Het nieuws over de Jodenjacht in Amsterdam is de wereld rondgegaan. Nederland is het Europese land waar tijdens de Tweede Wereldoorlog het felst op de Joden werd gejaagd. Het is tevens het land van Anne Frank. En de feiten speelden zich ook nog eens af een dag vóór de herdenking van de Kristallnacht. Het is begrijpelijk dat de wereld dan even opschrikt.
Wat er is gebeurd, is ook niet niets. Het klopt dat de supporters van Maccabi Tel Aviv zich voor hun match tegen Ajax hadden misdragen, maar het afscheuren van een Palestijnse vlag staat niet in verhouding met wat er daarna is gebeurd. Honderden gewelddadige jongeren hebben de hele nacht jacht gemaakt op Joden, waarschijnlijk ook op de Prinsengracht waar het Achterhuis staat. Wie geen paspoort kon tonen om te bewijzen dat hij geen Israëli is, kreeg een pak slaag. Het was meer dan ‘spontane volkswoede’: op sociale media werd opgeroepen om een ‘Jodenjacht’ te organiseren. Het geweld werd ook gecoördineerd. Het leverde beelden op die ongemakkelijke herinneringen naar boven brengen. Het antisemitisme is in alle grote steden van Europa in opmars. De oorlog in Gaza is de aanleiding, mee opgeklopt door eenzijdige berichtgeving en disproportionele media-
aandacht, maar niet de fundamentele oorzaak. In Nederland is nu een fel debat bezig over het gebrekkige politieoptreden, maar ook dat is uiteindelijk bijkomstig. Premier Schoof zocht gelukkig wel de diepgang door te verwijzen naar “een groot integratieprobleem” en naar het niet aanvaarden van de Nederlandese normen en waarden “door een groot deel van de islamitische jongeren”. Naarmate Europa verder islamiseert, zal het antisemitisme ook onvermijdelijk toenemen. Het vermogen om de waarheid te negeren, blijkt echter onuitputtelijk.
België geeft op voorhand toe Ook in Antwerpen bleken op sociale media voorbereidingen aan de gang om een Jodenjacht te organiseren. In deze stad hebben de Joden zich al genoopt gezien een eigen bewakingsdienst op te richten.
De schrik zit er goed in. Al één keer per
week zou een Jood in Antwerpen te maken hebben met geweld. Een Joodse vrouw vertelde mij dat ze haar menora (kandelaar, red.) niet meer zichtbaar in de omgeving van het raam durft zetten. Hoe zijn we weer op dat punt beland?
Wat sluimert in België, is nog niet zo zichtbaar uitgebarsten als deze week in Nederland, maar dat is alleen zo omdat men hier op voorhand toegeeft aan geweld en extremisme. De voetbalmatch België-Israël werd gewoon verhuisd naar Hongarije. Wat men hiermee impliciet toegeeft, is dat België zich niet in staat acht om het antisemitische geweld te beheersen en dat die vreselijke Orbán eigenlijk gelijk had om de islam uit zijn land te houden. Donderdag gaat in Parijs wel de voetbal-match Israël-Frankrijk door. De Franse regering beseft het risico, maar zegt expliciet dat ze niet wil toegeven aan antisemitisme of dreiging met geweld. Een ruggengraat, heet dat. Hier werd Israël door de Stad Gent zelfs uitgesloten van zoiets onnozels als een frisbeetoernooi. We zijn niet ver meer van het besluit dat elke zichtbare aanwezigheid van Israëli’s op ons grondgebied een te groot risico is.
JURGEN CEDER
Rousseau onder druk
Je zou denken dat hij het al zwaarder te verduren heeft gehad, maar toch. Conner Rousseau beleefde al betere tijden. Uit een beperkt onderzoek van HLN zou moeten blijken dat enkel Tom Van Grieken nog minder vertrouwen geniet van de Vlaming dan de voorzitter van Vooruit. En dat heeft zo zijn gevolgen.
De held, antiheld, terug held en weldra mogelijk weer antiheld van de Vlaamse socialisten beleefde een woelig jaar. Er waren de klachten waarover we niet mogen schrijven op straffe van vervolging. En vervolgens haalde Conner met zijn zatte botten - het kan de beste overkomen - hard uit naar de Roma-gemeenschap in zijn eigen Sint-Niklaas. Iets over ‘bruin mannen’ en matrakken.
Links vergeeft niet
Na even van het toneel te zijn verdwenen om te herbronnen, nam de redder van al wat rood is terug plaats op zijn troon. Vergeten en vergeven? Het lijkt erop dat de racistische uitspraken van Conner misschien wel eens meer op zijn leiderschap zouden hebben ingehakt dan gedacht. Wat er ook van zij, de verkiezingen van 13 oktober in Sint-Niklaas leverden hem niet het burgemeesterschap van zijn stad op. En toen hij zich in Gent sterk maakte voor een samenwerking met N-VA, werd hij samen met het lokale bestuur teruggefloten door zijn Gentse afdeling. Het vertrouwen in Conner bleek minder groot dan de afkeer voor de N-VA.
Slechte zaak voor regeringsvorming
Wanneer Rousseau vandaag onderhandelt met Bart De Wever en co, kan hij er niet meer op vertrouwen dat zijn leden zomaar gaan instemmen met het akkoord dat is onderhandeld. De invloed die De Wever wel nog uitoefent op zijn partij, lijkt Rousseau gaandeweg te zijn verloren. En dat tast zijn zelfvertrouwen aan.
Wanneer Rousseau niet meer aanschuift bij de besprekingen, is dat voor een stukje ook omdat er daar niet veel meer te rapen valt voor hem. Zoals de afgelopen twintig jaar al het geval was, en ook in Gent recent werd gedemonstreerd, deed N-VA al zijn toegevingen nog voor de onderhandelingen startten. Rousseau kan het bijgevolg niet eens als een overwinning voorstellen dat het cordon niet werd gebroken op Vlaams niveau of dat een staatshervorming alweer in de diepvriezer zal belanden.
Als de saga van Jean-Marie Dedecker in Middelkerke ons één ding heeft geleerd, dan is het wel dat Vlaams Belang als een geloofwaardig alternatief behandelen, loont. Al was het maar als hefboom om bij onderhandelingen iets binnen te halen. Het is nog niet (overal) te laat.
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wart Van Schel (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Simon Segers, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
De as PS-PVDA/PTB: weinig gevolgen. Voorlopig.
De Parti Socialiste gaat in Bergen in zee met de communisten van PTB/PVDA. Een belangrijk politiek feit dat voorlopig weinig gevolgen heeft op federaal niveau. Het zorgt ervoor dat de liberalen van MR de deur naar een federale regering goed op slot houden voor de PS. Maar opletten: soms leidt politiek geheugenverlies tot rare situaties.
Zoals verwacht veroorzaakte het minder ophef dan de deelname van het Vlaams Belang aan het lokaal bestuur in Ranst of de absolute meerderheid van Forza Ninove. Dat er in de Henegouwse hoofdstad Bergen een coalitie tot stand komt van PS, de groenen van Ecolo en de communisten van PTB/PVDA was een nieuwsfeit, maar leidde niet tot urenlange analyses in de media. Het cordon dat op extreemlinks wordt doorbroken, is blijkbaar iets anders dan een rechts-radicale partij die lokaal aan de macht komt.
De Franstalige socialisten moeten aan niemand verantwoording afleggen
MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez schreeuwde weliswaar moord en brand, en net naar aanleiding van de 35ste verjaardag van de val van de Berlijnse Muur wees hij erop dat het tamelijk hallucinant is dat de communisten ergens in België opnieuw bestuursverantwoordelijkheid opnemen. De wat lauwe reactie van de mainstreammedia was te verwachten, maar valt niet alleen te verklaren door het feit dat die media links georiënteerd zijn.
De PS is federaal momenteel geen optie
De relatief beperkte ophef heeft meerdere andere oorzaken. Ten eerste is de PS een machtspartij en kan ze zich meer veroorloven dan andere partijen. Een alliantie met de communisten aangaan, is er één van. Men is er bij de PS ook in geslaagd een verhaal te brengen waarbij het hier om een louter lokaal fenomeen gaat. En langs de neus weg wordt benadrukt dat PVDA de voorbije zes jaar ook aan de macht was in Vlaanderen. In Zelzate om precies te zijn. “En daar verloopt alles via een democratisch proces”, aldus de PS, “want de PVDA heeft de verkiezingen verloren in Zelzate en wordt uit het bestuur gegooid.” Wat men er niet bij zegt, is dat dat gebeurd is op instigatie van Conner Rousseau, toen die nog de indruk wou wekken een politieke alliantie aan te gaan met N-VA-voorzitter Bart De Wever.
Aan het einde van de rit kan de PS zeggen: de neocommunisten waren recent al aan de macht. Tweede element is dat wat lokaal is afgesproken, op geen enkele manier federale gevolgen hoeft te hebben. De PS verwijst in dat verband naar de houding van de liberalen van MR. Die zouden zich vastgeklikt hebben aan de centristen van Les Engagés, waardoor het de facto onmogelijk werd voor de PS om in Bergen een coalitie te zoeken zonder de partij van Raoul Hedebouw. Ten derde doet de PS wat ze wil, aangezien de Franstalige socialisten toch niet van plan zijn om federaal aan boord te komen. De as PS-PTB/PVDA heeft dus voorlopig weinig gevolgen. De Franstalige socialisten moeten aan niemand verantwoording afleggen over hun lokale politieke keuzes. Wat trouwens de opties voor een federale regering verder beperkt.
De deur dicht naar een tripartite?
Want inderdaad, voor MR, Les Engagés en aan Vlaamse kant eigenlijk ook N-VA, heeft de PS een - weliswaar onbestaand - links cordon doorbroken door een alliantie aan te gaan met de communisten. Wat het des te erger maakt, is dat er wellicht nog andere coalities zullen volgen in een aantal Brusselse gemeenten. De PS heeft zich op die manier buiten het klassieke coalitiespel geplaatst. En dat zou de deur dichtslaan voor een mogelijke tripartiteregering. Het lijkt momenteel zeer veraf, maar er zijn in België nog altijd een aantal krachten die die formule paradoxaal genoeg zien als de belangrijkste factor van politieke en economische stabiliteit. ‘The powers that be’ in België zijn niet meer dezelfde als een paar decennia geleden, maar bijvoorbeeld bij de sociale partners geniet een coalitie van socialisten, christendemocraten en liberalen nog altijd de voorkeur. Dat is zo bij de vakbonden en zelfs ook bij de werkgevers. Het Verbond van Belgische Ondernemingen is niet alleen bij monde van gedelegeerd bestuurd Pieter Timmermans allang een cd&v-nest. Die zien zo’n tripartite best wel zitten. En dus zelfs met een linkser beleid dan wat
er momenteel in de nota’s van Bart De Wever staat.
Graven in de geschiedenis
Maar goed, zo’n tripartite is zeker nog niet aan de orde en Bouchez zal er zich nog lang tegen verzetten. Maar dat kan dus wel over zes of negen maanden het geval zijn. En sommigen rekenen er blijkbaar op dat tegen dan enig geheugenverlies optreedt. Lees: dat men vergeet dat de PS zaken doet met de communisten. Om ‘het land te redden’ is dan veel mogelijk. Ondertussen zijn de neocommunisten met een charmeoffensief bezig. De jonge Céline De Bruyn wordt schepen voor PTB. In de media profileert ze zich als een gematigd figuur. Maar vooral: ze spreekt Nederlands. En dat zorgt natuurlijk voor een zekere hilariteit, aangezien MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, zelf afkomstig uit Bergen, de taal van Vondel nog altijd niet machtig is. Daarnaast gaat men in de geschiedenis graven om de PS-PTB/ PVDA-Ecolo-coalitie te legitimeren. Zo waren er tussen 1945 en 1947 verschillende regeringen met christendemocraten, socialisten, liberalen én communisten, onder leiding van Achille Van Acker en van Camille Huysmans. De Koude Oorlog maakte een einde aan die experimenten, maar het argument luidt: de PTB aan boord is geen ‘novum’.
De geschiedenis leert dat coalities met neocommunisten klassiek links dreigen leeg te zuigen
Nog recenter blijkt een communist schepen te zijn geweest in Bergen, tussen 1970 en 1976 om precies te zijn. René Noël, een voormalig lid van het verzet, ex-burgemeester van Cuesmes en communistisch senator, was toen eerste schepen in Bergen. Onder andere PS-voorzitter Paul Magnette wrijft dat graag onder de neus van Bouchez. Al zou de leider van de Franstalige socialisten zich beter bezighouden met andere zaken en denken aan de risico’s voor zijn partij, want de recente geschiedenis leert namelijk dat coalities met de neocommunisten klassiek links dreigen leeg te zuigen. Zoals in Frankrijk, referentieland voor Magnette. Daar is de PS allang overvleugeld door het extreemlinkse LFI (La France insoumise).
Charlotte De Jaer (Ecolo), Nicolas MArtin (PS) en Celine De Bruyn (PTB)
“How is this race even close?” Michelle Obama klonk verontwaardigd toen ze die vraag een week voor de verkiezingen stelde op een meeting van Kamala Harris. Uit de peilingen bleek toen dat Trump zijn achterstand op Harris aan het goedmaken was. De voormalige First Lady begreep het niet. Ze had net al de redenen opgesomd waarom Trump niet één stem verdiende. Hoe kon dit dan een nipte race zijn?
Volgens alle gevestigde wetten van de politiek had Harris inderdaad gemakkelijk moeten winnen. Ze is een vrouw van kleur, symbool van de ‘diversiteit’ van de Amerikaanse samenleving en als dusdanig gevierd door het bestel. Ze had het grootste deel van de Amerikaanse pers aan haar kant. Ze kreeg van grote ondernemingen drie keer meer campagnemiddelen dan Trump. Iedereen die iets is in de wereld van film en pop betekent, had opgeroepen voor haar te stemmen.
Tegenover haar stond een oude blanke man, met reeds een strafrechtelijke veroordeling en een aantal vervolgingen die nog lopen, die door het grootste deel van de pers wordt uitgespuwd als een racist, fascist en seksist, die het niet goed had gedaan in het debat tegen Harris, die het resultaat van de vorige verkiezingen niet had aanvaard en wiens sympathisanten het Capitool hadden bestormd. Hoe kon de keuze niet evident zijn voor de Amerikaanse kiezer?
“Fascistische Fascist”
Michelle Obama kreeg gelijk. Het werd niet nipt, alleen niet zoals ze had gehoopt. Trump verpletterde Harris. Hij veroverde alle strijdstaten, versloeg Harris in de ‘popular vote’ en kleurde de Senaat en het Huis van Afgevaardigden rood. Zijn overwinning in 2016 kon nog afgedaan worden als een eenmalige overwinning van een avonturier op een onvoorbereid bestel, maar dit is veel meer. De Amerikanen hebben bewust gestemd voor Trump, tegen een grote hetze in.
Pelosi was bij de laatsten om zich ten voordele van Harris uit te spreken
Nog pijnlijker voor de Democraten is dat alle groepen die ze hebben pogen bang te maken voor Trump, zich meer dan ooit achter hem hebben geschaard. Meer vrouwen hebben Trump gestemd dan in de twee vorige verkiezingen. Nog nooit hebben zoveel latino’s en zwarten gestemd voor een Republikeinse presidentskandidaat. Trump heeft Amerika, in al zijn diversiteit, achter zich.
“Geen enkel volk bestaat voor meer dan de helft uit idioten”, schrijft Isolde Van den Eynde in HLN. Helaas ziet het grootste deel van de Vlaamse pers dat anders. De conclusie van Joël De Ceulaer in DM is dat de Amerikanen hebben gestemd voor “een Fascistische Fascist die op Fascistische wijze Fascistisch Fascisme promoot”. Karel Verhoeven in DS: “Zo aanstekelijk blijken die autoritaire verlangens dat een overweldigende meerderheid van 5 miljoen kiezers Trump een onbeperkte vrijgeleide heeft gegeven.” En dan zijn er natuurlijk de pamfletjes van Guy Van Vlierden in HLN, die de dag na de verkiezingen alle ‘leugens’ opsomde van Trump, waar die domme Amerikanen zijn ingetuind.
‘Amerikakenners’
Bij deze verkiezingen werden we op tv en in de kranten meer dan ooit geteisterd door ‘Amerikakenners’. Ik weet niet welk diploma je daar moet voor behalen, maar ik vermoed dat de enige examenvraag is: “Hoeveel, op een schaal van 1 op 10, haat u Trump?” De twee Amerikakenners die ik woensdagochtend op VTM kon aanhoren, hebben vast een 10 behaald. Ik weet niet wie dat waren of uit welk café VTM hen die nacht had weggeplukt, maar ze hielden zich niet in bij hun gescheld op Trump. Toegegeven, het ging er niet in elke studio zo karikaturaal aan toe, maar ik heb overal foute analyses gehoord met niemand aan de tafel om die te weerleggen.
Zo kwam regelmatig het argument naar boven dat Amerika ‘niet klaar’ was voor een vrouwelijke en zwarte president. Haar
identiteit is echter in geen enkel mate een nadeel voor Harris geweest. Integendeel, het feit dat ze een gekleurde vrouw is, is de enige reden waarom ze het zover kon schoppen, waarom Biden haar koos als vicepresident. Zoals nu ook Björn Soenens toegeeft, presteerde ze erg zwak bij de voorverkiezingen in 2020 en was ze misschien niet de meest geschikte kandidaat om het tegen Trump op te nemen.
Ook na het afhaken van Biden durfde niemand Harris uit te dagen, hoewel ze een impopulaire vicepresident was. Er is geen enkele regel die zegt dat een vicepresident daarna presidentskandidaat moet worden, maar als symbool van de heilige diversiteit werd ze zonder enige verkiezing op het schild getild. Kamala Harris kreeg uiteindelijk minder stemmen dan verwacht, niet omdat ze zwart of vrouw is, maar omdat ze Kamala Harris is.
Joy en vibes
Nancy Pelosi reageerde na de nederlaag boos over de veel te late uitstap van Biden en zijn onmiddellijke voordracht van Harris als zijn vervanger, wat de kandidatuur van anderen verhinderde. Pelosi was bij de laatsten om zich ten voordele van Harris uit te spreken. Ze laat nu verstaan dat de partij een andere kandidaat had moeten kiezen.
Daarmee kom ik bij de tweede kwakkel die ik meermaals heb gehoord, onder meer uit de mond van professor Ive Marx in De Afspraak. Kamala Harris zou verloren hebben ondanks haar zeer sterke campagne. Harris heeft echter een onwaarschijnlijk slechte campagne achter de rug. Ze genoot bij de bevestiging van haar kandidatuur overal nog het voordeel van de twijfel. De media gingen helemaal mee in haar boodschap van ‘joy’ en ‘good vibes’. Time Magazine: “We onderschatten radicaal hoe slim ‘joy’ is als politieke strategie”.
Er kwam echter nooit inhoud. Bevriende journalisten probeerden Harris regelmatig richting een standpunt te loodsen, maar zonder succes. Op de vraag van de Amerikanen waarvoor ze eigenlijk stond, kwam nooit een antwoord. Harris was alleen duidelijk over één onderwerp, de vrijheid van abortus, maar bij vragen over alle ander kwesties antwoordde ze steeds met onbegrijpelijke woordsalades. Een oude Amerikaanse wijsheid zegt dat je beter kiest voor de duivel die je kent dan voor de duivel die je niet kent. Dat is wat de Amerikanen hebben gedaan.
Arme Joe
Pelosi’s kritiek op de late uitstap van Biden verwijst naar het derde excuus: Harris zou daardoor geen tijd gehad hebben om zich te profileren. Onzin. In België zijn er 40 dagen tussen de ontbinding van het parlement (die vaak onverwacht komt) en de verkiezingen. Kamala Harris heeft drie keer die tijd gehad. Ze is er in geslaagd een monsterbedrag van 1 miljard dollar in campagnefondsen te verzamelen, een absoluut record, maar deed er niets nuttigs mee. De campagne duurde voor Harris niet te
kort, maar te lang. Half september had ze in de peilingen nog 4 procent voorsprong. Elke dag dichter bij de verkiezingen, werd daar wat van afgeknabbeld. De laatste twee weken had het stijgende rode lijntje van Trump het zakkende blauwe lijntje van Harris al gekruist op de peilingsgrafieken.
Binnen het Democratische kamp zijn de afrekeningen nu begonnen. Arme Joe is de voornaamste kop van jut. Biden had niet mogen proberen opnieuw president te worden, zegt men, want daarmee heeft hij Trump de wind in de zeilen gegeven. Door zijn late uitstap zou Harris ook niet de tijd hebben gekregen om afstand te nemen van zijn regering en beleid. Merkwaardig is dat, want in juli loofden de pers en zijn partijgenoten Biden nog de als de grootste president sinds Roosevelt. En hoe slim is het, als je afstand wil nemen van de president, om met zijn vicepresident naar de verkiezingen te trekken?
Omerta
Nog merkwaardiger is de kritiek, zoals die van Nancy Pelosi, dat Biden veel vroeger had moeten stoppen. Zij en niemand in de partij hebben echter ooit openlijk willen toegeven dat zijn cognitieve vaardigheden aan het afnemen waren. Het is onmogelijk dat Pelosi, Obama, Harris en de anderen niet wisten wat wij al vier jaar schrijven. Er zijn tientallen incidenten geweest met Biden die maar één diagnose toelieten.
De campagne duurde voor Harris niet te kort, maar te lang
Ook de journalisten deden mee aan die omerta over de mentale toestand van Biden. Het politieke militantisme van de pers nam Biden veel te lang in bescherming, wat heeft verhinderd dat binnen het Democratische kamp een competitieve race voor de nominatie kon ontstaan. Laten we niet vergeten dat Bidens mentale achteruitgang pas echt werd erkend na het catastrofale debat met Trump. Dat debat had er evengoed niet kunnen komen, want de twee partijen bleven lang discussiëren over de modaliteiten. Het is eigenlijk hallucinant te bedenken dat in dat geval Biden vorige week dinsdag nog op de stembiljetten had gestaan. Uiteindelijk heeft Trump het vuile werk opgeknapt. Er zit een rode draad doorheen al die blunders. Ideologie, meer bepaald woke ‘identity politics’, heeft tot de selectie van een zwakke vicepresident geleid, die daarna, door het laattijdige uitvallen van Biden, om dezelfde reden en zonder enige selectieprocedure presidentskandidaat werd. Biden zelf werd veel te laat opzijgeschoven, omdat de militante opstelling van de pers geen kritiek toestond. Links heeft dat allemaal zichzelf aangedaan.
Leert links?
Ook het idee dat de steun van bekende sterren uit de filmen muziekwereld kan helpen om een verkiezing te kantelen, is nog maar eens een illusie gebleken. Voor elke Swiftie die besloot voor Harris te stemmen, was er een andere kiezer die voor Trump stemde uit ergernis over de aanstellerij van rijke vedetten die hem politieke lessen geven en doen alsof ze de problemen van de gewone man begrijpen.
Uiteraard hebben niet alleen een zwakke kandidaat en een slechte campagne de Democraten de das omgedaan. Er zijn ook politieke fouten gemaakt, zegt politiek analist Fareed Zakaria van CNN. Hij somt de drie belangrijkste op: 1. De weigering van Harris en haar partij om duidelijk te maken dat ze onwettelijke immigratie zullen aanpakken. 2. De politiek gestuurde processen, die van Trump een martelaar hebben gemaakt. 3. De woke identiteitspolitiek die een wig drijft tussen de Democraten en de gewone man. Open grenzen, het inschakelen van rechtbanken om de democratie in te perken en woke ideologie zijn echter wezenskenmerken van hedendaags links. Wat Zakaria eigenlijk zegt, is dat de Democratische Partij minder links moet worden als ze nog verkiezingen wil winnen. Of die klok nog teruggedraaid kan worden, is maar de vraag.
JURGEN CEDER
De top van de banken wordt steeds Vlaamser
De gedelegeerde bestuurders van de zogenaamde Belgische grootbanken zijn straks allemaal Vlamingen, wat aan Franstalige kant een lichte bezorgdheid veroorzaakt. Nochtans is die situatie gewoon het gevolg van een aantal evoluties. Zoals Vlaanderen dat economisch het sterkst staat, de goede talenkennis van Vlaamse managers en het verdwijnen van de oude Belgische haute finance.
Even terug in de tijd. In de jaren 1960 was Vlaams-nationalist Lode Claes bestuurder bij de BBL (Bank Brussel Lambert). Dat bracht een aantal voordelen met zich mee, zoals de passende emolumenten én een auto met chauffeur. Lode Claes was bestuurder van 1964 tot 1982 en was parallel met zijn bestuursfunctie ook senator voor de Volksunie. Dat was in die tijd allesbehalve een normale zaak. De aanwezigheid van Vlamingen in de financiële toplaag van België was beperkt tot het absolute minimum. Laat staan dat een Vlaams-nationalist in de raad van bestuur mocht zetelen. De grote banken
werden gedomineerd door de haute finance en vaak was het de Generale Maatschappij die via haar tentakels de meeste macht had. Pas vanaf de jaren 1960 werd het mogelijk om tijdens vergaderingen Nederlands te spreken.
Allemaal Vlamingen
We hebben het hier over een tijdperk dat voorbij is, want weldra zijn de gedelegeerde bestuurders of CEO’s van de vier grootbanken in België allemaal Vlamingen. Dat zal het geval zijn wanneer Olivier Onclin in 2026 de nummer één wordt van staatsbank Belfius. Een Vlaming dus, net als Johan Thijs voor KBC, Michel Anseeuw voor BNP Paribas en Peter Adams voor ING.
Men onderschat vaak hoe de financiële wereld sinds de bankencrisis van 2008-2009 is veranderd
Een enquête van de krant La Libre Belgique leert dat de Franstaligen geen topmanager meer leveren én dat hun aanwezigheid in de verschillende directiecomités zeer beperkt is. En dat veroorzaakt aan Franstalige kant zelfs een lichte bezorgdheid. Bij BNP Paribas Fortis bestaat dat management van vijf personen uit vier Vlamingen. De enige Franstalige is Stéphane Vermeire. Voor BNP Paribas Fortis is dat geen probleem. Daar kijkt men niet naar taalevenwichten aan de top; er bestaan trouwens geen wettelijke regels voor.
Genderevenwicht en diversiteit
ook een aantal wettelijke regels voor vastgelegd. Naar taal wordt niet gekeken. Als er een focus is op meer ‘diversiteit’, dan gaat het om het vermijden van - inderdaad - een overtal aan mannen, te veel topfiguren van dezelfde leeftijd en een meer internationaal gezelschap. Bij ING zou de 70 procent-regel gelden: nooit mag meer dan 70 procent van de werknemers op een dienst van één geslacht, één leeftijdscategorie en één nationaliteit zijn. Over ING gesproken: de top van de bank bestaat in België uit zes personen. Drie Belgen, waarvan één Franstalige. De enquête van La Libre Belgique leert verder dat er bij KBC, als bij uitstek Vlaamse bank, één Franstalige in het topbestuur zit en de verantwoordelijke voor de Waalse activiteiten (CBC) ene Clemens Scholzen is. Een Duitstalige. Onclin en Raisière
Waar de bank wel op hamert, is dat het uitgebreide directiecomité zeven vrouwen en zes mannen telt. De zogenaamde genderevenwichten zijn belangrijker. Daar zijn
HISTORISCH WEEKOVERZICHT
Vanop het Kennedy Space Center in Florida werd twee jaar geleden, op 16 november 2022, de eerste Artemis-raket met de Orion-capsule van NASA gelanceerd. Voor het eerst sinds het einde van het Apollo-programma veertig jaar eerder, zou de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie opnieuw aan maanonderzoek doen.
Op 17 november 1989 kwa men in Praag, de hoofdstad van Tsjechoslowakije, studenten en intellectuelen op straat tegen het communistische re gime. Omwille van zijn vreedza me karakter kreeg de opstand de naam ‘Fluwelen Revolutie’. Ze kan worden beschouwd als de meest vreedzame overgang van een com munistisch naar een democratisch regime in de 20ste eeuw.
Jo Brouns
oprichting van de Verenigde Staten in 1776, 87 jaar eerder) en duurde slechts een tweetal minuten. De zogenaamde Gettysburg Address staat vandaag nog steeds symbool voor de strijd voor gelijkheid en democratie.
Op 18 november 1421 vond een van de dodelijkste watersnoodrampen in de geschiedenis van Nederland plaats. Dijken langs de rivieren Maas en Waal bleken niet opgewassen tegen een zware storm, waardoor grote delen van de Grote Waard (een gebied in het zuidwesten van het huidige Nederland) onder water kwamen te staan. De ramp werd vernoemd naar het feest dat op dezelfde dag plaatsvond, met name dat van Sint-Elisabeth, de beschermheilige van de armen en zieken. De Sint-Elisabethvloed kostte volgens de overlevering aan duizenden mensen het leven.
Op 19 november 1863 gaf president Abraham Lincoln in Gettysburg in de Amerikaanse staat Pennsylvania een van de meest iconische toespraken uit de Amerikaanse geschiedenis. De Slag bij Gettysburg werd uitgevochten tussen 1 en 3 juli 1863. Het was een van de bloedigste gevechten in de Amerikaanse Burgeroorlog. De toespraak begon met de woorden “Four score and seven years ago” (een verwijzing naar de
20 november 1945 zou de geschiedenisboeken ingaan als de dag waarop in Neurenberg het proces tegen de belangrijkste leiders van nazi-Duitsland begon. Twee jaar later trouwde prinses Elizabeth, de latere koningin van het Verenigd Koninkrijk, met Philip Mountbatten, de hertog van Edinburgh, in Westminster Abbey. Ook op 20 november overleed de Spaanse dictator ‘caudillo’ Francisco Franco (in 1975) en lanceerde Microsoft zijn eerste versie van Windows (in 1985).
In Parijs maakten Jean-François Pilâtre de Rozier en François Laurent d’Arlandes op 21 november 1783 de eerste succesvolle vrije vlucht - niet met touwen aan de grond gebonden - met een heteluchtballon, gebouwd door de gebroeders Montgolfier. Op dezelfde dag in 1877 onthulde Thomas Edison zijn nieuwste uitvinding, de fonograaf, het eerste apparaat dat geluid kon opnemen en afspelen.
Ten slotte is er dan de staatsbank Belfius waar de Vlaming Olivier Onclin de Franstalige, maar tweetalige Marc Raisière opvolgt. Een volledig Vlaamse ‘bankdominantie’ aan de top dus. Al moet er voor de staatsbank Belfius toch een belangrijke kanttekening worden gemaakt. Dat er straks een Vlaming gedelegeerd bestuurder is, is onvermijdelijk, aangezien Raisière doorschuift naar het voorzitterschap van de raad van bestuur.
In dat geval geldt voor de staatsbank hetzelfde als voor andere overheidsbedrijven als Proximus en bpost: een Vlaming als gedelegeerd bestuurder betekent een Franstalige voorzitter van de raad van bestuur en omgekeerd.
Reparaties
De vaststelling dat de Vlamingen het mooie weer maken aan de top van de bankinstellingen, is één zaak. Een andere discussie gaat over de oorzaken daarvan. La Libre brengt twee tot drie elementen aan. De belangrijkste zijn het feit dat Vlaanderen het meest welvarende deel van België is en aldus meer topmanagers aanlevert. Daarnaast is de talenkennis een voordeel, en de bancaire wereld is bij uitstek internationaal. Ten slotte is de sterke Vlaamse aanwezigheid in zekere zin een compensatie voor de vroegere Franstalige oververtegenwoordiging.
De ondergang van de haute finance
Ten slotte zou ik persoonlijk nog een element toevoegen en een nuance aanbrengen. Men onderschat vaak hoe de financiele wereld hier sinds de bankencrisis van 2008-2009 is veranderd. Het betekende niet alleen de val van figuren als Maurice Lippens of Etienne Davignon, maar het betekende ook het definitieve einde van de oude haute finance. De tijd dat men vanuit die kringen naar topondernemers belt om bijvoorbeeld geld te vragen voor een nieuwe Belgische luchtvaartmaatschappij als opvolger van Sabena, zoals met Brussels Airlines is gebeurd: dat gaat nu niet meer. De haute finance en dat netwerk zijn verdwenen of op zijn minst fel verzwakt. En op een internationale kapitaalmarkt raken groeibedrijven ook wereldwijd gemakkelijker aan kapitaal. Ze zijn niet meer zo sterk afhankelijk van de goodwill van de lokale banken. Maar toch is er nood aan nuance: een Vlaamse ‘bankentop’
De sterke Vlaamse aanwezigheid is in zekere zin een compensatie voor de vroegere Franstalige oververtegenwoordiging
betekent niet direct een sterk Vlaamse reflex over sociaaleconomisch beleid, bijvoorbeeld via het werk van de studiediensten. Iedereen herinnert zich nog de vele rapporten van de KBC-studiedienst over de Vlaams-Waalse transfers. Vandaag waagt ‘de bank van hier’ zich daar niet meer aan.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
Op 22 november 1963 werd de Amerikaanse president John F. Kennedy vermoord tijdens een rijtoer in Dallas, Texas. Lee Harvey Oswald werd later geïdentificeerd als de vermoedelijke dader, maar de moord is tot op vandaag het voorwerp van allerlei complottheorieën. 27 jaar later, op 22 november 1990, kondigde Margaret Thatcher, de eerste vrouwelijke premier van het Verenigd Koninkrijk, haar aftreden aan. In 2005 kreeg Duitsland dan weer zijn eerste vrouwelijke Bondskanselier: Angela Merkel. Met “Wir schaffen das”, een uitspraak die ze op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis in 2015 deed, zou ze hét gezicht van de ‘Wilkommenskultur’ worden.
Uit een recent onderzoek van het Europees Bureau voor Grondrechten zou blijken dat de hoeveelheid racisme en discriminatie tegen moslims sinds 2016 sterk gestegen is. Ruim één op twee moslims krijgt ermee te maken. Volgens het bureau is er “een zorgwekkende toename van racisme en discriminatie tegen moslims in Europa” en wordt “de ontmenselijkende antimoslimretoriek” aangewakkerd door conflicten in het Midden-Oosten.
Het onderzoek rammelt langs alle kanten. Het is helemaal niet gebaseerd op objectieve praktijktesten, maar op getuigenissen van de moslims zelf. Hoewel de discriminatie in Europa volgens het bureau de pan uit swingt, moet het rapport erkennen dat het in de onderzochte lidstaten best meevalt wat betreft meldingen van discriminatie bij de politie of andere instanties.
Racisme
Een gelijkaardig onderzoek levert een ‘schrijnend beeld op’ van racisme onder rijksambtenaren in Nederland. Vijftig ambtenaren schreven een ‘brandbrief’ naar de bevoegde minister. Racisme uit zich volgens de briefschrijvers vaak “in een gebrek aan vertrouwen, onderschatting of betutteling. Juist het verborgen karakter van die ervaringen maakt het lastig voor respondenten om de vinger te leggen op wat er aan de hand is”. Dat doet denken aan het monster van Loch Ness. Iedereen spreekt erover, maar niemand heeft het gezien. Racisme is hier vooral een subjectief gevoel en moeilijk objectiveerbaar. Maar de bevoegde minister meent het signaal begrepen te hebben en zal “racisme, discriminatie, antisemitisme en moslimhaat daadkrachtig aanpakken”.
Ook Vlaanderen wordt steevast met de vinger gewezen. Wat betreft de werkzaam-
Een recente publicatie toont aan hoe het onderwijs een jachtgebied voor islamisten vormt
heidsgraad van niet-EU-migranten bengelen we onderaan het lijstje, maar doen we het toch nog een stuk beter dan Brussel en Wallonië. In Tsjechië en Polen stelt zich daar helemaal geen probleem. Die landen voerden de laatste jaren niet bepaald een opengrenzenbeleid. De Belgische opendeurpolitiek zorgt ervoor dat overwegend slecht opgeleide en laaggeschoolde nieuwkomers de weg naar onze sociale zekerheid vinden.
De belangrijkste redenen voor die lage tewerkstelling zijn vooral een schrijnend gebrek aan integratie, netwerkvorming, kennis van het Nederlands en opleiding. Pas daarna komt discriminatie op de werkvloer. Volgens een doctoraal onderzoek van Louis Lippens neemt etnische discriminatie op de werkvloer eerder af. Ook in het onderwijs heeft de slechte prestatie van nieuwkomers zelden met discriminatie te maken, maar eerder met een gebrek aan kennis van het Nederlands en begeleiding van de ouders. In de Rand zijn er scholen waar nog slechts een derde van de leerlingen thuis Nederlands spreekt.
Bergen: geen cordon sanitaire tegen PTB
Verleden week sloten PS en Ecolo in Bergen een bestuursakkoord met PTB. Dat leidde uiteraard tot een hevige reactie bij verliezer Georges-Louis Bouchez van MR, maar verder waren de reacties in de pers vooral opvallend lauw en afgemeten. Het toont nog maar eens aan dat het cordon sanitaire een wapen is om rechtse partijen te minoriseren en helemaal niet om de democratie te beschermen tegen extremistische partijen.
“Geen zorgen, dit is geen bolsjewistische stad geworden”, zo mocht toekomstig burgemeester van Bergen Nicholas Martin (PS) grappen in een interview met de kranten van Mediahuis. Het is opmerkelijk dat die uitspraak zomaar kon passeren na de gebeurtenissen in Ranst en Izegem. In Gent hoorde links zelfs al de laarzen dreunen toen er nog maar sprake was van een bestuursakkoord met N-VA.
Bergen is Gent of Izegem niet Ondertussen vragen we ons toch af of er in Bergen al mandatarissen van PTB bespuwd werden, zoals N-VA’er Anneleen Van Bossuyt overkwam in Gent. Of zou iemand van de Bergense PS of Ecolo al fysieke bedreigingen ontvangen hebben, of op z’n werk ‘uitgenodigd’ zijn voor een gesprek over ‘hoe het nu verder moet’, zoals enkele mensen van Stip+ mochten ervaren in Izegem? Neen, Bergen is geen stad waar politieke tegenstanders fascistische methodes gebruiken om hun gelijk te halen, waarna de pers die fascistische methodes onder de mat veegt of zelfs vergoelijkt.
Zeker, zonder bestuursakkoord met PTB zou Nicholas Martin nooit aan een interview geraakt zijn in de Vlaamse pers. Maar de vragen over PTB leken toch eerder obligaat dan gemeend, om niet te zeggen op maat gesneden van Martin. Hij mocht in ieder geval rustig en uitgebreid argumenteren waarom een akkoord met PTB eigenlijk niet meer dan de logica zelve was, om niet te zeggen bijna een daad van moed en democratische ingesteldheid. Ja, hij had wel geprobeerd om met Les Engagés te onderhandelen, maar die waren zo vermetel geweest zich vast te klikken aan de lokale lijst van de MR en dus was er geen andere uitweg, zo klonk het dan.
Stuitende naïviteit
Bovendien wordt er in de integratiesector duchtig met subsidies gestrooid, vaak op een lichtzinnige manier. Wie herinnert er zich niet de catastrofale afloop van het integratiewonder Sihame El Kaouakibi? De stuitende naïviteit waarmee heel wat politici meegingen in het geflirt van de activiste en met miljoenen euro subsidies strooiden, staat zowat symbool voor de ganse integratiesector. Bovendien zijn er een hoop goedbedoelde initiatieven en projecten op gemeentelijk en stedelijk niveau die amper de interesse van nieuwkomers wekt. Heel wat van die organisaties en projecten vertrekken van de ideologie van gelijke kansen en hameren steeds weer op het racistische DNA van de Vlaming, waardoor de polarisatie in onze samenleving eerder toe- dan afneemt. “Er is vandaag geen mens die weet hoeveel geld er in de integratiesector omgaat”, stellen Maaike De Vreese en Nadia Sminate (beiden N-VA), zonder dat de nieuwkomers en de autochtone Vlamingen er beter van worden. De maatstaf vormt eerder het individueel slachtofferschap en is niet gericht op de Vlaamse identiteit.
Ook in het onderwijs heeft de slechte prestatie van nieuwkomers zelden met discriminatie te maken
Dat slachtofferschap wordt ook doorgetrokken in de tewerkstellingssfeer. “Men bleef staren naar de culturele verschillen. Tal van organisaties en instellingen werden in het leven geroepen, telkens met
een pak subsidies gestijfd, om de integratie te bevorderen en om de nieuwkomers naar de arbeidsmarkt te loodsen”, aldus Rik Van Cauwelaert. Zonder veel resultaat. Zowat 85 procent van de leefloners zijn van buitenlandse herkomst.
“Iedereen is nieuwkomer”
En dan zwijgen we nog over rijk gesubsidieerde instellingen zoals Unia, Myria en het Agentschap Integratie en Inburgering, waarvan niemand goed weet wat die organisaties de laatste jaren hebben bereikt. Wie in die kringen pleit voor een meer actieve integratie, waarbij nieuwkomers meer verantwoordelijkheid moeten nemen om er alles aan te doen om zo goed mogelijk deel uit maken van het Vlaamse weefsel, kan rekenen op afgrijzen en antipathie. “Iedereen is nieuwkomer”, Zei Bart Somers ooit. Ook Vlamingen moeten zich aanpassen aan de multiculturele samenleving.
Een recente publicatie - ‘Allah n’a rien à faire dans ma classe’ - toont aan hoe het onderwijs een jachtgebied voor islamisten vormt, waarbij bekeringsdrang - met zelfs geheime gebedsplaatsen - en verbale en fysieke bedreigingen tegenover leerkrachten niet worden geschuwd.
Het is bevreemdend hoe de islamitische bekeringsijver en het postmoderne cultuurrelativisme van de linkse elite samenkomen in de huidige integratie-industrie van kosmopolitische signatuur. De linkse elite heeft de Vlaamse identiteit steeds verdacht gemaakt. Het wordt dan ook dringend tijd dat we vat krijgen op de instroom en dat het inburgeringsbeleid strenger wordt.
JULIEN BORREMANS
Essentie van het cordon sanitaire
Alleen bleef vervolgens de vraag uit of dat nu niet net de essentie van het cordon sanitaire is: dat je alleen met ‘democratische’ partijen een bestuursakkoord kan sluiten, ook al kan je hun verkozenen helemaal niet uitstaan en ben je het fundamenteel oneens met hun programma. ‘Ondemocratische’ partijen hou je daarentegen onder alle omstandigheden van de macht. Toch maar uitwijken naar PTB omdat je MR niet kan luchten en Les Engagés die zich aan hen vastgeklonken hebben, is dan net de ontkenning van het cordon sanitaire.
Zou iemand van de Bergense PS of Ecolo al fysieke bedreigingen ontvangen hebben?
PS (en Ecolo) dreigde in Bergen te moeten meemaken wat ze overal in Vlaanderen aan N-VA, cd&v en Open Vld oplegt, namelijk dat het cordon sanitaire er zou werken als de levensverzekering van een politieke aartsvijand. Zelfs in het meest onooglijke dorpje in Vlaanderen mogen de Vlaamse partijen nog niet overwegen om Vlaams Belang als vluchtheuvel te gebruiken om niet in een coalitie te hoeven stappen met Vooruit of Groen. Maar in een stad als Bergen, met bijna 100.000 inwoners, is het blijkbaar geen probleem dat de marxisten van PTB mee aan de macht komen.
De Vlaamse media weten overigens wat ze doen wanneer hun berichtgeving eerder Georges-Louis Bouchez afschildert als een slechte verliezer in plaats van PS en Ecolo onder druk te zetten om geen akkoord te sluiten met commu-
nisten. Wie in Vlaanderen het cordon sanitaire tegen het Vlaams Belang schendt, dreigt er zelf in verzeild te raken, zoals Conner Rousseau ook dreigde voor de verkiezingen. Maar Ecolo mag in Bergen wel een bestuursakkoord met PTB sluiten zonder dat de Kamerfractie met Groen in gevaar komt. Groen stelt het cordon sanitaire graag voor als een kwestie van democratische hygiëne, maar in de praktijk blijkt het alleen van toepassing wanneer het rechtse partijen afstraft en linkse beloont, niet omgekeerd. Vooruit opnieuw in zee met PVDA?
Maar nog straffer is dat Vooruit van plan is om straks zelf in een coalitie met PTB/PVDA te stappen in één of meerdere Brusselse gemeenten. De belofte van Rousseau om geen nieuwe akkoorden te sluiten met de PVDA, blijkt dus bijzonder relatief te zijn. Was het opblazen van de samenwerking met PVDA in Zelzate dan echt een principiële daad of uiteindelijk niet meer dan een opportunistische zet om in zoveel mogelijk gemeenten een afspiegelingscoalitie met N-VA tot stand te brengen?
De verdediging van Vooruit dat de partij niets anders kan dan mee in een coalitie met PTB te stappen omdat ze nu eenmaal een lijst met PS heeft gevormd, houdt geen steek. Niets belet de verkozenen van Vooruit om uit de fractie met PS te stappen, en als onafhankelijken te gaan zetelen. En hebben we in Gent niet geleerd dat als twee partijen samen een lijst vormen, beide het bestuursakkoord moeten goedkeuren, of dat het feestje anders niet doorgaat? N-VA verwerpt dan wel het cordon sanitaire tegen Vlaams Belang, in de praktijk past ze het toch strikt toe. In Ranst en Izegem zagen we dat Open Vld en cd&v net hetzelfde deden. Maar voor linkse partijen zoals PS, Ecolo, Groen en Vooruit blijft het cordon sanitaire tegen PTB/PVDA een rekbaar begrip dat bijzonder opportunistisch toegepast kan worden en waar men zelfs ongestraft ongepaste grapjes over kan maken. Het wordt tijd dat ze stevig weerwerk krijgen wanneer ze nog eens beweren dat het cordon sanitaire een kwestie van democratische hygiëne zou zijn.
‘KANT
Intimidatie werkt
De ‘kant van het licht’ heeft dan toch gezegevierd in Gent. De komende zes jaar krijgt de Oost-Vlaamse stad opnieuw een bestuur bestaande uit groenen, socialisten en liberalen. Het slechte theater van de afgelopen weken komt daarmee eindelijk tot een einde. Mathias de Clercq haalt zijn slag thuis en wordt opnieuw burgemeester van Gent.
Hafsa El-Bazioui en Filip Watteeuw, de twee spilfiguren in de hele heisa, zullen eveneens deel uitmaken van het stadsbestuur. Watteeuw geeft na drie jaar wel het stokje door aan Sabena Donkor van Vooruit. Daarmee gaat Groen uiteindelijk van vier naar drie schepenen. Tenminste als de fragiele coalitie dan nog niet verscheurd zal zijn door interne conflicten en nieuwe vertrouwensbreuken. Feit is dat er na de voorbije weken bij elke partij diepe wonden zijn geslagen, inclusief bij N-VA Gent.
Leden Open Vld niet enthousiast
Maandagavond werd het nieuwe bestuursakkoord voorgelegd aan de leden van de drie betrokken partijen. Vooral bij Vooruit en Groen werd het akkoord met veel enthousiasme onthaald. Bij Vooruit had 93 procent van de aanwezigen het ontwerp na een uur al goedgekeurd. De opluchting bij de leden zal groot geweest zijn, na de korte gesprekken die eerder met N-VA werden gevoerd. Bij Groen keurde uiteindelijk 98 procent van de leden de samenwerking met de socialisten en liberalen goed. Opvallend: de leden van Open Vld toonden heel wat minder enthousiasme voor het nieuwe bestuursakkoord dan voor de eerder voorgestelde deal met N-VA Gent. Dat akkoord, wat uiteindelijk stukliep door de leden van Vooruit, werd door maar liefst 97,5 procent van de betrokken Open Vld-leden goedgekeurd. Het enthousiasme voor
het akkoord met Groen en Vooruit was maandagavond een heel pak beperkter. Slechts 53 procent van de liberalen stemde toen voor. Toch is dankzij die nipte meerderheid de kogel eindelijk door de kerk, maar de manier waarop de overeenkomst tot stand is gekomen, doet bij heel wat kiezers nog steeds de wenkbrauwen fronsen.
Intimidatie werkt
Het akkoord heeft namelijk voor heel wat Gentenaars, en Vlamingen in het algemeen, een wrange nasmaak. De manier waarop er bijvoorbeeld met de mandatarissen van N-VA werd omgegaan, waarbij Anneleen van Bossuyt voor het stadhuis werd uitgejouwd, was ronduit schandalig. Ook de protestmarsen die georganiseerd werden en de gehanteerde retoriek zijn allesbehalve smaak- en respectvol te noemen. De situatie in Gent doet dan ook enigszins denken aan het circus dat zich na de gemeenteraadsverkiezingen in Izegem voltrok. Daar werd een akkoord gevonden tussen Vlaams Belang en STiP+. Na bedreigingen en intimidaties aan het adres van enkele mandatarissen van STiP+ werd het akkoord echter weer opgeblazen. Ook hier kwam de intimidatie uit linkse hoek, of beter gezegd vanuit de veelbezongen ‘kant van het licht’. Fanatieke militanten, vakbonden en enkele onverlaten slaagden er op korte tijd twee keer in de democratie buitenspel te zetten. Is dat nu het nieuwe normaal?
Welke meerwaarde heeft leger voor beveiliging Joodse buurt?
Na het geweld tegen Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam en de belaging van Joodse inwoners van Antwerpen, wordt er opnieuw gepleit voor het inzetten van militairen op straat. Maar welke meerwaarde biedt het leger tegenover de politie?
Het terreurdreigingsniveau voor de Joodse gemeenschap in ons land is al sinds 2014 verhoogd en sedert het conflict in het Midden-Oosten tussen Israël en Palestina opnieuw volop woedt, is het OCAD nog extra waakzaam. Incidenten in de vorm van verbale en fysieke bedreigingen, belaging via sociale media en zelfs ernstig geweld komen sinds de Hamas-aanval van 7 oktober 2023 en de Israëlische reactie daarop een pak vaker voor. Op sociale media circuleren ook oproepen om geweld te gebruiken tegen Joden in Antwerpen. Minstens zeven jongeren die geweld wilden plegen, werden gearresteerd. Mensen met bivakmutsen en vlaggen werden in de Joodse buurt gearresteerd en daarnaast was er onder meer een incident waarbij een Joodse man van op de fiets aangevallen werd.
Militairen op straat
voorstander. Volgens Filip Dewinter kan de militaire aanwezigheid zorgen voor een “preventief afschrikkingseffect”, niet enkel in de Joodse buurt, maar ook in de strijd tegen de drugsmaffia. Tijdelijke opdracht
De Operatie Vigilant Guardian (OVG), die in januari 2015 werd opgestart naar aanleiding van de islamitische terreuraanslagen in Europa, duurde tot september 2021. Zes jaar lang leverde Defensie steun aan de federale politie om gevoelige plaatsen in België te bewaken en te beveiligen. De legertop zag de patrouilles in de steden niet als een taak van Defensie en hekelde al langer dat een tijdelijke opdracht zo lang bleef duren. Een combinatie van personeelstekort, verloven en de bijkomende patrouille-opdrachten zorgden er bovendien voor dat jonge militairen niet voldoende opgeleid konden worden. Vandaag is er geen sluitend wettelijk kader over de aanwezigheid van militaire patrouilles op straat. Dat kader maakt deel uit van de (vast) lopende federale regeringsonderhandelingen. Meerwaarde
Trump. Enerzijds. Anderzijds.
Na de terreuraanslagen heeft het Belgische leger een tijdlang gepatrouilleerd in de grootsteden, in stationsbuurten, op de luchthaven en in de Joodse buurt in Antwerpen. Sinds de militairen geen toezicht meer houden, organiseert de Antwerpse lokale politie bijkomende aanwezigheid in de buurt. Daarnaast zorgde Binnenlandse Zaken ook voor extra federaal politiepersoneel. Ondanks de ‘uitstekende samenwerking’ tussen lokale politie, federale politie en de Joodse instellingen en veiligheidsdienst Shmira, zou burgemeester De Wever het leger in zijn stad opnieuw verwelkomen. Waarom? “Redelijk eenvoudig: omdat dit operationele capaciteit van de politie vrijmaakt”, reageert het Antwerps kabinet van burgemeester De Wever. “Het gaat over dynamische bewakingsopdrachten, waar onze militairen uitstekend voor zijn opgeleid en uitgerust. Door Defensie in te zetten in de plaats van politiediensten, kan de politie operationele capaciteit gericht inzetten op haar kerntaken: criminaliteitsbestrijding, openbare orde bij evenementen, verkeersveiligheid enzovoort.”
De (uittredende) Antwerpse Vooruit-schepen Jinnih Beels vindt het geen goed idee om het leger in te zetten en geeft aan dat de politie goed getraind en uitgerust is om voor de veiligheid in de havenstad te zorgen. Ook federaal ontslagnemend minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) vindt de aanwezigheid van militairen in het straatbeeld niet nodig. Vlaams Belang is wel
De verkiezingsoverwinning van Donald Trump heeft ook in Europa voor flink wat beroering gezorgd. ‘The powers that be’ beperkten zich tot onderkoelde felicitaties. Progressieve intellectuelen en de keurige deugmensjes spuwden dan weer hun afschuw uit in talloze commentaren. De Trump-aanhangers in Europa - die zijn er ook - maakten zich vooral vrolijk over de opschudding die The Donald veroorzaakte.
Zelf heb ik bij het binnenlopen van de verkiezingsresultaten geen fles ontkurkt. Enkele jaren geleden was ik enthousiaster. Bij gesprekken over de presidentsverkiezingen van 2016 heb ik meer dan eens de verdediging van Trump op mij genomen. Ik wist immers uit eigen ervaring hoe selectief berichtgeving kan zijn, hoe citaten vaak uit hun context worden gerukt en hoe de media met knip-en-plakwerk zelf nieuws maken. Trump werd door dezelfde mensen en op dezelfde manier afgebrand als ook met de Vlaams-nationalisten gebeurde. Dan kon die mens toch zo slecht niet zijn? En bij het binnenkomen van de resultaten zag ik al die zure en vertrokken gezichten ter linkerzijde. Heerlijk. Acht jaar later maak ik meer voorbehoud. Ik
tracht immers niet alleen een slecht karakter, maar ook een goed hart te hebben. Natuurlijk is het fijn dat Trump de linkerzijde irriteert, maar ik streef naar een wereld die straks beter is voor mijn kinderen en kleinkinderen. Ik weet niet of Trump in het Witte Huis die wereld dichterbij brengt. Het gaat mij dan niet zozeer over het programma waarmee de man uitpakt. Een deel van zijn standpunten deel ik absoluut niet. In andere kan ik mij wel vinden. De door hem bepleite strakke aanpak van illegale immigratie bijvoorbeeld. Wat in de mainstream pers steevast omschreven wordt als ‘deportaties’, lijkt me gewoon de correcte toepassing van de immigratiewetgeving. Er is volgens mij ook weinig in te brengen tegen het voorstel om abortus door de staten te laten regelen. Net als
Europa bestaan ook de Verenigde Staten uit zeer verscheiden regio’s. De staten moeten eigen wetgeving kunnen opstellen die aansluit bij de waarden en de wensen van hun inwoners. Ik ben ook benieuwd welke voorstellen Trump voor Oekraïne uit zijn mouw zal schudden. Elk aanvaardbaar alternatief voor de huidige eindeloze slachtpartij onder Europeanen verdient te worden bekeken.
“Niet allemaal fake news van kwaadwillige media”
Mijn belangrijkste voorbehoud betreft de persoonlijkheid, de talrijke uitschuivers en de stijl van Trump. Wat ik te zien kreeg sinds 2016, kan niet allemaal fake news van kwaadwillige media zijn. Trumps onorthodoxe en respectloze manier van spreken en handelen heeft beslist een grote amusementswaarde bij de vele mensen die het gemoraliseer van de linkse kerk beu zijn. De verkiezingen in de VS zijn echter geen wedstrijd voor cabaretiers. Ze brengen iemand aan het hoofd van een presidentieel regime in het belangrijkste land van de wereld.
Enige vorm van zelfpromotie, overdrijving en soepele omgang met de waarheid komen ongetwijfeld voor bij iedereen die op dat niveau mee-
“Zonder dat wettelijk kader mogen militairen weinig doen op straat”, bevestigt ook Michael Freilich (N-VA). Vandaag mogen militairen geen verdachte personen staande houden. “Enkel bij wettige zelfverdediging, dus als iemand een wapen richt op de militair of op burgers, mogen ze handelen. Maar dan is het helaas vaak te laat”, aldus Freilich. Daarom wil hij dat de bevoegdheden van militairen duidelijk omschreven worden. Freilichs fractie heeft in het federale parlement een wetsvoorstel neergelegd dat het juridisch kader voor militairen omschrijft. “Wij willen dat militairen mensen mogen staande houden, fouilleren en boeien”, legt hij uit. Op die manier kunnen ze een aanvulling vormen op het politiewerk. “Vandaag heeft de politie de situatie in Antwerpen goed onder controle. Maar de kans is reëel dat de situatie escaleert en dat niet enkel kwajongens, maar ook terreurorganisaties het gemunt hebben op Joodse doelwitten. Dan moeten we snel kunnen handelen en daarom willen we zo snel mogelijk een wettelijk kader”, besluit hij.
WANNES NEUKERMANS
speelt. Bij Trump zijn ze zo uitgesproken dat we van een narcistische persoonlijkheidsstoornis moeten spreken. Dat is niet het type mens dat mij ligt. Mocht dezelfde inhoud gebracht worden door een persoon met meer stijl en meer liefde voor de waarheid, dan zou ik bij het binnenkomen van de verkiezingsresultaten misschien wel een flesje ontkurkt hebben. De hamvraag is nu hoe sterk het team rond de president is. Niet alleen om ernstige ongelukken te voorkomen, maar vooral om het beloofde beleid, bijvoorbeeld op het vlak van immigratie, in de praktijk om te zetten. Dat zullen we snel te weten komen.
KARIM VAN OVERMEIRE
Militairen in Joodse buurt Antwerpen
De revolte tegen de ayatollahs
Tot 2070 zal de bevolking van België blijven groeien, tot 12,9 miljoen mensen. Die stijging is vooral op het conto van migratie te schrijven, want vanaf 2040 groeit de bevolking enkel nog aan via migratie. Dat is althans de voorspelling van het Federaal Planbureau, dat een inschatting maakt van hoe de bevolking zal evolueren als de huidige trends zich verderzetten.
Ik heb de video van het meisje in ondergoed gezien en ik betwijfel of het om een protestactie gaat. Zij lijkt in de war te zijn of onder invloed van medicatie. Zij neemt niet de heldhaftige houding aan van de dappere vrouwen die in publiek en soms zelfs voor de camera hun hoofddoek afrukken, zodat hun haren zichtbaar worden. Ook de reactie van het volk wijst niet op een publiek protest. Als symbool voor het verzet tegen de dictatuur van de ayatollahs is zij niet echt bruikbaar. Maar het is natuurlijk wel positief dat haar arrestatie opnieuw de aandacht vestigt op de blinde en brute terreur van het Iraanse regime tegen zijn onderdanen, niet alleen tegen vrouwen overigens. In onze woke-wereld lijkt het soms alsof alleen vrouwen volwaardige mensen zijn en mannen minderwaardige wezens, waar niemand zich druk om maakt als zij opgesloten, gefolterd of vermoord worden. Dat is natuurlijk een verwrongen, psychopathische visie op de wereld. Alsof die enkel bestaat uit vrouwelijke slachtoffers en mannelijke daders. De ayatollahs zijn wreed tegen álle onderdanen (m/v) als die zich tegen hun gezag verzetten. In de ranglijst van het grootste aantal executies per jaar staat Iran op de tweede plaats, na China, en veel van die mensen (m/v) worden terechtgesteld wegens godslastering of omdat zij zich tot het christendom hebben bekeerd.
Seksuele terreur is sinds de Iraanse Revolutie een constante geweest bij het liquideren van tegenstanders
Wat ook de motieven van die onbekende vrouw waren, het is typisch voor de brutaliteit van de Iraanse politiediensten dat zij met harde hand gearresteerd werd en sindsdien spoorloos is verdwenen. In een normaal land zou zij door een vrouwelijke agent naar huis zijn gebracht of naar een kliniek of een vluchthuis voor vrouwen, en misschien had zij achteraf een boete gekregen wegens exhibitionisme. Maar in Iran verdwijnt ze. Verkrachtende moraliteitspolitie
De echt heel dappere protestacties van Iraanse vrouwen die ostentatief hun hoofddoek afgooiden, waren begonnen na de dood van de 22-jarige Mahsa Amini, die door de Iraanse ‘moraliteitspolitie’ was gearresteerd en daarna doodgeslagen. Maar ook zij had geen echt openlijke protestactie gevoerd. Zij was alleen gearresteerd omdat de zedenpolitie vond dat er te veel haren onder haar hoofddoek uitkwamen. Vele vrouwen en meisjes die wél openlijk protesteerden tegen haar dood, werden in de gevangenis door agenten van de zedenpolitie verkracht. Amnesty International is soms heel selectief in de keuze van zijn dossiers, maar als zij schrijven over wantoestanden van een islamitisch regime, kun je er zeker van zijn dat ze niet overdrijven. In een rapport gepubliceerd in 2023 schreven ze: “Gebaseerd op getuigenissen (…) van overlevenden, hun familieleden en vrienden, en van artsen uit de sector mentale gezondheidszorg, kon de organisatie (Amnesty dus) de dossiers van 45 overlevenden in detail onderzoeken - 12 vrouwen, 26 mannen, een meisje en 6 jongens. Van die 45 overlevenden waren er 16 verkracht en 29 waren het slachtoffer geweest van andere vormen van seksueel geweld. Seksuele terreur
Dat is geen recente ontsporing. Seksuele terreur is sinds de Iraanse Revolutie een constante geweest bij het liquideren van tegenstanders (m/v).
Vrouwen die na de revolutie werden gearresteerd door de Pasdar, de speciale politie van de ayatollahs, werden voor hun executie ver-
kracht. Moslims geloven dat een maagd automatisch naar het paradijs gaat en men wilde hen die troost niet gunnen… In de islam is alles gereglementeerd, zelfs verkrachten. Men maakt er niet zomaar een anarchistische boel van, waarin losbandige cipiers ongegeneerd hun gang kunnen gaan zonder zich te storen aan reglementen of religieuze voorschriften. De Iraanse bewakers zijn immers vrome moslims. Zij hielden dus een soort loterij met als inzet de vraag wie een bepaalde vrouw mocht verkrachten. Daarna haalde men er een sjiitische geestelijke bij, die een ‘tijdelijk huwelijk’ inzegende tussen de winnaar en het slachtoffer.
Men weet niet precies hoeveel meisjes het slachtoffer werden van zulke geregulariseerde verkrachtingen, maar in de eerste jaren na de revolutie werden minstens 20.000 meisjes en vrouwen geëxecuteerd. Dat is al afgrijselijk genoeg als het om volwassen gevangenen gaat, maar heel vaak werden ook negen- of tienjarige meisjes geëxecuteerd en aan die rituele verkrachtingen onderworpen. ‘En passant’ had Khomeini de minimumleeftijd voor executie aangepast: meisjes mochten vanaf hun negende verjaardag geëxecuteerd worden, jongens vanaf hun zestiende.
Legale pedofilie
Het islamitisch recht voorziet nog steeds geen minimumleeftijd voor het uithuwelijken van meisjes. Khomeini verlaagde de huwbare leeftijd voor meisjes oorspronkelijk van achttien tot dertien jaar en in zijn boek ‘Tachrier al-Vassilih’ ging hij nog verder: daar legde hij de islamitische vereisten vast voor seks met nog jongere kinderen. Dat is gebaseerd op een het feit dat Mohammeds lievelingsvrouw Aïsja slechts zeven jaar oud was toen zij met de Profeet trouwde en negen jaar was toen het huwelijk werd geconsumeerd. Khomeini interpreteerde dat maximaal: volgens hem mogen zelfs meisjes van zeven jaar uitgehuwelijkt worden als een arts verklaart dat zij lichamelijk volwassen zijn. Heel dikwijls schrijven artsen zulke attesten tegen betaling uit zonder het kind in kwestie zelfs maar gezien te hebben. Veel kinderen lopen psychische en fysieke trauma’s op doordat zij op veel
te jonge leeftijd tot seksuele betrekkingen gedwongen worden. In de Iraanse hospitalen liggen dan ook veel kleine meisjes die letterlijk opengescheurd zijn. Maar dat is in de sjiitische islam volkomen legaal. En echt niet alleen daar. In Afghanistan is het al even erg. En zulke perverse hypocrieten laten dan een meisje doodslaan omdat zij haar haren niet met een hoofddoek bedekt.
Erger dan de sjah
Onder de sjah waren er geen kledijvoorschriften voor vrouwen en kindhuwelijken waren onwettig, hoewel de ayatollahs zich daar niet aan hielden. Sommigen hadden toen al kindvrouwtjes. Khomeini beweerde dat de SAVAK, de geheime politie van de sjah, meer dan 100.000 mensen had vermoord. Het exacte aantal dodelijke slachtoffers is onbekend, maar Amnesty International gaat uit van 300 executies tussen 1972 en 1976. Een Internationaal Comité van Juristen schatte dat in die periode 75 opposanten werden vermoord. De meesten waren overigens geen islamitische fundamentalisten, maar communisten. In 1954 vernietigde de SAVAK bijvoorbeeld een netwerk van de communistische Tudeh-partij dat in de Iraanse strijdkrachten was geïnfiltreerd. Ook veel andere slachtoffers van de SAVAK waren leden van stadsguerrillagroepen, geen vreedzame opposanten.
Het staat wel vast dat de SAVAK stelselmatig gevangenen folterde, net zoals de politiediensten van bijna álle islamitische staten dat doen. Enkele kopstukken van SAVAK werden na de Islamitische Revolutie geëxecuteerd, maar de organisatie werd niet ontmanteld. De meeste agenten bleven gewoon op post. De organisatie kreeg nu de naam SAVAMA, het ministerie van Inlichtingen en Nationale veiligheid van Iran. Net zoals de KGB na de val van de USSR werd herdoopt tot FSB, met grotendeels hetzelfde personeel.
In de eerste zes jaar van de Islamitische Republiek werden tussen 8.000 en 9.500 mensen geëxecuteerd. Uit de aard van de vonnissen kan men afleiden dat de meeste slachtoffers mannen waren, maar er werden zeker ook vrouwen geëxecuteerd wegens overtredingen van de kledijvoorschriften. Cynisch detail: de communistische Tudeh-partij, die zo enthousiast de revolutie van Khomeini had gesteund, werd volledig uitgeroeid.
Intussen in het Westen…
De Iraanse vrouwen begrijpen heel goed dat de hoofddoek niet zomaar een kledingstuk is, maar een symbool van hun onderdrukking en vernedering. En terwijl zij hun leven op het spel zetten in hun opstand tegen de ayatollahs, strijden zogezegd vrouwvriendelijke, progressieve politici en activisten in het Westen voor de acceptatie van dat gehate en vernederende symbool in de openbare diensten, op scholen en bij de politie. Daarmee verraden zij alles waar de vrijheidslievende Iraniërs voor vechten. Daarmee staan zij de facto aan de kant van ayatollahs en de verkrachtende ‘zedenpolitie’. PAUL BÄUMER
“Khomeini is één van de grootste bedriegers uit de geschiedenis van Perzië en misschien van het hele Midden-Oosten. Hij heeft de vrijheid beloofd aan communisten, liberalen, vrouwen met of zonder hoofddoek en beloofde dat we een parlementaire democratie zouden krijgen. Hij verzekerde dat hij alleen onze geestelijke leider zou zijn, een soort Ghandi-achtige mystieke man die geen macht wilde. Geestelijken zouden nooit of te nimmer het land leiden, zei Khomeini. Dat werd zo vaak, ook door de BBC, uitgezonden.”
AFSHAN ELLIAN, DIE LATER MEDEWERKER WERD VOOR ELSEVIER
Meisje in ondergoed in Teheran
Protest tegen islamitisch geweld op vrouwen
Ali Khamenei, de religieuze leider van Iran
“De perfecte moord is erg moeilijk geworden”
Het gebruik van roesmiddelen is eeuwenoud en zal ook altijd blijven bestaan. “Experimenteren en nieuwe dingen proberen zit nu eenmaal in de aard van de mens”, zegt toxicoloog Jan Tytgat (61). Toch maakt hij zich zorgen. “Toen ik zelf naar school ging, stonden de zogenaamd stoere gasten aan de schoolpoort sigaretten te roken. Dat mocht natuurlijk ook niet, maar nu kom je daar heel wat andere middelen tegen. De drempel is verlaagd.”
We treffen Jan Tytgat in zijn labo in de campus Gasthuisberg van het UZ Leuven, waar hij de diensten Toxicologie en Farmacologie leidt. Naast het lesgeven en het onderzoek naar nieuwe stoffen die gebruikt kunnen worden om bijvoorbeeld medicijnen te maken, doet zijn team aan gerechtelijke toxicologie. “Dat is hetgeen waar we het meest mee in de media komen”, zegt Tytgat. “We werken samen met de dienst Forensische Geneeskunde van het UZ Leuven, dat zijn de wetsartsen. Wanneer we aangesteld worden door het Openbaar Ministerie, voeren wij onderzoek uit. Dat kan gaan over verdachte overlijdens, inbeslagnames van drugs, alcohol in het verkeer enzovoort.”
Wanneer de politie stalen binnenbrengt, wordt het labo van Tytgat aangesteld als deskundige. “En dan moeten wij binnen een bepaalde periode onderzoek doen en het wetenschappelijke bewijs afleveren waarop een rechter zich kan baseren voor een eventuele veroordeling.”
Zijn er zaken die voor u in het oog springen?
“Wel, de meeste zaken passeren hier geruisloos, behalve natuurlijk de assisenzaken die iedereen kent. Ik ben intussen dertig jaar bezig en er zijn toch een aantal significante cases gepasseerd. De zaak-Pándy en de parachutemoord, bijvoorbeeld. Ook aan het onderzoek naar de moord op Annick Van Uytsel hebben we meegewerkt.”
Schadebeperking moet het doel van drugsbeleid zijn
“Je probeert als wetenschapper altijd de waarheid te zoeken, want je werkt als deskundige niet voor de ene of de ande-
re partij, maar probeert in eer en geweten antwoorden te vinden. Zeker in assisenzaken probeer je de nabestaanden een antwoord te bieden op wat er gebeurd is.”
Hier in uw labo zijn momenteel een aantal mensen actief in de weer. Wat doen zij precies?
“Een deel van hen werkt hier en voert dagelijks forensische analyses uit. Aangezien we deel uitmaken van de universiteit en een academisch centrum zijn, zijn er ook mensen die hier tijdelijk werken in het kader van hun opleiding. Zo doen twee Thaise studenten hier een stage en is er momenteel een Braziliaanse postdoc aan de slag.”
Hoe vergelijkt u het niveau van toxicologisch onderzoek in ons land met de rest van Europa en de wereld?
“Ik wil niet hoog van de toren blazen en zeggen dat we beter zijn, maar we zijn ook niet slechter. Dankzij de actieve deelname aan beroepsverenigingen, zoals The International Association of Forensic Toxicologists, leren we ook veel van elkaar. Voor verschillende politierechtbanken in Vlaanderen doen wij de bloedalcoholcontroles in het verkeer. Om de nodige accreditatie daarvoor te krijgen, moet je vier keer per jaar deelnemen aan kwaliteitscontroles.”
Is de pakkans bij alcohol en drugs groter geworden tijdens uw carrière?
“Op wetenschappelijk vlak is dat zeker en vast het geval. Wat die hogeresolutie-instrumenten vandaag kunnen, is ongelooflijk. Neem nu bijvoorbeeld de benzodiazepines, een bepaald type slaapmiddelen dat je kan kennen van Valium en Rohypnol. Toen ik een dertigtal jaar geleden begon, moest je een dag of twee werken om er één of twee te identificeren en te doseren. Wel, dat kan nu voor 25 van diezelfde benzodiazepines op een tiental minuten.”
“Het nadeel van die nieuwe ontwikkelingen is dat ze bijzonder veel kosten. Die instrumenten, die we we chromatografen met massaspectrometrie noemen, kosten gemakkelijk twee- tot driehonderdduizend euro, omdat de oplage zo klein is. Het is niet altijd gemakkelijk om dat te implementeren, want alle kosten die wij doen wat dienstverlening betreft, moeten wij zelf ophoesten, voornamelijk met de betalingen die wij krijgen voor ons gerechtelijk forensisch werk.”
Alcohol heeft op sommige momenten positieve effecten
Is het moeilijk om geen fouten te maken?
“De perfecte moord is erg moeilijk geworden, op voorwaarde dat iedereen in de keten zijn of haar werk goed doet. Als er om de een of andere reden iets misloopt, of als iemand iets niet of slecht noteert, kan de perfecte moord nog altijd gepleegd worden. Gelukkig hebben wij hier nog geen grote kemels geschoten. Je kan wel altijd achteraf denken dat je iets anders of beter had moeten analyseren, want een mens is nooit perfect. Maar we gaan er wel prat op dat we nog nooit grote vergissingen begaan hebben.”
PRATEN OVER PILLEN
Laten we het over drugs hebben. U komt als expert aan bod in Drugs Dus, de nieuwe reeks van Otto-Jan Ham. Want vond u van het opzet van die serie?
“Ik vond het interessant omdat de reeks ruimte gaf om enkele zaken eens ten gronde te bediscussiëren. Met alle begrip voor nieuwsuitzendingen, maar citaten van tien seconden geven vaak te weinig
nuance mee. Ik had ook de indruk dat hij vertrok uit een persoonlijke nieuwsgierigheid en eerlijk praatte over zijn ervaringen. Dat is wat de reeks authentiek maakt.”
Hoe kijkt u naar de manier waarop er naar drugs gekeken wordt?
“Ik ken van niemand het privéleven, maar realiseer me wel dat een aantal mensen in onze maatschappij waarschijnlijk van alles proberen of geprobeerd hebben. Ik ben geen politieagent of parketmagistraat en het is dus niet aan mij om mensen te veroordelen.”
“Je mag ook niet al die psychotropische stoffen en drugs over dezelfde kam scheren. Als ik naar scholengemeenschappen ga om preventief te waarschuwen voor drugs, maak ik ook altijd een onderscheid. Het vermanende vingertje van een oudere man maakt weinig indruk op die jonge gasten en dan luisteren ze snel niet meer. Ik durf gerust te zeggen: als je als tiener eens een joint gerookt hebt, was dat geen goed idee. Maar gelukkig is dat nog niet zo erg, kan je ervan af geraken en ben je niet dood. Maar pas op als je begint met ketamine, fentanyl of heroïne, want dat is vele malen kwalijker en kan van de eerste keer dodelijk zijn. Ik heb het gevoel dat je, door het in gradaties uit te leggen, veel meer indruk maakt.”
Maakt u zich zorgen over de normalisering van drugs?
“Ergens moet je je daar wel zorgen over maken. Toen ik zelf naar school ging, stonden de zogenaamd stoere gasten aan de schoolpoort sigaretten te roken. Dat mocht natuurlijk ook niet, maar nu is de drempel verlaagd en kom je daar van alles anders tegen. Dat is een probleem en hoe dat zal evolueren, weet ik niet. Daarom denk ik dat preventie erg belangrijk is, zeker in deze wereld van gigantisch gevaarlijke designerdrugs. Maar is het dan een oplossing om erg repressief op te treden? Dat weet ik ook niet.”
TOXICOLOOG (KU LEUVEN)
JAN TYTGAT
› Geboren op 6 januari 1963
ALS KLASSIEKE GENEESKUNDE NIET WERKT, MOET EEN ALTERNATIEVE ROUTE MOGELIJK ZIJN
MEDISCHE TOEPASSINGEN
In Drugs Dus gaat het ook over het verwerken van trauma en depressie door psychedelische middelen in te nemen, iets wat vandaag in ons land verboden is.
“Mij verbaast het niet dat bepaalde drugs die verboden zijn, wel een medische toepassing hebben. Ik ben er op zich niet tegen om die in medische context toe te staan, maar je moet wel kijken of er geen veiligere alternatieven zijn. Zo ja, moeten we die eerst proberen. Er zijn geneesmiddelen tegen Parkinson die enorm lijken op xtc, maar dat wil nog niet zeggen dat je xtc moet nemen om die ziekte te behandelen. Als de geneesmiddelen voor die patiënt niet blijken te helpen, vind ik wel dat er meer mogelijk moet zijn.”
“In dat opzicht vind ik een land als Australië erg vooruitstrevend. Daar mag een arts met zijn patiënt de alternatieve route bewandelen, als hij kan aantonen dat de klassieke geneeskunde niet gewerkt heeft. En bijvoorbeeld psychedelica voorschrijven.”
Daar is in ons land op wetgevend vlak weinig ruimte voor.
“En ik zie een gebrek aan consequentie van de overheid. In de geriatrische pijnkliniek gebruikt men dagelijks morfine. Neus-, keel- en oorspecialisten gebruiken dagelijks cocaïne. Niemand maalt daar om en dat is goed, want dat is medisch verantwoord. Maar waarom maak je dan problemen over medicinale cannabis?”
Euthanasie voor psychisch lijden laten we toe, maar alternatieve behandelingen die mensen misschien kunnen helpen, zijn verboden.
“Ik zou durven pleiten voor meer initiatieven, zolang ze goed begeleid zijn. Ik vind dat er altijd een medische verantwoording moet zijn.”
› Studeerde farmaceutische wetenschappen aan de KU Leuven
› Doctoreerde in de fysiologie
› Was als postdoctoraal onderzoeker actief aan de Harvard Medical School in Boston
› Werkzaam als
- gewoon hoogleraar aan de faculteit Farmaceutische Wetenschappen
- hoofd van de diensten Toxicologie en Farmacologie
WAR ON DRUGS
Volgens u is het geen oplossing om erg repressief op te treden tegen drugs. Waarom niet?
“Er bestaan narcostaten, zoals Mexico en Ecuador, waar militaristisch wordt opgetreden tegen drugskartels. Dat heeft niet al te veel succes, maar wel veel onrust en geweld tot gevolg.”
Meer dan de helft van de gedetineerden in ons land zit er door drugs. Legaliseren dan maar, om de overbevolking in de gevangenissen tegen te gaan?
“Dat is een erg moeilijk evenwicht dat je moet vinden en als jij of ik de oplossing kenden, hadden we ze al lang voorgesteld. Als je naar Europa kijkt, is Portugal zeker het meest vooruitstrevende land. Daar is het voor verslaafden mogelijk om aan een soort foodtruck in de buurt van Lissabon hun methadon (een afkickmiddel voor heroïneverslaafden, nvdr) of heroïne af te halen, zonder dat dat gepenaliseerd wordt.”
“België heeft ook dergelijke initiatieven gekend. Lang geleden heeft toenmalig minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) in de regio van Luik gratis heroïne verstrekt. Dat was een omkaderd proefproject en een aantal aspecten daarvan waren misschien niet slecht, maar het is ook geen onverdeeld succes gebleken op lange termijn. Omwonenden met families en kinderen zagen de toevlucht van al die mensen en vroegen zich af: ‘Moet ik nu in dit soort buurt leven?’ Het is dus een moeilijk vraagstuk.”
Hoe zou u dat vraagstuk oplossen?
“Probeer consequentie in het beleid te zoeken: finaal moet schadebeperking altijd het doel te zijn. Druggebruik en misdadige activiteiten zullen er altijd zijn. Maar voor alcohol - want dat is een drug -, tabak (nicotine) en cannabis zou ik pleiten voor een gelijkvormige aanpak, met in grote mate een regulering. Ik besef dat dat voor cannabis ook een zeker niveau van legalisering betekent.”
“Als jij straks na dit interview een glas wijn drinkt, besef dan dat je een gereguleerde drug aan het drinken bent. En dat je dankzij die regulering weet dat je ethanol en geen methanol, waarvan je blind wordt, consumeert. En dat je dankzij die regulering ook weet dat je na één pintje nog kan fietsen, bijvoorbeeld. Stel dat alcohol niet gereguleerd was en ik jou een glas geef, misschien zit daar dan methanol in en dan kan je het vanavond niet meer navertellen.”
Volgens u heeft een zekere vorm van regulering dus voordelen?
“Ik vind van wel. Heel veel mensen op deze planeet gaan verantwoord om met alcohol. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je hen moet stimuleren om te drinken, maar alcohol heeft op sommige momen-
ten, bijvoorbeeld als je iets te vieren hebt, een aantal positieve effecten van samenhorigheid en liefde, door de dopamine. Ik ga dat dus niet verketteren. Bij tabak ligt dat anders: de eerste sigaret is door de teer en rook al schadelijk voor je gezondheid. Dat is niet bewezen voor matig alcoholgebruik.”
En cannabis kan wat u betreft op dezelfde manier gereguleerd worden?
“Ondanks dat cannabis vandaag verboden is, wordt het veel gebruikt. Wij doen hier dagelijks analyses van in beslag genomen cannabisproducten en planten. Die leren ons dat de zuiverheid van de cannabis onbekend is en dat er schimmel, zware metalen, pesticiden en dergelijke op zitten. Jongeren kunnen vandaag zonder al te veel problemen bij malafide personen een joint kopen, waarvan niemand weet wat erin zit. Dan is een vorm van reguleren volgens mij beter. Als je de verkoop van cannabis in handen kan nemen en een prijszetting kan doen die niet duurder is dan de illegale markt, dan zit je in de portemonnee van de criminelen.”
Er zijn mensen - ook Vlaamse politici - die bijvoorbeeld cocaïne willen legaliseren.
“Van cannabis kan je niet overlijden, maar bij cocaine is dat wel het geval. Vanuit medisch standpunt ben ik dus veel voorzichtiger in het reguleren van drugs waar je direct aan kunt overlijden. Maar in theorie is de oplossing volgens mij - niet enkel in Zeebrugge en Antwerpen, maar wereldwijd - om het economische model van die kartels aan te vallen. Als een gemeenschap door de overheid geanalyseerde en gedoseerde cocaïne op de markt zou brengen, kan dat volgens mij succes boeken. Let wel: je gaat overdosissen meemaken en mensen kunnen dan de overheid blameren voor die sterftes, dat is zo. Het is een moeilijk probleem, maar in de grond geloof ik wel in zo’n systeem.”
Van cannabis naar cocaïne, waarom dan niet alle drugs?
“In de filosofische wereld kan dat voor mij. Dan moet je een beroep doen op het verstand van de mensen. Als je hier in Leuven naar mijn labo komt en je zet je fiets niet op slot, is hij nu al gestolen. Maar in een ideale wereld moet je je fiets niet op slot doen. We hebben regels nodig over drugs, gezondheid, verkeer,… omdat de slechteriken het verbrodden. Dat is óók de realiteit: mensen zijn niet volmaakt en zijn ook niet altijd mentaal in staat om risico’s goed in te schatten. En dus kunnen we niet anders dan reglementeren.”
Kwantitatief is alcohol de meest schadelijke drug, kwalitatief niet
“Nogmaals: de ideale oplossing bestaat niet. Maar mijn visie is: laat ons die regulering proberen voor cannabis. De voorbije vijftien jaar is aangetoond dat het huidige beleid het aantal problematische gebruikers niet vermindert. De druk op de gevangenissen blijft groot en het geld dat daaraan uitgegeven wordt, kan je volgens mij beter benutten. Laat ons voor een periode van vijf jaar het geweer van schouder veranderen en als het niet gewerkt heeft, kunnen we altijd terug. Maar als je het nooit doet, kan je het nooit weten.”
PROOST!
Het beleid rond alcohol, tabak en cannabis gelijktrekken dus. Wat doen we dan met de alcoholreclames?
“Dat is ook weer een moeilijke kwestie, maar ik vind wel dat je je daar vragen bij kan stellen. Onze voetbalcompetitie, de Ju-
piler Pro League, wordt gesponsord door een drug. Eigenlijk kan dat toch niet?”
Alcohol wordt vaak de meest schadelijke drug genoemd. Klopt dat?
“Als je het kwantitatief bekijkt, bestaat er geen twijfel over. Qua aandeel in de geleden schade door drugs, is alcohol wereldwijd erg belangrijk. Er zijn weinig mensen die niemand kennen die met alcoholgebruik worstelt. Maar kwalitatief gezien is alcohol niet de schadelijkste drug. Er zijn heel veel mensen die verantwoord met alcohol om kunnen. Ik ken weinig of geen mensen die verantwoordelijk om kunnen met ketamine, fentanyl of heroïne. Die mensen gaan er allemaal ooit weleens onderdoor.”
Drinkt u zelf?
“Af en toe, ja. Ik ben geen geheelonthouder, maar zal uiteraard heel hard opletten hoeveel en wanneer. Maar ik vind ook dat, als we echt iets willen vieren, je een aangenaam effect van matig alcoholgebruik kunt hebben. Oké, dat is niet gezond voor de lever. Maar als je af en toe iets drinkt om iets te vieren, zie ik daar niet noodzakelijk een kwaad in. Om het weer filosofisch te bekijken: van zuurstof in te ademen ga je uiteindelijk ook dood.”
VOEDING & VEILIGHEID
U komt ook geregeld in de media als het gaat over pesticiden en vervuiling. Neemt u zelf veel voorzorgsmaatregelen?
“Ja, toch wel. Het probleem van hormoonverstorende stoffen staat hoog op de agenda van de Europese Unie. Pesticiden in onze voeding krijg je dagelijks binnen. Dat zijn kleine dosissen, maar ook die nopen tot voorzichtigheid en reflectie. Zelf koop ik niet altijd puur biologische groenten of fruit, maar ik probeer wel in mijn voedings- en leefgewoontes af te wisselen.”
“Als mensen bezorgd zijn over wat er in hun voeding zit: eet dan gevarieerd. Eet niet bijvoorbeeld vijf dagen aan een stuk paling die je in Oost-Vlaanderen zelf in de kreken hebt gevangen, want die zit vol zware metalen. Zeven keer per week frieten eten, met al dat vet en dergelijke, is ook geen goed idee voor de cholesterol. Als je inkopen gaat doen, overweeg eens om bij verschillende groenteboeren en supermarkten te gaan. Op die manier doe je aan risicospreiding.”
WANNES NEUKERMANS
“Het VNZ ijvert voor de overdracht van de ziekte- en invaliditeitsverzekering naar Vlaanderen. Indien je daaraan met de daad wil meewerken, word dan lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.”
Eric Ponette, bestuurslid van het Vlaams Artsenverbond (VAV) en het Aktiekomitee voor een Vlaamse Sociale Zekerheid (AK-VSZ)
Voor een Vlaamse sociale zekerheid!
Buitenland
DUITSLAND
De sociaaldemocratische kanselier Olaf Scholz kondigde de breuk aan met zijn minister van Financiën, tevens voorzitter van de liberale FDP, Christian Lindner. Samen met de drie andere liberale ministers verlaat Lindner de links-liberale Ampelcoalitie omdat Scholz het strakke budgetbeleid in Duitsland niet wil aanhouden en de schuldenlast van Duitsland wil laten aangroeien. De bondskanselier wil met een minderheidsregering van SPD en Grünen verder regeren tot 15 januari 2025, de dag waarop hij de Bundestag een vertrouwensstemming wil voorleggen. Vervroegde parlementsverkiezingen staan gepland op 23 februari 2025.
Het rommelde al geruime tijd in de links-liberale regering. Van het oorspronkelijke elan dat de meest linkse regering tentoonspreidde, blijft omzeggens niets meer over. Peilingcentrum Forsa informeerde onlangs (oktober 2024) naar de populariteit van kanselier Scholz en Bild Zeitung maakte de resultaten bekend: in 2020 vond 75 procent van de Duitsers Scholz een goede kanselier, vandaag steunt amper 20 procent hem nog. De steun voor zijn links-liberale coalitie kalfde even sterk af: de steun bij de Duitsers kelderde van 63 (in 2020) naar 21 procent. Slechts 24 procent van de ondervraagde Duitsers meent dat de Duitse overheid opgewassen is tegen de uitdagingen van vandaag.
Waarom wachten tot 15 januari 2025?
AfD-voorzitters Alice Weidel en Tino Chrupalla vatten de val van Ampel kort samen: “Het einde van Ampel is een bevrijding voor ons land. Het is ‘over en uit’ voor deze zelfverklaarde vooruitgangscoalitie, die Duitsland naar de industriële afgrond heeft gebracht.”
Aanvankelijk wilde Scholz pas op 15 januari het vertrouwen vragen van de Bondsdag. Maar
Ampelcoalitie gaat kopje onder DUITSLAND
waarom het oordeel uitstellen tot 15 januari, vroegen alle Duitse oppositiepartijen (inclusief FDP) zich af. De voorzitter van het consortium van Duitse exportbedrijven (BGA), Wolfgang Grosse Entrup, stelde eveneens: “Elke nieuwe dag met deze Bondsregering is een verloren dag.”
De ene na de andere economische belangengroep benadrukt het belang van een nieuw bestuur. “Een minderheidsregering kunnen we ons niet veroorloven”, zo stelde de Duitse boerenbond. Rainer Dulger, voorzitter van de Bund Deutscher Arbeitgeber, is niet minder duidelijk: de toestand van de wereldpolitiek en het gegeven “dat we elke dag aan concurrentiekracht verliezen” zijn dusdanig dat “we onmiddellijk een krachtdadige regering nodig hebben”.
Of het nu gaat om migratiebeleid, energiebeleid (Duitsland zag volledig af van kernenergie, zonder klaar te zijn voor de reusachtige energiewende), veiligheidsbeleid, financiële politiek: deze Ampelcoalitie mislukte over de ganse lijn. Ander en beter; zo hoort dat in een democratie, toch?
PIET VAN NIEUWVLIET
Wat hebben de terrorist Anis Amri (aanslag op Breitscheidplatz in december 2016) en de terrorist Hassan N. (aanslag op een cinema in Krefeld in 2024) gemeen? Tientallen vervalste identiteiten. Hoewel het krachtens de wet strafbaar is en vervolgd had moeten worden. Maar noch het ministerie voor Vluchtelingen, noch het ministerie van Justitie van de deelstaat Nordrhein-Westfalen hebben weet van hoeveel asielzoekers of vluchtelingen voor identiteitsbedrog worden vervolgd en veroordeeld. Dat onderzoeken zou te veel inspanningen vragen, zo liet het ministerie van Justitie aan de openbare zender WDR (West-Deutscher Rundfunk) weten.
Sinds februari 2024 kunnen asielzoekers strafrechtelijk worden vervolgd als ze vervalste aangiftes doen. Maar de nieuwe wet is blijkbaar bij de overheidsdienst die zich in de deelstaat met vreemdelingen bezighoudt, niet eens gekend. De publieke zender vroeg opheldering bij de deelstaatregering: de minister voor Vluchtelingen, Josefine Paul (Grünen), verwees “bij gebrek aan competentie hierover” naar de minister van Justitie, Benjamin Limbach (Grünen). Die verwees naar een besluit van 29 april 2022 - een oude regeling die vervangen was door de nieuwe. Duitsers steeds meer ontzet
Sinds februari 2024 is de nieuwe regeling van toepassing, het zogenaamde Rückführungsverbesserungsgesetz. De weigering om paspoorten en andere documenten met identiteitsgegevens beschikbaar te stel-
ZUID-AFRIKA Buitenlands beleid onder vuur
Dat president Ramaphosa op de recente BRICS-bijeenkomst Rusland een “waardevolle bondgenoot en vriend” noemde, schoot bij andere partijen in de regering van nationale eenheid (RNE) in het verkeerde keelgat. Temeer omdat in hoge ANC-kringen telkens herhaald wordt dat ’s lands buitenlands beleid - ondanks die RNE - ongewijzigd zou blijven.
Over de houding tegenover het buitenland bestaan er in de huidige coalitieregering van tien partijen en partijtjes duidelijk meningsverschillen. Dit beleid - grotendeels een product van de voormalige omstreden president Jacob Zuma - heeft de mond vol van ‘progressief internationalisme, anti-imperialisme en pan-Afrikanisme’. Dit betekent in de praktijk onder meer dat Zuid-Afrika Israël voor het Internationaal Strafhof daagde wegens het optreden in Gaza en dat in de oorlog in Oekraïne een ‘neutrale’ houding wordt aangenomen. Dit betekent ook dat Zuid-Afrika zich al vroeg had aangesloten bij de BRICS-landen, welke onder impuls van lidstaten China en Rusland een meer antiwesterse koers willen varen. Daarentegen is de voornaamste regeringspartner, de Democratische Alliantie (DA), pro-Oekraïne, neemt het in de Palestijnse kwestie een meer gematigde houding aan en staat de partij sceptisch tegenover BRICS.
Wrevel VS nam toe
De houding van de DA heeft niet alleen politieke, maar ook economische redenen. Niet alleen zijn de VS een der voornaamste handelspartners van Zuid-Afrika, dankzij de Agoa-overeenkomst genieten Afrikaanse landen, waaronder Zuid-Afrika, tariefvrije toegang tot de Amerikaanse markt. Vanaf 2023 is de wrevel in Washington tegenover Pretoria echter sterk toegenomen. Niet alleen was er het ongenoegen over de grote corruptie in het land, maar een reeks incidenten deden de emmer overlopen.
Zo waren er de gezamenlijke oefeningen van de Zuid-Afrikaanse marine met de Chinese en Russische marines in februari dat jaar, gevolgd door de beschuldiging van de Amerikaan-
TUNESIË
se ambassadeur Reuben Brigety in mei dat Zuid-Afrika aan Rusland wapens leverde. Een bewering die onder meer sloeg op de geheimzinnigheid rond het Russische vrachtschip Lady R, dat maanden tevoren onder verdachte omstandigheden de Zuid-Afrikaanse marinebasis Simonstad had aangedaan. Opvallend was ook dat Zuid-Afrika in augustus 2023 zijn ambassadeur in Washington terugtrok en er pas in december eerstkomend een vervanger zal zijn.
Het was uiteindelijk de aanklacht tegen Israel die de doorslag gaf. In januari dit jaar keurde de VS-commissie voor buitenlandse zaken bij meerderheid een voorstel goed om de betrekkingen met Zuid-Afrika te herzien, zij het dat dit nog niet aan het Huis van Afgevaardigden is voorgelegd. Inmiddels had het ANC immers bij de verkiezingen in mei haar meerderheid verloren, en de vorming van de RNE bracht hoop op verbetering. In de nieuwe regering had de pro-Palestijnse minister van Buitenlandse Zaken Pandor geen plaats meer.
Zuid-Afrika voor uitdaging
Vraag is hoe de pas verkozen president Trump, die niet erg oploopt met Pretoria’s buitenlandse politiek, de zaak zal bekijken, net nu Zuid-Afrika in 2025 gastheer voor de G20 wordt en de Amerikaanse president waarschijnlijk het land zal aandoen. Tevens vervalt de Agoa-wet in september, waardoor het nieuw verkozen Amerikaans Congres over het al dan niet voortzetten zal moeten beslissen. Wil het ANC de bestaande regeling dus behouden, dan zal het dringend economische belangen tegen politieke sympathieën moeten afwegen.
JAN VAN AERSCHOT
len, en de aangifte van vervalste informatie wordt er bestraft met gevangenisstraffen tot één jaar of met serieuze boetes. De zoveelste slag in het water, zeker als de nieuwe wet niet wordt toegepast en zelfs niet gekend is. De aanleiding tot de nieuwe wet was de aanslag op het Breitscheidplein in Berlijn op 19 december 2016 door Anis Amri. Hij vermoordde 13 mensen. De asielzoeker was bij de politie gekend met 14 identiteiten. Na de aanslag begon het debat over hoe men identiteitsbedrog door vreemdelingen kon stoppen. Welke uitwerking de nieuwe wet heeft, is niet bekend. Het is wel geweten dat de Iraanse terrorist Hassan N., die in een cinema in Krefeld mensen probeerde te vermoorden, minstens 27 identiteiten had. De werkelijke identiteit van de dader is tot hiertoe nog steeds niet helemaal uitgeklaard.
Achtenzestig pro-migratieverenigingen, waaronder SOS Méditerranée, Amnesty International en de Ligue des droits de l’homme, verklaren in een recent Frans persbericht dat Tunesië niet langer kan worden beschouwd als een ‘veilig land’ voor het ontschepen van (vooral Afrikaanse) vluchtelingen. De reden vinden die verenigingen in de verklaringen van de president van de Tunesische Republiek, Kaïs Saïed. Hij heeft op verschillende momenten verkondigd dat hij een omvolking van zijn eigen Arabische bevolking door een zwarte bevolking weigert en zal tegenwerken.
Hij heeft het dan over “hordes van illegale migranten” die zich overgeven aan “geweld en misdaden” in zijn land. De betrokken westerse ngo’s stellen dat “de lopende samenwerking tussen de EU, verschillende deelstaten van de EU en Tunesië om de migratiebewegingen onder controle te krijgen, en die concreet de mogelijkheid biedt om mensen die op zee worden opgevist in Tunesië onder te brengen, leidt tot inbreuken op de rechten van de mens”. Verzet tegen omvolking
De verenigingen spreken van slechte behandeling en zelfs foltering. De toestand in Tunesië komt de westerse verenigingen natuurlijk wel gelegen: als het land niet meer als ‘veilig’ wordt beschouwd, moet de EU de illegale migranten maar opvangen. Intussen waren, volgens het officiële instituut voor de statistieken, het INSEE, in 2023 346.000 Tunesische migranten in Frankrijk geregis -
treerd. Tunesiërs vormen de derde belangrijkste groep vreemdelingen in de Franse gevangenissen, waar één op de vier gevangenen buitenlander is. Tunesië wijst immigratie af, maar legt vertrekkende Tunesiërs geen strobreed in de weg. En ongewenste Tunesische vreemdelingen in de EU worden omzeggens niet teruggenomen. Volgens een verslag van het Franse Rekenhof waren er in de periode 2019-2022 ongeveer 26.000 Tunesische migranten die het bevel hadden gekregen om Frankrijk te verlaten. Hiervan werden er slechts 1.300 effectief uitgezet. Tussen 2019 en 2020 daalde het aantal uitzettingen zelfs tot 271. Tunesië weigert namelijk de noodzakelijke visa te bezorgen. Er is duidelijk sprake van een asymmetrie. De regering-Barnier zal een tandje moeten bijsteken om Tunesië te overtuigen van de noodzaak om zijn eigen burgers terug te nemen.
DIPLOMATIEKE VALIES
De ambitieuze 24 uur van Trump
De belofte van Donald Trump om de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur te beëindigen, is voor de meeste waarnemers niet meer dan een opvallende oneliner. Toch is het vrijwel zeker dat dit dossier bovenaan de stapel zal liggen wanneer hij zijn intrek neemt in het Witte Huis. Zijn uitspraken baren zorgen in Kiev, maar een bredere blik laat zien dat de werkelijkheid complexer is. Hoe verloopt de omgang met Poetin? Ziet Trump in dat de geopolitiek ingrijpend veranderd is sinds zijn eerste ambtstermijn? En wie zullen zijn belangrijkste adviseurs worden? Verrassingen zijn niet uitgesloten.
De stortvloed aan reacties op de verkiezingsoverwinning van Donald Trump heeft de aandacht afgeleid van een cruciale vraag: welk buitenlands beleid zullen de Verenigde Staten onder zijn leiding voeren in de komende vier jaar? Hoewel exacte voorspellingen onmogelijk zijn, werpen enkele trends licht op de richting die Trump zou kunnen inslaan. Van Brussel tot Taipei maakt men de balans op. Hier richten we ons op één centraal thema: de oorlog in Oekraïne, een conflict dat Trump naar eigen zeggen binnen een dag kan oplossen.
Oekraïne mocht niet verliezen, maar kreeg ook niet de middelen om echt door te breken
Trump heeft zich door de jaren heen wisselend uitgelaten over Oekraïne. Hij uitte kritiek op president Zelensky, sprak zijn afkeur uit over de Amerikaanse steun aan het land, maar beweerde ook dat dankzij zijn goede relatie met Poetin de oorlog nooit zou hebben plaatsgevonden. Op basis van die uitspraken lijkt een harde aanpak van Oekraïne niet uitgesloten. Zal Kiev onder Trump worden opgeofferd? Voor sommigen staat dat al vast. Guilty by mere suspicion, zoals de Engelsen zeggen.
Spreken met Poetin
Veel hangt af van de relatie tussen Trump en Poetin. Met Zelensky is de dynamiek eenvoudiger, al was het maar omdat Oekraïne volledig afhankelijk is van Amerikaanse steun. De
positie van Rusland ligt complexer. Het meest waarschijnlijke scenario is dat Trump beide partijen oproept om onder zijn toezicht te onderhandelen. Daarbij houdt hij voor elk een stok achter de deur: voor Kiev is dat het dreigement om de steun stop te zetten, voor Moskou de mogelijkheid dat Washington ingaat op de uitgebreide wapenverzoeken van Oekraïne. De toon van die eerste gesprekken met Poetin kan bepalend zijn. Hoewel Trump geen diepgaande kennis van geschiedenis of geopolitieke fijnzinnigheden wordt toegedicht, is hij gevoelig voor zijn imago. Hij zal koste wat het kost willen voorkomen dat hij zwak overkomt. Dat ego kan een onverwachte factor zijn in het uitstippelen van zijn strategie.
Bidens terughoudendheid
Voor Oekraïne bood een overwinning van Kamala Harris wellicht meer voorspelbaarheid. Tegelijkertijd heeft de Amerikaanse steun in de afgelopen jaren ook frustratie opgeleverd. De Russische invasie, inmiddels meer dan tweeënhalf jaar geleden, werd afgeslagen dankzij Amerikaanse militaire hulp - een feit dat niemand betwist. Maar Washingtons steunbeleid kenmerkte zich door terughoudendheid. Oekraïne mocht niet verliezen, maar kreeg ook niet de middelen om echt door te breken. Het was vechten met één hand op de rug gebonden. Harris leek niet van plan die koers te wijzigen. Voor Kiev kan dat juist een reden zijn om enige hoop te vestigen op Trump.
Nieuwe wereldorde
Sinds Trumps eerste ambtstermijn is de wereldorde drastisch veranderd. Nieuwe geopolitieke allianties - tussen Rusland, China, Iran en Noord-Korea - maken duidelijk dat de
oorlog in Oekraïne niet op zichzelf staat. Een overeenkomst die Rusland bevoordeelt, zal ongetwijfeld ook het zelfvertrouwen van China versterken. Zelfs als Trump zich weinig aantrekt van Oekraïne, kan dat laatste een argument zijn waar hij wél oren naar heeft.
Ook de rol van Trumps adviseurs mag niet worden onderschat. Hoewel hij de Republikeinse Partij naar zijn hand heeft gezet, is die verre van een monoliet. Binnen de partij woedt een strijd tussen de pleitbezorgers van Amerikaans leiderschap in de wereld en degenen die voor isolationisme kiezen. Tussen die uitersten bevindt zich een pragmatische middenweg: een Amerika dat een internationale rol speelt, maar prioriteiten stelt. China boven Oekraïne, bijvoorbeeld. De samenstelling van Trumps regering en zijn directe entourage zullen cruciaal zijn voor de koers die de VS de komende jaren zal volgen. Kiev doet er goed aan dat proces nauwlettend te volgen - en waar mogelijk te beïnvloeden.
Engelse aartsbisschop neemt ontslag na doofpotoperatie kindermisbruik
In het Verenigd Koninkrijk domineert momenteel een ernstige kindermisbruikzaak uit het verleden het nieuws. De vermeende dader, advocaat John Smyth, overleed in 2018. De feiten zouden hebben plaatsgevonden tijdens de jaren 70 en 80, maar volgens een rapport was de top van de anglicaanse Kerk al sinds 2013 op de hoogte van het misbruik. Dat de Kerk zo lang op de hoogte was zonder actie te ondernemen, heeft ervoor gezorgd dat Justin Welby, de aartsbisschop van Canterbury, zijn ontslag heeft ingediend.
Het misbruik zou hebben plaatsgevonden in christelijke zomerkampen waar Smyth werkzaam was, maar ook in diverse universiteiten en de privé-jongensschool ‘Winchester College’ in het graafschap Hampshire. In het Verenigd Koninkrijk zelf zou het om dertig misbruikte jongens gaan. In Zuid-Afrika en Zimbabwe werden nog eens vijfentachtig zaken gerapporteerd. Volgens de samenstellers van het rapport, onder leiding van onderzoeker Keith Makin, is het zeer waarschijnlijk dat de geregistreerde zaken slechts het topje van de ijsberg zijn en dat er nog meer slachtoffers zijn die zich nog niet hebben gemeld. Geweld en mishandeling
Naast grootschalig seksueel misbruik door John Smyth wordt verder nog melding gemaakt van zeer grof fysiek geweld en psychische mishandeling. Slachtoffers vertellen dat ze door Smyth tot bloedens toe met een stok werden geslagen. Een slachtoffer vertelt: “Hij hield zich beslist niet in, hij zweette bij elke harde klap die hij mij gaf. Ik herinner mij dat het er zeker dertig tot veertig zijn geweest.” Andrew Watson, de huidige bisschop van Guildford, is één van de slachtoffers van Smyth. Hij zou door Smyth ernstig fysiek mishandeld zijn: “Mijn eigen ervaring was gewelddadig, ondraaglijk en shockerend, maar gelukkig bleef dit in mijn geval bij een eenmalige ervaring die niet werd herhaald. De ervaringen van andere slachtoffers zijn veel traumatiserender geweest en hebben diepe wonden achtergelaten.”
In Zimbabwe stierf de 16-jarige Guide Nyachuru, onder verdachte omstandigheden tijdens een zomerkamp waar Smyth de leiding had. Smyth werd aangeklaagd voor doodslag, maar zijn juridisch team wist dit af te wenden door te argumenteren dat de openbare aanklager te beschuldigen van belangenverstrengeling. Het juridisch team in deze zaak werd met name door Smyth zelf aangestuurd.
Naast dit alles concluderen de rapporteurs dat Smyth misbruik maakte van zijn gezag in zijn functie als medewerker van zomerkampen, een privéschool en aan universiteiten. Daarbij komt nog eens dat hij Bijbelcitaten misbruikte om het fysieke en seksuele geweld goed te praten naar de slachtoffers toe.
Doofpot
De eerste tekenen van het grove misbruik en ernstige mishandelingen werden al in 1982 gedocumenteerd door een dominee binnen de anglicaanse Kerk, maar volgens het rapport van Makin werd dit door hoogwaardigheidsbekleders binnen de kerk in de doofpot gestopt.
Omdat men binnen de Kerk jarenlang op de hoogte is geweest van het seksuele en fysieke geweld dat Smyth pleegde, laken de rapporteurs het feit dat er niets werd ondernomen om kinderen hiertegen te beschermen. Deze nalatigheid geldt ook voor de periode dat Smyth in Zuid-Afrika en Zimbabwe
werkzaam was. Dientengevolge werd Smyth door het doofpotbeleid nooit strafrechtelijk vervolgd in het Verenigd Koninkrijk, wat in het rapport een gemiste kans wordt genoemd.
Aartsbisschop van Canterbury
Justin Welby, de leider van de anglicaanse Kerk, gaf in een reactie toe dat hij vanaf 2013 van deze ernstige misbruikzaak afwist: “Het rapport is duidelijk, ik heb persoonlijk
gefaald om ervoor te zorgen dat deze afschuwelijke tragedie uitvoerig zou worden onderzocht toen deze aan het licht kwamen in 2013.”
Nadat binnen de anglicaanse Kerk meerdere geestelijken op het ontslag van Welby aandrongen, diende de aartsbisschop zijn ontslag in. Niet alleen de doofpotoperatie, maar ook de persoonlijke band tussen Welby en Smyth maakten zijn positie onhoudbaar.
SONJA DAHLMANS
Aartsbisschop Justin Welby
Trump en Zelenski in september dit jaar
JORG KELDERMANS – VOORZITTER
“Vijftien Jamaicanen in het amateurvoetbal… dat is op z’n minst vreemd”
Ruim 340.000 ingeschrevenen spelen in totaal meer dan 300.000 amateurvoetbalwedstrijden per jaar. Met Jorg Keldermans (42) aan het hoofd wil Voetbal Vlaanderen het amateurvoetbal financieel gezond maken. “We willen ervoor zorgen dat iedereen voetbal kan blijven beleven”, legt hij uit. In gesprek over de organisatie, het amateurvoetbal en buitenlandse investeerders.
Voetbal Vlaanderen? We hebben de Belgische bond en de Pro League toch al?
“Vandaag heb je twee reeksen profvoetbal: Eerste Klasse A, de Jupiler Pro League, en Eerste Klasse B, de Challenger Pro League. Alles daaronder valt onder Voetbal Vlaanderen. Vanaf de eerste klasse amateur dus, waar Sporting Hasselt vandaag in zit. Tweede afdeling, derde afdeling, de provinciale reeksen,… Maar je hebt ook het vrouwenvoetbal, minivoetbal, zaalvoetbal, recreatief voetbal, G-voetbal,… Quasi alles wat geen profvoetbal is, zit bij Voetbal Vlaanderen. Daarnaast zijn er nog een aantal aparte kleine federaties, waarvan we nog altijd hopen dat ze op termijn bij ons kunnen aansluiten, zeker in het futsal.”
Is schaalvergroting jullie doel?
“Neen, maar als je vanuit één structuur kan werken, is dat gewoon efficiënter. Iedereen heeft zijn redenen om apart te blijven en dat is hun goed recht. In 2009 is Voetbal Vlaanderen opgericht en een vijftal jaren geleden zijn we met fusies begonnen. Onder meer de Koninklijke Vlaamse Voetbalbond is er dan bijgekomen, ook omdat er toen op Vlaams niveau beslist werd dat er slechts één federatie zou gesubsidieerd worden per sporttak. Vroeger kregen verschillende federaties subsidies vanuit Vlaanderen.”
U bent sinds juni 2023 voorzitter van Voetbal Vlaanderen. Hoe bent u daar terechtgekomen?
“Ik woon intussen vijftien jaar in Hasselt, maar ben een geboren en getogen Antwerpenaar, of Kapellenaar. Sinds mijn acht jaar ben ik aangesloten bij Cappellen FC, maar ik ben naar een andere club gegaan omdat de jeugd op een gegeven moment in nationale reeksen begon te spelen en dat te hoog gegrepen was. Ik ben wel altijd supporter gebleven en uiteindelijk stap per stap daar in de werking gestapt, eerst als jeugdsecretaris en vervolgens als ‘gerechtigd correspondent’. Nadien ben ik in de ligawerking terechtgekomen, om daarna vanaf de oprichting betrokken te geraken bij VACHA, de vereniging van Vlaamse clubs in de hogere amateurafdelingen. In 2021 ben ik dan lid geworden van de raad van bestuur van Voetbal Vlaanderen. Ik heb nooit de ambitie gehad om voorzitter te worden, maar stapje voor stapje is dat toch gebeurd.”
Welke richting moet het amateurvoetbal voor u uit?
“Wij willen ervoor zorgen dat iedereen voetbal kan beleven en spelen op het niveau waarin hij of zij zich het beste voelt. We willen voetbal aanbieden aan iedereen die wil voetballen, op welk niveau dan ook. Voor zesjarigen, maar ook voor 50-plussers.”
Voetbalt u zelf nog?
“Ik heb ongeveer tot mijn dertigste gevoetbald, maar vandaag heb ik er geen tijd meer voor. Met mijn verhuis naar Hasselt zag ik het ook niet meer zitten om een nieuwe club te zoeken.”
Voetbalclubs op het allerlaagste niveau verdwijnen druppelsgewijs.
“Enerzijds zijn er de fusies en die vind ik wel logisch. Gemeenten subsidiëren liever één grote club dan vier kleintjes, zodat ze in plaats van vier velden, slechts twee of drie velden moeten aanleggen. Dat vind ik op zich geen kwalijke evolutie. Anderzijds verdwijnen er ook clubs door faillissementen en dergelijke.”
Recent verdween het meer dan honderd jaar oude Eendracht Aalst nog, met ex-spelers als Dries Mertens, Gilles De Bilde en Yves Vanderhaeghe.
“Dat zijn de pijnlijkste verhalen in het voetbal die je wil vermijden. Anderhalf jaar geleden hebben we een financieel plan voor het amateurvoetbal uitgerold. We weten dat dat niet optimaal is en proberen dat wat bij te sturen, want dat dient vooral om clubs ervan bewust te maken dat ze niet verder moeten springen dan hun stok lang is en dat ze moeten kijken met wie ze in zee gaan.”
Het heet wel amateurvoetbal, maar er gaat enorm veel geld in rond.
“Dat is zo. Er zijn nog altijd clubs die heel veel geld uitgeven en op elk niveau zie je twee verschillende snelheden. Iedere club moet beheerd worden zoals de bestuurders het nodig achten; wij kunnen alleen advies en hulpmiddelen geven om die clubs sterker te maken. Het kan bijvoorbeeld beter zijn om vijf kleinere sponsors te hebben dan één grote. Want als die ene grote wegvalt, krijg je een groter probleem dan als er één kleine wegvalt.”
De malaise bij Eendracht Aalst kwam gelijktijdig met de overname door Turkse investeerders. Wat hebben die buitenlandse investeerders te zoeken bij een Vlaamse club in de amateurreeksen?
“Veel heeft te maken met het feit dat je buitenlanders hier nog altijd voor een redelijk laag loon - ik dacht voor 80.000 euro op jaarbasis - kan laten spelen. Ik weet dat de Vlaamse regering er werk van maakt om daar verandering in te brengen en ik geloof wel dat dat kan helpen. Maar de profclubs zijn daar niet erg gelukkig mee.”
Waarom niet?
“Voor Voetbal Vlaanderen maakt dat niet uit, want die Vlaamse wetgeving zou op al onze clubs van toepassing zijn. In het profvoetbal krijg je dan wel een vreemde situatie. Standard Luik zou een speler van buiten de EU nog steeds 80.000 euro kunnen betalen, terwijl AA Gent of Racing Genk diezelfde speler pakweg 400.000 euro moet betalen.”
Zijn er zoveel buitenlandse spelers in de amateurreeksen?
“Ik zal het voorbeeld van URSL Visé geven. Daar zaten vorig jaar plots vijftien Jamaicanen. En op het einde van het seizoen waren ze failliet. Of het ene met het andere te maken heeft, laat ik in het midden. Maar vijftien Jamaicanen in het amateurvoetbal in België… dat is op z’n minst vreemd te noemen.”
JORG KELDERMANS
› Voorzitter Voetbal Vlaanderen
› Secretaris Cappellen FC
› Werkzaam bij Engie – uitwisseling van de marktgegevens
Wat in de maatschappij gebeurt, gebeurt ook op en rond het voetbalveld
Er zijn de afgelopen periode wel wat geweldsincidenten geweest in het amateurvoetbal.
“We zijn de grootste sportfederatie van het land en dat weerspiegelt zich in alles. Het klopt dat er problemen zijn op het veld, dat er scheidsrechters aangevallen worden en dat er problemen zijn met bijvoorbeeld vuurwerk, maar dat is voor een stuk een weerspiegeling van de maatschappij. Wat in de maatschappij gebeurt, gebeurt ook op en rond het voetbalveld. We proberen dat zo veel mogelijk in te perken door middel van allerhande campagnes, zoals #doedegijdatthuisook.”
WANNES NEUKERMANS
Een Vlaamse nationale ploeg?
Voetbal Vlaanderen is bevoegd voor het Nederlandstalige amateurvoetbal in ons land; zij kunnen dus geen oprichting van een eigen Vlaams voetbalelftal met profspelers bewerkstelligen. Nochtans zijn er verschillende regionale voetbalelftallen die geregeld vriendschappelijke wedstrijden spelen. Zo speelde het Catalaanse voetbalelftal in mei 2024 zijn laatste wedstrijd tegen Panama. Club Brugge-spits en Catalaan Ferran Jutglà scoorde het openingsdoelpunt in de wedstrijd die op 2-2 eindigde.
WK voor staatloze volkeren
Tussen 2006 en 2012 werd vijf keer het VIVA-wereldkampioenschap voor staatloze volkeren georganiseerd. Elftallen bestaande uit onder meer Koerden, Monegasken, Sicilianen en Zuid-Kameroenezen namen het daar tegen elkaar op.
In 2013 werd CONIFA opgericht, de Confederation of Independent Football Associations. Een jaar later organiseerden zij een eerste wereldkampioenschap voor landen en volkeren die zich niet bij de FIFA kunnen aansluiten. Onder andere West-Armenië en Artsakh, het Italiaanse Padanië en Sardinië, en Noord-Cyprus maken deel uit van CONIFA.
Regio’s en volkeren die lid willen worden van CONIFA, moeten aan een aantal punten voldoen. Onder andere door het hebben van een eigen taal en deel uitmaken van de lijst van niet-zelfbesturende regio’s van de VN, brengen een regio in aanmerking voor een erkende nationale ploeg bij CONIFA. Een eigen Vlaamse nationale ploeg: in theorie is het dus mogelijk.
BDW: Politiek Beest
Dinsdagavond vond in Kinepolis Antwerpen de officiële première van de bioscoopfilm ‘BDW Politiek Beest’ plaats. Filmmaker Paul Jambers (79) volgde Antwerps burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever op de vijf verkiezingsdagen die sinds 2014 plaatsvonden.
De verkiezingen van 9 juni 2024 vormen de centrale verhaallijn van de film. Als de verkiezingen van 2014 en 2019 dan toch eens aan bod komen, is dat steeds als een flashback. De film moest niet alleen de zwanenzang van Paul Jambers worden, maar ook van Bart De Wever zelf. Althans, zo zag het er voor 9 juni toch naar uit. Bij een tegenvallend resultaat zou de N-VA-voorzitter immers bereid zijn geweest om “op zijn eigen zwaard te vallen en de partij als het ware schoon te spoelen met zijn bloed”, zo geeft hij in de film meermaals aan.
BOEKBESPREKING
Vlaamse onafhankelijkheid
Als op verkiezingsavond duidelijk wordt dat N-VA de grootste partij van Vlaanderen blijft, richt De Wever zich tot Jambers: “Je bent nog niet van mij af, Paul. Je zal nog eens moeten terugkomen. Je kan nog niet met pensioen.” Maar de euforie maakt al snel plaats voor enkele twijfels: “De Vlaams Belangers zullen mij echt haten. Zij geloven echt dat ik het enige obstakel ben dat tussen hen en de Vlaamse onafhankelijkheid staat. Ik ben in die kringen opgegroeid. Je weet echt niet hoe het voelt om elke dag met hun haat te moeten leven.”
Verder valt op hoezeer De Wever onder de indruk was van het resultaat van voormalig minister-president Jan Jambon. “De media hadden geen goed woord meer voor hem over: hij kon niet spreken, hij kon niet communiceren, hij kon geen regering leiden… Maar hij heeft Tom Van Grieken toch
maar mooi in zijn zak gestoken”, klonk het. Als Jambers hem vraagt of een Vlaams-nationalist de premier van alle Belgen kan zijn, antwoordt De Wever dat hij net als pakweg Elio Di Rupo zal doen alsof. “Je kan nu eenmaal geen Belgisch politicus zijn, want er bestaat geen Belgische samenleving.”
België kan volgens De Wever niet blijven bestaan, maar ook niet verdwijnen. Daarom lijkt het confederalisme – en niet de onafhankelijkheid van Vlaanderen – hem de enige mogelijke eindoplossing: “Als de democratie wordt gerespecteerd en beide regio’s financieel hun eigen boontjes moeten doppen, volstaat dat voor mij.”
“Ik wil alle journalisten, één voor één, op hun ‘bakkes’ slagen”
Mediakritiek
Op zijn typische humoristische wijze formuleert De Wever ook heel wat mediakritiek. Hij steekt onder meer de draak met de banaliteit van de vragen die journalisten stellen om de uitzendingen op verkiezingsdag toch maar gevuld te krijgen. Dat een interview met toenmalig Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere op 9 juni vroegtijdig werd onderbroken om De Wever tijdens een winkelbezoek naar zijn mening over Delhaize te vragen, vond de N-VA-voorzitter dan weer pijnlijk en grappig tegelijkertijd. Verder verwijt De Wever de media dat ze gedurende vijf jaar zijn ondergang hebben voorspeld, terwijl N-VA op 9 juni tegen alle verwachtingen in stand wist te houden. “Ik wil alle journalisten, één voor één, op hun ‘bakkes’ slagen”, zei hij tot drie keer toe, om duidelijk te maken dat het om een grapje ging. Uw verslaggever bracht het er op de première gelukkig zonder kleerscheuren vanaf. “Ik heb hier vanavond veel journalisten gezien, maar geen die op mijn
‘De weg naar een federaal land’ Een eeuw leesbare geschiedenis
‘De weg naar een federaal land’ is het tweede deel in een pakket van twee handboeken. Dat biedt een algemeen, maar toch breed overzicht van de geschiedenis van de Zuidelijke Nederlanden en van het huidige België, in het perspectief van de Europese context.
Het eerste deel, ‘De komst van de massademocratie’, dat buiten deze bespreking valt, biedt een oriënterende geschiedenis van de Zuidelijke Nederlanden van de late middeleeuwen tot de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, toen de weg naar de massademocratie werd getrokken. Zeker voer voor een latere recensie!
Gericht op jongeren
‘De weg naar een federaal land’ legt in bevattelijke taal en een vlotte schrijfstijl uit hoe België evolueerde van een eenheidsstaat naar een federale staat. Op zeer vloeiende wijze wordt deze evolutie geplaatst tegen de achtergrond van de belangrijkste sociaaleconomische, maatschappelijke en partijpolitieke ontwikkelingen en de rol die de diverse politieke stromingen daarin speelden.
Nuttig boek om inzichten niet alleen op te frissen, maar ook in een bredere context te plaatsen
Het boek is duidelijk gericht op jongeren die “de kenmerken, de finesses, de sterktes en zwaktes van de huidige parlementaire democratie (moeten leren) kennen”. Niettemin zullen tal van ‘ouderen’ met dit boek zeker ook hun voordeel kunnen doen om bepaalde inzichten niet alleen op te frissen, maar ook in een bredere context te plaatsen. Het is een handleiding die de lezer door de toch niet altijd even eenvoudige geschiedenis van België wil loodsen, zonder daarin te vervallen in het uitvergroten van al te specifieke situaties of gebeurtenissen.
Anderzijds komt de benadering van de Nieuwe Orde-be wegingen tijdens het interbellum dan weer iets té veral gemenend tot uiting door de ‘bon ton’ van de algemene geschiedschrijving te volgen. Wat meer nuance en detail studie waren hier zeker wel op hun plaats geweest. Men hoeft geen sympathisant van bijvoorbeeld het Verdinaso of het VNV te zijn om vast te stellen dat de auteur hier bij wijlen toch kort door de bocht gaat.
Overzichtelijk
Het deel dat de periode vanaf de Tweede Wereldoorlog tot vandaag overspant, geeft een helder beeld van de evo lutie van de totstandkoming van de taalwetgeving over de staatshervormingen tot de hedendaagse visies op confe deralisme, separatisme en zelfs herfederalisering. Ook de staatsstructuur, het kiessysteem, de monarchie, Brussel,… komen aan bod. Zelfs een aantal mijlpalen als de Konings kwestie, het Egmontpact, de kwestie Voeren, Brussel-Hal le-Vilvoorde, de abortuskwestie, de faciliteiten, Congo, mei ’68 en zelfs de secularisering worden beknopt, maar duidelijk genoeg toegelicht om er de essentie van te vat ten. Belangrijk is ook de maatschappelijke en sociaaleco nomische context waarin dit alles plaatsvond. Voor een wetenschappelijk handboek valt de overzichtelijkheid bijzonder op.
Voor jongeren is het boek zeker goed studiemateriaal om minstens de contouren van onze geschiedenis af te lij nen én een uitnodiging om méér te weten te komen. Voor onszelf was het dan weer een nuttige opfrissing van een heleboel feiten en gebeurtenissen die we zelf van dichtbij beleefden en volgden de voorbije decennia.
lijstje staan”, grapte De Wever na afloop. Op het einde van de film, als De Wever na de verkiezingen van 13 oktober naar huis rijdt, vraagt hij zich zichtbaar gee motioneerd af hoe lang hij “het allemaal nog zal kunnen bolwerken”. Hij verwijt zijn omgeving dat die het “allemaal maar vanzelfsprekend vindt” dat hij naast het burgemeesterschap ook al twintig jaar het voorzitterschap op zich neemt en nu ook een nieuwe federale regering op de been moet brengen.
ANTON SCHELFAUT
Politiek en democratie sinds WO I’, Academia Press Gent, 2023. 317 p. 34,99 euro. ISBN 9789401495110
Bart De Wever en Paul Jambers
Première BDW: politiek beest
Het proces Remi De Man
In de eerste jaren na het einde van de Grote Oorlog was alles wat nog maar naar Vlaamsgezindheid zweemde, verdacht. Voor het minste of geringste liep men gevaar van Duitsgezindheid te worden beschuldigd of gebrandmerkt te worden als vuige landverrader. Het Belgische patriottisme triomfeerde, wat ook tot een versterkte afwijzing van de traditionele Vlaamse eisen en grieven leidde. De opstoot aan Belgisch patriottisme had bovendien voor een agressieve golf aan Vlaamsvijandigheid gezorgd, die vooral in de Franstalige pers steeds meer escaleerde en dat viel erg slecht in de Vlaamse publieke opinie. Dat, in combinatie met een opeenvolging van niet echt krachtdadige regeringen die vooral met zichzelf bezig waren en de nauwelijks verbeterde sociaaleconomische toestand, bood perspectieven voor Vlaams-nationale agitatie.
De meest radicale elementen - gewezen activisten en oud-strijders - keerden het decennialang opgebouwde communautaire pacificatiemodel definitief de rug toe en kozen voor een doelbewuste confrontatiepolitiek die het geweld niet schuwde. Dat was koren op de molen voor de - overwegend Franstalige - belgicisten die zich vanaf 1922 begonnen te groeperen in allerlei door het Italiaanse fascisme geïnspireerde clubjes en die net als hun Vlaams-nationale evenknieën niet bepaald vies waren van een flinke knokpartij.
WET-NOLF
1924 was in meerdere opzichten een woelig politiek jaar in België. De in de zomer van 1923 goedgekeurde halfslachtige wet-Nolf - die voorzag in een geleidelijke vernederlandsing van de Gentse rijksuniversiteit - had in Vlaanderen veel kwaad bloed gezet. Het Nederlands werd weliswaar de bestuurstaal van de universiteit - een oude eis van de Vlaamse Beweging -, maar voor het onderwijs konden de studenten kiezen tussen een Vlaamse en een Franse afdeling, met respectievelijk twee derde Nederlandstalige en een derde Franstalige colleges en vice versa. Het was een compromis om uit een politieke impasse te geraken, maar onaanvaardbaar voor Vlamingen én Franstaligen, en dat leidde onvermijdelijk tot nieuwe communautaire spanningen.
VOOR DE TOEKENNING
VAN DE SCHADEVERGOEDING WERD SLACHTOFFER VALLAEYS DOOR DE RECHTBANK VOOR EEN DERDE VERANTWOORDELIJK GESTELD
DE MOORD OP BERTEN VALLAEYS
Spanningen die in de nacht van 14 op 15 april 1924 escaleerden. Toen werd na afloop van het ‘Groot-Nederlandsche Studentencongres’ in Leuven de Vlaamse oorlogsveteraan en student Berten Vallaeys neergeschoten door de Waalse student en fascist Gabriël Colbacq. Die verklaarde aan de politie uit Vlamingenghaat te hebben gehandeld. De moordpoging en het daaropvolgende proces veroorzaakten een schokgolf in Vlaamsgezinde kringen. Colbacq kon op de sympathie van de Belgicistische magistratuur rekenen. Hij kwam ervanaf met een voorwaardelijke gevangenisstraf en een geldboete. Voor de toekenning van de schadevergoeding werd Vallaeys in eerste aanleg door de rechtbank voor een derde verantwoordelijk gesteld, in beroep zelfs voor de helft…
OPTOCHTEN EN RELLEN
Amper twee maanden later liepen de spanningen opnieuw hoog op toen het Verbond van Vlaamsche Oudstrijders (VOS) op 29 juni in Lier een optocht organiseerde. Het was de bedoeling in het Vlaams-nationalistische lokaal Bellevue het vaandel van de lokale VOS-afdeling in te huldigen en meteen ook de bekende fronter Ward Hermans in de bloemetjes te zetten. De manifestatie, met achtduizend deelnemers, liep echter helemaal uit de hand door meerdere hardhandige charges met de blote sabel van de rijkswacht te paard. De verzamelde oud-strijders en Vlaamsgezinde sympathisanten werden manu militari naar de buurgemeente Emblem verdreven. De rellen werden breed uitgesmeerd in de pers.
Op woensdag 3 september hield de Vlaamse Harmonie - leeuwenvlag op kop - een optocht in het hart van Brussel. Een aantal ultrabelgicistische patriotten probeerde met steun van ‘Le Fascio belge’ koste wat het kost die optocht te verhinderen. Ter hoogte van de Beurs kwam het tot schermutselingen, waarbij de door tegenstanders belaagde en in het nauw gedreven Remi De Man de 22-jarige Brusselse stadsambtenaar Clement Maquet, de secretaris van ‘Le Fascio belge’, doodschoot. De Man was een oud-strijder en reserveofficier die zich na de oorlog had geëngageerd in VOS. Hij was ook betrokken bij de Vlaamsche Wachten in Brussel die, gewapend met flink uit de kluiten gewassen ‘wandelstokken’, Vlaamsgezinde manifestanten beschermden.
HET PROCES
Het proces tegen De Man begon op 16 november 1924 onder erg grote persbelangstelling. De Man had als advocaten het gewezen kopstuk van de Frontbeweging Hendrik Borginon en de uitgesproken Vlaamsgezinde Brusselse socialistische senator Albéric Deswarte. De belangrijkste getuige van de verdediging was een Waals socialistisch provincieraadslid, de architect Fernand Brunfaut, die een toevallig toeschouwer van de incidenten was geweest en die bevestigde dat De Man zwaar was aangevallen. In totaal werden er meer dan 60 getuigen opgeroepen, waaronder enkele legerofficieren uit de Eerste Wereldoorlog die zich allen ten gunste van De Man uitspraken. Borginon pleitte wettige zelfverdediging. Zijn sterke pleidooi kon de rechtbank echter niet overtuigen. De Man werd veroordeeld tot drie jaar hechtenis, honderd frank boete en een schadevergoeding van vijftigduizend frank voor de vader van het slachtoffer. De Vlaamsgezinde pers opende meteen een steunrekening voor De Man waarop in een paar dagen tijd ruim 120.000 frank - een fortuin in die dagen - werd ingezameld.
ADVOCAAT BORGINON PLEITTE WETTIGE ZELFVERDEDIGING, MAAR HIJ KON DE RECHTBANK NIET OVERTUIGEN
Op 20 februari 1925 verscheen De Man voor het Hof van Beroep in Brussel. Het openbaar ministerie vorderde de bevestiging van de eerder uitgesproken straf, maar De Man werd vrijgesproken… Het Hof van Cassatie vernietigde echter de vrijspraak, omdat het hof van beroep in Brussel niet zou onderzocht hebben ‘in welke mate de verdedigingsmiddelen, aangewend door de aangerande, in verhouding stonden met de ernst van het dreigende gevaar’... Zo werd de zaak opnieuw, op 20 juli 1925, behandeld in Gent. De Gentse advocaat Rodolphe de Saegher, liberaal en notoir franskiljon, die in het proces tegen de van activisme verdachte Lodewijk Dosfel een bijzonder hatelijke rol had gespeeld, fungeerde als openbaar aanklager. Borginon pleitte vier uur lang, maar tevergeefs. De voorzitter bevestigde op 27 juli de oorspronkelijke straf. De Vlaamse pers reageerde - over de partijgrenzen heen - verbolgen over het vonnis en blokletterde dat de Vlamingen vogelvrij waren verklaard. De franskiljonse en Belgicistische pers reageerden triomfantelijk: ‘Het recht had toch gezegevierd!’ Einde november 1925 werd Remi De Man - onder voorwaarden - vrijgelaten…
LEZERSBRIEVEN
Carrièreplanning
Pallieterke, Politiek is het best betaalde bedrijf van ons land, op kosten van de weerloze privésector. Toen ik twintiger was, geloofde ik ook nog in de goede bedoelingen van politieke leiders. Dat is nu voltooid verleden tijd. Het oordeel van de toekomstige generaties kan onze beroepspolitici geen barst schelen, want hun prioriteit is het in stand houden van de voordelen die zij zichzelf over de laatste veertig jaren gegund en gestemd hebben. De interne openbare schuld van België – geschat op 106 procent van het bbp – bevindt zich intussen op de privérekeningen en in de bezittingen in binnen- en buitenland van onze politici, ambtenaren, vakbondleiders en hoogwaardigheidsbekleders, die nu “vermogenden” zoeken om nog extra te kunen belasten. En allemaal beweren zij hard te werken voor “de kleine man”. De noodzakelijke besparingen zullen niet uit politieke rangen komen, maar op de kap van hun kiezers zijn. Politici zijn illusionisten en wat zij doen heeft alles met carrièreplanning en niets met “beleid” te maken.
Marc Bertrand, Antwerpen
Paradijs voor verkeerscriminelen
Pallieterke,
JAN HUIJBRECHTS
een doorbreking van het cordon, maar doet het zelf ook niet. Wie is hier dan de leugenaar? Het artikel is een persoonlijke aanval op dhr. Borremans, wat écht niet door de beugel kan en eerlijk gezegd een burgemeester niet betaamt. Wij zijn heel gelukkig om niet in Middelkerke te wonen! Rukmini
‘Opvallend’ gedrag van N-VA?
Pallieterke,
Op p. 2 van vorige week lees ik dat het “opvallend” is dat de N-VA geen communautaire eisen op tafel gooit. Heeft ‘t Pallieterke dan niet opgelet de voorbije decennia? Dat is toch wat de N-VA al jaren doet? Tijd om de oogkleppen en de roze bril af te werpen! Hoe vaak is in ons weekblad niet gespot met ‘gedaan met geven en toegeven’? Wanneer gooit ons lijfblad eindelijk de N-VA mee op de hoop van de Schiltzen en de Egmont-pacten?
Erik De Boeck, Pulle
Arm Amerika
Pallieterke,
In DS verscheen een artikeltje van amper 5 cm², titel inbegrepen, over een wegpiraat die in 2015 (hij was toen 21) een meisje van 12 doodreed aan 85 per uur met zijn BMW, ondanks een levenslang rijverbod, niet verzekerd, en zonder rijbewijs (nooit behaald). Zoals ik vreesde, is hij herbegonnen, ondanks zijn dure eden nooit meer te zullen rijden. Waarom mogen we van DS niet vernemen dat het om een allochtoon gaat die met soevereine verachting de Belgische wetten aan zijn laars lapt? Aleer DS me als racist brandmerkt, verwijs ik ook naar gelijkaardige autochtone criminele wegpiraten zoals Wim B. Recent (25.10.2024) nog was er de aberrante uitspraak van een Gentse politierechter in de zaak van Bjorn B. (45 jaar) die om 11 uur ‘s ochtends met 3 promille alcohol (+/- 25 glazen bier) in het bloed aan 118 km/uur in een zone 50 en zonder geldig rijbewijs twee wielertoeristen van de weg maaide. Hij kreeg 4 jaar voor de onopzettelijk (?) doding (waarvan 1,5 jaar met uitstel) en 1 jaar met uitstel voor rijden zonder rijbewijs, terwijl het OM 7 jaar effectief vroeg. De onderliggende motivering van de rechter was dat men de resocialisatie van de betrokkene in de maatschappij niet mocht bemoeilijken. Van wereldvreemde rechters gesproken! Zolang men de wetgeving en controle niet sluitend wil maken, blijft België een paradijs voor verkeerscriminelen. Men moet de databanken aan elkaar koppelen en wettelijk verankeren dat wie zijn auto uitleent mede aansprakelijk is voor de schade die een onbevoegde bestuurder veroorzaakt. Het is natuurlijk veel gemakkelijker om jacht te maken op bestuurders die 32 rijden in een zone 30… Jean Van den Noortgaete, Koksijde
Jean-Marie Dedecker Pallieterke, Bij deze laten wij weten dat wij pal achter Julien Borremans staan na het “vitrioolspuwende” recht van antwoord van Jean-Marie Dedecker in ‘t Pallieterke van de voorbije week. Julien Borremans is toevallig één van onze lievelingsjournalisten bij ‘t Pallieterke en zijn artikels zijn steeds zeer interessant en scherp. Trouwens: Jean-Marie Dedecker heeft altijd de mond vol van
Een lezersbrief insturen?
In zijn lezersbrief (Pallieterke, 7/11) distantieert Luc Demeyere zich terecht van de sympathie die Donald Trump vaak krijgt in ’t Pallieterke. Of deze stripfiguur zich links of rechts profileert , interesseert me in feite niet. Belangrijker is wat de nieuwe Amerikaanse president betekent als mens. Zijn clowneske mimiek bij toespraken in het openbaar, zijn vulgaire opmerkingen over vrouwen (“Grab them by the pussy’) zijn (bewezen) aanrandingen, zijn (bewezen) 34 fraudezaken, zijn continue haatspraak…. Met goedkope slogans slaagt deze clown er inmiddels in het Amerikaanse proletariaat te misleiden met beloftes over o.a. een Mexicaanse muur die wellicht – ondanks zijn vorig bewind – nooit zal afgewerkt worden. Ronduit dramatisch is het dat er voor de Amerikaanse kiezers weinig alternatieven waren. De huidige, uitgebluste president en zijn vicepresident hebben de modale kiezer niet kunnen overtuigen. Een schoft was het enig alternatief. Arm Amerika. Lieven De Meyer, Merksem Conner Rousseau Pallieterke, Ik begin zowaar wat medelijden te krijgen met ons ‘mateke’. Het is en blijft een etter, maar toch. In de pers is het Conner Rousseau die de schuld krijgt van het mislukken van de regeringsonderhandelingen en nog veel andere zaken. Een beetje logisch, want hij is de voorzitter en het gezicht (toegegeven: niet het mooiste) van Vooruit. Ik kan mij niet ontdoen van de gedachte dat er chantage (postjes, weet u wel) speelt. Maar toch mag er op zijn minst een kanttekening geplaatst worden bij zowat iedereen die de man omringt. Wie het niet gezien heeft, is stekeblind. Maar zijn eigen schaduw heeft altijd de afzichtelijke vorm van Frank Vandenbroucke. Als een echte KGB-agent, gepokt en gemazeld in Stasi-praktijken, kleeft hij aan zijn voorzitter. Met nog een ander wereldvreemd en getormenteerd brein moet hij willens nillens in overleg –lees: hij wordt op het matje geroepen – om gedetailleerde uitleg te geven en te luisteren naar haar evangelie. Ik heb het over Miranda Ulens, topvrouw bij het ABVV en aanbidster van het genie Paul Magnette. Het is dus al een hele krachttoer voor ons ‘mateke’ om niet permanent aan het alcoholinfuus te hangen.
Roger Gielens, Bredene
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
Communautair bommetje
Bart De Wever krijgt nog twee weekjes extra om Conner Rousseau te kneden. De zoveelste ‘laatste kans’? Of stevenen we af op een federale noodregering? Onderhandelaar Bart De Wever lanceerde het idee van een minikabinet al in mei 2024. Al begrepen toen weinigen waar hij naartoe wilde met zijn idee.
Al in mei - zes maanden geleden ondertussen - openbaarde De Wever de piste van een federale noodregering. Ook in de weken nadien bleef hij die mogelijkheid herhalen. De belangrijkste opdracht daarbij is in eerste instantie om snel de begroting in orde te brengen, zo zei hij toen. Daags na de verkiezingen van 9 juni verklaarde hij in de pers dat die miniregering - al dan niet bestaande uit technocraten - twee jaar tijd nodig zou hebben om haar werk te kunnen doen. In die twee jaar zouden dan parallel onderhandelingen gevoerd worden over een staatshervorming. Is er na twee jaar een akkoord over een staatshervorming, dan kan de regering verder regeren. Is er geen akkoord, dan zouden er vervroegde verkiezingen volgen, mogelijk al in 2026 of begin 2027. Kortom, het wekkertje van ons bomma krijgt twee jaar om te tikken.
Vlaamse bescherming
Zijdelings, maar niet onbelangrijk in het geheel, krijgt De Wever nog een extra probleem op de tafel: in Brussel stellen de Franstalige partijen meer en meer de Vlaamse bescherming in het Brussels Parlement in vraag. Even de feiten op een rijtje: de huidige vorming van een Brusselse regering zit in het slop. Er moet zowel aan Nederlandstalige kant als aan Franstalige kant een meerderheid gevonden worden. Aan Franstalige kant is er al een meerderheid gevormd met MR, de PS en Les Engagés. Aan Nederlandstalige kant is men nog altijd op zoek naar een meerderheid.
De Vlamingen hebben als minderheid een gewaarborgde vertegenwoordiging in zowel het Brussels Parlement als de Brusselse regering. In feite zijn de Vlamingen zelfs oververtegenwoordigd in verhouding tot het aantal Nederlandstaligen in Brussel. Ter compensatie van die gewaarborgde vertegenwoordiging krijgen de Franstaligen evenveel ministers in de federale regering. Iedereen weet nochtans dat de verhouding in dit land 60 procent Nederlandstaligen en 40 procent Franstaligen is.
Wankel evenwicht
De voorbije weken hebben de Franstalige partijen echter een communautair bommetje gelanceerd. Begin september legden MR, de PS en Les Engagés in het Brussels Parlement een eenzijdig voorstel neer om de invoering van strengere LEZ-normen (Lage Emissie Zone) uit te stellen. Daarmee ondergraven ze het wankele evenwicht tussen Franstaligen en Nederlandstaligen. Vrij vertaald: de Franstaligen doen hun ding zonder rekening te houden met de belangen van de Nederlandstaligen. Punt. De Vlaamse partijen reageerden kwaad.
Hervorming
DéFI, het vroegere FDF, is vorige week nog een stap verder gegaan: de partij heeft een resolutie ingediend in het Brussels Parlement met het verzoek om de gewaarborgde vertegenwoordiging voor Nederlandstaligen in het Brussels Parlement af te schaffen. Ook MR en de PS hebben zich recentelijk uitgesproken over een hervorming van de Brusselse instellingen, met de afschaffing van de taalgroepen bijvoorbeeld. Daarbij zou de mogelijkheid moeten bestaan om taalgemengde lijsten in te dienen en wordt de dubbele meerderheid in het parlement afgeschaft.
Kortom, daar roert entwat. En eens te meer: niet de Vlaamse partijen, maar de Franstalige poken het communautaire vuurtje op. En als inderdaad geraakt wordt aan het evenwicht in Brussel, dan moet dat uiteraard gevolgen hebben op federaal vlak, waar het gewaarborgde aantal Franstalige ministers dan in vraag moet worden gesteld. De Wever heeft er alvast een delicaat onderhandelingspunt bij.
PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.
“Vergeving is het tegendeel van vergeven en vergeten”
Vorige zaterdag waren in de statige gotische ‘Grote Kerk’ in Breda enkele honderden mensen uit Noord en Zuid present om de veertigste Pacificatielezing bij te wonen. Het is sinds 1981 tot een traditie uitgegroeid dat op of rond 8 november de Pacificatie van Gent uit 1576 wordt herdacht middels een academische lezing waarin de Nederlandse cultuurgemeenschap in een Europees perspectief wordt geplaatst, beurtelings in Gent en Breda.
De Pacificatielezingen vzw heeft een structurele samenwerking met de Nederlandse Taalunie, Het Vlaams-Nederlandse Huis deBuren, de Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering in Nederland, de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden in België en het tijdschrift ‘de lage landen’ (voorheen Ons Erfdeel), het Algemeen Nederlands Verbond en andere.
In 1576 kwamen de opstandige gewesten onder meer overeen dat de Spaanse troepen de Nederlanden moesten verlaten en dat de plakkaten tegen de ketters - de andersdenkenden van toen - geschorst moesten worden. De vredespoging zou geen lang leven beschoren zijn, maar wel de kiemen dragen van de veel later, zij het moeizaam, bekomen evenwichten.
In Breda sprak Alicja Gescinska, een 43-jarige Pools-Vlaamse filosofe, schrijver en tv-maker over ‘Van het wrede naar de vrede - Over vergeving als politieke deugd’. Zeer liberaal in de zuivere zin van vrijheidsdenkend, rechtvaardigheidsgevoel en opkomend voor de rechten van de mens, kreeg ze in 2019 de prijs van de Vlaamse liberale denktank Liberales. Vergeven om te leren
Als een rode draad liep door haar betoog de volgende gedachte: “Het proces van vergeving is nauw verbonden met de noodzaak om uit het verleden te leren, opdat het zich niet zou herhalen. Vergeving wekt ons uit onze historische amnesie. Het is dus het tegendeel van vergeven en vergeten; het is vergeven en onthouden. Het proces van vergeving is de confrontatie aangaan met de donkere pagina’s uit de geschiedenis; geschreven in de bloederige inkt van oorlog en haat. En in het reine komen met het oorlogsverleden is noodzakelijk om een rein, vredevol heden te hebben.”
Als geslaagd helingsproces schetste ze zo de hedendaagse, jarenlang voorzichtig gegroeide positieve verhouding tussen Duitsland en Polen. Daar lijnrecht tegenover plaatste zij de houding van Rusland ten aanzien van Oekraïne en ook de conflictueuze houding tussen Palestijnen en Israëli’s, waarbij de actoren
nooit in een geest van wederzijds begrip naar elkaar toegroeiden na een moeilijke en gewelddadige geschiedenis. “Aan de grootschalige Russische aanval in februari 2022 gingen jaren van haatdragende retoriek vooraf in Russische staatsmedia.” En zo ook: “We zagen het ook bij een van de laatste grote genocides van de vorige eeuw in Rwanda, met Radio Milles Collines die over Tutsi’s sprak als over kakkerlakken die uitgeroeid dienen te worden.”
Als wij vergeving moeten vragen
Maar over de rol van Europa, daar waar precies de door het christendom geïnspireerde houding tot vergeving zich heeft ontwikkeld, is Gescinska behoorlijk kritisch. Vaak heeft Europa economische belangen laten primeren op morele en geestelijke principes. “Ook moeten wijzelf misschien ooit om vergeving vragen. Zo doet de oorlog in het Midden-Oosten ons in de spiegel kijken. De dehumaniserende krachten tussen Israeli’s en Palestijnen hebben we decennialang kunnen aanschouwen, en wat hebben we als Europa gedaan? We hebben veelal weggekeken en onszelf wijsgemaakt dat we er niet veel mee te maken hebben. Dat maakt ons medeplichtig, niet enkel voor de doden die er vallen, maar voor alles wat eraan voorafging.” Mutatis mutandis geldt dat ook voor de Oekraïense crisis en de houding van Poetin in zijn land waarin Stalin nog gerespecteerd wordt. Vergeving als politieke deugd, is meer dan een uitdaging. Het is een diepe attitude die als enige de uitweg naar vrede is, zo besloot ze.
Een sterk betoog was het zonder meer, zonder hedendaags sentimenteel of politiek correct gedram. Jammer dat Gescinska haar onderwerp niet explicieter entte op het religieuze drama van verdeeldheid en wantrouwen dat zich enkele eeuwen lang in de Nederlanden heeft voltrokken en waarin de Pacificatie van Gent een baken was.
KVDP
Lees met een gerust hart Pal.be
HORIZONTAAL
A. Aselecte / B. Bepaalde - Vlaams reglement betreffende de bodemsanering / C. Plantaardige suikervervanger - Karaat - Afstandsmaat / D. Deel van een mast - Bezittelijk vnw. - Voornaam van de vrouw van Remco Evenepoel / E. Vlaamse Volksbeweging - Aankondigers van het voorjaar / F. Alkalisch bijtend vocht - Anoniem (Lat. afk.) / G. Deel van Haaltert - Vragend vnw. - Neptunium / H. Maakt een kippengeluid - Uiting van vermoeidheid / I. Europese Unie - Inrijden / J. ZevenbladBezonnenheid / K. In één kleur - Internetlandcode voor Italië - Oost-Vlaams dorp / . Vlaams-nationalistische politica, Rooie Nel - Ingenieur
VERTICAAL
1. Vlaams topbier / 2. Ontvangt - Religieuse toverkunst - Pers. vnw. / 3. Schoolbenodigdheid - Deel van een woning / 4. Familielid - Motorsportwedstrijd / 5. Meisjesnaam - Zelfstandig werkwoord - Vliegveld nabij Parijs / 6. Aanhangers van de Vlaamse graaf in zijn conflict met de Fransen rond 1300 / 7. En andere - Eenheid van vermogen - Gebalk / 8.Gemeente in Flevoland - Frans pers. vnw. - Deense meisjesnaam / 9. Stuur terug / 10. Informaticabeheer - Bezittelijk vnw. - Pastasoort / 11. Uitvegen - Sneeuwlat / 12. Meertje in het centrum van Brugge
KARL VAN CAMP
Alicja Gescincka aan het woord
X van de week
BART EECKHOUT: MEER FAN DAN ANALIST
In de wereld van de politieke commentatoren is er één ijzeren regel. Ze weten altijd precies hoe alles in elkaar zit en slaan altijd nagels met koppen. Maar er is wel één belangrijke kanttekening. U mag wat ze schrijven nooit herlezen. Doet u dat wel, dan kan het al eens gebeuren dat u er achter komt dat die mensen ook maar wat uit hun nek lullen. En bij sommigen is het meer regel dan uitzondering.
Toch eerst even een woord van sympathie voor mensen die beroepsmatig een mening per dag moeten produceren. Dat is niet eenvoudig. En al zeker niet in een politiek landschap als het onze, waar de standpunten van partijen even standvastig zijn als weerberichten. Maar je hebt er ook die altijd met het grootste dedain een standpunt innemen als absolute waarheid en al even snel hun kak moeten intrekken. Bart Eeckhout is er zo eentje.
Vervuld van de onkreukbaarheid van het linkse denken, stampte hij Conner Rousseau uit de progressieve familie. Om hem vervolgens de grond likkend weer binnen te halen als ‘de messias op links’. Het probleem met dergelijke commentatoren is dat ze meer fan dan analist zijn.
En dat was hij ook van Kamala Harris. Wie dat niet was, kon meteen op zijn vingertje rekenen. “Ik zie ze zo graag kruipen”, schreef hij over de analisten die beweerden dat Harris geen schijn van kans zou maken tegen Trump. En dat deed hij op basis van het feit dat de eerste peilingen de Democraten deden heropveren. Meer heeft Bart niet nodig om de overwinning uit te roepen voor de race gelopen is. Iets dat hij gemeen heeft met zijn grote vriend en voorbeeld Trump.
Even denken
Als Eeckhout echter eens rustig had nagedacht voordat hij die boodschap de wereld instuurde, hoefde hij zich niet zo heel erg belachelijk te maken. Hij had bijvoorbeeld kunnen concluderen dat het niet zo vreemd was dat de Democraten heropveerden nu hun kandidaat niet dement was, maar dat daarmee de verkiezingen nog niet bepaald voorbij waren. Of hij had kunnen zeggen dat de peilingen weer hoop gaven. Maar dat is Barts stijl niet. Iemand moest wat vernederd worden. En dat waren dus de mensen die beweerden dat Kamala kansloos was. Ondertussen weten we dat Kamala in alle opzichten - compleet en glashelder - heel erg kansloos was. Ze verloor alle strijdstaten, de stemming per Amerikaan, het Huis én de Senaat. Er was niets wat je kon verliezen dat Kamala niet verloren heeft. En Bart huilde stilletjes? Nee hoor, hij klom opnieuw in de pen en sneerde: “Met de steun van Taylor Swift en Liz Cheney toonde team-Harris vooral haar geprivilegieerde onbereikbaarheid”. Een beetje zoals Eeckhouts status als commentator.
Profi ciat met je Vlaamse overtuiging!
“De eerste die polariseert, slaan we op zijn bakkes”
Het was kantje boord in Gent, maar de hoop, de liefde en het licht zijn hersteld en de N-VA-barbaren uit de coalitie verdreven. Liberalen, socialisten en groenen slaan de handen in mekaar om verder te bouwen aan de meest progressieve stad ter wereld. In tegenstelling tot de vorige legislatuur, waar ze vooral op mekaar sloegen. ’t Pallieterke sprak met de leiders van deze krachttoer.
Spannende weken waren het. Eerst was er een bestuursakkoord met socialisten, liberalen en Vlaams-nationalisten in Gent. Maar die stootte op een muur van verbondenheid en liefde bij de Gentse socialisten. De leden wilden namelijk een coalitie met Groen, de partij die ze te vuur en te zwaard bestreden binnen de coalitie. Maar die plooien zijn gladgestreken. Alleen de liberalen bleven wat mokkend achter. Slechts 53 procent wou opnieuw met Groen samenwerken, in tegenstelling tot een vrijwel unanieme goedkeuring bij Groen en Vooruit. Is dat dan een probleem voor burgemeester Mathias Declecq, Freya Van den Bossche en Hafsa El-Bazioui?
Ontdek meer voordelen op vnz.be of bel 015 28 90 90
“Ik zie eigenlijk alleen een probleem als ik geen burgemeester zou zijn, en dus is er geen. Ik stel vast dat het bestuursakkoord nog blauwer is geworden en het was
“Ik zie vooral een bestuursakkoord dat zo rood is dat het pijn doet aan de ogen.”
“Ze bedoelen natuurlijk zo groen als een vers gezaaid inclusief voetbalveld.”
FREYA: “… en dat blijft 100 procent gegarandeerd.”
U gaat ook inzetten op artificiële intelligentie om het ambtenarenapparaat te ondersteunen. Voorheen werden daar subsidies voor ingezet. Gaat dit niet leiden tot een sterke besparing op de stedelijke ambtenarij?
HAFSA: “Helemaal niet. Het is maar hoe je het ziet natuurlijk. Als wij het over artificiele intelligentie hebben, bedoelen we dat er meer plaats moet zijn voor de islam.”
FREYA: “En wij denken natuurlijk aan onze Conner. Lieve jongen, maar heel erg naturel kan je hem toch niet noemen.”
MATHIAS: “En als het toch zo ver zou komen dat er kan bespaard worden op de ambtenarij, hebben we afgesproken om de zaken ‘blauw-blauw’ te laten. Dat is heel blauw.”
FREYA: “Wow, Mathias man! Jij bent echt in bloedvorm vandaag.”
Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds?
Excuseer, maar dat kan niet alle drie
HAFSA: “Ja zeg, chapeau hoor. Iemand zit hier echt wat te vissen naar de titel van meest verbindend burgemeestertje van de dag.”
“Luister eens goed hier, makker. Dat kan wel. U gaat ons hier niet uit mekaar spelen. Wij doen aan verbondenheid in Gent.”
Splits zelf de sociale zekerheid!
Word lid van het VNZ.
“En wie polariseert…”
“… slaan we op zijn bakkes tot hij
Maar neem nu een maatregel als gratis tampons en maandverband voor dat klein percentage dat het niet zelf kan betalen. Dat lijkt me toch geen zuinig beleid, eerder wat spilzucht.
“Dat is heel zuinig meneer. En het dient twee doelen. Dan weet de school meteen welke meisjes een hoofddoek moeten dragen. Dankzij onze verbindende slogan: ‘Is er bloed, zet een hoofddoekje op je snoet’.”
“Ik vind dat het idee van gratis maandverband net aantoont hoe doordrenkt rood dit bestuursakkoord is.”
“Ah nee, het is net bewijs van antispilzucht. Dat maakt het net zo liberaal.”
Hoe komt u tot die conclusie?
“Ah ja, dat heb je met tampons en maandverband. Alles wordt dan netjes geab-
