LIMS BIJ CONO KAASMAKERS CHECKLIST INTERNE AUDITOR SUPERSNELLE C/N-ANALYSE Beemsterkaas lab implementeert LIMS 18 Tien tips voor interne audits 24 Checklist voor een topresultaat 28 Alles wat je wilt weten over Laborama Expo MAART 2024 Special LABORAMA 2024
Liefhebbers van laboratoriumevenementen kunnen dit jaar hun hart ophalen. In 2024 vallen diverse nationale en internationale events samen, dus een buitenkansje om de waan van de dag achter je te laten en je te richten op het lab van de toekomst. Innovatie, duurzaamheid, ergonomie, digitalisering: zo maar wat thema’s die centraal staan op vakbeurzen in binnen- en buitenland.
Ik zet even de belangrijkste op een rijtje. We trappen af op 14 en 15 maart met Laborama Expo. Aan dit evenement nabij het Atomium te Brussel is een interessant engelstalig seminarprogramma opgehangen met voor elk wat wils. De sprekers gaan onder meer in op de problemen rond antibioticaresistentie, de analyse van microplastics en de implicaties van de nieuwe ISO 8655:2022 voor het kalibreren van pipetten.
Door naar 19 maart, als LabAutomation doorgang vindt in 1931 Congrescentrum Brabanthallen te Den Bosch. Een prima netwerkmoment voor iedereen die zich op het lab bezighoudt met automatisering en robotisering. Het programma valt uiteen in hardware- en softwareoplossingen. Tussen de lezingen door is er volop gelegenheid van gedachten te wisselen met collega’s en advies in te winnen bij leveranciers op de exposantenmarkt.
Wat verder weg, in München, wordt Analytica gehouden. ’s Werelds grootste laboratoriumvakbeurs kun je bezoeken van 9 t/m 12 april. Twee dagen is minimaal nodig, want dit is ‘groots’ in de overtreffende trap. Een van de hoofdtopics is de toekomst van de biotechnologie. Hier kun je alles te weten komen over innovatieve oplossingen op het gebied van Rode, Groene, Blauwe, Witte, Grijze en Bruine Biotechnologie. Aan bod komen verder een breed scala aan bioanalytische methoden en trends als gentherapie-op-maat. Een blik in de toekomst biedt het thema Lab 4.0, dat inzoomt op de digitalisering van de laboratoriumwereld. Dit kunnen de Duitsers als geen ander, met de nodige live shows om te bewijzen dat het werkt. Deze beurs is een must-go voor wie wil weten hoe robots en cobots een rol kunnen gaan vervullen in het lab en veiliger werken mogelijk maken. Dat geldt ook voor de nieuwste ontwikkelingen als virtual reality om analyseprocessen te simuleren en verbeteren. Ik raad je aan zelf uit te proberen wat VR biedt in een van de praktische sessies: het is behoorlijk spectaculair.
Hoogtepunt op beursgebied op eigen bodem dit jaar is de WoTS in de Jaarbeurs Utrecht, die op de agenda staat van 24 t/m 27 september. Traditiegetrouw omlijst met een stevig seminarprogramma en de nodige X-peditions om snel praktische kennis op te doen. Deze WoTS-editie staan veiligheid in het lab, kwaliteit, duurzaamheid, analysetechnieken en sample management centraal. Op al deze thema’s kun je de nodige verdieping vinden om je lab efficiënter, veiliger en beter te maken.
Kortom, kom uit die luie labstoel en ga het zien op een van deze interessante evenementen. Juist in deze tijd van informatieovervloed de manier om door de bomen het bos nog te zien. Is je interesse gewekt, en wil je meer weten? In deze editie van LABinsights geven we previews op al deze evenementen. En bezoek je Laborama? Kom dan even langs op onze stand, we staan op B5.
Vier lab events in 2024
3 Februari 2024 | EDITORIAL
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur
Goed voorbereid naar LABORAMA EXPO 2024
LABinsights blikt als hoofdmediapartner in een samenwerking met Laborama vooruit op de komende LABORAMA EXPO die op 14 en 15 maart gaat plaatsvinden in paleis 1 van Brussels Expo
X Via de special in het hart van het blad blijf je op de hoogte van de laatste trends in de labmarkt. Zo kun je snel een selectie maken van te bezoeken events en exposanten
Bien préparé pour LABORAMA EXPO 2024
X En tant que partenaire média principal et en coopération avec Laborama, LABinsights se tourne vers la prochaine édition de LABORAMA EXPO qui aura lieu les 14 et 15 mars dans le palais 1 de Brussels Expo.
X Le numéro spécial au milieu du magazine vous informe des dernières tendances du secteur des laboratoires.
Maart 2024 60e jaargang
www.labinsights.nl
Verschijnt 9x per jaar
Alles wat je wilt weten over Laborama Expo
– 15
Op 14 en 15 maart is er weer een editie van Laborama Expo in Brussel. Aan dit evenement nabij het Atomium is een interessant engelstalig seminarprogramma opgehangen met voor elk wat wils.
(Foto: FOODnote)
Hoofdredactie:
Vincent Hentzepeter, redactie@labinsights.nl, +31 (0)6 20592436
Aan dit nummer werkten mee: Vanessa Appelman, Binnita Poelman, Hans van Eerden, Marjan Hammink
Eindredactie: Sylvie Hoyinck
Redactiecommissie: Dr Ineke Joosten (Senior Onderzoeker/Researcher Ministerie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rijkserfgoedlaboratorium), Alex Muntendam (Manager Clinical Pharmacology and Bioanalytics bij Abbott), Bas van Driel (Business Development Manager Food Netherlands GBA), Jules Hoenderop (consultant Roche Diagnostics), Taco van der Maten (productmanager XRF Panalytical, chairman of the board of directors van ASTM International), Anita te Riet (Bergenius Labadvies), Han te Vaanhold (international sales representative Seastar Chemicals Inc.).
Media-advies: Erik ten Haaf, +31 297 223462, +31 6 10031781 erik@maxusmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen, +31 316 227155, sales@maxusmedia.nl
Vormgeving: Marjan Hammink, marjan@maxusmedia.nl
Abonnementen: SP Abonneeservice, Postbus 105, NL-2400 AC Alphen aan den Rijn. Tel +31 (0)88 1102028, abo@labinsights.nl. Abonnement Nederland 1 jaar € 295,-, 2 jaar € 395,-. Opzeggingen dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Vraag een proefnummer aan en/of neem een abonnement op de digitale editie en nieuwsbrief door u op www.labinsights.nl te registreren.
Druk: Veldhuis Media, Meppel
Uitgever: maXus media publishers, 1421 AC Uithoorn
© 2024 maXus media
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 2468-6417
| Februari 2024 4 LIMS BIJ CONO KAASMAKERS CHECKLIST INTERNE AUDITOR SUPERSNELLE C/N-ANALYSE Beemsterkaas lab implementeert LIMS 18 Tien tips voor interne audits 24 Checklist voor een topresultaat 28
maart) MAART 2024 Special LABORAMA 2024
(14
RUBRIEKEN & ARTIKELEN Editorial 3 Colofon 4 LAB kort nieuws 6 LAB markt 30 LAB agenda 48 Adverteerdersindex 55
INHOUD
Interne audit uitvoeren met 10 must-knowtips
8
Met een interne audit controleer je binnen het bedrijf waarvoor je werkt of de processen betrouwbaar en goed verlopen. Tien tips waarmee je je als auditor optimaal kunt voorbereiden op een interne audit.
LIMS biedt Cono Kaasmakers overzicht en tijdwinst
Een overstap van Excel naar LIMS was voor het laboratorium van Cono Kaasmakers een logische stap. Kwaliteit en efficiëntie zijn voor de bekendste kaasmakerij van Noord-Holland namelijk essentieel.
Ferdie de Jonge en Wim van der
11
Algemeen directeur Ferdie de Jonge en verkoopdirecteur Wim van der Kolk laten hun licht schijnen op trends als verduurzaming en efficiëntieverbetering naar aanleiding van 50 jaar Suurmond.
LABORAMA 2024 Special
De beurs vindt plaats in Paleis 3 van Brussels Expo. LABORAMA 2024 is een tweedaagse vakbeurs voor laboratoriumprofessionals, waar exposanten en bezoekers uitstekend kunnen netwerken.
De C/N-analyzer: zo werkt-ie
14
Koolstof en stikstof razendsnel meten doe je met een C/N-analyzer. Dit toestel bepaalt met speciale detectoren nauwkeurig de hoeveelheid koolstof en stikstof. Hij werkt met de Dumas-verbrandingsmethode.
Veilig werken met gevaarlijke stoffen
44
Bij werkzaamheden met gevaarlijke stoffen moet een gebruiker er op kunnen rekenen dat er technische beschermingsmaatregelen worden getroffen om de blootstelling te minimaliseren.
5 Februari 2024 |
Kolk:
jaar
LABORAMA 2024 THEMA THÈME LABORAMA NIEUWS NOUVEAUTÉS CONGRES | CONGRÈS Voorwoord/bienvenue Beursflits Flash sur le salon 25 Primeurs Belgische markt Premières sur le marché belge 39 The Laborama Community: Scientific Sessions 36 21
50
Suurmond:
18
Aangescherpte regelgeving reprotoxische stoffen op de werkplek
Recent heeft de Europese Unie haar richtlijn voor chemische stoffen aangepast. De strengere regels voor stoffen die kunnen leiden tot kanker of schade aan het DNA gelden nu ook voor reprotoxische stoffen. Nederland is verplicht om deze nieuwe richtlijn in de lokale wetgeving op te nemen. Deze wijzigingen zijn onlangs opgenomen en verwerkt in het Arbeidsomstandighedenbesluit en de Arbeidsomstandighedenregeling.
Risico reprotoxische stoffen
Blootstelling aan reprotoxische stoffen brengt risico’s met zich mee voor de voortplanting, het (on)geboren kind en/of borstvoeding. Het kan leiden tot een verminderde vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen, een miskraam of vroeggeboorte van het kind. Ook kan blootstelling aan deze stoffen schade toebrengen aan het kind bij het geven van borstvoeding. Het is dan ook verstandig om voor, tijdens en na de zwangerschap blootstelling aan reprotoxische stoffen te vermijden.
Reprotoxische stoffen herkennen op je werkplek
Binnen een groot aantal organisaties kom je reprotoxische stoffen tegen. Denk hierbij aan laboratoria, ziekenhuizen, universiteiten, hogescholen en productiebedrijven in de industrie. Deze stoffen zijn vaak verwerkt in hormomen, weekmakers, lijmen, coatings, oplosmiddelen en bestrijdingsmiddelen.
Op het etiket kun je deze stoffen herkennen aan onderstaande H-zinnen:
H360: Kan de vruchtbaarheid of het ongeboren kind schaden;
H360F: Kan de vruchtbaarheid schaden;
H360D: Kan het ongeboren kind schaden;
H360FD: Kan de vruchtbaarheid schaden. Kan het ongeboren kind schaden;
H360Fd: Kan de vruchtbaarheid schaden. Kan mogelijk het ongeboren kind schaden;
H360fD: Kan mogelijk de vruchtbaarheid schaden. Kan het ongeboren kind schaden;
H361: Kan mogelijk de vruchtbaarheid of het ongeboren kind schaden;
H361f: Kan mogelijk de vruchtbaarheid schaden;
H361d: Kan mogelijk het ongeboren kind schaden;
H361 fd: Kan mogelijk de vruchtbaarheid schaden. Kan mogelijk het ongeboren kind schaden;
H362: Kan schadelijk zijn via de borstvoeding.
Naast bovenstaande H-zinnen is het aan te raden om tweemaal per jaar de SZW-lijst te controleren. De stof Ethanol is bijvoorbeeld niet geclassificeerd als kankerverwekkend en reprotoxisch volgens REACH. Maar in Nederland staat deze stof wel zo vermeldt op de SZW-lijst en dus gelden voor het gebruik ervan op de werkplek strengere regels.
Aanvullende verplichting voor werkgever
Wanneer er sprake is van blootstelling aan reprotoxische stoffen is het wettelijk verplicht om de STOP-strategie te hanteren. Meer over STOP-strategie lees je in een eerder geschreven artikel op dit platform. Is het niet mogelijk een reprotoxische stof te vervangen door een minder schadelijk alternatief? Dan zijn werkgevers verplicht om een registratie op medewerkersniveau bij te houden. Deze registratie staat ook wel bekend als de CMR-registratie.
| Februari 2024 6 LAB KORT
Bewaartermijn CMR-registratie
In de Europese richtlijn voor chemische stoffen staat dat werkgevers de CMR-registratie moeten bewaren tot 5 jaar na beëindiging van de blootstelling. De Nederlandse wetgeving wijkt hiervan af, in Nederland is het verplicht om de CMR-registratie te bewaren tot 40 jaar na beëindiging van de blootstelling. Hierdoor is het mogelijk om de schadelijke effecten door blootstelling aan CMR-stoffen op lange termijn beter vast te stellen.
Er is software om het registreren van de gevaarlijke stoffen constant te monitoren op aanwezigheid van CMR-stoffen: SOFOS 360 van ITIS en/of het internationale Chemwatch. (Met dank aan ITIS)
Pilot RvA en laboratoria ter verbetering proces uitbreiding scope
Ter verbetering van het proces voor scope-uitbreiding is een pilot opgezet waarin de RvA samenwerkt met vier ISO 17025 geaccrediteerde laboratoria. De pilot laat zien dat een versnelling van het proces voor scope-uitbreiding in veel gevallen mogelijk wordt als het laboratorium zijn scope-uitbreiding vroegtijdig bij de RvA aankondigt, namelijk al ruim voordat de complete documentatie wordt aangeleverd.
Deze aanpassing in het proces stelt de RvA in staat de beoordelingscapaciteit al in een vroeg stadium te reserveren. Ook laat de pilot zien dat het verbeteren van de communicatie met de betrokkenen rondom de planning een belangrijke rol speelt bij de procesverbetering.
De optimalisatie van het scope-uitbreidingsproces heeft een betere dienstverlening als doel. De pilot benadrukt het belang van samenwerking tussen de RvA en laboratoria om de efficiëntie van accreditatietrajecten te verhogen..
7 Februari 2024 | LAB KORT
Dankzij veel ervaring weet Bob Van Doorsselaere waar je op moet letten tijdens een interne audit. Hij is sinds kort docent voor QAducation in België. Hiervoor werkte hij bij SGS als QESH-manager in de Benelux. Hij heeft vooral ervaring met auditeren op de ISO-normen 17020 en 17025 en deelt tien mustknows over auditeren.
1 Schets het speelveld, het bedrijf is het onderwerp van de audit
Als interne auditor bekijk je hoe je collega’s hun werk uitvoeren. “Op het moment van de audit fungeert je collega als de spreekbuis voor een deel van het bedrijf.” Volgens Van Doorsselaere is het goed om dat expliciet te benoemen. “Zeker als je ziet dat iemand erg zenuwachtig is, bijvoorbeeld. Zeg dan duidelijk dat je niet diegene aan het auditeren bent, maar het bedrijf.”
2 Focus op de kwaliteit van de processen Het kan voor jezelf wel voelen alsof je je eigen collega’s beoordeelt, maar het doel van een interne audit is je focussen op de kwaliteit van de processen. “Dat zegt niet dat je geen recht van spreken hebt”, benadrukt Van Doorsselaere. Het is wel de bedoeling dat je eerlijk bent over de audit, maar je rekent dan niet de persoon, maar het proces af. Verbeterpunten die naar voren komen uit de interne audit kunnen de processen alleen maar verbeteren.
Interne audit uitvoeren met 10 must-knowtips
‘ Een audit is eigenlijk een soort spiegel die je wordt voorgehouden’
Met een interne audit controleer je binnen het bedrijf waarvoor je werkt of de processen betrouwbaar en goed verlopen. Vaak zijn dit voorbereidingen op externe audits, waardoor je van tevoren eventuele problemen al kunt verhelpen. Tien tips waarmee je je als auditor optimaal kunt voorbereiden op een interne audit.
3. Voorkom miscommunicatie tijdens interne audit
Het is belangrijk dat, wanneer je een interne audit uitvoert, je weet waarover je collega praat. Hiermee voorkom je miscommunicatie. Mocht je eens twijfelen over wat de geauditeerde bedoelt? Vraag dan door totdat je begrijpt wat je collega zegt.
Van Doorsselaere: “Vaak ben je wel gewend aan de terminologie. Maar het verschil in terminologie maakt wel dat het soms moeilijk praat met een externe auditor, omdat diegene zich onvoldoende de terminologie eigen heeft gemaakt.”
4. Houd de interne audit luchtig
Een interne audit neem je af bij een collega. Zoals ieder mens, hebben ook jouw collega’s verschillende persoonlijkheden. Van Doorsselaere is als externe auditor veel verschillende persoonlijkheden tegengekomen.
Zijn tip is om de zwaarte van de audit af te halen: “Ik probeer een audit altijd vrij luchtig te houden. Er zijn ook andere dingen in het leven. Het is natuurlijk wel belangrijk om de doelstellingen van de audit niet uit het oog te verliezen.”
Het is goed om het ijs te breken, vindt Van Doorsselaere. “Daardoor kom je toch wat meer in een open sfeer terecht.” De ene organisatie is per definitie geslotener dan de andere organisatie, wat ervoor kan zorgen dat over een audit discussiëren moeilijker gaat. En afhankelijk van wat je auditeert, is het ook goed om te kijken naar de lagen in een bedrijf.
5. Werkvloer of directie? Pas je auditvorm aan Of je een audit uitvoert bij iemand op de werkvloer of bij iemand van de directie maakt volgens Van Doorsselaere nogal wat verschil. “Op de werkvloer mag je verwachten dat collega’s zenuwachtig zijn.”
| Februari 2024 8
KWALITEIT
Redactie: Binnita Poelman | Fotografie: QAducaction
Maar hoe hoger je komt in de organisatie, hoe meer je mag verwachten dat iemand vlot reageert. “De directie bepaalt uiteindelijk toch wel de muziek van het bedrijf. Als een bedrijf minder goed scoort, over het algemeen gesproken, komt dat in de regel van bovenaf. Als iemand alles moet gaan opzoeken, dan is men niet zo erg bezig met kwaliteit.”
6. Let op verschillen tussen Nederland en België
Omdat Bob zowel ervaring heeft met het uitvoeren van audits in Nederland als in België, weet hij ook waar de verschillen zitten. Hij merkt op dat Nederland meer een contractland is, en België meer een contactland. “In Nederland staat iets op papier. Dat is dan de wet. In België geeft men vaak een eigen interpretatie aan de normen. Er is vaker discussie over het nut en zin van bepaalde normen.”
7. Vertel hoe je met vertrouwelijkheid omgaat Tijdens alle audits die Van Doorsselaere uitvoert, merkt hij vaak op dat documentatie- of proceseisen gevoeliger liggen dan de eisen om te voldoen aan de technische norm. Zo moet je je klanten informeren over hoe je met vertrouwelijkheid omgaat. “Drie van de vier heeft daarover niks geregeld naar de klant”, merkt Van Doorsselaere op.
8. Let goed op documentatie- en proceseisen
Hierdoor sluiten zulke bedrijven niet aan op de norm die gesteld wordt. Ook juridisch kan dit gevolgen hebben. “Als je iets niet expliciet gecommuniceerd hebt, heb je eigenlijk niks gecommuniceerd.” Mocht er een claim komen en er volgt een rechtszaak, dan heb je daar geen bewijzen van. Let dus goed op documentatie- en proceseisen.
‘ In Nederland staat iets op papier. Dat is dan de wet. In België is er vaker wat meer eigen interpretatie aan de orde en wordt het papier niet altijd letterlijk genomen’
9. Zet de tegenpartij op scherp Hoewel het tijdens een interne audit niet de rol van de auditor is, denkt Van Doorsselaere dat een goede audit het beste advies is. “Als je merkt dat de tegenpartij of de geauditeerde eigenlijk gewoon niet weet waar je het over hebt, dan ben je het als auditor toch wel verplicht om uit te leggen waarover het gaat.”
10. Houd de geauditeerde een spiegel voor Hij vindt het daarom belangrijk dat je als auditor goed kunt uitleggen waarvoor bepaalde normen staan. Van Doorsselaere ziet een audit dan ook wel als een vorm van opleiding. “Vaak ziet iemand het nut niet in van een bepaalde norm, of begrijpt hij de norm niet. En dus laat diegene het dan maar zo.”
En dat terwijl de normen heel belangrijk zijn. “Een audit is eigenlijk een soort spiegel die je wordt voorgehouden, waardoor de geauditeerde bij zichzelf nagaat wat diegene nog niet goed snapt.”
9 Februari 2024 |
KWALITEIT
Algemeen directeur Ferdie de Jonge en verkoopdirecteur Wim van der Kolk over 50 jaar Suurmond:
‘Wij vertalen complexe processen naar pasklare oplossingen voor laboratoria’
Redactie: Hans van Eerden | fotografie René van Manen
Algemeen directeur Ferdie de Jonge en verkoopdirecteur
Wim van der Kolk laten hun licht schijnen op trends als verduurzaming en efficiëntieverbetering naar aanleiding van 50 jaar Suurmond. “Dit is wat ons drijft bij het ontwikkelen van oplossingen voor procesoptimalisatie, automatische vloeistofhandling in laboratoria, polymeerverwerking en R&D.”
Suurmond startte vijftig jaar geleden als Nederlandse vertegenwoordiging van MAAG, fabrikant van tandwielpompen voor de procesindustrie. Later kwamen er voor research onder meer reactorsystemen en labautomatisering bij van, respectievelijk, Büchi en Systag. Suurmond bedient daarmee de hele keten, van universitaire onderzoeksgroepen tot machinebouwers, OEM’ers en productiebedrijven, voor sectoren als (polymeer) chemie, energie, food en farma.
Complete systemen leveren
Het bedrijf in Nunspeet telt nu ruim twintig medewerkers en drie business units: Fluid Handling, Reactor Systems en Polymer Handling. De huidige eigenaren, algemeen directeur Ferdie de Jonge en verkoopdirecteur Wim van der Kolk, werken er al zo’n 35 jaar en namen het bedrijf in 2011 over. “Met onze kennis van besturingstechniek wilden we meer completere systemen gaan leveren.”
11 Februari 2024 | REACTOR TECH
Algemeen directeur Ferdie de Jonge (links) en verkoopdirecteur Wim van der Kolk van Suurmond: “Met onze kennis van besturingstechniek zijn we meer completere systemen gaan leveren.”
Ferdie de Jonge
‘ Wij vertalen complexe processen in eenvoudig te gebruiken en te onderhouden oplossingen’
Maatwerk en standaard
Zo is de onderneming naast het leveren van componenten zich ook gaan specialiseren in het bouwen van vloeistofdoseersystemen en complete reactorsystemen, inclusief automatisering. “Wij proberen het standaard te houden, maar uiteindelijk wordt het altijd maatwerk”, vertelt Van der Kolk. Met een knipoog draait De Jonge het om: “Het is maatwerk, maar wij proberen er standaard van te maken. Dat begon al in de jaren tachtig met innovatieve seal units. Die werden later standaard, ook bij collega-leveranciers.”
Duurzame relaties
Samen met de klant onderzoekt Suurmond wat de beste oplossing is voor diens probleem. De Jonge: “Als bepaalde apparatuur nog niet op de markt is, gaan we gezamenlijk een ontwikkeltraject in. Kunnen we echt geen oplossing leveren, dan zeggen we dat. Juist dat zorgt voor een goede, duurzame relatie met de klant. Daar hechten we veel waarde aan en datzelfde geldt richting onze leveranciers. Het is niet voor niets dat we al vijftig jaar MAAG mogen vertegenwoordigen en ook met andere leveranciers langdurige relaties onderhouden.”
Betaalbaar reactorsysteem
Een voorbeeld van een eigen ontwikkeling is het glasreactorsysteem suurGLASS, in antwoord op de vraag naar korte levertijden en gunstige prijzen. De Jonge: “Het is een low-cost product met voldoende kwaliteit en inzetbaarheid waarmee we nog beter aan de wensen van klanten kunnen voldoen. Het concurreert niet met de verfijndere systemen van Büchi, die geschikt zijn voor hogere drukken en meer veeleisende toepassingen.”
Recycling
Duurzaamheid is eveneens de rode draad in nieuwe ontwikkelingen op technisch vlak. Zo wordt op chemisch gebied sterk ingezet op recycling en de circulaire economie, aldus Van der Kolk. “Veel technologie-ontwikkelaars op dit gebied zijn spinoffs van universiteiten die hun eigen proces uitwerken. Vaak in hogedrukreactoren die bij hoge temperaturen werken, zoals van Büchi. Wij attenderen hen op verdere mogelijkheden en leveren uiteindelijk een unit, met of zonder besturing, waar zij proeven mee kunnen doen.”
Energietransitie
Suurmond kijkt ook naar de energietransitie, meldt De Jonge. “Of we daar oplossingen voor kunnen bieden. Die hebben we nog niet, maar we leveren al wel apparatuur. Zo is er veel onderzoek aan basismaterialen voor nieuwe energietechnologieën. Daar komt weer recycling om de hoek kijken en zuivering van materialen, zoals lithium voor batterijen. Verder gebeurt er veel op het gebied van CO2-afvang en -opslag en waterstof- en brandstofceltechnologie.”
‘Als bepaalde apparatuur nog niet op de markt is, gaan we gezamenlijk een ontwikkeltraject in’
| Februari 2024 12 REACTOR TECH
Afscheid van fossiel
Tegelijkertijd is er nog sprake van fossiele brandstoffen die met inzet van additieven milieuvriendelijker kunnen worden benut, weet De Jonge. “Wij proberen bovenop al deze ontwikkelingen te zitten om daar specifieke reactorsystemen voor te ontwikkelen.” Het desondanks naderende afscheid van fossiele brandstoffen en grondstoffen houdt Van der Kolk wel bezig. “Dan kom ik weer bij chemische recycling, om al geproduceerde polymeren nuttig te blijven gebruiken. En er moeten alternatieven komen, wil je bijvoorbeeld voedingszekerheid en hygiëne op peil houden.” De Jonge: “Er is al veel ontwikkeling in onderzoek naar biogrondstoffen.”
Efficiëntieverbetering
Duurzaamheidswinst valt verder te behalen door bestaande processen efficiënter te laten verlopen, vervolgt Van der Kolk. “Met de huidige equipment kun je nauwkeurig en reproduceerbaar kleinere batches maken dan vroeger mogelijk was. Dat zit in de besturing, de kleinere doseringen die je kunt maken en in kleinere reactoren die toch efficiënt werken.” De Jonge: “We hebben tegenwoordig micro-tandwielpompen die microliters per omwenteling verplaatsen. Moest je vroeger ergens 10% in doseren en het ging om microliters, dan kon dat gewoon niet; je was bij wijze van spreken gedwongen om een liter te produceren.”
Eenvoudig en efficiënt onderhoud
Duurzaamheid staat centraal bij alle geleverde producten, verklaart De Jonge. “Ze moeten lang meegaan en de klant weinig onderhoudskosten bezorgen.” Voor het onderhoud dat toch nog nodig is, vertrouwt het bedrijf vaak op z’n klanten. “Wij vertalen complexe processen in eenvoudig te gebruiken oplossingen. Bij start-ups zitten altijd wel Willie Wortels die onze systemen zelf uit elkaar kunnen halen en weer in elkaar zetten. Die geven wij ondersteuning.”
Stabiliteit en continuïteit
Zo blijft er volop werk voor Suurmond, al hoeft het bedrijf niet per se te groeien. Stabiliteit en continuïteit, dat is het streven van beide eigenaren. “Daarom zijn we veel bezig met kennisoverdracht, naar jonge medewerkers en naar klanten, leveranciers en andere partners.”
‘ We hebben tegenwoordig micro-tandwielpompen die microliters per omwenteling verplaatsen’
Wim van der Kolk ‘ Veel technologieontwikkelaars op het gebied van recycling zijn spin-offs van universiteiten die hun eigen proces uitwerken’
Kansen
Overigens zien de ondernemers volop kansen, naast de genoemde trends bijvoorbeeld in de geopolitieke actualiteit. “Covid-19 en de recente oorlogen hebben het Westen gewezen op de afhankelijkheid van producten uit het Oosten. Wij verwachten een kentering in de politiek, met productie terughalen en meer aandacht voor ons eigen kennisniveau. Bovendien wordt het Oosten duurder, waardoor we hier met automatisering en robotisering weer concurrerend kunnen zijn.” Kortom, procesoptimalisatie en labautomatisering blijven gevraagd.
13 Februari 2024 |
REACTOR TECH
De CN 802 koolstof/stikstof-analyser van VELP doet de volledige analyse van koolstof én stikstof binnen 3 tot 5 minuten.
De C/N-analyzer: zo werkt één analyzer voor stikstof en koolstof
Koolstof en stikstof binnen enkele minuten meten doe je met een C/N-analyser, zoals de CN 802 van VELP. Dit toestel, dat werkt volgens de Dumasverbrandingsmethode, bepaalt met speciale detectoren nauwkeurig de hoeveelheid koolstof en stikstof. Dankzij de slimme software voer je de analyses eenvoudig, snel en milieuvriendelijker uit.
Anneke Kreuger | Fotografie: VELP
Deze elementen-analyzer maakt gebruik van de Dumas-verbrandingsmethode. Dit is inmiddels een referentie- en routinemethode voor de bepaling van de totale stikstof/eiwit en koolstof. Deze methode is veel sneller en schoner is dan de Kjeldahl-methodiek voor wat betreft de analyse van alleen stikstof.
Wat meet deze C/N-analyzer?
Maarten Schouffoer, productspecialist bij Salm en Kipp, legt uit: “De C/N-analyzer van VELP meet hoeveel stikstof (N) en koolstof (C) in het monster aanwezig is. Daarnaast berekent deze elementen-analyzer automatisch de C:N-verhouding, een belangrijke parameter in de land- en tuinbouw voor bemestingsadviezen.”
“Verder is hij inzetbaar om de opbouw van koolstof in de bodem meten. De totaal koolstof (TC) die hij bij de standaardanalyse meet, bestaat uit organische, anorganische en elementaire kool-
| Februari 2024 14 ELEMENTEN ANALYSE
Totaal koolstof (TC)
Totaal organische koolstof (TOC)
Totaal anorganische koolstof (TIC)
stof (zie figuur 1). Voor de TOC-analyse voeg je voorafgaand aan de meting een zuur toe om de totaal organische koolstof te meten (TOC). Door deze van de TC af te halen bereken je het totaal anorganisch koolstof (TIC).”
Verbranding volgens de Dumas-methode in drie
stappen
Stap 1
In figuur 2 is te zien hoe deze elementen-analyzer in grote lijnen werkt. Centraal staat de Dumas-methode. Het monster wordt in tinfolie verpakt en gewogen, en wordt linksboven in de figuur in de autosampler geplaatst. Het monster wordt gespoeld met draaggas en valt in een askroesje, wat zich in de verbrandingsoven bevindt (CF). Na verbranding bij een temperatuur van 1030 °C blijft het asresidu in het askroesje over. De rookgassen ontwijken en vervolgen hun weg in de analyzer.
Stap 2
Na een droogstap op de fysieke sifon DriStep (WT1) wordt 99% van het water verwijderd. Hierna gaan de rookgassen door de reductor buis (RF) die stikstofdioxide reduceert tot moleculaire stikstof. Het gas gaat langs een chemische waterval (WT2) om het resterende water weg te vangen.
Stap 3
Vervolgens wordt met de niet-dispersieve infrarooddetector (NDIR) de CO2-concentratie gemeten om het totaalkoolstofgehalte te berekenen. Het gas gaat verder langs een auto-generatieve CO2-absorber die het kooldioxide wegvangt. Aansluitend meet de thermische geleidbaarheidsdetector (TCD) het stikstofgehalte.
‘ Voor de TOC-analyse voeg je voorafgaand aan de meting een zuur toe om de totaal organische koolstof te meten’
Hoe werkt een TOC-analyse?
Bovenstaande methode meet de hoeveelheid stikstof en het totaal koolstof (TC). Om het totaal organische koolstof (TOC) te meten voeg je een zuur toe aan het monster in een zilverbootje op een verwarmingsplaat. Dit versnelt de reactie en bevordert de verdamping van zuur uit het monster.
Het zuur reageert met de anorganische koolstof en verdrijft de aanwezige carbonaten door vorming van CO2, zodat alleen organische koolstof overblijft.
Wat zijn de toepassingsgebieden?
Een C/N-analyzer leent zich voor het kwantificeren van stikstof en koolstof in diverse sectoren van de laboratoriummarkt. We lichten de drie belangrijkste applicaties toe.
Toepassing 1: landbouwonderzoek
De C/N-analyzer is een belangrijk instrument om de C:N-verhouding te bepalen bij bodem- en gewasonderzoek. Dit getal
15 Februari 2024 | ELEMENTEN ANALYSE
Figuur 1: de opbouw van koolstof.
Figuur 2: de opbouw van de C/N-analyser.
Het monster wordt in tinfolie verpakt en gewogen en wordt in de autosampler geplaatst.
‘De C/N-analyzer is een belangrijk instrument om de C:N-verhouding te bepalen bij bodem- en gewasonderzoek’
Van standaard 1 autosampler tot optioneel voor totaal 120 monsters, met een maximale monstergrootte van 1 gram.
is een richtpunt bij duurzame teelt van gewassen, gewasrotatie en stikstofbemesting. Dit zit zo. Koolstof in de bodem, met name organische koolstof, is de belangrijkste energiebron voor planten en micro-organismen. De koolstofcyclus is afhankelijk van de stikstofcyclus, want planten hebben stikstof nodig om CO2 uit de lucht om te zetten in organische koolstofverbindingen.
Daarbij kunnen planten en micro-organismen bij een stikstoftekort de organische koolstof uit de bodem niet goed omzetten c.q. afbreken en groeien de planten niet optimaal. Daarom is de juiste C:N-verhouding belangrijk. Een te hoge verhouding vertraagt de afbraak van organische restanten. Andersom gaat die afbraak juist te snel. Over het algemeen wordt een bodem met een C:N-verhouding van 24:1 gezien als een gezonde bodem.
Toepassing 2: voedingsonderzoek
Ook de voedingslabs gebruiken met regelmaat C/N-analyzers, al ligt de focus vooral op het meten van stikstof. Dit om te bepalen hoeveel eiwit er in een voedingsmiddel zit.
Elk voedingsmiddel heeft een bepaalde eiwitsamenstelling. Elk met een unieke opbouw aan aminozuren. Zo zien de eiwitten van vlees er heel anders uit dan die van yoghurt. Op basis van de aminozuursamenstelling wordt een eiwitfactor berekend. Daarbij heeft elk voedingsmiddel zijn eigen (bekende) eiwitfactor. Deze factoren zijn al berekend en kunnen als standaard gebruikt worden. In combinatie met de gemeten hoeveelheid stikstof is zo te bepalen hoeveel eiwit er aanwezig is.
Deze analyse wordt o.a. gebruikt voor kwaliteitscontrole, bijsturen van productieprocessen, optimalisatie van diervoedersamenstelling en informatie op verpakkingen. Overigens biedt VELP ook een specifieke Dumas-analyzer voor het meten van alleen eiwit/proteïnen: NDA702.
Toepassing 3: milieuonderzoek
De C/N-analyzer is onmisbaar voor milieuonderzoek. Hier zijn de totale koolstof (TC), totale organische koolstof (TOC) en totale stikstof (TN) belangrijke indicatoren voor de vastlegging van koolstof en stikstof in monstermatrices en de belasting van de natuurlijke omgeving. Lees: water, lucht en bodem.
Daarnaast worden de koolstofbepalingen vaak gedaan bij analyses van verontreinigde bodems. Deze analyses maken het mogelijk het ecologische risico en de mate van verontreiniging in te schatten.
Benieuwd naar de specificaties?
C/N-analyzers: check de specs
| Februari 2024 16 ELEMENTEN ANALYSE
3 Tips voor een C/N-topresultaat
C/N-analyzers zijn eenvoudig in gebruik, robuust en betrouwbaar. Neem deze drie aanbevelingen van Maarten Schouffoer mee voor het beste resultaat.
Tip 1: Kies altijd monsters van hoge kwaliteit
Voor je begint is het verstandig om na te denken over het monster. Wanneer je een kwalitatief slecht monster gebruikt, zal de analyse ook van lage kwaliteit zijn.
Zorg voor een homogeen monster
Een monster moet homogeen zijn. Zorg dat je het monster van tevoren goed maalt met een professionele maler.
Werk altijd met meerdere monsters
De meeste analyses worden altijd in twee- of drievoud uitgevoerd om een accuraat resultaat te krijgen. Neem deze monsters op verschillende plekken, dus niet vlak naast elkaar. Hoe groter de batch of locatie, hoe meer deelmonsters je moet gebruiken om een representatief resultaat te krijgen.
Gebruik bij voorkeur een droog monster
Door het monster van tevoren te drogen krijg je betere resultaten. Vaak is dit al onderdeel van de analysemethode. Kan een matrix niet tegen drogen, bijvoorbeeld bij een voedingsmonster dat gevoelig is voor warmte, gebruik dan een nat monster. Verreken dan wel het vochtgehalte tijdens de berekeningen voor een juist eindresultaat.
Tip 2: Kies de juiste instellingen
Welke instellingen je moet gebruiken hangt af van het monster dat wordt geanalyseerd. Bij de installatie van de C/N-analyzer van Velp geeft Salm en Kipp een training waarbij je o.a. leert hoe je de parameters correct instelt.
Gebruik een applicatie-adviesrapport
Stuur voorafgaand aan de aankoop van de analyzer, in overleg met de applicatiespecialist, enkele monsters naar de leverancier voor een referentieanalyse op het applicatielab. In het applicatie-adviesrapport staat alle info voor een optimale analyse van de betreffende monsters.
Check de bibliotheek
Doe je voordeel bij een C/N-analyse met een bibliotheek met vooraf geïnstalleerde methoden.
Vraag het de expert
Toch nog vraagtekens bij de analyse? Neem contact op met de vertegenwoordiger of leverancier voor specialistisch advies.
Tip 3: Laat je toestel periodiek onderhouden Bepaalde onderdelen van de VELP CN 802 moeten na een tijdje geleegd of vervangen worden. Zo zijn het askroesje, de oven- en reductorbuis en de chemische waterval na een bepaald aantal analyses aan vervanging toe. Dit afhankelijk van het soort en hoeveelheid monster. De CNSoft-besturingssoftware houdt voor je bij hoeveel analyses er gedaan zijn.
Ook is periodiek onderhoud, kalibratie en testen van de apparatuur belangrijk. De leverancier biedt onderhoudspakketten om tijdig te controleren of de analyzer nog goed functioneert.
17 Februari 2024 | ELEMENTEN ANALYSE
Maarten Schouffoer, productspecialist bij Salm en Kipp
LIMS-systeem biedt Cono Kaasmakers meer overzicht en tijdwinst
Een overstap van Excel naar LIMS was voor het laboratorium van Cono Kaasmakers een logische stap. Kwaliteit en efficiëntie zijn voor de bekendste kaasmakerij van Noord-Holland namelijk essentieel om hun lekkere kaas te maken. Hun nieuwe laboratoriummanagementsysteem levert de zuivelcoöperatie in de Beemster een overzichtelijker en papierloos lab op: pure tijdwinst en minder kans op fouten.
Vanessa Appelman | Fotografie: Cono Kaasmakers
Op de QC/QA labs bij Cono worden zo’n 10.000 monsters per maand verwerkt. Dat zijn vooral microbiologische en chemisch fysische analyses op kaas, room, magere melk, melkpoeder, water en reinigingsproducten. Het databeheer ging tot voor kort met name in Excel, echter de behoefte aan een professioneel datamanagementsysteem werd steeds groter, vertelt Anna Mechielsen – Teamleider Laboratorium.
“We wilden in eerste instantie alleen een laboratoriuminformatiesysteem voor ons microlab, omdat we merkten dat onze planning niet meer overzichtelijk was en er monsternames bleven liggen. We werkten met meerdere Excelsheets en deze zijn nu eenmaal kwetsbaar voor fouten. Ook door toename in het aantal gebrui-
kers. Dit wil je, zeker binnen de levensmiddelenindustrie, zo veel mogelijk beperken.”
Zoeken naar LIMS
Wanneer je als laboratorium besluit om een Laboratorium Information Management System (LIMS) aan te schaffen, is dit geen kwestie van even online shoppen. Het kost vooraf veel voorbereidend werk en achteraf levert het nog een hoop ‘onzichtbaar’ werk op. “Toch is het absoluut de moeite waard geweest voor Cono Kaasmakers om naar het iLES systeem van iVention over te stappen”, zegt ze. Ze neemt ons mee in het proces dat voorafging aan de ingebruikname afgelopen juli.
| Februari 2024 18 LIMS
Anna Mechielsen, Teamleider Laboratorium, inventariseert de monsterstromen, daarbij ondersteund door het nieuwe geïmplementeerde iLES van iVention.
Van eisen naar functioneel ontwerp
Cono startte in 2021 met het voortraject. Drie partijen kwamen langs voor een gesprek en van het een kwam het ander. In juni 2022 viel de keuze op iVention. Vervolgens is het project in september gestart en werden de wensen van het bedrijf omgezet in een script. In januari 2023 werd het Programma van Eisen (‘wensenlijstje’) uiteindelijk omgezet in een functioneel ontwerp en was de volledige implementatie na de zomer van 2023 gereed.
‘ We werken nu volledig papierloos: een mooie stap in duurzamer en efficiënter werken’
Eline de Waard – QA/QC coördinator – licht deze keuze toe: “Ten eerste voldeed hun iLES LIMS het beste aan onze eisen en konden zij een koppeling maken met onze QIS-database en het systeem van ons externe lab. Een groot voordeel is dat alles in het Nederlands wordt gecommuniceerd, ook de overdracht, dat is wel zo prettig voor onze labmedewerkers. Hun team heeft daarnaast veel kennis in huis en ze hebben ons intensief begeleid.”
LIMS workflow
“Deze begeleiding bleek vooral waardevol tijdens het ‘live’ gaan van het LIMS in juli 2023”, vertelt Mechielsen. “We merkten dat onze laboranten het in eerste instantie lastig vonden om alles correct in het systeem te zetten en om de processen in het LIMS volledig te begrijpen. Samen met iVention hebben we toen alle processen schematisch inzichtelijk gemaakt, zodat iedereen die gebruik maakt van de LIMS workflow – het ‘stroomschema’ van de monsters – het kan gebruiken en implementeren.”
“Tijdens het implementatieproces werd besloten om het LIMS uit te breiden voor ons chemisch-fysisch laboratorium. En inmiddels hebben we ook ons instrumentenbeheer (kalibratie en onderhoud) geïntegreerd. We werken nu volledig papierloos, een mooie stap in duurzamer en efficiënter werken.”
Tijdsinvestering
Het hele traject van het kiezen tot het implementeren van een laboratorium informatiebeheersysteem, is een behoorlijke investering. Zowel qua tijd als budget. “Van onze kant hebben we vooraf met het hele projectteam veel tijd in het project gestopt. Want als je intern zo’n verandering in het proces wilt doorvoeren, moet je iedereen meenemen en natuurlijk veel testen. Dit werpt nu zijn vruchten af, want deze investering betaalde zich uit in een goede ‘live’-gang”, licht Mechielsen toe.
“De inzet van het projectteam was super. Hiervoor ook een compliment aan iVention: zij hebben zich goed verdiept in onze
De 10 grootste LIMS-voordelen voor Cono Kaasmakers op een rij:
X Eén goede planning in plaats van vijf losse planningen
X Geen foutgevoelige Excelsheets meer
X Papierloos werken en veel invulformulieren kunnen schrappen
X Automatische melding bij overschrijding; directe start oorzaakanalyse
X Overschrijdingen makkelijker te traceren en op te lossen
X Tijdwinst door import van realtime data vanuit het externe lab
X Betere rapportagemogelijkheden
X Losse projecten kunnen vooraf worden aangemaakt en ingepland
X Meerdere mensen kunnen tegelijkertijd in één document werken
X Minder schrijfwerk: monsters labellen en inlezen gaat met QR-codes en scanner
19 Februari 2024 |
LIMS
Kaasproductie bij Cono Kaasmakers.
LIMS SPECS
X Bedrijf: Cono Kaasmakers
X Productversie: iLES (8.7.0.52517)
X Datum inbedrijfname: juli 2023
X Aantal simultane gebruikers: 10-15
X Server: Azure Appservice en Azure SQL Database
‘ We hebben gemiddeld 12 uur per week tijdwinst geboekt ’
processen. We wisten echt met z’n allen waar we voor bezig waren. Deze positieve samenwerking past goed binnen onze bedrijfscultuur.”
Na een goede implementatie- en inwerkfase levert de overstap nog wel ‘onzichtbaar’ werk op, vertelt De Waard. “Alle procedures in het kwaliteitshandboek voor het laboratorium moeten herschreven worden, maar gelukkig kan ik daarin vaak verwijzen naar het LIMS.”
Efficiënt laboratorium managementsysteem
Op Cono’s QA/QC-laboratoria werkt alles inmiddels vele malen efficiënter en doeltreffender. Overal staan nu scanners en printers voor de QR-codering van de monsters. Mechielsen: “Voorheen schreven we onder andere de informatie over een monster (product, soort onderzoek, verdunning) op de agarplaat. Nu plakken we er simpelweg een sticker met een code op en krijgen een melding als het lang genoeg in de stoof heeft gestaan. De stickers zorgen er bovendien voor dat je nooit meer tekort aan monstermateriaal hebt, er staat namelijk op welke monsterpot je moet gebruiken.”
Transparante monsterflow
Ze vervolgt: “Het is wel even wennen aan het toegenomen aantal meldingen. Nu worden alle afwijkende data en overschrijdingen eruit gepikt. Dit geeft ons beter zicht op wat er goed gaat of nog niet is gedaan en dus wat er verbeterd kan worden.” Ook hierin levert iLES een positieve bijdrage. “De flow die het monster heeft afgelegd en welke personen hierbij betrokken waren is veel makkelijker na te gaan. Je kunt een oorzaak en maatregel eenvoudiger toepassen op een overschrijding en preventieve maatregelen zijn sneller toe te passen als oorzaken meerdere malen voorkomen.”
Real-time labdata
Mechielsen en De Waard zijn het erover eens dat ze veel meer uit de overstap naar het LIMS hebben gehaald dan de wens was. “We werken nu met één overzicht in plaats van vijf, hebben veel invulformulieren kunnen schrappen en hebben gemiddeld 12 uur per week tijdwinst geboekt. Omdat we de data van ons externe lab niet meer handmatig in Excel hoeven in te tikken.” De labdata staat nu real time voor de laboranten klaar in het LIMS. “Het allerbelangrijkste is dat we nu veel minder kwetsbaar zijn voor fouten. We hebben deze geminimaliseerd en onze data echt veilig gesteld. Daar zijn we als team trots op”, besluit Mechielsen.
| Februari 2024 20
LIMS
Monstername van melk uit de wrongelbereider voor onder meer microbiologisch onderzoek.
THEMA | THÈME LABORAMA NIEUWS | NOUVEAUTÉS CONGRES | CONGRÈS Voorwoord/bienvenue Beursflits Flash sur le salon 25 Primeurs Belgische markt Premières sur le marché belge 39 The Laborama Community: Scientific Sessions 36
LABORAMA 2024
WELKOM
We verwelkomen u graag op LABORAMA op 14 en 15 maart 2024. De beurs gaat net zoals vorig jaar door in Paleis 3 van Brussels Expo. LABORAMA 2024 is een tweedaagse vakbeurs voor laboratoriumprofessionals, waar exposanten en bezoekers uitstekend kunnen netwerken. Om u zo volledig mogelijk te informeren werken wij samen met onze geprivilegieerde mediapartner LABinsights en brengen wij samen een ‘LABORAMA 2024 Special’ uit.
Het magazine dat voor u ligt, heeft een eigen katern, volledig gewijd aan de vakbeurs en laat ons toe u te informeren over wat u mag verwachten van de beurs, zowel qua exposanten als qua content die de vakbeurs u biedt. In het hart van het magazine treft u de plattegrond aan met alle exposanten en de speciale ruimtes zoals de Patio en de Conference Room. Zo wordt u direct wegwijs gemaakt.
LABORAMA biedt een brede blik op de labowereld. Wat kunt u zoal aantreffen? Laboratoriummateriaal, analytische instrumentatie, biotechnologie en life-science, proces, online en at-line instrumentatie, optische instrumenten, diagnostica, klinische biologie, laboratoriummeubilair, labo automatisering, dienstverlening voor de laboratoriumpraktijk, consumables, veiligheid, kalibratie, materiaalstudies, software (LIMS & datamanagement), glaswerk en chemicaliën, enzovoort. Een volledige lijst van exposanten vindt u terug op www.expo.laborama.be
Voor de derde editie op rij vindt het tweedaags congres ‘The Laborama Community: Scientific Sessions’ plaats. Samen met het wetenschappelijk comité o.l.v. Guy Dhondt stelden we een interessant en uitgebreid programma samen, zodat elke bezoeker een sessie kan bijwonen op basis van zijn/haar interesses.
De sprekers komen van verschillende organisaties waaronder Stichting tegen Kanker, BRS, Promega, RIC, Merck, Kreglinger, Microtechnix, Toolsquare, Sartorius, Bruker, Mettler Toledo en Metrohm.
Het volledige overzicht van alle lezingen kan u terugvinden op www.expo.laborama.be.
Kris Vermoesen
| Februari 2024 22
LABORAMA 2024
BIENVENUE
Les 14 et 15 mars, nous avons le plaisir de vous accueillir à LABORAMA 2024. Le salon aura lieu dans le Palais 3 de Brussels Expo. LABORAMA 2024 est un salon sur deux jours, dédié aux professionnels du laboratoire, qui offre une excellente plateforme de networking aux exposants et visiteurs. Pour vous informer au mieux de cet évènement, nous nous sommes associés à notre partenaire média LABinsights pour publier un numéro spécial « LABORAMA 2024 ».
Le magazine que vous tenez en mains à un cahier spécifique, entièrement consacré au salon professionnel, et nous permet de vous informer sur ce que vous pouvez en attendre, tant au sujet des exposants qu’au niveau du contenu de l’évènement. Au cœur du magazine, vous trouverez un plan reprenant tous les exposants et les espaces spéciaux tel que la salle de conférences et le Patio. Vous pourrez ainsi vous orienter facilement.
LABORAMA offre un vaste panorama du monde du laboratoire. Vous trouverez entre autres : matériel de laboratoire, appareils analytiques, biotechnologie et sciences de la vie, processus, appareils onlines et « at-line », instruments optiques, solutions de diagnostic, biologie clinique, mobilier de laboratoire, automatisation du laboratoire, services de laboratoire, fournitures, sécurité, calibrage, études de matériel, logiciels (LIMS & gestion de données), verrerie, produits chimiques, etc. Vous trouverez la liste complète des exposants sur www.expo.laborama.be
Pour la troisième fois consécutive, le congrès de deux jours The Laborama Community : Scientific Sessions est organisé. En collaboration avec le comité scientifique dirigé par Guy Dhondt, nous avons élaboré un programme intéressant et complet afin que chaque visiteur puisse assister à une session en fonction de ses intérêts.
Les orateurs viennent de différentes organisations: la Fondation contre le cancer, BRS, Promega, RIC, Merck, Kreglinger, Microtechnix, Toolsquare, Sartorius, Bruker, Mettler Toledo et Metrohm.
Vous trouverez l’aperçu complet des conférences sur www.expo.laborama.be
Kris Vermoesen
23 Februari 2024 | LABORAMA 2024
| Februari 2024 24
LABORAMA 2024 Beursflits
LABORAMA 2024 vindt plaats op donderdag 14 en vrijdag 15 maart. Het evenement gaat door in Paleis 3 van Brussels Expo. De expositiehallen van Brussel vormen het belangrijkste evenementencomplex in het Brussels gewest, waar veel grote nationale en internationale beurzen en evenementen georganiseerd worden.
Brussels Expo is gemakkelijk te bereiken vanaf de Brusselse Ring en met het openbaar vervoer. De infrastructuur van de Tentoonstellingspaleizen is een erfenis van de wereldtentoonstellingen in Brussel van 1935 en 1958. Begin januari hadden zich al 100 exposanten ingeschreven. De beursvloer is zo goed als volledig volgeboekt. Naast een groot aantal vertrouwde lableveranciers hebben ook heel wat nieuwe bedrijven getekend voor deelname aan LABORAMA. De beurs vindt plaats in Paleis 3.
De organisatie rekent weer op rond de 2.000 bezoekers. Wie de
files voor wil zijn, kan vanaf 8:30 terecht in het Early Bird Café voor een koffie met croissant. De beursvloer zelf gaat net als in 2023 om 9:30 open. De beurs sluit donderdag om 16:30 en vrijdag om 16:00.
Bezoekers kunnen parkeren op Parking T vooraan de beurshallen of op Parking C, waar een gratis shuttle hen tot aan de voordeur van Paleis 3 brengt.
Toegang met het openbaar vervoer is heel vlot in Brussels Expo. De Paleizen zijn zowel bereikbaar met metro, tram en bus. De toegang tot het Paleis is aan de Keizerin Charlottelaan. Wie met het openbaar vervoer komt, loopt dus zo de hallen in.
25 Februari 2024 | LABORAMA 2024
LABORAMA 2024 Flash salon
LABORAMA 2024 aura lieu les jeudi 14 et vendredi 15 mars. L’évènement se déroula dans le Palais 3 de Brussels Expo, situé dans la capitale belge, Bruxelles. Brussels Expo est le complexe événementiel le plus important de la Région de Bruxelles-Capitale.
Ses halls d’exposition accueillent de nombreux salons et évènements de grande envergure, tant nationaux qu’internationaux.
Brussels Expo est facilement accessible depuis le Ring de Bruxelles et via les transports en commun. L’infrastructure des Palais d’exposition est un héritage des expositions universelles de Bruxelles en 1935 et 1958. Début mars, LABORAMA comptait déjà 100 exposants inscrits. Il ne reste donc pratiquement plus de places au salon. Outre un grand nombre de fournisseurs de laboratoires habituels, de nombreuses nouvelles entreprises ont également signé pour participer à LABORAMA. Le salon prendra ses quartiers au Palais 3.
Cette année encore, l’organisation compte accueillir quelque 2 000 visiteurs. Celles et ceux qui veulent éviter les embouteillages,
pourront se retrouver dès 8h30 au Early Bird Café pour un café accompagné d’un croissant. Le salon lui-même ouvrira ses portes à 9h30, comme en 2023. Il fermera le jeudi à 16h30 et le vendredi à 16h. Les visiteurs pourront garer leur véhicule au Parking T du côté Atomium ou sur le parking C, d’où une navette vous emmènera à l’entrée du Palais. La première navette à partir du Parking C démarre à 8h30. La dernière quitte le Palais 1 à 16h40. Brussels Expo est très facilement accessible en transports en commun, que ce soit en métro, tram ou bus. L’accès au Palais se fait par l’Avenue Impératrice Charlotte.
27 Februari 2024 | LABORAMA 2024
| Februari 2024 28 LABORAMA 2024
29 Februari 2024 | LABORAMA 2024
In vogelvlucht
Data: 14 en 15 maart 2024
Locatie: Brussels Expo, Brussel, Paleis 3
Parking bezoekers: Parking C + shuttle naar Paleis 3
Openbaar vervoer: Ingang Paleis 3 (Gate A, kant Atomium)
Openingstijden: donderdag 9:30 – 16:30 uur vrijdag 9:30 - 16:00 uur
Beursorganisator: Laborama vzw
Info en voorregistratie: expo.laborama.be
Shuttledienst: Er wordt voor de bezoekers een shuttledienst georganiseerd tussen Parking C (gelegen aan afrit 7a van de Ring rond Brussel) en de ingang van Paleis 3. De eerste shuttle vertrekt om 8:35 op Parking C. De laatste shuttle naar de parking vertrekt op donderdag om 16:50, op vrijdag om 16:20.
Deze shuttledienst is voor iedereen die parking C gebruikt. De beurs is niet toegankelijk via de loopbrug en de Astrid hall.
Specialisten
Internationale spelers en leveranciers van high-end systemen als Agilent Technologies, Anton Paar, Gilson International, Hamilton, Metrohm, Malvern Panalytical, Sartorius, Shimadzu, Skalar Analytique en Waters zijn weer van de partij. Verder telt de beurs een groot aantal specialisten en totaalleveranciers. Denk hierbij aan Analis, Anaspec, Benelux Scientific, BRS, Elscolab en Merck. Voor labinrichting en veilig werken kan de bezoeker onder meer bij Denios, Köttermann, en Potteau Labo terecht. Voor LIMS-systemen bij Labware, Bassetti en XiTechniX.
Efficiënt
Laborama is een compacte beurs. Dat maakt een bezoek efficient. Loopafstanden zijn ook in Paleis 3 van Brussels Expo kort en stands overzichtelijk ingedeeld. Wie zich goed voorbereidt, kan de belangrijkste stands in een dagdeel bezoeken. Op de website expo.laborama.be vindt u makkelijk alle info terug over de exposanten, de merken die zij vertegenwoordigen en de diensten die zij aanbieden. Hier staat alles wat u moet weten voor een geslaagd beursbezoek.
Belangrijke sectoren
Laborama biedt voor elk wat wils. Veel bezoekers zijn afkomstig uit de overheidssector, de privé- en de dienstensector. Ongeveer de helft werkt in productielaboratoria, kwaliteitscontrole, R&D- en overheidslabs. Belangrijkste sectoren zijn chemie, life sciences en farmacie. De beurs trekt alle leeftijden aan. Vorig jaar was ongeveer een op drie 35 jaar of jonger.
31 Februari 2024 | LABORAMA 2024
Spécialistes
Cette année, les visiteurs retrouveront de nombreux acteurs et fournisseurs internationaux de systèmes de pointe tels que Agilent Technologies, Anton Paar, Gilson International, Hamilton, Metrohm, Malvern Panalytical, Sartorius,Shimadzu, Skalar Analytique et Waters. Le salon accueillera en outre un grand nombre de spécialistes et fournisseurs généraux, comme Analis, Anaspec, Benelux Scientific, BRS, Elscolab et Merck. Le visiteur intéressé par l’aménagement du laboratoire et la sécurité au travail pourra se rendre sur les stands de Denios, Köttermann ou encore Potteau Labo. Il privilégiera Labware, Bassetti et XiTechniX pour les systèmes LIMS.
Efficacité
Grâce à son format compact, LABORAMA garantit une visite efficace. Le Palais 3 de Brussels Expo propose des stands aménagés de façon claire, situés à brève distance les uns des autres. Une visite correctement préparée permet de découvrir les principaux stands en une journée. Sur le site web expo.laborama.be, vous trouverez facilement toutes les informations nécessaires sur les exposants, les marques qu’ils représentent et les services qu’ils proposent. Bref, tout ce qu’il faut savoir pour une visite réussie du salon !
Secteurs importants
LABORAMA répond à toutes les attentes. De nombreux visiteurs proviennent du secteur public, d’autres sont issus du secteur privé et des services. Près de la moitié travaille dans des laboratoires de production, le contrôle qualité, la R&D et dans des laboratoires publics. Les principaux secteurs représentés sont
En bref
Dates : 14 et 15 mars 2024
Lieu : Palais 3, Brussels Expo, Bruxelles
Parking visiteurs : Parking C + navette vers Palais 3
Transports en commun : Entrée Palais 3 (côté Atomium)
Heures d’ouverture : jeudi 9 h 30 - 16 h 30 vendredi 9 h 30 - 16 h
Organisateur du salon : Laborama vzw
Informations / pré-enregistrement : expo.laborama.be
Service de navette : Service de navette : les visiteurs bénéficieront d’un service de navette entre le parking C (situé à la sortie 7a du Ring de Bruxelles) et l’entrée du Palais 1. La première navette part à 8 h 35 du parking C. La dernière navette retourne au parking à 16 h 50 le jeudi et à 16 h 20 le vendredi. Ce service de navette est ouvert à toute personne qui utilise le parking C. Le salon n’est pas accessible par la passerelle et le hall Astrid.
ceux de la chimie, des sciences de la vie et de la pharmacie. Le salon attire des visiteurs de tous âges. L’année dernière, près d’un visiteur sur trois était âgé de 35 ans ou moins.
33 Februari 2024 | LABORAMA 2024
Congresprogramma
In 2024 focust het congresprogramma op inhoudelijk sterke lezingen. Geïnteresseerde bezoekers kunnen terecht in de Conference Room achteraan in het Paleis. Een lezing bijwonen is gratis. Inschrijven kan via het online registratieformulier voor bezoekers op de LABORAMA-website. Meer over het complete programma is te vinden op pagina 37 van dit beursmagazine.
Wat is het aanbod?
Hoewel analytische chemie het sterkst vertegenwoordigd is, omvat het expositieaanbod het complete spectrum van (petro) chemie, milieu, agrovoeding, biotechnologie, farmacie, cosmetica, automatisering en onderwijs.
Koffie en catering
In het restaurant en uiteraard ook bij de barista wordt opnieuw met thema’s gewerkt. Alle cateringpunten zullen de volledige beursdag geopend zijn. In het restaurant vooraan in de beurshal,
Doelgericht beursbezoek
kunt u terecht voor een snelle hap (koude of warme schotel). Voor een kopje koffie en dessertje bent u op de Plaza aan het juiste adres.
Uit de jaarlijkse bezoekersenquête blijkt dat de meeste bezoekers een halve dag uittrekken voor de beurs. De meerderheid van de ondervraagden in 2023 geeft aan LABORAMA te bezoeken om zich te oriënteren op nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. Veel laboratoria sturen hun medewerkers naar de beurs met een lijst aan af te werken punten en doelstellingen. 95% van de bezoekers gaf aan dat ze deze doelstellingen tijdens hun bezoek ook konden realiseren. Verder gaf bijna de helft van de bezoekers aan bezig te zijn met een specifiek project! Eén op de drie geeft aan dat hierbij het aankopen van materiaal is betrokken. Ruim de helft van de bezoekers is eind- of medebeslisser bij investeringen, zo blijkt uit de statistieken. Een kwart noemde zich de aankoper. De overgrote meerderheid noemde de kwaliteit van de beurs ‘goed’. Meer dan 60% dacht aan een terugkeer.
Voor het tweede jaar op rij organiseerde LABORAMA ook de Scientific Sessions tijdens de beurs. Bijna 15% van de bezoekers woonde minstens 1 sessie bij. De sessies werden als een aangename extra ervaren en ook de kwaliteit van de sprekers werd als goed beoordeeld.
| Februari 2024 34
LABORAMA 2024
Quelle est l’offre ?
Bien que la chimie analytique soit le domaine le plus représenté, l’offre couvre tout l’éventail de la (pétro-) chimie à l’enseignement, en passant par l’environnement, l’agroalimentaire, la biotechnologie, la pharmacie, les cosmétiques et l’automatisation.
Café et restauration
Le restaurant et le barista travailleront à nouveau par thèmes. Les points de restauration seront ouverts pendant toute la durée du salon. Pour un petit casse-croute (plat chaud ou froid) rendez-vous dans le restaurant à l’avant du Palais. Pour un café avec dessert, dirigez-vous vers la Plaza.
Visite ciblée
L’enquête annuelle menée auprès des visiteurs révèle que la plupart d’entre eux consacrent une demi-journée au salon. La majorité des répondants en 2023 affirment visiter LABORAMA pour mieux s’orienter dans les nouveaux développements du secteur. En revanche, il n’est plus d’actualité de visiter le salon sans objectifs. En effet, de nombreux laboratoires y envoient leurs collaborateurs avec une liste de points et de cibles à atteindre. 95 % des visiteurs ont déclaré avoir pu atteindre ces objectifs au cours de leur visite. La moitié des visiteurs indiquaient qu’ils travaillaient sur un projet spécifique ! Un sur trois signalait que l’achat de matériel s’inscrivait dans ce cadre. Il ressort des statistiques que plus de la moitié des visiteurs sont codécideurs ou
Programme des séminaires
En 2024, le programme des conférences sera axé sur le contenu qualitatif des conférences. Les visiteurs intéressés peuvent se rendre dans la salle de conférence située à l’arrière du Palais 3. La participation à une conférence est gratuite. S’inscrire pour le congrès est possible via le formulaire d’enregistrement en ligne sur le site web de LABORAMA. Vous trouverez plus d’informations sur le programme complet en page 37 de ce magazine consacré au salon.
décideurs finaux en matière d’investissements. Un quart s’est présenté en tant qu’acheteur. La très grande majorité a jugé que le salon était de « bonne » qualité. Plus de 60% envisageait de revenir. Pour la deuxième fois, LABORAMA a organisé les Scientific Sessions pendant le salon. Près de 15% des visiteurs ont assisté à au moins 1 session. Les sessions ont été perçues comme une agréable expérience et la qualité des intervenants a également été évaluée comme bonne.
35 Februari 2024 | LABORAMA 2024
The LABORAMA Community: Scientific Sessions
Voor de derde keer op rij vindt het congres The Laborama Community: Scientific Sessions plaats tijdens LABORAMA. Samen met het wetenschappelijk comité onder leiding van Guy Dhondt hebben we alweer een interessant programma samengesteld. Maar liefst 13 sprekers geven dit jaar een verschillende lezingen over trending topics in de sector. De bezoeker kan één of meerdere lezingen bijwonen op basis van zijn/haar interesses.
De Conference Room achteraan in het Paleis wordt uitgerust met hoofdtelefoons waardoor bezoekers die een lezing bijwonen deze optimaal kunnen volgen zonder grote afleidingen. De professionele sprekers en het gevarieerde aanbod maken de vakbeurs compleet.
Après le succès de l’année dernière, le congrès The Laborama Community : Scientific Sessions a de nouveau lieu. En collaboration avec le comité scientifique dirigé par Guy Dhondt, nous avons à nouveau élaboré un programme intéressant. Cette année, pas moins de 13 intervenants donneront différentes conférences sur des sujets d’actualité du secteur. Le visiteur peut assister à une ou plusieurs conférences en fonction de ses intérêts.
La Salle de Conférence située à l'arrière du Palais sera équipée d’écouteurs afin que les visiteurs assistant à une conférence puissent la suivre de manière optimale, sans distractions majeures. Les intervenants professionnels et l’offre variée complètent le salon.
| Februari 2024 36
LABORAMA 2024
Programma/Programme
Donderdag 14 maart / Jeudi 14 mars
Conference Room
10:3011:00
11:0511:35
Advancements in Nucleic Acid Detection: The Role of Blue/Green LED Technology in Enhancing Fluorescence-Based Detection
Dr. Marcelo Lanz - NIPPON Genetics Europe
Fondation against Cancer has 3 missions: support of Cancer Research, prevention and patient support
Els Decoster, PhD - Fondation against Cancer
11:4012:10
12:1512:45
Bacteriophage lysins as tailor-made precision antibiotics to address the antimicrobial resistance crisis
prof. dr. ir. Yves Briers - BRS
Lumit: A Homogeneous Bioluminescent Immunoassay for Detecting Diverse Analytes and Intracellular Protein Targets
Dr. Lindsay Mesure - Promega
13:3014:00
14:0514:35
Determination of hydrocarbons from mineral oil (MOSH & MOAH) in food and packaging, a trending analytical challenge for the industry
Christophe Devos - RIC
Water & Sustainability
Dion Dericks & Yannick Snellings - Merck KGaA
Vrijdag 15 maart / Vendredi 15 mars
Conference Room
10:3011:00
11:0511:35
11:4012:10
12:1512:45
13:3014:00
14:0514:35
14:4015:10
MILA: Intelligent software for prediction of best possible molecule set to maximize the accuracy of PCR kits
Bereket Zewede - Kreglinger Europe
Empowering Labs: The Positive Impact of Digitalization in Quality Control image analysis
Wouter Christiaans - Microtechnix
Why FT-IR FPA Imaging is King in Microplastics Analysis
Hanne Hoskens - Bruker Belgium
Modelling Enables Faster Development and RightFirst-Time Scale-up
Steve Cropper - Mettler Toledo
How to control your lab digitally
David Truyens - Toolsquare
Electrochemical sensors and biosensors, portables analysis possibilities and challenges
Jeroen Lybaert - Metrohm
Pipet calibration: Implementing the New ISO 8655:2022 - A Guide for Laboratories
Christophe Delzongle - Sartorius
37 Februari 2024 |
Te zien op / À voir sur LABORAMA 2024
Zo’n honderd exposanten tonen tijdens LABORAMA 2024 nieuwe ontwikkelingen in instrumentarium, apparatuur, applicaties, automatisering, software en dienstverlening.
LABinsights presenteert een selectie van de noviteiten en productverbeteringen die op 14 en 15 maart in Paleis 3 van Brussels Expo te zien zullen zijn.
Redactie LABinsights
Un certain nombre d’exposants présenteront sur le salon leurs nouveautés en matière d’instrumentation, d’équipements, d’applications, d’automatisation, de logiciels et de services. LABinsights présente une sélection de nouveautés et d’améliorations de produits qui seront exposées les 14 et 15 mars dans le Palais 3 de Brussels Expo.
Waarom wachten op microbiologische resultaten als snelheid binnen handbereik ligt?
Rapid microbiologie versnelt niet alleen het tempo van diagnose, maar het verandert ook de manier waarop we infecties begrijpen en behandelen. Weg met de lange wachttijden en onzekerheid. Het betekent nauwkeurigheid zonder compromissen en een betere kans om infecties te bestrijden voordat ze escaleren. Tot nu toe werd water bemonsterd en vervolgens in laboratoria getest om de openbare veiligheid te garanderen.
Microbium MPN Analyzer is ’s werelds eerste gedigitaliseerde en geautomatiseerde instrument dat deze taak ter plaatse uitvoert, met ongeveer 90% lagere kosten en kortere economische wachttijden. Het apparaat is eenvoudig te bedienen en het proces wordt in vier eenvoudige stappen voltooid: de operator mengt een reagens met een watermonster, giet de oplossing in de analyser, wacht 3 tot 24 uur en leest vervolgens het resultaat af (in CFU per ml).
Dit apparaat voldoet aan ISO 9308-2 en kan een enkele cel in 100 ml water detecteren, kan onderscheid maken tussen E. coli en andere coliforme bacteriën en biedt ook een milieuvriendelijke manier om deze gevaarlijke bacterie te monitoren, aangezien er geen afval is, in tegenstelling tot het bepalen van het bacteriegehalte in een laboratorium. Wilten Instrumenten, stand H7
De Microbium MPN Analyzer (foto: Wilten Instrumenten).
39 Februari 2024 |
Noviteiten / Nouveautés LABORAMA 2024
LABORAMA 2024
Analyseren zeer lage concentraties ammonia met de Bluvision Discrete Analyzer
Waarom is de Bluvision Discrete Analyzer ideaal voor het meten van lage concentraties ammonia in verschillende soorten milieumonsters?
• Door het gebruik van 15 mm cuvetten, waarmee zeer goede resultaten behaald worden, zelfs bij zeer lage concentraties
• Een geïntegreerd uniek ‘inert stikstof flushing system’ in het reagentia- en monster compartiment waardoor lagere dectectielimieten en grotere nauwkeurigheden bereikt kunnen worden bij het meten van monsters met een zeer lage concentraties aan ammonia. Mogelijke vluchtige verontreinigende dampen worden d.m.v een inert gas naar de bodem van het compartiment geduwd en afgezogen.
Skalar’s SAN++ Compact continuous flow analyzer
De SAN++ Compact van Skalar is speciaal ontworpen voor laboratoria die tot maximaal drie parameters willen automatiseren. Het moderne en compacte ontwerp van dit apparaat bespaart ruimte in het laboratorium en bevat alle essentiële functies van de Skalar SAN++ Analyzer voor de automatisering van colorimetrische analyses.
De chemie-unit is voorzien van een uitgebreid pompdek met 21 pompslangen en drie uitwisselbare chemische modules. De analyzer heeft een touchscreen-interface waarmee de basisfuncties snel kunnen worden bediend, gecontroleerd en aangepast.
Het is volledig compatibel met alle geautomatiseerde monsternemers van Skalar. Voor laboratoria die meer dan drie parameters willen automatiseren, zijn ook de SAN++ Classic en SAN++ Advanced modellen beschikbaar.
SP2000 Water Analyzer inclusief automatische monstervoorbewerking
De SP2000 robot automatiseert zowel de monstervoorbewerking als de analyse van pH, geleidbaarheid, troebelheid, alkaliniteit, kleuren en zuurstof in water. De watermonsters kunnen direct in de verzamelflessen op de SP2000 worden geplaatst, waardoor handmatige handelingen worden geëlimineerd. Een ingebouwde barcodescanner leest eerst de barcode op de monsterfles, toont het monster-ID en de te analyseren parameters in een tabel, waarna de SP2000 automatisch de analyse uitvoert. De resultaten zijn onmiddellijk zichtbaar in de software. De analyzer kan worden gekoppeld aan diverse meters en elektroden, en heeft een dubbele titrator voor een hogere monsterdoorvoer en een in-line papierbandfilter voor de analyse van watermonsters met deeltjes.
Skalar, stand G10
| Februari 2024 40 LABORAMA 2024
De Bluvision Discrete Analyzer (foto: Skalar).
De SP2000 Water Analyzer (foto: Skalar).
De SAN++ Compact continuous flow analyzer (foto: Skalar).
Live-cell imaging met Curiosis
Het in optimale gezondheid houden van cellen leidt tot reproduceerbare resultaten voor onderzoek. Curiosis levert real-time geautomatiseerde live cell-imagingsystemen, die zowel op de labtafel als in de incubator gebruikt kunnen worden. Voor standaardapplicaties is er nu een passend alternatief op het gebied van imaging zoals voor:
• Wondgenezing assays
• Celproliferatie
• Celgroei en confluentie
• Apoptose
• Cytotoxiciteitstest
• Transfectie-efficiëntie
• Spheroïd-onderzoek
Celloger Mini Plus
Celloger Mini Plus is een geautomatiseerd imagingsysteem, uitgerust met Brightfield en geavanceerde rode of groene fluorescentiemicroscopie. De camera biedt real-time multi-positie beeldvormingstechnologie in verschillende soorten tubes en platen tot 96 wells. Het compacte formaat past gemakkelijk in standaard incubators, waardoor beeldvorming van levende cellen over langere periode mogelijk is. De software en wireless connectie geven inzicht in de real-time status van de applicatie. De software maakt ook stitching van beelden mogelijk, waardoor een groot interessegebied geanalyseerd kan worden. Voordelen op een rijtje:
• Compact formaat (5,6 kg)
• Volledig gemotoriseerde camera met meerdere posities
• 2X, 4X of 10X objectieven
• Brightfield- en fluorescentiebeeldmodi
• 3D beeldvorming door Z stacks
• Betrouwbare autofocusfunctie
• Meerdere typen vaten: kolf, schaal, putjesplaat, objectglaasje
• Licentievrije besturings- en analysesoftware
Celloger Nano
Celloger Nano is een nog compactere digitale microscoop voor laboratorium en incubator. Het klein formaat (slechts 3,2 kg) maakt het gemakkelijk om deze mee te nemen van de labtafel naar de incubator. Dankzij de software en draadloze verbinding kan de toestand van de cellen in real-time gevolgd worden. Celloger Nano is uitgerust met een Brightfield en rode of groene fluorescentiemicroscoop.
Imagerie de cellules vivantes avec Curiosis
Maintenir les cellules dans un état de santé optimal permet d'obtenir des résultats reproductibles pour la recherche. Curiosis propose des systèmes automatisés d'imagerie de cellules vivantes en temps réel qui peuvent être utilisés à la fois sur la table de laboratoire et dans l'incubateur. Pour les applications standard, il existe désormais une alternative d'imagerie adaptée, par exemple pour :
• Essais de cicatrisation des plaies
• La prolifération cellulaire
• Croissance cellulaire et confluence
• l’Apoptose
• Essai de cytotoxicité
• Efficacité de la transfection
• Test de sphéroïde
Celloger Mini Plus
Celloger Mini Plus est un système d'imagerie automatisé équipé de la microscopie à fond clair et de la microscopie avancée à fluorescence rouge ou verte. Il offre une technologie d'imagerie multi-positions en temps réel dans différents types de tubes et de plaques jusqu'à 96 puits. Sa taille compacte s'intègre facilement dans les incubateurs standard, permettant l'imagerie de cellules vivantes sur des périodes de temps plus longues. Le logiciel et la connexion sans fil permettent de connaître l'état de l'application en temps réel. Le logiciel permet également l'assemblage d'images, ce qui permet l'analyse d'une grande zone d'intérêt. Les avantages en un coup d'œil :
• Taille compacte (5,6 kg)
• Caméra multiposition entièrement motorisée
• Objectifs 2X, 4X ou 10X
• Modes d'imagerie en fond clair et en fluorescence
• Imagerie 3D grâce aux piles Z
• Fonction autofocus fiable
• Plusieurs types de récipients : flacon, plat, plaque à puits, lamelle
• Logiciel de contrôle et d'analyse sans licence
Celloger Nano
Celloger Nano est un microscope numérique encore plus compact destiné aux laboratoires et aux incubateurs. Sa petite taille (seulement 3,2 kg) permet de le trans porter facilement de la table de laboratoire à l'incubateur. Grâce au logiciel et à la connexion sans fil, l'état des cellules peut être contrôlé en temps réel. Celloger Nano est équipé d'un Bright field et d'un microscope à fluorescence rouge ou vert. BioSPX, stand H7
41 Februari 2024 | LABORAMA 2024
Bioreactor Partnership
ChemSPX, een onderdeel van BRS en Tecnic uit Spanje, slaan de handen ineen om geavanceerde bioreactoren te leveren voor laboratorium-, pilot- en productieschaal in zowel up- als downstream processing. Bioreactoren zijn cruciaal in de biotechnologie voor het creëren van gecontroleerde omgevingen die gunstig zijn voor de groei van levende cellen en micro-organismen. Tecnic biedt flexibele oplossingen voor diverse laboratoriumbehoeften, met productlijnen eLAB (1-5 liter), ePILOT (10-50 liter) en ePROD (100-5000 liter). ChemSPX biedt uitgebreide ondersteuning in de Benelux, inclusief inbedrijfstelling, validatie en onderhoud van de geïnstalleerde producten. Filtratiemembranen voor downstream processing variëren in oppervlakte (0,1 m2 tot 65 m2) en kunnen worden aangepast aan verschillende
Collaboration Bioréacteurs
configuraties. Geïntegreerde modules voor stoomsterilisatie (SIP) en reiniging ter plaatse (CIP), samen met ePLUS-serie apparatuur, zijn beschikbaar voor zowel pilot- als productiesystemen.
ChemSPX, part of BRS et Tecnic (Espagne) vont collaborer dans les domaines des bioréacteurs haut de gamme et du up- et downstream processing.
Les bioréacteurs jouent un rôle crucial dans la biotechnologie en créant des environnements contrôlés, propices à la croissance de cellules vivantes et de micro-organismes. Tecnic (Espagne, depuis 2011) s’engage à être flexible face aux besoins spécifiques de chaque laboratoire et adapte son offre pour répondre aux diverses spécifications de production. Tecnic propose des produits dans une gamme variée, divisée en trois catégories (en amont et en aval, à usage unique et à usage multiple) :
• eLAB, d’une capacité de 1 à 5 litres
• ePILOT, d’une capacité de 10 à 50 litres
• ePROD, d’une capacité de 100 à 5000 litres
ChemSPX offre une assistance complète dans le Benelux pour vous aider avec ces produits, y compris la mise en service et la validation, allant des tests d’évaluation en usine et des qualifica-
| Februari 2024 42
LABORAMA 2024
tions. Nous nous concentrons sur le conseil et la maintenance des produits installés.
Pour le traitement en aval, les membranes de filtration ont une surface allant de 0,1 m2 à 65 m2 et peuvent être installées dans une configuration de cassette ou avec une fibre creuse. Des modules intégrés pour la stérilisation à la vapeur (SIP) et le nettoyage sur site (CIP) sont disponibles pour tous les systèmes (pilotes et de production). Ils peuvent également être complétés par des équipements de la série ePLUS
Chem SPX, stand F12
TGA heruitgevonden voor mineralen en materialen van de toekomst
Met industriële gebruikers en groot schalige wetenschappelijke faciliteiten in gedachten is de geautomatiseerde macro thermogravimetrische analyser (TGA) van XRF Scientific gebouwd voor high-throughput oplossing voor een breed scala aan thermische analysetoepassingen.
De nieuwe TGA voegt waarde toe aan high-throughput workflows door een grotere monstercapaciteit en een hoger temperatuurbereik dan ooit tevoren.
XRF Scientific, stand H13
43 Februari 2024 |
LABORAMA 2024
Veilig
werken
met gevaarlijke stoffen
Bij werkzaamheden met gevaarlijke stoffen moet een gebruiker er op kunnen rekenen dat er technische beschermingsmaatregelen worden getroffen om de blootstelling te minimaliseren.
Als werkzaamheden met gevaarlijke stoffen niet kunnen worden vermeden, moeten technische beschermende maatregelen worden genomen. De afzuiging vangt stoffen en dampen af bij de bron van het gevaar en voorkomt daarmee dat ze door de ruimte en in de ademzone worden verspreid.
In vrijwel alle sectoren van de industrie, laboratoria en de openbare dienstverlening voeren medewerkers werkzaamheden uit met gevaarlijke stoffen. Zonder effectieve afzuiging van gevaarlijke stoffen, zoals stof en dampen, kunnen deze zich door de ruimte verspreiden, in de ademzone komen en mogelijk aanzienlijke schade aan de gezondheid veroorzaken.
Blootstellingsniveau op de werkplek
Als werknemers tijdens het werk blootgesteld (kunnen) worden aan gevaarlijk stoffen, dan is de werkgever verplicht de gevaren op de werkplek te beoordelen en passende beschermende maat-
regelen te nemen. Voor werkzaamheden met gevaarlijke stoffen geef een MAC-waarde het blootstellingsniveau van de werknemer aan: de hoeveelheid gevaarlijke stof die wordt ingeademd. De uitkomst van de blootstellingsbeoordeling moet worden vergeleken met de wettelijke grenswaarde van de betreffende stof of stoffen. Als het blootstellingsniveau hoger blijkt te zijn dan de grenswaarde, moeten direct maatregelen worden genomen.
Het STOP-principe
De term ‘STOP’ bepaalt de volgorde die gevolgd moet worden om de risico’s onder controle te houden.
Dit is wat er in detail mee bedoeld wordt:
– S – Substitution
– T – Technical protective measures
– O – Organizational safeguards
– P – Personal protective equipment
| Februari 2024 44
Een VARIO-Flow werkplek (foto: Marco Vellinga).
NIEUWS
DENIOS
De prioritering van beschermende maatregelen wordt van links naar rechts in aflopende volgorde van prioriteit gespecificeerd. Als bronnen van gevaar niet kunnen worden uitgesloten (‘S’), worden technische beschermende maatregelen (‘T’) toegepast. Denk hierbij aan afzuigsystemen en zuurkasten.
Effectiviteit van afzuigsystemen
Afzuigsystemen verschillen in hun effectiviteit vanwege de verschillende soorten constructie. Vaak wordt voldoende effectiviteit echter alleen bereikt door een combinatie van verschillende maatregelen. Zo blijft een aangebrachte technische bescher -
‘ Sluit vooral het schuifraam
voldoende tijdens de werkzaamheden’
mingsmaatregel pas op lange termijn effectief als deze regelmatig wordt gecontroleerd en onderhouden.
Bron- of puntafzuiging
Bij lokale afzuiging op de plaats van emissie, bijv. door een afzuigarm of bronafzuiging, wordt blootstelling aan de gevaarlijke stoffen verminderd, maar niet uitgesloten. Er moeten aanvullende-maatregelen worden genomen om te voldoen aan de maximaal toegestane grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling.
Zuurkast
Een zuurkast is een effectief afzuigsysteem conform EN 14175-3, waarbij de gebruiker beschermd wordt voor uittredende dampen, mits het schuifraam voldoende gesloten wordt tijdens de werkzaamheden. Dit schuifraam zorgt wel voor een beperking van de bewegingsvrijheid. Metingen van de luchtsnelheid in de raamopening moeten de goede werking aantonen.
Werkplek gevaarlijke stoffen met ejectortechniek
De modulaire VARIO-Flow GAP-werkplekken van Denios bieden een optimale bronafscherming door schone luchtsluiers aan de boven- en onderzijde van de werkopening. Met een geheel open voorzijde creëert het systeem een veilige én comfortabele werkplek voor uw personeel.
VARIO-Flow-werkplekken voor gevaarlijke stoffen (GAP) van Denios zijn geschikt voor activiteiten met chemicaliën die vrij kunnen komen, zoals dampen of stof. Het optimaal op elkaar afgestemde samenspel van toevoer- en afvoerlucht (‘push-pullprincipe’) zorgt voor een efficiënte veiligheid. De voorgeschreven werkplekvoorwaardes moeten worden nageleefd, zodat de medewerkers worden beschermd tegen de blootstelling van stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid.
Hoe werkt de GAP-werkplek?
Het efficiënt en veilig opvangen van gevaarlijke stoffen in een werkplek kan alleen door een optimale combinatie van luchttoevoer en luchtafvoer. Hoe effectief een werkplek de gevaarlijke stoffen kan opvangen is in hoge mate afhankelijk van de bereikte luchtsnelheden van de toegevoerde lucht in de werkplek. Het verhogen van de hoeveelheid toegevoerde lucht heeft ook altijd een verhoging van de hoeveelheid afgevoerde lucht tot gevolg. Om schadelijke stoffen optimaal te kunnen opvangen en afvoeren zijn hoge luchtsnelheden ter hoogte van de werkopening nodig. Alleen met een juiste combinatie wordt voorkomen dat schadelijke stoffen eventueel tegen de achterwand kunnen ‘botsen’ en aan de voorkant uit de werkplek kunnen ontsnappen.
Bouw
De VARIO-Flow GAP is verkrijgbaar in 27 uitvoeringen (24 standaard-, 3 Ex-versies) met verschillende afmetingen. Het kan op een bestaand vloeroppervlak worden geplaatst of in modules worden samengevoegd. Er is keuze uit diverse werkbladen, media-aansluitingen, een onderstel en onderkasten. In de onderkasten kunnen de benodigde gevaarlijke stoffen direct onder de werkplek veilig worden opgeborgen. Maatwerkuitvoeringen, bijvoorbeeld met weegsteen of wastafel, zijn op aanvraag leverbaar.
45 Februari 2024 | DENIOS NIEUWS
‘ De VARIO-Flow garandeert een uitstekend retentievermogen bij toepassingen met gevaarlijke stoffen’
Maximaal getest
De VARIO-Flow werkplek voor gevaarlijke stoffen van Denios zorgt er met hoge effectiviteit voor dat geen dampen, gassen of zwevende stoffen in de ademzone van de medewerkers kunnen komen. Dit wordt bevestigd door erkende testprocedures.
Testen volgens EN 14175-3
In de norm voor zuurkasten, de (NEN) EN 14175, wordt de test-
methode beschreven in deel drie. Hierbij wordt de uittredende emissie vastgesteld waarbij verstoring wordt gesimuleerd. Omdat uitsluitend de testmethode is bepaald en er geen minimumeisen aan zijn verbonden, dienen de testgegevens van ieder type zuurkast met het product te worden meegeleverd, zodat het veiligheidsniveau kan worden beoordeeld. Dit niveau is ook op basis voor de periodieke inspecties op locatie, waarbij de zuurkast op praktijkniveau wordt beoordeeld en de resultaten worden vastgesteld in de risico-inventarisatie.
Gravimetrische stofconcentratie (persoonsbeschermingstest)
Bij het testen van diverse VARIO-Flow GAP-werkplekken is geen waarneembare verhoging van de stofconcentratie buiten het werkgebied van de afzuiginstallatie aangetoond. De meting van de gravimetrische stofconcentratie bewijst: De VARIO-Flow garandeert een uitstekend retentievermogen bij toepassingen met gevaarlijke stoffen.
Kaliumjodidetest
De kaliumjodidetest is ontworpen om de beschermende werking van ingaande luchtstromen in ‘microbiologische veiligheidswerkbanken’ te testen op functionaliteit. De speciale testapparatuur is bekend onder de naam KI-discus. Bij deze kaliumjodidetest worden kaliumjodidedeeltjes met grote snelheid rondgeslingerd vanaf een zogenaamde KI-discus en vormen daarmee een zware belasting voor instromende lucht. Na verdamping van de alcohol blijven droge kaliumjodidedeeltjes over. De kenmerken hiervan zijn uniek, waardoor uitkomsten niet verstoord kunnen worden door aanwezigheid van vreemde deeltjes. Bij deze test wordt de KI-spinningdisc (aerosolgenerator) op afstand geplaatst vanaf de binnenrand van de raamopening aan de voorzijde en worden er vier aanzuigmonsterkoppen op een afstand van 150 tot 160 mm van het raam geplaatst.
Om aan te tonen dat de VARIO-Flow GAP-afzuigsystemen van Denios niet alleen een zeer hoge veiligheid bieden bij werkzaamheden met gevaarlijke vloeistoffen, maar ook bij gevaarlijke poedervormige stoffen, is door de brede toepassing gekozen voor de kaliumjodidetest.
Denios, www.denios.nl
Meer informatie over de VARIO-Flow-technologie, bezoek stand C8 van Denios tijdens Laborama Expo
| Februari 2024 46
DENIOS NIEUWS
De World of Laboratory: ontmoeting, kennis en innovatie
De voorbereidingen voor de World of Industry, Technology & Science zijn in volle gang, meldt brancheorganisatie FHI. WoTS 2024 vindt plaats van 24 t/m 27 september in Jaarbeurs Utrecht. Zoals je gewend bent, vind je de World of Laboratory in hal 7, waar ruim 150 leveranciers van laboratorium technologie de laatste ontwikkelingen in producten en diensten laten zien.
Redactie en fotografie: FHI
Deze editie is het inhoudelijke programma vormgegeven rondom een aantal thema’s:
Veiligheid
Onder de titel ‘Hoe veilig werk jij?’ organiseert FHI zowel een seminar als een X-pedition. Dat is een tour over de beursvloer langs zes specialisten op dit gebied. Dit belangrijke onderwerp krijgt ook deze editie van WoTS een prominente plek in het programma.
Kwaliteit
Onderwerpen zoals kalibratie, validatie en normeringen worden uitgelegd door experts en vakgenoten tijdens het seminar ‘Kwaliteit, hoezo belangrijk?’
Duurzaamheid in het lab
Het laboratorium is een grootverbruiker van energie, materialen, plastics en water. Duurzame oplossingen voor het lab zijn daarom erg actueel. In de X-pedition rondom dit thema zijn concrete oplossingen ter vergroening te zien die leveranciers nu al bieden.
Analysetechnieken
Liefhebbers van laboratoriumtechnologie kunnen tijdens WoTS de diepte in met een aantal analysetechnieken. Centraal staat het delen van kennis van bestaande en nieuwe technieken.
Sample management
Goed sample management is cruciaal om betrouwbare resultaten te verkrijgen, de efficiëntie van laboratoriumprocessen te verbeteren en te voldoen aan de vereisten van kwaliteitsnormen en regelgeving. Tijdens de WoTS is er daarom volop aandacht voor dit belangrijke thema.
Innovaties
Op de hoogte blijven van de laatste innovaties is een belangrijke reden om de beurs te bezoeken. De meest innovatieve producten op de beursvloer dingen mee naar de High Tech Trophy. Op de beursvloer vind je een galerij van de top 4. Jij kunt stemmen op
je favoriete innovatie. De winnaar wordt op donderdagavond bekend gemaakt.
Genoeg redenen dus om de WoTS in je agenda te noteren:
X De grootste laboratorium beurs in de Benelux met ruim 150 exposanten;
X Actuele thema’s om je kennis te vergroten;
X Praktische informatie waarmee je zelf direct in je lab aan de slag kan gaan;
X Netwerken met vakgenoten.
WoTS 2024 World of Laboratory
Jaarbeurs Utrecht, hal 7 24 t/m 27 september
Dinsdag t/m Donderdag: 09.30 – 17.00 uur
Vrijdag: 09.30 – 15.30 uur
Inschrijven voor de beurs kan vanaf mei via: www.wots.nl
Tip: houd de website ook in de gaten voor informatie over de seminars en overige beursprojecten.
47 Februari 2024 |
BEURS PREVIEW
Recirculerende zuurkast met
polypropyleen werkruimte
De CT Pro recirculerende zuurkast met een polypropyleen werkruimte biedt een corrosiebestendige omgeving voor veilig werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria. Het geavanceerde recirculatiesysteem zuivert de lucht, verwijdert schadelijke dampen en deeltjes, zonder de noodzaak van een externe afvoer. Deze flexibele plaatsingsoptie bespaart niet alleen kosten maar zorgt ook voor een veilige werkruimte.
De recirculerende zuurkast is aanpasbaar aan de specifieke behoeften van het laboratorium met 10 verschillende koolstoffilters en de optie voor een combinatie van koolstof én HEPA, waardoor het geschikt is voor diverse werkzaamheden. Het efficiënte filtersysteem minimaliseert energieverbruik en verlengt de levensduur van de filters, wat leidt tot langetermijnkostenbesparingen.
Het intuïtieve touchscreen-interface maakt eenvoudige bediening mogelijk, waarbij gebruikers met enkele tikken de luchtstroom kunnen aanpassen en de status van het filtersysteem kunnen controleren.
De recirculerende zuurkast biedt zo een perfecte combinatie van veiligheid, efficiëntie en gebruiksgemak in laboratoriumomgevingen.
DUPA Veiligheidstechniek
+31 76 2043015, www.dupa.nl
De CT Pro recirculerende zuurkast (foto: DUPA Veiligheidstechniek).
Totale monstervoorbewerking voor elementanalyse
Milestone introduceert een ‘totale workflow’-benadering voor de monstervoorbereiding in laboratoria, gericht op het verbeteren van monsterdoorvoer, gegevenskwaliteit en veiligheid, evenals kostenreductie. De fabrikant, met decennia aan ervaring, benadrukt het belang van alle stappen in de monstervoorbereiding, niet alleen de gebruikelijke monsterdigestie. Milestone biedt geschikte apparatuur en accessoires voor diverse taken zoals:
• reagens toevoegen
• filtratie
• schoonmaak
• ultrazuivere zuurbereiding
• verwerking van ontsluitingsvaten
Deze taken beïnvloeden de uiteindelijke analyseresultaten, en het optimaliseren ervan leidt tot betere resultaten, en kostenreductie. Het bedrijf deelt praktisch advies met betrekking tot mogelijke verstoringen in de workflow, zoals onvolledige ontsluiting of monsterbesmetting, zowel persoonlijk als online, samen met de Nederlandse dealer Salm en Kipp. Milestone moedigt laboratoria aan om verder te kijken dan alleen monsterdigestie en nieuwe benaderingen te ontdekken voor verbetering van doorvoer, kwaliteit, flexibiliteit, veiligheid en kosten. Bekijk ook www.milestonesrl.com
Salm en Kipp, +31 0346 269090 info@salm-en-kipp.nl, www.salmenkipp.nl
| Februari 2024 48 LAB MARKT
Heeft u een Agilent 1200 of 1260 te koop?
Labrecycling koopt nationaal en internationaal gebruikte chromatografie-instrumenten in, met specifieke interesse in Agilent 1200 en 1260 systemen. Het bedrijf bouwt wereldwijd contacten op en merkt een groeiende vraag naar gebruikte HPLC-systemen. In 2024 richt Labrecycling zich op verdere professionalisering en zoekt naar duurzame ondernemingskansen. Het bedrijf is vooral op zoek naar Agilent HPLC-systemen, biedt aantrekkelijke vergoedingen en overweegt sponsoring van goede doelen als een optie voor klanten. Het inleveren van gebruikte chromatografie is niet alleen financieel voordelig, maar ook maatschappelijk verantwoord ondernemen. Potentiële verkopers worden aangemoedigd om specifieke informatie te verstrekken voor een passend bod.
Labrecycling, +31 6 14122525, www.labrecycling.n/
Laboratorium slot-die coaters
FOM Technologies introduceert laboratorium slot-die coaters, een onmisbare technologie voor het aanbrengen van hoogwaardige dunne films en coatings op laboratoriumschaal. Deze technologie is essentieel voor veelbelovende innovaties zoals geprinte zonnecellen, solid-state batterijen, brandstofcellen en laboratorium-op-een-chip medische diagnostiek. In tegenstelling tot conventionele coatingtechnieken biedt slot-die-coating de vereiste combinatie van precisie en schaalbaarheid. FOM Technologies, opgericht in 2012 als een spin-off van het Risø National Laboratory for Sustainable Energy aan de Technische Universiteit van Denemarken, is nu een van de toonaangevende Deense fabrikanten. Ze bieden state-of-the-art slot-die coaters waarmee onderzoekers en professionals nieuwe functionele materialen kunnen ontdekken, ontwikkelen en op de markt brengen voor een schonere en duurzamere wereld. In de Benelux verzorgt Salm en Kipp de verkoop en technische ondersteuning voor de producten van FOM Technologies.
Salm en Kipp, +31 0346 269090 info@salm-en-kipp.nl, www.salmenkipp.nl
Geavanceerde kolonieteller ProtoCOL3HD
De ProtoCOL3HD biedt betrouwbare en reproduceerbare resultaten voor laboratoriumtaken zoals fundamenteel onderzoek, drugsscreening en kwaliteitscontrole. Met geavanceerde kalibratie- en validatiemogelijkheden waarborgt het nauwkeurige en consistente gegevens. Deze innovatieve microbiologische tool is ontworpen om de wereld van microbiologie te transformeren.
De kolonieteller is veelzijdig en geschikt voor verschillende petrischalen. Het classificeert bacteriënkolonies op grootte, kleur en vorm. Dankzij een CCD-camera en gekleurde LED-verlichting levert de ProtoCOL3HD hoogwaardige kleurenfoto’s voor accurate resultaten. Het nieuwe ontwerp maakt automatische lezing van platen tot 150 mm met één druk op de knop mogelijk, zelfs voor kolonies van slechts 43 micron.
De gebruiksvriendelijke aanpak van de ProtoCOL3HD maakt bediening eenvoudig. Met enkele klikken kunnen beelden worden vastgelegd, gegevens worden geanalyseerd en rapporten worden gegenereerd volgens de hoogste wetenschappelijke normen. Kortom, deze geavanceerde microbiologische tool biedt precisie en gebruiksgemak voor baanbrekende ontdekkingen.
Wilten Instrumenten, +31 76 5086500 natasja.vanest@wilten.nl, www.wilten.nl
49 Februari 2024 | LAB MARKT
De slot-die coater van FOM Technologies (foto: Salm en Kipp).
De ProtoCOL3HD kolonieteller (foto: Wilten Instrumenten).
9 tot 12 april 2024, München
Bezoek analytica 2024 voor de nieuwste labtechnologie
Bezoekers van analytica 2024 kunnen kennis nemen van de nieuwste ontwikkelingen binnen de laboratoriumwereld. Van 9 tot 12 april 2024 opent deze toonaangevende vakbeurs haar deuren voor marktleiders, wetenschappers en experts. De beurs biedt een uitgelezen kans om de grenzen van labtechnologie te verkennen.
Redactie: LABinsights | Fotografie: analytica
Biotechnologie neemt een prominente plek in met internationale experts die de nieuwste trends en mogelijkheden presenteren. Op de beurs kan de bezoeker een diepgaande verkenning verwachten van zogeheten Rode (medisch), Groene (argrarisch), Blauwe (maritiem en aquatisch), Witte (industrieel), Grijze (milieu) en Bruine (voeding) biotechnologie, variërend van baanbrekende bioanalytische methoden tot op maat gemaakte gentherapieën. Elk van deze kleuren vertegenwoordigt telkens een breed scala aan onderzoek, ontwikkeling en toepassingen binnen dat specifieke domein van de biotechnologie.
Lab 4.0: digitalisering laboratoriumwereld
Een opvallend aspect van Lab 4.0 – de digitale revolutie in laboratoria – wordt belicht. Met name robots en cobots dragen bij aan veiligheid; gestandaardiseerde interfaces vergemakkelijken integratie en virtual reality biedt simulatieopties voor analyseprocessen. Deze digitalisering brengt meerdere voordelen met zich mee, van meer doelmatigheid tot uitgebreide, praktische mogelijkheden voor geavanceerd onderzoek.
Wetenschap ontmoet industrie
Wetenschap en industrie ontmoeten elkaar op de gerenommeerde analytica-conferentie 2024. Hier delen topwetenschappers in laboratoriumtechnologie, analyse en biotechnologie de meest recente ontwikkelingen en boeiende toekomstperspectieven met bezoekers. De conferentie biedt daarmee een uitgekiende gelegenheid om in gesprek te gaan met de wetenschappelijke (top)elite en om inzicht te krijgen in de koers van de laboratoriumwereld in het algemeen.
Het groene laboratorium wordt werkelijkheid
Duurzaamheid krijgt specifieke aandacht, met focus op het groene laboratorium. De beurs benadrukt de noodzaak van meer
| Februari 2024 50 BEURS PREVIEW
focus op duurzaamheid, waarbij thema’s als energie-efficiëntie, op biogebaseerde oplossingen en miniaturisatie voorop staan. De beurs zal laten zien hoe het laboratoriumlandschap kan transformeren naar een groenere toekomst, met oog voor efficiëntie en milieubewustzijn.
analytica 2024 biedt zo niet alleen een showcase van cutting-edge technologie, maar ook een platform voor discussie, kennisdeling en het verkennen van de veelbelovende horizon van de laboratoriumwereld. Zet de data in je agenda en maak je klaar voor een inspirerende reis door de toekomst van labtechnologie.
Plan je analytica bezoek
Openingstijden:
Dagelijks van 08:30 - 18:30 (vrijdag tot 16:30)
Met het openbaar vervoer:
De beurs van analytica is rechtstreeks verbonden met metrostation Messestadt West op lijn U2. Vanaf het centraal station bereikt u het beursterrein in ongeveer 20 minuten zonder overstap. Tickets zijn verkrijgbaar bij Münchner Verkehrsgesellschaft (MVG), Münchner Verkehrsverbund (MVV) en Deutsche Bahn (DB) (tariefzone M).
Let op: De analytica-kaart geeft geen recht op gratis gebruik van het openbaar vervoer van MVG, MVV of DB.
Tickets:
https://analytica.de/en/munich/tickets/
51 Februari 2024 |
BEURS PREVIEW
LabAutomation 2024:
ontdek de toekomst van laboratoriumautomatisering
Op de komende editie van LabAutomation op 19 maart kom je alles te weten over hoe automatisering kan bijdragen aan een efficiëntere, nauwkeurigere en snellere laboratoriumomgeving. Leer van de experts tijdens een van de vele lezingen op hardware- en softwaregebied en bekijk de praktische oplossingen op de leveranciersmarkt.
Redactie: LABinsights
Na de keynote presentatie splitst het programma zich traditioneel op in hardware- en software-sessies. Aan hardwarekant komen onderwerpen aan bod als de implementatie van een pipeteerrobot, de introductie van een high-troughput screening systeem en geautomatiseerde monstervoorbereiding. Aan de softwarekant gaat het om LIMS en databeheer in bredere zin. Voor en tussen de sessies door is er alle gelegenheid om te netwerken op de leveranciersmarkt.
Pipetteerrobots
Zo vertelt hoofd laboratorium Christophe Deben van Center for Oncological Research (CORE) meer over de implementatie van kunstmatige intelligentie in de geneeskunde. Onderzoeker Gert Hendriks van Innocore geeft een presentatie over labautomatisering met pipeteerrobots en de ontwikkeling van een speciale softwareapplicatie. Verder blikt sr. onderzoeker Krisztian Kaszas van Janssen Pharmaceutica terug op een decennium aan automatiseringsontwikkelingen. Wat heeft dit gebracht en welke obstakels kwam hij tegen in dit proces?
Van LIMS tot datastandaarden
In de software-lezingensessies komen onderwerpen langs als ontwikkeling en implementatie van een mobiele applicatie voor het delen van toestelinformatie, standaarden in data en de selectie van een laboratorium informatiemanagement systeem in de praktijk. Kwaliteitsmanager laboratorium Jayne Mullaly van DairyGold vertelt over het LIMS-implementatietraject dat het zuivelbedrijf doorliep en wat de meerwaarde is voor de dagelijkse laboratoriumwerkzaamheden.
Informatiemarkt met innovaties
Naast een boeiend lezingenprogramma biedt LabAutomation 2024 ook een informatiemarkt met circa 30 toonaangevende bedrijven. Zij brengen de laatste stand der techniek mee naar de conferentie. Een rondgang geeft een goede dwarsdoorsnede
Impressie Labautomation 2023 (foto: FHI).
LabAutomation 2024
X Wanneer: 19 maart 2024
X Waar: 1931 Congrescentrum Brabanthallen in Den Bosch
X Tijd: 9:00 tot 17:00
X Inschrijven: Op de website www.fhi.nl/labautomation vind je het complete programma en kun je je inschrijven voor een bezoek aan LabAutomation 2024. Een bezoek is kosteloos als je in of voor een laboratorium werkt.
van wat labautomatisering vandaag de dag zoal te bieden heeft. Kortom, LabAutomation biedt in een dag een volledig programma om je kennis over labautomatisering weer up-to-date te krijgen.
X Doe nieuwe kennis op over automatiseringsoplossingen
X Laat je inspireren om zelf aan de slag te gaan met automatisering
X Profiteer van een uitgebreid kennisnetwerk van collega’s en professionals uit de branche
X Neem praktische tips mee naar je lab om problemen aan te kunnen pakken
53 Februari 2024 |
BEURS PREVIEW
BEURS, CONGRES, SEMINAR
14-15 maart
Laborama
expo.laborama.be/nl
19 maart
LabAutomation fhi.nl/labautomation
9-12 april analytica analytica.de
26-29 september
WoTS fhi.nl/wots
CURSUSSEN
11 en 25 maart
Resultaatgericht communiceren in laboratoria QAducation, www.qaducation.nl
12 maart
Kwaliteitszorg vanuit managementperspectief QAducation, www.qaducation.nl
14 maart - 14 mei
Markers en panels in de diagnostiek van tumoren CBD - Hogeschool Leiden, www.hsleiden.nl
15 maart - 18 oktober
Toegepaste chemie Avans+, www.avansplus.nl
Vanaf 15 maart
Fysisch-chemische eigenschappen van organische verbindingen Avans+, www.avansplus.nl
18-20 maart
Kwaliteitszorg voor kwaliteitscoördinatoren QAducation, www.qaducation.nl
19-20 maart
Pragmatisch omgaan met ISO 15189:2022 Lab-QAcademy, www.lab-qacademy.com
21 maart
Zakelijk tekenen in het lab CBD - Hogeschool Leiden, www.hsleiden.nl
21 maart
Opslag van gevaarlijke stoffen op het lab Avans+, www.avansplus.nl
21 maart
Onzekerheidsbijdrage van bemonstering QAducation, www.qaducation.nl
21-22 maart
Pragmatisch omgaan met ISO/IEC 17025:2017 Lab-QAcademy, www.lab-qacademy.com
25-26 maart
Agilent 6890/7890 basisonderhoud en troubleshooting Avans+, www.avansplus.nl
Meer agenda op www.labinsights.nl/evenementen
| Februari 2024 54 LAB AGENDA
55 Februari 2024 | LAB ADVERTEERDERSINDEX X Special LIMS, met in LABinsights April het vernieuwde leveranciersoverzicht om snel je keuze te kunnen maken voor de juiste aanbieder binnen de LIMS-markt X Digitale PCR: dit moet je weten om je digitale PCR eigen te maken X Green analytics: breng het gebruik van oplosmiddelen omlaag met automatische monsterprep. Waar ligt het omslagpunt? VOLGENDE NUMMERS: ADVERTEERDERSINDEX Labware 2 Bronson 6 Carl Roth 7 Instrument Solutions 10 Wilten Instrumenten 10 Axel Semrau 10 Testo 24 Asecos 24 Kuhner Shaker 24 BRS 26 analytica 30 Analytichem 30 FHI 32 Salm en Kipp 36, 54 Laborama 38 Bitos 42 Skalar 43 Analytic Jena 46 XRF Scientific 51 iVention 52 JSB 56
APRIL verschijnt 5 april 2024
LABinsights