Labinsights-2025-02 by maXus media

Biomedisch onderzoek onder vuur door America first-beleid

Wie had kunnen denken dat slechts een maand na de inauguratie van een Amerikaanse president internationaal en nationaal biomedisch onderzoek, klimaatstudies en uitwisselingsprogramma’s gefrusteerd of stevig onder druk zijn komen te staan. We horen er veel over dat er na uitvaardiging van decreten diverse wetenschappelijke overheidswebsites in de VS op zwart zijn komen te staan, of dat informatie nog maar beperkt toegankelijk is. Ook is er een forse opschoning in wetenschappelijke publicaties aan de gang, waarbij allerlei ‘inclusieve’ termen het veld moeten ruimen. Bestaande wetenschappelijke informatie wordt daardoor verminkt, of is zelfs niet meer beschikbaar.

NRC deed een rondje langs de velden, sprak met diverse Nederlandse onderzoekers en onderzoeksinstituten en concludeert in de kop: ‘Gevolgen van beleid Trump zijn voor de Nederlandse wetenschap nu al ‘huiveringwekkend’.’

Het verbijstert iedereen met welke vaart het mes wordt gezet in de wetenschap. Bezuinigingingspogingen om delen van de Amerikaanse wetenschap te ontmantelen zijn een maand na de inhuldiging al merkbaar en raken ook Nederlandse onderzoekers. Subsidies voor allerlei door de VS gefinancierde onderzoeksprojecten lopen gevaar, evenals de toegang tot belangrijke data. Internationaal malariaonderzoek wordt voor een belangrijk deel ondersteund door de VS, maar bij een America First-aanpak, droogt deze geldstroom op. Nu al is er van alles op losse schroeven komen te staan, zoals de doorgang van meerjarig onderzoek. Het kan ook haast niet anders dat Trumps voornemen om miljarden te bezuinigen de wetenschap hard raakt. Alleen al voor de biomedische wetenschap gaat het om miljarden, zo becijfert NRC in dit artikel. Het gevolg is dat subsidieaanvragen stilliggen, wetenschappers te horen krijgen dat ze tot nader order geen congressen in het buitenland mogen bezoeken, duizenden onderzoeksaanvragen worden doorgelicht op ‘problematisch taalgebruik’, en websites op zwart gaan. Neem de jaarlijkse budgetten van het National Institute of Health (NIH) en het Center of

Disease Control (CDC) die een kleine 20 procent moeten inleveren. Natuurlijk heeft dat direct impact op Nederlandse onderzoekers die veel samenwerken met collega’s in de Verenigde Staten, of onderzoeksgeld ontvangen vanuit Amerikaanse overheidsfondsen. Wellicht komt de geldstroom alsnog op gang, maar ondertussen staan publicaties on hold, is communicatie met collega’s in de VS lastig geworden, kunnen onderzoekers hier niet bij bepaalde Amerikaanse databases of delen daarvan die ze nodig hebben voor hun studies.

Iedereen heeft wel gehoord dat ‘gender’ tot een besmet woord is verklaard door de Trump Administration. Niet verwonderlijk ligt alles rond het begrip transgender en studies daaromtrent stevig onder het vergrootglas. Minder bekend is dat het uitbannen van ‘inclusiviteitsstudies’ ook biomedische onderzoeksstudies naar de effectiviteit van medicatie op vrouwen of minderheidsgroeperingen treffen. Feitelijk onderzoek naar een meer gepersonificeerde vorm van gezondheidszorg om maatwerk te kunnen bieden. ‘Female’ bij studies naar vrouwengezondheid is daarmee bij voorbaat verdacht.

Maar de lijst – ik noem het een censuurlijst – sluit volgens de NRC-onderzoekers ongeveer álle sociale determinanten van gezondheid uit, van afkomst tot opleidingsniveau en sociaal-economische status. Waanzin natuurlijk, want bekend is dat bijvoorbeeld obesitas een veel groter probleem is bij de lagere inkomensgroepen en dat bijvoorbeeld medicatie tegen hart- en vaatziekten bij vrouwen anders gedoseerd moet worden dan bij mannen. Heel kortzichtig ook: juist dit verfoeide inclusiviteitsonderzoek helpt om de steeds duurdere gezondheidszorg te innoveren en door meer maatgerichte zorg te bieden effectiever en dus betaalbaarder te worden. Hier gaan ook de kosten voor de baat uit. Dit soort bezuinigingen gaat de medische stand terugwerpen in de tijd met de kosten voor de volgende generaties. Penny wise, pound foolish

Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur

INHOUD

Goed voorbereid naar LABORAMA

X LABinsights blikt als hoofdmediapartner in een samenwerking met Laborama vooruit op de komende LABORAMA EXPO die op 20 en 21 maart gaat plaatsvinden in paleis 1 van Brussels Expo

X Via de special in het hart van het blad blijf je op de hoogte van de laatste trends in de labmarkt. Zo kun je snel een selectie maken van te bezoeken events en exposanten

Bien préparé pour LABORAMA EXPO

X En tant que partenaire média principal et en coopération avec Laborama, LABinsights se tourne vers la prochaine édition de LABORAMA EXPO qui aura lieu les 20 et 21 mars dans le palais 1 de Brussels Expo.

X Le numéro spécial au milieu du magazine vous informe des dernières tendances du secteur des laboratoires.

Antibioticaresistentie: problematiek, mechanismen en tips voor onderzoek

Platen op de microbiologieafdeling bij de Isala Klinieken voor onderzoek op antibioticaresisentie. (Foto: FOODnote)

Maart 2025 61e jaargang www.labinsights.nl

Verschijnt 9x per jaar

Hoofdredactie: Vincent Hentzepeter, redactie@labinsights.nl, +31 6 20592436

Aan dit nummer werkten mee: Ilse Bos, Patrick Mulder, Ivo Horn

Eindredactie: Sylvie Hoyinck

Redactiecommissie: Dr Ineke Joosten (Senior Onderzoeker/Researcher Ministerie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rijkserfgoedlaboratorium), Bas van Driel (Business Development Manager Food Netherlands GBA), Jules Hoenderop (consultant Roche Diagnostics), Taco van der Maten (productmanager XRF Panalytical, chairman of the board of directors van ASTM International), Anita te Riet (Bergenius Labadvies), Han te Vaanhold (international sales representative Seastar Chemicals Inc.).

Media-advies: Erik ten Haaf, +31 297 223462, +31 6 10031781 erik@maxusmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen, +31 3 16 227155, sales@maxusmedia.nl

Vormgeving: Marjan Hammink, marjan@maxusmedia.nl

Abonnementen: SP Abonneeservice, Postbus 105, NL-2400 AC Alphen aan den Rijn. Tel +31 (0)88 1102028, abo@labinsights.nl. Abonnement Nederland 1 jaar € 320,-, 2 jaar € 420,-. Opzeggingen dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Vraag een proefnummer aan en/of neem een abonnement op de digitale editie en nieuwsbrief door u op www.labinsights.nl te registreren.

Druk: Veldhuis Media, Meppel

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 2468-6417

Mlo-studenten participeren in Skills Heroes vakwedstrijd

Je talent volop benutten en laten zien welke laboratorium skills je in je mars hebt. Dat was voor 13 studenten MLO de reden op 4 februari af te reizen naar mboRijnland voor de Skills Heroes wedstrijd.

Biosafety apparatuur maakt

Een labjas kopen: Waar let je op en waarom?

BTF-onderzoek veiliger 10

Dankzij sponsoring van een biosafety cabinet, een anaeroob werkstation/isolator en een CO2-incubator is het Biotech Training Facility in Leiden extra veilig en beter beschermd.

Als je een nieuwe labjas wilt kopen, kies dan een praktische labjas om veilig te kunnen werken in het lab. Maar waar let je op, en waarom? Hoe gebruik je een labjas? Zijn er ook andere kleuren te koop?

Antibiotica: multiresistentie groeiend probleem

SPECIAL Laborama Expo 2025

De jubileumeditie LABORAMA 2025 belooft een niet te missen evenement te worden! Op donderdag 20 en vrijdag 21 maart opent Paleis 3 van Brussels Expo opnieuw de deuren voor deze tweedaagse vakbeurs.

Maak van meetonzekerheid berekenen geen halszaak

Jo Klaessens van StatAlike stelt dat je van meetonzekerheid berekenen geen halszaak moet maken: doe het simpel en goed. Maak het niet onnodig ingewikkeld. Doe je voordeel met de 3 do’s en 3 don’ts. 33

De opkomst van multiresistente bacteriën, zoals MRSA en VRE, verergert de dreiging van antibioticaresistentie aanzienlijk. Om welke bacteriën gaat het? Waar zitten de resistentiehaarden? Wat doen we eraan?

Bekijk de hele video van SeaO2 via de QR-code ➜

CO2 uit zeewater

Op de Afsluitdijk start SeaO2 een proefproject om CO2 uit zeewater te halen. Chemisch ingenieur Asvin Sajeev en zijn team werken vanuit een containerlaboratorium, waar ze via elektrochemische processen het broeikasgas uit water onttrekken. De pilot, die dit jaar start, moet jaarlijks 25 ton CO2 uit 50 kubieke meter zeewater per uur halen, met als doel een miljoen ton per jaar tegen 2045. Het proces is efficiënter dan directe CO2-verwijdering uit de lucht, omdat zeewater door de omzetting van CO2 in bicarbonaat en carbonaat een veel hogere opslagcapaciteit heeft. Door het water zuurder te maken met elektriciteit, wordt het bicarbonaat weer CO2, dat vervolgens wordt afgevangen en afgevoerd. Het behandelde water keert terug naar zee en onttrekt opnieuw CO2 aan de atmosfeer.

SeaO2 is voortgekomen uit Faculty of Impact, een programma dat wetenschappers ondersteunt bij het ondernemerschap. De overheid investeert 20 miljoen euro om meer onderzoekers te helpen hun innovaties in de praktijk te brengen.

(bron: De Volkskrant)

Belgische labs stil over incidenten

Belgische laboratoria die met virussen werken, melden incidenten en besmettingen zelden aan de overheid, ondanks een wettelijke verplichting sinds 1999. Dit gebrek aan transparantie wekt verontwaardiging bij virologen en experts in bioveiligheid.

In België bevinden zich ongeveer tachtig laboratoria van risiconiveau 3, verspreid over Brussel, Wallonië en Vlaanderen. Daarnaast heeft KU Leuven een lab van niveau 3+, dat gevaarlijke virussen beheert binnen een strikte veiligheidsomgeving. Hoewel België geen laboratoria van niveau 4 telt, zoals in de VS, China, Frankrijk en Duitsland, wordt er gewerkt met pathogenen als het poliovirus, hiv en coronavirussen. Ondanks strenge protocollen

Gedurende vijf jaar werden in Belgische labs 275 incidenten geregistreerd, waaronder het morsen van vloeistoffen ( foto: Adobe Stock).

blijft menselijke fout een factor, waardoor virussen onbedoeld kunnen ontsnappen.

Uit een Sciensano-rapport uit 2015 blijkt dat Belgische laboratoria wekelijks incidenten meemaken. Gedurende vijf jaar werden 275 incidenten geregistreerd, waaronder morsen van vloeistoffen en prikaccidenten. In dezelfde periode vonden er 75 tot 94 besmettingen plaats, wat neerkomt op bijna één per maand. Desondanks staat het officiële aantal gemelde incidenten op nul, doordat labs de meldingsplicht negeren. Reputatieschade en onbekendheid met de wet worden genoemd als mogelijke redenen.

Experts zoals virologen Marc Wathelet en Steven Van Gucht pleiten voor meer transparantie om risico’s beter in kaart te brengen en preventieve maatregelen te versterken. Het gebrek aan toezicht en handhaving verhindert doeltreffend beleid en verhoogt het gevaar op toekomstige incidenten, met mogelijk verstrekkende gevolgen voor de volksgezondheid.

Tekort waterlabs VK bedreigt kwaliteitscontrole drinkwater

Het Verenigd Koninkrijk kampt met een ernstig tekort aan laboratoria die chemische producten testen en certificeren voor drinkwaterzuivering. Alle gespecialiseerde testfaciliteiten voor Regulation 31, de strenge norm die de veiligheid van materialen en chemicaliën in contact met drinkwater waarborgt, zijn sinds 2021 gesloten. Zonder deze laboratoria kunnen waterbedrijven geen nieuwe producten laten goedkeuren of bestaande middelen hercertificeren. Daardoor is de inzet van innovatieve zuiveringstechnieken belemmerd.

De sluiting van de laboratoria heeft geleid tot een achterstand in productgoedkeuringen en beperkte keuze aan beschikbare

De drinkwaterkwaliteit is in het VKmomenteel niet direct in gevaar (foto: Adobe Stock).

waterzuiveringsmiddelen. Dit brengt niet alleen meer kosten met zich mee en vermindert de concurrentie, maar kan ook de volksgezondheid in gevaar brengen. In Devon raakten duizenden mensen besmet met de cryptosporidiumparasiet, wat gedeeltelijk te wijten is aan een gebrek aan effectieve preventieve middelen.

Terwijl de Europese Unie rond 2026 laboratoriumcapaciteit binnen de lidstaten zal delen, kan het VK hier niet van profiteren. Regelgever Drinking Water Inspectorate (DWI) erkent de problematiek, maar stelt dat de waterkwaliteit momenteel niet direct in gevaar is. Waterbedrijven waarschuwen echter dat het gebrek aan testfaciliteiten de naleving van veiligheidsvoorschriften onder druk zet en dat zonder een oplossing de kwaliteit van drinkwater in de toekomst risicovoller wordt. (bron: The Guardian)

Labs VS: hoger overdrachtrisiso vogelgriepvirus

Laboratoria hebben genetische veranderingen in het vogelgriepvirus vastgesteld, wat duidt op een verhoogde overdraagbaarheid naar zoogdieren. Het virus H5N1 bijvoorbeeld past zich aan door mutaties die replicatie in zoogdiercellen vergemakkelijken. Dit verhoogt het risico op menselijke besmetting en mogelijk op efficiëntere overdracht tussen mensen onderling.

Een uitbraak van vogelgriep in de Verenigde Staten verspreidt zich snel op melkveebedrijven en infecteert ook mensen. Uit geanalyseerde monsters uit getroffen gebieden signaleren labs dat het virus nu vaker voorkomt bij koeien en andere zoogdieren. Dit wijst op een veranderde verspreidingsdynamiek. Virologen zien specifieke aanpassingen in het hemagglutinine-eiwit [ofwel HA, een eiwit aan de buitenkant van de membraan van het influenzavirus. Het zorgt voor de eerste stappen die nodig zijn om het griepvirus een cel te laten binnendringen. HA zorgt hierbij voor de binding van het virus aan de cel en voor de samensmelting van het virale membraan met het celmembraan, red.]. Dit type mutatie kan het virus besmettelijker maken onder mensen. Om de waarschijnlijkheid van een pandemie beter in te schatten, worden epidemiologische modellen daarom momenteel aangepast.

Terwijl onderzoekers de evolutie van het virus nauwgezet volgen, groeit ondertussen de bezorgdheid over de wil en het vermogen van de Amerikaanse overheid om een mogelijke crisis effectief te beheersen.

Mlo-studenten participeren in Skills Heroes vakwedstrijd bij mboRijnland

Laboratoriumtalent mlo geeft visitekaartje af tijdens kwalificatiewedstrijd

Je talent volop benutten en laten zien welke laboratoriumskills je in je mars hebt. Dat was voor 13 studenten middelbaar laboratoriumonderwijs de reden op 4 februari af te reizen naar MBO Rijnland voor de nationale Skills Heroes-wedstrijd.

Redactie: Ivo Horn | Fotografie: mboRijnland

Aan mbo-talent geen gebrek, zo bleek maar eens weer tijdens de nationale Skills Heroes-wedstrijd in Leiden. Het evenement zet de mbo-laboratoriumopleidingen op de kaart. Daarbij vormen de wedstrijden een uitgelezen gelegenheid om nieuw talent te ontdekken.

Laboratoriumopleiding van de toekomst

Dat er veel nieuwe aanwas nodig is in de laboratoria, vooral op mbo-niveau, is niets nieuws. De markt doet er alles aan de

nieuwe lichting laboratoriumtechnici binnen te halen en te houden. De studie laboratoriumtechniek (en ook de studie procestechniek) is er eentje met een glanzende toekomst. En daar loopt bovendien het nodige talent rond.

Kwalificatiewedstrijd

Het mbo heeft de stap gezet om mee te doen aan de landelijke Skills Heroes vakwedstrijden. Die is in het leven geroepen om die unieke talenten eruit te pikken, waar bedrijven voor in de rij

Studenten in actie met hun opdracht vanuit de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit: ‘kwaliteitscontrole van mogelijk besmet babymelkpoeder’ .

LAB OPLEIDING

‘ Mlo-studenten gingen van start met een kwaliteitscontrole van mogelijk verontreinigd babymelkpoeder, een opdracht vanuit de NVWA’

staan. De kwalificatiewedstrijd werd voor het eerst georganiseerd in het gebouw van Hogeschool Leiden, waar het mboRijnland haar opleiding laboratoriumtechniek aanbiedt. Dertien studenten afkomstig van evenzoveel mlo’s streden op 4 februari om de prijzen. Sandra Migchielsen (Centrum voor Innovatie en Vakmanschap, CIV) en Scarlet van der Kwaak (coördinator Skills Heroes mboRijnland) stelden alles in werk om van deze eerste versie een succes te maken.

Kwaliteitscontrole babymelkpoeder

De drie mlo’s, die alle deel uitmaken van het CIV, gaven de wedstrijdopdracht gezamenlijk vorm. Na een introductie door Pieter van der Vliet van Skills Heroes gingen de studenten van start met een kwaliteitscontrole van mogelijk verontreinigd babymelkpoeder, een opdracht vanuit de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Terwijl de uitverkorenen hard werkten op de labzaal, kregen hun begeleiders een rondleiding op het Bio Science Park Leiden.

Inspiratiebron voor labcarrière

Een zeskoppige jury onder voorzitterschap van Loes Hooijboer beoordeelde de werkzaamheden en de resultaten. De eerste drie plaatsen waren voor Baukje van Vliet van ROC Midden Nederland, Daniëlle Poelman van mboRijnland en Eline Versteden van Curio. Wie van deze toppers straks met de hoofdprijs naar huis gaat werd nog niet bekend gemaakt. Dat gebeurt pas op 21 maart in de RAI, in aanwezigheid van naar verwachting 22.000 jongeren. De wedstrijd zal vast een deel van hen inspireren tot een labcarrière.

‘Op 21 maart weten we welke topper met de hoofdprijs naar huis gaat ’

Labjassen horen of in het lab, of zoals hier aan een haakje op de gang, dus je loopt er niet mee door het gebouw. (Foto: FOODnote)

Een labjas kopen?

Kies een praktische labjas om veilig te kunnen werken

Als je een nieuwe labjas wilt kopen, kies dan een praktische labjas om veilig te kunnen werken in het lab. Maar waar let je op, en waarom? Hoe gebruik je een labjas? Zijn er ook andere, trendy kleuren te koop naast de standaard witte labjassen?

Redactie: Ilse Bos

Naast een goede veiligheidsbril en handschoenen, hoort ook de labjas bij de standaarduitrusting van een laborant. Koop een praktische labjas met lange mouwen en manchetten. Let op milieu- en arbeidskeurmerken voor een verantwoorde aankoop. Voor wie wil, en lettend op de veiligheid, zijn er ook trendy kleuren op de markt.

Waarom een labjas?

Een goede labjas beschermt je kleding en jou zelf tegen ongelukken in het lab. Zeker voor chemisch laboranten is een labjas van belang bij het werken met zuren, basen of andere chemicaliën.

De meeste labjassen op de markt zijn gemaakt van een mix van polyester en katoen, maar er bestaan ook 100% katoenen jassen. Koop een labjas die ruim valt voor comfort en bewegingsvrijheid, maar niet zo ruim dat het een veiligheidsrisico vormt. Een labjas draagt bij aan een professionele uitstraling en maakt je gemakkelijk herkenbaar.

Hoe gebruik je een labjas?

Voordat je het laboratorium betreedt, doe je de labjas al aan. Uiteraard doe je de labjas tijdens het werken op het lab niet uit. Pas buiten de werkruimtes, op de gang, doe je de labjas uit en je

Foto boven: een labjas hoeft zeker niet per se wit te zijn, zoals dit voorbeeld laat zien (Foto: Canva Beeldbank).

Foto onder: Iris van Erp, Marketing en Sales bij WomenWorks, showt een roze labjas, een van de trendy kleuren die het bedrijf levert (Foto: WomenWorks).

‘ Pas buiten de werkruimtes doe je de labjas uit, op de gang, en je loopt er niet mee de kantine in’

loopt er niet mee de kantine in. Ga ook niet buiten het lab in een labjas op een stoel zitten, vanwege mogelijk besmettingsgevaar. Bij een comfortabel zittende labjas is de neiging groot om dat te vergeten, hoewel het natuurlijk belangrijk is dat de labjas goed past en fijn draagt.

Welke labjas koop je?

Koop een labjas met lange mouwen om ook je armen te beschermen. Een goede labjas is snel uit te trekken, en zeker niet over je hoofd. Het voordeel van een labjas met drukknoopsluitingen is dat je ’m snel uit kan doen in geval van nood. Soms is er een drukknoopband aangebracht, waarbij je door één handeling alle knopen tegelijkertijd open kunt maken. De mouwen van de labjas moeten goed sluitende manchetten hebben om te voorkomen dat vloeistoffen in de mouwen terechtkomen. Elastiek in de manchetten maakt het ook makkelijker om je handen vrij te houden. Ook zijn er labjassen met een opstaande kraag, om je nek te beschermen. Enkele voorzakken en/of een binnenzak zijn praktisch om kleine spullen op te bergen. Sommige labjassen hebben een split aan de achterkant voor extra bewegingsvrijheid.

Trendy kleuren

Hoewel tot de 18e eeuw de labjas zwartgekleurd was, dragen de meeste laboranten tegenwoordig smetteloos wit. Vooral

Do’s

Was je labjas regelmatig

Afhankelijk van hoe vaak je de labjas draagt en blootstelt aan verontreinigingen, moet deze regelmatig worden gewassen om vuil en resten te verwijderen. Behandel ernstige vlekken eerst met een vlekverwijderaar, voordat je de labjas gaat wassen. Lees altijd de wasinstructies op het label van de labjas en volg deze nauwkeurig op.

Droog op de juiste manier

Droog de labjas volgens de instructies. Sommige labjassen kunnen in de droger, terwijl andere aan de lucht moeten drogen. Vermijd overmatige hitte om schade aan de stof te voorkomen. Het goed drogen van de jas voorkomt schimmelvorming.

Bewaar de labjas op een droge plaats

Na het wassen en als je hem niet direct nodig hebt, bewaar je de labjas op een droge plaats uit direct zonlicht. Dat behoudt de integriteit van de stof en voorkomt schimmelvorming.

Don’ts

Labjas bij brandgevaarlijke stoffen

Als je met brandgevaarlijke stoffen werkt, koop dan geen standaard labjas. Er zijn speciale labjassen met een coating van vlamvertragers beschikbaar. Deze zijn meestal van 35% polyester en 65% katoen gemaakt, of volledig van katoen.

Strijk niet te heet

Mocht de labjas sterk gekreukeld zijn na het wassen, dan kun je het vaak wel strijken. Kijk ook daarvoor op het label. De meeste labjassen kun je strijken tot een temperatuur van 150 graden, ofwel tot slechts twee puntjes op het strijkijzer. Bleek de labjas niet.

Te lage temperatuur wassen

Om alle chemicaliën en eventuele micro-organismen goed te kunnen verwijderen, moet de labjas op hoge temperatuur gewassen worden. De meeste labjassen kunnen op minimaal 85 graden Celcius gewassen worden.

Prinsessenlijn voor vrouwen

omdat eventuele verontreinigingen goed op wit te zien zijn. Wil je liever een leuke kleur? Dat kan, er zijn genoeg trendy kleuren op de markt. Women Works levert roze, gele, oranje en groene labjassen. Er is ook een variant in pistachekleur. Koop je liever een labjas met een minder felle kleur, zoals een grijstint of donkerblauw, dan kan dat ook. Voor heren heeft InstruLabo een korenblauwe labjas.

‘ Koop een labjas die ruim valt voor comfort en bewegingsvrijheid, maar niet zo ruim dat het een veiligheidsrisico vormt ’

Speciaal voor vrouwen is er zelfs een webshop die ‘een getailleerd model met een prinsessenlijn’ levert, de Berkel Annet. Het is een witte labjas met drie zakken en lange mouwen. Women Works heeft een witte, blauwe of groene labjas. Deze labjassen zijn getailleerd, dat geeft een andere indruk dan de standaard, ruime en rechtvallende labjassen. Let wel op belangrijke kenmerken zoals lange mouwen, en een nog enigszins ruimvallend model, om veilig te kunnen werken.

Let op keurmerken

Om zeker te weten dat je een verantwoorde aankoop doet, kun je letten op keurmerken die vermeld staan bij de labjas in de (web) winkel. Er zijn gezondheids- en milieukeurmerken voor labjassen. Een keurmerk voor de gezondheid is OEKO-TEX. OEKO-TEX garandeert dat het product in het hele productieproces gecontroleerd is op gezondheidsaspecten en dat het geen schadelijke stoffen bevat. Op het gebied van arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie kun je letten op een keurmerk als de Fair Wear Foundation. Aangesloten bedrijven bij FWF moeten zich houden aan bepaalde arbeidsnormen, opgesteld door de stichting. Bijvoorbeeld het kledingmerk BP is lid van FWF, dat kleding levert voor de horeca, industrie en zorg.

LABORAMA 2025

WELKOM

De jubileumeditie LABORAMA 2025 belooft een niet te missen evenement te worden! Op donderdag 20 en vrijdag 21 maart opent Paleis 3 van Brussels Expo opnieuw de deuren voor deze toonaangevende tweedaagse vakbeurs voor laboratoriumprofessionals. Exposanten en bezoekers kunnen er uitstekend netwerken. Om u zo volledig mogelijk te informeren werken wij samen met onze geprivilegieerde mediapartner LABinsights en brengen wij samen een ‘LABORAMA 2025 Special’ uit.

Dit magazine bevat een eigen katern, volledig gewijd aan de vakbeurs en biedt u een uitgebreid overzicht van wat u mag verwachten, zowel qua exposanten als qua inhoudelijke programma’s die de vakbeurs u biedt. In het hart van het magazine treft u de plattegrond aan met alle exposanten en de speciale ruimtes zoals de Patio en de Conference Room. Zo vindt u meteen uw weg.

LABORAMA biedt een brede blik op de labowereld. Wat treft u er zoal aan? Laboratoriummateriaal, analytische instrumentatie, biotechnologie en lifescience, proces, online en at-line instrumentatie, optische instrumenten, diagnostica, klinische biologie, laboratoriummeubilair, labo automatisering, dienstverlening voor de laboratoriumpraktijk, consumables, veiligheid, kalibratie, materiaalstudies, software (LIMS & datamanagement), glaswerk en chemicaliën, enzovoort. Een volledige lijst van exposanten vindt u terug op www.expo.laborama.be

Voor de vierde keer op rij vindt ook ons tweedaags congres ‘The Laborama Community: Scientific Sessions’ plaats. Samen met het wetenschappelijk comité o.l.v. Guy Dhondt stelden we een interessant en uitgebreid programma samen, zodat elke bezoeker een sessie kan bijwonen op basis van zijn/haar interesses. Voor de 25ste editie hebben we een partnership met FAKB en AABC. De onafhankelijke sprekers komen van verschillende organisaties waaronder VUB, HAWKBiosystems, VIB-UGent & CRIG, KU Leuven, AZ Sint Jan Brugge, Saint Luc University Hospital, BRUCEFO, Berns Laboratorium, Labo Kneissler, Brave Analytics and VITO. Het volledige overzicht van alle lezingen kan u terugvinden op onze website. www.expo.laborama.be.

Kris Vermoesen

BIENVENUE

L'édition anniversaire de LABORAMA 2025 s'annonce comme un événement incontournable ! Les jeudi 20 et vendredi 21 mars, le Palais 3 de Brussels Expo accueillera à nouveau ce salon de deux jours dédié aux professionnels du laboratoire. Une occasion unique pour exposants et visiteurs de développer leur réseau. Pour vous tenir informés au mieux, nous collaborons avec notre partenaire média privilégié, LABinsights, pour la publication d'une édition spéciale « LABORAMA 2025 ».

Ce magazine comprend une section entièrement dédiée au salon, vous offrant un aperçu détaillé des exposants et des différentes activités prévues lors de l’événement. Au cœur de cette édition, vous trouverez le plan du salon détaillant l’emplacement des exposants ainsi que des espaces clés tels que le Patio, la Salle de conférence et l’îlot des recruteurs. Un outil indispensable pour vous repérer facilement et profiter pleinement de votre visite.

LABORAMA offre un vaste panorama du secteur du laboratoire. Qu'y trouverez-vous ? Matériel de laboratoire, appareils analytiques, biotechnologie et sciences de la vie, processus, appareils onlines et “at-line”, instruments optiques, solutions de diagnostic, biologie clinique, mobilier de laboratoire, automatisation du laboratoire, services de laboratoire, fournitures, sécurité, calibrage, études de matériel, logiciels (LIMS & gestion de données), verrerie et produits chimiques, etc. La liste complète des exposants est disponible sur le site www.expo.laborama.be

Pour la quatrième fois consécutive, le congrès de deux jours « The Laborama Community : Scientific Sessions » aura également lieu. En collaboration avec le comité scientifique dirigé par Guy Dhondt, nous avons élaboré un programme intéressant et complet afin que chaque visiteur puisse assister à une session en fonction de ses intérêts. Pour cette 25e édition, nous avons conclu un partenariat avec FAKB-AABC. Les orateurs viennent de diverses organisations, dont la VUB, HAWKBiosystems, VIB-UGent & CRIG, KU Leuven, AZ Sint Jan Brugge, les Cliniques universitaires Saint-Luc, BRUCEFO, Berns Laboratory, Labo Kneissler, Brave Analytics et VITO. La liste complète des conférences est disponible sur notre site web. www.expo.laborama.be.

Kris Vermoesen

LABORAMA 2025 Beursflits

De jubileumeditie LABORAMA 2025 vindt plaats op donderdag 20 en vrijdag 21 maart. Het evenement gaat door in Paleis 3 van Brussels Expo. Brussels Expo, het kloppende hart van grote nationale en internationale beurzen, biedt een indrukwekkende setting met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de wereldtentoonstellingen van 1935 en 1958.

Dankzij de centrale ligging is Brussels Expo vlot bereikbaar zowel met de wagen via de Brusselse Ring als met het openbaar vervoer. De inschrijvingen voor de beurs liepen goed en de beursvloer is nagenoeg volledig volgeboekt. Naast een groot aantal vertrouwde lableveranciers verwelkomen we dit jaar ook tal van nieuwe bedrijven, wat LABORAMA 2025 extra interessant maakt voor bezoekers.

De organisatie verwacht opnieuw zo’n 1.800 bezoekers. Wie de ochtenddrukte voor wil zijn, kan vanaf 8:30 genieten van een koffie met croissant in het Early Bird Café. De beursvloer zelf

gaat open om 9:30 en sluit op donderdag om 16:30 en op vrijdag om 16:00. Bezoekers kunnen parkeren op Parking T vooraan de beurshallen of op Parking C, waar een gratis shuttle hen tot aan de ingang van Paleis 3 brengt. Ook met het openbaar vervoer is Brussels Expo uitstekend bereikbaar. De hallen zijn eenvoudig toegankelijk via metro, tram en bus, en de ingang bevindt zich aan de Keizerin Charlottelaan. Wie met het openbaar vervoer komt, loopt dus zo de hallen in. Kortom, LABORAMA 2025 biedt alle faciliteiten om uw beursbezoek zo aangenaam en efficiënt mogelijk te maken!

LABORAMA 2025 Flash salon

L'édition anniversaire de LABORAMA 2025 aura lieu les jeudi 20 et vendredi 21 mars, dans le Palais 3 de Brussels Expo. Brussels Expo, cœur battant des grandes foires nationales et internationales, offre un cadre impressionnant avec une riche histoire remontant aux expositions universelles de 1935 et 1958.

Grâce à sa situation centrale, Brussels Expo est facilement accessible en voiture via le Ring de Bruxelles et via les transports en commun. Les inscriptions au salon ont rencontré un grand succès, et il ne reste désormais que très peu de places disponibles. Outre un grand nombre de fournisseurs de laboratoires habituels, nous accueillons cette année de nombreuses nouvelles entreprises, ce qui rend LABORAMA 2025 encore plus intéressant pour les visiteurs. Nous comptons accueillir à nouveau quelque 1 800 visiteurs. Celles et ceux qui souhaitent éviter les embouteillages, pourront déguster un café et un croissant au Early Bird Café à partir de 8h30. Le salon même ouvre à 9h30 et ferme à 16h30 le jeudi et à 16h00 le

vendredi. Les visiteurs peuvent se garer au Parking T à l’avant des Palais d'exposition ou au Parking C, où une navette gratuite vous emmènera à l'entrée du Palais. Brussels Expo est également facilement accessible en transports en commun, que ce soit en métro, tram ou bus. L’accès au Palais 3 se fait par l’Avenue Impératrice Charlotte. Si vous venez en transport en commun, vous pouvez donc directement accéder au Palais 3. En résumé, LABORAMA 2025 offre toutes les facilités pour rendre votre visite au salon aussi agréable et efficace que possible !

LABORAMA 2025

In vogelvlucht

Data: 20 en 21 maart 2025

Locatie: Brussels Expo, Brussel, Paleis 3

Parking bezoekers: Parking T (kant Atomium) en Parking C

Openbaar vervoer: Ingang Paleis 3 (Gate A, kant Atomium)

Openingstijden: donderdag 9:30 – 16:30 uur

vrijdag 9:30 - 16:00 uur

Beursorganisator: Laborama vzw

Info en voorregistratie: expo.laborama.be

Shuttledienst: Er wordt voor de bezoekers een shuttledienst georganiseerd tussen Parking C (gelegen aan afrit 7a van de Ring rond Brussel) en de ingang van Paleis 3. De eerste shuttle vertrekt om 8:35 op Parking C. De laatste shuttle naar de parking vertrekt op donderdag om 16:50, op vrijdag om 16:20.

Deze shuttledienst is voor iedereen die parking C gebruikt. De beurs is niet toegankelijk via de loopbrug en de Astrid hall.

Specialisten

Internationale spelers en leveranciers van high-end systemen als Agilent Technologies, Anton Paar, Hamilton, Metrohm, Malvern Panalytical, Sartorius, Shimadzu, Thermofisher en Waters zijn weer van de partij. Verder telt de beurs een groot aantal specialisten en totaalleveranciers. Denk hierbij aan Analis, Anaspec, Benelux Scientific, BRS, Elscolab en Merck. Voor labinrichting en veilig werken kan de bezoeker onder meer bij Köttermann, en Potteau Labo terecht. Voor LIMS-systemen en machine management bij Labware, Toolsquare en Bassetti.

Efficiënt

Laborama is een compacte beurs. Dat maakt een bezoek efficient. Loopafstanden zijn ook in Paleis 3 van Brussels Expo kort en stands overzichtelijk ingedeeld. Wie zich goed voorbereidt, kan de belangrijkste stands in een dagdeel bezoeken. Op de website expo.laborama.be vindt u makkelijk alle info terug over de exposanten, de merken die zij vertegenwoordigen en de diensten die zij aanbieden. Hier staat alles wat u moet weten voor een geslaagd beursbezoek.

Belangrijke sectoren

LABORAMA biedt voor elk wat wils. Veel bezoekers zijn afkomstig uit de overheidssector, de privé- en de dienstensector. Ongeveer de helft werkt in productielaboratoria, kwaliteitscontrole, R&D- en overheidslabs. Belangrijkste sectoren zijn chemie, life sciences en farmacie. De beurs trekt alle leeftijden aan. Vorig jaar was ongeveer een op drie 35 jaar of jonger.

Spécialistes

Des acteurs internationaux et des fournisseurs de technologies de pointe tels qu'Agilent Technologies, Anton Paar, Hamilton, Metrohm, Malvern Panalytical, Sartorius, Shimadzu, Thermo Fisher et Waters seront à nouveau au rendez-vous. Le salon réunira également de nombreux spécialistes et fournisseurs globaux, parmi lesquels Analis, Anaspec, Benelux Scientific, BRS, Elscolab et Merck. Pour l’aménagement du laboratoire et la sécurité au travail, les visiteurs pourront se tourner vers Köttermann et Potteau Labo. Quant aux solutions LIMS et à la gestion des équipements, Labware, Toolsquare et Bassetti seront des références incontournables.

Efficacité

Grâce à son format compact, LABORAMA garantit une visite efficace. Le Palais 3 de Brussels Expo propose des stands aménagés de façon claire, situés à brève distance les uns des autres. Une visite correctement préparée permet de découvrir les principaux stands en une journée. Sur le site web expo.laborama.be, vous trouverez facilement toutes les informations nécessaires sur les exposants, les marques qu’ils représentent et les services qu’ils proposent. Bref, tout ce qu’il faut savoir pour une visite réussie du salon !

Secteurs importants

LABORAMA répond à toutes les attentes. De nombreux visiteurs proviennent du secteur public, d’autres sont issus du secteur privé et des services. Près de la moitié travaille dans des laboratoires de production, le contrôle qualité, la R&D et dans des laboratoires publics. Les principaux secteurs représentés sont ceux de la chi-

En bref

Dates : 20 et 21 mars 2025

Lieu : Palais 3, Brussels Expo, Bruxelles

Parking : Parking T (côté Atomium) et Parking C

Transports en commun : Entrée Palais 3 (côté Atomium)

Heures d’ouverture : jeudi 9 h 30 - 16 h 30 vendredi 9 h 30 - 16 h

Organisateur du salon : Laborama vzw

Informations / pré-enregistrement : expo.laborama.be

Service de navette : Service de navette : les visiteurs bénéficieront d’un service de navette entre le parking C (situé à la sortie 7a du Ring de Bruxelles) et l’entrée du Palais 1. La première navette part à 8 h 35 du parking C. La dernière navette retourne au parking à 16 h 50 le jeudi et à 16 h 20 le vendredi. Ce service de navette est ouvert à toute personne qui utilise le parking C. Le salon n’est pas accessible par la passerelle et le hall Astrid.

mie, des sciences de la vie et de la pharmacie. Le salon attire des visiteurs de tous âges. L’année dernière, près d’un visiteur sur trois était âgé de 35 ans ou moins.

Congresprogramma LABORAMA

In 2025 focust het congresprogramma op inhoudelijk sterke lezingen. Geïnteresseerde bezoekers kunnen terecht in de Conference Room achteraan in het Paleis. Een lezing bijwonen is gratis. Inschrijven kan via het online registratieformulier voor bezoekers op de LABORAMA-website. Meer over het complete programma is te vinden op pagina 29 van dit beursmagazine.

Wat is het aanbod?

Hoewel analytische chemie het sterkst vertegenwoordigd is, omvat het expositieaanbod het complete spectrum van (petro) chemie, milieu, agrovoeding, biotechnologie, farmacie, cosmetica, automatisering en onderwijs

Koffie en catering

In het restaurant en uiteraard ook bij de barista wordt opnieuw met thema’s gewerkt. Alle cateringpunten zullen de volledige

beursdag geopend zijn. In het restaurant vooraan in de beurshal, kunt u terecht voor een snelle hap (koude of warme schotel). Voor een kopje koffie en dessertje bent u op de Plaza aan het juiste adres.

Doelgericht beursbezoek

Uit de jaarlijkse bezoekersenquête blijkt dat de meeste bezoekers een halve dag uittrekken voor de beurs. De meerderheid van de ondervraagden in 2024 geeft aan LABORAMA te bezoeken om zich te oriënteren op nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. Veel laboratoria sturen hun medewerkers naar de beurs met een lijst aan af te werken punten en doelstellingen. 95% van de bezoekers gaf aan dat ze deze doelstellingen tijdens hun bezoek ook konden realiseren. Verder gaf iets meer dan de helft van de bezoekers aan bezig te zijn met een specifiek project! Eén op de drie geeft aan dat hierbij het aankopen van materiaal is betrokken. Ruim de helft van de bezoekers is eind- of medebeslisser bij investeringen, zo blijkt uit de statistieken. De overgrote meerderheid noemde de kwaliteit van de beurs ‘goed’ tot ‘zeer goed’. Meer dan 60% dacht aan een terugkeer.

Voor het derde jaar op rij organiseerde LABORAMA ook de Scientific Sessions tijdens de beurs. Bijna 15% van de bezoekers woonde minstens 1 sessie bij. De sessies werden als een aangename extra ervaren en ook de kwaliteit van de sprekers werd als goed beoordeeld.

Quelle est l’offre ?

Bien que la chimie analytique soit le domaine le plus représenté, l'offre couvre tout l'éventail de la (pétro)chimie, de l'environnement, de l'agroalimentaire, de la biotechnologie, des produits pharmaceutiques, des cosmétiques, de l'automatisation et de l'enseignement.

Café et restauration

Le restaurant et le barista proposeront à nouveau des offres thématiques. Tous les points de restauration resteront ouverts durant toute la durée du salon. À l’avant du Palais, le restaurant servira des plats froids et chauds pour une pause rapide. Pour un café et un dessert, dirigez-vous vers la Plaza.

Visite ciblée

L’enquête annuelle menée auprès des visiteurs confirme que la plupart d’entre eux consacrent une demi-journée au salon. En 2024, la majorité des répondants ont indiqué visiter LABORAMA pour suivre les nouvelles évolutions du secteur. Venir sans objectif précis n’est plus d’actualité : de nombreux laboratoires envoient désormais leurs collaborateurs avec une liste de points et de cibles à atteindre. Parmi eux, 95 % ont déclaré avoir trouvé ce qu’ils cherchaient lors de leur visite. Plus de la moitié travaillaient sur un projet spécifique, et un tiers l’associait à un achat de matériel. Les statistiques révèlent également que plus de la moitié

Programme du congrès

En 2025, le programme du congrès est axé sur des conférences qualitatives données par des orateurs indépendants. Les visiteurs intéressés peuvent se rendre dans la salle de conférence située à l'arrière du Palais pour assister gratuitement à une conférence. L'inscription peut se faire via le formulaire d'inscription sur le site web de LABORAMA. Vous trouverez plus d’informations sur le programme complet en la page 29 de ce magazine.

des visiteurs sont codécideurs ou décideurs finaux en matière d’investissements, tandis qu’un quart se présentait en tant qu’acheteur. Neuf visiteurs sur dix ont concrétisé leurs objectifs liés au salon, et la grande majorité a salué la richesse et la pertinence de l’événement. Plus de 60 % envisageaient d’y revenir. Pour la troisième fois, LABORAMA a organisé les Scientific Sessions, auxquelles près de 15 % des visiteurs ont assisté à au moins une présentation. Ces sessions ont été perçues comme une expérience enrichissante, avec des intervenants appréciés pour la qualité de leurs interventions.

The LABORAMA Community: Scientific Sessions

Het congres The Laborama Community: Scientific Sessions vindt uiteraard opnieuw plaats tijdens LABORAMA. Samen met het wetenschappelijk comité onder leiding van Guy Dhondt hebben we alweer een interessant programma samengesteld. Op donderdagnamiddag hebben we dit jaar een nieuwtje in petto. Onze partners FAKB en AABC organiseren er lezingen specifiek over lifescience. Maar liefst 15 sprekers geven dit jaar 15 lezingen over verschillende onderwerpen opdat de bezoeker één of meerdere lezingen kan bijwonen op basis van zijn/haar interesses.

De Conference Room achteraan in het Paleis wordt uitgerust met hoofdtelefoons waardoor bezoekers die een lezing bijwonen deze optimaal kunnen volgen zonder grote afleidingen. De professionele sprekers en het gevarieerde aanbod maken de vakbeurs compleet.

Le congrès The Laborama Community: Scientific Sessions sera bien sûr de retour à LABORAMA. En collaboration avec le comité scientifique dirigé par Guy Dhondt, nous avons mis en place un programme captivant. Nouveauté cette année : le jeudi après-midi, nos partenaires FAKB et AABC organiseront des conférences spécialement dédiées aux sciences de la vie. Pas moins de 15 orateurs interviendront sur des thématiques variées, permettant aux visiteurs d’assister aux sessions qui les intéressent le plus.

Pour garantir une expérience optimale, la salle de conférence située à l’arrière du Palais sera équipée d’écouteurs, offrant ainsi un confort d’écoute sans distraction. Avec des intervenants experts et un programme riche, ces sessions viendront enrichir l’expérience du salon.

Programma/Programme

Donderdag 20 maart / Jeudi 14 mars

Thema/Thème Lifescience

Vrijdag 21 maart / Vendredi 21 mars

Thema/Thème Food Industry

10:3010:40

10:4011:10

11:1511:45

Welcome by Laborama

“Harnessing you own immune cells in the fight against cancer”

Lize Allonsius - Lab of Dendritic Cell Biology and Cancer Immunotherapy (VIB Center for Inflammation Research) and Brussels Center for Immunology (Vrije Universiteit Brussel) at VUB

“Quantification of PD-1/PD-L1 functional engagement by QF-Pro is a strong predictor of ICI response in NSCLC”

Veronique Calleja - HAWK Biosystems

“Epi-genomic analysis of cfDNA for cancer diagnosis and monitoring”

11:5012:20

12:2512:55

13:3013:40

13:4014:10

Prof. Katleen De Preter - Cancer Research Institute Ghent at Translational Onco-Genomics and Bio-informatics lab (TOBI-, Center for Medical Biotechnology (CMB), VIB-UGent & CRIG, Ghent

“The Spatial Omics Revolution in Cancer Research”

Prof. dr. Johan Swinnen - Department of OncologyLeuven Institute for Single Cell Omics at KU Leuven

Welcome by FAKB-AABC

“Applying high-throughput sequencing and high-throughput culture in clinical microbiology and infection prevention”

Dr. Robin Vanstokstraeten - PhD Universiteit Gent

14:1514:45

14:5015:20

“Phosphorylated tau 181 (p tau181) as an innovative, fast and robust biomarker for cerebrospinal fuid leaks”

Maxime Bosse - Clinical Biology Resident at Clinique Saint-Luc de Bouge (SLBO)

“Detection of monoclonal immunoglobulins by mass spectrometry in patients with plasma cell dyscrasias”

Louis Nevejan - PhD onderzoeker – Klinische & Diagnostische Immunologie & Resident Apotheker-Klinisch Bioloog at KU Leuven - AZ Sint Jan Brugge

“Spurious parathyroid hormone (PTH) elevation caused by macro-PTH”

10:3011:00

11:0511:50

11:5512:25

12:3013:00

“Innovating Brewing with 100% Alternative Unmalted Cereals and Exogenous Enzymes”

Ir. Sem Backaert - Faculty of Bioscience Engineering, Department of Biotechnology, IBF – Innovation centre for Brewing & Fermentation at Universiteit Gent

“Food Information to Consumers: a theoretical and analytical approach of EU 1169/2011”

Jurgen Denys - Director at BRUCEFO

“Innovative approach in standardizing and interpreting Challenge Test for Listeria monocytogenes”

Dr. Jochen Dietrich - Deputy Laboratory Director at Dr. Berns Laboratorium GmbH & Co. KG

“Recent advances in allergen analytical strategies in laboratories and productions sites”

Dr. Andreas Kneissler - Labo Kneissler

“Recent insights in the multiscale analysis of fat crystal networks: from nano- to microscale”

13:4514:15

Filip Van Bockstaele - Associate Professor and Director of the Vandemoortele Centre ‘Lipid Science and Technology/ Ghent University at Vandemoortele Centre ‘Lipid Science and Technology / Ghent University

Thema/Thème Environmental Industry

14:2014:50

“Optofluidic Force Induction (OF2i), a BRAVE new way in time-resolved ANALYTICS of particles, microplastics and BEYOND”

Dr. Ing. Christian Hill - Brave Analytics

14:5515:25

“Rapid Identification and Characterization PFAS and Other Chemicals Using High-Resolution DART-MS for Sample Fingerprinting and Triage”

Dr. Jan Jordens - Vito-Analytical Characterisation Solutions

15:2515:55

Louis Nevejan - Saint-Luc University Hospital

Noviteiten / Nouveautés LABORAMA 2024

Te zien op / À voir sur LABORAMA 2025

Zo’n honderd exposanten tonen tijdens LABORAMA 2025 nieuwe ontwikkelingen in instrumentarium, apparatuur, applicaties, automatisering, software en dienstverlening. LABinsights presenteert een selectie van de noviteiten en productverbeteringen die op 20 en 21 maart in Paleis 3 van Brussels Expo te zien zullen zijn.

Un certain nombre d’exposants présenteront sur le salon leurs nouveautés en matière d’instrumentation, d’équipements, d’applications, d’automatisation, de logiciels et de services. LABinsights présente une sélection de nouveautés et d’améliorations de produits qui seront exposées les 20 et 21 mars dans le Palais 3 de Brussels Expo.

Redactie LABinsights

De nieuwe LabTech MultiVap 64 is een meerkanaals indampsysteem

De MultiVap 64 is het nieuwste meerkanaals indampsysteem van LabTech dat is ontworpen voor een efficiënt, snel, betrouwbaar en veilig concentratieproces. Met 8 kanalen van elk 8 naalden kunnen in totaal 64 monsters van 10 ml worden verwerkt, individueel of gelijktijdig. De stikstofnaalden worden tijdens het indampproces automatisch aangepast aan het lagere monstervolume. Het verloop van het indampproces is ook met blote oog te volgen dankzij het kijkvenster en de interne verlichting. Voor de veiligheid wordt de deksel automatisch vergrendeld en wordt er gealarmeerd bij een laag vloeistof niveau. Dankzij het duidelijke 7-inch kleuren touchscreen met intuïtieve software-interface is de bediening zeer eenvoudig.

SALM en KIPP, stand B24

De MultiVap 64 van LabTech (foto: SALM en KIPP).

VELP CN

802 C/N Element Analyzer nog

gevoeliger

Laboratoria kunnen nu het koolstof- en stikstofgehalte bepalen op monsters variërend van micro- tot macrogewicht, met dank aan de hoge gevoeligheid van de innovatieve HighSensIR-detector. Deze nieuwe detector is onderdeel van een belangrijke update van de VELP Scientifica CN 802, een verbrandings-analyzer die werkt volgens het DUMAS werkingsprincipe. Dit type analyzer is nauwkeuriger, schoner, veiliger en vooral sneller met de bepaling van stikstof en koolstof in vergelijking met de traditionele nat chemische methoden, zonder agressieve chemicaliën of tijdrovende analysestappen. De vernieuwde CN 802 wordt verder gekenmerkt door een nieuwe elektronische autosampler waarvoor geen persluchtleiding meer nodig is, CNSoftTM 3.0.0 software met een vernieuwde gebruikersinterface en nieuwe functies, en software die kan worden geüpgraded met het optionele 21 CFR Part 11-pakket. Bovendien zijn nieuwe kits en accessoires verkrijgbaar voor het uitvoeren van automatische analyses in lange routinereeksen van vloeibare monsters in dezelfde analyserun met vaste monsters. Verder kunnen met behulp van VELP Ermes meerdere instrumenten worden aangesloten, verbruiksartikelen en workflows beheerd en rapporten worden gemaakt maken en gedeeld vanaf pc, smartphone of tablet, met maximale gegevensbeveiliging. Door de meldingen en waarschuwingen bent u altijd op de hoogte van de status van uw analyse en dankzij de onderbreking op afstand heeft u volledige controle over processen en zorgt u voor maximale veiligheid. Bij de ontwikkeling is ook de nadruk gelegd op lage exploitatiekosten, door bijvoorbeeld de mogelijkheid tot snel routineonderhoud, verbruiksartikelen met een langere levensduur en de mogelijk tot kostenreductie met betrekking tot de beschikbaarheid van helium dankzij de keuze voor argon.

SALM en KIPP, stand B24

De VELP Scientifica CN 802 (foto: SALM en KIPP).

Sponsoring biosafety apparatuur verhoogt beschermingsniveau BTF-onderzoek

Een biosafety cabinet, een anaeroob werkstation/isolator en een CO2-incubator bieden extra veiligheid en bescherming bij het Biotech Training Facility in Leiden. Dankzij sponsoring van deze apparatuur kunnen trainingen in de BTF nu op een hoger niveau worden aangeboden.

Redactie: LABinsights

Met de sponsoring van drie biosafety-oplossingen is de Biotech Training Facility in Leiden een nog veiligere werkomgeving geworden. Een biologische veiligheidswerkbank (de BioVanguard), het anaerobe werkstation/isolator (de Sci-Tive) en een CO2-incubator (de ReCO2ver) zijn gedoneerd. Deze apparatuur, ter beschikking gesteld door The Baker Company – leverancier van hoogwaardige biologische veiligheidswerkbanken – voldoet aan de laatste veiligheidsnormen en wordt breed toegepast in laboratoria. Alle drie dragen ze bij aan aan de bescherming van zowel de gebruiker als het onderzoek.

Professionele laboratoriumapparatuur

De Biotech Training Facility in Leiden richt zich op de opleiding van professionals binnen de life sciences-sector en speelt op dit gebied een belangrijke rol in Nederland. Met de toevoeging van de nieuwe apparatuur krijgen cursisten de mogelijkheid om te werken met apparatuur die in professionele laboratoriumomgevingen wordt gebruikt. De samenwerking met The Baker Company versterkt de gezamenlijke doelstelling van beide organisaties om veiligheid en innovatie in de biotechnologische sector te bevorderen. Diko Strietman, managing director van The Baker Company vertelt: “De toekomst moet veilig zijn, en daar hebben wij nu een mooie bijdrage aan kunnen leveren.”

Judith van der Zwan, director business development en trainer van Biotech, is dan ook zeer enthousiast over de samenwerking: “Zo kunnen we mee blijven draaien op het hoogste niveau binnen

de biotechnologie. Deze samenwerking biedt de kans om samen te investeren in de toekomst van veilig en innovatief werken binnen de biotechnologie.”

Specs

Biovanguard

X Maximale bescherming – geavanceerde luchtstroomtechnologie voor optimale veiligheid.

X Energiezuinig en stil.

X Ergonomisch design – comfortabel werken met intuïtieve bediening.

Sci-tive

X Optimale celgroei – nauwkeurige O2- en CO2-regeling.

X Stabiele omgeving – minimale trillingen en temperatuurschommelingen.

X Gebruiksvriendelijk – slim design voor eenvoudig werken.

ReCO2ver

X CO2-hergebruik – bespaart gas en verlaagt kosten.

X Duurzaam & efficiënt – vermindert CO2-verspilling.

X Eenvoudige integratie – geschikt voor diverse labopstellingen.

LAB MICROBIOLOGIE

Voedingsbodem met bacteriegroei (Foto: Vincent Hentzepeter).

Ontwikkeling nieuwe antibiotica traag, zoektocht naar alternatieven

Antibioticaresistentie: groeiend probleem door multiresistentie

Door antibioticaresistentie stijgen de kosten en de druk in de gezondheidszorg en kunnen relatief eenvoudige infecties levensbedreigend worden. Multiresistente bacteriën worden steeds meer een probleem. Aangezien de ontwikkeling van nieuwe antibiotica traag gaat – mede omdat de farmaceutische industrie dit niet de meest interessante markt vindt – is het aanpakken van infectiebronnen en preventief beleid voorlopig de beste optie om deze problematiek te lijf te gaan.

Zo ontstaat

antibioticaresistentie

Hoe ontstaat die antibioticaresistentie precies? De meeste antibiotica grijpen aan op eiwitten en processen die specifiek zijn voor bacteriën en niet voorkomen bij mens en dier. Resistente bacteriën hebben door evolutionaire processen specifieke eiwitten in hun cel aangepast, zodat antibiotica geen grip meer

hebben. Dit zijn de belangrijkste resistentie mechanismen:

1. Intrinsieke resistentie: zelfgeïnitieerde aanpassingen in celstructuren waardoor antibiotica het doelwit niet meer bereiken, bijvoorbeeld door verdikking van peptidoglycaan in de celwand.

2. Verworven resistentie, bestaande uit twee mechanismen:

• Mutatie: spontane veranderingen in het DNA die leiden tot aanpassingen in eiwitten waarop antibiotica aangrijpen, zoals receptoren en enzymen.

• Genoverdracht: uitwisseling van genen waarbij resistentie wordt overgedragen via transformatie (spontane opname van DNA door overdracht van bacteriën), transductie (door overdracht via bacteriofagen), en conjugatie (direct contact tussen bacteriën).

Redactie: Patrick Mulder

Multiresistente bacteriën

Multiresistente bacteriën of bijzonder resistente micro-organismen (BRMO) zijn bestand tegen meerdere antibioticasoorten. BRMO’s produceren bijvoorbeeld enzymen, zoals extended spectrum beta-lactamase (ESBL), carbapenamase of AmpC die de beta-lactamring in antibiotica onschadelijk kunnen maken. Bekende voorbeelden van BRMO zijn methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA), vancomycine-resistente enterokokken (VRE) en carbapenemase-producerende Enterobacterales (CPE). Sommige BRMO’s zijn resistent tegen vrijwel alle beta-lactamantibiotica en zijn daardoor erg moeilijk te bestrijden.

Antibioticaresistentie: de

laatste technieken voor een snelle diagnose

In laboratoria stellen analisten antibioticaresistentie vast met een antibiogram. Deze techniek is de laatste jaren steeds verder uitgebreid en geautomatiseerd. Daarnaast raken technieken zoals MALDI-TOF en sequencing in zwang.

Analisten in klinische laboratoria gebruiken verschillende technieken om bacteriën te identificeren en resistentiepatronen te bepalen. Identificatie van bacteriën gebeurde veelal door enzymatische activiteit te bepalen, bijvoorbeeld met behulp van de bonte rij of API [Analytical Profile Index, red.]-strips van Biomérieux. Nu worden bacteriën voornamelijk geïdentificeerd op basis van morfologie, eiwitprofiel of genetisch materiaal.

Antibiogram: gevoeligheidsbepaling voor antibioticum

Resistentie wordt bepaald door te testen hoe gevoelig bacteriën zijn voor antibiotica, vaak met een antibiogram. Bij de diskdiffusiemethode worden antibioticaschijfjes of -strips op een bacteriekweek geplaatst. Na incubatie wordt de zone zonder groei gemeten. Hoe groter deze zone, hoe gevoeliger de bacterie is voor het antibioticum.

Geautomatiseerde bepalingen

Tegenwoordig gebeurt de identificatie en antibiogrambepaling van bacteriën grotendeels met deze geautomatiseerde systemen en technieken:

‘ Sommige BRMO’s zijn resistent tegen vrijwel alle beta-lactamantibiotica en zijn daardoor erg moeilijk te bestrijden’

Antibiogram (Foto: Adobe Stock).

Bacteriekolonie wordt aangebracht op MALDI-TOF cassette (Foto: Vincent Hentzepeter).

X ADAGIO: Dit systeem van Bio-Rad kan op een geautomatiseerde manier diskdiffusieplaten analyseren. Het marktaandeel is beperkt in vergelijking met de andere systemen.

X VITEK: Dit geautomatiseerde systeem van Biomérieux test de gevoeligheid voor een selectie van antibiotica. Het systeem is geschikt voor snelle analyses, maar minder geschikt voor complexe resistentie.

X MALDI-TOF MS (Matrix-Assisted Laser Desorption Ionization-Time of Flight Mass Spectometry): dit systeem, bijvoorbeeld de Bruker Biotyper, identificeert bacteriën snel op basis van eiwitprofielen en kan soms ook resistentie-eiwitten detecteren.

X PCR (Polymeric Chain Reaction): met een PCR-systeem, zoals van Thermo Fisher Scientific, is de aanwezigheid van bekende resistentiegenen, zoals mecA, snel en gevoelig te detecteren.

X Sequencing: sequencers, zoals die van Illumina, geven volledige genoomanalyse om zowel bekende als nieuwe resistentiegenen te identificeren. Deze kostbare methode is geschikt voor diepgaand resistentieonderzoek.

Veel laboratoria combineren meerdere technieken om bacteriën nauwkeurig te determineren en resistentie te bepalen. Vooral de VITEK en MALDI-TOF zie je op veel labs terug voor snelle eerste detectie en identificatie. Vervolgens gebruikt men veelal PCR of sequencing voor gedetailleerd onderzoek naar resistentiegenen.

Nieuwe antibacteriële middelen in strijd tegen antibioticaresistentie

Naast de ontwikkeling van nieuwe generaties antibiotica en vaccins bekijken onderzoekers ook het effect van antimicrobiële peptiden, bacteriofagen of combinaties van antibacteriële middelen. Ook vaccinatie, koud plasma en zelfs het oernatuurmiddel ‘honing’ wordt in dit kader onderzocht.

Nieuwe generatie antibiotica en vaccins

De strijd tegen bacteriële infecties werd eerder gewonnen door de continue ontwikkeling van nieuwe antibiotica. Nu stokt deze ontwikkeling door de snelle toename van resistentie, hoge ontwikkelkosten en gebrek aan tijd. Het kan wel tien jaar duren voordat een nieuw middel beschikbaar is door de strenge testen voor effectiviteit en veiligheid. Daarom zijn alternatieve behandelingen van cruciaal belang. Ook is het een feit dat farma meer interesse heeft in de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor welvaartsziekten, omdat hier nu eenmaal meer geld mee te verdienen valt. Een van de alternatieven voor antibiotica zijn vaccins voor pathogene bacteriën. Op dit vlak is er het nodige onderzoek gaande. Met een vaccinatie wordt het immuunsysteem getraind om een ziekteverwekker te herkennen en snel op te ruimen. De preventieve werking van vaccins vermindert de afhankelijkheid van antibiotica en vertraagt de ontwikkeling van resistentie.

Antimicrobiële peptiden

Omdat de ontwikkeling van vaccins tijdrovend en duur is, wijken onderzoekers ook uit naar andere alternatieven. Een veelbelovend alternatief zijn antimicrobiële peptiden. Deze eiwitstructuren, vaak van natuurlijke oorsprong of afgeleid daarvan, kunnen bacteriën effectief doden door hun celwand te beschadigen. Denk bijvoorbeeld aan de ontstekingscellen in ons bloed. Deze ontstekingscellen produceren verschillende antimicrobiële peptiden, bijvoorbeeld defensinen, waaronder α-defensine, en cathelicidinen, zoals LL-37. Deze antimicrobiële peptiden pakken meestal een evolutionair geconserveerd deel van de bacterie aan of grijpen zelfs op meerdere targets tegelijk aan. Dat verlaagt de kans op het ontwikkelen van resistentie tegen deze peptiden aanzienlijk.

‘ Specifieke soorten honing bevatten methylglyoxal, een krachtig antibacterieel middel’ ‘ Een veelbelovend alternatief zijn antimicrobiële peptiden’

LAB MICROBIOLOGIE

‘

Het combineren van antibiotica met antimicrobiële peptiden kan een synergetisch effect opleveren’

Bacteriofagen

Vijand van de vijand gebruiken: dat doen bacteriofagen. Bacteriofagen zijn virussen die specifiek bacteriën infecteren en doden. Er bestaan er verschillende voor diverse bacteriesoorten. Het gebruik van bacteriofagen om bacteriën te bestrijden biedt daarom een gerichte aanpak. Een groot voordeel van bacteriofagen is ook dat deze virussen geen schade toebrengen aan het lichaam en de gezonde bacteriën in ons microbioom. Deze aanpak is compleet anders dan antibiotica, die meestal ook het microbioom beschadigen.

Bacteriofagen zijn daarom een interessante optie voor patiënten met hardnekkige, resistente infecties. Het UMC Utrecht onderzoekt zelfs genetisch aangepaste bacteriofagen die nog beter werken, wat een veelbelovende stap is in de strijd tegen antibioticaresistentie. Voordat artsen bacteriofagen zullen voorschrijven, moet er eerst nog meer onderzoek gedaan worden naar de effectiviteit van deze virussen.

Honing en koud plasma

Naast antimicrobiële peptiden en bacteriofagen onderzoeken wetenschappers ook het gebruik van alternatieve middelen, zoals honing en koud plasma om pathogene bacteriën te bestrijden.

Honing remt bacteriële groei dankzij zijn lage pH, hoge osmotische druk en de productie van waterstofperoxide. Specifieke soorten, zoals Manuka-honing, bevatten methylglyoxal, een krachtig antibacterieel middel dat in sommige gevallen zelfs effectief is tegen resistente bacteriën.

Koud plasma is een geïoniseerd gas dat bestaat uit elektronen, ionen en reactieve moleculen. Het werkt door reactieve zuurstof- en stikstofsoorten te genereren, die bacteriën en biofilms vernietigen. Daarnaast blijkt het in bepaalde situaties ook de wondgenezing te kunnen bevorderen.

Antibioticum en peptide, een krachtige combi

Het combineren van antibiotica met antimicrobiële peptiden kan een synergetisch effect opleveren. Dit biedt nieuwe invalshoeken in de bestrijding van resistente bacteriën. Een voorbeeld hiervan is de combinatie antibioticum colistine met bepaalde kationische peptiden, die samen de bacteriële celmembraanstructuur verder destabiliseren, waardoor de werking van het antibioticum wordt versterkt. Ook is aangetoond dat beta-lactam-antibiotica effectiever kunnen zijn in combinatie met peptiden die de celwand verzwakken. Dergelijke combinaties kunnen niet alleen de effectiviteit verhogen, maar ook de benodigde dosering van antibiotica verlagen, wat bijdraagt aan een verminderd risico op resistentieontwikkeling.

Alles weten over antibioticaresistentie?

Scan de QR-code voor ons dossier ➜

Statistiekexpert Jo Klaessens van StatAlike

Maak van meetonzekerheid berekenen geen halszaak

Het is niet de meest favoriete bezigheid van de laborant, maar wel iets waar je niet omheen kunt: de meetonzekerheid. De RvA stelt eisen voor de berekening van meetonzekerheid voor geaccrediteerde labs. Bovendien is het ook gewoon belangrijk voor het naar buiten brengen van betrouwbare resultaten van monsters, vertelt statistiekexpert

Jo Klaessens van StatAlike. Hoe houd je de meetonzekerheid berekenen zo simpel mogelijk?

Ilse Bos | Foto: Qaducation/StatAlike

Jo Klaessens van StatAlike stelt dat je van meetonzekerheid berekenen geen halszaak moet maken. Doe het simpel en goed, is zijn motto. Maak het niet onnodig ingewikkeld. Doe je voordeel met de 3 do’s en 3 don’ts van deze statistiekexpert bij het berekenen van de meetonzekerheid.

Tip 1:

Zoek de juiste norm voor jouw vakgebied

“Het eerste en ook allerbelangrijkste wat je moet doen, is kijken of er een norm voor meetonzekerheid beschikbaar is binnen jouw vakgebied, want er is geen one size fits all. Als deze beschikbaar is, dan kun je volgens de vastgestelde norm de meetonzekerheid berekenen. Zo is er voor chemische laboratoria de norm NEN 7779. Dat is een Nederlandse norm die op een algemene manier voor alle chemische analysemethodes omschrijft hoe je de meetonzekerheid op een makkelijke manier bepaalt.” Maar let op: deze is niet geschikt voor kalibratielaboratoria.

Tip 2:

Geen norm? Meet monsters door als testlab

“Voor heel veel toepassingsgebieden is er geen norm beschikbaar. Als dat zo is, hangt het er vanaf of je werkt op een test- of kalibratielaboratorium. Een testlaboratorium mag een top-down methode gebruiken om de meetonzekerheid vast te leggen. Je berekent dan de meetonzekerheid van de resultaten op gese -

lecteerde monsters, om zo de onzekerheidsmarge van een verkregen resultaat te bepalen. Een kalibratielab moet meer moeite doen. Zij moeten de zogenoemde bottom-up methode toepassen. Deze is over het algemeen veel moeilijker, bijvoorbeeld de kalibratie van pipetten.”

Tip 3:

Volg twee voorkeursmethodes bij NEN 7779

“Heb je als chemisch laborant geluk, dan kun je heel vaak een van de voorkeursmethodes van de vernieuwde NEN 7779 erbij pakken. Je kunt kiezen uit twee manieren om de meetonzekerheid makkelijk te berekenen. Ten eerste kun je deelnemen aan ringonderzoeken. Je draagt dan 8 resultaten aan van verschillende monsters, gedurende een aantal jaren, om meetonzekerheid te berekenen. In veel gevallen heb je dan ook snel inzicht in de spreiding en bias van je monsters, die samen het belangrijkste deel van de validatie bepalen. Als je vloeibare monsters hebt kun je ook met additie-experimenten, het toevoegen van de component aan een monster, de meetonzekerheid berekenen. Je kijkt dan simpelweg hoeveel je van de toegevoegde component terugvindt.”

Valkuil 1:

Meer doen dan nodig

“Ik heb laboratoria gezien die om de vier jaar de analysemethodes volledig hervalideren en de meetonzekerheid opnieuw berekenen. En dan ook nog voor alle voorkomende monstertypes (zogenoemde matrices). De analisten waren tot wel 20% van alle werkzaamheden bezig met validatie, dat is zonde en onnodig. En dat is vaak ook niet op te brengen rond de andere werkzaamheden. Zorg er dus voor dat je de juiste frequentie vaststelt voor zowel validatie als meetonzekerheid. Probeer zoveel mogelijk gebruik te maken van gegevens die je toch al hebt, uit controlekaarten en ringonderzoeken. Maak een selectie van matrices en prestatiekenmerken die je aan bod laat komen. Het is wel handig om bijvoorbeeld de accreditatiecyclus van vier jaar van de RvA aan te houden.”

Valkuil 2:

De oude norm gebruiken

“Waarom moeilijk doen, als het ook makkelijk kan? Veel laboranten gebruiken nog de werkwijze uit de oude versie van norm

‘ Er is geen one size fits all voor het berekenen van de meetonzekerheid’

NEN 7779, van voor 2019. Maar die versie is 10 jaar ouder, en onnodig ingewikkeld voor de meetonzekerheid. Veel parallelle, omslachtige werkwijzen staan daar naast elkaar. Pas gewoon de nieuwe norm toe en kijk of de voorkeursmethodes geschikt zijn. Hiermee kun je in 80 % van de gevallen de meetonzekerheid goed bepalen.”

Valkuil 3: Nieuwe leveranciers of apparaten

“De meetonzekerheid kan veranderen als er sprake is van nieuwe leveranciers en/of als er vervangende apparaten in gebruik zijn. Je moet dan de apparaten en methodes opnieuw valideren. Want als er iets verandert in de spreiding, bias of reproduceerbaarheid, dan verandert de meetonzekerheid ook mee. Bepaal dan opnieuw of alles zich nog aan de gestelde eisen houdt.”

Cursussen validatie, meetonzekerheid

Hoe valideer je op de juiste manier? En hoe bereken je de meetonzekerheid? Deze vragen hebben vele antwoorden. De cursussen van QAducation laten verschillende manieren van het validatieonderzoek zien. Zo houd je grip op de kwaliteit in jouw test-, kalibratie- of medische laboratorium of inspectie-instelling. De cursussen zijn voor leidinggevenden, (hoofd- en eerste) analisten of kwaliteitscoördinatoren.

X Voor testlaboratoria is er de algemene cursus over validatieonderzoek, validatie en meetonzekerheid

X Er is ook een speciale cursus voor meetonzekerheid voor medische laboratoria

X Voor microbiologen is er de cursus Validatie en meetonzekerheid in de microbiologie

Boek over meetonzekerheid

Jo Klaessens is auteur van het boek ‘Statistiek, validatie en meetonzekerheid’. Dit boek bevat alle statistische basistechnieken voor het laboratorium en verschaft een laboratoriummedewerker de hulpmiddelen voor een juiste toepassing van de statistische technieken die nodig zijn in het werkproces.

Te bestellen bij Uitgeverij Syntax Media, ISBN 9789491764509.

Veiligheid in het lab begint bij de juiste opslag

De Classic Line brandveiligheidskast (foto: DUPA Veiligheidstechniek).

Veiligheid in laboratoria die met gevaarlijke stoffen werken, hangt sterk af van de juiste opslag. Een brandveiligheidskast vormt een onmisbaar onderdeel van de veiligheidsstrategie. Deze kasten voldoen aan strikte normen en bieden een veilige oplossing voor het bewaren van gevaarlijke materialen. De Classic Line brandveiligheidskasten beschikken standaard over alle benodigde veiligheidsvoorzieningen, waardoor ze altijd het hoogste veiligheidsniveau garanderen. Ventilatie op elk niveau minimaliseert het risico op ophoping van schadelijke dampen. De indeling van de kast zorgt voor optimale opslagcapaciteit en overzicht, wat efficiënt en veilig werken mogelijk maakt.

Het ontwerp van de Classic Line richt zich op gebruiksgemak. De deuren openen eenvoudig en blijven in elke gewenste positie staan. Bij brand sluiten ze automatisch, wat de brandveiligheid van de werkruimte verhoogt. De kasten staan op vier pootjes, waardoor ze met een pompwagen van alle kanten toegankelijk zijn en eenvoudig te verplaatsen zijn. De Classic Line 90 minuten brandwerende kasten zijn in verschillende afmetingen verkrijgbaar en hebben verstelbare legborden met een hoogteverstelling van 16 mm. Deze eigenschappen maken de kasten niet alleen functioneel, maar ook praktisch in gebruik, wat bijdraagt aan een veilige en georganiseerde laboratoriumomgeving.

DUPA Veiligheidstechniek, +31 76 20430150 info@dupa.nl, www.dupa.nl

Groot volume labelprinter

De Brady i7500 is een nieuwe printer speciaal ontwikkeld voor laboratoria die grote aantallen labels moeten printen, ook op verschillende materialen. De printer beschikt over geavanceerde technologieën die het printproces efficiënter en gebruiksvriendelijker maken. Met de LabelSense-technologie kalibreert en test de printer automatisch, waardoor altijd direct op het eerste label geprint wordt. Het wisselen van labelrollen of inktlinten verloopt eenvoudig dankzij duidelijke instructies en automatische aanpassingen aan de sensor, snelheid en warmte-instellingen. Ook centreren de printlinten zichzelf automatisch.

De i7500 is optioneel uitgerust met een automatisch snijmes of een peel-functie met interne opwikkelaar. De printer ondersteunt diverse typen labels die specifiek zijn ontworpen voor laboratoriumomstandigheden, zoals koudeopslag, cryo-opslag,

De Brady i7500 labelprinter (foto: Salm en Kipp).

PCR-vaatjes, autoclaaf, waterbad of het gebruik van chemicaliën. Door de automatische instellingen bespaart de i7500 tijd, minimaliseert hij verspilling via automatische labelherkenning en vervalt de noodzaak voor handmatige kalibratie. Hiermee is de printer een uitkomst voor laboratoria die efficiëntie en precisie hoog in het vaandel hebben staan.

Salm en Kipp, +31 346 269090 info@salm-en-kipp.nl, www.salmenkipp.nl

Partnerschap Lab-Innovations en Kojair

Bioveiligheidswerkbank Platinum MF (foto: Kojair).

Lab-Innovations heeft een nieuw partnerschap gesloten met Kojair Tech Oy, een Fins bedrijf met een sterke reputatie op het gebied van microbiologische veiligheidswerkbanken, laminaire flowkabinetten en zuurkasten. Sinds 1969 ontwikkelt Kojair innovatieve en veilige ontwerpen die precies aansluiten bij de behoeften van laboratoria. Het partnerschap richt zich op het aanbieden van hoogwaardige apparatuur, onderhoud, kalibratie en maatwerkoplossingen via het nieuwe Kojair-Service-Point. Kojair onderscheidt zich door haar focus op kwaliteit en duurzame productieprocessen, wat goed aansluit bij de waarden van Lab-Innovations. Samen streven beide bedrijven naar een klantgerichte aanpak, waarbij uitstekende service en technische ondersteuning centraal staan. Dit partnerschap combineert innovatie met een sterke focus op klanttevredenheid, waardoor laboratoria kunnen rekenen op betrouwbare en geavanceerde

oplossingen voor hun dagelijkse werkzaamheden.Voor lage tot hoge viscositeiten biedt IKA eveneens een roerder, geschikt voor het verwerken van volumes tot 200 liter. De laboratoriumroerders van IKA zijn uitgerust met essentiële functies, waaronder een elektronisch veiligheidscircuit, een digitaal display, twee snelheidsbereiken, een insteekbare roerschacht en een besturingsoptie via de labworldsoft-laboratoriumsoftware.

Lab-innovations, +31 344 662347 info@lab-innovations.eu, lab-innovations.eu

Robuuste magneetroerders

De vernieuwde VELP AREC 7-serie magneetroerders hebben een keramisch oppervlak dat bestand is tegen agressieve chemicaliën. De modellen zijn vervaardigd uit hoogwaardig materiaal voor een lange levensduur. Technische verbeteringen zorgen voor een soepele werking en betrouwbare prestaties bij zowel eenvoudige als complexe laboratoriumtaken. Een opvallend kenmerk is de temperatuuruniformiteit en -stabiliteit, met een bereik tot 550°C. De borstelloze motor levert consistente roerprestaties, zelfs onder veeleisende omstandigheden, en vereist weinig onderhoud.

De gebruikersinterface is intuïtief en ergonomisch ontworpen, met nauwkeurige regeling van temperatuur en roersnelheid, wat de bediening efficiënter maakt. Nieuwe veiligheidspictogrammen waarschuwen duidelijk wanneer de kookplaat warmer is dan 50°C, zelfs als de verwarming is uitgeschakeld, wat helpt bij het veilig houden van de werkomgeving.

De serie biedt verschillende uitvoeringen voor diverse laboratoriumtaken. De AREC 7-Digital combineert nauwkeurige temperatuurregulatie met een externe Pt100-, Pt1000- of VTF-sensor. Voor basistoepassingen is de AREC 7 een betrouwbare keuze met uitstekende verwarmings- en roerprestaties. De REC 7 Digital is een digitale kookplaat met een keramische bovenkant, hoge corrosiebestendigheid en precieze temperatuurregeling.

Salm en Kipp, +31 346 269090 info@salm-en-kipp.nl, www.salmenkipp.nl

Post-hbo opleiding ‘Kwalificatie en Validatie Engineer’

HAN_University of Applies Sciences en BIOLUMNIS hebben gezamenlijk een post-hbo opleiding ‘Kwalificatie en Validatie Engineer’. Deze opleiding speelt in op de groeiende vraag naar experts die de strenge regelgeving omtrent de kwaliteit van producten in de life science industrie kunnen borgen. Eén van de belangrijke principes is het gedocumenteerd testen en bewijzen dat processen, methoden en apparatuur betrouwbaar werken en voldoen aan vooraf opgestelde eisen. De kwalificatie- en validatie-engineer is daar verantwoordelijk voor.

De opleiding tot kwalificatie- en validatie-engineer doorloopt het hele proces van validatie en kwalificatie. Deelnemers krijgen gedegen kennis van processen en regelgeving in de farmaceutische/life science industrie. Ook verkrijgt men uitgebreide kennis van GMP, GDP, MDR, & ISO, EU & FDA kwaliteitssystemen en doen deelnemers vaardigheden (soft skills) op die nodig zijn om het vak effectief te kunnen uitoefenen in de farmaceutische en life sciences omgeving.

De opleiding is geschikt voor zowel starters als doorgewinterde kwalificatie- en validatie-engineers die hun kennis willen opfrissen of verdiepen. Ook Quality Assurance-medewerkers, evenals andere professionals in de commerciele fase van medicijnen in de life sciences-operatie kunnen deelnemen. Het programma is ontwikkeld in samenwerking met BIOLUMNIS. De docenten – medewerkers van BIOLUMNIS – zijn ervaren kwalificatie- en validatieprofessionals uit de farmaceutische en life sciences industrie. De opleiding duurt ongeveer een half jaar, vindt plaats op de HAN in Nijmegen en bestaat uit college’s en praktijkopdrachten. Alle lesdata zijn op dinsdagen van 15.00 tot 20.00 uur.

De opleiding gaat van start op 7 oktober 2025. Meer weten? Scan de QR-code of kijk op: www.han.nl/opleidingen/post-hbo/ kwalificatie-en-validatie-engineer

HAN_University of Applied Science, www.hanuniversity.com

De VELP AREC 7-serie magneetroerder (foto: Salm en Kipp).

LAB AGENDA

BEURS, CONGRES, SEMINAR

20-21 maart

Laborama Expo expo.laborama.be

12 april

IHC-dag Farmacomarkers www.avl.nl/agenda/2025/ihc-dag-2025

20 mei

LabSafety

fhi.nl/labsafety

23-25 september

LabNL

fhi.nl/labnl

CURSUSSEN

20 maart

Onzekerheidsbijdrage van bemonstering QAducation, www.qaducation.nl

24-25 maart

Kwaliteitsborging van informatietechnologie in laboratoria QAducation, www.qaducation.nl

25 maart-13 mei

Teamgericht leidinggeven

CBD - Hogeschool Leiden, www.hsleiden.nl

26-28 maart

Atomaire emissiespectrometrie met ICP Avans+, www.avansplus.nl

1-2 april

Validatie en meetonzekerheid in de microbiologie QAducation, www.qaducation.nl

Vanaf 3 april

Praktische statistiek met Excel voor laboratoria 1 Avans+, www.avansplus.nl

Vanaf 3 april

De PCR van A tot Z

CBD - Hogeschool Leiden, www.hsleiden.nl

Vanaf 7 april

Methodevalidatie structuur en opzet onder ISO/GMP/GLP Avans+, www.avansplus.nl

7-9 april

Troubleshooting GC Avans+, www.avansplus.nl

Vanaf 7 april

Validatie specialist voor laboratoria Avans+, www.avansplus.nl

7-8 april

Validatie en meetonzekerheid QAducation, www.qaducation.nl

15-17 april

Nanopore sequencing (MinION) CBD - Hogeschool Leiden, www.hsleiden.nl

17 april

Gasveiligheid in het laboratorium Avans+, www.avansplus.nl

22-23 april

Agilent 6890/7890 basic operation/troubleshooting/maintenance Avans+, www.avansplus.nl

Vanaf 6 mei

Design of Experiments (DoE) HAN_University of Applied Science, www.hanuniversity.com

12-14 mei

Inleiding in de HPLC (niveau 1) Avans+, www.avansplus.nl

12-13 mei

Data-integriteit in laboratoria QAducation, www.qaducation.nl

Vanaf 13 mei

Kwaliteitszorg in het laboratorium HAN_University of Applied Science, www.hanuniversity.com

15 mei

Genome editing: CRISPR design CBD - Hogeschool Leiden, www.hsleiden.nl

16 mei

ISO/IEC 17025:2017 praktisch interpreteren QAducation, www.qaducation.nl

19 mei

Grip op kwaliteit: sturen en verbeteren als manager QAducation, www.qaducation.nl