ХАТЛОН
Ҷумъа, 9 июли соли 2021,
Тоҷикистон, ба пеш!
90-уми нашр №41Соли (3330)
ХАТЛОН Соли 90-уми нашр
№41 (3330), 09.07.2021
Рузномаи «Хатлон»
j t . a m o n z u r n www.khatlo
Нашрияи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон
30-солагии Истиқлолияти давлатиро сазовор истиқбол мегирем
Сафарҳои кории Пешвои миллат, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба минтақаҳои кишвар ва вохӯрӣ бо сокинон, фаъолон ва таҷлили бошукӯҳи санаҳои таърихӣ, рӯзҳои ид ва дигар чорабиниҳои муҳими сиёсию фарҳангӣ яке аз омилҳои пешрафти рушди ҷомеа ба шумор рафта, саҳми меҳнаткашонро дар рушди соҳаҳо боз ҳам қавитар гардонида истодааст. Аз ин рӯ, мо бояд дар оянда низ вусъати корҳои созандагиву бунёдкориро ҳадафи асосии хеш қарор дода, барои идома додани корҳои созандагӣ, рушди сиёсати устувори иқтисодӣ, иҷтимоию фарҳангӣ, ободии диёр ва таҳкими имкониятҳои воқеии вилоят аз ҳамаи воситаву захираҳои мавҷуда самаранок истифода намуда, саҳми босазои хешро гузорем. Бояд қайд намуд, ки дар вилоят барои иҷрои дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, барномаҳои давлатӣ, дурнамо ва нақшаҳои тасдиқшудаи рушди соҳаҳои иқтисодӣ ва иҷтимоӣ, ки ба беҳтаршавии сатҳи зиндагии сокинони вилоят, коҳишёбии сатҳи камбизоатии аҳолӣ, боз ҳам ободу зебо гардидани шаҳру ноҳияҳои вилоят
равона шудаанд, чораҳои мушаххас андешида шуд ва нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии нимсолаи аввали соли 2021 бо натиҷаҳои мусбат ҷамъбаст гардид. Мувофиқ ба нақшаи корҳои ободонию бунёдкорӣ ба муносибати 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилоят 7261 иншооту биноҳо сохта, ба истифода дода шуд, ки аз ин ҳисоб 9378 ҷойи нави кории доимӣ ва 22322 ҷойи кории мавсимӣ таъсис дода шуд. Нақшаи чорабиниҳои тасдиқшуда 94,7 фоиз таъмин гардида, дар 406 ин-
шооти боқимонда корҳо бомаром идома доранд. Дар бунёд ва баистифодадиҳии иншоотҳои ҷашнӣ саҳми роҳбарони гурӯҳҳои кории вазорату идораҳои ҷумҳурӣ дар шаҳру ноҳияҳои Кӯлоб, Данғара, Балҷувон, Ховалинг, Муъминобод ва Кӯшониён, соҳибкорон, шахсони саховатманд ва аҳолӣ назаррас мебошад. АНДОЗ Иҷрои нақшаи қисми даромади буҷет бо назардошти андози иҷтимоии ғайрибуҷетӣ дар нимсолаи аввали соли ҷорӣ 106,6 фоиз таъмин гардида, ба буҷет 902,3 миллион сомонӣ маблағ ворид гардид, ки нисбати нақша 55,7 миллион сомонӣ зиёд мебошад. Дар иҷрои нақшаи андозҳо ҳиссаи шаҳру ноҳияҳои Левакант, Темурмалик ва Ховалинг назаррас мебошад. Бо вуҷуди ин, иҷрои нақшаи андозҳо бо назардошти андози иҷтимоии ғайрибуҷетиро нозироти андози ноҳияи Абдураҳмони Ҷомӣ таъмин накард. Боиси нигаронист, ки нозироти андози шаҳру ноҳияҳои Ёвон 4 намуд ба маблағи 19,2 миллион сомонӣ, А. Ҷомӣ 4 намуд ба маблағи 5,9 миллион сомонӣ, Қубодиён 4 намуд ба маблағи 2,2 милли-
@ruznomai_khatlon
khatlon.tj@mail.ru
1
Қабули барнома оид ба рушди тарбия ва маърифати экологии аҳолӣ Раиси вилояти Хатлон Қурбон Ҳакимзода бо имзои як қарор Барномаи давлатии маҷмӯии рушди тарбия ва маърифати экологии аҳолии вилояти Хатлон барои солҳои 2021-2025-ро мавриди амал қарор дод. Барномаи мазкур марҳилаҳои асосии ташаккули маърифат ва тарбияи аҳолиро дар ҳама сатҳҳо, аз ҷумла томактабӣ, таҳсилоти умумӣ (ибтидоӣ, умумии асосӣ, миёнаи умумӣ), ибтидоӣ, миёна ва олии касбӣ инъикос мекунад. Мақсади барнома тарбия ва маърифати экологӣ ба хотири муносибати эҳтиёткорона ва эҳтиромона зоҳир намудан ба муҳити зист, риоя кардани меъёрҳои ахлоқӣ дар раванди муносибат бо табиат ва истифодаи захираҳои табиӣ ва таблиғоти ҳадафҳои экологӣ мебошад. Бо мақсади татбиқи барнома нақшаи чорабиниҳои иборат аз 44 банд низ таҳия ва тасдиқ гардидааст. Тибқи нақша, гузаронидани озмунҳо ва тадқиқотҳои сотсиологӣ оид ба сатҳи маърифати экологии шаҳрвандони синну соли гуногун, таҳияи усулҳои мониторинги амалисозии барнома, баргузории чорабиниҳои мухталифи иттилоотию маърифатӣ, ташкили курсҳои таълимӣ, сабти филмҳои видеоӣ оид ба аҳамияти ҳифзи муҳити зист, ташкил намудани лагерҳои экологӣ барои кӯдакон, пешбурди корҳои ташвиқотӣ оид ба истифодаи такрории партовҳои таҷзияшавандаи биологӣ ва дигар тадбирҳои муҳими экологӣ ба нақша гирифта шудааст.
Балҷувон. Бунёди боғи нав Аъзои хоҷагии деҳқонии «Эмдара»-и Ҷамоати деҳоти ба номи Сафар Амиршоеви ноҳияи Балҷувон дар майдони 5 гектар боғи нав бунёд карданд, ки дар он ниҳолҳои зардолую шафтолу, себу нок, чормағзу бодом, гелос ва дигар ниҳолҳои ба шароити иқлими минтақа мутобиқро шинониданд.
Имрӯз, 9 июл, дар толори мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ҷаласаи ҷамъбасти натиҷаҳои тараққиёти иқтисодию иҷтимоии вилоят дар шаш моҳи соли 2021 барпо мегардад. Зимнан, маълумоти муфассалро оид ба дастовардҳои вилояти Хатлон дар нимаи якуми соли ҷорӣ манзури хонандаи арҷманд мегардонем. Аҳли заҳмати вилоят, чун тамоми мардуми шарифи кишвар дар асоси сиёсати пешгирифтаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати вусъат бахшидани корҳои созандагию бунёдкорӣ, дар сатҳи баланди ташкилӣ ва сиёсӣ сазовор истиқбол гирифтани 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон омодагӣ дида, тамоми кӯшишу ғайрати худро ба баргузории ин чорабинии муҳим равона намуда истодаанд.
@ruznomai_khatlon
Хоҷагии мазкур дар майдони 45 гектар ташкил карда шуда, натиҷаи коркарди саривақтӣ ва риояи қоидаҳои агротехникӣ буд, ки ниҳолҳои шинонидаи кишоварзон 98 фоиз сабзида, нашъунамои хуб доранд. Барои шодоб намудани майдони боғ хоҷагидорон чоҳи амудӣ канда, дар қисмати болоии боғ обанбор сохтаанд. Бо фароҳам овардани шароит сабзавоткорӣ ва бунёди токзорро низ ба роҳ мондаанд.
Раиси Шӯрои собиқадорони ҷангу меҳнат интихоб гардид он сомонӣ, Дӯстӣ 2 намуд ба маблағи 717,9 ҳазор сомонӣ, Муъминобод 3 намуд нақшаи андозҳоро ба маблағи 687,3 ҳазор сомонӣ иҷро накарданд. Аз ин ҳисоб ба буҷет 28,7 миллион сомонӣ маблағ ворид нагардид. Нақшаи андози иҷтимоии ғайрибуҷетиро ноҳияҳои А. Ҷомӣ, Ёвон, Муъминобод, Восеъ ва Фархор таъмин накарда, аз ҳисоби шаҳру ноҳияҳои болозикр ба буҷети суғуртаи иҷтимоӣ 5,3 миллион сомонӣ маблағ ворид нашуд. Бақияпулиҳои андоз ба 1 июни соли ҷорӣ 179,9 миллион сомониро ташкил дода, нисбат ба аввали сол 9,9 миллион сомонӣ кам карда шуд. Бақияпулиҳои андози иҷтимоии буҷетӣ аз рӯи маълумоти Сарраёсати молияи вилоят дар ноҳияҳои Ҷ. Балхӣ, М. Ҳамадонӣ ва Ш. Шоҳин мавҷуд набуда, раёсатҳои молияи 22 шаҳру ноҳияи дигар маблағи қарзро пардохт накардаанд. Дар нимсолаи аввали соли ҷорӣ 3756 қарори маҷбуран ситонидани қарзи андозҳо ба маблағи 112,6 миллион сомонӣ қабул гардида, аз ин ҳисоб ба буҷети шаҳру ноҳияҳо 81,1 миллион сомонӣ маблағ ворид гардид, ки 61,5 фоизро ташкил медиҳад. Дар давраи сипаригардидаи соли ҷорӣ, ба ташкилоту муассисаҳои буҷетии вилоят ва шаҳру ноҳияҳо 1015 миллион сомонӣ маблағҳои буҷетӣ ҷудо карда шуда, аз ҳаҷми умумии қисми хароҷоти буҷет 906,9 миллион сомонӣ ё 89,3 фоиз ба соҳаи иҷтимоиёт равона карда шудааст. Ба ҳолати 1 июли соли 2021 шумораи соҳибкорони бо патент ва шаҳодатнома фаъолияткунанда дар вилоят 34226 нафарро ташкил дода, нисбати ҳамин давраи соли гузашта 1989 нафар афзоиш ёфтааст. Аз ҳисоби онҳо дар нимсолаи аввали соли ҷорӣ 28,4 миллион сомонӣ маблағ ворид карда шуд. Бо мақсади пардохт намудани нафақаи нафақагирони шаҳру ноҳияҳо дар 6 моҳи соли равон 503,7 миллион сомонӣ маблағ равона карда шудааст, ки ба 100,0 фоизи талабот баробар мебошад. Ба 1 июни соли 2021 Барномаи солонаи таъсиси ҷойҳои нави корӣ ва барқароршуда 35,1 фоиз таъмин гардида, дар шаҳру ноҳияҳои вилоят 24,8 ҳазор ҷойҳои кории нав таъсис ва барқарор карда шуд. Иҷрои нақшаи таъсиси ҷойҳои нави корӣ дар шаҳру ноҳияҳои Балҷувон, Шамсиддин Шоҳин, Ховалинг, Кӯшониён, Темурмалик, Панҷ, Абдураҳмони Ҷомӣ, Данғара, ва Муъминобод аз ҳисоби миёнаи вилоят паст мебошад. Бонкҳои вилоят дар ин давра ба соҳаҳои иқтисодиёт 1018,6 миллион сомонӣ қарзҳои бонкӣ ҷудо намудаанд, ки нисбати ҳамин давраи соли гузашта 324,6 миллион сомонӣ зиёд мебошад. Аз ҳаҷми умумии маблағҳои қарз 34,5 фоиз ба соҳаҳои кишоварзӣ, 28,9 фоиз ба соҳаи саноат, сохтмон ва нақлиёт, 16,0 фоиз барои савдо ва 20,6 фоиз барои рушди сайёҳӣ, муҳоҷирати меҳнатӣ ва ғайра ҷудо карда шудааст. Гардиши моли чакана ба 4191,1 миллион сомонӣ ва хизматрасонии пулакӣ ба 1045,4 миллион сомонӣ расида, афзоиш мутаносибан 1129,5 ва 103,2 миллион сомониро ташкил медиҳад. Афзоиши ҳаҷми гардиши мол дар вилоят 36,9 фоиз, хизматрасонии пулакӣ 10,9 фоизро ташкил медиҳад. Ҳаҷми гардиши мол ба 1 нафар аҳолӣ, ба ҷуз аз шаҳру ноҳияҳои Бохтар, Ҷ. Балхӣ, Шаҳритус, Ёвон, Левакант, Кӯлоб, Балҷувон, Норак ва хизматрасонии пулакӣ дар ноҳияҳои Бохтар, Кӯлоб ва Норак, дар дигар шаҳру ноҳияҳо аз ҳисоби миёнаи вилоят паст мебошанд. Таҳлилҳо нишон дод, ки дар вилоят аз 769 субъекти соҳаи савдо 525 адади онҳо фаъолият карда, 244-тои дигар бе фаъолият мебошанд, ки 32 фоизи субъекти савдоро ташкил медиҳад. Аз 1347 адад субъекти хизматрасонии пулакӣ 1142 адади онҳо фаъолият карда, 205 адади боқимонда ё 15 фоиз бефаъолият буданд. Айни замон, дар ҳамаи соҳаҳои хоҷагии халқи вилоят 37 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ, ба маблағи умумии 5,2 миллиард сомонӣ (460 миллион доллари ИМА) татбиқ гардида истодааст. Ҳаҷми умумии сармоягузориҳо дар вилоят ба 1 (Давомаш дар саҳ.2)
Дар шаҳри Кӯлоб Пленуми ғайринавбатии Шӯрои собиқадорони ҷангу меҳнати минтақаи Кӯлоб баргузор гардида, дар он раиси нави Шӯро муаррифӣ шуд. Дар натиҷаи овоздиҳӣ Исмоилзода Саймурод Бурҳон раиси Шӯрои собиқадорони ҷангу меҳнати минтақаи Кӯлоб интихоб гардид. Гуфта шуд, ки номзадии раиси тозаинтихоб бо розигии роҳбарияти Шӯрои собиқадорони ҷумҳурӣ дар мувофиқа бо раиси вилояти Хатлон Қурбон Ҳакимзода пешниҳод гардидааст. Қобили зикр аст, ки Исмоилзода Саймурод то имрӯз дар чандин вазифаҳои пурмасъули давлатӣ фаъолият намудааст. Аз ҷумла, ба ҳайси муовини раиси шаҳри Кӯлоб кор карда, баъдан, раисии Шӯрои собиқадорони ҷангу меҳнати шаҳри Кӯлобро ба уҳда дошт.
Ҷоизаи оҳангари хатлонӣ дар озмуни ҷумҳуриявӣ Дар даври ниҳоии озмуни ҷумҳуриявии «Мисгарӣ ва оҳангарӣ» аз вилояти Хатлон се ҳунарманд ширкат варзида, яке аз онҳо - оҳангар аз ноҳияи Дӯстӣ Қурбонгелдӣ Ҷӯраев сазовори ҷойи дуюм гардид. Меҳмонону иштирокчиён аз намоиши пешниҳоднамудаи ҳунармандони оҳангарону мисгарон дидан карда, аъзои комиссияи озмунӣ ба сифати истеҳсоли маҳсулоти ҳунари мисгарӣ ва оҳангарӣ, ташкили намоиши ҳар як ҳунарманд, шакли муаррифии намунаҳои ҳунари мисгарӣ ва оҳангарӣ, сатҳи тарбияи шогирдон ва таъсиси мактаби ҳунармандӣ, дараҷаи огоҳӣ аз таърихи ҳунарҳои мардумӣ, навоварӣ ва ташаббускорӣ дар такмили ҳунарҳои вобаста ба мисгарӣ ва оҳангарӣ баҳогузорӣ намуданд. Ҳамчунин дар доираи ҳамоиши мазкур намоиш-фурӯши маҳсулоти ҳунармандон ва имкониятҳои сайёҳии Тоҷикистон низ ташкил гардид. Мақсади озмуни оҳангарӣ ва мисгарӣ тарғибу ташвиқи ҳунармандии миллати тоҷик ва фарҳангу таърихи Тоҷикистони соҳибистиқлол тавассути маҳсулоти оҳангарию мисгарӣ дар дохил ва хориҷи кишвар, дарёфти чеҳраҳои нав, ташкили ҷойҳои нави корӣ ва ба ин васила баланд бардоштани сатҳи некуаҳволии мардум арзёбӣ мегардад. Ҳунармандони дигар - Файзалӣ Муродов аз ноҳияи Восеъ ва Сайфиддин Қувватов аз ноҳияи Темурмалик барои иштироки фаъолона бо Ифтихорномаи Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қадрдонӣ карда шуданд.
Азми бунёди мактаби нав дар Кӯлоб Бахшида ба 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар маҳаллаи 20-уми шаҳри Кӯлоб мактаб барои 624 хонанда бунёд карда мешавад. Директори Маркази ҳамоҳангсозии лоиҳаҳо оид ба таҷдид ва рушди иншооти инфраструктураи иҷтимоӣ дар шаҳри Кӯлоб Нурулло Назарзода иттилоъ дод, ки маблағи умумии лоиҳа 20 миллиону 158 ҳазору 580 сомониро дар бар мегирад. Айни ҳол корҳои сохтмонии бинои мактаби мазкур 92% иҷро шудааст. Манбаъ афзуд, ки сохтмони марҳилаи дуюми иншооти мазкур соли 2020 оғоз гардида, дар он сохтмони 1 толори маҷлисгоҳ, 1 толори варзишӣ, 1 ошхона, утоқи дӯзандагӣ ва пазандагӣ барои духтарон ва утоқи дуредгарӣ барои писарон, утоқи муовини директор ва ду утоқ барои либосивазкунии хонандагон ба итмом расидааст. Айни ҳол дар иншоот корҳои рангубори дохили бино ва кашидани хатҳои обу гармидиҳӣ иҷро карда шудааст ва дар ин иншоот аз ҳисоби кормандони маҳаллӣ 15 нафар ба кор ҷалб гардидаанд.
Тақдими ройгони китоб ба китобхонаҳо Дар доираи озмунҳои ҷумҳуриявии «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст», «Илм-фурӯғи маърифат» ва «Тоҷикистон — Ватани азизи ман» аз ҷониби ҳаракати фарҳангии «Корвони китоб»-и Вазорати фарҳанги Тоҷикистон ба китобхонаҳои 15 шаҳру навоҳии минтақаи Кӯлоби вилояти Хатлон 200 номгӯй китоб бо теъдоди 2832 нусха ройгон дастрас гардид. Ба иттилои намояндаи Корхонаи воҳиди давлатии таъминот ва савдои «Китоб» Мирзо Содиқ, ҳаракати фарҳангии «Корвони китоб» ҷиҳати иҷрои Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Барномаи давлатии рушди муассисаҳои фарҳангии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2021-2025» ба анҷом расонида шуд. Ҳамзамон дар Донишгоҳи давлатии Данғара намоиш – фурӯши китоб баргузор карда шуд, ки масъулин теъдоди зиёди китобҳои бадеӣ, илмию соҳавиро барои мукаммал гардонидани китобхонаи донишгоҳ харидорӣ карданд.
Хабарҳои бештар дар www. khatlon-ruznoma.tj Шанбе, 10.07.2021
Шабона +22+24 с Рӯзона +38 +400 с 0
Якшанбе, 11.07.2021
Шабона +22+24 с Рӯзона +38 +400 с 0
Душанбе, 12.07.2021
Шабона +21 +230 с Рӯзона +37 +390 с
Манбаъ: www.meteo.tj
2
ХАТЛОН Соли 90-уми нашр
Рузномаи «Хатлон»
@ruznomai_khatlon
@ruznomai_khatlon
khatlon.tj@mail.ru
Ҷумъа, 9 июли соли 2021, №41 (3330)
30-солагии Истиқлолияти давлатиро сазовор истиқбол мегирем (Идома аз саҳ.1) миллиарду 553,3 миллион доллари америкоӣ баробар шуда, аз ин 1 миллиарду 348,1 миллионашро сармоягузориҳои мустақими хориҷӣ ташкил медиҳад. Аз ҷониби шаҳру ноҳияҳои вилоят 40 лоиҳаи сармоягузорӣ ва дархости лоиҳавӣ, ба маблағи 312,4 миллион сомонӣ таҳия гардида, ба мақомоти дахлдори ҷумҳурӣ пешниҳод карда шуд. Аз ҷониби Корхонаи воҳиди давлатии бонки саноативу содиротии Тоҷикистон «Саноатсодиротбонк» ба панҷ субъекти соҳибкории шаҳри Норак ва ноҳияҳои Панҷ, Муъминобод, Балҷувон 1 миллиону 270 ҳазор сомонӣ маблағ ҷудо карда шуд, ки ин барои вилояти калони ҷумҳурӣ нокифоя мебошад. Дар давраи ҳисоботӣ гардиши савдои хориҷии вилоят 238,3 миллион долларро ташкил дод. Аз ҳаҷми умумии гардиши савдои хориҷӣ содирот 70,0 миллион доллар ва воридоти маҳсулот 168,3 миллион долларро ташкил медиҳад. Ба хориҷи кишвар, асосан қувваи барқ, нахи пахта, калобаи ресандагӣ, семент ва маҳсулоти кишоварзӣ содирот шуда, ба вилоят асосан сӯзишворӣ, гази моеъ, шакар, нуриҳои маъданӣ ва маҳсулоти кишоварзӣ ворид шудааст. КИШОВАРЗӢ Кишоварзони вилоят бо мақсади таъмини амнияти озуқавории мамалакат, таъмини дастурхони аҳолӣ бо маҳсулоти ғизоии аввалиндараҷа, коҳишёбии нарху навои маҳсулот тадбирҳои иловагиро амалӣ намуда истодаанд.
Дар нимсолаи аввали соли 2021 ҳаҷми маҳсулоти умумии кишоварзӣ ба 7,9 миллиард сомонӣ расида, афзоиши он нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта 646,6 миллион сомонӣ ё ки 8,9 фоизро ташкил дод. Дар ҳаҷми умумии маҳсулоти кишоварзӣ ҳиссаи соҳаи растанипарварӣ 83,2 фоиз ва чорводорӣ 16,7 фоиз, хоҷагиҳои ҷамъиятӣ ва деҳқонӣ 58,6 фоиз ва бахши аҳолӣ 41,3 фоизро ташкил медиҳад. Дар ҳамаи пешравиҳои соҳаи кишоварзӣ саҳми кишоварзони шаҳру ноҳияҳои Бохтар, Ҷайҳун, Ёвон ва Дӯстӣ назаррас буда, вале ҳоло ҳам кишоварзони вилоят на аз ҳама имкониятҳои мавҷуда истифода бурданд. Дар вилоят дар майдони 347 ҳазор гектар кишти зироатҳои кишоварзӣ гузаронида шудааст, ки ин ба 105,1 фоизи дурнамои пешбинигардида баробар мебошад. Таҳлилҳо собит намуд, ки таркиби кишти зироатҳои кишоварзӣ риоя нагардида, дар шаҳру ноҳияҳои Бохтар, Кӯшониён, Вахш, Қубодиён, Ҷайҳун, Шаҳритус, Левакант ва Темурмалик аз дурнамои пешбинигардида ғалладонаро зиёд кишт намудаанд. Мувофиқи маълумотҳои оморӣ дар бахшҳои ҷамъиятӣ ва хоҷагиҳои деҳқонӣ 342,4 ҳазор тонна ҳосили ғалладонагиҳо ҷамъоварӣ гардида, ҳосилнокӣ аз ҳар як гектар 36,9 сентнериро ташкил дода, иҷрои дурнамо 102,2 фоиз таъмин карда шудааст. Аммо ҳосилнокии ғалладонагиҳо дар шаҳру ноҳияҳои Кӯлоб 33,9, Норак 22,1, Данғара 27,9, Ёвон 34,5, Муъминобод 20,0, Восеъ 33,7, Темурмалик 25,5, Ш. Шоҳин 24,6, Балҷувон 19,4 - сентнериро ташкил медиҳад, ки иҷрои дурнамои пешбинигардидаро мутаносибан аз 78,1 то 99,2 - фоизӣ таъмин намуданд. Дар давраи сипаришудаи соли ҷорӣ дар майдони 227 гектар боғу токзорҳо бунёд карда шудааст, ки ин бо назардошти имкониятҳои шаҳру ноҳияҳои вилоят қонеъкунанда нест. Барномаи рушди соҳаи боғу токпарварӣ 71,4 фоиз таъмин гардида, ба ғайр аз шаҳру ноҳияҳои Кӯлоб, Хуросон, Темурмалик, Ховалинг ва Балҷувон, дар дигар шаҳру ноҳияҳо Барнома иҷро нагардидааст. Дар шаш моҳи соли ҷорӣ аз вилоят ба хориҷи кишвар 85,5 ҳазор тонна маҳсулоти кишоварзӣ содирот карда шуд, ки нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта 2,7 ҳазор тонна зиёд буда, иҷрои дурнамо 90 фоиз таъмин шудааст. Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияҳои Муъминобод, Ховалинг, Ҷайҳун, Вахш, Балҷувон, Ш. Шоҳин ва Қубодиён дурнамои кишти картошкаро таъмин накарданд. Дар умум, нисбати нишондиҳандаи дурнамо 1709 гектар кам кишти картошка гузаронида шуд. Илова ба ин шаҳру ноҳияҳои Вахш, Дӯстӣ, Қубодиён,Ҷайҳун, Ёвон, Левакант, Кӯлоб ва Фархор аз ҳамаи имкониятҳои васеъ истифода набурда, дурнамои кишти пахтаро таъмин накарданд. Дар маҷмӯъ, нисбати ҳамин давраи соли гузашта дар вилоят 2939 гектар пахта бо айби мутасаддиёни ноҳияҳои болозикр кам кишт карда шудааст. Тибқи ҳисоботҳои оморӣ, дар ҳамаи бахшҳои хоҷагидорӣ ба 1 июли соли равон ғалладонагиҳо 4486,6 ҳазор тонна, картошка 168,5 ҳазор тонна, сабзавот 786,2 ҳазор тонна, полезӣ 249,2 ҳазор тонна, меваҷот 58,1 ҳазор тонна, асал 286,2 тонна, моҳӣ 575,0 тонна, гӯшт 36,4 ҳазор тонна, шир 148,7 ҳазор тонна ва тухм 42,2 миллион дона истеҳсол карда шуда, суръати афзоиш аз 2,2 то 40,0 фоиз таъмин гардид. Боиси қаноатмандӣ аст, ки ҳамарӯза кишоварзони вилоят ба бозору марказҳои савдои шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ ва хориҷи кишвар ҳазорҳо тонна меваю сабзавоти гуногун содир мекунанд. Дар ҳамаи бахшҳои хоҷагидории вилоят чорвои калони шохдор, майда, паранда, оилаи занбӯри асал ва харгӯш парвариш ёфта, шумораи онҳо нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта аз 0,9 то 18,8 фоиз зиёд шудааст. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки маҳсулнокии чорво, аз ҷумла ширҷӯшӣ аз як сар моли ширдеҳ дар ноҳияҳои Кӯшониён, Темурмалик, Ҳамадонӣ, Фархор, тухмгирӣ ба як сар мокиён дар ноҳияҳои Ёвон, А. Ҷомӣ ва Муъминобод нисбати ҳисоби миёнаи вилоят кам мебошад. То ба имрӯз дар майдонҳои холишуда 102,8 ҳазор гектар кишти такрорӣ гузаронида шуда, иҷрои дурнамо 78,9 фоиз таъмин гардид. Ҷамъоварии маблағи ҳаққи хизмати обрасонӣ 14930,6 ҳазор сомониро ташкил дода, аз он барои истифодаи неруи барқ бо баҳисобгирии маблағҳои буҷетӣ 14966,0 ҳазор сомонӣ, музди меҳнат 8140,6 ҳазор сомонӣ, андоз 3440,0 ҳазор сомонӣ ва барои корҳои истеҳсолӣ 7320,0 ҳазор сомонӣ хароҷот карда шудааст. Доир ба истифодаи самараноки заминҳои кишоварзӣ, баланд бардоштани ҳосилнокии зироатҳо, аз заминҳои обӣ рӯёнидани 3 – 4 ҳосил, афзоиш додани ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ ва коркардӣ он, содироти маҳсулоти кишоварзӣ, бахусус меваю сабзавот, ҳарчӣ зудтар ба охир расонидани корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ бо истифода аз захираву имкониятҳои дохилӣ минбаъд корҳо ҷоннок карда шаванд.
САНОАТ ВА ЭНЕРГЕТИКА Дар вилоят бо мақсади амалӣ гардидани ҳадафи чоруми Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, саноатикунонии босуръати кишвар, корҳои муайяне ба сомон расонида шудааст. Саноатчиёни вилоят дар 6 моҳи соли 2021 ба маблағи 4,1 миллиард сомонӣ маҳсулот истеҳсол карда, ҳаҷми истеҳсолро дар қиёс ба ҳамин давраи соли 2020 ба маблағи 365,4 миллион сомонӣ зиёд ва суръати афзоишро 9,6 фоиз, бо назардошти нархҳои қиёсӣ дар сатҳи 5,9 фоиз таъмин карданд. Ба афзоиши маҳсулоти саноатии вилоят соҳаи коркарди маҳсулот дар сатҳи 124,1 фоиз, аз он ҷумла коркарди филизот 106,3 фоиз, коркарди чӯбу тахта 109,2 фоиз, масолеҳи бинокорӣ 110,9 фоиз, саноати сабук 139,2 фоиз (аз ҷумла дӯзандагӣ 244 фоиз), саноати хӯрокворӣ 117,1 фоиз, саноати истихроҷи нафту газ 119,3 фоиз, маҳсулоти кимиёвӣ 180 фоиз, маҳсулоти фарматсевтӣ 191,5 фоиз, маҳсулоти ғайрифилизии маъданӣ, маснуоти резинӣ ва пластмассӣ-121,7 фоиз, истеҳсоли металлургӣ ва маснуоти тайёри филизӣ 104,2 фоиз, мошинолот ва таҷҳизот 111,2 фоиз, истеҳсоли воситаи нақлиёт 2 баробар, истеҳсоли мебел 142,8 фоиз мусоидат намуда бошад, дар ин давра истихроҷи кони филизӣ, маҳсулоти нафтӣ ва истеҳсоли неруи барқ мутаносибан дар сатҳи 15 ва 1,3 фоизӣ ва ё ба маблағи 232 миллион сомонӣ коҳиш ёфтааст. Бояд қайд намуд, ки соли равон 48 корхона ва коргоҳҳои саноатӣ бо таъсиси 422 ҷойи корӣ, аз ҷумла дар самти истеҳсоли маҳсулоти хӯрокворӣ, масолеҳи сохтмонӣ, дӯзандагӣ, ҷуроббофӣ ва ғайра мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифта, мувофиқи маълумоти шаҳру ноҳияҳо корҳои сохтмонӣ дар 36 иншооти дигар бо назардошти 1080 ҷойи корӣ идома дорад. Айни замон шумораи корхонаҳои истеҳсолӣ 626 ададро ташкил медиҳад, ки дар қиёс ба ҳамин давраи соли гузашта 22 адад зиёд мебошад. Мутаассифона, рафти иҷрои ҳадафи чоруми стратегии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳри Норак ва ноҳияи Ховалинг ба талабот ҷавбгӯ набуда, дар давраи сипаригардида, дар шаҳру ноҳияҳои болозикр ягон корхона ё коргоҳи истеҳсолӣ ба истифода дода нашудааст. Баистифодадиҳии корхонаҳои нав замина фароҳам овард, ки дар қиёс ба ҳамин давраи соли гузашта, суръати афзоиши истеҳсоли гӯшти мурғ 16,5 фоиз, панири равғанӣ 30,4 фоиз, маҳсулоти ширӣ 12,7 фоиз, маҳсулоти консервагӣ 2,2 фоиз, коркарди писта ва банду басти фундук 4,3 маротиба, ҳасиб 8,9 банду басти биринҷ 9,2 фоиз, маҳсулоти доруворӣ 7,3 фоиз, арақу ликёр 39,3 фоиз, нӯшокиҳо 34,4 фоиз, чӯбчаҳои нафиси пахтагин 40,5 фоиз, пахтаи тиббӣ наздики 73,4 фоиз, ресмони пахтагин 43,9 фоиз, газворҳо 8,1 фоиз, адрасу атлас 34,3 фоиз, ҷӯробу пайпоқ 4,0 фоиз, маҳсулоти дӯзандагӣ 48,1 фоиз (либоси мактабӣ-4,4 баробар), маводи чӯбу тахта 8,8 фоиз, истеҳсоли асфалт 15,9 фоиз, битум 43,4 фоиз, ширеши сохтмонӣ 18,6 фоиз, хокаи ҷомашӯӣ 6 баробар, рангҳои сохтмонӣ наздики 4,8 маротиба, семент-3,5 фоиз, хишти сафолӣ 3,5 фоиз, гаҷсанг 29,2 фоиз, гаҷ 87 баробар, хишти бинокорӣ 31,2 фоиз, хишти сементӣ 8,1 фоиз, хишти газӣ 11 баробар, бетони сохтмонӣ 1,9 фоиз, оҳану бетони васлшуда 37,6 фоиз, шифер 2,1 баробар, рехтаи пулодӣ 3,6 баробар, қубурҳои пластикӣ 16 баробар, маҳсулоти пластикӣ 5,5 фоиз, мебел 45,4 фоиз, маҳсулоти заргарӣ 2,3 маротиба, андоваи минералӣ 33,4 фоиз, гаҷкартон 7,4 маротиба, сангҳои сохтмонӣ 73,0 фоиз, эмулсия 26,7 фоиз, конструксияҳои филизӣ 3,8 маротиба, маҳсулоти нимтайёри дору 5,5 фоиз, моеи зарфшӯӣ 15,4 фоиз таъмин карда шавад. Зиёдшавии саноати истихроҷи маъдан аз ҳисоби маводҳои энергетикӣ ва ғайриэнергетикӣ (103%), канданиҳои филизӣ (103,6%), саноати коркард аз ҳисоби истеҳсоли маҳсулоти хӯрока (112,5%), нассоҷӣ (128,1%), дӯзандагӣ (297,1%), коркарди чӯбу тахта (104,1%), истеҳсоли кимиёвӣ (%), маҳсулоти фарматсевтӣ (201,4%), маснуоти резинӣ ва пластмасӣ (126,4%), маҳсулоти ғайрифилизии маъданӣ (122,3%), истеҳсоли маҳсулоти тайёри филизӣ (103,5%), таҷҳизоти барқӣ (103,5%) ва дигар мошинолот дар сатҳи 2,6 баробар дар рушди соҳа заминаи мусоид фароҳам овардааст. Тӯли ин муддат, истеҳсоли 9 номгӯи маҳсулот, аз ҷумла коркарди меваи хушк, дастпӯшаки корӣ, дастпӯшаки тиббӣ, криолит, хокаи ҷомашӯӣ, гаҷ, газоблок (хиштҳои газӣ), андоваи сохтмонӣ (ротбанд), тахтасанг, полиэтилен (пленка) ва дигар маҳсулоте, ки дар ҳамин давраи соли гузашта истеҳсол намешуд, ба роҳ монда шуд. Дар заминаи дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣПешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, нақшаи пешбинининамудаи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон соли равон муассисаҳои таълимии вилоят бо корхонаҳои дӯзандагӣ барои дӯхти 389,8 ҳазор ҷуфт ва ё дар сатҳи 100 фоиз либоси мактабӣ шартномабандӣ намуда, мувофиқи маълумоти раёсати маориф (аз 04.06.21,№241) дар ин давра 135,4 ҳазор адад либос (35%) дастраси хонандагон гардидааст. Мувофиқи омори расмӣ бошад, тӯли ин муддат аз ҷониби корхонаҳои дӯзандагии вилоят ҳамагӣ 234,2 ҳазор дона либоси мактабӣ дӯхта шудааст, ки ин нишондиҳанда дар қиёс ба ҳамин давраи соли гузашта 4,4 баробар зиёд мебошад. Аз маълумоти Раёсати маорифи вилоят (№276 аз 02.07.2021) бармеояд, ки либосҳои дастрасшуда аз ҷониби корхонаҳои дӯзандагӣ дар ин давра 191,3 ҳазор ҷуфт (382,6 ҳазор адад) баробар ба 49 фоизи шартномаҳои басташударо дар сатҳи вилоят ташкил медиҳад. Аз рӯи ин маълумот, иҷрои нақша дар шаҳру ноҳияҳои вилоят, аз ҷумла Панҷ 83 фоиз, Шаҳритус 80, Темурмалик 76, Восеъ 74, Абдураҳмони Ҷомӣ 65, Кӯшониён 61, Дӯстӣ 58, Носири Хусрав 56, Вахшу Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ 55 фоизӣ, Бохтар 53 фоиз, Левакант 50 фоизро ташкил кардааст. Ин нишондиҳанда дар шаҳру ноҳияҳои Фархор, Ҷалолиддини Балхӣ, Шамсиддин Шоҳин, Норак, Қубодиён, Ёвон, Хуросон, Ҷайҳун, Муъминобод, Ховалинг, Кӯлоб, Балҷувон аз сатҳи миёнаи вилоят паст мебошад. Мувофиқи омори расмӣ пиллапарварони вилоят дар ҳаҷми 217,3 тонна пилла ҷамъоварӣ кардаанд. Дар ин давра 7 шаҳру ноҳия-Бохтар, Лева-
кант, Кӯлоб, Носири Хусрав, Ҷалолиддини Балхӣ, Темурмалик ва Балҷувон нақшаи пилласупориро пурра иҷро карданд. Бо мақсади рушд додани соҳаи саноати вилоят, соли равон Барномаи саноатикунонии босуръати кишвар дар Иҷлосияи панҷуми Маҷлиси вакилони халқи вилояти Хатлон, даъвати шашум, мавриди баррасӣ ва муҳокима шуда, ҳамзамон Лоиҳаи Барномаи идустриаликунонии вилояти Хатлон барои давраи солҳои 2021-2025 барои баррасии минбаъда ба Вазорати саноат ва технологияҳои нави Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол гардид. Дар маҷмӯъ, маҳсулоти хӯроквории вилоят ба маблағи 75,5 миллион сомонӣ ва ё дар сатҳи 17,1 фоиз афзоиш ёфтааст. Корхонаҳои нассоҷӣ бо истифода аз имкониятҳои мавҷуда ва иҷрои
саривақтии дастуру супоришҳои роҳбарияти давлат дар ин давра ба маблағи 463,1 миллион сомонӣ маҳсулот истеҳсол кардаанд, ки ин нишондиҳанда дар қиёс ба ҳамин давраи соли гузашта 39,2 фоиз ва ё 130,4 миллион сомонӣ зиёд мебошад. Камбудии асосӣ дар ин самт, бозмондани корҳои сохтмонии корхонаҳои бунёдшавандаи ресандагӣ, аз ҷумла ҶДММ “Адолат А”-и ноҳияи Фархор, ҶДММ “Евроазия”-и ноҳияи Данғара маҳсуб ёфта, ҳамзамон аз рӯи иқтидор фаъолият надоштани “Ресандаи Кӯлоб”, “Нидои Кӯлоб” ва “Чакани Кӯлоб”-и шаҳри Кӯлоб, “Ресандаи Қӯрғонтеппа”, “Дилором”, “Меҳровари Қӯрғонтеппа”, “Маркази хунаромӯзӣ”, “Нобиноён”, “Котта глобал”-и шаҳри Бохтар, “Ресандаи Хатлон”, “Зарина”-и ноҳияи Кӯшониён, “Гидромантаж” ва “Ширкати истеҳсолии Дӯстӣ”-и шаҳри Норак, “Наврӯзи Исматулло”, “Сомон 2013”-и ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ, КВД “Дӯзандагӣ ва коркарди мева”-и ноҳияи Шамсиддин Шоҳин, “Каёнӯш дӯзандагӣ”, “Сабр-2016” ва “Кавш”-и ноҳияи Данғара, “Гулдастон” ва “Кангурт”-и ноҳияи Темурмалик, “Алишер АСК”-и ноҳияи Восеъ, “Ганҷи Дарё”-и ноҳияи Балҷувон, корхонаҳои газворбарорӣ, ҷӯроббарорӣ, даспӯшакбарорӣ, аз қабили “Файзи Карим” ва “Фарм текс”-и ноҳияи Данғара, “Ҳалим 2002”-и ноҳияи Темурмалик, “Сомони Расул”-и шаҳри Бохтар арзёбӣ мегардад. Дар ин давра, аз ҷониби корхонаҳои истеҳсоли маҳсулоти резинӣ ва пластмассӣ ба маблағи 31,0 миллион сомонӣ маҳсулот истеҳсол шудааст, ки ин нишондиҳанда дар қиёс ба ҳамин давраи соли гузашта ба маблағи 6,1 миллион сомонӣ ва ё 24,7 фоиз зиёд мебошад. Дар ин давра, ҷамъоварии маблағи неруи барқи истифодашуда, дар филиалҳои ҶСК “Шабакаҳои тақсимоти барқ”-и минтақаи Бохтар 85,2 фоиз (аҳолӣ 91,0 фоиз), ҶСК “Шабакаҳои тақсимоти барқ”-и минтақаи Кӯлоб 78,2 фоиз (аҳолӣ 79,6 фоиз), ҶСК “Шабакаҳои тақсимоти барқ”-и Ёвон 95,8 фоиз (аҳолӣ 95,2 фоиз) ва ҶСК “Шабакаҳои тақсимоти барқ”-и шаҳри Норак– 98,7 (аҳолӣ–100,4) фоизиро ташкил медиҳад. Нисбати ҳисоби миёнаи вилоят ҷамъоварии маблағи неруи барқи истифодашуда дар 6 моҳ дар филиали шабакаҳои тақсимоти барқи шаҳру ноҳияҳои Левакант 64,4 фоиз (аҳолӣ 63,3%), Кӯлоб 69,1 фоиз (аҳолӣ 87,3%), Бохтар 75,4 фоиз (аҳолӣ 89,5%), Вахш 69,7 фоиз (аҳолӣ 75,6%), Абдураҳмони Ҷомӣ 80,1 фоиз (аҳолӣ 95,2%), Восеъ 68,5 фоиз (аҳолӣ 67,9%), Фархор 68,7 фоиз (аҳолӣ 65,8%), Муъминобод 58,7 фоиз (аҳолӣ 85,3%), Ховалинг 67,8 фоиз (аҳолӣ 83,3 фоиз) ва Балҷувон 74,3 фоиз (аҳолӣ-81,4%) боиси ташвиш ва нигаронӣ гардидааст. Маблағи қарзи неруи барқи истифодашуда бо назардошти солҳои пешин дар вилоят ба ҳолати 1 июли соли равон 809,0 миллион сомонӣ, аз ҷумла аз аҳолӣ 348,9 миллион сомониро ташкил дода, соли ҷорӣ маблағи қарз ба андозаи 46,9 миллион сомонӣ афзудааст. Аз ҷумла, қарзи маблағи неруи барқи истифодашуда бо назардошти солҳои пешин ба зерсохторҳои филиали ҶСК “Шабакаҳои тақсимоти барқ”-и минтақаи Бохтар 402,4 миллион сомонӣ (аҳолӣ 119,0 млн.с), ба зерсохторҳои филиали ҶСК “Шабакаҳои тақсимоти барқ”-и минтақаи Кӯлоб 330,5 миллион сомонӣ (аҳолӣ 218 млн. с), ноҳияи Ёвон 54,2 миллион сомонӣ (аҳолӣ 3,3 млн.с) ва шаҳри Норак 21,9 миллион сомонӣ (аҳолӣ 7,7 млн.с) рост меояд. Талафоти неруи барқ ба ҳисоби миёна дар шаҳри Кӯлоб 25,1 фоиз, Темурмалик 25,0, Ховалинг 23,0, Муъминобод 22,5, ноҳияи Вахш 23,7 ва шаҳри Бохтар 30,5 фоизро ташкил додааст, ки ин нишондиҳанда аз ҳисоби миёнаи вилоят мутаносибан дар сатҳи 1,5 то 8,5 - фоизӣ зиёд мебошад. СОХТМОН Дар нимсолаи аввали соли 2021 аз ҳисоби ҳамаи манбаъҳои маблағгузорӣ дар ҳаҷми 1 миллиарду 254,8 миллион сомонӣ маблағгузориҳо азхуд карда шудааст. Ба маблағи 486,5 миллион сомонӣ фондҳои асосӣ ба кор андохта шуда, 2901 адад бинову иншоотҳо ба ҳисоботҳои оморӣ ворид гардид. Ташкилотҳои сохтмонии вилоят 339 ададро ташкил дода, 186-тои он фаъолият накардааст. Дар шаҳру ноҳияҳои Бохтар, Кӯлоб, Норак ва Данғара ташкилотҳои сохтмонӣ фаъолият накарданд. НАҚЛИЁТ ВА РОҲ Дар нимсолаи аввали соли 2021 ҳаҷми боркашонӣ 12,3 миллион тонна ё 103,6 фоиз ва ҳаҷми мусофиркашонӣ 55,8 миллион нафар ё 109,5 фоизи дурнаморо ташкил дода, нисбат ба ҳамин давраи соли 2020 ҳаҷми боркашонӣ 429,4 ҳазор тонна ва ҳаҷми мусофиркашонӣ 4,8 миллион нафар зиёд гардидааст. Аз ҳисоби ҳамаи манбаъҳои маблағгузорӣ ба маблағи умумии 73,5 миллион сомонӣ корҳои таъмиру азнавсозии 2002 километр роҳҳо ва 89 адад пулу қубурҳо гузаронида шуда, аз ин 59 километр таъмири асосӣ (асфалтпӯш), 1667 километр таъмири ҷорӣ, 267 километр сангфарш гардидааст, ки нисбати ҳамин давраи соли гузашта 54,5 миллион сомонӣ зиёд мебошад. Аз ҷумла, аз ҳисоби соҳибкорон ва аҳолӣ 280 километр роҳҳо таъмиру сангфарш карда шуданд. Бо дастури бевоситаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон азнавсозии роҳи автомобилгарди Душанбе – Бохтар марҳилаи 1 ва 2, бо дарозии 73 километр, бо маблағи умумии 204 миллион доллари америкоӣ бо маром идома дорад. Инчунин, сохтмону азнавсозии роҳҳои автомобилгарди Кӯлоб – Муъминобод бо дарозии 35 км, ба маблағи 250 миллион сомонӣ, Кӯлоб – Шамсиддин Шоҳин бо дарозии 32 км, ба маблағи 30,8 миллион доллар, таъмиру азнавсозии роҳҳои дохилӣ ва пули 39-метраи шаҳри Кӯлоб идома дошта, кӯчаҳои дохилӣ дар шаҳри Бохтар ба масофаи 12,6 километр асфалтпӯш гардиданд. Дар баробари ин, алҳол 161 километр роҳҳои байналмилалӣ, 381 километр роҳҳои ҷумҳуриявӣ ва 1949 километр роҳҳои маҳаллӣ таъмирталаб мебошанд, ки мутаносибан роҳҳои байналмилалии таъмирталаб 21%, ҷумҳуриявӣ 47% ва маҳаллӣ бошад 50%- ро ташкил медиҳад. Бояд қайд намуд, ки аз шаҳру ноҳияҳо барои таъмиру нигоҳдории роҳҳои автомобилгарди аҳамияти маҳаллидошта ба муассисаҳои роҳнигоҳдории шаҳру ноҳияҳои вилоят дар 6 моҳи соли равон танҳо 2 миллиону 618,4 ҳазор сомонӣ ҷудо гардидаасту халос. Аммо шаҳру ноҳияҳои Норак, Вахш ва Қубодиён дар ин давра ягон сомонӣ аз буҷаи маҳал ҷудо накардаанд. Умуман, ҳолати роҳҳои аҳамияти маҳаллидоштаи аксар шаҳру ноҳияҳои вилоят ба беҳбудӣ ниёз доранд. Филиали Ҷамъияти саҳҳомии кушодаи "Тоҷиктелеком"-и вилоят дар давраи ҳисоботӣ нақшаи даромади тарифиро ба маблағи 1487,8 ҳазор сомонӣ ва иҷрои нақшаи хизмати пулакиро 227,5 ҳазор сомонӣ иҷро намудааст, ки нисбати ҳамин давраи соли гузашта мутаносибан 21,7 ҳазор сомонӣ ва 17,4 ҳазор сомонӣ зиёд мебошад. Корхонаи фаръии КВД «Почтаи Тоҷик» дар вилоят нақшаи даромади тарифиро 108,9 фоиз ва хизмати пулакиро 107,9 фоиз таъмин намуд. Бо мақсади рушди содирот барои боркашонӣ тариқи роҳи оҳан дар ҳудуди вилоят аз 30 то 80 фоиз тахфифҳо пешбинӣ карда шудаанд. Дар шаш моҳи соли ҷорӣ аз истгоҳҳои роҳи оҳани вилояти Хатлон тавасути роҳи оҳани Хушодӣ-Амузанг 55 вагон ба миқдори 3,2 ҳазор тонна молу маҳсулот содирот шуда, 904 вагон бо миқдори 51,2 ҳазор тонна маҳсулот ворид шудааст. Дар ин муддат ба 16,1 ҳазор нафар мусофир хизмат расонида шудааст. Дар соҳаи нақлиёти ҳавоӣ бошад, миқдори хатсайрҳои хизматрасонида (Давомаш дар саҳ.3)
Ҷумъа, 9 июли соли 2021, №41 (3330)
ХАТЛОН Соли 90-уми нашр
Рузномаи «Хатлон»
@ruznomai_khatlon
@ruznomai_khatlon
30-солагии Истиқлолияти давлатиро сазовор истиқбол мегирем (Идома аз саҳ.2) дар ҶСК "Фурудгоҳи байналмилалии Кӯлобу Бохтар" дар шаш моҳи соли ҷорӣ 391 парвозро ташкил намуда, ба 70 ҳазор нафар мусофир хизмат расонидааст. ИҶТИМОӢ Бо андешидани тадбирҳои муайян ва иловагӣ дар 6 моҳи соли 2021 вазъи соҳаҳои иҷтимоӣ, аз рӯи аксар нишондиҳандаҳо рӯ ба беҳбудӣ оварда, ҷараёни амалигардонии дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, иҷрои талаботу муқаррароти санадҳои меъёрӣ-ҳуқуқӣ иҷрои самарабахши стратегияҳо, консепсияҳо, барномаҳо, стандарту низомномаҳо, қоидаву тартибҳои муқарраршуда корҳои муайяне ба сомон расонида шуд. Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят диққати худро барои пешгирии бемории коронавирус “COVID - 19” равона намуда, масъалаҳо ва проблемаҳои бамиёномадаи ин беморӣ мунтазам дар ҷаласаҳои ситоди вилоятӣ мавриди баррасӣ қарор дода мешавад. МАОРИФ Дар 6 моҳи соли равон хонандагони лаёқатманди муассисаҳои таълимии ҳудуди вилоят дар даврҳои байналмилалӣ ва ҷумҳуриявии олимпиадаи фаннии мактаббачагон сазовори 445 ҷойи ифтихорӣ (аз ҷумла, 49 медали тилло, 98 медали нуқра ва 298 медали биринҷӣ) гардиданд, ки ин дастовард бештар ба шогирдони муассисаҳои таълимии шаҳру ноҳияҳои Данғара-126, Кӯлоб-58, Бохтар-55, Восеъ-33, Ҷалолиддини Балхӣ-24, Кӯшониён-24, Норак-21, Ёвон-21, Левакант-14, Ховалинг-13 ва Шамсиддин Шоҳин-10 ададӣ рост меояд. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки дастовардҳои имсолаи сатҳи байналмилалӣ ва ҷумҳуриявии хонандагон (445 ҷойи ифтихорӣ) дар қиёс ба соли 2019 (наздик ба 2 баробар -178 адад) ва соли 2020 (зиёда аз 4 баробар-344 адад) зиёд гардидааст, ки ин боиси ифтихормандии ҳамагон мебошад. Дар соли таҳсили 2020-2021 дар вилоят 1359 муассисаи таълимӣ фаъолият дошта, дар онҳо 779 ҳазору 616 нафар хонандагон, аз ҷумла 375 ҳазору 307 нафар духтарон ба таҳсил фаро гирифта шудаанд, ки нисбат ба соли таҳсили гузашта 11 муассисаи таълимӣ ва 26 ҳазору 930 нафар хонанда зиёд аст. Дар ин давра теъдоди умумии омӯзгорон ба 46 ҳазору 756 нафар, аз он ҷумла, занон ба 24 ҳазору 430 нафар расид, ки нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта 2723 нафар омӯзгор зиёд мебошад. Дар шаҳру ноҳияҳои вилоят 159 муассисаи томактабӣ ва 840 маркази инкишофи кӯдак фаъолият дошта, дар маҷмӯъ 39445 нафар кӯдакон ба таълиму тарбияи томактабӣ фаро гирифта шудаанд. Дар давраи ҳисоботӣ 2 муассисаи хусусии томактабӣ дар ноҳияҳои Ҷалолиддини Балхӣ, Ёвон ва 14 маркази рушди кӯдак дар ноҳияи Восеъ зиёд шуда, дар маҷмӯъ фарогирии кӯдакон 2773 нафар зиёд гардид. Дар 6 моҳи соли 2021 тибқи Барномаи давлатии рушди муассисаҳои соҳаи маорифи вилоят барои солҳои 2017-2020-ум 19 адад иншооти соҳаи маориф барои 2348 ҷойи хониш дар як баст ва берун аз Барнома 13 адад иншооти соҳа барои 2459 ҷойи хониш дар як баст, дар маҷмӯъ 22 иншоот барои 4807 ҷойи хониш дар як баст бунёд ва таъмиру азнавсозӣ гардида, мавриди истифода қарор дода шуданд. Дар баробари пешравиҳо дар кори соҳа мушкилоту камбудиҳои зиёд ҷой доранд, ки масъулини мақомотҳои давлатӣ ва соҳавии дахлдорро зарур аст, ки баҳри бартарафсозии саривақтии онҳо дар нимсолаи дуюми соли равон тадбиру чораҷӯиҳои заруриро роҳандозӣ намоянд. Дар шаҳру ноҳияҳои Кӯлоб, Фархор, Вахш, Восеъ, Абдураҳмони Ҷомӣ, Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ, Балҷувон, Данғара ва Кӯшониён мушкилоти дар се баст фаъолият намудани муассисаҳои таҳсилоти умумӣ ба назар мерасад, ки дар маҷмӯъ 24 муассисаи таълимиро дарбар мегирад. Соли равон аз шумораи 45797 нафар хонандагони синфҳои 11-и муассисаҳои таҳсилоти умумии шаҳру ноҳияҳои вилояти Хатлон 39027 нафар (85,2%) тавассути Маркази миллии тестии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои супоридани имтиҳонҳои марказонидашудаи дохилшавӣ ба қайд гирифта шуданд. Иҷрои нақшаи таъминоти хонандагони муассисаҳои таълимӣ бо либоси мактабии истеҳсоли корхонаву коргоҳҳои дӯзандагии ватанӣ ва маҳаллӣ дар сатҳи вилоят 49 фоиз (191286 ҷуфт)-ро ташкил дод. ТАНДУРУСТӢ Дар давоми 6 моҳи соли равон бо мақсади беҳтар намудани сатҳу сифати хизматрасонии тиббию санитарӣ ба аҳолӣ, пешгирии бемориҳои сироятӣ, паст намудани нишондоди беморшавӣ, пешгирӣ аз фавти модару кӯдак бо дастгириҳои мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ва таваҷҷуҳи ҳамешагии раиси вилоят муҳтарам Қурбон Ҳакимзода тадбирҳои лозима андешида шуда, дар муассисаҳои тиббии шаҳру ноҳияҳои вилоят шароити муносиби табобат ва ташхис фароҳам оварда шудааст. Дар вилояти Хатлон бо мусоидати Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баҳри ҳифзи сиҳатии омма 22 маркази саломатии ноҳиявӣ, 10 маркази саломатии шаҳрӣ, 379 маркази саломатии деҳотӣ, 726 бунгоҳи тиббӣ, 2 маркази ёрии таъҷилӣ, 29 шуъбаи ёрии таъҷилӣ, 28 маркази солимии репродуктивӣ, 27 шуъбаи бемориҳои кӯдакона, 28 маркази тарзи ҳаёти
солим, 26 маркази эмтаъминкунӣ, 26 маркази мубориза алайҳи СПИД, 4 маркази тибби оилавӣ, 5 маркази пӯсту зуҳравӣ, 1 маркази кардиологӣ, инчунин 7 маркази сили бе кат, 27 маркази назорати санитариву эпидемиологӣ, 12 маркази стоматологӣ ва 35 муассисаи дигар фаъолият менамоянд. Яке аз масъалаҳои муҳиме, ки имрӯз ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш овардааст пешгирӣ ва ё худ мубориза бар зидди бемории сироятии нави каронавирус дар сатҳи ҷаҳон ба ҳисоб меравад. Тибқи таҳлили коршиносон аз оғози соли 2021 то кунун дар вилояти Хатлон бемории сироятии коронавируси (СOVID-19) 48 нафар бо ташхиси мусбат ба қайд гирифта шудааст. Айни ҳол 26 нафарашон солим гардонида шуда, 22 нафар беморон таҳти назорати табибон қарор доранд. Бо мақсади ташаккул ёфтани масунияти ҷамъиятӣ ва роҳ надодан ба паҳншавии сироятёбӣ ба вилоят 37220 вояи ваксинаи зидди бемории сироятии нави коронавирус “COVID-19” ворид гардида, ба ҳолати 30 июни соли 2021 ҳамагӣ 33013 воя истифода шуда, 4207 вояи дигар мавриди истифода қарор дорад. Дар ин чорабинӣ 30786 нафар шаҳрвандон ба эмгузаронӣ фаро гирифта шуданд, ки аз инҳо 22527 нафарашон кормандони соҳаи тандурустӣ мебошанд. ФАРҲАНГ Аҳли фарҳангу ҳунари вилоят дар шаш моҳи соли равон 6152 чорабиниро бо теъдоди 1,7 миллион нафар иштирокчӣ доир намуда, нисбати ҳамин давраи соли қаблӣ 2142 чорабинӣ ва 1,1 миллион нафар иштирокчӣ зиёд мебошад. Дар шаҳру ноҳияҳои вилояти Хатлон даври дуюми Фестивал-озмуни ҷумҳуриявии телевизионии эҷодиёти халқ «Андалеб – 2021» баргузор гардида, иштирок дар озмуни ҷумҳуриявии «Тоҷикистон – Ватани азизи ман» бахшида ба 30-солагии Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон аз вилоят 472 нафар ба даври дуюми озмун роҳхат гирифтанд. Дар вилоят айни ҳол 492 китобхона, аз ҷумла 3 китобхонаи вилоятӣ, 25 китобхонаи марказӣ, 25 китобхона-филиали шаҳрӣ, 413 китобхона-филиали деҳотӣ ва 26 китобхонаи бачагона фаъолият менамоянд. Дар шаҳру ноҳияҳои Панҷ, Ҷайҳун, Балҷувон, Данғара, Ш.Шоҳин ва китобхонаи вилоятии бачагонаи шаҳри Кӯлоб 1 - ададӣ, Норак, Ҷ.Балхӣ, Носири Хусрав, Фархор 2 - ададӣ ва Кӯшониён 3 бинои китобхона таъмирталаб мебошад. Бояд қайд намуд, ки айни ҳол дар вилояти Хатлон 931 ёдгории таърихӣ-фарҳангӣ арзи вуҷуд дорад, ки аз онҳо 721 ёдгории бостонӣ, 124 ёдгории меъморӣ ва 86 ёдгории монументалиро ташкил дода, 98-тои он бо сертификати ҳуқуки истифодабарандагони замин таъмин мебошанд. Дар вилоят 4 ёдгории нодири таърихӣ ба феҳристи мероси умумиҷаҳонии ЮНЕСКО, аз қабили “Қалъаи Ҳулбук”-и ноҳияи Восеъ, шаҳраки «Тахти Сангин»-и ноҳияи Қубодиён, мадрасаи “Ҳоҷа Машҳад”-и ноҳияи Шаҳритус ва “Дайри Аҷинатеппа”-и ноҳияи Вахш ворид карда шуд. ҶАВОНОН Шумораи умумии ҷавонон дар вилоят 1026,1 ҳазор нафарро ташкил менамояд, ки аз ин шумора 516,1 ҳазор нафарро писарон ва 509,9 ҳазор нафарро духтарон ташкил менамояд. Дар вилоят ҷавонони машғули таҳсил 338,6 ҳазор нафар ва шумораи донишҷӯёни дар муассисаҳои давлатии хориҷи кишвар таҳсилкунандаи соли 2020-2021-ум 2460 нафарро ташкил диҳад, ки таҳсилгирандагони муассисаҳои олии хориҷи кишвар нисбати ҳамин давраи соли қаблӣ 984 нафар зиёд мебошад. Шумораи ҷавонон дар ҳайати кадрҳои роҳбарикунанда 219 нафар, маҷлисҳои вакилони халқи шаҳру ноҳияҳо 238 нафар ва шумораи ҷавонони дар ҳайати маҷлиси вакилони ҷамоатҳо 765 нафар мебошад. Бахшида ба ҷашни 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қаламрави вилоят сохтмони 590 иншооти варзишӣ ба нақша гирифта шуда, аз ҷумла дар 6 моҳи соли равон дар шаҳру ноҳияҳои Ҷайҳун, Данғара ва Кӯшониён 4 - ададӣ, Панҷ ва А. Ҷомӣ 2 - ададӣ , Ёвон, Кӯлоб, Восеъ, Фархор, Ҷ. Балхӣ, М. С. Ҳамадонӣ ва Шаҳритус 1 - ададӣ майдончаҳои варзишӣ сохта ба истифода дода шуданд. Ҳамчунин, дар шаҳру ноҳияҳои Данғара 2 адад, Кӯлоб, Фархор, Ҷайҳун, Ҳамадонӣ, Темурмалик, Кӯшониён, Муъминобод ва Шаҳритус 1 - ададӣ толорҳои варзишӣ сохта, ба истифода дода шуд. Варзишгарони вилоят дар 64 мусобиқаи ҷумҳуриявӣ ширкат варзида, сазовори 362 медали тилло, 320 медали нуқра, 378 медали биринҷӣ, ҳамагӣ соҳиби 1060 медал гардиданд. Инчунин, варзишгарони вилоят дар 5 мусобиқаи байналмилалӣ ширкат варзида, 2 медали тилло, 1 медали нуқра ва 5 медали биринҷӣ ба даст оварданд. Дар умум, варзишгарони вилоят дар ин давра 364 медали тилло, 321 медали нуқра, 383 медали биринҷӣ, ҳамагӣ 1068 медал ба даст оварданд, ки нисбат ба ҳамин давраи соли 2020ум 328 медал зиёд мебошад. РУШДИ САЙЁҲӢ Дар ҳудуди вилоят 931 ёдгориву мавзеъҳои таърихӣ-фарҳангӣ, бостонӣ ва монументалӣ, 107 меҳмонхона, 130 мавзеъи сайёҳӣ, 134 истироҳатгоҳу осоишгоҳ, 132 тарабхона, 43 осорхона, 17 ширкати сайёҳӣ, 118 чойхона, 283 банкомати хизматрасонии бонкӣ, 61 ҳомстей ва гестхаусҳо, 212 ҳоҷатхонаи сарироҳӣ, 88 мағозаи фурӯши армуғонҳо,115 зиёратгоҳ, 43 боғи фарҳангӣ-фароғатӣ ва гулгаштҳо, 83 ишораи сарироҳӣ ва 27 маркази иттилоотии сайёҳӣ мавҷуд мебошанд, ки ҳамарӯза ба сайёҳон хизмат мерасонанд.
khatlon.tj@mail.ru
3
Чӣ гуна хушунати хонаводагӣ дар Тоҷикистон пешгирӣ карда мешавад 29 июн бо дастгирии филиали GOPA / Лоиҳаи PDV оид ба банақшагирии чорабиниҳои буҷетӣ бо мақсади татбиқ намудани сиёсатҳои миллӣ ва қонунгузории марбут ба мубориза бо зӯроварии хонаводагӣ мизи мудаввар баргузор гардид. Иштирокчиён намояндагони вазорату кумитаҳои гуногун буданд.
Тибқи маълумотҳо дар шаш моҳи соли 2021 ба шаҳру ноҳияҳои вилоят 201 ҳазору 769 нафар сайёҳони дохиливу хориҷӣ (1260 нафар сайёҳони хориҷӣ ва 200 ҳазору 509 нафар сайёҳони дохилӣ) ташриф оварданд. ДИН ВА ТАНЗИМ Соли 2021-ум 20841 ҷашну маросим доир гардида, хароҷоти умумӣ 67,8 миллион сомониро ташкил медиҳад, ки ба як чорабинӣ 3253,6 сомонӣ рост меояд. Аз тарафи шахсони саховатманд ва соҳибкорони маҳаллӣ 49 тӯйи домодию арӯсии хайриявӣ гузаронида шудааст. Мутаассифона, дар соли 2021-ум 92 ҳолати қонуншиканӣ ба қайд гирифта шудааст, ки нисбати соли 2020-ум 20 ҳолат зиёд мебошад. Зиёдшавии қонуншиканиҳо ба шаҳру ноҳияҳои Восеъ, Левакант ва Темурмалик рост меояд. ҲИФЗИ ҲУҚУҚ Тибқи маълумоти Раёсати Вазорати корҳои дохилӣ дар вилояти Хатлон, дар нимсолаи аввали соли ҷорӣ дар миқёси шаҳру ноҳиҳои вилоят аз рӯи ҳамаи самтҳо 4261 (2020-3488) ҷиноят ошкор ва ба қайд гирифта шудааст, ки нисбати ҳамин давраи соли гузашта 773 ҷиноят зиёд мебошад. Бештари зиёдшавии ҷиноятҳо ба шаҳру ноҳияҳои Бохтар, Кӯлоб, Левакант, Норак, Абдураҳмони Ҷомӣ, Кӯшониён, Вахш, Восеъ, Данғара, Ёвон, Ҷалолиддини Балхӣ, Ҷайҳун, Муъминобод, Носири Хусрав, Темурмалик, Фархор, Ховалинг, Хуросон, Дӯстӣ, Шаҳритус ва Шамсиддин Шоҳин рост меояд. Мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомии вилоят 214 (соли 2020 – 187) ҳолати муомилоти ғайриқонунии маводи мухаддирро ба қайд гирифта, аз гардиши ғайриқонунӣ 561 кг 642 гр (соли 2020 – 390 кг 733 гр) маводи нашъадор мусодира карда шудааст. Содиршавии ҷиноят аз тарафи занон ва бо иштироки онҳо дар шаш моҳи соли 2021-ум 229 ҳолат ба қайд гирифта шудааст, ки нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта 6 ҳолат кам мебошад. Дар шаш моҳи соли равон 35 ҳолати ба худкушӣ ва сӯиқасд ба ҷони худ даст задани занону духтарон рух додааст, ки аз ин дар ноҳияҳои Кӯшониён - 6 ҳолат, Ёвон - 5 ҳолат, Восеъ - 4 ҳолат, Дӯстию Ҷайҳун -3 ҳолатӣ, Норак, Кӯлоб, Ҷалолиддини Балхӣ, Данғара - 2 - ҳолатӣ, Панҷ, Қубодиён, Шаҳритус, Носири Хусрав, Темурмалик, Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ-1 - ҳолатӣ ба қайд гирифта шудааст. Дар фаъолияти комиссия ва мақомоти ба таъмини ҳифзи ҳуқуқи кӯдак вобастабудаи баъзе шаҳру ноҳияҳо камбудиҳо ҷой дошта, аз ҷониби ноболиғон дар шаҳру ноҳияҳои Бохтар, Вахш, Ҷайҳун, А.Ҷомӣ, Шаҳритус, Ёвон, Балҷувон, Данғара, Кӯшониён, Темурмалик болоравии сатҳи ҳолатҳои ҳуқуқвайронкунӣ ва ҷиноятсодиркунӣ ба қайд гирифта шудааст. Боварӣ ҳаст, ки аҳли заҳмати вилояти Хатлон ҷиҳати иҷрои дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо истифода аз имкониятҳои мавҷудаи дохилӣ тамоми тадбирҳоро барои рушди иқтисодиёт, беҳтар намудани сатҳи зиндагӣ, вусъат додани корҳои ободонию созандагӣ, бо нишондиҳандаҳои баланди истеҳсолӣ сазовор ҷашн гирифтани 30-солагии Истиқолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон равона месозанд.
Зӯроварии хонаводагӣ ҳама амалҳои зӯроварии ҷисмонӣ, ҷинсӣ, равонӣ ва иқтисодиро дар назар дорад, ки дар оила ё хона дар байни ҳамсарони собиқ ё ҳозира рух медиҳанд. Ин намунаи рафторест, ки як шахс барои назорат ё ҳукмронӣ кардани шахси дигаре, ки бо ӯ муносибатҳои оилавӣ доранд ё доштанд, истифода мешавад. Далелҳои возеҳе мавҷуданд, ки дар байни онҳое, ки аз хушунати хонаводагӣ ранҷ мебаранд, аксариятро занон ташкил медиҳанд ва дар байни омилони зӯроварӣ аксариятро мардон ташкил медиҳанд. Зӯроварии хонаводагӣ як зуҳури хушунати ҷинсӣ мебошад. Аммо фаромӯш накунед, ки ҳам мардон ва ҳам, албатта, кӯдакон аз ин азият мекашанд. "Зӯроварии хонаводагӣ як падидаи ҷаҳонӣ аст, аммо он хусусан дар оилаҳое зоҳир мешавад, ки онҳо ҳуқуқҳои худро намедонанд", - гуфт Елена Максименко, директори Филиали GOPA мбХ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон / PDV. Хушнуда Буриева, мутахассиси пешбари Раёсати рушди гендерӣ ва робитаҳои байналмилалии Кумитаи кор бо занон ва оила, дар бораи вазъи маблағгузории чорабиниҳои пешбининамудаи Барномаи давлатии пешгирии зӯроварии хонаводагӣ то соли 2023 ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи пешгирии зӯроварӣ дар оила» маърӯза кард. Инчунин дар мизи мудаввар муҳтаво ва асоснокии буҷети нақшаи стратегӣ барои соли 2022 вобаста ба татбиқи барнома муҳокима карда шуд. "Одамон вақте фаҳмиданд, ки ба онҳо кӯмак мерасонанд, муроҷиат мекунанд" Зикр гардид, ки мушкилоти хушунати хонаводагӣ дар Тоҷикистон аз он иборат аст, ки на ҳама барои кӯмак муроҷиат мекунанд. - Вақте ки ба фоизи занҳое, ки зӯроварии хонаводагиро аз сар гузаронидаанд, нигоҳ мекунем, мебинем, ки рақамҳо баръало шаҳодат медиҳанд. Дар шимол 25%, ВМКБ - 28%, ноҳияҳои тобеи марказ - каме бештар аз 20 фоиз
ва дар вилояти Хатлон - 45%, - мегӯяд Виорелия Русу, коршиноси маъруф оид ба пешгирии зӯроварии хонаводагӣ, филиали GOPA мбХ дар ҶТ / PDV. - Танҳо саволе ба миён меояд, ки оё ин рақамҳо дурустанд ё ин натиҷаи он аст, ки дар Хатлон бештар дар ин бора ҳарф мезананд? Дар ин минтақа, пас аз ҷанги шаҳрвандӣ мушкилоти хушунати хонаводагӣ хеле возеҳ буд, аз ин рӯ, ҳоло лоиҳаҳои гуногун барои ҳалли ин мушкилот ва кор бо аҳолӣ амал мекунанд, - гуфт вай. Ба гуфтаи коршиносон, дар Тоҷикистон мардум танҳо ҳамон вақт ба кӯмак муроҷиат мекунанд, ки ба дарёфти он мутмаин мешаванд. Раъно Раҳимзода, сардори Раёсати кор бо занон ва оилаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон, дар бораи аз кадом механизмҳо истифода бурдани кормандони раёсат муфассал сухан гуфт. Манучеҳра Маҷон, роҳбари Сарраёсати сиёсати сармоягузорӣ ва рушди минтақавии Вазорати рушди иқтисод ва савдои ҷумҳурӣ доир ба механизми банақшагирии буҷети давлатӣ ва дурнамои ҳамкориҳои мақомоти давлатӣ дар амри татбиқи Барномаи давлатии пешгирӣ аз хушунати оилавӣ барои то соли 2023 сухан ронд. ...Сабабҳои хушунати хонаводагӣ метавонанд гуногун бошанд, аммо на танҳо бо ҷабрдида, балки бо таҷовузкор низ корбарӣ кардан муҳим аст, зеро дар акси ҳол ин мушкил ҳалношуда боқӣ мемонад. Дар чорабинӣ инчунин доир ба стратегияҳое, ки барои пешгирӣ ё коҳиш додани ҳолатҳои зӯроварии хонаводагӣ истифода мешаванд, табодули назар карда шуд. Қайд гардид, ки дар ҳамаи кишварҳо, инчунин дар Тоҷикистон, ба ҳалли ин мушкилот яксон муносибат мекунанд. Ҳар як иштирокчӣ дар муҳокимаи ниҳоӣ саҳми худро гузошт, зеро дар оянда кори боз ҳам фаъолтар дар ин самт ба нақша гирифта шудааст.
эътибор надорад Шаҳодатномаи гумшудаи ронандагии дараҷаи “В” №0166650, ки онро соли 2018 ҶДММ “Мадади Сомон” Филиали № 1/1 дар шаҳри Бохтар ба Ҳалимшоҳи Саидҷон додааст, эътибор надорад. Шаҳодатномаи гумшудаи силсилаи БП №1700471, дар бораи хатми синфи 10, ки онро соли 1986 МТМУ №21-и ноҳияи Вахш ба Давлатова Давлятви Сулеймановна додааст, эътибор надорад. Шаҳодатномаи гумшудаи силсилаи Т-ШТУ №0339156, дар бораи хатми синфи 11, ки онро соли 2010 МТМУ №1-и ноҳияи Кӯшониён ба Фарида Ғаффурзода додааст, эътибор надорад.
ТАЪЗИЯ Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ба раиси ҶСК “Ориёнбонк” Асадуллозода Ҳасан бинобар сабаби даргузашти Модараш ҳамдардӣ баён намуда, барояшон аз даргоҳи Илоҳӣ сабри ҷамил мехоҳанд. Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон нисбати вафоти вакили Маҷлиси вакилони халқи вилояти Хатлон аз ҳавзаи интихоботии №33-и ноҳияи Ёвон Барфихон ХОЛОВ андуҳгин буда, ба аҳли оила ва наздикон аз даргоҳи худовандӣ сабри ҷамил металабанд.
4
ХАТЛОН Соли 90-уми нашр
Рузномаи «Хатлон»
@ruznomai_khatlon
@ruznomai_khatlon
khatlon.tj@mail.ru
Ҷумъа, 9 июли соли 2021, №41 (3330)
Ҳикоя
Фурӯғи хундоманӣ (Идома аз шумораи №39)
Тоҳир чун ҳарвақта дар лаб табассуми дандоннамо дошт, аммо ин дафъа каме осемасар дар миёни чинакчиён Лайлоро меҷуст. -Тоҳир то як каф пахта насупорӣ, Лайло намоён намешавад, - гуфта чинакчидухтарҳо ҷавони ошиқро сӯи худ мехонданд. Ӯ дар ҳамин лаҳзаҳои вопасину ҳассоси зиндагиаш ҳам мекӯшид хостаи дӯстонро иҷро кунад, чун то кунун маротибае нашудааст, ки ӯ сухани касеро ба замин гузошта бошад ё хоҳиши касеро иҷро накарда бошад. -Лайло, ҳо Лайло, - ин бор садои марғуладори Тоҳир оҳанги ғамолудае дошт. -Бо ман хайрбодӣ намекунӣ, -гӯён бо оҳанги илтиҷоомез Тоҳир растаҳои печидаи буттаҳои пахтаро аз назар мегузаронид. Ин лаҳза садои гиряи ҷонсӯзе аз паноҳи ниҳолони пахтазор баланд гашт. Лайло бо баҳонаи кушодани бандҳои бордони пахтачиниаш аз ҷой бархост, то ба чашми Тоҳир намоён шавад. Ҷавон ҷониби маҳбуби қалбаш мешитофту духтари шармгин намедонист ба истиқболи ишқаш оғӯш кушояд ё чун ҳарвақта даст ба қафаси сина гузошта, салом бигӯяд. -Духтари хола, фақат гиря накун, ки ман аз оташ гузашта метавонам, лекин тавони дидани як қатра ашки туро надорам, -гуфт ҷавон ва беихтиёр даст ба ҷабини духтар гузошта, сару рӯйи ӯро сила кард. Чинакчиҳо, ки то ин дам чунин лаҳзаҳои романтикиро танҳо аз филмҳои ҳиндӣ тамошо карда буданд, дар миёни ниҳолони пахта паноҳ бур-
данд. Лайло, ки аз вусъати гиря меларзид, сар ба синаи Тоҳир гузошта, нолакунон мегуфт: «Ғуруби офтобро дӯст надорам гуфта, ҳеҷ гоҳ дар соатҳои бегоҳирӯзӣ ба дидорам намеомадӣ...» Аз атру таровати сару мӯи Лайло ва оҳанги маҳзуни гуфтораш Тоҳирро эҳсоси пуризтиробе фаро гирифт, ки тапиши қалбаш беист баландтар мешуд. Гӯӣ ин вопасин дидори онҳо бошад, ки ба такрор оҳи бадард мекашиданд. -Тоҳири паҳлавон, ту ҳам ашк рехта метавонистаӣ, -гӯён Лайло мехост ба чашму рӯи ошиқаш бингарад, аммо Тоҳир рӯи худро ба баногӯши духтар ниҳода, чашмони ашкборашро дар сарбанди ӯ пок мекард. -Хоҳиш мекунам, ба ҷойе бирав, ки зиндаву саломат баргардӣ, бигзор чанд сол баъд, аммо ваъда бидеҳ, ки танҳо замоне бармегардӣ, ки кинаву адоват аз байн рафта бошад. Муҳим, зиндаву саломат бошӣ, ман бошам, ҳатто интизориҳои бозгашти туро ҳам дӯст хоҳам дошт, -гуфт духтар. Лайло, кош бимираму вале аз кӯчаи пушти дудмони падарӣ фаротар ҳиҷрат намекардам, ки ман субҳу шом тамошои ба кори саҳро омадану рафтанҳои туро пазмон мешавам. Аммо ба хотири ту эй ишқи аввалину охиринам бояд ҷойи дигар паноҳ барам, то боз ба дидори ҳам бирасем. Мо охирин гурезаҳоем, ки бояд ҷон ба саломат бибарем ва агар умр боқӣ бошад, бармегардам. Лайло... ишқам... азизи дилам.. агар мабодо, .... умратро зоеъ макун... бо ҷавони дигар оиладор шав, фарзандон ба дунё биёр, бачаҳои шӯху бебок, духтаракони мисли худат сияҳчашму парирӯ ба дунё биёвару ба воя бирасон, хушбахт шав...
ман то нафаси вопасин бо ёди ту мемонаму агар бимирам ҳам, дар ишқи ту мемирам. Оре Лайло, агар бимирам дар ишқи ту мемирам, ки охир… ин зиндагӣ баҳонае буд барои ошиқи ту шудан, -оҳ аз дили пурдард бароварда, духтарро тасалло медод Тоҳир. Дар ин лаҳзаҳои маҳзун мардум пахтачиниро як сӯ гузошта, ба ҳоли ошиқони дилфироқ ашк мерехтанд. Ва аз ҳар сӯи пахтазор ҳамдеҳагон нидо мекарданд; «Тоҳир баргард, наход дар як маҳаллаи бузург бароят паноҳгоҳе пайдо накунем». Ҷавон, ки аз нолаву шевани Лайло сабр аз даст дода, аз паси ҳамсафаронаш раҳсипор буд, лаҳзае таваққуф намуд, хост ба қафо баргардад. Валекин, Лайлои гирёну нолон сӯяш нидо мекард: - Тоҳир, ба ҳурмати ишқу муҳаббате, ки боҳам дорем, бирав… Илтиҷо дорам, бирав, ки дигарон аз қотилони ношинос паноҳ бибаранд, туро душманони ошноят мекушанд. Бирав, ба хотири ишқе, ки борҳо ҷонатро дар хатар гузошта, ба онҳое дастбагиребон будӣ, ки акнун дар даст яроқ доранд... Туро ба атри гулҳои дар панҷараҳои хонаи мо бастаат, савганд, ин ҷо наист, бирав.... Тоҳир рафту шавқу шӯри ҷавонӣ, шодию нишоти деҳаро ҳам бо худ бурд. Дигар садои ғилдироси мотосиклрониаш сокинонро аз хоби саҳарӣ бедор намекард. Пас аз он бегоҳирӯзии видоъ, он ҷавони ороста ба хотири дидори дӯстдоштааш дар сари заминҳои пахта дигар намоён набуд. Ва арбадаву ҳою ҳуйи бачаҳои ширакайф сукути шабҳои деҳаро намешикаст. Дигар дар саҳаргоҳони кӯча садои ҳуштаккашиҳо танинандоз нашуд, то дар ҳамҳамаи он селаи кабӯтарон дар осмони софи деҳа болпардозӣ намоянд. То он замону аз он пас, ин деҳаву сокинонаш ошиқу шайдое ба мисли Тоҳирро дар ёд надоранд. Ҷамолиддин САЙФИДДИНОВ
Ба ифтихори 90-солагии рӯзномаи «Хатлон»
Лаҳзаҳои хандадори «Хатлон»-иён Рӯзҳои аввали фаъолияти рӯзномаи навтаъсиси “Ҳақиқати Қӯрғонтеппа” (ҳозира “Хатлон”) журналисти шинохта, устоди сухан Муқимҷон Абдураҳмонов ба ҳайси муҳаррир ба интихобу ҷобаҷогузории кадрҳо, омодагӣ ба нашри шумораи аввал шурӯъ намуд. Ҳайати эҷодӣ аз рӯзномаҳои ноҳиявии шаҳру навоҳии вилоят ба кор даъват шуданд. Хушбахтона, муаллифи ин сатрҳо низ дар байни даъватшудагон буд. Дар як муддати кӯтоҳ ҳайати хуби эҷодӣ, коллективи аҳлу тифоқ ҷамъ омад. Кормандон зуд ба якдигар унс гирифтанд. Ҳар як рӯзу соли сипаришуда хотирмон буд ва аз худ лаҳзаҳои хандадор ва нотакрор боқӣ мегузошт. Мехоҳам дар ин рӯзҳои барои мо-рӯзноманигорон муборак-90солагии рӯзномаи “Хатлон” аз он лаҳзаҳои хандадори ҳаёти рӯзноманигории ҳамкорон қисса кунам.
Маро интизор нашавед!...
Соати кории рӯзи душанбеи ҳар ҳафта, чун анъана, аз машварати эҷодии 5-дақиқагӣ оғоз меёфт. Дар он натиҷаи кори ҳафтаи гузашта ва нақшаҳои ҳафтаи нав муайян мегардид. Дар яке аз рӯзҳои душанбе, ки машварати эҷодӣ аллакай оғоз ёфта буд, дари утоқи кории муҳаррир башаст кушода шуд. Марди тахминан 30-32-солаи хушсару либос ва дар даст ҷузвдон бе иҷозату салом вориди утоқ шуд. -Калони идора кист? - амирона пурсид мард. -Ман, - гӯён устод Абдураҳмонов бо ҳалимию одоби баланд аз ҷой нимхез шуда, худро шиносонд. -Ман фалонӣ, директори мактаб, - бо виқору ҳавобаландӣ худро
муаррифӣ кард мард. -Бисёр хуб, ҳоло маҷлис дорем, бемалол бошад, дар даромадгоҳ каме сабр мекардед, - хоҳиш намуд муҳаррир. -Рӯз дароз, маҷлисгузаронӣ дер намешавад, кори ман муҳимтар. -Марҳамат, шуморо гӯш мекунам, - муҳаррир меҳмонро таклифи нишастан кард. -Идораи шумо навтаъсис будааст, албатта, ба кадри болаёқат эҳтиёҷ дорад? -Бале, - кӯтоҳак посух дод устод. -Банда ҳамон кадри даркорӣ, - гуфт меҳмон. -Чӣ ҳунар доред? -Ҳунари ташкилотчигӣ! -Идораи мо ҷойи эҷодкорист... -Маро ба ягон шуъба роҳбар қабул кунед, - сухани устодро бурида сари мақсад омад “кадр”-и болаёқат. -Хуб шудааст, пагоҳ биёед, маслиҳат мекунем. Меҳмон ба соне ки вориди утоқ шуда буд, ҳамон зайл назди дари баромад расида, онро кушод ва якбора суол кард. -Дар вазифае, ки маро ба кор қабул мекунед, мошини хизматӣ дорад? -Не, мошин надорад. Мо-рӯзноманигорон мошин не, қалам дорему блокнот, шабу рӯз дар идора, дар хона, дар кӯча, дар сафар аз пайи эҷод ҳастем. Ҳатто рӯзи истироҳат ҳам надорем. -Ин тавр бошад, чунин касбу кори миёншикану бе мошин ба ман лозим нест, маро интизор нашавед,-гӯён мард идораро тарк намуд... -Аҷаб одамҳое, якбора аз осмон ситора мехоҳанд,-гӯён устод зери лаб табассуме карда, ҷаласаро идома бахшид... (Идома дорад)
С. АТТОР, «Хатлон»
Дар вақти дамгирӣ Аз суҳбати ду гӯсфанд. Гӯсфанди фарбеҳ: -Моҳе қабл мисли ман фарбеҳ будӣ, якбора худро хароб кардӣ. Чаро? Гӯсфанди хароб: -Зеро Иди Қурбон наздик аст ва моли фарбеҳро забҳ мекунанд, на лоғарро.
-
Ҳунари колинбофӣ дар асри XVII ба вуҷуд омада, аслан дар Эронзамин, Осиёи Марказӣ ва Қафқоз ривоҷ ёфтааст. Бо қолин хонаро гарм мекарданд, оро медоданд. Ба касби қолинбофӣ асосан занҳо машғул мешуданд.
Шохбайтхои Бедил -
њунар бењ аз симу зар Қолинбофӣ
Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон солҳои охир ба рушди қолинбофӣ диққати ҷиддӣ дода мешавад. Бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1-уми декабри соли 2014 Барномаи рушди қолинбофӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2014-2020 қабул шуд. Барномаи мазкур рушди соҳаи қолинбофиро дар кишвар тавассути истифодаи технологияи нав ва муҳайё кардани ҷойи нави кор дар бар мегирад. Шахсоне, ки ба ин касб машғул мешаванд, бояд технологияи қолинбофӣ, расмкашӣ, нақшофарӣ, асосҳои соҳибкорӣ ва дигар талаботи касби қолинбофиро донанд ва риоя кунанд.
Тиработинро чӣ суд аз суҳбати равшандилон, Соф набвад занг, агар бо оина якҷо нишаст. *** Бо хасм дами теғ бувад ҳуҷҷати мардон, Зан шавҳари марде, ки кунад ҳамчу занон баҳс. *** Ҳузури дил тамаъ дорӣ, зи таъмири ҷасад бигзар, Ки гавҳар аз садафҳо бе шикастан барнамеояд. *** Таматтӯъ орзу дорӣ зи чарх, аз ростӣ бигзар, Ки бе ангушти каҷ аз кӯза равған барнамеояд. *** Тавон бо як задан сад даҳони ҳарзагӯ бастан, Чӣ лозим рағбати табъат ба ташт пур зи қай бошад. *** Аз қазо бар хони мумсик гар касе нон бишканад, То қиёмат миннаташ бе санг дандон бишканад.
Ҳикояи ҳаҷвӣ
Шикасти «ќувваи эњтиётї» Ба мактаб аз шуъбаи маорифи вилоят намояндагон омаданд, бехабар ва ногаҳонӣ. Кайфи директор парид. Ӯ муаллимонро ҷамъ карда, бо хотири ошуфта кӯтоҳакак таъкид намуд: - Аз афти кор, ба дарсҳо медароянд. Ҳама тайёр бошед. Ҷонишини директорамон Шарифзода -марди 50-55-солаи қадпаст, чаққону ҳозирҷавоб директорро ором карданӣ мешуд: - Эъ, муаллимҷон, парво накунед. Мебинед, ҳамааш нағз мегузарад. Охир, беҳуда бузургворе нагуфтааст: “Мард бояд, ки ҳаросон нашавад, мушкиле нест, ки осон нашавад”. Ҷонишини директор аз рӯи ихтисосаш омӯзгори таърих аст. Вале ҳангоми сухангӯӣ калимаю ибораҳои ҳарбиро бисёр истифода мебарад: “Ором бошед, рафиқон. Аввал мудофиа, баъд -ҳуҷум. Сафоӣ, як-ду нафарашонро ба дарси шумо медарорем”. -Охир, дар синфи 6 «б» давомот хуб не, ҳамагӣ 12 нафар омадаанд, - норозигӣ намудам. -Парво накунед, шумо гурги борондида. Мо қувваи эҳтиётиро истифода мебарем. Баъд, ин кор бори аввал нест-ку, -шердил менамуд ӯ. «Қувваи эҳтиётӣ» гуфтани Шарифзода маънои онро дошт, ки аз дигар синфҳои шашум 4-5-нафарӣ хонандагони фаъолро ба ин синф илова мекунад. Шарифзода пеш аз оғози дарс дар роҳрав маро ба хонуми санҷишгар муаррифӣ кард: - Ана, ин кас муаллими собиқадорамон, устоди ҳамаи ҷавонон, шоир Сафоӣ. Ба дарси устод марҳамат. Сабил, ҳар вақте шоир гӯянд, беихтиёр сурху сафед мешавам. Ба дигарон тақлид карда, шеъраке дар мавзӯи Ватан навиштаму он дар рӯзномаи ноҳиявӣ чоп шуд. Аниқтараш, номи шеър аз ман буду халос. Боқимонда мисраъҳо, яқин, моли кадоме аз ходимони рӯзнома буданд. Таърифу таҳсини ҷонишини директорро шунида, хонум бо табассуми ширине дандонҳои тиллояшро намоиш дод. Дарс мувофиқи нақшаи кашидаи ман мегузашт. Ҷонам фидои бузургони адабиётамон. Ҳай, бисёр шеър эҷод кардаанд. Аз бобои Рӯдакӣ сар карда, то Мавлоно Ҷомӣ расида будем, ки занг садо дод. -Муаллимҷон, хонандагони синф бисёр фаъол буданд. Агар роҳбарони мактаб розӣ шаванд, соати дуюм аз ҳамин синф имлои санҷишӣ гирем, -таклиф намуд хонуми санҷишгар. -Чаро розӣ намешудаанд?! Таклифи шумо маъқул. «Аз дӯст як ишора, аз мо ба сар давидан». Вақти танаффус, ҳамкорон маро саволборон мекарданд. Махсусан, муаллимаҳои ҷавон Ситораю Нигора беқарор буданд.
- Устод, аз талабаҳо чӣ пурсиданд? Соати дуюм ба синфи мо медаромада бошанд? - Эъ, шумо асло хавотир нашавед. Соати дуюм ҳам намоянда дар синфи ман аст. - Ҳазор ташаккур. Хайрият, шумо ҳастеду моро дастгирӣ мекунед. Илоҳӣ, садсола шавед. Охир, беҳуда нагуфтаанд: «Пир нест, тадбир нест». «Ҳа, зӯр, ки омад, дар ҳаққам дуои нек мекунед. Дар каллачаатон чизе нест. Охир, ҳамин шумо набудед, ки аввали соли хониш норозигӣ доштед: «Сафоӣ нафақахӯр бошад ҳам, нафсаш калон. Ба ҳафтод даромадааст, боз 25 соат дарс мегирад». Ғарқи ин андешаҳо ба сарам барқвор орзую фикрҳои ширин пайдо шуданд. Ана, санҷишгарон ҳам мераванд. Ҷонишини директор Шарифзода дар ҷамъомади навбатии муаллимон ботантана мегӯяд: “Мо бо Сафоӣ барин пирони кор фахр мекунем. Агар чунин устодон набошанд, дар лаҳзаҳои душвор намедонем чӣ кор мекарда бошем?” Соати дуюм аз хонандагони 6 «б» имлои санҷишӣ гирифтем. Хати зебои шогирдонро медидаму қабат-қабат гӯшт мегирифтам. Баъди навиштани ҷумлаи охирин ба аҳли синф муроҷиат кардам: “Бачаҳо, акнун дар паси варақҳо дар мобайн чунин менависем: Имлои санҷишӣ. Хонандаи синфи 6 «б». Баъд аз он ному насабатон”. Аз партаи сеюм ногоҳ овози духтараке баланд шуд: “Муаллим, мо ҳам 6 «б» нависем?” - Мо чӣ? – саволи ӯро такрор кард хонандаи дигаре. Намоянда аз ҷой бархост. Ман дигар маҷоли ҳарф задан надоштам. - Бачаҳо, ин ҷо хонандагони чанд синф нишастаанд? -оромона пурсид ӯ. - Чор синф. - Як синф... Ба чеҳраи хонум нигаристам. Аз абрувони гиреҳхӯрдааш гӯё барфу борон мерехт. Авзояш дар як лаҳза чун боду ҳавои баҳорон тағйир ёфта буд. - Муаллим, шумо чӣ хел маро ду соат гӯл зада дарс гузаштед?! Баъд, ӯ дари синфхонаро сахт пӯшида берун шуд. Дере нагузашта тамоми мактаб аз ин бохабар гашт. Миш-мишу бадгӯӣ давом дошт: «Пир шудаасту ҳоло ҳам худнамоӣ мекунад. Сазои сараш. Охир, беҳуда нагуфтаанд: «Ҷуволи холӣ рост намеистад». Дар гӯшае бо ҷонишини директор Шарифзода рӯ ба рӯ шудам. Ӯ ҳам паркандаю ошуфтаҳол менамуд. - Чӣ боиси ноомади кори шумо шуд? – пурсид ӯ. -«Қувваи эҳтиётӣ», - гуфтам бо алам ва аз ҳавлии мактаб берун шудам.
Шифохонаи табиат
Шафтолу ба инсон ќувват мебахшад
Дар тарабхона. Мизоҷ ба пешхизмат сихкабоб фармуда, огоҳ мекунад: -Сихкабобро аз гӯшти моли ҷавон тайёр кунед. Пешхизмат фармоиши мардро ба ҷо меорад. Вале мард баъди ба даҳон бурдани лӯндаи гӯшт, боз пешхизматро наздаш мехонад. -Сихкабоб аз гӯшти моли пир пухта шудааст, ҳарчанд онро мехоям, ҳеҷ не, ки мулоим шаваду фурӯ барам. Пешхизмат: -Мебахшед, дар ин ҷо ниқобро аз рӯй гирифта хӯрок мехӯранд...
« ХАТЛОН »
Ду оила дар ҳамсоягӣ зиндагӣ мекарданд. Дар оилаи якум ҳамеша ҷанҷол мебардоштанд. Дар оилаи дувум ҳамеша осоиштагӣ ҳукмрон буд. Рӯзе, баъди ҷанҷоли навбатӣ, дар оилаи якум зан ба шавҳар гуфт: - Бираву бин, ҳамсояамон чӣ кор мекунанд, ки зиндагиашон ба хушиву оромӣ мегузарад. Шавҳар ба хонаи ҳамсоя рафт ва пинҳонӣ, аз панҷара ба дарун нигоҳ кард. Зани хона, ки фарши даҳлезро пок мекард, чизе ба ёдаш омад ва ба ошхона шитофт. Дар ин ҳангом шавҳараш аз хонаи дигаре вориди даҳлез шуд. Ӯ сатили пур аз обро надид, пояш ба он бархӯрд ва оби сатил ба фарш рехт. Зан шитобон ба даҳлез омад ва гуфт: - Бибахш, азизам. Ин айби ман буд. - На, ин тақсири ман буд, -гуфт мард. Марди ҳамсоя, ки ин воқеаро пинҳонӣ тамошо мекард, ба хонаи худ баргашт. Занаш аз ӯ пурсид, ки дар хонаи ҳамсоя шоҳиди чӣ шудӣ? Шавҳараш гуфт: Фарқ дар миёни мову онҳо ҳамин аст, ки мо ҳарду беайб ҳастем ва онҳо ҳар ду гунаҳгоранд! Баргирифта аз интернет
Ш -Очаҷон, кабк паранда аст? -мепурсад духтарча аз модар. Модар: -Ҳа, духтарам. Духтарча: -Падарам мураббияи маро дирӯз “кабки ман” гуфта, ҷеғ мезад. Вай чаро намепарад? Зан: -Мепарад, духтарам, худи ҳамин пагоҳӣ мепарад!
МУАССИС: Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон
Дар рӯзномаи «Хатлон» ба хотири гуногунандешӣ матолибе низ нашр мешаванд, ки идораи рӯзнома метавонад бо муаллифон ҳамақида набошад ва масъулияти онро бар дӯш нагирад. Матолиби муаллифони беруна дар шакли электронӣ дар ҳаҷми то 3 саҳифа бо ҳуруфи Arial Tj, андозаи 14, фосилаи байни сатрҳо 1,5 қабул карда мешавад. Ба саҳеҳии далелу арқоми эълону матлабҳои дорои хусусияти тарғиботию рекламавӣ идораи рӯзнома ҷавобгӯ нест. Дастнавису суратҳо ба муаллифон бозпас гардонида намешаванд.
Сармуҳаррир Носирҷон МАЪМУРЗОДА
web: www.khatlon-ruznoma.tj / e-mail: khatlon.tj@mail.ru
Соли 90-уми нашр
«Гунањкорон»
афтолу дар ватани мо фаровон мерӯяд. Дар таркиби худ бисёр кислотаҳои органикӣ, ба монанди кислотаҳои себ, шароб, лимӯ, намаку микроэлементҳо, ба монанди калий, оҳан, фосфор, марганетс, мис, рӯҳ, селен ва магний дорад. Шафтолу аз витаминҳои зерин бой аст: витамини С, витаминҳои гурӯҳи В, Е, К, РР ва инчунин, каротин. Дар таркиби шафтолу, инчунин, пектин ва равғанҳои эфир мавҷуд аст. Шафтолу меваи сероб буда, тамъи хубу ботароват дорад ва зуд ҳал мешавад. Шафтолуро барои кӯдакон ва ба шахсоне, ки пас аз беморӣ бисёр беҳоланду иштиҳо надоранд, тавсия медиҳанд. Инчунин, он барои бартараф намудани қабзият ва сӯзиши меъда тавсия дода мешавад. Шафтолу ба меъда барои ҳазм намудани хӯроки серравған кумак мерасонад. Инчунин, барои чунин бемориҳо, ба монанди ноқиси мафосил, тарбод (ревматизм) ва касалиҳои гурда, рагу дил, ҷигар ва талхадон муфид мебошад. Равғани донаки шафтолуро дар истеҳсолот ва тиб васеъ истифода мебаранд. Шафтолуро асосан дар намуди тару тозааш истеъмол менамоянд. Ғайр аз ин, аз он шарбат, кампот, мураббо, ҷем ва шафтолуқоқ тайёр менамо-
янд. Шафтолуи тару тоза ва консерванамудаи онро дар хӯроки парҳезӣ ва барои табобати роҳи ҳозима истеъмол менамоянд, чунки он таъсири хуби ҳазми хӯрокро дорад. Азбаски мавсими пухтани шафтолу ба охир нарасидааст, метавонед, ки аз он фаровон истеъмол намоед ва барои зимистон мураббо, консерва, шарбат ва ғайраҳо тайёр намоед. Таҳияи Гесӯ
Рӯзнома дар Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти рақами 117/ рз-97 аз 07 январи соли 2019 аз нав ба ҳисоб гирифта шудааст.
Рӯзнома дар чопхонаи «Матбааи Қӯрғонтеппа»-и шаҳри Бохтар ба табъ расидааст. Сифати чопи рӯзнома ба дӯши матбаа аст. Ба чопаш 08.07.2021 иҷозат дода шуд. Адади нашр: 9772 нусха.
Навбатдор: Исматулло ҲАСАНОВ
Нишонии мо: шаҳри Бохтар, кӯчаи Логинов - 12. Телефонҳо - сармуҳаррир: 2-88-17, котибот: 2-89-16, шуъбаи эълону реклама: 2-47-14 Индекси обуна: 68896
Тарроҳ: Умед МИРЗОЕВ