De vijand van mijn vijand is mijn vriend niet. U zult van mij nooit een goed woord hebben gelezen over Bashar al-Assad. Hij en zijn vader waren dictators van de brutaalste soort en hardnekkige vijanden van het Westen. Die vijandigheid was niet alleen het resultaat van geopolitieke toevalligheden, maar kwam voort uit de socialistische ideologie van de Baath-partij. Dat soennitische extremisten, zoals al-Qaida en al-Nusra, een belangrijke rol speelden in het kamp van zijn vijanden, heeft sommigen aan de rechterzijde desondanks verleid tot sympathie met de dictator. Sommigen hebben hem zelfs bezocht.
om nog te zwijgen van degenen die zich ten onrechte voor Syriër hebben uitgegeven. De erkenningsgraad van Syriërs liep in ons land op tot 92 procent. Mensensmokkelaars weten dat.
- 6 - 11
TIJD VOOR
VLAAMSE MINISTER
VAN BUZA
Omgekeerd zie je de goedgelovigheid over de vijand van mijn vijand nu overal opduiken aan de andere zijde. Sommigen schijnen te denken dat de groeperingen die een einde maakten aan het schrikbewind van Assad de weg hebben geopend naar een vrije samenleving. Petra De Sutter op X: “Nu is er ruimte voor een democratisch systeem waarin álle burgers worden vertegenwoordigd en minderheden worden beschermd.”
dat zelfverklaarde jihadisten daar de eerste uitzondering zullen op organiseren, vergt een speciaal soort naïviteit.
Geen wachtrijen bij ons
OPERA SALOME
EEN ANTISEMITISCHE OPERA?
DOOR BART MADDENS 6
Hoe kan je geloven dat een jihadistische militie, waarvan de leider en de leden op hun lidkaarten nog maar net de woorden ‘al-Qaida’ en ‘al-Nusra’ hebben overplakt met een stickertje van ‘Hayat Tahrir al-Sham’, een inclusieve en democratische samenleving zullen stichten? Er staat geen enkel land met een islamitische bevolkingsmeerderheid in de index der vrije landen van Freedom House, maar er zullen altijd mensen zijn die dat als toeval beschouwen. Het idee
Meer dan 6 miljoen Syriërs hebben sinds het begin van de oorlog hun land verlaten. In Turkije, het land met het grootste aantal vluchtelingen, staan aan de grensovergangen al duizenden mensen aan te schuiven om terug te keren naar hun land. Bij ons ga je die wachtrijen niet vinden. In Parijs, Londen en Berlijn zijn duizenden Syriërs de straat opgetrokken om de val van Assad te vieren, maar ze zijn hun valiezen niet aan het pakken. Sommigen hebben inderdaad hun land moeten verlaten uit angst. De meerderheid heeft echter gebruik gemaakt van de voordelen van het statuut van Syriër om te emigreren naar een welvarend land,
In De Morgen maakt Bart Eeckhout zich druk over een oproep van Van Grieken aan de Syrische vluchtelingen om naar huis terug te keren. Eeckhout verzamelt snel wat deugpunten voor zichzelf en heeft het over “gebrek aan medemenselijkheid”, “smakeloosheid” en “normloosheid”, zonder evenwel te zeggen wat er dan wel moet gebeuren. Hij sleurt er ook even Theo Francken door, die heeft opgeroepen het Oostenrijkse voorbeeld te volgen en meteen alle asielaanvragen van Syriërs te bevriezen. We moeten ons geen illusies maken. De meerderheid van de 30.000 Syriërs in dit land zullen niet vrijwillig terugkeren. En er zijn zoveel obstakels te overwinnen om iemand te verplichten het land te verlaten dat ook dat niet zal gebeuren. “Als de situatie in Syrië duurzaam verbetert, zal ik het CGVS vragen om de vluchtelingenstatus te herbekijken van Syriërs die hier de jongste vijf jaar aankwamen”, zegt staatssecretaris Nicole De Moor. Met sint-juttemis dus. De les had al veel vroeger geleerd moeten zijn: als je niet wil dat de vluchtelingenstatus wordt misbruikt om illegale migratie toe te laten, moet de opvang van de vluchtelingen altijd in de eigen regio gebeuren.
JURGEN CEDER
Van Dale schrapt woord van het jaar
In Nederland heeft Van Dale besloten om zijn jaarlijkse ‘Woord van het Jaar’-verkiezing in te trekken. De woorden waaruit de Nederlander mocht kiezen, en die Van Dale zelf selecteerde, zouden tot te veel polarisatie hebben geleid. En dus verkoos Van Dale zelf het woord ‘polarisatie’ tot woord van het jaar.
Het is enkel omdat de rubriek ‘De wereld draait door’, elders in dit blad, al ingevuld was, dat we in deze kolommen leedvermaak kunnen hebben met het politiek correcte gespartel van Van Dale. Onder meer AI-washing, beknibbelflatie, burn-outbureaucratie, pieperaanval en transitiespijt behoorden tot de mogelijkheden. Het zal u niet verwonderen dat het woord transitiespijt tot wedstrijdspijt heeft geleid bij de jongens en meisjes van de dikke Van Dale. Transitiespijt is de spijt die transgenders kunnen krijgen nadat ze met hun behandelingen om van geslacht te veranderen zijn gestart.
Zelf verwoordt Van Dale het zo op zijn website: “De Van Dale Woord van het Jaar-verkiezing is bedoeld om terug te kijken naar wat er het afgelopen jaar in de taal veranderd is. … De verkiezing is in de afgelopen dagen gekaapt door verschillende actiegroepen die oproepen al dan niet te stemmen op bepaalde woorden. De berichten rondom deze woorden zijn ontaard in een zeer onprettige maatschappelijke discussie en daarmee schiet de verkiezing haar doel voorbij. Er wordt dit jaar nog heftiger gereageerd dan andere jaren. Daarom heeft Van Dale besloten te stoppen met de Woord van het Jaar-verkiezing 2024 in Nederland. Van Dale kiest dit jaar zelf ‘lk woord het jaar typeert. Naar aanleiding van de heftige reacties op de verkiezing van dit jaar, die de tijdgeest illustreren, is het Van Dale Woord van het Jaar 2024 in Nederland: polarisatie.”
Gelukkig kunt u wel nog stemmen voor het ‘Belgische’ woord van het jaar. U zou bijvoorbeeld kunnen kiezen voor landingsnota of knaagdierman. Geen idee of er een verband is. Of voor haatvolgen, maar het lijkt ons polariserend om daarvoor een oproep te doen.
Het blijft verwonderlijk hoezeer we als maatschappij kennelijk het vermogen tot gewoon debatteren zijn kwijtgespeeld. Dat een eenvoudige verkiezing voor een woord van het jaar tot zo’n heftige emoties leidt dat het kind – in dit geval de verkiezing – met het badwater wordt weggegooid, zegt bovendien ook iets hoe met meningsverschillen wordt omgegaan. We praten er niet gewoon over, maar we lopen er van weg en kruipen terug in onze eigen bubbel. Met ‘we’ bedoelen we uiteraard niet u of wij, maar de sneeuwvlokjes tegen wie je niet kan zeggen dat hun broek openstaat zonder het risico te lopen dat ze beginnen te huilen.
Waar is de tijd dat we naar de Nederlanders konden opkijken omdat ze zo vrank en vrij altijd en overal hun mening wisten te verkondigen? Al moeten we het ook niet overdrijven. Het is niet omdat het zoveelste bedrijf denkt de gevoelens van zijn klanten en publiek te moeten beschermen en daardoor een dwaze beslissing neemt, dat het daarmee de mening vertolkt van Henk met de pet.
Tot slot, omdat we denken dat u het zich al anderhalve paragraaf afvraagt: het woord sneeuwvlokje als beschrijving voor de kwetsbare zieltjes in de samenleving, werd nog niet genomineerd als woord van het jaar. Misschien een idee, of zou dat te polariserend zijn?
Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke
Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen
Tel. : 03-232 14 17
Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be
Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Simon Segers, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
De weeffouten van de Arizona-coalitie
Dat de federale formatie ter plaatse blijft trappelen veroorzaakt ergernis en dat is terecht. Tenslotte heeft de kiezer aan het gros van de onderhandelende partijen een mandaat gegeven om tot een akkoord te komen. Alleen hebben we de voorbije weken te weinig aandacht besteed aan de vier weeffouten of intrinsieke zwakheden van zo’n coalitie. Een analyse.
De Wever is niet getrouwd met de Wetstraat 16
Wanneer federale onderhandelingen in de finale fase dreigen te stranden, dan is er vaak toch nog een doorbraak omdat de kandidaat-eerste minister even doorduwt en de lat voor de eigen partij lager legt. Lees: nog meer toegevingen doet aan andere partijen om dan toch de Wetstraat 16 te kunnen binnenstappen. De voorbije kwarteeuw onder Guy Verhofstadt, Yves Leterme, Herman Van Rompuy, Elio Di Rupo, Charles Michel (zij het iets minder) en zeker Alexander De Croo was dat telkens het geval. Alles moest finaal wijken voor het premierschap. Desnoods tegen de wil van het eigen partijkader in. Niet zo met Bart De Wever (NVA). Die is niet getrouwd met de Wetstraat 16 en zou even graag op het Antwerpse Schoon Verdiep blijven. Hij heeft intern al duidelijk gemaakt dat hij enkel eerste minister wil worden van een regering die voldoende hervormingen doorvoert. Anders hoeft het voor hem niet. Zelfs binnen de eigen partij zouden er figuren zijn die voorstander zijn van wat extra compromissen om zo tot een regering toe te kunnen treden.
OOK CD&V EN LES ENGAGÉS WILLEN DE ARIZONA-BOOT MEER NAAR LINKS
Maar zo ziet de huidige formateur het niet. En daar mispakken de andere coalitiepartners zich aan. Nog te vaak wordt gedacht dat De Wever veel gelijkenissen vertoont met een Alexander De Croo, terwijl het twee totaal verschillende figuren zijn. Als het toch volledig misloopt, moeten anderen het maar oplossen, aldus De Wever. Een regering zonder communautaire hervorming en met enkel een sociaaleconomisch minimumprogramma, daar past hij voor.
fel zit, zouden de gesprekken vlotter verlopen. Dat is slechts een deel van het verhaal, al draagt de persoonlijkheid van Rousseau een belangrijke rol in de patstelling (zie punt 3). De voorbije dagen werd duidelijk dat ook cd&v en Les Engagés de Arizona-boot meer naar links willen doen varen. Voor hen zit het probleem niet zozeer bij de hervormingen die moeten worden doorgevoerd op de arbeidsmarkt of in de pensioenen. Wel is er een grote ergernis over de budgettaire tabellen van Bart De Wever. Die zouden te veel besparingen bevatten. Of anders gezegd: de uitgaven zouden niet snel genoeg stijgen
EEN VAL VAN DE REGERING NA PAKWEG EEN PAAR JAAR HOEFT GEEN PROBLEEM TE ZIJN VOOR DE N-VA
Terwijl de Europese Commissie er geen graten in ziet dat België wat langer over de sanering van de begroting doet op voorwaarde dat er voldoende hervormingen zijn en dat de uitgaven weliswaar mogen groeien, maar niet zo sterk als in het verleden en zeker onder de Vivaldi-regering. Onder andere de groeinorm in de gezondheidszorg is een heikel punt. En zo lijkt de toekomstige federale coalitie ideologisch niet zo homogeen als gedacht. Er is enerzijds de as N-VA-MR en anderzijds Vooruit-cd&v-Les Engagés, toch zeker als het om sociaaleconomische thema’s gaat.
De generatiekloof tussen Rousseau en de rest
haald. Waarbij hij uitspraken doet die vooral de MR van Georges-Louis Bouchez in de gordijnen jaagt en waarna de formatie terug naar af dreigt te gaan
GEEN REGERING ZONDER COMMUNAUTAIRE HERVORMING EN MET ENKEL EEN SOCIAALECONOMISCH MINIMUMPROGRAMMA VOOR DE WEVER
1 2 3 4
Meer ‘linkse partijen’ dan gedacht
Dat de federale formatie stroef verloopt, zou vooral te maken hebben met de figuur van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau, die vindt dat de regering maar meer naar links moet opschuiven. Wanneer Frank Vandenbroucke aan ta-
Verschillende partijen ergeren zich aan de werkmethode van De Wever. Niet zozeer omdat hij alles zo veel mogelijk wil doen draaien rond de begrotingstabellen, maar wel dat de formateur twijfelt of talmt om een aantal belangrijke sociaaleconomische deelakkoorden af te sluiten, bijvoorbeeld over de begroting. De reden daarvoor ligt voor de hand, maar wordt door de pers - gebiologeerd door de figuur Rousseau die voor de nodige clicks op de website zorgt - amper opgevangen: de mediageilheid van de Vooruit-voorzitter. Je kan er gif op innemen dat Rousseau zich na een belangrijk deelakkoord naar de tv-studio’s rept en pronkt met wat hij voor zijn partij heeft binnenge-
De Wever ergert zich daaraan en ziet de oorzaak in de generatiekloof met Rousseau, die 22 jaar jonger is dan hij en leeft van zijn optredens in de media. De andere partijvoorzitters zijn ook een stuk ouder dan Rousseau en kunnen die constante profileringsdrang maar matig smaken. Ook een Georges-Louis Bouchez niet. Komt er nog bij dat de oude wonden van de Vivaldi-regering nog niet zijn hersteld. Er is de voorbije maanden ook nooit gewerkt aan een betere verstandhouding tussen de kopstukken; de oude erfenis van de regering-De Croo blijft doorwegen.
Vijf jaar regeren is niet nodig
Daarbij aansluitend: Georges-Louis Bouchez voelt dat hij in de nieuwe constellatie op sociaaleconomisch vlak niet meer alleen staat, want de N-VA is een bondgenoot. Dat is een verschil met Vivaldi, waarbij de Franstalige liberalen binnen de regering altijd oppositie voerden, zij het op een eenzame manier. De regering zelf is nooit gevallen, Bouchez durfde zover niet gaan. Met Arizona zou dat wel eens anders kunnen uitdraaien en dat maakt dat het wantrouwen tussen de partijen groot blijft. Men mag er inderdaad van uitgaan dat de volledige vijf jaar niet zullen worden uitgedaan, als deze regering er ooit komt uiteraard. Daar zijn verschillende redenen voor. De spanningen binnen de coalitie blijven te groot. Er zal de komende jaren onvermijdelijk een sociaaleconomisch thema op tafel komen dat de boel doet barsten. Daarnaast zou een val na pakweg een paar jaar geen probleem hoeven te zijn voor de N-VA. De partij doet het goed in de peilingen en kan vervroegde verkiezingen winnen. Extra bonus: dan komt een einde aan de momenteel parallel lopende federale en Vlaamse verkiezingen, iets dat de Vlaams-nationalisten absurd vinden. Terecht trouwens.
Bart De Wever en Conner Rousseau in debat
Macron en de val van de technocraten
Michel Barnier heeft een record te pakken. Hij is, met 91 dagen in functie, de kortst regerende Franse premier ooit. Hij is ook de eerste die in de laatste 60 jaar is afgezet via een motie van wantrouwen in de Franse Assemblée. Frankrijk verkeert in crisis. Een economische crisis, vooral zichtbaar in het begrotingstekort. Een politieke crisis, omdat maar geen beleid kan ontwikkeld worden om die economische crisis te beheersen.
De instabiliteit is het resultaat van een mislukte gok van Macron zelf. Hij ontbond in juni het parlement na de triomf van het Rassemblement National van Bardella en Le Pen bij de Europese verkiezingen. Macron vreesde dat die als een schaduw boven zijn laatste drie jaar zou hangen. Hij hoopte dat de kiezer bij de parlementsverkiezingen niet voor het avontuur, maar voor bestuurlijke stabiliteit zou kiezen. Het werd een reusachtige misrekening. Zijn vijanden kwamen er fel versterkt uit, zowel op links als op rechts.
“Ik dacht dat ze niet zou durven”
Sindsdien regeert de instabiliteit. Besturen met gedoogsteun is sowieso een riskante onderneming, maar Barnier bleek bovendien niet bereid een duidelijke keuze te maken voor links of rechts. Hij kreeg daarmee de steun van geen van beiden. Met zijn besparingen in de sociale zekerheid had hij het linkse front onmiddellijk tegen. Tegelijk gaf hij te weinig aan het RN. Zijn voorgestelde begroting moest het onhoudbare budgettaire tekort verminderen. Een reeks onsamenhangende besparingsmaatregelen werden gecombineerd met nog maar eens een belastingverhoging van 20 miljard. Geen visie, geen diepgravende hervormingen
“LE PEN HEEFT BEGREPEN DAT ZE NOOIT ZAL SLAGEN IN HAAR POGINGEN OM VOLLEDIG GENORMALISEERD TE WORDEN” - GÉRARD CARREYROU -
Dat het Rassemblement National de motie van wantrouwen tegen Barnier zou goedkeuren, werd eigenlijk niet verwacht. “Ik dacht niet dat ze het zou durven”, hebben verschillende getuigen Barnier horen zeggen wanneer Le Pen bekendmaakte dat ze de motie van de linkerzijde zou steunen. Marine Le Pen had tot de laatste dag geprobeerd toegevingen te krijgen, maar Barnier weigerde nog te bewegen. De keuze van Le Pen voor confrontatie in plaats van compromis werd waarschijnlijk geïnspireerd door de aardbeving die enkele weken eerder plaatshad in de VS, en waarvan Europa nu de naschokken voelt, denkt Gérard Carreyrou. Carreyrou is een veteraan van het Franse politieke commentariaat. Hij is geen fan van Le Pen, maar denkt dat ze een slimme keuze heeft gemaakt door Barnier ten val te brengen: “Marine Le Pen heeft begrepen dat ze nooit zal slagen in haar pogingen om volledig genormaliseerd te worden. Ze beseft dat ze op eigen kracht, als een bulldozer, door de muur zal moeten breken, uiteraard met de kiezers achter zich. Zo heeft Trump het ook gedaan.”
Macron, de technocraat
Barnier is al de vijfde premier sinds Macron in 2017 aan de macht kwam. De president gaat op zoek naar een opvolger, maar diens opdracht is aartsmoeilijk. Die moet bijna alles wat tussen het Rassemblement National en het extreemlinkse LFI ligt samenbrengen in één regering. Macron wil niet besturen met LFI van Mélenchon, wat betekent dat hij een deel van het linkse front zal moeten losweken. Er wordt nu hardop gesproken over de mogelijkheid van een technocratische regering. Hoe zou dat iets veranderen? Technocratie was altijd de essentie van het macronisme. In strikte zin is een technocratie een bestuur zonder politici, met een beleid dat wordt uitgestippeld door specialisten in het betreffende bestuursdomein. Ruimer genomen is het elke regering die zich niet laat leiden door ideologie of door een eigen visie, maar die enkel beweert efficiënt te willen besturen. Dat streven definieert Macron. Die heeft zichzelf wel als alternatief van de oude, uitgewoonde politieke partijen gepresenteerd, maar heeft nooit gezegd hoe zijn politieke ideeën zouden verschillen. Het idee van verandering was hoogstens een laagje vernis dat wat extra glans kreeg door de cultus rond zijn persoon. Centrisme is geen politiek idee, het is een keuze tegen politieke ideeën.
Overgangsfiguur
Macron zal daarom een overgangsfiguur blijken. Hij is het product van een electoraat dat geen vertrouwen meer had in de traditionele politieke klasse, maar nog niet durfde kiezen voor de revolutie. De rest van politiek Europa slaakte in 2017 een zucht van verlichting dat de ‘populisten’ van de macht werden gehouden en opnieuw toen hij 2022, met een stuk minder overschot, nog steeds standhield tegen Le Pen. Een centrist zou Frankrijk leiden op basis van gezond verstand, politiek pragmatisme en kennis van zaken. Dat experiment mag nu definitief mislukt genoemd worden.
Het probleem met technocratie is dat ze niet in staat is tot verandering. Een econoom kan wel beseffen dat de overheidsuitgaven veel te hoog zijn, maar de daadkracht, zelfs maar het voorstel, om het overheidsapparaat te ontmantelen kan enkel komen van een politieke overtuiging, zoals bij Trump of Milei. Een socioloog kan wel beseffen dat de migratiepolitiek niet houdbaar is, maar een radicale ommezwaai in het beleid kan alleen het gevolg zijn van een politieke omwenteling die de bereidheid meebrengt veel oude wetten en dogma’s opzij te zetten.
De twee andere grote economieën van Europa, Duitsland en het VK, worden ook geleid door technocraten. Van een regimecrisis is nog niet echt sprake, maar ook daar valt op hoe ontzettend onpopulair de regeringen zijn.
‘De Scholzomat’
Die Zeit noemde Olaf Scholz, de weinig begeesterende Bondskanselier van Duitsland, ooit ‘de Scholzomat’, een verwijzing naar zijn saaie en technocratische stijl van communicatie. De bijnaam is blijven hangen. De socialist Scholz heeft zich bij de verkiezingen van 2021 bewust geprofileerd als kandidaat van de continuïteit ten aanzien van zijn voorganger. Wat merkwaardig is, want ‘Mutti’ Merkel is een christendemocrate.
De continuïteit is er helaas ook gekomen. Net zoals bij Merkel verbergt Scholz’ imago van pragmatisme en ernst eigenlijk een gebrek aan visie. Hij heeft op geen enkel moment een antwoord kunnen formuleren op de economische neergang van Duitsland. Scholz is momenteel de minst populaire regeringsleider uit de naoorlogse geschiedenis van Duitsland
NET ZOALS BIJ MERKEL
VERBERGT SCHOLZ’ IMAGO VAN PRAGMATISME EN ERNST EIGENLIJK EEN GEBREK AAN VISIE
Toch wil hij in februari opnieuw als boegbeeld van zijn partij naar de verkiezingen trekken. Ook dat heeft hij met Macron gemeen: de hoogmoed te geloven dat, wanneer puntje bij paaltje komt, het volk weer eerder voor hem dan voor de ‘avonturiers’ zal kiezen. “Geloof de mensen niet die ons afschrijven”, bezwoer hij vorige maand zijn partijgenoten op een bijeenkomst die met flink wat optimisme ‘de
Wahlsiegkonferenz’ (conferentie van de verkiezingsoverwinning, red.) werd genoemd. In werkelijkheid zit zijn partij in de peilingen nog op 16 procent, ver achter CDU/CSU en zelfs achter het rechtse AfD. De kans is groot dat Scholz de kortst regerende bondskanselier van Duitsland zal worden. “Farage de volgende leider van het VK”
De derde in de rij is de Britse premier Starmer. Die slaagde erin de erfenis van zijn extreemlinkse voorganger, Jeremy Corbyn, te doen verwateren, maar hij kwam zelf nooit met een eigen boodschap. Zijn partij, die bij de laatste verkiezingen niet beter scoorde dan de keer ervoor, kwam alleen aan de macht dankzij de ineenstorting van de Conservatieve Partij, wat in het Britse kiessysteem werd beloond met een zetelmeerderheid voor Labour, die in geen enkele mate overeenkomt met een democratisch draagvlak
DAT HET RASSEMBLEMENT NATIONAL DE MOTIE VAN WANTROUWEN TEGEN BARNIER ZOU GOEDKEUREN, WERD EIGENLIJK NIET VERWACHT
Toen Starmer werd gevraagd hoe hij zijn missie als eerste minister ziet, antwoordde hij: “Dingen versnellen, samenvoegen, richting gegeven, beter laten werken. Dat is de kern van mijn politiek.” De technocratische agenda is nooit beter verwoord. Niets veranderen, gewoon de mensen wijsmaken dat je alles alleen wat beter en sneller gaat laten werken. Op zich is er niets verkeerds met die ambitie, maar is er één politicus ter wereld die zegt alles wat minder goed en trager te willen laten werken? Tim Black op Spiked: “Proberen achterhalen wie Starmer is, en vooral waar hij voor staat, is als het vangen van rook. Er is geen ideologie, er zijn geen leidende principes, er is geen echte visie.”
Zoals zijn verwanten op het vasteland, is Starmer zeer onpopulair geworden. In de laatste opiniepeilingen staat zijn partij al op de derde plaats, achter de Tories en zelfs Reform van Farage. Die laatste partij zit in de lift. De peilingen zijn goed en er lopen steeds meer vooraanstaande Conservatieven over. Farage is de beste vriend van Trump in het VK. Hij heeft zelfs met hem campagne gevoerd. Het spookbeeld van Farage als een Britse Trump neemt duidelijkere vormen aan. Op X postte iemand het bericht “Farage zal de volgende leider van het VK worden”. Elon Musk deelde het bericht en antwoordde: “Yes.” The Times schrijft dat bij de tegenstanders van Farage de vrees groeit dat Musk voor hem zal doen wat hij voor Trump deed.
Rijp voor een omwenteling
En daarmee komen we bij de grote verstoorder. Waarom verloor Kamala Harris tegen Donald Trump? Omdat ze tegenover zijn krachtige ideeën over de herwaardering van fossiele brandstoffen, de rol van de VS in de wereld, de radicale afslanking van de overheid, een protectionistische afscherming van de Amerikaanse industrie, een snel einde aan de Oekraïense oorlog en, vooral, het kordate beëindigen van illegale immigratie, allemaal samengebracht onder de aansprekende paraplu ‘Make America Great Again’, zelf niets te bieden had. Ze leek zelfs, behalve wat abortus betrof, haar uiterste best te doen geen enkel standpunt in te nemen. Haar antwoord op de vraag wat ze anders zou doen dan Biden: “Ik ga mijn eigen levenservaring en professionele kennis meenemen naar de job.” Niets veranderen dus, alleen hetgeen de vorige deed wat beter doen
CENTRISME IS GEEN POLITIEK IDEE, HET IS EEN KEUZE TEGEN POLITIEKE IDEEËN
De twee problemen die Trump de overwinning hebben geschonken, zijn eigenlijk erger in Europa: immigratie en een stagnerende economie. Technocraten en wat men ‘populisten’ noemt, staan overal tegenover elkaar. De technocraten houden de illusie in leven dat die uitdagingen kunnen beantwoord worden binnen het geldende kader, binnen het status quo, maar kunnen daar steeds minder mensen van overtuigen. In Europa lijkt de tijd rijp voor een Trumpiaanse omwenteling.
JURGEN CEDER
Emmanuel Macron
Nog geen perfecte economische storm voor Europa
De Europese Centrale Bank mag voor volgend jaar dan wel een groei van 1,3 procent van het bbp verwachten voor de eurozone, de onzekerheid en het pessimisme zijn groot. De Europese industrie stevent af op een recessie en de dienstensector heeft het steeds moeilijker om dat verlies op te vangen. Voeg daar nog een mogelijke handelsoorlog met de VS bij en een perfecte storm dient zich aan. Al is die met goede beleidskeuzes nog te vermijden.
Heeft het wat weg van fluiten in het donker? Christine Lagarde, de gouverneur van de Europese Centrale Bank (ECB) in Frankfurt, probeert de negatieve berichten over de Europese economie te counteren. Hoe? Door te wijzen op de relatief goede groeivooruitzichten voor de eurozone in 2025 en 2026. Volgend jaar wordt gerekend op een groei van 1,3 procent, in 2026 is dat 1,5 procent. Geen recessie dus zoals sommige economen voorspellen, is de boodschap van de ECB. Industrie en dienstensector
Maar we moeten toch opletten met dat optimisme. Vorige week brachten een aantal kranten berichten over de ontslaggolf die er zit aan te komen, zeker in de industrie. De sluiting van een aantal Volkswagen-fabrieken in Duitsland is zeker geen alleenstaand feit. De industrie in heel Europa kreunt en daar zal wel degelijk een recessie toeslaan. De redenen? Om te beginnen de in verhouding hoge energieprijzen die Europese bedrijven steeds meer uit de markt prijzen. Daarnaast daalt de vraag en heeft men tegelijk moeite om de juiste werknemers te vinden, waardoor investeringen worden uitgesteld. Het is een paradox: ontslaan omdat het slechter gaat en tegelijk de groei gefnuikt zien omdat er krapte is op de Europese arbeidsmarkt
IN EUROPA WORDT TE WEINIG GEÏNVESTEERD IN TOEKOMSTGERICHTE SECTOREN
Nu maakt de industrie slechts een deel van de economie op het oude continent uit. Daarnaast heb je ook de dienstensector als aanjager van de groei. De loonstijgingen door de krapte, de stijgende consumptievraag na corona, de dalende inflatie na de pandemie en de eerste schok van de Russische inval in Oekraïne hebben in de periode 2023-2024 gemaakt dat de dienstensector de economie overeind hield. Maar hier neemt nu ook de onzekerheid toe. Waardoor de dienstensector dus geen motor van Europese groei meer is.
Trump en de VS
Extra slecht nieuws voor Europa is dat daar straks mogelijk een handelsoorlog met de VS bijkomt wanneer Donald Trump president wordt. Voor een open en exportgerichte economie zijn tarieven nooit
goed nieuws. Sommige economen zien de groei in de eurozone daardoor een stuk onder de 1 procent zakken.
Indien de Europese economie daardoor verder vertraagt, is dat inderdaad betreurenswaardig, maar het zou fout zijn zich te verschuilen achter ‘tariefman Trump’. Of te wijzen naar het concurrentienadeel ten gevolge van de lagere energieprijzen in andere landen zoals de VS. Als er een perfecte economische storm komt, dan zal men die factoren blijven aanhalen.
Alleen: Europa zit gewoon met een structurele zwakheid, namelijk dat er te weinig wordt geïnvesteerd in toekomstgerichte sectoren. Dan hebben we het over biotech, artificiële intelligentie, halfgeleiders, maar ook defensie… Een vergelijking zegt veel. In 2003 was autobouwer Ford nog de grootste investeerder in ‘Onderzoek & Ontwikkeling’ (O&O) in de VS. Nu zijn dat techbedrijven als Alphabet (Google) en Meta (Facebook, Instagram). In Europa was in 2003 de grootste investeerder in O&O autobouwer Mercedes, gevolgd door Volkswagen. Vandaag is dat nog altijd het geval. Het roer moet dus omgegooid worden door te focussen op die nieuwe sectoren. Dat kan ook de ondermaatse Europese productiviteitsgroei van 0,5 procent optrekken.
O&O
De perfecte economische storm kan met juiste keuzes worden vermeden. De fundamenten daarvoor zijn trouwens aanwezig. Kijk naar België, dat op veel economische in-
dicatoren ondermaats presteert. Maar op het vlak van investeringen in onderzoek en ontwikkeling behoort het land - vooral dankzij Vlaanderen - tot de absolute top in Europa en de wereld. In 2021 werd in België 3,4 procent van het bbp geïnvesteerd in O&O, waarvan bijna 13 miljard bedrijfsinvesteringen. In 2011 ging het nog om slechts 5,6 miljard. Alleen zijn die O&O-investeringen geconcentreerd bij een aantal multinationals. Het moet meer algemeen verspreid zijn over de economie. Hier kan voor één keer een Europees project een positieve rol spelen door bijvoorbeeld een samenwerking tussen de Europese Investeringsbank, de Europese Unie en privébedrijven
VLAANDEREN BEHOORT TOT DE ABSOLUTE TOP IN EUROPA EN DE WERELD OP VLAK VAN INVESTERINGEN IN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING
Dan hebben we het dus over bedrijven in de voornoemde ICT- en AI-groeisectoren. En ook over defensie, waarin Europa zeker met de herverkiezing van Trump nog meer geld zal steken. Dat komt de industrie en de economie in het algemeen ten goede. Recent deed een interessant cijfer de ronde, opnieuw over België. Om de defensie-uitgaven richting 2 procent van het bbp te duwen, de NAVO-norm dus, zou 12 miljard euro nodig zijn. Maar die investeringen en uitgaven zouden ook voor een economische ‘return’ zorgen omdat wapensystemen hier op het grondgebied worden ontwikkeld, militaire drones worden ontworpen en de F-35 gevechtsvliegtuigen worden onderhouden en wisselstukken krijgen. De economische return hiervan zou kunnen oplopen tot 10 miljard euro. Het is een cijfer dat blijkbaar aan de federale onderhandelingstafel circuleert.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
14 december 1911: Roald Amundsen bereikt Zuidpool Op 14 december 1911 bereikten de Noorse ontdekkingsreiziger Roald Amundsen en zijn metgezellen als eersten de geografische Zuidpool. Ze versloegen daarmee het expeditieteam onder leiding van de Brit Falcon Scott, dat pas meer dan een maand later zou aankomen. Op dezelfde dag in 1962 naderde de Mariner 2, een Amerikaanse ruimtesonde, tot op 34.773 kilometer van de planeet Venus. Ze scande de planeet met haar radiometers en onthulde zo dat de planeet over koele wolken en een extreem warme ondergrond beschikt.
15 december 1961: Adolf Eichmann ter dood veroordeeld
Op 15 december 1961 werd Adolf Eichmann, een van de belangrijkste architecten van de Holocaust, door een Israëlische rechtbank veroordeeld tot de dood door ophanging. Ruim een jaar eerder, op 11 mei 1960, was hij door geheim agenten van de Mossad en de Shin Bet ontvoerd uit Argentinië. Het vonnis werd uitgevoerd in de nacht van 31 mei op 1 juni 1962. Ook op 15 december, maar dan in 2011, verklaarde de toenmalige Amerikaanse minister van Defensie Leon Panetta de Irak-oorlog ten einde. In de nacht van 17 op 18 december trokken de laatste Amerikaanse troepen zich terug uit het land. Ze zouden in de zomer van 2014, onder president Barack Obama, terugkeren om de dreiging van Islamitische Staat het hoofd te bieden.
16 december 1773: Boston Tea Party Op 16 december 1773 brak in de haven van Boston protest uit: Amerikaanse kolonisten, verkleed als Mohawkindianen, gooiden thee van de Oost-Indische Compagnie in het water. Ze waren onder meer misnoegd over de Tea Act of theewet, waardoor de ‘Company’ niet langer exporttaksen moest betalen op de thee die ze naar de Britse kolonies in Noord-Amerika uitvoerde. De zogenaamde Boston Tea Party zou uiteindelijk leiden tot de Amerikaanse Revolutie. Op 16 december 1893 ging in Carnegie Hall in New York de negende symfonie van de Tsjechische componist Antonín Dvořák, ‘Uit de nieuwe wereld’, in première.
17 december 1989: eerste aflevering van The Simpsons Op 17 december 1989 werd de eerste aflevering van The Simpsons als zelfstandige serie uitgezonden op de Amerikaanse televisiezender Fox News. De serie - een
van de langstlopende ter wereld - telt inmiddels 36 seizoenen, goed voor 774 afleveringen. Op dezelfde dag in 2010 stak de 26-jarige Tunesische straatverkoper Mohammed Bouazizi zichzelf in brand. De protesten die daardoor op gang kwamen, zouden leiden tot de val van de Tunesische regering en uiteindelijk overslaan naar andere landen. Die golf van opstanden, protesten en revoluties in de Arabische wereld kennen we intussen als de Arabische Lente.
18 december 1865: VS schaffen slavernij af Op 18 december 1865 trad het 13de amendement van de Grondwet van de Verenigde Staten in werking. Daarmee werd de slavernij officieel afgeschaft. Ook in de Verenigde Staten, maar dan in 1917, keurde de Senaat op 18 december het 18de amendement op de Grondwet goed. Een dag eerder had ook het Huis van Afgevaardigden het al goedgekeurd. Het 18de amendement verbood de verkoop, productie en distributie van alcohol in de VS, niet het drinken ervan. De periode van zogenaamde drooglegging of ‘prohibition’ zou uiteindelijk tot 1933 duren.
19 december 1998: ‘impeachment’ Bill Clinton Op 19 december 1998 stemde een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden voor de ‘impeachment’ of afzetting van Bill Clinton, de 42ste president van de Verenigde Staten, omdat hij had gelogen onder ede en de rechtsgang had verhinderd. Maar omdat de Senaat besloot om Clinton niet te veroordelen, kon hij zijn tweede ambtstermijn - die liep tot 2001gewoon uitdoen. Op dezelfde dag in 2016 werd de Russische ambassadeur in Turkije, Andrej Karlov, doodgeschoten tijdens een bezoek aan een fototentoonstelling in Ankara. De dader, Mevlüt Mert Altıntaş, handelde uit onvrede met de Russische betrokkenheid bij de Syrische burgeroorlog en de strijd in Aleppo.
20 december 1803:
Louisiana Purchase
Op 20 december 1803 droegen de Fransen New Orleans, de historische hoofdstad van Louisiana, over aan de Verenigde Staten, als onderdeel van de ‘Louisiana Purchase’. Dat ging gepaard met een ceremonie op de Plaza de Armas, het hedendaagse Jackson Square. Voor 15 miljoen dollar (ongeveer 371 miljard dollar in 2023) kochten de Verenigde Staten in totaal 2,1 miljoen vierkante kilometer grondgebied van de Eerste Franse Republiek.
ECB-gebouw in Frankfurt
The Simpsons
Antonin Dvořák
Bill Clinton
“Negroïde primaten” De jacht op rechtse opiniemakers is geopend
Raisa Blommestijn - nieuwsanker van Ongehoord Nederland (ON!) - mocht vorige week ondervinden dat er grenzen zijn aan de vrije meningsuiting. Vorige week werd ze door de strafrechtbank veroordeeld omdat ze een groep zwarte jongeren na de zware mishandeling van een blanke jongen als “negroïde primaten” omschreef. Een zoveelste zet om rechtse opiniemakers aan te pakken.
Op 5 december werd Blommestijn door de meervoudige strafkamer van Den Haag veroordeeld wegens aanzetten tot onverdraagzaamheid, groepsbelediging en smaad. Ze stond terecht vanwege twee tweets die zij verstuurde via haar persoonlijke X-account. De rechtbank veroordeelde de presentatrice van Ongehoord Nieuws tot een taakstraf van 80 uur, waarvan 40 uur voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar en 1550 euro schadevergoeding voor Sidney Smeets - oud-parlementslid van D66 - wegens de tweets. Dat is merkelijk meer dan wat het Openbaar Ministerie vroeg.
“Agressieve apen”
In een eerste tweet liet Blommestijn zich scherp uit over een geval van zware mishandeling van een blanke jongen door een groep zwarte jongeren: “Weer een blanke man op straat in elkaar getrapt door een groep negroïde primaten. Hoeveel weerloze blanken moeten nog slachtoffer worden? Talloze waarschijnlijk: de open grenzen-elite importeert dit volk met bosjes, met alle gevolgen van dien.” Uiteindelijk belandde de jongen op een spoor van de metro. De rechtbank tilt niet alleen zwaar aan de uitspraak “negroïde primaten”, maar legde de presentatrice en juriste woorden in de mond die zij nooit had gebruikt. Een kwalijke ontwikkeling. Volgens de rechtbank kan de woordkeuze enkel de bedoeling hebben gehad om de zwarte jongeren af te schilderen als “agressieve apen”. Waarmee ze enkel hun huidskleur en niet hun gedrag zou hebben geviseerd.
Raisa Blommestijn wordt onversneden racisme toegedicht, terwijl ze dat allicht niet eens bedoelde. Ze liet uitschijnen dat blanken ook slachtoffer kunnen zijn van zwart racisme. Die bewering werd haar kwalijk genomen omdat volgens de links-elitaire
kosmopolieten enkel blanken racistisch kunnen zijn. Rechtse opiniemakers die de ontwikkeling aanklagen, worden in het vizier genomen
DE RECHTBANK LEGDE
DE PRESENTATRICE WOORDEN
IN DE MOND DIE ZIJ NOOIT HAD GEBRUIKT
Een andere tweet ging over Sidney Smeets, die door Blommestijn “kleuterneuker” werd genoemd nadat hij in opspraak kwam wegens seksueel wangedrag. Een uitschuiver, want het oud-parlementslid werd nooit vervolgd. Dat neemt niet weg dat de rijzende ster aan het rechtse opiniefirmament een gevoelige snaar raakt: de vrije meningsui-
ting is er vooral om ‘ongemakkelijke boodschappen’ over te brengen en niet enkel voor politiek correcte berichten. ‘Roddelpraat’
Even voordien werd Jan Roos van het YouTube-programma RoddelPraat aangehouden wegens het oproepen tot ‘fysiek geweld’. In één van zijn recentste afleveringen riep hij de bewoners van Almere op om “kritische anti-Zwarte Piet-journalisten” die komen om het sinterklaasfeest te verstoren, “weg te schoppen”, straffer nog: “af te maken”. De rechtse auteur en columnist DerkJan Eppink zag daar terecht de grap niet van in en maakte gewag van “een ontsporing die middenin het strafrecht terechtkomt”.
Even voordien had de Nederlandse rapper, acteur, activist en omroepdirecteur Akwasi Owusu Ansah ook opgeroepen tot
geweld: “Op het moment dat ik een zwarte piet zie, dan trap ik hem openlijk op zijn gezicht”, riep hij op de Dam. Het OM beschouwde dat niet als opruiing of oproepen tot geweld. De zaak werd geklasseerd. Selectieve verontwaardiging? Akwasi kan zich permitteren waarvoor Jan Roos wordt vervolgd.
Hoe zit het bij ons?
Ook bij ons is het duidelijk dat linkse auteurs en opiniemakers zich veel meer kunnen permitteren dan rechtse. Dries Van Langenhove kreeg een loodzware straf voor uitspraken die in een besloten chatgroep circuleerden. Had een journalist ze niet uitgebracht, niemand zou het geweten hebben. Je kan uiteraard terecht je bedenkingen hebben bij dat soort grapjes en stoerdoenerij, maar dat is klein bier in vergelijking met Conner Rousseau. Hij overtrad niet alleen openlijk de racismewet, maar riep ook op tot geweld tegen een etnische groep in het bijzijn van politieagenten. Rousseau wordt niet eens vervolgd. Hetzelfde gebeurde met Herman Brusselmans.
De inperking van de vrije meningsuiting voor rechtse opiniemakers is in volle gang. Na de veroordeling van Jeff Hoeyberghs wegens seksisme en aanzetten tot haat en discriminatie, maakte Mark Elchardus gewag van een ontsporing van de rechtspraak: “Een aantal rechters misbruikt hun interpretatieruimte.”
Gert Van Mol van ’t Scheldt werd recent door het hof van beroep wegens aanzetten tot geweld en racisme vrijgesproken. In een interview legt hij de vinger op de wonde. In de negentiende eeuw was er meer vrijheid van mening. Karl Marx schreef in Brussel Het Communistisch Manifest. De laatste decennia is die vrijheid door de wetgever uitgehold. Alsmaar meer uitzonderingen werden ingevoerd: eerst negationisme en later racisme, homofobie en misogynie. Je kan daarvoor rechtstreeks door de correctionele rechtbank worden veroordeeld. Een kwalijke ontwikkeling.
JULIEN BORREMANS
Top Groen niet even warm en verbindend tegenover alle kandidaat-voorzitters
Het zou eigenlijk een doodnormale zaak moeten zijn, kopstukken die bekendmaken welke kandidaat zij steunen bij de voorzittersverkiezingen. Maar de top van Groen, en dan misschien nog vooral Petra De Sutter, is er afgelopen week in geslaagd ook dat onderdeel te laten uitdraaien op een pijnlijke bedoening. De partij die ooit nog gesticht werd om onder meer te laten zien hoe men ook anders aan politiek kan doen, blijkt een krabbenmand te zijn die stilaan kan wedijveren met de CVP van weleer.
Lezers die al een aantal jaren op de teller hebben, kunnen zich ongetwijfeld nog herinneren hoe de kopstukken van de CVP, een partij die op papier toch de christelijke principes zou moeten volgen, mekaars bloed wel konden drinken. De afgelopen dagen moesten we aan die tijden en die paradox terugdenken telkens we een nieuw bericht of interview lazen over de voorzittersverkiezingen van een partij die zich graag in de kijker zet als warm en verbindend.
Nu is het niet abnormaal dat er aan de top van een politieke partij enige rivaliteit heerst, om het nog zacht uit te drukken. Wie in de politiek gaat, heeft ambities. Aan de top van een nationale partij komen er op die manier heel veel ambities samen, en dat leidt onvermijdelijk tot conflicten, zeker na een verkiezingsnederlaag.
Ruzie op straat
Het is voor een partij echter zelden een voordeel wanneer de ruzies tussen de kopstukken open op straat uitgevochten worden. We durven zelfs te stellen dat dat a fortiori geldt voor een partij die anders altijd de mond vol heeft over verbinden en politieke meningen waarmee ze het oneens is steevast wegzet als pogingen tot polarisatie. Toch is het precies dat wat de top van Groen bewerk-
stelligd heeft door zich massaal achter één kandidaat te scharen in de hoop één van de twee andere kandidaten de pas te kunnen afsnijden
MET UITSPRAKEN ALS “INTERNE
KRITIEK WORDT GESMOORD”
MAAK JE NATUURLIJK GEEN VRIENDEN AAN DE TOP
De kers op de taart is ongetwijfeld dat het net Petra De Sutter was die met een interview in De Standaard even de puntjes op de i kwam zetten voor de leden van Groen. Of ze zichzelf daartoe geroepen voelde, dan wel of de top haar die opdracht gegeven had, maakt niet eens zoveel uit. Na de manier waarop ze er op het laatste moment van afzag om zelf deel te nemen aan de verkiezingen, miste ze in ieder geval afgelopen zaterdag een uitgelezen kans om zich even afzijdig te houden.
Negatief stemadvies
De manier waarop Petra De Sutter haar stemadvies gaf, was bovendien tenenkrullend om te lezen. Het is immers niet zo dat ze vindt dat Bart Dhondt de juiste man op het juiste
tijdstip op de juiste plek is, met een wervend project waar Petra De Sutter zich volledig in kan vinden. Neen, het probleem is dat Celia Groothedde zich in het parlement toespitste op de verkeerde thema’s en dat Bright Adiyia nog niet genoeg ervaring zou hebben. En daar moet Bart Dhondt het dan mee doen. Ondertussen weet iedereen waar het natuurlijk echt om draait. De top van Groen vreest immers dat Celia Groothedde de verkiezingen zal winnen. Nadia Naji probeerde haar bij de verkiezingen van juni al eens buiten te werken door haar te verwijzen naar de laatste plaats op de lijst voor het Brussels Parlement, maar vanop die laatste plaats raakte ze als lijstduwer toch verkozen. Dat kan alvast duiden op een zekere populariteit bij de Brusselse achterban, die de andere kandidaten misschien niet meteen hebben. Maar het probleem met Celia Groothedde is natuurlijk helemaal niet dat ze zich vooral toegelegd heeft op de thema’s armoede en kinderopvang, niet meteen de kernthema’s van Groen of punten waarop de partij zich kan herbronnen. Het probleem zou zijn dat het moeilijk is om met haar samen te werken, wat dat ook moge betekenen. Bovendien was ze er na de verkiezingen van juni snel bij om kritiek te leveren op de manier waarop de partij de verkiezingen aangepakt had. Met uitspraken zoals “interne kritiek wordt gesmoord” en de “holle praat en waspoederslogans” van Groen maak je natuurlijk geen vrienden aan de top.
Verscheurde partijkaart
Ondertussen is het zeer de vraag of de knullige manier waarop de partijtop Bart Dhondt tracht te steunen, wél vruchten zal afwerpen. Dany Neudt, ooit nog nationaal ondervoor-
zitter onder Meyrem Almaci, liet op sociale media weten dat hij zijn partijkaart verscheurt. Hij zou al langer ontevreden zijn met de gang van zaken bij Groen en blijkbaar was de poging tot stemadvies van Petra De Sutter de druppel die de emmer deed overlopen. Ook oud-voorzitter Mieke Vogels liet nogmaals van zich horen en herhaalde daarbij nog eens haar pleidooi om de verkiezingen uit te stellen. Er valt inderdaad iets voor te zeggen om eerst een inhoudelijk congres te houden waar een nieuwe koers uitgestippeld kan worden, en pas daarna een nieuwe voorzitter te kiezen. Elisabeth Meuleman en Dirk Holemans denken trouwens in dezelfde richting
DE TOP VAN GROEN VREEST DAT CELIA GROOTHEDDE DE VERKIEZINGEN ZAL WINNEN
Daar staat natuurlijk tegenover dat het ook gemakkelijker kan zijn om zo’n partijcongres inhoudelijk in goede banen te leiden met een nieuwe partijvoorzitter met een sterk mandaat. Het probleem is echter dat de interne chaos en onvrede bij Groen op dit ogenblik zo groot zijn dat zo’n partijcongres begin volgend jaar waarschijnlijk niet veel meer kan zijn dan een eerste helingsmoment, en dat er daarna nog enkele nodig zullen zijn. De communicatieve flaters van de top van Groen hebben de afgelopen weken die chaos en onvrede bovendien vooral doen toenemen. Wie het ook wordt, de volgende partijvoorzitter begint hoe dan ook gehavend aan zijn of haar mandaat.
FILIP VAN LAENEN
Links Raisa Blommestijn, rechts Eva Vlaardingerbroek
Wat met christenen en Koerden na de val van Assad?
Syrië maakt zich op voor een nieuw tijdperk na de val van het Assad-regime. Wordt er een nieuwe militaire dictatuur geïnstalleerd of komt er wel degelijk een vrije democratie, zoals sommigen hopen? We richten onze blik op twee minderheden binnen Syrië, en op wat de exit van Assad voor deze groepen betekent.
“Hayat Tahrir al-Sham, de groepering die de Syrische rebellen leidt, heeft nog geen agressie richting de Koerden getoond en hopelijk blijft dat ook zo”, reageert Derwich Ferho, de voorzitter van het Koerdisch Instituut van Brussel. “De Koerden worden nog steeds vooral langs de Turkse kant aangevallen. Als de internationale gemeenschap over die agressie blijft zwijgen, zullen de Koerden steeds meer in de problemen komen.”
ER KOMT GEEN DEMOCRATIE IN SYRIË
Volgens hem verliezen de Koerden elke dag meer strategische plekken en ontbreekt het hen vaak aan basisvoorzieningen zoals elektriciteit en proper water.
Koerden en jezidi’s
Er worden gesprekken gevoerd over een nieuw bewind in Syrië, maar over de Koerden wordt voorlopig met geen woord gerept. Daardoor vrezen de Koerden in Syrië dat ze nog meer dan vandaag ten prooi zullen vallen aan milities die door Turkije gesteund worden. Ook jezidi’s en christenen riskeren dat, voegt theologe Sonja Dahlmans daaraan toe. “Ik heb tig keer gewaarschuwd - en met mij diverse mensenrechtenorganisaties - voor wat er zou gebeuren, maar er is nooit naar geluisterd”, aldus Dahlmans. “Overigens ook niet enkel de laatste tijd, maar al jarenlang. Ook in het Syrië van Assad waren minder-
heidsgroepen niet altijd veilig, want in het noordwesten van het land pleegde het Syrisch Nationaal Leger, door Turkije gesteund, reeds mensenrechtenschendingen, stelt Sonja Dahlmans. Deze door Turkije gesteunde groepen veroverden de afgelopen dagen onder andere de belangrijke stad Manbij in Noord-Syrië.
Geen democratie
“Ontvoeringen, martelingen, verkrachtingen, gedwongen huwelijken… Ik heb gesproken met jezidi’s uit die streek en zij vrezen dat de door Turkije gesteunde groepen nog meer vrij spel zullen krijgen, nu Assad weg is. Ook christenen die bijvoorbeeld in Aleppo wonen, vrezen voor religieuze vervolgingen.”
IEDEREEN HEEFT HET OVER REBELLENGROEPEN, MAAR DIT ZIJN GEWOON JIHADISTEN
Dahlmans gelooft niet dat er onder het nieuwe bewind van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) democratie zal komen. “Iedereen heeft het over rebellengroepen, maar dit zijn gewoon jihadisten die door Ankara gesteund worden”, verduidelijkt ze. “Er komt geen democratie in Syrië, zeker niet onder hen. Wat wél zal gebeuren, is dat Turkije een nog belangrijkere vinger in de pap zal krijgen.”
WANNES NEUKERMANS
Axel Buyse: “Tijd voor Vlaamse minister van Buitenlandse Zaken op federaal niveau”
Veertien jaar. Zo lang is het geleden dat nog eens een Vlaming aan het hoofd van het federale ministerie van Buitenlandse Zaken stond. Sinds 6 december 2011, toen Didier Reynders de eed aflegde als minister van Buitenlandse Zaken in de regering-Di Rupo, gaven de Franstalige liberalen van MR de bevoegdheid niet meer uit handen. Na hem volgden achtereenvolgens Philippe Goffin, Sophie Wilmès en Hadja Lahbib. Sinds begin deze maand is het de Franstalige diplomaat Bernard Quentin die België op het internationale toneel zal vertegenwoordigen. Hij vervangt Lahbib die op haar beurt Reynders opvolgt als Belgisch Eurocommissaris.
Als het van voormalig topdiplomaat Axel Buyse afhangt, komt in de volgende federale regering nog eens een Vlaming aan het hoofd van het ministerie van Buitenlandse Zaken te staan. Dat vertelde hij afgelopen zaterdag in de marge van een lezing voor de Vlaamse Volksbeweging (VVB) in Gent over zijn nieuwste boek ‘Klein Vlaanderen, groot buitenland’. Ook heel wat Vlaamse federale diplomaten zijn volgens hem dezelfde mening toegedaan. De huidige situatie, waarin dezelfde Franstalige partij al meer dan tien jaar de administratie en het ministerie in handen heeft, is volgens hem “niet langer gezond”.
Federaal doorgeefluik
Geen enkele Europese regio of deelstaat beschikt over evenveel bevoegdheden als Vlaanderen om een eigen buitenlandbeleid te voeren. Toch is het volgens Buyse essentieel dat Vlaanderen ook ten volle een beroep kan doen op het federale apparaat. “Daarom zou het een goede zaak zijn dat er eindelijk nog eens een Vlaamse minister van Buitenlandse Zaken wordt aangeduid”, oordeelt hij.
In zijn wekelijkse opiniebijdrage in De Tijd, ‘Paleis der Natie’, merkte Rik Van Cauwelaert enige tijd geleden al op dat het “federale doorgeefluik bij Buitenlandse Zaken moeizaam blijft functioneren”. Concreet zouden Franstalige diplomaten belangrijke informatie van de Europese Commissie hebben achtergehouden. Sindsdien doet Vlaanderen steeds vaker een beroep op Nederland om bepaalde informatie via een omweg toch te verkrijgen. Om de informatiedoorstroming vlot te trekken, moet het principe ‘in foro interno, in foro externo’ ook op Europees niveau worden gehanteerd, oordeelt Buyse. Dat zou betekenen dat de deelstaten ook binnen de Europese instellingen de enige gesprekspartner zijn voor de bevoegdheden die ze in het binnenland mogen uitoefenen. “Er bestaan geen puur federale Europese bevoegdheden meer. Alles wat Europees beslist wordt, heeft meteen een grote impact op het Vlaamse beleidsniveau. We zouden dus van alles wat daar gebeurt op z’n minst op de hoogte moeten zijn”, aldus Buyse.
ANTON SCHELFAUT
Archiefbeeld protesterende Koerden in Syrie
OOK UW BERICHT IN ’T PALLIETERKE?
In 250 tekens kunt u zoekertjes plaatsen, dingen te koop aanbieden, geboortes en overlijdens melden enzoverder. Met de 50 euro die we ervoor vragen, steunen jullie bovendien ’t Pallieterke, want de kostenverhogingen van vooral de post hakken er momenteel stevig in. Berichten insturen kan via secretariaat@pal.be. De prijs van 50 euro per berichtje kan worden betaald via rekeningnummer BE07 7370 5149 9666 van ’t Pallieterke. Stuurt u liever een briefje met betaling ineens bij, dan kan dat naar Uitgeverij ’t Pallieterke, Lagesteenweg 5/1 te 1850 Grimbergen.
ZOEKERTJES
TE KOOP
• 60 kristallen glazen Rupel-Boom: 5x12 stuks.
• Schilderij op leder 125 jaar, stelt pater dominicaan voor
• Bibliotheekkast 2 delig breed 2,10 hoog 2,12 diep 0,5 onderdeel 2 deur 4 laden boven deel 3 deur met kleinhouten gekleurd glas, massieve eik, luxe afwerking, uniek meubel
debusschere.jules@gmail.com
GESLOTEN TIJDENS DE FEESTDAGEN
De kantoren van ’t Pallieterke zijn gesloten tijdens de kerstvakantie van maandag 23 december tot zondag 5 januari. ’t Pallieterke zelf blijft gewoon elke week verschijnen. Namens de hele redactie wensen we u nu al een fantastisch eindejaar toe!
Axel Buyse
De totalitaire drang in elke progressief
De Joods-Amerikaanse auteur David Joel Horowitz - niet te verwarren met drie andere beroemde mannen met dezelfde naam - schreef ooit het beroemde zinnetje “Inside each progressive is a totalitairian screaming to get out”. Vrij vertaald: “Binnenin iedere progressief zit een totalitaire geest, schreeuwend om naar buiten te kunnen.”
Hij wist waarover hij het had. Zijn voorouders waren uit tsaristisch Rusland naar Amerika geëmigreerd, op de vlucht voor pogroms. Tot 1956 waren zijn ouders fanatieke stalinisten. In hun voetsporen werd hijzelf een linkse extremist. Vanaf 1976 begon hij afstand te nemen van het marxisme, maar pas tien jaar later ging hij helemaal overstag en hij werd een boegbeeld van de vrijheidslievende Amerikaanse rechterzijde. Dat parcours is kenmerkend voor bijna álle oprechte bekeerlingen: zij nemen niet alleen afstand van hun vroegere totalitaire neigingen, zij bestrijden die ook actief, zoals bijvoorbeeld George Orwell dat deed met zijn boek ‘1984’. Het is een criterium om oprechte bekeringen te onderscheiden van opportunistische. Maar als we dat criterium toepassen op de socialistische, sociaaldemocratische of groene partijen in Europa, dan komen die er heel belabberd uit. De scheiding tussen communisten enerzijds en socialisten en sociaaldemocraten anderzijds is al meer dan een eeuw oud, en het communisme heeft in die periode minstens 100 miljoen mensen afgeslacht. Maar toch slagen de socialisten en de sociaaldemocraten er nooit in ‘the totalitarian inside’ helemaal te temmen of uit te bannen. We nemen Frankrijk en België als voorbeelden.
La douce France
Frankrijk werd van 1936 tot 1938 en nog eens van 1944 tot 1947 geregeerd door ‘volksfrontregeringen’ waarin verschillende linkse partijen een coalitie vormden met de communisten. Na 1947 zaten de communisten in de oppositie, maar... de socialist Mitterrand sloot in 1972 wel een pact met de communisten, dat trouwens maar twee jaar standhield. Erger nog, bij bijna alle presidentsverkiezingen waarin een tweede ronde nodig was, vormden de ‘democratische’ linkse partijen schaamteloos een informeel ‘volksfront’ tegen rechtse kandidaten als bijvoorbeeld Sarkozy, Chirac of Giscard d’Estaing.
Hoe kunnen socialisten die zichzelf ‘democratisch’ noemen ooit met communisten samenwerken? Ik kan mij één extreme situatie voorstellen waarin dat misschien als noodoplossing aanvaardbaar is: als ze front zouden moeten vormen tegen een échte nazipartij die op het punt staat de macht te grijpen. Maar zo’n nazipartijen bestaan in Europa niet meer, tenzij als ongevaarlijke minuscule randgroepjes die voor niemand een bedreiging vormen. Er zijn natuurlijk wel veel partijen - zoals het Rassemblement National in Frankrijk, AfD in Duitsland of het Vlaams Belang in België - die men ‘nazi’s’ of ‘fascisten’ noemt, terwijl ze dat helemaal niet zijn. De valse beschuldiging dient dan als excuus om de verregaande collaboratie van ‘democratisch’ links met communisten goed te praten
HOE KUNNEN SOCIALISTEN DIE ZICHZELF ‘DEMOCRATISCH’ NOEMEN OOIT MET COMMUNISTEN SAMENWERKEN?
Als men het echt meent met de democratie, dan moet men nu een cordon sanitaire instellen tegen álle communistische partijen en een beroepsverbod tegen de benoeming van marxisten in overheidsdiensten, het leger, de politie, het onderwijs en de universiteiten. Wie na Stalin en Mao nog altijd communist is, verdient niet beter. En als er nog echte nazipartijen, groter dan een schoendoos, waren dan zou ik tegen hen juist dezelfde maatregelen bepleiten.
Macron is geen socialist, maar ook hij kon zich niet uit die nefaste volksfrontlogica losmaken. Het is vanuit democratisch oogpunt een schande dat hij zijn verkozenen heeft opgedragen zich uit de tweede ronde voor de presidentsverkiezingen terug te trekken voor de best geplaatste kandidaat, zélfs als dat een communist was. Hij oogst nu wat hij gezaaid heeft: een links front dat Frankrijk elk moment in chaos en onbestuurbaarheid kan storten. Hij heeft dat monster zelf grootgemaakt en de toch al moeizame - eufemisme! - verhouding met de partij van Le Pen nog verder verziekt. In België betekent ‘onbestuurbaarheid’ meestal een maandenlange regeringsvorming met veel gepalaver. In Frankrijk betekent het dikwijls brandstichting, plunderingen en straffeloos geweld in de straten.
Belgo-Sovjets
Niet dat links in België zo voorbeeldig was. Jos Van Eynde en André Cools waren lid van het ‘Ere-Komitee’ van de toenmalige ‘Belgo-Sovjetse Vereniging’. Piet Vermeylen was medeoprichter van ‘De Vrienden van de Sovjet-Unie’, die zichzelf later omdoopte tot ‘Vereniging België-USSR’. Ook na zijn overstap van de Kommunistische Partij (KP) naar de socialistische Belgische Werklieden Partij (BWP), bleef hij lezingen geven voor die ‘Vereniging België-USSR’. Zijn dat oude koeien? De collaboratie is ook een oude koe en die wordt ook nog altijd uit de historische gracht gehaald om de Vlaamse Beweging als verderfelijk af te schilderen. De collaboratie is een afgesloten hoofdstuk. De verstrengeling tussen socialisme, sociaaldemocratie en communisme is een voortgezet misdrijf.
MACRON IS GEEN SOCIALIST, MAAR OOK HIJ KON ZICH NIET UIT DIE NEFASTE VOLKSFRONTLOGICA LOSMAKEN
Tijdens de mislukte communistische staatsgreep tegen Gorbatsjov in augustus 1991 was Spitaels in Moskou en bij zijn terugkeer hield hij zich opvallend op de vlakte. Hij weigerde de coupplegers te veroordelen. Het zag er immers nog naar uit dat zij zouden winnen… In 1999 viel één van de PS-congressen samen met de tiende verjaardag van de val van de Berlijnse Muur. De PS verwees daar uitdrukkelijk naar door te zeggen dat het ‘socialisme’ toen dood leek, en dat men er trots op was dat de partij nu toch weer paraat stond. Dat werd geïllustreerd met een oorverdovende versie van het lied ‘Ten Years After’. Het bewees dat de PS geen sociaaldemocratische partij is, maar een socialistische partij, die zich minstens gedeeltelijk identificeert met de vroegere dictaturen in het Oostblok. Het onderscheid tussen socialisme en communisme werd daarbij opzettelijk vaag gehouden. De ondergang van de DDR werd aangevoeld als een nederlaag voor het socialisme. PS’ers als Dehousse zegden toen openlijk: “Je suis un stalinien.”
De voorvader van Vooruit
Ook de SP gaat niet vrijuit. Zij werkte zeer vaak samen met de Belgische ‘Kommunistische Partij’, met de PvdA en met andere extreemlinkse splintergroepen. Numeriek waren die niet belangrijk, maar zij konden nog wel militanten leveren die de SP zelf niet meer kon mobiliseren… Neem een willekeurige petitie tegen de kruisraketten, tegen extreemrechts, tegen het fascisme en het racisme, tegen de bombardementen op Servië,
voor ‘sans-papiers’, voor migrantenstemrecht of voor legalisering van softdrugs, en men vindt daar SP-politici, SP-afdelingen en SP-jongeren, broederlijk naast bikkelharde communisten. Idem dito als men nakijkt welke personen en organisaties deel uitmaakten van zulke actiegroepen en koepelorganisaties. Nee, tegen extreemlinks werd duidelijk géén cordon sanitaire opgetrokken
DE VERSTRENGELING TUSSEN SOCIALISME, SOCIAALDEMOCRATIE EN COMMUNISME IS EEN VOORTGEZET MISDRIJF
Oude koeien? Nee, er is nog niets veranderd. De PS sluit nu in Vorst, Molenbeek en Bergen openlijk volksfrontcoalities met de stalinisten en de maoïsten van de PTB. Daar verdwijnt het laatste dunne laklaagje van democratische hypocrisie. Het gaat de PS helemaal niet om de democratie. Het gaat hen alleen om het behoud van hun machtsposities in het Belgische minderheidsregime dat op zich al een verkrachting van de democratie is. De totalitaire demon komt in Wallonië openlijk naar buiten en bijna niemand geeft daar een kik over. Tegen de stalinisten en de maoïsten wordt geen mediaboycot gevoerd. Ze worden in de media behandeld alsof zij normale politici zijn, alsof er achter de babyface van Jos D’Haese en de vlotte praatjes van Hedebouw niet de tronies schuilgaan van massamoordenaars als Lenin, Stalin, Mao en Pol Pot.
De tweede demon
De totalitaire demon van Horowitz zit natuurlijk ook bij sommige rechtsen die gefascineerd zijn door bloeddorstige dictators als Poetin, Assad of Saddam Hoessein. Maar die ontsporingen hebben nooit dezelfde proporties aangenomen. Ze zijn dikwijls alleen een gevolg van het misleidende, primitieve buikgevoel dat ‘de vijand van mijn vijand mijn vriend is’. Een denkfout die al veel naties en partijen fataal is geworden. Rechts heeft geen gemeenschappelijke ideologie of gemeenschappelijke belangen met die dictators. En rechts is meestal wel immuun voor die andere, niet-marxistische boze geest die vele linksen in de ban houdt: de islam. Hoe onnatuurlijk het ook is, naast de antigodsdienstige, materialistische en fanatiek seculiere geest van het marxisme, die in bijna alle linksen aanwezig is, zijn zij ook in de ban van een primitieve, barbaarse religie als de islam. Misschien omdat zij, net zoals Mark Grammens, denken dat de islam een bondgenoot is in hun strijd tegen het Westen.
Internationale chaos?
De huidige samenloop van politieke crisistoestanden in Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk kan natuurlijk ook een positief effect hebben als daardoor een einde komt aan de macht van de huidige elites met hun waanideeën over immigratie, de EU, het klimaat en woke, vergelijkbaar met de ommekeer die nu al in de VS en gedeeltelijk ook in Nederland is begonnen. Maar het kan ook verschrikkelijk misgaan. Als de miljoenen moslims in Europa van die chaos gebruikmaken om een Europese intifada te ontketenen… Of als de linkse partijen zich zo in het nauw gedreven voelen dat zij de moslims de vrije teugel geven om tegenstanders als Nigel Farage of Le Pen of Wilders af te maken om hun bedreigde machtsposities te redden, terwijl Poetin vanop afstand propaganda-olie op het vuur giet… Ik ben meer bevreesd voor zo’n rampscenario dan voor een atoomoorlog. Het is niet erger, maar wel waarschijnlijker. Misschien waren de rellen en de massale brandstichtingen in 2011 in Engeland en in 2005 en 2023 in Frankrijk nog maar een voorproefje.
PAUL BÄUMER
Francois Mitterrand
Saddam
Guy Spitaels
“Onaardigheid mag geen reden voor vervolging zijn”
“Je ziet een patroon in Nederland: als je klaagt over het feit dat je voortdurend voor fascist of extreemrechts uitgescholden wordt, krijg je daar de politie niet voor op de been. Dat wordt niet voor de rechter gebracht. Maar als degenen die dat doen zélf stevig aangepakt worden en een zaak aanspannen, winnen ze die vaak.” Aan het woord is journalist en uitgever Syp Wynia (71). Na een carrière bij onder andere Het Parool en Elsevier richtte hij het onlinemagazine Wynia’s Week op, waarin hij met nieuwsbrieven, bijdragen van verscheidene auteurs, video’s en podcasts aan journalistiek doet.
“Ik heb eigenlijk voortgezet wat ik altijd deed, maar in plaats van in loondienst te werken, heb ik besloten om mijn vleugels uit te slaan. Achteraf bekeken had ik dat misschien eerder moeten doen”, legt Wynia uit. “Dat zorgt er natuurlijk voor dat ik dingen kan doen die voordien moeilijker waren of lastig werden bevonden.” In 2018 nam hij na meer dan 20 jaar dienst bij Elsevier ontslag om Wynia’s Week op te richten. “Het stond niet meteen helemaal vast hoe dat eruit zou gaan zien, maar ik had alle ingrediënten al wel.”
Wat zijn die ingrediënten?
“Als je voor een weekblad werkt, word je geacht enkel schrijvend journalist te zijn. Dat is een aspect dat ik altijd gek gevonden heb, want zoals je weet bestaat het meeste werk van een journalist niet uit schrijven of presenteren, maar uit het verzamelen van inzichten en informatie. Het is toch gek dat je dat maar op één manier kwijt zou kunnen? Daarom probeer ik de informatie op verschillende manieren aan de man te brengen. Het was vooraf altijd de bedoeling om een platform uit te bouwen met verschillende auteurs, maar dat het zo snel zou ontwikkelen, had ik zelf niet verwacht.”
Hoe verklaart u dat succes zelf?
“Het Nederlandse medialandschap biedt veel mogelijkheden, omdat heel wat kansen onbenut blijven. De meeste media hanteren dezelfde toon, kiezen voor dezelfde benadering en hebben hetzelfde wensdenken. Daardoor wordt een reeks
JE ZIET DAT VEEL ZAKEN DIE
WIJ BRENGEN, ONBEGRIJPELIJK
GENOEG NERGENS ANDERS AAN BOD KOMEN
onderwerpen niet belicht, onvolledig belicht of net overmatig veel belicht. Ik zeg al eens grappend, maar het is verder een cijfer dat nergens op gestoeld is, dat over 40 procent niets geschreven wordt. Dat geldt zowel voor de journalistiek als voor de boekensector. Het aantal grote aanbieders in het medialand is zeer beperkt. Twee mediabedrijven uit België zijn groot in Nederland en daarnaast heb je eigenlijk alleen maar de publieke omroep. Die twee groepen zijn in de praktijk grote vrienden van elkaar. Ze zijn geen vrienden van het huidige kabinet, maar wel van wat wij het establishment noemen, dat de afgelopen jaren doorgaans aan de macht was.”
onbegrijpelijk genoeg nergens anders aan bod kwamen. Kijk, voor mij hoeven de media helemaal niet rechts te zijn, hoor. Maar als je constant informatie weghoudt, of feiten als onwenselijk verklaart, dan is dat de samenleving ondermijnen. Want even verder vind je de wetenschap niet meer belangrijk, als die je niet uitkomt. Dan zijn we aan het einde gekomen van de westerse vooruitgang.”
Twee weken geleden werd RoddelPraat-presentator Jan Roos opgepakt, vorige week werd Raisa Blommestijn van Ongehoord Nederland veroordeeld omwille van groepsbelediging en smaad. Hoe kijkt u naar die twee zaken?
Maar als diegenen die dat doen zélf stevig aangepakt worden en een zaak aanspannen, winnen ze die vaak.”
Welk ‘wensdenken’ denkt u dat de grote mediaspelers hebben?
“Ik heb het dan niet over het wensdenken van de politiek of de samenleving, maar over dat van de journalistiek. Dat is een gedachtegoed dat in het meer linkse deel van de samenleving domineert en niet de beste basis is voor nieuwsgierigheid en waarheidsvinding. Er blijven dus kansen in de media onbenut, waardoor het publiek onvolledig geïnformeerd wordt. Ik wil niet beweren dat Wynia’s Week en uitgeverij Blauwburgwal een compleet nieuw terrein hebben ontwikkeld, maar je ziet wel dat veel zaken die wij brengen,
IK BEN ERVAN OVERTUIGD DAT DIT
KABINET HET WEL EENS VEEL
ZOU KUNNEN
IEDEREEN
“De zaak van Jan heb ik slecht gevolgd. Wat ik begrijp is dat hij onevenredig heftig is aangepakt, maar daar houdt mijn beoordelingsmogelijkheid op. Gisteren publiceerden wij een artikel van Maaike Van Charante, die ook een van onze boekenauteurs is. Dat gaat in ruimere zin over het patroon bij de rechterlijke macht in Nederland, namelijk dat als je klaagt over het feit dat je voortdurend voor fascist of extreemrechts uitgescholden wordt, je daar de politie niet voor op de been krijgt.
“Een klassiek voorbeeld daarvan is Sidney Smeets, een advocaat die in 2021 voor D66 een tweetal weken in de Tweede Kamer heeft gezeten, totdat hij moest aftreden. Hij werd beticht van omgang met minderjarige jongens. Wat hij precies heeft uitgespookt, ga ik niet omschrijven, want anders roept hij mij voor de rechter en krijgt hij nog gelijk ook. Op dat vlak is er een merkwaardige mismatch aan het ontstaan in de Nederlandse rechtspraak. Als iemand je zonder enige grond zwartmaakt door je een fascist te noemen, krijg je niets in beweging. Maar omgekeerd wordt iemand als Blommestijn, die misschien buitengewoon onaardige dingen heeft gezegd, wél veroordeeld. Maar onaardigheid mag geen reden voor vervolging zijn.”
Sinds vandaag organiseert Nederland opnieuw grenscontroles. Een symboolmaatregel op vraag van de PVV, of zal het toch tot resultaten leiden?
“Kijk, er bestaat binnen de media een tendens om dit als een slecht kabinet te zien.
JAN ROOS
Jan Roos, de presentator van het YouTube-kanaal RoddelPraat, werd eind november opgepakt na uitspraken die volgens het Nederlands Openbaar Ministerie oproepen tot geweld. In de typerend spottende stijl van RoddelPraat suggereerde hij dat journalisten die naar het beruchte Sunneklaas-griezelfeest in Ameland zouden afzakken “met hooivorken en fakkels” achternagezeten zouden moeten worden. “Van het eiland aftrappen, oprotten, afmaken. Nog voordat ze de boot afkomen, neerknallen”, klonk het onder meer. Wie RoddelPraat kent, ziet onmiddellijk dat het om een grap gaat. Copresentator Dennis Schouten had het dan ook over een “ongekend lelijk trucje” van het OM dat op een later moment zal beslissen over een eventuele vervolging van Jan Roos. Anderzijds is het zo dat er in het verleden al journalisten fysiek aangevallen werden toen ze opnames wilden maken tijdens het alternatieve sinterklaasfeest.
NEDERLANDS JOURNALIST EN UITGEVER
• Geboren op 4 februari 1953 (Spannum, Friesland)
• Oud-journalist bij o.a. Het Parool, BNR, WNL en Elsevier
• Richtte in 2018 Wynia’s Week op (wyniasweek.nl)
• Mede-eigenaar Uitgeverij Blauwburgwal
lijk niet zo gek dat men geneigd is om het beleid dat men de afgelopen jaren heeft gevoerd, voort te zetten in plaats van het beleid van de regering te volgen. Dat leidt tot onwenselijke situaties, waardoor ik in de loop van de tijd ook ben beginnen te vinden dat de manier zoals het in België gebeurt wel eens verstandig zou kunnen zijn, namelijk door de top van de ministeries te wijzigen, de politieke top breder te maken en de ambtelijke top minder zeggenschap te geven.”
Zodat je als regering of minister meer je ding kan doen.
“Zeker. In Nederland regeert vandaag de technocratie: de ambtelijke leiding heeft het voor het zeggen. Wat we in Nederland ook sterk hebben, maar dat is in België niet minder, is de lobbycratie. De invloed van kapitaalkrachtige of politiek krachtige bedrijven en organisaties zoals Greenpeace, is heel groot. Tel die twee bij elkaar op en je merkt dat de invloed van het volk en de volksvertegenwoordiging niet erg groot is.”
U durft het al eens te hebben over het kabinet-Rutte 5, in plaats van over het kabinet-Schoof. Waarom?
voor elkaar krijgt. Enerzijds door een gebrek aan ervaring, anderzijds omdat een aantal dingen gewoonweg niet mogelijk zijn.”
Enkele weken geleden was er het vertrek van staatssecretaris Nora Achabar. Bestond de kans toen dat het kabinet zou vallen?
“Ja, die kans bestond toen zeker wel. Zeker vanwege de chaos die vooral werd gestuurd door de emotie binnen de club van Pieter Omtzigt. Anderzijds ben ik ervan overtuigd dat dit kabinet het wel eens veel langer zou kunnen volhouden dan iedereen denkt.”
Waarom?
Dit kabinet-Schoof, dat mede gesteund is door de PVV, mag niet deugen. Er worden fouten gemaakt, dat is evident. Er zitten vier partijen in het kabinet, waarvan er drie geen bestuurservaring hebben. Daardoor is het risico er dat het de eindstreep niet haalt. En men staat honend aan de zijlijn te wachten tot het zaakje in elkaar valt.”
MEN STAAT HONEND
AAN DE ZIJLIJN TE WACHTEN TOT HET
ZAAKJE IN ELKAAR VALT
“Dat gezegd zijnde moeten we wel zeggen dat dat idee minstens niet helemaal goed is voorbereid. Er is nauwelijks personeel beschikbaar voor die extra grenscontroles. Als je mensen nadrukkelijk wil controleren en daar effect mee wil hebben, moet je dat serieus voorbereiden. Maar wat natuurlijk ook een rol speelt bij de beoordeling van mensen, is dat de media en de linkse oppositie die grenscontroles helemaal niet willen. Bovendien werkt de Marechaussee, die de grenscontroles moet uitvoeren, absoluut niet mee. Het is trouwens in ruimere zin opmerkelijk dat ambtenaren en ambtelijke diensten de vrijheid nemen om maatregelen van dit kabinet tegen te werken. Ik zou geneigd zijn om te vinden dat we hogere loyaliteit mogen verwachten van de ambtenarij.”
Waarom wordt daar niet tegen opgetreden?
“Vreemd genoeg niet. Partijen als D66, GroenLinks en de Partij van de Arbeid zijn buitengewoon sterk binnen de overheidsorganisatie. En ten tweede gebruiken diensten zoals het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers, red.) en de Marechaussee die politieke weerstand ook wel voor eigen doel: ze proberen dus zo veel mogelijk budgetten te krijgen.”
Hoe komt het dat de ambtenarij zoveel macht heeft?
“Anders dan in België, hebben wij in Nederland geen kabinetten bij de ministeries. Het is dus niet zo dat als er een nieuwe minister komt, er ook een nieuw kabinet geïnstalleerd wordt. En dan is het natuur-
“De afgelopen decennia was de VVD de belangrijkste regeringspartij en met Rutte als minister-president leverden zij de continuïteit van het beleid aan. Ook blijkens het nieuwe regeerakkoord dat in mei 2024 is gesloten, gaat dat beleid in belangrijke mate door. Neem nu het Klimaatfonds van 35 miljard euro voor 10 jaar, dat in het leven geroepen werd door de Rutte-kabinetten. Daar heeft men één miljard van afgehaald. Nou, dat is een heldere manier om aan te geven hoe weinig er veranderd is. De minister die het klimaatbeleid voert, is de voormalige assistente van Mark Rutte. Zij kondigt voortdurend aan dat ze een continuïteit van het beleid belichaamt. En dat geldt op meerdere terreinen.”
“Als je kijkt naar de bemanning van het kabinet, wordt al veel duidelijk. Het begint al bij premier Dick Schoof, een voormalig topambtenaar die de rechterhand was van Mark Rutte, en die Rutte ook als zijn voorbeeld ziet. De vicepremier van de VVD is jarenlang politiek assistent geweest van Mark Rutte. David van Weel, de minister van Justitie, was als ambtenaar een assistent van Rutte. Alles wijst erop dat Mark Rutte in zijn eigen partij, de VVD, de touwtjes nog in handen heeft.”
Maken die nieuwe partijen in de regering, die toch een duidelijke stempel dragen, dan geen verschil?
“De VVD was er vooral op uit om het beleid van de vorige Rutte-kabinetten voort te zetten en daar hebben ze hun zin in gekregen. De NSC, de nieuwe partij van Pieter Omtzigt, is in feite een voortzetting van het CDA. Alleen om inhoudelijke redenen kan je dus zeggen dat dit meer Rutte 5 dan iets anders is. De PVV van Geert Wilders en de BBB van Caroline van der Plas hebben natuurlijk een eigen agenda op hun eigen terrein. Bij Wilders gaat het over het inperken van immigratie en het beperken van de mogelijkheden van de islam. De BoerBurgerBeweging heeft vooral het beperken van het antiboerenbeleid en het bevorderen van de regio als doelstelling: zij zijn niet opgericht om zich te bemoeien met het buitenlandbeleid, bijvoorbeeld. Die specifieke thema’s waar de PVV en de BBB op gericht zijn, zijn belangrijk. Maar de haalbaarheid wordt beperkt door de werkelijkheid. Je ziet bijvoorbeeld dat de BBB inzake het stikstofbeleid niet alles
“Omdat de vier zittende partijen geen baat hebben bij nieuwe verkiezingen. Dat is het meest duidelijk bij de NSC. Er waren die straatrellen in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv, en die emotie drong door tot in Den Haag. Waarom die vrouw van Marokkaanse origine is afgetreden, is onduidelijk. Er werd zelden zoveel gespind als rond het aftreden van deze mevrouw. Zo werd beweerd dat dit was omdat extreemrechts tot in het kabinet was doorgedrongen, iets wat ze zelf op alle manieren ontkend heeft. Tegelijkertijd moet je je afvragen of NSC er enig belang bij heeft om het kabinet te laten vallen. Want volgens de laatste peiling zouden zij 17 van hun 20 zetels verliezen. Dat zou meteen het einde betekenen van die partij die nog maar iets langer dan een jaar bestaat. Voor Pieter Omtzigt staat het laten vallen van het kabinet gelijk aan politieke zelfmoord.”
VOOR PIETER OMTZIGT STAAT
HET LATEN VALLEN VAN HET KABINET GELIJK AAN POLITIEKE ZELFMOORD
“Soortgelijke overwegingen gelden voor andere partijen. BBB was twee jaar geleden een nieuwe, heel grote partij en zou nu ook betrekkelijk klein worden. De VVD heeft er ook geen belang bij, want zij waren jarenlang de grootste partij, maar staan nu in de buurt van de twintig zetels.”
Volgens peilingen zou de PVV van Geert Wilders er nog wel op vooruitgaan.
“Daar heb ik een ander oordeel over. Als dit kabinet zou vallen, zou de PVV definitief als een zwakke, onbetrouwbare regeringspartij te boek komen te staan en zouden ze wellicht nooit meer mee kunnen regeren. Als er verkiezingen zouden komen, zou het niet ondenkbaar zijn dat Wilders wel meer zou gaan winnen. Maar met wie zou je daarna nog kunnen regeren? De vier partijen worden dus bij elkaar gehouden uit angst voor de kiezer. En dat is trouwens helemaal niet ongebruikelijk in onze landen.”
Volgt u de Vlaamse en Belgische actualiteit en politiek?
“Ik moet bekennen dat ik soms even moet nadenken over hoe de vork aan de steel zit in België, terwijl ik toch zes jaar in België heb gewoond en ook over de Belgische politiek heb geschreven. Het lijkt wel alsof de Benelux gespecialiseerd is in lange formaties. Sinds jullie verkiezingen in juni is er alleen maar geformeerd. Vat ik het zo goed samen?”
Absoluut. Op wedstijden ‘om ter langst formeren’, scoren ons beider landen dan ook sterk.
“Dat is zo. En Mark Rutte heeft zelfs wel eens gezegd dat hij die lange kabinetsformaties wel fijn vond, omdat hij dan niet dezelfde verantwoordingsplicht had aan de Tweede Kamer. Dat vertelde hij in de Tweede Kamer dan nog. Hij zei achteraf meteen dat het een grap was. Maar als Rutte zoiets zegt, weet ik dat hij dat meent.”
Mark Rutte is nu secretaris-generaal van de NAVO geworden. Wat heeft dat Nederland gekost?
“Het heeft in ieder geval de afgelopen jaren invloed gehad op het beleid. Er zijn interessante tijdlijnen te maken over de gigantische draai in het Nederlandse Oekraïnebeleid. De eerste maanden nadat Poetin Oekraïne binnenviel, was Nederland huiverig om mee te doen met de steun aan Oekraïne. Maar op het einde van dat jaar, in november of december 2022, begon Nederland plots miljarden te spenderen. Ik sympathiseer in hoge mate met de situatie van Oekraïne in dit conflict, maar de Nederlandse koppositie in de steun voor de Oekraïners laat zich op geen enkele andere manier verklaren dan omdat Mark Rutte vrienden met Washington DC wil zijn.”
“In januari 2023 maakte Rutte een reis naar president Biden in het Witte Huis. Rutte zou daar benaderd zijn om secretaris-generaal van de NAVO te worden. Dat is één. Maar tegelijkertijd wilden de Amerikanen de exportmogelijkheden van het Nederlandse hightechbedrijf ASML naar China limiteren. En Rutte heeft dat niet tegengehouden. Wat aan te nemen is, is dat Rutte daar in het Witte Huis erg vriendelijk is geweest voor president Biden. Een half jaar later heeft hij dan het kabinet laten vallen en is hij aan zijn sollicitatietournee begonnen.”
WANNES NEUKERMANS
“Elke Vlaming kan zijn eigen steentje bijdragen tot de realisatie van een volwaardige Vlaamse sociale zekerheid. Hoe? Door aan te sluiten bij een ziekenfonds dat hier al decennialang gedreven en eerlijk pleitbezorger van is: hét VNZ. Aarzel dus niet, doe iets concreet voor onze Vlaamse sociale zekerheid en sluit je onmiddellijk aan bij het VNZ. Jijzelf vaart er wel bij en Vlaanderen ook!”
Guido Moons, gewezen VVB-voorzitter
Voor een Vlaamse sociale zekerheid!
Buitenland
partij
De inzet voor de Ierse parlementsverkiezingen van vrijdag 29 november was groot. Niet alleen waren er méér zetels te verdelen voor de Dáil Éireann - 174 in totaal -, de linkse nationalisten van Sinn Féin wilden na tegenvallende peilingen en ongelukkige uitspraken inzake migratie en andere thema’s de grootste politieke formatie van Ierland worden en politiek aan zet komen. De voorzitster van Sinn Féin leek volgens de allerlaatste peilingen te slagen in haar strategie, de negatieve stemming bij haar partij begon te keren.
Tot voor de verkiezingen werd het Keltische eiland geregeerd door drie partijen, een regering van de liberaal-conservatieve Fianna Fáil (Michael Martin), de conservatieve Fine Gael (onder Simon Harris) en de Green Party. De verkiezingen bleken uiteindelijk zelfs spannender dan de Ierse paardenrennen. Sinn Féin moest uiteindelijk de duimen leggen, al haalde Mary McDonald een meer dan behoorlijk resultaat. Opmerkelijk was de afgang van de Green Party en de opkomst van enkele rechtse partijen.
Ierse regeringspartijen op zoek naar nieuwe partner
Fianna Fáil haalde 21,9 procent en bezet nu 48 zetels (een winst van 10 zitjes), op de tweede plaats eindigde Fine Gael met 38 zetels (winst 3) en 20,8 procent van de stemmen. Sinn Féin kwam nipt op de derde plaats met 19 procent, maar bezet 39 zitjes en wordt dus tweede partij. De Green Party, tot voor 29 november goed voor 7,1 procent van de stemmen, valt terug op 3 procent en houdt van de 12 zetels slechts 1 over. Labour en Social Democrats haalden elk 11 zetels binnen. De uiterst linkse PBP-Solidarity zag haar aantal zetels halveren.
Aan de rechterkant in Ierland beweegt ook een en ander. Independant Ireland (van Michael Collins) haalde uit het niets 3,6 procent van de stemmen, goed voor 4 zetels. De conservatieve partij Aontú, opgericht
EL SALVADOR
door voormalig Sinn Féin-lid Peadar Tóibín, haalde 3,9 procent en 2 zetels. En een reeks onafhankelijke kandidaten, die los van elke politieke partij aan deze verkiezingen deelnam, wist 13,2 procent van de Ieren achter zich te krijgen en haalde 16 zetels.
Belangrijkste conclusie: het cordon sanitaire tegen Sinn Féin blijft gehandhaafd, de regeringspartijen moeten op zoek naar een nieuwe derde partner (want met de Green Party hebben ze niet langer een meerderheid) en op rechts beweegt een en ander, voorlopig wel nog zonder echte politieke macht.
PIET VAN NIEUWVLIET
ZUID-AFRIKA
Machtsstrijd om BELA?
In Zuid-Afrika blijft de ‘Wysigingswet op Basiese Onderwyswette’ (BELA) de gemoederen beroeren. Vooral de clausules 4 en 5, die een overheveling inhouden van het taal- en toelatingsbeleid van het plaatselijke schoolbeheer naar het provinciale onderwijsdepartement, zetten kwaad bloed bij de Afrikaners. Men vreest immers dat het de zoveelste poging is om, onder het mom van gelijke kansen voor iedereen, de nog ongeveer 1.000 Afrikaanstalige scholen te verengelsen.
Uiteindelijk kreeg de wet - die reeds maanden eerder door de toenmalige ANC-meerderheid in het parlement was doorgeduwd - flink wat verzet van de Democratische Alliantie en het Vrijheidsfront Plus binnen de regering van nationale eenheid.
Afrikanerverzet
Na een onderhoud met de leiding van de Solidariteit Beweging ondertekende president Ramaphosa weliswaar de wet, waarbij echter de gewraakte clausules, waarvoor een onderhandelingsperiode van drie maanden (tot 13 december) werd overeengekomen, voorlopig werden weggelaten. Intussen werd van Afrikanerkant de druk opgevoerd. Op 5 november kwamen zo’n 10.000 mensen betogen bij het Voor-
trekkermonument, terwijl een petitie 224.000 handtekeningen vergaarde. Uiteindelijk werd begin december tussen een vertegenwoordiging van de president, van het onderwijsdepartement en van Solidariteit besloten dat de twee clausules ook na 13 december opgeschort bleven en er verder zou worden onderhandeld. Tevens was overeengekomen dat leerlingen uit de omgeving van een school voorrang zouden krijgen en dat de onderwijstaal van die school door de omgeving zou worden bepaald. Hoe dan ook, het uitstel was niet naar de zin van de linkse vakbond COSATU, van Zuid-Afrika’s grootste onderwijsvakbond SADOU en van diverse ANC-toplui als vicepresident Mashatile - die het akkoord minimaliseerde - en de invloedrijke premier van Gauteng,
Succes in oorlog tegen drugsbendes
Panyaza Lesufi. Die laatste bestempelde de optocht van 5 november zelfs als “de betoging van de haat”.
Druk op de president
Volgens Ramaphosa’s tegenstanders had de president toegegeven aan de ‘wittes’. Feit is dat Ramaphosa nog altijd moet vechten voor zijn positie en dat hij - zoals politicoloog professor Croucamp opmerkte - niet alle stemmen binnen zijn eigen partij, van de met het ANC verbonden communisten en de linkse vakbonden, kan negeren. Niettemin sloeg achteraf de mededeling dat de vertegenwoordiger van de president zijn handtekening had gezet zonder toestemming te hebben verkregen in als een bom. Solidariteit reageerde dan ook scherp bij monde van bestuurshoofd Dirk Hermann en dreigde opnieuw met juridische acties.
Het verzet van de Afrikanerorganisaties is zeker niet overbodig. Onderzoek van Fedsas, de Federasie van Beheerliggame van Suid-Afrikaanse Skole, had uitgewezen dat in 2023 niet minder dan 46,3 procent van de Afrikaanstalige leerlingen les volgden in een meertalige of uitsluitend Engelstalige school. Anderzijds toont een onderzoek van Solidariteit aan dat er duidelijk een voorkeur geldt voor Afrikaanstalig onderwijs, maar dat dat uit zijn voegen barst omdat het aantal Afrikaanse enkelmedium-scholen in de laatste twee decennia is gehalveerd (van 1.814 in 2002 naar minder dan 1.000). Een belangrijke reden is dat de overheid een flinke achterstand heeft betreffende de bouw van nieuwe scholen. Cruciaal is dus in welke mate Ramaphosa aan de afwijzing in eigen gelederen zal kunnen weerstaan. Al bij al zijn waarnemers van oordeel dat de BELA-zaak nog een hele tijd zal aanslepen en voor onrust - ook binnen de coalitieregering - zal blijven zorgen.
JAN VAN AERSCHOT
Velen in West-Europa gaan ervan uit dat de oorlog tegen drugshandel en bendegeweld niet te winnen valt. Onder andere omdat de drugskanker al te diep wortel heeft geschoten in onze maatschappij. Vooral Frankrijk lijkt zwaar getroffen; niet alleen Marseille, maar ook steeds meer andere Franse centrumsteden lijken niet te ontkomen aan zware drugsellende. De Franse minister van Binnenlandse Zaken verklaarde zelfs dat Frankrijk een “narcostaat” dreigt te worden.
Verschillende Franse politieverantwoordelijken en mensen van Justitie stellen dat de omgeving van Marseille in sneltempo aan het “mexicaniseren” is, en dat drugsbendes er meer en meer de plak zwaaien. Van verschillende kanten werd geopperd om dan maar het leger naar de drugswijken in Marseille te sturen om die te zuiveren. Een idee dat voormalig Frans president (en socialist) François Hollande absoluut niet genegen is. Hij werd van antwoord gediend door Nayib Bukele, de president van het Centraal-Amerikaanse land El Salvador. Dat ging, net als zovele Zuid- en Centraal-Amerikaanse staten, gebukt onder drugsterreur en bendegeweld.
Drastische middelen
Bukele werd gekozen op basis van een antidrugsprogramma. Hij schreef volgend antwoord aan de voormalige Franse president: “Een misdrijf legaliseren helpt niet om het probleem te verminderen. Het verplaatst enkel de rode lijn. Misdadigers beginnen dan dat wat net voorbij de rode lijn ligt uit te buiten. De maatschappij heeft dan twee problemen: het massaal gebruik van wat gelegali-
seerd werd en de stijging van het gebruik van dat wat dicht bij de rode lijn ligt. Alle rode lijnen zijn willekeurig: de criminele economie groeit door de rode lijn te overschrijden en omdat er geen enkele impuls is om dat te veranderen.” De enige manier om drugscriminaliteit drastisch te verminderen, zegt president Bukele, is “de criminelen van straat te halen”. Nayib Bukele werd eerder dit jaar met 94 procent van de stemmen herkozen tot president. Kiezers zijn blij dat hun kinderen terug in de parken en de speeltuinen spelen en dat ze niet langer het slachtoffer worden van verdwaalde kogels. Zijn gespierde maatregelen en de massale arrestaties die hieraan voorafgingen, zorgden ervoor dat het aantal moorden van 89 per 100.000 inwoners op het moment van zijn machtsaanvaarding terugliep tot 2,4 in 2023. Critici verweten hem dat heel wat onschuldige burgers slachtoffer werden van zijn beleid. En hij erkent dat verwijt ten volle: nergens is de politie perfect, zegt hij, ook niet in El Salvador. Maar de controle werd heroverd en de angst veranderde van kamp in El Salvador.
DIPLOMATIEKE VALIES
De ondergang van Syrië
Het regime is gevallen, maar wat betekent dat eigenlijk voor Syrië? De situatie is onverwacht geëvolueerd, maar de gevolgen zijn ingrijpend en vooral onzeker. Internationale actoren positioneren zich nu al, met Israël als eerste, door een bufferzone te voorzien op de Golanhoogte. Syrië lijkt een kruispunt te worden van internationale belangen - een haast onvermijdelijke uitkomst, gezien de geopolitieke waarde van het land. En dat zou wel eens het einde van het land als eenheid kunnen betekenen.
Na de val van de koning komt de strijd om de troon. Of in dit geval, de strijd om het land, als dat over enkele jaren nog bestaat. Het regime van Assad is definitief ten einde, dat staat vast. Misschien is dat wel de enige zekerheid over Syrië op dit moment. De afgelopen dagen werden we overspoeld met berichten over de mistoestanden onder Assad. Gekend nieuws. Veel van die beschuldigingen zijn terecht, laat dat duidelijk zijn, maar in het Midden-Oosten is er altijd sprake van een breder plaatje. En dus: wat brengt de toekomst na Assad?
Op dit moment overheerst een jubelstemming. Abu Mohammed al-Jolani, de leider van Hay’at Tahrir al-Sham (HTS), wordt door sommigen gezien als een bevrijder. Dat ondanks het feit dat hij op de terreurlijst van de VS staat - of misschien wel op de loonlijst. Zijn verrassende en effectieve tiendaagse veldtocht om het land in te nemen, is indrukwekkend. Het toont enerzijds hoe
verwaarloosd de nationale veiligheid onder Assad was, maar anderzijds ook hoe goed HTS is voorbereid. Met buitenlandse steun. De blik richt zich op Ankara en Washington, gezien de duidelijke logistieke en materiële steun die de groep lijkt te hebben ontvangen.
DE VRAAG WORDT
GESTELD HOE LANG
SYRIË IN ZIJN HUIDIGE
VORM NOG KAN BESTAAN
Arabische lente
Het regime van Assad steunde jarenlang op een delicate balans tussen etnische en religieuze groeperingen. Als leider van de alawitische minderheid speelde hij die ver-
Rebellen hebben de Syrische dictator Bashar al-Assad verdreven. Daarmee komt er een einde aan een dictatuur die een halve eeuw heeft geduurd. Vader Assad (Hafiz al-Assad) had in 1970 de macht gegrepen. Hij was toen secretaris-generaal van de seculiere en nationalistische Ba’ath-partij. Na het overlijden van Hafiz werd diens zoon Bashar de nieuwe Syrische president.
De Assads waren geen fijne mensen. Toen ik in de jaren 1990 deel uitmaakte van de commissie Buitenlandse Zaken van de Kamer, heb ik nog geïnterpelleerd over de Belgische houding tegenover het regime. Assad gebruikte toen brutaal geweld tegen de pro-westerse christenen in Libanon. Eerder was een opstand in de stad Hama al keihard neergeslagen. Toen in 2011 de Syrische burgeroorlog uitbrak, haalde Assad alle wapens uit de kast om aan de macht te blijven, inclusief chemische wapens en vaten met explosieven die vanuit helikopters op burgerdoelwitten werden gegooid.
De vraag is of degenen die nu de macht zullen grijpen in Damascus wél fijne mensen zijn. De pest is verdwenen, maar de cholera lijkt in aantocht. De machtswissel in Damascus lijkt me geen overwinning van de democratie op de dictatuur. Het zou me zeer verbazen mocht de mensenrechtensituatie in het land nu spectaculair verbeteren. Ik zie de gebeurtenissen eerder als een
deeldheid strategisch uit. Dat evenwicht hield lang stand, maar de Arabische Lente bracht daar verandering in. Uiteindelijk kletst de boemerang in de vorm van HTS nu dubbel zo hard terug in zijn nek. Assad zelf lijkt voorlopig veilig in Moskou, maar zijn vertrek laat een vacuüm achter. Een belangrijk aspect van Assads regime was de bescherming van christelijke minderheden. Voor die groep is de toekomst nu uiterst onzeker. Vooralsnog zijn er geen meldingen van grootschalige vervolging, maar de geschiedenis leert dat dat slechts een kwestie van tijd kan zijn. Net zoals bij de opkomst van IS, is het de vraag of een sluipend verstikkend klimaat hun lot zal bepalen. Ook met hen leek het in het begin mee te vallen…
Nieuwe kaart voor het Midden-Oosten?
In 1921, tijdens de Conferentie van Caïro, stelde Winston Churchill trots dat het moderne Midden-Oosten werd vormgegeven. De grenzen van Syrië, gebaseerd op het akkoord van Sykes-Picot, werden in een middag op een kaart getekend. ‘Met een pennentrek op een zondagmiddag.’ Maar nu, ruim een eeuw later, wordt de vraag gesteld hoe lang Syrië in zijn huidige vorm nog kan bestaan. De geopolitieke complexiteit is
culier beleid gevoerd. Dat vond veel steun bij de minderheden omdat dat bescherming bood tegen de soennitische meerderheid. De ware vijanden van het regime waren de soennitische fundamentalisten die altijd op de loer lagen. Toen ik Syrië in oktober 2010 bezocht - het jaar voor het uitbreken van de burgeroorlog -, zag ik een redelijk welvarend land met elegante dames in de straten. Mijn gids vertelde me dat er een staking in de scholen was, omdat sommige leraressen met een hoofddoek voor de klas wilden staan en de regering dat verbood
DE WARE VIJANDEN VAN HET REGIME WAREN DE SOENNITISCHE FUNDAMENTALISTEN
overwinning van de soennitische moslims op de sjiieten en als een overwinning van Turkije op Iran
DE PEST IS VERDWENEN, MAAR DE CHOLERA LIJKT IN AANTOCHT
Net als de rest van het Midden-Oosten is ook Syrië een mozaïek van religies en clans. De meerderheid van de bevolking bestaat uit soennitische Arabieren, maar ongeveer 15 procent van de Syriërs is alawiet, een stroming binnen de sjiitische islam. Daarnaast zijn er ongeveer 10 procent Koerden, 10 procent Arabische christenen, 5 procent Turkomanen, 3 procent Druzen en nog een hele reeks andere minderheden. De Assads behoren zelf tot de alawieten. Na hun machtsgreep in 1970 werd er een strikt se-
enorm. De Verenigde Staten blijven aanwezig met bijna duizend troepen, officieel om de laatste resten van IS uit te schakelen. Turkije versterkt zijn positie in het noorden, terwijl Rusland en Iran hun invloed zien afbrokkelen. Het vertrek van Iraanse diplomaten en militairen spreekt boekdelen: voor Assad was dat het onmiskenbare teken dat zijn tijd voorbij was. Vandaag is Syrië een lappendeken van buitenlandse controle en lokale rebellie
EEN BELANGRIJK ASPECT VAN ASSADS REGIME WAS DE BESCHERMING VAN CHRISTELIJKE MINDERHEDEN
Zal het land over vijf jaar nog als eenheid bestaan? Het antwoord op die vraag blijft onzeker. De val van Assad betekent het einde van een tijdperk, maar opent de deur naar een onzekere toekomst. Terwijl de wereld toekijkt, dreigt Syrië een speelbal te worden van internationale agenda’s. Of er een toekomst is voor Syrië als één natiestaat, zal afhangen van hoe deze complexe situatie zich ontwikkelt.
CANADA
Zelfs Justin Trudeau wil migratie afremmen…
Het is op sociale media dat de Canadese liberaal-progressieve eerste minister Justin Trudeau - ontspannen, nonchalant en met open hemdje - zijn burgers toesprak: “Migration. Parlons-en” (“Laten we het even over migratie hebben”). Wat hierna volgde, was een langdradige en bijwijlen saaie uiteenzetting over migratie.
De eerste minister Trudeau, zoveel jaren de ‘wonderboy’ van alles wat progressief en pro-migratie was in Europa, had het over de demografische groei van Canada, die volgens hem te vergelijken is met een babyboom.
Ik vrees dat ik het voorzichtige optimisme van een aantal westerse journalisten over een ‘inclusieve regering die de mensenrechten respecteert’ niet kan delen. De rebellen zouden, zo lees ik nu, weliswaar fundamentalistische wortels hebben, maar ze zouden zich nu gematigder opstellen. Tiens, was dat ook niet het verhaaltje dat verteld werd toen de taliban in Afghanistan opnieuw aan de macht kwam? Die rebellen die ik op mijn televisiescherm vreugdesalvo’s zag afvuren, riepen alvast niet “Leve de democratie!” of “Leve de vrijheid!”, maar ‘Allahu akbar!’
De val van het Assad-regime moet ook gezien worden in het kader van het bloedige spelletje Risk dat de soennieten en de sjiieten in het Midden-Oosten spelen. Syrië vormde een cruciaal element in de sjiitische as die van Hezbollah in Libanon over Damascus en Bagdad naar Teheran liep. Met de val van Assad en de zware klappen die Hezbollah heeft moeten incasseren, zitten de sjiieten in het verliezende kamp. Turkije scoort opnieuw. In 2023 hielp Turkije het bevriende Azerbeidzjan om de christelijke enclave Nagorno-Karabach onder de voet te lopen. Nu hebben door Turkije gesteunde rebellen de macht gegrepen in Damascus. Mijn pronostiek: zeer binnenkort zijn de Koerden van Noord-Syrië aan de beurt. Of dat allemaal goed nieuws is voor ons Europeanen, valt zeer te betwijfelen.
KARIM VAN OVERMEIRE
Het verhaal was saai en langdradig omdat Justin Trudeau zijn Canadese medeburgers moest aankondigen dat zijn regering noodgedwongen de migratie naar Canada zal beperken. Immers, zo stelde hij: “Ondernemingen met kwaadaardige bedoelingen hebben migranten onder valse voorwendsels naar Canada gelokt. Die migranten worden er uitgebuit.” Met zijn gespeelde nonchalance probeerde Trudeau junior zich misschien de allure van wijlen zijn vader, Pierre Trudeau, aan te meten.
Voordelen massamigratie laten op zich wachten…
Dat de uiteenzetting langdradig was, bleek onvermijdelijk. Immers, net onder Trudeau junior (en eigenlijk ook reeds onder Trudeau senior) was Canada voluit gegaan voor een opengrenzenbeleid. Jaren voor de Duitse kanselier Merkel riep Trudeau al hardop: “Wir schaffen das!” Nu blijkt ook onderhuids in de toespraak van de Canadese eerste minister Justin Trudeau dat de beloofde voordelen van de migratie iets langer op zich laten wachten. En hij probeert het zelfs voor te stellen alsof zijn links-liberale regering geen verantwoordelijkheid zou dragen voor het totale ontsporen van de immigratie.
Ook in Canada blijkt intussen de onloochenbare relatie tussen toenemende criminaliteit en een superdiverse maatschappij. Net zoals in West-Europa gaan de PISA-cijfers erop achteruit,. Onder de links-liberale Justin Trudeau zal Canada de eerstkomende drie jaren de migratie afremmen. Maar het zou wel eens kunnen dat Trudeau door de Canadese kiezer in oktober 2025 - Canadese parlementsverkiezingen - wordt weggestemd en dat rechts zijn plaats inneemt.
Syrische rebellen voor de citadel van Aleppo begin december
Iedereen coach? Over doula’s, een boost voor de darmen en paddo’s
Zogenaamde ‘coaches’ schieten als paddenstoelen uit de grond, in de meest uiteenlopende vakgebieden. Het lijkt wel alsof iedere hond met een hoedje op tegenwoordig zijn of haar ‘expertise’ te koop kan aanbieden.
In De Standaard verscheen dinsdag een interview met Romy Louise Lauwers. Naast actrice en theatermaakster is Lauwers ook een doula, beter bekend als een ‘ceremoniemeester van zwangerschap en geboortes’. Neen, u bent zeker niet de enige die nog nooit van die exotische functietitel had gehoord. Ook ondergetekende weet pas sinds dinsdag dat een doula iemand is die vrouwen bijstaat tijdens hun zwangerschap en bevalling.
OOK HEEL WAT VOORMALIGE BV’S VONDEN ZICHZELF DE AFGELOPEN JAREN OPNIEUW UIT ALS ‘COACH’
Als u op basis van bovenstaande beschrijving denkt dat een doula hetzelfde is als een vroedvrouw, vergist u zich schromelijk. In tegenstelling tot een vroedvrouw mag een doula immers geen medische taken uitvoeren. Lauwers: “Je bent er om de vrouwen emotioneel te steunen, je luistert naar hun wensen en hoe zij hun bevalling zien. Eenmaal het moment is aangebroken, ben ik er voor
rust en vertrouwen. Ik waak over hun wensen en verzorg de communicatie, zodat de barende vrouw in haar bubbel kan blijven.”
Zo, dat weet u dan ook weer. Als u zich nu ook geroepen zou voelen om doula te worden, kan u een opleiding - met heuse opleidingsweekends en een stageperiode - volgen bij de Vlaamse Federatie van Doula’s.
Welke rol de man door de aanwezigheid van een doula nog te spelen heeft bij de bevalling van zijn vrouw, is niet duidelijk. Zouden ze liever hebben dat hij gewoon op café gaat?
Wildgroei
Een doula is slechts een van de vele coaches die tegenwoordig haar diensten aan de man of vrouw wil brengen. U hoeft YouTube maar te openen of u wordt om de oren geslagen met vervelende video-advertenties van beleggingscoaches die u snelle rijkdom beloven. Het enige wat u daarvoor hoeft te doen, is een onlinecursus volgen of een boek - vaak door AI geschreven - aanschaffen.
Ook heel wat voormalige BV’s vonden zichzelf de afgelopen jaren opnieuw uit als ‘coach’, ontdekte Dag Allemaal eerder dit
jaar. Voormalig tv-gezicht Eva Daeleman (34), bijvoorbeeld, biedt op haar website allerlei cursussen en webinars aan met ronkende titels als ‘innerdancing’, ‘omgaan met essentiële oliën’ of een ‘online cursus vrouwelijke kracht’. Ze kan u als transformatiecoach ook wegwijs maken in de wondere wereld van de paddo’s. Bij Saartje Vandendriessche kan u dan weer terecht voor ‘energy boostcamps’ en een ‘boost voor de darmen’. Zit u in een toxische relatie of wil u via ademhalingstechnieken ‘het hart in een staat van rust’ leren brengen? Dan moet u
IEDEREEN KAN ZICH TEGENWOORDIG COACH NOEMEN, ZONDER BEWEZEN KENNIS, VAARDIGHEDEN OF ERVARING
zeker eens langsgaan bij Geena Lisa. U merkt het: er lijkt haast geen rem te staan op de wildgroei aan coaches. Iedereen kan zich tegenwoordig coach noemen, zonder bewezen kennis, vaardigheden of ervaring. Een opleiding of certificaat is immers vaak niet vereist. Het is dus niet ondenkbaar dat de kwaliteit van de coaches te wensen
Salome van Richard Strauss: een antisemitische opera?
Op 18 december gaat in de Vlaamse Opera een nieuwe productie van Salome in première. Een voorbeschouwing.
Wie is de meest antisemitische operacomponist? Richard Wagner, zal iedereen spontaan antwoorden. Wagner heeft inderdaad zeer lelijke dingen geschreven over de Joden. Maar in zijn opera’s komt geen enkele Jood voor. Wel wordt vaak beweerd dat sommige van zijn personages karikaturale voorstellingen zijn van Joden. Denk aan Alberich in de Ring-cyclus, of Beckmesser in Die Meistersinger von Nürnberg. Volgens kenners is het echter uiterst twijfelachtig of dat Wagners bedoeling was. In werkelijkheid had het antisemitische getheoretiseer van Wagner weinig impact op zijn artistieke praktijk. Hij werkte vaak samen met Joodse musici en hij vertrouwde de première van zijn laatste opera, Parsifal, toe aan de Joodse dirigent Hermann Levi. Gewoon omdat die in zijn ogen de beste was
STRAUSS ZOU DE JOODSE
STEMMEN OOK VERWIJFD
HEBBEN DOEN KLINKEN
Bij Richard Strauss liggen de kaarten heel anders. Hij liet zich niet gelegen aan getheoretiseer en heeft ook geen antisemitische teksten nagelaten. Maar hij voert wel joden ten tonele in Salome, de opera die voor hem de grote doorbraak betekende in 1905. Het is een understatement dat de joden negatief worden gestereotypeerd in die opera. “Wie zijn die huilende wilde beesten?”, vraagt een soldaat aan het begin. “Het zijn joden”, antwoordt een andere soldaat. “Ze zijn altijd zo, ze maken ruzie over hun godsdienst.”
Wat later komen die ruziënde joden op het voorplan. Hun dispuut gaat over de vraag of Jochanaan (Johannes de Doper) een man van God is. Ze proberen elkaar te overtreffen in orthodoxie. Dat ontaardt al snel in nonsensicaal en hysterisch gekrakeel. De scène is zo effectief dat die onwillekeurig weerzin opwekt voor de joden. In eerste instantie moet daarvoor met de vinger gewezen worden naar de Britse auteur Oscar Wilde. Het libretto van Salome is een sterk ingekorte versie van Wildes gelijknamige toneelstuk. Volgens sommige critici worden de joden daarin geassocieerd met seksuele perversie en incest. Maar Wilde maakt even goed een karikatuur van Johannes de Doper. Dat is een fanati-
cus die grossiert in groteske uitspraken. Salome is in de eerste plaats een antireligieus stuk, en vooral dat appelleerde aan Richard Strauss. En toch. Strauss componeerde heel andere muziek voor Jochanaan dan voor de joden. Het geruzie van die laatsten wordt getoonzet met kakofonische schrille klanken, op het atonale af. Volgens sommigen zou Strauss de joodse stemmen ook verwijfd hebben doen klinken, conform de antisemitische fantasieën van rond de eeuwwisseling. Johannes de Doper daarentegen zingt met diepe basklanken en wordt overwegend begeleid door meer chromatische en plechtstatige muziek. Je zou dus kunnen zeggen dat Strauss in de partituur partij kiest voor Johannes de Doper, en tegen de joden. Dat komt allicht omdat enig antisemitisme hem niet vreemd was in zijn jonge jaren.
Van de in 1883 overleden Richard Wagner kan veel gezegd worden, maar niet dat hij nationaalsocialist was. Ook dat ligt heel anders bij Richard Strauss. Toen Hitler aan de macht kwam, was Strauss de beroemdste nog levende Duitse componist. Strauss was eerder apolitiek, maar liet zich naïefweg voor de kar van het regi-
overlaat, met alle gevolgen van dien. Met name de BV’s kunnen dankzij hun naamsbekendheid een hoge prijs aanrekenen voor hun diensten. De mensen die er gebruik van willen maken, bevinden zich vaak in een kwetsbare situatie. De snelle en gemakkelijke (maar ook dure) oplossingen die de beroemde ‘coaches’ beloven, kunnen dan wel heel aanlokkelijk klinken, de klanten zouden misschien beter professionele hulp zoeken.
Het is vrijwel onmogelijk geworden om door de bomen het bos nog te zien. Welke coaches bieden nog kwaliteitsvolle hulp aan en welke maken misbruik van hun naamsbekendheid? Ik zou het u niet kunnen vertellen. Maar uitgerangeerde BV’s die u de hemel op aarde beloven? Dat lijkt te mooi om waar te zijn. Of om het parafraserend met de woorden van Shakespeare te zeggen: “Something is rotten in the state of Denmark.” ANDY D.
me spannen. Hij werd de voorzitter van Goebbels’ ‘Reichsmusikkammer’ en componeerde de officiële hymne voor de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn. Strauss viel echter in ongenade toen de Gestapo zijn briefwisseling kon onderscheppen met de Joodse auteur Stefan Zweig, librettist van Die Schweigsame Frau. Het regime had Strauss ook in de tang omdat zijn schoondochter Joods was. De componist moest geregeld door het stof om zijn familie te kunnen redden
HIJ RAAKTE BETROKKEN
BIJ HET NAZIREGIME TOEN
HIJ HET ANTISEMITISME AL LANG ACHTER ZICH HAD GELATEN
Na de oorlog heeft hij de reputatie van ‘nazi-componist’ nooit helemaal van zich af kunnen schudden, ook al werd hij vrijgesproken op zijn ‘denazificatie’-proces. Maar dat alles stond helemaal los van het antisemitisme in het veel vroeger gecomponeerde Salome. Paradoxaal genoeg raakte Strauss betrokken bij het naziregime op het moment dat hij de antisemitische neigingen van zijn jeugd al lang achter zich had gelaten.
Blijft de vraag hoe operahuizen vandaag omgaan met de controversiële scène van de ruziënde Joden. Zeker is alvast dat ze niet om Salome heen kunnen, want het is een van de mooiste opera’s ooit. Toen Gerard Mortier in 1992 intendant werd van de (overigens door Strauss mee opgerichte) Salzburger Festspiele, was Salome zijn eerste productie, in een regie van Luc Bondy. Als een soort van afscheidscadeautje haalde Mortier die voorstelling nadien ook naar De Munt. In die fel bejubelde productie werden hedendaagse orthodoxe joden opgevoerd, in het zwart, met hoeden en krullen. Dat werkte scenisch zeer goed, maar deed er, wat het antisemitische gehalte betreft, nog een flinke schep bovenop.
Ik vermoed dat hedendaagse regisseurs zich daar niet meer aan zouden wagen, en al zeker niet in de actuele politieke context. Eerder dan de anti-Joodse elementen in de opera uit te vergroten, zullen ze die allicht eerder willen verdoezelen. Maar hoe dan? Zou men op een woke-achtige wijze durven te schrappen in de opera? Benieuwd hoe de Vlaamse Opera dat zal aanpakken.
BART MADDENS
Op het eerste gezicht lijkt The Onion een gewone nieuwssite te zijn, maar wie de berichten begint te lezen, ontdekt al snel dat het schitterende satire is. Behalve humorloze linksen – zijn er ook andere? - gelooft niemand dat het allemaal echt of ernstig is. The Onion richt zich op een Amerikaans publiek. Je moet goed Engels kennen en misschien af en toe eens opzoeken waarom iemand als doelwit van The Onion werd uitgekozen.
The Babylon Bee is niet alleen een webstek, maar vooral een YouTube-kanaal met videootjes waarin de draak wordt gestoken met alles wat links, politiek correct en woke is. De satire ligt er dik bovenop, maar desondanks trappen sommige linksen ook hier met vier potjes tegelijk in de val.
The People’s Cube heeft als logo een Rubiks-kubus met alleen maar rode vierkantjes. Je krijgt dus altijd de enig mogelijk ‘juiste’ oplossing. Het zou een symbool kunnen zijn voor het niveau van het huidige Vlaamse onderwijs. Maar Oleg Atbashian, het brein achter de webstek, is een Oekraïner die vroeger Sovjetpropaganda moest tekenen. Nu gebruikt hij de beeldtaal en terminologie uit die periode voor bijtende satire. Zijn mooiste niet-satirische citaat: “Als sommige mensen vleugels hadden en andere niet, en als de regering ‘eerlijkheid’ wilde afdwingen, dan zou weldra niemand nog vleugels hebben. Want vleugels kunnen niet herverdeeld worden, ze kunnen alleen worden gebroken.” PB
Doula in actie
Nieuw-Holland wordt Australië…
U zal er wellicht niets van gemerkt hebben, maar dit jaar is het precies 200 jaar geleden dat Australië officieel Australië werd. Voordien stond het land bekend als Nieuw-Holland, Novae Hollandia of New Holland. We moeten terug naar het begin van de zeventiende eeuw om te achterhalen hoe het komt dat het, wat betreft oppervlakte, op vijf na grootste land ter wereld, meer dan tweehonderd jaar lang Nieuw-Holland werd genoemd.
De inwoners van de Lage landen stonden wijd en zijd bekend als bijzonder vakbekwame zeevaarders. Van in de middeleeuwen kon je de Vlaamse schippers niet alleen in het Kanaal en de Ierse Zee aantreffen, maar ook bijvoorbeeld op de Middellandse Zee waar onder meer Genua en Venetië bevoorrechte handelspartners waren. Zeeuwen, Hollanders en Friezen hielden zich dan weer onledig met de lucratieve vaart op Scandinavië en de Baltische landen. Innovatieve maritieme handelsondernemingen zoals de ‘Vereenigde Oostindische Compagnie’ (Verenigde West-Indische Compagnie - VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) zorgden ervoor dat de Noordelijke Nederlanden in de zeventiende eeuw hun Gouden Eeuw beleefden.
Willem Janszoon
Toen de VOC in maart 1602 werd opgericht, was de bijzonder avontuurlijk aangelegde Nederlandse kapitein en ontdekkingsreiziger Willem Janszoon een van de eersten die in Java dienst nam bij de Compagnie. Op 18 november 1603 vertrok hij in opdracht van de VOC-president Jan Willemszoon Verschoor, met zijn schip ‘Duyfken’ uit Bantam om de kusten van Nieuw-Guinea en ‘andere Oost- en Zuidlanden’ te verkennen en in kaart te brengen. Hij voer langs de westkust van Nieuw-Guinea tot hij op 26 februari 1606 voet aan land zette in Cape Cork bij de monding van de Pennesfather-rivier in wat later bekend zou worden als het Australische Queensland. Hij was daarmee de eerste westerling die Australië betrad.
Janszoon verkeerde evenwel in de - foutieve - veronderstelling dat hij aan de zuidkant van Nieuw-Guinea was geland. Janszoon voer verder en bracht meer dan 220 zeemijlen van de kustlijn in kaart tot hij een landtong bereikte die hij als Kaap Keerweer op de kaart zette. Zoals die naam al deed uitschijnen, keerde hij vanuit die positie terug naar Bantam, dat hij midden juni 1606 bereikte. Janszoon beschreef Australië als moerassig en onherbergzaam. De Aboriginals, de oorspronkelijke bevolking, vond hij allesbehalve gastvrij. Bij verschillende schermutselingen met de Aboriginals had Janszoon tien van zijn mannen verloren, wat wellicht niet écht bevorderlijk was voor zijn eerste indrukken van land en volk…
GEEN PERMANENTE NEDERZETTINGEN
Janszoon noemde het land dat hij had ontdekt ‘Nieu Zeelant’, naar zijn Zeeuwse geboortestreek, maar de Admiraliteit en de Nederlandse cartografen namen de naam niet over en gebruikten hem later om Nieuw-Zeeland te omschrijven. De Nederland se zeevaarder en ontdekkingsreiziger Abel Tas man, vooral bekend vanwege zijn ontdekking van Tasmanië (door hem Van Diemensland ge noemd), noemde het land in 1644 voor het eerst Nieuw-Holland. De Engelse kapitein Wil
liam Dampier gebruikte de naam in zijn verslag van zijn twee reizen die hij in 1688 en 1699 in het gebied maakte. Afgezien van het geven van de naam aan het land, claimden noch de Verenigde Provinciën, noch de Verenigde Oost-Indische Compagnie enig gebied in Australië als hun eigendom. Hoewel gedurende de 200 jaren na het eerste Nederlandse bezoek in 1606 veel Nederlandse expedities de kust bezochten, was er absoluut geen sprake van duurzame pogingen tot vestiging van een permanente Hollandse nederzetting. En dat was niet echt verwonderlijk, want de meeste ontdekkingsreizigers uit die periode waren dankzij hun vluchtige indrukken tot de conclusie gekomen dat de ongastvrije inwoners, het - schijnbare - gebrek aan water en vooral aan vruchtbare grond de regio compleet ongeschikt maakte voor kolonisatie… Dat belette echter niet dat ruim 200 jaar lang op alle Europese kaarten van de regio Nieuw-Holland of Novae Hollandia de naam was van wat vandaag Australië is.
OFFSHORE GEVANGENIS
Wie wél een begerig oog op de regio lieten vallen, waren de Britten die met succes de Nederlandse hegemonie op de Zeven Zeeën hadden bestreden en die tuk waren op de uitbreiding van hun imperium in zuidelijke richting. Al was het maar om er Ierse rebellen en andere criminelen ver van huis op te bergen… Op 22 augustus 1770, na noordwaarts langs de oostkust van Australië te zijn gevaren, claimde de Britse ontdekkingsreiziger kapitein James Cook de gehele ‘oostkust van Nieuw-Holland’, die hij zojuist had verkend, als Brits grondgebied. Cook noemde het land eerst Nieuw-Wales, maar veranderde dit in Nieuw-Zuid-Wales. Met de vestiging van een nederzetting in Sydney in 1788, verstevigden de Britten hun claim op het oostelijke deel van Australië, dat nu officieel Nieuw-Zuid-Wales heette.
BIJ VERSCHILLENDE
SCHERMUTSELINGEN MET DE ABORIGINALS HAD JANSZOON TIEN VAN ZIJN MANNEN VERLOREN
De term Nieuw-Holland werd gebruikt om te verwijzen naar dat deel van het continent dat nog niet was geannexeerd door Nieuw-Zuid-Wales. Toen de Fransen onder het napoleontisch bewind aanstalten begonnen te maken om het als Nouvelle Hollande te koloniseren, begonnen ook de Britten interesse te krijgen in het heel lang door hen genegeerde westelijke deel van Australië.
TERRA AUSTRALIS
Het was de Britse cartograaf en marineofficier Matthew Flinders die al in 1804 en tien jaar later nog eens in zijn boek ‘A Voyage to Terra Australis’ het voorstel lanceerde om de hele kolonie als Australië te benoemen. Een voorstel dat na enig lobbywerk van Flinders niet in dovemansoren viel, want in 1824 besliste de Britse regering tot de officiële naamsverandering in Australië. Flinders had zich laten inspireren door de bekende Schotse geograaf Alexander Dalrymple die in zijn in 1771 verschenen ‘An Historical Collection of Voyages and Discoveries in the South Pacific Ocean’ voor het eerst de naam Terra Australis of Australië gebruikte. Zij het wel dat hij die naam bezigde om het hele Pacifische gebied, inclusief het zuidpoolgebied, te omschrijven. Na de Britse kolonisatie werd de naam Nieuw-Holland nog tientallen jaren behouden in atlassen, literatuur en in het gewone spraakgebruik, en bleef het zuidpoolcontinent Terra Australis heten, soms afgekort tot Australië. In de tweede helft van de eeuw verwijderden de koloniale autoriteiten echter geleidelijk de Nederlandse naam. In plaats van een nieuwe naam te bedenken, haalden ze de naam Australië van het Zuidpoolcontinent. In Nederland bleef Nieuw-Holland in gebruik tot het einde van de 19de eeuw. Eén plek waar de naam nog steeds voorkomt, is in de taxonomie, de classificatie van soorten. Veel Australische dieren en plantensoorten die in voorgaande eeuwen werden benoemd, hebben de specifieke naam novaehollandiae of novae-hollandiae. Bijvoorbeeld de emoe, de grootste vogel van Australië, heeft Dromaius novaehollandiae als wetenschappelijke naam...
Fake history –101 dingen die nooit gebeurd zijn
‘Fake news’ of nepnieuws. Het gebruik van de term is in stroomversnelling geraakt sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Kandidaten Donald Trump en Hillary Clinton strooiden er destijds kwistig mee. Kennis is macht, dus wie de kennis controleert, die heeft de macht. De media worden niet toevallig de ‘vierde macht’ genoemd. Maar wat met de kennis over de geschiedenis? De Griekse wijsgeer Aristoteles zou beweerd hebben: “Slechts dit wordt de goden ontzegd: de macht om het verleden te herscheppen.” Maar wat als zelfs dát de mens zou lukken?
De Sovjetdictator Jozef Stalin is onder meer berucht voor het feit dat hij medestanders die in ongenade waren gevallen schaamteloos uit vroegere groepsportretten liet verwijderen. Ook de Romeinen wisten al dat de geschiedenis geschreven wordt door de overwinnaars. Niet verwonderlijk dat wat we lezen of horen over het verleden niet noodzakelijk wetenschappelijk correct is. De Nederlandse Jo Hedwig Teeuwisse maakte er haar hobby van om op sociale media historische misvattingen recht te zetten. Als historisch adviseur voor films, documentaires en musea is ze goed geplaatst om de overlevering kritisch tegen het daglicht te houden. In het boek haalt ze 101 voorbeelden aan waarbij ze wat u wordt verteld, telkens fileert en tot fictie herleidt.
De casussen variëren van algemeen aanvaard tot populair in zogenaamde complotgroepen, van betrekking hebbend op beroemdheden tot triviale gebeurtenissen, van duizenden jaren geleden tot recent nieuws. Maar wat is de oorzaak van nepgeschiedenis? Betreft het wat onschuldige slordigheden die enkel de historische fanatici tot wanhoop drijven? Of zijn er politieke en andere gevolgen van de zaadjes die foutief in het collectieve geheugen zijn geplant? De auteur is van oordeel dat de leugens vaak ideologisch of financieel geïnspireerd zijn. Wie met een vals, maar spectaculair bericht kan rekenen op de nodige volgers via de sociale media of wie als riooljournalist de nodige aandacht kan versieren met wat klikaas (‘clickbait’), is vanzelfsprekend aansprakelijk.
De ‘duistere’ middeleeuwen
Maar ook op het politieke forum probeert men de geschiedenis naar zijn hand te zetten. Een voorbeeld zijn de pogingen om onze voorouders racisme in de schoenen te schuiven. Bijvoorbeeld door te claimen dat Beethoven zwart was (maar dat dat moet ‘verzwegen’ worden), of dat Napoleon de neus van de Egyptische sfinx eraf schoot (om de Afrikaanse afkomst van de sfinx te verdoezelen).
Voornamelijk de ontkrachting van hardnekkige mythes over het middeleeuwse bestaan levert interessante informatie op. Van het bierverbruik over het gebruik van nachtemmers tot de dagelijkse hygiëne. Het boek wijst naar de Victoriaanse periode (19de eeuw), waarin allerlei foute verhalen over de ‘Dark Ages’ de wereld werden ingestuurd. De waarheid heeft ook haar rechten en die wil de schrijfster in ere herstellen. Ook de Franse revolutionairen waren handig in het diaboliseren van de koninklijke familie. Toen het Parijse gepeupel koningin Marie-Antoinette haar kop had laten rollen, was het handig om het gerucht te verspreiden dat ze ooit zou hebben gezegd: “Als ze (het volk, red.) geen brood hebben, dan eten ze toch cake!” Bijzonder harteloos, maar ook bijzonder verzonnen.
Doe-het-zelfgids
De auteur wil zich niet beperken tot de ruim honderd voorbeelden die ze uitvoeriger behandelt in dit boek. Achteraan vindt de lezer een aantal stellingen die hij zelf kan onderuithalen. Bijvoorbeeld dat de neanderthalers brute en domme wezens waren in vergelijking met de homo sapiens. Het boek sluit af met enkele praktische aanwijzingen hoe u citaten, afbeeldingen en beweringen kan controleren. O ja, ik ben het citaat in de inleiding even gaan controleren op het wereldwijde web. Het Nederlandstalige citaat wordt op meerdere sites inderdaad aan Aristoteles toegewezen. Maar zonder bronvermelding. Pas op de Engelstalige webpagina’s blijkt dat Aristoteles in zijn werk ‘Ethica Nicomachea’ de Atheense dichter Agathon citeert. In tijden waar men snelheid van informatie boven de juistheid ervan verkiest, glipt nogal eens iets door de mazen van het wereldwijde net. Dit boek leert u hoe zich daarvan bewust te zijn, maar ook hiermee actief aan de slag te gaan. Meer dan nuttig, want zogenaamde ‘factcheckers’ slaan ook nogal vaak de bal mis.
Jo Hedwig Teeuwisse, ‘Fake history – 101 dingen die nooit gebeurd zijn’, 2023, Horizon. 416 p., 22,99 euro. ISBN 9789464103632
JAN HUIJBRECHTS
Oude kaart van Australië en Monument voor Janszoon in Hobart, Australië
Palestijnen reiken de hand naar Vlaams-nationalisten
“Onderdrukte volkeren moeten elkaar steunen. De strijd voor een onafhankelijk Vlaanderen is even legitiem als die voor een onafhankelijk Palestina”
Onverwacht nieuws vanuit Forza Palestina, dat een honderdtal Palestijnse organisaties van over de hele wereld overkoepelt. De organisatie trekt voluit de kaart van de Vlaams-nationalisten en de Vlaamse onafhankelijkheid. In ruil hoopt de organisatie uiteraard vooral om de volle steun van Vlaanderen te zullen krijgen. Maar er is meer.
“Inderdaad”, zo vertelt woordvoerder Amas H. ons, “Vlamingen en Palestijnen worden allebei op een gelijkaardige manier onderdrukt en van hun grondgebied beroofd, en onderdrukte volkeren horen elkaar te steunen. We hebben ons huiswerk gemaakt en vastgesteld dat Vlaanderen doorheen de eeuwen, maar ook nu nog, steeds meer grondgebied verliest aan eerst Frankrijk en vandaag Wallonië en Brussel. Bovendien krijgt Vlaanderen ook op dezelfde walgelijke manier te maken met Franstalige kolonisten die hen vervolgens als tweederangsburgers behandelen.”
Amas laakt de softe houding van de Vlamingen en hoopt dat ze iets van de Palestijnen zouden kunnen leren. Goede en ervaren zelfmoordterroristen zijn momenteel helaas niet beschikbaar om de Vlaamse weerstanders op te leiden.
Maar dat strijd nodig is, daar laat men geen twijfel over bestaan. “De spreuk aan de IJzertoren, ‘Nooit meer oorlog’, geldt niet voor Vlaams-nationalisten”, zo bezweert Amas. “En ik kan het weten, want die mannen daar zijn onze grootste fans. Licht gênant... We noemen ze Transpalestijnen, hoe die ons ophemelen... Hoe dan ook, ze haten jullie Vlaams-nationalisten en hun boodschap is dan ook niet de Vlaamse.” Of hij nog een laatste boodschap heeft voor de Vlaming? “From the Maas to the Sea, Flanders will be free!” PINO
Kameraad Leemans redt armlastig Bergen uit de nood
Eind november raakte bekend dat de staatsbank Belfius geen leningen meer wil verstrekken aan Bergen, omdat de communisten daar de komende zes jaar mee aan de knoppen zitten. Ook Luik en Charleroi worden op droog zaad gezet, maar dan omwille van financiële redenen. De socialisten en communisten hebben alvast een oplossing gevonden voor het armlastige Bergen. Die luistert naar de naam Leemans.
Als u zich afgelopen zondag naar de bakker hebt begeven om verse pistolets en koffiekoeken in huis te halen, zal u ze misschien hebben gezien: de advertentie van mevrouw Leemans op de voorpagina van De Zondag. U weet wel, de dame van de slogan ‘lenen bij mevrouw Leemans, is lenen bij een vriendin’. Wie de advertentie wél met zekerheid hebben gezien, zijn PS-voorzitter Paul Magnette en zijn communistische collega Raoul Hedebouw. Zij belden maandagochtend meteen naar mevrouw Leemans om 200 miljoen euro op te halen, en met succes. 200 miljoen euro is niet toevallig het bedrag dat Belfius niet wilde vrijmaken voor Luik, Charleroi en Bergen. “In tegenstelling tot de kille staatsbank Belfius wilde mevrouw Leemans ons wel uit de nood helpen. Ze doet haar slogan alle eer aan: ze is een echte vriendin”, aldus Magnette.
Naar aanleiding van de samenwerking tussen socialisten, communisten en mevrouw Leemans kondigde die laatste ook aan haar naam te zullen aanpassen naar ‘kameraad Leemans’. Die eretitel werd haar verleend door de PVDA. “Volgens meneer Hedebouw ben ik nu een ‘kameraad’ van het regime. Zo’n mooie titel kan ik natuurlijk niet onbenut laten”, zegt een trotse ‘kameraad’ Leemans. Hoe het momenteel gaat met de CEO van Belfius, Marc Raisière, is niet bekend. De PVDA bevestigde noch ontkende aan onze redactie dat hij momenteel op een trein naar Siberië zit. “Als hij ons geen lening wil toekennen, zal hij op een andere manier geld in het laatje moeten brengen”, klinkt het cryptisch.
ANDY D.
LEZERSBRIEVEN
Hannelore Goeman
Pallieterke,
Vorige week lazen we hoe Hannelore Goeman van Vooruit zich keerde tegen een voorstel om bijvoorbeeld de Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) de bevoegdheid toe te kennen om de toepassing van de taalwetgeving af te dwingen. Ze noemde het een symbolenstrijd. Dat het over effectieve taaldiscriminatie en ongelijke behandeling gaat, wilde ze niet horen. Bij mijn weten was er in de tijd dat de Vlaamse socialisten electoraal nog sterk stonden - en dus veel meel dan een schamele 13 procent van de stemmen haalden -, ook altijd een Vlaamse socialist afgevaardigd in de VCT. Ik denk dan bijvoorbeeld aan Ludy Van Buyten, destijds ook nog secretaris-generaal van het departement Onderwijs en Vorming, die het belang van de taalwetgeving altijd onderstreepte en de correcte toepassing ervan met verve ondersteunde. Ook zijn opvolgers in de VCT deden dat. Hannelore Goeman zou zich dus beter spiegelen aan haar partijgenoten van weleer dan mee te lopen in de stoet van degenen die ‘anti-Vlaams’ als hun keurmerk huldigen, behalve wanneer het over Vlaamse subsidies en een zitje in het Vlaamse Parlement gaat.
Karel van de Pol, Lille (Midden-Brabant)
Hippoliet Meert
Pallieterke,
Met genoegen nam ik kennis van het feit dat u aandacht besteedt aan een verdienstelijk Vlaams strijder als Hippoliet Meert (’t Pallieterke, 7 november). Minder genoegen beleefde ik aan het feit dat u de titelpagina van mijn essay als illustratie gebruikt, maar dan wel in een verkapte vorm, door de titel zelf en mijn naam weg te knippen. Ik zou het waarderen als u in een volgend nummer de volledige omslag van het essay zou afbeelden. Het is trouwens nog steeds te verkrijgen bij mij tegen de som van 12,5 euro (port incluis).
Yvo J.D. Peeters, Koksijde
BBB: België, boetes en belastingen
Pallieterke,
De socialisten hebben het weer gevonden: gemeenten die onvoldoende sociale woningen bouwen, krijgen een boete. Wie betaalt die boete? De gemeenten? Die zullen er eens goed mee lachen en algauw de opcentiemen verhogen. Dus wie betaalt? De burger. Gevolg: de koopkracht wordt aangetast. Hoewel de socialisten in de regeringsvorming het behoud van de koopkracht hoog in het rode vaandel dragen. Dan maar de rijken belasten. Dat is zogezegd eerlijk. Maar dat is toch hetzelfde als hun koopkracht verminderen?
Een lezersbrief insturen?
Of misschien zal een hevige marxist in de regering dat belastinggeld verbranden? Dan is er geen bewijs meer. En Sint-Nicolaas zal in 2025 rond 6 december uit zijn grote boek voorlezen: er zijn dit jaar geen rijke mensen meer. Voor de Walen: que vont faire les pauvres s’il n’y a plus de riches? Voorstel: beboet elke regering die buitensporige schulden maakt. Maar laat de ministers van een dergelijke regering dat uit EIGEN ZAK betalen.
Paul Roelants, Boutersem
Didier Reynders
Pallieterke,
Didier Reynders had een auto / zelf gewonnen met de lotto, / de zwarte kleur mocht hem niet passen / dus heeft hij hem witgewassen. / Verschijnt voor de blauwe Reynder(s) / nu de politieke einder?
Dirk Lahaye, Heverlee
Onderwijs
Pallieterke,
Het kleine Vlaamse grut presteert almaar slechter in het TIMSS-onderzoek. Sinds de onderwijsgenieën Vandenbroucke en Smet de nadruk legden op ‘welbevinden’, is de neergang ingezet. Leerkrachten werden geleidelijk aan vrouwen die de leerlingen meer en meer emotioneel benaderden. Ze kregen liefjes, ‘schattekes’ of bloempjes in plaats van een cijfer. Het pamperen kon beginnen. Qua bekwaamheid zijn vrouwelijke en mannelijke leerkrachten zeker evenwaardig. Dat staat buiten kijf. ADHD werd de laatste jaren meer en meer gediagnosticeerd. Leerlingen hebben meer en meer behoefte aan rust en stilte. Concentratie, weet je wel. Toch is het in de meeste klassen eerder rumoerig met die gedifferentieerde groepen. De oeroude klassikale instructie levert nog steeds voor de meeste kinderen de beste resultaten op. “Sven moet nu even mee met de zorgjuf.” Neen! Leerlingen horen in de klas. Ze behoren graag tot een groep. Vele jongeren hebben, ondanks al die zachte heelmeesters, ettelijke mentale problemen. De smartphone is hier natuurlijk niet vreemd aan. Bannen uit de school, alstublieft! De fameuze olifant in de kamer (klas) van de laatste tien jaar, is de ongeletterde nieuwkomer. Het probleem van deze migranten is dat ze een totaal andere ethiek hebben. Geen interesse in schoolse zaken, een machocultuur, hoofddoeken, halal, geen christelijke feestdagen… Het is een niet-compatibele ideologie, tegengesteld aan onze cultuur, tradities en geplogenheden. Maar links vindt dit ongelooflijk. Conclusie: haal al die gedetacheerde leerkrachten bij de koepels weg en zet ze voor de klas. Laat bachelors en masters hetzelfde aantal uren lesgeven en zet die deliberaties na de lesuren. Uitgebreide kennis en meer discipline worden de toverwoorden in ons kapothervormde onderwijs. Mevrouw Demir, maak er werk van.
Gie Van de Wouwer, Schriek
Sinterklaas
Pallieterke,
De VRT vindt het nodig sinterklaas steeds weer te laten opdraven met één of meer schoorsteenvegers. Een bewuste poging om een mooie, jarenlange Vlaamse traditie van Sint en Zwarte Pieten onderuit te halen. En dat allemaal om toe te geven aan arrogante linkse idiotie. Naar verluidt komen ze volgend jaar opdraven met een zebra in plaats van van een witte schimmel. Sinterklaas zal trouwens niet meer met een stoomboot komen, maarbeter passend bij de zeer hooggeplaatsten linksen - met een privéjet.
Luc Neels, Lommel
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
De trein der traagheid
Dat de problemen bij de onderhandelingen voor een nieuwe federale regering zich blijven opstapelen, is geen nieuws. Wel opvallend: vorige week werd een onderhandelingspunt gelekt naar de media. Een ballonetje dat communautair gevoelig ligt.
De mobiliteitsnota van De Wever belandde vorige week op de redactie van Het Laatste Nieuws. Uit die oderhandelingsnota werd een opmerkelijk voorstel uitgelicht: de splitsing van de NMBS. Op zich is het standpunt van de N-VA al jarenlang bekend. Al in 2013 werd dat idee geopperd. Toen klonk het zo in het persbericht van de N-VA: “In haar investeringsbeleid houdt de NMBS nauwelijks of geen rekening met de wensen van de deelstaten, terwijl een geïntegreerd beleid nodig is om de mobiliteitsknoop te ontwarren. De NMBS schrapt treinritten zonder voorafgaand overleg met De Lijn. Geen enkele van de 19 ‘missing links’ die de Vlaamse regering vraagt, is opgenomen in het NMBS-investeringsplan. Dat is ook het geval voor cruciale projecten voor het goederenvervoer zoals de tweede spoorontsluiting van de Antwerpse haven en de IJzeren Rijn. De investeringen van de NMBS zijn bovendien nog steeds gekenmerkt door de wafelijzerpolitiek. Al werkt dat wafelijzer tégen de sponsor ervan: de Vlaamse belastingbetaler.” Einde citaat.
Weyts
Drie jaar later, in februari 2016, lanceerde toenmalig Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts opnieuw het idee in een interview met De Tijd.
“Het ligt in de logica der dingen dat we de spoorwegen opsplitsen”, zegt hij in een interview. “Idealiter is een minister van Mobiliteit verantwoordelijk voor de ruggengraat van een eigen mobiliteitssysteem, het spoornet.” Weyts stipte daarbij nog aan dat hij in de eerste plaats meer zeggenschap wilde in de treinschema’s, zodat die meer afgestemd kunnen worden op de Vlaamse economische noden. Zoals sterker goederenvervoer van en naar de Vlaamse zeehavens.
Het hoeft niet te verbazen dat de oproep van Ben Weyts in 2016 op weinig applaus kon rekenen bij de Franstaligen. Met name de toenmalige federale minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) reageerde heel negatief. Dood spoor
Ook in zijn boek ‘Dood spoor’ (januari 2024) hield de voormalige NMBSbaas Marc Descheemaecker een pleidooi voor de opsplitsing in een Vlaamse en Waalse spoorweg. De NMBS en De Lijn zouden dan langs Vlaamse kant samensmelten tot één bedrijf. “Dat is veel efficiënter om bussen, trams en treinen op elkaar af te stemmen”, klonk het. Descheemaecker is ervan overtuigd dat een splitsing van de NMBS binnen een drietal jaar haalbaar is. Ook in de buurlanden Frankrijk en Nederland is er een regionalisering van het spoor doorgevoerd. En Vlaanderen is niet te klein voor een eigen spoorsysteem. Landen zoals Denemarken, Noorwegen en Luxemburg hebben kleinere operatoren dan wij.
Breekpunt
Hoe dan ook: het was opvallend dat net dit punt van de onderhandelingen naar de media gelekt werd. De eerste die negatief reageerde was - hoe kan het ook anders - de socialistische vakbond ACOD. Wat meteen doet vermoeden dat iemand bij Vooruit de mobiliteitsnota heeft gelekt. Uit de vele daaropvolgende reacties blijkt alvast dat ook cd&v, MR en Les Engagés tegen een opslitsing van de NMBS zijn. Ook bij de man in de straat bestaat er weinig begrip voor een regionalisering van de spoorwegen. Want het openbaar vervoer staat in Vlaanderen al jarenlang onder druk, met afschaffingen van bushaltes van De Lijn, treinstations die sluiten en vermindering van het aantal trajecten. Al bij al denk ik niet dat de splitsing van de NMBS een breekpunt zal zijn voor de N-VA. De partij zal er op toegeven om dan van de andere onderhandelaars ook een toegeving te verwachten. Zo gaat dat nu eenmaal in onderhandelingen. De mogelijke splitsing van de NMBS is maar een symbooldossier. Er zijn belangrijkere instanties die wachten op een splitsing…
PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.
VVB ontvangt Axel Buyse en Matthias Diependaele in Gent
VVB Gent, VVB Land van Aalst en VVB OostVlaanderen mochten afgelopen zaterdag oudtopdiplomaat Axel Buyse verwelkomen. Hij gaf in het Provinciehuis Oost-Vlaanderen een uiteenzetting over zijn nieuwste boek, ‘Klein Vlaanderen, groot buitenland’. Ook Vlaams minister-president Matthias Diependaele (NVA), tevens bevoegd voor Buitenlands Beleid, was aanwezig om een repliek te verzorgen.
Herman De Mulder, voorzitter van VVB Gent, onthoudt van de lezing vooral dat er op het vlak van buitenlandbeleid nog heel wat beter kan. “Als het nog meer op Vlaams niveau zou gebeuren, zou het veel efficiënter en productiever zijn.” “Je merkt dat Vlaanderen nood heeft aan een eigen, zelfstandige stem binnen de Europese Unie”, onthoudt Joris De Kerpel, oud-voorzitter van VVB Zottegem, voormalig bestuurslid van de VVB en de drijvende kracht achter de jaarlijkse bevlaggingsactie tijdens de Ronde van Vlaanderen. “Dat Franstaligen belangrijke informatie achterhouden, vormt een bedreiging voor de Vlaamse welvaart. Vlaanderen heeft best een rechtstreekse lijn met Europa, zodat de communicatie niet via de federale instellingen moet verlopen. Daarom hebben we nood aan een onafhankelijk Vlaanderen als lidstaat van Europa.”
In zijn repliek lichtte Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) onder meer de krachtlijnen van het buitenlandbeleid dat hij deze legislatuur wil voeren toe. “Binnen Europa zijn er natuurlijk de klassiekers. We willen een heel
goede verhouding met Nederland, maar ook met heel wat Duitse Länder, Duitsland in zijn totaliteit, (Noord-)Frankrijk en regio’s zoals Lombardije en Catalonië.”
Ooststrategie
Daarnaast kijkt Diependaele binnen Europa ook naar het Oosten. “We willen meer inzetten op Polen - waar heel veel economische groei is - en zeker ook Oekraïne. We moeten Oekraïne helpen en ondersteunen. Dat kunnen we onder meer doen door onze bedrijven naar daar te sturen en er dus een economisch luik aan te verbinden.”
Begin december nam Diependaele deel aan een Belgische handelsmissie in Brazilië. Zijn voorganger, Jan Jambon, kreeg wel eens de kritiek dat hij te veel tijd in het buitenland spendeerde, maar die kritiek houdt volgens Diependaele geen steek. Een minister-president heeft volgens hem wel degelijk een belangrijke rol te spelen in het buitenland. “Een derde van alle jobs in Vlaanderen hangt af van onze export en buitenlandse investeringen in Vlaanderen”, schetste Diependaele. “De vele ontslagen in de industrie zijn het gevolg van vertragende handelscontacten, de dalende verkoop en onze verslechterende concurrentiepositie. Dus ja, een minister-president moet zijn tenen uitkuisen om heel de wereld rond te reizen, en wel om twee redenen: om ervoor te zorgen dat Vlaanderen een aantrekkelijke investeringsregio blijft en dat onze bedrijven naar het buitenland kunnen exporteren.”
ANTON SCHELFAUT
HORIZONTAAL
A. Vlaming die de top bereikte van het IOC / B. Deel van het jaar - Afdwingbare voorwaarde / C. Waalse politieke partij - Geslacht van steltvogels - Griekse letter / D. Jongste tijdvak van het jura - Eikenhoutontschorser / E. Ontgrendelende / F. Bijbelboek - Loofboom / G. PraseodymiumArbeidskracht / H. Jeansmerk -Holistische levensbeschouwing / I. Limburgse gemeente - Opstelling in een rij - Vlaamse politieke partij / J. Heel beslist willen - Informatietechnologie / K. ToiletartikelOrganisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling / L, Behanger
VERTICAAL
1. Uiting van leed / 2. Bijzondere uitstraling - Loofboom - Zijrivier van de Kleine Nete / 3. eenheid van massa - Heel onbeleefde - Stuk dat ergens uit verdwenen is / 4. Bretonse stad - Route impériale / 5. Standaard voor de aansluiting van randapparatuur op computers - Vogelproduct - Echte familienaam van Marc Sleen / 6. Oostends kunstschilder die gerekend werd tot de Europese variant van popart / 7. Stripreeks / 8. Internetlandcode voor Servië - De negen muzen / 9. Duitse omroepRöntgenium - Strafinrichting / 10. Doorzichtig smeersel - Familiair - En dergelijke / 11. DotatieBroedsel - Wezet (Frans) / 12. Ruimtevaartcentrum
Bedieningsvakman
KARL VAN CAMP
‘Tom wordt weer helemaal gezond’
Op 15 december 2025 kijken we met zijn allen naar de eerste aflevering van een gloednieuwe tv-reeks met Tom Waes in de hoofdrol. Tom is dan voldoende hersteld om terug iedereens favoriete He-Man te zijn. De opnames starten deze week. Deel 1 zal heten ‘Tom wordt weer helemaal gezond’. Het programma zal zo’n succes kennen dat niemand ooit nog dronken achter het stuur zal kruipen.
De dag dat Tom Waes met ‘minstens’ te veel alcohol tegen een botsabsorbeerder knalde, staat in ons collectieve geheugen gegrift. De pers werd collectief mesjogge. Hoe kon het gebeuren dat een Vlaamse held tot dergelijke dieptes kon zinken? Bij de VRT hadden ze Waes volgens hun erecode op straat moeten zetten. De man heeft volgens zijn contract een voorbeeldrol en die is niet meer intact. Maar na de miserie met Bart De Pauw en de gruwelijke pijn die Niels Destadsbader was aangedaan, wilden ze niet nog een goudhaantje verliezen.
Een creatieve workshop aan de Reyerslaan bracht de oplossing. “Er is maar één ding waar de Vlaming meer van houdt dan van een held die hen gruwelijk veel belastinggeld kost,” stelden ze bij de VRT-top, “en dat is een gevallen held die zich terug in de gratie knokt dankzij gruwelijk veel belasting-
geld.” Dus krijgt hij van de zender alsnog een nieuw programma. Tom wordt de vleesgeworden Bob. Overal langs Vlaamse wegen slaat hij dronken mensen in mekaar om ze daarna veilig terug af te zetten. Wie negatief blaast, krijgt een sleutelhanger.
Tom crashte voor uw rijgedrag
Dat dit hier en daar op wat protest zou stuiten van zeurkousen en ouders van verongelukte kinderen, daar zal de VRT iets op gevonden hebben. Nieuw onderzoek dat zal opduiken in maart zal aantonen dat Tom niet zomaar ‘minstens’ te veel alcohol dronk. Nee, hij deed dat voor u. Zelf verfoeit hij de geur van het spul. Zoals Jezus de kruisdood stierf voor uw zonden, nam Tom een stevige cocktail van alles en nog wat, reed door de stad en crashte vlak voor de Kennedytunnel. Waarom? Om u te waarschuwen hoe gevaarlijk dat wel is uiteraard. Inderdaad, Tom, zo zal blijken en bevestigd worden door parket en politie, hij reed zijn Porsche opzettelijk in de prak en was bereid daarbij te sterven. Dagelijks begaan tien Vlamingen een gelijkaardige stommiteit, maar die van Tom was een daad van mensenliefde. Hij was bereid te sterven opdat u zou leven. Daar mag toch een kleine loonsverhoging tegenover staan, dacht ik zo. Verkeersdoden zullen tot het verleden behoren. Een paar lynchpartijen op dronken chauffeurs niet te na gesproken, natuurlijk. Je kan nu eenmaal geen omelet bakken zonder eieren te breken.
Profi ciat met je Vlaamse overtuiging!
Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds? Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het VNZ.
ARIZONA: REBEL ZONDER BEGROTINGSTABEL
“Ik
wil terug naar Antwerpen”
U heeft het misschien nog niet gemerkt, maar het loopt niet zo heel lekker met de regeringsonderhandelingen. Vooral Conner en Georges-Louis slagen er niet in om netjes samen te spelen en gooien steeds weer mekaars torentje omver. Maar ook Bart zijn concept om de blokjes op mekaar te zetten, stuit steeds meer op kritiek van Sammy, die heel hard de indruk wil wekken van in stilte bezig te zijn. En Maxime slaagt er voorlopig niet in om een blokje bij te dragen. nerke regelt dat wel, bro!’ Wie zit er daar met Groen te konkelfoezen? Zeg het eens? Wie?”
En toch hoeft u nu niet te gaan panikeren. Naar Belgische normen en sinds koning Filip aan de macht is, zijn we nog altijd relatief goed bezig. Als expert ter zake was ’t Pallieterke er deze week als de kippen bij om aan relatiebemiddeling te doen.
Heren, wat is er aan de hand?
“Weet u wat het is? Het is die nieuwe generatie voorzitters. Die zijn pas tevreden als ze om de paar dagen een citaat op televisie hebben. Maar onderhandelen en verantwoordelijkheid nemen? Dat doen ze liever niet.”
“Ik ben in geen weken op televisie geweest. Ik heb maar één zinnetje gezegd: het moet hier wat rapper gaan. Dat geeft mij een
“Hoor wie klapt! Wij willen misschien een citaat op televisie, maar er zit hier iemand aan tafel die verdorie zijn eigen
“Haha, goed gezegd, Georges-Lou-
“Ik zou verdomme een cinemafilm moeten hebben. Ik heb het charisma van James Dean en het neusje van Brad Pitt.”
Eigenlijk is er maar één vraag van belang: gaan we het geld zoeken bij de sterkste schouders of moet iedereen boeten voor de voorbije Vivaldi-ramp?
“Voor cd&v gaat het enerzijds niet om waar je het geld zoekt, maar anderzijds wel om waar je het vindt. Zo doen staatsman-
“Ik wil terug naar Antwerpen. Ik word
“‘Conner, a man with a plan!’ Zou dat geen mooie titel zijn voor een film?”
“Ik heb wel nog een paar werkpuntjes als Conner en Georges-Louis een akkoord
“Maar enfin, we hebben nu toch met Didier Reynders gezien hoeveel moeite een mens moet doen om op het einde van de maand iets over te houden. Je centjes moeten samensprokkelen via de loterij? Is
Ik zie hier al een patroon opduiken. Heren, jullie zitten niet op hetzelfde spoor. Wat we nodig hebben, is een rechts beleid, doorspekt met rode kersen om iedereen blij te maken. Zijn
“Ik stel vast dat we het meest rode programma hebben gerealiseerd met Open Vld. Misschien kunnen we die van Voor-
“Bart, Georges-Louis wil me weer “Zoals jij ons in Gent, hé. Onbetrouwbaar stuk vreten. ‘Geen probleem Bart, Con-
Sammy: “Vrienden, vrienden. Kunnen we het tempo van de onderhandelingen niet wat opdrijven? Ik denk dat de bevolking geen nood heeft aan dit soort boodschappen.”
Maxime: “Ja, wij willen ook moeilijk doen, hé. Maar nu nog niet.” Bart: “Sammy, Maxime. Voor de laatste keer, mannen. Je kan het tempo wel opdrijven, maar als iedereen wil crashen, heeft dat weinig zin.”
Conner: “James Dean is ook gecrasht. En daarna werd hij een legende. Maar ik denk meer aan de titel: ‘Conner, rebel with a cause’.”
Bart: “Rebel zonder begrotingstabel, zal je bedoelen.”
Na deze eerste verkennende gesprekken zou ik toch aanraden om de verwachtingen wat te temperen. Misschien moet u de koning vertellen dat het toch niks gaat worden?
Conner: “Hoe bedoel je niks? Ik sta ergens voor. ‘One man in the name of love.’ Dat zal de koning geruststellen.”
Sammy: “Ik denk dat als we nu eens het gaspedaal induwen, alles goedkomt.”
Maxime: “Mits een paar schokkende nuances!”
Georges-Louis: “Ik denk dat we de koning moeten zeggen dat alles nu in een stroomversnelling zit en we tegen morgenavond een regering kunnen hebben. Als Conner…”
