Om 3 uur ’s nachts werd Ann Spitaels uit Sint-Niklaas wakker door een luide knal. Drugscriminelen hadden aan de overkant van straat een explosief tot ontploffing gebracht. Verschillende huizen en auto’s werden beschadigd. Voor Ann bracht dat een akelige herinnering naar boven: ze was in 2016 ook al getuige van de aanslag in Zaventem en kan de menselijke ellende die ze daar aanschouwde moeilijk vergeten. Ze weigert echter van dat tragisch toeval een nieuwsfeit te maken. Het gaat er gewoon over dat je in deze stad, in deze samenleving, altijd zo waakzaam moet zijn, zo zegt ze. Het is soms zo slopend dat je er bijna ziek van wordt.
Werkstraf voor bommenlegger
HOE OVERHEID EIGENDOMSRECHT UITHOLT
Iedereen in de omgeving weet wat er elke avond gebeurt op het Prins Leopoldplein en in de naburige straten. Er is het sluikstorten, de overlast veroorzaakt door de Roma - dezelfden die Conner Rousseau tot zijn dronken uitlatingen hebben aangezet - en vooral de drughandel. Jonge allochtonen komen met hun patserbakken het plein opgereden, draaien het venster naar beneden en kijken dan goed rond of er geen politie in de buurt is. Veel zorgen moeten ze zich niet maken. De politie doet zijn best, maar heeft niet de middelen of het wettelijke kader om meer te doen dan symptoombestrijding. Het is al de tweede bomaanslag in Sint-Niklaas dit jaar. Het is duidelijk dat het Antwerpse probleem de rest van Vlaanderen aan het veroveren is. In de havenstad zelf wordt het ook erger. Vorige week publiceerde de Gazet van Antwerpen de indrukwek-
kende lijst van bomaanslagen van de laatste jaren. Alleen al tijdens het laatste jaar waren er 40 explosies in het Beiroet aan de Schelde. Op 15 april werd met drie bomaanslagen op één nacht een triest record gevestigd.
Alleen al tijdens het laatste jaar waren er 40 explosies in het Beiroet aan de Schelde
In de politiek is nog steeds het besef niet echt doorgedrongen dat we niet te maken hebben met voorlopige randverschijnselen, maar dat de parallelle wereld van de drugsmaffia steeds verder aan het binnendringen is in de rest van de samenleving. België glijdt op een systematische wijze af naar een narcostaat.
De gevestigde politiestructuren en het huidige wettelijke kader volstaan duidelijk niet om het probleem in te dijken. In een interview verder in dit blad geeft de korpschef van de politiezone Brussel-Zuid dat ook met zoveel woorden toe: “De beschikbare werkkrachten voor die drugsbendes zijn zo talrijk, dat het dweilen met de kraan open is.” Hij wijst er ook op dat de maffia vooral bij illegale verblijvers rekruteert. Het probleem zit ook bij de bestraffing en de strafuitvoering. Een drugdealer uit Antwerpen-Noord werd opgepakt met een voorraad cocaïne en een bom van het type dat wordt gebruikt voor aanslagen in het drugsmilieu. In maart legde de rechter hem alleen een werkstraf op. Dat hou je toch niet voor mogelijk?
We moeten de aanpak van Bukele, de president van Salvador, die tijdens zijn eerste mandaat de drugsgerelateerde misdaad met meer dan 90 procent kon terugdringen, niet letterlijk kopiëren. Wel belangrijk is het besef dat narcomisdaad niet meer kan behandeld worden als één van de zovele vormen van criminaliteit, maar een aparte, zeer gerichte aanpak verdient, met alle middelen die daarvoor nodig zijn. Ook de zeer kordate middelen.
“Ik word nog steeds opstandig van de avondklok”
JURGEN CEDER
Legerdienst
“Chef, ik heb gedaan met de gang te schuren.” “Ah... euh... schuur hem dan nog eens.” Neen, ik heb niet uitsluitend positieve herinneringen aan mijn jaar legerdienst in de jaren 1980. Ik herinner me vooral de verveling en het eindeloze wachten. Ik maakte deel uit van de marine-infanterie. Ik had zo’n combinatie van een matrozenpakje en een legerhelm al eens in een stripverhaal gezien en het leek me wel iets om me als boekenwurm te laten inlijven bij een gevechtseenheid.
Ach, het was niet allemaal kommer en kwel. Het afvuren van een zwaar machinegeweer of een mortier waren spectaculaire momenten. Boem. Patat. De fascinatie van jongens voor vuur en lawaai. Soms was het spannend, zoals die keer toen de instructeur me tegen de grond gooide omdat ik mijn handgranaat niet ver genoeg had weggeworpen. Soms was het grappig, zoals bij die landing met rubberboten vanuit zee waarbij ik mij pas op het strand realiseerde dat ik mijn geweer in de boot had laten liggen.
De dienstplicht was een ideetje van de Franse revolutionairen. Ze werd in 1798 ingevoerd door de Wet Jourdan-Delbrel. Weerbare mannen werden al eeuwenlang opgeroepen in geval van hoge nood, maar een permanente dienstplicht waarbij alle jonge mannen voor langere tijd werden gemobiliseerd, was nieuw. De Franse revolutionairen voerden ze in omdat ze massaal kanonnenvlees nodig hadden en omdat ze geloofden dat legers van gemotiveerde burgers betrouwbaarder waren dan de professionele legers van de Europese vorsten. De invoering van de dienstplicht leidde tot massale protesten en in onze streken zelfs tot de Boerenkrijg.
In de meeste Europese landen is de dienstplicht ondertussen weer afgeschaft of minstens opgeschort. Het was één van de zogenaamde vredesdividenden. Na de ineenstorting van het communisme was er in Europa geen nood meer aan grote legers. De taken konden goedkoper uitgevoerd worden door kleine legers van beroepssoldaten. Het spreekt voor zich dat de afschaffing of de opschorting een populaire maatregel was.
Sinds de oorlog in Oekraïne gaat de slinger weer de andere richting uit. In een aantal Europese landen, zoals de Baltische staten, Finland en Griekenland, is de dienstplicht nooit verdwenen. Landen als Duitsland, Frankrijk en Polen overwegen nu de herinvoering. Dat is nodig omdat er door de Russische dreiging weer grotere legers nodig zijn. Door de krapte op de arbeidsmarkt zetten te weinig jonge mensen de stap naar het leger.
Ik ben voorstander van de herinvoering van een zekere vorm van dienstplicht in het leger of gemeenschapsdienst op een andere nuttige plek. Er is niets fouts aan het idee dat jonge mensen zich enkele maanden ten dienste stellen van de gemeenschap. Dat moet dan wel op een slimme manier gebeuren, waarbij de talenten van die jonge mensen op de juiste manier worden gevaloriseerd. Er moet ook een redelijke verloning aan gekoppeld zijn. Het lijkt me dan wel billijk dat voor jongens en meisjes dezelfde regels gelden. Toen ik in mijn matrozenpakje rondliep, gold de dienstplicht enkel voor mannen. Tiens, ik heb de protesten van de feministen tegen die flagrante discriminatie precies gemist...
Dienstplicht kan ook fungeren als lijm voor een samenleving. Jonge mensen met heel verschillende achtergronden die elkaar anders nooit zouden ontmoeten, staan letterlijk schouder aan schouder. Ik weet nog welke pocket ik op de eerste dag van mijn legerdienst had meegenomen om tijdens de dode momenten te lezen: ‘Les croisades vues par les Arabes’ door Amin Maalouf. De andere jongens van mijn eenheid - West-Vlaamse vissers, bakkers, beenhouwers en metselaars - vonden dat bizar. Jij was aan het lezen. In een boek zonder prentjes. In het Frans dan nog wel, vertelden ze me later. Ze vonden me maar een rare snuiter. Ik ben niet helemaal zeker dat het jaar legerdienst hun mening veranderd heeft...
Waarom de Vlaamse en de federale formaties traag gaan
De Waalse regering is er al sinds 15 juli. Voor een nieuwe Vlaamse regering blijft het wachten tot een stuk in augustus of zelfs later. Federaal wordt een landing voorzien in de tweede helft van september. Ook al liggen de coalities klaar en weet men wat de beleidsaccenten zijn, het proces verloopt traag. De oorzaak ligt vooral bij Vooruit, maar ook bij cd&v.
Het is de absurditeit van het Belgische systeem van een constitutionele democratie. In de 21 juli-toespraak van staatshoofd Filip ging het over diens tevredenheid dat er relatief snel een intentieverklaring of basisakkoord is tussen de partijen voor de vorming van een nieuwe federale regering. Een die bovendien aan beide kanten van de taalgrens dezelfde meerderheid heeft. Tegelijk wees Filip op de noodzaak om de begroting te saneren. Het is bekend dat de volgende regering op zoek moet naar 27 miljard euro extra. De toespraak van het staatshoofd wordt gedekt door de regering-De Croo, die in lopende zaken is. Eigenlijk is dit een tekst van Alexander De Croo (Open Vld) zelf, die Filip dus laat zeggen dat de overheidsfinanciën er slecht voor staan. Een situatie die hij als eerste minister van de Vivaldi-regering zelf heeft gecreëerd. En dat de koning blij is met de nieuwe basis voor een volgende regering, is dus ook gedekt door De Croo, wiens partij niet alleen naar de oppositie verdwijnt, maar ook in haar voortbestaan is bedreigd.
Vooruit moet constant fietsen en achterom kijken
Alles lijkt echter trager te verlopen dan gedacht. Hier en daar duiken in de pers berichten op dat de onderhandelende partijen wat onenigheid hadden over de te volgen werkmethode, wat beide deadlines van begin augustus en 20 september al doet opschuiven. Daar komt nog bij dat er tussen 5 en 12 augustus een vakantieweek voorzien is. Kortom, voor 15 augustus zou men niet naar een hogere versnelling schakelen. Dus geen Vlaamse regering binnen een paar weken?
De christendemocraten zijn in hun oude slechte gewoontes aan het vervallen
Er is meer dat speelt dan die vakantieweken. Vooruit en cd&v blijven wat vervelend doen en lijken blijkbaar niet te beseffen dat zij als partijen een stuk kleiner zijn dan N-VA. We kunnen veel zeggen over ons slecht draaiende politiek systeem, maar in een democratie blijft het de regel dat wie de meeste stemmen heeft, ook op de eerste plaats komt om de lijnen uit te tekenen.
Geen machtspartijen meer
nog altijd bezig is. Wie hier enkel de pijlen richt op Vooruit, heeft het echter mis. Cd&v zit ook nog met een oude frustratie en denkt terug aan de tijd dat er 20 tot 30 procent werd gehaald. Maar die tijd als machtspartij is dus voorbij. Al lijken Sammy Mahdi en co dat nog niet door te hebben. Tijdens de onderhandelingen proberen de christendemocraten nog altijd om de eerste viool te spelen. Er is zenuwachtigheid omdat N-VA de oude zuilstructuren wil aanpakken. En vooral: men zit nog met een trauma van de vorige regeringsvorming en het aanhoudende wantrouwen, wat geleid heeft tot een vertrouwenscrisis toen het stikstofdossier op tafel kwam. Mahdi en co willen geen herhaling. Probleem is momenteel dat de christendemocraten in hun oude slechte gewoontes aan het vervallen zijn. Aan tafel zegt men A, maar elders - en meestal achter de rug - wordt een andere boodschap verspreid. Zoals met de geplande fusies van gemeenten… Op de tafel van de Vlaamse onderhandelingen ligt een voorstel om gemeenten te verplichten samen te gaan. Doel moet zijn om tot entiteiten van 40.000 inwoners te komen. Cd&v stapt mee in die piste, ook al levert de partij nu nog altijd een derde van de Vlaamse burgemeesters en dreigen er een pak in 2030 zo hun baan te verliezen. Alleen: parallel steunt de partij ook een petitiecampagne tégen de verplichte gemeentefusies. Wat is het nu eigenlijk? Dit bevordert de formatie geenszins en verklaart de aanzienlijke vertraging.
Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be
Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB
Elke week op donderdag in uw krantenwinkel
Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Stijn Derudder (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Simon Segers, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock www.pal.be
Filip uitte ook de wens dat de formatie niet ellenlang mag aanslepen. Maar uitgerekend rond 21 juli laat uittredend minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden weten dat de streefdatum van 20 september voor een federale regering niet echt een deadline is. “Er zit marge op die datum. Europa houdt rekening met de gemeenteraadsverkiezingen.” Kortom, de urgentie die de partijvoorzitters de voorbije weken hadden, is er blijkbaar niet.
Meer dan een vakantieweek uitstel
Een tijd geleden gingen waarnemers ervan uit dat er tegen begin augustus een Vlaamse regering zou zijn, waardoor men toch een maand na de Waalse regering zou kunnen aantreden. En 20 september zou voor de federale regering niet toevallig zijn vastgelegd, want tegen dan moet België aan de Europese Commissie duidelijk maken over welke periode en met welke maatregelen en hervormingen men de begroting gaat saneren. Al is het juist dat de absolute deadline half oktober is.
Dat lijken ze bij Vooruit en cd&v maar moeilijk te beseffen. Die twee partijen hebben trouwens respectievelijk hun op één na slechtste en hun slechtste resultaat ooit behaald. Dan zou men verwachten dat er niet zo hoog van de toren wordt geblazen. Er spelen ook andere elementen mee. Vooruit moet constant fietsen en achterom kijken. Het feit dat men pas na een lange vergadering groen licht gaf voor federale onderhandelingen, is logisch. Maar daar waren ook de rode vakbond en de socialistische mutualiteit aanwezig. Zij zien een regering met sterke N-VA-dominantie plus een MR met veel zelfvertrouwen als weinig geloofwaardige partners. Dat is een remmende factor. Ondertussen doen al vergelijkingen de ronde met de regering-Michel waar cd&v’er Kris Peeters de boel saboteerde en de regering-De Croo met een Georges-Louis Bouchez als stoorzender. Neemt de opnieuw op het schild gehesen Vooruit-voorzitter Conner Rousseau straks die taak op zich? Feit is dat er aan socialistische kant enige frustratie aanwezig is dat men niet meer in het tijdperk van SP als grote machtspartij zit. Als dat klopt, dan is het pijnlijk dat dit verwerkingsproces na zoveel jaren
Minder ministerposten dan ooit voor cd&v
Er speelt ook een ander element een rol. Cd&v zou inhoudelijk proberen zo veel mogelijk binnen te krijgen, omdat het de kleinste partij geworden is in de verschillende formaties en dus op minder postjes kan rekenen. Vlaams betekent dit wellicht maximum twee ministers. Federaal wordt dat nog moeilijker als kleinste partij van de coalitie. Aan Franstalige kant spreekt men van vier MR-ministers en drie voor Les Engagés. Aan Vlaamse kant is een verhouding drie N-VA, twee Vooruit en twee cd&v misschien realistisch als N-VA de premier en de Kamervoorzitter levert. Maar twee cd&v-topdepartementen ligt moeilijk. Vincent Van Peteghem is zeker van een grote post. Maar wat dan met Annelies Verlinden? Dit verklaart wellicht ook haar demarche in de media. Voor één of meer uittredende christendemocratische excellenties wacht straks onaangenaam nieuws in verband met de verdere politieke carrière.
Bart De Wever en Matthias Diependaele
DE NIEUWSTE AFLEVERING IN DE TRAGIKOMEDIE VAN DE AMERIKAANSE
POLITIEK: JOE OUT, KAMALA IN
Joe Biden werd overladen met lofbetuigingen na zijn beslissing om uit de race te stappen. “Dat hij naar het politieke landschap kijkt en besluit dat hij de fakkel moet doorgeven aan een nieuwe genomineerde, is zeker een van de moeilijkste beslissingen in zijn leven”, reageerde Obama. Ook heel wat vedetten uit de cultuursector, waar Republikeinen een zeldzaamheid zijn, brachten hem hulde. Acteur Robert De Niro: “Zijn beslissing is een daad van sluwe politiek en onbaatzuchtig patriottisme.”
Bijzonder geloofwaardig klonk het allemaal niet. Biden heeft eigenlijk onwaarschijnlijk lang geweigerd zijn politieke einde te aanvaarden. De opstandelingen van zijn eigen partij stonden al met geweren en bajonetten in zijn paleis voor hij zijn kroon wilde afzetten. Donateurs haakten af. De peilingen werden steeds ongunstiger. Een voor een begonnen de parlementsleden van zijn partij, allen ongerust over hun eigen herverkiezing, openlijk hun twijfels te uiten over zijn kandidatuur.
Lady MacBiden
We weten dat oude mensen heel koppig kunnen zijn. Biden, altijd al een kampioen in zelfoverschatting, bleef tot het einde toe verkondigen dat hij Trump zou verslaan. Hij geloofde dat waarschijnlijk zelf. Hij deed me denken aan de opa die weigert zijn autosleutels in te leveren nadat een dokter hem gezegd heeft dat hij beter niet meer kan rijden. En die zelfs boos wordt op zijn eigen kinderen wanneer zij de kleinkinderen niet meer met hem laten meerijden. Er wordt aangenomen dat de koppigheid van Biden in de hand werd gewerkt door zijn ambitieuze vrouw Jill. In de pers had die intussen al de bijnaam ‘lady MacBiden’ gekregen, een verwijzing naar de vrouw die in de tragedie MacBeth van Shakespeare haar man aanzet tot tiranniek gedrag en zelfs moord. Net na het catastrofale debat van haar man, verscheen ze op de voorpagina van Vogue in een galakleed van Ralph Lauren van 4.950 dollar. “Wij zullen blijven vechten”, zegt ze in het interview. Jill geeft graag de indruk van gedeeld leiderschap: “Echt, op zoveel verschillende gebieden vertel ik hem wat ik zie, wat ik hoor en hij snapt het. En dat is waar de magie gebeurt.” Heel wat Democraten, in paniek over hun politieke toekomst, hadden weinig begrip voor het koninginnengedrag van Jill Biden. Aanduiding bij acclamatie
Merkwaardig toch hoe gemakkelijk de lange traditie van voorverkiezingen nu wordt vervangen door een aanduiding bij acclamatie. Al de dag waarop Biden zijn exit aankondigde, hadden verschillende leidende Democraten hun steun uitgesproken voor Kamala Harris. Daaronder Bill en Hillary Clinton, Gretchen Whitmer, Elizabeth Warren, Gavin Newson en Joe Biden zelf. Ook de extreemlinkse vleugel van de partij, onder leiding van Alexandria Ocasio-Cortez, heeft zich achter Harris geschaard.
Alleen Obama bleef voorzichtig en pleitte voor een “proces dat toelaat dat de meeste geschikte kandidaat wordt aangeduid”.
Ook Nancy Pelosi zweeg aanvankelijk, maar bevestigde ondertussen haar steunbetuiging. In de linkse The New York Times had men eveneens liever een open wedstrijd gezien. Die lijkt er echter niet te komen. Mogelijk komt er nog een speciale procedure die de schijn van partijdemocratie wekt, maar die zal enkel dienen om de kandidatuur van Harris te bevestigen. Iets zoals de verkiezing van Rousseau bij Vooruit.
Harris’ retorische talenten zijn erg beperkt, zeker als ze gaat improviseren
De onpopulaire Harris is niet de beste keuze om het op te nemen tegen Trump, maar is wel de gemakkelijkste. Wanneer in de politiek aan collectieve besluitvorming wordt gedaan, komt men bijna altijd uit op de weg van de minste weerstand. Kamala Harris is als vicepresidente een logische opvolger voor Biden. Bovendien maken haar diversiteitskenmerken het een linkse partij zeer moeilijk haar opzij te zetten. ‘Woordsalades’
Op het eerste gezicht zou Kamala Harris een hapklare brok moeten zijn voor Trump. Ze slaagde erin minder populair te zijn dan Biden. Ze heeft politiek niets verwezenlijkt. Van haar enige belangrijke bevoegdheid, het immigratiebeleid, maakte ze een puinhoop. In een interview met NBC moest ze een jaar na haar aanstelling toegeven dat ze de grens met Mexico zelfs nog niet had bezocht.
Ook haar retorische talenten zijn erg beperkt, zeker als ze gaat improviseren. Voor iemand die blijkbaar te lui is om haar toespraken in te studeren, is dat een aanzienlijk nadeel. Harris’ onsamenhangende bedenkingen worden soms ‘woordsalades’ genoemd, omdat de woorden willekeurig door elkaar gegooid lijken. Geniet mee van dit inzicht van de vicepresidente: “Dus ik denk dat het heel belangrijk is, zoals jullie hebben gehoord van zoveel ongelooflijke leiders voor ons op elk moment in de tijd en zeker op dit moment, om het moment in de tijd te zien waarin we bestaan en aanwezig zijn, en om het te kunnen contextualiseren, om te begrijpen waar we staan in de geschiedenis en in het moment als het gaat om niet alleen het verleden maar ook de toekomst.” (Vertaling Deepl) Mogelijk zit daarin een diep verborgen wijsheid die ons gewone stervelingen ontgaat. Harris blijkt achter de coulissen ook een onaangenaam persoon. Haar kabinetsmedewerkers hielden het zelden lang
uit onder haar ‘toxische leiderschap’, zoals dat tegenwoordig heet. Ze wordt boos als iemand haar aanraadt een dossier in te studeren. Wanneer iets fout loopt, haalt ze uit naar haar medewerkers. Eén medewerker getuigde dat ze vooral gedreven wordt door onzekerheid. Zijn analyse doet terugdenken aan de problemen die bij ons Meryame Kitir tot ontslag hebben gedreven. Kitir was eveneens een diversiteitsbenoeming. Ze botste voortdurend met de medewerkers die haar het gevoel gaven een stuk bekwamer te zijn dan zijzelf. Het leidde in haar geval tot een zenuwinzinking en uiteindelijk ontslag.
‘Intellectueel lichtgewicht’
Voor ik word beschuldigd van misogynie, wil ik meegeven dat ik de meest giftige stukken over Kamala Harris heb gevonden bij andere vrouwen, zoals Zoe Strimpel van The Telegraph, die het heeft over “de giechelende idioot” en Lionel (een vrouw, ondanks de voornaam) Schriver op Unherd die haar “pijnlijk ongeschikt”, “een idiote diversiteitsbenoeming”’ en “een intellectuele lichtgewicht” noemt. Ik heb er mij reeds lang geleden bij neergelegd dat vrouwen andere vrouwen beter inschatten dan wij, mannen, dat kunnen.
Harris heeft ook al aangetoond hoe zwak ze is in presidentiële campagnes. In de voorverkiezingen van 2020 was ze een van de tegenkandidaten van Biden (die ze toen nog van racisme beschuldigde). Al na het tweede kandidatendebat, nog voor er één stem werd uitgebracht, moest ze afhaken omdat ze nauwelijks electorale steun kon verzamelen. In de peilingen kreeg ze nooit meer dan 3 procent van de Democratische kiezers achter zich.
Merkwaardig hoe gemakkelijk de lange traditie van voorverkiezingen nu wordt vervangen door een aanduiding bij acclamatie
Trump blufte al dat zij nog gemakkelijker te verslaan zal zijn dan Biden. Ik vermoed dat hij zich vergist. Het viel op, ook nadat de intredende seniliteit van Biden door het debat onmiskenbaar was geworden, dat de voorsprong van Trump slechts met enkele punten steeg. Genoeg om vrijwel zeker te zijn van de overwinning, maar het zou zeker geen aardverschuiving worden. De persoonlijke populariteit van Trump raakte nooit boven de 50 procent.
De werkelijkheid is dat de helft van de Amerikanen onder geen beding Trump opnieuw als president wil. Zij waren zelfs bereid in zijn plaats voor een man te kiezen die geen trap meer op kan zonder te struikelen, geen twee volzinnen na elkaar kan uitspreken en niet meer zelfstandig zijn weg van een podium kan vinden. Dat wil zeggen dat de lat zeer laag ligt voor Kamala Harris. Het moet ook voor haar best wel mogelijk zijn om beter te doen dan Biden. Ze lijkt trou-
wens wat gegroeid. Haar reactie op het desastreuze debat van Biden was eigenlijk vrij sterk.
Een wendbare pers
De pers, die een tijdlang kritisch over haar was, zal haar ongetwijfeld ook weer op het schild hijsen. Bij Biden zagen we al de bochten die daar kunnen genomen worden uit politieke opportuniteit. Toen men nog dacht dat Biden opnieuw kon winnen van Trump, verzekerde men ons dat hij achter de schermen mentaal nog steeds scherp staat. Na het fameuze debat en het besef dat Biden geen kans meer maakt tegen Trump, ontdekten ongeveer alle kranten plots dat hij eigenlijk ongeschikt is om nog president te worden. Biden werd vorige week nog de grond in geboord als een oude, ijdele man, die niet weet wanneer zijn tijd om te gaan gekomen is. Vandaag hebben dezelfden hem echter weer tot held uitgeroepen: en “zeer succesvolle president”, een “moedige en onzelfzuchtige patriot”.
De werkelijkheid is dat de helft van de Amerikanen onder geen beding Trump opnieuw als president wil
We zullen dezelfde wendingen bij Harris zien. Bij haar verkiezing was er gejuich over de eerste vrouwelijke en niet-blanke vicepresident. Haar onaangename manier van communiceren en haar onzichtbaarheid in het beleid maakten haar echter weinig geliefd bij het grote publiek. Ook de pers liet haar ten slotte vallen: in heel wat editorialen klonk ontgoocheling over hoe weinig Harris ervan heeft gebakken. Nu mogen we ons aan een volgende zwenking verwachten. Uit de relatieve onbekendheid van Harris kan nu een nieuw imago gedistilleerd worden. Deze verkiezing wordt een spannend avontuur waaraan iedereen in het bestel een Hollywood-einde zal willen breien: een half-zwarte, half-Aziatische vrouw, die uiteindelijk triomfeert op de oude, kwaadaardige blanke zakenman.
De ideologische verleiding
Ik denk dat Trump het dus nog lastig kan krijgen. Twee elementen kunnen evenwel in zijn voordeel spelen. Net zoals Biden, heeft Harris zich al laten kennen als iemand die zich niet gemakkelijk advies of regie laat welgevallen. De échte Kamala Harris is echter iemand die weinig gevoelens van sympathie opwekt.
En dan is er natuurlijk nog de ideologische verleiding. Links heeft al ontelbare keren de afstand slecht ingeschat tussen de ideeën van de culturele elites en die van de doorsnee-Amerikaan. Biden was in essentie een centrist die linkse thema’s overnam naarmate dat nodig was voor zijn carrière. Het is niet uitgesloten dat Kamala Harris zich door de linkervleugel laat verleiden tot radicalere stellingnames.
JURGEN CEDER
Kamala Harris en Joe Biden op 4th of July
Verstoord debat over eindige werkloosheidsuitkering
Het staat zo goed als vast dat de volgende federale regering de werkloosheidsuitkeringen in de tijd zal beperken. Daarmee verdwijnt een anomalie in de sociale zekerheid en het arbeidsmarktbeleid, en komt België in lijn met het gros van de andere EU-landen. Het was dan ook vreemd dat arbeidsmarktexpert Stijn Baert (Universiteit Gent) begin deze maand plots stelde dat het te laat is om die maatregel in te voeren. Hij vergist zich.
De Gentse arbeidseconoom Stijn Baert zegt vaak verstandige dingen. Maar de manier waarop hij zich in het debat rond de hervorming van het systeem van de werk-
Maken
De
loosheidsuitkeringen gemengd heeft, doet de wenkbrauwen fronsen. Waarover gaat het precies? Welnu, ook al bevinden de federale regeringsonderhandelingen zich nu nog in een vroege fase, het staat al bijna voor 100 procent vast dat België de werkloosheidsuitkeringen zal beperken in de tijd. Daarmee zou het aansluiten bij het gros van de andere EU-landen, waar de uitkering na twee of drie jaar wordt stopgezet indien men geen baan vindt. Arbeidsmarktexperts pleiten daar al lang voor: het is een signaal aan de werklozen dat men niet voor eeuwig in dat systeem kan blijven zitten. Tien jaar geleden slaagde de centrumrechtse Zweedse regering er niet in die maatregel door te voeren. Voor cd&v en de Franstalige liberalen van MR lag dat nog te gevoelig. Nu zijn die partijen er voorstander van. Idem voor Vooruit, dat op sociaaleconomisch vlak naar het centrum opschuift, en voor Les Engagés. De Franstalige centristen beseffen dat die ingreep nodig is om meer Walen aan het werk te krijgen. Degressiviteit en langdurig zieken
Nu die consensus gegroeid is, gooit Stijn Baert met een aantal opvallende standpunten roet in het eten. Hij vindt dat het tegenwoordig geen zin meer heeft om te praten over eindige werkloosheidsuitkeringen. Hij is eerder voorstander van sneller dalende uitkeringen (degressiviteit zoals dat heet). Tege-
Wever
lijk wijst hij erop dat het legioen langdurig zieken met 500.000 een stuk groter is dan de groep werklozen (280.000). Lees: men zou beter aandacht hebben voor de eerste groep. Baert slaat hier de bal meermaals mis. Ten eerste is het debat over de degressiviteit van de uitkeringen niet echt relevant meer. Ten tijde van de regering-Di Rupo (2011-2014) werd al een systeem ingevoerd om die uitkeringen sneller te doen dalen. Het klopt ook dat je in België kan geschorst worden als je niet voldoende naar een nieuwe baan zoekt, maar dat betekent het tijdelijke verlies van een uitkering. Zeggen dat de beperking van de werkloosheid in de tijd niet relevant is, is gewoon fout. De doorstroming naar werk ligt in België in Europees perspectief te laag. De oorzaak daarvan ligt onder andere bij de te uitgebreide werkloosheidshangmat. Een element dat de Gentse arbeidseconoom vergeet, is dat die eindigheid van de uitkering eindelijk een duidelijk onderscheid maakt tussen werkloosheid en bijstand, en er dus wel degelijk sprake is van een structurele scheiding van de twee systemen.
Je kan het systeem van degressiviteit aanpassen en tegelijk de uitkeringen in de tijd beperken
Ander opvallend voorstel van Baert is dat de uitkeringen aan het begin van de werkloosheid hoger mogen zijn om dan snel te dalen. Daar is iets voor te zeggen, maar zoals onder anderen arbeidsmarktspecialist Jan Denys (Ranstad) stelt: het is hier eigenlijk niet een of-of-, maar een en-endebat. Je kan het systeem van degressiviteit aanpassen en tegelijk de uitkering in de tijd beperken. Ook
deel van het en-endebat: je moet zowel focussen op de activering van de werklozen als op de langdurig zieken. Het één sluit het andere niet uit.
Politieke feeling
Baert lanceerde zijn voorstel begin juli en we mogen van geluk spreken dat zijn ‘verstoring’ van het debat over de eindige werkloosheidsuitkering niet direct publiek werd overgenomen door een kopstuk van de onderhandelende partijen. Want dan bestond het risico dat de hervorming van tafel werd geveegd. Stijn Baert is een slimme academicus, maar hij komt al te graag in de schijnwerpers én mist de nodige politieke feeling. Dat werd recenter nog eens bevestigd toen bekend raakte dat de vakbonden bij het met sluiting bedreigde Audi Vorst begonnen te pleiten voor brugpensioen op 60 jaar. Er volgde op sociale media al snel een verontwaardigde reactie van Baert die fulmineerde tegen dat brugpensioen en er zowaar een bedreiging voor de welvaartsstaat in ziet. Ook hier doet de uithaal van de arbeidseconoom de wenkbrauwen fronsen. Het brugpensioen is uiteraard een anomalie. Het brugpensioen of SWT (stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag) is door opeenvolgende verstrengingen aan het uitdoven. De voorbije acht jaar is het aantal bruggepensioneerden gedaald van 120.000 naar 20.000. Het is al lang niet meer mogelijk dat mensen op hun 55ste of zelfs 50ste in het systeem stappen zoals 20 tot 30 jaar geleden. Dat er straks nog een paar bijkomen na een sluiting van Audi, is te betreuren, maar het zullen zowat de laatste bruggepensioneerden zijn. Die ‘case’ verdient dan ook weinig aandacht. Of toch niet meer aandacht dan nodig.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
en co van België een nucleaire voortrekker?
Federaal formateur Bart De Wever (N-VA) zet volop in op kernenergie. Hij wil zoveel mogelijk bestaande kerncapaciteit behouden en tegelijkertijd inzetten op de bouw van nieuwe kerncentrales die voor 8 gigawatt aan extra vermogen moeten zorgen. Alleen blijkt de huidige uitbater Engie daar weinig zin in te hebben. Een andere Franse energiereus loert om de hoek.
Zonder de tegenstribbelende groenen in de regering, hoopt N-VA de overige partijen (Vooruit, cd&v, MR en Les Engagés) ervan te kunnen overtuigen om in te zetten op kernenergie. De partij van De Wever pleit al lang voor een nucleaire renaissance en het merendeel van de andere partijen is het daar in se mee eens. De startnota van de onderhandelaars van de federale regering zette dan ook fors in op kernenergie.
Verlenging van de kerncentrales
Enerzijds is er de verlenging van de levensduur van de huidige kerncentrales. In 2023 bereikten Alexander De Croo (Open Vld) en Tinne Van der Straeten (Groen) na lang onderhandelen een akkoord met Engie om de kernreactoren Doel 4 en Tihange 3 tien jaar langer open te houden, tot 2035. De Wever wil daar nog minimaal tien jaar aan toevoegen. Die reactoren zijn elk goed voor een vermogen van zo’n 1.000 megawatt.
Die verlenging had heel wat voeten in de aarde. Al in maart 2022 besliste de federale regering dat ze de twee jongste kernreactoren wilde openhouden. Na de Russische invasie van Oekraïne bleek dat het toch niet zo’n goed idee is om voor een substantieel deel van de energiebevoorrading afhankelijk te zijn van autoritaire landen. Om de kerncentrales langer open te houden, moest er een akkoord gesloten worden met Engie. Dat de Groen-minister van Energie Tinne Van der Straeten de onderhandelingen moest leiden, terwijl zij en haar partij in theorie tegen kernenergie zijn, zorgde voor heel wat kritiek vanuit de oppositie. Uiteindelijk nam eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) het dossier in handen en kwamen de federale overheid en Engie in december 2023 tot een akkoord.
De Wever zou de Belgische nucleaire veiligheidsvereisten willen onderzoeken om ze eventueel te versoepelen
mateur inzetten op nieuwe kernenergie. In de gelekte startnota staat de ambitie om minstens 25 SMR’s, kleine modulaire reactoren van de volgende generatie, te bouwen. Die moeten samen voor 8.000 megawatt nieuwe nucleaire capaciteit zorgen.
Engie wil niet
Doel 4 en Tihange 3 werden allebei in 1985 geactiveerd. In 2035 zullen ze vijftig jaar oud zijn. De meeste kerncentrales hebben een levensduur van om en bij de 50 jaar, al zijn er ook veel reactoren die langer actief kunnen blijven. De oudere reactoren Doel 3 en Tihange 2, die de afgelopen jaren al stilgelegd zijn, lijken nog moeilijk te heropenen. Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC), de ‘nucleaire waakhond’ van ons land, hanteert relatief strikte veiligheidsmaatregelen. Volgens De Morgen zou De Wever die Belgische veiligheidsvereisten willen onderzoeken, om ze eventueel te versoepelen richting het niveau van andere Europese landen.
Nieuwe kerncentrales
Het Franse energiebedrijf Engie heeft echter al aangegeven niet van plan te zijn om mee te gaan in het idee van een verdere levensduurverlenging. De modaliteiten van de huidige verlenging tot 2035 zijn nog niet helemaal duidelijk. Bovendien zegt het bedrijf dat het al grote concessies gedaan heeft in andere bronnen van hernieuwbare energie, waaronder grote offshore windmolenparken. Daardoor zouden grote investeringen in kernenergie geen mogelijkheid zijn. De Fransen lijken dan weer wel geïnteresseerd in de bouw van goedkopere, rendabelere gascentrales. Doel 4 en Tihange 3 tien jaar extra openhouden, tot 2045, zou een kostprijs van nog eens 2 miljard euro met zich meebrengen. Of die factuur voor de federale overheid of voor Engie is, hangt af van de onderhandelingen tussen beide partijen. Afgelopen vrijdag zat De Wever voor het eerst samen met de top van Engie Electrabel, de Belgische tak van het Franse bedrijf.
Het moet gezegd: als het op kernenergie aankomt, is De Wever enorm ambitieus. Naast de verlenging van minstens Doel 4 en Tihange 3, en eventueel ook de oudere reactoren, wil de for-
Er is echter één probleem. Zowel voor de verlenging van de bestaande kerncentrales als voor de bouw van nieuwe reactoren, staat Engie Electrabel op de rem. Technisch zijn zowel de bouw van nieuwe reactoren als de verlenging van de oude mogelijk, maar Engie heeft al jaren geleden besloten om de Belgische kernreactoren af te stoten. Begin 2021 schrapte het bedrijf de waarde van de laatste twee reactoren zelfs uit haar boeken. Logisch, aangezien de wet op de kernuitstap toen al bijna 20 jaar lang elke vorm van (nieuwe) kernenergie verbood. Maar toen kwamen de Russische invasie, de energiecrisis en uiteindelijk de bocht van de federale Vivaldi-regering. Een verlenging van Doel 4 en Tihange 3 met nog eens 10 jaar extra is niet aan de orde voor Engie Belgium, net als de bouw van Belgische SMR’s. Als De Wever zijn nucleaire plannen wil waarmaken, zal hij dus op zoek moeten gaan naar een andere partner, bijvoorbeeld EDF. De Franse energiereus participeert al jarenlang voor een tiental procent in Doel 4 en Tihange 3, en blijft bij de verlenging ook voor 10 procent mede-eigenaar. EDF is 100 procent eigendom van de Franse staat en richt zich wél op nucleaire energie. Alle Franse kernreactoren zijn eigendom van EDF en daarnaast heeft en bouwt het bedrijf nog reactoren in onder meer het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika, China en India. In totaal is ongeveer 20 procent van de wereldwijde nucleaire capaciteit in handen van EDF. Als Engie zou blijven weigeren, bestaat de kans dat EDF de participatie volledig overneemt.
Stijn Baert
Hoe zou het nog met PVDA gaan?
Het is een beetje stilletjes rond PVDA sinds de verkiezingen. Vóór 9 juni werd er ernstig rekening mee gehouden dat de partij wel eens zó goed zou kunnen scoren dat ze in de Waalse regering zou kunnen eindigen. Daar kwam echter niets van in huis. Toch gaat het de partij tegenwoordig voor de wind, tenminste als we op hun website afgaan.
We geven toe dat de website van een politieke partij geen betrouwbare barometer is om te weten te komen hoe het met haar gesteld is. Bovendien kennen ze bij PVDA iets van communicatie en lijkt het op hun website altijd wel alsof de internationale revolutie en de finale omverwerping van het kapitalisme geen kwestie van jaren of maanden meer is, maar hooguit nog een paar weken of zelfs maar dagen.
PVDA is blijkbaar vergeten dat het precies de extreemlinkse koers van Corbyn was die Labour zo lang in de oppositie gehouden heeft
Toch valt het verschil met bijvoorbeeld Groen op, waar ze een beetje wanhopig oproepen om mee het verschil te maken en in het Engels hengelen naar de stem van buitenlanders voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Bij Open Vld lijkt de win-
kel dan weer volledig dicht en zijn ze vooral bezig met hun eigen voorzittersverkiezingen. Dan sluit de website van PVDA veel beter aan bij die van N-VA en Vlaams Belang, waar er volop activiteit is.
Tevreden met zichzelf
Eén ding is zeker: bij PVDA zijn ze tevreden over hun uitslag van 9 juni en daar kan je niet naast kijken. Peter Mertens mag in een lang interview uitgebreid analyseren hoe de partij in Vlaanderen verdubbelde en sterk groeide in Brussel. En ook al geeft hij toe dat de partij in Wallonië de groei van MR en Les Engagés niet kon stuiten, toch merkt hij na wat zelfkritiek op dat PTB er de linkse partij was die het best standhield. Dat de partij zich op haar website uitgebreid zou wentelen in zelfbeklag, hadden we natuurlijk ook niet verwacht. Maar een voorzichtige titel als ‘Een teken van hoop’ boven het interview verraadt toch een lichte ontgoocheling over de verkiezingsuitslag, hoe positief de toon van het artikel ook is.
Maar ook met NFP en Corbyn
Maar PVDA ziet nog meer tekenen van hoop, en wel in twee van onze buurlanden. In Frankrijk is er het onverwacht goede resultaat van het linkse NFP (Nouveau Front Populaire), dat volgens PVDA “extreemrechts nog steeds kan dwarsbomen”. Sindsdien lijkt dat linkse blok vooral uit te munten in het dwarsbomen van mekaar, waardoor het maar niet aan zet komt, maar dat is dan ook iets waar links in Frankrijk een patent op lijkt te hebben.
We hadden eigenlijk meer Gaza verwacht op de website van PVDA
PVDA put ook hoop uit de herverkiezing van Jeremy Corbyn in Groot-Brittannië, als een waarschuwing aan het adres van de zegevierende partijvoorzitter van Labour Keir Starmer. De partij stipt daarbij aan dat Labour onder Corbyn een veel linksere koers voer en ziet zijn herverkiezing als onafhankelijke als een een oproep om Labour opnieuw een ruk naar links te geven. PVDA is blijkbaar vergeten, of heeft nooit willen begrijpen, dat het precies de extreemlinkse koers van Corbyn was die Labour zo lang in de oppositie gehouden heeft. Ook het antisemitisme dat onder Corbyn welig mocht tieren binnen Labour, is PVDA alweer vergeten, of kon haar nooit deren. Wat dat laatste betreft, hadden we eigenlijk meer Gaza verwacht op de website van PVDA. Maar misschien heeft men bij PVDA gemerkt dat dat thema bij het gewone volk niet op dezelfde manier leeft als bij de linkse bobo’s die de dienst uitmaken in de Vlaamse en internationale media?
Audi Brussel
Maar of een algemeen moratorium op fabriekssluitingen op Europees niveau de oplossing zal brengen, is een andere vraag, en al zeker niet de eis om over te stappen naar een ander ‘model’. Dat model, met “een totaalplan om de productie, de ontwikkeling van infrastructuur en de juiste verdeling van modellen te organiseren”, lijkt immers verdacht veel op een soort van nationalisering op Europees niveau. Opmerkelijk: over de dumpingpraktijken vanuit China zwijgt de partij als vermoord.
ManiFiesta
Ondertussen maakt de partij zich op voor ManiFiesta, het jaarlijkse festival dat haar ledenblad Solidair samen met Geneeskunde voor het Volk organiseert. Helmut Lotti tekent dit jaar opnieuw present, zoals hij ook in 2021 deed.
Een andere gekende artiest is Laura Tesoro, die eerder dit jaar nog voor ophef zorgde door met een Palestijnse vlag te zwaaien op ‘Zie ze doen’, een evenement georganiseerd door de Vlaamse regering naar aanleiding van het EU-voorzitterschap van België. Het zal de lezer niet verbazen dat ze dezer dagen in de media enthousiaste en lovende kritieken krijgt omwille van haar optreden op de Gentse Feesten. Had ze met een Israëlische vlag gezwaaid en stond ze op de affiche van de familiedag van het Vlaams Belang, dan zou haar muziek en haar optredens onze journalisten misschien iets minder kunnen bekoren - zuiver artistiek gesproken, natuurlijk.
Laten we afsluiten met hetzelfde op te merken over ‘Omdat het kan’ en Average Rob, ook op de affiche van ManiFiesta. Toevallig of niet heeft Average Rob ooit nog gewerkt bij Humo en StuBru, en volgens de kenners deden die twee het afgelopen weekend o zo fantastisch op Tomorrowland… FILIP VAN
LAENEN
Dan is Audi Brussel veel prominenter aanwezig, en op dat thema speelt de partij een thuismatch waar geen enkele andere partij haar kan verslaan. De schuld voor de sluiting ligt uiteraard bij de incompetente bazen, maar evengoed bij ‘de politiek’ die wel elektrische auto’s eist, maar vervolgens niet inzet op de nodige infrastructuur en er bovendien geen probleem mee lijkt te hebben dat de meeste elektrische auto’s onbetaalbaar blijven. Op dat punt kan je PVDA niet eens ongelijk geven.
Groene energie en groene waterstof: grillig, duur en onberekenbaar
De ambitie om groene waterstof te produceren is een illusie gebleken en past in het rijtje van nepverhalen om onze economie te laten draaien op energie uit zon en wind. Toch is er reden tot optimisme, want kernenergie vormt een wissel op de toekomst. Ook al staat Engie fors op de rem.
Om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen, sloot minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) een partnerschap met Oman af voor de invoer van groene watertof en andere hernieuwbare moleculen, gemaakt met zon en wind. Aanvankelijk ging het om een bescheiden bijdrage, maar tegen 2050 zou de omvang van deze energie moeten groeien tot ruim 100 terawattuur.
Onbetaalbaar
Waterstof zou worden ingezet voor industrie, scheepvaart en vrachtverkeer. Tinne Van der Straeten plande ruim 160 kilometer pijpleidingen voor het vervoer van waterstof, die deels door de Europese relancemiddelen zouden worden bekostigd. ‘‘Wat goed is voor het klimaat, is goed voor bedrijven en goed voor iedereen”, predikte de groene minister van Energie. Het hele project zou niet enkel CO 2 uit de lucht halen, het zou tevens 10.000 jobs creëren.
Milieuvriendelijke energieproductie kan enkel door kernenergie worden gegarandeerd
Deze week riep de Europese Rekenkamer de Europese Commissie op om de groene waterstofstrategie tegen het licht te houden en ‘realistische streefcijfers’ te hanteren. Volgens de Europese Rekenkamer is de productie en de invoer van 10 miljoen ton waterstof tegen 2030 vooral een politieke zet die niet ingegeven is op basis van grondige analyse. De Commissie zou geen goed zicht hebben op de werkelijke behoefte en de financiële middelen die daar tegenover staan. Bovendien zou de invoer ons minder af-
hankelijk maken van Rusland, maar des te meer van andere landen met een al even bedenkelijke reputatie.
Engie moet de plannen om een groot waterstofproject in Charleroi te ontwikkelen voor onbepaalde tijd uitstellen. Bovendien loopt ook een Amerikaans project in Antwerpen ernstige vertraging op. De initiatiefnemers verwezen naar de escalerende kosten. Intussen werd om dezelfde redenen een kruis gemaakt over een grote waterstoffabriek in Oostende. Ook projecten in Gent en Zeebrugge worden om dezelfde redenen uitgesteld. In andere landen - zoals Frankrijk en Spanje - zien we dezelfde ontwikkelingen.
Illusie
Waterstof wordt gewonnen door elektrolyse. Door water onder stroom te zetten, kan het worden gesplitst in zuurstof en waterstof. Daarvoor zijn enorme hoeveelheden groene energie nodig om dergelijk project enigszins levensvatbaar te maken. 99,9 procent van de wereldwijde productie is grijze waterstof, gewonnen door het gebruik van fossiele brandstoffen. Groene waterstof wordt gewonnen door zonne- en windenergie en is door onder andere de grote infrastructurele investeringen een flink stuk duurder dan grijze waterstof.
Bovendien hangt groene waterstof af van de goodwill van de zon en de wind. Zon en wind moeten eerst stroom maken om water om te zetten in waterstof. Vervolgens is er opnieuw groene stroom nodig om van waterstof elektriciteit te maken. Bij die transities gaat heel veel energie verloren, die bij gebrek aan zon en wind kan oplopen tot 70 procent.
Ahmed Aboutaleb - burgemeester van Rotterdam - had het lumineuze idee om een fabriek in Afrika te ontwikkelen en reisde af naar
Namibië. Maar het transport van waterstof is een dure onderneming, omdat die eerst in ammoniak moet worden omgezet en vervolgens moet worden getransporteerd in schepen die niet bepaald op groene energie varen.
99,9 procent van de wereldwijde productie is grijze waterstof
De illusie van de groene energie wordt daarmee andermaal benadrukt. Zonlicht en windkracht zijn grillig en vaak onbeschikbaar. Bovendien heb je heel veel windmolens en zonnepanelen nodig om het verschil te maken. De productie en de afbraak van deze infrastructuur is niet bepaald milieuvriendelijk. Bovendien lopen de integratiekosten van deze energie precies door de grilligheid enorm op. Bij overproductie gaat veel groene stroom verloren, maar bij een onderproductie heb je een back-up nodig om extra elektriciteit op te wekken.
Kernenergie
Om groene stroom te garanderen, heb je een stabiele productie van elektriciteit nodig. Een milieuvriendelijke productie kan enkel door kernenergie worden gegarandeerd. Formateur De Wever wil hard inzetten op kernenergie, maar Engie wil het enkel hebben over de verlenging van Doel 4 en Tihange 3. Door de intrinsieke fysische voordelen - energiedichtheid en de mogelijkheid tot hoge temperaturen - vormt kernenergie trouwens de enige milieuvriendelijke variant voor industriële toepassingen en voor de productie van waterstof. Een kernreactor is en blijft een dure investering, maar zorgt al decennia voor stabiele elektriciteitsproductie en heeft een beperkte oppervlakte nodig. De meest moderne varianten zijn trouwens goedkoper, veiliger en produceren een beperkte hoeveelheid laag radioactief afval. Het vormt de enige uitweg om onze economie verder te decarboniseren.
Jan Peumans (73) zal bij de gemeenteraadsverkiezingen opnieuw de rol van lijstduwer op zich nemen in Riemst, net zoals hij dat deed bij de verkiezingen voor het Vlaams Parlement.
Bij de verkiezingen van 9 juni stond Jan Peumans (N-VA) ook op de lijstduwersplaats voor het Vlaams Parlement. Hij raakte verkozen, maar besloot om niet te zetelen, waardoor Andy Pieters, de voormalige kabinetschef van Zuhal Demir, in het parlement belandde.
Neoliberaal
De 73-jarige Peumans besloot om niet te zetelen, naar eigen zeggen omdat hij het “neoliberale beleid” van een mogelijke minister als Annick De Ridder (de Antwerpse havenschepen, red.) niet zou willen verdedigen.
Jan Peumans was ruim tien jaar lang burgemeester van Riemst, al levert cd&v sinds 2007 de burgemeester, de laatste jaren met een absolute meerderheid. Peumans is zelf nog fractie-
leider in de gemeenteraad. Of hij na de verkiezingen nog in de gemeenteraad zal zetelen, valt af te wachten. De kans dat er bij N-VA Riemst een ‘neoliberale’ schepen of burgemeester opduikt, lijkt relatief klein.
Koen Geens
Ook Koen Geens (cd&v) neemt bij de gemeenteraadsverkiezingen het lijstduwerschap op zich, net als bij de verkiezingen van 9 juni en de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. In zijn thuisdorp Huldenberg (Vlaams-Brabant) wordt Open Vld de grootste partij van de gemeente: de liberalen haalden de laatste keer liefst 44 procent van de stemmen, tegenover 18 procent voor cd&v.
WANNES NEUKERMANS
Zus van Conner Rousseau stapt in politiek
Eloïs Rousseau, de jongere zus van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau, stapt in de politiek. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober zal ze te vinden zijn op de Vooruit-lijst in Kortrijk. Dat schrijft Het Laatste Nieuws.
Eloïs Rousseau op 27ste plaats voor Vooruit in Kortrijk
Eloïs Rousseau (27) verhuisde vijf jaar geleden van Sint-Niklaas naar Kortrijk en stapt nu in de politiek: ze staat op de 27ste plek op de lokale lijst. Momenteel wordt Kortrijk bestuurd door Open Vld van Vincent Van Quickenborne, Vooruit en N-VA. Bij de verkiezingen van 9 juni haalde Vincent Van Quickenborne in heel West-Vlaanderen nog ‘slechts’ 14.200 voorkeursstemmen, een groot verlies in vergelijking met de ruim 40.000 voorkeursstemmen die hij in 2019 haalde. Of dat gevolgen heeft voor de gemeenteraadsverkiezingen, is nog onduidelijk.
WANNES NEUKERMANS
Open Vld en MR trekken in stad Brussel samen naar verkiezingen
Open Vld Brussel wacht de algemene vernieuwingsoperatie bij de Vlaamse liberalen niet af en verandert haar naam naar Open BXL. Vijf Nederlandstalige kandidaten van Open BXL zullen een plek krijgen op de tweetalige MR+-lijst in de hoofdstad. Burgemeesterskandidaat David Weytsman (MR) trekt die lijst.
Begin juli maakten MR en Open Vld al bekend dat ze in Brussel samen naar de kiezer zouden trekken. Op die manier zou men onder de noemer MR+ willen voorkomen dat er een uiterst linkse meerderheid met PS-Ecolo en PTB zou komen.
De eerste Nederlandstalige kandidaat op de lijst is Frederik Ceulemans, op de elfde plek. Hij was tot voor kort woordvoerder en raadgever stedenbouw van de liberalen in het Brussels Parlement. Nadien volgen nog Charlotte Schoefs, Dominique Verbesselt en Frederic Masil. Ook Frédéric De Gucht, kandidaat-voorzitter van Open Vld en voorzitter van de Brusselse afdeling, staat op de lijst. WANNES NEUKERMANS
Sander Loones op zoek naar nieuwe staatshervorming
Vlaams Parlementslid Sander Loones (N-VA) zal de komende weken druk in de weer zijn. Als deel van het federale onderhandelingsteam heeft hij de opdracht gekregen om bij de Arizona-partijen te gaan horen welke stappen richting een nieuwe staatshervorming voor hen bespreekbaar zijn.
Sander Loones zal bij de federale regeringsonderhandelingen een team leiden dat zich bezig moet houden met het communautaire luik. Hiervoor zal hij met alle partijen samenzitten die een coalitie willen vormen op federaal vlak en polsen wat voor hen mogelijk is bij een nieuwe staatshervorming. De N-VA’er zal dus samenzitten met onderhandelaars van Vooruit, cd&v, MR en Les Engagés.
N-VA hoopt met Loones een confederale wind door het land te laten waaien
Volgens Bart De Wever en zijn partijgenoten zijn institutionele hervormingen nodig om het land terug op orde te zetten. “Voor de sanering heb je tien jaar nodig én structurele hervormingen, inclusief hervormingen van de structuur zelf”, klinkt het. N-VA
hoopt met Loones een confederale wind door het land te laten waaien.
Hoe zou een zevende staatshervorming eruit kunnen zien?
De Wever wil graag dat enkele huidige federale bevoegdheden, fend. In
Wie mag er stemmen op 13 oktober?
Op zondag 13 oktober kiest Vlaanderen zijn nieuwe gemeente- en provincieraden. Sinds het afschaffen van de lokale opkomstplicht móét je niet langer naar het stemhokje. Ook niet-Belgen mogen in bepaalde gevallen gaan stemmen in oktober.
Niet-Belgische inwoners mogen enkel voor de gemeenteraad stemmen, niet voor de provincieraad. Als zij mee willen beslissen over de samenstelling van de gemeenteraad, moeten ze zich laten registreren. Na de registratie gaat de gemeente na of de buitenlander voldoet aan de specifieke kiesvoorwaarden. Belgen hoeven zich niet vooraf aan te melden: zij mogen zich op 13 oktober met hun stembrief naar het stemhokje begeven.
de federale regering zijn verschillende ministers dan bevoegd voor eenzelfde materie, elk binnen hun eigen regio. Jean-Luc Dehaene was voor die ‘bicefale’ methode de inspiratiebron, maar toch is het niet zeker in hoeverre cd&v daar nu nog in wil meegaan. De federale regering een apart beleid laten voeren in de deelstaten, dreigt volgens de christendemocraten tot vernietigingen bij het Grondwettelijk Hof te leiden. Bij de Waalse Les Engagés lijkt er nog minder enthousiasme te bespeuren.
Afschaffing Senaat
De Wever wil ook de Senaat afschaffen. Sinds de oprichting van de Senaat in 1831 staat het bestaan van die assemblee ter discussie en zijn politici op zoek naar een zinvolle invulling voor de ‘tweede kamer’. De Senaat heeft in de praktijk niet veel macht meer, al is ze wel nog nodig om de grondwet te wijzigen. Dat ‘tweede federale parlement’ komt slechts 10 keer per jaar samen, maar had toch een kostenplaatje van ruim 40 miljoen euro in 2023. Heel wat partijen zeggen voorstander te zijn van een afschaffing van de Senaat. Nu de nieuwe senatoren hun eed hebben afgelegd, is het ook effectief mogelijk om een stemming te organiseren over de toekomst ervan.
DYLAN WAGEMANS
Niet-Belgen mogen enkel voor de gemeenteraadsverkiezingen stemmen
Meerderjarige niet-Belgische burgers van een lidstaat van de Europese Unie die willen stemmen, moeten zich voor 1 augustus ingeschreven hebben. Voor niet-Belgen afkomstig van buiten de EU zijn de voorwaarden iets strenger. Zij moeten ten laatste op 31 juli 2024 kunnen aantonen dat ze minstens vijf jaar lang wettelijk in België verblijven alvorens ze mogen stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen.
WANNES NEUKERMANS
Jan Peumans
Sander Loones
David Weytsman
Zuur links en dom rechts
Een jaar lang mocht ik een column inspreken aan het einde van de wekelijkse talkshow van omroep Ongehoord Nederland, die keurig onder de paraplu van de de staatsomroep is ondergebracht. ON! wordt door zuur links systematisch afgeserveerd als dom rechts en het kostte de talkshow veel moeite om gasten te krijgen. Via mij werden mensen als Wim van Rooy en prominenten van Vlaams Belang uitgenodigd.
Niet lang daarvoor was ik door GeenStijl - een van de laatste bolwerken van onafhankelijke journalistiek tussen de vrijwel volledig door de Vlaamse kartelmedia gegijzelde Nederlandse media - weggekocht bij de Volkskrant. Mijn liefste vijanden riepen in koor: je bent het mooiste podium van Nederland kwijt en nu kan je die P.C. Hooft-prijs ook op je vette pens schrijven, eng rechts kereltje!
Nou vind ik mijzelf helemaal niet rechts, al moet ik eerlijk bekennen dat ik dol ben op Louis-Ferdinand Céline, Curzio Malaparte, Gabriele D’Annunzio, Jan Montyn en Jean Genet.
Dom links smijt hun schitterende werken het liefst op de brandstapel, maar als we zo gaan beginnen, kunnen we ook de Bijbel en de Koran in de fik steken, al zullen de policor-extremisten dan piepen dat de Koran een geweldig boek is waaruit wij veel kunnen leren. Ruim een jaar geleden werd ik gevraagd om columnist te worden bij De Andere Krant - het summum van de alternatieve media in Nederland - en toen waren de rapen pas echt gaar. Iemand die wordt uitgenodigd als columnist bij GeenStijl, Ongehoord Nederland, De Andere Krant en ook nog eens een column bij ’t Pallieterke heeft, die moet wel een fascist zijn. Maar als ik zo rechts was, was ik heus wel genoemd in de coverstory van de Groene Amsterdammer, getiteld: ‘Hoe alt-right en ‘alt-light’ het Nederlandse Twitter domineren’.
Ik ben de gematigdheid zelve, qua politieke voorkeur
Ik was teleurgesteld toen ik zag dat ik niet werd genoemd, want ik ben ooit begonnen bij De Groene Amsterdammer. Mijn grote voorbeeld was destijds Jan Blokker. Blokker was begin jaren zeventig de schrik van Nederland. Hij had een column in de Volkskrant en daarin sloopte hij alles wat met de pijprokende baardapen van de ‘Sociale Academie’ te maken had. In feite was Blokker reac tionair en tegen iedere vorm van vernieuwing. In de bundel ‘Ben ik eigenlijk wel links genoeg?’ predikte hij bedaagde standpunten van NRC Handelsblad (in het stenen tijdperk een defti ge meneer) en sarde hij met zijn reactionaire columns de progressieve Volkskrant-lezers: geitenwollensokkendragers, baardapen, vieze hippies en werkschuw langharig tuig. In een vlaag van zelfreflectie ben ik mijn ruim 500 columns voor de Volkskrant gaan closereaden. Die bevatten veel geouwehoer waar Allah’s zegen op rust, veel reviaanse spinsels zoals poep- en pieshumor, veel hondjesavonturen (daar zijn oude lezeressen dol op) en eigenlijk zelden of nooit onfris-rechtse borrelpraatjes. De Groe ne had dus gelijk door mij volstrekt te negeren, want ik ben de gematigdheid zelve, qua politieke voorkeur. Daarom stemde ik heel burgerlijk en behoudend op de PVV.
Wettige verdediging en onweerstaanbare dwang
In een nieuw gesprek met hoofdredacteur Stijn Derudder geeft jurist Roan Asselman opnieuw duiding bij de verschillende rechtsregels en wetten in België. Deze keer spraken zij over wettige verdediging en de beruchte zaak van juwelier Moens uit Oostakker.
Wettige verdediging, dus niet alleen ‘zelfverdediging’, zoals de term in de dagelijkse omgang meestal weerklinkt. In dwingende, bedreigende situaties mogen burgers niet alleen zichzelf, maar ook anderen verdedigen. “Het moet een ernstige en ogenblikkelijke aanval tegen de persoon betreffen”, specifieert Asselman. “Het mag bijvoorbeeld niet gaan over een diefstal. Indien je overvallen wordt en de situatie gaat niet gepaard met bijzondere dreigementen naar je persoon toe, mag je je goederen en eigendom niet verdedigen, met of zonder wapens.” Er moet bovendien sprake zijn van een onmiddellijke dreiging, want een dreigende situatie is op zichzelf onvoldoende grond om zich op wettelijke verdediging te kunnen beroepen. Verder moet de reactie ook proportioneel zijn. “Dat is natuurlijk bijzonder moeilijk te verifiëren. Stel dat je bedreigd wordt door een bodybuilder, een vuistgevecht is een verloren zaak, maar je hebt wel een zakmes bij. Dat is natuurlijk wel een dodelijk wapen en vuisten zijn dat in principe niet. We zien al snel dat het heel moeilijk kan zijn om die evenredigheid in te schatten”, aldus Asselman.
Uit die voorwaarden blijkt dus dat de inschattingsplicht bij het slachtoffer gelegd wordt. “Het slachtoffer moet in één ogenblik inschatten of zijn reactie om zichzelf en naasten te vrijwaren van een aanval voldoet aan alle voorwaarden die de wet stelt. Je kan je er vragen bij stellen hoe realistisch dat is in dergelijke stresserende situaties. Dat is bijna onmogelijk.”
Wapendracht en vergunningen
Belgische staatsburgers kunnen in bepaalde gevallen wel wapens bezitten of bij zich dragen. “Er zijn drie categorieën van wapens in België. Enerzijds zijn er de verboden wapens die je onder geen beding mag hebben. Denk daarbij bijvoorbeeld aan pepperspray, wapenstokken en vlindermessen”, duidt Asselman. “De tweede categorie bevat de vergunningsplichtige wapens, waar de vuurwapens onder vallen. Die vergunningen zijn moeilijk te verkrijgen.” Asselman benadrukt dat niet
enkel jagers, sportschutters en verzamelaars daarvoor in aanmerking komen. Er bestaan nog andere wettelijke redenen om een vuurwapen te bezitten. “Bijvoorbeeld wanneer men een zeer risicovol beroep uitoefent. Een juwelier kan daaronder vallen, maar dat wordt ook niet altijd getolereerd. In dat soort beroepen is men meer vatbaar voor overvallen. Het is dus maar normaal dat zij een wapen mogen hebben.” Verder kan ook wie in persoonlijk gevaar verkeert in theorie aanspraak maken op een wapenvergunning.
De zaak-Moens
In 2018 schoot juwelier Filip Moens een overvaller dood in de straten van Oostakker nadat die laatste met zijn kompaan de zaak geplunderd had en met een motorfiets op de vlucht sloeg. Moens werd hiervoor aanvankelijk veroordeeld tot een celstraf met uitstel van tien maanden, maar in beroep spraken de rechters hem uiteindelijk vrij wegens de ‘onweerstaanbare dwang’ die tot zijn acties geleid zou hebben. “Wettige verdediging kwam hier niet meer aan te pas. Ze reden weg, dus de dreiging was niet langer ogenblikkelijk. De juwelier in kwestie was op dat moment niet meer in gevaar, maar hij heeft desondanks geschoten.”
Het gerecht beschouwt onweerstaanbare dwang als een mentale staat waarin de betrokkene tijdelijk niet over zijn rationele vermogens beschikt
Gelukkig voor Moens bestaan er andere rechtsmiddelen dan de wettige verdediging in dergelijke situaties. Concreet gaat het hier om uitlokking en onweerstaanbare dwang. “Dat laatste is een macht van morele of fysieke aard waaraan de betrokkene niet heeft kunnen weerstaan. De advocaat van de juwelier heeft bepleit dat Moens zijn reactie omwille van de traumatische ervaring niet volledig in de hand had.” Gezien de overvallers de juwelier en zijn familie onder schot
gehouden hadden, was Moens in een mentale staat waarin het vuur openen voor hem een redelijke reactie was, gaat de redenering hier. “Zo’n bepaling van onweerstaanbare dwang moet wel zaak per zaak beschouwd worden. Men is echter, nog meer dan bij wettige verdediging, afhankelijk van de appreciatiemarge van de rechter”, zegt Asselman.
De rechtspraak probeert onweerstaanbare dwang te definiëren en daar aan de hand van precedenten duidelijkheid in te scheppen, maar uiteindelijk zijn de details van elke verschillende zaak van belang.
Grijze zone
Het gerecht beschouwt onweerstaanbare dwang dus als een mentale staat waarin de betrokkene tijdelijk niet over zijn rationele vermogens beschikt. “Wettige verdediging gaat uit van rationaliteit. Onweerstaanbare dwang is een soort roes, bijna een soort van tijdelijke ontoerekeningsvatbaarheid. Juridisch gezien is dat geen vorm van verdediging.” Juwelier Moens was door de omstandigheden dermate in shock dat hij alsnog zijn vuurwapen gebruikt heeft. Net omdat het concept zo moeilijk af te lijnen valt, mag het niet verwonderen dat het verdict in het hof van beroep verschilt van het oordeel van de rechtbank in eerste aanleg. “Redelijke rechters kunnen van mening verschillen als het om onweerstaanbare dwang gaat. De overvallers waren aan het wegrijden, dus het is moeilijk om de lijn te trekken. Was het redelijk geweest als de juwelier de overvallers twee dagen later zou gaan opzoeken om hen alsnog neer te schieten? Daar zouden de meeste mensen het niet meer mee eens zijn, denk ik.” Indien de schietpartij in de zaak zelf had plaatsgevonden, was het opnieuw een andere kwestie geweest. “In werkelijkheid was het onmiddellijke gevaar in feite geweken en dus valt het binnen die grijze zone. In dit geval hebben de rechters nog besloten om de onweerstaanbare dwang toe te kennen, omdat zij van mening waren dat die op dat moment kon spelen”, besloot Asselman.
Juwelier Moens met zijn zus en advocaat Walter Van Steenbrugge
ARTHUR VAN AMERONGEN
“Er zijn mensen die we tien keer oppakken, die het land moeten verlaten, maar dat gewoonweg niet doen”
Het onveiligste en niet toevallig ook het grootste treinstation van België, is dat van Brussel-Zuid. Het ligt in de politiezone van korpschef Jurgen De Landsheer, net als de beruchte Peterbos-wijk, met zijn 3.000 inwoners de grootste sociale woonwijk van het land. Drugshandel, schietpartijen tussen bendes en oorlogen om wijken: het lijkt schering en inslag in onze hoofdstad.
Toch is de situatie (nog) niet vergelijkbaar met die in bepaalde Franse steden. “Wij hebben geen verloren wijken. Wij komen met de politie overal: er zijn geen no-gozones. En we merken dat, als we goed werken en samenwerken met partners, we resultaat kunnen boeken.” Dat zegt De Landsheer, die sinds de zomer van 2020 korpschef is van de politiezone Brussel-Zuid. De strijd tegen de drugscriminelen neemt een grote hap uit het budget en vraagt veel tijd van zijn manschappen. Al geeft hij ook aan dat de politie alleen het drugs- en criminaliteitsprobleem nooit zal oplossen: “Als een wijk de drugsdealers niet aanvaardt, dan zijn ze er niet.”
We spreken elkaar in het midden van de zomer, de regeringsonderhandelingen zijn volop bezig. U bent al uitgenodigd door David Leisterh (MR), de Brusselse informateur aan Franstalige kant. Wat heeft u daar precies op tafel gelegd?
“Ik vind het eerst en vooral positief dat men ook de mensen uit het veld uitnodigt. Tijdens dat gesprek heb ik een aantal algemene vaststellingen over onze lokale politiezone op tafel gelegd: de problemen waarmee we kampen, maar ook de dingen die goed gaan en die we moeten bestendigen. Ik heb daar kunnen toelichten hoe wij werken, op welke manier wij resultaten boeken en hoe we in de toekomst nog meer kunnen inzetten op innovatie. Volgens mij zijn er wel mogelijkheden om, zonder altijd om geld te vragen, tot efficiëntere en betere dienstverlening voor de burger te komen.”
Hoe ziet uw eigen dag eruit?
“Ik kom altijd wat later toe, omdat ik ’s ochtends mijn kinderen wil zien en nog even ga sporten voor ik naar het werk vertrek. Op die manier kan ik het drukke verkeer vermijden. Want ’s avonds komt dat er niet van: ik kan kiezen wanneer ik naar Brussel vertrek, maar het is moeilijker om te bepalen hoe laat ik zal thuiskomen. Die ochtendroutine combineer ik met de eerste dagtaken: enkele e-mails verwerken via mijn telefoon, een online vergadering… Ik bekijk ook het dagver-
slag: wat is er de vorige dag en nacht allemaal gebeurd?”
“Zodra ik hier aankom, is het eigenlijk een aaneenschakeling van afspraken, al dan niet gepland. Soms ontstaat hier echt filevorming voor mijn kantoor (lacht). Onderweg naar huis, of thuis, probeer ik dan nog wat zaken af te werken die overdag zijn blijven liggen.”
Gaat u nog zelf de straat op?
“Nee, ik vermijd dat. Als ik buiten ga, is dat om een terreinbezoek te doen bij grote acties en dergelijke. Ik mis het soms wel, want ik ben op het terrein opgegroeid en hunker soms wel wat naar die ‘actie’. Maar ik doe het niet meer, want dan zou ik al snel in conflict komen te liggen met mijn eigen functie als korpschef.”
Autoriteit wordt minder aanvaard dan vroeger
“Stel dat ik, om nog eens samen met de mannen en vrouwen op het terrein te staan, mee een tussenkomst doe en er komt een klacht van die burger omdat die vindt dat de controle niet goed verlopen is. Dan moet ik als korpschef een klacht tegen mijn eigen tussenkomst behandelen en dat zou niet correct zijn. Ik moet ook eerlijk toegeven dat het voor onze eerstelijnspolitiemensen moeilijker en moeilijker geworden is. Daarom zetten we in op bodycams, opleidingen rond de-escalerend praten, het mijden van het gebruik van dwang als dat niet nodig is… Ik laat die interventies dan ook over aan de huidige specialisten.”
Komen er veel klachten binnen?
“Ja. Ik werk iedere week vier à vijf uur aan klachten. Soms gegrond en dan moeten we daar uiteraard mee aan de slag, maar ook vaak ongegronde klachten. Ik vind het moeilijk om binnen mijn eigen korps rechter te spelen. Mensen zijn mondiger geworden, zijn minder verdraagzaam en zijn erg snel misnoegd.
Sommigen gebruiken een klacht om hun eigen fout te verstoppen, bijvoorbeeld bij verkeersinbreuken. Maar er is uiteraard ook een gebrek aan vorming.”
Wat bedoelt u daarmee?
“Brussel is een moeilijke plek om als politieman of -vrouw te werken: het is een grootstad, je hebt de taal, de multiculturaliteit, de drukte,… Politiemensen staan vanaf hun twintigste op straat: ik heb het dus over jongens en meisjes, en niet over mannen en vrouwen, hé. Dat er dan eens iets misloopt of dat zij een verkeerde inschatting maken of zich verkeerd uiten omdat het Frans of het Nederlands niet hun moedertaal is: dat gebeurt. We proberen dat in de toekomst te voorkomen, door in te zetten op extra opleidingen.”
Aanvaarden burgers het gezag van de politie minder dan vroeger?
“In het algemeen wordt autoriteit minder aanvaard dan vroeger. Dat begint al op school. Mensen willen voornamelijk vrijheden en rechten, maar zo weinig mogelijk plichten. Ik denk dat we dringend moeten teruggaan naar een samenleving met wat meer discipline, ten voordele van iedereen. Kinderen en jongeren - mensen in het algemeen eigenlijk - hebben dat nodig. In bepaalde landen waar discipline en respect hoog aangeschreven staan, is de maatschappij vrediger en properder. Dan heb ik het over een aantal Noord-Europese landen, maar ook over Aziatische landen zoals Japan. Van dat soort landen kunnen wij iets leren.”
Er is ook vaak sprake van een moeilijke relatie tussen politie en jongeren, zeker in een grootstad als Brussel.
“Ik vind dat het belangrijk is om ook op maat van jongeren te communiceren, maar ik vind dat het probleem ‘politie en jongeren’ de afgelopen jaren opgeblazen is. Wij werden gevraagd voor allerlei projecten, rondetafelgesprekken en workshops. We gaan daar met veel plezier op in en die gesprekken zijn vaak erg interessant en nuttig. Maar de jongeren die een probleem hebben met de politie, die zitten daar niet, hé. Je komt daar jongeren tegen
die openstaan voor een gesprek, die willen luisteren. En dan merk je dat er geen probleem is tussen politie en jongeren. Er is een probleem tussen politie en probleemjongeren. En dát moeten we aanpakken.”
Hoe moet je dat probleem dan aanpakken?
“Met een strenger beleid en meer begeleiding. We moeten die gasten bij de hand nemen: wanneer we ze naar gesloten jeugdinstellingen brengen, moeten ze daar ook begeleid worden. We moeten zorgen dat de recidive eruit gaat en moeten de ouders betrekken, want ook zij weten niet altijd hoe ze hun kinderen moeten aanpakken. Tot 14, 15 jaar lukt dat nog. Maar vanaf hun zestien jaar raken de ouders, maar ook wij, die kinderen kwijt aan de drugsbendes. Die beginnen zoveel geld te verdienen dat de ouders daar niets meer tegen kunnen zeggen. De schooluitval bij die jongeren is ook zeer groot: waarom zou je nog naar school gaan als je op je zestien 150 euro per dag kan verdienen op straat? “
Denkt u dat veel ouders weten waar hun kinderen mee bezig zijn?
“Ik wil geen naïef antwoord geven. Sommige ouders weten maar al te goed waar hun kinderen mee bezig zijn. We zien in de wijken dat bepaalde families eigenlijk integraal betrokken zijn in de drugshandel. Aan de andere kant zijn er ook ouders die het niet beseffen of niet willen beseffen. Die zouden moeten begeleid worden door hen uit te leggen dat het niet normaal is dat hun kind met de duurste iPhone of met dure kledij thuiskomt.”
Is die drugscriminaliteit het grootste probleem waar uw politiezone mee kampt?
“Het is alleszins de grootste uitdaging en zorgt ook voor het grootste perceptieprobleem. Het is duidelijk dat er niet meer criminaliteit is dan vroeger, integendeel. De criminaliteit die er is, zeker als het gaat over geweld tussen bendes, is zeer groot en wordt alsmaar driester. Maar we hebben dat geweld altijd al gekend: mensen vergeten nogal snel dat er in de jaren 1980 en 1990 gewelddadige bank-
handel. Ze zijn altijd erg goed gestructu reerd. Ze misbruiken de zwakken van de maatschappij: kwetsbare minderjarigen, sociaal minder sterke gasten, mensen in illegaal verblijf en zelfs daklozen. Zij moeten op straat drugs verkopen en komen zo in het bendesysteem terecht. Die mensen fungeren als kanonnenvlees en de grote bazen blijven buiten schot. Als er iemand opgepakt wordt, of erger, staat er al een vervanger klaar.”
U heeft het al vaak over ‘dweilen met de kraan open’ en ‘er staat altijd een volgende klaar’ gehad. Wat bedoelt u daarmee?
verplaatsing geweest. Maar als we er elke keer vijf procent kunnen uithalen, lossen we al wel een deel van het probleem op.”
Het aantal mensen zonder papieren in Brussel: dat is bijna een stad op zichzelf. Hoe kan je ooit voorkomen dat die mensen in de criminaliteit gezogen worden?
ganisaties, bijvoorbeeld voor het onthaal in gevangenissen? Een aantal administratieve taken zouden we ook moeten kunnen afstoten.”
De politie mag wat u betreft op termijn een elitekorps worden?
IN DE WIJK PETERBOS HEBBEN WE BEWEZEN DAT WE HET IN DE HAND HEBBEN, ÁLS WE GOED WERK LEVEREN
overvallen waren. Er was bijvoorbeeld de bende-Hamers, om de Bende van Nijvel nog buiten beschouwing te laten. Dat was veel zwaarder dan wat we nu meemaken en het was bovendien gericht op de gewone bevolking. Nu gaat het over onderling geweld, over territorium, geld, drugs en wapens.”
Zijn er in Brussel ‘verloren’ wijken waar de politie niet meer komt, zoals de no-gozones in bijvoorbeeld Marseille?”
“Ik spreek niet graag over verloren wijken, want dan geven we het op. Maar het bestaat inderdaad wel in verschillende andere landen. Wat wij wel hebben, zijn moeilijke wijken. Lage sociale klassen, mensen die het financieel moeilijk hebben,… Daar moeten we op inzetten. Maar de politie alleen kan de situatie niet omkeren. In de wijk Peterbos hebben we bewezen dat we het in de hand hebben, áls we goed werk leveren. Als we de nodige middelen hebben en de mogelijkheid hebben om goede partnerschappen af te sluiten die hun deel van het werk op het terrein doen, kunnen we resultaten boeken. Je moet het probleem bij de wortel aanpakken: mensen begeleiden, zorgen dat ze naar school blijven gaan en een opleiding volgen. Je ziet dat mensen uit die lastige situatie kunnen ontsnappen. We moeten ook partners in de wijken zelf vinden: als een wijk de drugscriminaliteit niet aanvaardt of gedoogt, dan is die er niet.”
“Er is een groot verschil tussen jongens en meisjes: de meisjes doen het vaak veel beter op school, gaan nadien verder studeren en dan kom ik hen tegen als ik een gastcollege ga geven op een universiteit of hogeschool. Zij zijn dan vaak degenen die de moeilijkste en meest kritische vragen stellen. En dat is leuk, want die uitdaging ga ik graag aan. Maar de jongens uit diezelfde wijken zie je daar niet terug.”
Hoe komt dat?
“Er zijn amper meisjes actief binnen die bendes. Ik denk dat jongens vatbaarder zijn voor de groepsdruk en voor bepaalde zaken die minder belangrijk zijn in het leven. Snel geldgewin als je jong bent, is leuk. Maar het is geen garantie op de toekomst, terwijl studeren dat wel is.”
“De bendes zetten mensen in illegaal verblijf in om drugs te verkopen. Die werken met kleine hoeveelheden. Als we die oppakken, volgt er heel wat administratief werk waarna we ze ofwel moeten vrijlaten ofwel ter beschikking van het parket moeten stellen. En nadien zien we dat onze politiemensen terug op straat komen en dat er al iemand anders de plaats heeft ingenomen om de verkoop te doen. De beschikbare werkkrachten voor die drugsbendes zijn zo talrijk dat het dweilen met de kraan open is. Maar we moeten dat wel blijven doen.”
Op welke manier doen die bendes aan mensenhandel?
“Langs de ene kant zijn er de mensen die zich moeten prostitueren om een drugsverslaving in stand te houden of een schuld af te lossen. Langs de andere kant zijn er ook illegalen die naar Brussel gevoerd worden en verplicht worden om te werken voor de bendes. Eens ze in dat systeem zitten, is er altijd sprake van afhankelijkheid. Verslaafden zijn afhankelijk van de drugs van de bendes, anderen zijn afhankelijk van geld. Ze zorgen dat je op een bepaald moment een schuld hebt en om die in te lossen, moet je werken. Uiteraard geraak je nooit van die schuld af en word je in de bende gehouden, desnoods met geweld. Ofwel ga je mee in het verhaal van de bende en kan je jezelf opwerken, ofwel blijf je het slachtoffer van geweld worden.”
Er was onlangs de grote opruimactie aan het station Brussel-Zuid. Heeft zoiets permanent effect?
“We blijven dat geregeld doen. Niet in die grote mate, maar in het begin was het wel belangrijk om een serieuze opkuis te doen. Het ging niet alleen om criminelen, maar ook om mensen als daklozen, die daar leefden in omstandigheden die niet menselijk waren. Matrassen waar ratten in zaten, mensen met bijtwonden van die ratten die naar het ziekenhuis moesten,… Dat zijn derdewereldtoestanden in en aan het grootste internationale station van België.”
“Daarom is het belangrijk om altijd een tweede lijn te laten volgen die die mensen kan opvangen. Want het is gemakkelijk
DIGITAAL ONTHAAL TEGEN
NEDERLANDSONKUNDIGHEID
De Landsheer wil graag een ‘digitaal onthaal’ organiseren. Momenteel kunnen via ‘police on web’ al heel wat formulieren ingevuld worden, maar men wil nu een stap verder gaan. “We willen ervoor zorgen dat je een Teams-afspraak kan maken met een politieman of -vrouw op een door jou gekozen tijdstip, in de door jou gekozen taal. Ik krijg heel wat klachten van Nederlandstaligen die aan het loket niet geholpen kunnen worden, omdat 80 procent van de politiemensen in Brussel Franstalig en lang niet altijd tweetalig is. Om daaraan tegemoet te komen en om betere dienstverlening te organiseren, willen we zo’n digitaal onthaal. Dan moet je niet meer aanschuiven in de wachtzaal en ben je zeker dat je geholpen kan worden in de juiste taal.”
“Eerst en vooral moet je kijken hoe je de buitengrenzen kan beschermen en hoe we moeten omgaan met die mensen zonder papieren: dat is politiek op Europees niveau. De politiek moet zorgen voor een degelijke opvang en voor een deftig terugkeerbeleid voor degenen die niet hier moeten zijn. Er zijn mensen die we tien keer oppakken, die het land moeten verlaten, maar dat gewoonweg niet doen. Als er beslist wordt dat iemand het land moet verlaten, moet dat effectief gebeuren. En degenen die hier zijn, moeten we begeleiden naar werk. Naar écht werk, buiten de criminaliteit, want er is op dit moment werk genoeg.”
U heeft al aangegeven goed samen te werken met het parket. Dat is niet altijd het geval geweest.
“Sinds ik hier werk, heb ik altijd een zeer goed contact gehad met de verschillende procureurs. Toen iedereen akkoord was dat het zo niet verder kon, hebben we dat momentum genomen. Maar zij hebben ook maar beperkte middelen. Binnen die hotspots zitten we aan tafel met het parket en de Dienst Vreemdelingenzaken. Wij zien dat ze echt hun best doen om mensen ter beschikking te stellen en om bepaalde categorieën mensen, uit bepaalde doellanden die regelmatig in contact komen met de politie, prioritair op te sluiten in gesloten instellingen, met het oog op repatriëring. Op die manier boeken we resultaat en werken we tegelijkertijd ook ontradend.”
Derdewereldtoestanden aan het grootste internationale station van het land
Het parket van Brussel behandelt bepaalde soorten misdrijven niet meer door personeelstekort. Merkt u daar als politie iets van?
“Niet echt. Zij moeten hun prioriteiten bepalen, net zoals wij dat ook moeten doen. Ik hoop daarom dat de nieuwe regering van veiligheid, en dus zowel politie als justitie, opnieuw een prioriteit maakt. Wij hebben niet de cultuur om erg veel belang te hechten of te investeren in veiligheid. Maar ik vraag ook niet zomaar blind geld. Volgens mij moeten we gericht investeren om een betere politie en een beter justitieapparaat te vormen.”
Vindt u dat de politie zich te veel met randzaken moet bezighouden?
“Er is zeker een debat nodig over wat wij wel en niet moeten doen. Het politiekorps is een duur apparaat. Ik denk niet dat je moet proberen te beknibbelen op loon en dergelijke, integendeel. Je moet mensen correct vergoeden, want dan mag je ook veeleisend zijn naar je personeel en naar je rekruten toe. Ik hoop op langere termijn op minder, maar betere politiemensen. Ik geloof dat het belangrijk is voor ons imago om ook niet té toegankelijk te zijn, zodoende dat mensen het een eer vinden om daarbij te geraken.”
“Het is moeilijk om de kerntaken van de politie te bepalen, maar er zijn toch zaken waarvan ik denk: dat kan ook door andere mensen gedaan worden. Kunnen we niet samenwerken met private veiligheidsor-
“Ik stam nog af van de rijkswacht, hé! (lacht) Ik hoop op een politiekorps met zij-instromers, met mensen die van hogere opleidingen komen. En die moet je goed betalen, want momenteel gaan onze politiemensen flexi-jobs doen omdat dat meer opbrengt dan overuren bij de politie. Dan hebben we een probleem, hé!”
De politievakbonden lagen de afgelopen jaren geregeld in de clinch met de politiek, vooral met Vincent Van Quickenborne dan. Hoe is uw contact met de vakbonden?
“Ik kom geregeld met hen in contact en dat verloopt altijd constructief. Ik begrijp dat zij een bepaald standpunt innemen, zelfs als ik er misschien niet akkoord mee ben. Maar langs de andere kant vind ik soms dat ze zelfs nog te weinig impact hebben. Als ik het debacle over de pensioenen zie: er zijn nog altijd andere veiligheidsdiensten die zeer vroeg met pensioen kunnen. Voor mij is er een verschil tussen vroeg kunnen gaan en lang moeten blijven. In het leger gaan mensen nog altijd op hun 54ste tot 56ste met pensioen. Maar die zitten niet thuis, want die keren dikwijls terug in andere functies. Dat is een beetje het Amerikaanse systeem dat ik eigenlijk op dat vlak wel schitterend vind. Amerikanen maken bij de politie een kortere carrière, waarna er een nieuwe carrière begint. Als je na tientallen jaren als politieman of -vrouw in de miserie te werken aan een andere carrière kan beginnen, krijg je weer zuurstof en ga je langer werken, wat goed is voor de maatschappij.”
“Momenteel is voor degenen die het systeem misbruiken, het politiestatuut een ‘win for life’. Dat geldt eigenlijk voor alle ambtenarenstaturen. Ze verdienen goed, krijgen een goed pensioen, krijgen heel wat voordelen en je krijgt ze nooit meer buiten. Daartegenover staat dat iemand die goed zijn best doet, niet beloond kan worden. Dat is frustrerend en werkt demotiverend. Ik kan niks geven aan mensen die hun best doen. En ik kan niks doen tegen mensen die de kantjes ervan af lopen.”
Zou u als korpschef de mogelijkheid moeten hebben om mensen extraatjes te geven?
“Dat lijkt me geen goed idee, want dan krijg je een opbod tussen korpschefs en politiezones. Ik vind dat je het algemeen statuut moet aanpassen. Wij kunnen nu al studie-uren toewijzen, mensen extra begeleiden en hen op die manier helpen. Ik heb gelezen dat het Franstalige onderwijs stopt met de vaste benoemingen. Dat is goed: mensen die hun job goed doen, moeten niet bang zijn om die kwijt te raken. Maar je kan wél iets doen tegen mensen die er hun voeten aan vegen.”
Blijft u tot aan uw pensioen actief bij de politie?
“Ik weet het niet. Je wordt door dit statuut een beetje beknot. Ik heb schrik van die gouden kooi en de gedachte dat ik moet blijven. En ik vind dat gevaarlijk. We zouden een flexibel statuut moeten creëren dat deuren opent, in plaats van ze gesloten te houden. Veel politiemensen blijven nu op post terwijl ze eigenlijk iets anders willen doen of de job te zwaar wordt na een tijd. Je kan vanuit de politie bijvoorbeeld niet naar de private veiligheid. Nochtans zou dat een meerwaarde kunnen betekenen. Ook het omgekeerde zou nuttig kunnen zijn. Sowieso ben ik voorstander van transversaal werken en ervaring delen tussen de politie en de private sector. Ik geloof dat daar een meerwaarde in zit voor alle partijen.”
WANNES NEUKERMANS
Corsicaanse nationalisten konden meubels redden in tweede ronde
Het eiland Corsica, dat momenteel nog deel uitmaakt van Frankrijk, maar altijd al een sterk onafhankelijkheidsstreven kende, telt vier kieskringen, twee per departement. Tot hiertoe werden ze in de Franse ‘Assemblée nationale’ vertegenwoordigd door drie Corsicaanse nationalisten en één verkozene voor wat men de ‘presidentsmeerderheid’ (majorité présidentielle) noemt, de minderheid van Macron-getrouwen in het Franse parlement. De eerste ronde van de parlementsverkiezingen van 30 juni zette de politieke vertegenwoordiging van het eiland op zijn kop.
In Zuid-Corsica eindigde het Rassemblement National als eerste in de twee kieskringen. In de eerste kieskring slaagde de Corsicaanse nationalist Romain Colonna er niet in zich te plaatsen voor de tweede ronde (met 16,84 procent). In de tweede kieskring werd de zittende Corsicaanse nationalist Colombani gepasseerd door de RN-kandidaat, François Filoni, die 35,10 procent van de stemmen haalde. Corsicaanse autonomie?
Ook in het noorden van het eiland was de toestand zorgwekkend voor de Corsicaanse nationalisten. In de eerste kieskring lag de Corsicaanse nationalist Michel Castellani weliswaar in de eerste ronde op kop met 31,74 procent van de stemmen, maar werd hij op de hielen gezeten door Jean-Michel Marchal van RN met 28,80 procent. Die werd in de tweede ronde gesteund door Julien Morganti van Divers Droite, die in de eerste stemronde 14,42 procent van de stemmen haalde. In de tweede kieskring haalde de Corsicaanse nationalist Jean-Felix Acquaviva 28,63 procent.
Sylvie Jouart van RN haalde in de eerste ronde 25,42 procent en zou de kandidaat van Divers Droite steunen, François-Xavier Ceccoli, die net voor haar eindigde.
Bedoeling was om op korte termijn het autonomiestatuut in de Franse grondwet te laten opnemen.
In maart jongstleden hadden de Corsicaanse nationalistische volksvertegenwoordigers een afspraak met de Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin. Bedoeling was om op korte termijn het autonomiestatuut van Corsica in de Franse grondwet te laten opnemen. Er was weliswaar nog geen tijdslijn vastgesteld, maar alles leek te wijzen
op een opening naar grotere Corsicaanse autonomie. Zag het er bij de eerste ronde naar uit dat deze gesprekken door het succes van RN tot een ‘koelkastoplossing’ zouden leiden (RN is niet onmiddellijk gewonnen voor een grotere autonomie van het eiland), dan bleek uit de resultaten van de tweede ronde dat de Corsicaanse nationalisten alvast twee van hun drie zetels konden redden: die van Colombani en die van Castellani. Onzeker blijft echter of de gesprekken met Frankrijk verder worden gezet en op welke termijn.
Slovakije weigert boycot Hongaars voorzitterschap
Bratislava zal niet deelnemen aan de boycot tegen het Hongaarse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Slovaaks president Peter Pellegrini ziet geen reden om de soevereiniteit van een Europese medelidstaat af te straffen. Premier Robert Fico kondigde woensdag aan dat hij richtlijnen meegaf aan de Slovaakse vertegenwoordigers binnen het Europees Parlement. Die komen er op neer dat Slovakije voorstellen om Viktor Orbán te straffen voor zijn ’vredesmissies’ niet zal steunen.
Vorige donderdag kwamen Pellegrini en Hongaars president Tamás Sulyok samen in Boedapest. De Slovaakse president belooft dat de vertegenwoordigers van zijn regering volop gaan meewerken aan alle relevante meetings die Hongarije zal organiseren in de loop van hun voorzitterschap. ”Ik denk niet dat iemand gestraft zou moeten worden voor het aangaan van een dialoog; de Slovaakse Republiek zal dat dus ook niet doen”, vertelde hij.
Ik denk niet dat iemand gestraft zou moeten worden voor het aangaan van een dialoog
Onvrede bij de EU
Het citaat van president Pellegrini verwijst naar de missies die Orbán ondernam naar Oekraïne, Rusland en China. Hiervoor wordt Hongarije stevig op de vingers getikt door de Europese Unie. Pellegrini herhaalt dat hij ”geen reden ziet om de soevereiniteit van een medelidstaat te ondermijnen, gewoonweg omdat iemand hier niet mee akkoord gaat”. Tijdens het bezoek beloofde Hongaars premier Sulyok de steun uit te breiden voor de bescherming van het Slovaakse luchtruim. De vorige Slovaakse regering stond namelijk veel van haar gevechtsvliegtuigen af aan Oekraïne.
Premier Fico gaf zelfs aan Orbán te willen vergezellen bij zijn diplomatieke missies
Bedrog bij Duitse taaltesten in Libanon
Verschillende medewerkers van het Duitse Goethe-Institut in Libanon zouden honderden vervalste taalattesten hebben verkocht, zodat visavergunningen voor Duitsland konden worden afgeleverd. Het Duitse ministerie voor Buitenlandse Zaken reageerde in de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung: “Dankzij de opmerkzame medewerkers van de Duitse ambassade in Beiroet kon de vervalsing bij de opstelling van de taalattesten in het Goethe-Institut van Beiroet worden ontdekt.”
veel is duidelijk. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de betrokkenen in Duitsland de kans krijgen om hun taalproef opnieuw af te leggen.
Een werknemer van de Duitse ambassade had in maart al onregelmatigheden vastgesteld. Daaropvolgend onderwierp een crisisstaf van het Duitse culturele instituut alle taalcertificaten die sinds februari 2023 werden uitgereikt aan diepgaand onderzoek. Uit de resultaten bleek dat in niet minder dan 449 gevallen vervalst werd. De meesten kregen een ‘Kompetenzstufe A1’ toegekend, niet toevallig het niveau dat nodig is om de (Libanese) familie in het kader van familiehereniging naar Duitsland te laten overvliegen. Niveau A1 houdt in dat men zich rudimentair in het Duits moet kunnen voorstellen, dat men kan spellen in het Duits en dat men vragen kan stellen en beantwoorden.
president Peter Pellegrini
De Europese Commissie, Zweden, Finland, Polen en de Baltische Staten verkondigden onlangs nog het Hongaarse presidentschap te boycotten. Slovakije zal dus niet toetreden tot dat groepje. Premier Fico, die in mei nog een moordaanslag overleefde, gaf zelfs aan Orbán te willen vergezellen bij zijn diplomatieke missies. ”Had mijn gezondheid het toegestaan, zou ik samen met Orbán naar Kiev en Moskou zijn gegaan”, stelde hij op 5 juli.
PIETER KEUPPENS
Of de Libanezen nu opnieuw Duitsland zullen moeten verlaten, is nog onzeker
Nog niet zeker dat de visa door het bedrog vervallen!
Met de vervalste certificaten werden de visa vervolledigd en reisden minstens 245 buitenlanders naar Duitsland, waarvan de meesten in het kader van familiehereniging, aldus nog de Duitse krant. Of ze nu opnieuw Duitsland zullen moeten verlaten, hangt af van de Duitse overheden die bevoegd zijn voor migratie. Er bestaat geen automatisme van verval, zo-
De ontdekking van de vervalsingen heeft ertoe geleid dat het vertrek van een nieuwe groep van Libanese migranten kon worden gestopt
Nochtans zou een vervalste taaltest onmiddellijk en automatisch moeten leiden tot een verval van de verblijfsvergunning, omdat het nu eenmaal een zeer belangrijk puzzelstuk in het verwervingsproces is. Gelukkig heeft de ontdekking van de taaltestvervalsingen ertoe geleid dat het vertrek van een nieuwe groep Libanese migranten richting Duitsland kon worden gestopt. Hun visum werd intussen ingetrokken. Tegen twee medewerkers van het GoetheInstitut werd klacht neergelegd wegens vervalsing van officiële documenten. “We gaan ervan uit dat deze twee hebben samengewerkt om de veiligheidsprocedures van het instituut te omzeilen”, aldus een woordvoerder van het instituut. De twee medewerkers zijn lokale mensen met zowel een Duits als een Libanees paspoort.
PIET VAN NIEUWVLIET
Slovaaks
Syrische onrusten
Er is de perceptie van een gestreden strijd. Gewonnen door het regime van Assad, dat spreekt. Maar de realiteit is genuanceerder. Syrië bleef de voorbije jaren erg onrustig, en dan drukken we ons nog voorzichtig uit. De buitenlandse betrokkenheid bleef een feit, net zoals IS nooit helemaal uitgeroeid raakte. Vandaag lijkt de organisatie zelfs een tweede adem gevonden te hebben.
Oekraïne mag dan wel het gros van de Russische oorlogsinspanningen opeisen, er is ook nog Syrië. Zo wordt er op dit eigenste moment een nieuwe militaire basis opgericht, een project dat de militaire aanwezigheid van Rusland in het land van Assad moet verstevigen. Zonder de steun van Rusland en Iran was diens troon al lang gekanteld, dat is geweten. Verschillende keren werd zijn positie ten dode opgeschreven, maar het draaide anders uit. Zo’n zes jaar geleden veroverden zijn troepen de provincie van Daraa, doorgaans beschouwd als het epicentrum van de opstand in Syrië. In theorie was dat een zogenaamde ‘de-escalatie zone’, de resultante van een maandenlange diplomatieke inspanning. Maar de praktijk besliste daar anders over. Wat zich in Daraa afspeelde, wordt als een kantelmoment voor het overleven van het regime van Assad aanzien. Tegelijkertijd moet ook vastgesteld worden dat dat de laatste zege van Assad was. Zijn eigen positie mocht dan wel gered zijn, wat volgde waren jaren van instabiliteit, met alle gevolgen van dien.
IS
Chaos is de norm in Syrië, net als de vaststelling dat de greep van Assad op het gebied dat hij geacht wordt te controleren, zwakker wordt. Dat vertaalt zich in criminaliteit, rivaliserende drugsbendes met de bijhorende afrekeningen, tientallen per maand trouwens, waarvan de modale Syriër, voor zover niet op de vlucht, het belangrijkste kind
De verovering van Daraa was de laatste zege van Assad
van de rekening is. De rommel is in dat symbolische Daraa naar verluidt het grootst: moorden en ontvoeringen zijn er dagelijkse kost – letterlijk. En kijk, in die situatie blijkt daar weer plots IS op te duiken, de Islamitische Staat dus, terug van nooit helemaal weggeweest.
Kalifaat
Soms lijkt het een eeuwigheid geleden, maar amper tien jaar scheiden ons van de spectaculaire opmars van de IS-griezels. Begin 2014 veroveren ze Fallujah en Ramadi in Irak, enkele maanden later zou Mosul volgen en in augustus is het precies een decennium geleden dat de Amerikaanse journalist James Foley onthoofd werd. Op haar hoogtepunt controleerde IS een gebied van de omvang van Frankrijk, olievelden incluis. Als staatkundige macht werd het clubje onthoofd, maar verdwenen deed het nooit helemaal. Nog steeds voeren verschillende westerse landen, de VS op kop, de strijd tegen die lui. Dit jaar alleen al werden 94 missies tegen hen uitgevoerd, goed voor 18 gedode IS’ers en 64 die in de nor werden gedraaid. De voorbije jaren hebben ze zich vooral onderscheiden door aanslagen allerhande, lo-
Een model met voetangels?
In Zuid-Afrika is intussen de ‘regering van nationale eenheid’ een feit. Dat was noodzakelijk geworden nadat ANC - dat al 30 jaar aan de macht is - bij de verkiezingen van 29 mei jl. zijn absolute meerderheid verloor. Vraag is of de nieuwe coalitie van 10 partijen en partijtjes met soms uiteenlopende doelstellingen een succes gaat worden.
Geschilpunten
Ondanks de huidige euforie, zijn er immers een aantal zaken die op termijn tot moeilijkheden kunnen leiden. Zo staat de verdeling der departementen haaks op de verkiezingsuitslag. Met 40,2 procent der stemmen wist ANC wel 20 ministerposten (op 32) in de wacht te slepen, daar waar de Democratische Alliantie (DA), de vroegere tegenstander, met 21,8 procent zich met slechts 6 ministeries tevreden moet stellen. Opvallend daarbij is dat 4 kleine deelnemende partijen (met verkiezingspercentages van 0,18 tot 2,05 procent) elk een volwaardig departement kregen. Diezelfde wanverhouding bleek bij de verdeling der portefeuilles van de adjunct-ministers. Niet verwonderlijk dus dat DA, die zich bij de vorming van de regering van de provincie Gauteng (Pretoria - Johannesburg) met dezelfde situatie geconfronteerd zag, hier afhaakte.
De verdeling der departementen staat haaks op de verkiezingsuitslag
Er is meer. Dat - ondanks alle verklaringen van ANC - toch een aantal van haar verkozenen met een corruptieverleden tot voorzitter werd aangeduid van parlementaire comités, kan in de toekomst problemen opleveren. Om nog te zwijgen over het feit dat de alliantiegenoten van ANC, de Zuid-Afrikaanse Communistische partij en de linkse vakbond Cosatu, de nieuwe coalitie nog altijd vijandig gezind zijn.
Buitenlands beleid: ANC-domein?
Hoe dan ook en nationale eenheid of niet, ANC probeert zijn dominante rol in de nieuwe regering in stand te houden. Misschien zijn binnen die regering compromissen mogelijk over de omstreden BELA-onderwijswet, waarbij het taal- en toelatingsbeleid in de lagere scholen in overheidshanden zou komen, of over de recente Nationale Gezondheidsverzekeringswet, waartegen de toenmalige oppositie van leer trok. Maar hoe men tot een consensus moet komen over het huidige buitenlandse beleid, grotendeels tot stand gekomen tijdens het bewind van oud-president Zuma, is een andere kwestie. Een beleid dat
officieel draait om mensenrechten (behalve in Zimbabwe dan), de belangen van het Zuiden en de Beweging der Niet-Gebonden Landen.
ANC probeert zijn dominante rol in de nieuwe regering in stand te houden
Een beleid dat echter vooral blijk geeft van al dan niet verdoken sympathieën voor Rusland (Zuid-Afrika onthield zich tijdens de zittingen van de VN steeds bij stemmingen over de oorlog in Oekraïne), Cuba en de Palestijnen (de aanklacht tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof). Om nog niet te spreken over het lidmaatschap van BRICS (samen met Brazilië, Rusland, India en China), de organisatie die het Westen economisch en politiek wil uitdagen. Dat terwijl DA steeds een prowesterse en pro-Oekraïne-houding heeft aangenomen, zich in het Gazaconflict gematigd opstelt en sceptisch staat tegenover BRICS. ANC heeft intussen al bij monde van zijn nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Ronald Lamola laten weten dat aan dat beleid niets zal worden gewijzigd.
JAN VAN AERSCHOT
kaal terrorisme zeg maar. Maar hun positie wordt sterker, waarschuwen waarnemers. Wortel schietend in de Syrische chaos.
Syriëstrijders
Soms lijkt het dat er de voorbije jaren niet zo erg veel veranderd is in Syrië. De strijd tegen IS bleef, zoals gezegd, een permanent gegeven, ook al werd die kleinschaliger. Maar ook de Russische, Iraanse en Turkse betrokkenheid bleef een realiteit. Zeker voor die laatste staat de strijd tegen de Koerden bovenaan de agenda plaatsten. Een strijd die ze rechtstreeks of via ‘bondgenoten’ voeren. Syrië was jarenlang een strijdtoneel waar diverse belangen met elkaar botsten, en dat is het nog steeds. De aanslagen van IS nemen bovendien toe, waarschuwde een VN rapport onlangs nog.
Amper tien jaar scheiden ons van de spectaculaire opmars van de IS-griezels
Niet alleen worden ze talrijker, ze kennen ook een grotere territoriale spreiding. Wat zouden die teruggekeerde Syriestrijders (M/V/X…) daarvan denken? Alle verhoudingen in acht genomen, leverde dit land het grootste contingent vrijwilligers om de IS-rangen te vervoegen. Een pak onder hen sneuvelde in de strijd, maar heel wat deden dat niet, en dan hebben we het nog niet over hun nageslacht, dat ongetwijfeld een bepaald pedagogisch diafragma meekrijgt. Alleen al daarom verdient hetgeen zich in Syrië afspeelt onze bijzondere belangstelling. GDD.
Ecoterroristen plunderen tegen water
Afgelopen weekend betoogden enkele duizenden links-extremisten en losgeslagen klimaatactivisten in onder meer de havenstad La Rochelle. Daar kwam het tot plunderingen. Ook op het Franse platteland voerden manifestanten actie. De gewelddadige groeperingen verzetten zich tegen waterbekkens waarmee landbouwers hun velden kunnen besproeien.
Het mag dan wel meer dan een half jaar lang zwaar geregend hebben, niet overal op het Franse platteland heerst er een even hoog waterpeil. Dat maakt het voor boeren soms lastig om akkers in de zomermaanden van genoeg water te voorzien. Ongeveer vierduizend personen demonstreerden afgelopen weekend in La Rochelle, een havenstad aan de Atlantische kust, tegen de aanleg van waterbassins. Het gaat om zestien reservoirs, goed voor een capaciteit van zestien miljoen kubieke meter water. Volgens de demonstranten kunnen enkel de grote agrarische bedrijven gebruik maken van die waterbekkens. Daar knelt voor hen het schoentje. Om hun boodschap kracht bij te zetten, werd actie gevoerd bij Negoce. Dat is een graanhandelaar die onderdeel is van de agrarische firma InVivo, wereldwijd goed voor een omzet van niet minder dan elf miljard euro. De linkse manifestanten waren van mening dat het water niet wordt aangewend voor lokale teelt, maar misbruikt wordt om het wereldwijde kapitalisme te voeden.
Wat aanvankelijk begon als een rustige betoging, ontaardde na verloop van tijd. Auto’s werden in brand gestoken, bushokjes vernield en de ordediensten moesten waterkanon (o de ironie) en traangas inzetten. Al snel sloegen de radicaal-linkse betogers aan het plunderen.
Eigenaars van winkels werden daarbij bedreigd. Gérald Darmanin, Frans minister van Binnenlandse Zaken, vroeg zich op sociale media af wat de link nog is met het zogenaamde ‘beschermen van het milieu’.
De radicaal-linkse betogers sloegen al snel aan het plunderen
Officieel viel vanuit de hoek van de groene beweging te horen dat er betoogd werd om kleine boeren te beschermen tegen grote multinationals. Dat het hier niet om protesterende landbouwers ging, was al vanaf het begin overduidelijk. Op talloze foto’s is te zien hoe het overgrote deel van de zogenaamd ‘vreedzame’ betogers gezichtsbedekking droeg. De agrarische vakbond riep vorige week zijn leden trouwens op om boerderijen te beschermen tegen de milieuactivisten. Dat bewijst eens te meer dat de betogers de hele landbouwsector beschouwen als de baarlijke duivel, terwijl radicaal-links foutief de indruk wekt dat enkel tegen de grote spelers betoogd zou worden.
Steeds verder radicaliseren
De dagen voordien hadden klimaatbetogers zich reeds verzameld in Melle, op bijna honderd kilometer van de haven van La Rochelle. Met muziek en redevoeringen op een podium wilden de ecologisten zich een meer gematigd imago aanmeten. Toch gaven veiligheidsdiensten toe dat minstens honderd deelnemers bekend waren bij de staatsveiligheid en als bijzonder gewelddadig werden beschouwd. Het is duidelijk dat steeds meer groene militanten almaar verder radicaliseren. De Franse overheid bestempelt intussen al meer dan honderd actiegroepen als ‘ecoterroristen’. Het is niet de eerste keer dat een betoging tegen waterbekkens uit de hand loopt. In maart vorig jaar moesten al drieduizend agenten worden ingezet om een losgeslagen meute linkse klimaatactivisten weg te houden bij een toekomstige opslagplaats voor water in het West-Franse plaatsje Saint-Soline. Betogers vielen toen de ordetroepen aan met onder meer molotovcocktails.
“Onschuldige kinderen sterven omdat Greenpeace technologische innovatie tegenhoudt”
Als het van kandidaat-voorzitter Vincent Verbeecke (29) afhangt, schudt Open Vld op 24 augustus - de dag waarop de resultaten van de tweede ronde van de voorzittersverkiezingen worden bekendgemaakt - de erfenis van Vivaldi definitief van zich af. “Vivaldi was het laatste hoofdstuk van het oude boek van de liberale partij. Nu moeten we een nieuw verhaal schrijven.”
Neen, dit is geen interview met voetbaljournalist Aster Nzeyimana, maar met Vincent Verbeecke, kandidaat-voorzitter van Open Vld. Als Verbeecke op straat wordt herkend, is dat vooralsnog verkeerdelijk als Nzeyimana, maar daar zou wel eens verandering in kunnen komen als hij het op 24 augustus tot voorzitter van Open Vld zou schoppen. Op het terras van ‘Le Pain Quotidien’ op het Mediaplein in Antwerpen, waar dit interview plaatsvindt, worden we gelukkig niet gestoord door fans die op de foto willen met de dubbelganger van Nzeyimana.
Verbeecke kwam in 2018 bij Open Vld terecht. Hij schopte het in 2022 via het liberale talentprogramma ‘Gangmakers’ - mede met steun van voorzitter Egbert Lachaert - tot woordvoerder van Vlaams viceminister-president Bart Somers en diens opvolgster Gwendolyn Rutten, een functie die hij tot op vandaag uitoefent.
Verbeecke is biotechnoloog van opleiding. Daarmee onderscheidt hij zich alvast van de vele politicologen en juristen die zetelen in de vele parlementen die dit land rijk is. Hij is verbonden aan de UGent als doctoraal onderzoeker. In die hoedanigheid werpt hij zich onder meer op als een voorvechter van genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s). De houding van organisaties zoals Greenpeace ten aanzien van ggo’s is een doorn in het oog van de jonge liberaal. “Ooit had ik zéér veel respect voor Greenpeace, vandaag is het totaal afgegleden”, hekelt hij.
Voor we dieper ingaan op uw plannen met Open Vld, lijkt het me interessant om even stil te blijven staan bij uw expertise inzake ggo’s. Wat maakt Greenpeace volgens u zo hypocriet?
“Jaarlijks sterven in het Globale Zuiden een half miljoen kinderen door ondervoeding. Nochtans bestaat daar een oplossing voor: door middel van genetische technologie kan je gewassen produceren die meer vitamines bevatten. Daarmee zou je heel wat kinderlevens kunnen redden en ervoor zorgen dat landen in het Globale Zuiden er economisch op vooruitgaan. Maar Greenpeace is fundamenteel tegen ggo’s en werkt de ontwikkeling ervan actief tegen. Het vernietigt zelfs proefvelden. Terwijl de champagnekurken knallen op het hoofdkwartier van Greenpeace, sterven onschuldige kinderen omdat die organisatie technologische innovatie tegenhoudt.”
“Ook inzake kernenergie houdt Greenpeace elke vorm van innovatie tegen. In Vlaanderen doet ook Groen dat. Die partij verzet zich tegen elke vorm van nucleaire innovatie, maar wil wel nieuwe gascentrales bouwen. Waar ben je dan mee bezig? De klimaatuitdaging is gigantisch. Je hebt innovatie nodig. Dat is een irrationele manier om een land te leiden.”
Dat brengt ons meteen bij de kern van de zaak. Heeft ook Open Vld zich daar de voorbije decennia aan bezondigd?
“Er zijn twee analyses te maken. De eerste is die van 25 jaar regeringsdeelname. Onze economische standpunten - nochtans de kern van een liberale partij - zijn compleet verwa-
terd. Ook op het vlak van begrotingsdiscipline heeft Open Vld haar geloofwaardigheid compleet verloren.”
“Liberalen zouden moeten streven naar een zo klein mogelijke overheid, maar in België bedraagt het overheidsbeslag 56,5 procent. De overheid moet ten dienste staan van de burger, maar in België is het omgekeerde waar. Dat mag een liberale partij niet laten gebeuren. Open Vld zou zich ook moeten verzetten tegen de Vlaamse regeldrift: in Vlaanderen krijg je geen twee stenen op elkaar gelegd zonder vergunning. Ten slotte is ook de overconsumptie in de gezondheidszorg een ernstig probleem. Dát zijn zaken waar een liberale partij zich mee moet bezighouden, niet met jobbonussen, flexi-jobs of premies voor elektrische auto’s.”
Het is aan de politiek en de maatschappij om meningen te bestrijden, niet aan rechters
“Voor het tweede deel van mijn analyse moeten we terugkeren naar het coronajaar 2020. Een regering met een liberaal aan het hoofd (premier Alexander De Croo, red.) die een avondklok invoert? Ik heb daar een trauma aan overgehouden. De disproportionaliteit van een dergelijke maatregel maakt me nog steeds woedend. Ik ben een biotechnoloog en zal dus niet beweren dat ik alles weet over virologie. Maar dat een virus om 5 over 12 besmettelijker zou zijn dan om 5 voor 12, gaat er bij mij niet in. Begrijp me niet verkeerd: het is goed dat bepaalde maatregelen werden genomen, want het coronavirus was zeer problematisch. Maar een avondklok is een aanfluiting van de individuele vrijheid die een liberaal nooit zou mogen verdedigen.”
Heeft de kiezer in het stemhokje nog rekening gehouden met de coronacrisis?
“De verkiezingen gingen niet over corona, maar veel mensen - mezelf incluis - hebben daar een inherente opstandigheid aan overgehouden. Dat was een traumatische periode. De coronacrisis heeft het vertrouwen in de politiek - wat wel een verkiezingsthema was - alleen maar verder doen afkalven. De invoering van de avondklok was een paniekreactie, maar dan moet je dat achteraf ook durven toe te geven. Dat heeft Open Vld niet gedaan, waardoor ze het wantrouwen in de politiek heeft gevoed. Ik word nog steeds opstandig van de avondklok.”
U had het daarnet over de overconsumptie in de gezondheidszorg. Wat is precies het probleem?
“Vandaag betaal je vier euro voor een doktersbezoek. Sommige mensen moeten zelfs niks betalen. Ter vergelijking: als ik naar de kapper ga, betaal ik 20 euro. Het is toch logisch dat je iets moet betalen voor een doktersbezoek? Vier euro is zeer weinig, gelet op de gigantische kost voor de maatschappij. En wat is het gevolg van de lage kostprijs? Een totale overconsumptie in de gezondheids-
zorg. Wat het aantal MRI’s per capita betreft, behoort België tot de kopgroep van de OESO. Dan moet je je toch eens afvragen waar je mee bezig bent. Open Vld moet daar een grens trekken. Mensen zullen mij ongetwijfeld een ‘rechtse zak’ noemen omdat ik nog maar durf te suggereren dat een doktersbezoek misschien tien euro zou moeten kosten. Sorry, maar we zullen niet anders kunnen, voor mensen in armoede kan je iets anders doen. Ik zou liever minder belastingen betalen, minder betutteld worden door de overheid en meer persoonlijke keuzevrijheid hebben dan dat ik voor vier euro naar de dokter kan gaan.”
Had Open Vld na de coronacrisis uit de Vivaldi-regering moeten stappen?
“De Vivaldi-regering was de druppel die de emmer van de totale ongeloofwaardigheid van Open Vld heeft doen overlopen. Ze is een centrumlinkse federale regering gestapt en heeft geen eigen accenten kunnen leggen. De carrièredrang binnen de partij, de idee dat de carrières altijd moeten primeren op de eigen ideologie, heeft ons in de ogen van velen ongeloofwaardig gemaakt. Of je dan een regering moet laten vallen, is een andere vraag. Maar we hadden op z’n minst binnen die regering harder moeten strijden voor onze principes. Als PS geen pensioenhervorming wil doorvoeren en daardoor een extra gat slaat in de begroting, moet zij zich daar maar voor verantwoorden. Sorry, maar met zo’n partij kunnen wij toch niet samenwerken? Een socialistisch walhalla is voor een liberaal een ‘no pasarán’. Dát is het standpunt dat we hadden moeten innemen. Als je met het bilan van Vivaldi naar de kiezer trekt, wéét je dat je een pak slaag krijgt.”
Waarom bent u de juiste man om Open Vld te reanimeren?
“We moeten het Vivaldi-verhaal definitief achter ons laten. Elke link met Vivaldi zal onze geloofwaardigheid blijven aantasten. De breuk met het verleden moet ingrijpend zijn. Daarom heeft Open Vld nood aan een nieuw gezicht dat samen met de leden een nieuw boek wil schrijven. We moeten op economisch vlak een uitgesproken rechtse koers varen, de verantwoordelijkheid weer bij het individu leggen en waarden zoals privacy en individuele vrijheid heropwaarderen. Vivaldi was het laatste hoofdstuk van het oude boek van de liberale partij. Nu moeten we een nieuw verhaal schrijven.”
Hoe staat u tegenover het cordon sanitaire?
“Ik kan mij niet vinden in het gedachtegoed van Vlaams Belang en PVDA, en zal dus nooit met die partijen kunnen samenwerken. Een andere vraag is of elk idee van Vlaams Belang fundamenteel verkeerd is. Het antwoord op die vraag is negatief. Er is bij veel mensen een gevoel van vervreemding aanwezig. Veel mensen voelen zich niet meer thuis in onze samenleving. Ze hebben het gevoel dat we erop achteruitgaan en dat onze (klein)kinderen het slechter zullen hebben dan wij. Dat gevoel is onterecht, maar het is wel aanwezig. Het is aan ons, liberalen, om daarmee aan de slag te gaan.”
“Het is fout om de kiezers van Vlaams Belang te marginaliseren. Dat zijn Vlamingen zoals jij en ik. We moeten met hen in dialoog gaan en luisteren naar hun bezorgdheden. Ik zal altijd uitgaan van mijn eigen sterkte en mijn eigen verhaal vertellen, maar je moet dat wel enten op de bezorgdheden die vandaag leven. Open Vld heeft op dat vlak de boot gemist. Wij durven de dingen niet meer te benoemen. Wij durven over bepaalde thema’s, zoals migratie, identiteit en cultuur, geen standpunten meer in te nemen.”
Hoe absoluut is de vrijheid van meningsuiting voor u? Moet aanzetten tot haat strafbaar zijn? Of moet de grens liggen bij aanzetten tot geweld?
“Het is verkeerd dat meningsdelicten worden gecorrectionaliseerd. Het is aan de politiek en de maatschappij om meningen te bestrijden, niet aan rechters, ook al vind ik bepaalde meningen zeer verwerpelijk. Anderen zullen het dan weer verwerpelijk vinden dat ik vier euro voor een doktersbezoek te goedkoop vind. Jouw vrijheid stopt waar je die van mij inperkt. Als je anderen oproept om geweld tegen mij te plegen, heb je een probleem.”
Ik word nog steeds opstandig van de avondklok
“Sharia4Belgium zet aan tot haat tegenover ongelovigen, waardoor een aantal jongeren radicaliseert en een fysieke bedreiging vormt voor de samenleving. Op welk moment mag je ingrijpen? Mag je al bij aanzetten tot haat ingrijpen, omdat je weet dat dat zal leiden tot radicalisering? Dat is een complexe discussie. Hoe ga je daarmee om? Ik ben daar zelf nog niet volledig uit.”
“In de academische wereld, zeker in de VS, zijn alle meningen die niet in het dominante ideologische kader passen problematisch. Academici mogen alleen links zijn, anders komen ze niet aan de bak en worden ze ‘gecanceld’. Ik mág een andere mening hebben, ook al is die verderfelijk. Het is niet verkeerd om een andere mening te hebben. Maar daar loopt het vandaag mis: alles wat niet in het kraam van uiterst rechts of uiterst links past, is blijkbaar fundamenteel verkeerd. Dat is geen samenlevingsmodel.”
Vincent Verbeecke
Uitholling eigendomsrecht: hoe de overheid steeds meer inbreuken op ons eigendomsrecht pleegt
Wie een huis, appartement of grond koopt, verkrijgt het eigendomsrecht over dat onroerend goed. Van oudsher betekent dat dat de eigenaar het recht heeft om het voorwerp van dat recht te gebruiken, ervan te genieten en erover te beschikken, zonder dat hij of zij dat doet op een manier die strijdig is met wetten of verordeningen. Waar vroeger dat recht vrij absoluut gold, ziet de eigenaar zich op heden meer en meer geconfronteerd met beperkingen en inmenging van overheidswege.
Principe
Het Belgische Burgerlijk Wetboek maakte al sinds de eerste optekening in 1804 gewag van een specifiek artikel dat het eigendomsrecht regelde. Zo stipuleerde artikel 544 van het Oud Burgerlijk Wetboek dat wie een goed bezat, hierover “op de meest volstrekte wijze” kon beschikken. Met de invoering van het geüpdatete Burgerlijk Wetboek werd een nieuw Boek 3 ingevoegd, dat sinds 2021 neerschrijft hoe Belgen met hun goederen kunnen omgaan. In dat Boek 3 werd de definitie van het eigendomsrecht enigszins gewijzigd. Niet langer kan de eigenaar rechten uitoefenen “op de meest volstrekte wijze”, maar heeft hij of zij “volheid van bevoegdheden, behoudens de beperkingen die door wetten, verordeningen of door de rechten van derden worden opgelegd”. Schijnbaar een verwaarloosbare aanpassing, maar een wijziging die mogelijks past in een tendens waarbij we steeds meer beperkingen zien opgelegd worden aan ons eigendomsrecht. Beperkingen
Het eigendomsrecht is nooit volledig absoluut geweest. Er bestaan talloze beperkingen. Zo erkent men naar Belgisch recht bijvoorbeeld het concept van de burenhinder- of de evenwichtsleer. Concreet wil dat zeggen dat men, bij de uitoefening van eigendomsrechten, het ontstane evenwicht tussen naburige woningen moet eerbiedigen door geen hinder te veroorzaken aan de buur die de gebruikelijke ongemakken uit nabuurschap overstijgt. Denk bijvoorbeeld aan een situatie met bovenmatige lawaaihinder. Principieel zou je in je halfopen huis muziek en kabaal kunnen maken zoveel je wil, maar wanneer je ervoor kiest om maandenlang elke nacht tussen 2 en 4 uur ’s nachts je nieuwe drumstel uit te testen in de ruimte die grenst aan de slaapkamer van de baby van de buren, dan oefen je je eigendomsrecht uit op een manier die de gebruikelijke uitoefening te buiten gaat. Ook in situaties waarin een buur bijvoorbeeld bomen plant of schermen plaatst op zijn of haar grond, maar op een positie die het perceel van de buur alle zon ontneemt, zal er sprake zijn van burenhinder. Los van het feit dat dat onderwerp voor heel wat burenruzies en rechtspraak zorgt, is die inperking van het eigendomsrecht er eentje die geheel teruggaat op het gezond verstand en bezwaarlijk als kwalijke beknotting kan aanzien worden.
Overheidsingrijpen
De overheid grijpt helaas af en toe in op manieren die een pak drastischer zijn. Onteigening is in casu de meest gewichtige. In dat geval
dwingt de overheid de eigenaar van een onroerend goed om de rechten verplicht over te dragen ten bate van de onteigenende overheid. Onteigeningen zijn eerder schaars en gebeuren enkel als laatste redmiddel, wanneer het absoluut noodzakelijk is voor de realisatie van een overheidsdoelstelling.
De EPC-labels reflecteren voornamelijk welke isolatietechnieken of verwarmingsbronnen de overheid het liefst gebruikt ziet worden
De overheidsinterventies in het eigendomsrecht van de gewone burger zijn evenwel vaak heel wat subtieler van aard. Zo schrijven ruimtelijke ordening en stedenbouw op tal van beleidsniveaus bindende regelgeving uit waarmee eigenaars te allen tijde rekening dienen te houden. Stedenbouw impliceert namelijk het geheel van architecturale en culturele, economische en administratieve maatregelen, met als doel de harmonieuze en rationele ontwikkeling van stedelijke agglomeraties. Dat kan ver gaan. Van zodra iemand het bewoonbaar volume van een woning wil vergroten, de aard van een pand wil wijzigen of het aantal woonentiteiten wil aanpassen, zal de overheid er als de kippen bij zijn om dat een halt toe te roepen, tenzij er een vergunning voorhanden is. Het verkrijgen van vergunningen is vaak een moeizame, langdurige en kostelijke aangelegenheid. Zelfs los van de meest impactvolle beperkingen - die komen immers in principe slechts zelden voor - vaardigen overheden steeds vaker extra wetgeving uit die het houden of verhandelen van vastgoed bemoeilijken. Zo zal nagenoeg elke burger op een bepaald moment geconfronteerd worden met renovatieverplichtingen, asbestinventarisatie, vermogenskadaster, onroerende voorheffing, conformiteitsattesten bij verhuringen enzovoort. We lichten er hieronder één van toe.
Energieprestatiecertificaten
Sinds 1 januari 2023 geldt bijvoorbeeld de renovatieverplichting voor residentiële gebouwen, dus voor eengezinswoningen en appartementen. Alle woningen en appartementen die vanaf 2023 zijn aangekocht met een energieprestatiecertificaat (EPC) met label E of F, moeten verplicht gerenoveerd worden naar label D of beter, binnen de 5 jaar na aankoop. Uiteraard argumenteert de overheid hier dat die verplichting is ingegeven door een visie van verduurzaming van het Belgische woonpark.
De impact van dergelijke maatregelen kan moeilijk overschat worden. In tijden waarin het allesbehalve een evidentie is om een woning aan te kopen, laat staan een energiezuinige, worden prille huiseigenaars nu ook nog eens geconfronteerd met de kosten van een verplichte renovatie. EPC’s worden trouwens vaker aangegrepen als middel om duurzaamheidsideeën af te dwingen. Zo bevroor de Vlaamse regering de huurprijzen van de meest energieverslindende woningen van 1 oktober 2022 tot en met 30 september 2023. Gedurende die periode was het verhuurders van minder energiezuinige woningen niet toegestaan om contractueel bedongen huurindexaties toe te passen.
EPC’s worden vaker aangegrepen als middel om duurzaamheidsideeën af te dwingen
Voeg daaraan toe dat de vastgoedsector al langer verveeld zit met de pseudo-wetenschappelijkheid van EPC’s. Energiedeskundigen zijn het er binnenskamers over eens dat de parameters die bijdragen tot een beter of slechter EPC subjectief zijn en voornamelijk reflecteren welke isolatietechnieken of verwarmingsbronnen de overheid op een gegeven moment het liefst gebruikt ziet worden. Zo zullen woningen met uitstekende isolatie, maar met verwarming op accumulatie of stookolie steevast afgestraft worden met een slechte energiescore, hoewel die opweksystemen veilig, goedkoop en energiezuinig uitgevoerd kunnen worden. De overheid geeft namelijk de voorkeur aan warmtepompen. De volatiliteit waarmee duurzaamheidsdoelstellingen op de verschillende beleidsniveaus te pas en te onpas wijzigen, alsook de weinig betrouwbare opmaak van energieprestatiecertificaten, vormen een wezenlijke bron
van onzekerheid in het Belgische vastgoedlandschap. Het is maar de vraag wanneer hieromtrent een duidelijke oplossing wordt geformuleerd.
Woningpas
Bovendien komt de privacy met betrekking tot ons vastgoed steeds meer op de helling te staan. Met de invoering van de Woningpas beschikt de overheid over het instrument bij uitstek om te controleren of woningen voldoen aan eisen die diezelfde overheid oplegt. Voor de creatie van dat digitale paspoort van je woning werden de databanken van het Vlaams Energieagentschap (VEA), het departement Omgeving, Wonen-Vlaanderen en de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) aan elkaar gekoppeld. Opnieuw werd dat initiatief goedbedoeld ‘gepitcht’ als middel om informatieoverdracht bij vastgoedtransacties te vergemakkelijken. Het behoeft geen betoog dat de inhoud van de Woningpas steeds verder kan uitgebreid en ingeschakeld worden om woningeigenaars te dwingen om te conformeren aan allerhande voorwaarden, op straffe van boete of de onverhandelbaarheid van de woning.
Kadastraal inkomen en onroerende voorheffing
Het kadastraal inkomen (KI) is een fiscaal begrip dat wordt gebruikt om het belastbare inkomen van onroerend goed te bepalen. Op basis van het KI wordt de onroerende voorheffing berekend. Het is een schatting van het netto-inkomen dat een onroerend goed kan opleveren voor de eigenaar, indien het verhuurd zou worden. Het is op basis van dat fictieve inkomen dat woningeigenaars jaarlijks worden belast. Men kan argumenteren dat een jaarlijkse belasting op een fictieve huurwaarde (de woning hoeft dus niet verhuurd te zijn, men kan er zelf woonachtig zijn) buitenproportioneel is, al zeker gezien het feit dat er bij aankoop van de woning al verkooprechten (veelal 3 of 12 procent) betaald werden.
Conclusie
De voorbeelden zijn inmiddels legio, maar zoals steeds is een concrete beoordeling geen evidentie. Veelal zijn overheidsinperkingen op een al te absoluut eigendomsrecht ingegeven door gezond verstand of het uitoefenen van een coherent stedenbouwkundig beleid. Totale onteigening of ondermijning van het eigendomsrecht komt zelden voor. We kunnen ons echter niet van de indruk ontdoen dat het houden van en handelen in vastgoed steeds complexer en duurder gemaakt wordt. Niet enkel bij vastgoedtransacties dringt de overheid allerhande verplichtingen op, ook het ongestoord eigenaar zijn van een huis of appartement lijkt niet langer mogelijk in het licht van alle wispelturige inventarisatie- en duurzaamheidsverplichtingen.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, vond er in ‘spookstad’ Doel geen onteigening plaats
Bouw van een appartement in Laken
Een ridderkruis
voor Remi Schrijnen
Precies 80 jaar geleden, in de zomer van 1944, was de toestand aan het oostfront dramatisch voor de Duitse Wehrmacht. Op 22 juni was het Rode Leger met zijn tot dan toe grootste offensief, over een front van ruim 400 kilometer breed, van start gegaan waarbij heel wat Duitse eenheden, ondanks hun verbeten tegenstand, simpelweg van de kaart werden geveegd. Op 10 juli gebeurde voor het Duitse opperbevel het ondenkbare: de Sovjettroepen wisten een wig te drijven tussen de Legergroep Midden en Legergroep Noord. 29 Russische Infanteriedivisies en 1 tankdivisie stroomden door een 25 kilometer brede bres in de Duitse defensie richting de Donau en de Baltische staten. Hierdoor dreigde de Legergroep Noord compleet afgesneden en omsingeld te raken.
In het uiterste noorden van het front vatten de Duitsers op 23 juli post in hun vooraf klaargemaakte gevechtslijnen in het strategische bruggenhoofd van de Narva. Ze wachtten er gespannen op verschillende eenheden die in allerijl als versterking naar die sector werden gestuurd. Eén van die eenheden was de Kampfgruppe Rehmann die binnen de grotendeels uit Vlaamse oostfrontvrijwilligers bestaande 6de Waffen SS Sturmbrigade Langemarck was geformeerd. De gevechtsgroep arriveerde op 24 juli in de sector en werd ingedeeld bij het IIIde Germaanse Pantserkorps dat vakkundig werd geleid door Obergruppenführer Felix Steiner, een van de meest competente generaals van de Waffen SS. De Vlamingen kregen een centrale positie toegekend in de heuvels die bekendstonden als de Blauwe Bergen.
SCHRIJNEN IS DE ENIGE VLAMING DIE TIJDENS WO II MET HET RIDDERKRUIS VAN HET IJZEREN KRUIS WERD ONDERSCHEIDEN
Ze verschansten zich rond de ‘Kinderheimhöhe’, een hoogte die vernoemd was naar het verlaten kinderweeshuis dat er stond. Het was de voorste van drie strategisch belangrijkste heuvels die de kern uitmaakten van de zogenaamde Tannenbergstelling. Schouder aan schouder met Deense, Noorse, Nederlandse, Finse en Estse Waffen SS-eenheden moesten ze de Sovjet-pletwals proberen te weerstaan. Een quasi onmogelijke opdracht, bijna een zelfmoordmissie, want Steiner beschikte over 4 divisies tegenover 11 Russische infanteriedivisies en 4 tankbrigades…
DE VLAAMSE GEVECHTSGROEP
Vanaf 26 juli begonnen de Sovjets met trommelvuur elke vierkante meter van de Kinderheimhöhe systematisch te beschieten. Een van de eerste gewonden was de Duitse bevelhebber van de gevechtsgroep, Obersturmbanführer Wilhelm Rehmann. Hij verdween op zoek naar verzorging, maar volgens sommige bronnen zou hij de benen hebben genomen. Wie wél, ondanks zijn verwondingen, op post bleef, was de Vlaamse Untersturmführer Georges D’Haese, die door Steiner werd aangeduid als nieuwe bevelhebber van de Vlaamse gevechtsgroep. Dat bleek een uitstekende keuze, want D’Haese leidde de volgende dagen met verve zijn mannen tijdens de zware afweergevechten. En dat het er zwaar aan toeging, is een understatement. Drie dagen en drie nachten lang werd er onophoudelijk en verwoed, soms lijf-aan-lijf, om de heuvel gevochten waarbij het stilaan tot een hoop rokend puin gereduceerde weeshuis verschillende malen van bezetter veranderde. Uiteindelijk moesten de restanten van de Vlaamse gevechtsgroep zich terugtrekken op de aanpalende Gre-
nadierhöhe waar opnieuw fanatiek werd gevochten. Het was op die locatie dat de Vlaming Remi Schrijnen zich bijzonder onderscheidde.
REMI SCHRIJNEN, DE STRUMPFGERMANE
De uit het Vlaams-Brabantse Kumtich afkomstige Remi Schrijnen (°1921) was voor de oorlog lid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Na de Belgische capitulatie in mei 1940 vertrok hij als vrijwillige arbeider naar Allgäu in Zuid-Duitsland om er aan de spoorwegen te werken. Zijn aanvraag om dienst te nemen in de Waffen SS werd aanvankelijk afgewezen omwille van zijn kleine gestalte en de Duitsers noemden hem spottend een ‘Strumpfgermane’. Maar de spot week al snel toen Schrijnen een bijzonder competente militair bleek te zijn die in de meest benarde situaties het hoofd koel wist te houden. Hij kwam voor het eerst aan het front in de sector van Leningrad in het voorjaar van 1943. Dat was in de nadagen van het Vlaams Legioen dat kort daarna werd omgevormd tot de Freiwillige Waffen SS Sturmbrigade Langemarck. Hij werd richtschutter in de tankafweercompagnie van de Langemarck en liet zich een eerste keer opmerken bij de zware gevechten in Oekraïne. Op 2 januari 1944 slaagde hij erin om op korte afstand drie T34-tanks te vernietigen. Een actie waarvoor hij in mei 1944 met het IJzeren Kruis 2de klasse werd onderscheiden. Hij behoorde tot de gelukkigen die uit de omsingeling van Jampol, waar de Sturmbrigade bijna werd vernietigd, wisten te breken en bevond zich in een opleidingscentrum in Bohemen toen zijn compagnie het bevel kreeg om meteen naar Estland te vertrekken.
IN 1944 SLAAGDE SCHRIJNEN ERIN OM OP KORTE AFSTAND DRIE T34-TANKS TE VERNIETIGEN
Op 26 juni, terwijl de sector van de gevechtsgroep zwaar onder vuur van artillerie en jachtvliegtuigen lag, zetten de Sovjets een grootschalige infanterieaanval in die werd ondersteund door tanks. Her en der wisten de Russen door de eerste lijn te breken, maar de bemanning van het antitankgeschut waartoe Schrijnen behoorde, was ervaren en sloeg niet in paniek. Integendeel, ze lieten de tanks tot op korte afstand naderen en vernielden in een mum van tijd vier T34-tanks en beschadigden twee andere zo zwaar dat ze onbruikbaar waren. Op de vierde dag van de gevechten, toen Schrijnen met zijn bemanning ten noorden van de Grenadierhöhe stond opgesteld, werd iedereen gekwetst of gedood toen een granaat vlakbij insloeg. Schrijnen hield het hoofd koel en bediende het kanon alleen verder, laadde en richtte, en schoot uit een groep van drieëntwintig T34-tanks en Stalintanks drie van de Stalintanks en vier T34-tanks weg. Een bijzonder staaltje van koelbloedigheid, zeker wanneer men weet dat tijdens dat duel de loop van Schrijnens kanon een tijdlang blokkeerde door een blindganger. Een vierde Stalintank, die Schrijnen tot op dertig meter wist te naderen, werd als laatste in brand geschoten, maar vuurde net voor de inslag een schot af dat Schrijnens geschut vernietigde en hem zwaar verwondde. Hij bleef bewusteloos achter op het slagveld, maar kon later bij een tegenaanval worden gered. Rondom hem stonden zes uitgebrande en nog nasmeulende tanks… Zijn daden leverde hem een bevordering tot Unterscharfüher op en de hoogste Duitse dapperheidsonderscheiding, het Ridderkruis van het IJzeren Kruis. Schrijnen is de enige Vlaming die hiermee tijdens WO II werd onderscheiden.
LEZERSBRIEVEN
Ursula von der Leyen
Pallieterke, Het is de buitenlandse media (Arte Journal, 18 juli) niet ontgaan dat ‘Belgische’ nationalisten (het woord ‘Vlaams’ krijgt men daar niet over de lippen), in casu Johan Van Overtveldt (N-VA, lid van de ECR-fractie), ook hun steun gaven aan Ursula von der Leyen. Op VRT kwam Johan zich verantwoorden en plaatste zich daarmee op dezelfde lijn als Sara Matthieu van Groen, die moest duiden dat het eerste actiepunt van de partij het oprichten van een dijk tegen extreemrechts is. Johan Van Overtveldt, die soms wel de schaduw van Christine Lagarde lijkt, wacht nog een mooie toekomst. Te bedenken dat we, door op 9 juni voor een politieke partij te stemmen, onze democratische macht volledig, voor 100 procent, afstaan aan die partij. Spijt komt altijd na de daad. Emil Maes, Ranst
Onverdraagzame verdraagzamen
Pallieterke, De Gentse Feesten draaien op volle toeren (nog tot en met 28 juli). Tijd voor ons, als plattelandsbewoners, om van een stukje cultuur te proeven. Helaas, als we per fiets (!) bij ons geliefde theater komen, worden we door een mevrouw - die de wacht houdt - vriendelijk gevraagd onze fiets niet pal in de nabijheid van het theater te parkeren. Dat op vraag van de buren. Nochtans hangt voor het raam van die buren een bordje met de tekst ‘Zonder Haat Straat’. En uiteindelijk is de straat toch van iedereen, niet? Voor zover wij weten, staat het theater al jaren in die straat! Of hoe onverdraagzaam verdraagzame mensen kunnen zijn.
Guy Van Rysseghem, Lochristi
E-wagens
Pallieterke, Onder invloed van de Europese ‘Green Deal’ hebben de Europese autobouwers zich laten lokken in de ratrace om zoveel mogelijk e-wagens te bouwen. Ze beklagen zich dat al dik. Mercedes en BMW beginnen opnieuw nieuwe klassieke wagens te ontwerpen die nog zuiniger zullen zijn. Dolle vreugde bij regeringsleiders en vakbonden toen er aangekondigd werd dat de Q8 in Vorst zou worden gebouwd. Vorst was beter af geweest met de toewijzing van een model met verbrandingsmotor. Dan was er nog geen sprake geweest van sluiting. Zal de Q8 in Mexico gebouwd worden of is dit het definitieve einde?
De automobilist lust geen pap van die e-wagens, om uiteenlopende redenen. De meeste verkochte e-wagens zijn salariswagens. Ik ga dus niet akkoord met de stelling dat Volkswagen te laat op de kar van de e-wagens gesprongen is. De productie en recyclage van batterijen is helemaal niet groen.
GEVANGENSCHAP
Toen de Vlamingen uit Estland werden geëvacueerd, bleek pas hoe zwaar de tol was die werd betaald voor het - tijdelijk - afstoppen van de Sovjetopmars. Van de meer dan 500 man die naar Narva waren vertrokken, waren er amper 50 die de strijd zonder kleerscheuren hadden overleefd… Remi Schrijnen verdween na de oorlog in de gevangenis. Vrijgelaten in 1951, werd hij in 1953 opnieuw opgepakt omdat hij had deelgenomen aan een amnestiebetoging. Vermits hij de voorwaarden voor zijn vervroegde invrijheidstelling had geschonden vloog hij voor twee jaar terug achter de tralies. Nadien vestigde hij zich in Duitsland waar hij op 27 juli 2006 overleed.
JAN HUIJBRECHTS
blijven bestaan. De rest kan hen niet veel schelen. Als hun voedingsbodem maar gesteund wordt. Als Bart De Wever eerst met Van Grieken gepraat had over de gezondmaking van ‘Belgiekske’ en de geldzaken van de gewesten, waren Bouchez en Les Engagés zeker meegestapt in dat verhaal. Nu zit De Wever daar met zijn gebakken peren. Verkeerd aangepakt. Als Wallonië weer financieel gezond is, zal het eerder geneigd zijn om ‘Belgiekske’ te verlaten. Want ook voor hen is Brussel een steen in de maag. Veel schulden. Onwil om Wallonië te helpen. Wil om Wallonië te misbruiken. En dat weten veel Walen ook.
Frank Joris, Filipijnen
Politiek voor gevorderden
Pallieterke, Naar aanleiding van de Vlaamse regeringsvorming rond N-VA, cd&v en Vooruit heeft men het over de ‘TINA-coalitie’ (‘There Is No Alternative’) en dat heeft vooral te maken met de problemen die Vooruit blijft aanvoeren en waarbij men denkt dat partijtje absoluut nodig te hebben. Dat er geen alternatief zou zijn, is voorbarig. Er is er wél een, namelijk een minderheidsregering van N-VA en cd&v met gedoogsteun van Vlaams Belang vanuit de oppositie. Dat zou zelfs geen primeur zijn, want dat was onder meer ooit het geval in Nederland, waar de PVV van Wilders gedoogsteun gaf aan de regering-Rutte I (die ze trouwens later wel liet vallen toen ze het niet meer eens waren). En wat als cd&v zo’n combinatie ook zou weigeren? Dan is er nog Open Vld, een partij die momenteel in de lappenmand ligt, maar niet vies is van bokkensprongen. En dan komen we in een politiek à la Machiavelli (‘Il Principe’: het doel heiligt de middelen): een politiek voor gevorderden, maar wel een laatste kans voor een zelfstandiger Vlaanderen. Guido van Alphen, Kasterlee
Rode Duivels
Erwin Strobbe, Merelbeke
Verkeerde strategie
Pallieterke, Bart De Wever heeft wel degelijk mogelijkheden gehad om een regering te vormen zonder de socialisten. Heeft Bart even lang gepraat met Van Grieken als met Vooruit? Neen! Hij is veel te snel begonnen met de socialisten. Die zullen blijven eisen dat de geldstromen naar zuiver linkse groepen
Het EK voetbal werd voor het ‘Belgiekske’ ‘nikske’. De vlag hing na de uitschakeling halfstok op het koninklijk paleis. Duivelse accessoires, zoals horens, atomiumhoofddeksels, flamboyante kapsels in de driekleur, satanische drietanden, geschminkte gezichten en dies meer worden opnieuw opgeborgen. Het intense verdriet wordt doorgespoeld met de laatste flesjes Jupiler. Goed nieuws: Peter Vandenbempt heeft zijn hilarische stem genormaliseerd en de oogbollen van Karl Vannieuwkerke zijn weer wat gekrompen. Nu breken de ellenlange discussies aan over wie de schuldige is. Wie is verantwoordelijk voor die smadelijke nederlaag? Wie stelde zijn troepen verkeerd op? De coach zal alle banbliksems van de hel over zich heen krijgen en enkele voetballers kunnen aan hun pensioen denken. De spelers waren natuurlijk even ontgoocheld, maar na een blik op hun bankrekening was alles weer onder controle. Het is verbazend en onbegrijpelijk te zien hoe mensen totaal kinderlijk en uitzinnig worden van voetbal. Tenslotte is het toch maar een spelletje, even (on)belangrijk als een rondje bingo in het woonzorgcentrum.
Wim Menheer, Tienen
Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.
n Remi Schrijnen
Het doel heiligt de middelen
Zondag 21 juli ligt wederom achter ons. Veel vlaggen heb ik niet zien hangen aan de gevels. Meer nog, in de gemeente waar ik woon, waren er meer Vlaamse Leeuwenvlaggen te zien op 11 juli dan Belgische vlaggen op 21 juli.
Niet dat we victorie moeten kraaien. Het vuurwerk en het bijhorende feestje in het Jubelpark lokte zo’n 100.000 toeschouwers. Al durf ik twijfelen aan dat cijfer. Dat feestje draagt de naam ‘Belgian party’ en werd voor het derde jaar op rij georganiseerd door de Kanselarij van de Eerste Minister. Tot nader order is dat Alexander De Croo, maar volgend jaar is dat misschien Bart De Wever of Jan Jambon. Stel u voor dat een van die twee mannen moet instaan voor de organisatie van de Belgische feestelijkheden. Dat zorgt voor een dubbel gevoel. Om België ingrijpend te veranderen, moeten Vlaams-nationalisten zich eerst inkapselen in het Belgisch establishment. Wat zou Peter De Roover gedacht hebben toen hij koning Philippe de Belgique (diens officiële naam) de hand mocht schudden op het defilé in Brussel? Ik zag hierover wat zurige reacties voorbijkomen op Facebook. Toch wel een beetje spijtig.
Krediet
Laten we immers niet vergeten welk parkoers De Roover heeft afgelegd in de Vlaamse Beweging, van KVHV over VUJO naar VVB. Hij was het die, samen met Jan Jambon, de doelstelling van de Vlaamse Volksbeweging in 1991 liet veranderen van federalisme naar onafhankelijkheid. En wees maar zeker dat koning Philippe dat ook weet.
Ik geef mijn oude strijdgenoot dus enig krediet. Geen haar op mijn hoofd dat eraan denkt dat Peter De Roover, Jan Jambon en Bart De Wever ineens belgicisten geworden zijn. Zij spelen het spel op machiavellistische wijze: het doel heiligt de middelen. De macht in België veroveren om meer Vlaanderen te bekomen. Dat was ook de strategie van wijlen Hugo Schiltz.
Vandaag zijn het wel degelijk Vlaams-nationalisten die de toekomst van België uittekenen. Dat is hoe dan ook historisch. Of het zal lukken, valt nog af te wachten. Kunnen De Wever en consorten hun confederalistische model doorduwen bij de Franstalige partijen? En vooral, kunnen zij de eigen achterban voldoende garanties bieden op communautair vlak?
Koelkast
Even een duik in de geschiedenis: op 19 maart 2023 hield De Wever een uiteenzetting voor de Vlaamsgezinde netwerkorganisatie Pro Flandria. Daar maakte hij de aanwezigen duidelijk dat N-VA nooit of te nimmer in een federale regering zal stappen als er geen grote communautaire stap - voor hem confederalisme - zou worden gezet. Want, indien het pakket staatshervorming onvoldoende is, is de kans niet onbestaande dat Bart De Wever door zijn eigen leden wordt teruggefloten. Ik herinner me het ledencongres van N-VA in de Lotto Arena op 9 oktober 2014, waar zo’n 2.500 leden waren samengekomen om te beslissen over al dan niet deelname aan de latere regering-Michel I. Pers (en dus ook ondergetekende) was niet in de zaal toegelaten en moest afwachten in de persruimte. Maar ik had een medewerker in de zaal die de toespraken en discussies wél kon volgen. Achteraf wist die mij te vertellen dat in het begin van de vergadering de zaal zeer kritisch was voor een deelname aan een Belgische regering. Vooral omdat in het regeerakkoord geen communautaire eisen stonden. Die waren in de beruchte koelkast gestoken. Kantelmoment
En daar werden door de aanwezige N-VA-leden in de Lotto Arena toch wel wat vragen bij gesteld. Het kantelmoment kwam er uiteindelijk bij de slottoespraak van Bart De Wever, die zo overtuigend was dat de regeringsdeelname van N-VA uiteindelijk met een ruime tweederdemeerderheid door de leden werd goedgekeurd. Vandaag beseft De Wever zeer goed dat hij de N-VA-leden alleen zal kunnen overtuigen tot regeringsdeelname als er een grote confederale stap gezet kan worden. Maar het blijft een wrang gevoel dat een Vlaams-nationalist eerst België moet redden om meer Vlaanderen te verkrijgen.
PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.
Sfeerbeeld van de 22ste IJzerwake
Voorzitter IJzerwake blikt met gerust hart vooruit op 23ste editie: “Iepers stadsbestuur heeft vorig jaar lesje geleerd”
Op zondag 25 augustus vindt in Steenstrate bij Ieper de 23ste editie van de IJzerwake plaats. Wim De Wit, de voorzitter van de IJzerwake, verwacht dit jaar geen problemen met het stadsbestuur van Ieper. “Het heeft zijn lesje vorig jaar wel geleerd”, oordeelt hij.
Eind augustus is het voor de Vlaamse Beweging verzamelen geblazen aan het monument van de gebroeders Van Raemdonck in Steenstrate bij Ieper voor de jaarlijkse IJzerwake, samen met het Zangfeest een van de grootste Vlaams-nationale manifestaties. Vorig jaar zakten volgens de organisatie 2.500 à 3.000 Vlaams-nationalisten af naar Steenstrate. Zowel voorzitter Wim De Wit als gastspreker Dries Van Langenhove haalden toen in hun toespraak uit naar Iepers burgemeester Emmily Talpe (Open Vld). Zij had tevergeefs geprobeerd om de Kameraadschapsavond aan de vooravond van de IJzerwake te verbieden en was niet opgezet met de komst van Van Langenhove.
Kameraadschapsavond
Aan de vooravond van de IJzerwake staat dit jaar opnieuw een Kameraadschapsavond - een traditionele zangavond gevolgd door een dj-optreden - op het programma. Maar De Wit verwacht niet opnieuw problemen met het Ieperse stadsbestuur. “Het stadsbestuur heeft vorig jaar zijn lesje geleerd. De Raad van State heeft het toen teruggefloten”, zegt hij. De jaarlijkse heisa rond de IJzerwake laat De Wit koud. “Natuurlijk zal een fervente belgicist de IJzerwake radicaal vinden, omdat wij nu eenmaal streven naar een Vlaamse republiek. Ik begrijp ook dat het koningshuis daar niet gelukkig mee is”, aldus De Wit. “Je kan ons streven radicaal noemen, maar elk volk heeft nu eenmaal recht op een eigen staat. Als de Vlamingen onafhankelijkheid willen, moet die er
HORIZONTAAL
komen. Dat is niet revolutionair, maar een normaal verlangen van het Vlaamse volk.”
Hoewel De Wit de pensioengerechtigde leeftijd al even bereikt heeft, denkt hij nog lang niet aan stoppen. “Zolang ik leef, zal ik een bijdrage leveren aan de IJzerwake, ook als er een einde zou komen aan mijn mandaat als voorzitter”, benadrukt hij. Traditioneel programma
De gastspreker is dit jaar niemand minder dan Michael Discart, de voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). “De VVB is een belangrijke partner van de Vlaamse Beweging. Discart verricht goed werk als voorzitter. Zijn toespraak zal ongetwijfeld van een even hoog niveau zijn”, motiveert De Wit zijn keuze voor de VVB-voorzitter.
Op zondag houdt de organisatie vast aan het traditionele programma. De dag start om 11 uur met een eucharistieviering, gevolgd door de toespraken van De Wit en Discart. In het IJzerwakedorp zullen verschillende standhouders een ruim gamma aan boeken, tijdschriften, kledij, vlaggen, muziek en andere hebbedingen aanbieden. Ook ’t Pallieterke zal aanwezig zijn met een standje waar auteurs Jurgen Ceder en Jan Van Aerschot hun boeken zullen signeren. Vanaf 14 uur kunnen de bezoekers aan het IJzerfolkpodium genieten van volksmuziek uit binnenen buitenland.
Tickets kosten 10 euro en zijn verkrijgbaar via de webwinkel van de IJzerwake.
ANTON SCHELFAUT
A. Getal dat aangeeft hoeveel er van een bepaalde stof in je bloed zit
B. Boekenwurm - Dwaling
C. Officiëel kantoor van de president van de VS
D. IJzererts - Neon - Computeranimatiefilm over een groene oger
E. Dodelijk projectiel - 501 in Romeinse cijfers
F. Totaliteit - Pijn in de spieren
G. Dorsvloer - Armzalig
H. Heilige - Nummer - Internetlandcode van een buurland
I. Weer afgestaan wat men ooit heeft ontvangen
J. Passieve vrouwelijke beginsel in de kosmos - Eerste hond in de ruimte
K. Muzieknoot - Stof gebruikt voor het kleuren van microscopische preparaten - Vervoermiddel
L. Fungerende - Vragend vnw.
VERTICAAL
1. In aanraking gekomen met
2. Uiting van toejuiching - Groot meer in de VSLuiaard
3. Artiestennaam van Piet Goddaer
4. Gehucht van Ravels - OerstedMet steuntouwen vastzetten
5. Gentse deelgemeente - Afrikaanse herkauwer
6. Vlaams vrouwenmaandblad - Tin
7. Perplex - Belangrijk figuur binnen een vereniging
8. Nijlreiger -Karaat - Duits voetballer bij Bayern Munchen, voorheen Manchester City
9. Deel van een kerkdienst
10. Roofvogel - Zilver - In orde
Loofboom - En dergelijke meer - Omwenteling
Amusement, hoog in de bergen - Muzieknoot
KARL VAN CAMP
X van de week!
Eva De Bleeker is kandidaat-voorzitter voor Open Vld en werkt zich dezer dagen op X danig in de kijker. Uit haar posts kan je al een en ander opmaken over haar visie op het nieuwe liberale denken. Die lijkt nogal op het oude liberale denken: kan iemand anders het oplossen?
Als gewezen staatssecretaris voor Begroting - een minister was niet nodig wegens te gemakkelijk - kritiek spuien op de opvolgers van Vivaldi? Dat vergt wat moed, enige kennis ter zake en misschien een stevige scheut arrogantie. Tenslotte kan je alleen maar besluiten dat opvolgers vooral bezig moeten zijn met het opkuisen van de puinhoop die je zelf hebt gemaakt. De Bleeker - die zelf uit haar puinhoop werd gezet omdat ze er te eerlijk over was geweest - houdt het vooral op die stevige scheut arrogantie. Toen Conner Rousseau eiste dat bepaalde investeringen uit de begroting moesten worden gehouden, liet ze zich eens goed gaan op X: “Investeren buiten de begroting zijn trucjes van de foor die niemand ten goede komen. Heb me hier altijd tegen verzet. Het is valsspelen. De Europese Commissie gaat niet mee in dat soort verhalen. Er moet niet minder, maar meer transpa-
rantie zijn over onze overheidsfinanciën.”
Daar is iets voor te zeggen. Alleen was de Vivaldi-aanpak er één van blind geld uitgeven, een rampzalige begroting indienen en de volgende regering het laten oplossen. In dat verhaal gaat Europa helemáál niet mee. Europa gaat daarentegen wel gedeeltelijk mee in het verhaal van Rousseau. Wie juist investeert, mag er langer over doen om zijn begroting recht te trekken. Rousseau deed een populistisch Rousseau’ke als het ware. En Eva kent de begrotingsafspraken niet die nochtans onder het Belgische voorzitterschap werden gemaakt.
Nog eentje voor het onderwijs
Twee dagen later was het alweer raak. Nadat twee jongeren, ondanks waarschuwingen van redders, terug in zee waren gegaan en in de problemen raakten, zag Eva geen uiting van dom gedrag van tieners die beter hadden moeten luisteren. Nee, ze zag een probleem voor het onderwijs. “Meer kennis over muien, onderstromen en het gevaar van te dicht bij golfbrekers zwemmen, is nodig. Enkel ‘kunnen zwemmen’ opnemen in de eindtermen van het basisonderwijs is niet voldoende. Kennis van de gevaren van zwemmen in zee is ook noodzakelijk.”
Ja hoor, Noordzeezwemkunde is een prioriteit voor het onderwijs. Die mensen hebben tijd en ruimte zat om de kindjes dat aan te leren, andere problemen zijn er niet in het onderwijs. Dan kunnen we die vervelende redders misschien wel helemaal schrappen. “Kan iemand anders het oplossen?”, ook bij de nieuwe Vld blijft het de slagzin.
Profi ciat met je Vlaamse overtuiging!
Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds? Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het VNZ.
Machtswissel bij de Democraten onvermijdelijk
BIDEN: “Ah, de mannen van Pallieter. Kan ik u alvast iets aanbieden? Koffietje, water, een frisse pinguïn? Ons Kamala komt wat later, file bij de carwash. U zal het met mij moeten doen. U wilt vast weten waarom ik geen presidentskandidaat meer ga zijn. Koffie graag?”
Alvast één dementerende kandidaat trok zich deze week terug uit de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Joe Biden houdt het na één termijn voor bekeken wegens ‘hersenmist’ en beveelt zijn vicepresident Kamala Harris aan om hem op te volgen. We mochten bij Joe en Kamala op de koffie voor een gesprek over hun toekomst en de presidentsverkiezingen. kopen voor hij geschoten is natuurlijk, maar ik maak me sterk dat ik aan alle kwaliteiten voldoe om de nominatie binnen te halen. Ik heb een donkere huidskleur, heb Aziatische voorouders en ik ben een vrouw. Dat was mijn troef vier jaar geleden voor de presidentsverkiezingen. Je moet al een gore racist zijn om mij dan bij deze verkiezingen aan de kant te zetten. Ja toch? Ze zullen niet durven. Joe heeft vertrouwen in me. Dat is me zoveel waard.”
U heeft tot op het laatste moment gewacht om een stap opzij te zetten. Klopt het dat u mentaal niet sterk genoeg meer bent voor het ambt?
BIDEN: “Laat u niks wijsmaken, beste man. Ik ben mentaal in topconditie. U hoeft mij daarvoor niet op mijn woord te geloven, hoor. Ik heb gisteren een lang gesprek gehad met mijn voorganger en goede vriend John F. Kennedy, en die begreep ook niet waar iedereen het over
Graag. U bedoelt vast uw goede vriend
“Obama? Klinkt als een naam voor een neger. Nooit van gehoord. Maar de waarheid is dat ik me voorbereid op de verkiezingen van 2028. De volgende vier jaar lijken me totaal geen uitdaging en ik mag maar twee termijnen doen. Pure strategie! Begrijpt u? Koffie?”
“Ah, dat werd tijd. Meneer wil een koffie, voor mij een pinguïn. En maak wat haast. We heb-
Kamala Harris: Het geloof van Joe in mijn capaciteiten is mijn grootste kracht!
“Oei, jullie zijn al begonnen. Hij heeft toch niet te veel gezegd? Joe, je weet toch dat je op me moet wachten voor je met de pers praat? Excuseer, ik verving de president op een meeting over de oorlog in Oekraïne.”
“Pers? Waar? Nee hoor, ik legde meneer net uit dat mijn aftreden als kandidaat eerder een strategische keuze is en niks te maken heeft met roddels over een vermeende eierstokkanker. Dat is absolute nonsens uit het
“Hahaha. Die Joe toch. Altijd een grap klaar. Maar ik kan u verzekeren dat hij er nog steeds staat als het menens wordt. Ik kijk op naar deze man. Zijn leiderschap, zijn overtuiging en zijn kracht zijn voor mij een inspiratie. Ik ben dan ook trots dat hij mij heeft gevraagd om de race naar het Witte Huis verder te zet-
“Zo is dat. Carmela is de toekomst van de Verenigde Staten. Ik kan me met gerust gemoed toeleggen op wat ik me ook alweer wil toeleggen. Ik zoek het nog even voor u op.”
De Amerikaan lijkt na vier jaar vicepresidentschap niet overtuigd van uw capaciteiten. Bent u er zeker van de nominatie binnen te halen?
“Je moet het vel van de beer niet ver-
Joe Biden: Maar ik ben dan ook aan het dementeren, hé, Carmela
BIDEN: “Kleine kanttekening evenwel: ik ben enigszins dementerend, hé, Carmela.”
HARRIS: “Nee Joe, dementerend is een lelijk woord. Je bent een held op jaren. En je inzichten zijn er nog. Ik vind de manier waarop Trump over bejaarden spreekt, verschrikkelijk.”
Maar dan moet u nog langs diezelfde Trump-kiezers? Die geven niet zo om uw achtergrond.
HARRIS: “Ik ga u een geheim vertellen. Trump is zelf zo dement als een achterdeur. Hij heeft de helft van de tijd geen flauw idee waar hij het over heeft. En voor hij dementeerde, was hij al krankjorum.”
BIDEN: “Helemaal mee eens. Ik ben geen groot voorvechter van vrouwen als president. Ze zijn onredelijk, hysterisch en niet consequent. Maar als de alternatieven dement zijn, moeten ze een kans krijgen.”
