwam er kritiek op het feit dat hij twee ex-kaders van de radicaal-rechtse partij Chez Nous wou binnenhalen in de MR. Zelfs de dochter van wijlen voorzitter Jean Gol kroop in haar pen en liet op Facebook haar ongenoegen blijken. Conclusie van de media: Bouchez is niet zo almachtig als sommigen beweren. Idem voor Sammy Mahdi die op 9 juni 2024 de christendemocraten heeft gered door de electorale schade te beperken. Maar cd&v haalde het slechtste resultaat ooit en is straks binnen Arizona zowat het kneusje. Het enige waaraan hij zich kan optrekken, is dat cd&v geen rechterflank meer heeft en hij eigenlijk met een beweging.net-partij zit. Verschillende stromingen verzoenen is niet meer nodig.

CONCLUSIE VAN DE MEDIA: BOUCHEZ IS NIET ZO ALMACHTIG ALS SOMMIGEN BEWEREN

Niet te vergelijken met de Egmontperiode

Wie vreest dat de partijvoorzitters de regering zullen blokkeren of saboteren, is wellicht te pessimistisch. Als de ploeg geen doortastend beleid voert, dan zal het vooral zijn omdat het regeerakkoord door allerlei amendementen sterk is afgezwakt en verwaterd tot een centrumtekst.

En om terug te komen op de historische vergelijking met het Egmontpact in 1977-1978. Zoals veel vergelijkingen loopt die wat mank. Er was inderdaad constant ruzie tussen Tindemans enerzijds en vooral het duo Schiltz en Cools anderzijds. Maar dat had ook te maken met inhoudelijke onenigheid. Tindemans is nooit een grote voorstander geweest van het Egmontpact en deed weinig moeite om het te verdedigen. Zelfs een naar het centrum afgezwakt Arizona-regeerakkoord draagt nog altijd duidelijk de sporen van Bart De Wever. Bijkomend element is dat Wilfried Martens in de jaren 1970 als partijvoorzitter een politieke en electorale bedreiging werd voor Leo Tindemans. Binnen de N-VA is Bart De Wever onaantastbaar. En als er een nieuwe voorzitter komt, dan blijft die ondergeschikt aan de man die de partij groot heeft gemaakt.

ANTON SCHELFAUT

‘Gamers’ van mijn leeftijd zijn een uitzondering, maar bij tieners is het omgekeerde het geval. In de klas van mijn zoontje speelt iedereen computerspelletjes. De meesten van mijn leeftijd zullen zich dan ook niet bewust zijn van de cultuuroorlog die in die sector heviger wordt uitgevochten dan op andere terreinen van de populaire cultuur. Het grote verschil is de nauwe band tussen computerspellen en het internet. Trends worden er sneller opgemerkt. Het is ook zeer moeilijk om er censuur in stand te houden. Een mening die je verbiedt in forum A, duikt daarna met dubbel zoveel kracht op in forum B. Go woke, go broke

Het verzet tegen woke inhoud bij videospellen is de laatste jaren enorm gegroeid. De grote producenten die daar geen rekening mee houden, komen steeds vaker in controverses terecht die de verkoopcijfers aantasten. ‘Go woke, go broke’ is nog geen harde wetmatigheid, maar bevat wel een kern van waarheid. De meeste spelers blijken tolerant voor milde politieke correctheid, maar wanneer je hun neus net iets te veel in de woke onzin duwt, kan de schade groot zijn. ‘Dragon Age: The Veilguard’ is een flop geworden die het prestigieuze Bioware miljoenen heeft gekost. Tekenend voor de inhoud is een scène waarin een bepaald personage een ‘non-binaire’ persoon met het verkeerde voornaamwoord aanspreekt. Nadat ze haar vreselijke fout beseft, gaat ze op de grond liggen en begint ze te pompen als boetedoening

DE SNELHEID WAARMEE BESLUITEN VAN BEDRIJVEN ELKAAR OPVOLGEN, WIJST OP HET BEREIKEN VAN EEN KANTELPUNT

Sommige ontwikkelaars lijken de les stilaan geleerd te hebben. De makers van ‘Lords of the Fallen’ lieten deze week weten: “Onze spellen worden altijd ontwikkeld om het spelplezier en het commerciële succes te maximaliseren en daarom zullen we in de toekomst geen sociale of politieke agenda’s meer in die ervaringen integreren, omdat we hebben gemerkt dat dat grote risico’s met zich mee kan brengen.” Iedereen begreep wat ze daarmee wilden zeggen: geen woke onzin meer in onze spelletjes. Vijf jaar geleden zou een dergelijke mededeling ondenkbaar zijn geweest. Er lijkt iets te kantelen. Dat zie je nog duidelijker in andere sectoren.

De neergang van DEI

In juli kwam John Deere, fabrikant van landbouwmachines, met de opmerkelijke aankondiging dat het bedrijf niet langer subsidies zou geven aan lgbt-activiteiten, geen diversi-

teitsquota meer zou toepassen en het beleid waarbij personeelsleden hun eigen persoonlijke voornaamwoorden (he/she/they) mogen kiezen, zou stopzetten. Het bedrijf was op sociale media in een storm terechtgekomen over zijn woke activiteiten. John Deere, zich bewust dat boeren niet de meest progressieve bevolkingsgroep zijn, reageerde snel en kon daarmee vermijden wat Bud Light overkwam na zijn campagne met ‘transpersoon’ Dylan Mulvaney.

John Deere was blijkbaar het slachtoffer geworden van de ijver van zijn eigen DEI-departement. DEI staat voor Diversity, Equity, and Inclusion. Na de dood van George Floyd hebben de meeste grote bedrijven in de VS dergelijke departementen gecreëerd en bemand met activistische personeelsleden. Daarmee haalden ze een politiek militantisme in huis dat ze al snel niet meer onder controle hadden en dat zich zelfs, zoals Disney ondervond, tegen het eigen bedrijf kon keren.

Verschillende van die bedrijven lijken nu hun fout te beseffen. De laatste maanden hebben onder andere Meta (moederbedrijf van Facebook), Walmart, Ford, Toyota, McDonald’s, Boeing, en Harley-Davidson al aangekondigd hun activisme rond DEI te gaan terugschroeven en personeelsleden in dat departement te zullen afdanken. De snelheid waarmee die besluiten elkaar opvolgen, wijst op het bereiken van een kantelpunt. Betekenisvol is ook de bocht van Mark Zuckerberg, die pas heeft aangekondigd minder ‘content moderation’ op Facebook te zullen uitvoeren, waarmee hij zelfs een botsing met de EU riskeert.

Robby Starbuck

De nachtmerrie voor de DEI-departementen heet Robby Starbuck, een conservatieve activist op sociale media. Hij is van Cubaanse afkomst, maar dat brengt hem niet tot sympathie voor diversiteitsbeleid. “Integendeel”, zegt hij. “Ik ben latino en ik wil niet dat mijn kinderen zich afvragen of ze een kans hebben gekregen vanwege hun etniciteit in plaats van hun verdienste.”

John Deere was zijn eerste slachtoffer. Starbuck bracht onder andere uit dat het bedrijf een kinderversie van de Gay Pride subsidieert. Starbuck valt niet altijd onmiddellijk aan. Aan Boeing schreef hij eerst een brief om het bedrijf te verwittigen dat hij van plan was om hun woke agenda aan te klagen. Het bedrijf doekte daarop zijn DEI-departement op. De snelle reactie van Boeing is begrijpelijk. Wil je op een vliegtuig stappen dat is gemaakt door mensen die zijn aangeworven om aan diversiteitscriteria te voldoen?

De cultus rond DEI was reeds vroeger aangetast, maar de verkiezing van Trump betekende de consecratie van die trend. Toen Biden de transgender Rachel Levine bevoegd maakte voor Gezondheid was dat een symbolische daad, een geste naar de lgbt-gemeenschap. Trump doet daar niet aan mee. In de Europese pers wakkert men de vrees aan dat Trump een lgbt-vijandig beleid zal voeren. Weinigen

hebben opgemerkt dat hij Scott Bessent heeft voordragen als zijn minister van Financiën. Bessent is homo, maar maakt daar geen publiciteit rond. Dat doet ook Trump niet. De seksuele voorkeur van Bessent interesseert hem gewoon niet. Trump zal Bessent benoemen omdat die het vertrouwen van Wall Street geniet en zijn plan voor invoertarieven genegen is. En zo krijgt een homo de hoogste post ooit in een Amerikaanse regering, alleen omwille van zijn geschiktheid.

Europa minder besmet door het virus

Al wat ik hierboven heb geschreven, moet worden gerelativeerd voor wat Europa betreft. Europa is zeker in de ban geweest van de hysterie rond de dood van George Floyd. Denk maar aan voetballers die knielden voor Black Lives Matter. In dezelfde sfeer was het EK van 2021 helemaal in de regenboogkleuren getooid, als een reactie op de Hongaarse beslissing om op lagere scholen geen lgbt-propaganda meer toe te laten. Het lijkt achteraf gezien allemaal wat onwerkelijk. Een jaar later, op het WK van Qatar, was de voetbalwereld al helemaal genezen van de woke koortsaanval. Denk ook maar aan de poging van de stad Gent om uit te pakken met ‘Queen Nikkolah’ als alternatief voor Sint-Nicolaas, maar snel bakzeil moest halen. In Europa kwam het verzet tegen woke niet alleen van rechts. Frankrijk reageerde negatief op weer eens een trend uit Amerika. Ook bij ons was het enthousiasme klein. Bart Somers, niet bepaald een rechtse jongen, schreef al in 2021 een opiniestuk waarin hij waarschuwde voor de ideologie van woke: “Ze geeft groepsidentiteit voorrang op persoonlijke identiteit. Ze beoordeelt mensen niet op basis van talent, inzet of overtuiging, maar op basis van de kleur van hun huid, hun geslacht of hun seksuele voorkeur.” Dat zou nog een stuk overtuigender klinken indien hij een jaar voordien niet El Kaouakibi aan boord van zijn partij had gehesen om daar als knuffelallochtoon van dienst te fungeren.

“WOKERS ZIJN EVEN ONVERDRAAGZAAM ALS DE EXTREMEN”

Conner Rousseau

Ook Conner Rousseau liet zich laatdunkend uit: “Wokers zijn even onverdraagzaam als de extremen.” Hij beschreef woke-activisten als “mensen die super agressief hun groot gelijk willen opdringen aan een ander”.

Onze eigen demonen

Je kan het verschil tussen de VS en Europa merken op Netflix. Als binnen de eerste 5 minuten geen zwarte hoofdpersoon - altijd een goed mens - opduikt, kijk je naar een Europese productie of een Amerikaanse van vóór 2020

(George Floyd). In reclamefilmpjes zijn we wel de VS gevolgd. Blijkbaar zijn er geen gezinnen meer waar niet minstens één persoon zwart is (merkwaardig genoeg zelden Aziatisch of Noord-Afrikaans).

Ik wil de invloed van woke in Europa ook niet minimaliseren. We zijn niet helemaal ontsnapt aan het hersenrot uit de VS. Zeker binnen het Engelse taalgebied, meer bepaald in het VK en Ierland, heeft woke vaste voet aan de grond gekregen. En ook bij ons woekert de transideologie nog steeds. Ondanks ministers van de N-VA op het departement Onderwijs, krijgen kinderen nog steeds ‘genderkoek’ van Cavaria opgediend en wordt hun ouders nog steeds de pertinente leugen verteld dat puberteitsblokkers ongevaarlijk en omkeerbaar zijn

HET TERREIN DAT WOKE HEEFT VEROVERD, ZAL HET NIET GEMAKKELIJK WEER AFSTAAN

Europa heeft ook wel zijn eigen ideologische demonen waarvan men in de VS minder last heeft, zoals ecologistisch extremisme. Ik heb geen weet van Amerikaanse steden die hun inwoners al hebben aangeraden de kerstboom op te eten.

Is het ergste voorbij?

Ligt ‘peak woke’, het hoogtepunt van woke, achter ons? Ik vermoed van wel. De offensieven vanuit die hoek nemen duidelijk in sterkte af. Dat wil niet zeggen dat die ideeën nu zijn verdwenen. Het terrein dat ze hebben veroverd, zullen ze ook niet gemakkelijk weer afstaan.

Professor Kaufmann is in een opiniestuk in The Times niet optimistisch: “De vleugels (van woke) zijn afgeknipt, maar de kernmythes en symbolen die eraan ten grondslag liggen, zijn intact gebleven. Jonge mensen, vooral jonge vrouwen, zijn veel minder tolerant ten aanzien van uitspraken die aanstootgevend kunnen zijn voor historisch achtergestelde groepen van ras, geslacht en seksuele identiteit dan oudere generaties.”

Kaufmann is een Brit. Ik begrijp waarom hij pessimistisch is. De Cass Review heeft vorig jaar blootgelegd hoe honderden Britse kinderen onherstelbaar zijn beschadigd in de transgenderkliniek van Tavistock, omdat de ‘zorgverstrekkers’ niet door de wetenschap, maar door ideologie werden bezield. Dat gebeurde in hetzelfde land waar, zoals ik in mijn column van vorige week beschreef, jarenlang duizenden minderjarige meisjes werden verkracht en geprostitueerd omdat de samenleving in haar geheel - pers, politie, politiek, ambtenarij - weigerde om misdrijven van allochtonen op autochtonen te zien. De gevolgen van woke gaan heel wat verder dan slechte televisie of wereldvreemde reclamefilmpjes.

JURGEN CEDER

In overeenstemming zijn met de GDPR-normen rond privacy en gegevensbescherming kost een KMO gemiddeld 15 procent van haar winst. Het is slechts één cijfer dat aantoont hoe onze economie kreunt onder de regelgeving. Tel daar ook nog het vergunningenbeleid bij dat zeker in Vlaanderen het ondernemerschap bedreigt en dus ook geld kost.

Het is een boutade die de voorbije maanden regelmatig opdook in de financieel-economische pers: de VS innoveert, China kopieert en Europa reguleert. Het is wat kort door de bocht. De tijd dat China vooral leentjebuur ging spelen bij de westerse bedrijven op het eigen grondgebied is voorbij. Het land innoveert wel degelijk. Dat het marktaandeel van de verkoop van elektrische auto’s toeneemt, is niet enkel het gevolg van een royaal subsidiebeleid, maar heeft evenzeer te maken met moderne technologieën die die wagens concurrentieel maken. En wat Europa betreft, zou het fout zijn te denken dat we hier niet innoveren. Vlaanderen staat zelfs aan de top, want meer dan 3 procent van het bbp gaat naar onderzoek en ontwikkeling. Dat is onder andere te danken aan een vermaard internationaal technologiecentrum als Imec in Leuven. Wel is het zo dat die O&O-investeringen zich te weinig vertalen in concrete nieuwe producten, maar dat is een ander verhaal.

NOG VOOR ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE GOED EN WEL ONTWIKKELD IS, IS ER AL EEN EUROPESE

AI-ACT DIE DE SECTOR

MOET REGULEREN

De hoge O&O-intensiteit is goed voor de economische groei, maar het klopt eveneens dat die gefnuikt wordt door te veel regulering. En daar zijn we in Europa, en dus ook in Vlaanderen en België, allemaal in hetzelfde bedje ziek. In die mate dat het toekomstige welvaart bedreigt.

Groei onder druk

De cijfers zijn op dat vlak echt wel hallucinant. In zijn rapport over de zwakheden van de Europese economie gaat Mario Draghi, de ex-voorzitter van de Europese Centrale Bank, dieper in op die Europese zwakte. Er is de richtlijn CSRD die bedrijven verplicht te rapporteren hoe ze meer bijdragen tot een duurzame economie. Nog voor artificiële intelligentie goed en wel ontwikkeld is, is er al een Europese AI-act die de sector moet reguleren. Je had een aantal jaar geleden al de invoering van de

GDPR-regels rond privacy en gegevensbescherming. Welnu, de tijd die een KMO moet besteden om in orde te zijn met die GDPR-regels, kost geld, in die mate dat het de winst met 15 procent doet dalen. Dat is maar één concreet cijfer dat aantoont hoe regulitis op Europees vlak de groei onder druk zet. Een ander voorbeeld? Bij een derde van de bedrijven is tot 10 procent van het personeel voltijds bezig met het nagaan of men de regelgeving volgt. Die mensen kunnen dus niet elders worden ingezet. Dat weegt eveneens op de groeikansen van zo’n bedrijf. Het betekent ook een concurrentieel nadeel ten opzichte van bijvoorbeeld de Verenigde Staten. En dat in een periode dat het regelgevend kader daar nog niet verder is afgebouwd, zoals de toekomstige VS-president Donald Trump belooft.

Specifiek in België hebben we nog een extra nadeel. Tal van sectoren (boekhouders, architecten, immobiliën en kleinhandel) zijn sterk beschermd. De OESO, de denktank van de industriële landen, maakte een analyse van de marktregulering in verschillende sectoren. Voor de hele economie hoort België bij de industrielanden met de hoogste barrières voor nieuwkomers. Enkel in Canada en Zuid-Korea liggen die nog hoger.

In vergelijking met de rest van Europa zijn er in België relatief weinig sterk groeiende bedrijven (concreet gedefinieerd als met een

groei van meer dan 10 procent per jaar in omzet of tewerkstelling).

Eén van de redenen daarvoor is het bestaan van belangrijke administratieve lasten. 30 procent van de vergunningsaanvragen waarover in 2023 een beslissing is genomen in Vlaanderen, leidt niet tot een effectieve toekenning.

Regering-Diependaele

Daarmee is het ondernemerschap in Vlaanderen sterk bedreigd. Nu, de nieuwe Vlaamse regering zegt wel dat ze daar iets aan wil doen; het gaat hier tenslotte om een Vlaamse bevoegdheid. Minister-president Matthias Diependaele (N-VA) herhaalt het in zowat elk interview. Ondertussen moet een gemengde commissie met juristen, wetenschappers, ambtenaren en rechters onder leiding van Mark Andries (administrateur-generaal VLAIO) een advies voorbereiden met concrete maatregelen voor rechtszekere, robuuste en vlottere vergunningverlening

BELGIË HOORT BIJ

DE INDUSTRIELANDEN

MET DE HOOGSTE

REGULERINGSBARRIÈRES

VOOR NIEUWKOMERS

Andries daarover op LinkedIn: “Binnen een jaar na de start van deze legislatuur moet er een advies zijn met concrete maatregelen dat de Vlaamse Regering kan omzetten in een actieprogramma.” Niet slecht, maar waarom binnen het jaar? Het heeft toch veel weg van de trein de traagheid.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

DEZE WEEK IN DE GESCHIEDENIS

VAN ’T PALLIETERKE

Naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van ’t Pallieterke op 17 mei 2025, wil de redactie het rijke verleden van dit weekblad in de kijker zetten. In deze rubriek blikken we terug op wat ’t Pallieterke in het verleden bracht.

18 januari 1951: Paul-Henri Spaak stijgt op In 1951 trok Paul-Henri Spaak, die later nog secretaris-generaal van de NAVO zou worden, richting de Verenigde Staten om mee te werken aan de opbouw van de trans-Atlantische samenwerking. Als minister in de Belgische regering vluchtte Spaak eerst richting het Verenigd Koninkrijk. ’t Pallieterke zag in zijn latere vlucht richting de VS een kans om de spot met hem te drijven. “Ondanks uw zwaarlijvigheid is de hemelvaart zonder ongelukken verlopen. Inmiddels zijt gij alweer neergedaald ter wereld, ergens in het vrije Amerika”, schreef E. Pistel in een briefje aan ‘Popol Spaak’. “Maar als ge nog eens vertrekt, geef dan in ’s hellesnaam eerst een persconferencie om de mensen gerust te stellen. Zeg niet dat er géén oorlogsgevaar dreigt. Zeg liever dat ge u andermaal gaat slachtofferen op het altaar des vaderlands.”

19 januari 2000: Na de Belgische, nu ook de Vlaamse uitverkoop “Het Vlaamse telecombedrijf Telenet in Nederlandse handen? Als het van onze rooie en blauwe Vlaamse staatsmannen afhangt, liever nog vandaag dan morgen of overmorgen.” Rond de eeuwwisseling kwam het nieuws naar buiten dat de Vlaamse overheid en lokale aandeelhouders overwogen om hun aandelen van Telenet (gedeeltelijk) te verkopen aan buitenlandse partijen, waaronder dus ook het Nederlandse KPN. Uiteindelijk slaagde het Amerikaanse Liberty Global erin om Telenet in 2023 volledig in handen te krijgen, na een eerdere mislukte poging om het telecombedrijf van de markt te halen in 2013.

20 januari 1977: Belvedère: overgordijnen kopen!

Albert II, toen nog prins van België, klaagde in 1977 over pottenkijkers aan hun kasteel Belvedère in Laken. De bouw van een zendmast op 400 meter van het domein zou een inbreuk op de privacy vormen. “Nog voordat de paraboolantennes goed en wel geplaatst waren, had Paola al aan het ontbijt een scène gemaakt tegen haar vent. En Albert was bij broer Baudouin binnengevallen met het verhaal ‘dat die toren niet kon, want denk maar eens aan Kennedy in Dallas!’”

21 januari 1965: De zelfmoord van de CeVePe “De CeVePe laat geen dag voorbijgaan of ze levert stof tot openbare vermakelijkheid.” In de jaren 60 was

de Christelijke Volkspartij nog een van de dominante politieke partijen. Toch voelden zij ook de druk van de socialisten, wat tot rare bokkensprongen leidde tijdens de campagne. “Stem voor ons omdat wij zelfs in een koalitie met de socio’s de sterksten zouden zijn en het land zijn katholieke eerste minister moge behouden! Een ontroerende slagzin!”, schreef ’t Pallieterke daarover. Ook het verzet tegen de Volksunie stootte dit blad tegen de borst. “De socio’s worden in het gemeentehuis binnengehaald enkel en alleen om de Volksunie er te kunnen buiten houden.”

22 januari 1987: Rodeo in Voeren

We zijn 1987, de taalstrijd in Voeren bereikt een hoogtepunt. In het begin van dat jaar werd de regering nog gered door Herman Suykerbuyk, die in naam van de CVP - ondanks een eerder gesteld ultimatum - toch nog vertrouwen gaf aan die regering. “Wat is de draagkracht van de telkens weer ingeslikte ultimatums van de cevepekens”, vroeg ’t Pallieterke zich af in het editoriaal. Om een alinea verder een geniale voorspelling te doen: “Ik weet het wel, het zou natuurlijk absurd zijn, indien de regering zou vallen over de burgemeesterszetel in Voeren. Maar ’t Belgiekske IS een absurde staat. In een treffelijke westerse demokratie is een figuur als Happart die het politieke leven jarenlang op stelten zet, gewoonweg ondenkbaar.”

23 januari 2008

In het voorjaar van 2008 bereidde het Octopusoverleg onder leiding van Yves Leterme (cd&v) de staatshervorming voor. “Hoe lang gaat het nog duren voor de Vlaamse beweging wakker wordt uit haar winterslaap?”, vroeg ’t Pallieterke zich destijds al af. “Is het nu nog niet duidelijk dat er van dat hele Octopusgedoe niets goeds in huis komt? Dat we integendeel op een kwalijke ochtend riskeren te ontwaken in België-Halle-Vilvoorde, waar de verfransing ten top gedreven wordt en de Vlaamse meerderheid voorgoed volledig aan banden wordt gelegd.” Ook toen al worstelde de Vlaamse beweging met de N-VA. “De partij heeft haar partijpolitieke besognes, wij hebben onze verantwoordelijkheid”, klonk het resoluut.

24 januari 2001: de Amerikaanse stabiliteit In het Buitenlands Spervuur van deze week ging het over de eedaflegging van George Bush junior. 211 jaar na de eedaflegging van George Washington, legde Bush jr. de eed af op precies dezelfde bijbel. “Om maar te zeggen hoe stabiel de Amerikaanse democratie eigenlijk is. Er zijn maar weinig landen op het oude Europese continent die op zo een langdurige politieke continuïteit kunnen bogen”, schreef de auteur. “Het enige Europese land dat enigszins de vergelijking kan doorstaan is Groot-Brittannië, met het verschil dat ze daar zelfs geen grondwet hebben. Het gaat ook zonder.”

De AI-act kwam er op initiatief van de Europese Commissie

Intifada in de straten van Brussel

De oudejaarsrellen in Brussel leggen een pijnlijk falen van justitie bloot. De georganiseerde criminaliteit heeft een veel grotere impact dan politiek, justitie en media laten uitschijnen. Intussen ontwikkelt er zich in Brussel op de achtergrond in alle stilte een georganiseerde intifada met internationale vertakkingen.

De oudejaarsrellen maakten intussen voor de zoveelste keer pijnlijk duidelijk dat de politiek niet meer in staat is om de basisveiligheid te garanderen. In De Standaard zegt hoofdcommissaris Michel Goovaerts, korpschef van de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene en de bevelvoerder over de zes Brusselse politiezones: “Het zijn dus onze eigen jongeren die het nodig vinden om op oudejaarsnacht vuurwerkbommen af te vuren op trams en brandweerwagens.”

Ondergang

‘Eigen jongeren’? Iedereen weet over welke jongeren het gaat en waar ze vandaan komen: voornamelijk uit de probleemwijken in Andelecht en Molenbeek. Deze jongeren leven in totale segregatie en trekken zich van de heersende wetten en normen niets aan. Niet alleen de korpschef, maar vooral de politici spreken met meel in de mond. Ze durven de problemen niet te benoemen, laat staan aan te pakken. Telkens weer worden relschoppers omschreven als jongeren uit ‘achtergestelde en kansarme wijken’, terwijl in Brussel de kansen voor het grijpen liggen.

ABOU JAHJAH IMPORTEERT ACTIEF HET CONFLICT IN GAZA IN DE BRUSSELSE STRATEN

In bepaalde wijken trachten criminele bendes de controle van de politie over te nemen door de ordediensten desnoods met geweld terug te dringen. Bij een drugscontrole in de Matongewijk in Elsene vorige week vrijdag werd de politie omsingeld door enkele tientallen omstaanders en bekogeld. De betrokken personen trachtten de benen te nemen, maar werden later ingerekend. Ook werd in Koekelberg een bus van De Lijn beschoten.

Intussen groeit de verontwaardiging over het beperkt aantal relschoppers dat zich voor de rechter zal moeten verantwoorden. Politie en justitie zijn niet bij machte om de relschoppers te beteugelen, laat staan te straffen. Advocaat Joris Van Cauter: “Als de overheid daar niet in slaagt en niet langer de veiligheid en de eigendom van haar burgers kan garanderen, dan luidt ze de ondergang van het systeem in. Ik heb niet de indruk dat ze de urgentie daarvan inziet.” Van Cauter maakt gewag van een omgekeerde klassenjustitie: het

racaille moet geen verantwoording afleggen. Producer Bert Hamelinck stak nog een tandje bij. Toen hij in Molenbeek de film ‘Rebel’ aan het opnemen was, moest hij allochtone jongerenbendes betalen om de veiligheid van de crew te garanderen. De politie gaf toe niet te kunnen instaan voor de veiligheid van het materiaal en de mensen. Er zat niets anders op dan te betalen. ‘Rebel’ is trouwens een film waar heel wat jongeren uit Molenbeek aan meewerkten.

VAN CAUTER (STRAFPLEITER)

MAAKT GEWAG VAN EEN OMGEKEERDE

KLASSENJUSTITIE: HET RACAILLE MOET GEEN VERANTWOORDING AFLEGGEN

Het verschil met de zo verguisde Verenigde Staten is immens. Zo werd Bert Hamelinck op een avond in Los Angeles overvallen en kreeg slagen. Er waren geen getuigen in de buurt, maar vier dagen later waren de daders in de kraag gevat. Justitie houdt de producer er feilloos op de hoogte over de gerechtelijke gang van zaken. In een land waar de burgers gigantisch veel belastingen moeten betalen, is het een schande dat zelfs de meest elementaire grondrechten van veiligheid en bescherming van eigendom niet kunnen worden gegarandeerd.

Intifada

Alsof dit nog niet volstaat, ontwikkelt er zich in de straten van Brussel een soort van intifada. Zo weigerden aanvankelijke twee Anderlechtse basisscholen aanwezig te zijn bij de plaatsing van vier nieuwe struikelstenen voor Joodse families die door de nazi’s gedeporteerd of vermoord wer den. Als reden werd opgegeven dat er geen conflicten uit het Midden-Oosten mogen worden geïmporteerd, waarmee verwezen werd naar het optreden van Israël in Gaza. De directie en de leerkrachten lieten zich de mond snoeren door jongeren, niet ouder dan twaalf jaar, en hun ouders.

Ook Abou Jahjah kreeg deze week op de VRT weer eens vrije baan om zijn allernieuwste project - Hind Rajab Foundation -

zonder enige vorm van tegenwoord of kritische bevraging uit de doeken te doen. Met de laatste verkiezingen ging hij met zijn lijst Viva Palestina electoraal roemloos ten onder. Nu wil hij bewijzen verzamelen van oorlogsmisdaden, gepleegd door Israëlische militairen. De vzw van Abou Jahjah wil van het internationaal recht gebruik maken om Israëlische militairen die in Gaza misdaden hebben gepleegd via nationale rechtbanken of het Internationaal Strafhof te veroordelen. Dat lukte hem bijna in Brazilië en Cyprus. Ook de Israëlische militaire attaché in Brussel werd aangeklaagd.

In Israël wordt Abou Jahjah als vijand gezien. Ooit verklaarde hij dat de toekomst van de Joden in Israël ofwel “een reiskoffer ofwel een doodskist” zou zijn. Hij genoot enige militaire training bij Hezbollah en liet zich met een Kalasjnikov in de hand fotograferen. Hij heeft ooit voor de International Union of Parliamentarians for Palestine gewerkt, waarvan de werking door Iran werd bekostigd. “Alle joden in de zee gooien, is niet haalbaar”, zei hij ooit in een debat in Nederland. Misschien wel wenselijk? Ooit ondertekende hij een oproep om onder meer Hamas van de Europese lijst van verboden terroristische organisaties te verwijderen. Die man importeert actief het conflict in Gaza in de Brusselse straten.

“Het is niet het geblaat van Musk dat de democratische rechtsstaat in gevaar brengt”, aldus Joris Van Cauter, maar wel een staat die verzaakt aan haar

Raad van bestuur VRT: 140 ‘prominenten’ eisen plaatsje voor Groen en Open Vld

Verleden week werd een nieuwe raad van bestuur voor de VRT samengesteld. Dat leidde echter tot enige commotie aan de linkerzijde van het politieke spectrum. Conform de laatste verkiezingsuitslag krijgt het Vlaams Belang nu twee zetels extra in de raad van bestuur, terwijl Groen en Open Vld hun zetel verliezen, en PVDA uitgesloten blijft.

In een open brief in De Standaard pleitten vorige dinsdag meer dan 140 zogenaamde prominenten voor een wijziging van de regels rond de samenstelling van de raad van bestuur van de VRT. Nochtans zijn de huidige regels nog niet zo oud, want ze kwamen pas drie jaar geleden tot stand onder de vorige Vlaamse Regering. Tot 2022 werden alle twaalf leden nog politiek benoemd op basis van de sterkte van de politieke partijen in het Vlaams Parlement. Maar om een dreigende massale intocht van het Vlaams Belang tegen te gaan, werd dat aantal toen teruggebracht tot acht. De overige vier leden zijn sindsdien onafhankelijken.

Misrekening van Open Vld

Het moet gezegd dat vooral Open Vld zich lelijk miskeken heeft bij de wijziging van de regels. Die partij, toen nog lid van de Vlaamse Regering, haalde in die tijd nog rond de tien procent in de peilingen en dacht daarom misschien dat haar zitje ook na de verkiezingen van 2024 nog steeds een zekerheid zou zijn. Niet dus, want in de nieuwe raad van bestuur zit geen vertegenwoordiger meer van Open Vld. Voor die partij moet het bijzonder bitter smaken dat haar zetel uitgerekend naar het Vlaams Belang gaat, en dan nog wel samen met die van Groen.

HET IS BIJZONDER HYPOCRIET

GEZIEN DE LAATSTE

AANPASSING ER NET EEN

WAS OM EEN POLITIEKE

CONCURRENT TE KORTWIEKEN

Dat dat laatste zeker steekt, blijkt duidelijk uit de toon van de open brief in De Standaard. We citeren: “Onze openbare omroep komt zo volledig onder controle van het Vlaams-nationalisme, in zijn meer gematigde vorm en in zijn extreme vorm.” Volgens de ondertekenaars zou dat een grove schending van het Cultuurpact zijn, dat oplegt dat openbare culturele instellingen pluralistisch moeten zijn en dat minderheden beschermd moeten worden. Bijzonder hypocriet als je dus weet dat de laatste aanpassing er net een was om een politieke concurrent te kortwieken. En al even hypocriet als je bedenkt dat als er bij de VRT iets op te merken valt rond pluralisme, het niet bepaald een oververtegenwoordiging van het Vlaams-nationalisme zou zijn, laat staan een ondervertegenwoordiging van de ideologie van Open Vld of Groen. Groen, Open Vld en PVDA: één strijd?

Er vallen overigens wel meer opmerkingen te maken over de inhoud van de hierboven genoemde open brief. Volgens De Standaard zijn de ondertekenaars meer dan 140 prominenten, wat bijzonder gewichtig lijkt. We hebben het namenlijstje doorgenomen en moeten eerlijk bekennen dat de meeste namen bij ons geen enkel belletje doen rinkelen. We sluiten echter niet uit dat het toch om prominenten gaat, maar dan vooral in de linkse en extreemlinkse politieke en culturele onskent-ons-scene. Even opmerkelijk is dat vertegenwoordigers van Groen en Open Vld er blijkbaar geen enkel probleem mee hebben om samen met PVDA’ers een open brief te ondertekenen. Het is bovendien een open brief die ervoor moet dienen om ook de

marxisten mee in de raad van bestuur van de VRT te loodsen. We proberen ons voor te stellen dat die vertegenwoordigers van Groen en Open Vld dat even vlot zouden doen als ook het Vlaams Belang was teruggezakt tot slechts negen zetels in het Vlaams Parlement.

VERTEGENWOORDIGERS VAN

GROEN EN OPEN VLD HEBBEN ER BLIJKBAAR GEEN ENKEL

PROBLEEM MEE OM SAMEN MET PVDA’ERS EEN OPEN BRIEF TE ONDERTEKENEN

Integendeel, ooit voerden Groen en Open Vld de kiesdrempel in, in de hoop zo de pas opgerichte N-VA te kunnen nekken. En toen het Vlaams Belang door een dal ging, waren die twee partijen ook niet te beroerd om hier en daar de regels aan te passen om die partij zoveel mogelijk uit te sluiten van politieke benoemingen. Het zegt ook iets over hun democratische ingesteldheid dat ze toch nog bij de VRT vertegenwoordigd willen blijven, ook al hebben ze net de verkiezingen verloren en komen ze daardoor niet meer in aanmerking volgens regels die ze zelf nog mee ingevoerd hebben. Vlaamse Regering mag zichzelf minoriseren

In de open brief wordt er overigens geen voorstel gedaan hoe die raad van bestuur dan wel samengesteld zou moeten worden. Blijkbaar vinden de drie mini-partijtjes dat het aan de partijen van de Vlaamse Regering zelf is om een manier te vinden waarop ze hun meerderheid kunnen opgeven. Het basisprobleem is natuurlijk dat Open Vld, Groen en PVDA gewoonweg te klein zijn om alle drie nog vertegenwoordigd te worden als er

slechts acht zitjes te verdelen vallen. Met een volledig gepolitiseerde raad van bestuur zouden Open Vld, PVDA en Groen wél opnieuw een zetel krijgen, en Vooruit een zetel extra. Maar er openlijk voor pleiten de onafhankelijken opnieuw de deur te wijzen zodat de verliezers van de verkiezingen hun postje bij de VRT kunnen behouden, was blijkbaar een brug te ver voor de 140 moedige prominenten. Een tussenoplossing dan maar? Stel dat oppositiepartijen samen een zitje in de raad van bestuur zouden kunnen opeisen, bijvoorbeeld via een lijstverbinding, dan zou dat het probleem deels kunnen oplossen. Alleen, daarmee krijg je vandaag hoogstens twee zetels voor drie partijen afgesnoept van het Vlaams Belang en de N-VA, en blijft Bart Caron van Groen buiten de boot vallen. Wat Caron dan zelf voorstelt? De raad van bestuur volledig depolitiseren, zodat er alleen nog maar onafhankelijken in zetelen. We hoeven er voor de lezer geen tekening bij te maken wat dat in de praktijk zou betekenen. En dat uiteraard in naam van het pluralisme en om politieke minderheden te beschermen.

FILIP VAN LAENEN

Ook Meyrem Almaci (Groen) ondertekende de open brief

Abou Jahjah

JULIEN BORREMANS

DE FEDERALE OVERHEID STORT GELD ZONDER NA

TE GAAN OF AAN ALLE SUBSIDIEVOORWAARDEN

De federale regering deelt veel subsidies uit. Minstens 66 miljard euro, volgens een sommetje van Het Laatste Nieuws. De ontslagnemende staatssecretaris voor begroting Alexia Bertrand (Open Vld) reageerde furieus. Nochtans bleek uit een ‘uitgaventoets’ voor de Kamer van volksvertegenwoordigers dat transparantie, controle en efficiëntie ver te zoeken zijn bij de federale subsidies.

De Kamerleden hebben een controlefunctie wat betreft de overheidsuitgaven. Toch was het niet een Kamerlid dat de presentatie van de resultaten van die uitgaventoets onder de aandacht bracht, maar een journalist, namelijk onze confrater Jeroen Bossaert (HLN). De titel van zijn artikel sprak boekdelen: “Chaos bij federale overheid: amper zicht op wat er met 66 miljard euro aan subsidies is gebeurd”. De reacties op de sociale netwerken waren uiteraard bijzonder voorspelbaar en fel. De reactie van Alexia Bertrand, als ontslagnemend staatssecretaris van Begroting, nog feller.

“Bel et bien contrôlés”

Bertrand (Open Vld) ontkende het beeld dat HLN ophing. “Een bijzonder misvormd beeld”, postte ze op haar sociale media. Haar conclusie was dat ze bij HLN niet kunnen rekenen. Ze voegde eraan toe: “Om u een idee te geven: buiten de sociale zekerheid, beschikt de federale regering over een budget van 37 miljard euro om haar hele werking te financieren. Om dan te praten van subsidies voor bijna het dubbele van dat bedrag, is een totaal foute interpretatie van de feiten.”

MEN WERKT VEEL TE VAAK MET DE VOLLEDIGE VOORAFBETALING VAN DIE SUBSIDIES

Volgens de staatssecretaris is ongeveer 30 miljard euro bestemd voor de sociale zekerheid. Die projecten zijn volgens haar “bel et bien contrôlés” voor hun toekenning en nadien opgevolgd. Tot op zekere hoogte had Bertrand gelijk. Maar wie het rapport leest, zal zien dat er vier top vijfjes in staan van subsidies. Eén top vijf is inderdaad een zeer grote hoeveelheid ‘subsidies’ voor de sociale zekerheid. Maar die drie andere top vijfjes tonen toch een ander beeld van waar het geld naartoe gaat.

Bij de ‘facultatieve subsidies’ leverde dat de volgende ranglijst op:

1) Fedasil: 370 miljoen euro voor de opvang van asielzoekers

2) Energie-eiland in de Noordzee: 80 miljoen euro

3) 56 miljoen euro extra voor ontwikkelingshulp

4) 51 miljoen euro voor glasvezel

5) 50 miljoen euro extra voor de metro en premetro via het Brusselse Belirisfonds

Schuldkwijtschelding en ruimtevaart

In vergelijking met die andere subsidies lijkt dat niettemin weinig. Bijna 300 miljoen euro gaat van de Belgische staat naar het Europese ruimtevaartprogramma ESA. Opeenvolgend 150, 53 en 52,5 miljoen euro zijn bestemd voor humanitaire hulp, 44 miljoen euro wordt uitgegeven aan schuldkwijtschelding door Buitenlandse Zaken.

Bij de gereglementeerde subsidies gaat in de eerste plaats 1,5 miljard euro naar de OCMW’s voor het aandeel van de POD Maatschappelij-

ke integratie in de leeflonen en 490 miljoen euro naar de OCMW ’s voor terugbetaling van de kosten van illegalen en andere niet in het bevolkingsregister ingeschreven behoeftigen. De pro Deo juridische bijstand staat daar derde met 139 miljoen euro subsidie. 97 miljoen euro gaat naar medische kosten die de POD Maatschappelijke Integratie terugbetaalt en 91 miljoen euro gaat naar dringende medische kosten die de FOD Volksgezondheid betaalt. Wat staat erin?

De vraag is dus vooral wat er werkelijk staat in die uitgaventoets van 121 pagina’s. En wat vertelden de onderzoekers bij de presentatie? Dat laatste is te zien op de opname van de hoorzitting in de Kamercommissie Financiën en Begroting van 7 januari. Dat is overigens het enige verslag van die hoorzitting. Bertrand was daar aanwezig. “Uitgaventoetsen zijn beleidsevaluaties”, zei Bertrand en ze voegde eraan toe dat ze pas belangrijka zijn in de mate dat ze een impact hebben. In de uitgaventoets rond federale subsidies staat te lezen wat de federale overheid in 2023 aan subsidies uitdeelde. Het bedrag van 66 miljard euro waar HLN mee uitpakte, staat nergens in het rapport. Eigenlijk staan er geen duidelijke totalen in het rapport. Dat verklaart het betwiste optelsommetje in het artikel van HLN. Op zich zijn de aanzienlijke bedragen misschien geen groot nieuws, maar diezelfde overheid weet amper wat daarmee is gebeurd en dat is dan weer wel nieuws. Wouter Eerdekens van BOSA lichtte de uitgaventoets toe. “Het is een technische analyse zonder politieke inmenging”, “Er worden geen veto’s gesteld tegen bepaalde opties door deelnemers” en “Het is openbaar”, zei Eerdekens. Eén van de onderzoekers, Steven Nagels, zei dat sommige diensten bijna onmiddellijk de gevraagde gegevens konden geven, maar van andere “moeten we het antwoord nog steeds krijgen”.

Geen voorwaarden

Een risico dat de onderzoekers vaststelden, was dat geld de federale overheid verliet zonder de intentie tot controle. Ze noemden dat binnen hun werkgroep “feitelijke dotaties” in plaats van subsidies. Uitgaven die wel verantwoord moeten worden, noemden ze subsidies. Gek genoeg stelden ze vast dat het doel van subsidies niet altijd in de toekenningsbesluiten staat. “Men werkt veel te vaak met de volledige afbetaling van die subsidies”, was een van de toch wel opmerkelijke kanttekeningen. Samengevat zijn er dus verschillende soorten subsidies. Bepaalde zijn gereglementeerd of het gevolg van regelgeving. Andere zijn dat niet. De vrije facultatieve subsidies bedroegen in 2023 een 300-tal miljoen euro, volgens Steven Nagels. Daarmee zei hij in wezen dat regeringsleden dus voor dat bedrag subsidies kunnen uitdelen.

Kortom, het rapport kwam tot een zeer pijnlijke conclusie. Er is te weinig of geen controle en dan gaat het niet enkel over die facultatieve subsidies. Minstens even pijnlijk was dat de Kamerleden die over van alles en nog wat posten op sociale media, doodstil bleven na de

voorstelling van het rapport. Tijdens de voorstelling bleken de Kamerleden overduidelijk het rapport niet vooraf gelezen te hebben. De vragen aan de auteurs gingen alle kanten uit, maar gingen zelden over de inhoud. Merkwaardig genoeg vroeg niemand naar de bedragen. Frédéric Daerden (PS) waarschuwde voor het binnensmokkelen van besparingen bij oefeningen zoals een uitgaventoets: “Un risque d’aller vers des économies.”

Inhoud of instrument

In plaats van over de inhoud van de voorgestelde uitgaventoets, namelijk de federale subsidies, te praten, dreef de discussie af naar uitspraken over het instrument uitgaventoets. Een mooi voorbeeld vormde commissievoorzitter Steven Vandeput (N-VA). Vandeput riep op om naar efficiëntie te streven. “De eigenlijke uitgaventoets zijn we nog niet aan begonnen. Gaan we een evaluatie maken van alle ingezette middelen? Het kan zijn dat bepaalde middelen beter worden ingezet op een andere manier.” Vandeput verwees naar zijn vorige functie als voorzitter van de commissie Financiën in het Vlaams Parlement en zei dat het daar ook nog altijd niet op punt staat. Het is verbluffend dat het handvol aanwezige Kamerleden niet inpikte op de disfuncties die de onderzoekers aantroffen en die ze in de presentatie duidelijk benoemden. In het rapport staat herhaaldelijk zeer duidelijk dat het markant is dat er nauwelijks sprake is van controle op de besteding van al dat belastinggeld. De onderzoekers kwamen tot vaststellingen en aanbevelingen. Netjes opgelijst in de ‘executive summary’. De eerste vaststelling: “Vandaag ontbreken juridische definities van de termen subsidie, dotatie, transfer, gereglementeerde subsidie en facultatieve subsidie. Dit staat een performant subsidiebeheer in de weg.”

Een andere opvallende vaststelling is: “Weinig subsidies kennen specifieke en meetbare prestatie-indicatoren, zowel ten aanzien van het instrument als ten aanzien van het maatschappelijk doel. Dit maakt een inschatting van efficiëntie en effectiviteit tot een uitdaging.”

Hoeveel duidelijker kan een rapport zijn?

De aanbevelingen zijn nog duidelijker:

• Duidelijke wettelijke definiëring van de betrokken termen

• Oprichting van een interfederaal subsidieregister is een noodzaak, op korte termijn

• Invoering van een uniform subsidiekader en toekenningssjablonen, inclusief:

• Specifiek en meetbaar doel, zowel ten aanzien van het instrument als ten aanzien van het maatschappelijke doel

• Concrete en relevante controlestukken, en hun datum van indiening

• Identificatie van de controlerende instantie

• Expliciete vermelding van terugvordering

• Evaluatiedatum

• Einddatum (bij recurrente subsidies)

• Specialisatie van subsidiebeheer via een gespecialiseerde cel, centraal beheer bij terugvordering

• Een periodieke en proportionele evaluatie

• Gerichte uitgaventoets om specifieke subsidies van dichterbij te analyseren

Daarmee deden de auteurs wat premier Alexander De Croo (Open Vld) in 2023 aan de federale overheidsdienst BOSA vroeg: “Zoek eens uit of onze subsidies goed besteed worden.”

Die vraag was een indicatie dat de ministers zelf geen enkel zicht meer hadden op wat er met het belastinggeld gebeurde. Diezelfde ministers en hun kabinetten delen geld uit in de

vorm van subsidies.

Transparantie als wensdroom

De opdracht bleek quasi onmogelijk. Transparantie bleek een wensdroom. Een behoorlijk overzicht van alle subsidies die de federale overheid uitgeeft, leek een schier onmogelijke taak. Of al die subsidies nuttig of efficiënt zijn, viel niet te bepalen. Een voorbeeld: een bedrijf vraagt subsidies voor een machine, krijgt de subsidie en de machine wordt aangekocht. Conclusie bij de administratie: de subsidie was dus efficiënt. Een van de auteurs van de uitgaventoets had daar toch zijn bedenkingen bij.

Er bestaat trouwens onduidelijkheid over de term ‘subsidie’. Tijdens de voorstelling van het rapport in de Kamer, zei een van de onderzoekers “dat er zelfs verwarring is bij de vertaling tussen Frans en Nederlands”. Benamingen zoals subsidie, toelage, transfer of dotatie worden door elkaar gebruikt. Voor de onderzoekers zat er niks anders op dan een enquête te organiseren. De medewerking van de overheidsdiensten verliep stroef. Een aantal kabinetten nam zelfs de moeite niet om te antwoorden.

ER IS MAAR ÉÉN VERKLARING VOOR DAT LAGE PERCENTAGE AAN TERUGVORDERINGEN: DE CONTROLES ZIJN ONTOEREIKEND

Niettemin leverde het een voorlopig resultaat op. Tabellen met miljarden euro aan subsidies werden uitgedeeld door een dertigtal federale diensten of instellingen. Tot overmaat van ramp blijkt in driekwart van de gevallen niemand al die subsidies te controleren. Geen controle van de procedure, geen controle van de besteding, geen controle van belangenconflicten, geen controle van de beoogde doelen,… De federale overheid stort geld zonder na te gaan of aan alle subsidievoorwaarden voldaan is. Terugvorderingen van subsidies zijn quasi onbestaande. In 2023 werd amper 0,7 procent teruggevorderd. Volgens de onderzoekers is er maar één verklaring voor dat lage percentage aan terugvorderingen: de controles zijn ontoereikend.

Transparantie en evaluatie

Zoals hoger gemeld, stellen de onderzoekers voor om dringend te zorgen voor ‘transparantie en evaluatie’. Ten eerste door een limitatieve juridische definitie van de term ‘subsidie’ en ten tweede door de oprichting van een federaal subsidieregister dat gelinkt wordt aan de regionale databanken. Dergelijk register bestaat al in Vlaanderen en in Brussel. In Wallonië wordt eraan gewerkt. De gewestelijke regeringen zijn immers zogenaamde subsidieregeringen die geld dat ze van de federale overheid krijgen, uitdelen via subsidies. De kritiek in het rapport is uiteraard zeer eufemistisch geformuleerd. Zo wagen ze zich nergens aan het met de vinger wijzen naar de Inspectie van Financiën of het Rekenhof. Ze noteren enkel droogjes dat die perfect kunnen controleren, tot in de kleinste details. De onderzoekers wijzen zelfs fijntjes op het bestaan van interne federale audits. Een geoefende lezer van dergelijke ambtelijke rapporten weet uiteraard dat dat kritisch bedoeld is. LODE GOUKENS

Afghaans protest voor de RVV

Alexia Bertrand

DE KERSTBOOMETERS VAN CALIFORNIË

Californië is de rijkste staat in heel de VS. Nergens anders ligt het gemiddeld inkomen zo hoog en nergens anders betalen de inwoners zo veel belastingen. Maar toch werd in die staat bezuinigd op de brandweerkorpsen, en nu is half Los Angeles platgebrand.

Op www.calmatters.org vond ik een artikel van 25 juni 2024 dat volledig losstaat van de huidige discussie over de bosbranden. Daarin werd aangeklaagd dat 42 dammen, dijken en stuwdammen in Californië dringend aan herstel en onderhoud toe waren, maar dat de daarvoor bestemde fondsen gehalveerd waren door bezuinigingen. Daardoor moest de opslagcapaciteit beperkt worden en gingen massa’s zoet water verloren. Die dammen stáán er tenminste nog en misschien zullen ze ooit nog hersteld worden. Maar bekijk op Wikipedia eens de ellenlange ‘list of dam removals in California’. Soms waren er goede redenen om verouderde dammen af te breken. Maar meestal lijken de belangen van vissen voorrang te krijgen op die van mensen.

TRUMP WAARSCHUWDE

EERDER AL DAT CALIFORNIË EEN RAMPZALIG WATERBELEID VOERDE DAT TOT ONBEHEERSBARE BOSBRANDEN ZOU LEIDEN

Heel dikwijls gaat het ook om de bizarre politiek correcte obsessie voor ‘vrij stromende rivieren’. Dat klinkt heel mooi. Tot zich een overstromingsramp voordoet. Of een rampzalige droogte. In een kurkdroog woestijngebied als Zuid-Californië moet men zoveel mogelijk water op overschot houden, desnoods door op dezelfde rivier de ene dam na de andere te bouwen. Met ‘vrij stromende rivieren’ zal Zuid-Californië weer een barre woestijn worden, zoals het was vóór mannelijke, blanke pioniers het land irrigeerden en vruchtbaar maakten.

Spieringen

Vier maanden geleden liet de staat Californië opzettelijk 431 miljard liter zoet water in de delta van de Sacramento-San Joaquin-rivier stromen, vanwaaruit het rechtstreeks in de oceaan verdween. De bedoeling was een bedreigde vispopulatie van spieringen te redden, ‘smelts’ in het Engels. Eén miljard liter is genoeg om 400 olympische zwembaden te vullen. Heel veel zoet water dus dat voorgoed verloren ging, tot wanhoop van de landbouwbedrijven en de steden in Zuid-Californië, die voor hun watervoorziening van beide rivieren afhankelijk waren. Zij vroegen via petities en via hun politieke vertegenwoordigers om dat water in reservoirs op te slaan als strategische reserve. Maar de Democratische gouverneur Newsom vond de spieringen belangrijker.

Nu blijkt dat vele waterreservoirs al na enkele uren blussen leeg waren en worden we verzocht te geloven dat die verspilling van miljarden kubieke meters water daar niets,

maar dan ook niets mee te maken heeft. NBC News liet zelfs een expert opdraven die beweerde dat de reservoirs tot op een hoger niveau gevuld waren dan gebruikelijk.

Profetisch

Toen Trump de eerste keer president werd, waarschuwde hij al dat Californië een rampzalig waterbeleid voerde dat ooit tot onbeheersbare bosbranden zou leiden. Hij dreigde er zelfs mee in dat geval géén federale hulp te sturen, tenzij er drastische beleidswijzigingen zouden worden doorgevoerd. Er moest onder andere meer water doorgevoerd worden naar Zuid-Californië.

Trump kreeg destijds tegenkanting van Gavin Newsom, momenteel nog steeds gouverneur van Californië. Newsom wees al die plannen af met het argument dat dat nadelig zou zijn voor vissoorten als spiering en zalm. Toen Trump daar onlangs terecht aan herinnerde, gebruikte hij de uitdrukking “water restoration declaration” en de ‘fact checkers’ sprongen daarop als hyena’s op een pasgeboren kalfje. “False!” “Debunked!” “Er bestaat geen document met die naam!” Inderdaad niet. Zoals er bij ons geen officieel document ‘communautaire blokkering’ bestaat. Maar het ‘Ding an sich’ bestaat wel degelijk. Trump had een onofficiële term gebruikt, maar inhoudelijk had hij gewoon gelijk.

Plunderingen

In dezelfde periode dat Los Angeles het budget voor zijn brandweerkorps met 17,6 miljoen dollar verminderde - overigens nadat er het jaar tevoren ook al flink bezuinigd was -, werd 190.000 dollar uitgetrokken voor het ‘Daklozen- en HIV-Programma’ dat ook de gratis bedeling van steriele injectienaalden voor drugverslaafden omvat.

MEESTAL LIJKEN DE BELANGEN VAN VISSEN

VOORRANG TE KRIJGEN OP DIE VAN MENSEN

Men moet daarbij ook voor ogen houden dat de enorme problemen met daklozen en drugverslaafden in Californië - veel meer dan in de meeste andere deelstaten van de VS - het rechtstreekse gevolg zijn van het feit dat Californië zichzelf heeft uitgeroepen tot ‘sanctuary state’ voor illegalen. Dat betekent dat zij op geen enkele manier hun medewerking verlenen aan de federale immigratiedienst ICE om illegalen uit te zetten, zelfs niet als het om criminelen gaat. Door de beruchte Proposition 47 werden de straffen voor winkeldiefstallen en drugsbezit drastisch verlaagd. In combinatie met de benoeming van openbare aanklagers die weigeren gevangenisstraffen toe te kennen, werden vele misdaden in de praktijk niet meer vervolgd.

Tijdens grote catastrofes wordt er overal geplunderd, meestal door dezelfde groepen die, zoals Voldemort in de Harry Potter-reeks, niet genoemd mogen worden. De massale plunderingen tijdens de grote branden nu zijn zeker nog verergerd door die Californische cultuur van straffeloosheid. En natuurlijk door de getolereerde instroom van twee miljoen illegalen en van de misdaadbendes uit Latijns-Amerika die met die stroom zijn meegekomen.

Prioriteiten

In haar officiële biografie op de webstek van de brandweer van Los Angeles wordt Kristin Crowley trots omschreven als “de eerste vrouwelijke en LGBTQ-directeur van de brandweer”. De biografie eindigt met de zin: “Het creëren, ondersteunen en promoten van een cultuur die waarde hecht aan diversiteit, inclusie en gelijkheid (…) zijn directeur Crowleys prioriteiten.” James Woods, een acteur die zijn huis in vlammen zag opgaan, merkte daarbij bitter op: “Het bijvullen van de waterreservoirs had ook wel een prioriteit mogen zijn, maar ik veronderstel dat ze het al te druk had met het promoten van diversiteit.”

Crowley was reeds 22 jaar lang bij de brandweer tewerkgesteld voorafgaand aan haar benoeming. In tegenstelling tot vele andere woke-benoemingen heeft zij dus wel degelijk praktijkervaring. Maar het is ook duidelijk dat zij tot dat ambt is bevorderd omdat zij een lesbienne is, niet noodzakelijk omdat zij de bekwaamste kandidaat was. Maar zelfs zij haalde scherp uit naar de onverantwoorde bezuinigingen in haar departement en noemde die als een van de oorzaken van de huidige ramp. De ware prioriteiten van de Californische kerstboometers blijken ook uit hun uitgaven. In Los Angeles werd het voorbije jaar 14.000

dollar uitgetrokken voor het ‘Gay Men’s Chorus of Los Angeles’ om “een muzikale ervaring te creëren die onze leidende rol moet versterken inzake lesbische, homo- en transgendergroepen en -organisaties van uitvoerende kunstenaars”, 100.000 dollar voor de vieringen van ‘Juneteenth’ , de officiële feestdag ter herdenking van de afschaffing van de slavernij in 1865, 13.000 dollar voor ‘LGBT Heritage Programs’, 100.000 dollar voor de huisvesting van dakloze transgenders in Hollywood, 4,5 miljoen dollar voor laadpalen voor elektrische auto’s en 250.000 dollar voor niet nader gespecifieerde projecten omtrent ‘gelijkheid en inclusie’. Daar ziet men waar de échte prioriteiten liggen van de Democratische bestuurders van Californië. Duidelijk niet bij brandbestrijding.

Geen verrassingen

Bepaalde bronnen beweren dat de brandweer in hoger gelegen stadsdelen onvoldoende bluswater ter beschikking had omdat het vuur elektriciteitskabels had doorgebrand, zodat de pompen niet meer functioneerden. Best mogelijk, maar die kwetsbare bovengrondse elektriciteitskabels liggen daar al decennia. Dat probleem mocht niet als een verrassing komen. Men had daarop moeten anticiperen, door op zijn minst de meest cruciale kabels ondergronds te laten lopen. En terzijde: de beruchte Santa Ana-winden die nu het vuur tot nucleaire proporties hebben aangeblazen, komen ook nooit als een verrassing. Meteorologen kunnen die heel goed voorspellen, want als het verschil in luchtdruk tussen LA International Airport en Las Vegas groter is dan 9 millibar, is er bijna zeker een Santa Ana op komst. Was het verschil dit keer abnormaal groot en had men kunnen voorzien dat de windsnelheden zo extreem hoog zouden oplopen? Ik kon het niet achterhalen. Er zijn trouwens vele brandjaren geweest met nog veel ergere Santa Ana’s. Maar toen werd de staat nog niet bestuurd door kerstboometers…

DE MASSALE PLUNDERINGEN TIJDENS DE GROTE BRANDEN NU ZIJN ZEKER NOG VERERGERD DOOR DIE CALIFORNISCHE CULTUUR VAN STRAFFELOOSHEID

De autoriteiten hadden voorbereid moeten zijn en dat waren ze duidelijk niet. Alles liep mis. Er werd zelfs eerst onterecht een evacuatie-alarm afgekondigd dat later ingetrokken werd. En pas daarna kwamen de juiste evacuatie-orders, waardoor totale chaos ontstond. Zoals altijd als er onvoldoende voorbereiding, planning en organisatie is. Zoals altijd als woke aan de macht is…

PAUL BÄUMER

Brandweercommandant van LA Kristin Crowley

De brandweer aan het werk in Los Angeles

“China en de Verenigde Staten zijn vandaag bezig met een nieuwe ruimterace”

Leven we binnenkort met z’n allen op Mars? Boeken we met evenveel gemak een retourticket richting de ruimte zoals we dat vandaag van Zaventem naar Málaga doen? Ruimtevaartexpert Nancy Vermeulen (49) is al van kindsbeen af gebeten door de ruimtemicrobe. In een ongemeen boeiend gesprek werpt ze samen met ons een blik op de technologische ontwikkelingen op aarde en ver daarbuiten.

“Als kind wilde ik al heel erg graag de ruimte in”, vertelt de wetenschapper. “Dat is concreet geworden toen ik Dirk Frimout ontmoette toen ik 17 jaar oud was. Ik heb de vraag gesteld wat ik zou moeten doen om een kans te maken. Toen leek me de combinatie van een wetenschappelijke achtergrond enerzijds en operationele ervaring anderzijds ideaal. Daarom ben ik fysica gaan studeren, om nadien piloot te worden.”

U nam in 2008 ook deel aan de selectieprocedures van het Europees Ruimteagentschap ESA. Hoe verlopen die?

“Dat is een enorm strenge selectie. Ze beginnen met je profiel te bestuderen om te zien of je überhaupt kans maakt op een selectie, want daarvoor moet je over de nodige kwalificaties beschikken. In mijn tijd waren er 15.000 geïnteresseerden, waarvan er 8.000 zich kandidaat konden stellen. Nadien volgen er algemene testen, die vergelijkbaar zijn met de ingangsexamens die ik bijvoorbeeld bij Sabena gedaan heb. Het gaat dan onder andere over psychomotorische en psychologische testen. Dat gaat een aantal rondes ver, waarna er interviews en medische tes-

ten volgen. De mensen die uiteindelijk geselecteerd worden, zijn gewoon de besten.”

Als tien Italianen de beste proeven afleggen, zal ESA vermoedelijk toch geen tien Italianen de ruimte insturen? Dat Raphaël Liégeois nu geselecteerd is, heeft wellicht ook politieke redenen?

“Men zal inderdaad altijd zorgen voor een evenwichtige verdeling tussen de lidstaten.”

De astronaut uit Namen zal eind 2026 afreizen naar het internationale ruimtestation ISS. Wat is het nut van die missies?

“Het ISS is een knooppunt waar toptechnologie en wetenschappelijk onderzoek op topniveau samenkomen. Daar gebeuren duizenden wetenschappelijke experimenten, zoals bijvoorbeeld op het vlak van materiaalkunde om op zoek te gaan naar betere isolatiematerialen. Ook het onderzoek naar nieuwe medicatie gebeurt daar: in de microzwaartekracht kan je kristallen veel zuiverder laten groeien dan hier op aarde. Ook onderzoek naar de manier waarop verbranding plaatsvindt, kan leiden tot

het ontwikkelen van betere, efficiëntere en schonere verbrandingsmotoren.”

Zijn er concrete toepassingen die we kunnen linken met onderzoek dat in de ruimte heeft plaatsgevonden?

“Uiteraard. Denk maar aan de miniaturisatie van technologische middelen, of nog concreter de hittewerende schermen van brandweerhelmen. Er zijn tientallen toepassingen die we te danken hebben aan onderzoek in het ISS. Als je aan toponderzoek doet in extreme omstandigheden, leer je ook veel over het eigen lichaam en hoe dat lichaam reageert in de microzwaartekracht. Hoe spieren afslanken en hoe osteoporose plaatsvindt, maar ook welke medicatie je daartegen kan nemen. Eigenlijk zijn astronauten zelf dus ook proefkonijnen die als gezonde personen medicatie testen.”

IK ZIE ELON MUSK ALS EEN VISIONAIR

“In de toekomst kunnen we het 3D-printen van organen met lichaamseigen stamcellen verwachten. Daarmee kunnen we voorgoed de problemen met orgaandonatie oplossen. In de ruimte gebeurt echt baanbrekend onderzoek. Weinig mensen weten dat, maar het is dus erg belangrijk om dat te blijven doen.”

Maar de operationele levensduur van het ISS eindigt in 2030. Zullen we dat onderzoek dan nog wel kunnen doen?

“Om te beginnen hebben de Chinezen nog een ruimtestation dat operationeel is. Maar dat zal maar beperkt worden opengesteld voor andere landen. Het zou dus kunnen dat er een gat komt waarin er geen menselijke aanwezigheid is van Amerikanen of hun partners in de ruimte. Axiom Space (ruimtevaartbedrijf voor commerciële bemande ruimtevaart, red.) zal waarschijnlijk zijn modules wel loskoppelen van het ISS

ASTEROÏDEN ZIJN LETTERLIJK RONDVLIEGENDE GOUDMIJNEN

en blijven voortbestaan, maar of er een permanente aanwezigheid zal zijn, is niet zeker.” “Ik zie de komende tientallen jaren ook een verdere commercialisatie gebeuren. In de volgende generatie ruimtestations zullen vooral private organisaties zoals bijvoor beeld Voyager Space, Blue Origin en Axiom Space, die vandaag al investeren in com merciële ruimtestations, verdere stappen zetten. Op die manier zullen priv ven in de toekomst ruimte kunnen huren. De farma-industrie zou op die manier in de ruimte medicatie kunnen maken. Dat zie ik letterlijk van de grond komen.”

Een vraag die u wellicht vaak krijgt: wie bezit de ruimte?

“Niemand is eigenaar van de ruimte, of van Mars of van de maan. De Amerikanen mo gen er hun vlag dan wel hebben geplant, niemand kan dat opeisen. Eigenlijk is dat vergelijkbaar met de internationale wate ren die ook aan niemand toebehoren. Maar iedereen weet ook dat als je aan visvangst doet op de grens van internationale met territoriale wateren, je daar de volle eco nomische voordelen van hebt. Dat zal in de ruimte niet anders zijn: de grootmacht die op de maan de meest interessante ge bieden bewoonbaar kan maken en daar grondstoffen kan ontginnen, zal de econo mische voordelen hebben.”

Hoe lang zit een astronaut meestal in het ISS?

“Meestal duurt een missie van het ISS een zestal maanden, maar dat kan oplopen, zoals we nu ook zien. Er wordt soms ge zegd dat de astronauten die de testvlucht van Boeing moesten doen, nu vastzitten. Dat is niet helemaal juist, want dat was

RUIMTE-AMBASSADEUR

NANCY VERMEULEN

› Geboren op 25 juli 1975

› Master in de theoretische natuurkunde en sterrenkunde

› Voormalig commercieel piloot en pilootinstructeur

› Deed mee aan selectieprocedure voor ESA-astronauten (2008)

› Leidde Marssimulatiemissie MDRS90 in Utah (2010)

› Strategisch en leiderschapsadviseur

› Leidt privéastronauten op met Space Training Academy

› Geeft lezingen en leiderschapstraining

› Auteur: ‘Iedereen Ruimtevaarder’ (Lannoo, 2021) en ‘Aerospace Attitudes’ (Pelckmans, maart 2025)

een bewuste keuze van NASA om het vaste schema niet te veel te verstoren en geen geld te moeten uitgeven aan een extra vlucht. Normaal zouden die met de Boeing Starliner terugkeren. Omdat er technische problemen waren, hebben ze die Starliner zonder astronauten aan boord laten terugkomen. In plaats van vier nieuwe astronauten te sturen met SpaceX, heeft NASA ervoor gekozen om slechts twee nieuwe astronauten te sturen.”

Is het gezond om zo lang in de ruimte te vertoeven?

“Helemaal niet, want het menselijk lichaam is daar niet voor gemaakt. Er gebeurt van alles, van botontkalking tot het verslappen van de spieren. Astronauten moeten elke dag minstens twee uur trainen om die gevolgen tegen te gaan, maar zelfs dan nog krijgen ze bij hun terugkeer te maken met verzwakte spieren en botten, de bloedsomloop en het evenwichtsorgaan die zich opnieuw moeten aanpassen, een aangepaste immuunrespons en kans op afwijkingen in de ogen.”

jaren 1960 en 1970. Vandaag zoekt men niet meer naar een autocratische leider die geen emoties toont. Je leeft dag en nacht met elkaar, dus die vallen door de mand. Een goede leider is een sterk, maar empathisch iemand, die zelfbewust is over zijn sterktes en zwaktes.”

Daarover schreef u ook een boek dat binnenkort verschijnt, ‘Aerospace Attitudes’.

“Inderdaad. In de ruimte draait alles om teamwerk, communicatie en vertrouwen. Een missie slaagt of faalt op basis van hoe goed mensen met elkaar samenwerken en met elkaar communiceren, vaak onder immense druk. De lessen die we daaruit trekken zijn niet alleen relevant in de ruimte, maar ook hier op aarde, in het bedrijfsleven en in persoonlijke relaties. In mijn boek bespreek ik hoe leiderschap vandaag een andere invulling krijgt. Net zoals in de ruimte moet een leider vandaag niet alleen kunnen beslissen, maar ook kunnen luisteren en verbinden. De tijd van autoritaire leiders is voorbij. We hebben mensen nodig die durven dromen en anderen kunnen inspireren om samen die dromen waar te maken.”

Er gaan ook stemmen op om op de maan zaken te bouwen.

“De maan is maar enkele dagen vliegen. Als er iets gebeurt, ben je dichter bij huis en de communicatie is ook sneller. De maan kan dus een goede springplank zijn voor verschillende doeleinden. Je kan er industrie bouwen, maar ze ook gebruiken als uitvalsbasis om verder te reizen richting Mars of richting asteroïden. De maan heeft namelijk maar een zesde van de zwaartekracht van de aarde, waardoor je veel minder energie nodig hebt om te lanceren en op die manier kan je de ruimtevaart duurzamer maken.”

Kunnen we om de aarde te sparen elders aan mijnbouw doen?

“Asteroïden zijn letterlijk rondvliegende goudmijnen. De edelmetalen liggen er voor het grijpen. In plaats van hier op aarde onze natuurgebieden leeg te roven, kunnen we dus in de ruimte op zoek gaan naar de zeldzame materialen, zoals aardmetalen die we nodig hebben voor onze technologie. Zowel China als de Verenigde Staten zijn nu bezig met een nieuwe soort ruimterace.”

In 2010 zei u dat het over 100.000 jaar mogelijk zou zijn om op Mars te leven. Kan het niet sneller?

Heeft de commerciële ruimtevaart op dat vlak voor innovatie gezorgd?

had men zes mensen nodig uit 15.000 kandidaten over een periode van 16 jaar. Door privé-initiatieven kan ik misschien wel een brug slaan tussen bedrijven als Virgin Galactic, Blue Origin en SpaceX, en mensen die willen proeven van een ruimtetraining.”

Hoeveel zou ik moeten neertellen voor een zitje in zo’n commerciële ruimtevaart?

“Daar wordt tegenwoordig niet meer zo open over gecommuniceerd, maar dat is naar schatting zo’n 450.000 dollar.”

Denkt u dat die prijzen, net zoals dat in de luchtvaart is gebeurd, democratischer zullen worden?

“Ik zie een soortgelijke evolutie. Net zoals mijn grootouders neerkeken op rijke mensen die hun geld letterlijk de lucht inbliezen en geen idee hadden dat de luchtvaart na WO II zo zou groeien tot een wereldindustrie, verwacht ik dat er iets soortgelijks zal gebeuren in de ruimtevaart. Waar nu enkel pioniers professioneel astronaut kunnen worden en enkel de rijken een privévlucht kunnen maken naar de ruimte, zie ik met de opkomst van SpaceX en de Starship Super Heavy wel een nieuwe evolutie, met een raket die voor verschillende doeleinden gebruikt kan worden.”

In juni 2023 implodeerde de Titan-miniduikboot van OceanGate tijdens een excursie naar het wrak van de Titanic, waarna bleek dat er heel wat mis was met de veiligheidsvoorschriften. Vreest u niet dat de commercialisering van de ruimtevaart ook dergelijke cowboys zal aantrekken?

“Ik denk niet dat dat risico voorlopig bestaat, want dat kan de ruimtevaart zich niet permitteren. Als we kijken naar SpaceX, dan is dat toch een degelijk, goed onderbouwd bedrijf. De Falcon 9 is vandaag de meest betrouwbare raket van allemaal. Ook de Crew Dragon, die nu het transport van de aarde naar het ISS en omgekeerd uitvoert, is erg betrouwbaar.”

Marssimulatiemissie in de woestijn van Utah.

“Wel, de reis naar Mars brengt heel wat uitdagingen met zich mee en het is nuttig om als mens daarop al te trainen in iets comfortabelere omstandigheden: op aarde is er nog een normale zwaartekracht en zuurstof. We zijn vijftien dagen lang opgesloten geweest in de woestijn van Utah. In de winter uiteraard, waarbij we dan met z’n zessen moesten leven en werken alsof we op de planeet Mars geland waren. We moesten allerlei experimenten en procedures uitvoeren, kijken hoe dat dat in zijn werk gaat, welke uitdagingen we tegenkomen, hoe we daarmee omgaan en verbeteringen kunnen aanbren-

“Ik had het toen wellicht over terravorming, het proces waarbij we de atmosfeer en het klimaat van Mars veranderen. Elon Musk poneerde in die tijd ook om atoombommen te gooien op de polen van Mars, om de temperatuur te verhogen en een soortgelijk broeikaseffect te creëren als dat van de aarde. Op die manier zou Mars op termijn bewoonbaar gemaakt kunnen worden. Dat is een theorie en als dat al zou kunnen, zou dat proces wel 100.000 jaar kunnen duren.”

Elon Musk wil tegen 2050 een zelfvoorzienende stad van een miljoen mensen op Mars. Is dat volgens u mogelijk?

“Ik zie Elon Musk wel als een visionair, net zoals bijvoorbeeld Jules Verne een visionair was. De denkbeelden van Verne inspireerden NASA 100 jaar later. Musk wil steden bouwen op Mars, maar ik vrees dat dat binnen onze levensduur niet meer zal gebeuren. Later misschien wel.”

MARS IS VOOR MIJ

GEEN AARDE 2.0

“Uit dat soort missies leer je enorm veel, zowel op technisch als op menselijk vlak. leiderschapsstijl die we vandaag verwachten van een astronaut, is helemaal an in de

“Naar Mars gaan kost enorm veel moeite, zowel fysiek als mentaal, en de planeet is helemaal niet bewoonbaar. Ik geloof wel dat er binnen mijn levensduur nog mensen zullen landen op Mars, als pioniers. Maar er echt iets gaan bouwen zal eerder voor een latere generatie zijn. Zelfs dan nog wordt het volgens mij geen stad, maar eerder een soort onderzoeksstation zoals op Antarctica. Er met z’n allen gaan wonen, dat is echt nog ver weg. Ik zie Mars ook zeker niet als een aarde 2.0. Die is er niet. Als we het hier niet onder controle krijgen, is Mars zeker geen uitweg.”

“Die innovatie is de afgelopen jaren gigantisch geweest. Commerciële bedrijven hebben altijd al een rol gespeeld in de ruimtevaart. Boeing en Lockheed Martin zijn bijvoorbeeld al jarenlang betrokken bij de ruimtemissies van NASA. Vandaag is de focus helemaal verschoven. In plaats van onderdelen te laten maken om nadien zelf te assembleren, te testen en te opereren, zegt NASA vandaag aan een commercieel bedrijf zoals het SpaceX van Elon Musk: ‘Maak voor ons een raket, stel die zelf samen, test die, leid astronauten op en opereer die ook.’ Dat betekent dat vandaag niet enkel NASA astronauten de ruimte in kan sturen, maar ook privébedrijven. Zo heeft Jared Isaacman zelf een capsule van SpaceX afgehuurd voor de Polaris Dawn-missie. Hij werd toen de eerste privéastronaut die een ruimtewandeling deed.”

“Dat zorgt voor een heel andere dynamiek die voor veel meer innovatie zorgt. In tegen stelling tot het bureaucratische systeem van NASA, waarin elke deelstaat z’n zegje moet kunnen doen over de contracten, is SpaceX een hyperefficiënt bedrijf dat op een totaal andere manier werkt en dus ook veel meer innoveert. Blue Origin van Jeff Bezos was eerst met het hergebruiken van raketten, maar SpaceX heeft nu de grootste vooruit gang gemaakt. De Starship Super Heavy kan via modificaties zowel vrachten van punt A naar punt B op aarde brengen als vrachten brengen naar de maan of op termijn ook naar Mars.”

U heeft via uw Space Training Academy zelf privéastronauten opgeleid. Heeft u effectief al mensen in de ruimte gestuurd?

“Eén persoon is meegegaan met een com merciële Blue Origin-vlucht van Jeff Bezos. Professioneel astronaut worden is maar voor enkelingen. Toen ik meedeed in 2008,

DE FALCON 9 VAN SPACEX IS VANDAAG DE MEEST BETROUWBARE RAKET

“Ruimteafval vormt, zeker richting de toekomst, een gigantisch probleem. Daarom mag je vandaag de dag niet zomaar een raket of een satelliet lanceren als je niet kan aantonen dat die op een duurzame manier terugkomt.”

Bent u van plan om zelf ooit aan boord van een commerciële ruimtereis te zitten?

“Als dat binnen bereik valt, wil ik dat heel graag doen. Absoluut.”

WANNES NEUKERMANS

Gebruikt ESA in de toekomst de MineHopper om aan mijnbouw op asteroïden te doen?

Jean-Marie Le Pen: de vijf keerpunten in zijn carrière

Decennialang hing de schaduw van de vorige week overleden Jean-Marie Le Pen (96) over de Franse nationale politiek. Zijn rechts-radicale ideeën rond immigratie, veiligheid en nationale identiteit bepaalden mee de politieke agenda. Dat Le Pen het zo lang kon volhouden - hij was halfweg 2019 nog lid van het Europees Parlement -, is te danken aan vijf cruciale momenten in zijn loopbaan. Een analyse. FRANKRIJK

1. De reddingsboei van Pierre Poujade, 1956

We schrijven halverwege de jaren 1950. Rechts-radicaal Frankrijk stelt amper nog iets voor. Tijdens het interbellum was die politieke strekking bepalend dankzij de royalistische Action française en de verschillende door het Italiaanse fascisme geïnspireerde ‘Ligues’ van oud-strijders en rechtse militanten. Maar de radicale rechterzijde verbrandde zich tijdens WO II aan het collaborerende Vichy-regime. Voor de jonge rechts-nationalistische jurist Jean-Marie Le Pen (1928) leek een politieke loopbaan veraf. Tot hij in 1956 op de kar van Pierre Poujade sprong en verkozen raakte in de Franse Assemblée nationale. Poujade verdedigde de belangen van de kleine ambachtslieden op het Franse platteland en wist te scoren door zich te profileren als een antibelastingpartij. De poujadisten waren ook felle verdedigers van het behoud van Algerije als Frans grondgebied. Het verlies van die Noord-Afrikaanse departementen in 1962 was een trauma voor Le Pen. Frankrijk sloeg de bladzijde van het imperium om. Voor Le Pen leek er geen politieke toekomst meer, zeker niet nadat hij bij de presidentsverkiezingen van 1965 campagnechef was van de rechtse advocaat Jean-Louis Tixier Vignancour. Die haalde amper 5 procent van de stemmen.

2. Een onverwachte royale erfenis, 1976

Radicaal-rechts in Frankrijk was eind jaren 1960, begin jaren 1970 versplinterd in groepjes als Occident, Ordre nouveau, clubs katholieke integristen, royalisten, neoheidenen. Le Pen wist dat gezelschap in 1972 te verenigen in een nieuwe partij, het Front National (FN). Die raakte echter niet van de grond en kostte veel geld. Een financiële ‘verlossing’ voor Le

VERENIGD KONINKRIJK

Pen kwam er toen hij in 1976 het fortuin erfde van de industrieel Hubert Lambert, een landhuis in Montretout plus 30 miljoen franc, tegenwoordig zo’n 4,5 miljoen euro. Le Pen was financieel onafhankelijk en kon zich voor 100 procent aan de politiek wijden. “Zonder Hubert Lambert was er nooit een succesvol Front National gekomen”, aldus rechterhand Lorrain de Saint-Affrique

3. De tv-doorbraak dankzij Mitterrand, 1984

Bij de gemeenteraadsverkiezingen in het industriestadje Dreux in 1983 behaalt het FN 16,7 procent van de stemmen met een cam-

pagne over nationale identiteit en anti-immigratie. Gematigd rechts gaat een alliantie aan met Le Pen. Hij wordt een nationaal politiek figuur, maar komt naar zijn mening nog te weinig in het nieuws. Hij doet in een brief zijn beklag bij de socialistische president François Mitterrand, die druk uitoefent zodat Le Pen meer op tv komt. Met succes. Op 13 februari 1984 is hij de centrale gast in het debatprogramma ‘L’heure de verité’. Daarin vraagt Le Pen onder andere een uur stilte voor de slachtoffers van het communisme. De kijkcijfers schieten door het dak, een paar maand laten wint het FN de Europese verkiezingen en stuurt 11 parlementsleden naar Straatsburg. Mitterrand ziet dat het goed is: het succes van het FN verzwakt traditioneel rechts.

4. Het Front National wordt een volkspartij, 1995

Bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen van 1988 haalt Le Pen meer dan 4 miljoen stemmen of 14,4 procent. De vierde beste score en meer dan de communisten,

Farage zorgt voor frisse, rechtse wind

Het Britse kiessysteem is in beweging en de nieuwe frisse wind waait deze keer uit het rechtse kamp. De partij Reform UK, onder de leiding van Nigel Farage, scoort sterke resultaten in de opiniepeilingen. In een recente peiling eindigde Reform UK met 24 procent net voor regeringspartij Labour van sir Keir Starmer, die genoegen moest nemen met 23 procent. Ook de conservatieven voelen de opgang van Farage, want de Conservative Party belandde weliswaar op de eerste plaats, maar met een povere 26 procent is er weinig reden om hoog van de toren te blazen.

Reform UK deed het bij de parlementsverkiezingen in juli al niet slecht, maar door het kiessysteem worden de 4 miljoen stemmen maar vertegenwoordigd door vijf Reform-parlementairen in Westminster. Sindsdien gaat het de partij echter bijzonder voor de wind, want reeds meer dan 100.000 nieuwe leden sloten zich al aan. De drempel om kleur te bekennen, wordt steeds lager nu heel wat prominenten hun opwachting maken bij Farage. Zo trad onlangs Tim Montgomerie, oprichter van de invloedrijke informatieve webstek Conservative Home tot de partij toe. De conservatieve immobiliënmakelaar Nick Candy was hem al voorafgegaan. “Nieuwkomer van het jaar”

Ook het voormalige parlementslid voor de Tory’s, Andrea Jenkyns, mocht Nigel Farage in zijn partij verwelkomen. Voldoende redenen voor de jury van het tijdschrift The Spectator om de voorzitter van Reform UK als ‘nieuwkomer van het jaar’ te kiezen. Het is duidelijk dat Reform UK niet meer als eendagsvlieg kan worden weggezet, en dat is slecht nieuws voor de Conservatieve Partij, die sinds de

laatste parlementsverkiezingen al in slechte papieren zit.

Ook bij Labour kijken velen bezorgd in de richting van Reform UK. Er was een omkoopschandaal binnen de partij, maar erger is dat de economie slabakt en velen geërgerd zijn door de belastingverhogingen. Migratiegolven blijven het land overspoelen en er zijn de vele woedende boeren die zich geconfronteerd weten met nieuwe erfenisbelastingen. En dan zwijgen we nog zedig over de lange wachtlijsten bij de gezondheidsdiensten van de NHS (National Health Service).

Zelfbewust verklaarde Reform UK-voorzitter Farage op het Spectatordiner: “Ik heb een schokkend bericht voor u: als u denkt dat ik en mijn vier collega’s-nieuwkomers in het parlement een schok waren, dan spijt het mij verschrikkelijk, maar bij de volgende verkiezingen in 2029 of ervoor zullen er honderden nieuwkomers van Reform UK zijn.” Het bericht was bedoeld voor de aanwezige politieke prominenten van andere partijen, maar dat had u al begrepen, toch?

nochtans decennialang een centrale factor in de Franse politiek. In 1995 volgt de bevestiging (15 procent) en de communistische kandidaat Robert Hue zakt onder de 10 procent. Le Pens rechtse anti-immigratie- en veiligheidsdiscours slaat aan in de gebieden waar de Franse arbeidersklasse woont die vroeger op de communisten stemde. Daar waar een FN-kiezer in de jaren 1980 nog ‘een conservatieve middenklasser was wiens autoradio werd gestolen’ wordt het FN een echte volkspartij, ja zelfs de grootste arbeiderspartij. Oude rechts-radicale thema’s als de collaboratie en ‘Algérie Française’ verschuiven naar de achtergrond.

5. Onverwacht in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen, 2002

Maar intern broeit er wat bij het FN. Een groep rond Bruno Mégret wil het FN ombouwen tot een klassiek-rechtse beleidspartij. Dat ziet Le Pen niet zitten. Het komt tot een interne oorlog en de partij raakt aanzienlijk verzwakt. Niemand geeft aan het begin van de 20ste eeuw nog iets om de politieke toekomst van Le Pen. Toch haalt hij op 21 april 2002 onverwacht de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. De aanslagen van 11 september 2001 op de Twin Towers, de toenemende kritiek op de radicale islam en het veiligheids- en immigratieprobleem helpen daarbij. Daarmee kan het FN overleven, maar Le Pen zit met 17 procent aan zijn electorale plafond. In 2007 haalt hij amper 10 procent en de rechts-liberale Nicolas Sarkozy wint zowaar oude FN-stemmen terug. Dochter Marine Le Pen komt in 2011 aan het hoofd van de partij, vaart een gematigdere koers en verandert de naam in Rassemblement National. Het komt tot een breuk met haar vader, die wel nog tot 2019 in het Europees Parlement zetelt en provocaties niet schuwt. Zijn uitspraak uit 1987 dat de gaskamers “een detail in de geschiedenis van WO II zijn” herhaalt hij meermaals, tot ergernis van Marine. Zijn eigenlijke politieke rol was in feite sinds 2007 uitgespeeld.

DUITSLAND

Slachtoffer

islamitische aanslag veroordeeld

voor haatspraak

Sommige artikels moet je tweemaal lezen om de volledige impact te ervaren: Michael Stürzenberger werd op 25 november door een rechtbank in Hamburg veroordeeld voor het aanzetten tot haat tegen moslims en vluchtelingen. Een veroordeling voor uitspraken tijdens een toespraak op een bijeenkomst van de anti-islamitische beweging Bürger Pax Europa (BPE) in 2020. Stürzenberger was tevens een van de vijf slachtoffers van de aanslag door de Afghaanse islamist Suleiman Ataee tijdens een bijeenkomst in Mannheim van dezelfde beweging op 31 mei 2024.

Stürzenberger maakt van de strijd tegen het oprukkende politieke en religieuze islamisme zijn belangrijkste strijdthema - een gewettigde strijd voor wie ook maar een klein beetje aandacht heeft besteed aan het terrorisme van de jongste decennia. In 2008 verloor Michael Stürzenberger een van zijn beste vrienden in een jihadistische aanslag in de Indiase stad Mumbai, en dat was voor hem de aanleiding om de strijd aan te gaan met de politieke islam. Hij zette petities op tegen de bouw van moskeeën, leidde een tijdlang een eigen politieke partij (Die Freiheit) en was vooral actief met zijn beweging Bürger Pax Europa.

Boete van 3.600 euro voor een scherpe vaststelling

Op de meeting van BPE in Hamburg op 8 oktober 2020 waren er veel tegenbetogers. Michael Stürzenberger bracht kritiek op het migratiebeleid van de Duitse overheid. Hij noemde de opvang van vluchtelingen uit islamitische landen een “eersteklasklucht”. En hij legde de eigenaardige Duitse paradox uit: “We laten hen hier

binnen, we staan hen op een genereuze manier asielrecht toe, we onderhouden hen financieel en plots blijkt dat velen onder hen strafbare feiten bij ons plegen. Ja, één miljoen strafbare feiten sinds 2015 door deze zogenaamde vluchtelingen in Duitsland.”

Ziehier de reden waarom de Hamburgse rechtbank Michael Stürzenberger in eerste instantie veroordeelde tot een gevangenisstraf van 6 maanden voor ‘aanzetten tot haat’. In beroep (en omwille van procedurefouten) werd de straf teruggebracht tot een boete van 3.600 euro. Op 31 mei 2024 werd Stürzenberger aangevallen en neergestoken door Suleiman Ataee, een “vluchteling die goed geïntegreerd was”, aldus het asieldossier dat door de Duitse krant Bild kon worden ingekeken. Hij werd 7 keer getroffen door het mes van Ataee, die zijn sympathieën voor de terreurgroep Islamitische Staat nooit onder stoelen of banken had gestoken. In de plaats van Stürzenberger vrij te spreken en te beschouwen als een klokkenluider, werd hij door de Duitse justitie veroordeeld.

Groenland über alles

Het is een terugkerend patroon bij Trumps retoriek: men kan zijn woorden letterlijk nemen (en bon ton afwijzen) of men kan wat dieper graven naar de achterliggende bedoeling. Het idee dat hij Groenland wil inlijven, klinkt goed en bevestigt alle negatieve clichés over de man. Tegelijkertijd gaat het voorbij aan de essentiële vraag waarom het grootste eiland ter wereld zijn belangstelling wegdraagt. En dat is een verhaal van moderne geopolitiek, rivaliteit tussen Rusland, China en de VS. Jammer genoeg wat ongelukkig verpakt, maar daarom niet minder pertinent.

Il y a le fond et la forme, klinkt het in de taal van Molière. Vrij vertaald: er is de inhoud en de verpakking; het onderscheid lijkt wel op maat van de Amerikaanse (bijna) president Trump geschreven te zijn. Zo wil hij Groenland kopen, verklaarde hij, wat onmiddellijk ook een déjà vu oproept. Zei hij in 2019 als president van het Witte Huis niet hetzelfde? De vraag klinkt retorisch en is het ook, maar toch zijn er verschillen

De belangstelling voor Groenland, het grootste eiland ter wereld en qua oppervlakte ongeveer vijf keer Texas, is niet toevallig. Er is een rijke ondergrond; alleen al daarvoor is het een begeerde plek. Er zit wat olie in de grond, maar ook een groot aantal mineralen. Volgens onderzoek zijn 43 van de 50 soorten die door de Amerikaanse autoriteiten als ‘critical’ worden beschouwd er aanwezig, wat van het grootste eiland ter wereld een soort tweede China maakt. Maar de meerwaarde bevindt zich ook op een ander vlak. Het volstaat om de wereldbol van bovenaf te bekijken. Je ziet het Noordpoolgebied en een aanwezigheid van China, Rusland en… Groenland. Door het smeltende ijs nemen ook de vaarroutes door de regio toe, wat zijn

OPINIE

geopolitieke meerwaarde versterkt. Er zijn zo van die plekken waar de rivaliteit tussen de grootmachten zich het scherpst stelt. Het Noordpoolgebied is op dat vlak ‘booming business’. En dan ligt Groenland om de hoek.

Pituffik

Vandaag is er al een Amerikaanse militaire aanwezigheid op Groenland, tot nader order

deel van het Koninkrijk Denemarken. Enkele honderden militairen bemannen de basis van Pituffik, op 1.500 km van de Noordpool gelegen en in die hoedanigheid de meest noordelijke Amerikaanse basis ter wereld. We koppelen terug naar de ambitie van Trump. In 2019 had hij het over de aankoop van Groenland als “een grote vastgoeddeal”. Zopas verklaarde hij het als een noodzaak om het gebied te verwerven “voor onze nationale veiligheid”. Ook sprak hij over het afschrikken van Chinese en Russische schepen. Het plaatje is duidelijk. En laten we een brug slaan naar een verhaal dat Trump in één adem met Groenland uitbracht: Panama.

Over de behandeling van Amerikaanse schepen vertelde hij onzin. Maar waar het werkelijk om gaat, is de invloed van China in en rond dat kanaal, zo cruciaal voor de wereldhandel. Aan beide uiteinden van het kanaal bevinden zich Chinese havens. En een teken aan de wand: in 2017 verbrak Panama

“Hitler was een socialist”

Tot nu toe waren de Duitse media en politici geobsedeerd door het waanidee dat de steun van Elon Musk aan Alice Weidel een vorm van ‘buitenlandse inmenging’ was. Maar nu ontdekten ze dat Weidel in haar gesprek met Musk ook had gezegd dat Hitler “a communist, socialist guy” was.

Het volledige gesprek kan beluisterd worden op YouTube. (Elon Musk-Alice Weidel Full Conversation) Dat “communist” was een verspreking of een vergissing. Hitler is maar heel even communist geweest, in 1919. Maar hij was wel een socialist. Een linkse dus. Dat veroorzaakte een vlaag van collectieve waanzin en krampachtige, negationistische pogingen om de realiteit te ontkennen.

De Oostenrijks-Joodse intellectueel Ludwig von Mises schreef in 1944: “De nazi’s hebben van de bolsjewieken niet alleen de tactieken overgenomen om de macht te grijpen. Zij hebben nog veel meer gekopieerd. Zij hebben uit Rusland het éénpartijsysteem geïmporteerd en de bevoorrechte rol van de partij en haar

leden in het openbare leven, de almachtige positie van de geheime politie, de oprichting van gelijkgezinde partijen in het buitenland (…), het gevangenzetten en executeren van politieke tegenstanders, concentratiekampen, het straffen van de familie van bannelingen, de propagandamethoden. Ze hebben van de marxisten zelfs absurditeiten overgenomen als de aanspreking ‘partijkameraad’‘Parteigenosse’, afgeleid van het marxistische ‘kameraad’ - ‘Genosse’ en het gebruik van militaire terminologie voor alle onderdelen van het burgerlijke en het economische leven. De vraag is niet in welk opzicht beide systemen gelijk waren. De vraag is eerder in welk opzicht ze verschilden...”

de diplomatieke relaties met Taiwan om voortaan de Volksrepubliek te erkennen. De economische schade die Peking kan veroorzaken in die belangrijke doorgang (de VS is de belangrijkste gebruiker ervan), is enorm. Het zou een zorg moeten zijn voor elke Amerikaanse president, van links tot rechts. Maar terug naar het hoge noorden.

Alaska kopen

Op zich hebben de Verenigde Staten een geschiedenis van het kopen van grond. Toen Louisiana ruim twee eeuwen geleden van Frankrijk gekocht werd, verdubbelde het grondgebied van wat toen de VS waren. Iets meer dan 60 jaar later kochten ze voor een relatieve peulenschil Alaska van… Rusland. Kan men zich voorstellen dat die overdracht nooit had plaatsgevonden? Het zou de Russen een ongelooflijke uitvalsbasis bezorgd hebben met Seattle als een soort eigen Amerikaans Berlijn. Quod non.

En dan is er Groenland. 56.000 mensen wonen er, een bevolking waarvan 43 procent door de staat wordt ingehuurd (ter vergelijking: 15 procent in de VS). De visserij is de belangrijkste economische activiteit en ongeveer de helft van de overheidsrekeningen wordt rechtstreeks door Denemarken betaald. Puur institutioneel zou de overdracht alvast mogelijk zijn; er zouden zelfs scenario’s bestaan waarbij men de kleine bevolking tot het statuut van miljonair zou verheffen. Alleen zou dat Kopenhagen tegen de haren in strijken, met alle funeste gevolgen voor de westerse samenhorigheid tot gevolg. John Bolton, als nationaal veiligheidsadviseur een havik onder Bush, adviseerde Trump alvast “zijn mond te houden”. Ook hij ziet het geopolitieke belang van Groenland in. Maar tegelijkertijd beseft hij ook de schade die een discours van onteigening teweegbrengt. Hoe dan ook, vandaag domineert de retoriek van de ‘president-elect’. Over enkele dagen heeft hij alle touwtjes daadwerkelijk in handen.

De Hitler-biograaf Joachim Fest bevestigde dat: “Ik heb eens heel veel mensen geërgerd door in een lang stuk in de linkse Tageszeitung te betogen dat Hitler links was, niet rechts. Hij was helemaal geen conservatief - hij had een paar conservatieve trekjes, ja, zo hield hij van de antieke wereld, maar in het algemeen was hij een socialistisch revolutionair. Het is Hitler die in Duitsland van de eerste mei een feestdag heeft gemaakt. De arbeider is evenveel waard als de directeur, zei hij op 1 mei 1933. Wij zijn allemaal één volksgemeenschap. Neem Kraft durch Freude, de vakantieorganisatie die de mensen met eigen boten naar de Noorse fjorden (…) bracht. Neem de Volkswagens, het snelwegennet: dat zijn toch allemaal socialistische projecten?” Socialistische broeders

“Het Duitse nationaalsocialisme was precies wat de term aangeeft: socialisme op basis van nationale eenheid in plaats van klassenstrijd. De vijanden van de fascisten en de nazi’s waren in de eerste plaats liberalen, kapitalisten en internationalisten. Dat ze het hardst vochten met marxisten, was omdat die zich op hetzelfde electoraat richtten.” (Peter Verkooijen, 17-32003, Libertarian.nl.)

Ja, dat kan kloppen als we de periode bekijken vóór Hitler alle macht in handen had en niet meer wakker moest liggen van verkiezingen. Maar later? Men beweert nu op hoge toon dat Hitler na zijn machtsovername de socialistische partijen verbood en vervolgde en ‘dus’ toch geen linkse en geen socialist kan zijn geweest. Dat klinkt goed…, maar Stalin deed dat ook. Tegen 1940 was er in heel de USSR geen en-

kel kaderlid van de vroegere socialistische partijen nog in leven. Dat linksen elkaar afslachten en uitroeien, is helemaal niet zo vreemd. Dat aanhangers van tegengestelde ideologieën elkaar haten, is vanzelfsprekend. Maar de haat tussen aanhangers van nauw verwante ideologieën, die elkaar ‘verraders’ en ‘ketters’ noemen, is dikwijls nog bitterder. En als het nationaalsocialisme van Hitler en het socialisme van Stalin echt zo’n onverzoenlijke vijanden waren als men nu beweert, waarom sloten ze dan in 1939 het Molotov-Ribbentroppact om als socialistische broeders onder elkaar samen het katholieke, rechtse Polen af te slachten?

HET IS HITLER DIE IN DUITSLAND VAN DE EERSTE MEI EEN FEESTDAG HEEFT GEMAAKT

Barbarossa

De sterkste tegenwerping waarmee men Weidel nu om de oren slaat, lijkt natuurlijk de inval van nazi-Duitsland in de USSR te zijn. Een totale oorlog tegen de USSR! Dát bewijst toch wel dat Hitler geen socialist was? Nee, dat bewijst niets. Ideologisch zeer verwante staten voeren dikwijls meedogenloos oorlog tegen elkaar. Denk maar aan de Vietnamees-Cambodjaanse oorlog van 1978-1979 of de Chinees-Vietnamese oorlog van 1979. Alle drie communistische staten. Of de vele oorlogen tussen Arabische republieken die allemaal socialistisch en islamitisch waren. Natuurlijk was Hitler een socialist. Waarom zou hij zijn partij anders “Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei” hebben genoemd?

PAUL BÄUMER

Weidel & Musk

SLUIPENDE ANGLICISMEN

Het begint stilaan algemeen te dagen dat het aantal Engelse leenwoorden in het dagelijkse taalgebruik zich in sneltempo aan het vermenigvuldigen is. Zeker de jongere generatie kan nauwelijks nog een volzin formuleren waarin niet minstens één vreemd modewoord verwerkt zit. Hoe kan het ook anders?

Wetenschappelijke en technologische vooruitgang brengt steeds de behoefte aan nieuwe begrippen met zich mee. Neem als bewijs uit het ongerijmde het beroemde verhaal over Daedalus en Icarus uit Ovidius’ Metamorfosen. De Romeinse dichter moest zich hier tevreden stellen met de gangbare terminologie uit de 1ste-eeuwse scheepvaart om de fatale vlucht van vader en zoon te beschrijven. Luchtvaart was destijds immers nog een verre droom. Toen de mens begin vorige eeuw uiteindelijk het luchtruim begon te verkennen, kregen termen als ‘runway’ (start- of landingsbaan) en ‘air traffic control’ (luchtverkeersleiding) nog Nederlandse vertalingen, ondanks de Angelsaksische dominantie in het vakgebied. Dat gold eveneens voor die andere wetenschapstakken die in dezelfde periode tot ontwikkeling kwamen, zoals bijvoorbeeld psychologie en geneeskunde. Daarom kunnen Nederlandssprekende specialisten ter zake ook vandaag nog in hun moedertaal onderling discussiëren over hun discipline

HET FEIT DAT HET NEDERLANDS DE TAAL IS DIE HET NAUWSTE VERWANT IS AAN HET ENGELS, MAAKT DE HEDENDAAGSE TAALVERWARRING ALLEEN MAAR VANZELFSPREKENDER

Blootstelling aan de Engelse taal is nochtans geen nieuwigheid voor de Vlaming. De bevrijding door de Amerikanen op het einde van de Tweede Wereldoorlog liet een blijvende culturele invloed na. Amerikaanse pop- en rockmuziek, evenals Hollywoodfilms zijn sinds vele decennia dé toonaangevende spelers in de muziek- en filmwereld. Dat wij, Vlamingen, in tegenstellingen tot onze buurlanden, ook steeds ondertitels gebruikten in plaats van nasynchronisatie, is geen onbelangrijk element om de hedendaagse verhouding met het Engels te begrijpen.

Overname in plaats van integratie

Het absorptievermogen van de Nederlandse taal lijkt niet langer ingeschakeld te worden om de meer recente ontwikkelingen van het digitale informatietijdperk een eigen naam te geven. Het leenwoord ‘computer’ was al een grotere toegeving dan het Franse equivalent ‘ordinateur’, maar de Nederlandse eigenheid werd bijvoorbeeld wel behouden in samenstellingen met ‘-muis’ of ‘-klavier’. Het zijn vooral de nieuwe begrippen uit de laatste pakweg 15 jaar die nauwelijks nog integratie in de Nederlandse taal hebben ondergaan. Denk hierbij aan ‘smartphone’ of het nog recentere ‘reel’ (een korte video op sociale media als TikTok en Instagram, red.).

Zonder een degelijke tegencultuur van gezaghebbende taalkundigen die op een creatieve manier alternatieven bedenkt voor al die nieuwe begrippen, valt er ook helemaal niks mee aan te vangen. Het is daarom een pijnlijke vaststelling dat het haast onmogelijk is geworden om een conversatie geheel in het Nederlands te voeren zonder de moderne wereld geheel onvermeld te laten. Het gaat hier niet enkel om nieuwe gebruiksvoorwerpen en digitale formaten, maar ook om intellectuele concepten en ideeën als ‘diminishing returns’ en ‘plausible deniability’ die noodzakelijke instrumenten vormen in de gedachtewisselingen van de denkende klasse. Het internet

Wat is er aan de hand? Wel, dat eerder genoemde informatietijdperk heeft geherdefinieerd wat precies onze directe omgeving betekent. Als medium van wereldwijde verbinding vraagt het internet om een lingua franca, een voertaal. Gezien de Amerikaanse dominantie was/is dat het Engels. Het internet is ondertussen al een economie op zichzelf geworden, met allerhande ‘influencers’ (nog zo’n onvertaalde term) en informatiebronnen die iets willen verkopen binnen een zo groot mogelijke afzetmarkt. Waarom zich beperken tot een doelgroep binnen de on-

geveer 24 miljoen Nederlandstaligen, terwijl 1,35 miljard mensen de Engelse taal in min of meerdere mate machtig zijn? De aanvankelijke noodzaak aan een gemeenschappelijke communicatietaal, later versterkt door de commerciële ambities van internetondernemers allerhande, creëerde een overwegend Engelstalig aanbod. Kijk zelf bijvoorbeeld maar naar het verschil in lengte tussen de Nederlands- en Engelstalige versie van een willekeurige Wikipediapagina. Het mag niet verbazen dat de jongere generatie die opgroeide met het internet als primaire informatieborn, nog sterker beïnvloed werd en steeds minder aan de moedertaal vasthoudt. Als we aan bepaalde ideeën en concepten enkel nog in het Engels worden blootgesteld, ontbreekt de oefening om met de specifieke Nederlandse vakterminologie te redeneren en te communiceren binnen die onderwerpen. Het gevolg is dat alternatieven voorbehouden blijven aan een quasi irrelevante schare taalpuristen die bewust het momentum van de conversatie onderuithalen om (tijdelijk) de vorm boven de inhoud te stellen. En de taal zwicht uiteindelijk altijd voor de wil van de meerderheid. Struggles

Maar het blijft niet enkel bij onderwerping aan de vervelende nieuwigheden die niet langer een eigen equivalent krijgen. Steeds meer mensen spreken over hun ‘struggles’ in plaats van hun moeilijkheden of noemen iets ‘awkward’ eerder dan gênant. Naast perfect vertaalbare begrippen duiken eveneens letterlijke vertalingen van Engels idiomen op. Zowel in de gesproken als geschreven taal verschijnen formuleringen als ‘in realiteit’ (in reality) in plaats van ‘in werkelijkheid’ of spreekt men van ‘markeren’ wanneer een bepaalde gebeurtenis een kantelpunt vormt in een grotere ontwikkeling. Het feit dat het Nederlands de taal is die het nauwste verwant is aan het Engels, maakt de hedendaagse taalverwarring alleen maar vanzelfsprekender. Verder lijken ook steeds meer (gestudeerde) Nederlandstaligen zich niet langer bewust van het verschil in basisregels met het Engels als het aan elkaar schrijven van samenstellingen en het gebrek aan apostrof bij de bezits-s. Onze eigen Karim Van Overmeire klaagde hier vorige week nog over de Engelstalige kerst- en nieuwjaarswensen die hij van Nederlandstalige kennissen ontvangen had. Hij schreef hierover dat wie zich hieraan bezondigt, zich “een hip en modern imago” aanmeet. Ook voormalig VRT-presentator Chris Dusauchoit, nochtans geen bondgenoot van conservatief Vlaanderen, liet eind november nog in De Morgen optekenen dat hij zich enorm ergert aan de vele anglicismen die de taal binnensluipen. Hij noemt naast het verlangen om hip te zijn ook slordigheid als een verklaring. De realiteit is dat actief bezig zijn met taal een nichebezigheid is en dat de absolute meerderheid reproduceert waaraan zij blootgesteld wordt. Het is omwille van dezelfde reden dat we op zondag niet meer naar de mis gaan, geen dassen meer dragen en geen schoon servies meer aanschaffen.

SIMON SEGERS

Dennis Prager is conservatief, rechts en Republikeins gezind. Hij werd geboren in 1948, in een Amerikaans-Joods gezin, en bijna alle Joden die hij in zijn jeugd kende, voelden nog altijd een diepe woede tegen Duitsland. Toen hij in 1968 zijn eerste reis naar Duitsland maakte, keurde zijn omgeving dat unaniem af. Maar hij werd een verdediger van Duitsland.

Toen was daar morele moed voor nodig. Een van zijn hoofdargumenten was dat geen enkele Duitser die tijdens de oorlog jonger was dan dertien moreel verantwoordelijk kon zijn voor de misdaden van de nazi’s. Zijn webstek www.prageru. com is voortreffelijk, zij het typisch Amerikaans. De eerste keer dat ik ‘Prageru’ invoerde op YouTube moest ik door een reeks haatfilmpjes van linkse creaturen met door woke verschrompelde hersentjes heen ploeteren, die beweerden dat zij Prager konden ‘debunken’. U kunt die idioten gedeeltelijk vermijden door ‘Prager University’ als zoekterm te gebruiken. Laat u niet afschrikken door dat ‘University’. De meeste video’s zijn bedoeld voor gewone mensen met gezond verstand. De webstek academyofideas.com - met ook filmpjes op YouTube - is diepgaander. Men moet geen academicus zijn om hun dikwijls lange bijdragen te lezen, maar ze vereisen wel aandachtige lectuur. Dit gaat niet over politiek of nieuwsfeitjes, maar over de psychologische achtergronden ervan. Lees bijvoorbeeld ‘How an Entire Population Becomes Mentally Ill and Immoral’ of ‘Why is modern man so weak and powerless?’ van C.G Jung.

IN MEMORIAM WARD STEFFENS

Verleden vrijdag 3 januari namen we afscheid van Ward Steffens. Geboren in 1934, kon hij terugkijken naar een welgevuld leven vol Vlaamse actie. Ward was van jongsaf actief in de Vlaamse Beweging, vooral in en rond Mechelen waar hij woonde. Actief in de Vlaamse Volksbeweging waar hij het voortouw nam in de bevlaggingsactie en initiatieven ondernam voor de vernederlandsing van het bedrijfsleven. Ergens in 1995 stond hij aan de wieg van de Mechelse guldensporenviering en hij was initiatiefnemer van de Gaston Feremansprijs. Hij was ook even gemeenteraadslid voor het Vlaams Blok waar hij het echter voor bekeken hield na een conflict met toenmalig sterke man Frank Creyelman. Het is onmogelijk om zijn Vlaamse inzet in enkele regels samen te vatten. Ten andere schreef hij in 2011 nog een lijvig boek over zijn Vlaamse inzet en zijn activiteiten in Mechelen. Ward Steffens was zeker niet gemakkelijkste om mee samen te werken, maar hij heeft ontegensprekelijk een stempel gedrukt op de Vlaamse actie in Mechelen. KARL VAN CAMP

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken - Recepties - Banketten - Seminaries Fruithoflaan 15 - 2530 Boechout - 03/455 07 67

BELGAE IS NEDERLAND(EN)

Zelfs het verhaal van Vlaanderen is erin getrapt. Wanneer Tom Waes zijn licht liet schijnen over de Brabantse Omwenteling, toen onze gewesten zich héél even hadden vrijgevochten van de Oostenrijkers, verwees hij naar het gebruik van de benaming Belgae of Belgico/Belgica door de rebellen om er een voorafbeelding van het huidige België in te zien. Een stelling die kant noch wal raakt, want historisch totaal incorrect.

Toen op 11 januari 1790 onder de vrijgevochten gewesten het Verdrag van Unie werd afgesloten droeg de kersverse staat in het Nederlands de ronkende benaming van Confederatieve Republiek der Verenigde Nederlandse Staten, terwijl hij in het Frans les États Belgiques unis werd genoemd. Om te achterhalen waarom precies België als benaming was binnengeslopen, moeten we flink teruggaan in de tijd. Het waren de Romeinen en meer bepaald de massamoordenaar Julius Caesar die de naam Belgica gebruikten als de geografische omschrijving van een gebied dat vandaag de dag Noord-Frankrijk, België en een flink deel van Zuid-Nederland tot aan de Rijn, de natuurlijke grens van het Romeinse keizerrijk, bestrijkt. Belgica sloeg dus op een geografische omschrijving die etymologisch naar alle waarschijnlijkheid te maken had met rivieren of waterrijke gronden.

ZOMPIG LAAGLAND BIJ DE NOORDZEE

In Caesars ‘Commentarii de bello Gallico’ staat de beroemde zinsnede ‘horum omnium fortissimi sunt Belgae (van hen allen zijn de Belgen de dappersten). Caesar had echter niet bepaald de neiging om in zijn, vooral om propagandistische redenen geschreven oorlogsverslagen, de lof te zingen van zijn tegenstanders die in zijn ogen een bende barbaarse pummels waren. Vele historici gaan er vandaag dan ook vanuit dat de verwijzing niet naar de krijgslustige stammen in dat gebied verwijst, maar naar het zompige laagland bij de Noordzee, de met rivieren doorsneden Lage Landen of Nederlanden die een ferm obstakel vormden voor de opmars van de Romeinse legioenen en van een verdere expansie naar het noorden niet bepaald een aantrekkelijke optie maakten… De belangrijkste Romeinse heerbaan in onze gewesten, die omstreeks het jaar 10 werd aangelegd door Marcus Vipsanius Agrippa en die Boulogne-sur-Mer met Keulen verbond, stond overigens bekend als de Via Belgica. Na de ineenstorting van het Romeinse rijk en de Grote Volksverhuizingen verdween de naam Belgae. Enkel de kerkprovincie Reims - waartoe de bisdommen Doornik en Kamerijk behoorden - stond nog een tijdlang in Rome bekend als Belgae, maar daarbuiten werd de naam niet langer gebruikt.

LEO BELGICUS

Pas in de zestiende eeuw zijn het de humanistische intellectuelen, zoals de in Delft geboren rechtsgeleerde en schrijver Hugo de Groot (Grotius) of de Antwerpse filologen Andreas Schott (Schottus) en Jan Caspar Gevaerts (Gevartius) die Belgae opnieuw gingen gebruiken als een geografische omschrijving van de Nederlanden. Denken we bijvoorbeeld maar aan Grotius’ standaardwerk

‘Annales et historiae de rebus Belgicis’ (annalen en geschiedenis van de Nederlanden) uit 1657.

Het meest tot de verbeelding sprekende gebruik van Belgae, vandaag

de dag bovendien gewilde verzamelobjecten, zijn de talrijke landkaarten die werden geproduceerd van de 16de tot de 19de eeuw, waarin de Nederlanden werden afgebeeld in de vorm van een leeuw, de Leo Belgicus of Nederlandse Leeuw. In 1583 werden de Nederlanden voor het eerst als leeuw afgebeeld op een kaart in het boek ‘De Leone Belgico’. Dat was het werk van de Oostenrijkse uitgever Michael von Aitzing en de Vlaamse cartograaf Frans Hogenberg. De kaart toont een rijzende en brullende leeuw, waarbij een veel groter gebied dan het huidige Nederland wordt afgebeeld. De kuststrook vanaf Noord-Frankrijk tot aan Den Helder vormt de rug van die leeuw. De Waddeneilanden vormen de wapperende manen en de noordelijke provincies vormen tezamen zijn bek. Oost-Gelderland en Limburg worden tot slot gebruikt om de poten van de leeuw weer te geven. Die heroïsche voorstelling werd gemaakt tijdens de Tachtigjarige Oorlog, waarin de Nederlanden in een strijd op leven en dood waren verwikkeld om hun onafhankelijkheid van de Spaanse Habsburgers. De kaart was niet alleen op een leeuw geïnspireerd omdat veel provinciewapens in de Nederlanden een leeuw bevatten, maar ook als een symbool, een icoon van de nationale identiteit en de vrijheidsstrijd.

TWAALFJARIG BESTAND

Met die kaart werd een trend gezet, want de voorstelling was populair, kon op veel bijval rekenen en kreeg dus veel navolging. Grote cartografen en uitgevers van kaarten en atlassen zoals Jodocus Hondius, Mercator, Christoffel Plantijn en Johannes Blaeu gebruikten ze als zinnebeeld voor de Lage Landen. De meest bekende Leo Belgicus is waarschijnlijk die van Claes Janszoon Visscher uit 1609. Op die uitgave houdt de leeuw een zwaard vast, als verwijzing naar het toen in voege zijnde Twaalfjarig Bestand, een tijdelijke onderbreking van de Opstand tegen Spanje. Bovenaan die kaart staan de wapens van de zeventien provinciën en rondom zijn verder tien stadsgezichten te zien uit de beide Nederlanden. Uit de muil van de leeuw rolt de tekst ‘Bestant voor 12 Jaer’. Het was dan ook geen toeval dat de Leo Belgicus de Republiek der Zeven Verenigde Nederlandse Provinciën inspireerde tot het voeren van de ‘Generaliteitsleeuw’ als officieel wapendier

BELGICA SLOEG OP EEN

GEOGRAFISCHE OMSCHRIJVING

DIE ETYMOLOGISCH NAAR ALLE

WAARSCHIJNLIJKHEID TE MAKEN

HAD MET RIVIEREN OF WATERRIJKE GRONDEN

Het gebruik van de benaming Belgica voor de Nederlanden bleef nog heel lang in zwang. Ook toen Nederland feitelijk reeds Noord-Nederland betekende, bezigde men nog heel vaak Belgium of Belgica. Dat was zelfs officieel gebruik. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588–1795) werd in officiële stukken als ‘Belgium Foederatum’ aangeduid. In diplomatieke stukken noemden de Noordelijke Staten-Generaal zich ‘Ordines Generales Foederati Belgii’; men sprak bijvoorbeeld ook van ‘Belgica Societas Indiae Orientalis’ of de Nederlandse Oost-Indische Compagnie…. Het is, met de kennis van vandaag in het achterhoofd, best wel grappig dat de virulent anti-Hollandse Belgische muiters van 1830 bij artikel 125 van de nieuwe Belgische Grondwet in 1831 de Nederlandse Leeuw op het Belgische rijkszegel plaatsten… Dat geldt overigens ook voor de sinds 1837 officiële wapenspreuk van Belgenland ‘L’union fait la force/Eendracht maakt macht’. Die spreuk ‘Eendragt maekt magt’ werd immers voor het eerst gebruikt op het grootzegel van de Staten-Generaal in 1578 met de Leo Belgicus die een bundel met 17 pijlen - symbool voor de eenheid van de 17 provinciën - in zijn linkerpoot vasthoudt…

Een staaltje van Franse bescheidenheid

Geen enkel land tenzij Frankrijk legt zo sterk de nadruk op zijn republikeinse staatsvorm en blijft tegelijk zweren bij een sterk staatshoofd. Bij onze zuiderburen heeft de president immers allerminst een protocollaire functie. Niet toevallig vormt het de bakermat van de absolute monarchie, met Lodewijk XIV als exponent. En welk gebouw ademt bij uitstek de grandeur die met deze koning gepaard gaat? Inderdaad, het paleis van Versailles. Enkele bruggetjes om tot het onderwerp van dit boek te komen.

Als de muren konden praten

Bekend tv-gezicht én meesterverteller, zowel in podcastformaat als in de vorm van lijvige geschiedenisboeken, Johan Op de Beeck is een vertrouwd gezicht voor de geregelde bezoeker van de boekhandel. Met een biografie over de Zonnekoning en een tweeluik over de Franse Revolutie had de auteur meer dan voldoende bronnenmateriaal verzameld om ook een werk aan het meest bekende kasteel in Europa en omstreken te wijden. Wie rondwandelt op het domein of door het kasteel schrijdt, zal het zich waarschijnlijk afvragen: welke geheimen dragen de lange hagen in het park of de vele muren van het kasteel al eeuwen met zich mee? Geen nood, de schrijver loodst u zo goed als mogelijk mee doorheen het labyrint van kamers en botanische ornamenten. En wie hem wat kent, weet dat hij ook niet te verlegen is om zijn verhaal te doorspekken met amoureuze avonturen en pikante details.

Van everzwijnenjacht tot modelpark

Wat onder vader Lodewijk XIII nog een buitenverblijf was om op everzwijnen te jagen, groeide onder de Zonnekoning uit tot een indrukwekkend domein. Kosten noch moeite werden gespaard om het te laten uitgroeien tot dé standaard op het vlak van architectuur en tuinaanleg. Alles wat vergankelijk is, blijft echter aan het oog van de bezoeker anno 2025 onttrokken. Maar men moet zich vergewissen dat Versailles rond 1700 veel meer was. Componisten als Lully en Charpentier maakten indruk bij de vele toeschouwers, terwijl Molière komisch en tegelijk maatschappijkritisch toneel schreef. Binnen kon de bezoeker zich vergapen aan schilderijen van Le Brun en Corneille. Versailles was de avant-garde bij uitstek van zijn tijd. Lodewijk XIV wilde imponeren en overweldigen. Gelukkig voor de Nederlanden lukte hem dat slechts in mindere mate op het slagveld. Maar op vlak van kledij en eetgewoonten was het Franse hof bepalend. Het boek schetst treffend hoe de koning bevreesd was voor een politieke coup van de adel, zoals de Fronde waaraan hij als kind ternauwernood was ontsnapt. In die tijd was het daarom best om zijn rivalen zo dicht mogelijk bij zich te houden en wat was beter dan deze in of dichtbij het paleis van Versailles te huisvesten? Op de Beeck schat dat het kasteel op zijn hoogtepunt tot vierduizend inwoners telde. De schaal en de graad van luxe brachten de minister van Financiën Colbert meermaals tot wanhoop.

Versailles na 1789

Het boek is confronterend voor de nazaten van Lodewijk XIV: weinig oog voor grandeur en etiquette, zelden innovatief en slechts bereid beperkte aanpassingen uit te voeren. Stilstaan was uiteindelijk achteruitgaan. Tot 1789 het definitieve einde van Versailles leek in te luiden. Een rumoerige meute die er het koningspaar kwam halen om hun hoofden uiteindelijk in Parijs te laten rollen. Het vergde een figuur als Napoleon om nog een deel van het felle licht van Lodewijk XIV te capteren en door te geven. Was de renovatie van Versailles te hoog gegrepen voor een druk bezet man als Napoleon of was hij toch bevreesd voor de historische smet op het gebouw? Uiteindelijk zou Napoleon het bescheidener slot Trianon inrichten naar zijn smaak.

JAN HUIJBRECHTS

De laatste hoofdstukken zijn voorbehouden voor de mysterieuze speling van het lot dat ervoor zorgde dat het kasteel en meer bepaald zijn spiegelzaal nog enkele keren een historische hoofdrol zou spelen. Met dank aan de Duitse buren tegen wil en dank. In 1871 riepen deze er de Pruisische koning Wilhelm I uit tot keizer van het Duitse Rijk toen dit na een korte oorlog Frankrijk militair had verslagen. Versailles en Trianon zouden later in het 20ste-eeuwse Interbellum bij de Duits-Oostenrijkse verliezers van WO I een nare smaak nalaten die de kiem voor een tweede Europese burgeroorlog zou leggen. Niet enkel bewondering, maar dus ook de nodige mijmering wanneer u beslist om na het lezen van dit boek een trip ten zuiden van Parijs te plannen.

PIETER VANDERMOERE

Johan Op de Beeck, ‘Versailles – vier eeuwen in het beroemdste kasteel ter wereld’, 2023, Horizon. 448p., 39,99 euro ISBN 9789492626608

SCHANDAAL

Juridische spitsvondigheden en risico op afrekening met de klokkenluiders

De klokkenluiders bij het OCMW van Anderlecht lopen het risico op represailles als ze anoniem en achter gesloten deuren in de Kamercommissie komen getuigen. Dat was tenminste de conclusie die de juridische dienst van de Kamer maandag naar de leden van de commissie stuurde. Nochtans hadden die medewerkers van het OCMW zelf gevraagd om gehoord te worden.

Ter herinnering. In een reportage van het duidingsprogramma Pano van de openbare omroep VRT kwam aan het licht dat bij het OCMW van Anderlecht leeflonen werden uitgedeeld op basis van bij elkaar gelogen dossiers. Lokale PS-politici met migratieachtergrond deden bovendien op een stuitende manier aan dienstbetoon via het OCMW van Anderlecht. Om alles nog erger te maken, bleken misnoegde OCMW-medewerkers bij de Franstalige pers geen gehoor te hebben gevonden om dan maar bij de VRT aan te kloppen. Iets wat het dossier meteen een communautair kantje gaf.

Onder dwang verschenen

De Kamercommissie Sociale Zaken begon meteen een onderzoek en nodigde alle mogelijke betrokkenen uit voor een hoorzitting. De lokale PS-politici weigerden te komen. Zowel voormalig OCMW-voorzitter Mustapha Akouz (PS) als de toenmalige OCMW-voorzitter Lofti Mostefa (PS) kwamen niet opdagen. Dat zette veel kwaad bloed. Dermate dat PS-voorzitter Paul Magnette zich politiek genoodzaakt zag om marsorders te geven. Akouz, die Brussels parlementslid is, en Mostefa, die ondertussen schepen was geworden in Anderlecht, daagden bij de volgende hoorzitting wel op. Wie niet gehoord werden, waren de werknemers van het betrokken OCMW in Anderlecht. Uit die hoek kwam het signaal dat men graag gehoord zou worden, maar dan anoniem en achter gesloten deuren. En nu is er dus een ‘juridische nota’ van de juridische dienst van de Kamer. De ernst van die conclusie is duidelijk. Zo boog de Conferentie van de voorzitters in de Kamer zich over die nota en besliste dat die aan de betrokken klokkenluiders moest worden bezorgd. Die Conferentie is een van de belangrijkste organen in de Kamer. Wie zit er in de Conferentie? De voorzitter en de ondervoorzitters van de Kamer, de gewezen voorzitters van de Kamer, de voorzitter en een lid van iedere politieke fractie. De conclusie is dat de bescherming

niet waterdicht is. De parlementsleden twijfelden tussen het doorsturen van die juridische nota aan de getuigen of hen een brief te sturen met een nieuw op te stellen juridische uitleg waarbij ze op de risico’s en eventuele bescherming gewezen worden.

Dreigementen?

Zo drukte bijvoorbeeld Kamerlid Caroline Désir van de PS haar bezorgdheid uit over het gebrek aan bescherming van de klokkenluiders. Was dat een besmuikt dreigement? Iemand van de PS die waarschuwt dat getuigen tegen lokale PS-politici gevolgen kan hebben voor de verdere loopbaan bij het OCMW…

Zowel de nota doorsturen als een brief opstellen, komt neer op hetzelfde. Nathalie Muylle (cd&v) noemde dat “de beslissing bij hen leggen”. Met ‘hen’ doelt ze dan op de anonieme klagers. Steven Coenegrachts (Open Vld) zei dat de Kamer hen alle steun moet geven om de moed te tonen om te getuigen. De juridische nota van de Kamer is met andere woorden een blokkerend element in het onderzoek naar het schandaal rond de praktijken bij het OCMW van Anderlecht. Denis Ducarme (MR), de voorzitter van de Kamercommissie Sociale Zaken en Pensioenen, was van mening dat de Kamer open moest staan voor het horen van burgers. Zelfs om te getuigen zonder het wettelijke statuut van klokkenluider

GEWEZEN

OCMW-VOORZITTERS

MUSTAPHA AKOUZ (PS) EN LOFTI MOSTEFA (PS)

KWAMEN NIET OPDAGEN OP DE HOORZITTING

Woensdag werd niettemin duidelijk dat de werknemers bij het OCMW van Anderlecht die vroegen om anoniem en achter gesloten deuren te komen getuigen in de Kamercommissie, daarmee grote risico’s nemen.

Wellicht zijn ze al lang niet meer anoniem. Na eerst bij de Franstalige media geen gehoor te hebben gevonden, stapten ze naar de VRT. Daar maakte de redactie van Pano een reportage die insloeg als een bom. Ondertussen weet waarschijnlijk elke Anderlechtse politicus over wie het gaat.

Misnoegde medewerkers

Sommigen ageren trouwens tamelijk zichtbaar. De werknemers van het OCMW van Anderlecht ‘bestormden’ (dixit de VRT) dinsdag het bureau van de burgemeester en vroegen inspraak. Die actie was opgezet door de vakbonden ACOD, ACLVB en ACV Openbare Diensten en moest dienen om de directie aan te sporen om meer personeel aan te werven

NA BIJ DE FRANSTALIGE MEDIA GEEN GEHOOR TE HEBBEN GEVONDEN, STAPTEN DE OCMW-MEDEWERKERS

NAAR DE VRT

Burgemeester Fabrice Cumps (PS) weigerde eerst elk gesprek, maar toen de werknemers een zitstaking begonnen voor de deur van zijn bureau, kwam hij alsnog een korte mededeling geven en hen oproepen om terug aan het werk te gaan. De nieuwe OCMW-voorzitter Guy Wilmart (PS) kwam nadien nog even om de gemoederen te bedaren.

Het risico op een afrekening blijft dus bestaan. Een van de argumenten was dat misnoegde OCMW-medewerkers eerst via de geijkte kanalen hadden moeten klagen en als dat niets opleverde desnoods bij de Brusselse ombudsman, Catherine De Bruecker.

Kurt Moons

Daarmee was de soap rond het schandaal bij de Brusselse OCMW’s nog niet afgelopen. Kamerlid Kurt Moons (VB) wees erop dat er eindelijk een antwoord is van de verantwoordelijke Brusselse ministers die gevraagd waren om te komen getuigen in de Kamercommissie.

Moons vroeg daarom om voortaan de verslagen van het Brussels Parlement over het dossier te krijgen. Met enige zin voor ‘understatement’ vatte Moons het antwoord van de Brusselse excellenties samen: “Ze waren niet de grootste voorstanders om naar de Kamer te komen.”

De commissievoorzitter deed daar nog een schepje bovenop. “Ik ben bijna van mijn stoel gevallen van het antwoord”, zei Ducarme. “De kabinetschef van Alain Maron (Ecolo) stelde voor om een gezamenlijke zitting te organiseren van het Brusselse Parlement en de Kamer.” “Ik vind een gemeenschappelijke zitting geen goed idee”, voegde Ducarme hieraan toe. En Ducarme zei ook waarom. Het is namelijk een voorstel dat op zijn beurt ook weer een advies van de juridische dienst van de Kamer zou vereisen. Kortom, de verantwoordelijke Brusselse ministers Alain Maron (Ecolo) en Elke Van den Brandt (Groen) weigeren eigenlijk om naar een hoorzitting in het federaal parlement te komen. Ducarme stelde daarop voor om de uitnodiging ‘te herhalen’. Daar stemden alle Kamerleden mee in. Wordt vervolgd…

LEZERSBRIEVEN

‘George tax’ Pallieterke,

Wat in de regeringsonderhandelingen niet ter sprake komt, is de loonkost. Volgens Fernand Huts (De Afspraak, 29 november 2022) kost een werknemer die 40 euro opslag krijgt de werkgever 135 euro. Daarvan ontvangt de werknemer 29,63 procent, de staat 70,37 procent. Een Chinese werknemer die 40 yen opslag krijgt, kost de werkgever 40 yen extra. Daarom komen nu al onze broodroosters, mixers, wasmachines en zonnepanelen uit China. De oplossing hiervoor is volgens prof. dr. André Decoster, eredecaan aan de faculteit Economie van de KU Leuven, een ‘George tax’ (De Tijd, 21 september 2024). Zoek nu zelf maar uit wie die Henry George was. In ieder geval is hij de enige die een rechtvaardig belastingsysteem ontwierp dat sluit als een bus en niet Keynes, Hayek of Marx heet. Dank u wel, professor Decoster, om dat onder de aandacht te brengen.

Emil Maes, Ranst

Liesbeth Homans

Pallieterke,

Liesbeth Homans (N-VA) heeft, na een extra verlenging van haar mandaat, afscheid genomen als voorzitter van het Vlaams Parlement. “De mooiste job van mijn leven”, zoals ze zelf zegt. Dat laatste kan ik wel geloven, want het betreft een luxejob met een riante vergoeding en pensioen, en al dan niet wettige bonussen, zoals de voorzitters van Kamer en Senaat die ook krijgen. Ze werd bij haar afscheid openlijk geprezen (uit beleefdheid wellicht) voor haar aanpak (en humor) door alle fracties in het parlement, met inbegrip van het Vlaams Belang. Ik vraag me af of de doorsneeburger dat ook zo beleeft. Ik in elk geval niet, want er zijn er dertien in een dozijn om die functie te vervullen. De dertiende in het dozijn wordt nu oudgediende Freya Van den Bossche (Vooruit), die als gewezen minister heeft gefaald. Het blijft dus oude wijn in nieuwe zakken en vriendjespolitiek, waarvan Peter De Roover (N-VA) als Kamervoorzitter nu ook kan genieten.

Eddy Verpoten, Mechelen

Ben Crabbé Pallieterke, Ik kan me alleen maar aansluiten bij de lezersbrief van Patrick Van Cleemput van 28 december 2024: Kerstmis is Kerstmis niet meer. Maar er is meer: het gaat om de figuur van Ben Crabbé. Het is zijn recht om niet gelovig te zijn. Maar op kerstdag is hij te ver gegaan. In de uitzending van Blokken vond hij het nog eens nodig om Kerstmis belachelijk te maken, want van Kerstmis had hij reeds “meer dan genoeg”. En op tweede kerstdag vond hij het nodig om mopjes te tappen over Jezus. Wanneer wordt hij eens op het matje geroepen bij de top van de Vlaamse (?) omroep? Is dat de fameuze neutraliteit van de VRT? Gaat hij tijdens de ramadan ook mopjes maken over Allah? En wanneer gaat hij mopjes tappen over het koningshuis? Misschien kan hij ook eens mopjes tappen over zichzelf…

Frank Masschelein, Poperinge

Nieuwe vormen van discriminatie

Pallieterke,

Wie in 2025 geen smartphone bezit, kan niet meer genieten van kortingen in bepaalde grootwarenhuizen: een financiële aderlating door de digitalisering! Ook papieren dienstencheques worden vanaf juni afgeschaft. Hoe zullen zorgbehoevenden die niet over een eigen computer-

Een lezersbrief insturen?

systeem beschikken nog nieuwe kunnen bestellen en gebruiken? Het zijn twee maatregelen die alweer vooral de ouderen onder ons treffen… Na het schrappen van bus- en treinlijnen, het sluiten van bank- en postkantoren en parochiezalen, is dat de zoveelste ingreep waarvoor ‘De Warmste Week’ - met de strijd tegen eenzaamheid als centraal thema - maar weinig soelaas zal bieden!

Etienne Derpoorter, Assebroek

Nieuwsblad

Pallieterke,

De zogezegde kwaliteitskrant het Nieuwsblad moet in dwaasheid, linkse partijdigheid en woke zever al zeker niet meer onderdoen voor het triestige overblijfsel van de Vlaamse dagbladen. Zopas las ik volgende titel in de krant: ‘Elon Musk geeft in interview kopstuk van AfD de kans om te liegen, door te vragen waarom haar partij eigenlijk als extreemrechts wordt bestempeld’. Ik vind het persoonlijk een zeer goede vraag en die slimme reporter zou zich beter eens de vraag stellen waarom bij ons het Vlaams Belang steeds als extreem wordt bestempeld. Als je de vraag stelt, weten ze gewoon geen deftig antwoord te geven. Eigenlijk komt het erop neer dat het AfD zich niet zou mogen verdedigen tegen de verwijten die steeds ten onrechte aan de partij worden toebedeeld. Musk lusten de media nu rauw omdat hij zich openlijk als rechts profileert. Raar toch dat miljardair Soros nooit werd geviseerd voor zijn uiterst linkse sympathieën. Zo mogelijk nog dwazer was een titel die ik vorige week in dezelfde krant las. Daarin stond dat de afgezette president Yoon van Zuid-Korea van Trump had geleerd hoe hij de democratie om zeep kon helpen. Bij mijn weten heeft Trump het vrij goed gedaan in zijn eerste ambtstermijn - tot spijt van wie het benijdt - en is er geen enkel geldig argument om te zeggen dat hij de democratie zou kapotmaken, wel integendeel. Ik ben blij dat ik mijn abonnement op het Nieuwsblad al vele jaren geleden heb opgezegd. Het wordt met de week erger.

Robert Bové, Wichelen

Tommy Robinson

Pallieterke,

In de opinie van Jurgen Ceder van 9 januari 2025 over de ‘grooming gangs’ in het V K staat geen enkel woord geschreven over Tommy Robinson. Ik vind dat ronduit schandalig, aangezien Tommy een van de enigen is die dat al jaren aankaart en hier talloze docu’s over zijn gemaakt. Hij zit momenteel 18 maanden in de cel en heeft een jarenlang verbod gekregen om het VK nog binnen te mogen. Toch ‘vergeet’ Jurgen om Tommy minstens eenmaal te vernoemen. Van de mainstreammedia kunnen we dat verwachten, maar toch niet van jullie?

Davy Vercauteren

Utopie

Pallieterke,

Stel dat Bart De Wever erin zou slagen om een regering op de been te brengen. En stel dat die regering de volledige termijn zou uitdoen. Dat zou dan betekenen dat BDW tot ‘redder des vaderlands’ gekroond wordt door de vereende Belgische bevolking. Van mij mag dat, maar of dat zal lukken, betwijfel ik. Het zou mij niet verbazen als ook BDW daaraan twijfelt. Wie denkt dat de Franstaligen - en niet alleen zijhun volle medewerking zullen verlenen aan dat utopische verhaal, kent niets van de krabbenmand in de Wetstraat. Roger Gielens, Bredene

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

LODE GOUKENS

De deugmensen van links

Naar aanleiding van het overlijden van Jean-Marie Le Pen duikt er op de sociale media een foto op van een jonge Bart Dewever in gezelschap van eerstgenoemde. De foto werd nogmaals vertoond op de facebookpagina van het Anti-Fascistisch Front.

De foto zelf dateert van april 1996. De Wever was dan 26 jaar oud en actief in de Volksunie. Jean-Marie Le Pen kwam spreken voor de Vlaams-Nationale Debatclub. Die debatclub was opgericht op 28 februari 1980 en de eerste voorzitter was Arthur De Bruyne, beter bekend als E.d.V. en jarenlang schrijver van de historische stukken in ’t Pallieterke. Al een jaar later werd hij opgevolgd door Karel De Meulemeester, onder meer directeur van de VTB-VAB, maar ook actief in andere geledingen van de Vlaamse Beweging. In 1991 werd hij opgevolgd door Koen Dillen, de zoon van Karel Dillen. Achter de schermen was het vooral (en bijna uitsluitend) Rudi Van der Paal die alles organiseerde.

Breeddenkend

De vereniging organiseerde elk jaar een aantal debatten of voordrachten, en zowat iedereen met naam in de Vlaamse Beweging werd wel eens uitgenodigd om te komen spreken of in een panel te zitten. Ik noem maar enkele namen: Hugo Schiltz, Herman Candries, Marc Galle, Jos Ghysen, Jaak Gabriëls, Aloïs Gerlo, Lionel Vandenberghe en nog zoveel anderen. Kortom, het bestuur van de debatclub was vooral breeddenkend in haar keuze van onderwerpen en sprekers. Uiteraard ging daarbij veel aandacht naar Vlaamse thema’s en ja, soms kwam ook de collaboratie aan bod. In de jaren 1980 en 1990 was dat de normaalste zaak van de wereld. Ik had welgeteld één bestuursvergadering bijgewoond begin de jaren 1990 toen Rudi Van der Paal mij tot bestuurslid bombardeerde. Zo waren in de dezelfde periode ook Frans Crols, Koenraad Elst, Jan Jambon en Bart De Wever bestuurslid geworden. Alleen, er werd nooit vergaderd en het bestuur bestond enkel op papier. Rudi Van der Paal, Koen Dillen en Mia Brans vormden in die tijd het triumviraat. Vooral Van der Paal wilde ‘zijn’ Vlaams-Nationale Debatclub een beetje extra aanzien geven door er zo’n groot mogelijk aantal ‘bestuurders’ aan te koppelen.

Eeuwige jachtvelden

Om een lang verhaal kort te maken: Jean-Marie Le Pen was de gastspreker in april 1996. Er worden foto’s genomen en op een van die foto’s staat Bart De Wever op de achtergrond en Le Pen op de voorgrond. Pas jaren later zou die foto in de pers opduiken.

En dus wordt die foto nog eens terug getoond op de facebookpagina van het Anti-Fascistisch Front met als bijhorende titel: “Zijn (Bart De Wevers, red.) mentor is naar de eeuwige jachtvelden vertrokken.” Lezers van de AFF-facebookpagina kunnen daarbij hun commentaar schrijven en ik vind het de moeite om u deelgenoot te maken van enkele reacties, zoals ze (letterlijk) geplaatst werden:

Gustaaf Van Broekhoven: “Twee vetzakken naast elkaar, dat er al één verdwenen is, daar verliest de wereld niets mee.”

Patrick Van Snick: “nu die andere nog”

Jiji Vekemans: “Het is ook zeer (te) ver gekomen dat een BDW... Vlaams nationalist (bekijk hun “oorlog” verleden en overtuiging !) die een onafhankelijk Vlaanderen wil...Zijn partij NVA... De Federale Staat België probeert te destabiliseren... Nu de premier gaat (wil) worden van deze staat!...Arm en blind Vlaanderen!”

Antonio Mariotti: “goede opruiming ! vuiligheid van de ergste soort”

Jozef Dewindt: “Waarom is hij zijn mentor niet gevolgd? Hij had nog zoveel te leren. ”

Bert Haak: “One down, a lot to go” Henk WR Soenens: “Nu hij nog.” Zeg nu nog dat deze linkse deugmensen niet breeddenkend zijn.

PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.

VVB kondigt juridische acties aan tegen gebrekkige tweetaligheid in Brusselse ziekenhuizen

Kent u het verhaal van baby Cisse nog? Dat is het jongetje van amper 11 maanden oud dat in de zomer van 2023 overleed in Roosdaal, een gemeente in de Vlaamse Rand. De ouders kregen toen geen duidelijkheid over de doodsoorzaak van hun kind, omdat de hulpverleners en de behandelende arts het Nederlands onvoldoende machtig waren. Het zou uiteindelijk twintig dagen duren vooraleer de pediater hen duidelijkheid kon verschaffen. Op de koop toe kregen de ouders een rouwkoffer met daarin een Franstalig boekje mee naar huis.

Het verhaal van baby Cisse is slechts een van de vele waarin Nederlandstalige patiënten of hun familieleden niet in hun eigen taal geholpen kunnen worden in een Brussels ziekenhuis. Nochtans zijn de 12 openbare ziekenhuizen wettelijk verplicht om een tweetalige dienstverlening aan te bieden. Hetzelfde geldt voor de spoeddiensten van de drie universitaire ziekenhuizen - het Erasmusziekenhuis in Anderlecht, Saint-Luc in Sint-Lambrechts-Woluwe en het UZ in Jette -, ook al geldt in die ziekenhuizen in principe taalvrijheid.

De Vlaamse Volksbeweging (VVB) en het Vlaams Komitee voor Brussel (VKB) willen komaf maken met de gebrekkige tweetaligheid van Brusselse hulpverleners. Wie het slachtoffer wordt van taaldiscriminatie in een Brussels ziekenhuis en daartegen juridische actie wil ondernemen, kan voortaan rekenen op de financiële ondersteuning van de beide organisaties.

Dat politici zoals Vlaams Parlementslid Hannelore Goeman van Vooruit juridische stappen tegen taaldiscriminatie afdoen als “een symbolenstrijd waar niemand iets aan heeft”, is een slag in het gezicht van de vele patiënten die het slachtoffer worden van taaldiscriminatie in een Brussels ziekenhuis. Een ziekenhuisopname is immers geen plezieruitje. Men kan van Nederlandstalige patiënten die in nood verkeren niet verwachten dat ze in het Frans kunnen beschrijven welke symptomen ze hebben of waar ze precies pijn hebben. Daarvoor is immers een zekere kennis van het medische jargon in een vreemde taal vereist.

Dierengeneeskunde

Een interactie tussen een patiënt en een arts of hulpverlener die elkaar niet begrijpen, is onmenselijk. Karl Vanlouwe, Vlaams Parlementslid voor de N-VA en zelf inwoner van Brussel, maakt daarbij steeds de treffende vergelijking met dierengeneeskunde: ook tussen een dier

en de behandelende dierenarts is geen communicatie mogelijk. Als we niet willen dat Vlamingen nog langer als dieren behandeld worden in Brusselse ziekenhuizen, is het tijd om juridische actie te ondernemen. Dat slachtoffers daarvoor voortaan een beroep kunnen doen op de VVB en het VKB, kan ’t Pallieterke alleen maar aanmoedigen. De taalwetgeving is meer dan een vodje papier en verdient het om eindelijk ten volle te worden nageleefd, ook al is daar een juridische stok voor nodig. Op haar jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, komende zaterdag (18 januari) om 18 uur in de Jan Garemijnzaal van het belfort op de Grote Markt in Brugge, zal de VVB haar initiatief officieel voorstellen.

ANTON SCHELFAUT

HORIZONTAAL

A. Scherpe ondervraging / B. Planeet - Italiaanse man / C. Voelspriet - Via het genoemde / D. Kaassoort - Onvoltooid tegenwoordige tijd / E. Lijkschouwer / F. Initialen van de neef van Dagobert Duck - Koeienmaag - Engelse rivier / G. In bezit nemen - Middeleeuws stadje in West-Vlaanderen / H. Antilopesoort - Vissenorganen / I. Muzieknoot - Accuraatheid / J. Deel van de kroon - Voegwoord - Eigenwaarde / K. Rijstdrank - AfstandsmaatOverdreven / L. Vlaamse partijvoorzitter

VERTICAAL

1. Heerser in onze kontreien van 768 tot 814 NC / 2. Besturend college - Etentje / 3. Bijbelse stad - Limburgse gemeente - Onderwijsnet - Europees ruimteagentschap / 4. Zoals de vorigeOp een berekenende manier - In het jaar des Heren / 5. Godsdienstige toespraak - Treffende / 6. Oost-Vlaamse gemeente - Getijde / 7. Beleefdheidsbetuiging - Franse kuststad / 8. Universiteit Antwerpen - Slot / 9. Veelgeprezen Vlaamse auteur (1929-2008) - Woord waarmee je naar jezelf verwijst / 10. Windrichting - Vragend vnw. / 11. Voorzetsel - Internetlandcode voor Tunesië - Een grote onvoldaanheid / 12. Zeehond - Laat zien - IJzererts

KARL VAN CAMP

Betogen als uiting van typisch Belgisch surrealisme

Iedere nieuwe potentiële federale regering staat voor een gigantische puinhoop waarvan ze gedoemd is om hem nog groter te maken. Dat zorgt voor ellenlange onderhandelingen die in het beste geval nergens op uitdraaien, op de benoeming van enkele ministers na. In de toekomst zullen deze would-beregeringen steeds vaker bijgestaan worden door betogingen en volkswoede.

Het is een oud zeer in dit land, dat regeringen vormen. Vóór de verkiezingen willen ze er allemaal absoluut in om het land in de plooi te leggen. Ná de verkiezingen vinden ze met niemand een akkoord dat ook maar op een plooi lijkt. Het is een feit dat de vakbonden steeds moeilijker te verteren vinden. Bij gebrek aan beleid om tegen te protesteren, protesteren ze dan maar tegen beleid dat er eventueel zou kunnen komen. Zo had deze of gene formateur op een papier geschreven dat ze de pensioenen drastisch zouden hervormen om de rampzalige financiën wat minder rood te laten kleuren. Eventueel, misschien, valt niet uit te sluiten. Als Conner en Georges-Louis hiermee akkoord kunnen gaan. En het spel zat hoog op de wagen.

De coalitiepartijen probeerden nog snel uit te leggen dat het maar een ideetje was en dat er misschien wel iets zou veranderen in een verre toekomst door een andere regering. Maar tevergeefs. De vakbonden hadden een smoking gun en trokken de straat op. Vooruit nam zelfs deel aan de betoging om duidelijk te maken dat iedere hervorming zonder hen zou zijn. Toch als je hun ministerposten even niet meetelt.

Nee tegen blauwe onderbroeken

Het zal regeringen in de toekomst een les zijn om nog minder te laten lekken uit onderhandelingen. Tevergeefs. Onder invloed van de straatcultuur van de PS en de PVDA worden betogingen een extra adviesraad voor niet-linkse regeringen. Zo zal er bij de volgende regeringsvorming betoogd worden tegen een mogelijk verbod op spaghetti bolognaise, een vermeende plicht op het dragen van blauwe onderbroeken en zwemmen met een hoge hoed op.

“We weten wel dat dit er waarschijnlijk nooit echt komt,” zal de voorman van de socialistische vakbond declameren in de media, “maar het lijkt me belangrijk dat de regering rekening houdt met onze liefde voor bolognaise en vrije keuze van klederdracht”. Waarna Conner zich uitgebreid gaat laten filmen met een baard van bolognaisesaus. Het fenomeen van de onzinnige stakingen zal internationaal de aandacht trekken en deel uitmaken van het befaamde surrealisme dat ons land wordt toegekend. In steeds schaarser wordende periodes mét regering zal de rust terugkeren. Want dan verandert er niets. Belgien bleibt Belgien.

GEORGES-LOUIS BOUCHEZ NUANCEERT DE GERUCHTEN

“Ik ben helemaal geen hysterische narcist met een Napoleoncomplex”

Wie de politiek niet dagelijks volgt, zou wel eens kunnen denken dat Georges-Louis Bouchez de formateur is van de Arizona-regering. Niemand haalt meer de kantenkoppen, bepaalt meer de agenda en lijkt meer zijn stempel te drukken op de onderhandelingen dan de MR-voorzitter. Tegelijk wordt hij steeds vaker als stoorzender beschouwd. Wat gaat er echt om in het hoofd van de man? “Ik wil gewoon mijn goesting. Is dat te veel gevraagd?”

De onderhandelaars besloten na zes maanden discussiëren het ook eens over de inhoud te hebben. Een niet onbelangrijk onderdeel van een regeerakkoord waar ze niet eerder aan toegekomen zijn. Voorzitter Bouchez is een fan van een open debat over inhoud. Tenzij die hem niet aanstaat. Het voorbije weekend liet hij in de pers weten dat de inhoud van de N-VA niet bespreekbaar is en dat zijn eigen partijgenoten hun muil moeten houden.

Meneer Bouchez, wat is er aan de hand? U wil de N-VA als coalitiepartner, maar als ze over haar communautair programma wil praten, nekt u publiek de onderhandelingen.

Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds? Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het VNZ.

“Er is inhoud en er is inhoud. Dat Vlaams-nationalisme, daar heeft niemand in Wallonië voor gestemd. Als De Wever het land wil splitsen, dan splitst hij Vlaanderen maar. Dat kan me niks schelen. Maar federaal hebben we het over serieuze dingen: hoe saneren we zonder dat de rijkere Waal daar iets van merkt. En Bart zei dat ook maar om zijn achterban wat te sussen. Diep in zijn hartje weet hij ook wel dat het nonsens is. Ik heb dat alleen duidelijk gemaakt.”

Maar meer Vlaamse bevoegdheden behoort tot de kern van zijn

“Et alors, ik wil het niet. Als hij premier wil worden, kan hij daar maar beter rekening mee houden. De sossen mogen hun extra belastingen op hun buik schrijven, cd&v mag zijn taxshift op zijn buik schrijven en de N-VA kan haar Vlaamsgezindheid in haar reet steken. Binnen dat kader wil ik het over inhoud hebben. Dat is toch niet zo moeilijk, lijkt me.”

U zei dat u binnen de vijf dagen een regering met de N-VA zou kunnen vormen. Maar dat geldt alleen maar als ze uw programma uitvoeren blijkbaar?

“Dat klopt. Had u nog een vraag?”

Zo werkt democratie toch niet?

“Jawel, zo werkt democratie wel. Ik weet dat ik soms word voorgesteld als een hysterische narcist met een Napoleoncomplex, maar dat klopt helemaal niet. Ik wil gewoon mijn goesting. Is dat zo veel gevraagd? Als het aan mij lag, deden we die onderhandelingen gewoon niet. Het regeerakkoord wordt een fotokopie van mijn programma of anders zijn de anderen volstrekt onverantwoordelijk bezig. Daar moet ik de coalitiepartners van overtuigen. Lukt dat niet, dan zijn zij verantwoordelijk voor de rampzalige situatie waarin het land terechtkomt.”

Maar zelfs binnen de MR kent u tegenkanting. Uw eigen partijgenote Wilmès stelde hardop vragen bij uw plan om het voorzitterschap te combineren met het vicepremierschap. U zou de onderhandelingen hebben opgeschort toen u dat las in de media.

BOUCHEZ: “Wilmès is een rotwijf en moet haar muil houden. Maar verder is ze een zeer waardevolle collega met wie ik het zeer goed kan vinden. Meer kan ik daar niet over zeggen. U begrijpt dat we in het kader van de onderhandelingen discreet moeten omgaan met bepaalde informatie. Ik onderhandel niet in de pers.”

U doet niks anders!

BOUCHEZ: “Alleen als sommigen afwijkende meningen lanceren die niet door de beugel kunnen.”

Eén van uw standpunten is een drastische verlaging van de pensioenen van leerkrachten en het bewaren van miljoenen euro’s belastingvoordeel voor voetballers en voetbalclubs. Hoe legt u dat uit?

BOUCHEZ: “Ik heb een voetbalclub.”

Is dat voldoende uitleg?

BOUCHEZ: “Welke uitleg wilt u nog meer? Als mensen het daar niet mee eens zijn, kunnen ze dat bespreken aan de onderhandelingstafel. Ik sta daar volledig voor open. En daarna hebben we het weer over serieuze zaken die ik belangrijk vind. Het moet wel vooruitgaan.”

In 2023 nam u deel aan het Vlaamse televisieprogramma Special Forces. U werd omschreven als ‘lui’ en ‘dood gewicht’. Trekt u daar lessen uit?

BOUCHEZ: “Zeker wel. Neem niet deel aan Vlaamse programma’s en spreek geen Vlaams.” Dank u voor dit gesprek!