't Pallieterke van 11 april 2024

INTERVIEW

BEN WEYTS

VLAAMS MINISTER

VAN ONDERWIJS (N-VA)

8-9

OPMARS

ELEKTRISCHE

WAGEN GESTUIT

3

NEERGANG LEUVENSE ECONOMEN

4

5

WAAROM AUDI VORST REDDEN, MAAR NIET VAN HOOL?

Deze week komt een ‘taskforce’ onder leiding van Alexander De Croo samen om te kijken hoe Audi Vorst gered kan worden. Het is dan de derde keer dat de Belgische overheid dat bedrijf te hulp komt. Guido Dumarey, de West-Vlaamse ondernemer die Van Hool wil redden, stelt daar een pertinente vraag bij in een gesprek met ’t Pallieterke: “Van Hool is ongeveer even oud, is voorheen nooit gered moeten worden en betaalt al jarenlang véél meer belastingen dan Audi Vorst. Daarvoor richt men een taskforce op, maar voor Van Hool niet. Ik vind dat een beetje raar. Zijn er misschien twee soorten Belgen?”

Strategische onafhankelijkheid

WHISKY, DOEDELZAKKEN EN TRANSGENDERS

DOSSIER

CD&V EN

OPEN VLD DOORGELICHT

7

Het heeft geen zin in een bedrijf te investeren dat structureel verlieslatend is, maar de overheid blijkt dat principe selectief toe te passen. Guido Dumarey merkt in een gesprek met ons blad op: “Audi Vorst is al drie keer gered, kreeg al enorm veel subsidies en is tegen 2027 een vogel voor de kat: de Audi Q8 e-tron is te groot, te lomp en verkoopt voor geen meter.”

Wat altijd het meest verontwaardiging oproept, als je met mensen praat over de tragedie van Van Hool, is de beslissing van de Lijn om begin dit jaar een bestelling van 92 bussen bij het Chinese BYD te plaatsen. De Vlaamse regering had die aanbesteding

ook gunstiger kunnen maken voor Van Hool. Of dat Van Hool had kunnen redden valt te betwijfelen, maar de naïviteit waarmee Europese overheden zich aan de objectieve aanbestedingsregels houden wordt stilaan ergerlijk. China speelt het spel namelijk helemaal niet eerlijk. Het overspoelt de Europese markt met elektrische voertuigen, waaronder ook bussen, in een poging de Europese bedrijven kapot te concurreren. Begin maart liet de EU weten dat ze nu ook officiële bewijzen heeft van wat iedereen al vermoedde: China doet bewust aan concurrentievervalsing door hoge subsidies aan de eigen autobouwers te geven.

China was voor het Westen tot voorheen de leverancier van goedkope spullen die je vindt in Blokker, Action en Zeeman. Nu heeft het zich op de markt gegooid van de duurdere producten, die meer een beroep kunnen doen op de Europese koopkracht, in het bijzonder elektrische wagens. Het Westen heeft daar voorlopig geen antwoord op. Protectionisme is meestal geen goede zaak. Als je onze bedrijven beschermt tegen hun bedrijven, zullen zij hun bedrijven beschermen tegen onze bedrijven. Dat betekent niet dat we blind moeten zijn voor de evoluties in de rest van de wereld. Onder het mom van een ‘green deal’ heeft Biden de protectionistische koers van Trump gewoon verdergezet. China is zelfs een heel stuk minder subtiel in de concurrentievervalsing. Het wordt tijd dat Vlaanderen en de rest van Europa hun maakindustrie veel efficiënter beginnen te beschermen. Dat is niet alleen een economische noodzaak, maar ook een zaak van strategische onafhankelijkheid in een turbulenter wordende wereld.

Lees meer op pagina 3

MAURITS

VANDE REYDE

VLAAMS

PARLEMENTSLID

OPEN VLD

13

12

JURGEN CEDER

Links en rechts, volks en staats

Op het eiland Corsica viel de voorbije weken twee keer interessant politiek nieuws te rapen. Enerzijds gaf een zeer grote meerderheid van de Corsicaanse Assemblee groen licht aan een voorstel dat moet leiden tot een ruimer autonomiestatuut voor het eiland. De tekst is het resultaat van lange onderhandelingen tussen de Franse regering en de Corsicaanse nationalisten. Het ontwerp moet nu ook nog naar het Franse parlement. Het is zeer de vraag of er ook daar een meerderheid zal worden gevonden.

Het andere nieuws is dat er op Corsica een nieuwe nationalistische partij werd opgericht. Dat is op zich niet zo uitzonderlijk. Het Corsicaanse nationalisme is een kluwen van groepen en partijtjes. De nieuwe nationalistische partij ‘Mossa Palatina’ omschrijft zichzelf als én autonomistisch én identitair én conservatief. Ze kant zich niet alleen tegen het Franse centralisme, maar evenzeer tegen woke en tegen het islamisme. Dat doet een nieuwe wind waaien in het Corsicaanse nationalisme dat zich doorgaans links van het centrum positioneert.

Het eiland Corsica bezorgt politicologen hoofdbrekens. De verkiezingsresultaten passen niet in hun theoretische modellen. Bij de ‘élections régionales’ van 2021 haalden de doorgaans als links omschreven Corsicaanse nationalistische formaties een spectaculaire 68 procent van de stemmen. Merkwaardig genoeg behaalde Marine Le Pen een jaar later op datzelfde eiland 58 procent bij de tweede ronde van de ‘présidentielles’. Dat was de hoogste score die ze in een Franse regio behaalde en maar liefst 17 procent meer dan haar nationale gemiddelde. Nochtans staan Marine Le Pen en haar partij niet meteen bekend als voorstanders van de Corsicaanse zaak. Het Front National/Rassemblement National verzet zich tegen meer Corsicaanse autonomie of het gebruik van de Corsicaanse taal in het onderwijs.

Politicologen spraken van een ‘absolute paradox’. Wordt Corsica bewoond door wispelturige flipfloppers die de ene keer voor linkse volksnationalisten en de andere keer voor rechtse staatsnationalisten stemmen? Een deel van de verklaring is vermoedelijk te zoeken in het feit dat in een land zonder opkomstplicht bij verschillende verkiezingen verschillende groepen worden gemobiliseerd en andere dus thuisblijven. De Corsicaanse nationalisten hadden opgeroepen tot een onthouding bij de tweede ronde van de ‘présidentielles’.

Er is echter meer. Op Corsica, net als elders in Europa, zorgen massa-immigratie en de opkomst van een zeer assertieve islam voor een grondige hertekening van het politieke landschap. In de nieuwe werkelijkheid kunnen kiezers die voorrang willen geven aan ‘de mensen van bij ons’ bij presidentsverkiezingen probleemloos voor Le Pen stemmen in de hoop dat die de moslimimmigratie kan indijken, maar tegelijk bij regionale verkiezingen de voorkeur geven aan formaties die de Corsicaanse identiteit tegenover Parijs benadrukken. De vermeende ‘absolute paradox’ die de politicologen in Corsica ontdekten, wordt wellicht in geheel Europa het nieuwe normaal. Met de etiketjes van het verleden zullen de politieke breuklijnen van morgen steeds moeilijker te vatten zijn.

EDITORIAAL

TOOGPRAAT

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke

Een obsessieve angst voor Raoul Hedebouw

PS-staatssecretaris Thomas Dermine opende vorige week de deur voor een coalitie met de communisten van PTB/PVDA. Een deur die even snel gesloten werd door partijvoorzitter Paul Magnette. De Franstalige socialisten blazen hier warm en koud, uit vrees voor een grote zege van Raoul Hedebouw, de voorzitter van een partij die ze veel te lang hebben onderschat.

“Ik hoop dat PVDA zijn verantwoordelijk neemt, maar we zullen zien. Sophie, het is een uitdaging die ik je geef. Om verder te kunnen gaan, hebben we andere linkse partijen nodig. Ik zeg dat in alle eerlijkheid. Laten we samen iets doen met een regering die breekt met het verleden.” Dat zijn de woorden van federaal staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine (PS) tijdens een discussie met PVDA-Kamerlid Sophie Merckx. De gedachtewisseling vond plaats op een bijeenkomst van de Waalse socialistische vakbond FGTB in Charleroi. Een duidelijke opening richting een regering met PS én de neocommunisten van PTB.

Tot de orde geroepen

Le Soir kwam erachter en bracht het verhaal dan ook breed uitgesmeerd. Waarna PS-voorzitter Paul Magnette snel reageerde. De uitspraken van zijn vertrouweling Dermine waren een boutade. “Een manier om PVDA uit te dagen. Onze boodschap is duidelijk: deze partij doet niets anders dan het soortelijk gewicht van links te verzwakken met onrealistische voorstellen.”

zo blijkt nu. De ene keer is het een extremistische formatie, de andere keer moet men ermee praten. Of zelfs een coalitie vormen, zoals Thomas Dermine beweert. Ook al werd hij teruggefloten, de indruk wordt gewekt dat een stem voor Raoul Hedebouw geen verloren stem is en dat een regeringsdeelname mogelijk is, zeker op Waals niveau. Het is trouwens al lang de voorkeurcoalitie van FGTB-voorzitter Thierry Bodson. Om exact te zijn: een coalitie van PS, PTB en de groenen van Ecolo.

Ook de vakbond twijfelt

Volgens sommige analisten moet de opening van Dermine richting de troepen van Hedebouw daarom gerelativeerd worden. Hij sprak het syndicale publiek in Charleroi gewoon naar de mond. Ze horen wat ze graag willen horen. Maar is dat wel zo? Ervan uitgaan dat FGTB koste wat kost een radicaal-linkse coalitie wil, klopt niet. In december vorig jaar had Thierry Bodson op de Franstalige radio La Première verklaard dat “de oproep voor een PS-Ecolo-PTB-coalitie een feit is, maar er niet zal komen gezien de recente verklaringen van PTB. Het is jammer, maar ik moet het vaststellen.”

verlaten. Ik vraag de kiezer om redelijke linkse partijen te kiezen die compromissen kunnen sluiten.”

De demarche van Dermine bij FGTB was dus een domme zet. Een te verwaarlozen flater? Dat probeert PS duidelijk te maken aan iedereen die het wil. Voorzitter Paul Magnette had niet voor niets Hedebouw en zijn kornuiten uitgemaakt voor ‘couillons’ (een lul, eigenlijk).

De communistische wreedheden zijn bijna vergeten

Toch zou het fout zijn dat incident als een eenmalige uitschuiver in de campagne te zien. PS blijft angstig voor wat Hedebouw en co de komende weken nog uit hun mouw gaan schudden. Lange tijd werd PVDA door PS afgedaan als een soort ‘schertspartij’. Een overblijfsel van zelfverklaarde strijders voor de revolutie die afkomstig waren uit burgerlijke intellectuele kringen en dus nooit de vertolkers van de grieven van de klassieke socialistische achterban zouden kunnen zijn. Hun gedweep met regimes zoals in Noord-Korea doen vragen rijzen en duwde hen lang in de marge van het politieke spel.

Lange tijd werd PVDA door PS afgedaan als een soort van ‘schertspartij’

De indruk wordt gewekt dat een stem voor Raoul Hedebouw geen verloren stem is

Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pal.be

Lezersbrieven: lezersbrieven@pal.be

Abonnementen binnenland

Abonnement buitenland: 3 maanden: 52 euro Tarieven afhankelijk van de 6 maanden: 104 euro bestemming. Alle inlichtingen

1 jaar: 208 euro op de kantoren.

Steunabo 1 jaar: 300 euro

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres:

BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs:

Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie:

Stijn Derudder (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Wannes Neukermans, Anton Schelfaut, Karl Van Camp

Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Foto's: Belga, Photonews, Shutterstock www.pal.be

Het is symptomatisch voor de campagne in Franstalig België. PS is werkelijk geobsedeerd door de opkomst van de neocommunisten en door hun voorzitter Raoul Hedebouw. Hij slaagt er in deze campagne ook in om het linkse ideologische terrein te bezetten met zijn voorstellen voor vermogenstaksen, miljonairsbelastingen en meer koopkracht, iets wat PVDA of PTB aan Franstalige kant geen windeieren legt. Volgens de peilingen wordt de partij de nummer één in Brussel en strijdt ze in Wallonië voor de derde plaats, na de PS en de liberale MR.

PS wil nog proberen die tendens voor de verkiezingen te stoppen. Alleen is het probleem dat de partij van Paul Magnette hier warm en koud blaast. PS wordt geconfronteerd met een concurrent die niet gebanaliseerd mag worden en evenmin mag worden uitgesloten,

Ook de socialistische vakbond beseft dat de neocommunisten geen regeringsverantwoordelijkheid willen opnemen

Kortom, ook de socialistische vakbond beseft dat de neocommunisten van Raoul Hedebouw geen regeringsverantwoordelijkheid willen opnemen. Ze twijfelen of dat een realistische piste is. Na de verkiezingen van 2019 duurde het gesprek tussen Hedebouw en co en PS in de Waalse hoofdstad Namen amper een uur. PVDA/PTB blijft een zweeppartij. Er zijn geen tekenen die wijzen op een verandering in die houding volgend op 9 juni. Waals minister voor Lokale Besturen Christophe Collignon (PS) zei het maandag nog: “Ik respecteer iedereen, maar ik stel met u vast dat PTB niet aan de macht wil komen, iedereen weet dat trouwens. Een toenadering is volgens mij onmogelijk op een ogenblik dat ze de Europese Unie willen

Dat is echter de theorie. PVDA werd te lang onderschat. Zeker twee elementen maken dat die partij er wonderwel in geslaagd is een luis in de pels te worden van de socialisten. Ten eerste weet men een jonger electoraat aan te spreken. De aantrekkingskracht van radicaal-linkse politici bij jongeren blijkt uit de peiling van Het Laatste Nieuws en geldt ook voor het Franstalige electoraat. Niet te vergeten dat er straks mensen gaan stemmen die in 2006 geboren zijn! Dat is 17 jaar na de val van het communisme. Wie van die jongeren weet nog welke wandaden de communistische regimes op hun kerfstok hebben? Ten tweede is er de aanwezigheid van communistische militanten bij syndicale acties allerhande. Zij bemannen stakingspiketten wanneer er bedrijfsterreinen worden bezet. Het heeft hen geholpen om in de vakbond te infiltreren. En dat zorgt via de omweg van de stembus voor extra stremmen. PS van haar kant rekende de voorbije jaren meer op haar trouwe, maar verouderende achterban die op syndicaal vlak iets minder militant is. Dat kost stemmen.

KARIM VAN OVERMEIRE

Jos D’Haese (links) en Raoul Hedebouw (rechts)

© PBELGA

DE OPMARS VAN HET ELEKTRISCHE VOERTUIG LIJKT GESTUIT

Tesla heeft het eerste kwartaal van 2024 heel wat minder auto’s verkocht dan verwacht. Tegenover het vorige kwartaal daalde de verkoop met 20 procent. De Chinese concurrent op de EV-markt (elektrische voertuigen), BYD, verloor in die periode zelfs 40 procent. Sommigen speculeren erop dat dat slechts een tijdelijke terugval is en dat de triomfantelijke opmars van de elektrische wagen spoedig zal hervat worden. Terecht optimisme of koppige blindheid?

Voor alle duidelijkheid: de verkoop van EV’s gaat nog steeds in stijgende lijn, maar de terreinwinst is veel kleiner dan werd voorspeld. De autobouwers nemen de daling in ieder geval ernstig. Volkswagen, Mercedes en Audi schroeven hun productie van EV’s terug. Mercedes had beloofd tegen 2030 alleen nog EV’s te maken, maar heeft dat doel nu al uitgesteld naar 2039 Met planten overwoekerd

Vorige week schrapte Audi 371 banen in zijn Brusselse vestiging, waar enkel EV’s worden gemaakt, omdat de vraag zwaar werd overschat. Men vreest zelfs voor een volledige sluiting. Duitsland had zich voorgenomen tegen 2030 een wagenpark van 15 miljoen EV’s te hebben. Daarvoor zou de verkoop in de komende jaren al moeten verzesvoudigen.

China produceert 60 procent van de autobatterijen en gebruikt daarvoor energie opgewekt door de verbranding van steenkool

Begin dit jaar speelde autoverhuurder Hertz al kanarie in de koolmijn. Het bedrijf kondigde aan een derde van zijn EV’s, 20.000 voertuigen, te verkopen. De redenen zijn hoge herstelkosten en gebrek aan interesse bij de klanten.

In de VS stapelen de onverkochte EV’s zich op bij de autohandelaren. In China was dat verschijnsel als sinds vorig jaar zichtbaar. In de buitenwijken van grote steden staan duizenden EV’s te verkommeren op braakliggende terreinen, terwijl struiken en onkruid de wagens overgroeien. De Chinese autobouwers kregen subsidies van de Chinese overheid om zich op de markt van elektrische wagens te gooien, maar zij heeft, net als de westerse regeringen, de vraag overschat.

Toyota’s voor ‘de zwijgende meerderheid’

Er worden heel wat redenen aangehaald voor de tegenvallende resultaten, zoals de stijgende interestvoeten. Gezien de verkoop van hybrides en gewone auto’s niet daalt, lijkt dat niet de juiste verklaring. Dat verschillende landen, waaronder Duitsland, Frankrijk en Zweden, hun subsidiëring van EV’s hebben teruggeschroefd, wegens onbetaalbaar, speelt wel een rol. Ook Vlaanderen zal zijn premie van 5.000 euro vanaf 2025 afschaffen, om dezelfde reden.

EV’s werden in de voorbije jaren vooral gekocht door technofielen en mensen die in een Teslawagen een statussymbool zagen

Onderzoek in verschillende landen wijst ook uit dat consumenten minder geïnteresseerd zijn in elektrisch rijden. Het aantal personen dat zegt de aankoop van een EV te overwegen, is gedaald, wat een veeg teken is voor de industrie. EV’s werden in de voorbije jaren vooral gekocht door technofielen en mensen die in de een Teslawagen een statussymbool zagen. Degenen die een EV wilden, hebben hem intussen. De anderen evolueren van welgemeende nieuwsgierigheid naar wantrouwen. Toyota werd twee jaar geleden nog uitgelachen door economische commentatoren en op de korrel genomen door groene activisten, toen een topman zich openlijk vragen stelde over de toekomst van EV’s. Het bedrijf verklaarde dat het zijn productie eerder zou richten op de ‘zwijgende meerderheid’ van autokopers. Die gok is een groot succes gebleken. Toyota verkocht in 2023 meer wagens dan welk ander automerk ooit. De cijfers van het eerste kwartaal van 2024 bevestigen die steile trend,

met een groei van 20 procent. Het succes van Toyota is vooral gebouwd op de hybride wagen, die goedkoper is dan een EV en oneindig veel praktischer.

Het laaghangend fruit is geplukt

Elektrische wagens zijn een politiek en ideologisch geladen dossier. Het (twijfelachtige) idee dat ze een belangrijk instrument zijn om klimaatverandering tegen te gaan, brengt de overheid ertoe om groene punten te scoren door ze met een batterij van maatregelen op te dringen.

Het begint er echter op te lijken dat het laaghangende fruit stilaan geplukt is en de intrinsieke nadelen van EV’s zwaarder beginnen te wegen dan al het geld dat de overheid tegen de promotie aangooit. De overheid heeft haar eigen wagenpark al elektrisch gemaakt, duur of niet duur. Ze heeft ook de bedrijfswereld gelukkig gemaakt met 100 procent aftrekbaarheid van elektrische wagens. 90 procent van de elektrische wagens die in België werden verkocht, zijn bedrijfswagens. Nu komt de veel moeilijkere job: de gewone consument in een EV krijgen. Dat blijkt niet eenvoudig.

Indien de overheid via subsidies de elektrische wagen niet had opgedrongen, zou hij nog steeds een curiositeit zijn voor enkelingen

Met grote subsidies kan je de twijfelaar over de streep trekken, zo blijkt in Noorwegen. Dat land wordt gezien als het gidsland voor de elektrificatie van het wagenpark. 82 procent van alle wagens die er vandaag worden verkocht, is al elektrisch. Degenen die ons aanraden snel het Noorse voorbeeld te volgen, durven wel eens vergeten dat dat land van valleien, watervallen en rivieren 92 procent van zijn elektriciteit opwekt uit waterkracht, een luxe waarvan de rest van Europa zich niet kan bedienen.

Duur en vrijwel nutteloos

Zelfs met alle kracht van het Noorse water kon die omschakeling er enkel komen door zeer hoge subsidies, belastingvoordelen en een hele reeks andere voorkeurbehandelingen voor EV’s, zoals gratis parkeren en gebruik van tolwegen en het recht om de busbanen te gebruiken. Die kost is nu ook voor Noorwegen onbetaalbaar geworden. Uit een gewone auto haalt de Noorse fiscus gedurende de gehele levensduur 25.000 euro aan belastingen op. Bij EV’s is dat bijna zero. Noorwegen betaalt ongeveer evenveel aan het subsidiëren van EV’s dan aan het onderhouden van het wegennet en de openbare infrastructuur.

De belangrijkste vaststelling bij het Noorse ‘succes’ is dat het niet merkbaar bijdraagt aan dat waarover het uiteindelijk gaat: het terugdringen van de CO2-uitstoot. Noorwegen heeft inderdaad de uitstoot van koolstofdioxide teruggebracht met 16 procent sinds 2010, maar dat komt slechts voor een heel klein deeltje uit de mobiliteitssector. De echte besparingen kwamen van verwarming, verlichting en de petrochemie. Noorwegen doet het bovendien niet beter dan andere westerse landen. De VS verminderden de uitstoot in dezelfde periode evenveel door voor elektriciteitsopwekking over te schakelen van steenkool op schaliegas.

In een vrije tribune van een aantal groengezinde professoren in Knack van vorige week wordt ook getwijfeld aan de zin van subsidies voor EV’s. Ze verwijzen naar een studie van de Nederlandse Rekenkamer, waaruit blijkt dat belastingvoordelen voor woningisolatie of zonnepanelen 10 keer minder kosten per vermeden ton aan CO 2 -uitstoot dan fiscale stimuli voor EV’s.

Te duur voor de gewone man

De elektrische wagen heeft ook nog steeds een aantal belangrijke nadelen die niet snel of gemakkelijk zullen weggewerkt worden. Een daarvan is de snelle ontwaarding. Een pas gekochte EV verliest veel sneller zijn restwaarde dan een equivalent model met verbrandingsmotor. Dat heeft te maken met de aftakeling van batterijen, die zeer duur zijn om te vervangen, maar ook met technologische vooruitgang die zelfs eerder recente modellen snel achterhaald maakt.

Het tweede nadeel is waarschijnlijk het meest doorslaggevende: EV’s zijn duur, gemiddeld 30 tot 40 procent duurder dan een gelijkwaardige auto met verbrandingsmotor. Zelfs met subsidies ligt de aankoopprijs nog te hoog voor gewone mensen. Daar moet je dan ook nog hoge kosten voor herstellingen bijrekenen.

De Waalse woestijn

En dan zijn er natuurlijk alle problemen die te maken hebben met laden. Het bereik van een EV ligt nog steeds een stuk lager, er zijn nog te weinig laadpunten en het laden duurt lang. James May, van het programma Top Gear, zegt dat hij al lang een EV-fan is, maar hij bekent dat hij zich die luxe enkel kan veroorloven omdat hij ook nog andere auto’s heeft. Dat lijkt een algemeen gegeven. Zowel in het EV-rijke Noorwegen als in de EV-arme VS, blijkt dat twee derde van alle gezinnen met een EV ook een andere auto heeft. Wat dat eigenlijk betekent: de EV’s vervangen niet altijd een andere auto, maar voegen een auto toe aan het totaal.

Twee derde van de gezinnen met een EV heeft ook een andere auto

May legt de vinger op een zere plek: “Mensen (met EV’s) hebben niet zozeer afstandsangst, ze hebben oplaadangst. Als auto’s kleinere accu’s zouden hebben, zelfs met een kortere actieradius, die in 1 minuut kunnen worden opgeladen, zou ik daar heel blij mee zijn.” Laadtijden aan openbare laadpunten bedragen 2 tot 7 uur. Als je al op tijd een laadpaal vindt, uiteraard. Wallonië kan je maar beter vermijden, weten de Nederlanders. Ondanks een groene minister op Mobiliteit, staan er in Wallonië vijf keer minder laadpalen dan in Vlaanderen, waardoor die mismeesterde regio erin slaagt nog maar eens een zwarte vlek te zijn op de West-Europese kaart.

Laat de markt haar werk doen

Een elektrische motor is duidelijk meer efficiënt met energie dan een verbrandingsmotor, daar twijfelt niemand aan. Het probleem is hoe je de energie in die motor krijgt en houdt. Dat kan alleen met batterijen. China produceert 60 procent van de autobatterijen en gebruikt daarvoor energie opgewekt door de verbranding van steenkool. Niemand betwist dat er meer CO 2 wordt uitgestoten bij de productie van EV’s dan bij die van gewone wagens. De vraag is of dat kan goedgemaakt worden bij het verbruik. Daarover verschillen de meningen. Energiespecialisten Leigh Goehring en Adam Rozencwajg berekenden eerder dit jaar dat de CO 2 die wordt uitgestoten bij de fabricage van EV’s, vooral van de batterijen, vele malen hoger is dan wat er kan bespaard worden door lagere uitstoot bij het gebruik. Indien de overheid via subsidies en een arsenaal aan andere maatregelen de elektrische wagen niet had opgedrongen, zou hij nog steeds een curiositeit zijn voor enkelingen. Het geld dat massaal werd geïnvesteerd, blijkt nog geen beslissende doorbraak te hebben geforceerd, maar is nu op. Gezien de CO2-voordelen van die technologie twijfelachtig en minstens verwaarloosbaar zijn, wordt het tijd de technologische evolutie en de vrije markt gewoon hun werk te laten doen. Als de elektrische wagen een efficiëntere, betere en goedkopere wagen wordt, zal hij op termijn spontaan de verbrandingsmotor uit de markt duwen. Moge de beste auto winnen.

De neergang van de Leuvense economen

Ooit vormden de economen van de KU Leuven een referentie in het economische debat. Voorstanders van kleine overheid, regionale fiscale autonomie, besparingen belangrijker dan belastingen,… Van dat pleidooi is bij de huidige academici maar weinig terug te vinden. Meer nog, men is aan de KU Leuven verschoven naar een primair links discours, overgoten met een Belgisch sausje. De Gentse economen hebben hen qua relevantie ingehaald.

Over een aantal maanden gaat de Leuvense econoom André Decoster met emeritaat. Reden voor Knack om de man nog even te interviewen, al zegt hij zelf daar niet echt voorstander van te zijn. Het vraaggesprek was niettemin relevant. Decoster nam weliswaar gematigdere standpunten in dan we van hem gewoon zijn, maar het was nog voldoende tenenkrullend. De titel alleen zegt voldoende: ‘Vindt u dat het hier zo slecht gaat?’. Het wanbeleid van Vivaldi wordt grotendeels weggelachen.

Met hun ‘Leuvense Economische Standpunten’ bouwden ze bij de KUL een sterke reputatie op, maar nu is die verbleekt

Het begrotingstekort van 27 miljard euro of bijna 5 procent van het bbp is blijkbaar geen probleem, ook al is België de op één na slechtste leerling van de Europese klas. Begin jaren 1980 bedroeg het tekort 14 procent, of omgerekend 85 miljard euro. Dus valt het nu best wel mee, is de teneur. Verschil is dat er begin jaren 1980 nog instrumenten waren om de economie op het juiste spoor te krijgen, zoals de devaluatie van de Belgische frank en het herstelbeleid met zowel belastingverhogingen, beperkingen van de uitgaven en saneringen via indexsprongen. Deuren die nu dicht zijn.

De Gentse economen hebben de Leuvense qua relevantie ingehaald

Blijkbaar komt dat niet op bij Decoster. Daarnaast begint hij zijn klassieke riedeltje te herhalen dat er nood is aan een verschuiving van belastingen weg van arbeid (wat logisch is) richting vermogenstaksen. Al is het zo dat Decoster niet meer pleit voor een algemene vermogenstaks, zijn dada, maar eerder voor de stroomlijning van de belastingen op vermogensinkomsten. Dat we hier al een relatief hoge opbrengst uit de vermogenswinstbelastingen hebben, lijkt voor hem geen probleem te zijn. België is bijna overal belastingkampioen en dat mag blijkbaar nog zo blijven.

Oppervlakkigheid

Het toont aan hoe het vraaggesprek wijst op een zelden geziene oppervlakkigheid binnen de Leuvense professorenkringen. En op een links georiënteerd discours dat je van een intelligente academicus niet verwacht. Gelukkig werden er geen vragen gesteld over de transfers tussen Vlaanderen en Wallonië, want voor Decoster en de zijnen is dat een irrelevante dis-

cussie. Er zijn enkel transfers tussen rijke en arme Belgen. De Vlaams-Waalse verhoudingen zijn hier van geen tel.

Het discours van Decoster is in deze geen uitzondering. Het is een manier van denken en een ideologische stellingname (de term is niet overdreven) die symptomatisch is voor de meeste Leuvense economen.

Teloorgang Leuvense economische school

Een verschijnsel van de voorbije jaren ook. Eerder recent dus. Want daarvoor situeerden de standpunten van de Leuvense economen zich toch elders. Ze waren tegenstanders van te hoge belastingen. Ze zagen de precaire situatie van de overheidsfinanciën als een bedreiging. En ze stelden zich vragen bij de aanhoudende Vlaams-Waalse transfers. Met hun ‘Leuvense Economische Standpunten’ bouwde men daar ook een sterke reputatie mee op, maar nu is die verbleekt. De Leuvense economische school kent al jaren een neergang.

België is bijna overal belastingkampioen en dat mag blijkbaar nog zo blijven voor Decoster

Kortom, de academici wegen niet meer op het beleid. En als ze dat wel doen, dan is het op een verkeerde manier. Niet vergeten dat Decoster een adviseur was van Groen tijdens de onderhandelingen voor de zesde staatshervorming in 2011. Een excuus dat in die kringen vaak te horen is, heeft te maken met de “internationalisering van het academisch onderzoek”. Men wil geen publicaties meer neerpennen die te veel over Vlaamse of Belgische thema’s gaan. De academici willen scoren met artikels in internationale tijdschriften. Dat is best te begrijpen, maar laten we dan maar de vergelijking maken met de economen van de Universiteit Gent.

Baert en Peersman

Die wegen wél met relevante inzichten op het debat. Denken we maar aan Stijn Baert die steevast wijst naar het gebrek aan

doortastend arbeidsmarktbeleid. Ook zijn collega Gert Peersman is zeer kritisch voor het huidige malgoverno. Hij haalt die economische uitdagingen aan die te weinig aandacht krijgen, zoals de nood aan het optrekken van de productiviteitsgroei. Daarnaast breekt hij een lans voor een fiscale hervorming met lasten weg van arbeid met als compensatie hogere consumptiebelastingen eerder dan vermogenstaksen. Niets van dat alles bij de Leuvense economen.

Enkel professor economische geschiedenis Erik Buyst komt daar in Vlaams-Brabant even boven het maaiveld uit. Hij is ook één van de weinigen die wijst op de negatieve economische impact van het Belgische federalisme voor Vlaanderen. In dat verband: onderzoeksinstituut Vives verzette jarenlang de bakens en pleitte in studies voor een voldragen fiscaal federalisme. Die rapporten zijn schaars geworden, omdat de aanjager van het Leuvense Vives-instituut, Joep Konings, nu aan een universiteit in Kazachstan aan de slag is. Een intellectuele aderlating. En omdat de jarenlange trouwe studax Koen Algoed, eerst via kabinetten en nu als Vlaams topambtenaar, afstand heeft genomen van dat onderzoek. In Leuven blijft straks enkel nog de intellectuele leegte over.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Defensie bindt strijd aan met overgewicht

Overgewicht is een groot gezondheidsprobleem in België. Volgens cijfers van Sciensano kampt bijna de helft van de Belgische bevolking met overgewicht. Binnen Defensie is het niet veel beter gesteld, zo berichtte de krant La Dernière Heure vrijdag.

België is bekend om zijn bier, wafels en chocolade en dat is ook te zien aan de mensen die er wonen. Ruim 49 procent van de Belgen heeft overgewicht. Zelfs legeruniformen bestaan in een maatje meer, want volgens La Dernière Heure, die cijfers kon inkijken van Defensie, heeft 46 procent van de Belgische soldaten overgewicht (BMI hoger dan 25).

Geen urgentie blijkbaar

Het Belgisch leger heeft vele tekorten, zoals geld, personeel en munitie, om er maar enkele te noemen. Aan verzadigde vetten is er echter geen gebrek binnen Defensie, al nuanceert minister Ludivine Dedonder (PS): “Overgewicht is veeleer een

probleem van de samenleving dan een probleem dat gebonden is aan Defensie”. Toch begrijpt ook Dedonder dat militairen aan hogere standaarden gehouden worden dan burgers. “Dit gezegd zijnde, een goede gezondheid van het militaire personeel is cruciaal”, beseft de minister.

Van enige urgentie lijkt weinig sprake te zijn, want het traject dat het ministerie van Defensie ontwikkelde om het overgewicht bij zijn personeel te bestrijden, berust op louter vrijwillige basis. Militairen die geen graten zien in hun lamentabele fysieke conditie, worden dus niet gedwongen om er iets aan te doen.

Weinig opties

Enkele maanden geleden waarschuwde generaal op rust Marc Thys in ‘De afspraak’ dat het Belgische leger in een oorlog al na enkele uren zonder kogels zou komen te zitten. Het is maar de vraag of zelfs weglopen nog een optie is met dat overgewicht.

Minister van Defensie Ludivine Dedonder en luitenant-generaal Pierre Gérard

André Decoster

De laatste Sovjetrepublieken

Wallonië werd ooit smalend ‘de laatste Sovjetrepubliek’ genoemd. Niet omdat er een alles verterend totalitarisme heerst, wel omdat het lakse staatssocialisme Wallonië tot één van de armste regio’s van Europa heeft gemaakt. Ook in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zien we dezelfde ontwikkeling. Het wordt steeds meer een onveilig gewest met derdewereldallures.

Het onderzoek naar het schietincident van vorige week aan de metrohalte Clemenceau is nog volop aan de gang, of een paar dagen later wordt er in Vorst een huis beschoten met oorlogswapens. “Waar in Brussel zijn we nog veilig?”, vroeg een bewoonster zich af na een mislukte ontvoeringspoging om negen uur ’s avonds. Brussel werd onlangs uitgeroepen tot ‘roofhoofdstad’ van Europa. In die bedenkelijke top tien staan ook Charleroi en Luik. De kans dat je overvallen wordt, is in Sicilië of Oost-Europa een pak kleiner. Palermo is niet veraf

Rudi Vervoort (PS) kondigde eind maart een grootschalige politionele aanpak aan met systematische identiteitscontroles en gecoördineerde controles van handelszaken, maar meer dan een rimpeling op het water zal dat niet veroorzaken. De politie loopt al jaren de feiten achterna en het gerecht heeft af te rekenen met een achterstand van olympische proporties.

De hoofdstad van Europa heeft met 38 procent het grootste risico op armoede of sociale uitsluiting van alle Europese hoofdsteden. Niettegenstaande in en rond Brussel genoeg werk is, is 40 procent (!) van de Brusselse bevolking op arbeidsleeftijd niet aan de slag. Dat is het dubbele van Amsterdam.

Het enige wat de Brusselse en Waalse partijen nog rest is met krankzinnige voorstellen aan politieke klantenbinding te doen

De oorzaken zijn bekend: er is een versnippering van bevoegdheden over tal van bestuurlijke niveaus die elkaar eerder tegenwerken. In de hoofdstad van Europa zijn zowat negen soorten regeringen actief. In het Brussels Parlement zijn er gemeentemandatarissen verkozen die hun eigen gemeentelijke werking moeten controleren. Palermo is niet

veraf. Gevolg is dat meer dan de helft van de Brusselse gemeenten onder financieel toezicht staat. Bovendien heerst er een ongeziene incompetentie. Zo weigerde het Rekenhof eind vorig jaar voor de derde keer op rij om zelfs maar een oordeel uit te spreken over de rekeningen van het Brussels Gewest, omdat de fiscale ontvangsten en vorderingen niet klopten. Ten gevolge van onder andere een megalomaan metroproject exploderen de schulden. Kredietbeoordelaar Standard & Poor’s heeft intussen de rating van het Brussel Gewest verlaagd, waardoor lenen duurder wordt.

Onstilbare geldhonger

Ook in Wallonië neemt de kans op armoede toe. Uit een recent rapport van de Nationale Bank van België blijkt dat vier van de vijf Waalse provincies stagneren of achteruitgaan. De divergentie tussen de Waalse en de Vlaamse economie neemt alleen maar toe. 75 procent van de leefloners woont in Wallonië. Het meest verbijsterende is dat de Waalse politici zich maar weinig aantrekken van die ronduit lamentabele toestand. Elio Di Rupo suggereerde eerder dat er geen bijkomende hervormingen nodig zijn. Meer zelfs: de PS belooft de

onbetaalbare vierdaagse werkweek. De decennialange transfers hebben enkel tot onverantwoord beleid geleid.

Het enige wat de Brusselse en Waalse partijen nog rest, is met krankzinnige voorstellen aan politieke klantenbinding te doen. Zo vindt Paul Magnette het ongepast om in deze explosieve pre-electorale periode een verbod op onverdoofd slachten en beperkingen op het dragen van de hoofddoek in te voeren. Ecolo denkt er bovendien net zo over. Dan is er ook nog het pro-Palestijnse initiatief van Dyab Abou Jahjah en de PVDA/PTB die communisme à la carte serveert. PS-staatssecretaris Thomas Dermine staat alvast niet afkerig tegenover een links front.

Tussen Vlaanderen en WalloBrux groeit er niet alleen een enorme sociaaleconomische kloof, maar er ontwikkelt zich ook een gigantische ideologische krater. De ontnuchtering zou wel eens snel na de verkiezingen kunnen komen, wanneer blijkt dat de Waalse en Brusselse onstilbare geldhonger niet meer met de nodige federale miljarden kan worden gestild. De penibele budgettaire situaties van België, Brussel en Wallonië zouden dan wel eens tot explosieve situaties kunnen leiden. Hoelang kan Vlaanderen die situatie nog tolereren?

JULIEN BORREMANS

Ook cd&v zal uiteindelijk verdwijnen

Er gaat vandaag veel aandacht naar de nakende ondergang van Open Vld, terwijl de Vlaamse christendemocraten het de laatste tijd weer beter lijken te doen. Maar een tijdelijke stijging in de peilingen zal niet kunnen verhinderen dat ook cd&v op middellange termijn uit het Vlaamse partijlandschap zal verdwijnen.

Het is ondertussen al een oude voorspelling, het verdwijnen van cd&v. Het proces is dan ook al enkele decennia aan de gang. Toch hoef je niet ver in de geschiedenis terug te gaan om de verschrompeling van cd&v tastbaar te maken. In 2014, amper tien jaar en twee verkiezingen geleden, was cd&v nog de op een na grootste partij van Vlaanderen. Het was toen een grote klap dat de partij onder de twintig procent zakte.

Bij de vorige verkiezingen, in 2019, werd ze de op twee na grootste partij en zakte ze onder de vijftien procent. Waarschijnlijk drong pas toen bij de Vlaamse christendemocraten het besef door dat twintig procent voor hen echt wel voltooid verleden tijd was. Vandaag, vijf jaar later, groeit er bij de partij een enorm enthousiasme als ze in een peiling eindelijk nog eens opnieuw die derde plaats weet te bemachtigen. Over vijftien procent spreekt

ondertussen niemand meer, want door een aantal ellendige peilingen is vandaag gewoon enkele procentpunten boven de tien procent blijven al lang voldoende. Ideologisch vacuüm

Wat misschien nog het meest typerend is voor de goede resultaten in de laatste peiling, is dat niemand eigenlijk weet waarom cd&v het weer eventjes beter doet. Het zijn vooral de andere partijen die het slecht doen, en misschien zorgt dat voor een kleine instroom (of misschien correcter: een terugkeer) van enkele kiezers naar cd&v. Maar ideologisch gezien stelt cd&v amper nog iets voor.

Dat is overigens niet alleen een probleem om kiezers voor zich te winnen. Iedereen weet min of meer waar de rode lijnen zich bevinden bij partijen als Groen, Vooruit en

N-VA. Maar met uitzondering van de ethische dossiers (en zelfs dan nog…) weet je bij cd&v tegenwoordig nooit wanneer en waarom ze in een dossier plots een veto stelt. Maar al te vaak lijken die veto’s niet ideologisch of strategisch geïnspireerd te zijn, maar vooral tactisch om nog eens in het nieuws te komen. Zoiets kan snel wrevel scheppen bij regeringspartners die zich op die manier koud gepakt voelen.

Vlaams partijlandschap naar Duits model?

Wie de huidige evoluties in het Vlaamse partijlandschap met enkele jaren extrapoleert, komt snel uit bij een model dat erg veel op het Duitse lijkt. Aan de linkerkant heb je dan partijen zoals PVDA, Groen en Vooruit in de rol van respectievelijk Die Linke, Die Grünen en SPD. Daar hoort dan wel de voetnoot bij dat BSW (Bündnis Sahra Wagenknecht) sinds kort de rol van Die Linke overgenomen lijkt te hebben met een programma dat misschien niet helemaal compatibel is met dat van de Belgische PVDA.

Maar aan de rechterkant heb je dan Vlaams Belang en N-VA, waarbij die laatste niet alleen de rol van CSU, maar ook van CDU inneemt. Het is een opvallende parallel dat in Vlaanderen en Duitsland de verkiezingscampagnes vooral over Vlaams Belang en AfD gaan, maar dat het naar alle verwachting toch N-VA en CDU/CSU zijn die na de volgende verkiezingen zullen bepalen wie er mee in de regering mag.

De vraag is dan welke partij in Vlaanderen de rol van FDP zal kunnen spelen, als het centrumpartijtje dat vaak met de kiesdrempel flirt, en de ene keer op links meeregeert, en de andere keer weer op rechts. Ideologisch en sociologisch lijkt FDP uiteraard veel meer op Open Vld. Maar nu die laatste niet alleen richting de kiesdrempel evolueert, maar mogelijk ook met een uittocht te maken zal krijgen, is er misschien toch een kans voor cd&v om op termijn te kunnen overleven.

Transformatie

Die overleving zal wel een enorme transformatie van cd&v vergen. De cd&v van vandaag

denkt nog steeds een partij te zijn die om de beurt de belangen van alle standen kan verdedigen. De partij is daar echter veel te klein voor geworden, en geen enkele stand voelt zich nog echt vertegenwoordigd door cd&v. In de plaats daarvan zouden de christendemocraten beter een ideologie definiëren die zegt wat het is om een centrumpartij te zijn. ‘Enerzijds/anderzijds’ hoort daar echter niet bij.

Bestuurservaring, die andere pijler waar cd&v nog steeds prat op probeert te gaan, kan daar ook geen deel meer van uitmaken. Ook hiervoor zijn de christendemocraten immers te klein geworden. In het beste geval mag de partij nog een derde van de Vlaamse ministerposten leveren, en volgende keer misschien zelfs maar een vierde meer. Veel grote posten zitten daar trouwens ook niet meer tussen. Er zijn andere partijen die zich met hun huidige mandatarissen ondertussen al op meer bestuurservaring kunnen beroepen dan cd&v.

Al te vaak lijken veto’s van cd&v niet ideologisch of strategisch geïnspireerd te zijn, maar vooral tactisch om nog eens in het nieuws te komen

Is de huidige cd&v echter tot zo’n transformatie in staat? Dat is een eerder twijfelachtige zaak. Voor de huidige top lijkt het motto vooral ‘pappen en nathouden’ te zijn, en vasthouden aan de mandaten die ze nog kunnen vasthouden. Waarschijnlijk zal de partij eerst ernstig kopje onder moeten gaan, voor ze zichzelf eventueel kan heruitvinden als een kleine centrumpartij. Daarbij zal waarschijnlijk ook een nieuwe naam horen. Aan het huidige tempo denken we dat het iets voor de tweede helft van de jaren dertig zal zijn, bij wijze van spreken nadat ze in 2034 onder de kiesdrempel zakken. Hoe dan ook hebben we het dan niet meer over dezelfde partij als vandaag, laat staan over die van weleer.

Sammy Mahdi en Nicole de Moor

© PHOTONEWS

Rudi Vervoort

Binnenland

Lijstnummers brengen partijvoorzitters in hogere sferen

Afgelopen vrijdag trokken enkele onschuldige kinderhanden de lijstnummers voor de nationale verkiezingen van 9 juni. Vlaams Belang krijgt plek 1, gevolgd door MR en Open Vld. Cd&v krijgt het laatste nummer 16.

Grote verschillen tussen kiesintenties mannen en vrouwen

Een onderzoek van de Universiteit Antwerpen wijst uit dat, over alle generaties heen, er grote verschillen zijn tussen mannen en vrouwen als het gaat over politieke voorkeuren. Bij de jongste kiezers (Gen Z, geboren tussen 1997 en 2012) zijn de verschillen het grootst.

De verschillen zijn er vooral bij de percentages voor de Vlaamse partijen Groen, N-VA en Vlaams Belang. Op de vraag “met hoge waarschijnlijkheid stem ik ooit op Vlaams Belang” stemt 25,1 procent van de mannen ‘ja’. Bij de vrouwen ligt dat percentage bijna 10 procent lager. Omgekeerd geeft 22 procent van de vrouwen aan waarschijnlijk ooit voor Groen te stemmen. Bij mannen is dat 16,3 procent. Onderzoekers Peter Van Aelst, Laura Jacobs en Joke Matthieu van UAntwerpen geven wel aan dat potentiële Groen-kiezers mogelijk oververtegenwoordigd zijn in hun steekproef. Bij de groep jonge kiezers is er uiteraard ook geen voorafgaand stemgedrag bekend.

De grootste verschillen tussen mannen en vrouwen zijn er bij de jongste generatie, geboren tussen 1997 en 2012. 31,8 procent van de mannen geeft daar aan waarschijnlijk ooit op VB te stemmen, terwijl dat bij vrouwen slechts 8,9 procent is. Ook N-VA scoort opvallend minder goed bij vrouwen (7,7 procent) dan bij mannen (24,5 procent). De resultaten verschenen in het socialistische maandblad SamPol en bevestigt eerdere onderzoeken die stellen dat (jonge) mannen vaker voor rechtse partijen kiezen dan (jonge) vrouwen.

De politiek wordt steeds nuchterder, maar toch probeerden de partijvoorzitters een betekenis te koppelen aan hun willekeurig gelote lijstnummer. VB-voorzitter Tom Van Grieken moest niet ver zoeken: “Met Vlaams Belang als lijst 1 op het stembiljet komen ook onze mensen weer op 1 te staan.” Tom Ongena van Open Vld (lijstnummer 3) verwees dan weer naar hun slogan ‘Morgen Doen Werken’, dat uit drie woorden bestaat. Raoul Hedebouw (PVDA) stelde: “De linkse kracht staat op 8”. Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi (lijstnummer 16) hoopte “dat de laatsten de eersten zullen zijn”. Anderen zagen er een voorteken van een nieuwe christendemocratische premier in de Wetstraat 16 in.

Beperkt effect

Is er ook effectief een voordeel voor bepaalde lijstnummers? Volgens politicoloog Bram Wauters (UGent) is daar nog geen direct onderzoek naar gevoerd, maar geven buitenlandse onderzoeken wel aan dat een hogere plaats op het stembiljet een klein voordeel geeft. “Het lijkt redelijk om te veronderstellen dat de lijstnummers van partijen een effect hebben”, reageert hij bij HLN. “Maar het is ook duidelijk dat dit een beperkt effect zal zijn.”

Ursula von der Leyen:

“Defensie en veiligheid zijn prioriteiten voor EU”

Veiligheid en defensie zijn voor Ursula von der Leyen de twee prioriteiten van de Europese Unie. Dat vertelde de Europese Commissievoorzitter in Athene, bij de start van haar campagne voor de Europese parlementsverkiezingen in juni. De Duitse CDU-politica hoopt zichzelf op te volgen.

“De uitdagingen voor de verkiezingen zijn groot”, aldus Von der Leyen. “Ons vredig en verenigd Europa wordt meer dan ooit in vraag gesteld.” Ze ziet vooral Rusland als de grote vijand: “Dat wil niet alleen Oekraïne van de kaart vegen, maar voert ook hybride aanvallen uit tegen Europa.”

84 procent van bedrijfsleiders vreest voor politieke instabiliteit na verkiezingen

Het faillissement van bussenbouwer Van Hool en de onduidelijkheid over de toekomst van Audi Brussels leiden ertoe dat veel werkgevers zich zorgen maken over de industrie in Vlaanderen. Dat blijkt uit een rondvraag van werkgeversorganisatie Voka bij 1.600 ondernemingen. “De industrie vertegenwoordigt 15 procent van het bbp en is dé motor van onze economie”, zegt Voka-topman Hans Maertens aan Belga.

“De dossiers Van Hool en Audi zijn tekenend voor hoe moeilijk de industrie het momenteel heeft,” aldus Maertens, “met de hoge loonkosten en energieprijzen, toenemende administratieve lasten, krapte op de arbeidsmarkt, moeilijk vergunningenbeleid…” Hij bezorgde eerste minister Alexander De Croo de resultaten van de bevraging. Die verzekerde dat “het bedrijfsleven op hem kan rekenen”.

Wat na verkiezingen?

“Bedrijven zijn bezorgd dat zij na de verkiezingen de rekening zullen moeten

Dan toch een doorstart van Lijst Dedecker

Lijst Dedecker (LDD) zou dan toch opnieuw opkomen, al is het dan lokaal. Bij de verkiezingen van 13 oktober zou de partij, geleid door zoon Dimitri Dedecker, al zeker in Nieuwpoort en Kortrijk opkomen, zo meldt Het Laatste Nieuws.

Onder de naam ‘Gezond Verstand’ zou Dimitri Dedecker een doorstart van LDD willen maken. Om de naam van de vzw achter Lijst Dedecker te mogen gebruiken, zou Jean-Marie, die voor N-VA de West-Vlaamse Kamerlijst trekt, zijn toestemming gegeven hebben. HLN meldt dat “de beginselverklaringen van de lokale afdelingen haast een kopie zijn van die van Lijst Dedecker in 2007”.

Volgens de krant weet men bij N-VA van niets. Als ‘part of the deal’ zouden Jean-Marie Dedecker en Bart De Wever overeengekomen zijn dat LDD niet bovenlokaal zou opkomen. Dat ‘herenakkoord’ zou niets over de lokale verkiezingen gezegd hebben.

Minder kandidaten voor sociale verkiezingen

Naast, nationale, Europese, regionale en lokale verkiezingen, zijn er in meer dan 7.000 bedrijven binnenkort ook sociale verkiezingen. Dat is belangrijk voor de vakbondsvertegenwoordiging in individuele bedrijven, maar tegelijkertijd bepaalt de globale uitslag ook de machtsverhoudingen tussen de grote vakbonden.

Vier jaar geleden was ACV bij de sociale verkiezingen de grootste vakbond, met 54 procent van de stemmen in Vlaanderen en 47 procent in Wallonië. Dit jaar vinden de sociale verkiezingen in elk bedrijf apart plaats tussen 13 en 26 mei. Er zijn dit jaar echter opvallend veel bedrijven waar er geen sociale verkiezingen zijn, wegens een gebrek aan kandidaten. Volgens HR-bedrijf Acerta komt dat omdat mensen steeds meer terughoudend zijn om zich te engageren voor ideologisch gekleurde vakbonden, omdat die vaak nog een historische band met een politieke partij hebben.

betalen”, vertelde Hans Maertens voorts over het gigantische begrotingstekort. Alexander De Croo erkent dat die begroting een probleem is, maar wijst er wel op dat de Belgische economie het beter doet dan enkele buurlanden. “Het is een groei-economie”, klinkt het positief. 84 procent van de ondervraagde bedrijfsleiders vreest voor politieke instabiliteit. Zeventig procent vreest dat lange regeringsvormingen een negatieve impact zullen hebben op de economie. Om dat te vermijden, suggereert De Croo “om niet op partijen te stemmen die pleiten voor instabiliteit en het beleid blokkeren”.

Lijst Dedecker (LDD) zou dan toch opnieuw opkomen, al is het dan lokaal. Bij de verkiezingen van 13 oktober zou de partij, geleid door zoon Dimitri Dedecker, al zeker in Nieuwpoort en Kortrijk opkomen, zo meldt Het Laatste Nieuws.

Dimitri Dedecker

© LAWCOM.BE

Steven Vandeput (N-VA) en Tom Van Grieken (VB) tijdens loting lijstnummers

© PHOTONEWS

Ursula von der Leyen

© SHUTTERSTOCK

Hans Maertens

© PHOTONEWS

Whisky, doedelzakken en transgenders

In de Vlaamse Beweging leeft er heel wat sympathie voor het Schotse nationalisme en voor de Scottish National Party (SNP) die er de partijpolitieke vertaling van is. Bij mijn contacten met de SNP heb ik nooit veel wederkerigheid mogen ervaren. SNP is een linkse partij die behoorlijk argwanend staat tegenover die rechtse rakkers aan het Noordzeestrand. Persoonlijk heeft het linkse karakter van SNP me nooit gestoord. In zoverre ‘links’ staat voor behoorlijke arbeidsomstandigheden, een correcte verloning en een goede toegang tot huisvesting, ziekenzorg en onderwijs, kan ik een heel eind meegaan in het verhaal. Het ene links is evenwel het andere niet. Met de huidige partijtop zet het SNP-schip duidelijk koers naar woke-land. Dat dreigt niet zo goed af te lopen.

Het resultaat van het onafhankelijkheidsreferendum van 2014, waarbij 45 procent van de Schotten voor onafhankelijkheid stemden en 55 procent tegen, was vanzelfsprekend een tegenvaller. Toch bleef SNP populair. Bij de opeenvolgende Britse en Schotse parlementsverkiezingen behaalde de partij tussen de 45 en 50 procent van de Schotse stemmen. De jongste jaren zit de klad er echter in. Begin vorig jaar nam Nicola Sturgeon ontslag als partijleider en eerste minister - in Schotland gaan de twee functies samen. Sturgeon bleef vaag over haar beweegredenen, maar ze was in zwaar weer terechtgekomen nadat de Schotse politie een onderzoek had geopend naar geld dat door SNP was ingezameld voor een tweede onafhankelijkheidsreferendum. Dat geld zou voor andere doeleinden gebruikt zijn. Nicola Sturgeon en haar man Peter Murrell kwamen daarbij persoonlijk in het vizier. Dat onderzoek is overigens nog altijd niet afgerond.

Sturgeon had ook veel tegenwind gekregen na de goedkeuring van de ‘Gender Recognition Reform’ door de SNP-regering. Die wet maakte het voor ‘transmensen’ gemakkelijker om hun ‘wettelijke gender’ te wijzigen. Sturgeon kwam in nauwe schoentjes toen de veroordeelde verkrachter Adam Bryson bedacht dat hij eigenlijk een vrouw was en bijgevolg in een vrouwengevangenis werd opgesloten.

Na het terugtreden van Sturgeon werd duidelijk dat een groot deel van de SNP-achterban niet gelukkig was met de partijlijn. De kandidaat van de partijtop, Humza Yousaf, haalde het met slechts enkele procenten verschil van de ethisch conservatievere Kate Forbes. Onder Yousaf schoof de partij echter nog verder op naar links. Een nieuwe ‘Hate Crime and Public Order (Scotland) Act’ bestraft nu ‘haatzaaierij’ op basis van leeftijd, handicap, godsdienst, seksuele oriëntatie of gender. Overtreders kijken aan tegen gevangenisstraffen die tot zeven jaar kunnen oplopen. SNP-minister Siobhan Brown liet weten dat de wet ook van toepassing kan zijn wanneer iemand bijvoorbeeld “online een transvrouw opzettelijk een man zou noemen”.

De in Schotland wonende schrijfster J.K. Rowling, die u moet kennen van Harry Potter, maar ook van haar verzet tegen de genderwaanzin, besloot de grenzen van de nieuwe wet af te tasten door op X tien ‘transvrouwen’ - onder wie de verkrachter Bryson - als ‘mannen’ te omschrijven. De Schotse politie had binnen de twee dagen na de inwerkingtreding van de nieuwe wet al meer dan drieduizend klachten ontvangen en haastte zich om te melden dat Rowling niet vervolgd zou worden. Ik voel me niet geroepen om vanuit Vlaanderen te adviseren welke lijn SNP moet aanhouden. Tegelijk kan ik me voorstellen dat de doorsnee-Schot niet noodzakelijk zijn beste whisky uit de kast haalt bij de SNP-strategie om van Schotland het meest ‘progressieve’ land ter wereld te maken. De cijfers spreken voor zich. Het aantal SNP-leden is namelijk op enkele jaren tijd bijna gehalveerd en in de peilingen zit Labour de partij op de hielen. Vrolijk wordt een mens daar niet van. Hopelijk krijgt de Schotse nuchterheid opnieuw de bovenhand.

KARIM VAN OVERMEIRE

De Franstalige kiezer doorgelicht

Het Franstalige kiespubliek in Brussel en Wallonië werd onder de loep genomen door Université libre de Bruxelles (ULB) en Ipsos. Onlangs analyseerde Le Soir zijn bevindingen om zo tot een profiel te komen van de kiezers van elke partij in Franstalig België. De clichés over de jeugdige Ecolo-stemmer en de werkloze PS’er werden wederom bevestigd.

De verkiezingen komen eraan, al is daar in de Vlaamse pers maar weinig van te merken. Opgewarmde kost over Bart De Pauw en de Kerk domineert op enkele maanden voor de stembusslag nog steeds het nieuws. In Franstalig België daarentegen publiceerde de krant Le Soir een analyse van het electoraat van elke Franstalige politieke partij, behalve het rechtse Chez Nous, dat naar oude gewoonte uit alle beschouwingen, peilingen en analyses geweerd wordt.

Leeftijd en opleidingsniveau

Een diploma hoger onderwijs en levenservaring blijken de beste medicijnen tegen marxistische idealen. Zowel PS als PTB doen het slecht bij hogeropgeleiden en 65-plussers. De communisten probeerden wel met vurige pleidooien voor een verlaging van de pensioenleeftijd en een verhoging van het minimumpensioen gepensioneerde kiesgerechtigden te paaien, maar zonder succes.

Franstalige hoogopgeleiden wat rechtser. Zo heeft de overgrote meerderheid van de MR-kiezers een diploma hoger onderwijs. Bij de studentenpopulatie zelf vinden de liberalen weinig bijval. Ook de socialisten doen het niet goed aan de universiteiten, maar dan om een andere reden. Geen enkele partij telt meer kiezers die een diploma secundair onderwijs als hoogst behaalde diploma hebben dan de PS. De stem van de gepensioneerden: Les Engagés en DéFI

Net als bij de Vlaamse zusterpartij cd&v is het electoraat van Les Engagés al wat rijper. Waar cd&v-voorzitter Sammy Mahdi een heuse dragshow in de strijd wierp om een jonger kiespubliek aan te boren, houdt Les Engagés het bij een verjonging van hun kandidatenlijst voor de regionale verkiezingen in Brussel. Kiezers van middelbare leeftijd hebben eerder een zwak voor MR, terwijl DéFI heel wat gepensioneerden in haar rangen telt.

Tussen stad en platteland

dennen zit die partij gebeiteld. Uit het onderzoek kwam naar voren dat, Ecolo niet te na gesproken, er geen enkel electoraat zo begaan is met het milieu als dat van Les Engagés. In Wallonië is DéFI overal weggekwijnd, maar in Brussel heeft de partij nog een solide machtsbasis in het kieskanton Sint-Joost-tenNode. Het machtsbastion van MR blijft Waals-Brabant, de provincie met het grootste aandeel zelfstandigen.

Inactieven verkiezen PS, zelfstandigen MR

Het zal geen enkele lezer verbazen dat het electoraat van de PS goeddeels bestaat uit inactieven: mensen die geen baan hebben en er ook niet naar op zoek zijn. Het door structurele werkloosheid geteisterde Henegouwen is dan ook weinig verrassend het hartland van het Waalse socialisme. Nergens in Wallonië zijn minder mensen aan het werk en nergens doet de PS het beter dan daar. Het is ook in die provincie dat PS-boegbeelden Elio Di Rupo en Paul Magnette goede sier maken.

Net als bij de Vlaamse zusterpartij cd&v is het electoraat van Les Engagés al wat rijper Eenmaal afgezwaaid aan de universiteit en aan het werk, worden Franstalige hoogopgeleiden wat rechtser

Kiezers met al wat kilometers op de teller halen hun neus ook op voor de standpunten van Ecolo. In de categorie 65-plussers zijn er nauwelijks ecologisten te bespeuren. Het is geen toeval dat de groenen de grootste voorstanders zijn van de verlaging van de stemgerechtigde leeftijd naar 16 jaar. Al in 2015 dienden zij hierover een wetsvoorstel in. Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat geen partij het beter doet bij de jongste kiezers dan Ecolo. Zowel bij studenten als bij afgestudeerden uit het hoger onderwijs is de partij van Jean-Marc Nollet en Rajae Maouane razend populair. Het electoraat van Ecolo is niet alleen jong, het is ook overwegend vrouwelijk. Eenmaal afgezwaaid aan de universiteit en aan het werk, worden

Het electoraat van de PTB is vooral te vinden in de stedelijke arbeidersmilieus van Namen, Henegouwen en Luik, waar de geur van de industriële teloorgang nog in de lucht hangt. Ook in Brussel kan de PTB op heel wat kiesintenties rekenen. Als we de laatste ‘Grote Peiling’ mogen geloven, kunnen de communisten zelfs de grootste worden in dat gewest. Communisten hebben het historisch altijd goed gedaan op plaatsen die grossieren in miserie en ellende, maar of ze de verwachtingen in Brussel kunnen waarmaken, valt af te wachten.

Uit onderzoek komt duidelijk naar voren dat geen partij het beter doet bij de jongste kiezers dan Ecolo

Ook Ecolo doet het beter in de steden dan op het platteland. De partij die het wel goed doet op het platteland, is Les Engagés. In de Ar-

Het electoraat van de PTB is wel aan het werk, vooral als arbeider. Langdurig zieken en werklozen zijn ook in de rangen van Les Engagés niet zo talrijk. Die partij ligt evenmin goed in de markt bij zelfstandigen, arbeiders, studenten en vrouwen. Les Engagés scoren beter in minder verpauperde provincies zoals Luxemburg en Namen. De meeste zelfstandigen zien hun stem graag naar MR gaan, die ook bij managers en gewone werknemers behoorlijk goed scoort. Tekenend in dat verband was de overstap van Youssef Handichi van PTB naar MR. De voormalige communist zag naar verluidt het licht nadat hij een eigen bedrijfje had opgericht.

Paul Magnette en Georges-Louis Bouchez tijdens de loting van de lijstnummers op 5 april

©

“De linkse partijen verwijten ons steeds dat we voor excellent en dus elitair onderwijs zijn”

Nadat hij midden maart ter gelegenheid van pyjamadag al een Leuvense klas was binnengestapt in zijn onderbroek, geeft Ben Weyts, als viceminister-president bevoegd voor Onderwijs, Sport, Dierenwelzijn en de Vlaamse Rand, zich deze week opnieuw bloot in een interview met ’t Pallieterke. Een gesprek over de (on)zin van een kortere zomervakantie, de al dan niet vermeende aanwezigheid van het ‘wokevirus’ in het onderwijs en de door Vlaanderen gefincierde Franstalige scholen in de faciliteitengemeenten. “In TweeAkren is er geen enkele Vlaming die het in zijn hoofd haalt om Nederlandstalig onderwijs voor zijn kinderen te eisen.”

“Sepp, dicht!” Ben Weyts moet zijn overenthousiaste Duitse herder herhaaldelijk tot de orde roepen tijdens een wandelinterview met ’t Pallieterke in het Hallerbos. Als een volleerde gids vertelt Weyts, tussen de interviewvragen door, over de eerste boshyacinten die er in bloei staan.

Jaarlijks trekken midden april heel wat toeristen en natuurliefhebbers naar het Hallerbos om het betoverende paars-witte bloementapijt - volgens Weyts sportief gezien de mooiste kleurencombinatiete bewonderen. Om te vermijden dat de bezoekers in de verleiding komen om door de bloemenvelden te wandelen en daardoor de boshyacinten te vertrappelen, zijn ze afgeschermd met een draad. In het deel van het bos dat op Waals grondgebied ligt, is dat niet het geval. “In Vlaanderen moet het juist zijn”, lacht Weyts.

Het Hallerbos is het op één na zuidelijkste bos van Vlaanderen, is bijna 700 hectare groot en bestaat uit vier valleien, waardoor de wandelpaden steeds op en neer gaan. Het ouderlijke huis van Weyts bevindt zich op een steenworp van het bos. Vandaag komt hij er nog steeds regelmatig lopen. Het hoeft dus niet te verbazen dat hij er als viceminister-president en bevoegd voor de Vlaamse Rand steeds voor heeft geijverd om het bos uit te breiden. “Via het Agentschap Natuur en Bos hebben we extra gronden aangekocht en daarop bomen aangeplant”, vertelt Weyts. “Qua oppervlakte is het Hallerbos sinds de 16de eeuw vrij stabiel gebleven, ook al is tijdens de Eerste We-

reldoorlog een groot deel weggekapt door de Duitsers om hout te hebben voor hun loopgraven.”

Is de uitbreiding van het Hallerbos een van de verwezenlijkingen waar u als minister van Vlaamse Rand het trotst op bent?

“We zijn in ieder geval afgestapt van onze defensieve ambitie. Die bestond erin om het groene karakter van de Vlaamse Rand te behouden, maar nu willen we dat net versterken. Ik had aanvankelijk de ambitie uitgesproken om 100.000 extra bomen te planten in de Vlaamse Rand, maar die hebben we bijgesteld naar 200.000 tegen eind dit jaar. We zullen die doelstelling ook halen. Het is leuk om op dat vlak een assertieve politiek te voeren.”

Op het vlak van onderwijs, daarentegen, lijkt het alsof u steeds in het defensief wordt gedwongen. Zo stelt Vooruit voor om de zomervakantie in te korten tot zes weken en de herfsten krokusvakantie elk met een week te verlengen. Op die manier willen de socialisten het leerverlies minimaliseren. Een goed idee?

“Daar wil ik zeker over debatteren, maar ik heb nog geen wetenschappelijk bewijs gezien. Het is onmiskenbaar zo dat er leerverlies optreedt tijdens onze lange zomervakantie, maar de vraag is wanneer dat precies begint. Als dat al na twee weken is, heeft het geen zin om de vakantie in te korten van negen naar zeven weken.”

“Anderen argumenteren dat ze het leerverlies willen beperken bij leerlingen die in de vakantieperiodes door hun ouders worden ontkoppeld van het Nederlands. Een inkorting van de zomervakantie is in dat geval een vorm van symptoombestrijding. Je lost niks op door de vakantie wat in te korten. Je moet optreden tegen ouders die hun kinderen toekomst- en onderwijskansen ontnemen door hen te ontkoppelen van de onderwijstaal.”

Op welke manier wil u dat doen?

“We moeten scholen de mogelijkheid geven om aan het OCMW te melden dat ouders hun verantwoordelijkheid ontlopen. Als dat het geval is omdat ze geen Nederlands kennen, moeten ze worden ondersteund door het OCMW. Als er sprake is van onwil, moet je als samenleving een signaal geven door hen financiële voordelen, zoals de schooltoeslag, te ontzeggen.”

Wil u ook aan het Groeipakket raken?

“De schooltoeslag maakt inderdaad deel uit van het Groeipakket (het vroegere ‘kindergeld’, red.). Voor mij is alles bespreekbaar, als we als samenleving maar een signaal geven. Ik doe er alles aan om ervoor te zorgen dat kinderen niet met een taalachterstand aan het eerste leerjaar beginnen. Onze scholen doen tussen half negen in de ochtend en half vier in de namiddag hun stinkende best.”

Een inkorting van de zomervakantie is een vorm van symptoombestrijding

“Maar als kinderen na de schooldag van het Nederlands worden ontkoppeld, zijn al die inspanningen voor niks. Het Nederlands is dé toekomsttaal. Hoe meertaliger Vlaanderen wordt, hoe Nederlandstaliger ons onderwijs moet zijn en hoe meer we ervoor moeten zorgen dat kinderen ook na half vier in aanraking komen met het Nederlands.”

Moeten ook ouders met hun kinderen in het Nederlands communiceren?

“Het enige wat ik vraag, is dat kinderen ook na half vier in contact komen met Nederlandstalige media en het Nederlandstalige verenigingsleven. Dat is niet moeilijker dan je kinderen naar Ketnet laten kijken. Voor een klein taalgebied is ons aanbod van kinderprogramma’s uitstekend. Zowel Studio 100 als Ketnet dragen op dat vlak absoluut hun steentje bij. Waarvoor dank.”

Bent u van mening dat ook pakweg leerkrachten geschiedenis leerlingen die taal- of schrijffouten maken op toetsen moeten bestraffen?

“Tuurlijk. Dat is de logica die we nadrukkelijker aan bod willen zien komen in de lerarenopleiding. Ik ben een engagement in die zin aangegaan met de hogeronderwijsinstellingen die lerarenopleidingen aanbieden. Zij moeten focussen op Nederlands, wiskunde en vakdidactiek. Elke leerkracht is ook een leerkracht Nederlands. Leerkrachten mogen nóóit het signaal geven dat een dt-fout niet uitmaakt. Het Nederlands is het kader waarbinnen alle andere kennis wordt verworven. Als dat kader niet op punt staat, loopt het geheid fout met de verwerving van alle andere kennis.”

Waarom is N-VA zo sterk gekant tegen het idee van islamscholen?

“Als gemeenschapspartij staan wij voor minder segregatie en meer gemeenschapsvorming. Als eenieder een apart onderwijssysteem organiseert, bereik je net het tegenovergestelde.”

Er bestaat toch zoiets als ‘vrijheid van onderwijs’?

“Decretaal hebben we inderdaad amper instrumenten om islamscholen tegen te gaan. Maar ik heb er wel voor gezorgd dat de lat hoger ligt op het vlak van onderwijskwaliteit en respect voor onze waarden en normen. We controleren tijdens het erkenningsproces of aan die voorwaarden voldaan is en vragen ook adviezen aan Staatsveiligheid. Er was deze legislatuur bijvoorbeeld een Limburgs initiatief dat

VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS (N-VA)

Hoe kijkt u naar het schooluniform?

Bevordert dat volgens u de sociale gelijkheid op school, omdat alle kinderen dezelfde kleren dragen?

“Jongeren zullen áltijd manieren zoeken om zich te onderscheiden van anderen. Als dat niet met kleren kan, zal dat met horloges en sierraden zijn. Dat zal je nooit kunnen vermijden.”

Gelooft u in het disciplinerende effect van een uniform?

“Heel wat leerlingen en hun ouders zijn erg tevreden over scholen die met uniformen of kleurcodes werken, maar dat is een zelfselectie-effect. Dat is het mooie aan de vrijheid van onderwijs. Diegenen die een uniform heilzaam vinden, kunnen kiezen voor scholen die het verplichten. Maar van een algemene verplichting ben ik geen voorstander. Daarmee zou je alleen maar weerstand oproepen.”

Moeten we afstappen van de zogenaamde ‘pretpedagogie’ en opnieuw meer focussen op ‘harde’ kennisverwerving?

zodat ze de lesgever een genderkoekje van eigen deeg kunnen geven (lacht). Zowel de linker- als de rechterzijde moeten niet overal een drama van maken en alles uitvergroten. Ja, we ondersteunen soms organisaties - gelukkig een beperkt aantal - om aanvullende ondersteuning te bieden. Maar ik ben niet van plan om elke bladzijde en elke tekening te controleren.”

Stad Gent trok recent de erkenning van KVHV-Gent in. Ook NSV-Leuven zag haar erkenning ingetrokken door het Leuvense schepencollege en de studentenkoepel LOKO. Is de vrijheid van meningsuiting in het hoger onderwijs in gevaar?

schap, maar er is geen enkele Vlaming die het in zijn hoofd haalt om daar Nederlandstalig onderwijs voor zijn kinderen te eisen.”

Is het voor Vlaanderen onmogelijk om, net zoals de Franstaligen dat doen voor Nederlandstalige scholen, te weigeren om nog Franstalige scholen te financieren?

HOE MEERTALIGER

VLAANDEREN

WORDT, HOE

NEDERLANDSTALIGER

ONS ONDERWIJS

MOET ZIJN

ik op basis daarvan heb afgeblokt. We zijn waakzamer dan ooit. Gelet op bepaalde tendensen, zoals de toegenomen polarisering, is dat broodnodig.”

Is er ook een toenemende vraag naar privéonderwijs?

“Sinds corona is die een beetje toegenomen, maar het is - gelukkig - nog steeds een marginaal verschijnsel. Het gaat vaak over projecten met een religieuze inslag, bijvoorbeeld van de joodse gemeenschap. Onderwijs draait niet alleen rond kennis, maar ook rond sociale vaardigheden. Je moet opletten dat je van je kinderen geen kasplantjes maakt die dan misschien wel heel goed zijn in wiskunde, maar beperkt zijn in de omgang met anderen.”

Ergert u zich aan de zesjescultuur in het onderwijs?

“De afgelopen decennia heeft het onderwijssysteem het verkeerde signaal uitgezonden vanuit een goedbedoelde, maar verkeerde invulling van gelijke kansen. Die zijn we gaan verwarren met gelijke uitkomsten, in die zin dat iedereen over de lat moet geraken. Als dat het uitgangspunt is, komt de lat automatisch heel laag te liggen. Dat is nefast voor de sterkste, maar ook voor de zwakste leerlingen. Als de lat hoog ligt, zullen ook de leerlingen die de lat niet halen boven zichzelf uitstijgen.”

“De linkse partijen verwijten ons steeds dat we voor excellent en dus elitair onderwijs zijn. Het is ongelofelijk frappant dat je linkse partijen ervan moet overtuigen dat bij uitstek de leerlingen die het thuis moeilijker hebben, gebaat zijn bij excellent onderwijs. Kansrijke kinderen gaan wel naar de bibliotheek of museums en komen wel in contact met ons verenigingsleven. Voor kansarme kinderen is de school de enige plaats waar ze worden geprikkeld en uitgedaagd.”

Het onderwijs moet dus vooral elitevormend zijn?

“De nadruk op veeleisend onderwijs vind ik juist heel sociaal. De opdracht van scholen bestaat erin om kinderen de kennis bij te brengen waarmee ze kunnen opklimmen op de sociale ladder. Daar is niks elitairs aan.”

“Natuurlijk. Voor mij is dat een absolute prioriteit. Kennisverwerving is niet de vijand van het welbevinden van leerlingen. Die tegenstelling heeft ons onderwijs de afgelopen twintig jaar parten gespeeld en moeten we dringend opheffen. De toestand in ons onderwijs is ernstig, maar hoopvol, omdat we erin geslaagd zijn de neuzen enigszins in dezelfde richting te krijgen, zowel wat de erkenning van het probleem als de oplossingen betreft. We moeten opnieuw focussen op de essentie, zijnde excellentie, ambitie, het Nederlands en wiskunde, en stoppen met de nieuwlichterij. Dat lijkt misschien gezond verstand, maar de afgelopen twintig jaar was dat soms ver zoek.”

Kennisverwerving is niet de vijand van het welbevinden van leerlingen

“Ik heb een kenniscentrum ‘Leerpunt’ opgericht dat schetst welke didactische methoden werken en hun deugdelijkheid hebben bewezen, en welke vooral niet werken, zoals al springend leren en het vervangen van punten door smileys of duimpjes. Het is onrechtvaardig om een leerling die 95 procent scoort dezelfde smiley te geven als een leerling die 75 procent scoort. Waarom zou je dan nog een extra inspanning leveren? Toch blijven verschillende scholen volharden in de boosheid, luid aangemoedigd door de linkse, ‘weldenkende’ media.”

Volgens Vlaams Belang dringt het wokevirus almaar dieper door in het onderwijs. De partij verwijt u onder meer dat u de genderkoek heeft geïntroduceerd in het onderwijs via subsidies aan çavaria en dat u onvoldoende doet om de vrijheid van meningsuiting aan de hogeronderwijsinstellingen te vrijwaren. Is die kritiek terecht?

“Vlaams Belang spreekt met een dubbele tong. Het staat steeds op de barricaden als het gaat over de vrijheid van meningsuiting in het hoger onderwijs, maar wil wel de jacht openen op linkse leerkrachten. Het is een illusie te denken dat een leerkracht volledig waardevrij of neutraal les zal geven. Ook jij en ik zouden ons ongetwijfeld bezondigen aan een persoonlijk accent. Is dat fout? Nee! Maar je moet kinderen wel uitdagen met verschillende zienswijzen, zodat ze een kritische geest ontwikkelen.”

Bent u inhoudelijk een koele minnaar van de genderkoek?

“Natúúrlijk. Maar je kan toch niet elke vereniging en elke leerkracht op voorhand screenen door als een soort gedachtepolitie op te treden? Leerlingen moeten die genderkoek niet zomaar tot zich nemen. Ze moeten leren om daar kritisch mee om te gaan,

“Dat is een zwaktebod. Hogeronderwijsinstellingen moeten vrijhavens van het vrije woord zijn. Studenten moeten vrijuit kunnen debatteren en alles in vraag stellen. Laat dat dan ook toe voor het volledige politieke spectrum. Nu wekken de instellingen op zijn minst de indruk dat ze heel tolerant zijn voor de linkerzijde van het politieke spectrum, maar héél intolerant voor de andere zijde. Daarmee geven ze eigenlijk toe dat ze het met argumenten niet kunnen halen. Censuur is trouwens nooit het juiste antwoord, er moet altijd dialoog zijn. Zelfs de stomste en meest abjecte meningen moeten aan onze hogescholen en universiteiten kunnen worden verkondigd.”

De rector van UGent, Rik Van de Walle, verwijt de Vlaamse regering dat ze haar decretale verplichtingen ten aanzien van de universiteiten niet nakomt. Zo werd de indexering van de onderwijsenveloppe slechts voor 80 procent toegepast, werden de zogenaamde ‘kliks’ niet allemaal doorgevoerd en werden bepaalde groeipaden niet of onvolledig uitbetaald. Heeft Van de Walle een punt?

“Rik Van de Walle vertelt slechts een deel van het verhaal. Ja, we hebben in deze regeerperiode twee kliks overgeslagen, maar we hebben tegelijkertijd extra middelen vrijgemaakt. Wat Van de Walle ‘vergeet’ te vertellen, is dat de instellingen netto 200 miljoen euro extra hebben gekregen. Hij maakt slechts een deel van de rekening: dat is laffe wiskunde. Maar dat neemt niet weg dat ik het ermee eens ben dat we de parameters voor de financiering van het hoger onderwijs moeten herbekijken.”

In de zes faciliteitengemeenten rond Brussel bevinden zich verschillende Franstalige scholen die gefinancierd worden door Vlaanderen, maar toch het leerprogramma van het Franstalige onderwijs volgen. In 2020 liet u in ’t Pallieterke optekenen dat u die scholen onder de loep zou nemen. Heeft uw onderzoek iets opgeleverd?

“Ik ben daar over de grenzen van het decretaal en wettelijk mogelijke gegaan. Aanvankelijk wilden we de inspectie zelf uitvoeren, maar daar zijn we op de rechterlijke macht gebotst. Die heeft geoordeeld dat het Franstalige onderwijs geïnspecteerd moet worden door de inspectiediensten en volgens de minimumdoelen van de Franse Gemeenschap, niet die van Vlaanderen. De scholen zijn wel het engagement aangegaan om de kwaliteit van het Nederlands dat er wordt gedoceerd, op te krikken. Ze zijn zich ervan bewust dat Franstalige scholen in een Vlaamse gemeente meer aandacht moeten hebben voor het Nederlands.”

Vlaams Belang spreekt met een dubbele tong

“De federale wetgeving kan enkel worden gewijzigd met een bijzondere meerderheid. Het bestaan ervan is een historische blunder die haaks staat op elke notie van integratie. Zelfs aan Franstalige zijde zou men vandaag die keuze misschien niet meer maken, als we van een wit blad zouden kunnen vertrekken. In Twee-Akren, een dorp in Henegouwen, woont vandaag een grote Vlaamse gemeen-

“Dat is niet onmogelijk, maar de kroniek van een aangekondigde nederlaag. Je weet op voorhand dat je onmiddellijk zal worden teruggefloten door een rechtbank. Welk punt heb je dan gescoord? We zouden onszelf alleen maar op kosten jagen. Ik doe het maximale binnen en zelfs een beetje over de grenzen van het wettelijk mogelijke, maar om iets fundamenteels te veranderen, zouden we de bijzondere wet moeten wijzigen. Ik geloof echt dat Franstaligen die vandaag een andere invulling zouden geven. Ook zij worden nu, in tegenstellig tot vroeger, geconfronteerd met een Vlaamse of buitenlandse inwijking.”

Krijgen leerkrachten nog voldoende respect? Vroeger behoorden ze tot het kransje dorpsnotabelen, terwijl leerlingen en ouders vandaag hun autoriteit almaar vaker in twijfel trekken.

“De vraag stellen is ze beantwoorden. Ik wil daar verandering in brengen, maar hoe doe je zoiets? Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Toch hebben we enkele concrete maatregelen genomen om het tij te keren.”

“Ten eerste moet de lat in de lerarenopleiding hoger liggen. Er mag ook gerust een drempel zijn voor de toegang tot de opleiding. Voor de klas staan vergt specifieke vaardigheden, overtuiging en inzet. Niet elke hond met een hoedje op kan lesgeven. Daarom hebben we de poort vernauwd. Men heeft mij zot verklaard, maar voor het eerst in jaren is het aantal inschrijvingen in de lerarenopleidingen opnieuw toegenomen. Dat is een goede evolutie.”

“Ten tweede hebben we het vermoeden van deskundigheid ingevoerd. Wanneer de klassenraad een eindoordeel velt, stellen ouders dat dikwijls in vraag. Daarvoor bestaan interne beroepsprocedures en desnoods zelfs een externe procedure bij de Raad van State. Vroeger moesten leerkrachten dan altijd uitgebreid bewijzen dat hun oordeel terecht was. Met het vermoeden van deskundigheid gaan we ervan uit dat leerkrachten altijd het juiste oordeel vellen. Wanneer ouders het niet eens zijn met dat oordeel, is het aan hen om te bewijzen dat de leerkracht fout heeft geoordeeld. We hebben de bewijslast dus omgedraaid. Als ouders toch nog naar de Raad van State zouden stappen, draagt Vlaanderen bovendien de juridische kosten van de leerkracht, tot een maximumbedrag van 10.000 euro. We staan in woord en daad aan de zijde van onze leerkrachten.”

ANTON SCHELFAUT

“Meer dan 30 jaar zijn wij lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds ... de ruggengraat van de Vlaamse beweging ... jong, dynamisch en zeer aanspreekbaar ... een evidente keuze.”

Bart Fierens, voorzitter ANZ

VERENIGDE STATEN

Big Brother is watching YouTube

Hoewel de ‘lawfare’ van de Democraten en Biden voornamelijk gericht is tegen Trump, zoals de vorige artikels over het reilen en zeilen binnen de VS aangaven, zijn de gewone burgers niet buiten gevaar. Niet alleen conservatieve commentatoren, maar meer en meer mensen uit een steeds breder segment van de bevolking merken dit op: “Als ze dit kunnen doen tegen een oud-president, kunnen ze de macht en invloed van het staatsapparaat tegen gelijk welke als tegenstander bestempelde burger richten.”

Dat dat niet zomaar een ongegronde gedachte is, wordt steeds duidelijker. Niet alleen bezorgde burgers luiden de alarmbel, maar verschillende politici nemen binnen hun bevoegdheden de nodige stappen om dergelijke aanvallen op de vrijheid van meningsuiting te beschermen. Vorig jaar al beval een rechtbank in Louisiana dat federale agentschappen geen contact mogen hebben met bedrijven zoals Facebook, YouTube en X voor ‘content moderation’, wat later in een hof van beroep werd bevestigd. Dit was een zaak die werd gebracht door de procureurs-generaal van twee staten, samen met een conservatieve website-eigenaar en 4 andere burgers die zich tegen het covidbeleid van de overheid hadden uitgesproken.

Zelfs mensen zonder Google-account waren niet veilig, aangezien de FBI aan YouTube gevraagd had hun IP-adres vrij te geven

“Het is waar dat overheidsfunctionarissen een belang hebben om te gaan met socialemediabedrijven, waaronder over zaken zoals misinformatie en onrechtmatige tussenkomst in verkiezingen. Maar het is de overheid niet toegestaan om deze belangen te bevorderen in zo’n mate dat de overheid betrokken raakt in het onderdrukken van standpunten,” oordeelde het hof.

YouTube-kijkers opgespoord

Deze maand raakt bekend dat de FBI de identiteit had opgevraagd van YouTube-kijkers die tussen een bepaalde periode een aantal video’s hadden bekeken. Hun doelwit was iemand die verdacht was van het witwassen van geld. Tijdens een undercoveroperatie hadden agenten hun doelwit de links naar die video’s opgestuurd, om zo te trachten diens identiteit te weten te komen. Het vangnet van de FBI was te breed, en meer dan 30.000 mensen hadden de betrokken video’s bekeken in die periode. Zelfs mensen zonder

Google-account waren niet veilig, aangezien de FBI aan YouTube gevraagd had hun IPadres vrij te geven.

In het huidige klimaat zijn dergelijke brede zoekopdrachten verdacht. Men wijst erop dat die in strijd zijn met het 1ste en 4de amendement, en mensen treffen die niets illegaals hadden gedaan. John Davisson, advocaat bij het Electronic Privacy Information Center, vertelde in een interview met Forbes dat “wat we online bekijken uiterst gevoelige informatie over ons bekend kan maken, namelijk onze politieke standpunten, onze passies, onze religieuze overtuiging, en heel wat meer. Het is redelijk te verwachten dat de ordediensten geen toegang zouden krijgen tot dergelijke informatie zonder redelijke verdenking. Dit bevel (van de FBI aan YouTube, red.) keert die verwachting ondersteboven.” Ingewikkeld web

Eerder in 2023 raakte een rapport bekend, dat een jaar daarvoor was opgesteld door een groep experts, dankzij Avril Haines, de directeur van de nationale inlichtingendiensten. Het rapport beschrijft een ingewikkeld web tussen commerciële gegevensmakelaars en leden van Amerikaanse inlichtingendiensten. Enorme hoeveelheden private en gevoelige informatie, waarvan het Congres en het Hooggerechtshof heel duidelijk hadden gemaakt dat de overheid die niet zomaar mag bezitten, werden verzameld en geklasseerd.

Zo erg als in Brazilië is het (nog) niet, waar rechter Alexandre de Moraes unilaterale bevoegdheid heeft om online tekst te laten verwijderen die hij acht in strijd te zijn met de uiterst strikte (en eenzijdige) regels van het

hooggerechtshof. Momenteel is De Moraes in een strijd verwikkeld met Elon Musk, omdat Musk op X profielen toelaat die ‘desinformatie’ en leugens zouden verspreiden. Omdat De Moraes consistent weigert aan te geven welke posts verkeerd zouden zijn, en waarom, lapte Musk de bevelen van De Moraes aan zijn laars, noemde dat beval ongrondwettelijk en riep De Moraes op om op te stappen.

Hardnekkigheid beloond

Naast een te verwachten discussie over hoe om te gaan met desinformatie in sociale media, zijn er reële zorgen in verband met een overheid die steeds ingrijpender het staatsapparaat aanwendt om politieke tegenstanders aan te pakken, te intimideren en monddood te maken.

Er zijn reële zorgen in verband met een overheid die steeds ingrijpender het staatsapparaat aanwendt om politieke tegenstanders aan te pakken

Wie kan bepalen wat ‘desinformatie’ is, controleert de in het openbare debat toegelaten informatie, en zo de inhoud en richting daarvan. De hardnekkige houding van de doorsnee-Amerikaan in verband met het eerste amendement, dat vrije meningsuiting garandeert, lijkt echter een stevige beveiliging te bieden tegen misbruik.

WIM VANRAES

VERENIGD KONINKRIJK

Conservatief migratiebeleid faalt in Verenigd Koninkrijk

De eerste maanden van dit jaar liepen niet bepaald van een leien dakje voor de Britse Conservatieve eerste minister Rishi Sunak. In januari blokkeerde het House of Lords een nieuwe migratiewet van de regering. Enkele weken later verklaarde een parlementaire commissie, samengesteld uit Conservatieven en Labour-parlementsleden, een uitzettingsproject (‘Rwanda’) “in strijd met de mensenrechten”. Begin maart onthulde een minister dat niet langer alle relevante migratiedata bekendgemaakt worden.

Dat laatste feit was voor Robert Bates, directeur van de denktank Centre for Migration Control, een bewijs dat de Britse regering de bevolking al jaren voorliegt betreffende migratie (geciteerd in The European Conservative). Het is in die context dat recordcijfers over migratie hard binnenkomen. Op 4 maart strandden meer dan 400 illegalen op de Engelse kusten, een absoluut dagrecord voor het jaar 2024. Steeds meer Britten twijfelen of Sunak zijn belofte om illegale migratie te beperken, nog kan nakomen. Nog meer migratie dan in 2023

Sinds hij in de herfst van 2022 eerste minister werd, zijn meer dan 40.000 illegalen Groot-Brittannië binnengekomen, aldus de Britse krant The Telegraph. Wat Yvette Cooper, staatssecretaris binnen het Labour-‘schaduwkabinet’, deed uitroepen: “Het gaat hier om een eerste minister die het Britse volk beloofde dat hij de boten met illegalen ging stoppen.” Ze voegde er scherp aan toe: “Onafhankelijke rapporten tonen

aan dat onder de leiding van Rishi Sunak de veiligheid van onze grenzen een klucht is geworden, dat miljarden ponden werden betaald aan hotels om asielzoekers op te vangen en dat de minister van Binnenlandse Zaken nu toegeeft dat men het spoor van duizenden asielzoekers kwijt is.”

In de maand december had de minister van Binnenlandse Zaken inderdaad toegegeven dat hij en zijn diensten er niet in geslaagd waren 17.000 asielzoekers terug te vinden, die zich ergens in het land zouden moeten bevinden. Een nieuwe blamage voor dat Conservatieve kabinet, dat al te kampen had met tegenvallende peilingen.

Sommigen Engelsen vragen zich hardop af waarom ze voor Brexit hebben gekozen, als de onderliggende stemreden - ‘Neem terug controle over je eigen land’ - door een Conservatieve regering onderuit wordt gehaald. Een eerste Conservatief parlementslid is intussen vertrokken, naar de rechtse Reform Party.

FRANKRIJK

Franse journalist ontslagen wegens gesprek met Bardella

Woensdag 13 maart sloeg het nieuws in als een bom bij staatszender Radio France: een journalist werd op staande voet ontslagen omdat hij zou hebben meegewerkt aan een boek van RN-voorzitter Jordan Bardella. De krant Le Monde onthulde dat het om actualiteitsjournalist Jean-François Achilli ging. Werkgever France Info handelde meteen gezien ‘de zwaarwichtigheid van de toestand’.

De beschuldigde journalist werd intussen uitgehoord, maar hij ontkent de beschuldigingen en meent dat er enkel werd gepolst naar een samenwerking, maar dat hij elk voorstel daaromtrent had afgewezen. Europees Parlementslid en RN-baas Jordan Bardella ontkent eveneens en stelt dat “enkel zijn (Bardella’s, red.) entourage” werd gevraagd het boek te herlezen en van commentaar te

Ontzetting

Jordan Bardella is ontzet over de behandeling van de journalist.

“Ik verneem dat Radio France een van zijn journalisten ontslaat omwille van een vermeend gesprek in verband met een boek dat nog moet verschijnen”, kan men lezen in een X-bericht van de voorzitter van RN. “De methodes die de openbare omroep hier gebruikt, zijn als van de ergste regimes en doen afbreuk aan de democratie.” Maar voor links blijft zelfs een gesprek met ‘uiterst rechts’ een barrière te ver. “Dit lijkt allemaal sterk op erosie van de dijken tegen uiterst rechts”, schrijft bijvoorbeeld de krant Libération. Linkse media zoeken zich intussen te pletter bij welke uitgever het boek van Bardella zou verschijnen. Het Franse weekblad L’Obs wist te melden dat het boek zou kunnen verschijnen bij de uitgever van Eric Zemmour, Editions Mazarine, eigendom van de ultraconservatieve Vincent Bolloré. Jordan Bardella ontkende ook al dat bericht. Intussen krijgt het boek door al die heisa extra publiciteit, zodat het boek nog voor het verschijnen nu al mag rekenen op mooie verkoopscijfers.

Jordan Bardella

© PHOTONEWS

De 75ste verjaardag van de NAVO kan niet los gezien worden van enkele harde noten die gekraakt moeten worden. Het ‘spookbeeld’ van Donald Trump als volgende president wordt steeds reëler, wat vragen oproept rond de oorlog in Oekraïne. En toch is het water misschien niet zo diep als op het eerste gezicht aangenomen wordt. DIPLOMATIEKE

Kan de NAVO de oorlog in Oekraïne beëindigen?

Carl Schmitt

Vaak is een verjaardag een geschikt moment voor een terugblik. In het geval van de NAVO is het vooral een moment van reflectie rond existentiële vragen. Want als nu wel duidelijk is geworden hoe verkeerd de uitspraak was van de Franse president Macron over de NAVO die “hersendood” was (letterlijk, in november precies vijf jaar geleden tijdens een interview met The Economist), is niet duidelijk welke vorm de reanimatie sinds de oorlog in Oekraïne moet (en kan) aannemen. Dat conflict was zonder meer een ‘game changer’, maar een aantal - laat het ons voorzichtig ‘uitdagingen’ noemen - zaten al in het systeem. We benoemen er slechts twee: Europese onderinvesteringen in defensie en - mede hierdoor - een Amerikaanse ergernis rond de hierdoor gecreëerde scheefgetrokken verhouding, al dan niet grofgebekt verwoord ‘à la Trump’.

Psychologisch effect

De bewogen jaren waarin we de val van de Berlijnse muur en de implosie van de Sovjet-Unie mochten beleven, hadden het einde van de NAVO kunnen betekenen. Quod non. De originele ‘raison d’être’ viel plots weg, maar het clubje wist zich heruit te vinden. ‘Uitbreiding van de NAVO: op weg naar een alternatieve collectieve veiligheidsorganisatie’, luidde de titel van een paper die een ijverige student ruim een kwarteeuw geleden aan de rechtenfaculteit van de KU Leuven schreef. En precies vandaag zien we hoe belangrijk die uitbreiding geweest is. Zijn er (verbale) Amerikaanse beloftes gedaan aan Moskou om de NAVO niet in oostelijke richting uit te breiden? Dat is een beladen discussie op zich. Maar is die in wezen niet ondergeschikt aan de uitdrukkelijke wens van verschillende landen, bevrijd van het Sovjetjuk, om zich via de NAVO en EU in het Westen te verankeren? De voormalige secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer erkende enkele jaren geleden dat we de psychologische impact van die uitbreiding op Rusland onderschat hebben. Tegelijkertijd voegde hij eraan toe dat we ook de betekenis van diezelfde uitbrei-

DUITSLAND

ding voor landen als Polen of de Baltische staten verkeerd gelezen hebben. Precies omwille van dat verleden onder het juk van wat Ronald Reagan ‘the evil empire’ noemde, scharen ze zich zo gedreven achter Oekraïne. En ook qua militaire besteding - de fameuze 2 procentnorm - geven ze het voorbeeld; anders dan dit Belgenland dat aan de staart bengelt, zowel inzake defensie-uitgaven als het aandeel van de investeringen in dat karig bedrag. Alleen al dat financiële plaatje, even terzijde vermeld, toont aan hoe onwaarschijnlijk dat idee van een gemeenschappelijke Europese defensie wel is. Een politieke wil om niet alleen meer te investeren in defensie, maar dat ook te koppelen aan de voordelen van (Europese) schaalvergroting, zou de verhoudingen binnen de alliantie herdefiniëren. Alleen is het blijkbaar makkelijker de utopie te omarmen dan vijf minuten politieke moed aan de dag te leggen.

Trump-retoriek

Trump en Oekraïne zijn dus twee van die ‘uitdagingen’ voor de NAVO. De kritiek van de 45ste - en mogelijk 47ste president - van de VS is niet nieuw. Ook tijdens zijn eerste ambtstermijn wees hij de Europese landen op hun verantwoordelijkheid. Het bleef echter bij dreigen, wat volgens optimisten ook het geval zal zijn als hij later dit jaar opnieuw zijn intrek in het Witte Huis zal nemen. Zijn optimisten echter geen slecht geïnformeerde realisten? Binnen de cenakels van de NAVO voelt men de bui al hangen. Niet toevallig komt secretaris-generaal Jens Stoltenberg met het idee op de proppen 100 miljard dollar structurele hulp voor Oekraïne vrij te maken. Op die manier worden die toegezegde middelen alvast aan de discretionaire macht van de volgende Amerikaanse president onttrokken. Ook gaan er stemmen op om de NAVO in te zetten aan het hoofd van de Ukraine Defense Contact Group, een coalitie van 50 landen die de steun aan het onfortuinlijke Oekraïne coördineert. Vandaag zitten de Amerikanen aan de stuurknuppel.

Duitse overheid reikte honderdduizenden reispassen uit

Ze vragen asiel aan in Duitsland, maar reizen daarna, alsof er niets aan de hand is, de wereld rond en zelfs terug naar het eigen herkomstland. De Duitse overheden reikten in de voorbije jaren, zoals blijkt uit cijfers die de Duitse Bondsregering verstrekte, meer dan 770.000 documenten uit aan vreemdelingen met een asielachtergrond.

De cijfers stijgen bovendien exponentieel sinds 2015. In het jaar van ‘Wir schaffen das’, 2015, werden 5.578 reispassen aan asielzoekers verstrekt. In 2022 waren het er al 260.000. In het voorbije jaar daalde het aantal lichtjes tot 216.000. Tussen 2015 en 2023 steeg het aantal uitgereikte reisdocumenten met meer dan 3.700 procent. De meeste reisdocumenten werden verstrekt aan Syriërs (360.000), Irakezen (105.000), Afghanen (68.000), Eritreeërs (50.000) en Iraniërs (41.000). Geen asiel nodig

Maar misschien de meest pertinente vraag die door de Everse hoofdzetel van de NAVO gonst, is hoe de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Paradoxaal genoeg staan NAVO en Donald Trump op dit punt misschien dichter bij elkaar dan men op het eerste gezicht zou durven denken. U herinnert zich nog de uitspraak van Trump, overtuigd van zijn eigen diplomatieke vaardigheden, dat hij in een handomdraai een einde kan maken aan het conflict. Dat zal enkel mogelijk zijn via demarcatielijnen en territoriale concessies van Kiev, tot spijt van wie het benijdt. En waarom dat niet koppelen aan NAVO-lidmaatschap, zij het dat de beschermende paraplu beperkt blijft tot de niet-betwiste gebieden? De oorlogstoestand als argument gebruiken om het lidmaatschap uit te stellen, is net een reden voor Moskou om het conflict te rekken. Misschien is die strategie moeilijk te verzoenen met een letterlijke lezing van het NAVO-Verdrag, maar van Carl Schmitt leerden we dat de soeverein over de uitzondering beslist.

Zijn er Amerikaanse beloftes gedaan aan Moskou om de NAVO niet in oostelijke richting uit te breiden?

Er zijn trouwens historische precedenten. Destijds was de Bondsrepubliek Duitsland lid van de NAVO, maar West-Berlijn viel hierbuiten. Toen in 1960 de VS en Japan een veiligheidsverdrag sloten, engageerde Washington zich Japan te zullen verdedigen, behalve dan de gebieden die op dat moment door de Sovjet-Unie (en vandaag door Rusland) bezet waren. En misschien ook handig voor de oorlog in Oekraïne: men kan het fameuze artikel 5 loskoppelen - een aanval op één lidstaat wordt beschouwd als en aanval op álle lidstaten - van een eventuele agressie die van Oekraïne zou uitgaan. Net zoals West-Duitsland zich in 1955 bij NAVO-aansluiting engageerde “nooit tot geweld te zullen overgaan om de Duitse eenmaking te bewerkstelligen of de (toen) feitelijke grenzen te zullen wijzigen”. Enkel onder die voorwaarde kon het NAVO-bescherming genieten. GDD

ZWEDEN

Zweeds model blijft zware schaduwen werpen

Herinnert u zich de laatste decennia van de vorige eeuw? Het Zweeds model werd in die jaren gepromoot als het nieuwe (multi)culturele rolmodel voor West-Europa. De Zweedse sociaaldemocraten zetten de deuren massaal open, en tienduizenden Somaliërs, Afghanen en Irakezen konden het land in. De integratie zou leiden tot een nieuwe samenleving. Na zwaar multicultureel bendegeweld en het ontstaan van verschillende no-gozones in Zweden, namen de Zweden een bocht en maakten ze zelf komaf met die opgelegde waanzin. Zweden likt zijn wonden.

Voor AfD’er Brandner is dat de wereld op zijn kop. Het is toch “compleet onbegrijpelijk dat mensen die zogenaamd bescherming in Duitsland zoeken omwille van oorlog of catastrofes in eigen land, de dringende nood voelen om naar het eigen herkomstland op reis te gaan”. Voor AfD is het duidelijk, zegt het parlementslid: “Wie op vakantie gaat naar het herkomstland, heeft geen nood aan asiel in Duitsland.”

De Duitse Bondsregering is voorzichtig in haar antwoord op een vraag van AfD-parlementslid Stephan Brandner, want, stelt ze: “Er werd slechts één reispas per persoon gerekend. De gegevens geven daarmee niet correct het aantal uitgereikte documenten in een bepaalde tijdspanne aan.” Maar in elk geval hebben asielzoekers en erkende vluchtelingen ongeveer 630.000 reispassen.

Recent werden twee vermoedelijke leden van de terroristische organisatie IS-K (‘Islamitische Staat - provincie Khorasan’), twee Afghanen, in het Duitse Thüringen gearresteerd met plannen voor een aanslag op het Zweedse parlement. “Ze zochten op internet naar informatie over de toestand in Zweden en de plaats van de aanslag, en probeerden ook enkele keren wapens te bemachtigen”, aldus de onderzoeksrechter in Duitsland. Het zou gaan om een aanslag met zware wapens.

Niet onder controle

De boodschap van de verdachten is duidelijk: islamieten pikken het niet dat de Koran in het openbaar wordt verbrand. Niet alleen IS-K had opgeroepen tot protest, maar ook Al Qaeda, de sjiieten van Hezbollah (Hassan Nasrallah), Turkije, Irak en ook de Moslimbroederschap - dat alles in het kader van de strijd tegen islamofobie, natuurlijk. Voor de volledigheid toch even dit: de meest recente Koranverbranding in Zweden gebeurde door twee Irakese vluchtelingen die een verbod van de Koran eisten. Ze hebben blijkbaar niet begrepen dat in een normale democratie boeken niet worden verboden omdat ze een andere mening verkondigen. Twee Afghanen planden een aanslag op het Zweedse parlement om de handeling van twee Irakezen in Zweden te bestraffen. Kan u nog volgen? Intussen doet het nieuwe Zweden al het mogelijke om van het zware

bendegeweld af te geraken. Op de Franse zender Europe 1 citeerde Vincent Hervouët, de directeur van de Zweedse nationale politie, dat men minstens 10 jaar zal nodig hebben om de gewelddadige bendes, producten van de massamigratie, op te rollen. Een liberaal parlementslid excuseerde zich onlangs bij zijn staatsburgers om destijds zoveel migranten te hebben opgevangen. Wie volgt?

PIET VAN

‘Waar tafelen een hoffelijke bezigheid wordt’

Huwelijken - Recepties

Banketten - Seminaries

Fruithoflaan

15 - 2530 Boechout 03/455 07 67

“Helaas heerst ook in onze partij nog steeds de opvatting: laat de regering de macht maar behouden”

Maurits Vande Reyde (Open Vld), een van de ‘coming men’ binnen zijn partij, maar volgens het Nieuwsblad tegelijkertijd een einzelgänger. Hij behoort volgens zichzelf tot de toplaag van Vlaamse parlementsleden en wil de macht van de parlementairen vergroten. Een gesprek over politiek, subsidies, het zwijgakkoord en de manier waarop parlementsleden zélf hun macht afgeven aan de regering.

U richt zich op erg verschillende zaken in het parlement: mensen met een beperking en amateurvoetbal enerzijds, economie, begroting en kerntaken anderzijds. Hoe komt dat?

“Ik vind dat die zaken allemaal passen binnen mijn kerngedachte: de overheid moet belastinggeld spenderen aan zijn kerntaken. Op Vlaams niveau komen we onmiddellijk uit bij onderwijs en welzijn. Ik ben geen onderwijsexpert, maar ben wel erg begaan met welzijn, want ik ben schepen van Toegankelijkheid in Diest en ga regelmatig op bezoek bij mensen en bij organisaties. Ik heb zelf ook een zus die in een rolstoel zit. Ik zie nog vaak dat mensen niet de juiste zorg krijgen, terwijl ik dat net één van de kerntaken van de overheid vind. Daar moet meer geld naartoe kunnen, en dat betekent dat er aan andere zaken geen geld gegeven moet worden. En dan gaat het over de financiering van religies, de belachelijke subsidies die ik aankaart, de religielessen die ons 300 miljoen euro per jaar kosten, het Vlaams culinair centrum van 43 miljoen euro. Op dat vlak hebben we op Vlaams niveau nog enorm veel werk.”

Ik vind dat ik tot de toplaag van parlementsleden behoor

“Dat het een kerntaak is, wil niet alleen zeggen dat er meer geld naartoe moet gaan. Er zijn meer budgetten nodig, maar de systemen moeten ook anders. Mensen met een beperking zijn vaak nog veel te afhankelijk van voorzieningen en zouden veel meer zelf hun zorg moeten kunnen organiseren. Ook voor mensen die zorg aanbieden, zou er veel meer ruimte moeten zijn voor sociaal ondernemerschap.”

Ik heb uw rapport meegenomen: het Nieuwsblad geeft u een 3,5 op 5.

“Voor mij had dat een 4,5 op 5 mogen zijn. Sowieso zit ik in een moeilijke categorie voor dergelijke lijstjes, want ik ben nogal een zwart-witpoliticus. Ik strijd ergens voor en dat betekent ook dat ik ergens tégen ben en dat ook zo benoem. Daardoor krijg je automatisch meer tegenstand, ook van fracties binnen de meerderheid. Ik weet dat ik bin-

nen het parlement polariseer, ook al vind ik mezelf geen polariserend figuur. In deze lijstjes zijn het vaak eerder de pragmatische, zakelijke bruggenbouwers die hoog scoren. Maar wat mij betreft had ik een hogere score mogen krijgen.”

Rekent u zichzelf dan bij de betere parlementsleden?

“Ik vind dat ik tot de toplaag behoor. Wat doet een goed parlementslid? Volgens mij is dat ten eerste: zaken bereiken. Ik heb een hele nieuwe regeling rond toegankelijkheid kunnen bereiken en heb de budgetten voor mensen met een beperking serieus kunnen uitbreiden. Ik heb de aandacht voor de subsidieproblematiek naar een ander niveau gebracht, waardoor minister Matthias Diependaele een subsidieregister heeft opgericht. Ik heb voor meer dan 30 miljoen euro aan nutteloze subsidies afgeschaft in de kmo-portefeuille. Dat is niet allemaal enkel mijn verdienste, maar het helpt wel om als parlementslid op die nagel te blijven kloppen. Daarnaast vind ik het als parlementslid belangrijk om de tanker van het parlement ideologisch te keren. Ik wijs vaak op het overheidsdenken en het gevaar van extreemlinks in die zaken. De saga bij Van Hool is een perfect voorbeeld: onmiddellijk werd er gesuggereerd dat Vlaanderen het bedrijf zou moeten overnemen, niet enkel door PVDA overigens. Dat toont hoe hard wij geïndoctrineerd zijn door dat overheidsdenken, en die tanker probeer ik mee te keren.”

Het Vlaams Parlement wordt vaak gezien als een zakelijkere setting, waar weinig vurige of ideologische debatten gevoerd worden.

“De gemeenteraad van Vlaanderen (lacht). Er zijn een aantal parlementsleden die telkens in hun Klara-Nederlands een nota komen aflezen… Dan ben ik weg uit de plenaire, daar kan ik niet naar luisteren. Over het algemeen is dat deze legislatuur gelukkig wel een beetje veranderd. Dat heeft soms te maken met de materie die behandeld wordt, maar ook met het feit dat de Franstalig-Nederlandstalige tegenstelling er niet is. Maar ik vind het belangrijk dat er politici zijn die ook ideologische punten brengen in het Vlaams Parlement.”

“Bovendien, en dat is een eenzame strijd, vind ik dat het parlement opnieuw de macht moet grijpen. Willem-Frederik Schiltz heeft

Daar kan ik echt niet mee om. Wat heeft hij verwezenlijkt? Eerst was hij te ontgoocheld omdat hij geen minister mocht worden. Dé voorvechter van parlementaire democratie ging daar maandenlang over mokken, tegen iedereen en in het openbaar. Dan is hij jaren op retraite gegaan naar GroenLinks in Nederland, om buiten het parlement het grote woord te voeren. Dan komt hij na een aantal jaren terug en is hij gefrustreerd dat er op het vlak van politieke vernieuwing niets is gebeurd. Dat kan je toch niet begrijpen? Van zulke mensen krijg ik het echt! Hetzelfde gevoel heb ik bij Jean-Marie Dedecker. Hij is nu lijsttrekker geworden bij N-VA, maar wat heeft hij de afgelopen vijf jaar gedaan? Als je constant zegt de stem van het volk te vertegenwoordigen en zegt dat het in Brussel allemaal anders moet, maar tegelijkertijd je eigen werklust beperkt tot drie minuten spreektijd per week… Dan vraag ik me af hoe je nog in de spiegel kan kijken.”

Heeft u goede contacten met de Vlaamse oppositie?

daar ook een en ander voor gedaan, maar voor de rest is er niemand die daarvoor strijdt. Vooral N-VA hanteert dat zwijgakkoord. Als ik Peter De Roover bezig hoor in de Kamer over hoe De Croo het parlement miskent, dan denk ik toch vaak: kom eens op Vlaams niveau kijken. Laat de regering maar doen en parlementsleden moeten vooral braaf zijn en niet te veel van hun tak maken. Ik maak wél van mijn tak en dat heeft soms een beetje impact: er wordt in een editorial over geschreven of een professor benoemt dat in een televisiestudio. Dat zijn kleine dingen die mee de tanker kunnen doen keren, want daarmee heb ik misschien vijf andere parlementsleden kunnen inspireren om het anders te doen.”

Een jaar geleden kwam u in de pers omdat u dat befaamde zwijgakkoord geschonden had.

“Ik heb toen een resolutie ingediend tegen de wil van de meerderheid in. Om het kort samen te vatten: er was een scheeftrekking tussen verschillende steunmechanismen, want mensen met dezelfde beperking kregen via het ene systeem meer dan via het andere. Ik wilde dat gelijktrekken, maar na heel wat hoorzittingen en debatten bleef cd&v weigeren om die resolutie te ondertekenen.”

Van mensen als Kristof Calvo krijg ik het

“Ik heb nog maandenlang geprobeerd om een oplossing te zoeken en nadien heb ik, inderdaad tegen het zwijgakkoord in, die resolutie ingediend. De oppositie heeft me toen gesteund, de meerderheid niet. Terwijl ze het eigenlijk wel eens waren over de inhoud. Het ging over maatregelen die onderzocht en besproken waren, het was helemaal geen ‘wacko’ voorstel à la Sihame of Els Ampe.”

Daar wordt door veel politici die ermee ophouden over geklaagd.

“Ik begrijp de redenen die ze aanhalen, maar ik denk altijd: wat heb jij nu de afgelopen jaren gedaan om dat carcan te doorbreken? Als ik iets indiende tegen de meerderheid in, steunden ze mij ook niet. Ik weet dat het lastig is en ik ben dagelijks gefrustreerd over zaken die in het parlement gebeuren. Maar er zomaar mee ophouden vind ik een beetje schuldig verzuim. Strijd er dan mee voor zodat het beter wordt, want puur grondwettelijk hebben wij de macht en zijn wij het die er iets aan kunnen veranderen. Het summum vind ik Kristof Calvo. Als ik hem bezig hoor over politieke vernieuwing…

“Door mijn stijl stoot ik sommige mensen misschien af, maar met verschillende mensen heb ik wel een goed contact. Met bijvoorbeeld Jos D’Haese en Onno Vandewalle (PVDA), en Immanuel De Reuse en Chris Janssens (Vlaams Belang). Inhoudelijk en ideologisch is er een groot verschil tussen mij en PVDA of Vlaams Belang, maar persoonlijk spreek ik wel met parlementsleden van die partijen en leer ik er soms ook iets van Ervaringen die ze hebben, gesprekken die zij hebben met bepaalde groepen of mensen… Ik ben niet iemand die met bepaalde parlementsleden niet spreekt omwille van hun partijkaart. Zo zijn er wel, vooral bij Groen. Meyrem Almaci bijvoorbeeld, of Nadia Naji die tijdens een debat niet eens een hand willen geven aan een Vlaams Belanger… Dat is gewoon niet professioneel. Je hoeft niet met iedereen bevriend te zijn, maar je zou met iedereen wel een normale, professionele werkverhouding moeten kunnen hebben.”

Schaf alle kabinetten af!

Wat moet er volgens u veranderen aan het politieke systeem?

“Het parlement moet de bron van de macht zijn. De delegatiebevoegdheid aan de regering zou afgeschaft moeten worden. Als de regering een autonome beslissing zou willen nemen, zouden wij haar daar expliciet de bevoegdheden voor moeten geven. Daarnaast vind ik dat de begrotingsopstelling moet beginnen bij ons, in plaats van bij de regering. En er is één grote, praktische regel die ervoor kan zorgen dat de macht weer bij het parlement komt: schaf alle kabinetten af.”

“De kabinetten zijn de grote behoeders van de macht van de regering. Als je de kabinetten afschaft, dan verdwijnt de macht van ministers. Nu is het zo dat kabinetten een tussenschakel tussen de administratie en de regering zijn. Als je dat afschaft, kan de regering de administratie niet meer rechtstreeks aansturen en gaat het parlement automatisch meer macht krijgen, ook over die administratie. Je zou een deel van die kabinetten moeten overhevelen naar de parlementaire diensten, zodat wij meer ondersteuning krijgen voor het maken van wetten, om onderzoek uit te voeren, het Rekenhof in te schakelen,…”

Hebben partijen als Open Vld niet veel te veel te verliezen bij zo’n verregaande maatregel?

“Het is niet realistisch om te denken dat dat onmiddellijk gaat veranderen. Dat heeft op zich niet zoveel te maken met de partijen, maar eerder met de gedachtestructuren. Dat is volgens mij een evolutie die tijd nodig heeft. Een eeuw geleden was het ook ondenkbaar dat vrouwen stemrecht zouden krijgen. De ene partij is daar misschien wat vooruitstrevender in dan de andere, maar bij elke partij, ook bij de onze, heerst helaas nog altijd de opvatting: ‘Laat de regering die macht maar gewoon behouden’.”

© PHOTONEWS

Cd&v:

staatshervorming als het kan, maar geen tijd verliezen

Cd&v trekt steeds minder de Vlaamse kaart

Cd&v legt een sterke nadruk op het lokale bestuursniveau en verzet zich op die manier tegen “een Vlaanderen dat centraal bestuurd wordt”. Dat betekent dat taken die lokaal van aard zijn, ook door de lokale besturen opgenomen moeten kunnen worden.

De reden die de christendemocraten hiervoor aandragen, is het vertrouwenswaardige karakter van de lagere bestuursniveaus. Zo geeft de partij in haar partijprogramma aan dat lokale besturen, als politiek basisniveau, het grootste vertrouwen genieten bij de burger. Dat lijkt ook te kloppen, aangezien 27 procent van de volwassen inwoners van het Vlaams Gewest in het voorjaar van 2023 aangaf veel of heel veel vertrouwen te hebben in de lokale overheid. Voor het federale niveau

bedroeg dat slechts 15 procent. Om het vertrouwen in de lokale besturen nog te vergroten, pleit cd&v voor een administratie die oog heeft voor kansengroepen. Overheden moeten bovendien in hun contacten met de burger het goede voorbeeld geven inzake eenvoudig en duidelijk taalgebruik.

Een thema dat de laatste jaren op het vlak van binnenlands bestuur de gemoederen meer dan eens beroerd heeft, zijn de gemeentelijke fusies. Ook hier verkiest

cd&v een lappendeken van kleine gemeenten boven sterk gecentraliseerde bestuursorganen. De partij verzet zich tegen verplichte fusies. Vrijwillige fusies moeten dan wel weer financieel ondersteund worden met een schuldovername. Daarnaast wil cd&v de provincies behouden als rechtstreeks verkozen intermediair bestuursniveau en hamert de partij op het belang van basisdiensten die voor iedereen goed bereikbaar zijn, met een lokale aanwezigheid of een goede bereikbaarheid via het openbaar vervoer.

Vlaams DNA

Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi heeft al vaak gezegd dat het communautaire voor hem “geen fetisj” is. “Cd&v laat Vlaamsgezind DNA steeds meer los”, kopte het Nieuwsblad eind 2023 zelfs. De banden met de Franstalige zusterpartij Les Engagés worden meer en meer aangehaald, en Mahdi lijkt zich op voorhand al neer te leggen bij wat hij de “politieke realiteit” noemt. “Uiteraard blijven wij ijveren voor een overheveling van de gezondheidszorg

Open Vld: “Staatsvermindering in plaats van staatshervorming”

“Staatsvermindering in plaats van staatshervorming.” Dat is de duidelijke boodschap die Open Vld brengt in haar verkiezingsprogramma. De Vlaamse liberalen willen “overbodige structuren afschaffen” en evolueren naar een federatie van vier deelstaten. In die federatie moet het Belgische niveau knopen kunnen doorhakken wanneer de deelstaten er niet uitkomen.

De partij van Tom Ongena wil de provincies als bestuursniveau afschaffen. Hun resterende bevoegdheden worden dan overgeheveld naar ofwel het Vlaamse niveau, ofwel - zoveel mogelijk - naar het gemeentelijke niveau. Dat kan via een interne ‘Vlaamse staatshervorming’. Daarnaast moet België evolueren naar “een meer eenvoudig land met vier deelstaten”: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en Oost-België. “Het onderscheid tussen gemeenschappen en gewesten - met nog eens aparte politici, parlementen en commissies - houdt op te bestaan”, klinkt het in het partijprogramma.

Liberalen willen verplichte impactanalyse voor staatshervorming

Vooraleer er een staatshervorming gerealiseerd kan worden, wil Open Vld onderzoeken of die effectief voor efficiëntiewinst

zorgt. “Daarom stellen wij voor om een integrale impactanalyse verplicht te stellen voor elke voorgestelde staatshervorming, zodat de effecten betreffende administratieve efficiëntie en de oprichting van nieuwe entiteiten volledig worden begrepen en beoordeeld”, klinkt het in het partijprogramma.

Administratieve nachtmerrie Brussel

Ook Brussel, sinds jaar en dag een administratieve nachtmerrie, moet een heel stuk efficiënter worden. Zo wenst Open Vld het Brussels Parlement af te slanken, dat van 89 naar 50 verkozenen dient te gaan, en moet het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden gefusioneerd met de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. Het Engels moet dan weer een bijkomende administratieve taal in Brussel worden om het “internationale karakter” van de stad te benadrukken. Bijkomend moet ook de Senaat op de schop, aangezien die “te beperkt is om nog relevant te zijn”.

Efficiëntie is voor Open Vld het sleutelwoord

Daarnaast pleit de partij voor een verplichte uitgavennorm voor de federale en regionale overheden, en een federaal niveau dat in tijden van crisis knopen moet kunnen doorhakken. Tegelijk zijn steden en gemeenten voor de liberalen, net als voor de christendemocraten, “hét overheidsniveau van de toekomst”. Zoveel

© PHOTONEWS

en de arbeidsmarkt”, stelde hij. “Maar er is ook de politieke realiteit. Zal er een tweederdemeerderheid zijn?” Een staatshervorming als het kan dus. Maar als het te moeilijk wordt of te lang duurt, zullen de christendemocraten een regeringsvorming zonder staatshervorming niet blokkeren.

Zowel Open Vld als cd&v zien gemeente als hét overheidsniveau van de toekomst

Sammy Mahdi gaf eerder al toe dat zijn generatie “daar veel minder mee bezig is”. Nochtans blijven kopstukken als Hilde Crevits, Wouter Beke en Koen Geens wél nog die Vlaamse kaart trekken. Het officiële partijstandpunt luidde lang: “Noch verdere regionalisering, noch herfederalisering van bepaalde bevoegdheden mogen een taboe zijn.” Herfederaliseringen zouden voor ‘kleine’ zaken als geluidsnormen kunnen, maar niet voor zaken als mobiliteit en dergelijke. In het verleden was cd&v voorstander van het ‘positief confederaal model’. Op zondag 21 april organiseert de partij een nationaal verkiezingscongres, waarin de leden zich kunnen uitspreken over het verkiezingsprogramma.

mogelijk bevoegdheden dienen van het federale en het Vlaamse niveau te worden overgedragen naar de lokale besturen. Een opvallend standpunt van Open Vld is de wens om Belgische overheidsbedrijven te gaan privatiseren. “De overheid trekt zich terug uit sectoren zoals telecom, post, banken en de uitbating van bedrijfsrestaurants, arbeidsbemiddeling, congrescentra of vakantiecentra”, luidt het op de website van de liberale partij. Concreet zou het onder meer gaan om bpost en Proximus, en wordt ook het openbaar vervoer geprivatiseerd. Ook hier is ‘efficiëntie’ weer het sleutelwoord voor Open Vld.

Voorzitter cd&v Sammy Mahdi

PEPIJN DEMORTIER

WANNES NEUKERMANS

Berten Vallaeys neergeschoten

Leuven, 15 april 1924, ergens tussen 4 en 5 uur ’s morgens: op de hoek van de Minderbroedersstraat en de Parijsstraat stootten twee - wellicht lichtjes benevelde - Vlaamse studenten, Jozef Vermeulen en Amaat Dumon, op vijf Waalse studenten. De broers Christian en Gabriel - ‘Gaby’ pour les amis - Colbacq voerden het hoge woord en voor de twee Vlamingen het goed en wel beseften, moesten ze een flink pak slaag incasseren. Joz Vermeulen belandde hierbij onzacht op de Leuvense kasseien, waarop Gabriel Colbacq z’n kans zag en aan de haal ging met Vermeulens wijnrode studentenpet. Dat op het eerste gezicht banale incident, dat deze week precies honderd jaar geleden plaatsvond, zou verstrekkende gevolgen krijgen.

Leuven was in die dagen in de ban van het IXde Groot-Nederlandsch studentencongres dat van 12 tot 14 april in de Dijlestad door het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond en het Dietsch Studentenverbond werd georganiseerd. Die congressen waren bijeenkomsten van Vlaamse en Nederlandse studenten, die werden georganiseerd vanuit de gedachte dat Vlaanderen en Nederland cultureel en taalkundig bij elkaar horen, en waren gefocust op wederzijdse toenadering en steun vanuit Nederland aan de Vlaamse Beweging. Het eerste studentencongres vond in 1910 in Antwerpen plaats en daarna afwisselend in Vlaanderen en in Nederland.

ANTI-VLAAMSE HAAT HAD HEM DE TREKKER DOEN OVERHALEN

Voor het uitbreken van WO I droegen ze uitsluitend een culturele en op het versterken van de stamverwantschap gerichte signatuur. Tijdens het interbellum werden die congressen echter uitgesproken anti-Belgisch van toon. Het was dan ook niet verwonderlijk dat er al weken voordat het congres van 1924 plaats zou vinden in de Franstalige patriottische pers fel tegen het evenement werd geageerd.

FASCIST COLBACQ

Belgicisten hadden zaaleigenaars onder druk gezet om niet te verhuren aan de organisatoren van het congres. Het Hotel Majestic, waar een groot deel van de Noord-Nederlandse congresgangers logeerde, werd bestormd en ook de uitstap met de tram naar Tervuren werd verstoord door Franstalige oproerkraaiers, die een handje werden geholpen door onderofficieren uit een nabijgelegen kazerne. Eén van de haantjes-de-voorste bij die incidenten was de 23-jarige student landbouwwetenschappen Gabriel Colbacq uit Saint-Hubert. Hij had op het einde van WO I aan het IJzerfront gediend en was één van honderden oud-strijders die nadien aan de universiteit waren beland. Colbacq was voorzitter van de Leuvense afdeling van de ‘Ligue pour la liberté des langues’ en niet alleen een fanatieke belgicist, maar ook een fascist. Een paar weken voor de incidenten in Leuven, in de eerste week van april 1924, was hij met een paar kameraden naar Parijs getrokken om er te verbroederen met de Action Française, de nationalistische, royalistische en antidemocratische organisatie rond Charles Maurras en Léon Daudet. Hij liep in de nacht van 14 op 15 april met een geladen revolver op zak en was uit op een confrontatie. Die vond hij toen de Waalse studenten op Vermeulen en Dumon stootten die van het afscheidsmaal terugkeerden dat in zaal Patria aan de congresgangers was aangeboden.

GEEN LOSSE FLODDERS

Vermeulen - die de broers Colbacq had herkend - liep meteen na de initiële aanvaring naar een café op de Oude Markt waar heel wat van zijn kameraden nog aan het nafeesten waren en in groepjes gingen ze op zoek naar de dief van zijn pet. Advocaat Louis De Smet en Berten Vallaeys - die net als Colbacq oud-strijder was - stootten op de broers en de robuuste Desmet kon Gabriël Colbacq een paar flinke meppen verkopen vooraleer de Walen de benen namen. Het Vlaamse duo zette meteen de achtervolging in. In de Vital Decosterstraat draaide Gabriel Colbacq zich plots om en vuurde drie schoten af op zijn achtervolgers, waarna de broers naar hun studentenkot in de Sint-Maartenstraat vluchtten. Vallaeys en Vermeulen, die dachten dat er met losse flodders was geschoten, gaven niet op en beukten met hun stevige wandelstokken op de deur van het kot, waarop Gabriel Colbacq plots de deur op een kier opende en op manshoogte vier schoten afvuurde, waarvan één Vallaeys in de borst trof. De zwaargewon-

de Vallaeys werd door een paar toegesnelde studenten en twee artilleristen uit de nabijgelegen kazerne in de Sint-Maartenstraat naar de ziekenboeg van de kazerne gedragen, waar een opgeroepen legerarts niets vond dat nuttig was om het bloeden te stelpen, laat staan de gewonde te helpen.

Redding kwam er in de persoon van de Vlaamsgezinde dokter Michel Mullier die Vallaeys meteen deed overbrengen naar zijn privékliniek in de Predikherenstraat. Vallaeys die even bij bewustzijn was gekomen in de kliniek, verklaarde daar aan hulpcommissaris De Vester dat hij Colbacq had herkend als de schutter. Dokter Mullier stelde vast dat de wonde mogelijk levensbedreigend was, want de kogel was in Vallaeys’ rechterlong blijven steken. Het lag bij velen nog vers in het geheugen dat amper vier jaar eerder de Vlaams-radicale student Herman Van den Reeck aan een gelijkaardige verwonding was bezweken nadat hij in Antwerpen, tijdens een verboden Guldensporenviering, door een agent was neergekogeld.

HAINE DE RACES

Colbacq was intussen bij de lurven gevat en door de Leuvense pandoeren opgesloten in het politiekantoor in het stadhuis. Tijdens zijn eerste verhoor verklaarde hij dat hij uit zelfverdediging had gehandeld, omdat hij zich bedreigd voelde door de twee met hun wandelstokken zwaaiende studenten. Maar nadat hij bij een onderzoeksrechter was voorgeleid, gaf hij aan dat hij door ‘haine de races’ was gedreven. Anti-Vlaamse haat had hem dus de trekker doen overhalen… De raadkamer van Leuven bevestigde een dag later zijn aanhouding, maar Colbacq tekende meteen verzet aan. Hij werd naar de gevangenis van Vorst overgebracht en al op 30 april onder voorwaarden vrijgelaten.

HET NEERSCHIETEN VAN VALLAEYS

EN DE MILDE BESTRAFFING VAN

DE DADER LEIDDEN TOT EEN GOLF VAN VERONTWAARDIGING IN VLAANDEREN

Na drie maanden werd Vallaeys uit het ziekenhuis ontslagen, maar hij kon pas in oktober zijn eindexamens afleggen. Colbacq kon op de sympathie van de belgicistische magistratuur rekenen. Hij kwam ervan af met een voorwaardelijke gevangenisstraf en een geldboete. Voor de toekenning van de schadevergoeding werd Vallaeys in eerste aanleg door de rechtbank voor een derde verantwoordelijk gesteld, in beroep zelfs voor de helft…

KVHV ONTBONDEN

Het neerschieten van Vallaeys en de milde bestraffing van de dader leidden tot een golf van verontwaardiging in Vlaanderen. Beducht voor nieuwe incidenten, vaardigde rector Ladeuze op 3 mei 1924 een verbod uit op het houden van politieke vergaderingen. Toen KVHV-praeses Paul-Felix Beeckman protesteerde tegen die maatregel “die uitsluitend tegen de Vlaamse studenten scheen te zijn gericht”, werd hij prompt van de universiteit verwijderd. Gerard Romsée en Tony Herbert, twee andere KVHV-praesidiumleden, ondergingen in oktober 1924 hetzelfde lot toen zij weigerden zich aan de academische overheid te onderwerpen. Na een Berten Vallaeys-hulde en een woelige protestmeeting, werden in december nog vijf andere Vlaamse studenten weggezonden. Toen in februari 1925 het KVHV de Vlaamse bevolking opriep tot een financiële boycot van de KU Leuven, kwam het Verbond rechtstreeks met de bisschoppen in conflict en werd het KVHV zelfs op 10 maart 1925 door rector Ladeuze ontbonden.

JAN HUIJBRECHTS

LEZERSBRIEVEN

Vlaanderen in de kijker Pallieterke, Zelfs in verafgelegen gebieden doen de ‘Flandriens’ een belletje rinkelen dankzij hun Vlaamse Leeuwvlaggen. Organisatoren maakten het ons daar vaak gemakkelijk om er prominent mee in beeld te komen. Ivan Mertens was daarvan de drijvende kracht. Dat blijft mijns inziens in de huidige Vlaamse Beweging wat onderbelicht, want er dreigen zoveel mooie anekdotes in de vergetelheid te verdwijnen. Een suggestie voor ons Pallieterke: een rubriekje met herinneringen die het verdienen om geboekstaafd te worden. Ivan sprak steeds over ‘positieve acties’. Daarom stelde ik hem voor om te kiezen voor de naam VL², want een kwadraat is altijd positief. Ook voor de leeuw met rode klauwen heb ik mij sterk gemaakt met het oog op Vlaanderen in Frankrijk en de Chinezen. In Pevelenberg verkocht ik jaarlijks meer dan honderd vlaggen met de ‘Leeuw van Dampierre’, die met bloederige klauwen. Op de Muur van Hoei voegde ik zelfs een rode bastaardstreep van het huis van Jan van Namen toe, met begeleidende tekst. We werden er niet weggejaagd. Bij mijn weten bevlagden we slechts één voetbalwedstrijd, in Kroatië. Daar waren we niet welkom bij de ‘Belgische’ supporters, maar door de Kroatische ‘hooligans’ werden we met open armen ontvangen.

Albert Leenaerts, Zoerle-Parwijs

Populist De Croo?

Pallieterke, ‘Berlusconi, Zuma, Peron: een populist aan het roer is slecht voor de economie’, kopt De Standaard op vrijdag 5 april. Om die bewering te staven, halen ze er enkele economen verbonden aan het Duitse ‘Institut für Weltwirtschaft’ uit Kiel bij. Die onderzochten hoe de economie reageerde op regeerperiodes van populisten. Ze kwamen tot de bevinding dat na jaren van populistisch bestuur het bbp gemiddeld met 10 procent zakt. Als de populisten aan de macht komen, kost dat ons welvaart, is de duidelijke boodschap. We zijn in het licht van 9 juni dus gewaarschuwd! Moeten we nog gewaarschuwd worden? Leven wij momenteel niet met populisten als bewindslui? Magnette en voetveeg De Croo, zijn dat geen populisten? Het begrotingstekort bedraagt momenteel 26 miljard euro en als alles bij het oude blijft - lees: als Vivaldi II wordt gevormd - loopt het op tot 44,8 miljard in 2029. Als dat geen populistische regering is. En het beste moet nog komen, belooft De Croo.

Guy Van Rysseghem, Lochristi ‘Kwaliteitskrant’ De Standaard?

Pallieterke, Als er één krant is die het voortouw zal nemen om Vlaams Belang-kiezers te schofferen, dan zal het de ‘kwaliteitskrant’ De Standaard zijn. Alleen blanke jongens zouden voor VB stemmen. De meisjes daarentegen zouden bang zijn van VB. Althans, dat is de conclusie van een dubieuze opiniepeiling van deze ‘snertgazet’ die zijn wortels totaal verloochend heeft. Jongeren van generatie Z kunnen niet zonder smartphone leven, zo luidt de uitleg. Maar geldt dat momenteel ook niet voor mensen op oudere leeftijd? Met andere woorden: iedereen houdt van Vlaams Belang, als je de dwaze

Een lezersbrief insturen?

conclusie van DS moet geloven. De stelling dat vrouwen bang zouden zijn van VB is nog dwazer. Ik heb thuis twee vrouwen en die zijn gek van de humor van Filip Dewinter en Sam van Rooy en van het feit dat ze dan nog de waarheid durven zeggen. En dat is natuurlijk niet alleen bij mij thuis het geval. Veel vrouwen houden terecht van de waarheid en wat humor, en daarin zijn Filip en Sam meesters en ze worden heel graag gezien, in tegenstelling tot wat DS beweert. En nu is het uitkijken naar de volgende peiling van DS over de kiezers van de linksgroene Mao-kliek die in opmars is… Maar dat zal DS waarschijnlijk niet interesseren.

Robert Bové, Wichelen

Brussel Vlaams?

Pallieterke,

Volgens de reportage in jullie verkiezingsdossier zou het Vlaams Belang ‘de huidige taalgrens als landgrens nemen voor een onafhankelijk Vlaanderen en Brussel integraal en onlosmakelijk deel laten uitmaken van het Vlaamse grondgebied’. Territoriaal gesproken klopt dat wel - het Brussels Gewest ligt nu eenmaal in Vlaanderen - maar politiek gesproken is het vloeken in de kerk. Persoonlijk heb ook ik er geen probleem mee dat Brussel bij Vlaanderen zou blijven, maar dan wel onder bepaalde voorwaarden die ik hier niet voor de duizendste keer ga herhalen. De meest democratische oplossing zou, volgens mij, zijn dat we de Brusselaars die er officieel wonen, zelf laten kiezen. Als het daarna voor hen fout loopt - wat ik verwacht - zal het hun eigen schuld zijn. Maar het huidige Brussel, met de 19 gemeenten, de 6 politiezones, de 186 nationaliteiten en de ongrondwettelijke Fédération Wallonie-Bruxelles, kan geen deel uitmaken van wat voor soort Vlaanderen dan ook. In het beste geval vormt het met Vlaanderen een confederatie - wat het ook met Wallonië zou kunnen én Vlaanderen zelfs met Nederland -, maar maakt het geen deel uit van Vlaanderen. Guido van Alphen, Kasterlee N-VA, verkrachter van de democratie?

Pallieterke,

Ik heb met veel aandacht het artikel over de verkiezingsprogramma’s van de V-partijen gelezen en stel het volgende vast: N-VA kiest voor het confederalisme, hetgeen wil zeggen dat de deelstaten beslissen welke bevoegdheden nog toegewezen worden aan het Belgische - sterk afgeslankte - niveau. Een en ander betekent in de praktijk dat de Senaat wordt afgeschaft en dat de Kamer nog uit 50 niet rechtstreeks verkozen leden bestaat, waarvan – en nu komt het, en ik citeer letterlijk! – “De ene helft uit leden van het Vlaams Parlement en de andere helft uit leden van het Waals Parlement”. En dat terwijl Vlaanderen (afgerond) 6,8 miljoen inwoners telt tegenover amper 3,7 miljoen voor het Waalse Gewest. Dus nog maar eens een geforceerde, volstrekt ondemocratische pariteit op zijn Belgisch, en zoals altijd in het nadeel van de Vlaamse meerderheid? No pasarán! André Clerbout, Scherpenheuvel-Zichem

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente moeten worden doorgegeven voor publicatie bij uw brief.

Berten Vallaeys © FACEBOOK

In memoriam: Jaak Gabriëls

Op maandag 8 april overleed Jaak Gabriëls (80), voormalig voorzitter van de Volksunie (VU) en nog zoveel meer. In mijn geheugen neemt Gabriëls een speciale plaats in, want hij was mijn eerste ‘slachtoffer’ voor een interview in ’t Pallieterke.

Eind augustus 1986 vroeg de toenmalige hoofdredacteur Jan Nuyts me of ik een interview wilde afnemen van - toen nog - kandidaat-voorzitter Jaak Gabriëls. Er moest een opvolger gekozen worden voor Vic Anciaux en er waren twee kandidaten: Gabriëls en Jaak Vandemeulebroucke. Die laatste werd beschouwd als iemand van de progressieve lichting in de VU en Jan Nuyts was dan ook van mening dat hij beter Gabriëls een duwtje in de rug kon geven middels een ‘op de praatstoel’ in ’t Pallieterke. Ik dus helemaal naar Bree om als onervaren snotneus een interview af te nemen van een ervaren politieker. En ja, Jaak Gabriëls kon het bijzonder goed uitleggen en was de vriendelijkheid zelve. Maar ook een beetje een gladjanus in zijn uitspraken.

Volksunie

Jaak Gabriëls studeerde in Leuven letteren en wijsbegeerte en was er actief in KVHV. Eens het diploma op zak, startte hij zijn loopbaan als leraar, maar hij werd tegelijkertijd ook politiek actief in de VU. In 1976 werd hij verkozen tot gemeenteraadslid van Bree, weliswaar niet onder de naam VU, maar met een verbrede volkspartij met de naam ‘Verjonging’. Hij haalde meteen de absolute meerderheid en Gabriëls werd op 34-jarige leeftijd burgemeester van Bree. Hij bleef 35 jaar lang - tot 2012 - de burgemeestersjerp omgorden. Dat succes als burgemeester moeten we vooral zoeken in zijn enorme werklust, maar ook bij zijn sterk uitgebouwd dienstbetoon. Hij was de sterkhouder van VU in Limburg. Jaak Gabriëls beschouwde zichzelf niet als links of rechts, maar voelde zich zowel ecologist als liberaal én Vlaams-nationalist. Hij werd voorzitter van VU in een periode waarin er nogal wat spanningen waren in die partij tussen de rechter- en linkervleugel.

Verruiming

Als voorzitter van VU voerde hij een verruiming door en hij was ervan overtuigd dat een nieuwe politieke cultuur noodzakelijk was. De partij vertoonde meer en meer liberale trekjes. Na de verkiezingen van 1987 stapte zijn partij weliswaar in de regering in de hoop een doorbraak in de staatshervorming te forceren. Maar al vier jaar later stapte VU uit de regering. De parlementsverkiezingen van 1991 betekenden een zware nederlaag voor VU. Het waren de verkiezingen van ‘Zwarte Zondag’ en de doorbraak van Vlaams Blok. In juni 1992 stopte hij als voorzitter van de Volksunie en stapte een jaar later over naar VLD, gelokt door de sirenenzangen van Guy Verhofstadt en diens Burgermanifesten. In de Volksunie werd Gabriëls opgevolgd door Bert Anciaux.

Liberaal

In zijn Volksunietijd was Gabriëls gedurende 15 jaar Kamerlid. Na zijn overstap naar VLD, werd hij verkozen in het Vlaams Parlement en bekleedde hij verschillende ministerposten in de Vlaamse regering. Hij bleef actief in het Vlaams Parlement tot 2009.

Op het einde van zijn politieke loopbaan kreeg hij nog tweemaal een bittere pil te verwerken. In 2012 greep hij naast de burgemeesterssjerp van Bree, ondanks een voorakkoord met CD&V. Die partij verkoos plots een andere coalitiepartner. Niet veel later moest Gabriëls zich ook nog eens verantwoorden voor de rechtbank wegens mogelijke corruptie. Alhoewel hij zijn onschuld staande hield, werden hij en enkele medestanders uit Bree veroordeeld tot een geldboete.

Sfeerverslag: ‘Vlaanderens Mooiste’ kleurt geel-zwart dankzij geslaagde bevlaggingsactie

De Nederlander Mathieu Van der Poel won op Pasen voor de derde keer in zijn carrière de Ronde van Vlaanderen. Dankzij coördinator Joris De Kerpel en vele andere vrijwilligers uit de brede Vlaamse Beweging waren iconische hellingen zoals de Koppenberg en de Oude Kwaremont opnieuw helemaal geel-zwart gekleurd. Hier vindt u enkele sfeerbeelden van de Vlaamse Volksbeweging (VVB).

HORIZONTAAL

A. Tegendraadse personen

B. Openbaren - Helder en klaar

C. Europees land - Woonboot

D. Christelijke feestdag

E. Internetlandcode voor Oeganda - Poets op

F. Eenheid van lichtstroom - Edelmetaal

G. Ambtelijk waarmerk - Zonder glans - Franse rivier

H. Ku Klux Klan - Schoonheidskoningin

I. Delen van het brein

J. Oude lengtemaat - Met veel aandacht - Germanium

K. Smeerolienorm - Levend wezen

L. Voer de boventoon - Verlammingsziekte

VERTICAAL

1. Klaarte

2. Onderzees leven - Brusselse gemeente

3. Binnenplein - Krypton - Sadomasochisme

4. Dorp in Vlaams-Brabant - Afstompend

5. Smacht - Een afstand controleren

6. Aanhoudend - Kleurschakering

7. Vorm van digitale telefonieDramatische uiting van ongenoegen

8. Pers. vnw. - Egyptische vogels

9. Mengsel van o.a. granen, zaden, pitten en gedroogd fruit - Engelse bedrijfsvorm (afk.) 10. Zelfrespect - Gebalk

KARL VAN CAMP

16 Wat niet lachend kan gezegd

worden, is de waarheid niet

X van de week!

De week van de grote terugkeer is aangebroken. Conner moet gaan beslissen of hij terugkomt als hij nog op tijd wil zijn om zijn partij voor de tweede keer te reanimeren. Bij het ter perse gaan was het nog niet geweten, maar wij gokken op een ‘he’s back bitches!’. Maar in tijden van terugkeer is het altijd goed om nog eens te kijken waarom hij alweer vertrok.

Waarom Conner vertrok, herinneren we ons allemaal nog levendig. Hij had Roma uitgescholden voor “bruine apen” die van de matrak moeten krijgen. Hetzelfde gold voor een dikke punker die voor visuele hinder van de oppersos zorgde. En dan was er natuurlijk nog zijn goede vriendin die hij aanprees wegens het hebben van uitzonderlijke kwaliteiten inzake orale bevrediging. Racisme, haat voor andersdenkenden en vrouwenhaat. Dat kwam eruit na een paar glazen en liters eigenwaan. Het is een palmares waar je bij geen enkele ernstige politieke partij nog kan doen alsof er geen vuiltje aan de lucht is. En al zeker niet in een zichzelf respecterende socialistische partij.

Iedere socialist zal zich moeten verantwoorden voor de politieke en maatschappelijke leegte die achter zijn verhaal schuilt

Maar Conner? Die kan dat vast wel. Hij komt immers niet terug voor zijn eigen glorie. Nee, Conner doet dat op algemene vraag van zijn partij en slabakkende peilingen. Hij doet het dus voor anderen dan zichzelf. Voor Deborah die nog altijd achter kassa 4 boodschappen scant, bijvoorbeeld. En hij is gelouterd natuurlijk. Door zelfinzicht en therapie. De Conner die straks weer op het podium staat, is een nieuwe mens.

Sterke man

De terugkeer komt wel aan een hoge prijs voor de partij. Veel duidelijker kan je niet zeggen: wij hebben geen programma, wij hebben geen visie, wij willen alleen overleven. Want visie en programma blijken flinterdun als de showman er niet is om ze af te ratelen. Meer nog, de socialistische partij is herleid tot één man die alle macht in handen heeft. Al de rest zijn figuranten die erbij zitten om de zeteltjes te vullen en te zwijgen. Eén sterke man. Het voelt niet echt socialistisch. Hij is het dan ook niet. En dat zullen ze bij Vooruit nog tot 9 juni dagelijks moeten voelen in de debatten. Iedere socialist zal zich moeten verantwoorden voor de politieke en maatschappelijke leegte die achter zijn verhaal schuilt. De socialisten hun verhaal is namelijk: Conner, rijkeluiszoontje op sneakers en een racist in het diepst zijner gedachten. “Deze week kondigt Conner Rousseau bijna zeker zijn terugkeer aan. Het gesubsidieerde theater draait op volle toeren.” De tweet van Rik Torfs zegt het in zijn genadige, ongenadige wijze. En daar krijg je geen speld tussen. Het is niet ‘Vooruit of achteruit’. Het is ‘Conner of niks’.

“Ik ben voor een warme samenleving tot je erbij neervalt”

Ouderen die een voltooid leven achter de rug hebben, moeten de kans krijgen om uit het leven te stappen. Dat uitgerekend de christelijke mutualiteiten met dergelijk standpunt op de proppen kwamen, ging als een schokgolf door de christendemocratie. Het dwong Sammy Mahdi om nog eens de pers op te zoeken na maanden stilte. We gingen op de koffie bij de cd&v-voorzitter voor een gesprek over ouderen en het recht om over je leven te beschikken. de VRT? Als iedereen een beetje zijn best doet, kunnen we ouderen doen inzien dat het leven de moeite waard is tot de laatste seconde.

Het gaat goed met de christendemocratie. In de peilingen krabbelen ze overeind. Hoe dat precies komt, is heel erg onduidelijk. Mahdi houdt zich de jongste maanden opvallend stil, zegde zijn X-account op en genoot in alle rust van het leven. Volgens experts zou de verrijzenis van cd&v wel eens daarin kunnen liggen. “Als Mahdi zwijgt, herwinnen mensen vertrouwen”, stelt een expert. Maar de bedreiging van het oude leven, kon Sammy niet over zijn kant laten gaan. “Hier word ik echt kwaad van. Dit is wegwerpmaatschappij 2.0. Iemand die zich zijn hele leven voor de samenleving heeft ingezet, is iedere cent waard”, stelde Sammy. Stelt u de stelling nu niet simplistisch voor? Wat de voorman van de Christelijke Mutualiteiten bedoelde, was dat mensen voor wie het goed is geweest, zelf de keuze moeten kunnen maken om het leven stop te zetten. Wie kan daar tegen zijn?

SAMMY: “Ik vind dát net een simplistische visie. Mensen die mentaal en fysiek op zijn, kunnen nog jaren van dienst zijn voor de samenleving. Ze creëren werkgelegenheid, vullen bedden en krijgen een pensioen. Voor de christelijke zuil, die rekent op die vergrijzing om nog meer geld op te slaan, is dat een goudmijntje. Dat wordt de grootste slag sinds ARCO en deze keer is er niet eens iets illegaals aan. Ik ben dus van mening dat alle leven zinvol is. En dan moet je ook rekening houden met onze echt christelijke kiezers die vinden dat zoiets naar euthanasie ruikt en dus onbespreekbaar is.”

Maar laten we even terugkeren naar de basis: het recht van mensen om zelf te beschikken over hun leven?

SAMMY: “Neen! Nee, zeg ik u. Zolang je kan ademen, kan er geld aan je verdiend worden. En zelfbeschikking? Die kreeg je ook niet bij de geboorte. Dus nu niet komen zagen. En als je daar toch op staat, kan dat. Er zijn manieren om uit het zorgcircuit te stappen als je het echt niet meer aankan om te verpieteren of te creperen? Ik kan niemand helpen om onder de trein te springen, maar als je het echt niet kan laten: doe maar. Maar doe het wel op tijd, hé. Want eenmaal in dat woonzorgcentrum ga je nergens meer heen. Dan ga je leven in mijn warme samenleving tot je erbij neervalt! De verwarmingskosten worden wel doorgerekend naar de familie.”

Wat zegt u dan tegen bejaarden voor wie het genoeg is geweest?

SAMMY: “Bakkes toe! (lacht) Nee, dat is maar een grapje natuurlijk. Maar ik zie bij die mensen die willen sterven geen oprechte doodswens. Dat zijn natuurlijk schreeuwen om aandacht en zingeving. En die zingeving moeten we als maatschappij kunnen geven. Waarom denk je dat we investeren in bingoavonden en

Zolang je kan ademen, kan er geld aan je verdiend worden

Sterker nog, het meeste geld wordt verdiend in die laatste 6 maanden. In die tijd consumeer je meer zorgen en medische hulp dan in al die jaren daarvoor. Ik zeg altijd: je moet het merg uit het leven zuigen. En dat is het moment.”

Dat komt toch een beetje kil over, meneer Mahdi?

SAMMY: “Hoe komt u daarbij? De christelijke zuil is een prachtige instelling die u begeleidt van geboorte tot dood. Wie kan daar tegen zijn? En ja, dat komt tegen een prijs natuurlijk. Als je die op het einde van je bestaan kan terugbetalen in natura, is dat toch prachtig! Wij zorgen voor u!”

Ook als dat manifest tegen uw zin is?

SAMMY: “Vooral als dat tegen uw zin is, meneer Pallieter. Dan heeft u net extra aandacht nodig. Als u ons financieel wilt pesten, moet u stilletjes in een hoekje verpieteren. Hoewel, dit gesprek zet me aan het denken.”

Ah ja?

SAMMY: “Doen wij eigenlijk al begrafenissen en crematies?”

SAMMY MAHDI ZORGT VOOR DE OUDEREN