Malta Missjunarja Novembru 2020

NEWSPAPER POST NOVEMBRU 2020 SENA 89

02 L‑Imħabba  14 L‑Isfidi Tal‑Missjunarji 18 Ġurnata Li Qatt Ma Ninsa  26 ‘Fratelli Tutti’ għal donazzjoni www.missio.org.mt

|

2123 6962

|

7 Triq il‑Merkanti, Valletta

|

7 Triq l‑Imgħallem, Ir‑Rabat Għawdex

EDITORJAL – DUN VICTOR AGIUS

Novembru 2020

L‑Imħabba Jien. Int. Aħna. Flimkien.

VO/1178

Missio ‑ [Uffiċċju Missjunarju], 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 9.00am ‑ 1.00pm Donazzjonijiet jistgħu jitħallew fil‑ħanut Faith Hope & Charity mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 1.00pm ‑ 7.00pm / Is‑Sibt: 9.00am ‑ 1.00pm Missio: Nru. 150, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.00am ‑ 4.00pm Tel: 2123 6962 • Fax: 21231272 Imejl: info@missio.org.mt • Websajt: www.missio.org.mt Uffiċċju Missjunarju, 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066.

Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.30am ‑ 12.00pm BORD EDITORJALI Editur: Claudia Cini (claudia@missio.org.mt) Membri:Mons. Valent Borg Dun Victor Agius, Mario Scicluna Kav. Emmanuel Cutajar KCHS, Robert Farrugia Websajt u Facebook:

missiomalta

Qari tal‑Provi: John Caruana Grafika: James Trapani (gakbu@gakbu.com) Malta Missjunarja hija Rivista Missjunarja ta’ kull xahar.

L‑ewwel ħarġa: Novembru 1932 bl‑isem ta’ Malta Missjunarja.

Novembru 1978: bidla fl‑isem għal Knisja Missjunarja. Frar 2003: mill‑ġdid Malta Missjunarja.

Abbonament għal sena €10.00

F’din il‑ħarġa: 2 4 6 8 10 14 18 22 24 26 28 32 36 38 39

Editorjal Messaġġ mid‑Direttur Unjoni Missjunarja Propagazzjoni tal‑Fidi San Pietru Appostlu Santa Infanzja Esperjenza Missjunarja Qaddis tax‑Xahar Ittri mill‑Missjoni It‑Tielet Enċiklika ta’ Papa Franġisku Innu Missjunarju Il‑Ħajja u l‑Mewt Riċetta Tradizzjonali Kompetizzjoni u Ċajt Nitolbu għall‑Mejtin Tagħna

Ritratt tal‑faċċata: Tfal foqra min-Namibja mir-reġjun ta’ Kavango li huwa l-ifqar fil-pajjiż.

2

H

uwa possibbli, anki minn issa stess, li niskopru li meta nagħtu lilna nfusna lill‑oħrajn, billi nħobbuhom konkretament, ‘il‑Ħajja’ tikber ġo fina. Meta tibda tgħix għas‑servizz tal‑oħrajn, meta titgħallem tbiddel ix‑xogħol tiegħek, li jista’ jkun diffiċli u monotonu, f’atti ta’ mħabba, tibda tħoss ħafna ferħ u li bdejt issir aktar uman.

Meta tagħti tkun tħobb konkretament “L‑imħabba tal‑proxxmu tfisser li tħoss għall‑oħrajn, li b’attenzjoni taħseb fil‑bżonnijiet tagħhom, li tgħinhom konkretament. L‑għajnuna materjali tfisser ftit jekk ma tkunx l‑espressjoni ta’ mħabba sinċiera u miftuħa, li għandha l‑kapaċità li tidentifikak mal‑oħrajn.” C.L. Inżommu t‑tradizzjonijiet b’qalb ġdida “F’pajjiżi u wisq aktar fl‑irħula, hija tradizzjoni li l‑irġiel ma jgħinux fil‑faċendi

Novembru 2020

tad‑dar, u li n‑nisa jmorru xorta waħda għax‑xogħol anki jekk ikunu morda; in‑nisa ma jħossuhomx abbużati u l‑irġiel ma jħossuhomx krudili. Id‑dar hekk konna aħna wkoll. Jekk il‑mara kienet qed tagħmel il‑faċendi u jiena kont qed naqra ktieb jew nara it‑televixin, qatt m’għaddieli minn moħħi li niċċaqlaq, anki jekk it‑tifel jibda jibki ‑ dak kien xogħolha. Meta, bil‑għajnuna ta’ xi ħbieb Insara, irrealizzajt li l‑oħrajn kellhom id‑dritt li jirċievu l‑imħabba u l‑għajnuna tiegħi, ħassejt li kelli nibda, u nibda minn dari stess. Hekk, darba meta l‑mara kienet qed tippreparali l‑kolazzjon u t‑tifel beda jibki, jiena qbadt u lestejt il‑mejda jiena stess. Meta mbagħad ġiet lura skantat, imma ma qalet xejn. Però meta għaddejt il‑qmis tiegħi qabel ma mort l‑uffiċċju, dan kien wisq

KALENDARJU

2021

għaliha! Allura għedtilha kemm kien sabiħ li nkun l‑ewwel li nibda nħobb, u li nagħmel lill‑oħrajn dak li nixtieq li l‑oħrajn jagħmlu lili. Issa nħoss li hemm ħafna aktar armonija fil‑familja tagħna.” W.U.H. – P.

Biex inkunu nistgħu niżviluppaw attivitajiet li jiżguraw nutrizzjoni bażika, qed nippruvaw li jkollna wkoll għajnuna psikoloġika għall‑morda u l‑familji tagħhom.” M. – Repubblika Demokratika tal‑Kongo.

Meta nħobbu lill‑oħrajn aħna nħossu l‑ferħ “Jiena speċjalista f’mard infettiv, imma minħabba nuqqas ta’ attrezzi, indafa u salarju baxx ħafna, ġietni t‑tentazzjoni li nemigra bħalma għamlu ħafna mill‑kollegi tiegħi. Imma wara li rajt din il‑ħaġa ma’ marti, iddeċidejt li nkompli nagħti s‑servizz tiegħi lil ħuti f’pajjiżna. Bl‑għajnuna ta’ ħbieb tiegħi li huma Nsara u barranin, kien possibbli nibnu faċilità tas‑saħħa kompleta, b’laboratorju u garanzija li jkollna dejjem mediċini speċifiċi anki għall‑aktar nies foqra.

Uri mħabba ġeneruża ma’ kulħadd “Ejjew nippruvaw, f ’kull ċirkostanza, li nkunu minn tal‑ewwel li nħobbu b’imħabba li hija ġeneruża, li tagħti kuraġġ u li hija miftuħa għal kulħadd, u b’attenzjoni l‑aktar għal dawk madwarna li l‑aktar għandhom bżonnha. Ejjew inħobbu b’imħabba li ma tistenna lura xejn, lanqas li naraw ir‑riżultati. Ejjew nagħmlu ħilitna biex inkunu strumenti tal‑ġenerożità t’Alla, biex hekk oħrajn jistgħu jaraw u jħossu r‑rigali li aħna rċevejna mingħandu.”

C.L.  April 2021

Jinsab għall‑bejgħ mill‑ħanut Faith, Hope & Charity tal‑Belt Valletta għall‑prezz ta’ €2.

lejn il‑pjagi tiegħi Tibżax tersaq bħal ta’ Ġesù huma għaliex il‑pjagi miftuħa fuq il‑qalb bibien u twieqi nixtieq nara l‑qalb t’Alla. Jekk jien dawn nittawwal minn . t’Alla kif inhi, dawn il‑bibien it‑twieqi u minn (Mill-omelija ta’

Ordnijiet ta’ 20 kopja jew aktar jitwasslu b’xejn.

28.04.2019)

nza

Rigali b’differe

tiġġenera €55 - Mogħża lill-familja. dħul kontinwu

g.mt www.missio.or IT-TNEJN

IL-ĦADD

It‑tieni Ħadd tal‑Għid Divina) (Festa tal‑Ħniena

18 It‑tielet Ħadd tal‑Għid

25 Ir‑raba’ Ħadd tal‑Għid (Jum il‑Vokazzjonijiet)

S. Ġulju I Papa

19

S. Pietru

S. Martinu I Papa

Jiena d‑die lja, intom il‑friegħi.

Min jiena fih dan jibqa’ fija u jagħmel ħafn frott, għax a ming tistgħu tagħ ħajri ma mlu xejn.

S. Katerina Tekakwitha

Labre

23

22

21

20

S. Benedittu Ġużeppi

S. Paternus Isqof

Awwissu 2021

17

16

15

Gonzales Reliġjuż

S. Eżekjel

S. Marija ta’ Kleofa

S. Ġulja Billiart

de la Salle

14

13

10

9

8

S. Ġwann Battista

S. Ġuljana ta’ Cornillon

S. Vinċenz Ferrer

12

Sibt il‑Għid

Il‑Ġimgħa l‑Kbira

Ħamis ix‑Xirka

11

3

2

1

7

IS-SIBT

IL-ĠIMGĦA

IL-ĦAMIS

L-ERBGĦA

IT-TLIETA

6

5

4 L‑Għid il‑Kbir

Inħeġġukom tmexxu l‑kelma.

Mons. Arċisqof

24

(Ġw. 15:5)

S. Iljun IX Papa

26 Il‑Madonna

tal‑Bon Kunsill

Flimkien.

Jien. Int. Aħna.

(VO/1178)

S. Anjeże Segni

S. Fidiel ta’ Sigmaringen

S. Ġorġ Martri

B. Gabriella Sagheddu

S. Anselmu

30 28www.m29 issio.org.m t

ta’ Montepulciano

27

1

IL-ĦADD

S. Luigi Grignion

S. Żita

IT-TNE ta’ SienaJN

S. Katerina

It‑tmintax‑il Ħadd ta’ matul is‑sena

S. Ewsebju

8 Id‑dsatax‑il

15

is‑sena

It‑Tlugħ fis‑Sema

22

S. Tereża Beneditta

ta’ Marija

Bandes Sanchez Sależjan Martri

S. Ġwann Marija

10

16

tas‑Salib

S. Lawrenz

17

Id‑Dedikazzjo ni tal‑Bażilika ta’ S. Marija Maggiore f’Ruma

Vianney Saċerdot

11 Djaknu Martri

12

S. Kjara Reliġjuża

18

It‑Trasfiguraz

zjoni tal‑Mulej

S. Giovanna

19

13

Franġiska de

S. Ponzjanu Papa u S. Ippolitu Saċerdot

Chantal

20

S. Gejtanu Reliġjuż

14 S. Massimiljanu

21

Marija Reliġjuż Martri Kolbe

S. Stiefnu tal‑Ungerija

23

S. Kjara ta’

24

Montefalco S. Elena Imperatriċi

25

26

S. Ġwann Eudes S. Bernard Abbati

27

Il‑wieħed u għoxrin ta’ matul is‑senaĦadd

29

IS-SIBT

B. Franġisku

ta’ Verċelli

9 Ħadd ta’ matul

renza

IT-TLI

ETA tali L-ERB t Fundamen 2 Intenzjoni Universali GĦA għad‑drittijiet IL-ĦAMIS 3 – Id‑Drittijiefil‑ġlieda li jirriskjaw ħajjithom IL-ĠIMGĦA 4 u anke Nitolbu għal dawk taħt dittaturi, reġimi awtoritarji fundamentali 5 li jinsabu fi kriżi. f’demokraziji 6 7

ta’ Monfort

follow us

missiomalta

Rigali b’diffe

€500 - Bir jissup nadif u tajjeb plixxi ilma għax-xorb.

S. Piju V Papa

S. Roża ta’

30

Lima

S. Bartilmew

Appostlu

31

S. Ġużepp Calasanz

S. Gebhard

ta’ Constance

Abbati

28

S. Piju X Papa

S. Monika S. Wistin Isqof

It‑tnejn u għoxrin Ħadd ta’ matul is‑sena

Jien. Int. Aħna.

(VO/1178)

B. Idelfonsu

Flimkien.

Schuster

S. Nikodemu u S. Ġuzeppi t’Arimatea

follow us

missioma

lta

Intenzjoni għall‑evanġeli Nitolbu għall‑Kn zzazzjoni isja, sabiex – Il‑Knisj l‑grazzja u hija tirċievi a l‑qawwa għat‑tiġ mill‑Ispirtu s‑Santu did tagħha nfisha fid‑daw tal‑Evanġelju. l

3

Novembru 2020

I

Il‑Festa tal‑Qaddisin Kollha

l‑Knisja matul is‑sena tiċċelebra l‑Għid tal‑Mulej u tagħmel ukoll il‑festa jew it‑tifkira ta’ ħafna minn ħutna li għexu dan il‑misteru tal‑Għid. Illum qegħdin narawhom jaqsmu fir‑rebħa u l‑glorja li Ġesù kiseb bil‑passjoni, il‑mewt u l‑qawmien għall‑ħajja.

Il‑Knisja, fil‑bidu, kienet tiċċelebra l‑festa ta’ dawk li mietu martri għall‑Mulej, jiġifieri ta’ dawk li għażlu l‑mewt milli jiċħdu l‑fidi tagħhom fil‑Mulej.

Maż‑żmien, il‑Knisja bdiet tagħmel it‑tifkira ta’ diversi konfessuri, rgħajja tal‑poplu t’Alla, fundaturi ta’ knejjes,

4

MESSAĠĠ MID‑DIRETTUR – MONS. VALENT BORG

ordnijiet reliġjużi u oħrajn.

Normalment din it‑tifkira kienet issir fl‑anniversarju tal‑mewt tagħhom, il‑jum li huma għaddew minn din il‑ħajja għall‑ħajja ta’ dejjem.

Il‑Knisja ta’ Ruma, ta’ kull sena kienet tiċċelebra l‑anniversarju tad‑dedikazzjoni tal‑Bażilika ta’ Santa Marija u l‑Martri kollha fit‑tlettax ta’ Mejju. Din il‑bażilika oriġinarjament inbniet minn Marcus Vipsanius Agrippa fis‑sena 27 Q.K. b’dedika lill‑allat kollha u għalhekk hija magħrufa bħala Pantheon. Papa

Bonifazju IV (608‑615 W.K.) kien ittrasferixxa l‑fdalijiet tal‑martri midfuna f ’diversi katakombi għal din il‑bażilika. Filwaqt li Papa Girgor IV (827‑844 W.K.) biddel il‑jum tal‑festa tad‑dedikazzjoni tal‑bażilika għall‑1 ta’ Novembru, il‑jum li sal‑lum għadna niċċelebraw il‑festa tal‑qaddisin kollha.

Dawn il‑qaddisin mhumiex biss dawk li l‑Knisja tibbeatifika jew tikkanonizza u tippreżentahomlna bħala mudell għalina biex nimxu fuq l‑istess passi tagħhom, iżda huma dawk kollha li waqt li kienu fuq wiċċ din l‑art ippruvaw jgħixu l‑magħmudija u żammew lill‑Mulej bħala r‑ragħaj

Bejn l‑1 u it‑8 ta’ Novembru, il‑Knisja tikkonċedi indulġenza plenarja b’suffraġju għall‑mejtin kollha lil dawk kollha li jżuru iċ‑ċimiterju u jitolbu għal dawn ħutna mejtin.

B’SMS B’SMS ta’ €2.33 qed titma’ ta’ tkun 2.33 tkun qed 7 t’itfal7t għal ġurnata. titma’ itfal għal ġurnata.

minna l‑bnedmin huwa li nikkoperaw mal‑grazzji kollha li jagħtina li żgur ma jonqsu lil ħadd. Jekk dawn saru qaddisin għaliex mhux aħna wkoll?

B’SMS ta’ €6.99 tkuntkun qed qed B’SMS ta’ 6.99 tixtri tixtri l‑kotba għal tifel jewtifel tifla jew l‑kotba għal għal tiflasena għalskolastika. sena skolastika.

Il‑Festa tal‑Qaddisin kollha turina li aħna lkoll msejħin biex naslu bl‑għajnuna u l‑grazzja t’Alla. Ħadd m’għandu jibża’ jew jaqta’ qalbu li ma jasalx għaliex il‑ħniena u l‑imħabba t’Alla huma bil‑wisq akbar mid‑dgħufija u n‑nuqqasijiet tagħna. Fil‑bidu tal‑ħajja ta’ diversi qaddisin bħal Santu Wistin, Santa Margerita, San Injazju ta’ Loyola u oħrajn, insibu li kienu nies midinba u mxennqa għall‑frugħat li taf toffri d‑dinja. Iżda f ’mument minnhom ċedew il‑ħajja tagħhom lil Alla, fetħu qalbhom għaliH u minn midinba saru qaddisin. Alla li jistenna

sms fuq 50617374 – 2.33 | sms fuq 50618820 – 6.99

tagħhom. Fost dawn nittamaw li hemm ħafna li ħabbewna u ħabbejna, ġenituri, aħwa, ħbieb, ġirien, għalliema, benefatturi, u tant u tant oħrajn. Dawn ma jieqfu qatt jinterċedu għalina quddiem Alla ħalli naslu aħna wkoll fejn waslu huma.

DONAZZJONIJIET B’RISQ IL‑MISSJONI

Novembru 2020

Jien. Int. Aħna. Flimkien.

(VO/1178)

Int tista’ tagħti daqqa t’id. Missio għandu bżonn il‑voluntiera.

Jekk int interessat, ċempel

21236962 5

UNJONI MISSJUNARJA ‑ DUN CHARLES BUTTIGIEG

Novembru 2020

Intenzjoni Missjunarja: Novembru 2020 Intenzjoni ta’ talb universali – Intelliġenza artifiċjali.

“Nitolbu sabiex il‑progress fir‑robotika u fl‑intelliġenza artifiċjali jaqdi dejjem ‘il‑bniedem u lill‑umanità.”

6

Ħ

amsin sena ilu l‑bniedem tela’ fuq il‑qamar.

Rajna l‑progress kbir fid‑dinja tal‑informatika u l‑intelliġenza artifiċjali.

Iżda dan il‑progress kollu rrenda lill‑bniedem bħala oġġett. Intilfu ħafna impjiegi minħabba l‑makkinarju robotiku fl‑industriji u fil‑fabbriki. Progress tal‑intelliġenza artifiċjali ġab lill‑bniedem f ’injoranza u

bluha morali u ta’ valuri.

Daqs erbgħin sena ilu, nhar il‑15 ta’ Novembru tal‑1980, Papa San Ġwanni Pawlu II indirizza diskors lill‑grupp ta’ xjentisti u studenti universitarji fil‑Katidral ta’ Kolonja fl‑okkażjoni tas‑700 sena mill‑mewt ta’ Albertu l‑Kbir.

F’din l‑okkażjoni l‑Papa ppropona b’mod sistematiku r‑relazzjoni li għandu jkun

Novembru 2020

hemm bejn ix‑xjenza u l‑fidi, u kif dawn għandhom jimxu id f ’id. Il‑Papa jkompli jisħaq li fid‑dawl ta’ San Albert għandna naraw l‑armonija li għadha teżisti bejn ir‑raġuni u x‑xjenzi umani mal‑fidi Nisranija. Fuq kollox il‑Knisja tagħraf ukoll d‑differenzi u l‑kunflitti li nqalgħu fil‑passat rigward dan il‑kamp. Minkejja li x‑xjenza għandha tagħraf bil‑limiti tagħha, però fl‑essenza tagħha hija għandha tkun immirata lejn il‑ġid tal‑umanità kollha fejn dejjem tirrispetta d‑dinjità tal‑persuna umana li hija l‑qofol ta’ kull żvilupp.

Għalhekk, ix‑xjenza għandha dejjem tħares lejn dan il‑valur indispensabbli fil‑bniedem.

Għandha tħares il‑libertà tal‑bniedem. Għandha fuq kollox tħares lejn il‑verità, dik mogħtija lill‑bniedem minn Alla. Ir‑raġuni tal‑bniedem hija importanti,

imma biex tilħaq l‑milja tal‑għarfien tal‑possibilitajiet tal‑bniedem għandha tkun imdawla bid‑dawl qawwi u megħjuna bil‑forza eterna ta’ Alla. Papa San Ġwanni Pawlu II jikteb: “Il‑fidi timbuttana lejn konsistenza vera u profonda li tesprimi ruħha fl‑aspetti kollha ta’

ħajjitna fuq mudell wieħed ta’ Kristu”.

Nitolbu għalhekk ħalli l‑progress fix‑xjenza dejjem iservi għall‑gid tal‑bniedem, u fuq kollox sabiex dejjem iressqu sabiex jagħraf il‑kobor tal‑Għerf tal‑Ħallieq. 

BAŻAR

92, TRIQ ĦAL QORMI, ĦAMRUN Ikun miftuħ mit‑Tnejn sas‑Sibt mid‑9am sas‑1pm 7

Novembru 2020

PROPAGAZZJONI TAL‑FIDI – DUN VICTOR AGIUS

Nimxi Magħkom Lejn il‑Missier It‑Tmien Parti 6. L‑GĦAQDA “Nitolbok li jkunu lkoll ħaġa waħda. Kif inti fija, Missier, u jiena fik.” (Ġw. 17:21)

ma’ nies li m’għandhom l‑ebda reliġjon għax iħaddnu ideat oħra differenti minn tagħna.

L‑għaqda kienet l‑akbar talba u tama ta’ Ġesù. Qabel ma mar għall‑passjoni hu talab lill‑Missier: “... li jkunu ħaġa waħda, bħalma aħna ħaġa waħda”. (Ġw. 17:22) Aħna rridu nagħmlu l‑almu tagħna biex isseħħ din it‑talba ta’ Ġesù, u skont ma qal Ġesù, f’din it‑talba, ikollna l‑ħajja tat‑Trinità Mqaddsa bħala l‑mudell ta’ din l‑għaqda.

F’Alla, li kollu kemm hu huwa mħabba, hemm l‑għaqda ta’ Alla wieħed u d‑distinzjoni ta’ tliet persuni fit‑Trinità. Aħna ġejna maħluqa fl‑immaġini ta’ Alla, u għalhekk aħna msejħa li ngħixu hawn fl‑art il‑ħajja tat‑Trinità, inżommu dejjem l‑imħabba reċiproka, inkunu ħaġa waħda u nibqgħu distinti minn xulxin.

Fit‑Testment il‑Ġdid insibu: “Il‑kotra kbira ta’ dawk li emmnu kienu qalb waħda u ruħ waħda. Ħadd minnhom ma kien jgħid li l‑ġid li kellu kien tiegħu, iżda kellhom kollox flimkien.” (Att. 4:32) “M’iniex nitlob għal dawn biss, imma wkoll għal dawk li għad jemmnu fija bis‑saħħa tal‑kelma tagħhom, nitolbok li jkunu lkoll ħaġa waħda.

Kif inti fija, Missier, u jiena fik, ħa jkunu huma wkoll ħaġa waħda fina, biex hekk id‑dinja temmen li inti bgħattni.” (Ġw. 17:20‑21)

Meta tana l‑kmand ġdid li nħobbu lil xulxin u l‑Ewkaristija, Ġesù wriena kif nistgħu ngħixu l‑imħabba reċiproka sa ma twassal għall‑għaqda, li hija don minn Alla. Ġesù talab li lkoll ikunu ħaġa waħda, 8

u hekk talab mhux biss għall‑għaqda fil‑Knisja imma wkoll għall‑għaqda tal‑ġeneru uman kollu.

Għalhekk, nagħmlu ħilitna biex ngħixu f’għaqda ma’ kull persuna li niltaqgħu magħha u nemmnu li kull persuna hija ‘kandidat għall‑għaqda’; kull bniedem huwa parti mill‑familja umana. Għandna nagħmlu għalhekk ħilitna biex inġibu l‑għaqda l‑ewwel nett ma’ kull persuna, waħda waħda, u wkoll nagħmlu ħilitna biex nibnu relazzjonijiet li jwasslu għall‑fratellanza universali: fil‑parroċċa, fil‑Knisja, fuq il‑post tax‑xogħol u f’ambjenti oħra, fl‑ekumeniżmu u bejn nies ta’ reliġjonijiet oħra, u saħansitra

Il‑kliem ta’ missier Il‑kliem ta’ missier huwa dejjem kliem prezzjuż għax huwa kliem li ġej minn qalb mimlija mħabba. Imma meta missier jgħid l‑aħħar kliem qabel ma jmut, dan ikun kliem tad‑deheb li jibqa’ minqux f’qalb uliedu. Jiswa aktar mill‑kliem kollu li kien qal f’ħajtu. Huwa t‑testment li jħalli. Issa din l‑imħabba ta’ missier mhi xejn meta mqabbla mal‑imħabba ta’ Alla għalina; Alla li ħa l‑ġisem ta’

Novembru 2020

bniedem. Ġesù wkoll tkellem u ħallielna testment: “Li huma jkunu ħaġa waħda.” (Ġw. 17:21) Kull min jiċċentra ħajtu fuq l‑unità, dak fehem il‑qalb ta’ Alla.

Fid‑dinja, għalkemm aħna lkoll aħwa, ħafna drabi ngħaddu minn ħdejn xulxin pjuttost bħala stranġieri. Dan jiġri wkoll bejn l‑Insara li rċevew l‑istess magħmudija.

Ix‑xirka tal‑qaddisin u l‑ġisem mistiku jeżistu, imma dan il‑ġisem hu bħal netwerk ta’ mini mudlama. Il‑kurrent elettriku hemm qiegħed, imma mitfi. Anki f’ħafna individwi il‑ħajja tal‑grazzja hemm qiegħda, imma dan mhux dak li ried Ġesù meta talab lil Missieru. Huwa ried is‑sema fuq l‑art: l‑għaqda tagħna ma’ Alla u ma’ xulxin,

biex in‑netwerk tal‑mini mudlama tixgħel bid‑dawl, bil‑preżenza ta’ Ġesù f’kull relazzjoni mal‑oħrajn u f’kull qalb ta’ individwu. Dan hu l‑aħħar testment tiegħu, l‑akbar xewqa prezzjuża ta’ Alla li ta ħajtu għalina.

Esperjenza: It‑tifel tiegħi, adoloxxenti, jixtieq isir ‘rock star’. Ħalla xagħru, goff u mimli nokkli, jitwal sa spallejh. Jiena u żewġi ma ħadniex gost, imma t‑tifel kien kuntent u ma riedx jaqtgħu. Darba waħda ġie lura d‑dar mingħand sieħbu bil‑lejl, u qalilna: “Ma, naħseb li għandi l‑qamel f’rasi.” Bqajna sas‑siegħa ta’ filgħodu naħslulu u nippettnawlu xagħru. Ħsilna u ddisinfettajna kollox, imma wara ġimgħa l‑qamel reġa’

RIEDA LI TAGĦTI

tfaċċa. Ilkoll spiċċajna rrabjati u frustrati. Jiena fettilli ngħidlu: “L‑aħjar ikun jekk taqta’ xagħrek.” Ippruvajt nagħmilha eħfef u għedtlu: “Aqta’ biss tliet pulzieri.”

Qarras wiċċu, imma aċċetta.

Jiena wkoll ma ħassejtnix tajba u bqajt naħseb x’nista nagħmel biex nurih li għadni nħobbu. Kif nista’ nimxi mil aktar miegħu u nurih il‑ħniena? Ftit ġranet wara ġietni idea. Mort għand il‑parrukkiera u għedtilha x’għandha tagħmel. Meta t‑tifel ġie lura d‑dar mill‑iskola mill‑ewwel induna u qalli: “X’faqgħa xagħar għandek ma!” u għedtlu: “qtajtilha tliet pulzieri”. Għannaqni u qalli: “Grazzi ma.”

A.N., Texas. 

AGĦMEL IT‑TMIEM TAL‑FAQAR PARTI MILL‑ISTORJA TAʼ ĦAJTEK.

Wirt dejjiemi li jibdel il‑ħajjiet

Billi tiftakar f'Missio Malta fil‑wirt tiegħek, inti tista' tagħmel differenza għal dejjem fid‑dinja li l‑ġenerazzjoni li jmiss qed tikber fiha.

Rigal mingħandek jista', ħafna snin oħra, jidher fit‑tbissim tat‑tfal f'pajjiżi tat‑Tielet Dinja li ser jibbenefikaw mill‑ħniena u l‑kompassjoni tiegħek.

Il‑legati tiegħek li tħalli warajk dejjem ser iħallu tbissima ħajja fil‑qlub ta' nies oħra.

Jien. Int. Aħna. Flimkien.

VO/1178

Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.

Tel: (+356) 2123 6962 | E‑Mail: info@missio.org.mt www.missio.org.mt 9

Novembru 2020

SAN PIETRU APPOSTLU – JOHN WILLIAMS (Kordinatur Uffiċċju Kleru)

Is‑Seminarju ta’ San Pawl Istitut tat‑Teoloġija u Ċentru ta’ Studji Filosofiċi ta’ Trichy, Thoothukudi u Madurai. Illum San Pawl huwa Seminarju Provinċjali u jservi l‑Provinċja Ekkleżjali ta’ Madurai li tikkonsisti f ’dawn id‑Djoċesijiet: Madurai, Trichy, Thoothukudi, Kottar, Kuzhithurai, Palayamkottai, Sivagangai u Dindigul.

Is‑seminarju jilqa’ fih ukoll kandidati għas‑saċerdozju minn djoċesijiet oħra f ’Tamilnadu, reliġjużi (irġiel u nisa) u lajċi li jridu jaqbdu studji filosofiċi u teoloġiċi.

Id‑dħul prinċipali tas‑Seminarju ta' San Pawl.

D

an ix‑xahar ser nittratta seminarju ieħor f ’art tal‑missjoni – l‑Indja. Dan huwa s‑Seminarju ta’ San Pawl li jinsab fid‑distrett ta’ Thiruchirappalli (Trichy), f ’Tamilnadu, fin‑Nofsinhar tal‑Indja.

Is‑Seminarju ta’ San Pawl twaqqaf fit‑8 ta’ Ġunju 1921, minn Mons.

Augustine Faisandier S.J., l‑Isqof tal‑post.

Il‑motto li ġie addottat ittieħed mill‑ftuħ tal‑Ittra ta’ San Pawl Appostlu lir‑Rumani: “Ġejna magħżulin għas‑servizz tal‑Evanġelju”. (Rum. 1:1)

10

It‑tmexxija tas‑seminarju ġiet fdata f ’idejn il‑Missjoni tal‑Ġiżwiti ta’ Madurai, djoċesi fil‑qrib. Fl‑1938 San Pawl sar Seminarju Inter‑Djoċesan biex ikun jista’ jaqdi lid‑Djoċesijiet

Fid‑29 ta’ Marzu 1978, il‑Ġiżwiti ċedew it‑tmexxija tas‑seminarju f ’idejn il‑Bord tal‑Isqfijiet tal‑Provinċja Ekkleżjali ta’ Madurai. Matul dawn l‑aħħar mitt sena ta’ ħidma,

Bitħa interna fis‑seminarju.

Novembru 2020

is‑Seminarju ta’ San Pawl ta formazzjoni lil kważi elfejn saċerdot, li minnhom ’l fuq minn erbgħa u għoxrin ġew ikkonsagrati isqfijiet. Fit‑8 ta’ Frar 1997, il‑Kongregazzjoni għall‑Edukazzjoni Kattolika għolliet lis‑seminarju

għal‑livell ta’ Istitut għat‑Teoloġija u affiljatu mal‑Università Pontifiċja Urbana ta’ Ruma. Aktar tard, bl‑iskop li dan l‑istitut ikun jista’ joffri studji teoloġiċi ambjentati fil‑kuntest kulturali ta’ dik in‑naħa tad‑dinja, saret

talba sabiex dan jinħall minn mal‑Urbana u jiġi affiljat mal‑Istitut Pontifiċju ta’ San Pietru f ’Banglor.

Din it‑talba intlaqgħet mill‑Kongregazzjoni għall‑Edukazzjoni Kattolika u hekk seħħ b’effett mit‑23 ta’ Lulju 2009.

Il‑programm tal‑ħajja fis‑seminarju huwa mqassam hekk: Ġurnata Normali:

Il‑Ħadd:

5.30am: Qawmien

5.30am: Qawmien

6.00am: Talb ta’ filgħodu

6.00am: Talb ta’ filgħodu

6.20am: Quddiesa u meditazzjoni

6.10am: Tluq għall‑quddiesa fil‑katidral

7.30am: Xogħol assenjat

8.15am: Kolazzjon

8.00am: Kolazzjon

9.00am: Ħin għall‑istudju

8.30am: Ħin għall‑istudju

10.30am: Waqfa għall‑kafè

9.00am: Lezzjonijiet – Perijodu I

10.45am: Aċċess għall‑internet

9.50am: Lezzjonijiet – Perijodu II

11.45am: Taħriġ tal‑Kor Ingliż

10.35am: Waqfa għall‑kafè

12.35pm: Talb ta’ nofs il‑jum

10.50am: Lezzjonijiet – Perijodu III

12.45pm: Pranzu u wara tluq għall‑ministeru

11.45am: Lezzjonijiet – Perijodu IV

6.00pm: Lura mill‑ministeru

12.35pm: Talb ta’ nofs il‑jum

6.30pm: Ħin għall‑istudju

12.45pm: Pranzu u rikreazzjoni

7.00pm: Adorazzjoni

1.00pm: Silenzju (aċċess għall‑internet)

7.45pm: Ċena u wara rikreazzjoni

2.10pm: Lezzjonijiet – Perijodu V 3.00pm: Lezzjonijiet – Perijodu VI 3.45pm: Waqfa għat‑te 4.00pm: Xogħol manwali 4.30pm: Sports 5.15pm: Ħin għal xawer

Ikompli bħal jiem normali

6.00pm: Talb ta’ filgħaxija u studju 7.45pm: Ċena u ħin ta’ rikreazzjoni 8.50pm: Jingħad ir‑Rużarju 9.05pm: Talb ta’ bil‑lejl u studju 10.30pm: Irqad 11

Novembru 2020

SAN PIETRU APPOSTLU – JOHN WILLIAMS (Kordinatur Uffiċċju Kleru)

Srirangam ‑ Tempju Indu

L‑ekonomija hija waħda rurali u agrikola.

Sebgħin fil‑mija tal‑popolazzjoni tad‑distrett tgħix mill‑agrikoltura u attivitajiet relatati mal‑agrikoltura.

Ir‑raba’ jissaqqa mill‑ilma tax‑xmajjar li jintlaqa’ fi ġwiebi kbar u minn hemm iddistribwit mar‑raba’ permezz ta’ kanali.

Barra ċ‑Cauvery, fir‑reġjun iserrpu x‑xmajjar It‑Tempju Srirangam ‑ Detall tal‑iskultura Coleroon, fil‑ġebla. li hi fergħa Noti qosra dwar taċ‑Cauvery, Koraiyar, Ariyar, Anicut ta’ Fuq u id‑Distrett ta’ Anicut il‑Kbira.

Tiruchirappalli: Il‑belt u d‑distrett tal‑madwar iġibu l‑istess Fid‑distrett insibu isem – Thiruchirappali jew wkoll fabbrika kbira Trichy fil‑qosor.

tal‑armamenti, impjant kbir tal‑industrija tal‑azzar u l‑inġinerija goffa – il‑Bharat Heavy Electrics Limited, impjant tal‑kimika fejn jiġu distillati spiriti industrijali – it‑Trichy Distilleries and Chemicals Limited, sensiela ta’ fabbriki fejn jinħadmu vaguni u biċċiet oħra tal‑ferroviji – il‑Golden Rock Railway Workshops, impjant tal‑azzar – it‑Trichy Steel Rolling Mills u impjant ieħor fejn jinħadmu kull għamla ta’ boilers u aċċessorji relatati għall‑power stations u industriji varji ‑ iċ‑Cethar Vessels Limited.

Fid‑distrett jarmaw ħafna swieq fejn jinbiegħu kull tip ta’ ħxejjex għat‑tisjir u ħwawar, ewlieni fosthom il‑Ghandi Marketplace.

Fi żmien l‑Ingliżi fl‑Indja, Trichy kienet magħrufa għall‑manifattura tas‑sigarri.

Sir Arthur Conan Doyle isemmi dawn is‑sigarri

Fi Trichy jgħixu aktar minn 270,000 ruħ u tkopri medda ta’ 4,500 kilometru kwadru.

Il‑belt hija mibnija matul il‑ġenb tax‑xmara Cauvery, waħda mix‑xmajjar maġġuri tan‑Nofsinhar tal‑Indja.

Il‑lingwa tal‑post hija t‑Tamili.

12

Ix‑Xmara Cauvery bil‑Belt ta' Trichy tħares fuqha. Fuq ix‑xellug tidher il‑Piramida tat‑Tempju tas‑Srirangam.

Novembru 2020

f ’wieħed mir‑rumanzi tiegħu tal‑investigatur Sherlock Holmes.

Edifiċċji ta’ fama fid‑Distrett huma: ir‑Rokkaforti – Tempju mibni fuq il‑ġenb tax‑Xmara Cauvery, it‑tempju Indu ta’ Srirangam u dak imsejjaħ Thiruvanaikoil, binjiet tassew maestużi li huma mżejna b’lavur fil‑ġebla ta’ maestrija kbira.

Kif int tista’ tgħin lis‑seminaristi fl‑Asja, fl‑Afrika jew fl‑Indja:

Ftakar fihom fit‑talb tiegħek, għaliex huma jiftakru fina fit‑talb tagħhom.

• Intenzjoni għal Quddiesa ‑ €5 • Ikla nutrittiva lil seminarista għal ġimgħa ‑ €36 • Paga ta’ għalliem fis‑Seminarju għall‑formazzjoni tas‑seminaristi ‑ €48 • Għotja ta’ rota lil katekist biex imur jgħallem ‑ €60 • Ħlas għal trasport biex seminaristi jagħmlu xogħol pastorali f’postijiet imbiegħda ‑ €115 Eluf ta’ żgħażagħ qed jiġu msejħa biex jaqdu lil Alla bħala qassisin, imma ħafna minnhom jiġu minn familji u parroċċi li huma fqar wisq biex iħallsulhom is‑snin twal ta’ formazzjoni u ordinazzjoni. Inti tista’ tgħinhom jilħqu komunitajiet li għadhom ma jafux b’Ġesù billi tħallas borża ta’ studju jew parti minnha. L‑għajnuna tiegħek, flimkien ma’ dik ta’ ħafna persuni ġenerużi bħalek tagħmel differenza kbira.

• Borża ta’ Studju għall‑edukazzjoni ta’ seminarista fl‑aħħar 4 snin: €480 (parti mill‑ispejjeż) ‑ €600 (kwart tal‑ispejjeż) €2400 (l‑ispejjeż kollha)

Il‑Katidral ta' Santa Marija.

Fil‑Belt ta’ Trichy insibu l‑Knisja ta’ Santa Marija li sservi bħala Katidral għad‑Djoċesijiet tal‑Provinċja. 

Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio: Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq: www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.

GRAZZI MILL‑QALB 13

Novembru 2020

SANTA INFANZJA – SWOR FRANCISE FARRUGIA

L‑Isfidi tal‑Missjunarji M’għandhomx Tmiem

I

l‑ħajja tal‑missjunarju tfisser li titlaq kollox warajk u tħares ’il quddiem lejn territorju li ma tafux. L‑isfida hija li tilqa’ kollox kif jiġi. Il‑providenza t’Alla hija dejjem lesta li taħdem, filwaqt li aħna l‑missjunarji nkunu naqdu lill‑poplu, l‑iżjed dawk b’kull xorta ta’ tbatija bħal mard, nuqqas ta’ ikel, inġustizzji soċjali, nuqqas ta’ mezzi finanzjarji u edukazzjoni, u ħafna iżjed.

Huwa għalhekk li aħna nżommu rwieħna disposti biex ngħinuhom kull meta 14

jeħtieġu. Huma jafu li aħna hemm, dejjem lesti biex ngħinuhom. Sikwit leħinhom jiġi msikket u aħna nsiru l‑leħen li kif jeħtieġ jiġi mismugħ sew fl‑uffiċċji tal‑gvern kif ukoll fl‑iskejjel minħabba wliedhom.

Aħna nfittxulhom impjiegi addattati għalihom biex jaqilgħu l‑ħobża ta’ kuljum diċentement. Jiġu waqtiet meta l‑persekuzzjoni kontra l‑Insara tieħu n‑nar u l‑akkużi foloz ma jonqsux, u aħna l‑missjunarji nidħlu għalihom kemm bil‑kliem kif ukoll billi nagħmlu tiftix ħalli l‑verità tirbaħ. Din

it‑taqbida m’għandhiex tmiem! Id‑drittijiet tal‑mara u tat‑tfal bniet fil‑Pakistan ma tantx huma stmati, minkejja il‑liġi ‑ vjolenza fid‑dar ta’ kull għamla u ġens, stupru, stupru mill‑aħwa subien jew mill‑missier stess, abort imġiegħel mir‑raġel għax ma jridx tifla jew għax it‑tarbija mmankata jew għax għandu xi dubju li martu marret ma’ xi raġel ieħor u dik li hemm fil‑ġuf mhix tieghu, żwiġijiet sfurzati u mhux għall‑qalb il‑mara, meta xebba tingħata għal żwieġ biex tpatti għal xi delitt li jkun għamel

Novembru 2020

il‑missier f ’xi familja, l‑imwarrba tas‑soċjetà, transġender, prostituzzjoni mġiegħla mill‑missier u ħafna oħrajn.

Il‑missjunarju dejjem hemm lest biex jidħol għalihom,

ħafna drabi fejn tista’ tidħol mara ma jistax jidħol raġel f ’kultura bħal tal‑Pakistan.

Aħna missjunarji nisa ‑ sorijiet jew lajċi, niddeffsu aktar mill‑irġiel, l‑iżjed jekk tkun b’xagħrek abjad bħal tiegħi! Il‑missjunarji

ma jafux fruntieri; jidħlu fejn ma jesagħhomx anke jekk jista’ jkun ta’ riskju, imma huwa eżattament fejn jidħol l‑intervent tagħna l‑missjunarji. Ma tantx nieħdu għalina jekk jiċħdulna dak li nkunu qed nitolbu, anzi nibqgħu ninsistu sa ma ndejquhom u fl‑aħħar ikollhom iċedu.

Kultant jgħajruna wkoll u jinsultawna, imma dik problema tagħhom mhux tagħna. Ġesù wkoll kellu jgħaddi minn dan kollu u l‑missjunarju bħala dixxiplu fidil, ma jistenniex aħjar minn hekk. Jiena konvinta li hemm ħafna qlub jitolbu għalina biex il‑ħidma tagħna tħalli fidi u tama fil‑poplu li naqdu bil‑ferħ.  15

SANTA INFANZJA

Novembru 2020

Kif tista’ tgħin lit‑tfal fil‑missjoni:

€35 – uniformi, basket

€100 – mediċini u apparat

€318 – faxex u medikazzjoni

€8,000 – bini ta’ kappella

tal‑iskola, kotba u kartollerija lil student/a minn familja fqira

€150 – xahar manteniment u skola lil tifel/tifla għomja mit‑twelid f’Dar tas‑Sorijiet

għal 6 persuni bil‑lebbra għal sena sħiħa

mediku fi sptarijiet u kliniċi żgħar f’komunitajiet foqra

f’ismek jew xi ħadd għażiż għalik

Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil ‘Missio’ Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 jew 20330015 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.

GRAZZI!

CHILD SPONSORSHIP €150 – edukazzjoni għal sena sħiħa lil tifel jew tifla fil‑bżonn.

Bis‑saħħa tal‑programm ‘Missio Child Sponsorship’, int tkun raġġ ta’ dawl fil‑ħajja ta’ dawn it‑tfal foqra. Kull min jisponsorja tifel jew tifla jingħata ritratt u tagħrif dwarhom.

Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.

GRAZZI MILL‑QALB 16

Novembru 2020

6 days in Bansko and Sofia, Bulgaria (With Skiing Option) From 6th February to 11th February 2021

We also visit:  Melnik and Sandanski  Sandanska Bistritsa River  Rila Monastery  Famous Iliyantsi Market Mall for Shopping

A Winter holiday for all the family.

For more information contact Natasha on Tel: 2122 20400 / Mob:+356 7979 2040

YTC Travel - 227, Merchants Street, Valletta VLT 1171, Malta info@ytc.com.mt • www.ytc.com.mt

17

Novembru 2020

ESPERJENZA MISSJUNARJA – PADRE JOSÈ CAMILLERI

Ġurnata Li Qatt Ma Ninsa f’Ħajti

Padre Josè Camilleri flimkien ma' żewġ seminaristi ‑ Dennis u Sergio.

K

ont għadni seminarista meta darba minnhom ġie jkellimna saċerdot Belġjan li qatt ma nsejt ismu ‑ Padre Hotard, li rrakkontalna esperjenza missjunarja li huwa stess għadda minnha fil‑Brażil.

“Darba minnhom,” beda Padre Hotard, “saċerdot ħabib tiegħi mill‑Brażil stedinni biex flimkien miegħu nżuru raħal li huwa kien iżur darba f ’sena biss.

Tlaqna kmieni filgħodu u mal‑wasla tagħna ġew jilqgħuna ruxxmata nies ferħanin li konna ninsabu fosthom. Ngħid għalija qatt ma ssoponejt li ser nara xena ta’ mħabba bħal 18

dik. Hawn stajt nifhem iktar biċ‑ċar xi tfisser tkun fil‑missjoni. Wara t‑tislima li rċevejna, dħalna fil‑kappella, għarix żgħir xejn sabiħ minn barra, iżda mżejjen bin‑nies li kienu qed jistennewna ġewwa.

Poġġejna fuq siġġu u bdejna namministraw is‑sagrament tal‑maħfra. Resqu lejna tfal li kellhom jirċievu l‑Ewwel Tqarbina, għarajjes li dakinhar kellhom iwiegħdu mħabbithom lejn xulxin u nies oħra li kienu jeħtieġu l‑maħfra. Niftakar resqet persuna anzjana lejja titlobni l‑maħfra u qaltli dawn il‑kelmiet: “L‑uniku saċerdot li nħares lejh u nitolbu maħfra huwa dan il‑kurċifiss li

dejjem inżomm imdawwar m’għonqi, iżda llum li ġejtu fostna f ’isem il‑Mulej, nitolbok taħfirli.” Ħassejtni kburi nisma’ kliem b’tant konvinzjoni minn fomm din il‑persuna. Għollejt idejja ’l fuq, tfajt ħarsti lejn Kristu msallab u f ’ismu tlabtu biex il‑maħfra tinżel fuqna t‑tnejn.”

Kien tard filgħaxija, mill‑ġdid għajjenin iżda iktar ferħanin, kellna nirritornaw mill‑ġdid lejn darna. Filwaqt li konna qed nagħlqu l‑bieb tal‑kappella, resqet lejna l‑istess persuna li talbitni l‑maħfra, taptpet fuq spallejn il‑padre u qaltlu: “Qed tagħlaq dan il‑bieb biex tiftħu sena oħra”.

Novembru 2020

L‑esperjenza li għadda minnha Padre Hotard qatt ma nsejtha u wisq anqas qatt ma ħbejtha. Niftakar, kienet il‑Ġurnata Missjunarja, konna f’laqgħa ma’ grupp ta’ żgħażagħ u ħassejt li kienet opportunità mill‑isbaħ li nirrakkonta l‑esperjenza li smajt snin ilu, eżatt kif smajtha minn fomm is‑saċerdot Belġjan, Padre Hotard. Ġimgħa wara din il‑laqgħa ġie żagħżugħ fuqi u qalli: “Padre Josè l‑esperjenza li semmejtilna l‑Ħadd li għadda laqtitni ħafna b’mod speċjali fejn semmejtilna kliem dik il‑persuna li resqet lejkom u qaltilkom: “Qed tagħlqu dan il‑bieb biex tiftħuh sena oħra.”

Kliem dik il‑persuna kien bħal‑leħħa ta’ berqa, ħassejt li nixtieq inkun saċerdot.”

u fadallu biss sentejn oħra biex jiġi ordnat saċerdot.

Persuna minn Għawdex li

Illum dan iż‑żagħżugħ jinsab fis‑Seminarju Maġġuri ta’ Gwatemala City

fetħet il‑bieb ta’ qalbha qed tgħinu biex jilħaq l‑iskop nobbli li Alla sejjaħlu għalih.

Bħalma nafu l‑imħabba tinfed kull ħajt, temmen li kollox jista’ jitwettaq meta niftħu l‑bieb ta’ qalbna.

Il‑vuċi Malta Missjunarja, ktejjeb li nirċievu kull xahar għandu jsaħħaħ fina sejħa biex niftħu orizzonti ġodda f’ħajjitna. Malta tagħna hija gżira żgħira f’nofs il‑Baħar Mediterran, iżda isimha jinsab imniżżel fil‑Ktieb il‑Kbir li m’hawn ebda rokna fid‑dinja li din it‑tikka ta’ gżira mhix imsemmija.

Kuraġġ żgħażagħ, il‑Mulej, bħalma sejjaħ lili 62 sena ilu u lis‑seminaristi Dennis u Sergio, qed isejjaħ lilkom ukoll. Il‑vuċi ta’ Padre Hotard li ġie jżurna fis‑seminarju bl‑esperjenza li rrakkontalna qatt ma nsejtha, dejjem żammejtha f’rokna f’qalbi u llum saret realtà bil‑ħidma tiegħi missjunarja f’dawn l‑aħħar 27 sena fil‑Gwatemala. 

Biex infiq għandi bżonn id‑demm.

Int tista’ tgħinni?

Grazzi mill‑qalb!

19

Novembru 2020

Jien. Int. Aħna. Flimkien.

VO/1178

“Bkejt meta ma kellix par żarbun. Imma waqaft xħin ilmaħt raġel bla saqajn!”

(Il‑ħajja hija mimlija barkiet; xi kultant ma napprezzawhiex.)

William Shakespeare

20

Novembru 2020

William Shakespeare (1564‑1616) kien kittieb Ingliż tad‑drammi, poeta u attur.

Huwa meqjus bħala kittieb kbir fil‑lingwa Ingliża kif ukoll drammatturgu kbir mad‑dinja kollha. Ix‑xogħlijiet tiegħu jinkludu 39 dramm, 154 sunett, 2 poeżiji narrattivi twal u diversi versi oħra. Id‑drammi tiegħu nqalbu f’kull lingwa maġġuri li teżisti u huma l‑aktar irreċtati minn dawk ta’ drammaturgi oħra. Iżżewweġ lil Anne Hathaway u kellhom tlett itfal. Fil‑bidu Shakespeare pproduċa kummiedji u drammi relatati mal‑istorja, iżda aktar tard kiteb l‑aktar traġedji, fosthom Hamlet, Romeo u Juliet, Othello u Macbeth. Qabel irtira huwa kiteb xi rumanzi u anke kkollabora ma’ drammaturgi oħra.

21

Novembru 2020

IL‑QADDIS TAX‑XAHAR – EMANUEL MICALLEF

Sant’Andrija Appostlu fl‑Inżul tal‑Ispirtu s‑Santu fuq l‑Appostli.

N

afu li Sant’Andrija Appostlu twieled Betsajda l‑Galilija, però m’għandniex informazzjoni fuq it‑tfulija tiegħu. L‑ewwel li sema’ fuq Ġesù kien mingħand Ġwanni l‑Battista li kien dixxiplu tiegħu. Fl‑evanġelji sinottiċi, jiġifieri f ’San Mattew, f ’San Luqa u f ’San Mark, insibu li Andrija u ħuh Xmun Pietru, it‑tnejn li huma kienu msejħin biex ikunu dixxipli ta’ Ġesù waqt li kienu qegħdin ikalaw ix‑xbiek. U Ġesù kellu jagħmilhom sajjieda tal‑bnedmin. Fl‑evanġelju skont San Ġwann, naraw li kien Andrija li ressaq it‑tfajjel b’ħames ħobżiet u żewġ ħutiet ħdejn Ġesù biex għamel dak il‑miraklu u tema’ lil dik il‑folla numeruża li kienet bil‑ġuħ. Sant’Andrija kien preżenti waqt l‑Aħħar Ċena kif ukoll fil‑Ġetsemani ma’ tliet dixxipli oħra. Kien preżenti ma’ dixxipli oħra fit‑Tlugħ fis‑Sema tal‑Mulej u

22

Sant’Andrija pprietka l‑evanġelju f ’diversi pajjiżi pagani u kkonverta bosta għal Kristjaneżmu. Santa Tereża t’Avila, fil‑Ktieb tal‑Fondazzjonijiet Volum III, issemmi ġrajja ta’ koppja żagħżugħa, Dona Tereża u Francisco, li l‑Mulej ma kienx berikhom bl‑ulied. Ix‑xewqa li Dona Tereża ssir omm fnietha totalment. Għalhekk fdat din ix‑xewqa f ’idejn l‑Appostlu Sant’Andrija li semgħet li kien msejjaħ bħala avukat tajjeb f ’tabxiet ta’ din ix‑xorta. Lejla minnhom, wara t‑talb li qalet, semgħet min jgħidilha dan il‑kliem: “La tixtieqx li jkollok tfal għaliex titlef ruħek”.

Minn dakinnhar, lil Dona Tereża ħakmitha bħal biża’, imma jekk l‑għan kien tajjeb ma kien hemm ebda raġuni suffiċjenti li din titlef ruħha!

Dona Tereża ma qatgħetx qalbha u kompliet ssaħħaħ fehmitha billi titlob lil Sant’Andrija. Darba minnhom Dona Tereża, waqt viżjoni sabet ruħha f ’dar li fil‑bitħa taghha, taħt gallarija, kien hemm bir. Il‑post kien jimraħ bil‑ħdura u miżgħud bi fjuri bojod u rat lil Sant’Andrija li qalilha: “Dawn huma wlied diversi minn dawk li tixtieq

inti”. Ġara li d‑Dukessa t’Alba bagħtet għal Francisco biex toffrilu xogħol. Ħallew d‑dar li kellhom u marru joqogħdu f ’Alba. Fil‑bitħa ta’ dik id‑dar li xtraw, b’għaġeb kbir tagħha, Dona Tereża rat fil‑ġenb tagħha dak il‑bir li ħdejh kienet rat lil Sant’Andrija fil‑viżjoni li kellha. Meta rat hekk kellmet lil Santa Tereża l‑Kbira biex twaqqaf monasteru f ’dak il‑post. Kellu jkun il‑qaddis Sant’Andrija li interċeda fil‑bżonnijiet tal‑koppja żagħżugħa u ta’ Santa Tereża t’Avila.

Sant’Andrija ħa l‑martirju f ’Patras fil‑Greċja billi ssallab fuq salib forma ta’ ‘X’ madwar is‑sena 69 W.K. bl‑ordni tal‑Prokonslu Eneja. Il‑qabar tiegħu jinsab fil‑Bażilika ta’ Patras fil‑Greċja. F’Ħal Luqa nsibu parroċċa ddedikata lil dan l‑appostlu filwaqt li f ’Marsaxlokk, f ’Xatt is‑Sajjieda, insibu statwa tal‑ġebel mill‑isbaħ f ’ġieħ dan l‑appostlu. Fil‑Parroċċa tal‑Fontana Għawdex, issir l‑festa f ’ġieħ l‑‘Protoclete’, l‑ewwel wieħed imsejjaħ minn Kristu. Ta’ min isemmi wkoll l‑istatwa sabiħa ta’ Sant’Andrija li hemm fil‑Bażilika ta’ San Giovanni Lateran, xogħol l‑iskultur Camillo Rusconi. 

Novembru 2020

Jien. Int. Aħna. Flimkien.

VO/1178

Qiegħed nibgħat il‑ħlas ta’ € .................................. permezz ta’ ċekk pagabbli lil Missio Malta biex isiru Quddies fil‑missjoni għar‑ruħ/għall‑erwieħ ta’:

Isem u kunjom: Indirizz:

Belt/ Raħal:

Kodiċi Postali:

Tel: N.B. Napprezzaw il‑kontribuzzjoni ta’ mill‑inqas €5 għal kull quddiesa.

Il‑quddies kollu jitqaddes fil‑pajjiżi tal‑missjoni.

Fl‑ewwel Ġimgħa tax‑xahar, Missio jiċċelebra quddiesa li tkun għal ruħ il‑benefatturi, li matul ħajjithom ikunu għenu l‑missjoni u għamlu karità ma’ min hu fil‑bżonn.

Din tkun fit‑8:30am fir‑4 sular ta’ Missio l‑Belt Valletta.

Kulħadd huwa mistieden jattendi.

23

Novembru 2020

ITTRI MILL‑MISSJONI – MONS. VALENT BORG

3rd September, 2020 Dear Msgr. Valentino Borg, GOD LOVES THE CHEERFUL GIVER. This is Father P. Sebastian from St. Thomas Catholic Mission in India. Greetings to you all. I would like to appreciate and thank Missio Malta for their gesture of extending a helping hand towards my mission station. We may differ in many ways, but we are one in faith and that is what will always keep us united and our call to share in the mission of Christ. This is what I always feel and believe and it has become more meaningful today with the generosity of my dear benefactors. I express my deep sense of gratitude to you for being Angels of God to communicate God’s love to my little flock here in my mission parish. It is a great help during this pandemic situation. Once again I thank everybody. Along with my faithful, I assure you our prayers for you and for your families.

God Bless us all.

United in Christ, Fr Sebastian

24

Novembru 2020

20th September, 2020 Dear Msgr. Valent, As I said I am very happy in the project of Mr Augustine house. The whole work will be finished soon, and we are planning to have mass and blessing of the house next week. As we had discussed we will offer the mass for the parents of our benefactor and his late wife.

I would like to tell you something about Augustine Mwayipopo. He is old, blind, has difficulties with walking and suffers from pneumonia and cough because the house he lives in is full of dust as it has no proper flooring, no doors and no window panes. When I visited him, I saw that his clothes were very dirty and had changed colour, and produced some odour. I had to give him soap. His wife died some 4 years ago and now he is staying with his daughter who is so poor to take care of him. He is a member of the Secular Order of Franciscans called the Third Order. His house was built by members of the Secular Order of St Francis, but they failed to finish the house because they couldn’t raise enough resources. That’s why he needed help. I was aware of his situation when I went to give him the Blessed Sacrament. There are several old people, men and women, in dire need of proper and decent housing. Their houses are small and simple; need just to be improved so that they can be habitable.

Please find attached pictures of the restoration of Mr Augustine’s house together with pictures of how it was before. The builder has finished the flooring and plastering inside the house. He has also fixed frames for windows. He has now started plastering outside halls. The builder will soon fix the doors, paint inside halls and fix glasses on doors. Mr Augustine is very grateful to his benefactor because he will soon be living in a decent home.

Wishing you God’s blessings!

With cordial regards, Fr Joseph Sikwese

25

IT‑TIELET ENĊIKLIKA TA’ PAPA FRANĠISKU

Novembru 2020

‘Fratelli Tutti’ (Ilkoll Aħwa)

X’INHI?

It‑tielet enċiklika ta’ Papa Franġisku wara il‑‘Lumen Fidei’ (2013) u l‑‘Laudato Si’ (2015).

DWAR XIEX TITTRATTA?

 Mistoqsijiet dwar il‑fraternità u l‑ħbiberija soċjali li kkonċernaw lil Papa fis‑snin riċenti.  Temi miġjuba ’l quddiem fid‑Dokument dwar Fraternità Umana għall‑Paċi fid‑Dinja u Għajxien Flimkien, li l‑Papa iffirma flimkien mal‑Gran Imam Ahmad Al‑Tayyeb fi Frar 2019.

LIL MIN HI INDIRIZZATA? Lill‑persuni kollha li ser jaċċettaw din ir‑riflessjoni bħala stedina għad‑djalogu.

KIF INHI ORGANIZZATA?  ‘Fratelli Tutti’ tikkonsisti f’introduzzjoni ġenerali u fi 8 kapitli.

Introduzzjoni

Kapitlu I: SĦAB ISWED FUQ DINJA MAGĦLUQA

Kapitlu II: STRANĠIER FIT‑TRIQ

Kapitlu III: IT‑TAGĦMIR U L‑INĠINERIJA TA’ DINJA MIFTUĦA

Kapitlu IV: QALB MIFTUĦA GĦAD‑DINJA KOLLHA

Kapitlu V: TIP AĦJAR TA’ POLITIKA

Kapitlu VI: DJALOGU U ĦBIBERIJA FIS‑SOĊJETÀ

Kapitlu VII: MOGĦDIJIET TA’ SKOPERTI MĠEDDA

Kapitlu VIII: RELIĠJONIJIET GĦAS‑SERVIZZ TA’ FRATERNITÀ FID‑DINJA TAGĦNA

26

Kienet iffirmata nhar is‑Sibt 3 ta’ Ottubru 2020, fuq il‑qabar ta’ San Franġisk t’Assisi, f’Assisi l‑Italja.

X’TIPPROPONI?

 Hija enċiklika soċjali ddedikata għall‑fraternità u għall‑ħbiberija soċjali.  Tittratta id‑dimensjoni universali tad‑duttrina ta’ mħabba fraterna.  L‑għan tagħha huwa li tippreżenta viżjoni ġdida ta’ fraternità u ħbiberija soċjali.  Tinkoraġġina noħolmu bħala familja waħda umana u bħala ħbieb vjaġġaturi li naqsmu kollox l‑istess.

MIN FEJN ĠEJ IT‑TITLU?

 ’Fratelli Tutti’ hija espressjoni ta’ San Franġisk t’Assisi (Adm. 6:1).  Il‑qaddis uża din l‑espressjoni biex jipproponi mod ta’ ħajja b’togħma tal‑Evanġelu.  San Franġisk jistieden lin‑nisa u l‑irġiel kollha għal imħabba li tittraxxendi l‑fruntieri ta’ ġeografija u distanza.

TALBA NISRANIJA EKUMENIKA “Ejja Spirtu Qaddis, urina s‑sbuħija tiegħek, riflessa fil‑bnedmin kollha tad‑dinja, sabiex aħna forsi niskopru mill‑ġdid li lkoll aħna importanti u lkoll aħna bżonnjużi, uċuħ differenti ta’ umanità waħda li Alla tant iħobb. Ammen.” (aktar dettalji fil‑ħarġa li jmiss)

Novembru 2020

and heart-w arming touch. ed make a real d thousands and lasting of lives will be rojects.

fe-Giving Gifts has m.

Life-Giving Gifts are presents with a truly innovative All the projects and heart-warm supported ing touch. difference to individuals by these gifts you purchased make a real , families and communiti es and thousands and lasting positively affected of lives will be through these projects.

If you are looking for an unusual gift idea then Life-Giving a range of 8 gifts Gifts has to choose from.

One laying hen for a family

d family

One pig for a family

ung women

One goat for the

Wheelchair for

nity

.mt

: info@mis sio.org.mt : gozo@mis sio.org.mt

:

#SKJETTI

A sewing machine to train

sponsorship for

A bicycle for a child to go Wheelchair for a person

a child

water for a school

of the worldwide

network

of Pontifical Mission 7, Merchants Street, Societies Valletta, VLT 1171, www.missio.org.mt 7, Foreman Street, Malta | Tel: (+356) Victoria, Gozo, VCT 2123 6962 E-Mail: 9066, Malta Tel: | info@missio.org.mt | (+356) 2155 0267 | E-Mail: gozo@missio. org.mt Supported by:

#SKJETTI

Borehole for clean water

Missio Malta is part of the

worldwide network of Pontifical

touch. truly innovative and heart-warming Life-Giving Gifts are presents with a you purchased make a real and lasting All the projects supported by these gifts be communities and thousands of lives will difference to individuals, families and positively affected through these projects. idea then Life-Giving Gifts has If you are looking for an unusual gift a range of 8 gifts to choose from.

One pig for a family living in poverty One goat for the livehood of a disadvantaged

disadvantaged young women

A sewing machine to train disadvantaged

to school

family

One year education sponsorship for a

Mission Societies

www.missio.org.mt 7, Merchants Street, Valletta, VLT 1171, Malta | Tel: (+356) 2123 6962 | E-Mail: info@missio.org.mt 7, Foreman Street, Victoria, Gozo, VCT 9066, Malta Tel: (+356) 2155 0267 | E-Mail: | gozo@missio.org.mt Catalin Bindu BLackBookPhoto

Supported by:

#SKJETTI

Borehole for clean water for a school

One pig for a family living

Rest assured that your gift is making all the difference for communities, families and the children your gift will be given to. of Pontifical Mission Societies

A bicycle for a child to go Wheelchair for a person

Wheelchair for a person with disability

Gift.

www.missio.org.mt

7, Merchants Street, Valletta, VLT 1171, Malta | Tel: (+356) 2123 6962 E-Mail: | info@missio.org.mt 7, Foreman Street, Victoria, Gozo, VCT 9066, Malta | Tel: (+356) 2155 0267 | E-Mail: gozo@missio.org.mt Supported by:

#SKJETTI

Borehole for clean water

of Pontifical Mission Societies

www.missio.org.mt

info@missio.org.mt Malta | Tel: (+356) 2123 6962 | E-Mail: 7, Merchants Street, Valletta, VLT 1171, gozo@missio.org.mt Malta | Tel: (+356) 2155 0267 | E-Mail: 7, Foreman Street, Victoria, Gozo, VCT 9066, Catalin Bindu BLackBookPhoto

Supported by:

#SKJETTI

Missio Malta is part of the

worldwide network of Pontifical

Mission Societies

www.missio.org.mt

Photography:

Catalin Bindu BLackBookPhoto

Supported by:

ged young women

A bicycle for Wheelchair

a person with disability sponsorship for

a child

water for a school

or community

Societies

www.missio.org.mt

Mission network of Pontifical info@missio.org.mt of the worldwide 2123 6962 | E-Mail: org.mt Malta | Tel: (+356) E-Mail: gozo@missio.

Valletta, VLT 1171, (+356) 2155 0267 | 7, Merchants Street, 9066, Malta | Tel: Victoria, Gozo, VCT TI 7, Foreman Street, Supported by: #SKJET

in poverty

the livehood

ntaged family

of a disadva

ntaged young

A sewing machine

Gift. enjoy your Live-Giving We hope that you for communities, all the difference your gift is making will be given to.

Rest assured that children your gift families and the Missio Malta is part

a family living

One goat for

to train disadvanta

Borehole for clean

hen for a family

One pig for

ged family

One year education

2123 6962 | E-Mail: info@missio.org.mt VLT 1171, Malta | Tel: (+356) gozo@missio.org.mt 7, Merchants Street, Valletta, (+356) 2155 0267 | E-Mail: Gozo, VCT 9066, Malta | Tel: 7, Foreman Street, Victoria,

One laying

living in poverty

child to go to school

Wheelchair for

for a child

for a school or community

your Live-Giving Gift.

We hope that you enjoy for communities, is making all the difference Rest assured that your gift your gift will be given to. families and the children

Gift.

We hope that you enjoy your Live-Giving all the difference for communities, Rest assured that your gift is making be given to. families and the children your gift will

Photography:

to school

One year education sponsorship

or community

Missio Malta is part of the worldwide network

A bicycle for a

arming touch. and heart-w innovative real and lasting s with a truly ed make a will be Gifts are present you purchas ds of lives Life-Giving by these gifts nities and thousan supported and commu projects.

All the projects als, families through these to individu Gifts has difference Life-Giving positively affected gift idea then for an unusual choose from.

If you are lookinga range of 8 gifts to

livehood of a disadvanta

A sewing machine

with disability

child

Borehole for clean water for a school

for a family

One goat for the

disadvantaged young women

One year education sponsorship for a

One laying hen

One pig for a family

of a disadvantaged family

A sewing machine to train

young women

ing touch. and heart-warm a truly innovative lasting are presents with make a real and Life-Giving Gifts gifts you purchased of lives will be supported by these communities and thousands All the projects , families and projects. through these difference to individuals positively affected Gifts has gift idea then Life-Giving for an unusual If you are looking to choose from. a range of 8 gifts

in poverty

One goat for the livehood

family

A bicycle for a child to go to school

child

or community

We hope that you enjoy your Live-Giving

Missio Malta is part of the worldwide network

One laying hen for a family

One pig for a family living in poverty

A sewing machine to train disadvantaged

Wheelchair for a person with disability

for a child

for a school or community

heart-warming touch. with a truly innovative and Life-Giving Gifts are presents make a real and lasting by these gifts you purchased be All the projects supported and thousands of lives will families and communities difference to individuals, these projects. positively affected through Gifts has unusual gift idea then Life-Giving If you are looking for an from. a range of 8 gifts to choose

One laying hen for a family

One goat for the livehood of a disadvantaged

young women

A bicycle for a child to go to school

with disability

We hope that you enjoy your Live-Giving Gift.

Rest assured that your gift is making all the difference for communities, families and the children your gift will be given to.

Photography:

Life-Giving Gifts are presents with a truly innovative and heart-warming touch.

All the projects supported by these gifts you purchased make a real and lasting difference to individuals, families and communities and thousands of lives will be positively affected through these projects.

If you are looking for an unusual gift idea then Life-Giving Gifts has a range of 8 gifts to choose from.

One laying hen for a family

in poverty of a disadvantaged family

One year education sponsorship

or community

We hope that you enjoy your Live-Giving Rest assured that Gift. your gift is making all the difference families and the for communities, children your gift will be given to.

Missio Malta is part

One goat for the livehood

ged young women

a person with disability

Borehole for clean

ommunities, .

One laying hen for a family One pig for a family living

ged family

to train disadvanta

child to go to school

One year education

www.missio.org

living in poverty

livehood of a disadvanta

A sewing machine A bicycle for a

Life-Giving Gifts are presents with a truly innovative and heart-warming touch.

All the projects supported by these gifts you purchased make a real and lasting difference to individuals, families and communities and thousands of lives will positively affected through be these projects.

If you are looking for an unusual gift idea then Life-Giving Gifts has a range of 8 gifts to choose from.

to train disadva

a child to go for a person

women

to school y with disabilit

for a child n sponsorship One year educatio or community for a school clean water Borehole for Gift.

Live-Giving nities, you enjoy your ce for commu We hope that the differen is making all be given to. that your gift your gift will .mt Rest assured the children www.missio.org families and

sio.org.mt Mission Societies of Pontifical E-Mail: info@mis sio.org.mt worldwide network 2123 6962 | is part of the E-Mail: gozo@mis | Tel: (+356) 2155 0267 | VLT 1171, Malta Tel: (+356) s Street, Valletta, VCT 9066, Malta | by: #SKJETTI 7, Merchant Gozo, Supported Street, Victoria, 7, Foreman

Missio Malta

#SKJETTI

Rigali b’dif ferenza

Il‑Milied huwa żmien mill‑isbaħ biex niltaqgħu flimkien mal‑familja u l‑ħbieb tagħna, u nirriflettu dwar għaliex aħna niċċelebraw din l‑okkażjoni tant speċjali.

Hija tifkira tal‑grazzja t’Alla li permezz tat‑twelid ta’ Ġesù, ingħatajna d‑don tas‑salvazzjoni.

Dan il‑Milied, int mistieden biex taqsam il‑messaġġ ta’ fidi, tama u mħabba billi

tagħti rigal tassew importanti lill‑maħbubin tiegħek ‑ rigal li jippermettilek ukoll li tilħaq u tgħin komunitajiet fil‑bżonn madwar id‑dinja. Agħtina l‑appoġġ tieghek billi tixtri ‘Life Giving Gift’ illum !

Għandna għażla meraviljuża ta’ rigali u ma’ kull rigal tirċievi kartolina li turi ritratt tar‑rigal li għażilt sabiex tikteb messaġġ personali qabel tintbagħat lil min tkun xtrajt ir‑rigal.

Meta tixtri rigali bħal dawn isserraħ moħħok li jintgħoġbu żgur!

• Ċemplilna fuq 21236962 jew 21550267 (Għawdex) biex tixtri rigal mil‑lista u niġu bil‑kartolina aħna u niġbru d‑donazzjoni dak il‑ħin stess. jew

• Ibgħat ċekk indirizzat lil Missio flimkien mal‑għażla tiegħek, ismek, in‑numru tat‑telefown u l‑indirizz, u tirċievi l‑kartolina bil‑posta. jew

• Ejja sal‑ħanut tagħna ‘Faith, Hope & Charity’ fi Triq il‑Merkanti, il‑Belt.

€7 – Tiġieġa għal familja fil‑Perù €10 – Pjanċa tal‑metall, parti minn saqaf ta’ kappella €17 – Qażquż lil familja kbira fil‑bżonn €35 – Rota lil tifel jew tifla biex imorru l‑iskola €55 – Mogħża tal‑ħalib għal familja żvantaġġata €125 – Magna tal‑ħjata u banketta lil nisa u tfajliet minn ambjenti ta’ faqar €140 – Siġġu tar‑roti għal tifel jew tifla b’diżabilità €150 – Edukazzjoni għal sena lil tifel jew tifla fil‑bżonn €500 – Tħaffir ta’ bir għal ilma nadif

Missio ‑ (Uffiċċju Missjunarju), Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.

Tel: 2123 6962 • Imejl: info@missio.org.mt Uffiċċju Missjunarju, Nru. 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066.

Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt

27

Novembru 2020

MISSJUNARJI KBAR – MRO. MANOEL PIROTTA

Inno Missionario

F

ost il‑ħafna innijiet immortali li ġew immużikati minn Mro. Giuseppe Caruana (1880‑1931) insibu l‑‘Inno Missionario’, versi bit‑Taljan tal‑Prof. Isqof Awżiljari u Vigarju Ġenerali, l‑E.T. Rev. Mons. Isqof Emmanuel Galea (1891‑1974) u ta’ Patri Ġiżwita Ġużé Delia (1900‑1980). Fil‑kelmtejn qabel tal‑ktejjeb bl‑innijiet popolari ta’ missierha (Tipo‑Litografia Fedini – Firenze 1956), li fosthom insibu dan l‑innu, bintu l‑kbira Marija tgħid, li għalkemm għaddew 25 sena minn mewtu, it‑tifkira ta’ missierha għadha ħajja fost il‑Maltin permezz tal‑innijiet popolari tiegħu.

Hija tgħid ukoll: “Il‑biċċa l‑kbira tal‑innijiet huma minsuġa mal‑versi ta’ Dun Karm, u tant hi kbira l‑armonija bejn il‑kelma u l‑melodija, li ma tafx x’tammira l‑iżjed, hekk hux il‑benna tal‑waħda jew il‑ħlewwa tal‑oħra.” Il‑ġabra ta’ innijiet ta’ Caruana hija maħsuba għal min jaf jgħożż s‑sabiħ u t‑tajjeb t’art twelidu u għal min għandu għal qalbu l‑kant devot u sabiħ tal‑poplu Malti.

Il‑forte ta’ Caruana minn 28

dejjem kien il‑kant u t‑tagħlim tiegħu kif ukoll id‑direzzjoni korali. Tgħallem il‑kant fl‑istitut mużikali ta’ Pawlin Vassallo (1856‑1923), fejn jingħad li kellu vuċi tenorili mill‑isbaħ.

Huwa kien jipparteċipa f ’ħafna korijiet immexxija mis‑surmast tiegħu. Dan wassal biex Vassallo jibda jafdah bid‑direzzjoni waqt is‑servizzi reliġjużi. Ma’ tmiem il‑kors, Caruana għaqqad il‑kor tat‑tfal, bniet u subien, u l‑orkestra tiegħu, u beda jagħti s‑servizzi bħala ‘maestro di cappella’ tal‑knisja ta’ San Ġakbu u dik ta’ Portu Salv tal‑Belt kif ukoll aktar tard ta’ ħafna oħrajn imxerrdin mal‑gżejjer Maltin. Barra l‑kor puwerili kellu wkoll kor ieħor kbir tal‑adulti bi ’l fuq minn 100 korist, ilkoll imħarrġa f ’tipi differenti ta’ mużika korali, fosthom dik polifonika.

Il‑Kungress Ewkaristiku Internazzjonali (1913) kellu

Mro. Giuseppe Caruana.

jkun l‑ewwel okkażjoni fejn wera l‑ġenju tiegħu f ’dan il‑qasam. Mill‑banda l‑oħra, l‑aħħar darba li Caruana dderieġa kor magħmul minn tfal, żgħażagħ u seminaristi, kien proprju ftit qabel il‑festa ta’ Kristu Re u li għaliha kien tqabbad jikteb l‑innu bit‑Taljan ‘A Ġesù Re dei Cuori’, maqlub għall‑Malti minn Dun Frans Camilleri bl‑isem ta’ ‘Qawwi Qlubna’.

Caruana miet lejlet il‑festa ta’ Santa Ċeċilja, qaddisa patruna tal‑mużiċisti.

Caruana kien ukoll għalliem tal‑kant fiċ‑ċentri katekistiċi u f ’daru stess il‑Belt. Kien jgħallem il‑kant u l‑mużika

Novembru 2020

fl‑iskejjel elementari. Skont Mifsud1: “Caruana kien skrupluż ħafna fit‑tagħlim u fil‑konċertazzjoni tal‑kor.”

Jgħid ukoll: “Fir‑repertorju tal‑kor, Caruana kien iħaddem ħafna drabi l‑polifonija ta’ Giovanni Perluigi da Palestrina (1525‑94) u ta’ Orlando de Lassus (1532‑94), flimkien mal‑mużika għall‑vuċijiet tal‑kompożitur ta’ żmienu, Lorenzo Perosi (1872‑1956), b’xi kompożizzjoni tiegħu wkoll.” Caruana kien ukoll kompożitur ta’ ’l fuq minn 300 mitt biċċa xogħol li skont RMB2: “Huma ispirati, melodjużi, safjin, devoti u xierqa għad‑dar t’Alla.” Fost xogħlijietu nsibu: antifoni, avemarijiet, gradwali, improperji tal‑Ġimgħa l‑Kbira fi stil Palestrina, innijiet liturġiċi, sħaħ jew tal‑istrofi, introjti, litaniji tal‑Madonna u bċejjeċ oħrajn Marjani: 10 Salve Regina, 2 Regina Cœli u 3 Stabat Mater, mutetti Ewkaristiċi, offertorji, oratorju ċkejken, quddies, responsorji, salmi u oħrajn alternati, tantumergi u tedewijiet. Kiteb ukoll mużika profana, fosthom xi rumanzi ħelwin u intermezzi orkestrali, kif ukoll għadd ġmielu ta’ innijiet popolari.

Inno Missionario.

Skont Saliba3: “Kien is‑sentiment popolari tal‑arti li ispiralu dawk l‑innijiet sbieħ, friski, ħerġin mill‑qalb, li kienu jsibu eku mill‑ewwel fil‑qalb tal‑poplu tagħna u li għadhom jitkantaw illum.”

L‑Inno Missionario ma jġibx id‑data ta’ meta seta’ nkiteb.

Fil‑ktejjeb li semmejna jidher f ’paġna 23, id‑19‑il wieħed

fost 20. L‑innu għandu tonalità ta’ Sib Maġġuri, żewġ semiminimi bħala sinjal tal‑miżura, u temp immarkat Moderato. Bħal kull innu popolari ieħor għandu tip ta’ forma binarja: Strofa (b.02‑161) u Ritornell (b.162‑321). L‑ewwel taqsima fiha 16‑il battuta, imqassma f ’żewġ sentenzi mużikali ta’ tmien battuti l‑waħda.

Ġorġ Mifsud: ‘Mill‑Kompożizzjonijiet ta’ Ġużeppi Caruana (1880‑1931)’, p. 13 [Pubblikazzjoni Buġelli, 1981].

Robbie Mifsud Bonnici: ‘Mużiċisti Kompożituri Maltin u Għawdxin tal‑Bieraħ u tal‑Lum’, p. 52 [Giov. Muscat, 1951].

3.

Paul Saliba: ‘Taw Ġieħ lil Arthom’, p. 69 [Malta, 2011].

1.

2.

29

MISSJUNARJI KBAR – MRO. MANOEL PIROTTA

Novembru 2020

Kull waħda minnhom hija suddiviża f ’żewġ frażijiet daqsinsew u li jibdew in aria.

Wieħed jinnota li l‑melodija hija għal żewġ vuċijiet, xi ħaġa li nsibuha tista’ tgħid fl‑innijiet kollha l‑oħrajn ta’ Caruana peress li kien iħobb il‑polifonija. Fl‑ewwel sentenza (b.02‑81) il‑frażijiet jiffurmaw bejniethom bħal mistoqsija u tweġiba, filwaqt li t‑tieni waħda (b.82‑161) tagħmel użu mill‑binja ready, steady, go, bl‑ewwel frażi tinkludi sekwenza li sservi ta’ trampolin għat‑tieni waħda. B’hekk, is‑sentenza, strutturalment tilħaq il‑qofol tagħha, imsaħħa wkoll

mill‑pawsa li nsibu fit‑tieni taħbita f ’b.14, eżatt qabel tmiem din it‑taqsima.

It‑tieni taqsima għandha l‑istess għadd ta’ battuti, imqassmin f ’żewġ sentenzi ugwali, bit‑temp imnaqqas fl‑ewwel waħda, fejn il‑kor ikanta fl‑unisonu għal aktar saħħa. Hawnhekk ukoll għandna bħal mistoqsija mwieġba bejn iż‑żewġ frażijiet; xi ħaġa li tidher sew fid‑disinn melodiku. F’tarf din is‑sentenza nsibu kuruna oħra qabel ma l‑mużika tmur għat‑tieni waħda. Meta niġu għat‑tieni sentenza

Firma ta' Mro. Giuseppe Caruana.

(b.242‑321) insibu li din hija kopja eżatta tal‑oħra li nsibu f ’b.82‑161. B’dan il‑mod, l‑innu jieħu forma rounded binary, għax għad li maqsum f ’żewġ taqsimiet ‒ strofa u ritornell ‒ parti mill‑ewwel taqsima tirrepeti ruħha fit‑tieni waħda: A = a + b u B = ċ + b.

Aktar artikli mill‑istess awtur jinsabu fuq: https://www.um.edu.mt/library/oar/ 

Adopt a

Grandparent

Combat Loneliness POWERED BY

MALTA

Tweġġa’ meta tħossok waħdek... iżda Missio, flimkien ma’ Newsbook.com.mt ħarġu b’inizjattiva li tagħtik il‑possibilità li ssib qalb ta’ ħbiberija permezz tal‑proġett Adopt a Grandparent. Jekk inti interessat tipparteċipa, ċempel fuq 2122 2001.

www.adoptgrandparent.org POWERED BY

Jien. Int. Aħna. Flimkien.

30

Novembru 2020

Modi kif tista’ tgħin  Ċekk indirizzat lil Missio Malta (7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.)  Bank Transfer Missio Malta IBAN: MT94APSB77013000000041474120039

Swift Code: APSBMTMT

(Min jagħmel donazzjoni f'dan il‑kont jibagħtilna nota dwar l‑ammont u meta sar id‑depożitu sabiex tintbagħat irċevuta.)

 Donazzjoni b’SMS • 50617374 ‑ €2.33 • 50618820 ‑ €6.99 (Numri miftuħin is‑sena kollha.)  Donazzjoni bit‑telefon tad‑dar

• 51602062 ‑ €10 • 51702063 ‑ €15 (Numri miftuħin is‑sena kollha.)  Iżżur il‑websajt www.missio.org.mt

• 51802064 ‑ €25

u kklikkja fil‑parti Donations.

 Jew għal donazzjonijiet ‘direct debit’ ċempel: 2123 6962.

31

IL‑ĦAJJA U L‑MEWT – JOHN WILLIAMS

Novembru 2020

Tagħlim Sidna Ġesù Kristu Dwar il‑Ħajja u l‑Mewt Ġesù għażel li jxandar tagħlim tqil u profond b’mezzi sempliċi – bil‑parabboli. Qalilna diversi parabboli li jolqtu dan is‑suġġett, fosthom: Il‑Parabbola tat‑Talenti (Mattew 25:14‑30)

Fi kliemi: Wieħed għani,

“Ma kienx ikellimhom jekk mhux bil‑parabboli”.

K

ull reliġjon tissoponi li għandha tweġiba dwar l‑iskop ta’ ħajjitna u l‑mewt. Jgħidu li ħafna żmien ilu wieħed missjunarju Nisrani mar l‑Ingilterra biex ixandar il‑vanġelu. Il‑kbarat tal‑post marru jirrappurtaw lir‑re li kien hemm stranġier qed jipprietka kredu differenti minn dak ta’ missirijiethom.

F’dan il‑waqt jidħol għasfur minn tieqa tas‑sala tat‑tron, 32

idur dawra fl‑arja mas‑sala u ħareġ minn tieqa oħra. Dan nebbaħ lir‑re li weġibhom hekk: “Jekk dan il‑predikatur kapaċi jagħtina għarfien minn fejn ġejna, x’qed nagħmlu hawn u fejn se mmorru minn hawn, allura merħba bih u ħa jipprietka kemm irid”. Ġesù x’għandu x’jgħidilna fuq dawn it‑tliet dilemmi perenni tal‑bniedem?

qabel ma telaq fuq vjaġġ twil, sejjaħ lit‑tliet qaddejja tiegħu u lil wieħed fdalu ħames partijiet minn ġidu, lill‑ieħor fdalu tliet partijiet u lil tal‑aħħar fdalu parti waħda. L‑għani reġa’ lura mill‑vjaġġ u talab rendikont mill‑qaddejja tiegħu.

Tal‑ewwel raddlu lura l‑ħames partijiet ta’ ġidu irduppjati għax ħaddimhom sew. It‑tieni wieħed għamel hekk ukoll, it‑tliet partijiet ta’ ġidu raddhomlu lura rduppjati. Tal‑aħħar iżda ġablu lura eżatt dak li kien fdalu, xejn anqas u xejn iżjed.

Sidu saħan u qallu: “Jekk ma kontx kapaċi tħaddimli ġidi inti, tal‑anqas messek iddepożitajtu l‑bank ħalli niġbor l‑imgħaxijiet. Lil dan is‑sid ikkastigah bl‑ikrah, imma lit‑tnejn l‑oħra kien grat ħafna lejhom u ppremjahom sew.

Novembru 2020

l‑oħra. Iżda arralu għax sid id‑dar ġie lura fil‑ħin u s‑siegħa li ma basarx, u meta sidu sabu f ’dik is‑sura għamel ħerba minnu.

Bil‑maqlub, kieku sid id‑dar kellu jmur għal festa ta’ tieġ u jħalli l‑qaddejja tiegħu jistennewh biex jilqgħuh meta jiġi lura u dawn iġibu rwieħhom ta’ qaddejja fidili u jibqgħu imqajmin L‑Għani talab rendikont mingħandhom ta’ kif kienu ħaddmulu ġidu. u ppreparati biex kif jiġi Tagħlima: Is‑Sid tagħna Il‑Parabbola tal‑Qaddejja lura jagħtuh servizz. Meta tas‑sema lil kull wieħed u Sidhom (Luqa 12:35‑48) sidhom jiġi lura, fil‑bidu minna tah xi ħiliet, Fi kliemi: Wieħed kap ta’ tal‑lejl jew f ’nofs ta’ lejl jew lil min tah ħafna u lil familja kellu bżonn jitlaq meta għoddu għadda l‑lejl min tah anqas. Dawn għal ftit żmien minn daru u u jsib il‑qaddejja tiegħu jippretendi minna li tul sejjaħ lill‑qaddej ewlieni u jishru pronti biex jaqduh, ħajjitna nagħmlu użu tajjeb tah l‑inkarigu biex jeħodlu is‑sid ikun tant sodisfatt u minnhom, bil‑bżulija u għal ħsieb daru u jara li jqassam rikonoxxenti li huwa stess ġid tagħna, ta’ qrabatna u ix‑xorb u l‑ikel lill‑qaddejja jilbes il‑fardal, iqegħedhom tas‑soċjetà li fiha ngħixu. l‑oħra skont ma ħaqqhom. madwar il‑mejda u jgħaddi Fl‑aħħar ta’ ħajjitna se Mela sid id‑dar iddawwar ma jservihom. jitlobna rendikont. Ħenjin ġie lura u l‑kap tal‑qaddejja inkunu jekk ikollna x’nuru ħa r‑riedni f ’idu u beda Tagħlima: Qatt ma nistgħu u msieken aħna jekk nidhru jiekol u jixrob bla rażan u nobsru l‑ħin u l‑jum meta quddiemu jdejna f’idejna. jimmaltratta lill‑qaddejja se nidhru quddiem Alla

“Ngħidilkom is‑sewwa li sidhom stess jitħażżem u jibda jservihom”.

33

Novembru 2020

l‑Imbierek. Li nafu hu li żgur ġurnata waħda se nidhru quddiemu. Jekk nidhru quddiemu għal għarrieda u jsib li aħna konna fidili kontinwament lejh, nosservaw il‑kmandamenti tiegħu tal‑imħabba u naqdu d‑dmirijiet tal‑istat tagħna, henjin aħna għax żgur li juri lejna mħabba u ħniena kbira.

Alla fdalna f ’idejna ġidu jiġifieri ħafna grazzji biex ngħixu tajjeb aħna u nuru t‑triq it‑tajba lil għajrna.

Ma jkunx jaqblilna nieħdu l‑kunfidenza għax naħsbu li għad fadlilna ħafna żmien f ’din il‑ħajja. Ma nafu qatt meta Alla jista’ jsejħilna lura għandu u msieken aħna jekk isibna f ’qagħda ta’ abbandun f ’ruħna għax daqskemm hu ħanin huwa wkoll ġust.

IL‑ĦAJJA U L‑MEWT – JOHN WILLIAMS

Fi kliemi: Sid l‑għalqa ħawwel

tina. Sena wara l‑oħra mar biex jaqta’ l‑frott minnha, iżda baqa’ ma sabilha xejn.

Fl‑aħħar xeba’ minnha u ordna lill‑ġennien biex iqaċċatha: “Għax ta’ xejn se tkompli terda’ s‑sustanzi mill‑art”. Iżda l‑ġennien indaħal għaliha u talab lil sid l‑għalqa biex jistabar ftit ieħor biha sakemm jagħżqilha “Agħtuna ftit miż‑żejt li ġibtu magħkom”. madwarha u jagħtiha d‑demel. Imbagħad, jekk wara kollox tibqa’ ma troddx frott, Il‑Parabbola tal‑Ħames iva jqaċċatha.

Xebbiet Għaqlin u l‑Ħamsa Boloh (Mattew 25:1‑13) Tagħlima: Alla jistabar Fi kliemi: Mela kien hemm bina ħafna minkejja r‑ras għaxar xebbiet li marru iebsa tagħna. Huwa jibqa’ bl‑imsiebaħ biex jilqgħu jagħtina l‑grazzji tiegħu biex, ’l‑għarus huwa u ġej biex jekk naċċettawhom, insiru jidħol fis‑sala tat‑tieġ. persuni aħjar u nagħmlu opri Ħamsa minnhom kienu tajba. Imma fl‑aħħar irridu għaqlin u ħadu magħhom niffaċċjaw il‑konsegwenzi il‑kwies taż‑żejt biex Parabbola tat‑Tina Li Ma jekk nibqgħu rasna iebsa u iżommu l‑imsiebaħ tagħhom Għamlitx Frott (Luqa 13: 6‑9) fit‑telqa spiritwali. mimlijin. Il‑ħamsa l‑oħra, boloh li huma, ma ħadux żejt magħhom. L‑għarus iddawwar ma ġie. Fl‑aħħar instemgħet l‑għajta li l‑għarus kien ġej. Il‑ħames xebbiet għaqlin imlew l‑imsiebaħ tagħhom ħalli jilqgħuh, iżda l‑ħamsa boloh ma kellhomx iżjed żejt biex jixegħlu l‑imsiebaħ tagħhom, għalhekk talbu lill‑ħames xebbiet għaqlin biex jagħtuhom ftit żejt minn tagħhom. Dawn irrifjutaw f ’każ li mbagħad anqas huma “Stabar naqra oħra biha sa ma nagħżqilha madwarha u ndemmilha”. ma jkollhom biżżejjed biex 34

Novembru 2020

iżommu l‑imsiebaħ tagħhom mixgħulin. Ix‑xebbiet boloh marru jiġru fir‑raħal ta’ biswit biex jixtru ż‑żejt, imma meta ġew lura sabu li l‑għarus u l‑ħaddara kienu ġa daħlu fis‑sala tat‑tieġ u meta ħabbtu l‑bieb l‑għarus qalilhom li lilhom ma kienx jafhom u bagħathom ’il hemm.

Tagħlima: Anki hawn, naraw

il‑bżonn li nkunu dejjem ippreparati biex niltaqgħu mal‑għarus. L‑għarus huwa s‑Sinjur tagħna Ġesù Kristu li għad jiġi jiltaqa’ magħna biex idaħħalna għall‑Festa tat‑Tieġ tiegħu li ħejja għalina fid‑dar ta’ Missieru.

Imma diparti tagħna rridu nħallu l‑imsiebaħ tagħna mixgħulin il‑ħin kollu, jiġifieri nkunu fidili lejh u nishru fit‑talb u l‑ħajja t‑tajba. Jekk meta jiġi jiltaqa’ magħna, u dan ma nafux

meta, la s‑siegħa u lanqas il‑jum, isibna pronti biex nilqgħuh, henjin aħna għax nidħlu fit‑tgawdija tiegħu. Imma, jekk imsieken “Jiena l‑alpha u l‑omega, il‑bidu u t‑tmiem” aħna, ma jsibniex pronti biex nilqgħuh, jaħasra l‑ebda dnub qatt ma mess għalina għax nibqgħu barra miegħu. Imma l‑mewt ma fejn ikun hemm ir‑rimors u setgħetx għalih, Hu rebaħ l‑biki. fuqha u r‑rebħa tiegħu tkun tagħna wkoll għax emminna Konklużjoni: Għalina li fih. Jekk inkunu fidili lejh nemmnu f ’Ġesù l‑mewt sal‑aħħar u nwettqu dak m’għandhiex tkun għalina li ordnalna, Hu jżomm t‑traġedja l‑kbira fejn jispiċċa kelmtu magħna. Bħas‑sid li kollox. Iva, il‑mewt tibqa’ sab lill‑qaddejja jishru lesti iebsa għalina għax Alla ma biex iduru bih meta jiġi lura ħalaqniex biex immutu; mill‑festa tat‑tieġ, Ġesù għad il‑mewt hija l‑frotta morra jagħmlilna festa kbira fid‑dar tad‑dnub. Imma Ġesù, Bin ta’ Missieru u Hu stess Alla, sar bniedem bħalna u jgħaddi minn quddiemna ħa fuqu l‑mewt, għalkemm jservina.  ‑

Rivista missjunarja b’40 paġna, kollha bil‑kulur, maħruġa minn Missio (Uffiċċju Missjunarju) għal aktar minn 80 sena Aġġorna ruħek fuq id‑Dinja Missjunarja.

Abbona fir‑Rivista Malta Missjunarja fejn issib:

Aħbarijiet mid‑dinja missjunarja | Intenzjoni tax‑xahar Esperjenzi missjunarji Maltin u Għawdxin | Ċajt u kompetizzjonijiet Dan kollu għall‑prezz ta’ €10.00 fis‑sena

Tista’ tabbona online fuq: www.missio.org.mt

35

RIĊETTA TRADIZZJONALI

Novembru 2020

LISTA TA’ ĦXEJJEX AROMATIĊI U ĦWAWAR

Spiss inkunu qed insegwu xi riċetta u niltaqgħu ma’ xi kelma bl‑Ingliż li ma nkunux nafu l‑kelma Maltija tagħha. Għalhekk ħsibna li nagħtukom lista ta’ wħud minn dawn il‑ħxejjex aromatiċi u ħwawar.

Anise Ħlewwa Aniseed Kemmun Ħelu Barley Xgħir Bay Leaves Weraq tar‑Rand Borage Fidloqqom Cardoman Kardamomu Celery Karfus Chayote/Chake Ċentinarja Chickpeas Ċiċri Chillies Felfel/Bżar Aħmar Jaħraq Chives Kurrat Selvaġġ Cinnamon Kannella Cloves Imsiemer/Taċċi tal‑Qronfol Coriander/Cilantro Kosbor Cumin Kemmun Dill Xibt Fennel Busbies Horse Radish Ravanell/Għerq tal‑Mustarda Juniper Berries Żerriegħa tal‑Ġinibru Kale/Silver Beet Selq Love‑in‑a‑mist Niġella/Sieq il‑Brimba

Marjoram Merqdux Millet Minju Mint Nagħniegħ Nutmeg Noċimuskata Oats Ħafur/Avena Oregano Riegnu Parsley Tursin Polenta Dqiq tal‑Qamħirrun Poppy Seeds Żerriegħa tal‑Pepprin Rocket Eruka Rosemary Klin Rue Segala Sage Salvja Sesame Ġulġlien Star Anise Ħlewwa Stellata Sweet Basil Ħabaq Tamarind Tamal tal‑Indja Terragon Stragun Thyme/Wild Thyme Timu/Sagħtar Tumeric Żafran tal‑Indja Wheat Qamħ

(L‑ikla t‑tajba) Jiena: ______________________________________________________________________________________________ Indirizz: __________________________________________________________________________________________ ________________________________________________

Kodiċi Postali: _________________________________

Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ Nixtieq: Inġedded l‑abbonament tiegħi

Nibda nirċievi r‑rivista d‑dar bil‑posta

Nagħti abbonament rigal lil:

Imla l‑formola u ibgħatha flimkien ma’ ċekk pagabbli lil Missio fuq: Abbonament Malta Missjunarja Missio, 7, Triq il‑Merkanti, Valletta, VLT 1171

Isem: _________________________________________________________________________________________________________ Indirizz: _____________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________

Kodiċi Postali: _________________________________

Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ 36

Jien. Int. Aħna. Flimkien.

(VO/1178)

Novembru 2020

You can now purchase online from Faith Hope & Charity by visiting https://zaype.com/FHCshop

Find us on Facebook: Faith Hope & Charity We also do Home Deliveries

...for that perfect Christmas gift, visit us 7 Merchants Street, Valletta • 21234328 Faith Hope & Charity 37

KOMPETIZZJONI ‑ NOVEMBRU 2020

Novembru 2020

KAXXA MAĠIKA

Meta tgħodd in‑numri f’kull kolonna u ringiela orizzontali, vertikali u djagonali fil‑kaxxa t’hawn taħt, l‑ammont jiġi dejjem l‑istess. Imla l‑kaxxi l‑vojta bin‑numri neqsin. Ibgħat il‑kaxxa kompluta flimkien ma’ ismek, kunjomok u l‑indirizz hekk: Malta Missjunarja – Kompetizzjonijiet, Nru.150, Missio, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. L‑ewwel tweġiba tajba li tittella’ bil‑polza tirbaħ kupun ta’ €15 li jissarraf mill‑ħanut ta’ Missio, ‘Faith, Hope & Charity’ fil‑Belt Valletta.

9

Is‑somma hija 45

12

15 27

Isem u Kunjom: _________________________________________________________________________________________ Indirizz:_______________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________ Kodiċi Postali: _____________________________________

Soluzzjoni tal‑Kompetizzjoni ta’ Settembru 2020: Ir‑rebbieħ tal‑kompetizzjoni huwa Tyrone Xuereb miż‑Żejtun. Grazzi lil kull min bagħtilna t‑tweġibiet.

Prosit lir‑rebbieħ.

Huwa jirċievi ittra bil‑posta mingħandna biex ikun jista’ jsarraf il‑kupun.

Ġ

5

40

35

25

15

10

45

20

Nitbissmu ftit:

uvnott beda xogħol ġdid f’supermarkit lokali kbir. Fl‑ewwel jum, resqet mara lejh u staqsietu kellhomx ġamm tal‑ħawħ.

Pront il‑ġuvnott weġibha: “Out of stock!”

Il‑mara daret u telqet ’il barra bla ma xtrat xejn. Il‑maniġer, li kien qed josserva kollox, sejjaħ lill‑ġuvnott u qallu: “Mhux hekk, darb’oħra meta klijent jistaqsik għal xi ħaġa li ma jkollniex, skuża ruħek u offrilu alternattiva. Pereżempju f’dan il‑każ kont toffri lis‑sinjura, ġamm tal‑frawli jew tal‑berquq jew tal‑larinġ jew oħrajn.”

38

30

Il‑ġuvnott deher li fehem. M’għaddiex wisq ħin li m’avviċinatux mara oħra li din id‑darba talbitu t‑‘toilet paper’. Peress li t‑‘toilet paper’ kien ukoll skars, il‑ġuvnott bi tbissima fuq fommu qalilha: “Sinjura, jiddispjaċini, imma bħalissa ‘toilet paper’ m’għandniex, imma tridx minflok ‘sand paper’?”

D

arba raġel staqsa lil Alla: “Għaliex it‑tfajliet kollha simpatiċi u n‑nisa miżżewġin dejjem irrabjati?”

U Alla wieġbu: “Jiena ħlaqt lit‑tfajliet, imma huma l‑irġiel li jagħmluhom nisa miżżewġin!”

Novembru 2020

Mulej ilqa’ f’Saltnatek lill‑benefatturi tagħna, familjari u ħbieb

Eżempji sbieħ

• Knisja Parrokkjali Santa Katerina, iż‑Żurrieq • John Farrugia u Catherine Grech miż‑Żurrieq • Catherine Sant miż‑Żebbiegħ, l‑Imġarr • 09 ta’ Awwissu 2020 Tereża Camilleri mill‑Imġarr • 23 ta’ Awwissu 2020 Teresa Sant mill‑Mosta

• Sylvana Vella mill-Gudja

• 05 ta’ Settembru 2020 Deborah Buhagiar Smith minn Birkirkara

Taw bolol użati li jinbiegħu lill‑kollezzjonisti, kif ukoll irċevuti fiskali u muniti antiki.

• 14 ta’ Settembru 2020 Salvatore Abdilla minn Ħal Kirkop

Grazzi mill‑qalb tal‑kontribut tagħkom lejn il‑missjoni. Il‑qligħ imur għall‑proġetti b’risq il‑missjoni. L‑għajnuna tagħkom hija siewja ħafna.

• 30 ta’ Settembru 2020 Leonard Farrugia minn Ħal Kirkop • Settembru 2020 Katie Ciantar minn Ħaż‑Żabbar • 05 ta’ Ottubru 2020 Giorgia Zammit minn San Pawl il‑Baħar

www.missio.org.mt

• 07 ta’ Ottubru 2020 Carmelo Caruana minn Santa Luċija • 09 ta’ Ottubru 2020 Ġużi Spiteri (eks sagristan) minn Ħal Kirkop Agħtihom O Mulej il‑mistrieħ ta’ dejjem.

Missio Malta • Missio Tfal

Nota: It‑tfal kollha huma mħeġġa jidħlu fil‑paġna ta' Facebook Missio Malta Events Page/ Tfal Missjunarji fejn jistgħu jsibu diversi logħob u attivitajiet ta' interess.

39

Novembru 2020

Briffa International Funeral Service

A.N.G. BORG LTD. COFFEE DEALERS

Opening Hours: Mon to Fri ‑ 8.30am to 4pm Sat ‑ 9am to 1pm Factory/Shop: Tal‑Balal Road, San Ġwann SGN07 ‑ Malta Tel: (00356) 2137 1626 E‑mail: gb864@go.net.mt Web: www.kafeborg.com facebook: Kafe Borg

Offices Day: 84, Marsa Road Marsa Tel: 21237819

25, Market Place Tarxien Tel: 21896728 Night: 19, Ghost Str. Hamrun Tel: 21237509

Fax: 21232785 Mr. Lino Briffa Mob: 99492918

Theuma House, 302, St. Paul Street, Valletta VLT 1213 Tel: 21234075 / 21236605 Fax: 21244201 Email: info@etheuma.com www.etheuma.com

40