Fråtreding, fritak og suspensjon . . . . . . . . 49
Saksavvikling og møtebok . . . . . . . . . . . 85
Fråtreding og fritak. . . . . . . . . . . . . . 49
Møteoffentlegheit og teieplikt . . . . . . . . . 85
Suspensjon . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Hastesaker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Bruk eit klart og godt språk . . . . . . . . . . . . 51
Inhabilitet og fritak . . . . . . . . . . . . . . . 86
Den nye tidsalderen – folkevalde på sosiale
Innsynsrett og teieplikt . . . . . . . . . . . . . 88
medium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Ein arena for dialog . . . . . . . . . . . . . . . 52
KAPITTEL 5
Viktige vurderingar . . . . . . . . . . . . . . . 54
SAMSPELET MED
Slik sikrar du meiningsmangfald . . . . . . . . 55
ADMINISTRASJONEN . . . . . . . . . . 91
Netthets, hat og trugsmål mot folkevalde . . . . . 55 Når det kokar over – korleis handtere det? . . . 57
Spel kvarandre gode . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Delegering til kommunedirektøren . . . . . . . . 95
KAPITTEL 3
Tilrettelegging for politiske prosessar og
PARLAMENTARISMEN SOM
innbyggjardeltaking . . . . . . . . . . . . . . . . 95
STYRINGSFORM . . . . . . . . . . . . . 61
Ytringsfridom og varsling . . . . . . . . . . . . . 96 Framtidsretta arbeidsgjevarpolitikk . . . . . . . . 99
Det parlamentariske systemet . . . . . . . . . . . 62
Kvifor arbeidsgjevarpolitikk er viktig . . . . . 99
Kommunerådet . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Kva vil det seie å vere arbeidsgjevar? . . . . . . . . 101
Kommunerådet, kommunestyret og
Det faste personalansvaret
ordføraren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
– kva betyr det? . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Politisk tilsette . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Dei folkevalde har arbeidsgjevaransvaret for
Innføre eller avskaffe parlamentarismen? . . . . . . 67
kommunedirektøren . . . . . . . . . . . . . . 103
Kommunedelsutval . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Tilsetjing og arbeidsavtale . . . . . . . . . . . 103 Utviklingssamtale . . . . . . . . . . . . . . . 104
KAPITTEL 4 FOLKEVALDE ORGAN, DELEGERING OG
KAPITTEL 6
SAKSBEHANDLING . . . . . . . . . . . 71
SAMSPELET MED LOKAL
Folkevalde organ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
SAMFUNNET . . . . . . . . . . . . . . 107
Folkevalde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Kva er innbyggjarmedverknad? . . . . . . . . . . 107
Dei formelle rollene til ordføraren . . . . . . . . . 73
Lovfesta medverknadsordningar . . . . . . . . . 108
Delegering av vedtaksmyndigheit . . . . . . . . . 74
Medverknad i kommunale og
Kven kommunestyret eller fylkestinget kan
fylkeskommunale planprosessar . . . . . . . . 108
delegere til . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Innbyggjarforslag . . . . . . . . . . . . . . . 108
Saksbehandling i folkevalde organ . . . . . . . . . 79
Folkerøystingar . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Møte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Eldreråd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Innkalling, sakliste og kunngjering . . . . . . 80
Råd for personar med nedsett
Møteleiing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
funksjonsevne . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
4
Innstilling i saker til folkevalde organ . . . . . 82
Ungdomsråd eller anna medverknadsorgan
Slik får du ei sak opp til politisk behandling . . 83
for ungdom . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Vedtak og avstemming . . . . . . . . . . . . . 84
Utval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111