Nauczyciel i Szkoła - nr 113 (10) - 2020 r.

Miesięcznik Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

nr 910(62) (113)październik grudzień 2020 • ISSN 2080-6698 nr 2015 • ISSN 2080-6698

Laboratorium Filmowe VOD – bezpłatna platforma poświęcona edukacji filmowej dzieci i młodzieży Docere, movere, delectare. – Jasełka jako forma dydaktyki Przemyśl namalowany – umiejętność zobrazowania miejskiego pejzażu... – projekt edukacyjny PCEN Eksperyment pedagogiczny – technik robotyki

Redaguje: dr Janusz Ustrzycki – redaktor naczelny dr Dariusz Zięba Projekt okładki i skład komputerowy: Janusz Ustrzycki Współpraca: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie Kuratorium Oświaty w Rzeszowie Muzeum Dobranocek w Rzeszowie Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie Muzeum Okręgowe w Rzeszowie Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie

Małgorzata Tołoczyńska-Lekacz p.o. Dyrektor PCEN przy PZPW

Z ŻYCIA SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH PODKARPACIA Docere, movere, delectare. – Jasełka jako forma dydaktyki

1,9

Z DZIAŁ ALNOŚCI INST Y TUCJI SPOŁECZNYCH I KULTURALNYCH PODKARPACIA Laboratorium Filmowe VOD – Bez-płatna platforma poświęcona edukacji filmowej dzieci i młodzieży

4,10

Z DZIAŁALNOŚCI PODKARPACKIEGO CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI W RZESZOWIE Przemyśl namalowany – umiejętność zobrazowania miejskiego pejzażu w oparciu o dobry warsztat – projekt edukacyjny PCEN

12

MERITUM. PISMO PODKARPACKIEGO KURATORA OŚWIAT Y Eksper yment pedagogiczny – technik robotyki (cz.II)

18

I, IV – Bezpłatna platforma poświęcona edukacji filmowej dzieci i młodzieży - Laboratorium Filmowe VOD III – Uczestnicy projektu edukacyjnego Przemyśl namalowany – umiejętność zobrazowania miejskiego pejzażu w oparciu o dobry warsztat

© Copyright by Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie przy PZPW, Rzeszów 2021 Wydawca: Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie, 35-036 Rzeszów, ul. Niedzielskiego 2 tel. 17 853 40 97, fax. 17 853 46 82, www.pcen.pl, e-mail: justrzycki@pcen.pl Druk i oprawa: BONUS LIBER Sp. zo.o.

Nakład: 75 egz.

ISSN 2080-6698

Z życia szkół i placówek oświatowych

Docere, movere, delectare.

Jasełka jako forma dydaktyki

T

eatr to jedna z najciekawszych odmian sztuki, jest nośnikiem głębokich treści humanistycznych, ale również sposobem ich wyrażania. Ktokolwiek był widzem lub uczestnikiem spektaklu teatralnego, zapewne potwierdzi jego magiczną siłę oddziaływania, nieporównywalną z ekspresją książki czy filmu, na co wpływa „bycie” w jakimś sensie fizycznym w świecie przedstawionym, możliwość przeżycia arystotelesowskiej katharsis, bezcennego humanistycznego doświadczania i uwalniania emocji. Inną rolą teatru jest edukacja, przekazywanie treści, które mają spowodować zastanowienie się widza nad sobą, nad innymi ludźmi, nad życiem.

Nauczanie języka polskiego niewątpliwie posiada elementy teatralizacji, jest przecież dialogiem między przewodnikiem chóru (nauczycielem) a chórem (uczniami), z którego chór, jak w greckim teatrze, powinien wynieść i zapamiętać jakieś życiowe, uniwersalne

prawdy o ludzkim losie. Nieco zapomnianą dziś formą teatralizacji zajęć w szkole ponadpodstawowej jest recytacja wierszy, kiedyś element obowiązkowy. Obecnie, jak wiemy, nierzadko brakuje na nią czasu, przy okrojonej ilości godzin języka polskiego.

Warto do tego wracać, przynajmniej w kontekście klasyki, jak chociażby Trenów Jana Kochanowskiego, Ody do młodości czy Inwokacji Pana Tadeusza Adama Mickiewicza czy też tekstów zaproponowanych przez uczniów. Na szczęście we współczesnej metodyce pojawiła się drama, metoda nauczania bardzo lubiana przez uczniów, pozwalająca na kształcenie kompetencji kluczowych w teatralnej formie.

W tym względzie warto zajrzeć do książki Teatr edukacyjny – komunikacja bez granic Mirosława Glinieckiego i Ludwika Maksymowicza (2001) oraz do wielu innych publikacji tych autorów, dotyczących wyjątkowej roli metod teatralnych w edukacji.

Na okoliczność okresu świątecznego warto jednak przypomnieć nieco lżejszą choć równie skuteczną metodycznie formę dydaktyczną, jaką są silnie obecne

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

1

Z życia szkół i placówek oświatowych

w polskiej kulturze Jasełka. Za twórcę przedstawień bożonarodzeniowych uważany jest św. Franciszek z Asyżu, który pierwszą taką scenę zaaranżował w 1223 roku w Greccio. Zwyczaj przywędrował z Włoch do Polski na przełomie XIV i XV wieku i stał się zbieżny z kolędowaniem. Jasełka to jedna z popularnych form teatru w polskiej szkole, by tak rzec, od przedszkola do Opola.

Każda rola jest dobra, o ile grać ją z artyzmem i nie brać zbyt poważnie. zauważa w „Lalce” Bolesław Prus.

Warto podjąć to wyzwanie, przygotowując szkolne Jasełka, które potrafią zaangażować nawet uczniów w codziennej szkolnej rzeczywistości wycofanych, nieujawniających własnych talentów, mogą nas, nauczycieli, niespodzianie pozytywnie zaskoczyć.

Przy okazji warto przypomnieć inne kulturowe „perełki”, jakimi są teksty polskich kolęd i pastorałek. Święta Bożego Narodzenia, oprócz wymiaru religijnego, mają swoje tradycje muzyczne. Narodziny Jezusa stały się wyjątkowo wdzięcznym tematem niezliczonych polskich kolęd i pastorałek. Te pierwsze mają charakter sakralny, niosą zazwyczaj treść teologiczną, drugie to utwory ludowe, rozpięte między

2

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

ewangelią a apokryfem. Jedne i drugie stają się jednak wzruszającą opowieścią o narodzinach ponad dwa tysiące lat temu niezwykłego Dziecka. Przenieśmy się zatem do Betlejem w zachodniej części Judei, 10 km na południe od Jerozolimy, 59 km na południowy wschód od wybrzeży Morza Śródziemnego.

Wyobraźmy sobie przebieg Narodzenia w obrazach tych nieco już zapomnianych bożonarodzeniowych pieśni. Pojawią się one jedynie we fragmentach, aby stworzyć betlejemską historię. W polskiej kulturze zaczyna się ona bardzo wczesnym rankiem, 24 grudnia, kiedy do drzwi pukają kolędnicy z wieścią: Śliczna lilija w ogródku zakwita, panna Maryja Józefa wita: Witam cię Panie, na ranne śniadanie, będzie rybka z miodem, nie pomrzemy głodem. Pan Jezus malutki pogubił pieluszki, ja te pieluszki znoszę i gospodarza o kolędę proszę.

Najstarsza zachowana polska kolęda pochodzi z 1424 r. i wprowadza nas w prawdy teologiczne: Zdrow bądź, krolu anjelski K nam na świat w ciele przyszły, Tyś zajiste Bog skryty, W święte czyste ciało wlity.

Z życia szkół i placówek oświatowych

Pastorałki skupiają się raczej na innych postaciach tamtych wydarzeń, na czasie, miejscu, atmosferze i emocjach uczestników, nie stroniąc od sentymentalnych wzruszeń czy zabawnych epizodów. Początek opowieści nie jest jednak radosny. Najświętsza Panienka, gdy porodzić miała, Józefa Staruszka o pokój pytała: Józefie, staruszku, opiekunie drogi, A gdzież będzie dla mnie pokoik ubogi. A Józef staruszek poszedł o gospodę, Starać się oraz wziął dzbanek na wodę, Lecz ani gospody, ani wody dano, I jeszcze złajano. Nie pukajże stary, mam tu ludzi dosyć, Na próżno mnie będziesz o gospodę prosić. Jak wiemy, udało się mimo wszystko znaleźć ubogie schronienie dla ciężarnej Matki. Co więcej, na szczęście Przylecieli aniołkowie jak ptaszkowie z nieba i śpiewali Dzieciąteczku wesoło, jak trzeba, co przekazują kancjonały benedyktyńskie z 1752 r.

W dalszej części historii jest już tylko lepiej.

Zatem kiedy ? O północy ! Północ już była w śpiewnikach pojawia się pod koniec XVIII wieku. Północ już była, gdy się zjawiła nad bliską doliną jasna łuna, którą zoczywszy i zobaczywszy, krzyknął mocno Wojtek na Szymona: Szymonie, kochany, znak to nie widziany, że całe niebo goreje! Na braci zawołaj, niechaj wstawają, Kuba i Mikołaj niech wypędzają, barany i capy, owce, kozły, skopy, zamknione.

Hej, bracia, czy śpicie to także utwór z XVIII wieku. W nim zbliżamy się z pasterzami do ubogiej stajenki. Stajnia nie zamkniona, wszystka napełniona światłością niebieską, aniołowie usługują, wielką radość pokazują.

W kolędzie Hej w dzień Narodzenia, także siedemnastowiecznej, wchodzimy z pasterzami do środka, gdzie Panna porodziła niebieskie Dzieciątko, w żłobie położyła małe pacholątko; pasterze śpiewają, na multankach grają. Hej, kolęda, kolęda. Jednak kiedy jeden z nich Dobył tak wdzięcznego głosu baraniego, aż się Józef stary przestraszył od niego; już uciekać myśli, ale drudzy przyśli. Mówi Józef stary: Nie śpiewaj tak ”pięknie”, bo się głosu twego Dzieciątko przelęknie; lepiej Mu zagrajcie, Panu chwałę dajcie. Wobec niezbyt delikatnych głosów pasterzy reagują słowik, szpak i szczygieł, żuraw, czajka, a nawet wróbel, zlatują do szopy i oddają cześć nowonarodzonemu Dzieciątku. Wprawdzie Sroka wlazłszy na jodlinę, Odarła sobie łysinę. I choć gołe świeci czoło, Gwarzy jednak dość wesoło. Kur na grzędzie krzyczy wszędzie:

Wstańcie ludzie bo dzień będzie. Do Betleem pospieszajcie, Boga w ciele przywitajcie. Odnosimy prawdziwie apokryficzne wrażenie, że stajenka ukryta jest w jednym z gęstych polskich lasów, pełnych skrzydlatych braci mniejszych. Tę radosną pieśń W dzień Bożego Narodzenia znamy z karmelitańskich manuskryptów roku 1767.

W stajence jest chłodno, więc Zdjęła Panna swój rąbeczek z głowy, ściele w żłóbku Panu Jezusowi, Ach lulajże drogie serce moje, ja cię kocham ponad życie swoje. O znanym nam rytuale kąpieli małego dziecka przypomina utwór Hej, hej, Lelija z początku XVI w.

Gdzie go kąpała, Pana Jezusa Panna Maryja? Hej hej, lelija, Panna Maryja! Tam między dwoma pagóreczkoma, Tam bierzy woda strużeczkoma, Tam go kąpała, Pana Jezusa Panna Maryja. Hej hej, lelija, Panna Maryja!

Nadchodzą wkrótce i trzej Królowie z XIX. wiecznego anonimowego utworu. O mili Królowie, skądeście tu przyszli. O, z dalekich krain my za gwiazdą wyszli, By zobaczyć maleńkiego Jezusa narodzonego.

Tu w stajence biednej, tu w stajence biednej. Dary niesiem Jemu, by Mu dać z ochotą. Mirrę i kadzidło, także i to złoto. By Dziecina się cieszyła i nas pobłogosławiła.

Skoro już wszyscy zgromadzili się przy Dziecku, wypadałoby się posilić. Mości gospodarzu, domowy szafarzu, Każ spichrze otworzyć i miechy nasporzyć, Żyta ze trzy wory i wołu z obory. Chleba pytlowego i masła do niego, Każ stoły nakrywać i talerze zmywać. Kaczka do rosołu, sztuka mięsa z wołu, Z gęsi przysmażanie, zjemy to mospanie, I cząber zajęcy i do niego więcej. Hej kolęda, kolęda. (1904 r.)

Na koniec tej opowieści, w przeddzień Wigilii pozostaje jedynie powtórzyć prośby z dziewiętnastowiecznej pastorałki O gwiazdo betlejemska, skomponowanej przez księży Zygmunta Odelgiewicza i Alojzego Orszuloka: O gwiazdo betlejemska, Zaświeć na niebie mym, Tak szukam Cię wśród nocy, Tęsknię za światłem twym. I do Dzieciątka: Ulituj się nade mną, Błagać Cię kornie śmiem, Gdyś stajnią nie pogardził, Nie gardź i sercem mem.

Opracowała: Małgorzata Wilgucka nauczyciel w II LO w Przemyślu doradca metodyczny dla szkół ponadpodstawowych

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

3

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Laboratorium Filmowe VOD Bezpłatna platforma poświęcona edukacji filmowej dzieci i młodzieży – www.laboratoriumfilmowe.pl

L

aboratorium Filmowe VOD jest nową bezpłatną platformę poświęconą edukacji filmowej dzieci i młodzieży. Znajdują się na niej filmy krótkometrażowe przeznaczone dla dzieci i młodzieży od 6. do 18. roku życia.

Wszystkim propozycjom towarzyszą kontekstowe opracowania tematyczne związane z treścią filmów, tj. przyjaźni, relacji rodzinnych, wyzwań współczesnego świata.

O ile dorośli widzowie mają w obecnych czasach szeroki dostęp do platform streamingowych, które oferują kino zarówno komercyjne, jak i artystyczne, o tyle młodzi ludzie nie posiadali dotąd filmowego narzędzia, które byłoby przeznaczone specjalnie dla nich.

Laboratorium Filmowe VOD to wyjście naprzeciw potrzebom ambitnych widzów i ich zaangażowanych rodziców oraz pedagogów.

Nasza platforma to gwarancja kina wysokiej jakości, sprzyjającego dyskusji i refleksji, a także budowaniu postaw krytycznych wobec wszechobecnych treści audiowizualnych. Nasza propozycja to także zaproszenie dla dzieci i młodzieży do bogatego, egzotycznego świata filmowego. Wartościowe projekcje filmów dostępnych na platformie to okazja do poznania odmiennych kultur, nieznanych krajobrazów, języków i przygód filmowych bohaterów z całego świata: od Szwecji przez Nigerię po Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Tytuł

Włosy Rowerowe portrety Podarunek Śnieg Piłka Prezent Lody – siódme lato Co trzy głowy Muzyk Tolu Gwiezdny Pył Inni Arif Hedieh Ahmed i Markus Urodziny Anny 1-0

4

Kategoria wiekowa 6+

9+

11 +

15 +

Laboratorium Filmowe VOD to bezpłatny dostęp do wartościowych, wyselekcjonowanych filmów krótkometrażowych, które były prezentowane i nagradzane podczas pięciu edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci i Młodzieży KINOLUB. Tworzone są przez profesjonalistów z całego świata i adresowane do młodej widowni. Wszystko to w jednym miejscu, bez konieczności szukania dostępu do danych tytułów w sieci, bez obowiązku planowania seansu i bez wychodzenia z domu. To kompleksowe, intuicyjne, w pełni darmowe i pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce.

Poza filmami dla dzieci i młodzieży na platformie dostępne są materiały metodyczne dla nauczycieli i rodziców. Materiały zostały opracowane w taki sposób, by z powodzeniem móc je włączyć w program nauczania poprzez film – rozwiązanie jakże efektywne i wysoce atrakcyjne dla młodych ludzi. Z kolei tym, którzy kochają kino i traktują to również jako pasję, oferujemy opracowaną bazę danych o festiwalach, konkursach i wydarzeniach filmowych dla dzieci i młodzieży.

Niniejsza platforma jest doskonałym miejscem dla każdego dziecka, a także jego rodzica i nauczyciela.

Dobre kino dla młodego widza jeszcze nigdy nie było tak blisko!

Czas trwania Brazylia 2017 15 Ukraina/USA 2015 5 Hiszpania 2013 15 Armenia 2017 13 Hiszpania 2017 8 USA 2017 12 Niemcy 2017 17 Holandia 2016 21 Rosja 2016 18 Nigeria 2017 12 Meksyk 2007 14 Hiszpania 2018 19 Turcja 2016 12 Iran 2018 15 Szwecja 2018 9 Szwecja/Gwatemala 2013 20 Z. Emiraty Arabskie 2017 10

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

Kraj produkcji

Zapraszamy do odwiedzenia Laboratorium Filmowego VOD – www.laboratoriumfilmowe.pl Zespół Fundacji IKS

Z życia szkół i placówek oświatowych

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

5

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Kategoria wiekowa 6+ Podarunek El Regalo reż. Jose Antonio Moreno Hiszpania 2013 15 m.

Dzień ojca Punktem wyjścia dla fabuły jest wybór prezentów na Dzień Ojca (w Polsce obchodzimy to święto 23 czerwca).

Bohaterowie rozmawiają, przedstawiając różne pomysły. Porównują zarówno swoją wiedzę na temat tego, co ich ojcowie lubią, jak i ilość pieniędzy, które mogą przeznaczyć na prezent.

Bezdomność Punktem zwrotnym filmu jest spotkanie głównego bohatera z bezdomnym mężczyzną i rozmowa, którą prowadzą.

Chociaż rozmowy z nieznajomymi mogą stanowić realne zagrożenie, ważne jest też, aby nie utożsamiać każdej osoby w potrzebie z niebezpieczeństwem. Włóczęga przedstawiony w filmie “Podarunek” pozwala nam zaobserwować współczucie i chęć pomocy u głównego bohatera, jak również nadaje kontrastową perspektywę dla wątku znaczenia dóbr materialnych i niematerialnych wartości.

Różnice społeczne i wartości Głównym motywem w filmie jest zderzenie wartości niematerialnych z materialnymi (drogimi prezentami na Dzień Ojca).

Różnice społeczne widoczne są nie tylko pomiędzy dziecięcymi bohaterami, ale silnie zaznaczone również w osobie pojawiającego się w filmie bezdomnego mężczyzny. Analiza postaw bohaterów zderzonych z dawaniem i tym, co ono symbolizuje – wiedzie nas do dyskusji o wyznawanych wartościach.

Kategoria wiekowa 9+ Co trzy głowy Kop op reż. Job Roggeveen, Joris Oprins Marieke Blaauw, Holandia 2016, 21 m.

Film dostępny do: wrzesień 2021 r.

Nowy punkt widzenia W wyniku niecodziennych zdarzeń bohaterowie tej holenderskiej animacji będą mieli szansę na jakiś czas zamienić się miejscami. Spędzenie czasu w ciele innej osoby będzie dla nich zaskakującą przygodą, która pomoże im dowiedzieć się więcej nie tylko o codzienności swoich kolegów, ich rodzinach i trudnościach, ale również spojrzeć na samych siebie z zupełnie nowej perspektywy.

Różnorodność Nie bez przyczyny troje głównych bohaterów znacznie różni się od siebie, odzwierciedlając również zmiany kulturowe, jakie zaszły w holenderskim społeczeństwie w wyniku migracji. Marjory, Sef i Wesley niejednokrotnie nie będą umieli odnaleźć się w domach swoich przyjaciół. Zaskoczą ich nie tylko zwyczaje panujące w marokańskiej rodzinie imigrantów czy wszystkie niespodzianki związane z wcieleniem się w kogoś odmiennej płci. Przekonają się też, jak różne mogą być relacje z rodzicami czy z rodzeństwem oraz presja, jakiej podlegają ich koledzy na co dzień.

Empatia Empatia jest mechanizmem, który pozwala nam zrozumieć, z czym mierzy się drugi człowiek, bez konieczności zamiany głów w magicznej pralce. Zaczyna się od założenia, że życie i doświadczenie innych ludzi może znacznie różnić się od naszego i że wiele aspektów codzienności jest niewidocznych nawet dla bliskich kolegów. Dlatego bohaterowie animacji są tak zaskoczeni rolami, w które musieli wejść i właśnie dlatego wychodzą z tej przygody tak ubogaceni.

6

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Kategoria wiekowa 9+

Prezent The Chocolate Soldier reż. Jackson Smith USA 2017 12 m.

Druga wojna światowa Akcja filmu rozgrywa się w 1945 r., w czasie drugiej wojny światowej, jednak przedstawioną historię widzimy z nietypowej perspektywy. Główną bohaterką jest młoda Niemka, której rodzina – cywile niemieccy niezaangażowani w konflikt – pokazani są jako ludzie, których dotyka piekło wojny toczącej się dookoła. Z ich perspektywy to amerykańscy żołnierze stacjonujący niedaleko są zagrożeniem.

Uprzedzenia Uprzedzenia pokazane w filmie względem narodowości bohaterów widzimy w niezwykle ekstremalnych okolicznościach. Są one bowiem uzasadnione konfliktem światowym i trwającymi działaniami wojennymi, których straszliwą brutalność znamy z kart historii. Mimo to bohaterom udaje się dostrzec w sobie nawzajem przede wszystkim ludzi i nawiązać porozumienie.

Historia prawdziwa Odwrócona perspektywa nie jest jedynym czynnikiem, dzięki któremu “Prezent” jest tak zaskakującym filmem. Jest on bowiem oparty na prawdziwej historii Marii Rogalski i Corneliusa O’Sullivana, którym udało się przeżyć wojnę i spotkać po wielu latach. Szczegóły tej historii zostały przedstawione w napisach końcowych filmu.

Kategoria wiekowa 11+

Tolu reż. Nadine Ibrahim Nigeria 2017 12 m Rodzina Motywacją głównej bohaterki filmu jest chęć pomocy rodzinie, która znajduje się w trudnej sytuacji. To typowy przykład dziecka lub nastolatka, które chce wziąć na siebie odpowiedzialność za dobro domu, w którym się wychowuje.

Dążenie to jest na tyle silne, że Tolu podejmie się niespotykanych i niebezpiecznych działań.

Normy społeczne – role kobiet i mężczyzn W przedstawionej w filmie rybackiej miejscowości w Nigerii podział ról społecznych jest ściśle określony: mężczyźni wypływają, aby łowić ryby, a zadaniem kobiet jest ich sprzedawanie na targowisku. Bohaterka postanowi złamać panujący porządek. Jej historię można odnieść do wszystkich grup społecznych, które podejmują trud udowodnienia swojej wartości na przekór obowiązującym tradycjom czy przekonaniom.

Magia Wizyta i pomoc tajemniczej postaci jest filmowym środkiem pokazania wewnętrznego głosu bohaterki. Większość widzów może odnieść tę sytuację do swoich doświadczeń. Być może niektórzy są w stanie zidentyfikować głos, który pojawia się w ich głowie, gdy są w trudnym momencie albo muszą podjąć ważną decyzję. Mogą być to osoby znajome i nieznajome, realne, żyjące, już nieżyjące lub całkiem wyobrażone.

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

7

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Kategoria wiekowa 15 +

Ahmed i Markus reż. Maria Eriksson-Hecht Szwecja 2018 9 m.

Przemoc Głównym tematem filmu jest przemoc oraz znajdowanie się w roli oprawcy i ofiary. Wokół tego problemu pojawia się szereg powiązanych ważnych zjawisk, w tym presja grupy rówieśniczej (znęcanie się nad Ahmedem przekłada się na status Markusa w oczach kolegów), role typowe dla społeczności klasowej (opozycję dobrych i złych uczniów), napięcia na tle rasowym w postimigracyjnym społeczeństwie (Ahmed pochodzi z innego kręgu kulturowego niż pozostali chłopcy), wreszcie przemoc psychologiczna ze strony rodzica.

Błędne koło Film stawia również pytania o genezę przemocy. Przemoc, jakiej Markus sam doświadcza w domu, brak pozytywnych wzorców i krzywdząca relacja z ojcem, odbija się na jego psychice. Nawet uświadamiając sobie zło, które wyrządza, nie jest w stanie zachować się inaczej. Koniec filmu to dopiero początek rozmowy o odpowiedzialności za swoje działania, analizy okoliczności i możliwości usprawiedliwienia nieakceptowalnych postaw czy zachowań, jak również istniejących szans na przerwanie błędnego koła przemocy.

Kategoria wiekowa 15 +

16 urodziny Anny Ana Cumple 14 reż. Shari Sabel Strandmark Szwecja/Gwatemala 2013 20 m.

Plany na przyszłość Jednym z najważniejszych aspektów dorastania są wyobrażenia o przyszłości: ambicje naukowe, sportowe czy artystyczne oraz wizje swojego miejsca w świecie dorosłych. Tytułowa Anna planuje dalszą naukę, marzy o uniwersytecie.

Jej czternaste urodziny symbolizują moment wejścia w dorosłość, możliwość decydowania o sobie. Tym trudniej jest jej zaakceptować swoją nową rolę.

Wczesne małżeństwa Najważniejszym i najtrudniejszym tematem filmu jest praktyka wydawania za mąż bardzo młodych dziewcząt, w tym wypadku czternastolatki pochodzącej z Gwatemali. Taki los dotyka dziewcząt do dzisiaj w wielu krajach na świecie, podobnie jak aranżowanie małżeństw przez rodziny. Widzowie z polskiego (i w dużej części zachodniego) kręgu kulturowego inaczej postrzegają instytucję małżeństwa. Tymczasem jest to realna codzienność rówieśników głównej bohaterki.

Status społeczny Powody, dla których główna bohaterka znajduje się w swojej sytuacji, są przede wszystkim ekonomiczne. Anna chciałaby zostać lekarzem, chociaż wie, że rodziców stać tylko na edukację jej brata. Oddanie córki pod dach innemu mężczyźnie nie wynika ze złej woli jej rodziców, jest dla nich czymś koniecznym i usankcjonowanym kulturowo. Nie zmienia to faktu, że Anna nie ma możliwości decydowania o swoim losie, a małżeństwo w tak wczesnym wieku bywa realnym zagrożeniem dla życia i zdrowia dziewczynek na całym świecie.

8

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

Docere,

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

movere, delectare

Jasełka w Przemyślu w latach 2016 – 2019

II Liceum Ogólnokształcące im. prof. Kazimierza Morawskiego w Przemyślu

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

9

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Co trzy głowy, Holandia 2016

Lody – siódme lato, Niemcy 2017

Ahmed i Markus, Szwecja 2018

Hedieh, Iran 2018

10

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

Arif, Turcja 2016

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

Gwiezdny Pył, Meksyk 2007

Tolu, Nigeria 2017

1945 r.

Prezent (The Chocolate Soldier), USA 2017

1-0, Zjednoczone Emiraty Arabskie 2017

Muzyk, Rosja 2016

Urodziny Anny, Szwecja/Gwatemala 2013

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

11

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Uczestnicy projektu edukacyjnego Przemyśl namalowany – umiejętność zobrazowania miejskiego pejzażu w oparciu o dobry warsztat

12

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

Strona tytułowa katalogu

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Przemyśl namalowany…

K

olejny raz Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Oddział w Przemyślu, we współpracy z Fundacją „Towarzystwo Projektów Edukacyjnych” w Warszawie realizowało projekt edukacyjny pt.: Przemyśl namalowany – umiejętność zobrazowania miejskiego pejzażu w oparciu o dobry warsztat.

W dniach 10-12 września 2020 r. w ramach projektu odbyły się warsztaty malarskie.

Głównym celem projektu było połączenie obcowania z kulturą z możliwością rozwinięcia umiejętności artystycznych i samodzielnej kreacji malarskiej. Cele szczegółowe szkolenia obejmowały takie umiejętności jak: znajomość zasady perspektywy, rozróżnianie pigmentów, ich pochodzenie, właściwości, znajomość zasady kompozycji, umiejętność obserwacji obrazu w pejzażu miejskim oraz znajomość podstawy technologii malarstwa olejnego.

Projekt był adresowany do uzdolnionej plastycznie młodzieży szkół i placówek oświatowych oraz nauczycieli plastyki, mających już dokonania na tym polu.

Udział w projekcie był całkowicie bezpłatny. Zainteresowane szkoły zgłosiły dziesięciu nauczycieli plastyki i czternastu uzdolnionych plastycznie uczniów. Wśród nich znaleźli się: mgr Małgorzata Pięta, Paulina Kosicka, Wiktoria Pogorzelec (II Liceum Ogólnokształcące w Przemyślu), Kornelia Wodka, Zuzanna Marciniec (Zespół Państwowych Szkół Muzycznych w Przemyślu), mgr Brunon Lemek, Martyna Abosede-Kurasz (Zespół Szkół w Ostrowie) dr Anna Kałamarz-Kucz, Magdalena Opałka z (Zespół Szkół Plastycznych w Jarosławiu) mgr Ewelina Białoch, Maja Szymańska (Młodzieżowy Dom Kultury w Przemyślu ) Patrycja Kubas, Faustyna Kubas (Zespół Szkół Drogowo-Geodezyjnych i Licealnych w Jarosławiu), mgr Teresa Blecharczyk, Aneta Świrk (Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dubiecku),

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

13

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

mgr Elżbieta Wątróbska, Wiktoria Filik (Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 2 w Przemyślu), mgr Dorota Cwynar, Wajda Hanna (Szkoła Podstawowa nr 1 w Żurawicy), mgr Katarzyna Solka-Chłopek, Zofia Bielecka (Szkoła Podstawowa w Bolestraszycach), mgr Damian Waliczek, Nikola Kowalska (Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Jarosławiu), mgr Halina Dębicka (Szkoła Podstawowa nr 14 w Przemyślu), Róża Zarzycka (Towarzystwo Projektów Edukacyjnych w Warszawie).

Projekt składał się z dwóch części. Pierwsza z nich to trzydniowe warsztaty malarskie, które odbyły się w przemyskim oddziale PCEN, przy ulicy Kraszewskiego 7A. Zajęcia poprowadzili; wybitny polski malarz Robert Bluj, doktor hab. warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, na co dzień mieszkający i tworzący w Wilnie oraz mgr Ewelina Bluj absolwentka malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Warsztaty były pasjonujące a ilość pracy, którą musieli włożyć uczestnicy bardzo duża; między innymi: umiejętność operowania kolorem, perspektywą, światłem, a przede wszystkim osobista interpretacja. Ich program był autorskim dziełem prowadzącego, który od wielu lat prowadzi kolejne „klasy mistrzowskie”, dla studentów i absolwentów wileńskiego wydziału malarstwa. Program warsztatów został skonsultowany przez prof.

Jana Sienkiewicza, Fundacja „Towarzystwo Projektów Edukacyjnych” przygotowała odpowiednie materiały i sprzęt malarski.

Tematem przewodnim było miasto Przemyśl, miasto niezwykłe, zapomniane, o pięknej zabudowie, bogatej

Robert Bluj i Ewelina Bluj z Nikolą Kowalską

14

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

historii krzyżujących się kultur; brama do Lwowa i do Krakowa a ściślej mówiąc pejzaż miejski. Uczestnicy projektu udali się na krótki spacer po Przemyślu, w poszukiwaniu tematu i inspiracji. Niewielką część warsztatów stanowiło teoretyczne wprowadzenie Technologia malarstwa olejnego, a większość czasu kursanci spędzili przy sztalugach, doskonaląc odtwarzanie pejzażu miejskiego na płótnie pod kierunkiem prowadzących, wykorzystując zdobytą wiedzę teoretyczną z malarstwa olejnego w praktyce.

Robert Bluj na Rynku Przemyskim podczas zajęć teoretycznych

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Każdy z uczestników warsztatów otrzymał podręcznik: Jak nalować pejzaż” Ta specjalnie wydana na potrzeby projektu publikacja zawierała nie tylko „instrukcję” jak krok po kroku namalować obraz, ilustrowana fazami obrazu malowanego przez autora, ale także bogaty katalog farb, barw, ich zastosowań i możliwości.

Drugą część projektu stanowiła wystawa prac plenerowych uczestników warsztatów oraz obrazów Roberta Bluja i Eweliny Bluj wraz z opracowaniem i wydaniem katalogu wystawowego. Zaplanowany wernisaż Miasto z widokiem na... Przemyśl, Wilno, Warszawa trzy odsłony miasta, w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej, z przyczyn epidemicznych odbył się w formie online 28 października 2020 r. Przewodnikami po wystawie byli pani Ewelina Bluj i pan Robert Bluj, czyniąc to w samo południe poprzez stronę Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej: https://www.facebook.com/Muzeum-Narodowe-Ziemi-Przemyskiej-447735885379050 oraz Towarzystwa Projektów Edukacyjnych https://www.facebook.com/towarzystwoprojektowedukacyjnych, a także stronę PCEN https://www.facebook.com/pcenprzemysl.

Mini podręcznik - Jak namalować pejzaż

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

15

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Wystawa prac warsztatowych podsumowuje kilkudniowe zmagania i jednocześnie pozwala zaistnieć w przestrzeni miejskiej licznym pracom malarskim oraz prezentuje osoby i dorobek artystyczny Roberta Bluja i Eweliny Bluj.

Sprzężenie obcowania z kulturą dla mieszkańców miasta Przemyśla, z możliwością rozwinięcia swoich talentów przez osoby, dla których malarstwo jest sposobem indywidualnego wyrazu, pozwoliło na osiągnięcie zakładanych celów warsztatów.

Wystawa obrazów wybitnego polskiego malarza średniego pokolenia, absolwenta warszawskiej ASP, urodzonego i zamieszkałego w Wilnie, Roberta Bluja, była jedną z dwóch części wystawy powarsztatowej. Wyjątkowa, nawiązująca do starych mistrzów, sztuka malowania obrazów olejnych połączona z niezwykłością przyjętej perspektywy i formy czyni z niego mistrza malarstwa polskiego. Obcowanie ze sztuką wysoką daje możliwość bezpośredniego zetknięcia się z polską kulturą, w sposób niezapośredniczony. Druga część wystawy to prace w/w uczestników warsztatów Przemyśl namalowany.

Z okazji wydarzenia został wydany piękny katalog zatytułowany Eweliny Bluj piksele praskiej rzeczywistości, Roberta Bluja pejzaż miejski przed epoką koronawirusa pod redakcją prof. Jana Wiktora Sienkiewicza.

Katalog składa się z trzech części. Pierwsza ukazuje obrazy Eweliny Bluj wykonane techniką węgla i akrylu na płótnie. Druga część przedstawia obrazy Roberta Bluja w technice olejno-woskowej na płótnie. Wreszcie trzecia część to obrazy uczestników warsztatów wraz 16

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

z ich krótkimi biogramami. Każdy uczestnik otrzymał 10 katalogów.

Ponadto organizatorzy zaprosili uczestników projektu do odwiedzenia wystawy, która będzie prezentowana przez najbliższe tygodnie w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej w godzinach pracy muzeum.

Indywidualne zwiedzanie wystawy jest możliwe i sprawi wiele radości.

Podsumowując warsztaty należy stwierdzić, że była to wspaniała przygoda uczestników pod kierownictwem wybitnych malarzy dr hab Roberta Bluja i mgr Eweliny Bluj. Poszerzanie horyzontów myślowych a jednocześnie spojrzenie inaczej na rzeczywistość i zachęcenie młodego pokolenia do wszelkich technik malarskich spełniło oczekiwania organizatorów. Pozwoliło młodym ludziom otworzyć się na „wielkość”. Wyzwoliło śmiałość twórczą. A przecież byli wśród nich uczniowie, którzy po raz pierwszy odbyli przygodę z farbami olejnymi i nauczyciele, którzy mogli oderwać się od codziennych trudów pracy w szkole. Tak oto dwa pokolenia stanęły przy sztalugach, aby wspólnie tworzyć..

Ich owocem są piękne obrazy, które znalazły swoje poczesne miejsce na wystawie w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej. Życzymy wszystkim uczestnikom dalszych przygód plastycznych oraz inspiracji twórczych.

Opracowała: Mariola Stasiecze nauczyciel konsultant PCEN w Rzeszowie Oddział w Przemyślu koordynatorem projektu i warsztatów malarskich z ramienia PCEN

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty nr 8 (36) grudzień 2020 Szanowni Państwo!

Dopełnia się adwentowy czas wypatrywania Gwiazdy, prowadzącej do ubogiej, betlejemskiej szopki i Bożej Dzieciny. To niezwykły czas. W świecie powszechnego dostatku i dostępności, pojawia się szansa na pogłębioną refleksję. Ten kończący się rok, jak żaden inny, pozwala lepiej zrozumieć sens braku czy pustki. Nie wypełnią jej rzeczy, towary czy przedmioty, przyciągające jedynieoczy i zaspakajające ludzką próżność. Można się widzieć i połączyć, ale nie spotkać; rozmawiać, ale nie być! Przy świątecznym stole być może poczujemy niedosyt lub głód. Choć trudno nam funkcjonować w różnych

obszarach życia, przyjmować niełatwe informacje o zakazach i nakazach, to jednak, mimo tych wszystkich ograniczeń, nadchodzą Święta pełne i spełnione dzięki Bożemu Narodzeniu. Wraz z nim budzą się nie tylko osobiste pragnienia zmiany, przychodzi nowe tchnienie nadziei. Pewność oparta na przewidywaniu dała nam szansę nauczyć się trochę pokory, która przybliżyła nas do Bożego Narodzenia. I choć rozpoczynający się Nowy Rok zapewne nas czymś zaskoczy, to „Bóg się rodzi, moc truchleje”. Radosnego świętowania zatem.

Małgorzata Rauch Podkarpacki Kurator Oświaty

Eksperyment pedagogiczny – technik robotyki (cz. II) W propozycji nowego (jeszcze eksperymentalnego) zawodu technik robotyki, główne akcenty położono na eksploatację i programowanie robotów przemysłowych oraz planowanie zadań związanych z produkcją zrobotyzowaną. Ze względu na swój duży zakres merytoryczny, wprowadzenie tych wymagań do podstawy programowej dla zawodu „technik automatyki” lub „technik mechatroniki” nie było możliwe.

1. Technik robotyki – założenia programowe i organizacyjne Każda dziedzina ludzkiej aktywności związanej z procesami wytwórczymi opiera się na ugruntowanym już kanonie wiedzy technicznej, mającej swoje korzenie w prawach fizyki. Dotyczy to również interdyscyplinarnego zawodu technik robotyki – łączącego zagadnienia mechaniczne, elektrotechnikę, elektronikę oraz informatykę, jako dziedzinę

wiedzy o programowaniu. Na nich opiera się eksploatacja i sterowanie ruchem robotów.

Po konsultacji z mieleckimi przedsiębiorcami zdefiniowaliśmy następujące dwie kwalifikacje: K1 – Montaż, uruchamianie i obsługa układów mechanicznych i elektronicznych robotów; K2 – Eksploatacja i programowanie robotów przemysłowych.

Pierwsza kwalifikacja wyposaży uczniów w wiedzę i umiejętności ogólnotechniczne związane z: – dobieraniem i posługiwaniem się narzędziami do obróbki materiałów; – wykonywaniem pomiarów wielkości mechanicznych i elektrycznych; – czytaniem, wykonywaniem szkiców i rysunków elementów technicznych oraz konstrukcji robotów; – montowaniem, uruchamianiem i obsługą układów mechanicznych i elektronicznych robotów.

17

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

Zakres merytoryczny zawodu został ponadto obudowany wiedzą i umiejętnościami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, posługiwania się językiem angielskim zawodowym oraz rozwijaniem kompetencji społecznych.

Przewidziane dla tej kwalifikacji 750 godzin zostanie zrealizowanych w klasie I i II w ramach: – przedmiotów teoretycznych: bhp, technologie i konstrukcje mechaniczne w robotyce, zapis konstrukcji, elektrotechnika i elektronika w robotyce, podstawy robotyki, język angielski zawodowy; – przedmiotów praktycznych: pracownia elektryczna i elektroniczna w robotyce, pracowania podstaw robotyki; – sześciogodzinnych zajęć praktycznych w klasie II; – dodatkowo dwutygodniowej praktyki zawodowej w zakładzie pracy w klasie II. Po II klasie (lub po pierwszym semestrze klasy III) przewidziany jest egzamin zawodowy z tej kwalifikacji, której przypisano 3. poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK).

Z kolei druga kwalifikacja wyposaży uczniów w zaawansowaną wiedzę i umiejętności techniczne związane z: – obsługą i eksploatacją robotów przemysłowych; – programowaniem robotów przemysłowych; – organizowaniem i wykonywaniem prac związanych z konserwacją i diagnostyką układów robotów przemysłowych; – planowaniem zadań związanych z produkcją zrobotyzowaną.

Przewidziane dla tej kwalifikacji 930 godzin zostanie zrealizowanych w klasie III, IV i V w ramach: – przedmiotów teoretycznych: podstawy programowania robotów, komputerowe wspomaganie w robotyce, aplikacje zrobotyzowane, działalność gospodarcza w robotyce; – przedmiotów praktycznych: pracownia programowania i eksploatacji robotów przemysłowych, projektowanie układów sterowania robotów, pracownia pneumatyki i elektropneumatyki; – sześciogodzinnych zajęć praktycznych w zakładzie pracy w klasie V; – dodatkowo dwóch trzytygodniowych praktyk zawodowych w zakładzie pracy w klasie III i IV. W tym przypadku egzamin zawodowy przewi18

dziany jest po klasie IV, aby w klasie V uczniowie mogli skoncentrować się na przygotowaniu do egzaminu maturalnego. Ze względu na dużą dawkę programowania, tej kwalifikacji przypisano 5. poziom PRK. Przewidujemy, że na poziomie technikum należy już mówić o sztucznej inteligencji, jej szansach i zagrożeniach, ale co przyniesie przyszłość w relacji człowiek – robot, pewnie do końca nie wiemy.

Dlatego należy zgodzić się z diagnozą zapisaną w opisie eksperymentu, że „w perspektywie czasowej coraz bardziej inteligentne maszyny doprowadzą do zaniku wielu tradycyjnych zawodów i że każdą pracę umysłową, o której z góry wiadomo, jak ją zrobić lepiej i szybciej wykona komputer, a każdą pracę fizyczną, o której z góry wiadomo, jak zrobić, lepiej i szybciej wykona robot”. Autorzy uzasadniają dalej, że przygotowując uczniów dotego zawodu, wielką uwagę będzie się zwracać na rozwój kreatywności, stąd propozycje realizacji projektów według założeń STEAM (Science, Technology, Environment, Art, Math).

Istotnie zwiększa to szanse na takie przygotowanie zawodowe uczniów, które pozwoli im radzić sobie z sytuacjami nietypowymi czyli takimi, w których czynnik ludzki jest najważniejszy. W tym przypadku pogłębiona zostanie współpraca z powołanym kilka lat temu z inicjatywy CKPiDN w Mielcu Stowarzyszeniem Akademia Umiejętności Technicznych „Leonardo”. Niechaj wizytówką tej współpracy są już wymierne sukcesy mieleckich uczniów w Międzynarodowych Turniejach Robotyki RoboRAVE. Zaproponowana koncepcja kształcenia przyszłych techników robotyki bardzo dobrze wpisuje się w model kształcenia dualnego. Wynika to chociażby z 330 godzin zajęć praktycznych realizowanych w mieleckich zakładach pracy oraz dodatkowo w klasie V w ramach cotygodniowej 6-godzinnej praktyki z produkcji zrobotyzowanej. Realizację uczniowskich praktyk zawodowych zadeklarowali już następujący mieleccy przedsiębiorcy: Polskie Zakłady Lotnicze, Kirchhoff Polska, Bury, Spiroflex, Husqvarna, Firma Tarapata.

To nie jedyne istotne z punktu widzenia organizacji procesu dydaktycznego założenia eksperymentu. Dużą uwagę przywiązujemy do zadeklarowanej przez Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH w Krakowie (sformalizowanej stosownym

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

porozumieniem) opieki merytorycznej. Przejawiać się ona będzie w: – promowaniu innowacyjnych technologii w oparciu o istniejący potencjał naukowy uczelni; – organizowaniu dla uczniów wraz z nauczycielami wizyt studyjnych w specjalistycznych laboratoriach Wydziału; – wspieraniu nauczycieli w ich rozwoju zawodowym; – wyrażaniu po zakończeniu każdego roku szkolnego opinii oceniającej przebieg eksperymentu pedagogicznego.

Równie konkretne wsparcie zadeklarował polski oddział światowego potentata w produkcji robotów KUKA CCE GmbH, który: – zorganizuje dla uczniów wizyty studyjne w Centrum Szkoleniowym KUKA Polska; – obejmie wsparciem merytorycznym nauczycieli prowadzących zajęcia z robotyki, m.in. poprzez udostępnienie (zgodnych z podstawą programową) posiadanych scenariuszy zajęć; – utworzy w CKPiDN w Mielcu program szkoleniowy KUKA Student BASIC uprawniający do certyfikowania uczniów i nauczycieli w zakresie podstawowej umiejętności obsługi i programowania robotów.

Koncepcja programowa i organizacyjna w zawodzie technik robotyki zakłada „odejście” od nabywania przez uczniów wiedzy w „murach tylko jednej szkoły”. I tak: – zajęcia ogólnokształcące i wybrane zajęcia zawodowe są organizowane w szkole prowadzącej nabór, czyli w Zespole Szkół Technicznych w Mielcu; – większość zajęć zawodowych jest organizowanych w pracowniach Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli, których wyposażenie zostało zakupione w ramach projektu unijnego „Regionalne Centrum Transferu Nowoczesnych Technologii Wytwarzania” – są to m.in. pracownie obróbki ręcznej, projektowania komputerowego, obrabiarek CNC, pomiarów wielkości i wytrzymałości materiałów, mechatroniki, robotyki; – zajęcia uzupełniające z pracowni elektrycznej i elektropneumatycznej zostaną zorganizowane w Zespole Szkół im. Prof. Janusza Groszkowskiego.

Wydaje się, że zaproponowany model kształcenia zorientowany na przebywanie uczniów w różnych miejscach – szkołach, centrach szkoleniowych, uczelni, zakładach pracy – i wzbogacony (w związku z pandemią COVID -19) o elementy nauczania zdalnego właściwie przygotuje uczniów do funkcjonowania w świecie, w którym w coraz większym zakresie będą w przyszłości wykonywali swoją pracę w oderwaniu od głównej siedziby firmy.

2. Technik robotyki – kolejny krok Decyzja Ministra Edukacji Narodowej na prowadzenie eksperymentu pedagogicznego zawsze dotyczy jednego cyklu kształcenia. Chcąc zatem kontynuować nabór uczniów w kolejnym roku szkolnym, należałoby ponownie przygotować pełną dokumentację programowo-organizacyjną. Jest to oczywiście możliwe i zapewne z o wiele mniejszym wysiłkiem czasowym. Wszak ścieżki zostały przetarte, wiele dokumentów wymagałoby jedynie drobnych korekt. Jednakże w gronie autorów eksperymentu pojawił się pomysł skorzystania z art. 46, ust. 7 Ustawy Prawo Oświatowe i przedłożenia wniosku o wprowadzenie tego zawodu do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego. Jedynym problemem, który już na wstępie należało rozwiązać, było zaproszenie do współpracy organizacji, która przedłoży formalny wniosek właściwemu ministrowi – dla tego zawodu jest to Minister Rozwoju, Pracy i Technologii. Wnioskodawcą mogą być: „organizacje pracodawców, samorządy gospodarcze lub inne organizacje gospodarcze, stowarzyszenia lub samorządy zawodowe, sektorowe rady do spraw kompetencji oraz ogólnopolskie organizacje jednostek samorządu terytorialnego […]”. Stosowny wniosek w dniu 29 października 2020 r. złożyło Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich Oddział w Rzeszowie. Po formalnych opiniach organizacji pracodawców uzasadniających zasadność wprowadzenia nowego zawodu, przystąpiono do opracowania nowej podstawy programowej – bazując oczywiście na mieleckiej propozycji. W zespole autorów nowej podstawy jest Sylwester Paterek z CKPiDN w Mielcu – bardzo kompetentny nauczyciel młodego pokolenia, pasjonat robotyki, opiekun uczniów we wspomnianych wyżej turniejach robotycznych.

19

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

Pracownia robotów dydaktycznych w CKPiDN w Mielcu

Fot. z archiwum CKPiDN w Mielcu

Tworzona obecnie nowa podstawa programowa posiada bardzo wiele elementów wspólnych z mielecką eksperymentalną podstawą programową.

Widoczne jest to już w nazwach kwalifikacji, dla których przyjęto numerację z branży elektroniczno-mechatronicznej (ELM): – ELM.07. Montaż, uruchamianie i obsługa systemów robotyki; – ELM.08. Eksploatacja i programowanie systemów robotyki.

Pierwsza kwalifikacja przygotuje uczniów do: – wykonywania montażu urządzeń i systemów robotyki; – uruchamiania urządzeń i systemów robotyki; – obsługi urządzeń i systemów robotyki.

Z kolei druga kwalifikacja przygotuje uczniów do: – programowania urządzeń i systemów robotyki; – eksploatacji urządzeń i systemów robotyki; – diagnozowania i konserwacji urządzeń i systemów robotyki.

20

3. Bardzo krótkie podsumowanie Technik robotyki nie jest zawodem, który jest prosty w realizacji. Można wskazać na co najmniej trzy warunki konieczne, które należy wziąć pod uwagę, zanim szkoła (za zgodą organu prowadzącego) zdecyduje się na uruchomienie tego bardzo „nowoczesnego technologicznie” zawodu. Są to: – baza dydaktyczna wyposażona nie tylko w roboty dydaktyczne, także bardzo drogie roboty przemysłowe oraz narzędzia, maszyny i urządzenia typowe dla branży mechanicznej, elektronicznej, elektrycznej, mechatronicznej oraz informatycznej; – zgodne z podstawą programową praktyki uczniowskie w firmach lokalnego rynku pracy; – bardzo dobrze przygotowani nauczyciele, którzy na bieżąco biorą udział w specjalistycznych kursach zawodowych.

Można spodziewać się, że od roku szkolnego 2021/2022 nowym zawodem w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego będzie technik robotyk.

Opracował: Zdzisław Nowakowski Dyrektor Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Mielcu

Uczestnicy projektu edukacyjnego Przemyśl namalowany – umiejętność zobrazowania miejskiego pejzażu w oparciu o dobry warsztat

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)

21

Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia

22

Nauczyciel i Szkoła nr 10 (113)