't Pallieterke van 24 november 2022

10-11

STEVEN VANDEPUT ONDERVOORZITTER N-VA INTERVIEW

Steven Vandeput is burgemeester van Hasselt, Vlaams Parlementslid, voormalig minister van Defensie en sinds het ver trek van Lorin Parys ondervoorzitter van de N-VA. Hoe kijkt hij naar de defensie perikelen van de regering-De Croo, zijn ondervoorzitterschap en de toekomst van zijn partij? “Confederalisme is een mid del om een warm, leefbaar Vlaanderen te vormen.”

Koen Geens was enkele maanden ge leden eerlijk op een debat van Pro Flan dria, mogelijk omdat hij niet wist dat hij gefilmd werd. “We kunnen federaal op dit ogenblik bijna geen enkele ernstige her vorming meer doen”, zei hij. Het meest zichtbare slachtoffer van dit immobilisme zijn de overheidsfinanciën. Geens: “Op federaal vlak kun je alleen uitgavenverho gingen beslissen.”

Het begrotingsbeleid van de rege ring-De Croo spreekt hem niet tegen. Volgend jaar zal het tekort 5,8 procent bedragen, volgens de regels van Europa zelfs 6,1 procent, wat België tot de slecht ste leerling van de klas maakt. Zolang de economische groei groter is dan de rente last kan je dat proberen te overleven, maar nu zitten de rentetarieven in de lift.

Ook van de EU kwam deze week kri tiek op het Belgische begrotingsbeleid.

De energiesteun die de federale regering burgers en bedrijven biedt, is niet gericht op de bedrijven en mensen die het nodig hebben, zegt men daar. Bovendien, zegt de Commissie, alweer in overeenstemming met de vaststelling van Geens, is er geen beleid om de begroting weer gezond te maken.

De blunderaars

Dat viel echter in slechte aarde bij De Croo, die een opgesmukte, zeg maar leu genachtige, begroting verkoos. Dus moest De Bleeker haar sommetjes opnieuw ma ken. Daar slopen een paar slordigheids fouten in, mogelijk door de haast. Niet daarvoor echter, maar voor de vervelend juiste cijfers moest De Bleeker opstappen.

blijven op post

Vorige week moest minister De Bleeker ontslag nemen nadat er twee keer op rij kritiek kwam op de door haar verschafte cijfers. Het was Sander Loones (N-VA) die de kat de bel aanbond. De tweede keer had ze inderdaad een rekenfout begaan, maar de eerste keer had ze net wel haar plicht gedaan: ze had de begroting vol gens de regels opgemaakt, zoals het een goede rentmeester betaamt.

Het is cynisch dat een minister moet gaan omdat ze haar job verantwoordelijk probeerde uit te voeren, terwijl de blun deraars rustig blijven zitten. Van der Strae ten, die onjuist kwam beweren dat haar Europese collega’s hadden ingestemd met een maximumprijs voor energie, die nog steeds geen akkoord heeft met Engie over het openhouden van de kerncentra les en die door de Raad van State verplicht werd haar huiswerk inzake de overwinst belasting opnieuw te maken; Lalieux, die zich misrekende in de kost van haar pen sioenplan; Kitir, die met onbepaald ver lof is omdat ze haar job niet aankan; Van Quickenborne, die de politieke verant woordelijkheid draagt voor het vrijlaten van een man die op de OCAD-lijst stond, concrete bedreigingen had geuit en daar na een politieman vermoordde. Allen zit ten ze nog steeds op hun post.

JURGEN CEDER

“Het loopt federaal zo slecht dat Vlaanderen van de media ook geen succesverhaal mag zijn”

Wereldvreemde week

Het beeldfragmentje duurt nog geen dertig seconden, maar zal binnen een dikke maand ongetwijfeld prominent aan bod komen en herhaald worden in de politieke jaaroverzichten. Het gaat natuurlijk om de beelden van Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert die wegrent voor de cameraploeg van Terzake. Na voor een zoveelste keer vechtend over de straatstenen gerold te heb ben verzamelden de liberale partijvoorzitters Bouchez en Lachaert om de brokken te lijmen. Toen de Vlaamse helft van het bont en blauwe duo nadien opgewacht werd door een cameraploeg van Terzake probeerde hij deze eerst straal te negeren, om nadien plotsklaps als een kat in het nauw 180 graden rechtsomkeert te maken en weg te rennen.

Lopen Vld

Het zijn nu al iconische beelden, die herinneringen oproepen aan een wegvluchtende Yvan Majeur of Eliane Liekendael. De grapjes schreven zichzelf, van “Wegbert Lafaert” tot “Lopen Vld”. Het korte filmfragment lijkt voor velen symbool te staan voor de wereldvreemdheid van een groot deel van de politieke klasse - en de Vlaamse liberalen in het bij zonder.

Toch zijn politici ook maar mensen. Net als andere stervelingen struike len ook zij weleens over hun eigen woorden en voeten. Ook zij antwoor den zo nu en dan “voor u ook”, als de ober hen “smakelijk eten” wenst, in weerwil van alle dictielessen en mediatraining. Net als de meesten onder ons kunnen ze compleet tilt slaan in stresserende situaties, waarna hun oervluchtreflex even de controle overneemt in hun primatenbrein.

Kiesdrempel

Dat lopende Lachaert van eigenaardigheden beticht wordt, heeft dus veel meer te maken met de neppe, gecontroleerde communicatiestijl die eigen is aan de politiek. Dat neemt niet weg dat hem en zijn kornuiten wel degelijk wereldvreemdheid voor de rennende voeten geworpen kan worden, maar die wereldvreemdheid is vooral terug te vinden in hun be leidskeuzes.

De voorbeelden waren afgelopen week legio: een justitieminister die zelfs na de moord van een agent blijft liegen over nultolerantie, het ont slag van een staatssecretaris omdat ze begroting weigerde te frauderen en als kers op de taart een nieuw rondje ‘klimaatbetalen’ dat als een over winning wordt verkocht.

Niet lang na de ophef die ontstond rond de toezegging van 25 miljoen euro klimaatsteun voor Mozambique, vond Groen het een goed idee om een lichtpuntje aan te wijzen in het “teleurstellende” (want niet duur genoeg) COP27-klimaatakkoord: de oprichting van een klimaatfonds. Hoewel de precieze werking van het fonds nog niet uitgeklaard is, zijn het ongetwijfeld de rijkere landen - die ironisch genoeg meer klimaatinspan ningen leveren - die het geld zullen moeten ophoesten. Groenen en liberalen spelen intussen een wedstrijdje ‘om ter wereldvreemdst uit de hoek komen’. Wie van hen sprint er het eerst onder de kiesdrem pel?

WK QATAR DE TRIOMF VAN CORRUPTIE EN SCHIJNHEILIGHEID

De klimaattop van Egypte was nog maar net afgelopen of het wereldkampioenschap voetbal begon in Qatar. Die twee inter nationale evenementen hebben iets gemeen. Ze doen weinig moeite om te verstoppen dat ze nog alleen over geld gaan. En ze getuigen steeds duidelijker van de groeiende lak van de rest van de wereld aan het moraliserende gepreek van het Westen.

‘FIFA Uncovered’, een vierdeli ge documentaire die net is uitge komen op Netflix, is een aanrader, ook voor wie niet van voetbal houdt. Het is een verbijsterend overzicht van de evolutie van de Wereldvoetbalbond, begonnen als een sportieve, zelfs idealisti sche organisatie, naar een verrot te instelling waarvan omkoperij geen bijverschijnsel, maar de be staansreden is. Van grootscheeps profitariaat (corruptie, westerse stijl), ging het naar bruine enve loppen met contant geld, overhan digd in hotelkamers van tropische paradijzen (corruptie, Afrikaanse stijl).

Voetbal in de woestijn

Het eerste WK dat onder de tafel werd gekocht was dat van Zuid-Afrika in 2010. Het land be taalde 10 miljoen dollar om de doorslaggevende stemmen van de Caraïbische voetbalorganisa tie te krijgen. Ook Rusland (2018) en Qatar konden enkel gastland worden via steekpenningen, die niet al te subtiel worden gevraagd of aangeboden.

den voor Black Lives Matter. De UEFA zelf tooide zich in regen boogkleuren, als protest tegen een Hongaarse wet die verbiedt dat op de scholen transideologie en homoseksualiteit worden ge promoot. Dezelfden die toen van voetbal officieel een vehikel voor het promoten van verheven waar den hebben gemaakt, nemen nu deel aan een evenement dat met smeergeld werd gekocht en dat moet dienen om het prestige op te vijzelen van een middeleeuwse dictatuur, waar homoseksualiteit strafbaar is, vrouwenrechten een grap zijn en gastarbeiders zich doodwerken - vaak letterlijkvoor een halve euro per uur.

gehangen na deelname aan straat protest. De huidige president van Iran, Ebrahim Raisi, speelde als jonge procureur trouwens een belangrijke rol in de vervolging en executie van Habib Khabiri, kapitein van het toenmalige na tionale voetbalelftal. De Iraanse voetballers riskeren wel wat meer dan die ene gele kaart die genoeg was om onze eigen helden terug in hun mand te jagen.

Omwille van de smeer

De beslissing van FIFA om gele kaarten te geven voor het dragen van regenboogkleuren, die de UEFA in 2020 nog in haar eigen logo plaatste, is niet alleen een toegeving aan gastland Qatar, maar een symbool van het groei ende verzet in de rest van de we reld tegen het opdringen van wes terse waarden.

maanden:

Alle inlichtingen 1 jaar: 208 euro op de kantoren. Steunabo 1 jaar: 300 euro Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel

Oud-hoofdredacteurs: Bruno De Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020)

Kernredactie: Jurgen Ceder, Stijn Derudder (eindredacteur), Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel (hoofdredacteur), Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel Foto's: Belga, Photonews

Smeergeld was dan ook het enige argument van Qatar. Het land heeft geen voetbaltraditie en moest alle stadions nog bou wen. Het heeft niets te bieden aan bezoekers die meer willen dan voetbal in de woestijn. Bier, de on afscheidelijke gezel van voetbal plezier, zal in Qatar enkel kunnen genuttigd worden op bepaalde tijdstippen en in bepaalde zones. Het WK kon ook niet doorgaan in de zomer, zoals gewoonlijk, maar moest omwille van de hitte naar november verplaatst worden, waardoor voetbalfans het in de rest van de wereld moeten doen zonder de zomerse sfeer van vo rige WK’s. Qatar probeerde wat lokale ambiance te creëren met een ingehuurd fanlegioen, buiten landse supporters die hun reis- en verblijfskosten terugbetaald kre gen met nog een dagvergoeding bovenop, maar dat hielp niet. De eigen ploeg, bestaande uit buiten landse huurlingen die nog snel de Qatarese nationaliteit hadden ge kregen, presteerde zo slecht in de openingswedstrijd dat het stadion al na de eerste helft leegliep.

Onze helden

En dan zijn er natuurlijk de mo rele bezwaren tegen de keuze voor Qatar. Het Europees Kam pioenschap van twee jaar gele den was een festival van morele deugpronkerij. Voetballers kniel

In de westerse pers klinkt veel kritiek op Qatar, maar de spelers en ploegen zijn opvallend stil. Naast de Engelse ploeg - waar over er al discussie was - zullen nog weinigen knielen voor BLM. De Franse ploeg was de eerste die ook besloot de ‘OneLove’-arm band, symbool van solidariteit met gediscrimineerde homo’s, niet te dragen, “uit respect voor het gastland”. Ook de anderen, waaronder België, trokken hun staart in toen FIFA dreigde met een gele kaart voor de kapitein van de ploeg.

In een bizarre toespraak verdedigde FIFAvoorzitter Gianni Infantino het gastland tegen alle kritiek

Mahsa Amini is George Floyd niet

Het begin van de match van En geland tegen Iran toonde het ver schil tussen aanstellerij en echte moed. Aan de ene kant de Engelse ploeg die nog steeds knielt voor BLM, want dat mag van Qatar en de FIFA, maar die wel de OneLo ve-armband achterwege liet die aanvoerder Harry Kane nochtans gezworen had te zullen dragen.

Aan de andere kant het Iraanse team dat ostentatief weigerde het eigen volkslied te zingen uit soli dariteit met het straatprotest dat Iran in de greep heeft sinds Mahsa Amini in september werd dood geslagen door de religieuze poli tie van Iran. Honderden betogers zijn al neergeschoten. In Iran is dissidentie levensgevaarlijk, ook voor topsporters. In 2020 werd worstelaar Navid Afkari nog op

De toespraak van Gianni Infan tino op de openingspersconfe rentie stond ook in het teken van die tegenstelling. Infantino is een omhooggevallen voetbalambte naar die baas werd van FIFA nadat alle topfiguren in opspraak waren gekomen. Hij mist de duivelse ge slepenheid van zijn voorganger, Sepp Blatter, maar is wel slim ge noeg om te weten wie er beslist over zijn job en zijn jaarloon van 3 miljoen euro. Dat is niet de Eu ropese voetbalbond UEFA, zijn vorige werkgever, maar de rest van de voetbalwereld, die geen boodschap heeft aan moraliseren de westerlingen.

In een bizarre toespraak ver dedigde Infantino het gastland tegen alle kritiek. Zijn bolle re toriek was eerder lachwekkend en zijn tekst gevuld met bespot telijke onzin. Infantino beweerde onder andere goed te weten wat discriminatie betekent omdat hij als kind ros haar had, maar idio ten hebben het voordeel dat ze soms waarheden uitspreken die sluwere mensen ongezegd laten. Hij merkte op momenteel in Qatar veel vertegenwoordigers te zien van westerse regeringen. Gas is de reden. Qatar heeft na Rusland de grootste aardgasreserves ter wereld en vult daarmee de gaten die in Europa zijn gevallen door het stopzetten van de Russische aanvoer.

Westerse regeringen zijn be reid om weg te kijken van de zon den van Qatar, zolang de schepen met vloeibaar gas blijven komen. Net zoals westerse voetballers be reid zijn hun politieke aanstellerij te stoppen tot ze weer voor een publiek staan waar ze daar meer mee kun nen winnen dan verliezen.

EDITORIAAL PIETER VAN BERKEL

De emir van Qatar Tamim bin Hamad Al Thani en FIFA-baas Gianni Infantino

Westerse regeringen zijn bereid om weg te kijken van de zonden van Qatar, zolang de schepen met vloeibaar gas blijven komen

ENKEL DE PERSOONLIJKE AMBITIES ZIJN NOG VAN TEL

De verlamming van de federale regering is niet alleen te verklaren door de dominantie van de PS die elke hervorming tegenhoudt of door de ideologische diversiteit van de coalitiepartners. Er is ook en vooral een probleem van persoonlijke ambities. Iedereen denkt al aan een of ander interessant postje na 2024.

Het is symptomatisch dat een staatssecre taris die eerlijk wil omgaan met de begro ting baan moet ruimen. Eva De Bleeker (Open Vld) mag dan wel geen zwaarge wicht zijn binnen de regering-De Croo, zij was wel degene die af en toe waar schuwde voor ontsporende financiën. Een roepende in de woestijn, maar het is beter dan niets. De Bleeker had over schot van gelijk om de impact van de lagere btw op gas en elektriciteit mee te nemen in de begrotingstabellen. Dat eerste minister Alexander De Croo daar anders over dacht en liever sjoemelde met de cijfers is een echo van de paarse budgettaire blunders onder Verhofstadt. Maar hier speelt nog iets anders een rol dan het opsmukken van de rekeningen. De Croo wou absoluut dat het deficit onder de 6 procent van het bbp bleef. Want anders denkt hij een slechte beurt te maken bij de Europese Commissie. De toestand is al bedenkelijk met België dat - samen met Slovakije blijkbaar - het hoogste begro tingstekort van alle EU-landen moet voor leggen. De Croo zelf is echter niet zozeer bezorgd om het imago van België, dan wel met zijn eigen reputatie omdat hij nog al tijd op een internationale functie hoopt na

OPVOLGER VAN DIDIER REYNDERS?

Het is hier al meermaals geschreven. De Croo voelt zich pas echt goed in zijn vel wanneer hij zich op het internationale toneel begeeft. Na de schertsvertoning rond de begrotingscijfers en het ontslag van Eva De Bleeker haastte hij zich naar het Tunesische Djerba om er de top van de Franstalige landen bij te wonen. Ook op de Europese vergadering voelt hij zich goed in zijn vel. En vooral het moraliserende be

toog wanneer hij het spreekgestoelte van de Verenigde Naties bestijgt in New York is echt zijn ding. Zijn internationale reizen maakten dat men in oktober rijkelijk laat begon aan de budgettaire besprekingen en er nog maar eens haastwerk moest worden geleverd. Een paar nachten door doen was het resultaat. Dan is het des te pijnlijker dat een Eva De Bleeker met de vinger werd gewezen omdat ze tijdens het conclaaf even moest gaan rusten. Lange tijd hoopte De Croo dat zijn verblijf in de Wetstraat 16 een springplank zou zijn richting een aan de VN gelieerde functie. Maar blijkbaar zijn er daar weinig opties. Er werd zelfs gesproken over de rol van secretaris-generaal van de NAVO. Maar ook dat is ijdele hoop. De Belgische in vesteringen in defensie zijn ondermaats. En vorige week raakte bekend dat de Franstalige groenen van Ecolo op de rem stonden voor de levering van onderhoud smateriaal voor nucleaire installaties in Groot-Brittannië. Dat groen fundamentalis me dreigt De Croo zuur op te breken. Een njet van de Britten, maar ook van de viru lente Centraal-Europese landen staat in de sterren geschreven.

hun houding ten opzichte van de regering. Magnette benadrukt het linkse karakter van Vivaldi en wil daarmee in 2024 verder doen, desnoods onder zijn leiding. Bouchez appelleert aan de centrumrechtse reflex. Ook in Vlaanderen. Nadeel van Bou chez is en blijft natuurlijk zijn gebrek aan kennis van het Nederlands. En de vraag rijst of een links woelwater als Paul Mag nette boven de taalgrens ooit aanvaard raakt. Maar daar denken beide heren nog niet aan. In de constante verkiezingsmo dus waarin ze zich bevinden, maken ze elk overleg binnen de bonte Vivaldi-regering zeer moeilijk, zo niet onmogelijk.

De laatste ontsnappingsroute is die van de Europese Commissie. In 2024 zal Didier Reynders 66 jaar zijn. Een nieuw mandaat is perfect mogelijk voor de Franstalige li beraal, maar wellicht zal partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez liever elders be langrijke functies laten innemen door zijn partij.

De Croo naar het Berlaymontgebouw dus? Klinkt zeer voorspelbaar. Maar er is een hinderpaal: een mogelijk barslechte sco re van Open Vld bij de verkiezingen van 2024. Kunnen de Vlaamse liberalen dan nog zo’n belangrijke functie opeisen? De Croo is er in elk geval van overtuigd en dat zal een bepalende invloed hebben op zijn gedrag de komende maanden.

LONKEN NAAR DE WETSTRAAT 16…

Andere ambities die het regeringswerk verlammen zijn die van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en zijn socialis tische collega Paul Magnette. Zij dromen allebei van de Wetstraat 16. En dat bepaalt

… EN NAAR DE GEWESTREGERINGEN

Groen fundamentalisme dreigt De Croo zuur op te breken De Croo hoopt nog altijd op een internationale functie na 2024

En dan zijn er nog de ministers die het federale niveau meer dan beu zijn en in 2024 graag naar de meer comfortabele re gionale regeringen willen verkassen. Dat geldt bijvoorbeeld voor Pierre-Yves Der magne die zich nooit echt goed gevoeld heeft in de federale. De vicepremier en minister van Werk kon amper uit de scha duw van zijn partijvoorzitter treden. En het is bekend dat regionalist Dermagne zich beter voelt in Namen dan in Brussel. Hij houdt zich nu gedeisd en hoopt binnen twee jaar misschien Waals minister-presi dent te worden.

Dit is ook een ambitie van minister van Financiën Vincent Van Peteghem. De cd&v’er beseft dat zijn partij in de federale regering weinig of niets gedaan krijgt. De christendemocraten zijn niet eens nodig voor een meerderheid. Met de moed der wanhoop is men bezig aan een fiscale her vorming. Maar komt daarvan straks nog iets in huis? De Oost-Vlaming begint ook te denken dat een Vlaamse ministerpost comfortabeler is.

Eva De Bleeker kondigt haar ontslag aan

Gebrek aan hervormingen wreekt zich

De verontwaardiging over het federale gesjacher met de begroting is groot en terecht. Maar de vaudeville rond het al of niet meetellen van de impact van de btw-verlaging op energie als “materiele vergissing” mag weliswaar niet doen vergeten dat het echte probleem niet ligt in het verschil in deficit van 5,8 of 6,1 procent van het bbp, maar in de gemiste hervormingen van arbeidsmarkt en pensioenen.

Gelukkig is er toch nog iemand als N-VA-Kamerlid Sander Loones die zich de moeite getroost de algemene toelichting bij de begroting 2023 door te nemen zoals die door de diensten van de Kamer is op gesteld. Want hij was het die erachter kwam dat het verlengen van de btw-verlaging op energie van 21 naar 6 procent niet was meegenomen in de berekening van het be grotingstekort bij de beleidsverklaring van eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) half oktober. Maar de verlenging was wel door bevoegd staatssecretaris en par tijgenote Eva De Bleeker opgenomen in de eindtabellen. Het leidde tot een pijnlijke vaudeville waarbij De Croo zijn staatsse cretaris afviel en haar een “materiele fout” verweet. Om kort te gaan: de bijna 2 mil jard die de btw-verlaging aan de begroting ging kosten, mocht nog niet worden verre kend in de tabellen omdat men nog bezig was compenserende maatregelen, zijnde hogere accijnzen, in kaart te brengen. Wei nig overtuigend en volgens de oppositie het beste bewijs dat hier geknoeid wordt met begrotingscijfers.

Structureel uit koers

Feit is dat De Croo gewoon niet wou dat bepaalde uitgaven werden meegeteld zo dat het deficit van België 5,8 procent van het bbp zou bedragen in plaats van 6,1 procent. Dat de grens van 6 procent wordt overschreden zou slecht nieuws zijn voor de premier want daarmee is België los Europees kampioen met het slechtste be grotingstekort. Iets dat niet welkom is voor

het imago van een politicus die nog altijd internationale ambities koestert. Afgezien van deze leugenachtige aanpak moeten we vanuit zuiver economisch standpunt echter wel benadrukken dat een verschil in defi cit van 5,8 of 6,1 procent op zich geen groot verschil meer maakt. De Belgische publie ke financiën zijn voor lange tijd structureel uit koers.

Ontsporing uitgaven

Het eerste probleem is en blijft natuurlijk de ontsporing van de uitgaven. Zelfs in tijden van hoge inflatie gooit men geld naar alles en iedereen. Nergens, maar dan ook nergens is nog sprake van het snoeien in die uitgaven. Crucialer of ernstiger is echter het gebrek aan echte hervormingen. Voka-econoom Bart

Van Craeynest: “Surrealistisch dat we een beetje gaan discussiëren of het begrotings tekort nu 5,8 procent of 6,1 procent van het bbp is... Wat er toedoet, is hoe we er op lan gere termijn voor staan, en dat is niet goed.” Dat heeft de Europese Commissie nu ook door. In de nasleep van corona was men minder streng voor de landen die de budgettaire teugels vierden. Maar dat is nu voorbij. En jawel, de Europese Commissie focust op het gebrek aan hervormingen in dit land. Zoals gezegd, heeft men het gehad met het rondstrooien van geld zonder doel gerichte maatregelen te nemen. Daarnaast is het vooral de feitelijke afwezigheid van hervormingen in het pensioenstelsel en in de arbeidsmarkt dat een probleem is, want de arbeidsdeal van een aantal maanden ge leden stelt amper iets voor.

Dat is ook wat een econoom als Geert Noels stelde op Twitter: “De redenen van de ontsporing worden niet aangepakt: on verantwoorde groei uitgaven, te weinig ac tivering/hervorming arbeidsmarkt, concur rentieproblemen. We zijn terug in de jaren zeventig.” Het gebrek aan hervormingen wreekt zich stilaan.

Club Med-land

En de geschiedenis leert dat er daarna een schoktherapie nodig is om de econo mie weer op de sporen te krijgen. Want België is nu een Club Med-land geworden zoals Portugal, Italië of Spanje. Of nog er ger. Want de staatsschuld mag hier dan wel iets lager zijn dan in die landen, qua be grotingstekort scoort België veel slechter. Een verstrengd Europees toezicht zit eraan te komen, wellicht nog voor het einde van deze legislatuur.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Heeft de NAVO ooit aan Rusland beloofd niet naar het oosten uit te breiden?

Op de veiligheidsconferentie van München van 2007 herinnerde Poetin aan de belofte die de NAVO had gemaakt om na de ontbinding van het Warschaupact niet naar het oosten uit te breiden. Je hoort het argument van de verbroken belofte ook nu nog vaak. Heeft de NAVO dat ooit beloofd?

Het verhaal lijkt te berusten op de ge sprekken tussen Michail Gorbatsjov en de Amerikaanse buitenlandminister, James Baker, naar aanleiding van de Duitse een making. De Amerikanen beloofden dat ze geen NAVO-strijdkrachten naar Oost-Duits

land zouden overbrengen (“not one inch eastward”). De Sovjet-Unie bestond nog en de rest van het Warschaupact was nog intact. Niemand hield er rekening mee dat de vraag over verdere uitbreiding naar het oosten ooit zou rijzen. Gorbatsjov zelf zou later ontkennen dat de NAVO ooit die belof te heeft gemaakt, ook al was hij een tegen stander van de uitbreiding naar het oosten.

Rusland bestond toen trouwens niet, wel de Sovjet-Unie. Dat is meer dan een juridi sche techniciteit. Rusland bevat slechts de helft van de inwoners van de voormalige Sovjet-Unie. Indien een belofte aan de Sov jet-Unie ook een belofte aan de later onaf hankelijke deelstaten was, zou dat beteke nen dat het Westen ook aan de Baltische staten zou hebben beloofd om hen niet in de NAVO toe te laten, ook als ze daar zelf zouden om vragen, wat uiteraard absurd is.

Hoe twijfel werd gezien als belofte

Ook het idee dat de NAVO zelf die uit breiding heeft gezocht is onjuist. Onder an dere de VS en het VK stonden oorspronke lijk weigerachtig tegenover de kandidatuur van Centraal-Europese staten. Het is net die aarzelende houding van het begin die som mige Russen zijn gaan zien als een belofte. De uitbreiding is er toch gekomen onder druk van de kandidaat-lidstaten, die zich te veel van hun geschiedenis herinnerden om er gerust in te zijn dat Rusland nooit meer een bedreiging zou zijn.

Er is dus nooit een belofte aan Rusland gedaan, maar achter de schermen is de initiële twijfel over uitbreiding door wester se diplomaten te veel gebruikt als gerust stelling voor de Russen en door Russische politici te veel gebruikt als geruststelling van de achterban. Zo ontstond het propa gandaverhaal van Poetin over “verbroken beloftes”.

JURGEN CEDER

WOKE VAN DE WEEK

Iedere week selecteren we de meest opvallende uitingen van woke gedachtegoed in deze contreien

Feministen willen laatste goede stukje van Brussel weg

De stripmuren in Brussel zorgen voor genot bij jong en oud. Het is dan ook weinig verrassend dat feministische activisten ze liever zien verdwijnen.

Onze hoofdstad Brussel is een al bij al treurige plek die jaar na jaar aan troos teloosheid lijkt te winnen. Een van de weinige kleurrijke lichtpuntjes in een noodgedwongen verplaatsing door dit hellegat zijn de befaamde stripmuren, luchthartige en humoristische verwijzin gen naar onze stripverhalen. Dit erfgoed is een van de weinige dingen dat de cul turele verschillen tussen Frans- en Ne derlandstaligen nog weet te overstijgen.

Als er één ding is waar feministen een hekel aan hebben, dan is het wel plezier. Dat bleek afgelopen week opnieuw toen de azijnpissende zuurpruimen van Noms Peut-Être hun onvrede over de Brusselse stripmuren kenbaar maakten.

Racisme en seksisme

Een dertiental kunstwerken stoten het collectief in het bijzonder voor de borst en worden door hen als racistisch of sek sistisch beschouwd. Onder seksisme verstaat men mooie of schaars geklede vrouwen. Een van de ‘racistische’ teke

ningen is ‘Oh! Lieve hemel’, waarop een agent een zwarte man in de gaten houdt. Dat de stripmuur een ironische aan klacht is tegen etnisch profileren is de humorloze feministen compleet ontgaan.

Om tegemoet te komen aan de klach ten, liet de stad Brussel QR-codes bij de werken plaatsen. Deze geven meer context over de afbeeldingen. Weinig verrassend nemen de activisten daar geen genoegen mee. “Die moeten geen QR-code krijgen, maar gewoon verdwij nen”, klinkt het in Nieuwsblad. “Want uit leg of niet, ze blijven intimiderend, vijan dig, vernederend en kwetsend. Vrouwen worden voorgesteld als seksuele objec ten of zijn ondervertegenwoordigd. Op de muren wordt politie afgebeeld die racistische misdrijven pleegt en wordt kolonisatie verheerlijkt. Welke bood schappen communiceert de stad Brus sel daarmee naar alle voorbijgangers en naar de kinderen van scholen in de buurt?”

PIETER VAN BERKEL

Sander Loones

© BELGA

Een van de stripmuren die als seksistisch wordt beschouwd

Michail Gorbatsjov

© PHOTONEWS

Fernand Huts brengt Vlaamse impressionisten en expressionisten naar Engeland Luik zoekt politieke kopstukken

Decennialang was Luik een leverancier van Waals en federaal politiek toptalent. André Cools, Jean Gol, Didier Reynders, zelfs Michel Daerden. Nu levert de Vurige Stede amper nog Waals politiek talent en is de Luikse aanwezigheid in de verschillende regeringen beperkt.

“De politiek in Luik is er één van gerontocraten zoals we niet meer hebben gezien sinds Andropov en Tsjernenko, de Sovjetlei ders begin jaren ’80.” Dit citaat van een lokale mandataris stond begin deze week te lezen in La Libre Belgique, als onderdeel van een analyse van de politieke bloedarmoede in de stad Luik. Inder daad, lange tijd was de Vurige Stede een kweekvijver van groot politiek talent. André Cools bijvoorbeeld, kleinzoon van arbeids migranten in de Kempen, drukte tot aan zijn gewelddadige dood in 1991 zijn stempel op stad en regio. En hij was in de jaren ’70 hét gezicht van de Waalse socialisten in Brussel. Nu is het zoeken naar Luikse socialisten op topfuncties in Namen of in Brussel. Ja, Jean-Claude Marcourt is voorzitter van het Waals Parlement, maar eigenlijk is dat een uitloopbaan geworden.

Schandaalsfeer in Luik

Je kon ermee lachen, maar een goed decennium geleden was Michel Daerden een sleutelfiguur in de Waalse en federale poli tiek. Nu is zijn zoon Frédéric minister-president van de Franse Ge meenschapsregering, maar die komt enkel in het nieuws wanneer er opnieuw een probleem is met de begroting van regering. Bin nen de federale regering was een Luikse PS-minister vaste prik, in een stilaan ver verleden tenminste. Huidig burgemeester Willy Demeyer leek lange tijd voorbestemd om het gezicht te worden van de partij in de Waalse of federale regering. Wat de federale re gering betreft, had hij zelfs Nederlandse lessen genomen. Maar er kwam nooit een telefoontje van toenmalig partijvoorzitter Elio Di Rupo. Dat had deels te maken met de spanningen tussen de Luikse en de Henegouwse partijafdelingen. Maar ook en vooral met de schandaalsfeer die altijd rond de PS van Luik heeft gehangen. Daar betaalt de Vurige Stede nu een politieke prijs voor. En dus blijven de kopstukken als een soort Russische gerontocraten op hun plek zitten.

De analyse dat de PS nu een prijs betaalt voor de schandalitis uit het verleden klopt. Alleen is er blijkbaar ook een “Luiks pro bleem” bij andere partijen. Waar is de tijd dat Jean Gol vanuit Luik de regionale, Franstalige en Belgische politiek mee bepaalde? In de jaren ’70 en ’80 kon men niet om hem heen. Luik profiteerde mee tot hij in 1992 verhuisde naar het meer landelijke Chaudfon taine, waar hij in 1995 plots overleed. Het werd een traditie bij de Franstalige liberalen, ook en vooral omdat de stad steeds meer een politieke krabbenmand werd. Bovendien slaagden de libe ralen er maar niet in lokaal in het schepencollege te raken. Gol kreeg navolging toen zijn politieke zoon Didier Reynders van Luik naar Ukkel verkaste. Momenteel is oud-Senaatsvoorzitter Christi ne Defraigne eerste schepen in Luik voor de Franstalige liberalen, maar haar loopbaan zou in 2024 ten einde lopen. Het is wachten op een nieuwe generatie MR-figuren die ook nationaal en regionaal furore kunnen maken. Dat wordt een moeilijke zoektocht.

Geen zwaargewichten

En hoe zit het dan met de groenen? Ecolo weegt in de stad poli tiek wel door. Philippe Henry is Waals minister en Sarah Schlitz is federaal staatssecretaris van Gelijke Kansen (of beter: van Woke). Dat zijn geen zwaargewichten. De tijd dat Ecolo vanuit Luik natio naal zwaar doorwoog, was toen wijlen Jacky Morael aan de basis lag van de eerste paars-groene regering. De ironie van het verhaal is dat de enige Luikenaar die natio naal zwaar doorweegt ene Raoul Hedebouw is. De voorzitter van de PTB/PVDA draagt echter geen regeringsverantwoordelijkheid in Wallonië of Brussel. En hij is via zijn ouders een soort van geïm porteerde Vlaming.

Van het textuurrijke licht- en schaduwspel van ‘luministen’ als Emile Claus en Théo van Ryssel berghe, het mystieke werk van Gustave Van de Woestyne en Va lerius De Saedeleer, tot de unieke maar troosteloze doembeelden van Léon Spilliaert en de ironi sche schedels en maskers van James Ensor; een vijftigtal Vlaam se impressionistische en expres sionistische topwerken zijn op dit moment te bezichtigen in het Engelse Sudbury, een uurtje ten noordoosten van Londen in de provincie Suffolk.

De werken uit de collectie van The Phoebus Foundation, de kunststichting van Fernand Huts, pronken in de openingstentoon stelling van het gerenoveerde Gainsborough’s House. Aanvan kelijk zou de eer om het ver nieuwde geboortehuis van de Engelse landschapsschilder Tho mas Gainsborough in te huldigen werken uit het Poesjkinmuseum in Moskou te beurt vallen, maar daar stak de ondoordachte Russische buitenlandpolitiek begin dit jaar een stokje voor.

Daarop klopte Mark Bills, de drijvende kracht achter Gains borough’s House, aan bij The Phoebus Foundation. Curator Katharina Van Cauteren maakt zich sterk dat de organisatie een titanenwerk verzette door de ten toonstelling in vijf maanden te

organiseren, terwijl dat normaal gezien een werk van enkele jaren is. “Dat is knettergek.”

Banden tussen Vlaanderen en Engeland

De connecties tussen Oost-En geland en Vlaanderen zijn minder vergezocht dan men aanvankelijk zou denken. “Gainsborough werd sterk beïnvloed door Antoon van Dyck en Pieter Paul Rubens”, zegt Van Cauteren. “Wat Katharina zegt is dat de Vlamingen eigenlijk de Engelsen hebben leren schilde ren”, grapt Huts.

Huts merkt dan weer op dat Vlamingen een grote rol speelden in het droogleggen van de moerasgebieden van Oost-Engeland. “De Engelsen verkochten ook veel te goedkoop hun wol aan Vlaanderen. Dat was niet zo slim, want de Vlamingen wisten veel winst te maken te maken door er lakens van te maken.” De ondernemer spendeert zelf ook een groot deel van zijn tijd in Engeland. Op de site van een voormalige RAFbasis in Rivenhall, niet zo ver van Sudbury, opent zijn bedrijf Indaver binnenkort een nieuwe afvalenergiecentrale.

En wat brengt de toekomst?

“We hopen mee te kunnen helpen de Vlaamse kunst op de kaart te zetten”, aldus Van Cauteren. “Wij

hopen deze werken naar nog heel veel andere landen te sturen. Want geef toe, ze verdienen het om ge zien te worden.”

Dinsdag pakte Huts overigens uit met de architecturale plannen van de gerenoveerde boerento ren in Antwerpen, die tot heuse 'cultuurtoren' omgevormd zal wor den. De architect is niemand min der dan de bekende Amerikaan Daniel Libeskind, die ook de nieu we WTC-toren ontwierp.

Luister naar PAL CAST U aangeboden door PAL NWS en ’t Pallieterke.

Stijn Derudder is uw gastheer van al onze podcasts.

Elke week kan u de podcastversie van een of meerdere van onze interviews beluisteren. In andere podcasts komen ook onderwerpen die niet in ’t Pallieterke verschenen aan bod of gaan we net dieper in op zaken die nog wat meer aandacht verdienen.

Te beluisteren op o.a. Spotify, Apple Podcasts en palcast.be.

Staatssecretaris van Gelijke Kansen Sarah Schlitz

PICARD

PIETER VAN BERKEL

Terwijl de Amerikanen dankzij de Antwerpse topondernemer Fernand Huts op dit moment kennismaken met onze Vlaamse meesters uit de 15de, 16de en 17de eeuw, leren hun aanverwanten dichter bij ons thuis - de Britten - de Vlaamse impressionisten en expressionisten kennen.

Fernand Huts

“Eigenlijk hebben de Vlamingen de Engelsen leren schilderen”

De Schelde stroomopwaarts, door Théo van Rysselberghe

Vooruit zet islamitische woordvoerder uit partij na uitspraken over homoseksualiteit

Vooruit heeft partijlid Stijn Ledegen uit de partij gezet nadat hij om streden uitspraken over homoseksualiteit deed in een podcast. Le degen bekeerde zich als tiener tot de islam en is woordvoerder en één van de bestuursleden van de Aalsterse Marokkaanse moskee.

Volgens Ledegen heeft de is lam geen probleem met homo’s, maar is de daad van homosek sualiteit zelf wél strafbaar. “Met het hebben van gevoelens doe je niets verkeerd, maar de daad, de interactie zelf, is strafbaar. Een getrouwde man mag geen anale seks hebben met zijn vrouw, laat staan een man met een man”, al dus Ledegen.

Volgens Vooruit staan zijn uit spraken haaks op de partijvisie van de partij. “Vooruit is een in clusieve beweging die sinds jaar en dag actief strijdt voor de LGBT QIA+-rechten. Voor een samenle ving waarin iedereen zichzelf kan zijn. We zullen die voortrekkersrol altijd opnemen.” Daarom besloot Conner Rousseau om Ledegen nu uit de partij te zetten.

Stijn Ledegen, die in een athe istisch gezin in Aalst opgroeide maar zich als tiener bekeerde tot de islam, is een van de bestuurs leden van de Aalsterse Marok kaanse moskee. Ledegen zorgde in Aalst eerder al voor consterna tie nadat hij het gemeentebestuur van islamofobie beschuldigde.

Commotie over Suikerfeest

Ledegen was één van de orga nisatoren van Eid-al-Fitr, het tradi tionele feest ter ere van het einde van de ramadan. Honderden mos lims zouden zich in Aalst verzame len voor een gebed, gevolgd door

het traditionele Suikerfeest. Door het gebrek aan ruimte, en omdat de Masjid El Muslimeen-moskee een van de enige in omstreken is en er uit heel Oost-Vlaanderen moslims afzakten naar Aalst, vroeg het bestuur van de moskee extra ruimte aan de stad Aalst. Volgens Ledegen dienden ze een maand op voorhand een aanvraag in om een zaal te huren. Dat werd echter door de stad geweigerd, net zoals dat het geval was voor de huur van een kunstgrasveld. Reden: sport terreinen kunnen enkel gebruikt worden voor sportactiviteiten. De organisatoren van het Sui kerfeest gaven niet op en vroegen of ze in het park van Aalst hun ge bed mochten uitvoeren. Dat werd eveneens geweigerd. Als laat ste redmiddel vroegen ze om de Treinstraat in Aalst voor een uur lang af te zetten, “zodat moslims buiten veilig op straat konden bid den”. Volgens Ledegen ging de commissaris akkoord, maar wei gerde burgemeester Christoph D’Haese (N-VA) opnieuw, dit keer omwille van mobiliteitsproble men. “Het is duidelijk dat N-VA, cd&v en Open Vld hun kant heb ben gekozen. De afrekening zal volgen in 2024. Moslims zijn geen tweederangsburgers. De grens is bereikt”, vertelde het voormalige Vooruit-lid toen.

WANNES NEUKERMANS

Hoe diep is de kloof tussen Jong N-VA en VBJ?

De kloof tussen (Jong) N-VA en Vlaams Belang (Jongeren) is “redelijk onoverbrugbaar”. Althans, tot die conclusie kwam moderator Pieter Bauwens tijdens het debat tussen de jongerenvoorzitters van beide partijen, dat al snel verwerd tot een partijtje moddergooien. Hij merkte op dat er vooral werd gefocust op de verschillen, in plaats van op zoek te gaan naar de gelijkenissen.

Jong N-VA-voorzitter Jeroen Bergers en zijn Vlaams Belang Jongeren-evenknie Filip Brussel mans kruisten op uitnodiging van de Debatclub voor het eerst de intellectuele degens. De rechten student en het jongste Vlaams Parlementslid bogen zich over de vraag of een samenwerking tussen bei de partijen in 2024 mogelijk is.

Bergers identificeerde twee breuklijnen tussen N-VA en Vlaams Belang: het buitenlandbeleid, voor al inzake de oorlog in Oekraïne, en de focus op etni citeit. Op basis daarvan zal het volgens hem “enorm moeilijk” worden om de kloof - die de laatste jaren dieper is geworden - te overbruggen. “Maar ik zal mij steeds constructief opstellen in onderhandelin gen”, beloofde de rechtenstudent.

Volgens Brusselmans is er op vlak van buiten landbeleid geen sprake van een kloof en zitten bei de partijen op dezelfde lijn wat betreft de oorlog in Oekraïne. “Over Rusland is onze partij even dui delijk als alle andere partijen, op de communisten na: niemand steunt Poetin”, benadrukte het Vlaams Parlementslid.

Oppositie

Ook de manier waarop Vlaams Belang oppositie voert, was een doorn in het oog van Bergers. Hij il lustreerde die kritiek aan de hand van een afbeel ding van Vlaams Belang Haaltert, waarop de lokale N-VA-burgemeester wordt afgebeeld als Adolf Hit ler. “Je kan niet als een bullebak kletsen uitdelen op de speelplaats en dan boos zijn dat je op geen en kel verjaardagsfeestje wordt uitgenodigd”, hekelde Bergers.

“Politiek moet je voeren op basis van inhoud”, counterde Brusselmans. “Het gaat niet over de manier waarop je campagne voert, maar over de dag na de verkiezingen.” De VBJ-voorzitter reikte Bergers de hand, niet van Vlaams Belanger naar N-VA’er, maar van jongerenvoorzitter naar jon gerenvoorzitter. “Laat ons stoppen met het modder gooien en nadenken over hoe we Vlaanderen posi

IKEA-plan

Op vlak van asiel en migratie vonden beide jon gerenvoorzitters wel enkele raakvlakken. Het IKEAplan dat Vlaams Belang vorige week lanceerde, bevat kortetermijnoplossingen die perfect toepas baar zijn binnen de Europese regelgeving. Toch ziet Brusselmans geen trendbreuk met het verleden. “De eindoplossing is nog altijd dezelfde. Maar die kan je vandaag niet verwezenlijken binnen de re gels die de Europese Unie ons oplegt.”

Bergers noemde het IKEA-plan “uniek”, in die zin dat het wetsvoorstellen bevat die de N-VA al zou hebben ingediend. “Van het Vlaams Belang heb ik die nog niet gezien. Ik ben benieuwd wat er con creet zal worden ingediend van het IKEA-plan. Is het een communicatiestunt of zal er ook effectief wetgevend werk volgen? Bij dat laatste loopt het helaas vaak mis bij uw partij.”

Op vraag van Brusselmans gaf Bergers aan dat hij “juridisch correcte wetsvoorstellen” zeker wil steu nen. De VBJ-voorzitter verweet N-VA dat ze dat in het verleden vaak heeft nagelaten.

Australisch model

Ondanks de vele raakvlakken mag volgens Ber gers het einddoel niet uit het oog worden verlo ren. “N-VA is geen antimigratiepartij. Je gaat ons niet horen pleiten voor een migratiestop.” De Jong N-VA-voorzitter maakte daarbij een onderscheid tussen arbeidsmigratie en illegale migratie. Die laatste vorm wil Bergers door middel van het Aus tralische model aan banden leggen.

Het Australische model van N-VA is volgens Brus selmans schatplichtig aan dat van Vlaams Belang. “Dat is iets waarin we elkaar kunnen vinden. We moeten stoppen met focussen op de verschillen. Laat ons kijken naar de gelijkenissen.”

Brusselmans wees erop dat het asiel- en migra tiebeleid het voorbije decennium hetzelfde is ge bleven, wie er ook aan de knoppen zat. “U moet met andere partners werken. Met de liberalen, de christendemocraten en de socialisten zal het niet gebeuren. Als u wil uitvoeren wat u zegt, heeft u het Vlaams Belang nodig.

Bergers noemde de kritiek dat er niets zou zijn veranderd onterecht. “Op vlak van migratie hebben wij al veel meer verwezenlijkt dan uw partij”,

Iedereen die tussen 1-9-2022 en 31-08-2023 betaalt voor een papieren jaarabonnement, heeft de keuze uit een van de volgende geschenken. De geschenken worden maandelijks verwerkt.

Uw keuze kunt u doorgeven via secretariaat@pallieterke.net of telefonisch op nummer 03 232 14 17.

Een uitgave van de onvolprezen uitgeverij Polemos:

• ‘De Guldensporenslag. Het verhaal van een onmogelijke gebeurtenis’ (Karim Van Overmeire) • ‘Herinneringen aan Hechteniskamp Lokeren’

• ‘De man van het Wilhelmus of de rekkelijkheid van de tolerantie’ (Luk Sermeus)

Halve kilo Maes Koffie meestermengeling (gemalen of ongemalen) in een mooie bewaardoos

Jeroen Bergers & Filip Brusselmans

Rik Torfs

Een scherpslijper is hij nooit geweest, maar wel een nuch ter man met een scherp inzicht, een groot relativeringsver mogen, flink wat humor - inclusief zelfspot -, ontwapenend satirisch, maar nooit kwetsend of beledigend. Rik Torfs (65) beheerst de gave des woords als weinig anderen en weet dan ook scherpzinnig en gevat, én in mensentaal, datgene te zeggen wat hij ook wil zeggen. “In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister” (Goethe) is zowat zijn handelsmerk. Het stond dan ook in de sterren geschreven dat de moralise rende linkerzijde met de lange tenen dat vroeg of laat niet meer zou gaan pikken. Vandaag is het zover.

Rik Torfs is in Vlaanderen wereldberoemd als de non-conformisti sche kerkjurist die een tijdlang in de politiek stapte en nadien rec tor van de KU Leuven werd. Wellicht is hij de laatste die zich zonder schroom katholiek noemde en zich kritisch, maar loyaal achter de Kerk schaarde. Iedereen kent hem als een man met humor en eigen zinnige wijsheden. Dat vertaalde zich ook in een aantal boeken van zijn hand en in januari verschijnt bij Ertsberg ‘Tijdgeest. Een per spectief op mens en tijd’. De enen verkneukelen zich al, de anderen houden hun adem al in. Ook op Twitter is hij vrij actief. Probleemloos en complexloos brengt hij daar zijn ondertussen gevreesde of ge smaakte stijl korte quotes, standpunten en beschouwingen. De wijze uil zit hoog en kijkt beschouwend naar wat zich ‘daar beneden’ af speelt. En grijnslacht bijwijlen.

Vrije meningsuiting

Een van zijn thema’s is de vrije meningsuiting die hij onder druk ziet komen te staan. Zo aarzelde hij niet om nog in volle coronatijd te tweeten: “Marc Van Ranst heeft het in De Morgen over ‘pokkesaaie’ parlementaire hoorzittingen, ‘notoire wappies’, ‘achterafexperten’ en ‘glasharde opportunisten’. Vrije meningsuiting, uiteraard. Maar jammer toch, dat gebrek aan elementaire hoffelijkheid tegenover mensen met een andere mening.” Nog eentje: “De vrijheid van me ningsuiting is vandaag wel degelijk een probleem, wat sommigen ook beweren. Niet enkel is ze inhoudelijk beperkter dan vroeger, ook worden meningen steeds vaker met morele verontwaardiging en sociale uitsluiting bestreden, steeds minder met echte argumen ten.” Tot slot: “De beklemmende sfeer van fluwelen intimidatie en als weldenkendheid verpakte censuur die me in mijn jonge jaren in de katholieke kerk zo tegenstond, vind je vandaag meer en meer aan universiteiten en in kwaliteitskranten.” Het maakt linkse journalisten en poco-bobo’s behoorlijk nerveus. Boos zelfs. Zeker als hij zich gaat uitspreken over heel concrete toestanden, want dan ruiken ze hun kans om hen in een (extreem)rechtse hoek te duwen waar ze hem kunnen matrakkeren met de gesels van de morele verontwaardiging en in de hoop hem monddood te kunnen maken. Op de vraag van de moraalridders van links die aan de UGent-rector vroegen om een lezing van Filip Dewinter te verbieden, zei hij ontwapenend, Voltaire achterna: “Ik ben het politiek geheel met Filip Dewinter oneens. En, toch vind ik dat hij het recht heeft om zijn ideeën uiteen te zetten.”

In de hoek met ezelsoren op Zo schoot onlangs ook deze tweet in het verkeerde linkse keel gat: “‘België maakt 25 miljoen vrij om Mozambique te helpen bij klimaatverandering.’ Sympathiek natuurlijk. Toch vraag ik me al tijd af hoe je geld vrij kunt maken als je er geen hebt.” Onschuldig, maar een tikkeltje satirisch, toch? Het was niettemin voldoende om de zelfingenomen moreel hoogstaande journalistieke hogepriester Joël De Ceulaer een banvloek te doen uitspreken: “Beste Rik Torfs, u hengelde naar de hartjes van extreemrechts.” Wie het niet eens is met Vivaldi of wie er een grapje over maakt, is extreemrechts en polariseert, zet zichzelf aan de besmette zijkant of in de hoek met ezelsoren op! Ook “Vanmorgen hoorde ik Björn Soenens over de Amerikaanse verkiezingen. Het was een weinig genuanceerd recla mespotje voor de Democraten” leverde hem misprijzen en ‘partij digheid’ op; wat hij precies aanklaagde… Het was op de rand van de linkse majesteitsschennis.

Rik Torfs is te slim om zich uit zijn lood te laten slaan. Dapper blijft hij voortdoen: “Ik ben niet heel zeker of ik, als ik de meer beper kende trends zich verder ontwikkelen, over enkele jaren nog min of meer vrij en zonder intimidatie of verdachtmakingen mijn mening zal mogen uiten. Daarom doe ik het vandaag maar.” Toen iemand tweette: “Werkelijk een arrogant stuk vreten, die Torfs”, repliceerde hij: “Zeker. Maar waarom tweet u iets dat iedereen al weet?” Magis traal!

CITAAT VAN DE WEEK

Barbara Pas:

“Met De Bleeker stapt de laatste der integere liberalen op”

Het ontslag van staatssecretaris voor Begroting Eva De Blee ker (Open Vld) beroerde vorige week de gemoederen. Zelfs de oppositie, doorgaans vragende partij voor het ontslag van een minister of staatssecretaris, was er niet over te spreken. “De Blee ker was de enige die haar taak iets of wat naar eer en geweten probeerde te volbrengen”, zegt Vlaams Belang-Kamerfractie leider Barbara Pas. “Diegenen van wie we het ontslag vragen, blijven zitten en diegenen die proberen het zinkend schip recht te trekken, nemen ontslag. De rest van Vival di zou beter haar voorbeeld volgen.”

Ecolo weigert om nucleair materiaal te leveren aan Verenigd Koninkrijk “Onaanvaardbaar om België belachelijk te blijven maken”

haven, nu maken de groenen ons ook al te schande bij onze Britse bondgenoten”, twittert hij. Ook MR-voorzitter Geor ges-Louis Bouchez uit op Twitter zijn ongenoegen over de houding van Ecolo. Hij verwijt de partij een gebrek aan “staats- en verantwoor delijkheidszin”. “Weigeren om aan Groot-Brittannië materiaal te ver kopen, is gigantische dogmatische dwaasheid”, klinkt het fel. “Onaan vaardbaar om België belachelijk te blijven maken. De ecologisten moeten zich herpakken.”

ANTON SCHELFAUT

Op de federale ministerraad van 9 november heeft Ecolo gewei gerd om toestemming te geven voor de levering van nucleair materiaal aan het Verenigd Koninkrijk. Dat

Ecolo wil niet dat België nucleair materiaal levert aan het Verenigd Koninkrijk. Daarom weigerde de partij om een exportvergunning te verlenen aan een Vlaamse pro ducent van machines die gebruikt worden voor het onderhoud van het Britse nucleaire arsenaal. De houding van Ecolo zorgt voor on vrede binnen de regering. “Bin nenkort kunnen we door dit soort beslissingen aan niemand meer iets verkopen”, zou een minis ter gereageerd hebben. “België schiet zichzelf in de voet voor pseudoprincipes.”

De beslissing zou niet alleen voor Vlaanderen, waar de produ cent van het nucleaire materiaal gevestigd is, negatieve gevolgen kunnen hebben. De Britten drei

gen er immers mee om de aan koop van militair materiaal bij het Waalse FN Herstal te annuleren.

Journalist Martin Buxant, die de feiten aan het licht bracht, vroeg Ecolo-minister Georges Gilkinet om een reactie, maar die hulde zich in stilzwijgen.

Dogmatische dwaasheid

N-VA-Kamerlid Theo Francken reageert met grote verbazing op het nieuws. Hij wijst erop dat het Verenigd Koninkrijk een NAVO-bondgenoot en tevens een belangrijke exportpartner van Vlaanderen en België is. “Groen dogmatisme schaadt niet enkel onze energiebevoorrading, onze defensieheropbouw of onze lucht

Open

met “ontrouwe” Waalse collega’s

“Als wij buitenlanders verwelkomen willen we ook dat ze onze cultuur respecteren”: Franse aanvoerder draagt geen LGBT-kleuren tijdens WK

MEEST GELEZEN OP

Georges Gilkinet

Vlaamse pers weigert kritische vierde macht te zijn

Mark Eyskens zei ooit dat twee diersoorten sterven door de mep van een krant: een vlieg en een politicus. Als een bevolking de politici krijgt die ze verdient, is dat dus niet door verkiezingen die slechts om de zoveel jaar ge houden worden, maar wel door het kopen van kranten die weigeren op incompetente politici te meppen.

Het politieke schouwspel op het federale niveau van de laatste weken kan alleen maar tot sombere conclusies leiden over de Belgi sche bevolking. Daarbij kunnen we ons als Vlamingen deze keer niet troosten met de vaststelling dat het alweer de Franstaligen zijn die voor surrealistische fratsen hebben gezorgd. Een staatssecretaris die zo dom is om de waarheid op papier te zetten, neemt ontslag ‘om de sereniteit te doen weerkeren’, terwijl een minister die staalhard zit te liegen in een Kamercommissie en in de pers gewoon blijft zitten. Voor al dat laatste puntje is van belang: als een minister met zijn leugens wegkomt in de pers, dan is dat enkel en alleen omdat die pers hem laat begaan, en die pers ook weet dat ze hem kan laten begaan zonder te veel lezers te verliezen.

Geloofwaardige begrotingen verdragen enkele “materiële fouten”

Laat het duidelijk zijn: Eva De Bleeker werd niet door de pers ge veld, maar door haar partijgenoten Egbert Lachaert en Alexander De Croo. In de hele heisa over de zogenaamde “materiële fouten” heb ben we niemand het ontslag van Eva De Bleeker horen vragen, en al zeker de pers niet. Haar ontslag was de rotte kers op een bedorven taart die aantoont wat voor een leugenpaleis de Open Vld vandaag geworden is. Bij de oppositie hoorden we stemden die smalend op merkten dat niet Eva De Bleeker, maar wel Alexander De Croo zijn ontslag had moeten indienen, maar opnieuw: niets daarvan in de pers.

Eva De Bleeker is nooit het meest competente lid van deze federale regering geweest. Dat ze uiteindelijk struikelde, is dus niet zo verwon derlijk. Maar met een degelijke, geloofwaardige en duidelijke begro ting zou de kans op fouten in enkele tabellen miniem geweest zijn. Met een degelijke, geloofwaardige en duidelijke begroting zouden enkele materiële fouten ook geen enkel probleem gevormd hebben. Niet de documentatie was het probleem, wel de begroting zelf. Maar opnieuw: de pers weigerde het echte probleem aan te klagen, al was het maar om de N-VA niet in de kaart te spelen, en legde in de plaats daarvan de focus op enkele bijkomstigheden.

Meer zelfs, De Standaard slaagde erin om de essentiële problemen in de begroting bij zijn lezers af te doen als de normaalste zaak van de wereld. Begrotingen zijn nu eenmaal altijd sciencefiction, zeker naarmate de verkiezingen naderen, zo schreef de krant in een com mentaar. Klopt tot op zekere hoogte, maar de Vivaldi-regering drijft

het ondertussen wel zover dat zo’n vergelijking een regelrechte be lediging aan het adres van alle sciencefictionschrijvers is.

‘Q’ en Yassine Mahi, de echte slachtoffers?

Even verwonderlijk was het om in Het Laatste Nieuws een inter view te lezen waarin Vincent Van Quickenborne vertelt dat hij nach tenlang wakker heeft gelegen van de voorlopig laatste aanslag in Brussel. Zou iemand het aandurven om dat artikel voor te leggen aan de familie van de 29-jarige politieagent Thomas Montjoie of een Brusselse politieagent?

Het valt trouwens op hoe snel het in de pers oor verdovend stil werd rond die aanslag. Dat Vincent Van Quickenborne nog steeds federale minister is, heeft hij aan de pers te danken, die weigerde om de aanslag in de actualiteit te houden. Twee ele menten speelden daarbij ontegensprekelijk een rol. Ten eerste is er de achtergrond van de dader, die om de gekende redenen bij de pers ‘moeilijk’ lag. En ten tweede liep de paars-groene pers na tuurlijk liever niet het risico met het ontslag van ‘Q’ de hele Vivaldi-regering aan het wankelen te brengen. De harde waarheid is dus niet alleen dat de dood van Thomas Montjoie volledig vermijd baar was, maar ook dat ze volledig vergeefs was. Meer zelfs, Vincent Van Quickenborne bestaat het om in het interview met Het Laatste Nieuws te stellen dat hij lessen getrokken heeft uit die aan slag. Eén daarvan is “een collectief falen over hoe wij, als maatschappij, omgaan met psychiatrische patiënten die een risico vormen”. Of hoe Yassine Mahi volgens de federale minister van Justitie een slachtoffer van de maatschappij blijkt te zijn.

Wie blijft die kranten kopen?

Kwartaal na kwartaal blijkt het aantal lezers van de Vlaamse kranten in vrije val te zijn. Maar niet dat ze zo dramatisch zakken is zo verwonderlijk, wel dat er überhaupt nog abonnees achterblijven die jaar na jaar willen blijven betalen voor zo’n leu genpers. Zijn te veel Vlamingen te lui om hun abon nement op te zeggen? Of zijn ze het ondertussen zo ge woon voorgelogen te worden dat ze er zelfs voor willen blijven betalen? Misschien klopt het dan toch dat de Vlamingen niet beter verdienen dan politici zoals Vin cent Van Quickenborne en de rest van de ploeg van Alexander de Croo.

FILIP VAN LAENEN

Open Vld dreigt onder eigen leugens en bedrog te bezwijken

Als marktonderzoeker kwam Jan Callebaut enkele jaren reeds tot de conclusie dat de Vlaming Open Vld helemaal niet meer geloofwaardig vindt en de partij het minst associeert met eerlijkheid, “terwijl dat kenmerk heel belangrijk is voor veel Vlamingen”. De stalinistische afrekening met Eva De Bleeker en de onge ziene stoelendans met Alexia Bertrand - die uit zuiver opportunistische redenen van de MR naar de Open Vld overstapt - bevestigen dit beeld alleen maar.

bij elkaar. Hij beloofde de hemel op aarde. De aangekondigde belastingverlagingen werden na de verkiezingen van 2003 ver draaid naar een cascade van belastingver hogingen. De budgettaire orthodoxie werd al vlug ingeruild voor verkwisting en ver spilling. Verhofstadt loog op een gegeven moment de bevolking voor dat de begro ting in evenwicht was.

“Zijn paarse regeringen haalden aller lei begrotingstrucs uit om op korte termijn geld in de lade te krijgen, maar die kosten ons nu miljarden: de afbouw van pensioen fondsen, de sale-and-lease-backconstruc tie van overheidsgebouwen, de uitverkoop van onze energiesector waardoor Engie nu met onze voeten kan rammelen”, zei eco noom Geert Noels in een interview met Humo. “Verhofstadt bestuurde tijdens zeven vette jaren, maar legde geen buffers aan voor de toekomst. Hij erfde van Dehaene een land in blakende gezondheid en maak te er een puinhoop van. Hij is de slechtste premier die we ooit hebben gehad.”

belgicistische pacificatiemodel. “Het libe raal maatschappelijk project van Open Vld klinkt zo hol als een leeg olievat”, schreef Jean-Marie Dedecker onlangs.

De partij is het noorden kwijt en weet van geen hout pijlen meer te maken. Premier De Croo staat aan het roer van een land met het hoogste loonbeslag, de hoogste belas tingen en de hoogste schuldgraad van de EU. Vivaldi vormt de ultieme capitulatie en besluiteloosheid van een partij die zowat al haar principes heeft opgegeven. De Croo voert met Vivaldi een notoir socialistisch beleid. Intussen stormt het land op een budgettaire catastrofe af.

Suïcidale neigingen

Eva De Bleeker werd tot ontslag gedwon gen nadat ze het begrotingstekort voor 2023 van 5,8 naar 6,1 procent van het bbp had bijgesteld. De gewezen staatssecretaris had de kostprijs van de verlenging van de lage re btw op energie meegeteld, waardoor het tekort met 1,5 miljard euro toenam. Premier De Croo wees er in het parlement op dat de btw-verlaging slechts tijdelijk was en dat het tekort in de loop van 2023 door accijn zen zou worden gecompenseerd.

Volgens Groen en de socialisten is dit een leugen. “Hij krijgt eerst z’n begroting niet deftig uitgelegd, en nu begint hij nog te lie gen over de afspraken? Die accijnsverho

gingen al volgend jaar, voor de begroting van 2023? Dat is helemaal niet de afspraak”, was bij de socialisten te horen volgens jour nalist Wouter Verschelden. “U begint steeds meer op Guy Verhofstadt te lijken”, liet Wouter Vermeersch zich richting premier De Croo ontvallen.

De slechtste premier ooit

Toen Guy Verhofstadt dertig jaar geleden de VLD oprichtte, had hij de ambitie om het politiek landschap te herverkavelen en een nieuwe politieke cultuur te introduceren. Verhofstadt loog zich echter een reputatie

“Wie gelooft die partij nog?”, vroeg Yves Leterme zich over de Vlaamse liberalen ooit af. De partij is intussen al zoveel van identi teit verandert dat een patiënt met een dis sociatieve identiteitsstoornis er jaloers zou van worden. Ooit flirtte Guy Verhofstadt met het idee van de minimale staat en het pri maat van de vrije markt. Vervolgens liet hij zich leiden door de Tories en tussen 1999 en 2007 koketteerde de blauwe missionaris met de ‘Derde Weg’ van Tony Blair.

Als je zijn ‘Tweede Burgermanifest’ her leest, vind je argumenten voor een Vlaams, conservatief en liberaal discours. Ook in conservatieve kringen wierp Verhofstadt zijn visnetten uit. Hij maakte daarbij gebruik van Paul Belien, de echtgenoot van Vlaams Belang-politica Alexandra Colen. Van een Forza Flandria kwam niets in huis. Open Vld schoof door het paars-groen avontuur naar links op en legde zich neer bij het

De doortocht van Sihame El Kaouaki bi vormde het dieptepunt van de laatste jaren. Ze hekelde de particratie en zette zich af tegen de grote inkomens in de po litiek. De Marokkaans-Belgische politica is intussen de incarnatie van haar eigen zwalpende partij geworden: een boulevard van gebroken beloftes, leugens en bedrog, vervreemd van eigen achterban en een langgerekte electorale afgang. De suïcidale neigingen van de partij zijn ongezien.

Over de noodzakelijke hervormingswer ken van het federale huishouden blijft het muisstil. Vivaldi werd door velen gezien als de regering van de laatste kans. De re sultaten van deze regering zijn desastreus.

“Het ergste zou zijn dat er in 2024 nog geen uitzicht op een grondige staatshervorming of economische vernieuwing is”, zei Rik Torfs in een interview dat eerder dit jaar in dit blad verscheen. En Manu Ruys zei ooit: “Ik huiver voor een land waarin de machti gen erin slagen bedrog, bestuurlijke onbe kwaamheid en wanbeheer toe te dekken.” Zijn vrees wordt helaas bewaarheid.

JULIEN BORREMANS

Het ontslag van De Bleeker was de rotte kers op een bedorven taart die aantoont wat voor een leugenpaleis de Open Vld vandaag geworden is

Guy Verhofstadt & Herman De Croo in 1990

© BELGA

Vincent Van Quickenborne

CRYPTO'S:

Ik heb geen idee hoe duurzaam cryptocurrency's zijn. Zijn ze voorbestemd om te verdwijnen, als een misselijkmakende ‘blip’ in de financiële geschiedenis? Dit is de stelling van filosoof (en wiskundige) Nassim Nicholas Taleb. Maakt de cryptowereld gewoon zijn puberteit door, waaruit hij volwassener en sterker tevoorschijn zal komen? Dat is de stelling van vele crypto-enthousiastelingen, onder wie Michael Saylor. Wat mij betreft, ik weet het niet.

BANKRUN, NUTTIGE IDIOTEN, EN DAN?

De cryptowereld is een financiële constructie parallel aan het klassieke financiële systeem. Met veel aankno pingspunten, maar apart. Het crypto-ecosysteem be staat uit munten, banken en beurzen. Veel houders van cryptocurrency storten hun crypto-activa bij een cryp tobank. Deze bank verstrekt op haar beurt leningen. Er is dus een perfecte parallel tussen de vormen van beide systemen.

ONAFHANKELIJK ALTERNATIEF

Toen het systeem werd opgebouwd, was het cryp to-ideaal om een volledig en reëel alternatief te bie den voor traditionele banken en valuta. Dat wil zeggen, een systeem dat volledig onafhankelijk zou zijn van de dollar en andere traditionele valuta. Cryptocurrency’s werden gepromoot als een veilige haven (een ‘hedge’ of indekking) tegen zowel inflatie als de ‘onvermij delijke’ ineenstorting van traditionele valuta. Deze ontkoppeling van de cryptowereld en de traditionele wereld werd voorgesteld als onvermijdelijk, actueel en wenselijk.

Toen de inflatie haar lelijke gezicht liet zien en de cen trale banken hun belangrijkste rentetarieven begon nen te verhogen, stortten consumenten en financiers zich op crypto’s om zich in te dekken, zoals de cryp to-enthousiastelingen voorspelden? Ze deden precies het tegenovergestelde: hun crypto’s verkopen om de dollar te krijgen. De dollar is meer dan ooit een vei lige haven en biedt een stekende ontkenning van de crypto-ideologie. Crypto’s zijn geen indekking tegen inflatie en zijn dat ook nooit geweest, hoogstens een symptoom ervan.

KOPPELING

Om de omzetbaarheid van crypto’s in traditionele va luta te waarborgen, houden veel cryptobanken een onderpand - ‘asset’ - aan in plaats van contant geld. Al lemaal voor aanzienlijk minder dan de waarde van de crypto’s die hun klanten in hun boeken hebben staan. Als bijvoorbeeld de cryptobank Alameda (die net fail liet is gegaan) 20 eigen activa aanhoudt voor elke 100 van haar cryptoklanten, loopt zij het risico dat haar klanten zich massaal terugtrekken, waardoor het on mogelijk wordt hen tevreden te stellen. Je kunt alleen geven wat je hebt.

Gecombineerd hiermee, en dit is het fundamentele element, is het feit dat de meeste cryptobanken hun activa hebben gemengd... met crypto’s. Een crypto bank gespecialiseerd in een bepaalde cryptomunt of cryptotoken - laten we dat ‘crypto 1’ noemen - bezit activa die deels bestaan uit een andere cryptomunt of cryptotoken - ‘crypto 2’ -, of zelfs uit ‘crypto 1’ zelf, zoals in het geval van Alameda. De crypto-eenheden worden dus gedekt door andere crypto-eenheden, die door de bank zelf en niet namens haar cliënten worden aangehouden.

Dit verenigt in feite alle spelers en banken in het cryp to-ecosysteem. Het is het concept van koppeling, dat

Vooral Democratische politici en progressieve paradepaardjes als klimaatveranderingen konden zich tot de begunstigden van Bankman-Fried rekenen

van wezenlijk belang is voor elke systemische ‘bank run’. Denk maar aan ‘de paniek van 1907’, de bankrun die Bruner en Carr op bijzondere wijze beschrijven in hun gelijknamige boek. De situatie wordt erger door het feit dat er in een context van paniek slechts weinig mensen meer zijn om crypto’s te kopen en dat creëert een liquiditeitsprobleem.

Wat is FTX en wie is Bankman-Fried?

Het is opnieuw erg onrustig in cryptoland. FTX, een bedrijf dat handelt in digitaal geld, een ‘cryp tocurrency exchange’ in het modern Nederlands, ging overkop. Er is sprake van fraude en heel erg diepe putten, maar nog veel meer.

Sam Bankman-Fried was op weg de nieuwe Mark Zuckerberg of Elon Musk te worden. De piepjonge ondernemer was stichter en CEO van FTX en Alameda Rese arch. Reeds op heel jonge leeftijd was hij miljardair. De zoon van twee academici bij het beroemde Stanford was een begenadigd wiskundige en ging al snel aan de slag bij een grote speler die handelde op de beurs. Hij engageerde zich bij het Centre of Effective Al truism, een organisatie verbonden aan de universiteit van Oxford die zich inzet voor liefdadigheid. De vola tiele markt van handel in crypto blijkt een ware goud mijn en het geld stroomt binnen. FTX groeide uit tot het derde grootste bedrijf op de planeet in de branche.

Toen door Alameda geleende middelen werden gebruikt voor niet-liquide investeringen, werd FTT juist daardoor zelf een centraal zwak punt van Alameda FTX is nooit méér geweest dan een enkele economische eenheid, geleid door een oplichter

Op grond van het bovenstaande leidt een drastische daling van de referentiecrypto, namelijk bitcoin (BTC), mechanisch tot een aanzienlijke daling van de waarde van de activa van de cryptobanken en hun liquiditeit. Als een cryptobank die meer is blootgesteld dan de andere - in juni Terra, toen Celsius, nu Alameda /FTX - wordt geconfronteerd met verzoeken om massale omzetting in dollars, zal zij haar activiteiten moeten opschorten, waardoor de paniek nog groter wordt. De inleggers van een cryptobank die failliet gaat, verlie zen immers alles, of bijna alles.

BANKMAN-FRIED

Deze maand is het de beurt aan FTX en Alameda - twee bedrijven opgericht door de heer Bankman-Fried. FTX en Alameda hebben vanaf het begin een inces tueuze relatie gehad. FTX, een (crypto)handelsbeurs, creëerde het FTT-token, een token waarbij Alameda sinds dag één betrokken is. De twee ondernemingen deelden het grootste deel van het totale aanbod van het FTT-token, dat niet daadwerkelijk in omloop werd gebracht. Het aanvankelijke succes van Alameda en FTX en de razendsnelle opkomst van FTT, hebben ge leid tot een explosie van de waarde van Alameda’s balans. Deze hoge waarde van de balansposities van FTT werd door Alameda gebruikt als onderpand om leningen aan te gaan.

Toen door Alameda geleende middelen werden ge bruikt voor niet-liquide investeringen, werd FTT juist daardoor zelf een centraal zwak punt van Alameda. De ineenstorting van Terra en Celsius leidde afgelopen juni tot de eerste liquiditeitscrisis van Alameda, toen veel schuldeisers terugbetaling van hun leningen aan Alameda begonnen te eisen. Het grootste deel van het nettover mogen van Alameda was het FTT-token, dat centraal door FTX/Alameda werd ge controleerd.

PONZIFRAUDE

De waarheid is dat FTX/Alameda nooit meer is geweest dan een enkele economische een heid, geleid door een oplichter die, zoals in elke ponzifraude, alleen bestaat vanwege de geloofwaardigheid van mensen die uit zijn op gemakkelijk geld. Wat uiteindelijk heel klassiek is.

DRIEU GODEFRIDI

LUCHTKASTEEL

Begin november veranderde alles echter plots snel. Een artikel van Coinbase legde bloot dat het bedrijf een luchtkasteel was. The Wall Street Journal vond meer lijken in de kast die wezen op financieel vuil spel. Er kwam een liquiditeitscrisis en het bedrijf wil de zichzelf verkopen aan rivaal Binance voor een niet vrijgegeven bedrag. Klanten vluchtten weg van FTX met ernstige zorgen of er voldoende kapitaal was. Binance had ondertussen de boekhouding gezien en trok de handen terug. Einde verhaal FTX. Binnen een week tijd was het bedrijf failliet gegaan. Ooit schatte de Bloomberg Billionaires Index Bankman-Fried op 26 miljard dollar. Vandaag staat de teller op 0. De rest van de cryptowereld kreeg ook een lelijke duw. Men probeert nu de schade van mogelijke besmetting te beperken.

Het is verbazend hoe alles zo is kunnen verlopen, ze ker als je weet dat Bankman-Fried zijn imperium runde vanuit de Bahama’s, een belastingparadijs. Hij woonde samen met zijn intieme kring in een luxepenthouse. En intieme kring is letterlijk te nemen, want de tien inwo ners/medewerkers hadden allemaal polyamoureuze romantische relaties met elkaar. “Een bende kinderen had een miljardenbedrijf in handen”, aldus een ingewijde.

FILANTROOP

De pas 30-jarige Bankman-Fried was in die korte tijdspanne wel uitgegroeid tot een van de be langrijkste ‘filantropen’ in de VS. Hij vertelde aan iedereen dat hij zoveel geld verdiende om uit te kunnen geven aan het goede doel. Zijn bedrijf sponsorde onder meer een basketbalstadion en politici en beroemdheden stonden in de rij voor hem. Vooral Democratische politici en progressieve paradepaard jes als klimaatverande ringen konden zich tot zijn begunstigden re kenen.

CARL DECONINCK

STEVEN VANDEPUT

We ontmoeten Steven Vandeput in het ’t Scheep, wat hij zelf voor Hasselt een “megalomaan” stadhuis noemt. In het grote stadsgebouw begint het gesprek over de verschillende mandaten die de N-VA’er op zich neemt en hoe hij zijn tijd verdeelt als ondervoorzitter, burgemeester en Vlaams Parlementslid.

k heb kleurtjes in mijn agenda: geel voor interne N-VA-zaken, groen voor Hasselt (de kleuren van Hasselt zijn wit en groen, red.), blauw voor alles wat er in Brussel te doen is en rood voor alle privéaangelegenheden. Sinds mijn ondervoorzitterschap zijn de verhou dingen tussen die kleuren enigszins gewijzigd: er staat nu meer geel in dan vroeger. En het stukje rood, privé, is nog een stuk achteruitgegaan. Week ends laten zich vaak opvullen door lokale verplichtingen, maar het is alle maal te behappen.”

“Per week moet ik twee à drie dagen naar Brussel, maar het meest zichtbare mandaat dat ik heb is natuurlijk mijn burgemeesterschap. Dat is ook het meest continu aanwezig. Op een hoger niveau ben ik ook actief als Vlaams Par lementslid en als ondervoorzitter. Die drie zaken vallen volgens mij perfect te combineren.”

U bent nu ruim een half jaar ondervoorzitter van N-VA. Was het ook voor u een verrassing dat Lorin Parys vertrok om CEO van de Pro League te worden?

“Op dat moment had niemand dat ver wacht, want veel mensen zagen Lorin ook als kroonprins binnen de partij. Maar achteraf, zeker nadat je zelf met Lorin gesproken hebt, hadden we zijn vertrek misschien kunnen zien aanko men. Hij heeft gekozen voor andere uitdagingen en denkt daar ook een ver schil te kunnen maken, en doet dat ook.”

En u wilde hem opvolgen?

“Het komt erop neer dat hij opgevolgd moest worden. Ik ben vanuit de privé in de politiek gestapt, met een Vlaams-na tionalistische stamboom, met als doel mee dingen in beweging te zetten, za ken ten goede te veranderen, zelfbe stuur. Mijn mandaat als burgemeester is hetgeen continu aanwezig is. Maar iedereen dacht dat ik me daarmee voorgoed genesteld had in Hasselt en dat ik daarbuiten nog weinig interesse had, maar het tegendeel is waar. Ik heb me kandidaat gesteld om ook op dat nationale niveau nog actief te blijven. Ik ben destijds uit zuiver idealisme in de politiek gestapt om mee aan tafel te zitten, daar waar de beslissingen ge maakt worden.”

Sinds het vertrek van Valerie Van Peel vormt u een duo met Lieve Truyman. Was het voor u een verrassing dat zij het haalde? Alle media waren op voorhand quasi zeker dat Maaike De Vreese verkozen zou worden.

“Mensen die de partijraad van de N-VA kennen, weten dat die in eer en

•

•

•

•

geweten beslist. Wat betreft Lieve Truy man: zij was al voorzitter van het Comité van Toezicht, jarenlang partijraadslid en schepen in Temse. Dus intern is en was het helemaal geen verrassing dat zij ver kozen raakte.”

Ligt het voorzitterstrio - Bart De Wever als voorzitter en Lieve Truyman samen met u als ondervoorzitters - nu vast voor 2024? N-VA besliste deze zomer al om de voorzittersverkiezingen uit te stellen tot na de verkiezingen van 2024.

“Dat is ook vrij logisch. In een normale procedure zouden we in het najaar van 2023 bezig zijn met interne verkiezin gen, terwijl we dan eigenlijk al bezig moeten zijn met de Vlaamse, federale en zelfs lokale verkiezingen. Tegen mei 2023 gaan we naar ons groot ledencon gres, dat het startschot moet zijn voor de verkiezingscampagnes.”

Dat ideeëncongres wordt voorafgegaan door vijf themadagen, waarvan u er een zal leiden in Genk, met als thema ‘Welvarend Vlaanderen’. Ligt het programma al vast?

“Neen, want we zijn nog met verschil lende potentiële sprekers in contact. We hebben ons intern werk met de congres commissie, waarin we het materiaal van de werkgroepen omzetten naar teksten die uiteindelijk onder de N-VA-leden verdeeld zullen worden zodat erover ge stemd kan worden. Parallel daarmee or

ganiseren we die studiedagen. We heb ben er al één achter de rug, ‘Leefbaar Vlaanderen’, rond klimaat. Zaterdag zal het in Leuven gaan over identiteit, in burgering en integratie. Die themadag wordt getrokken door Theo Francken en de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb komt er spreken. Dan volgt er nog een over welzijn, over het institutio nele en ik sluit af met het onder andere het socio-economische luik en de ar beidsmarkt.”

schap waarin wij onszelf kunnen zijn als Vlaming. Daaraan zit een zeer belangrijk socio-economisch luik gekoppeld. We gaan ervan uit dat de mens een verstan dig wezen is dat voor zichzelf wil zorgen. Dat moeten we faciliteren.”

Confederalisme is volgens u het middel om tot goed bestuur te komen?

“Confederalisme is inderdaad een mid del om te bereiken wat we willen, name lijk een warm, leefbaar Vlaanderen.”

Wordt dat dan ook hét verkiezingsthema voor de N-VA?

Bij uw aanstelling had u het over “de verbindingen weer opzoeken”. Wat bedoelde u daar precies mee?

“De verbindingen met onze core business. We vertrekken vanuit het Vlaams-nationalisme, vanuit de open ge meenschap die we willen zijn. Dat hele institutionele moet een manier, een mid del zijn om te komen tot een gemeen

“We hebben in 2014 een groot congres gehad en hebben daar onze plannen voor het confederalisme volledig uitge werkt. Die blijven ook vandaag overeind. We nemen ook geen woord terug van wat we toen beweerden, integendeel. De invalshoek zal zijn: vanuit de verschil lende elementen die een maatschappij maken, namelijk het socio-economische, milieu en klimaat, onderwijs en de ma nier waarop we voor elkaar zorgen… Het confederalisme is daarvoor een middel dat overeind blijft, dat staat buiten kijf.”

Milieu en klimaat lijken thema’s die bij de volgende verkiezingen terug zullen komen. Hoe kan de N-VA daarop winnen?

“Wij hebben ons gepositioneerd als ecorealisten. Historisch gezien is er van

Burgemeester Hasselt

Ondervoorzitter N-VA

Vlaams Parlementslid

Oud-minister van Defensie

STEVEN

VANDEPUT

Ik begrijp niet dat er mensen zijn die zichzelf volksnationalist noemen en tegelijkertijd denken dat Poetin nu het juiste doet

BURGEMEESTER EN VLAAMS PARLEMENTSLID (N-VA)

uit het Vlaams-nationalisme altijd veel respect geweest voor de omgeving en het milieu met het idee dat je een stuk grond maar één keer kan aansnijden. We moeten zorg dragen voor de omgeving waarin we leven. Maar als ecorealisten denken we niet dat we minder moeten doen, maar willen we vooral vertrouwen hebben in technologieën die de toe komst mogelijk maken.”

Het loopt federaal zo slecht dat Vlaanderen van de media ook geen succesverhaal mag zijn

Maar ook op Vlaams niveau zijn omgeving en milieu moeilijke thema’s. Denk aan stikstof, het mestactieplan, Ventilus…

“Men heeft in het verleden vaak heel grote beloftes gedaan en op Europees niveau vaak enthousiast meegestemd, zonder na te denken over de concrete gevolgen. In het stikstofdossier gaat het om moeilijke beslissingen die lang voor zich uit zijn geschoven en die niet altijd gerespecteerd zijn. Dat daardoor heel zware keuzes gemaakt moeten worden, lijkt me wel duidelijk.”

Het is duidelijk dat het in de federale regering niet altijd koek en ei is, maar ook op Vlaams niveau botsen de partijen geregeld. Hoe komt het dat de partijen het ook op Vlaams niveau moeilijker met elkaar kunnen vinden?

“Media focussen vandaag veel sterker op die debatten en de realisaties worden volgens mij veel te weinig belicht, terwijl daar vroeger nog wel ruimte voor was. Ja, er wordt weleens fel gediscussieerd binnen die Vlaamse regering, maar er worden nog steeds goede beslissingen genomen en stappen gezet. Als we het hebben over stikstof: grote debatten, maar er worden ook keuzes gemaakt. De jobbonus wordt versterkt, er wordt in gegrepen op de arbeidsmarkt, … Zuhal Demir is ook bezig met het uitbouwen van die Vlaamse rechtspraak. Op het vlak van onderwijs zijn we toch stilaan terug stappen vooruit aan het zetten. En die goede beslissingen worden vandaag helemaal niet meer belicht.”

Is er sprake van een perceptiestrijd?

“Ja, en die valt heel moeilijk te winnen. De mate waarin de mainstreammedia geduld, begrip en empathie hebben voor alles wat er gebeurt bij de federa le regering, staat in schril contrast met de wijze waarop men naar de Vlaamse regering kijkt. Deelnemers van die fe derale regering zeggen zelf: ‘Vivaldi, dat loopt voor geen meter.’ Als je enkel nog maar deze week bekijkt op welke wijze men daar met meer dan anderhalf mil jard euro schuift in de begroting… Het lijkt wel alsof men zegt: ‘Het loopt fede raal zo slecht, dan mag Vlaams ook geen succesverhaal zijn, want anders is het contrast te groot.’”

Het was N-VA-Kamerlid Sander Loones die de fouten in de begroting aan het licht bracht. N-VA lijkt te vinden dat het niet Eva De Bleeker was die de grote fouten maakte, maar Alexander De Croo. Toch is het Eva De Bleeker die nu ontslag heeft genomen…

“Ik heb enorm veel bewondering voor Sander, hij haalt op dat federale niveau continu dergelijke fouten naar boven. Ik kan het mij maar voorstellen dat ik als bedrijfsleider op dezelfde manier zou omgaan met mijn rekeningen… Ik denk niet dat de fiscus dat zou aanvaarden. Je

kan niet aan de ene kant zeggen dat een maatregel genomen is om aan de andere kant de kost daarvan niet in te schrijven. Dat is te gek voor woorden.”

“Ik denk dat De Bleeker in eer en gewe ten gedaan heeft wat ze moest doen als staatssecretaris van Begroting, namelijk proberen om een juiste weergave te ge ven van al wat binnenkomt en buiten gaat. Als ik hier in Hasselt mijn financieel directeur zou vragen om een kost waar van we zeker zijn dat die er zal zijn, niet op te nemen in de begrotingstabellen, dan doet die dat niet. En ik denk dat De Bleeker dat ook zo zag, maar dat premier De Croo hierin een verpletterende ver antwoordelijkheid draagt, met een totale afwezigheid van enige verantwoordelijk heidszin voor de staatshuishouding van dit land.”

Zelfs aan Franstalige zijde was er lof voor het parlementaire werk van Sander Loones, daar moet je als N-VA’er toch al flink je best voor doen. Denkt u dat de premier had gehoopt dat niemand die “rekenfout” had opgemerkt?

“Die vraag moet je aan De Croo zelf stellen. Maar op het ogenblik dat er je er voor anderhalf miljard naast zit nog denken dat je dat kan wegduwen door wat communicatie… Kranten, commen tatoren en politieke professoren voelen nu ook aan dat dit écht fout is. Carl Devos geeft zelfs aan dat hij dit in dertig jaar niet gezien heeft. Verhofstadt, die ver borg het nog. Die stak het weg in han delingen, ‘sale-and-leasebackoperaties’ enzovoort. Maar dit is gewoon open en bloot bedragen die buiten elke discus sie verantwoord moeten worden, uit de begroting halen.”

Ik haal een citaat van u uit 2018 naar boven, toen u nog minister van Defensie was: “En dan kan je naïef zijn en zeggen: we gaan praten met de Russen. We moéten praten met de Russen, maar de vraag is hoe je aan tafel komt. Poetin verstaat

maar één taal: die van de macht. In Kaliningrad staan raketten met kernkoppen op Europa gericht.”

“Mijn persoonlijke mening is dat het pra ten met Poetin voorbij is. Natuurlijk zitten we in een oorlog en is alles wat daarover geschreven wordt op een of andere ma nier gestuurd. Dat is wat ik onthoud uit mijn periode als minister: communica tie in oorlogstijden is moeilijk volledig helder te krijgen. Toen we tegen IS aan het strijden waren, heb ik zelf gezien hoe de Russen er zonder al te veel moeite in slaagden om bij ons debatten op gang te brengen door verhalen te verspreiden over burgerslachtoffers die gemaakt zouden zijn door Belgische F-16’s. Pro beer maar eens te bewijzen dat je iets niét gedaan hebt. Rusland is dus zeer goed in die hybride oorlogsvoering en in het bespelen van media, ook nu nog. Ik begrijp niet dat er mensen zijn die zichzelf volksnationalist noemen en te gelijkertijd denken dat Poetin nu het juiste doet. Ik geloof in soevereiniteit van de volkeren, van het autobeschik kingsrecht. In dat kader weet ik niet hoe iemand het kan verdedigen dat er in de 21e eeuw nog zuivere gebiedstoe-eige ningen gebeuren op ons continent.”

Als ecorealisten denken we niet dat we minder moeten doen, maar willen we vooral vertrouwen hebben in technologieën die de toekomst mogelijk maken

BURGEMEESTER VAN HASSELT

U gaf uw functie als minister van Defensie door om in Hasselt burgemeester te worden. Heeft u daar ooit spijt van gehad?

“Dat is geen eerlijke vraag, want je kan dat niet vergelijken. Feit is dat in 2018 mijn lokale afdeling en de nationale partij mij gevraagd hebben om formeel kandi daat-burgemeester in Hasselt te zijn. Ik heb toen ook tegen Bart De Wever ge zegd: ‘Kijk, als ik de lokale verkiezingen win, dan ben ik wel weg, hé. Dan ga ik mijn mandaat ook opnemen.’ Dus toen ik de verkiezingen hier won, ben ik gestopt als minister en burgemeester van Hasselt geworden.”

“De twee functies zijn niet te vergelijken. Als minister ben ik op plekken geweest waar niemand anders komt, ik heb in een F-16 gezeten, ik heb aan tafel gezeten met Obama tijdens NAVO-vergaderingen, ik heb op het koninklijk paleis aan tafel ge zeten met Trump zoals wij hier tegen over elkaar zitten, ik heb mijn hand tekening gezet onder het contract voor de aankoop van F-35’s,… Wie maakt dat mee in zijn leven? Dat zijn zaken die je niet meemaakt als burgemeester van Hasselt. Daarte genover staat dat wanneer ik hier buitenstap, ik aangesproken word door mensen die zeggen: ‘Burge meester, ik heb u twee we ken geleden een e-mail ge stuurd, intussen zijn ze bij mij in de straat langsgeko men. Bedankt.’ Dat maak je als minister niet mee. De voeling, de onmid dellijke impact van het beheer van de stad, staat veel dichterbij en de effecten zijn zichtbaar. Ik denk

dat we Hasselt een nieuw elan gegeven hebben, waar we in 2024 hopelijk ook be dankt voor zullen worden.”

Blijft u - indien de kiezer het zo wilook na 2024 nog burgemeester?

“Mijn voornemen is alleszins om mij op nieuw kandidaat te stellen. Ik moet aan mijn partij nog vragen of dat mag, maar ik vermoed dat men mij wel zal steunen. Ik wil mij in 2024 zeker opnieuw aan de kiezer aanbieden.”

Wat zijn de grootste uitdagingen voor Hasselt?

“Wij hebben hier een bestuur overgeno men toen de kas zo goed als leeg was, en waar het bestuur de laatste tien jaar voor al met zichzelf bezig was. U bent hier nu te gast in ongetwijfeld een van de mooi ste stadhuizen van het land, een gebouw ‘voor in de boekjes’, maar het is voor de maat van Hasselt nogal megalomaan. Aan de andere kant zag de burger zich ver vreemden van zijn stad. Has selt kent een enorme groei, we zijn de 80.000 inwoners gepasseerd. Als centrumstad trekken we aan de ene kant heel wat diversiteit aan en aan de andere kant ook heel wat senioren van uit heel Limburg. De ambitie is om van al die mensen fiere Hasselaren te maken, door te investeren in ruimtelijke or dening, cultuur, mobiliteit, enzo voort.”

U wilde als minister van Defensie toen al naar een defensiebudget van 2 procent van het bbp, maar klopte uiteindelijk af op 1,3 procent.

“Ik heb destijds altijd gepleit om op alle vlakken, dus ook de NAVO, te in vesteren. Ik heb daar mijn best voor gedaan binnen de Zweedse regering, maar men had niet kunnen verwach ten, maar toch misschien moeten ver wachten dat het zou escaleren. Hij is weggekomen met de Krim, waarom zou hij niet nog eens proberen?”

“Dat wij 70 jaar op dit continent heb ben kunnen leven zonder oorlog op ons grondgebied, hebben we vooral te danken aan een aantal internationa le samenwerkingsverbanden. Als mi nister heb ik ooit een plan laten teke nen voor 2 procent, maar dat was toen budgettair niet haalbaar en de gees ten stonden er niet naar. De bezetting van de Krim was relatief stil gebeurd, de enige impact die we hier hebben gehad waren de boeren uit Sint-Trui den die hun peren niet meer verkocht kregen. Destijds zijn we wel akkoord gegaan over een plan om tegen 2030 aan 1,3 procent van het bbp te zitten.”

U bestelde als minister van Defensie de SkyGuardian-drones en besloot om de mogelijkheid te nemen om ze te bewapenen. Vivaldi weigert die bewapening toe te staan. Begrijpt u dat?

“Wat mij betreft is die drones aanko pen en ze niet bewapenen een stom miteit. Dat zijn dezelfde soort keuzes als vandaag met de duurste helikopter enkel reddingsmissies doen. De Sky Guardian is een heel goede verken ningsdrone, maar heeft veel meer in zijn mars.”

Groen en Ecolo noemen het ‘killer-drones’, maar de Belgische legertop pleit er ook voor ze te bewapenen.

“In een F-16, of straks een F-35, zit een piloot, maar die heeft ook een heel sys teem achter zich. Uiteindelijk is het een ‘red card holder’ die bepaalt of er al dan niet bommen geworpen worden. Dat is niet anders bij die drones. Want die piloot is ook ondersteund door heel wat systemen, maar de drone zal nooit autonoom besluiten om tot gewapen de actie over te gaan. Dat zal altijd een menselijke beslissing blijven. En be kijk het eens van aan de andere kant: stuur een drone uit die bestuurd wordt vanuit een bunker buiten het strijdto neel. De piloot van die drone zal nooit gefilmd worden wanneer IS een hoofd afsnijdt of een jerrycan petroleum over hem heen gooit en hem in brand steekt. Dat is wel gebeurd met onder andere Jordaanse piloten die waren neerge stort en gevangengenomen boven het oorlogsgebied.”

WANNES NEUKERMANS

Strompelt regering-Rutte naar de uitgang?

De Nederlandse regering worstelt met een groot gebrek aan populariteit bij de bevolking. In de peilingen stuiken de besturende partijen in elkaar. Mark Rutte, ooit door vriend en vijand beschouwd als een vrolijke en degelijke liberale premier, wordt nu arrogantie verweten. Zijn kabinet sukkelt van het ene conflict in het andere debacle.

De regering-Rutte IV bestaat uit twee libera le (VVD en D66) en twee christendemocratische partijen (CDA en ChristenUnie). Het kabinet kan slechts bogen op een erg krappe meerderheid in de Tweede Kamer (77 op 150 zetels). In de meest recente opiniepeilingen schieten daar virtueel nog slechts 40 tot 45 zetels van over. De bestuurs ploeg staat op een dusdanig verlies dat het laten vallen van de regering een electorale mokerslag zou opleveren. Enkel de ChristenUnie, tevens de kleinste coalitiepartner, zou op basis van de jong ste peilingen stand kunnen houden bij nieuwe verkiezingen.

Botsende visies

De ChristenUnie vormt voor Mark Rutte (VVD) stilaan een bedreiging. De sociale, protestantse partij is kritisch voor het migratiebeleid dat met name door de VVD wordt bepleit. In augustus al klonk gemor bij de achterban van de confessione le partij. Asielzoekers zouden in mensonterende omstandigheden opgevangen worden, zo klonk het. ChristenUnie blijft voorstander van de wet op gezinshereniging, terwijl VVD (en CDA) daar veel kritischer over is. Intussen is de rust allesbehalve teruggekeerd. Eind deze maand vindt een partij congres van de ChristenUnie plaats. Een aanzien lijk deel ChristenUnie-leden zal daar oproepen om het vertrouwen in de VVD op te zeggen, zo weet Nederlands Dagblad. Er ligt al geruime tijd een plan op tafel om asielzoekers meer te sprei den over het hele land, maar de VVD talmde om dit voorstel in beleid om te zetten. Doorheen de tijd zijn de conservatief-liberalen steeds meer verworden tot een grijze centrumpartij. Op het liberale ledencongres, dat afgelopen weekend plaatsvond, duwde de partijtop alsnog het sprei dingsplan door. Mark Rutte zorgt er op die manier voor dat de ChristenUnie waarschijnlijk in de re gering blijft, maar weet ook dat er nu nog meer gemor zal klinken bij zijn klassieke achterban en bij de lokale schepenen en burgemeesters met een VVD-etiket. Uit de peilingen blijkt overduide lijk dat de rechtervleugel van de VVD leegstroomt. Kiezers zoeken hun heil (opnieuw) bij de migratie kritische Geert Wilders of nieuwe partijen als JA21 (een afscheuring van Forum voor Democratie) en de BoerBurgerBeweging.

VVD en ChristenUnie staan dus hoe langer hoe meer diametraal tegenover elkaar. Ook de ande re coalitiepartners zitten danig in de penarie. Het CDA, jaar en dag de grootste (bestuurs)partij van Nederland, zou vandaag nog vijf verkozenen in de gehele Kamer overhouden. Net als in Vlaanderen stemden veel boeren van oudsher op de christen democraten. CDA verliest deze achterban omdat de partij mee moet doen met de verregaande kli maatplannen, waaronder een strikte stikstofwet geving. Vooral de topfiguren bij D66 ontpopten

zich in de afgelopen tijd tot klimaatextremisten. Zo stellen de links-liberalen emotieloos dat landbou wers in het beste geval uitgekocht en desnoods onteigend moeten worden, om zo de stikstofdoel stellingen te halen. Dodelijk was een recent artikel in De Telegraaf waarin er fijntjes op gewezen werd dat D66-minister Rob Jetten, bevoegd voor onder andere het energiebeleid, een hoge vliegtaks be pleit, terwijl hij voor privéreisjes zelf de hele we reld overvliegt.

‘Affaire-Arib’

En dan is er nog de ‘affaire-Arib’ die negatief afstraalt op D66. Khadija Arib, jarenlang parle mentslid namens de sociaaldemocraten, verliet enkele weken geleden plots de Tweede Kamer. Arib, een van de langst zittende parlementsleden, was tussen 2015 en 2021 Kamervoorzitter. Echter, er kwamen in het verleden twee anonieme klach ten binnen van personeelsleden die door Arib onheus behandeld zouden zijn. Zes weken gele den was het de krant NRC die voor het eerst sprak over de beschuldiging van “grensoverschrijdend gedrag”. De huidige voorzitter van het parlement, Vera Bergkamp (D66), liet een onderzoek instel len. Van links tot rechts werd Arib geprezen voor haar professionaliteit bij de uitoefening van de functie van Kamervoorzitter. Binnen politiek Den Haag en in de media leeft dan ook sterk het beeld dat Bergkamp - door haar manier van handelenin feite een ordinaire politieke afrekening veref fent met Arib. Zo vraagt menigeen zich af waarom de bom pas recent is ontploft, terwijl de anonieme klachten al uit een betrekkelijk ver verleden stam men.

Elsevier vat de situatie goed samen. Het week blad stelt dat de affaire-Arib is verworden tot de affaire-Bergkamp. Een hele groep topambtena ren in de Tweede Kamer heeft namelijk beslist hun functies neer te leggen. De hoogste griffier laat weten in deze omstandigheden niet meer te kunnen werken. Steeds meer fracties sturen intus sen aan op het stopzetten van het onderzoek en de bijkomende aanklacht tegenover Arib (PvdA) te laten vallen. Dag na dag wordt de situatie voor de huidige D66-Kamervoorzitster lastiger. De vraag rijst of D66 - intussen in de peilingen reeds gehalveerd - in staat zal zijn de afgang te kunnen verwerken wanneer een van zijn steunpilaren de handdoek in de ring zal moeten gooien.

Kortom: de sfeer in de regering-Rutte IV is op timaal, zoveel is duidelijk. Over vier maanden vinden er in Nederland verkiezingen voor de Pro vinciale Staten plaats. Deze regionale stembusslag zal hoe dan ook beschouwd worden als een graad meter voor de (im)populariteit van de zittende na tionale regering.

FRANKRIJK

Naar een ontbinding van het Franse parlement?

Volgens de Franse krant Journal du Dimanche (JDD) houden politieke commentatoren er rekening mee dat president Em manuel Macron de Assemblée nationale ontbindt. Dat hij zichzelf al langer in de voetstappen van De Gaulle ziet lopen, was al bekend. Nu zou hij dus ook een ‘De Gaulleke’ willen doen: het parlement ontbinden en hopen dat de Fransen hem een meerderheid geven.

“De vraag is niet langer te weten of er een ontbinding van het parle ment komt, maar wanneer”, schrijft de JDD. Zijn partij, Renaissance, is er helemaal klaar voor. Stéphane Séjourné, algemeen secretaris, zegt dat “het ontbindingsprotocol” met “een gedetailleerde retroplanning” klaar ligt, en de partijkas voldoende gevuld is om de verkiezingen in te gaan. De strategie? De Fransen voor de keuze te plaatsen: orde of chaos. Het oogt mooi op papier, maar de werkelijkheid ziet er wellicht iets anders uit.

Geen werkbare meerderheid in het parlement

Emmanuel Macron probeert de geesten intussen klaar te stomen. Op 28 september liet hij zijn partij al verstaan dat hij niet opzag tegen een ontbinding, als de oppositiepartijen samen een motie van wantrouwen tegen zijn regering zouden stemmen. “Onze president heeft nu een maal middelen ter beschikking”, aldus zijn minister Olivier Dussopt op France 2. “Maar ik denk dat de Fransen dit niet wensen”, repliceerde Olivier Véran, woordvoerder van de regering en gedelegeerd minister bevoegd voor ‘Renouveau démocratique’ op France 3.

Macron probeert vooral de gematigde oppositie hiermee onder druk te zetten. Hij hoopt geen gebruik te moeten maken van de ontbinding van het parlement, want de uitkomst van nieuwe verkiezingen ligt abso luut niet vast. Hij wenst in elk geval de rangen van zijn meerderheid te sluiten: MoDem (christendemocratisch, 50 zetels) en Horizons (30 zetels) geven namelijk blijk van weerspannigheid in zijn regering, en blikken al vooruit naar de presidentsverkiezingen van 2027, waar Macron zich dus geen kandidaat meer kan stellen. Maar zelfs met de stemmen van deze meerderheid ontbreekt belangrijke steun. Zijn belangrijke minister van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, lonkte in het Grand Rendez-vous van Europe 1/CNews/Les échos met nadruk naar de gematigd conser vatieve Les Républicains die - gelet op de desastreuze vorige verkie zingsresultaten - ook geen baat hebben bij nieuwe verkiezingen.

Rassemblement national is de vijand

Het is duidelijk dat niemand de olifant in de porseleinenkamer wil noemen, of bijna niemand. Want niet de linkse oppositie van NUPES is de gebeten hond, maar het Rassemblement national van Marine Le Pen en Jordan Bardella. In het televisieprogramma Grand Jury RTL-Le Figa ro-LCI liet Clément Beaune, Franse minister van Transport, wel eventjes het achterste van zijn tong zien: “Vijand nummer één in Frankrijk is het Rassemblement national”. Een weinig samenhangende meerderheid hoopt dat de mayonaise van ‘stabiele en veilige meerderheid’ bij de Fransen aanslaat. Als dat niet lukt, lijkt de ontbinding van de Assemblée nationale een mogelijke uitweg. Met mogelijk desastreuze gevolgen voor Macron en zijn partij.

Voor de volledigheid: De partij van Macron, Renaissance, heeft 170 zitjes van de 577 zetels in de Assemblée, MoDem 50 en Horizons 30. Les Républicains 62 en de Rassemblement national 89.

VVD en ChristenUnie staan hoe langer hoe meer diametraal tegenover elkaar

LVS

PIET VAN NIEUWVLIET

Macron, toen nog minister, in de Assemblée in 2015

© PHOTONEWS

Mark

Xi en Biden

De opvoering, het scenario en de beoordeling

Het is

De G20-top in Indonesië was de büh ne waarop het allemaal moest gebeuren. Het werd de eerste fysieke ontmoeting sinds Biden president werd, maar beide kennen elkaar. Zo’n tien jaar geleden toen hij in zijn hoedanigheid van vice president naar Peking reisde, leerde hij Xi kennen, weliswaar in een andere ‘set ting’ en context. Inmiddels zijn de Ame rikaans-Chinese relaties bekeken over een periode van vier decennia tot een historisch dieptepunt gedaald.

Aanvankelijk ging het gesprek in Bali twee uur duren, het werden er uiteinde lijk drie. Taiwan, Rusland en de economi sche concurrentie werden naar verluidt allemaal behandeld. Volgens diploma tieke bronnen had Xi ettelijke uren in de voorbereiding van dit gesprek gestopt. Welke argumenten ter verdediging van de Chinese positie ten aanzien van Tai wan kunnen het best uitgespeeld wor den? En op welke manier brengen we ze aan?

Om de kostbare tijd zo efficiënt mo gelijk te gebruiken, gingen Xi en Biden akkoord om simultaanvertaling te ge bruiken. Dit loopt nu eenmaal vlotter dan wanneer een tolk telkens in de andere taal herhaalt wat net gezegd is. Uitein delijk werden na afloop wat kiekjes ge schoten, officiële communiqués werden uitgestuurd en, zoals te verwachten viel, kende de Chinese mededelingen een scherpere teneur dan de Amerikaanse. Toen viel het doek.

Scenario en repetitie

De ontmoeting was niet mogelijk zon der stevig scenario en dito repetities. Enkele dagen voor het treffen van de Chinese en Amerikaanse leiders, vond in New York een ontmoeting plaats tus sen ‘zakelijke’ hoogwaardigheidsbe kleders van beide landen. Het was een vergadering, zo benadrukt men, waar Xi zijn volle toestemming voor gaf. Een der gelijke bijeenkomst is tekenend voor de ‘backchanneldiplomatie’ die maanden geleden al aan het draaien ging. De relatie tussen Peking en Washing ton zat volledig klem na het bezoek van

toen nog voorzitster van het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi aan het omstreden Taiwan. Woest begonnen de Chinezen communicatielijnen en sa menwerkingen te boycotten. Net zoals de Amerikaanse ambassadeur helemaal geïsoleerd werd. Maar de entourage van het Witte Huis slaagde er dan weer wel in een dialoog met de Chinese ambas sadeur in Washington te behouden. Dat werd de basis voor meer, onder andere contacten via denktanks en economische middens. Het leidde tot een ontmoeting van de twee ministers van Buitenlandse Zaken in september.

Beoordeling

Hoe luiden nu de recensies? Pas over enkele maanden zal blijken of de ont moeting werkelijk voor een kentering gezorgd heeft. Formeel is er slechts één tastbaar resultaat: de belofte de commu nicatielijnen open te houden. Op een redelijke termijn zou ook buitenland minister Blinken een bezoek aan China brengen.

Punt is ook dat de gesprekken permanent door het dossier Taiwan over schaduwd werden. Tegenover Bidens sussende verklaring “geen conflict te willen”, stond een erg principiële Xi die stelde dat vrede in de straat van Taiwan en de idee van Taiwanese onafhanke lijkheid “onverzoenbaar als water en vuur zijn”. Optimisten in de Amerikaan se diplomatie lieten officieus weten niet de indruk te hebben dat China op korte termijn Taiwan zal binnenvallen. Ande ren wijzen er dan op dat Xi vooral tijd nodig heeft om het een en ander in orde te brengen. Hij wil vooral niet geïsoleerd raken op het internationale toneel, wat een zekere inschikkelijkheid verklaart.

Er zijn binnenlandse onrusten, de oor log in Oekraïne en vooral de relatie met Rusland die hij op termijn als onontbeer lijk ziet. Taiwan aanvallen zou te veel van het goede dreigen te worden. Tenzij hij daar net een nationalistische bliksemaf leider van maakt.

MICHAËL VANDAMME

OPINIE

Hoe gevaarlijk is het Russische kernwapenarsenaal nog?

De Russische raketkruiser Moskva werd door de Oekraïners tot zinken ge bracht omdat zijn raketafweersysteem op het cruciale moment niet werkte. Op bijna alle foto’s van de Admiraal Koeznetsov, het enige Russische vliegdek schip, zie je een kleine sleepboot die er altijd bij is omdat de machines zo dik wijls defect raken. Boven het schip hangt permanent een rookpluim van zwarte uitlaatgassen. Het is een varend wrak.

Toen de Koersk, de grootte, modernste en officieel onzinkbare atoomonderzeeër van de Russische vloot, in 2000 deelnam aan manoeuvres, blies het schip zichzelf op. Er waren geen moderne reddingsschepen beschikbaar. De Russische land-, lucht- en zeemacht bleken in Oekraïne volkomen ondermaats te presteren. Vele wapensyste men waren niet of slecht onderhouden. De banden van trucks gingen al na een korte rit stuk. In het ‘reactive armor’, dat tanks beschermt tegen raketten, zat soms geen springstof meer. Tot 40 procent van de ge leide raketten miste gewoon zijn doel. Dik wijls ontploften ze niet. Soms mislukte zelfs de lancering.

Massale corruptie

Grote voorraden brandstof, munitie, ko gelvrije vesten, wapens en reservestukken bleken op de zwarte markt te zijn verkocht. Het Russische leger was opgevreten door massale corruptie. Van de vele ‘onoverwin nelijke’ tanks, vliegtuigen en helikopters waar Poetin mee had gebluft, bleken er slechts enkele geproduceerd te zijn, juist genoeg voor de jaarlijkse parade op het Rode Plein. Het was al na een week dui delijk dat het Russische leger één groot potemkindorp was en dat we ons allemaal hadden laten intimideren door Poetins pro paganda.

Maar als het om de kernwapens gaat, dan stelt niemand zich vragen bij Poetins bluffe rige verklaringen over hypersonische wa pens en mobiele intercontinentale raketten met meerdere koppen. Minstens één rap port over corruptie binnen de strijdkrach ten vermeldde nochtans uitdrukkelijk dat zélfs officieren van nucleaire strijdkrachten afgeperst werden door criminele organisa ties.

Complex en duur onderhoud

Gewone bommen kunnen jarenlang in een depot liggen en toch operationeel blij ven, maar kernwapens en zeker interconti nentale raketten (ICBM’s) niet. Het onder houd daarvan is complex en duur. Bijna alle kernwapens hebben bijvoorbeeld het ra dioactieve tritium nodig om te kunnen func tioneren, en dat heeft een halveringstijd van iets meer dan twaalf jaar. Het is peperduur én er is al sinds 1992 een zwarte markt voor. Corrupte Russische bevelhebbers en poli tici hebben zowat álles verkocht wat niet te heet en te zwaar is… Waarom zou tritium de uitzondering zijn?

De modernisering van de Koeznetsov liep jaren vertraging op, omdat fondsen die ervoor waren vrijgemaakt verduisterd werden. Moeten we dan geloven dat er nooit nucleaire onderhoudsbeurten worden

overgeslagen? In ICBM’s zitten microchips die niet het eeuwige leven hebben. De te korten aan chips zijn nu al merkbaar bij de conventionele strijdkrachten. De Russen plunderen natuurlijk meestal gewoon voor hun plezier. Maar ze plunderen in Oekraïne ook massaal koelkasten, microgolfovens en andere huishoudapparaten om er de chips uit te halen voor hun wapenindustrie. Chips voor medische, militaire en industriële ap paratuur moeten na tien tot vijftien jaar vervangen worden. Ook die in kernraket ten. De meest waarschijnlijke hypothese is dat een groot deel van de Russische kern wapens niet operationeel is en dat Poetin gewoon bluft. Zoals hij ook blufte over zijn ‘onoverwinnelijke’ conventionele troepen.

‘Droogleggen’

Dat geavanceerde kernraketten zo’n hoogtechnologisch onderhoud vereisen, biedt ons een hoopvol perspectief. Als we de zwakke punten in het Russische systeem van onderhoud van nucleaire wapens kun nen identificeren, kunnen scherpe, doel gerichte sancties er mogelijk voor zorgen dat hun nucleaire arsenaal langzaam afta kelt, de meest complexe - en gevaarlijkste - systemen het eerst. Een draconisch afge dwongen verbod op de verkoop van chips aan Rusland zou al een goed begin zijn. De Russen zullen nooit uit vrije wil hun kernwa pens opgeven. Maar ze kunnen wel nucleair ‘drooggelegd’ worden.

PAUL BÄUMER

een prikkelende oefening de recente ontmoeting van Amerikaans president Biden en zijn Chinese evenknie Xi als een toneelstuk te beoordelen. Er is hetgeen zich op de bühne afspeelt, maar ook alles wat errond gebeurde en gebeurt. Er wordt een scenario geschreven dat duchtig gerepeteerd wordt. En na de opvoering volgt de beoordeling door recensenten van wie hun oordeel soms sterk kan verschillen.

De Moskva

Frans fiasco met migrantenschip

Ngo’s blijven taxidienst spe len voor migranten die over de Middellandse Zee naar Europa willen trekken. Italië is een van de meest getrof fen landen en met de nieuwe regering onder Meloni lijkt daar een einde aan te zullen komen. Frankrijk had daar veel kritiek op en wilde beter doen, maar dat draaide uit op een fiasco.

De Ocean Viking is zo’n boot die migranten ophaalt voor de kust van Afrika en hen naar Euro pa brengt. In Italië was het schip niet meer welkom en het mocht nergens aanmeren. Het dobber de zo wekenlang rond met meer dan 200 migranten aan boord. Ita lië kreeg felle kritiek van enkele Europese regeringen maar hield voet bij stuk.

Vooral Frankrijk had felle kri tiek. Het vond de houding van Italië “onaanvaardbaar”. “Italië

krijgt daar geld voor. Frankrijk eist en verwacht dat zijn buurland en vriend zijn verplichtingen na komt.” Frankrijk besliste dan maar om zelf de havens open te zetten en ontving zo de eerste migran tenboot op eigen bodem. Meloni stuurde direct een verklaring uit van “oprechte waardering”.

Liever illegaal

Voor de Fransen werd het een snel ontnuchterende ervaring. Het grootste deel van de zelfverklaar de niet-begeleide minderjarige migranten nam al na enkele da gen de benen. Hoewel de Franse overheid voorzag in begeleiders, en medische en sociale zorg, ko zen de migranten voor de illega liteit. En dat was niet het enige slechte nieuws. Van de 189 andere migranten zagen 123 hun toegang tot Frankrijk geweigerd. Amper 66 mensen kregen een positief advies.

Links-liberalen in Nederland willen verbod op politieke partijen makkelijker maken

De links-liberale partij D66 wil dat het Nederlandse Open baar Ministerie (OM) makke lijker een politieke partij kan verbieden als die de rechts staat ernstig ontwricht. D66 lijkt daarmee vooral Forum voor Democratie te viseren.

Het wetsartikel waarmee nu on der meer criminele motorbendes worden verboden, moet ook gaan gelden voor politieke partijen, zo redeneert D66. In dat artikel uit het Burgerlijk Wetboek zijn poli tieke partijen nu niet opgenomen.

Die uitzondering moet verdwij nen, zegt D66-fractievoorzitter Jan Paternotte. “Wij zeggen: het kan niet zo zijn dat we in deze tijd, waarin je ziet dat de democratie overal onder druk staat, zeggen dat de rechtsstaat ondermijnen niet mag, behalve als je een po litieke partij bent. De radicalise ring bij sommige partijen in Ne derland gaat hard.”

Men kijkt in de eerste plaats in de richting van Forum voor Demo cratie (FvD). D66 zegt echter niet expliciet dat de partij van Thierry Baudet verboden moet worden.

Medewerkers prodemocratische krant uit Hong Kong plooien onder Chinese druk

Zes uitgevers en journalisten bij de Apple Daily - een prode mocratisch blad in Hong Kong - pleitten schuldig aan buiten landse samenzwering in een zaak waarin de door China opgelegde nationale veilig heidswet werd gebruikt tegen de nieuwsorganisatie en haar personeel.

De zes hebben bekend dat ze bij de protesten voor democratie op hebben geroepen tot sancties en blokkades tegen China en Hongkong. Door die schuldbeken tenis laat de openbaar aanklager de klachten van opruiing vallen. De zes blijven wel levenslange gevangenisstraffen riskeren.

De zaak is een zoveelste illustra tie van de tanende persvrijheid in Hongkong. In 2002 stond het land op een 18e positie in de inter nationale rang van persvrijheid, vandaag zijn ze gezakt tot plaats 148. De Apple Daily, gelanceerd in 1995, was jarenlang een van de hardere stemmen tegen China en steunde de prodemocratische beweging tijdens de landelijke protesten van 2019. In juni 2021

sloot de publicatie zijn kantoren nadat de bankrekeningen waren bevroren en verschillende lei dinggevenden ervan werden be schuldigd de nationale veiligheid in gevaar te brengen.

Repressie

Nominaal blijft Hongkong se miautonoom van Peking en Hong kong beweert de fundamentele rechten en vrijheden te bescher men. Dit onder een principe dat bekend staat als ‘één land, twee systemen’. Maar Hongkong heeft door een ingrijpende repressie tegen afwijkende meningen de politieke oppositie praktisch weg gevaagd sinds de invoering van de nationale veiligheidswet.

Lai, een Chinese vluchteling van het vasteland, die zijn fortuin maakte in kleding voordat hij Ap ple Daily in 1995 lanceerde, zal op 1 december terechtstaan. De 74-jarige tycoon en drie bedrijven die volgens aanklagers betrokken waren bij de samenzwering, heb ben niet schuldig gepleit.

CARL DECONINCK

‘Grijze lijst’ dreigt

Op 26 oktober laatstleden waarschuwde de VS-ambassade in Pretoria haar burgers dat mogelijk een terreuraanslag zou worden gepleegd in Sandton, het financiële centrum van Johannesburg. Deze waarschuwing werd prompt door enkele andere westerse ambassades overgenomen. Het gevolg was een verhoging van de veiligheidsmaatregelen, niet alleen in Sandton zelf, maar ook in de metro van Johannesburg en in verband met de Gay Pride Parade.

Het is niet de eerste maal dat soortgelijke bood schap door de Amerikaanse ambassade wordt uitgezonden. Ook midden 2016 waarschuwde ze voor mogelijke aanslagen op winkelcentra in Kaapstad en Johannesburg. Opvallend ditmaal was echter dat de ambassade voordien geen contact had genomen met de Zuid-Afrikaanse regering. Voor professor Hussein Solomon, terreurspecialist aan de Vrijstaatuniversiteit, wees dat duidelijk op een gebrek aan vertrouwen. Hij verwees hierbij niet alleen naar het falen van de Zuid-Afrikaanse inlichtingendiensten bij de rellen in juli vorig jaar, maar eveneens naar de grote corruptie in het land dat terreurorganisaties als al Qaida of ISIS toelaat er gemakkelijk geld in te zamelen. Zuid-Afrika riskeert daarmee op de zogenaamde ‘grijze lijst’ terecht te komen.

Niet nieuw

Volgens Solomon, die al 15 jaar waarschuwingen uitte, heeft de regering in Pretoria weinig gedaan om de financiering van terreurorganisaties vanuit het land tegen te gaan. Ook het blad The Econo mist meldde regelmatig dat ISIS in Zuid-Afrika een gemakkelijke plek vond om aan centen te geraken. Solomon schrijft dit toe aan de grote cor ruptie, de sfeer van wetteloosheid en de fractiege vechten binnen het regerende ANC, die zelfs ge volgen hebben tot binnen de veiligheidsdiensten. In zijn boek “Jihad, A South African perspective” geeft hij trouwens verschillende voorbeelden. Zo was er het geval van Zuid-Afrikaanse moslims die voor twee geldbronnen voor Al Qaeda zorgden. Beide waren gecamoufleerd als welzijnsorganisa ties voor weeskinderen die niet bleken te bestaan.

In een ander geval werd geld versast van wettige naar valse maatschappijen, eenvoudigweg door van dezelfde naam gebruik te maken. Elders had men 60 personeelsleden in het Zuid-Afrikaans re gistratiekantoor van maatschappijen en intellec tueel eigendom omgekocht. Weer iemand anders slaagde erin hopen geld over de grens met eSwa

tini (Swaziland) te smokkelen. Hij werd slechts be trapt bij de honderdvijftigste poging.

Grijze lijst

Hoe dan ook loopt Zuid-Afrika het risico om op de ‘grijze lijst’ van de Financiële Actietaakmacht terecht te komen. Deze internationale organisatie gaat na welke maatregelen de regeringen tegen geld witwassen en terreurfinanciering nemen. Bij de laatste beoordeling in 2021 werd opgemerkt dat Zuid-Afrika wel over de nodige middelen be schikte tegen deze praktijken, maar dat de be straffing te wensen overliet. Er werden toen zo’n 20 aanbevelingen gedaan die slechts gedeeltelijk werden uitgevoerd. Het land riskeert dan ook bij de volgende evaluatie begin volgend jaar als min der betrouwbaar te worden geklasseerd.

Belangrijker is echter dat het vertrouwen tussen de inlichtingendiensten van de VS en Zuid-Afrika zoek is. Volgens Henning van Aswegen, gewezen docent aan de Nasionale Intelligensie-akademie in Pretoria, zou dat de reden zijn dat de VS in de Sandtonzaak eenzijdig en proactief optrad. Dit wantrouwen kan te maken hebben met het stem gedrag van Zuid-Afrika in de Verenigde Naties omdat het weigert Rusland en Iran te veroorde len. Anderzijds zal het feit dat men in Zuid-Afrika slechts te maken heeft met een kleine en verge leken met de rest van Afrika minder armoedige moslimbevolking bij de lakse houding van de autoriteiten wel een rol spelen. Niettemin zijn er ook in dit land doelwitten die met het Westen kun nen worden verbonden, terwijl radicalisering van vooral jonge moslims niet kan worden uitgesloten. Maar, schreef Solomon al jaren geleden, men is meer bezorgd om de activiteiten van extreme maar kleine organisaties als Boeremag dan die van Al Qaeda. Om nog niet te spreken van de energie die men steekt in het achterhalen van de bronnen van voor de regering kritische journalisten.

© PHOTONEWS

De Amerikaanse ‘midterms’ waren geen grote overwinning voor de Republikeinen, verre van. Ze moeten nu op de blaren zitten. We vroegen aan Amerikakenner Roan Asselman hoe dit is kunnen gebeuren.

AMERIKAANSE 'MIDTERMS'

as u verrast door de resultaten?

“Abortus was een thema dat vooral conservatieve kiezers naar de stembus lokte, sinds de intrekking van ‘Roe vs. Wade’ is die dynamiek gekeerd”

ROAN ASSELMANJURIST EN AMERIKAKENNER

“Zoals iedereen die het wat volgt, een beetje. De pei lingen gaven aan dat er een ‘rode golf’ zou aankomen, rood naar de kleur van de Repu blikeinse Partij. Die golf bleek een storm in een glas water. Meer nog, in de Senaat waar de verdeling 50/50 was, hoopten de Repu blikeinen om minstens 2 zetels te winnen, misschien zelfs 3 of 4. Niet enkel is dat niet gebeurd, ze hebben er zelfs één verloren in Pennsylvania. Op dit moment ziet het er naar uit dat ze een zéér nipte meerderheid gaan halen in het Huis van Afgevaardigden, maar zeker is zelfs dat niet.” (de Republi keinen hebben inderdaad een nipte meer derheid behaald, red.). Het loutere feit dat we 6 dagen na de verkiezingen nog steeds niet weten wie in het Huis de meerderheid zal behalen, toont al aan hoe teleurstellend de resultaten waren voor de Republikeinen, want ook daar hoopten ze op een dertigtal extra zetels. Dat is allemaal niet gebeurd. Ook bij de gouverneursverkiezingen viel het tegen voor de Republikeinen.”

Moeten we niet nuanceren? Zo waren het vooral Democratische zetels die ze niet konden veroveren, echt verliezen is dat toch niet?

“Ik ben het daar niet mee eens. Je moet het zetel per zetel bekijken. De Democraten die op het moment van de verkiezing de zetel bezetten, waren kwetsbaar. De omstandig heden waren gunstig voor de Republikei nen. Doorgaans verliest de partij die aan de macht is. Dominante thema’s waren de inflatie, de stijgende rente, het restrictieve coronabeleid, de misdaad, … Dat zou de Republikeinen in de hand moeten hebben gespeeld. Het is niet zo dat de Republikei nen veel hebben verloren, maar de ver wachting was dat ze fors zouden winnen en dat is niet gebeurd. Een verkiezing is vaak een referendum over de machthebber. Het presidentschap, de Senaat en het Huis van Afgevaardigden zijn allemaal onder contro le van de Democraten. Republikeinen hoop ten dat Amerikanen de partij van de impo pulaire president zouden afstraffen. Het zou immers vreemd zijn mocht de kiezer de schuld van de problemen in de schoenen schuiven van politici die de macht niet heb ben. Meer concreet zien we in bijvoorbeeld Arizona dat de Democraat Mark Kelly ruim kon winnen van zijn tegenstander. Nochtans is Arizona van oudsher meer Republikeins gezind. Dat was geen zetel die sowieso voor de Democraten bestemd was.”

Waaraan ligt dat?

“Ik zie twee mogelijke verklaringen. Ten eerste is er het abortusdebat dat niemand had zien aankomen. Eerder dit jaar beslis te het Hooggerechtshof van de VS om de regeling als gevolg van ‘Roe vs. Wade’ in te trekken. Vooraf peilde men dat abortus een rol speelde bij 10 tot 15 procent van de kie zers, maar de exitpolls, afgenomen nadat mensen hadden gestemd, toonden aan dat het percentage van mensen dat dit belang rijk vond en naar de stem bus trok, hoger lag. Abortus was vroeger een thema dat

vooral conservatieve kiezers naar de stem bus duwde voor de Republikeinse Partij, zo genaamde ‘single issue voters’ (één-thema kiezers, red.). Sinds de intrekking van Roe vs. Wade is die dynamiek gekeerd. Progres sieve kiezers trokken naar de stembus om te stemmen over een recht dat zij tot voor kort als verworven beschouwden. Ook waren er een vijftal deelstatelijke referenda waar ook abortuswetgeving op tafel lag en die zijn al lemaal gewonnen door de Democraten, en heus niet allemaal in progressieve staten.” “Ten tweede speelt ook de kwaliteit van de kandidaten. De Republikeinen hebben soms zwakke kandidaten afgevaardigd, al moet ik daarbij zeggen dat gezien de felle polarisatie in de VS zelfs een kamerplant 40 procent van de stemmen kan halen voor de eigen partij. Maar bij verkiezingen waar het nipt is, zien we dat de kandidaat er wel toe doet. In bepaalde staten wonnen ze bij voorbeeld de gouverneursverkiezingen en verloren ze in de Senaat, op basis van de kwaliteit van wie op de lijst stond.” “Volgens mij komt dit omdat de Republikei nen enerzijds dachten dat ze om het even wie konden sturen en anderzijds ze te veel aandacht schonken aan het debat online. Wat op Twitter passeert is evenwel niet representatief voor wat de bredere maat schappij bezighoudt. Het is een beetje zoals de kers op de taart. Wanneer je een goede politicus hebt die inhoudelijk sterk is en die ook goed is in de ‘culture wars’ of zich ver zet tegen woke, zit je goed. Dat is evenwel slechts de kers op de taart. Maar de basis, de taart, is natuurlijk het belangrijkste. Je hebt mensen nodig met het vereiste sérieux die beleid kunnen voeren.”

Dat wordt altijd met Donald Trump verbonden en nu wil men af van MAGA (Make America Great Again, red.), maar is de realiteit niet omgekeerd? Faalde niet in de eerste plaats de partij?

“Mensen moeten begrijpen dat er niet zo iets bestaat als een ‘niet-Trump-vleugel’ van de partij. In 2016 was er nog een ‘Ne ver Trump-beweging’ van principiële te genstanders, maar die zijn verdwenen. In essentie is de partij een trumpiaanse partij geworden. Dat hele MAGA-verhaal heeft gezorgd voor ideologische verfijning en verduidelijking, maar er zijn dingen ge beurd die ervoor gezorgd hebben dat ze slecht gepresteerd hebben. Bijvoorbeeld de kandidatenkeuze van Trump, die toch nog veel invloed heeft. Hij heeft soms min der geschikte kandidaten gesteund, in func tie van loyaliteit aan hemzelf. Hij kan het 2020-verhaal, ‘the big steal’, niet loslaten. De gemiddelde Amerikaan ligt daar niet meer wakker van en laat zijn stemgedrag er niet door beïnvloeden.”

Tijdens het afnemen van dit interview zijn ze nog altijd aan het tellen en waren ze al stemmen aan het verzamelen lang voor de verkiezingen, is dat niet vreemd in een democratie, zelfs gevaarlijk?

“Republikeinen hebben de voorbije jaren de kieswetgeving aangescherpt om het pro ces te stroomlijnen en duidelijker te maken. De duur om te kunnen stemmen werd be

perkt, kiezen bij brief en ‘ballot harvesting’ (het verzamelen van stembiljetten, red.) werd moeilijker. Wanneer je onze media leest, lijkt het alsof dat het einde van de de mocratie was, door ‘kiezersonderdrukking’. Maar als dat de parameters zijn, dan is Bel gië nooit een democratie geweest, want de kieswetgeving is hier veel strenger dan in de meest strikte Republikeinse staat.”

“En ja, dat is gevaarlijk. Er spelen twee vragen. Is er fraude gepleegd? En ver groot de kans dat men fraude kan plegen? Behoudens tegenbewijs was er geen spra ke van fraude bij deze verkiezingen. Maar door mensen per post te laten stemmen of zomaar massaal kiesuitnodigingen rond te sturen, zorgt men voor problemen. Hoe meer actoren en tijd men tussen de kiezer en het stemmen toelaat, hoe groter de kans dat er ongein kan plaatsvinden, daar moet je niet flauw over doen. De lakse wetgeving is zeer negatief voor het vertrouwen in de verkiezingen en dat vertrouwen is laag in de VS, aan beide kanten. Het straffe is dat ze ondanks alles nu weer zo bezig zijn in sommige staten. Stemmen per post terwijl corona voorbij is, is geen goede zaak. Dat men dit niet kon oplossen de voorbije twee jaar is onverantwoord.”

Onze media meldden nochtans dat de democratie nu “gered” was in Amerika…

“Dat is toch grotendeels nonsens. De men sen die de verkiezingsresultaten van 2020 in vraag stelden, de ‘election deniers’ (de verkiezingsontkenners, red.), keerden zich niet tegen de democratie. Meer nog, ze wa ren net zo kwaad omdat in hun hoofd Trump op onrechtmatige wijze een legitieme, de mocratische overwinning werd ontzegd. Het is niet dat ze zeggen dat ze weten dat Trump verloor, maar dat hij desondanks een halve dictator moest zijn. Ze waren er oprecht - en dat is cruciaal - van overtuigd dat Trump had gewonnen. Er waait geen grote antidemocratische stroming door de partij die de fundamenten van de republiek ondergraaft.”

Welke lessen zullen de Democraten trekken uit dit alles?

“Ik denk geen enkele. Er wordt wel eens gezegd door Republikeinen dat Democra ten vaak fout zijn, maar nooit twijfelen. Het uitblijven van een rode golf zien ze als een positieve bevestiging van hun ideologie en beleid, niet als een afwijzing van zwakke Republikeinen. Volgens mij waren Amerika nen wel bezorgd over dat beleid, maar ge loofden ze niet dat deze Republikeinen het beter zouden doen. Joe Biden zei zelfs al dat hij niets anders zal doen. Dat zou wel eens een invloed kunnen hebben op de resulta ten van 2024.”

CARL DECONINCK

“Als ‘kiezersonderdrukking’ een parameter van democratie is, dan is België nooit een democratie geweest”

Je hebt mensen nodig met het vereiste sérieux die beleid kunnen voeren

De rijke geschiedenis van de ‘Red Devils’

De voetbalclub begon onder de naam Newton Heath in 1878 en was een project van spoorarbeiders die de lijn tussen Lan canshire en Yorkshire aanlegden. Omdat ze zichzelf niet goed genoeg vonden voor de competitie duurde het pas tot 1882 eer ze daarin meestapten. Al snel kwamen ze in financiële problemen terecht , maar een mecenas daagde op. Die eiste inspraak en zorgde voor een nieuwe naam: Manchester United. Tegen 1905 speelden ze in de eerste klasse en twee seizoenen later wonnen ze het kampioenschap. Het jaar daarop wonnen ze de ‘Charity Shield’ - de supercup is dat - en het daaropvolgende seizoen de ‘FA Cup’, de beker van de Engelse voetbalcompetitie.

In 1910 namen ze een nieuw stadion in gebruik, het legendarische Old Trafford. Het had een capaciteit van 80.000 toeschou wers. Ze verloren de eerste wedstrijd, tegen Liverpool, maar de titel was dat seizoen wel voor hen. Daarna ging het bergaf. Vele trai nerswissels en zwakke resultaten waren hun deel. De twee wereldoorlogen eisten ook hun sportieve tol. Maar aan het einde van de Tweede Wereldoorlog tekende de Schot Matt Busby er een contract. Hij werd er een abso lute legende.

Busby years

De Schot slaagde er in om er een quasi onoverwinnelijke machine van te maken, al moest hij eerst enkele jaren bouwen: de eer ste titel haalde hij pas in 1952. Busby bouwde er de ‘Busby Youth Academy’, waar de spe lers de ‘Busby Babes’ van werden genoemd. In ’56 en ’57 won United twee titels op rij met een ploeg die bijna helemaal uit de eigen jeugd kwam. Manchester was op weg om Real Madrid in te halen en dé referentieclub van Europa te worden.

In 1957 werd Manchester United het eer ste Engelse team dat deelnam aan de Europa Cup. Ze boekten een 10-0 overwinning tegen de Belgische kampioen, Anderlecht, en die zege blijft tot op heden de grootste interna tionale overwinning van de club. Ze verloren echter in de halve finale tegen Real Madrid. Het jaar nadien gebeurde er een enorm drama. Het vliegtuig waarmee ze hun Euro pese verplaatsingen maakten, stortte neer. 23 mensen stierven, onder wie 8 spelers. Veel anderen raakten gewond, onder wie ook Bus by.

Ze bouwden opnieuw aan een ploeg met de eigen jeugd, onder wie de legendari sche Noord-Ier George Best, die er een ex travagante superster werd. In 1965 en 1967 wonnen ze weer de titel en in 1968 zelfs de Europa Cup, als eerste Engelse club ooit met een team dat bestond uit drie Europese voet ballers van het jaar: Bobby Charlton, Denis Law en George Best. Dan vertrok Busby en de ploeg ging decennialang door sportieve magere jaren, al wonnen ze nog enkele keren de FA Cup.

Ferguson

Met Alex Ferguson kwam er in 1986 een nieuwe Schot en hoewel hij een aarzelen de start kende, begon tegen 1990 de motor te draaien. Ze begonnen alles te winnen, tot zelfs de fameuze ‘treble’ toe. Dat is het winnen van de landstitel van Engeland, de FA Cup en de Champions League in hetzelfde seizoen. De ene na de andere titel was voor United. De ploeg telde ook absolute wereldsterren in de eigen rangen, met illustere namen zoals David Beckham en Cristiano Ronaldo.

Maar toen Ferguson als meest succesvolle coach ooit vertrok, viel de club opnieuw in een put. Trainers volgden elkaar in sneltem po op. Enkel met de Nederlander Louis van Gaal haalden ze nog eens een prijs binnen. Nochtans is de club een globaal merk gewor den en heeft het supporters in elke uithoek op aarde. De opkomst van de thuisfans hoort bij de hoogste van de wereld. De waarde van de club is astronomisch hoog en dat maakt ze schatrijk. Elk jaar zijn de transfersommen om te duizelen. Toch lukt het niet meer. De te rugkeer van Ronaldo in de herfst van zijn car rière zorgde voor onderlinge spanningen en hij is nu buitengewerkt door de Amerikaanse eigenaars na een uiterst kritisch interview waarin hij zei dat er in decennia niets veran derd was. Zelden ging er zoveel geld naar zo weinig resultaat. Is het wachten op een nieu we redder uit Schotland?

PS: Mensen die trouwens meer willen we ten over die andere ‘Rode Duivels’, die ploeg van België, moeten maar kijken naar het WK in Qatar, daar zullen ze toch alvast zeker in de eerste ronde hun wedstrijden spelen.

CARL DECONINCK

Een profeet op oorlogspad Razzia’s,

raids en krijgstochten van Mohammed

Vraag een historicus om een boek samen te stellen over de militaire campagnes van Christus en de arme onderzoeker zou zich in het haar krabben. Bij gebrek aan relevante feiten zou hij vermoedelijk verzaken aan deze opdracht. Niet zo voor het leven van de profeet Mohammed. Ondanks ontroerende initiatieven zoals ‘Een jihad van liefde’ blijft het feit dat de Koran een bron is die frequent oproept tot geweld, en blijft de figuur van Mohammed een inspiratie geven voor geweld en oorlog.

Serge Desouter verdient waarlijk de stempel van globetrotter. De Verenigde Na ties, ngo’s en de Kerk brachten hem in con tact met verscheidene continenten. Vooral zijn verblijf in Niger liet zijn sporen na. Een vreedzame en oorlogszuchtige interpre tatie van de islam leken er met elkaar om invloed te concurreren. De auteur ging op onderzoek uit om te weten welke het meest authentiek is.

Twijfels over Mohammeds bestaan

Over de oorsprong van de islam zijn his torici het eens dat deze zijn inspiratie heeft gehaald uit onder meer de Arabisch-hei dense godsdiensten, zoals de verering van de maangodin Sin. Maar bij het chris tendom en het jodendom haalde de Koran eveneens de mosterd. Over het bestaan van Mohammed en het vroegmiddeleeuwse Mekka is geschiedkundig veel meer twijfel, bij gebrek aan referenties. Het gebrek aan bronnenmateriaal over de stad en zijn pro feet is een ongemakkelijke waarheid in de moslimwereld, maar is in de academische wereld intussen algemeen aanvaard (zie ook Tom Hollands ‘Het Vierde Beest’).

Het ontlokt de auteur bij de inleiding de opmerking dat het leven van Mohammed “historisch moeilijk te onderbouwen is, zo niet onmogelijk”. Veel historische bronnen zijn louter literair en a posteriori opge bouwd. Wel geven ze volgens het boek een goed beeld van hoe moslims Mohammed willen zien. Desouter laat het over aan de le zer of hij zijn levensloop volgens de islami tische overlevering wil geloven of meteen zijn hele bestaan in vraag wil stellen.

Gewapenderhand

Wie opteert voor het eerste, kan niet om het simpele feit heen dat Mohammed zowel een wereldlijke als militaire leider was. En dat heeft enkele opmerkelijke gevolgen. De scheiding tussen het wereldlijke en het goddelijke was bij Christus prominent aan wezig. Het zorgde ervoor dat Zijn handen steeds onbevlekt van aards bloedvergieten bleven. Het boek toont echter aan dat Mo hammeds leven een stuk gewelddadiger was dan hier en daar een aards handge meen. Gezien Mohammed tegelijk profeet was van de islam, dijt elke oorlog gerecht vaardigd als Allahs wil. De Deense isla mexperte Tina Magaard wordt geciteerd:

“De religieuze teksten van de islam roepen zijn volgelingen op geweld te plegen en te vechten, veel meer dan welke andere reli gie ook.

Het boek catapulteert ons terug naar de 7e eeuw na Christus, toen het Arabische schiereiland vooral heidens was, doorspekt met christelijke invloeden en joodse stam men. Na zijn verdrijving uit Mekka, koos Mohammed ervoor om zich in Medina te vestigen. Wat volgt is een aaneenrijging van afrekeningen met religieuze en politie ke rivalen. De vaak nomadisch levende Ara bieren werden voortdurend bedreigd door Mohammeds volgelingen. Zo waren han delskaravanen vaak het doelwit van over vallen. Het leverde Mohammed de nodige buit op om zijn leger te financieren.

Desouter spreekt het fabeltje tegen als zou Mohammed een verdedigingsoorlog hebben gevoerd. Waarom dan ongewa pende handelaars aanvallen of gewapen derhand richting Syrië en Jemen trekken? Tot op vandaag is de islam een verove ringsgodsdienst gebleven. Hoe het (vaak gewapenderhand) een significant deel van de wereld voor zich gewonnen heeft, is ge schiedenis.

Serge Desouter, ‘Een profeet op oorlogspad - Razzia’s, raids en krijgstochten van Mohammed’, Polemos, 2022. 212 bladzijden, 20 euro.

De Red Devils - Manchester United voor alle duidelijkheid - zijn een van de populairste voetbalploegen in de wereld. Ze hebben een rijke geschiedenis, een vol triomfen, maar ook tragedies. Ze stonden lang synoniem voor fantastisch voetbal, dramatische momenten en voor baltovenaars. Maar dat is steeds minder het geval.

Romelu Lukaku

Wapens en harnassen opgepoetst

LEZERSBRIEVEN

DE AFSPRAAK

Pallieterke, Op 15 november keek ik naar De Afspraak op de VRT. Het ging nog eens over de hoofddoeken van moslima’s in de scholen. Zoals zijn voorgangster Mieke Van Hecke verdedigde de baas van het zo genaamd ‘katholieke’ onderwijs net, Lieven Boeve, het dragen van hoofddoeken door moslima’s in de scholen. Hij deed dat echter op een dubbelzinnige en laffe ma nier: de directies van de ‘katholie ke’ scholen moeten dat maar zelf beslissen. In het gemeenschap sonderwijs is het duidelijk: geen religieuze symbolen. Punt. In deze kwestie hoor of zie ik niets van de Vlaamse bisschoppen, voor wie de ‘katholieke’ scholen toch be langrijk zouden moeten zijn. Een van de laatste keren dat ik iets van de bisschoppen vernam, was dat de bisschop van Antwerpen het opnam voor een soort zegening bij het homohuwelijk. Dus: de ka tholieke gezagsdragers verdedi gen enerzijds moslimgebruiken en anderzijds homoseksualiteit. Hoe geloofwaardig denken de gezagsdragers van de katholieke kerk in Vlaanderen nog over te ko men bij de weinigen die nog in de Roomse Kerk geïnteresseerd zijn? Roland VaneR men, H aas Rode

tegelijk wordt 836 euro personeels kosten verrekend, personeel dat je nochtans niet gebruikt. Van die 836 euro gaat zowat de helft (418 euro) rechtstreeks naar de staat. Voor kuisdienst, kapper, restaurant enz. wordt opnieuw de personeelskost in rekening gebracht (8 euro per maaltijd). Wat dus eigenlijk 548 euro kost, wordt door het Belgische systeem 1.384 euro. Oplossing: schaf toch die (ongerechtvaardig de) belasting op lonen af en ver vang dit door grondbelasting: dat betekent dan echt wel een ‘taxshift’. De Belgische overheid is hier het probleem. Bij politici is deze op lossing niet te vinden. Bij Orpea ligt België hierdoor ook in de B-li ga. Kan men niet of wil men niet, of ‘weet’ men niet?

emil m aes, R anst

ALEXIA BERTRAND

Pallieterke, Alweer een echte flamingant in de hogere regionen van Open Vld. Jan Ca PPelieR, RuddeRVooR de

HOOFDDOEK

Thematisch

Het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis, beter bekend als ‘het Legermuse um’, is een van de grootste musea van ons land. Het werd in 1923 geopend door koning Albert I en brengt ruim duizend jaar krijgs geschiedenis samen in een gi gantisch gebouw. Op ons grond gebied hebben eeuwenlang buitenlandse legers en bezetters vele veldslagen uitgevochten. De collecties van het Legermuseum getuigen daarvan. Het is een van de weinige musea waar zowel tanks, legervoertuigen, vliegtui gen, wapens, eretekens en uni formen als schilderijen, prenten en marinestukken te bewonderen zijn. De zaal Wapens & Harnassen is een van de zes onderdelen van het museum. Ze werd recent in een nieuw kleedje gestoken.

Bourgondische kern

De verzameling Wapens & Har nassen van het Legermuseum vindt haar oorsprong in de vijf tiende-eeuwse wapencollectie van de Bourgondische hertogen. Zij bouwden in het Coudenberg paleis in Brussel een arsenaal waar ze hun persoonlijke wapens en bepantsering bewaarden, naast diplomatieke giften en oor logsbuit. Het arsenaal werd tot in de achttiende eeuw verder uitge bouwd, maar soms ook verarmd. Karel V nam na zijn aftreden in 1555 een deel van de verzame ling mee naar Madrid en toen de Oostenrijkers op het einde van de achttiende eeuw halsoverkop de Nederlanden verlieten, verhuisde een deel naar Wenen. Wat in Brus sel achterbleef van deze presti gieuze collectie middeleeuwse wapens en harnassen vormt de bijzonder waardevolle kern van de verzameling, die nadien nog is aangevuld.

Chronologisch

Bij het binnenkomen in de ver nieuwde zaal Wapens & Harnas sen wordt de link met de Bourgon diërs duidelijk gelegd. Er staat een gewapende ridder op een steigerend paard. Zowel ruiter als paard zijn uitgerust met har nassen die zijn gemaakt volgens de richtlijnen die Karel de Stoute

rond 1472 heeft opgesteld. Ook de rest van deze voorkamer baadt in een middeleeuwse sfeer, met beruchte belegeringswapens.

De hoofdzaal bevindt zich on der de noordelijke zuilengalerij van de Jubelparkpaleizen. Hier wordt meer dan duizend jaar militaire geschiedenis verteld. Het chronologische verhaal start met schitterende archeologische vondsten uit de Merovingische vijfde eeuw en eindigt in 1713, het jaar van de Vrede van Utrecht die een einde maakte aan de Spaanse Successieoorlog. Daartussen von den vele opstanden, gewapende conflicten en veroveringsoorlo gen plaats. De tentoongestelde stukken illustreren de evolutie van de wapens en de verdedi gingsmiddelen, en tegelijk ook de aangepaste militaire tactieken en de veranderende status van de strijders.

Het museum doorbreekt het chronologische verhaal hier en daar met vitrines die de evolutie van de wapens per type weerge ven. Daarnaast worden meer alge mene onderwerpen behandeld, zoals gewondenzorg, voeding en bevoorrading in oorlogstijd, het ontstaan van de beroepslegers en vrouwen en oorlog. Thema’s als oorlog en religie of kolonialisme en imperialisme belicht het mu seum met belangrijke objecten uit de niet-Europese collecties. De vernieuwde expo laat zien dat wa pens en harnassen niet alleen met oorlog te maken hadden. De adel gebruikte ze graag op tornooien en steekspelen. Mode en harnas sen of dieren en oorlog onthullen dan weer onverwachte aspecten van dit

MMMV

MAARTEN BOUDRY

Pallieterke, De bijdrage over het openingscol lege van Maarten Boudry was zeer verhelderend. Vooral het stukje over de uitspraken van Martha Bal thazar in de (rode) Knack en (don kerrode) De Morgen stemmen tot nadenken. Er gaat geen dag voorbij of wij worden in radio- en tv-jour naals en de pers om de oren gesla gen met termen als ‘uiterst rechts’ en ‘extreemrechts’ of ‘staatsgevaar lijke individuen die op de lijst van OCAD staan’. Zou Martha nu ook op een lijst van ‘extreemlinksen’ en/of staatsgevaarlijke personen staan? Of bestaat zo’n lijst niet? En zijn dergelijke uitspraken dan toch geen aansporing tot geweld of op roer, omdat ze van links komen?

Willy Buelens, Z aV entem

Vernieuwde zaal Wapens & Harnassen, Legermuseum, Brussel, www.klm-mra.be

ONAFHANKELIJK VLAANDEREN

Pallieterke, Ik onderschrijf de mening van de heer Clerbout uit Scherpenheuvel, dat Vlaanderen aan alle technische voorwaarden voldoet om een soe vereine staat te zijn. Er zijn echter twee hindernissen. Ten eerste: we hebben te veel collaborateurs in eigen rangen. Ten tweede: velen denken dat we Wallonië geld moe ten geven in ruil voor onze vrijheid. Wallonië is echter op geen enkele manier de eigenaar van onze vrij heid. Onze vrijheid is dus een kwes tie van politieke moed. Waarmee ik terug ben bij mijn eerste punt.

Jaak P eeteR s, o len

WOONZORG EN FISCALITEIT

Pallieterke, Uit de resultaatrekening (2021) van Amate (801 woongelegenheden, 734 personeelsleden in provincie Antwerpen): 60,5 procent van de bedrijfskosten gaan naar bezoldi gingen en sociale lasten. Wie een seniorenflat betrekt betaalt 1.384 euro per maand. Het immobiliën gedeelte betekent 548 euro, maar

Pallieterke, De topman van Katholiek Onder wijs Vlaanderen, Lieven Boeve, voelt zich “geschandaliseerd” door de tweet van onderwijsmi nister Weyts (N-VA), waarin staat dat moslimvrouwen, die geen les willen geven zonder hoofddoek, blijkbaar een hogere roeping hebben dan lesgeven. Hij verwijt Weyts onder meer “een gebrek aan historisch bewustzijn”. “Meer dan de helft van de scholen in Vlaanderen zijn opgericht door vrouwen met een hogere religi euze roeping. Die zusters droegen ook allemaal een hoofddoek”, schetst hij. “Waarom zou een re ligieuze overtuiging goed onder wijs in de weg staan?” Mijnheer Boeve, die vrouwen gaven les in het katholiek onderwijs, een on derwijsinstelling die zij, historisch gezien, zélf hadden opgericht, met als ideaal om toponderwijs te ge ven aan de Vlaamse kinderen.

l edegem

l uC VandePutte

DE 81 PROCENT

Pallieterke, Onze Vlaams-nationalisten gera ken in 2024 waarschijnlijk wel aan een Vlaamse meerderheid in het eigen parlement, maar weten nog altijd niet hoe dat gaat aflopen. Waar, volgens mij, vooral te wei nig aandacht aan wordt besteed, is aan de peiling van dit voorjaar, waarbij liefst 81 procent van de ondervraagde N-VA-kiezers zei bereid te zijn om samen te werken met het VB, als de twee Vlaams-na tionale partijen samen de meer derheid in het Vlaams Parlement zouden behalen. Die N-VA’ers zou men wel wat meer op hun verant woordelijkheid moeten wijzen t.o.v. Vlaanderen in het algemeen. Probleem daarbij is dat De We ver nog steeds niet mee wil. Het zal dan zonder De Wever moeten gebeuren, waarbij die 81 procent bereid gevonden N-VA-kiezers zal worden gevraagd voor één keer van hun hart een steen te maken en tenminste in de gewestelijke verkiezingen voor het VB te stem men. Federaal en Europees kun nen ze dan nóg N-VA stemmen. Het zal de enige mogelijkheid zijn om de Vlaamse soevereiniteitsver klaring erdoor te krijgen.

guido Van a l PH en k asteR lee

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

militaire erfgoed.

Het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiede nis in het Brusselse Jubelpark heropende de opgefriste zaal Wapens & Harnassen. Een vernieuwde scenografie neemt het publiek mee door een collectie militair erfgoed van de vijfde tot de achttiende eeuw.

Het begon, zoals gezegd, met de plannen van de graaf om de al veel eerder begonnen werken voor een kanaal van Brugge naar de Leie in Deinze te finaliseren. Door dit project dreigde Gent heel wat stapelrechten en dus belangrijke inkomsten mis te lopen. Toen de arbeiders bij Sint-Joris-ten-Distel begonnen te graven, dat grensde aan het gebied dat onder de jurisdictie van Gent viel, werden ze aangevallen door de Wit te Kaproenen, de Gentse stadsmilitie on der leiding van de deken van het schip persambacht Jan Hyoens. Toen Rogier van Outrive, de baljuw van de graaf, op 5 september 1379 een overijverige Witte Kaproen bij de kraag vatte, werd hij door op wraak beluste Witte Kaproenen ver moord en brandden ze het pas gebouw de grafelijke kasteel in Wondelgem plat. Ook andere plaatsen die het grafelijk gezag vertegenwoordigden, werden de volgende dagen en weken aangevallen. De opstand verspreidde zich razendsnel over het graafschap, waar uiteindelijk en kel Oudenaarde en Dendermonde trouw bleven aan de graaf.

GENTS VERZET

De gecontesteerde graaf van Vlaanderen werd door de Gentse opstand in het de fensief gedrongen. Hij deed een beroep op zijn leenheer, de koning van Frankrijk, maar hij kreeg nauwelijks gehoor aan het Franse hof. Met de hulp van zijn schoon zoon, de Bourgondische hertog Filips de

DE ‘GENTSE OORLOG’

WAS IN MEI 1379

UITGEBROKEN ALS

GEVOLG VAN DE POGINGEN VAN LODEWIJK II VAN MALE

OM DE STEDELIJKE AUTONOMIE IN TE PERKEN

Stoute en een merkwaardige alliantie met Brabant, Holland, Zeeland en Henegou wen wist hij de volgende jaren met wisse lend succes zijn belangen te verdedigen, maar vooral Gent weigerde te buigen voor zijn gezag. Tijdens het conflict pro fileerde de Gentse lakenhandelaar Filips van Artevelde, de zoon van de in 1345 vermoorde volksmenner Jacob van Arte velde, zich als de onbetwiste sterke man van het antigrafelijke kamp. Terwijl er hongersnood in het geïsoleerde Gent dreigde, voerde Filips van Artevel de in het voorjaar van 1382 in Doornik on derhandelingen met de Luikse bisschop, met hertogin Johanna van Brabant en zelfs met gezanten van de Franse koning, met de bedoeling de vrede te herstellen en Gent met de graaf te verzoenen. Toen deze ontmoetingen op niets uitliepen, zag Filips van Artevelde geen andere uitweg dan een rechtstreekse confrontatie met de graaf. Op 3 mei 1382, de dag nadat de Heilig Bloedprocessie door de stad was getrokken, bereikten de tot de tanden ge wapende Gentenaars Brugge. Op het Be verhoutsveld, op de grens van Beernem, Oostkamp en Assebroek, versloegen ze zonder veel moeite de Bruggelingen die, als we sommige kroniekschrijvers mogen geloven, nog behoorlijk aangeschoten waren als gevolg van de festiviteiten van de dag ervoor…

FILIPS DE STOUTE INGESCHAKELD

Filips van Artevelde bezette nog voor het vallen van de avond met zijn mannen Brugge waaruit de graaf nog net op tijd wist te ontsnappen en naar Rijsel vlucht te. Volgens de legende zouden de Gen tenaars die nacht de bronzen draak van

DE SLAG BIJ WESTROZEBEKE

In de mistige ochtenduren van 27 november 1382deze week 640 jaar geleden - werd op de Goudberg in Westrozebeke een veld slag uitgevochten die de bloederige ontknoping was van een cruciale fase in de zogenaamde ‘Gentse Oor log’. Deze oorlog - veeleer een lokale opstand - was in mei 1379 uitgebroken als gevolg van de pogingen van de graaf van Vlaanderen, Lodewijk II van Male, om de stedelijke autonomie in te perken. Zijn eigengereide optreden én de smeulende sociale onrust als gevolg van de aanslepende economische crisis die vooral een impact had op de slinkende lakenindustrie, hadden het vuur aan de lont gestoken van een conflict dat zes jaar lang het graafschap zou teisteren en duizenden het leven zou kosten.

de - intussen al lang verdwenen - Brugse Sint-Donaaskathedraal hebben gehaald en hem als oorlogsbuit op het Gentse belfort hebben geplaatst. In Rijsel smeekte de graaf zijn schoonzoon Filips de Stoute op nieuw om hulp. De hertog die een van de voogden was van Karel VI, de minderjari ge koning van Frankrijk, wist deze laatste deze keer vrij gemakkelijk te overtuigen om ten strijde te trekken tegen de opstan dige Gentenaars en hun bondgenoten. On danks de naderende winter - waarin tradi tioneel geen slag werd geleverd - trokken de Franse troepen aangevoerd door hun koning en Filips de Stoute, vanuit Atrecht naar het noorden. Terwijl Van Artevelde het aan de graaf trouw gebleven Oudenaarde belegerde, staken de Fransen de Leie over en maakten ze zich op om Ieper stormen derhand in te nemen. De snelheid waar mee de Fransen opereerden, had wellicht te maken met de vrees dat Van Artevelde wel eens steun zou kunnen krijgen van de Engelsen en daar zaten de Fransen niet be paald op te wachten…

LANGE MOORDPARTIJ

De door dit nieuws gealarmeerde Filips van Artevelde verzamelde in allerijl zijn strijdkrachten en bracht ze in de vroege avond van 25 november 1382 in de stro mende regen in een geforceerde mars naar de flanken van de Goudberg, die halfweg tussen Ieper en Roeselare lag. De volgende ochtend bereikten de Fransen de drassige vlakte voor het Gentse kampement. In de ochtend van 27 november stonden beide legers slagklaar, grotendeels verborgen door de dichte mist en gescheiden door een beek, op zo’n 300 meter van elkaar opgesteld.

Van Artevelde, gesterkt door zijn overwin ning op het Beverhoutsveld, verkeerde in

DE FEITELIJKE VELDSLAG

HAD AMPER TWEE UUR IN BESLAG GENOMEN, MAAR DE MOORDPARTIJ GING NOG TOT ’S AVONDS DOOR

KAREL VI LIET

HET LIJK VAN FILIPS VAN ARTEVEL DE TER AFSCHRIKKING NAAKT AAN EEN BOOM OPHANGEN

de mening dat hij opnieuw best als eer ste in de aanval kon gaan. Na een korte beschieting van de Franse lijnen door bombarden en boogschutters, vielen de Gentenaars frontaal aan. Heel even leek de strategie van Van Artevelde te werken, want het Franse centrum begon al vrij snel te wijken door de kracht van deze onstuimige aanval. De Gentenaars beseften echter niet dat er precies door deze beweging ruimte op hun flanken ontstond waarvan de Franse cavalerie dankbaar gebruik maakte en de onbe schermde achterhoede van de Vlamin gen aanviel. In de tang genomen en van alle zijden belaagd, brak er paniek uit in de Vlaamse rangen en verbrak men her en der de slagorde. De overgebleven Vla mingen, die zich intussen in een cirkel formatie hadden opgesteld, jaagde men systematisch en zonder pardon over de kling. Ze werden door de Fransen zo dicht op elkaar gedrongen dat ze nog nauwe lijks hun wapens konden gebruiken. De feitelijke veldslag had amper twee uur in beslag genomen, maar de moordpartij ging nog tot ’s avonds door. Vele Vlamin gen bleken te zijn vertrappeld en in de modder verstikt door hun strijdmakkers die probeerden hun vege lijf te redden. Het lijk van Filips van Artevelde werd in een greppel gevonden, gestikt onder het gewicht van zijn gedode lijfwachten. Ka rel VI liet het ter afschrikking naakt aan een boom ophangen.

GENT BLIJFT STRIJDEN

De Fransen verzuimden domweg hun succes uit te buiten en verkozen in plaats van naar Gent op te rukken, Kortrijk in te nemen en deze stad vakkundig te plunderen en te verwoesten. Gent bleef nog bijna drie jaar strijd leveren onder aanvoering van Pierre Dubois, een van Van Arteveldes adjudanten. Pas op 18 december 1385 werd vrede gesloten tussen Gent en Filips de Stoute die twee jaar eerder zijn in Sint-Omaars overleden schoonvader als graaf van Vlaanderen was opgevolgd.

EN HET OMSTREDEN KANAAL

BRUGGE-GENT?

Dat begon men pas in 1613 te graven en het werd acht jaar later - 239 jaar na het bloedbad van Westrozebeke - in gebruik genomen…

JAN HUIJBRECHTS

De kroning van Karel VI, geillustreerd door Jean Fouquet

Bouchez in Grimbergen

‘De Liberale Wereld’ is een jonge, vrij nieuwe blauwe organisatie die een goede twee jaar geleden is opgericht. Het is geen partij, maar een liberale, partijonafhankelijke bur gerbeweging met vooral jonge liberalen aan het roer.

‘De Liberale Wereld’ wil vooral via de sociale me diakanalen de blauwe boodschap uitdragen. Maar er is ook een fysieke werking in Vlaams-Brabant en Brussel, en ook in Oost-Vlaanderen. Er zijn blijk baar zeer goede contacten met de MR in Brussel. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de geachte heer Georges-Louis Bouchez de eregast en spreker is op de eindejaarsdrink van ‘De Liberale Wereld’. Het evenement, met spijs en dranken, vindt plaats op 8 december in Grimbergen (Strombeek-Bever). Via de sociale media worden ééntalige (Frans uiteraard) en tweetalige (Fr/Nl) uitnodigingen rondgestuurd. Grimbergen is een Vlaamse gemeente in de Rand rond Brussel, maar geen faciliteitengemeente. Bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen stemden er nog 1.471 mensen op de francophone partij UF, goed voor 6,5 procent van de stemmen en 1 zetel. Bijkomend probleem: de nieuwjaarsdrink met Bou chez vindt plaats in een feestzaal van de gemeente Grimbergen. Dat maakt de zaak extra gevoelig. Blauwe zieltjes

Blijkbaar wil ‘De Liberale Wereld’ ook wat Fransta lige blauwe zieltjes winnen in Grimbergen. Mocht u het vergeten zijn: Bouchez spreekt geen Nederlands. Het is uiteraard niet verboden om een Franstalige speech te geven in Vlaanderen. De taalwetgeving heeft immers enkel betrekking op officiële instan ties, niet op privébijeenkomsten. Dat Franstaligen in de Vlaamse Rand provoceren met Franstalige propa ganda, dat zijn we gewoon. Maar hier is er sprake van een Vlaamse - Nederlandstalige - vereniging die reclame maakt in het Frans voor een bijeenkomst die grotendeels, om niet te zeggen volledig, in de taal van Molière zal doorgaan, op Vlaams grondge bied, in een zaal van de gemeente… Spanningen

Naar het schijnt lopen de spanningen in de Wetstraat tussen Open Vld en MR al een tijdje op, met als hoogtepunt vorige week de overstap van MR-lid Alexia Bertrand naar de Open Vld. Daar konden Bouchez en MR-consorten absoluut niet mee lachen. Het is maar de vraag of de Open Vld’ers van Grim bergen het kun nen smaken dat Bouchez binnen kort in hun ge meente opduikt.

Een eeuw Vlaams Huis in Gent

studentenclubs hadden er hun zetel of organiseerden er allerlei activiteiten.

In de jaren tachtig zorgde de ver deeldheid en animositeit tussen de Volksunie en het Vlaams Blok, die er beiden actief waren, dat almaar min der mensen hun weg naar het Vlaams Huis vonden. Daardoor kwam de winst gevendheid onder druk te staan, wat op 27 augustus 1987 resulteerde in de sluiting van de Roeland.

Vervolgens baatte een groep rond theaterman Jo Decaluwé - tot ongenoe gen van heel wat Vlaamse politieke groeperingen - het gebouw uit onder de naam Vlaams Kultureel Centrum. In 1992 werd het gebouw wegens de slechte staat waarin het verkeerde definitief ontruimd. Vzw Uilenspiegel ging - in opvolging van de samenwer kende vennootschap Elckerlyck - over tot de afbraak en de heropbouw.

In 2020 vierde het Vlaams Huis in Gent zijn honderdste verjaardag. Ter gelegenheid daarvan geeft vzw Uilenspiegel een boek uit over het gebouw in de Korte Kruisstraat. In deze ‘roman van een Vlaams Huis’, die afgelopen vrijdag werd voorgesteld, doet historicus en auteur Peter Van Windekens de geschiedenis van het Vlaamse ver enigingsleven en de Vlaams-nationale partijpolitiek in de Artevel destad uit de doeken.

De groeiende politieke bewustwor ding van de Vlamingen tijdens de Eer ste Wereldoorlog resulteerde op 11 juli 1920 in de feestelijke inhuldiging van de Uilenspiegel. Voor de oprichting van het Vlaams Huis in Gent bundel den sympathisanten uit het activisme en de Frontbeweging de krachten in de samenwerkende vennootschap El ckerlyc.

Het gebouw in de Korte Kruisstraat groeide uit tot het centrum van het Vlaams-nationale leven in Gent en Oost-Vlaanderen, en kende een be wogen geschiedenis. De politie viel er meermaals binnen, het werd belegerd door Franstalige studenten, er werden schoten gelost, er ontplofte een brand bom, rijkswacht te paard stormde de toneelzaal binnen, het kwam terecht op de index van de kerkelijke overheid en

stond op de zwarte lijst van de militaire overheid.

Door de verdeeldheid tussen de verschillende Vlaams-nationalitische fracties zag het Vlaams Huis zich eind 1934 genoodzaakt om te herbronnen. Daarbij veranderde de naam in Elcker lyck en verschoof de focus van politiek naar cultuur.

Tweede Wereldoorlog

Na de Tweede Wereldoorlog, waarin het werd meegezogen in de collabora tie, kende het Vlaams Huis zijn grootste groei. In 1946 werd de Uilenspiegel kort omgedoopt tot Ganda en later tot Roeland, dat uitgroeide tot een in tergenerationeel begrip bij Vlaams gezinden uit Gent en omstreken. Verenigingen, jeugdorganisaties en

Sinds maart 1998 heet het Vlaams Huis, dat sinds 1920 achtereenvolgens de naam Elckerlyck, Uilenspiegel, Ganda en Roeland droeg, opnieuw Uilenspiegel. In dit hedendaags eetca fé komen Vlaamse verenigingen nog steeds samen in de historische crypte op de kelderverdieping.

KARL VAN CAMP

ANTON SCHELFAUT

© STAD GENT

Tweet van de week

Stel u eens voor dat de Vlaamse en Waalse liberalen echt één grote, gezellige fami lie zouden zijn, zoals ze zelf zo graag be weren. Wie zouden ze dan verkiezen om die gezellige doos/boîte te leiden? Geor ges-Louis of Egbert? U hoeft geen genie te zijn om te weten dat Georges-Louis Bouchez het zou halen met de vingers in de neus. Vermoedelijk zouden alleen de premier en Eggie Lachaert zelf voor de Open Vld voorzitter kiezen. En als hij erin zou slagen om heel even eerlijk te zijn voor zichzelf, zou Eggie ook op Geor ges-Louis stemmen.

Alexander en Egbert zijn dan ook een tragisch koppel. Beiden delen ze het ‘dweil schap’ in hun respectievelijke bezigheden. Alexander is de dweil van de Wetstraat. Hij mag wel op de foto, maar als het om be leid gaat, mag hij hoogstens in een emmer liggen wachten tot iemand hem uitwringt. Egbert is de dweil van de Melsenstraat. Hij mag wel in de krant, maar als het om beleid gaat mag hij hoogstens voor de deur blijven liggen tot Alexander zijn voeten veegt aan al zijn ideeën en uitspraken.

Staartbeentje

Ik daag u uit om eens een foto te zoeken van de Lachaert van twee jaar geleden. Eén brok dynamisch liberalisme. Klaar om de hemel te bestormen met ideeën die een ko pie waren van die van Bouchez. Vandaag is hij de enige voorzitter die bibbert en beeft als Tinne Van der Straeten ‘boe’ zegt.

Het is dat de FIFA en Qatar het prompt zouden verbieden, maar ik als wereldster zou een armband dragen ter ondersteuning van de meest zielige politicus des lands. Waar politici die al eens een spreekwoorde lijke draai om de oren krijgen zich te pletter lachen onderweg naar de bank, huilt Egbert die hele lange weg naar zijn maandloon. Oprecht, zo’n voetbalstadion moeten bou wen bij 50 graden celsius is inderdaad niet te onderschatten. Maar u moeten voortbe wegen in de politiek met alleen een staart beentje in plaats van een ruggengraat, is dat ook niet.

Riebededie

En het was met alle moed die hij kon ver zamelen in dat stukje bot dat Egbert zich naar de studio’s van RTL begaf. Hij moest en zou voor de camera’s flink uithalen naar Bouchez. Alexander had het hem ingefluis terd en gezegd: “Als je dat durft Egbert, ben je echt een hele grote. En misschien kom ik op je volgende congres wel eens goe dendag zeggen”. Egbert zette zich schrap, kneep oogjes en mondje samen en verge leek de manier waarop De Croo kletsen kreeg van Bouchez met de manier waarop De Croo kletsen kreeg van Vlaams Belang. In Wallonië is dat blijkbaar zwaar uithalen. Blij als een kind belde Egbert naar Alexan der. “Ik heb het gedaan, ik heb het gedaan”, riep hij trots. Bouchez had het ondertussen al afgehandeld met een tweetje. En Egbert? Die ging op de loop voor de camera´s en voor zichzelf.

WOKEBAL, DE NIEUWE TREND

“Dat ding met die emmer, dan was een onvrijwillige fout”

Jammer voor de Rode Duivels en de gouden generatie, maar ook dit WK zat het er niet in. De Rode Duivels gingen vrij pijnlijk ten onder in de achtste finales tegen Senegal. Wat ging er precies fout? Zijn er lessen die we moeten trekken voor de toekomst? En is er wel voldoende solidariteit betoond met het lot van de Amazone-indianen in hun strijd tegen boze anaconda’s. Wij konden het vragen in een exclusief gesprek met trainer Roberto Martinez. “Die boezem op het voorhoofd van de spelers doet de bal afwijken.”

Dat het een bewogen WK was, is wel het minste wat je kan zeggen. De wereld was duidelijk niet helemaal voorbereid op de agressieve Europese woke golven die het woestijnstaatje overspoelden. Vooral de stelling dat de voetbalspeler “een canvas was waar de morele superioriteit op ge schilderd werd” bleek niet de allerbeste strategie tegen de Senegalezen die er jam mer genoeg wel het slachtoffer van wer den. “Alweer een bewijs dat wij als volk niet deugen.”

Wat ging er nu precies fout Roberto?

Roberto: “Ten eerste is het Roberta van daag in het kader van de UEFA-solidari teitsdag met transgenders en reguliere lichamen met vagina’s, voorheen ook vrou wen genoemd. Waarom meent u dat ik die belachelijke pruik draag? En ten tweede: waar ging het fout? Tja, toon die emmer van Lukaku’s voet schoot, wist ik dat het moei lijk zou worden. Die gele kaart was volle dig terecht en kwam bovenop de gele kaart die we kregen voor onze actie voor meer borstkankeronderzoek in de Arabische we reld. Rood dus. Maar onze gedachten gaan uit naar de Senegalese keeper die het le ven liet. Het was een onvrijwillige fout en die emmer was natuurlijk wat aan de zware kant. Ook al bedoelen we het goed. Alweer een bewijs dat we als volk niet deugen. Uit eerbied voor de onfortuinlijke dood van, zullen onze spelers voortaan met één over gesneden achillespees spelen. Dat lijkt me wel het minste wat we kunnen doen. Maar dat is dus voor het volgend kampioen schap. Voor ons zit het er op.”

Sommige mensen beweren dat het Belgische elftal nooit had mogen spelen met emmers aan de voeten, die met lood verzwaard werden.

Roberta: “Dat is achteraf natuurlijk mak kelijk gezegd. Maar ik zag eerlijk gezegd geen betere manier om onze steun te be tuigen aan de slachtoffers van de overstro mingen in Nepal. Er zijn ook mensen die vinden dat we geen boezem hadden moe ten aanhechten aan het hoofd van De Bruy ne, omdat het bij het koppen de bal van koers doet veranderen. Dat zijn allemaal excellente opmerkingen natuurlijk vanuit sportief oogpunt, maar ik denk dat voet bal toch in de eerste plaats gaat om maat schappelijke verantwoordelijkheid. Schrap de emmers aan de linkervoet en voor je het weet is er iemand die ook de blinddoek wil weghalen voor de ogen van Thibaut Cour tois als symbool voor onze wens om geen kleuren te zien als het over onze tegenstre vers gaat. En dan zit je toch op een hellend vlak. Wat met de tepelpiercing voor Haïti,

de tattoo voor de onderdrukking in China of de zelfkastijding voor de Aboriginals tij dens de rust?”

Volgens experts was de match eigenlijk al verloren toen het Belgische elftal het eerste kwartier koppig op de knieën bleef spelen en het al 23-0 stond.

Roberta: “De beste stuurlui staan aan wal zeker? Ik zeg altijd: in voetbal in alles mo gelijk en iedere match moet gespeeld wor den. Ik heb er vertrouwen dat mijn opvolg ster, Els Keytsman, de ploeg nieuw leven kan inblazen voor het EK. Ik hoor dat ze zeer revolutionaire ideeën heeft zoals het opstellen van de tegenstander in het Bel gische team om hen minder vijandelijk te benaderen. Ik sta daar als één man achter. Excuus, vrouw.”

Voor de vraag om een regenboogarmband te dragen bleef u echter OostIndisch doof. Waarom eigenlijk?

Roberta: “Oei, hebben we die Indiërs ook wat aangedaan? Goed, ik laat onze trom melvliezen perforeren. Maar nee, voor de LGBTQ-gemeenschap is er geen plaats op het voetbalveld. Kijk naar het Eurosongfes tival. Je laat één vrouw met een baard mee doen en voor je het weet mag er geen he tero meer in de zaal komen. Daar beginnen we niet aan. Vuile jean… (PIEP)”

We zijn er nog niet.