Дар ин шумора:
1
ur.liam@jt.noltahk
Рӯзномаи «Хатлон» Рӯзномаи «Хатлон»
@ruznomai_khatlon @ruznomai_khatlon khatlon.tj@mail.ru
Як оилаи noltahk_iamдигар onzur@ соҳиби noltahk_iamonzur@ хонаи нав шуд
»нолтаХ« иамонзу- Р
2
р ш а н и м у - 0 9 и ло С
3
Мужда аз ноҳияи Вахш Баҳои як ) 6 3 3 3 ( 7 4№ ,1202 илос итсугва 6 ,аъмуҶ пиёла шир
4
ХАТЛОН Саҳ.
Соли 90-уми нашр
Тоҷикистон, ба пеш!
НОЛТАХ
Боздиди коршиносон аз маконҳои хавфнок
№47 (3336), 06.08.2021
j t . a m o n z u r n o www.khatl
Нашрияи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон
Эътимод ва ҳамкории шаҳрвандон бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бояд тақвият ёбад Пешгирӣ аз ҷинояту амалҳои ғайриқонунӣ дар миёни аҳолӣ, баланд бардоштани сатҳи эътимоду ҳамкории шаҳрвандон бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, муқовимат бо терроризм аз ҷумлаи мавзӯъҳои меҳварии Шӯрои вилоятии мутобиқсозии методӣ оид ба таълиму тарбияи ҳуқуқии шаҳрвандон буд. Ҷаласаи навбатии Шӯро таҳти раёсати раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода субҳи 4 август дар толори мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон барпо гардид. Раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода рӯзномаи ҷаласаро, ки аз панҷ масъала иборат буд, ба ҳозирин шарҳ дод
ва афзуд, ки вазъи ҷинояту ҷинояткорӣ миёни ноболиғон, шомилшавии баъзе шаҳрвандон ба гурӯҳҳои манфиатҷӯю иғвогар, терористию экстремистӣ ҳанӯз ҳам ташвишовар боқӣ мемонад. - Моро зарур аст, ки ҷиҳати ба таври васеъ гузаронидани мизҳои мудаввар, конфронсу вохӯриҳо дар мавзӯъҳои дахл-
дори ҳуқуқӣ, аз ҷумла афзалият додан ба чорабиниҳо дар самти пешгирӣ намудани ҷинояткорӣ ва ҳуқуқвайронкунӣ дар байни аҳолӣ, хусусан наврасону ҷавонон, тақвият додани ҳамкории шаҳрвандон бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар самти пешгирӣ ва ошкорсозии ҷиноятҳо, муқовимат бо терроризм ва дигар зуҳуроти номатлуб аз ҳарвақта бештар тадбир андешем, - таъкид намуд раиси вилоят. Тавре қайд карда шуд, корҳои оммафаҳмонӣ бобати паст кардани сатҳи ҷинояткорӣ ва ҳамкорӣ бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ миёни сокинон агарчи гузаронида мешаванд, ҳолатҳое ба назар мерасанд, ки сокинон ба ин масъалаҳо хунукназарӣ намудаанд. Искандар Солеҳзода, сардори раёсати Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилоят, зимни ироаи маърӯзаи хеш аз қонуншиканиҳо дар
шаҳру навоҳии вилоят чанд мисоли рӯшан оварда, афзуд, ки мо бояд дар якҷоягӣ амал намоем, робитаро бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ баҳри суботи кишвар ва роҳ надодани ноболиғон ба гумроҳию қонуншиканӣ мустаҳкамтар созем. Иттилоъ дода шуд, ки дар вилоят давоми соли ҷорӣ зиёда аз 800 ҷиноят ба қайд гирифта шудааст, ки қисмати муайяни он аз ҷониби наврасону ҷавонон сар задааст. Раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода ба мақомотҳои дахлдори вилоятӣ дастур дод, ки аз неруи зиёиёну ашхоси ватандӯст истифода баранд, миёни сокинон корҳои омӯзиширо дар самти риояи тартиботу меъёрҳои ҳуқуқӣ ва арзишҳои миллӣ, дӯст доштани ватан, ки он хонаи умеди мову шумост, бештар намоянд. Дар идомаи кори Шӯро мавзӯи пешгирӣ аз хуруҷи бемории хатарзои коронавирус (COVID-19) матраҳ шуд. Қайд гардид, ки дар вилоят маъракаи эмгузаронӣ идома дорад ва то ба имрӯз беш аз 171 ҳазор нафар ваксина гирифтаанд. Мирзоалӣ Раҷабзода, сардори Раёсати тандурустии вилоят, иттилоъ дод, ки дар вилоят 2 миллиону 45 ҳазору 700 нафар бар зидди ин вабои аср бояд эм карда шаванд. Ҳоло дар шаҳру навоҳии вилоят нуқтаҳои эмгузаронӣ ташкил шудааст ва табибон ҳамарӯза баҳри ҳифзи сиҳатии аҳолӣ хизматрасонӣ мекунанд. Раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода ба аъзои Шӯрои вилоятии мутобиқсозии методӣ оид ба таълиму тарбияи ҳуқуқии шаҳрвандон ҷиҳати тақвияти фаъолият баҳри таъмини волоияти қонун, тартиботи ҷамъиятӣ, амнияти шаҳрвандон, болоравии маърифати ҳуқуқии аҳолӣ ва мавқеи фаъоли шаҳрвандӣ дастуру тавсияҳо дод. Н. Маъмурзода, «Хатлон»
Боз 14 оилаи аз офат зарардида ба манзилҳои нави худ ворид шуданд , дирӯз, 5 август и ноҳияи Вахш а оқ од иф мз т ки Ит Ҳа и он ҳа Дар де тлон Қурб иси вилояти Ха рӣ қарор бо иштироки ра вбунёд мавриди баҳрабардо на боз 14 манзили гирифт.
И
н манзилҳо барои сокинони маҳаллии аз офати табиии рӯзҳои 11-12 май зарардида сохта шудаанд. Раиси вилоят дар вазъи тантанавӣ калиди хонаҳоро ба соҳибонашон супурда, барояшон хушбахтиву саломатии бардавом таманно намуд. Ёдовар мешавем, ки 15 июн бо иштироки Пешвои миллат, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 8 манзили истиқоматии сокинони ин деҳаи офатдида мавриди истифода қарор гирифта буд. Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз мавзеъҳои осебдидаи деҳаи Иттифоқи деҳоти “20-солагии Истиқлоли Тоҷикистон” дидан намуда, бо рафти корҳои бартарафсозии оқибатҳои офати табиӣ ва ҷараёни корҳои сохтмонии хонаҳои истиқоматии оилаҳои зарардида шинос шуданд. Хонаҳои бунёдгардида аз 4 ҳуҷраи барҳаво, даҳлез ва айвон иборат буда, бо тамоми шароити буду боши зиндагӣ таъмин мебошанд. Зимни мулоқоту суҳбат бо намояндагони 14 оилаи соҳибхона раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода қайд намуд, ки ҷараёни корҳои сохтмонӣ дар манзилҳои истиқоматии шаҳрвандони осебдида ва бартараф намудани офати табиӣ
рад. Раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода зимни мулоқоташ бо сокинони деҳаи Иттифоқ онҳоро ба истифодаи пурсамари заминҳои наздиҳавлигӣ, кишти зироати кишоварзӣ, ободониву хуррамгардонии атрофи манзилҳои навбунёдашон даъват намуд. Мо бояд сарҷамъу муттаҳид бошем, зеро асоси ободониву амонӣ ваҳдат аст, - қайд кард раиси вилоят. – Бовар дорам, ки минбаъд шумо ба пешвози 30-солагии Истиқлоли давлатӣ дар ободонии кӯчаву деҳаи худ саҳми намоён мегузоред ва ин мавзеъро ба деҳаи намунавӣ табдил медиҳед. Раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода афзуд, ки дар деҳаи Иттифоқ сохтмони бунгоҳи тиббӣ, таваллудхона ва муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ оғоз гардида, то охири соли ҷорӣ мавриди баҳрабардорӣ қарор хоҳад гирифт. Ҳамзамон ҷиҳати чароғонкунии деҳа чораандешӣ карда мешавад. Бо дарназардошти ин, бошандагони деҳоти “20-солагии Истиқлоли Тоҷикистон” ваъда доданд, ки аз як гиребон сар бароварда, дар ободӣ ва пойдории сулҳу суботи кишвар саҳми муносиби худро мегузоранд. Ёдовар мешавем, ки субҳи 11 майи соли 2021 бар асари боридани боронҳои бошиддати
зери назорати қатъии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор дорад. Соҳибони хонаҳои навбунёд Гуландом Қурбонова, Юсуфҷон Боқиев, Ҷамолбӣ Ҷӯрахӯҷаева, Маҳмадшоҳ Қурбонов, Боғигул Нуруллоева ва дигарон аз ин амалҳои башардӯстонаи роҳбарияти олии кишвар, мақомотҳои иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон, ноҳияи Вахш ва ҳамаи соҳибкорону дастандаркорон изҳори хушнудӣ намуда, ҷиҳати дастгирӣ ва расонидани кумакҳои инсондӯстона ба Пешвои миллат сипосу миннатдорӣ баён намуданд. Ҷамолбӣ Ҷӯрахӯҷаева, сокини 65-солаи манзили навбунёди №222, зимни суҳбат бо мо гуфт, ки то замони офати табиӣ як хонаи гилии дуҳуҷрагӣ дошт. Хушбахтона, акнун манзили васеъ ва бехатари чорҳуҷрагӣ дорад. Вай бо шукргузорӣ иброз дошт, ки имрӯз дар давлати орому соҳибихтиёр зиндагӣ мекунад ва пайваста зери таваҷҷуҳи Ҳукумати мамлакат қарор до-
пай дар пай ва омадани сел, ба хоҷагиҳои ноҳияи Вахш, аз ҷумла деҳоти “Машъал”, “20-солагии Истиқлоли Тоҷикистон” ва “Ваҳдат” хисороти калони иқтисодӣ расида, дар натиҷа 41 манзили истиқоматӣ пурра, 33 хона қисман, 130 иншооти ёрирасони хоҷагиҳо, 8 адад пул, 10 километр роҳҳои автомобилгард ва майдони 1933 гектар зироатҳои кишоварзӣ хароб гардида буд. Мутаассифона, ин ҳодиса боиси як талафоти ҷонӣ шуд. Маҷмӯан, зарари умумии расонидаи офати табиӣ 22 миллиону 711 ҳазор сомониро ташкил дод. Ҳамакнун шумораи хонаҳои аз нав бунёдшуда дар ин мавзеъ ба 28 адад расид. То ин вақт 14 манзили зист сохтаву соҳибонашон бӯрёкӯбон кардаанд. Бунёди 12 манзили зисти дигар барои сокинони зарардидаи деҳаи Иттифоқ бомаром идома дорад ва рӯзҳои наздик ба анҷом хоҳад расид.
Аз ҷаласаи кории назди раиси вилоят
Қурбон Ҳакимзода: «Истеҳсоли либоси мактабӣ хубтар ба роҳ монда шавад» 4 август таҳти раёсати раиси вилояти Хатлон Қурбон Ҳакимзода ҷаласаи кории мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон баргузор гардид. дагони муассисаҳои таълимӣ бо либоси ягонаи мактабӣ буд. Иҷрои нақшаи истеҳсол ва таъмини либоси мактабӣ дар коргоҳу корхонаҳои вилоят, тибқи иттилои масъулони Раёсати маорифи вилоят, 68 дарсадро ташкил медиҳад. - Дар масъалаи таъминот бо либоси ягонаи мактабӣ дар ҳамкорӣ бо коргоҳҳои дӯзандагӣ ва саривақт дастрас намудани он баъзе мушкилиҳо ҷой доранд ва онҳоро набояд нодида гирифт, - таъкид намуд раиси вилоят зимни ҷаласа. Илова гардид, ки баҳри таъмини хонандагон бо либоси хушсифат дар якҷоягӣ бо коргоҳҳои дӯзандагӣ бояд тадбирҳои судманд андешида шавад.
Дар кори маҷлис муовини якум ва муовинони раиси вилоят, роҳбарони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, ташкилоту муассисаҳои вилоятӣ, раисони як қатор шаҳру навоҳии вилоят ширкат варзиданд. Масъалаҳои марбут ба ҷамъбасти натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии вилоят дар ҳафт моҳи соли ҷорӣ, таъмини иҷрои нақшаи истеҳсоли либоси мактабӣ ва вусъати корҳои омодагӣ ба ҷашни пуршукӯҳи 30-солагии Истиқлоли давлатӣ дар ин ҷаласа мавриди баррасӣ қарор гирифт. Тавре гуфта шуд, нақшаи андозро дар 7 моҳи сипаришуда баъзе шаҳру навоҳии вилоят ба пуррагӣ иҷро накардаанд. Таъкид гардид, ки масъулон бобати сари вақт иҷро намудани нақшаи андозҳо бояд чораҳои таъхирнопазир андешанд. Масъалаи дигари матраҳшуда таъмини хонан-
Давоми моҳи август баҳри дастрасӣ пайдо намудани сокинон ба либоси мактабӣ дар ҳамаи шаҳру навоҳӣ ярмаркаи фурӯш доир мешавад ва сокинон метавонанд бо нархи муносиб лавозимоти зарурии таълимро харидорӣ намоянд. Раиси вилоят Қурбон Ҳакимзода ба роҳбарони шаҳру навоҳӣ вобаста ба иҷрои ҳатмии супоришҳои Ҳукумати мамлакат оид ба вусъати корҳои созандагию бунёдкорӣ ҷиҳати истиқболи сазовори ҷашни умумимиллӣ - 30-солагии Истиқлоли давлатӣ, ҷамъоварии беталафи ҳосили парвардаи заҳматкашон, аз қабили ғалладонагиҳо, мевагӣ, сабзавот ва полезиҳо, афзоиши ҳаҷми содироти маҳсулоти кишоварзӣ ба хориҷи мамлакат ва суръатбахшии кишти такрорӣ, инчунин омодагии ҳамаҷониба ба маъракаи зимистонгузаронӣ дар вилоят супоришҳо дод. Дар интиҳо раиси вилоят ба Ситоди вилоятӣ оид ба пурзӯр намудани чораҳои зиддиэпидемӣ ва дигар масъулон дастур дод, ки барои пешгирӣ аз интиқолу паҳншавии бемории сироятии “Ковид-19”, масъалаи ваксинагузаронӣ, риояи ҳатмии қоидаҳои беҳдошти шахсию ҷамъиятӣ, таъмини доруворӣ, истифодаи ниқобҳои муҳофизатӣ, риояи қатъии фосилаи иҷтимоӣ, бо маводи безараргардонӣ таъмин намудани муассисаҳои таълимӣ, боғҳои фарҳангу фароғат, гулгашту хиёбонҳо ва дигар ҷойҳои ҷамъиятиро ба таври қатъӣ назорат намоянд. Н. Маъмурзода, “Хатлон”
Носирҷон Маъмурзода, “Хатлон”
Хабарҳои бештар дар www. khatlon-ruznoma.tj Шанбе, 07.08.2021
Шабона +22+24 с Рӯзона +38 +400 с 0
Якшанбе, 08.08.2021
Душанбе, 09.08.2021
Шабона +23+25 с Рӯзона +39 +410 с
Шабона +22 +240 с Рӯзона +40 +420 с
0
Манбаъ: www.meteo.tj
)6333( 74№ ,1202 илос итсугва 6 ,аъмуҶ
НОЛТАХ р ш а н и м у - 0 9 и ло С
ur.liam@jt.noltahk
Нишасти матбуотӣ
Хушхабар
Чаро нархи сабзӣ гарон шуд?
Дар шаҳри Кӯлоб бо иштироки муовини аввали раиси вилояти Хатлон Салимзода Амонулло Файзулло боз як манзили истиқоматӣ, ки барои сокинони аз офати табиӣ зарардида сохта шудааст, мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифт. Ин навбат калиди манзили навро сокини кӯчаи Даминзода Қиматгул Менгиёрова соҳибӣ кард. Манзили истиқоматии мазкур аз ҷониби шабакаҳои барқии Кӯлоб дар муҳлати муайянгардида ва бо сифати баланд сохта шудааст. Дар корҳои сохтмонии манзили истиқоматӣ тамоми кормандони шабакаҳои барқӣ саҳм гузоштаанд. Мавриди зикр аст, ки манзилҳои истиқоматии барои сокинони аз офати табиӣ зарардида сохташаванда бо дастуру супоришҳои Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо тамоми ҷиҳозу лавозимоти зарурӣ муҷаҳҳаз гардонида шудааст. Қиматгул Менгиёрова миннатдории хешро ба Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, раиси вилояти Хатлон ва кормандони шабакаҳои барқи Кӯлоб расонида, чунин иброз дошт: “Баъди омадани сел ва пурра валангор шудани хона хеле дилмонда ва маъюс гардида будам. Фикри чӣ гуна бунёд намудани манзили нав сахт азобам медод. Вале ин ҳама мушкилот паси сар шуд ва бо дастгириву таваҷҷуҳи Президенти маҳбубамон Эмомалӣ Раҳмон дар як
муддати кӯтоҳ барои мо хонаи нав сохтанд, ки аз хонаи пешинаамон даҳ баробар хуштарҳу зебо мебошад. Худованд ба Роҳбари давлат ва онҳое, ки сиёсати пешгирифтаи давлату Ҳукуматро дастгирӣ мекунад, умри дарозу ризқи фароз диҳад”. Хотиррасон мешавем, ки бар асари офати табиии рӯзи 12 май ба вуқӯъпайваста дар шаҳри Кӯлоб садҳо оила хисорот дид. Дар натиҷа 43 манзили истиқоматӣ пурра валангор шуда буд. Барои барқарор кардани оқибати офати табиӣ ва бунёди манзилҳои нав ташкилоту идора ва соҳибкорон ҷалб гардида, то имрӯз як қисмати онҳо ба соҳибонашон супурда шуд. Сохтмони хонаҳои истиқоматӣ идома дорад. Азми сохтмончиён бар он аст, ки то ҷашни 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон боқимонда хонаҳоро мавриди истифода қарор диҳанд. Ш. САФАРЗОДА
Соҳибкорони муваффақи мо
Оилаи босахо Деҳаи Шӯрчашма (Каримбердӣ) аз маҳаллаҳои дурдасттарини ноҳияи Восеъ буда, дар ҳудуди Ҷамоати деҳоти ба номи Худоёр Раҷабов қарор дорад. Аз маркази ноҳия дар масофаи қариб 45 километр ва аз маркази ҷамоат бошад, 8 километр дурӣ дорад. Деҳаи кӯҳистонӣ буда, аз шоҳроҳ дар масофаи дур воқеъ аст.
noltahk_iamonzur@
ни корҳои ободонию созандагӣ ба ифтихори 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон оилаи Қурбонзодаҳо низ дар канор намонд. Бародарон сарҷамъ шуда, маслиҳат намуданд, ки дар корҳои ободонии маҳаллаи худ саҳм бигиранд. Ҳамин буд, ки роҳи деҳа то шоҳроҳ таъмиру сангфарш гардид, ки ин мушкилоти омаду рафти сокинони деҳаро осон намуд. Хизмати дигари оилаи Қурбонзодаҳо ин сохта, ба истифода додани бинои нави мактаби деҳа буд, ки онро дар як муддати кӯтоҳ аз нав сохта, мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд. Дар маросими ифтитоҳи бинои мактаб Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Қоҳир Расулзода ширкат варзида, нисбати мардони саховатпеша миннатдорӣ баён намуд. Муассисаи таълимӣ бо ҳамагуна васоити аёнӣ таъмин буда, бо таҷҳизоти зарурии замонавӣ муҷаҳҳаз гардонида шудааст. Хурду бузурги деҳа аз иқдоми наҷибу ҳиммати баланди оилаи Қурбонзодаҳо миннатдор буда, нисбати онҳо изҳори сипос менамоянд. -Барои ин кори хайр ба аҳли оилаи Қурбонзодаҳо миннатдорӣ баён менамоям, -мегӯяд муаллими ҳамин мактаб Саидакбар Исматов. -На танҳо ман, балки кулли сокинони деҳаи Шӯрчашма (Каримбердӣ) аз ин амали хайри бародарони саховатманд хурсанданд. Дар ҳар як ҷамъомад ва ҳатто гирди дастурхон аз саховатмандии онҳо ёдоварӣ намуда, дар ҳаққашон дуои хайр мекунанд. Кош сафи чунин ҷавонмардон боз ҳам зиёд мегашт. -Бо ташаббуси оилаи Қурбонзодаҳо, - мегӯяд нафақагири ҳамин деҳа Абдуҷаббор Раҳмонов,бинои мактаби мо ба худ намуди диданӣ гирифт ва имрӯз ҳар шахсе, ки аз ин ҷо гузар кунад, бо ҳусни таваҷҷуҳ ба ин бинои зебосохт назар мекунад. Мардуми деҳаи Шӯрчашма ҳама меҳнатианд. Ба зироаткорию чорводорӣ машғул мебошанд. Зиндагии хубу гуворо доранд. Чуноне мардони солхӯрдаи деҳа изҳор доштанд ҳамаи пешравӣ ва шукуфоии деҳаашонро аз баракати Истиқлоли давлатӣ ва дасти сахо доштани соҳибкорону саховатмандон мебинанд, ки аз дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дастгирӣ ба амал меоранд. Наҷот Сафарзода, «Хатлон»
2
Ӯ гуфт, ки “воқеан ҳам соли равон арзиши як қатор маҳсулоти ғизоӣ дар дохили кишвар, аз ҷумла дар вилояти Хатлон низ дар муқоиса ба солҳои гузашта ба маротиб боло рафт. Вақте ки сарҳадҳо баста шуданд деҳқонону соҳибкорони мо натавонистанд маҳсулоти худро барои бо нархи баландтар фурӯхтан ба кишварҳои хориҷа содирот намоянд. Аз ин рӯ, маҷбур шуданд, ки ба фарқ аз солҳои қаблӣ маҳсулотро дар дохили кишвар бо нархи каме болотар ба фурӯш бароранд, то хароҷоти ҳаматарафаи худро рӯйпӯш карда тавонанд. Аз тарафи дигар, баланд шудани арзиши маводи сӯзишворӣ низ таъсири худро дар гароншавии нархи маҳсулоти ғизоӣ расонид. Дар нишасти мазкур рӯзноманигорон дар робита ба боло рафтани нархи сабзӣ дар кишвар, аз ҷумла дар вилояти Хатлон низ назари Амирбеки Темурро ҷӯё шуданд. Мавсуф аз ҷумла чунин қайд кард: «Бинобар сабаби сардиҳо ҷамъоварии сабзии имсола қариб 15 рӯз дертар оғоз гардида буд. Аз тарафи дигар, вақте соҳибкорони мо фаҳмиданд, ки дар кишвари Қирғизистон ва Ӯзбекистон нархи сабзӣ ба маротиб болотар аз дохили кишвар аст, ҳаҷми бештари сабзиро ба ин кишварҳо содирот карданд. Дар натиҷа, сабзӣ дар дохил камчин шуд ва арзиши он дар бозорҳои дохилии Тоҷикистон чанд баробар боло рафт». Рӯзноманигорон шарҳҳои духӯраашро ба Амирбеки Темур ёдрас гардида, бори дигар омили амиқи боло рафтани нархи маҳсулоти ғизоиро пурсон шуданд. Аммо сардори Сарраёсати кишоварзии вилоят натавонист дар ин бора равшанӣ андозад. Суннатуллоҳи Мирзо, “Хатлон”
Дар нимсолаи аввали соли 2021 Сарраёсати Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилояти Хатлон 23 корхонаи хурду бузурги аз фаъолият бозмондаро ба қайд гирифтаанд, ки дар пайи он 626 нафар аз ҷойи кории худ маҳрум шудаанд. Қурбон Ҳакимзода, сардори Сарраёсати Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилояти Хатлон, зимни баргузории нишасти матбуотиаш, гуфт, ки аз рӯйи талабот ва меъёрҳои мавҷуда, корхонае, ки 2 соли пурра маҳсулоти худро ба фурӯш набаровард, аз фаъолият бозмонда дониста мешавад. Ӯ афзуд, ки аз шумори 23 корхонаи аз фаъолият бозмонда бархеашон ҳудуди 10 сол ҳам фаъолият намекарданд. Қ. Ҳакимзода дар посух ба суоли рӯзноманигорон, ки дар робита ба фаъолияти корхонаи истеҳсоли дучархаи шаҳри Бохтар пешниҳод гардида буд, посух дода, таъкид кард, ки корхонаи мазкур фаъолияти худро ба роҳ мондааст ва овозаи “аз фаъолият боз мондани корхонаи истеҳсоли дучархаи шаҳри Бохтар”-ро рад кард. Мавсуф, ҳамчунин дар мавриди пешниҳоди оморҳои бардурӯғ аз ҷониби масъулини соҳаҳои дахлдор дар шаҳру ноҳияҳои вилоят ба саволҳои рӯзноманигорон чунин посух гуфт: «Дар шашмоҳаи аввали соли 2021 нисбат ба 164 нафар масъулин барои пешниҳод накардан, пешниҳод кардан бо хатогӣ, яъне бардурӯғ пешниҳод кардани оморҳо чораҳои маъмурӣ андешида шуда, аз онҳо тибқи талаботи қонунгузорӣ дар ҷамъ ҷарима ба маблағи 64 286 сомонӣ ситонида шуда, ба буҷаи давлат ворид карда шуд». Масъалаи дигар, ки мавриди баррасии рӯзноманигорон бо масъулин қарор гирифт, ҳаҷми умумии маҳсулоти соҳаи кишоварзии вилоят буд. Масъулин изҳор доштанд, ки давоми шаш моҳи аввали соли ҷорӣ ҳаҷми маҳсулоти умумии кишоварзӣ дар нимсолаи якуми соли 2021 дар ҳамаи шаклҳои хоҷагидорӣ ба 7 миллиарду 901 миллиону 220 ҳазор сомонӣ (бо нархҳои муқоисавӣ) расидааст, ки ин нисбат ба ҳамин давраи соли 2020ум 108,9 фоизро ташкил медиҳад. С. МИРЗО, “Хатлон”
Роҳи сафед
Баҳри таъмини бехатарии роҳҳо кор мебарем Дар тавозуни Муассисаи давлатии “Идораи хоҷагии роҳҳои автомобилгарди минтақаи Кӯлоб” 2 ҳазору 447,15 километр роҳ мавҷуд аст, ки аз ин 318 километр роҳҳои автомобилгарди аҳамияти байналмилалӣ, 430 километр аҳамияти ҷумҳуриявӣ ва 1700 километр роҳҳои автомобилгарди аҳамияти маҳаллидошта мебошад. Дар шаш моҳи соли равон 428 км таъмири ҷорӣ, 5 км сангфарш, 21 км асфалтпӯш, 6 адад пул бо дарозии 174 метр ва аломатгузории онҳо ба анҷом расонида шудаст. Дар ин давра бо вуҷуди мушкилоти ҷойдошта дар вазъияти пандемия роҳдорони муассисаи мо масъулияти баланд ҳис намуда, дар таъмини ҳаракати бемамонияти нақлиёт ҳиссаи муносиб
Хеле барвақт дар ин деҳа будам. Он замон деҳаи хурдакак буду шумораи аҳолиаш ҳам хеле кам. Шароити зиндагии мардумаш низ чандон хуб набуд. Бинои муассисаи таълимиаш назарногир, куҳнаву фарсуда. Чуноне мегӯянд, ба шароити таълим мувофиқат намекард. Хонандагон то синфи чор мехонданд. Баъдтар таълими асосӣ ва умумиро роҳандозӣ намуданд. Ин сафар моро раиси Ҷамоати деҳот Ҳошим Хоҷаев ҳамроҳӣ кард. Роҳ сангфаршу ҳамвор, мошини саворӣ низ чандон мушкилӣ накашид. Тахминан баъди 10-15 дақиқа ба деҳа расидем. Аз баландӣ деҳа хеле хуб намудор буд. Бо гузашти солҳо шумораи аҳолии деҳа афзуда, манзилҳои истиқоматӣ низ чанд баробар зиёд гардидаанд. Айни замон деҳа 240 хоҷагӣ дорад. - Ба шарофати Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва роҳбарии хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон деҳаи Каримбердӣ рушд карду обод гардид,- мегӯяд раиси ҷамоат Ҳошим Хоҷаев. -Бо ҳидояти Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳибкорони маҳаллӣ дар кори рушди деҳоти ҷамоат саҳми муносиб гирифтанд. Бо ташаббуси онҳо марказҳои хизматрасонӣ, майдончаҳои варзишӣ, мактабу муассисаҳои томактабӣ дар ҳудуди деҳот арзи вуҷуд намуданд. Роҳ то деҳаро мардони саховатманд сангфарш намуданд - афзуд Ҳошим Хоҷаев. Баъдтар маълум гардид, ки ин роҳ бо саҳми оилаи Қурбоновҳо таъмиру сангфарш гардидааст. Вале ин амал хайри ягонаи ин оила набудааст. Фарзандони марҳум Ҳабибулло Қурбонов ҳама таҳсилдидаву дар вазифаҳои гуногуни хизматӣ фаъолият менамоянд. Чунки падарашон деҳқонӣ мекарду онҳоро дуруст тарбия менамуд, дониш меомӯхт, нисбати онҳо барои донишазхудкунӣ сахтгир буд. Ҳамин буд, ки фарзандонаш Аҳмад, Шариф, Абдулло ва Тиллохон баъди хатми мактаби миёна донишгоҳҳои гуногуни ҷумҳуриро хатм намуда, дар бахшҳои гуногуни хоҷагии халқ ва мансабҳои давлатӣ адои вазифа мекунанд. Баъди дастуру ҳидоятҳои Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба соҳибкорону шахсони муваффақ ҷиҳати равнақ бахшида-
»нолтаХ« иамонзу- Р
23 корхона фаъолияташро қатъ кард
Амирбеки Темур, сардори Сарраёсати кишоварзии вилояти Хатлон, дар нишасти хабарии ниҳодаш яке аз сабабҳои болоравии нархи маҳсулоти ғизоӣ дар вилояти Хатлонро ба хуруҷи дубораи пандемияи коронавирус, дар ин замина баста шудани роҳу марзҳо барои сафар ба кишварҳои хориҷа ва содир нашудани маҳсулоти дохилии Тоҷикистон ба онҳо рабт дод.
Як оилаи дигар соҳиби хонаи нав шуд
noltahk_iamonzur@
Оё беш аз 43 ҳазор ҷавони хатлонӣ донишҷӯ мешавад?
гузоштанд. Айни ҳол дар баъзе минтақаҳое, ки бар асари боронҳои пай дар пайи моҳи майи соли равон зарар дида буданд, корҳои барқарорсозию соҳилмустаҳкамкунӣ бо маром идома дошта, кор дар ду баст ҷараён дорад. Яке аз минтақаҳои аз офати табиӣ зарардида, километри 141 то 145-и роҳи байналмилалии Душанбе-Кӯлоб-Хоруғ-Қулма аст, ки бар асари он беш аз 4 километри роҳ зарар дида буд. Имрӯз дар ин минтақа корҳои барқарорсозию бетонрезӣ идома дошта, даҳаи якуми ҳамин моҳ роҳ пурра барқарор карда мешавад. Кор дар ин ҷо низ мувофиқи нақша идома дошта, беш аз 60 нафар роҳсозон саргарми коранд. Қобили зикр аст, ки дар натиҷаи офати табиии моҳи май ҳамчунин Сойи Сурхоби деҳаи Хуррамзамини ноҳияи Данғара, ки дар километри 102-юми шоҳроҳи Душанбе-Кӯлоб-ХоруғҚулма ҷойгир аст, қисман осеб дида, имрӯзҳо дар ин ҷо низ корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ идома дорад. Кормандони муассисаи мо дар оянда низ барои таъмини ҳаракати бемамониати нақлиёт кӯшиш ба харҷ хоҳанд дод. Хуршед Арабзода, сардори Муассисаи давлатии идораи хоҷагии роҳҳои автомобилгарди минтақаи Кӯлоб
Мавзӯи рӯз
Дар асоси нақшаи Маркази миллии тестии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон (ММТНПҶТ) бақайдгирии довталабон барои дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти миёна ва олии касбии кишвар аз 1 март оғоз гардида, то 30-юми апрели соли равон идома ёфта буд. Имтиҳонҳои қабул ба донишкадаву донишгоҳҳои кишвар тариқи ин марказ аз 1 то 7-уми июл давом кард.
Инчунин, рӯзи 12-уми июл имтиҳонҳои иловагӣ дар шаҳри Душанбе гузаронида шуда, 20-уми июл натиҷаи онҳо эълон ва 24-уми июл натиҷаи тақсимот ба муассисисаҳои таҳсилоти миёна ва олии касбӣ ба довталабон расонида шуд. Тибқи иттилои масъулини Раёсати маорифи вилояти Хатлон, дар соли таҳсили 2020-2021 муассисаҳои таълимии ҳудуди вилояти Хатлонро 94 872 нафар хонандаи синфи 9 ва 11 хатм кардаанд, ки аз ин ҳисоб 43 469 нафарашон барои идомаи таҳсил дар зинаи донишҷӯйӣ ба Маркази миллии тестии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷат супурда, аз қайд гузаштаанд. Аз ҳисоби умумии азқайдгузаштагон, 39027 нафарашон хатмкардагони синфи 11 ва 4 442 нафарашон хатмкардагони синфи 9-ум мебошанд. Ба иттилои масъулини бахши минтақавии Маркази миллии тестӣ дар шаҳри Бохтар, соли равон дар тамоми бахшҳои минтақавии Маркази миллии тестӣ тибқи ҳисоботи оморӣ то 30-юми апрел 103 429 нафар довталаб ба қайд гирифта шудаанд, ки аз ин шумора 43 469 нафар довталабони бақайдгирифташуда аз вилояти Хатлон буда, ин теъдод нисбат ба соли гузашта 3 483 нафар зиёд мебошад ва теъдоди довталабони хатлонӣ дар маҷмӯъ 42%-и миқдори умумии довталабони ҷумҳуриро ташкил медиҳанд. Ба гуфтаи Хурсанд Назарзода, сардори бахши минтақавии ММТНПҶТ дар шаҳри Бохтар, раванди баргузории имтиҳонҳои қабул низ аз тарафи мутахассисони марказ таҳти назорат гирифта шуда, барои ҳар як гурӯҳи ихтисосҳо дар як рӯз имтиҳон гузаронида шудаанд. Вобаста ба ҳар гурӯҳи ихтисосҳо барои супурдани имтиҳони муҳлати муайян ҷудо карда шуда буд. Довталабон дар доираи аз 190 то 220 дақиқа имтиҳонҳои қабулро супурдаанд. Ҳамзамон, раванди қабул ва тақсимоти донишҷӯён тавассути Мар-
кази миллии тестӣ барои маротибаи дуюм пас аз пурра анҷом ёфтани даври аввал ба роҳ монда шуд, ки барои нафарони аз даври аввал нагузашта имкони дубора санҷидани бахташонро фароҳам овард. Ба таъкиди масъулини Раёсати маорифи вилояти Хатлон, бо вуҷуди ба итмом расидани имтиҳонсупорӣ ва ҷараён доштани тақсимоти довталабон ба муассисаҳои таҳсилоти олии касбии кишвар, ҳанӯз ҳам маълумоти аниқу дақиқ дар бораи шумораи довталабони донишҷӯшуда дастрас нест. Зеро ба гуфтаи Ҷумъахон Идизода, масъули бахши иқтисоди Раёсати маорифи вилоят, ҳисоботи омории мукаммал ва аниқ дар мавриди дохил шудани довталабон ба донишкадаву донишгоҳҳо танҳо дар моҳҳои сентябр-октябри ҳар сол ҷамъбаст ва дастраси умум мегардад. Акнун, ягона саволи то ҳол норӯшан ин аст, ки беш аз 43 ҳазор довталаб аз вилояти Хатлон, ки аз қайди Маркази миллии тестӣ гузашта, имтиҳони қабул ба муассисаҳои таҳсилоти миёна ва олии касбиро супурдаанд, донишҷӯ мешаванд ё не? Суоле, ки ба таъкиди ҳам масъулини Раёсати маорифи вилояти Хатлон ва ҳам роҳбарияти Бахши минтақавии ММТНПҶТ дар шаҳри Бохтар ҳудуди ду моҳ баъд посухи он дастрас хоҳад шуд. Суннатуллоҳи МИРЗО, “Хатлон”
3
НОЛТАХ р ш а н и м у - 0 9 и ло С
ur.liam@jt.noltahk
noltahk_iamonzur@
noltahk_iamonzur@
»нолтаХ« иамонзу- Р
Ба истиқболи 30-солагии Истиқлолияти давлатӣ
Авроқи рангини даврони соҳибистиқлолӣ (Солҳои 2011-2015) (Идома аз шумораи №42)
Соли 2011-ум 20-умин солгарди Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дастовезҳои баланди меҳнатӣ таҷлил гардид. Ба муносибати ҷашни фархунда дар пойтахти Тоҷикистон-шаҳри Душанбе баландтарин пояи Парчами давлатӣ дар баландии 165 метр бо дарозии 60 метр ва паҳноии 30 метр қомат афрохт ва бо ин ҳашамат дар китоби Рекордҳои Гиннес ҷой гирифт. Ҳамаи пешравию созандагиҳо дар давоми ҳамагӣ бист сол ба қатори давлатҳои пешрафта қадами устувор гузоштани кишвари соҳибистиқлоли моро нишон медод. Ин нуктаро боз бо он тақвият додан мумкин аст, ки дар соли 2011 аз ҷониби соҳибкорони кишвар наздики 1000 иншооти иқтисодиву иҷтимоӣ бунёд гардидааст. Дар ин раванд шумораи корхонаи саноатӣ 100 адад зиёд шуд, ки аз ин ҳисоб беш аз 12 ҳазор ҷойи нави корӣ пайдо гардид. Вобаста ба ин, ҳаҷми даромадҳои аҳолӣ тадриҷан афзоиш ёфта, аз як миллиард сомонии соли 2000-ум то ба 16,2 миллиард сомонӣ боло рафт, ки аз ин ҳисоб сатҳи камбизоатӣ дар мамлакат аз 81 фоизи соли 1999-ум то 42 фоиз дар соли 2011 кам гардидааст. Бо мақсади фароҳам омадани зиндагии шоиста, ба тарбияи дурусти насли наврас диққат додан аз ҷониби аҳли ҷомеа, бухусус волидон дар ин сол қонуни нави миллӣ “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” қабул гардид. Дар ин соли фараҳбахш, ҳамчунин, 15-солагии таъсиси Шӯрои ҷамъиятии Ҷумҳурии Тоҷикистон қайд карда шуд. Дар ҷаласаи тантанавӣ, ки ба ин муноси-
бат баргузор гардид, Сарвари давлат, Раиси Шӯрои ин созмон Эмомалӣ Раҳмон чунин қайд намуданд: “Шӯрои ҷамъиятӣ, ки меваи даврони соҳибистиқлолии мамлакат ба ҳисоб меравад, бори аввал ҷонибҳои мавқеи гуногуни сиёсидоштаро ба хотири як мақсади олӣ-эҳёи Тоҷикистони соҳибистиқлол ва мутамаддин муттаҳид намуд”. Дар Паёми ҳаминсолаи Президенти мамлакат ба Маҷлиси Олӣ се ҳадафи стратегии мамлакат-расидан ба истиқлолияти энергетикӣ, баромадан аз бунбасти коммуникатсионӣ ва таъмини амнияти озуқавории мамлакат муайян карда шуд ва вақт нишон дод, ки амалигардии ин ҳадафҳо омилҳои асосии ба зиндагии шоиста расидан мебошанд. 5 сентябри соли 2011 навбати аввали НБО “Сангтӯда-2”, ки дар ҳамкории муштарак бо Ҷумҳурии Исломии Эрон бунёд меёфт, ба истифода дода шуд, ки дар ин маросим Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ва Президенти Эрон Маҳмуди Аҳмадинажод ширкат доштанд. Шодибахштарин рӯйдоди соли 2012-умро бо шомил гардидани Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба қатори “500 мусалмони бонуфузи ҷаҳон”, ки ин феҳрист аз соли 2009-ум инҷониб дар ҳамкорӣ бо Маркази Шоҳзода Ал-Валид бин Телал дар Донишгоҳи Ҷорҷ Тауни Амрико интишор меёбад, ҳисобидан мумкин аст. Асоси ба ин феҳрист ҷой гирифтани Сарвари давлати соҳибистиқлоли мо “дар эътиқоду эътимод ва андешаҳои мусалмонон асар
гузошта ва барои беҳбуди вазъи иқтисодию иҷтимоии мусалмонон хидмат кардан” арзёбӣ мегардад. Дар даврони соҳибистиқлолӣ баробари соҳаҳои хоҷагии халқ, варзиш, ки қосиди сулҳ унвон гирифтааст, дар мамлакат рушд меёфт. Акнун варзишгарони мо дар мусобиқаҳои сатҳи ҷаҳонӣ имкони ширкат карданро пайдо намуданд ва маҳорати баланди худро нишон медоданд. Аз ҷумла, соли 2012-ум 16 варзишгари тоҷик дар мусобиқоти ҷаҳонӣ-Бозиҳои олимпии тобистона ХХХ, ки дар Лондон баргузор гардид, ширкат варзиданд. Дар ин мусобиқоти бонуфуз боксчидухтари тоҷик Мавзуна Чориева ғолибият ба даст оварда, соҳиби медали биринҷӣ гардид. Ин ғалабаи нахустини бонувони кишвари соҳибистиқлол
дар сатҳи ҷаҳонӣ ҳисоб меёфт. Бо Қарори Ҳукумати мамлакат, ки соли 2012 қабул гардид, дар давраи миёнамуҳлат мебоист зиёда аз 200 корхонаи нави саноатӣ ба нақша гирифта мешуд. Баҳри татбиқи ин нақша аллакай соли 2013 корхонаи азими семент аз ҷониби ширкати ватании “Ғаюр” ва ширкати “Хуаксин семент”-и Ҷумҳурии мардумии Чин бо иқтидори 1 миллион тонна дар як сол дар ноҳияи Ёвон бунёд ёфт. Бо мақсади пешгирии ҳамагуна амалҳои номатлуб дар мамлакат пайи ҳам тадбирҳои судманд андешида мешуданд. Яке аз ин гуна амалҳо, ки ба зиндагии солим зарар дошта, махсусан ҷавононро ба дом мекашид, ин нашъмандӣ ба ҳисоб мерафт. Соли 2013 бо мақсади амалигардии ҳадафи Ҳукумат дар самти мубориза бар зидди гардиши ғайриқонунии маводи мухаддир, ки самти афзалиятноки сиёсати давлат эълон гардида буд, бо Фармони Президенти мамлакат “Стратегияи миллии мубориза бар зидди гардиши ғайриқонунии маводи мухаддир дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2013-2020” тасдиқ гардид. Дар самти ҳадафи дигари Ҳукумат-раҳоӣ аз бунбасти коммуникатситонӣ низ корҳо босуръат пеш мерафтанд. Дар ин раванд 1 октябри соли 2013 нақби мошингузари Чормағзак, ки дар масири ДушанбеВаҳдат-Кӯлоб қарор дорад, ба истифода дода дода шуд, ки ин мушкили бисёрсолаи нақлиётчиёнро осон намуд. Ахиран, соли 2013 Интихоботи навбатии Прези-
)6333( 74№ ,1202 илос итсугва 6 ,аъмуҶ Баҳс
денти мамлакат шуда гузашт. Натиҷаи овоздиҳӣ нишон дод, ки аксарияти интихобкунандагон тарафдори Президенти феълии мамлакат Эмомалӣ Раҳмон мебошанд ва ин навбат ҳам дар ин мансаб фарзанди фарзонаи миллатро дидан мехоҳанд. Дар ин миён тибқи муқаррароти қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон рамзи ҳокимияти президентӣНишони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ гардида буд. Ҳамин тавр, пеш аз маросими савгандёдкунӣ ба Президенти тозаинтихоб Нишони президентӣ супорида шуд. Соли 2014 аз ҷумлаи солҳои бобарору пешрафта ва таҳти таваҷҷуҳу ғамхориҳои нав ба нави Ҳукумат қарор ёфтани кулли соҳаҳо маҳсуб меёбад. Соли 2014 маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ 45,6 миллиард сомониро ташкил дод, ки афзоиши воқеии он ба 6,7 фоиз мерасад. Дар ин сол, дар мамлакат зиёда аз 250 ҳазор ҷойи нави корӣ таъсис ёфт, ки бо ин васила сатҳи камбизоатӣ аз 35,6 ба 32 фоиз поён фаромад. Агрегати дуюми НБО “Сангтӯда-2” низ ба кор дароварда шуда, дар шаҳри Душанбе агрегати якуми Маркази барқу гармидиҳии «Душанбе -2» бо иқтидори 220 мегаватт ба кор дароварда шуд. Вобаста ба пешравию дастовардҳо талабот ба маҳсулот низ зиёд мегардид. Деҳқонон барои фаровонии бозори истеъмолӣ роҳҳои нав ба нави парвариши зироатҳоро ба роҳ монданд. Дар панҷ соли охир масоҳати заминҳои боғу токзор наздики 20 фоиз, кишти сабзавот 30 фоиз , ҳаҷми истеҳсоли меваю сабзавот 50 фоиз зиёд гардид. Танҳо дар ноҳияи Ёвон 120 гармхона бунёд гардида, барои захираи маҳсулот бунёди сардхонаҳоро ба нақша гирифтанд. 14 октябри ҳамин сол Перзиденти мамлакат бо соҳибкорон мулоқот ороста, масъалаҳои марбут ба рушди соҳибкорӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистонро матраҳ намуданд. Дар ҳамин замина, баъдан 14 октябр ҳамчун Рӯзи соҳибкорон дар феҳристи “Рӯзҳои ид дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” ворид гардид. Соли 2014 аввалин маротиба барои шаффофии натиҷаҳои имтиҳонсупорӣ ба муассисаҳои олӣ равиши Маркази миллии тестии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳандозӣ шуд, ки худи ҳамон сол натиҷаҳои мусбӣ ба бор овард. Шумораи донишҷӯёни дар муассисаҳои дохили кишвар ин сол зиёда аз 200 ҳазор нафар, дар хориҷ 12 ҳазор нафарро ташкил медод. Аввали соли 2015 бо Фармони Президенти мамлакат Барномаи нави ислоҳоти судӣ-ҳуқуқӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2015-2017 тасдиқ гардид, ки ин санад барои боз ҳам мустаҳкам шудани сохтори мақомоти судӣ, фаъолияти пурсамар, таҳкими ҳамкории судӣ бо дигар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ нақши муҳим гузошт. Дар ин сол равобити байниҳамдигарӣ бо давлатҳо ва ташкилоту созмонҳои хориҷ густариш ёфт. Аз ҷумла, аввали ҳамин сол намояндагони ташкилотҳои Хазинаи кӯдаконаи СММ (ОКСФАМ), Барномаи ҷаҳонии озуқа СММ (СҶТ) Лучие Элмӣ ва Николас Оберлин ба вилояти Хатлон ташриф оварданд. Намояндагону меҳмононро раиси вилоят қабул намуд. Дар рафти мулоқот ба мувофиқа расид, ки дар баробари расонидани кумаки озуқаворӣ, ташкилотҳои байналмилалӣ дар тарбияи насли наврас, пешгирии ҷавонон аз маводи мухаддир ва шомилшавӣ ба ташкилоту созмонҳои ифротгаро саҳм бигиранд. Моҳи марти соли 2015 маъракаи муҳими сиёсӣинтихоботи Маҷлиси Олӣ, маҷлисҳои маҳаллӣ ва ҷамоатҳо доир гардид, ки он дар сатҳи баланди ташкилӣ ва маърифатӣ, шаффофу озод, ба таври демократӣ ва бо иштироки фаъолонаи интихобкунандагон гузашт. Соли 2015 бо пешниҳоди Сарвари давлат “Соли оила” эълон гардид. Дар ин замина, чорабиниҳои зиёди ҳукумативу фарҳангӣ доир гардид, ки тавассути корҳои муфиди фаҳмондадиҳӣ шумораи ҷудошавии оилаҳо, махсусан оилаҳои ҷавон кам шуд. 30 сентябр Суди олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистонро ташкилоти экстремистӣ(ифротгароӣ)-террористӣ эътироф намуда, фаъолияташро манъ намуд. Пеш аз ин Вазорати адлия нисбати қонуншиканиҳои пайиҳамиаш ба ҳизби мазкур огоҳинома дода буд. Ахиран, 9 декабри соли 2015 Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонун “Дар бораи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат”ро қабул намуд. Дар ҷаласаи мазкур, аз ҷумла қайд шуд: “Эмомалӣ Раҳмон барои миллат ва давлат хизмати бузургу босазо кардааст. Ӯ ба ин (Пешво будан) эҳтиёҷ надорад, балки мардум ба ҳифзу ин дастовардҳо ниёз доранд... Эмомалӣ Раҳмон бо фаъолияти созанда ва бунёдкорона ва маҳбубияте, ки байни мардуми кишвар дорад, аллакай ҳамчун Пешвои миллат шинохта шудааст”.
Сухан бояд ба дониш дарҷ кардан... Тайи солҳои охир забони ноби тоҷикии таърихи зиёда аз ҳазорсоладоштаи содаю оммафаҳм душворфаҳму мураккаб ва дағал гардидааст. Имрӯз ба фонди луғавии забонамон вожаҳои “нав”-и нолозим дохил шудаанд, ки ба ҳусни забон лакнат ворид мекунанд. Ба фикри мо, ин душворнависию душворфаҳмӣ аз якчанд омил иборат мебошад. Омили аввал ва асосӣ беназоратии Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аст, ки бевосита барои ҳифзи покию беолоишии забон мутасаддист. Омили дигар, касе чи тавре хоҳад, ҳамон тавр менависад ва касеро ба ин коре нест. Солҳои пеш барои ба фонди луғавӣ дохил намудани баъзе ибораю вожа ё аломати китобӣ дар матбуоти даврӣ байни олимони забоншинос, омӯзгорон, коршиносони соҳа баҳсу мунозираҳои доманадор шуда, моҳҳо давом мекард, то ба як хулоса биёянд. Имрӯз ин кори хайр аз байн рафтааст. Набояд фаромӯш кард, ки забони давлатӣ барои мо яке аз рукнҳои муқаддасоти миллӣ маҳсуб ёфта, тозаю озода нигоҳ доштани он ҳам
фарзу ҳам қарзи виҷдонии ҳар як соҳибзабони имрӯза аст. Чанде аз вожаҳои “навбаромад”-е, ки дар расонаҳои хабарӣ бештар истифода мешаванд, ин ҷо оварданашонро ба маврид медонем. Дар истифодаи ин намуди калимаҳо ҷонишинҳои ҷамъбандӣ такрор ёфтаанд: Мулоқот (-ҳо), нуқсон(-ҳо), музофот (-ҳо), ахборот (-ҳо), табрикот (-ҳо), маълумот (-ҳо), муқаррарот (-ҳо), мавод (-ҳо) ва ғайра. Ё ҷумлаю ибораҳои зер, ки дар он вожаҳои якхела так-рор шуда, ибораро нуқсонӣ намудаанд: Киштии обӣ аз дур намоён шуд. Пешаю касби хешро сайқал додан... Барои рушду нумӯи соҳаи кишоварзӣ... Саҳми худро гузошт, қобилияти баланди худро нишон дод ва ғайра. Вақтҳои охир бо хизмати “хирсона”-и идораҳои САҲШ ба чунин номҳо (исмҳо)-и “навбаромад”-и бисёре дучор меоем, ки кадом вожа номи (исми) шахс асту кадомаш куния, ёбу гир. Ба ин номҳо мутваҷҷеҳ бошед. Усмонзода Муҳайё Темур, Мастура Сат-
тор Ҷаббор, Худойдод Ҳасан Содиқ, Ализода Саттор Самеъ, Сайфуддин Нодир Ҳабибулло, Холмаҳмад Мавлон, Ғанӣ Муртазо Акрам, Шараф Ҳамроҳ Карим ва бисёр дигарҳо. Дар ибораҳои зер низ камбудиҳо ба назар мерасанд. Масалан, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва ҷамоати деҳоти ба номи фалонӣ. Ба пиндори мо, вожаи мақомот ин ҷо нодуруст ва беҷост, чунки он аз вожаи “мақом” ибтидо мегирад ва марбут ба соҳаи санъат аст. Яъне, ба “Шашмақом” ва “Дувоздаҳ мақом” на ба номи муассиса. Ба ҷойи “Ҷамоати деҳоти” вожаи “ҷамоат” гуфтан кифоя аст. Ин гуфтаҳо ба ибораҳои муассисаи давлатии “Коллеҷи омӯзгорӣ”, муассисаи
давлатии “Мактаби президентӣ” ва дигарҳо низ дахл дорад. Дар ин ибораҳо дар қисми дуюмашон номи онҳо маълум аст. Ё вожаҳои «толори муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ», ё «толори театри калон». Дар ҳар ду ибора калимаи “толор” зиёдатист. Бинобар ин, ба мо лозим аст, ки оид ба тозабаёнию мухтасарнависӣ аз рафиқони рус ибрат гирем ва дар оянда ба муғлақнависию дарозбаёнӣ дар гуфту навиштамон хотима бахшем. Шарифҷон РАҲИМЗОДА, собиқадори маориф, ноҳияи Абдураҳмони Ҷомӣ Аз идора: Дар ин бора фикри хонандагони гиромиро мунтазирем, чунки оид ба покию содагӣ ва тозагии забони ноби тоҷикӣ гуфтаниҳо бисёранд ва саъю кӯшиши ҳамагонро тақозо менамояд.
Илоҷи воқеа пеш аз вуқӯъ
Боздиди коршиносон аз маконҳои хавфнок
Исматуллои Гули ОЛИМ, “Хатлон”
Ба пешвози 90-солагии азхудкунии водии Вахш
Водии обод - мерос аз гузаштагон Тақрибан 90 сол қабл, сохтмони “Вахшстрой”, ки дар сартосари Иттиҳоди Шӯравӣ машҳур буд, як ҷӯшу хурӯшеро дар байни тамоми қишрҳои ҷомеаи ҳамон давр чун раъду барқ ба амал овард. Беҳтарин сохтмончиён ва муҳандисон ба ин макон ҷалб шуда, бо маҳорату малакаи баланд кори сохтмонро шурӯъ карданд, ки ин амалашон боиси таҳсину офарини наслҳои баъдина гардид. Номи водии Вахш аз дарёи ҳамноми он, яъне Вахш гирифта шудааст. Дар бораи мафҳуми Вахш метавон аз асари муътамади А. Девонақулов, ки роҷеъ ба решашиносии калимаи мазкур аз сарчашмаву манобеъ истифода намудааст, воқиф гардид. Муаллиф менигорад: Калимаи “Вахш” маънии ҳам луғавӣ ва ҳам истилоҳиро дорад. Маънии луғавии он мувофиқи нишондоди фарҳангҳо дар як маврид мафҳуми ибтидо, оғоз, аввалинро дошта бошад, дар ҳолати дигар ба маънои фазоянда, боланда меояд. Олим ва мутафаккири барҷаста Абурайҳони Берунӣ дар “Осор-ул-боқия” менигорад: “Вахш” исми фариштаест, ки нигаҳбонии об бо ӯст, махсусан, исми фариштае, ки муваккили рӯди Ҷайҳун аст”. Водии Вахш дар паси силсилаи қаторкӯҳҳои Оқтоғ, сад километр ҷанубтари пойтахти Тоҷикистон, дар он ҷое, ки Вахши саркаш-яке аз дарёҳои калонтарини ҷумҳурӣ доман паҳн кардааст, ҷойгир аст. Дараҳои танги кӯҳсор дар ин ҷо аз ҳамдигар ҷудо гардида, майдони бузургеро ба вуҷуд овардаанд, ки якуним ҳазор километри квадратиро ташкил медиҳад. Дар солҳои 30-юми асри XX аз ҷониби мутахассисони баландихтисос омӯхтани шароити табиӣ, хок ва захираҳои оби водии Вахш ба миён омад. Омӯзиш нишон дод, ки ин минтақа барои парвариши пахтаи гармидӯсти мисрӣ комилан созгор мебошад. Аммо вазъи объёрии ин водӣ дар ҳолати ногувор буд. Ҳарчанд дарёи сероби Вахш аз байни ин водӣ гузарад ҳам, аммо ҳамагӣ 25,5 ҳазор гектар заминҳои ноҳияҳои Қӯрғонтеппа ва Ҷиликӯл, ба воситаи каналҳои Ҷӯйбор ва Ҷиликӯл, ки обро аз дарёи Вахш мегирифтанд, обёрӣ карда мешуданду халос. Бинобар ин масъалаи сохтмони канали замонавӣ-канали магистралии Вахш ба миён омад. Солҳои 1928-1930 оид ба сохтмони канали Вахш корҳои тадқиқотӣ гузаронида шуд. Дар ин ҷо ташкил кардани совхозҳои калони пахтакорӣ, сохтани корхонаҳои саноатӣ, бунёди минтақаҳои муқтадири аграрию индустриалӣ имконпазир буд. Ба ҳаллу фасли ин масъалаҳо имкониятҳои фаровони энергетикии Вахш низ ҷавоб медоданд. Ҳамаи ин омилҳои мусбат аҳамияти сохтмони канали Вахшро ба дараҷаи сохтмонҳои азими Иттиҳоди Шӯравӣ бардоштанд. Дар панҷсолаи якум “Вахшстрой” дар қатори 180 сохтмони азими зарбдори умумииттифоқӣ, ба монанди Днепрострой, Магнитострой, Кузнетстрой, сохтмони заводҳои трактории Сталинграду Харков, Турксиб (роҳи оҳан) ва монанди инҳо қарор гирифта буд. Коргарони ин иншоот аз аксар ҷумҳуриҳои бародарӣ ва дигар мамолик буданд. Намунаи муттаҳидии ин ҷумҳуриҳоро метавон дар соли 1932 дид, ки дар ин сол аз Ӯзбекистон-1300 нафар, Туркманистон-1000 нафар ва аз Қирғизистон-700 нафар ба сохтмони канали Вахш сафарбар шуда буданд. Дар баробари ин муҳоҷиркунии аҳолӣ ба васеъ намудани майдони заминҳои кишт
таъсири мусбат мерасонд. Дар кори сохтмони канал қариб 10 ҳазор нафар коргар, 28 экскаватор, 500 трактор, 350 мошинҳои боркаш сафарбар шуда буд. Баъди сохтмон ин канал имконият медод, ки 130 ҳазор га. замин обшор карда шавад. 13 сентябри соли 1933 банди об, ки онро девори семетра аз иншооти асосии оҳану бетонӣ ҷудо мекард, ҳангоми таркидан се ҳазор метри мукааб харсанг ба ҳаво пош хӯрд. Вахш ба канали калон ҷорӣ шуд. Дар ин бора М. Власова, хабарнигори Россия бо изтиробу ҳаяҷон ёдоварӣ кардааст: “Одамон дар ду тарафи канал медавиданд, канали серобро гулборон мекарданд. Деҳқонони куҳансол сари об дузону зада, обро бо каф гирифта, ҳарисона менӯшиданд ва ба рӯяшон мепошиданду ашки шодӣ мерехтанд. Об ҷӯш зада, кафкзанон ҷорӣ мешуд, барои мо хурсандӣ буду шодӣ, аммо танини мусиқӣ ба ин муносибат шириниву гувороии навро зам мекард”. Хушҳолии хеле самимӣ ва навгонии хеле муборак дар ҳаёти сохтмончиён ва сокинони водӣ, ин ҷоришавии об ба заминҳои ташналаби Вахшонзамин ба ҳисоб мерафт. Мувофиқи нақша дарозии канал, бо шохаҳояш 13 ҳазор км буда, 155,7 миллион сӯм (рубл) арзиш дошт. Дар сохтмони бомуваффақияти иншооти Вахш мақомоти табъу нашри он таъсири бузурги ахлоқиву маънавӣ мерасонд. Ҳизб ва Ҳукумати Тоҷикистон дар бораи дар “Вахшстрой” чоп намудани рӯзномаҳои маҳаллӣ 8-уми феврали соли 1931 қарор қабул кард. Рӯзномаи “Ударник Вахшстроя” ба забони русӣ ва “Зарбдори сохтмони Вахш” ба тоҷикӣ интишор мешуд. Он чун воситаи даъват ба меҳнати пурифтихорро дар байни мардум иҷро намуда, насли калонсолро ба ин кори бузург сафарбар мекард. Дар рӯзнома камбудиву норасоиҳо ошкор шуда, коргаронро ба меҳнати сотсиалистӣ даъват мекард. Муваффақиятҳои пешқадамони истеҳсолот ҳамаҷониба дар саҳифаҳои рӯзнома сабт мешуданд. Нашри русии рӯзномаро Семён Ляхович ба уҳда дошт. Таҳрири тоҷикии ин рӯзномаро аз рӯзи таъсисаш то миёнаҳои соли 1933 Насрулло Абдуллоев ва баъди вай Мирсаид Миршакар бо масъулияти баланд иҷро кардаанд. Насли имрӯзаи Вахшонзамин сипосгузорӣ аз аҷдодони худ мекунанд, ки чунин водии зархезро дар гузашта обод карданд, то наслҳои баъдӣ зиндагии хуррамона дошта бошанд. Самандар Раҷабалиев, магистранти факултети таърих ва ҳуқуқи ДДБ ба номи Носири Хусрав
Бо ибтикори Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо мақсади аз наздик шинос шудан бо мавзеъҳои хавфноки шаҳри Кӯлоб, пешгирии ҳолатҳои фавқулода, омӯзиши имкониятҳои гузаронидани корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ ва шинонидани дарахтони гуногун дар соҳили дарёҳо намояндагони лоиҳаи “Идоракунии хавфи офатҳои табиӣ”-и Бонки рушди Олмон (KFW) таҳти роҳбарии Серви Небурс-коршиноси масоили чорводорӣ, агроиқтисодчии (Animal Production Expert/Agro-economist) ширкати консалтингии байналмилалии АНТ GROUPAG аз мавзеъҳои хавфноки ҳудуди шаҳри Кӯлоб боздид ба амал оварданд. Тавре сомонаи расмии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Кӯлоб хабар медиҳад, бо мақсади аз наздик шинос шудан бо як қатор мавзеъҳои хавфноки шаҳри Кӯлоб ва лоиҳаи афзалиятноки сармоягузорӣ, аз ҷумла гузаронидани корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ дар деҳаи Андароби Ҷамоати деҳоти “Зарбдор”, барқарорсозӣ ва тоза намудани сойи Девонасой, Шурсой, бартараф кардани ҳолати бавуқӯъомадаи офати табиӣ дар маҳаллаҳои Бобо Юнус, А. Рӯдакӣ, А. Мӯсо ва деҳаи Пахтакори Ҷамоати деҳоти “Кӯлоб”, гузаронидани корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ дар дарёи Ёхсу, ҳудуди Минтақаи озоди иқтисодии “Кӯлоб” ва мавзеи Минтути Ҷамоати деҳоти “Зиракӣ” боздид ба амал оварда шуд. Зимни боздид аз мавзеъҳои хавфноки шаҳри Кӯлоб муайян гардид, ки дар воқеъ шаҳри Кӯлоб аз лиҳози таъсири манфии офатҳои табиӣ дар яке аз минтақаҳои хавфноктарин ҷойгир буда, дар натиҷаи омадани сел ҳамасола ба иқтисодиёти шаҳр хисороти калон мерасад.
Иттилоъ дода шуд, ки санаи 11 майи соли 2021 дар натиҷаи боришот офати табиӣ ба амал омада, ба соҳаҳои хоҷагии халқи шаҳри Кӯлоб беш аз 46 миллион сомонӣ зарари иқтисодӣ расонидааст. Дар натиҷа 43 хонаи истиқоматӣ пурра, 102 хонаи истиқоматӣ қисман ва 606 иншооти хизматрасонии аҳолӣ зарар дидаанд. Инчунин, 4 муассисаи таълимӣ ва томактабӣ, 5,9 километр роҳ, 10 кӯпрук, 7 трансформатор, 350 метр хатҳои алоқа, 13,5 километр иншооти соҳилмустаҳкамкунӣ, 492 метр қубурҳои обгузар, 2 иншооти обтаъминкунӣ, 5 агрегати барқӣ, 128 гектар замини кишт зарар дида, 128 сар чорвои сокинон талаф ёфт. Татбиқи амалии лоиҳаи мазкур имконият медиҳад, ки хавфи таъсири манфии офатҳои табиӣ кам гардида, барои гузаронидани корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ тадбирҳои амалӣ роҳандозӣ карда мешавад. Фирдавс УМАРОВ, “Хатлон”
)6333( 74№ ,1202 илос итсугва 6 ,аъмуҶ Ба рӯҳи поки падарам Ҳасани Муродиён, ки маро нахустустоди зиндагию эҷод буд, эҳдо мекунам.
Б
аҳори соли 1984. Осмон гӯё аз қаъри софии Вахши азамат ранг рабуда. Шеди бомдодӣ фар не, бал зар бар замин нисор кардан дорад. Насими форам баъд аз кӯтаҳборон баргу тархадраҳои зумуррадгуни дарахтони зардолу, анор ва олуболуро шабеҳи навшаҳе, ки зулфони печони арӯсашро бо ҳазор завқ миёни ангуштон ба бозӣ мегирад, якмарому тор-тор ба арғушт оварда. Аз ин серӣ наёфта, гоҳе бо шеваи ошиқони ташнаҷон нарм, лек ботаъсир шибир-ши-
– зарқаҳваӣ, ҷурда – сафед, шонаҳо – паҳн бо сабуковои муназзами ҳаҳ-ҳаҳ ба он навои зиндаи табиат ҷӯр шуда, каланди вазнинро ба сони яли гурзкордор осон то фарқ бардошта ва ту гӯйӣ, ки лаҳзае нигоҳ дошта, гоҳе тездами он, гоҳе пушти путквори онро сахту шаст бар хоку кулӯх куфтан дошт. Ҳумб-ҳумб садо бароварда, қисме хоку гард, қисме кулӯхреза мешуда. Ғӯра-ғӯра донаҳои арақ аз роҳи чинҳои нимҳувайдои пешонаи фарохи ялаққосияш сабқати резиши чак-чакӣ оростандӣ. – Таваллуди ман аҷиб аст, – ҳама саду садчаҳои ноошноиро миёни худ ва ҳар шиноси нави ба қавли машҳур намаки суханфаҳм аксаран бо ин қиссаи хандазо мешикаст Ҳасан. – Рӯзе модарам бо дасту пойи вазнин* тараддуди нонпазӣ дошта. Рафидаи калон дар даст хамири гирдачаро бояд ба чагдон мечаспонида. Ҳангоми хам шуда, онро сахт
Лутфи ширини падар (Ҳикояи воқеӣ) бир алвонҷашон медиҳад, ки аз ларзиши шӯх ва ҳам шах зарраҳои борон марворидгун дурахшида, бо як ғел тоҷаки сабзаи навхез ва гулнақши узори кунун хушкидаи мазрааи навгардони зери дарахтон мешуда. Бӯйомезиҳои ҳар ҷинс барг, сабза ва ҳам хоку борон ҳаворо обистан аз таровату нузҳат карда. Ҷонҳои зиндаро ин “таъм”-и гуворои ҳаёт ба ҷунбиш оварда. Парастуҳои ширинҳаракот ҷуфтҷуфт пайи парвоз, селаи мусичаю гунҷишк андармони нағмаю соз. Дар миёни ин ҳама савти бемунтаҳои табиат садои инсоне ҳам ба гӯши сипеҳр нағмаи меҳр зам карда. Мискинобод, хуррамдеҳе дар қаламрави он дарё ва ноҳияе ҳамном бо он ва хонаи озодаи сердарахте дар сари дуроҳаи кӯчаи калон. Ҷавонмарде қомат дар ҳадди эътидол, мӯйсар
ба девораи тафсон задан ногаҳон кӯдаки батни ӯ, яъне ман чалаппос бо сар зода шудам. Навзодро боэҳтиёт лӯлак карда, хона медарояд ва ӯро боз дарди кӯдак мегирад. Ин дафъа дар ҷойгаҳи нарму гарм додаракам Ҳусейн таваллуд мешавад. Ӯ ягон рӯз зист, аммо ман ин ҷо ҳастам ва шарафи ошноӣ бо шуморо дорам. Ҳасан лаҳзае хомӯш меистод. Бо итминон ба маҳорати суханварии хештан шиноси нави аз ин ҳодисаи булаҷаб ҳайронашро гӯё барои кадом як гуфтании муҳимме тайёр мекард. Онгоҳ ҳар як калимаро ба таври хуб шуниданӣ ин зайл ифода медод: – Агар Ҳусейн зинда мебу-у-д, – ӯ ин ҷо андак таваққуф мекардӣ, чун ба ҳамсуҳбат ҳама лаззат аз нақлашро интиқол додан мехостӣ ва дар ҳамин асно на фақат чашму лабу рӯй, балки агар ба пуш-
НОЛТАХ р ш а н и м у - 0 9 и ло С
ur.liam@jt.noltahk
ти сару гӯшҳояш бингарӣ, гумон кунӣ, ки онҳо ҳам бо чӣ ҳаракоти шинаму ширин ҳоли хандарез шудан гирифта, – ӯ мегуфт: “Аблаҳе аз бом биафтад, гардани мо бишканад...”. Ин як мисраъ бо як дам замзама карда ва ниҳояти қиссапардозӣ ин мешуда, ки бо шиноси нав хеле механдид ва ҳолатҳое каф ба кафи ҳам чалаққос мекуфтандӣ. *** Ин замон дар он гӯшаи замин завқи кор дасту пойҳои муҳкаму чобукашро тарк намекард. Аммо як нигоҳи жарф ҷониби писарчаи тақрибан чорсолаи бозигар бар рӯйи кати ҳавлӣ ӯро кофӣ буд, то чашмони софӣ ва рӯйи содагилашро хат-хат андеша забт кунад. “Даст – ба кор, дил – ба ёр” гӯянд инро. Кат аз бозичаҳо пур буд. Дар як гӯшаи он чойники чой ва ду пиёла ҳам ҷой доштӣ, аммо писарак озмудану бозидани бозичаҳоро кофӣ донистӣ. “Фарзандро дар кӯдакӣ-ш роҳи ростро аз каҷ, ҳалолро аз ҳаром, савобро аз вубол фаҳмонида, бо меҳнат нон хӯрданро одат бояд дод”, – сад дар сад дуруст мегӯяд падари пирам. Вале Толстойи бузург ин принсипро дахолат ба шаклгирии як шахсияти комил дониста, – ҳар як гуфтори дар кунҷи мағзаш то ҳол нуҳуфтаро бо тагурӯ бар паллаҳои тарозуи хирад гузоштан дошт он падари ҷавон, – тарбияи озодро тавсия дода”. Падари Ҳасан – бобои Ғуломуҳиддин дар ҳамсоядеҳе, ки фотеҳони водии Вахш номаш Навобод ниҳода, зиндагӣ мекунад. Мӯйсафеде аст, ки тамоми умр бо обилаи кафи даст фарзандонро хӯронида, калон карда. Ҳамсояҳо одоб ва Худотарсияшро таъриф карда, нимшӯхию нимҷиддӣ гӯянд: “Бобои Ғуломмуҳиддин дар умраш ришашро натарошида, лек болшевикҳо як бор ӯро дошта, онро маҷбур тоза тарошида”. Ӯ фарзандонро дар рӯҳияи озор нарасонидан ба худию бегона тарбия кардан дошта, тавониста, ки дар миёни онҳо аз Ҳасан як муаллими овозадори ҳамон минтақа ва ноҳияро ба воя расонад. * Ҳомиладорӣ (Идома дорад) Муродиён Зокири Ҳасан, Аълочии матбуоти Ҷумҳурии Тоҷикистон
Ба ифтихори 90-солагии рӯзномаи «Хатлон»
Лаҳзаҳои хандадори «Хатлон»-иён (Идома аз шумораи №45)
Хизмати хирсона Навбатдории рӯзнома дар матбаа мегузашт ва он то соатҳои 2-3-и шаб идома меёфт. Навбатдорон аз ду нафар - навбатдори масъул (аз ҳисоби ҷонишини муҳаррир ва мудирони шуъба), ёрдамчии навбатдор (аз ҳисоби ходимони шуъбаҳо) иборат буданд. Навбатдори масъул баъди ислоҳи хатоҳои имлоӣ ва техникӣ метавонист ба хона равад. Навбатдори дуюм бошад, то анҷоми чопи рӯзнома дар матбаа мемонд, сифати онро назорат мекард. Рӯзи навбатдории устод Тӯрабой Қобилов, ҷонишини муҳаррир ва Ҳусейнҷон Маликов, ходими шуъбаи хоҷагии қишлоқ (рӯҳашон шод бод!), ғайримуқаррарӣ гузашт. Муаллим ҳангоми ба хона рафтан Маликовро таъкидкунон гуфт: -Ман дар хона мешавам (хонааш дар бинои чорошёнаи рӯ ба рӯйи матбаа воқеъ буд), ба чопи босифати рӯзнома диққат те. Дар ҳуҷраи истироҳатии коргарони матбаа шоҳмотбозӣ мекарданд. Устод Қобилов завқи шоҳмотбозӣ дошт ва онҳоро дида, ба хона нарафту онҷо монд. Нахост, хонагиҳоро ташвиш диҳад, зеро то субҳ вақти андаке монда буд. Ноомадии кор дар чопи рӯзнома мушкилоте пеш омад. Барои ҳалли он ҳузури устод лозим омад ва Ҳусейнҷон ба хонаи устод омад. Аҳли оила дар хоб буданд ва занги дуру дарози дарро нафаҳмида монданд. Ҳусейнҷон ноилоҷ, дарро бо мушт кӯфт ва баъди чанд лаҳза янгамулло (завҷаи устод) дарро кушод. -Муаллима, барои ташрифи бевақт узри бисёр, устодро бедор мекардед. Дар кори чопи рӯзнома будани он кас лозим шуда мондааст,-гуфт Маликов. -Муаллим дар матбаа, дар навбатдорӣ аст,-хоболуд посух дод янга. -Не, барвақттар омада буд... -Чӣ хел, пас, дар ин нимашабӣ ба куҷо меравад?-хотирпарешону суоломез мепурсад завҷаи устод Қобилов. -Намедонам, «ба хона меравам» гуфта, аз матбаа баромада буд... -Дар хона нест, пагоҳ гапзанон мекунем!-ғазаболуд шуда гуфт янга. Ҳусейнҷон ноилоҷ боз ба матбаа баргашт ва барои гарм шудан (фас-
ли сармо буд) ба ҳуҷраи дамгирии коргарони матбаа даромад. Дар он ҷо муаллимро машғули шоҳмотбозӣ дида, суол кард: -Устод, шумо инҷоед? Як коре шуд, ки ба гуфтанаш забонам намегардад. -Тинҷӣ-мӣ, чӣ гап шуд?-пурсид устод. Маликов воқеаи аз сар гузаштаро ба устод фаҳмонда дод. -Хайр, ҳамааш ҳамин?-пурсид Қобилов. -Не, ба хонаи Шумо рафтам, Шумо набудед, янга хеле асабонӣ шуд,забон хоида гуфт Ҳусейнҷон. -Эй муттаҳам, ними шаб ба хонаи ман рафта номаъқул мекунӣ?асабонӣ шуд муаллим.- Акнун то саҳар инҷо шин, якҷоя ба хона рафта, ба муаллима мефаҳмонӣ, ки ман дар матбаа будам. Ҳусейнҷони дар байни обу оташмонда намедонист, ки чӣ кор кунад...
Талхаат кафидааст… Рӯзи саҳифабандии рӯзнома Исматулло, Умедҷон ва банда саргарми кор будем. Дари утоқи корӣ кушода шуду Зулфия даромада омад. Ӯ баъди кори бетанаффуси чопи маводҳои зиёд, ба замми ин ташвишҳои вазифаи нозири кадрҳо, хастаҳол менамуд. Ба курсӣ нишаста, як пиёла оби хунук нӯшид. -Ба фикрам самбӯса ё сихкабоб хӯрдаӣ, ки оби бисёр менӯшӣ,ҳазломез гуфт Исматулло. -Аз куҷо? Чанд рӯз боз даҳонам талх мешавад,-посух дод Зулфия. -Ба духтур муроҷиат кардан даркор,- маслиҳат дод Умедҷон. -Ба духтур равӣ, чанд бемории дигарро ба ту мечаспонанд,-гуфт Зулфия. -Аз кай боз даҳонат талх мешавад?-пурсид Исматулло. -Ду рӯз боз,- ҷавоб дод Зулфия. -Ин тавр бошад, талхаат кафидааст,-бо ҷиддият гуфт Исматуллои табиатан кам-гап, ки маҳорати ба ҳар баҳс бо шӯхӣ ҷавоб доданро дорад. Баъди ин гуфтугӯ Зулфия се рӯз ба кор набаромад... (Идома дорад) С. АТТОР, «Хатлон»
Дар вақти дамгирӣ Якуми сентябр, оғози соли нави таҳсил. Шиносоии муаллимаи навкор бо шогирдон. Бачаи якум: «Падарам корманди идораи литсензиядиҳӣ буда, оилаи мо оилаи бой аст». Бачаи дуюм: «Оилаи мо боз бойтар аст, зеро падарам корманди БДА (Бозрасии давлатии автомобилӣ) мебошад». Бачаи сеюм хомӯш меистод ва муаллима “Чаро ту хомӯшӣ?”-гӯён ба ӯ муроҷиат мекунад. Бачаи сеюм: “Падари ман ронандаи таксӣ аст, агар падарони ин ҳамсинфонам намебуданд, оилаи мо низ бой мешуд”.
« ХАТЛОН »
noltahk_iamonzur@
»нолтаХ« иамонзу- Р
4
Ба муносибати 90-солагии рӯзномаи вилоятии «Хатлон»
Оилаи Ҳасановҳо
РСС ӮЗБЕКИСТОН. Воҳаи сабзу хуррами Сох дар тарафи шимоли суфакӯҳи Олтой ҷой гирифтааст. Вай гӯё такрори водии Фарғона аст. Дар ин ҷо заминҳои совхозҳои “Сох” ва “Ленинград” доман паҳн кардаанд. Як вақтҳо дар ҷойи ин ду совхоз 22 колхоз вуҷуд дошт, ки онҳо дар маркази райони Риштак муттаҳид мегаштанд. Эргаш-ота Ҳасановро дар тамоми Сох ҳама мешиносанд. Коммунист (аз соли 1941) Э.Ҳасанов роҳбари яке аз ин колхозҳо буд. Ҳоло ба нафақа баромадааст. Эргаш-ота 81 набераю 3 абера доранд. Вақте, ки аъзои оила рӯзҳои ҷашн як ҷо ҷамъ мешаванд, хонаро хандаю шодӣ пур мекунад. Онҳо ҳамагӣ сад нафаранд. Гарчанде Сох мавзеи он қадар бузург набошад ҳам, аз ҷиҳати тақдири инсонӣ хеле бузург аст. ДАР СУРАТ: сардори оила-Эргаш-ота Ҳасанови 75-сола (дар мобайн) бо фарзандон ва набераю абераҳояш. Дар байни онҳо ӯзбеку тоҷик, қирғизу қазоқ ҳастанд. “Ҳақиқати Қӯрғонтеппа”, №193. Ҷумъа, 7 октябри соли 1983
Панди зиндагӣ
Баҳои як пиёла шир П
исарак гурусна буду побараҳна. Аз гуруснагӣ сараш каме чарх мезад. Дареро кӯфта, як пиёла об хост. Зани кушодачеҳрае ба ҷойи об як пиёла шир ба дасти писарак дод. Ва он шир марҳаме шуд ба ҷисму ҷони бемадори писарак ва ӯро аз дарди гуруснагӣ раҳо бахшида, барояш неруи минбаъд зистанро дод. Шуълаи умеде дар қалбаш афрӯхта шуд. Ба он ки дар рӯйи замин одамони хайрхоҳ зиёд асту меҳру муҳаббат пойдор, эътимодаш дучанд гашт. Аз байн солҳои зиёде сипарӣ шуд... Писарак акнун табиби номдоре буд, соҳиби ҷоҳу ҷалол, шуҳрату ном. Рӯзе ҳангоми муоинаи беморон чашмаш ба зане афтиду дарҳол шинохт. Ӯ ҳамон зане буд, ки солҳо қабл ба писарак як пиёла шир дода буд. Зан бемори вазнине буду ба ҷарроҳии фаврӣ ниёз дошт. Табиб тамоми маҳорати хеш сарф кардаву ҷони ӯро наҷот дод, чун эътимод дошт ба он ки меҳрубонӣ умри тӯлонӣ дорад... “Барои пардохти маблағи ҷарроҳӣ маҷбурам хонаамро ба фурӯш гузорам”, - меандешид зан. Аммо вақте варақаи пардох-
ти маблағро ба дасташ доданд, аз тааҷҷуб лаҳзае шах шуд. Ба чашмонаш бовар намекард. Маблағ аллакай пардохт шуда буд. Дар пушти варақа бошад, чунин навиштаҷоте сабт гардида буд: “Бо баҳои як пиёла шир пардохт шуд!”. Таҳияи ш. Эшонова
Кам - кам аз ҳар зовия -“Офтобро бо доман пӯшида намешавад”, гуфтани мардум ягон асосе надорад. О, ман пӯшонида метавонам ку, - лоф зада гуфт абр. Шамол инро шунида, ба ғазаб омад ва як пуф кард, абр дар як лаҳза пароканда шуд. *** Эҳтиром аз мансаб болотар аст. Вале мансабдор бошӣ, эҳтиромат боз болотар мешавад. *** -Аз ваъдахилофе пурсиданд: - Имсол чӣ нақша доред? -Ният дорам, ки шумораи ваъдаҳоро аз порсола дида, зиёдтар кунам, - ҷавоб додааст ваъдахилоф. *** Корафтода: -“Мудир дар утоқашон?” Котиба: “Не, ҳамин пагоҳӣ гузаштанд...”. Корафтода: “Нагуфтанд, ки кай бармегарданд?”
Китоб: «Аҷаб замоне. Ҳайронам, дар гузашта хонандаҳо маро кофта мегаштанд, имрӯз бошад ман онҳоро». *** Воҳима кардану худро аз ҳама боло гирифтан хуб нест, чунки атрофиён чӣ гуна будани ҳар шахсро хуб медонанд. *** Ҷавоне Мушфиқиро дар роҳ дида, мегӯяд: -Нияти хонадор шудан дорам. Гӯед, ки дар кадоме аз моҳҳо хонадор шудан хуб аст? -Дар моҳҳои ноябру декабр, - ҷавоб медиҳад Мушфиқӣ. -Чаро?-ҳайрон шуда мепурсад ҷавон. -Чунки шабҳои ин моҳҳо хеле дарозу роҳатбахшанд, - бо ханда ҷавоб медиҳад Мушфиқӣ. Нуралӣ ХАҚНАЗАР, ноҳияи Фархор
Нав-ул-мақол
Нисфирӯзӣ. Мард аз кор хаста шуда, дар ин вақт соате хоб меравад. Зан шавҳарро аз хоб бедор карда, бо гиря мегӯяд: -Ту ба ман хиёнат мекунӣ-а? Мард: «Ту бахти аввалу охиринам ҳастӣ, ҳаргиз ба ту хиёнат намекунам». Зан: «Пас Мария кист, ки номашро тез-тез ба забон мегирӣ?». Мард: «Хоби рӯзона марг аст. Номи ҳар киро ки ба забон гирам, аҷал ҷони ӯро мегирад. Барои ҳамин ҳам номатро ба забон намегирам, ки мабодо ба рӯйхати аҷал наафтӣ, содаяки ман!».
Мард дар хонааш аз дасти кайкҳо дар азоб буд. На шаб ором дошту на рӯз. Рӯзе кайкҳои хонаи ӯ бо кайкҳои хонаи ҳамсоя ҷанг эълон карда, онҷо рафтанд. Мард: “Кайкҳо ба ҷанг рафта нобуд мешаванду аз онҳо халос шуда, осуда мехобам”. Нимашаб кайкҳо дарашро кӯфтанд. Мард: “Кист он ҷо?”. Кайкҳо: “Мо омадем, дарро кушоед”. Мард ҳайрон шуда гуфт: “Охир шумо ба ҷанг рафта будед-ку?”. Кайкҳо: “Дар ҷанг ғалаба карда, ҳамаи кайкҳои ҳамсояро асир гирифта овардем!”.
МУАССИС: Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон
Дар рӯзномаи «Хатлон» ба хотири гуногунандешӣ матолибе низ нашр мешаванд, ки идораи рӯзнома метавонад бо муаллифон ҳамақида набошад ва масъулияти онро бар дӯш нагирад. Матолиби муаллифони беруна дар шакли электронӣ дар ҳаҷми то 3 саҳифа бо ҳуруфи Arial Tj, андозаи 14, фосилаи байни сатрҳо 1,5 қабул карда мешавад. Ба саҳеҳии далелу арқоми эълону матлабҳои дорои хусусияти тарғиботию рекламавӣ идораи рӯзнома ҷавобгӯ нест. Дастнавису суратҳо ба муаллифон бозпас гардонида намешаванд.
Сармуҳаррир Носирҷон МАЪМУРЗОДА
web: www.khatlon-ruznoma.tj / e-mail: khatlon.tj@mail.ru
Соли 90-уми нашр
noltahk_iamonzur@
*Лол гуфтание дошт, аммо ба хотири он ки кар намешунавад, ногуфта монд. *Тоссар тоқиро дар сари кал дида, даст ба пушти сараш бурду хурсанд шуд. *Шал азбаски рақсида наметавонист, дӯстдоштаи нобиноашро ба кино даъват намуд. *Тамаъҷӯй бар курсии мансаб дер омаду зуд рафт.
*Баднафс “Як мавизро чил қаландар хӯрдааст” гуфта, талқин мекарду худаш чил мавизро танҳо мехӯрд. *Раис, «аз ин дарахт ҳилоли дандон (зубачистка) тарошидан фоида дорад», гуфта арчаҳои атрофи идораро канду бурд. Таҳияи И. Ҳасанов
эътибор надорад Шаҳодатномаи гумшудаи №267675, дар бораи хатми синфи 10, ки онро соли 1986 МТМУ №19и ноҳияи Кӯшониён ба Ҳалимова Шахриниссо Саидовна додааст, эътибор надорад. ТАЪЗИЯ Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ва аҳли эҷоди рӯзномаи "Хатлон" ба ёрдамчии раиси вилояти Хатлон Абдусамад Саидзода нисбати даргузашти ПАДАРАШ изҳори ҳамдардии амиқ намуда, ба пайвандони марҳум сабру шикебоӣ таманно доранд. Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон аз реҳлати директори Донишкадаи технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб Акбар НИЁЗӢ андуҳгин буда, ба пайвандону наздикони марҳум изҳори ҳамдардии амиқ мекунанд.
Рӯзнома дар Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти рақами 117/ рз-97 аз 07 январи соли 2019 аз нав ба ҳисоб гирифта шудааст.
Рӯзнома дар чопхонаи «Матбааи Қӯрғонтеппа»-и шаҳри Бохтар ба табъ расидааст. Сифати чопи рӯзнома ба дӯши матбаа аст. Ба чопаш 05.08.2021 иҷозат дода шуд. Адади нашр: 9410 нусха.
Навбатдор: Комрони БАХТИЁР
Нишонии мо: шаҳри Бохтар, кӯчаи Логинов - 12. Телефонҳо: сармуҳаррир: 2-88-17, муовини сармуҳаррир: 2-47-14, котибот: 2-89-16. Индекси обуна: 68896
Тарроҳ: Умед МИРЗОЕВ