Kraftur 2. tbl. 2012

KRAFTUR

stuðningsfélag fyrir ungt fólk sem greinst hefur með krabbamein og aðstandendur

1.tbl. 2013

Formannspistillinn Það er víð­ ar en í lands­ mál­ un­ um sem fara fram stól­a­skipt­i um þess­ar mund­ir en á ný­af­stöðn­um að­al­fund­i hjá Kraft­i varð nokk­ ur end­ur­nýj­un á stjórn fé­lags­ ins. Undir­ rit­ uð hverf­ ur úr sæti formanns og við tek­ur Svan­hild­ ur Anna Magn­ús­dótt­ir. Starf­ið í Kraft­ i hef­ ur ein­ kennst af metn­ að­i, um­hyggj­u og gleð­i hvað sem öll­um mann­a­breyt­ing­um líð­ur og von­and­i verð­ur svo fram­veg­is. Til allr­ar ham­ingj­u hef­ur sam­starf­ið og end­ur­nýj­un á stjórn far­ið fram án allr­a flokk­a­drátt­a, ó­líkt land­ stjórn­inn­i. Hins veg­ar ef kast­ljós­in­u er beint að þeim sem vinn­a að hags­mun­um krabb­a­meins­greindr­a á lands­vís­u vant­ar enn upp á að fólk still­i bet­ur sam­an streng­i sína og gang­i í takt. Kraft­ur hef­ur und­ an­far­in miss­er­i tal­að fyr­ir aukn­u sam­starf­i þess­ar­a að­il­a og sjá­um við þess merk­i að vilj­i er til þess. Í því skyn­i höf­um við boð­ið öðr­um stuðn­ings­fé­lög­um Krabb­a­meins­fé­lags­ins að send­a tvo full­trú­a sína

end­ur­gjald laust á stuðn­ings­full­trú­a­nám­skeið á veg­um Stuðn­ings­ nets Krafts og í þess­u blað­i er kynn­ing á tveim­ur sam­starfs­að­il­um okk­ar, Ljós­in­u- end­ur­hæf­ing­ar­mið­stöð og Stóm­a­sam­tök­un­um. Það eru fjöl­marg­ir að vinn­a frá­bært starf víða og við telj­um að all­ir hagn­ ist á aukn­u sam­starf­i. Við höf­um svo mörg­u að miðl­a til hvers ann­ ars að okk­ur ber skyld­a til að vinn­a sam­an í þágu skjól­stæð­ing­ann­a.

Sam­ein­um kraft­an­a og sýn­um stjórn­mál­a­mönn­um hvern­ig á að fara þess­u!

Stjórn­ar­set­a og for­mennsk­a í Kraft­i hef­ur ver­ið mér dýr­mæt reynsl­a sem ég er þakk­lát fyr­ir. Rauð­i þráð­ur­inn í starf­i Krafts hef­ur ver­ið jafn­ingj­a­stuðn­ing­ur, við vit­um hve rík þörf er fyr­ir hann og leggj­um því kapp á að hlúa vel að Stuðn­ings­net­in­u. Ég er enn í Stuðn­ings­ net­in­u og vænt­i þess að inn­an tíð­ar þjón­i það öll­um krabb­a­meins­ greind­um og að­stand­end­um. Fram­tíð­in hjá Kraft­i er björt ef fé­lag­ið er vak­and­i fyr­ir og mæt­ir þörf­um krabb­a­meins­greindr­a og að­stand­ end­a á hverj­um tíma, hverj­ar sem þær kunn­a að vera í sí­breyt­i­legr­i ver­öld.

Aðalfundur Krafts Aðal­­fund­ur Krafts var hald­inn 17. apr­íl. Nokkr­ar breyt­ing­ar urðu á stjórn fé­lags­ins. Hlín Rafns­dótt­ir, sem ver­ið hef­ur for­mað­ur und­an­ far­in ár, á­kvað að gefa ekki kost á sér á­­fram sem for­mað­ur en tek­ ur sæti í var­a­­stjórn fé­lags­ins. Nýr for­mað­ur fé­lags­ins er Svan­hild­ur Anna Magn­ús­dótt­ir. Árni Gunn­laugs­­son, sem ver­ið hef­ur gjald­ker­i Krafts í 6 ár gaf ekki kost á sér til á­­fram­hald­and­i setu í stjórn­inn­i. Þökk­um við hon­um kær­­leg­a fyr­ir hans fram­lag og ráð­­deild í rekstr­i fé­lags­ins und­an­far­in ár. Gísl­i Níls Ein­ars­­son, var­a­­for­mað­ur, gaf ekki kost á sér á­­fram held­ ur, og þökk­um við hon­um kær­­leg­a fyr­ir sam­­starf­ið. Frið­finn­ur Her­­ manns­­son og Hild­ur Hlíf Hilm­ars­dótt­ir létu söm­u­­leið­is af störf­um í stjórn fé­lags­ins. Sig­ríð­ur Margr­ét Ein­ars­dótt­ir og Huld­a Hjálm­ars­ dótt­ir munu hins veg­ar starf­a á­­fram í stjórn Krafts á­­samt nýja fólk­in­u sem kos­ið var á að­al­fund­in­um. Það eru þau Salv­ör Sæ­­munds­dótt­ir, Guð­ný Ósk Þórs­dótt­ir, Jul­i­e Co­a­do­u og Kári Örn Hin­riks­­son. Til þess að taka þett­a sam­an er stjórn Krafts árið 2013 þann­ig skip­uð:

Svan­hild­ur Anna Magn­ús­dótt­ir, for­mað­ur, Huld­a Hjálm­ars­dótt­ir, Sig­ ríð­ur Margr­ét Ein­ars­dótt­ir, Salv­ör Sæ­­munds­dótt­ir, Guð­ný Ósk Þórs­ dótt­ir, Jul­i­e Co­a­do­u, Kári Örn Hin­riks­­son og Hlín Rafns­dótt­ir.

Sam­­kvæmt lög­um Krafts skip­a stjórn­in­a 7 manns, 5 manns stjórn og tveggj­a mann­a var­a­­stjórn. Aðal­­fund­ur sam­þykkt­i hins veg­ar til­­lög­u Kára Arnar sem var svo­hljóð­and­i: Aðal­­fund­ur Krafts, hald­inn 17.apr­íl 2013, sam­þykk­ir til­­lög­u Kára Arnar Hin­riks­­son­ar um að all­ir þeir sem bjóð­a sig fram til stjórn­ar fái sæti í stjórn Krafts árið 2013, þrátt fyr­ir að lög fé­lags­ins til­­­grein­i ann­an fjöld­a. Því er það nið­ur­­stað­a fund­ar­ins að stjórn­in­a skip­i 8 manns í stað 7.

Blaðið STUÐNINGSFÉLAG FYRIR UNGT FÓLK SEM GREINST HEFUR MEÐ KRABBAMEIN OG AÐSTANDENDUR Skógarhlíð 8 / 105 Reykjavík Sími: 540 1911 / Stuðningssími: 866 9618 Skrifstofan er opin alla virka daga frá 9-16 www.kraftur.org/ kraftur@kraftur.org Reikningsnúmer: 327 26 112233 / kennitala: 571199-3009

2

KRAFTUR

Framkvæmdastjóri: Þorvaldur Daníelsson / valdi@kraftur.org, s. 848 8822 Formaður Krafts: Svanhildur Anna Magnúsdóttir Stjórn Krafts: Guðný Ósk Þórsdóttir, Salvör Sæmundsdóttir, Julie Coadou, Sigríður Margrét Einarsdóttir, Hulda Hjálmarsdóttir, Kári Örn Hinriksson og Hlín Rafnsdóttir. Ábyrgðarmaður: Þorvaldur Daníelsson Hönnun og umbrot: Hilmar Þór Jóhannsson / hilmartj@gmail.com Myndefni: Úr myndasafni Krafts / Úr einkasafni Prentun: Prentmet

Fréttir úr stuðningsnetinu Eitt af meg­in­­verk­efn­um Krafts er að hald­a úti öfl­ug­u stuðn­ings­net­i jafn­ingj­a­stuðn­ings. Þar nýt­ist dýr­­mæt reynsl­a þeirr­a sem geng­ið hafa í gegn um krabb­a­­mein, bæði greindr­a og að­stand­end­a, til að styðj­a aðra í að tak­ast á við veik­ind­in og flest það sem þeim við­ kem­ur.

Sál­­fræð­ing­ur Krafts sem er um­­­sjón­ar­mað­ ur Stuðn­ings­­nets­ins, held­ur regl­u­­leg­a nám­­ skeið fyr­ir verð­and­i stuðn­ings­full­­trú­a, nú síð­ast í mars síð­ast­liðn­um. Það nám­­skeið var sér­­stakt hvað það varð­ar að Kraft­ur bauð öll­um að­ild­ar­­fé­lög­um og stuðn­ings­hóp­um Krabb­a­­meins­­fé­lags Ís­lands auk Ljóss­ins að send­a tvo full­­trú­a á nám­­skeið­ið að kostn­ að­ar­laus­u. Er það lið­ur í að efla og út­víkk­a

Stuðn­ings­net­ið fyr­ir fólk sem greinst hef­ur með krabb­a­­mein og að­stand­end­ur.

Leið­ar­­ljós­ið er sú sýn að auk­inn styrk­ur fel­ ist í að sam­ein­a kraft­a og leggj­ast á eitt til að nýta þekk­ing­u og reynsl­u í þágu fólks sem grein­ist með krabb­a­­mein og að­stand­end­a. Þátt­tak­end­ur á nám­­skeið­in­u voru 8 frá fimm að­ild­ar­­fé­lög­um auk að­il­a frá Ráð­gjaf­ar­­þjón­ ust­u Krabb­a­­meins­­fé­lags­ins. Þann­ig er stig­ið skref til auk­inn­ar sam­vinn­u að­ild­ar­­fé­lag­ann­a á svið­i jafn­ingj­a­stuðn­ings.

Upp­­bygg­ing stuðn­ings­full­­trú­a­­nám­­skeið­a er með þeim hætt­i að verð­and­i stuðn­ings­full­­ trú­ar fræð­ast um, æfa og fá leið­bein­ing­ar og við­­gjöf varð­and­i mik­il­­væg­a þætt­i jafn­ingj­ a­stuðn­ings. Far­ið er í sam­­skipt­a­­tækn­i eins

og virk­a hlust­un, að setj­a mörk, hand­­leiðsl­a sál­­fræð­ings fyr­ir stuðn­ings­full­­trú­a kynnt og ým­is­­legt sem styrk­ir stuðn­ings­full­­trú­a í starf­i. Einn­ig fræð­ast þátt­tak­end­ur um ým­ is­­legt varð­and­i á­hrif al­var­­legs sjúk­­dóms á líf greindr­a og að­stand­end­a, um þá þjón­ust­u sem er í boði, fræðsl­u­efn­i sem hægt er að vísa skjól­­stæð­ing­um á og ým­is­­legt fleir­a. Á­ætl­að er að næst­a nám­­skeið verð­i hald­ið í sept­em­ber 2013 og er á­hug­a­­söm­um bent á að hafa sam­band við und­ir­­rit­að­a í tölv­u­­póst­i ann­a­­sigg­a@kraft­ur.org eða síma 866 9618.

Anna Sig­ríð­ur Jök­uls­dótt­ir, sál­­fræð­ing­ur og um­­­sjón­ar­mað­ur Stuðn­ings­­nets Krafts.

Horft um öxl Árni Gunnlaugsson

Það hef­ur fylgt því bæði heið­ur og mik­il á­­ nægj­a að starf­a inn­an vé­band­a Krafts, með frá­bær­um hópi ein­stak­ling­a, sem koma hver úr sinn­i átt­inn­i, með það að sam­eig­in­­ leg­u mark­mið­i að beit­a sér fyr­ir mál­efn­um sem stuðl­a að betr­i líð­an þeirr­a sem kynnst hafa krabb­a­­mein­i með bein­um eða ó­­bein­um hætt­i.

Sér í lagi hef­ur ver­ið sér­­stak­­leg­a á­­nægj­u­­ legt að fylgj­ast með upp­­­gang­i og þrosk­a Stuðn­ings­­nets­ins og sjá með eig­in aug­um hvers­u mik­ið jafn­ingj­a­stuðn­ing­ur get­ur haft að segj­a fyr­ir ein­stak­ling­a sem hald­a út í ó­­ viss­un­a.

Fyr­ir nokkr­u síð­an stóð góð­ur vin­ur minn framm­i fyr­ir erf­iðr­i lækn­is­­með­­ferð, sem kall­ að­i á um­­tals­verð inn­­grip og ár­ang­ur­inn af með­­ferð­inn­i hafð­i mik­ið um fram­­tíð­ar­lífs­­ gæð­i hans að segj­a. Eins og gef­ur að skilj­a þá olli fyr­ir­hug­uð með­­ferð hon­um nokkr­um á­hyggj­um, bæði hafð­i vin­ur minn á­hyggj­ur af hvern­ig hann mynd­i svar­a með­­ferð­inn­i og

ekki síð­ur hvað­a var­an­­leg­u breyt­ing­ar hún kynn­i að hafa í för með sér.

fræðsl­u, allt frá stofn­un fé­lags­ins og einn af meg­in­mátt­ar­­stólp­um í starf­­sem­i þess.

Það var nokkr­u áður en að með­­ferð hófst, að hon­um gafst tæk­i­­fær­i á að hitt­a ann­ an ein­stak­ling sem geng­ið hafð­i í gegn­um sam­bær­i­­leg­a með­­ferð með góð­um ár­angr­i.

Sá var til­­bú­inn að miðl­a af reynsl­u sinn­i og grein­a frá því hel­st­a sem fram hafð­i far­ið á með­an með­­ferð­inn­i stóð.

Það get­ur ver­ið ó­­­met­an­­legt fyr­ir þann sem er krabb­a­­meins­­greind­ur, eða að­stand­end­ur hans, að heyr­a að ein­hver ann­ar hafi upp­­lif­ að sömu til­­finn­ing­ar við svip­að­ar að­­stæð­ur, að tala við ein­hvern sem er til stað­ar með nær­ver­u, hlust­un, virð­ing­u og hlut­­tekn­ing­u ein­hvers sem á svip­að­a reynsl­u að baki. Það er hon­um mik­il­­vægt að hon­um sé gert kleift og að hann fái tæk­if­­ ær­i til þess að viðr­a hans upp­­lif­an­ir, fang­a þær rugl­ings­­leg­u hugs­an­ ir sem bær­ast inn­r­a með hon­um og koma þeim í orð.

Það var bæði merk­i­­legt og á­kaf­­leg­a á­­nægj­ u­­legt að verð­a vitn­i að þeirr­i breyt­ing­u til batn­að­ar sem varð á vini mín­um við að eiga þett­a sam­­tal. Ó­­ör­ygg­ið, sem fylgt hafð­i hon­ um eft­ir dag­an­a á und­an, dvín­að­i og þess í stað brá fyr­ir auk­inn­i til­­­trú á að með­­ferð­in mynd­i skil­a góð­um nið­ur­­stöð­um – sem hún á end­an­um gerð­i. Hann náði sér að full­u.

Það væri ó­­skand­i að sem flest­ir, sem stand­a framm­i fyr­ir ó­­viss­r­i veg­­ferð, fengj­u að njót­a stuðn­ings og fræðsl­u með sama hætt­i og vin­ur minn fékk að njót­a.

Við erum mis­á­ræð­in að afla okk­ur upp­­­lýs­ ing­a og hvatn­ing vina og ætt­ingj­a er í flest­um til­­­fell­um vel þeg­inn. Kraft­ur hef­ur hald­ið úti jafn­ingj­a­stuðn­ing­i, eða öllu held­ur jafn­ingj­a­­

KRAFTUR

3

Að færa slæmar fréttir and­i að­­stæð­ur. Með­al ann­ars eru dæmi þess að fólk er að fá upp­­­lýs­ing­ar um grein­ing­u krabb­a­­meins í síma þeg­ar það er alls ekki í að­­stöð­u til að taka á móti slík­um frétt­um, jafn­vel eitt, í um­­­ferð­inn­i eða er statt í fjöl­­ menn­i á ó­­lík­­leg­ust­u tím­um. Við slík­ar að­­ stæð­ur er ekki í boði neinn stuðn­ing­ur, það er ekki hægt að hugs­a skýrt og alls ekki hægt að koma fram með spurn­ing­ar. Hver hef­ur ekki heyrt slík­ar sög­ur? Margt get­ur út­­skýrt þett­a en eitt er víst að þett­a hef­ur ver­u­­leg á­hrif á þann sem fær frétt­irn­ar og get­ur haft víð­tæk­ar af­­leið­ing­ar.

Nám­­skeið í tjá­­skipt­um

Sig­rún Lill­i­e Magn­ús­dótt­ir for­­stöð­u­mað­ur Ráð­gjaf­ ar­­þjón­ust­u Krabb­a­­meins­­fé­lags­ins

Ráð­gjafar­þjónusta Krabba­meins­fé­lagsins hélt nám­ skeið fyrir lækna og hjúkrunar­ fræðinga

Fyr­ir flest­a er það á­­fall að fá upp­­­lýs­ing­ar um grein­ing­un­a krabb­a­­mein. Þær upp­­­lýs­ing­ ar og sá stuðn­ing­ur sem sjúk­ling­ur­inn fær í kjöl­far­ið get­ur skipt sköp­um hvern­ig hann tekst á við breytt­ar að­­stæð­ur. Heil­brigð­is­­ starfs­­fólk­i sem fær­ir frétt­irn­ar reyn­ist þett­a oft á tíð­um mjög erf­itt. Rann­sak­end­ur hafa skoð­að hvern­ig best er að stand­a að því að flytj­a fólk­i slæm­ar frétt­ir og um það hafa ver­ið gefn­ar út leið­bein­ing­ar sem skól­ar og stofn­an­ir geta far­ið eft­ir.

Líkn­ar­ráð­gjaf­a­t­eym­i Land­­spít­al­a hef­ur gef­ ið út klín­ísk­ar leið­bein­ing­ar um líkn­ar­­með­­ ferð þar sem með­al ann­ars er fjall­að um það hvern­ig stand­a skul­i að því að færa slæm­ar frétt­ir en ekki er vit­að hvort og að hve mikl­u leyt­i starfs­­fólk nýt­ir þess­ar leið­bein­ing­ar.

Á und­an­­förn­um árum hafa bresk heil­brigð­ is­yf­ir­völd gef­ið því meir­i gaum hvers­u mikl­­ væg­u hlut­­verk­i tjá­­skipt­i þjón­a inn­an heil­ brigð­isþjón­ust­unn­ar í tengsl­um við gæði henn­ar. Nám­­skeið í tjá­­skipt­um hafa ver­ið sett upp mark­ visst til þess að kenn­ a og styðj­a við heil­brigð­isstarfs­­fólk.

Ráð­gjaf­ar­­þjón­ust­an fékk til liðs við sig dr.

Ernu Har­alds­dótt­ur hjúkr­un­ar­­fræð­ing og Jón Eyj­ólf Jóns­­son yf­ir­­lækn­i í öldr­un­arlækn­ing­ um og ja­­framt lækn­i líkn­ar­ráð­gjaf­ar­teym­ is­ins. Tóku þau að sér að hald­a nám­­skeið byggt á sömu kennsl­u­að­­ferð­um og bresk­u nám­­skeið­in. Erna er starf­and­i á líkn­ar­heim­il­i í Skot­land­i og hef­ur tek­ið þátt í að inn­­leið­a þess­i nám­­skeið inn­an skosk­a heil­brigð­is­­kerf­ is­ins. Þar eru tjá­­skipt­a­­nám­­skeið við­ur­­kennd með­al lækn­a og hjúkr­un­ar­­fræð­ing­a og slík nám­­skeið eru skyld­a fyr­ir þær fag­­stétt­ir sem starf­a með krabb­a­­meins­­sjúk­ling­um.

Nám­­skeið­in hér á land­i voru hald­in í byrj­un apr­íl. Upp­­haf­­leg­a var stefnt að því að hald­a eitt nám­­skeið en það fyllt­ist strax og því var bætt við auk­a­­nám­­skeið­i. Nám­­skeið­ið var fyr­ir lækn­a og hjúkr­un­ar­­fræð­ing­a og voru þátt­tak­end­ur 24.

Þjálf­un og æf­ing­ar Við hjá Ráð­gjaf­ar­­þjón­ust­u Krabb­a­­meins­­ fé­lags­ins vild­um skoð­a hvern­ig við gæt­um kom­ið að því að styðj­a við heil­brigð­is­­starfs­­ fólk sem er að færa slæm­ar frétt­ir í sínu starf­i. Það hef­ur sýnt sig að þeir sem starf­a við þess­ar að­­stæð­ur hafa hlot­ið mis­­mikl­a þjálf­ un í tjá­­skipt­a­­færn­i. Við verð­um vör við það í okk­ar dag­­leg­a starf­i að krabb­a­­meins­­greind­ um og að­stand­end­um þeirr­a hafa ver­ið færð tíð­ind­in um al­var­­leg­an sjúk­­dóm við mis­mun­

4

KRAFTUR

Mark­mið­ið var að efla getu þátt­tak­end­a til þess að færa slæm­ar frétt­ir á nær­­gæt­inn hátt, með því að þjálf­a með sér að­­ferð­ir sem stuðl­a að heið­ar­­leg­um og opn­um tjá­­skipt­ um. Einn­ig að fá að byggj­a upp já­­kvætt með­­ ferð­ar­­sam­band og við­hald­a von hjá sjúk­ling­ um og að­stand­end­um sem horf­ast í augu við lífs­ógn­and­i sjúk­­dóm. Lögð er á­hersl­a á teym­is­vinn­u. Þett­a er ferl­i sem lækn­ar og hjúkr­un­ar­­fræð­ing­­ar verð­a að vinn­a sam­an til að stuðl­a að því að nær­­gæt­ið með­­ferð­

ar­­sam­band skap­ist og við­hald­ist. Það er auk þess mik­il­­vægt að starfs­­fólk sé vel und­ir­bú­ið áður en far­ið er af stað með að færa tíð­ind­in.

Um­­hverf­ið þarf að vera að­lað­and­i og hent­ ugt, sam­tal­ið að vera án trufl­un­ar og lögð er á­hersl­a á að sjúk­ling­ur­inn sé ekki einn þeg­ar hon­um eru flutt­ar frétt­irn­ar.

Nám­­skeið­ið er byggt á við­ur­­kennd­um að­­ ferð­um sem dr. Pet­er Mag­u­ir­e og dr. Ann Faul­kner hafa þró­að. Nám­­skeið­ið bygg­ist á því að skap­a að­­stæð­ur sem eru lík­ar raun­ ver­u­­leik­an­um. Hægt er að læra og end­ur­­ spegl­a í gegn­um hlut­­verk­a­­leik. Á þann hátt geta þeir deilt reynsl­u sinn­i, bor­ið sig sam­an og próf­að ó­­lík­ar leið­ir í sam­­skipt­um. Með þess­um að­­ferð­um fá þátt­tak­end­ur tæk­i­­fær­i til að æfa sig, skoð­a eig­in færn­i og hvað má bæta. Það er mik­il­­vægt að leggj­a á­hersl­u á að nám­­skeið­in eru já­­kvæð og upp­­bygg­i­­ leg fyr­ir heil­brigð­is­­starfs­­fólk og byggj­a á að veit­a tæk­i­­fær­i til að þjálf­a og efla tjá­­skipt­a­­ færn­i.

Til að nýta í dag­­leg­u starf­i Fjöl­marg­ar rann­­sókn­ir hafa sýnt fram á aukn­a hæfn­i í tjá­­skip­um eft­ir slík nám­­skeið. Þar ber helst að nefn­a að öll sam­­skipt­i mill­i sjúk­lings og með­­ferð­ar­að­il­a verð­a opn­ar­i og meir­i lík­ur eru á að sjúk­ling­ur­inn með­tak­i upp­­­lýs­ing­ar bet­ur og þá með­­ferð­ar­­mög­u­­ leik­a sem eru fyr­ir hend­i. Það kom í ljós að ís­­lensk­ir hjúkr­un­ar­­fræð­ ing­ ar og lækn­ ar kunn­ a jafn vel að meta þess­a kennsl­u­að­­ferð og bresk­ir starfs­bræð­ ur þeirr­a. Allir þátt­tak­end­ur nám­­skeið­ann­a tveggj­a skil­uð­u nám­­skeiðs­mat­i og kom fram að fyr­ir­kom­u­lag á tjá­­skipt­a­­nám­­skeið­in­u væri hent­ugt að þeirr­a mati. Auk þess sögð­u þátt­ tak­end­urn­ir að þeir hefð­u lært margt sem þeir ætl­uð­u að nýta í sínu dag­­leg­a starf­i.

Marg­ar fyr­ir­­spurn­ir hafa bor­ist frá heil­brigð­ is­­starfs­­fólk­i til Ráð­gjaf­ar­­þjón­ust­unn­ar um hvort ekki verð­i boð­ið upp á slík nám­­skeið í fram­­tíð­inn­i. Von­and­i verð­ur hægt að svar­a þeirr­i þörf.

Frá upp­­haf­i hef­ur Krabb­a­­meins­­fé­lag Ís­lands haft það að leið­ar­­ljós­i að koma til mót við þá sem grein­ast með krabb­a­­mein og að­stand­ end­ur þeirr­a. Ráð­gjaf­ar­­þjón­ust­a Krabb­a­­ meins­­fé­lags­ins legg­ur á­hersl­u á fag­­leg­a vinnu með upp­­­lýs­ing­a­­gjöf, fræðsl­u, ráð­­gjöf og stuðn­ing­i. Starf­­sem­in er í Skóg­ar­hlíð 8 en einn­ig er mik­ið sam­­starf við þjón­ust­u­­skrif­­

stof­ur fé­lags­ins sem eru á sjö stöð­um á lands­byggð­inn­i. Fjöl­breytt dag­­skrá er í boði hjá Ráð­gjaf­ar­­þjón­ust­unn­i. Sjá nán­ar á vef fé­lags­ins (www.krabb.is) en einn­ig er hægt að hringj­a í gjald­frjálst núm­er 800 4040 eða send­a tölv­u­­póst (radgj­of@krabb.is).

Lífs-Kraft­ur í vögn­um Stræt­ó Eins og við kynnt­um í síð­ast­a blað­i kom bók­in Lífs-Kraft­ur út á veg­ um Krafts í þriðj­a skipt­i nú ný­ver­ið. Þess­i bók hef­ur feng­ið nokkr­a um­­fjöll­un í fjöl­­miðl­um og hafa Þor­vald­ur, fram­­kvæmd­a­­stjór­i Krafts og Ragn­heið­ur Al­freðs­dótt­ir, rit­­stjór­i bók­ar­inn­ar, far­ið í við­töl bæði í út­­varp og sjón­­varp. Einn­ig var leit­að á náð­ir Stræt­ó þar sem stjórn Krafts tald­i það aug­­ljóst að bók­in ætti er­ind­i við al­­menn­ing. Stræt­ó tók gríð­ar­­leg­a vel í er­ind­ið og hafa ein­tök af bók­inn­i hang­ið í vögn­um Stræt­ó á stofn­­leið­um frá því í febr­ú­ar. Kunn­um við Stræt­ó og stjórn­

end­um þar hin­ar best­u þakk­ir fyr­ir þess­a sam­vinn­u. Því er við þett­a að bæta að í fram­hald­i af um­­fjöll­un í fjöl­­miðl­um og af veru bók­ann­a í Stræt­ó hef­ur Kraft­ur feng­ið fjöld­an all­an af fyr­ir­­spurn­um um bók­in­a og hef­ur hún ver­ið send í tug­um ein­tak­a um allt land til fólks sem ann­ars hefð­i ekki nálg­ast hana. Við minn­um á að bók­in­a má einn­ig nálg­ast á heim­a­­síð­u Krafts, www.kraft­ur.org

Hlaup­a-Kraft­ur 2013 Í til­­efn­i af því að Kraft­ur náði mögn­uð­um ár­angr­i í á­heit­a­­söfn­un í Reykj­a­vík­ur­mar­a­þon­i 2012 lang­ar okk­ur að gera enn bet­ur árið 2013. Það er rétt að þakk­a öll­um þeim sem hlup­u og söfn­uð­u á­heit­um fyr­ ir okk­ur, hvort held­ur var í eig­in nafn­i eða und­ir merkj­um hóps­ins Á­­fram Árni sem stofn­að­ur var fyr­ir hlaup­ið af Ínu Sig­urð­ar­dótt­ur, eig­in­­kon­u Árna Sig­urð­ar­­son­ar, sem lést langt fyr­ir ald­ur fram í nóv­ em­b­er á síð­ast­a ári.

Til þess að hvetj­a fólk til þess að setj­a sér mark­mið og koma sér af stað höf­um við á­­kveð­ið að skokk­a létt á hverj­um MÁNU­DEGI kl.

16:30 úr Skóg­ar­hlíð­inn­i til kl. 17:30. Þátt­tak­a er ó­­­keyp­is og við för­um afar ró­­leg­a yfir, eða eins og hverj­um og ein­um hent­ar. Klukk­u­­tím­a hreyf­ing ger­ir öll­um gott og auð­veld­ar ör­ugg­­leg­a ein­hverj­um að setj­a sér há­­leit mark­mið fyr­ir Reykj­a­vík­ur­mar­a­þon í ág­úst. Há­­leit mark­mið geta líka ver­ið þátt­tak­a í 3 km hlaup­in­u, við skul­um alveg átta okk­ ur á því. Okkur lang­ar svo sann­ar­­leg­a til þess að verð­a aft­ur hæst í á­heit­a­­söfn­un­inn­i í ár og því vilj­um við hvetj­a alla til þess að taka þátt í þess­u með okk­ur og safn­a á­heit­um – margt smátt ger­ir nefn­i­­leg­a eitt stórt.

KO-klúbb­ur­inn fær­ir Kraft­i fé að gjöf!

Nem­end­ur í 4-L Öldu­túns­­skól­a tóku sig sam­an og stofn­uð­u KO bekkj­ar­­klúbb­inn. KO stendur fyr­ir klúbb­ur­inn okk­ar. Klúbb­ur­inn kem­ ur sam­an á tveggj­a vikn­a frest­i og plan­ar eitt­hvað skemmt­i­­legt að gera fyr­ir hóp­inn. Fyrst­a verk­efn­i klúbbs­ins var að hald­a tom­ból­u og láta all­an á­­góð­ann renn­a til Krafts. Einn nem­and­i í bekkn­um, hún Selm­a Lind Árna­dótt­ir, stjórn­and­i klúbbs­ins mis­st­i pabb­a sinn úr krabb­a­­mein­i sl. haust og var því auð­velt að á­­kveð­a hvert pen­ing­arn­ir ættu að fara.

Hér eru nem­end­ur að af­hend­a Vald­a (fram­­kvæmd­a­­stjór­a Krafts) féð. Fyrst fékk Vald­i roll­un­a Val­­dís­i en svo fékk hann al­vör­u fé

KRAFTUR

5

Stómasamtök Íslands Heim­­sókn­ar­­þjón­ust­an mik­il­­væg­ust Stóm­a­­sam­tök Ís­lands voru stofn­uð á því ári, þeg­ar Vig­­dís Finn­­bog­a­dótt­ir var kjör­in for­­set­i Ís­lands, fyrst kvenn­a í heim­in­um til að gegn­a því em­bætt­i, Gunn­ar Thor­odd­­sen mynd­að­i rík­is­­stjórn í ó­­þökk Sjálf­­stæð­is­­flokks­ins, Land og syn­ir var frum­­sýnd, sem boð­ið vor í ís­­ lenzkr­i kvik­­mynd­a­­gerð, og gaml­a krón­an var kom­in að fót­um fram. En hver voru til­­drög­in að stofn­un sam­tak­ann­a, til hvers voru þau mynd­uð, hvað­a hlut­­verk­i áttu þau að gegn­a, og síð­ast en ekki sízt, hver hef­ur orð­ið ár­ ang­ur­inn af starf­i þeirr­a í þau rúm 30 ár, sem þau hafa ver­ið við lýði? Í þess­ar­i grein verð­ ur reynt að varp­a ljós­i á sögu Stóm­a­­sam­tak­ ann­a og hlut­­verk, en fyrst er rétt að gera sér grein fyr­ir hvers kon­ar fyr­ir­bær­i stóm­a er.

Hvað er stóm­a?

Stóm­a er til­­bú­ið op á kviðn­um, þeg­ar rist­ ill hef­ur ver­ið num­inn brott vegn­a sýk­ing­ar eða krabb­a­­meins. Þeg­ar um þrá­lát­a sár­ar­ is­til­bólg­u er að ræða og lyf hafa ekki gagn­ ast, er rist­ill­inn fjar­lægð­ur, of­ast all­ur eða að minnst­a kost­i meg­in­hlut­i hans. Þá er sett op á kvið­inn þar sem úr­­­gang­ur­inn skil­ar sér í stóm­a­­pok­a, sem sjúk­ling­ur­inn þarf að bera. Þett­a er garn­a­­stóm­a (i­­le­os­­tom­a), en sé neðr­i hlut­i rist­ils­ins fjar­lægð­ur er sett svo­­ nefnt rist­il­­stóm­a (col­os­­tom­a). Ef neðr­i hlut­i rist­ils­ins er heill og þar með hring­vöðv­inn á end­a­þarm­i, er mög­u­­legt að fá inn­vort­is poka eða garn­a­­pok­a, sem er gerð­ur úr görn­um (svo­­nefnd­ur J-poki). Stund­um á við­kom­ and­i ein­stak­ling­ur kost á því að velj­a á mill­i

6

KRAFTUR

inn­vort­is eða út­vort­is poka. Lík­ams­í­­mynd­ ar vegn­a kýs fólk frek­ar inn­vort­is poka, en slíkr­i að­­gerð fylg­ir auk­in lyfj­a­­not­k­un og fleir­i klós­ett­­ferð­ir. Í þeim til­­­fell­um þar sem hring­ vöðv­inn hef­ur ver­ið fjar­lægð­ur og saum­að fyr­ir end­a­þarms­op­ið er ekki um slíkt val að ræða – þú þarft þá að sætt­a þig við var­an­­legt stóm­a og að gang­a með poka það sem eft­ir er. En er það slæm­ur kost­ur? Þvag­s­tóm­a (ur­os­­tom­a) er gert, þeg­ar þvag­ blaðr­an hef­ur ver­ið fjar­lægð vegn­a krabb­a­­ meins eða vegn­a al­var­­legs nýrn­a­­sjúk­­dóms. Þá er garn­ a­ bút veitt útá kvið­ vegg með stóm­a. Í þess­u til­­vik­i er einn­ig mög­u­­leik­i að fá inn­vort­is poka eða ný­blöðr­u eins­og það er nefnt. Þá er búin til ný þvag­blaðr­a úr görn og eng­inn poki sýn­i­­leg­ur. Inn­vort­is pok­ar eru að öllu jöfn­u gerð­ir á yngr­i ein­stak­ling­um enda um mun vand­a­­sam­ar­i og erf­ið­ar­i að­­gerð að ræða.

gekk und­ir nafn­in­u Stóm­a­hóp­ur­inn – starfs­ hóp­ur á veg­um fólks með col­os­­tom­a- i­­le­os­­ tom­a og ur­os­­tom­a og vel­unn­ar­ar þeirr­a.

Með­al fjöl­margr­a verk­efn­a sem Stóm­a­hóp­ ur­inn beitt­i sér fyr­ir var að fá að­­stöð­u hjá Hjálp­ar­­tækj­a­bank­an­um fyr­ir hjúkr­un­ar­­fræð­ ing í fullt starf, sem hefð­i það hlut­­verk að leið­bein­a fólk­i eft­ir stóm­a­að­­gerð um eft­ir­­ með­­ferð og jafn­­framt að fylgj­ast með nýj­ ung­um í gerð hjálp­ar­­tækj­a. Fyrr­i hlut­a árs 1980 barst höfð­ing­­leg­ur styrk­ur frá Krabb­ a­­meins-fé­lag­i Reykj­a­vík­ur, en hon­um var var­ið til stofn­un­ar ráð­­legg­ing­ar­­stöðv­ar við Hjálp­ar-tækj­a­bank­a Rauð­a kross Ís­lands og Sjálfs­bjarg­ar. Til þess­ar­a starf­a var ráð­ inn Edda Ólafs­dótt­ir hjúkr­un­ar­­fræð­ing­ur, en hún hafð­i unnn­ið við um­­önn­um stóm­a­þeg­a á sjúkr­a-húsi í Dan­­mörk­u og á Land­­spít­al­a.

Edda er enn­þá starf­and­i stóm­a­hjúkr­un­ar­­ fræð­ing­ur, en hún vinn­ur nú hjá Eir­berg­i, sem er einn þeirr­a að­il­a þar sem hægt er að fá all­ar stóm­a-vör­ur.

Saga Stóm­a­­sam­tak­ann­a Stóm­a­­sam­tök Ís­lands voru stofn­uð 16. okt­ ó­ber 1980 og var stofn­fund­ur­inn hald­inn í hús­­næð­i Krabb­a­­meins­­fé­lags­ins að Suð­ur­­ göt­u 22. 33 fé­lag­ar mætt­u á stofn­fund­inn.

Fyrst­i for­mað­ur sam­tak­ann­a var Ólaf­ur R. Dýr­­munds­­son. Stofn­un sam­tak­ann­a átti vit­ a­skuld sinn að­­drag­and­a; þrem­ur árum fyrr hitt­ist hóp­ur stóm­a­þeg­a í fyrr­­nefnd­u hús­­ næð­i á­­samt að­il­um úr heil­brigð­is­­stétt­um, s.s. lækn­um og hjúkr­un­ar­­fólk­i. Þess­i hóp­ur

Fram til þess­a hafð­i Lyfj­a­verzl­un rík­is­ins séð um inn­flutn­ing á stóm­a­vör­um og þurft­u stóm­a­þeg­ar að leggj­a sjálf­ir út fyr­ir kostn­ að­in­um, en fá hann síð­an end­ur­­greidd­an hjá Trygg­ing­a­­stofn­un rík­is­ins. Eitt af mark­ mið­um Stóm­a­hóps­ins var, að af­­nem­a það skil­yrð­i Trygg­ing­a­­stofn­un­ar­inn­ar, að stóm­a­ þeg­ar þyrft­u ekki að fram­vís­a lækn­is­vott­orð­i ár­­leg­a til að fá af­­greidd­ar stóm­a­vör­ur. Treg­­ leg­a gekk að ná fram þess­ar­i kröf­u og það hafð­ist ekki fyrr en eft­ir lang­var­and­i bar­átt­u.

Stóm­a­þeg­ar hafa stund­um þurft að greið­a hlut­a af verð­i stóm­a­var­a, en þess­ar vör­ur eru mjög dýr­ar enda af­­skap­­leg­a vand­að­ar. 1. sept­ em­ber 1998 geng­u í gild­i nýj­ar regl­ur Trygg­ing­a­­stofn­un­ar­inn­a um greiðsl­u­þátt­tök­u í stóm­a­vör­um. Í þeim felst, að TR greið­ir al­far­ið all flest­ar stóm­a­vör­ur, þó þann­ig að greiðsl­an sé bund­in við á­­kveð­ ið verð­þak. Þess­ar regl­ur eru enn í gild­i og hafa þær kom­ið okk­ur til góða, því að öllu jöfn­u þurf­um við ekki að greið­a fyr­ir þess­ar nauð­­ synj­ar okk­ar. Það var ekki sízt að frum­­kvæð­i Krabb­a­­meins­­fé­lags Ís­lands, sem Stóm­a­­sam­tök­in voru mynd­uð. Sam­tök­in hafa því frá upp­­haf­i ver­ ið einn af stuðn­ings­hóp­um KÍ, sótt helzt­u fund­i þess og tek­ið þátt í ýmsu er varð­ar starf­­sem­i KÍ. Stóm­a­­sam­tök­in hafa einn­ig haft að­­set­ ur í hús­­næð­is Krabb­a­­meins­­fé­lags­ins og all­ir fund­ir þess hafa ver­ið haldn­ir þar. Á að­al­fund­i Stóm­a­­sam­tak­ann­a 2004 var sam­þykkt, að Stóm­a­­sam­ tök­in leggð­u inn um­­­sókn um að­ild að Ör­yrkj­a­band­a­lag­i Ís­lands enda var þá búið að bind­a í lög Trygg­ing­a­­stofn­un­ar­inn­ar, að þeir sem ekki hafa stjórn á þeim úr­­­gang­i sem frá þeim kem­ur, svo sem saur og þvag­i, ættu rétt á því að verð­a skil­­greind­ir sem 75% ör­yrkj­ar. Þett­a sama ár – 2004 – var að­ild­ar­um­­sókn­in sam­þykkt og urðu Stóm­a­ sam­tök­in 30. að­ild­ar­­fé­lag ÖBÍ.

en í dag ann­að hvert ár. Slík­ir fund­ir hafa ver­ið haldn­ir nokkr­um sinn­ um hér á land­i og erum við þeg­ar far­in að und­ir­bú­a næst­a Norð­ur­ land­a­fund, en hann verð­ur á Ís­land­i á næst­a ári. Þá hafa einn­ig ver­ið góð sam­­skipt­i við Evróp­u­­sam­tök­in (EOA), en for­mað­ur Stóm­a­­sam­ tak­ann­a, Jón Þor­kels­­son, er gjald­ker­i í stjórn þeirr­a.

Út­­gáf­u­­starf Fyrst­a verk­efn­i nýrr­ar stjórn­ar að lok­inn­i for­m­­legr­i stofn­un sam­tak­ ann­a var að hefj­a út­­gáf­u frétt­ab ­ réfs, sem átti að „...flytj­a fróð­­leik og frétt­ir af okk­ar mál­um og að upp­­­lýs­ing­ar ber­ist til allr­a sem óska að fylgj­ast með, hvar sem þeir eru bú­­sett­ir á land­in­u.” Fyrst­a Frétt­a­ bréf Stóm­a­­sam­tak­ann­a leit dags­ins ljós í nóv­em­b­er 1981. Það hef­ur kom­ið út nokk­uð regl­u­­leg­a 4-6 sinn­um á ári. Þett­a er ein­blöð­ung­ur (stund­um tví­­blöð­ung­ur, ef mik­ið ligg­ur við) í A5 stærð. Blað­ið er not­ að til að aug­­lýs­a fund­i sam­tak­ann­a m.a. og ekki sízt til að þeir, sem búa vítt og breitt um land­ið, fylg­ist með gang­i mála. Þeg­ar þett­a er rit­að hafa kom­ið út 142 töl­u­blöð. Á fyrst­u árum Stóm­a­­sam­tak­ann­a kom út lít­ill bækl­ing­ur, Leið­bein­ ing­ar fyr­ir stóm­a­þeg­a. Hann var ætl­að­ur þeim, sem voru að fara í að­­gerð eða ný­komn­ir úr að­­gerð. Í árs­byrj­un 2006 kom út veg­­legt af­­mæl­is­­rit í til­­efn­i 25 ára af­­mæl­is Stóm­a­­sam­tak­ann­a. Í því eru grein­ ar um stóm­a­að­­gerð­ir og við­töl við stóm­a­þeg­a, á­­samt öðr­um gagn­­ leg­um upp­­­lýs­ing­um. Af­­mæl­is­­rit­ið leyst­i af hólm­i áð­ur­­nefnd­ar leið­ bein­ing­ar, en það hef­ur leg­ið framm­i á þeim deild­um sjúkr­a­hús­a, sem stóm­a­að­­gerð­ir eru fram­­kvæmd­ar og enn­frem­ur hjá söl­u­að­il­um stóm­a­var­a á­­samt nýj­ust­u ein­tök­um af Frétt­a­bréf­in­u.

Heim­­sókn­ar­­þjón­ust­an

Starf­­sem­i Stóm­a­­sam­tak­a Ís­lands hef­ur eflst og dafn­ast með ár­un­ um. Fé­lög­um hef­ur fjölg­að, þó að á­vallt megi kvart­a yfir dræmr­i að­­ sókn á fund­um. Fé­lag­ar eru í dag nær 300, en þar á með­al eru hjúkr­ un­ar­­fólk og lækn­ar. Fræðsl­u- og um­­ræð­u­fund­ir eru haldn­ir regl­u­­leg­a frá okt­ó­ber til apr­íl, en að­al­fund­ur­inn er að jafn­að­i hald­inn í byrj­un maí ár hvert.

Um 1990 var mynd­að­ur hóp­ur inn­an sam­tak­ann­a er nefnd­ist For­ eldr­ar barn­a með stóm­a, en hann hafð­i hitzt ó­­regl­u­­leg­a í nokk­ur ár.

Frá 1994 átti full­­trú­i þess­a hóps sæti í stjórn Stóm­a­­sam­taknn­a. Starf for­eldr­a­hóps­ins logn­að­ist útaf í byrj­un þess­ar­ar ald­ar og mun ein á­­ stæð­an vaf­a­lít­ið sú, að með auk­inn­i þró­un í að­­gerð­um eru börn nú skem­ur með stóm­a en áður. Á und­an­­förn­um árum hef­ur átt sér stað töl­u­verð fjölg­un yngr­a fólks með­al stóm­a­þeg­a. Það hef­ur leitt til þess, að inn­an okk­ar vé­band­a hef­ur ver­ið ung­lið­a­hóp­ur, en ald­urs­há­­mark­ið hjá hon­um er 40 ár.

Ung­lið­a­hóp­ur­inn hef­ur átt full­­trú­a í stjórn sam­­tak-anna und­an­­geng­ in ár. Hann hef­ur ver­ið í góðu sam­­starf­i við ung­lið­a­hóp­a ann­arr­a Norð­ur­land­a, eink­um Nor­eg.

Sam­­starf við önn­ur lönd hef­ur á­vallt ver­ið mik­il­­væg­ur þátt­ur í starf­­ sem­i Stóm­a-sam­tak­ann­a. Við höf­um haft regl­u­­legt sam­­starf við stóm­a­­sam­tök á öðr­um Norð­ur­lönd­um og höf­um mynd­að laus­­tengd sam­tök, er heit­a Stóm­a­­sam­tök Norð­ur­land­ann­a (Nor­dic Os­to­­my Assoc­i­at­i­on). Norð­ur­land­a­fund­ir voru haldn­ir regl­u­­leg­a á árs frest­i,

„Til­­­gang­ur fé­lags­ins er að stuðl­a í hví­vetn­a að vel­­ferð fólks sem geng­ist hef­ur und­ir stóm­a­að­­gerð­ir,” seg­ir í lög­um sam­tak­ann­a.

Stóm­a­­sam­tök­in hafa á­vallt lit­ið svo á, að heim­­sókn­ar­­þjón­ust­an sé mik­il­­væg­ast­i þátt­ur­inn í starf­i þeirr­a. Í heim­­sókn­ar­­þjón­ust­unn­i eru ein­staklingar inn­an sam­tak­ann­a, sem hafa ár­a­lang­a reynsl­u af því að lifa með stóm­a. Þeir eru á­vallt boðn­ir og bún­ir að heim­­sækj­a fólk, sem eru á leið í að­­gerð eða ný­kom­ið úr henn­i. Af list­a heim­­sókn­ar­­ þjón­ust­unn­ar eru ein­staklingar á ó­­lík­um aldr­i og með mis­mun­and­i stóm­a, rist­il- garn­a- og þvag­s­tóm­a­þeg­ar, svo og garn­a­­pok­a- og ný­ blöðr­u-þeg­ar. Þeir eru vald­ir af list­an­um eft­ir því sem hæf­ir ein­stak­ ling­um hverj­u sinn­i, þ.e. eft­ir kyni, aldr­i og teg­und stóm­a. Það er reynsl­a allr­a þeirr­a, sem geng­ist hafa und­ir að­­gerð og þeg­ið þess­a þjón­ust­u okk­ar, að hún hef­ur eflt þeim þor og kjark og bjart­­ sýn­i til að tak­ast á við hvers­­dags­­leg­a örð­ug­­leik­a. Lífs­­gæð­i þeirr­a, sem þeg­ið hafa þess­a þjón­ust­u, eru al­­mennt mun betr­i held­ur en þeirr­a, sem hafa hafn­að henn­i og ef til vill ekki vit­að af henn­i eins­og allt­of oft hef­ur bor­ið við. Lilj­a Hall­gríms­dótt­ir djákn­i sagð­i frá reynsl­u sinn­i í bók­inn­i Fyr­ir­­gefn­ing og sátt: „Dag­inn eft­ir kom hún í heim­­sókn, kona um fimm­tugt. Það leiftr­að­i af henn­i lífs­­kraft­ur og gleð­i. Ég hafð­i aldr­ei séð þess­a konu og hef ekki séð hana síð­an, en við höf­um tal­ast tvisvar við í síma. Hún sagð­ist hafa haft stóm­a í meir­a en tutt­ug­u ár, líf­ið væri dá­­sam­­legt og að hún neytt­i mat­ar og drykkj­ar eins og áður með ör­fá­um und­an-tekn­ing­ um. Hún var í fullr­i vinn­u og svo kvaðst hún hafa eign­ast barn eft­ir að hún fékk stóm­að. Heim­­sókn­in varð­i í 15-20 mín­út­ur, og hún breytt­i þeg­ar öllu hjá mér; von­in um meir­i lífs­­gæð­i varð sterk­ar­i.”

Sund­vegg­­mynd og í­­mynd­in

KRAFTUR

7

Í­­mynd­in skipt­ir mikl­u máli. Sjálf­­sagt finnst mörg­um sú til­­hugs­un öm­ ur­­leg að þurf­a að burð­ast með ut­an­á­­liggj­and­i poka á sér, jafn­vel öll þau ár sem mað­ur á eft­ir ó­­lif­uð. Þett­a á sjálf­­sagt frek­ar við um yngr­a fólk en það sem eldra er og reynd­ar­a. Ýmsar spurn­ing­ar vakn­a hjá ein­stak­lingn­um. Get ég stund­að kyn­líf? Get ég eign­ast börn? Get ég lát­ið sjá mig op­in­ber­­leg­a þar sem mað­ur þarf að hátt­a sig fyr­ir fram­ an aðra? Það er ofur eðl­i­­legt, að hver og einn velt­i þess­um að­­stæð­ um fyr­ir sér. En það er fátt, sem kem­ur í veg fyr­ir að stóm­a­þeg­i geti stund­að kyn­líf eða kon­ur eign­ist börn – eins­og mörg dæm­in sann­a.

Við höf­um lát­ið hann­a vegg­­mynd, sem hang­ir uppi á sund­­stöð­um víð­ast hvar en þar má sjá ljós­­mynd af ung­um mann­i og ungr­i konu með ut­an­á­­liggj­and­i stóm­a­­pok­a á sund­­stöð­um á­­samt á­ber­and­i fyr­ ir­­sögn: „Fólk með stóm­a get­ur stund­að sund eins og aðr­ir.” Þess­i vegg­­mynd hef­ur tví­­þætt­u hlut­­verk­i að gegn­a. Annars veg­ar að hvetj­a stóm­aþ ­ eg­a til að fara í sund, það eigi ekki vera neitt feimn­is­­mál. Hins veg­ar að upp­­­lýs­a aðra um það, að það sé vand­­kvæð­alaust ­­ að fara með svon­a poka í sund, það er eng­inn hætt­a á að við meng­um laug­ in­a. Á ein­s­taka stöð­um hef­ur þess­i vegg­­mynd ver­ið fjar­lægð hvort sem það hef­ur ver­ið vegn­a við­­kvæmn­i ein­hvers eða ein­hver hef­ur á­girnst hana og hengt uppá vegg hjá sér.

Vegg­­mynd þess­i hef­ur vak­ið mikl­a at­hygl­i hjá stóm­a­­sam­tök­um í Evróp­u enda er hún lík­­leg­a eins­­dæm­i. Sum­ir trúð­u því vart, að á þess­um mynd­um væru stóm­a­þeg­ar af hold­i og blóð­i; héld­u að það væru að­­keypt­ar fyr­ir­­sæt­ur. Þett­a er nefn­i­­leg­a feimn­is­­mál víða – því mið­ur. Það hef­ur bor­ið við að stóm­a­þeg­i hafi kom­ið við sögu í fram­halds­­ mynd­um í sjón­­varp­i. Skemmst er minnn­ast þátt­a­rað­ann­a Hæ Gosi á Skjá ein­um, en þar spring­ur stóm­a­­pok­i og inn­i­hald­ið gus­ast út um allt. Í ein­um trúð­a­þætt­i frá Dan­­mörk­u (Klovn) losn­ar poki hjá stóm­ a­þeg­a í sund­laug með þeim af­­leið­ing­um að vatn­ið verð­ur brún­­leitt.

Sum­ir eru við­­kvæm­ir fyr­ir þess­u, aðr­ir líta á þett­a sem aul­a­húm­or. En kannsk­i er kvik­­mynd­a­­gerð­ar­­fólk­i vor­kunn. Hvers­­dags­­leg­ar at­hafn­ir stóm­a­þeg­a eru ekki sér­­­leg­a mynd­ræn­ar.

Af­rek stóm­a­þeg­a

ur gert nán­ast allt, sem það lang­ar til. Það er laust við þenn­an sjúk­­ dóm, sem hrjáð­i það í lengr­i eða skemmr­i tíma. Að­­gerð­in hef­ur auk­ið því bjart­­sýn­i og þor. Ágúst Kristj­án Stein­arrs­­son er trú­­leg­a sá okk­ar stóm­a­þeg­a, sem hef­ ur af­rek­að mest á svið­i lík­am­­legr­ar á­­reynsl­u. Hann hef­ur stund­að fjall­a­klif­ur í mörg ár. Hann glímd­i við sár­ar­is­til­bólg­ur í fimm ár og greind­ist síð­ar með krabb­a­­mein í ristl­i. Þeg­ar hann hafð­i náð sér eft­ir veik­ind­in á­­sett­i hann sér að klíf­a sjö hæst­u tind­a Alpann­a. Það tókst hon­um sum­ar­ið 2010, nema hvað þeir fé­lag­arn­ir urðu að slepp­a ein­ um tind­i vegn­a af­­leits skyggn­ist.

Fyrr á ár­in­u hafð­i Ágúst geng­ið á Hvann­adals­­ ­­ hnúk (2.110m) og hið sama gerð­i for­mað­ur Stóm­a­­sam­tak­ann­a, Jón Þor­kels­­son. Þeir eru þó ekki einu stóm­a­þeg­arn­ir, sem hafa unn­ið slíkt af­rek; við vit­um af að minnst­a kost­i ein­um til við­bót­ar. Guð­­mund­ur Sverr­is­­son er mað­ ur nefnd­ur. Hann hef­ur hlaup­ið Reykj­a­vík­ur­mar­a­þon og tek­ið þátt í Laug­a­vegs­hlaup­in­u, þ.e. mill­i Land­mann­a­laug­ar og Þórs­­merk­ur, með á­­gæt­um ár­angr­i. Það gef­ur auga leið, að stóm­a­þeg­ar þurf­a að drekk­a anzi mik­ið þeg­ar um slík­a lík­am­­leg­a á­­reynsl­u er að ræða, því að vökv­ a­tap hef­ur slæm á­hrif á okk­ur. Það þarf líka að gæta að salt­in­u, t.d. hafð­i Guð­­mund­ur salt- og stein­efn­a­blönd­u í vatn­in­u, þeg­ar hann hljóp Laug­a­veg­inn. Örn Agnars­­son, fyrr­um for­mað­ur Stóm­a­­sam­tak­ann­a, gerð­i sér lít­ið fyr­ir og sigr­að­i í bekk­press­u og rétt­­stöð­u­­lyft­u á heims­­leik­um slökkv­ i­liðs- og lög­regl­u­mann­a í ald­urs­­flokkn­um „Grand­m­a­­ster C” (60-65 ára), sem fram fóru í New York síðl­a sum­ars 2011. Hann hef­ur stund­ að lyft­ing­ar í ár­at­ ug­i og er alls ekki hætt­ur, þó kom­inn sé á sjö­tugs­ ald­ur. Eins­og gef­ur að skilj­a reyn­ir mjög á kvið­vöðv­an­a og því allt­af hætt­a á að stóm­ap ­ lat­an, sem pok­inn er fest­ur við, gefi sig. Örn not­ar belt­i, sem hann fest­ir við plöt­un­a, til að drag­a úr lík­um á því að hún losn­i. Þá not­ar hann imm­od­í­um­töfl­ur, sem hægj­a á melt­ing­unn­i. Það geta auð­vit­að ekki all­ir ver­ið af­­reks­­menn á borð við þá sem hér hafa ver­ið nefnd­ir, en þess­i dæmi sýna ó­­yggj­and­i, að stóm­a­þeg­um eru flest­ir eða all­ir veg­ir fær­ir. Aðal­­at­rið­ið er að geta lif­að á­hyggj­u­ laus­u lífi, stund­að vinn­u, sinnt fjöl­­skyld­unn­i og lagt rækt við á­hug­a­­ mál­in. Það er viss­u­­leg­a líf eft­ir stóm­a!

Nær und­an­­tekn­ing­a­­laust lif­ir fólk heil­brigð­u og eðl­i­­leg­u lífi eft­ir stóm­a­að­­gerð og stund­ar ýmis kon­ar vinn­u og tóm­­stund­a­iðj­u og get­

Stómavörur í Lyfju Lágmúla

Í Lyfju Lágmúla er hjúkrunarfræðingur og sjúkraliðar sem veita ráðgjöf og aðstoða varðandi stómavörur. Poka, plötur fyrir ileo-, colo- og urostómaþega. Einnig er boðið upp á fylgihluti ss. húðverjandi, stómafestibúnað, grisjur, lykteyðandi og hreinsibúnað. Við leggjum mikið upp úr að veita góða þjónustu og við sjáum um að fylla út reikninga og pössum að heimild sé í gildi.

Boðið er upp á heimsendingarþjónstu þrisvar í viku og sendum á landsbyggðina.

Lyfja Lágmúla er opin virka daga frá kl 8.00 - 18.00 (8.00 – 17.00 júní-ágúst) og á laugardögum frá 11.00-15.00 frá 1.september – 31.maí Nánari upplýsingar um hjúkrunarþjónustuna er að finna á www.lyfja.is

Ungliðahópur Krafts, SKB og Ljóssins Á haustdögum var skipt um mann í brúnni í Ungliðahópnum.

Kristján Friðriksson tók við af Gunnari Þór Andréssyni. Dagskráin hefur verið góð í vetur og mætingin ágæt. Fylgist endilega með á

8

KRAFTUR

Facebook-síðu hópsins, en þessi hópur er hugsaður fyrir yngra fólkið í Krafti, sem sagt 18-29 ára.

Spurningar frá útskriftarnemum í Kvennaskólanum í Reykjavík.

Sú hefð hefur skapast í Kvenna­skólanum í Reykja­vík að halda svo­kallaðan Góð­gerðar­dag. Þá annað hvort bjóða nem­endur fram þjónustu sína til líknar­fé­laga eða bjóða þeim í heim­sókn. Það var raunin nú í vor þegar nem­endur í frönsku og fé­lags­fræði buðu Þor­valdi, fram­kvæmda­stjóra Krafts, í heim­sókn í skólann. Hann kynnti Kraft fyrir þeim og fékk þau síðan til þess að senda inn spurningar sem hefðu kviknað í spjallinu og helst þær spurningar sem á þeim kynnu að brenna al­mennt um krabba­ mein. Til þess að leggja okkur lið við að svara þessum fjöl­breyttu og á­huga­verðu spurningum frá krökkunum fengum við hana Ás­dísi okkar í Ráð­gjafa­þjónustu Krabba­meins­fé­lagsins til þess að leggja okkur lið. Þetta er niður­staðan: Hvað er mælst til að að mað­ur fari oft í krabb­a­­meins­­skoð­un yfir æv­in­a?

Ráð­lagt er að fólk fylg­ist vel með heils­u sinn­i og fylg­i ráð­lögð­um leið­bein­ing­um þar að lút­and­i, eins og að þiggj­a boð leit­ar­­stöðv­ar Krabb­a­­meins­­fé­lags­ins um að kon­ur frá 2069 komi í regl­u­bundn­a skoð­un á leit­ar­­stöð.

Stúlk­ur komi frá 20 ára í leg­háls­­skoð­un og kon­ur frá 40 ára í brjóst­a­­skoð­un. Mik­il­­vægt er að leit­a til heim­il­is­­lækn­is ef breyt­ing­ar verð­a á líð­an og heils­u.

Hvert leit­a ég ef ég eða ein­hver ná­kom­inn mér grein­ist með krabb­a­­mein?

Ráð­gjaf­ar­­þjón­ust­a Krabb­a­­meins­­fé­lags­ ins býð­ur fjöl­breytt­a þjón­ust­u fyr­ir þá sem hafa greinst með krabb­a­­mein og að­stand­ end­ur þeirr­a, þar er stuðn­ing­ur, ráð­­gjöf og fræðsl­a. Sjá www.krabb.is Ef grein­ing ligg­ur fyr­ir er hægt að óska eft­ir jafn­ingj­a­stuðn­ing­i hjá Stuðn­ings­net­i Krafts. Einn­ig býð­ur Ljós­ið þjón­ust­u fyr­ir þá sem grein­ast og nám­­skeið fyr­ir að­stand­end­ur.

Eru til aðr­ar með­­ferð­ir en lyfj­a­­með­­ferð­ir við krabb­a­­mein­i? Það eru: skurð­að­­gerð, lyfj­a­­með­­ferð, geisl­a­­ með­­ferð og líkn­ar­­með­­ferð.

Er brjóst­a­­krabb­a­­mein arf­­gengt? Það er að hlut­a til arf­­gengt og að hlut­a til teng­ist það um­­hverf­is­þátt­um. Tal­ið er að 1015% brjóst­a­­krabb­a­­mein­a séu ætt­læg. Hægt er að drag­a úr brjóst­a­­krabb­a­­meins­á­hætt­u með því að á­­stund­a hreyf­ing­u og lík­ams­rækt og með því að forð­ast á­­feng­is­­neysl­u og of­ þyngd.

Hvað er al­­geng­ast­a krabb­a­­mein sem ungt fólk grein­ist með?

Krabb­amein ­­ hjá ungu fólk­i eru mun sjald­­ gæf­ar­i en hjá þeim sem eldri eru. Hjá 15-30 ára eru al­­geng­ust­u mein­in hjá báð­um kynj­ um sort­u­­æxl­i og eit­il­frum­u­­æxl­i. Hjá ung­um kör­l­um bæt­ast við krabb­a­­mein í eist­um en hjá kon­um leg­háls­­krabb­a­­mein. Lang­f­lest­ir í þess­um hópi lækn­ast.

Hvað­a teg­und af krabb­a­­mein­i grein­ist helst í brjóst­um?

Krabb­a­­mein í brjóst­um eru af mis­mun­and­i mein­­gerð­um og út­breiðsl­a æxl­is við grein­ ing­u er einn­ig mis­­jöfn. Flest­um kon­um sem grein­ast með brjóst­a­­krabb­a­­mein vegn­ar vel og er brjóst­a­­krabb­a­­mein í hópi þeirr­a mörg­u gerð­a krabb­a­­mein­a þar sem meir­i­hlut­inn lækn­ast.

Hvern­ig kom hug­­mynd­in af mott­u­mars?

Karl­ar leit­a síð­ur til lækn­is en kon­ur, en um 700 karl­ar grein­ast ár hvert. Á­tak­i var ýtt úr vör í mars til að vekj­a at­hygl­i karl­a á mik­il­­ væg­i þess að hugs­a um heils­u sína. Hver og einn get­ur gert ým­is­­legt til að drag­a úr lík­ um á að fá krabb­a­­mein, til dæm­is með því að reykj­a ekki, hreyf­a sig regl­u­­leg­a, borð­a holl­an og fjöl­breytt­an mat, tak­­mark­a neysl­u á­­feng­is og var­ast ó­­hóf­­leg sól­böð.

Hvern­ig á að tak­ast við það ef mað­ur grein­ ist með krabb­a­­mein (and­­leg­a)?

Mik­il­­vægt er að leit­a sér að­­stoð­ar og ræða við ein­hvern sem get­ur stutt þann sem grein­ ist, fag­­fólk sem hef­ur mennt­un og reynsl­u, í Ráð­gjaf­ar­­þjón­ust­u KÍ eru slík­ir ein­staklingar.

Einn­ig er mik­il­­vægt að leit­a jafn­ingj­a­stuðn­

Ásdís Káradóttir hjúkrunarfræðingur

ings, því gott get­ur ver­ið að leit­a til fólks sem hef­ur geng­ið í gegn­um svip­að reynsl­u. Þann stuðn­ing er hægt að sækj­a í Stuðn­ings­net Krafts. Nær­ing, hreyf­ing, svefn og slök­un, eru einn­ig þætt­ir sem þarf að huga að. Á hvað­a aldr­i er al­­geng­ast að kon­ur grein­ ist með brjóst­a­­krabb­a­­mein?

Hætt­an er afar lít­il fyr­ir þrí­­tugt og lít­il á fer­ tugs­aldr­i, en eykst síð­an jafnt og þétt fram yfir sjö­tugs­ald­ur – jafn­vel þótt fyrr­i mynd­a­ tök­ur hafi aldr­ei sýnt neitt grun­­sam­­legt.

Er tíðn­i húð­­krabb­a­­meins há? Á hverj­u ári grein­ast um tvö hundr­uð Ís­­lend­ ing­ar með krabb­a­­mein í húð. Tíðn­in hef­ur tvö­fald­ast á ein­um ár­a­tug og fimm­fald­ast á þrjá­tí­u árum Hvern­ig merkj­um á mað­ur að leit­a eft­ir varð­and­i húð­­krabb­a­­mein?

Mik­il­­vægt er að fara til lækn­is ef fram koma breyt­ing­ar á húð eins og blett­ir sem stækk­a eða breyt­ast í lög­un eða lit.

En brjóst­a­­krabb­a­­mein?

Brjóst­a­­krabb­a­­mein er al­­geng­ast­a krabb­a­­ mein kvenn­a og er rétt tæp­­leg­a 30 af hundr­ að­i allr­a krabb­a­­mein­a hjá kon­um á Ís­land­i.

Ný­­geng­i þess hef­ur auk­ist jafnt og þétt á síð­ust­u ár­a­tug­um. Með­al­ald­ur sjúk­ling­a við grein­ing­u hér á land­i er um 61 ár.

Hvern­ig veit ég að ég er með krabb­amein ­­ í pung?

Ein­­kenn­in eru þykk­ild­i í eist­a, þyngd­ar­til­finn­ ing og sárs­auk­a­­laus stækk­un í eist­a. Nauð­­ syn­­legt er að láta lækn­i skoð­a og meta hvort á­­stæð­a sé að skoð­a frek­ar ef ein­­kenn­i og eða verkj­as­ ­eyð­ing­ur er í eist­a, það þarf ekki að vera ó­­eðl­i­­legt.

KRAFTUR

9

Hvern­ig þreif­ar mað­ur eft­ir brjóst­a­­krabb­ a­­mein­i?

Með því að þreyf­a sjálf regl­u­­leg­a brjóst­in og mæta í regl­u­bundn­a skoð­un þeg­ar boð frá Leit­ar­­stöð kem­ur. Á hvað aldr­i er al­­geng­ast að fá brjóst­a­ krabb­a­­mein?

Hætt­an er afar lít­il fyr­ir þrí­­tugt og lít­il á fer­ tugs­aldr­i, en eykst síð­an jafnt og þétt fram yfir sjö­tugs­ald­ur

Hvað ættu vin­ir þeirr­a sem eru veik­ir að gera? Hvern­ig eiga þeir að koma fram við þann sem er með krabb­a­­mein?

Vera eðl­i­­leg­ir og vera vin­um sín­um vin­ir.

Hvað­a krabb­a­­mein eru minnst­u lík­urn­ar að mað­ur lifi af? Þeg­ar sjúk­­dóm­ur­inn er út­breidd­ur og hef­ur dreift sér í mörg líf­­fær­i

Vís­ind­a­rann­­sókn­ir hafa ekki sýnt fram á lækn­ing­ar­­gild­i þess­ar­a þátt­a.

Hvað­a krabb­a­­mein er al­­geng­ast?

Krabb­a­­mein í brjóst­um, blöðr­u­háls­i, lung­ um, ristl­i og húð.

Hef­ur eit­hvað ver­ið kann­að í sam­band­i við ó­­hefð­bundn­ar lækn­ing­ar og krabb­a­­mein (kann­a­bis, heils­u­­djús og fleir­a?)

Hinir síðustu geta líka alveg verið fyrstir – mín reynsla af Reykjavíkurmaraþoni 2012 Það var lang­ ur að­­ drag­ and­ i að því að ég

lengd­um og pass­að­i mig allt­af að vera í ná­ lægð við heim­il­i mínu og með sím­ann á mér.

En ég virt­ist ekki geta unn­ið upp þol þó svo að ég væri dug­­leg að æfa mig. Ég komst svo inná Reykj­al­und í ág­úst og þar kem­ur í ljós að ég er búin að vera að þjást af við­var­and­i súr­efn­is­skort­i og var í kjöl­far­ið bann­að að stund­a lík­am­­leg­a á­­reynsl­u.

okk­ur á­­fram og mömm­u og pabb­a­­knús biðu okk­ar á leið­inn­i og mér leið eins og ég væri kom­in í mark um leið og ég lent­i í þeirr­a faðm­i. En við vor­um rétt rúm­­leg­a hálf­n­uð.

Hvað gera bænd­ur þá!?! Ég fékk súr­efn­isk­út til þess að hafa þeg­ar ég var á hreyf­ing­u og eft­ir mikl­ar vang­a­velt­ur og

á­kvað að taka þátt í Reykj­a­vík­ur­mar­a­þon­in­u og marg­ir sem sögð­u að ég gæti það ekki. Ég hefð­i jú ver­ið í önd­un­ar­­vél um ár­a­­mót­in 2011-2012 og hald­ið sof­and­i í 3 sól­ar­hring­a eft­ir upp­­­safn­aðr­a eit­ur­á­hrif­a af mikl­um lyfj­ a­­með­­ferð­um. Ég greind­ ist haust­ ið 2010 með Hodg­ kins eit­il­frum­u­­krabb­a­­mein og fór í ansi marg­ar með­­ferð­ir. En ekk­ert virt­ist duga á krabb­a­­ mein­ið fyrr en ég fór í há­­skammt­a­­með­­ferð með eig­in stofn­frum­u­ígr­æðsl­u í byrj­un nóv­ em­be­ r 2011. En fljót­­leg­a fór mér að hrak­a mik­ið og ég enda í önd­un­ar­­vél. Ég vakn­a úr henn­i með skert­a hjart­a-og lungn­a­­starfs­­ sem­i sem lýst­i sér þann­ig að súr­efn­is­­mett­ un féll hratt við lík­am­­legt álag. Með vor­in­u átti ég spjall við dá­­sam­­leg­a vin­­kon­u mína og sam­tal­i okk­ar lauk á því að ég var búin að setj­a mér mark­mið að taka þátt í 10 km hlaup­in­u í Reykj­a­vík­ur­mar­a­þon­in­u. Ég hóf æf­ing­ar sem voru mér svak­a­­leg­a erf­ið­ar og ég var allt­af svo móð og þreytt eft­ir hverj­a æf­ing­u. Ég byrj­að­i á mjög stutt­um veg­a­­

10

KRAFTUR

inn­r­i sam­töl við sjálf­a mig um hvað ég gæti og hvað ég gæti ekki gert, þá varð úr að af mar­aþ ­ on­in­u yrði! Alveg sama hvað! Mark­ mið­ið var að klár­a, allt ann­að var auk­a­at­rið­i.

Bróð­ir minn skráð­i sig til leiks og bauðst til þess að bera fyr­ir mig súr­efn­isk­út­inn alla leið og gang­a mér við hlið. Við feng­um súr­efn­is­­ mett­un­ar­­mæl­i lán­að­an fyr­ir stór­a dag­inn og lögð­um í hann í mann­haf­in­u um morg­un­inn. Ég hélt að hjart­að í mér mynd­i spring­a þeg­ar mað­ur stóð þarn­a í þvög­unn­i, spenn­an var svo mik­il. Svo lögð­um við syst­kin­in í hann. Á leið­inn­i voru vin­ir og vand­a­­menn að hvetj­a

Við kom­ um í mark á tím­ an­ um 2:33:49.

SEINUST af 4600 manns! Ég veit að ég hefð­i svo auð­veld­­leg­a get­að sleppt því að taka þátt. Ég veit að ég hafð­i næg­ar af­sak­an­ir til þess að taka þátt seinn­a. En í hjart­a hjart­a míns veit ég að þess­i dag­ur er einn stærst­i á­fang­a­­sig­ur minn eft­ir að ég veikt­ist. Þess­i dag­ur er eitt­hvað sem við syst­kin­in eig­um sam­an og ekki nokk­ur mað­ur get­ur tek­ið frá okk­ur. Þenn­an dag sýnd­i ég sjálfr­i mér hverj­u ég get á­ork­að með því að um­­vefj­a mig góðu fólk­i, und­ir­bú­a mig í hug­an­um og taka eitt skref í einu. Í mín­um huga þá vann ég Reykj­a­vík­ur­mar­a­ þon­ið árið 2012. Ég skor­a á þig að taka þátt og sýna sjálf­um þér hvað í þér býr!

Nils­ín­a Larsen Ein­ars­dótt­ir

Ljós­ber­arn­ir í Ljós­in­u á Lang­holts­veg­in­um.

Ljós­ið er end­ur­hæf­ing­ar- og stuðn­ings­mið­­ stöð fyr­ir krabb­a­­meins­­greind­a og að­stand­ end­ur þeirr­a. Ljós­ið var stofn­að árið 2005 af gras­rót sem vild­i efla end­ur­hæf­ing­u og stuðn­ing fyr­ir krabb­a­­meins­­greind­a úti í þjóð­­fé­lag­in­u. Úr varð sjáls­eingn­ar­­stofn­un­ in Ljós­ið sem hóf starf­­sem­i í kjall­ar­a Nes­­ kirkj­u en flutt­i árið 2007 í glæs­i­­legt 470 fm hús­­næð­i við Lang­holts­veg­inn, mið­­svæð­is í borg­inn­i. Með hjálp þjóð­ar­inn­ar eign­uð­umst við svo hús­ið árið 2011. Við höf­um ver­ið að taka hús­­næð­ið hægt og ró­­leg­a í gegn þann­ ig að það nýt­ist sem best fyr­ir alla þá sem sækj­a þjón­ust­un­a heim. Ljós­ið býð­ur uppá sér­­hæfð­a end­ur­hæf­ing­u og stuðn­ing þar sem fag­­fólk að­­stoð­ar við að byggj­a upp lík­ am­­legt, and­­legt og fé­lags­­legt þrek sem efl­ir heils­u, virkn­i og lífs­­gæð­i þeirr­a sem þjón­ust­ un­a sækj­a.

Sér­­­stað­a Ljóss­ins Hug­­mynd­a­­fræð­i Ljóss­ins bygg­ir í grunn­inn á hug­­mynd­a­­fræð­i iðj­u­­þjálf­un­ar. „mann­eskj­an er í eðli sínu virk og hef­ur þörf fyr­ir að hafa eitt­hvað fyr­ir stafn­i. Sé þeirr­i þörf ekki full­­ nægt kem­ur það nið­ur á heils­u manns og al­­ menn­r­i vel­líð­an“.

Skip­u­lögð dag­­skrá Ljóss­ins er iðj­u­mið­uð. Er þá bæði átt við skap­and­i hand­­verk, hreyf­ ing­u, menn­ing­ar­­ferð­ir og fleir­a sem dríf­ur ein­stak­ling­inn á­­fram í að vera virk­ur í lífi og starf­i. Sam­hlið­a er unn­ið með sjálfs­efl­ing­u, fræðsl­u og and­­leg­a í­hug­un. Grein­ar­höf­und­ur hef­ur ekki fund­ið þett­a mód­el fyr­ir krabb­a­­ meins­­greind­a á hin­um norð­ur­lönd­un­um og þótt víð­ar væri leit­að, sem bygg­ir í grunn­in á iðj­u­mið­uð­um verk­efn­um. Sér­­­stað­a Ljóss­ ins er einn­ig sú að það er fjöl­­skyld­u­hús, og hafa að­stand­end­ur allt frá ung­um börn­um til aldr­aðr­a greið­an að­­gang að öllu því starf­i sem þar fer fram. Það er ekki nóg að huga að þeim „veik­a“ í end­ur­hæf­ing­ar­­ferl­in­u held­ur er nauð­­syn­­legt að huga að allr­i fjöl­­skyld­unn­i, því þeg­ar einn fjöl­­skyld­u­­með­lim­ur veik­ist þá hef­ur það á­hrif á alla fjöl­­skyld­un­a.

Heim­il­is­­leg um­­­gjörð Um­­­gjörð hús­­næð­is Ljóss­ins er í senn heim­ il­is­­leg og hvetj­and­i. Allir sem koma í Ljós­ið í fyrst­a skipt­i fá kynn­ing­u á starf­­sem­inn­i og hús­­næð­in­u. Við­kom­and­i er boð­ið að koma í við­­tal hjá iðj­u­­þjálf­a til að setj­a sér mark­mið með end­ur­hæf­ing­unn­i. Í fram­hald­i af því er einn­ig hægt að fá eink­a­við­töl hjá sjúkr­a­­þjálf­ ar­a, nær­ing­ar­ráð­gjaf­a og hjúkr­un­ar­­fræð­ing­i

með sér­­­mennt­un í hug­rænn­i at­­ferl­is­­með­­ ferð. Til að hjálp­a hverj­um og ein­um við að setj­a sér mark­mið er nauð­­syn­­legt að horf­a heild­rænt á á­­stand og um­­hverf­i. Breið­ur hóp­ur fag­að­il­a koma að starf­­sem­i Ljóss­ins til þess að hægt sé að veit­a sem fjöl­breytt­ ast­a þjón­ust­u og hafa þeir all­ir ein­hverj­a sér­­þekk­ing­u á krabb­a­­mein­i og end­ur­hæf­ ing­u. Öll starf­­sem­in sem og þess­i fjöl­breytt­i hóp­ur fag­­fólks hjálp­ar til við að mæta mjög ó­­lík­um þörf­um ein­stak­ling­ann­a eða Ljós­ber­ ann­a eins og við velj­um að kall­a okk­ur. Við sjá­um það oft­ar en ekki ger­ast að fólk efl­ist og styrk­ist á ný bæði and­­leg­a og lík­am­­leg­a eft­ir veru í Ljós­in­u. Það að geta sest nið­ur með kaff­i­­boll­ann sinn með öðr­um sem hafa geng­ið í gegn­um sömu reynsl­u, eða tek­ið þátt í spenn­and­i og upp­­bygg­i­­leg­um verk­ efn­um er ó­­­met­an­­leg­ur stuðn­ing­ur. Um leið er ýtt und­ir styrk­­leik­a í stað þess að ein­blín­a á sjúk­­dóm­a og veik­ind­i. Fólk kem­ur í Ljós­ið á eig­in for­­send­um og hvöt­um og það eru þeirr­a þarf­ir sem ráða ríkj­um.

Hvað er í boði Starf­­sem­in er opin alla virk­a daga frá klukk­ an átta til fjög­ur, auk þess sem nám­­skeið eru einn­ig á kvöld­in og um helg­ar eft­ir þörf­um.

Boð­ið er uppá vönd­uð styrkj­and­i nám­­skeið fyr­ir alla fjöl­­skyld­un­a. Nám­­skeið­in höfð­a til mis­mun­and­i hópa allt eft­ir hvar fólk er statt í sínu ferl­i (ný­­greind­ir – lang­veik­ir- kon­urkarl­­ menn- ung­ ir-eldri) auk þess sem við höf­um lagt mik­ið upp­­úr nám­­skeið­um fyr­ ir að­stand­end­ur. Þá eru í boði jóg­a­hóp­ar, slök­un/hug­­leiðsl­a, heils­un­udd, göng­u­hóp­ ar, lík­ams­rækt, menn­ing­ar-og fé­lags­hóp­ ar, snyrt­i­­nám­­skeið, mat­reiðsl­u­­nám­­skeið, slæð­u­hnýt­ing­ar, auk ým­is­­kon­ar fyr­ir­­lestr­a sem eru mjög vin­­sæl­ir. Það er á­­nægj­u­­legt að segj­a frá því að einn hóp­ur­inn sem er fyr­ ir ungt fólk frá 18-29 ára er sam­­starfs­­verk­ efn­i, Ljóss­ins, Krafts og Krabb­a­­meins­­sjúkr­a barn­a. Þau hitt­ast tvisvar í mán­uð­i og gera

Erna Magn­ús­dótt­ir For­­stöð­u­mað­ur / Yfir­­iðj­u­­þjálf­i

eitt­hvað upp­­byggj­and­i og skemmt­i­­legt sam­ an og hef­ur sam­vinn­a þess­ar­a þriggj­a fé­ lag­a geng­ið mjög far­­sæl­­leg­a. Mik­il breyt­ing varð á lík­am­­legr­i end­ur­hæf­ing­u hjá Ljós­in­u árið 2009 þeg­ar sjúkr­a­­þjálf­ar­i var ráð­inn til að sinn­a þeim þætt­i bet­ur. Sjúkr­a­­þjálf­ar­inn sem ráð­inn var í verk­ið hef­ur sjálf­ur reynsl­u af því að grein­ast með krabb­a­­mein og veit því hvers­u mik­il­­vægt er að byggj­a lík­am­ ann upp aft­ur eft­ir erf­ið veik­ind­i. Frá upp­­haf­i Ljóss­ins höf­um við boð­ið uppá skemmt­i­­leg­a og efl­and­i hand­­verks­hóp­a, þar sem hug­ur og hönd vinn­a sam­an að skap­and­i verk­efn­ um. Nið­ur­­stöð­ur rann­­sókn­a bend­a til þess að tóm­­stund­ir séu mik­il­­vægt bjarg­ráð fyr­ir þá sem hafa greinst með krabb­a­­mein og efla gjarn­an sjálfs­bjarg­ar­við­­leitn­i og trú á eig­in getu auk þess að varp­a ljós­i á styrk­­leik­a og á­hug­a­­svið.

Við í Ljós­in­u erum stolt af að hafa byggt upp metn­að­ar­full­an stuðn­ing og end­ur­hæf­ing­u fyr­ir krabb­a­­meins­­greind­a. Mik­ið var lagt upp­­úr rann­­sókn­ar­vinn­u áður en Ljós­ið var stofn­að og allt kapp er lagt á að Ljós­ber­arn­ ir fái best­u mög­u­­leg­u þjón­ust­u sem völ er á hverj­u sinn­i sem sann­­reynt er að hafi heils­u­ efl­and­i á­hrif. Af þess­u má sjá mik­il­­væg­i þess að vinn­a grunn­in vel að svon­a starf­­sem­i og þess að sterk hug­­mynd­a­­fræð­i stýr­i starf­in­u.

Til­­­gang­ur Ljóss­ins er öllu frem­ur að veit­a okk­ar not­end­um skjól frá á­skor­un­um með­­ ferð­ar, að bjóð­a upp á sam­­kennd og ráð­­ gjöf þeirr­a sem þekkj­a til af eig­in raun, að skap­a tóm til að hugs­a og skap­a, að vera upp­­­sprett­a góðr­a ráða, vett­vang­ur sorg­a og sigr­a, en fyrst og fremst stað­ur nýs upp­­hafs.

Ljós­ið er með heim­a­­síð­un­a www.ljos­id.is Ljós­ið, Lang­holts­veg­i 43, 104 Rvk

KRAFTUR

11

JS Watch gefur tvö úr sem verða boðin upp!! Á síðasta ári barst Krafti stór­kost­leg gjöf. Það voru tvö úr frá JS Watch eða Reykja­vík Watches. Annað úrið málaði Erró og hitt málaði Eggert Péturs­son. Að­eins eitt úr var fram­leitt af hvoru og verð­gildi þeirra því nokkuð hátt. Í ár fékk Kraftur tvö önnur úr að gjöf, annað málað af Tolla og hitt af Línu Rut. Þau eru nú í boði á heima­ síðu JS Watch, www.jswatch.com.

Til þess að vekja at­hygli á þessu upp­boði lagði Þor­valdur fram­ kvæmda­ stjóri í hjóla­ ferða­ lag með Tolla, full­ trúa Línu Rutar og nokkrum velunnurum Krafts.

Fimmtu­dags­kvöldið 23. maí sl fór þessi hópur fólks með miklum fjalla­trukki frá Iceland Excursions Allra­handa í Stykkis­hólm þar sem ferða­lagið hófst síðan daginn eftir. Hótel Egil­sen hýsti hópinn og það má með sanni segja að þetta hótel sé með þeim allra glæsi­legustu sem í boði eru – mikið lagt upp úr gamla stílnum en samt svo ný­tísku­ legt. Morgun­maturinn dugði líka vel. Hjólað var frá Stykkis­hólmi að morgni og leiðin lá út Snæ­fells­nesið. Kolgraf­af­ jörður, Grundar­fjörður og svo fram­vegis. Á leiðinni fyrir nesið og allan daginn var næringin ein­stak­lega orku­mikil, holl og góð, en hún Lukka á HaPP sá okkur fyrir sam­lokum, söfum og hnetum. Þegar hópurinn kom að Arnar­stapa sá ekki út úr augum fyrir rigningu og þoku og því var brugðið á það ráð að heyra í meistaranum Oddi á Felli sem rekur þar ferða­þjónustu. Hann skutlaði okkur á­leiðis upp jökulinn, en ferðinni var heitið í Söng­helli. Þar voru úrin geymd í al­ gjörri orku­hleðslu. Hópurinn tók sig til og fór með nokkrar bænir yfir úrunum á tíbetsku, nokkrar möntrur. Eftir að úrin höfðu verið tekin út úr hellinum og komið í rútuna þá lá leiðin niður í Borgar­nes. Þar

12

KRAFTUR

mætti hópnum mikill vel­vilji og Hótel Borgar­nes skaut heldur betur skjóls­húsi yfir hópinn og nýr og glæsi­legur veitinga­staður, Eddu­ver­ öld, bauð til mikillar matveislu. Eftir matinn fékk hópurinn kirkjuna í Borgar­nesi lánaða og þar inni var haldin svo­kölluð Chenrezig bæna­ stund. Chenrezig er sömu­leiðis mantra frá tíbet, og hún fjallar um það að við viljum breyta okkur í kær­leika og senda kær­leika á ein­ hverja staði, veri það til á­kveðinna ein­stak­linga, inn í að­stæður eða um allan heim hrein­lega. Þetta miðaði að því að biðja í raun fyrir þeim sem eiga erfitt, eru veikir eða eru dánir. Fal­leg stund í Borgar­ nes­kirkju.

við komumst yfir Borgar­fjarðar­brúna voru allir orðnir gegn­drepa og undir Hafnar­fjalli mátti litlu muna að fólk væri fokið um koll, því­líkt var rokið. Þetta hafðist þó allt að lokum og þegar í Mos­fells­bæ var komið bættist að­eins í hópinn.

Ferðinni lauk við verslun Gil­berts úr­smiðs við Lauga­veg, en þar selja strákarnir hjá JS Watch úrin sín. Þar tók á móti okkur hún Guð­ný, nýr gjald­keri Krafts og sonur hennar, Guð­jón, sem tók við úrunum úr rútunni og af­henti í búðina.

Upp­boðinu lýkur 31. júlí

Laugar­dags­morguninn 25. maí rann svo upp, og mikið væri gaman að geta sagt að hann hafi verið bjartur og fagur. Það var þoka, mígandi rigning og hvasst eins og það verður hvasst í Borgar­firði. Þó mætti nokkrir eld­hugar frá Reykja­vík með rútu þennan morgun til þess að hjóla með okkur til Reykja­víkur um Hval­fjörð. Áður en

Vegna ferðarinnar sem farin var þakkar Kraftur eftir­töldum aðilum: JS Watch – www.jswatch.com Iceland Excursions Allra­handa – www.icelandexcursions.is Veitinga­staðurinn HaPP – www.happ.is Hótel Egil­sen í Stykkis­hólmi – www.egil­sen.is Hótel Borgar­nes – www.hot­el­borgar­nes.is Eddu­ver­öld – www.eddu­verold.is Bónus – www.bonus.is At­lants­olía – www.at­lant­soli­a.is Bíla­salan Diesel.is – www.diesel.is Reið­hjóla­verslunin Örninn – www.orninn.is Margt Smátt – www.margts­matt.is Einnig þakkar Kraftur sér­stak­lega lista­mönnunum Tolla og Línu Rut fyrir þeirra stóru og góðu gjöf til fé­lagsins.

Nöfn þeirra sem hjóluðu hringinn um Snæ­ fells­ nes: Þor­ valdur Daníels­son, Tolli, Pétur Gísla­son, Alexander Guð­munds­son, Sigur­ dór Sigurðs­son og Sol­veig Pálma­dóttir. Frá Borgar­nesi hjóluðu að auki Einar Bárðar­son, Ás­laug Thelma Einars­dóttir, Magnús Ragnars­ son, Ragn­heiður Steinunn Eyjólfs­dóttir, Sigur­laug Sverris­dóttir og Lilja R Einars­dóttir. Takk fyrir þátt­tökuna

KRAFTUR

13

Pantone Black C PANTONE Red 032

K - fjórlitur CYAN 0% / MAGENTA 0% / YELLOW 0% / BLACK 100% CYAN 0% / MAGENTA 100% / YELLOW 100% / BLACK 0%

hvítt

BLACK 100%

atíft

VERKSTJÓRASAMBAND ÍSLANDS HLÍÐASMÁRA 8 · 201 KÓPAVOGUR

553 0220, 553 5040 · FAX 568 2140

vssi@vssi.is · www.vssi.is · KT.: 680269-7699

14

KRAFTUR

A. Haraldsson ehf AB varahlutir ehf Aðalmálun sf Aðalskoðun hf Aðalvík ehf AFL - Starfsgreinafélag Austurlands Aflibinding ehf Afltækni ehf Akraborg ehf Akrahreppur Skagafirði Allianz Ísland hf Allt byggingar ehf ALP ehf Alþýðusamband Íslands Ari Oddsson ehf Arkitektastofan OG ehf Arkís arkitektar ehf Athygli ehf Auris medica ehf Austfar ehf Austfjarðaflutningar ehf AV pípulagnir ehf Álafoss ehf Álheimar ehf Árbæjarapótek ehf Árni Reynisson ehf Ársól sf Ás fasteignasala ehf Ásbjörn Ólafsson ehf B & B Guesthouse B. Hreiðarsson ehf B.V.T. ehf Bakkaverk ehf Bandalag starfsm ríkis og bæja Bessi ehf Betra bros ehf Betra líf - Borgarhóll ehf Bifreiðastöð Þórðar Þ.Þórðarson Bifreiðaverkstæði Bjarnhéðins ehf Bifreiðaverkstæði Kópavogs ehf Bifreiðaverkstæðið Klettur ehf Birtingur ehf Bílaklæðningar hf Bílaleiga Húsavíkur ehf Bílamálun Egilsstöðum ehf Bílamálun Halldórs Þ Nikuláss sf Bílasmiðurinn hf Bílrúðuþjónustan ehf Bílver ehf BJ endurskoðunarstofa ehf Bjarni Þorsteinsson Blaðamannafélag Íslands Blanda ehf Blikkrás ehf Bolungarvíkurkaupstaður Boreal ehf Bókaútgáfan Örn og Örlygur ehf Bókhalds- og tölvuþjónustan sf Bókhaldsstofa Haraldar slf Bókhaldsstofan Stykkishólmi ehf Bókhaldsþjónusta Arnar Ing ehf Bókráð,bókhald og ráðgjöf ehf Bókun sf Brautin sf Breiðavík ehf Brimberg ehf BS ehf Bu.is ehf Búnaðarfélag Bláskógabyggðar Búnaðarsamband Húnaþings og Stranda Búseti svf BV Raf ehf Byggingafélagið Sandfell ehf Dacoda ehf Dagsól ehf Dalsbú ehf Danica sjávarafurðir ehf Darri ehf DMM Lausnir ehf Drífa ehf Dynjandi ehf Efling stéttarfélag Brunabótafélag Íslands Einar í Bjarnabæ ehf Einar Jónsson Skipaþjónusta

Eining-Iðja Eldhestar ehf Eldvarnarþjónustan ehf Elísa Guðrún ehf Endurskoðendaþjónustan ehf Endurskoðun Ómars Kristjáns slf Endurskoðun Vestfjarða ehf Ennemm ehf Ernst & Young ehf Erpur ehf Essei ehf Evrópulög ehf Exton ehf Fagval ehf Fagverk verktakar sf Fakta ehf Farmanna- og fiskimannasamb Íslands Fasteignasalan Ásberg ehf Fasteignasalan Garður ehf Faxaflóahafnir sf Ferðakompaníið ehf Ferðaþjónusta bænda Ferðaþjónustan Húsafelli ehf Félag opinberra starfsm Suðurl Félagsbúið Hallgilsstöðum Fiskbúð Hólmgeirs ehf Fiskimið ehf Fiskmarkaður Bolungarv. og Suðureyrar ehf Fínpússning ehf Fjallabak ehf Fjarðaþrif ehf Fjölbrautaskóli Suðurnesja Fjöl-Smíð ehf Fjöruborðið á Stokkseyri Fjörukráin ehf - Hótel Víking Flakkarinn ehf Flóahreppur Form ráðgjöf ehf Framhaldsskólinn á Húsavík Frár ehf Friðfinnur Sigurðsson v/Fagranesbúið Frostfiskur ehf Fröken Júlía ehf Fuglar ehf Funi ehf Fura málmendurvinnslan ehf Fögrusteinar ehf Föt og skór ehf G Á húsgögn ehf Gallabuxnabúðin Garðabær Garðaflug ehf Garðagróður ehf Garðverk ehf Garðyrkjustöð Ingibjargar Geir ehf Geirland ehf Geislatækni ehf Gistiheimilið Bjarmalandi ehf Gjögur hf Glertækni ehf Grand ehf Grábrók ehf Grillbúðin ehf Grímsnes ehf Grófargil ehf Grund dvalar- og hjúkrunarheimili Grýtubakkahreppur Guðjón Gíslason ehf Guðmundur Arason ehf Smíðajárn Guðmundur S Borgarsson ehf Gufuhlíð ehf Gull- og silfursmiðjan ehf Gullsmíðaverslun Hjálmars Torfasonar Gunnarsstofnun H. Jacobsen ehf Hafkalk ehf Hafnasamlag Norðurlands Halli parket Hamraborg ehf Happi hf Hár og hamar ehf Hársnyrtistofa Sveinu Ragnarsd.

HBTB ehf Hefilverk ehf

Helga Ragnarsdóttir Helgi Björnsson Hellur og garðar ehf Héðinn Schindler lyftur hf Héraðsbókasafn Rangæinga Hitaveita Egilsstaða og Fella ehf Hitaveitufélag Gnúpverja ehf Hjallastefnan ehf Hjálmar ehf Hnjúkar ehf Hnýfill ehf Hnýtingar ehf Horn í horn ehf Hóll ehf Hótel Djúpavík ehf Hótel Leifur Eiríksson ehf Hótel Óðinsvé hf Hraðfrystihús Hellissands hf Hraungerði ehf Hringrás ehf Hrunamannahreppur Húnavatnshreppur Hús verslunarinnar sf Húsalagnir ehf Hyggir ehf Hylling ehf,Reykjavík Hyrningur ehf Höfðakaffi ehf Höfn,öldrunarmiðstöð IceMed á Íslandi ehf Icetransport ehf Iðnsveinafélag Skagafjarðar Ingibjörg ehf Inmarsat Solutions ehf Inter Medica ehf Ísfélag Vestmannaeyja hf Ísgát ehf Íslandspóstur hf Íslensk endurskoðun ehf Íslenska félagið ehf - Ice Group Ísloft blikk- og stálsmiðja ehf Íþróttafélagið Fylkir J.K.Lagnir ehf J.R. verktakar ehf Járnkarlinn ehf Jón Guðmundsson JP Lögmenn ehf Jökulsárlón ehf K.Pétursson ehf K.S. Málun ehf Kaupfélag Skagfirðinga Kauphöll Íslands hf Kjarnafæði hf Kjöthöllin ehf Klausturkaffi ehf Klúka ehf Kopar & Zink ehf KPMG ehf KRAUM ehf Kristján F Oddsson ehf K-Tak ehf Kvenfélag Mývatnssveitar Kvenfélag Skaftártungu Kvenfélagið Hallgerður Kynning og markaður - KOM ehf Kæling ehf Landsvirkjun Langanesbyggð Launafl ehf Leikskólinn Hlíðaból Litlaprent ehf Lífeyrissjóður Vestfirðinga Loðnuvinnslan hf Loftleiðir-Icelandic ehf Logey ehf Lýsing hf Lög og réttur ehf Lögmannsstofa SS ehf Lögmenn Höfðabakka ehf Löndun ehf Magnús Harðarson Marska ehf Marver ehf Matthías ehf Málverk slf

KRAFTUR

15

Mennta- og menningarmálaráðuneytið Miðstöð ehf Miðstöðin Vestmannaeyjum Múr og meira ehf Mýrdælingur ehf Nes hf, skipafélag Nesskip hf Nesver ehf Nethamar ehf Netkerfi og tölvur ehf Netorka hf Nonni litli ehf Nordica ráðgjöf ehf Norðurpóll ehf Nostra Ræstingar ehf Nýi ökuskólinn ehf Orkuvirki ehf Ó.K. Gámaþjónusta-sorphirða ehf Ós ehf Ósal ehf Passamyndir ehf Pípulagnaþj. Bjarna Fannberg Jónasson ehf Plastco ehf Point Transaction Syst Ísl ehf Pottagaldrar Prentlausnir ehf Prentsmiðjan Viðey ehf Proteus ehf Púst ehf R.H.innréttingar ehf Rafbreidd ehf Rafco ehf Rafeindastofan ehf Rafgeisli Tómas R. Zoëga ehf Rafgeymasalan ehf Rafiðnaðarskólinn ehf Rafkul ehf Rafstilling ehf Rafsvið sf Raftákn ehf Raftíðni ehf Raftækjavinnust Sigurj Guðm ehf Raftækniþjónusta Trausta ehf Ragnar V. Sigurðsson ehf Rangá sf Reiknir ehf Rekstrarfélag Kringlunnar Reykhólahreppur Reykjabúið hf Reykjalundur Reykjanesbær Réttingaverkstæði Jóa ehf RJR ehf S B S innréttingar S.K.bólstrun ehf S.S. Gólf ehf Samband austur-húnvetn kvenna Samvirkni ehf Sálarrannsóknarfélag Reykjav Selhús ehf Seltjarnarneskirkja Seyðisfjarðarkaupstaður Sérverk ehf SFR Stéttarfélag í almannaþjónustu Sigurgeir G. Jóhannsson ehf SÍBS Síldarvinnslan hf Sjálfstæðisflokkurinn Sjómanna & vélstjórafélag Sjómannadagsráð Rvíkur/Hafnarfj Sjómannafélag Eyjafjarðar Sjómannafélagið Jötunn Sjúkraþjálfun Styrkur ehf Sjúkraþjálfunin Heil & sæl ehf Skagafjarðarveitur ehf Skarðsvík ehf Skarta ehf Skattsýslan sf Skinney - Þinganes hf Skipakostur slf Skipting ehf Skóarinn í Kringlunni ehf Skóbúð Húsavíkur ehf Skólar ehf Skólavefurinn ehf

16

KRAFTUR

Skóstar ehf Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins bs Smárinn,bókhald og ráðgjöf ehf Smiðjustál ehf,Reykjavík Sorpsamlag Þingeyinga ehf SP tannréttingar ehf Spírall prentþjónusta ehf Sportbarinn SR-Vélaverkstæði hf Stansverk ehf Starfsmannafélag Suðurnesja Stálbyggingar ehf Stálorka ehf Stilling hf Stífluþjónustan ehf Stjörnufiskur ehf Stólpi ehf Suðurflug ehf Suðurprófastsdæmi Súðavíkurhreppur Svanur Ingimundarson málarameistari Sveitarfélagið Hornafjörður Sveitarfélagið Ölfus Svínahraun ehf Sæbúð ehf Sæfell ehf Söluturninn Smári Tandur hf Tannbogi ehf Tanngo ehf Tannlæknastofa Björns Þorvaldssonar Tannlæknastofa Friðgerðar Samúelsd ehf Tannlæknastofa Ólafur Páll Tannlæknastofa Sigurðar Björgvinssonar Tannlæknastofa Tinnu Kristínar Snæland TBLSHOP Ísland ehf TG raf ehf THG arkitektar ehf Thorp ehf Tindur ehf Tinna ehf Tjaldstæðið Langbrók Fljótshlíð Tónsport ehf Trausti R. Hallsteinsson Trésmiðja Ingólfs ehf Trésmiðjan Brú Tréver sf Tréverk ehf TV - verk ehf Útgerðarfélagið Dvergur hf V.P.vélaverkstæði ehf Vaki fiskeldiskerfi hf Valhöll fasteignasala ehf Varma og Vélaverk ehf Vaxa ehf Vegahandbókin ehf Veiðivon Veiðiþjónustan Strengir Veitingaþjónusta Lárus Lofts Verðbréfaskráning Íslands hf Verkalýðsfélag Akraness Verkalýðsfélagið Hlíf Verkfræðistofa Austurlands ehf Verkfræðistofa Erlends Birgissonar ehf Verkfræðistofa Suðurnesja hf Verkfræðiþjónusta GGÞ slf Verkstjórafélag Vestfjarða Vermir sf Verslunarmannafélag Suðurnesja Verslunartækni ehf,Reykjavík Vestmannaeyjabær Vesturfarasetrið Vélaleiga Halldórs Sigurðssonar ehf Vélaverkstæði Kristjáns ehf Vélaverkstæði Sigurðar Bjarnasonar ehf Vélaverkstæði Skagastrandar Vélaverkstæðið Kistufell ehf Vélaverkstæðið Þór ehf Vélmark ehf Vélsmiðja Konráðs Jónssonar sf Vélsmiðjan Ásverk ehf Vélsmiðjan Foss ehf Vélsmiðjan Harka hf Vélvirkinn sf Viðskiptahúsið ehf

Vignir G. Jónsson hf Viking Life-Saving á Íslandi ehf Villi Valli ehf Vinnslustöðin hf Vinnuvélar Guðmundar/Skúla sf Vídd ehf Víkurbúðin ehf Víkurraf ehf Víkurvagnar ehf Vísir hf VR VSB verkfræðistofa ehf VSÓ-Ráðgjöf ehf Vökvatæki ehf Völuspá, útgáfa ehf Vörumerking ehf Ylur ehf Yrki arkitektar ehf Þ.H.blikk ehf Þokki ehf Þorsteinn Bergmann ehf Þór félag stjórnenda Þórarinn G. Valgeirsson Þórsberg ehf Þvottabjörn ehf Þvottahúsið Faghreinsun/Kolbakur ehf Æco bílar ehf Ævintýri ehf Öryggisgirðingar ehf