Malta Missjunarja April 2023

Missio ‑ [Uffiċċju Missjunarju],

7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.

Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑ Ġimgħa: 9.00am ‑ 1.00pm

Donazzjonijiet jistgħu jitħallew fil‑ħanut Faith Hope & Charity mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 1.00pm ‑ 7.00pm / Is‑Sibt: 9.00am ‑ 1.00pm

Missio: Nru. 150, Triq Lorenzo Gafà , il‑Mosta MST 4128. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.00am ‑ 4.00pm

Tel: 2123 6962 • Fax: 21231272

Imejl: info@missio.org.mt • Websajt: www.missio.org.mt

Uffiċċju Missjunarju, 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066.

Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt

Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.30am ‑ 12.00pm

BORD EDITORJALI

Editur: Claudia Cini (claudia@missio.org.mt)

Membri:Mons. Valent Borg

Dun Victor Agius, Mario Scicluna, Dun Karm Portelli, Kav. Emmanuel Cutajar KCHS, Robert Farrugia

Websajt u Facebook: missiomalta

Qarrejja tal‑Provi: John Caruana, Mark Miruzzi, Noel Attard u Mario Sant.

Grafika: James Trapani (gakbu@gakbu.com)

Malta Missjunarja hija Rivista Missjunarja ta’ kull xahar.

L‑ewwel ħarġa: Settembru 1932 bl‑isem ta’ Malta Missjunarja.

Jannar 1978: bidla fl‑isem għal Knisja Missjunarja. Frar 2003: mill‑ġdid Malta Missjunarja.

Abbonament għal sena €10.00

F’din il‑ħarġa:

2 Editorjal

4 Messaġġ Mid‑Direttur

6 Intenzjoni Missjunarja

8 Katekeżi

11 Maratona Ta’ Tama

12 Esperjenza Missjunarja

16 Xhieda Missjunarja 22 Il‑Qaddis Tax‑Xahar 24 Aħbarijiet Minn Missio 28 Poeżiji 32 Dehriet Tal‑Madonna

Slaleb Simboli

tal‑Knisja Kattolika

1. IS‑SALIB LATIN: L‑aktar salib komuni li nassoċjawh mal‑Knisja Kattolika huwa bla dubju s‑Salib Nisrani jew is‑Salib Latin. Dan huwa magħruf ukoll bħala s‑Salib tal‑Liturġija li jirrappreżenta l‑mewt ta’ Ġesù Kristu. Dan is‑salib huwa mxerred l‑aktar fil‑Knisja Kattolika.

2. IS‑SALIB GRIEG: Dan is‑salib, għall‑kuntrarju tas‑Salib Latin, għandu erba’ dirgħajn ta’ daqs ugwali. Dan ilu jintuża sa mis‑Seklu 4.

3. IS‑SALIB ANKRAT: Dan is‑salib huwa magħruf ukoll bħala s‑Salib ta’ San Klement u ilu jintuża minn żmien bikri. Dan jirrappreżenta l‑mod kif kienu jiġu mmartirizzati l‑Insara fi żmien l‑Imperatur Trajanu li kien jgħerreq lill‑Insara b’ankra marbuta m’għonqhom. Iżda, jirrappreżenta wkoll kif l‑Insara għandhom jankraw irwieħhom ma’ Kristu permezz tal‑fidi tagħhom.

4. IS‑SALIB TA’ SAN

39 Nitolbu Għall‑Mejtin Tagħna

Ritratt tal‑faċċata: Pellegrin Kristjani Etjopjan iġorr kurċifiss tul il‑Via Dolorosa f’Ġerusalemm biex ifakkar it‑triq li matulha Ġesù ġarr is‑salib tiegħu fil‑jum tat‑tislib tiegħu.

PIETRU: Dan huwa salib ugwali għas‑Salib Latin, imma bil‑maqlub. Dan jirrappreżenta l‑mewt li sofra San Pietru, li skont Oriġene u Ewsebju ta’ Ċesarea, ma ħassux dehen li jmut l‑istess mewta tal‑Imgħallem tiegħu u talab li jissallab rasu ’l isfel.

5. IL‑MONOGRAMMA

‘CHI‑RHO’: Għalkemm dan mhux proprjament salib, dan is‑simbolu msejjaħ

Kristogramma, huwa wieħed mis‑simboli l‑aktar bikrin tal‑Kristjaneżmu. Dan is‑salib/simbolu juri l‑ewwel żewġ ittri tal‑kelma Kristu bil‑Grieg, l‑‘X’ u l‑‘P’.

6. IS‑SALIB

KOPTU: Dan is‑salib jixbah lis‑Salib Grieg, imma għandu ħafna dekorazzjonijiet fit‑tarf ta’ kull driegħ. Dan huwa użat mill‑Knisja Kopta f’Lixandra l‑Eġittu.

7. IS‑SALIB TAL‑KNISJA APPOSTOLIKA

TAL‑ARMENJA: Dan is‑salib fl‑istess għamla

tas‑Salib Latin, għandu bħal rimja ta’ fergħa bi tlieta u fih ħafna tinqix matulu kollu.

8. IS‑SALIB

PAPALI:

Dan is‑salib jissimbolizza l‑awtorità tal‑Papa. Fih tliet vireg orizzontali, waħda iżgħar mill‑oħra, sabiex jagħtu l‑impressjoni tal‑forma tat‑Tijara li jilbes il‑Papa meta jkun qed jirrappreżenta l‑awtorità tal‑Knisja. Ta’ min jgħid li s‑Salib Episkopali, jiġifieri tal‑Isqfijiet, ikun fih biss żewġ vireg orizzontali.

9. IS‑SALIB TA’ ĠERUSALEMM:

Dan is‑salib jikkonsisti

f’ħames Slaleb Griegi li jirrappreżentaw il‑ħames pjagi ta’ Kristu (toqob tal‑imsiemer f’idejh, toqob tal‑imsiemer f’saqajh, ferita tal‑lanza f’ġenbu, feriti madwar rasu mill‑kuruna tax‑xewk u l‑marki mill‑flaġellazzjoni). Jista’ jkun ukoll li jirrappreżenta lil Kristu u lill‑erba’ Evanġelisti.

10. IS‑SALIB TA’ SAN

ĠAKBU:

Dan is‑salib għandu d‑dirgħajn tiegħu ddekorati bi fjura u kważi dejjem jidher fuq arzella tal‑baħar li tinsab f’bajja qrib il‑Knisja ta’ San Ġakbu f’Santiago di Compostela. Dan is‑simbolu kien l‑emblema tal‑Ordni Militari ta’ San Ġakbu fi Spanja u jintuża wkoll bħala beġġ tal‑pellegrini. 

Jalla l‑glorja ta’ Kristu u l‑ferħ ta’ dan iż‑żmien tas‑sena jġibu l‑paċi u l‑hena lilek u lill‑għeżież tiegħek.

Poplu tal‑ G ħid

Bħalma d‑dinja ddur madwar ix‑xemx u tieħu l‑enerġija kollha minnha, hekk il‑ħajja Nisranija kollha ddur madwar il‑Festa tal‑Għid il‑Kbir. Din il‑festa hija ċ‑ċentru u l‑qofol tas‑Sena Liturġika. Il‑festi kollha tal‑Madonna u l‑qaddisin li niċċelebraw matul din is‑sena, irridu narawhom u nifhmuhom fid‑dawl ta’ din il‑festa ewlenija. Il‑festa tat‑twelid ta’ Ġesù Bambin, bla dubju ta’ xejn, hija wkoll festa kbira u importanti. Imma rridu nifhmu li Ġesù sar bniedem u għammar fostna (Ġw 1:14), sabiex ikun jista’ jmut għalina fuq is‑salib.

Ġesù, tul ħajtu kollha fuq din l‑art, dejjem kellu quddiemu u f’qalbu din ‘is‑siegħa’. Meta din waslet, radd ħajr lill‑Missier, filwaqt

li talbu: “Waslet is‑siegħa li fiha Bin il‑Bniedem ikun igglorifikat. Tassew tassew ngħidilkom, jekk il‑ħabba tal‑qamħ ma taqax fl‑art u tmut, hija tibqa’ weħidha, imma jekk tmut, tagħmel ħafna frott.” (Ġw 12:24)

Il‑glorifikazzjoni ta’ Ġesù ma seħħitx meta qajjem lill‑mejtin, lanqas meta bi ftit ħobż u ħut tema’ eluf kbar ta’ nies u lanqas meta ta d‑dawl lill‑għomja, iżda meta minn rajh laqa’ s‑salib. Huwa diffiċli għalina lkoll biex

nifhmu dan sewwa. Infatti, meta Ġesù wera lid‑dixxipli l‑veru għan li għalih kienu telgħin Ġerusalemm, jiġifieri li hemm kellu: “jsofri ħafna mix‑xjuħ, il‑qassisin il‑kbar u l‑kittieba, joqtluh u fit‑tielet jum iqum, Pietru ġibdu lejh u beda jlumu u jgħidlu: ‘Allaħares, Mulej, ma jkun qatt li dan jgħaddi minn għalik.” (Mt 17:21‑20) Ġesù kien jaf minn liema tbatija kien se jgħaddi, tant

‘Flevit super illam,’ tal‑pittur Spanjol Enrique Simonet, turi lil Ġesù jibki fuq il‑Muntanja taż‑Żebbuġ hekk kif jersaq lejn Ġerusalemm kif deskritt fl‑Evanġelju ta’ San Luqa. It‑titlu bil‑Latin tal‑pittura tal‑1892 ifisser ‘Hu beka fuqha.’ (Dominju pubbliku)

li l‑Evanġelista San Luqa jgħidilna, li waqt li kien fl‑Ort tal‑Ġetsemani jitlob, għereq l‑g ħaraq tad‑demm huwa u jlissen: “Missier, jekk int trid, warrab minni dan il‑kalċi! Iżda tkun magħmula r‑rieda tiegħek u mhux tiegħi.” (Lq 22:41)

Dan kien il‑pjan t’Alla li jsalva lid‑dinja, mhux biss permezz tal‑mewt ta’ Ibnu l‑Waħdieni, iżda wkoll permezz tal‑qawmien tiegħu għall‑ħajja. ‘Qam tassew’. Din kienet il‑fidi sħiħa fil‑konvinzjoni assoluta tal‑appostli u tal‑ewwel Insara. L‑ewwel dmir tal‑appostli kien li bil‑kuraġġ kollu jagħtu xhieda quddiem kulħadd li Ġesù ta’ Nażaret, li miet tassew u kien midfun, qam tassew mill‑mewt.

(Att 1:22, 10:41)

Il‑qawmien ta’ Ġesù mill‑mewt huwa wkoll il‑kawża tal‑qawmien

tagħna mill‑imwiet, għaliex permezz tal‑qawmien

mill‑mewt, Ġesù tana l‑garanzija tal‑qawmien tagħna wkoll. (Rum 8:11) Permezz tas‑Sagrament tal‑Magħmudija, aħna lkoll għaddejna mill‑mewt għall‑ħajja, billi ndfinna miegħu fl‑ilma tal‑Magħmudija u qomna biex ngħixu ħajja ġdida fih. San Pawl tant daħal f’dan il‑misteru, li seta’ jgħid: “Ngħix, imma mhux iżjed jien, iżda jgħix fija Kristu. Il‑ħajja li issa ngħix fil‑ġisem qiegħed ngħixha bil‑fidi fl‑Iben t’Alla, li ħabbni u ta lilu nnifsu għalija.” (Gal 2:20) Ġesù aċċetta s‑salib u qam mill‑mewt fit‑tielet jum biex jibdel “il‑ġisem imsejken tagħna fis‑sura tal‑ġisem glorjuż tiegħu.” (Fil 3:21) Jalla lkoll nippruvaw ngħixu din il‑festa matul is‑sena kollha, ħalli nagħtu xhieda lid‑dinja li aħna tassew ‘Poplu tal‑Għid’.

L‑Għid it‑Tajjeb lilkom u lill‑familji kollha

April 2023

Għal Kultura ta’ Paċi u ta’ Non‑Vjolenza.

Nitolbu għat‑tixrid tal‑paċi u ta’ non‑vjolenza billi nnaqqsu l‑użu tal‑armi mill‑istati u miċ‑ċittadini.

Il‑Papa preżenti ħa l‑isem ta’ Franġisku għall‑Qaddis ta’ Assisi, il‑qaddis tal‑paċi, kif kien issuġġerielu l‑Kardinal tal‑Brażil Claudio Hummes, u għalhekk irid tassew

dinja fejn issaltan tassew il‑ġustizzja u l‑paċi. Waqt il‑pandemija huwa kiteb l‑enċiklika ‘Fratelli Tutti’ (bil‑Latin ‘Fratres Omnes’ u bil‑Malti ‘Ħuti Lkoll’), dwar il‑fraternità u l‑ħbiberija soċjali, u għalhekk fiha jsemmi ħafna l‑kultura tal‑paċi u tan‑non‑vjolenza.

F’dan ix‑xahar, il‑Papa jrid ifakkarna wkoll li l‑iskop ewlieni tar‑reliġjon huwa li xxerred ‘il‑valuri tat‑tjubija, tal‑karità u tal‑paċi’. Fil‑fatt, fi ‘Fratelli Tutti’, fin‑Numru 258, il‑Papa jgħidilna: “We can no longer think of war

as a solution, because its risks will probably always be greater than its supposed benefits. In view of this, it is very difficult nowadays to invoke the rational criteria elaborated in earlier centuries to speak of the possibility

of a just war. Never again war!” Fin‑Numru 260, Papa Franġisku jkompli jisħaq fuq il‑bżonn tal‑paċi u li nwarrbu l‑gwerer: “It no longer makes sense to maintain that war is a fit instrument with which to repair the violation of justice.” Fl‑2013, il‑Papa kien stqarr: “War, is the suicide of humanity, because it kills the heart and kills love. Wars are always madness.”

Minbarra t‑talb tagħna għad‑dinja biex tibqa’ fil‑paċi, nitolbu wkoll għall‑paċi fil‑komunitajiet tagħna. Fid‑dinja hawn problemi kbar ta’ ħafna armi ta’ qtil fl‑idejn u għalhekk sfortunatament nisimgħu b’ħafna stejjer ta’ qsim il‑qalb ta’ sparar fl‑iskejjel fl‑Istati Uniti u qtil ta’ żgħażagħ minħabba d‑droga fil‑Messiku. U huwa għalhekk li rridu nagħmlu

sforz bħala Knisja ħalli nkomplu niżirgħu l‑kultura tal‑paċi u tan‑non‑vjolenza permezz tal‑Evanġelju tal‑paċi ta’ Kristu. 

Is‑Sitt Martri ta’ Casamari Vittmi tas‑Suldati Franċiżi

Waqt li f’Napli, fl‑ewwel

xhur tas‑sena 1799, issawret attività kbira tal‑gvern, madankollu fil‑provinċja

taż‑żewġ saltniet, l‑affarijiet

ħadu xejra lura. Fis‑7 ta’

Il‑Monasteru ta’

Casamari jinsab fil‑parti mill‑komun ta’ Veroli fil‑Provinċja ta’ Frosinone tal‑ordni taċ‑Ċisterċensi, imwaqqaf minn San Roberto

ta’ Molesmees fis‑sena 1098

f’Citeaux, għal ċittadina

Franċiża li isimha bil‑Latin kien Cistercium. Dan l‑ordni

laħaq l‑ikbar żvilupp tiegħu

fis‑sena 1109 mit‑tielet Abbati Ġenerali Stiefnu Harding.

Din l‑abbazija twaqqfet

fuq post ta’ fondazzjoni

Benedittina li kienet għaddiet f’idejn iċ‑Ċisterċenzi fis‑sena 1150. Il‑knisja tas‑sena 1217

hija kumpless kbir ta’ bini monastiku, mibni b’reqqa kbira.

F’dan it‑teżor kbir tal‑arti Ċisterċensa, bħala abbazija

magħrufa għall‑ispiritwalità, kellha komunità ta’ għoxrin raħeb Ċisterċensi taħt it‑tmexxija tal‑Abbati Patri Romwaldu Pirelli. Fi tmiem is‑Seklu 18, insibu mnaqqxa episodji fuq il‑ħitan li jagħtuna stampa tal‑affarijiet li seħħew f’dawk iż‑żminjiet. Fit‑23 ta’ Jannar 1799, it‑truppi Franċiżi, taħt il‑Ġeneral Championnet, ħadu f’idejhom Napli, filwaqt li r‑Re Ferdinandu IV sab kenn f’Palermo.

Fl‑ewwel jum okkupaw il‑kastell ta’ Sant Elmo mibni fuq il‑belt li niesha waqqfu r‑Repubblika ta’ Napli. Jum wara, talbu lill‑Ġeneral Championnet biex jagħrafha u jwaqqaf Gvern proprju fejn issieħbu bosta intelletwali Naplitani.

Frar, il‑Kardinal Fabrizio Ruffo, bl‑appoġġ tas‑sultan, niżel fil‑Kalabrija bi ftit nies biex jopponi ’l‑Franċiżi u ’l‑Ġakolmi, jiġifieri dawk il‑patrijotti tas‑saltna monarkika Franċiża. Inġabru xi bdiewa voluntiera li kienu żergħu l‑mibegħda lejn is‑sidien tagħhom u l‑Kardinal Ruffo waqqaf armata Nisranija tal‑Fidi

Mqaddsa tal‑Mulej Sidna

Ġesù Kristu, magħrufa bħala l‑Armata Sonfedista. Daħħlu l‑lieva għall‑folla ta’ bdiewa li kienu jappoġġjaw il‑briganti li jiġġieldu b’mod irregolari. Bil‑mod il‑mod, l‑armata rebħet il‑ Kalabrija, il‑Pulja u La Basilicata billi qerdet dawk iċ‑ċittadini kollha li kienu jħobbu r‑Repubblika, bħal Altamura, Crotone u bliet oħra, saħansitra l‑Ġeneral Ingliż Horatio Nelson bil‑flotta tiegħu megħjuna mill‑flotta Torka u dik

Russa, marru biex jgħinu lis‑Sultan Ferdinandu IV fi triqithom lejn Napli.

Is‑Sitt Martri ta’ Casamari.

F’April 1799, it‑truppi

Franċiżi ġarrbu telfiet

f’Lombardija fil‑battalja

kontra l‑Awstrijaċi. Dan

wassal biex iħallu l‑ewwel

Napli, u mbagħad is‑saltniet taż‑żewġ Sqallin, taħt il‑Ġeneral Championnet li

ħaseb biex jikseb il‑peniżola mill‑ġdid. B’hekk, dawk li appoġ ġjaw ir‑Repubblika

Naplitana baqgħu

weħidhom. Din waqgħet

għalkollox bejn id‑19 u t‑23 ta’ Ġunju u minkejja

l‑wegħdiet tal‑Kardinal

Ruffo, is‑sultan innifsu

kkundanna għall‑mewt

bil‑qtugħ ir‑ras jew

bit‑tgħalliq lil madwar

100 persuna, irġiel u nisa.

It‑truppi Franċiżi kellhom

jirtiraw minħabba l‑preżenza

tal‑qawwiet Borloniċi u

l‑flotta Ingliża li kienet qiegħda fil‑g żejjer ta’ Ischia u Procide. Il‑Franċiżi telqu lejn Gaeta u Terrocine.

L‑istat tal‑Papa nħakem mill‑Franċiżi, u saħansitra

Papa Piju VI nqabad

priġunier minn Napuljun

Bonaparte fi Franza u miet

ftit wara, fid‑ 29 t’Awwissu 1799. Stakkament ta’

madwar ħmistax‑il elf suldat, taħt il‑kmand tal‑Ġenerali

Vetrin u Olivier waslu fl‑10

ta’ Mejju f’Cassion, fejn

ma nstabux nies minħabba

li sabu kenn fuq l‑għoljiet.

L‑Abbazija Benedittina

ta’ Montecassino kienet

imfarrka, misruqa u profanata minn madwar 1,500 raġel tal‑Ġeneral Olivier li waslu sal‑għolja. Iżda b’xorti tajba, irnexxielhom jeħilsuha billi marru Terelle u ġarrew magħhom l‑aktar oġġetti ta’ valur u artistiċi. Din il‑ħarba kompliet fil‑Provinċja ta’ Frosinone, u f’xi bliet bħal Aquino, Roccasecca u Arce. Fil‑11 ta’ Mejju 1799 insterqu u nqatlu xi wħud mill‑abitanti. Il‑Franċiżi bidlu r‑rotta u f’Jum il‑Pentekoste tat‑12 ta’ Mejju, wettqu aktar vjolenza u serqu u pprofanaw il‑knejjes. Inqatlu 350 ruħ fil‑Knisja ta’ San Lawrenz u l‑bilanċ totali tal‑mejtin laħaq is‑600. Is‑suldati li kienu qed jaħarbu, fit‑13 ta’ Mejju daħlu fl‑abbazija ta’ Casamari. Kien hemm arja ta’ biża’ kbira minħabba l‑aħbarijiet ta’ barra. Wara l‑wasla tal‑Abbati Patri Romwaldu Pirelli, li kien ħarab lejn Palermo minħabba r‑rewwixti politiċi, ir‑responsabbiltà waqgħet fuq il‑Pirjol Patri Simeone Maria Cardon. L‑irħieb kienu qegħdin jitolbu fil‑kor it‑Talba ta’ Għeluq il‑Jum, u wara waqgħu f’silenzju rigoruż u sabu quddiemhom lis‑suldati bl‑azzarini. Il‑pirjol offra ruħu biex jinqatel u l‑biċċa l‑kbira tal‑irħieb ħarbu mwerwra mingħajr ebda

difiża, iżda b’xorti ħażina sitta minnhom sfaw vittmi tar‑rabja ta’ dawn is‑suldati u ntlaqtu bix‑xwabel, bil‑bajunetti u bl‑ixkubetti, u sfaw maqtula.

L‑irħieb maqtula kienu

sitta: Patri Domenico Maria Zawzel, Fra Albertino

Maria Maisonade, Fra

Modesto Maria Burgen u Fra Maturino Maria Pitri. Reliġjuż ieħor, Dossideo kien ferut gravi flimkien mal‑ewwel tnejn, u għenhom biex jiġbru l‑ostji kkonsagrati li twaddbu mal‑art waqt is‑serqa. Patri Domenico u Fra Alberto nqatlu waqt li kienu qed jitolbu fil‑Kappella tal‑infermerija. Fra Dossideo għex għax għamilha tabirruħu li kien mejjet u sar ix‑xhieda ta’ dak kollu li twettaq. Il‑Pirjol Padre

Simeone Maria Cardon

miet l‑għada fis‑sebgħa

ta’ filgħodu u ħafer ukoll lill‑għedewwa tiegħu. Raħeb

ieħor, Fra Zosimo Maria

Bramlat, intlaqat gravament, iżda baqa’ ħaj peress li kien

inħeba għal tlett ijiem billi

ħarab lejn il‑pajjiż qrib ta’

Boville Ernico biex jieħu

l‑Griżma tal‑Morda, iżda sfortunatament ma rnexxilux

jasal għax miet ftit wara barra l‑abbazija. Dawn is‑sitt irħieb malajr ġew meqjusa

bħala martri g ħax il‑qtil

tagħhom seħħ waqt serq u persekuzzjoni qalila kontra l‑fidi. Huma ġew midfuna fiċ‑ċimiterju tal‑monasteru

minn ħuthom l‑irħieb l‑oħra wara li ġew lura mill‑periklu

kbir li kienu jinsabu fih.

Malajr in‑nies bdew jitolbu

fuq qabarhom biex jaqilgħu xi grazzji bl‑interċessjoni tagħhom. Fis‑sena 1854, l‑abbati ta’ dak iż‑żmien

talab lil dawk mejtin biex

ma jaqilgħux aktar grazzji

bħala sinjal ta’ ubbidjenza

biex il‑monasteru jitħalla

bi kwietu. Ħames snin

wara, fl‑20 t’Awwissu 1859,

il‑fdalijiet tagħhom ittieħdu fl‑abbazija tal‑monasteru. Tpinġew ukoll xi kwadri minn Mario Barberis li juru xeni mill‑martirju tagħhom.

Fis‑27 ta’ Ġunju 2013, il‑Postulatur Ġenerali tal‑Ordni Ċisterċensi talab lill‑Monsinjur Ambroġ Spreofico, Isqof ta’ Frasinone Veroli Ferentino, biex jibda l‑kawża tal‑Beatifikazzjoni u Kanonizzazzjoni tagħhom, u biex jaraw verament jekk il‑martirju tagħhom kienx minħabba l‑mibegħda tal‑għedewwa. L‑isqof talab il‑parir tal‑Konferenza Episkopali ta’ Lazio, u wara li rċieva parir pożittiv, fis‑6 ta’ Diċembru 2014, beda l‑proċess Djoċesan, li ntemm fil‑25 ta’ Frar 2016, wara tnax‑ il sessjoni, li ma kienx hemm fihom l‑ebda ntoppi mis‑Santa Sede. L‑atti ta’ dan il‑proċess Djoċesan kienu

mibgħuta lill‑Kongregazzjoni tal‑Kawża tal‑Qaddisin

fejn kisbu l‑approvazzjoni. Il‑Positio Super Martirio

ngħata fis‑sena 2018.

It‑teologi konsulturi

tal‑Kongregazzjoni

tal‑Kawża tal‑Qaddisin, immexxi mill‑Kardinali u l‑Isqfijiet, membri fi ħdan l‑istess kongregazzjoni

kienu favur il‑martirju

tal‑irħieb. Fis‑26 ta’ Mejju 2020, Papa Franġisku laqa’ f’udjenza lill‑Kardinal

Giovanni Angelo Beccu

fejn awtorizzah biex joħroġ id‑digriet dwar il‑Martirju

ta’ Patri Simeone u sħabu.

Il‑beatifikazzjoni tagħhom kienet iċċelebrata fis‑17

t’April 2021 fil‑Knisja

tal‑Abbazija ta’ Casamari. Ir‑rit tmexxa mill‑Kardinal Marcello Semeraro, prefett tal‑Kongregazzjoni tal‑Kawża tal‑Qaddisin, bħala delegat tal‑Papa. It‑tifkira liturġika tagħhom niċċelebrawha fis‑16 ta’ Mejju, il‑jum tat‑twelid tas‑sema ta’ Fra Zosimo.

Il‑Beati:

 Albertino Maria

Maisonade, Domenico

Maria Zawrel, Modesto

Maria Burgen, Maturino

Maria Pitri li mietu fit‑13 ta’ Mejju 1799.

 Simeone Maria Cardon li

miet fl‑14 ta’ Mejju 1799 u

Zosimo Maria Brambat li

miet fis‑16 ta’ Mejju 1799. 

L‑Abbazija ta' Casamari

Siġġu Tar‑ Roti Għal Tobiko

Tobiko, li huwa mit‑Tanżanija, twieled b’kundizzjoni rari; għandu l‑għadam ta’ ġismu kollu fraġli ħafna, tant li mal‑inqas waqgħa, jikser xi mkien. Missieru ma kienx jieħu ħsiebu kif inhu xieraq għaliex kien ikollu jmur għax‑xogħol. B’hekk, ta’ kuljum kien iħalli lil Tobiko waħdu d‑dar, mid‑dlam sad‑dlam.

It‑tifel la kien jattendi skola u lanqas qatt mar għand tabib. Ġara twajba, li kienet taf b’dan kollu, offriet li żżomm lil Tobiko għandha sakemm il‑missier ikun ix‑xogħol.

Maż‑żmien, il‑ġara talbet lill‑missier Tobiko biex tibda trabbi lit‑tifel daqslikieku kien binha, u l‑missier aċċetta.

Minn dakinhar il‑mara bdiet tieħu lil Tobiko fiċ‑Ċentru tar‑Rijabilitazzjoni Ġwanni

Pawlu II, fejn sa fl‑aħħar beda jingħata l‑mediċina u t‑trattamenti meħtieġa sabiex ma jkomplix jiggrava l‑kundizzjoni tiegħu. Tobiko qajla kien jimxi u kien jippreferi jitkaxkar mal‑art fuq idejh minħabba li kien ibati ħafna biex iqum bilwieqfa.

Grazzi għal Missio Malta, illum il‑ġurnata Tobiko

għandu siġġu tar‑roti li żgur li se jtejjiblu u jbiddillu ħajtu mil‑lejl għan‑nhar! Tistgħu timmaġinaw kemm feraħ it‑tifel xħin ra s‑siġġu tar‑roti; lanqas ried jemmen li kien għalih!

Inti tista’ tkompli tgħin lill‑persuni bħal Tobiko billi tagħmel id‑donazzjoni tiegħek fuq wieħed minn dawn in‑numri:

5170 2063 ‑ €15

5180 2064 ‑ €25

5190 2061 ‑ €50

SMS 5061 8820 ‑ €6.99

Servizz Volontarju ta’

Psiko‑Terapija Spiritwali

Tul il‑vaganzi

tas‑sena l‑ġdida kelli

l‑istedina mmur nagħti servizz volontarju ta’ psiko‑terapija spiritwali fir‑Repubblika Ċeka fejn kelli wkoll laqgħa kordjali mal‑Arċisqof ta’ Praga, Monsinjur Jan Graubner. Kelli l‑opportunità ngħin żgħaż agħ u persuni adulti, inkluż saċerdoti u reliġjużi, li għaddejjin minn żmien diffiċli ta’ ansjetà jew dipressjoni. F’dan il‑pajjiż, l‑ateiżmu jinħass ħafna u ċertament xejn ma jgħin f’sitwazzjonijiet ta’ dieqa, falliment, mard jew mewt fil‑familja. L‑alkoħoliżmu u s‑suwiċidji huma l‑pjaga ta’ kuljum f’soċjetà li warrbet jew insiet lil Alla. Għalhekk, il‑kamp tal‑psiko‑terapija spiritwali

huwa t‑triq ’il quddiem fl‑evanġelizzazzjoni, għax permezz t’hekk tista’

tilħaq persuni atei jew bierda fil‑fidi. Fil‑fatt, fil‑laqgħa mal‑arċisqof fil‑palazz arċiveskovili

fil‑belt pittoreska ta’ Praga, tkellimna ħafna fuq dan il‑kamp ta’ terapija li filwaqt

li jifhem il‑‘psike’ (il‑moħħ)

tal‑bniedem tal‑lum, jasal biex joffri fejqan permezz

ta’ spiritwalità. Meta ngħid spiritwalità nifhem ‘spirtu’ tajjeb u ta’ dawl li joffri tama lill‑bniedem sabiex jibqa’ għaddej fil‑ħajja mgħaġġla tal‑lum minkejja kollox. Qegħdin ngħixu f’kultura ta’ ħafna qtigħ il‑qalb u dispramenti li toffri biss spirtu ta’ dlam, u mhux ta’ dawl u tama fi Kristu Rxoxt.

Ċensiment li sar fl‑2021, juri biċ‑ċar li fir‑Repubblika Ċeka hemm dekadenza reliġ juża qawwija u jinħass ukoll nuqqas ta’ fiduċja fil‑Knisja u fl‑istituzzjonijiet reliġjużi. Għalkemm il‑Knisja Kattolika

Rumana tibqa’ dik prominenti, min‑naħa l‑oħra l‑prattika reliġjuża tal‑membri tagħha qed tonqos. Dan qed jesperjenzawh ukoll il‑knejjes Evanġeliċi u Hussiti (knejjes Protestanti) li xi darba kienu b’saħħithom f’dan il‑pajji ż . Tajjeb ngħidu illi f’dan il‑pajjiż il‑persuni li jgħidu li jemmnu f’Alla ż diedu, imma ż diedu wkoll dawk li ma jappartienu lill‑ebda

knisja minkejja l‑fatt li jemmnu f’Alla. L‑istatistiki jvarjaw minn reġjun għal ieħor. Tradizzjonalment, ir‑reġjun tal‑Moravja jibqa’ l‑aktar wieħed reliġjuż meta kkomparat mar‑reġjun tal‑Boħimja. L‑unika belt fejn il‑persentaġġ ta’ dawk li jemmnu huwa akbar minn dak ateu, hija l‑belt ta’ Zlin, fil‑Lvant tal‑pajjiż. L‑ibliet li għandhom l‑inqas persentaġġ ta’ kredenti huma l‑ibliet ta’ Ústí nad Labem, Liberec u Karlovy Vary. Ta’

Laqgħa kordjali mal‑Arċisqof ta’ Praga.

min jgħid li hemm raġunijiet storiċi għal dawn l‑istatistiki għaliex dawn l‑ibliet tul ir‑reġim Komunista kienu saru wisq industrijalizzati u dan ħalla effett qawwi fuq il‑ħajja soċjali, kulturali u reliġjuża ta’ dawn l‑ibliet.

Tul id‑diskussjoni li kelli mal‑arċisqof, tkellimna ħafna fuq it‑teoloġija tat‑triq li tant jisħaq fuqha Papa Frangisku. Din hija x‑xhieda Nisranija li kull

Nisrani għandu jipprattika fl‑ambjenti u fiċ‑ ċrieki soċjali fejn jgħix. Monsinjur Graubner irrakkontali li riċentament żar fabbrika li tħaddem bosta ħaddiema u baqa’ sorpriż bil‑fatt li wieħed biss kien kredenti u jappartieni lil setta

Protestanta. Tant hu

hekk, li l‑ħaddiema qalulu:

“Għalfejn ġejt iżżurna meta ħadd minna ma jemmen?”

L‑arċisqof umilment wieġeb:

“Huwa għalhekk li jiena ġ ejt, għax minkejja li tistqarru li ma temmnux, Alla xorta għadu jemmen fikom!”

Ir‑raġunijiet għan‑nuqqas ta’ Kattoliċi fir‑Repubblika Ċeka huma bosta. Waħda

mir‑raġunijiet hija l‑qasma

bejn il‑Kattoliċi liberali u dawk konservattivi fi

ħdan il‑Knisja Kattolika stess. Ma ninsewx li

f’dan il‑pajjiż, ir‑riforma

protestanta Hussita

Kif int tista’ tgħin lis‑seminaristi fl‑Asja, fl‑Afrika jew fl‑Indja:

Ftakar fihom fit‑talb tiegħek, għaliex huma jiftakru fina fit‑talb tagħhom.

Intenzjoni għal Quddiesa ‑ €5

Tkabbir ta’ fażola ħadra, spinaċi, indivja u ħaxix ieħor ‑ €24

Ħlas għal stipendju ta’ ġimgħa għal qassis fil‑missjoni ‑ €35

Kotba għal semester lil seminarista f’seminarju f’Myanmar ‑ €43

Viżta ta’ tabib f’seminarju għal xahar sħiħ biex jipprovdi għajnuna ta’ saħħa ‑ €143

Eluf ta’ żgħażagħ qed jiġu msejħa biex jaqdu lil Alla bħala qassisin, imma ħafna minnhom jiġu minn familji u parroċċi li huma fqar wisq biex iħallsulhom is‑snin twal ta’ formazzjoni u ordinazzjoni. Inti tista’ tgħinhom jilħqu komunitajiet li għadhom ma jafux b’Ġesù billi tħallas borża ta’ studju jew parti minnha. L‑għajnuna tiegħek, flimkien ma’ dik ta’ ħafna persuni ġenerużi bħalek tagħmel differenza kbira.

• Borża ta’ Studju għall‑edukazzjoni ta’ seminarista fl‑aħħar 4 snin:

€480 (parti mill‑ispejjeż) ‑ €600 (kwart tal‑ispejjeż)

€2400 (l‑ispejjeż kollha)

Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio: Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171

Jew fuq: www.missio.org.mt

Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.

GRAZZI MILL‑ QALB

għamlet l‑effett tagħha tul l‑istorja. Għalhekk, waqt li l‑liberali Kattoliċi jridu ‘ftuħ’ sostanzjali u addattament tal‑liġijiet tal‑Knisja, min‑naħa l‑oħra l‑Kattoliċi konservattivi jiġbdu l‑ħabel lejn it‑tradizzjonijiet u l‑għeruq Kattoliċi Nsara. Imbagħad hemm raġuni oħra politika, ’l hekk imsejħa ‘restituzzjoni tal‑knejjes’ meta fl‑2012, l‑istat għadda liġ i li biha kellu jikkumpensa lill‑Knisja

għall‑propjetà meħuda mir‑reġim Komunista bejn l‑1948 u l‑1989. Fuq livell ta’ ġ ustizzja kien xieraq li l‑Knisja tiġi kkumpensata finanzjarjament, inkluż l‑istipendji tas‑saċerdoti, wara dak kollu li ġa rrbet tul il‑perijodu Komunista. Però, nies li kienu jokkupaw jew jgħixu fi propjetà meħuda lill‑Knisja nqarsu meta spiċċaw kellhom jagħtu

lura jew jikkumpensaw il‑ġid tagħhom lill‑Knisja. Kellek monasteri sħaħ trasformati fi skejjel jew sptarijiet u spiċċaw kellhom iżarmawhom biex jagħtuhom lura lill‑Ordnijiet Reliġjużi jew lill‑Kurja tal‑Knisja Kattolika. Hekk kien xieraq li jsir f’isem il‑ġ ustizzja, imma l‑għoti lura tal‑propjetà u l‑kumpens finanzjarju lill‑Knisja ġabu

rabja kbira fost iċ‑ċittadini li kienu qed igawdu. It‑tielet

raġuni li għaliha l‑Knisja

Kattolika fir‑Repubblika

Ċeka tilfet ħafna

mir‑reputazzjoni pożittiva mal‑poplu, hija l‑kwistjoni tal‑abbużi sesswali minn membri tal‑kleru, reliġjużi u lajċi, anke jekk l‑istatistiki kienu wisq inqas minn ta’ pajjiżi oħra. Tajjeb ngħidu li n‑nuqqas ta’ fiduċja

fl‑istituzzjoni tal‑Knisja

hija l‑inqas waħda meta mqabbla man‑nuqqas ta’

fiduċja lejn istituzzjonijiet oħra, bħas‑sigurta soċjali, qrati, banek, partiti politiċi u midja soċjali. Fid‑dawl ta’ dan kollu, ir‑Repubblika

Ċeka flimkien mal‑Estonja huma kkunsidrati l‑aktar żewġ pajjiżi mhux reliġjużi fl‑Ewropa. Għalkemm il‑Knisja Kattolika għandha għeruq fondi fl‑istorja

Milqugħ minn Komunità Reliġjuża.

ta’ dan il‑pajjiż, wara r‑riforma Hussita, l‑Imperu

Awstrijak‑Ungeriż reġa’

rristawra l‑fidi Kattolika

bil‑mezzi kollha meħtieġa anke jekk xi wħud kienu kemxejn imposti fuq il‑poplu. Għall‑kuntrarju tal‑Polonja, il‑waqgħa tar‑reġim Komunista

fir‑Repubblika Ċeka ma ġabitx magħha l‑qawmien reliġjuż Kattoliku mistenni u tista’ tgħid li l‑effetti tal‑ateiżmu Komunista għadhom jinħassu sal‑lum. Min‑naħa l‑oħra, il‑Knisja

Ortodossa hija l‑unika knisja li tista’ tgħid qed tara ż vilupp, tant li saret

it‑tieni l‑akbar knisja wara dik Kattolika. Però tajjeb nikkunsidraw il‑fatt li f’dan il‑pajjiż kibret il‑popolazzjoni Russa u li minħabba l‑gwerra kurrenti bejn ir‑Russja u l‑Ukrajna ġiet kemxejn mistkerrħa mill‑popolazzjoni Ċeka.

Fid‑dawl ta’ dan kollu, nirrealizzaw kemm il‑karba ta’ Papa Ġwanni Pawlu II fis‑sejħa tiegħu għar‑rievanġelizzazzjoni tal‑Ewropa, hija f’waqtha iktar minn qatt qabel. Għalhekk, umilment nagħmel appell lill‑Insara kollha li jħossu s‑sejħa li

jkunu missjunarji, biex

jikkunsidraw ir‑Repubblika

Ċeka bħala għalqa ta’ ġ id fejn il‑merħla ta’ Kristu

Ġesù li tbiegħdet, għandha

bżonn ta’ min jerġa’ juriha

t‑triq lejn id‑DAWL ta’

KRISTU RXOXT! 

AGĦMEL IT‑TMIEM TAL‑FAQAR PARTI MILL‑ISTORJA TAʼ ĦAJTEK.

RIEDA LI TAGĦTI

Wirt dejjiemi li jibdel il‑ħajjiet

Billi tiftakar f'Missio Malta fil‑wirt tiegħek, inti tista' tagħmel differenza għal dejjem fid‑dinja li l‑ġenerazzjoni li jmiss qed tikber fiha.

Rigal mingħandek jista', ħafna snin oħra, jidher fit‑tbissim tat‑tfal f'pajjiżi tat‑Tielet Dinja li ser jibbenefikaw mill‑ħniena u l‑kompassjoni tiegħek.

Il‑legati tiegħek li tħalli warajk dejjem ser iħallu tbissima ħajja fil‑qlub ta' nies oħra.

Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Tel: (+356) 2123 6962 | E‑Mail: info@missio.org.mt

www.missio.org.mt

Koperazzjoni li Tfisser Tilħaq u Tifhem

F’Diċembru li għadda, il‑bord taċ‑ĊEME: il‑konferenza tas‑Santa Infanzja fl‑Ewropa, iltaqa’ sabiex jippjana l‑konferenza li jmiss li se ssir fis‑sena 2024. Din il‑konferenza ssir kull sentejn u ġġib flimkien lill‑kordinaturi tas‑Santa Infanzja minn diversi pajjiżi Ewropej. It‑tema li ntgħażlet għall‑konferenza tal‑2024, li se ssir fir‑Rumanija, hija ‘Il‑Koperazzjoni’. Din se tkun l‑ewwel darba li l‑konferenza qatt saret f’din in‑naħa tal‑Ewropa.

Waqt dawn il‑laqgħat kellna l‑opportunità li niltaqgħu man‑Nunzju Mons. Miguel Maury Buendia. Huwa kellimna dwar is‑Santa Infanzja ta’ żmienu. Fost l‑oħrajn, qalilna li meta kien żgħir kienu jorganizzaw ‘Star Singing’, imma ma kinux jiġbru flus, iżda minflok iwaħħlu lil kull min jiltaqgħu miegħu stiker ta’ stilla, li fuqha kien ikun hemm miktub: ‘Smile ‑ It’s Christmas’. Kienet biss okkażjoni biex jiltaqgħu ma’ u jferrħu lin‑nies.

Dan kien mod sabiħ ta’ evanġelizzazzjoni sempliċi ta’ xi jfisser il‑Milied u okkażjoni sabiex dak li jkun jagħti minn qalbu mingħajr ħadd ma jitolbu. Wara din il‑laqgħa daqstant sabiħa, kellna jiem ta’ preparamenti, u fost l‑oħrajn, żorna l‑monasteru fejn ser issir il‑konferenza u rajna l‑kmamar u l‑kċina. Kollox kien nadif u organizzat ħafna. Għaddejna erbat ijiem infasslu pjan u stabbilixxejna l‑kelliema u l‑attivitajiet li se norganizzaw għall‑membri tas‑Santa Infanzja Ewropej. Innutajna li wieħed mix‑xogħlijiet tad‑Direttur tar‑Rumanija, Dun Eugen Blaj, huwa li ta’ kull filgħaxija joħroġ idur fit‑toroq fejn hemm persuni bla saqaf fuq rashom u jqassmilhom ftit ikel u xi ħaġa tal‑flus. Aħna kellna

x‑xorti nakkumpanjawh u ltqajna ma’ dawn in‑nies, li l‑maġġoranza tagħhom kienu żgħażagħ. Impressjonani ħafna l‑fatt li għadhom tant żgħar, ħajjithom quddiemhom u spiċċaw hekk. Tħoss sens kbir li tkun tixtieq tagħmel xi ħaġa biex tibdel din is‑sitwazzjoni għalihom. Darba fil‑ġimgħa, Dun

Eugen jistedinhom jinġabru fiċ‑Ċentru ta’ Santa Marija f’Iasi, fejn ikun jistgħu jieħdu ikla sħuna, jinħaslu u jibdlu ħwejjiġhom. Flimkien ma’ Matilda, il‑kordinatriċi ta’ MissioTfal fir‑Rumanija, jiġbru u jagħ żlu l‑ħwejjeġ tajbin, bħal ġ kieket, flokkijiet u brieret tas‑suf, u jqassmuhomlhom. Jixtru wkoll xi kalzetti u ingwanti għal dan il‑għan sabiex ikollhom x’jilbsu fil‑kesħa li tagħmel fir‑Rumanija.

Kienet esperjenza qawwija għalija , dik li niltaqa’ ma’ dawn in‑nies, li jiddependu għalkollox fuq il‑providenza

u li litteralment lanqas saqaf fuq rashom m’għandhom. Nies li jorqdu taħt il‑pajpijiet tas‑‘central heating’ għal ftit tas‑sħana. Xi wħud minnhom lanqas hekk m’għandhom l‑opportunità jagħmlu u lil dawk li jħallu hom, jorqdu f’xi parapett. Iltqajna ma’ xi wħud li jorqdu tnejn tnejn ġ o gabini żgħar li jesgħu

Dan il‑proġett huwa ffinanzjat mill‑Malta Social Impact Awards.

sodda waħda biss, fosthom mara anzjana li tbati bin‑nifs. Iltqajna wkoll ma’ familja b’sitt itfal li tgħix ġo kontejner li fih spazju għal żewġ sodod fuq xulxin u saqqu mal‑art. F’dawn

il‑postijiet li qed insemmi, la jeżistu kmamar tal‑banju u lanqas ‘toilets’. Tistgħu timmaġinaw meta tag ħmel ix‑xita l‑irwejjaħ u l‑ilmijiet li jkun hemm! Impressjonajt ruħi ħafna meta d‑direttur qalli li ta’ kuljum jiċċekkja u jara fejn qegħdin. B’diqa f’għajnejh, qalli li ġieli mar ifittex lil xi ħadd u qalulu

li jkun ħalliena. Dak il‑ħin indunajt kemm hawn nies li l‑ħajja ta’ kuljum tagħhom hija sfida bejn ħajja u mewt, speċjalment fil‑jiem ta’ kesħa tremenda u meta tinżel il‑borra f’dawn il‑pajjiżi. Din kienet tfakkira għalija, li kull fejn inkunu nistgħu nkunu missjunarji u nagħmlu li nistgħu għax il‑ftit li nagħmlu ta’ kuljum jista’ jsalva ħajjet l‑oħrajn. Nirringrazzja ’l Alla għal din l‑esperjenza li għallmitni nagħraf kemm il‑ħajja hija prezzjuża u kemm aħna nistgħu nagħmlu differenza fl‑ambjenti fejn ngħixu. 

Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil ‘Missio’ Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt

Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 jew 20330015 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.

GRAZZI!

€ 100 Tliet xhur skola primarja u ikla kuljum lil tifel jew tifla foqra

€ 200 Trasport lejn l‑isptar għal nisa tqal li jgħixu f’żoni remoti

€ 1,500 Bini ta’ ‘toilets’ f’diversi skejjel

€ 19 Medikazzjoni għal ġimagħtejn fi kliniki li jikkuraw mard serju

€ 50 Ikla sħuna għal 30 anzjan/a li ta’ kuljum iħabbtu d‑djar tas‑sorijiet għall‑ikel

Me. You. Us. Together. CHILD SPONSORSHIP

Bis‑saħħa tal‑programm ‘Missio Child Sponsorship’, int tkun raġġ ta’ dawl fil‑ħajja ta’ dawn it‑tfal foqra. Kull min jisponsorja tifel jew tifla jingħata ritratt u tagħrif dwarhom.

Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt

Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.

GRAZZI MILL‑QALB

Modi kif tista’ tgħin

 Ċekk indirizzat lil Missio Malta (7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.) Infakkrukom li ma jistgħux jintbagħtu ċekkijiet t’inqas minn €21.

 Bank Transfer

Klijenti ta’ banek oħra jistgħu jagħmlu ‘Bank Transfer’ għal dawn il‑kontijiet bankarji. Min jagħmel donazzjoni f’dan il‑kont jibgħatilna nota dwar l‑ammont u meta sar id‑depożitu sabiex tintbagħat irċevuta.

Account holder name: Missio Malta

Bank’s name: APS BANK

Account No: 41474120039

IBAN: MT94APSB77013000000041474120039

Swift Code: APSBMTMT

 Donazzjoni b’SMS

• 5061 7383 ‑ €2.33

• 5061 8998 ‑ €6.99 (Numri miftuħin is‑sena kollha.)

 Donazzjoni bit‑telefon tad‑dar

• 5160 2036 ‑ €10 • 5170 2009 ‑ €15

• 5180 2026 ‑ €25 (Numri miftuħin is‑sena kollha.)

Account holder name: Missio Malta

Bank’s name: Bank of Valletta

Account No: 50011468005

IBAN: MT31VALL22013000000050011468005

Swift Code: VALLMTMT

www.missio.org.mt

 Iżżur il‑websajt u kklikkja fil‑parti Donations.

 Jew għal donazzjonijiet ‘direct debit’

ċempel: 2123 6962

 Donazzjoni bil‑BOV Mobile 77236962

€150 – edukazzjoni għal sena sħiħa lil tifel jew tifla fil‑bżonn.

Iżaija

“Bħalma l‑art tnibbet, bħalma l‑ġnien inibbet il‑miżrugħ fih, hekk il‑Mulej inibbet il‑ġustizzja u l‑foħrija, quddiem kollha kemm huma l‑ġnus.”

61:11

“Għax, ara, għaddiet ix‑xitwa, spiċċat ix‑xita, marret.

Fuq l‑art ġa deher il‑ward, iż‑żmien tal‑għana wasal, fuq artna nstama’ leħen il‑gamiem.

L‑Għanja tal‑Għanjiet ta’ Salamun 2:11‑13

Diġà beda mit‑tin ħiereġ il‑frott, in‑nwar tad‑dwieli jxerred riħa ħelwa.”

Beatu Volodymyr Pryima

Il‑Beatu Volodymyr

Pryima huwa

Kattoliku Grieg

mill‑Ukrajna. Twieled fis‑17 ta’ Lulju 1906 fir‑raħal ta’ Stradch, li jinsab fid‑distrett ta’ Yavoriv, mal‑fruntiera tal‑Polonja. Kien jattendi skola tal‑kant liturġiku u laħaq kantur. Huwa kien imexxi kor fiċ‑ċelebrazzjonijiet ta’ knisja tal‑lokal fi Stradch.

Pryma kien miżżewweġ u kellu żewġ t itfal żgħar. Wieħed ta’ erba’ snin u ieħor ta’ tliet snin. Nhar is‑26 ta’ Ġunju 1941, erbat ijiem qabel bdiet il‑gwerra bejn il‑Ġermanja u r‑Russja, aġenti mill‑Unjoni Sovjetika tal‑NKVD ittorturawh u

qatluh flimkien ma’ Dun Mykola Konrad f’foresta qrib Stradch. Dawn it‑tnejn kienu sejrin lura d‑dar wara li żaru mara marida li xtaqet tqerr. Dun Konrad, kif sema’ li din il‑mara minn raħal qrib xtaqet tqerr, ħass li kellu jmur anki jekk kien se jkun imwaqqaf, u mar flimkien ma’ Volodymyr. Sfortunatament, qatt ma reġgħu lura lejn darhom. Wara ġimgħa sabuhom

maqtula. Volodymyr instab imbiċċer b’ħafna daqqiet ta’ sikkina f’sidru bil‑bajunetta. Peress li kien ta ħajtu għall‑fidi, Volodymyr

Pryima ġie rikonoxxut bħala martri. Huwa ġie bbeatifikat minn Papa Ġwanni Pawlu II fis‑27 ta’ Ġunju 2001, flimkien ma’ Dun Mykola Konrad.

Ir‑relikwa ta’ dan il‑Beatu tinsab fil‑Katidral Kattoliku Ukren tal‑Ewkaristija

Mqaddsa li jinsab fi New Westminister fil‑British Columbia, il‑Kanada.

Il‑festa tal‑Beatu Volodymyr Pryima, patrun tal‑lajċi, tkun iċċelebrata nhar it‑2 t’April. 

Qiegħed nibgħat il‑ħlas ta’ € permezz ta’ ċekk pagabbli lil

Missio Malta biex isiru Quddies fil‑missjoni għar‑ruħ/għall‑erwieħ ta’:

Isem u kunjom:

Indirizz:

Belt/ Raħal: Kodiċi Postali:

Tel:

N.B. Napprezzaw il‑kontribuzzjoni ta’ mill‑inqas €5 għal kull quddiesa. Il‑quddies kollu jitqaddes fil‑pajjiżi tal‑missjoni.

Seminar għad‑Diretturi Ewropej ta’ Missio f’Malta

Il‑jiem bejn it‑13 u s‑17 ta’ Frar kienu jiem impenjattivi aktar min‑normal għal

Missio. 31 Direttur ta’

Missio minn madwar

l‑Ewropa waslu Malta

biex flimkien jiddiskutu

l‑isfidi diversi ta’ Missio fil‑ħajja tal‑lum. Missio

huwa l‑organizzazzjoni

tal‑Vatikan li tieħu ħsieb

l‑Evanġelizzazzjoni tal‑ġnus, li aħna nsibuha bħala l‑Uffiċċju Missjunarju. Infatti, mad‑delegazzjoni kien hemm żewġ rappreżentanti mill‑Uffiċċju tal‑Vatikan. Ġew diskussi bosta ħwejjeġ kurrenti, fosthom is‑sitwazzjoni fit‑Turkija u s‑Sirja, wara li ntlaqtu mit‑terrermoti, u kif Missio kien se

jagħmel l‑almu tiegħu sabiex ikompli jassisti lil dawk milquta bl‑aħjar mod possibbli. “L‑għan prinċipali tal‑konferenza

huwa li jitkattar l‑ispirtu ta’ kollaborazzjoni bejn il‑pajjiżi sabiex ikompli jintlaħaq

l‑għan ta’ Missio, dak li jxerred il‑Vanġelu fid‑dinja,” qal Dun Anthony Chantry, ċerpersin tal‑konferenza.

It‑Tlieta 14 ta’ Frar kellhom esperjenza sabiħa fejn żaru l‑Imdina u l‑Grotta ta’ San Pawl fir‑Rabat. Dakinhar ġie diskuss kif San Pawl kien wieħed mill‑ewwel missjunarji u kif Missio huwa strument li jrid jgħallem dwar ir‑responsabbiltà lejn il‑missjoni minn kull wieħed u waħda minna.

L‑Erbgħa 15 ta’ Frar marru l‑Belt Valletta fejn żaru l‑Kon‑Katidral ta’ San Ġwann. Waranofsinhar

kellhom esperjenza li tat ħafna frott, fejn żaru l‑Laboratorju tal‑Paċi f’Ħal Far. Refuġjati residenti qasmu l‑esperjenza tagħhom, u tkellmu dwar il‑problemi u l‑isfidi li għexu f’art twelidhom. Id‑diretturi kielu ma’ dawn l‑emigranti u grazzi għall‑Patri

Dijonijsu Mintoff, li spjega l‑ħidma sfiqa ta’ dan il‑post mal‑emigranti, setgħu jaraw b’għajnejhom il‑mod ta’ ħajja li jgħixu dawn in‑nies. Filgħaxija, saret taħdita dwar kif inkabbru l‑għarfien tal‑PMS u l‑importanza

tagħha fil‑Knisja Kattolika.

Il‑Ħamis 16 ta’ Frar kienet l‑aħħar ġurnata f’Malta għal ħafna mid‑diretturi. Filgħodu d‑delegazzjoni

għamlet żjara qasira

fil‑g żira t’Għawdex. Huma kienu milqugħin

mid‑Direttur t’Għawdex, il‑Kanonku Dun Karm

Portelli. Kif waslu ttieħdu

s‑Santwarju tal‑Madonna

ta’ Pinu, fejn tfissritilhom

il‑ġ rajja tal‑Madonna

ta’ Pinu. L‑Eċċellenza

Tiegħu Monsinjur Anton

Teuma mexxa quddiesa

mal‑Isqof Monsinjur

George minn Franza, li kien mad‑delegazzjoni. Fl‑omelija l‑isqof fakkar li l‑ħidma tal‑evanġelizzazzjoni u l‑għajnuna li tingħata lill‑missjoni hija fil‑qalba tal‑Knisja. Huwa faħħar il‑ħidma tad‑delegati għax: “Il‑ħidma tagħhom hija ta’ siwi kbir”. Fakkar lil dawk preżenti fil‑kelmiet li Papa Franġisku qal fuq is‑sagrat tal‑Madonna ta’ Pinu: “Il‑ferħ tal‑Knisja huwa l‑evanġelizzazzjoni”.

Monsinjur Isqof enfasizza

li dawn il‑kelmiet il‑Papa tenniehom għal seba’

darbiet fl‑istess diskors li

kien għamel f’Ta’ Pinu.

Fl‑aħħar tal‑quddiesa

d‑delegazzjoni ħadet ritratt

ta’ tifkira u Monsinjur

Valent Borg irringrazzja

lill‑isqof tal‑preżenza tiegħu

minkejja l‑ħafna impenji

li kellu u osserva li ma

nistgħux nevanġelizzaw jekk

ma nagħmlux dan bil‑ferħ.  Wara, id‑delegazzjoni żaret il‑Bażilika ta’ San Ġorġ u l‑Katidral tal‑Assunta. Ħafna mid‑delegati jafu wħud mill‑missjunarji Għawdxin. Dan kien ta’ sodisfazzjon, li tara lid‑delegati kuntenti u bi kliem ta’ tifħir għall‑gżira u d‑djoċesi Għawdxija.

Filgħaxija, fost l‑oħrajn, ġew diskussi proġetti maġġuri ta’ Missio, u wara d‑diretturi kellhom ħin jiltaqgħu mal‑impjegati ta’ Missio

fis‑Seminarju tal‑Arċisqof, ir‑Rabat.

Dawn il‑jiem taw ħafna frott għaliex kienet esperjenza ta’ tagħlim u li tagħti kuraġġ biex Missio jkompli jwettaq ix‑xogħol siewi li qed jagħmel. Id‑Direttur ta’

Missio Malta, Monsinjur

Valent Borg esprima s‑sodisfazzjon tiegħu għas‑suċċess tal‑laqgħa

f’Malta, li l‑preparamenti għaliha ħadu bosta xhur. Huwa qal li: “Waqt

Ritratt: Charles Spiteri

din il‑konferenza ridna nlaqqgħu lill‑kollegi diretturi minn madwar l‑Ewropa mar‑realtajiet differenti ta’ Malta. L‑għan tagħna jibqa’ li nkattru spirtu ta’ djalogu u inkontru, b’ħeġġa għax‑xandir tal‑Evanġelu ta’ Kristu.”

“Il‑konferenza kienet ukoll okkażjoni sabiħa ta’ talb flimkien, li jgħaqqadna sabiex inkomplu nwasslu l‑messaġġ li x‑xogħol tal‑missjoni huwa daqstant urġenti u importanti daqs meta Ġesù Kristu mexa fuq

l‑art u evanġelizza kull fejn mar,” temm jgħid Dun Anthony Chantry, ċerpersin tal‑konferenza.

Mons. Renato Borg u Moira Muscat

Gratitude Letter for a fruitful encounter

Dear Mons. Valentino and Missio Malta staff, Peace and joy!

Once again I would like to express my deepest gratitude for the fruitful encounter of the European National Directors of PMS. Although I am just an ancillary participant, I felt very much your ‘extraordinary hospitality’ which has been a characteristic of your people since the time of St. Paul. It was a very fruitful and enriching experience for me and I learned a lot about your work, and the rich history, culture and tradition of your people.

I have safely returned to Vilnius (Lithuania) this evening and I carry with me the many memories and persons I have met during this week. I promise you my prayers and look forward to greater collaboration in the future.

May our Blessed Mother Mary, venerated by your people with her title ‘Madonna Ta’ Pinu’, continue to guide and intercede for you and your ministry to spread the Gospel.

Kindly remember to pray for me as well. God bless.

Father Ryan Oliver Bautista

Kristu Bla Jdejn

Fil‑knisja dħalt biex nitlob

Quddiem il‑kurċifiss, Inżilt ftit għarkopptejja

Inħares ’l isfel biss.

Imbagħad għollejt ftit ħarsti

Inkellem lill Mulej, Biex niżżih ħajr u nfaħħru Għax tiegħi hu l‑Feddej.

Kien hawn li f’daqqa waħda

Intbaħt ma nafx minn fejn

Jew kif din setgħet tiġri, Li Kristu kien bla jdejn.

Forsi xi ħadd kien daħal U kissru, hekk jien bsart. Għalhekk jien bdejt infittex ’Il hawn u ’l hinn, u fl‑art.

“Idejk,” staqsejt ’l Imgħallem, “Bl-imsiemer imtaqqbin, Dan kif ma jidhrux aktar, Jew forsi ħolma din?”

Hawnhekk jien rajt ’l Imsallab, Iħares lejja fiss: “Kun af li din mhix ħolma,” Hekk qalli l kurċifiss.

“Għax minflok l-idejn tiegħi, Minn issa ’l quddiem, Inti se tkun idejja

Li twassal ferħ u sliem.

Idejk jien irrid nuża, Ħa nserraħ lill-mitruħ, Lill-fqir inlibbes, nitma’, U nfejjaq lill-muġugħ.

Nikkonsla lill-imnikket, Inqawwi lill-beżgħan, Lil ta’ bla dar inkennen, L-għajjien intih serħan.”

Mibgħuta minn Moira Muscat.

TFAL MISSJUNARJI

Programm għat‑tfal bi produzzjoni ta’ MissioTfal u preżentazzjoni ta’ Claudia Cini bl‑għajnuna ta’ Nancy Camilleri.

Kull nhar ta’ Tnejn u kull nhar ta’ Ġimgħa fit‑3:30pm fuq

Radju Marija 102.3FM (Malta) / 107.8FM (Għawdex).

Lill‑Madonna tad‑Duluri

Żewġ versi nikteb O Madonna, Għax int dejjem ħsibt fina, Meta tlabna ’l Inti dejjem dħalt għalina.

Ara d dinja bil

Nies imutu bil

Għid lil min tridna nitolbu?

Jekk mhux ’l Ommna Sidtna Marija!

O Madonna tad

Tħalli qatt li minn ġo fina, Aħna nwarrbu ’l Iżda magħqudin ħallina.

Ħarisna inti Ommna Marija, Agħtina l‑għajnuna tiegħek, Biex inġorru s

U fil glorja niġu miegħek.

Grazzi Madonna li għentni Noħroġ li ħassejt ġewwa fija

U biex kif il kbir Alla jsejħilna, Niġu fejnek fit

Minn Paul Caruana.

Christian Meli

Mobile: + 356 7966 0487

35, Valletta Road, Qormi, QRM 3616

Tel: + 356 2149 7051

E‑mail: vrt@melivrt.com

Web‑site: www.melivrt.com

Il‑Ħidma Evanġelika ta’ Marija

Santissima B ħala Missjunarja

It‑Tlieta u Għoxrin Parti

il‑post, iżda l‑knisja nqerdet matul il‑Gwerra tat‑Tletin Sena.

Id‑Dehra tal‑Madonna f’Wambierzyce, Albendorf, il‑Polonja Fis‑Sileżja t’Isfel, fil‑Lbiċ tal‑Polonja hemm

is‑Santwarju ta’ Albendorf. L‑oriġini tal‑istorja li wasslet għall‑iżvilupp ta’ dan il‑post ta’ pellegrinaġġi jmur lura għas‑sena

1250. Il‑Verġni Marija

dehret fil‑kastell Rathen

Albendorf, lill‑kavallier

nobbli. Wara l‑ġrajja, huwa naqqax statwa tal‑injam

tal‑Madonna ta’ madwar

27 ċentimetru, simili għall‑Madonna tad‑dehra, li tpoġġiet ħdejn siġra

tal‑linden (tal‑ġir). Wara

xi żmien, raġel agħma mar

fil‑post biex iqim l‑istatwa, u waqaf quddiemha jitlob b’devozzjoni u ħeġġa kbira. F’daqqa waħda, huwa kiseb il‑vista. L‑aħbar tal‑miraklu xterdet u mill‑ewwel marru bosta devoti biex jagħtu ġieħ lil din l‑istatwa tal‑Madonna. Wara nbena artal tal‑ġebel quddiem is‑siġra. L‑ewwel kappella tal‑injam inbniet fl‑1263, u fl‑1512 inbniet knisja tal‑ġebel u l‑istatwa tqiegħdet hawn. Bdew isiru ħafna pellegrinaġġi lejn

Il‑knisja tal‑pellegrinaġġi preżenti tal‑Viżitazzjoni tal‑Madonna tmur lura għall‑knisja mibnija bejn l‑1695 u l‑1710, fuq disinn maħsub li jixbah lit‑Tempju ta’ Ġerusalemm. Madanakollu, il‑knisja kollha, minbarra l‑faċċata Rinaxximentali, kellha titwaqqa’ tliet snin wara għax l‑istruttura kienet saret perikoluża. Ir‑raba’ knisja, dik preżenti, fuq stil Barokk, inbniet bejn l‑1715 u l‑1723, iffinanzjata min‑nobbli sid tal‑post il‑Konti Franz

Is‑Santwarju ta’ Albendorf.

Ġewwa is Santwarju ta’ Albendorf.

Anton von Gotzen. Fis‑Seklu

17 il‑pittur Danjel ta’

Osterberg, minbarra li pitter

il‑posti tal‑ħajja u tal‑passjoni

ta’ Kristu, pitter ukoll dan il‑post qalb il‑muntanji.

Huwa ta din il‑pittura

t‑titlu ta’: “Ġerusalemm tas‑Sileżja”, kif għadha

magħrufa sal‑lum. Madwar

il‑knisja u r‑raħal inbnew

numru ta’ kappelli żgħar

iddedikati kollha lill‑Passjoni

ta’ Kristu. Fl‑1936 il‑knisja

rċeviet l‑istatut ta’ Bażilika

Minuri minn Papa Piju

XI u fl‑1980 Papa Ġwanni

Pawlu II ta lill‑Madonna

ta’ Wambierzyce t‑titlu ta’

Regina tal‑Familja. Huwa stmat li kull sena jżuruha aktar minn 150,000 pellegrin.

Id‑Dehra tal‑Madonna, f’Manaoag, fil‑Filippini

‘Il‑Madonna tar‑Rużarju

Mqaddes ta’ Manaoag’

huwa t‑titlu Kattoliku

tal‑Verġni Marija meqjuma

f’Manaoag, Pangasinan, fil‑Filippini. Ix‑xbieha tal‑avorju u tal‑fidda li ġġib dan it‑titlu tmur lura sas‑Seklu 16 u bħalissa tinsab fil‑Bażilika Minuri tal‑Madonna tar‑Rużarju ta’ Manaoag. Is‑santwarju huwa sit ewlieni ta’ pellegrinaġġi fil‑pajjiż u huwa amministrat mill‑Ordni Dumnikan fi ħdan l‑Arċidjoċesi ta’ Lingayen‑Danupan. Taħt dan it‑titlu Marjan, il‑Verġni Mqaddsa Marija hija invokata bħala Patruna tal‑morda u dawk fil‑bżonn. Din ix‑xbieha tiġi meqjuma darbtejn fis‑sena: fit‑tielet Erbgħa wara l‑Għid u fl‑ewwel Ħadd t’Ottubru.

Fis‑sena 1610, il‑bidwi Juan de La Crux, fi triqtu lura d‑dar wara ġurnata xogħol fir‑razzett, kien inkwetat ħafna dwar id‑dar u r‑raba’ tiegħu minħabba li kien jaf li dawn setgħu jiġu kkonfiskati

mill‑awtoritajiet ċivili, kif kien ġara qabel minn xi artijiet oħra fl‑istess pajjiż. Quddiem dan il‑prospett bla tama, huwa dejjem irrikorra għall‑għejun

tal‑fidi tiegħu, kif kien mgħallem mis‑saċerdoti tal‑parroċċa tiegħu, sabiex ikollu fiduċja u fidi sħiħa fit‑tjubija u l‑ħniena t’Alla, u fil‑protezzjoni tal‑Madonna, Omm Alla. Kif kien miexi jaħseb dwar dan, ra dawl qawwi li għall‑bidu ma tax kasu u baqa’ miexi. Iżda mbagħad sema’ leħen femminili, ħares madwaru u ra fuq siġra mgħottija bi sħaba lill‑Verġni Marija li f’idha l‑leminija kellha kuruna tar‑Rużarju u f’idha tax‑xellug kienet qiegħda żżomm lill‑Bambin Ġesù, f’nofs dija tas‑sema. Marija qalet lill‑bidwi: “Ibni, irrid knisja tinbena hawn għal ġieħi. Uliedi għad jirċievu ħafna grazzji f’dan il‑post.” Huwa emmen li dik kienet il‑Madonna. Mimli ferħ b’dik l‑esperjenza straordinarja, minnufih mar id‑dar u rrakkonta lil martu, lil uliedu, lill‑qraba u lil ħbiebu dwar dak li kien ra u sema’. Iżda, meta mar qal lill‑kappillan b’din id‑dehra, dan mhux talli ma emmnux, imma beda jinsinwa li r‑raġel kien qed isofri minn alluċinazzjoni, effett tas‑sħana estrema

Il‑Madonna tar‑Rużarju Mqaddes ta’ Manaoag.

tal‑ġurnata. Madanakollu, din l‑istorja bdiet tinfirex mhux biss f’dak ir‑raħal, imma anki f’irħula qrib. Għalhekk, nies minn

dawn l‑irħula bdew ġejjin lejn il‑post tad‑dehra biex jaraw u jitolbu huma wkoll.

Il‑pellegrini kienu jmorru

lura lejn djarhom mhux

biss assigurati mill‑verità tad‑dehra tal‑Madonna, imma wkoll konvinti li t‑talb tagħhom kien ġie mismugħ.

Il‑pellegrinaġġi bdew isiru aktar spissi matul is‑sena, kemm biex il‑pellegrini jwettqu l‑wegħdiet li kienu jagħmlu biex jerġgħu jżuru

lill‑Madonna, kif ukoll jagħmlu talbiet ġodda

lill‑Madonna u joffru

d‑devozzjoni tagħhom lejha.

Meta dawn il‑pellegrini

kienu jmorru lura lejn

l‑irħula tagħhom, kienu jiġu

mistoqsijin minn fejn kienu

ġejjin u huma kienu jwieġbu:

“Dimad Apo Ya Mantataoa”, li tfisser: “Mingħand

is‑Sinjura li sejħitilna.”

Eventwalment, din il‑frażi tqassret f’Manaoag, li maż‑żmien sar l‑isem

tal‑post. Aktar tard, fuq il‑post fejn jingħad li dehret

il‑Madonna, inbniet kappella

żgħira u fuq l‑artal tagħha

tqiegħdet statwa Spanjola

tal‑Madonna tar‑Rużarju

Mqaddes li ċertu Dun

Juan de San Jacinto kien

ġab mill‑Messiku. Matul iż‑żmien, sabiex il‑Verġni

Marija tingħata dar aktar xierqa għall‑qima, twaqqfet knisja akbar tal‑injam minn Dun Diego de Balletros qrib il‑kappella oriġinali tal‑missjoni ta’ Santa Monika, ħdejn ix‑xmara Baloquin. Il‑kostruzzjoni tal‑knisja kienet issorveljata bir‑reqqa mill‑istess qassis li oriġinarjament kien ħaseb li l‑allegata dehra kienet biss frott tas‑sħana tropikali. Minn dak iż‑żmien, il‑knisja kellha numru kbir u kostanti ta’ pellegrini li jfittxu l‑interċessjoni tal‑Madonna tar‑Rużarju ta’ Manaoag fi żmien il‑ħtiġiet kollha tagħhom. F’Pangasinan, il‑Knisja ta’ Manaoag hija l‑aktar destinazzjoni popolari ta’ pellegrinaġġi. F’ħafna pajjiżi jqisuha bħala l‑‘Mekka Kattolika’ tal‑Filippini. Papa Piju XI ta inkurunazzjoni Kanonika lix‑xbieha fil‑25 t’Awwissu 1925. Ir‑rit sar fil‑21 t’April 1926. Papa Benedittu XVI, f’ċerimonja f’Ruma fil‑21 ta’ Ġunju 2011, ta lill‑knisja ta’ Manaoag affinità spiritwali unika mal‑Bażilika ta’ Santa Marija Maggiore f’Ruma. Sal‑lum, l‑ebda knisja fil‑Filippini ma ngħatat dan l‑unur, li jfisser li l‑pellegrini u l‑vjaġġaturi li jżuru din il‑knisja u jitolbu fiha, jiksbu Indulġenza Plenarja

bħallikieku kienu qed iżuru Bażilika Papali f’Ruma.

Id‑Dehra tal‑Madonna

f’Montallegro, Rapallo, l‑Italja

Fit‑2 ta’ Lulju 1557, Giovanni Chichzola, raħħal minn

Carnevale, kien miexi fuq Monte Leto, u ddeċieda li jieqaf u joqgħod ftit tal‑ħin jistrieħ fid‑dell.

Hawn dehritlu Marija

Santissima u qaltlu: “Tibżax Giovanni, jien Omm Alla. Jiena għażiltek biex tkun messaġġier tar‑rieda tiegħi. Żur is‑saċerdoti ta’ Rapallo u għarrafhom li Omm

Alla għażlet dan il‑post bħala post ta’ abitazzjoni perpetwa tagħha u tixtieq li tinbena knisja hawn. Jiena se nħalli rahan tal‑imħabba tiegħi.” Giovanni dak il‑ħin ra ikona ma’ blata.

Hija kompliet: “Għid lin‑nies li din l‑istampa nġiebet hawn mill‑Greċja mill‑anġli. Inħalliha hawn

bħala turija tal‑imħabba tiegħi għalihom. Inti sum is‑Sibt.” L‑immaġni kienet turi ’l‑Madonna fil‑passaġġ jew tluq tagħha mill‑ħajja ta’ din id‑dinja. Il‑kwadru tpoġġa fil‑knisja ewlenija ta’ Rapallo għall‑qima, iżda jumejn wara għeb b’mod misterjuż u nstab fuq blata f’Montallegro. Imbagħad, il‑poplu ta’ Rapallo induna li l‑Madonna xtaqet li hemm jibqa’ l‑kwadru u bnew santwarju li ġie kkonsagrat f’Lulju 1558.

Fl‑1574, xi baħrin Griegi kienu nawfragati hemmhekk u għarfu l‑kwadru bħala wieħed li kien meqjum f’Ragusa li kien ilu nieqes sa mis‑sena 1557. Huma talbu biex dak l‑inkwatru jittieħed mill‑ġdid lejn Ragusa. Wara proċeduri legali, l‑inkwatru ntraddilhom lura, iżda l‑għada dan mirakolużament

reġa’ deher fis‑Santwarju ta’ Montallegro, u minn dakinhar baqa’ hemm bla tfixkil ta’ xejn. L‑inkwatru ta’ oriġini Biżantina jirrappreżenta lill‑Verġni Marija mimduda fuq katalett, imdawra b’diversi qaddisin u żewġ anġli qed iżommu rappreżentazzjoni tat‑Trinità Qaddisa

ssimbolizzata minn tliet iġsma umani magħquda f’wieħed. Fl‑1739, is‑Sagra Kongregazzjoni tar‑Riti fil‑Vatikan laqgħet it‑talba

tal‑poplu ta’ Rapallo biex il‑Madonna ta’ Rapallo tkun magħrufa u meqjuma bħala l‑patruna ta’ dik

il‑belt. Fis‑7 ta’ Lulju 1767, l‑istatwa ġiet inkurunata mill‑Isqof ta’ Ajaccio, Corsica. Fl‑2007, il‑Kardinal Tarcisio Bertone, Segretarju tal‑Istat tal‑Vatikan, ħa sehem fiċ‑ċelebrazzjonijiet tal‑450 Anniversarju mid‑Dehra tal‑Madonna f’Rapallo. Il‑festa tagħha hija ċċelebrata fl‑ewwel tlett ijiem ta’ Lulju kull sena. 

Rivista missjunarja b’40 paġna, kollha bil‑kulur, maħruġa minn Missio

(Uffiċċju Missjunarju) għal aktar minn 90 sena

Aġġorna ruħek fuq id‑Dinja Missjunarja. Abbona fir‑Rivista Malta Missjunarja fejn issib:

Aħbarijiet mid‑dinja missjunarja | Intenzjoni tax‑xahar

Esperjenzi missjunarji Maltin u Għawdxin | Ċajt u kompetizzjonijiet

Dan kollu għall‑prezz ta’ €21 għal abbonament ta’ sentejn li jinkludi wkoll Kalendarju MIssjunarju b‘xejn.

Tista’ tabbona online fuq: www.missio.org.mt

Is‑Santwarju tal‑Madonna f’Montallegro, Rapallo.

TORTA TAL‑GĦID Mill‑Italja

Metodu:

• Għalli l‑ispinaċi fl‑ilma bi ftit melħ.

• Saffi l‑ispinaċi u għasarha sew b’idejk fil‑passatur.

• Ġo skutella, ħallat sew flimkien l‑irkotta, 2 bajdiet, il‑ġobnijiet, bżar u melħ kemm tiggosta u l‑ispinaċi.

• Ġo turtiera/dixx tal‑forn midluk bil‑butir, ifrex l‑għaġina u l‑mili.

• B’qiegħ ta’ tazza ħaffer 4 toqbiet f’erba’ kantunieri u fihom ofsoq 4 bajdiet.

• Iksi l‑wiċċ bl‑għaġina, agħlaq id‑dawra sew u taqqab il‑wiċċ bil‑furketta.

• Idlek il‑wiċċ b’isfar ta’ bajda mħallat ma’ ftit ilma.

X’għandek bżonn:

• 500 gramma weraq tal‑ispinaċi frisk

• 200 gramma rkotta

• 40 gramma ġobon tal‑ħakk

• 40 gramma ġobon Pecorino maħkuk

• 6 bajdiet u isfar ta’ bajda.

• 2 pakketti għaġina sfiljurata

• Bżar u melħ

Jiena:

Indirizz:

Tel/Mob:

Isem:

Indirizz:

Tel/Mob:

• Aħmi f’forn moderat għal madwar tliet kwarti.

Kurżità:

Din it‑torta magħmula mill‑irkotta, spinaċi u bajd iebes, hija tradizzjonali għall‑familji fl‑Italja fi Żmien l‑Għid. Il‑bajd huwa simbolu ta’ ħajja ‑ mistura fil‑qoxra tal‑bajda li xi darba jasal il‑waqt li l‑fellus joħroġ minnha ħaj għal ħajja oħra. Hekk ukoll Ġesù, wara tlett ijiem fil‑qoxra tal‑blata joħroġ ħaj u rebbieħ fuq il‑mewt u fuq id‑dnub.

Meħuda mir‑rivista Dawl Franġiskan.

Kodiċi Postali:

E‑mail:

Nixtieq: Inġedded l‑abbonament tiegħi

Nibda nirċievi r‑rivista d‑dar bil‑posta

Nagħti abbonament rigal lil:

Kodiċi Postali:

E‑mail:

Imla l‑formola u ibgħatha flimkien ma’ ċekk pagabbli lil Missio fuq:

Abbonament Malta Missjunarja Missio, 7, Triq il‑Merkanti, Valletta, VLT 1171

.

AF I THHOPE &CHAR I YT

GIFT SHOP

Sibna wkoll fuq Facebook: Faith Hope & Charity

Qed nagħmlu ‘Home Deliveries’

FITTEX IL‑KLIEM: Annimali

F’din it‑tabella hawn moħbija 26 tip ta’ annimal. Fittex fi 8 direzzjonijiet. Ibgħat il‑kaxxa kompluta sa mhux aktar tard mill‑15 tax‑xahar flimkien ma’ ismek, kunjomok u l‑indirizz hekk: Malta Missjunarja – Kompetizzjonijiet, Nru.150, Missio, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. L‑ewwel tweġiba tajba li tittella’ bil‑polza tirbaħ kupun ta’ €15 li jissarraf mill‑ħanut ta’ Missio, ‘Faith, Hope & Charity’ fil‑Belt Valletta.

F E L G M N I A S X N T T N P

F E U M U X R R R U A E W V A

Q L K J P G R E T Q T D M W P

G L L R I V A Q S T A T I L R

K I S T U V B E P V E B A N A

L R K E X N H S M N T F V Q A

A D D E P L A V O L P I R G X

M U O C L B Q F M J Y Z E A A

A K S N M B Y E I G E N L L F

R K L U P U X L Q H D I U Q I

D U N D J A N U Z U F X S A C

O K H P S Q I B S N M T Q H Z

C D U Y U W D F E E Q F P H T

N I R O M A I D R I G W A N A

R A F J Z R G G A T I N R A Q

● AMORIN

● BAQRA

● BARRI

● DENFIL

● DUNDJAN

● FAR

● FARFETT

● FEKRUNA

● FELU

● GENDUS

● GIDI

● GREMXULA

● IGWANA

● KELB

● KLAMAR

Isem u Kunjom: ________________________________ Indirizz:______________________________________

Kodiċi Postali: _________________________________

● NEMLA

● PAPRA

● QARNITA

● VOLPI

● XADINA

● KUKKUDRILL

● LJUN

● LUPU

● QATTUS

● SEQER

● TIGRA

Soluzzjoni tal‑Kompetizzjoni ta’ Frar 2023:

Ir‑rebbieħa tal‑kompetizzjoni hija Alison Scicluna mill‑Marsa. Grazzi lil kull min bagħtilna t‑tweġibiet. Prosit lir‑rebbieħa. Hija tirċievi ittra bil‑posta mingħandna biex tkun tista’ ssarraf il‑kupun.

Nitbissmu ftit:

Is‑Sinjura Briffa rċeviet il‑kont tat‑telefown li kien m’ogħla s‑sema!! Sabet lil żewġha u lil bintha, u staqsiethom: “Dan il‑kont għoli xogħolkom?”

Frans: “Jien m’iniex żgur, għax meta jkolli bżonn, inċempel mix‑xogħol.”

Katja: “L‑istess jien; nuża tax‑xogħol.”

“Ħeqq, jien ukoll inċempel minn fuq

ix‑xogħol, mela żgur li Marì,” qalet is‑Sinjura Briffa, u daret fuq is‑seftura li kienet qed tisma’ kollox.

Marì: “Iva, jien. B’daqshekk!?

X’inhi l‑problema? Jien bħalkom, inċempel mix‑xogħol meta jkolli bżonn!”

Mulej ilqa’ f’Saltnatek lill‑benefatturi tagħna, familjari u ħbieb.

Agħtihom O Mulej il-mistrieħ ta’ dejjem.

Eżempji sbieħ

Taw bolol użati li jinbiegħu lill‑kollezzjonisti, kif ukoll irċevuti fiskali u muniti antiki.

Nota mill-Bord Editorjali: Inħeġġu lill-qarrejja ta' Malta Missjunarja sabiex jagħmlu użu mis-servizzi u/jew jixtru mingħand dawk il-ħwienet li jirreklamaw fuq ir-rivista. Grazzi.

Nota: Missio jixtieq javża li ma jaċċettax kartolini użati la tal-Milied u lanqas tal-‘Birthdays’. Grazzi.

Websajt Missio

• Informazzjoni dwar il‑missjoni u l‑missjunarji • Proġetti li twettqu u qed jitwettqu • Animazzjoni missjunarja • Attivitajiet • Rivisti tal‑passat • MissioTfal ‑ stejjer, attivitajiet, kompetizzjonijiet, rivisti tal‑passat

Jien. Int. Aħna. Flimkien (VO/1178)

www.missio.org.mt

Nota: It‑tfal kollha huma mħeġġa jidħlu fil‑paġna ta'

Facebook Missio

Malta Events

Page/ Tfal

Missjunarji fejn jistgħu jsibu diversi logħbiet u attivitajiet ta' interess.

Missio Malta • Missio Tfal

• Knisja Parrokkjali Santa Katerina, iż‑Żurrieq

• Raymond Falzon mill‑Gudja