't Pallieterke van 19 december 2024

Een woelig 2024 nadert zijn einde, maar niet zonder eerst nog tijd te nemen voor onze familie en vrienden om samen Kerstmis te vieren. Het is een periode waarin het niet verkeerd is om eens terug te denken aan hoe we zijn omgegaan met onze naasten, met onze vrienden en vijanden, met gelijkgezinden en tegenstanders.

“Het

De manier waarop mensen vanwege hun perfect democratisch politiek engagement bijvoorbeeld bij de vakbonden aan de deur worden gezet, past niet in een gezonde democratie. Dat ook de christelijke vakbond zich hier schuldig aan maakt, is ronduit beschamend. We kregen ook na deze verkiezingen opnieuw diep gekwetste vakbondsleden aan de deur die hun verhaal kwamen doen, nadat ze waren buitengezet om politieke redenen. De kerstperiode is ook een periode waarin we nog eens kunnen stilstaan bij onze christelijke wortels en wie deel uitmaakt van onze christelijke wereld. Of je nu gelooft of niet, en of je het nu graag hebt of niet, we zijn allemaal veel christelijker dan we denken. De mensenrechten waarvan we graag willen geloven dat ze universeel zijn, zijn dat allesbehalve. Ze zijn een zuiver christelijk gegeven, zoals onder meer in het Midden-Oosten elke dag blijkt. Onze christelijke cultuur, met zijn eigen normen en waarden, verdient het om verdedigd te worden. Wie vrijheid en mensenrechten oprecht belangrijk vindt, kan er niet naast dat onze cultuur minstens vanuit dat oogpunt superieur is aan zowat alle andere culturen. Laat ons dat vooral niet relativeren, maar er trots op zijn, het koesteren en verdedigen. In dit nummer hebben we daarom verscheidene artikels opgenomen rond het ontstaan en de tradities rondom Kerstmis, maar ook rond de figuur Jezus Christus en de aanval op ons christelijke erfgoed.

Elders in de wereld zijn die aanvallen tegen christenen en hun waarden uiteraard veel heftiger en gewelddadiger dan hier in het Westen. Waar in het Westen vooral links aan de basis ligt van het aantasten van onze waarden en tradities, is dat in Afrika en het Midden-Oosten steevast gelegen aan islamitische onverdraagzaamheid. Als we al vluchtelingen willen helpen, laat het dan vooral hen zijn. En laat ons er alles aan doen om te voorkomen dat we zelf eerder vroeg dan laat in hun situatie terechtkomen. Geniet van de feestdagen en van een zalige kersttijd!

‘T PALLIETERKE

De cel in voor aangebrande moppen, niet voor verspreiden van

kinderporno

Naar aanleiding van de zaak-Reuzegom hebben we hier geschreven dat we niet meedoen aan de rechtspraak van de meute. Dat ging over een ingewikkelde zaak, waar alleen iemand die zich meester maakte van het hele dossier een zicht kon krijgen op wie schuld droeg en in welke mate die persoon had bijgedragen aan de dood van Sanda Dia. Op sociale media werd toen te gemakkelijk een amalgaam gemaakt van iedereen met een lidkaart van die studentenclub.

Er bestaat echter geen enkel misverstand over wat Sven Pichal heeft gedaan. De discussie gaat alleen nog over de gepaste strafmaat. Die blijkt nu wel zeer mild te zijn. Pichal komt er vanaf met een celstraf met uitstel. De rechtbank zegt dat hij beter kan geholpen worden buiten de gevangenis en dat dit op termijn de kans op recidive vermindert. Het is geweten dat Belgische rechters bij hun uitspraak rekening houden met de overbevolking van de gevangenissen en zich daarom heel vindingrijk tonen bij het motiveren van een beslissing om iemand niet effectief naar de gevangenis te sturen.

Voor alle duidelijkheid: het is niet de seksuele afwijking van Pichal die wordt bestraft. Het is ook niet onze walging voor zijn persoon die in straf wordt omgezet. Pichal moet zwaar gestraft worden omdat zijn activiteiten bijdragen aan kindermisbruik. Kinderporno is een zaak van vraag en aanbod. Het zijn mensen als Pichal, aan de vraagzijde, die zorgen voor het aanbod. Kinderen wordt misbruikt en gefilmd om de beelden te kunnen verkopen aan mensen als hij. Pichal heeft trouwens ook zelf beelden verspreid.

Ongepaste rechtspraak

Ik lees in heel wat commentaren dat iemand als Pichal niet kan geholpen worden in de gevangenis. Er wordt snel vergeten dat het strafrecht heel wat meer functies heeft dan verbetering van de misdadiger, zoals bescherming van de samenleving, preventie door afschrikking en, niet te vergeten, retributie. Als straffen niet in overeenstemming staan met de ernst van de gepleegde feiten, verliest de samenleving haar vertrouwen in justitie. Die samenleving tilt veel zwaarder aan misdrijven tegen kinderen. Terecht.

Die maatschappelijke afschuw wordt echter te vaak niet omgezet in gepaste rechtspraak. Dit is niet de eerste keer. Een andere voormalige VRT-medewerker, Nicolas Caeyers, werd in februari veroordeeld voor de verkrachting van twee minderjarigen, maar kreeg geen effectieve gevangenisstraf.

Dan kan je niet nalaten de vergelijking te maken met de straf die Dries Van Langenhove werd opgelegd. Voor aangebrande moppen en commentaren in een besloten internetgroep werd die in januari door de correctionele rechtbank van Gent - altijd weer Gent - veroordeeld tot een effectieve gevangenisstraf van 1 jaar. Van Langenhove heeft niemand schade berokkend, maar als het vonnis in beroep wordt bevestigd, moet hij een jaar de cel in. De walgelijke activiteiten van Pichal hebben bijgedragen aan het beschadigen van kinderen voor het leven. Dat hij daar geen daadwerkelijke straf voor krijgt, is een ernstig probleem.

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen

Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be

Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be

Abonnementen binnenland

Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Simon Segers, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

De factor-Giorgia Meloni

De Italiaanse premier Giorgia Meloni is volgens de Europese nieuwssite Politico de machtigste politica van Europa. Haar goede contacten met de Amerikaanse presidentelect Donald Trump en ’s werelds rijkste burger Elon Musk dragen daar zeker toe bij. Maar er is meer: de invloed van Italië wint ondanks de precaire budgettaire situatie aan belang omdat Meloni de ene keer naar het centrum kijkt en de andere keer haar rechts-radicale overtuiging trouw blijft. Een les voor haar geestesgenoten in andere Europese landen.

De beelden van het bezoek van tal van staats- en regeringsleiders aan Parijs voor de feestelijke heropening van de Notre Dame-kathedraal werden een paar weken geleden kwistig gedeeld op sociale media. Eén van de ‘toppers’ was de zeer vriendschappelijke omgang van de Italiaanse premier Giorgia Meloni (Fratelli d’Italia) met de Amerikaanse president-elect Donald Trump en met ’s werelds rijkste zakenman Elon Musk (Tesla, X, SpaceX). In die mate dat Musk op sociale media moest ontkennen dat er iets mooi bloeide tussen hem en Meloni. Wat een aantal Europa-kenners hadden voorspeld, komt nu uit: de Italiaanse premier is het belangrijkste Europese aansprekingspunt voor de machthebbers in de Verenigde Staten

MELONI IS HET BELANGRIJKSTE EUROPESE AANSPREKINGSPUNT VOOR DE MACHTHEBBERS IN DE VERENIGDE STATEN

Daarmee neemt haar soortelijk gewicht op het Europese forum aanzienlijk toe. De nieuwssite Politico noemt haar terecht de machtigste politica van Europa. Zeg maar de machtigste politicus tout court. In 2025 zal rekening gehouden moeten worden met Meloni, en dat heeft verschillende redenen. Om te beginnen leidt ze al sinds oktober 2022 een coalitie van de ex-neofascistische partij Fratelli d’Italia, de Lega en Forza Italia. Meer dan twee jaar dus en dat is in het naoorlogse Italië een huzarenstuk. Een regering houdt het daar gemiddeld een goed jaar vol. Daardoor krijgt het gezag van Meloni een boost.

Het Frans-Duitse vacuüm vullen

Ten tweede is ze als radicaal-rechtse en conservatieve politica het Europese aanspreekpunt voor rechtse machthebbers in de VS (straks Trump), Argentinië (Javier Milei, die recent zowaar ook de Italiaanse nationaliteit kreeg) of Israël (Benjamin Netanyahu). Meloni vult ook het vacuüm op dat het verzwakte Duitsland en Frankrijk hebben gecreëerd. In Duitsland wachten in februari parlementsverkiezingen en wellicht een lange regeringsformatie. De Franse president Emmanuel Macron zit met handen en voeten gebonden aan een parlement zonder meerderheid. Italië is zowaar een factor van politieke stabiliteit.

Cruciaal was de recente aanstelling van Meloni’s partijgenoot Raffaele Fitto tot vicevoorzitter van de Europese Commissie. Fitto, een ex-christendemocraat, wordt bevoegd voor het cohesiebeleid dat armere lidstaten en regio’s moet steunen. Hij beheert een derde van de Europese begroting. Ook is bekend dat de man uit Puglia het beleid van de regeringen in Polen en Hongarije verdedigt. Zijn relaties met de machtige Europese Volkspartij (EVP) in het Europees Parlement zijn zeer goed. Dankzij Fitto’s benoeming heeft Meloni via haar Europese fractie ECR (waarin ook de N-VA zetelt) een voet tussen de deur van het Europese beleid. Dat is gelukt door iemand als Fitto te steunen, die geen hardliner is.

Kijken naar centrumrechts, maar trouw aan conservatieve leer

Het is een geslaagde truc van Meloni om aan invloed te winnen: regelmatig naar centrumrechts of het centrum kijken en de politici uit die hoek ook paaien. Het kan een les zijn voor het Franse Rassemblement National van Marine Le Pen of het Vlaams Belang bij ons: via gematigde figuren op Europees niveau eerste viool

spelen. En tegelijk in eigen land trouw blijven aan de conservatieve en rechtse principes. De rechten rond draagmoederschap en de daaraan gekoppelde afstammingsregels blijven streng in Italië. Anti-abortusorganisaties krijgen meer ruimte voor lobbywerk en protestacties. En vooral: het migratiebeleid blijft streng, ondanks de opengrenzenwetgeving van het Europees Hof van Justitie

RASSEMBLEMENT NATIONAL EN VLAAMS BELANG KUNNEN EEN AANTAL LESSEN LEREN VAN MELONI

Zo maakte Artsen zonder Grenzen vorige week bekend dat het de ‘operaties’ van haar schip Geo Barents stopzet. Het schip had als taak Afrikaanse migranten op te pikken in de Middellandse Zee en naar Italiaanse havens te brengen. Alleen heeft de regering-Meloni een aantal wetten aangenomen die zo’n schepen letterlijk lang aan de ketting kunnen houden. Het voorbije jaar kreeg Geo Barents vier sancties opgelegd door de Italiaanse regering, waardoor het 160 dagen in een haven moest blijven. Daarnaast stuurde de regering het schip na een operatie waarbij het migranten aan boord haalde, vaak naar verre havens (1.000 kilometer verder) wat voor extra kosten zorgt. Het maakt onderdeel uit van een beleid om de migratiestromen te beperken. Ook een les voor andere rechts-radicale partijen in Europa: Meloni en co maken daar niet te veel kabaal rond.

Minder dramatische economische situatie

Wat wel een paradox kan lijken, is dat Meloni op Europees niveau een prominente rol speelt, terwijl de budgettaire toestand van het land zeer verontrustend is. De Italiaanse staatsschuld loopt in 2025 op tot 3.000 miljard euro of 134,6 procent van het bbp. Kan zo’n EU-lidstaat een voortrekkersrol spelen, gezien het strenge toezicht van de Europese Commissie op de overheidsfinanciën? Het antwoord is ja

DE REST VAN DE WERELD HEEFT MEER SCHULDEN BIJ ITALIË DAN OMGEKEERD

De schuld van het land mag dan zeer hoog zijn, daartegenover staat een rijke bevolking. Het vermogen van de Italianen bedraagt 216 procent van het bbp. Door die vele spaartegoeden, de export van Italiaanse luxeproducten (modekledij onder meer) en het toerisme is Italië mondiaal een netto-crediteur. In mensentaal: de rest van de wereld heeft meer schulden bij Italië dan omgekeerd. De Italianen financieren ook zelf grotendeels hun staatsschuld. De economische situatie is ook minder dramatisch dan gedacht, omdat Italië een primair overschot (ontvangsten min uitgaven zonder rentelasten) van 1,3 procent van het bbp heeft, waardoor de schuld niet verder stijgt. Een verschil met België, waar de staatsschuld per seconde met 508 euro oploopt. Bovendien verzet Giancarlo Giorgetti, de minister van Financiën in de laars, zich meermaals tegen extra uitgaven die de coalitiepartners van de Lega er door proberen te krijgen. Gevolg: de schuld van Italië is inderdaad torenhoog, maar is van alle G7-landen (de rijkste economieën ter wereld) sinds de coronapandemie het minst sterk gestegen. Meloni zal niet nalaten daaraan te herinneren als ze van andere wereldleiders kritiek krijgt.

JURGEN

We leven in het tijdperk van Trump

Trump werd vorige week door Time uitgeroepen tot ‘persoon van het jaar’. Zowel op het radionieuws als het tv-journaal van de VRT werd dat bericht begeleid met de opmerking “Deze titel is geen eerbetoon”. Ik herinner mij niet dat de openbare omroep het nodig vond deze verduidelijking aan te brengen bij eerdere toekenningen van de titel. Time magazine baseert zich op slechts één criterium: wie heeft dit jaar het meest impact gehad op het nieuws? Het tijdschrift had eigenlijk geen keuze.

Trump is nog geen president. Dat wordt hij pas na zijn inauguratie op 20 januari. Hij wordt echter nu al overal behandeld alsof hij al in functie is. De zetelende president, Joe Biden, daarentegen verschijnt nog weinig in het openbaar. Hij haalde wel nog het nieuws met het verlenen van gratie aan zijn eigen zoon, Hunter. Hij had voor de verkiezingen nochtans meermaals gezegd dat in geen geval te zullen doen.

Biden: niet weg, maar al vergeten

Dat een president iemand van zijn familie gratie verleent, is op zich al ongekend. Sterker is dat de gratie zich niet alleen uitstrekt tot de feiten waarvoor Hunter Biden werd vervolgd (en op het punt stond veroordeeld te worden), maar tot alles wat hij de laatste elf jaar zou kunnen mispeuterd hebben. Als Hunter een moord heeft gepleegd, moet hij zich daar geen zorgen meer over maken.

Weg, maar niet vergeten wordt soms van een overledene gezegd. Biden is nog niet weg, maar wel al vergeten, titelde National Review. De Democraten, die hem in juli nog prezen als één van de beste presidenten ooit, worden vandaag liefst niet meer aan zijn bestaan herinnerd. Velen zagen hem al als de architect van de nederlaag. En nu, in zijn laatste dagen, heeft hij zichzelf en zijn partij ook nog eens te schande gemaakt door een daad van naakt nepotisme.

Biden was nooit de tweede Roosevelt die sommigen in hem wilden zien. Hij was altijd een middelmatig politicus. Als president bleef hij de ambitieuze, koppige, leugenachtige, beginselloze, visieloze, niet al te intelligente man die hij altijd was geweest. Alleen omdat hij het alternatief voor Trump was, werden hem jarenlang kwaliteiten toegedicht die hij nooit had. Eigenlijk is de gratie voor zijn zoon, hoe afkeurenswaardig ook vanuit politiek opzicht, nog het moedigste dat hij ooit heeft gedaan.

Trump ‘gewijd’ in de Notre Dame

Vorige week, bij de feestelijke heropening van de Notre Dame in Parijs, zat gewone burger Trump op de eerste rij, tussen Macron en diens vrouw Brigitte. Nog een plaats verder zat Jill Biden. Dat haar man Trump een fascist heeft genoemd en vergeleken had met Hitler, verhinderde niet dat Donald en Jill gezellig met elkaar keuvelden. De vrouw van de president die niet meer uit zijn kamer komt, heeft zich blijkbaar al verzoend met zijn opvolger. Enkele dagen later liet Jill Biden zich in het openbaar spottend uit over Kamala Harris en dier campagne rond ‘joy’. Sommigen vermoeden dat mevrouw Biden voor Trump heeft gestemd. Het zou mij absoluut niet verbazen. Het Verenigd Koninkrijk werd op de plechtigheid vertegenwoordigd door kroonprins William. Die had Trump uitgenodigd voor een aparte ontmoeting en daar zelfs de pers voor uitgenodigd. Trump is niet het soort man dat de regels van het koninklijke protocol volgt. “Good man, this one”, zei hij en klopte de prins op de schouder, alsof hij een makker op café begroette. De toevoeging ‘this one’ laat veronderstellen dat de amicale gevoelens zich niet uitstrekken tot diens linkse broer, prins Harry, die in de VS verblijft, maar zijn verblijfsvisum zou kunnen verliezen na een publieke bekentenis over drugsgebruik. Trump en de lachende kroonprins leken goed met elkaar op te schieten. Dat op zich is niet opmerkelijk, wel dat William zijn vriendschappelijkheid ook publiek liet merken. Er is heel wat veranderd sinds 2016.

De Britse kroonprins was niet de enige die in de Notre Dame contact zocht met Trump. Niet ver van de plaats waar Napoleon ooit de keizerskroon op zijn eigen hoofd zette, werd burger Trump door alle voorname gasten behandeld als de leider van de vrije wereld.

Rode petten in blauwe staten

The Washington Post bracht het bericht dat er sinds de verkiezingen rode petten beginnen op de duiken in diepblauwe staten. De Los Angeles Times zag zes jonge vrouwen met een MAGA-pet op het hoofd lunchen in een restaurant in Beverly Hills (Californië) en merkte op: “Dit zou acht jaar geleden nooit gebeurd zijn.”

De veranderde sfeer bleek ook op twee grote evenementen waar Trump onverwacht verscheen. “U-S-A, U-S-A!” schreeuwde het publiek van de jaarlijkse rugbymatch tussen het Amerikaanse leger en de marine, toen het Trump zag binnenkomen. Bij een bokstoernooi in New York, het hol van de leeuw, kreeg Trump een staande ovatie. Het publiek bij deze evenementen was mogelijk niet helemaal representatief, maar van een ‘verdeelde natie’ was alvast weinig te merken. In 2016 werd Trump nooit echt aanvaard als president, niet door het bestel, maar ook niet door een groot deel van het volk. Dat lijkt nu anders. Big tech draait met de wind

Ook op de hogere echelons is de beweging richting Trump onmiskenbaar. Big Tech, de sector die steeds gul was met campagnegiften voor de Democratische Partij en waar woke ideologie meer dan elders welig kon tieren, draait nu ook de zeilen richting de nieuwe wind. Amazon (van Jeff Bezos) en Meta (van Mark Zuckerberg) hebben elk 1 miljoen dollar toegezegd voor het Trump Inauguration Fund

IN 2016 WERD TRUMP NOOIT ECHT AANVAARD ALS PRESIDENT. DAT LIJKT NU ANDERS

In 2018, tijdens de eerste termijn van Trump, had Jeff Bezos hem nog een gevaar voor de vrije meningsuiting genoemd. Sunder Pichai, baas van Google, had in 2017 samen met zijn personeel gemanifesteerd tegen de immigratieplannen van Trump. Trump zelf beschuldigde Google van het gebruik van algoritmes met een anticonservatieve agenda. Donderdag vliegt Pichai naar Mar-a-Lago voor een gesprek ten huize Trump. De fauteuil daar is nog warm van het bezoek van Zuckerberg. Bezos komt enkele dagen later aankloppen.

Dat zakenmensen vooral bezig zijn met zakelijk voordeel, is volstrekt normaal, inclusief het meedraaien met de politieke wind. Hetgeen wel opvalt, is dat zij zich heel anders opstellen dan tijdens Trumps eerste mandaat, toen zij actief en openlijk hebben deelgenomen aan het verzet tegen zijn presidentschap.

Linkse collaboratie

Ook links klinkt nu anders. Op 21 januari 2017, de dag na zijn eerste inauguratie, hebben twee miljoen mensen betoogd in vrouwenmarsen in de VS. Als men de rest van de wereld meetelt, waren het er zelfs dubbel zoveel. Op Twitter krioelde het van hashtags als #resist en #notmypresident. Nu komt niemand op straat. Bij links heersen nu alleen verslagenheid en berusting.

De populistische linkerzijde lijkt zelfs toenadering tot Trump te zoeken. “Elon Musk is right”, schreef Bernie Sanders vorige week op X, in verwijzing naar diens plannen om de overheidsuitgaven drastisch te verminderen. De linkse commentator Cenk Uygur is ook aan het bijdraaien: “MAGA is niet mijn aartsvijand. Mijn doodsvijand is de gevestigde orde. En die is verslagen!” De vakbonden hebben hun steun uitgesproken voor Lori Chavez-DeRemer, Trumps keuze om het departement Werkgelegenheid te leiden.

In zijn eerste termijn werd Trump nog gezien als een inbreker, een vreemd lichaam waarop het bestel reageerde met afstotingsverschijnselen. Waarom liggen de zaken nu helemaal anders? De omvang van zijn overwinning, met nu ook de ‘popular vote’ aan zijn kant, speelt zeker een rol. Er is echter veel meer aan de hand. De overwinning van Trump is deels het gevolg en deels de katalysator van een belangrijk kantelpunt in de Amerikaanse politiek.

De ‘watervallen’ die regimes wegvegen

Ik ben altijd gefascineerd geweest door een episode uit het revolutionaire Frankrijk van 1794. Robespierre was toen de onbetwiste leider van het terreurregime. Wanneer hij de Conventie toesprak, volgde telkens algemeen applaus. Tot 27 juli 1794. Robespierre had nog maar net weer een plan aangekondigd om ‘verraders’ terecht te stellen, wanneer volksvertegenwoordiger Jean-Lambert Tallien naar hem uithaalde en hem een tiran noemde. Eén man begon voor Tallien te klappen, dan nog één en uiteindelijk volgde een stormachtig, algemeen applaus. Het hoofd van Robespierre lag nog die nacht onder de guillotine.

Die gebeurtenis van één dag is een geschikt beeld voor de theorie van Timur Kuran over de manier waarop revoluties ontstaan. De basis van zijn theorie kennen we eigenlijk: mensen hebben de neiging hun opinies te verbergen wanneer die niet populair zijn, om niet geïsoleerd of afgestraft te worden. Pas wanneer ze zich veilig voelen, durven ze vrijuit te spreken. Zelfs in beperkte kring zullen we niet altijd zeggen wat we denken, als we te weinig weten over de opinies van de andere aanwezigen. Zo is het best mogelijk dat vier mensen aan een tafel A zeggen, terwijl ze allen B denken, omdat ze bang zijn dat de anderen aanstoot zullen nemen aan het uitspreken van B. Zo worden voorkeuren, vooral politieke voorkeuren, vervalst in een hele samenleving, schrijft Kuran.

Dit systeem houdt zichzelf in stand tot iemand met enig aanzien luidop zijn dissidente mening laat horen. De anderen beseffen dan dat ze niet alleen staan met hun gedachten. Eerst volgt voorzichtig applaus, daarna stormachtig applaus. Die plotse ‘watervallen’ van opstandige meningen, zoals Kuran ze noemt, hebben al menig regime ten val gebracht.

Musk breekt de ban

Elon Musk was de eerste om de ban rond Donald Trump te breken. Toen Trump werd beschoten, met bebloed gezicht rechtklauterde en “Fight, fight, fight!” riep, wist hij dat het moment was gekomen. De zakelijke avonturier werd een politieke avonturier. Musk sprak zijn steun voor Trump uit. Zo begon het voorzichtige applaus, zegt Eric Weinstein, podcaster en zakenman, dat na de verkiezingen aangroeide tot een omwenteling van politiek Amerika. Een cynicus zal alleen opportunisme zien achter de nieuwe allianties, maar dat sympathie voor Trump en zijn ideeën niet langer een taboe is, speelt een grotere rol. Sommigen zeggen nu B, na het lang opgekropt te hebben.

Time gaf de redenen op waarom het Donald Trump ‘persoon van het jaar 2024’ heeft gemaakt: “Omdat hij een comeback van historische proporties heeft gemaakt, omdat hij een politieke omwenteling heeft veroorzaakt die in deze generatie zijn weerga niet kent, omdat hij het Amerikaanse presidentschap een nieuwe vorm heeft gegeven en de rol van Amerika in de wereld heeft veranderd.” Daar valt weinig op af te dingen, of je nu voor of tegen Trump bent. “Van zijn meest fanatieke aanhangers tot zijn meest fervente critici, we leven allemaal in het tijdperk van Trump”, besluit Time.

JURGEN CEDER

Merchandising voor het Capitool in Washington

Voorblad Time Magazine

ECONOMISCHE

Eerder private dan creatieve destructie in Vlaanderen

Sommige economen voorspellen het einde van de energie-intensieve industrie in Vlaanderen, zoals de chemiesector. In de plaats zouden ‘andere dingen’ komen. Een gevolg van de normale creatieve destructie in een economie, zo heet het. Dat is wensdenken. Wat we hier nu meemaken, is vooral destructie van private economische activiteiten, en niet alleen omwille van het concurrentienadeel met de hogere energieprijzen. Ook de hoge loonkosten en vooral het strenge vergunningenbeleid spelen de industrie parten.

“Dat gaat hier moeten verdwijnen en we gaan andere dingen doen.”

Het zijn de woorden van emeritus professor economie Paul De Grauwe in de recentste aflevering van De afspraak op vrijdag op Canvas. In het programma voorspelt hij het einde van energie-intensieve sectoren zoals de auto-industrie en de chemie. Maar hij gelooft niet dat de industriële productie zou stilvallen. “We gaan andere dingen doen”, zegt hij dus. Over welke activiteiten of welke sectoren het gaat, is onduidelijk.

Einde van de Europese industrie?

Nu kan de uitspraak van De Grauwe worden weggelachen. De man is dermate naar links opgeschoven, dat hij in zijn economische analyses het spoor bijster is geraakt. Maar toch is het de moeite dieper in te gaan op zijn standpunten, omdat ze door steeds meer economen en opiniemakers worden verdedigd. Het tijdperk van een Europese industrie, zoals we die nu kennen, is volgens hen ten einde en dus moeten we kiezen voor een totale omslag. Het is een logisch gevolg van de economische wet van de creatieve destructie van Joseph Schumpeter. Er verdwijnen activiteiten en er komen nieuwe bij. Vandaar dat er nu bijvoorbeeld geen steenkool meer wordt ontgonnen in Limburg en in Wallonië. Vandaar ook dat de confectie-industrie in Vlaanderen is verdwenen ten voordele van lageloonlanden. Maken we hier met het opdoeken van de auto-industrie (wegens concurrentie van elektrische wagens uit China) en de verzwakking van de chemiesector (die kampt met hogere energieprijzen dan op andere continenten) een soort van normale creatieve destructie mee? Dat is kort door de bocht en wensdenken.

Het proces bestaat op zich en is nodig voor een economie. Welke textielindustrie hebben we nog in Vlaanderen? Bedrijven als een Sioen, die gespecialiseerde producten maken zoals politie-uniformen of vuurbestendige pakken voor de brandweer.

Structurele problemen ook in nieuwe sectoren

Maar De Grauwe gaat in zijn betoog zeer licht over ‘andere dingen’ die als economische activiteit en onderdeel van creatieve destructie voor het grijpen liggen. Los van het feit dat hij hier geen echt concrete

voorbeelden zal geven, zullen die nieuwe of andere economische activiteiten eveneens geconfronteerd worden met structurele problemen. De loonkosten zullen ook voor bedrijven in nieuwe sectoren te hoog liggen. De rigide arbeidsmarktregels en het tekort aan werkkrachten zullen ook daar investeringen onder druk zetten. De administratieve rompslomp en het strenge vergunningenbeleid gelden voor alle bedrijven, eveneens in toekomstsectoren als digitalisering en artificiële intelligentie. De Europese Unie heeft geen AI-giganten zoals het Amerikaanse Nvidia, maar heeft wel al een regulerende AI-act

DE LOONKOSTEN ZULLEN

OOK VOOR BEDRIJVEN IN NIEUWE SECTOREN TE HOOG LIGGEN

Het is trouwens verkeerd om de auto-industrie en de chemie als energie-intensieve industrie op gelijke voet te plaatsen. De energie-intensieve industrie in het algemeen verloor de jongste vier jaar vijf keer meer zoveel toegevoegde waarde als de auto-industrie in de voorbije 20 jaar. Het gaat dus om meer dan een prijseffect. De industrie staat, zoals gezegd, omwille van verschillende factoren onder druk. En wie beweert dat de Vlaamse chemiesector zomaar door iets anders kan worden vervangen: veel succes! De branche is goed voor 100.000 ba-

nen, een derde van de export en 40 procent van de toegevoegde waarde van de verwerkende industrie.

Doomloop

We spreken in dat geval niet meer van creatieve destructie, maar gewoon van privédestructie. Het is een analyse die econoom Geert Noels op X/Twitter kort maakte als reactie op het betoog van De Grauwe: “Er is geen ‘creatieve destructie’ in België (toekomstgerichte activiteiten vervangen oude), er is ‘private destructie’ bezig: private jobs verdwijnen en publieke jobs komen in de plaats. Dat creëert deficits, en die wil men financieren door kapitaal te confisqueren. Een doomloop.”

DE DIENSTEN

LEVEN DANKZIJ DE INDUSTRIE

Men vertrekt hier van de foute logica dat het verdwijnen van (hoogwaardige) industriejobs niet zorgwekkend is. Publieke tewerkstelling - de enige die momenteel nog groeit in België - is evenwaardig. Ook stelt men de private dienstensector op dezelfde lijn als de industrie, terwijl die laatste de steunpilaren van een economie zijn en moeten blijven. De diensten leven dankzij de industrie. Een euro extra industrieproductie levert een halve euro extra op in de ondersteunende dienstensector met consultants, IT-bedrijven, horeca en schoonmaakbedrijven. En voor wie denkt dat Vlaanderen geen industrie nodig heeft, hier een aantal cijfers. Meer dan de helft van onze export komt van industriebedrijven. De productiviteit is er hoger dan in de rest van de economie. De uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling komen in Vlaanderen voor 55 procent van industriebedrijven. Kortom: dromen van toekomst zonder fabrieken, is een bedreiging voor onze welvaart.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

HISTORISCH WEEKOVERZICHT

21 december 1620

De Mayflower komt aan in Amerika Na een reis van tien weken over de Atlantische Oceaan bereikt het Engelse zeilschip de Mayflower land. Aan boord bevonden zich 102 kolonisten die in de VS de ‘Pilgrims’ worden genoemd. De Pilgrims waren een groep andersgelovige christenen die door de Anglicaanse kerk verbannen waren uit Engeland. Op dezelfde dag in 2012 eindigde de dertiende baktun van de Maya-kalender. Volgens bepaalde interpretaties zou het volk hier het einde van de wereld mee voorspeld hebben. Sommigen hechtten geloof aan die interpretatie.

22 december 1944

De slag om Bastenaken Duitse troepen en pantserbrigades slaagden er met hun Ardennenoffensief in om een gat in de Amerikaanse defensieve linies te slaan en rukten gedurende een week steeds verder op naar het westen. De Duitsers konden de Waalse stad Bastenaken omsingelen, waar veel Amerikaanse soldaten gelegerd waren. Op 26 december werd de Duitse omsingeling gebroken met de hulp van generaal Patton. Tegen het einde van januari slaagden de geallieerden erin om de Duitsers terug naar hun originele posities te drijven. Op dezelfde dag in 1990 wordt Lech Wałęsa verkozen tot de eerste president van Polen in de eerste vrije verkiezingen in meer dan 70 jaar.

23 december 1686

Willem III van Oranje wordt koning van Engeland Willem III van Oranje en zijn vrouw Maria Stuart II worden gekroond als monarchen van Engeland. Maria is de dochter van de vorige koning, James II. Hij was onpopulair omdat hij probeerde het katholicisme opnieuw te installeren als nationale religie in een protestants land. Zijn beleid zorgde voor spanningen met het parlement. James II vroeg uiteindelijk aan Willem om hem te komen bijstaan. Hij nam de macht over en werd, samen met zijn vrouw, monarch van Engeland. Ook op dezelfde dag, maar dan in 1909, wordt Albert I gekroond tot koning van België. Hij was het eerste staatshoofd dat de eed in het Frans én in het Nederlands aflegde.

24 december 1944

SS Léopoldville wordt getorpedeerd en zinkt Het passagiersschip van de Compagnie Belge Maritime du Congo steekt een laatste maal het Kanaal over. Tussen Southampton en Cherbourg wordt het schip geraakt door een torpedo, afgevuurd door een Duitse U-boot. De SS Léopoldville zinkt in het ijskoude water van de Noordzee. Het

schip vervoerde meer dan 2.000 Amerikaanse soldaten die ingezet zouden worden als versterking tegen het Duitse Ardennenoffensief. Bijna 800 soldaten kwamen om tijdens de ramp. Ook op 24 december, maar dan in 1818, wordt ‘Stille Nacht’ van componist Franz Gruber voor de eerste keer opgevoerd.

25 december 1990

Executie van Elena en Nicolae Ceaușescu Op Kerstdag wordt de Roemeense dictator Nicolae Ceaușescu samen met zijn vrouw geëxecuteerd. Dat betekende het einde van 44 jaar van communistische heerschappij in Roemenië. Ceaușescu leidde Roemenië met een ijzeren vuist sinds 1965. De dictator en zijn vrouw werden in een korte rechtszaak veroordeeld voor genocide, corruptie en machtsmisbruik. Het proces werd gefilmd, net als hun executie die enkele uren na hun veroordeling reeds plaatsvond. Tijdens de opstand kwamen meer dan 1.000 mensen om het leven.

26 december 2004

Tsunami in Zuidoost-Azië maakt 230.000 doden Op tweede kerstdag vindt er in de Indische Oceaan een zware zeebeving met een kracht van 9.1 op de schaal van Richter plaats. De beving veroorzaakt een tsunami die zich in verschillende richtingen doorheen de Indische Oceaan uitbreidt met een snelheid van 900 kilometer per uur. Waar de vloedgolf op land stuit, bereikte die hoogtes tot wel tien meter. De tsunami eiste een enorme menselijke tol: naar schatting 230.000 mensen kwamen om het leven, terwijl miljoenen anderen gewond raakten of hun huizen verloren. Op dezelfde dag in 1994 maken elitetroepen van de Franse gendarmerie een einde aan de kaping van het vliegtuig Air France 8969 waarbij 170 mensen gegijzeld werden. Vier gijzelnemers werden gedood.

27 december 1831

Charles Darwin vertrekt op expeditie De 22-jarige Charles Darwin vertrekt aan boord van de HMS Beagle richting Zuid-Amerika om onbekende gebieden te verkennen en biologisch onderzoek uit te voeren. De expeditie duurde in totaal vijf jaar en verplaatste zich langs verschillende continenten en eilanden. Tijdens die reis ontwikkelde de wetenschapper op de Galapagoseilanden zijn invloedrijke evolutietheorie. In 1985 wordt op 27 december Dian Fossey dood teruggevonden in Rwanda. Ze is waarschijnlijk vermoord omwille van haar studie van gorillagroepen.

Chemische terminals van BASF in de Antwerpse haven

Mayflower in Plymouth Harbor

Charles Darwin op latere leeftijd

De zware zeebeving met een kracht van 9,0 bij Sumatra met de naschokken

Ilja Leonard Pfeijffer: “Uitsterfoptimisme: hoe sneller we uitgestorven zijn, hoe beter”

Volgens Ilja Leonard Pfeijffer zijn alle middelen uitgeput om onze allesvernietigende ‘predatorenbeschaving’ te stoppen. Hoe sneller we van de mensheid af zijn, hoe beter. Hij wil er zelfs zijn steentje toe bijdragen.

“Uitsterfoptimisme”, zo noemt de succesvolle Nederlandse auteur dat.

Volgens heel wat wetenschappers zitten we volop in de zesde massa-extinctie. De huidige massale afname van de biodiversiteit wordt toegeschreven aan onder meer het gebruik van fossiele brandstoffen en de opkomst van het kapitalisme.

Vorig jaar gaf Bernie Sanders nog een boek uit, ‘Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme’, waarmee hij afrekent met het kapitalistisch systeem dat leidt tot ongekende inkomens- en vermogensongelijkheid, ondermijning van de democratie en de vernietiging van de planeet.

“Uitsterfoptimisme”

Ilja Leonard Pfeijffer gaat in HP/De Tijd nog een stap verder. “Meer vliegen, meer consumeren en meer vlees eten is misschien wel de beste remedie om de klimaatcrisis op te lossen”, stelt de gefêteerde en onaantastbaar gewaande schrijver vast, want “hoe sneller we uitgestorven zijn, hoe beter”. Van een gebrek aan apocalyptische dramatiek kan je Pfeijffer moeilijk verdenken. “Hoe sneller onze predatorenbeschaving eraf ligt, hoe sneller de overgebleven natuur kan herstellen. Extreme weerfenomenen zijn zo bezien niet de vijand, maar de remedie.” Ga dat maar eens vetellen in Valencia.

VAN EEN GEBREK AAN APOCALYPTISCHE DRAMATIEK KAN JE PFEIJFFER MOEILIJK VERDENKEN

Volgens de apocalyptiek van Pfeijffer worden we weldra overweldigd door een mondiale en exponentiële variant van de tien plagen van Egypte, waardoor de mens van de aardbol zal verdwijnen. Dat stemt de veelbesproken auteur hoopvol en enthousiast. Hij maakt zelf gewag van “uitsterfoptimisme”. Hij wil er zelfs zijn steentje toe bijdragen door weer vliegreizen te ondernemen.

In het eenvoudige wereldbeeld van de succesauteur is het is allemaal de schuld van “het verbond van multinationals en leiders in de mondiale politiek” die weigeren om “de klimaatveranderingen serieus te nemen”. Het is dan ook beter “om de ineenstorting te bewerkstelligen van het kapitalistisch systeem dat de aarde verwoest”.

Nazi’s

Voordien ging de linkse goeroe ook al verschillende keren uit de bocht. Zo is er volgens hem geen sprake van een asielcrisis, maar gaat het om verzinsels “als excuus om bevolkingsgroepen te ontmenselijken, de democratische rechtsstaat te ondermijnen en de macht naar zich toe te trekken, vergelijkbaar met hoe nazi’s in de jaren dertig zondebokken creëerden”. Nog een reden waarom we beter uitsterven, zeker?

Alsof dat nog niet volstaat, omschreef Pfeijffer de man enkele jaren geleden in De Standaard als een “minderwaardige en verachtelijke sekse”. “Natuurlijk weet ik dat er meer dan twee seksen bestaan, of helemaal geen seksen.” Nou moe. Op welke wetenschappelijke bevindingen heeft Pfeijffer zich gebaseerd? Dat vernemen we helaas niet.

De manier waarop de hoogopgeleide en keurig opgevoede kosmopoliet uit het mondaine Genua neerkijkt op de problemen van gewone mensen die dagelijks geconfronteerd worden met de uitwassen van het ongebreidelde opengrenzenbeleid, steekt. Die misplaatste toon van superioriteit beperkt zich niet enkel tot Pfeijffer, maar tot een hele klasse van opinie- en beleidsmakers die totaal losgezongen is van de realiteit. Net als de ayatollahs trachten ze via fatwa’s het volk in politiek correcte en kosmopolitische matrices te proppen. Wie niet gehoorzaamt, wordt neergebliksemd. “Die elites zijn vooralsnog grotendeels gevrijwaard van de negatieve gevolgen van de massamigratie of plukken er zelfs de vruchten van”, schrijft Jan van de Beek terecht. Zij kunnen zich veroorloven er een wereldvreemd wereldbeeld op na te houden.

Oproep tot geweld

Dat Preijffer zich op het zwaard wil werpen om het klimaat te redden, is zijn eigen keuze, maar beweren dat de ganse mensheid eraan gaat, is nonsens. Wie de site Our Word in Data raadpleegt, ziet dat de wereld er op heel wat vlakken op vooruitgaat, van armoede en gezondheid tot oorlog en klimaatverandering. Er is nog heel wat werk aan de winkel, maar we mogen best optimistisch zijn over de wetenschappelijke en technologische vooruitgang.

De onheilsprofetieën van Pfeijffer zijn best wel gevaarlijk, omdat ze jongeren kunnen aanzetten tot geweld. Voor Anuna De Wever vormt een gewelddadige revolutie de enige uitweg.

Martha Balthazar schreef in haar column in Knack dat het nog zo geen gek idee zou zijn om een oliepijpleiding op te blazen. Vader Balthazar spreekt van het “killer-kapitalisme”. Zo begon het ook met de activisten van Cellules Communistes Combattantes (CCC), die vonden dat de vreedzame strijd tegen het Amerikaanse imperialisme niets had opgeleverd. Bij een bomaanslag tegen het VBO kwamen twee brandweerlui om. Komen de onheilsprofeten in hetzelfde sukkelstraatje terecht?

DE ELITES KUNNEN ZICH VEROORLOVEN ER EEN WERELDVREEMD WERELDBEELD OP NA TE HOUDEN

“De klimaatopwarming heeft niets te maken met kapitalisme”, stelde Pierre Wunsch in Knack vast. De milieuvervuiling was tijdens communistische regimes vele malen groter. Bovendien hebben we economische groei nodig om de kost van de energietransitie te betalen. “We zullen de aarde niet redden met moraliserende argumenten”, laat staan met het uitsterfoptimisme van Pfeijffer.

JULIEN BORREMANS

Vlaams Belang sterk ondervertegenwoordigd in politieke tv-programma’s

Uit het jaarlijkse ‘Onpartijdigheidsonderzoek’ van de Universiteit Antwerpen blijkt dat ook dit jaar het Vlaams Belang sterk ondervertegenwoordigd bleef in de politieke tv-programma’s bij zowel VRT als VTM. Zoals altijd is de duiding bij de resultaten van het onderzoek ondermaats en de berichtgeving erover ronduit tendentieus.

We denken dat er weinig lezers nood hadden aan een systematische telling om tot de vaststelling te komen dat het Vlaams Belang sterk ondervertegenwoordigd is in de politieke duidings- en debatprogramma’s op televisie. Maar ere wie ere toekomt: onder leiding van politicoloog Stefaan Walgrave houdt de Universiteit Antwerpen al enkele jaren de stand bij en publiceert ze die cijfers ook in een rapport. Dat rapport bevat onder meer de spreektijd van de verschillende politici en politieke partijen in tv-programma’s zoals De afspraak, De afspraak op vrijdag, De Zevende Dag en Terzake, maar ook de avondjournaals van VRT en VTM.

Telraam

Het klinkt misschien verwonderlijk in een land dat zichzelf een democratie noemt en een openbare omroep financiert met het belastinggeld van iedereen, maar dat een universiteit zo’n rapport publiceert, is een enorme vooruitgang vergeleken met enkele jaren geleden. Toen vond ‘men’ het immers nog bijzonder onkies dat er hier en daar onverlaten waren (waaronder een tijdlang ondergetekende) die zulke getallen systematisch bijhielden. Hoewel het duidelijk was dat de scheeftrekkingen enorm waren, werden zulke cijfers toen nog zonder meer van de hand gewezen. Vaak met een ongepaste verwijzing naar apothekersweegschaaltjes, alsof het

alleen maar ging over cijfers na de komma. Nochtans gaat het zelfs niet over het laatste cijfer vóór de komma, maar wat het Vlaams Belang betreft over meerdere grootteordes. Neem nu de berichtgeving van De Standaard over het onderzoek: “Procentueel verdubbelde de spreektijd voor Vlaams Belang”. Klopt, want de partij gaat vooruit van 1,6 procent naar 3,2 procent spreektijd in het VRT-journaal. Voor een partij die in 2019 meer dan 18 procent haalde, en eerder dit jaar ruim boven de 20 procent scoorde, kan dat toch wel tellen! Dat de partij daarmee nog steeds een factor zes (vergeleken met de verkiezingen van 2019) of acht (vergeleken met de verkiezingen van dit jaar) ondervertegenwoordigd is, kan de lezer zelf narekenen. Op dezelfde manier merkt de krant op dat het Vlaams Belang in De Afspraak, Terzake en De Zevende Dag stijgt naar 7 procent spreektijd, zonder daar tegenover te plaatsen dat ook dat nog steeds een factor drie te weinig is.

Regering versus oppositie

Ook professor Stefaan Walgrave doet in een commentaar uiteindelijk vooral zijn best om de scheeftrekkingen goed te praten. Zo wijst hij erop dat regeringspartijen automatisch meer spreektijd krijgen, en daar valt inderdaad iets voor te zeggen. Wanneer een minister of een staatssecretaris zijn beleid toelicht, hoeft daar niet elke keer een reactie van de

oppositiepartijen aan toegevoegd te worden. Maar zijn uitleg dat een partij die bij de verkiezingen 15 procent haalt, maar in het parlement niets doet, niet zoveel aandacht in de televisiejournaals verdient, doet toch de wenkbrauwen fronsen. Iedereen weet immers dat dat de reden niet is waarom het Vlaams Belang amper aan bod komt op radio en televisie, en het is beneden de waardigheid van een professor om zulke nonsens te verkopen

PROFESSOR WALGRAVE DOET IN EEN COMMENTAAR VOORAL ZIJN BEST OM DE SCHEEFTREKKINGEN GOED TE PRATEN

Wel wijst hij op een opvallend verschil tussen Groen en Vooruit. Beide partijen zaten tot voor kort federaal in de regering, maar regionaal in de oppositie. Groen kreeg dit jaar echter minder spreektijd dan wat je zou kunnen verwachten op basis van de verkiezingsuitslag, maar Vooruit meer. Walgrave wijt het verschil aan de perikelen rond Conner Rousseau, waardoor Vooruit vaker op tv kwam. Het is volgens hem ook één van de redenen waarom het Vlaams Belang dit jaar iets vaker op tv kwam.

Daar horen toch minstens drie kanttekeningen bij. Ten eerste klopt het dat Groen dit jaar ondervertegenwoordigd is qua spreek-

tijd. Maar hoewel de partij in het stemhokje slechts half zo groot is als het Vlaams Belang, kreeg ze toch nog steeds een pak meer spreektijd dan die laatste partij. Ten tweede is het merkwaardig dat wanneer het Vlaams Belang dan toch eens uitgenodigd wordt voor een televisiedebat, de voornaamste reden de racistische uitspraken van een voorzitter van een andere partij zijn. En ten derde, dat Groen dit jaar lichtjes ondervertegenwoordigd was in de duidingsprogramma’s, is niet noodzakelijk een benadeling van die partij. Niet alleen bij Vooruit, maar ook bij Groen heeft het dit jaar stevig gerommeld, en dat bepaalde groene excellenties niet te vaak op televisie aan de tand gevoeld worden over hun (wan)beleid (“op mijn initiatief”!), lijkt eerder een bevoordeling voor die partij. Bredere ondervertegenwoordiging

Daar komt nog bij dat spreektijd in de politieke discussieprogramma’s niet het hele verhaal vertellen. Er is immers ook nog de manier waarop politici behandeld worden, en ook hier hoeft er voor de lezer geen tekening bij in welke richting de bevoordelingen en de benadelingen gaan. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog alle andere televisieprogramma’s waarin sommige politici en politieke partijen wel aan bod komen, en andere niet. Of waarin de standpunten van sommige partijen als vanzelfsprekendheden gebracht worden, terwijl die van andere zonder enige kans op tegenspraak verworpen of belachelijk gemaakt worden. En ook hier weet de lezer, alweer, hoe de vork in de steel zit. FILIP VAN LAENEN

Ilja Leonard Pfeijffer

NIEUWE

De Kamer gaf donderdag de bevoegdheid over de loonvorming in België de facto aan de Europese Unie. Dat is volgens de Europese verdragen uitdrukkelijk geen bevoegdheid van de Europese Unie, maar via de omzetting van een richtlijn wordt ze nu plots indirect wel een Europese bevoegdheid. Volgens sommigen is de wet overbodig en voegt ze enkel extra complexiteit toe.

Donderdag keurde de Kamer het wetsontwerp goed over de Europese richtlijn 2022/2041 van het Europees Parlement en de Raad van 19 oktober 2022 betreffende toereikende minimumlonen in de Europese Unie. Die stemming kwam er omdat België te laat is volgens de Europese Commissie. Dat kan straffen opleveren. Daarom stemde de Kamer op 21 november al de urgentie op vraag van de regering (eigenlijk op vraag van Pierre-Yves Dermagne (PS) als demissionair minister van Werk).

Nederland zit trouwens in hetzelfde schuitje, maar daar acht een groot deel van de Tweede Kamer het wetsontwerp van de regering onvoldoende. Frankrijk en de meeste andere lidstaten zijn ook te laat, zonder dat daar urgente stemmingen in het parlement gebeuren. In het Belgische federale parlement stemden 80 Kamerleden voor, 43 tegen en 12 onthielden zich. Van de 150 leden waren er slechts 135 aanwezig om te stemmen. Het wetsontwerp dat goedgekeurd werd, is een gedeeltelijke omzetting van de Europese richtlijn. Na ondertekening door de koning en publicatie in het Belgisch Staatsblad wordt het een wet

DIT WETSONTWERP

HOUDT EEN IMPLICIETE

BEVOEGDHEIDSUITBREIDING VAN DE EU IN

- KURT MOONS, VLAAMS BELANG -

Waar gaat het over? De richtlijn stelt dat minimum 80 procent van de lonen elke twee jaar via collectieve onderhandelingen (CAO’s) moet bekrachtigd worden. Klein detail: dat is in 96 procent van de gevallen al zo in België. Een ander punt is het aanleggen van een databank voor ‘conventionele minimumlonen’ door de minister van Werk. Bovendien zal een werknemer voortaan ook een klacht kunnen indienen voor een schending van zijn rechten op het vlak van minimumlonen. Dat heeft gevolgen: “In geval van uitzendarbeid wordt de gebruiker gelijkgesteld met de werkgever”, stelt de nieuwe wet. De bewijslast komt bij de werkgever te liggen. De werknemer die een dergelijke klacht indient, mag niet meer ontslagen worden.

Sluipende inmenging?

In de Kamer vond tijdens de plenaire vergadering donderdag een zeer kort debat plaats. De voormalige ondernemer Kurt Moons (Vlaams Belang) kwam waarschuwen voor de sluipende inmenging van de Europese Unie in het Belgisch sociaal overleg. “Dit wetsontwerp houdt immers een impliciete bevoegdheidsuitbreiding van de EU in. Het sociaal overleg en

meer bepaald het loonoverleg en de loonvorming, zijn niet de taak van de Europese Unie. Het wetsontwerp ondermijnt aldus de soevereiniteit van de landen”, beweerde Moons. Ter linkerzijde onderbrak de syndicaliste Anja Vanrobaeys (Vooruit) Moons. Ze zei dat dat voor de Belgen weinig uitmaakte, maar dat het op deze manier mogelijk is om in andere Europese landen “druk te zetten van onderen”.

In Italië, Oostenrijk, Denemarken, Zweden en Finland bestaat geen minimumloon. De minimumlonen verschillen in de meeste EU-landen aanzienlijk. In België is het minimumloon (in 2024) met 2.070 euro bruto relatief hoog. Enkel Ierland (2.146 euro), Nederland (2.134 euro), Luxemburg (2.570 euro) kennen een hoger minimumloon. Duitsland zit met 2.054 euro net onder het niveau van België. In Frankrijk is het minimumloon veel lager met 1.766 euro (en daar kennen ze geen dertiende maand en andere voordelen).

Eerder had minister van Werk Dermagne (PS) al toelichting gegeven: “De vastlegging van de minimumlonen is echter een nationale bevoegdheid, waarbij de Europese Unie een ondersteunende en aanvullende rol heeft. De richtlijn is niet bedoeld om nieuwe conventionele of wettelijke minimumlonen te bepalen, noch om een uniforme methode voor de vaststelling ervan vast te stellen.” Zo stond te lezen in het verslag van Kamerlid Florence Reuter (MR). In dat verslag stelde Reuter: “Uit de definities van de richtlijn vloeit voort dat algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomsten niet aanzien worden als een wettelijk minimumloon in de zin van deze richtlijn.”

Moons zag vooral een belemmering voor regionale verschillen: “Het lijkt opportuun om binnen een Belgisch kader te hameren op de uiteenlopende behoeftes van de gewesten en dus een regionalisering van het arbeidsmarktbeleid na te streven.” De voormalige ondernemer wees erop dat “uw Deense en Zweedse socialistische ‘brothers in arms’ deze richtlijn als een existentiële bedreiging zien voor hun model van collectieve onderhandelingen op de arbeidsmarkt”.

Volgens Vincent Van Quickenborne (Open Vld) volgde zijn partij het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en stemde daarom voor. Het belangrijkste argument was dat de richtlijn de vakbonden geen toegang geeft tot bedrijven van minder dan 25 werknemers. Een jarenlange eis van de vakbonden, die ze via de EU proberen te realiseren.

Impact op concurrentievermogen

Opvallende afwezige in het halfrond was Kamerlid Axel Ronse (NVA). Ronse toonde

Kamer laat Europese Unie binnen langs achterpoort

zich afgelopen weken als een van de enige parlementsleden - buiten Moons - erg kritisch voor het wetsontwerp: “Dit wetsontwerp heeft potentieel negatieve gevolgen voor de Belgische arbeidsmarkt en economie. Het maakt onze sociale wetgeving nog complexer en verslechtert potentieel onze concurrentiepositie.”

HET WETSVOORSTEL MAAKT

ONZE SOCIALE WETGEVING NOG COMPLEXER EN VERSLECHTERT POTENTIEEL ONZE CONCURRENTIEPOSITIE - AXEL RONSE, N-VA -

Volgens de N-VA’er is de nieuwe wet compleet overbodig: “De gedetailleerde toetsingscriteria, zoals een minimumloon afgetopt op 60 procent van het mediaan brutoloon, ondergraven de autonomie van lidstaten. Voor België, waar minimumlonen al tot de hoogste in Europa behoren, is dit nefast voor ons concurrentievermogen.”

In theorie behouden de lidstaten de autonomie over loonvorming volgens N-VA, maar in de praktijk zorgen de nieuwe regels ervoor dat België onevenredig hoge minimumlonen moet hanteren in vergelijking met andere EU-landen. Het standpunt van de werkgeversorganisaties bleek in dit dossier opvallend. Die werkgeversorganisaties werkten naar eigen zeggen ‘trouw mee aan die omzetting, ook al hebben ze de richtlijn nooit gesteund’. Het VBO zei ook duidelijk waarom: “De richtlijn is namelijk in strijd met het verdrag betreffende de werking van de EU.” De Waalse werkgeversorganisatie UCM was manifest tegen en noemde de EU “niet bevoegd”.

Ten gronde had Matthieu Dewevre (UCM) bezwaren: “Deze tekst is een ontkenning van het sociaal overleg per sector. Als bedrijven zich mogen verwachten aan ‘syndicale bezoeken’ zodra er sprake is van een loon, dan heeft sectoraal sociaal overleg geen enkele zin meer.”

Politieke strijd

Dat loonvorming buiten de bevoegdheid van de EU valt, was jarenlang een politieke strijd.

Het gaat immers over een oude eis van de socialisten om een Europese pijler met sociale rechten uit te bouwen. Iets wat decennia geblokkeerd werd door zowel de Europese Commissie als door de Europese Raad. In 2020 veranderde dat dankzij een linksere koers bij de Europese Commissie en het Europees Parlement. Nochtans staat in het Verdrag voor de Werking van de Europese Unie duidelijk dat loonvorming een bevoegdheid van de lidstaten blijft. Voor een verdragsverandering is normaal unanimiteit van de Europese Raad (de regeringsleiders) nodig en in veel landen een ratificatie door het parlement of zelfs een referendum. Wat niemand in de Kamer zei, is dat de regering in lopende zaken dit wetsontwerp ziet als een compromis. De PS voerde campagne voor een verhoging van het minimumloon tot 2.800 euro. De MR wou dan weer een verschil van 500 euro tussen wie werkt en de anderen. Daarmee waren de minimumlonen een belangrijk campagnepunt in de vorige verkiezingen langs Franstalige kant. Door het wetsontwerp als dringend door de Kamer te laten stemmen, kan minister Dermagne dit later gebruiken als ‘zijn’ realisatie

DE EUROPESE UNIE KOMT LANGS DE ACHTERPOORT BINNEN IN HET SOCIAAL BELEID EN HET SOCIAAL OVERLEG

Ook Van Quickenborne keerde zich tegen een minimumloon van 2.800 euro. “Dan prijzen we ons uit de markt” en zo voegt hij eraan toe: “Je zorgt beter voor een groter verschil tussen werken en niet werken.”

In België worden de minimumlonen in de privésector over het algemeen vastgesteld door collectieve arbeidsovereenkomsten. 96 procent van de werknemers valt in België onder collectieve onderhandelingen. Ons land is daardoor een van de koplopers in Europa en zelfs in de wereld. Gevolg is nu wel dat de juridische complexiteit toeneemt. Bovendien komt de Europese Unie langs de achterpoort binnen in het sociaal beleid en het sociaal overleg. Dat de EU zo greep krijgt op het loonoverleg, leek weinigen te deren.

LODE GOUKENS

Pierre-Yves Dermagne (PS)

Axel Ronse (N-VA)

Kurt Moons (Vlaams Belang)

Jezusechtheeftbestaan

Elders kunt u lezen over de ‘oorlog tegen Kerstmis’. Dat is slechts een deel van een heel oude antichristelijke campagne waarin botweg wordt ontkend dat Jezus ooit heeft bestaan. Laat dat de kerstvreugde niet vergallen. Het is gebaseerd op leugens of onwetendheid. Jezus heeft bestaan. Even zeker als Socrates heeft bestaan.

In de cursus filosofie van professor Vermeersch, in de jaren 1970, hoorde ik voor het eerst het ‘argument’ dat Jezus Christus waarschijnlijk nooit had bestaan en dat alle verwijzingen naar Hem in Romeinse geschriften sluwe vervalsingen waren van monniken die bij het overschrijven van die teksten stiekem zinnetjes waarin Christus werd vernoemd hadden toegevoegd. Die bewering is gemeengoed geworden in het seculiere antichristelijke discours. Ik had Moderne A gedaan en wist nagenoeg niets van de oudheid. Ik kon daar toen niets tegen inbrengen. Nu weet ik wel beter.

Een waanzinnige complottheorie

Het staat vast dat zulke vervalsingen af en toe voorkwamen, maar meestal werden ze snel ontdekt. Kopiisten werden streng gecontroleerd. Als iemand zo’n nieuwe tekst mét een ‘christelijke’ toevoeging nalas en vergeleek met de oorspronkelijke versie, dan viel die vervalsende monnik natuurlijk onmiddellijk door de mand. Het is ondenkbaar dat de Kerk in de oudheid en de middeleeuwen systematisch en georganiseerd zulke teksten in heel de christelijke wereld kon vervalsen. Hoe stelt men zich dat voor? Dat de paus een e-mail zou rondsturen naar alle kloosters waar monniken-kopiisten aan het werk waren, met de instructie die en die verwijzingen naar Christus bij een bepaalde heidense auteur in te voegen en tegelijk alle oudere kopieën te verbranden? Want ‘select-delete’ en ‘copy-paste’ werkt natuurlijk niet zo goed met manuscripten op perkament. Wel, dát is pas een waanzinnige samenzweringstheorie

HET IS ONDENKBAAR DAT DE KERK IN DE OUDHEID EN DE MIDDELEEUWEN SYSTEMATISCH EN GEORGANISEERD TEKSTEN IN HEEL DE CHRISTELIJKE WERELD KON VERVALSEN

Terzijde: hetzelfde geldt voor de samenzweringstheorieën die de ronde doen over vervalsingen in de evangelies. Er is een enorme databank aangelegd met álle bekende teksten en tekstfragmenten van de evangelieteksten, chronologisch gerangschikt. Daaruit kan men langzaam maar zeker steeds oudere en nauwkeurigere versies van de oorspronkelijke grondteksten samenstellen. De meeste fouten die men daarbij nog vindt, zijn overigens onopzettelijke vergissingen. De meeste pogingen tot vervalsing zijn al lang aan het licht gekomen. ‘Een verzonnen stadje?’

Nazareth, waar Jezus vanaf zijn kindertijd heeft gewoond, wordt nauwelijks vermeld in teksten uit de oudheid. Dat heeft sommige seculiere fanatici ertoe gebracht te beweren dat Nazareth door christelijke geschiedschrijvers was verzonnen. Een niet-bestaande geboorteplaats voor een niet- bestaande persoon. Jammer voor die scherpslijpers, maar in december 2009 werden vlak bij de Basiliek van de Annunciatie tijdens een archeologische opgraving resten blootgelegd van een woning die uit de vroege Romeinse periode stamt. Opgravingsleider Yardenna Alexandre: “De ontdekking is van het grootste belang omdat het voor het eerst een huis uit het Joodse dorp Nazareth onthult en daarmee een licht werpt op de manier van leven ten tijde van Jezus. Het gebouw dat we vonden, is klein en bescheiden en het is hoogstwaarschijnlijk

typerend voor de woningen in Nazareth in die periode. Uit de weinige geschreven bronnen die er zijn, weten we dat Nazareth in de eerste eeuw na Christus een klein Joods dorp was, gelegen in een vallei. Tot nu toe zijn er in Nazareth een aantal graven uit de tijd van Jezus gevonden; er waren echter geen resten van nederzettingen ontdekt die aan deze periode konden worden toegeschreven.” Yardenna Alexandre is archeologe bij de Israel Antiquities Authority.

De resten van een kleine mikweh - een Joods ritueel bad - en enkele rituele vaten zijn overtuigende bewijzen: dit was een Joods gehucht en het bestond al in de vroege Romeinse periode, die in Israël begon met de Romeinse verovering van Jeruzalem in 63 v.C. Alle speculaties over ‘een verzonnen stad’ zijn dus onjuist. De geringe omvang van Nazareth verklaart het feit dat het nauwelijks in teksten werd genoemd: het was een onbeduidend gehucht met minder dan 400 inwoners.

Merk de vindplaats op: vlakbij de Basiliek van de Heilige Annunciatie, die volgens de christelijke traditie gebouwd werd op de plaats waar de engel Gabriël bij Maria kwam en haar zegde: “Vrees niet, Maria, gij zult zwanger worden en een zoon ter wereld brengen, die gij de naam Jezus moet geven.” (Lucas, 1,30-31) Dit is het begin van het kerstverhaal. Dit is ook een van de vele gevallen waarin overlevering en traditie verbazend nauwkeurig blijken te zijn geweest.

Het jaar 0 of 4 v.C.?

Spartacus was de leider van de beroemde slavenopstand van 73-71 v.C. Hij was in heel het Romeinse Rijk veel beroemder dan Jezus Christus ooit tijdens zijn leven is geweest. Maar zijn geboortedatum is onbekend. Het moet ‘rond 117 v.C.’ zijn geweest. Wat hebben de Romeinse keizers Severus, Valerus, Martinianus, Anicius Obrius en Julius Nepos met elkaar gemeen? Dezelfde onzekerheid over hun geboortedata. Van veel andere keizers, waaronder Maximianus, Galerius, Maxentus, Maximus II ‘Deza’, Olybrius, Glycerus,... kennen historici ook alleen een geschatte datum. Maar niemand twijfelt aan hun bestaan

DE MEEST WAARSCHIJNLIJKE DATUM VOOR JEZUS’ GEBOORTE IS HET JAAR 4 VÓÓR CHRISTUS

Als argument om twijfel te zaaien over het bestaan van Jezus, is de onzekerheid over Zijn geboortedatum dus betekenisloos, maar toch blijven vele secularisten dat doen. Het zou best niet ons officiële jaar 0 kunnen zijn, inderdaad. De meest waarschijnlijke datum voor Jezus’ geboorte is het jaar 4 vóór Christus. Toen liet keizer Augustus de volkstelling houden die in de evangelies wordt genoemd. De critici hebben wel een punt over de organisatie van die volkstelling. Dat Jozef van Nazareth naar Bethlehem, ‘de stad van David’, moest trekken om zich daar te laten inschrijven omdat hij tot het huis van David behoorde, zoals in het Lucas-evangelie wordt verteld, dat kan niet letterlijk waar zijn. Koning David was toen al bijna duizend jaar dood. Dit moet symbolisch bedoeld zijn, om de religieuze continuïteit met de Joodse messias-verwachting te beklemtonen.

Deze vermenging van religieuze en symbolische elementen - inbegrepen de goden, voortekenen, voorspellingen - met feitelijke, objectieve geschiedschrijving vinden we in heel de oudheid terug, zelfs bij nuchtere Romeinse historici. Dat was geen bedrog, want het was toen een deel van het historische wereldbeeld. De feitelijke reden waarom Maria en Jozef naar

Bethlehem trokken, zullen we waarschijnlijk nooit kennen. De datum van 25 december voor het kerstfeest is ook symbolisch en niet historisch: dicht genoeg bij de winterzonnewende, om de symboliek van de terugkeer van het licht niet verloren te laten gaan, maar niet ermee samenvallend, zodat het feest niet verward zou worden met de heidense rituelen rond de zonnewende.

Geen originelen

Er is niet één origineel document teruggevonden uit de tijd toen Jezus in het gebied van het huidige Israël leefde. Ik bedoel niet ‘geen enkele origineel document over Jezus’, maar gewoon geen enkel origineel document tout court. Alles is verloren gegaan. De geschiedenis van de oudheid is als een kaas met grote gaten in. Soms zijn er meer gaten dan kaas. En soms, zoals hier, is er helemaal geen kaas. De bewering dat er buiten de evangelies geen ooggetuigenverslagen bestaan over het leven van Jezus, is dus waar, maar betekenisloos

DAT ER BUITEN DE EVANGELIES GEEN OOGGETUIGENVERSLAGEN BESTAAN OVER JEZUS, IS WAAR, MAAR BETEKENISLOOS

Gebruiken antichristelijke zeloten dat zinledige argument uit onwetendheid? Of proberen ze ons te bedriegen? Bij de geschiedschrijving over de oudheid moet men zich behelpen met bronnen van een latere datum, met kopieën van kopieen van kopieën en met archeologische vondsten. Daaruit kan men meestal een onvolledige, maar heel bruikbare geschiedschrijving van de oudheid samenstellen, zonder dat iemand daar een probleem van maakt. Alleen voor Christus legt men plots andere normen aan.

Als men dezelfde normen hanteerde voor de seculiere geschiedschrijving van het antieke Griekenland of het Romeinse Rijk, zou er vrijwel niets van overblijven. Dan zou men zelfs kunnen beweren dat Socrates nooit heeft bestaan. Dat geldt voor bijna alle geschriften uit de oudheid: de tragedies, de blijspelen, de geschiedschrijving, de briefwisseling, de filosofie, de religieuze teksten… en ook voor de evangeliën. Dat zijn allemaal kopieën van kopieën van kopieën. En de ijverigste kopiisten, meestal ook de énige kopiisten, waren christelijke monniken. Maar…

… er zijn ook Joodse bronnen

Ian Wilson, de auteur van ‘Jesus, the Evidence’, verzamelde vijf zeer overtuigende vermeldingen over ‘Yeshu’ - de Hebreeuwse versie van de naam Jezus - uit de Baraitha en de Tosefta, supplementen op de Mishna, de grote verzameling Joodse religieuze literatuur, grotendeels geschreven vóór 200 na Christus. En ‘The Jewish Annotated New Testament’ (2011, Oxford University Press) bevat naast de Hebreeuwse vertaling ook commentaren en annotaties van meer dan 50 alom gerespecteerde Joodse geleerden. Niet één van hen betwist dat Jezus echt heeft bestaan.

Heel dikwijls beschouwen ze Jezus als een profeet die tevergeefs heeft geprobeerd een hervorming binnen het Jodendom door te voeren of zelfs als een messias die heeft gefaald, omdat hij werd verraden en vermoord. En deze mensen hadden geen ‘christelijke’ redenen om te liegen over Jezus…

PAUL

BÄUMER

De Basiliek van de Annunciatie in Nazareth

De resten in Nazareth van een huis uit de tijd van Jezus

“Het absolute dieptepunt van 2024 is mijn gesprek met Bart De Wever”

In 2019 mocht Tom Van Grieken als eerste Vlaams Belanger ooit op de koffie bij koning Filip. Ook na de verkiezingen van 9 juni 2024 trok de Vlaams Belang-voorzitter met een duidelijke boodschap naar het paleis: “Er is een fundamenteel andere staatsstructuur nodig.”

Met twee verkiezingen in nog geen zes maanden tijd was 2024 op politiek vlak een grand cru-jaar. Een van de hoofdrolspelers was zonder twijfel Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken (38). Hij ontvangt ons in zijn kantoor in het Vlaams Parlement om de balans op te maken van het afgelopen jaar. Beginnen doen we met de hoogtepunten. Het hoogtepunt op persoonlijk vlak kan allesbehalve een verrassing worden genoemd: op de valreep kondigde Van Grieken aan dat zijn vrouw en hij volgend jaar een derde kindje verwachten. “Het jaar 2024 was blijkbaar nog niet druk en hectisch genoeg”, lacht Van Grieken. “Een derde kindje kon er nog wel bij (lacht). Maar het was wel degelijk gepland. Als je blijft wachten op het ideale moment om kinderen te krijgen, kan je bij wijze van spreken tot je vijftigste wachten. Maar hoe we het organisatorisch zullen aanpakken, weten we zelf ook nog niet.”

SANDER LOONES IS WIELERKAMPIOEN COMMUNAUTAIRE ZAKEN, MAAR DAN JAMMER GENOEG OP EEN HOMETRAINER

“De politieke hoogtepunten zijn natuurlijk de twee verkiezingsoverwinningen op rij”, vervolgt Van Grieken. “We zijn er 210.000 stemmen op vooruit gegaan en 1 miljoen mensen hebben op 9 juni voor het Vlaams Belang gestemd. En bij de lokale verkiezingen is gebeurd wat iedereen voor onmogelijk had gehouden: het cordon is doorbroken en dat op alle mogelijke manieren, met een absolute meerderheid van Guy D’haeseleer in Ninove en als coalitiepartner in Ranst, Brecht en Izegem.”

U heeft zich dus geen overwinningsnederlaag laten aanpraten?

“Er is niemand die meer heeft gewonnen dan wij. Het Vlaams Belang staat niet alleen op Vlaams en nationaal niveau bijzonder sterk, maar ook op lokaal niveau is het verankerd.”

“In 2019 was Vlaams Belang de tweede partij. Dan is het logisch dat je de ambitie uitspreekt om de grootste te worden. Het omgekeerde zou misschien heel Vlaams zijn, maar weinig ambitieus. Ik heb het twee jaar lang van de daken geschreeuwd: als het Vlaams Belang niet de grootste wordt, gaat de N-VA overal in zee met Vooruit. Er zijn mensen die strategisch hebben gestemd, maar nu verbaasd zijn dat De Wever overal met de socialisten samenwerkt. Het is niet dat ik het niet gezegd heb. Als we in de provincie Antwerpen 5.000 stemmen meer hadden gehaald, was het Vlaams Belang de grootste partij geweest.”

Wat hoopt u dat er op federaal niveau uit de bus komt?

“Ik ben een Vlaams-nationalist, dus ik hoef België niet te redden. België, Wallonië en Brussel hebben problemen op financieel vlak. De Vlaming betaalt al de meeste belastingen. Waarom zou hij nóg meer belastingen moeten betalen, zoals nu op tafel ligt?

De Vlamingen die Vlaanderen hebben opgebouwd, zijn nu met pensioen. Moeten zij nu de prijs betalen voor de besparingen in de sociale zekerheid? Ik begrijp niet waarom Vlaams-nationalisten zich daarvoor inzetten.”

Wat vindt u van de communautaire voorstellen die al uitlekten in de pers, zoals de splitsing van de wetenschappelijke instellingen, de split voice aan de Europese tafel en de regionalisering van de NMBS?

“Sander Loones (Vlaams Parlementslid voor N-VA en de communautaire scherpslijper van de partij, red.) is wielerkampioen communautaire zaken, maar dan jammer genoeg op een hometrainer. Hoe vaak kan je je eigenlijk laten vernederen door je eigen partij? We hebben het tien maanden voor de verkiezingen toch allemaal goed gehoord? Het zou confederalisme of niks zijn. Dat is toch de belofte die De Wever heeft gedaan? Hij belooft het confederalisme al 20 jaar. Dat is toch heel pijnlijk aan het worden.”

Heeft u dat tijdens uw gesprek met De Wever na de verkiezingen van 9 juni ook gezegd?

“Het absolute dieptepunt van 2024 is mijn gesprek met Bart De Wever. Het was bijzon-

der kort, nietszeggend en eenmalig. In 2019 is er ernstig gesproken, terwijl we toen zes zetels te kort kwamen voor een V-meerderheid. Na 9 juni heeft er geen ernstig gesprek plaatsgevonden, ook al komen we maar 1 zetel meer te kort. Dat hoeft niet te verbazen, want er was een voorakkoord tussen de N-VA en de socialisten op gemeentelijk, Vlaams en federaal niveau. Dat heb ik heel Vlaanderen duidelijk proberen te maken.”

Bent u al naar de film van Bart De Wever gaan kijken?

“Bart is een historicus. Hij beseft dat hij de geschiedenis zelf moet schrijven. Hij heeft al vier verkiezingen op rij cijfermatig verloren. En toch creëert hij iedere keer de perceptie dat hij de grote overwinnaar is. Het is natuurlijk een voordeel dat de mainstreammedia hem daarbij een handje helpen.”

IK BEN EEN VLAAMSNATIONALIST, DUS IK HOEF BELGIË NIET TE REDDEN

“Het is een illusie dat Vlaams Belangers denken dat ze de verkiezingen verloren hebben. Ze zien dat alle balkjes naar omhoog gaan. Ze worden alleen maar bozer wanneer journalisten zeggen dat ze verloren hebben. Zulke beweringen ondergraven de geloofwaardigheid van de politiek en de journalistiek.”

Wordt Bart De Wever volgens u premier?

“In 2014 was De Wever kandidaat-premier. De Zweedse coalitie was zogezegd zijn droomcoalitie. Uiteindelijk is Charles Michel (MR, red.) premier geworden. In 2019 zou De Wever minister-president worden. Uiteindelijk is het Jan Jambon geworden. Hoe vaak kan je een belofte doen en ze niet houden voor mensen twee keer nadenken?”

Was er nog een ander dieptepunt?

“Het politieke dieptepunt voor mij is dat alle N-VA-afdelingen het cordon sanitaire in stand houden. Open Vld’ers en cd&v’ers hebben meer moed getoond dan lokale N-VA-verkozenen. Die laatsten houden het

cordon sanitaire in stand. Het zijn Jos Geysels en Agalev die het cordon sanitaire hebben uitgevonden, maar Bart De Wever en zijn N-VA die het in stand houden.”

“Wat ik in dit verkiezingsjaar persoonlijk erg moeilijk vond, is de lijstvorming. Op menselijk vlak doe ik dat niet zo graag. Ik weet niet of een partijvoorzitter dat moet of mag zeggen. Maar je moet door de zure appel heen bijten. Je kan niet anders. Alle Vlaams Belangers zijn échte Vlaams-nationalisten die het goed bedoelen. Maar het aantal plaatsen is nu eenmaal beperkt.”

Wie heeft u in positieve zin verrast dit jaar?

“Onze meer dan 4.000 kandidaten en de vele vrijwilligers die twee campagnes lang het beste van zichzelf hebben gegeven. Men onderschat hoe zwaar een dubbel verkiezingsjaar is. Dat is héél hard werken. Voor parlementsleden is het hun job om aan politiek te doen. Maar het Vlaams Belang heeft geen netwerk van kabinetten of zuilenorganisaties. Het zijn dus mensen met een voltijdse job en een gezin die na de werkuren het beste van zichzelf geven en ’s avonds laat flyers bussen of verlof nemen om huisbezoeken te doen. De inzet die ik op het terrein heb gezien, was ongelooflijk. Het is één tegen allen, zeker op lokaal niveau. Maar hun inzet heeft geloond.”

Wie of wat heeft u het meest teleurgesteld?

“Ik ben een beetje teleurgesteld in de Vlaamse Beweging. Er is een Vlaams regeerakkoord zonder communautaire ambitie uit de bus gekomen. Maar ik heb de Vlaamse Beweging niet gehoord. Wat federaal momenteel op tafel ligt, is niet goed voor Vlaanderen. Maar opnieuw hoor ik de Vlaamse Beweging niet. Waar zijn de VVB, het OVV en het VNZ? Het ABBV deinst er ook niet voor terug om op de socialisten te schieten. De socialistische mutualiteiten houden zich niet in. Ze voeren de druk op Vooruit op. We gaan toch niet wachten tot er een regeerakkoord is om onze kritiek te leveren? Dan kan er niks meer aan veranderd worden. De Vlaamse Beweging moet nú ageren en mag niet afzijdig blijven. Ze kan wel degelijk invloed uitoefenen op de onderhandelende Vlaams-nationale partij. Als

VOORZITTER VLAAMS BELANG

ALS WE IN DE PROVINCIE

ANTWERPEN 5.000

STEMMEN MEER HADDEN GEHAALD, WAREN WE DE GROOTSTE PARTIJ GEWEEST

de Vlaamse Beweging het syndicaat van de Vlaamse onafhankelijkheidsgedachte is, maar nu niet ageert, wat is dan het nut van een drukkingsgroep?”

Wat mogen we u voor 2025 toewensen?

“Een betere work-lifebalance. Ik heb een onhebbelijke gewoonte: ik ben een workaholic. Als ik vrije tijd krijg, vul ik die meteen op met nieuwe ideeën. Dat moet beter. Je kan je wel druk maken over wat er ergens in een krant is verschenen of wat de hoofdredacteur van De Morgen over je heeft geschreven. Maar als mijn twee kindjes me omhelzen, vraag ik me soms af waarom ik me daar druk over maak. Dáár gaat het om. Het is voor hen dat ik aan politiek doe.”

Wat betekent Kerstmis voor u?

“Het is een moment met de familie. Het is jammer dat het religieuze aspect ervan in de samenleving afkalft. Kerstmis kondigt de tijd van het licht aan, na een periode van donkere dagen. Zelfs op de donkerste dagen is er altijd de hoop dat de toekomst beter wordt. Mensen blikken niet alleen terug op het afgelopen jaar, maar ook vooruit. Ik heb zelf het dwaze idee opgevat om volgend jaar te beginnen sporten. Mensen maken plannen, zodat de toekomst beter wordt. Zolang mensen geloven dat morgen

beter zal zijn dan vandaag, is er altijd hoop. Dat is de essentie van het kerstverhaal: het idee dat morgen beter wordt. Daarvoor doe

Wat is uw kerstboodschap aan onze lezers?

“Koop niet één abonnement, maar twee (lacht). Het is geen politieke boodschap, maar als je je afvraagt hoe het met iemand is: bel hem of haar op. Ook dat is Kerstmis. Je hoeft er niet per se mee af te spreken. Maar ik stuur soms uit het niks berichtjes om te vragen hoe het met iemand gaat.”

Laat ons na deze hoopvolle boodschap nog even inzoomen op de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober. Uw partij zat onder meer in Middelkerke op de wip, maar Jean-Marie Dedecker ging uiteindelijk in zee met de N-VA. Heeft hij het electorale gewicht van het Vlaams Belang handig gebruikt om toegevingen van de N-VA af te dwingen?

“Het toont vooral aan dat Jean-Marie Dedecker veel praatjes heeft, maar geen ‘daadjes’ stelt. ‘Houd me tegen of ik bega een ongeluk!’ Je moet hem niet tegenhouden, want hij begaat helemaal geen ongeluk. Dedecker verkondigt enkel rechtse praatjes om kiezers te verleiden. Dedecker en Marc Descheemaeker (de lokale N-VA-lijsttrekker, red.) hebben elkaar tijdens de campagne met modder overladen, maar op het einde van de rit werken ze toch samen.”

IN VLAANDEREN IS HET

BLIJKBAAR NORMAAL DAT HET HOOFDKWARTIER VAN HET VLAAMS BELANG IN BRAND WORDT GESTOKEN

“Het gaat helemaal niet over een ander mensbeeld of onze zogenaamde ‘verschrikkelijke’ standpunten. Het gaat om de euro’s. De N-VA handelt zoals de PS: gemeenten die met het Vlaams Belang in zee gaan, krijgen geen geld meer. Dat is toch ook belastinggeld van Vlaams Belangers?

Dedecker had goud in handen: hij kon het cordon doorbreken en geschiedenis schrijven. Maar hij heeft gekozen voor de euro’s.”

Is dat vanuit een realpolitik perspectief geen logische keuze?

“Dat is voor mij geen probleem, maar dan moet hij niet jarenlang stoere praat verkopen. Het waren praatjes om extra geld te verkrijgen. Het is schandalig dat de N-VA gemeenten waar het Vlaams Belang bestuurt op droog zaad wil zetten.”

Hoever was u bereid om te gaan om mee te besturen in Middelkerke?

“Over onderhandelingen, hoe klein of groot ook, zeg ik niets. Daar ben ik heel discreet over. Want het is niet omdat ze één keer slecht aflopen, dat dat de volgende keer ook zo zal zijn. Ik beschik over de teksten waarover we in 2019 hebben on-

derhandeld met Bart De Wever en die naar Gwendolyn Rutten en Wouter Beke (de toenmalige voorzitters van Open Vld en cd&v, red.) zijn gestuurd. Maar ik heb ze nooit uitgebracht, omdat ik vind dat je dat niet doet. Ik ben een correct type.”

Getuigt dat in de Wetstraat niet van een zekere naïviteit? Is dat gedrag dat beloond of afgestraft wordt?

“Het wordt misschien afgestraft in de Wetstraat, maar beloond in de Dorpsstraat. Wij staan voor iets. Wij zijn niet zoals de rest. Wij zijn principieel. Een woord is een woord. Ik wens niet te worden zoals alle anderen, die woord na woord breken. Dat wil ik niet doen. Vroeg of laat haalt de realiteit je in en word je afgestraft. Ik ga me niet verontschuldigen omdat ik principieel en correct ben. Maar dat neemt niet weg dat er iets eerbaars is aan het sluiten van een compromis. We hebben op lokaal niveau bewezen dat we dat ook kunnen.”

Heeft u niet gedaan wat u de traditionele partijen steeds verwijt, namelijk de postjes boven de principes geplaatst?

“Daar ben ik het niet mee eens. Inzake veiligheid hebben we veel binnengehaald: de politie zal zichtbaarder zijn in het straatbeeld, het politiecommissariaat in Ninove zal voortaan ook in het weekend open zijn en de functie van wijkagent zal een opwaardering krijgen. Daarnaast blijven we inzetten op sociale woningen voor onze eigen mensen, regionale binding en kennis van het Nederlands zullen belangrijke criteria zijn. We versterken ook de Vlaamse identiteit: in Ninove zal er geen sprake zijn van een weg-met-ons-mentaliteit waarbij Zwarte Piet wordt vervangen door roetveegpiet of wintermarkten plaatsvinden in plaats van kerstmarkten. Maar Tom Van Grieken moeit zich niet met circulatieplannen. Dat is aan onze lokale mensen. Die gevoeligheden ken ik minder.”

Jullie hebben in Izegem een charter ondertekend waarin onder meer staat dat jullie geen Vlaams-nationale accenten zullen leggen. Hoe verklaart u dat?

“Dat charter is ondergeschikt aan het bestuursakkoord. De bezorgdheid van onze coalitiepartners was dat we aan nationale politiek zouden willen doen en dat ze permanent gehinderd zouden worden door Tom Van Grieken. Om hun vertrouwen te winnen, hebben we de fractienaam – niet de afdelingsnaam – veranderd in ‘Ons Ranst’ en ‘Ons Brecht’. In Izegem is er om dezelfde reden een charter ondertekend. Maar ik was daar niet onverdeeld gelukkig mee. En dan druk ik het nog zacht uit.”

U was daarvan niet op de hoogte?

“Pas nadat het getekend was.”

Ze hebben u dus voor een voldongen feit geplaatst?

“Ja en nee. Het is nogal klungelig tot stand gekomen. STiP+ heeft met kunstmatige intelligentie snel een charter in elkaar geflanst. De partij was bezorgd dat de nationale partijtop van Vlaams Belang zich voortdurend zou komen moeien. Maar dat charter is ondergeschikt aan het bestuursakkoord. Ik maak me daar niet al te veel zorgen over. De Vlaamse onafhankelijkheid zal jammer genoeg niet in Izegem worden uitgeroepen. Met het charter willen we onze lokale coalitiepartner garanderen dat we dat ook daadwerkelijk niet zullen doen. Dat is niet het einde van de wereld. Het zou trouwens ook niet haalbaar zijn.”

Net als in 2019 mocht u na de verkiezingen van 9 juni op de koffie bij koning Filip. Wat was deze keer uw openingszin?

“Ik had geen openingszin voorbereid. De ontmoeting verliep ook minder hectisch dan in 2019: ik wist wanneer ik op het paleis werd verwacht en was al aanwezig op kantoor in Brussel. Vijf jaar geleden moest ik me nog naar Brussel haasten na een onver-

wacht telefoontje. Nu kon ik gewoon naar het paleis wandelen.”

“Het was een veel eenvoudiger gesprek dan in 2019. Ik heb gezegd: ‘Sire, ik denk dat als u in 2030 de 200ste verjaardag van België wil vieren, een fundamenteel andere staatsstructuur nodig zal zijn. En wij zullen een fundamenteel andere staatsstructuur niet a priori afschieten.’ Dan vroeg hij mij of dat nu prioritair is. Ik heb geantwoord van wel. Maar ja, ik heb het gevoel dat ik de enige ben geweest die op het paleis iets communautairs heeft bepleit, gelet op de ontwikkelingen in de federale onderhandelingen.”

Sloot de koning een staatshervorming a priori uit?

“De koning zegt nooit iets. Hij bevraagt. Je deelt enkel je eigen visie. En dan stelt hij misschien een bijvraag. Voor de rest blijft de inhoud van het gesprek tussen de koning en mij. Ik ben met een boodschap naar daar gegaan, namelijk dat als de koning België wil redden, hij toch iets zal moeten doen.”

In 2019 beluisterde u in de auto het liedje ‘Tuer le Bourgeois’ van Île De France toen u onderweg was naar de koning. Welk liedje heeft u deze keer beluisterd?

“Als het Vlaams Belang vier verkiezingsoverwinningen op rij boekt en 1 miljoen stemmen haalt, is de bourgeoisie al morsdood. Ik had dus geen nood aan het liedje ‘Tuer le Bourgeois’ toen ik onderweg was naar het paleis. Ik ben niet plots heel burgerlijk geworden. Ik had simpelweg geen herinnering nodig (lacht).”

Jullie partijhoofdkwartier aan het Madouplein in Brussel werd midden november gevandaliseerd door extreemlinkse relschoppers.

“Het is bijzonder jammer dat daar weinig politieke heisa over is ontstaan. In dat gebouw wonen en werken ook andere mensen. We zitten daar niet alleen. Maar toch passeert het in Vlaanderen haast geruisloos dat ons hoofdkwartier wordt gevandaliseerd en er zelfs brand wordt gesticht. Internationaal was het wel nieuws. Ik kreeg zelfs telefoontjes van buitenlandse regeringsleiders. Maar in Vlaanderen is het blijkbaar normaal dat een kantoor van het Vlaams Belang in brand wordt gestoken. Als het om het Vlaams Belang gaat, gelden blijkbaar andere normen en waarden.”

Hoe staat het met het onderzoek?

“We hebben klacht ingediend tegen onbekenden. Het onderzoek is aan de gang. Maar ik verwacht nog sneller een federale regering (lacht). En die zal er ook niet snel zijn. Maar weet u wat nog het gekste is? Wij hebben een klacht aan ons been, omdat onze camera’s een deel van het openbaar domein hebben gefilmd (verontwaardigd). Ik moet binnenkort naar de politie voor een verhoor. Dat is de wereld op zijn kop. Zoiets kan alleen in België gebeuren. En die staat is de N-VA aan het redden met Vlaams-nationale stemmen.”

ANTON SCHELFAUT

Betaalt jouw ziekenfonds tandkosten tot 1.200 euro terug?

Tom Van Grieken

Buitenland

François Bayrou zonder verrassing eerste minister

De naam François Bayrou, 73 jaar en een politieke dinosaurus, dook op verschillende medialijstjes op als mogelijke opvolger van de onfortuinlijke Michel Barnier, die na een smadelijke motie van wantrouwen ontslag nam als eerste minister. Emmanuel Macron koos voor een vaste waarde in het politieke leven, want Bayrou leidt niet alleen de Franse centrumpartij MoDem (36 zitjes in het Franse parlement), hij is ook burgemeester van de stad Pau en was eerder al minister in verschillende Franse regeringen.

De nominatie op vrijdag 13 december was allesbehalve een verrassing. Bayrou vindt namelijk dat de links-rechts-tegenstelling voorbijgestreefd is en dat Frankrijk nood heeft aan een stevige centrumverankering - niet toevallig de positie waar hij zich met zijn MoDem bevindt. De weigering om mee te spelen in de in zijn ogen voorbijgestreefde links-rechtstegenstelling heeft hem er nochtans niet van weerhouden om bij de presidentsverkiezingen van 2007, 2012 en 2017 steevast voor links te kiezen.

Het land stabiel houden

Bayrou is een politicus die al vrij vroeg het centrumbeleid van Macron steunde. Volgens bepaalde politieke commentatoren in Frankrijk is het echter niet Macron die Bayrou heeft gekozen, maar Bayrou die Macron de arm heeft omgewrongen. De eerste keuze van president Emmanuel Macron zou Sébastien Lecornu geweest zijn, oud-LR-politicus die tot de partij van Macron toetrad en minister werd in de regering van Attal. Bayrou zou gedreigd hebben de steun van MoDem in te trekken bij Macrons keuze voor Lecornu. De uitdagingen die eerste minister François Bayrou op zijn weg zal vinden, zijn dezelfde van Michel Barnier: hoe in ’s hemelsnaam een meerderheid in de Franse Assemblée vinden?

Zo tweette socialistisch parlementair Arthur Delaporte onmiddellijk na de aanstelling van Bayrou: “Negen dagen na de chaos die door Emmanuel Macron zelf werd georganiseerd. En nu een eerste minister die als twee druppels lijkt op de eerste. Het is even pathetisch als revolterend.” La France Insoumise heeft al een ‘njet’ uitgesproken. Jordan Bardella van het Rassemblement national stelt dat er bij

NEDERLAND

het RN geen sprake is van “een a priori afwijzing”, want door de keuze voor Bayrou wordt vermeden dat Frankrijk een linkse eerste minister krijgt. De keuze voor het minste kwaad, met andere woorden.

Hoelang houdt François Bayrou het vol? Wettelijk gezien kan Macron ten vroegste volgend jaar in juli het parlement ontbinden en parlementsverkiezingen uitschrijven. Of Bayrou voor de noodzakelijke stabiliteit zal zorgen, zal de toekomst uitwijzen.

PIET VAN NIEUWVLIET

EHRM veroordeelt uitzetting Iraakse drugsdealer

Zullen we de politiek dan maar afschaffen en alles voortaan laten beslissen door activistische rechters die zich steeds vaker in de plaats van politici plaatsen? Op 12 november veroordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens de staat Denemarken voor de uitzetting van een Iraakse drugsdealer. Een vonnis dat niet zonder gevolgen zal blijven.

In september 2022 had het Deense Hooggerechtshof de uitzetting van Zana Sharafane definitief goedgekeurd; het is die beslissing die nu door het EHRM ongedaan werd gemaakt. Even de feiten. Zana Sharafane was veroordeeld tot tweeënhalf jaar opsluiting voor drugshandel, aangevuld met een verbod om in de komende zes jaar Deense bodem te betreden. Op 28 januari 2023 tekende Sharafane hiertegen beroep aan bij het EHRM, en dat op basis van respect voor zijn privé- en familiaal leven, hoewel hij echtgenote noch

Hoe staat de Nederlandse samenleving ervoor op het vlak van sociale samenhang onder de bevolking? Daarover wordt de jongste tijd veelvuldig gediscussieerd. Aanleiding vormt een pas verschenen sociologisch onderzoek en enkele recente wetsvoorstellen die segregatie moeten tegengaan.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is een Nederlands wetenschappelijk instituut dat talloze sociaalwetenschappelijke onderzoeken verricht. Vorige week kwam een nieuwe publicatie naar buiten. Het SCP had gepeild naar de visie onder de bevolking wat betreft de sociale cohesie. Onder de sociale samenhang wordt verstaan: de relaties tussen mensen onderling en tussen mensen en (overheids)instellingen. Een belangrijke vraag luidt: in hoeverre vertrouwen burgers elkaar?

In media, politiek en academische wereld wordt - net zoals in Vlaanderen - aan de lopende band gesproken over ‘polarisatie’ en ‘verruwing’. Bij veel burgers leeft - weinig verrassend - de vooronderstelling dat de sociale samenhang afneemt door de toegenomen individualisering en de omvangrijke migratie met haar bijhorende integratieproblemen. Dat dit laatste element sterk leeft onder de Nederlandse bevolking, mag duidelijk blijken uit de grote verkiezingsoverwinning die de PVV van Geert Wilders wist te behalen bij de jongste stembusslag voor de Tweede Kamer.

Migratie en sociale samenhang

Toch zijn er volgens het Planbureau ook hoopvolle signalen. Ondanks het pessimisme dat soms opspeelt, blijft de sociale samenhang in Nederland over het algemeen groot, zo blijkt uit onderzoek. In vergelijking met andere Europese landen hebben

Nederlanders een hoge mate van vertrouwen in elkaar. Ook vrijwilligerswerk blijft populair en draagt uiteraard bij tot samenhorigheid. Het SCP stelt vast dat sociale cohesie onder druk kan komen te staan in wijken waar veel verschillende etnische groepen samenwonen, maar haast zich om eraan toe te voegen dat ook de economische positie (lees: armoede) hierbij een rol speelt.

De belangrijkste factor blijkt echter niet afkomst of rijkdom, maar wel het opleidingsonderdeel. Zo hebben personen met een kortere opleiding veel minder vertrouwen in anderen dan de zogenaamd hogeropgeleiden (47 procent tegenover 84 procent). Op zich is die vaststelling niet heel schokkend. In Vlaanderen kwam uit sociologisch onderzoek van onder andere prof. Mark Elchardus in de vorige decennia al naar voren dat de opleidingsgraad en de scholing de doorslaggevende variabelen zijn die verklaren hoe verschillende burgers aankijken tegenover ontwikkelingen in de maatschappij.

Liberalen tegen sociale apartheid

Ook door politici wordt al jarenlang gehamerd op het belang van sociale samenhorigheid en het tegengaan van verdere segregatie. Het toeval wil dat vanuit de politiek, in de weken voordat het Planbureau met haar onderzoeksresultaten kwam, voorstellen gelanceerd werden om sociale apartheid te-

gen te gaan. Met name de liberale VVD profileert zich sterk op dit domein. Zo kwam Kamerlid Bente Becker met het voorstel om de culturele en religieuze waarden van burgers met een migratieachtergrond bij te gaan houden. Het gaat dan met name over vragen als: hoe kijken migrantengroepen aan tegen de gelijkheid van man en vrouw, hoe afkerig staan zij tegenover homoseksualiteit en hoe belangrijk vinden zij vrijheid van meningsuiting?

Het voorstel werd door een ruime meerderheid van de Tweede Kamer gesteund. Toch kregen na afloop van de stemming heel wat partijen wroeging. Met name de christelijke politici raakten met zichzelf in de knoop. De achterban van de ChristenUnie en de calvinistische Staatkundig Gereformeerde Partij heeft immers zelf een erg conservatieve opvatting wanneer het gaat om de verhouding man-vrouw en bijvoorbeeld transgenders. Enkele weken voordien zaten de kleine protestantse partijen al met een soortgelijk probleem opgescheept. De huidige regering wil inspecties op weekendscholen gaan toelaten. Vooral zogenaamde ‘Koranscholen’ worden hierbij geviseerd. Doel is om haatzaaien, oproepen tot geweld en radicalisering onder (jonge) moslims tegen te gaan. Echter, ook jongeren uit de behoudsgezinde protestantse kerken krijgen op zondag nog onderricht naar de letter van de Bijbel. In hoeverre worden deze christelijke zondagsscholen straks aan banden gelegd? De Nederlandse regering sust de gemoederen intussen door te benadrukken dat de onderwijsinspectie enkel mag ingrijpen wanneer er een ‘redelijk vermoeden’ is dat de Nederlandse wetten worden overtreden. SD

kind heeft in Denemarken. Maar eens te meer volgen activistische rechters een criminele vreemdeling in zijn redenering.

Terugkeren moet steeds een garantie blijven

“Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens stelt in zijn beslissing duidelijk dat het Europees Recht verbiedt om buitenlandse vreemdelingen uit te zetten zonder hen de garantie te geven dat ze Europa na enkele jaren terug binnen kunnen”, zegt een gealarmeerde Nicolas Bauer, onderzoeker bij het Centre Européen pour le droit et la justice. In het arrest Zana Sharafane tegen Denemarken herinnert het EHRM eraan dat alle uitzettingen die slaan op criminele vreemdelingen, beperkt moeten zijn in de tijd. Maar de magistraten gingen verder, zegt Bauer. Zelfs veroordeelde vreemdelingen moeten dus de garantie krijgen dat ze naar Denemarken kunnen terugkeren, want ze hebben er ‘een privéleven’, zelfs als men er geen vrouw en geen kinderen heeft! Het Hof baseert zich hiervoor op artikel 8 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Op die manier, aldus Nicolas Bauer, heeft het EHRM een soort ‘terugkeergarantie’ voor alle vreemdelingen gecreëerd. We kunnen maar hopen, zegt hij, dat Denemarken dit arrest niet zal uitvoeren, want het EHRM zal steeds verder gaan. Het is duidelijk dat de rechten van vreemdelingen, zelfs van uitgezette criminelen, boven de kernopdracht van de staat gaan, namelijk de veiligheid van de burgers garanderen. Wie stopt dit Europees Hof van de Rechten van de Mens?

Thomas Sowell

Thomas Sowell is een econoom, maar hij is veel meer dan dat. Hij beantwoordt in vele opzichten aan het archetype van de wijze oude man. Hij is ook een filosoof, een historicus en een politiek commentator.

Om Unia helemaal op stang te jagen: Thomas Sowell is een Afro-Amerikaan, maar zijn opvattingen staan diametraal tegenover het hedendaagse politiek correcte discours over racisme, discriminatie, herstelbetalingen, ‘gelijkheid’ en ‘gelijke kansen’. Hij werd geboren tijdens de Grote Depressie, in het toen nog écht racistische diepe Zuiden, in een zwarte wijk zonder elektriciteit of stromend water (!). Zijn vader stierf kort voor zijn geboorte, zijn moeder overleed enkele jaren later en de familie verhuisde naar Harlem in New York. Maar ondanks die rampzalige achtergrond maakte hij iets van zijn leven. Niet door positieve discriminatie, maar door keihard te werken en te studeren. Hij schopte het zelfs tot professor aan verschillende toen nog voortreffelijke universiteiten. Hij schreef een hele reeks boeken over diverse onderwerpen (zie de lijst op zijn webstek www.tsowell.com). Hij werd een boegbeeld van de Amerikaanse Conservatieve Beweging. Bij het grote publiek werd hij vooral bekend dank zij zijn lessen die tot YouTube-filmpjes zijn verwerkt. Ik noem hier slechts enkele heel controversiële en zelfs provocerende titels: ‘What was the cost of ending slavery in America’, ‘The Origins of Woke’, ‘Equity: the thief of human potential’ en ‘Black Culture keeps Blacks Down’ - niet racisme dus. Ook ‘Worst President ever’ is schitterend. En dat gaat over Obama, niet over Trump.

PIET VAN NIEUWVLIET

Geopolitieke mokerslag tégen Teheran

Het is een beetje een sport geworden de voorbije weken: opsommen wie de winnaars en verliezers zijn bij het verdrijven van Assad als Syrisch president. Of de pronostiek aan de winnaarszijde klopt, moet nog blijken. De verliezerskant is duidelijker, waarbij Iran met stip op plaats 1 staat. En waar de ayatollah harde taal spreekt, heeft de topgeneraal het over het “aanvaarden van de nieuwe realiteit”.

Een mix van geopolitiek belang en historische argumenten lag aan de basis van de beslissing van Iran om een tiental jaar geleden de toenmalige Syrische president Assad te hulp te snellen. Bouwend op de chaos in Irak, was Teheran erin geslaagd die connectie te maken met Libanon, waar Hezbollah, een direct verlengstuk van het regime, al jaren erg bedrijvig is. Het verdrijven van Assad door de griezels van IS (of aanverwanten) riskeerde die connectie te bedreigen

ASSAD VERVANGEN WAS EEN REALISTISCH SCENARIO

VOOR IRAN

Er speelde ook meer. Toen de oorlog tussen Irak en Iran woedde, was Assad, zelf een alawiet, de enige Arabische leider die Teheran steunde. In 2015 had Mohsen Rezaei, voormalig hoofd van de Revolutionaire Garde, het in Le Figaro nog over een “historische schuld ten aanzien van Syrië”. En die werd afgelost. Iran redde Assad van de ondergang, waarna Rusland, vooral door de controle van het luchtruim, het tij in zijn voordeel deed keren. Tot nu.

Vluchtend leger

Dat het allemaal zo snel is gegaan, moet vooral op conto van het falende Syrische leger geschreven worden. Ze gingen op de loop toen ‘de rebellen’ (sic) oprukten - letterlijk. Wat kon Iran op zo’n moment anders doen dan zich afzijdig houden? Duizenden landgenoten werden uitgevlogen, net op tijd, want lang duurde het niet voordat de Iraanse ambassade in Damascus volledig geplunderd werd, met in-

DUITSLAND

begrip van de 45 miljoen dollar cash die daar bewaard werd. Opvallend genoeg liet men de Russische ambassade, toch die andere cruciale bondgenoot van Assad, ongemoeid. Recente satellietbeelden wijzen erop dat ze hun bases in het land niet aan het ontruimen zijn. Enkele schepen werden buiten de haven van Tartus voor anker gelegd; volgens deskundigen uit voorzorg, gezien hun kwetsbaarheid in de haven. Moskou zou ook contacten zoeken met het nieuwe regime, voor zover identificeerbaar. Hun pragmatisme is logisch. Zonder aanwezigheid op Syrische bodem verliezen ze hun toegang tot de Middellandse Zee. Maar ook de logistiek naar Afrikaanse bondgenoten toe, zoals de Centraal Afrikaanse Republiek of Mali, zou door het wegvallen van die ideale plek voor een tussenlanding erg gecompromitteerd worden. Maar terug naar Iran, dat zich door zijn jarenlange arrogante opstelling bijzonder onpopulair heeft gemaakt.

Communicatie met Israël

De relatie tussen Assad en Teheran zat trouwens op vele vlakken scheef. Voor Teheran ging het nooit over de persoon die het presidentieel paleis bemande, zeker als die weinig dankbaarheid betoont voor de geleverde inspanningen. Met tegenzin zagen de Iraniërs hoe Assad (met succes) pogingen ondernam voor zijn rehabilitatie in de Arabische wereld. Recent raakte ook bekend dat hij steeds meer communicatielijnen met Israël onderhield, wat allemaal tegen het belang van Teheran indruiste. Assad vervangen was een realistisch scenario voor Iran. Maar niet hetgeen we vandaag meemaken, wat veel weg heeft van een worstcasescenario, zowel qua timing als casting.

VOOR TEHERAN GING HET

NOOIT OVER DE PERSOON DIE HET PRESIDENTIEEL PALEIS BEMANDE

Obligaat aanvaarden

En dus rest Teheran niet veel meer dan zijn wonden te likken. In diplomatieke middens is te horen dat zomaar even 126 zakelijke contracten tussen Iran en Syrië bestaan, be keken over een periode van 12 jaar goed voor een engagement van de Perzen ter waarde van 30 tot 50 miljard dollar. Een stevig be drag, zeker gelet op de economische zwarte sneeuw die het land zelf ziet. Er is officieel een agressieve retoriek, maar ook realisme. “Iran moet deze nieuwe realiteiten aanvaar den”, verklaarde generaal Salami, oude ster ke man van - daar is ze weer - de Revolutio naire Garde.

Verschillende steunpilaren vielen de voorbije maanden weg of werden zwaar gehavend. Hamas werd gedecimeerd in Gaza, Hezbollah kreeg een stevige tik toegediend (herinner u de ontploffende mobieltjes) en nu is er het vertrek van Assad. Betekent dat dat het regime in Teheran zich gaat toeleggen op zijn nucleaire programma, andere vormen van terreur gaat opdrijven, of wie weet: hervormingen doorvoert? Feit is dat die nieuwe ontwikkeling een interessant gesternte vormt voor het nakende presidentschap van Donald Trump, dat over ongeveer één maand een feit wordt. GDD

Krieg gegen Weihnachten

We gaan het hier niet hebben over de vele islamitische terreuraanslagen tegen kerstmarkten, maar over de geniepige ideologische guerrillaoorlog van linkse politici en woke-drukkingsgroepen tegen het christelijke kerstfeest.

Die oorlog woedt al jarenlang in verschillende westerse landen, ook in Duitsland. Slechts enkele feitjes uit 2003. Onder het motto ‘Orient trifft Okzident’ werd de traditionele Andreasmarkt - een kerstmarkt dus - in Karlstadt geopend met de roep van de muezzin vanop een minaret. Een kinderkoor zong islamitische liederen. Er waren nergens nog kerstliederen te horen. Ook in 2003 weigerde een kleuterschool in Hamburg een kerstboom te plaatsen. In een bericht aan de ouders legde het schoolbestuur uit waarom: “Wij hebben dat besluit als team genomen, omdat geen enkel kind omwille van zijn geloof mag worden uitgesloten.”

EEN RELIGIEUS FEEST IS PER DEFINITIE BEDOELD VOOR ÉÉN RELIGIEUZE GROEP

Als men die ziekelijke redenering consequent doortrekt, dan moet men álle religieuze tradities en feesten uit de scholen en uit het publieke leven bannen. Een religieus feest is nu eenmaal per definitie bedoeld voor één religieuze groep, niet voor iedereen. Maar bij woke en bij links gaat de logica altijd slechts in één richting, zoals bij alle totalitaire bewegingen trouwens. In vele Duitse scholen in andere steden mogen alleen nog kerstbomen worden geplaatst als ze een neutrale ‘winterversiering’ krijgen, zonder christelijke symboliek. Anders dan bij ons, waar kerstmarkten nu meer en meer ‘wintermarkten’ worden genoemd, blijven zelfs de meest linkse en groen-linkse besturen de term ‘Weihnachtsmarkt’ gebruiken.

De oorlog is nog lang niet verloren

Maar de vlag dekt heel dikwijls de lading niet meer. Ik heb geprobeerd een kleine vir tuele reis te maken naar enkele Duitse kerst marken, zonder de pretentie te hebben dat dat meer is dan een niet-representatief staal. Maar ik kon toch al twee besluiten trekken: ja, er woedt ook in Duitsland een ‘Krieg gegen Weihnachten’. Maar die oorlog is nog lang niet verloren. Vele Duitse steden houden heel dapper vast aan hun oude tradities.

De kerstmarkt in Keulen leek mij nog heel degelijk. Er was bijvoorbeeld een uitgebreide tentoonstelling van prachtige traditionele kerstkribben. Ook in Aken houdt het christe lijke feest stand: in de dom was er een ‘Geistli

cher Impuls zum Thema Adventliche Symbole’. In de Aula van de Domsingschule werden adventsliederen gezongen, voor ‘kinderen en allen die kinderen gebleven zijn’ en het publiek kreeg de kans mee te zingen. In de dom zelf werd orgelmuziek gespeeld. In andere kerken waren er nog koorzangen en werden er kerstliederen gespeeld. Ik kon niet zien of meestal alleen nog schapen en een ezel. Onder druk van dierenrechtenactivisten zijn vele steden al van die traditie afgestapt. Het is ook geen punt van mijn geloof, maar het was wel gemakkelijk om een balans op te maken: als er nog levende dieren waren, dan waren er tenminste nog echte kerststallen, en dat viel best mee, want er waren nog stallen met levende dieren in Andernach, Stuttgart, Tierpark Nordhorn, Wildberg en in het Beierse Kaufbeuren, en waarschijnlijk nog op vele andere plaatsen. Dat laat vermoeden dat er nog veel meer gewone echte kerstkribben met alleen maar beelden waren.

De Duitsers, of ze nu folkloristen zijn, gewoontechristenen, cultuurchristenen of echte gelovigen in de religieuze zin van het woord…, zij geven hun tradities niet zomaar op. Ik heb de indruk dat Weihnachten in Duitsland nog steviger geworteld is dan Kerstmis, Noël of Christmas in andere landen.

PAUL BÄUMER

Ayatollah Khomein

Kerstmarkt

De Vlaamse afkomst van de Kerstman

Het is wel wat met al die in het rood geklede oude mannen met een witte baard die cadeautjes willen uitdelen aan de brave kindjes. Sinterklaas en Sint-Maarten kunnen zich daarbij beroepen op een eeuwenoude traditie in Vlaanderen, maar de Kerstman is duidelijk een exoot.

De dikbuikige en ‘Ho Ho Ho’ roepende figuur klieft nog niet zo lang op zijn door rendieren getrokken slee door de Vlaamse hemel. Hij drong pas na de Tweede Wereldoorlog de Vlaamse samenleving binnen, samen met Coca Cola en andere elementen van de Amerikaanse cultuur. Toch ligt de oorsprong van die Kerstman vermoedelijk in Vlaanderen en meer bepaald in Turnhout, de hoofdstad van de Kempen. De historicus David Baekelandt, gespecialiseerd in de geschiedenis van Vlaamse emigranten naar Noord-Amerika, sprokkelde hierover interessante elementen bij elkaar

MINSTENS TWEE RENDIEREN, DUNDER EN BLIXEM, DRAGEN EEN NAAM MET EEN DUIDELIJK NEDERLANDSE OORSPRONG

De centrale figuur in dit verhaal is een zekere Annetje Loockermans die rond 1620 in Turnhout werd geboren. Via een tussenstop in Holland kwam Annetje terecht in de stad Nieuw-Amsterdam in de kolonie Nieuw-Nederland, vandaag de stad en de staat New York in de USA. Annetje behoorde daar tot één van de meest welgestelde en invloedrijke families. Haar zus Elsje Loockermans trouwde met Peter Stuyvesant, de laatste Nederlandse gouverneur van de kolonie. Annetje zelf trad in het huwelijk met de ondernemer Olaf Stevensz van Cortlandt. Zowel Stuyvesant als Van Cortlandt zijn vandaag nog altijd zeer prestigieuze namen in New York. De afstammelingen van Olaf van Cortlandt en Annetje Loockermans zouden een belangrijke rol spelen in Noord-Amerika. Twee zonen werden burgemeester van New York. Ook de latere presidenten Theodore en

Intolerantie voor nultolerantie

Nu Vlaanderens favoriete televisienonkel Tom Waes van zijn sokkel is gevallen, heeft de steeds dominantere gezondheidscultuur de kans aangegrepen om haar pijlen op alcoholgebruik te richten. Vooruit heropende tijdens de federale onderhandelingen de discussie omtrent de nultolerantie voor alcohol in het verkeer.

Kamerlid Joris Vandenbroucke diende al meermaals een voorstel in om drinken en rijden geheel te verbieden, maar ving telkens bot. Naast de genoten steun binnen zijn eigen partij, kon hij bij de meest recente stemming in 2020 enkel de Ecolo/Groen-fractie overtuigen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de nultolerantie deze keer wel zal worden aangenomen door de Kamer. Maar zoals de leidcultuur momenteel evolueert, is het slechts een kwestie van tijd alvorens de nee-stemmende partijen hun kar zullen keren.

Initiatieven als Tournée Minerale, waarbij deelnemers gedurende de hele maand februari geen alcohol drinken, waren al een eerste teken aan de wand dat normaal alcoholgebruik steeds meer geproblematiseerd zou worden. Dat uit zich ook in de toon van de opiniestukken die we in de kranten lazen toen de vermoedens over Waes’ dronken toestand door hemzelf bevestigd werden. Karsten Lemmens van De Standaard omschreef alcohol als “vergif” en “een harddrug” en benadrukte “dat er geen veilige ondergrens bestaat” voor alcoholconsumptie. Jana Antonissen van De Morgen noemde nultolerantie dan weer “de evidentie zelve”. “Vreemd dat hier anno 2024 nog over gediscussieerd wordt”, schreef ze in haar column.

Medicalisering van de discussie

Het spreekt voor zich dat alcohol in het verkeer een discussie is met blijvende relevantie. De Ramp Waes aan de Kennedytunnel is uiteindelijk een aanleiding als een ander om het onderwerp opnieuw aan te snijden. Het valt alleen op hoezeer de invloed van het wetenschappelijke tijdperk tot een medicalisering van het debat heeft geleid. Alcohol wordt gereduceerd tot louter een drug, zonder enige achting voor millennia aan socioculturele relevantie. Het drankaspect van de westerse gastronomie draait onlosmakelijk rond de rijke variatie aan wijn, bier en gestookte dranken. Zijn wij Vlamingen dan geen Bourgondiërs?

HET IS STOREND DAT FIGUREN ALS LEMMENS (DS) EN ANTONISSEN (DE MORGEN) ÁLLE DRANKGEBRUIK ALS INHERENT PROBLEMATISCH ZIEN

Meer bewustzijn rond ons drankgebruik is vanzelfsprekend een goede zaak. Niet alleen voor de verkeersveiligheid, maar eveneens voor de volksgezondheid. Er zijn al ettelijke boeken geschreven over hoe alcohol kwantitatief gezien de meest schadelijke drug ter wereld is. Het is alleen storend dat figuren als Lemmens en Antonissen álle drankgebruik als inherent problematisch zien, terwijl de meeste mensen een gezonde verhouding hebben met alcohol.

Principes balanceren

Maar als de discussie dan toch wetenschappelijk gevoerd wordt, zijn enkele cijfers op hun plaats. Het klopt dat alcohol de motorische controle ondermijnt, de risico-inschatting bemoeilijkt en leidt tot meer impulsief rijgedrag. Dat nultolerantie het aantal verkeersslachtoffers kan terugdringen, staat in feite buiten twijfel. De vraag is echter in welke mate. Tussen 2005 en 2023 is het aantal dodelijke verkeersslachtoffers meer dan gehalveerd in Vlaanderen. Men mag ook niet vergeten dat in diezelfde periode de bevolkingsomvang met ongeveer 12 procent is toegenomen en bijgevolg dus ook het aantal wagens dat zich op ieder gegeven moment op de wegen bevindt. Vias, het onafhankelijke kennisinstituut dat verkeersveiligheid onderzoekt, wijst onder meer naar de opkomst van trajectcontroles als oorzaak van die afname. Sommige aanvullende verklaringen, zoals de meer geavanceerde veiligheidssystemen in onze transportmiddelen, zijn voor de hand liggend. Ook minder gekende ingrepen als veiligere, meer efficiënte vangrails en botsabsorbeerders vormen ongetwijfeld deel van het verhaal van toegenomen verkeersveiligheid.

De vraag is of we nu niet allicht bij de ‘diminishing returns’ gaan aanschurken. Gaan we miljoenen mensen de vrijheid om te drinken, in vele gevallen permanent, ontnemen om enkele levens te redden? Het zou volgens Vias om maximaal 17 levens per jaar gaan (België). Dat cijfer is ongeveer gelijk aan het gemiddelde aantal verkeersdoden dat er in de eerder vermelde periode ieder jaar minder zijn in Vlaanderen alleen. Veiligheid staat bovenaan de lijst verkeersdoelstellingen, maar elke minimale winst in veiligheidsmarge kan niet tegen om het even welke prijs. De beslissing om de verlichting op vele snelen gewestwegen deels of bijna volledig uit te doven, bespaart energie, maar vormt mogelijk wel een bijkomende risicofac-

Franklin D. Roosevelt konden een bloedlijn naar Annetje Loockermans trekken. Het is zeer waarschijnlijk dat Annetje Loockermans de katholieke traditie van Sinterklaas naar de protestantse kolonie bracht. Dat blijkt onder meer uit een brief uit 1675 van ene Wouter de Backer aan een dochter van Annetje. In de brief wordt melding gemaakt van een aankoop van koeken en ‘suntterclaesgoet’ (sinterklaaslekkernij) ter waarde van 2 gulden en 10 stuivers. Met het verdwijnen van het Nederlands in de kolonie, veranderde Sinterklaas in Santa Claus en begon de figuur zich steeds minder als een bisschop te gedragen. De schrijver Clement Clarke Moore, die gehuwd was met een afstammelinge van Annetje Loockerman en dus vertrouwd was met de verhalen en gewoonten in de familie, schreef in 1822 zijn wereldberoemd geworden gedicht ‘Twas the Night Before Christmas’. De hoofdfiguur St.-Nicholas vliegt op kerstavond op een door acht rendieren getrokken slee door de lucht om aan de brave kindjes cadeautjes te brengen. Minstens twee rendieren, Dunder en Blixem, dragen overigens een naam met een duidelijk Nederlandse oorsprong

DE CENTRALE FIGUUR IN DIT VERHAAL IS EEN ZEKERE ANNETJE LOOCKERMANS UIT TURNHOUT

In 1862 maakt Thomas Nast de eerste tekening van Santa Claus in het tijdschrift Harper’s Magazine. Dezelfde tekenaar verzon dat Santa op de Noordpool woonde. De echte doorbraak van Santa Claus vond vanaf 1931 plaats. Meer dan dertig jaar lang tekende Haddon Sundblom in opdracht van frisdrankproducent Coca-Cola elk jaar lang een Santa Claus, met rendieren en elfjes, maar ook altijd met een flesje frisdrank binnen handbereik. Toen Coca-Cola na de Tweede Wereldoorlog de wereld veroverde, ging Santa mee. En zo kwam hij uiteindelijk weer thuis op de plek waar hij driehonderd jaar eerder was vertrokken: in Vlaanderen.

KARIM VAN OVERMEIRE

tor voor de verkeersveiligheid. Ook daar worden meerdere principes gebalanceerd.

Nultolerantie voor jonge bestuurders

Wat wel een te verdedigen maatregel lijkt, is een nultolerantie voor jonge bestuurders. In Nederland mogen chauffeurs de eerste vijf jaar na het behalen van hun rijbewijs al sinds 2006 geen alcohol meer drinken wanneer ze achter het stuur kruipen. Jongere bestuurders zijn immers gevoeliger voor de voornoemde effecten van alcohol, die de rijvaardigheid ondermijnen. Ze zijn minder in staat om hun bloedalcoholgehalte correct in te schatten, hebben een lagere tolerantie en hebben algemeen al een grotere neiging tot impulsief gedrag.

Uit bovenstaande grafiek merken we dat het ongevalsrisico bij 0,5 promille slechts zeer weinig toeneemt, zelfs voor erg jonge bestuurders, en pas vanaf ongeveer 0,8 promille noemenswaardig begint te stijgen. Bij minder dan 2 procent van alle ongevallen waarbij een van de betrokken chauffeurs gedronken heeft, is er sprake van een bloedalcoholgehalte van 0,5 promille of minder. Het zijn met andere woorden de bestuurders die ook volgens de huidige wetgeving al in overtreding zijn die nagenoeg alle ongevallen veroorzaken waarin alcohol een rol heeft gespeeld.

Echte oplossingen

Vooruit wil nultolerantie met het oog op nul verkeersdoden in 2050. Dat is wensdenken dat in dezelfde mate gegrond is in de realiteit als een klimaatneutraal Europa tegen 2050. Elk transportbeleid waarbij dagelijks miljoenen individuen betrokken zijn, zal slachtoffers kennen. Het is een kwestie van billijke maatregelen te nemen, die resultaat halen zonder de vrijheid en gangbare gewoontes ernstig in te perken. De discussie moet gaan over hoe we de zware overtreders meer efficiënt van de weg kunnen houden, zodat aanvaardbaar drinken rijgedrag niet onnodig aan banden gelegd dient te worden.

BRON: VIAS

De traditie van Kerstmis

Voor de ene is het een aanleiding om een ski- of zonvakantie te boeken, voor de andere om aan te schuiven aan een rijk gedekte tafel en voor nog anderen is en blijft het één van de hoogdagen van het kerkelijk jaar. Hoe dan ook, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Suikerfeest, blijft Kerstmis of het kerstfeest tot nader order een van de belangrijkste feestdagen in het Westen. De kerkelijke traditie wil dat met Kerstmis de geboorte van Jezus Christus wordt gevierd.

In de westers-christelijke wereld, maar ook in sommige oosterse kerken, valt Kerstmis jaarlijks op 25 december. Maar de meeste oosterse kerken, waaronder de Russisch-Orthodoxe en ook de Ethiopisch-Orthodoxe kerk, vieren de gebeurtenis dertien dagen later. Dat verschil valt te verklaren door het feit dat laatstgenoemde kerken, in tegenstelling tot de westerse die de gregoriaanse kalender hanteren, blijven vasthouden aan de oude - uit de Romeinse tijd daterende - juliaanse kalender.

OF ER EEN VERBAND BESTAAT

TUSSEN DE PRECHRISTELIJKE TRADITIES EN DE MODERNE KERSTBOOM IS ONZEKER

Het probleem is echter dat het aan concreet historisch bewijs ontbreekt dat 25 december wel degelijk de geboortedag van Jezus was. Door de vroege kerkvaders werd alvast geen melding gemaakt van vieringen op die specifieke datum en ook christelijke schrijvers als Irenaeus (130-200) en Tertullianus (160-225) hebben er niets over geschreven. Origenes (165-264) bespotte zelfs de Romeinse vieringen van verjaardagen als heidense praktijken. Dat zijn aanwijzingen dat het kerstfeest in die jaren nog niet op de kerkelijke kalender stond.

DE FILOKALIAANSE KALENDER

Het betekent echter niet dat niemand geïnteresseerd was in de geboortedatum van Christus. Al aan het einde van de tweede eeuw werd hierover binnen de schoot van de Kerk vinnig gedebatteerd. Van kerkvader en theoloog Clemens van Alexandrië (150-215) is geweten dat hij verschillende voorstellen voor het vastpinnen van die geboortedatum deed, maar niet één daarvan was 25 december… Voor zover kan worden nagegaan, komt de eerste vermelding van 25 december als de geboortedag van Jezus uit een almanak uit het midden van de vierde eeuw, die de filokaliaanse kalender wordt genoemd. Een paar decennia later, rond het jaar 400, zou de kerkvader Augustinus aangeven dat de donatisten - een strekking binnen de kerk die was ontstaan tijdens de vervolgingen

SOL INVICTUS

De meeste historici gaan er vandaag vanuit dat de keuze voor 25 december er gekomen is na de bekering van keizer Constantijn in 312. De prille Kerk bleek er immers niet écht in te slagen om de diep in het collectieve geheugen gebrande heidense feestgebruiken uit te bannen, dus werd pragmatisch besloten om die in aangepaste vorm in de christelijke traditie op te nemen. Of ze daar verstandig aan deden en of het zinvol was, staat open voor historisch debat. Maar de motivatie was om het heidendom van de Romeinse wereld te vernieuwen, in plaats van alles radicaal met wortel en tak uit te roeien. De Romeinen vierden hun zevendaagse winterfeest, de aan de god Saturnus gewijde Saturnalia, vanaf 17 december. Om het einde van de winterzonnewende aan te geven, maakten ze van 25 december een feestdag voor Sol Invictus (de Onoverwonnen Zon). De Kerk verkoos Christus met de metafoor van de nieuwe en ware zon aan te duiden en zo nam de Kerk dat heidense feest over en stelde de viering van de geboorte van hun Verlosser op 25 december in. Het was geen toeval dat in dezelfde periode, op het einde van december, onze Germaanse voorouders de winterzonnewende of het joelfeest vierden. Het Germaanse midwinterfeest begon in de langste nacht van het jaar en duurde maar liefst twaalf nachten, wat precies overeenkomt met de tijd tussen het christelijke Kerstmis (25 december) en Driekoningen (6 januari). Daartussen vieren we tegenwoordig nog oud en nieuw. Het oude midwinterfeest, gericht op de terugkeer van het licht, werd na de kerstening van onze gewesten veranderd in de viering van de geboorte van Christus, het ‘licht der wereld’. En bijgevolg werden heel wat elementen uit het joelfeest geïncorporeerd in het kerstfeest. Veel van de oude symboliek en gebruiken die bij dat feest hoorden, hebben tot op de dag van vandaag standgehouden.

HET JOELBLOK

Zo is bijvoorbeeld het gebruik van de rijkelijke kerstdis - die in feite haaks staat op de door de Kerk gepreekte matigheid - rechtstreeks terug te voeren op het joelfeest. Voor de oude Germanen waren zulke uitgebreide feestdissen in feite offermaaltijden, waarbij alles wat je at en dronk eigenlijk bestemd was voor de goden. Hoe meer je op kon, hoe beter. De ‘bûche de Noël’ - het gebak in de vorm van een boomstronk - die niet op de feesttafel mag ontbreken, verwijst rechtstreeks naar het traditionele joelblok. Dat was een houtblok dat tijdens de midwinterperiode uit het bos werd gehaald en symbolisch in de haard werd aangestoken met een verkoold stuk van het blok van het jaar daarvoor, om de woning te vrijwaren van brand en blikseminslag

DE PRILLE KERK BLEEK ER NIET ÉCHT IN TE SLAGEN OM DE HEIDENSE FEESTGEBRUIKEN UIT TE BANNEN

Hetzelfde geldt voor het gebruik van hulst en de kerstboom die licht bracht in de donkerste dagen van het jaar. Het groenblijvende hulst werd van oudsher gezien als een heilig gebladerte, dat geluk en bescherming zou bieden. Dat was een wijdverbreide en oude traditie die van voor het kerstfeest dateerde, want zelfs de oude Romeinen smukten hun huizen en tempels tijdens de Saturnalia-feesten al met hulst op en versierden er hun cadeaus ermee.

DE KERSTBOOM

Hoewel de kerstboom pas vanaf de negentiende eeuw in de Lage Landen ingeburgerd raakte, kent ook die een oudere oorsprong. Net als de Romeinen haalden de Germanen tijdens het midwinterfeest groen naar binnen, dat ze versierden met appels en noten. Ze versierden hun huizen met groene takken om aan te geven dat het licht en het leven terug zouden keren na de lange winter. Maar of er een verband bestaat tussen de prechristelijke tradities en de moderne kerstboom, is onzeker. Wat wél vaststaat, is dat ze aan het einde van de middeleeuwen naaldbomen in of voor hun huis zetten, maar van een echte kerstboom was pas sprake in het begin van de 16de eeuw in het westen van Duitsland. Een van de oudste bronnen die een soort kerstboom vermeldt, komt uit het Duitse Freiburg en is in 1419 geschreven. Een groep bakkersknechten zou een boom vol appels, koekjes en glitter gezien hebben in een herberg. Een latere bron maakt gewag van een fraai versierde boom in de kathedraal van Straatsburg in 1539, terwijl een kroniek uit 1570 beschrijft hoe Bremse ambachtslieden een boom optuigden met appels, noten, dadels en bloemetjes van papier. Het gebruik kreeg al snel navolging, eerst in de protestantse landen - waar de kerstboom de sinds de 13de eeuw ingevoerde katholieke kerstkribbe verving - en later in heel West-Europa. Ook het branden van kaarsjes in die bomen - als symbool van het wederkerende licht - speelde een belangrijke rol in dat gebruik dat naa(l)dloos werd geincorporeerd in het kerstfeest.

JAN HUIJBRECHTS

Er schuilt een heiden in ieder van ons

Op een zucht van Kerstmis is het een gepast moment om even stil te staan bij onze religieuze traditie. Deze is ontegensprekelijk christelijk, meer bepaald katholiek. Het vaak gebruikte epitheton ‘joods-christelijk’ overdrijft de joodse invloed en blijft tegelijk blind voor de vele andere sferen die het huidige christendom hebben bevrucht. De Griekse filosofen Plato en Aristoteles inspireerden Augustinus en Thomas van Aquino. Daarnaast haalde de Katholieke Kerk de mosterd voor haar rechtsysteem en bestuurlijke hiërarchie uit Rome. Maar ook de Germaanse ‘heidense’ godsdienst drukte haar blijvende stempel op het (Europese) christendom. Dit boek gaat op zoek naar de vertrouwde, maar ook minder bekende sporen hiervan.

Auteur Marcel De Cleene is een Gentse hoogleraar op rust die in de biologie zijn academische loopbaan heeft uitgebouwd. De sprong naar het religieuze lijkt op het eerste gezicht minder evident, ware het niet dat hij doorheen de jaren een bijzondere aandacht heeft uitgebouwd voor de invloed van oude cultusplanten in onze hedendaagse cultuur. Net zoals bij de monotheïstische godsdiensten staat religie centraal in het heidendom, meer bepaald de verbondenheid met een hogere kracht die lijkt verloren te zijn gegaan. Maar anders dan de wereldgodsdiensten die zich richten tot een opperwezen, plaatsen heidense godsdiensten de natuur centraal. Bij deze natuurgodsdiensten is het niet een profeet, maar onze omgeving die het heilige openbaart. Denk maar aan eiken, bergen, rivieren of rotsen die een sacraal karakter hebben.

De opstand van de Saksen tegen Karel de Grote in 772 geven mooi weer hoezeer de natuur de Germaanse samenleving in religieuze zin beïnvloedde. En tegelijk hoe radicaal de Kerk omging met het heidense geloof. De aanleiding van de Saksische rebellie was de vernietiging van de Irminsul, een hoge boom waarvan geloofd werd één van de zuilen te zijn die het hemelgewelf draagt. Tegelijk was de kolos ook de plaats waar de Saksen recht spraken. Het omhakken verzinnebeeldde een aanslag op hun politieke bestel en dus op het hart van de Saksische identiteit.

Kerstmis

Toch is de diep ingebedde heidense cultuur blijven voortleven in heel wat van de symbolen en feestdagen die op het eerste gezicht christelijk lijken. Er is uiteraard het bekende voorbeeld van Kerstmis. Het is geen toeval dat de geboortedatum van Christus (25 december) zo dicht samenvalt met de winterwende, het moment dat de dagen terug beginnen te lengen. De Germanen vierden dan hun joelfeest. Ook de symboliek ademt heidens. Gaande van de kerstverlichting, die de duistere dagen wil aangenamer maken, over de dennenboom, die met zijn groene naalden symbool staat voor de krachtige natuur die ook de donkerste dagen weerstaat, tot de kerststronk als toetje van een copieuze maaltijd; een verre herinnering aan onze voorouders die de huisgoden via houtstronken als offer gunstig wilden stemmen. Het christendom hanteert een lineair tijdskader dat in de hemel of de hel verdwijnt, in tegenstelling tot het heidendom dat een meer cylische filosofie heeft, in lijn met de levensloop van de natuur. De christelijke jaarkalender ademt eveneens dat cyclische karakter. Een belangrijk deel van het boek behandelt dan ook de diverse naamdagen en hun antieke oorsprong.

Het getal 40

Persoonlijk vond ik bijzonder leerrijk hoe de heidense kalender opgedeeld werd in vier blokken van 91 dagen, twee periodes van 40 dagen en een feestperiode van 11 dagen. Voorbeelden zijn het joelfeest dat van Kerstmis tot Driekoningen loopt of de periode van Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart tot Pinksteren. Het is geen toeval dat het symbolische cijfer ook in de Bijbel voorkomt, denk maar aan 40-jarige tocht van Mozes of de 40-dagen die Christus in de woestijn doorbracht al biddend en vastend.

De lezer blijft achter met de bedenking hoe verbluffend diep de natuurgodsdienst nog doorwerkt in ons hedendaagse geloof, ondanks het feit dat ze officieel al ruim anderhalf millennium is uitgebannen. Deze heidense invloed ontkennen, is even ridicuul als de bewering van vrijzinnigen dat ze vrij zijn van christelijke inspiratie in hun hedendaagse denken. Een bescheiden overweging voor onder de kerstboom...

PIETER VANDERMOERE

Marcel de Cleene, ‘Heidens!Volksgebruiken vandaag met sporen van voorchristelijke tradities’, 2024, Sterck & de Vreese. 312 p., 29,90 euro. ISBN 9789464711158

Kerk excommuniceert ketterse ACV-leden

ACV-leden die bij de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober op een lijst van het Vlaams Belang stonden, kregen de afgelopen weken een opmerkelijke brief in de bus. Daarin dreigt de christelijke vakbond ermee om leden die geen afstand nemen van de politieke standpunten van het Vlaams Belang te excommuniceren. Maar dat is niet naar de zin van de Kerk. “Een dergelijk gebrek aan naastenliefde en verdraagzaamheid kan echt niet door de beugel, zeker niet zo kort voor Kerstmis”, klinkt het bij de Belgische bisschoppen.

De Belgische bisschoppen hebben schoon genoeg van de moraliserende houding van de ACV-top. Die dreigt ermee om leden die actief zijn bij het Vlaams Belang te excommuniceren. Dat de vakbond zich zo bezondigt aan weinig christelijk gedrag, zet kwaad bloed bij de Kerk. “Een christelijke vakbond die aan discriminatie doet op basis van politieke criteria? Dat kan echt niet door de beugel. Voor ons is het genoeg geweest”, klinkt het misnoegd. Dat het aantal ongelovigen, linkshandigen en ongedoopten binnen het zogenaamde ‘Algemeen Christelijk Vakverbond’ ongeziene proporties aanneemt, is al langer een doorn in het oog van de Kerk. Daarom zal de Kerk doortastend optreden en ACV’ers die halsstarrig blijven weigeren om zich weer tot het ware geloof te bekeren onherroepelijk excommuniceren. “Een vakbond met een ketters gedachtegoed dat uitgaat van zondige principes en vanuit een hei-

dense achtergrond, dat strookt niet met de waarden van de Kerk. Dit is ook bevestigd door onze interne besluitvormingsorganen.”

Overeenkomstig de statuten van de Kerk moeten ACV’ers een keuze maken. Als ze lid wensen te blijven van de Kerk, kunnen ze niet langer militant van het ACV zijn. Wie toch beslist om militant van het ACV te blijven, wordt uitgesloten als lid van de Kerk. De Kerk blijft bereid om met ACV’ers in gesprek te gaan over hun ketterse gedachtegoed. Ook als ze intussen niet meer actief zijn binnen heidense groeperingen of afstand wensen te nemen van het ketterse gedachtegoed, kunnen ze zich tot de Kerk richten. Voor de brandstapel hoeven ACV’ers voorlopig niet te vrezen, maar het gebruik ervan wil de Kerk niet uitsluiten.

De onbereikbaarheid van basisinfrastructuur

“Het Vlaanderen van morgen is er niet voor iedereen”

Het gebrek aan toegankelijke publieke infrastructuur in Vlaanderen wordt met de dag schrijnender, met name voor ouderen, inwoners van landelijke gebieden en andere burgers die afhankelijk zijn van essentiële diensten zoals bankautomaten en het openbaar vervoer. Een recent voorbeeld is het moeizame proces rond de installatie van cashpunten door Batopin, het gezamenlijke initiatief van de vier grootste Belgische banken. Hoewel dit netwerk in theorie een oplossing zou moeten bieden voor het afnemende aantal bankautomaten, blijkt dit in de praktijk nauwelijks effectief.

Met slechts 500 (!) actieve cashpunten en een streefcijfer van 970 tegen eind 2025 loopt Batopin stevig achter op schema. De uitdagingen liggen volgens Batopin deels in de strenge technische en veiligheidsvereisten waaraan panden moeten voldoen. Dit leidt tot een tekort aan geschikte locaties, vooral in landelijke gemeenten zoals Grimbergen, Kampenhout en Zedelgem, waar inwoners vaak kilometers moeten reizen om cash op te nemen. Deze vereisten, bedoeld om diefstal en vandalisme tegen te gaan, creëren echter juist een situatie die door heel wat mensen als frustrerend wordt ervaren.

Het Vlaanderen van morgen: niet voor iedereen

De winstgedreven aanpak van banken vergroot deze kloof. Zoals Marino Keulen (Open Vld), burgemeester van Lanaken, terecht opmerkt, maken banken recordwinsten terwijl de beschikbaarheid van hun dienstverlening wordt afgebouwd. De inwoners, vaak ouderen zonder digitale vaardigheden, zijn hiervan de dupe. Keulen stelde pragmatisch voor om cashpunten te plaatsen op openbare pleinen, waar sociale controle en parkeergelegenheid aanwezig zijn. Hoewel Batopin dit

overweegt, krijgt het voorstel geen prioriteit. Vlaanderen bouwt aan de toekomst. Maar dat heel wat mensen niet onmiddellijk meekunnen met die toekomst, is blijkbaar hun eigen zaak. Het probleem gaat dan ook verder dan bankautomaten alleen. Het illustreert een bredere trend: de structurele achterstelling van perifere gebieden in Vlaanderen. De uitrol van essentiële diensten zoals openbaar vervoer, ziekenhuizen en postkantoren volgt een vergelijkbaar patroon. Beleid wordt vaak ontworpen vanuit een stedelijk perspectief, waarbij de noden van kwetsbare groepen en landelijke regio’s volledig ondergeschikt worden gemaakt aan efficiëntie en kostenbesparing.

De vraag rijst of deze keuzes verenigbaar zijn met een Vlaanderen dat zich graag presenteert als sociaal rechtvaardig. Zonder actieve maatregelen om infrastructuur dichter bij de burger te brengen, dreigt een groeiende ongelijkheid tussen stedelijke en rurale gebieden, en tussen digitaal vaardige en meer kwetsbare groepen. Het is tijd dat beleidsmakers en bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen om basisdiensten werkelijk bereikbaar te maken voor iedereen, ongeacht woonplaats of leeftijd.

PEPIJN DEMORTIER

LEZERSBRIEVEN

Stervend land

Pallieterke,

Het jaar 2024 is niet geworden wat er van verwacht werd. De vooruitzichten zijn ook al niet beter. Het land kent serieuze problemen en of de politiekers die het zover hebben laten komen ze zullen oplossen, is maar zeer de vraag. Al in de jaren 1970 had ik bedenkingen bij de wervingscampagne van Willy Claes. Mensen uit een heel andere cultuur naar hier halen om de koolmijnen draaiende te houden, was geen goed idee. De daaruitvolgende migratiegolf breekt ons zuur op. De nieuwjaarsbrandjes zullen ook dit jaar waarschijnlijk niet ontbreken. Reeds in de jaren 1990 voorzag men problemen met de verouderende bevolking. Men wist het en Vande Lanotte richtte begin deze eeuw een Zilverfonds op, maar vergat de spaarkous te vullen. Onder andere het onderwijs en de infrastructuur werden verwaarloosd. Geschenkjes allerhande werden met geleend geld betaald. De vluchtelingen na de wereldoorlog en uit het Oostblok moesten het zelf zien te rooien, terwijl de huidige migranten worden gepamperd. Zelfs illegalen kunnen in Anderlecht een leefloon krijgen, maar niet voor misdaden vervolgd worden omdat de papieren ontbreken. Als de sterkste schouders de lasten moeten dragen, denk ik spontaan aan de politici die financieel toch niet slecht boeren. Nu de Waalse regering eindelijk probeert uit het moeras te raken, blijft de Vlaamse aan de oude ziekte lijden. Neen, de vooruitzichten kunnen moeilijk optimistisch genoemd worden. Voor mij dus geen beste wensen, maar ingetogen rouw over het stervende land.

Marcel De Rycke, Herent

Follow the money Pallieterke,

Heeft iemand opgemerkt dat de Waalse christendemocraten, Les Engagés, in het Europees Parlement niet zetelen in de fractie van de christendemocraten (de EVP), zoals de cd&v? Waar zetelen die dan wél? Samen met de MR en Open Vld in de liberale fractie, Renew Europe. En toch vallen de Europese liberalen terug van 98 naar 77 zetels. Een vraag die open blijft: waar haalt Bouchez de (financiële) macht vandaan om Maxime Prevot daartoe te overhalen? Dit brengt me bij de bedenking dat we een Europese Hollander, Wopke Hoekstra, nodig hebben om 110 miljoen euro in Zeebrugge te pompen om de haven klaar te maken om waterstofammoniak te kunnen verwerken voor gans Europa. Volgt onze groene energieminister, Tinne Van der Straeten, een groene agenda? Zolang Europa petroleum blijf verbruiken in plaats van de oerbrandstof, waterstof, kunnen de petroleum-Arabieren naast het wereldvoetbal ook nog heel wat politieke macht kopen. De gerechtelijke onderzoeken lopen nog... Tot in de doofpot? Follow the money!

Emil Maes, Ranst

Assad Pallieterke,

In het nummer 50 schrijft Jurgen Ceder, zoals hij zelf verklaart, niets positiefs over de familie-Assad. Niets bijzonders. Dat ligt in de lijn van de berichtgeving in de media. Een echte beoordeling bestaat uit zowel positieve als negatieve elementen, tenzij er geen dergelijke elementen zijn. Dat leerde ik op school. Over pater Daniël Maes hoort of schrijft men nauwelijks wat. Ook niet over de fatwa tegen de alawieten. Die fatwa uit de 13de eeuw stelt dat het doden van alawieten (mannen, vrouwen en kinderen) halal is, dus toegelaten en zelfs meer dan aanbevolen. Hen beroven is ook halal. Hoe de Fransen Syrië bestuurd hebben, moet ik nog uitzoeken. Na de onafhankelijheid in 1946 volgde de ene coup na de andere. Hafiz al-Assad heeft zich opgewerkt in het

Een lezersbrief insturen?

leger: de enige mogelijkheid voor een arme alawiet… Schrikbewind? Er was geen andere keuze. Parcere subjectis et debellare superbos (Spaar zij die zich onderwerpen en bestrijdt de opstandelingen). Volgens pater Daniël Maes had er niemand iets te vrezen. Er heerste volledige godsdienstvrijheid en welvaart.

Remi Schillewaert, Damme Bart, stop ermee! Pallieterke,

Beste Bart, stop ermee. De socialisten steken de federale onderhandelaars stokken in de wielen. Met hun 13 procent boksen ze boven hun gewicht, net zoals cd&v. Er valt geen land te bezeilen met deze linkse broeders. Laat Elio Di Rupo de klus klaren. Hij looft in De Zondag, het gratis bakkerskrantje, de socialistische familie als de grootste in het federale parlement. Laat de rode rakkers van Elio maar doen. Binnen de kortste keren is de Vlaamse belastingcitroen volledig uitgeperst. Hoe gaat hij anders de Waalse en Brusselse schulden betalen? Het gevolg zal zijn dat Vlaanderen eindelijk in opstand komt. Dat is voor N-VA de oplossing voor haar eerste programmapunt: Vlaamse opstandelingen zorgen voor Vlaamse onafhankelijkheid!

Guy Van Rysseghem, Lochristi

Bart De Wever

Pallieterke,

De uit mijn studententijd gekende leuze ‘Antwerpen boven’ bestaat al lang niet meer. BDW is erin geslaagd zijn schepencollege samen te stellen: hij zit er niet om verlegen om zijn gewezen aardsvijanden aan boord te hijsen. Mij niet gelaten, want ik ben geen Antwerpenaar. Maar het stoort me wel dat BDW geen rechts, maar een averechts profiel heeft. Daarom zeg ik: spaar ons van deze man als premier van dit land. Dan verkies ik veeleer Georges-Louis Bouchez (MR) als premier. Die man komt mij tenminste nog rechtlijnig en consequent over.

Eddy Verpoten, Mechelen

Islam

Pallieterke,

De islam is niet alleen een religie, maar ook een “wraakzuchtige, totalitaire ideologie”, schrijft Paul Baümer in zijn verhelderend artikel ‘Herdenking aanslag Charlie Hebdo verziekt door negationisme’. Lees bijvorbeeld ‘Het leven van Mohamed’, ‘Nur ein schlechter Muslim ist ein guter Muslim’ van Laila Mirzo en ‘Der islamische Faschismus’ van Hamed Abdel-Samad en je komt tot dezelfde conclusie, maar dat wil men maar niet toegeven.

Raymond Wellens, Genk

Taalonderwijs

Pallieterke,

Als gewezen leerkracht in het 2de leerjaar en taakleraar stel ik voor dat de parlementsleden van Groen, de PVDA, Open Vld en Vooruit - die altijd kritiek hebben op het niveau van het taalonderwijs - eens komen lesgeven in een 1ste leerjaar met vijf verschillende nationaliteiten, waarvan de grote meerderheid de Nederlandse taal onvoldoende kent en zeker niet begrijpt. Na een week hebben deze mensen een burn-out en zitten ze aan de pillen, omdat ze een depressie hebben opgelopen. Als na de kleuterschool de kennis van het Nederlands ontoereikend is, zouden leerlingen niet mogen overgaan naar het 1ste leerjaar, maar moeten ze verplicht worden ondergedompeld in een taalbad. Swa Cauwenbergh, Antwerpen

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

ANDY D.

Dit is Vlaamse grond

Vorige week vrijdag werd in Linkebeek de derde Taalbarometer Vlaamse Rand voorgesteld. Die taalbarometer peilt om de vijf jaar naar het dagelijkse taalgebruik in de Rand rond Brussel. De Vlaamse Rand, inclusief de zes gemeenten met taalfaciliteiten, is een prioritair aandachtsgebied voor het beleid van de Vlaamse Overheid.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door BRIO, het Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum. BRIO is een onderdeel van de VUB, de Vrije Universiteit Brussel. De onderzoekers gaan daarbij wetenschappelijk te werk en dat in opdracht en met steun van Team Vlaamse Rand van het Agentschap Binnenlands bestuur van de Vlaamse overheid. Voor dit derde rapport werden de taalvaardigheden van 2.273 volwassen inwoners uit de 19 randgemeenten geanalyseerd. BRIO zorgt sinds 2001 ook voor de Taalbarometer Brussel, waarbij de taalsituatie in onze ‘Vlaamse’ hoofdstad wordt onderzocht.

Resultaten

Net als in Brussel is de taaldiversiteit in de Vlaamse Rand opnieuw toegenomen. De onderzoekers registreerden een sterke toename aan diversiteit van gesproken talen. Tien jaar geleden, bij het eerste onderzoek, werden 75 verschillende talen genoteerd, nu zijn dat er al 104. Uiteraard is het Nederlands de meest gesproken taal, maar vooral het Engels wint terrein als communicatietaal. Andere talen die veel gesproken worden zijn het Frans, het Duits en het Spaans.

Toch is een opmerkelijke tendens merkbaar: het aantal personen dat thuis Nederlands spreekt, is procentueel gedaald. Vandaag gebruikt nog maar 37,7 procent van de inwoners het Nederlands als thuistaal. Amper vijf jaar geleden was dat nog 45 procent. Anderzijds stijgt het aantal inwoners dat thuis enkel Frans spreekt van 20 naar 23 procent. Daarnaast is er ook een groei merkbaar van het aantal bewoners van de Vlaamse Rand dat zowel het Nederlands als het Frans als thuistaal heeft.

Franstaligen

Vrij vertaald: het aandeel Franstaligen blijft toenemen in de Vlaamse Rand, terwijl het aantal Nederlandstaligen daalt. Meer dan de helft van de inwoners die een goede kennis hebben van het Frans, heeft die taal van thuis meegekregen (54 procent nu tegenover 46 procent in 2019). Het aandeel Nederlandstaligen dat met die taal is opgevoed, is licht gedaald (van 80 procent in 2019 naar 79 procent in 2024). Het rapport besluit nogal optimistisch dat het Nederlands dominant blijft en dat de taal stevig verankerd blijft in het dagelijkse leven van de Randbewoners.

Ik deel dat optimisme niet helemaal. 50 jaar geleden was Sint-Genesius-Rode een overwegend Nederlandstalige gemeente, vandaag is ze zo goed als volledig verfranst met een minderheid aan Vlaamse kant. Ik vermeld deze gemeente als voorbeeld, want er zijn er nog andere waar de verfransing harde realiteit werd. Als de nieuwe Taalbarometer iets bewijst, dan is dat het feit dat de verfransing in de Vlaamse Rand nooit gestopt is.

De taalbarometer benadrukt wel dat er binnen de Vlaamse Rand grote verschillen zijn. Zo zijn de gemeenten Asse, Grimbergen, Meise en Merchtem het meest Nederlandstalig. Ook Beersel, Dilbeek, Sint-Pieters-Leeuw en de gemeenten van de Druivenstreek (Overijse, Tervuren, Hoeilaart) scoren nog goed op dat vlak. Zennevallei

Dat in de faciliteitengemeenten het aantal Nederlandstaligen vermindert, hoeft niet te verbazen. Maar ook in Zaventem - geen faciliteitengemeente - neemt het aantal Franstaligen toe en staat het Nederlands onder druk. Ook opmerkelijk: 20 procent van de inwoners van Vilvoorde, Wemmel en Zaventem groeide op in een gezin waar noch het Nederlands noch het Frans werd gesproken.

Tot slot citeer ik nog even een facebookbericht van 15 december jl. van een inwoner van Beersel: “Gisteren naar de wachtpost Zennevallei in Buizingen gegaan na afspraak via telefoon met vriendelijke, oudere, Nederlandstalige dame. Eenmaal binnen, eentalig Franstalige arts. Zelfs het recht om over persoonsaangelegenheden zoals gezondheidszorg in Vlaanderen in onze moedertaal te kunnen communiceren, wordt ons ontzegd.”

Laat het even tot u doordringen: Buizingen is een puur Vlaamse (deel)gemeente. De dokter van wacht is enkel Franstalig. Dit is België anno 2024. ‘Vrolijk’ kerstfeest...

PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.

Voorzitter Zangfeest

veegt N-VA en Vlaams Belang mantel uit:

“Doen niet de minste moeite om Vlaamse onafhankelijkheid dichterbij te brengen”

Vorige week vrijdag werd in Kasteel Fruithof in Boechout de 85ste editie van het Vlaams Nationaal Zangfeest voorgesteld. Dat vindt plaats in de Antwerpse Lotto-Arena op zondag 9 maart 2025. Niemand minder dan Bart Kaëll is de ‘special guest’. Voorzitter Bart Fierens toonde zich op de voorstelling kritisch voor de N-VA en het Vlaams Belang. Hij verwijt de twee V-partijen dat ze “niet de minste inspanning doen om hun eerste programmapunt - Vlaamse onafhankelijkheid - ook maar een klein beetje dichterbij te brengen”.

Vorige week vrijdag verzamelden aldus tal van sponsors, medewerkers en sympathisanten voor de voorstelling van de 85ste editie van het Vlaams Nationaal Zangfeest. Bart Fierens, de voorzitter van het Algemeen Nederlands Zangverbond (ANZ), stelde er verschillende nieuwigheden voor.

Een van die nieuwigheden is dat het Zangfeest volgend jaar met het verbindende lied ‘Gebed voor het Vaderland’ zal openen. Dat is de expliciete wens van voorzitter Bart Fierens. De zinsnede ‘Heer, laat het prinsenvolk der oude Nederlanden, niet ondergaan in haat, in broedertwist en schande’ vat volgens hem de essentie van het Zangfeest perfect samen. “Het Zangfeest is hét evenement waar Vlaamsgezinde en Vlaams-nationale politici elkaar over de partijgrenzen heen vinden en samen zingen, zonder elkaar de duivel aan te doen”, aldus Fierens.

Kritisch voor V-partijen

Verder betreurt Fierens dat er niks gebeurt met de vele stemmen die de V-partijen op 9 juni wisten te verzamelen. De N-VA en het Vlaams Belang wisten samen zowat de helft van de kiezers te verleiden, maar kwamen één zetel te kort om samen een meerderheid te vormen in het Vlaams Parlement. Fierens veegt beide partijen de mantel uit. Concreet verwijt hij zowel de N-VA als het Vlaams Belang dat ze “niet de minste inspanning doen om hun eerste programmapuntVlaamse onafhankelijkheid - ook maar een klein beetje dichterbij te brengen”. “De ene probeert het land te redden, terwijl de andere zich met de regelmaat van de klok onmogelijk maakt met allerlei uitspraken. Zo onmogelijk zelfs dat de goegemeente er niet mee in zee wil gaan”, hekelt hij. “Het Vlaams Belang en de N-VA zijn elkaars grootste vijanden. Het zijn twee blokken

HORIZONTAAL

A. Triënnaal / B. Vorderden op - Artificiële intelligentie - Molybdeen / C. Werkgeversorganisatie onder leiding van Pieter Timmermans - Energiek en gezond - En andere / D. Minimaal / E. Helaas - Type deursluiting / F. Droogoven - Posttraumatische amnesie / G. Europese organisatie voor kernonderzoek - In eigen handen verkregen van iemand anders / H. Goed humeur - Vrouw met bruin haar / I. Vervoermiddel - Elisabeth in Beieren - Paassymbool / J. Hoofdslagader - Nalatige / K. Initialen van de drijvende kracht van Milk Inc. - Europese - Terreurgroep die ons land teisterde in 1984-1985 / L. Erkentelijkheidsbetuiging - Schamel verblijf

VERTICAAL

1. Meesterwerk van Stijn Streuvels / 2. Lichaamsdeel - Werelddeel / 3. Lijn op een weerkaart / 4. Buitenaards wezen - Voegwoord - Favoriete plek / 5. Stripauteur (1927-2009) die startte bij 't Pallieterke - Statische afwijking / 6.Gangmakers - Technische school / 7. DuivenhokSmerigst / 8. Deel van een mast - Plooien - Lucht (in samenstellingen) / 9. Overgang van de buik naar het bovenbeen in de plooi van het dijbeen / 10. Met betrekking tot een welbepaalde oceaan / 11. Afstandsmaat - Nederlandse omroep - Apenstaartje - Voorloper van de euro / 12. Muzieknoot - Aftelklok - Credit

die elkaar niet kennen. Hoe verklaar je anders dat twee Vlaams-nationalisten - Zuhal Demir en Chris Janssens - openlijk ruzie maken in het Vlaams Parlement?”

Fierens pleit ook voor een dosis realiteitszin: “België zal morgen niet barsten. Een onafhankelijkheidsverklaring zal in de huidige context - van oorlog en wereldwijde conflicthaarden - weinig opleveren. Als de grote zaken nu te moeilijk liggen, zullen we op de concrete zaken focussen.” Daarom zal het ANZ de (juridische) acties van de VVB tegen de taaldiscriminatie in Brussel ten volle ondersteunen, zowel moreel als financieel. Het project zal ook de nodige aandacht krijgen op het Zangfeest zelf.

Busvervoer

Tickets voor de 85ste editie van het Zangfeest kosten 12,5 euro of 25 euro en zijn vanaf nu te bestellen via de website van de Lotto-Arena (www. beat-tickets.be) of op het telefoonnummer 03 400 00 34. “12,5 euro is bijzonder weinig voor een hele middag kwalitatief vermaak”, aldus Fierens. Wie na afloop van het Zangfeest graag de receptie wil bijwonen, kan daar een extra ticket van 15 euro voor kopen. Dat is enkel verkrijgbaar bij het secretariaat van het ANZ, niet via de Lotto-Arena. Tot slot slaan de Vlaamse Volksbeweging (VVB) en het ANZ de handen in elkaar om een netwerk van opstapplaatsen voor bussen uit te rollen. Op die manier willen ze ervoor zorgen dat de bezoekers zich geen zorgen moeten maken over de zoektocht naar een parkeerplaats of grote afstanden die ze te voet zouden moeten overbruggen. Voor slechts 10 euro kan u een plekje op een bus reserveren. Die brengt u van en naar de Lotto-Arena en stopt vlak voor de ingang. Alle details vindt u op de website zangfeest.org.

ANTON SCHELFAUT

KARL VAN CAMP

NOSTRADAMUS VAN DE WEEK

Opstand in Antwerpen

In januari 2025 zal de stad Antwerpen in een ongeziene identiteitscrisis terechtkomen. Verschillende bevolkingsgroepen in de stad zullen in opstand komen tegen de verstikkende eenheidsworst die het stadsbestuur hen oplegt. Later dat jaar zullen enkele bomaanslagen gepleegd worden, al kunnen die ook gewoon in verband gebracht worden met het uiterst succesvolle ‘war on drugs’-beleid van de federale overheid.

De kiem van de strijd ligt in het bestuursakkoord tussen de N-VA en Vooruit dat de naam ‘Iedereen Antwerpenaar’ draagt. Een overtreffende trap van het vorige bestuursakkoord tussen beide partijen dat ‘De Grote Verbinding’ heette. Maar ver weg van de basisstelling waarmee Bart De Wever in 2012 aan de macht kwam toen hij de socialistische slogan van Antwerpen ‘’t Stad is van iedereen’ met één pennentrek schrapte. Reden daarvoor destijds? “’t Stad is niet van iedereen”, oordeelde De Wever. “Daar hangen rechten en plichten aan vast.” Vooral Vooruit ziet in ‘Iedereen Antwerpenaar’ een terugkeer van de goede oude tijd. Maar men vergist zich.

De opstand zal beginnen bij de geheime West-Vlaamse Alliantie Antwerpen, een beweging die zich sinds 1754 inzet voor

het behoud van de eigen identiteit binnen wat ze ‘de dikke-nekkenclub Antwerpen’ noemt. Zij voelen zich dan ook beledigd met de naam van het bestuursakkoord, dat een regelrechte aanslag is op hun identiteit. “Iedereen Antwerpenoare? Ziej gieder op je sterre gestekt?” Ze zullen gevolgd worden door ‘Gentenaars voor licht en liefde’, houders van 186 verschillende nationaliteiten in de stad en de volledige gemeente Borsbeek onder de slogan ‘Stik je verbindieng woadat de zunne niet schiengt’.

Stad verbouwereerd

Bij een volkspeiling zal blijken dat uiteindelijk maar een goede 25 procent van de Antwerpenaars zich ook Antwerpenaar voelt, waarna de stad tot het besef komt dat ze sinds haar oprichting angstvallig probeert te vermijden: mensen houden niet van Antwerpenaars. Dit zal uiteindelijk zelfs bevestigd worden door de vereniging van ‘Uiterst beleefde Limburgers die van iedereen houden’, die hun naam na hun onderzoek zullen veranderen in ‘Uiterst beleefde Limburgers die van iedereen houden behalve Antwerpenaars, waarvoor onze welgemeende excuses’.

Uiteindelijk zal de woke-beweging erop wijzen dat de stad wel degelijk van iedereen is, zonder dat iedereen Antwerpenaar moet zijn. En zal de zoveelste onsuccesvolle stadsslogan stilletjes naar de achtergrond verdwijnen en zal de kloof tussen ’t Stad en de parking opnieuw wat vergroot zijn. En dan hebben we het nog niet eens over Oosterweel gehad.

ELIO IS TERUG

“Ik geef eerlijk toe. We hadden meer moeten privatiseren!”

We waren hem eigenlijk een beetje vergeten, onze Elio Di Rupo. Nadat hij de putten van de federale én de Waalse politiek tot ongekende dieptes heeft gegraven als regeringsleider, verkaste de sympathieke man naar Europa om ook daar nog een pensioen te verzilveren. Kwestie van zelf kapitaalkrachtig genoeg te zijn voor als er godbetert toch een vermogensbelasting zou komen. Maar hij blijft bereid om ook nationaal zijn verantwoordelijkheid te nemen: “Ze hebben mijn telefoonnummer.”

Het interview in De Zondag van afgelopennou ja - zondag, was voor vele Vlamingen een blij weerzien met iedereens favoriete strikje. Di Rupo zag er fit, gezond en gelukkig uit op zijn 73ste en is nog lang niet klaar om één van zijn vele pensioenopportuniteiten te innen. Vandaag inspecteert hij vol overgave de Europese financiën als parlementslid in Straatsburg en Brussel. Tussendoor liet hij fijntjes opmerken dat hij helemaal klaar was om te depanneren als dat hele Arizona-plan op niets zou uitdraaien: “U weet toch dat de socialistische familie nog steeds de grootste van het land is?”, liet hij optekenen. We wilden hem net bellen voor een gesprek, toen hij de redactie belde of hij niet een paar stellingen mocht deponeren in ’t Pallieterke. Kwam dat even mooi uit.

Meneer Di Rupo! U ziet er goed uit.

Elio: “Dank u. Ik ben ook blij om nog eens de kans te krijgen om in de Nederlandstalige pers te zeggen hoe blij en trots ik ben op de Vlamingen. Jullie zijn de sterkhouders van dit land. De rots waarop ik mijn station in Bergen heb gebouwd. Tweemaal duurder dan het centraal station van Rome in Italië. Dan is het alleen maar gepast dat ik zeg: ‘Merci, les Flamands!’ Ik zeg altijd dat iedereen een nestje Vlamingen zou moeten hebben, maar deze zijn van mij.”

Ze zijn vast geflatteerd. Evenwel ook wat bevreesd om uw opmerking dat de socialistische familie de grootste is geworden in België. Wil de PS terug in de federale regering?

Elio: “Alleen als u het mij vraagt. En ik ken de Vlaming. Hij is te verlegen om iets te vragen. Maar na zeven maanden zal er nog steeds geen regering zijn. Dan weten we toch wat hij stiekem wil? Een ‘touch of Elio’? Ben ik verkeerd? Ik denk het niet.”

Hoe sympathiek u ook bent, meneer Di Rupo, u bent ook duur. Samen met de liberale premiers Verhofstadt en De Croo bent u verantwoordelijk voor de diepste putten ooit in België…

Elio: “Ik kan dat niet ontkennen. Als ik ergens een overschotje zie, denk ik: daar zouden we toch een mooi putje van moeten maken. Maar ik kan er wel wat aan doen. Ik heb geleerd uit de fouten van het verleden. Ik beloof u dat ik de meest kapitalistisch gezinde socialist ben geworden die u ooit zal ontmoeten. Ik ben vandaag een groot voorstander van de privatisering. Dat verbaast u?”

Niet helemaal. Met Verhofstadt privatiseerde u de nationale energiesector aan de Franse overheid die de Belg gebruikte als melkkoe. Daar zijn we nog steeds niet goed van.

Elio: “Haha, u bent een deugniet. Zo’n oude koe uit de gracht halen. Non, non, non. Wat ik bedoel, is een geheel nieuw privatiseringsplan. Dat zou ons gigantisch begrotingstekort meteen kunnen oplossen. Als u mij vraagt wat het eerste is dat we moeten aanpakken, zal ik u zeggen: de staatsschuld. Het is zo neoliberaal dat meneer Bouchez boos zal zijn dat hij er zelf niet opgekomen is.”

Intrigerend.

Elio: “Ik zal u iets verklappen. Ik schrok er zelf van. Nooit gedacht dat ik stiekem zo rechts was. Ik schaam me te pletter dat mijn partij ooit zei: ‘De staatsschuld is er vanzelf gekomen, ze zal vanzelf weer verdwijnen.’ Onzin natuurlijk. Met de PS zullen we deze keer de tering naar de nering zetten.”

Zegt u het maar!

Elio: “Eindelijk! Très simple. Er moet meer geprivatiseerd worden. En als eerste kunnen we de privé zijn kracht laten bewijzen door de staatsschuld te privatiseren. Ieder Belgisch bedrijf en ieder Belgisch burger van groot tot klein krijgt een aandeel in de schuld en moet dat zo snel mogelijk wegwerken. De winnaar krijgt een mooie beker.”

Meneer Di Rupo, is dat niet gewoon een belastingverhoging?

Elio: “Wat een linkse oplossing suggereert u nu? Nee, dit is neoliberalisme zoals we het nog nooit gezien hebben. Wacht maar af. Het doet me pijn dat u zo negatief bent.” (zucht)

ALLES KOMT GOED,