Nauczyciel i Szkoła - nr 116 (3) - 2021 r.

Miesięcznik Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

nrnr 3 (116) maj-czerwiec 9 (62) październik2021 2015• •ISSN ISSN2080-6698 2080-6698

Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie zaprasza Konferencje powiatowe dla dyrektorów szkół Stwarzamy szanse rozwoju – PCEN w Rzeszowie V edycja Wojewódzkiego Konkursu Historycznego „Od unii lubelskiej do Unii Europejskiej” Aktywni mimo pandemii…

Dzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną 2021 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie poleca...

Redaguje: dr Janusz Ustrzycki – redaktor naczelny dr Dariusz Zięba Projekt okładki i skład komputerowy: Janusz Ustrzycki Współpraca: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie Muzeum Dobranocek w Rzeszowie Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie Młodzieżowy Dom Kultury w Rzeszowie PIE Europe Direct - Rzeszów, Podkarpacka Komisja Filmowa Krystyna Wróblewska – Dyrektor PZPW w Rzeszowie

Z DZIAŁ ALNOŚCI PODKARPACKIEGO CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI W RZESZOWIE Konferencje powiatowe dla dyrektorów szkół Stwarzamy szanse rozwoju – PCEN w Rzeszowie

1

Spotkanie Zespołu Nauczycieli Doradców Metodycznych w Czudcu

3

Z DZIAŁALNOŚCI INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH I KULTURALNYCH PODKARPACIA Powrót Oddziału Podkarpackiego Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki

5

Z ŻYCIA SZKÓŁ I PL ACÓWEK OŚWIATOWYCH PODKARPACIA Aktywni mimo pandemii…

8

Z DZIAŁALNOŚCI INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH I KULTURALNYCH PODKARPACIA Recykling kulturowy – wystawa w Muzeum Etnograficznym w Rzeszowie

12

Z DZIAŁALNOŚCI PODKARPACKIEGO CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI W RZESZOWIE Laureaci i finaliści V edycji Wojewódzkiego Konkursu Historycznego dla szkół podstawowych „Od unii lubelskiej do Unii Europejskiej” pod hasłem Zjednoczeni w różnorodności – Wszyscy ludzie są braćmi

16

Samotni w sieci

20

Z ŻYCIA SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH PODKARPACIA Dzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną 2021 w ZSS w Dębicy

I, IV str. – Eksponaty z wystawy Recykling kulturowy w Muzeum Etnograficznym w Rzeszowie - (Fot. J.Ustrzycki)

© Copyright by Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie przy PZPW, Rzeszów 2021 Wydawca: Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie, 35-036 Rzeszów, ul. Niedzielskiego 2 tel. 17 853 40 97, fax. 17 853 46 82, www.pcen.pl, e-mail: justrzycki@pcen.pl Druk i oprawa: BONUS LIBER Sp. zo.o.

Nakład: 75 egz.

ISSN 2080-6698

24

Konferencje powiatowe dla dyrektorów szkół Stwarzamy szanse rozwoju –

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

W

czerwcu 2021 r. Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli przy PZPW w Rzeszowie zorganizowało konferencje powiatowe dla dyrektorów szkół z Podkarpacia pt. Stwarzamy szanse rozwoju. onferencje, które odbyły się w większości online, cieszyszyły się dużym zainteresowaniem dyrektorów szkół.

K

Cele konferencji: 1. Wsparcie dyrektorów przedszkoli, szkół i placówek oświatowych oraz pracowników JST w zakresie działań związanych z doskonaleniem.

2. Prezentacja oferty PCEN. 3· Prezentacja ferty Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Leżajsku 4· Promowanie innowacji oraz nowych trendów w edukacji.

5. Organizacja pracy szkoly w czasie popandemicznym.

W dniu 16 czerwca 2021 r. w Muzeum Ziemi Leżajskiej odbyła się w trybie stacjonarnym Konferencja Powiatowa dla dyrektorów szkół Stwarzamy szanse rozwoju zorganizowana przez Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie przy współudziale Starostwa Powiatowego w Leżajsku

Marek Śliż - starosta leżajski, przewodniczący Zarządu Powiatu Leżajsk

Krystyna Wróblewska – Dyrektor Podkarpakiego Zespołu Placówek Wojewodzkich w Rzeszowie

Stanisław Kusiak – Wicedyrektor Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli

Program konferencji w Leżajsku 1. Uroczyste rozpoczęcie konferencji: Krystyna Wróblewska – Dyrektor PZPW w Rzeszowie 2. Wystąpienia zaproszonych gości 3. Uczenie i doskonalenie stwarzające szanse rozwoju – dr Stanisław Kusiak, Wicedyrektor PCEN 4. Prezentacja oferty Poradni Psychologiczno -Pedagogicznej w Leżajsku – Wojciech Kostek, Dyrektor Poradni 5. Działania w zakresie wsparcia wychowawczego i psychoprofilaktycznego środowiska szkolnego w sytuacji kryzysowej wywołanej pandemią - Dariusz Miziołek, nauczyciel konsultant PCEN 6. Wspomaganie nauczycieli oraz rad pedagogicznych w ramach doradztwa metodycznego PCEN – dr Dariusz Zięba, kierownik Zespołu Nauczycieli Doradców Metodycznych PCEN 7. Podkarpacki Certyfikat Edukacyjny - Adam Kawałek, nauczyciel konsultant PCEN. 8. Podkarpacka Akademia Innowacji Pedagogicznej - Roman Zych, nauczyciel konsultant PCEN, przewodniczący Akademii Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116) 1 9. Podsumowanie i zakończenie konferencji

Konferencja Powiatowa dla dyrektorów szkół Stwarzamy Szanse Rozwoju Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie zorganizowana przez PCEN w Rzeszowie – Muzeum Ziemi Leżajskiej, 16 czerwca 2021 r.

Wojciech Kostek – Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Leżajsku

2

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

Wacław Smyczynski – nauczyciel konsultant PCEN w Rzeszowie

Dariusz Zięba – nauczyciel konsultant PCEN w Rzeszowie, kierownik Zespołu Nauczycieli Doradców Metodycznych

Adam Kawałek, Roman Zych, Dariusz Miziołek – nauczyciele konsultanci PCEN w Rzeszowie

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Spotkanie Zespołu Nauczycieli Doradców Metodycznych w Czudcu

W

dniu 22 czerwca 2021 roku odbyło się w OENiPAS w Czudcu zebranie nauczycieli doradców metodycznych zatrudnionych w PZPW Rzeszów.

Spotkanie zaszczyciła swoją obecnością Pani Dyrektor Wydziału Edukacji, Nauki i Sportu Urzędu Marszałkowskiego Barbara Pelczar-Białek, Pani Dyrektor PZPW Krystyna Wróblewska.

Okazją do spotkania było przywitanie nowych doradców metodycznych, którzy będą zatrudnieni od 1 wrzesnia 2021 r., oraz przedłużenie powierzenia zadań doradcy metodycznego dla 15 nauczycieli

Roman Zych – nauczyciel konsultan PCEN w Rzeszowie

doradców metodycznych.

Celem spotkania było także przypomnienie zasad funkcjonowania zespołu doradców metodycznych oraz osób, których zadaniem jest zapewnienie właściwej współpracy wszystkich doradców metodycznych z innymi strukturami organizacyjnymi PZPW. Jednocześnie spotkanie miało charakter szkoleniowy; Pani Anna Rabuszko przeprowadziła szkolenie z zakresu 7. kierunku realizacji polityki oświatowej państwa. Wszyscy ucieszyli się, że mogli się zobaczyć i porozmawiać po okresie pandemii.

Krystyna Kozak – kierownik OENiPAS w Czudcu i SSM w Czudcu

Krystyna Wróblewska – Dyrektor Podkarpakiego Zespołu Placówek Wojewodzkich w Rzeszowie

Anna Dryja – kierownik Działu Kadr PCEN w Rzeszowie

Andrzej Dziugan – Wicedyrektor PCEN ds. Oddziału w Krośnie

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

3

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Krystyna Wróblewska – Dyrektor Podkarpakiego Zespołu Placówek Wojewodzkich w Rzeszowie i Barbara Pelczar-Białek – Dyrektor Departamentu Edukacji w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpckiego

Nowo mianowani nauczyciele doradcy metodyczni

4

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

Stanisław Kusiak – Wicedyrektor Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli i Dariusz Zięba – nauczyciel konsultant PCEN w Rzeszowie, kierownik Zespołu Nauczycieli Doradców Metodycznych

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Powrót Oddziału Podkarpackiego Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki

S

towarzyszenie Nauczycieli Matematyki to jedno z najbardziej dynamicznych stowarzyszeń Oświatowych w Polsce.

Teza, choć może wydawać się nieskromna, to jednak wielokrotnie powtarzana przez wiele osób z nim nie związanych. Tej opinii bronią inicjatywy organizowane przez SNM na szczeblu krajowym i lokalnym.

Duża część nauczycieli matematyki zna rozmach krajowych konferencji szkoleniowych SNM odbywających się corocznie w różnych częściach Polski, a będącej głównie ciągiem wielokrotnych sesji warsztatowych złożonych z kilkudziesięciu równoległych półtoragodzinnych warsztatów. Tę czterodniową ucztę szkoleniową przerywają: zwiedzanie lokalnych obiektów turystycznych, uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych oraz wieczorne relaksujące atrakcje związane z matematyką i jej nauczaniem. Ucząc się można odpocząć i poznać koleżanki i kolegów matematyków z innych części Polski, wymienić doświadczenia, podzielić się swoim warsztatem pracy, a także zaczerpnąć z pomysłów dydaktyczne innych nauczycieli.

Poza konferencjami krajowymi SNM organizuje szereg różnego rodzaju konkursów, wydaje periodyki o tematyce związanej z matematyką i dydaktyką, organizuje współpracę pracowników uczelni, prowadzi projekty unijne itp.

W regionach Polski Stowarzyszenie tworzy grupy oraz cieszące się sporą autonomią oddziały. Nic więc

dziwnego, że w naszym województwie nauczyciele współpracujący z doradcami metodycznymi oraz ośrodkiem doskonalenia nauczycieli (PCEN) postanowili założyć tę komórkę stowarzyszenia.

Pierwszy raz Oddział Podkarpacki SNM powstał w 2004 r. w oparciu o środowiska nauczycieli organizujących Podkarpacki Konkurs Matematyczny im.

Franciszka Leji, Rzeszowski Konkurs Matematyczny dla Gimnazjalistów oraz Rzeszowski Konkurs Matematyczny dla szkół podstawowych „Młody Matematyk”.

Nowopowstały wówczas oddział objął jako organizator wyżej wymienione inicjatywy oraz powołał lokalne konferencje szkoleniowe o powtarzalnej nazwie „Jesienne Podkarpackie Spotkania z Matematyką”.

Pierwsza konferencja odbyła się w 2004 r. w IV Liceum Ogólnokształcącym w Rzeszowie. Wykład inauguracyjny poprzedzający warsztaty wygłosił, pracujący wówczas na Uniwersytecie Rzeszowskim, profesor Stefan Turnau. Warsztaty oparte na własnych doświadczeniach dydaktycznych przeprowadzili wyróżniający się lokalni nauczyciele matematyki, autorzy podręczników i wydawnictw dydaktycznych oraz pracownicy wyższych uczelni. Przyjechało wielu gości z innych regionów kraju zaangażowanych w pracę Stowarzyszenia. Podczas konferencji wybrano pierwszy Zarzad oddziału. Jego Przewodniczącą została Grażyna Cyran (nauczyciel gimnazjum w Rzeszowie), a jej zastępcą Adam Kawałek.

Wystąpienie Adama Kawałka, wówczas doradcy metodycznego, podczas I Konferencji OP SNM. Przy stole prezydencjalnym, pierwsza z lewej, przewodnicząca ówczesnego oddziału Grażyna Cyran

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

5

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Mariusz Kraus - nauczyciel Liceum Sióstr Prezentek w Rzeszowie prowadzący jeden z warsztatów konferencyjnych

Profesor Stefan Turnau podczas wykładu inaugurującego Pierwszą Konferencję OP SNM

Program XI Regionalnej Konferencji Nauczycieli Matematyki „Podkarpackie Spotkania z Matematyką” 18 październik 2014 r. - Szkoła Podstawowa nr 25 w Rzeszowie Wykład inauguracyjny: mgr Tomasz Masłowski X LO Toruń, mgr Piotr Nodzyński ZS UMK Toruń „Warsztat pracy nauczyciela matematyki” Prowadzący mgr Michał Nowik

Temat Rozwój myślenia matematycznego -Matura 2015

mgr Tomasz Masłowski Matura na poziomie podstawowym i rozszerzonym w roku 2015 mgr Piotr Nodzyński

Reprezentuje

Poziom

Wyd. Nowik

PG

X LO Toruń, ZS UMK Toruń

PG

ZG SNM

G/PG

dr Bronisław Pabich

Nietypowe sytuacje matematyczne rozwiązywane w Geogebrze

dr Maria Legutko

Trzeba pomyśleć, aby dobrze obliczyć... czyli jak zachęcać gimnazjalistów do osiągania sprawności rachunkowej.

UP w Krakowie

G

mgr Urszula Mazur

Wyniki egzaminów zewnętrznych źródłem inspiracji w tworzeniu narzędzi diagnostycznych nauczycieli” w oparciu o egzamin gimnazjalny

OKE w Krakowie

G/PG

mgr Maria Szczerbik

Kusudama – wykorzystanie techniki origami na lekcjach matematyki

ZG SNM

SP/G

mgr Maria Bryk

Teleturniej w szkole: 1 z 10 a logiczne myślenie

ZS w Cmolasie

SP/G

Gimnazjum nr 8 w Rzeszowie

SP/G/ PG

Nowik

SP/G

Wydawnictwo „Dla Szkoły”

PG

mgr Magdalena Ochała Żakardowa piłka - warsztaty origami mgr Agnieszka Woźny mgr Michał Nowik

Gry i zabawy matematyczne czyli tematy „trudne i nudne” w łatwy i angażujący uczniów sposób – bingo matematyczne

mgr Maria Żurek-Etgens Arkusze maturalne z matematyki mgr Barbara Podobińska dr Bronisław Pabich

Test samosprawdzający wyobraźnię przestrzenną opracowany w GeoGebrze

ZG SNM

G/PG

dr Maria Legutko

Trzeba pomyśleć, aby dobrze obliczyć... czyli jak zachęcać gimnazjalistów do osiągania sprawności rachunkowej

UP w Krakowie

G

mgr Urszula Mazur

Wyniki egzaminów zewnętrznych źródłem inspiracji w tworzeniu narzędzi OKE w Krakowie diagnostycznych nauczycieli” w oparciu o egzamin gimnazjalny

dr Tadeusz Ratusiński

Teoria a rzeczywistość czyli absurdy na marginesie matematyki

UP w Krakowie Grupa Robocza MiK – SNM

G/PG

mgr Maria Bryk

Teleturniej w szkole. 1z10, a logiczne myślenie

ZS w Cmolasie

SP/G

mgr Tomasz Masłowski Modelowanie matematyczne: od przedszkola do Opola mgr Piotr Nodzyński

X LO Toruń ZS UMK Toruń

SP/G/ PG

mgr Magdalena Ochała „Żakardowa piłka - warsztaty origami” mgr Agnieszka Woźny

Gimnazjum nr 8 w Rzeszowie

SP/G/ PG

6

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

G/PG

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Warsztaty origami podczas konferencji regionalnej

Regionalne konferencje OP SNM odbywały się corocznie do 2014 roku, kiedy to Oddział Podkarpacki został rozwiązany na wniosek ówczesnego zarządu.

W czsie swej działalności, poza konferencjami lokalnymi, był organizatorem wspomnianych wcześniej konkursów matematycznych, z których dotychczas funkcjonuje Podkarpacki Konkurs Matematyczny imienia Franciszka Leji.

W jesieni 2019 r. podjęto z sukcesem próbę jego reaktywacji. Na zwołanym w październiku Walnym Zgromadzeniu powołano zarząd w składzie: Adam Kawałek (przewodniczący), Joanna Kozubal (wiceprzewodniczący), Artur Kijak, Małgorzata Gołębiowska, Elżbieta Gmyrek, Tomasz Matczyński.

W trakcie Walnego Zgromadzenia, które odbyło się „w trybie pandemicznym”, czyli on line z wykorzystaniem dostępnych platform internetowych przedyskutowano kierunki pracy OP SNM. Wiele z nich miało być wkrótce zweryfikowanych z uwagi na ograniczenia pandemiczne. Mamy nadzieję na to, że zrealizujemy je po powrocie do tradycyjnego funkcjonowania szkół.

Zarząd Oddziału dostosował jego działalność do możliwości, jakie dawało zdalne nauczanie W ciągu kilku miesięcy zorganizowano, we współpracy z OR PTM i Instytutem Matematyki Uniwersytetu Rzeszowskiego wykłady i zajęcia dla nauczycieli matematyki i ich uczniów.

Odbyły się trzy cykle zajęć: • wykłady popularyzujące matematykę prowadzone przez pracowników naukowych, a adresowane głównie do nauczycieli, • wykłady studentów dla uczniów, • warsztaty dla nauczycieli „TIK w codziennej dydaktyce przedmiotowej” prowadzone przez doświadczonych kolegów.

Popularność niektórych spośród zajęć była tak duża, że zabrakło miejsc z uwagi na ograniczone możliwości platformy Zoom wykorzystywanej w trybie bezpłatnym.

Prowadzono też stronę internetową z publikacjami materiałów przydatnych dla nauczycieli matematyki i ich uczniów.

Adres strony: https://snmpodkarpacie.pcen.pl/ W nadchodzącym roku szkolnym mamy nadzieję na „rozwinięcie skrzydeł” poza internetem.

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych nauczycieli matematyki do zaangażowania w pracę oddziału.

Opracował: Adam Kaweałek nauczyciel konsultant PCEN Rzeszów

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

7

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aktywni mimo pandemii…

A nam właśnie w takich ciekawych czasach żyć przyszło. Cóż, radzimy sobie, dostosowujemy się, staramy się, żeby tego czasu nie zmarnować, żeby nie był stracony.

W naszej codzienności szkolnej wiele się dzieje.

Właśnie ruszyliśmy z naborem do projektu Kreujemy razem lepszą przyszłość finansowanego przez EFS w ramach PO WER (współpraca ze szkołami na Malcie). Dla uczniów, którzy nie zakwalifikują się do tego projektu, mamy pocieszenie, że może się im uda wziąć udział w innym programie, gdyż na pewno będą kolejne. Ciągle pracujemy i przygotowujemy nowe wnioski, m.in. czekamy na rozstrzygnięcie konkursu PO WER, któremu nadaliśmy tytuł Bridge to the world of scientific experiences (Most do świata naukowych doświadczeń – współpraca ze szkołami w Hiszpanii).

Teraz z nadzieją i radością czekamy na powrót wszystkich uczniów do szkoły. Jesteśmy dumni, że nasi wychowankowie oraz nauczyciele potrafili się dostosować do pandemicznych obostrzeń, do kształcenia zdalnego i hybrydowego, a jeszcze dodatkowo

Uczniowski Klub Sportowy Flimero

8

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

,,Obyś żył w ciekawych czasach”... powiedzenie, życzenie, przekleństwo?

angażowali się w różnorodne akcje, konkursy, olimpiady. W konkursach kuratoryjnych sprawdzali się uczniowie o szczególnych zainteresowaniach, uzdolnieni i kreatywni. Miło nam poinformować, że Paweł Miechoński został laureatem Wojewódzkiego Konkursu z matematyki a Karol Piekarz finalistą Wojewódzkiego Konkursu z Geografii. Kolejny duży sukces, stał się udziałem uczniów Pawła Miechońskiego i Jakuba Niedziałka, którzy zakwalifikowali się do trzeciego etapu XVI edycji Olimpiady Matematycznej Instytutu Matematycznego PAN. Nasz Uczniowski Klub Sportowy Flimero w Mistrzostwach Polski Cheerleaders zdobył 6 złotych medali i został powołany do Kadry Narodowej. Będzie reprezentował Polskę w Mistrzostwach Europy i Mistrzostwach Świata 2022. Nasza uczennica Abigajl Pelinko, jako 4 juniorka w Polsce, została powołana do Kadry Narodowej Freestyle Slalom przez Polski Związek Sportów Wrotkarskich w 3 konkurencjach Speed, Battle i Classic.

W konkursie plastyczno-cyfrowym Fundusze Norweskie i EOG – o tym się wie! organizowanym

Z życia szkół i placówek oświatowych

przez NASK wspólnie z Państwowym Instytutem Badawczym oraz Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej zespoły z klasy VIIa oraz klasy Ib zakwalifikowano do drugiego etapu. Prace naszych drużyn walczyć będą o wyposażenie szkolnej pracowni multimedialnej.

W wojewódzkim konkursie Mam Pomysł organizowanym przez Zespół Szkół Energetycznych w Rzeszowie we współpracy ze Stowarzyszeniem Elektryków Polskich wyróżniona została praca Karola Żarko pt. Ultradźwiękowy wykrywacz obiektu, zaś w wojewódzkim konkursie SACRUM w literaturze i sztuce zorganizowanym przez Szkołę Podstawową Sióstr Niepokalanek w Jarosławiu został nagrodzony nasz uczeń Daniel Połaniecki.

W Ogólnopolskim Konkursie Geologiczno-Środowiskowym Nasza Ziemia – „Tajemniczy świat jaskiń” praca Mateusza Tłuczka zakwalifikowała się do finału.

Nasi uczniowie zostali również zakwalifikowani do udziału w projekcie TEATR W SIECI/NATENCZAS ‘21 realizowanym przez Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie we współpracy z Instytutem Teatralnym w Warszawie w ramach programu pn. Przestrzenie sztuki.

W pracy szkoły nadal bardzo ważnym tematem jest ciągłe uświadamianie, tak dzieciom, jak i nam dorosłym, o zagrożeniach w sieci, o tym jak bezpiecznie korzystać z social mediów, jak zabezpieczyć i uchronić się przed phishingiem, catfishingiem itp.

Omawiamy te problemy w ramach WDN i na zajęciach z dziećmi, ale bardzo cieszy nas również współpraca z doświadczonymi specjalistami ze Stowarzyszenia ,,Bankowcy dla Edukacji Finansowej Młodzieży BAKCYL”, którzy nt. Bezpieczeństwa w Cyberprzestrzeni przeprowadzili warsztaty dla wszystkich uczniów.

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

9

Z życia szkół i placówek oświatowych

Wiele konkursów, w których braliśmy udział jeszcze jest nierozstrzygniętych, m.in. Międzynarodowy Konkurs organizowany przez Biuro Edukacji Narodowej IPN pt. Niedźwiedź WOJTEK – żołnierz gen. Andersa, ogólnopolski Konkurs na opowiadanie lub bajkę na temat bezpieczeństwa ruchu drogowego organizowany przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki. Cały czas czekamy na wyniki.

Nasza Szkoła została również zakwalifikowana do projektu realizowanego przez Zespół Szkół nr 2 w Rzeszowie wspólnie z Narodowym Bankiem Polskim Uliczna gra z Ekonomikiem ZS 2. W programie aktywny udział biorą dwie czteroosobowe drużyny z klas VIId i VIIIb. W tym miejscu wszystkim zaangażowanym w te działania składam słowa najwyższego uznania i podziękowania.

Najważniejsze teraz, aby ułatwić i uprzyjemnić powrót do stacjonarnego nauczania w szkole. Przygotowujemy różnorodne akcje i programy, m.in. zaplanowaliśmy warsztaty prowadzone przez specjalistów z Polskiego Centrum Edukacji i Profilaktyki pn. Witaj w szkole! Jak radzić sobie z powrotem do szkolnej rzeczywistości po wielomiesięcznej nauce zdalnej. Przystąpiliśmy również do projektu zaproponowanego przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego „Tydzień ulgi”. To jasna deklaracja dla uczniów, żeby nie bali się powrotu do szkoły. Po blisko roku nieobecności z powodu pandemii na

Niezwiedz WOJTEK - I nagroda

pewno nic na złego ich w niej nie spotka. Wszyscy skupiamy się na dbaniu, aby poprawiać relacje i integrację zespołów klasowych. Chcemy, aby spotkania odbywały się w przyjemnej i przyjaznej atmosferze.

Pomagajmy sobie nawzajem w ponownym przyzwyczajaniu się do rytmu i wymagań szkolnych. Starajmy się, abyśmy wszyscy mogli odnaleźć radość i zadowolenie z powrotu do szkoły.

Juniorka Abigajl Pelinko powołana przez Polski Związek Sportów Wrotkarskich do Kadry Narodowej Freestyle Slalom w trzech konkurencjach: Speed, Battle i Classic Opracowała: Zofia Międlar-Mruk dyrektor SP w Tyczynie

10

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aktywni mimo pandemii…

Szkoła Podstawowa w Tyczynie Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

11

Krzysztof Brzuzan

Recykling kulturowy – wystawa w Muzeum Etnograficznym w Rzeszowie

12 Fot. J. Ustrzycki

13

14

Recykling kulturowy – wystawa w Muzeum Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Etnograficznym w Rzeszowie

M

uzeum Etnograficzne w Rzeszowie zaprasza na wystawę rzeźby Krzysztofa Brzuzana pt. Recykling kulturowy.

Temat cyklu Recycling kultury wynikł z życiowych doświadczeń artysty. Po studiach, po przeniesieniu się na Podkarpacie zaczął wykorzystywać w swojej twórczości obiekty będące śladami odchodzącej cywilizacji z pogranicza, którą w wymiarze sakralnym tworzył styk kultury zachodnioeuropejskiej i bizantyjskiej.

Kolekcja liczy około 50 prac, które tworzą wystawę o minionym już świecie. Artysta nawiązuje do przeszłości nie tylko poprzez symbole, po które sięga, ale i rzeźbiarską materię - drewno czy metal „z odzysku”, często wypatrzone podczas wędrówek po Podkarpaciu i Roztoczu Południowym. Czerpie z kolorystyki cerkwi i kościołów, elementów obu tych obrządków. Wystawa w Muzeum Etnograficznym im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie będzie pierwszą premierową kolekcji. Obiekty, które powstały w tym cyklu, nie były dotąd prezentowane publiczności.

Artysta traktuje kolekcję jako pewnego rodzaju artystyczne credo: Straszne tempo współczesnego życia sprawia, że młoda sztuka często komentuje bieżące wydarzenia, przestrzega przed zagrożeniami. Przerażony jestem tym tempem i tym, jak przerwała się pewna ciągłość sztuki.

Krzysztof Brzuzan, znany rzeźbiarz od lat związany z Rzeszowem, a urodzony na Dolnym Śląsku.

Absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, uczeń prof. Mariana Koniecznego, w którego pracowni obronił dyplom z wyróżnieniem.

Jego prace znajdują się w prywatnych i muzealnych kolekcjach na całym świecie.

Rzeszowianom dobrze znany z odlanych w brązie rzeźb wyeksponowanych w miejskiej przestrzeni.

Wymienić tu można pomnik Adama Mickiewicza, Jana Pakosławica, czy urwisa celującego w lampę uliczną przy biurowcu Elektromontażu.

W sztuce odwołuje się do wielu kulturowych tropów, wielkich klasyków i ludowych twórców.

Piękno - dawniej było głównym elementem w pracy artysty, dziś kategoria brzydoty tak mocno weszła w estetykę, że często wydaje się dominować. Jako wychowanek klasycznej ASP dostrzegam zatem piękno w rzeczach przemijających, które często ulegają degradacji. Zajmuję się recyclingiem sztuki, recyclingiem kulturowym.

To hasło towarzyszy tej kolekcji. Przywracam miniony świat, jego przedmiotyi materię.

Wykorzystuję przedmioty, które są już w poniewierce, zlekceważone, zdegradowane przez czas.

Wciąż widzę ich piękno i nowe wartości.

Muzeum Etnograficzne im. F. Kotuli w Rzeszowie, Rynek 6 Termin wystawy 10 czerwca - 17 września 2021 r.

Więcej informacji o wystawie Elżbieta Dudek-Młynarska kierownik Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie, tel. 506 093 559

Opracował: Łukasz Ożóg Kierownik Działu Edukacji, Promocji i Cyfryzacji Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, ul. 3 Maja 19, tel.: 17 853 52 78 wew. 16, www.muzeum.rzeszow.pl Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

15

Z życia szkół i placówek oświatowych

16

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Laureaci i finaliści V edycji Wojewódzkiego Konkursu Historycznego „Od unii lubelskiej do Unii Europejskiej” pod hasłem „Zjednoczeni w różnorodności – Wszyscy ludzie są braćmi” organizowanego przez Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie i PIE Europe Direct – Rzeszów, przy współpracy Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego

Lista laureatów – klasa VII I miejsce ex aequo Stupak Maja – Szkoła Podstawowa w Oleszycach Kuranty Magdalena – Szkoła Podstawowa w Tarnogórze Wojciechowski Marcin – Szkoła Podstawowa nr 1 w Mielcu Paryniak Rafał – Szkoła Podstawowa w Oleszycach II miejsce ex aequo Kwiatkowska Kamila – Szkoła Podstawowa nr 18 w Rzeszowie Pekaniec Kalina – Szkoła Podstawowa w Kalnikowie Buczek Aleksandra – Szkoła Podstawowa nr 7 w Jarosławiu Duszkiewicz Zuzanna – Szkoła Podstawowa w Otałęży III miejsce ex aequo Hajdo Maria – Zespół Szkół Ogólnokształcących w Grębowie Kusek Aleksandra – Szkoła Podstawowa nr 3 w Leżajsku Trelka Zuzanna – Szkoła Podstawowa w Żurawiczkach Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

17

Lista laureatów – klasa VIII I miejsce ex aequo Brózda Zuzanna – Zespół Szkół w Wysokiej Głogowskiej Koczot Joanna – Szkoła Podstawowa w Tarnogórze Ciepielowska Justyna – Szkoła Podstawowa nr 3 w Sędziszowie Młp.

Karp Michał – Szkoła Podstawowa nr 3 w Leżajsku II miejsce ex aequo Jarosz Katarzyna – Szkoła Podstawowa w Żurawiczkach Piczak Kinga – Szkoła Podstawowa nr 18 w Rzeszowie Woźnicki Tomasz – Szkoła Podstawowa nr 7 w ZS-P nr 11 w Rzeszowie Skotnicka Zuzanna – Szkoła Podstawowa nr 7 w Jarosławiu Dejnowiec Mateusz – Szkoła Podstawowa w Świlczy III miejsce ex aequo Ciurko Justyna – Szkoła Podstawowa nr 7 w Jarosławiu Koczela Jakub – Szkoła Podstawowa nr 10 w Rzeszowie Kurz Kacper – Szkoła Podstawowa nr 18 w Rzeszowie Ochał Emilia – Szkoła Podstawowa 3 nr w Sędziszowie Młp.

Grabowska Nikola – Szkoła Podstawowa w Krzakach

Lista finalistów – klasa VII i VIII

18

Byczuk Kornelia – Szkoła Podstawowa nr 18 w Rzeszowie Cholewiak Mikołaj – Szkoła Podstawowa nr 1 w ZS-O nr 1 w Leżajsku Ćwięka Magdalena – Szkoła Podstawowa w Otałęży Gnatek Julia – Szkoła Podstawowa nr 10 w Rzeszowie Gryniewicz Gabriel – Szkoła Podstawowa w Oleszycach Hanejko Sebastian – Szkoła Podstawowa nr 7 w Jarosławiu Jajak Zuzanna – Szkoła Podstawowa nr 3 w Leżajsku Janeczko Ewelina – Zespół Szkół Ogólnokształcących Grębowie Jarosz Amelia – Szkoła Podstawowa w Krzakach Kłusek Natalia – Szkoła Podstawowa w Skrzyszowie Kościółek Bartek – Szkoła Podstawowa nr 1 w Rzeszowie Krzysiak Błażej – Szkoła Podstawowa nr 1 w Rzeszowie Kulczycki Kordian – Szkoła Podstawowa nr 1 w Rzeszowie Lasota Monika – Szkoła Podstawowa nr 7 w Jarosławiu Maziarek Iwona – Szkoła Podstawowa nr 7 w ZS-P nr 11 w Rzeszowie Murjas Maria – Szkoła Podstawowa w Świlczy Peret Igor – Zespół Szkół Ogólnokształcących w Grębowieie Pękala Monika – Szkoła Podstawowa w Skrzyszowie Segiń Klaudia – Szkoła Podstawowa w Kalnikowie Serafin Aleksandra – Zespół Szkół Ogólnokształcących w Grębowie

Lista szkół oraz nauczycieli - opiekunów laureatów V edycji Wojewódzkiego Konkursu Historycznego „Od unii lubelskiej do Unii Europejskiej” Szkoła Podstawowa nr 1 w Mielcu – Dziewit Renata Szkoła Podstawowa nr 10 w Rzeszowie – Kawa Magda Szkoła Podstawowa nr 18 w Rzeszowie – Bieś Bartosz Szkoła Podstawowa nr 18 w Rzeszowie – Wikera Paweł Szkoła Podstawowa nr 3 w Leżajsku – Maciałek Marta Szkoła Podstawowa nr 3 w Sędziszowie Młp. – Czapka Benedykt Szkoła Podstawowa nr 7 w Jarosławiu – Fier Krzysztof Szkoła Podstawowa nr 7 w ZS-P nr 11 w Rzeszowie – Sztaba Radosław Szkoła Podstawowa w Grębowie – Pędziwiatr Izabela Szkoła Podstawowa w Kalnikowie – Fier Krzysztof Szkoła Podstawowa w Krzakach – Tyban Małgorzata Szkoła Podstawowa w Oleszycach – Furgała Tymoteusz Szkoła Podstawowa w Otałęży – Zięba Janina Szkoła Podstawowa w Świlczy – Pietrucha Grzegorz Szkoła Podstawowa w Tarnogórze – Maczuga Hammer Katarzyna Szkoła Podstawowa w Żurawiczkach – Klisz Beatta Szkoła Podstawowa w Żurawiczkach – Węglowska Iwona Zespół Szkół w Wysokiej Głogowskiej – Zygo Tadeusz

19

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Samotni w sieci Zamknięci w czterech ścianach Internetu, skazani na samotność w sieci, pozbawieni możliwości zacieśniania relacji z rówieśnikami – młodzi czasów pandemii.

Ich desperacki krzyk o zauważenie niezwykle trudnego położenia, w jakim znaleźli się w dobie koronawirusa, wydawał się niemy, niesłyszany, a może wręcz zbagatelizowany przez dorosłych. Uskarżając się, że ich opinia niewiele znaczy w świecie zainfekowanym przez Covid, zamykali się przed otaczającą ich rzeczywistością.

Zatroskani o los starszych, którzy ucierpieć mogli najbardziej, nie krzyczeli zbyt głośno.

Ktoś jednak usłyszał owo wołanie. Collegium Humanum we współpracy z Podkarpackim Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie zaproponowali utalentowanym uczniom szkół ponadpodstawowych ubranie w słowa uczuć, emocji, przekonań, opinii związanych z doświadczaniem przez młodych różnych skutków zarazy. Zorganizowano wyjątkowy konkurs – I PODKARPACKI KONKURS NA ESEJ pt.: Młodzież w czasie wyzwań pandemii COVID-19. Zawody, do których przystąpiło ponad 60 uczestników, wpisują się w realizację działań w zakresie wsparcia wychowawczego i psychoprofilaktycznego środowiska szkolnego w sytuacji kryzysowej wywołanej pandemią w ramach 7. kierunku polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2020/2021.

Konkurs miał na celu szeroko pojętą edukację społeczną. Jednym z jego założeń było rozbudzenie zainteresowań związanych z zagadnieniami z zakresu psychologii oraz zmian społecznych, gospodarczych kulturowych. Zamiarem organizatorów było oczywiście zachęcenie do doskonalenia eseistycznej formy wypowiedzi przy jednoczesnym rozwijaniu umiejętności poznawczych oraz przenoszeniu poznanych zagadnień na język pisany.

Uczestnicy stanęli przed nie lada zadaniem. Uczniowie szkół ponadpodstawowych, walcząc o jedno z trzech stypendiów w wysokości 25 tysięcy złotych na studia na kierunku Psychologia lub Pedagogika w Collegium Humanum Filia w Rzeszowie, przygotowywali esej.

Prace, inspirowane refleksjami, obserwacjami, badaniami, literaturą, tekstami kultury oraz publicystyką, dotyczyć miały jednego z tematów podanych przez organizatorów. Każdy z nich był związany z pandemią COVID-19.

Koordynatorami konkursu zostali: dr Stanisław Kusiak – Wicedyrektor PCEN w Rzeszowie, dr Dariusz Zięba – kierownik Zespołu Nauczycieli 20

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

Doradców Metodycznych PCEN, mgr Izabela Kulaga – Prorektor Collegium Humanum w Rzeszowie, prof. Małgorzata Dubis – Dyrektor Instytutu Psychologii i Pedagogiki Collegium Humanum w Rzeszowie.

Powołali oni jury, w skład którego weszli poloniści konsultanci i doradcy metodyczni Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli.

Warto przyjrzeć się, jak w oczach młodych wygląda pole po bitwie w tej nieskończonej jeszcze wojnie.

Czy w okres pandemii przyniósł jedynie straty?

Czy efektem tej nierównej walki jest miażdżąca przegrana w sferze wzajemnych relacji i budowania więzi?

Czy może na końcu tunelu tli się jakieś światełko nadziei na lepsze jutro? Czy i teraz nadzieja nie poddała się jako ostatnia, a może zniknęła wraz z głośno zapowiadamy powrotem wirusa w czwartej fali? Oddajmy głos młodym, przyjrzyjmy się ich punktowi widzenia, skonfrontujmy go z własnym i wyciągnijmy wnioski.

Niewątpliwym problemem dla ludzi młodych, zgłodniałych życia, pełnych energii było poradzenie sobie z restrykcjami, które dotknęły całe społeczeństwo. Uczestniczka konkursu – Julia Wiater z I Liceum Ogólnokształcącego w Rzeszowie tak przedstawiła zaistniałą sytuację: Zaakceptowanie restrykcji wynikających z pandemii nie było łatwe. Porównać to można do kwestii przeżywania żałoby po stracie. Człowiek jest nie tylko zagubiony, ale również przytłoczony zagrożeniem wynikającym z rozprzestrzeniania się wirusa. Warto też wspomnieć, że w ostatnim czasie wiele osób straciło swoich bliskich, którzy zostali pokonani przez nieznaną i groźną chorobę, a życie towarzyskie człowieka zostało znacznie ograniczone. Aktorzy społeczni początkowo doznali szoku, który następnie zmienił się w zaprzeczenie sytuacji.

Chwilę potem nastąpił okres smutku i nostalgii, przyzwyczajanie się, a w następstwie akceptacja obecnego stanu rzeczy. Jednak ostatnia faza przyjęcia pandemii może mieć tragiczne skutki dla człowieka jako dla istoty społecznej. Afirmacja obecnej sytuacji może rozwinąć u niego zachowania bierne, a także syndrom rezygnacji, wynikający z niemożności samodzielnego pokonania zabójczej choroby. Taka postawa wpływa negatywnie nie tylko na ludzką psychikę, ale także na relacje, których z czasem człowiek nie będzie chciał nawiązywać ze względu na strach przed zarażeniem.

Często przywoływanym przez twórców esejów zjawiskiem problemowym pozostawało przymusowe odosobnienie. Patrycja Polak z Zespołu Szkół w Mielcu

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Mariusz Kalandyk – nauczyciel Stanisław Kusiak – Wicedyrektor Dariusz Zięba – nauczyciel konsulIzabela Kulaga – Prorektor ds. konsultant PCEN w Rzeszowie, Podkarpackiego Centrum Edukacji tant PCEN w Rzeszowie, kierownik Filii w Rzeszowie COLLEGIUM Nauczycieli Zespołu Nauczycieli Doradców HUMANUM Metodycznych

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

21

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

wróciła wspomnieniami do początków szerzenia się zarazy: Pandemia wkroczyła w moje życie niespodziewanie, bez zapowiedzi i bez pozwolenia. W pewnym momencie postawiła mnie w centrum chaosu, który sama stworzyła. Zebrała żniwo nie tylko w postaci życia, ale przede wszystkim w postaci ludzkich relacji. Zostałam zamknięta w czterech ścianach, myśląc, że ta zbliżająca się nowa rzeczywistość finalnie nie nastąpi. Żywiłam wręcz dziecinną nadzieję, że pandemia skończy się szybko, a przy tym, o ironio, odda, to co zabrała. Errare humanum est, czyż nie? Obawiałam się tej chwili, w którym spojrzę na wszystkie minione dni, w które wpleciona została choroba i zapytam samą siebie: „Jak pandemia wpłynęła na nasze relacje?”[…]

Odizolowana od znajomych, zaczynałam ich tracić.

Przyjaciele stawali się być obcy. Serdeczny uścisk dłoni został zastąpiony kliknięciami w klawiaturę. Nagle zabrakło prostych gestów, których wcześniej się nie doceniało. W moim sercu pojawił się szczep samotności.

Porównując moje relacje do ognia, a pandemie do deszczu, śmiało mogę stwierdzić, że ten deszcz bezlitośnie zgasił wszelkie płomienie. Pozostał tylko żar, który Zmiał symbolizować moją nadzieję w tych trudnych chwilach.

Uczestnicy konkursu przestrzegali również przed miażdżącymi skutkami pozbawienia młodych relacji z rówieśnikami. W taki sposób napisała o tym problemie Natalia Koper z I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego w Tarnobrzegu: Uniemożliwione relację z rówieśnikami twarzą w twarz również przyczyniają się do kreowania życia we własnej bańce. Ograniczenie jedynie do kontaktów międzyludzkich na płaszczyźnie mediów społecznościowych w dalszej perspektywie może być czynnikiem upośledzającym zdolność do zawierania trwałych i wartościowych relacji z drugim człowiekiem. Sądzę, że pokolenie wkraczające na drogę dorosłości pozbawione jest obecnie podstawowych mechanizmów tworzących sprawnie funkcjonujące społeczności.

Wspomniana finalistka zaznaczyła również, że problem samotności nie zniknie z końcem pandemii: Miniony rok nie był życzliwy dla nikogo, jednak należy podkreślić, że to my, młodzi ludzie, najbardziej odczujemy jego skutki. Uznawani dotychczas, za pokolenie niezwykle waleczne, odrzucające obecny porządek świata i moralności, w głębi naszych serc i umysłów coraz dobitniej stajemy się pozbawieni sił do walki.

Mimo zachowania resztek nadziei na poprawę i patrzenia w przyszłość w pozytywnych barwach, nie da się wyprzeć 22

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

niepodważalnych faktów. Wszelkie szkody wyrządzone przez okrutny rozwój pandemii, zostaną pozostawione do udźwignięcia na naszych, nieprzygotowanych do tego ciężaru, barkach. Podłoże do budowania przyszłości staje się obecnie mocno niestabilne. Wkraczanie na rynek pracy w post-pandemicznych realiach stanowić będzie coraz większy problem. Ograniczając szanse na rozwój, a tym samym zataczając krąg, po raz kolejny wykluczać będzie pokolenie z(lęknionych) z procesu tworzenia swojej wymarzonej rzeczywistości.

Finalistka I etapu konkursu Martyna Kosiba z I LO w Dębicy dostrzega jednak pozytywne skutki z pozoru niechcianej samotności: Pewnie nie brakowało płaczu, cierpienia i już wcześniej wspomnianej – samotności, która rozkładała, nawet najsilniejszych, na łopatki. Bo prawdziwej, twórczej samotności można poszukiwać bezskutecznie, jak kiedyś poszukiwano kamienia filozoficznego. „Trudno ją odnaleźć, jeśli szuka się samotności dla niej samej, uciekając przed światem i jego problemami”. Wiedział o tym Tomasz Merton, który przeszedł od gwaru Manhattanu do zacisza klasztoru trapistów, dlatego napisał później takie słowa zachęty do swojego czytelnika: „Przyjmij wszystko jako miłość Bożą i jako ziarno samotności posiane w Twej duszy (…), by znaleźć się samemu wśród uzdrawiającej ciszy i skupienia, w niezmąconej niczym obecności Boga”. Mertonowskie ziarno samotności mogło być rzeczywistą pomocą dla osób ceniących sobie świat duchowych wartości – nawet przy zdalnej formie realizacji praktyk duchowych nikt nie może zabronić nam dobrej książki, medytacji czy prostej modlitwy.

Cytowana już Patrycja Polak podkreśla trwałość prawdziwych i szczerych relacji międzyludzkich, które zostały potwierdzone właśnie dzięki pandemii: Poznałam wartość, która stała się być kluczowa w moim życiu. Szczere relacje pozostaną nietknięte, niezależnie od warunków. „To odróżnia rodzinę od znajomych. Rodzinę ma się na zawsze, bez względu na wszystko, nawet jak słabną kontakty, bo te można zawsze z powrotem zacieśnić. Zwłaszcza kiedy człowiek pojmie, jaka jest ważna.” - diagnozował Nicholas Sparks. Sądzę, że te słowa trafnie opisują moje relacje z najbliższymi. Rodzina to wspólnota, którą rozłąka może zjednoczyć, ale nie dzielić – i to właśnie czyni ją tak niezniszczalną w „czasie apokalipsy”. [...]

Pandemia dała mi chwilę na refleksje i przemyślenia.

Spojrzałam na nią innym kątem oka. Nie jako niosącą samo zniszczenie, ale i dającą poczuje bliskości. Parafrazując słowa piosenki: pandemia to nie diabeł rogaty.

Człowiek jako istota żyjąca ma zdolność przystosowania

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

się. Aspekt relacji, jaki został poruszony w dobie pandemii, pozwolił mi zrozumieć, że człowiek to istota stadna, jednak by zbudować stado, musimy odczuć czyjąś bliskość nie tyle psychicznie co fizycznie. I duchem i ciałem.

Młodzi eseiści w swoich pracach apelowali o zrozumienie i wzajemne wsparcie. Wiktoria Kawa z Zespołu Szkół Technicznych w Mielcu odpowiedzialność za powrót młodych ludzi do normalności zrzuciła na barki rodziców: Młodzież apeluje o konieczność oddania jej chociaż części swobody, która stanowi nieodłączne stadium najlepszych lat życia każdego człowieka. Nastolatki nie tylko proszą o wolność, którą im odebrano. Teraz błagają o pomoc w odbudowie relacji społecznych, które otoczone są dla nich murem nie do przebicia. W „Podręczniku mądrości tego świata” Józefa Marii Bocheńskiego zapewne przeczytali ten sposób na uczynienie życia mądrym: ,,Daj rozmówcy jak najwięcej mówić o nim i jego sprawach”. Tylko jak to uczynić?

Rodzice, przede wszystkim do was kierowany jest ten komunikat, o okazanie wsparcia nam młodym ludziom.

My nie mówimy, że potrzebujemy pomocy przy odbudowie znajomości. Nie potrafimy mówić, wyrażać słowami tego, co czujemy. Jedyne, co nam pozostało, to bezgłośne zachowanie i postępowanie, na które nie da się nie zwrócić uwagi. Wspierać musimy się wszyscy, ponieważ problem przełamywania barier komunikacyjnych dotyczy nas wszystkich.

Autorką przywołanej poniżej wypowiedzi – Jadwiga Groszek z I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego w Tarnobrzegu wyraźnie zaznacza wpływ pandemii na zdrowie psychiczne nas wszystkich: Sytuacja pandemiczna w pewien sposób wspomaga popadanie w samodestrukcyjną spiralę, bez możliwości wołania o pomoc. Kiedy więc ogólnoświatowa pandemia wcale nie musi wpływać na nasze relacje same w sobie, to jednak sprawia, że wszyscy w pewien sposób ciągle balansujemy na pograniczu załamania nerwowego. Nasze zdrowie psychiczne jest bezpośrednio związane z naszymi relacjami i podejściem do ludzi. Jest to kolejny powód, dla którego nie powinniśmy bagatelizować żadnych niepokojących symptomów, czy to zauważonych u nas, czy u naszych bliskich. Zdrowie psychiczne jest równie ważne, jak to fizyczne i należy o nie dbać. Tak samotrzeba dbać o kontakty międzyludzkie, jako że znacznie pomagają one w zwalczaniu takich chorób.

Jest to niekończąca się pętla, gdzie jedno niezmiennie wpływa na drugie, a pandemia powoli wyniszcza obydwa.

Niektórzy spośród autorów są przekonani o trwałości skutków pandemii. W tym gronie znalazła się Julia Wiater z I Liceum Ogólnokształcącego w Rzeszowie: Pandemia zaburzyła bieg życia społecznego i ograniczyła rozwój jednostki. Niewidoczność mimiki twarzy, spowodowana przez nakazy noszenia maseczek ochronnych, przyczyniła się do osłabienia kontaktów międzyludzkich oraz do trudności w skutecznym odczytywaniu emocji. Strach, bezradność, brak pewności czy obawa przed byciem częścią łańcucha rozprzestrzeniającego chorobę, przekształciły typowe zachowania człowieka i wytworzyły nowe reakcje obronne. System wartości i reguł życia społecznego również został przeobrażony. Utrzymanie zalecanej znacznej odległości między jednostkami będzie miało konsekwencje w przyszłości i może na dłuższy czas zaburzyć funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie. Powstałe w trakcie pandemii relacje są nie tylko nietrwałe, ale także oparte na strachu i niepewności. Niemożność powrotu do stanu rzeczy sprzed rozprzestrzenienia się COVID-19 wywołuje u ludzi skrajnie negatywne uczucia. Albowiem dla człowieka nie ma większego bólu do zniesienia niż ten, kiedy wszystko widzi, a nic nie jest w stanie uczynić (Kapuściński, 2004). W konsekwencji człowiek popada więc w stan choroby rezygnacji, tracąc w ten sposób kontrolę nad swoim życiem.

Podsumowaniem przemyśleń uczestników I PODKARPACKIEGO KONKURSU NA ESEJ niech będzie wypowiedź Ignacego Sądeja z I Liceum w Nowej Sarzynie: Pandemia pokazała nam rzeczywistość odosobnienia i ludzkiego szczęścia – „Może być wstyd, że człowiek jest sam tylko szczęśliwy” (A. Camus). Obnażyła nasze życie z przekonania, że jesteśmy odporni na trwogę – „Strach. Boimy się wszystkiego, a udajemy, że nie boimy się niczego” (Sławomir Mrożek). Z jednej strony zwolniła rytm naszego życia – naruszyła nasze wyobrażenie o harmonijnym planowaniu - ograniczyła w dużym stopniu: swobodę, rozwój, duchowość, kontakty międzyludzkie i nas samych. Oto okazało się, że współczesny człowiek jest słaby i ograniczony samym sobą, bo „Los to jedno z imion naszej bezradności” jak pisał Wiesław Myśliwski. Z drugiej strony znacznie go przyspieszyła, czego wynikiem jest komercjalizm, rozwój technologiczny, światopoglądowy, myślowy i filozoficzny. Świat nie będzie na nas czekał, ale to powinno nas tylko motywować, że nadszedł czas na podejmowanie zdecydowanych działań społecznych, gospodarczych i kulturowych.

Opracowała: Monika Wołowiec

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

23

Z życia szkół i placówek oświatowych

Dzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną 2021 w Zespole Szkół Specjalnych w Dębicy

W

czwartek 27 maja 2021 roku po raz osiemnasty w Zespole Szkół Specjalnych w Dębicy obchodzono Dzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną.

To bardzo ważne święto dla Szkoły – dla uczniów, nauczycieli i rodziców. Jednak z uwagi trwającej pandemii musiało się odbyć według zupełnie innego scenariusza niż dotychczas.

Uczniowie przez kilka ostatnich tygodni przygotowywali się do tego wydarzenia. Stworzyli razem z nauczycielami mini - teledysk Francuskich Mimów pt. Tacy jak Wy. Wzięli w nim udział wszyscy uczniowie ZSS w Dębicy. Właśnie tego dnia po raz pierwszy mogli podziwiać efekt swojej spontanicznej pracy.

Dla dzieci i młodzieży ze wszystkich klas zorganizowane zostały gry i zawody sportowe, konkurs plastyczny pt. Kolorowe motyle, zabawy taneczne oraz możliwość wykonania zdjęcia klasowego.

24

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

W szkolnym ogrodzie można było tańczyć i relaksować się przy muzyce. Wszystkie te aktywności były przeprowadzone pojedynczo, dla odrębnych klas według harmonogramu i z zachowaniem zasad sanitarno-epidemiologicznych.

Pomimo wielu ograniczeń wśród uczestników nie zabrakło wielu pozytywnych emocji, chwil wzruszenia oraz powodów do uśmiechu. Do wyjątkowego przygotowania i przeprowadzenia tej wspaniałej imprezy przyczynili się nauczyciele, pracownicy i sponsorzy.

Szczególne podziękowania kierujemy w stronę Starostwa Powiatowego w Dębicy, Rady Rodziców ZSS, Pani Ewy Dobrowolskiej – właścicielki firmy Gastro oraz Restauracji Pappas.

Bez Was byłoby to niemożliwe!

Zadanie zostało sfinansowane ze środków Starostwa Powiatowego w Dębicy.

Z życia szkół i placówek oświatowych

Dzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną 2021 Zespół Szkół Specjalnych w Dębicy

Opracowała: Natalia Barnaś - ZSS w Dębicy

Nauczyciel i Szkoła nr 3 (116)

25

Recykling kulturowy – wystawa w Muzeum Etnograficznym w Rzeszowie Krzysztof Brzuzan

Muzeum Etnograficzne im. F. Kotuli w Rzeszowie, Rynek 6 26 Termin wystawy 10 czerwca - 17 września 2021 r.