Een rijk leven - uitgave van KwadrantGroep ter ere van Wereld Alzheimer Dag 2021

U I T G AV E VA N K WA D R A N T G R O EEEPNT ERRI JEKR EL VEAVNE W NE R E L D A L Z H E I M E R D A G 2 0 2 1

01

EEN RIJK LEVEN

"Altijd klaar staan om anderen te helpen. Ach ja, dat doe je gewoon!"

02

"Ik hoop Hiltje binnenkort weer eens te bezoeken, Vriendinnen zijn we altijd gebleven."

04 DE MENS ZIEN

14

HECHT GEZIN ALS BASIS

05 EEN BLIJMOEDIG IEMAND

15

T E V R E D E N M E T WA T J E H E B T

0 6 PA S S I E V O O R O P T I E K

16

S A M E N O P AV O N T U U R

0 7 V R I E N D I N N E N O P AV O N T U U R

17

D E R E I S VA N M I J N L E V E N

08 TYPISCH ‘MULDER-KARAKTER’

18

A F W I J K E N D T Y P E TJ E

09 GOEDE HERINNERINGEN AAN MARRUM

1 9 G E N I E T E N VA N B U I T E N Z I J N

10

LY T S E I V I C H H E I T

20 ZWEMMEN IN ZWEDEN

11

EEN RIJK LEVEN

21 ZORGEN ZIT IN HAAR BLOED

12

SJEU AAN HET LEVEN GEVEN

22

13

M E E R K WA L I T E I T VA N L E V E N

2 3 G E E N DAG H E T Z E L F D E

MENSEN MOOIE MOMENTEN BEZORGEN

COLOFON

FOTO G R A F I E

TEKSTEN

P ROJ EC TG RO E P D E M E N T I E

‘Een rijk leven’ is een speciale uitgave van KwadrantGroep ter ere van Wereld Alzheimer Dag 2021. Deze uitgave verschijnt eenmalig in de plaats van cliëntmagazine By ús en medewerkersmagazine Aand8.

Scarlett Bus Tine van IJs

Anke Assen Tiny Romkema Paul Schuringa Marja Siebenga Irene Tjeerdsma Natasja Visser

Erica Bloembergen Tine van IJs Gea Jagersma Chris Nijenhuis

VORMGEVING Tine van IJs

Albertina Riemersma Tiny Romkema Akke Sipkema Irene Tjeerdsma

EEN RIJK LEVEN VOORWOORD

KEN MIJ EN HEB MIJ LIEF Een oudere vrouw loopt op straat. Een vrouw als vele anderen maar ik krijg een schok van herkenning. Iets in haar houding en het geföhnde haar, maakt dat ze precies op mijn oma lijkt. Mijn oma waar ik zoveel van hield en waar ik - ook toen ze last kreeg van dementie - honderden koppen thee met heb gedronken, mee heb gelachen en ook mee heb gehuild.

""We hebben het altijd leuk gehad met het personeel.

Op zaterdag maakte ik een pan soep en dan at iedereen mee."

Voor andere mensen was zij slechts een oude vrouw, zoals er zoveel zijn.

Zo zijn wij allemaal maar een gezicht, totdat mensen je leren kennen.

Onze dierbaren zijn voor ons een optelsom van verhalen, gedeelde geschiedenis en ontelbare herinneringen. Deze kennis zit in ons hoofd.

Eerst nog in de hoofden van velen maar naarmate mensen ouder worden neemt het aantal dierbaren dat deze verhalen kent af.

Voor veel van onze cliënten, naasten en medewerkers is het leven met dementie een dagelijkse realiteit. Het thema voor Wereld Alzheimer Dag 2021 is ‘De vele gezichten van dementie’. In deze speciale uitgave van KwadrantGroep wordt daar een hele mooie vertolking van gegeven.

Door bijzondere verhalen vergezeld van prachtige foto’s.

24

Z E L F S TA N D I G E N O N D E R N E M E N D

25

KAPITEIN IN HART EN NIEREN

26

E R Z E L F WA T VA N M A K E N

27

P LU K D E DAG

28

M I J N L A AT S T E R I J K S D A A L D E R

2 9 D E DA N S E N D E M E L K B O E R 30

BEWEGEN IS EEN FEEST

31

O V E R K WA D R A N T G R O E P

Met deze uitgave geven we mensen de gelegenheid elkaar, soms opnieuw, te leren kennen. We hopen dat het leidt tot herkenning en vooral ook nieuwe verhalen. Met veel dank aan alle mensen die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze uitgave.

Wij wensen u veel lees-, kijk- en praatplezier.

Ester Kuiper Raad van Bestuur

DRUKWERK Zalsman Caparis DISCLAIMER Niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden zonder toestemming van de uitgever. ©2021 KwadrantGroep

03

EEN RIJK LEVEN

De mens zien De mens zien, iemand echt leren kennen en weten wat voor

iemand belangrijk is. Dat is essentieel voor hoe wij onze zorg zien.

Verder kijken dan een ziekte of beperking of de zorg die nodig is.

De persoonsgerichte zorg die we bij KwadrantGroep nastreven, vraagt om een open, belangstellende houding.

Door vragen te stellen en goed te luisteren, leren we onze cliënten en bewoners kennen. We ontdekken wat iemands wensen en behoeften zijn en wat voor hem of haar het leven zin geeft.

Ieder mens heeft een levensverhaal te vertellen. En elk verhaal is uniek en bijzonder. De ervaringen uit het verleden hebben mensen gevormd tot wie ze nu zijn. Dat geldt ook voor mensen met dementie. Maar voor hen is het niet altijd meer vanzelfsprekend om het eigen levensverhaal te kennen of met anderen te delen. Omdat het geheugen hapert, of omdat de logica verdwijnt.

We zijn voor deze uitgave op zoek gegaan naar de verhalen van mensen met dementie. Over hun ziekte hebben we niet gesproken. Wél over de liefde, het belang van familie, dromen die wel of niet uitkwamen, avonturen en uitdagingen van het leven.

Aan de hand van een foto van vroeger zijn boeiende verhalen verteld. Tijdens de interviews was altijd een naaste aanwezig. Vaak een partner, dochter of zoon, broer of zus. Daar waar het gesprek soms even stokte, hielpen zij het weer op gang en vulden aan.

Ook de verhalen van vier zorgprofessionals van KwadrantGroep zijn bijzonder. Stuk voor stuk geven deze collega’s aan hoe belangrijk het voor hen is om een cliënt goed te kennen. Het maakt de zorg beter én geeft meer werkplezier!

We hopen dat deze uitgave iedereen inspireert om op zoek te gaan naar het unieke, het persoonlijke, het boeiende levensverhaal van anderen. Laat het je eigen leven verrijken!

Onze speciale dank gaat uit naar alle cliënten, bewoners en naasten die aan deze uitgave hebben meegewerkt.

04

EEN RIJK LEVEN

"Ik heb veel mooie herinneringen aan de camping, de gasten en aan het vermaken van de gasten."

B O U K J E M I E D E M A W O O N T I N TA L M A H Û S I N F E A N WÂ L D E N

EEN BLIJMOEDIG IEMAND In haar uppie een camping en een groot gezin draaiende

huwelijk. Samen runnen ze nog jaren de camping. Helaas overlijdt

houden. Boukje Miedema, bijna 85 jaar, blikt er met veel

ook haar tweede man, wat maakt dat ze er opnieuw ‘alleen voor

plezier op terug. Samen met haar man kreeg ze zeven

staat’. Toch blijft ze blijmoedig en weet ze ook met deze nieuwe

kinderen, zes meisjes en een jongen. Als de kinderen eenmaal

situatie om te gaan.

oud genoeg zijn, besluiten ze het roer om te gooien; van boerderij naar camping. Een mooi idee, helemaal omdat

DE HERINNERINGEN BLIJVEN

geen van de kinderen ambities richting het boerenleven had.

Boukje heeft vele mooie herinneringen. Aan de camping, aan

Helaas overlijdt haar man al vrij snel na het opstarten van de

de gasten, aan het vermaken van de gasten met een boottocht,

camping. Vanaf dan is de camping haar project.

aan de kalfjes die geboren werden en ga zo maar door. Eigenlijk heeft ze ondanks de tegenslagen mooie herinneringen aan haar

Het runnen van de camping is Boukje haar lust en haar leven. En de

hele leven, dat naast de camping ook in het teken staat van haar

boerderij doet dienst als Bed and Breakfast. Ze smeert duizenden

werkzaamheden in en voor de kerk. Hoe druk de camping ook was,

broodjes voor haar gasten, houdt het gezin draaiende en is een soort

één keer per twee weken de kerk in Zwaagwesteinde schoonmaken,

psycholoog voor gasten die bij haar te rade gaan.

dat hoorde er ook gewoon bij.

EEN BIJZONDERE CAMPINGGAST

De eerste caravan van Boukje is nog altijd in de familie en pronkt

Ruim 30 jaar lang runt Boukje de camping alleen. Tot die ene dag,

in Dokkum op een camping, waar haar kleindochter de gepimpte

dat een wel heel bijzondere man zijn caravan op haar camping

caravan bewoont en receptioniste is. Ook als ze daarover vertelt

plaatst en valt voor Boukje. De liefde is wederzijds en leidt tot een

glunderen Boukje haar ogen.

05

EEN RIJK LEVEN

"We zijn aan het verzamelen geslagen. Dat leidde tot een uitgebreide historische collectie instrumenten en brillen."

A N TO N W I E R DA WO O N T I N S U R H U I ST E RV E E N

PA S S I E V O O R O P T I E K Na een carrière als opticien blijven werken in een museum

machines, instrumenten en brillen. Ook moderne afgeschreven

voor optiek. Dat deed de 83-jarige Anton Wierda. Eind

apparatuur verkregen we. We hadden zelfs een historisch

jaren 90 begon hij met de heer Werkman, eigenaar van een

nagebouwd brillenwinkeltje met laatjes.”

brillenwinkel in Surhuisterveen, het optiekmuseum.

Oogmeetkundige instrumenten, slijpinstrumenten, brillen, alles

VERTELLEN OVER B R I L L E N E N S L I J P KO P P E N

wat met brillen te maken heeft, was in het museum voor optiek te

“Eén a twee middagen in de week was het museum open. Ik

vinden. Anton was daar vrijwilliger. Dat werk stopte toen een aantal

gaf rondleidingen en kon uitgebreid vertellen over machines,

jaren geleden het museum niet meer in het gehuurde bankgebouw

slijpkoppen en staafjes en kegeltjes. Hoe glazen en brillen gemaakt

kon blijven.

en verzorgd werden. Prachtig!

B R I L L E N W I N K E LTJ E M E T L A A TJ E S

In de collectie hadden we verschillende kostbare oude brillen, ook

Anton deed de opticienopleiding in Rotterdam en is na

neusknijpers, van 12 tot 16 karaats goud. En een bril van been uit

de diplomering uiteindelijk gaan werken bij Werkman in

de 18e eeuw. We knutselden zelf de hele tentoonstelling in elkaar en

Surhuisterveen. ”Het klikte gelijk goed tussen ons”, aldus Anton.

probeerden ook de machines werkend te houden.

“We hadden allebei een passie voor historische instrumenten

06

en optiekobjecten. Eigenlijk wilde ik in Delft de opleiding

Ik vond het werken in het museum heerlijk en ik mis het wel.

instrumentenmaker gaan doen. Ik kon op de technische school heel

We kregen veel mensen over de vloer, ook uit het buitenland.

goed metaal bewerken. Prachtig werk. Vanwege mijn leeftijd kon

Soms werden we gevraagd om ergens in het land onze collectie te

ik helaas die opleiding niet meer doen. Ik koos toen het vak van

tonen. Dat deden we graag. Eerlijk gezegd was dit werk nog leuker

opticien. We zijn aan het verzamelen geslagen en kregen objecten

dan mijn dagelijkse werk als opticien. Ik heb er nog hele mooie

uit het hele land. Dat leidde tot een uitgebreide historische collectie

herinneringen aan. En die koester ik.”

EEN RIJK LEVEN

VRIENDINNEN O P AV O N T U U R Kammen-De Boer al jong in het bloed. Op 17-jarige leeftijd

DA N K BA A R , VO O R M I J N FA M I L I E E N M I J N L E V E N

vertrekt ze samen met haar beste vriendin Hiltje op de fiets.

Hennie stuurde in de vijf maanden dat ze in Alkmaar werkte

Op zoek naar werk. En nee, niet in Fryslân, het plan was de

meerdere brieven aan Jan. Ze had hem ontmoet op ‘de veiling’ op

Afsluitdijk over. Het was een flinke fietstocht, dat lukte niet

de Kruisweg in Murmerwoude toen ze vijftien was. In de brieven

in één keer. “Onderweg, nog voor de Afsluitdijk, hebben

schreef ze wanneer ze weer thuis zou zijn, dan kwam Jan steevast

we ergens aangeklopt voor een overnachting. Zo ging dat

langs op zijn fiets. De herinnering is nog springlevend: “Ik zie hem

destijds.”

nog zo fietsen.”

De vriendinnen vonden werk in een hotel in Schoorl. Maar

In 1955 trouwen Hennie en Jan, ze krijgen vier kinderen en

dat beviel niet goed en na wat rondvragen hoorden ze dat het

hebben een goed leven samen. Het ondernemende karakter blijft

ziekenhuis in Alkmaar meisjes uit Fryslân zocht. Dat werd dus de

Hennie kenmerken, getuige de buitenlandse reizen waaronder een

volgende bestemming! Hennie en Hiltje konden aan de slag in de

indrukwekkende reis naar Israël, terwijl haar man thuis bleef. Ook

keuken. Ze maakten schoon in onder andere de broodkeuken en de

haalde ze op latere leeftijd haar rijbewijs.

Het avontuur en de aanpakkersmentaliteit zitten Hennie van

melkkeuken. Ze woonden er intern en deelden met een zestal dames een slaapzaal. Van het verdiende geld konden Hennie en Hiltje af

Hennie van Kammen pakt regelmatig de fotoboeken erbij en denkt

en toe met de bus terug naar huis. “We legden ook wel contact met

dan terug aan die mooie tijd met Hiltje. “Ik hoop Hiltje binnenkort

arbeiders in Alkmaar die ook terugreden over de Afsluitdijk. Dan

weer eens samen met mijn dochter te bezoeken. Vriendinnen zijn

konden we gratis meerijden”, glundert ze.

we altijd gebleven.”

"Ik hoop Hiltje binnenkort weer eens te bezoeken, Vriendinnen zijn we altijd gebleven."

H E N N I E VA N K A M M E N - D E B O E R W O O N T I N T A L M A H Û S I N F E A N W Â L D E N

07

EEN RIJK LEVEN

TYPISCH ‘MULDER-KARAKTER’ Technisch en creatief. Weten wat hij wil en vooral wat hij niet

belandde ik achter de tekentafel. Zien hoe een apparaat werkt en

wil. En zeggen waar het op staat. Simen Mulder heeft zoals hij

eruit ziet en dat vertalen in een tekening, dat was Simen Mulder zijn

zelf zegt een typisch ‘Mulder-karakter’. Het bracht hem ver.

grote kracht. “Ik kreeg de moeilijkste opdrachten. ‘Zoek het maar

Van wapenhersteller bij de landmacht tot technisch tekenaar

uit’….. Dan mocht ik erover nadenken en ontwerpen. Soms zat ik

en technisch constructeur. “Ik heb verschillende machines

wel twee dagen met het hoofd in m’n handen na te denken. De baas

ontwikkeld, daar maken mensen nu nog steeds gebruik van.”

zei dan ‘al zit je zo de hele week, als je het maar oplost’. Het is altijd goed gekomen. Dat zit ook in mijn karakter, altijd doorgaan.”

Simen Mulder werd in 1939 in Wijnjeterp geboren en groeide op

Dat hij goed in zijn werk was, bleek wel toen hij twee ingenieurs

in Drachten. Als jonge man moest hij in militaire dienst. “Het

naar huis mocht sturen. “Het waren knappe koppen, maar ik kon

militaire gedoe, daar vond ik niets aan. Ik wilde iets technisch doen

er niets mee. ‘Zij eruit of ik eruit’, zei ik tegen mijn baas. Het was

en werd wapenhersteller. Als een wapen kapot was, dan haalde ik

een flinke rel, maar ze konden mij niet missen. Dus de ingenieurs

het helemaal uit elkaar en puzzelde ik net zolang door tot het weer

gingen.”

werkte.”

Waar Simen Mulder ook erg trots op is, is zijn boek over de

A LT I J D D O O R G A A N

Zuiderdwarsvaart in Drachten. Hij heeft er jaren gewoond en vond

Zijn ervaring als wapenhersteller kwam Simen goed van pas als

het prachtig om de historie van deze bekende Drachtster straat

technisch tekenaar bij bedrijven als Philips, Gasunie, NAM en Akzo.

uit te zoeken. “Ik ben bij alle bewoners langs geweest om ze te

“Ik was heel goed in het technisch tekenen van apparaten, dus zo

interviewen. Dat heeft een mooi document opgeleverd.”

"Ik was heel goed in het technisch tekenen van apparaten, dus zo belandde ik achter de tekentafel."

SIMEN MULDER WOONT IN ’T SUYDERHUYS IN SURHUISTERVEEN

08

"Mijn man, mijn dochter en ik woonden bij mijn ouders in. We waren nog erg jong toen we trouwden."

G R I E T H I E M S T R A - B R A N D S M A W O O N T I N PA R K H O V E N I N L E E U WA R D E N

GOEDE HERINNERINGEN AAN MARRUM Griet Hiemstra-Brandsma is geboren in Marrum en groeide

Na Marrum verhuisde het gezin naar Gytsjerk. Daar kreeg haar

daar ook op. Griet was het zesde kind in een gezin van acht.

man een baan als kaasmaker voor de Frico. Eerst in Leeuwarden

Inmiddels is ze 89 jaar oud, maar ze heeft nog steeds goede

in de melkfabriek aan de Emmakade. Later in zuivelfabriek ‘de

herinneringen aan de tijd dat ze met haar gezin in Marrum

Trynwâlden’ in Gytsjerk. Toen kon hij tussen de middag even naar

woonde. “Op deze foto sta ik in de voortuin van het ouderlijk

huis fietsen om een boterham te eten.

huis. Mijn man Kerst, mijn dochter Wietske en ik woonden bij mijn ouders in. We waren nog erg jong toen we trouwden en

Griet was huisvrouw, maar had als bijverdienste een aantal

zeven maanden later Wietske kregen.”

werkhuizen om schoon te maken. Ook later zat ze niet stil, ze werd vrijwilliger bij de Zonnebloem. In haar vrije tijd hield ze veel van

HELPEN MET DE OPVOEDING

handwerken zoals borduren en sokken breien. Verder is ze trots op

Griet haar man was nog in militaire dienst bij de marine, dus haar

haar kleinkinderen en achterkleinkinderen. Vroeger kwam ze graag

ouders en zus hielpen mee met de opvoeding. “Ik was gelukkig in

bij hen maar dat gaat nu wat minder makkelijk.

die tijd en deed mijn best bij de opvoeding. Wietske was een lief meisje.”

EEN RIJK LEVEN

09

EEN RIJK LEVEN

LY T S E IVICHHEIT

"Waardering doet een mens goed en geeft moed om verder te gaan."

De bundel ‘Lytse ivichheit’ van Jan Dotinga (1934) verscheen in 1965 en daarmee was het een feit: schoolmeester Dotinga was niet alleen ‘master Dotinga’, maar ook Frysk skriuwer en dichter.

Dotinga is geboren in Britsum en opgegroeid in Stiens, in een gezin met negen kinderen. Ooit was het de droom van heit Dotinga om voor de klas te staan, maar door omstandigheden werd hij boer. Toen zoon Jan naar de kweekschool ging en wél voor de klas kwam te staan, was dat ook voor zijn vader een droom die uitkwam. “Heit was een goed pedagoog.

Maar hij heeft gelukkig ook goed geboerd, waardoor ik niet mee hoefde te helpen en kon leren. Ik heb aan verschillende basisscholen gestaan en een paar jaar aan een huishoudschool. In totaal heb ik 40 jaar les gegeven, in Drogeham zo’n 15 jaar als hoofd en later weer als onderwijzer. Mijn laatste werkzame jaren nam het verantwoording afleggen over wat je deed toe en daar had ik een hekel aan. Na 40 dienstjaren dacht ik, dit is mijn kans en ben ik gestopt.”

S C H R I J V E N O M T E O N T S PA N N E N Dichten en schrijven was voor Dotinga een vorm van ontspanning. En hij deed het niet onverdienstelijk.

Er verschenen meer dan tien poëziebundels van zijn hand, boeken met verzen en verhalen, revues en geschiedenisboeken, onder meer over Drogeham.

En hij won maar liefst vier keer een provinciale Rely Jorritsmapriis.

Waardering doet een mens goed, zo weet Dotinga.

“Als de kritieken gunstig zijn en als je het idee hebt dat mensen waarderen wat je schrijft, dan geeft dat moed om verder te gaan. Dat wil ik ook aan mensen meegeven die twijfelen of ze willen gaan schrijven. Als je van schrijven houdt, ga het dan doen.”

Trots vindt Dotinga ‘in grut wurd’, maar hij is blij dat hij zoveel heeft kunnen schrijven. Hij laat daardoor iets achter aan de ‘eeuwigheid’. De cirkel met zijn eerste bundel ‘Lytse ivichheit’ is rond. De gedichten in die bundel gaan over zijn jeugd in Stiens, een jeugd die fijn was en een eeuwigheid leek te duren.

JA N D OT I N G A WO O N T I N KO OTST E RT I L L E

10

"

EEN RIJK LEVEN

""We hebben het altijd leuk gehad met het personeel.

Op zaterdag maakte ik een pan soep en dan at iedereen mee."

W I L LY L E M S T R A - S E I N E N W O O N T I N T A L M A H Û S I N F E A N W Â L D E N

EEN RIJK LEVEN Druk met de winkel en de kinderen en nog tijd overhouden

woonden de Lemstra’s boven de zaak. De kinderen werden

voor de kerkenraad. Dat kan alleen als je het echt samen doet.

regelmatig alleen boven in de box gelaten. “Dan vroeg ik één van

En dat hebben de 85-jarige Willy Lemstra-Seinen en haar

de meisjes om een oogje in het zeil te houden. En later toen de

man Bertus altijd gedaan. In de 60-er jaren openden ze de

kinderen naar school gingen, kregen ze altijd een kopje thee met

eerste zelfbedieningswinkel in Dokkum, de Vivo.

suiker als ze thuiskwamen en daarna moesten ze helpen. Zo ging dat toen.”

Een winkel waar je zelf artikelen uit de schappen mag pakken, dat was iets nieuws. ‘Och heden, frou Lemstra, mogen we dat zomaar

Hard werken dus, zeg maar gerust ‘beuligje’. De winkel moest er

pakken?’, vroegen onwennige klanten.

altijd pico bello uitzien, met alles keurig strak in de schappen. Maar het was ook een hele mooie en gezellige tijd. “We hebben het altijd

De Lemstra’s introduceerden meer ‘nieuwigheden’. “Klanten

heel leuk gehad met het personeel en er werden ook wel eens gekke

waren gewend om op rekening te kopen. Mijn man ging dan later

fratsen uitgehaald. Op zaterdag maakte ik een pan soep en dan at

bij ze langs om het geld op te halen en ik deed op vrijdagavond

iedereen mee.”

de boekhouding. Als klanten niet betaalden dan moesten we er achteraan, dat vond mijn man heel vervelend. Contant betalen in de

Nog steeds mist ze de winkel en dat gaat ook nooit meer over.

winkel was voor ons een hele vooruitgang”, vertelt Willy Lemstra.

Samen met Bertus de zaak runnen. De kinderen die meehielpen.

Het fijne personeel. De gezelligheid in de winkel rond Sinterklaas en

HARD WERKEN, MAAR EEN MOOIE TIJD

kerst. Ze heeft een rijk leven, de herinneringen worden gekoesterd

Samen een winkel met personeel runnen en drie kinderen

en de verhalen over toen nog steeds graag verteld.

grootbrengen, dan moet je van aanpakken weten. Gelukkig

11

EEN RIJK LEVEN

‘ M O M E N T E N WA A R M E N S E N VA N KUNNEN GENIETEN Z I J N G O U D WA A R D E N V O E G E N O P DAT MOMENT ECHT IETS TOE.’

Angeliek Doorlag - welzijnsmedewerker KSW Sint Jozef in Leeuwarden

Sjeu aan het leven geven Het is altijd even zoeken naar hoe

Gehoord voelen

je iemand moet benaderen en wat

In het levensverhaal wordt van alles

Mooie momenten zijn goud waard

speciaal aan iemand is. Juist dat maakt

opgeschreven. Ook wat mensen wel en

Door activiteiten met bewoners te doen laat

werken met mensen met dementie

niet prettig vinden, gewoontes, hobby’s,

Angeliek ze thuis voelen en zorgt ze voor

voor Angeliek Doorlag zo boeiend. Als

muziekkeuze enz. Het zit soms in kleine

fijne momenten. Betrekken bij het dagelijks

welzijnsmedewerker kan ze veel voor

dingen, vertelt Angeliek. “Mevrouw

reilen en zeilen, gezamenlijke activiteiten,

mensen betekenen. “Door dingen te doen

Langereis (zie ook pagina 25) bijvoorbeeld,

maar ook samen met een bewoner iets

waar mensen blij van worden. Het is het

die heeft vroeger bij het Leger des Heils

doen. “Het is een grote overgang voor

mooiste werk dat er is.”

gewerkt. Als je daar iets meer van weet, dan

mensen als ze hier komen wonen. Ze missen

snap je waarom ze soms op een bepaalde

de dingen van thuis, bijvoorbeeld even naar

“Mijn hart ligt bij de ouderenzorg en speciaal

manier op mensen reageert. Als je dan

een winkel gaan. Dan regel ik een vrijwilliger

bij mensen met dementie. Ik vind het mooi

vraagt ‘waar ben je zo bezorgd over’, of

die dat met een bewoner kan doen. Voor

om een ingang te vinden waardoor ik

‘wat deed je vroeger voor mensen’, dan heb

iemand anders hebben we laatst zilverpoets

sjeu aan het leven van mensen kan geven.

je een gesprek. Dan voelt zij zich gehoord.

gekocht en die heeft heerlijk een middag

Iedereen die in Sint Jozef woont heeft een

Dat is voor mensen met dementie heel erg

zitten poetsen. Of even wandelen naar

heel leven achter zich. We streven ernaar

belangrijk.”

bekende plekken van vroeger. Dan komen

dat mensen zich thuis voelen. Daarbij helpt

er vaak prachtige verhalen los. Momenten

het als we het verhaal van iemand kennen.

waar mensen van kunnen genieten zijn goud

Samen met een familielid en de bewoner zet

waard en voegen op dat moment echt iets

ik het levensverhaal op papier. Je leert de

toe.”

bewoner en gelijk ook de familie kennen.”

12

EEN RIJK LEVEN

Meer kwaliteit van leven is geweest, dan kun je geen goede zorg verlenen. Daar is

Mensen met dementie willen ook gezien worden

Marijke van der Wal van overtuigd. Marijke is sinds negen

Bijvoorbeeld bij de 92-jarige mevrouw die uit een groot gezin komt

jaar verzorgende IG op de afdeling Hillemahofje in Berchhiem.

en in de oorlog altijd aardappelen moest schillen. Heel dun, want er

Daarvoor werkte ze in de winkel van haar familie.

mocht geen eten verloren gaan. “Zij zit regelmatig wat bozig alleen

Als je niet weet hoe het leven van een bewoner met dementie

in een hoekje. Ik nodigde haar een keer uit om bij de anderen te “Als kind was ik altijd al geïnteresseerd in dementie. Mijn beppe had

komen zitten met de woorden ‘we eten aardappelen, die schilde u

de ziekte en woonde in Toutenburg. Als ik de zusters daar zag, dan

toch altijd vroeger?’ Ik zag haar voor mijn ogen ‘wakker worden’ en

dacht ik altijd ‘dit is mooi werk’. Werken in de winkel was prima,

aanschuiven. Ze heeft heerlijk meegegeten en over vroeger verteld.

maar toen ik 48 was, begon het te knagen. Wat als ik later terugkijk

Ook mensen met dementie willen gezien worden en houden van een

op mijn leven en niet gedaan heb wat ik eigenlijk het liefste wilde?”

compliment. Dat ze dat snel vergeet, is niet belangrijk. Ze heeft van

Dus dook Marijke de studieboeken in en werkt ze nu in Berchhiem.

het moment genoten.”

Geen dag spijt!

Het verschil maken, dat is voor Marijke belangrijk. Maar daarvoor Op de afdeling Hillemahofje wonen mensen met dementie. Voordat

moet je bewoners wel kennen. “Je moet oprecht geïnteresseerd zijn.

iemand er komt wonen, is er altijd een gesprek met de familie. Dat

Dat doet iets met het gevoel van eigenwaarde van mensen en dus

gesprek is belangrijk, zegt Marijke. “Hoe meer de familie ons vertelt,

iets met de kwaliteit van leven. Door een gesprek over vroeger weten

hoe meer ik over iemand weet en hoe meer ik voor die persoon kan

mensen weer even wie ze zijn, dat is prachtig om te zien.”

betekenen. Als je weet wat iemand mooi vindt of waarom iemand angstig is, dan kun je door de juiste dingen te zeggen of te doen, onrust wegnemen.”

‘ H O E M E E R D E FA M I L I E O N S V E R T E LT , H O E MEER IK OVER IEMAND WEET EN HOE MEER IK VOOR DIE PERSOON KAN BETEKENEN.’

Marijke van der Wal - verzorgende IG Berchhiem in Burgum

13

EEN RIJK LEVEN

HECHT GEZIN ALS BASIS Familie is belangrijk in het leven van Netty Beckers uit

TROTS OP OPLEIDING EN WERK

Leeuwarden. Ze werd 85 jaar geleden geboren in de

Netty had meer in haar mars dan het administratieve werk dat ze

Looijerstraat in de Friese hoofdstad. Als één van tien kinderen,

deed. “Terwijl ik werkte ben ik ’s avonds een opleiding gaan doen.

waarvan twee uit het eerste huwelijk van vader Engelbertus

Dat was bijzonder in die tijd en daar ben ik dan ook best trots op.

en acht uit zijn huwelijk met moeder Josephina. Een katholiek

Tot mijn pensioen heb ik gewerkt als maatschappelijk werkster.

gezin, waar de pastoor op de stoep stond als het tijd was voor

Ik heb heel veel jonge Leeuwarders met problemen kunnen

nog een baby.

ondersteunen.” Reizen deed Netty ook graag. Met vriendin Annie heeft ze heel wat landen in Europa en Amerika gezien.

Het was een fijne jeugd, ondanks dat ze het thuis niet breed hadden.

“Mijn vader was meubelmaker en begrafenisondernemer. Hij had

Na het overlijden van haar ouders is Netty Beckers, samen met

een groot gezin te onderhouden en er moest brood op de plank. Zijn

twee broers, in het ouderlijk huis blijven wonen. “Totdat het huis

eerste vrouw overleed aan kanker. Mijn moeder kwam als hulp in de

gesloopt moest worden. We hebben er toen voor gekozen om samen

huishouding en is gebleven.”

te blijven wonen en zijn verhuisd naar de wijk Westeinde. Voor onze broers en zussen vormden wij een soort van ouderlijk huis en oom-

Bij moeder Josephina stond gezelligheid voorop, maar ze was

en tantezeggers kwamen graag logeren. Ik heb ook veel familie-

bepaald geen huisvrouw, vertelt Netty. “Alle meisjes in het gezin

uitjes georganiseerd.”

moesten meehelpen in huis. Later heeft één zus de huishouding op zich genomen, zij werd betaald door de zussen die een baan

Het contact met familie is er nog steeds, vooral met jongste broer

hadden.”

Piet, die regelmatig bij Netty langskomt. Ze staan dan altijd even stil bij vroeger en halen samen dierbare herinneringen op.

"Mijn vader was meubelmaker en begrafenisondernemer.

Hij had een groot gezin te onderhouden en er moest brood op de plank."

N E T T Y B E C K E R S W O O N T I N S I N T J O Z E F I N L E E U WA R D E N

14

EEN RIJK LEVEN

"In de vakantie gingen we naar Rockanje, heerlijk zwemmen in zee. Het was een fijne tijd."

quote"

APOLONIA WILLEMS WOONT IN HURDEGARYP

TEVREDEN M E T WA T J E H E B T Op 13 maart 1927 werd Apolonia Aldegonda Willems geboren

In Rotterdam leerde ze de Friese Rindert kennen. Ze trouwden en

in Rotterdam in een gezin met drie meisjes en twee jongens.

kregen vier kinderen. Het gezin ging al gauw eens op bezoek bij

Vader was bakker en bakte luxe broodjes en banket. Wat

pake en beppe in Workum. Dan gingen ze met zijn allen met de taxi,

overbleef ging steevast mee naar huis.

de trein, de boot en de bus. Dat was een hele onderneming!

Op een dierbare foto kijkt ze met zussen Loes en Riet en neef Piet

Helaas werd Rindert maar 48 jaar. Drie jaar later ging ze

lachend in de camera. “Neef Piet was eigenlijk altijd bij ons. In de

verder met een oude vriend van haar man. Het gezin verhuisde

vakanties gingen we vaak naar Rockanje, heerlijk zwemmen in zee.

naar Hurdegaryp en daar woont ze nog. “Het is me hier altijd

Ook maakten we samen muziek. We speelden op de mandoline.

heel goed bevallen.” Inmiddels zijn er 9 kleinkinderen en 4

En Piet die zong altijd zo mooi. Ondanks de oorlog hadden we veel

achterkleinkinderen.

plezier. Het was een heerlijke tijd.”

Apolonia handwerkt graag. Ze maakte haar eigen trouwjurk en

EEN HEKEL AAN RUZIE

later kleding voor de kinderen. De laatste jaren was het vooral

Als jong meisje werkte Apolonia als hulp in de huishouding. Daarna

patchwork. Haar werk werd zelfs tentoongesteld. Een andere

op de administratie van bakkerij Ulrich. Ze telde de kas en zorgde

hobby was schaatsen. Heerlijk zwieren op de plas. De studieboeken

ervoor dat die altijd klopte. Een keer heeft ze fl. 25,- bijgelegd. Zo

werden ook nog opgepakt. Engels en Frans.

zou er geen ruzie van komen want daaraan heeft ze een grote hekel.

“Ruzie moest niet bestaan. Dat moet je altijd goedmaken hoor!”. Op

En haar levensmotto? “Tevreden zijn met wat je hebt. Dat is

latere leeftijd werkte ze in de huishouding van een dierenarts. Ze

belangrijk!”

mocht zelfs een tijdje op het huis en de hond van kennissen van hem in Parijs passen. Een hele belevenis.

EEN RIJK LEVEN

15

EEN RIJK LEVEN

"Toen we nog geen kinderen hadden gingen we er vaak op uit.

We zijn begonnen in Duitsland en trokken steeds verder."

IPIE DROOGERS-HOOGSTEEN WOONT IN SURHUISTERVEEN

S A M E N O P AV O N T U U R Als de broer van Gerard Droogers niet als onderduiker bij

G E N O T E N VA N D E V E L E R E I Z E N

de familie Hoogsteen in Surhuizum gewoond had, dan had

Samen hebben ze vaak het avontuur opgezocht. Ze hielden van

Ipie Droogers-Hoogsteen (81) nooit haar grote liefde Gerard

reizen. Met de auto op stap, later ook met de caravan en met de

ontmoet. Na de oorlog hielden beide families contact en zo

camper. En naar Canada, waar een broer van Ipie woont én een

kwam het dat Ipie en Gerard begin jaren zestig verkering

van hun dochters. “Toen we nog geen kinderen hadden gingen we

kregen. Het was geen liefde op het eerste gezicht. “Ik vond hem

er vaak op uit. We zijn begonnen in Duitsland en trokken steeds

maar een raar ventje”, zegt Ipie. Maar toch sloeg de vonk over.

verder. Ik vond het prachtig om veel te zien, mooie natuur te ontdekken en met andere mensen in contact te komen. Daar heb

Op de boerderij was het met negen kinderen altijd gezellig, maar

ik erg van genoten. Met de kinderen gingen we ook naar Zweden.

voor het boerenleven was Ipie niet in de wieg gelegd. “Ik vond er

Dan zetten we de caravan bij een meer en ging Gerard kijken of

niets aan en werd stapelgek achter de koeien.” Dat Gerard geen boer

er elanden in de buurt waren. Als hij een kudde gevonden had,

was, kwam haar dan ook goed uit.

moesten we allemaal komen kijken.”

Na hun trouwen hebben Ipie en Gerard eerst bij de ouders van

Reizen doen Ipie en Gerard niet meer. Chagrijnig is ze daar niet

Gerard in Leiden gewoond. Na verloop van tijd zijn ze naar

over. “Ik heb een hekel aan gezeur. Zolang wij maar samen ons

Surhuisterveen verhuisd. Er kwamen vier kinderen: Gerard,

avontuur kunnen beleven, vind ik het prima.”

Jolanda, Inge en Carla en intussen zijn er ook acht kleinkinderen en één achterkleinkind. ”Een gezegend en rijk leven”, zegt Ipie als ze terugblikt. “En ik hou nog steeds van mijn vent”.

16

EEN RIJK LEVEN

EEN RIJK LEVEN

D E R E I S VA N M I J N L E V E N Theo Stockmann, geboren op 19 april 1949 in Dronryp, was

uitgewerkt en met zelfgemaakte foto’s uitgebracht in boekvorm.

21 toen hij samen met twee kameraden in een VW Variant

Theo is blij dat zijn herinneringen nu ook met anderen gedeeld

vertrok uit zijn geboortedorp. Waar ze heen zouden gaan

worden en niet meer alleen in zijn hoofd zitten.

wisten ze nog niet. Alleen dat ze richting het Verre Oosten zouden gaan. Zijn moeder stimuleerde het avontuur. Vader

Enkele maanden na thuiskomst overleed zijn vader onverwacht.

stond hem met tranen in de ogen uit te zwaaien.

In overleg met Foekje, de vrouw waar hij mee trouwde, besloten ze het textielbedrijf van vader voort te zetten. En daar hebben ze geen

Het werd de reis van zijn leven. Een reis van 4400 kilometer.

moment spijt van gehad.

Van Duitsland tot India en van Marokko weer naar Dronryp. In anderhalf jaar tijd werden vele avonturen beleefd. Dat begon

Theo heeft altijd een actief leven geleid. Van zingen in het

al in München, Duitsland. Daar werkten de jongemannen als

katholieke kerkkoor tot het met het trainen van voetballers. Zelf

badmeester, deden tuinonderhoud, maaiden het gazon en sliepen

sport hij ook graag. Tegenwoordig is dat walking football. Dan mag

in een kleedkamer. Hard werken en weinig uitgeven. Zo spaarden

je niet rennen, maar moet je lopen; best lastig.

ze het geld voor de reis bij elkaar. Maar niet de hele reis verliep voorspoedig. “Achteraf besef je pas dat het heel anders had kunnen

Het reizen is altijd doorgegaan. Met het gezin - hij kreeg twee

lopen. We hebben veel geluk gehad.”

dochters en een zoon - gingen ze vaak op vakantie naar (voormalig) Joegoslavië. Met vrienden werden mooie reizen gemaakt naar onder

HERINNERINGEN DELEN IN BOEK

andere Amerika. En met de kleinkinderen (zonder de heiten en

Tijdens de reis hield Theo een dagboek bij. Enkele jaren geleden

memmen) gingen Theo en Foekje naar Disneyland Parijs. Prachtig!

heeft hij samen met zijn zus die journalist is, zijn aantekeningen

Het meest trots is Theo op zijn gezin. “Dat mag je er wel inzetten!”

"Achteraf besef je pas dat het heel anders had kunnen lopen.

We hebben veel geluk gehad."

THEO STOCKMANN WOONT IN DRONRYP

17

EEN RIJK LEVEN

"Ik maakte studenten zelf verantwoordelijk voor de lessen. Ze konden altijd op me terugvallen."

AREN VROEGINDEWEIJ WOONT IN OUDWOUDE

A F W I J K E N D T Y P E TJ E Aren Vroegindeweij vond alles leuk aan lesgeven. Dit deed

Dat hij eigenhandig het huis bouwde, typeert Aren. “Iedereen kan

hij dan ook vele jaren na het afronden van de Kweekschool.

alles, terwijl de meeste mensen bang zijn om iets aan te pakken”,

“In die tijd was je met een hoofdakte bevoegd voor acht

zegt hij. Aren pakte van alles aan. “Ik sleutelde bijvoorbeeld graag

vakken.” Tot midden jaren ’70 gaf hij les in Amsterdam aan de

aan oude auto’s. Die kocht ik dan voor maximaal 200 gulden. Daar

Kweekschool. “Ik was een afwijkend typetje”, vertelt Aren. ”Ik

reed je dan een jaar in en dan verkocht je ‘m weer. ”Een andere

maakte de studenten namelijk zelf verantwoordelijk voor de

hobby waren de Friese melkschapen die ze een tijdje hadden. “Van

lessen. Dat werkte op een heel aardige manier, waardoor de

de melk van de schapen maakten we zelf kaas. Voordat de jongens

studenten later graag stage bij me kwamen lopen. Ze konden

naar school gingen, melkten ze de schapen. Ze hadden elk een

altijd op me terugvallen.”

eigen schaap. Carla maakte van de melk dan schapenkaas en die verkochten we dan.”

V O O R E E N F R I E S PA A R D N A A R F R Y S L Â N In 1976 verhuisde Aren met zijn vrouw Carla naar Oudwoude in

E E N D I J K VA N E E N L E V E N

Fryslân en hier groeiden hun beide zoons op. “We hadden een Fries

Aren houdt zich ook graag bezig met fotografie. “Ik heb zelf veel

paard gekocht, dus zijn vanwege het paard naar hier verhuisd.” In

foto’s gemaakt en ontwikkeld vanuit een donkere kamer.” Ook

de tuin werd door Aren een houten huis gebouwd, wat er nog steeds

fotografeerde hij alle gezinnen uit de buurt voor een boek over

staat en van alle comfort is voorzien. En helemaal achterin de tuin

Oudwoude, ‘Aldwald 2006’. Ook nam hij deel aan de commissie van

staat ook nog steeds een Fries paard.

de molens vanuit Dorpsbelangen, richtte hij een volleybalvereniging op, volgde hij een hoef bekap cursus en nog veel meer. “Ik heb een dijk van een leven achter de rug”, vat Aren het mooi samen.

18

EEN RIJK LEVEN

GENIETEN VA N B U I T E N ZIJN De zeemeermin. Zo noemt Tietje Scherstra-Bonnema zichzelf weleens. Ze groeide als jongste in een gezin met vijf dochters en drie zonen op in ‘het Seylhus’ aan de rand van de zeedijk bij Oosterbierum. Ze was veel buiten en vooral de zee trok. Nu is ze 93 jaar en het liefst nog elke dag even buiten. Voor een wandeling of een tochtje op de duofiets.

Als enige van de kinderen Bonnema mocht Tietje verder leren. Het werd de opleiding tot verpleegster in het Diaconessenhuis in Leeuwarden. Als jonge vrouw kwam ze in het zusterhuis te wonen, waar een streng regime heerste. Tien uur ’s avonds binnen! En dan toch nog de man tegenkomen waar ze dit jaar 67 jaar mee getrouwd is. “Op een keer ging ik met een vriendin ’s avonds een kroketje halen op de Wirdumerdijk. Daar liepen twee mannen. De grootste ging naast mij lopen en dat was Gosse. 67 jaar klinkt heel lang, maar de jaren zijn voorbij gevlogen.”

BLIJ EN TEVREDEN Zorgen zit Tietje Scherstra in het bloed. Eerst als verpleegster en later als moeder. “Toen we trouwden moest ik stoppen met werken. Ik vond dat jammer, maar dat was toen zo. Deze foto hangt nog altijd in mijn kamer, want ik kijk met veel plezier op die tijd terug. Ik ben ook altijd heel blij en tevreden geweest met mijn man, kinderen en later met de kleinkinderen en achterkleinkinderen. Als ik opnieuw zou moeten kiezen, zou ik het weer zo doen. Daarom vind ik het ook zo mooi dat onze jongste dochter Petra verpleegkundige is. Die genen heb ik doorgegeven.”

Tietje Scherstra had een enorme trek naar buiten, maar haar man wilde Leeuwarden niet uit. Daarom waren de vakanties

""Toen we trouwden moest ik stoppen met werken. Ik vond dat jammer, maar dat was toen zo."

naar Vlieland en later met de caravan naar Appelscha heerlijk. “Als ik buiten had willen wonen, had ik met een boer moeten trouwen. Zo gaat het in het leven. Maar ik ben blij dat ik nu nog zo fit ben dat ik veel naar buiten kan. Dat blijft trekken en daar geniet ik van.”

T I E TJ E S C H E R S T R A - B O N N E M A W O O N T I N T A L M A H Û S I N F E A N W Â L D E N

19

EEN RIJK LEVEN

ZWEMMEN IN ZWEDEN “Als we naar Zweden op vakantie gingen, moest het altijd

op Vlieland. Daar maakte Klaasje graag elke dag een plons in de

naar een campingplek zijn waar gezwommen kon worden,”

Noordzee. Maar ook aan Zweden bewaart ze goede herinneringen.

vertelt Klaasje Faber-Ferwerda. Op vakantie naar Zweden

“We hebben er veel plezier gehad, ondanks dat het niet altijd mooi

ging ze ruim dertig jaar lang, met haar man en af en toe ook

weer was. Ik weet nog dat het er zo mooi groen was, met alle bomen

met de kinderen. Op de foto die Klaasje vasthoudt zit ze dan

die in bloei stonden.” Klaasje Faber mocht graag zwemmen, dus

ook als een ‘zeemeermin’ te drogen na een duik in één van de

zochten ze altijd een plek uit met water in de buurt. Zo trokken ze

vele meertjes.

met de caravan van de ene naar de andere camping. “Er is geen plek in Zweden waar we niet geweest zijn.”

Klaasje Faber werd geboren in Mûnein, maar verhuisde na haar eerste levensjaar met haar ouders naar Oentsjerk. Daar groeide ze

Ook thuis werd er graag gezwommen, bijvoorbeeld in het zwembad

op, samen met haar broer. Op haar achttiende ontmoette ze haar

of wanneer het kon in het Eeltsjemar. Daarnaast zong Klaasje graag

man. “Toen ik hem leerde kennen, was mijn mooie leven achter de

bij het koor van de plattelandsvrouwen en breide en borduurde ze

rug”, vertelt Klaasje gekscherend. “Het is allemaal goed gekomen

graag.

hoor, want het is een hele lieve man.” Samen met hem kreeg Klaasje zes kinderen, waaronder een tweeling.

Nu haar ogen een stuk minder zijn, gaat het handwerken niet meer, maar er is nog genoeg om van te genieten, zoals van haar grote

E E N P L E K M E T WA T E R

familie. “Ik heb maar liefst twaalf kleinkinderen en vijftien ‘over

Het gezin trok er in de vakantieperiodes graag op uit, waarbij het

kleinkinderen’, een hele schare, waar ik volop van geniet.”

water altijd trok. Was het geen Zweden, dan werd het een vakantie

"Er is geen plek in Zweden waar we niet geweest zijn."

K L A A S J E FA B E R - F E R W E R D A W O O N T I N G Y T S J E R K

20

EEN RIJK LEVEN

"Altijd klaar staan om anderen te helpen. Ach ja, dat doe je gewoon!"

J A N TJ E VA N D E R M E U L E N – F L I K K E M A W O O N T I N K S W ’ T H O F K E I N D E W E S T E R E E N

ZORGEN ZIT IN HAAR BLOED Jantje (Janny) van der Meulen-Flikkema (90) kon de lagere

In het bos achter Rinsma State in Driesum, waar ze destijds

school pas na de oorlog afmaken. Ze was zestien toen ze van

woonde, leerde ze haar man kennen. In 1959 trouwden ze en kregen

school kwam en vond al snel een baan bij een boer waar

een dochter en een zoon. Tijdens haar huwelijk bleef Jantje bij

ze de huishouding deed en op het land werkte. Maar Jantje

gezinnen werken. Bij één gezin zelfs 50 jaar!

wilde meer. Ze ging naar de school voor gezinsverzorgsters in Leeuwarden. “Een prachtige opleiding waar ik veel heb

K L A A R S TA A N V O O R A N D E R E N

geleerd.“

Haar man Johannes werkte op de zuivelfabriek in Leeuwarden en werd daarnaast koster van de Nederlands Hervormde Kerk

Jantje is gezinsverzorgster in hart en nieren. Dat bleek wel toen er

in Driesum. Voor Jantje betekende dit: wekelijks de kerk

een oproep kwam om te helpen na de watersnoodramp in 1953. Ze

schoonmaken, lokalen klaarmaken voor vergaderingen of

aarzelde geen moment en vertrok naar Zierikzee. Ze hielp gezinnen

begrafenissen en koffie en thee serveren.

waar rouw en verdriet was en bij de opbouw van verwoeste huizen.

Dankbaar werk, maar ook een zware tijd.

Altijd staat Jantje klaar om anderen te helpen. Zelf vindt ze het niet bijzonder. “Ach ja, dat doe je gewoon!” Zo zat ze ook

Het eerste gezin waar Jantje als gezinsverzorgster kwam, was

in het bestuur van de vrouwenvereniging, was blokhoofd van

een gezin met zes jongens, twee meisjes, een oude oma en een

de Nederlandse Hartstichting en organiseerde met haar man

kruidenierswinkel. De moeder was ziek. Het was haar taak om de

speurtochten en bingoavonden voor de winterstopcommissie van

huisvrouw te vervangen, te helpen bij de opvoeding, de maaltijden

de voetbalvereniging. En ze zong niet alleen bij het zangkoor, ze

te verzorgen en de organisatie en uitvoering van het huishoudelijk

naaide ook jurken voor het koor. Niets was haar teveel. “Ik deed het

werk. En als de winkelbel ging, hielp ze ook in de winkel.

allemaal graag hoor!”

21

EEN RIJK LEVEN

‘ WA N N E E R J E D E K U N S T VA N L U I S T E R E N G O E D V E R S TA AT E N IN IEMANDS WERELD KUNT KRUIPEN, DAN KUN JE VEEL BETEKENEN.’

Stephan Bos - welzijnsmedewerker Greunshiem in Leeuwarden

Mensen mooie momenten bezorgen “Ik geniet enorm van de levenservaring van ouderen. Hun leven

kon ze nog aanwijzen waar ze vroeger stond om kerstliederen

zie ik als een boekwerk. Als je hier woont, dan is dat boek al

te zingen. Als je samen zoiets beleeft, dan bouw je sneller een

behoorlijk dik. Ik hoop dat ik er nog een paar mooie bladzijden

vertrouwensband op.”

aan kan toevoegen”, zegt Stephan Bos. Hij is welzijnsmedewerker in woonzorgcentrum Greunshiem in Leeuwarden en doet zijn werk

Kunst van goed luisteren

met passie en een hoop humor.

Werken met mensen die vergeetachtig zijn, kan heftig zijn. Maar Stephan is meer bezig met de mooie momenten. Mensen leren

Stephan werkt ruim 25 jaar als begeleider en welzijnsmedewerker

kennen, vertrouwen winnen, gesprekken aangaan en samen leuke

in de ouderenzorg. Hij gaat altijd uit van de behoeftes van mensen

dingen doen. “Wanneer je de kunst van luisteren goed verstaat en

en werkt in Greunshiem zowel met groepen als met bewoners

in iemands wereld kunt kruipen, dan kun je veel doen. Dat hoeven

individueel. “Met beperkingen en ziektes houd ik me weinig bezig,

geen grootse dingen te zijn. Als je weet dat iemand voor de oorlog

ik wil mensen mooie momenten bezorgen. Ik heb hier een ‘eigen’

met zijn ouders uit Duitsland geëmigreerd is, dan kun je op je

verdieping met achttien bewoners. Dus mensen zien mij veel en

klompen aanvoelen dat 4 en 5 mei bijzondere dagen zijn. Daar kun

raken vertrouwd met me. Dat is belangrijk. Mensen die hier komen

je aandacht voor hebben. Maar ook als iemand de Elfstedentocht

wonen moeten vaak heel erg wennen. Ik luister eerst altijd naar

geschaatst heeft. Of zijn vrouw jong verloren heeft. Het is

hun levensverhaal en probeer dat goed op te slaan. Een nieuwe

verbazingwekkend hoeveel verhalen er nog in deze mensen zitten.

bewoonster vertelde me dat ze hier in de buurt, in Huizum Dorp, is

Woorden verbinden wat ze aan vroeger herinnert. Dat kan tijdens de

opgegroeid. Ik ben er met haar in de rolstoel naar toegelopen. Ze

meest simpele activiteit of door gewoon uit de krant voor te lezen.”

was er wel 30 jaar niet geweest en er kwamen allerlei herinneringen naar boven. We zijn zelfs in het kerkje van Huizum geweest, daar

22

EEN RIJK LEVEN

Geen dag hetzelfde Belangrijk om de geschiedenis te kennen

Vertrouwde omgeving

anders, maar vooral heel erg leuk. Het geeft Antje Huisman van het thuiszorgteam

Het mooie aan haar werk vindt Antje dat je

omgeving blijven wonen is voor mensen met

in Oosterwolde veel werkplezier. “Soms

niet alleen bij mensen thuis komt om ze te

dementie belangrijk, zegt Antje Huisman.

zing ik met een cliënt omdat hij of zij dat

wassen en aan te kleden, maar dat je ook

En daar kan ze vanuit de thuiszorg aan

graag wil. ‘Wat was het weer gezellig’. Dan

aandacht kunt hebben voor wat mensen

bijdragen. “De routes in huis kennen,

ga ik echt huppelend de deur uit. Twee blije

voelen. “Als iemand zich ongelukkig voelt in

niet hoeven zoeken naar het toilet en het

mensen, wat wil je nog meer.”

een situatie, boos is of niets wil, dan kunnen

eigen theekopje. Het zijn allemaal dingen

Werken met mensen met dementie is

Zolang mogelijk in hun vertrouwde

wij daar een positieve rol in spelen. Als je

die bijdragen aan de kwaliteit van leven.

Antje is haar loopbaan in de zorg begonnen

de cliënt goed kent, ga je makkelijker een

Als thuis wonen echt niet meer gaat, dan

als woonkamer assistent. “Die baan bestond

gesprek aan, begrijp je bijvoorbeeld beter

adviseer ik mensen altijd om spulletjes

vooral uit eten geven en bedden opmaken.

waar boosheid vandaan komt. Daarom

van thuis mee te nemen naar de nieuwe

Ik wilde meer voor mensen betekenen en

vind ik het zo belangrijk om de geschiedenis

woonomgeving. Dat geeft herkenbaarheid

ben gaan leren. Daarna heb ik 17 jaar in

van iemand te kennen. Dan kun je echt met

en zorgt ervoor dat mensen eerder op hun

woonzorgcentrum Stellinghaven gewerkt en

iemand in contact komen en het verschil

gemak zijn.”

nu werk ik al een paar jaar als verzorgende

maken. Dat is heel waardevol.”

IG in de thuiszorg. Ik moet uitgedaagd worden en wil niet stilstaan. Daarom werk

Zoals bijvoorbeeld laatst bij de cliënt die

ik ook zo graag met mensen met dementie,

opgegroeid is in Goes. Tijdens haar vakantie

geen dag is hetzelfde.”

in Zeeland maakte Antje foto’s van bekende plekken in Goes. “Toen ik weer bij deze cliënt thuis kwam, heb ik haar de foto’s laten zien en hadden we een mooi gesprek over vroeger.”

‘ALS JE DE G E S C H I E D E N I S VA N I E M A N D K E N T, KU N JE ECHT MET DIE P E R S O O N I N C O N TAC T KOMEN EN HET VERSCHIL MAKEN.’

Antje Huisman - verzorgende IG, thuiszorg Oosterwolde

23

EEN RIJK LEVEN

Z E L F S TA N D I G E N ONDERNEMEND Akke Brinkman groeide op in Buitenpost, als vierde kind in

televisie-inzamelingsactie ‘Open het Dorp’, gepresenteerd door Mies

een gezin van zes jongens en twee meisjes. Haar hele jeugd

Bouwman. Vervolgens haalde Akke Brinkman eind jaren zeventig

bracht ze door op de boerderij. Hoewel ze er een fijne tijd had,

haar diploma als ziekenverzorgster. Op de foto is ze, helemaal links,

wilde ze toch graag op eigen benen staan. “Ik wilde weg uit de

te zien tijdens de diplomering met andere geslaagde collega’s.

keuken bij mijn moeder, ik wilde zelfstandig zijn”, vertelt Akke.

V E E L VA N D E W E R E L D G E Z I E N Dat Akke zelfstandig en ondernemend was, blijkt wel uit

Naast werken was er ook tijd voor reizen en heeft Akke veel van de

het feit dat ze veel verschillende banen heeft gehad. “Ik heb

wereld gezien. “Ik maakte reizen met de plattelandsjongeren, ben

gewerkt als doktersassistente in het Diaconessenhuis, op een

alleen op reis naar IJsland geweest, met een zus naar Canada en

revalidatieafdeling, maar ik ben ook drie jaar onderwijzeres in

ik heb samen met mijn schoonzus en haar collega twee maanden

handwerken geweest. Ik heb altijd een brede interesse gehad en

door Australië gereisd”. Vorig jaar ging ze met een Rijnreis naar

vond het leuk om cursussen te volgen, zoals bijvoorbeeld een cursus

Keulen en als de gezondheid het toelaat, gaat ze ook dit jaar weer op

theologie.”

vakantie. Naar Denemarken met haar oudere zus.

Naast reizen heeft Akke ook andere hobby’s. “Ik ga graag naar de

‘HET DORP’

bibliotheek, want ik houd veel van boeken en tijdschriften lezen.”

Mooie herinneringen bewaart ze ook aan de tijd dat ze in de

Sinds twee jaar is ze weer terug ‘op het oude nest’ in Buitenpost, na

jaren zestig werkzaam was in ‘Het Dorp’ in Arnhem. De eerste

veertig jaar in Sneek te hebben gewoond. “Ik ben blij dat ik weer in

woongemeenschap in Nederland voor mensen met een beperking.

Buitenpost woon, dichtbij mijn familie.” Alhoewel ze de jaarlijkse

Deze woongemeenschap werd gerealiseerd dankzij de grote

Sneekweek altijd heel gezellig vond, zegt ze met een knipoog.

"Ik wilde weg uit de keuken bij mijn moeder, ik wilde zelfstandig zijn."

AKKE BRINKMAN WOONT IN BUITENPOST

24

EEN RIJK LEVEN

"Waar ik nodig ben, daar is mijn thuis."

E L S L A N G E R E I S W O O N T I N S I N T J O Z E F I N L E E U WA R D E N

KAPITEIN IN HART EN NIEREN Je leven ten dienste stellen van kwetsbare mensen. Dat is wat

uitzicht over de grachten. Eén van haar favoriete plekken, waar ze

Els Langereis zo bijzonder maakt. Inmiddels 89 jaar, heeft

nu nog met plezier over vertelt.

ze door haar functie als Kapitein bij het Legers des Heils op heel wat plekken in Nederland gewoond. Ze is geboren in

CHEF DE SALON

Leeuwarden, maar daarna tientallen keren verhuisd, door

Sokken invouwen, de was vouwen, tientallen overhemden strijken,

heel Nederland.

Els draaide er haar hand niet voor om. Zo zorgde zij ervoor dat collega’s zich in een gladgestreken uniform konden inzetten voor de

Daar waar het Leger haar nodig had. Daar was zij. Zo woonde ze

maatschappij. Dat was haar taak en daar was ze trots op.

jarenlang in een prachtig grachtenpand in Amsterdam. Dat was toen nog betaalbaar. Els wordt door haar omgeving Zus of tante Zus

Het Leger de Heils van toen was anders dan nu. “Nu wordt er geen

genoemd. Zo is dat gegroeid in de loop der jaren als zus van zes!

muziek meer gemaakt en zijn er geen zangkoren meer”, vertelt Els met weemoed. De rangen en standen zijn er nog steeds. Kapitein.

WA A R I K N O D I G B E N , I S M I J N T H U I S

Dat was haar rang. Haar hoedje droeg ze dan ook met trots. Een

Waar ze ook woont, die plek is haar thuis. Van Amsterdam tot

zichtbaar kenmerk van haar Kapiteinsrang.

Bartlehiem en Hallum, alle plekken roepen mooie herinneringen op.

Amsterdam heeft een apart plekje in haar hart. Niet alleen omdat

Inmiddels woont Els weer in Leeuwarden, de plek waar haar

ze daar langere tijd woonde en werkte als ‘chef de salon’, maar ook

wieg stond en waar haar kleurrijke leven begon. Ook hier is ze

omdat ze daar Cor ontmoette. De man waar ze mee trouwde, maar

weer op haar plek. Het hoedje is er nog altijd, een mooie tastbare

die er nu helaas niet meer is. Vanuit het keukenraam van het statige

herinnering aan haar ‘Kapiteinstijd’.

grachtenpand, dat net boven de stoep uitkwam, had ze een prachtig

EEN RIJK LEVEN

25

EEN RIJK LEVEN

"Een mooie en drukke tijd. Naast het huishouden verzorgde ik de administratie van het familiebedrijf."

R O E LY B E I N T E M A - D E V R I E S W O O N T I N B E R C H H I E M I N B U R G U M

E R Z E L F WA T VA N M A K E N Roely Beintema-de Vries is geboren in 1937 in een gezin

Een mooie en drukke tijd volgde. Samen kregen ze vier kinderen,

met twee kinderen. Ze groeide samen met haar broer op in

drie jongens en een meisje. Naast de huishouding verzorgde Roely

Bussum, in het zuiden van de provincie Noord-Holland. Daar

de administratie van het familiebedrijf. En tussendoor werd er

stond het geboortehuis, daar ging ze naar de mulo en daar

gehandwerkt. Zelf kleding naaien voor de kinderen, haken en truien

werkte ze op de administratie van bandenfabriek Tyresoles.

breien. Ze deed het allemaal.

Tijdens een logeerpartij bij een oom en tante in Fryslân ontmoette

Er was ook tijd voor leuke dingen. Op zondag ging het gezin vaak

ze haar toekomstige echtgenoot. Het was bij een dansavond in hotel

een stukje toeren naar Appelscha of Bakkeveen. En de vakanties

Vreewijk in Drachten. Een jaar later verhuisde ze voor de liefde naar

werden vaak op Terschelling doorgebracht. Daar had de familie een

Fryslân. “Dat vond ik best spannend.” Niet alleen verhuisde ze naar

stacaravan met de toepasselijke naam ‘Carpe Diem’. Roely is altijd

een andere provincie, ze trok ook bij haar schoonouders in.

actief en sportief geweest, vooral fietsen en zwemmen deed ze graag.

Tot op hoge leeftijd zwom ze wel drie keer in de week in zwembad

MOOIE EN DRUKKE TIJD

De Welle.

Op de foto het mooie huis aan het Moleneind in Drachten waar ze lang heeft gewoond. De schoonouders woonden aan de linkerkant

De kinderen zijn allemaal getrouwd en inmiddels zijn er zeven

van het huis, Roely en Ate in het rechterdeel. Zo had ieder zijn eigen

kleinkinderen en twee achterkleinkinderen. Een rijk bezit.

huishouding. Achter het huis stond de garage met vrachtwagens van

26

verhuis- en transportbedrijf Beintema. Ate en zijn vader runden dit

Het is duidelijk dat Roely altijd van aanpakken heeft geweten. Het

familiebedrijf samen. De voertaal thuis en in het bedrijf was Fries.

is zoals ze zelf zegt: “Je moet gewoon doorgaan en er zelf wat van

Die taal maakte Roely zich al snel eigen.

maken!”

EEN RIJK LEVEN

EEN RIJK LEVEN

P LU K D E DAG "Onze laatste vakantie met de kinderen naar Zwitserland was

en vier zussen. “Ik ben geboren in Burdaard. Ik was tien toen we

goud”, zegt John van Houten. Vijftien jaar geleden ging het

vertrokken naar Leeuwarden. Mijn vader was boerenarbeider en

gezin op zomervakantie naar het plaatsje Wallis.

overleed toen hij nog maar 36 was.” Vanaf toen stond zijn moeder er alleen voor met acht kinderen, waarvan de jongste nog maar drie

L A A T S T E VA K A N T I E M E T Z I J N V I E R E N

maanden oud was. ”Maar we zijn allemaal groot geworden”, vertelt

Samen met zijn vrouw Hennie, dochter Rowan en zoon Sander

John.

genoten ze elke dag van het uitzicht en werd er ‘s ochtends bovenin de bergen geskied. “Daarom wilden de kinderen ook mee”, lacht

CAMBUUR

John. ’s Middags werden er andere leuke uitstapjes gemaakt, zoals

John werkte 36 jaar bij Caparis als hovenier, koerier en

afdalen op een grote step. De foto betekent veel voor John, omdat

huismeester. Daarnaast heeft hij sinds jaar en dag een gezamenlijke

het de laatste vakantie was met zijn vieren. “We hebben het die twee

hobby met Hennie: Cambuur!

weken zo leuk gehad en veel lol gemaakt, zoals de sneeuwballen

“Zelf heb ik ook nog bij een club gevoetbald, maar dat was niet zo’n

gevechten die we hielden midden in de zomer! Ook hadden we voor

succes. Ik werd lid in de zomer, maar er moest gevoetbald worden

ons appartement een weide waar een ezel stond die elke dag uitbrak

in de winter. En dat was koud! Ik denk dat ik drie maanden lid ben

en weer gevangen moest worden. Wij zaten dan op de eerste rij.”

geweest.’

Met Hennie heeft hij ook vaak vakantie in Spanje gevierd. “Als er maar strand en zee te vinden is, dan kan ik er mee uit de voeten.”

Trots is hij vooral op zijn kinderen die allebei werkzaam zijn in de zorg. En heeft hij nog een levenswijsheid die hij wil delen? “Pluk de

John, nu 59, groeide als vijfde kind op in een gezin met drie broers

dag, carpe diem en doe dit met een lach.”

"Pluk de dag, carpe diem en doe het met een lach."

J O H N VA N H O U T E N W O O N T I N I E N H O A R N S T A T E I N M E N A A M

27

EEN RIJK LEVEN

M I J N L A AT S T E R I J KS DA A L D E R S Na een vervelende periode door geldzorgen vond hij zijn

praatjes getrapt. En voor ik het wist stond er een deurwaarder voor

plekje. De 69-jarige Willem Bos woont sinds één jaar in een

mijn deur, die breken je. En elke keer weer extra kosten erbij.”

55+ flat in Drachten.

V R I J VA N S C H U L D E N Willem Bos, een Feyenoordsupporter met een onvervalste

Willem probeerde het eerst zelf op te lossen. Uiteindelijk ging hij

Rotterdamse tongval. Hij werkte op de drukkerij van het Algemeen

naar de gemeente voor hulp. “De Kredietbank betaalde de schuld

Dagblad. “Mooi werk”, vertelt Willem. “700.000 kranten per dag

en ik kreeg een zakcentje: 30 euro per week. Na vijf jaar afbetalen

drukten we daar.” Na een echtscheiding belandde hij in Fryslân. “Ik

kreeg ik een schuldenvrijverklaring van de Rechtbank. Ik ben nu

was hier nog nooit geweest en kende de taal niet. Maar het bevalt

zo’n vijf jaar van die schuld af. Dat geeft heel veel rust. Ik ben er

prima.”

ook sterker van geworden, geef niks teveel uit en controleer mijn bankafschriften regelmatig. Sparen lukt zelfs.”

RIJK WORDEN “Al lang wilde ik rijk worden. Op de foto tel ik gespaarde

OPTIMISTISCH

rijksdaalders. Dat schoot echter niet op. Daarom kocht ik voor

“Ik ben een optimist, tot in de kist. Twee dagen in de week ga ik

tweeënhalve ton aan aandelen. Twee dagen later vlogen de

naar het Odensehuis Dirk Baron, een ontmoetingsplek voor mensen

vliegtuigen in de Twin Towers (11 september 2001). Mijn aandelen

met beginnende dementie. Niets moet, alles mag en het maakt mijn

waren op slag niks meer waard. Ik had die aandelen aangeschaft

hoofd leeg. Hier in de flat help ik mijn buren met mobieltjes of

met geleend geld. Het doel was om snel rijk te worden, maar ik werd

andere digitale apparaten.

snel arm. De bank wilde centen zien.

Tot slot geef ik alle mensen de tip om tijdig hulp te zoeken als ze in Terugkijkend had ik er nooit aan moeten beginnen. Ik ben in mooie

de problemen komen. Blijft niet achter de geraniums zitten.”

"Ik ben in mooie praatjes getrapt. En voor ik het wist stond er een deurwaarder voor mijn deur."

WILLEM BOS WOONT IN DRACHTEN

28

EEN RIJK LEVEN

"Honden trokken de melkkar vooruit. Later mocht dat niet meer, het was te zwaar voor de dieren."

B E R T T H O M A S S E N W O O N T I N PA R K H O V E N I N L E E U WA R D E N

D E DA N S E N D E M E L K B O E R Het beroep van melkboer is Bert Thomassen (1931) met de

blijven. De hondenkar werd vervangen door een bakfiets en een

paplepel ingegoten. Als zoon van een gezin van acht, ging

elektrische kar.

Bert (links op de foto) al op jonge leeftijd met zijn vader (rechts) mee. Vaak samen met broer Koen (in het midden).

‘WE SCHUILDEN ONDER DE KAR’

Er waren zo’n honderd melkkarren in Leeuwarden, iedere

Ook in de oorlog ging het werk van vader en zonen Thomassen, zo

melkboer had zijn eigen straten. “Wij deden onder andere

goed als dat ging, door. “We hebben wel eens onder de kar moeten

de Fonteinstraat en de Elizabethstraat. We woonden aan de

schuilen voor kogels”, vertelt Thomassen terwijl hij naar boven

Harlingertrekweg en verkochten ook aan de vrachtschepen

wijst. “Maar we hadden het naar omstandigheden goed, we hebben

die daar lagen. Dat was de beste handel”, vertelt Thomassen

geen honger gekend, er was altijd te eten.”

met een lach.

Later zette hij het bedrijf voort met zijn vrouw Ida. Ze ontmoetten Destijds had de melkboer nog geen SRV-wagen zoals velen

elkaar in hun twintiger jaren tijdens het dansen. Bert was gek op

waarschijnlijk nog herinneren. Men had melkkarren, hierop

dansen: “Ik heb haar leren dansen en we hebben daarna samen heel

werden de melkbussen en zuivelproducten vervoerd en aan de deur

wat afgedanst.” Op vele feestjes stalen ze dan ook de show.

verkocht. De familie Thomassen begon met een hondenkar: honden

Bert Thomassen geniet nog steeds van het leven. Zijn jongste

werden onder de kar gespannen, zij trokken de kar vooruit. “Later

dochter Bianca gaat zo veel mogelijk met haar vader erop uit. Op

mocht dat niet meer”, vertelt Bert Thomassen. “Begrijpelijk, want

vrijdag doen ze samen een rondje markt en daarna bezoeken ze zijn

het was zwaar voor de honden.” De hond op de foto, Leo, was een

vroegere biljartclub. Het komt nog steeds voor dat mensen hem

bijzondere hond en mocht na zijn trouwe dienst bij de familie

aankijken en zeggen: ‘Hé ik ken u, u was vroeger onze melkboer!’

EEN RIJK LEVEN

29

EEN RIJK LEVEN

BEWEGEN IS EEN FEEST 75 jaar bij gymnastiekvereniging Dronrijp en kleuterjuf voor de gym. Daarover raakt de 80-jarige Jourica Weitenberg-van der Meer niet uitgepraat.

Jourica is een actieve vrouw en moeder van zeven kinderen. Meer dan 75 jaar lid van gymnastiekvereniging DOS in Dronrijp. Ze zwom elke morgen in het kanaal en hield ook van fietsen. “Ik reed de Elfstedentocht op een racefietsje.”

“Ik heb mijn hele leven in Dronrijp gewoond”, vertelt Jourica. “Mijn ouders hadden een kippenslachterij en ik werkte bij de bakker in het dorp. Daar deed ik vooral spelletjes met de kinderen van de bakker.”

D E ‘ W E T T E R D U V E L’ Omdat ze zo veel van spelletjes hield en goed in gym was, werd ze gevraagd om bij DOS gymnastiekles te geven aan de kleuters. “Ik zat op gymnastiek en die spelletjes kende ik van huis uit. Ik verzon de meeste gymoefeningen zelf. En dat vonden de kleuters prachtig.”

Een spelletje waar ze wild van waren was ‘Wetterduvel’. Een kleuter op een blauwe mat was dan de ‘Wetterduvel’ en de mat was het bevroren water. De kinderen moesten dan eerst proberen het ijs heel voorzichtig kapot te maken. En als ik dan ‘krak’ zei, werd de ‘duvel’ wakker. Dan moesten ze rennen natuurlijk. Wat een feest!”

VOET OMHOOG, HAND OMHOOG “Ik gaf vijfeneenhalf jaar gymles, toen kwam er een ander. Dat vonden de kinderen jammer. Een cadeautje was toen ik een keer een man in de supermarkt tegenkwam, die zei: ‘mevrouw mag ik u wat vragen? Bent u vroeger mijn kleuterjuf geweest?’ Ik zei, dat je dat nog ziet met dat ouwe grijze kopje. ‘Wat deed u altijd leuke spelletjes met ons.’

De gymnastiekvereniging was mijn lust en mijn leven. Ik heb nog een medaille gekregen voor 75 jaar lidmaatschap en een trui met ‘superbeppe’. We hadden een leuk gymgroepje. Eerst deden we verschillende oefeningen en daarna nog een uurtje volleyballen.

Hier doe ik nog wel wat aan beweging, maar niet veel. Het is, die voet omhoog, die hand omhoog en zo verder. Ha ha… stelt niet veel voor.”

30

EEN RIJK LEVEN

"De gymnastiek-vereniging was mijn lust en mijn leven."

O V E R K WA D R A N T G R O E P KwadrantGroep is een sterke netwerkpartner in de zorg.

J O U R I C A W E I T E N B E R G - VA N D E R M E E R W O O N T I N I E N H OA R N S TAT E I N M E N A A M

Oprechte aandacht en persoonsgerichte zorg zijn de basis van ons denken en doen.

KwadrantGroep bestaat uit de zorgbedrijven Elkander, De Friese Wouden, Palet, KwadrantGroep Huishoudelijke Hulp en servicepakket pluZ. Wij zijn er voor mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben. Dit doen we door een totaalpakket aan zorg te bieden: ondersteuning thuis, zorg thuis, wonen met zorg en tijdelijk bij ons. Onze medewerkers zijn het kloppend hart van de organisatie. Wij investeren in hun groei en ontwikkeling zodat zij met veel plezier de beste zorg kunnen bieden. www.kwadrantgroep.nl info@kwadrantgroep.nl

31

EEN RIJK LEVEN

Ieder mens heeft zijn of haar eigen verhaal. Ook mensen met dementie. Het is belangrijk om dat levensverhaal te kennen.

Want je kunt mensen met dementie pas écht goed begrijpen en ondersteunen, als je weet wat voor hem of haar belangrijk is.

Waar iemand vroeger over droomde en waar iemand trots op is.

Het thema van Wereld Alzheimer Dag 2021 is ‘De vele gezichten van dementie’. Wij voelen ons erg aangesproken door dit thema en hebben daarom dit boek gemaakt.

In deze uitgave zijn 22 levensverhalen verzameld van cliënten van KwadrantGroep. Zij wonen thuis of in één van onze woonzorglocaties.

Ook komen vier collega’s aan het woord die ervaringen met ons delen. Zij maken het verschil door aan te sluiten op het levensverhaal van een cliënt.

32