Nauczyciel i Szkoła - nr 111 (8) - 2020 r.

Miesięcznik Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

nr nr 89 (111) (62) październik październik2020 2015••ISSN ISSN2080-6698 2080-6698

Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono Budujemy MOST w Cieplicach Z Harty do Solecznik Storytelling Tree, czyli dawne opowieści w nowych technologiach Szkoła Podstawowa w Łubnie – tradycja i nowoczesność Konkursy przedmiotowe i tematyczne organizowane przez Podkarpackiego Kuratora Oświaty

Redaguje: dr Janusz Ustrzycki – redaktor naczelny dr Dariusz Zięba Projekt okładki i skład komputerowy: Janusz Ustrzycki Współpraca: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie Kuratorium Oświaty w Rzeszowie Muzeum Dobranocek w Rzeszowie Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie Muzeum Okręgowe w Rzeszowie Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie

Małgorzata Tołoczyńska-Lekacz p.o. Dyrektor PCEN przy PZPW

Z DOŚWIADCZEŃ NAUCZYCIELI, DORADCÓW METODYCZNYCH I NAUCZYCIELI KONSULTANTÓW Z Harty do Solecznik

1

Witaj szkoło !

3

Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono.

5

Z ŻYCIA SZKÓŁ I PL ACÓWEK OŚWIATOWYCH PODKARPACIA Storytelling Tree, czyli dawne opowieści w nowych technologiach

7

Budujemy MOST w Cieplicach

10

MERITUM. PISMO PODKARPACKIEGO KURATORA OŚWIAT Y Przykłady dobrej praktyki – Robotyka pod lupą

14

Konkursy przedmiotowe i tematyczne organizowane przez Podkarpackiego Kuratora Oświaty w roku szkolnym 2020/2021 dla uczniów szkół podstawowych

17

Z ŻYCIA SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH PODKARPACIA Szkoła Podstawowa w Łubnie – tradycja i nowoczesność

18

I str. – Uczestnicy projektu Storytelling Tree, czyli dawne opowieści w nowych technologiach – (Fot. M. Jastrząb) III-IV – Prace dyplomowe uczniów Zespołu Szkół Plastycznych w Rzeszowie – (Fot. J. Ustrzycki)

© Copyright by Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie przy PZPW, Rzeszów 2021 Wydawca: Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie, 35-036 Rzeszów, ul. Niedzielskiego 2 tel. 17 853 40 97, fax. 17 853 46 82, www.pcen.pl, e-mail: justrzycki@pcen.pl Druk i oprawa: BONUS LIBER Sp. zo.o.

Nakład: 75 egz.

ISSN 2080-6698

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

Z Harty do Solecznik Jeszcze kilkanaście miesięcy temu nikt ze strażaków ochotników z Harty nie myślał, że będą pomagali Polakom na Litwie w rejonie solecznikowskim, jednak ten fakt się ziścił.

Jak do tego doszło? Strażacy ochotnicy z Harty znani są z podejmowania różnego rodzaju inicjatyw oraz bezinteresownego niesienia pomocy potrzebującym i gdy pojawiła się możliwość pomocy Polakom na Litwie, co szczególnie ważne – z regionu bardzo polskiego, z Solecznik, bez większego namysłu przystąpili do działania.

Skąd ten kierunek i skąd kontakty? Otóż wiosną 2019 roku w naszej Gminie Dynów w miejscowości Laskówka odbyły się uroczystości nadania imienia szkole podstawowej im. Gracjana Klaudiusza Fróga Komendanta III Wileńskiej Brygady AK, który urodził się w Laskówce i przez kilka lat tu mieszkał.

Jednocześnie w pobliżu szkoły posadowiono obelisk poświęcony bitwie III Brygady AK z wojskami radzieckimi pod Murowaną Oszmianką, w której brał udział najmłodszy wówczas partyzant III Brygady (11 lat) Jerzy Widejko ps. Jureczek (awansowany w 2012 r. na kapitana, był obecny na uroczystościach). Również w tym wydarzeniu brał udział Prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Koło Nowy Targ mgr inż.

Marcin Kania, opiekun kpt. Widejki i gorący orędownik pomocy Polakom na Litwie.

Po dłuższej rozmowie z Prezesem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej przedstawiciele OSP w Harcie Artur Szczutek i Jacek Stochmal postanowili że strażacy ochotnicy z Harty włączą się w pomoc Polakom na Litwie.

Co to za region? Rejon solecznicki zamieszkuje 32 716 osób. Gęstość zaludnienia – 26,5 osób na km2, co stanowi dwukrotnie mniej niż średnio na Litwie.

79 % mieszkańców rejonu jest narodowości polskiej, 9,4 % mieszkańców stanowią Litwini, 5,8 % – Rosjanie, 3,8 % – Białorusini, 1,4 % – inne narodowości.

W rejonie znajduje się 13 starostw (gmin): Soleczniki, Ejszyszki, Biała Waka, Jaszuny, Koleśniki, Podborze, Dziewieniszki, Turgiele, Butrymańce, Gierwiszki, Kamionka, Poszki, Dajnowa. Na terytorium rejonu funkcjonuje 36 placówek oświatowych, będących w gestii samorządu. Szkolnictwo w rejonie funkcjonuje w trzech językach. Działają cztery gimnazja (im. Jana Śniadeckiego z polskim językiem nauczania będące w gestii samorządu i Tysiąclecia Litwy z litewskim językiem nauczania, administrowane przez Ministerstwo Oświaty i Nauki w Solecznikach oraz dwa gimnazja (polskie i litewskie) w Ejszyszkach), 10 szkół średnich (3 litewskie, 6 polskich i 1 rosyjska); 8 podstawowych, 11 przedszkoli. Są też trzy szkoły muzyczne: w Solecznikach, Ejszyszkach i Jaszunach, szkoła sportowa w Ejszyszkach i jej filia w Solecznikach, specjalna szkoła - internat i Dom Dziecka w Solecznikach, zawodówka rolnicza w Dziewieniszkach. Ponadto w rejonie istnieje 14 ośrodków kultury, 13 kościołów katolickich, trzy cerkwie, 28 bibliotek, dwa muzea.

W rejonie działa 18 zespołów artystycznych – dorosłych i dziecięcych. Najbardziej znane z nich to zespoły pieśni i tańca „Solczanie” (Soleczniki), „Ejszyszczanie” (Ejszyszki), folklorystyczne „Rudniczanie” (Rudniki), „Turgielanka” (Turgiele), „ZnadMereczanki” (Jaszuny),

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

1

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

dziecięce „Solczanka” (Soleczniki), „Kwiaty Polskie” (Ejszyszki), „Gromada” (Jaszuny), „Mereczanka” (Turgiele). Obecnie Merem miasta Soleczniki jest Polak Zdzisław Palewicz.

Strażacy z Harty przystąpili do działania: została ogłoszona zbiórka w mediach, kościołach, mediach społecznościowych. Odzew społeczeństwa był bardzo pozytywny, zebranych zostało 14 ton odzieży (książek, zabawek, żywności, sprzętu rtv, mebli itp.). Tak wielką ilość rzeczy trzeba było czymś przetransportować na Litwę i tutaj z pomocą przybył miejscowy przedsiębiorca Piotr Hadam, który nieodpłatnie osobiście zawiózł zebrane rzeczy. Do Solecznik udali się również druhowie z OSP Harta, aby naocznie przekonać się że pomoc ta jest jak najbardziej potrzebna. Kolejna zbiórka już samej żywności i środków higieny został ogłoszona jesienią 2019 r. Zebrano ok. 1,7 tony artykułów i zawiezione zostały przed Świętami Bożego Narodzenia 2019.

Podczas pobytu w Solecznikach odwiedziliśmy kilka strażnic i dwie szkoły i również postanowiliśmy im pomóc. Po raz kolejny ogłosiliśmy zbiórkę, tym razem zbieraliśmy sprzęt i umundurowanie strażackie oraz materiały potrzebne do remontu szkoły. Udało się zebrać 50 kompletów używanego umundurowania (tj. mundury bojowe, buty skutery, buty specjalne gumowe, ubrania koszarowe), sprzęt dla strażaków spływał z województwa podkarpackiego i częściowo z małopolskiego, do remontu szkoły udało się zebrać lampy oświetleniowe, przewody elektryczne, wykładziny pcv, farbę do malowania, wyposażenie kuchni szkolnej zasponsorowała firma Gezo z Harty. Sprzęt został dostarczony w lipcu. Samochód do przewozu bezpłatnie wypożyczył Pan Mariusz Kośmider.

2

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

W przyszłości planowana jest dalsza pomoc Polakom na Litwie. Strażacy z OSP Harta dziękują wszystkim, którzy włączyli się w tę pomoc i zachęcamy w przyszłości do dalszej pomocy.

Opracował: Artur Szczutek

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

Witaj szkoło !

Chyba nigdy nie cieszyliśmy się tak bardzo z powrotu do szkoły jak w tym roku. Po blisko sześciu miesiącach po raz pierwszy wszyscy wreszcie mogliśmy się spotkać na żywo, twarzą w twarz i porozmawiać. To nic, że z uwagi na pandemię koronawirusa tyle jest zmian, obostrzeń i zakazów. Gwar, rozmowy, śmiech, okrzyki to prawdziwy i właściwy obraz szkoły. Stara my się tak organizować życie naszej placówki, aby zadbać o bezpieczeństwo, ale również zapewnić wysoki poziom środków i form dydaktycznych.

Nasi wychowankowie chętnie biorą udział i niejednokrotnie odnoszą sukcesy w różnorodnych konkursach, zawodach, olimpiadach.

I tak w roku szkolnym 2019/2020 w konkursach przedmiotowych organizowanych przez Podkarpackiego Kuratora Oświaty laureatem z matematyki został uczeń klasy 7a Paweł Miechoński natomiast finalistą z historii został Jakub Kuśnierz uczeń klasy 7b.

Karol Piekarz zdobył II miejsce w Wojewódzkim Konkursie „Podkarpacie – tutaj mieszkam”; Oliwia Knutel zdobyła wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie „List do Taty”. Maja Błażejowska, Bartłomiej Drozd, Łucja Czeranowska, Rafał Gutkowski, Aleksandra Kotula, Mikołaj Piotrowski zostali laureatami konkursu „Amnesty International”. Piotr Brzęk zdobył wyróżnienie w konkursie piosenki „Wygraj szansę” organizowanym przez Łódzką Agencję Telewizyjno-

-Estradową TV Media. Oliwia Knutel, Katarzyna Wiater, Szymon Arabasz zdobyli wyróżnienia w Ogólnopolskim Konkursie „Ja za 20 lat”; Julia Rabiejewska – wyróżnienie w powiatowym konkursie na witraż świąteczny; Kinga Prokop, Michał Szczotka, Paweł Miechoński, Przemysław Gajdek, Tymoteusz Sondej, Adrianna Zając – wyróżnienia w Międzynarodowym Konkursie „Kangur Matematyczny”.

Warto też wspomnieć o niektórych sukcesach sportowych: II miejsce – srebrny medal w Igrzyskach Młodzieży Szkolnej Powiatu Rzeszowskiego wywalczyła w piłce siatkowej reprezentacja dziewcząt, a III miejsce – brązowy medal reprezentacja chłopców. Kajzer Amelia została wicemistrzynią w International Cheerleading Championship oraz II miejsce w Dance, II miejsce Cheer i II miejsce w Stund.

Nasza gmina uczestniczyła w Ogólnopolskim Projekcie Zdalna szkoła – Program Operacyjny Polska Cyfrowa, dzięki któremu pozyskaliśmy dla naszej szkoły sprzęt wspomagający kształcenie na odległość i mogliśmy go wypożyczać dzieciom i nauczycielom, którzy zgłosili taką potrzebę. Nasz wniosek został zaakceptowany i w ramach rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” udało się nam pozyskać środki na nowe wyposażenie oraz prace remontowe jadalni i kuchni.

Wygrany projekt Ponadnarodowa Mobilność Uczniów „Kreujemy razem lepszą przyszłość” finansowany przez

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

3

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

EFS w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) zostaje, ze względu na pandemię i wstrzymanie wylotów na Maltę, przesunięty na rok przyszły.

Innym programem, do którego udało nam się zakwalifikować, to Wsparcie szkół i placówek w zajęciach pozalekcyjnych w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 organizowanym przez Kuratorium Oświaty w Rzeszowie we współpracy z Samorządem Województwa Podkarpackiego, Wojewódzkim Domem Kultury w Rzeszowie, Teatrem im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie, Polskim Radiem Rzeszów oraz Telewizją Polską SA Oddział w Rzeszowie. Program ma na celu aktywizację kulturalną dzieci i młodzieży sprzyjająca rozwijaniu zainteresowań, poszerzaniu wiedzy i promocji postaw twórczych, umożliwienie kreatywnej pracy dzieciom i młodzieży w ich miejscach zamieszkania poprzez współpracę (kontakt online) z twórcami, ekspertami, artystami, dziennikarzami z wojewódzkich jednostek kultury, rozgłośni regionalnej Polskiego Radia oraz Oddziału Regionalnego Telewizji Polskiej oraz udostępnienie zasobów tych instytucji do domowej pracy, w tym realizacji samodzielnych projektów artystycznych. To właśnie w ramach jego realizacji uczniowie naszej szkoły wzięli udział w dwóch projektach Teatr w domu oraz Warsztaty teatralne online/ real. Pierwszy z nich polegał na udostępnieniu szkole linków do zapisów filmowych spektakli z repertuaru Teatru im. Wandy Siemaszkowej: Sprawiedliwi.

Historia rodziny Ulmów, Dzieci Hioba. Wiek XX, Beksiński. Obraz bez tytułu oraz Trzy siostry, które

uczniowie mogli obejrzeć w domu. W ramach realizacji drugiego projektu siedmioro uczniów (Dominika Kalandyk, Aleksandra Tłuczek, Paweł Miechoński, Mateusz Motyka – klasa VIIa oraz Joanna Błaszczak i Piotr Brzęk – klasa VId) wzięło udział w cyklu warsztatów teatralnych online prowadzonych przez Justynę Król, aktorkę rzeszowskiego teatru.

Warsztaty zakończyła inscenizacja fragmentów Balladyny Juliusza Słowackiego. Dumni jesteśmy, że wiele szkół mogło z naszego projektu skorzystać w tegorocznej ogólnopolskiej akcji Narodowego Czytania „Balladyny”.

Oprócz włączania się w czytanie tegorocznej lektury, wszyscy mogliśmy zobaczyć fragmenty adaptacji dramatu Słowackiego przygotowanej przez naszych uczniów w ramach projektu „Warsztaty teatralne online/real”.

Bardzo cieszymy się, że oba projekty kontynuowane będą w bieżącym roku szkolnym. Jesteśmy pewni, że nie tylko wzbogacą i urozmaicą ofertę edukacyjną szkoły, ale również przyczynią się do kolejnych sukcesów naszych uczniów.

Chciałabym serdecznie wszystkim podziękować za współpracę, życzliwość i wyrozumiałość w tak szczególnie trudnym dla nas wszystkich czasie. Dziękuję i gratuluję przede wszystkim naszym absolwentom za osiągnięcie wysokich wyników na egzaminie klas ósmych (najwyższe w gminie, wyższe niż średnia wojewódzka i ogólnopolska). Składam również podziękowania i słowa najwyższego uznania Rodzicom i Nauczycielom. Tegoroczny rok szkolny wymusza na nas wszystkich sprawdzenie się w wielkim społecznym teście odpowiedzialności i zrozumienia obecnej sytuacji. Życzę wszystkim zdrowia i zaliczenia tego sprawdzianu z najwyższymi notami.

Opracowała: Zofia Międlar-Mruk Dyrektor Szkoły Podstawowej w Tyczynie

4

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono.

Pożar XXI wieku

N

auka grecka była, podobnie jak zdalne nauczanie, Otwartą Edukacją Niestacjonarną, elastyczną oraz netcastingową, a Sokrates to przecież prekursor współczesnego tutoringu, ze swoją zdolnością komunikacji, wyjątkową cierpliwością do podopiecznych, dyspozycyjnością i spolegliwością. Jak na tutora przystało, nie uważał się też za specjalistę w nauczanej dziedzinie. Stąd słynne Scio me nihil scire.

Przeszkadzała mu Ksantypa, jak zdalnym nauczycielom rodzina, domagająca się obiadu, czystych ubrań, pomocy w ogrodzie czy po prostu uwagi.

We wrześniu wróciliśmy do szkoły. Przyświeca nam fraza piosenki Wojciecha Młynarskiego: Róbmy swoje. Nie trzeba jednak Młynarskiego. „Ale to już było !” – zakrzyknie polonista, zdziwiony powszechną ignorancją, paniką i szokiem ludzkości.

Wisława Szymborska Ludzkość zapomniała o Księdze Koheleta, w której zdarzenia się powtarzają? „Dokonałem wielkich dzieł: zbudowałem sobie domy, zasadziłem sobie winnice, założyłem ogrody i parki i nasadziłem w nich wszelkich drzew owocowych. Urządziłem sobie zbiorniki na wodę, by nią nawadniać gaj bogaty w drzewa.

Nabyłem niewolników i niewolnice i miałem niewolników urodzonych w domu. Posiadałem też wielkie stada bydła i owiec, większe niż wszyscy, co byli przede mną w Jeruzalem. Nagromadziłem też sobie srebra i złota, i skarby królów i krain. Nabyłem śpiewaków i śpiewaczki oraz rozkosze synów ludzkich: kobiet wiele. I stałem się większym i możniejszym niż wszyscy, co byli przede mną w Jeruzalem; w dodatku mądrość moja mi została. Niczego też, czego oczy moje pragnęły, nie odmówiłem im. Nie wzbraniałem sercu memu żadnej radości – bo serce moje miało radość z wszelkiego mego trudu; a to mi było zapłatą za wszelki mój trud. I przyjrzałem się wszystkim dziełom, jakich dokonały moje ręce, i trudowi, jaki

Klasa maturalna II Liceum Ogólnokształcącego w Przemyślu na zajęciach plenerowych w Rynku Starego Miasta

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

5

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

sobie przy tym zadałem. A oto: wszystko to marność i pogoń za wiatrem!” (Koh, 2 4 – 11). A doktor Rieux z powieści Alberta Camusa, który wiedział, że bakcyl tej czy innej dżumy nigdy nie umiera? Że od czasu do czasu posyła swoje szczury, by umierały w szczęśliwych miastach? Że na świecie było tyle dżum, co wojen, a mimo to dżumy i wojny zastają ludzi zawsze tak samo zaskoczonych. Wiedza o tym daje niepokój, ale ofiarowuje również dar dystansu do rzeczywistości.

Powrót do szkoły, choć związany ze stresem, bo przecież duża część nauczycieli jest w grupie ryzyka, stał się dla niektórych z nas potrzebą, spełnił funkcję terapeutyczną, pozwolił na częściowy choćby powrót do normalności. Podobnie jak dla uczniów, choć część z nich przejawia zrozumiały niepokój, który doskonale rozpoznajemy i rozumiemy.

A jednak przychodzą, podejmują wyzwanie, zmagają się z niełatwą przecież rzeczywistością dorastania w świecie, który konkretnie im zagraża. W takich okolicznościach jakże aktualnie brzmi dla nich motto Medalionów Zofii Nałkowskiej: „Ludzie ludziom zgotowali ten los.” Może zrozumieją własną odpowiedzialność za innych?

Nieliczni wycofali się, powodowani uzasadnionym niepokojem o zdrowie swoje i bliskich. Ci, którzy zostali, po prostu są, jak obserwuję, spokojni, pogodni, cierpliwi, otwarci, wytrwali. Starają się pracować, bynajmniej nie udając, że wszystko jest ok. To świadkowie pokoleniowego doświadczenia.

To herosi edukacji. Zwyczajni niezwyczajni. Nie zaszywają się w kantorkach, prowadzą klasy na rajdy integracyjne, lekcje plenerowe, organizują projekty multimedialne i konkursy. Najłatwiej jest odpuścić, najtrudniej podjąć wyzwanie. Jestem pełna podziwu dla swoich Koleżanek i Kolegów. Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono.

8 lutego 1955 r. w zamieszkiwanym przez nauczycielkę Ludwikę Wawrzyńską baraku hotelowym „Metrobudowy” przy ul. Włościańskiej 52 w Warszawie wybuchł pożar. Szykując się do pracy, kobieta usłyszała alarm i wiadomość, że w jednym z mieszkań w płonącym baraku, w pomieszczeniu zamkniętym na kłódkę, znajduje się czworo dzieci.

Ludwika Wawrzyńska rozbiła zamknięte drzwi siekierą i wyniosła z pomieszczenia dwoje dzieci: sześciomiesięczną Annę Sowul i jej dwuletniego brata Ryszarda. Następnie wróciła i ocaliła ich trzyletnią siostrę Elżbietę. W trakcie trzeciego wejścia 6

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

do płonącego pomieszczenia uratowała jeszcze trzyletniego Marka Kaźmierczaka. Kiedy powróciła w to miejsce, aby ratować mienie, zawalił się strop.

Nauczycielka doznała tak dotkliwych poparzeń, że mimo wysiłków lekarzy i zastosowania najnowocześniejszych na owe czasy metod leczenia nie zdołano uratować jej życia. Zmarła w szpitalu Instytutu Hematologii w Warszawie. Wiersze o niej napisali Wisława Szymborska i Leopold Staff.

Nie sądzę, aby kogokolwiek z nas odznaczono za pracę w czasie pandemii Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, choć de facto narażamy zdrowie i życie każdego dnia. Nie nazwą naszym imieniem ulic, nie uwiecznią na polskich znaczkach pocztowych. Pięciuset polskich poetów zapewne nie podejmie tego wątku. Nam nie o to jednak chodzi.

Zawód nauczyciela, cokolwiek myślą o nim laicy, jest zawodem powołania, cnota, jakkolwiek archaicznie to zabrzmi, staje się w nim nagrodą samą w sobie.

Nie oddzielamy się od uczniów pleksiglasem, nie przyjmujemy „interesantów” pojedynczo, nie załatwiamy spraw online. Pozostajemy od początku września w dość bliskim kontakcie, nawet z zachowaniem reguł sanitarnych, codziennie z kilkusetosobową grupą ludzi, na szkolnych korytarzach, w pracowniach, na salach gimnastycznych. Nie znam jednak muralu, który przedstawiałby nauczyciela – herosa, skrzydlatego anioła czy superbohatera, tak jak to było wiosną tego roku z pielęgniarkami i lekarzami, o których zresztą też jakby zapomnieliśmy. Ratujemy uczniów z pożaru XXI wieku już od tegorocznych egzaminów maturalnych i ósmoklasisty.

Ludwika Wawrzyńska być może „chciała kupić bilet, wyjechać na krótko, napisać list, okno otworzyć po burzy, wydeptać ścieżkę w lesie, nadziwić sie mrówkom, zobaczyć jak od wiatru jezioro się mruży.”

Jak Conradowski Lord Jim stanęła jednak przed koniecznością wyboru, i wybrała. Nauczyciele, którzy wrócili do szkoły też dokonali wyboru, mam nadzieję, że nie okupionego tak wysoką ceną.

Nauczyciele to ci, którzy wiedzą, że „Świat bez miłości jest martwym światem i zawsze przychodzi godzina, kiedy człowiek zmęczony błaga o twarz jakiejś istoty i o serce olśnione miłością.”

Opracowała: dr Małgorzata Wilgucka II LO w Przemyślu

Z życia szkół i placówek oświatowych

Storytelling Tree, czyli dawne opowieści w nowych technologiach

J

ak zachęcić współczesnego, „cyfrowego” ucznia do poznawania tradycyjnych opowieści, legend i podań? W jakiej formie je przedstawiać, aby młody człowiek po nie sięgnął i spróbował odkryć ich wartość? Wydaje się, że znaleźli na to sposób partnerzy projektu eTwinning Storytelling Tree. Projekt, którego uczestnikami byli uczniowie klasy pierwszej Szkoły Podstawowej nr 10 w Rzeszowie, zdobył w czerwcu drugą nagrodę w ogólnopolskim konkursie Nasz projekt eTwinning 2020, przyznawaną przez FRSE, Krajowe Biuro eTwinning w Warszawie.

Dlaczego storytelling?

Nie po raz pierwszy, szukając innowacyjnego podejścia do realizacji zadań edukacyjnych, rzeszowska Dziesiątka postawiła na realizację projektów eTwinning.

Radość uczniów, osiągnięte efekty i zdobyta nagroda kolejny raz potwierdziły, że warto postawić na międzynarodo- wą współpracę szkół. Projektowi partnerzy – najmłodsi uczniowie szkół podstawowych z Włoch, Cypru, Wielkiej Brytanii, Polski i Portugalii – mogli w niekonwencjonalny sposób poznawać tradycyjne opowieści ze swoich krajów oraz tworzyć własne historie dzięki szerokiemu dostępowi do najnowszych technologii.

Koordynatorzy założyli sobie w projekcie następujące cele: • Nabywanie kompetencji uczniów XXI wieku tj. komunikacji, współpracy, krytycznego myślenia, przetwarzania informacji i twórczego rozwiązywanie problemów, • Doskonalenie umiejętności w zakresie TIK, • Popularyzacja dawnej sztuki opowieści ustnych, • Poznawanie dziedzictwa kulturowego swojej ojczyzny oraz krajów partnerskich, • Doskonalenie umiejętności wypowiedzi we własnym języku oraz bogacenie słownictwa w języku angielskim, • Rozwijanie wyobraźni, kreatywności, ekspresji i innowacyjności, • Nauka tolerancji i zgodnej współpracy.

Opowiadanie historii towarzyszy człowiekowi od zawsze. Sztuka opowieści ustnych, w dzisiejszym świecie obrazu i słowa pisanego, to swoisty powrót do korzeni.

Siedząc, jak ludzie w dawnych czasach pod drzewem, dzieci czytały, słuchały, a przede wszystkim opowiadały

legendy, bajki i baśnie. Poznane historie wzbogacały, wykorzystując TIK, wybrane techniki plastyczne, formy teatralne i muzyczne. Dzieląc się efektami swoich prac odkrywały kulturę swojego kraju oraz krajów partnerskich. Dodatkowo bogaciły czynne słownictwo we własnym języku oraz uczyły się języka angielskiego na poziomie dostosowanym do wieku i tematyki projektu.

Aktywności projektowe odbywały się w językach narodowych, a komunikacja i prezentacja wyników w języku angielskim.

Pod drzewem zawsze ciekawie Wszystkie partnerskie zespoły rozpoczęły prace w projekcie od wykonania Drzewa Opowieści. Drzewo uczniów z Rzeszowa wykonane z materiałów ekologicznych było udoskonalane i ozdabiane przez cały czas trwania projektu. Zmieniało się też wraz z porami roku i zawsze pięknie prezentowało. Bazując na wyobraźni i pomysłowości, dzieci nadawały nowoczesny rys poznanym pod drzewem starym opowieściom. Siedząc pod „parasolem” gałęzi, a nie w ławce szkolnej, wzruszały się losem Dziewczynki z zapałkami. Opowiadały jej historię, rysowały kolejne wydarzenia, a następnie utworzyły w aplikacji Calameo książeczkę elektroniczną zatytułowaną Our Christmas story Wykorzystując proste programy graficzne, projektowały śniegowe gwiazdki, z którymi siedząc lub tańcząc pod drzewem, każdy opowiadał swoją autorską Winter’łs tale.

Pracując w grupach i ucząc się tworzenia opowiadań z losowo wybranych słów, rzeszowski zespół utworzył grę Our stories w aplikacji WheelDecide. Powstałe „na kole” historie zostały nagrane i zaprezentowane wszystkim drużynom w projekcie. Ta stosunkowo trudna forma kreowania opowieści zyskała duże uznanie w oczach zagranicznych zespołów.

Głównym wyzwaniem w projekcie było zadanie polegające na poznaniu i interpretacji legendy z losowo wybranego kraju partnerskiego. Rzeszowscy pierwszoklasiści zaprezentowali szkocką legendę The Worm of Linton. I tu również uczniowie wprowadzili ciekawe akcenty nowoczesności. Na trójwymiarowej samodzielnie przygotowanej makiecie, ukazali walkę szkockiego szlachcica, którym był zakodowany robot Ozobot, z potworem z Linton, którego reprezentował zabawkowy smok. Wielogodzinne przygotowania zostały uwieńczone opowiadaniem i filmowym nagraniem legendy Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

7

Z życia szkół i placówek oświatowych

dla partnerów. Wykonana praca była niełatwa, ale dała wykonawcom wiele radości i satysfakcji. Oryginalny pomysł wykorzystania robotów do przedstawienia legendy wszystkim się bardzo spodobał.

Poznawanie opowiadań poprzez projekt eTwinning było dla młodych uczestników niekwestionowaną atrakcją. Z większością proponowanych aktywności zetknęli się po raz pierwszy. Tak było z teatrzykiem Kamishibai.

Wykorzystując jego nietypową formę, uczniowie poznali i opracowali muzycznie oraz plastycznie Legendę o Wiśle. Dużym powodzeniem cieszyło się wykorzystanie kostek opowieści tzw. story cubes. Ten sposób kreowania opowiadań wszedł na stałe do kanonu aktywności lekcyjnych klasy. Wiele radości przyniósł też klasowy teatrzyk pacynkowy. Dzieci zamieniały się w aktorów, manipulowały lalkami, spontanicznie tworzyły przedstawienia i w grupach wzajemnie je sobie prezentowały.

Opowiadanie ustne to sztuka, której można się nauczyć. Tajniki opowiadania, które zahipnotyzują słuchaczy, odkryła przed uczniami aktorka teatralna i filmowa Beata Zarembianka. Zaproszona do szkoły z okazji obchodzonego 20 marca Światowego Dnia Opowieści Ustnych profesjonalnie i z wielką ekspresją opowiedziała mity o Dedalu i Ikarze oraz o królu Midasie. Cennym doświadczeniem było też spotkanie z autorką książek dla dzieci Joanną Krzyżanek. Barwne opowieści pisarki o przygodach bohaterów jej książek stały się nauką i inspiracją, jak tworzyć opowieści przyciągające ucho słuchacza.

W czasie ośmiu miesięcy trwania projektu pierwszoklasiści uczestniczyli w dodatkowych wydarzeniach związanych z jego tematyką. Podkreślić należy współpracę ze szkolną biblioteką, dzięki której uczestniczyliśmy w Międzynarodowym Dniu Książki dla Dzieci.

Mali eTwinnerzy mogli się wtedy wykazać nieograniczoną kreatywnością, budując historie wokół wylosowanych tytułów książek. Ponadto 9 maja uroczyście świętowaliśmy Dzień eTwinning i Dzień Europy. Wykorzystując tablicę interaktywną, dzieci rozwiązywały quizy, zagadki i konkursy. Były też niespodzianki, postaci z europejskich bajek, tańce i piosenki. Jednym słowem radość i dobra zabawa. A wszystko pod czujnym okiem klasowego Drzewa Opowieści.

Co osiągnęliśmy?

Dzięki systematycznej pracy wg ustalonego planu, udało się zrealizować cele i zadania projektu. Wpisywały się one w podstawę programową dla pierwszego etapu kształcenia, czyli edukacji wczesnoszkolnej. Storytelling okazał się doskonałą metodą aktywizującą i angażującą 8

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

uczniów, pobudzającą wyobraźnię, myślenie krytyczne oraz rozwijającą kompetencje kluczowe. Jego tematyka pozwoliła na szeroką korelację międzyprzedmiotową, wielowymiarowość realizacji celów oraz zastosowanie aktywizujących metod nauczania. Uzyskane efekty pokazały, że nie tylko można pogodzić nowe technologie ze sztuką opowieści ustnych, ale też umiejętnie je wykorzystać, pamiętając, że dla młodego pokolenia kompetencje w obszarze TIK są atrakcyjne, a ich zdobywanie chętnie podejmowane.

Wypracowane rezultaty projektu są ciekawe i zróżnicowane. Współpraca z kolegami z innych krajów zaciekawiała naszych uczniów i motywowała do zaangażowania. Ważnym osiągnięciem było wypracowanie postawy otwartości na zagranicznych rówieśników, ich kulturę i odmienność oraz nabycie świadomości, że są nie tylko Polakami, ale też Europejczykami. Poznane i opowiadane przez zespoły historie, chociaż bardzo zróżnicowane, miały wiele elementów wspólnych. Pokazały, że storytelling tak naprawdę wszystkich łączy, a nowoczesne technologie mogą służyć jego wspomaganiu i rozpowszechnianiu.

W zakresie materialnym projekt przyniósł wiele nagrań audio, liczne prace plastyczne, filmy, książeczki elektroniczne, gry, prezentacje multimedialne, mnóstwo zdjęć oraz wspólny eBook. Materiały te przetwarzane i udoskonalane mogą stanowić inspirację dla innych szkół i nauczycieli. Sukcesem przedsięwzięcia było również zaangażowanie rodziców w działania projektowe.

Przeprowadzona ankieta potwierdziła ich wysoką ocenę aktywności klasy w projekcie i poparcie dla działań szkoły w dziedzinie współpracy międzynarodowej.

Podsumowując Projekt przypominając piękną sztukę opowieści ustnych, przyczynił się do podniesienia europejskiego prestiżu Szkoły Podstawowej nr 10 w Rzeszowie.

Projekt został odznaczony Krajową i Europejską Odznaką Jakości eTwinning w szkołach w Portugalii, Włoszech i w Polsce.

Warto dodać, że rzeszowska Dziesiątka uzyskała w bieżącym roku po raz drugi prestiżową eTwinnning School Label. Odznaka przyznawana jest szkołom – liderom w takich dziedzinach jak: praktyka cyfrowa, praktyka w zakresie eBezpieczeństwa, twórcze i innowacyjne podejście do nauczania, promowanie ustawicznego rozwoju zawodowego kadry oraz promowanie praktyk uczenia się opartych na współpracy wśród nauczycieli i uczniów.

Opracowała Maria Jastrząb koordynatorka projektu Storytelling Tree w Szkole Podstawowej nr 10 w Rzeszowie

Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111) Fot. Maria Jastrząb

9

Storytelling Tree, czyli dawne opowieści w nowych technologiach

Szkoła Podstawowa nr 10 w Rzeszowie

Szkoła Podstawowa w Cieplicach

Z życia szkół i placówek oświatowych

Budujemy MOST w Cieplicach Mała miejscowość i jej Bardzo Młoda Kultura mają swój niepowtarzalny urok

„B

udujemy MOST” to projekt realizowany przez Szkołę Podstawową w Cieplicach (sfera edukacji) w Gminie Adamówka w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Wspierania Inicjatyw Kulturalno-Oświatowych i Gospodarczych w Dąbrowicy (sfera kultury) we współpracy z Zagrodą edukacyjną „W Międzyczasie” i Nadleśnictwem Sieniawa.

To wynik konkursu grantowego na współorganizację inicjatyw realizowanych w województwie podkarpackim w ramach Programu Bardzo Młoda Kultura 2020. Operatorem wojewódzkim jest Centrum Kulturalne w Przemyślu.

Co znaczy MOST? Można Obywatelski Stworzyć Team (team – zespół, drużyna) Po co MOST? Dlaczego budujemy?

Aby połączyć siły w działaniu, uczyć się współpracy i skierować wszystkie siły na odniesienie sukcesu RAZEM dla dobra wspólnego.

Do kogo adresowany jest projekt?

Główni odbiorcy to uczniowie klas I-VIII Szkoły Podstawowej w Cieplicach oraz chętni z Gminy Adamówka. Pośrednio przedszkolaki, rodzice, mieszkańcy Gminy Adamówka, a wspierającymi projekt są nauczyciele Szkoły Podstawowej w Cieplicach.

Kiedy i w jakim celu?

Od 1 lipca do 18 października 2020 r.

Cel projektu – stworzenie oferty innowacyjnych przedsięwzięć rozwojowych dotyczących sołectwa Cieplice i ukazanie roli edukacyjno-kulturotwórczej małej wiejskiej wspólnoty.

Jakie to działania?

– warsztaty przyrodnicze „Co w lesie piszczy?” i konkurs „Czy znasz TY las?”, – warsztaty plastyczne „Jestem twórcą”, – warsztaty malarskie „Nowa – stara szkoła”, – warsztaty ceramiczne „Z niczego – coś”, – warsztaty kulinarne „Budzenie zmysłów” w kuchni, – warsztaty fotograficzne „Moim okiem”, – warsztaty kreatywności „Wiem, potrafię, zrobię”,

– warsztaty dziennikarskie „Była taka historia”, – ścieżka edukacyjno-kulturowa „U nas we wsi Cieplice”, – utworzenie strony internetowej: https://www.kulturacieplice.pl/, – folder „Cieplice i ich walory”, – wystawa fotograficzna „Cieplice – miejsce, w którym żyjemy”, – „Księga budowy MOST-u” opisująca działania projektu.

Mocne strony projektu: – ważna rola edukacyjno-kulturotwórcza małej wspólnoty, – bogata oferta zajęć warsztatowych ukierunkowanych na rozwój, – dobra kooperacja z rodzicami, środowiskiem, Partnerami i Przyjaciółmi projektu, – aktywne działania środowiska lokalnego na rzecz wspólnego dobra, – ciekawie spędzony czas dzieci, młodzieży i dorosłych, – dzielenie się wiedzą i korzystanie ze wspólnych doświadczeń, – dobry klimat i przyjazna atmosfera towarzysząca działaniom, – wypracowanie zasad dobrej współpracy z wszystkimi beneficjentami, – jakość pracy i wysoki poziom organizowanych działań, – dbałość o bezpieczeństwo i promowanie zdrowego stylu życia, – dbałość o dobry wizerunek Bardzo Młodej Kultury w Cieplicach, – aktywna promocja działań projektu, – profesjonalizm w podejmowanych działaniach.

Z wypowiedzi uczniów o udziale w Projekcie: Cieszę się, że tak nam wszystkim to wyszło!

Poznałam ciekawych ludzi z pasjami.

Lepiej współpracuję z innymi.

Okazało się, że w małej wsi może być ciekawie.

To super projekt, bo mogę się dobrze bawić i uczyć.

Mam radość z tworzenia ciekawych rzeczy.

W naszej małej wiosce coś fajnego się dzieje.

To bardzo pomysłowe!

Dziękuję za możliwość udziału w projekcie. Było super!!!

Opracowała: Małgorzata Leja Dyrektor Szkoły Podstawowej w Cieplicach

Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Bardzo Młoda Kultura 2019 – 2021.

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

13

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty nr 6 (34) październik 2020 Szanowni Państwo, Dyrektorzy, Nauczyciele, Rodzice!

W czasach, w których bez przerwy coś się dzieje, życzenie „obyś żył w tych ciekawych” nie znajdzie zapewne u Państwa zrozumienia. Wcale się nie dziwię, zwłaszcza że dwa miesiące działalności szkół za nami, a nie były, nie są i przypuszczam nie będą to łatwe dni dla nas wszystkich. Organizacyjnie udało się nam tymczasem uporządkować rzeczywistość na tyle, by stworzyć w miarę bezpieczną przestrzeń funkcjonowania dla uczniów, nauczycieli, pracowników i rodziców. Za wszelkie podejmowane działania, wzajemne zrozumienie i współpracę serdecznie wszystkim Państwu dziękuję. Efekty są łatwo mierzalne. Ponad 96 procent przedszkoli, szkół i placówek wszystkich typów, publicznych i niepublicznych pracuje.

Szkoły nie zostały zamknięte, a tylko względy społeczne zdecydowały o tymczasowym przejściu w tryb nauczania zdalnego lub hybrydowego na poziomie ponadpodstawowym. Wszyscy wiemy, że kolejny totalny lockdown w edukacji miałby skutki doniosłe, a straty niemożliwe do odrobienia. Mimo wysiłków nas wszystkich, nauczanie zdalne może być jedynie czasowym rozwiązaniem stosowanym w kryzysowej sytuacji i jako takie funk-

cjonuje w covidowej rzeczywistości, która raz po raz dotyka niektóre szkoły lub klasy. Priorytet izolowania się i ochrony naszych lokalnych społeczności wymaga od nas, by wszelkie uroczystości odbywały się w reżimie sanitarnym z ograniczoną liczbą osób z zewnątrz. Nadania sztandaru, imienia, rocznice i jubileusze, uroczyste obchody Dnia Komisji Edukacji Narodowej z konieczności miały lub mają raczej lokalny charakter. Dobrze, że są w naszym kalendarzu, bo rytmicznie odmierzając upływający czas, dają nam poczucie stabilności i normalności. W niej musimy być jednak gotowi na sytuacje ekstraordynaryjne. My także mamy tego świadomość, dowodem są nie tylko kuratoryjne konkursy przedmiotowe, które mają swoje nowe zasady i regulacje bardziej odpowiadające zmiennej rzeczywistości. Przewidywanie oraz elastyczność w myśleniu i działaniu to niewątpliwie kompetencje XXI wieku, które w szkole robią karierę na równi z programowaniem. Zresztą jedne nie wykluczają drugich. Mam nieodparte przekonanie, że najbliższe tygodnie dadzą nam sposobność do potrenowania.

Wszak uczymy się przez całe życie!

Małgorzata Rauch Podkarpacki Kurator Oświaty

PRZYKŁADY DOBREJ PRAKTYKI

Robotyka pod lupą Informatyka jest przedmiotem lubianym przez uczniów młodszych i starszych, jednak pod warunkiem, że zajęcia lekcyjne idą w parze z najnowszym trendami śledzonymi przez uczniów poza szkołą. Szkoła powinna stwarzać warunki do rozwoju zainteresowań i prawdziwych pasji uczniowskich. Zaobserwowałam, że najnowsze technologie informatyczne, a szczególnie robotyka są w kręgu zainteresowania wielu naszych uczniów, którzy chcą poświęcić swój wolny czas na pogłębianie umiejętności informatycznych. Robotyka w szkole nie jest już żadną nowością. Wiele szkół organizuje takie zajęcia, posługując się różnymi narzędziami. Poniżej przedstawię kilka rozwiązań, które od kilku lat sprawdzają się w Szkole Podstawowej Nr 1 im. M. Kopernika w Ustrzykach Dolnych.

14

Do propagowania nowoczesnej technologii w szkole potrzebne są niewątpliwie środki finansowe, a także organizacja większej ilości zajęć z uczniami. W celu poprawy sytuacji w naszej szkole, przygotowałam koncepcję i napisałam innowację z informatyki pod nazwą Lubię programować dla uczniów klasy czwartej. Innowacja była pilotażowym wprowadzeniem zajęć z programowania dla uczniów szkoły podstawowej. W ramach tej inicjatywy na dodatkowej godzinie w tygodniu odbywały się zajęcia z programowania i robotyki. Pomocny był dla mnie wtedy program She for IT, który pozwolił przyjechać do naszej szkoły studentkom informatyki w celu przeprowadzenia zajęć z dziećmi. Poznaliśmy smak robotyki oraz nowoczesnej technologii: klocki Lego Mindstorms, Arduino, drukarkę 3D.

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

Jako że zestawy do robotyki są stosunkowo drogie i ich kupno jest poza zasięgiem możliwości budżetowych szkoły, postanowiliśmy szukać wsparcia u instytucji lokalnych, a nawet europejskich, poprzez przygotowywanie edukacyjnych projektów finansowanych przez różne fundacje. Z biegiem czasu dzięki tej działalności w szkole pojawiały się kolejne komplety zestawów do robotyki i programowania, czy różnego rodzaju robotów (Lego WeDo 2.0, mBoty, Ozoboty, Lego Mindstorms, Photon, ScottieGo! i wiele innych). W pozyskiwaniu środków na potrzeby rozwoju robotyki wykorzystujemy działające przy szkole Stowarzyszenie Copernicus.

Jako organizacja pozarządowa non-profit, wspierająca publiczne dobro, ma znacznie większe możliwości aplikowania o granty finansowe. Warto też rozejrzeć się wokół siebie i poszukać lokalnego sponsora. W naszym przypadku była to gmina – organ prowadzący szkołę oraz Fundacja Bieszczadzka, która systematycznie ogłasza konkursy na projekty realizowane w środowisku lokalnym, a także Fundacja Przestrzeń Lokalna działająca w ramach Podkarpackich Inicjatyw Lokalnych.

Za nami jest już wiele zrealizowanych projektów. Są to działania zarówno duże, międzyszkolne, dla szerszej społeczności i mniejsze, realizowane w kameralnym gronie zajęć pozalekcyjnych. Spośród dużych środowiskowych projektów, które odbywają się corocznie jesienią można przytoczyć kilka przykładów: np.

• „Programowanie i robotyka po bieszczadzku” – projekt realizowany w ramach „Fajnych Grantów” pod egidą Fundacji CoderDojo; • „Dzień z robotyką” – projekt realizowany w ramach współpracy z Fundacją Bieszczadzką; • „Dzień z nowoczesną technologią” – projekt w ramach Fundacji Przestrzeń Lokalna.

Były to duże projekty otwarte, organizowane dla całej bieszczadzkiej społeczności w hali sportowej. Inicjatywy te polegały na przygotowaniu pokazów i prezentacji dotyczących programowania i robotyki. Do udziału w projektach zapraszamy dzieci przedszkolne oraz uczniów okolicznych szkół podstawowych i ponadpodstawowych, a także wszystkich chętnych mieszkańców.

Uczniowie - wolontariusze z naszej szkoły, jako instruktorzy, prezentują wybrane środowiska programistyczne oraz uczą programowania przy wykorzystywaniu zestawów do robotyki. Pokazują również wykonane i zaprogramowane przez siebie roboty, jak również prowadzą warsztaty z programowania czy drukowania przestrzennego długopisami 3D. Podczas tych pokazów angażują kolegów do podejmowania samodzielnych ćwiczeń.

Projekty takie posiadają walory edukacyjne. Uczniowie w nim uczestniczący zdobywają nowe doświadczenia w zakresie programowania, wzrasta ich zainteresowanie tematem, co inspiruje ich chęcią poszerzania wiedzy i umiejętności. Od roku na pokazach wykorzystujemy

również drukarkę 3D, której zakup sfinansowała Fundacja Bieszczadzka.

Kolejne projekty przygotowane i realizowane z myślą o uczniach z lokalnej społeczności to: • „Mobilna robotyka pod lupą” – w ramach tego projektu odwiedzaliśmy szkoły wiejskie w gminie Ustrzyki Dolne w celu przeprowadzenia warsztatów z programowania i robotyki. Opis działań: http://www.bieszczadzka24.pl/edukacja/robotyka-pod-lupa/3982 http://www.bieszczadzka24.pl/edukacja/podsumowanie-projektu-mobilna-robotyka-pod-lupa/4261%20target=blank http://dzialajlokalnie.pl/mobilna-robotyka-lupa/ – opis projektu na stronie dzialajlokalnie.pl • „Trójwymiarowa edukacja” – były to warsztaty, które miały na celu zapoznanie uczniów z działaniem drukarki 3D i jej zastosowaniem oraz możliwościami, jakie daje drukowanie za pomocą długopisów 3D. Celem projektu było zachęcenie młodych ludzi do projektowania i realizowania pomysłów związanych z edukacją trójwymiarową. Zakupiliśmy drukarkę 3D oraz długopisy do drukowania przestrzennego. Najpierw uczniowie z naszej szkoły zapoznali się z zasadami drukowania trójwymiarowego, materiałami, które do tego służą, Następnie zaprosiliśmy do nas uczniów z okolicznych szkół. Chcieliśmy im pokazać nowoczesne technologie i zainteresować możliwościami, jakie ona daje w dzisiejszych czasach. Projekt objął swoim zasięgiem nie tylko uczniów z Ustrzyk Dolnych, ale całą społeczność bieszczadzką. Opis działań: http://www.bieszczadzka24.pl/edukacja/nowoczesna-technologia-w-sp-nr-1/5390 http://www.bieszczadzka24.pl/edukacja/projekt-trojwymiarowa-edukacja-podsumowany/5669 Oprócz projektów szerokich, otwartych dla społeczności lokalnej, co roku szkoła podejmuje wyzwania projektowe w ramach europejskiego programu Meet and Code. Reprezentantem Polski jest Fundacja Techsoup. Należy wpaść na dobry pomysł dotyczący programowania bądź robotyki, zalogować się na stronie i zgłosić inicjatywę opisując ją szczegółowo. Komisja grantowa po przeanalizowaniu pomysłu na działanie wspiera ten projekt finansowo. Jedyny szkopuł w tym, że należy tu działać z ramienia stowarzyszenia. Od kilku lat co roku otrzymujemy granty na dwie inicjatywy i stąd też mamy finanse na kolejne zakupy. Jako przykładowe mogę podać takie tytuły jak: Jesteśmy mistrzami Scratch’a, Z HTML’em za pa brat, Nasz przyjaciel Ozobot, Między nami programistkami itp. Poniżej link do naszych wydarzeń w tym roku. Wszystkie zarejestrowane wydarzenia biorą udział w Europejskim Tygodniu Kodowania, który w tym roku trwał od 10 X - 25 X CodeWeek 2020. https://meet-and-code.org/pl/pl/explore/3 15

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

Podczas codziennych zajęć z informatyki, a zwłaszcza w tygodniu kodowania, czy godzinie kodowania wykorzystuję różne strony internetowe pomocne w kodowaniu dla młodszych i starszych uczniów. Są to m. in.: http://kodowanienadywanie.blogspot.com/ https://uczymydzieciprogramowac.pl/pl https://www.digipuzzle.net/education/ https://pixblocks.com/ https://scratch.mit.edu/ https://studio.code.org/courses https://blockly.games/ Dodatkowym działaniem, które szkoła podejmuje z uczniami to wyjście poza mury szkolne z robotyką.

Odwiedzamy z robotami przedszkolaków, osoby niepełnosprawne w domach dziennej pomocy oraz organizujemy pokazy z robotyki na świeżym powietrzu. Ciekawymi rozwiązaniami były pikniki naukowe w Parku pod Dębami oraz „Cyfrowa majówka”. Projekty były pomysłami realizowanymi w ramach laboratorium Dziecięcego Uniwersytetu Technicznego organizowanego przez Fundację Wspierania Edukacji przy Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza w Rzeszowie. Link do artykułu w lokalnej gazecie: http://www.bieszczadzka24.pl/edukacja/cyfrowa-majowka-w-dzieciecej-akademii-robotyki/4823 Prowadzone przeze mnie zajęcia pozalekcyjne – kółko informatyczno-robotyczne, zakupiony i wykorzystywany sprzęt informatyczny i kolejne zestawy robotów przynoszą spodziewane efekty. Uczniowie chętnie uczestniczą w konkursach informatycznych i robotycznych (np. Bóbr, GGRobot, Pixblocks). Zdobywają w tych zawodach znaczące sukcesy, dzięki czemu pobudza ich to do dalszej pracy i motywuje do podejmowania kierunku kształcenia związanego z informatyką.

Sukcesy uczniowskie owocują otrzymaniem przez nich

stypendiów naukowych. Wszystko to sprawia, że zgłaszają się do nas uczniowie z innych szkół, którzy także chcą rozwijać własne zainteresowania i korzystać z naszych doświadczeń.

Szkoła nasza stała się ważnym lokalnym ośrodkiem edukacji informatycznej z robotyką. Współpracujemy w tym zakresie z wieloma podmiotami. Warto wspomnieć tu o współpracy z Fundacją Wspierania Edukacji przy Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza w Rzeszowie (otrzymaliśmy od niej zestawy klocków Lego Mindstorms, braliśmy udział w Podkarpackim Festiwalu Nauki, prezentują u nas w szkole swoje stanowiska), Fundacją Bieszczadzką, Zespołem Szkół Publicznych w Rymanowie (wymiana pomysłów i doświadczeń przy prezentacji stanowisk u nas i w Rymanowie). Daje to kolejne nowe możliwości.

W tym roku Codeweek w Ustrzykach Dolnych ze względu na sytuację epidemiczną był skromniejszy.

W imprezie Dzień z nowoczesną technologią uczestniczyli jedynie uczniowie naszej szkoły, zaś dla szerszej społeczności został nagrany filmik i udostępniony na YouTub’ie. Jednocześnie myślimy już o pracy z uczniami w normalnych warunkach, po pokonaniu pandemii.

Pragniemy rozwijać i pogłębiać działalność edukacji informatycznej w środowisku bieszczadzkim i pozyskiwać do współpracy kolejnych zainteresowanych partnerów.

Może niniejsza publikacja zainspiruje państwa do kontaktów z naszą szkołą. Zapraszamy do współpracy.

Profil Stowarzyszenia Copernicus na FB: h t t p s : / / w w w. f a c e b o o k . c o m / s t o w a r z y s z e niecopernicus/?modal=composer&notif_ id=1601500388060427&notif_t=aymt_simplified_ make_page_post&ref=notif Strona szkoły: http://www.zsp1ustrzyki.kylos.pl/news.php

Opracowała: Lucyna Lupa nauczyciel informatyki i wicedyrektor Szkoły Podstawowej Nr 1 w Ustrzykach Dolnych Fot. z archiwum Szkoły Podstawowej Nr 1 w Ustrzykach Dolnych

16

MERITUM Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty

Konkursy przedmiotowe i tematyczne organizowane przez Podkarpackiego Kuratora Oświaty w roku szkolnym 2020/2021 dla uczniów szkół podstawowych Konkursy kierowane są do wszystkich uczniów zainteresowanych tematami i zagad-nieniami wykraczającymi poza treści podsta-wy programowej kształcenia ogólnego. Głównym celem jest wspieranie uzdolnień uczniów, wdrażanie do samokształcenia, pobudzanie twórczego myślenia, rozwijanie umiejętności stosowania zdobytej wiedzy w praktycznym działaniu.

W roku szkolnym 2020/2021 Podkarpacki Kurator Oświaty organizuje dla uczniów klas IV-VIII szkół podstawowych konkursy: • tematyczne – Ponadwojewódzki Konkurs Budowy i Programowania Robotów GG ROBOT 2021 „Stalowi profesjonaliści” oraz Wojewódzki Konkurs Podkarpacki Baltie 2021; • przedmiotowe o zasięgu wojewódzkim (obejmujące i poszerzające treści podstawy programowej jednego przedmiotu): z języka polskiego, matematyki, historii, biologii, chemii, fizyki, geografii, języka francuskiego, języka angielskiego, języka niemieckiego, języka hiszpańskiego, języka ukraińskiego, informatyki (organizację określa osobny regulamin).

Każdy konkurs przedmiotowy przebiega w trzech etapach: I etap – szkolny, II etap – rejonowy i III etap – wojewódzki.

W roku szkolnym 2020/2021 wszystkie etapy przeprowadzane będą w macierzystych szkołach uczniów zakwalifikowanych do kolejnych etapów.

Do etapu rejonowego kwalifikowani są uczniowie, którzy na etapie szkolnym osiągnęli najwyższe wyniki, zgodnie z tabelą: Liczba uczestników konkursu na etapie szkolnym

Liczba uczniów kwalifikowanych na etap rejonowy:

3000 i więcej

200

2000-2999

180

1000-1999

140

500-999

120

100- 499

50

mniej niż 100

35% uczestników etapu szkolnego

Do etapu wojewódzkiego kwalifikuje się 50% uczestników etapu rejonowego z najwyższymi wynikami.

Tytuł laureata otrzymuje 35% uczestników etapu wojewódzkiego, którzy uzyskali naj-wyższe wyniki. Tytuł finalisty otrzymuje uczestnik etapu wojewódzkiego, który uzyskał nie mniej niż 30% możliwych do zdobycia na tym etapie i nie otrzymał tytułu laureata.

Szczegółowe zasady przebiegu konkursów określają regulaminy zamieszczone na stronie https://www.ko.rzeszow.pl/category/dla-dyrektora-i-nauczyciela/konkursy-przedmiotowe/ .

Uprawnienia laureatów konkursów przedmio-towych: • oceny klasyfikacyjne – laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim otrzymują z danych zajęć najwyższą pozytywną roczną ocenę klasyfikacyjną (art. 44j. Ustawy o systemie oświaty Dz.U.2020.1327); • zwolnienie z egzaminu ósmoklasisty – laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim organizowanych z zakresu jednego z przedmiotów objętego egzaminem ósmoklasisty, są zwolnieni z egzaminu ósmoklasisty z tego przedmiotu (art.

44zx. ww. ustawy); • przyjęcie do szkoły ponadpodstawowej – laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim przyjmowani są do szkoły ponadpodstawowej w pierwszej kolejności.

Szczegółowe zasady dotyczące przeliczania na punkty innych osiągnięć zawiera rozpo-rządzenie MEN z dnia 21 sierpnia 2019 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów (Dz.U.2019.1737).

Opracowała: Justyna Pałys Starszy Wizytator Wydział Rozwoju i Wsparcia Edukacji Oddział Wspomagania i Innowacji Kuratorium Oświaty w Rzeszowie

17

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

Szkoła Podstawowa w Łubnie – tradycja i nowoczesność Historia Szkoły Podstawowej w Łubnie sięga 2. połowy XIX w. Wówczas z inicjatywy Zbigniewa Trzecieskiego – właściciela dworu w Łubnie. W 1864 r. powstała szkoła jednoklasowa. Początkowo nauką objęta była jednie połowa dzieci we wsi. W kolejnych latach powstawały następne budynki szkolne, i tak, w przededniu II wojny światowej w miejscowości działały 3 placówki, kształcące w języku polskim i ukraińskim. W czasie okupacji nauka była kontynuowana w głównym budynku szkolnym oraz w domach prywatnych. W latach 1984-88 został wybudowany nowy obiekt wraz z salą gimnastyczną. Placówka otrzymała nowoczesny sprzęt oraz pomoce naukowe – była jedną z najlepiej wyposażonych szkół w województwie przemyskim.

Obecnie uczęszcza tu około 150 uczniów. Funkcjonuje również oddział przedszkolny dla dzieci 3-4 letnich i 5-6 letnich. Godziny otwarcia dostosowane są do potrzeb rodziców, umożliwiając im pracę zawodową. Do dyspozycji jest również przestronny plac zabaw. Starsi uczniowie korzystają z 8 sal lekcyjnych, biblioteki, pracowni komputerowej, świetlicy szkolnej i stołówki. W skład obiektu wchodzi duża sala gimnastyczna z zapleczem sanitarnym i sportowym.

Szkole Koło Caritas

18

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

Młodzież rozwija swoje talenty na wielu płaszczyznach, działając w różnych organizacjach szkolnych.

Osoby z zacięciem sportowym mogą realizować swoje pasje w UKS „Łubienka”. Klub umożliwia uczniom i ich rodzinom uczestnictwo w różnorodnych formach aktywności ruchowej dostosowanych do wieku, stopnia sprawności i zainteresowań sportowych. Wychowankowie mogą współzawodniczyć w organizowanych w naszej szkole zawodach lekkoatletycznych, turniejach piłkarskich i biegach charytatywnych, w których rywalizują z rówieśnikami z całej gminy. Dużą popularnością nawet wśród najmłodszych cieszy się organizowany od wielu lat kurs nauki pływania na basenie w Strzyżowie, który odbywa się pod fachowym okiem instruktorów.

Działalność klubu wydatnie przyczynia się do wszechstronnego rozwoju sprawności fizycznej i umysłowej, kształtuje pozytywne cechy charakteru.

Wrażliwość i empatia cechuje członków Szkolnego Koła Caritas. Działa ono w naszej szkole od pięciu lat, jednak zdołało już wyróżnić się niezwykłą aktywnością, włączając się w pracę na rzecz lokalnego środowiska.

Tradycją już stały się wizyty u samotnych mieszkańców Łubna połączone z życzeniami i wręczeniem wła-

Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów

snoręcznie wykonanych kartek z okazji świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Koło organizuje z okazji Mikołajek i Dnia Dziecka zbiórki paczek dla Rzeszowskiego Hospicjum Dziecięcego oraz zbiórki żywnościowe jako pomoc dla Parafii Rzymskokatolickiej w Bojanach na Ukrainie. Podejmuje również działania ogólnopolskie, takie jak: • „Kilometry Dobra” (pomoc Podopiecznym Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną – Koło w Przemyślu) • zbiórka makulatury na budowę studni głębinowej w Afryce • „Misyjny opatrunek”– zbiórka bandaży, opasek elastycznych, plastrów i innych materiałów niezbędnych w każdym szpitalu (pomoc szpitalom i placówkom medycznym w krajach misyjnych w Azji i Afryce) • „Adopcja na odległość” obejmująca pomocą dzieci z Domu Dziecka im. Marii Romero, w Nairobi, stolicy Kenii. Dla pozyskania środków na ten cel tuż przed świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocy przygotowywane są kiermasze świąteczne, na które uczniowie wykonują przeróżne ozdoby choinkowe, stroiki czy palmy wielkanocne.

Z każdym nowym rokiem szkolnym do wspólnoty Koła wstępują nowi uczniowie, którzy chętnie udzielają się na każdym polu pomocy bliźniemu.

Kolejną grupą powstałą na kanwie współpracy międzynarodowej jest istniejący już od dziewięciu lat Zespół Tańca „Łubienka”. Powstał w 2011 r. w ramach projektu dwustronnego Comenius. Przy współpracy ze szkołą na Słowacji zrealizowano szereg działań pod wspólną nazwą ,,Folklor jest zawsze modny”. Uzyskane środki finansowe pozwoliły na zakup strojów ludowych i zorganizowanie zajęć prowadzonych przez profesjonalnych nauczycieli tańca. 9 par pod kierunkiem opiekuna opracowało bogaty układ składający się z ludowych tańców naszego regionu. Nabyte umiejętności zaprezentowano na uroczystościach szkolnych i gminnych. Był to i nadal jest doskonały sposób promocji szkoły oraz kształtowania w młodych ludziach poczucia poszanowania tradycji, pewności siebie oraz otwartości na świat.

Po zakończeniu prac nad projektem zajęcia są prowadzone w ramach świetlicy socjoterapeutycznej, a w skład zespołu wchodzą kolejne roczniki uczniów. Występują oni na prawie wszystkich uroczystościach i apelach szkolnych, podnosząc ich poziom artystyczny. Repertuar jest systematycznie zmieniany i poszerzany o nowe utwory.

Od początku pracy zespołu instruktorem jest pani Krystyna Trybalska, która z wielkim zamiłowaniem i ogromną charyzmą wprowadza uczniów w wielobarwny świat muzyki, śpiewu i tańca.

Uczestnicy konkursu recytatorskiego

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

19

Z życia szkół i placówek oświatowych

Zespół Tańca Ludowego Łubienka

Kolejnym ważnym miejscem w szkole jest biblioteka.

Bywa azylem, schronieniem przed szkolnym gwarem, umożliwia chwilę oderwania od lekcji. Oprócz realizacji podstawowego swojego celu, jakim jest udostępnianie posiadanego księgozbioru uczniom czy popularyzowanie czytelnictwa, włącza się ona czynnie w proces edukacyjny. Organizuje i umożliwia uczniom udział w konkursach i imprezach, takich jak: Narodowe Czytanie, przygotowanie Jasełek, konkurs recytatorski i ortograficzny. W czasie pandemii dla czytelników zamieszczane były propozycje wspierające naukę zdalną oraz pomysły na to, jak połączyć naukę i zabawę. Z uwagi na słuszne obawy przed możliwym przytłoczeniem uczniów materiałem, przeważały takie, które nie wymagały prowadzenia zajęć online.

Na czas zamknięcia szkół jednym z zadań biblioteki było wskazanie uczniom zastępstwa, gdzie mogą znaleźć darmowe książki, szczególnie lektury. Wszelkie propozycje i zadania były dostosowane do różnych poziomów edukacyjnych oraz stopnia zaangażowania uczniów w życie biblioteki.

W ubiegłym roku nasza szkoła została zgłoszona do projektu „Lekcja: Enter!” realizowanego przez PCEN w Rzeszowie. Zakładał on pomoc nauczycielom w opanowaniu nowoczesnych narzędzi do prowadzenia zajęć.

Program szkolenia uwzględniał stopień kompetencji cyfrowych uczestników, co zweryfikował test wykonywany przez nauczycieli przed jego rozpoczęciem. Zespoły zostały wydzielone z podziałem nauczycieli na grupy 20

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

przedmiotowe. Niestety, w wyniku COVID-19 program uległ modyfikacji i wszystkie zajęcia musiały być realizowane online. Z perspektywy czasu okazał się niezwykle przydatny dla pedagogów. Podczas bezpłatnych szkoleń uczestnicy podnosili swoje kompetencje cyfrowe w zakresie korzystania z dostępnych e-zasobów, ich modyfikacji oraz tworzenia własnych. Szczególny nacisk położony był na to, jak nauczyciel może wspierać szeroko pojęty proces edukacji technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi. W ramach projektu nauczyciele pod czujnym okiem trenerów przygotowali po 2 własne scenariusze zajęć, które po akceptacji przez trenerów, zostały udostępnione na platformie „Lekcja: Enter!” Korzyści ze szkolenia nauczycieli powinny być widoczne w kolejnych latach, szczególnie, gdy zaistnieje konieczność pracy zdalnej. Żadna zmiana w szkole nie może zajść bez dyrektora szkoły, dlatego udział w szkoleniu wzięli dyrektorzy: mgr Marek Mołoń – ze Szkoły Podstawowej w Pawłokomy, mgr Józef Stolarczyk ze Szkoły Podstawowej w Bachórzu, mgr Krzysztof Kędzierski ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Harty. Dyrektorzy mieli możliwość skorzystania z modułu online „Aktywna lekcja z TIK”, podczas którego mogli przygotować plan włączenia TIK do edukacyjnej pracy szkoły.

Bardzo serdecznie dziękuję nauczycielom za chęć podnoszenia kwalifikacji, a trenerom za włożony wysiłek i zaangażowanie w projekt.

Opracował: Roman Mryczko dyrektor Szkoły Podstawowej w Łubnie

Z życia szkół i placówek oświatowych

Galeria Miejska Zespołu Szkół Plastycznych w Rzeszowie

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)

21

Z życia szkół i placówek oświatowych

22

Nauczyciel i Szkoła nr 8 (111)