't Pallieterke van 4 juli 2024 by 't Pallieterke

“Ons historisch resultaat nu ook lokaal vertalen”

INTERVIEW

TOM VAN GRIEKEN

VOORZITTER VB

MAGNETTE LIKT ZIJN WONDEN

3 BIDEN KO NA DEBAT

MACHTELOOS BRUSSEL

AVONTUREN EVERTS IN MONACO 2 8-9

DOSSIER MOBILITEIT EN BELASTING

HOOP VOOR FRANKRIJK

Zoals hier voorspeld, is de grote gok van Macron mislukt. Hij hoopte dat de Franse kiezers, die bij de Europese verkiezingen massaal voor het Rassemblement National (RN) van Le Pen en Bardella hadden gestemd, er zouden voor terugschrikken deze partij daadwerkelijk aan de macht brengen. RN behaalde zondag zelfs een nog hogere score dan een maand gelden.

Met de partij van Macron in de touwen, is het linkse Nouveau Front Populaire (NFP) het echte alternatief voor RN. Die partij, waarin extreemlinkse antikapitalisten, verloren gelopen sociaaldemocraten, radicale islamisten en antisemieten elkaar gezelschap houden, wordt enkel samengehouden door haat. Haat voor Frankrijk, haat voor een rechts alternatief, haat voor de democratie wanneer die ongehoorzaam wordt. Al onmiddellijk na het binnenkomen van de eerste resultaten, ging dat bonte gezelschap de straat op om te betogen tegen de verkiezingsuitslag en waren er rellen.

In de tweede ronde hoopt links dat het ‘front républicain’, waarbij alle partijen in de tweede ronde samenspannen om te verhinderen dat een kandidaat van RN wordt verkozen, zal volstaan om RN een meerderheid in het parlement te ontzeggen. Op dat oude wondermiddel lijkt echter sleet te komen.

Het ontgaat de Fransen niet dat er volgende zondag niet gekozen zal moeten worden tussen een ‘extreemrechtse’ partij en een gematigd, ‘verbindend’ alternatief, maar tussen een volkspartij en een samenraapsel van linkse extremisten. De toespraak van Bardella op de verkiezingsavond was gericht op verzoening en eenheid, in scherp contrast met de hatelijke reacties van linkse politici op de verkiezingsuitslagen. Niets kenmerkt de veranderde sfeer meer dan de uitspraak van Serge Klarsfeld, nazi-jager en ooit gezworen vijand van vader Le Pen, dat hij in de twee ronde zonder aarzelen voor RN zou stemmen, indien NFP het enige alternatief is.

In de Vlaamse pers is men op dat punt achter. RN wordt er nog steeds lui omschreven als ‘extreemrechts’ terwijl de Franse pers dat nauwelijks nog doet. RN van Marine Le Pen is niet meer het Front National van haar vader. RN is een volkspartij geworden, representatiever voor Frankrijk dan de andere partijen.

De directeur van het toonaangevende peilingbureau Ipsos beschrijft RN als “de meest overkoepelende partij in de politieke klasse: er zijn geen zwakke lijnen meer naar geslacht, leeftijdsgroep of zelfs beroep”.

Kantelpunt voor Europa?

Ook binnen de Franse politiek lukt het niet meer zo goed om RN nog als de grote satan te zien. Les Républicains van Ciotti, die het zondag beter deden van verwacht, spelen het spel van het front républicain niet meer mee. Ook de centrist François Pupponi waarschuwt dat de manipulaties in de twee ronde “bij de Fransen de indruk kunnen wekken dat men hun overwinning aan het stelen is”. De communicatie vanuit het kamp van Macron klinkt verward. Sommigen roepen op systematisch RN te bevechten, maar anderen, zoals de populaire Edouard Philippe, zeggen ook geen hulp te willen verlenen aan La France insoumise van Mélenchon, de sterkste groep binnen het linkse kartel.

Zondag beslissen de Fransen. Hun keuze mag historisch genoemd worden. Na de inname van Nederland en Italië door een rechts alternatief, zou de val van het ‘ancien régime’ in Frankrijk hét kantelpunt voor Europa kunnen worden.

JURGEN CEDER

JOACHIM COENS

“We mogen soms wat meer

Wimbledon

bezwijkt

voorlopig niet

Wimbledon is deze week begonnen aan zijn nieuwste editie. De derde grand slam van het jaar is het oudste tennistornooi in de wereld en bestaat sinds 1877. Is ook hetgeen het langst vasthoudt aan zijn tradities. Zo behoudt Wimbledon de termen ‘ballenjongens’ en ‘ballenmeisjes’, in tegenstelling tot de andere grand slams die genderneutrale termen gebruiken.

‘Ball boys’ en ‘ball girls’ zijn de Engelse termen die Wimbledon gebruikt, ondanks heel wat politiek correcte druk, terwijl Roland Garros en de Australian Open ‘ball kids’ (‘ballenkinderen’) hanteren. Op de US Open is het dan weer het genderneutrale ‘ball crew’ (‘ballenploeg’). De All England Club deelde mee trots te zijn op hun ballenjongens en -meisjes en dat er geen plannen zijn om de termen te veranderen. Jaarlijks worden meer dan 200 jongens en meisjes met een gemiddelde leeftijd van 15 jaar gekozen.

‘Always like never before’ is de slogan van Wimbledon dit jaar, een knipoog naar de jaarlijkse evenwichtsoefening van de All England Club bij het moderniseren met behoud van enkele van de tradities waar de club zo trots op is. Maar hoewel de club en het toernooi voortdurend uitbreiden, blijven sommige dingen dus nog altijd hetzelfde.

Moderniseringen

Wimbledon is door de jaren heen echter niet ‘bang’ geweest om te veranderen. Zo kwam er bijvoorbeeld een dak boven de twee belangrijkste tennisterreinen. Een aanzienlijke modernisering voor de club. Het dak van het ‘Centre Court’ werd in 2009 geïnstalleerd en het nieuwe ‘No. 1 Court’ werd in 2019 geopend. Dat is natuurlijk een andere soort modernisering dan het gebruik van genderneutrale termen.

Wimbledon voert heel langzaam moderniseringen door en soms alleen als er kritiek of druk komt. Zo was Wimbledon samen met Roland Garros in 2007 de laatste van de vier grand slams om hetzelfde prijzengeld aan vrouwen en mannen uit te reiken. Dat kwam vooral tot stand nadat voormalig tenniskampioene Venus Williams, zus van tennislegende Serena, het jaar ervoor een open brief in de Engelse krant The Times had geschreven, waarin ze vroeg “mee te gaan met de tijd”. “De boodschap die ik graag overbreng aan vrouwen en meisjes over de hele wereld is dat er geen glazen plafond bestaat”, schreef Williams. “Mijn angst is dat Wimbledon luid en duidelijk de tegenovergestelde boodschap uitzendt.”

Na een artikel in The New York Times in 2018 stopte Wimbledon het jaar daarop met de praktijk om spelers op het veld ‘Mister’, ‘Miss’ of ‘Misses’ te noemen. Twee jaar geleden verwijderde men op Wimbledon uiteindelijk ook ‘Misses’ vóór de namen van vrouwelijke kampioenen op de erelijst in het clubhuis. Genderspecifieke termen niét gebruiken, is nog wat anders dan actief genderneutrale termen gebruiken, maar de evolutie lijkt wel al ingezet. Voorlopig houdt de All England Club echter nog even stand.

‘White’

Een regel die ook tekenen van verandering vertoont, maar nog grotendeels behouden blijft, is er eentje over de kledij van de spelers. Terwijl Wimbledon in 2023 een nieuwe regel introduceerde waardoor vrouwen gekleurde onderbroeken mogen dragen, moeten de spelers nog steeds ‘almost entirely white’ dragen. ‘White’ wordt voorlopig nog niet verbannen. Benieuwd hoelang dat stand zal houden.

STIJN DERUDDER

TOOGPRAAT

EDITORIAAL

Redactie & beheer:

Uitgeverij ’t Pallieterke

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be

Abonnementen binnenland Abonnement buitenland: 3 maanden: 58,5 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 117 euro bestemming. Alle inlichtingen 1 jaar: 234 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 350 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Stijn Derudder (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Simon Segers, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock

De Parti Socialiste likt haar wonden

Na de verkiezingsnederlaag op 9 juni verdween PS-voorzitter Paul Magnette een tijdje van de radar. Vorige week gaf hij op de RTBF-televisie een eerste postelectoraal interview en bevestigde hij dat de Franstalige socialisten Waals en federaal in de oppositie gaan. Opvallend: er was relatief weinig strijdvaardigheid bij Magnette. Denkt hij dat de oppositiekuur langer dan vijf jaar zal duren?

“Rechts heeft de verkiezingen meer gewonnen dan dat wij die verloren hebben.” Paul Magnette doorbraak vorige week de stilte die hij zichzelf na de verloren verkiezingen van 9 juni had opgelegd. Op RTBF maakte hij een kalme analyse van de verkiezingsnederlaag van PS. Een opvallend contrast met de vaak opgewonden PS-voorzitter tijdens de campagne.

Eén van de beelden die bezuiden de taalgrens is blijven hangen, is het laatste debat op vrijdagavond 7 juni tussen Magnette en MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, dat uitmondde in een scheldpartij. Nu had Magnette het dus op een rustige manier over de verschuiving naar rechts die zich in de hele Europese Unie voordoet. Ook in Wallonië dat “tot nog toe een links eiland was”. Hij vond het verlies van zijn PS al bij al meevallen, want met 23,2 procent van de stemmen is Magnette van oordeel dat zijn partij een resultaat haalt waar de andere socialistische formaties in Europa enkel van kunnen dromen.

Magnette vindt dat zijn partij een resultaat haalt waarvan de andere socialistische formaties in Europa enkel kunnen dromen

De keuze voor de oppositie op federaal en Waals vlak, komt er volgens hem omdat MR met bijna 30 procent van de stemmen een grote voorsprong heeft en de centristische Les Engagés boven de verwachting hebben gescoord. Wie het gezicht van Magnette zag, merkte wel dat hij de nederlaag nog moest verwerken. Ontslagen bij PS

De tweespalt tussen de Waalse en Brusselse PS werd opnieuw duidelijk

Paul Magnette had al weinig vat op de Brusselse afdeling en dat zal er niet op verbeteren. De voorzitter van de Franstalige socialisten heeft straks zijn handen vol met een interne herstructurering van de partij. Er zullen honderden ontslagen vallen. Want er vallen minder kabinetten te bemannen, en omdat er minder verkozenen zijn, zullen er ook bij de parlementaire medewerkers afvloeiingen zijn. Eveneens belangrijk is dat er een afbouw van het personeel volgt bij het Institut Emile Vandervelde, de beruchte studiedienst van de partij, een oorlogsmachine in momenten van regeringsonderhandelingen.

De vakbond staat zowaar op de rem

Van een linkse partij, zeker één die eerder Latijns dan Noord-Europees geïnspireerd is, mag je in de oppositie een zekere vorm van activisme en militantisme verwachten. Lees: betogingen en stakingen allerhande tegen het regeringsbeleid. De Belgische Parti Socialiste heeft hier een zeer oude traditie. In die mate zelfs dat ze problemen heeft met een democratisch legitieme meerderheid. We hoeven maar terug te gaan naar de betogingen ten tijde van de Koningskwestie (1950) en de stakingen tegen de Eenheidswet (1960-61). Begin de jaren 1980 richtten militanten van de socialistische vakbond zware vernielingen aan tijdens betogingen tegen de saneringen in de staalsector. Minder erg, maar nog in het geheugen van velen: de betogingen in 2014 tegen de regering-Michel, waarbij een Brusselse politiecommissaris op laffe manier een klap op het achterhoofd kreeg. Wat zien we nu: een PS die de wonden likt en - voorlopig - minder virulent lijkt. En zowaar de socialistische vakbond staat even op de

Het duurde dus een paar weken vooraleer de PS-voorzitter opnieuw op de voorgrond trad. Ook en vooral omdat de partij intern aan bezinning toe is. Op maandag 10 juni had Magnette op het partijbureau zijn ontslag aangeboden. Hij zag zichzelf als de verantwoordelijke voor de nederlaag. Dat werd geweigerd. Tegelijk werd toen opnieuw de tweespalt tussen de Waalse en Brusselse PS duidelijk. De voorzitter had nog maar net verklaard federaal en Waals in de oppositie te gaan of de Brusselse PS-top nuanceerde dat. Om concreet te zijn: de deur naar een deelname aan de Brusselse regering bleef open. Ondertussen is duidelijk dat PS op niveau van het Brussels Gewest inderdaad aan boord gaat, omdat het mathematisch bijna niet anders kan. Een deel van de Franstalige socialisten in de regering en een ander deel niet: het zal de kloof tussen de twee flanken van de partij alleen maar doen toenemen.

rem. Voorzitter Thierry Bodson van ABVV zegt te wachten tot de vorming van een nieuwe federale regering vooraleer acties aan te kondigen. Ook al maakt hij zich zorgen over één van de hervormingen die op tafel liggen: een beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen. In 2014 was er daarentegen al een stakingsactie bij munitieproducent FN Herstal, nog voor er van de tekst van een regeerakkoord sprake was. Geen hete sociale herfst dus? Het blijft wel afwachten wat er de komende weken en maanden in Frankrijk gebeurt. In Franstalig België volgt men de politieke evoluties daarvan nabij op en indien het Rassemblement National (RN) de eerste minister mag leveren of zondag bij de tweede ronde van de parlementsverkiezingen een zeer hoge score haalt, dan zal de linkerzijde kiezen voor straatprotest. Een ‘overloopeffect’ richting België is dan niet uitgesloten.

Geen terugkeer in 2029?

Dat de Parti Socialiste een afwachtende houding lijkt aan te nemen, zou ook kunnen ingegeven zijn door een ander element: men houdt er rekening mee dat de federale oppositiekuur al zeker meer dan vijf jaar zal duren. Geen herhaling dus van het scenario van 2019, toen de PS terugkeerde na de nederlaag van de Zweedse coalitie.

Bouchez heeft al gezegd dat hij tien jaar nodig heeft om Wallonië opnieuw op de rails te krijgen

Dat zit zo: de budgettaire sanering waar men voor staat, is gigantisch. Er is sprake van 27 tot 30 miljard euro die moet worden gezocht tegen het einde van de legislatuur. Daarnaast legt de Europese Commissie ook druk op om hervormingen door te voeren die het mogelijk maken de sanering over zes tot zeven jaar te spreiden. Meer dan een legislatuur dus. Kortom, na 2029 zal de druk groot zijn om op het ingeslagen pad verder te gaan. Is er dan plaats voor PS aan de regeringstafel? Ook op Waals vlak is er twijfel. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez heeft al gezegd dat hij tien jaar nodig heeft om Wallonië opnieuw op de rails te krijgen. PS zit dus misschien voor lange tijd in de oppositie. Het doet denken aan de rooms-blauwe saneringsregeringen van 1982-1988. In 1985 won PS de verkiezingen, maar christendemocraten en liberalen gingen toen nog drie jaar op het elan verder.

Paul Magnette de dag na de verkiezingen

MET JOE BIDEN NAAR DE AFGROND

Deze keer werd het ook aan de linkerzijde toegegeven: Joe Biden oogde donderdag zeer zwak in zijn debat met Donald Trump. Zelfs wanneer hij erin slaagde een zin met een minimum aan grammaticale overtredingen af te maken, was zijn gemompel moeilijk te verstaan. Sommige momenten waren ronduit pijnlijk. Al na de 11de minuut raakte hij helemaal in de war. Trump repliceerde: “Ik weet niet wat hij net heeft gezegd. Ik denk dat hij het zelf niet weet.” Halfweg leek Biden zich wat te herstellen, maar ging daarna weer onderuit in zijn slotwoord.

Bij ons zou Joe Biden ongeschikt worden geacht om gemeenteraadslid te zijn, maar in de VS blijven zijn trouwe supporters volhouden dat hij nog een keer president moet worden. De surrealistische situatie is het gevolg van jaren aan politieke stellingoorlog. Elke kritiek op de zetelende president werd er gezien als verraad en collaboratie met Donald Trump. Zo is men in deze situatie beland, waarin het te laat is om nog iets te doen aan een probleem dat iedereen al lang kon zien.

Een pers die haar werk niet doet

Dat Biden tijdens het debat tegen Trump helemaal door het ijs is gezakt, had immers geen verrassing mogen zijn. Biden vertoonde al voor hij president werd tekenen van mentale aftakeling. Jarenlang heeft zijn staf dat proberen wegmoffelen achter zorgvuldig geregisseerde verschijningen, maar telkens de president van het voorgeschreven scenario afweek, gebeurden er ongelukjes die de ware staat van zijn geestelijke gezondheid verraadden.

Officieel scharen de Democraten zich nog steeds achter Biden, hoewel men zich achter de schermen grote zorgen maakt

Dat iemand die niet meer begrijpt wat hij zelf zegt nu opnieuw leider kan worden van het machtigste land ter wereld, is echter vooral de schuld van een pers die niet haar werk heeft gedaan. Het is de taak van de vierde macht om kritisch te zijn voor de regerende macht. De politisering van de pers in een steeds verder verscheurd land heeft er echter toe geleid dat de nieuwsmedia vier jaar lang het omgekeerde hebben gedaan. Het grootste deel van de Amerikaanse pers heeft niet alleen de ogen gesloten voor de manifeste gebreken van Joe Biden, maar heeft zich zelfs ingezet om kritiek van politieke tegenstanders te ontzenuwen. Zelfs tijdens het debat, terwijl Joe Biden aan het ontrafelen was voor de ogen van de wereld, tweette Kelly O’Donnell van NBC: “Twee bronnen bevestigen mij dat Biden een verkoudheid heeft.”

De lage lat

De Vlaamse pers is niet in staat om de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden, maar dat verhindert niet dat ook daar met een troosteloze eenzijdigheid wordt bericht over de Amerikaanse politiek. Toen Joe Biden in maart een goede beurt maakte met zijn State of the Union, was Steven De Foer,

de deken van de ‘Amerika-kenners’, enthousiast: “Deze Joe is niet ‘sleepy’ of oud, deze versie van hem maakt alle kans om het tij de volgende maanden te keren… Ook de manier waarop hij dat deed, verbaasde: hij struikelde amper over zijn woorden en spuwde die soms uit met de kracht en het tempo van een boze rapper… De Republikeinen hadden hun messen gewet om te spotten met Bidens leeftijd en zijn volgens hen verminderde cognitieve vaardigheden… De president was in topvorm, inhoudelijk en qua krachtdadigheid en mentale fitheid.”

Dat soort berichtgeving lijdt aan wensdenken en verraadt hoe laag de lat nog werd gelegd voor Biden. Eén goed optreden, zonder al te zichtbare demonstratie van zijn ouderdomsdementie, en we kregen weer een president in topvorm voorgeschoteld. Na het debat van donderdag onthaalde Jill Biden haar man voor een zaaltje supporters. “Goed gedaan, Joe!”, riep ze. “Je hebt alle vragen beantwoord.” Ze behandelde Biden als een kind dat net een slechte toets had gemaakt, maar toch nog een snoepje kreeg, omdat het wel zijn best had gedaan.

Geloof vooral uw eigen ogen niet, was de boodschap van de Democraten en de bevriende pers, telkens hun president nog eens struikelde voor het spreekgestoelte, doelloos op een podium heen en weer zwalpte, zijn weg verloor in de tuin van het Witte Huis, in zijn toespraak reeds overleden mensen begroette, zijn hand uitstak naar een hoop lucht, zich niet kon herinneren hoe zijn eigen zoon is gestorven, nooit gebeurde episodes uit zijn leven verzon, de namen van andere landen en buitenlandse leiders vergat of nog eens een halve minuut naar de grond zat te staren, terwijl hij zich probeerde te herinneren wat de vraag was, welk antwoord hij aan het geven was en op welke planeet hij zich bevond.

Een zeer zichtbaar probleem

Het is onbescheiden jezelf te citeren, maar ik ga het in deze context toch doen, om aan te tonen dat het probleem van Biden niet dateert van vorige week. In maart 2020, meer dan een half jaar voor zijn verkiezing, schreef ik over zijn kandidatuur: “Liegen is voor een president uiteraard geen bewonderenswaardige kwaliteit, maar voor de president van het machtigste land ter wereld is een door leeftijd aangetaste geest een nog grotere handicap.” Over zijn toenmalige debat tegen Trump: “Het ergste wat je Biden nu kan aandoen, is hem laten uitpraten. Een van de symptomen van ouderdomsdementie is het verlies van je gedachtegang terwijl je zelf aan het praten bent. Biden krijgt zijn gedachten

nog moeilijk geordend en dat wordt erger naarmate hij uitweidt over een onderwerp. In het eerste debat heeft Trump hem waarschijnlijk menigmaal gered door zijn voortdurende onderbrekingen, die Biden dan telkens kon beantwoorden met een sneer of een snauw.”

Als Biden werkelijk middelen neemt voor zijn concentratie, was het debat van donderdag alvast geen reclame voor de producent

Tijdens zijn presidentschap werd die vaststelling voortdurend bevestigd. Mijn column van november vorig jaar: “Toegegeven, het was het niet gemakkelijk nog te ontwaren wat Biden precies aan het zeggen was. Hij sprak zijn woorden zo onduidelijk uit als een man die al minstens een volle fles wijn uit heeft. Helaas had hij niet gedronken. Bidens probleem is niet voorlopig van aard. Hij was nooit een begenadigde spreker, maar het is vooral de intredende seniliteit die hem vaak tot onverstaanbaarheid herleidt.” In februari van dit jaar heb ik het allemaal nog eens samengevat onder de titel: ‘De waanzin van koning Joe’.

Ik haal die citaten niet aan om te tonen dat ik meer wist dan anderen. Je had geen talent nodig om de mentale aftakeling van Biden te zien. Je had integendeel veel talent nodig om het probleem niet te zien.

Niet meer te repareren

Het debat van donderdag is er gekomen op vraag van Bidens kamp. Hun presidentskandidaat sukkelde in de peilingen, vooral in de beslissende ‘swing states’. Met het debat wilden ze alle speculatie wegnemen over zijn geestelijke gezondheid. Waarschijnlijk hoopten ze op een herhaling van het debat van 4 jaar geleden. De huidige formule, waarbij de twee opponenten elkaar niet kunnen in de rede vallen, bleek echter in het nadeel van Biden. Zonder een Trump om hem in zijn ongerijmdheden te onderbreken, was de ijzige stilte ongenadig voor zijn onduidelijk uitgesproken woorden, zijn onafgemaakte zinnen, zijn kwakkelende redeneringen, zijn pijnlijke pauzes en zijn duizendste herhaling van het stopwoord ‘the idea that’ (waarmee hij elke ontkenning inleidde).

Biden had zich met een 30-tal medewerkers vooraf een week teruggetrokken in het presidentiële buitenverblijf Camp David. Hij onderging waarschijnlijk de meest grondige training die een politicus ooit kreeg voor een belangrijk debat. Het mocht niet baten. Al de koninklijke paarden en al het koninklijke personeel, kregen Homptie-Domptie niet meer heel, zoals het kinderversje luidt. In het kamp-Trump wordt gefluisterd dat Biden middelen neemt die hem helpen bij zijn concentratie. Als dat zo is, was het debat van donderdag alvast geen reclame voor de producent.

Een bijna presidentiële Trump

Biden faalde spectaculair in de belangrijkste opdracht van het debat: aantonen dat hij mentaal fit is. Trump moest vooral aan zelfbeheersing doen. Hij slaagde wel in zijn opdracht. Trump was ongewoon kalm, bijna presidentieel zelfs. Uiteraard, zoals de pers niet naliet te beklemtonen, deed Trump de waarheid regelmatig geweld aan. Biden was op dat punt echter niet veel beter. De beweringen dat Trump mensen ooit zou aangeraden hebben zichzelf met bleekwater te injecteren tegen covid, dat onder Biden 40 procent minder mensen de grens met Mexico hebben overgestoken en dat de werkloosheid onder Trump 15 procent bedroeg, waren de meest opvallende voorbeelden van een reeks onwaarheden uit de mond van de zittende president.

Geloof vooral uw eigen ogen niet, was de boodschap van de Democraten en de bevriende pers

Wat nu? Een seniele president is uiteraard een slechte president, zelfs wanneer hij vakkundig omringd wordt. Poetin, Xi Jinping, Kim Jong-un en de ayatollahs hebben de beelden van de verwarde, wauwelende president gezien. Trump beweert dat met hem aan het roer er geen oorlog in Oekraïne was geweest. Dat lijkt op bluf, maar het is eigenlijk niet zover gezocht om de toename van het aantal conflicthaarden mee te verklaren door het gebrek aan respect voor de leider van de vrije wereld.

Catch-22

Officieel scharen de Democraten zich nog steeds achter Biden, hoewel men zich achter de schermen grote zorgen maakt. Onmiddellijk na het debat zei een moderator van CNN: “Dit was een baanbrekend debat in de zin dat er op dit moment een diepe, brede en zeer agressieve paniek heerst in de Democratische Partij.” The New York Times, die mei vorig jaar nog schreef dat de paniek over de leeftijd van Biden door zijn tegenstanders is gefabriceerd, vraagt nu de president zijn kandidatuur terug te trekken. Met Biden verdergaan wordt lastig. Zonder hem is nog moeilijker. Ten eerste omdat vervanging op het verkiezingsbiljet enkel nog mogelijk is indien hij daarmee instemt. De familie van Biden heeft zich rond hem ingegraven en wil dat hij doorzet. Ten tweede is er geen evidente vervanger. Ten derde wijzen voorlopige peilingen erop dat ook een andere kandidaat van Trump zou verliezen. En zo rijdt de trein met Joe Biden verder naar de afgrond. Er is nog geen volwaardige opiniepeiling afgenomen na het debat, maar de gokkantoren achten de kans klein dat hij nog wint van Trump. Als hij daar toch zou in slagen, zou dat een ramp zijn voor zijn land.

JURGEN CEDER

Rentelasten

steeds zwaardere molensteen voor Brussel

De combinatie van een aanhoudend begrotingstekort en een oplopende schuld, duwt de overheidsfinanciën van het Brussels Gewest de komende legislatuur in de gevarenzone. De oplopende rentelasten vormen het grote probleem om de schuld te betalen. Afhankelijk van de projecties, zullen die tegen 2029 tussen 500 en 800 miljoen euro per jaar bedragen. Op de totale inkomsten van 6,5 miljard euro is dat gigantisch.

Dat de Brusselse financiën er niet rooskleurig uitzien, is een open deur intrappen. Maar twee recente rapporten tonen aan dat de situatie nog ernstiger is dan algemeen wordt aangenomen. Het onderzoeksinstituut Cerpe van de Universiteit van Namen berekende dat Brussel de komende legislatuur er niet in zal slagen het begrotingstekort weg te werken. Ook al verwacht men jaarlijks een snellere stijging van de inkomsten (1,2 procent) dan de uitgaven (0,7 procent). Het tekort zou zeer langzaam dalen van de 1,3 miljard euro in 2024 naar iets minder dan een miljard euro in 2029.

Indien men de Brusselse financiën echt op orde wil krijgen, moet er intern hervormd worden

Gevolg is dat de schuld van het Brussels Gewest zal stijgen van 14,5 miljard euro vandaag naar 22,2 miljard euro over vijf jaar. Zonder hervormingen en besparingen zal in 2029 de regionale schuld 322 procent van de inkomsten bedragen. Dat is enorm. Het huidige

percentage van 207 procent is ook nog altijd te hoog. Eigenlijk zou dat moeten zakken naar 205 procent van de inkomsten om de financiering van Brussel niet in gevaar te brengen.

Stijgende rentelasten

Een te hoge schuld zal leiden tot een nieuwe downgrade door de ratingsbureaus, met het risico dat de rentevoeten op de schuld opnieuw zullen toenemen. Hier gaan volgens de Cerpe-studie de alarmbellen nu al af, want door het aanhoudende begrotingstekort en de oplopende schuld blijven ook de rentelasten op die schuld stijgen. Momenteel bedragen ze al 334 miljoen euro per jaar. Ze zullen volgens de berekeningen van de Naamse economen tegen 2029 548 miljoen euro bedragen.

Dat is iets minder pessimistisch dan het tweede rapport dat een paar weken geleden aan David Leisterh (MR), de gedoodverfde volgende minister-president van Brussel, werd overhandigd. Mark Dehoux, directeur-generaal van de directie Budget en Financiën van het Brussels Gewest, berekende dat de rentelasten van Brussel tegen 2029 de kaap van de 800 miljoen euro zullen

overschrijden. De impact hiervan kan moeilijk overschat worden. Men moet benadrukken dat dat geen eenmalig bedrag is dat Brussel moet ophoesten. De rentelasten moet elk jaar worden betaald. Ten tweede betekenen die rentelasten dat er geen geld kan worden vrijgemaakt voor kerntaken van de overheid, zoals investeren in wegeninfrastructuur.

Meteen rijst de vraag of Brussel niet op het faillissement afstevent. Dat is wat kort door de bocht, want de beleggers in Brussels staatspapier gaan ervan uit dat er altijd een reddingsboei is die door de federale overheid kan worden toegeworpen. De investeerders in overheidsobligaties kijken uiteindelijk vooral naar nationale staten.

Dat verhoogt natuurlijk het risico dat Brussel voor de zoveelste keer een bedeltocht zal maken richting federale overheid. En het dus Vlaanderen is dat via een omweg zal mogen betalen voor het Brusselse malgoverno. Als een directe ‘herfinanciering’ niet lukt, dan zullen de Brusselse politici andere trucs toepassen, zoals de stelling dat de financiering van Brussel niet adequaat verloopt. Een klassieker is dat de pendelaars weliswaar in Brussel werken, maar belast worden op hun woonplaats. Dat veranderen zou absurd zijn. Ten eerste is die regel van belasting via de woonplaats internationaal de norm. Ten tweede krijgt Brussel al genoeg geld als compensatie voor zijn rol als hoofdstad. De herfinancieringen van het gewest in het verleden hadden dat als expliciet doel.

Werkzaamheidsgraad en laaggeschoolden

Indien men de Brusselse financiën echt op orde wil krijgen, dan moet er intern hervormd worden. Dat betekent om te beginnen besparen op het te zware overheidsapparaat. Minder ambtenaren, minder postjes voor politici. Daarnaast kan een beleid worden gevoerd dat de te lage werkzaamheidsgraad van 66 procent optrekt. Een hogere werkzaamheidsgraad vertaalt zich deels via meer inkomsten voor de gewesten. Al moet van dat laatste ook niet te veel worden verwacht. De mensen uit het gewest die men aan de slag zal krijgen, behoren vooral tot de groep laaggeschoolden. Wanneer die een baan hebben, zorgt dat inderdaad voor meer overheidsinkomsten omdat ze belastingen betalen, maar hun inkomen zal relatief laag blijven. Anders gezegd: de fiscale capaciteit is beperkt en de Brusselaars die hoger geschoold zijn en voor echt meer overheidsinkomsten zorgen, zijn al aan het werk. Dat is een structureel Brussels probleem: een derde van de Brusselse gezinnen betaalt geen inkomstenbelasting. In Vlaanderen is dat 23 procent. De middenklasse is er meer en meer aan het wegtrekken. Het gewest wordt dus armer en het aandeel aan mensen met een laag inkomen stijgt gestaag, wat een grote impact heeft op de gemeentelijke en gewestelijke financiën. De vorige Brusselse regeringen hebben geprobeerd het tij te keren met onder andere lagere vastgoedbelastingen. Zonder succes. Wie Brussel verlaat - omwille van de bekende redenen zoals immigratie en onveiligheid - komt niet meer terug.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Doek valt na 40 jaar over onderzoek Bende van Nijvel

Afgelopen vrijdag viel het doek over het onderzoek naar de Bende van Nijvel. Bijna 40 jaar na de geweldgolf die Vlaanderen lange tijd in haar greep hield, werden de slachtoffers en nabestaanden samengeroepen om dat pijnlijke nieuws in ontvangst te nemen. Het was federaal procureur Ann Fransen die op vrijdag de pers en de slachtoffers te woord stond. Volgens de procureur werd alles geprobeerd, maar heeft ook de federale politie “de waarheid niet kunnen bovenhalen”.

Zes jaar geleden kwam het onderzoek in handen van de federale politie. Naar eigen zeggen werden kosten noch moeite gespaard om na al die jaren eindelijk de ware toedracht van de feiten aan het licht te brengen. Er werden maar liefst 1.800 tips bekeken, meer dan 40 lichamen opgegraven en een 600-tal DNA-stalen afgenomen. Het dossier telde ondertussen een duizelingwekkend aantal bladzijden: niet minder dan vier miljoen. Al die moeite blijkt nu opnieuw tevergeefs. Het parket heeft alle middelen uitgeput en kan niets meer betekenen voor de nabestaanden. Maar hoe moet het nu verder met de nabestaanden die na de zoveelste teleurstelling opnieuw met een kluitje in het riet worden gestuurd?

Een mokerslag voor de slachtoffers

Kristiaan Vandenbussche, advocaat van enkele nabestaanden, leverde afgelopen vrijdag stevige kritiek op de beslissing om het onderzoek stop te zetten. Dat deed hij tijdens het duidingsprogramma Terzake op Canvas, waarin hij aangaf dat de beslissing “als een mokerslag” is aangekomen bij zijn cliënten. De strafpleiter kondigde eveneens aan zich niet zomaar te zullen neerleggen bij het besluit. Nog niet alle juridische middelen zijn namelijk uitgeput en er kan nog een verzoekschrift tot bijkomend onderzoek worden neergelegd. Met een dergelijk verzoekschrift zou de onderzoeksrechter verplicht worden om de gevraagde bijkomende onderzoeken alsnog te gaan uitvoeren. Tegelijkertijd gaan er hier en daar stemmen op die beweren dat het beter zou zijn voor de slachtoffers als ze de jarenlange lijdensweg ein-

delijk zouden kunnen afsluiten. Er is de afgelopen jaren inderdaad meer dan eens valse hoop gewekt door politici, strafpleiters, justitie en vermeende getuigen. Zo zinspeelde strafpleiter Jef Vermassen meermaals op een nakende doorbraak in het onderzoek en meende voormalig minister van Justitie Koen Geens (cd&v) dat er zelfs een proces zou kunnen komen binnen de 3 jaar, namelijk tegen 2021. Dat proces kwam er echter nooit en de nieuwe technologie die op

het bewijsmateriaal werd losgelaten, bleek een maat voor niets te zijn.

Dat het afsluiten van het onderzoek een kans zou zijn voor de slachtoffers om rust te vinden, is echter iets waar niet alle slachtoffers en nabestaanden het mee eens zijn. Velen van hen eisen, net zoals meester Vandenbussche, dat de zaak in behandeling blijft tot de bendeleden en eventuele andere verantwoordelijken bekend zijn. Ook Bende van Nijvel-overlever David Van de Steen reageerde in Het Laatste Nieuws snoeihard op de recente beslissing. Volgens Van de Steen, die bij de aanslagen zijn ouders en zus verloor, worden er tot op heden bepaalde mensen in bescherming genomen.

Doofpotoperatie

In de periode tussen 1982 en 1985 vielen er 28 doden door toedoen van de Bende van Nijvel.

Naast de gruwelijke feiten kregen de slachtoffers en nabestaanden echter nog een bijkomend shockerend element te verwerken, namelijk het gevoerde onderzoek. Dat onderzoek bleek een opeenstapeling van blunders, duistere relaties en politieke belangen te zijn. Meer dan eens waren er aanwijzingen dat het om een doofpotoperatie zou gaan, waarbij naast politici ook hoge ambtenaren en de rijkswacht betrokken zouden zijn geweest. Bepaalde tips en aanwijzingen werden bijvoorbeeld nooit grondig onderzocht en zowel de zorgen van de tipgevers als die van de slachtoffers werden niet altijd even serieus genomen. Het onderzoek naar de Bende van Nijvel was decennialang een smet op de Belgische justitie. En met het afsluiten van het onderzoek is die smet nu permanent geworden. Het openbaar ministerie heeft de boodschap gegeven dat terrorisme in België ongestraft kan blijven, dat 28 onschuldige mensen zonder gevolgen kunnen worden vermoord en dat het recht blijkbaar niet altijd zegeviert. Kortom: in België blijkt Vrouwe Justitia, de Romeinse godin van het recht, ook écht blind te zijn.

Beluister onze podcast over de Bende van Nijvel naar aanleiding van de tv-serie 1985 via deze QR-code:

PEPIJN DEMORTIER

David Leisterh tijdens de eedaflegging in het Brussels Parlement op 25 juni

DUIZENDEN ILLEGALEN

EN DAKLOZEN IN BRUSSEL, DE VDAB VOOR CRIMINELE DRUGSBENDES

Vorige week lieten twee mensen het leven nadat schutters het vuur hadden geopend op het terras van café Astoria in Sint-Gillis. Twee andere slachtoffers werden in kritieke toestand naar het ziekenhuis overgebracht. Sinds september 2023 staat de teller op 27 schietpartijen in de straten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG). Daarbij vielen minstens 7 doden. Vermoedelijk houden de moordpartijen verband met het drugsmilieu. Het onderzoek loopt nog steeds.

Vorige week viel de politie op twaalf adressen binnen en arresteerde elf mensen in Sint-Joost-ten-Node. Er werden 30 kilogram drugs, 10.000 euro cash en verschillende wagens in beslag genomen. In de beruchte Anderlechtse wijk Peterbos arresteerde de politie daags voordien 17 mensen van een criminele organisatie. In Marseille werden eveneens twee verdachten opgepakt. Die organisatie wordt gelinkt aan schietpartijen, ontvoeringen, geweld en pogingen tot moord.

De drugsoorlog in de Brusselse straten ga je niet keren door enkele preventiefoldertjes uit te delen

De politie spreekt van een gevoelige slag voor de drugswereld, maar wie het bredere plaatje bekijkt, ziet dat de politie nu en dan een succes boekt, maar niet in staat is om het drugs- en escalerend bendegeweld te keren. Dat geeft Jurgen De Landsheer, korpschef politiezone Brussel-Zuid, zelf met zoveel woorden toe: “Om drugsgeweld aan te pakken, moet je niet alleen kijken naar politie en justitie.” De Landsheer vindt dat er moet ingezet worden op “een maatschappijbrede preventie tegen drugsgebruik en begeleiding van de zwakke schakels in onze maatschappij”.

Alarmbel

Dat antwoord bulkt van de machteloosheid. De drugsoorlog in de Brusselse straten ga je niet keren door enkele preventiefoldertjes uit te delen, een goed gesprek te voeren of wat extra uitkeringen te voorzien. Ook ga je het escalerende geweld niet tegengaan door de moordenaars ademhalingsoefeningen aan te leren om hun agressie onder controle te krijgen. De realiteit is dat politie en justitie de situatie niet meer onder controle hebben.

Vorig jaar trok procureur-generaal Johan Delmulle reeds aan de alarmbel. De gespecialiseerde speurders van de Brusselse federale gerechtelijke politie onderzoeken ernstige misdrijven zoals drugshandel, mensensmokkel, moorden, financiële fraude,… Een tekort aan speurders en een exponentiële toename van het aantal dossiers dwingt justitie om steeds meer zaken te seponeren. Jaarlijks gaat het om duizenden (!) dossiers. Dan zwijgen we nog over de vele gevallen van straatcriminaliteit waar de politie na een oproep niet meer komt opdagen, omdat ze de kolkende stroom van criminele feiten niet meer aankan. Korpschef De Landsheer moet toegeven dat de vele duizenden illegalen en daklozen in de Brusselse straten een soort van wervingsreserve zijn voor criminele bendes. “De zwakke schakels in onze maatschappij, mensen in illegaal verblijf, worden eigenlijk gehuisvest naast het station. Dan heb je een soort van VDAB voor drugsbendes gecreëerd”, moet hij toegeven. De Britse krant The Guardian stelde een aantal weken gele-

den vast dat de gruwel in Brussel in een escalatiefase is terechtgekomen. Minderjarige drugsverkopers worden gemarteld als ze onvoldoende omzet draaien. Verkrachtingen worden gefilmd en verspreid om de jonge delinquenten aan te sporen om nog meer te verkopen. Die jongeren - soms niet ouder dan 12 jaar - zijn meestal van Algerijnse en Marokkaanse afkomst en verblijven in kraakpanden in de buurt van het station Brussel-Zuid.

Brabantwijk

In de Brabantwijk en de Noordwijk weigeren de schoonmaakploegen van Net Brussel na verschillende gevallen van agressie nog langer het huisvuil op te halen. De beelden van huisvuil dat zich in de straten aan het opstapelen is, spreken tot de verbeelding. “Er is een probleem van drugsgebruik en alcoholisme, gecombineerd met een groot veiligheidsprobleem”, laat Net Brussel weten.

Al twee jaar worden er structurele maatregelen gevraagd om de veiligheid van de schoonmaakploegen te waarborgen, maar verder dan wat symbolische patrouilles komt het niet. Drugsdealers kunnen ongestoord hun handeltjes verderzetten, terwijl schoolkinderen over de drugsverslaafden heen moeten stappen, die volop aan het trippen zijn. “Criminelen lachen er vandaag mee: ze lopen naar een andere gemeente en de politie kan niet volgen”, moest zelfs Ans Persoons (Vooruit) toegeven.

Het wordt uitkijken welke regering MR-kopman David Leisterh uit zijn hoge hoed zal toveren

De onmacht van de plaatselijke baronieën spreekt tot de verbeelding. De gemeente Schaarbeek kan alleen maar machteloos toekijken. Om de vuilnis uit de straten te verwijderen, moet de plaatselijke overheid peperdure privéfirma’s inschakelen die tussen 10.000 en 12.500 euro per dag vragen. De gemeente van Bernard Clerfayt is zelfs niet in staat om de veiligheid van haar inwoners te garanderen.

Gebruikersruimtes

De laatste jaren worden gebruikersruimtes naar voren geschoven als antwoord op de drugproblematiek, maar meer dan een draaideur is het niet. De afscheidnemende Brusselse minister Alain Maron (Ecolo) kwam net voor de verkiezingen met een voorstel om een tweede druggebruiksruimte te openen tussen de metrostations Ribaucourt en IJzer. De gebruikersruimte wordt voorzien van een gedoogzone rond het gebouw. Dealers en verslaafden kunnen er ongestoord hun gangen gaan. “Onvoorstelbaar en ontoelaatbaar”, merkt Mathias Vanden Borre (N-VA) op. “De wijken Ribaucourt en IJzer zijn aangeduid als hotspots vanwege het oplaaiende

bendegeweld. Daardoor geldt er een verbod om zich in de openbare ruimte of in om het even welke publiek toegankelijke aangrenzende ruimte te begeven met als enig doel drugs aan te schaffen. Ik zie niet meteen hoe je een gedoogzone kan verzoenen met dat - terechte - verbod. Alweer een bewijs dat het het Brusselse drugsbeleid aan een algemene visie en doelstellingen ontbreekt.”

De beelden van huisvuil dat zich in de straten aan het opstapelen is, spreken tot de verbeelding

In aanloop naar de verkiezingen van 9 juni heerste er over de eenmaking van de Brusselse politiezones een zekere eensgezindheid, maar daar is momenteel nog weinig van te merken. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) stapelt intussen de halfslachtige beslissingen op elkaar: de bevoegdheden van de Brusselse minister-president moeten worden uitgebreid, de spoorwegpolitie en de federale politie werden versterkt, het grensagentschap Frontex mag patrouilles inzetten in het Zuidstation.

Bestuurlijke fictie

Over de olifant in de kamer wordt intussen niet meer gerept. Begin dit jaar kwam de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) - na een vraag van het Brussels Gewest zelf - tot de evidente conclusie dat het gewest nood heeft aan één beleidsniveau waarbij enkel zeer lokale bevoegdheden aan stadsdistricten worden uitbesteed.

Het Brussels Gewest is bestuurlijke fictie. Het wordt uitkijken welke regering MR-kopman David Leisterh uit zijn hoge hoed zal toveren. Aan Nederlandstalige zijde wordt al druk gespeculeerd hoe men drie ministersposten over vier partijen gaat verdelen. De traditionele partijen blijven aan zet, want rond Vlaams Belang, N-VA en de lijst van Fouad Ahidar is een cordon gespannen.

Het Brussels Gewest is bestuurlijke fictie

Aan Franstalige kant lijkt de Parti Socialiste incontournabel. Veel appetijt om de broodnodige institutionele hervormingen door te voeren, is er niet, terwijl alle lichten op rood staan. In een doorlichting van de begroting gaf het Rekenhof aan dat de totale ontvangsten van 2022 niet eens volstaan om de helft van de opgebouwde brutoschuld af te betalen. Brussel dreigt onbestuurbaar te worden. Onveiligheid en drugscriminaliteit vormen slechts een onderdeel van een veel grotere cluster van problemen waar het gewest mee worstelt. ‘Veiligheid’ en ‘één stadsgewest’ vormen voor N-VA de prioriteiten, maar er is veel meer nodig. Heel wat van de vernoemde problemen stromen ook naar Vlaanderen over. Brussel zal onder verhoogd federaal bestuur moeten komen, wil het BHG niet een Marseille aan de Zenne worden.

JULIEN BORREMANS

Café Astoria in Sint-Gillis

124 Vlaams Parlementsleden leggen eed af

Een goedgevulde agenda dinsdag in het Vlaams Parlement. Liefst 124 keer weergalmde in de plenaire zaal “Ik zweer de Grondwet na te leven”. Vooraleer dat kon gebeuren werd de vergadering geschorst, omdat een snel opgerichte Commissie Geloofsbrieven zich moest buigen over de geldigheid van de verkiezingen in Brussel.

Egbert Lachaert (Open Vld) voerde in die commissie een eenzame strijd: de overige zes leden van de commissie waren voorzitter Sofie Joosen, Sander Loones en Bert Maertens van N-VA, Nawal Maghroud van Vooruit en Jan Laeremans en Tom Lamont van Vlaams Belang. Die drie partijen toonden zich, in tegenstelling tot de groenen en de PVDA, niet

bereid om in te gaan op de vraag van Open Vld om een hertelling te organiseren.

Karl Vanlouwe (N-VA) legt uit dat hij het opmerkelijk vindt dat de liberalen enkel voor de stemmen van het Vlaams Parlement een hertelling vragen. “Open Vld heeft klacht ingediend omwille van de uitslag in het Vlaams Parlement, maar deed dat niet voor het Brussels, federaal of Europees Parlement. Het kan niet zijn dat er enkel onregelmatigheden zouden zijn bij de stemmen voor het Vlaams Parlement.” Volgens hem konden de liberalen het kleine verschil moeilijk verkroppen. Sander Loones gaf tijdens de speciale commissie aan dat het niet mogelijk is om de stemmen van minderjarige kiezers uit de andere stemmen te filteren en dat een hertelling dus geen uitsluitsel zou geven.

Dewinter eventjes voorzitter

Het was Vlaams Belang-boegbeeld Filip Dewinter die als Vlaams Parlementslid met de meeste anciënniteit tijdelijk mocht optreden als voorzitter van het halfrond. Zoals hij vooraf had aangekondigd, benutte hij dat moment om te benadrukken dat het Vlaams Parlement “het enige legitieme parlement van dit land” is. De soevereiniteit van het Vlaams Parlement moet door zijn volksvertegenwoordigers ten volle benut worden. “Het is niet alleen onze plicht om de identiteit en de culturele eigenheid van ons volk te promoten, maar ook om ons volk naar autonomie en zelfstandigheid te leiden”, klonk het fors in zijn openingsverklaring.

Na het intermezzo volgden de eedafleggingen zelf. Verschillende volksvertegenwoordigers legden vandaag voor het eerst hun eed af. Eén van hen is Michiel Awouters (VB), die in de Limburgse kieskring vanop de vierde plek verkozen raakte. “Ik werkte voordien al voor de Kamerfractie van Vlaams Belang, dus de dagelijkse verplaatsingen vanuit Limburg richting Brussel ben ik alvast gewoon”, reageert hij voor onze camera. Voorts gaf hij nog aan “enorm veel goesting te hebben om het Vlaamse volk te vertegenwoordigen”.

Een andere nieuwkomer is Andy Pieters (N-VA), die als eerste opvolger in het parlement belandt omdat Jan Peumans zijn zetel niet opneemt. “Ik ben Jan Peumans erg dankbaar. Hij heeft de lijst geduwd en dat hij na de ver -

Vlaams Belang wil dat gemeenten vestigingsstop kunnen toepassen

Zaterdag stelde Vlaams Belang in Mechelen zijn lokaal speerpuntenprogramma voor waarmee het naar de lokale en provinciale verkiezingen trekt. Niet alleen veiligheid en migratie, maar ook het sociale karakter van gemeenten komt terug in dat programma. “De verkiezingen van 13 oktober worden die van de verankering. We gaan Vlaanderen weer van ons maken”, klonk het strijdvaardig bij voorzitter Tom Van Grieken.

De partij wil met een programma van 43 punten naar de kiezer trekken bij de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 13 oktober. De partij pleit onder andere voor een ‘Meldpunt Illegaliteit’ in iedere politiezone en voorrang voor Belgen en voor mensen die behoorlijk Nederlands spreken voor sociale woningen. Daarnaast wil de partij een wettelijke regeling invoeren waardoor gemeenten in bepaalde omstandigheden een vestigingsstop kunnen toepassen. Ze baseren zich daarvoor op de wet-Gol. Van Grieken verwees ook nog eens naar de Vlaamse en federale regeringsvormingen. “We hebben vijf jaar lang van de daken geschreeuwd dat N-VA in zee zou gaan met de socialisten als het Vlaams Belang niet de grootste partij zou worden”, aldus de VB-voorzitter. “Een stem op Bart De Wever is een stem op de socialisten.” Van Grieken hoopt dat zijn partij nu ook lokaal écht doorbreekt. “Echte verandering komt van onderuit. De verkiezingen van juni waren die van de versterking. De verkiezingen van oktober worden die van de verankering. In de Wetstraat is men misschien het signaal van de kiezer vergeten, maar in de Dorpsstraat niet.”

kiezingen aangeeft vertrouwen te hebben in de eerste opvolger, dat doet me deugd”, reageert hij. Als woordvoerder en kabinetschef moest hij de afgelopen jaren vooral de mening van minister Zuhal Demir verkondigen. “De functie maakt de man, zeker?”, lacht Pieters. “Nu zal ik te allen tijde mijn eigen mening, of die van de partij, verkondigen.”

De grote oversteek

Andere parlementsleden maakten dan weer de oversteek vanuit een ander parlement: denk bijvoorbeeld aan Dominiek Lootens-Stael (VB) die van het Brussels Parlement komt, of Eva Platteau (Groen) die van de Kamer naar het Vlaams Parlement verhuist. Zo raakte ook Open Vld-ondervoorzitter Jasper Pillen verkozen in het Vlaams halfrond, nadat hij als opvolger van Vincent Van Quickenborne uit de Kamer verdween toen die laatste ontslag nam als minister van Justitie.

Pillen gold in de Kamer als defensie-expert en hoopt die expertise mee te nemen richting het Vlaams Parlement. “Ik zal defensie blijven volgen. Alles wat over militaire industrie en exportlicenties gaat, is Vlaamse materie”, legt hij uit. “Ik ben ook West-Vlaming: wie anders zou er landbouw en visserij kunnen opvolgen?” Hij geeft aan dat Vlaanderen onder de regering-Jambon al stappen heeft gezet om die bevoegdheden inzake defensie goed aan te pakken. “Ik ben een federalist. Ik ben het niet eens met de uitspraak van Filip Dewinter, die zegt dat dit het enige legitieme parlement is. Ik stel me trouwens ook vragen bij dat soort uitspraken. Maar ik denk wel dat Vlaanderen haar bevoegdheden binnen deze federale structuur optimaal moet invullen. En dan is het ook goed dat wij een eigen politieke, industriële defensiestrategie hebben.”

Hetzelfde geldt voor Tomas Roggeman (N-VA), die vijf jaar lang in de Kamer mocht vertoeven. Hoewel hij graag in de Kamer “aan het communautaire front” zat, is hij ook tevreden dat hij nu in het “enige legitieme parlement” zetelt. “Het is een ander huis met andere gewoonten en andere bevoegdheden, dus dat zal even wennen zijn.”

Homans opnieuw voorzitter

Na de eedafleggingen en de “installatie” van het parlement werd Liesbeth Homans (N-VA) opnieuw aangeduid als voorzitter. Filip Brusselmans (VB), Hannes Anaf (Vooruit), Joke Schauvliege (cd&v) en Nadia Sminate (N-VA) werden als ondervoorzitters aangeduid. Koen Daniëls (NVA), Guy D’haeseleer (VB) en Filip Dewinter (VB) worden secretaris.

Kathleen van Brempt trekt stadslijstAntwerpse

Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt zal de Antwerpse lijst van Vooruit trekken bij de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober. Schepen Karim Bachar krijgt de tweede plaats. Door het afscheid van Tom Meeuws en Jinnih Beels moesten de socialisten de vorming van hun Antwerpse lijst herbekijken.

Nadat eerste schepen Tom Meeuws beschuldigd werd van racistische uitlatingen, nam hij afscheid van de politiek. Nadien besloot ook collega-schepen Jinnih Beels de stadspolitiek te verlaten. Beels wil al een tijdlang verhuizen richting Westerlo en koos bovendien voor het federale lijsttrekkerschap. Meeuws stopt volledig met politiek. Met Kathleen Van Brempt kiest Vooruit nu voor een lijsttrekker die al een hele tijd meegaat. Van Brempt was in het verleden federaal staatssecretaris en Vlaams minister. Tot 2019 was ze ook fractieleider van de sociaaldemocratische S&D-fractie in het Europees Parlement.

Binnenlandse Zaken was al lang op de hoogte van risico op foute stembiljetten

Reeds in april waarschuwde het adviesbureau PricewaterhouseCoopers (PwC) de overheid voor de risico’s verbonden aan de elektronische stemkaarten. Ondanks deze waarschuwing kregen duizenden kiezers op 9 juni een verkeerd stembiljet, zo berichten de kranten van Mediahuis

Net als bij eerdere verkiezingen stelde PwC, een erkend adviesbureau voor elektronische stemsystemen, op verzoek van de overheid een rapport op over de stemcomputers en software die in ons land worden gebruikt. Halverwege april presenteerde PwC zijn bevindingen aan de FOD Binnenlandse Zaken, die verantwoordelijk is voor de organisatie van de verkiezingen.

Gewaarschuwd

Opmerkelijk genoeg waarschuwde het adviesbureau toen al voor mogelijke fouten bij de installatie van de elektronische stemkaarten voor minderjarige kiezers. Volgens de experts “bestond er een kans dat de voorzitter van het stembureau voor de zestien- en zeventienjarige kiezers een chip-

kaart activeert waardoor ze onterecht toegang krijgen tot de verkiezingen van de Kamer en de regionale parlementen”. Dit staat te lezen in het verslag van het College van deskundigen, dat het verloop van de elektronische verkiezingen onderzocht.

De situatie waar PwC anderhalve maand voor de verkiezingen al voor waarschuwde, is uiteindelijk realiteit geworden. Op de verkiezingsdag kwamen er al signalen dat sommige minderjarigen ook voor de regionale en federale verkiezingen hadden kunnen stemmen. Maar het probleem bleek groter dan aanvankelijk gedacht. Een steekproef in een aantal kieskantons toonde aan dat minstens 2.171 kiezers een verkeerd elektronisch stembiljet ontvingen. In Vlaanderen is dit waarschijnlijk nog een onderschatting, aangezien slechts vijf Vlaamse kieskantons werden gecontroleerd.

Betwisten en hertellen

Open Vld eindigde in Brussel op amper 13 stemmen afstand van Vlaams Belang. Als zeven VB-stemmen rechtstreeks naar Open Vld zouden gaan, zou dat betekenen dat zij een zetel meer binnenhalen in het Vlaams Parlement. Die zetel zou gaan naar Chloë Van Hoegaerden, ten koste van het zitje van Dominiek Lootens-Stael. Daarom vragen de Vlaamse liberalen een hertelling in Brussel. Ook Voor U van Els Ampe betwist de verkiezingsresultaten.

Voor een hertelling zouden alle stembiljetten die uit de stemcomputer rolden opnieuw gescand en ingelezen moeten worden. Binnenlandse Zaken geeft echter aan dat het niet mogelijk is om te achterhalen welke stemmen precies zijn uitgebracht door minderjarigen, die eigenlijk enkel voor de Europese verkiezingen mochten stemmen. Daardoor lijken enkel nieuwe verkiezingen het probleem volledig te kunnen oplossen.

Sander Loones maakt de oversteek van de Kamer naar het Vlaams Parlement

Stefan Everts over zijn tijd in Monaco:

“Je kiest zelf hoe je met de vele

afleidingen omgaat”

Na de eeuwwisseling woonde ik net geen tien jaar in Monaco. In deze column vertel ik hoe het leven van een topsporter in het prinsdom eruitziet, hoe ik aan de vele lokale afleidingen heb weten te weerstaan en of ik mijn zoon Liam zou aanraden om er te gaan wonen.

In 2000 ben ik te rade gegaan bij Eric Geboers die zelf zijn topjaren in Monaco heeft doorgebracht. Ik heb zijn raad om naar het prinsdom te verhuizen in datzelfde jaar nog opgevolgd. Pas in 2009 ben ik weer officieel naar België verhuisd. Ik heb dus een kleine tien jaar in Monaco doorgebracht.

Ik heb heel mooie herinneringen overgehouden aan mijn periode in Monaco. We hebben er ook heel wat (Belgische) vrienden aan overgehouden. Voor mij ademde Monaco permanent een vakantiesfeer uit, onder meer door het mooie weer. De weersomstandigheden in de zomer waren perfect om mij voor te bereiden op het nieuwe seizoen. Ik ben ter plekke vier keer verhuisd. Dat is daar een gangbare praktijk. Iedereen verhuist er regelmatig. Uiteindelijk heb ik een appartement gevonden vlak naast het Colombus Hotel in Fontvieille, waar ook de heliport is. Daar was het bijzonder aangenaam wonen.

Uitstekende trainingsfaciliteiten

De Monegaskische trainingsfaciliteiten waren uitstekend. Vooral in de winterperiode kon ik er mijn conditie prima op peil te houden. Ik kon gaan fietsen in de bergen, ik kende een mooie looproute en de fitness van het Stade Louis II lag op vijf minuten wandelen. Alleen motorcrosscircuits ontbraken in het kleine Monaco. Daarvoor moest ik steeds minstens anderhalf uur rijden.

Toen ik in Monaco verbleef, reisde ik tijdens het motorcross-seizoen twee keer per week naar Italië. Mijn toenmalige team, Rinaldi, was gevestigd in Parma. Dat was een kleine vier uur rijden. Ik reisde ’s ochtends vroeg naar Parma, werkte mijn trainingen af in de namiddag, bleef er overnachten, werkte mijn volgende training in de voormiddag af en keerde in de namiddag terug naar Monaco. Ik had dan telkens twee mooie trainingsdagen achter de rug.

Via ferrata

Omdat de boog niet altijd gespannen kan zijn, deden we in Monaco ook leuke dingen. Als er Belgen op bezoek kwamen, beklommen we steeds een via ferrata, een ‘ijzeren weg’ langs een steile bergwand. Omdat ik hoogtevrees heb, was het voor mij steeds een mooie overwinning om de top van de berg te bereiken. Daar wilde ik koste wat kost in slagen. Daardoor heb ik mijn hoogtevrees grotendeels overwonnen. Een via ferrata beklimmen is meteen ook een heel goede training, omdat je voortdurend je armen moet gebruiken. Motorcrossers hebben veel kracht nodig in hun onderarmen, om het stuur stevig te kunnen vasthouden.

Net zoals tijdens het beklimmen van een via ferrata, moet je in de motorsport je grenzen voortdurend proberen te verleggen. Op een bepaald moment is je niveau zo hoog dat je millimeterwerk moet verrichten om nog stap vooruit te kunnen zetten. Als je jong bent, zet je veel grotere stappen en kan je je limieten sneller verhogen. Maar als je eenmaal op topniveau bent, gaat het om millimeterwerk. Als je dan meteen een centimeter wil nemen, kan de afloop fataal zijn. Voortdurend mijn grenzen opzoeken en daarnaartoe werken: dat is wat ik altijd zo fantastisch heb gevonden aan de motorsport. Als je je grenzen verlegt, krijg je een adrenalinekick. Die ervaarde ik ook bij het klimmen. Ik stond de hele tijd te trillen op mijn benen. De ontlading op de top was enorm. Afleidingen

Monaco staat natuurlijk ook bekend om zijn vele afleidingen. Je kiest zelf hoe je daarmee omgaat. Voor mij primeerde het vaderschap en mijn carrière op de vele afleidingen in Monaco. Die waren niet aan mij besteed. Mijn leven bestond uit trainen, eten en slapen. Af en toe gingen we wel eens iets eten met vrienden, maar daar bleef het ook bij. Monaco is op alle vlakken extreem: je kan er extreem gaan shoppen, extreem uit eten gaan,… Er zijn mensen die hun geld door ramen en deuren naar buiten gooien. Maar in die wereld heb ik nooit willen leven. Dat kon ik ook niet. Ik heb goed mijn boterham verdiend, maar niet zó goed om mee te gaan in die excessen. Wij hebben op ons niveau geleefd en zijn vooral omgegaan met mensen die er een gelijkaardige levensstijl op nahielden.

Volwaardige thuis

In Monaco wonen veel superrijken die niks te doen hebben, behalve leven van hun fortuin. Je loopt er ook veel topsporters tegen het lijf, van wielrenners over tennissers tot Formule 1-coureurs. Ik heb met verschillende topsporters, onder wie Alexander Wurz, contact gehad. Hij was destijds de testrijder van McClaren. Jammer genoeg had iedereen zijn eigen bomvolle agenda, waardoor het meestal moeilijk was om met collega-topsporters af te spreken. Ik krijg af en toe de vraag of ik Liam zou aanraden om naar Monaco te verhuizen. Daar kan ik niet in zijn plaats over beslissen. Dat moet hij zelf doen. Hij heeft een heel andere persoonlijkheid dan ik. Als je naar Monaco verhuist, moet je dat volwaardig doen. Je moet er niet naartoe gaan om enkel van de fiscale voordelen te genieten. Wij hebben echt in Monaco geleefd. Dat was onze thuis. Als je naar daar verhuist, moet je dat volledig doen.

Dat is wat ik Liam zou aanraden.

STEFAN EVERTS

Happy Fourth of July!

‘The Fourth of July’, 4 juli, is de Amerikaanse nationale feestdag. Ten huize Vanraes is het altijd een favoriet en twee jaar geleden hebben we de beste manier ontdekt om de feestdag te vieren! Als ik kijk hoe mijn kinderen die beleven, hoe scholen en de gemeenschap zich hierop voorbereiden, valt het altijd op hoe men hier een graad van nationalisme heeft, die in België ondenkbaar is. Men is trots Amerikaan te zijn, trots op hun ‘Stars and Stripes’ die je overal ziet.

Op de Amerikaanse feestdag herdenkt men de ondertekening van de ‘Declaration of Independence’, de onafhankelijkheidsverklaring waarin de toen 13 staten zich onafhankelijk verklaarden van de Britse koning George III. Er is een prachtige link tussen de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring, het Plakkaat van Verlatinghe dat werd opgesteld door minstens twee Vlamingen, en de strijd van de middeleeuwse Vlaamse steden tegen de drang vanuit de adel om te centraliseren. Over die link heeft hoofdredacteur

Stijn Derudder het in een podcast met Alain Mouton, auteur en Trends-redacteur. Onderaan deze pagina vindt u een QR-code om de podcast te beluisteren.

Founding Fathers

John Adams, een van de belangrijkste ‘founding fathers’ van de Verenigde Staten, en de tweede president, schreef over 2 juli, de dag dat het tweede continentaal congres stemde om een resolutie voor onafhankelijkheid goed te keuren, het volgende: “2 juli 1776 dient herdacht te worden als de dag van bevrijding, door plechtige daden van devotie tot de Almachtige God. Het dient plechtig gemaakt te worden met pracht en praal, met shows, wedstrijden, sport, kanonnen, klokken, vuren en verlichtingen, van het ene uiteinde van het continent tot het andere, van vandaag tot in eeuwigheid.”

Voor de gewone man wordt de feestdag gevierd met vakantie, barbecue, sport en vuurwerk

Adams schreef die woorden op 3 juli, maar de ondertekening op 4 juli was de dag waarop die bevrijding en onafhankelijkheid officieel een feit werden; dus die dag werd het om zo herdacht te worden. En zo is het nu nog steeds.

Joe Sixpack

De pracht en de praal, de eresaluten met kanonschoten, enzovoort, dat gebeurt allemaal op nationaal niveau. Voor de gewone man, voor mij en mijn gezin, wordt de feestdag gevierd met vakantie, barbecue, sport en vuurwerk. Alleen met ons gezinnetje of samen met familie of vrienden. Op het menu, zoals te verwachten op een feest- en vakantiedag: barbecue. Maar nu met ‘dessert cake’, versierd met witte slagroom, aardbeien en bosbessen, vaak zo op de cake aangebracht om de ‘Stars and Stripes’ na te bootsen. Dat is iets waarmee mijn zonen graag hielpen toen ze kleiner waren, zowel met het versieren van de cake, als het eten ervan achteraf.

Op de Amerikaanse feestdag herdenkt men de ondertekening van de ‘Declaration of Independence’

In de aanloop naar deze feestdag zie je nog meer ‘blauw-witrood’ verschijnen, meer vlaggen (ja, dat is mogelijk!) of kokardes en linten in de driekleur. Er zijn overal plechtige herdenkingen, en de meeste steden en dorpen hebben hun eigen vuurwerk. In New Jersey was de verkoop van vuurwerk aan particulieren tot vier jaar geleden verboden, zelfs de zogenaamde sterrenschijters.

Strand

Twee jaar geleden hebben we ontdekt wat de beste manier is om 4 juli te vieren: op het strand. Op het terrasje van het gehuurde vakantiehuisje grillen we dan lekker vlees, drinken koel bier en dan ’s avonds, zodra het begint te schemeren, gaan we naar het strand. De oceaan voor ons is donker, maar overal op het strand zie je gewone mensen afkomen met hele tassen vol vuurwerk. Niet alleen

Twee jaar geleden hebben we ontdekt wat de beste manier is om 4 juli te vieren: op het strand

het kleine grut, maar ook grote raketten en mortieren, die haast professioneel vuurwerk omhoogschieten. Het hele strand licht op onder die constante barrage van vuurwerk, links en rechts geaccentueerd met het officiële vuurwerk van de nabijgelegen kustgemeenten. Het ononderbroken zicht vanop het strand maakt dat je probleemloos links én rechts van die vuurwerken kunt meegenieten. Knus genesteld in het nog warme zand, met een koele avondbries in het gezicht en het geluid van de constant brekende golven als achtergrond.

Trots

Iedereen is op straat, iedereen is samen om die vuurwerkshows te bekijken, na in meer intieme kring van een goede maaltijd genoten te hebben. Rijk en arm, jong en oud, ongeacht politiek en kleur. Het is een mooi symbool van wat het land zou moeten zijn en wat het op die momenten ook is. Het is een feest waarnaar mijn gezin en ik elk jaar uitkijken. Op deze dag zijn we trots Amerikaan te zijn. Happy Fourth!

WIM VANRAES

Beluister de podcast via deze QR-code:

Vuurwerk boven Manhattan op 4 juli, bekeken vanuit New Jersey

TOM VAN GRIEKEN

“De

partij die het cordon nooit formeel heeft ondertekend, past het nu rigoureus toe”

Aan de vooravond van 11 juli maken we met Vlaams Belang-voorzitter

Tom Van Grieken de balans op van de laatste stembusslag.

We blikken ook vooruit op de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober, die Van Grieken geenszins een herkansing wil noemen.

“We willen ons historisch gezien sterkste resultaat ooit nu ook lokaal vertalen.”

De V-partijen boekten op 9 juni een historische overwinning, maar grepen met 62 zetels nét naast een meerderheid in het Vlaams Parlement. Toch ziet Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken voldoende redenen voor de Vlaamse Beweging om optimistisch te zijn. “Het V-blok is significant gegroeid”, steekt hij van wal. “Tien jaar geleden haalde Vlaams Belang 5,9 en N-VA 32 procent. Vandaag halen we samen bijna 47 procent: dat zijn meer dan 2 miljoen stemmen. Als we in de provincie Antwerpen 5.000 stemmen extra hadden gehaald, was een V-meerderheid mogelijk geweest. De Vlaams-nationale en rechtse kiezer mag dus meer dan ooit tevreden zijn met het verkiezingsresultaat.”

Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn in de Vlaamse Beweging. Vooral de manier waarop N-VA met het verkiezingsresultaat omgaat, zit Van Grieken dwars. “N-VA heeft zelfs niet overwogen om een V-blok te vormen en een derde partij te dwingen om met ons in zee te gaan”, betreurt hij. “Dat is een Vlaams-nationale vergissing.”

Van Grieken roept de Vlaamse Beweging op om meer dan ooit “één Vlaams front” te vormen. “Ik hoop dat de Vlamingen eindelijk eens aan één zeel zullen trekken, in plaats van zich steeds uit elkaar te laten spelen door de tegenstanders van Vlaams zelfbestuur.”

Had een V-meerderheid in het Vlaams Parlement volgens u een groot verschil gemaakt?

“Een V-meerderheid had het vooral De Wever moeilijker gemaakt. Nu heeft er nauwelijks een gesprek met Vlaams Belang plaatsgevonden. Volgens mij was De Wever opgelucht toen bleek dat een V-meerderheid niet mogelijk zou zijn. In een normaal land was er een regering gevormd van N-VA en Vlaams Belang, aangevuld met een derde partij. Waarom had De Wever niet de moed om te zeggen dat de kiezer Vlaams en rechts heeft gestemd, en het dus niet meer dan normaal is dat N-VA en Vlaams Belang de as van een nieuwe Vlaamse regering vormen?

En dat de andere partijen maar overstag moeten gaan? Als de andere partijen

een meerderheid wilden vormen zonder N-VA en Vlaams Belang, hadden ze met PVDA moeten samenwerken. Ik betreur ten zeerste dat De Wever plooit voor de socialisten. Een stem voor Bart De Wever, is een stem voor Conner Rousseau geworden.”

De Wever is na amper één gesprek met Vlaams Belang overgegaan tot de vorming van een Vlaamse regering met Vooruit en cd&v. Nochtans deed uw partij het op 9 juni beter dan vijf jaar geleden, toen maandenlang met Vlaams Belang werd gesproken. Hoe verklaart u dat?

“Ik ben ervan overtuigd dat N-VA, cd&v en Vooruit een voorakkoord hebben gesloten, maar heb daar geen bewijzen voor. In 2019 hadden we zes zetels te weinig om een V-meerderheid te vormen. Toen was De Wever van oordeel dat N-VA en Vlaams Belang een as moesten vormen. Maar vijf jaar later, als een V-meerderheid slechts één zetel tekortkomt, is hij die mening niet meer toegedaan. Zou het dan niet kunnen dat er voorakkoorden gesloten zijn, onder meer in de stad Antwerpen? De vlotheid waarmee de regeringsonderhandelingen nu verlopen, roept toch wel vragen op. De Wever heeft tijdens de campagne de socialisten geen enkele keer aangevallen.”

Stel dat Vlaams Belang toch de grootste partij was geworden en het initiatiefrecht in handen had gekregen, zou u dan niet gewoon maandenlang voor de bühne onderhandelingen hebben moeten voeren, terwijl de echte onderhandelingen in de Koningsstraat plaatsvonden?

“Dat weet ik niet. Ik weet wel dat we snel tot een akkoord hadden kunnen komen. Je krijgt aan geen enkele Vlaming uitgelegd dat De Wever meer gemeen heeft met Conner Rousseau dan met Tom Van Grieken. In plaats van een V-regering van N-VA en Vlaams Belang, krijgt de kiezer een ‘Nieuwe-Vooruit Alliantie’, aangevuld met cd&v. In 2019 was iedereen het

erover eens dat de Vlaming nog nooit zo rechts en Vlaams had gestemd. Vijf jaar later heeft Vlaanderen nóg rechtser en Vlaamser gestemd, maar toch krijgt de kiezer nu een linksere Vlaamse regering met de socialisten. Dat is een vergissing.”

U heeft in de afgelopen legislatuur sterk ingezet op de professionalisering van uw partij. Heeft u het gevoel dat al die inspanningen voor niets waren, nu jullie opnieuw niet mogen meebesturen?

“Bart De Wever heeft die keuze gemaakt, niet wij. Wij zijn nog altijd bereid om met hem in gesprek te gaan. Weet u wat pas vreemd zou zijn? Dat we pas met onze voorbereidingen zouden beginnen als een V-meerderheid mogelijk is. Men kan onze partij veel verwijten, maar niet dat we niet in de breedte en de diepte hebben gewerkt. De professionalisering van onze partij heeft ook geloond.”

Op welke manier?

“We hebben historisch gezien ons beste resultaat ooit neergezet. Er is geen enkele partij die er zoveel stemmen, 210.000, op vooruitgaat.”

Een stem voor De Wever is een stem voor Rousseau geworden

“Als je naar de Europese verkiezingen kijkt, doen enkel onze zusterpartijen in Frankrijk en Oostenrijk het beter. Al de rest doet het slechter dan Vlaams Belang: de PVV van Geert Wilders haalt 21 procent, AfD 16 procent, Chega 10 procent... Vlaams Belang behoort tot de top wat betreft radicaal-rechts succes in Europa. Heel Europa kijkt met grote ogen naar de gebeurtenissen in Vlaanderen. Maar in Vlaanderen zelf geeft men geen krimp.”

“In het Vlaams Parlement zijn wij even

groot als N-VA. We hebben een miljoen stemmen gehaald en zijn in drie van de vijf provincies en de helft van alle gemeenten de grootste partij. Dat is een waanzinnig resultaat. Nooit eerder in zijn 47-jarige geschiedenis heeft het Vlaams Belang twintig Kamerleden geteld. We hebben ook nog nooit zoveel Vlaams Parlementsleden (31, red.) gehad. Er is nog nooit zo rechts en Vlaams gestemd, maar De Wever geeft geen gehoor aan het signaal van de kiezer. Sterker nog: de partij die het cordon nooit formeel heeft ondertekend, past het nu rigoureus toe.”

Heeft N-VA het cordon sanitaire volgens u de facto ondertekend?

“Zelfs Jean-Marie Dedecker heeft dat gezegd. Hij is principieel tegen het cordon sanitaire, maar mag van de nationale partijtop niet samenwerken met Vlaams Belang. Daarom komt hij in Middelkerke met Lijst Dedecker (LDD) op tégen N-VA. Een lokale stem op N-VA zal dus resulteren in een coalitie met cd&v of met Vooruit.”

Hoe kijkt u naar de resultaten in Franstalig België?

Is een federale regering zonder PS al een staatshervorming op zich?

“Natuurlijk niet. Ik ben het oneens met de analyse dat Wallonië sociaaleconomisch rechtser zou hebben gestemd. Les Engagés zijn nog steeds socialistische christendemocraten of christendemocratische socialisten. Een centrumrechtse stem op de MR is ook niet ingegeven door sociaaleconomische overwegingen, maar door migratie. Heel Wallonië kijkt naar Franse televisiezenders. De Walen zien Marine Le Pen en Jordan Bardella topresultaten neerzetten. Het Rassemblement National (RN) domineert de migratiedebatten. Als je de grens tussen Wallonië en Frankrijk oversteekt, betreed je het hartland van RN. De media hebben er alles aan gedaan om het niet over migratie te laten gaan, maar dat was ook voor de Waalse kiezer hét doorslaggevende thema. Ik kijk nu al uit naar de verkiezingsanalyse van de Universiteit Antwerpen. Ik voorspel dat migratie en veiligheid de belangrijkste thema’s geweest zullen zijn.”

VOORZITTER VLAAMS BELANG

regeringen zijn afgestraft, maar ze doen gewoon verder.”

Is Vlaams Belang bereid om, door mee te stemmen of zich te onthouden, een tweederdemeerderheid en dus een staatshervorming mogelijk te maken?

“We hebben altijd gezegd dat we elke stap richting meer Vlaams zelfbestuur op zijn merites zullen beoordelen, op voorwaarde dat de Vlamingen er geen prijs voor moeten betalen of grondgebied moeten afstaan. We zullen nooit a priori tegen een staatshervorming zijn. Maar ik geloof niet dat er een significante staatshervorming zal komen.”

Zijn de gemeenteraadsverkiezingen voor jullie een herkansing?

TOT OP DE DAG DAT MANNEN KINDEREN KUNNEN BAREN, ZULLEN ER ALLEEN MAAR MANNEN EN VROUWEN ZIJN

Was het een vergissing om steeds uit te pakken met de hoge peilingresultaten op sociale media? Getuigde dat van een zegezekere houding?

“Vlaams Belang was in 2019 de op één na grootste partij. Als ik als voorzitter de ambitie had uitgesproken om opnieuw de tweede partij van Vlaanderen te worden, had iedereen dat raar gevonden. Ik heb vijf jaar lang van de daken geschreeuwd dat N-VA in zee zou gaan met de traditionele partijen als Vlaams Belang niet de grootste partij zou worden. Maar toch hebben mensen op N-VA gestemd. Nu krijgen we de Antwerpse coalitie op Vlaams niveau. De Wever heeft de socialisten langs de voordeur het Antwerpse stadhuis uitgejaagd, om ze een legislatuur later weer langs de achterdeur binnen te halen. Het zal nog wat worden: ‘mystery calls’, praktijktesten…”

Dat klinkt onheilspellend.

(windt zich op) “Cd&v heeft haar slechtste naoorlogse verkiezingsresultaat neergezet. Die partij is compleet afgestraft. En als één partij verloren heeft van de peilingen, dan is het wel Vooruit. Op een bepaald moment werden de socialisten gepeild op 17 procent. Ze hebben de peilingen dus niet kunnen verzilveren en hun op één na slechtste verkiezingsresultaat ooit neergezet. Ook N-VA is er voor de derde keer op achteruitgegaan. De federale en Vlaamse

“Ik zou het zelf geen herkansing noemen. Dat is de verkeerde woordkeuze. We willen ons historisch gezien sterkste resultaat ooit nu ook lokaal vertalen. De verkiezingsresultaten van 9 juni bewijzen dat onze lokale afdelingen een ongelofelijk groeipotentieel hebben. Het is heel simpel: de grootste partij krijgt twee weken de tijd om een lokale coalitie te vormen. Dat biedt opportuniteiten. Maar een glazen bol heb ik niet.”

Welke impact heeft de afschaffing van de opkomstplicht op de manier waarop jullie campagne zullen voeren?

“Veel partijen zullen op een andere manier campagne voeren. Het motto van Marine Le Pen is: ‘Si le peuple vote, le peuple gagne’. Daarom wil ik de Vlaming meer dan ooit oproepen om te gaan stemmen. Ik denk niet dat Vlaams Belang slechter zal scoren zonder opkomstplicht. In landen waar die niet bestaat, vindt immers dezelfde verschuiving naar rechts als in Vlaanderen plaats. Maar de mobilisatiekracht van partijen zal meer dan ooit het verschil maken.”

Als Guy D’haeseleer in Ninove een absolute meerderheid behaalt en burgemeester wordt, is het cordon sanitaire voor u dan doorbroken?

Of is dat pas het geval als een andere partij met Vlaams Belang in zee gaat?

“De strikte interpretatie van het cordon sanitaire is dat partijen nooit een politieke afspraak maken met Vlaams Belang. In dat geval zou het cordon sanitaire al duizenden keren doorbroken zijn. Het is immers heel gangbaar dat lokale afdelingen stemafspraken maken met Vlaams Belang in de politie- of gemeenteraden. In de brede betekenis van het cordon sanitaire, dat Vlaams Belang geen bestuursverantwoordelijkheid mag dragen, zou een absolute meerderheid voor Forza Ninove betekenen dat het cordon sanitaire doorbroken wordt.”

Wat als Guy D’haeseleer in Ninove geen absolute meerderheid behaalt?

Zal de teleurstelling dan nog groter zijn dan op 9 juni?

“Wij hebben van de doorbreking van het cordon sanitaire nooit de inzet van de verkiezingen gemaakt. Wat wij altijd hebben gezegd, is dat we de grootste partij wilden worden. Dat is de beste kans op een Vlaams en rechts beleid. Wij hebben nooit

gezegd dat we hoe dan ook het cordon sanitaire zouden doorbreken. Dat hebben journalisten en tegenstanders ervan gemaakt. Dat is een logisch gevolg, maar de eerste stap was de grootste partij worden. Dat moeten we nu lokaal zien te doen.”

In de stad Antwerpen werd PVDA op 9 juni de op één na grootste partij. Baart die evolutie u zorgen?

“Soms moet men even uitzoomen om het eigen land te begrijpen. We evolueren in de richting van een tweepartijenstelsel. Kijk maar naar Frankrijk, waar een links, rechts en centrumblok strijden om de macht. Het linkse blok is een links, islamitisch front. De communisten en islamisten hebben de handen in elkaar geslagen. Op zich is dat niet zo nieuw. Twintig jaar geleden had je in Vlaanderen al ‘Resist’, een alliantie van de Arabisch-Europese Liga (AEL) van Dyab Abou Jahjah en PVDA.”

Ook voor de Waalse kiezer was migratie hét doorslaggevende thema

“Dat duivelspact bestaat ter linkerzijde dus al langer. Men importeert en pookt een buitenlands conflict op uit electoraal eigenbelang. Vanuit maatschappelijk oogpunt is dat een zeer gevaarlijke cocktail die niet in een paar legislaturen ongedaan kan worden gemaakt. Het is geen eerbaar politiek verhaal om een buitenlands conflict te importeren en mensen tegen elkaar op te zetten.”

Huivert u bij het idee van Jos D’Haese als burgemeester van Antwerpen?

“Uiteraard. Overal waar communisten verschijnen, verdwijnen vrijheden. In 2012 en 2018 hadden N-VA en Vlaams Belang samen een meerderheid in Antwerpen. Maar De Wever heeft telkens voor de traditionele partijen gekozen. Dan hoef je niet verbaasd te zijn dat je een gat op links laat vallen.”

Is een verdere electorale groei van Vlaams Belang in 2029 überhaupt nog mogelijk, gelet op de demografische evolutie?

“Allochtonen van de tweede en derde generatie stemmen niet links, maar eerder (centrum)rechts. Dat is een interessante evolutie. Maar of het gemakkelijk zal worden om verder te groeien, is een ander paar mouwen. De linkse partijen blijven bewust nieuwe kiezers importeren. Voka en N-VA staan te applaudisseren voor arbeidsmigranten, maar de economische impact daarvan is negatief. Hoe zou het toch komen dat de kwaliteit van ons onderwijs erop achteruitgaat? Of dat de sociale cohesie van onze volkswijken afneemt? Je hoeft geen groot politicoloog of socioloog te zijn om te weten dat migratie de oorzaak is. Maar N-VA en Voka staan schouder aan schouder met ABVV en PVDA om te pleiten voor méér arbeidsmigratie. De financiële winsten zijn voor de Voka-leden, maar de electorale winst voor PVDA.”

Heeft Vlaams Belang met zijn verzet tegen de zogenaamde genderideologie ook geen duivelspact met de allochtone kiezer gesloten?

“Je kan ons veel verwijten, maar niet dat wij mensen naar de mond praten, laat staan dat wij op basis van religieuze overwegingen een standpunt zouden innemen. Wij hebben ook helemaal niet zo hard ingezet op gender. We hebben gewoon gezegd dat er enkel mannen en vrouwen bestaan. Punt. De ándere partijen hebben daar hysterisch op gereageerd. Ik heb met grote ogen vastgesteld dat het drie weken voor de verkiezingen plots in elk televisieprogramma over gender moest gaan.”

“De mensen liggen wakker van migratie, koopkracht en veiligheid. Maar toch wa-

ren er drie keer meer debatten over gender dan over migratie.”

Waren jullie voldoende voorbereid om het genderdebat te voeren?

“Ik werd in een extremistisch hoekje geduwd toen ik zei dat er maar twee geslachten bestaan. Wie had ooit kunnen denken dat dat een extremistisch standpunt zou zijn? Tot op de dag dat mannen kinderen kunnen baren, zullen er alleen maar mannen en vrouwen zijn. Men mag mij daarom een extremist noemen, maar dat ben ik helemaal niet.”

Heeft u een persoonlijke afkeer van De Wever ontwikkeld wegens zijn houding ten aanzien van u in de eerste aflevering van ‘Het Conclaaf’?

“Ik vind het niet erg dat mensen arrogant of onbeleefd tegen mij zijn. Maar wat me wel stoort, is dat ze mijn kiezers arrogant behandelen. Dat is wat ik De Wever verwijt. Kijk maar naar wat hij na de verkiezingen heeft gedaan.”

De financiële winsten van arbeidsmigratie zijn voor de Voka-leden, maar de electorale winst voor PVDA

“Op verkiezingsavond zei hij in zijn toespraak dat hij het historische signaal van de kiezer niet kon negeren. Maar welk signaal heeft hij nu eigenlijk gerespecteerd? Was het signaal van de kiezer dat N-VA met de socialisten in zee moet gaan?”

U zei in het verleden al dat het onmogelijk was geworden om een koffie te gaan drinken. Dat zal er nu allicht niet eenvoudiger op geworden zijn?

“Mijn deur staat nog altijd open. Zijn de N-VA-kiezers nu echt tevreden dat ze opnieuw Sammy Mahdi en Conner Rousseau in het zadel hebben geholpen? Is dat de kracht van verandering waar de N-VA-kiezer zo naar snakt? Alleen al om ervoor te zorgen dat teleurgestelde N-VA’ers de hoop op échte verandering niet verliezen, zou ik nog eens een koffie willen drinken met Bart De Wever.”

Ik zou willen afsluiten met een luchtige slotvraag: voor wie supportert u op het EK voetbal?

“Noemt u dat een luchtige slotvraag? Elke keer werk ik mij daarmee in de nesten (lacht). Ik ben geen N-VA’er die dan gemakshalve zal antwoorden dat hij voor België supportert, omdat je daarmee gemakkelijk scoort. Sinds mijn 16de supporter ik voor Nederland. Ik wens de Rode Duivels sportief succes toe, maar ikzelf supporter voor Oranje.”

ANTON SCHELFAUT

“Geen woorden, maar daden: elke bewuste Vlaming wordt lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds. Deze stap naar een Vlaamse sociale zekerheid is de voorbode van de eigen onafhankelijke Vlaamse Republiek!”

Anton Schelfaut in gesprek met Tom Van Grieken

Voor een

Vlaamse sociale zekerheid!

De troebelen van Thessaloniki

Een decennium geleden barstte de schuldencrisis in Griekeland los. De economische malaise van het land dreigde destijds de hele eurozone met zich mee te sleuren. Wat volgde, was een interventie van de trojka IMF/ECB/EU die het land onder de voorwaarden van hervormingen en zware besparingen redden van het totale failliet. Na jaren van financiële soberheid en opofferingen van de bevolking lijkt de Griekse economie te herademen met positieve groeicijfers. Maar achter die gunstige tekens schuilt er ook een ander Grieks verhaal, namelijk in de straten van Griekenlands op één na grootste stad: Thessaloniki.

Het beeld van Alexander de Grote kijkt roerloos uit over de Egeïsche zee terwijl een Chinees vrachtschip onder zijn tijdloze blik voorbijvaart. Thessaloniki was eeuwen geleden al een deel van de zijderoute en vandaag lijkt de geschiedenis zich te herhalen. De Griekse haven van Piraeus is sinds 2016 in Chinese handen en vormt een onderdeel van de nieuwe Chinese zijderoute. Griekenland was het eerste Europese land dat deelnam aan het Chinese ‘Belt and Road Initiative’. Athene hoopt een toegangspoort voor goederentransport naar Centraal-Europa te worden en ook op die manier de economische activiteit in het land aan te zwengelen.

“Thessaloniki wordt vanuit de centrale autoriteiten in Athene als anders bejegend. Wij zijn Macedoniërs, en dus bevinden wij - vanuit hun oogpunt - ons al sinds de Oudheid aan het einde van de beschaafde Griekse wereld”, lacht Alexandros. Hij is een jonge handelaar en lokale activist. Hij ijvert voor het voortbestaan van Ladadika, het oude handelskwartier, en kijkt met lede ogen toe hoe zijn oude buurt verdwijnt. Terwijl veel toeristen op terrasjes genieten van de lentezon, proberen handelaren op de nabijgelegen Kapani-markt hun koopwaren aan de man te brengen. Het hele gebeuren ademt de sfeer van een Midden-Oosterse markt uit.

Terwijl voorbij wandelende Europese toeristen met hun smartphone foto’s nemen, koopt niemand van hen iets bij de lokale standjes.

Thessaloniki is al eeuwenlang een stad waarvan het verhaal door migratie wordt geschreven

Alexandros: “De oude markt trekt steeds minder mensen en de slechte economische toestand die al meer dan een decennium heerst, dwingt vele zaken tot sluiten. Rijke oligarchen kopen het vastgoed op en proberen de buurt op te waarderen met hippe bars en restaurants. Het lijkt een mooi initiatief, maar zo verdwijnen het sociaal weefsel en de lokale economie uit de buurt. Wij worden een ‘pretstad’ voor toeristen. Een verre van duurzame economische visie, omdat de handel, de industrie en de daarbij horende goedbetaalde jobs verdwijnen. Er is wel degelijk een Griekse economische heropleving, maar dan enkel voor de welgestelden.

Gezinnen daarentegen hebben het nog steeds moeilijk om maandelijks rond te komen. Dat terwijl de zaken van de oligarchen floreren. Veel jongeren en hoogopgeleiden kiezen voor emigratie, want er is helaas weinig perspectief op een betere toekomst. In Thessaloniki zijn er bijvoorbeeld maar weinig Griekse dokters meer, omdat zij kiezen voor beter betaalde jobs in het Westen.”

Vluchtelingenstad

Thessaloniki is al eeuwenlang een stad waarvan het verhaal door migratie wordt geschreven. Sefardische joden vonden hier na hun uitdrijving een thuis. Turkse moslims vestigden zich er tijdens de Ottomaanse periode. Om nadien door de Balkanoorlogen te worden verdreven. De stad bood ook na de Eerste Wereldoorlog een thuis aan Griekse vluchtelingen die na de ‘Pontische Genocide’ en de bevolkingsuitwisseling met Turkije de stad terug een Griekse identiteit gaven. Omwille van de uittocht van Griekse werknemers en het daaropvolgende gebrek aan arbeidskrachten, heeft Athene met Egypte een arbeidsmigratie-akkoord gesloten. Egyptische arbeiders worden overgebracht om aan de slag te gaan in de landbouw en andere Griekse sectoren. Maar los van de gewenste economische migratie, kampt Griekenland nog steeds met een vluchtelingenproblematiek. Thessaloniki is nog steeds een draaischijf van de Balkanroute. Vluchtelingen en economische migranten uit Afrika,

West- en Zuid-Azië die de Grieks/Turkse grens oversteken, reizen vanuit Thessaloniki naar de republiek Noord-Macedonië, om zo via de Balkanroute in West-Europa te belanden. Een verhaal dat wordt weergegeven door de Afrikaanse migranten die aan de witte toren - het symbool van de stad - prullaria trachten te verkopen om geld voor hun tocht te verdienen. Dimitris Ziampazis is lid van ‘De Verenigde Macedoniërs’ (nomenoi Makedones), een nationalistische actiegroep. Hun bekendste actie was een barbecueprotest met bier en varkensvlees nabij het vluchtelingenkamp van Diavata. Op die manier protesteerden ze tegen het stijgende aantal illegale vluchtelingen. Dimitris: “Illegale immigratie is - in Thessaloniki - een groot probleem. Sommige stadsdelen zijn getto’s geworden, bewoond door illegale immigranten. De misdaad en de drugshandel zijn aaneensluitend toegenomen. Onze stad ligt helaas pal op de migratieroute. Rechtstreeks vanuit Turkije brengen mensenhandelaren vluchtelingen - die grof geld betalen - Griekenland binnen. De Europese Unie zou ons meer moeten steunen, maar doet dat niet. Betere grensbewaking is nodig, maar los hiervan is er vooral nood aan een ander migratiebeleid. Illegale immigranten zouden niet probleemloos in Europa mogen verblijven. We zijn niet blind voor hun leed, maar de Europese Unie en de internationale organisaties moeten die mensen ondersteunen in hun eigen land van herkomst of in veilige derde landen. Griekenland kan niet alle problemen van de wereld dragen.”

Duitse

Ampelregering start zoveelste

‘uitzettingscampagne’

Na het moorddadige steekincident in Mannheim, waarbij een Afghaanse asielzoeker islamcriticus Stürzenberger samen met een drietal medestanders neerstak en waarbij een politieagent aan zijn verwondingen overleed, wordt in de Duitse politiek opnieuw gefocust op de problematiek van uitzettingen van criminele en ongewenste vreemdelingen. Dat is wellicht tegen de zin van de Duitse kanselier Olaf Scholz (SPD), want hij werd door de voormalige SPD-voorzitter Sigmar Gabriel dringend aangepord om “er iets aan te doen”.

Kanselier Olaf Scholz kondigt een uitzettingscampagne aan: de Ampelcoalitie heeft er genoeg van en de minister van Binnenlandse Zaken, Nancy Faeser (eveneens SPD), heeft al een pakket maatregelen aangekondigd. Vreemdelingen die het bevel kregen om het land te verlaten, zullen beter worden opgevolgd.

Vreemdelingen die het bevel kregen om het land te verlaten, zullen beter worden opgevolgd

De minister maakt zich sterk dat op die manier “zeker 600 extra uitzettingen per jaar” zullen worden gerealiseerd. Dat zijn er echter amper zoveel als er illegalen per dag de grens met Duitsland proberen over te steken.

Tanend vertrouwen

Het falende uitzettingsbeleid van criminele en andere ongewenste vreemdelingen ontwikkelt zich tot de achillespees van het migratiebeleid van de Ampelcoalitie. Velen zullen zich afvragen: alwéér een uitzettingscampagne? Want inderdaad, na enkele zware incidenten vorig jaar kondigde de regering van kanselier Scholz al eens een eerste “uitzet-

tingscampagne in grote stijl” aan. Ook toen ging het om een dode mus. Duitsers vragen zich vertwijfeld af of er überhaupt nog iets kan worden gerealiseerd met deze Ampelcoalitie.

Officiële Duitse statistieken geven aan dat er vorig jaar 16.430 uitzettingen effectief werden uitgevoerd, ongeveer 3.000 meer dan het jaar daarvoor. Wat op het eerste gezicht een flink resultaat lijkt, wordt belachelijk als men het vergelijkt met de 300.000 vreemdelingen die het land eigenlijk hadden moeten verlaten. De Duitse overheid lijkt steeds weer te botsen op allerlei juridische bezwaren, die net onder linkse druk in de wetten werden opgenomen: ontbrekende papieren, beroepsprocedures, medische attesten allerlei.

De Duitse overheid lijkt steeds weer te botsen op allerlei juridische bezwaren

Het maatregelenpakket van minister Faeser voegt er trouwens nog een hindernis aan toe: zo zou elke afgewezen asielzoeker gratis een beroep moeten kunnen doen op rechtsbijstand - op kosten van de belastingbetaler.

Jordan Bardella (RN) bereid “premier van alle Fransen” te worden

Het Rassemblement National (RN) van kandidaat-premier Jordan Bardella (28) heeft de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen gewonnen. Zijn partij haalde 33,1 procent van de stemmen binnen en behaalde daarmee 39 rechtstreekse zetels. Emmanuel Macron, die de verkiezingen vervroegd organiseerde, is de grootste verliezer. Zondag volgt er een tweede ronde.

De coalitie rond de Renaissance-partij van president Macron en premier Gabriel Attal is de grote verliezer in deze verkiezingen en haalt slechts 20 procent. Het linkse ensemble Nouveau Front Populaire, dat bestaat uit La France insoumise van Jean-Luc Mélenchon, groenen, communisten en de Parti Socialiste, haalt 28 procent. De grootste partij binnen die groep is het uiterst linkse La France insoumise, dat al 20 zetels wist binnen te halen. Hoeveel zetels elke partij in totaal krijgt, wordt komende zondag in de tweede ronde beslist.

De coalitie rond de Renaissance-partij van president Macron en premier Gabriel Attal is de grote verliezer

Bij deze parlementsverkiezingen staan er 577 zitjes op het spel. In de eerste ronde zouden tussen 65 en 85 kandidaten rechtstreeks verkozen zijn. Bij het merendeel van de zitjes gaat het nog tussen drie kandidaten in de tweede ronde, bij een 150- tot 170-tal zitjes zal het tussen twee kandidaten gaan. Om een grotere winst van Rassemblement National tegen te gaan, heeft Jean-Luc Mélenchon al aangekondigd alle kandidaten terug te trekken die derde geworden zijn in hun district.

Op die manier zullen linkse kandidaten in de tweede ronde geen stemmen meer van elkaar afsnoepen.

Premier Bardella

Zondagavond klonk de 28-jarige partijleider Jordan Bardella al relatief zegezeker. Hij durft zelfs te speculeren over een eventuele absolute meerderheid van het Rassemblement National in het parlement. Als dat gebeurt, belooft hij “premier van alle Fransen” te worden. De vorige partijleider, Marine Le Pen, zei dat “de mensen duidelijk de bladzijde willen omslaan na zeven jaar van minachtend en ondermijnend bewind”. Ze roept haar achterban op om in de tweede ronde opnieuw op haar partij te stemmen. “We hebben een absolute meerderheid nodig zodat Jordan Bardella binnen een week tot premier kan worden benoemd.”

Vanuit Vlaanderen volgde Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken de Franse parlementsverkiezingen, die door Macron werden uitgeschreven na de forse winst van RN bij de Europese parlementsverkiezingen. “De Franse burgers hebben nogmaals te kennen gegeven dat zij op de eerste plaats willen komen”, reageert hij na de nieuwe verkiezingsoverwinning van Bardella en Le Pen. “Het Franse volk stemde en toonde zijn wens voor een ander beleid.”

WANNES NEUKERMANS

JENS DE RYCKE

Junta in de Quai d’Orsay

De standpunten die de protagonisten van het RN in Frankrijk ooit ingenomen hebben, zijn gefundenes Fressen om hun machtsovername als een kroniek van een aangekondigde ramp voor te stellen. De realiteit lijkt genuanceerder te zijn. En nee, Frankrijk zal zich niet uit de EU, NAVO en dies meer terugtrekken. Maar een ‘cohabitation’ tussen president en premier zou wel subtiele repercussies kunnen hebben op de internationale positie van Frankrijk.

Zouden we moeten wedden op hoe het Franse politieke landschap er na volgend weekend uit zal zien, dan mikken we eerder op chaos dan op de doemscenario’s waar men ons al weken mee om de oren slaat. Duisternis en zwarte laarzen zouden de ingrediënten worden van een (absolute) meerderheid van het RN. Een grote ‘Nacht und Nebel’ wordt het, niet in het minst voor de internationale positie van Frankrijk. “Le choix en politique n’est pas entre le bien et le mal, mais entre le préférable et le détestable”, lezen we in Le Figaro. Het citaat van de onvolprezen intellectueel Raymond Aron brengt enige nuance in het debat.

Het idee van een RN aan de macht zou wellicht vooral een verhaal van pragmatisme worden

Het idee van een RN aan de macht - en we beperken ons tot het buitenlandse vlak - zou wellicht vooral een verhaal van pragmatisme worden. We staan nog niet op het punt dat “de lichten over heel Europa doven”, zoals de toenmalige Britse buitenlandminister Grey tijdens de begindagen van WO I zei. Maar dat maakt de piste van een ‘RN aan de macht’ niet minder interessant.

Rusland-spook

Wat men in de oppositie verklaart, zeker als het soortelijk electorale gewicht relatief klein is, blijft vaak onder de radar. Maar komt de macht in het verschiet, dan dreigt dat plots al-

lemaal opgerakeld te worden. Rusland blijft een heikel punt voor RN/FN, ook al was de inval in Oekraïne een kantelmoment in de positionering van de partij. Officieel althans. Verklaringen uit het verleden, maar ook (individuele) contacten van vooraanstaanden blijven als een spook door de partij waren, om het met de woorden van kameraad Marx te zeggen. Voor sommige van de discipelen speelt hier een diepe ideologische component, aangevuurd door de ideologie van de Nouvelle Droite, waarvan anti-Amerikanisme op een zeker moment de wending nam van het idee van een reusachtige Euro-Aziatische coalitie, inclusief de moslimwereld. Nu goed, waar politiek te vaak oppervlakkige ontsporingen kent, kan de metapolitiek soms dimensies aannemen die de grens van de psychiatrie achter zich lijken te laten.

Interessant is het om ook eens aan de andere kant van de draad te kijken, bij het Front Populaire dus. Zich positioneren in het Oekraïens-Russische conflict valt hen betrekkelijk makkelijk. Gaza is dan weer complexer. Er is nu eenmaal een etnische stem te veroveren. En zie, dat is nu een dossier dat bij Le Pen en co makkelijker ligt, al was het maar omdat de dochter zich wil bevrijden van de smet van antisemitisme die steeds rond haar vader heeft gehangen. De lijn van Israël als westers bruggenhoofd wordt zo plots een (tactische) evidentie.

Matignon-Elysée

Misschien wel het interessantste aspect van de hypothese, is de traditionele verhouding tussen de president en eerste minister in Frankrijk. Traditioneel is er, zoals oud-premier Jacques Chaban-Delmas het formuleerde, het “domaine réservé” van de president. Het is immers die laatste die am-

Mainstreammedia en Biden grote verliezers debat

Vorige week vond het eerste debat tussen president Biden en de voormalige president Trump plaats, georganiseerd door CNN. Het veroorzaakte een heuse storm aan reacties, die nog lang niet geluwd is. Sommigen richten de schijnwerpers op Biden, die “de eer aan zichzelf” zou moeten houden en aftreden. Anderen spreken over de vraag of Biden vervangen zou moeten worden, en door wie. Maar dat gaat voorbij aan de belangrijkste vraag: hoe is het zover kunnen komen dat de leider van wat nog steeds militair de machtigste staat ter wereld is, mentaal zo verzwakt is?

Dat is in de eerste plaats de verantwoordelijk van de Democratische partij en van de media. In plaats van een geschikte kandidaat naar voor te schuiven en de bevolking daar correct over te informeren, werd een schijnwereld opgeworpen.

Leugenachtige krantenkoppen

“Rusland verspreidt desinformatie over Bidens mentale gezondheid!”, “Vervalste video’s versterken valse meningen over de mentale gezondheid van Biden!”, “Je moet stoppen met zeggen dat Joe Biden dementie heeft!”, “Geriatrie-expert zegt dat de claim dat Biden seniel zou zijn, vals is!”. Het lijken krantenkoppen van vandaag te zijn, maar ze komen alle vier uit 2020. Pertinente vragen en zorgen waren toen al aan de orde, maar werden zonder meer door de leiding van de Democratische partij van tafel geveegd, met de gewillige hulp van de media.

In de vier jaar dat Biden president was, werden die vragen en zorgen enkel groter, maar werd de tegenreactie des te sterker: “Dat zijn leugens van MAGA-conservatieven en Trump-fanaten!” Toen eerder verschillende video’s naar boven kwamen die toonden hoe Biden worstelde met eenvoudige dingen en ‘bevroor’, werden die afgedaan als ‘te kwader trouw’, ‘bedrieglijk bewerkte’ en ‘cheap fakes’.

‘Gaslighting’

Begin juni mengde Joe Scarborough, top-nieuwspresentator op de Amerikaanse zender MSNBC, zich opnieuw in dit debat. Onderwerp was een artikel van The Wall Street Journal over hoe Biden ‘achter gesloten deuren’ tekenen zou vertonen van mentale achteruitgang. “Ik ga u de waarheid vertellen, en fuck you als je de waarheid niet aankunt. Deze versie van Biden is intellectueel, analytisch de béste Biden ooit!” Afgelopen weekend, echter, moest zelfs hij toegeven dat Biden “de job van het presidentschap niet meer aankan”.

Het Witte Huis was evenmin opgetogen over dat artikel van The Wall Street Journal (WSJ). “Een volstrekte redactionele misstap door de WSJ. Het doet ons afvragen van wie ze hun marsbevelen

krijgen,” berichtte Ben Labolt, communicatiedirecteur van het Witte Huis op X.

Pure ‘gaslighting’, waarbij men tracht de klokkenluider te doen twijfelen aan zijn of haar eigen verhaal, en dat verhaal omdraait. Op korte termijn werkte dat en het hielp Biden in 2020 het presidentschap te winnen. Maar nu wreekt die strategie zich, omdat het contrast tussen ‘het officiële verhaal’ en de met eigen ogen en oren waarneembare werkelijkheid té groot geworden is, en de leugen ontmaskerd wordt.

Mentaal ongeschikt

De recentste peilingen laten zien dat bijna 72 procent van alle Amerikanen meent dat Biden mentaal ongeschikt is voor het presidentschap. Dat had geen verrassing mogen zijn, en het had zo erg niet mogen worden. Het zijn de Democratische Partij en de mainstreammedia die daarvoor de verantwoordelijkheid dragen.

WIM VANRAES

bassadeurs benoemt en accrediteert, verdragen ratificeert of instaat voor de onafhankelijkheid en de integriteit van het grondgebied. Ook is hij ‘chef des armées’. De eerste minister van zijn kant heeft de administratie onder zijn hoede, maar is ook verantwoordelijk voor ‘la défense nationale’. “We zijn in Den Haag, maar er is ook Frankrijk”, zei voormalig president François Mitterrand ten aanzien van zijn toenmalige premier Jacques Chirac in 1986. Anders gesteld: president en eerste minister spreken naar het buitenland toe steeds met één stem, zelfs al zorgt de realiteit dat beiden tot een andere politieke obediëntie behoren en een zogenaamde cohabitation vormen. Dat lukte niet altijd op een even vlotte manier. Tussen Chirac en Mitterrand zat het wel eens scheef (“Monsieur le premier ministre, je souhaitais attirer votre attention”, schreef die laatste, waarna Chirac de levieten werd gelezen). Maar ook tussen Chirac en premier Jospin haperde het soms.

President en eerste minister spreken naar het buitenland toe steeds met één stem

Wat zou dat betekenen als Matignon in handen zou komen van de ‘jeune premier’ van RN, Jordan Bardella? Niemand, en zeker niet RN, heeft iets te winnen aan een clash met het Élysée, waar Macron nog enkele jaren de plak zal zwaaien. Eerder vreest men een subtiele druk. Het engagement van Macron naar Oekraïne toe zou wel eens stevig onderuit kunnen worden gehaald door bijvoorbeeld ministers van Defensie én Financiën die diens voluntaristische plannen geen warm hart toedragen. Door operationeel te dwarsbomen en de vinger op de knip te houden, haalt men het presidentieel engagement helemaal onderuit. Eerder dan een paleisrevolutie op de Quai d’Orsay, verwijzend naar de locatie van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken, valt een (subtiel) effect niet uit te sluiten. En dat is ruim voldoende om velen onwennig te maken. GDD

Finland sloot zijn oostgrenzen om migratie te stoppen

De Finse regering kondigde op 21 mei een reeks noodmaatregelen af om de stroom illegale migranten, die het land via de oostelijke grenzen probeert binnen te komen, te stoppen. Westerse partners stemden hiermee in, omdat ze vrezen dat Rusland migranten laat instromen om Finland te destabiliseren. Dat besluit is belangrijk, omdat het de valkuil van het principe van niet-uitwijzing onder de aandacht brengt. Het Finse wetsvoorstel moest immers de goedkeuring krijgen van 5 op de 6 parlementairen in Finland, wat niet evident was.

Het Finse wetsvoorstel, met strengere migratieregels, was een bijna logisch gevolg van het sluiten van de grens met Rusland in de herfst van vorig jaar. De Finse overheid stelde een abnormale stijging vast van het aantal illegalen. Helsinki zag er een “zware bedreiging van haar nationale veiligheid en de openbare orde” in. Maar het sluiten van de grenzen gebeurde dus niet conform de internationale akkoorden.

Immers, door de grens te sluiten, worden migranten teruggedrongen zonder dat hun asielaanvraag wordt bestudeerd. Om met andere woorden geen inbreuk te betekenen op het internationaal recht, kan het sluiten van de grens enkel gebeuren “omwille van een noodtoestand”. Dat is de reden waarom de Finse regering aan de EU heeft gevraagd de uitzondering goed te keuren, omdat de migratiegolven met opzet worden gebruikt als oorlogswapen. Dat incident toont mooi aan

hoe weinig soeverein Europese staten zijn als het over migratie gaat. Het is duidelijk dat er allerlei internationale akkoorden zijn die de staten belemmeren in hun soevereiniteit. Zo is er het akkoord over het statuut van vluchtelingen van 1951, dat het principe van de niet-uitzetting sanctioneert. Staten verliezen hierdoor steeds meer het recht om zelf te beslissen wie hun grondgebied betreedt en wie niet, waardoor het principe van ‘grens’ steeds meer betekenis verliest.

Het sluiten van de grenzen gebeurde niet conform de internationale akkoorden

Men kan zich als staat neerleggen bij de gang van zaken, en dus de internationale akkoorden verder volgen, of men kan als staat - samen met andere staten - proberen de inhoud van die internationale akkoorden te wijzigen. Als de EU-lidstaten de migratieteugels terug in handen willen krijgen, zullen zij de internationale akkoorden moeten aanpakken.

PIET VAN NIEUWVLIET

JOACHIM COENS - BURGEMEESTER DAMME

“Ik zou meer aandacht gehad hebben voor staatshervorming tijdens de campagne”

Ondanks een goede score van ruim 13.000 voorkeursstemmen raakte voormalig cd&v-voorzitter Joachim Coens als lijstduwer niet verkozen in de Kamer. “Als ik verkozen was, zou ik graag vijf jaar lang in de Kamer actief geweest zijn. Maar sinds ik geen voorzitter meer ben, vind ik het ook leuk om voluit voor dat lokale niveau te gaan.”

Na een rondleiding in het vernieuwde Uilenspiegelmuseum, dat de dag daarop zijn deuren opende, volgde een gesprek in het imposante stadhuis van Damme. “Burgemeester zijn is nu mijn fulltime job. Maar dat wil niet zeggen dat ik geen ambitie heb om blijvend mee na te denken en richting te geven aan het maatschappelijk debat. Misschien wil ik wel journalist worden, ik weet het niet (lacht).”

Op welke maatschappelijke thema’s zou u nog willen wegen?

“Er zijn veel thema’s die interessant zijn vandaag, maar vooral het economische, de competitie, de vrije markt en het globalisme vind ik interessant. Dat probeer ik regelmatig in het debat te brengen.”

Een woord dat u vaak gebruikt, is ‘gigantisme’.

“Geert Noels heeft daar ook een boek over geschreven, maar los daarvan is het iets wat mij bezighoudt. Om mensen gelukkig te houden, moet je ze laten ondernemen en creatief laten zijn. En zo’n kleine of grotere onderneming heeft ook een rol in de samenleving: daar werken mensen, die ondernemingen zijn ter plaatse geïntegreerd, sponsoren de lokale verenigingen enzovoort. Dat is nog altijd ons DNA van Vlaanderen. Maar de globalisering doet daar voor een stuk afbreuk aan. Je krijgt megabedrijven die zeer dominant zijn. Door dat monopolie of die oligarchie is er een zeer hoge concentratie van macht, die ook de prijszetting beïnvloedt. En ze fnuiken daarmee het ondernemerschap ter plaatse. Dat hoeven niet allemaal kleine bedrijven te zijn. Maar regionale en Europese bedrijven moeten toch genoeg concurrentiekracht behouden en ik vind dat we daar te weinig mee bezig zijn.”

Is dat globalisme te ver doorgeslagen?

“Ik denk het wel. Net als hoe het communisme faalt, falen ook de extreme vormen van kapitalisme. Het gaat over eerlijke concurrentie, maar ook over eerlijke bijdragen. Die grote bedrijven zitten overal en nergens: Netflix haalt hier een gigantische omzet, maar betaalt amper belastingen. Dat betekent dat de rest zoals kleine kmo’s, de zelfstandigen en alle belastingbetalers meer moeten bijdragen om de universiteiten open te houden en de wegen te onderhouden. Als kleine zelfstandige word je langs alle kanten gecontroleerd. Maar als je zo’n gigant bent, schakel je een fiscale expert in en ontsnap je aan alles. Mijn vier grootouders waren kleine zelfstandigen. Hun jobs zouden nu verdwenen zijn in het grote geheel van giganten en dat vind ik spijtig.” Hoe kan je daar als overheid tegen optreden?

“Waar te weinig over nagedacht wordt, zijn overnames van bedrijven door buitenlandse spelers. Als een Japanse of Amerikaanse ondernemer bijvoorbeeld een bedrijf in onze havens overneemt, kan die zomaar al het kapitaal draineren. Het vrije verkeer van kapitaal gaat heel ver, vind ik. Wij stellen ons daar geen vragen bij, maar als je bijvoorbeeld in Zuid-Afrika investeert, mag

Mensen komen in steden waar er grote veranderingen zijn geweest en waarvan ze zeggen dat ze die niet bij hen willen zien

dat geld enkel dienen voor projecten ter plaatse. Misschien gaat dat iets te ver, want er zou een stuk winstuitkering mogen zijn. Maar wij stellen ons daar te weinig vragen bij. Als een bedrijf hier lokaal actief is, dan zou je toch bijvoorbeeld ook lokale mensen mogen verwachten in dat management?”

Zijn we te ver gegaan in het idee van de vrije markt?

“Ja, of ook juist niet. De vrije markt op kleine schaal is op zich oké, als er een eerlijke kans is om te starten en als er eerlijke competitie is. Maar als de vrije markt in een globale wereld betekent dat er een te grote dominantie is van een aantal de facto monopolies, dan is dat geen vrije markt meer. We zullen de globalisering en digitalisering niet tegenhouden, en dat is ook niet erg, want die is fascinerend. Maar we mogen toch soms wat meer een lokale reflex hebben en dus moeten we corrigeren.”

Lokaal zie je de warme bakker, beenhouwer en kaaswinkel ook steeds meer verdwijnen.

“Iedereen vraagt naar die kleine zelfstandige. Maar uiteindelijk zie je ze voor hun boodschappen toch naar de supermarkt gaan. Het is een dualiteit die blijkbaar bij de mensen zelf ook leeft. Blijkbaar zijn ze toch niet altijd bereid om daar een beetje meer voor te betalen. In Frankrijk is er een zeer levendig debat over het feit dat grote supermarktketens de markt kapotmaken, omdat ze makkelijk onder de prijs die de lokale bakker voor een stokbrood vraagt gaan. Ik vind wel dat je dat zou moeten kunnen corrigeren.”

Het verschil tussen Damme en de Wetstraat lijkt gigantisch.

“Dat klopt, niet alleen in kilometers is dat ver van elkaar. Die nabijheid is voor veel mensen ook belangrijk: de wereld verandert snel en die opschaling heeft voor veel mensen grote gevolgen. Ze zien alles verdwijnen, zowel in de publieke als in de private sector. Mensen voelen dat onbehagen en dat verklaart ook voor een stuk het stemgedrag. De gemeentelijke democratie is de eerstelijnsdemocratie. Je kan u niet voorstellen wat wij allemaal moeten beantwoorden aan vragen die eigenlijk niets met ons te maken hebben. De Vlaamse Waterweg die een boom omzaagt, het Agentschap van Wegen en Verkeer dat plots ergens begint, de nutsmaatschappij die een waterleiding doorbreekt,… Die doen soms maar wat. En nadien zijn alle vragen voor ons.”

U heeft al aangegeven niet te geloven dat de uitslag van 9 juni een voorbode is voor die van 13 oktober.

“Veel meer mensen dan altijd gedacht wordt zullen het onderscheid maken tussen de par-

lementaire en lokale verkiezingen, nog sterker dan tussen de drie parlementsverkiezingen onderling. Voor de gemeenteraadsverkiezingen zullen mensen hun oordeel hoofdzakelijk over lokale thema’s vellen.”

Voor het Vlaams Parlement haalde cd&v 21,8 procent, N-VA 24,3 en Vlaams Belang 24,6 procent in Damme. Dat wordt niet de lokale uitslag?

“Dat was in 2019 ook ongeveer zo en bij de gemeenteraadsverkiezingen hadden we toen een absolute meerderheid van meer dan 60 procent. De uitslag van 9 juni zal wel invloed hebben, hé. De teneur dat bepaalde partijen vooruitgaan en andere partijen achteruitgaan, die is er. Maar het zal toch hoofdzakelijk beoordeeld worden. Het gaat ook over mensen, hé. In Damme gaat het niet over Tom Van Grieken.”

Volgens u zal lokaal het thema ‘vervreemding’ ook meespelen.

“Ondanks het gegeven dat de kaarten logisch gevallen zijn en er zowel federaal als Vlaams al een regering in de pijplijn zit, betekenden de verkiezingen van 9 juni een enorme vooruitgang voor Vlaams Belang. Daar spreekt men nu te weinig over, vind ik. En als je dan vraagt vanwaar die winst komt, kan ik niet anders dan zeggen dat dat ook over vervreemding gaat. Dat is hier in West-Vlaanderen relatief nieuw. Mensen willen hun eigenheid, hun identiteit en cultuur behouden en vinden dat een belangrijk thema.”

Gelooft u dat (West-)Vlaanderen het risico loopt om die eigen cultuur kwijt te raken?

“Nee, ik denk dat niet. Maar mensen komen in steden waar er grote veranderingen zijn geweest en waarvan ze zeggen: ‘Dat willen we bij ons niet.’ En daarom zal heel dat debat over migratie en integratie ook lokaal een thema zijn.”

Toen u voorzitter werd, moest u quasi onmiddellijk naar de koning om een opdracht te krijgen in de regeringsonderhandelingen. Heeft Sammy Mahdi het voordeel dat hij zich twee jaar kon ‘inwerken’ als voorzitter?

“Drie dagen was ik voorzitter! Vrijdag was ik verkozen als voorzitter en maandag mocht ik al naar de koning voor een informatieopdracht. Sammy heeft niet alleen het voordeel dat hij al een tijdlang voorzitter is; vóór die drie dagen was ik ook twintig jaar aan een stuk niet in de Wetstraat geweest. Uiteraard kende ik vanuit mijn functie in de haven en ook persoonlijk wel een aantal ministers. Maar ik kende de interne keuken niet meer en had ook geen groot team.”

We mogen soms wat meer een lokale reflex hebben

“Mijn voorganger Wouter Beke werd minister en nam een aantal mensen met zich mee. Benjamin Dalle, die de studiedienst leidde, vertrok ook richting de Vlaamse regering en nam een aan-

tal mensen met zich mee. Daarenboven was er een verkiezingsnederlaag die heel wat mensen heeft doen afvloeien. Een lege doos wil ik het niet noemen, maar er was toch sprake van een serieus ontmanteld team.”

“Intussen is Sammy Mahdi al twee jaar bezig. Bovendien is de verkiezingsuitslag veel evidenter. Toen ik in december voorzitter werd, hoopte ik in januari een regering te hebben. Maar niemand had haast. Nu staan er nieuwe verkiezingen klaar in oktober. Ik denk wel dat iedereen beseft: ‘Als wij er nu een zootje van maken, zullen de mensen in oktober toch nog eens van de gelegenheid gebruikmaken om te zeggen dat het anders moet.’”

U haalde in dat Vivaldi-regeerakkoord de voorbereiding voor een staatshervorming binnen. Annelies Verlinden was ook bevoegd voor institutionele hervormingen, maar daar is weinig mee gebeurd.

“Ze heeft daar niet veel mee kunnen doen, wat jammer is. Jürgen Vanpraet is uit haar kabinet vertrokken omdat hij toch niets kon uitrichten. Dat is hoofdzakelijk op MR gestrand, maar waarschijnlijk is er ook te weinig druk gezet. Ik had het bewust in het regeerakkoord gezet, wetende dat we dan vier jaar tijd zouden hebben om een hervorming voor te bereiden. Ik geef toe dat corona de prioriteiten heeft doen veranderen. Maar dan nog: bijvoorbeeld de Zwitsers hebben vlak na de coronacrisis besloten om te sleutelen aan hun staatsstructuur.”

Sammy Mahdi heeft tijdens de hele campagne gezegd dat een staatshervorming voor hem geen prioriteit is. Vindt u dat een fout?

“Ik zou daar toch iets meer aandacht voor gehad hebben. Behoorlijk besturen is iets waarmee men cd&v zou moeten associëren. We zijn dat voor een stuk kwijtgeraakt aan N-VA en dat is jammer, want we hebben nog heel wat lokale besturen en bestuurden ook Vlaams en federaal nog mee. Dat behoorlijk bestuur gaat ook over het apparaat zelf. Je hoeft niet hetzelfde discours aan te gaan als een nationalistische partij. Maar het debat over efficiënt bestuur moet wel het onze zijn.”

Denkt u dat de volgende federale regering een staatshervorming doorvoert?

“Ik denk dat wel. Het zal erop aankomen welke naam je het kind geeft. Als je het een confederale, communautaire agenda noemt, zullen er een aantal mensen steigeren omwille van de naam. Maar als je zegt dat je de democratie efficiënter wil maken en onze overheidsorganisatie beter wil doen werken, zit je al met een ander debat.”

“Ik sluit trouwens niet uit dat er een mogelijkheid is om iets met de Parti Socialiste te doen, ook als die niet in de regering zit. Dat is nog gebeurd, hé. Dehaene heeft de staatshervorming doorgevoerd met de groenen in de oppositie. PS is een partij die er belang bij heeft betrokken te zijn bij een staatshervorming.”

Joachim Coens

DOSSIER: MOBILITEIT EN BELASTING

De verschuiving van belasting op autobezit naar belasting op autoverbruik

Het autoverkeer in België groeit zienderogen. Eind 2023 telde ons land meer dan 6 miljoen personenwagens. Drie op vier huishoudens beschikt over minstens één wagen, met sterke regionale verschillen. Zo bezitten de Brusselaars relatief weinig auto’s, terwijl gezinnen in West-Vlaanderen en Limburg beduidend vaker dan gemiddeld over twee wagens beschikken. ‘Hoe dichtbevolkter een regio, hoe lager het aantal auto’s per capita’, luidt hier de stelregel.

Nochtans worden we dagelijks geconfronteerd met een stevige verzadiging van ons wegennet, niet in het minst op in- en uitvalswegen rond de verstedelijkte gebieden. Er gaan amper dagen voorbij waarop het géén filerijden is op de Antwerpse of Brusselse ring. De reden hiervoor is evident: het woon-werkverkeer. Hoe trachten overheden die problematiek aan te pakken? Welke impact heeft dat op onze vrijheid van verplaatsing?

Belasting op autobezit

Van oudsher worden Belgen louter belast op het bezit van hun wagen. Dat begint vaak bij de btw die betaald wordt bij de aankoop van een nieuwe wagen of een tweedehandswagen bij de autodealer. Vervolgens betaal je een belasting op de inverkeerstelling (BIV). Die wordt berekend op basis van de milieu-impact van de wagen, zoals de uitstoot van CO 2 en fijn stof. Voor een dieselwagen gaat dat al snel over meer dan 500 euro, terwijl je bij een relatief milieuvriendelijke benzinewagen slechts enkele tientallen euro’s zal neertellen.

Men kan zich afvragen of het fair is dat mensen die nauwelijks rijden op de Belgische wegen, gelijk belast worden

Naast de eenmalige BIV, betaal je een jaarlijkse verkeersbelasting. Ook die belasting wordt begroot aan de hand van parameters als CO 2 -uitstoot en cilinderinhoud. Het bedrag kan aan de lagere kant liggen bij een compacte wagen, zoals de Skoda Fabia (zo’n 100 euro/jaar), maar stijgt gevoelig bij krachtigere wagens (richting 1.000 euro/jaar voor een Land Rover Defender of Porsche Cayenne).

Noteer dat de huidige verkeersbelasting niet toeneemt naargelang gebruik. Of je nu 5.000 of 50.000 kilometer per jaar rijdt, je wordt niet anders belast op je mobiliteit. Men kan dus de terechte vraag stellen of het fair is dat mensen die nauwelijks rijden op de Belgische wegen, gelijk belast worden als zij die er zeer intensief gebruik van

maken. Ook verkeersexpert Hajo Beeckman treedt dat bij: “Belast niet het hebben van een wagen, maar het gebruiken van een wagen.” Wat de wetgever daarnaast lijkt te willen doen, is de eigenaar meer doen betalen naarmate diens wagen meer vervuilt.

Belastingverschuiving

Inmiddels gaan er in het Belgische politieke landschap al geruime tijd stemmen op om de belasting op voertuigen veeleer te heffen op het gebruik van het voertuig dan louter op het bezit. Dat idee lijkt bovendien verzoenbaar met het concept dat de meer vervuilende wagen meer belast wordt. Immers, stel dat je een oldtimer in de garage hebt staan, maar er slechts een handvol keren in de zomer mee gaat rijden, dan belast je het milieu en het wegennet beduidend minder dan wanneer je met een iets zuinigere wagen iedere dag 150 kilometer aflegt. Steeds meer partijen willen dus autogebruik in plaats van autobezit belasten. Waarom is dat en wat is het effectieve doel van die belastingen? Hoe gaat dat precies in z’n werk en wat zijn de implicaties van goedbedoelde maatregelen?

Slimme kilometerheffing

In de zomer van 2018 heeft de Vlaamse administratie in opdracht van de toenmalige Vlaamse regering een onderzoek naar een systeem van wegenheffing in Vlaanderen opgestart. De Zweedse coalitie onder leiding van Geert Bourgeois voorzag in haar regeerakkoord van 2014 te “onderzoeken of en onder welke voorwaarden op termijn en op budgetneutrale wijze een kilometerheffing voor personenwagens kan worden ingevoerd”. Onderzoeksinstituut Transport & Mobility Leuven werd gelast met het onderzoek dienaangaande. In 2019, net voor de volgende verkiezingen, kondigde Ben Weyts (N-VA) evenwel aan dat er voor onbepaalde tijd werd afgezien van de onpopulaire maatregel, wegens onvoldoende draagvlak bij de bevolking. Uiteraard speelden politieke motieven en kritiek van oppositiepartijen zoals Vlaams Belang hierbij een belangrijke rol. Ook het Brussels Hoofdstedelijk Gewest testte in 2020 de haalbaarheid van een kilometerheffing met het initiatief ‘SmartMove’, dat kaderde binnen het bredere

ter, afhankelijk van de verkeersdrukte en het type wagen, de kosten fair en proportioneel door te rekenen aan de gebruiker. Die ‘slimme’ kilometerheffing zou moeten toelaten om geïnformeerde keuzes te maken. Het mikt op een zekere sensibilisering bij de consument: afhankelijk van de variërende prijs per kilometer per piek- of dalmoment gedurende de dag, kan men kiezen voor andere vormen van vervoer, voor een ander tijdstip en voor een voertuig dat minder of niet vervuilt. Het klinkt in elk geval mooi op papier. Hoewel Sven Gatz nog steeds een fervente voorstander van het SmartMove-initiatief blijft, is volgens Brussels PS-voorzitter Ahmed Laaouej een dergelijke “pestbelasting een heel slecht idee”. “Er worden al 20 miljard euro belastingen, heffingen en accijnzen op de auto geheven. En toch rijden de mensen niet minder. Het is het bewijs dat fiscaliteit niet ontradend werkt”, aldus het kopstuk van de Brusselse socialisten. Inmiddels werd het bredere GoodMove weliswaar uitgerold, maar is er van SmartMove of een betalende tolzone in Brussel geen sprake. Opnieuw lijkt er onvoldoende electoraal draagvlaak.

Overheidsincentive

De burger lijkt aldus weinig gewonnen voor rekeningrijden, tolwegen en slimme kilometerheffingen. Waarom lijken overheden dan toch zo vaak voor het idee gewonnen? “Het sturen van het verkeer is de voornaamste drijfveer”, aldus Hajo Beeckman. Vanuit de bekommernis om het fileleed en de dagelijkse verstoppingen van in- en uitvalswegen tegen te gaan, willen de overheden het verkeer per auto effectief gaan sturen. Zorg ervoor dat er een betere spreiding tussen dalen piekmomenten geschiedt en de congestie zal danig verminderen. Ook dat moeten we in principe aanzien als een nobel streven. Bovendien onderschrijft zowel lokaal als Europees onderzoek dat die maatregelen bevorderlijk werken voor de vlotte doorgang van het verkeer en de ontlasting van de wegen. Een ander, terecht motief is het bevorderen van het leefmilieu en het verlagen van de uitstoot van de wagens. “Energietransitie in het wagenverkeer werd in België, in vergelijkend Europees perspectief, in feite relatief efficiënt aangepakt”, stelt Beeckman. Het was Vincent Van Peteghem die voorstelde, inspelend op het feit dat België over het grootste salariswagenpark van de Europese Unie beschikt, om fiscale incentives te geven wanneer elektrische of hybride wagens ter beschikking worden gesteld als bedrijfsvoertuig. Het verhoudingsgewijze hoge aantal bedrijfswagens in België zorgt er bovendien

te worden in de Europese klas. Keerzijde van die medaille is dan weer dat de vergroening van het wagenpark zorgt voor een significante accijnsverlaging op benzine en diesel. Beeckman verduidelijkt dat waarnemers vaststellen dat de overheid zich hierover wel degelijk zorgen maakt en zoekt naar alternatieve financieringsbronnen. Bezinning hierover dringt zich op, want die accijnzen bekostigen ook andere zaken, zoals gezondheidszorg en onderwijs. En zware accijnzen heffen op elektriciteit zal door de bevolking niet zomaar gepikt worden.

De burger lijkt weinig gewonnen voor rekeningrijden, tolwegen en slimme kilometerheffingen

“Volgens het formele discours van de overheden is inkomstenvergaring natuurlijk geen motief, maar wanneer we ons oor te luister leggen bij transport- en algemene economen natuurlijk wel”, vult Beeckman aan.

Nuloperatie?

Betekent de afschaffing van bijvoorbeeld de jaarlijkse verkeersbelasting, in combinatie met de invoering van rekeningrijden, dan een nuloperatie voor de meeste burgers? Waarschijnlijk niet, want hierbij komt dan het daadwerkelijke rijgedrag kijken. De gretige chauffeur, die heel wat uren in de auto doorbrengt om zich naar het werk te begeven en die bovendien op zijn vakantiebestemming raakt met de wagen, zal op het einde van het jaar weinig gebaat zijn bij de afschaffing van de jaarlijkse verkeersbelasting. In een vrij auto-afhankelijk land als België lijkt een systeem om autogebruik te gaan belasten per kilometer vandaag niet haalbaar. De burger voelt aan dat het gaat om een vermomde recuperatiebelasting en het zou impliceren dat de belasting die nu breed gedragen wordt door alle wagenbezitters, verschoven wordt naar een mogelijk kwetsbare groep die de auto intensief gebruikt. Analoog met de lage-emissiezones, zouden het opnieuw minder bemiddelde inwoners zijn die omwille van factoren als een meer vervuilende auto of een woonplaats ver van de werkplaats de dupe worden van die maatregelen. Hoewel rekeningrijden een legitieme manier is om congestie van onze wegen tegen te gaan, lijken bereidheid en haalbaarheid veraf.

DE WULF

SANDER

Voertuigcontrole

Anton ‘Tony’ Bergmann: flamingante literaire vernieuwer

uit Lier

Niets is zo vergankelijk als roem. Een halve eeuw geleden herdacht men in Lier op grootse wijze dat het net 100 jaar geleden was dat Anton ‘Tony’ Bergmann er was overleden. Helemaal terecht, want men kan in het Netestadje nauwelijks om de figuur van Bergmann heen. Hij heeft er niet alleen een fraai monument, maar ook een straat en een school die naar hem werden vernoemd. Dit jaar - 150 jaar na Bergmanns vroegtijdige verscheiden - kraaide er, los van een thematische wandelzoektocht, geen haan meer naar deze literaire vernieuwer, journalist, historicus, jurist en flamingant. En dat is eerlijk gezegd jammer.

Anton Bergmann werd op 19 juni 1835 geboren in een orangistisch nest waarin men de Belgische muiterij van 1830 als ‘een onvergeeflijke dwaasheid’ beschouwde. Het hele kroostrijke gezin van grootvader Bergmann was na 1830, uit onvrede met het nieuwe bewind, naar Nederland vertrokken, met uitzondering van Tony’s vader George die verkoos in Lier te blijven. Hij was jurist en rechter in Mechelen en van 1853 tot 1872 liberaal burgemeester van Lier. Onder zijn beleidsperiode werd Lier een van de eerste Vlaamse steden die volledig in het Nederlands werd bestuurd. Lier was overigens een van de weinige plaatsen waar, na het literaire verval in de achttiende eeuw, voor het eerst weer de Vlaamse woordkunst beoefend werd door een reeks rederijkers en volksdichters. Het is ook daar dat sommige dichters en romanciers - gehecht aan de Lierse Rijksnormaalschool - zoals Jan van Beers, Domien Sleeckx, Gustaaf Segers en Lodewijk De Koninck - hun beste werk schreven.

’T ZAL WEL GAEN

Opgroeiend in die sterk intellectuele en cultureel bewuste kleinstedelijke kring, bleek de jonge Tony een pientere knaap die als 14-jarige naar het Gentse Atheneum werd gestuurd, waar hij de Groot-Nederlands georiënteerde Jacob Heremans als leraar Nederlands kreeg. Heremans stimuleerde niet alleen Bergmanns belangstelling voor de schone letteren, maar introduceerde hem tegelijkertijd ook in het liberale, vrijzinnige en Groot-Nederlandse milieu dat in Gent behoorlijk sterk stond. Enkele van Heremans’ studenten, waaronder Tony Bergmann en zijn vriend Julius Vuylsteke, stichtten op 21 februari 1852 - lang dus voor Rodenbach - in Gent het uitgesproken Vlaamsgezinde ‘Taalminnend Studentengenootschap ’t Zal wel gaen’.

POËTISCH REALISME

Bergmann bleef in Gent voor zijn universitaire studies in de rechten en de wijsbegeerte. Hij publiceerde hier ook, meestal onder de schuilnaam ‘Tony’, zijn eerste pennenvruchten in publicaties als het ‘Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje’, ‘Noord en Zuid’ en de studentenalmanak van ’t Zal wel gaen’. Vaak waren het ironische en zelfs satirische verhalen, waarin niet alleen de franskiljons op de korrel werden genomen, maar vooral ook de houterig geschreven en uitermate melodramatische Vlaamse romans à la Conscience het moesten ontgelden.

Bergmann profileerde zich toen reeds - samen met onder meer Reimond Stijns, Isidoor Teirlinck en de gezusters Loveling - als een prominente vertegenwoordiger van een vernieuwingsgolf in de Vlaamse letteren, die bewust komaf maakte met de educatieve en moraliserende tendensen die kenmerkend waren voor de Vlaamse literaire productie van die dagen… Hij deed dat in een innovatieve, verfrissende schrijfstijl die het best als ‘poëtisch re-

alisme’ kan worden omschreven; een stijl, die door zijn luchtige, bijna speels-creatieve teneur een verademing was in vergelijking met de soms erg stroeve schrijfsels van zijn voorgangers.

PAUSELIJKE VEROORDELING

In 1856 kwamen Bergmann en enkele van zijn antiklerikale vrienden in moeilijke papieren toen ze de vrijzinnige professor Brasseur in ‘Noord en Zuid’ steunden in een conflict met de Kerk. Het artikel lokte niet alleen een boze reactie uit van de bisschop van Gent, maar leidde op 9 mei 1857 tot een pauselijke veroordeling als ‘ketters geschrift’ en plaatsing op de ‘Index Librorum Prohibitorum’, de door het Vaticaan vastgestelde lijst van publicaties die katholieken niet mochten lezen, omdat ze door de Kerk als verwerpelijk werden beschouwd. Het gevolg was dat Bergmann de Gentse universiteit voortijdig moest verlaten. Hij voltooide zijn studie aan de universiteit van Brussel, waar hij in 1858 met grote onderscheiding promoveerde tot doctor in de rechten. In hetzelfde jaar vestigde hij zich als advocaat in zijn geboortestad waar hij een drukke praktijk uitbouwde.

DE LIERENAAR

Alhoewel hij zichzelf niet als een politicus beschouwde, belandde hij bijna onvermijdelijk in de Lierse politieke arena, nadat zijn vader hem in het begin van 1857 had gevraagd om het liberale weekblad ‘De Lierenaar’ op te richten. Alhoewel het een partijblad was en bedoeld was om het ‘klerikale gevaar’ te beteugelen dat bekrompenheid en verfransing meebracht in onderwijs en bestuur, vermeed Bergmann jr. zich te buiten te gaan aan de hatelijke sfeer die zo typisch was voor de kleinstedelijke politieke polemiek van die tijd. Tot aan zijn voortijdige overlijden op 21 januari 1874 bleef hij hoofdredacteur van ‘De Lierenaar’. Het weekblad wilde voor alles Vlaamse ambtenaren, Vlaamse rechtspraak en Vlaams onderwijs. Bijgevolg etaleerde Tony Bergmann met grote regelmaat er zijn strijdende Vlaamsgezindheid. Op 15 november 1870 schreef hij bijvoorbeeld: “De Vlamingen bezitten een eigen taal, een eigen beschaving, een eigen karakter; zij hebben recht op een eigen bestuur waar taal, onderwijs, opvoeding, de ziel van is. En een volk dat zulks zou kunnen vergeten, mag geschandvlekt worden. De taal is gansch het volk!” Zijn engagement bleef echter niet bij woorden. Hij stichtte in Lier een afdeling van het Willemsfonds - zijn vader was in zijn jeugdjaren goed bevriend geweest met Jan Frans Willems, de ‘Vader der Vlaamse Beweging’ - en hij verleende zijn medewerking aan de vele Taal- en Letterkundige Congressen die overal te lande werden georganiseerd.

BERGMANN EN JULIUS

VUYLSTEKE STICHTTEN IN GENT HET UITGESPROKEN VLAAMSGEZINDE ‘TAALMINNEND STUDENTENGENOOTSCHAP ’T ZAL WEL GAEN’

Bergmanns grootste liefde was echter de geschiedenis van zijn stad. Als student had hij al het boekje ‘Philips van Marnix van St. Aldegonde. Plundering der hoofdkerk van Lier’ gepubliceerd, waarin hij op basis van degelijk bronnenonderzoek die medestander van Willem van Oranje vrijpleitte van die historische plundering en hem portretteerde als een tolerante en gematigde staatshervormer, een beeld dat paste bij Bergmanns eigen liberale overtuiging. Zijn publicaties over Lier in de Franse Tijd en zijn sterk onderbouwde ‘Geschiedenis der Stad Lier’, dat in 1873 van de persen rolde, blijven tot op vandaag erg lezenswaardige studies. Zijn belangrijkste werk en literaire doorbraak, de roman ‘Ernest Staas, advocaat’, verscheen begin 1874, een paar weken voor zijn vroegtijdige dood. Het werd erg positief onthaald en in 1875 postuum met de Vijfjaarlijkse Staatsprijs voor Nederlandse Letterkunde bekroond.

LEZERSBRIEVEN

Slavernij

Pallieterke, In Nederland is D66’er (links-liberaal)

Robert Dijkgraaf voorstander om een vrije dag, zeg maar een nationale feestdag, te maken van Keti Koti. In Suriname is Keti Koti een jaarlijkse feestdag op 1 juli ter viering van de afschaffing van de slavernij. Eigenlijk gaat het de linkse activisten niet om de afschaffing van de slavernij. Je hoort ze nooit over de islamitische slavenhandel. En al zeker niet over de betrokkenheid van de Afrikaanse Ashanti-volksgroep die op grote schaal in slaven handelde. De slavernij is voor D66 en linkse activisten slechts een afleidingsmanoeuvre voor hun aanval op onze christelijke feestdagen. Wie meer wil weten over onze Vlaamse slaven in gevangenschap door de moslims, nodig ik uit voor een rondgang in de Gentse Sint-Jacobskerk. Elke dag van 19 tot 28 juli is er tussen 15 en 16 uur een gegidste rondgang waarbij u een kijk krijgt op de geschiedenis van onze Vlaamse slaven.

Guy Van Rysseghem, Lochristi

Onderwijs

Pallieterke, Vlaanderen volgt meer en meer het voorbeeld van Wallonië waar het onderwijs meer ‘onder’ dan ‘wijs’ is: leerlingen kunnen geen fatsoenlijke zin meer schrijven, begrijpen niets van wetenschappelijke vakken,... Toch krijgen ze hun punten, want anders heeft de leraar een probleem. Een leraar die niet fatsoenlijk les mag geven, een leraar zonder vrijheid en gezag, is een leraar zonder nut. Als romaniste van de Rijksuniversiteit Gent, help ik gratis leerlingen op school sedert ik met pensioen ben. Ik zie al jaren hoe slecht het gaat in Wallonië... Ik hoop dat Vlaanderen reageert.

Mia Vossen, Rochefort

Vlaams onderwijs

Pallieterke, Jurgen Ceder had het in zijn column van vorige week over de invoering van centrale toetsen in het Vlaams onderwijs en de daaruit blijkende slechte scores voor wiskunde en Nederlands. In tegenstelling tot de heer Ceder vind ik de invoering van die toetsen nonsens en pure geldverspilling. Voor de oorzaak van die slechte cijfers noemt hij dan weer terecht de olifant in de kamer, met name de immigratie en de gevolgen daarvan, niet alleen in het onderwijs. Onderwijsminister Ben Weyts heeft het jarenlange geëxperimenteer in de sector van zijn voorgangers niet gekeerd. Als minister draagt hij hiervoor de eindverantwoordelijkheid. Geen nood, binnenkort verschijnt hij allicht op een ander departement, met dank aan zijn leenheer BDW. Eddy Verpoten, Mechelen

Rode Duivels

Pallieterke, Net zoals medewerker Karl Van Camp ben ik als geboren Vlaming nooit een grote fan van de nationale voetbalploeg geweest. Niet alleen wegens de onderdrukking van de Vlamingen in dit onzalige koninkrijk, maar ook wegens het opgeklopte belgicisme dat aan elke match en tornooi voorafgaat. Als fervent voetballiefhebber heb ik zeer zelden een goede pot voetbal gezien van de zo geroemde ‘belzen’... Ook nu op het EK is het flauwe kost. Toen de euromil-

jonairs na de wedstrijd tegen Oekraïne werden uitgefloten, waren ze echter verbaasd en verontwaardigd. Hoe wereldvreemd kan je als gemakkelijke rijkaard worden? Niks van zelfkritiek, altijd andermans schuld... Het doet me denken aan sommige politici die zeer rijk blijken te zijn, zoals ‘Verafstoot’ en De Gucht, die vanuit hun torens in Toscane of andere luxueuze verblijfplaatsen verbaasd uit de lucht vallen als het volk hen laat vallen; met dank aan de kiezers die ze afgestraft hebben...

Robert Bové, Wichelen

Realisme en romantiek

Pallieterke, Mijn goede oude Vlaamse vriend Swa Jacobs pleit in het vorige nummer voor realisme in plaats van romantiek. Niet helemaal mee oneens. Maar welk realisme? Het cordon sanitaire voor de verkiezingen nog versterken, het momentum voor Vlaams zelfbestuur uitstellen door het communautaire direct naar de achtergrond te schuiven, liever met Vooruit zoete broodjes bakken dan met geloofsgenoten… Zoals Bart Maddens terecht stelt: “Het uur van de waarheid is aangebroken.” Bart, verkwansel het niet! Wij zitten niet te wachten op de romantiek van 200 jaar Belgiekske. Jos Claes, Rijmenam

Topjob

Pallieterke, De Verenigde Staten tellen ongeveer 333 miljoen inwoners. Zit daar nu echt niet één betere kandidaat voor het presidentschap tussen dan Biden of Trump? Marc Bertrand, Edegem

Bende van Nijvel

Pallieterke, Het doek lijkt nu definitief te zijn gevallen over de Bende van Nijvel die bijna 40 jaar geleden zo’n 28 dodelijke slachtoffers maakte - het grootste misdaadmysterie uit de Belgische geschiedenis - en waarvan het Belgische gerecht niets, maar dan ook niets zou hebben teruggevonden. Ik heb er nog steeds enkele vragen bij. Waarom moest dat dossier worden afgenomen van het parket van Dendermonde en naar Charleroi verhuizen? Waarom lag het dossier in Charleroi gedurende jaren stof te vergaren en werd er niets meer aan gedaan buiten wat gerommel in de marge, een soort bezigheidstherapie? Waarom werd er nooit een onderzoek ten gronde gestart naar de CCC, de ‘Cellules Combattantes Communistes’, een linkse organisatie die in dezelfde periode aanslagen pleegde op overheidsgebouwen? Vanaf het moment dat die CCC - die wel degelijk ons democratische regime wou ontregelen - werd uitgeschakeld, vond er geheel toevallig geen enkele aanslag van de Bende van Nijvel meer plaats. Nu kan het zijn dat die er fysiek niks mee te maken hadden, maar daarnaar werd nooit ook maar iets onderzocht. Voor de Belgische Staatsveiligheid kwam en komt nog steeds elk gevaar voor de staat alleen van rechts, nooit van links. Denk maar aan de rechercheurs die als zogenaamde ‘stillen’ de vergaderingen bijwoonden van Volksunie en Vlaams Blok, of aan de zaak-Jürgen Conings. Op bovenstaande vragen zal nooit een antwoord komen van het federaal parket van het land dat nooit meer zou uitgevonden worden als het al niet bestond (dixit The Economist).

Guido van Alphen, Kasterlee

Een lezersbrief insturen? Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

JAN HUIJBRECHTS

n Tony Bergmann

Liefde voor taal en cultuur

De Beweging Vlaanderen-Europa kent elk jaar de Orde van de Vlaamse Leeuw toe aan iemand die zich verdienstelijk heeft gemaakt inzake de ontvoogding van de Vlaamse Gemeenschap, de integratie van de Nederlanden of de uitstraling van de Nederlandse taal en cultuur. Daarnaast krijgen ook nog een aantal mensen een Gulden Spoor.

Kregen de Orde van de Vlaamse Leeuw in de voorbije jaren: Jan Verroken, Bart Maddens, Johan Laeremans, Cyriel Moeyaert, Jürgen Constandt, enzovoort. Kortom, de Orde wordt toegekend aan personen die zich jarenlang hebben ingezet voor de Nederlandse taal en cultuur en de Vlaamse strijd in de meest brede zin. Voorbije maandag kreeg em. prof. Marc Elchardus de Orde toegekend. Daar heb ik persoonlijk een dubbel gevoel bij. Professor Elchardus was zijn hele leven actief ter linkerzijde, als informele huisideoloog van de sp.a, oud-voorzitter van de socialistische mutaliteiten, enzovoort. Ik heb hem nog gekend aan de VUB als bloedrode professor. Kortom, tijdens zijn beroepsleven had Elchardus weinig affiniteit met Vlaanderen, de Vlaamse strijd en de Vlaamse Beweging. Reset

Maar zie, plots - drie jaar geleden - ziet hij het licht en schrijft hij het boek ‘Reset, over identiteit, gemeenschap en democratie’. Dat maakte hem ineens tot ‘chouchou’ van de Vlaamse Beweging en hij werd/wordt her en der in de Vlaamse Beweging met open armen ontvangen. Tot zijn eigen grote verbazing overigens. Het boek diende trouwens zo’n beetje als ideologische rechtvaardiging voor (toekomstige) samenwerkingen tussen N-VA en Vooruit. Door datzelfde boek (en zijn kritiek op de linkerzijde) verloor hij trouwens heel wat progressieve vrienden. Spijtig, want Elchardus zou juist een ideale verbindingsman kunnen zijn tussen de Vlaamse Beweging en Vooruit, in de hoop dat die laatste zich een iets meer Vlaams imago zou aanmeten. Maar of hij daar nog welkom is?

Khalid

Over naar een andere gelukkige die een Gulden Spoor krijgt overhandigd: Khalid Benhaddou, hoofdimam van de El Fath-moskee in Gent, moslimtheoloog en voorzitter van het Platform Vlaamse Imams. Ik geef toe, ik heb even met mijn ogen moeten knipperen toen de uitnodiging voor de academische zitting in onze weelderige kantoren neerdwarrelde.

Mocht de naam Khalid Benhaddou geen belletje doen rinkelen, hierbij wat informatie. De man werd geboren op 31 januari 1988 in Gent. Zijn ouders waren jaren voordien toegekomen als gastarbeiders. Op zijn achttien jaar werd Benhaddou de jongste imam van het land. U zal hem trouwens regelmatig tegengekomen zijn in De Afspraak en De Zevende Dag. En enkele weken geleden kwam hij in het nieuws als bemiddelaar tussen UGent en de pro-Palestijnse activisten die enkele universitaire gebouwen bezetten.

Botsen

Hij schreef meerdere boeken, waaronder ‘Botsen de beschavingen?’ dat hij samen schreef met Bart De Wever. Maar belangrijker is dat die man zichzelf ziet als een geïntegreerde Vlaamse burger. Hij wil daarbij optreden als een soort verbindingsfiguur tussen de gemeenschappen. Belangrijk daarbij om weten: hij zet zich in tegen elke vorm van islamradicalisering. Hij pleit daarom voor het gebruik van het Nederlands en verzet zich tegen de import van buitenlandse, Nederlandsonkundige imams. En het Nederlands, zo zegt hij, moet van jongs af de thuistaal zijn in migrantenfamilies.

Dat Khalid Benhaddou het moeilijk heeft met de jongste verkiezingsuitslag, met toch wel een sprong voorwaarts voor Vlaams Belang, hoeft niet te verbazen. Ik citeer uit zijn bericht van 9 juni: “Ondanks mijn toewijding aan en liefde voor Vlaanderen, word ik niet als Vlaming erkend vanwege mijn afkomst.”

Beste Khalid, geen enkele Vlaming heeft een probleem met een geïntegreerde Marokkaan. Maar er zijn wel degelijk samenlevingsproblemen op het terrein. En dat is geen typisch Vlaamse situatie, maar een fenomeen dat zich in heel Europa voordoet. Voor u heb ik maar één boodschap: welkom in Vlaanderen.

PAL voor Vlaanderen is een project van PAL Academie vzw. Met die vzw zetten we onze kennis, kunde en netwerk in om het pad naar Vlaamse onafhankelijkheid te effenen. De vzw beschikt over ideeën en mensen, maar met uw financiële steun op rekening KBC BE39 7390 1640 4519 zouden we nog veel meer kunnen doen.

Hier kan u de Vlaamse

Feestdag vieren, een overzicht

Hoewel 11 juli ook dit jaar nog steeds geen betaalde feestdag is, kan u volgende week donderdag (of de dagen daarvoor) op verschillende plaatsen in Vlaanderen terecht om de Vlaamse Feestdag te vieren.

We beginnen dit overzicht in het bronsgroen eikenhout. Op zondag 7 juli vindt vanaf 17 uur in zaal Kuipershof in Heusden-Zolder (Guido Gezellelaan 17) de jaarlijkse Guldensporenviering van de Limburgse afdeling van de Vlaamse Volksbeweging (VVB) plaats. Ter plekke zijn reuzen en springkastelen aanwezig. Michael Discart, voorzitter van VVB Limburg, verzorgt de toespraak. Voor 15 euro kunt er ook genieten van stoofvlees of een koninginnenhapje met frieten. Kinderen betalen 7,5 euro. Inschrijven is verplicht en kan door een e-mailbericht te sturen naar michael.discart@gmail.com.

Antwerpen

Kunt u na zijn toespraak in Heusden-Zolder maar niet genoeg krijgen van VVB-voorzitter Michael Discart? Dan kunt u hem op 11 juli om 14 uur opnieuw aan het werk zien op de jaarlijkse Guldensporenherdenking van Voorpost en de Gulden Sinjoren op het Hendrik Conscienceplein in Antwerpen. Daar zal Discart de toespraak voor zijn rekening nemen. Het zangkoor ‘De Vlaamse Skalden’ verzorgt samen met ‘De Klokkenluiders’ de muzikale omkadering. Belhamel Albert zorgt voor een ludieke noot. De toegang is gratis. De Turnhoutse Vredesvereniging VOS en het Davidsfonds organiseren op donderdag 11 juli 2024 een Guldensporenviering in samenwerking met de Stad Turnhout. De viering start om 11.00 uur in de concert-

HORIZONTAAL

A. Iemand die een ander slaafs volgt

B. Deel van het oog - Staat in de VS

C. Krappe - Engelse warme drank - Pers. vnw.

zaal van de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans, Academieplein 17 (gps: Baron Frans du Fourstraat 4-6). De hoofredacteur van ’t Pallieterke, Stijn Derudder, zal er de aanwezigen toespreken. Voor de eerste keer sinds de start van de samenwerking tussen VOS en het Davidsfonds zal uit praktische overwegingen geen hulde gebracht worden aan de Turnhoutse schrijver-dichter Jozef Simons. In het najaar zal een afzonderlijke en meer uitgebreide Jozef Simonshulde worden georganiseerd. Daarover zullen beide organisaties begin september communiceren.

Brussel

Aan het Vlaams Huis in de Drukpersstraat in Brussel, die voor de gelegenheid verkeersvrij wordt gemaakt, organiseert de Vlaamse Volksbeweging (VVB) samen met Meervoud en het Taal Aktie Komitee (TAK) haar 11 juliviering. Er zullen tal van drank- en eetkraampjes en standjes van ondersteunde verenigingen terug te vinden zijn. Ook ’t Pallieterke zal er een standje uitbaten. Vanaf 16 uur kan iedereen genieten van gratis bier. Om 18 uur volgt een officieel gedeelte met enkele toespraken. Eerst komt Ap Rhobert Iestyn, een internationale gast uit Wales, aan het woord. Daarna is het de beurt aan Gil Van Roye. Na de toespraken, om 18.30 uur, geeft de groep ‘op ’t Goevallend oeit’ een optreden.

ANTON SCHELFAUT

D. Symbool dat een merkdepot aanduidt - Loopvogel - Suf persoon

E. Citrusvrucht - Gebergte in Noord-Afrika

F. Voegwoord - Internetlandcode voor Polen - Stemming in een groep personen

G. Onderhandelen

H. Astronomische eenheid - Edelgas - Muzieknoot

I. Bedstede - Aanbieding

J. Spaanse autonome regio - Pers. vnw.

K. Kwetsbare - Verschuiving in de tijd

L. Aantal bij elkaar horende zaken - Ongeduldig heen en weer lopen

VERTICAAL

1. Antwerps dorp

2. Delinquent - Nederlandse waterloop

3. Bijdetijds - Racewagentje

4. Botontkalking

5. Muggenlarf - Deel van het testament

6. Internetlandcode voor Tunesië - Ontkennend voorvoegsel - Vochttoediening in de bloedvaten

7. Gloeiende - Duits meer - Deel van een karkas

8. Scandinavische jongensnaamGriekse godin van de liefde

9. Naast elkaar - Europees Stelsel van Rekeningen

10. Daterend van - Limburgs dorp - Voorzetsel 11. Katachtig roofdier - Laten wegvloeien 12. Kunstwerk - Deel van een fiets

KARL VAN CAMP

11 juliviering in Brussel

X van de week!

Gwendolyn Rutten houdt zich dezer dagen uit de spotlights. Open Vld is aan het hervormen, wat redelijke zinloos is, want amoeben hervormen voortdurend naar de omstandigheden, en ze wil vooral iedereen doen vergeten dat ze mee de oorzaak was van de implosie van de partij. Maar af en toe kan ze het niet laten om met veel woorden niks te zeggen.

De Croo heeft het in afwachting van zijn oververdiend pensioen heel druk. Zo moet het land ook in lopende zaken bestierd worden. Er moesten Europese topjobs verdeeld worden, waar dit keer geen enkele Belg voor in aanmerking kwam. Daar zal De Croo wat teleurgesteld om zijn. Maar geef toe: het had wat wrang geweest als hij zichzelf na de klinkende nederlaag ook nog eens een cadeautje deed.

Belgen als Michel zijn populair in Europa omdat ze geen achterban hebben

Bovendien moet Europa nog even bekomen van de passage van een Belg op zo’n topjob. In Europa zijn ze het doorgaans over niks eens, maar dat Charles Michel het slechtste was wat Europa kon overkomen, daar bestaat een brede consensus over. Mensen als Michel worden wel vaker op zo’n ereplaats gezet, omdat ze onschadelijk zijn en geen achterban hebben. Dat maakt Belgen zo populair in Europa.

Maar als zo’n Belg een napoleoncomplex combineert met de manieren van een Britse hooligan met een glas te veel op en het intellect van een kapstok, is zelfs dat niet voldoende om bejubeld te worden. Maar kom, er zal wel ergens een schilderij van hem gemaakt worden. En in België pakken ze hem zo weer binnen als minister van Buitenlandse Zaken.

Helemaal niks zeggen

Dat geldt niet voor Gwendolyn. Haar ego is even groot, haar palmares niet. En dus zal ze zich straks ten dienste stellen van de nieuwe partijleiding en hopen op het beste. Om duidelijk te maken dat ze er nog is, tweet ze nog eens wat over de menopauze van Kim Clijsters en het onderwijs.

Gwendolyns ego is groot, haar palmares niet

Die laatste tweet willen we u niet onthouden. Hoe lossen we de malaise op volgens Rutten? Wel zo: “De dalende onderwijskwaliteit is een Vlaams drama. De oplossing is een Vlaams pact voor beter onderwijs met alle onderwijsactoren samen. Het veld én de politiek, dus ook de toekomstige meerderheid én de oppositie. We hebben een gezamenlijke strategie nodig met als doel: make our education great again. Een duidelijke focus waar iedereen de schouders onder zet. Iederéén in bad met als mantra beter, best, uitstekend.”

We weten dus wat ons te doen staat: nihil, nihiler, grote leegte. Maar wel veel woorden. Op de vraag welke lessen Rutten trekt uit de nederlaag, kennen we het antwoord: geen, nul, nulder. En nu maar hopen dat de Vld 23.0 er geen beroep op gaat doen. Optimisme is immers een morele plicht.

Profi ciat met je Vlaamse overtuiging!

Maar ben je al lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds? Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het VNZ.

“Belgisch is één van de 87 talen die ik vloeiend spreek”

De dagen na het eerste grote debat tussen Biden en Trump vielen nogal wat monden open. Beide kandidaten flirten enigszins met dementie, de ene al iets openlijker dan de andere. In Europa worden mensen er een beetje nerveus van. Wie gaat het Vrije Westen de volgende vier jaar leiden doorheen turbulente tijden en gaat de grote Amerikaanse paraplu er zijn indien de Rus nog verder westwaarts kijkt? Wij vroegen het aan de heren zelf. “Dat is heel aardig jongeman, hier is een dollar.”

Biden en Trump zitten een beetje argwanig tegenover elkaar. Trump is nog steeds heel erg boos omdat hij de “slechtste president ooit” werd genoemd door Biden. Biden is dan weer boos om iets heel erg onaanvaardbaars, waar hij nu even niet op kan komen. Voor wie nog twijfelt, de presidentscampagne wordt op het scherp van de snee gevoerd. Maar hoe zal het ons leven in Europa beïnvloeden als één van deze heren de plak zwaait?

Mister presidents, in Europa zijn we heel erg bezorgd over de verkiezingen in de VS. Heeft u een geruststellende boodschap voor onze lezers?

“De oorlog in Oekraïne? Zit daar niet mee in, mensen. Ik los dat op binnen het kwartier na de eedaflegging en ga daarna een potje golf spelen. Ik ken Vladimir heel goed. Hij is geen makkelijke jongen. Maar je moet de juiste dingen tegen hem zeggen.”

“Ik zou het u kunnen uitleggen, maar je zou het niet begrijpen. Alleen ik kan dat begrijpen. Maar geloof me: het is een kwartier werk. Inclusief een pauze van 10 minuten. Trouwens, als ik dat u hier verklap, gaat slappe Joe hier met mijn plan lopen.”

“Laat u niet misleiden door deze onmens met de zeden van een zwerfkat. Poetin is een bedreiging die niet vanzelf zal verdwijnen. Hij kent alleen nog de taal van het wapenge-

De VS staat garant voor chocolade voor zolang als nodig

“Onzin natuurlijk. Hij kent één taal en dat is Russisch. Ik ook trouwens. Ik spreek vlot Russisch. Russisch is één van de 74 talen die ik vlot spreek. Pin me daar nu niet op vast. Het kunnen er ook 75 zijn. Of 12. Dat moet ik eens nakijken. Het punt is, ik ben de meest intelligente mens die ik ken. En dat wilt wat zeggen. Ik ken iedereen. En ik ken iedereens telefoonnummer vanbuiten. Dat kan je zo navragen. Iedereen zal het bevestigen. Er zijn nog petjes te koop aan de inkom.”

“Ik lieg? Ik dacht het niet, hé sleepy Joe. Maar ik ga het eerst eens hebben over iets anders. Er staat een paard in de gang. En dat wil dansen. En zeg nu eens waar ik daarnet

“Euh… Ik denk dat de allerrijksten meer belastingen moeten betalen en er meer medische verzekeringen moeten… Waar staat

“Welk paard? Waar heb je het over,

BIDEN: “We moeten zo snel mogelijk een staakt-het-vuren hebben in Belfast. Gaza! Gaza! Niet Belgrado. Gaza. En daarom moet iedereen rond de tafel.”

TRUMP: “Wat eten we?”

BIDEN: “Zie je nu wat ik bedoel? Die man is een clown. Je kan daar niet mee in debat gaan. Hij is volledig krankjorum.”

Heren, ik vrees dat de mensen in België hier niet mee gerustgesteld zullen zijn.

TRUMP: “Hellhole. Brussel, zo’n leuke stad. Nu een hellhole, volledig onder de voet gelopen door Chinezen en Mexicanen.”

BIDEN: “Ik wil mijn Belgische bondgenoten op het hart drukken dat ze steeds een bondgenoot zullen vinden in de Verenigde Staten. Jullie zijn een klein land, maar beroemd voor jullie grootse daden.”

TRUMP: “Belgisch is toevallig één van de 87 talen die ik vloeiend spreek. Maar Brussel staat synoniem met hellhole in zowat al die talen. Jammer hoor, het was zo’n leuke stad met mensen op klompen.”

Concreet, graag. Ik begin een zin en jullie vullen aan. Als Poetin één van de Europese NAVO-partners aanvalt…

TRUMP: “Kan je maar beter borsjt in huis hebben voor als hij wil blijven eten. Ik help alleen wie zijn rekeningen betaald heeft. En dat is nog steeds niet gebeurd.”

BIDEN: “Dan staan de Verenigde Staten garant voor chocolade en sigaretten voor zolang dat nodig blijkt te zijn.”

Moge de beste winnen!