Is het cordon in Ranst gebroken door de samenwerking van lokale politici met Vlaams Belang en Christel Engelen schepen te maken? Het antwoord verschilt naargelang de politicus of de journalist. Volgens Bart Brinckman (DS) is het cordon sterker dan ooit. Jeroen Bossaert van HLN meent daarentegen dat “de schrikdraad rond het Vlaams Belang nog amper effect heeft”.
Er is geen dijkbreuk, stelt Jos Geysels, de ‘vader’ van het cordon. De schutskring heeft in hem het juiste gezicht. Geysels heeft geen enkele zin voor nuance, charme of humor. Zijn aanschijn straalde altijd al haat en verzuring uit en dat is niet beter geworden met de leeftijd. In een ander tijdperk zou hij een uitstekende geloofsinquisiteur of politiek commissaris zijn geweest
Aan de ene kant is Geysels verontwaardigd over het besluit van de lokale politici van Ranst om samen met Vlaams Belang te besturen. Hij noemt die keuze ‘ranzig’. Ranst/ranzig, hebt u hem? Aan de andere kant is hij tevreden dat de nationale partijbesturen de lidkaarten hebben verscheurd van hun partijgenoten die in Ranst de euvele daad hebben gepleegd.
smeerderheid gevormd. Een dijkbreuk is er niet, maar er is wel duidelijk een flinke waterdoorsijpeling die aantoont dat de structuur van de schutskring vermolmd is. Het voorbeeld van Ranst bewijst dat de basis van de Vlaamse partijen anders denkt dan de top. Elke opiniepeiling zegt overigens dat de Vlaming tegen het cordon is. In Ninove hebben de kiezers niet gewacht op de partijen om het te doorbreken, maar hebben ze het zelf gedaan. De situatie in Grimbergen is op dat vlak minstens wazig te noemen.
Het Belgische probleem
ONTWIKKELINGSHULP EN MIGRATIE
Zuiver technisch gezien is het cordon sanitaire inderdaad niet doorbroken. Geen enkele partij die in 1989 het akkoord ondertekende om nooit met Vlaams Blok samen te werken, heeft met die partij een bestuur-
De situatie is eigenlijk absurd geworden. Europa ziet er politiek helemaal anders uit dan in de jaren 1980. Politici die hier zelfs een gesprek weigeren met Vlaams Belang, gaan daarna in de EU aan tafel zitten met regeringsleiders uit de zusterpartijen van VB. Giorgia Meloni werd ons twee jaar geleden door de pers voorgesteld als een vertegen-
woordiger van het heroplevende fascisme in Italië, maar is nu een van meest invloedrijke leiders van de EU. In Nederland is de PVV van Wilders de grootste regeringspartij. De Zweedse premier Kristersson en zijn Franse collega Barnier kunnen enkel aan de tafel van regeringsleiders aanschuiven dankzij de gedoogsteun van partijen die op dezelfde lijn zitten als VB. Over de EU-migratietop van vorige week zei de Nederlandse premier Schoof dat er al een “heel andere sfeer” heerst. Dat is nog een eufemisme. Waarom wordt een cordon, dat geen democratisch draagvlak heeft en meer dan ooit door de werkelijkheid is achterhaald, krampachtig in stand gehouden? Op links speelt de ideologische haat nog steeds een rol. En op rechts zijn er tactische overwegingen: door de stem van een concurrent als nutteloos voor te stellen, hoopt men de eigen partij electoraal veilig te stellen. Maar er is ook het Belgische obstakel. Het veto van Franstalige partijen tegen elke partij die met Vlaams Belang zou durven regeren, zelfs lokaal, houdt de kudde in het gareel. Het is iets dat N-VA zou moeten beseffen, wars van het politieke eigenbelang: een groot deel van Vlaanderen wordt op bevel van de Franstaligen uitgesloten van deelname aan de democratie. Hoelang blijft dat houdbaar?
JURGEN CEDER
TONY VERHELLE AUTOJOURNALIST
“Het openbaar vervoer wordt slechter in plaats van beter”
Illegalen massaal oppakken zou goed bestuur zijn
De afgelopen maanden en jaren worden we overspoeld met verhalen over - soms gruwelijke - misdaden door illegalen. Die kunnen zowat straffeloos hun gang gaan en zorgen ook daarbuiten voor veel overlast. In Europa lijkt het besef dat het anders moet stilaan binnen te sijpelen en ook bij ons liggen de oplossingen voor het grijpen. Op voorwaarde dat de politiek de nodige wil en lef toont.
In Brussel alleen al bevinden zich minstens tienduizend illegalen. De tijd dat je die amper opmerkte, ligt intussen een hele tijd achter ons. Voor de politie is het een heuse nachtmerrie, maar voor wie er het slachtoffer van wordt, is het dat nog veel meer. Zo bereikte ons niet lang geleden het verhaal van een Vlaamse man die in een treinstation in Brussel door een bende illegalen uit zwart Afrika gruwelijk werd verkracht.
De politie koos er volgens onze informatie voor om de camerabeelden niet te tonen, wegens te gruwelijk. Hoewel er bewakingsbeelden zijn, kon men niets doen. Die mensen bestaan officieel niet eens en zijn vaak niet blijvend aanwezig. Kort of lang aanwezig, mensen horen nooit illegaal in ons land te zijn. Wie recht heeft op asiel, kon dat aanvragen bij binnenkomst in Europa. En wie geen recht heeft op asiel, had moeten vertrekken. Bovendien is er geen enkele reden om niet meteen te beslissen dat wie illegaal het grondgebied heeft betreden, bij voorbaat uitgesloten is van een erkenning als asielzoeker.
Gesloten centra
Dat meer en meer Europese landen richting serieuze oplossingen beginnen te evolueren, is hoopgevend. Maar als we zelf achterblijven, zullen die mensen zich uiteraard eerder naar ons begeven dan naar pakweg Italië, Nederland of Hongarije.
Waarom zouden we geen gesloten centra kunnen bouwen om, laat ons zeggen, alvast 10.000 illegalen - criminelen eerst - van straat te plukken en op te sluiten in afwachting van een gedwongen vertrek?
Het idee om plots opgesloten en uitgezet te worden, zal de anderen in elk geval afschrikken om nog voor onze steden te kiezen als verblijfplaats. Dat Vlaanderen het desnoods zelf doet en een beetje ruggengraat toont tegen hypocriet links protest. ‘Migrantenstad’ in buitenland
Laat ons eventueel samen met Nederland werk maken van de bouw van een ‘migrantenstad’ in Egypte, Syrië of Irak waar we al onze illegalen naartoe kunnen sturen. Wedden dat alleen al na de aankondiging het aantal illegalen in ons land drastisch zal dalen?
Het is trouwens onmenselijk om kinderen van illegalen in armoede en onveiligheid vrij in onze steden te laten leven. Als het dan toch niet mogelijk is om iedereen die hier aankomt menswaardig op te vangen, zijn veilige gesloten centra met scholen te verkiezen boven kinderen met hun ouders in armoede te laten rondzwerven.
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro
Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Stijn Derudder (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Simon Segers, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock
Hoe sterk staan de oppositiepartijen nog?
De onderhandelingen voor een federale regering raken zeer moeilijk op kruissnelheid. Vaak heeft zo’n politieke koudwatervrees te maken met een sterke oppositie die door de regeringspartijen als gevaarlijke concurrenten worden gezien. Dat is anno 2024 echter niet het geval. Afgezien van het Vlaams Belang liggen alle oppositiepartijen in de touwen. Een analyse.
De federale regeringsonderhandelingen zijn zo lek als een zeef. Het ene voorstel na het andere komt naar buiten. Dat kan twee zaken betekenen. Eén: het vertrouwen tussen de partijen, en wellicht tussen Vooruit-voorzitter Conner Rousseau en MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, is compleet zoek. En dus worden allerlei inhoudelijke voorstellen kwistig naar de pers doorgestuurd om de concurrenten in verlegenheid te brengen. Als het zo verdergaat en men de neuzen niet in één richting krijgt, dan geeft formateur Bart De Wever op 4 november zijn opdracht terug aan de koning en wordt hij gewoon burgemeester van Antwerpen. Dan is de politieke patstelling totaal. Twee: het lekken van de voorstellen is een onderdeel van de nieuwe politieke cultuur en is vooral een boodschap aan de bevolking. We hebben het hier over de procedure van de ‘gewilde uitlekking’ die is opgestart. Op die manier wordt het ijs naar de bevolking toe al wat gebroken en weet men wat er te wachten staat. Wat ook het doel is van de onderhandelaars, de formatie afronden tegen eind november wordt zeer moeilijk.
Geen liberaal alternatief
En dat is vreemd, want de snelheid waarmee een regering kan worden gevormd, wordt niet alleen bepaald door de interne cohesie tussen de onderhandelende partijen. De gesprekspartners bouwen ook een zeker vertrouwen op omdat ze zich verenigen tegen een zeer kritische oppositie. Wanneer er concrete beleidsmaatregelen moeten worden genomen, kijkt men in zekere zin achter zich en stelt men constant de vragen ‘Wat zal de oppositie denken?’ en/of ‘Gaan we hen geen cadeau geven waarmee ze stemmen kunnen afsnoepen?’ Een bedenking of vrees die nu veel minder relevant is. Om te beginnen omdat er normaal gezien geen nieuwe verkiezingen zijn voor 2029. Men heeft dus goed vier jaar tijd om vanaf januari 2025 aan de slag te gaan. En vooral: een aantal oppositiepartijen is fel verzwakt, zeker na de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober. Het is niet de bedoeling om hier de zoveelste analyse te maken van de lokale stembusslag. Wel kunnen we stellen dat de partijen die de oppositie van een mogelijke Arizona-coalitie zullen vormen niet versterkt zijn, integendeel. Nemen we om te
beginnen Open Vld. De partij moet in een aantal steden (Antwerpen, Sint-Niklaas, Oostende) vechten voor haar overleven. Eigenlijk moeten lokale afdelingen opnieuw van nul worden heropgebouwd. Vraag is of dat überhaupt mogelijk is. Dat zal veel energie kosten, sowieso.
Als het zo verdergaat, wordt formateur De Wever gewoon burgemeester van Antwerpen
Daarnaast is elke liberale oppositie weinig geloofwaardig. Vorige week waren Vincent Van Quickenborne en Alexia Bertrand aan het fulmineren in de Kamer omdat de federale regeringsvorming te lang aansleept, waardoor er een groot risico is dat er niet tijdig een begroting die naam waardig zal worden ingediend tegen het einde van het jaar. Een kritiek die gemakkelijk gepareerd kan worden, aangezien het de liberalen zijn die voor een desastreuze budgettaire toestand hebben gezorgd. Een echt liberaal alternatief blijft de facto ver te zoeken. Zeker en vast als een volgende regering maatregelen zal nemen zoals een beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd. Een hervorming die Open Vld de voorbije kwarteeuw nooit wist te realiseren.
Vlaams Belang met gematigd zelfvertrouwen
De enige oppositiepartij die goed in het vel zit, is Vlaams Belang. Er komt een burgemeester in Ninove, het cordon is doorbroken in Ranst en de nummer één van de partij in de federale Kamer, Barbara Pas, heeft in haar eigen Dendermonde goed gescoord. Vlaams Belang kan inhakken op N-VA en blijven benadrukken dat de Vlaams-nationalisten een coalitie met de socialisten verkiezen boven die met andere Vlaams-nationalisten. Al moet men hier wel opletten. Het riedeltje van ‘Nieuw-Vooruit Alliantie’ begint na een tijd te vervelen. Bovendien is partijvoorzitter Tom Van Grieken er niet in geslaagd de leiding te nemen van de Vlaamse onderhandelingen in juni. Dat kon helpen om Vlaams Belang in de markt te zeten als potentiële en verantwoordelijke beleidspartij. Dat is niet gebeurd. Maar het blijft
een feit dat Vlaams Belang als enige oppositiepartij de komende vijf jaar met een gematigd optimisme tegemoet kan zien.
Wonden likken bij Groen, iets minder bij PVDA
Aan de andere kant van het politieke spectrum is dat allesbehalve het geval. Groen ligt pas écht in de touwen. De partij moet op zoek naar een nieuwe voorzitter en heeft ook de opdracht om na te denken over de perceptie bij de bevolking. Dat Groen de partij is van het gedram en het opgeheven morele vingertje, stoot veel kiezers af. Normaal gezien zou de brede linkse oppositie van groenen en ook de communisten van PVDA reden tot bezorgdheid zijn bij Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Maar het is duidelijk: van die kant hoeft Rousseau weinig te vrezen.
Door de zwakte van de groenen, om te beginnen. En ten tweede omdat Vooruit verveld is tot een sociaaldemocratische partij die eigenlijk steeds minder in die links-radicale vijver vist. Vroeger had je communicerende vaten tussen groenen en socialisten. Het is misschien eens tijd om te onderzoeken of dat nog altijd het geval is. Wellicht is de kloof tussen beide partijen steeds groter aan het worden.
Vlaams Belang kan als enige oppositiepartij de komende vijf jaar met een gematigd optimisme tegemoet zien
Hetzelfde geldt voor de neocommunisten van PVDA. Die partij ligt niet in de touwen en zal in de Kamer wellicht de meest efficiënte oppositie op links kunnen voeren, gewoon dankzij het populistische betoog van een Raoul Hedebouw. Bovendien kan de partij profiteren van haar toenemende infiltratie in wat men het ‘progressieve middenveld’ noemt, onder andere de vakbonden. Die zullen natuurlijk stormlopen tegen het sociaaleconomische beleid van een Arizona-regering. Wel is hier nood aan enige nuance: PVDA staat er iets minder comfortabel voor dan Vlaams Belang, want Hedebouw en co hadden gehoopt om lokaal sterker door te breken en in een aantal grotere steden aan de macht te komen. Zoals het er nu naar uitziet, worden dat hoogstens een paar allochtone en bloedrode gemeentes in Brussel en rond Luik.
Eva De Bleeker, Nadia Naji en Raoul Hedebouw
HET CORDON: ONDEMOCRATISCH EN KUNSTMATIG
Het cordon is wel degelijk ondemocratisch. Juist, het staat elke partij vrij om zelf uit te maken met wie ze wil samenwerken. Het ondemocratische karakter sluipt echter binnen wanneer alle partijen bindende afspraken maken om een concurrent uit te schakelen en die afspraken tegenover elkaar afdwingen. Dan worden de spelregels vervalst en de normale werking van de democratie gesaboteerd.
De werking van de democratie in een vrij land kan je vergelijken met een vrije markt. Wanneer de producten van een firma niet meer goed verkopen, omdat ze verouderd zijn of de smaak van het kopende publiek veranderd is, kunnen concurrenten de markt veroveren met nieuwe producten. Vlaams Belang is het antwoord op een veranderende vraag van het kiespubliek sinds de jaren 1980, maar door een afspraak tussen alle anderen om de nieuwkomer uit de markt te houden, wordt de democratie kunstmatig verhinderd haar werk te doen. In de bedrijfswereld is dat een oneerlijke handelspraktijk, een misdrijf dus. Het cordon sanitaire is in essentie een kunstgreep die het beleid probeert af te schermen van democratisch gesteunde verandering. Ideologische haat
Het cordon is het product van ideologische haat. De nieuwkomer en zijn ideeën worden er beschouwd als een ziekte, iets dat je moet omgeven met een schutskring om te verhinderen dat het hele politieke systeem wordt besmet. Het hielp niet. De uitgesloten partij werd steeds groter. Wanneer de afstand tussen de traditionele partijen en het kiespubliek te groot werd, liet Vlaams Belang evenwel na dat gat te vullen. De natuur heeft een hekel aan een vacuüm: de gapende leegte op rechts werd snel veroverd door een voorheen kleine, eerder centrumlinkse partij. N-VA werd conservatief en in een recordtempo de grootste partij van Vlaanderen.
N-VA heeft het cordon nooit officieel ondertekend, maar heeft het in de praktijk wel steeds toegepast
N-VA heeft het cordon nooit officieel ondertekend, maar heeft het in de praktijk wel steeds toegepast, vooral om tactische redenen. Ook in Denderleeuw, waar Vlaams Belang nu de grootste is, weigert N-VA weer om samen te besturen.
PVDA als excuus voor het cordon
De opkomst van PVDA stelt het cordon voor een uitdaging. Mag extreemlinks dan wel meebesturen? Misschien door onoplettendheid kon dat na de vorige gemeenteraadsverkiezingen wel in Zelzate. Het experiment blijkt van korte duur. Wiskundig kon de coalitie van Vooruit en PVDA gewoon verder besturen, maar daar heeft Conner Rousseau een stokje voor gestoken. De lokale socialisten zullen voortaan met N-VA en cd&v samenwerken, in een afspiegeling van de Vlaamse regering. Rousseau had voor de verkiezingen nog een duidelijk dreigement geuit: “Als N-VA beslist om ergens samen met Vlaams Belang te besturen, breek ik elke coalitie tussen Vooruit en N-VA af.” De Wever heeft nooit hardop hetzelfde van Vooruit geëist met betrekking tot PVDA, maar we vernemen uit goede bron dat die eis achter de schermen wel is uitgesproken. Voor Vooruit is dat eigenlijk geen groot offer. Dat informele cordon beperkt wel lichtjes de lokale coalitiemogelijkheden voor de socialisten, maar op termijn heeft die strategie hetzelfde doel als die van N-VA ten aanzien van Vlaams Belang: men wil de kiezer overtuigen dat een stem voor de ‘extremen’ een nutteloze stem is. En zo poogt men de monopoliepositie van de eigen partij op links, respectievelijk rechts, veilig te stellen. Het feitelijke cordon rond PVDA kan velen op rechts plezier doen, maar voor Vlaams Belang is dat eigenlijk slecht nieuws. De partij wordt nu op één hoop gegooid met de extreemlinkse PVDA. “We besturen niet met extremen, ook niet op links”, klinkt het nu.
Vlaams Belang en PVDA zijn elkaar niet waard
De balans tussen die twee is nochtans allesbehalve in evenwicht. Vlaams Belang is drie keer zo groot als PVDA. Vlaams Belang was in juni bij de Europese verkiezingen de grootste partij van Vlaanderen. PVDA kwam op de zesde plaats. Dat is echter niet het belangrijkste element in het onevenwicht.
Vooral inhoudelijk is het onjuist om Vlaams Belang op dezelfde hoogte te plaatsen als PVDA. PVDA wordt niet alleen door tegenstanders als marxistisch en communistisch omschreven, de partij zegt dat gewoon over zichzelf. Toen Jos D’Haese werd gevraagd of Stalin (verantwoordelijk voor de dood van meer 20 miljoen mensen) een massamoordenaar was, antwoordde de snoezige lieveling van TikTok: “Ik ga die historische balans niet opmaken. Hoeveel keer moet ik dat herhalen?”
toen over: “Het is onmogelijk dat de historicus De Wever niet inziet dat wat vandaag als ‘extreemrechts’ wordt afgedaan, inclusief Vlaams Belang, weinig gemeenschappelijks heeft met de antidemocratische, totalitaire, militaristische ideologieën uit de 20ste eeuw.” Voor alle duidelijkheid: De Wever heeft geen ongelijk met een aantal andere kritieken op VB. Sommige deel ik zelfs, zoals zijn terugkerende kritiek op het domme geflirt van sommige VB-mandatarissen met autoritaire regimes.
Het feitelijke cordon rond PVDA is voor Vlaams Belang eigenlijk slecht nieuws
De Wever kreeg de laatste weken trouwens zelf wat historische modder over zich. Toen hij de slag om Antwerpen tussen N-VA en PVDA beschreef als een “keuze tussen Rome en Moskou”, vroeg Marc Reynebeau zich in DS af wat hij wel met ‘Rome’ zou kunnen bedoelen. Eén van de mogelijkheden was volgens hem “het authentieke fascisme dat in Italië voor het eerst in de vorige eeuw een groot land in zijn greep kreeg”. Reynebeau voegde eraan toe: “De kreet ‘Rome of
Vlaams Belang wordt er daarentegen wel vaak van beschuldigd ‘fascistisch’ te zijn, maar het minste dat je kan zeggen is dat die partij zich nooit zelf met die ideologie heeft verbonden. Sammy Mahdi heeft de laatste maanden verschillende keren met het argument uitgepakt dat Karel Dillen ooit zou gezegd hebben dat hij trots was om als ‘fascist’ omschreven te worden. Mahdi is iets te intelligent om niet te beseffen dat het vandaag belachelijk is om Vlaams Belang fascistisch te noemen. Hij gooit een oude anekdote in de pers, waarvan hij hoopt dat niemand nog de context kent. In feite gaat het over een uitspraak van Dillen op een congres van 1984. Die had het toen over geuzennamen, de onterechte scheldnamen die op de duur eretitels worden voor degenen tegen wie ze zijn gericht. Hij heeft nooit gezegd dat hij een fascist was en heeft die ideologie ook nooit beleden. Maar Mahdi weet dat wel altijd iets van de modder blijft plakken.
Met een fascistische adelaar voorop
De Wever gooit ook soms met dezelfde modder. Over Vlaams Belang zei hij in 2021: “Het is een ideologie die niets kan bijdragen tot de mensheid in de 21ste eeuw, net als het communisme. Ze hoort thuis op de stortplaats van de geschiedenis.” Ik schreef daar
bezorgdheid neer over de vrijheid van meningsuiting in gemeenten waar het VB zal meebesturen. “Zullen kritische columns als deze straks nog te lezen zijn in de bibliotheken van Ranst en Ninove?”, was het dramatische besluit van zijn column. Het staat er echt.
Zijn krant had nochtans net voor de verkiezingen de proef op de som genomen. In een reportage wilde men bestuur door PVDA en VB met elkaar vergelijken. Voor PVDA gingen de journalisten naar Zelzate, maar voor VB geraakte men niet verder dan Grimbergen, waar de burgemeester, Bart Laeremans, geen lid meer is van VB. Hij is wel nooit toegetreden tot een andere partij en heeft zich enkel van Filip Dewinter, maar voor de rest niet inhoudelijk van zijn partij, gedistantieerd. Voor de lokale lijsttrekker van Groen/Vooruit is Vernieuwing, de lijst van Laeremans, nog steeds een verkapte VB-lijst. Hij vindt het ook opvallend dat VB in Grimbergen niet zelf opkwam. Hij geeft wel toe dat de burgemeester “niet de meest uitgesproken Vlaams Belanger is die je kunt vinden”.
De situatie in Grimbergen is dus wazig. De Morgen zegt dat VB er “in zekere zin” bestuurt. Dat lijkt me een correct besluit. Een bestuur van VB ziet er immers niet uit als in de fantasmen van Rabaey en aanverwanten. Laeremans heeft in elk geval de exemplaren van DM nog niet uit de rekken van de bibliotheek laten halen. We mogen vermoeden dat ook in Ranst en Ninove de boek- en krantenverbrandingen zullen uitblijven. Het bestuur door Vernieuwing blijkt zelfs door de inwoners te zijn gesmaakt. De lijst kreeg er een zetel bij en burgemeester Laeremans kreeg nog meer voorkeursstemmen. Interessant weetje voor wie overweegt het cordon te doorbreken: coalitiepartner cd&v werd ook beloond door de kiezer.
Als de dijken breken
“Eigenlijk heeft Christel geen echt Vlaams Belangprofiel”, lees ik in HLN over Christel Engelen die de lijst van VB trok in Ranst en er nu gaat deel uitmaken van het bestuur. Bijna hetzelfde als wat over Laeremans wordt gezegd, eigenlijk. In de praktijk krijgen heel wat lokale VB’ers die opmerking te horen. Zou het niet logischer zijn te besluiten dat het profiel dat de pers schetst van VB-mensen gewoon onjuist is?
Vlaams Belang Ranst heeft als compromis aanvaard dat de fractie onder de naam ‘Ons Ranst’ zal zetelen, zonder evenwel afstand te nemen van de partij. Die kleine cosmetische operaties zijn interessant. Net als in Grimbergen, blijkt hoe geforceerd, hoe artificieel het cordon is. Een klein beetje ‘flou artistique’, een beetje ‘plausible deniability’, zoals de Amerikanen zeggen, en het verdwijnt onmiddellijk.
Moskou’ heeft wel degelijk echt bestaan en is met name jonge mensen heel concreet als een zeer dwingende existentiële keuze voorgelegd. En de kreet dateert uit die vermaledijde jaren 1930.”
En dan was er ook nog de adelaar die de zoon van De Wever als aquilifer voor hem uitdroeg op de verkiezingsavond. De Wereld Morgen probeerde dat symbool te interpreteren: “In Nazi-Duitsland was de adelaar een centraal element van het staatswapen… en werd ingezet als symbool van het vermeende Derde Rijk, dat in de ideologie van Hitler een heropleving van het oude Romeinse (en Heilige Roomse) Rijk moest zijn. Ook Mussolini beschouwde zichzelf als de erfgenaam van het Romeinse Rijk en liet de adelaar vaak afbeelden in fascistische parades.” Zo zie je maar. Wie van kwade wil is en een cordon tegen N-VA wil invoeren, heeft meteen wat elementen om het dossier te staven.
Geen boekverbrandingen in Grimbergen
Ik vraag mij dan telkens af of de mensen die dat soort onzin neerschrijven, bewust aan misleidende stemmingmakerij doen of die gewoon zelf geloven. De lijn tussen fanatisme en domheid is vaak dun. Zo schreef Maarten Rabaey maandag in De Morgen zijn
Eén van de belangrijkste vaststellingen bij de gemeenteraadsverkiezingen was de snelle toename van het aantal lijsten met een lokale naam of zelfs lokale identiteit, waar de nationale besturen weinig grip op hebben. Vlaams Belang moet overwegen die trend te volgen. Lokale lekken kunnen helpen om de hele dam te doorbreken.
In 2016 en 2017 probeerden de Amerikaanse ‘milieuactivisten’ Jessica Reznicek en Ruby Montoya de Dakota Access Pipeline (DAPL) te saboteren. Ze staken onder meer bulldozers in brand en zaagden onderdelen van de pijpleiding doormidden. Ze vonden hun acties gerechtvaardigd omdat de leiding een bedreiging zou vormen voor de inheemse volkeren van Standing Rock, een indianenreservaat in de Amerikaanse staten North en South Dakota.
Ook dichter bij huis zijn enkele voorbeelden te vinden van vergaande sabotage of terreur door zogenaamde activisten. Denk maar aan Anja Hermans, die in naam van het Animal Liberation Front (ALF) in de jaren 1990 nertsen vrijliet en hamburgerrestaurants en vrachtwagens van pluimveehouders in brand stak. Maar het geweld door extreemlinkse milieu- en dierenrechtenactivisten is niet enkel gericht tegen gebouwen en voertuigen. Zo schoot de Nederlandse milieuactivist Volkert van der Graaf op 6 mei 2002 de rechtse politicus Pim Fortuyn door het hoofd. Hij is sinds mei 2020 weer op vrije voeten.
Hoe nobel een doel ook mag klinken, geweld, terreur en revolutie zijn nooit te rechtvaardigen
Kunnen we voormalig klimaatactiviste Anuna De Wever binnenkort aan het bo venstaande rijtje toevoegen? Sinds de klimaatmarsen van begin 2019 lijkt ze in sneltempo te zijn geradicali seerd. Ze heeft zich nu expliciet tot doel gesteld om het kapitalistische systeem omver te werpen. In een interview met Gazet van Antwerpen (GVA) zegt ze zonder schroom
niet meer in de vreedzame aanpak te geloven en daarom voor revolutie te kiezen. De Wever: “We moeten ons afvragen welk risico we willen nemen om het kapitalisme de rug toe te keren. Als we daarvoor pijpleidingen kapot moeten maken, is dat maar zo.”
Reden tot bezorgdheid
Zulke woorden zouden alle alarmbellen moeten doen afgaan, temeer omdat zich in de haven van Antwerpen de op één na grootste petrochemische cluster ter wereld bevindt. Laat ons hopen dat ook de medewerkers van OCAD en Staatsveiligheid het interview aandachtig hebben gelezen. Of lezen ze enkel mee in ‘extreemrechtse’ chatgroepen waarin jongeren foute memes delen?
ECONOMISCHE ZAKEN
Laat er geen twijfel over bestaan: Anuna De Wever pleit onverholen voor terrorisme. Hoe nobel een doel ook mag klinken, geweld, terreur en revolutie zijn nooit te rechtvaardigen. Wat zou er gebeuren als pakweg Tom Van Grieken soortgelijke uitspraken zou doen, omdat de Vlaamse onafhankelijkheid wat te lang op zich laat wachten? De vraag stellen, is ze beantwoorden. Het zou onvergeeflijk zijn als de Staatsveiligheid door een blinde heksenjacht tegen alles wat rechts is blind blijft voor het reële en aangekondigde gevaar dat uitgaat van geradicaliseerde milieuactivisten.
ANTON SCHELFAUT
Covoorzitters Naji en Vaneeckhout geven er de brui aan
Wat iedereen al een tijdje zag aankomen, is eindelijk werkelijkheid geworden. Groen-covoorzitters Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout geven er binnenkort de brui aan. De rampzalige resultaten van juni, in combinatie met de nieuwe klap voor Groen bij de gemeenteraadsverkiezingen, waren de druppel die de emmer deed overlopen.
Het duo kondigde aan dat het zich niet opnieuw kandidaat zal stellen voor de volgende voorzittersverkiezingen van Groen. Die verkiezingen vinden plaats op 14 december en moeten dus een nieuw hoofdstuk inluiden voor de partij. Naji en Vaneeckhout hadden naar eigen zeggen al besloten om zich na de verkiezingen in juni niet meer verkiesbaar te stellen, maar hielden het nieuws nog geheim tot na de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober.
Hobbelig parcours
Het is nu ongeveer twee jaar geleden sinds het duo aantrad als voorzitters van Groen. De formule sloeg echter nooit aan, en dat was eigenlijk al vanaf het begin te merken. De Vlaming kende mevrouw Naji van haar noch pluim en hetzelfde gold voor de nogal kleurloze Jeremie Vaneeck hout. De opzet van het covoor zitterschap maakte de situatie alleen maar verwarrender. Met alle gevolgen van dien.
Onder het leiderschap van Naji en Vaneeck hout gleed Groen af naar een partij met tal van extremistische en
dogmatische ideeën, een evolutie die ook weerspiegeld werd in de verkiezingsresultaten. De harde kern is de partij trouw gebleven, waardoor Groen in juni nog 7,2 procent van de stemmen haalde, maar de meer gematigde kiezers zijn inmiddels helemaal afgehaakt. Het is nu aan Groen om een voorzitter te kiezen die de twijfelende kiezer kan overtuigen, in plaats van hem weg te jagen.
Onder het leiderschap van Naji en Vaneeckhout gleed Groen af naar een partij met tal van extremistische en dogmatische ideeën
Alle ogen zijn nu gericht op Petra De Sutter. De Sutter, die Groen quasi eigenhandig door de verkiezingen van 9 juni loodste, lijkt de gedoodverfde opvolger van de tandem Naji-Vaneeckhout. Er zijn dan ook simpelweg weinig alternatieven. Of het uittredende minister De Sutter wordt of toch opnieuw een gewaagde verrassing, zal in december moeten blijken.
PEPIJN DEMORTIER
Arizona-partijen duwen op rempedaal van stijgende uitkeringen
Werken lonender maken: het is één van de doelstellingen van de verwachte federale Arizona-regering, als die er komt tenminste. De oplossing ligt er onder andere in de uitkeringen minder snel te doen stijgen dan de lonen. Dat is de logica zelve, maar momenteel is er nog altijd een mechanisme waardoor werkloosheids- en invaliditeitsuitkeringen plus pensioenen een grotere stijging kennen dan het inkomen uit arbeid. Een erfenis van de Verhofstadt-jaren.
Het was een persbericht dat begin oktober tussen de plooien van het andere nieuws viel: de vakbonden uitten hun ergernis over het uitblijven van het zogenaamde advies over de besteding van de ‘welvaartsenveloppe 2025-2026’.
De welvaartsenveloppe en het Generatiepact
Waarover gaat het? Het is zo dat werkgevers en syndicale organisaties elke twee jaar een advies moeten uitbrengen over de manier waarop maar liefst 1 miljard euro zal worden uitgegeven om sociale uitkeringen te doen stijgen. Het gaat dan over het verhogen van pensioenen, werkloosheidsuitkeringen, vergoedingen voor arbeidsongevallen, uitkeringen voor langdurig zieken en gehandicapten. Die welvaartsenveloppe komt concreet neer op een verhoging van de uitkeringen bovenop de automatische indexering, waarbij die worden aangepast aan de stijgende levensduurte. Eigenlijk betekent die welvaartsaanpassing dat de uitkeringen niet alleen stijgen met de inflatie, maar ook met de reele loonstijgingen daarbovenop en in bepaalde gevallen zelfs meer dan de inkomens uit arbeid.
Die welvaartsenveloppe is nog een erfenis uit de paarse Verhofstadt-jaren. Die werd ingevoerd in 2005 en dat op instigatie van de PS. Het was een onderdeel van - of beter: een afruil binnen - het zogenaamde Generatiepact dat ervoor moest zorgen dat de Belgen langer zouden gaan werken. Onder andere door stren-
gere regels voor brugpensioen (nu SWT of stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag) en vervroegd pensioen. Ten tijde van de paarse regering stelden die verstrengingen weinig voor. Die kwamen er pas echt na 2011 met de regering-Di Rupo. Maar de welvaartsaanpassingen waren natuurlijk van bij het begin verworven. Dat tot ergernis van de werkgevers, die vaak met tegenzin in overleg gingen met de vakbonden om een advies te formuleren over de aanwending van die middelen voor hogere uitkeringen. Ook nu staan ze op de rem. En dat is logisch. Door te talmen, hopen ze dat die welvaartsaanpassing voor 2025-2026 er niet komt. Omdat ze er onder andere van uitgaan dat de volgende federale regering het systeem fundamenteel bijstuurt of zelfs afschaft.
Haasje-overeffecten
Het systeem van stijgende uitkeringen zoals we dat in België kennen, is hen al langer dan vandaag een doorn in het oog, en terecht. Niet dat die worden aangepast aan de stijgende levensduurte, wel dat ze zoals hierboven gesteld sneller stijgen dan de lonen en dus werken minder aantrekkelijk maken. VBO-topman Pieter Timmermans heeft het in interviews vaak over “haasje-overeffecten”. Eerst verlaagt een regering de sociale bijdragen, vooral op lagere lonen. Dat versterkt de koopkracht en maakt werken aantrekkelijk. Maar een jaar of twee lager stijgen de uitkeringen, en dat sterker dan de automatische indexe-
ring. “Het is een van de anomalieën in onze sociale zekerheid. Het resultaat is dat de werkloosheidsval nog altijd bestaat”, zei hij daarover dit voorjaar in een interview.
Als de sociale voordelen verdwijnen, neemt het netto-inkomen van iemand die voor een baan kiest amper toe
Bijkomend element: de stijging van de uitkeringen ligt vast op basis van een jaarlijkse productiviteitsgroei van 1,25 procent. Terwijl de echte productiviteitsgroei 0,5 procent op jaarbasis bedraagt.
In de nieuwste nota van formateur Bart De Wever (N-VA) wil men dat systeem bijsturen. Het is natuurlijk nooit goed nieuws dat zo’n nota naar de pers wordt gelekt. Het doet vragen rijzen over de haalbaarheid van de zogenaamde Arizona-regering. Maar laten we ervan uitgaan dat N-VA, Vooruit, cd&v, MR en Les Engagés de komende weken toch een akkoord bereiken. Dan zullen er maatregelen worden genomen om een rem te zetten op de te sterk stijgende uitkeringen.
Sociale voordelen voor uitkeringstrekkers
Het is expliciet de bedoeling dat de stijging van de uitkeringen via de welvaartsenveloppe de echte en dus lagere effectieve productiviteitsgroei
volgt. Daarnaast wil men een soort van kadaster van sociale voordelen aanleggen van allerlei kortingen, vergoedingen en compensaties (lagere prijzen kinderopvang, goedkoper internet, gratis openbaar vervoer) voor uitkeringstrekkers. En van de sociale voordelen voor de laagste inkomens. Eén van de oorzaken van de werkloosheidsval ligt hier: als die voordelen verdwijnen, neemt het netto-inkomen van iemand die voor een baan kiest amper toe. Werken wordt op die manier niet aantrekkelijk. Wie toch een baan heeft en nog een aantal sociale voordelen geniet, ziet ze bij een stijgend loon snel verdwijnen waardoor promotie niet interessant wordt. Het zijn perverse mechanismen die de Arizona-partijen willen afschaffen. Het kernprincipe is duidelijk: werken moet aantrekkelijker zijn dan niet werken en uitkeringen mogen niet sneller stijgen dan de lonen. In dat verband is het bijsturen van het
systeem van welvaartsaanpassingen en van sociale voordelen slechts een onderdeel van een groter geheel. Beperkt in de tijd
Zoals bekend, willen de onderhandelende partijen de werkloosheidsuitkeringen beperken in de tijd. Tegelijk zouden ze in de eerste fase na het ontslag wat hoger zijn dan vandaag. In de personenbelasting wil men de belastingvrije som optrekken van 1.570 naar 12.000 euro in 2029. Dat is het deel van het inkomen waar men dus geen belastingen op betaalt. Ook dat moet werken aantrekkelijker maken, net als een aanpassing van de belastingtarieven. Al is het voorstel om een tarief van 35 procent in te voeren en de belastingschalen van 25 en 40 procent aan te passen vooral ingegeven door het vermijden van de al vernoemde promotieval.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
De barst in het cordon sanitaire begint in Ranst
In Ranst tekende Vlaams Belang voor het eerst in zijn bestaan een bestuursovereenkomst met twee lokale partijen. Het cordon wordt daarmee voor de eerste keer doorbroken. Die symbolische overwinning kan voor een nieuwe dynamiek zorgen binnen de partij.
In Ninove is het wachten wat het onderzoek met de volmachten zal opleveren. Intussen heeft minister Crevits aangekondigd dat er geen nieuwe gemeenteraad wordt ingezworen zolang het onderzoek loopt. Guy D’haeseleer loopt in het vizier van het systeem. Men zal iedere steen in Ninove omkeren om toch maar bezwaren, getuigenissen en bewijzen te vinden om tegen hem te gebruiken.
In Ranst ligt het anders. Vlaams Belang is op eigen kracht voor het eerst tot een compromis gekomen met twee lokale partijen. Daar ligt wellicht het succes van de operatie. De twee lokale partijen hebben geen nationale schoonmoeder die boos over de schouder meekijkt of ze wel braaf binnen de lijntjes van het cordon sanitaire kleuren. PIT (Positief, Inspirerend en Toekomstgericht) bestaat uit gewezen Open Vld- en cd&v-raadsleden die de voeling met hun moederpartij verloren hebben. Dat geldt ook voor de partij Vrij Ranst, die banden heeft met Open Vld.
Stijfkoppen
Maar cd&v en Open Vld hebben al duidelijk laten verstaan dat de verkozen raadsleden die het bestuursakkoord hebben getekend uit de partij worden gezet. Op lokaal niveau heerst veelal een microkosmos waar de wind soms vanuit een andere hoek waait, wat zorgt voor een eigen politiek klimaat. De Antwerpse stijfkoppen laten zich vanuit de Brusselse hoofdkwartieren niet de les lezen.
Vlaams Belang zal er voortaan als ‘Ons Ranst’ door het leven gaan
Dan is er nog de lokale N-VA-afdeling, die op 13 oktober fors verloor omdat burgemeester Johan De Ryck verdacht wordt van belangenvermenging. Zo vielen verschillende puzzelstukjes wonderwel samen, al hebben de twee lokale partijen er duidelijk op gewezen dat de samenwerking met de lokale afdeling van Vlaams Belang vooral inhoudelijk werd bepaald. Vlaams Belang zal er voortaan als ‘Ons Ranst’ door het leven gaan. Is het een toegeving aan de coalitiepartners om de soep niet te heet op te dienen?
Moet
Zal Vlaams Belang in Middelkerke ook de kans krijgen om mee te besturen? Vorige week verklaarde Jean-Marie Dedecker dat hij desnoods met Vlaams Belang een meerderheid zou vormen, maar even later nuanceerde hij zijn uitspraak in de studio van Terzake door te stellen dat er nog alternatieven zijn. De burgemeester van Middelkerke weet ook wel wie aan de knoppen van de Vlaamse subsidiestromen richting de kust zit.
Het is helemaal niet zeker dat Vlaams Belang slecht zou besturen
De standpunten van Vlaams Belang mogen het Vlaamse weefsel dan wel steeds dieper penetreren, het cordon sanitaire blijft een sterk politiek wapen van de Franstaligen en de ‘linkse kerk’ om de coalitievormingen in dit land te sturen en ervoor te zorgen dat dit koninkrijkje niet uit elkaar valt.
Cultuuromslag
Bart De wever - die zich ooit tegen de politieke schutskring uitsprak - krijgt de twijfelachtige eer om zichzelf stilaan ‘de allergrootste verdediger van het cordon sanitaire’ te mogen noemen. De Antwerpse topman heeft uiteraard een politieke agenda voor de federale regeringsvorming. Maar het dedain waarmee de Franstalige pers neerkeek op de verkiezingsoverwinning van D’haeseleer, moet toch ook Bart De Wever tegen de borst hebben gestuit.
In Vlaanderen is er geen haan die kraait naar mogelijke coalities met PVDA
Voor Mark Elchardus is het toch wel beter om op lokaal niveau het cordon te doorbreken. “Het is veiliger om op een gecontroleerde manier aanvaardbare bestuursakkoorden met de partij te sluiten”, liet de professor verstaan. Anders zullen er binnen zes jaar wel eens nog meer steden zijn die het voorbeeld van Ninove volgen.
Bovendien is het helemaal niet zeker dat Vlaams Belang slecht zou besturen. “Als de partij inzet op veiligheid, netheid, orde en integratie, dan zou dat wel eens kunnen aanslaan.” In Frankrijk bestuurt Rassemblement National 14 steden en gemeenten met succes. Voorwaarde is wel dat Vlaams Belang vervelt tot een bestuurspartij die in staat is om compromissen te sluiten en met andere partijen beleid uit te stippelen en te verwezenlijken. De coalities en het beleid zullen daardoor meer een afspiegeling worden van wat de Vlaming wil. Ranst heeft duidelijk laten zien dat het cordon sanitaire gebroken kan worden.
PVDA/PTB
Intussen worden er met PVDA/PTB bestuursakkoorden onderhandeld in Borgerhout. In Zelzate worden ze alvast aan de kant geschoven. In Sint-Jans-Molenbeek wordt er gewerkt aan een islamogauchistische coalitie tussen PS en PVDA/PTB, en wordt er naar Fouad Ahidar gelonkt. Brussels PS-voorzitter Ahmed Laaouej heeft al zijn bezorgdheden geuit, maar of hij een gehavende en geïsoleerde Catherine Moureaux nog op andere gedachten kan brengen, is zeer de vraag. In Vlaanderen is er geen haan die kraait naar mogelijke coalities met PVDA/PTB. Voor Vlaams Belang stemmen, is alvast geen nutteloze stem meer. Hoe klein en symbolisch die overwinning ook mag lijken, ze zou aan Vlaams Belang wel eens een nieuwe dynamiek kunnen geven.
JULIEN BORREMANS
Ninove straks opnieuw naar de stembus?
De overwinning van Forza Ninove blijft nazinderen in de media. De absolute meerderheid die de partij op 13 oktober wist te behalen, wordt door de media op twee manieren gecontesteerd. Enerzijds is er het relatief hoge aantal volmachten, dat terecht vragen doet rijzen, maar niet noodzakelijk betekent dat de overwinning van Forza Ninove onterecht is. Anderzijds proberen sommige media de overwinning als erg nipt voor te stellen.
In een artikel over de volmachten in Ninove lazen we op de website van de VRT het volgende: “Wat wel zeker is: het was erg nipt afgelopen zondag. Forza Ninove had maar 508 stemmen op overschot. Indien die mensen thuis waren gebleven, zou de partij geen absolute meerderheid behaald hebben.”
Relatief veilige meerderheid
Het klopt inderdaad dat Forza Ninove met 508 stemmen minder geen absolute meerderheid had gehaald. Maar “erg nipt” kan je dat echt niet noemen. Je kan immers ook de omgekeerde berekening maken, en dan stel je vast dat Forza Ninove met 482 stemmen extra een zetel meer had gehaald. De partij zat dus dichter bij een zetel meer dan een zetel minder! Bovendien is het niet eens zo dat Forza Ninove de laatste te verdelen zetel binnenhaalde, want die ging naar de kartellijst Vooruit-Groen. Die kartellijst had immers slechts 143 stemmen op overschot, toch een pak minder dan de ‘nipte’ 508 stemmen van Forza Ninove.
Ook al bleef het op 13 oktober nagelbijten tot het laatste stembureau in Ninove eindelijk geteld was, toch kan de absolute meerderheid van Forza Ninove niet afgedaan worden als nipt. Ruim zouden we ze nu ook weer niet noemen, maar wel relatief veilig. Er zijn veel andere gemeenten in Vlaanderen waar de marges een pak kleiner waren en waar het soms letterlijk op één stem aankwam om een meerderheid in een andere richting te doen kantelen. Forza Ninove zal marge nodig hebben
Toch valt het belang van die 508 stemmen op overschot voor Forza Ninove niet te onderschatten. In Ninove werd opvallend vaak per volmacht gestemd, ongeveer dubbel zo vaak als in vergelijkbare gemeentes in de streek.
In het bijzonder roepen de berichten over gekopieerde doktersbriefjes vragen op, al is het mogelijk dat daar uiteindelijk een logische verklaring voor zal blijken te zijn. Maar in totaal gaat het om 1.618 volmachten, en als aangetoond kan worden dat meer dan 508 van die volmachten onterecht gebruikt werden om voor Forza Ninove te stemmen, dan is er natuurlijk een probleem.
Op dit ogenblik is het moeilijk te voorspellen wat het aan de gang zijnde gerechtelijke onderzoek uiteindelijk zal opleveren. Daarna is het de vraag of de Ninoofse oppositie aan de hand van de resultaten van dat onderzoek een dossier zal kunnen opstellen dat het waard is om in te dienen bij de Vlaamse Raad voor Verkiezingsbetwistingen. En tot slot is het lang niet zeker dat die Raad voor Verkiezings
betwistingen tot het besluit zal komen dat de verkiezingen in Ninove dan maar overgedaan moeten worden.
Maar tenzij het gerechtelijk onderzoek concreet kan aantonen dat er minstens vijfhonderd frauduleuze volmachten meer in het voordeel van Forza Ninove gebruikt werden dan in het voordeel van de oppositie, denken we niet dat de Ninovieters opnieuw naar de stembus zullen moeten trekken.
Er zijn veel andere gemeenten waar de marges een pak kleiner waren en waar het soms letterlijk op één stem aankwam
Het hoge aantal volmachten kan dan wel enige verbazing wekken, maar dat betekent nog niet dat je zomaar het streekgemiddelde kan nemen om te concluderen dat er in Ninove de helft te veel volmachten waren. De verkiezingscampagne werd er immers op het scherpst van de snee gevoerd en dan kan je so-
wieso een hoger aantal volmachten verwachten. Ook de opkomst in Ninove was hoger dan in vergelijkbare gemeentes.
Geronsel
Werd er dan geronseld? We lezen in de pers dat alle partijen in Ninove hun kiezers bovengemiddeld goed informeerden over de mogelijkheden om per volmacht te stemmen, maar dat Forza Ninove dat nadrukkelijker deed dan de andere partijen. Maar de erkenning dat Forza Ninove niet de enige partij was die geen volmacht verloren wou laten gaan, is natuurlijk wel van belang. Het maakt het immers des te meer waarschijnlijk dat een groot deel van de 1.618 volmachten wel degelijk te goeder trouw opgesteld werd. Het is natuurlijk mogelijk dat nog voor die tekst op papier staat, het gerecht kan aantonen dat één of meerdere militanten van Forza Ninove hun boekje te buiten zijn gegaan en de partij aantoonbaar onterecht aan een absolute meerderheid hebben geholpen. Maar voorlopig is het wel merkwaardig dat nog voor de stembureaus gesloten werden, al in de pers gelekt werd dat er iets aan de hand was met de volmachten in Ninove, zonder echter een concrete beschuldiging richting Forza Ninove. Stel dat er wel degelijk concrete aanwijzingen zijn richting Forza Ninove, hoe groot zou de kans dan zijn dat er wel gelekt wordt dat er een onderzoek gevoerd wordt naar volmachten, maar niet naar wie de verdenkingen uitgaan? Daarrond blijft het voorlopig wel heel opvallend stil. Laten we er trouwens aan herinneren dat niet iedereen die verkiezingsfraude tracht te plegen in zijn opzet slaagt, laat staan de verkiezingen ook uiteindelijk kan winnen. Wie de kranten leest, zou immers snel kunnen denken dat alleen winnaars van verkiezingen met stembrieven en volmachten sjoemelen (en dan nog vooral winnaars aan de rechterkant van het politieke spectrum). Maar geen enkele winnende partij dient klacht in tegen een verkiezingsuitslag, ook al is het voor iedereen klaar en duidelijk dat de verliezer fraude heeft gepleegd.
Guy D’haeseleer
N-VA niet in bestuur in Leuven van burgemeester Mo
In Leuven is het N-VA dat uit de boot valt. Burgemeester Mohamed Ridouani (Vooruit), die met een persoonlijke monsterscore de gemeenteraadsverkiezingen won, spreekt enkel nog met cd&v en Groen, de huidige coalitiepartijen.
Al voor de verkiezingen leek het onwaarschijnlijk dat N-VA, met viroloog Zeger Debyser als lijsttrekker, een coalitie zou kunnen vormen met het Vooruit van ‘Burgemeester Mo’, omdat de programma’s sterk verschilden. N-VA werd in Leuven de tweede partij met 19,7 procent (10 zetels), na Vooruit met 41,7 procent (23 zetels).
Voortzetting
Ridouani bedankt Debyser voor de “constructieve houding aan tafel, ook tijdens de campagne”. De N-VA-lijsttrekker reageert teleurgesteld. “We boden op verkiezingsavond aan om een brede, verbindende coalitie maken met daarin de twee grootste partijen van Leuven”, aldus Debyser. “We zijn dan ook ontgoocheld te vernemen dat ons aanbod werd afgewezen. We wachten de samenstelling van de coalitie en het bestuursakkoord af, maar beloven onze 8.993 kiezers nu al stevig oppositie te zullen voeren tegen dit nieuwe college.”
Wat nu op tafel ligt, is een voortzetting van de huidige coalitie met cd&v en Groen. Nochtans heeft Ridouani slechts één zetel te weinig voor een meerderheid en verloren de christendemocraten en de groenen de verkiezingen. Het aantal zetels van Groen in de gemeenteraad werd gehalveerd en cd&v verloor één zetel.
Ridouani bedankt Debyser voor de “constructieve houding aan tafel, ook tijdens de campagne”
Gents cordon rond N-VA breekt
In Gent gaat huidig burgemeester Mathias De Clercq (Voor Gent/Open Vld) niet opnieuw in zee met Groen. Hij kiest met zijn kartellijst van liberalen en socialisten hoogstwaarschijnlijk voor N-VA. Maandagavond betoogden enkele Groen-sympathisanten tegen het ‘verraad’ in de progressieve stad.
Na twaalf jaar in het stadsbestuur, verdwijnt Groen uit het stadsbestuur. Gent staat bekend als de meest progressieve centrumstad in Vlaanderen, onder andere door de aanwezigheid van de universiteit. De kartellijst Voor Gent (Open Vld en Vooruit) haalde er bij de gemeenteraadsverkiezingen 32,5 procent van de stemmen. Groen alleen haalde 24,6 procent van de stemmen, N-VA is de op twee na grootste fractie in de gemeenteraad met 17,8 procent.
‘Stille’ wake
Maandagavond verzamelden enkele tientallen Gentenaars aan het stadhuis om hun ongenoegen te uiten over het besluit van Mathias De Clercq om voor de N-VA van Anneleen Van Bossuyt te kiezen. Zelf omschreven ze het als een “stille wake”, maar stil was het allesbehalve. Toen Van Bossuyt en Vooruit-raadslid Sven Taeldeman het stadhuis verlieten, kregen ze de volle laag van de groenen.
Gent staat bekend als een links bolwerk. Het is de eerste keer dat N-VA erin slaagt om als (centrum)rechtse partij in het stadsbestuur in te breken. “Ronduit verbijsterend”, vindt PVDA-lijsttrekker Tom De Meester. “In het progressieve Gent komt voor het eerst sinds WO II nationalistisch rechts aan de macht.”
Moureaux lonkt naar communisten en Team Fouad
Ahidar
In Molenbeek kiest Ecolo-Groen opnieuw voor de oppositie. Met amper twee verkozenen zouden ze te weinig kunnen wegen op het beleid van het team van burgemeester Catherine Moureaux. Daardoor lijkt de kans groot dat Moureaux in zee gaat met PVDA/PTB en Team Fouad Ahidar. En dat zou gevolgen kunnen hebben voor de federale formatie. zee zou gaan. Dat zou niet goed vallen bij Vooruit: Conner Rousseau gaf al aan geen nieuwe coalities met PVDA te willen zien. Met de federale én Brusselse onderhandelingen in het achterhoofd, zou een lokale samenwerking tussen PS, Vooruit en PVDA/PTB de partijvoorzitters weleens met kopzorgen kunnen opzadelen.
Afgelopen week vonden volgens Bruzz verkennende gesprekken plaats tussen de PS van Moureaux, PVDA/PTB en Vooruit. Die drie partijen komen samen aan een meerderheid van 23 op 45 zetels. Een derde partner zou een comfortabele meerderheid opleveren. Nu de groenen voor de oppositie kiezen, lijkt Moureaux te lonken naar Team Foaud Ahidar, dat zeven zetels binnenhaalde. Zes jaar geleden trachtte Moureaux al eens een meerderheid met PVDA/PTB te maken. Uiteindelijk werd het alsnog de MR. Op verkiezingsdag gaf de burgemeester al aan dat “de winst op links zit” en dat ze deze keer graag met de communisten in
Op verkiezingsdag gaf de burgemeester al aan dat ze deze keer met de communisten in zee zou gaan
Oppositie tegen zichzelf
De breuk tussen Voor Gent en Groen kwam er voornamelijk door een gebrek aan vertrouwen tussen beide partijen. De afgelopen zes jaar zat de Gentse oppositie in een zetel, aangezien de meerderheid elkaar constant zélf bestookte. Mathias De Clercq besloot daarom voor de verkiezingen verrassend om niet met de groenen, maar met Vooruit in een kartel naar de kiezer te stappen. Dankzij de nieuwe kiesregels heeft De Clercq als sterkste kandidaat op de grootste lijst nu twee weken het initiatiefrecht.
Voor het eerst sinds WO II komt nationalistisch rechts aan de macht - Tom De Meester (PVDA) -
Er is nog geen akkoord tussen N-VA en Voor Gent. Volgens initiatiefnemer De Clercq aanvaardt de partij “alle aspecten van de basistekst”, in tegenstelling tot Groen. Die basisnota omvat onder andere een aanpassing van het strenge mobiliteitsbeleid, gratis openbaar vervoer, “minder regels op alle vlakken” en strengere begrotingsregels.
De Wever wil pensioenbonus en SWT afschaffen
Uit een nieuwe supernota van formateur Bart De Wever (N-VA) komt informatie naar buiten over de pensioenhervorming die hij zou willen doorvoeren. Dat schrijft De Tijd. Zo zou de pensioenbonus op de schop gaan en komt er in de plaats daarvan een systeem waarbij langer werken beloond wordt en minder lang werken financieel bestraft wordt.
Wie langer dan ‘nodig’ blijft werken, krijgt een ‘bonus’ van X procent per jaar
In plaats van de pensioenbonus zou er, als De Wever erin slaagt een overeenkomst te sluiten met MR, Les Engagés, cd&v en Vooruit, een systeem komen waarin mensen die vroeger stoppen met werken dan de wettelijke pensioenleeftijd en geen 35 loopbaanjaren hebben, niet hun volledige pensioen krijgen. Wie langer dan ‘nodig’ blijft werken, krijgt een ‘bonus’ van X procent per jaar. Verder zouden de voorwaarden voor het vervroegd pensioen veranderen.
Verder zouden bepaalde zaken niet meer meegerekend worden als gelijkgestelde periodes van het aantal gewerkte dagen.
SWT, langdurige werkloosheid worden nog beperkt gelijkgesteld, periodes van ziekte en moederschap blijven volledig meetellen. Dat systeem van SWT, vroeger het brugpensioen, gaat overigens volledig op de schop.
Lees met een gerust hart Pal.be met Cyberbeveiliging van FBW.be
Zetelverdeling Leuven
Mathias De Clercq
Mohamed Ridouani
Catherine Moureaux
Een Lijntje voor Dilbert
Wie voor De Lijn kiest, ervaart dat ‘het busje komt niet meer zo’. Elke dag staan 400 bussen in panne. Ze rijden 23 miljoen kilometer minder dan 15 jaar geleden. Uw logisch brein denkt aan personeels- en geldgebrek. Ik daag u uit om een andere piste te verkennen, want mensen zijn zelden logisch.
Kent u het Dilbert-principe? In de komische strip ‘Dilbert’ pleit schrijver Adams ervoor om incompetente werknemers te bevorderen tot manager zodat ze minder schade aanrichten in cruciale, productieve functies. Willekeurig voorbeeld: een buschauffeur die zijspiegels van geparkeerde auto’s afrijdt, wordt voortaan manager van de buschauffeurs. U reageert misschien verontwaardigd omdat u ethische principes heeft. Beeld u in dat u manager bent van de klunzige chauffeur. Zijn promotie levert resultaten op: hij is content, want hij verdient meer; uw baas is opgelucht, want er is minder schade; u bent gerust, want zij zit minder op uw kap; u wordt naast ‘baas van chauffeurs’ ook baas van een manager waardoor uw aanzien stijgt; uw familie geniet mee van uw groter inkomen. De verleiding is groot om een opleiding te geven aan de chauffeur of hem te ontslaan.
Overheidsbedrijf
Een blik op het papierwerk volstaat om dat vermoeiende plan te begraven. Uiteraard is er een dupe: de klant. Omdat er een chauffeur minder is, rijdt er een bus minder. De chauffeur vervangen lukt niet echt, want het is uitdagender om te rijden met een grote bus in een drukke stad dan om te doen alsof je manager bent.
Wat als klanten weglopen? Vergeet uw troefkaart niet: u werkt in een overheidsbedrijf. Als klanten weglopen, kan uw collega van infrastructuur de auto, uw grootste concurrent, de weg versperren. U eist dat bussen niet langer op een aparte busstrook stoppen, maar in het midden van de weg, zodat auto’s achter de bus wachten bij elke halte. Zo dwingt u uw klant de bus in. Blijft hij in de file, dan vraagt u de belastingbetaler om bij te passen. Niet rechtstreeks, natuurlijk, want u kent het antwoord.
Politici en media
U richt zich tot uw grootste vrienden: politici. Zij geven u bakken belastinggeld, zonder moeilijke vragen. Ze lezen geen cijfers, want daar worden ze niet op afgerekend. Op perceptie wel. Daarom durft geen enkele politicus zich te verzetten tegen extra geld voor het openbaar vervoer. Wanneer uw fraude aan het licht komt, zitten ze al op een andere politieke post. Wanneer de media lucht krijgen dat er bussen stilstaan, wacht u het grootste mirakel. Zij organiseren debatten tussen politici. Links klaagt over geldgebrek. Rechts klaagt over gebrek aan efficiëntie. Beide besluiten dat er extra geld nodig is. U kijkt met een zak popcorn toe hoe ze elkaar bekampen en uw geknoei met een zak extra geld belonen. Niemand wijst in uw richting, want u bent noch CEO, noch minister. U bent een onzichtbare overheidsmanager met een onberispelijke reputatie. U hoeft maar twee zaken te vermijden: referenda en privatisering. Beide geven de klant meer macht dan u. Steun daarom elke actie tegen de vrije markt en tegen rechtstreekse democratie, want die ondergraven uw positie als overheids -
Toevallig tonen cijfers van De Lijn dat ze nooit eerder zoveel werknemers had: 7.578 voltijdse equivalenten. 634 meer dan 20 jaar geleden. De kost van een rit met De Lijn is vijf keer hoger dan de prijs van uw ticket. 80 procent wordt opgehoest door de Vlaamse belastingbetaler: 1,98 miljard. Het hoogste bedrag ooit. Dus De Lijn staat meer stil, heeft meer personeel en een groter budget dan 20 jaar geleden. Wie besluit dat ik hiermee aantoon dat Dilbert werkt voor De Lijn, heeft stoute gedachten. Ik zou nooit schrijven dat er in elk overheidsbedrijf een lijntje voor Dilbert zit.
ELS AMPE
Leidt ontwikkelingshulp tot meer immigratie?
Moeten we arme mensen in hun thuislanden niet meer helpen, zodat ze niet emigreren naar Europa? Zowel op links als op rechts klinkt die vraag. Ter linkerzijde geldt het als een argument om meer belastinggeld naar ontwikkelingshulp te sluizen. Op rechts dient de redenering dan weer om een strenger immigratiebeleid een menselijk gelaat te geven, want we willen de arme drommels niet alleen aan de grens tegenhouden, maar kijk eens: we geven ook geld zodat ze in hun eigen land een fatsoenlijk leven kunnen uitbouwen.
Ik ga er voor het gemak even van uit dat ontwikkelingshulp überhaupt enig structureel effect heeft. Alle projecten zijn ongetwijfeld goedbedoeld en veel projecten verbeteren ook de concrete levensomstandigheden van een aantal mensen, maar levert het geheel van ontwikkelingshulp een significante bijdrage aan de ontwikkeling van een land? Er zijn redenen om daaraan te twijfelen, maar dat is voer voor een andere column.
Economische ontwikkeling gaat gepaard met een verbetering van het onderwijs en een breder palet aan communicatiemiddelen
Een variant op de redenering is overigens dat we de handelsbarrières moeten afbouwen: door de Europese markt open te gooien voor bijvoorbeeld Afrikaanse producten, zullen de Afrikaanse boeren in eigen land een menswaardig bestaan kunnen uitbouwen en komen ze niet onze richting uit.
Meer emigratie
Het is niet omdat iets prettig klinkt, dat het ook correct is. Helaas is er geen enkel bewijs dat de economische ontwikkeling van een arm land emigratie afremt. Het tegendeel is eerder waar. Zeker in een eerste fase leidt economische groei tot meer emigratie. Het is niet zo buitengewoon moeilijk om te begrijpen hoe dat in zijn werk gaat. Verhuizen naar een ander land, en zeker naar een ander continent, is een grote onderneming, ongeacht of iemand dat legaal of illegaal wil doen. Mensen hebben geld nodig om tickets en smokkelaars of andere tussenpersonen te betalen. Wie emigreert, heeft voor lange tijd grote uitgaven en geen inkomsten. Voor de allerarmsten is internationale migratie dan ook geen optie. Ze kunnen hooguit verhuizen naar het volgende dorp of de dichtstbijgelegen stad.
Economische ontwikkeling gaat gepaard met een verbetering van het onderwijs en een breder palet
Helaas is er geen enkel bewijs dat de economische ontwikkeling van een arm land emigratie afremt
aan communicatiemiddelen. Als mensen naar school kunnen gaan, televisie kunnen kijken en met hun smartphone op het internet kunnen surfen, wordt hun mentale horizon vergroot. Dat leidt meestal tot grotere ambities. Wie verhalen hoort of beelden ziet over het leven in de West-Europese steden, zal niet langer tevreden zijn met het hoeden van vee in Soedan of het bewerken van een stukje grond in Nigeria. De jaarlijkse terugkeer van de eerste golven van migranten die tijdens de zomervakantie met hun succes komen pronken, sporen nog meer mensen aan om de stap te wagen. Marokko
Ik neem Marokko als voorbeeld. Net zoals zovele andere landen heeft dat land op relatief weinig tijd een spectaculaire verandering doorgemaakt. Alhoewel Marokko ook crisissen heeft meegemaakt, was er globaal gezien een sterke economische groei. Er is nu elektriciteit in het hele land. De alfabetiseringsgraad steeg op één generatie van 30 naar 75 procent. Het gemiddeld aantal kinderen per vrouw is gedaald van 7 in 1962 naar 2 vandaag. Het leven in Marokko in vandaag veel beter dan een generatie
geleden. Toch steeg het aantal nieuwe emigranten vanuit Marokko van ongeveer 50.000 per jaar in de jaren 1990 naar meer dan 100.000 per jaar in de jaren 2010. De stijgende welvaart van de Marokkanen leidde dus tot meer immigratie, niet minder.
In Marokko is het gemiddeld aantal kinderen per vrouw gedaald van 7 in 1962 naar 2 vandaag
Emigratie stopt maar wanneer de herkomstlanden écht welvarend worden. Die landen worden dan zelf aantrekkelijk voor immigranten uit andere landen. Italië, Spanje, Portugal en Ierland zijn voorbeelden van landen die een of twee generaties geleden nog op vrij grote schaal emigranten uitstuurden, maar nu zelf immigratielanden zijn geworden.
Emigratie stopt maar wanneer de herkomstlanden écht welvarend worden
Alhoewel we het ongetwijfeld allemaal graag anders zouden willen, is de conclusie helaas dat de economische ontwikkeling van arme landen leidt tot meer en niet tot minder migratie.
KARIM VAN OVERMEIRE
Premiers Alexander De Croo en Aziz Akhanouch op 16 april dit jaar
Marokkaanse politie houdt in Fnideq honderden - vooral Marokkaanse - migranten tegen om het Spaanse Ceuta te bereiken, midden vorige maand
“De
‘d’ in Open Vld en cd&v staat niet voor
democratie, maar voor dictatuur”
Met een absolute meerderheid in Ninove en een bestuursakkoord in Ranst op zak, lijken de gemeenteraadsverkiezingen voor Vlaams Belang nu al geslaagd. Zullen er de komende dagen nog dominosteentjes omvallen, bijvoorbeeld in Middelkerke? Nationaal ondervoorzitter en Kamerfractieleider Barbara Pas laat alleszins niet in haar kaarten kijken. “In gemeenten die onder de radar blijven, is de kans op slagen het grootst.”
Barolo, een wijnbar op de Grote Markt in Dendermonde, is de plaats van afspraak voor dit interview. Samen met haar lokale partijgenoten heeft Pas net de lokale kiezers van Vlaams Belang bedankt met een kleine attentie. Op de wekelijkse markt deelden ze opvouwbare boodschappentasjes met het opschrift ‘bedankt kiezers’ uit.
De ons-kentonspolitiek overheerst
Aangezien het nog maar middag is, laten we de wijn nog even voor wat hij is. Nochtans valt er voor Pas wel degelijk iets te vieren. Amper 48 uur voor dit interview zou plaatsvinden, sneuvelde het cordon sanitaire in Ranst. De lokale partijen PIT en Vrij Ranst zullen er de komende zes jaar besturen met Vlaams Belang. Aangezien het om twee zuiver lokale partijen gaat, zijn niet alle waarnemers het erover eens dat het cordon sanitaire doorbroken is. Voor Pas bestaat daar geen twijfel over: “Het cordon sanitaire hield twee dingen in: dat er geen politieke akkoorden worden gesloten met Vlaams Belang en dat Vlaams Belangers geen bestuursfuncties opnemen. Beide zaken zijn in Ranst gebeurd. Ik kan dus alleen maar met veel plezier vaststellen dat het cordon daar wel degelijk is gesneuveld.”
Was dat voor de partijtop een grote verrassing? Of waren jullie al op de hoogte van wat er in Ranst aan het bewegen was?
“Wij zijn op de hoogte van wat waar precies beweegt. Maar voor velen was het een onverwachte plaats. In gemeenten die net zoals Ranst onder de radar blijven, is de kans op slagen het grootst.”
Er waren toch wel plaatsen waar het waarschijnlijker leek dat het cordon zou sneuvelen, zoals Denderleeuw. Maar daar heeft de lokale N-VAafdeling afgelopen weekend de deur voor een samenwerking met Vlaams Belang gesloten. Betreurt u dat?
“De N-VA-afdeling van Denderleeuw luistert helaas naar de dictaten van nationaal voorzitter Bart De Wever. Het zijn zulke afdelingen die gevangenzitten in het cordon sanitaire. Zij moeten coalities vormen met
Groen, Vooruit of andere linkse partijen, enkel en alleen omdat ze niet met Vlaams Belang mógen besturen.”
Sammy Mahdi en Eva De Bleeker waren er in Ranst als de kippen bij om de lidkaarten van lokale mandatarissen die nog banden hadden met cd&v of Open Vld in te trekken. Wat vindt u daarvan?
“Dat toont aan dat de ‘d’ in Open Vld en cd&v niet staat voor ‘democratie’, maar voor ‘dictatuur’. Nadat ze eerst hun kiezers hebben weggejaagd, gooien ze nu ook de weinige leden die ze nog hebben buiten. Binnenkort heeft Vrij Ranst nog meer leden dan Open Vld (lacht). Beide partijen houden zich krampachtig vast aan de macht. Daarvoor dient het cordon sanitaire: door een groot deel van de bevolking buitenspel te zetten, kunnen de traditionele partijen boven hun gewicht boksen en gemakkelijker aan de macht blijven. Maar hun eigen achterban lust die strategie niet meer. Elke bevraging wijst uit dat een meerderheid van de achterban van Open Vld en cd&v tégen het cordon sanitaire is. Bij de achterban van N-VA is dat zelfs 80 tot 90 procent. Ze krijgen aan hun eigen achterban niet meer uitgelegd waarom ze blijven vasthouden aan het antidemocratische cordon sanitaire.”
De lokale Vlaams Belang-afdeling in Ranst zal de komende zes jaar wel een andere naam dragen. Is het cordon sanitaire dan wel echt gesneuveld?
“Absoluut. Die naamswijziging hebben de coalitiepartners gevraagd als toegeving, in de hoop dat leden met een nationaal lidmaatschap niet uit Open Vld of cd&v zouden worden gegooid. Maar het is enkel de fractienaam die zal veranderen. Christel Engelen zetelt al 18 jaar als Vlaams Belangster in de gemeenteraad van Ranst. Dat zal niet veranderen. De hele afdeling blijft er een van Vlaams Belang. De voordrachtsakte en het bestuursakkoord zijn ondertekend in naam van Vlaams Belang. Dat de fractie nu van naam verandert, doet daar helemaal geen afbreuk aan. De naamsverandering is een bijkomstigheid. Het gaat over het programma dat we willen uitvoeren ten voordele van de inwoners van Ranst. Hoe de waakhond heet, maakt niet uit. Zolang hij maar goed waakt en indringers buitenhoudt.”
Laat ons dan ook eens kijken naar hoe de kiezer de kaarten heeft geschud in Dendermonde. Waarom is Vlaams Belang volgens u dé winnaar van de verkiezingen in uw thuisstad?
“Zowel cd&v als N-VA hebben elk twee zetels verloren. Ze hebben samen geen meerderheid meer. Vlaams Belang is de enige partij die erop vooruitgaat. We hebben ons aantal zetels verdubbeld, van vijf naar tien. Daarmee zijn we even groot als de grootste partij, cd&v. We zijn nét niet de grootste partij. In een normale democratie zou ik niet alleen uit beleefdheid worden uitgenodigd om een koffie te drinken, maar ook voor de echte coalitiegesprekken. Maar dat is het perverse.”
N-VA past overal rigoureus het cordon sanitaire toe om de federale onderhandelingen niet te hypothekeren
“Cd&v gaat in zee met de verliezers. Vernieuwing - een verzameling van Open Vld’ers die niet onder de partijnaam durfde opkomenheeft als oppositiepartij zelfs een zetel verloren. Zij depanneren nu Vooruit en cd&v om aan een meerderheid te geraken. Dendermonde heeft nog nooit zo rechts gestemd, maar krijgt een nóg linkser bestuur dan de vorige keer.”
Daags na de verkiezingen zei u in De Ochtend dat u op z’n minst nog een telefoontje met felicitaties verwachtte van cd&v. Is dat er gekomen?
“Ik heb niet lang na De Ochtend - maar ik weet niet of er een oorzakelijk verband is (lacht) - een telefoontje gekregen. Ik heb een uitnodiging gekregen om met onze partij op gesprek te komen, zoals we die in 150 gemeenten hebben gekregen. Maar als men van meet af aan duidelijk maakt dat er niet met Vlaams Belang wordt samengewerkt en men aan het cordon sanitaire vasthoudt, is dat logischerwijze een kort gesprek. Dan heeft het niet veel zin om je tijd en energie in de inhoud te steken. Dat zijn beleefdheidsbezoekjes, zoals we die in tegenstelling tot zes jaar geleden op veel plaatsen hebben gebracht. Maar gelukkig zijn er toch een
handvol plaatsen waar het meer is dan een beleefdheidsbezoek. Ik ben benieuwd of er de komende dagen nog een volgend dominosteentje zal vallen.”
Zou dat volgende dominosteentje zich in Middelkerke kunnen bevinden?
“Die vraag moet u aan Jean-Marie Dedecker stellen. Dat is één van de mogelijkheden. Maar ik focus me liever op de gemeenten die net zoals Ranst onder de radar blijven en zou die daar liever nog even houden (lacht).”
Zijn de gemeenteraadsverkiezingen voor u nu al geslaagd, ook al zou het cordon sanitaire niet verder barsten?
“Absoluut. Wij zijn van 383 naar 636 gemeenteraadsleden gegaan. Dat zijn er 253 meer dan in 2018. We hebben nog nooit zoveel gemeenteraadsleden in onze rangen gehad. Onze ambitie was om de verkiezingsoverwinning van juni lokaal te verankeren. Dat is meer dan gelukt. Wij zijn er zowat overal op vooruitgegaan. We gaan goed oppositie voeren en de lokale afdelingen verder uitbouwen. De lokale verankering kunnen we afvinken. En dat we een absolute meerderheid hebben behaald in Ninove en het cordon sanitaire is gesneuveld in Ranst, is natuurlijk mooi meegenomen.”
Wat vindt u van de afschaffing van de opkomstplicht?
“Wij zijn altijd principieel tegen stemplicht geweest. Dat zijn wij nog altijd. België is naast Griekenland het enige Europese land waar nog stemplicht bestaat. Het is aan politici om mensen te motiveren om te gaan stemmen. Het is wel zo dat men de opkomstplicht heeft afgeschaft om Vlaams Belang te treffen. Ik ben er ook van overtuigd dat wij meer stemmen zouden hebben gehaald als de stemplicht nog had bestaan. Ik heb geen glazen bol en het is nog te vroeg om analyses te maken. Maar wat wel al duidelijk is, is dat de jeugd is thuisgebleven. En laat dat nu net een groep zijn waarbij Vlaams Belang het goed doet.”
“Het zou te gemakkelijk zijn om de stemplicht opnieuw in te voeren. De partijen die ze opnieuw willen invoeren, moeten vooral stilstaan bij de redenen waarom mensen afhaken. In juni boekten we een verkiezingsoverwinning, maar tijdens de regeringsonderhandelingen werd Vlaams Belang compleet genegeerd. Je moet al een héél overtuigde Vlaams Belanger zijn om je
EN KAMERFRACTIELEIDER (VLAAMS BELANG)
“WIJ ZOUDEN MEER STEMMEN HEBBEN GEHAALD ALS DE STEMPLICHT NOG HAD BESTAAN”
dan enkele maanden later al opnieuw naar het stemhokje te begeven. Als men rekening zou houden met de wens van de kiezer, is het gemakkelijker om mensen te overtuigen om te gaan stemmen. Maar wij gaan daarop blijven inzetten. Elke stem telt. Zeker nu de stemplicht is afgeschaft, weegt je stem zwaarder door. Onze absolute meerderheid in Ninove bewijst dat de aanhouder wint.”
Heeft de afschaffing van de opkomstplicht nog andere onbedoelde effecten gehad?
“De afschaffing van de opkomstplicht heeft voor een ‘burgemeestersbonus’ gezorgd. De zetelende burgemeesters hebben beter gescoord dan ze mét opkomstplicht hadden gedaan.”
Is een afschaffing van de opkomstplicht beter dan dat mensen een ongemotiveerde en ongeïnformeerde stem uitbrengen?
“Ik weet niet of iedereen die gaat stemmen geïnformeerd is. Dat is koffiedik kijken. Stemplicht of niet, het blijft een prioriteit van een politieke partij om haar kiezers te informeren over de veranderingen die ze wil realiseren, de inhoud van haar programma en de redenen waarom iemand best gaat stemmen.”
Is een ongeïnformeerde stem even waardevol als een geïnformeerde stem?
“Elke stem is evenveel waard. Wat is een geinformeerde stem? Volstaat het om enkel de klassieke media te volgen? Dat lijkt mij ook niet de juiste informatiebron te zijn om een weloverwogen stem uit te brengen (lacht).”
twee weken het initiatiefrecht om een nieuw gemeentebestuur te vormen. De stemmenkampioen van de grootste partij mag dan weer burgemeester worden. Moeten die aanpassingen behouden blijven?
“Men heeft een achterpoortje voorzien: als de grootste partij er niet in slaagt om een coalitie op de been te brengen, gaat het initiatiefrecht na twee weken naar de tweede partij. Daar had N-VA in Ranst op gerekend, maar zo ver hebben we het niet laten komen. Ze wilden niet onderhandelen, omdat ze onmisbaar dachten te zijn en erop rekenden dat ze na twee weken het initiatiefrecht zouden krijgen.”
Het is bijzonder kwalijk dat zogenaamde Vlaamsnationalisten de Franstaligen laten bepalen hoe het bestuur in een Vlaamse gemeente er moet uitzien
“Een democratischer systeem zou er een van rechtstreekse burgemeestersverkiezingen zijn. Dan móét de stemmenkampioen wel een coalitie vormen. In zo’n systeem zou Guy D’haeseleer al lang burgemeester geweest zijn. Dan had ook ik het initiatiefrecht in Dendermonde in handen gekregen. Er zijn dus nog wel wat aanpassingen mogelijk die het kiessysteem democratischer zouden maken. Maar de aanpassingen aan het kiesdecreet hebben wel degelijk hun effect gehad, zoals de burgemeestersbonus. Het waren meer burgemeestersverkiezingen dan gemeenteraadsverkiezingen.”
Op veel plaatsen werd de stembusslag inderdaad herleid tot een tweestrijd. In Antwerpen stonden bijvoorbeeld
De Wever en D’Haese tegenover elkaar, terwijl in Gent Watteeuw en De Clercq het tegen elkaar opnamen. Maakt dat het niet moeilijk voor Vlaams Belang om zich in de wedstrijd te knokken?
“Dat maakt het inderdaad moeilijker. In Dendermonde ben ik erin geslaagd om er een driestrijd van te maken. Ik heb me tussen de lijsttrekkers van N-VA en cd&v, de twee uittredende meerderheidspartijen, kunnen wringen. Ik heb in Dendermonde nog meer voorkeurstemmen (bijna 5.000, red.) gehaald dan op 9 juni in Dendermonde, ook al bedroeg de opkomst slechts 63 procent. Acht op de tien Vlaams Belang-kiezers hebben mijn bolletje gekleurd. Ik had zelfs meer dan duizend stemmen meer dan de burgemeester.”
Werken burgemeestersverkiezingen de tabloidisering van de politiek in de hand?
“Vooral de lokale binding is belangrijk. Als je je alleen in de laatste maanden voor de verkiezingen laat zien, zal zelfs een grote campagne niet werken. De dynamiek is helemaal anders dan bij nationale verkiezingen. Je merkt dat aan de voorkeurstemmen die worden uitgebracht: mensen die in het verenigingsleven actief zijn en zes jaar lang regelmatig onder
de mensen komen, zetten mooie scores neer. In die zin is een lokale stem meer een stem voor een persoon dan voor een partij. Maar Vlaams Belang is en blijft een programmapartij. Het beleid dat wij willen voeren, is belangrijker dan de persoon die het uitvoert.”
U heeft bijna twee jaar lang onafgebroken campagne gevoerd. Wat doet dat met een mens?
“Ik heb dikwijls gevloekt dat een dag maar 24 uur telt (lacht). Het is een vermoeiende periode geweest. Ik wil niet weten wat de afgelopen maanden met mijn gezondheid hebben gedaan. Maar ik heb alleszins goede voornemens. Ik heb aan mijn twee dochters beloofd om de komende periode wat meer avonden en weekends vrij te houden. Die compensatie voor de afgelopen twee jaar hebben ze wel verdiend.”
Op welke thema’s zal u voortaan focussen in de Kamer, nu Francesca Van Belleghem de woordvoerder van Asiel en Migratie is geworden?
“Mijn hart ligt bij het communautaire. Ik zal me daarop blijven focussen. Ik ben benieuwd hoe groot het communautaire luik in het nieuwe federale regeerakkoord zal zijn. N-VA heeft voor de verkiezingen heel wat grote beloften gedaan. Zo zou er zonder confederalisme geen nieuwe federale regering komen. Ik ga dat nauwlettend in de gaten houden.”
Dat er zoveel gelekt wordt uit de federale onderhandelingsnota’s, is allicht geen goed teken?
“Wat gelekt is, doet weinig goeds verhopen. Het lijkt erop dat het een pure besparingsregering zal worden. Laat ons hopen dat wat er gelekt is, geen al te grote voorafname is op wat nog zal komen. Het is duidelijk dat de ‘Nieuwe Vooruit Alliantie’ zich vooral door Vooruit laat dicteren. Dat hebben we in het Vlaamse regeerakkoord ook gezien.”
Vorige week lekte uit dat de Belgische wetenschappelijke instellingen gesplitst zouden worden. Een goede zaak?
“Zeker, maar enkel dat zou een wel heel mager communautair borrelnootje zijn. Het belooft alleszins niet veel goeds. Vorige week heb ik in de commissie Binnenlandse Zaken een wetsvoorstel geagendeerd dat de vicegouverneur bevoegd moet maken voor de toepassing van de taalwetgeving in Brussel. Hij stelt elk jaar een rapport op om aan te tonen dat de situatie steeds dramatischer wordt. Bij de OCMW’s in Brussel is meer dan 90 procent van de aanwervingen in strijd met de taalwetgeving. De vicegouverneur schorst die aanwervingen. De Brusselse overheid zou die vervolgens moeten vernietigen, maar weigert dat al decennialang te doen. Het federale niveau is bevoegd voor de taalwetgeving en zou de vernietigingsbevoegdheid dus kunnen weghalen bij de Brusselse overheid.”
Waarom is dat nog niet gebeurd?
“Het voorstel dat wij daartoe in de vorige legislatuur hebben ingediend, heeft van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht, de Raad van State en zelfs toenmalig minister Pieter De Crem een positief advies gekregen. Ik heb dat voorstel opnieuw ingediend. Maar zelfs nu, in lopende zaken en wanneer er dus nog geen meerderheid tegen oppositie speelt, stemt N-VA mijn voorstel zonder enige tussenkomst weg in de commissie. Nochtans is het enige wat ik vraag dat de bestaande taalwetgeving wordt nageleefd. Dat zelfs een dergelijk voorstel nu zonder blikken of blozen wordt weggestemd, belooft niet veel goeds voor het communautaire luik in het regeerakkoord.”
In hoeverre zijn parlementsleden van de meerderheidspartijen dan nog meer dan stemmachines?
“Dat hebben we gemerkt in 2014, toen N-VA mocht toetreden tot de federale regering in ruil voor communautaire stilstand. Geen enkel fractielid mocht nog een communautaire vraag stellen. Dat is heel erg. Je holt het parlementaire mandaat volledig uit door parlementsleden van de meerderheid te dwingen om braaf alle regeringsbeslissingen goed te keuren.”
Wordt ook Vlaams Belang te centralistisch bestuurd?
“Het voordeel van een oppositiepartij te zijn is dat je altijd in eer en geweten kan stemmen. Maar als dat verandert, zal dat ook geen grote problemen opleveren. Onze partij hangt uitzonderlijk goed aan elkaar omwille van de kracht van onze overtuiging.”
Forza Ninove is dus vrij om te doen en laten wat ze wil?
“Forza Ninove heeft het eigen lokale programma geschreven, net zoals alle andere afdelingen. Ook de afdeling van Dendermonde heeft haar eigen lokale programma geschreven. Er is niks dat van bovenaf wordt opgelegd. De partijtop biedt wel een kader aan. Het is niet meer dan logisch dat de nationale partijtop lokale afdelingen ondersteunt. Als Forza Ninove ondersteuning kan gebruiken, zullen we die zeker aanbieden. Maar dan zal de vraag wel van hen moeten komen. We zullen hen die niet van bovenaf opleggen.”
Wat vindt u ervan dat in veel steden en gemeenten afspiegelingscoalities van de Vlaamse regering worden gevormd?
“Dát is de particratie. De partijhoofdkwartieren in Brussel bepalen hoe een lokale coalitie er moet uitzien. Sterker nog: N-VA past overal rigoureus het cordon sanitaire toe om de federale onderhandelingen niet te hypothekeren. Dat hebben onder meer Theo Francken en Zuhal Demir al in interviews toegegeven. Het heeft dus niks met ideologie te maken. Als N-VA op lokaal niveau met Vlaams Belang in zee zou gaan, zouden de Franstaligen niet meer met haar willen onderhandelen, zo luidt hun redenering. Het is bijzonder kwalijk dat zogenaamde Vlaams-nationalisten de Franstaligen laten bepalen hoe het bestuur in een Vlaamse gemeente er moet uitzien. N-VA laat zich chanteren. Dat is niet in het belang van de Vlaamse gemeenten. Heel wat lokale N-VA-afdelingen zouden dat graag anders zien.”
Jean-Marie Dedecker vreest dat een lokale samenwerking met Vlaams Belang nefast zou zijn voor Middelkerke. Is zijn angst terecht?
“Dat is het perverse aan het systeem. De lijsttrekker van N-VA in Ranst zei in De Zondag dat dossiers uit Ranst niet langer in de bovenste schuif van de Vlaamse regering zullen liggen. Dat wil zeggen dat er A- en B-gemeenten zijn. De ons-kent-onspolitiek overheerst. Dat is geen objectieve manier om aan politiek te doen. Zulke uitspraken tonen aan dat het systeem niet deugt. Het is een goede zaak dat het op barsten staat. De oude politieke cultuur moet op de schop. Wij willen geen A- en B-burgers. Daarom was ik ook zo verheugd over de doorbreking van het cordon sanitaire in Ranst. Daar heb je geen B-burgers meer die opzij worden geschoven. Elke stem telt er. Dat zou overal het geval moeten zijn.”
ANTON SCHELFAUT
Betaalt jouw ziekenfonds tandkosten tot 1.200 euro terug?
Barbara Pas met haar partij op 1 mei in Plopsaland
BELGA
Moldavië kiest zeer nipt voor de EU
Het voorbije weekend stonden de schijnwerpers van de internationale gemeenschap op Moldavië gericht. Om te vermijden dat u moet googelen: Moldavië ligt geprangd tussen Roemenië en Oekraïne. Het is ongeveer even groot als België, maar telt slechts 2,4 miljoen inwoners. Het land is verscheurd in een pro-Europees en een pro-Russisch deel van de bevolking, die elkaar in een wurggreep houden. Dat bleek zondag nog eens bij het referendum over het EU-lidmaatschap: 50,3 procent stemde voor en 49,7 procent tegen.
De grote meerderheid van de bevolking is etnisch Roemeens. Toch maakte Moldavië maar voor een korte periode deel uit van Roemenië. Voor de Eerste Wereldoorlog was het gebied Russisch. Na de Tweede Wereldoorlog werd Moldavië ingelijfd bij de Sovjet-Unie. Toen de Sovjet-Unie in 1991 uit elkaar viel, verklaarde Moldavië zich onafhankelijk. Er was zelfs eventjes sprake van aansluiting bij Roemenië. De onafhankelijkheid van Moldavië werd overigens onmiddellijk gevolgd door de afscheuring van Transnistrië, een gebied waar Russen en Oekrainers in de meerderheid zijn. De Moldavische regering heeft de controle over dat gebied nog altijd niet kunnen herwinnen.
Wankele economie
Moldavië is een straatarm land. De overgang van communisme naar een markteconomie ging gepaard met een inflatie die de meerderheid van de bevolking in armoede stortte. Rusland strafte de Moldavische regering ook voor haar pro-Europese koers met economische maatregelen. Zo stopte het in 2006 de import van Moldavische wijn, terwijl Rusland meer dan 80 procent van de afzetmarkt van de Moldavische wijnboeren vormde. In 2014 werd het land geconfronteerd met een nooit geziene bankencrisis, nadat een Moldavisch-Israëlische oligarch enkele banken voor meer dan een miljard dollar had opgelicht. Het land wordt eigenlijk economisch overeind gehouden door het geld van Moldaviërs die in Rusland en Europa werken. Behalve Tadzjikistan is geen enkel ander land ter wereld zo afhankelijk van inkomsten uit de emigratie. Bovenop de economische problemen komen nog criminaliteit, grootschalige corruptie en voortdurende politieke strubbelingen. Dat leidde onder meer tot een weigering om nieuwe verkiezingen uit te schrijven, de afzetting van een president en een verbod op bepaalde politieke partijen.
Russische invloed
De presidentsverkiezingen van november 2020 werden gewonnen door Maia Sandu, die meteen de eerste vrouwelijke president van het land werd. Sandu heeft een stevige pro-Europese agenda en streeft naar nauwe samenwerking met de NAVO. In 2022 werd Moldavië officieel erkend als kandidaat-lidstaat van de EU. Het land heeft echter nog heel wat huiswerk te maken en effectief lidmaatschap is niet te verwachten voor 2030. Als het van de Russen afhangt, komt dat lidmaatschap van de EU er nooit.
Er lekte een ‘Tienjarenplan’ uit van de Russische geheime dienst FSB om Moldavië te destabiliseren via steun aan pro-Russische groepen, het afsnijden van de gastoevoer, sabotage-operaties en zelfs een poging tot staatsgreep. De Russen hebben niet alleen in het afgescheurde Transnistrië een stevige voet tussen de deur, maar bijvoorbeeld ook bij de Gagaoezen. Geen zorgen als u nog nooit van die minderheid gehoord heeft. Ik heb die ook maar leren kennen toen ik in 2015 gevraagd werd om internationaal waarnemer te zijn bij de verkiezingen in die regio. De Gagaoezen zijn een Turkstalig christelijk volk dat tegelijk ook bijzonder pro-Russisch is. Vorig weekend stemde meer dan 90 procent van de regio tegen de EU.
Bij het referendum was het nagelbijten tot de laatste stem was geteld. Het pro-Russische kamp lag lange tijd voorop. Uiteindelijk gaven de stemmen van de Moldaviërs in het buitenland de doorslag, maar het verschil was kleiner dan 1 procent. Beide kampen beschuldigden elkaar van inmenging en manipulatie. Uittredend presidente Maia Sandu had het over “fraude op een ongeziene schaal met 300.000 gekochte stemmen en criminele bendes die samenwerken met buitenlandse machten” om met “leugens en propaganda ons land in onzekerheid en onstabiliteit te storten”. Het referendum leerde dat Rusland zijn invloed niet wil opgeven en nog altijd op een groot deel van de Moldavische bevolking kan rekenen.
KARIM VAN OVERMEIRE
De cijfers liegen er niet om. De tienpartijencoalitie in Zuid-Afrika - bekend onder de naam Regering van Nationale Eenheid (RNE) - die het land bestuurt, kan op de steun van bijna 60 procent van de bevolking rekenen. Niettemin zorgen de onderlinge verschillen voor heel wat strubbelingen.
Volgens een peiling van de denktank Social Research Foundation kreeg de RNE de meerderheid van alle bevolkingsgroepen achter zich, al zijn er verschillen (blanken 73, zwarten 57, kleurlingen 51 procent). Die sympathie blijkt ook uit de toegenomen steun voor de deelnemende partijen. Zo zou ANC nu op 45 procent van de kiezers kunnen rekenen (tegen 40,2 procent bij de verkiezingen in mei) en de Democratische Alliantie (DA) op 24 procent (tegen 20,8 procent). Dat vertaalt zich ook in de populariteit van de kopstukken. Dat percentage ging voor president Ramaphosa van 40,7 naar 44 procent en voor DA-leider Steenhuisen van 16,9 naar 18 procent. Anderzijds moest de zogenaamd ‘progressieve koukus’ inbinden. Beide, de MK van ex-president Zuma en de Economische Vrijheidsvechters (EFF) van Julius Malema, verloren terrein. Terwijl ook de waardering van beide leiders onder de bevolking afnam.
Angeltjes
Maar er zijn problemen. In Tshwane (Groot-Pretoria) werd DA-burgemeester Cilliers Brink afgezet en vervangen door een coalitie van ANC met EFF en ActionSA. Waarbij die laatste (wiens overlopen de zaak in gang had gezet) de burgemeesterszetel kreeg, zoals het had geëist. En niet alleen is het door DA aan ANC voorgestelde stabiliteitspact - we blijven van elkaars burgemeesters af - daarmee (voorlopig?) van de
Blunderende Kamala Harris
De voorbije week was cruciaal voor de verkiezingsstrijd in de VS. Verschillende observatoren wezen er al een hele tijd op dat de campagne van Harris een Potemkin-façade is, verscholen achter een uitgekiende mediacampagne, met de hulp van een gewillige pers. Zolang Trump maar niet wint! De voorbije week toonde een totale implosie voor Harris. Blunders van haar campagne en haarzelf lijken haar kansen drastisch te verminderen.
Het begon eerder met de poging van ‘60 Minutes’ op CBS om hun interview met Harris te vervalsen. Een slecht en meanderend antwoord van Harris op een vraag over Israël vervingen ze gewoon met een ander antwoord dat veel beter klonk. Een tweede probleem was het interview van Harris met Bret Baier van Fox News. Dat was een regelrechte ramp. Blijkbaar had het kamp van Harris een nieuw makkelijk interview verwacht. Bret Baier heeft het immers niet zo op met Trump, en de vijand van mijn vijand is mijn vriend, niet? Baier hield echter een degelijk interview. Kalm, maar krachtig hield hij Harris verantwoordelijk en ter zake. Ontwijkende antwoorden werden niet getolereerd. Harris werd zichtbaar heel kwaad en kwam zeer zwak over. Een derde misstap gebeurde tijdens een uiterst vriendelijk interview met The View, op ABC. De vraag was: “Zou je tijdens de voorbije 4 jaar iets anders gedaan hebben dan Joe Biden?” Haar antwoord bond haar rotsvast aan wat volgens kiezers allemaal verkeerd loopt: “Nee, ik kan nergens aan denken.”
Het voorbije weekend riepen twee mannen tijdens een bijeenkomst van Harris “Christ is King!” en “Jesus is Lord!” tijdens haar speech. Harris hoorde dat en reageerde spottend: “Ik denk dat jullie op de verkeerde bijeenkomst zijn!” Dat kwam vlak na
het ‘Al Smith Dinner’, een benefietmaaltijd van de katholieke kardinaal Dolan, in New York. Het is een traditie dat in een verkiezingsjaar beide kandidaten aanwezig zijn en in een humoristische speech de draak steken met elkaar en met zichzelf. Harris stuurde haar kat, omdat ze niet geassocieerd wil worden met katholieken: haar LGBTQIA-achterban zou dat aanstootgevend vinden, vertelden haar adviseurs. Amerikanen hoorden luid en duidelijk dat christenen, een niet te negeren kiezersblok, niet welkom zijn bij Harris.
Ratten verlaten het zinkende schip
Biden hield nu al meerdere keren een onverwachte persconferentie op hetzelfde moment dat Harris een publiek optreden had en steelt zo de aandacht. Hij verbindt Harris ook duidelijk aan zichzelf en zijn beleid van de voorbije vier jaar. De voormalige presidenten Clinton en Obama deden hun eigen duit in het zakje. Op campagne voor Harris in Georgia, sprak Bill Clinton over Laken Riley, een studente die in februari vermoord werd door een illegale immigrant (die reeds meerdere keren gearresteerd was door zowel lokale als federale agenten, maar steeds vrijgelaten werd). In gesprek met plaatselijke kiezers, zei Clinton dat
baan, tegelijk werd bewezen dat ANC-nationaal het gezag over zijn provinciale afdeling in Gauteng verloren heeft.
Of dat alles Tshwane ten goede komt, is een andere zaak. Ettelijke ANC-toplui zijn er immers onderwerp van een corruptieonderzoek. Reeds in 2021 verklaarde oud-president Motlanthe dat Tswhanes ANC in handen van misdadigers was. Dat Brink die corruptie wou tegengaan, verklaart een en ander.
Valkuilen
En dan is er nog BELA, de nieuwe onderwijswet waardoor de overheid voortaan zou beslissen over het taal- en toelatingsbeleid in de staatsscholen. De zaak is nu wel met drie maanden uitgesteld voor overleg, maar de Solidariteit Beweging en Afriforum hebben voor 5 november reeds een betoging naar de Uniegebouwen, de zetel van de regering in Pretoria, aangekondigd. Een beroep op het gerecht wordt bovendien niet uitgesloten. Tevens werd DA en Vrijheidsfront Plus gevraagd om hun deelname aan de RNE op te schorten mochten de gewraakte clausules, waarvan men vreest dat ze de verengelsing van de Afrikaanstalige scholen in de hand gaan werken, toch worden toegepast.
Reeds in 2021 verklaarde oud-president Motlanthe dat Tswhanes ANC in handen van misdadigers was
Niet minder moeilijk is het geschil rond de Nationale Gezondheidsverzekering (NGV). De betrokken wet werd immers reeds door de toenmalige ANC-meerderheid in maart aangenomen en is in hun ogen dus ‘afgehandeld’. Volgens de andere partijen is een en ander echter ongrondwettelijk. Kern van de zaak is dat de 5 miljoen belastingbetalers uit de middelste en hogere klassen voor de hele bevolking (61 miljoen mensen) zullen moeten opdraaien, terwijl ze reeds heel wat geld besteden aan privéonderwijs, gezondheidszorg en beveiliging. Hoe dan ook, alhoewel intussen sprake is van een ‘technisch comité’ dat alle geschillen tussen de RNE-partners zou moeten regelen, is het duidelijk dat het veelpartijenhuwelijk nog spannende dagen te wachten staan.
JAN VAN AERSCHOT
de dood van Riley “waarschijnlijk niet zou hebben plaatsgevonden” indien Harris de grens degelijk had gecontroleerd. Obama las zwarte mannen laatdunkend de les en de reactie - tégen Harris - kwam onmiddellijk.
Twee Democratische senatoren, Tammy Baldwin (Wisconsin) en Bob Casey (Pennsylvania), hebben een moeilijke herverkiezingscampagne voor zich. In een poging om hun zitje in de Senaat niet te verliezen, gaven beide senatoren reclamespotjes uit waarin ze Trump prijzen en zich proberen te associeren met hem. Dat beide Democratische senatoren dergelijke wanhoopspoging doen, vormt een wel zeer sterke indicatie dat ze verwachten dat Trump gaat winnen volgende maand (zelfs in die twee staten!) en dat ze geen toekomst met Harris zien.
Maar de peilingen?!
De peilingen, bij de voorbije presidentsverkiezingen notoir onnauwkeurig, lopen achter op de feiten. Een peiling van YouGov en The Economist, tussen 12 en 15 oktober afgenomen bij 1.624 Amerikanen, toonde dat Harris een voorsprong van 3 procentpunten had: 48 tegenover 45 procent voor Trump. Een kijkje achter de schermen laat echter zien dat 37 procent van de bevraagden Democraat was, 36 procent onafhankelijken en 26 procent Republikeinen. Een peiling begin oktober toont echter dat 41 procent van de geregistreerde kiezers Republikein zijn, tegenover 40 procent Democraat. Voor het eerst in jaren hebben de Republikeinen een voorsprong. In 2016 hadden de Democraten nog een voorsprong van 7 procent en in 2020 was dat nog 6 procent.
Wanneer de lijnen op een grafiek kruisen, geeft dat een belangrijk kantelpunt aan. Die kentering is ook zichtbaar in de cijfers omtrent kiezersregistratie per staat. Overal is de trend dezelfde: er zijn minder Democraten en meer Republikeinen. In Arizona, een belangrijke ‘swing state’, zijn er nu ruim 8 procent meer Republikeinen onder geregistreerde kiezers dan Democraten. Ook in staten waar Democraten vanouds een meerderheid halen, is die nu veel minder groot. Zo is Rhode Island nu bijna 7 procent minder Democratisch dan in 2020. Bevestigd in eerste reële cijfers
In verschillende staten zijn de stembureaus al open en de voorlopige cijfers steunen die trend. We kennen uiteraard de feitelijk uitgebrachte stemmen nog niet, maar wel de partij-affiliaties. In Nevada, een andere ‘swing state’, is de voorsprong die de Democraten typisch hebben tijdens de vroege stemming nu veel minder groot. In 2020 waren er 40.000 meer D’s dan R’s die op dag één van de vroege stemming hun stem hadden uitgebracht, nu zijn er dat maar 1.800 meer.
Waarnemers die dergelijke gegevens op staatsniveau en op kieskantonniveau bekijken en analyseren, zien die trends overal bevestigd. Met de indicaties dat Trump afstevent op ongehoorde steun onder Afro-Amerikanen en latino’s, en zelfs onder ‘suburban women’ (vrouwen uit de voorsteden), is het teken aan de wand duidelijk. En met de blunders van de voorbije week zal dat enkel maar verslechteren voor Harris.
Het Iraanse dilemma van China
Als de Verenigde Staten verwikkeld raken in een oorlog in Oekraïne en het wespennest van het Midden-Oosten, dan is China een tevreden partij. Lopen de dingen uit de hand, dan is Peking weer misnoegd. Chinese interventies, in welke vorm ook, dienen slechts één zaak: het eigenbelang. Al de rest is ondergeschikt; het is de alfa en omega van het land. En hierbij hebben ze zo een eigen stijl.
“De reden waarom Rusland de oorlog in Oekraïne kan blijven verderzetten, is China”, waarschuwde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken tijdens een recent bezoek aan Europa. Begrijp: de Chinezen leveren het materiaal, in de meest brede zin van het woord, dat Moskou kwistig kan inzetten. En zo zijn er trouwens nog andere kanalen. Noord-Korea zou zelfs troepen leveren, maar laten we ook Iran niet vergeten.
Men is zich onvoldoende bewust van de onpopulariteit van het regime in Teheran
Niet toevallig verspreidt Washington dat beeld van de vierkoppige draak; al dan niet in combinatie met de metafoor van de ‘as van het kwaad’, de beruchte uitspraak die George Bush junior ruim twee decennia geleden deed, ook al zat Rusland toen niet expliciet in zijn lijstje. Er zit een heel ‘militair-industrieel complex’ achter, zo klinkt het. Alleen is nuance vaak niet de beste bondgenoot van de retoriek… We kijken even naar China-Iran.
Goede banden, maar…
De voorbije weken heeft China zijn (verbale) steun betuigd aan het adres van Iran - het is een vaststelling. Er is dan ook een
economische verwikkeling tussen beide landen, maar alles moet in proportie gezien worden. Voor Iran is China een cruciaal afzetgebied. Zomaar even 90 procent van de ruwe olie die de Perzen uit de grond halen, vertrekt richting het ‘Rijk van het Midden’. Bekijken we het van de andere kant, dan blijkt Iran slechts de zesde plaats te bekleden op de Chinese leverancierslijst.
Enkele jaren geleden ondertekenden beide landen een 25-jarig partnerschap op dat domein, waarbij de ruwe behandeling van de moslims in China geen rol meer speelde. Militair ligt het complexer. Sinds de situatie in het Midden-Oosten escaleerde, minderden de Chinese wapenleveringen. Tegelijkertijd zijn er wel samenwerkingsverbanden op het vlak van dronetechnologie. En natuurlijk observeert Peking het hele gebeuren met argusogen. Wanneer een batterij raketten richting Israël vertrekt, noteren de Chinezen met belangstelling welke resultaten geboekt worden. Een tekenende houding. Peking staat voor betrokkenheid, maar met de rem op. Maar ooit dreigt hetzelfde arsenaal richting Taipei gestuurd te worden.
… eigen volk eerst
Wellicht zijn de relaties tussen de Chinese en de Iraanse elites tot op zekere hoogte misleidend. Ze zijn graag geziene gasten op elkaars ‘ontmoetingen’, zowel burgerlijk als tussen militairen trouwens. Peking was maar wat blij hun Iraanse partner ook in de
Immigrant ruilt Zweden opnieuw in voor Irak
Opvallend nieuws uit Zweden: een Iraakse immigrant die al 20 jaar in de Zweedse hoofdstad woont, heeft besloten Stockholm weer in te ruilen voor Irak. De reden voor de verhuizing is veel schrijnender dan alleen heimwee naar zijn vaderland. Nee, Zweden is gewoon te gevaarlijk geworden.
Het bijzondere verhaal van ‘Amin’, het pseudoniem van de man, was te lezen in de Zweedse krant Dagens Nyheter en in The European Conservative. De Iraakse restauranteigenaar werd jarenlang geconfronteerd met bedreigingen, intimidatie en bendegeweld. Onlangs verhuisde hij terug naar Irak, waar het volgens hem een stuk veiliger is om te wonen. Een uitspraak die 50 jaar geleden simpelweg ondenkbaar zou zijn geweest. Bendegeweld
Het geweld, bendegeweld in het bijzonder, neemt in Zweden stilaan verontrustende proporties aan. Alleen al in de eerste vijf maanden van 2024 mocht de politie 109 schietpartijen registreren. De balans: 14 doden en 19 gewonden. Maar niet alleen schietpartijen en steekpartijen zijn schering en inslag in het eens zo idyllische land. In dezelfde periode werden 50 bomaanslagen geregistreerd, 29 pogingen ondernomen en 74 mensen gearresteerd voor het voorbereiden van bomaanslagen.
In de eerste vijf maanden van 2024 mocht de politie 109 schietpartijen registreren
De drugsmaffia heeft in combinatie met illegale immigratie grote delen van Malmö, Stockholm en Göteborg veranderd in vijandige en onveilige gebieden. Zweden noteert ook recordcijfers op het gebied van verkrachtingen en drugsdelicten. Er is daarnaast een sterke correlatie waar te nemen tussen de
Shanghai Cooperation Organisation op te nemen, ook al is dat clubje er vooral eentje dat de eigen belangen moet dienen, wars van altruïsme. In januari mocht Iran tot de BRICS toetreden, nog zo’n initiatief van antiwesters tegengewicht. Slaagt Iran erin de VS te jennen, dan is dat prima, zij het met grenzen.
Ooit dreigt hetzelfde arsenaal richting Taipei gestuurd te worden
Er zit echter een stoorfactor op dat Chinese beleid: men is zich onvoldoende bewust van de onpopulariteit van het regime in
Teheran. Soms geven ze ook een vals gevoel van vertrouwen. Met wat gerommel in het Midden-Oosten hebben ze geen probleem. Alles is trouwens goed om de Amerikaanse blik van Taiwan af te wenden. Tegelijk zijn ze als de dood van een situatie die uit de hand loopt. De blik van Peking is getekend door egocentrisme. De VS, hun grote opposant, verzwakken is prima, maar hogere olieprijzen mogen daar niet de kost van zijn. In die zin is Oekraïne een interessante bliksemafleider, maar ook niet meer dan dat. Nog meer dan uit te groeien tot de enige en onbetwiste hegemonie in Azië, is de obsessie voor Taiwan het leidmotief van Peking. En hoe complex ook, alles wat het internationaal doet, kan niet los gezien worden van die finaliteit.
Migranten in VK nog minstens 3 jaar in hotels
De Britse Labourregering van Keir Starmer blijft op het vlak van migratie ontgoochelen. De Britse sociaaldemocraten hadden in volle verkiezingstijd beloofd “de orde te herstellen” in het asielsysteem en vooral “een einde te maken aan het verblijf van asielzoekers in hotels, zodat voor de belastingbetaler miljarden pond sterling kunnen worden bespaard”. Een regeringsbron verklaarde onlangs aan de Britse krant The Times dat “de achterstand in de behandeling van asieldossiers groter is dan wat we dachten”.
toename van gewelddadige criminaliteit en de instroom van illegale migranten. Zorgwekkende evolutie
Het verhaal van Amin zou elke Europese lidstaat onmiddellijk wakker moeten schudden. Als immigranten beslissen dat het veiliger en aangenamer is om in Irak te leven dan in Scandinavië, dan zitten we met een bijzonder groot probleem. Als Europa niet snel het roer omgooit, kunnen we dezelfde ontwikkelingen verwachten in landen als Frankrijk, Duitsland, Nederland en Oostenrijk.
Er is een sterke correlatie tussen de toename van gewelddadige criminaliteit en de instroom van illegale migranten
Zweden is dan ook het perfecte voorbeeld van hoe goede bedoelingen en naïef beleid een verwoestend effect kunnen hebben op een maatschappij. Van het ab solute gidsland in Europa is Zweden in minder dan 10 jaar afgegleden naar een zoekende, angstige en soms ronduit onveilige natie staat. Maar eigenlijk is Zwe den nog steeds het gidsland van weleer: alleen laat het nu vooral zien hoe het niet moet.
Er zal meer tijd nodig zijn om die achterstallige dossiers weg te werken. De regeringsbron heeft het over een achterstand van 87.217 asieldossiers, “een achterstand die zeker niet op één jaar kan worden weggewerkt”. De belastingbetaler draait momenteel op voor de opvang van ongeveer 30.000 illegale migranten in 250 hotels, met een kostenplaatje van iets meer dan 5 miljoen euro. Per dag. Journalist Peter Lloyd kaart in The Times het gebrek aan consequentie van de regering aan: enerzijds betalen Britten voor de hotelkosten van illegale migranten, tezelfdertijd schrapt de Britse regering verwarmingssubsidies voor miljoenen gepensioneerde Britten.
Migratiegolven naar VK nemen niet af
De Labourpartij slaagt er dus niet in haar belangrijkste verkiezingsbelofte inzake migratie waar te maken. Wat te verwachten was, want ze legt de verantwoordelijkheid hiervoor namelijk bij de Conservatieven, die de vorige regering leidden. Labour steekt zich - op een unfaire (suggestie: ‘onrechtvaardige’ of ‘ongeoorloofde’) en te gemakkelijke manier - weg achter de fouten van de Conservatieven en geeft geen enkele aanduiding tegen welke datum men de achterstallige asieldossiers afgewerkt zal hebben. Maar er is méér: steeds meer migranten lijken de weg naar het Verenigd Koninkrijk te vinden. Nog meer.
Sir Keir Starmer, de Britse premier, had toch beloofd de migratiegolven te zullen afremmen? Welnu, tijdens zijn eerste 75 dagen staken minstens 10.000 migranten het Kanaal over naar het Verenigd Koninkrijk.
Labour legt de verantwoordelijkheid bij de Conservatieven
Meer dan onder de Conservatief Boris Johnson. Migratie-experts verwijten Labour dat er op migratievlak weinig daadkracht uitgaat van het beleid. Het is nu al duidelijk dat het migratiebeleid de achillespees van deze Britse Labourregering zal zijn.
PIET VAN NIEUWVLIET
tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’ Huwelijken
De inmiddels overleden president van Iran Ebrahim Raisi ontmoette de Chinese president Xi Jinping in februari vorig jaar
“Ik ben in april 2020 officieel met pensioen gegaan. Maar de ontwikkelingen in de autowereld waren te interessant om volledig te stoppen”, getuigt Tony Verhelle (69). Na zijn afscheid bij AutoGids richtte Verhelle ‘newmobility.news’ op, dat zich voornamelijk richt op professionals uit de mobiliteitssector. “Ik heb altijd een passie gehad voor auto’s en vandaag houd ik me vooral bezig met nieuwe technologieën, zoals bijvoorbeeld de elektrische wagens.”
Toch valt me de oldtimer voor uw deur onmiddellijk op.
“Ik heb inderdaad een Citroën 2CV (2pk) uit 1954 staan. Ik vind het een leuk model en bovendien heeft die de auto-industrie grondig veranderd, net zoals Ford het voordeed met de Ford T zo’n 40 jaar eerder. Het idee achter de 2pk was dat de boer, die tot dan alles met paard en kar moest doen, een auto ter beschikking kreeg.
Tesla heeft voor een revolutie gezorgd
“De aardappelen van het veld moesten achteraan in de koffer kunnen, je moest een mand eieren kunnen meenemen zonder dat ze braken en de auto moest geschikt zijn om op zondag met je vrouw naar de kerk te kunnen rijden in zondagse kledij en met je hoed op. Een hele bevolkingsgroep op het platteland kreeg plots de mogelijkheid om een auto te kopen.”
Er staat vandaag nog een ander chic model op uw oprit.
“Dat is een persauto die ik een week mag gebruiken om een review te schrijven. Ik richt me nu vooral op die elektrische wagen en de technologie erachter, niet op bij wijze van spreken de nieuwe deurklinken (lacht). Het gaat om de sportieve versie van een elektrische BMW i5. Ik vind het wel overdreven hoeveel kracht zo’n versie heeft, hij is verdorie sneller dan een Porsche!”
Dergelijke modellen zijn voor Jan Modaal onbetaalbaar. Is dat het grote probleem van de elektrische auto’s?
“Dat was de afgelopen jaren zeker zo, al zijn kleinere, betaalbare elektrische auto’s vanaf dit jaar wel op komst. De Citroën ë-C3, de Panda, de elektrische Renault 5… Je ziet dat daarom de tweedehandsmarkt vandaag nog erg bloeit, omdat veel mensen toch nog eens een occasie kopen, om zichzelf wat tijd te geven.”
U gaf het daarnet al aan: interessante tijden voor een autojournalist. Waarom?
“We zien dat er een transitie gaande is, zowel qua energie als qua mobiliteit. Ik denk dat de moderne gebruiker, die er meer en meer
“Sinds ‘dieselgate’ vertrouwen politici autofabrikanten niet meer”
De (verplichte) elektrificatie van het wagenpark bezorgt heel wat mensen kopzorgen en zorgt continu voor politieke fricties. De autosector in Europa heeft het bovendien moeilijk: voldoende onderwerpen dus voor een autojournalist om over te schrijven. Een gesprek met Tony Verhelle die ruim veertig jaar actief was als journalist en hoofdredacteur bij AutoGids.
komt, een ‘mobility shopper’ zal zijn, veel meer dan een autobezitter. Je ziet bijvoorbeeld al dat de elektrische fiets een revolutie heeft teweeggebracht in het pendelverkeer.”
En toch blijven de files record na record breken.
“De transportsector speelt daar een grote rol in: tegenwoordig laten we voor alles pakjes leveren. Dat compenseert de vele fietsers voor een deel. Daarnaast zijn er overal wegenwerken, omdat die veel vertraging hebben opgelopen en nu allemaal tegelijkertijd uitgevoerd worden.”
Hoe heeft u de autosector tijdens uw carrière zien veranderen?
“Laat ons zeggen dat er de eerste dertig jaar geen wereldschokkende veranderingen waren. Auto’s werden groter, comfortabeler en kregen meer vermogen. Als je bijvoorbeeld de Volkswagen Golf-reeks bekijkt, zie je dat het eerste model uit 1974 ongeveer de helft woog en een meter korter was dan de huidige modellen (achtste generatie). Maar echte revoluties waren er niet, tot Tesla op de markt kwam.”
“Ik herinner me dat ik in 2012 naar de eerste Tesla-voorstelling in München ging, in zo’n achterafhotelletje naast de luchthaven met auto’s die nog met haken en ogen aan elkaar hingen. Ondanks dat was ik er wel van onder de indruk. Veel collega’s lachten met mij, maar Tesla heeft toch wel wat teweeggebracht. En wat spijtig is, is dat de Europese industrie daar ook mee gelachen heeft en de trein, of in dit geval de auto, voor een stuk gemist heeft. China is wél op die markt gesprongen en zet nu grote druk op de auto-industrie, en zeker op de Europese.”
Waarom wordt die elektrificatie dan toch doorgeduwd via wetgeving als onze eigen industrie er niet klaar voor is of was?
“Die wetgeving gaat wat op en af, maar eigenlijk kwam de grote ommezwaai er na ‘dieselgate’ in 2015. Politici hebben toen hun vertrouwen in de leiders van de auto-industrie verloren en zijn hen regels beginnen op te leggen. Ze hebben gezegd: ‘Het zal en moet elektrisch zijn.’ Dat is misschien een fout geweest, ze hadden normen moeten stellen, maar geen technieken mogen opleggen, maar nu kunnen ze niet meer terug.”
“Het is wel zo dat de elektrische motor op dit ogenblik de meest efficiënte is, zeker vergeleken met verbrandingsmotoren. Maar om ze dan te verplichten, ligt moeilijk, zeker omdat de begeleidende maatregelen ook vaak te wensen overlaten. Ik heb het dan over de laadinfrastructuur, maar ook het conservatisme van de klant.”
Wat bedoelt u daarmee?
“De Belg rijdt gemiddeld 40 kilometer per dag. Dat kan bij wijze van spreken zelfs met een fietsbatterij. Maar in zijn hoofd wil hij elke dag naar de Cote d’Azur kunnen rijden.
En dus stelt hij zijn aankoop uit, omwille van die ‘range anxiety’. Terwijl je tegenwoordig echt wel al ergens geraakt: enkele weken terug ben ik nog naar Frankfurt gereden met een elektrische auto. Onderweg zijn we één keer gestopt om een koffie te drinken, met een snellader was de batterij op twintig minuten alweer tot 80 procent opgeladen.”
Enkele weken terug getuigde Vic Daenen, de directeur van Ford in Keulen, dat zij verlieslatende elektrische modellen verkopen om nog auto’s met verbrandingsmotor te mógen verkopen.
“Inderdaad, dat gaat over serieuze boetes als ze zich daar niet aan houden. Je kan als fabrikant beter een beetje verliezen op je elektrische wagens, dan dat je een boete van een paar miljard moet betalen aan de Europese Commissie. Er is een hele hetze over, want in het begin waren de constructeurs nogal eensgezind over een uitgestelde invoering van die CO2-doelstellingen.
Ik zie geen toekomst voor een gewone autofabriek in ons land
Maar nu is bijvoorbeeld de CEO van Stellantis, dat onder andere Opel, Peugeot, Citroën, Fiat en Alfa Romeo als automerken op de markt brengt, het daar niet meer mee eens. Hij vindt dat de doelstellingen niet opnieuw veranderd mogen worden, omdat elke autofabrikant zich nu al heeft voorbereid op die verstrenging. De autofabrikanten zijn het dus ook een beetje beu dat de regels constant veranderen.”
Had de Europese industrie meer voorbereidingstijd moeten krijgen?
“Misschien wel. Achter de schermen wordt er veel gelobbyd; alle Europese constructeurs hebben in Brussel een groot lobby-apparaat. Maar zoals ik daarnet al zei, is de sector een groot deel van zijn geloofwaardigheid verloren bij ‘dieselgate’. Die geloofwaardigheid is nog niet terug, waardoor er ook minder overleg is tussen hen en de overheden.”
“Je ziet nu wel dat het alle hens aan dek is, zeker nu de sector in het grote en machtige Duitsland in moeilijkheden zit. Hoewel het een rood-groene regering is, willen zij de auto-industrie niet aan haar lot overlaten. Het gaat natuurlijk ook over 800.000 jobs daar.”
Met de sluiting van Audi Vorst kende ons land recent ook weer een faillissement. Is er nog toekomst voor een autofabriek in ons land?
“Ik denk niet voor een gewone autofabriek, want een auto in elkaar zetten is eigenlijk relatief gemakkelijk en kan meer en meer door robots gedaan worden. Het is daarom ook jammer dat Audi Vorst sluit, omdat het daar om een hoogtechnolo -
gische fabriek gaat. Maar als Audi moet kiezen tussen een fabriek in Duitsland of een fabriek in België, is de keuze snel gemaakt.”
“Een overname van de fabriek door bijvoorbeeld een Chinese autoconstructeur is ook geen sinecure. De site ligt redelijk omsloten, waardoor uitbreiden moeilijk is. Bovendien is de fabriek eigenlijk gemaakt om beperkte hoeveelheden van duurdere auto’s te maken. Ik denk dus dat de Chinezen eerder zelf een nieuwe fabriek willen bouwen.”
In België zijn er vandaag 6 miljoen personenwagens ingeschreven. Wat denkt u dat dat cijfer binnen pakweg 25 jaar zal zijn?
“Ik denk dat dat veel minder zal zijn. Elon Musk wil nu al overschakelen naar de Tesla Robotaxi. Of hij dat waar kan maken, weet ik niet. Maar het is wel een interessant idee. De auto staat 90 procent van de tijd stil, dus als we ervoor kunnen zorgen dat een zelfrijdende auto constant mensen van plek A naar plek B kan brengen, zullen er veel minder auto’s op de baan zijn. Dat zou een grote revolutie betekenen.”
De grote fout die men maakt, is dat het openbaar vervoer slechter in plaats van beter wordt
“Een Amerikaanse mobiliteitsgoeroe die ik ooit ontmoette en die in de VS voor BMW werkte, vergeleek de autosector ooit met de paardensector in de 19 de eeuw. 150 jaar geleden waren er in de VS zo’n 150 miljoen inwoners en meer dan 20 miljoen paarden. Toen was het paard manusje-van-alles: je kon erop rijden, het kon karren en koetsen trekken en op het einde kon je het ook nog opeten. Nu zijn er 350 miljoen inwoners in de VS, maar er zijn nog steeds 20 miljoen paarden. Een paard is wel van status veranderd en een luxe-item geworden, want het wordt vooral nog voor het plezier gebruikt. Volgens hem zal dat nu ook met auto’s gebeuren.”
Maar als je dat nu zegt, wordt heel Vlaanderen boos. Waarom is die verandering nodig?
“Omdat we dagelijks in de file staan en het steeds erger wordt. Op een bepaald moment worden mensen dat moe. Alles hangt af van de alternatieven die je kan voorstellen, ook als overheid. De grote fout die men maakt, is dat het openbaar vervoer slechter in plaats van beter wordt. In de stad heb je op zich geen auto nodig, maar de mensen op het platteland zeggen, heel terecht, dat zij in het narratief vaak vergeten worden. De bakker is weg, de bank is weg uit hun dorp… Zij willen ook ergens kunnen geraken.”
WANNES NEUKERMANS
HOE HET IDF HET LUCHTRUIM DOMINEERT
België en Israël zijn dan wel landen met een vergelijkbaar bevol kingsaantal, de militaire slagkracht en organisatie kunnen niet méér verschillen. Met een jaarlijks militair budget van zo’n 24 mil jard dollar (22 miljard euro), krijgt het IDF (Israel Defense Forces) relatief gezien bijna drie keer zoveel middelen als het Belgisch leger.
3.000 Amerikaanse dollar per inwoner. Zoveel besteedt Israël jaarlijks aan defensie, het hoogste relatieve militaire budget in de wereld. De Joodse staat verzeilde al sinds zijn oprichting in 1948 van de ene oorlog in de andere, omringd door vijanden die zich pas tevreden zullen stellen met de totale vernietiging van de zionistische droom in het Midden-Oosten. Het resultaat is de fundamentele militarisering van een natie met als primaire doelstelling om bij elk conflict de bovenhand te halen. Het is winnen of uitgeroeid worden.
Dienstplicht
Eerst en vooral lopen alle Israëlische staatsburgers - mannen én vrouwen - minstens twee jaar militaire dienstplicht. Enkel ernstige medische aandoeningen of bijvoorbeeld bepaalde familiale verplichtingen worden als geldige redenen aanvaard om die te ontlopen. Het gevolg is dat in Israel, op een bevolking van bijna 10 miljoen, ongeveer 170.000 actieve militairen en nog eens 465.000 reservisten paraat staan om de wapens op te nemen. Dat mobilisatievermogen werd duidelijk gedemonstreerd na de Hamasaanval op 7 oktober vorig jaar. Op enkele dagen tijd stonden 300.000 soldaten klaar om Gaza binnen te vallen.
De inefficiëntie van de Arabieren
Als relatief jonge staat is Israëls militaire cultuur niet beïnvloed door eeuwen aan gewoontes. Zoals uit de doeken gedaan in het overbekende artikel ‘Why Arabs Lose Wars’, zijn Arabische legers gestoeld op een sterk hiërarchische structuur, waarbij een gebrek aan informatie-uitwisseling en flexibiliteit de doeltreffendheid van de militaire opera-
nen. Hierbij is niet alleen sprake van miljarden aan rechtstreekse financiële steun, maar evenzeer de export van wapens en toegang tot militaire voertuigen als de F-16- en F-35-gevechtsvliegtuigen.
Drones: Heron en Hermes
Oorlogsvoering met drones verkreeg publieke bekendheid sinds de inval van Rusland in Oekraïne ruim tweeënhalf jaar geleden. Het IDF gebruikt reeds dronetechnologie bij wijze van surveillance sinds de jaren 1970 en rustte de eerste toestellen met wapentuig uit in de jaren 1990. Als een van de belangrijkste exporteurs van drones kan de Israëlische militaire industrie bovendien bijzonder veel investeren in bijkomende innovatie, waarmee Israël een permanente voorsprong op zijn vijanden behoudt. Momenteel zijn de meest gebruikte types op eigen bodem de Heron- en Hermes-modellen.
Alle Israëlische staatsburgers - mannen én vrouwenlopen minstens twee jaar militaire dienstplicht
De Heron en Super Heron, ontwikkeld en geproduceerd door IAI, werden onder meer ingezet tijdens Operatie Gegoten Lood ten tijde van de Gaza-oorlog van 2008 tot 2009. De toestellen kunnen volledig autonoom opstijgen, navigeren en landen, maar evengoed vanop afstand bestuurd worden door een piloot op de grond. Ze zijn uitgerust met onder meer radartechnologie en thermische camera’s om doelwitten te lokaliseren en te identificeren. In samenwerking met
ties ondermijnen. Gezag wordt niet in vraag gesteld en soldaten krijgen onvoldoende training die hen in staat stelt om op het slagveld snel een andere rol in te vullen wanneer de situatie dat vraagt. Het IDF kent daarentegen een erg meritocratische organisatie en stimuleert soldaten om suggesties en ideeën aan hun oversten te communiceren.
Israël beschikt bovendien over een uitgebreide militaire industrie. Belangrijke bedrijven zijn onder meer Rafael Advanced Defense Systems, verantwoordelijk voor de IJzeren Koepel (het raketafweersysteem dat Israël beschermt, red.), Elbit systems, een ontwikkelaar van drones, en Israel Aerospace Industries (IAI), specialist in lucht- en ruimtevaarttechnologie. Het is natuurlijk geen geheim dat de Verenigde Staten het Israëlische militair-industrieel complex steu-
gevechtsvliegtuigen en Apache-helikopters ondersteunden die drones de grondtroepen aan de hand van gecoördineerde informatie-uitwisseling om het situationeel bewustzijn van alle betrokken soldaten, met name de meer kwetsbare infanteristen op de grond, te verhogen.
Wanneer het IDF meer offensieve doelstellingen voor ogen heeft, bestaan ook nog de Hermes-drones van Elbit. De Hermes 450 en opvolger 900 zijn uitgerust met tot wel vier Spike-raketten, doelzoekende projectielen van Israëlische makelij. Sinds het conflict met Hamas eind vorig jaar opnieuw oplaaide, slaagde Hezbollah erin om verschillende van die drones neer te halen met luchtdoelraketten. In april haalden de Hermes-drones ook het nieuws. Zeven medewerkers van de voedselhulporganisatie World Central Kit-
chen kwamen in Gaza om het leven toen
Israëlische dronebestuurders hun konvooi, aangezien voor Hamas-militanten, driemaal beschoten met Spike-raketten. Het incident leidde tot internationale veroordeling en beschuldigingen dat het IDF bewust hongersnood wil veroorzaken als oorlogswapen.
De komst van de F-16
Drones zijn misschien wel de toekomst, de klassieke gevechtsvliegtuigen zijn nog niet volledig afgeschreven. De periode van echte luchtgevechten tussen vijandelijke jagers eindigde desondanks al in feite met de Tweede Wereldoorlog. Reeds in de laatste fase van dat conflict konden bommenwerpers dergelijke hoogten bereiken dat ze in wezen ongenaakbaar waren voor de toenmalige gevechtsvliegtuigen. In de Koude Oorlog leidde dat tot een wapenwedloop tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, waarbij alsmaar hogere topsnelheden en maxi mumhoogtes nagestreefd werden.
Israël was vooral geïnteresseerd in een meer conventioneel gevechtsvliegtuig.
In lijn met de algemene focus op dreigingsdetectie en communicatie tussen verschillende actieve eenheden van het IDF, is de F-35 een droom. De gevechtspiloten krijgen via hun geavanceerde helm een overzicht van de door de eigen radar en andere sensoren gedetecteerde doelwitten, aangevuld met data van andere F-35-toestellen in de formatie, evenals grondstations. Ook bijvoorbeeld nachtzicht wordt door de centrale computer in de helm geprojecteerd, zodat de piloot in eender welke hoofdpositie kan gebruikma-
Vietnamoorlog ondervonden de Amerikanen hardleers het gro te nadeel van die evolutie: een gebrek aan wendbaarheid van hun toestellen. Dat leidde tot de ontwikkeling van de F-16, de meest herkenbare straaljager uit de recente geschie denis en de ruggengraat van de luchtmacht van tientallen landen, en met zes decennia aan operationele inzet een strijdbeproefd toestel. Ook bij het IDF speelt de F-16 een cen trale rol, met een driehonderdtal toestellen momenteel in actieve dienst.
De F-35
Technologische innovatie leidt tot een veranderend speelveld en ook de legendarische F-16 was uiteindelijk aan vervanging toe. Het resultaat is de geduchte F-35, een staaltje technologie waar de luchtmachten van Israëls Arabische vijanden enkel van kunnen dromen. Momenteel zijn enkel westerse landen en enkele kapitalistische partners in Zuid-Azië, zoals Japan en Zuid-Korea, afnemers van het prestigieuze toestel. De bestellingen van onder meer China en Turkije werden door de Amerikanen geannuleerd.
Het IDF gebruikt reeds dronetechnologie bij wijze van surveillance sinds de jaren 1970
De ontwikkeling van de F-35 startte midden de jaren 1990 als een samenwerkingsproject tussen de VS en zijn bondgenoten, met als einddoel het toestel als standaardstraaljager te verspreiden onder die staten. De ontwikkelingskosten bedragen naar schatting zo’n 40 miljard dollar. Er bestaan drie voorname varianten van de F-35, onder meer het type B dat verticaal kan opstijgen en landen (zoals de beruchte Harrier), maar
Stealth
De belangrijkste innovatie van de F-35 is de geavanceerde ‘stealth’, het vermogen om detectie geheel te vermijden of op zijn minst uit te stellen. Concreet gaat het dan om maatregelen die vijandelijke radarsignalen, elektromagnetische golven die op toestellen afkaatsen om ze te lokaliseren, dempen en verstrooien. Dat doet de F-35 onder meer met een speciale V-staart (zie foto) en de met computers becijferde paneelconfiguraties, evenals door een speciaal ontwikkeld radar-absorberend composietmateriaal te gebruik voor die panelen. Een nadeel is wel dat de precisie die hierdoor gevraagd wordt bij de assemblage de kostprijs voor elk individueel exemplaar van het toestel de hoogte injaagt.
Momenteel beschikt de luchtcomponent van het IDF over een veertigtal F-35’s, met nog enkele tientallen die in de komende jaren geleverd zullen worden. Vijandelijke luchtmachten als Libanon hebben zelfs geen straaljagers, Egypte moet het nog stellen met de F-16 en Iran behelpt zich voornamelijk met oudere Russische modellen. Het moge duidelijk zijn dat ze geen schijn van kans maken.
IAI Super Heron
Jacob Kats, flamingantische wegbereider voor het
socialisme
220 Jaar geleden werd Jacob Kats in Antwerpen geboren. Hij werd de wegbereider voor het socialisme in ons land, was radicaal Vlaamsgezind en de grondlegger van het Nederlandstalige theater in Brussel. Met uitzondering van een handvol historici, is Kats vandaag een nobele onbekende in Vlaanderen. Dat is een beetje vreemd, want niemand minder dan het Duitse marxistische boegbeeld Rosa Luxemburg noemde hem in haar historische essay ‘Der Dritte Akt’ (1902), wellicht de origineelste van de internationale socialistische pioniers.
Kats had het in zijn jeugd niet al te breed. Zijn vader was een gewezen Nederlandse officier die uit het leger was gegooid naar aanleiding van een relletje rond een duel en had zijn toevlucht in Antwerpen moeten zoeken. Het gezin Kats raakte er aan lagerwal en verhuisde in 1808 naar Lier. Als kind van zes moest Jacob er samen met z’n broers gaan werken in de weverij waar ook zijn vader om den brode aan de slag was. Het was zware en bovendien gevaarlijke kinderarbeid die een onuitwisbare stempel heeft gedrukt op de jonge Jacob. In 1819 verkaste de familie, op zoek naar een beter bestaan, naar Brussel. Daar kregen de analfabete kinderen Kats, dankzij het kosteloze avondonderwijs dat was ingericht door Willem I, de kans te leren lezen en schrijven. De leergierige Jacob greep die kans om hoger op de sociale ladder te geraken met beide handen aan en bracht het in 1827 tot ‘onderwijzer van de derde rang’ aan een openbare school.
Drie jaar later werd België onafhankelijk en werden de openbare scholen afgeschaft… Een ‘revanche’ van de katholieke kerk, die haar monopolie op het onderwijs was kwijtgespeeld door de voortvarende Willem I. Alsof dat niet volstond, werd Jacobs ‘Hollandse’ diploma in 1831 door het nieuwe bewind ongeldig verklaard en moest hij - na een nooit bewezen klacht wegens aanranding - noodgedwongen opnieuw als wever aan de kost komen.
MAATSCHAPPIJ DER VERBROEDERING
In 1833 stichtte hij, samen met zijn broers en zijn schoonzoon, de schoenmaker Jan Pellering, de ‘Maatschappij der Verbroedering’, een democratische en uitgesproken Vlaamsvoelende groepering die onder meer met lezingen en debatten de arbeiders probeerde te scholen en te ontvoogden.
In februari 1835 ontstond in de schoot van die organisatie een toneelkring. Kats, die toneel zag als een uitstekend middel voor agitatie en propaganda, werd regisseur en tekstschrijver van het gezelschap. Hij schreef sociaal bewogen toneelstukken in een volkse, goed verstaanbare én opstandige taal die blijkbaar aansloeg bij zijn publiek.
Uit de bewaard gebleven politieverslagen blijkt dat de opvoeringen na verloop van tijd steevast op drie- tot vierhonderd toeschouwers konden rekenen. De opvoeringen vonden plaats in herbergen of zaaltjes in de Brusselse arbeiderswijken zoals in de Fabrieksstraat of de Papenvest, tussen de Ninoofse en de Vlaamse Poort, of aan de andere kant van de stad, in de volkse Hoogstraat.
VLAEMSCH TONEELVERBOND
Kats liet zich inspireren door Charles Helsen, een priester die na vele conflicten met de kerkelijke overheid de Johannietische Kerk, een eigen schismatieke kerkgemeenschap, had opgericht in Brussel. Helsen nam het in zijn sermoenen op voor de verschoppelingen en ging fel tekeer tegen de rijkdom van de kerk en de macht van de hogere clerus en de monarchie. Het duurde dan ook niet lang vooraleer de gevestigde machten aanstoot namen aan Kats toneelopvoeringen en hij mocht genieten van de bijzondere aandacht van de politie.
Amper een jaar na de oprichting van de ‘Maatschappij der Verbroedering’ was het amen en uit. Minister van Justitie De Theux greep persoonlijk in en Kats’ gezelschap kreeg een speelverbod opgelegd. Later, in 1850 om precies te zijn, begon het weer te kriebelen bij Kats en stichtte hij het ‘Toneel der Volksbeschaving’ dat in 1858 fusioneerde met vijf andere gezelschappen tot het Vlaemsch Toneelverbond dat aan de basis zou liggen van de oprichting van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) in 1877. Republikeins egalitarisme en kleinburgerlijk denken De strijdlustige Kats en zijn gezellen lieten zich niet intimideren door het verbod. Begin augustus 1836 organiseerden ze in ‘Het Wit Peerd’ in de Fabrieksstraat hun eerste bijeenkomst ‘voor de werkende klasse’. Een paar honderd ‘werklieden van alle soorten’ kregen lessen in republikeins egalitarisme en kleinburgerlijk denken: het paradijs van gelijkheid en broederlijkheid kon worden bereikt door enkele eenvoudige hervormingen en door vlijt en matigheid na te streven.
Naast de bijeenkomsten greep Kats ook naar het wapen van de pers en gaf hij naast de satirische tijdschriften ‘Uylenspiegel’ en ‘Peerlala’ ook zijn eigen weekblad ‘Den Waren Volksvriend’ en jaarlijkse almanakken uit. Om dat alles te bekostigen, kon hij rekenen op de steun van een aantal prominente democraten, liberalen en republikeinen, van wie de Waalse flamingant Lucien Jottrand de belangrijkste was.
KARL MARX
Tot in de jaren 1840 bleef Kats met wisselende regelmaat volksbijeenkomsten in Brussel en later ook elders in Vlaanderen beleggen. Maar politie en geheime agenten van het bewind zaten de republikeinse profeet van de gelijkheid op de huid. Tegen het grondwettelijk recht op vergaderen kon de politie niets beginnen, maar zij had andere middelen om de meetings te boycotten. De politie dwong immers de herbergiers hun lokalen te sluiten, vroeg de fabrieksbazen het bijwonen van de bijeenkomsten te verbieden en stuurde de bijeenkomsten door provocatie in de war.
KATS ZAG TONEEL ALS EEN UITSTEKEND MIDDEL VOOR AGITATIE EN PROPAGANDA
Op 4 september 1836 bijvoorbeeld kwam de stomdronken Brusselse politiecommissaris Courouble keet schoppen waarna een vechtpartij losbrak. De schuld hiervoor werd evenwel in de schoenen van Kats geschoven. Hij werd preventief aangehouden en verdween voor vijf weken achter de tralies. In augustus 1840 werd hij na nieuwe incidenten samen met enkele andere leiders van de meeting veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf, tweeduizend frank boete en het verlies van zijn burgerrechten voor vijf jaar. Zijn blad ‘Den Volksvriend’ ging hieraan ten onder en de meetings vielen een tijd stil. Dat belette echter niet dat Kats in november 1847, samen met Jottrand en de op dat ogenblik in Brussel verblijvende Karl Marx de ‘Association Démocratique Internationale’ stichtte, de voorloper dan de Internationale. Ook al zou Kats zich amper een half jaar later, na het verschijnen van het ‘Communistisch Manifest’, distantiëren van Marx.
KIEMEN GEZAAID
In 1843 had Kats’ schoonzoon Jan Pellering al de ‘Volksmaatschappij Agneessens’ opgericht, de moedercel van verenigingen als ‘Jan Breydel en Pieter De Coninck’ in Brugge, ‘Zannekin’ in Ronse en ‘Artevelde’ in Gent. Namen die duidelijk de Vlaamsgezinde inslag van die groeperingen verraadden. Zij deden aan democratische volksopvoeding en rekenden op het bondgenootschap met de progressieve burgerij om de republiek te vestigen. Maar zij telden slechts enkele tientallen leden en de spreekbeurten die zij organiseerden trokken nauwelijks publiek. Na de mislukking van de zogenaamde ‘hongermars’ in 1846, die de volksmaatschappijen gezamenlijk hadden gepland, stierven de meeste van die groeperingen een stille dood, maar ze hadden wél de kiemen gezaaid voor de vruchten die enkele decennia later door de sociaaldemocraten en de daensisten zouden worden geoogst…
LEZERSBRIEVEN
Cordon sanitaire
Pallieterke,
In 1982 kwam Mieke Vogels, samen met Jos Geysels, in Antwerpen op voor de communistische lijst ‘Ecologisch Links Alternatief’. Nadat niemand van die lijst verkozen werd (0,4 procent der stemmen), zochten zij een alternatief voor hun lucratieve politieke carrière. Zij zagen kansen en sloten zich aan bij Agalev van pater Versteylen. Het communisme was toen partijpolitiek uitgeteld, maar graag indoctrineerden deze ‘verworpenen der aarde’ bewust Agalev, waarvan ze een uiterst linkse en belgicistische partij maakten. Agalev werd aldus gekaapt door onder anderen Mieke Vogels en Jos Geysels, die uit een marxistisch clubje kwamen, waarna het milieu het uithangbord en de multicultuur de heilsleer werd. Politiek ligt Groen ook nu nog veel dichter bij PVDA dan bij een andere (centrum) linkse Vlaamse partij. Uiteraard waren Vlaams Blok en Groen toen al tegenpolen. Communist Geysels slaagde er evenwel in om alle partijen te overtuigen om nooit met Vlaams Blok in een coalitie samen te werken. Uiteraard was dit een godsgeschenk voor vele partijen die hierdoor vooral aan de macht konden komen in gemeenten, steden en provincies. Voor de communisten van Groen was het cordon ideologisch, voor de traditionele partijen een unieke kans om mee te kunnen besturen. N-VA is als enige partij tegen het cordon, maar past het rigoureus toe, omdat voor N-VA zo de vrijgeleide naar lokale, provinciale, Vlaamse en federale beleidsdeelname vlotter gewaarborgd blijft.
Geert Goubert, Destelbergen
Zonnepanelen
Pallieterke,
JAN HUIJBRECHTS
verbruik van zowat 3400 kWh, toen er op mijn dak nog geen zonnepanelen lagen. Geweldig toch, die alternatieve energie!
Dirk Vereyken, Berlaar
Erfenisrechten
Pallieterke,
De kersverse Vlaamse regering heeft beslist dat schenkingen van ouders aan kinderen of kleinkinderen niet onbelast mogen blijven. Vroeger moest u nog drie jaar in leven blijven na een schenking, zoniet mocht de fiscus weer komen ontvangen. Die termijn wordt nu opgetrokken naar vijf jaar. De politici zelf zullen daar niet het slachtoffer van worden, want zij hebben voorkennis. Het is de nietsvermoedende burger die gestrikt wordt. Nadat mijn vrouw was komen te overlijden, heb ik bijna 40.000 euro (veertigduizend!) aan ‘erfenisrechten’ moeten betalen op geld dat al belast was geweest. De slavernij werd wereldwijd afgeschaft in de 19de eeuw, maar regeringen voeren ze stapsgewijs terug in. Welkom in onze bananenrepubliekdemocratie! En een dikke proficiat aan al onze ‘volksvertegenwoordigers’!
Marc Bertrand, Edegem
Burgerschilden
Pallieterke,
Eindelijk eens een ontnuchterend artikel over zonnepanelen. Ik onthoud vooral de gigantische afvalberg die ons binnen de kortste keren te wachten staat. Ook de tip om de ‘slimme meter’ zo lang mogelijk buiten te houden, verheugde me: zo wordt het verhaaltje dat Fluvius steevast verspreid toch eens tegengesproken, want er is namelijk niets aantrekkelijks aan deze meter, alleen zal de gelukkige bezitter heel wat meer geld moeten afstaan. Over aftroggelen gesproken: mijn ‘groene’ elektriciteitsleverancier, Ecopower, rekent vanaf 1 januari 2024 nog snel een forfait aan voor mijn ‘terugdraaiende teller’. De riante som bedraagt 155,40 euro per jaar: dat zijn enkel euro’s meer dan het nooit afgesproken prosumententarief van 153,21 euro dat Fluvius om dezelfde redenen al jaren opeist. Blijkbaar willen alle energieleveranciers nog vlug een graantje meepikken, vooraleer iedereen ‘gejost’ wordt met een slimme meter. Men staat er niet bij stil, maar naast deze sommen zijn er nog het capaciteitstarief, een kost voor databeheer, een bijdrage aan het Energiefonds en recent het afnametarief, een bijdrage op energie en bijzondere accijnzen,… De afrekening wordt nu echt wel lachwekkend. Alle gekheid op een stokje: voor een verbruik van amper 144 kWh, goed voor de ronde som van 18,07 euro, bedraagt mijn eindfactuur dit jaar 423,36 euro! Dat is het bedrag dat ik 10 jaar geleden moest betalen voor een
Een lezersbrief insturen?
Zojuist hoorde ik op onze geliefde VRT dat, van de Amerikanen, de Israëli’s niet mogen schieten op Hamas-terroristen als die zich achter burgers verstoppen. Dat klinkt doodnormaal. Maar het principe gaat niet altijd op. Hieronder enkele regels uit mijn briefje aan ’t Pallieterke van 3 oktober 2013: “In het gascomplex van ‘Ain Amenas’ in het zuiden van Algerije zijn in januari 29 van de 48 westerse gegijzelden omgekomen, de meesten omdat de Algerijnse gendarmerie door het menselijke schild van gegijzelden op de terroristen schoot. Het overleven van de gegijzelden was geen prioriteit. De overwinning was dat wel. Dit was tenslotte een conflict tussen gelovigen en fanatieke gelovigen. Dat daarbij ongelovigen om het leven kwamen, was geen probleem.” En ja, de wereld zweeg. Niemand betoogde. Ook de VN was stil. Alleen het zeer beteuterde gezicht van Cameron onthulde iets van zijn ontzetting.
Frederik Maeyens, Kalmthout
Rome
Pallieterke,
Ik ben geen Antwerpenaar. Wat in de Koekenstad gebeurt, interesseert mij voor geen meter. Maar wat mij wel stoort, is de infantiele wijze waarop de N-VA haar verkiezingsoverwinning heeft gevierd, met de vele verwijzingen naar het oude Rome. Voor mij waren dat veeleer verwijzingen naar het Cirque du Soleil. Wat mij nog meer stoort, is de immense arrogantie van BDW, met name ten aanzien van de pers. Spaar ons alsjeblieft van die man als premier. Ook Rome is uiteindelijk gevallen.
Eddy Verpoten, Mechelen
Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
n Jacob Kats
De Zes
De voorbije twee weken schreef ik over de verkiezingsresultaten van de Franstalige partijen in enkele gemeenten van de Vlaamse Rand rond Brussel. Voor de goede orde: het ging over puur Vlaamse gemeenten waar Franstalige partijen (zoals UF) een lijst indienden.
Lezers van ’t Pallieterke weten natuurlijk ook dat er nog een aantal andere gemeenten zijn in de Rand rond Brussel: de zes faciliteitengemeenten. Ik noem ze nog even op: Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel, Drogenbos en Wezembeek-Oppem.
De zes faciliteitengemeenten zijn zo goed als volledig verfranst en er woont nog een minderheid aan Vlamingen
De faciliteiten werden toegekend in 1963 en in de grondwet gebetonneerd in 1988. Oorspronkelijk waren de faciliteiten bedoeld om de Franstaligen de tijd te geven om zich aan te passen en de taal, het Nederlands, te leren. In realiteit maakten de faciliteiten het voor de Franstaligen gemakkelijker om te migreren, meestal uit het Brusselse. Maar ze weigerden zich te integreren. Terwijl de zes faciliteitengemeenten in de jaren 1950 nog hoofdzakelijk door Nederlandstaligen bewoond werden, veranderde de situatie in 60 jaar tijd drastisch. De zes genoemde gemeenten zijn zo goed als volledig verfranst en er woont nog slechts een minderheid aan Vlamingen. Sint-Genesius-Rode
In 2018 haalde de Vlaamse eenheidslijst Engagement 1640 nog 7 zetels in de gemeenteraad van Sint-Genesius-Rode. Maar een dik jaar geleden kwam het tot een breuk met de plaatselijke N-VA-afdeling. Die werd door de andere partijen (cd&v, Vooruit en onafhankelijken) verweten te harde Vlaamsgezinde standpunten na te streven. Toen al werd voorspeld dat de enige Vlaamse schepen wel eens zijn sjerp zou moeten inleveren. De vrees is bewaarheid geworden. De Vlamingen kwamen met twee lijsten op: Accent 1640, de voortzetting van Engagement 1640, maar nu ook aangevuld met enkele
Franstaligen, en de lijst Voor Rode, met N-VA-kandidaten. In 2018 behaalde de Vlaamse eenheidslijst nog zeven zetels, nu haalt Accent 1640 nog vier zetels, waarvan een Franstalige. Voor Rode krijgt 1 zetel. Maar belangrijker in het verhaal: de enige Vlaamse schepen in het college haalde onvoldoende stemmen.
De lijst van de Burgemeester behaalde een absolute meerderheid en Sophie Wilmès zou in theorie burgemeester kunnen worden, al zal ze vermoedelijk de sjerp aan een partijgenoot overlaten gezien haar andere ‘activiteiten’.
In feite zijn er drie redenen voor het verlies van twee gemeenteraadszetels aan Nederlandstalige kant: de onderlinge verdeeldheid, de toename van het aantal Franstaligen en de afschaffing van de opkomstplicht. Er was geen opkomstplicht meer in Vlaanderen, dus ook niet in Sint-Genesius-Rode. Daardoor bleven meer Vlamingen op 13 oktober thuis, terwijl de Franstaligen dachten dat ze nog steeds verplicht waren te gaan stemmen, zoals in Wallonië en Brussel. Dat laatste geldt natuurlijk ook voor de andere vijf gemeenten. Kraainem
Ook in Kraainem is de achteruitgang van de Vlamingen wederom merkbaar. In 2024 waren er vier lijsten: LB Kraainem-Unie - een tweetalige, maar hoofdzakelijk Franstalige lijst -, de kartellijst MR-DéFI-Ind, de tweetalige lijst Pro Kraainem en N-VA. Kraainem-Unie haalde de absolute meerderheid. N-VA haalde in totaal nog 1,5 procent van de stemmen (of welgeteld 79 stemmen), terwijl dat in 2018 nog 4,2 procent (of 282 stemmen) was. Ook in deze faciliteitengemeente zal er geen Vlaamse schepen zijn.
Drogenbos
In Drogenbos behaalde de Lijst van de Burgemeester-Drogenbos Plus - Liste du Bourgmestre, een tweetalige maar vooral Franstalige lijst, de absolute meerderheid. Daarnaast waren er nog twee puur Franstalige lijsten: Alliance Francophone, goed voor 17,4 procent, en Union Francophone, goed voor 16,8 procent. Daarnaast was er nog go1620, een tweetalige lijst. Een eentalige lijst met Vlaamse kandidaten is in Drogenbos niet meer denkbaar.
Linkebeek
Linkebeek kennen we als gemeente waar nog het langst door de Franstalige gemeenteraadsleden geprovoceerd werd door bijvoorbeeld Frans te wauwelen tijdens de gemeenteraad, iets wat wettelijk verboden is. Het leverde jarenlange protestacties op van TAK en Voorpost. Linkebeek is ook de gemeente waar - voor zover ik me kan herinneren - de laatste grote Vlaamse betoging doorging. Maar dan moeten we al terugkeren naar september 2011.
Bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen kwamen in deze gemeente maar twee partijen op. LB (Lijst van de Burgemeester - Liste du Bourgmestre) behaalde de absolute meerderheid. De enige oppositiepartij was 1630LKB van de beruchte Thiéry Damien op kop. In 2018 was er nog de tweetalige lijst Activ met drie gemeenteraadsleden. Die lijst kwam in 2024 niet meer op en het (enige) Nederlandstalige gemeenteraadslid Roel Leemans (voorheen Activ) maakte de overstap naar de Lijst van de Burgemeester. Hij werd opnieuw verkozen en maakt nu kans om Vlaams schepen te worden. Leemans werd enkele maanden geleden benoemd tot centrumverantwoordelijke van het GC de Moelie. Daarvoor was hij algemeen directeur van Muntpunt in Brussel. De burgemeester Yves Ghéquière van Link@venir volgt zichzelf
HORIZONTAAL
A. Gedaagde
op. Met Leemans krijgt Linkebeek voor het eerst in een halve eeuw een Nederlandstalige schepen. Wezembeek-Oppem
In de faciliteitengemeente Wezembeek-Oppem behaalde de LB Union in 2018 de absolute meerderheid. Frédéric Petit werd burgemeester. Daarnaast was er nog WOplus, een eerder Nederlandstalige lijst aangevuld met anderstaligen. In 2024 behaalde die lijst nog maar één zetel, een verlies van vier zetels. Grote winnaar werd de nieuwe partij Horizon, die meteen ook de absolute meerderheid behaalde. Horizon is een tweetalige lijst, maar zo lezen we op de website: “Elk van de kandidaten op de Horizon-lijst engageert zich persoonlijk voor het respecteren en verdedigen van de geldende wetgeving en rechtspraak over het gebruik van talen in bestuurszaken in onze gemeente Wezembeek-Oppem. Dit duidelijke wettelijke kader is de conditio sine qua non voor het bestaan zelf van onze Horizon-lijst”. Nicolas Celis wordt de nieuwe burgemeester.
Wemmel
Net zoals in 2018 werd de tweetalige lijst LB Wemmel de grootste partij in Wemmel. De Nederlandstalige Walter Vansteenkiste was er de voorbije 12 jaar de burgemeester, maar had aangekondigd een derde termijn niet te ambiëren. Zijn opvolger wordt Erwin Ollivier. In vergelijking met de andere faciliteitengemeenten is het opvallend hoe veel Nederlandstaligen er verkozen werden op de lijst LB Wemmel. De andere lijsten Wemmel Plus en IC-GB profileren zich ook als tweetalig, maar worden vooral bevolkt door Franstaligen.
Besluit
De voorbije zes jaar waren er nauwelijks communautaire spanningen in de zes faciliteitengemeenten. De rabiate en provocatieve instelling van sommige Franstalige politici veranderde in een meer positieve aanvaarding van het Nederlands als bestuurstaal. Dat klinkt optimistisch, maar de realiteit is er natuurlijk ook: de instroom vanuit (vooral) Brussel en de toestroom van anderstaligen (uit Europa) moet ons waakzaam doen blijven. De vraag om de zes faciliteitengemeenten uiteindelijk op te laten gaan in ‘Le Grand Bruxelles’, blijft de ultieme wens van niet weinig Franstaligen. Afschaffing van de faciliteiten is enkel mogelijk door een grondwetswijziging op federaal niveau. Geen enkele Vlaamse partij durft dat onderwerp op de onderhandelingstafel te leggen.
Bob Maes: 100 jaar!
Afgelopen dinsdag was het feest in Zaventem: onze lezer Bob Maes mocht op die dag 100 kaarsjes uitblazen. Hij is uiteraard bekend als de oprichter van de Vlaamse Militanten Orde in 1950. De VMO was broodnodig als beschermploeg van Vlaamse bijeenkomsten die door socialistische knokploegen en tegenstanders werden verstoord. Na de ontbinding van de VMO in 1971 volgde een loopbaan als senator en gemeenteraadslid van de Volksunie. Vanwege onze redactie: van harte proficiat met uw 100 ste verjaardag!
B. Eenpansgerecht - Beginwoord van een sprookje
C. Rodium - Eenheid van luminantie - Opplakbriefjes
D. Tot één geheel maken
E. Woord dat naar jezelf verwijst - Deel van een roeiboot - Vrouwtjeshond
F. Kleine jager - Verzamelaars in het regenwoud van het Kongobekken
G. Vogelproduct - Lood - Smalle doorgangen
H. Met spek omwikkeld
I. Biljartterm - Pers. vnw.
J. Eetlepel - Goede naam - Zeerover
K. Strafwerktuig - Daar ter plaatse - Zwitserse rivier
L. Blaasinstrument - Dagdelen
VERTICAAL
1. Vlaams schrijver/dichter
2. Vragend vnw. - Wazig
3. Voormalige afkorting van het huidige VooruitGenerale Staf - Afloop van water
4. Vlaams cartoonist
5. Populair reliek dat in Brugge wordt bewaard
6. Allerlaatst - Hoofdslagader
7. Laatstleden - Bebotert - Bekeuring
8. Hoffelijke vrouw - Plaats waar iets ophoudt
9. Tegen het genoemde aan
10. Bestuurlijke eenheid - Amfibie
11. Onbemand luchtvaartuig - Slechtere
12. Onderbouwen
KARL VAN CAMP
X van de week!
Nee, het is genoeg geweest. Gent heeft een rijke geschiedenis. Het is een stad die alles en iedereen heeft moeten verdragen in zijn bestaan en toch overeind bleef. Maar nu is het op. De stad moet dringend in quarantaine en uitzieken voor het andere gemeenten aantast. In naam van de democratie.
Hafsa El-Bazioui, uittredend schepen voor Groen in Gent, komt niet meer in de coalitie. De schepen die graag uitpakt met haar hoofddoek in het kader van haar geloof in de democratie, liet de onderhandelingen met ‘Voor Gent’ springen. Of Mathias De Clercq, de leider van die lijst, liet haar een paar rondjes lopen om daarna te beslissen dat ze maar beter verder naar huis gaat. Dat kan ook. Ik wil best meegaan in de theorie van Groen dat het allemaal maar schijnonderhandelingen waren. Je kan Mathias er nu eenmaal niet van verdenken een betrouwbaar sujet te zijn. Je kan Mathias niet eens verdenken een sujet te zijn met enige staat van bewustzijn als het niet over zijn eigen persoontje gaat. Hoe dan ook, wat de waarheid ook mag zijn: de onderhandelingen zijn stukgelopen. The end! En wel omdat ze de teksten bij Groen niet groen genoeg vonden. Een legitiem standpunt, toch? Maar wel eentje dat gevolgen kan hebben voor de wensen om de stad te bestu -
ren. Zo gaat dat met de vorming van coalities. Het gebeurt deze dagen overal in Vlaanderen en in de rest van de wereld. En dat is allemaal heel vervelend voor de partij die afvalt. Alle begrip daarvoor.
Het licht
Anderzijds: zo wordt het politieke spel gespeeld. Zelfs al ben je strikt genomen de grootste partij. Dat is iets dat je als Groen moet erkennen en herkennen. Het buitenspel zetten van de grootste partij is zowat de basis van iedere deelname van de partij aan een coalitie. Dus wat bezielde de overtuigde moslima Hafsa om een post te brengen als “Gent is licht. Daar zal ik altijd voor strijden”? Mathias mag het weten. En dat is ongeveer hetzelfde als: niemand kan er een rationele verklaring voor vinden.
Allemaal heel vervelend voor de partij die afvalt
Dat de partij het dan bovendien nog nodig vindt om andere politieke partijen die wél willen onderhandelen te staan beschimpen voor het stadhuis, is helemaal verontrustend. De Voor Gent-onderhandelaars hadden verdorie politiebescherming nodig om buiten te kunnen komen. Dat de media zich ook nog eens suf zoeken voor een rationele verklaring dat Groen er deze keer niet bij is, siert hen. Je zou bijna willen zeggen ‘Hèhè, eindelijk, dat zou je altijd moeten doen’. Maar dat het licht zou uitgaan als Groen niet in de coalitie zit? Dat staat haaks op de geschiedenis van het licht. Zowel letterlijk als figuurlijk.
Profi ciat met je Vlaamse overtuiging!
ONDERTUSSEN
“Wat er klopt van al die wilde verhahahalen?
Ik ga het u niet zeggen”
De supernota van Bart De Wever krijgt steeds meer de allure van een huis-aan-huisblad. De inkt waarop het gedrukt wordt, is nog niet droog en het ligt al op straat. Je moet geen genie zijn om te weten hoe dat mogelijk is. Iemand in de ontwerpcoalitie heeft r echt totaal geen zin meer om mee te spelen op basis van dat document. Maar wie? We hadden een open gesprek met de formateur zelve over de slaagkansen van de ‘logische’ Arizona-coalitie. “Wie lekt? Geen idee. Misschien ben ik het wel.”
De fiscus zal straks met artificiële intelligentie kunnen nakijken of uw financiële handel en wandel wel koosjer is. Lees: of de overheid wel zijn deel van uw inkomsten krijgt. Verhuurders riskeren dan weer zwaarder belast te worden. De verhuurmarkt was voor de Belg het laatste toevluchtsoord om te beleggen zonder al te grote risico’s. Maar ook dat is buiten het planDe Wever gerekend. Het laatste lekje bij het ter perse gaan: misschien kunnen we straks wel op 62 met pensioen. Rest de vraag: Hey, Bartje, waar zijn we mee bezig?
dat prinsesje Elizabeth dat dan doorstuurt naar de krant. Onze troonopvolgster moeten we in de gaten houden. Ze heeft radicale ideeën opgedaan met al die buitenlandse studies. Iedereen is verdacht. Excuseer, ik moet even naar het toilet. (BDW verlaat de kamer en bulderlacht vijf volle minuten op de gang) Ik geloof dat ik er zo wel weer even tegen kan. Heeft u nog vragen?”
Wel ja, mag ik even opmerken dat al die lekken nu al duidelijk maken dat uw regering er niet zal komen?
Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds?
Splits zelf de sociale zekerheid!
Word lid van het VNZ.
“Ik wil allereerst zeggen dat degenen die dit allemaal lekken een hele grote verantwoordelijkheid op zich nemen. Deze regering van de laatste kans, is de enige manier om dit land nog te doen functioneren (schiet in de lach)… Excuseer, er zat iets in mijn keel. Wie dit allemaal op de straatstenen gooit, speelt met de - hahaha - toekomst van dit land en ik wil hem met aandrang vragen (grinnikt in zijn vuist) om daar mee op te houden. Ik vraag iedereen om nu sereen zijn verantwoordelijkheid te nemen (bijt op zijn lip). Voilà, dat vind ik toch belangrijk om mee te geven. Ernstig waar.”
Mensen maken zich wel zorgen over al
“Ik kan daar niks over zeggen. Dat begrijpt u toch wel, hé? Helemaal niks. Hihihi. Als ik u nu zou vertellen wat van die verhahahalen klopt en wat maar een ontwerp is, dan doe ik zelf mee aan het voeden van de geruchtenmolen. Het enige wat ik wel kan zeggen, is dat we hard werken en alles doen wat menselijk mogelijk is om België de regering te geven dat het verdient (barst in onbedaarlijk lachen uit).
Excuseer, dat dingetje in mijn keel is heel hardnekkig. Heeft u misschien een glaasje water?”
U moet toch wel een idee hebben over wie dit naar de pers lekt? Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat Bouchez niet echt staat te springen om de fiscus inzage te geven in geldstromen van de rijke-
“Geen commentaar. Ik wil niemand beschuldigen, zoals ik niemand wil sparen in deze onderhandelingen. Dit land staat op de rand van de afgrond, dat moet iedereen nu beseffen. Een klein duwtje… (giert het uit van het lachen) … kan voldoende zijn om het helemaal in het verderf te storten. (herpakt zich) Wie dat op zijn geweten wilt hebben, moet vooral zo verderdoen. Ik sluit niemand uit!”
Ook uw eigen partij niet?
“Niemand! Zelfs de koning niet. Die brave meneer heeft het niet makkelijk. Hij begrijpt er ook niks van. Het zou me niks verbazen als hij al die teksten laat rondslingeren en
DE WEVER: “Woehahahaha! Dat meent u toch niet? Dat zou een absolute ramp zijn. Als ik faal en terug naar Antwerpen moet, dan zitten we met een groot probleem. Wie gaat er dan nog een regering vormen? En met wie? We spelen met de toekomst, en dat op zes jaar van de 200ste verjaardag van ons dierbaar België. Maar goed, meer kan ik daar niet over zeggen (gooit een bundeltje op tafel). Kan u dit even voor me wegwerpen?”
Ik wil niemand beschuldigen, zoals ik niemand wil sparen in deze onderhandelingen
Na het vertrek van De Wever bekijken we de achtergelaten papieren. Op het voorblad staat: ‘Wetsvoorstel om alleen nog medische hulp te voorzien voor werkende mensen’.
